1

2

برنامه ریزی یکی از مهم ترین و با اولویت -ترین ارکان مدیریت می باشد .

آثار بجای مانده از زندگی بشر اولیه طی صدها -هزار سال پیش نشان می دهد که در هر زمانی

برنامه ریزی به نوعی صورت می پذیرفته است .

3

ه2ای - فع2الیت ت2رین و س2اده ت2رین ب2دوی از نظ2یر خ2ود) نیازه2ای دررف2ع بش2ر گ2روهی ش2کاریا خوش2ه چی2نی ( ت2ا جدی2دترین و پیچی2ده و اجتم2اعی ، اقتص2ادی ه2ای فع2الیت ت2رین و هف2دهم ق2رن اواخ2ر از Bعم2دتا ک2ه ص2نعتی درچ2ارچوب ص2نایع و بازرگ2انی رون2ق گ2رفت و Bمتجلی ش2د عموم2ا انقالب ص2نعتی دوران در ب222222222222222222ه نی222222222222222222از

برنامه ریزی را ثبوت راند

4

- گ2ردآوری اف2راد و اب2زار و س2ازماندهی و ه2دایت آنه2ا در زم2ان مناس2ب ب2رای ش2کار، م2دیریت اولی2ه ب222222222222222222222222222222ه را

برنامه ریزی ابتدایی پیوند می داد. - مراک2ز ب2زرگ تم2دن باس2تان نظ2یر چین ، مص2ر، ب2ه س2هم خ2ود دارای یون2ان،روم هرک2دام ، ای2ران

برنامه ریزی های ضمنی بوده اند .

دوران اوای2ل ب2ه توس2عه ری2زی برنام2ه اولین -اتحادجم222اهیر در اس222تالین زمام222داری

سوسياليستي شوروی سابق برمی گردد .

5

س2ال از پس عقای2د 1500کمی ، میالدی ماکی2اولی مبت2نی ب2ر ل2زوم ح2داکثر اس2تفاده از زی2ادی ح2اکم، طرف2داران خ2دمت در چ2یز ه2ر

یافت .

س22ال ح22دود ل22ویی 1650در ، میالدی چه2اردهم ، ام2پراتور فرانس2ه زن2دگی روزم2ره و زم2ان ی2ک براس2اس را خ2ود حک2ومت ش2یوه بن2دی دقی2ق ق2رار داده ب2ود ک2ه طبیعت2اB دس2تگاه

مل2زم ح2دودی ت2ا ن2یز این دولت رع2ایت ب2ه برنامه ریزی بود .

6

ق2رن اواخ2ر در اه2دافی 17- ب2ا ری2زی برنام2ه

ش22د متجلی اقتص22ادی Bتوم22اس ص22رفا - این Thomas Hobbes)ه2ابز) ب2ر انگلیس2ی دانش2مند

ب2اور ب2ود ک2ه من2افع اف2راد ، انگ2یزه واقعی حرک2ات و فعالیت آنان می باشد .

ق22رن دان 18در اقتص22اد اس22میت آدام مع2روف انگلیس2ی اص2ل تخص2یص ، تفکی2ک و

تقسیم کار را ارائه نمود .

7

چارلز بابیچ روش علمی مدیریت رو 1832- در سال مورد تاکید قرار داد

- م2دیریت علمی فردری2ک تیل2ور در اواخ2ر ق2رن ن2وزدهم پدی2د آم2د ک2ه چ2یزی ج2ز ی2ک س2اختار برنام2ه ری2زی و ب2ه

تبعیت آن سازماندهی نبود

- ه2نری ف2ایول ب2ا برنام2ه ری2زی و اس2تفاده از ش2یوه تولی2د زنج2یری در ی2ک کارخان2ه اتومبی2ل س2ازی نش2ان ک2222222222222222222222222222222ه داد

ب2ه ج2ای اتومبی2ل را ی2ک ت2وان س2اعت ، 12/5 می ساعت مونتاژ کرد . 1/5فقط در

- ده2ه ه2ای می2انی ق2رن بیس2تم ش2اهد دو ن2وع برنام2ه و سوسیالیس2تی نظ2ام از برگرفت2ه متمرک2ز ری2زی نظ22ام از ناش22ی ، متمرک22ز غ22یر ری22زی برنام22ه

کاپیتالیستی بوده است .

8

دین م2بین اس2الم ن2یز ب2ه برنام2ه ری2زی توج2ه خاص2ی دارد . در سوره مبارکه اعراف آمده است . 45آیه

به موس2ی در ه2ر م2وردی پن2د دادیم و ب2ه او گف2تیم آنه2ا را ب2ا ق2وت اج2را کن و ب2ه ق2وم خ2ود فرم2ان ده ک2ه به2ترین آنه2ا را

انتخاب کنند و اجرا نمایند .

در برنام2ه ری2زی بای2د به2ترین روش را انتخ2اب نم2ود نکت2ه :و آن را با تمام توان انجام داد.

9

سوره مبارکه یوسف47آیه

س2ال پی در پی کش2ت کنی2د و آنچ2ه را 7یوس2ف گفت درو کردی2د ج2ز ان2دکی را ک2ه می خوری2د در خوش2ه اش

کنار بگذارید . - برنامه ریزی برای خروج از بحران 1 نکته :

- برنامه ریزی در تولید 2

10

آک2اف معتق2د اس2ت ک2ه نی2از ب2ه برنام2ه ری2زی آنق2در روش2ن است که مشکل می توان کسی را عليه آن یافت .

- برنام2ه ری2زی ط2رحی ب2رای ی2ک آین2ده مطل2وب و راهه2ای ( آکافموثر وصول به آن می باشد )

: از اس2ت عب2ارت ری2زی برنام2ه ب2رای - ط2روقی ارائ2ه عملی2ات آین2ده ک2ه متض2من نت2ایج معین ب2ا هزین2ه مش2خص و اس222222ت معل222222وم زم222222انی دوره در

(سیریل هودسن )

11

تص2میمات از اس2ت مس2تمری فراین2د ری2زی برنام2ه -اطالع2ات به2ترین داش2تن دس2ت در ب2ا سیس2تماتیک کوش2ش ، منظم آین2ده س2ازماندهی ب2ه نس2بت ممکن و س2نجش و تص2میمات این انج2ام ب2رای الزم ه2ای از طری2ق ، انتظ2ارات ب2ا آم2ده بدس2ت نت2ایج مقایس2ه

(ايران ن ژاد پاريزي وساسان گهر(فراگرد بازخور

- برنام2ه ری2زی ش2امل انتخ2اب از می2ان ش2قوق مختل2ف عملی2ات آین2ده ب2رای ک2ل موسس2ه و هری2ک از ادارات ی2ا

(کونتز ، ادانل و وایهریخ واحدهای داخلی آن است )

راسل آكوفبرنامه ريزي را نوعي تصميم گيري –

آينده نگرانه مي داند وآن را فرايند تصميم گيري قبل از عمل قلمداد

ميكند

12

اشتاين گود نارد لئوتعيين • شامل ريزي برنامه

مناسب انتخاب و اهدافان به رسيدن وسيله ترين

هرگونه از پيش ها هدفاست اقدام

13

14

در تعاریفی که از برنامه ریزی به وسیله پژوهشگران ویژگی عمده به چشم می خورد . 3ارائه شده است

1 B B ب2ا پیش بی2نی هم2راه اس2ت اص2وال - برنام2ه ری2زی ماهیت2او ک2ار ن2وع بایس2تی ش2ود انج2ام عملی ک2ه این از قب2ل

چگونگی انجام آن را معلوم کرد .

– برنامه ریزی یک نظام تصمیم گیری است . 2

- برنام2ه ری2زی ب2ر نت2ایج مطل2وبی تاکی2د دارد ک2ه در آین2ده 3بدست می آید .

15

برنامه ریزی به منظور

تغییر محیط

تدوین استاندارهاییبرای تسهیل

کنترل

کاهش تاثیر تغییرات

تعیین مسیر

کاهش ضایعات و اضافات

افزایش کاراییو اثر بخشی

16

چندان ویژگی های یک برنامه خوب را بدین گونه بیان می کند :

- هدف های برنامه باید روشن ، مشخص و قابل فهم 1باشد .

- یک برنامه خوب باید ساده و جامع باشد 2

B متعادل و در عین حال قابل 3 - برنامه باید کامالانعطاف باشد .

