84
Εισαγωγή στην Οικονομική Αξιολόγηση Dr. Βασίλειος Φραγκουλάκης, Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου Αθήνα, 2014 Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

  • Upload
    dougal

  • View
    72

  • Download
    8

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας. Εισαγωγή στην Οικονομική Αξιολόγηση Dr.   Βασίλειος Φραγκουλάκης, Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου Αθήνα, 2014. Potential Conflict of Interest ( last 5 years). - PowerPoint PPT Presentation

Citation preview

Page 1: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Εισαγωγή στην Οικονομική Αξιολόγηση

Dr.  Βασίλειος Φραγκουλάκης, Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου

Αθήνα, 2014

Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Page 2: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Potential Conflict of Interest (last 5 years)

Έχω λάβει (έμμεσα ή άμεσα) αποζημίωση για την εκπόνηση φαρμακο-οικονομικών μελετών ή εκπαίδευση στελεχών που αφορούν τις κάτωθι εταιρίες:

• Genesis Pharma• Vifor Pharma• Celgene Ltd• Astra Ζeneka• Sanofi-Aventis• Amgen Hellas• Pfizer Hellas• MSD• Novartis Hellas• Boehringer Ingelheim• NovoNirdisk• Merck Serono Greece• Merck Serono NL• Roche Hellas• Σύνδεσμό Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ)

Page 3: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Δομή Παρουσίασης• Διεθνείς εξελίξεις (Αναγκαιότητα Τεκμηρίωσης)

• Τύποι οικονομικής αξιολόγησης

• Μεθοδολογικά ζητήματα στην εφαρμογή

• Παραδείγματα εφαρμογής

• Συμπεράσματα

Page 4: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Οικονομική Αξιολόγηση και τεκμηρίωση στην Υγεία.Υπάρχει λόγος;

Διεθνείς Εξελίξεις

Page 5: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Οπωσδήποτε, γιατί η παροχή κατάλληλης περίθαλψης σε όλους είναικατοχυρωμένο ανθρώπινο δικαίωμα…

www.youthforhumanrights.org.

Human Right #22Social Security

Human Right #3Τhe right to life

December 10, 1948, Universal Declaration of Human Rights, United Nations

Page 6: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Στόχοι των συστημάτων υγείας

Page 7: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Μετά τα οικονομικά, η υγεία αποτελεί προτεραιότητα για τους πολίτες

Page 8: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Μετά τα οικονομικά, η υγεία αποτελεί προτεραιότητα για τους πολίτες

Page 9: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Προκλήσεις και Οικονομικό Πρόβλημα

1. Δημογραφικές εξελίξεις 2. Τεχνολογικές εξελίξεις3. Σύγχρονος τρόπος ζωής 4. Ιατρικά σφάλματα/Αβεβαιότητα παρέμβασης/Aδυναμίες του συστήματος5.

Αύξηση των αναγκών και της κατανάλωσης

υπηρεσιών υγείας

Περιορισμένοι οικονομικοί

πόροι

Προκλήσεις

ΒασικόΟικονομικό Πρόβλημα

Page 10: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Πληθυσμός

Page 11: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Πληθυσμός

Page 12: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Sources: 1S. Wu and A. Green, Projection of Chronic Illness Prevalence and Cost Inflation, Rand Corporation, 2000; 2G. Anderson, "Chronic Conditions: Making the Case for Ongoing Care," John Hopkins University, 2007.

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180

1995 2000 2005 2010 2015 2020 2025 2030

Prevalence of Chronic Disease Rate Through 2030

As the baby boomers age, the number of people living with chronic conditions will grow dramatically.

Επιπολασμός χρόνιων νόσων

Page 13: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

$2,753

$5,026

$7,381

$10,091

$994

$16,819

$0

$2,000

$4,000

$6,000

$8,000

$10,000

$12,000

$14,000

$16,000

$18,000

$20,000

0 1 2 3 4 5+

Source: G. Anderson, analysis of the 2004 MEPS (prepared for PhRMA

Average Yearly Per Capita Health Care Spending for Persons with Chronic Diseases

Number of Chronic Conditions

Δαπάνη και αριθμός παθήσεων

Page 14: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Τεχνολογική επανάσταση

Page 15: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας
Page 16: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Source: PhRMA analysis of CDC, “National Health and Nutrition Examination Survey 2003–2004.”

