Կարող է արդյոք Կարող է արդյոք հանքագործությունը հանքագործությունը էական էական

դերակատարում ունենալ դերակատարում ունենալ Հայաստանի տնտեսական Հայաստանի տնտեսական

աճի մեջաճի մեջ

Can mining play a key role in

Armenia’s economic growth ?

Բարգավաճման հավասարումԲարգավաճման հավասարումEquation for ProsperityEquation for Prosperity

• Մոլորակի բնակչության աճ + Զարգացող շուկա = Աճող համաշխարհային պահանջարկ Population Growth + Emerging Markets = Growing Global Demand

• Բնական ռեսուրսներ + Տեղադրություն = ՀՀ առաջարկ Natural Resources + Location + People = Armenia Supply

• Աճող համաշխարհային պահանջարկ + ՀՀ առաջարկ = ՀՀ տնտեսական բարգավաճում

Growing Global Demand + Armenia Supply = Armenia Economic Prosperity

ՀՀ ՀՀ ՀԱՆՔԱԳՈՐԾՈւԹՅՈւՆԸՀԱՆՔԱԳՈՐԾՈւԹՅՈւՆԸRA MININGRA MINING

ՀՀ ՀՀ չվերականգնվող ռեսուրսները և հանքագործության հիմնական չվերականգնվող ռեսուրսները և հանքագործության հիմնական ցուցանիշներըցուցանիշները

NNon-renewable resourceson-renewable resources of RA and the of RA and the key indicators of industrykey indicators of industryՀՀ հանքագործական արտադրանքի արտադրման տարեկան ծավալներՀՀ հանքագործական արտադրանքի արտադրման տարեկան ծավալներըը

Mining product yearly volume of RA Mining product yearly volume of RA   2007 2008 2009 2010 2011

Մետաղական հանքային արտադրատեսակների արտադրությունManufacture of basic metals

Պղինձ պղնձի խտանյութում, տ, Copper, t 17400 18540 229683070

73321

3Ցինկ ցինկի խտանյությում, տ, Zinc, t 2270 3430 3215 6600 7170Մոլիբդեն մոլիբդենի խտանյութում, տ, Molybdenum concentrate, t 4211 4385 4280 4292 4722Ֆեռոմոլիբդեն, տ, Ferro-molybdenum, t 5977 5323 5144 5126 5525Պղինձ կոնվերտորային, տ, Smelter production of copper, t 6954 6480 6858 7644 8876Ոսկի, կգ, Gold, kg 565 565 682 1033 -

Արծաթ, կգ, Silver, kg 6900 9200 90001640

0-

Ոչ մետաղային հանքային արտադրատեսակների արտադրությունManufacture of non-metallic mineral products

Ապրանքային բետոն, 1000մ3, Concrete, 1000m3 141.6 216.8 410.0 413.2 330.8Ցեմենտ, 1000տ, Cement, 1000t 722 770 467 488 422Գաջ, 1000տ, Gypsum, 1000t 54.6 45.9 40.1 38.7 34.0Որմնանյութեր, 1000 մ3, Mural materials, 1000 m3, 101.4 121.8 91.2 143.4 141.7Ոչ հանքային շինանյութեր, 1000մ3, Non metallic bulding materials, 1000m3 700 757 737 1285 1144Ծակոտկեն լցանյութեր, 1000մ3, Porous filler, 1000m3 274 422 303 269 228Երեսապտման սալեր բնական քարից, 1000մ2, Decorative tiles from natural stone, 1000m2

221 214.8 291.2 21.8 25.9

Հանքային ջրեր, 1000լիտր, Mineral water, 1000 liter 32227 35873 254593000

02923

3Աղ, 1000տ, Salt, 1000t 34.8 37.3 29.4 29.4 35.6

(ընթացիկ գներով, մլն. դրամ), in present prices , mln. dram 2007 2008 2009 2010 2011

Ամբողջ արդյունաբերությունըTotal industry

716549.3

739291.9

669398.9

824430.0

998963.7

Հանքագործական արդյունաբերություն, այդ թվում`Mining and quarrying, in wich:

113824.1

93265.7

88556.6

145536.8

170168.6

Հանքագործական արդյունաբերություն, %Mining and quarrying, by percent 15.9 12.6 13.2 17.7 17.0

մետաղական հանքաքարի արդյունահանումMining and metal ore

106856.6

85329.1

842347.9

140446.2

165595.1

հանքագործական արդյունաբերության այլ ճյուղերOther mining and quarrying 6967.5 7936.6 4318.7 5090.6 4573.5

