وته بێژی به عس: دوو جار سه ردانی هه ولێرم

كردووه به‌یان.‌تایبه‌ت

لیوا‌روكن‌عه‌بدولخالق‌ئه‌لشاهر‌ئه‌فسه‌رێكی‌ ‌2003 ساڵی‌ ت��ا‌ ك��ه‌‌به‌‌ ب��وو،‌ عێراق‌ سوپای‌ پله‌به‌رزی‌به‌عس،‌ رژێمی‌ و‌ به‌غدا‌ رووخاندنی‌تری‌ پله‌داری‌ و‌ ئه‌فسه‌ر‌ ده‌یان‌ وه‌ك‌له‌‌ عێراقی‌جێهێشت.‌ به‌عس،‌ حیزبی‌رایگه‌یاند‌ )به‌یان(ی‌ به‌‌ دیامنه‌یه‌كدا‌واڵتی‌ ره‌وتی‌ لێپررساوی‌ ئێستا‌ »من‌حیزبی‌ له‌‌ پێكهاتووه‌‌ كه‌‌ مه‌ده‌نیم،‌دادپه‌روه‌ری‌ حیزبی‌ و‌ عه‌ره‌بی‌ كاری‌و‌برایه‌تی«.‌ناوبراو‌وتیشی‌»تا‌ئێستا‌كردووه‌. هه‌ولێرم‌ سه‌ردانی‌ جار‌ دوو‌له‌‌دواسه‌ردامندا‌بۆ‌هه‌ولێر،‌سێ‌‌رۆژ‌

ماومه‌ته‌وه‌«.تێڕوانینیشی‌ ب��ه‌‌ س��ه‌ب��اره‌ت‌ك��ورد،‌ ئێستای‌ دۆزی‌ ب��ه‌ران��ب��ه‌ر‌»كورد‌ وتی‌ ئه‌لشاهر‌ عه‌بدولخالق‌ده‌ست‌ باشرتی‌ عێراق‌ نیشتامنی‌ له‌‌هه‌موومانه‌،‌ دایكی‌ عێراق‌ ناكه‌وێت.‌به‌‌ئاسانیش‌ده‌ستبه‌رداری‌دایك‌نابین‌و‌لێی‌جودا‌نابینه‌وه‌،‌ته‌نانه‌ت‌ئه‌گه‌ر‌

ئه‌و‌دایكه‌‌»له‌شفرۆش«یش‌بێت«.

بڕوانه‌‌الپه‌ڕەی‌عێراق

Tuesday, No, 32که‌رکوک‌‌‌دهۆک‌‌‌سلێمانی‌‌‌هه‌ولێر‌‌‌که‌ش‌و‌هه‌واFirst Year, April 23, 2013

www.bayanpress.net رۆژنامەیەکى‌سیاسیى‌گشتیى‌ئەهلییە،‌‌ژماره‌‌)32(،‌سێشەممە‌2013/4/23،‌ساڵی‌یەکەم

چاوى‌تۆ‌لەسەر‌ڕووداوەکان

بیروڕا

12

وەرزش

8

پریاسکە

پژاك: ئه مریكا ده یویست به ته واوی له ژێر

كۆنترۆڵی خۆیاندا بین

به‌یان.‌تایبه‌ت

ڕێ�����زان‌ج���اوی���د،‌ئ��ه‌ن��دام��ی‌كوردیناسیۆن‌و‌به‌رپرسی‌بااڵی‌پژاك‌له‌‌ده‌ڵێت‌ )به‌یان(دا‌ تایبه‌تی‌ دیدارێكی‌»هه‌ر‌پاڵێوراوێكی‌سه‌رۆكایه‌تی‌ئێران‌هه‌ڵوێستی‌به‌رانبه‌ر‌به‌‌كورد‌هه‌بێت،‌

پشتگیری‌ده‌كه‌ین«.پ���ژاك،‌باس‌ ب��ه‌رپ��رس��ه‌ی‌ ئ��ه‌و‌ل���ه‌وه‌ش‌ده‌ك���ات‌ك��ه‌‌»ده‌وڵ��ه‌ت��ان��ی‌ڕۆژئاوا‌و‌ئه‌وروپا‌له‌مه‌ڕ‌كێشه‌ی‌كورد‌هه‌ڵوێستێكیان‌ هیچ‌ رۆژه��ه‌اڵت‌ له‌‌نه‌نواندووه‌‌و‌بێده‌نگن‌و‌ئاماده‌ش‌نین‌هه‌نگاو‌بنێن،‌نه‌‌ئه‌مریكا‌نه‌‌ئه‌وروپا،‌نییه‌،‌ پڕۆژه‌یه‌كیان‌ هیچ‌ ئێسته‌‌ هه‌تا‌ته‌نانه‌ت‌له‌‌ئه‌گه‌ری‌گۆڕانكارییه‌كانی‌

ناو‌ئێرانیش‌هیچیان‌پێ‌نییه‌».

بڕوانه‌‌الپه‌ڕە‌ی‌ڕۆژ.

ئه گه ر هه یه سلێمانی له ده ستى یه كێتی ده ربهێنرێت

به‌یان.‌هەولێر

ئه‌ندامی‌ عه‌سكه‌ری،‌ عه‌لی‌ شااڵو‌سه‌ركردایه‌تیی‌یه‌كێتی،‌له‌‌گفتوگۆیه‌كدا‌كه‌‌ ده‌كات‌ له‌وه‌‌ باس‌ )به‌یان(‌ له‌گه‌ڵ‌ئه‌گه‌ری‌ئه‌وه‌‌هه‌یه‌‌سلێامنی‌له‌‌ده‌ستی‌له‌‌ باس‌ هاوكات‌ ده‌ربهێرنێت.‌ یه‌كێتی‌به‌‌ په‌یوه‌ست‌ دیكه‌ی‌ ته‌وه‌رێكی‌ چه‌ند‌له‌‌ به‌تایبه‌ت‌ دەکات،‌ یه‌كێتی‌ ئاینده‌ی‌»ئه‌گه‌ر‌ ناوبراو‌ بڕوای‌ به‌‌ كه‌‌ بادینان،‌به‌ره‌و‌ واته‌‌ بچێت،‌ كزی‌ به‌ره‌و‌ یه‌كێتی‌

نه‌مان‌ده‌چێت«.‌سه‌ركردایه‌تییه‌كه‌ی‌ ئ��ه‌ن��دام‌و‌ كۆمه‌ڵ‌ »ئه‌گه‌ر‌ وای��ه‌‌ پێی‌ یه‌كێتی‌دیاره‌‌ بن،‌ ئیسالمی‌ الیه‌نی‌ یه‌كگرتوو‌وایه‌‌ بڕوایشی‌ كافرین«.‌ الیه‌نی‌ ئێمه‌‌»ئه‌م‌هه‌ڵبژاردنه‌‌و‌هه‌ڵبژاردنێكی‌تریش‌هه‌ر‌پارتی‌له‌‌دهۆك‌به‌هێزتر‌ده‌بێت«.‌هاوكات‌ده‌شڵێت‌»ئۆپۆزسیۆن‌ناتوانێت‌هه‌ڵبژاردنێكی‌ چه‌ند‌ و‌ ئه‌مجاره‌‌ بۆ‌

تریش‌ده‌سه‌اڵت‌بگرێته‌‌ده‌ست«.بڕوانه‌‌الپه‌ڕەی‌هه‌واڵ‌و‌ڕاپۆرت

5/شەممە4/شەممە3/شەممە5/شەممە4/شەممە3/شەممە5/شەممە4/شەممە3/شەممە5/شەممە4/شەممە3/شەممە 191725 23221927 26242128 2765 12 9658 88714 12

بایی‌)750(‌دینارە

به‌یان.‌تایبه‌ت

س��ه‌رب��ه‌س��ت‌ئ��ام��ێ��دی،‌س��ه‌رۆك��ی‌ك��ۆم��س��ی��ۆن��ی‌ب�����ااڵی‌س��ه‌رب��ه‌خ��ۆی‌ه��ه‌ڵ��ب��ژاردن��ه‌ك��ان��ی‌ع��ێ��راق،‌ل��ه‌‌ب��اره‌ی‌ق��ه‌واره‌‌ الی��ه‌ن‌ ل��ه‌‌ سكااڵ‌ ت��ۆم��ارك��ردن��ی‌)به‌یان(ی‌ به‌‌ هه‌ڵبژاردنه‌وه‌‌ جیاوازه‌كانی‌گه‌یشتوونه‌ته‌‌ سكااڵكان‌ »ژماره‌ی‌ ڕاگه‌یاند‌كه‌‌ عێراق‌ پارێزگایه‌ی‌ ‌12 له‌و‌ سكااڵ‌ ‌190پارێزگاكانیان‌ ئه‌نجومه‌نی‌ هه‌ڵبژاردنی‌و‌ دی��ال��ه‌‌ ب��ه‌‌ دراوه‌،‌ ئ��ه‌ن��ج��ام‌ ت��ێ��دا‌

سه‌اڵحه‌دینیشه‌وه‌«.‌ناوبراو‌ئه‌وه‌شی‌خسته‌‌سكااڵیانه‌‌ ئه‌و‌ ئه‌نجامی‌ پێناچێت‌ كه‌‌ ڕوو‌گۆڕانكارییه‌كی‌ئه‌وتۆ‌به‌سه‌ر‌ئه‌نجامه‌كاندا‌

بهێنێت.س���ه‌رۆك���ی‌ك��ۆم��س��ی��ۆن��ی‌ب���ااڵی‌كاتی‌ له‌باره‌ی‌ هه‌ڵبژاردنه‌كان‌ سه‌ربه‌خۆی‌ڕاگه‌یاندنی‌ئه‌نجامه‌كانی‌هه‌ڵبژاردنه‌كه‌وه‌،‌قه‌واره‌كانی‌ به‌راییه‌كانی‌ »ئه‌نجامه‌‌ وتی‌90%ی‌ دیكه‌‌ ڕۆژی‌ چ��وار‌ ه��ه‌ڵ��ب��ژاردن،‌ڕاده‌گ��ه‌ی��ه‌ن��رێ��ت،‌ئ��ه‌و‌10%ی��ه‌ش��ی‌كه‌‌ده‌نگدانی‌ به‌‌ په‌یوه‌ندیی‌ ده‌مێنێته‌وه‌،‌

ه��ه‌ی��ه‌«.‌ موهه‌جیرینه‌وه‌‌ و‌ ت��ای��ب��ه‌ت‌كرد‌ ل��ه‌وه‌ش‌ باسی‌ ئامێدی،‌ سه‌ربه‌ست‌ك��ه‌‌»ئ��ه‌گ��ه‌ر‌ژم���اره‌ی‌ده‌ن��گ��ده‌ری‌هه‌ر‌بنكه‌یه‌ك‌85%‌زیاتر‌بێت،‌لێكۆڵینه‌وه‌ی‌لێ‌‌ده‌كه‌ین.‌ئه‌وه‌ش‌ده‌بێته‌‌هۆكارێكی‌دیكه‌ی‌

دواخستنی‌ئه‌نجامه‌كان«.به‌رده‌ستی‌ زانیارییانه‌شی‌ ئه‌و‌ به‌پێی‌ئۆپۆزسیۆن‌ الیه‌نه‌كانی‌ كه‌وتوون،‌ )به‌یان(‌هیچ‌ نین‌ ئاماده‌‌ كوردستان‌ هه‌رێمی‌ له‌‌پێشێلكارییه‌كانی‌ ل��ه‌س��ه‌ر‌ لێدوانێك‌هه‌ڵبژاردن‌بده‌ن‌له‌‌هه‌ردوو‌پارێزگای‌دیاله‌‌

زیان‌ وایه‌‌ پێیان‌ چونكه‌‌ سه‌اڵحه‌ددین،‌ و‌ده‌گه‌یه‌نێت‌به‌‌الیه‌نی‌كوردی‌به‌‌گشتی.

ئه‌نجومه‌نی‌ ه��ه‌ڵ��ب��ژاردن��ه‌ك��ان��ی‌‌،4/20 شه‌ممه‌‌ رۆژی‌ عێراق،‌ پارێزگاكانی‌پارێزگای‌عێراق‌ له‌‌كۆی‌‌18 پارێزگا‌ له‌‌‌12‌800 و‌ ملیۆن‌ ‌13 تیایدا‌ كه‌‌ درا،‌ ئه‌نجام‌هه‌بوو‌ بۆیان‌ عێراقی‌ ده‌نگده‌ری‌ هه‌زار‌ب��ه‌ش��داری‌‌267ه��ه‌زار‌ به‌‌ ب��ده‌ن‌ ده‌ن��گ‌و‌ سیاسییه‌كان‌ الیه‌نه‌‌ نوێنه‌ری‌ ‌388 و‌چاودێریی‌شه‌ش‌هه‌زار‌چاودێری‌ناوخۆیی‌

و‌‌313چاودێری‌نێوده‌وڵه‌تی.

كۆمسیۆن‌چوار‌ڕۆژی‌دیكه‌‌ئه‌نجامه‌‌به‌راییه‌كان‌ڕاده‌گه‌یه‌نێت

لە هەرێم هێز تەفسیرى یاسا دەکات

9

‌گه‌ر‌مبانه‌وێت‌كه‌سێكامن‌هه‌ر‌ده‌ست‌ده‌كه‌وێت‌كاندیدی‌بكه‌ین

م. عەلى باپیر: بارزانى پێى وتم خۆم کاندید ناکەمەوە

190 سكااڵ له هه ڵبژاردنی پارێزگاكاندا تۆمار كراون

14ـ15الپەڕە: پێوانەکردنى بیلى و مارادۆنا لەگەڵ میسى

چۆن بەرەنگارى ورگت دەبیتەوە؟

سكرتێری‌ڕێكخراوی‌یه‌كێتیی‌پیاوان:

)40( حاڵه تی كوشتن و خۆخنكاندنی پیاوانمان تۆمار كردووه

‌‌‌‌

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ل.‌‌کۆمەاڵیەىت

www.bayanpress.netژماره )32(، سێشه ممه 2013/4/23، ساڵی یەکەم

3

دیدار: زریان جه وهه ر

ش����ااڵو ع��ه ل��ی ع��ه س��ك��ه ری، یه كێتیی سه ركردایه تیی ئه ندامی تایبه تی دیدارێكی له نیشتامنی، )ب��ه ی��ان(دا رشۆڤ���ه ی ب��ارودۆخ��ی یه كێتی له بادینان و په رپرسیاریه تیی ده ڤه ره له و خۆی خودی كه سێتی هه ڵبژاردن، دوای یه كێتی دۆخی و

ده كات.

مه ڵبه ندی به رپرسی تۆ به یان: بۆچی بوویت، یه كێتی بادینانی دوای ماوه یه كی كورت ئه و پۆسته ت

لێوه رگیرایه وه ؟شااڵو عه لی عه سكه ری: بۆ خۆم

ده ستم له كار كێشایه وه .به یان: به اڵم تۆ له دوای كۆنگره مه ڵبه ندی سێ به رپرسی بوویته مه ڵبه ندێك هیچ ئێستا یه كێتی، هۆكاره كه ی نییه ، تۆدا له به رده ستی

چییه ؟شااڵو عه لی عه سكه ری: بۆخۆم

وازم لێ هێناوه .له یه كێتی بارودۆخی به یان: تۆ ماوه یه ی له و بوو، چۆن بادینان

به رپرسی مه ڵبه ند بوویت؟به عه سكه ری: عه لی ش��ااڵو له ڕووی خه ڵكی بوو، باش گشتی یه كێتی بوو. ئه مجاره ش یه كێتی وه ك

رابردوو نابێت.له م یه كێتی وایه پێت به یان: ب��ه ره و تر قۆناغێكی هه ڵبژاردنه

پێشه وه ده برێت له بادینان؟به عه سكه ری: عه لی ش��ااڵو بڕوای خۆم ئه گه ر یه كێتی له بادینان نه كات، جوڵه پێشه وه بۆ ئه مجاره به ره و ئ��ه وا مبێنێته وه ، خۆی وه ك

شااڵو عه لی عه سكه ری: هه ولێر نییه . پایته خت سلێامنی پایته خته ، یه كێتی. دژی ده ك���ه ن ك��ار لێره یه كێتیی خه ڵكی زیاتر سلێامنی ئۆپۆزسیۆنی ئ��ه گ��ه ر ت��ی��ادای��ه ، رای پایته خت له بچن با حكومه تن

خۆیان ده ربڕن. دوای ده وترێت به اڵم به یان: ئه م هه ڵبژاردنه به یه كجاری سلێامنی

له ده ست یه كێتی دێته ده ر؟ئه وه عه سكه ری: عه لی شااڵو هه ڵبژاردنه ، ئه وه ش ئه گه رێكه و من ئه و قسه یه م قبوڵه ، ئه وه ش به ڵگه ی به هێزی قسه كانی منه ، ئه گه ری ئه وه هه یه به هه موان هه وڵی ئه وه بده ن سلێامنی له ده ست یه كێتی بێننه ده ر،

ئه وه ش هیچ خزمه تیان پێ ناكات.بۆ ن��ات��وان��ێ��ت ئۆپۆزسییۆن هه ڵبژاردنێكی چه ند و ئه مجاره ده ست، بگرێته ده س��ه اڵت تریش چونكه ئیسالمییه كان، به تایبه ت ده سه اڵتی خه ڵك چه ند منوونه یه كی چ��ۆن ك��ه الی���ه ئیسالمییه كانی له چ��ه وس��ان��دووه ت��ه وه خه ڵكیان بۆیه ده وروب��ه ر، واڵتانی و عێراق به ئه م منوونانه ده نگ له به ر خه ڵك

ئیسالمییه كان نادات.ئه و به رانبه ردا له به اڵم به یان: ده هێننه وه ، دیكه منوونه ی الیه نانه ئێستای و ع��ێ��راق حكومه تی ل��ه عه ملانین كه هه رێمیش، حكومه تی له گه ڵ مامه ڵه یان شێوه یه به و و وه اڵمت ك��ردووه ، خۆیان میله تی

چییه بۆ ئه وه ؟شااڵو عه لی عه سكه ری: من ڕای خۆیان ڕای ئه وانیش ده ربڕی، خۆم

هه یه .ترت شتێكی ئ��ه گ��ه ر ب��ه ی��ان:

هه بێت؟شااڵو عه لی عه سكه ری: هه موو تایبه تی ڕای كردم من قسانه ی ئه م یه كێتی وته بێژی چونكه خۆمه ، خ��ودی ل��ه س��ه ر قسانه ئ��ه و نیم، هیوای یه كێتی. نه ك حسابن، خۆم

سه ركه وتن بۆ )به یان( ده خوازم.