Πολλοί ασθενείς δεν θεραπεύονται καθόλου ή δεν τους διαχειριζόμαστε αναποτελεσματικά

35%22% 28%

22%33%

5%

15% 18%45%

22%27%28%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Hypertension (66 million people)

Diabetes (20million people)

Hyperlipidemia (75 million people)

Treated, Controlled Treated, Uncontrolled Untreated Undiagnosed

% o

f pop

ulat

ion

with

spe

cifie

d ch

roni

c co

nditi

on

Hypertension(65 million people)

Diabetes(20 million people)

Hyperlipidemia(75 million people)

Page 17: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Μη αποτελεσματική «συμμόρφωση»

Page 18: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Επιπτώσεις των ιατρικών σφαλμάτων

Page 19: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Source: Eurobarometer Survey, Autumn 2008

Page 20: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Ελλάδα: H Πρωταθλήτρια…στο Κάπνισμα!!

Eurobarometer Study 2008

Page 21: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Source: Eurobarometer Survey, Autumn 2008

Page 22: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας
Page 23: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Trends in health care expenditure

Page 24: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Τάσεις στις φαρμακευτικές δαπάνες

Page 25: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Vol. 170 No. 9, May 10, 2010

Less Is More!!!!

How Less Health Care Can Result in Better Health Deborah Grady, MD, MPH; Rita F. Redberg, MD, MSc,  Editor

Arch Intern Med. 2010;170(9):749-750. Author Affiliations: Department of Medicine (Dr Grady) and School of Medicine (Dr Redberg), University of California, San Francisco, and General Internal Medicine Section, San Francisco Veterans Affairs Medical Center (Dr Grady), San Francisco.

•Αntidepressants

•Treating asymptomatic women with postmenopausal hormone therapy

Page 26: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Συμπερασματικά: Μεγαλύτερη δαπάνη δεν συνεπάγεται “καλύτερη υγεία”

Page 27: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Ο κύκλος της τεχνολογίας

Νέος χώρος παρέμβασης του

κράτους

Παραδοσιακός χώρος παρέμβασης του

κράτους

Page 28: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Κριτήρια αξιολόγησης στην Υγεία

Page 29: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Χαρακτηριστικά της Ελληνικής αγοράς Μόνο το φάρμακο (ΤΙΜΗ) αποτελεί κεντρικό στόχο ελέγχου από τις κυβερνήσεις

Δεν υπάρχει μηχανισμός ελέγχου των δαπανών

Η μηχανοργάνωση των υπηρεσιών είναι υποτυπώδης (έλλειψη πληροφορίας)

Οι αποφάσεις λαμβάνονται κυρίως με βάση το ιστορικό και πολιτικό υπόβαθρο της χώρας και λιγότερο με βάση την τεκμηριωμένη στρατηγική υγείας

Οι αλλαγές στη πολιτική ηγεσία συνεπάγονταν την ασυνέπεια των παρεμβάσεων

Η χώρα έχει κακό ιστορικό ανεφάρμοστων στρατηγικών παρέμβασης στο σύστημα

Page 30: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Επομένως, δεδομένων των…

1. Δημογραφικών Προβλημάτων (αύξηση του προσδόκιμου, μείωση θνησιμότητας)

2. Ακριβών τεχνολογιών υγείας (οι νέες τεχνολογίες είναι ακριβότερες)

3. Περιορισμένων διαθέσιμων πόρων

4. Αβεβαιότητας της υγειονομικής παρέμβασης (παρέμβαση ≠ υγεία)

5. Πληθώρας εναλλακτικών επιλογών (αυξημένος ανταγωνισμός)

6. Αυξανόμενων Προσδοκιών από τα συστήματα υγείας

Page 31: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Απαιτούνται απαντήσεις σε ερωτήματα …

1. Ποιες τεχνολογίες θα πρέπει να αποτιμήσουμε;2. Θα πρέπει μια τεχνολογία να υιοθετηθεί ή όχι με βάση τη διαθέσιμη

