Θεοδώρα Τσώλη Πάντειον Πανεπιστήμιο. Βιβλιοθήκη-Υπηρεσία Πληροφόρησης [email protected]

17ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ακαδημαϊκών 17ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ακαδημαϊκών ΒιβλιοθηκώνΒιβλιοθηκών

17o 17o Πανελλήνιο Συνέδριο Ακαδημαϊκών ΒιβλιοθηκώνΠανελλήνιο Συνέδριο Ακαδημαϊκών ΒιβλιοθηκώνΙωάννινα, 24-26 Σεπτεμβρίου 2008Ιωάννινα, 24-26 Σεπτεμβρίου 2008

Έρευνα θεματικής συσχέτισης δεδομένων χρήσης Έρευνα θεματικής συσχέτισης δεδομένων χρήσης βιβλιακού υλικού και πρόσβασης σε αυτό βιβλιακού υλικού και πρόσβασης σε αυτό (δανεισμών και διαδανεισμών) και δεδομένων (δανεισμών και διαδανεισμών) και δεδομένων τοπικής συλλογής. Συμπεράσματα σχετικά με την τοπικής συλλογής. Συμπεράσματα σχετικά με την ανάπτυξη της συλλογής.ανάπτυξη της συλλογής.

Θεοδώρα ΤσώληΘεοδώρα ΤσώληΠάντειον Πανεπιστήμιο. Βιβλιοθήκη-Υπηρεσία Πληροφόρησης Πάντειον Πανεπιστήμιο. Βιβλιοθήκη-Υπηρεσία Πληροφόρησης

[email protected]@panteion.gr

17ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών

Διάγραμμα παρουσίασηςΔιάγραμμα παρουσίασης

► Εισαγωγή - Αξιολόγηση συλλογήςΕισαγωγή - Αξιολόγηση συλλογής

► Έρευνες χρήσης / χρηστών Έρευνες χρήσης / χρηστών

► Κίνητρα και στόχοιΚίνητρα και στόχοι

► ΜεθοδολογίαΜεθοδολογία

► ΑποτελέσματαΑποτελέσματα

► Σχόλια και συμπεράσματαΣχόλια και συμπεράσματα


Διαχείριση συλλογής και αξιολόγησηΔιαχείριση συλλογής και αξιολόγηση

► Διαχείριση συλλογήςΔιαχείριση συλλογής δραστηριότητα πολυδιάστατη και καθοριστική για τη ζωή δραστηριότητα πολυδιάστατη και καθοριστική για τη ζωή

της βιβλιοθήκηςτης βιβλιοθήκης

► Αξιολόγηση συλλογήςΑξιολόγηση συλλογής: : «Απόδοση αξίας σε ένα «Απόδοση αξίας σε ένα αντικείμενο ή δραστηριότητα»αντικείμενο ή δραστηριότητα» κατά πόσο η συλλογή ανταποκρίνεται στους στόχους της κατά πόσο η συλλογή ανταποκρίνεται στους στόχους της

βιβλιοθήκης βιβλιοθήκης ; ;

► Έρευνες χρήσης ή χρηστών Έρευνες χρήσης ή χρηστών πρότυπα χρήσηςπρότυπα χρήσης τα δεδομένα χρήσης αποκαλύπτουν την καταλληλότητα τα δεδομένα χρήσης αποκαλύπτουν την καταλληλότητα

και χρησιμότητα της συλλογήςκαι χρησιμότητα της συλλογής έρευνες χρηστών αποκαλύπτουν τη γνώμη του κοινούέρευνες χρηστών αποκαλύπτουν τη γνώμη του κοινού


Έρευνες χρήσης και αξιολόγησηΈρευνες χρήσης και αξιολόγηση

► Αποτίμηση συλλογής με χρήση στατιστικών δεδομένων Αποτίμηση συλλογής με χρήση στατιστικών δεδομένων χρήσης (δανεισμοί) και πρόσβασης (διαδανεισμοί) σε υλικό.χρήσης (δανεισμοί) και πρόσβασης (διαδανεισμοί) σε υλικό.