به وه وه په یوه ندی ده توانی سیاسه ته یه ، ب��ك��ه ی، ئ��ه وی��ش ره ن��گ��ه وه اڵم���ی خۆی

هه بێت.كاریگه ره تاچه ند راگه یاندن به یان:

له دهۆك، وه ك له سلێامنی ده یبینی؟وانییه پێم عه سكه ری: عه لی شااڵو فه وزای سلێامنی له هه بێت. كاریگه ریی راگه یاندنێكی ن��ه ك هه یه ، راگه یاندن هه یه ، ئۆپۆزسیۆنێك لێره به به رنامه . نیشتامنییه ، یه كێتیی ئۆپۆزسیۆنی ئۆپۆزسیۆنێك نییه له سه ر ده سه اڵت، دیاره به رپرسیارێتی به هه ست زیاتر یه كێتیش له كه مه راگه یاندنی وه اڵم��ی ده ك��ات، دانی یه كێتی كه ئه وه یه ته نها سلێامنی. به خۆیدا گرتووه و ده یه وێت به رپرسانه تر له ئه گه رنا بجوڵێنێت، راگه یاندن بابه تی

سلێامنیش كاریگه ریی ئه وتۆی نه بووه .به ته نها ئۆپۆزسیۆن بۆچی به یان:

ئۆپۆزسیۆنی یه كێتی ده زانیت؟به ڵێ ، ع��ه س��ك��ه ری: عه لی ش��ااڵو هه موو ده سه اڵتی بۆ نییه ئۆپۆزسیۆنێك هه موو ئۆپۆزسیۆنی ك��ه حكومه ت، چاالكی هه ولێر له بابچێت حكومه ته ،

بكات. به یان: به ڵگه ت چییه بۆ قسه كانت؟

الوازبوون ده چێت. بۆیه بڕوا ناكه م به ره و كزی بڕوات، هه وڵێك هه یه به ره و باشرتی

به رن.چوو، الوازی ب��ه ره و ئه گه ر به یان: به سه ر چی یه كێتی بارودۆخی ئه وكات

دێت؟ئه گه ر ع��ه س��ك��ه ری: عه لی ش��ااڵو به ره و واته بچێت، كزی به ره و ئه مجاره مرۆڤ له شی چۆن وه ك ده چێت، نه مان چ��اره س��ه ری هه وڵی ب��وو، نه خۆش كه ده چێت، نه مان ب��ه ره وه ن��ه ده ی��ت، بۆ نه ده ی بۆ هه وڵی كه وایه ، حزبایه تیش

ئیرت به ره و نه مان ده چی.یه كێتیی به رپرسی یه كه م تۆ به یان: به راشكاوانه ڕەخنه ت له باردۆخی یه كێتی و په راوێزخستنی گرت له بادینان، بۆ ئه و نه بووه هه ڵوێستیان پێشرت به رپرسانه ی

له سه ر ئه و پرسه ؟نازانم، عه سكه ری: عه لی ش��ااڵو هه ڵوێستیان ئ��ه وان��ی��ش ب��ڕوان��اك��ه م له ده ربڕین هه ڵوێست به اڵم نه بووبێت، ره نگه ده گۆڕێت، كه سێك بۆ كه سێكه وه ئه وان هه موویان له و ده ربڕینه ی من رازی

نه بن.كه ده كرێت له وه باس به اڵم به یان: عوقده یه كی باوكت نه مانی له سه ر تۆ ش��ه خ��س��ی��ت ل��ه گ��ه ڵ پ��ارت��ی ه��ه ی��ه ، رێكه وتنی پێچه وانه ی ده ربڕینه كانت پۆسته ل��ه و ب��ۆی��ه ش ب���وون، سرتاتیژی

دوورخرایته وه به ماوه یه كی كه م؟شااڵو عه لی عه سكه ری: من ئه ندامی نیشتامنیی یه كێتیی سه كردایه تیی سرتاتیژمان رێكه وتنی ئێمه كوردستانم، هه یه تا ئێستا، بۆ خۆیشم تا ئێستا ئیلتیزام

به و رێكه وتنه وه ده كه م.گرژیی لێدوانه كانت به اڵم به یان: سرتاتیژییه كه وه ، رێكه وتنه ناو خسته یه كێتی به ئاگا هێنایه وه بۆ مافی خۆی له

بادینان؟نه خێر، عه سكه ری: عه لی ش��ااڵو پێچه وانه وه ، به ناو، نه خستووه ته گرژیی

به ره و توندتری برد.دوای ل��ه ئ��ه م��ج��اره ی��ان ب��ه ی��ان: ده كات ئه وه قبوڵی یه كێتی هه ڵبژاردن،

وه ك ئێستا په رواێز بخرێت له بادینان؟شااڵو عه لی عه سكه ری: ئه وه ده بێت له سه ركردایه تی و وته بێژی یه كێتی بپرسی

كه ئایا ده یكات یان نایكات.به یان: به ڕای شه خسیی تۆ؟

له و من عه سكه ری: عه لی ش��ااڵو سه ركردایه تییه بڕیارده ر نیم كه ئه و بڕیاره به رپرسه كان لێدوانی كه ب��ه اڵم ب��ده م، ناكه ن، قبوڵ په راویزخسنت بخوێنیته وه ، تر حزبه كانی وه ك ئێمه وایه پێم منیش كار بۆ مانه وه ده كه ین، ده مانه وێت باشرت

بین.كۆمه ڵی یه كێتی، له به ده ر به یان: ئیسالمی و یه كگرتووش له دهۆك بوونیان هه یه ، بارودۆخی ئه وانیش وه ك یه كێتییه ؟

خۆم من عه سكه ری: عه لی ش��ااڵو الیه نی بۆ هه یه جیاوازم خوێندنه وه ی ئیسالمی، چونكه پێم وانییه له كوردستان هه موو بێت، ئیسالمی هه بێت الی��ه ن

الیه نێك سیاسییه ، ئێمه سۆشیال دیموكرات به كاردێنین بۆ خه ڵك كۆكردنه وه له ده وری خۆمان، ئه وانیش به هه مان شێوه ، چونكه كه ئه وان الیه نی ئیسالمی بن، دیاره ئێمه له وانیه پێم ئه وانیش كافرین. الیه نی

گه شه كردنێكی ئه وتۆدا بن.لێدوانه كانتدا له یه كێك له به یان: بووه ته وه ، یه كال پارتی بۆ دهۆك ده ڵێت بۆ گشت ده��ۆك ج��اره ئ��ه م وای��ه پێت یه ك ده ستی له و بگه ڕێته وه الیه نه كان

الیه ن ده ربچێت؟له ئێستا عه سكه ری: عه لی ش��ااڵو تر الیه نێكی هه موو له پارتی ده��ۆك و هه ڵبژاردنه ئه م وایه بڕوام به هێزتره ، به هێزتر پارتی هه ر تریش هه ڵبژاردنێكی

ده بێت.به یان: هۆكاره كه ی چییه ؟

كاری پارتی عه سكه ری: عه لی شااڵو تێدا كردووه .

هۆكاری ده وت��رێ��ت ب��ه اڵم ب��ه ی��ان: ده گه ڕێته وه بادینان له یه كێتی الوازیی الى یه كێتی بیروباوه ڕی كه ئ��ه وه ی بۆ

دانیشتوانی دهۆك قبوڵ نه كراوه ؟ش���ااڵو ع��ه ل��ی ع��ه س��ك��ه ری: ئ��ه وه ئه و ل��ێ��پ��ررساوی مه ڵبه ند ب��ه رپ��رس��ی

ڕاپۆرت: سه ید نامی

به پێی ڕێكه وتنێكی نهێنیی یه كێتی یه كێتی کاندیدى بۆ سه رۆكی پارتی، و پاڵێوراوی به ده نگ و نابێت هه رێم پارتی به رامبه ریشدا له ده دات. پارتی نیوبه نیو داه��ات��وودا حكومه تی له به ش ئیمتیازاته كان و ماف له گه ڵیدا ئه نجومه نی هه ڵبژاردنی و بكات هه ڵبژاردنی دوای تا پارێزگاكانیش ئه نجام هه رێم سه رۆكی و په رله مان وه زیرێكی له به رامبه ریشدا نه درێت. ڕایده گه یه نێت هه رێم حكومه تی هه ڵبژاردنی واده ی دی��اری��ك��ردن��ی حكومه ت الی پارێزگاكان ئه نجومه نی

قورس نییه .ئه ندامی ڕەشید، حاجی ئه حمه د وتی سلێامنی پارێزگای ئه نجومه نی خۆی تایبه مته ندیی هه ڵبژاردنێك »هه ر

هه موو »كۆی وتیشی بااڵده سته . تێیدا 30%ی و زۆری��ن��ه ی��ه پ��ارت��ی ه��ه رێ��م، هه یه . كورسیی 30 هه یه ، ده نگه كانی هه یه تی كورسییه ی 29 ئه و یه كێتی كه مرتی له وه ئه گینا ڕێكه وتنه ، به پێی پارتی هه بێت، كێبڕكێ له وانه یه هه یه . ده ڵێت گۆڕان دووه مه ، به مه ش جۆرێك له ئیستیفزازی یه كێتی پێده كات، یه كێتی ئه وكاته دووه مین، ئێمه ده ڵێن خۆیان چ��واره م یه كگرتوو سێهه مه ، گ��ۆڕان كۆمه ڵی دهۆكیان، حوكمی به ده بێت ئه ندامه كه ی پێنجه م«. ئیسالمییش باس سلێامنی پارێزگای ئه نجومه نی حه ز له مانه »هه ریه كێك ده كات له وه له جۆرێك هه ڵبژاردن ده كات، بۆ منوونه هه ڵبژاردنی زیاتر حه زده كات پارتی به رژەوه ندیی له كه بكرێت په رله مان ده رناكه وێت، زوعفی چونكه یه كێتییه ، كه یه كێتی نه دهۆكی هه یه ، نه هه ولێر،

كه ئه وه یه یه كێتی دووه می »مه رجی پارێزگاكانی ئه نجومه نی هه ڵبژاردنی ده بێت یه كێتی ن��ه ك��رێ��ت. ه��ه رێ��م ده بێت كه كه سه ی به و بده ن ده نگ ئه و به ختیار مه ال هه رێم، سه رۆكی به ئه نجامه كانی تاوه كو دا، لێدوانه ی ده رده كه وێت، په رله مان هه ڵبژاردنی پێكه وه ده س���ه اڵت، بوونه كه ل��ه وێ پێكده هێنن و خۆیان زۆرینه حكومه ت هه ڵبژاردن ناهێڵن كاته ئه و ده ب��ن، و بكرێت پارێزگاكان ئه نجومه نی بۆ گه وره ترین كێشه ی بۆ دروست ده كه ن، كاریگه ریشی نابێت بۆ سه ر هه ڵبژاردنی

په رله مانی كوردستان«.هه رێم وه زی���ری خالید، سه عد به كوردستان، په رله مانی كاروباری بۆ )به یان(ی ڕاگه یاند »تائێستا هیچ ڕۆژێك دیاری نه كراوه و هۆكاره ئه ساسییه كه شی هه مواركردنه وه به پێویستی كه یاسایه

ده كات چاوه ڕێ حكومه ت بۆیه هه یه. ئه و بكرێته وه ، هه موار بابه ته ئ��ه و ئه وه ڕۆشنایی له به ر ده كرێت كاته ئاگادار هه ڵبژاردنه كان كۆمسیۆنی

بكاته وه بۆ هه ڵبژاردن«.له وه باس كه ب��ه وه ی سه باره ت نایانه وێت پارتی و یه كێتی ده كرێت پارێزگاكان ئه نجومه نی هه ڵبژاردنی هه رێم وه زی��ره ك��ه ی بدرێت، ئه نجام نییه ، زانیارییم م��ن خ��وا »ب��ه وت��ی هه بێت، بابه ته له و كێشه ی نه مزانیوه بكرێت، ده بێت هه ر به ته ئكید به اڵم دی��اری��ك��ردن��ی دوای به تایبه تیش سه رۆكایه تی و په رله مان هه ڵبژاردنی كردن باسامن كێشانه ی ئه و و هه رێم له سه ر ڕێگه ن، ئه گه ر چاره سه ر بكرێن، ڕۆژەك��ه ش دیاریكردنی ده ك��ه م ب��ڕوا ئه وه نده ڕۆژێكی قورس نییه به نسبه ت

حكومه ته وه «.

هه یه ، بۆ منوونه پارێزگای دهۆك یه كالیی دووه میش حزبی پارتی، بۆ بووه ته وه زۆرینه ی پارتی هه ولێر له یه كگرتووه . زۆرینه یه كی به ڵكو نییه ، موتڵه ق له گه ڵ خ��ۆی كاتی یه كێتی نسبییه . گۆڕاندا ده ره جه دوو بوو، دواتر كۆمه ڵ دێت و ئینجا یه كگرتوو. سلێامنی پێشرت گۆڕان ئێستا یه كێتی، بۆ بوو یه كالیی له پێش یه كێتیشه وه یه و زۆرینه گۆڕانه . پارێزگاكان ئه نجومه نی ئه وه ی له به ر گرتووه ، به خۆیه وه تایبه مته ندییه ی ئه م په یوه ندیی دواكه وتنه كه ی هۆكاری

به مه وه هه یه «.وایه پێی ڕەشید، حاجی ئه حمه د هه ڵبژاردنی به پارتی و یه كێتی بۆیه ڕازی هه رێم سه رۆكایه تیی و په رله مان هه رێم هه موو له ئه وه یه له به ر بوون، كه وتووه ته ئه وكاته ده كرێت، ده نگدان كێ هه رێم هه موو كۆی ئه وه ی سه ر

سلێامنییشی له خه ته ردایه «.پارتی ڕێكه وتنه ی ئه و به پێی هه ر هه ڵبژاردنه كانی بۆ بڕیاره یه كێتی، و هه ڵبژاردنی وه ك به غداش و هه رێم خۆیاندا نێوان له پۆسته كان ڕاب��ردوو داب���ه ش ب��ك��ه ن��ه وه ، ل��ه و ب��اره ی��ه وه »به و ده ڵێت ڕەشید حاجی ئه حمه دی هه ڵبژاردنی بۆ ڕێككه وتوون شێوه یه كاندیدی یه كێتی هه رێم س��ه رۆك��ی نه بێت، چونكه پۆستی سه رۆكی هه رێم بۆ یه كالییه سرتاتیجیدا ڕێكه وتنی له پارتی، پۆستی سه رۆك كۆمار بۆ یه كێتی بێت، به اڵم به و مه رجه ی بۆ هه ڵبژاردنی په رله مان یه كێتی ده نگی ئه وه نایه نێت كه شه ریكی نیو به نیو بێت. یه كێتی به و كه ڕێككه وتوون پارتیدا له گه ڵ مه رجه پارتی له حكومه تدا به شدارییان پێبكات، هه رچه نده بووه ، ڕازی به مه پارتییش ده نگ كه مرت ده هێنێت«. ناوبراو وتیشی

»ئه گه ر یه كێتی و پارتی ببنه وه به زۆرینه ، ناهێڵن هه ڵبژاردنی ئه نجومه نی پارێزگاكان ئه نجام بدرێت«

پارتی‌به‌‌مه‌رج‌شه‌راكه‌تی‌یه‌كێتی‌له‌‌حكومه‌تی‌داهاتوو‌قبوڵ‌ده‌كات

ئه‌گه‌ر‌هه‌یه‌‌سلێمانی‌له‌ده‌ست‌یه‌كێتی‌ده‌ربهێنرێتشااڵو عه لی عه سكه ری، ئه ندامی سه ركردایه تیی یه كێتی بۆ به یان:

ئەگەر ئۆپۆزسیۆنی هه موو حكومه تن، با بچن له هه ولێر چاالكی بكەن

www.bayanpress.net ژماره )32(، سێشه ممه 2013/4/23، ساڵی یەکەم

2

ئێمه چونكه سیسته م، ناوترێت پێی هه یه ، هه ڵبژاردمنان سیستمی جۆر سێ سیستمی هه ڵبژاردنی )ڕێژەیی و زۆرینه سیستمه ، ج��ۆر سێ ئه مه تێكه ڵ(، و له به ر ئه وه گۆڕینی ته نها جۆری لیسته كه پاساوه ئه و ئه وه له به ر سیستم، نابێته زانستی نییه و نابێته هۆكارێك بۆ ئه وه ی پێویسته و دوابخرێن هه ڵبژاردنه كان وه كو بدرێن، ئه نجام خۆیاندا كاتی له

سه رۆكی هه رێم رایگه یاندووه «.

وه كو له وانه یه دوابخات. په رله مانیش میكانیزمێك به كاربهێرنێت بۆ دواخستنی له هه مان و په رله مان هه ڵبژاردنی هه رێم، سه رۆكایه تیی هه ڵبژاردنی كاتدا ده ڵێت ڕوونه ، زۆر یاساكه ده قی به اڵم ئه گه ر سیستمی هه ڵبژاردن گۆڕدرا، ئه وا ناڵێت هه ڵده وه شێرنێته وه ، په رله مان

هه ڵبژاردنه كان دواده خرێت«.»گۆڕینی راشیگه یاند ق��ادر، ئ��ارام نیمچه كراوه ، لیستی بۆ داخ��راو لیستی

ڕاپۆرت: سه ید نامی

له نێو ده نگۆیانه ی ئ��ه و به پێی ده سه اڵت باڵوكراوه ته وه ، هاوواڵتیاندا به س��ه ب��اره ت پرۆژەیاسایه ك به نیازه هه ڵبژاردنه كانی یاسای له گۆڕانكاری سه رۆكایه تیی ب��ه پێشكه ش ه��ه رێ��م پ��ه رل��ه م��ان��ی ك���وردس���ت���ان ب��ك��ات. په رله مانیش یاسایی لیژنه ی ئه ندامێكی پرۆژەیاسایه ئه و ئه گه ر رایده گه یه نێت

هه ڵبژاردنه كان تر جارێكی سه ربگرێت، دواده خرێنه وه .

یاسایی لیژنه ی ئه ندانی قادر، ئارام رایده گه یه نێت كودستان په رله مانی له ه��ه ڵ��ب��ژاردن��ه ك��ان سیستمی »ئ��ه گ��ه ر په رله مانی یاسا به پێی ب��گ��ۆڕدرێ��ت، ئه وه ش هه ڵده وه شێته وه ، كوردستان به پێی یاسای سه رۆكایه تیی هه رێم، ژماره یه كی ساڵی 2005، له مادده ی نۆ، بڕگه ی چوار، خاڵی چوار ده ڵێت: ئه گه ر سیستمی

ئه وا گ��ۆڕدرا، ئه نجومه ن هه ڵبژاردنی یه كێك له ده سه اڵته كانی سه رۆكی هه رێم په رله مانی مه رسومێك به كه ئه وه یه

كوردستانی عێراق هه ڵده وه شێنێته وه «.یاسایی لیژنه ی ئه ندامه ی ئ��ه و بێتو »ئه گه ر راشیده گه یه نێت په رله مان بگۆڕدرێت هه ڵبژاردنه كان میكانیزمی ئه وه نیمچه كراوه ، بۆ داخ���راوه وه له هه ڵبژاردن«. سیستمی ناوترێت پێی گۆڕینی »مه سه له ی وتیشی ن��اوب��راو

شێوه یه به و هه ڵبژاردنیش سیستمی ده سه اڵت مافی ئه وه ی نییه ، ئه گه ر بێتو پێشكه ش پرۆژەیاسایه ش ئه و ته نانه ت گوایه سه ره كییه كانی خاڵه كه بكرێت لیستی بكرێته داخ��راو لیستی ئه وه یه كه كوردستان هه موو نیمچه كراوه ، پێی ئه مه بازنه ، سێ بكرێته بازنه یه كه له به ر هه ڵبژاردن، سیستمی ناوترێت پرۆژەیاسایه ش ب��ه و ته نانه ت ئ��ه وه هه ڵبژاردنی نییه ده سه اڵتی كه س هیچ

»ئه گه ر سیستمه كه بگۆڕدرێت، به پێی یاسا په رله مانی كوردستان هه ڵده وه شێته وه «

ئه‌گه‌ری‌دووباره‌‌دواخستنه‌وه‌ی‌هه‌ڵبژاردنه‌كان‌هه‌یه‌

ئه ویش ده گه ڕێته وه بۆ ئه و ئامارانه ی به هۆی ڕابردوودا هه بووه ، سااڵنی له چه نده ها وزه یه ی ئه و كۆبوونه وه ی ساڵ به به رده وامی كۆده بێته وه و له پڕ وه ك شه پۆلی بوومه له رزه ده رده چێت. چه ندین بنه مایه ش ئه و له سه ر هه ر ئه و كه دانراوه ، بومه له رزه پشتێنه ی پشتێنه ی ك��رد، باسامن پشتێنه یه ی پشتێنه ی دووه م و )ئ��ه ل��ب��ی(ی��ه چیای له ب��وم��ه ل��ه رزه ی��ه ، جیهانیی ده ستپێده كات ئه وروپاوه له ئه لب كۆتایی هیندس�تان و پاكستان له و

پێدێت«.

زانستییشه وه ، ڕووی »له ده ڵێت و ناڕەحه ت زۆر بومه له رزه پێشبینی واڵتێكی هیچ له ئێستا تا ده كرێت. جیهاندا زۆر به وردی و به زانستییانه نه كراوه . ئه وه ش كه ده وترێت بۆ 25ی له زانستییه وه دووره له ڕووی مانگ، بومه له رزه ی لێپررساوی پێشبینییه وه «. ئه و زانیارییه كانی وایه پێی سلێامنی ناشتوانرێت ئه گه رێكه ، »ته نها ڕاپۆرته ك��ات��ه ك��ه ی ب���ۆ داب���رنێ���ت، ب���ه اڵم ده كه ین پێشبینی بوترێت ده توانرێت داهاتوو ساڵی ی��ان س��اڵ، چه ند له ڕووده دات، به هێز بومه له رزه یه كی

محه مه د جه مال

زانستیی ڕاپ��ۆرت��ێ��ك��ی به پێی ئاژانسی مه سحی جیۆلۆجیی ئه مریكا، پله كه ی كه بومه له رزه یه ك 4/25دا له له سه روو 6,5 پله ی ڕیخته ره ، عێراق و ڕۆژهه اڵتی دیكه ی ناوچه یه كی چه ند لێپررساوی ده گرێته وه . ن��اوه ڕاس��ت به ڕێوه به رایه تیی له بومه له رزه به شی زانیارییه كانی سلێامنی كه شناسیی هاوكات ڕەت��ده ك��ات��ه وه ، ڕاپۆرته كه ئه و هاتنی ئه گه ری له سه ر زانیارییش ده خاته كوردستان بۆ بومه له رزه یه

ڕوو.به شی لێپررساوی محه مه د، به كر به ڕێوه به رایه تیی ل��ه ب��وم��ه ل��ه رزه )به یان(ی به سلێامنی كه شناسیی ڕاگه یاند »به پێی ئه و ڕاپۆرته زانستییه ی جیۆلۆجیی مه سحی ئاژانسی ك��ه گوایه كردووه ته وه ، باڵوی ئه مریكی یه ك بومه له رزه ئەو ڕوودان��ی پاش له دوای یه كانه ی خوارووی ڕۆژهه اڵتی ئێران، به تایبه ت له بوشه هر و سنووری پله كانیان كه ئه فغانستان، � ئێران بوو، رێكخته ر پله ی 6,5 س��ه روو له جیۆلۆجی تیكتۆنیكیی جووڵه یه كی

ڕووده دات و بومه له رزه یه كی به هێزتر ڕوو له ناوچه كه ده كات«.

»هه مان محه مه د به كر وته ی به ئاژانس وا پێشبینی ده كات و ئه گه ری له گ��وای��ه ك��ه ڕوو ده خ��ات��ه ئ���ه وه بومه له رزه یه كی داهاتوودا ماوه یه كی بكات، ناوچه كه له ڕوو به هێزتر ناوچه كه له ناجێگیری هۆی به كه زانیارییه كان به پێی به اڵم ڕووده دات، ب��وم��ه ل��ه رزه ی��ه ك، دوای هه میشه به اڵم ڕووده دات، تر بومه له رزه ی ئ��ه وه ی ده ب��ێ��ت. ك��ه م��ر پله كانی ڕاپۆرته كه پێبكه م، ئاماژەی ده مه وێت

به هێزتر بومه له رزه یه كی ده ڵێت خ���وارووی ده ك��ه وێ��ت��ه ڕووده دات، كه ندوای كه ئێرانه وه ، رۆژه��ه اڵت��ی ع��ه ره ب��ی و ب��ه ت��ای��ب��ه ت، ئ��ی��امرات، و به حره ین قه ته ر، سعودیه ، كوێت، پێده كه ن هه ستی هه مووی عه مان، له عێراق«. خ��وارووی له گه ڵیشیدا و ده ڵێت ناوبراو قسه كانیدا درێ��ژەی به دوور كوردستان هه رێمی »كه واته ده بێت له و بومه له رزه به هێزه ی ئه وان

ئه گه ریان داناوه «.ن���اوب���راو ڕەت����ی ده ك���ات���ه وه پێشبینیكردن بۆ بومه له رزه ئاسان بێت

لێپررساوی بومه له رزه ی سلێامنی ڕاپۆرتێكی جیۆلۆجیی ئه مریكا ڕەتده كاته وه

»‌4/25بومه‌له‌رزه‌یه‌ك‌به‌رزتر‌له‌‌‌6,5پله‌،‌عێراق‌و‌چه‌ند‌ناوچه‌یه‌كی‌دیكه‌‌ده‌گرێته‌وه‌«

پێكهێنانی بۆ ده دات سه ركردایه تی یه كلیستی«.