Մշակող արդյունաբերություն, այդ թվում`Manufacturing, in wich:

477973.8

509048.9

443572.0

544802.6

644775.4

մետաղագործական արդյունաբերությունManufacture of basic metals

122268.6

104955.3

94867.0

135061.2

160233.1

Այլ ոչ մետաղական հանքային արտադրատեսակների արտադրություն

Manufacture of other non-metallic mineral products

40206.7

48576.6

41618.0

49872.5

47365.5

Էլեկտրաէներգիայի, գազի, ջրի արտադրություն և բաշխում,Electricity, gas, water supply

124751.4

136977.3

131357.1

134090.5

184019.7

Արդյունաբերական արտադրանքի ծավալն ըստ տնտեսական գործունեության Արդյունաբերական արտադրանքի ծավալն ըստ տնտեսական գործունեության տեսակներիտեսակների

Volume of industrial production by types of economic activityVolume of industrial production by types of economic activity

Կազմակերպությունների արտադրանքի շահութաբերության մակարդակըԿազմակերպությունների արտադրանքի շահութաբերության մակարդակըProfibility of organisations productsProfibility of organisations products

(%) 2005 2006 2007 2008 2009Ընդամենը, Total

Արտադրանքի շահութաբերություն, Products profibility 19.5 17.5 15.4 11.3 9.6Հանքագործական արդյունաբերություն, Mining

Արտադրանքի շահութաբերություն, Products profibility 107.4 79.5 80.2 10.0 31.7Մշակող արդյունաբերություն, Manufatcuring

Արտադրանքի շահութաբերություն, Products profibility 12.2 9.0 11.9 7.8 3.6Էլեկտրաէներգիայի, գազի, ջրի արտադրություն և բաշխում, Էլեկտրաէներգիայի, գազի, ջրի

արտադրություն և բաշխում, Production and distribution of electricity, gas and water

Արտադրանքի շահութաբերություն, Products profibility 3.8 5.2 1.2 1.4 -3.0Շինարարություն, Construction

Արտադրնաքի շահութաբերություն, Products profibility 2.9 6.3 8.4 8.3 16.6Առևտուր, ավտոմեքենաների, կենցաղային արտադրատեսակների և անձնական օգտագործման իրերի

նորոգում, Wholesale and retail trade, repair of motor wehicles

Արտադրանքի շահութաբերություն, Products profibility 6.5 10.5 9.4 9.9 9.2Տրանսպորտ և կապ, Information and camunication

Արտադրանքի շահութաբերություն, Products profibility 33.7 28.1 34.4 32.9 28.8Ցուցանիշ, Index 2010 2009 2008 2007 2006 2005 2004Հասույթ, մլրդ. դոլլար, Revenue, bln. USD 435 325 349 312 249 222 184Զուտ շահույթ, մլրդ դոլլար, Net profit, bln. USD 110 49 57 80 66 45 28Զուտ շահույթի նորմը, %, Net profit norm, % 25 15 16 26 27 20 15

Հանքագործական արդյունաբերության ներդրումը ՀՀ տնտեսական զարգացմանը

Mining industry contribution to the economic development of RA

  2007 2008 2009 2010 2011Մասնաբաժինը ՀՆԱ-ում, %, Share in GDP, % 3.6 2.6 2.8 4.2 4.5

Մասնաբաժինը արդյունաբերության մեջ, %Share in industry, % 15.9 12.6 13.2 17.7 17.0

Հանքագործական արդյունաբերության համախառն եկամուտը, մլն. դրամ

Mining industriy’s gross revenue, mln. dram

113824

93266 88557 14553

717016

8

Տնտեսապես ակտիվ բնակչության մասնաբաժինը հանքագործությունում, %Mining's share of the economically active population, %

0.78 0.74 0.67 0.69 1.3

ՀՀ արտահանման ծավալները, մլն. ԱՄՆ դոլարExport volume of RA, mln. USD

1152.3

1057.2 710.2 1041.

11334.