πληροφορία;3. Πόση αβεβαιότητα συνδέεται με αυτή μας την απόφαση;4. Υπάρχουν επαρκή κριτήρια που να στηρίζουν την απόφασή μας;5. Απαιτείται περαιτέρω συλλογή στοιχείων ή όχι;6. Ποιες κλινικές στρατηγικές είναι συμφέρουσες για τον ασθενή, το

σύστημα υγείας, τους ασφαλιστικούς οργανισμούς, τη βιομηχανία;7. Οι επιλογές μας είναι οικονομικά ανεκτές με βάση τον προϋπολογισμό

και τις επιλογές τις κοινωνίας;

Page 32: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Όφελος!!!

Κόστος… (όχι τιμή!!)

Άρα η Επένδυση Στην Υγεία…

Υποχρεούται να στοχεύει στην μεγιστοποίηση του υγειονομικού οφέλους ανά μονάδα κόστους

Page 33: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Ορισμός της Οικονομικής Αξιολόγησης

Χρησιμοποιείται για να προσδιοριστεί:

I.H τιμή μιας τεχνολογίας

II.Το επίπεδο Αποζημίωσης

III.Η έκδοση κατευθυντήριων αποφάσεων και οδηγιών

Η χρήση εφαρμοσμένων αναλυτικών τεχνικών που αποσκοπεί στην συστηματική αξιολόγηση του συνολικού ΚΟΣΤΟΥΣ και του

ΟΦΕΛΟΥΣ που προκύπτει από νέες τεχνολογίες

HTA: Health Technology Assessment

Page 34: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Οργανισμοί που εφαρμόζουν HTA στην Ευρώπη

Page 35: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΥΓΕΙΑΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΩΝ ΕΟΠΥΥ Ταχ. Διεύθυνση : Μακεδονίας 8 Ταχ. Κώδικας : 101 87 Τηλέφωνο :210 8216370

ΑΘΗΝΑ / /2012 Αρ.Πρωτ.: ΔΥΓ3(α) /οικ. Προς: Εθνικό Τυπογραφείο (για δημοσίευση με μια δισκέτα)

KOINH ΥΠΟΥΡΓΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΩΝ

ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ

Θέμα: «Διαδικασία εφαρμογής συστήματος τιμών αναφοράς για την κατάρτιση, αναθεώρηση και συμπλήρωση του καταλόγου συνταγογραφούμενων φαρμάκων».

Γίνονται και στην Ελλάδα προσπάθειες προς αυτή την κατεύθυνση…

Page 36: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Για την ένταξη των φαρμακευτικών προϊόντων στον Θετικό Κατάλογο λαμβάνονται υπόψη δεδομένα που αφορούν στην αποτελεσματικότητα, στην ασφάλεια, στην ποιότητα, στη σχέση κόστους-αποτελεσματικότητας και στις ευρύτερες κοινωνικοοικονομικές τους συνέπειες. Επιπρόσθετα, δύναται κατόπιν αξιολόγησης από την Ειδική Επιτροπή να ενταχθούν στην κατηγορία αυτή φάρμακα που, μετά την 01.01.2010, έχουν λάβει θετική αξιολόγηση από άλλους αναγνωρισμένους Ευρωπαϊκούς οργανισμούς αξιολόγησης τεχνολογίας υγείας, όπως το National Institute of Health and Clinical Excellence (NICE) της Αγγλίας. Στην περίπτωση αυτή, υποβάλλεται προς αξιολόγηση από τον κάτοχο της αδείας κυκλοφορίας αίτηση, η οποία συνοδεύεται από μεταφρασμένο αντίγραφο της απόφασης του αλλοδαπού οργανισμού αξιολόγησης, καθώς και από το φάκελο που υπεβλήθηκε ή το φάκελο που καταρτίστηκε από τον άνω οργανισμό, εφόσον ο τελευταίος διατίθεται, και περιλαμβάνει κυρίως τα στοιχεία που αποδεικνύουν την κλινική αποτελεσματικότητα (effectiveness), τη σχέση κόστους-αποτελεσματικότητας (cost-effectiveness) ή κόστους-χρησιμότητας (cost-utility) ή κόστους-οφέλους (cost-benefit), ή την οικονομική επίπτωση προϋπολογισμού (budget impact) του φαρμάκου που υποστήριξαν την απόφαση αποζημίωσης του.