► ΔείκτεςΔείκτες «Δείκτης χρήσης» «Δείκτης χρήσης» ((“use factor“use factor’’’’ ) ) «αναμενόμενο ποσοστό χρήσης» («αναμενόμενο ποσοστό χρήσης» (“percentage of“percentage of expected expected

use”-PEUuse”-PEU)) «αναλογία διαδανεισμών προς υφιστάμενη συλλογή» «αναλογία διαδανεισμών προς υφιστάμενη συλλογή»

((“ratio of borrowings to holdings”-RBH“ratio of borrowings to holdings”-RBH))

► ΠλεονεκτήματαΠλεονεκτήματα Εύκολη πρόσβαση σε αντικειμενικά δεδομέναΕύκολη πρόσβαση σε αντικειμενικά δεδομένα Στοιχεία που προκύπτουν από τους χρήστες και το περιβάλλον Στοιχεία που προκύπτουν από τους χρήστες και το περιβάλλον

της βιβλιοθήκηςτης βιβλιοθήκης Συνδυασμός δεδομένωνΣυνδυασμός δεδομένων Θεματική ανάλυσηΘεματική ανάλυση


Κίνητρα και στόχοιΚίνητρα και στόχοι (1)(1)

► Βιβλιοθήκη-Υπηρεσία Πληροφόρησης Παντείου Βιβλιοθήκη-Υπηρεσία Πληροφόρησης Παντείου ΠανεπιστημίουΠανεπιστημίου 13.500 ενεργά μέλη, 18.000 εγγεγραμμένα13.500 ενεργά μέλη, 18.000 εγγεγραμμένα 10 προπτυχιακά τμήματα10 προπτυχιακά τμήματα 14 προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών14 προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών Θεματική κάλυψη που εκτείνεται σε όλο το φάσμα των Θεματική κάλυψη που εκτείνεται σε όλο το φάσμα των

κοινωνικών και πολιτικών επιστημώνκοινωνικών και πολιτικών επιστημών

► ΥποθέσειςΥποθέσεις Θεματικές περιοχές (κατηγορίες) που υπερΘεματικές περιοχές (κατηγορίες) που υπερ--

χρησιμοποιούνται και υποχρησιμοποιούνται και υπο--χρησιμοποιούνται μέσω χρησιμοποιούνται μέσω χρήσης χρήσης ((δανεισμοί) και ζήτησης (διαδανεισμοί).δανεισμοί) και ζήτησης (διαδανεισμοί).

Η ανισορροπία ενισχύεται από τις προσκτήσεις.Η ανισορροπία ενισχύεται από τις προσκτήσεις.


Κίνητρα και στόχοιΚίνητρα και στόχοι (2)(2)

► Χαρακτηριστικά ανάπτυξης συλλογήςΧαρακτηριστικά ανάπτυξης συλλογής Πολιτική επιλογής υλικούΠολιτική επιλογής υλικού Προϋπολογισμός και κατανομή τουΠροϋπολογισμός και κατανομή του Ελλιπής γνώση της τρέχουσας κατάστασης αναφορικά με Ελλιπής γνώση της τρέχουσας κατάστασης αναφορικά με

τη χρήση της συλλογήςτη χρήση της συλλογής

► ΣτόχοιΣτόχοι Παραγωγή αντικειμενικών δεδομένων χρήσηςΠαραγωγή αντικειμενικών δεδομένων χρήσης // ζήτησης ζήτησης

και θεματική κατανομή τηςκαι θεματική κατανομή της Πρόταση ενός συνόλου δεικτών χρήσηςΠρόταση ενός συνόλου δεικτών χρήσης // ζήτησης υλικούζήτησης υλικού Καθιέρωση ενός προγράμματος αξιολόγησηςΚαθιέρωση ενός προγράμματος αξιολόγησης


ΜεθοδολογίαΜεθοδολογία► ΑνάλυσηΑνάλυση

Θεματική κατηγοριοποίηση σε 16 κατηγορίες (Θεματική κατηγοριοποίηση σε 16 κατηγορίες (Dewey)Dewey) Εντοπισμός περιοχών με υψηλή και χαμηλή χρήση Εντοπισμός περιοχών με υψηλή και χαμηλή χρήση

