ΔΙΑΚΟΜΙΔΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣΔΙΑΚΟΜΙΔΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣΠΟΙΟΣ, ΠΟΤΕ,ΠΟΙΟΣ, ΠΟΤΕ,

ΚΑΙ ΜΕ ΤΙ ΚΑΙ ΜΕ ΤΙ

Σταύρος Αλοΐζος Παθολόγος – Εντατικολόγος

Δντης ΜΕΘ 401 ΓΣΝΑ

ΠΟΙΟΣ-ΠΟΤΕ-ΜΕ ΤΙ ΠΟΙΟΣ; Κάθε ασθενής που δεν μπορεί να

αντιμετωπιστεί με τα επιτόπια μέσα και παράλληλα είναι αρκετά σταθερός ώστε να μπορέσει να διακομιστεί.

Ο ΔΙΑΚΟΜΙΖΩΝ ΕΧΕΙ ΤΗΝ ΕΥΘΥΝΗ ΔΙΑΚΟΜΙΔΗΣ.

ΠΟΤΕ; Όταν τα επιτόπια μέσα δεν επαρκούν, όταν οι πιθανότητες καλής έκβασης του περιστατικού είναι πολύ καλύτερες αλλού και η πιθανότητα αίσιας έκβασης υπερέχει των κινδύνων διακομιδής.

ΜΕ ΤΙ; Με οποιοδήποτε διαθέσιμο μέσο κατάλληλο για τις συνθήκες διακομιδής.

Η διαδικασία της διακομιδής Η διαδικασία της διακομιδής επιβαρύνει και αποσταθεροποιεί τον επιβαρύνει και αποσταθεροποιεί τον ασθενή, ο οργανισμός του οποίου δεν ασθενή, ο οργανισμός του οποίου δεν διαθέτει επαρκείς εφεδρείες για να διαθέτει επαρκείς εφεδρείες για να

αντιρροπήσει τις επιπτώσειςαντιρροπήσει τις επιπτώσεις

α) Κυκλοφορικό Σύστημαα) Κυκλοφορικό Σύστημα• μεταβολές στην αρτηριακή μεταβολές στην αρτηριακή πίεση πίεση • αρρυθμίες (ταχυκαρδία)αρρυθμίες (ταχυκαρδία)• καρδιακή ανακοπήκαρδιακή ανακοπή• πνευμονικό οίδημαπνευμονικό οίδημα•Υπέρταση – ΥπότασηΥπέρταση – Υπόταση•Απώλεια γραμμώνΑπώλεια γραμμώνβ) Αναπνευστικό σύστημαβ) Αναπνευστικό σύστημα• μεταβολές στην αναπνευστική μεταβολές στην αναπνευστική συχνότητασυχνότητα• εισρόφηση, πνευμονίαεισρόφηση, πνευμονία• απόφραξη αεραγωγώναπόφραξη αεραγωγών• μετακίνηση – αφαίρεση μετακίνηση – αφαίρεση τραχειοσωλήνατραχειοσωλήνα• αναπνευστική παύσηαναπνευστική παύση• διαταραχές των αερίων διαταραχές των αερίων αίματος (πτώση του αίματος (πτώση του SaOSaO22 ) )• διαταραχές της οξεοβασικής διαταραχές της οξεοβασικής ισορροπίαςισορροπίας

γ) Επιπτώσεις από άλλα γ) Επιπτώσεις από άλλα συστήματα συστήματα αύξηση της ενδοκράνιας αύξηση της ενδοκράνιας πίεσηςπίεσης πόνοςπόνος εμετός εμετός υποθερμίαυποθερμία αιμορραγίααιμορραγίαΑπώλεια δόσης φαρμάκωνΑπώλεια δόσης φαρμάκων

