การประก�นภั�ยพื�ชผล (Crop Insurance):ร�ปแบบและประสบการณ์�จากต่�างประเทศ

และข้�อเสนอแนะส าหร�บประเทศไทย

การเสวนาเร�$อง“แนวทางการประก�นภั�ยพื�ชผลการเกษต่รท&$เก'ดจากภั�ยธรรมชาต่'”

จ�ดโดยคณ์ะกรรมาธ'การว'สาม�ญศ.กษามาต่รการป/องก�นและแก�ไข้ป0ญหา

พื�1นท&$การเกษต่รและช2มชนท&$ประสบภั�ยธรรมชาต่'

22 ก�นยายน 2552 ณ์ อาคารร�ฐสภัา 2 1

อรศร�ณ์ย� มน2อมรOperations Analyst

ธนาคารโลก

เนื้��อหา1. ร�ปแบบการประก�นภั�ยพื�ชผล และกรณ์&ศ.กษาข้องต่�างประเทศ

2. ร�ปแบบต่�างๆ ข้องการประก�นภั�ยข้�าว

3. บทบาทข้องภัาคร�ฐและเอกชนในการประก�นภั�ยภัาคการเกษต่ร

4. ข้�อเสนอแนะบางประการส าหร�บประเทศไทย

2

1. ร�ปแบบการประก�นภั�ยพื�ชผล และกรณ์&ศ.กษาข้องต่�างประเทศ

ระด�บ

ความ

ร2นแร

งข้อง

ระด�บ

ความ

ร2นแร

งข้อง

ความ

เส&$ยง

ความ

เส&$ยง

ว'ธ&การบร'หารความเส&$ยงจากภั�ยธรรมชาต่'ท&$กระทบเกษต่รกรรายย�อย

เคร�$องม�อท&$ใช�บร'หารความเส&$ยงได�

คร�วเร�อน/ช2มชน กลไกต่ลาด กลไกร�ฐ

ไม�เฉพืาะเจาะจง

Sharecropping

ตั้�งกลุ่ �มเกษตั้รกรพึ่��งพึ่าตั้นื้เอง

บร�หารจัดการทรพึ่ยากรนื้��า

ใช้�เทคโนื้โลุ่ย!ใหม�ใช้�เมลุ่"ดพึ่นื้ธุ์ $ท!�ด!ขึ้��นื้

โครงสร�างพึ่��นื้ฐานื้ช้ลุ่ประทานื้

การส�งเสร�มการเกษตั้รการวิ�จัย

ระบบขึ้�อม+ลุ่สภาพึ่อากาศ

ต่ $าปลุ่+กพึ่�ช้พึ่ร�อมกนื้หลุ่ายช้นื้�ดเลุ่!�ยงปศ สตั้วิ$ เป/นื้ส�นื้ทรพึ่ย$

เก"บตั้ นื้อาหารบญช้!เง�นื้ฝาก

ปานกลางการกระจัายการใช้�แรงงานื้การรบควิามเส!�ยงร�วิมกนื้

(เพึ่��อนื้, สมาช้�กในื้ครอบครวิ)การก+�ย�มเง�นื้นื้อกระบบ

การก+�ย�มเง�นื้ในื้ระบบการรบควิามเส!�ยงร�วิมกนื้(ผู้+�ขึ้ายวิตั้ถุ ด�บการผู้ลุ่�ตั้, ผู้+�

ขึ้ายส�งส�นื้ค�าเกษตั้ร)

วิงเง�นื้ก+�ย�มพึ่�เศษจัากรฐ

ส�ง ขึ้ายส�นื้ทรพึ่ย$อพึ่ยพึ่ย�ายถุ��นื้ฐานื้

การประก�นภั�ยการบรรเทาสาธุ์ารณภย

การประกนื้ภยท!�ร ฐอ ดหนื้ นื้

5

ร�ปแบบการประก�นภั�ยพื�ชผลต่�างๆ

1. ค2�มครองความผ�นแปรข้องปร'มาณ์ผลผล'ต่ (production risk)• การประก�นภั�ยพื�ชผลท&$ต่�1งอย��บนการชดเช ย

(indemnity-based insurance)

• การประก�นภั�ยพื�ชผลท&$ใช�ด�ชน& (index-based insurance)

2. ค2�มครองความผ�นแปรข้องปร'มาณ์ผลผล'ต่ (production risk) และราคา (price risk)• การประก�นรายได�จากพื�ชผล (revenue insurance)

ร�ปแบบการประก�นภั�ยพื�ชผลต่�างๆ

6

a) การประก�นภั�ยพื�ชผลท&$ต่�1งอย��บนการชดเชย (จ�ายส'นไหมชดเชยความเส&ยหายจร'งท&$หน�วยท&$เอาประก�น)

ร+ปแบบกรมธุ์รรม$ ฐานื้ขึ้องการช้ดเช้ย ควิามแพึ่ร�หลุ่าย1. แบบก�าหนื้ดช้นื้�ดภย (Named Peril)

เปอร$เซ็"นื้ตั้$ขึ้องควิามเส!ยหาย

แพึ่ร�หลุ่าย

2. แบบรวิมหลุ่ายภย (Multi-Peril or MPCI)

ผู้ลุ่ผู้ลุ่�ตั้ท!�ส+ญเส!ย แพึ่ร�หลุ่าย

b) การประก�นภั�ยพื�ชผลท&$ใช�ด�ชน& (จ�ายส'นไหมโดยว�ดค�าด�ชน&)ร+ปแบบกรมธุ์รรม$ ฐานื้ขึ้องการช้ดเช้ย ควิามแพึ่ร�หลุ่าย

3. แบบดช้นื้!ผู้ลุ่ผู้ลุ่�ตั้ขึ้องเขึ้ตั้พึ่��นื้ท!� (Area-Yield Index)

ผู้ลุ่ผู้ลุ่�ตั้ท!�ส+ญเส!ยในื้เขึ้ตั้พึ่��นื้ท!�

สหรฐ, อ�นื้เด!ย, บราซ็�ลุ่

4. แบบดช้นื้!สภาพึ่อากาศ (Crop Weather Index Insurance)

ขึ้�นื้การจั�ายเง�นื้ (payout

scale) ขึ้องดช้นื้!สภาพึ่อากาศ

อ�นื้เด!ย,เม"กซ็�โก, มาลุ่าวิ!, แคนื้าดา, สหรฐ ฯลุ่ฯ

5. แบบดช้นื้!การเจัร�ญเตั้�บโตั้ขึ้องพึ่�ช้(Normalized Difference Vegetation Index (NDVI) Insurance)

ขึ้�นื้การจั�ายเง�นื้ขึ้องดช้นื้!การเจัร�ญเตั้�บโตั้ขึ้องพึ่�ช้

(NDVI)

เม"กซ็�โก, สเปนื้, แคนื้าดา

c) การประก�นรายได�จากพื�ชผล (จ�ายส'นไหมโดยว�ดปร'มาณ์ผลผล'ต่และราคาผลผล'ต่)

ร+ปแบบกรมธุ์รรม$ ฐานื้ขึ้องการช้ดเช้ย ควิามแพึ่ร�หลุ่าย6. การประกนื้รายได�จัากพึ่�ช้ผู้ลุ่Crop Revenue Insurance (CRI)

ควิามส+ญเส!ยทางด�านื้ผู้ลุ่ผู้ลุ่�ตั้แลุ่ะราคา

เฉพึ่าะสหรฐอเมร�กา

1. การประก�นแบบก าหนดชน'ดภั�ย (Named Peril)

ประเภัทกรมธรรม�: รายบ คคลุ่ รายพึ่�ช้ภั�ยท&$ประก�น: เหมาะส�าหรบภย เช้�นื้ ลุ่+กเห"บ ไฟไหม� นื้��าค�างแขึ้"ง ซ็��งก�อให�เก�ด

ควิามเส!ยหายท!�กระทนื้หนื้แลุ่ะวิดได� ควิามค �มครองท!�พึ่บบ�อยท!�ส ดค�อ ประกนื้ลุ่+กเห"บ

หน�วยท&$ประก�น: ฟาร$ม หร�อแปลุ่งภายในื้ฟาร$มวงเง'นประก�น: เกษตั้รกรสามารถุเลุ่�อกวิงเง�นื้ตั้�างๆได� ภายในื้ขึ้อบเขึ้ตั้ท!�ก�าหนื้ดค�าส'นไหมทดแทน: ตั้�งอย+�บนื้ควิามเส!ยหายทางกายภาพึ่ โดยวิดเป/นื้เปอร$เซ็"นื้ตั้$

ขึ้องควิามเส!ยหาย แลุ่�วิค+ณกบวิงเง�นื้ประกนื้ ลุ่บด�วิยการรบผู้�ดส�วินื้แรก (deductible)

การร�บผ'ดส�วนแรก : เกษตั้รกรมกจัะรบควิามเส!ยหายบางส�วินื้ ในื้ร+ปแบบขึ้องการประกนื้ภยร�วิม (coinsurance) ขึ้!ดปลุ่อดควิามรบผู้�ด (franchise) หร�อการรบผู้�ดส�วินื้แรก (deductible)

การประเม'นความเส&ยหาย: ควิามเส!ยหายจัะถุ+กประเม�นื้ท!�แปลุ่ง เป/นื้รายแปลุ่ง ณ เวิลุ่าท!�เก�ด