- هر برنامه باید دارای محدودیت زمانی باشد 4

- برنامه باید با همکاری کارکنان تهیه شود . 5

- وحدت برنامه ریزی از جانب مدیران مختلف مورد 6تاکیدقرار گيرد

17

18

ال2ف(ان2واع برنام2ه ری2زی از نظ2ر تمرک2ز و ع2دم تمرک2ز عبارتن2د :

- برنامه ريزي متمركز 1- برنامه ریزی غير متمركز 2

ي2ا ب2راي ك2ل سيس2تم ري2زي برنام2ه B ، معم2وال نظ2ام متمرك2ز در -سازمان و يا كشور به صورت يكسان انجام مي شود .

ت2ر س2ازمان دخ2التي در پ2ايين برنام2ه ري2زي متمرك2ز س2طوح - در برنامه ريزي ندارند .

- در نظ2ام برنام2ه ري2زي متمرك2ز ارتب2اط ب2ه ص2ورت يكطرف2ه و از ج2انب مقام2ات ب2اال ب2ه ط2رف مجري2ان در س2طوح پ2ايين جري2ان

دارد .پ2ايين ت2رين - در نظ2ام برنام2ه ري2زي غ2ير متمرك2ز ، تص2ميمات در

سطوح يعني واحدهاي اجرايي اتخاذ مي شود .- در نظ2ام برنام2ه ري2زي غ2ير متمرك2ز ، ارتب2اط ب2ه ص2ورت دو طرف2ه

و در تمام سطوح جريان دارد .- در نظ2ام برنام2ه ري2زي غ2ير متمرك2ز توج2ه ب2ه نيازه2ا ، امكان2ات و لح2اظ بيش2تر ي2ا س2ازمان من2اطق مختل2ف كش2ور در انتظ2ارات

ميشود .

19

محاسن نظام برنامه ريزي متمركز:•.بعلت آنك2ه تص2ميم گ2يري توس2ط ع2دة مع2دودي 1

انج2ام ميش2ود ، تص2ميم ه2ا س2ريع ت2ر اتخ2اذ مي شود .

. ت2ربيت و ت2أمين ن2يروي انس2اني س2ريعتر انج2ام 2ميشود .

. ب2ه خ2اطر آنك2ه هم2ه اس2تانها و من2اطق كش2ور از 3نظ2ر م2الي وابس2ته ب2ه مرك2ز هس2تند از بودج2ه و مي من2د به2ره يكس2اني B نس2بتا م2الي امكان2ات

شوند .. مش2كالت و مس2ائل اج2رايي مش2ابه و مع2دودي 4

وجود دارد )وحدت دراتخاذ تصميمات (

20

معايب نظام برنامه ريزي متمركز :•.ب2ه علت اتخ2اذ تص2ميم توس2ط م2ديران ع2الي و 1

اك22ثر اج22رايي محي22ط از آنه22ا ب22ودن دور امكان2ات ، ش2رايط ، نيازه2ا ب2ا تصميماتش2ان

موجود مطابقت نمي كند .آنك2ه برنام2ه ه2ا بط2ور يكس2ان ب2راي 2 ب2ه لح2اظ .

تم2ام نق2اط كش2ور تهي2ه ميش2ود نيازه2ا و ش2رايط و امكانات محلي ناديده گرفته مي شوند .

ش2دن 3 من2د به2ره فرص2ت از برن22امه اين در .ازن22ظرات مجري2ان برنام2ه ، ب2ه وي2ژه متخصص2ان

و مديران واحدها محروم مي مانند .

21

نيازه2اي 4 ب2رآوردن . م2يزان آزادي عم2ل در محلي و ح2ل و فص2ل مس2ائل م2الي و اداري

در اين نوع برنامه كم است .. در صورت وجود نقص در اين برنامه ها ، 5

زيان حاصله شامل تمام كشور يا سازمان مي شود .

. مجري2ان و م2ديران ق2ادر نيس2تند ك2ه برنام2ه 6ب2ه پاس2خگويي را در راس2تاي ابالغي ه2اي تغي2ير محلي امكان2ات و ش2رايط و نيازه2ا

دهند .

22

محاسن نظام برنامه ريزي غير متمركز : . تص2ميم گيريه2ا توس2ط اف2رادي انج2ام ميش2ود ك2ه 1

با محيط سازماني آشنايي دارند .توج2ه 2 ه2ا انس2ان ه2اي تف2اوت و نيازه2ا ب2ه .

بيشتري معطوف ميشود .و 3 كميت و ش2رايط ، مختص2ات ، نيازه2ا ب2ه .

اي منطق2ه و محلي امكان2ات و من2ابع كيفيت توجه بيشتري مي شود .

. آزادي بيش2تر و ارتب2اط آس2ان ت2ر بين مس2ئوالن ، 4برنامه ها و مجريان برنامه ها قرار دارد.

و مجري2ان 5 ب2ا ش2ركت مس2ئوالن ري2زي برنام2ه .برنام2ه در س2طوح مختل2ف انج2ام مي گ2يرد و در نتيج2ه نظ2رات و پيش2نهادات و راه ح2ل ه2اي آنه2ا

را شامل مي شود .

23

معايب نظام برنامه ريزي غير متمركز :- وج2ود اختالف نظره2ا و تف2اوت در س2ليقه ه2ا و در نتيج2ه 1

اشكاالت در تصميم گيري ها - كن2دي و ع2دم هم2اهنگي در تص2ميمات اتخ2اذ ش2ده در 2

سطوح و واحدهاي مختلفايج2اد 3 راه در وي2ژه ب2ه ، متف2اوت و متن2وع - مش2كالت

هماهنگي و ارتباط - احتياج به وسايل و مواد متنوع تر و فراوان تر 4- ص2رف هزين2ه ه2اي بيش2تر ، دوب2اره ك2اري و گران2تر تم2ام 5

شدن برنامه ريزي براي كل جامعه - ل2زوم ايج2اد ي2ك س2ازمان نظ2ارت كنن2ده ، هماهن2گ كنن2ده 6

و وحدت دهنده

24

معیارهای تشخیص :

- افق زمانی : 1

- دامنه تأثیرات ) کل سازمان / بخش های سازمان / 2واحدهای سازمان (

3 B - سطح تصمیم گیری برنامه ریزی استراتژیک معموالدر سطوح باالتر سازمان تصمیم گیری می شود .

25

- برنام2ه ری2زی اس2تراتژیک ب2ه من2افع آتی س2ازمان توج2ه فعلی من2افع ب2ه عملی2اتی ری2زی برنام2ه ام2ا . نمای2د می

واحدها توجه دارد . - برنام2ه ری2زی عملی2اتی نس2بت ب2ه برنام2ه ری2زی اس2تراتژیک

بطور نسبی مخاطرات کمتری دارد .

ک2ارایی و ب2ازدهی ب2ر بیش2تر عملی2اتی ری2زی برنام2ه -ری2زی برنام2ه در دارد ولی تاکی2د ) ک2ار انج2ام درس2ت (اس2تراتژیک اث2ر بخش2ی و انتخ2اب اه2داف مناس2ب م2د نظ2ر

می باشد ) یعنی انتخاب کارهای درست (

26

تجرب2ه B غالب2ا ک2ار ه2ای عملی2اتی روش ری2زی برنام2ه در -ش2ده و متکی ب2ه دس2تاوردهای گذش2ته اس2ت در ح2الی ک2ه

و تجرب2ه نش2ده را برنام2ه ری2زی اس2تراتژیک روش ه2ای ن2ونیز مورد مطالعه قرار می دهد.

- در برنام2ه ری2زی اس2تراتژیک س2اختار ، ش2رایط و محی2ط متغ2یر ف2رض میش2ود بن2ابراین تص2میمات بای2د ب2ا انعط2اف عملی2اتی ری2زی برنام2ه در ولی ، ش2ود اتخ2اذ بیش2تر س2اختار و ش2رایط محیطی دارای ثب2ات نس2بی ف2رض می

شود و انعطاف پذیری تصمیمات کمتر است .