δ) Ατυχήματα σχετιζόμενα με δ) Ατυχήματα σχετιζόμενα με τον εξοπλισμό τον εξοπλισμό αποσύνδεση- δυσλειτουργία αποσύνδεση- δυσλειτουργία φορητού αναπνευστήραφορητού αναπνευστήρα αποσύνδεση ενδοφλέβιων ή αποσύνδεση ενδοφλέβιων ή άλλων καθετήρωνάλλων καθετήρων διακοπή λειτουργίας διακοπή λειτουργίας συσκευών (μηχανική βλάβη, συσκευών (μηχανική βλάβη, πτώση τάσεως ρεύματος / πτώση τάσεως ρεύματος / μπαταριών)μπαταριών) διακοπή οξυγονοθεραπείας διακοπή οξυγονοθεραπείας

Η διαδικασία της διακομιδής

Βασίζεται στις Λειτουργίες (Οδηγίες) της Διοίκησης

Σχεδιασμός – Προγραμματισμός Οργάνωση Στελέχωση Συντονισμός -Έλεγχος Αξιολόγηση αποτελέσματος Ακολουθεί τα στάδια της ιατρονοσηλευτικής

διεργασίας : Εκτίμηση, Σχεδιασμός – Προγραμματισμός, Εφαρμογή προγράμματος, Αξιολόγηση αποτελέσματος

Απόφαση με περίσκεψη, διακομιδή Απόφαση με περίσκεψη, διακομιδή δικαιολογημένη με τα ευεργετικά αποτελέσματα δικαιολογημένη με τα ευεργετικά αποτελέσματα να υπερτερούν των κινδύνων από τη μετακίνηση να υπερτερούν των κινδύνων από τη μετακίνηση

του ασθενούςτου ασθενούς ((θετικό –αρνητικό θετικό –αρνητικό ))

Σχεδιασμός-προγραμματισμόςΣχεδιασμός-προγραμματισμός

Τα δεδομένα του Τα δεδομένα του αρρώστουαρρώστου

Τι πρέπει να γίνειΤι πρέπει να γίνει Με ποια σειρά πρέπει να Με ποια σειρά πρέπει να

γίνειγίνει Πως θα γίνειΠως θα γίνει Ποιος θα το κάνειΠοιος θα το κάνει Σε ποιο χρονικό πλαίσιοΣε ποιο χρονικό πλαίσιο Ποιος είναι ο κύριος Ποιος είναι ο κύριος

υπεύθυνος για την υπεύθυνος για την εφαρμογή του εφαρμογή του προγράμματοςπρογράμματος

ΣΤΕΛΕΧΩΣΗ

ΑπαραιτήτωςΕξειδικευμένος ιατρός (αναισθησιολόγος ή

εντατικολόγος ;) Εξειδικευμένος νοσηλευτής (επείγουσα και

εντατική νοσηλευτική)Απαραίτητα και οι 2 θα πρέπει να

γνωρίζουν τις ιδιαιτερότητες κάθε τρόπου διακομιδής Αναλόγως

Ένας ακόμη ιατρός Ένας τραυματιοφορέας - βοηθός Ένας ακόμη νοσηλευτής

Υλικοτεχνικός εξοπλισμός για Υλικοτεχνικός εξοπλισμός για Παρακολούθηση κατά τη διακομιδήΠαρακολούθηση κατά τη διακομιδή

Υποχρεωτική Υποχρεωτική

Καρδιακή συχνότηταΚαρδιακή συχνότητα ΗΚΓράφημαΗΚΓράφημα Κορεσμός ΟΚορεσμός Ο22

Μη επεμβατική μέτρηση της Α ΠΜη επεμβατική μέτρηση της Α Π Απινιδιστής και προσωρινός βηματοδότηςΑπινιδιστής και προσωρινός βηματοδότης Ηλεκτρική αυτονομία (μπαταρίες διπλάσιας Ηλεκτρική αυτονομία (μπαταρίες διπλάσιας

τουλάχιστον διάρκειας από τον υπολογιζόμενο τουλάχιστον διάρκειας από τον υπολογιζόμενο χρόνο διακομιδήςχρόνο διακομιδής).).