م��ح��ه م��ه د ئ��ه ح��م��ه د، ده رب����اره ی ئه و كورسییانه ی دابه شكردنی میكانیزمی هه ڵبژاردنه كانی له ده هێنن به ده ستیان ئ��ای��ن��ده دا، ئ��ام��اژەی ب��ه وه دا »وه ك��و مه بده ئی، پێویسته له الیه ن خاوه ن بڕیاری هه ردوو الوه بڕیاری له سه ر وه ربگیرێت، دواتریش ده كه وێته سه ر ورده كارییه كانی، دیاری پێوه رێك ده توانین ئه وكاته ش

بكه ین و له سه ری رێك بكه وین«.سیاسیی مه كته بی ئه ندامه ی ئه و راشیده گه یه نێت ئیسالمی یه كگرتووی ب���ه رده وام ئیسالمی كۆمه ڵی له گه ڵ

ده ڵێت و نزیكبوونه وه بۆ ده كه ن كار ئه گه ر ئاینده دا له ئ��ه وه ی بگاته »تا یه ك نا ئه گه ر ی��ه ك، به ببین بتوانین یه ك نا ئه گه ر بكه ین، دروست لیست ناوبراو بكه ین«. دروس��ت فراكسیۆن رێكه وتننامه ی له »ج��ۆرێ��ك وتیشی سراتیجی له نێوان خۆماندا رێك بخه ین، ڕۆڵی هه م ئیسالمییه كان كه جۆرێك به سیاسی پرۆسه ی له بگێڕین ته واوكاریی بتوانین هه م كوردستاندا، نیشتیامنیی و پێكیشه وه به هێزتر بكه ین و ئۆپۆزسیۆن خزمه تی بخه ینه ئۆپۆزسیۆنبوونه كه هه رێمی سیاسیی پرۆسه ی و چاكسازی ب��ه ره و و پێبده ین گه شه كوردستان

پێشه وه بڕوات«.پرۆژە ئه و كه ئ��ه وه ی ده رب���اره ی ئیسالمییه ته نیا بۆ كۆمه ڵ و یه كگرتووه ، له »ئێمه وت��ی ئ��ه ح��م��ه د م��ح��ه م��ه د كۆمه ڵی ل��ه گ��ه ڵ بزانین س��ه ره ت��اوه پێكیشه وه چ��ی، ده گه ینه ئیسالمی ته نانه ت و ئیسالمی بزوتنه وه ی له گه ڵ بێالیه نه كانیش ئیسالمییه كه سایه تییه تریش ئیسالمیی ره وتێكی ئه گه ر و لێیه حه زمان كوردستاندا. له هه بێت هه موومان پێكه وه جۆرێك له ته نسیق و هاوكاریكردن و هاوهه ڵوێستی و جۆرێك لیستێكی یان هاوبه ش پرۆژەیه كی له

هاوبه شامن هه بێت«.

شڤان عه لی

الیه نه یه كلیستیی پێكهێنانی بۆ كوردستان، هه رێمی ئیسالمییه كانی سه رقاڵی یه كگرتوو و كۆمه ڵ له ئێستادا له نێو ئه ندامانیاندا، پێشده چیت راپرسین ئ��ه ن��ج��ام��ی ئ���ه و راپ��رس��ی��ی��ه ب��ڕی��اری یه كلیستیی پێكهێنانی یه كالكه ره وه ی

نێوانیان بێت.م��ح��ه م��ه د ئ��ه ح��م��ه د، ئ��ه ن��دام��ی ئیسالمی یه كگرتووی سیاسیی مه كته بی نێوخۆی راپرسیی ئه نجامدانی له باره ی راپرسییه »ئ��ه و وت��ی حزبه كه یانه وه یه كێكه له و شتانه ی یارمه تیی بڕیاره كانی

پێده چێت گفتوگۆی یه كلیستی یه كال بكاته وه

راپرسی‌له‌نێو‌ئه‌ندامانی‌كۆمه‌ڵ‌و‌یه‌كگرتوودا‌ده‌كرێت شڤان جه باری. كه ركووك

ل�����ه ك���ۆن���گ���ره ی���ه ك���ی )نا گ��رووپ��ی ڕۆژن��ام��ه ن��ووس��ی��دا به دژ توندوتیژیی كلتووری بۆ ئ��اف��ره ت��ان( ل��ه ش��اری ك��ه رك��ووك كۆنگره یه دا له و هه ر ڕاگه یه ندرا، به دژ توندوتیژییه كانی ئاماری ژنان له ساڵی 2012 و چه ند مانگی به پێی ڕوو. خرایه 2013 ڕابردووی 121 2012دا ساڵی له ئاماره ئه و حاڵه تی كوشتنی ژنان ئه نجام دراوه ، به م شێوه یه »33 حاڵه تی ته قه كردن، ژنان، خۆسووتاندنی حاڵه تی 65كێشه ی له سه ر كوشنت حاڵه تی 10به 13 حاڵه تی كوشنت كۆمه اڵیه تی،

حه بل و سه ربڕینیش هه بووه «.

2013وه ساڵی سه ره تای له حاڵه تی 28 ،2013/4/20 ت��ا 8« شێوه یه به م هه بووه ، كوشنت 15حاڵه تی ته قه كردن، به حاڵه ت له سه ر حاڵه ت 5 خۆسووتاندن،

كێشه ی كۆمه اڵیه تی«.یه كێكه ئه حمه د، موئه یه د هه شتی له خێزانه كه ی له وانه ی ده ستڕێژی به ر ئه مساڵدا مارسی شاری هاوبه شه كانی هێزه ته قه ی له گیانی و ك��ه وت��ووه ك��ه رك��ووك ل��ه وه ی نیگه رانه داوه ، ده س��ت نه و ژن��ان ڕێكخراوه كانی نه كه به ئه منییه كان ده زگا و حكومه ت بۆیه نه هاتوون، كێشه كه یه وه ده م كه كرد تۆمه تبار به وه ده سه اڵتی

ناتوانن گیانی هاوواڵتیان بپارێزن.

له‌‌چوار‌مانگدا،‌‌28ژن‌كوژراون

شڤان عه لی

هه ڵبژاردنی ساڵه هه شت ماوه ی هه رێم پارێزگاكانی ئه نجومه نی به رامبه ریشدا له ن���ه دراوه ، ئه نجام سه رۆكی ئه نجومه نی پارێزگای سلێامنی خه ڵك پێویسته كه رایده گه یه نێت ئه و ئه نجامدانی بۆ ئۆپۆزسیۆن و هه ڵبژاردنه فشار دروست بكه ن بۆ سه ر

ده سه اڵت.ك����اوه ع���ه ب���دوڵ���اڵ، س��ه رۆك��ی له سلێامنی پارێزگای ئه نجومه نی )ب��ه ی��ان( ب��ۆ تایبه تیدا لێدوانێكی

پارێزگاكان ئه نجومه نی »یاسای وتی كوردستاندا، هه رێمی له المه ركه زییه ئه گه ر ئه و المه ركه زییه جێبه جێ ببێت، ئه و پارانه ی دێته پارێزگاكانه وه ، هه موو به ده بێت و چه نده ده زانێت كه س بنه مای له سه ر و یه كسان شێوه یه كی تاكه كه س دابه ش بكرێت، بۆیه تا ئێستا ده كرێت«. مه ركه زی یاسای به كار ئەنجامنەداىن وای���ه پێى ن��اوب��راو نییە بیانوویەکى هیچ ه��ەڵ��ب��ژاردن به پ��ه ی��وه ن��دی��ی »ئ��ه م��ه و دەڵ��ێ��ت پارێزگاكانی دانیشتوانی یه كه یه كه ی بۆیه هه یه ، كوردستانه وه هه رێمی

بكات فشار ئۆپۆزسیۆن هه م ده بێت ناكرێت بكات. فشار خه ڵكیش هه م و هه ڵبژاردنی له ساڵ هه شت پاش له هه ڵبژاردن پارێزگاكان ئه نجومه نی

نه كه ین«.هه ڵوێستی نه بوونی به سه باره ت ئه نجومه نی له ئۆپۆزسیۆن نوێنه رانی رایگه یاند عه بدوڵاڵ كاوه پارێزگاكان، ده س��ه اڵت ئامانجه كانی له »یه كێك پارێزگاكان ئه نجومه نی كه ئه وه یه ب��ای��ك��ۆت ب��ك��ه ن و ب��ڕۆن��ه م��اڵ��ه وه ، ئه گه ر هه ڵوێسته . دۆڕاوت��ری��ن ئ��ه وه بكه ن، ئه وه پارێزگاكان ئه نجومه نی

پێویسته چونكه ده ك��ه ن، هه ڵه زۆر و رۆژان���ه پارێزگاكان ئه نجومه نی سه ری هه موو مانگانه ، و هه فتانه ده سه اڵت سه ر بخه نه فشار سه عاتێك بۆ گۆڕینی سیستم، بۆ نه مانی قه یرانی

ئیداری، نه ك وازبهێنن«.پارێزگای ئه نجوومه نی سه رۆكی ئه ندامانی »ئه گه ر وایه پێی سلێامنی خۆشی دەس��ەاڵت ب��ڕۆن، ئۆپۆزسیۆن پێخۆشه زۆری��ان چونكه ده ردەب���ڕن، بكه ن، پارێزگاكان ئه نجومه ىن بایكۆتی ئه وانیش به رده وام ده بن له سه ر قه یرانی

ئیداری له هه رێمی كوردستاندا«.

كاوه عه بدوڵاڵ، سه رۆكی ئه نجومه نی پارێزگای سلێامنی بۆ به یان:

بایكۆتكردن‌دۆڕاوترین‌هه‌ڵوێسته‌‌و‌دەسەاڵت‌پێى‌خۆشە

ڕێزان جاوید، ئه ندامی كوردیناسیۆن و به رپرسی بااڵی پژاك:

»هه ر پاڵێوراوێكی سه رۆكایه تی ئێران هه ڵوێستی به رانبه ر به كورد هه بێت، پشتگیریی ده كه ین«

www.bayanpress.netژماره )32(، سێشه ممه 2013/4/23، ساڵی یەکەم

5

ئه مریكا ویستی گۆڕانكاریی هه یه پێویسته بۆیه بكرێن. قبوڵ خۆیان وه ك هێزه كان پڕۆژەیه كی و ڕێككه وتنێك هیچ ئێستا تا

هاوبه شامن نییه . به یان: ئاماده ی گفتوگۆن له گه ڵ هه ر

هێزێكی بیانی و ده ره كی؟ڕێزان جاوید: ده رگای گفتوگۆی ئێمه ئێمه كراوه یه ، الیه كدا هه موو له به رده م گه ر ده كه ین، ئه مریكا ده وڵه تی بانگی پرۆژەیه كیان هه یه بۆ چاره سه ری كێشه ی ئه وا ئێران، دیموكراتیزه كردنی به و كورد به به اڵم چاوپێكه وتنین، ئاماده ی ئێمه هێزی و ده بین به شدار خۆمان ئیراده ی خۆمان )كورد( ناكه ینه قوربانی هیچ الیه ك.به شدارییان ئێوه گه ریالكانی به یان: باكووری و خ��ۆرئ��اوا چاالكییه كانی له 2012 له كردووه، سووریادا و كوردستان خه ڵكی كه پ��ژاك گه ریالیه كی چه ند قوربانی، بوونه له شه ڕدا خۆرهه اڵتن، له گه ڵ سه ربازیتان هه ماهه نگیی ئێوه

خۆرئاوای كوردستان و باكووردا هه یه ؟په كه كه بزووتنه وه ی جاوید: ڕێزان گه ریال كوردستان پارچه كانی هه موو له

بودجه یه كی زه به الحی هه یه «.هیوا قه ره نی، قائیمقامی قه زای رانیه تایبه ت به )به یان( وتی »ئێمه بۆ خزمه تی و گردبوونه وه هه موو پشتگیریی گشتی چاالكییه كی گشتیی ده كه ین و هاوكارییان موڵكی فرۆشتنی مه به ستی بۆ ده كه ین. گشتی له ڕانیه ئێمه كار به یاسا و رێنامیی ئه م فرۆشتنی بۆ ده ك��ه ی��ن، حكومه ت جیاوازیان تێڕوانینی ئ��ه وان موڵكانه ش بۆ وای��ه پێامن ئێمه ه��ه ی��ه ، ئێمه ل��ه

ن��ه ورۆزی لووتكه . بگه یه نینه خه بات خه باتی جوانی منوونه یه كی ئه مساڵ هه نگاوی هه روه ها بوو. ئێمه مه ده نیی

زیاتر ده نێن.به یان: چۆن پێشوازی له هه ڵبژاردنی سه رۆكایه تی ئێران ده كه ن، بایكۆت یان نا؟

هه ڵبژاردنه كانی ج��اوی��د: ڕێ���زان ده رفه تێكه و شانس كۆمار سه رۆكایه تیی بۆ چاره سه ری كێشه ی كورد، گه ر ده وڵه ت چاره سه ر ناوخۆی كێشه كانی ده یه وێت بكات، با له ڕێگه ی ئاشتی و پێدانی ماف كۆمه ڵگه تری چینه كانی و نه ته وه به ئاگاداری پژاك، ئێمه وه كو بنێت. هه نگاو سه رۆكایه تیی پاڵێوراوه كانی سه رجه م له ئ��ه وان پێویسته كه ده كه ین ئێران ده سه اڵتدا به دیموكراتیزه كردنی پێناو ئاشكرابن و ڕوون هه ڵوێستێكی خاوه نی بنێن، هه ر كاتێك و دان به دۆزی كورددا ئه وا بن، هه ڵوێست خاوه ن پاڵێوراوه كان ده بێت، له هه ڵبژاردندا ئاماده ییامن ئێمه گه ر پاڵوێراوه كان هه ڵوێستیان نه بێت، ئه وا

ئێمه هه ڵبژاردن بایكۆت ده كه ین.له پارته كه تان به شێكی ب��ه ی��ان: هه وڵه ده ك��ه ن، سیاسی ك��اری ده ره وه به كوێ له ده ره وه دیموكراسییه كانتان گه یشتووه ، هیچ ده وڵه تێكی ئه وروپا دانی

به خه باتی پژاكدا ناوه ؟هه موو ل��ه ئێمه ج��اوی��د: ڕێ���زان ده ده ی��ن ئ��ه وه هه وڵی گۆڕەپانه كانه وه هه تاكو بخه یه ن، پێش خۆمان خه باتی

و تاپۆكردن بۆ به رفراوان »هه ڵمه تێكی داگیركردنی موڵكی گشتی له رانیه ده ستی پێكردووه ، به تایبه ت هه ندێك شوێن وه ك وه ك ده ڤه ره كه ، بۆ لێهاتووه شوێنه واری خانووی حاكم كه مێژوویه كی كۆنی هه یه بیناسازی وه ك رانیه یه بینای كۆنرتین و پشتیوانی »ئێمه وتیشی ناوبراو كۆن«. بازاڕین، ناو دووسایدی دروستكردنی به اڵم دژی فرۆشتنی بینا و شوێنی گشتین، فه رمانگه ده یان به ده بینن وه ك چونكه كه چی كرێدان، بینای له سنووره كه له ده فرۆشێت، حكومی بینای حكومه ت رێگریی ده كرێت پێامن تا ئه وه ش له به ر

ده كه ین له نه مانی ئه م شوێنانه «.مه ترسیی شار گروپی ئه ندامه كه ی شوێنه »ئ��ه م كه خسته ڕوو ئ��ه وه ش��ی

و ن��اوه ڕاس��ت خ��ۆره��ه اڵت��ی ل��ه ئێستا و كۆبوونه وه ناوه، هه نگاومان ئه وروپا الیه نه كان زۆربه ی له گه ڵ دانیشتنیشامن مه ده نییه كان، رێكخراوه تایبه تی به ڕۆژئ��اواش ڕۆشنبیرانی له گه ڵ ك��ردووه ،

گفتوگۆمان كردووه .ده وڵ��ه ت��ان��ی ڕۆژئ����اوا و ئ��ه وروپ��ا هیچ رۆژه��ه اڵت له كورد كێشه ی له مه ڕ و بێده نگن و نه نواندووه هه ڵوێستێكیان ئه مریكا نه بنێن، هه نگاو نین ئاماده ش نه ئه وروپا. هه تا ئێسته هیچ پڕۆژەیه كیان نییه ، ته نانه ت له ئه گه ری گۆڕانكارییه كانی ناو ئێرانیش هیچیان پێ نییه ، بۆیه تا ئێستا ئه وروپا له تاكتیكی چاوپێكه وتنی ته نیا

هه بووه .ئه مریكا ده كرێت له وه باس به یان: له ساڵی 200٨ له گه ڵ ئێوه دا كۆبووه ته وه ، پشتگیری كه كردووه ئێوه له داوای وه هه مبه ر له بكه ن ئه مریكا پ��ڕۆژەی له ئه وه شدا ئه مریكا هاریكاریی ئێوه ده كات،

ئه نجامه كانی ئه و دانیشتنانه چۆن بوون؟ئه مریكا هیچ ئێستا تا ڕێزان جاوید: كورد كێشه ی چاره سه ری بۆ پرۆژەیه كی نه بووه. چه ند ساڵێك پێش ئێستا هه ندێك چاوپێكه وتنامن له گه ڵ ئه مریكادا هه بووه، به اڵم ئه مریكا ده یویست پژاك به ته واوی ئێمه ش بێت، خۆیاندا كۆنرتۆڵی له ژێر هێزێكی ئێمه نه كرد. قبوڵ ئ��ه وه م��ان له خه بات و پێگه ین خ��اوه ن و ك��وردی پێناو چاره سه ری دۆزی كورد ده كه ین، گه ر

به كاربێن، تایبه تی بۆ مه به ستی گشتییانه ئێستا گشتییانه ی شوێنه ئه م چۆن وه ك ده ستیان به رپرسانه وه الیه ن له ڕانیه له حكومه ت كراون، تاپۆ گیراوە، به سه ردا به ئه مانه ش نییه ، ده سه اڵتم تازه ده ڵێت ده ستی له و بكرێن تاپۆ شێوه هه مان ئه مڕۆ كه ئێمه بۆیه ده ربچن. گشتی بینایه ك هیچ دوای��ی نه كه ین، ڕێگری وایه پێی كاسرتۆ ه��اوڕێ نامێنێت«. »حكومه ت رێگەچاره ی تری هه یه ، چونكه

ب��ه ی��ان: ئ��ای��ا پ���ژاك ب���ه رده وام���ی ئاشتی ڕێككه وتنی و ئاگربه ست ب��ه یاخود ده دات، ئێراندا ده وڵه تی له گه ڵ

هه ڵوێستیان ده گۆڕن؟ئاگربه ستی ل��ه دوای جاوید: ڕێ��زان به ده ستی پژاك ئێران، ده وڵه تی و ئێمه مه ده نی و كه لتووری و سیاسی خه باتی كرد، له و ڕێگه یه شه وه ده ستكه وتی زۆرمان ده سته به ر كرد و خه باتی ئێمه گه یشتووه ته ڕۆژهه اڵت. له چاالك ڕێكخستنبوونێكی پژاك قه ت له گه ڵ شه ڕدا نه بووه و ئه وه شی ڕاگه یاند ئاگربه ستامن بۆیه نه ویستووه ، به و درێژە ئێران ده وڵه تی ده خوازین و ئاگربه سته بدات، به اڵم ئاگربه ست به ته نیا ئه و دۆخه تێر ناكات. له ئێستا دۆزی كورد له خۆرهه اڵتی ناوه ڕاست هه نگاوی باشی باشووری له چ��ووه ، پێش ڕووه و و ناوه كورد بارودۆخی رادده ی��ه ك تا كوردستان جێگیره و له سه ر پێی خۆیه تی، له هه ردوو النی و ن��راوه هه نگاو تریش پ��ارچ��ه ی خۆرهه اڵتی له به اڵم هه یه ، گفتوگۆ كه م ڕێگه ی ئ��ێ��ران ده وڵ��ه ت��ی ن��اوه ڕاس��ت گفتوگۆش نادات، ته نانه ت هیچ مه جالێك ئێمه داوا . ناكاته وه له سه ر كێشه ی كورد هه نگاوی كه ده كه ین ئێران ده وڵه تی له بنێت. كورد كێشه ی چاره سه ری بۆ باش پژاك له كۆشش و خه بات به رده وامه ، ئه و له به ڵكو نییه ، چه كداری ته نیا خه باته ش مه ده نی سیاسی، ڕووه ك��ان��ه وه : هه موو هه وڵده ده ین و نراوه هه نگاو كه لتووری