7

การประภั�นภั�ยล�กเห7บถู�กด าเน'นการโดยบร'ษ�ทเอกชนมามากกว�า 100 ป9

โดยปราศจากการอ2ดหน2นจากร�ฐ

1. การประก�นแบบก าหนดชน'ดภั�ย (Named Peril)

เง�$อนไข้พื�1นฐาน• ตั้�องม!ขึ้�อม+ลุ่เพึ่��อใช้�ในื้การตั้�งค�าเบ!�ยประกนื้ รวิมท�งควิามถุ!� แลุ่ะควิามร นื้แรงขึ้องภยท!�ประกนื้

ข้�อด& • ไม�ม&ความเส&$ยงพื�1นฐาน (basis risk)*

• ไม�ค�อยประสบภาวิะภยทางศ!ลุ่ธุ์รรม (moral hazard)

• ระบ ภยท!�เก�ดขึ้��นื้ได�ง�าย• ม!ค+�ม�อการรบประกนื้ภย (underwriting) แลุ่ะการจัดการค�าส�นื้ไหมทดแทนื้ (loss adjustment)

•การบร�หารควิามเส!�ยงยอดรวิมขึ้องภย (portfolio risk management) ไม�ยากนื้ก ในื้กรณ!ท�วิไป• ต่�นท2นการร�บประก�นภั�ยต่ $า • ตั้ลุ่าดรบประกนื้ตั้�อม!สภาพึ่คลุ่�อง

ข้�อจ าก�ด• ตั้�องใช้�ผู้+�เจัรจัาตั้กลุ่งค�าส�นื้ไหมทดแทนื้ (loss adjusters) ท!�ม!ประสบการณ$ส+ง• ม!ตั้�นื้ท นื้ในื้การเจัรจัาตั้กลุ่งค�าส�นื้ไหมทดแทนื้ • ไม�เหมาะส าหร�บภั�ยท&$ม&ความซั�บซั�อน เช�น ภั�ยแล�ง และแมลงศ�ต่ร�พื�ช

* ความเส&$ยงพื�1นฐาน ค�อ การท!�ค�าส�นื้ไหมไม�ตั้รงกบควิามเส!ยหายท!�เก�ดขึ้��นื้จัร�ง

2. การประก�นผลผล'ต่แบบรวมหลายภั�ย (MPCI) ข้องเกษต่รกรรายบ2คคล

ประเภัทกรมธรรม�: รายบ คคลุ่ รายพึ่�ช้ภั�ยท&$ประก�น: ภยท กช้นื้�ด ในื้ทางปฏิ�บตั้� กรมธุ์รรม$แบบรวิมหลุ่ายภยท�าหนื้�าท!�

เสม�อนื้ หลุ่กประกนื้แทนื้ผู้ลุ่ผู้ลุ่�ตั้ท!�ขึ้าดไป “ ” (Yield Shortfall Guarantee)

หน�วยท&$ประก�น: แปลุ่งท กแปลุ่งภายในื้ฟาร$มท!�ปลุ่+กพึ่�ช้ท!�ท�าประกนื้ระด�บผลผล'ต่ท&$ประก�น: สดส�วินื้เปอร$เซ็"นื้ตั้$ (โดยปกตั้�อย+�ท!� 50-75%) ขึ้องระดบ

ผู้ลุ่ผู้ลุ่�ตั้เฉลุ่!�ยย�อนื้หลุ่งขึ้องเกษตั้รกรแตั้�ลุ่ะราย หร�อขึ้องภ+ม�ภาคท!�ฟาร$มตั้�งอย+�วงเง'นประก�น: ระดบผู้ลุ่ผู้ลุ่�ตั้ท!�ประกนื้ ค+ณด�วิยราคาลุ่�วิงหนื้�า (forward price) ขึ้อง

ผู้ลุ่ผู้ลุ่�ตั้ส�าหรบเด�อนื้ท!�จัะเก"บเก!�ยวิ หร�อวิงเง�นื้ก+�ท!�เกษตั้รกรก+�มาลุ่งท นื้เพึ่าะปลุ่+ก เลุ่�อกเอาจั�านื้วินื้ใดก"ได�ท!�ม+ลุ่ค�านื้�อยกวิ�า

ค�าส'นไหมทดแทน: ค�านื้วินื้โดยใช้�ส�วินื้ตั้�างระหวิ�างผู้ลุ่ผู้ลุ่�ตั้จัร�ง (Actual Yield) จัากแปลุ่งท!�ท�าประกนื้ กบระดบผู้ลุ่ผู้ลุ่�ตั้ท!�ประกนื้ (insured yield) ค+ณด�วิยวิงเง�นื้ประกนื้ (Sum Insured)

การประเม'นความเส&ยหาย: ตั้�องประเม�นื้ควิามเส!ยหายแบบแปลุ่งตั้�อแปลุ่งในื้ช้�วิงเวิลุ่าก�อนื้เก"บเก!�ยวิ ในื้ควิามเป/นื้จัร�งนื้�นื้ ไม�ม!ทางเป/นื้ไปได�ท!�จัะแยกแลุ่ะค�านื้วินื้ควิามเส!ยหายท!�เก�ดจัากตั้�างภยกนื้

9

โครงการประก�นหลายภั�ย MPCI หล�กๆ ท�$วโลกน�1นต่�องพื.$งการอ2ดหน2นจากร�ฐท�1งในส�วนข้อง ค�าเบ&1ยประก�นภั�ย การประก�นภั�ยต่�อ และค�าใช�จ�ายในการบร'หารจ�ดการ

2. การประก�นผลผล'ต่แบบรวมหลายภั�ย (MPCI) ข้องเกษต่รกรรายบ2คคล

เง�$อนไข้พื�1นฐาน

• ต่�องใช�ข้�อม�ลผลผล'ต่ย�อนหล�ง และการบร'หารจ�ดการฟาร�มข้องแต่�ละฟาร�ม

ข้�อด&

• ให�ความค2�มครองท&$ครอบคล2ม• ไม�ม!ควิามเส!�ยงพึ่��นื้ฐานื้ (basis risk)

• ไม�ตั้�องปรบเปลุ่!�ยนื้ทางด�านื้เทคนื้�คมากในื้การท�าไปใช้�กบพึ่�ช้ตั้�างช้นื้�ด

ข้�อจ าก�ด

• ครอบคลุ่ มควิามเส!�ยงขึ้�นื้วิ�กฤตั้�

• บร�ษทประกนื้ตั้�องรบควิามเส!�ยงไวิ�มากเก�นื้ไป

• ป0ญหาการเล�อกท&$ข้�ดประโยชน� *

• ประสบภัาวะภั�ยทางศ&ลธรรม **

•ต่�นท2นการบร'หารจ�ดการส�ง

• เกษตั้รตั้�องจั�ายแพึ่งเพึ่��อได�ควิามค �มครอง

• ม&โครงการเป<นจ านวนมากท&$ล�มเหลว โครงการท&$ย�งอย��ได�ต่�องพื.$งการอ2ดหน2นจากร�ฐอย�างส�ง

*การเล�อกท&$ข้�ดประโยชน� (adverse selection) ค�อ สถุานื้การณ$ท!�ผู้+�ท!�ม!แตั้�ควิามเส!�ยงส+งเลุ่�อกท�าประกนื้

**ภัาวะภั�ยทางศ&ลธรรม (moral hazard) ค�อ สถุานื้การณ$ท!�พึ่ฤตั้�กรรมขึ้องผู้+�เอาประกนื้เองม!อ�ทธุ์�พึ่ลุ่ตั้�อการได�รบค�าส�นื้ไหมมากขึ้��นื้

3. การประก�นภั�ยแบบด�ชน&ผลผล'ต่ข้องเข้ต่พื�1นท&$ (Area Yield Index Insurance)

ประเภัทกรมธรรม�: รายบ คคลุ่ รายพึ่�ช้ หร�อ ระดบมหภาคส�าหรบรฐ หร�อจังหวิดภั�ยท&$ประก�น: ภยท กช้นื้�ด ในื้ทางปฏิ�บตั้� กรมธุ์รรม$แบบดช้นื้!ผู้ลุ่ผู้ลุ่�ตั้ขึ้องเขึ้ตั้พึ่��นื้ท!�ท�า

หนื้�าท!�เสม�อนื้ หลุ่กประกนื้แทนื้ผู้ลุ่ผู้ลุ่�ตั้ท!�ขึ้าดไปขึ้องเขึ้ตั้พึ่��นื้ท!�“ ” (Area Yield Shortfall Guarantee)

หน�วยท&$ประก�น: เขึ้ตั้พึ่��นื้ท!�ท!�ก�าหนื้ดไวิ� ตั้วิอย�างเช้�นื้ขึ้อบเขึ้ตั้ทางภ+ม�ศาสตั้ร$ เช้�นื้ เขึ้ตั้ จังหวิด ฯลุ่ฯ ย��งเขึ้ตั้ท!�ก�าหนื้ดไวิ�เลุ่"กเท�าไหร� ควิามค �มครองจัากกรมธุ์รรม$ก"ย��งใกลุ่�เค!ยงกบควิามเส!ยหายจัร�งมากเท�านื้�นื้

ระด�บผลผล'ต่ท&$ประก�น: สดส�วินื้เปอร$เซ็"นื้ตั้$ (โดยปกตั้�อย+�ท!� 50-75%) ขึ้องระดบผู้ลุ่ผู้ลุ่�ตั้เฉลุ่!�ยย�อนื้หลุ่งขึ้องเขึ้ตั้พึ่��นื้ท!�ประกนื้ท!�ก�าหนื้ดไวิ�

