بسم الله الرحمن الرحیم

نقص اساسی قرارداد بیع در کنوانسیون وین و حقوق ایران

جناب آقای دکتر فیضی

الهه سینی اصفهانی

مریم سلیمانی

حقوق اقتصادی

93بهار

مقدمه

.فسخ قرارداد در کنوانسیون راه حل استثنایی بوده و اصل بر بقای آن است

49 ماده 1 بند

64 ماده 1 بند

51 ماده 2 بند

73 ماده 1 بند

.نقص اساسی مهمترین سبب فسخ درکنوانسیون است

تعریف و مفهوم نقض اساسی

نقض قرارداد توسط یکی از اصحاب دعوی هنگامی اساسی

محسوب می شود که منجر به ورود آن چنان خسارتی به طرف

دیگر شود که وی را به طور عمده از آنچه استحقاق انتظار آن را

به موجب قرارداد داشته است،محروم نماید،مگر این که طرف

نقض کننده چنین نتیجه ای را پیش بینی نمی کرده و یک فرد

متعارف همانند او نیز در شرایط و اوضاع و احوال مشابه چنین

25نتیجه ای را نمی توانسته است،پیش بینی کند.)ماده

کنوانسیون(

طبیعت و ماهیت تعهد نقض شده در کنوانسیون اهمیتی ندارد،مهمشدت آثار عدم اجرای قرارداد از طرف متعهد است.

صرف اساسی بودن تعهدی که نقص شده برای تحقق نقصاساسی کافی نیست بلکه به یکی از ارکان و عناصر اصلی عقد باید

صدمه جدی برسد: صدمه به اهداف اقتصادی عمده قرارداد

کاهش چشمگیرمنفعت خاص مورد توافق در قرارداد

با توجه به اصل حاکمیت اراده،دو طرف می توانند عدم اجرای هرتعهد،هر چند جزیی را اساسی توصیف کرده یا بر عکس.

عناصر تشکیل دهنده نقض اساسی

.ورود خسارت اساسی)فاحش( به منافع عمده مورد انتظار 1طرف مقابل از قرارداد

.پیش بینی آثار ناشی از نقض2

.ورود خسارت اساسی)فاحش( به منافع عمده مورد 1انتظار طرف مقابل از قرارداد

عبارت صدمه به انتظارات یعنی:انتظاراتی که یک معامله کننده متعارف حق دارد از یک قراردادداشته باشد نه انتظارات شخصی که مورد توافق قرار نگرفته است.

لزوم مراجعه به شروط صریح و ضمنی قرارداد است 25عبارت »به موجب قرارداد« در ماده: ارائه ضابطه عینی و ملموس

معیار ماده برای احراز ورود خسارت،محرومیت از معیار نوعی دارای 25ماده منافعی که هر شخص متعارف

حق دارد از چنین قراردادی داشته باشد

چون قرارداد منعقده بین طرفین هم باید با توجه به معیار شخصی شروط صریح و ضمنی مورد

توجه قرار گیرد

پس:

.اختالفات جزئی در مورد کمیت و کیفت کاال،حق فسخ نمی دهد

هرگاه عدم مطابقت کاال منجر به عدم تناسب فاحش آن با اهداف و منافع مورد نظر

قرارداد شود،نقض اساسی محقق می شود.

نقض تعهدات فرعی اصوال نقض اساسی به همراه نمی آورد،مگر این که غیر مستقیم بر

اجرای تعهدات اصلی تاثیر بگذارد.

.عدم ورود خسارت به هنگام نقض تعهد،خود بیانگر عدم تحقق نقض اساسی است

.پیش بینی آثار ناشی از نقض2

نقض تعهد موجب فسخ قرارداد می شود اگر طرف نقض :25صدر ماده یک فرد متعارف همانند او نیز و کننده چنین نتیجه ای را پیش بینی می کرده

در شرایط و اوضاع و احوال مشابه چنین نتیجه ای را می توانسته است،پیش بینی کند.

:الف(گاه زیان مستقیم ناشی از عهد شکنی طبیعی مفهوم پیش بینی ورود ضررو عادیست که با توجه به احوال موجود

می توان آن را پیش بینی کرد.)مثل ضرر ناشی از تلف کاال(

ب(گاه خسارات وارده نامتعارف و غیر منتظره اند که

غیر قابل پیش بینی اند.

