بسم الله الرحمن الرحیم

هوالحبیب

 بررسی بارنامه عنوان :

های دریایی و بارنامه های تحت چارتر

دکتر فیضیاستاد : مسعود محبوبگردآورنده :

92پاییز  

- ق�انون دری�ایی ای�ران از کت�اب دوم ق�انون تج�ارت 1

از احک�ام و قواع�د 1807 فرانس�ه ک�ه خ�ود ملهم

فرم�ان ل�ویی چه�اردهم میباش�د اقتب�اس ش�ده اس�ت

و همچ�نین قس�مت ه�ای دیگ�ر آن ب�ا توج�ه ب�ه نظ�ام

حق�وقی ای�ران و ن�یز ترجم�ه متن کنوانس�یون ه�ای

)اص�الح مق�ررات اله�ه 1964 اله�ه و بروکس�ل 1924

است( تنظیم گردیده است.

قی�د ک�رده ک�ه“ در 194- ق�انون دری�ایی م�ا در م�اده 2

ص�ورت س�کوت ق�انون دری�ایی ای�ران و س�ایر ق�وانین

ب�ه اص�ول و ع�رف مملک�تی در خص�وص موض�وعی

بین المللی باید رجوع شود.

تذکرات مهم در خصوص قوانین مربوطه

اهمیت حمل ونقل

در اهمیت حمل و نقل همین بس که بدون

حمل ونقل امکان اجرای یک قرارداد بیع

بین المللی وجود ندارد. و اصطالح

international sale of goods نام خود را از همین

عملیات حمل و نقل اخذ کرده است.

contract of carriage- قرارداد حمل و نقل کاال )1of goods )

(charter party- قرارداد اجاره کشتی )2

حمل ونقل چه در سطح داخلی چه در سطح بین المللی

نوع قرارداد انجام میشود: 2 زیر چتر

” ق�رارداد ب�اربری فق�ط ق�راردادی اس�ت ک�ه ب�ر - قEرارداد بEاربری: 1

اس�اس �بار�نام�ه� دری�ایی ی�ا اس�ن�اد مش�ابه �دیگ�ری �ک�ه ب�رای حم�ل و

نق�ل� ک�اال� ا�ز طری�ق� دری�ا �اس�ت� منعق�د میش�ود و �ن�یز ه�ر بارنام�ه

در�ی�ایی ی�ا اس�ن�اد مش�ا�به د�یگ�ری ک�ه �ب�ه اس�تناد �ق�رارداد اج�اره

کش�تی راب�ط�ه بین �متص�د�ی ب�اربر�ی و دا�رن�ده بارن�ام�ه ی�ا س�ند

م�ذ�کور را �از زم�ان ص�دور �تع�یین مینمای�د ق�رارداد� ب�اربری تلقی

کنوانسیون الهه(1 م �2 ق.د�.ایران�- بند 52 م 2بند م�ی گ�ردد.�“ )

“ س�ندی اس�ت کت�بی ک�ه بین مال�ک )ی�ا نماین�ده - قEرارداد اجEاره کشEتی: 2

مج�از او( �و مس�ت�اجر منعق�د م�ی گ�ردد و �ش�رایط �اج�اره را ب�رای

م�دت معین� وی�ا ب�را�ی ی�ک �ی�ا چن�د س�فر� بی�ن بن�ا�در �مش�خص تع�یین

ق�.د.ایر�ان.(135)ممی�کند�“.

تعاریف

مقایسه قرارداد اجاره کشتی با قرارداد حمل ونقل :

طرفینمتصدی حمل و نقل اعم از

مالک و مستاجر

فروشنده کاال یا ارسال کننده

قرارداد حمل طرفینونقل :

مالک

مستاجر

قرارداد اجاره :

Bill of lading سند :

Charter Party

: سند

مقررات حاکم : قانون دریایی الهه چون 1924و کنوانسیون

جنبه حمایتی دارند و

Weaker Party = Stronger Party

مق�ررات ح�اکم : مق�ررات ح�اکم ت�ابع ب�ر اج�اره اختی�اری اس�ت و می قرارداده��ا آزادی اص��ل

باشد.