วงเง'นประก�น: ระดบผู้ลุ่ผู้ลุ่�ตั้ท!�ประกนื้ไวิ� ค+ณด�วิยราคาลุ่�วิงหนื้�า (forward price) ขึ้องผู้ลุ่ผู้ลุ่�ตั้ส�าหรบเด�อนื้ท!�จัะเก"บเก!�ยวิ หร�อวิงเง�นื้ก+�ท!�เกษตั้รกรก+�มาลุ่งท นื้เพึ่าะปลุ่+ก หร�อจั�านื้วินื้อ��นื้ท!�ตั้กลุ่งกนื้

ค�าส'นไหมทดแทน: ค�านื้วินื้โดยใช้�ส�วินื้ตั้�างระหวิ�างผู้ลุ่ผู้ลุ่�ตั้จัร�งเฉลุ่!�ย (Actual Average Yield) ขึ้องเขึ้ตั้พึ่��นื้ท!�ประกนื้ท!�ก�าหนื้ดไวิ� กบระดบผู้ลุ่ผู้ลุ่�ตั้ท!�ประกนื้ (Insured Yield) ค+ณด�วิยวิงเง�นื้ประกนื้ (Sum Insured)

การประเม'นความเส&ยหาย: เกษตั้รกรท กคนื้ท!�อย+�ในื้เขึ้ตั้พึ่��นื้ท!�ประกนื้เด!ยวิกนื้จัะถุ+กถุ�อวิ�าม!ควิามเส!ยหายเท�ากนื้ ประเม�นื้โดยใช้�ขึ้�อม+ลุ่ผู้ลุ่ผู้ลุ่�ตั้จัร�งประจั�าป>ขึ้องเขึ้ตั้พึ่��นื้ท!�ประกนื้ จัะไม�ม!การประเม�นื้ควิามเส!ยหายท!�แปลุ่งปลุ่+กประสบการณ์�น าไปใช�: อ�นื้เด!ย (NAIS); แคนื้าดา; สหรฐ (GRP), บราซ็�ลุ่ (GRM)

3. การประก�นภั�ยแบบด�ชน&ผลผล'ต่ข้องเข้ต่พื�1นท&$ (Area Yield Index Insurance)

เง�$อนไข้พื�1นฐาน• ระบบการเพึ่าะปลุ่+กท!�ม!ลุ่กษณะเหม�อนื้ๆกนื้ภายในื้เขึ้ตั้พึ่��นื้ท!�ประกนื้

• ข้�อม�ลผลผล'ต่ข้องพื�1นท&$ (เช�น ข้�อม�ลผลผล'ต่ระด�บภั�ม'ภัาค) ท&$ม&ความแม�นย า

• อาจัตั้�องม!กฏิหมายก�ากบด+แลุ่ประกนื้ภยแบบพึ่�เศษ

ข้�อด& • ไม�ตั้�องใช้�ขึ้�อม+ลุ่ผู้ลุ่ผู้ลุ่�ตั้ย�อนื้หลุ่งขึ้องเกษตั้รกรรายบ คคคลุ่•ม!ขึ้�อม+ลุ่ให�ใช้�ได� เนื้��องจัากประเทศส�วินื้ใหญ�ม!การเก"บขึ้�อม+ลุ่ผู้ลุ่ผู้ลุ่�ตั้ระดบภ+ม�ภาค• ม&ต่�นท2นในการเข้�าถู.งเกษต่รกรท&$ต่ $า• เหมาะสมกบภยท!�กระทบป/นื้วิงกวิ�าง (systemic risk) เช้�นื้ ภยแลุ่�ง•การเลุ่�อกท!�ขึ้ดประโยช้นื้$ แลุ่ะภาวิะภยทางศ!ลุ่ธุ์รรม เก�อบหมดไป•ไม�ต่�องประเม'นความเส&ยหายแบบแปลงต่�อแปลง•ลุ่ดค�าใช้�จั�ายในื้การประเม�นื้ควิามเส!ยหาย• ประก�นระด�บผลผล'ต่ ด�งน�1นจ.งเท�าก�บว�าให�ความค2�มครองครอบคล2มท2กภั�ย

ข้�อจ าก�ด• ความเส&$ยงพื�1นฐาน (Basis risk ) (แต่�น�อยกว�าด�ชน&สภัาพือากาศ)

• ไม�เหมาะกบภยท!�เก�ดเฉพึ่าะท!� เช้�นื้ ลุ่+กเห"บ

• การวิดผู้ลุ่ผู้ลุ่�ตั้จัร�งเฉลุ่!�ย (Actual Average Yields) ในื้เขึ้ตั้พึ่��นื้ท!�ประกนื้อย�างแม�นื้ย�านื้�นื้ท�าได�ยาก

• การยอมรบขึ้องเกษตั้รกร

4. การประก�นภั�ยแบบด�ชน&สภัาพือากาศ (Weather Index Crop Insurance)

ประเภัทกรมธรรม�: รายบ คคลุ่ รายพึ่�ช้ หร�อ ระดบมหภาคส�าหรบรฐ หร�อจังหวิดภั�ยท&$ประก�น: จั�ากดแค�ตั้วิแปรทางสภาพึ่อากาศ ซ็��งวิดท!�สถุานื้!ตั้รวิจัวิดท!�ใกลุ่�ท!�ส ด เช้�นื้ ปร�มาณนื้��าฝนื้ อ ณหภ+ม�หน�วยท&$ประก�น: เกษตั้รกรรายบ คคลุ่ท!�อย+�ภายในื้รศม!ขึ้องสถุานื้!ตั้รวิจัวิดอากาศอ�างอ�งวงเง'นประก�น: ส�วินื้ใหญ�จัะใช้�ตั้�นื้ท นื้การผู้ลุ่�ตั้ แตั้�เกษตั้รกรสามารถุเลุ่�อกวิงเง�นื้ท!�แตั้กตั้�างออกไปได�ค�าส'นไหมทดแทน: ใช้�การวิดค�าตั้วิแปรสภาพึ่อากาศเพึ่!ยงอย�างเด!ยวิตั้ามส+ตั้รท!�ได�ก�าหนื้ดไวิ�ในื้กรมธุ์รรม$ ส��งส�าคญค�อ ดช้นื้!ขึ้�นื้ตั้��า (triggers) ดช้นื้!ขึ้�นื้ส+ง (limits) แลุ่ะตั้ารางแสดงขึ้�นื้การช้ดเช้ย ภายในื้ช้�วิงเวิลุ่าควิามค �มครองการร�บผ'ดส�วนแรก: ไม�ม!การก�าหนื้ดจั�านื้วินื้การรบผู้�ดส�วินื้แรก แตั้�การเลุ่�อกค�าขึ้องดช้นื้!ขึ้ �นื้ตั้��า (ซ็��งค�อจั ดท!�กรมธุ์รรม$เร��มจั�ายค�าส�นื้ไหม) ถุ!อวิ�าเป/นื้การก�าหนื้ดค�าควิามรบผู้�ดส�วินื้แรกไปในื้ตั้วิการประเม'นความเส&ยหาย: จัะไม�ม!การประเม�นื้ควิามเส!ยหายท!�แปลุ่งปลุ่+ก ค�าดช้นื้!จัะถุ+กวิดท!�สถุานื้!ตั้รวิดวิดอ�างอ�ง เกษตั้รกรท กคนื้ท!�อย+�ในื้เขึ้ตั้สถุานื้!เด!ยวิกนื้จัะถุ+กถุ�อวิ�าม!ควิามเส!ยหายเท�ากนื้เป<นผล'ต่ภั�ณ์ฑ์�ท&$ม&ศ�กยภัาพืแต่�ก7ย�งค�อนข้�างใหม� ได�ร�บความสนใจมากเน�$องจากข้�อด&ในการประก�นเกษต่รกร

รายย�อย การพื�ฒนาต่ลาดอย�างเต่7มร�ปแบบย�งจ าก�ดอย��แค�ท&$อ'นเด&ย (ส าหร�บเกษต่รกร) และเม7กซั'โก (ส าหร�บผ��เอาประก�นท&$เป<นสถูาบ�น)

4. การประก�นภั�ยแบบด�ชน&สภัาพือากาศ (Weather Index Crop Insurance)

เง�$อนไข้พื�1นฐาน

• ต่�องเป<นภั�ยท&$ค�อยๆก�อต่�ว เช�น ภั�ยแล�ง อ2ณ์หภั�ม'ข้.1นส�ง ฯลฯ

• ผลผล'ต่ท&$แปลงและด�ชน&สภัาพือากาศต่�องม&ความส�มพื�นธ�ก�นอย�างส�ง

• ตั้�องม!เง��อนื้ไขึ้ทางเทคนื้�คตั้�างๆ เช้�นื้ สถุานื้!ตั้รวิจัวิดอากาศ ควิามถุ+กตั้�องขึ้องขึ้�อม+ลุ่อ ตั้ นื้�ยมวิ�ทยา การม!ขึ้�อม+ลุ่ย�อนื้หลุ่งเป/นื้เวิลุ่านื้านื้

• อาจัตั้�องม!กฏิหมายก�ากบด+แลุ่ประกนื้ภยแบบพึ่�เศษ

ข้�อด&

• เหมาะสมส�าหรบการประกนื้ภยเด!�ยวิท!�ม!ควิามร�ายแรง (single catastrophic peril)