27

مراحل برنامه ریزی بهداشتی آندروگرین

- نیاز بهداشتی 1 - تجزیه و تحلیل وضعیت موجود :1مردم چیست ؟

- خدمات و منابع 2) در سه زمینه بررسی می کند (

3 - سیاست ها و خط مشی های

نظام بهداشتی درمانی

28

اهداف کلی و اهداف - تعیین اولویت ها :2ویژه

- ارزیابی حق انتخاب 3

- برنامه ریزی4

- اجرا و پایش 5

- ارزشیابی 6

29

تعیین اولویت هااهداف کلی و اهداف ویژه

ارزشیابی

تحزیه و تحلیل وضعیت موجود

ارزیابی حقانتخاب

اجرا وپایشبرنامه ریزی

30

مدل کونتز و وایهریخ

- آگاه بودن نسبت به فرصت ها 1

- تعیین هدفها2

- تعیین پیش فرضهای الزم برای برنامه ریزی 3

- تعیین شقوق مختلف عملیات : بررسی و تشخیص 4راه حلهای مختلف

31

- ارزیابی شقوق مختلف5

- انتخاب یک شق ) راه حل ( 6

- تنظیم برنام2ه ه2ای ف2رعی ) کمکی ی2ا پش2تیبانی ( : 7تع2یین برنام2ه ه2ایی ک2ه ب2رای پش2تیبانی از برنام2ه اص2لی

ضروری است . ارق2ام از 8 برنام2ه ه2ا در ق2الب اع2دادو - نش2ان دادن

طریق بودجه بندی

32

- گام صفر ) اقدامات مقدماتی (1

، گ2روه ، س2ازماندهی ری2ز برنام2ه تیم انتخ2اب -کس2ب مه2ارت ب2رای برنام2ه ری2زی در زمین2ه م2ورد ، آموزش2ی کارگاهه2ای برگ2زاری از طری2ق نظ2ر

تمرین کار گروهی و ....

33

- نيروي انسانی 1

2 -تجهیزات و تسهیالت

- پول و سرمایه 3 الف – تحلیل محیط داخلی

4 -فضاها ) مکان فیزیکی (

5 -مدیریت

6 -فرهنگ سازمانی

34

مشتری الف – اختصاصی

رقبا

عرضه - تحلیل محیط خارجی2کنندگان

سرمایه داران

قوانین و مقررات

- عوامل فرهنگی 1

- عوامل اجتماعی 2

- عوامل سیاسی3 ب – عمومی

- عوامل اقتصادی 4

- عوامل امنيتی و نظامي 5

- عوامل جغرافیایی 6

35

- شناختن نقاط قوت وضعف 1

- شناختن فرصت ها و تهدید ها 2

36

)قوت ، ضعف ، فرصت ، تهدید swot ،یکی از روش های تحلیل( می باشد .

تمدید

فرصت

ضعف

قوت

ردیعوامل ف

افزایش پزشکان

1

مقررات پذیرش در

اورژانس

2

37

3- M.V.V.G.& O

Mission . Vission. Value . Gols and Objective

تع2یین اه2داف کلی و تفص2یلی - تع2یین اه2داف برنام2ه : 4اولویت بندی اهداف

ی2ا آین2ده نگ2ری اس2تفاده از - پیش بی2نی روی2دادهای آتی 5تکنی2ک ه2ای کمی و کیفی آین2ده نگ2ری از جمل2ه تحلی2ل رون2د

، روش دلفی و .....

- تصمیم گیری در مورد کلیات برنامه6

تع2یین راهه2ای گون2اگون نی2ل ب2ه اه2داف برنام2ه ، ارزی2ابی شقوق مختلف و انتخاب بهترین روش

38

تع2یین مس2ئولیت ه2ای اج2رایی - فازت2دوین عملی2اتی :7چ22222222222222222222222ه (

، تخمین ) اج2رایی )چگون2ه ارائ2ه راهکاره2ای ، ) کس2ی نی2از، بودج2ه ، تس2هیالت ، تجه2یزات و س2ایر من2ابع م2ورد زم2ان بن2دی اج2را)چ2ه وقت ( ، مک2ان اج2را )کج2ا( ، ض2مانت

اجرا ) پاداش ها و تنبیهات (

- اجرا و پايش برنامه ها : 8

اجرای برنامه ها در عمل و کنترل مستمر بر نحوه اجراء از طریق فنون کنترل ) روشهای آماری کنترل

بودجه ای ، نمودار گانت ، کنترل نقاط بحرانی (CPM )

- ارزشیابی و اعمال اصالحات 9

39

تنظیم برنامه ریزی و تمرین برای کسب - اولین مرحله :1مهارت در آن

- دومین مرحله : تنظیم خط مشی ها و هدفهای جامع 2

- گردآوری اطالعات )آمار( وبررسی وضعیت موجود 3

- تعیین اولویت ها در مسائل بهداشتی 4

- تهیه کلیات برنامه همراه با طرح های مختلف پیشنهادی 5)تصمیم گیری (

- تکمیل برنامه های تفضیلی 6

- تشریح و اجرای برنامه 7

- ارزشیابی 8

40

- تجزیه و تحلیل وضعیت بهداشت ) خدمات بهداشتی ، 1درمانی (

- تعیین اهداف مقطعی و اهداف نهایی2

- ارزیابی منابع 3

- تعیین اولویت ها 4

- نوشتن برنامه تفضیلی5

- برنامه ریزی خاص و اجراء6

- پایش 7

- ارزشیابی 8

41

رس2ید س2ر واق2ع در عملی2اتی برنام2ه س22222222222222222222222222222222222222222222ازمان

می باش2د . برنام2ه ری2زی عملی2اتی ب2ازوی اس2تراتژیک اس2ت ری2زی برنام2ه اج2رایی در اس2تراتژیک ری2زی برنام2ه حالیک2ه در تع2یین دور نم2او مس2یر ح2رکت ب2رای آین2ده این مهم تحق2ق نخواه2د کم2ک می کن2د ری2زی برنام22ه طری2ق از مگ2ر ی22افت ح2رکت مس2یر و نم2ا دور ک2ه عملی2اتی

سازمان را زنده و پویا نگه می دارد .

دونکته مورد توجه ومجزا دربرنامه عملیاتی، برنامه ها و •فرایند ها می باشند. برنامه عملیاتی در واقع یک سند و مدرک با نتایج – اختصاصی مشخص در یک دوره زمانی

B یک سال ( ) معموال می باشد .

همچنین برنامه عملیاتی دارای فعالیتهای اختصاصی •همراه با منابع الزم برای آنها ، جهت حصول نتایج می

باشد . فرایند برنامه ریزی عملیاتی در واقع درگیری مستمر و •

مداوم مجریان ، مدیران و کارمندان کلیدی در تهیه برنامه های عملیاتی برای کل سازمان و نیز برای

واحدهای اختصاصی سازمان می باشد .

43

، فراین2د این اختصاص2ي ق2وت نق2اط از تاکی2د آن ب2ر روی برنام2ه ری2زی تیمی می تش2کیل پیگ2یری طری2ق از ک2ه باش2د خ2وب باس2ازماندهی و منظم جلس2ات دنب2ال می ش2ود . این خصوص2یت م2وجب ایج2اد اعتم2اد س2ازمانی و تعه2د نس2بت ب2ه

برنامه عملیاتی می گردد .

44

رسیدن به نتایح کوتاه مدت عملی -

، عملک2رد نت2ایج م2الی نت2ایج کوت2اه م2دت ش2امل ف2روش تکام2ل محص2ول جدی2د ، ب2ازار و مش2تریان جدی2د و توس2عه ن2یروی انس2انی می باش2د. البت2ه ب2ه این قس2مت ه2ا مح2دود نمی ش2ود . این نت2ایج و اه2داف الزم اس2ت نس2بت ب2ه آنچ2ه ک2ه در برنام2ه ، ان2د ش2ده گرفت2ه نظ2ر در اس2تراتژیک ری2زی

جزئی ترو اختصاصی تر شوند .

برنامه عملیاتی قسمت نهایی مدیریت در هر سازمان می باشد و اهداف آن عبارتند از :

45

برنام2ه - در ) تق2ویم ( ج2اری س2الی ج2زء از اس2تفاده استراتژیک یک سازمان

برنام2ه ک2ه اس2ت ای وس2یله اولین عملی2اتی برنام2ه اس2تراتژیک را ب2ه فعلیت در می آورد ، بن2ابراین بای2د ب2ه نح2و دقیقی هماهن2گ و ادغ2ام یافت2ه ب2ا برنام2ه اس2تراتژیک

باشد .

