Upload
-
View
213
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Â
Citation preview
ลายไต เสนหศลปประดบวด เมองแมสะเรยง
คมสนต วงคษา
ลายไต เสนหศลปประดบวด เมองแมสะเรยง
ลายไต เสนหศลปประดบวดเมองแมสะเรยง
Ornamental Motifs Of Shan Temple in Mae Sariang
Ornamental Motifs Of Shan Temple in Mae Sariang 1
พระบาทสมเดจพระเจาอยหว และสมเดจพระบรมราชนนาถ
เสดจเยยมราษฎร ณ อ.แมสะเรยง จ.แมฮองสอน
วนท ๒๖ มกราคม ๒๕๑๖
2 ลายไต เสนหศลปประดบวดเมองแมสะเรยง
Ornamental Motifs Of Shan Temple in Mae Sariang 3
เปนเมองขนาดเลกอดตชอวา เมองยวม เปนสวนหนงของ จงหวด
แมฮองสอน ซงต�าแหนงของ อ�าเภอ แมสะเรยง ตงอยทางตอนใตของ
จงหวด แมฮองสอน แมวาจงหวด แมฮองสอน และอ�าเภอ แมสะเรยง จะกอ
ตงขนไดเพยงไมนานแตกลบมความรงเรองทางดานวฒนธรรมประเพณ
เปนอยางมาก เหตผลคอ
แมนบยอนไปจากสมยพระเจามโหตรประเทศขนไปจนถงรชสมย
ของพญามงรายทเรมกอตงเชยงใหม จะไมปรากฏชอของเมอง แมสะเรยง
หรอแมแตเมอง แมรองสอนมากอน แตดนแดนทเตมไปดวยปาเขาแหงน
เคยเปนดนแดนทมความสาคญทางดานยทธศาสตร การรบ เปนอยางยง คอ
เปนเมองทคนระหวางพมากบลานนาดนแดนแหงนจงมหนาทเปรยบ
เสมอนกบเปนกนชน ของสองอาณาจกร ดงปรากฏหลกฐานในพงศาวดาร
โยนกทระบถงเมองหนาดานสองเมองทางฝงตะวนตกของลานนาท
ขนตรงกบ เชยงใหม คอเมอง ปาย ทางตอนเหนอและเมอง ยวม หรอ
แมสะเรยง ในปจจบนคอตอนใต ซงในชวงเวลานกมการนาเอาไหรพล
จากเชยงใหมเขามาต งบานเรอนอยจานวนหนงเพอเปนเมองหนาดาน
ปกปองดนแดนลานนา แสดงใหเหนวา อ �าเภอแมสะเรยงเปนเมองท มการ
ตงรกรากและเรมมความเจรญทางวฒนธรรมมานาน ตงแตสมยทลานนา
ยงมความรงเรอง
4 ลายไต เสนหศลปประดบวดเมองแมสะเรยง
Ornamental Motifs Of Shan Temple in Mae Sariang 5
การเดนทางของศลปกรรมไทใหญในพมา ส แมสะเรยง
ลานนาเปนดนแดนทเปยมไปดวยอารยะธรรมขนบธรรมเนยม
วฒนธรรมตลอดจนคตความเชอตางๆมากมายและหลากหลายซงเปนไป
ตามความหลากหลายของกลมชาตพนธในดนแดนลานนาหนงใน อารยะ
ธรรมทมความนาสนใจดวยลกษณะพเศษทางศลปกรรม และมความเปน
อตลกษณ ของวฒนธรรม ซงดงทไดกลาวมาน หมายถง ศลปกรรมรป
แบบไทใหญทมกลมชาตพนธไทใหญหรอชาวไตเปนเจาของ ซงไทใหญ
หรอชาวไตมการตดตอกบชนชาวลานนาเปนเวลานานมาแลวโดยเฉพาะ
อยางยงในชวงสมยทพญาเมงรายทกระท�าการขยายอาณาเขตของลานนา
จนจรดเขาไปถงเมองนาน เมองเชยงตง เมองกอง ซงเปนเมองท
เปนถนฐานของชาวไทใหญซงในภายหลงประชากรชาวไทใหญสวน
หนงในพนทดงกลาวกไดเคลอนยายหรออพยพเขามาต งถนอาศยใน