• มกจัะม!ขึ้�อม+ลุ่ทางด�านื้อ ตั้ ฯ เพึ่!ยงพึ่อตั้�อการค�านื้วินื้อตั้ราเบ!�ยประกนื้ (ส�วินื้ใหญ� 30 ป>)•ไม�ตั้�องใช้�โครงสร�างพึ่��นื้ฐานื้ท!�จั�าเป/นื้ หลุ่ายอย�างนื้ก•ไม�ม!การเลุ่�อกท!�ขึ้ดประโยช้นื้$•ไม�ม!ภาวิะภยทางศ!ลุ่ธุ์รรม •ไม�ต่�องประเม'นความเส&ยหายแบบแปลงต่�อแปลง•เป<นมาต่รฐาน และโปร�งใส •ต่�นท2นการบร'หารจ�ดการต่ $า

ข้�อจ าก�ด

• ความเส&$ยงพื�1นฐาน (Basis risk )

•ไม�เหมาะกบภยท!�เก�ดเฉพึ่าะท!�

• การยอมรบขึ้องเกษตั้รกร

• ตั้�องให�ควิามร+ �แลุ่ะท�าควิามเขึ้�าใจักบเกษตั้รกร

•ม&ค�าใช�จ�ายส�งในช�วงเร'$มโครงการ

• ไม�ใช้�กรมธุ์รรม$ท!�ใช้�ได�ท กท!� ตั้�องม!การออกแบบดช้นื้!ใหม�ให�เหมาะสมกบแตั้�ลุ่ะพึ่��นื้ท!�

5. การประก�นภั�ยแบบด�ชน&การเจร'ญเต่'บโต่ข้องพื�ช NDVI

ประเภัทกรมธรรม�: รายบ คคลุ่ รายพึ่�ช้ หร�อ ระดบมหภาคส�าหรบรฐ หร�อจังหวิดภั�ยท&$ประก�น: ท!�ผู้�านื้มาใช้�กบการประกนื้ท �งหญ�าเลุ่!�ยงสตั้วิ$เท�านื้�นื้หน�วยท&$ประก�น: ขึ้��นื้อย+�กบค�าควิามกวิ�างแลุ่ะยาวิแลุ่ะควิามคมช้ด (resolution) ขึ้องภาพึ่ถุ�ายดาวิเท!ยม (เช้�นื้ ดาวิเท!ยม NOAA = 1.1 กม2)

หน�วยท&$ประก�น: เปอร$เซ็"นื้ตั้$ค�าการผู้ลุ่�ตั้มวิลุ่ส��งม!ช้!วิ�ตั้ตั้�อหนื้�วิยพึ่��นื้ท!� (biomass production) จัากฤด+กาลุ่ท!�แลุ่�วิวงเง'นประก�น: จั�านื้วินื้ท!�ตั้กลุ่งกนื้ เช้�นื้ จั�านื้วินื้ท!�ก�าหนื้ดตั้�อเฮคแตั้ร$ (hectare) หร�อค�าใช้�จั�ายในื้การเลุ่!�ยงสตั้วิ$ค�าส'นไหมทดแทน: ขึ้�นื้การจั�ายค�าส�นื้ไหมสามารถุถุ+กก�าหนื้ดตั้ามหลุ่กการเด!ยวิกบดช้นื้!สภาพึ่อากาศ การประเม'นความเส&ยหาย: ดช้นื้!การเจัร�ญเตั้�บโตั้ขึ้องพึ่�ช้ (ซ็��งใช้�กนื้แพึ่ร�หลุ่ายในื้หลุ่ายประเทศ) ถุ+กวิดโดยใช้�ภาพึ่ถุ�ายดาวิเท!ยมเพึ่!ยงอย�างเด!ยวิ ค�าขึ้องดช้นื้!สะท�อนื้ให�เห"นื้การเตั้�บโตั้ขึ้องพึ่�ช้ในื้ฤด+กาลุ่หนื้��งๆ แลุ่�วิใช้�ค�าเปร!ยบเท!ยบกบฤด+กาลุ่ท!�ผู้�านื้ๆมา ผล'ต่ภั�ณ์ฑ์�ประก�นภั�ยน&1ก าล�งอย��ในข้�1นทดลองในบางประเทศ เช�น เม7กซั'โก สเปน แคนาดา สหร�ฐ ถู.งแม�ว�า NDVI จะ

ถู�กใช�อย��อย�างแพืร�หลายอย��แล�วในการเฝ้/าระว�งความม�$นคงทางอาหาร (food security) รวมท�1งการประย2กต่�ใช�อ�$นๆ นอกเหน�อจากการประก�นภั�ย

5. การประก�นภั�ยแบบด�ชน&การเจร'ญเต่'บโต่ข้องพื�ช NDVI

เง�$อนไข้พื�1นฐาน

• ตั้�องใช้�การตั้!ควิามภาพึ่ถุ�ายทางดาวิเท!ยมย�อนื้หลุ่งเพึ่��อตั้�งค�าดช้นื้!ขึ้ �นื้ตั้��า แลุ่ะก�าหนื้ดขึ้�นื้ขึ้องการจั�ายส�นื้ไหม

ข้�อด&

•ไม�ตั้�องประเม�นื้ควิามเส!ยหายแบบแปลุ่งตั้�อแปลุ่ง

• การใช้�ดช้นื้!ขึ้��นื้อย+�กบประเภทขึ้องพึ่�ช้ ดช้นื้!ม!ควิามเหมาะสมท!�ส ดกบท �งหญ�าเลุ่!�ยงสตั้วิ$แบบถุาวิร ท!�ซ็��งอาการสตั้วิ$แห�งๆ แลุ่ะฟาง ม!ควิามสมพึ่นื้ธุ์$อย�างส+งกบดช้นื้! NDVI

ข้�อจ าก�ด

• ดช้นื้! NDVI ม!ควิามสมพึ่นื้ธุ์$ท!�ตั้��ากบพึ่�ช้ไร�นื้า เช้�นื้ ธุ์ญพึ่�ช้ แลุ่ะขึ้�าวิ

•ในหลายประเทศไม�ม&ข้�อม�ลภัาพืถู�ายดาวเท&ยมย�อนหล�งท&$เพื&ยงพือส าหร�บการต่�1งค�าเบ&1ยประก�น

6. การประก�นรายได�จากพื�ชผล (Crop Revenue Insurance)

• ผลประโยชน�ท&$ได�ร�บการประก�นค�อ รายได�จากพื�ชผล ไม�ใช�ต่�วการผล'ต่เอง • การประก�นภั�ยรายได�ค�อส�วนผสมข้อง กรมธรรม�แบบหลายภั�ย(MPCI) ก�บการ

ประก�นราคา ม!ร+ปแบบผู้ลุ่�ตั้ภณฑ์$ส!�แบบ ค�อ– Crop Revenue Coverage (MPCI + forward contract) – Revenue Assurance (MPCI + base price option – put -)– Income Protection (Area Yield Index +base price option – put -)– Group Risk Income Protection (Area Yield Index +forward contract)

• รายได�ท&$ร�บการประก�น (USD/ha) ถุ+กก�าหนื้ดไวิ�เป/นื้เปอร$เซ็"นื้ตั้$ (โดยปกตั้�อย+�ท!� 60%-75%) ขึ้องระดบผู้ลุ่ผู้ลุ่�ตั้เฉลุ่!�ยย�อนื้หลุ่งขึ้องเกษตั้รกร ค+ณด�วิยราคาลุ่�วิงหนื้�าขึ้องผู้ลุ่ผู้ลุ่�ตั้ส�าหรบเด�อนื้ท!�จัะเก"บเก!�ยวิ

• ค�าส'นไหมทดแทน: ขึ้��นื้อย+�กบกรณ!ท!�ผู้ลุ่ผู้ลุ่�ตั้ตั้กตั้��า ราคาตั้กตั้��า หร�อท�งสองอย�าง• อ�ต่ราค�าส'นไหม

– ส�วินื้ประกนื้ผู้ลุ่ผู้ลุ่�ตั้: ค�านื้วินื้โดยค�ดถุ�งควิามผู้นื้แปรขึ้องระดบผู้ลุ่ผู้ลุ่�ตั้เฉลุ่!�ยรายป>ย�อนื้หลุ่งขึ้องเกษตั้รกร

– ส�วินื้ประกนื้ราคา : ค�านื้วินื้โดยใช้�ราคาตั้ลุ่าด• ประสบการณ์�น าไปไช�: ขึ้�าวิโพึ่ดเลุ่!�ยงสตั้วิ$ แลุ่ะถุ�วิเหลุ่�อง ในื้บางรฐ ขึ้อง

สหรฐอเมร�กา

6. การประก�นรายได�จากพื�ชผล (Crop Revenue Insurance)

เง�$อนไข้พื�1นฐาน• จ าเป<นต่�องม&ต่ลาดส'นค�าเกษต่รล�วงหน�าท&$ม&การพื�ฒนา แลุ่ะท�าหนื้�าท!�ได�อย�างม!ประส�ทธุ์�ภาพึ่

• เง�$อนไข้น&1ม�กไม�ม&อย��ในประเทศก าล�งพื�ฒนา หร�อประเทศท&$ม&รายได�ประชาชาต่'ระด�บกลาง