ڕاپۆرت: زریان جه وهه ر

به نیازی حكومه ت ساڵێكه چه ند كه ڕانیه یه بازاڕی ناو دووسایدكردنی به هاوواڵتیان بۆ گرفتی چه ندین ئێستا تا به به نیازه حكومه تیش كردووه . دروست و دوك��ان قه ره بووكردنه وه ی مه به ستی موڵكی هاوواڵتیان، چه ندین بینا و موڵكی و حاكم خانووی وه ك بفرۆشێت، گشتی دژایه تیكردنی بۆ هتد، ڤێتێرنه ری.. بینای بۆ ڕانیه له ش��ار گرووپی ك��اره ش ئ��ه م بووه موڵكه گشتیه كان دروست پاراستنی موڵكه گ��ه ڕان��ه وه ی و پاراسنت داوای و

گشتییه كان ده كه ن.گرووپی ئه ندامی كاسرتۆ، ه��اوڕێ ڕاگه یاند )ب��ه ی��ان(ی به رانیه، له ش��ار

وه رده گرن هه تا ئێستا گه ریال له رۆژهه اڵتی په كه كه خه باتی ب��ه ش��داری كوردستان هه مان به پ��ژاك، ل��ه وه ی جیا ده ك��ه ن. كوردستانیش تری پارچه كانی له شێوه به شداریی خه باتی پژاك ده بن، كه واته ئه م ئه وانه ی نه بۆیه نه ته وه ییه بزووتنه وه یه به پژاكن، ئه ندامی په كه كه دان له ناو په كه كه و پژاك هه روه ها پێچه وانه شه وه دوو پارتی جیاوازن، به اڵم هه ڵوێستیان له

یه كه وه نزیكه .په یامه كانی ئاڵوگۆڕی له به یان: توركیا نێوان گفتوگۆكانی و ئۆجه الن و ده ك��رێ��ت ئێوه به پ��رس په كه كه، و بۆ قه ندیل وه اڵمه كه ی له به شداریتان

ئیمڕاڵی كردووه ؟ڕێزان جاوید: نه خێر، ئه وه په یوه ندی به اڵم هه یه. كوردستانه وه باكووری به پشتگیریی و هاوهه ڵوێستیی ئێمه بۆ ڕاگه یاندنه كه ی ڕێبه ر ئۆجه الن خۆمان په كه كه ش هه ڤااڵنی له گه ڵ ده ربڕیوه ، به پرسیان و ك��ردووه چاوپێكه وتنامن به پرس وه ك چۆن كردووه ، هه ر ئێمه ش كوردستان سیاسییه كانی الیه نه هه موو

پێیان ئه وانیش ش��اره ك��ه ی��ه ، خزمه تی گشتییه «. موڵكی به هه ده ردانی بۆ وایه ده كات ل��ه وه ش باس ڕانیه قائیمقامی هیچ ئێستا تا كاتێكدایه له »ئه مه كه ئه م فرۆشتنی بۆ نییه فه رمی بڕیارێكی موڵكانه ، له وانه یه پێشرت له سه رووی ئێمه موڵكانه ، ئه م فرۆشتنی بۆ هه بووه بڕیار به اڵم ئێمه ئه مه مان ره تكردووه ته وه ، وه ك خزمه تی له وای��ه پێامن رانیه ئیداره ی ئێستا تا موڵكانه ش ئه م نه بووه ، گشتیی بڕیاری و م���وزای���ه ده وه ن��ه خ��راون��ه ت��ه

یه كالییكه ره وه ی بۆ ده رنه چووه «.هیوا قه ره نی ئه وه ش ده خاته ڕوو كه راگه یاندن بۆ زیاتر ده كرێت كه »ئه وه ی بیرمان ته نها ئێمه خۆده رخستنه ، و بۆ بووه بیروڕا ته نها ك��ردووه ت��ه وه ، لێ

كراوه . په یامه كه ی له به شێك له به یان: و مه ده نی خه باتی له باس ئۆجه الندا كوردانی لە ك��راوه ، له چه ك وازهێنان الیه ن له وه ه��ا داوای��ه ك��ی گه ر باكوور ئۆجه النه وه ئاڕاسته ی ئێوه بكرێت، پێوه ی

پابه ند ده بن؟ڕێ����زان ج��اوی��د: ئ���ه و پ��ه ی��ام��ه و و باكووره بۆ ئۆجه الن چاره سه رییه ی ڕەوشی ه��ه روه ك نییه. ئێمه گرێدراوی هه یه ، جیاوازیی خۆرهه اڵت و باكوور ئێرانیش و توركیا ك��اری و سیاسه ت

جیاوازیی زۆری هه یه .كه په یامه ئ��ه و ئێوه ئ��ه ی به یان: و بهێرنێت چه كداری به كۆتایی ده ڵێت چۆن بكه ن، مه ده نی خه باتی به ده ست كاتی ئێستا وایه پێتان هه ڵده سنگێنن،

كۆتاییهێنانه به چه ك؟كات هیچ ئێمه ج��اوی��د: ڕێ���زان ئێستاش تا نین، و نه بووین شه ڕ هۆگری هیچ به رانبه ر له چه كداریامن ش��ه ڕی له گه ڵ ته نانه ت ڕانه گه یاندووه ، الیه نێك ده وڵه تی ئێرانیش شه ڕمان ڕانه گه یاندووه ، ك���ردووه ، ڕەوای��ی��امن به رگریی به ڵكو هه موو و گه ردوونییه مافێكی ئ��ه وه ش خۆی له به رگریكردن مافی زینده وه رێك و كورد سه ر بكرێته هێرش گه ر هه یه. ئه وا گه لی كورد خۆی به رژەوه ندییه كانی، هه ره مافێكی ئ��ه وه ش و ده پ��ارێ��زێ��ت

سه ره تاییه .

چۆنیه تی به كارهێنانی ئه م موڵكانه. زۆرێك خه ڵكانه مان ئه م رای هه مان ئێمه ش له ئه ندامه كه ی به اڵم ناڕازین«. كه هه یه ب��ه ران��ب��ه ردا ده ڵێت ل��ه گ��رووپ��ی ش��ار بیروبۆچوونی كۆمه ڵێك »گرووپه كه مان دی��اره ، ئامانجیشامن تیادایه ، جیاوازی ئێستاش هه یه ، رابردوومان زۆربه شامن قۆناغی یه كه مه ، دواتر فراوانرتی ده كه ین تری شارۆچكه كانی و گوند و ناحیه بۆ

ده ره وه ی ڕانیه «.ئیداره ی سه رۆكی عه بدوڵاڵ، حه مید كێشانه ئه و له سه ر نییه ئاماده ڕاپه ڕین، بدات، ڕاگه یاندنه كان بۆ لێدوانێك هیچ كرد، ناوبراوه وه به په یوه ندیی )به یان( سه یاره دایه ، له ئه وه ی بیانووی به به اڵم

ناتوانێ قسه بكات، لێدوانی نه دا.

گرووپێكی فشار دروست ده بێت و قائیمقامیش ده ڵێت: زیاتر مه به ست لێ خۆی ده رخستنه

»هه ڵمه تی تاپۆكردن و داگیركردنی موڵكی گشتی له رانیه ده ستی پێكردووه «

پژاك، بزووتنه وه یه كی سیاسی، نه ته وه یی، چه كدارییه و له ساڵی ٢٠٠٤ه وه دامه زراوه و كار له سه ر دۆزی كورد له خۆرهه اڵتی له گه ڵ جار چه ندین پارته ئه و ئێستا تا ده كات. كوردستان مانگه ی چه ند شه ڕی و بووه ته وه ڕووبه ڕوو ئێران ده وڵه تی به ئاگربه ستێك ساڵه دوو ماوه ی به اڵم كێشاوه. به رده وامی ئاگایی حكومه تی هه رێم و یه كێتی و پارتی له نێوان پژاك و

ئێراندا مۆر كراوه .و شێوه یان ده دات؟ ئاگربه سته به و درێژە پژاك ئایا خه باتی سیاسی و چه كداری ده گۆڕێت، چۆن پێشوازی له هه ڵبژاردنی سه رۆكایه تیی ئێران ده كات و مه رجیان چییه ؟ له گفتوگۆیه كی تایبه تدا، ڕێزان جاوید، ئه ندامی كوردیناسیۆن

و به رپرسی بااڵی پژاك، تیشك ده خاته سه ر ئه و ته وه رانه .

دیدار: سه ملان كۆچه ری. قه ندیل

ئه مریكا و ئه وروپا هیچیان بۆ كورد پێ نییه

سه رۆكی ئیداره ی ڕاپه ڕین ئاماده نییه هیچ لێدوانێكی له سه ر بدات

لێ

ژماره )32(، سێشه ممه 2013/4/23، ساڵی یەکەم

4

گه ڕانه وه بۆ به غداد سه نگی كورد الواز ده كات

پشتگوێخستنی كێشه هه ڵوارساو و كێشه سه ره كییه كانی

خه ڵكی كوردستان له رابردوودا، هاوكات پووکانه وه ی حكومه تی مالیكی، به تایبه ت له م خوله دا،

له ئه نجامی سیاسه تی مالیكی و بڕیار و سیاسه تی هه ڵه ی

ده سه اڵتدارانی كوردستان بوو، كه به شێوه یه كی هه ڕەمه كی

به بێ گه ڕانه وه بۆ الیه نه كانی تر، تاكڕەوانه بڕیار ده درا.

بڕیاره كانیش هه ڵه شه یی و سه رپێین. ده بینین رۆژ به رۆژ

پێگه ی كورد به ره و بچووكبوونه وه ده ڕوات، كه هه رگیز وه كو

جارامنان لێنایه ته وه . ساڵی پار له نه ورۆزدا

سه رۆكی هه رێم هێرشێكی بێ پێشینه ی كرده سه ر مالیكی، بێ ئه وه ی پاساوی هه بێت،

ئه وسا مالیكی هیچ كام له نیه ته خراپه كانی به رامبه ر كوردستان

نه خستبووه ڕوو، هه رچه نده من پێشرت پێم وابوو مالیكی نیه تی خراپی هه یه ، به اڵم تا ئه و كاته

مالیكی نیه تخراپیی خۆی پیشان نه دابوو. دواتریش كورد چووه ناو به ره ی متامنه سه ندنه وه له

مالیكی، ته نانه ت كورد بووه سووره ی به ر له شكری متامنه لێسه ندنه وه ، ئه و كاته ش وتم ناتوانرێت متامنه له مالیكی بسه نرێته وه و كوردیش زیان

ده كات. دواتریش له مه سه له ی ئۆپه راسیۆنی دیجله دا هه ندێك

هه ڕەشه یان كرد، نامه یان نارد و وه فدیان نارد، ئه مه ش ئه نجامێكی

ئه وتۆی نه بوو، چه ندین ساڵه ده سه اڵتدارانی كورد هه ڕەشه ی به كارهێنانی په نابردن بۆ ئه وه ی ناوی ده نێن خیاراتی تر ده كه ن،

بێ ئه وه ی ئه م خیاراتی تره كه ئێستا به كاریان هێناوه، له

هه ڕەشه و قسه ی راگه یاندن زیاتر بێت. هه موو ئه مانه وای كردووه رۆژ له دوای رۆژ سه نگی كورد و

قورسایی كه مرت ببێته وه .ئه وه ی ئێستاش رووده دات

ئه نجامی هه ڵه یه كی كوشنده بوو، چونكه له حكومه ت و

په رله مان كشاینه وه . ئاسایی بوو حكومه متان چۆڵكردایه ، به اڵم

كشانه وه له په رله مان هیچ مانای نه بوو. حكومه ت په رله مان وه كو نه یاری خۆی سه یر ده كات، بۆیه

ده كرا له په رله مان بین و ره خنه ی خۆمان له حكومه ت بگرین،

به اڵم كه ئێستا كشاوینه ته وه ، پێم وایه ناردنی وه فد بۆ به غدا ئه نجامه كانی له وانی پێشووتر

باشرت نابێت، دووباره بوونه وه ی ئه وه ی پێشووه . پێشرتیش

وه فد هات و چوو، نامه نێردرا، ئه نجامه كه ی قسه ی گشتی زیاتر

نه بوو. ئه مجاره ش هه ر وای لێدێت، كه پێم وایه له ئه نجامدا

ده بێت بگه ڕێینه وه به غدا، ئه وكاته ش سه نگه كه مان هێنده ی

تر دێته خوار. * ئەندامى پەرلەماىن عێراق

عه بدولخالق ئه لشاهر، وته بێژی گرووپه كانی حیزبی به عس بۆ به یان:

دوو‌جار‌سه‌ردانی‌هه‌ولێرم‌كردووه‌

عێراق؛ یه كه مین هه ڵبژاردنه كانی دوای داگیركه ر به ڕێوه چوو

پێشوازییه‌كی‌كه‌م،‌ساخته‌كارییه‌كی‌زۆر

ئا: ره فعه ت محه مه د ره شید

حیزبی فه رمیی وته بێژی تۆ به یان: بڕیارتدا چۆن سوریا، له بوویت به عس

بگه ڕێیته وه بۆ عێراق؟گه ڕانه وه م ئه لشاهر: عه بدولخالق له یه كجاره كی به بوو ئه وه بۆ به غدا بۆ عێراق مبێنمه وه و ده ست به كار و چاالكیی یاسا چوارچێوه ی له بكه م خۆم سیاسیی یه كه می ساته كانی له به اڵم ده ستوور، و مه ترسییه كی به هه ستم گه ڕانه وه مدا، گه وره كرد له سه ر ژیانم، بۆیه جارێكی تر

ناچار بووم ڕوو له ده ره وه ی واڵت بكه م.به یان: چۆن هه ستت كرد كه ژیانت

له مه ترسیدایه ؟شااڵوی له ئه لشاهر: عه بدولخالق )البینة ، وه ك رۆژنامه كانه وه ، له هه ندێ پێگه یه كی چه ند ه��ه روه ه��ا ال��ن��اس(، العرب(. )شط پێگه ی وه كو ئه لیكرتۆنیی ئه لیكرتۆنییانه پێگه و ڕۆژن��ام��ه ئ��ه و ناوی به چاوپێكه وتنیان و وتار چه ندین هێرش من گوایه ب��اوده ك��رده وه ، منه وه

الس هه ورامی

ق�������ه ده ری ع���ێ���راق وه ه���ای���ه، و سه رسوڕمان مایه ی شتێكی هه موو باری سیاسی، پرۆسه ی له سه روه ستانه ، هه ڵبژاردنه كانی به ڕێوه چوونی ئه منی، هه ڵبژاردنه كانیشی دوای��ی��ن هتد. و ئه نجومه نی بۆ 2013/4/20 رۆژی كه تایبه مته ندی كۆمه ڵێك سازكرا، پارێزگاكان زۆربه یان كه له خۆگرت، جیاكه ره وه ی و پرۆسه ی ناشیرینییه كانی خانه ی ده چنه

هه ڵبژاردنه وه .ئه م هه ڵبژاردنه به ر له به ڕێوه چوونی، تیرۆركردنی و توندوتیژی له نه بوو دوور پاڵێوراوه كان، له به رچاو ژماره یه كی پاڵێوراوی )14( نزیكه ی به وهۆیه شه وه له تایبه ت به سوننه ، عه ره بی و ك��ورد به قوربانی. بوونه جێناكۆكه كان، ناوچه به شێك میدیاكارانیش، و چاودێران ڕای ئه م رووك��اره ك��ان��ی و تایبه مته ندی له پێشوازییه كی له : بریتین هه ڵبژاردنه ش،

ئاینییه كانی مه رجه عه به سووكایه تیم و و سه در ڕەوتی به یان ك��ردووه ، نه جه ف پڕوپاگه نده ی ده یان و ئه عال مه جلیسی

دیكه ، كه له زاری منه وه باوكرانه وه .پڕوپاگه ندانه له و منوونه یه ك به یان:

چی بوون؟من گوایه ئه لشاهر: عه بدولخالق له گه ڵ نوری مالیكی ڕێكه وتووم بۆ ئه وه ی )به رپرسی ئه لئه حمه د یونس موحه ممه د حیزبی به عسی ئێستای عێراق( له جێگه ی باوكردنه وه ی به دابرنێت. هاشمی تاریق ئه و گه یشتمه پڕوپاگه ندانه ، جۆره ئه و قه ناعه ته ی كه پیالنێك هه یه بۆ له ناوبردنم. خاوه نی من نییه ، ش���اراوه م شتی من ك��رده وه ی دژی نیشتامنیم، پرۆژەیه كی باوه ڕم سیاسییدا، پرۆسه ی له توندوتیژیم به دیالۆگ هه یه و گوێبیستی ڕاوبۆچوونی تێڕوانینه م كه سانێكی ئه م به رامبه ر ده بم. و سیاسی پ��رۆس��ه ی ل��ه ن��او ب��ااڵده س��ت��ی بڕیارمدا بۆیه ك��رد، نیگه ران حكومیدا جارێكی تر به غدا جێبهێڵم. ته نها ناوبه ناو

سه ردانی به غدا ده كه مه وه .

هه موانیش زۆر، ساخته كارییه كی كه م، ناشیرینییه كان تۆمه تبار ده كه ن. به یه كرت داگیركه ر بێ كه هه ڵبژاردنه یه كه مین به ڕێوه چوو. له گه ڵ پاشه كشه ی ڕەوته كه ی به راییه كان ئه نجامه ه��ه روه ك مالیكی،

ده ری ده خه ن.سه ربه خۆی ب��ااڵی كۆمیسیۆنی ڕێ��ژەی كه رایگه یاند هه ڵبژاردنه كان %51 خه ڵك به شدارییكردنی كۆتایی كه ڕاشیگه یاند كۆمسیۆن بووه ، هه روه ك به ڵگه یان له ال هه یه كه له )12( پارێزگادا خۆشیانه وه الی ك��راوه . ساخته كاریی ئه یاد و س��ه در موقته دا له ه��ه ری��ه ك كه مه ی پێشوازییه ئه و ئۆباڵی عه الوی، خسته هه ڵبژاردنه كاندا له جه ماوه ریان مالیكی، نوری حكومه ته كه ی ئه ستۆی قه ده غه كردنی بڕیاری هۆی به چونكه هاتوچۆوه به شێكی زۆر له خه ڵكی بێبه ش بوون له ده نگدان، به تایبه تیش له شاری به شدارییان %33 ڕێژەی ته نها كه به غدا،

كرد.

حیزبی وت��ه ب��ێ��ژی پێشرت ب��ه ی��ان: به عس بوویت له سوریا، ئه ی ئێستا له چ

حیزبێكی سیاسیدا خۆت ده بینیته وه ؟ ئێستا من ئه لشاهر: عه بدولخالق كه مه ده نیم، واڵت��ی ره وت��ی لێپررساوی و عه ره بی ك��اری حیزبی له پێكهاتووه حیزبی دادپه روه ری و برایه تی. له م ره وته دا هاونیشتیامنیبوون كه لتووری به باوه ڕمان بۆ واڵتیش و خوایه بۆ ئایین و هه یه و كۆمه ڵگه به بۆ خۆناساندمنان هه موانه . پارته سیاسییه كانی دیكه ی عێراق، تا ئێستا كه سایه تی له گه ڵ كۆبوونه وه مان چه ندین و گرووپی سیاسی و كۆمه اڵیه تی كردووه ، به رفراوانرت ره وته ئه م قه باره ی ئه وه ی بۆ كه سایه تییه و حیزب سه رجه م تا بكه ین،

به یاننامه یه كیدا له سه در موقته دا ڕایگه یاند »وا جارێكی تر و به شێوه یه كی ب��ه رده م ل��ه خ��ۆم��ان ئاشكرا، و ڕوون حكومه تی ت��ری كه مته رخه مییه كی جارێكی وا ده ب��ی��ن��ی��ن��ه وه ، عێراقیدا ئاكامه كانی ب����ه رده م ل��ه خ��ۆم��ان ت��ر واڵته نێو به رباوی تیرۆری و گه نده ڵی كه ده بینینه وه ، خۆشه ویسته كه ماندا و هه ڵبژاردنه كان له خه ڵكی له زۆرێك ده نگدان دووركه وتنه وه«. ئه یاد عه الویش له »زیاتر ڕایگه یاند به یاننامه یه كیدا له 50%ی عێراقییه كان به هۆی ئه و بارودۆخه ناهه مواره ی هه یه ، نه یانتوانی موماره سه ی له خ��ۆی��ان ده س��ت��ووری��ی��ه ی مافه ئ��ه و سیاسه ته كانی كه بكه ن، هه ڵبژاردنه كاندا زۆری ك��اری��گ��ه ری ئێستا حكومه تی ڕاشیگه یاندووه ناوبراو هه یه «. له سه ری »پێشێلكاریی زۆر هه ن كه عێراقییه كان و چاودێرانیش تۆماریان كردووهن و میدیای مایه ی و پێكردوون ئاماژەی سه ربه خۆ

دڵه ڕاوكێن«.