:الف(زمان انعقاد زمان پیش بینی نقض

.حسن 7 زمان انعقاد )البته ماده74 ماده نیت(

ب(زمان نقض

:با توجه به عبارت »در همان اوضاع و احوال مشابه« در مفهوم شخص متعارف ،نه تنها موقعیت های مختلف بلکه اوضاع جهانی،داخلی،قوانین و سیاست و معامالت قبلی 25ماده

هم باید مد نظر قرار گیرد.

هم خود نقض کننده نتایج ناشی از نقض را پیش بینی نکرده باشد.

هم یک فرد متعارف در موقعیت مشابه قادر به پیش بینی نباشد.

:در آخرین مذاکرات،کلمه »مگر اینکه« اضافه شد و بار اثبات را به دوش ناقض 25به بخش آخر ماده بار اثبات گذاشت،زیرا اصل این است که ورود خسارت به منافع مورد انتظار طرف مقابل،نقض اساسی محسوب می شود و

موجب ایجاد حق فسخ است.

حقوق ایران

.در حقوق ایران نشانه ای از مفهوم نقض اساسی عقد نداریم

در حقوق ایران به اهمیت نوع تعهد نقض شده اهمیتی داده نمی

.)برعکس کنوانسیون(شود

نقض اساسی است؟402آیا ماده

.قراردادهایی که موضوع آن عین معین است:1

نقض مربوط به تسلیم کاال فسخ نمی شود اجبار به تسلیم

!نقض سایر تعهدات کمترین تخلفی موجب فسخ است

قانون 422 )مادهامکان مطالبه خسارت در قراردادهای راجع به عین معین

گاهی در جهت حفظ و بقای قرارداد است.مدنی(

.قراردادهایی که موضوع آن ها انجام فعل یا 2عین کلی است:

انعطاف ناپذیری قانون موجب شده بزرگترین عهد شکنی نیز موجد

قانون مدنی(414)ماده حق فسخ برای زیان دیده نباشد.

نتیجه

نقض قرارداد هنگامی اساسی است که به منافع عمده مورد انتظار متعهدله

از قرارداد خسارت فاحش وارد آورد واین امر توسط متعهد و شخص متعارف

در چنین اوضاع و احوال قابل پیش بینی باشد.

آنچه از نظر کنوانسیون در تعریف نقض اساسی اهمیت دارد و باید مالک

عمل قرار گیرد،آثار نقض است نه نوع تعهد نقض شده.

قانون گذار ما در بحث فسخ اساسا توجهی به مفهوم نقض اساسی نکرده و

به نظر می رسد دچار نوعی افراط و تفریط شده است.

منابع

صفایی،سید حسین-کاظمی،محمود-عادل،مرتضی-میرزانژاد،اکبر-حقوق بیع بین المللی-1.انتشارات دانشگاه تهران-چاپ سوم

حیاتی،عباس علی-آثار فسخ در بیع بین المللی کاال و حقوق مدنی ایران،مصر،فرانسه-فصلنامه 2.81-پاییز15پژوهشی دانشگاه امام صادق)ع(-شماره

میرزا نژاد،اکبر-بحثی پیرامون نقض اساسی قرارداد در کنوانسیون بیع بین المللی کاال با 3.81-زمستان85مطالعه تطبیقی-مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی-شماره

غفاری،بهنام-اثر نقض قابل پیش بینی بر روابط قراردادی-فصلنامه حقوق-مجله دانشکده 4.88-تابستان2-شماره49حقوق و علوم سیاسی-دوره

مقدادی،محمد مهدی-پیش بینی نقض قرارداد در کنوانسیون بیع بین المللی کاال،حقوق تطبیقی 5.86-پاییز19-شماره6و ایران-مجله دانشکده علوم انسانی دانشگاه سمنان-سال

امینی،منصور-مافی،همایون-بررسی حق فسخ ناشی از پیش بینی نقض قرارداد در کنوانسیون 6.90-بهار و تابستان1-شماره3بیع بین المللی کاالوحقوق ایران-مجله مطالعات حقوقی-دوره

-مجله دیدگاه های حقوق 198عادل،مرتضی-قوه قاهره در کنوانسیون بیع بین المللی کاال7. 22و21-شماره 80قضایی-بهار و تابستان

با تشکر از توجه شما