พนพอาเภอแมสะเรยงเนองมาจากการเขามาท�าการคาไมกบองกฤษ
ในลกษณะของแรงงานรวมไปถงเหตการณความไมสงบในพมารวมไปถงเมองกอง ของประเทศ พมา จงมการนาเอาศลปกรรม
วฒนธรรมขนบประเพณของตนอพยพตามมาใชในดนแดนใหมและ
ตงรกรากเปนบรรพบรษและเปนตนวฒนธรรมทมอตลกษณในอ�าเภอ
แมสะเรยง จงหวดแมฮองสอน ดงปรากฏใหเหนในงานสถาปตยกรรม
วดไทใหญ และศลปกรรมไทใหญทประดบตกแตงอยภายในวด
6 ลายไต เสนหศลปประดบวดเมองแมสะเรยง
ลกษณะทวไปของสถาปตยกรรมไทใหญอทธพลพมา
Ornamental Motifs Of Shan Temple in Mae Sariang 7
ศาสนสถานรปแบบศลปกรรมไทใหญไดรบ อทธพลทาง
สถาปตยกรรมมาจากรปแบบสถาปตยกรรพระราชวงในเมองมณฑะเลย
โดยแพรเขาสรฐฉานจงท�าใหสถาปตยกรรมในรฐฉานมลกษณะเปนแบบ
ผสมระหวางพมากบไทใหญโดยมลกษณะเดนทแสดงถงความเปนศาสน
สถานไทใหญคออาคารทรงโรงทมหลงคาซอนชนกนหลายชนยกคอสอง
สองชนและทงชายคาลงมาสามตบลกษณะดงกลาวนชาวไทใหญเรยก
วา“เจตบน”
สวนอาคารทยกคอสองสามช นและทงชายลงมาสตบจะเรยก
ลกษณะนวา“ยอนแซก”หรออกรปแบบหนงทจะท�าใหสถาปตยกรรม
ศาสนสถานมความสงกวาการสรางแบบยกคอสองคอการท�าหลงคาทรง
พญาธาตทมลกษณะการซอนชนของหลงคาจ�านวนหาหรอเจดชนซงใน
การทจะสรางสถาปตยกรรมในรปแบบใดขนอยกบระดบความสาคญของ
ตวอาคาร นอกจากรปทรงของสถาปตยกรรมทรงโรง ทแสดงความเปนศาสน-
สถานรปแบบศลปกรรมไทใหญแลวการประดบตกแตงหลงคากเปน
สวนทสาคญเชนกนคอสรางความสวยงามและความอลงการเสมอน
เปนเขตสวรรคสาหรบพระพทธเจาซงแตเดมจะใชไมเปนวสดหลกใน
การนามาประดบตกแตงหลงคาดวยเทคนคการฉลลายทสวนใหญเนน
ลวดลายพรรณพฤกษาหรอเครอเถาฉลอยางละเอยดแตในปจจบนเปลยน
มาใชแผนโลหะประเภท สงกะส หรอ ดบก รดใหเปนแผนแลวจงฉลเปน
ลวดลายอยางวจตรงดงามและในสวนของการประดบตกแตงชายคามทง
สวนทอยเหนอเชงชาย เรยกวา ปานตอง
นอกจากรปทรงของสถาปตยกรรมทรงโรงและลกษณะหลงคาซอน
ชนแบบตางๆทแสดงความเปนศาสนสถานรปแบบศลปกรรมไทใหญแลว
การประดบตกแตงหลงคากเปนสวนทส�าคญเชนกนคอสรางความสวยงาม
และความอลงการเสมอนเปนเขตสวรรคส�าหรบพระพทธเจาซงแตเดม
จะใชไมเปนวสดหลกในการน�ามาประดบตกแตงหลงคาดวยเทคนค
การฉลลาย ทสวนใหญเนนลวดลายพรรณพฤกษาหรอเครอเถาฉลอยาง
ละเอยดแตในปจจบนเปลยนมาใชแผนโลหะประเภท สงกะส หรอ ดบก
รดใหเปนแผนแลวจงฉลเปนลวดลายอยางวจตรงดงามและในสวนของ
การประดบตกแตงชายคามทงสวนทอยเหนอเชงชาย เรยกวา ปานตอง
8 ลายไต เสนหศลปประดบวดเมองแมสะเรยง
สวนทครอบเชงชายในลกษณะนนออกมาเปนครงวงกลมเรยกวา
พอง และสวนถดจากพอง หอยลงมาใตชายคามชอเรยกวา ปานซอย และ
