Ашық сабақ

Гидросфера туралы ұғым.

Дүниежүзілік мұхит және оның бөліктері.

Үй тапсырмасыАтмосфера

бөліміне шолу

Жердің ауа қабығы қалай аталады?

Жердің ауа қабығы

АТМОСФЕРА

Ауаның газ құрамына қандай газдар кіреді?

78%

21%1%

Ауаның газ құрамыАзот Оттегі Басқа газдар

Атмосфераның төменгі қабаты

Тропосфера

0

20

Стратосфера

Атмосфералық қысым дегеніміз не?

Ауаның жер бетіне түсіретін

салмағын атмосфералық

қысым деп айтамыз.

Оны бараметр құрылғысымен

өлшейді.

Бұлт дегеніміз не? Оның қандай түрлері бар?

Бұлт және оның түрлері

Будақ бұлт Қабат бұлт Шарбы бұлт

Жел дегеніміз не? Желдің қандай түрлерің білесің?

Жер бетіндегі ауаның горизонталь бағытта бір жерден екінші

жерге ауысуын жел деп айтамыз.

Желдің бағыты мен жылдамдығын

Желбағар құралымен өлшейді.

Ауа райы дегеніміз не және оның қандай элементтері бар?

Атмосфераның жер бетіне таяу

қабатындағы белгілі бір

жердегі белгілі бір қысқа

мерзімдік жай күйін ауа райы деп айтамыз.

Географиялық есептер.

1-ші есепБір тәулік ішіндегі температура +5, -3, +6, +4.Тәуліктің орташа температурасын тап

Жауабы:

Шешуі:5 + 6 + 4 – 3 = 1212 : 4 = 3Жауабы: тәуліктің орташа температурысы: +3 градусқа тең

2-ші есеп

Таудың етегіндегі температура +220, ал тау шыңында -20 болса таудың биіктігі қанша болады.

Жауабы:

Шешуі:+220 - ( -20 ) = 24Әр 1000 метр биіктікке көтерілген сайын ауа температурасы 60 төмендейді. 24 : 6 = 4 Жауабы: Таудың биіктігі 4 км = 4000 метр

3 – ші есеп

Биіктігі 3000 метр болатын тау етегінде барометр 720мм қысым шамасын көрсетті. Ал тау шыңында қандай қысым шамасына тура келеді.

Жауабы:

Шешуі:3000 м : 10 м = 300 м720 мм – 300 м = 420 мм Жауабы: Тау шыңында барометр 420 мм қысым шамасына тура келеді.

Картамен жұмыс1.Жер бетінде неше жылу

белдеуі бар? Жылу белдеулерін картадан

көрсет

2. Жер бетінде қандай климаттық белдеулер бар, және оларды атап көрсет

Жаңа сабақЖоспар:

Гидросфера дегеніміз не?Дүниежүзілік су

айналымы.Дүниежүзілік мұхитДүниежүзілік мұхит бөліктері

Шолпан планетасында

су тек газ күйінде

Жер планетасындасұйық күйінде

Марс планетасында

су тек мұз түрінде

Жердің су қабығы – ГИДРОСФЕРА

Гидросфера (грекше гидро – су, сфера шар)

Гидросфера құрамы:

Мұхиттар97%

Құрлық суы3%

Атмосферадағы ылғала

1%

Булану

Бу конденсациясыЖауын-шашын - жаңбыр

Жауын шашын

- қаржел

Судың мұхиттан құрлыққа және құрлықтан мұхитқа үздіксіз ауысу процесін дүниежүзілік су айналымы деп

айтамыз

Жер асты сулары

Мұздақтар

Өзендер

МұхитҚұрлық

Дүние жүзілік мұхит

Жер бетінің 3/4-і немесе 361 млн км2

тиесілі.

Жер шарын жайлаған су Дүниежүзілік

мұхитты құрайды

Құрлықтың барлық жағынан су қоршаған шағын бөлігін арал деп атаймыз!

Құрлықтың су кеңістігіне терең сұғынып кіріп тұрған бөлігін түбек деп айтамыз.

Апеннин түбегі

Дүниежүзілік мұхит төрт бөліктен тұрады. Олар: Тынық мұхиты, Атлант мұхиты, Үнді мұхиты, Солтүстік Мұзды мұхиты.

Тынық мұхитыЖер шарындағы ең үлкен. Жалпы аумағы 180 млн км2

Көлемі жағынан қалған үш мұхитқа парапарДүние жүзінде ең терең мұхит. Ең терең жері Мариан шұңғымасы оның тереңдігі 11022 метр

Атлант мұхитыТынық мұхитынан екі есе кіші жалпы аумағы 92 млн км2

Солтүстік полярлық аймақтан оңтүстік полярлық аймаққа дейін созылып жатыр.Аса маңызды кеме жолдары өтеді.

Үнді мұхитыОңтүстік жарты шардың едәуір бөлігін алып жатыр. Жалпы ауданы 75 млн км2Әлемдегі ең жылы мұхит

Солтүстік Мұзды мұхитМұхиттардың ішіндегі ең шағыны. Жалпы аумағы 14 млн км2

Көпшілік бөлігін жыл бойы мұз басып жатады.Басқа мұхиттарға қарағанда таяз мұхит

Мұхит бөліктері

Теңіз Шығанақ

Бұғаз

Теңіздер

Материкке сұғына еніп жатқан

теңіздер ішікі теңіздер деп

аталады

Материктердің маңыда

орналасқан теіздерді шеткі

теңіздер деп атаймыз

Шығанақ – суқойманың құрлыққа тереңдей еніп тұрған, бірақ оның негізгі бөлігімен жалғасып жатқан айдыны.

Гудзон шығанағы Мексика шығанағы

Бұғаз – материктердің немесе аралдардың жағалары қысып шектеп тұрған енсіз су айдыны

Мазамбик бұғазы

Дрейк бұғазы

Сабақты бекіту бөлімі

Гидросфера

Гидросфераның құрамына нелер кіреді?

Кестемен жұмысР/н Мұхит

атауыЖалпы ауданы

Шектесетін аймақтары

1 Тынық2 Атлант3 Үнді4 Солтүстік

Мұзды

Мына ұғымдарға анықтама беріндер.

Мұхиттар ТеңіздерІшкі

теңіздерШеткі

теңіздерШығанақ Бұғаз

Картамен жұмыс

Гренландия аралы

Мадагаскар аралы

Қара теңіз Жерорта теңізі

Мексика шығанағы

Дрейк бұғазы

Үй тапсырмасы

§36 оқып әңгімелеу. 115 беттегі кестені толтыру.