تض2مین این ام2ر ک2ه تم2امی قس2مت ه2ای س2ازمان ب2ا هم -به طرف جلو هدایت می شوند :

درگ2یر نم2ودن و ایج2اد تعه2د در تم2ام اف2راد کلی2دی جهت -دستیابی به اهداف سازمانی

46

اجزای برنامه عملیاتی چیست و چگونه این اجزاء با همدیگر تطابق می یابند ؟

برنامه عملیاتی از شش جزء اصلی تشکیل شده است ) شکل زیر (

47

مدل قیفی ش2کل ، این واقعیت را نش2ان می ده2د از گ2یری تص2میم و م2دیریتی ری2زی برنام2ه ک2ه قس2مت گش2اد و کلی آن ب2ه ط2رف قس2مت باری2ک . مس2یری ک2ه نمای2د ت2ر ح2رکت می اختصاص2ی و از ج2زء وس2یع برنام2ه ری2زی طی می کن2د فراین2د و ب22اریکتر قس22مت ب22ه رفت22ه رفت22ه و ش22روع

اختصاصی تر ، ختم می شود .

48

از اج2رایی س2طوح در ارزی2ابی ی2ک عملی2اتی تحلی2ل در ک2ه اس2ت آن عم2ده مس2ائل و س2ازمان عملک2رد

B ذات2222222ا ن2222222یز آتی س2222222الهای برنام2ه اس2تراتژیک و تاثیر گذار خواهد بود . بین ارتب2اط کلی2دی ، ارزی2ابی این

تکام2ل برنام2ه عملی2اتی را ف2راهم می نمای2د . همچ2نین و ه222222222222222ا فرص222222222222222ت

تهدی2د ه2ای کوت2اه م2دت ، در ق2ابلیت دسترس2ی ب2ه من2ابع و

ب2رای ری2زی برنام2ه تیم ک2ه را اص2لی ه2ای اول2ویت اس2تقرار برنام2ه در س2ال آتی ب2دان نی2از دارد بررس2ی می

کند .

49

اطالع2ات پای2ه از اه2داف واقعی و فع2الیت برنام2ه ه2ایی -تهی22222222222222222ه ک22222222222222222ه

می شود را در اختیارما قرار می دهد .

تمرک2ز مس2تمر روی ح2ل تع2دادی از نت2ایج حس2اس را از -طریق فرایند برنامه ریزی تضمین می کند .

نیازه2ای اس2تراتژیک بلن2د م2دت س2ازمان را ب2ا الزام2ات -عملیاتی کوتاه مدت ادغام می نماید .

50

- ب2اعث ف2راهم آوردن فهم و تواف2ق در می2ان اعض2ای تیم برنام2ه ری2زی ب2ر روی مس2ائل مهمی می ش2ود ک2ه س2یمای

سازمان را نشان می دهد .

چهارمرحله اصلی در تحلیل عملیاتی چه مراحلی دارد ؟مدیریت تحلیل عملیاتی در شکل زیر نشان داده شده

است .

1 -Identify issues

2 -Prioritize issues

3 -Analyze issues

4 -Summarize issues

51

تهی2ه فهرس2ت ج2امع توس2ط - تع2یین لیس2ت مش2کالت :1روی ب2ر مهمی ت2اثیر احتم2الی مس2ائل از تیم اعض2ای

عملکرد عملیاتی در سال آتی دارد .

ابت2دا بای2د تیم برنام2ه ری2زی در - اول2ویت بن2دی مس2ائل :2B 6 ت2ا 3ب2اره م2ورد از مهم2ترین مس2ائل عملی2اتی ک2ه احتم2اال

بزرگترین اثر را در کل سازمان دارند ، به توافق برسند .

کم2تری حساس2یت از ک2ه دیگ2ر مهم مس2ائل م2ورد در ، برخوردارن22222222222222222222د

می ت2وان فع2الیت در م2ورد چ2نین مس2ائلی را ب2ه واح2د و ی2ا واحد کار مشخص واگذار کرد .

52

بن2دی مس2ائل :4 این مرحل2ه الزم اس2ت - جم2ع در مس2ائل اختصاص2ی و دوره ه2ای فع2الیت نس2بی الزم ب2رای ح2ل آنه2ا مس2تند ش2ودو این نت2ایج و جم2ع بن2دی ه2ا ب2ه وس2یله اطالع2ات حاص2ل از مراح2ل قبلی ، حم2ایت

شود

- تحلیل مساله : 3

53

- شناسایی مشکالت :1

ترکی2بی از تکنی2ک ه2ای زی2ر می توان2د روش م2وثری ب2رای مشخص کردن مسائل باشد .

اختصاص2اB توس2ط ال2ف – پرسش2نامه : ک2ه ممکن اس2ت اولین طی در ی2ا و قب2ل از ری2زی برنام2ه تیم اعض2ای قس2مت از جلس2ه ش2روع برنام2ه ری2زی تکمی2ل گ2ردد . در مش2اهده ه2ا فرص2ت هم و مش2کالت هم فهرس2ت این

میشود .

54

بح2رانی نش2ان دهن2ده س2یمای - و از مس2ائل حس2اس ت2ا ی2ا س2ه دو B هری2ک از این مس2ائل و س2ازمان در س2ال آتی چ2ه خواه2د ب2ود . احتم2اال

مشکالت چه اثری در سازمان خواهد داشت ؟

چ2ه مس2ائلی می توانن2د در مس2یر س2ودمندی ) ی2ا نت2ایج کوت2اه م2دت ( -در سازمان دارای بیشترین اثر در سال آینده باشند ؟

بلن2د م2دت ب2ه م2وفقیت ه2ای نی2ل توانن2د در مس2یر چه مس2ائلی می سازمان ، موثر باشند ؟

B در س2ال آتی اتف2اق خواه2د - چ2ه تغی2یراتی اتف2اق افت2اده و ی2ا احتم2االافتاد که تاثیر عمده ای بر عملکرد سازمان خواهد داشت ؟

( و ی2ا چ2ه فرص2ت Cross- Functional چ2ه مش2کالت بین بخش2ی )-B تاثیر عمده ای بر عملکرد سازمان می باشند ؟ هایی احتماال

55

ب- بارش افکار :تکنیک موثر دیگری برای مشخص کردن مسائل حساس

می باشد . همچ2نین و موج2ود عملی2اتی و اس2تراتژیک برنام2ه ج- عملک2رد این برنام2ه بای2د تجدی2د نظ2ر ش2ود ت2ا عوام2ل اض2افه

دیگر نیز به فهرست مشکالت اضافه شود .

د- تع2دادی از ن2واحی دارای مش2کالت عملک2ردی بح2رانی ک2ه ي2ا کیفي2تی س2وء مش2کالت مث2ل ان2د نش2ده مش2خص B قبال

کمبود پرسنل اصلی باید مورد بررسی قرار گیرد .

56

تیم برنام2ه ری2زی بع2د از روش2ن ک2ردن و مش2خص نم2ودن مس2ائل و همچ2نین ک2اهش آنه2ا ب2ه تع2داد قاب2ل بررس2ی ،

ع2دد از مهم ت2رین 6 ت2ا 3الزم اس2ت در مرحل2ه بع2دی ، مسائل سازمان را در سال آتی مد نظر قرار دهند .

57

و 2و1 مس2اله را ب2ا نم2ره ه2ای 3ال2ف – ه2ر ف2ردی در تیم مش2خص می نمای2د ، ب2ه ط2وری ک2ه ب2ه به2ترین مس2اله 3

اختصاص یابد . 3نمره

ب- معیاره2ای اول2ویت بن2دی ک2ه توس2ط هری2ک از اعض2ای تیم تع2یین ش2ده اس2ت اس2ت در مقاب2ل ه2ر مس2اله ، در ی2ک

جدول نوشته شوند .

پاس2خ ه2ا و متوس2ط تع2داد براس2اس بن2دی اول2ویت ج – نمره انجام شود .

58

برنام2ه تیم ک2ه نح2وی ب2ه مس2ائل روی بحث د- ری2زی در م2ورد اول2ویت بن2دی انج2ام ش2ده ب2ه تواف2ق برس2د مس2ائل ح2ذف ش2ده از فهرس2ت نه2ایی بای2د ب2ه بخش ه2ا و ی واح2د اختصاص2ی خ2ود ارج2اع و ی2ا بع2دی ن2وبت در ی2ا و کلی ح2ذف ش2وند ب2ه ط2ور

لحاظ گردند .