Συνιστώμενη Συνιστώμενη ETCOETCO22

ΘερμοκρασίαΘερμοκρασία Επεμβατική μέτρηση αρτηριακής πίεσηςΕπεμβατική μέτρηση αρτηριακής πίεσης

Ο ελάχιστος απαραίτητος εξοπλισμός ασφαλούς μεταφοράς θεωρείται εκείνος

που καλύπτει πλήρως τις ανάγκες για παροχή νοσηλευτικής φροντίδας,

προχωρημένης καρδιοαναπνευστικής ανάνηψης και υποστήριξης των ζωτικών

λειτουργιών του βαριά πάσχοντα

ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

Αποτελεί την πραγμάτωση του σχεδίου Αποτελεί την πραγμάτωση του σχεδίου χωρίς παρεκκλίσεις και περιλαμβάνειχωρίς παρεκκλίσεις και περιλαμβάνει

Την προετοιμασία του ασθενούς πριν τη Την προετοιμασία του ασθενούς πριν τη διακομιδήδιακομιδή

Την παρακολούθηση κατά τη διακομιδή και Την παρακολούθηση κατά τη διακομιδή και Τη μεταβίβαση ευθύνης στο προσωπικό Τη μεταβίβαση ευθύνης στο προσωπικό

του τμήματος υποδοχήςτου τμήματος υποδοχής

Εφαρμογή ΠρογράμματοςΕφαρμογή ΠρογράμματοςΠροετοιμασίαΠροετοιμασία

Σύνδεση με το φορητό αναπνευστήρα 30 λεπτάΣύνδεση με το φορητό αναπνευστήρα 30 λεπτά πριν τη πριν τη διακομιδή διακομιδή (έλεγχος προσαρμογής στα δεδομένα του νέου (έλεγχος προσαρμογής στα δεδομένα του νέου αναπνευστήρα)αναπνευστήρα)

Έλεγχος αερίων αίματος Έλεγχος αερίων αίματος (αξιολόγηση οποιασδήποτε (αξιολόγηση οποιασδήποτε μεταβολής επέλθει )μεταβολής επέλθει )

Καμία τροποποίηση στη θεραπευτική αγωγή Καμία τροποποίηση στη θεραπευτική αγωγή Συνέχιση χορήγησης φάρμακων Συνέχιση χορήγησης φάρμακων ( αιμοδυναμική ( αιμοδυναμική

σταθερότητα )σταθερότητα ) όλα τα άλλα δεν είναι απαραίτητο να όλα τα άλλα δεν είναι απαραίτητο να χορηγούνται κατά τη διάρκεια της διακομιδήςχορηγούνται κατά τη διάρκεια της διακομιδής

Καταστολή-αναλγησία-μυοχάλαση μπορούν να χορηγούνται Καταστολή-αναλγησία-μυοχάλαση μπορούν να χορηγούνται bolus.bolus.

Συνέχιση χορήγησης διαλυμάτων Συνέχιση χορήγησης διαλυμάτων ( αποκατάσταση - ( αποκατάσταση - διατήρηση του ισοζυγίου)διατήρηση του ισοζυγίου)

Συνέχιση της οξυγονοθεραπείαςΣυνέχιση της οξυγονοθεραπείας Πρόληψη υποθερμίας Πρόληψη υποθερμίας ( ειδικές θερμομονωτικές κουβέρτες)( ειδικές θερμομονωτικές κουβέρτες)

Τεκμηρίωση Τεκμηρίωση

Μεταβολή της κλινικής κατάστασης Μεταβολή της κλινικής κατάστασης Επείγουσες παρεμβάσειςΕπείγουσες παρεμβάσεις Προβλήματα που προέκυψαν από τον Προβλήματα που προέκυψαν από τον

εξοπλισμό καιεξοπλισμό και Κάθε δεδομένο που σχετίζεται με Κάθε δεδομένο που σχετίζεται με

τη διαδικασία από την αναχώρηση τη διαδικασία από την αναχώρηση μέχρι την επιστροφή του ασθενούς μέχρι την επιστροφή του ασθενούς στην μονάδα που νοσηλεύεται.στην μονάδα που νοσηλεύεται.