บรเวณมมทเปนจดบรรจบของชายคาแตละมมท�าเปนปกประกบกน
เรยกวา กะหลมตอง ซงรปแบบสถาปตยกรรมศาสนสถานในกลมของ
ชนชาวไทใหญในจงหวดแมฮองสอนและอ�าเภอแมสะเรยงมกผสมผสาน
ระหวางรปแบบสถาปตยกรรมพมาเขากบรปแบบของไทใหญ
Ornamental Motifs Of Shan Temple in Mae Sariang 9
ปานตอง
ปานซอย
พอง
สวนหลงคาทเปนทรงพญาธาตนอกจากจะประดบดวยลวดลายฉล
ดงกลาวแลว ยงประดบดวยฉตรโลหะสทองทมจ�านวนชนตงแตสามชน
หาชนหรอเจดชนขนอยกบความส�าคญหรอสถานะของอาคาร
10 ลายไต เสนหศลปประดบวดเมองแมสะเรยง
อาคารเสนาสนะในวดไทใหญอทธพลพมา
Ornamental Motifs Of Shan Temple in Mae Sariang 11
โดยสวนใหญแลววดไทใหญจะประกอบไปดวยสถาปตยกรรมท
ส�าคญภายในวด ไดแกโบสถ เจดย และวหาร ซงใน บางครงวดไทใหญ
โบสถกไมมความจ�าเปนมากนก วดบาง วดจงมเพยง วหารและเจดยเทานน
ซงตววหารของวดไทใหญ อาคารมหนาทการใชงานอยางเอนกประสงค
โดยเปนทงวหาร ศาลา การเปรยญ กฏ โรงครว หอฉน และเปนเสมอนคลง
เกบความรและ ภมปญญาและโรงเรยนสาหรบสางลองในขณะเดยวกน
ตววหารเปนอาคารทรงโรงรปสเหลยมผนผา พนทสวนใหญเปน
โถงโลงโดยพนทถกจดแบงไวเปนสดสวนโดยแบงจากวตถประสงค
ของพนทและก นฝาผนงและยกพนสงตามระดบความส�าคญของ
พน ทแ ตละสวนยกตวอยาง สวน ทก นฝาผนง เ พอความปลอดภย
ไดแก สวนทเกบของส�าคญ กฏ กบ ปยะกฏ นอกเหนอจากนนจะใชสอย
พนทบรเวณเดยวกนแตจะแยกการใชงานดวยการแยกระดบพนสวนท
ส�าคญทสดไดแกสวนทประดษฐานพระพทธรปจะยกพนในระดบทสง
ทสดและในสวนทประดษฐานพระพทธรปนหลงคาในต�าแหนงนจะถก
ท�าใหมความสงเพอเนนความส�าคญของบรเวณเรยกตาแหนงนวา“ขาปาน”
นอกจากการยกระดบพนและความสงของหลงคาทมความพเศษแลวใน
สวนของ “ขาปาน” ยงเปนพนททประดษฐลวดลายตกแตงอยางงดงาม
เปนพเศษ ระดบพนททมสาคญรองลงมากคอพนท สงฆกรรมของสงฆ
ทมระดบพนทสงรองลงมาจากขาปาน รองจากพนท สงฆกรรมของสงฆ
กจะเปนกฏเจาอาวาสและพระลกวดตามล�าดบและพนททมความส�าคญ
นอยทสดจะไมไดถกยกระดบคอเปนระดบต�าสดคอพนทส�าหรบฆราวาส
ใชสอยในโอกาสทมพธทางพทธศาสนาและท�าบญ
Ornamental Motifs Of Shan Temple in Mae Sariang 11
วดทปรากฏศลปกรรมตกแตงแบบไทใหญ ในอ�าเภอ แมสะเรยง
12 ลายไต เสนหศลปประดบวดเมองแมสะเรยง Ornamental Motifs Of Shan Temple in Mae Sariang 13
Ornamental Motifs Of Shan Temple in Mae Sariang 13
วดศรบญเรอง เปนวดเกาแก ของอ�าเภอแมสะเรยง จงหวดแมฮองสอน อย
ตดกบวดจองสง มพนทไมมากนก สรางแบบศลปะพมาผสมไทยใหญ
สรางประมาณ พ.ศ. ๒๔๕0 เดมชอวาวดจองหมากแจง ภาษาไทยใหญ