بع2د از حص2ول اولین تواف2ق ب2ر - تحلی2ل مس2ائل :3روی مهم ت2رین مس2ائل، فع2الیت بع2دی ، تکام2ل و مع2رفی اطالع2ات حم2ایت کنن2ده درم2ورد هری2ک از

. مسائل می باشد

59

دو روش م2وثر ب2رای این مرحل2ه بحث گ2روهی و تک2الیف مش2خص قاب2ل ارائ2ه در جلس2ه بع2دی اس2ت

اول2ویت دار الزم اس2ت تیم برنام2ه س2الهب2رای ه2ر تف2اهم ب2ه ری2زی در م2ورد هری2ک از س2واالت زی2ر

. برسد

60

چه اطالع2اتی در م2ورد مس2أله قاب2ل مس2أله ح2ل ب2رای ی2ا و دسترس2ی

مورد نیاز است

61

چگون2ه س2ازمان ب2رای مس2أله این کنن2ده ایج2اد عوام2ل ظاهر شده است ؟

چه نتایجی در این ناحیه الزم است ؟

4: مس2أئل س2ازی خالص2ه - ، ک2ردن مش2خص از پس بای2د برنام2ه ری2زی تیم ، تحلی2ل مس2أئل بن2دی و اول2ویت خالص2ه نم2ودن مس2أله را ب2رای کس2ب نت2ایج و دوره ه2ای فع2الیت م2د نظ2ر ق2رار ده2د . در مثاله2ایی ک2ه ارائ2ه می ک2اهش دلی2ل ب2ه اض2افی خ2دمت ظ2رفیت مس2أله ش2ود جمعیت مراجع2ه کنن2دگان ب2ا توج2ه ب2ه یافت2ه ه2ای زی2ر تع2یین

است . شده

62

مسأله :

ظرفیت خ2دمات اض2افه ب2ه دلی2ل ک2اهش مراجع2ه کنن2دگان ) از آژانس خدمتی جامعه داده / اطالعات (

س2ال گذش2ته ب2ه 3 جمعیت واقعی مراجع2ه کنن2دگان در - درص2د ک2اهش یافت2ه اس2ت پیش بی2نی Xم2یزان متوس2ط

انج2ام ش2ده نش2ان می ده2د ک2ه این مس2أله ب2رای س2ه م2اه دیگر ادامه دارد .

63

- هزین2ه متوس2ط در س2ه س2ال گذش2ته ب2رای ه2ر درص2د Xخ2دمت ارائ2ه ش2ده ب2ه مش2تری از م2یزان

افزایش یافته است . Yبه میزان

ه2ر ازای ب2ه هزین2ه براس2اس بن2دی بودج2ه -خ2دمت قاب2ل ارائ2ه ب2ه مش2تری تع2یین می ش2ود . اس2تاندارد تع2یین ش2ده ب2رای بودج2ه بن2دی س2ال بع2د ، براساس برنامه های جاری اضافه خواهد شد .

64

ب2ا توج2ه ب2ه س2طح پیش بی2نی ش2ده مراجع2ه کنن2دگان ، -ظرفیت تکامل یافته است .

تغی22یرات علت ب22ه کنن22دگان مراجع22ه جمعیت -دموگرافیک کاهش یافته است .

65

نبای2د - مش2تری ب2رای خ2دمت ه2ر ارائ2ه هزین2ه متوس2ط افزایش یابد .

الزم اس2ت اس2تفاده از ط2دفیت ج2اری ب2ه نحومطل2وبی -صورت گیرد .

. درصورت امکان تمام پرسنل شاغل حفظ شوند-

66

تعیین نواحی نتایج کلیدی شاخص های عملکردی

نواحی نت2ایج کلی2دی ب2ه ص2راحت مع2رف خ2ود می باش2ند . ن2واحی نت2ایج کلی2دی در واق2ع محله2ایی هس2تند ک2ه ب2رای ن2واحی ض2روری این وج2ود در س2ازمان م2وثر عملک2رد

می باشد .

اگ2ر س2ازمان بخواه2د ب2ه ط2ور م2وفقیت آم2یزی م2اموریت از انتظ2ار م2ورد محص2والت ب2ه و ده2د انج2ام را خ2ود طری2ق برنام2ه عملی2اتی برس2د ، م2وفقیت ه2ای داخ2ل این ن2واحی ال2زامی می باش2د . ن2واحی نت2ایج کلی2دی هم2ه آنچ2ه پوش222ش را ده222د می انج222ام س222ازمان ک222ه نمی ده2د این ن2واحی عنوانه2ای اص2لی را مش2خص می

نماید .

67

ب2ه ط2ور کلی 1 ت2ا 4- ب2رای 6 مح2ل اص2لی داخلی ک2ه عملک2رد س2ازمان در طی س2ال آتی ال2زامی می باش2ند ، مث2ل کلی2دی نت2ایج ن2واحی از بعض2ی . ش2وند مش2خص درآم2د ، ف2روش و تولی2د ممکن اس2ت ب2ه ط2ور م2داوم در

هر برنامه عملیاتی مد نظر قرار گیرند .

- ن2واحی نت2ایج کلی2دی ، ه2ر دو واح2دهای م2الی و غ2یر 2مالی را شامل می شود .

برنام2ه 3 مس2تقيم حم2ايت در كلي2دي نت2ايج ن2واحي -استرات ژيك سازمان خواهند بود

ه2ای 3 داده ب2رون تم2ام در کلی2دی نت2ایج ن2واحی -س2ازمانی را پوش2ش نمی دهن2د ولی تع2دادی از ن2واحی آنج2ا م2دیریت اول2ویت دار در بح2رانی ک2ه فع2الیت ه2ای

شود را بایستی مشخص نمایند .

68

مثالهای نواحی نتایج کلیدی

فروش / درآمد

سود / بازده سرمایه

سرمایه گذاری چند جانبه / رشد

نفوذ بازار

عملکرد حفظ تولید

تولید

تکامل تولید جدید

توسعه نیروی انسانی

تضمین کیفیت

کنترل هزینه

69

شاخص2های عملک2ردی ، ع2واملی قاب2ل ان2دازه گ2یری در در توانن2د می ک2ه هس2تند کلی2دی نت2ایج ن2واحی داخ2ل ب2ه ط2ور واق2ع ش2وند ، س2ودمند اه2داف بن2دی اول2ویت کلی شاخص2های عملک2ردی ، تش2خیص آن چ2یزی اس2ت ک2ه بای2د ان2دازه گ2یری ش2ود ، ن2ه این ک2ه چ2ه مق2دار و چ2ه

وقت .

شاخص ه2ای عملک2ردی ح2داقل چه2ار م2زیت در فراین2د برنامه ریزی دارند .

- مش2خص ک2ردن فهرس2تی از عوام2ل قاب2ل ان2دازه گ2یری موجود در هر ناحیه کلیدی

70

انتخ2اب عوام2ل قاب2ل ان2دازه گ2یری مرب2وط ب2ه اه2دافی ک2ه -الزم است در این زمان اولویت بندی شوند .

ب2ه - دس2تیابی ب2رای اختصاص2ی گامه2ای عملی برق2راری اهداف

پیگیری عملکرد مربوط به اهداف و فعالیت برنامه-

: خطوط راهنما برای تعیین شاخصهای عملکردی -

دارای - بای2د عملک2ردی شاخص2های ، ط2بیعی ش2رایط در معیارهای زیر باشند .

- شاخص2های عملک2ردی ، قاب2ل ان2دازه گ2یری هس2تند و ب2ه 1کلی2دی واح2دهای داخ2ل در اه2داف نم2ودن م2رتب هنگ2ام

انتخاب می شوند .

71

- این شاخص2ها می توانن2د در ارتب2اط ب2ا هرک2دام و ی2ا تم2ام 2موارد زیر انتخاب شوند :

- م2وارد اص2لی و عم2ده مث2ل درآم2د ، س2ود ، ک2ل درآم2د نقلی2ه و تعداد مشتریان خدمت گرفته

ات تولی2د ف2روش ، ف2روش س2هم ، س2ود مث2ل درص2دها جدید ، ترخیص بموقع ، مشتریان جدید

، عم2ده ه2ای برنام2ه اج2رای مث2ل ، مهم دس2تاوردهای گواهینامه ها ، شناسایی جامعه يا صنعت و فراگیری فنون

مشکالت حل شونده ، مثل موجودی کاال ، نقایص کیفیت

- ش2اخص ه2ای عملک2ردی تع2یین می کنن2د ک2ه چ2ه چ2یزی بای2د 3

ان2دازه گ2یری ش2ود و مق2دار و جهت ان2دازه گ2یری را تع2یین نمی کند .