Η πρώτη επαφή με τον ασθενή στον τόπο Η πρώτη επαφή με τον ασθενή στον τόπο του συμβάντος του συμβάντος

Εκτίμησε γρήγορα και με ακρίβεια την κατάσταση του πάσχοντα

Δώσε μεγάλη προσοχή στη σκηνή του ατυχήματος

Φρόντισε να ειδοποιηθεί άμεσα η υπηρεσία Άμεσης Βοήθειας (ΕΚΑΒ) η Αστυνομία και η Πυροσβεστική

Άρχισε αναζωογόνηση και σταθεροποίηση των πασχόντων σύμφωνα με τις προτεραιότητες

ΒΑΣΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΖΩΗΣΒΑΣΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΖΩΗΣ

A. (airway) Έλεγχος αεραγωγών με σύγχρονο έλεγχο ΑΜΣΣ

B. (breathing) Υποστήριξη αναπνοής

C. (circulation) Υποστήριξη κυκλοφορίας

D. (disability) Γρήγορη νευρολογική εκτίμηση

E. (exposure) Γρήγορη γενική επισκόπηση

ΤΡΟΠΟΙ ΔΙΑΚΟΜΙΔΗΣΤΡΟΠΟΙ ΔΙΑΚΟΜΙΔΗΣ

Αεροπορική μεταφορά

Μεταφορά από ελικόπτερο

Χερσαία μεταφορά με κινητή μονάδα

Χερσαία μεταφορά με απλό ασθενοφόρο

Θαλάσσια μεταφορά

ΜΕΣΑ ΔΙΑΚΟΜΙΔΩΝ ΜΕΣΑ ΔΙΑΚΟΜΙΔΩΝ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ

•Αποφυγή απότομων μετακινήσεων – ασφαλής στερέωση φορείου

•Επάρκεια χώρου

•Επάρκεια ενέργειας και αναπνευστικών αερίων

•Επάρκεια φωτισμού και κλιματισμού

•Ανεκτά επίπεδα θορύβου και δονήσεων

ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ ΜΕΣΑ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ

1. Κατάλληλο όχημα, ασθενοφόρο- ειδικό πλωτό μέσο – ειδικά εξοπλισμένο ελικόπτερο ή αεροπλάνο

2. Άριστα εκπαιδευμένο προσωπικό

3. Επαρκής υλικοτεχνική υποδομή

4. Κινητή Μονάδα Εντατικής Θεραπείας

5. Γνώση Υγειονομικού Σχηματισμού υποδοχής του ασθενούς

ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΜΕΣΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ

ΕΛΑΧΙΣΤΟΣΕξασφαλίζει νοσηλευτική φροντίδα καρδιοαναπνευστικής ανάνηψης και υποστήριξης ζωτικών λειτουργιών ασθενούς

ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟΣ Συσκευές αερισμού, monitors

παρακολούθησης πιέσεων, απινιδιστής, αντλίες συνεχούς ρυθμιζόμενης έγχυσης,

φιάλες οξυγόνου, εξοπλισμός διασωλήνωσης τραχείας, κρικοθυρεοειδοτομής, εξοπλισμός

τραχειοτομίας, αεροθάλαμοι επίσχεσης αιμορραγιών

ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΑ ΠΑΡΑΚΑΤΩ

Πόνος

Μειωμένη πρόσληψη ή διακοπή αγγειοσυσπαστικών

Σε ασθενείς εξαρτημένους από τον αναπνευστήρα που διακομίζεται με ασκό Ambou παρατηρούνται κατά κανόνα σοβαρές μεταβολές στην ανταλλαγή αερίων

Προβλήματα από επιτάχυνση και επιβράδυνση (μετακινήσεις αίματος προς το κεφάλι ή τα κάτω άκρα), κυρίως κατά την απογείωση και προσγείωση αεροπλάνου