แปลวาตนมะขาม วดศรบญเรองสรางโดย คหบด ทไดก�าไรจากการคาขาย
ชายแดนสรางเปนพทธบชา ลกษณะเดนของวดคอ มรปแบบสถาปตยกรรม
แบบไทใหญ พมา และ มอญและโดดเดนดวยความสวยงามของศลปะแบบ
ไทยใหญ คอหลงคาซอนกนเปนชน ประดบสงกะสและลายแกะสลกไม
ลวดลายละเอยด เปนหลงคาจองขนาดใหญ ๓ จองตดกน และศลปกรรม
ประดบตกแตงแบบไทใหญ
อาคารเสนาสนะส�าคญทปรากฏการประดบตกแตงไดแกศาลา
การเปรยญทมโครงสรางหลงคาของวด ศรบญเรองเปนโครงสรางไมและ
มงดวยวสดกระเบองใยหนและโลหะสงกะสและตกแตงดวยไมฉล ลกษณะ
หลงคาเปนหลงคาซอนชนทรง พญาธาต สามชนและสามยอดโดยมสอง
กลมหลงคา ไดแกกลมหลงคาอาคาร และกลมหลงคาของมขทยกออกมา
ขางหนา โดยลกษณะของยอดปราสาททงสาม มลกษณะเดยวกนคอ ชนแรก
ของปราสาทมลกษณะเปน จตรมข ทยกขนมาจากหลงคาชนลางสด ชนท
สองกเชนเดยวกน ชนทสามเปนชนยอดสดเปนทรงแหลมปลายยอกแตละ
ยอดประดบดวยฉตรโลหะ
วดศรบญเรอง
14 ลายไต เสนหศลปประดบวดเมองแมสะเรยง
การประดบตกแตงหลงคาวดศรบญเรอง
การประดบหลงคาทรงปราสาท
ทงสามยอดมลกษณะเหมอนกนรวม
ถงอโบสถของวดศรบญเรองกมการ
ตกแตงในลกษณะเดยวกนคอมการ
ตกแตงหนาจวของวดศรบญเรอง
ประดบดวยไมฉลเปนลวดลายพรรณ
พฤกษาเดนลายบนสนจวโดยแกน
กลางของจวเปนรปกานดอกทปลาย
เ ป น ด อ ก บว ดา น ล า ง ข อ ง จว เ ป น
ชายคาทเดนลายพรรณพฤกษาอกเชน
เดยวกนปลายสดของชายคาประดบ
ดวย กะหลมตอง บรเวณมมของชายคา
จวทตอกบลวดลายตกแตงหนาจว
ก า ร ต ก แ ต ง ส น ห ลง ค า ใ ช
ลายไมฉลกานขดเดนลายตลอดท ง
สนหลงคาในทกช นโดยลายของ
สนหลงคาจะไปบรรจบกบลายของ
หนาจวทางดานหลงลกษณะพเศษ
ของการประดบตกหลงคาพเศษคอ
การประดบลายกรอบของผนงตาม
รปทรงของผนงและกรอบสเหลยม
ยอมม ประดบดวยลายไมฉลพรรณ
พฤกษา สวนภายในศาลาการเปรยญม
การประดบดวยโกงควทสรางจากไม
สก สลกเปนลวดลายพรรณพฤกษาท
หอยยอยสมจรงอทธพลพมา
Ornamental Motifs Of Shan Temple in Mae Sariang 15
16 ลายไต เสนหศลปประดบวดเมองแมสะเรยง
เจดยทรงพมา วดจองสง
16 ลายไต เสนหศลปประดบวดเมองแมสะเรยง Ornamental Motifs Of Shan Temple in Mae Sariang 17
วดจองสง วดจองสง สรางขนเมอป พทธศกราช ๒๓๘๑ ในลกษณะของส�านกสงฆ
โดยมเจาอาวาสเปนพระไทใหญ ปกครองโดยนกายไทใหญ ตอมาในป
พทธศกราช ๒๔๒๑ เมองยวม (แมสะเรยง) ไดโดนไฟไหมครงใหญ และ
สานกสงฆแหงนกไดรบความเสยหายไปดวยบรรดาชาวบานญาตโยม
เวยงยวมหลวงจงไดรวบรวมปจจยสรางใหมควบคมการกอสรางโดยพระ-
อาจารย สางคา และมสลา พอเฒานอยเปนสลาสราง และแลวเสรจในป
พทธศกราช ๒๓๓๙ และเรยกวาวดจองสงตงแตนนมา พระเจดยทรงเครอง