عه ملانییه كان له خۆ بگرێت. ته نانه ت له گه ڵ وتوێژمان كوردیش كه سایه تیی چه ندین

كردووه .ب���ه ی���ان: ك���ه وات���ه ت��ۆ س��ه ردان��ی

كوردستانت كردووه ؟به ڵێ ؛ ئ��ه ل��ش��اه��ر: عه بدولخالق له ك��ردووه . هه ولێرم سه ردانی جار دوو دواسه ردامندا بۆ هه ولێر، سێ رۆژ مامه وه . له سه ردانه كه مدا دیداری كۆمه ڵێك هاوڕێی كوردم كرد، هه ندێكیان كه سایه تیی سیاسیی نه چوونه ته دیدارانه ئه و به اڵم ن��ارساون، له بكه م به ئه ندامبوونیان باسی ئ��ه وه ی

ره وته كه مدا له كوردستان.سه ركردایه تیی له گه ڵ ئه ی به یان: سیاسیی كورد، هیچ په یوه ندییه كت هه یه ؟

هه ڵبژاردنه ئه م باسیشه جێگه ی دوای ل��ه ك��ه ه��ه ڵ��ب��ژاردن��ه یه كه مین ڕووخ��ان��ی ڕژێ��م��ی ب��ه ع��س��ه وه ، ب��ه بێ له و ئه مریكی داگیركه ری ئاماده بوونی

عه بدولخالق ئه لشاهر: نه خێر.دۆزی بۆ چییه تێڕوانینت به یان: له گه ڵ په یوه ندییان و ك��ورد ئێستای

حكومه تی ناوه ند له چ ئاستێكدایه ؟میلله تی به ئه لشاهر: عه بدولخالق هیچ عێراق نیشتامنی له ده ڵێم، كوردمان ده ست باشرتتان و دیكه نیشتامنێكی ناكه وێت، چونكه عێراق دایكی هه موومانه ، به ئاسانیش ده ستبه رداری دایك نابین و لێی دایكه ئه و ئه گه ر ته نانه ت نابینه وه ، جودا

»له شفرۆش«یش بێت.ئه م ده كه مه وه ، دڵنیا كورد میلله تی بارودۆخێكی عێراق، ئێستای بارودۆخه ی ئارامگرتن به پێویستی كاتییه ، و نائاسایی ئه گه ر ب��ه رام��ب��ه ردا. له گه ڵ دیالۆگه و ئاراوه بێته راسته قینه دیموكراسییه كی كۆششی و ه��ه وڵ به ئ��ه وا ع��ێ��راق، له به پێویستییه ك ه��ی��چ ه��ه م��ووم��ان پێویستیامن ته نانه ت ناكات، جیابوونه وه منوونه ی سه یری نییه . هه رێامیه تیش به مامۆستای وه ك بكه ، سویرسا ئه زموونی ئه حمه د مه زهه ر كه مال دكتۆر گ��ه وره م پێویسته منوونه یه كه »سویرسا ده ڵێت په ندی لێوه ربگیرێت«. سویرسا له بنه ڕەتدا له ئیتاڵی و ئه ڵامنی پێكهاتووه ، له سااڵنی جه نگی جیهانیی دووه مدا، هه ردوو واڵت الی بۆ نه ته وه یه دوو ئه و دا هه وڵیان هه وڵه كانیان له به اڵم ڕابكێشن، خۆیان واڵته یان دوو به و ئه وان هێنا. شكستیان ڕاگه یاند كه ئه وان سویرسین و نیشتامنی به په یوه ندییان و ده وێت خۆش خۆیان

ئیتاڵیا و ئه ڵامنیاوه نییه .ل��ه الی��ه ك��ی ت��ری��ش��ه وه ، ب��ه هه موو وه ك ده ڵێم، عێراق دیكه ی پێكهاته كانی عێراقی ع��ه ره ب��ی وت��ووم��ان��ه ، جارانیش ئه گه ر ڕاسته قینه ، عروبییه كی نابێته پێناو له بكات گیانفیدایی نه بێت ئاماده كوردبوونی كوردی عێراقی و تایبه مته ندییه ئێمه ره وت��ه ك��ه ی بۆیه نه ته وه ییه كانی. پابه ندبوون م��ه ده ن��ی( واڵت��ی )ڕەوت���ی هه موو پێشه وه ی له نیشتامنەوە، به

پابه ندبوونێكه وه داده نێت.

دوای كشانه وه یان، به ڕێوه ده چێت. به ڕای چاودێرانیش، وا چاوه ڕوان ده كرێت ئاكامی سیاسیی نه خشه یه كی هه ڵبژاردنانه ئه م

نوێ و هاوپه یامنیی نوێ بخوڵقێنێت.

كورد جگه له عێراق، هیچ نیشتمانێكی باشتری ده ست ناكه وێت

د. له تیف مسته فا *

لیوا روكن عه بدولخالق ئه لشاهر، تا ساڵی 2003 ئه فسه رێكی پله به رزی سوپای عێراق بوو، به

رووخاندنی به غدا و رژێمی به عس، وه ك ده یان ئه فسه ر و پله داری تری حیزبی به عس، عێراقی جێهێشت و

روویان له هه ردوو واڵتی سوریا و ئه رده ن كرد. ساڵی 2009 پێنج گرووپی حیزبی به عس له واڵتی سوریا،

به ناوی »به ره ی هه ستانه وه و نوێبوونه وه « خۆیان ڕێكخسته وه ، عه بدولخالق ئه لشاهر به وته بێژی ئه و به ره یه ده ستنیشان كرا. له پاش ئاڵۆزبوونی دۆخی

واڵتی سوریاش، ئه م وته بێژە گه ڕاوه ته وه بۆ عێراق. بۆ زانینی دواهه ڵوێست و چاالكییه سیاسییه كانی، )به یان(

چه ند پرسیارێكی ئاڕاسته ی ناوبراو كرد.

www.bayanpress.netژماره )32(، سێشه ممه 2013/4/23، ساڵی یەکەم

7

یه كلیستییش چاره سه ری كێشه ی یه كێتی ناكات

سه باره ت به سه رۆكی هه رێمیش، ناوبراو یان هه رێم سه رۆكی دونیادا »له وتی ساڵه ، ش��ه ش م��اوه ك��ه ی هه یه كۆمار، هه یه 5 ساڵه ، ئه وه نه دیكتاتۆرییه ته نه

جه ریمه و نه نایاساییشه «.شیوعیی حیزبی ب��ااڵی ئه ندامێكی بهێرنێت، ناوی نه یویست كه كوردستان وه ك »ئێمه ڕاگه یاندن )ب��ه ی��ان(ی به حزب سه ركردایه تی له شیوعی، حیزبی له و لێدوانێك هیچ جارێ بڕیارمانداوه

باره وه نه ده ین«.رۆژن��ام��ه ن��ووس و چ��االك��وان��ی ب��واری ئه سكه نده ر مه ده نی، هێمن كۆمه ڵگه ی ئه ندام ئ��ه و لێدوانی ب��ه س��ه ب��اره ت په رله مانه ی پارتی، بۆ )به یان(ی ده ڵێت هه موو حیزبیانه یه ، لێدوانێكی »ئه وه بۆ ڕیكالم خۆیه تی حه قی كه سیش له نییه مه رج بكات. خۆی الیه نه كه ی ئه و قیاده ی نه بێ�ت كه س كوردستان كه سی كوردستان به ڵكو بكات، واڵته ئه گه ر ده توانن تێدایە ئه كادیمیی زۆری واڵت ئیداره ی بڕە خسێ�ت، بۆ بواریان

ساڵ 8 پێش ئه وه ی به ڵگه ی به بكه ن، و بووه سه رۆك بێ كوردستان هه رێمی

واڵتیش به ڕێوه چووه و نه ڕووخاوه «.ڕایشیده گه یه نێت چ��االك��وان��ه ئ��ه و سه ركرده ی سه ركه وتوو ئه وه یه له شكرێك به جێبهێڵێت، له دوای خۆی سه ركرده له نییه به دیل بڵێت كه س هه ندێك نه ك بارزانی«. له جگه هه رێم سه رۆكی بۆ زیاتر باره یه وه له و ڕۆژنامه نووسه ئه و ده ڵێت »یه كێك له ئه ركه كانی سه ركرده ی دوای له ده بێ�ت ئه وه یه سه ركه وتوو خۆی كۆمه ڵێك له سه ركرده ی تر دروست بكات و گه شه ی پێبدات له ڕووی سیاسی و فیكری و ڕۆشنبیری و دبلۆماسییه وه ، وا نه كات ئه وه جۆرێكه له شكست بۆ ئه و پارته كه نه توانراوه كه سێكی وا دروست بكرێت سه ركردایه تیی ئه و واڵته بكات«.

لێدوانانه ئ��ه و ئایا ب��ه وه ی س��ه ب��اره ت جێگری كه نییه لێدوانانه ئه و هه مان ڕایگه یاندبوو، ده ره وه ی سووریا وه زیری ئه وه نه مێنێت ئه سه د به شار ئه گه ر جیهان نه خشه ی له سه ر س��ووری��اش

هه مان كوردستانیش له كه نامێنێت، كه سانه ج��ۆره ئه و ل��ه الی بیركردنه وه هه بێت؟ ئه و چاالكوانه وتی » لێكچوون تۆ ئ��ه وه ی وه ك نێوانیان، له هه یه یان واڵت نه بێت كه سه ئ��ه و بڵێیت هه ڵده وه شێ�ته وه ، حزبه ئه و یان ده زگا شكستی ئه وه ده ڵێت وا الیه نه ی ئه و له ئێستا جه الل مام منوونه بۆ هێناوه. پارته ئه و نییه مه عقول نه خۆشخانه یه ، ئه و خاوه ن بێت كه سی ملیۆن خاوه ن هه موو سه ركرده و كادیرانه بێت، كه س كورسییه كه ی و بگرێته وه جێی نه بێت واڵتێكدا هیچ له هه روه ها پڕبكاته وه ، ته نیا به سه رۆك نه ماوه ئه وه مۆدیلی خۆی ئیداره ی هه موو واڵت بكات، به ڵكو یاریده ده ری هه ن داموده زگا كۆمه ڵێك

سه رۆكن«. عه بدوالی مه ال نوورییش له بزووتنه وه ی هه وڵێك »ه��ه ر ڕایگه یاندبوو گ��ۆڕان سه رۆكی كاندیدكردنه وه ی سێباره بۆ و ئ��ازادی به سه ر كوده تایه هه رێم،

ئازادیی ڕاده ربڕیندا له كوردستان«.

كادیرێكی ینك: دوای لێدوانه كه ی مه ال به ختیار، نیگه رانیی زۆر هه یه له پشتگیری له كاندیدكردنه وه ی بارزانی

تۆراوه كانیش ده نگه و به كارده هێنێت

به و سیاسه ته ناگه ڕێته وه بۆ یه كێتی.

مامۆستای فه ره ج، ئه مین مامۆستا

زانكۆ و چاودێری سیاسی له لێدوانێكدا

بۆ )به یان( سه باره ت به بڕیاری یه كێتی،

جێگه ی و باشه »كارێكی ده ڵ��ێ��ت

ده ستخۆشییه ، به اڵم ئه وه ش ده گه ڕێته وه

یه كێتی دابه زینه ی سه ربه خۆ ئه و ئایا

سرتاتیژە ، ئه گه ر سرتاتیژ؟ یان تاكتیكه ،

و ده بێت سه ربه خۆی به رنامه ی ئه وه

ئازادانه به هه ڵبژاردنه كان دوای له

تاكتیك ئه گه ر به اڵم ده ك��ات، مامه ڵه

كه دیاره ئاماژەكانیش بكات، مامه ڵه

له وه ك ده چێت تاكتیك له زیاتر

خراپ كاریگه ریی ئه مه سرتاتیژیی،

ده كاته سه ر ده نگده ری یه كێتی«.

لێدوانه كه دا ت��ری به شێكی ل��ه

پشتگیرییه ی »ئ��ه و ده ڵێت ن��اوب��راو

ده یكات هه رێمی سه رۆكی له یه كێتی

بۆ هه ڵبژاردنه وه ی به سه رۆكی هه رێم،

ده نگده ری له سه ر ده بێت كاریگه ریی

بۆ یاسایی ته فسیری دۆزی��ن��ه وه ی

هه رێم، س��ه رۆك��ی ه��ه ڵ��ب��ژاردن��ه وه ی

ب��ه گ��وێ��ره ی ب��ۆچ��وون��ی ش��اره زای��ان

گه ڕانه وه ی ده نگه ناڕازییه كان بۆ یه كێتی

مه سعوود له وباره یه وه ده كاته وه . كه م

ده ڵێت سیاسی چاودێری عه بدولخالق،

جه ماوه ریی ئاستی له ئێستادا »یه كێتی

هۆكاره كه شی نزمدایه ، ئاستێكی له

ئێستا تاكو یه كلیستییه ش ئه و ئه وه یه

هه یمه نه ی له ژێر یه كێتی نه یتوانیوه

سیاسه تی پارتی ڕزگار بكات«.

هه ولێری مه ڵبه ندی كادرێكی

ناوی نه بوو ب��اش پێی كه یه كێتیش

هه یه زۆر »نیگه رانیی وتی بهێندرێت

له و پشتگیرییه زۆره ی مه كته بی سیاسی

سه رۆكی كاندیدكردنه وه ی سێباره له

كۆنگره دوای به تایبه ت ه��ه رێ��م،

و به ختیار مه ال ڕۆژنامه نووسییه كه ی

فازڵ میرانی«. ئه و كادیره هۆكاری ئه و

ده گه ڕێنێته وه ئه وه بۆ نیگه رانییانه

خۆی مه رامی بۆ یه كێتی پارتی، كه

الیه ن له كه نیگه رانییه ی ئه و جاران.

ئه ندامانی یه كێتییەوە دروست بووبوو،

متامنه ی دووباره بۆ بگه ڕێته وه «.

هه ولێر له ئێوه به وه ی سه باره ت

به شدارنه بوون پێویست وه ك دهۆك و

پارتی ه��اوب��ه ش��ه ی حكومه ته ل��ه و

»پرۆسه كه وت��ی ن��اوب��راو خۆتان؟ و

گۆڕانكاریی گه وره به خۆیه وه ده بینێت،

چونكه خه ڵكێكی یه كجار زۆری یه كێتی

كه بوون نیگه ران خواره وه ، ئاستی له

لیسست یه ك به پارتی له گه ڵ یه كێتی

داده به زێت، نیگه رانییه كه ش له وه زیاتر

نێواندایه ، له هاوپه یامنییان كه بووه

له پێویست وه ك��و یه كێتی كه چی

نه یتوانی داموده زگاكان و حكومه ت

به شی خۆی ببات. بۆیه ئه مجاره ئه گه ر

باشرته ، بێنێت، وه زیریش یه ك یه كێتی

یه كێتی سیاسه تی له ته عبیر ب��ه س

بكات«.

پشتگیرییه ئه و تره وه له الیه كی

له سیاسی مه كته بی ب��ه رده وام��ه ی

هه ولێر به )به یان(ی ڕاگه یاند »یه كێتی

ڕاب���وردووه وه ، هه ڵبژاردنی دوای له

چۆنیه تی گه اڵڵه كردنی به هه ستاوه

به شداریكردن له هه ڵبژاردندا، ئه وه ش

و كادیران و ئه ندام زۆرب��ه ی ڕای به

لیستی به كه بووه یه كێتی الیه نگرانی

جیا دابه زین. ئیرت سه ركردایه تی ئه وه ی

به ڕایگه یاند پاشان و كردووه دیراسه

لیستی جیا ده ده به زین«.

هه روه ها ئه و ده ڵێت »ئه و به ته نیا

یه كێتی جه ماوه ری خواستی دابه زینه

بووه بۆ ئه وه ی هێزی یه كێتی ده ركه وێ

و هه میش زیاتر له بڕیاردا سه ربه خۆتر

بین«.

هێرش نامیق، به رپرسی سه نته ری

هه ولێری ڕێكخراوی ئازادیی الوانی سه ر

)به یان( بۆ لێدوانێكدا له یه كێتی، به

كه باشه زۆر »هه نگاوێكی ده ڵێت

یه كێتی ئەو قورسایی و سه نگەی خۆی

كه له پێشوودا هه یبووه و وه ك پێویست

ئاستی بگه ڕێته وه بۆی نه بووه ، دیار

به ده كرا چ��اوه ڕێ ئه گه رچی

یه ك لیست به شداریكردنی یه كێتی

له هه ڵبژاردنه كانی داهاتوو، له سه ر

حیزبه ، ئه و جه ماوه ریی ئاستی

پشتگیریی گه وره بكرێت و یه كڕیزی

له گوتاری ئه و حیزبه دروستبكات،

سێباره له پشتگیری به هۆی به اڵم

له الیه ن بارزانی كاندیدكردنه وه ی

و حیزبه ئه و سیاسیی مه كته بی

ئه و بااڵی به رپرسانی لێدوانه كانی

كادیر نیگه رانییه كانی یه كێتییه وه،

و الیه نگرانی حیزبه كه زیاتر بووه .

داواده ك���ه ن كادیرێكیش چه ند

حیزبه كه یان له بڕیارداندا سه ربه خۆ

بێت.

حاكم سابیر، كادیری یه كێتی له

یه كێتیش ك��ێ��ش��ه ی ی��ه ك��ێ��ت��ی.

ئه وه یه پابه نده به ڕێككه وتننامه ی

س��رتات��ی��ژی��ی��ه وه ل��ه گ��ه ڵ پ��ارت��ی،

هه رێم سه رۆكایه تیی له پشتگیری

و ڕێككه تننامه یه ل��ه و به شێكه

ئه مه ش حاڵه تێكی ناچارییه یه كێتی

مانه وه ی به به رانبه ر تێیدایه ،

عێراق، سه رۆككۆماری له یه كێتی

كاریگه ریی دڵنیاییه وه به ب��ه اڵم

ده نگده ری س��ه ر ده كاته خ��راپ

یه كێتی ج��ه م��اوه ری و یه كێتی

دووفاقییه كه وه ، نێوان ده كه وێته

خه ڵكی ل��ه الی��ه ك ده ب��ێ��ت ك��ه

ه��ان��ب��دات ده ن���گ ب���ه و ب��دات،

بده ده نگ بڵێت ده بێت له الیه ك

و یه كێتی هاوبه شی كاندیدی به

هه ڵبژاردن، بانگه شه ی بۆ پارتی

له پ��اڵ��ێ��وراوه ك��ه ته ئكید ب��ه ك��ه

یه كێتی ده بێت ده بێت، پارتی

دوو ئ��ه و نێوان له هاوسه نگی

خواسته دژبه یه كه دا بكات«.

كۆم�ه ڵ: سیستمی سیاسی وا ڕێك خراوه ، ه��ه رك�ه سێك ی����ه كێتی و پارتی پێی ڕازی نه بن، ناتوانێت حكومڕانی بكات

بۆ سه رۆكایه تیی هه رێم ته نیا پارتی پـــێی وایه به دیل بۆ مه سعود بارزانی نییه

ئاكار شیره یی. هه ولێر

سه ركرده ی سه ركه وتوو ئه وه یه

له شكرێك له سه ركرده له دوای خۆی به جێبهێڵێت، نه ك هه ندێك

كه س بڵێت به دیل نییه بۆ سه رۆكی هه رێم جگه له

بارزانی

www.bayanpress.net ژماره )32(، سێشه ممه 2013/4/23، ساڵی یەکەم

6

مه سعود ك��ان��دی��دك��ردن��ه وه ی سێباره بارزانی بۆ سه رۆكایه تیی هه رێم ده ده ن. مه سعود وای��ه پێی كه الیه نێك ته نها محه مه دی مه گه ر نییه ، به دیلی بارزانی و وابێت ئه و وه ك بتوانێت مه هدی ببێته به دیلی، ئه گه رنا بێ به دیله، ته نیا و ته نیا پارتی خۆیه ىت. ته نانه ت هاوپه یامنه و سه ركردایه تی له سرتاتیژییه كه شی، لێدوان تێیاندایە په ڕله مانه كانی ئه ندام ده ده ن و پێیان وایه له ڕووی یاساییه وه جاری بۆ بارزانی مه سعوود ناكرێت یه كێك وه ك بكرێته وه. كاندید سێیه م یه كێتی سه ركردایه تیی ئه ندامانی له ئه وه ی دركاند كه یه كێتییش كاندیدی بۆ سه رۆكایه تی هه رێم ده بێت. الیه نه كانی ئۆپۆزسیۆنیش له هه وڵدان كاندیدێك كه بۆ بكه ن، لێ پشتیوانیی الیه ن هه رسێ سه رۆكایه تیی هه رێم دیاری بكه ن، به اڵم ئایا ڕایاننه گه یاندووه به فه رمی ئێستا تا هه رسێ ال ده توانن له سه ر یه ك كاندیدی

به هێز ڕێكبكه ون یان نا.په رله مانی ئ��ه ن��دام به شاره تی، ف��ازل

میدیا قسه ی ب��ووه ت��ه ئێستا ئ��ه وه ی و ڕۆشنبیر خه ڵكی و پیر و گه نج و خه ڵكی گشتی ب��ه و ن��ه خ��وێ��ن��ده وار پرسی ك���ردووه ، ق��اڵ س��ه ر به خۆیه وه بۆ هه رێمه سه رۆكی هه ڵبژاردنه وه ی به سیاسییه كان الیه نه تر. ساڵی چوار دژی لێدوان ناڕاسته وخۆ و ڕاسته وخۆ

مه سعوود وایه پێی )پارتی(، كوردستان بارزانی به دیلی نییه و مه گه ر محه مه دی

مه هدی وه ك ئه وی پێ بكرێت.جیاوازی ك��اردان��ه وه ی لێدوانه ش ئه و و چ��اودێ��ران هێنا. خ��ۆی��دا ب���ه دوای چاالكوانانی كۆمه ڵگه ی مه ده نی و الیه نه وایه پێیان هه رێمیش، سیاسییه كانی ئه وه سووكایه تییه به خه ڵكی كوردستان كوردستان له كاتێكدا له ده ك��رێ��ت، پرۆفیسۆر و ئاستبه رز كۆمه ڵێك خه ڵكی

و ئه كادیمی و سیاسیی به هێز هه ن. به یان ویستی لێدوان له سه رجه م الیه ن سه باره ت وه ربگرێت سیاسییه كان بۆ به دیل نه بوونی ی��ان هه بوون، به سڵێامن، بیالل هه رێم. سه رۆكایه تیی كۆمه ڵی سیاسیی مه كته بی ئه ندامی )به یان( بۆ لێدوانێكدا له ئیسالمی، له كوردستاندا وایه پێم ڕایگه یاند »من بیانه وێت كه هه ن كه س ه��ه زاران به بارودۆخی به اڵم هه رێم، سه رۆكی ببنه كوردستان و سیستمی سیاسیی سیاسی یه كێ�تی هه ركه سێك ڕێ��ك��خ��راوه وا

ناتوانێت نه بن، ڕازی پێی پارتی و حكومڕانی بكات، ئه گه ر له وپه ڕی توانا و

لێهاتووییشدا بێت«. هه ندێك ڕۆشنبیر و سیاسه مته دار ئه وه كه ده زانن پارتی و یه كێتی شكستی به حوكومڕانی، له 22ساڵ له زیاتر دوای ئه و بۆ كه سانێك كۆمه ڵه نه یانتوانیوه

پۆسته پێبگەیەنن. »ئه و وتی سلێامن بیالل خۆیه وه الی ڕانه هێناوه خه ڵكیان نه ك الیه نه دوو ڕێگربوون به ڵكو بگرنه وه ، جێیان كه پێشه وه . بێنه بتوانن خه ڵكانێك كه ڕێگربوون ئ��ه وان ب��ه اڵم هه یه ، خه ڵك

له به رده میدا«.ع��ه ب��دول��س��ه م��ه د ب�����ه رواری، ئ��ه ن��دام پارتی، لیستی له كوردستان په ڕله مانی ل��ه وب��اره ی��ەوه ب��ۆ رۆژن��ام��ه ی به یان ئاڕاسته ی بابه ته ئه و »جارێ ڕایگه یاند ئه و باسی ڕاگه یاندنه ته نیا نییه ، دیار هه ر ئه گه ر دڵنیاشبه ده ك��ات. شتانه گۆڕانكارییه كیش بكرێت، له چوارچێوه ی

یاسادا ده بێت«.