72

مثالهای شاخص های عملکردی شاخص های نواحی نتایج کلیدی

عملکردی

بازگشت سرمایه سود / بازده سرمایه

درصد بازده فروش

درصد سود خالص قبل از مالیات

درآمد دالری به ازای هر تولید کارمند

واحدهای کلی تولید شده در هر ماه

توسعه منابع انسانی نیروی انسانی

روزهای آموزش به ازای هر کارمند

واگذاری تضمین کیفیت

هزینه دوباره کاری ماشین آالت

73

خطوط راهنما برای انتخاب شاخص های عملکردی

- عوام2ل قاب2ل ان2دازه گ2یری ک2ه مرب2وط ب2ه ن2واحی نت2ایج 1کلیدی بوده ودر انتخاب اهداف موثر می باشند .

- درهری2ک از م2وارد زی2ر و ی2ا هم2ه آنه2ا انتخ2اب می ش2وند . 2

- موارد اصلی و عمده

درصدها -

دستاوردهای مهم -

مشکالت قابل حل -

74

چ2ه 3 ک2ه کنن2د می تع2یین عملک2ردی ه2ای ش2اخص -ن2ه چ2ه مق2دار ودر چ2ه ان2دازه گ2یری ش2ود بای2د چ2یزی

جهت

- ش2اخص ه2ای عملک2ردی ع2واملی هس2تند ک2ه بط2ور 4م2داوم و براس2اس ق2ابلیت امک2ان پ2ذیری پیگ2یری می

شوند .

س2ازمانی عملک2رد آنه2ا توس2ط ک2ه اص2لی عوام2ل از س2222222222222222222222222222222نجیده

اهمیت ح2ائز بن2ابراین . باش2د می اه2داف ش2ود می مش2کالت و مس2ائل ب2رای اه2داف تع2یین ک2ه اس2ت بدرس2تی ص2ورت گ2یرد و اه2داف تع2یین ش2ده واقعی و

قابل حصول باشند .

انتخاب اهداف عملياتي

اهداف عملياتي كدامند واز كجا سرچشمه مي گيرند؟•

اهداف عملياتي، مفاهيم و نتايج قابل اندازه گيري براي • B اجرا و انجام در محدوده زماني برنامه عملياتي) معموال

يك سال مي باشد(

يكي از مقاصد تعيين اهداف سازماني اولويت بندي •موفقيتها و دستاوردهاي قابل پيش بيني و مشخص مي

باشد.

هدف با طرحها و برنامه هاي 6 تا 4براي بيشتر سازمانها •كاري مكتوب، مطلوب است.

75

76

چطور اهداف را بنویسم:

- ه2دف نویس2ی ب2ا کلم2ه ای ک2ه بص2ورت مص2دری و ب2ه 1دنب2ال خ2ود ی2ک فع2الیت و ی2ا فع2ل عملی2اتی را ب2ه دنب2ال دارد

شروع میشود .

- ه2دف بای2د مش2خص کنن2ده ی2ک نتیج2ه خ2اص قاب2ل ان2دازه 2گیری باشد .

- ه2دف بای2د ی2ک موع2د مق2رر ی2ا فاص2له زم2انی مش2خص ت2ا 3زمان تحقق داشته باشد

- حداکثر هزینه عوامل را مشخص نماید 4

77

- ت2ا آنج2ا ک2ه ممکن اس2ت خ2اص ، کمی ) و بن2ابراین قاب2ل 5سنجش و قابل )ثبات ( باشد .

از وارد 6 - چ2ه چ2یزی و چ2ه زم2انی را مش2خص س2ازد و کردن چرا و چطور در تحقق اهداف اجتناب شود .

- در حم2ایت مس2تقیم از اس2تراتژی س2ازمان و ی2ا هماهن2گ 7با آن و دیگر برنامه های سطح باالی سازمان باشد .

ولی 8 طلب2د می را کوش2ی س2خت ک2ه ح2ال عین در -منطقی و قابل حصول باشد .

78

نمونه هایی از تعیین اهداف

کام2ل - پوش2ش ب2رای خ2دمات نماین2دگی دادن توس2عه ( ب2ا هزین2ه ای 12/31اس2تان ت2ا ت2اریخ س2ی و یکم دس2امبر )

دالر بیشتر نباشد . 100000که از

درص2د 5 ک2اهش دادن متوس2ط هزین2ه ف2روش ت2ا ح2داقل - ( اول ژوئن 6/1واقعی تا تاریخ )

ب2رای تولی2د ت2ا ت2اریخ س2ی ام A واگ2ذار ک2ردن محص2ول -س2222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222222پتامر

( هزین2ه 9/30 ب2ا و 50000( دالر س2اعت 5000 مهندسي

79

تهیه برنامه های کاری :

برنام2ه ه2ای ک2اری ابزاره2ای اختصاص2ی جهت نی2ل ب2ه اه2داف

می باشند .

برنام2ه ه2ای ک2اری بط2ور اساس2ی بایس2تی پنج ج2زء زی2ر را در برداشته باشند :

گامهای اختصاصی یا فعالیتهای الزم -

ی2ا - اختصاص2ی گامه2ای از هری2ک اج2رای مس2ئول تع2یین فعالیتها

زمان تحقق گامهای اختصاصی یا فعالیتها -

نتایج مورد نیاز اختصاص یافته به منظور انجام فعالیتها -

از هری2ک پیش2رفت پ2ایش ب2رای خوران2د پس روز حف2ظ فعالیتها

80

ی2ا ب2ه م2یزان س2ادگی ب2ا توج2ه بیش2تر برنام2ه ه2ای ک2اری ت2ا ده گ2ام ی2ا فع2الیت اص2لی 5پیچ2ده ب2ودن ام2ور دارای

از کم2تر باش2ند ک2ه 5می ده2د می نش2ان فع2الیت مالحظ2ات ک2افی در تع2داد فعالیته2ای الزم ص2ورت نگرفت2ه ب2ه بیش2تر ک2ه ده2د می نش2ان ت2ا ده از بیش و اس2ت و درس2ت فعالیته2ای ت2ا اس2ت ش2ده پرداخت2ه جزئی2ات

مناسب

81

اهداف برنامه کاری چیست ؟

و مهم2ترین ه2دف برنام2ه ک2اری روش2ن ک2ردن م2اهیت آن چ2یزی اولینوج2ود ب2ا افت2د اتف2اق بایس2تی اه2داف ب2ه دس2تیابی ب2رای ک2ه اس2ت این مالحظ2ات زم2انی معل2وم می ، اهمیت این م2ورد ب2ودن ب2دیهی گون2ه این B معم2وال . ش2وند گرفت2ه نادی2ده م2وارد بعض2ی ک2ه ش2ود وامان2دگی م2وقعی اتف2اق می افت2د ک2ه اف2راد انج2ام فعالیته2ای م2ورد انتظ2ار را فرام2وش نماین2د . ب2رای مث2ال ی2ک پ2روژه ب2ه این علت ک2ه ی2ا فرام2وش و نماین2د برق2رار تلف2نی مهم تم2اس ی2ک نتوانن2د اف2راد قس2مت ی2ک بموق2ع نرس2یدن ب2ا اختصاص2ی، تس2ت ی2ک ک2ردن ازاطالع2ات حی2اتی یای2ک قطع2ه کلی2دی ، ی2ا از می2ان رفتن تعه2د اف2رادی B انج2ام نش2ود B قاب2ل اعتم2اد ب2وده ان2د ب2ه ت2اخیر بیافتن2د ی2ا اص2ال ک2ه معم2وال. بن2ابراین ارزش برنام2ه ک2اری در س2طح س2ازمان ی2ا واح2د ، تض2مین

انجام فعالیتهای است که نباید فراموش شوند .

ه2دف برنام2ه ک2اری آزم2ایش و معت2بر ک2ردن خ2ود اه2داف می دومینب2دون هیچ گون2ه و نت2ایج مطل2وب براس2اس B اه2داف معم2وال . باش2د تض2مین واقعی ک2ه دس2تیابی ب2ه آنه2ا را نش2ان ده2د. پای2ه گ2ذاری می

شوند .