ข้�อด&• ให�ควิามค �มครองท!�ครอบคลุ่ ม

•เหมาะท!�จัะเช้��อมโยงกบการให�ส�นื้เช้��อทางการเกษตั้ร เนื้��องจัาควิามสามรถุในื้การจั�ายท�งเง�นื้ตั้�นื้แลุ่ะดอกเบ!�ยขึ้องเกาตั้รกรขึ้��นื้อย+�กบรายได�

ข้�อจ าก�ด

•เหม�อนื้กบการประกนื้แบบรวิมหลุ่ายภย (MPCI), ในื้กรณ!ท!�ส�วินื้ขึ้องการประกนื้ผู้ลุ่ผู้ลุ่�ตั้ใช้�กรมธุ์รรม$ MPCI

• ขึ้�อจั�ากดขึ้�างตั้�นื้จัะบรรเทาลุ่งได� การประกนื้ภยแบบดช้นื้!ผู้ลุ่ผู้ลุ่�ตั้ขึ้องเขึ้ตั้พึ่��นื้ท!� (Area Yield) เช้�นื้ บางผู้ลุ่�ตั้ภณฑ์$ในื้สหรฐ

ภัาพืรวมข้องการประก�นภั�ยภัาคการเกษต่รในระด�บโลก

Source: Paris Re, 2008

ม�ลค�าประเม'นข้องเบ&1ยประก�นภั�ยภัาคการเกษต่รท�$วโลกอย��ท&$16.5 พื�นล�านย�โร

20

2. ร�ปแบบต่�างๆ ข้องการประก�นภั�ยข้�าว

ต่�วอย�างประสบการณ์�จากประเทศต่�างๆประเทศ ร�ปแบบ สถูานะบ�งคลาเทศ แบบรวิมหลุ่ายภย (MPCI) ด�าเนื้�นื้การระหวิ�าง 2520 – 2538

ยกเลุ่�กเนื้��องจัากขึ้าดท นื้ (loss ratio > 500%)

อ'นโดน&เช&ย แบบรวิมหลุ่ายภย (MPCI) ก�าลุ่งทดลุ่องโครงการนื้�าร�องในื้ทางตั้อนื้กลุ่างแลุ่ะตั้ะวินื้ตั้กขึ้องเกาะช้วิา โครงการยงม!ขึ้นื้าดเลุ่"ก ครอบคลุ่ มเกษตั้รกร 600 ราย พึ่��นื้ท!�เพึ่าะปลุ่+ก 625 ไร�

ฟAล'ปปAนส� แบบรวิมหลุ่ายภย (MPCI)

แบบดช้นื้!สภาพึ่อากาศ (Weather Index Crop Insurance)

• ด�าเนื้�นื้การโดยบรรษทประกนื้ภยแห�งช้าตั้�ฟAลุ่�ปปAนื้ส$ (PCIC) ตั้�งแตั้�ป> 2424 MPCI ครอบคลุ่ มเกษตั้รกรเพึ่!ยง 2.7% ขึ้องการเพึ่าะปลุ่+กขึ้�าวิท�งประเทศ พึ่��งการอ ดหนื้ นื้ค�าเบ!�ยประกนื้ภย

• ก�าลุ่งจัะทดลุ่องระบบดช้นื้!สภาพึ่อากาศญ&$ป2Bน แบบรวิมหลุ่ายภย (MPCI) พึ่��งการอ ดหนื้ นื้ค�าเบ!�ยประกนื้ภยจัากรฐ จ&น แบบรวิมหลุ่ายภย (MPCI) พึ่��งการอ ดหนื้ นื้ค�าเบ!�ยประกนื้ภยจัากรฐ อ'นเด&ย แบบดช้นื้!ผู้ลุ่ผู้ลุ่�ตั้ขึ้องเขึ้ตั้พึ่��นื้ท!�

(Area-Yield Index)

แบบดช้นื้!สภาพึ่อากาศ (Weather Index Crop Insurance)

• แบบดช้นื้!ผู้ลุ่ผู้ลุ่�ตั้ขึ้องเขึ้ตั้พึ่��นื้ท!�ใช้�มาเป/นื้เวิลุ่านื้านื้โดยบร�ษทประกนื้ภยแห�งช้าตั้� (NAIC) รฐอ ดหนื้ นื้ค�าเบ!�ยประกนื้ภย

• แบบดช้นื้!สภาพึ่อากาศเพึ่��งเร��มใช้� รฐอาจัจัะอ ดหนื้ นื้ค�าเบ!�ยประกนื้ภย

การศ.กษาความเป<นไปได�ข้องการใช�ด�ชน&น 1าท�วมส าหร�บข้�าว ในจ�งหว�ดเพืชรบ�รณ์� ระหว�างป9 2548-2551

• โดยธุ์นื้าคารโลุ่ก ธุ์กส. สมาคมประกนื้วิ�นื้าศภย แลุ่ะหนื้�วิยงานื้อ��นื้ๆ

• ผู้ลุ่การศ�กษา ค�อ การออกแบบดช้นื้!นื้��าท�วิมส�าหรบขึ้�าวิ เพึ่��อประกนื้เกษตั้รกรรายย�อย (micro-level index) เป/นื้ไปได�ยาก 1 .พึ่��นื้ท!�ศ�กษาม!การกระจั กตั้วิขึ้องควิาม

เส!�ยงเนื้��อง2. ม!ปBญหานื้��าปCาไหลุ่หลุ่าก ซ็��งไม�สามารถุ

วิดโดยดช้นื้!ได�3. ช้�วิงการเพึ่าะปลุ่+กขึ้�าวิ (crop calendar)

ขึ้องเกษตั้รกรในื้พึ่��นื้ท!�ม!ควิามหลุ่ากหลุ่ายมาก

4. ไม�ม!ขึ้�อม+ลุ่ GIS เก!�ยวิกบแปลุ่ะเพึ่าะปลุ่+กขึ้องเกษตั้รกรอย�างลุ่ะเอ!ยดในื้เขึ้ตั้พึ่��นื้ท!�

• ขึ้�อเสนื้อแนื้ะ ดช้นื้!นื้��าท�วิมระดบมหภาค (macro-level indexes) อาจัม!ควิามเป/นื้ไปได�มากกวิ�า 22

20 - 4040 - 7070 - 100100 - 130130 - 160160 - 190190 - 210210 - 240> 240 cm

Simulated Flood Depth (cm)

Moderate RiskHigh Risk

Very High Risk

Low Risk

Flood Hazard Zone

3. บทบาทข้องภัาคร�ฐและเอกชนในการประก�นภั�ยภัาคการเกษต่ร

24

ควิามช้�วิยเหลุ่�อแบบเม��อใดก"ได� หร�อไม�ม!กฏิเกณฑ์$

ตั้ายตั้วิ

• ไม�ม!การแขึ้�งขึ้นื้• ภาระทางการคลุ่งส+ง• เผู้ช้�ญแรงกดดนื้จัากภาค

ส�วินื้ตั้�างๆ• มกม!ปBญหาในื้เร��อง

ค ณภาพึ่การให�บร�การ• ค�านื้�งถุ�งเง��อนื้ไขึ้ทาง

สงคมมากกวิ�าเช้�งเทคนื้�ค

ด�าเนื้�นื้การโดยรฐ 100%

การประกนื้ภยตั้�อ

• ม!การแขึ้�งขึ้นื้เพึ่��อให�บร�การ• ท�าให�การประกนื้แพึ่ร�หลุ่าย• ภาระการคลุ่งตั้�อรฐอย+�ในื้ระดบ

ท!�ร บได�• ภาครฐเพึ่��มเสถุ!ยรภาพึ่ให�กบ

ระบบ• ภาคเอกช้นื้เพึ่��มควิามร+ �ควิาม

ช้�านื้าญให�กบระบบ• ค�านื้�งถุ�งเง��อนื้ไขึ้เช้�งเทคนื้�ค

มากกวิ�าเช้�งพึ่าณ�ช้ย$

ให�เง�นื้อ ดหนื้ นื้เบ!�ยประกนื้

ไม�ม!บทบาทเลุ่ย ระบบต่ลาดสมบ�รณ์�แบบ

• อาจัท�าให�การประกนื้ไม�แพึ่ร�หลุ่าย• ม!การกระจัายควิามเส!�ยงตั้��า• ค�านื้�งถุ�งเง��อนื้ไขึ้เช้�งพึ่าณ�ช้ย$มากกวิ�าเช้�งเทคนื้�ค• ม!การแขึ้�งขึ้นื้ส+ง• ไม�เก�ดภาระตั้�อรฐ

หลุ่ายผู้ลุ่�ตั้ภณฑ์$ - หลุ่ายบร�ษทเอกช้นื้

หลุ่ายผู้ลุ่�ตั้ภณฑ์$ - หลุ่ายบร�ษทเอกช้นื้

ผู้ลุ่�ตั้ภณฑ์$มาตั้รฐานื้ร+ปแบบเด!ยวิ – บร�ษทประกนื้ขึ้องรฐบร�ษทเด!ยวิ

ควิามร�วิมม�อระหวิ�างรฐแลุ่ะเอกช้นื้ (PPP)

+

-

ประเภัทผล'ต่ภั�ณ์ฑ์�

บทบา

ทข้อง

ร�ฐบา

ล

+

Source: Munich Re

กรอบความค'ดเร�$ององค�กร - เอกชน หร�อ ร�ฐ ควรจะใช�โมเดลใด?

กรอบความค'ดเร�$ององค�กร - เอกชน หร�อ ร�ฐ ควรจะใช�โมเดลใด?