3Հանքագործական արտադրանքի արտահանման ծավալը, մլն. ԱՄՆ դոլարMining products export volume, mln. USD

174 173 146 307 404

Հանքագործական արտադրանքի մասնաբաժինը արտահանման մեջ, %Share of mining products in export, %

15.1 16.4 20.5 29.5 30.3

ՀՀ ներմուծման ծավալները, մլն. ԱՄՆ դոլարImport volume of RA, mln. USD

3267.7

4426.1

3321.1

3748.9

4145.3

Հանքագործական արտադրանքի ներմուծման ծավալը, մլն. ԱՄՆ դոլարMining products import volume, mln. USD

516 665 541 666 822

Հանքագործական արտադրանքի մասնաբաժինը ներմուծման մեջ, %Share of mining products in import, % 15.8 15.0 16.3 17.7 19.8

Մասնաբաժինը հարկային եկամտի մեջ, %Share in tax incomes, % - - 2.5 7.4 -

ԶԲԱՂՎԱԾՈւԹՅՈւՆԶԲԱՂՎԱԾՈւԹՅՈւՆEEMPLOYEDMPLOYED

Զբաղվածներն ըստ տնտեսական գործունեության տեսակների,Employed population by types of economic activity

Միջին տարեկան, 1000 մարդAverage annual, 1000 persons 2007 2008 2009 2010 2011

Զբաղվածները, ընդամենը,Employed, total

1101.5 1117.6 1089.4 1104.8

1175.1 100

Հանքագործական արդյունաբերություն,Mining

8.6 8.3 7.3 7.6 15.5* 1.3

Միջին ամսական անվանական աշխատավարձն ըստ տնտեսական գործունեության Միջին ամսական անվանական աշխատավարձն ըստ տնտեսական գործունեության տեսակներիտեսակների

Average monthly nominal wages by types of economic activityAverage monthly nominal wages by types of economic activity

ՀՀ դրամ, (AMD) 2009 2010 2011

Ընդամենը միջինն ըստ ՀՀ, Total average in RA 96019 102652

108092

1 Ֆինանսական և ապահովագրական գործունեություն, (Financial and insurance activities) 274838 27615

028320

0

2 Հանքագործական արդյունաբերություն, (Mining and quarrying) 175983

216883

237672

3 Տրանսպորտ և կապ, (Information and camunication) 184755 216038

227936

4 Էլեկտրականություն, գազի, գոլորշու և լավորալ օդի մատակարարում,(Electricity, gas, steam and air conditioning supply) 140366 14977

915219

3

5 Շինարարություն, (Construction) 122396 137036

137673

Անուղղակի զբաղվածներ-մոտ 25000 մարդԱնուղղակի զբաղվածներ-մոտ 25000 մարդIndirectly employed – about 25000 personIndirectly employed – about 25000 person

Ընդամենը զբաղվածներ – մոտ 40000 մարդ կամ բնակչության զբաղված մասի Ընդամենը զբաղվածներ – մոտ 40000 մարդ կամ բնակչության զբաղված մասի 3.43.4%%::Total employed Total employed in mining – about 40000 pein mining – about 40000 person or 3.4%rson or 3.4% employed population. employed population.

ՀՀԱՆՔԱԳՈՐԾԱԿԱՆ ԱՐԴՅՈւՆԱԲԵՐՈւԹՅՈւՆՆ ԻԲՐԵՎ ՀՀ ԱՆՔԱԳՈՐԾԱԿԱՆ ԱՐԴՅՈւՆԱԲԵՐՈւԹՅՈւՆՆ ԻԲՐԵՎ ՀՀ ՏՆՏԵՍՈւԹՅԱՆ ԱՅԼ ՃՅՈւՂԵՐԻ ՇՈԳԵՔԱՐՇՏՆՏԵՍՈւԹՅԱՆ ԱՅԼ ՃՅՈւՂԵՐԻ ՇՈԳԵՔԱՐՇ

MMINING INDUSTRY AS A LOCOMATIVE FOR OTHER INING INDUSTRY AS A LOCOMATIVE FOR OTHER SECTORS OF RA ECONOMYSECTORS OF RA ECONOMY

ՀՀԱՆՔԱԳՈՐԾՈւԹՅԱՆ ՀԱՐԿԱՆՔԱԳՈՐԾՈւԹՅԱՆ ՀԱՐԿԵՐԸԵՐԸMINING TAXESMINING TAXES

1.Ռոյալթիներ

2.Շահութահարկ

3.Ակցիզային հարկ

4.Ռեսուրսային ռենտայի

հարկ

5.Անուղղակի հարկեր

6. Թույլատվությունների

վճարներ

7. Պետական տուրքեր

8. Գույքահարկ

Դրվակ ՀՀ պետական ԲյուջեիցԴրվակ ՀՀ պետական ԲյուջեիցState buget of RAState buget of RA