Γίνονται και στην Ελλάδα προσπάθειες προς αυτή την κατεύθυνση…

Page 37: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Γίνονται και στην Ελλάδα προσπάθειες προς αυτή την κατεύθυνση…

Page 38: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Evidence Based Medicine

Προϊόντα

Αγορές

Πολιτικές

Παρέμβαση η Όχι;Έλεγχος ή Όχι;

Ποια στρατηγική, ποιο τεστ, ποια

παρακολούθηση;

Απόφαση

Ηθικά Ζητήματα

Page 39: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Evidence based health economics

Προϊόντα

Αγορές

Πολιτικές

Παρέμβαση η Όχι;Έλεγχος ή Όχι;

Ποια στρατηγική, ποιο τεστ, ποια

παρακολούθηση;

Απόφαση

Ηθικά Ζητήματα

+ ΚόστοςΆμεσο-Έμμεσο

Page 40: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Οικονομική Αξιολόγηση(σύγχρονη προσέγγιση)

Η επιστήμη των Οικονομικών της Υγείας απαντά στα εξής ερωτήματα:1.Safety2.Efficacy 3.Quality

4. Affordability

Page 41: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Οι Τύποι της Οικονομικής Αξιολόγησης

Μερική ΑνάλυσηΑνάλυση ελαχιστοποίησης κόστους (cost minimisation) € που εξοικονομήθηκαν

Πλήρης Οικονομική Ανάλυση Ανάλυση Κόστους-αποτελεσματικότητας (cost effectiveness) € ανά επιπλοκές που απόφευχθηκαν Ανάλυση Κόστους-χρησιμότητας (cost utility) € ανά QALY που κερδήθηκε Aνάλυση κόστους οφέλους (cost benefit) σύγκριση νομισματικών αξιών

Συμπληρωματική Ανάλυση Ανάλυση προϋπολογισμού (budget impact)

Page 42: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Προσδιορισμός του κόστους για την οικονομική αξιολόγηση

Direct Costs Indirect Costs Intangible Costs

Page 43: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Πεδία Οπτικής της Ανάλυσης Προσδιορισμός των Οικονομικών Επιπτώσεων

Κοινωνία Όλα τα είδη ιατρικού και μη ιατρικού κόστους. Απώλειες παραγωγής και παραγωγικότητας. Αόρατο (κρυφό) κόστος

Κοινωνική ασφάλιση ή ιδιωτική ασφάλιση

Επιβαρύνσεις σχετικές με την αποζημίωση των προμηθευτών και χρηστών

Μονάδες παροχής υπηρεσιών υγείας Διάφορα είδη μεταβλητού κόστους τα οποία επιδρούν στη δαπάνη περίθαλψης

Ασθενής Όλα τα είδη κόστους με έμφαση στις ίδιες πληρωμές και την απώλεια παραγωγικότητας

Εργοδότης-Επιχείρηση Επιβαρύνσεις σχετικές με το κόστος της ασφάλισης και την απώλεια παραγωγής

Οπτική της οικονομικής αξιολόγησης

Page 44: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Χαρακτηριστικό: Όταν οι τεχνολογίες έχουν την ίδια αποτελεσματικότητα ή υποθέτουμε ότι έχουν την ίδια αποτελεσματικότητα, τότε συγκρίνουμε μόνο το κόστος και επιλέγουμε την τεχνολογία με το χαμηλότερο συνολικό κόστος θεραπείας

1. Ανάλυση ελαχιστοποίησης κόστους (Cost Minimisation Analysis)

$AVE…

Page 45: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Παράδειγμα μελέτηςΠαράδειγμα μελέτηςCost-minimizationCost-minimization

Page 46: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Το δείγμα αναφοράςΤο δείγμα αναφοράς

Page 47: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Καμιά διαφορά στην Καμιά διαφορά στην Επιβίωση…άρα Επιβίωση…άρα