برخالف بارنامه دریایی که فقط دلیل وجود

قرارداد است قرارداد اجاره کشتی همیشه

نوع ذیل 3قرارداد تلقی می شود و به

تقسیم می شود :

اجاره کشتی

اجاره بصورت لخت

(demise)

اجاره برای سفر معین

((voyage

اجاره کشتی برای مدت

timeمعین))

بارنام�ه دری�ایی س�ندی اس�ت ک�ه 52 م�اده 7بن�د :

مشخص�ات کام�ل ب�ار در آن قی�د ش�ده و توس�ط

فرمان�ده کش�تی ی�ا کس�ی ک�ه از ط�رف او ب�رای

این منظ�ور تع�یین ش�ده امض�ا گ�ردد ب�ه م�وجب

آن تعه�د ش�ود ب�ار توس�ط کش�تی ب�ه مقص�د حم�ل

و ب�ه تحوی�ل گیرن�ده داده ش�ود. بارنام�ه دری�ایی

ی�ا اس�ناد مش�ابه آن ب�ه منزل�ه رس�ید دری�افت ب�ار

است.

تعریف بارنامه دریایی

60- مشخصات و مندرجات بارنامه: ماده 1

61- کیفیت حقوقی بارنامه: ماده 2

62- نسخ بارنامه دریایی: ماده3

63- مدت الزم برای صدور بارنامه: ماده 4

- حق�وق دارن�ده بارنام�ه – تحوی�ل گیرن�ده: م�اده 5

64

قوانین مربوط به بارنامه

- رسید دریافت کاال است بدین معنی که متصدی 1

نمیتواند دریافت کاال را انکار نماید.

- دلیل وجود قرارداد حمل و نقل است.2

- بارنامه سند مالکیت کاال است.3

- سند معرف کاال است.4

- بارنامه وسیله بازرسی گمرک است.5

ویژگی ها و آثار حقوقی بارنامه

- درک اینک�ه ق�رارداد بین مال�ک و فرس�تنده منعق�د ش�ده 1

یا فرستنده و مستاجر.

- ب�ر طب�ق روی�ه بان�ک جه�انی، بان�ک از قب�ول ی�ک بارنام�ه 2

ب�رای گش�ایش مناس�ب عن�وان س�ندی ب�ه چ�ارتر تحت

اعتب�ار اس�نادی خ�ودداری خواه�د ک�رد مگ�ر اینک�ه دس�تور

العملی بر خالف آن به بانک داده شده باشد.

ق�رارداد 3 انعق�اد در ط�رفین عم�ل چ�ارچوب نش�انگر -

باربری.

اهمیت تمایز بین بارنامه های حمل کاال با بارنامه های تحت چارتر

:بارنام�ه ای اس�ت ک�ه از طری�ق ارج�اع ب�ه ق�رارداد تعری�ف

ا�ج�اره کش�تی�، در ب�رگیرن�ده ب�رخی �ش�روط� ق�رار�داد اج�اره

د�ر مزب�و�ر ش�روط ک�ه� نتیج�ه این ب�ا� با�ش�د. می ک�ش�تی

م�قاب�ل گی�رن�ده �ک�اال �ی�ا ذین�ف�ع ظ�هرنوی�س�ی �بار�نام�ه د�ارای

تاثیر قانونی خواهد بود.