(մլն. դրամ) 2007 2008 2009 2010 2011

Եկամուտներ և պաշտոնական տրանսֆերտներ, ընդամենըIncomes and offi cial transfers, total

588040.4

802939.0

711696.2

804297.1

906071.5

Հարկային եկամուտներ, այդ թվում`Tax incomes, of wich:

483676.4

610422.3

518544.1

589900.9

647807.6

Ավելացված արժեքի հարկvalue added tax

248007.1

318313.0

254158.1

301724.5

328482.8

ՇահութահարկProfit tax

75503.6

86212.2

80800.5

77813.8

97842.3

ԵկամտահարկIncome tax

46828.4

53748.6

60204.7

73939.8

81210.6

Ակցիզային հարկExcise tax

41546.9

45878.5

42767.1

48140.5

39404.5

ԳույքահարկProperty tax 1.5 7928.8 10263.

411262.

011793.6

Հողի հարկLand tax 23.3 7928.8 4974.3 4585.7 4429.0

Մաքսային տուրքCustoms duty

24010.1

37289.9

25111.3

29366.7

36289.4

Հաստատագրված վճարներFixed payments

17871.4

20341.2

23815.6

21976.4

20741.9

Բնական պաշարների օգտ. և շրջակա միջավայրի պահպ. վճարներ

Payments for the utilization of natural resources and environment protection

9184.4 9966.3 6120.5

9102.5

12199.7

1.89% 1.63% 1.18% 1.54% 1.88%

Պարզեցված հարկSimplified tax

10038.7 6724.1 330.4 -50.4 -50.0

Այլ հարկերOther tax incomes

10661.0

20302.1 9998.3 12039.

415463.9

Պարտադիր սոցիալական ապահովության վճարներCompulsory social insurance contributions

81539.8

105001.4

102903.1

105335.9

123449.6

Հանքագործական խոշոր Հանքագործական խոշոր ընկերությունընկերությունների կողմից վճարված հարկերըների կողմից վճարված հարկերը, , հազ. հազ. դրամդրամ

TTaxes paid by large axes paid by large mining mining companies, companies, 1000 dram1000 dram 

2010թ. 2011թ.2012թ.

հունվար-սեպտեմբեր

ԶՊՄԿ, ZCMC 1260363.0

29778161.9

16435536.1

ԴԻՆՈ ԳՈԼԴ ՄԱՅՆԻՆԳ ՔԱՄՓՆԻ, DINO GOLD MINING COMPANY 2747176.6

3814691.5

5638945.4

ԱԳԱՐԱԿԻ ՊՂՆՁԱՄՈԼԻԲԴԵՆԱՅԻՆ ԿՈՄԲԻՆԱՏ, ACMC 1716682.7

2418076.5

2262890.1

ԳԵՈ ՊՐՈ ՄԱՅՆԻՆԳ ԳՈԼԴ, GEO PRO MINING GOLD 976881.4 1839046.0

4007833.8

ՋԵՐՄՈւԿ ԳՐՈւՊ, JERMUK GROUP 908230.6 611700.0 704895.9ԱՐԱՐԱՏ ՑԵՄԵՆՏ, ARARAT CEMENT 761636.4 1054068.

6522993.1

ԲՋՆԻ ՀԱՆՔԱՅԻՆ ՋՐԵՐԻ ԳՈՐԾԱՐԱՆ, BJNI CJSC  - 899065.7 900926.2ԱՎԱՆԻ ԱՂԻ ԿՈՄԲԻՆԱՏ, AVAN SALT PLANT 496990.3 539104.5 480508.3ՄԻԿԱ ՑԵՄԵՆՏ, MIKA CEMENT 463701.3 233704.3 130941.8ԱԽԹԱԼԱՅԻՆ ԼՀ Կ, AKHTALA MOUNTAIN-ENRICH COMBINAT CJSC 383836.7 482010.1 306596.7ՍԱՄԱԳԱՐ, SAMAGAR 376984.2 427086.1 356707.8ԹԵՂՈւՏ, TEGHUT 188117.5 225678.9 468289.6ԳԵՈԹԻՄ, GEOTEAM  - 215203.5 140471.9ՋԵՐՄՈւԿԻ ՄԱՅՐ ԳՈՐԾԱՐԱՆ, JERMUK MAJR PLANT 151449.4 115323.1 - ԽՃԱՔԱՐ – ՄՈւՍԱ, MUSA 94984.7 90668.2 70127.4ԳԱՋ, GAJ 76476.3  - - ԳԵՏՆ ԳՐՈւՊ, GETN GROUP 68524.1 68524.1 - ԳԱՋԵԳՈՐԾ, GAJEGORC   93850.1 84642.6ՌՌՌ ՀԱՆՔԱՅԻՆ ՋՐԵՐԻ ԳՈՐԾԱՐԱՆ, RRR MINERAL WATER PLANT 65470.2 90260.0 131944.6ԼԵՌ-ԷՔՍ, LER-EX -  84815.1 - ՄԵՂՐԱՁՈՐ ԳՈԼԴ, MEGRADZOR GOLD  - -  159896.7ՄԵԳՈ ԳՈԼԴ, MEGO GOLD  - -  104015.7ԼԵՌՆԱՄԵՏԱԼՈւՐԳԻԱՅԻ ԻՆՍՏԻՏՈւՏ, LERNAMETALURGY INSTITUTE 499999.9 1215911.