Cost-minimizationCost-minimization

Page 48: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

OOι τιμέςι τιμές

Page 49: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

ΑποτελέσματαΑποτελέσματα

Page 50: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

ΑποτελέσματαΑποτελέσματα

Page 51: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

ΑποτελέσματαΑποτελέσματα

Page 52: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

ΣυμπεράσματαΣυμπεράσματα

– Καμία διαφορά στην Επιβίωση

– Διαφορά στο κόστος

– Διαφορά στις παρενέργειες και την ποιότητα ζωής

– Απαιτείται ένα περαιτέρω κριτήριο για την τελική απόφαση

Page 53: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

“Is the incremental cost of treatment X, compared to treatment Y, worth the additional benefits it provides?” : Κόστος (cost) Αποτέλεσμα (effect)

2. Ανάλυση Κόστους Αποτελεσματικότητας (Cost Effectiveness Analysis)

Page 54: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Πως ορίζεται η «αποτελεσματικότητα»

• Έτη ζωής• Μείωση του HbA1c• Μείωση του βάρους ή του ΒΜΙ• Blood Pressure Reduction

• (Oι μονάδες μέτρησης έχουν φυσική σημασία)

Page 55: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Στην Οικονομική αξιολόγηση η «αποτελεσματικότητα» μετατρέπεται σε «έτη ζωής» και αποτιμάται σε €

Page 56: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Όφελος Α (μέσο όφελος) - Επιβίωση - Ποιότητα Ζωής

Κόστος Α - Θεραπείας - Επιπλοκών

Θεραπεία Α

Όφελος B - Επιβίωση - Ποιότητα Ζωής

Κόστος B - Θεραπείας - Επιπλοκών

Θεραπεία Β

Επιλογή

Κόστος Β – Κόστος Α 1.Ι.C.E.R = ---------------------------------- = Κόστος/κερδισμένο έτος ζωής (ICER=ΔC/ΔE)

Όφελος Β - Όφελος Α

2. λ= πόσο είναι διατεθειμένη να πληρώσει η κοινωνία για ένα κερδισμένο έτος ζωής

3. Εάν λ>ΙCER, τότε η νέα θεραπεία είναι cost-effective

2. Ανάλυση Κόστους Αποτελεσματικότητας (Cost Effectiveness Analysis)

Page 57: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Παράδειγμα• Ο ICER υπολογίζεται σε μονάδες κόστους ανά έτος ζωής• Παράδειγμα:

1. ICER= ΔC/ΔE ή ICER= (3.000-2.000)/(5-4)= €1,000 ανά LY (Life Year)2. Εάν λ>ΙCER, τότε η νέα θεραπεία είναι cost-effective

Επιβίωση σε έτη Κόστος

Θεραπεία Α 5 3.000€Θεραπεία Β 4 2.000€

2. Ανάλυση Κόστους Αποτελεσματικότητας (Cost Effectiveness Analysis)

Page 58: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Συγκρίσεις μεταξύ επιλογών• Μια θεραπεία θα πρέπει να συγκρίνεται με μια εναλλακτική

Εναλλακτική θεραπεία θα μπορούσε να είναι:• Η μη θεραπεία• η θεραπεία με το χαμηλότερο κόστος• Η επικρατούσα θεραπεία• Αυτή με το μεγαλύτερο όφελος

Page 59: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Cost – Effectiveness Analysis

+Effect

Accept

-Cost

RejectAccept

Accept

Reject

Reject

-Effect

+Cost

Page 60: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Πόσο κοστίζει ένα έτος ζωής σε (€)€)?

Page 61: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Πότε μια τεχνολογία η παρέμβαση είναι ελκυστική στην Αγγλία

Source: Devlin and Parkin. Health Economics 2004; 13: 437-452.

Page 62: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματααπό την ύπαρξη ενός κριτηρίου αποδοχής

Πλεονεκτήματα• Προάγει την συνέπεια στις επιλογές• Προάγει την διαφάνεια• Ένα κριτήριο αποδοχής υπάρχει ούτος ή άλλως, απλώς εδώ

προσδιορίζεται επακριβώς.