:در بارنام�ه ای ک�ه ول�و تحت ی�ک ق�رارداد اج�اره سوال

ص�ادر ش�ده،اگ�ر ش�روط ق�رارداد اج�اره کش�تی در ق�رارداد

م�نعقده با گی�رنده� کاال �گنجا�نده نشود �تکلیف� چیست؟

بارنامه تحت چارتر

- ارجاع به یک یا چند شرط خاص در قرارداد اجاره1

- ارج�اع ب�ه ق�رارداد اج�اره ب�ه ص�ورت کلی و ع�ام )مثال ب�ا 2

این بی�ان ک�ه ”کلی�ه ش�روط، مف�اد و اس�تثنائات ق�رارداد

اج�اره س�ابق ال�ذکر،گنجان�ده ش�ده در این بارنام�ه تلقی

می شود“ (.

روش تفس�یر ح�الت دوم: بای�د قص�د و نیت فرس�تنده ک�اال

یا ذینفع ظهرنویسی احراز شود.

حاالت مختلف اندراج شروط قرارداد اجاره در بارنامه تحت چارتر

کش�تی مال�ک بین اس�ت ممکن ب�اربری قرارداد

ک�ه دارای خط�وط منظم کش�تیرانی بین بن�ادر

ب�وده) منعق�د linerمعین ک�اال فرس�تنده و )

ش�ود.در این ص�ورت بارنام�ه ص�ادر ش�ده بارنام�ه

حمل کاال می باشد.

دریایی بارنامه

ب�رای حم�ل - شEرکتهای کشEتیرانی: 1 ک�ه ش�رکتهایی هس�تند

بن�ادر بین کش�تیرانی منظم خط�وط مس�افر و ک�اال

معین دای�ر می نماین�د و ی�ا آنک�ه ض�من انج�ام عملی�ات

ف�وق ب�ه اج�اره دادن کش�تی ه�ای خ�ود ب�ه منظ�ور حم�ل و

نقل دریایی مبادرت می کنند.

- به منظور ارسال کاال:2

ازج�انب فرس�تنده عم�ل می forwarding agentال�ف(

کنند.

از جانب متصدی عمل میکنند.loading brokerب(

نحوه صدور بارنامه ها به لحاظ عملی

1 بین موجر و مستاجر: مستنبط از روح قانون -

دریایی ایران و نیز طبق قوانین بعضی از کشورها از

جمله لبنان و سوییس اولویت با قرارداد اجاره است.

2:بین متصدی باربری و فرستنده کاال -

.الف( به اجاره احاله شده: اجاره مالک است

.ب( به اجاره احاله نشده: بارنامه مالک است

تعارض قرارداد اجاره کشتی با بارنامه تحت چارتر

در حقوق انگلستان نظری که بطور کلی در این

قسمت بیان شده اینست که علی األصول طرف

قرارداد مالک است نه مستأجر.حال بررسی حالت

مختلف:

1 -demiseمستأجر :

2 -voyage و time:

الف( فرستنده مطلع از قرارداد اجاره باشد: مستأجر

ب( فرستنده مطلع از قرارداد اجاره نباشد: مالک

در صورت وجود قرارداد اجاره چه کسانی را می توان به عنوان

طرف قرارداد بارنامه دریایی دانست؟

الف( کتابها1 ، 1390- نجفی اسفاد، مرتضی، حقوق دریایی ،سمت2 ،1353- امید ، هوشنگ، حقوق دریایی، مدرسه عالی بیمه تهران3 ایوامی، پروفسور هاردی، حقوق دریایی، ترجمه دکتر منصور پور -

1384نوری، انتشارات مهد حقوق، 4 ،اشمیتوف، پروفسور کالیو مک میالن، حقوق تجارت بین الملل -

1391ترجمه دکتر بهروز اخالقی و همکاران، سمت، 5 ،بوآیه، آلبر، حقوق دریایی، ترجمه دکتر حسین حسینقلی نژاد -

1379ب( مقاالت1 اشرف زاده، حمیدرضا، اصطالحات تجاری و اقتصادی، پرتال جامع-

85علوم انسانی، شماره 2 -karen- troy , davies An intrudoction to bill of lading ,

19993 -giaschi , christopher , who is carrier , law association

at Toronto

منابع و مآخذ