82

برنامه کاری اساس و پایه بسیار منطقی جهت اطمینان از موارد زیر را فراهم می نماید :

آیا اهداف به طور معقول در دوره زمانی برنامه تحقق -می یابد ؟

آیا دانش و مهارتهای ضروری برای انجام برنامه در -سازمان وجود دارد ؟

آیا منابع الزم در دسترس است و یا می تواند تامین -گردد ؟

آیا تمام اطالعات ضروری فراهم شده است ؟ -

آیا موارد دیگر وجود دارد که الزم است در نظر گرفته -شوند ؟

83

انتخاب اهداف عملیاتی

. اه2داف عملی2اتی کدامن2د و از کج2ا سرچش2مه می گیرن2د بی2انگر نقط2ه مرک2زی ه2ر برنام2ه عملی2اتی اه2داف عملی2اتی

ج2زء اول فراین2د برنام2ه ری2زی عملی2اتی ) تحلی2ل 3اس2ت ، عملی2اتی ، نت2ایج کلی2دی و ش2اخص ه2ای عملک2ردی ( اطالع2ات ج2زء دو دهن2د می م2ا ب2ه را اه2داف ت2دوین ب2رای الزم باقیمان2ده دیگ2ر ) برنام2ه ک2اری بودج2ه ( وس2ایل و امکان2ات

هدف س2وم برنام2ه ک2اری کم2ک ب2ه عن2وان ی2ک وس2یله ارتب2اطی الزم برای تحقق اهداف را تامین می نمایند . ب2رای دیگ2ر اف2راد داخ2ل س2ازمان می باش2د ک2ه الزم اس2ت در اق2دامات و فعالیته2ای در نظ2ر گرفت2ه ش2ده همک2اری نماین2د ی2ا تحت ت2اثیر ق2رار گیرن2د. ش2کل زی2ر ی2ک روش م2وثر ب2رای تهی2ه

برنامه کاری را نشان می دهد .

84

روش تهیه برنامه کاری

- فعالیتهای پیشنهادی در پاسخ به سواالت زیر را تعیین 1نمائید .

B در دستیابی به این - چه فعالیت ها يا نتایجی احتماالاهداف شرکت خواهند داشت ؟

چه مشکالت اختصاصی ، موانع و یا مسائلی نیاز دارند -که به منظور دستیابی به اهداف حل شوند ؟

چه اقدامات مرتبي برای حل این مشکالت الزم -است ؟

به چه روشهای مختلفی این هدف می تواند تجزیه شود - )مثل

دوره های زمانی ، بخش واحد ، سطح مسئولیت، محل جغرافیایی (

- در این زمان بر روی ترکیبی از این فعالیتها برای 2دستیابی به هدف به توافق برسید

85

از 3 م2راحلی ب2ه را فعالیته2ا این اص2لی 5- گ2ام ده ت2ا تب2دیل نمائی2د ب2ه نح2وی ک2ه ه2ر مرحل2ه ب2ر روی ی2ک نتیج2ه B می توان2د ه2دف ی2ک ف2رد ی2ا اص2لی متمرک2ز باش2د و احتم2اال

واحد باشد .

- برای هر مرحله فعالیت موارد زیر را تعیین نمائید . 4 مسئول – اصلی و سایرین

تقویم – شروع و اتمام منابع – پول و زمان

روند پس خوراند

ب2ا س2طوح 5 پیش2نهاد ش2ده ک2اری برنام2ه نظ2ر تجدی2د -در کلی2دی نقش ک2ه اف2رادی دیگ2ر و در س2ازمان پ2ایین برنام2ه دارن2د ب2ه منظ2ور معت2بر نم2ودن و همچ2نین تواف2ق و

حمایت از آنها

86

فرمت مناسب برنامه کاری چیست ؟

فرمت برنامه کاری هدف اختصاصی .......

روند پسخوراند

مسئولتقویممنابعمراحل

کاری شروپایانمبلغزمانع

سایر

اصلی

87

تهیه برنامه کاری در این قسمت جزئیات شکل قبل به طور خالصه توضیح داده می

شود . هدف اختصاصی عملیاتی برای فعالیتی که فراهم هدف :

شده است ، نوشته می شود .

پنج تا ده فعالیت اصلی یا وقایع اصلی یا مراحل فعالیت :وقایع و اقدامات اصلی که الزمه دستیابی به هدف است ،

نوشته می شود . ش2امل اف2راد خ2اص ) ی2ا واح2دهای خ2اص ( ک2ه مس2ئوولیت :

مس2ئوول انج2ام ه2ر ی2ک از مراح2ل ک2اری هس2تند ، این ف2رد در واق2ع مس2ئوول نه2ایی انج2ام فع2الیت در ه2ر مرحل2ه می باش2د و س2ایرین ش2امل ه2ر ف2رد دیگ2ری اس2ت ک2ه در مرحل2ه خاص2ی

دارای نقش کلیدی می باشد .

88

: از من2ابع هری2ک تکمی2ل ب2رای هزین2ه ک2ل گ2رفتن نظ2ر در مراح2ل ک2اری ی2ا فع2الیت می باش2د . هزین2ه در واق2ع ش2امل مث2ل ، باش2د می انس2انی ن2یروی ج2ز ب2ه ه2ا هزین2ه تم2ام

تجهیزات ، مواد ، سیستم و پشتیبانی . در واق2ع مق2دار و زم2ان ک2اری ص2رف ش2ده از ط2رف زم2ان :

از مراح2ل ک2ار تکمی2ل هری2ک ب2رای باش2د ک2ه کارکن2ان می B ب2ه س2اعت ی2ا روز نوش2ته می ش2ود ص2رف می گ2ردد ) معم2وال( و ب2ه منظ2ور ت2امین اطالع2ات الزم ب2رای ت2دوین و تع2یین نی2از ن2یروی انس2انی و هزین2ه ب2ه ط2ور مج2زا در نظ2ر گرفت2ه می

شوند .

مح2دوده زم2انی اس2ت ک2ه بای2د مراح2ل ک2اری در آن تق2ویم :مح2دوده انج2ام ش2ود زم2ان ش2روع در واق2ع زم2انی را تع2یین می نمای2د ک2ه فع2الیت بای2د در آن زم2ان ش2روع ش2ود و زم2ان تکمی2ل در واق2ع زم2انی اس2ت ک2ه بای2د آن فع2الیت ی2ا وق2ایع ب2ه

اتمام برسد .

89

: خوران22د پس روش22های رون22د ش22امل رون22د این تهی2ه ک2ه باش2د الزم ش2اید ی2ا ( . اس2ت اختصاص2ی پیگ2یری جهت الزم اطالع2ات ت2امین ب2رای . ) ش2وند پس رون2د ، مراح2ل از هری2ک در برنام2ه پیش2رفت ب2ه ص2ورت ی2ک آنه2ا ت2رین توان2د از س2اده خوران2د می جلس2ه گ2زارش دهی ی2ا اطالع رس2انی ت2ا درگ2یر نم2ودن گ2زارش تهی2ه ب2رای یافت2ه تکام2ل اطالع2ات سیس2تم

متغیر باشد .

ی2ک فهرس2ت ش2امل تهی2ه ب2ا ت2وان آوری را می جم2ع ب2ه ، ) لیس2ت چ2ک ( انج2ام ش2وند بای2د ک2ه کاره2ایی هنگ2ام آم2اده نم2ودن برنام2ه عملی2اتی نه2ایی انج2ام داد. نش2دن فرام2وش تض2مین ب2ه فرمه2ایی چ2نین تکمی2ل

6-3عوام2ل کلی2دی در برنام2ه کم2ک می کن2د . ش2کلهای مثاله2ایی از برنام2ه ه2ای ک2اری در نظ2ر گرفت2ه 6-4و

شده برای دو هدف اختصاصی را نشان می دهد .