แบบไทใหญสามองค พระเจดยองคตะวนตก สรางขนในสมยตนรชกาลท
6 พระเจดยองคกลางไมปรากฏวาสรางในสมยใด เดมทเปนพระเจดยทเกา
เหลอแคครงองค และมผอบทองรปเตาบรรจพระบรมสารรกธาตอยขางใน
ภายหลงไดทาการบรณะใหมจนเสรจในป พ.ศ.2499
ลวดลายประดบตกแตง อาคารเสนาสนะ วดจองสง
ลวดลายประดบฐานชกชของพระประธานฐานชกชของพระประธานประกอบไปดวยลวดลายดอกไมและลาย
ใบไมทเกดจากเทคนคการประดบกระจกสซงมลกษณะตรงตามแบบ
ลวดลายทใชประดบตกแตงในศลปกรรมไทใหญอทธพลพมาทม
ลกษณะประกอบกนเปนลายเครอเถาหรอเปนลายดอกเดยวซงลวดลาย
ดอกไมนนบางสวนเปนลวดลายดอกไมแบบลานนาและแบบตะวนตก
ผสมพมา ลายดอกไมมรากฐานมาจากรปแบบดอกไม ซงมปรากฏใน
งานศลปะแบบตะวนตกลวดลายดอกไมนนมสวนประกอบของกาน
ใบ และดอก ลกษณะของลวดลายดอกไมมทงแบบทเปนดอกไมเลยน
แบบธรรมชาต ลวดลายดอกไมแบบทรงกลม ลวดลายดอกไมแบบ
ทรงเรขาคณต ลวดลายดอกไมแบบลายกนก และลวดลายดอกไมแบบ
ประดษฐ
18 ลายไต เสนหศลปประดบวดเมองแมสะเรยง Ornamental Motifs Of Shan Temple in Mae Sariang 19
18 ลายไต เสนหศลปประดบวดเมองแมสะเรยง Ornamental Motifs Of Shan Temple in Mae Sariang 19
ลวดลายประดบอาสนะหลงพระประทาน สรางลวดลายดวยเทคนคปน
ปนเขยนสและประดบกระจกสซงลวดลายของปนปนสวนใหญประกอบ
ไปดวยลายพรรณพฤกษากานขดซงลกษณะเดนของกานขดนแสดง
ใหเหนชอลายใบตามแบบศลปะพมา และ ยงประกอบดวยการประดบ
กระจกรปดอกไมทรงเรขาคณตและดอกไมกลมบวหวเสาประดบกระจก
ลวดลายประดบอาสนะดานหลงพระประทาน
มณฑปประดษฐานพระนอนมณฑปไมจ�าหลกประดษฐานพระนอนภายในศาลาการเปรยญทม
ลกษณะหลงคาซอนชนเลยนแบบ สถาปตยกรรม รปแบบศลปกรรมพมา
ทเปนอาคารทรงปราสาท ซอนชนทเรยกวา หลงคาทรงพญาธาต มณฑป
หลงนมลกษณะเปนหลงคาแบบจตรมขยกคอสองและมการยกจวอก
หนงชนและมการประดบลวดลายไมฉลตลอดทงหลงลวดลายประดบ
มณฑปท งหลงเปนลวดลายทเกดจากการฉลและการขาหลกไมเปน
พรรณพฤกษาโดยบรเวณเชงชายของมณฑป สวน ดานลางหรอทเรยก
วาปานซอยเปนลายพรรณพฤกษาทหอยในลกษณะอบะพวงสดมความ
สมจรงคอดอกและใบมลกษณะหอยลงมาจรงๆ ลกษณะของดอกเรยว
แหลมคลายกบดอกบวขาบ หรอคลายกบใบแหลม
20 ลายไต เสนหศลปประดบวดเมองแมสะเรยง Ornamental Motifs Of Shan Temple in Mae Sariang 21
ลวดลายประดบหวเสาและเพดานลวดลายประดบหวเสาของศาลาการเปรยญของวดจองสงมลกษณะเปน
ไมจ�าหลกเปนกลบบวซอนกนสามชน และการตกแตงเพดานสวนหนง
ทเปนบรเวณเฉพาะเปนลกษณะกรอบสเหลยมยอมมตรงกลางมดาว
เพดานเปนไมจาหลกปนดาววงกลมทมแฉกโดยมลกษณะเปนสามชน
ทงสมมของกรอบมดอกไมกลมหรอดาวดวงเลกประดบอย