Κραδασμοί και δονήσεις ιδίως σε χαμηλές συχνότητες

Θόρυβοι (π.χ σειρήνα του ασθενοφόρου)

ΤΡΟΠΟΙ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΒΑΡΕΩΣ ΠΑΣΧΟΝΤΩΝΤΡΟΠΟΙ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΒΑΡΕΩΣ ΠΑΣΧΟΝΤΩΝ

ΟΔΙΚΗ ΟΔΙΚΗ

ΑσθενοφόροΑσθενοφόρο

Άμεση πρόσβαση Άμεση πρόσβαση Χαμηλό κόστος Χαμηλό κόστος

Ανεφοδιασμός Ανεφοδιασμός υλικού υλικού

Αποφυγή Αποφυγή μετακινήσεων μετακινήσεων Δυνατή Δυνατή ακινητοποίηση ακινητοποίηση

Παρουσία συγγενώνΠαρουσία συγγενών

Μεγάλες Μεγάλες αποστάσεις αποστάσεις

Κακό οδόστρωμα Κακό οδόστρωμα

ΑποσυνδέσειςΑποσυνδέσεις

Ήχος σειρήναςΉχος σειρήνας

Πόνος Πόνος

ΘερμοκρασίαΘερμοκρασία

Οσμή βενζίνης Οσμή βενζίνης

ΕΝΑΕΡΙΑ

Ελικόπτερο

Ταχύτητα

Δύσβατες περιοχές

Λίγοι ασθενείς κραδασμοί

Παρουσία ασθενών

Καλή επικοινωνία

Ελικοδρόμιο

Θόρυβος Μεταβολές πίεσης

Υψηλό κόστος

ΘΑΛΑΣΣΙΑ

Ταχύπλοο

Νησιά, νησίδες

Λιμάνια Ηπειρωτικού χώρου

Σπάνια έσχατη λύση ανάγκης, μεγάλη εξάρτηση από καιρικές συνθήκες

ΑΕΡΟΔΙΑΚΟΜΙΔΕΣ -ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ

•Μεγάλες επιταχύνσεις ή επιβραδύνσεις μπορούν να επηρεάσουν την εγκεφαλική αιμάτωση, να επιβαρύνουν τυχόν συμφορητική

καρδιακή ανεπάρκεια ή να προκαλέσουν μετατόπιση ενδοκοιλιακών σπλάχνων και παρασυμπαθητικοτονία

•Προβλήματα από μείωση της βαρομετρικής πίεσης•Υποξυγοναιμία

•Αύξηση όγκου αέρα σε κλειστούς χώρους

ΑΕΡΟΔΙΑΚΟΜΙΔΕΣ : ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΑΥΞΗΣΗ ΟΓΚΟΥ ΑΕΡΑ ΣΕ ΚΛΕΙΣΤΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ

•Μεταβολές στον όγκο του cuff του τραχειοσωλήνα (χρήση νερού και όχι αέρα)

•Φουσκωτοί νάρθηκες διατείνονται

•Προβλήματα με ορισμένα συστήματα έγχυσης υγρών

•Κίνδυνος ρήξης τυμπάνου ή βαροτραύματος παραρρίνιων κόλπων

•Αύξηση διαστάσεων μη παροχετευθέντος πνευμοθώρακα ή προϋπαρχουσών εμφυσηματικών

κύστεων

•Αέρας παγιδευμένος στο έντερο μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές: ισχαιμία εντέρου, ρήξη χειρουργικών αναστομώσεων διάσπαση τραύματος και παρεκτόπιση διαφράγματος προς τα άνω

•Άτομα με εμβολή αέρα ή νόσο από αποσυμπίεση αποτελούν μια ιδιαίτερα τρωτή ομάδα ασθενών

Τραυματίες με ειδικά προβλήματα Τραυματίες με ειδικά προβλήματα

μεταφοράςμεταφοράς

Κακώσεις αυχενικής μοίρας

Κακώσεις κεφαλής

Κατάγματα κάτω άκρων

Κατάγματα πυέλου

Κοιλιακά τραύματα

Εγκαύματα

Συνδυασμός τραυματισμού με καρδιακό επεισόδιο

Η προνοσοκομειακή Ιατρική και οι Διακομιδές στην Ελλάδα προσπαθούν να ικανοποιήσουν τις ανάγκες που

