Α Ρ Χ Ι Τ Ε Κ Τ Ο Ν Ι Κ Ο Σ Σ Χ Ε Δ Ι Α Σ Μ Ο Σ 8 Α

Πολιτικές και Σχεδιασμοί για το κέντρο της Αθήνας

Θάνος Παγώνης

Αθήνα, Μάρτιος 2013

ΥΠΑΙΘΡΙΟΣ ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΟΣ ΧΩΡΟΣ ΣΕ ΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ

ΕΠΑΝΑΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΛΑΤΕΙΑΣ ΚΛΑΥΘΜΩΝΟΣ

Η συζήτηση για τα κέντρα πόλης

Το κέντρο πόλης ως κατεξοχήν «δημόσιος χώρος» και

προνομιακός τόπος έκφρασης της «κοινωνίας των πολιτών»

Πηγή: Μαντουβάλου, 1996, http://courses.arch.ntua.gr/mantouvalou.html

Μεταβολές στην συγκρότηση της κεντρικότητας:

Από τη μητρόπολη στη μετάπολη ή ‘διάχυτη πόλη’

Πηγή: Hall, T (μτφ) Δρακάκη, Λ. & Σ. Κυβέλου

(2005) Αστική Γεωγραφία

Το αίτημα της νέας

αστικότητας

Southbank, Λονδίνο

Αμβούργο, Hafencity

• Έκταση: 155 ha

• Θαλάσσιο Μέτωπο:

10 χλμ

• Συνολική αύξηση

έκτασης κέντρου

πόλης: 40%

• Επαναπροσδιορισμοί

της κεντρικότητας

Περιφέρεια Αττικής: Πληθυσμιακά μεγέθη συγκριτικά με το σύνολο της χώρας

Population % change

1971 1981 1991 2001 2011* 1971-

81

1981-

91

1991

-01

2001

-11

Attica

Region 2,797,836 3,369,443 3,523,407 3,756,607 3,950,213 20.43 4.57 6.6 5.15

Country 8,768,372 9,739,589 10,259,90

0

10,939,60

5

11,359,62

6 11.08 5.34 6.6 3.84

% share

of Attica

populatio

n to the

country’s

total

31.9% 34.6% 34.3% 34.3% 34.8%

Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ, Απογραφή Πληθυσμού 1971, 1981, 1991, 2001, Τα στοιχεία για το 2011 βασίζονται σε προβολές

Πηγή: Μαλούτας κ.α 2001

• Πηγή:

Πανεπιστήμιο

Πειραιώς, 2011

Ποσοστιαία Μεταβολή του πληθυσμού των Καλλικρατικών Δήμων

(χωρίς και με την επίδραση της διεθνούς μετανάστευσης)

• Πηγή: Μαλούτας, 2007

Source: Romanos, 2004

• Η απώλεια της κοινωνικής συνοχής

Ποσοστό κενών καταστημάτων στην Αττική (ανά περιοχή)

Πηγή: Βλάμης, 2012

The Plan for the

Unification of the

Archaeological Sites

Pedestrianization of roads in front of the Acropolis

connecting Archaeological Sites

Source: http://www.astynet.gr

Συνέπειες πρόσφατων

δυναμικών στον

επιμερισμό του κέντρου

σε διακριτές ‘οικονομικές

ζώνες’

• Περιοχές που συνεχίζουν να

διατηρούν τη παλιά

φυσιογνωμία/ εικονογραφία

του κέντρου και να

μεταβάλλονται σε αυτό το

πλαίσιο

• Περιοχές που τείνουν να

αποκοπούν από το χάρτη

της πόλης (μαύρες τρύπες)

• Περιοχές ανάδυσης νέων

αστικών οικονομιών (τάσεις

επαναστικοποίησης

Αρχιτεκτονικές στρατηγικές για την υπέρβαση της κρίσης;

ΜΕΤΑΛΛΑΣΣΌΜΕΝΟΙ ΧΑΡΑΚΤΉΡΕΣ

ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΤΑ ΚΕΝΤΡΑ ΠΟΛΗΣ

ΑΘΗΝΑΣ ΚΑΙ ΠΕΙΡΑΙΆ

10+1 Στρατηγικοί Στόχοι

1. ΔΙΑΧΕΊΡΙΣΗ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΟΠΟΊΗΣΗ ΚΕΝΏΝ ΚΑΙ

ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΜΜΈΝΩΝ ΚΤΙΡΊΩΝ

2. ΕΠΙΒΡΑΔΥΝΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ

3. Η ΑΝΑΝΕΩΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΩΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΣΤΡΟΦΗ

4. ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΜΕ ΑΞΟΝΑ ΤΗΝ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ

5. ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΣΥΖΕΥΞΗΣ ΚΕΝΤΡΟΥ ΑΘΗΝΑΣ ΚΑΙ ΠΕΙΡΑΙΑ

6. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΚΑΙ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ

ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΧΩΡΟΥ. ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΝΕΣΗΣ

7. ΕΝΤΑΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΧΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΠΥΚΝΩΣΗ

8. ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΝΟΧΗ, ΠΟΛΥΣΥΛΛΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΖΩΗ

9. ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ

ΔΙΚΤΥΟ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΩΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ

10. ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΔΙΑΣΤΡΩΜΑΤΩΣΗΣ ΚΑΙ «ΔΗΜΟΣΙΟΤΗΤΑΣ» ΤΟΥ

ΚΕΝΤΡΟΥ

11. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ

Ξανασκέψου την Αθήνα

(σαν μια πόλη;)

ΣΤΌΧΟΣ 4 - ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟΥ

ΚΕΝΤΡΟΥ ΜΕ ΑΞΟΝΑ ΤΗΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ

1. Πολεοδομική και αρχιτεκτονική ανάπλαση του γραμμικού άξονα

Πατησίων-Πανεπιστημίου-Αμαλίας, με αποτροπή της διαμπερούς

κυκλοφορίας, προτεραιότητα στον πεζό και γραμμή τραμ

2. Ενίσχυση χρήσεων μητροπολιτικής εμβέλειας και λειτουργιών του

δημόσιου τομέα (διοίκηση, πολιτισμός, εκπαίδευση) και

συσχετισμός με το ήδη κτισμένο περιβάλλον

3. Πρόγραμμα δικτύωσης εσωτερικών, ισόγειων χώρων και

απόδοσής τους σε δημόσια χρήση

4. Πρόγραμμα αξιοποίησης δωμάτων και απόδοσής τους σε δημόσια

χρήση

5. Ρυθμίσεις για επέκταση του ωραρίου σε δημόσια κτίρια, τράπεζες

και εμπορικά καταστήματα

6. Ανάδειξη και δικτύωση σημαντικών πολιτιστικών πόλων

(Πνευματικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων, Εθνική Πινακοθήκη, ΕΜΣΤ

Φιξ)

Η συμβολική χειρονομία της ανακατάληψης του κέντρου

Ο σχεδιασμός του δημόσιου χώρου μέσα από τη λογική

του «αστεακού παιγνίου περιπέτειας»