Μειονεκτήματα:• Είναι δύσκολο να υπολογισθεί ποιο είναι «το σωστό»• Δεν περιλαμβάνει τα κόστη ευκαιρίας από την υιοθέτηση νέων

τεχνολογιών.

Πηγή: Drummond F. Michael, 2008Presentation at a Forum in Athens, March 28,2008

Page 63: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Ανάλυση κόστους-χρησιμότητας

• Cost-utility analysis (CUA): παρεμφερής μέθοδος ανάλυσης με την CEA

(μερικοί συγγραφείς δεν τις διαχωρίζουν καν)

διαφορά: η εκτίμηση γίνεται με τρόπο που να εκφράζει τις προτιμήσεις των ασθενών σε κάθε κατάσταση υγείας

Page 64: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

0% χρησιμότητα?

100% χρησιμότητα?

Χρησιμότητα: Υποκειμενική εκτίμηση της αξίας ενός προϊόντος, υπηρεσίας, κατάστασης κτλ

Page 65: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

QALYs: quality adjusted life years, ποιοτικώς προσαρμοσμένο έτος ζωής-Tο QALY αποτελεί ένα εργαλείο μέτρησης των καταστάσεων υγείας health outcomes -Δύναται να καταγράψει ταυτόχρονα οφέλη λόγω μειωμένης νοσηρότητας (quality gains) και μειωμένης θνησιμότητας (quantity gains) -Το QALY μπορεί να λάβει διάφορες τιμές που κυμαίνονται από 0-1, με το 0=θάνατος και το 1=άριστη υγεία -Το QALY μπορεί να αξιολογηθεί με διάφορους τρόπους, όπως για παράδειγμα το ερωτηματολόγιο EuroQoL-5D

3. Ανάλυση Κόστους Χρησιμότητας(Cost Utility Analysis)

Page 66: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Ανάλυση κόστους-χρησιμότητας• Ο ICUR υπολογίζεται σε μονάδες κόστους ανά

κερδισμένο QALY

• Παράδειγμα:

ICUR=(3.000-2.000)/(2,5-2.4)= 10.000 ανά QALY

Επιβίωση σε έτη

Ποιότητα ζωής

Χρησιμότητα (QALYs) Κόστος

Θεραπεία Α 5 0,5 2,5 3.000€Θεραπεία Β 4 0,6 2,4 2.000€

Page 67: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Ανάλυση κόστους-χρησιμότητας• Τρόποι μέτρησης-αξιολόγησης της χρησιμότητας (των

προτιμήσεων)1. Οπτική αναλογική κλίμακα (visual analogue scale) ή

κλίμακα κατάταξηςH απλούστερη μέθοδος εκτίμησης της χρησιμότηταςΣε μια γραφική απεικόνιση, ασθενής καλείται να σημειώσει στην κλίμακα το σημείο το οποίο θεωρεί ότι αντικατοπτρίζει την κατάσταση της υγείας του Συγκρίσεις μεταξύ των απαντήσεων εκφράζουν μεταβολές της αξιολόγησης χρησιμότητας μεταξύ των διαφόρων καταστάσεων υγείας

0 1

Θάνατος Άριστη

Page 68: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Ανάλυση κόστους-χρησιμότητας

3. Αντίρροπο χρόνου (time trade-off)• Ο ασθενής καλείται να επιλέξει το σχετικό χρόνο που θα

επιθυμούσε να βιώσει μεταξύ διαφορετικών καταστάσεων υγείας (Χ έτη σε πλήρη υγεία ή Υ έτη στην παρούσα κατάσταση)

• Όταν ο ερωτώμενος αδιαφορήσει μεταξύ των δύο επιλογών, η βαθμολογία προτίμησης (βαθμός χρησιμότητας) για την παρούσα κατάσταση δίνεται από το κλάσμα Χ/Υ

Ασθενής

Θάνατος

Θάνατος

Α

Β

Υπάρχουσα κατάσταση υγείας Υ έτη

Άριστη υγεία Χ έτη

Page 69: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας
Page 70: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας
Page 71: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας
Page 72: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας
Page 73: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας
Page 74: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας
Page 75: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας
Page 76: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας
Page 77: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας
Page 78: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας
Page 79: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Ένα απλό παράδειγμα κατανόησης