9900703.8

ԱՊԱՌԱԺ ՄԱՅՆԻՆԳ, APARAGH MINING 216393.0

241870.8

376661.2

ԸՆԴԱՄԵՆԸ, 1000դրամ, TOTAL, 1000 dram 11453898

44538820.9

34185528.7

ԸՆԴԱՄԵՆԸ, 1000 ԱՄՆ դոլար, TOTAL, 1000 USD 30653.3

119567.3

83993.9

Հարկային եկամտի նկատմամբ, %, by percent to tax income 2.2 7.55 5.2

 2010թ. 2011թ.

2012թ. հունվար-սեպտեմբեր

ԷՅ ՍԻ ՓԻ, ACP 1792788.5 1389634.9 1249979.6ՄԱՔՈւՐ ԵՐԿԱԹԻ ԳՈՐԾԱՐԱՆ, PURE IRON PLANT 855680.4 704858.6 1065899.8ՁՈւԼԱԿԵՆՏՐՈՆ, DZULAKENTRON 424468.0 512281.7 494568.7ԱՐՄԵՆԻԱՆ ՄՈԼԻԲԴԵՆ ՓՐՈԴԱՔՇՆ, AMP 200078.7 483869.6 442433.1ԶԱՆԳԵԶՈւՐ ՄԱՅՆԻՆԳ, ZANGEZOUR MINING 255505.0 432860.8 294666.0ԸՆԴԱՄԵՆԸ, 1000 դրամ, TOTAL, 1000 dram 3528521 3523506 3547547

ԸՆԴԱՄԵՆԸ, 1000 ԱՄՆ դոլար, TOTAL,

1000USD 9443.1 9459.1 8716.3

ՄետալուրգիականՄետալուրգիական խոշոր խոշոր ընկերությունընկերությունների կողմից վճարված ների կողմից վճարված հարկերըհարկերը, , հազ. դրամհազ. դրամ

TTaxes paid by large axes paid by large mmetallurgy etallurgy companies, companies, 1000 dram1000 dram

Երկիր Ոսկի Պլատին Ադամանդ Ածուխ Արդ. միներալներ Երկաթ Պղինձ

Արգենտինա 3 3 3 3 3 3 3ՉԺՀ 4 - 4 1 2 2 2ՌԴ 6 8 8 4 3.8-4.5 4.8 8Ինդոնեզիա 2 - 10 13.5 1 2.5 2.5Մեքսիկա 1.5 - - 1.5 1.5 - 1.5ՀԱՀ 3 4 8 2 1 2 2Պապուա Նոր Գվինեա 2 - - - 2 2 2Ֆիլիպիններ 2 - - - 2 2 2Լեհաստան 10 - - 2 6 - 3Ուզբեկստան 4 - 24 5.4 1.5-3 3 7.9Ավստրալիա 1.2-2.5 - 5 7.5 - 2-7.5 5-7.5Բոլիվիա 1-7 - 3 - 1 1 1Բոթսվանա 3 3 3-10 3 3-10 3 3Ընդամենը միջին 4.14

Ռոյալթիների կիրառման միջազգային լավագույն փորձThe best practice of using royalties

Շահութահարկի միջոցով ռենտայի գանձման դինամիկան գների փոփոխման դեպքում

Ռոյալթիի և շահութահարկի միջոցով ռենտայի գանձման դինամիկան գների փոփոխման դեպքում

R = 4 + [Շ/(Հx8)]x100, • R – ռոյալթիի դրույքաչափն է տոկոսով,• Շ – շահույթն է նախքան հարկումը՝ դրամով,• Հ-արտադրանքի իրացումից հասույթն է՝ առանց ԱԱՀ-ի՝

