ساسانیان زمان در نگاری نامه

استاد راهنما: جناب آقای دکتر حیدری تفرشی

نگارنده: آسیه اسمعیلی نژاد

ساسانیان زمان در نگاری نامه

مـصادف بـا اول اسفندمــاه ۱۹۳۲بیستم فوریه در شهر بمبئی هند »آیین مدیریت و نامه »J.TARAPORE»»تاراپور

نگاری دولتی ایران« در دوران ساسانیان را از روی یک نسخه اصل دوباره نویسی کرد و منتشر ساخت.این آیین نامه یک بخشنامه

)دستورالعمل( اداری بود که در دوران سلطنت خسرو انوشیروان ساسانی برای مقامات دولتی ارسال شده بود تا رعایت کنند. آیین نامه مذکور پیش از دوران زمامداری خسرو انوشیروان وجود داشت و در

زمان وی بود که جمع آوری،تدوین وبه صورت دستورالعمل به مقامات دولتی ابالغ شده بود.در هر صورت،نسخه »تاراپور« متعلق به عهد

.خسروانوشیروان )قرن ششم میالدی( بوده است

در این آیین نامه کهن، به مقامات دولتی وکارمندان سازمانهای عمومی تاکید شده بود که در گزارشها و نامه های اداری از تعارفات معمول دست بردارند، مالحظات را کنار بگذارند، روشن بنویسند ، لفاظی نکنند ، و توجه داشته باشند که اگر گزارش خالف واقع بدهند به

.سختی مجازات خواهند شد

قسمت بیشتر این آیین نامه مربوط به چگونگی مدیریت است ودرآن،روی لزوم بازرسی وتشویق وتنبیه کارمندان وتوجه به نظر آنان

تاکید شده است.رشوه گیری در این آیین نامه خطرناک ترین خیانت به کشور و مردم به حساب آمده که مجازات سنگین و محرومیت خواهد

داشت . ترتیب اثردادن به درددلهای مراجعان و پذیرفتن و احترام کردن آنان از نکات مهم این آیین نامه است. این آیین نامه در موارد

متعدد روی جمع آوری مالیات و منصفانه بودن آن و خصوصیات ویژه ماموران مالیه و خودداری از به مقاطعه دادن امر جمع آوری مالیاتها

.تاکید کرده است

این آیین نامه مدیران دولتی را از تبعیض و افاده و بی اعتنایی به مردم بر حذر داشته و آنان را خدمتگذار و جیره خور مردم )نوکر = سروانت، همین اصطالحی که در حال حاضر درکشورهای انگلیسی زبان در مورد

کارمند دولت به کار می رود ( خوانده و دقiت و اهمیت کار حسابداری .را مورد تاکید قرار داده است

ازنکات جالب این آیین نامه که نهایت پیشرفته بودن ایران دردانش اداری در عهد باستان را منعکس می کند ؛ ضابطه دادن نمره )پوان(

منفی به مدیران و کارمندانی است که در انجام وظیفه سهل انگاری و iن ) نصاب ( باعث قصور کنند که رسیدن نمرات منفی به میزان معی

.برکناری مدیر و یا کارمند می شد

این آیین نامه از دیپترتاران )دفترداران ــ منشیان ادارات( خواسته است که در :گزارش خود به سه نکته توجه کنند از این قرار

چه می خواهند بگویند و چه خبری می خواهند برسانند،منظورشان از نوشتن گزارش چیست و چرا باید خبر را بدهند، و باالخره نتیجه گیری و بیان نظر خود

.در باره موضوع

طبق این دستورالعمل، نامه باید دارای تاریخ باشد و )در آن زمان که از کاغذهای فعلی و پوشه و… اثری نبود( دور یک چوب )حول محور( لوله شده

.باشد. نامه تاء شده موجب مواخذه بود

باید توجه داشت که »مورخان کارشناس عهد باستان«،ایران را به داشتن روش پیشرفته وکارآمد برای ادارات عمومی ستوده اند.امپراتوری های امویان و