هاوواڵتییه ك: چوومه دوكانێكه وه بۆئه وه ی گۆشت بكڕم، خه ریك بوو ببورێمه وه

دڵنیاشم كه بۆگه ن، گۆشتی بۆنی له به ر ساغی ه��اوواڵت��ی��ان��دا ئێمه ی ب��ه س��ه ر

ده كه نه وه «.ب��ه وه ك��رد كه ئه و ئ��ام��اژەی ئ��ه و دوكانانه ی ئه و جۆره خۆراكانه ده فرۆشن و به سه ر هاوواڵتییاندا ساغی ده كه نه وه، له 80%ی به كه ڵكی خواردن و به كارهێنان چاودێریی نه بوونی ل��ه ب��ه ر ن��ای��ه ت، له فێڵ دوكاندارانه ئه و ته ندروستی هاوواڵتییان ده كه ن و به سه ریاندا ساغی

ده كه نه وه «.هاوواڵتییەكی ف��ه ت��اح، ئیرباهیم ده كات دوكانانه له و باس كه دیكه یه

ئێمه ئه وه ی له سه ر ك��ردووه له گه ڵامن خۆراكی به سه رچوومان پێ فرۆشتووه .

له و تره یه كێكی حه مید، ئامینه ه��اوواڵت��ی��ی��ان��ه ی ك��ه ب��اس��ی خ��ۆراك��ی توڕەییه وه به ئه و ده كرد، به سه رچووی ڕاست ڕۆژنامه نووسیش »ئێوه ی وتی ناڕۆن بۆ ده كه ن ڕاست ئه گه ر ناكه ن، كه بكه ن دوكانانه خ��اوه ن له و پرسیار خواردنی به سه رچوو و بۆگه ن ده فرۆشن. هه فته ی ڕابردوو چووم له دوكانێك له ناو مریشك گۆشتی خورماتوو شاری بازاڕی دوكانه كه دا ناو به سه رم كه هه ر بكڕم، ببورێمه وه بوو خه ریك یه كسه ر كرد،

وت���ووه خ��ۆراك��ی ب��ه س��ه رچ��ووم��ان بۆ ئاگاداری ناكات، قبوڵی خوا مه هێنن، مێژووی به سه رچوونی ئه و خۆراكانه بن به اڵم بفرۆشن، هاوواڵتییانی به دواتر و ته ندروستیی باری ناده نه گوێ ئ��ه وان قازانج مه به ستیان ته نها هاوواڵتییان،

كردنه «.كه به وه دا ئاماژەی فرۆشیاره ئه و به سه رچوویان خۆراكی جار چه نده ها كاتێك كه فرۆشتووه ، هاوواڵتییان به بۆی ماڵه وه بردویه تییه هاوواڵتییه ئه و و به سه رچووه مێژووكه ی ده ركه وتووه دواتر هێناویه تییه وه و ته نانه ت شه ڕیشی

ئه وه ی بۆ هاوواڵتییان، بە ده یفرۆشن له سه ریان نه كه وێت و زه ره ری لێنه كه ن.

ع���ەل���ی م��وح��س��ی��ن، خ����اوه ن سۆپه رماركێته ، له باره ی هه بوونی خۆراكی وتی فرۆشیارێك وه كو به سه رچووەوە، وه كو ده یفرۆشین كه خۆراكانه ی »ئه و گۆشت و ماسی و شیره مه نی و هتد... له بازرگانه كانه وه بۆمان دێت، كه زۆرینه ی بازرگانه ش ئه و توركیان. و ئێران هی كاتی و مێژوو ته ماشای وه ریده گرن كه به سه رچوونی ناكه ن و یه كسه ر ده یهێنن هاوواڵتییانی ب��ه ئ���ه وه ی ب��ۆ ب��ۆم��ان بازرگانانه مان به و زۆرجار بفرۆشینه وه .

ل��ه ب��ه ر ن��ه ب��وون��ی چ��اودێ��ری به سه رچوو خۆراكی ته ندروستی، ب������ازاڕی ش����اری خ���ورم���ات���ووی دی��ارده ی��ه ش ئ��ه م ك���ردووه . داگیر نیگه ران شاره ی ئه و هاوواڵتییانی الیه نی ل��ه داواك����ارن و ك���ردووه ئه نجام هه ڵمه تێك په یوه ندیدار، له ناوبردنی مه به ستی به ب��دات له گه ڵ به سه رچووانه ، خۆراكه ئه و دوكاندارانه ش ئه و سزای ئه وه شدا فرۆشتنی به هه ڵده سنت كه بدات

خۆراكی به سه رچوو.هاوواڵتی كامه ران عه لی، له ناو شت خه ریكی خورماتوودا ب��ازاڕی ده كرد له وه باسی ئه و بوو، كڕین كه »به هۆی بێده نگیی حكومه ت و ته ندروستییه وە چاودێریی نه بوونی له شاره كه ، خۆراكی به سه رچوو له ناو كه ده ڕوات، زیادبوون به ره و بازاڕ ده دات، باجه كه ی هاوواڵتی ته نیا له كه هاوواڵتییانه ی ئه و چونكه ده كڕن، شت ڕۆژانه شاره كه بازاڕی كاتی له سه ر ت��ه واوی��ان ش��اره زای��ی نییه كه به سه رچوونی ئه و خۆراكانه

ده یكڕن«. ئ��ه و ه��اوواڵت��ی��ی��ه ئ��ام��اژەش زۆرێ��ك الی له كه ده ك��ات ب��ه وه شاری ب��ازاڕی ناو دوكاندارانی له خورماتوو خۆراكی به سه رچوو به دی كه ئه وه ی گوێدانه به بێ ده كرێت، ئه م خۆراكه به سه رچووانه مه ترسیی هاوواڵتییان ژیانی له سه ر ده بێت ئ���ه وه ی كه و ده ب��ێ��ت��ه ه��ۆك��اری چه نده ها نه خۆشیی مه ترسیداری لێ بكه وێته وه ، كه به هه ر جۆرێك بێت

ده فرۆشن به سه رچوو خۆراكی كه مه ترسییانه له و بیر ئ��ه وه ی به بێ به كارهێنانی هۆی به كه بكه نه وه ئ��ه و خ��ۆراك��ان��ه وه ده ك��ه وێ��ت��ه و نه خۆشی، جۆره ها هۆكاری ده بێته پرۆسه ی دوای »ل��ه ده ڵێت ئ��ه و خۆراكی جۆره ها عێراقه وه ئازادیی بازاڕی ناو رویكردووه ته جۆراوجۆر چاودێریی ئ��ه وه ی بێ به شاره كه، ل��ه س��ه ر داب��رێ��ت، ك��ه زۆرب��ه ی��ان خۆراكی به سه رچوون، له وانه ماستی ئێرانی و شه ربه تی توركی و گۆشتی ڕۆژ ل���ه دوای ڕۆژ ك��ه ب��ه رازی��ل��ی، ئه وه ی بێ به په ره سه ندندایه له كه سێك هه بێت لێپێچینه وه بكات و سزای ئه و كه سانه بدات كه به و كاره

هه ڵده سنت«. حاڵه ته ، ئ��ه و ب��ه رام��ب��ه ر ل��ه شاری ب��ازاڕی ناو دوكانداره كانی گۆشتی زۆرینه یان كه خورماتوو ده فرۆشن، شیره مه نی و هه مه جۆر الیه نی ئه ستۆی ده خه نه هۆكاره كه په یوه ندیدار كه ڕێگه ی به و بازرگانانه داوه ئه و جۆره خواردنانه بهێننه ناو بازاڕەوه و به سه ر هاوواڵتیاندا ساغی

بكه نه وه .ته ندروستی سه رچاوه یه كی ئاشكرا ن��اوه ك��ه ی نه یویست ك��ه ئێستا تاكو »به داخه وه وتی بكه ین، یاساییه كی فه رمی له شاری خورماتوو نییه بۆ سزادان و غه رامه كردنی ئه و به سه رچوو خۆراكی كه كه سانه ی هاوواڵتییاندا به سه ر و ده فرۆشن الیه نی نابێت ده ك��ه ن��ه وه . ساغی پ��ه ی��وه ن��دی��دار ل��ه ب��ه ران��ب��ه ر ئه م حاڵه ته دا بێده نگ بێت، پێویسته كار بۆ قه اڵچۆكردنی خۆراكی به سه رچوو له ناو بازاڕی شاری خورماتوو بکرێن

و سه رپێچیكارانیش سزا بدرێن«.

ئاكار شیره یی: هه ولێر

خۆراكی‌به‌سه‌رچوو‌بازاڕی‌خورماتوو‌داگیر‌ده‌كات

كۆم�ه ڵ: سیستمی سیاسی وا ڕێك خراوه ، ه��ه رك�ه سێك ی����ه كێتی و پارتی پێی ڕازی نه بن، ناتوانێت حكومڕانی بكات

بۆ‌سه‌رۆكایه‌تیی‌هه‌رێم‌ته‌نیا‌پارتی‌پـــێی‌وایه‌‌به‌دیل‌بۆ‌مه‌سعود‌بارزانی‌نییه

په یجور: عومه ر ئاواره

9www.bayanpress.net

نوها

ئاشکار تەها

باش نانخواردن و له سه رخۆ ـ جوینی پارو و، له گه ڵ پشودان له كاتی نانخواردن و گه ر بكرێت ده مه ته قێ و

نۆره كردن له پاروو قوتدان. رۆژێكدا له پــێ، به رۆیشنت ـ ئه مه ش نه بێت، كه مرت خوله ك 15ــــه وه ی ورگ ئ بــۆ یــارمــه تــیــده ره

ده رنه كه وێت. دانــیــشــنت كــه مــكــردنــه وه ی ـ خواردنی ته له فزیۆن و ــه رده م ــه ب لبه دیار چه ره ساتی زۆر و شیرینی

پرۆگرامه كانی TVیه وه .شله مه نی و له دووركه وتنه وه ـ خواردنه وه گازییه كانی وه ك: بیبسی و

شه ربه ته شیرینه جۆربه جۆره كان و شوكوالته و... هتد.

له ــۆ ــه وخ ــت راس .12مه نو، نــانــخــواردن دوای ده بێته نــووســنت چونكه سستكردنی پرۆسه ی هۆی

ــریــش دوات هــه رســكــردن و قه ڵه وی و ورگ.

مرۆڤ كه مرت هه ست به برسێتی بكات.چونكه پێوه . به نه خواردن نان ـ تێربوون به هه ست دره نگرت مرۆڤ

ده كات. خــواردنــی شۆربا و هــه روه هــا ـ ده كات تێر مرۆڤ خێراتر شله مه نی تا برسێتی پێده دات به رگریی زیاتر و

خواردنی وشك. كه وچكی و به كارهێنانی قاپ ـ سفره له سه ر به له می قاپی بچووك،

به كار مه هێنن.

ئه و و زه اڵته خواردنی زۆر ـ خۆراكانه ی ده وڵه مه ندن به ریشاڵ، زیاتر كاتێكی بۆ مــرۆڤ چونكه هه ست به تێربوون ده كات و بڕی

خواردن كه م ده كاته وه .كه وچكێكی خـــواردنـــی ـ له بــه ر ــه ی سێو له رسك چێشت واده كات رسكه چونكه نانخواردن،

ــــر بۆ ــی زۆ رت ــات ــه ی كــه ك ــان ــه س كو داده نــێــن خـــواردن ئاماده كردنی ده دەن، ئه نجام كاره ئه م تاقه ت به و بابه ت له گه ڵ رووبه ڕووبوونه وه یان و ئاسانرته به الوه ژیانیان گرفته كانی

دڵ و ده روونێكی ئارامرتیان هه یه .نیشان ئــــه وه ــجــامــه كــان ــه ن ئزیاتر كاتی كه خامنانه ی ئه و ده ده ن، ته رخان خـــواردن ئاماده كردنی بۆ خواردنه به پشت كه مرت و ــه ن ده ككه سانی ده به سنت، ئاماده كراوه كان بە زۆر گــرنــگــی ــه ك هــۆشــیــارتــرن له ده ده ن و كارەکانیان و خۆیان گرفته كاندا، له گه ڵ رووبه ڕووبوونه وه

ئارامشێكی زیاتریان هه یه .

ئه وه ش و باوك به بووه دواییانه دا بڕیاره ئه و كه ئه وه ی بووه ته هۆی و خێزان به گرنگی زیاتر و بدات

كاره تایبه ته كه ی بدات.

ئه نجامدانی به زانایان له سه ر تاقیكردنه وه یه ك چه ند بۆیان ده ركه وت داواخواز، 1500ژە مه كانیان بۆ كه سانه ی ئه و كه ــی ئــامــاده كــراو ــواردن ســوود لــه خوه رده گرن، زیاتر دووچاری تێكچوونی

ده ماری و ده روونی ده بن.كردووه ئاشكرایان لێكۆڵینه وه كان ده بنه ئاماده كراوه كان خواردنه كه هێزی و بیرۆكه كه مبوونه وه ی هۆی

بیركردنه وه الی خامنان.ـــه و ده ڵـــــێـــــن، ئ

کێىش ــدەى ــەوەن ئ ســێ کێىش جیهاندا لــە مــێــروو گــەورەتــریــن دوورگە لە یەکێک لە مێرووە ئەم دەخوات. گێزەر و دەبێت مشکێک لە هەیە کێىش قورسرتین مێرووە ئەم دەژى. نیوزلەندا دوورەدەستەکاىن جیهاندا کە کێشەکەى نزیکەى ٧0 گرامە، ئەم کێشەش دەکاتە سێ هێندەى کێىش مشکێک. ئەم مێرووە بە )ویتاى عیمالق - giant weta( نارساوە و بە

تەنها لەسەر خاکى دوورگەى )لیتل باریر( ى نیوزلەندا دەژى.

گەورەترین مێروو لە جیهاندا

پڕبوو له خۆشه ویستی و تامه زرۆیی بۆ سه رۆك و هاوكاره كانی، روونی كرده وه له نوێ الپه ڕەیه كی داوه بڕیاری كه له م ئه و كه به تایبه ت بكاته وه ، ژیانی

به ریتانیا واڵتــی له كارمه ندێك وازنامه كه ی هــه مــووان، له جــیــاواز فه رمانگه كه ی بــه پێشكه ش خــۆی لــه رێــگــه ی نامه ی ــه و ئ ــرد، خــۆی ككاره كه ی ئه لیكرتۆنییه وه یان ده ستی، بۆ ده ستیی كێكێكی به ڵكو نه كرد، وازنامه كه ی و ڕازانده وه هاوكاره كانی بۆ نــووســی، كێكه كه لــه ســه ر خــۆی و جوان یاده وه رییه كی ببێته ئه وه ی كاتیشدا هه مان نه چێته وه.له له بیر كه نوێیه كه ی كاره بۆ ریكالمێك ببێته

دروستكردنی كێكه .له هوملز( )كریس ئــه وه ی دوای كه ــووه وه ب وازهێنانه كه ی نووسینی

و. رۆشنا ئه حمه د

گوزارشت وێنه كان ــرده وه ، ك پێشانگایەمان ئەم ره وشی و قوتابیان ناڕە زاییه كانی و كه موكورتی لە

خوێندن دەکەن له هه رێمی كوردستاندا. ده خوازم ئه م یاده ببێته ده روازه یه كی تری كرانه وه و چه سپاندنی ئازادی

رۆژنامه گه ری.ته مه نیدا لــه مـــاوه ی ــان ــەرخ وەرچ وتیشی: ــراو ــاوب ن

دروستكردووه . قوتابیاندا دنیای له كاریگه ری وه رچه رخانێكی باشكردنی له پێناو نه فه سه وه به و دووپاتده كه ینه وه به ڵێن ره وشی خوێندن، باشكردنی و تایبه مته ند رۆژنامه نووسیی ره وشی

چاودێرێكی كارا بین.

بــێــداریــی ــی هــۆڵ ــه ل 4/23 ڕۆژى قوتابیانی ــراوی ــخ ــك رێ ســكــرتــاریــه تــی ساڵیادی بۆنه ی به سلێامنی، له كوردستان رۆژنامه گه ریی كوردی و ده رچوونی رۆژنامه ی وه رچه رخانه وه، پێشانگایه كی وێنه یی كرایه وه .ــه ری ــووس ــه رن ــی، س ــه ل شـــاخـــه وان عپێشانگاکەوە لەبارەى وه رچه رخان رۆژنامه ی ساڵیادی 115هــه مــیــن بــۆنــه ی بــه وتـــی: ساڵه ی 13 یادی و كــوردی رۆژنامه گه ریی وه رچه رخانه وه ، ژماره ی یه كه م ده رچوونی

بۆچی‌چێشتلێنان‌بۆ‌ژنان‌باشه‌؟

چاالکییەکانى‌ڕۆژنامەى‌وەرچەرخان‌بە‌وێنە

سەیرترین‌وازنامەمەتین

ژماره )32(، سێشه ممه 2013/4/23، ساڵی یەکەم

چۆن بەرەنگارى ورگت دەبیتەوە؟

وێنە جیهانییەکان

ئا: الس هه ورامی

تیرۆركردنی هاوپه یامنه كانیان، موحه ممه د دوڕڕه و ئیرسائیل

جیاجیان كاردانه وه ی هه روه ها ئیرسائیل، دژی له لێكه وته وه ــه هــۆی ــنــه كــه ب ــــه روه ك وێ هــرا به كــاریــگــه ریــیــه كــه یــه وه ، كــۆگــۆی ڕاپــه ڕیــنــی ل ئــایــكــۆن و

دووه می گه لی فه له ستین.

به به رچاوی كامێراكانه وه موحه ممه د دوڕڕه گیانی له ده ست دا.