► «αναμενόμενο ποσοστό χρήσης»-«αναμενόμενο ποσοστό χρήσης»-PEUPEU Εντοπισμός περιοχών με υψηλή και χαμηλή ζήτηση Εντοπισμός περιοχών με υψηλή και χαμηλή ζήτηση

► «αναλογία διαδανεισμών προς υφιστάμενη συλλογή»-«αναλογία διαδανεισμών προς υφιστάμενη συλλογή»-RBHRBH Σύγκριση δεικτώνΣύγκριση δεικτών Γραφική αναπαράσταση θεματικής κατανομής προσκτήσεων και Γραφική αναπαράσταση θεματικής κατανομής προσκτήσεων και

χρήσηςχρήσης // ζήτησης υλικούζήτησης υλικού

► Δεδομένα (Ιαν. – Δεκ. 2007)Δεδομένα (Ιαν. – Δεκ. 2007) Δανεισμοί Δανεισμοί (51.912)(51.912) Αιτήματα διαδανεισμών Αιτήματα διαδανεισμών

(210)(210) Προσκτήσεις (βιβλιογραφικά Προσκτήσεις (βιβλιογραφικά

δελτία) δελτία) (1.568)(1.568) Συλλογή Συλλογή (43.678 τίτλοι)(43.678 τίτλοι)

► ΠεριορισμοίΠεριορισμοί Μικρό δείγμα αιτημάτων Μικρό δείγμα αιτημάτων

διαδανεισμώνδιαδανεισμών 2007 : 2007 : έτος έτος βάσηςβάσης

Έλλειψη δεδομένων χρήσης Έλλειψη δεδομένων χρήσης εντός της βιβλιοθήκηςεντός της βιβλιοθήκης

Έτος ελέγχου προσκτήσεωνΈτος ελέγχου προσκτήσεων


Οι 16 θεματικές κατηγορίες (Οι 16 θεματικές κατηγορίες (Dewey)Dewey)Θεματική κατηγορί

α

Ταξινομικοί αριθμοί (Dewey)

Περιγραφή

1 000-089 Πληροφορική, Επιστήμες της πληροφόρησης, Μουσειολογία, Δημοσιογραφία

2 100-149+160-199

Φιλοσοφία, Ηθική, Λογική, Αρχαία ελληνική φιλοσοφία, Σύγχρονη φιλοσοφία

3 150-158+610-618

Ψυχολογία, Ιατρική

4 200-299 Θρησκεία

5 300-301 Κοινωνικές επιστήμες-Μεθοδολογία, Κοινωνιολογία

6 302 Κοινωνική αλληλεπίδραση, Κοινωνιολογία των ΜΜΕ

7 303-307 Κοινωνικές διεργασίες, Δημογραφία, Κοινωνικές ομάδες, Κουλτούρα και θεσμοί, Κοινωνικής ανθρωπολογία, Αστική κοινωνιολογία

8 320-328 Πολιτική επιστήμη, Πολιτικά συστήματα, Κράτος, Πολιτικά κόμματα, Διεθνείς σχέσεις

9 330-339 Οικονομία, Χρηματοοικονομική, Διεθνής οικονομική, Οικονομική ανάπτυξη

10 340-349 Δίκαιο

11 350-368 Δημόσια διοίκηση, Κοινωνικά προβλήματα και υπηρεσίες, Εγκληματολογία

12 370-599 Εκπαίδευση, Εμπόριο-επικοινωνίες, Γλώσσα, Φυσικές επιστήμες

13 650-659 Λογιστική, Διοίκησης και οργάνωση

14 700-796 Τέχνη

15 800-875+880-899

Ρητορική, Λογοτεχνία

16 900-999 Παγκόσμια ιστορία, Ελληνική ιστορία


«αναμενόμενο ποσοστό χρήσης»«αναμενόμενο ποσοστό χρήσης»“percentage of expected use”- PEU“percentage of expected use”- PEU

(1)(1)

► Δείκτης Δείκτης :: «αναμενόμενο «αναμενόμενο ποσοστό χρήσης» ποσοστό χρήσης» (PEU)(PEU)