عباسیان وبعدا غزها )غزنویان و سلجوقیان( و در پی آنها، مغولها و هم نژادان تیموری آنان برای تمشیت امور و اداره قلمرو خود از این مهارت ایرانیان به

خوبی بهره گرفتند و بقای آنها به دلیل سپردن کارها به مدیران و وزیران ایرانی و ۱۹بود. دولتهای استعماری اروپا که متوجه این هنر ایرانیان بودند در قرون

میالدی کوشیدند که آن را تخریب و ایران را دچار یک بوروکراسی بد کنند و ۲۰.از پیشرفت بازدارند

همزمان به زبان انگلیسی در افریقای ۱۹۳۲این آیین نامه در سال جنوبی، استرالیا، کانادا، ایاالت متحده و ممالک اروپایی توزیع و بعدا

تجدید چاپ شد. بدون تردید از اصول این کتاب در علم مدیریت سازمانهای عمومی در دنیای نوین اقتباس شده و الگو قرار گرفته

.است

این آیین نامه توسط مهاجران پارسی در قرن هفتم میالدی به هند برده شده بود که به دست »تاراپور« افتاد. ایرانیانی که در آن عهد از طریق جزایر قشم و هرمز به هند مهاجرت کردند و اعقاب آنان هنوز در آنجا

y از مقامات دولتی، بزرگان و هستند و هند را صنعتی ساخته اند عمدتا.افسران ارتش و بیشترشان از مازندران بودند

نخستین نظام آوانگاری جهان را ایرانیان در دوره ساسانی اختراع .کردند که در تاریخ خط بی نظیر است

دکتر سعید عریان، متخصص زبانهای باستانی ایران و رئیس پژوهشکده :زبان و گویش سازمان میراث فرهنگی و گردشگری می گوید

ایرانیان در دوره ساسانی خط اوستایی را اختراع کردند که در تاریخ «خط بینظیر است. اگردر تمام تاریخ خط، فقط یک خط اوستایی در

».ایران اختراع شده بود، با همه خطوط دیگر برابری میکرد

: دالیل زیادی را برای برتری خط اوستایی به قرار زیر است

آنکه خط اوستایی برای زبان اوستایی ابداع شد. درحالیکه میان -1خطوط مرده و زنده موجود، هیچیک از خطها دقیقأ برای زبان به

.خصوصی ابداع نشده است

همین امر موجب شده که خط اوستایی قابلیت بیان تمام واجهای این .زبان را داشته باشد و این، امتیاز دیگر خط اوستایی است

هیچ خطی در دنیا نیست که بتواند تمام واج های زبان خود را بیان -۲.کند جز خط آوانگار که آن هم متعلق به هیچ زبانی نیست

دکتر عریان درباره این مثل »با خط اوستایی حتی میتوان آوای پرندگان را نوشت«گفت:البته تا این حد که اغراق است اما این مثل نشان

.میدهد که خط اوستایی چقدر دقیق است

قابلیت آوا نگاری این خط آنقدر باالست که با آن می توان زبان های مختلف امروزی جهان را آوانگاری کرد و در این گفته هیچ اغراقی

.نیست

۳- نشانه ۱۴ واکه )حرف صدادار( دارد و خط اوستایی ۱۴زبان اوستایی .برای این واکه ها دارد

هیچ زبان و خطی در جهان این تعداد واکه و نشانه خطی برای آن .ندارد

به گفته دکتر عریان، ایرانیان در طول تاریخ دو یا سه بار استفاده های .بسیار جدی از این خط کردند که مهمترین آن پازند است

پازند زبان نیست، خط هم نیست.یک شیوه آوانگاری سنتی است. پازند یعنی آوانویسی خط پهلوی به خط اوستایی و این نخستین اقدام

آوانگاری یک خط بوده که در طول تاریخ خط حادثه بسیار مهم و منحصر .به فردی بوده است

:منبع

HTTP://WWW.BASHGAH.NET/AF/CON

TENT/SHOW/31075