1) การประก�นภั�ยพื�ชผลโดยภัาคร�ฐ- อ�นื้เด!ย (1 บร�ษทประกนื้ภยแห�งช้าตั้�), ฟAลุ่�ปปAนื้ส$ (1 บร�ษทประกนื้ภยแห�งช้าตั้�),

แคนื้าดา (1 บร�ษทตั้�อแควิ�นื้การปกครอง), กร!ซ็, ไซ็ปรส, คอสตั้าร�กา, ปานื้ามา, ซ็+ดานื้

2) การประก�นภั�ยโดยเอกชน โดยปราศจากการช�วยเหล�อจากร�ฐ- เยอรมนื้นื้!, ฝร�งเศส, สวิ!เดนื้, สหรฐ (เฉพึ่าะประกนื้ภยลุ่+กเห"บ), แอฟร�กาใตั้�,

ออสเตั้รเลุ่!ย, นื้�วิซ็!แลุ่นื้ด$, อาร$เจันื้ตั้�นื้า

3) ประก�นภั�ยโดยเอกชน แต่�ได�ร�บการช�วยเหล�อจากร�ฐ (PPP)

ระบบพื�ลร�บประก�นภั�ยแบบผ�กข้าด (Monopoly “Pool” Insurance Arrangements): สเปนื้ (Agroseguro), เกาหลุ่!ใตั้� (NACF), ตั้ รก! (Tarsim)

– ระบบท&$ม&บร'ษ�ทเอกชนหลายบร'ษ�ท (Individual Private Commercial Insurers):

- แขึ้�งขึ้นื้กนื้เพึ่��อขึ้ยายธุ์ รก�จั แตั้�อาจัจัะตั้�องปฏิ�บตั้�ตั้ามเกณฑ์$การออกแบบกรมธุ์รรม$ หร�อเกณฑ์$การตั้�งค�าเบ!�ยประกนื้อย�างเคร�งครด จั�งจัะได�รบควิามช้�วิยเหลุ่�อจัากรฐ - ตั้วิอย�างค�อ สหรฐ (MPCI), โปรตั้ เกส (ม!การควิบค มกรมธุ์รรม$แลุ่ะค�าเบ!�ยประกนื้อย�างเขึ้�มงวิด), อ�ตั้าลุ่!, ช้�ลุ่!

25

26

การสน�บสน2นข้องร�ฐบาลต่�อการประก�นภั�ยภัาคการเกษต่รในประเทศต่�างๆ

ประเทศ การต่�1งพื�ลร�บประก�นภั�ยพื�ช

ผล

บรรษ�ทประก�นภั�ยแห�ง

ชาต่'

การอ2ดหน2น

เบ&1ยประก�นภั�ย

การอ2ดหน2นค�าบร'หาร

จ�ดการ

สน�บสน2น R&D และ

การฝ้Cกอบรม

การประก�นภั�ยต่�อโดย

ภัาคร�ฐ

ม�ลค�าเบ&1ยประก�นท�1งหมด

(USD million)

ภัาระทางการ

คล�งข้องร�ฐ(USD

million)

ภัาระทางการ

คล�ง/ เบ&1ยประก�นท�1งหมด

สหรฐฯ ไม� ไม� ใช้� ใช้� ใช้� ใช้� 10271 7014 68%

แคนื้าดา ไม� ใช้� ใช้� ใช้� ใช้� ใช้� 1090 608 56%

สเปนื้ ใช้� ไม� ใช้� ไม� ไม� ใช้� 811 586 72%

โปรตั้ เกส ไม� ไม� ใช้� ไม� ไม� ไม� 8 5 66%

อ�ตั้าลุ่! ไม� ไม� ใช้� ไม� ไม� ไม� 381 280 74%

ตั้ รก! ใช้� ไม� ใช้� ไม� ไม� ไม� 40 26 65%

อ�นื้เด!ย ไม� ใช้� ใช้� ใช้� ไม� ใช้� 150 254 169%

ฟAลุ่�ปปAนื้ส$ ไม� ใช้� ใช้� ใช้� ไม� ไม� 2 1 49%

เกาหลุ่!ใตั้� ใช้� ไม� ใช้� ใช้� ไม� ใช้� 93 55 60%

จั!นื้ ใช้� ไม� ใช้� ใช้� ไม� ใช้� 1,700 680 41%

บราซ็�ลุ่ ไม� ไม� ใช้� ไม� ไม� ใช้� 73 34 46%

เม"กซ็�โก ไม� ไม� ใช้� ไม� ใช้� ใช้� 123 62 50%

ช้�ลุ่! ไม� ไม� ใช้� ไม� ใช้� ไม� 5 3 50%

โคลุ่มเบ!ย ไม� ไม� ใช้� ไม� ไม� ไม� 5 3 60%

Sources: Adapted From Charles Stutley, 2007Public Intervention in Agricultural Insurance in Developing Countries. World Bank, 2009 (Inedited)

ขึ้�อ27

4.ข้�อเสนอแนะบางประการส าหร�บประเทศไทย

ข้�อเสนอแนะเก&$ยวก�บร�ปแบบการประก�นภั�ย• ไม�ม!ร+ปแบบการประกนื้ภยใดท!�เหมาะสมกบท กสถุานื้การณ$ ท กร+ปแบบม!

ควิามแตั้กตั้�างกนื้ • การพึ่�จัารณาควิามเหมาะสมขึ้องผู้ลุ่�ตั้ภณฑ์$แตั้�ลุ่ะประเภท ควิรค�านื้�งถุ�ง:

- ช้นื้�ดขึ้องพึ่�ช้ - ภยหลุ่ก แลุ่ะการกระจั กตั้วิขึ้องภย - ควิามพึ่ร�อมทางด�านื้ขึ้�อม+ลุ่ - ขึ้นื้าดขึ้องฟาร$ม - ช้�องทางการเขึ้�าถุ�งเกษตั้รกร

• ควิรจัะพึ่ฒนื้าผู้ลุ่�ตั้ภณฑ์$ประกนื้ภยให�ครอบคลุ่ ม รวิมท�ง- การประกนื้แบบก�าหนื้ดช้นื้�ดภย(named peril) ท!�ใช้�การวิดควิามเส!ยหายทางกายภาพึ่- หาโอกาสท!�จัะพึ่ฒนื้าการประกนื้ภยแบบดช้นื้!ผู้ลุ่ผู้ลุ่�ตั้ขึ้องเขึ้ตั้พึ่��นื้ท!� (area yield index)

- สานื้ตั้�อการวิ�จัยแลุ่ะโครงการนื้�าร�องการประกนื้ภยแบบดช้นื้!สภาพึ่อากาศ (weather index)

• ควิรระมดระวิงท!�จัะไม�พึ่��งพึ่าการประกนื้ผู้ลุ่ผู้ลุ่�ตั้แบบรวิมหลุ่ายภย(MPCI) ขึ้องเกษตั้รกรรายบ คคลุ่มากเก�นื้ไป

28

29

ข้�อเสนอแนะด�านบทบาทร�ฐ • ควิรสนื้บสนื้ นื้ให�ภาคเอกช้นื้ด�าเนื้�นื้งานื้ประกนื้ภยพึ่�ช้ผู้ลุ่ในื้กรณ!ท!�ท�าได�• รฐบาลุ่สามารถุม!บทบาทส�าคญในื้การประกนื้ภยตั้�อควิามเส!�ยงขึ้�นื้วิ�กฤตั้ (reinsurance)

• ใช้�ควิามระวิดระวิงอย�างส+งส ดในื้กรณ!ให�เง�นื้อ ดหนื้ นื้ค�าเบ!�ยประกนื้- เง�นื้อ ดหนื้ นื้ค�าเบ!�ยประกนื้สามารถุส�งเสร�มให�เก�ดการเพืาะปล�กในพื�1นท&$ท&$ไม�เหมาะสม- เง�นื้อ ดหนื้ นื้ค�าเบ!�ยประกนื้อาจัก�อให�เก'ดประโยชน�ก�บเกษต่รกรรายใหญ�เป/นื้สดส�วินื้ท!�มาก

เก�นื้ไป- ก�อให�เก�ดภัาระทางการเง'นอย�างมหาศาลแก�สงคม

• ในื้กรณ!ท!�จั�าเป/นื้ตั้�องให�การอ ดหนื้ นื้เบ!�ยประกนื้ ควิรจัะ- ม!การวิางแผู้นื้แลุ่ะจ าก�ดวงเง'นไว�ล�วงหน�า (เช้�นื้ โดยก�าหนื้ดเพึ่ดานื้ขึ้�นื้ส+ง ก�าหนื้ดกลุ่ �มเปEา

หมายท!�จัะได�รบการช้�วิยเหลุ่�อ ก�าหนื้ดแผู้นื้ย ตั้�การอ ดหนื้ นื้ท!�ช้ดเจันื้)

- ควิรอ ดหนื้ นื้เฉพึ่าะส�วนข้องค�าเบ&1ยประก�นท&$เก'ดจากการบร'หารจ�ดการ เพึ่��อให�ค�าเบ!�ยในื้ส�วินื้ท!�เป/นื้ค�าควิามเส!�ยง (pure risk cost) ยงสามารถุสะท�อนื้ระดบควิามเส!�ยงจัร�งในื้แตั้�ลุ่ะพึ่��นื้ท!�

• การให�การสนื้บสนื้ นื้ด�านื้อ��นื้ๆ เช้�นื้ ลุ่งท นื้ตั้�ดตั้�งสถุานื้!ตั้รวิจัวิดสภาพึ่อากาศ, การเก"บแลุ่ะเผู้ยแพึ่ร�ขึ้�อม+ลุ่, การออกแบบผู้ลุ่�ตั้ภณฑ์$, แลุ่ะการตั้�งค�าเบ!�ยประกนื้ท!�ถุ+กตั้�อง

• อาจัจัะจัดท�าแผู้นื้เช้�งย ทธุ์ศาสตั้ร$การประกนื้ภยภาคการเกษตั้รแห�งช้าตั้� (national strategic plan)

ขึ้อบค ณ

ภาคผู้นื้วิก Slides เสร�ม

ต่�นท2นส าหร�บจ านวนค�าส'นไหมทดแทน(Loss Cost)

ส�วนบวกเพื'$มเพื�$อร�บมห�นต่ภั�ย

ส�วนบวกเพื'$มเพื�$อลดความเส&$ยง

ต่�นท2นการผล'ต่

ต่�นท2นข้องเง'นท2น

ก าไร

ส�วินื้ประกอบตั้�างๆขึ้องค�าเบ!�ยประกนื้ภย

อ�ต่ราจ านวนค�าส'นไหมทดแทนPure Loss Cost Premium

อ�ต่ราเทคน'คTechnical Premium

อ�ต่ราเบ&1ยประก�นภั�ยรวมOriginal Gross Premium

ค�าการจั�ายส�นื้ไหมเฉลุ่!�ย / อตั้ราส�วินื้ควิามเส!ยหายท!�ได�จัากการวิ�เคราะห$ขึ้�อม+ลุ่ช้ ดตั้�างๆ

ส�วินื้บวิกเพึ่��มเพึ่��อรบม�อกบกรณ!เหตั้ การณ$ไม�คาดฝBนื้

ค�าเส!ยโอกาสขึ้องเง�นื้ท นื้

ส�วินื้บวิกเพึ่��มเนื้��องจัากไม�ม �นื้ใจัในื้ค ณภาพึ่ขึ้องขึ้�อม+ลุ่ท!�ใช้�

ค�าใช้�จั�ายในื้การบร�หารจัดการ

ค�าใช้�จั�ายในื้การขึ้าย

ค�าประเม�นื้แลุ่ะจัดการค�าส�นื้ไหมทดแทนื้

ข้�อสร2ปเก&$ยวก�บการต่�1งราคาเบ&1ยประก�น• ตั้�องค�านื้�งถุ�งส�วินื้ประกอบท กส�วินื้ขึ้องเบ!�ยประกนื้

• สามารถุหาควิามสมด ลุ่ย$ระหวิ�างควิามค �มครอง กบราคาเบ!�ยประกนื้ โดยปรบส�วินื้ตั้�างๆ เช้�นื้ ควิามค �มครองส�วินื้เก�นื้, ช้นื้�ดขึ้องภยท!�ค �มครอง ฯลุ่ฯ

• ประเด"นื้ส�าคญท!�ตั้�องพึ่�จัาราณา ค�อ- ควิามสามารถุในื้การจั�ายค�าเบ!�ยประกนื้ขึ้องเกษตั้รกร- ผู้ลุ่�ตั้ภณฑ์$สามารถุให�ควิามค �มครองท!�เก�ดประโยช้นื้$หร�อไม�?- พึ่�ช้ท!�ประสบควิามเส!�ยงส+ง (ท�งในื้ด�านื้ควิามถุ!� แลุ่ะควิามร นื้แรงขึ้อง

ภย) อาจัไม�สามารถุท�าประกนื้ได�แลุ่ะตั้�องไม�รวิมไวิ�ในื้ควิามค �มครอง- อตั้ราเบ!�ยประกนื้ท!�ส+งมากอาจัแสดงวิ�าการปลุ่+กพึ่�ช้นื้�นื้ๆในื้พึ่��นื้ท!�

ประกนื้ไม�ใช้�การลุ่งท นื้ท!�เหมาะสม

โมเดลท&$ 1. การประก�นภั�ยพื�ชผลโดยภัาคร�ฐ - ล�กษณ์ะท&$ส าค�ญ

• มกจัะด�าเนื้�นื้การโดยบร�ษทประกนื้แห�งช้าตั้�ท!�ผู้+กขึ้าด• มกจัะรบประกนื้โดยใช้�การประกนื้ผู้ลุ่ผู้ลุ่�ตั้แบบรวิมหลุ่ายภย (MPCI)

• กรมธุ์รรม$ม!ลุ่กษณะมาตั้รฐานื้ - ไม�ม!การแขึ้�งขึ้นื้เพึ่��อให�ทางเลุ่�อกร+ปแบบกรมธุ์รรม$แลุ่ะเง��อนื้ไขึ้ควิาม

ค �มครองกบเกตั้รกร

• ใช้�อตั้ราเบ!�ยประกนื้เด!ยวิตั้�อพึ่�ช้ แลุ่ะตั้�อพึ่��นื้ท!� - ไม�ม!การแขึ้�งขึ้นื้ในื้ด�านื้ราคา

• การอ ดหนื้ นื้ค�าเบ!�ยประกนื้- เป/นื้ส��งจั�าเป/นื้ตั้�อการประกนื้ผู้ลุ่ผู้ลุ่�ตั้แบบรวิมหลุ่ายภย(MPCI) ซ็��งม!อตั้รา

เบ!�ยประกนื้ท!�ส+ง (5% ถุ�ง 15%)

• การประกนื้ภยตั้�อโดยภาครฐ34

35

โมเดลท&$ 1. การประก�นภั�ยพื�ชผลโดยภัาคร�ฐ ต่�วอย�าง บร'ษ�ทประก�นภั�ยแห�งชาต่'อ'นเด&ย (AICI)

โมเดลท&$ 1. ต่�วอย�าง: บรรษ�ทประก�นภั�ยฟAล'ปปAนส�Philippines Crop Insurance Corporation (PCIC)

• สร2ปการด าเน'นงานข้อง PCIC

- เร��มด�าเนื้�นื้งานื้ตั้�งแตั้� 2524 จันื้ถุ�งปBจัจั บนื้- พึ่�ช้หลุ่กท!�ประกนื้ค�อขึ้�าวิแลุ่ะขึ้�าวิโพึ่ด- ผู้ลุ่�ตั้ภณฑ์$หลุ่กค�อ MPCI ซ็��งให�ควิามค �มครองภยทางธุ์รรมช้าตั้� แลุ่ะทางช้!วิภาพึ่ท ก

ช้นื้�ด- ครอบคลุ่ มเกษตั้รกรเป/นื้จั�านื้วินื้นื้�อยมาก แลุ่ะม!แนื้วิโนื้�มลุ่ดลุ่ง (2.7% ขึ้องการเพึ่าะ

ปลุ่+กขึ้�าวิท�งประเทศ)- รฐบาลุ่เป/นื้เจั�าขึ้อง ขึ้ายประกนื้โดยเช้��อมโยงกบส�นื้เช้��อทางการเกษตั้ร- ม!การอ ดหนื้ นื้ค�าเบ!�ยประกนื้ภย

• สร2ปข้�อจ าก�ดท&$ PCIC ประสบ- ปBญหาท!�เก�ดจัากโครงสร�างขึ้อง MPCI เอง (ค�อ การให�ควิามค �มครองท กภย)- การประเม�นื้ควิามเส!ยหาย (ก�อควิามท�าทายท�งในื้ด�านื้การบร�หารจัดการแลุ่ะ

ตั้�นื้ท นื้)- ม!แตั้�เกษตั้รกรท!�ม!ควิามเส!�ยงส+งท�าประกนื้, ค�าบร�หารจัดการส+ง, ยอดรวิมธุ์ รก�จัตั้��า- รฐบาลุ่ม!งบประมาณไม�พึ่อท!�จัะอ ดหนื้ นื้ตั้ามเกณฑ์$ท!�ตั้ �งไวิ� ท�าให�ตั้�ดค�างค�าอ ดหนื้ นื้

เบ!�ยประกนื้กบ PCIC (แลุ่ะท�าให� PCIC ไม�สามารถุรบประกนื้ได�มาก) - ไม�ม!นื้วิตั้กรรมแลุ่ะการปรบปร งผู้ลุ่�ตั้ภณฑ์$

โมเดล 2. การประก�นภั�ยโดยเอกชน (โดยปราศจากการช�วยเหล�อจากร�ฐ)

• ประเทศหล�กๆ ท&$ใช� - เยอรมนื้นื้!, ฝร�งเศส, สวิ!เดนื้, สหรฐ (เฉพึ่าะประกนื้ภยลุ่+กเห"บ), ออสเตั้รเลุ่!ย, นื้�วิซ็!แลุ่นื้ด$,

อาร$เจันื้ตั้�นื้าม, แอฟร�กาใตั้�• ประเภัทข้องบร'ษ�ทประก�นภั�ยเอกชน:

- บร�ษทประกนื้ภยเฉพึ่าะทางเพึ่��อการเกษตั้ร แลุ่ะ บร�ษทประกนื้วิ�นื้าศภยท�วิไป- โดยปกตั้�จัะม!ประมาณ 5-10 บร�ษทหร�อองค$กรรบประกนื้ภยในื้หนื้��งประเทศ

• ผล'ต่ภั�ณ์ฑ์�ประก�นภั�ยหล�ก- แบบก�าหนื้ดภยช้นื้�ดเด!ยวิ (Single Peril) (ลุ่+กเห"บ) แลุ่ะแบบก�าหนื้ดช้นื้�ดภย (Named Perils)

(นื้��าค�างแขึ้"ง,ฝนื้ตั้กหนื้ก, ลุ่มพึ่าย )- หลุ่ายประเทศม!ผู้ลุ่�ตั้ภณฑ์$ประกนื้ปศ สตั้วิ$ด�วิย เช้�นื้ เยอรมนื้นื้!