فۆتۆگرافه ر له الیه ن وێنانه ئه م فۆتۆگرافه ری ڕه حمه ی ئه بو ته اڵڵ ئاژانسی هه واڵی »فرانس پرێس«ه وه هه موو ویژدانی وێنه كان گیراون. له جوله كه كانی دنیایان هه ژاند جگه

پاڵ ــــه ــان ده ده ن ئــیــرسائــیــل، خــۆیدروستكراو، چیمه نتۆ له به رمیلێكی به ر ده ستڕێژی گولله ده درێن، كاتێك منداڵه كه ی پاراستنی هه وڵی باوكه كه بێئاكام هه وڵه كه ی بــه اڵم ده دات، ژماره یه ك هه ریه كه یان ئه وه بوو بوو، و ئاكامدا له و به ركه وت فیشه كیان

الیــه ن لــه ــه ــدان دڕن شێوه یه كی بــه شه قامی له ئیرسائیله وه ، هێزه كانی تیرۆر غه ززه كه رتی له سه اڵحه ددین

كرا.مــوحــه مــمــه د ــــه وه ی ئ دوای ده كــه ونــه باوكیدا لــه گــه ڵ دوڕڕه هێزه كانی گولله ی ده ستڕێژی به ر

ــه دا ــان ــن ـــه م وێ ئــــه وه ی لته مه ن منداڵێكی ده رده كه وێت، به فه له ستینییه سااڵنی )12(ناوی موحه ممه د جه مال دوڕڕه ، و 2000/9/30 رۆژی لــه كــه راپه ڕینی ده ستپێكردنی له گه ڵ فه له ستین، گــه لــی دووه مــــی

www.bayanpress.net ژماره )32(، سێشه ممه 2013/4/23، ساڵی یەکەم

وریا عەىل

8

وه كو راگه یاندنه كاندا له ره نگدانه وه ی و رێگای له ته نها خه ڵكی نه بووه ، ئه مڕۆ له ئاژانسه كانه وه تلێكسی و رۆژنامه كان

چۆنیه تیی رووداوه كان ئاگادار ده بوون.درێ���ژە دا ل��ه م���ورارۆ« »ڤالدیمێر له )پێلێ( ئایا كه ده ك��ات ل��ه وه ب��اس میسی لیۆنێل ئه مڕۆ كه هه لومه رجێكدا یان ك��ردووه ، یاریی ده ك��ات، تێدا یاریی به رشه لۆنه ، وه ك تیپه كانی له ئه و ئایا یۆڤانتۆس ئه نته رمیالن، مه درید، ری��اڵ یان ك��ردووه ؟ یاریی میالن، سی ئای یا سیستمه به رگرییه كانی ئه و سااڵنه شایانی ته كنیكییه كانی شێوازه به پێوانه كردنن ئێستا و له وانه یه ئه و، هاوشێوه ی یاریزانانی یان و ئیرباهیمۆڤیج زااڵتان ڤاڵكاو، وه ك به اڵم بێت، رۆناڵدۆ كرستیانۆ ته نانه ت هه رگیز شایانی پێوانه كردن نییه به لیۆنێل چه ند ئه م ماوه ی له له به رئه وه ی میسی، به رشه لۆنه یانه ی ئه وه ی دواییدا ساڵه ی یاریزانه ئه م به هۆی هێناوه به ده ستی ب��ووه و هه موو ده زان��ن كه گ��ه وره ی��ه وه به رشه لۆنه هه رگیز به بێ ئه م یاریزانه ئه م

هه موو نازناوه ی به ده ست نه ده هێنا.كۆتاییدا له بابه ته ئه م نووسه ری نه یاره كانی ك��ه ده ك���ات، ئ��ه وه باسی له ده ڵێن: ئه و ده رباره ی میسی( )لیۆنێل به رشه لۆنه هه موویان یاری بۆ ئه و ده كه ن دێت، كۆتایی ئه ودا له شتێك هه موو و 25 یاریزانه ئه م كه ئه مه یه له به ر هه ر ساڵه تاكو ئه م ئاسته گه یشتووه. له وه اڵمی ته واوی به ئه وان بڵێم: ده بێت ئه مانه دا یاریزانانی له ناو ب��ه اڵم ده ك��ه ن. راس��ت یاریزان هه شت یان حه وت به رشه لۆنه دا ئیسپانیا هه ڵبژارده ی له گه ڵ كه هه یه بۆیه ئه وروپا، و جیهان پاڵه وانی بوونه ته چی ده بێت كه ده زان��ن چاكی به ئه وان بكه ن، ئه م شایانبوونه شیان له م یاریزانه دا كۆتایی له ودا شتێك هه موو كه بینیوه ،

پێ بێنن.ده بێت كۆتاییدا له من ئاماژە به وه بكه م كه لیۆنێل سه ملاندنی ب��ۆ میسی باشرتین وه ك خ���ۆی تۆپی مێژووی یاریزانی پێویستی جیهان، پێی به ده ستهێنانی ب��ه نییه. جیهانی جامی ئه و له ماوه ی هه شت س��اڵ��ی راب������ردوودا چ��ه ن��دی��ن ژم����اره و به ده ستهێناوه ئاماری هیچ ئێستا تاكو كه ئه وانه ی یاریزانێك

ناوازه جوڵه كه وایه باوه ڕیان پێ، تۆپی پێیه چ��ه پ ئ��ه م ئاساكانی موعجیزه و كه سێكدا هیچ له گه ڵ مێژوو، گه وره یه ی هه ڵبژاردن بۆ ئه و و نییه پێوانه شایانی بۆ باشرتین یاریزانی جیهان پێویستی به وه نییه تاكو نازناوی جامی جیهانی به ده ست هه شت ماوه ی له له به رئه وه ی بهێنێت، ئه م به رشه لۆنه ، له ئاماده بوونی ساڵی به ده ست هێناوه نازناوه كانی تیپه هه موو نازناوێكی ئه رژە نتینیش له گه ڵ ئه گه ر و نه هێناوه ، به ده ست به به های و گ��ه وره به ته نهایی ئه و ئایا كه سه یركه ین ده بێت و 2006 جیهانی جامی نازناوی ده یتوانی 2010 به ده ست بهێنێت، یا ئه و یاریزانانه ی گه وره ییان و لێهاتوویی بوون له گه ڵیدا ئه وه نده ی یاریزانه كانی به رازیل هه بوو، كه نازناوه كانی جامی جیهانیی 1958 و 1962 و 1970 یان بردووه ته وه ، یاخود ئه رژە نتین جیهان، پاڵه وانی بووه 1986 ساڵی له كه ته نها دیه گۆ ئه رماندۆ مارادۆنا بوو كه ئه م

تیپه ی كرده پاڵه وان؟ نووسه ری بابه ته كه ، له درێژە دا باسی وه رزشێكی پێ تۆپی كه ك��ردووه ئه وه ی ئامێره كان هه موو ده بێت و گرووپییه تاكو به كاربربێن یه كرتدا پاڵ له چاكی به ئه گه رچی سه ركه وتوویی، بگاته تیپێك بوو جیاواز زۆر 1986دا ساڵی له دیه گۆ پاڵه وانبوونی هۆی ب��ووه به ته نهایی و یاریزانه دا ئه م پاڵ له به اڵم ئه رژە نتین، خۆرخی وه ك: یاریزانانی تواناكانی نابێت ڤاڵدانۆ، بروتشگا، پاسارێال و گۆڵ پارێزێكی وه كو پۆمپیدۆ له به رچاو نه گرین، به اڵم له كاریگه ره كه ی یارییه نابێت هه مانكاتدا مارادۆنا له بیر بكه ین له به رامبه ر ئینگلته را ماوه ی له كه كۆتایی، قۆناغی چاره كی له چوار ده قیقه دا دوو گۆڵی چاره نووسسازی له ئینگلیزه كان تۆمار كرد. له دوای مارادۆنا،

به رازیل له گه ڵ كه دێ ، پێلێ نۆره ی نازناوی جامه كانی 58ی سوید و

به ده ستهێناو مه كسیكی 70ی 1962ی جیهانیی جامی له ش��ی��ل��ی ل���ه س���ه ره ت���اوه و هات پێكان دووچ��اری یاریزانێكی یه ده گ چووه

شوێنه كه ی.ش��ی��ك��ه ره وه ك��ه ی رۆی���ت���ه رز ب��ه ن��اوی له م��ورارۆ( )ڤالدیمێر باسه دا ئه م درێ��ژە ی ده ك��ات ئ��ه وه باسی جامی له به رازیل كه 1958دا جیهانیی گه وره كانی یاریزانه

ن��زی��ك��ه ی پ����ازده م��ان��گ م���اوه بۆ 2014ی جیهانیی جامی ده ستپێكردنی باسی ه��ه م��وو ئێستاوه ل��ه ب��ه ڕازی��ل، هه لومه رجی تیپه كان ده كرێ و ئاماده بوونی له س��ه وز كیشوه ری به هێزه كانی تیپه وه كو به هێزه كانی تیپه و التین ئه مریكای به رازیل و ئه رژە نتین و ته نانه ت شیلیش، كه هه موو ده كات، یاری خۆیدا كیشوه ری له به اڵم كردووه ، سه رقاڵ به خۆیه وه جیهانی ئه وه ی زیاتر له هه موو شتێكی تر ده كه وێته ژێر لێكۆڵینه وه و توێژینه وه وه ، پێوانه كردنه مارادۆنا ئه رماندۆ دیه گۆ و بیلی نێوان له یاریزانی باشرتین وه ك میسیدا لیۆنێل و مێژووی تۆپی پێ و له مباره یه وه په یامنێری خستووه ته جوانی زۆر باسێكی رۆیته رز،

روو، كه شایانی خوێندنه وه یه .كه ه��ات��ووه ، توێژینه وه یه دا ل��ه م یاریی هه رگیز پێ تۆپی ئێستای نه وه ی یارییه كانی )پێلێ (یان نه بینیوه و ته نانه ت مارادۆناشیان به بیر نایه ت، به اڵم كه سانێك هه ن كه هه موو ته مه نی خۆیان له یاریی تۆپی پێدا به سه ر بردووه و یاریی ئه م سێ ئه فسانه ی مێژووی تۆپی پێیان به باشی به یاده وه ریی له وانه هه ریه ك بۆ و دێ بیر كردووه . سه یڤ زیهنیاندا له جیاوازیان لیۆنێل ئه گه ر ده ڵێن كه سانه ئه م زۆربه ی مارادۆنا یا پێلێ له گه ڵ بیه وێت میسی بپێورێت، ده بێ له جامی جیهانیی 2014ی كاته ئه و تاكو پاڵه وان، ببێته به رازیلدا گه وره كان یاریزانه له گه ڵ ئه و بتوانین )پێلێ(ى كه سه رنجه جێگه ی بپێوین. جیهان، پێی تۆپی هه میشه یی ئه فسانه ی هه ركاتێك باس له پێوانه كردنی ئه و له گه ڵ لیۆنێل میسی ده كرێت، ده ڵێت: هه ركاتێك ئه وكاته گۆڵ، 1280 گه یشته یاریزانه ئه م ئه و، و خ��ۆم ده رب���اره ی من تاكو بێت

قسه تان له گه ڵ بكه م«.به اڵم زۆرێك له خۆشه ویستانی كۆنی

و و جلی ڤاڤا و و دی دی گاڕنیشا وه كو به )پێلێ( هه بوو، زاگالۆی و سانتۆس له نازناوی یه كه مین ئه وانه هاوكاریی تەمەىن 17 ساڵیدا به ده ستهێنا و له جامی له یه كێك به رازیل 1970ش��دا جیهانیی باشرتین تیپه كانی جیهانی برد بۆ مه كسیك لینۆ یاریزانانی وه ك ریو به ئاماده بوونی و جرسۆن، توستانو، ڤالرۆ، كلرد جیرزینهۆ، ئه وه ی هۆی بووه كه ئه لبێرتۆ، كارلۆس كردنی به رگری توانای تیپێك هیچ تاكو واڵتی زه ردپۆشه كانی به رامبه ر له نه بێ ،1968 پاڵه وانی ئیتاڵیای ته نانه ت قاوه دا. له یاریی فیناڵی 1970ی مه كسیكدا، یه كێك خۆی مێژووی دۆڕانه كانی قورسرتین له به سه ردا هات، كه به ئه نجامی 1 � 4 دۆڕاو

نێردرایه وه بۆ ماڵه وه .رۆیته رز شیكه ره وه كه ی كه ئه وه ی ئه وه یه هێناویه تی، )پێلێ(وه له باره ی

دی )ئه لفریدۆ وه ك كات هیچ ئه و كه ستیفانۆ(، كه ئه میش یه كێك بوو له باشرتین له گه ڵ جیهان، پێی تۆپی یاریزانه كانی یانه خولی نازناوی پێنج مه درید ری��اڵ له به ده ستهێناوه ئه وروپای پاڵه وانه كانی ساڵه كانی 1956 تا 1960، له تیپه كانی وه ك ریاڵ مه درید، یا به رشه لۆنه یاریی نه كردووه و ته واوی ته مه نی سوودبه خشی سه رده می و به سه ربردووه )سانتۆس( له یاریزانیی یاریكردنیدا سه رده می ساڵه كانی كۆتا له كاسمۆسی یانه ی به كردووه په یوه ندیی و راگه یاندنی الیه نی زیاتر كه نیۆركه وه ،

ته رشیفاتیی هه بووه .پێلێ له سانتۆس یاریی ده كرد، كه له و بااڵبه رزترین به رازیلدا پێی تۆپی خولی دیارتر بوو و ئه نجامه كانی وه ك 10 � 1، 7� پێشبڕكێكانی له ئه وانه ى هاوشێوه ی و 1ده نگدانه وه هێناوه و به ده ست ناوخۆدا

نازناوی خولی سكۆتله ندی له پارێزگاریی یانه ی سلتیك گالسكۆ، له جار چل وچواره مین بۆ و یه ك له دوای یه ك دووه مجاری بۆ كرد وه رزه كه ، هاتنی كۆتایی له هه فته چوار پێش له ئه وه ش مێژوویدا، به بردنه وه ی له یانه ی ئینفرنیس به ئه نجامی )4�1( له هه فته ی 34دا.

بۆ به رزكرده وه خاڵه كانی كۆی سلتیك یانه ی بردنه وه یه به م 72 خاڵ و له پله ی یه كه مدا دێت به جیاوازیی 15 خاڵ له نزیكرتین

ركابه ری، كه ئه ویش یانه ی )مازه روێل(ە . داراییه وه سزادرا و قه یرانی به هۆی ركابه ری، رێنجه رزی یانه ی دابه زێرنا بۆ خولی پله چوار، به و هۆیه وه ، سلتیك به ئاسانی توانی ئه م

نازناوه به ده ست بهێنێت.

یانه ی سان ئیتیان بۆ دووه مجار له مێژوویدا نازناوی جامی فه ڕە نسای له ،)0�1( ڕین یانه ی له كۆتاییدا یاریی له بردنه وه ی به به ده ستهێنا

یاریگای ساندۆنی لە پاریس.له تۆماركرا به ڕازیلییه وه برانداوی الیه ن له یارییه كه گۆڵی تاكه ده قیقه ی 18دا. به وه ش یانه كه ئاره زووی خۆی ده رخست بۆ به ده ستهێنانی

نازناوه كه و تا كۆتایی، یارییه كه به م ئه نجامه مایه وه . برانداو، كه پێش ئه مه ، سێ جار له گه ڵ مارسیلیادا بووبووه پاڵه وانی ئه م ریكۆردداری بووه جام، چواره م به ده ستهێنانی به ئێستا جامه ، ئه م ده توانێت ئیتیان یانه ی سان نازناوه ، ئه م به ده ستهێنانی به پاڵه وانێتییه .

له وه رزی داهاتوودا به شداری بكات له خولی ئه وروپا )یۆرۆپا لیگ(دا.

به دامه زراوه ، له مه وپێش ساڵ 89 كه ئه سینا ئایك یانه ی دۆڕاندنی له یاریی كۆتایی له به رامبه ر ئارتیمۆس به ئه نجامی )1�

0( له كۆتا هه فته ی خولی پله یه كدا، دابه زی بۆ خولی پله دوو.پله ی له خاڵ 30 به ئه سینا یانه كه ی دۆڕان��ه ، ئه م دوای كه تیپانه ی له و بوو یه كێك و دێت كۆتاییدا پێش پانزه هه می

دابه زیون بۆ خولی پله دوو. ،1963 ،1940 ،1939« سااڵنی له كه ئایك، شێوه یه ، به م 1968، 1971، 1978، 1979، 1989، 1992، 1993، 1994« خولی مێژوویدا له یه كه مجار بۆ به ده ستهێناوه ، یۆنانی یه كی پله

دابه زی بۆ خولی پله دوو.

ئایك ئه سینا دابه زی بۆ خولی پله دووسلتیك پارێزگاریی له نازناوه كه ی كرد سان ئیتیان بووه پاڵه وانی جامی فه ره نسا

شتی له هه میشه و نه هێناوه به ده ست نامومكین شتی ئاسانی دروستكردووه و له هه موو دیوارێك به ئاسانی تێپه ڕی كردووه . بگاته ئه رژە نتین له گه ڵ ده یه وێت ئێستا پله یه كی به رز له جامی جیهانیی ئاینده دا تیپێكی بوونی كاره ش، ئه م پێویستیاتی و كامڵ و هاوسه نگ و راهێنه رێكی گه وره ی ئاماده ی له پاڵدا ده وێ، شتێك له گه اڵ پیپ ئاماده بوونی و به رشه لۆنه له گواردیۆال كه سانی وه ك چاڤی هێرناندێز و ئه ندریاس ڤیكتۆر و پ��وی��ۆڵ ك��ارل��ۆس و ئینێستا چونكه گه یشتووه ، پێی به وانه ڤاڵدیز، جامی ناتوانێت ته نها به یاریزانێك هیچ جیهانی به ده ست بێنێت، ته نانه ت ئه گه ر ئه م یاریزانه ش لیۆنێل میسی بێت كه له م له تۆماركردنی گۆڵ ریكۆردی دواییانه دا نۆزده یاریی یه ك له دوای یه كدا تۆمار كرد، ئه و كاره ش له مێژوودا تائێستا هیچ كه سێك بتوانێت یاریزانێك نه هێناوه . به ده ستی چوار ساڵی یه ك له دوای یه ك وه ك باشرتین یاریزانی جیهان بنارسێت و زۆرێكیش ئه و ئه ستێره یه كی له كه ده زان��ن كه سێك به تره وه هاتبێت، كه واته شتێكی تره له وه ی كه تاكو ئێستا هه بووه و دووباره دووپاتی ده كه مه وه ، ئه و یاریزانانه ی له گه ڵ ئیسپانیا به جیهان، و ئ��ه وروپ��ا پاڵه وانی بوونه نابه سنت، میسی لیۆنێل به پشت ساده یی كه بیرناوه شتانێك ئه ودا بوونی له به اڵم له ته واوی له خۆباییبوون و له به رچاوگرتنی ده ستبه رداری ئه ودا، له به رامبه ر خۆیان بوون! یاریزانێك كه له به رامبه ر سلتاڤیگۆدا یه كی ل��ه دوای یه ك گۆڵی نۆزده هه مین تاكو كرد، تۆمار اللیگادا خولی له خۆی تۆپی مێژووی له یاریزان یه كه مین ببێته تیپه هه موو له وه رزدا یه ك له كه پێدا تۆمار گۆڵ خوله كه دا ناو ئاماده بووه كانی كه نین شتانێك ئاماژانه ش ئه م و بكات بتوانن به ساده یی له پاڵیانه وه تێبپه ڕین و

به رگری له مافی ئه و نه كه ین.سه رچاوه : گۆڤاری )دنیا ورزش(

پێوانه كردنی بیلی و مارادۆنا له گه ڵ میسیهیچ یاریزانێك به ته نها ناتوانێت جامی جیهانی به ده ست بێنێت،ته نانه ت لیۆنێل میسیش

له الیه ن ژنانه وه ، بێگومان ئه مانه هه موو جۆره كانی توندوتیژین كه ڕۆژانه به رانبه ر ئه نجام خێزانه كاندا له نێر ڕە گ��ه زی به

ده درێن.ب���ه ی���ان: ه���ه ن���دێ ل���ه پ��ی��اوان دروستكردنی ئه م ڕێكخراوه به جۆرێك له سه یر پیاو كه سایه تیی خواره وه ی هێنانه

ده كه ن، ئێوه بۆچوونتان چییه ؟ بورهان عه لی فه ره ج: بێگومان ئێمه ده بێ مرۆڤین، بین، پیاو ئ��ه وه ی پێش و ژن ته ماشای مرۆڤبوونه وه چاوی له ڕێكخراوه مان ئه م كه ئێمه بكرێ . پیاو پیاوانێكی كۆمه ڵه نه دام��ه زران��دووه ، له دامه زراوین ئه وه ش بۆ نه ترسنۆكین، بكه ینه وه . كه م پیاو شكۆی و هه یبه ت هه ردووكیان پیاو و ژن ده ڵێین ئێمه چه ند له سه ر خێزان ڕێكخستنی مرۆڤن. له خێزاندا پێویست ده كات بنچینه یه كه ، ڕێزیان ژنانیش و هه بێت ڕێزی پیاویش له ڕێزگرتن چاوی به بتوانین و هه بێ یه كرتییه وه ڕێز له ئه رك و مافه كانی یه كرت

بگرین. )1992(ە وه س��اڵ��ی دوای ل��ه ڕێكخراوه كانی ژنان و ئافره تان دامه زراون په رله مان یاساكانی ته عدیلكردنی و ژنان به رژە وه ندیی له زۆرێك له وانه یه به وه هه ستیان كورد پیاوانی بووبێت، دامه زراوین، كه ئێمه به اڵم نه كردووه ، له گه ڵ ڕێكخراوه كانی ژنان و نوێنه ره كانی ئه وه داوای كوردستاندا په رله مانی و پرۆژە یاسایانه ئه و هه موو ده كه ین كه سێتی باری یاسایانه ی ئه و به تایبه ت ڕە چ��اوی ده ب��ێ ده ك��رێ��ن، ته عدیل كه مافی هه ردوو ڕە گه زی تێدا بكرێ ، ناكرێ ته عدیل بكرێ له به رژە وه ندیی ڕە گه زێك باجه كه ی و عقوبه تریش ڕە گه زێكی و قسه یه ئ��ه و س��ه رل��ه ب��ه ر ئێمه ب���دات. هه ردووكیان ژن و پیاو ڕه تده كه ینه وه .