Ornamental Motifs Of Shan Temple in Mae Sariang 21
มณฑปทศตะวนออก วดจองสง
22 ลายไต เสนหศลปประดบวดเมองแมสะเรยง Ornamental Motifs Of Shan Temple in Mae Sariang 23
มณฑปทศตะวนออก วดจองสง
22 ลายไต เสนหศลปประดบวดเมองแมสะเรยง
การประดบตกแตงภายนอกมณฑปการประดบตกแตงภายนอกอาคารทประกอบไปดวยเสาหลอก ทขนาบ
ซมประตหลอกหวเสาและตนเสามการประดบลายปนปนเปนรกลบบว
หงายเขยนสชมพและสนาเงน ซมประตหลอกดานบนมลกษณะเปนซม
โคงครงวงกลม ทมลวดลายพรรณพฤกษาเปน ลายใบไม เรยงโคงตาม
ความโคงของซมในชนลายดานในและถดออกไปเปนลายกานขดใบกาบ
ปลายแหลม
Ornamental Motifs Of Shan Temple in Mae Sariang 23
ลายเทวดาหรอลายเทพแบบ
พมา“นตอะเซา”เปนลวดลายทม
ลกษณะเปนตวเทวดาแบบพมาเปน
ลวดลายทไดรบอทธพลมาจากความ
นยมแบบตะวนตก
24 ลายไต เสนหศลปประดบวดเมองแมสะเรยง
ลายปนปนรปบคคล ประดบมณฑป
Ornamental Motifs Of Shan Temple in Mae Sariang 25
24 ลายไต เสนหศลปประดบวดเมองแมสะเรยง Ornamental Motifs Of Shan Temple in Mae Sariang 25
แมแบบของลวดลายตวเทวดา
ทปรากฏนนไดมแมแบบมาจากการ
สรางหนชกแบบพมา ซงพมาถอวา
หนละครชกนเปนศลปะชนสงของ
พมาทนามาสการสรางงานศลปะแข
นงอนๆอกมากมาย โดยเฉพาะอยาง
ยงเปนแมแบบใหแกทาฟอนราหรอ
นาฏลลาแบบพมา ชาวพมาเรยกหน
นวา “โยะเต” นอกจากนนยงมสงห
หนาคนทเรยกวามนษสหจากต�านาน
พมาเชอวาเปนเทพทกระท�าผดและ
ถกสาปใหเปนสงหครงคน เฝาศาสน
สถาน
ลายปนปนรปบคคล ประดบมณฑป
ภายในมณฑปเปนทประดษฐานของพระพทธรปทงหมดหาองคโดยมการ
วดเรยงพระพทธรปสองคปาง มารวชย ตงขนาบพระพทธรปองคเลกท
ประดษฐานอยในคหาต�าแหนงประธานของมณฑป พระพทธรปทตงขนาบ
พระประธานในคหามลกษณะศลปกรรมไทใหญอทธพลพมา ประดษฐานอย
บนฐานชกชทมการประดบกระจกสและเดนเสนดวยจดไขปลาอยางสวยงาม
คหาของพระประธานมลกษณะเปนคหาสเหลยมทปลายดานบนบานออก
เลกนอยและประดบตกแตงดวยลวดลายปปปนจ�าลองสถาปตยกรรมขนาด
เลก จากลกษณะของการจดวางของพระพทธรปทงหาพระองคโดยใหความ
ส�าคญกบพระพทธรปองคเลกทประดษฐานอยในคหาคลายสถปนาจะม
ความเกยวของกบความเชอเรองพระเจาหาพระองคใน ภทรกปล อนไดแก
พระกกสนโธ พระโกนาคมโน พระกสสะโป พระโคตโม พระศรอรยเมต
ไตยโยซงนาจะไดแกพระประธานในคหา ซงตามตานานแลว พระศรอรย
เมตไตย สถตอยภายในสถปเพอรอการมาประสตเมอโลกถงกาลเดอดรอน
ยามกลยค ซมดานหลงพระพทธรปทงสองคประกอบไปดวย ปนปนรปเสาท
ปนตดกบผนง หวเสามลกษณะเปนกลบบวบานซอนกนสองชน ลกษณะของ
ซมนมลกษณะเปนซมจวยอดแหลมซงนาจะมาจากแนวคดคอการจ�าลอง