δημιουργούνται από τρεις κύριες παραμέτρους

1. Θέση συμβάντος – ατυχήματος – ασθενούς

2. Σωστή μεταφορά στον κατάλληλο υγειονομικό σχηματισμό

3. Νοσηλευτική – Ιατρική βοήθεια

Τα παραπάνω επιτυγχάνονται ότανΤα παραπάνω επιτυγχάνονται όταν

Ενεργοποιούνται τα υπάρχοντα και ανάλογα με την περίπτωση μέσα (ασθενοφόρα, ελικόπτερα κλπ)

Όταν όλα τα υπάρχοντα μέσα χρησιμοποιούνται με κριτήρια αποτελεσματικότητας

Ελαχιστοποιούνται όλοι οι παράγοντες κακής μεταφοράς και παραλείψεων (εκπαίδευση προσωπικού- συνεχής έλεγχος εξοπλισμού)

Η αντιμετώπιση όλων των οξέων περιστατικών οφείλει να γίνεται σε οργανωμένο νοσοκομειακό κέντρο

Τύποι αεροδιακομιδών Τις αεροδιακομιδές που γίνονται από το ΕΚΑΒ, μπορούμε να τις

κατατάξουμε σε 4 κατηγορίες:

α) Πρωτογενείς: Είναι οι αεροδιακομιδές βαρέων πασχόντων ασθενών από τον τόπο του συμβάντος στον πλησιέστερο κατάλληλο υγειονομικό σχηματισμό, για την ολοκληρωμένη αντιμετώπιση της πάθησής του. β) Δευτερογενείς: Είναι οι αεροδιακομιδές βαρέως πασχόντων ασθενών από πρωτοβάθμιο υγειονομικό σχηματισμό στον πιο κοντινό κατάλληλο υγειονομικό σχηματισμό, για την ολοκληρωμένη αντιμετώπιση της πάθησής του.γ) Τριτογενείς: Είναι οι αεροδιακομιδές ασθενών από δευτεροβάθμιο ή τριτοβάθμιο υγειονομικό σχηματισμό σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας ή σε εξειδικευμένο Κέντρο για την πάθησή του ή την αποθεραπεία του.δ) Τεταρτογενείς: Είναι οι αεροδιακομιδές για τον επαναπατρισμό του ασθενούς, μεταφορά ασθενών για μεταμόσχευση ή μεταφορά μοσχευμάτων.

ΠΟΙΟΣ-ΠΟΤΕ-ΜΕ ΤΙ ΠΟΙΟΣ; Κάθε ασθενής που δεν μπορεί να

αντιμετωπιστεί με τα επιτόπια μέσα και παράλληλα είναι αρκετά σταθερός ώστε να μπορέσει να διακομιστεί. Ο ΔΙΑΚΟΜΙΖΩΝ ΕΧΕΙ ΤΗΝ ΕΥΘΥΝΗ ΔΙΑΚΟΜΙΔΗΣ. + (ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΥ ΥΠΟΔΟΧΗΣ)

ΠΟΤΕ; Όταν τα επιτόπια μέσα δεν επαρκούν, όταν οι πιθανότητες καλής έκβασης του περιστατικού είναι πολύ καλύτερες αλλού και η πιθανότητα αίσιας έκβασης υπερέχει των κινδύνων διακομιδής. + (ο ασθενής έχει σταθεροποιηθεί και δύναται να μετακινηθεί με ασφάλεια)

ΜΕ ΤΙ; Με οποιοδήποτε διαθέσιμο μέσο κατάλληλο για τις συνθήκες διακομιδής. + (με τον απαραίτητο υλικοτεχνικό εξοπλισμό ο οποίος είναι εις γνώσιν των συνοδευόντων την διακομιδή)