► Εκτεταμένη χρήση Εκτεταμένη χρήση : :

66: : Κοινωνική Κοινωνική αλληλεπίδραση, κοινωνική αλληλεπίδραση, κοινωνική ψυχολογία, κοινωνιολογία ψυχολογία, κοινωνιολογία των ΜΜΕτων ΜΜΕ

3: 3: Ψυχολογία, ΙατρικήΨυχολογία, Ιατρική 11: 11: Κοινωνικά προβλήματα και Κοινωνικά προβλήματα και

υπηρεσίεςυπηρεσίες 13: 13: Διοίκηση και οργάνωσηΔιοίκηση και οργάνωση 7: 7: Κοινωνικές ομάδες, Κοινωνικές ομάδες,

πολιτισμός, κ.ά.πολιτισμός, κ.ά. ……

Θεματική κατηγορί

α

Ταξινομικοί αριθμοί

PEU > 100

6 6 302302 204204

33 150-158+150-158+

610-618610-618193193

1111 350-368350-368 156156

1313 650-659650-659 124124

77 303-307303-307 123123

55 300-301300-301 110110

88 320-328320-328 107107


«αναμενόμενο ποσοστό χρήσης»«αναμενόμενο ποσοστό χρήσης» “percentage of expected use”- PEU“percentage of expected use”- PEU

(2)(2)► Δείκτης Δείκτης :: «αναμενόμενο «αναμενόμενο

ποσοστό χρήσης» ποσοστό χρήσης» (PEU)(PEU)

► Περιορισμένη χρήση Περιορισμένη χρήση : :

15: 15: ΛογοτεχνίαΛογοτεχνία 4: 4: ΘρησκείαΘρησκεία 1: 1: Επιστήμη της πληροφορίας, Επιστήμη της πληροφορίας,

δημοσιογραφία, μουσειολογίαδημοσιογραφία, μουσειολογία 10: 10: ΔίκαιοΔίκαιο 2: 2: ΦιλοσοφίαΦιλοσοφία 9: 9: ΟικονομίαΟικονομία 16: 16: ΙστορίαΙστορία

Θεματική κατηγορί

α


PEU < 100

1616 900-999900-999 9595

1212 370-599370-599 8585

99 330-339330-339 8383

22 100-149+ 100-149+ 160-199160-199

8181

1010 340-349340-349 7777

11 000-089000-089 6565

44 200-299200-299 5656

1515 800-875+800-875+

880-899880-8994747


«αναλογία διαδανεισμών προς συλλογή»«αναλογία διαδανεισμών προς συλλογή»“ratio of borrowings to holdings” - RBH“ratio of borrowings to holdings” - RBH (1)(1)

► Δείκτης «αναλογία Δείκτης «αναλογία διαδανεισμών προς υφιστάμενη διαδανεισμών προς υφιστάμενη συλλογή» (συλλογή» (RBHRBH))

► Εκτεταμένη ζήτησηΕκτεταμένη ζήτηση : :

7: 7: Κοινωνικές ομάδες, Κοινωνικές ομάδες, πολιτισμός,πολιτισμός, κοινωνική κοινωνική ανθρωπολογία, κ.ά.ανθρωπολογία, κ.ά.

3: 3: Ψυχολογία, ΙατρικήΨυχολογία, Ιατρική ……

► 4 θεματικές περιοχές 4 θεματικές περιοχές εμφανίζουν συνολικά αυξημένη εμφανίζουν συνολικά αυξημένη χρήση και ζήτηση (3, 5, 6 και 7)χρήση και ζήτηση (3, 5, 6 και 7)

Θεματική κατηγορία


RBH > μέση

τιμή = 0,94

77 303-303-307307 1,81,8

33 150-158 + 150-158 + 610-618610-618

1,71,7

22 100-149 + 100-149 + 160-199160-199

1,61,6

1212 370-599370-599 1,51,5

55 300-301300-301 1,31,3

66 302302 1,31,3

1010 340-349340-349 1,21,2


«αναλογία διαδανεισμών προς συλλογή»«αναλογία διαδανεισμών προς συλλογή»“ratio of borrowings to holdings” - RBH“ratio of borrowings to holdings” - RBH (2)(2)