90

– نمون:ه برنام:ه ک:اری ب:رای کارخان:ه 6-3شکل تولیدی متوسط

واح2د 130 ب2ه 120هدف اختصاص2ی ، اف2زایش تولی2د از دس2امبر ب2ا هزین2ه اج2رایی ک2ه بیش 31در ه2ر س2اعت ت2ا

ه2زار دالر نباش2د ) ف2رض ب2راین اس2ت ک2ه هزین2ه 35از تولید به طور مداوم افزایش نیابد (

91

روند پسخوراندمسوولتقویممنابع

مراحل کاریاصلیسایرشروعپایانمبلغزمان

گزارش کامل

به همراهپیشنهاد

802000$31/115/1Unit

Supers

Industrial

Engr.- تکمیل مطالعه دقیق عملیات تولید ، تعیین حوزه 1

های اختصاصی بهبود پناسیل تولید

گزارش ، نتایج

سه صورتو ماهه

مرور جلسات

31/3

30/6

30/9

31/12

1/1

1/4

1/7

1/10

V.P.OF

Mgr- برقراری و پایش سه ماه یک بار اهداف برای بهبود 2

تولید 122سه ماه اول 124سه ماه دوم

127سه ماه سوم 130سه ماه چهارم

گزارش به تولیدصورت

و ماهانههفتگی

100300031/314/2Unit

Supvrs

Production3 افرایش حجم تولید - % 10بسته بندی % 80جمع آوری

% 80مشاهده نهایی

خالصه گزارش

به مدیریتصورت خالصه

فهرست کاال

80200030/61/3Purch.mgr4 کاهش سطوح -OUT OF STOCK مواد کرپتکال %5% تا حداکثر 10از

گزارش عملکرد

تجهیزات

120400015/91/3Unit

Supvrs

Maint.

Supvr. % 15- کاهش پرداخت هزینه نگهداری تجهیزات از 5%7تا

جلسه تولید

، ماهانهتحلیل برنامه

تولید

120100030/91/3Unit

Supvrs

Sched.

Supvt. % 60 % تا 40- افزایش خطوط تولید طوالنی از 6

در طول برنامه

خالصه گزارش

مدیر آموزشی

200500015/121/6Training

Coord

Production

Supt. ناظر واحد تولید 10- تکمیل آموزش نظارت برای 7

در حوزه های اندازه گیری عملکرد و انگیزش کارکنان

80500015/111/9Unit

Supvrs

Quatiy

Assur.Mg % 2% به حداکثر 4- کاهش سطوح کلی زواید از 8

92

خالصه

برنام2ه ه2ای ک2اری در واق2ع وس2یله و اب2زاری هس2تند ک2ه نح2وه دس2تیابی ب2ه اه2داف را نش2ان می دهن2د . ی2ا فعالیته2ای م2ورد و دارای مراح2ل ه2ا برنام2ه این نی2از ، مس2ئوول اج2را، زم2ان الزم ب2رای انج2ام فع2الیت و من2ابع م2ورد نی2از می باش2ند . تهی2ه برنام2ه ک2اری ب2ه ص2ورت ی2ک و ی2ا ترکی2بی از روش2های تع2یین وق2ایع ی2ا فعالیته2ای اختصاص2ی روش تحلی2ل ی2ا ح2ل مس2اله و ی2ا ی2ک س2ری از اه2داف کوچک2تر و کوت2اهتر ص2ورت می نح2وه در ، ک2اری ه2ای برنام2ه این ب2ر گ2یرد. عالوه آزم2ون و معت2بر اه2داف و همچ2نین در ب2ه دس2تیابی ک2ردن اه2داف و ب2ه عن2وان ی2ک وس2یله جهت برق2راری ارتب2اط ب2ا قس2متهای دیگ2ر س2ازمان کم2ک می نماین2د .

93

تلفیق بودجه ها در برنامه عملیاتی

بودج2ه ، بودج2ه اس2ت و برنام2ه ، برنام2ه و این دو هرگ2ز ب2ه هم

هیچ در م2ورد این در فری2ادی دادو هیچ و رس2ند نمی سازمانی نباید باشد .

بین بودج2ه و بودج2ه بن2دی تف2اوت وج2ود دارد . بودج2ه م2درک و عب2ارات در را عملی2اتی برنام2ه ک2ه اس2ت س2ندی و اص2طالحات م2الی و پ2ولی بص2ورت ج2زء ب2ه ج2زء بی2ان می کن2د . ه2دف آن تهی2ه چه2ارچوب م2الی از پیش تع2یین ش2ده

است که در آن سازمان می تواند به اهداف خود برسد .

بودج2ه بن2دی فراین2دی اس2ت ج2اری و مس2تمر ک2ه بافعالیته2ای از قبی2ل تع2یین ، تخص2یص و کن2ترل من2ابع م2الی الزم ب2رای

نیل به اهداف سازمان همراه می باشد .

94

هدف بودجه بندی چیست ؟ اه2داف اص2لی بودج2ه بن2دی ب2ه عن2وان اب2زار م2دیریت ک2ه آخ2رین ج2زء در

فرایند برنامه ریزی عملیاتی است عبارتند از :

نت2ایج 1 ب2ه ب2رای رس2یدن م2الی مح2دود من2ابع ک2ردن مص2رف بهین2ه -مطلوب

- فراهم کردن امکانات مالی مستمر برای برنامه 2

- تمرک2ز و تاکی2د ب2ر م2وارد اول2ویت دار ک2ه اهمیت م2الی بیش2تری ب2رای 3سازمان دارند .

- در نظ2ر گ2رفتن جلس2ه اض2افی ب2رای ارتب2اط، مش2ارکت و وارد ش2دن 4در فرایند برنامه ریزی و بودجه بندی

بدین ت2رتیب بودج2ه بن2دی ی2ک ارتب2اط حی2اتی در ک2ل فراین2د برنام2ه ری2زی عملی2اتی برق2رار می کن2د و این ارتب2اط حی2اتی در واق2ع ب2ا س2ایر اج2زای

برنامه عملیاتی را تضمین می کند

95

سه نقش اصلی بودجه بندی در فرایند برنامه ریزی عملیاتی :

- تعیین سطح منابع مالی الزم برای رسیدن به 1اهداف برنامه

- اختصاص منابع مالی موجود برای تضمین 2مصرف بهینه آنها در انجام اهداف برنامه

- کنترل مصرف منابع موجود برای تضمین تحقق 3اهداف برنامه

96

خالصه

بودج2ه بخش تکمیلی برنام2ه عملی2اتی اس2ت ب2رای اطمین2ان ری2زی برنام2ه فراین2د در ط2ول برنام2ه و بودج2ه ک2ه این از عملی2اتی لح2اظ گ2ردد . الزم اس2ت ی2ک فراین2د بودج2ه بن2دی م2وثر م2د نظ2ر ق2رار گ2یرد . تاکی2د م2ا ب2ر روی فراین2د بودج2ه

بندی است نه بر روی تهیه بودجه

بودج2ه بن2دی ب2ه عن2وان ی2ک فراین2د ج2اری از تع2یین ، تخص2یص ) از جمل2ه هم2اهنگی ی2ا برنام2ه عملی2اتی ( و کن2ترل من2ابع م2الی

به منظور نیل به اهداف سازمان تعریف شده است .

بک2ارگیری م2وثر و کارآم2د فراین2د بودج2ه بن2دی ب2ه ارائ2ه واق2ع آن مح2دوده در مان2دن ن2یز و اول وهل2ه در بودج2ه گرایان2ه

زمانی که تعیین شد ، بستگی دارد .

97

ب2ه توان2د سه منب2ع موج2ود عم2ده و مهم اطالع2ات ک2ه می : از عبارتن2د کن2د کم2ک بودج2ه کن2ترل و تهی2ه در م2دیران ب2رآورد واق2ع گرایان2ه من2ابع الزم ب2رای نی2ل ب2ه اه2داف و اج2رای برنام2ه ه2ای عملی2اتی ، اس2تفاده از اس2تانداردها و نس2بتها و ض2رایب ت2اریخی قاب2ل اعتم2اد و بررس2ی عملک2رد بودج2ه ب2رای

برنامه ریزی .

تص2میم گ2یری تخص2یص بودج2ه براس2اس ت2امین نیازه2ا ب2رای انج2ام و نی2ل ب2ه اه2داف س2ازمان ، تع2ادل و هم2اهنگی نیازه2ای کوت2اه م2دت و بلن2د م2دت و تض2مین ت2امین بودج2ه ک2افی ب2رای نقش درب2اره . گ2یرد می انج2ام بح2رانی حم2ایتی مح2دوده نه2ایی در فراین2د بودج2ه و کن2ترل م2دیریت من2ابع در جل2د س2وم

این دوره از کتابها بحث خواهد شد .

98

پایان

با آرزوی توفیق و شادکامی همیشگی