สถาปตยกรรม ลวดลายประดบซมกมลกษณะการประดบเดนลายกานขดใบ
กาบไลขนมากลางหนาจวและมแกนเปนกานดอกและลายกานขดใบกาบ น
ลงมาพนถงกลางเสา และเปนแบบเดยวกนนทงสองค ฐานชกชประดบดวย
เทคนคประดบกระจกสเปนดอกไม และ กลบบวคว �า บวหงาย และเทคนค
ปนปนประกอบ
ภายในมณฑป
26 ลายไต เสนหศลปประดบวดเมองแมสะเรยง Ornamental Motifs Of Shan Temple in Mae Sariang 27
ภายในมณทฑป และ ลกษณะการประดบฐานชกช
Ornamental Motifs Of Shan Temple in Mae Sariang 27
จากสวนยอดของเจดยลงมาใตของปลยอดปรากฏลวดลายปนปนทม
ลกษณะเปนกลบซอนชนสองชนและสบหวางกนอยางสม�าเสมอแตละ
กลบมลกษณะลายสามชน ปลายกลบบดออกเลกนอย รองรบปลยอดของ
เจดยอย ถดลงมาเปนกลบลกษณะเดยวกนแตอยในลกษณะควา ตรงกลาง
ระหวางชนกลบคว �าและหงาย เปนเมดกลมเรยงโดยรอบแบบจดไขปลา
คนพมาเรยกวา ยเว ลวง ตาน แปลวา แถวของดวงแกวและเรยกรวมทง
สวนทเปนกลบซอนชนนวา จา หรอ บว นนเอง ถดลงมาเปนปลองไฉน
ทมลกษณะเปนขอๆซอนกนแบบปลองไฉนในเจดยลงกาแตมลกษณะ
คอดตรงกลาง ถดลงมา ใตองคระฆง ปรากฏลวดลายกลบดอกบวใน
ลกษณะเดยวกนกบบวหงายทรองปลยอดอย แตมความแตกตางกนคอ บว
ทรององคระฆงมเพยงชนเดยวและกลบสนกวา แถบลายบวหงายน เดน
ลาย รอบทงปาก องคระฆง และยงปรากฏลวดลายการตกแตงอยท ไสปาโอ
หรอ หมอน�าในแตละมมชนทสองเปนลายกลบบวและลายใบไมในศลปะ
พมาและเจดยรายองคเลกกปรากฏลวดลายรปแบบเดยวกน ทแตกตางกจะ
มเพยงเจดยทประดษฐานประพทธรป ทจาลองแบบจากเจดยทรงพญาธาต
จงมการประดบหลงคา ดวยจว และหมอกมขซงกเปนลายประเภทใบไม
และกานขดเชนกนแต ลวดลายไมมความชดเจนนก
28 ลายไต เสนหศลปประดบวดเมองแมสะเรยง
ลวดลายประดบทปรากฏบนเจดยทรงพมาองคทศตะวนออก
Ornamental Motifs Of Shan Temple in Mae Sariang 29
30 ลายไต เสนหศลปประดบวดเมองแมสะเรยง
ลวดลายประดบตกแตงทปรากฏบนเจดยทรงพมาองคทศตะวนตกวดจองสงนอกจากจะมการประดบตกแตงในรปแบบลวดลายเดยวกนกบองคทางทศ
ตะวนออกแลวยงมลวดลายทเพมเตมทไมปรากฏบนเจดยองคตะวนออก
ไดแก องคระฆง มลวดบวทมลาย บากแขงสงห และสวนบนขององคระฆง
เปนกระจงคว �า
Ornamental Motifs Of Shan Temple in Mae Sariang 31
ภาษาไทย © 2556 ภาควชาศลปะไทย คณะ
วจตรศลป มหาวทยาลยเชยงใหม
สงวนลขสทธ
พมพครงแรก กรกฎาคม พ.ศ. 2556
จดพมพโดย ภาควชาศลปะไทย คณะวจตศลป
มหาวทยาลยเชยงใหม
ออกแบบโดย คมสนต วงคษา
คมสนต วงคษา รหสประจำาตวนกศกษา 530310104
ลายไต เสนหศลปประดบวด เมองแมสะเรยง
ลายไต เสนหศลปประดบวด เมองแมสะเรยง
ลายไต เสนหศลปประดบวด เมองแมสะเรยง