► Δείκτης «αναλογία Δείκτης «αναλογία διαδανεισμών προς διαδανεισμών προς holdingsholdings» » ((RBHRBH))

► 2 θεματικές περιοχές 2 θεματικές περιοχές εμφανίζουν ελάχιστη ζήτησηεμφανίζουν ελάχιστη ζήτηση

1: 1: Επιστήμη της Επιστήμη της πληροφορίας, πληροφορίας, δημοσιογραφία, δημοσιογραφία, μουσειολογία μουσειολογία

44: : ΘρησκείαΘρησκεία ……

► 3 θεματικές περιοχές 3 θεματικές περιοχές εμφανίζουν συνολικά μειωμένη εμφανίζουν συνολικά μειωμένη χρήση και ζήτηση (1, 4, 9)χρήση και ζήτηση (1, 4, 9)

Θεματική κατηγορία


RBH < μέση

τιμή = 0,94

99 330-339330-339 0,80,8

88 320-328320-328 0,70,7

1111 350-368350-368 0,60,6

1414 700-796700-796 0,50,5

1616 900-999900-999 0,50,5

1313 650-659650-659 0,40,4

44 200-299200-299 0,30,3

11 000-089000-089 0,00,0


Σύγκριση δεικτών Σύγκριση δεικτών PEU - RBHPEU - RBH

PEPEUU

RBRBHH

Ομάδες θεματικών Ομάδες θεματικών κατηγοριών και κατηγοριών και χαρακτηριστικάχαρακτηριστικά

Αριθμός Αριθμός κατηγοριώκατηγοριώ

νν

Θεματικές κατηγορίεςΘεματικές κατηγορίες

Α : υψηλός δανεισμός και Α : υψηλός δανεισμός και διαδανεισμός διαδανεισμός

44 3, 5, 6, 73, 5, 6, 7

Β. : υψηλός δανεισμός και Β. : υψηλός δανεισμός και

χαμηλός διαδανεισμόςχαμηλός διαδανεισμός 44 8, 11, 138, 11, 13, 14, 14

Γ. : χαμηλός δανεισμός και Γ. : χαμηλός δανεισμός και

υψηλός διαδανεισμός υψηλός διαδανεισμός 33 2, 10, 122, 10, 12

Δ. : χαμηλός δανεισμός και Δ. : χαμηλός δανεισμός και

διαδανεισμός διαδανεισμός 55 1, 4, 9, 15, 161, 4, 9, 15, 16


Θεματική κατανομή δανεισμών και Θεματική κατανομή δανεισμών και προσκτήσεωνπροσκτήσεων

Θεματική κατανομή δανεισμών και προσκτήσεων (2007)

0

5

10

15

20

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

Θεματικές κατηγορίες

Ποσ

οστό

επί

του

συν

όλου

Προσκτήσεις Δανεισμοί


Θεματική κατανομή διαδανεισμών και Θεματική κατανομή διαδανεισμών και προσκτήσεωνπροσκτήσεων

Θεματική κατανομή διαδανεισμών και προσκτήσεων (2007)

0

5

10

15

20

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16Θεματικές κατηγορίες

Πο

σο

στό

επ

ί το

υ σ

υνό

λου

Προσκτήσεις Διαδανεισμοί


Σύγκριση δεικτών Σύγκριση δεικτών PEU – RBHPEU – RBH (1)(1)

PEPEUU

RBRBHH

Ομάδες θεματικών Ομάδες θεματικών κατηγοριών και κατηγοριών και χαρακτηριστικάχαρακτηριστικά

Αριθμός Αριθμός κατηγοριώκατηγοριώ

νν

Θεματικές κατηγορίεςΘεματικές κατηγορίες

Α : υψηλός δανεισμός Α : υψηλός δανεισμός και διαδανεισμός και διαδανεισμός

443, 5, 6, 73, 5, 6, 7

[[ψυχολογία, κοινωνιολογία, ψυχολογία, κοινωνιολογία, κοινωνιολογία των ΜΜΕ, κοινωνική κοινωνιολογία των ΜΜΕ, κοινωνική

ανθρωπολογία, κουλτούρα και ανθρωπολογία, κουλτούρα και κοινωνικές διεργασίες, κ.ά.]κοινωνικές διεργασίες, κ.ά.]