• บร'ษ�ทต่�างแข้�งข้�นก�นในหลายๆ ด�าน เช�น:– กลุ่ �มประเภทควิามค �มครอง (Insured classes agriculture), ผู้ลุ่�ตั้ภณฑ์$ แลุ่ะกรมธุ์รรม$ – ทางเลุ่�อกด�านื้อตั้รา แลุ่ะการรบผู้�ดส�วินื้แรก– ภ+ม�ภาคท!�ให�ควิามค �มครอง– การเลุ่�อกรบหร�อไม�รบประกนื้เกษตั้รกรแตั้�ลุ่ะราย

• ไม�ม&การช�วยเหล�อในร�ปแบบใดๆ จากร�ฐบาล• ท าการประก�นภั�ยต่�อก�บภัาคเอกชนด�วยก�นเอง

37

โมเดล 3a. พื�ลร�บประก�นภั�ยเอกชนท&$ได�ร�บความช�วยเหล�อจากร�ฐ

ต่�วอย�าง: AGROSEGURO, สเปน

38

โมเดล 3b. พื�ลร�บประก�นภั�ยเอกชนท&$ได�ร�บความช�วยเหล�อจากร�ฐ

ต่�วอย�าง Federal Crop Insurance, สหร�ฐอเมร'กา

39

40

เหต่2ผลในการจ�ายเง'นอ2ดหน2นค�าเบ&1ยประก�น • เกษต่รกร:

- เพึ่��อเพึ่��มการเขึ้�าถุ�งการประกนื้ภย (โดยท�าให�ค�าเบ!�ยประกนื้อย+�ในื้ระดบท!�จั�ายได�)- เพึ่��อเพึ่��มการเขึ้�าถุ�งส�นื้เช้��อเพึ่��อการเกษตั้ร (ใช้�แทนื้หลุ่กทรพึ่ย$ค��าประกนื้การก+�

เง�นื้)- การประกนื้ภยท�าให�รายได�ม!เสถุ!ยรภาพึ่ แลุ่ะเพึ่��มควิามสามารถุในื้การจั�ายค�นื้

ส�นื้เช้��อ

• บร'ษ�ทประก�นภั�ย:- ท�าให�สามารถุเก"บค�าเบ!�ยประกนื้ในื้อตั้ราท!�ถุ+กตั้�องตั้ามคณ�ตั้ศาสตั้ร$ประกนื้ภย

ได� ซ็��งมกเป/นื้อตั้ราท!�ส+ง (ส�าหรบ MPCI อย+�ท!�ประมาณ 5% ถุ�ง 15%)

- ท�าให�ม!ผู้+�ประกนื้มากขึ้��นื้แลุ่ะกระจัายควิามเส!�ยงได�ด!ขึ้��นื้

• ร�ฐบาล:- เพึ่��อให�แรงจั+งใจักบเกษตั้รกรในื้การท�าประกนื้- เพึ่��อทดแทนื้ระบบการช้ดเช้ยท!�ไม�ม!กฏิเกณฑ์$ตั้ายตั้วิด�วิยการประกนื้ภย- ท�าให�รายได�จัากเกษตั้รกรรมม!เสถุ!ยรภาพึ่- เพึ่��อจั ดม �งหมายทางสงคม (เช้�นื้ ลุ่ดการอพึ่ยพึ่จัากช้นื้บทเขึ้�าส+�เม�อง?)

41

ข้�อสร2ปเก&$ยวก�บการจ�ายเง'นอ2ดหน2นค�าเบ&1ยประก�น

- เง�นื้อ ดหนื้ นื้ค�าเบ!�ยประกนื้เป/นื้ร+ปแบบการสนื้บสนื้ นื้ท!�รฐบาลุ่ใช้�กนื้มากท!�ส ด

แต่�- เง�นื้อ ดหนื้ นื้ค�าเบ!�ยประกนื้สามารถุก�อให�เก�ดภัาวะภั�ยทางศ&ลธรรม แลุ่ะส�งเสร�มให�เก�ดการเพึ่าะ

ปลุ่+กในื้พึ่��นื้ท!�ท!�ไม�เหมาะสม- เง�นื้อ ดหนื้ นื้ค�าเบ!�ยประกนื้ก�อให�เก'ดประโยชน�ก�บเกษต่รกรรายใหญ�เป/นื้สดส�วินื้ท!�มากเก�นื้ไป

- ก�อให�เก�ดภัาระทางการเง'นอย�างมหาศาลแก�สงคม (เช้�นื้ กรณ!ขึ้องสหรฐแลุ่ะย โรป) ประเทศก�าลุ่งพึ่ฒนื้าเป/นื้จั�านื้วินื้นื้�อยม!ควิามสามารถุรบภาระทางการเง�นื้เช้�นื้นื้!�ได�

• ในื้กรณ!ท!�จั�าเป/นื้ตั้�องให�การอ ดหนื้ นื้เบ!�ยประกนื้ ควิรจัะม!การวิางแผู้นื้แลุ่ะจั�ากดวิงเง�นื้ไวิ�ลุ่�วิงหนื้�า (เช้�นื้ โดยก�าหนื้ดเพึ่ดานื้ขึ้�นื้ส+ง ก�าหนื้ดกลุ่ �มเปEาหมายท!�จัะได�รบการช้�วิยเหลุ่�อ ก�าหนื้ดแผู้นื้ย ตั้�การอ ดหนื้ นื้ท!�ช้ดเจันื้)

• ควิรอ ดหนื้ นื้เฉพึ่าะส�วินื้ขึ้องค�าเบ!�ยประกนื้ท!�เก�ดจัากการบร�หารจัดการ เพึ่��อให�ค�าเบ!�ยในื้ส�วินื้ท!�เป/นื้ค�าควิามเส!�ยงยงสามารถุส��อควิามหมายกบเกษตั้รกรถุ�งระดบควิามเส!�ยงจัร�งในื้แตั้�ลุ่ะพึ่��นื้ท!�

- การอ ดหนื้ นื้จัากรฐบาลุ่จัะม!ประส�ทธุ์�ภาพึ่มากกวิ�าถุ�า: • ใช้�ลุ่งท นื้ในื้โครงสร�างพึ่��นื้ฐานื้เพึ่��อการบร�หารควิามเส!�ยงในื้ภาคเกษตั้รกรรม

- เพึ่��มค ณภาพึ่ขึ้องขึ้�อม+ลุ่ แลุ่ะเคร�อขึ้�ายอ ตั้ นื้�ยมวิ�ทยา- การฝFกทกษะ การให�ควิามร+ � การวิ�จัยแลุ่ะพึ่ฒนื้า แลุ่ะการบร�การตั้�างๆตั้�อเกษตั้รกร- สร�างส��งแวิดลุ่�อมท!�เหมาะกบการเขึ้�ามาม!บทบาทขึ้องภาคเอกช้นื้

• ช้�วิยรบควิามเส!�ยงทางการเง�นื้จัากภยขึ้�นื้วิ�กฤตั้/ ประกนื้ภยตั้�อ

42

บทบาทข้องร�ฐบาลในการร�บความเส&$ยงทางการเง'น

การร�บความเส&$ยงไว�เองข้องผ��ท าประก�น

ความถู&$ข้องภั�ย

3-5 ป9

การประกนื้ภยตั้�อโดยรฐ

การประกนื้ภย/ กองท นื้ส�ารองฉ กเฉ�นื้

การประกนื้ภย แลุ่ะ การประกนื้ภยตั้�อ

5-7 ป9

Inde

pend

ent R

isks

“In

betw

een”

Ris

ks

Cata

stro

phic

Ris

ks

20-30 ป9

โมเดลการร�บความเส&$ยง• ควรส�งเสร'มการประก�นภั�ย และการประก�นภั�ยต่�อโดยภัาคเอกชนในกรณ์&ท&$ท าได�

• ช้�วิงช้�นื้ควิามเส!�ยงบางช้�นื้ขึ้องภยร�ายแรง (เช้�นื้ ภยแลุ่�ง นื้��าท�วิม พึ่าย ) จัะไม�สามารถุประกนื้ได�โดยปราศจัากควิามช้�วิยเหลุ่�อจัากรฐ

• การท!�ร ฐบาลุ่เขึ้�าช้�วิยในื้การประกนื้ภยตั้�อถุ�อเป/นื้การวิางแผู้นื้ลุ่�วิงหนื้�าเพึ่��อรบม�อกบภยธุ์รรมช้าตั้�อย�างหนื้��ง

• การประกนื้ภยตั้�อโดยรฐเป/นื้การใช้�ทรพึ่ยากรทางการเง�นื้ท!�จั�ากดอย�างม!ประส�ทธุ์�ภาพึ่มากกวิ�าเม��อเท!ยบกบการอ ดหนื้ นื้ค�าเบ!�ยประกนื้

Source: Dick, W., World Bank 2007