դրամով:

Առավելություններ• Վարչարարության տեսանկյունից ունի պարզ կիրառում• Ապահովում է կառավարությանը երաշխավորված եկամուտ

Թերություններ• Առաջ է բերում հանքագործության ինտենսիֆիկացիա և ընդերքի ոչ

ռացիոնալ յուրացում• Համեմատաբար փոքր շահութաբերությամբ հանքերը գտնվում են ռիսկային

գոտում

• Նոր սահմանված դրույքաչափը մոտեցվել է հանքագործության համաշխարհային միջին ցուցանիշին (4.14 %): Սակայն համաձայն ՀՀ Պետական Եկամուտների Կոմիտեի տվյալների 2012 թ.-ի հունվար-հուլիսին ՀՀ պետական բյուջե են մուտքագրվել 13.3 մլրդ դրամ բնօգտագործման և բնապահպանական վճարներ` կազմելով հարկերի և տուրքերի 3.3%-ը: Նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ նշված եկամուտներն աճել են 81.3%-ով (6.0 մլրդ դրամով): Հաշվետու ժամանակահատվածում այս աղբյուրից ՀՀ պետական բյուջե է մուտքագրվել շուրջ 7.7 մլրդ դրամ:

• Նախորդ տարվա հունվար-հուլիսի համեմատ այլ հարկերը նվազել են 40.6%-ով կամ 4.2 մլրդ դրամով` հիմնականում պայմանավորված օրենսդրական փոփոխություններով, որոնց արդյունքում հանքարդյունահանողների կողմից նախկինում վճարվող և այլ հարկային եկամուտներում հաշվառվող բոնուսի, կոնցեսիոն վճարի և ռոյալթիների փոխարեն սահմանված ռոյալթիները հաշվառվում են որպես բնօգտագործման վճարներ:

• Այսպիսով ակնհայտ է, որ վճարի դրույքաչափի մոտ 4 անգամ բարձրացումը չի հանգեցրել համապատասխան մուտքերի ավելացման: Սակայն դա կարող է պայմանավորված լինել նաև շուկայում մետաղների գների անկմամբ:

ԵԶՐԱԿԱՑՈւԹՅՈւՆՆԵՐ•Հանքագործական արդյունաբերությունը հանդիսանում է ՀՀ արդյունաբերության կարևորագույն ճյուղերից մեկը (17% արդյունաբերության մեջ),•Հանքագործական արդյունաբերությունը ներկայումս հանդիսանում է շոգեքարշ ՀՀ տնտեսության մի շարք ճյուղերի համար (մեքենաշինություն, շինարարություն, մետալուրգիա) և կարող է ապագայում ապահովել աճ նաև ՀՀ տնտեսության և արդյունաբերության այլ ճյուղերի զարգացումը (գյուղատնտեսություն, քիմիական արդյունաբերություն, հաստոցաշինություն, ոսկերչություն, էլեկտրոնիկա և այլն),•Հանքագործական արդյունաբերությունն ունի կարևոր սոցիալ-տնտեսական դերակատարում, ՀՀ մարզերում և ամբողջ հանրապետությունում, լուծում է զբաղվածության կարևորագույն խնդիր՝ հատկապես սահմանային տարածաշրջաններում,•2011թ-ի նոյեմբերի 28-ին ընդունվել է ՀՀ Ընդերքի մասին “նոր” օրենսգիրք, որն ունի որոշակի առաջադիմական դրույթներ, ինչպես հարկման, այնպես էլ հանքերի փակման, շրջակա միջավայրի ազդեցության հետ կապված,•Հանքագործական արդյունաբերությունը ապահովում է հարկային մուտքերի ավելի քան 5%-ը, սակայն հարկ է նշել, որ հանքագործության հարկման լավագույն համակարգը և հարկերի, վճարների օպտիմալ դրույքաչափերը և կիրառման մեխանիզմները դեռ գտնված չեն,

ՇՆՈՐՀԱԿԱԼՈւԹՅՈւՆ ՈւՇԱԴՐՈւԹՅԱՆ ՀԱՄԱՐ

THANK YOU FOR ATTENTION!

, . . ՀՊՃՀ Դ Ա Անդրոյան