Συνολικός Πληθυσμός 10,000,000 Παλαιά ΤεχνολογίαΕπιπολασμός 8% Συνολικό Κόστος (€) € 15,000Πλυθυσμός Αναφοράς 800,000 Συνολική Επιβίωση (έτη) 10Αρρύθμιστοι/αδιάγνωστοι κτλ 10% Νέα ΤεχνολογίαΠληθυσμός Στόχος 720,000 Συνολικό Κόστος (€) € 19,800Μέσο Ποσοστό Διείσδυσης 35% Συνολική Επιβίωση (έτη) 11Ορίζοντας Ανάλυσης (έτη) 3Κόστος ανά έτος (παλαιά τεχνολογία) € 1,500 ICER € 4,800Κόστος ανά έτος (νέα τεχνολογία) € 1,800

Επιβάρυνση ΧΩΡΙΣ την Νέα Τεχνολογία € 3,240,000,000Επιβάρυνση ΜΕ την Νέα Τεχνολογία € 3,466,800,000Διαφορά € 226,800,000

Ανάλυση Προυπολογισμού Ανάλυση Κόστους-Αποτελεσματικότητας

Για λόγους απλότητας της παρουσίασης έχει υποτεθεί ότι τα είδη του κόστους που συμπεριλαμβάνονται στην ανάλυση κόστους-αποτελεσματικότητας είναι τα ίδια που θα συμπεριληφθούν και στην ανάλυση προϋπολογισμού. Αυτό μπορεί να μην ισχύει.

Page 80: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Αποτελέσματα Ανάλυσης

• Είναι εμφανές ότι:• Α) Τα αποτελέσματα και οι υποθέσεις του υποδείγματος είναι

ξεκάθαρα σε κάποιον μη-ειδικό ή σε κάποιον policy-maker

• Β) Υπάρχει εύκολη δυνατότητα προγραμματισμού του υποδείγματος σε ένα spreadsheet (συνίσταται από τα guidelines)

• Γ) Παρότι το ICER είναι εξαιρετικά χαμηλό, δεν ήμαστε σίγουροι αν ο budget holder είναι σε θέση να διαθέσει αυτά τα επιπλέον 227 εκ σε μια τριετία

Page 81: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Πηγές δεδομένων

1. Κλινικές δοκιμές2. Μετα-αναλύσεις3. Βάσεις δεδομένων ασφάλισης4. Κλινικές βάσεις δεδομένων (ειδικές)5. Ιατρικοί φάκελοι 6. Γνώμη των ειδικών

Page 82: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Ηθικά Ζητήματα που σχετίζονται με την Οικονομική Αξιολόγηση

Η μεγιστοποίηση της ωφέλειας του ατόμου έναντι της κοινωνίας

Επιλογή θεραπευτικών παρεμβάσεων και κοινωνική χρησιμότητα

Δεοντολογικά ζητήματα σχετικά με τα δικαιώματα των ασθενών και την ορθή κλινική πρακτική.

Page 83: Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Τι πρέπει να θυμόμαστε…

Η πολυπλοκότητα των συστημάτων υγείας επιβάλει την ανεξάρτητη, επιστημονική, τυποποιημένη τεκμηρίωση και αποτίμηση εναλλακτικών παρεμβάσεων.

Ο χώρος της υγείας αποτελείται από πολλά ενδιαφερόμενα μέρη που το καθένα προασπίζει διαφορετικές απόψεις, χρήσιμες για την επιβίωσή του σε ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον.

Η προσέγγισή της Οικονομικής αξιολόγησης συμβάλει στην Τεκμηριωμένη Ιατρική, καθώς είναι αρκετά ευρεία ώστε να συμπεριλαμβάνει όλες τις επιπτώσεις στο σύστημα και δεν εστιάζεται στις τιμές των τεχνολογιών μόνο.

Παρόλα αυτά είναι μόνο ένα εργαλείο και όχι μια ολοκληρωμένη διαδικασία κατανομής των πόρων, καθώς αδυνατεί να λάβει υπόψη της όλους τους σχετικούς παράγοντες (ζητήματα ηθικής κτλ).