Β. : υψηλός δανεισμός Β. : υψηλός δανεισμός και χαμηλός και χαμηλός

διαδανεισμόςδιαδανεισμός

448, 11, 138, 11, 13, 14, 14

[πολιτική επιστήμη, δημόσια διοίκηση, [πολιτική επιστήμη, δημόσια διοίκηση, εγκληματολογία, τέχνες, κ.ά.]εγκληματολογία, τέχνες, κ.ά.]

Γ. : χαμηλός δανεισμός Γ. : χαμηλός δανεισμός και υψηλός και υψηλός

διαδανεισμός διαδανεισμός

332, 10, 122, 10, 12

[φιλοσοφία, δίκαιο, εκπαίδευση, [φιλοσοφία, δίκαιο, εκπαίδευση, γλώσσα, κ.ά.]γλώσσα, κ.ά.]

Δ. : χαμηλός δανεισμός Δ. : χαμηλός δανεισμός και διαδανεισμός και διαδανεισμός

551, 4, 9, 15, 161, 4, 9, 15, 16

[επιστήμη της πληροφορίας, θρησκεία, [επιστήμη της πληροφορίας, θρησκεία, οικονομία, λογοτεχνία, ιστορία, κ.ά.]οικονομία, λογοτεχνία, ιστορία, κ.ά.]


Σύγκριση δεικτών Σύγκριση δεικτών PEU – RBHPEU – RBH (2)(2)

► Ομάδα ΑΟμάδα Α: : θέματα με αυξημένη χρήση και ζήτησηθέματα με αυξημένη χρήση και ζήτηση

Ποιοι είναι οι λόγοι Ποιοι είναι οι λόγοι ; ; ► αριθμό των σπουδαστών/χρηστών ανά αριθμό των σπουδαστών/χρηστών ανά

τμήμα/κατεύθυνση/πρόγραμμα, τμήμα/κατεύθυνση/πρόγραμμα, ► κοινά μαθήματα τμημάτων, κοινά μαθήματα τμημάτων, ► όγκος της συλλογής, όγκος της συλλογής, ► ποιότητα της συλλογής (παλαιότητα, συνάφεια, ποικιλία, κ.λπ.) ποιότητα της συλλογής (παλαιότητα, συνάφεια, ποικιλία, κ.λπ.)

Οι επιλογές των προσκτήσεων επιδεινώνουν την κατάστασηΟι επιλογές των προσκτήσεων επιδεινώνουν την κατάσταση

► Ομάδα ΔΟμάδα Δ:: θέματα με μειωμένη χρήση και ζήτηση θέματα με μειωμένη χρήση και ζήτηση

Ποιοι είναι οι λόγοι Ποιοι είναι οι λόγοι ;; ► Άστοχη επιλογή υλικού, παλαιότητα, μικρή σχετικότητα, Άστοχη επιλογή υλικού, παλαιότητα, μικρή σχετικότητα,

πλεονασματικός προϋπολογισμός,…πλεονασματικός προϋπολογισμός,…


ΣυμπεράσματαΣυμπεράσματα

► Η σημασία των χρηστοκεντρικών μεθόδων Η σημασία των χρηστοκεντρικών μεθόδων αξιολόγησηςαξιολόγησης

► Επιβεβαίωση υποθέσεων – προβληματισμόςΕπιβεβαίωση υποθέσεων – προβληματισμός

► Δείκτες χρήσης Δείκτες χρήσης

► Πρόγραμμα αξιολόγησηςΠρόγραμμα αξιολόγησης

► Ορθολογική ανάπτυξη συλλογήςΟρθολογική ανάπτυξη συλλογής


►Ευχαριστώ πολύ για την προσοχή Ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας !σας !

Documents

Θεοδώρα Τσώλη Πάντειον Πανεπιστήμιο. Βιβλιοθήκη-Υπηρεσία Πληροφόρησης [email protected]