دیدار: سه نگه ر ساالروریا عەىل

به یان: ئایا له ناو كۆمه ڵگایه كی به ناو پیاوان ڕێكخراوێكی بوونی پیاوساالریدا،

چ مانایه كی هه یه ؟دوای له ف���ه ره ج: عه لی ب��وره��ان ڕاپه ڕینه وه ، نیمچه ئازادییه ك له هه رێمی له گه ڵ ب��ه راورد به هه بوو كوردستاندا ناوه ڕاستی و خ��واروو تری ناوچه كانی ڕووخ��ا، به غدا ڕژێمی كاتێك عێراق. و جیهاندا ڕووی به ك��رای��ه وه عێراق ڕووی به كرایەوه ڕووی كوردستانیش ده رگای لێره وه ئینجا جیهاندا. و عێراق و ڕێكخراو له زۆرێ��ك ن��اوه وه ی هاتنه ڕاگه یاندنه نێوده وڵه تییه كان بۆ ناو عێراق مه سه له کرایەوە. كوردستان هه رێمی و ئیشیان سه ره تا ئه وان كه ئه ساسییه كانی ڕێكخراوه ئامانجی زیاتر ده كرد، له سه ر نێوده وڵه تی و ڕێكخراوه ژنانییه كان له سه ر له گه ڵ بۆیه ب��وو، كوردستان هه رێمی كوشتنی و توندوتیژییه كان كه ئ��ه وه ی كوشتنی ناوبه ناو به اڵم بوو، زیاتر ژنان هه ڵدا. سه ری ژنانه وه له الیه ن پیاوانیش بۆیه ئێمه وه كو ده سته ی دامه زرێنه ر كه پێكهاتووین له 15 كه س، 4 كه سی یاسایی تێدایه ، پزیشكی تێدایه ، مامۆستای ئایینیی تێدایه ، خه ڵكی كۆمه اڵیه تی و كۆمه ڵناسی ڕێكخراوێك سه ره تا بوو پێویست تێدایه . بێت ئه وه كاری یه كه م كه دامبه زرێنین كه هه وڵی وشیاركردنه وه ی تاكی نێرینه ی له گه ڵ پێشكه وتنه كان به ب��دات ك��ورد ڕێزگرتن و كۆمه ڵگاكان به ره وپێشچوونی له مافه كانی مرۆڤ، پاشان ده ست بكات له به رگریكردن و كه یس كردنه وه ی به كۆمه ڵگای له له به رئه وه ی پیاوان. مافی پێكه وه نانی ن��اوه ڕاس��ت��دا ڕۆژه��ه اڵت��ی بنه مای له سه ر پرۆسه ی ژیانی هاوسه ری

مرۆڤبوونه وه چاوی له پێویسته مرۆڤن، له نه ك بخوێرنێنه وه ، و بكرێن ته ماشا

چاوی كه سایه تی و پله یه ك و پله دوو.به یان: سه باره ت به ژن و مافی ژنان ئه وانیش مافخوراون، كه ئایا چی ده ڵێن، بۆچوونێك هه یه پێی وایه ژن زیاد له حه د مافی له كۆمه ڵگادا خوراوه به به راورد به

پیاو؟خوێندنه وه ف��ه ره ج: عه لی بورهان ئه گه ر ڕوانگه یه كه وه ، چه ند له هه یه ل��ه ڕوان��گ��ه ی��ه ك��ی ڕۆژه��ه اڵت��ی��ی��ه وه به و ژنان مافی بێگومان بیخوێنینه وه ، ڕوانگه ی له ئه گه ر نه خوراوه ، ده ره جه یه له وانه یه بیخوێنینه وه ، ئه وروپیشه وه ئازادیی كۆمه ڵی و هاتوچۆ ئازادیی ژن ڕە گ��ه زی بكه ین ته ماشا ئه گه ر نه بێ . ڕۆژانه ناوه ڕاست ڕۆژهه اڵتی نێرینه ی باجێكی زۆر ده دات كه ئه مه نایه كسانیی كچێك و كوڕ كاتێك ئه وروپا له پێوه یه . بیانه وێ پرۆسه ی هاوسه ری پێكه وه بنێن، له سه ر ئیجبارن یه ك وه كو هه ردووكیان ئه وه ی كه بتوانن پێداویستییه كانی خێزان كۆمه ڵگه كانی له ب��ه اڵم بكه ن، دابین ڕۆژهه اڵتی ناوه ڕاستدا كاتێك كوڕ و كچێك ئێره خۆشه ویستی تا یه كیان خۆشده وێ ، و عاشقییه ، كه پێویستی كرد عه شقه كه یان كه مه نزڵگایه ك بگه نه و جێ بگه یه ننه بدا باج نێر ڕە گه زی ده بێ ئیرت خێزانه ، مه رسه فی دابینكردنی و داواك���ردن له ئه و هه موو له و خ��واردن��ه وه شیرینی گواستنه وه ی له كه پێداویستییانه ی مردن هه تا نێر ڕە گ��ه زی هه یه ، بووكدا دابینكردنی له هه ر ب��دات باج ده ب��ێ ئه وه ی تا بیگره نیشته جێبوونه وه شوێنی ده بێ ڕۆژانه سه رچاوه و بژێویی ژیان بۆ خێزانه كه ی په یدا بكات، به اڵم له كۆمه ڵگا پیاو و ژن نییه ، ئه مه پێشكه وتووه كاندا هه ردووكیان یه كسانن، هه ردووكیان دابینكردنی بۆ ده ده ن زۆر باجێكی

بژێویی ژیانی ڕۆژانه .له به رئه وه ی مه سه له كانی ژنان زیاتر به حزبی كراوه ، هه ر حزبێكی سیاسی بۆ تویژێكی هه موو له ناو بتوانێت ئه وه ی هه بێ، ئه ندامی و بدات هه وڵ كۆمه ڵگا ژنانی ڕێكخراوێكی هاتووه و هه ریه كه زیاتر كردووه . دروست خۆیه وه ناوی به مه سه له پشست له سیاسییه كه مه سه له كردووه وای ئه مه جه وهه رییه كه وه یه ، كه مه سه له كانی ژنان زیاتر هه اڵی له سه ر كۆمه ڵگای له ب��ه اڵم بكرێت، دروس��ت ژن ده ك��وژرێ ، ژن به داخه وه كوردیدا ده چه وسێرنێته وه . ژن ده س��ووت��ێ��رنێ ، پیاوانی یه كێتیی ڕێكخراوی وه كو ئێمه كوردستان، هیوادارین له ساڵێكدا ژنێكیش

نه كوژرێ . زۆربه یان ژنان كه یسه كانی به یان: ئه ی ده ك���ه ن، ل��ه س��ه ر ئیشی پ��ی��اوان كه یسه كانی پیاوان تا چه ند ئیشیان له سه ر بۆ گوێیان و كراوه بۆ حسابی و كراوه

گیراوه ؟له جگه ف���ه ره ج: عه لی ب��وره��ان و ڕێكخراو هیچ ئێمه ، ڕێكخراوه كه ی نییه ڕە سمی و حزبی داموده زگایه كی كۆمه ڵگای نێری ڕە گ��ه زی له ده رگ��ا كه ڕێكخراوین تاكه ئێمه بكاته وه . كوردی گه یاندنی بۆ مینبه رێك بووینه ته كه پێشێلكارییه كانی و داواك��اری��ی��ه ك��ان له كوردییدا، كۆمه ڵگای له نێر ڕە گه زی دوای ساڵی 2009ە وه توانیومانه فشارێك له سه ر ڕێكخراوه كانی كۆمه ڵگه ی مه ده نی پیاویش به ڵێ بكه ین كه ژنان دروست و ڕووبه ڕووی توندوتیژی ده بێته وه و مافی

پێشێل ده كرێت.پ��رۆژە م��ان 2008ی��ش��دا ساڵی ل��ه باری یاسای نووسینه وه ی له هه بووه

به رپرسیارێتییه كی ئیسالمه ، شه ریعه تی زۆری داوه به پیاو له كۆمه ڵگاكاندا، وای زۆر باجێكی نێرینه ڕە گه زی كه كردووه پێداویستییه كان. دابینكردنی بۆ ده دا مێینه ش ڕە گه زی هاتنه ناوه وه ی له گه ڵ ژیان، بژێویی و ئابووری پرۆسه ی ناو بۆ و سه ربه خۆیی بنه ماكانی له یه كێك كه خاوه ن به بوون كه ئه وه یه تاك ئازادیی داراییه كی سه ربه خۆ، به اڵم كاتێك مێینه ی بۆ هه لی و ب���واره وه ئ��ه م هاته ك��ورد ڕە خسا خۆی ببێته خاوه نی ئابوورییه ك و سه رچاوه ی داراییه ك، سه یر ده كه ی زۆرێك له مانه به هۆی شێوازێكی ناته ندروست و ده بێته ناته ندروسته وه ، هۆشیارییه كی به رامبه ر ڕە گه زی چه وساندنه وه ی هۆی ده ژی، له گه ڵیدا كه پیاوه ی ئه و یاخود وشیاركردنه وه ی له گه ڵ ئیمه ش بۆیه ڕە گه زی نێرینه سه باره ت به ئه ركه كانی له خێزاندا، هه وڵیشامندا به رگری له و پیاوانه خێزانه كانیانه وه الی��ه ن له كه بكه ین

توندوتیژییان به رامبه ر ده كرێت.زۆر ئێوه كه كه یسانه ی ئه و به یان: كه یسی به و ده كه نه وه له سه ر جه ختی

پیاوان ناوی ده به ن، كام كه یسانه ن؟بێگومان ف���ه ره ج: عه لی ب��وره��ان به رانبه ر توندوتیژی ڕووبه ڕووبوونه وه ی پیاوه وه ، به و ژن به كۆمه ڵگا تاكه كانی هه موو له و ته مه نه كان هه موو له رسوشتی ئه مه هه یه ، ژیاندا قۆناغه كانی ژیانه . به پێی ئه و كه یسانه ی كه الی ئێمه توندوتیژییه كان ڕۆژان��ه ، ده ك��رێ تۆمار جۆرێكدا، چه ند به سه ر ده ب��ن داب��ه ش توندوتیژیی جه سته ییامن هه یه ، خیانه تی پیاوی ده ركردنی هه یه ، هاوسه رییامن به ته مه منان هه یه ، ته داخولكردنی كه سوكار ئه م به ڕاستی كه هاوسه رییدا، ژیانی له له زیادبووندایه ، زۆر كه یسه یان جۆره هه یه سێكسییامن و ده روون��ی فشاری

یاساكه دا، ته عدیلكردنی له كه سێتیدا، بكرێت نێریش م��اف��ی ڕە چ����اوی ك��ه ئێستا گرنگرت، خاڵێكی یاساكاندا. له كوردستاندا په رله مانی له پرۆژە یاسایه ك مافی ته عدیلكردنه وه ی پرۆژە یاسای كۆمه ڵگه ی له دایكایه تییه و باوكایه تی كۆمه ڵگادا له به ره وپێشچوونی كوردیدا. بێگومان هه ڵوه شانه وه ی خێزانه كان زۆره ، پیاو ئه و هی الیه كه یسامن 600 ئێمه ئێمه جیابوونه ته وه . لێك كه ژنانه ی و پێامن باشه حه زانه الی دایك بێ و منداڵ باوكیش مافی به اڵم دایك، به بدرێته وه بپارێزرێ له بینین و مامه ڵه كردنی له گه ڵ له هه موو منداڵه دا. هه وڵیش دراوه ئه و بۆنه كاندا له گه ڵ ژناندا كاری هاوبه شامن

هه بێت، پرۆژوه ی هاوبه شامن هه بێت.ب��ه ی��ان: وه رگ��رت��ن��ی ئ��ه ن��دام له م

ڕێكخراوه له سه ر چ بنه مایه كه ؟ بورهان عه لی فه ره ج: به پێی په یره و پیاوانی یه كێتیی ڕێكخراوی پرۆگرامی و س��ه روو كوردێكی هه موو كوردستان، ئه ندام، به ببێ هه یه بۆی ساڵ شانزه مه رج نییه دانیشتووی كوردستانی عێراق ئه ندامامن 250 تا 200 له وانه یه بێت. هه رێمی ده ره وه ی پارچه كانی له هه بێ كوردستان. به هۆی ئه وه ی پیاوانێكی زۆر روویان له رێكخراوه كه ده كرد بۆ بوون به ئه ندام، ئێستا ته نیا ده توانین ئه و كه سانه سوودمه ندبین كه وه ربگرین ئه ندام به تیایدا كه ب��واره ی ئه و و تواناكانیان له

شاره زان.ڕێكخراوه ئه م له به رئه وه ی به یان: كۆمه ڵگای كوردی، به نامۆیه ڕاده یه ك تا كێشه ی زۆر نه توانێ پیاو له وه ده چێ تۆمار داوا یان بكات، باس لێره خۆی ئه و له سه ر ئیشتان چه ند تا ئێوه بكات،

كه یسانه كردووه ؟خۆشبه ختانه فه ره ج: عه لی بورهان كه ده رچووه له وه كورد خێزانی كێشه ی له كه ئێمه ببێ . قه تیس ماڵه كاندا له لێره باره گایه مان ئه م 2008ە وه ساڵی كه نه ده كرد ئه وه مان پێشبینیی كرده وه ، خه ڵكێك به و جۆره تامه زۆری ڕێكخراوه كه بێ و بتوانێ هانای بێنێ بۆ ڕێكخراوه كه ، كه ئه وه جێی خۆشبه ختییه . ئێمه ساڵ به ساڵ ئاماری سه ردانكردن یان تۆماركردنی ڕە گه زی به ڕاستی ده نووسین. كه یسه كان ئه و گه یشتووه ته ك��وردی��ش نێرینه ی قه ناعه ته ی كه ئیرت له ڕێگای توندوتیژی و زمانی زبره وه كێشه كان چاره سه ر ناكرێن و پێویسته له ڕێگه ی وتوێژ و ڕێكخراوی خۆی مافه كانی له داكۆكی مه ده نییه وه

بكات.به یان: جۆرێك له توندوتیژی له الیه ن بۆ هه یه ، ژنان به به رامبه ر پیاوانه وه هه ماهه نگی كێشه كان، چاره سه ركردنی ژناندا ڕێكخراوه كانی له گه ڵ به ینتان و

چۆنه ؟ كه سه ره تا ف��ه ره ج: عه لی بورهان یه كه مجار ڕاگه یاند، ڕێكخراوه مان ئه م كرد ژنامنان ڕێكخراوه كانی س��ه ردان��ی پێویست كه ناساندن، پێ خۆمامنان و ئیش پێكه وه پ��ی��اوان و ژن��ان ده ك��ات كاتێك كه یسێك ده چێته ئه وه ی بۆ بكه ن له گه ڵ ژنانه كێشه ی زیاتر به رده ستیان، پیاوان، به هاوكاریی هه ردوو ال كه یسه كه كه یسێك پیاوێك كاتێك ده بێ . چاره سه ر له گه ڵ كه یسه كه ی المان، ده كات تۆمار ڕێكخراوێكی ڕێگای له له وانه یه ژندایه ، ژنانه وه ئاسانرت كه یسه كه ی چاره سه ر ببێ . به اڵم من به ته نها ئیش له سه ر پیاوان بكه م و ئه وان به ته نها ئیش له سه ر ژنان بكه ن، ئیشه كانیان بۆ ئاسته نگ به مه له وانه یه 2010ە وه ساڵی دوای له ببێ . دروست لێكتێگه یشنت و هه ماهه نگی هه یه له گه ڵ

هاوبه ش كاری و ژناندا ڕێكخراوه كانی لیژنه ی ه��ه م و ه��اوب��ه ش پ���رۆژە ی و به دواداچوونی له هه یه هاوبه شامن

كه یسه كان و چاره سه ركردنی كێشه كاندا.الیه ده قیقتان ئاماری ئایا به یان: دژ توندوتیژی حاڵه تی و كوشنت له سه ر

به پیاوان؟2008ە وه له فه ره ج: عه لی بورهان له دوای مانگی شه شه وه ئه م باره گایه مان توندوتیژی ئاماره كانی ڕۆژانه دانا، لێره تۆمار ئێمه الی له پیاوان به به رانبه ر هه ندێ ده كرێ . له سه ر ئیشی و ده كرێ پ��ی��او خ��ۆی��ان س��ه ردامن��ان ده ك���ه ن بۆ تۆماركردنی كه یسه كانیان و به دواداچوون كه یسی 33 2008دا ساڵی له بۆیان. كه یسیان 9 ئه نجامدراوه ، توندوتیژی ده ركردنی پیاوی به ته مه ن بووه . له ساڵی ئه نجامدراوه ، توندوتیژی 59 2009دا یانزه كه یسیان ده ركردنی پیاوی به ته مه ن توندوتیژی 86 2010دا ساڵی له بووه . ئه نجامدراوه ، سیانزه كه یسیان ده ركردنی 2011دا ساڵی له بووه . به ته مه ن پیاوی 59 و ئه نجامدراوه توندوتیژی 111تۆماركراوه . پیاو خۆكوشتنی حاڵه تی بكه ی ته ماشای ئه گه ر كه یسه 111 ئه م به ته مه ن پیاوی ده ركردنی كه یسی 21هاوسه ری خیانه تی كه یسی 33 ب��ووه ، له الیه ن منداڵ ده ستبه سه راگرتنی بووه ، هه بووه ، كه یسامن 27 خێزانه كانیانه وه توندوتیژیی جه سته یی به رامبه ر به پیاوان ته داخولكردنی ه��ه ب��ووه ، كه یسامن 7 12 هاوسه ری ژیانی له ژن كه سوكاری و ده روون��ی فشاری هه بووه ، كه یسامن كه یسامن 6 ژنانه وه الیه ن له سێكسی هه بووه ، كوشتنی پیاوان له الیه ن ژنانه وه كه یسامن 3 تر كه سانی هاوكاریی به مووچه ی ده ستبه سه راگرتنی هه بووه ، كه یسامن دوو ژنانه وه له الیه ن پیاوان سه یر ئه گه ر 2012دا ساڵی له هه بووه . كه یسی 163 ب��ه رزب��ووه ت��ه وه ، بكه ین، توندوتیژی تۆماركراوه ، 40 حاڵه تی كوشنت یان خۆخنكاندنی پیاوان تۆمار كراوه . له م 163 كه یسه ، توندوتیژیی جه سته یی پێنج هاوسه ری خیانه تی هه بووه ، كه یسامن پیاوی ده ركردنی هه بووه ، كه یسامن 41منداڵ ده ستبه سه راگرتنی و به ته مه ن ته داخولكردنی هه بووه ، كه یسامن 27 48 هاوسه رییدا ژیانی له كه سوكار ده روون��ی فشاری ه��ه ب��ووه ، كه یسامن ه��ه ب��ووه ، ك��ه ی��س��امن 11 سێكسی و كه یسامن 7 مووچه ده ستبه سه راگرتنی ژنان له الیه ن پیاوان كوشتنی هه بووه ، كه یسامن 6 تره وه كه سانی له الیه ن یان خۆكوشتنه كه ش حاڵه تی 40 هه بووه ، بووه ، فیشه ك به حاڵه تیان خۆكوشنت 27یه ك ب��ووه ، خۆخنكاندن حاڵه تیان 12

حاڵه تیشیان ده رمانخواردن بووه .

له ناو كۆمه ڵگایه كدا كه به پیاوساالریی ناسراوه ،

بوونی ڕێكخراوێكی پیاوان به شتێكی نامۆ سه یر

ده كرا، كه چی ئێستا وه ك سكرتێری ئه و ڕێكخراوه

باسی ده كات، بوونی ڕێكخراوه كه یان بووه ته پێویستی بۆ به رگری له مافه كانی نێرینه ، چونكه سه رجه م ڕێكخراوه كان ڕوویان له كه یسه كانی

ئافره تانه و پیاوان به ره و هه ڵمه تی چه وساندنه وه ده چن. ڕۆژنامه ی به یان

ئه م دیداره ی له گه ڵ بورهان عه لی فه ره ج، سكرتێری ڕێكخراوی

پیاوانی كوردستان، ئه نجام دا و به وته ی بورهان

عه لی، پێویسته هاوسه نگی له نێوان كه یسه كانی ژن و

پیاو ڕابگیرێت و الیه نگری كار نه كاته سه ر سته مكردن

له كه یسی هیچ الیه كیان.

komalayati.bayan@yahoo.comژماره )32(، سێشه ممه 2013/4/23، ساڵی یەکەم

11

سكرتێری ڕێكخراوی یه كێتیی پیاوان بۆ به یان:

لە2012دا 40 حاڵه تی كوشتن و خۆخنكاندی پیاوانمان تۆمار كردووه

له دوای 2009ە وه توانیومانه

فشارێك له سه ر ڕێكخراوه كانی كۆمه ڵگه ی

مه ده نی و ژنان دروست بكه ین

هه ندێ له خوێندنگاكان بوونه ته ئارایشتگایه كی نوێی كچان

كچێك:‌خوێندنگاكان‌تاكه‌‌شوێن‌و‌ده‌رفه‌تن‌بۆ‌جوانكاریی‌ده‌موچاو

خوشكه كه م هۆكاری به یه ك نه گه یشتنمان بوو

جه‌سته‌‌ جوانكاریی‌ و‌ ئارایشتكردن‌له‌‌ یه‌كێكه‌‌ كۆمه‌ڵگه‌دا،‌ تاكه‌كانی‌ له‌ناو‌ده‌ركه‌وته‌كانی‌ژیانی‌ئه‌مڕۆ،‌له‌ناو‌ئافره‌تان‌و‌ته‌نانه‌ت‌پیاوانیشدا‌به‌‌زه‌قی‌ده‌بیرنێت.ئه‌وه‌یه‌‌ پرسیاره‌،‌ جێگه‌ی‌ ئ��ه‌وه‌ی‌ به‌اڵم‌خوێندنگه‌كانی‌ له‌‌ زۆرێك‌ له‌‌ ئێستادا‌ له‌‌)خێتكردن(‌‌ ده‌موچاوهه‌ڵگرتن‌ كچاندا‌ئه‌م‌ ڕوونكردنه‌وه‌ی‌ بۆ‌ دیارده.‌ به‌‌ بووه‌‌مامۆستایه‌كی‌ و‌ خوێندكار‌ چه‌ند‌ بابه‌ته،‌‌خوێندنگه‌ی‌كچامنان‌دواند.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

ڕوه‌ی����دا‌ج��ەم��ال،‌خ��وێ��ن��دك��اری‌ئاماده‌یی‌ده‌ڵێت‌»له‌‌پۆلی‌ئێمه‌دا‌چه‌ند‌خوێندكارێك‌هه‌ن‌به‌‌به‌رده‌وامی‌ئه‌و‌كاره‌‌له‌كاتێكدا‌ یان‌ پشوودا،‌ له‌كاتی‌ ده‌كه‌ن،‌مامۆستایه‌كی‌وانه‌‌ئاماده‌‌نه‌بێت،‌هه‌ندێك‌جار‌ده‌چنه‌‌پشته‌وه‌ی‌خوێندنگه،‌‌چونكه‌‌پێی‌ كه‌مرت‌ مامۆستا‌ و‌ كه‌نارتره‌‌ ئ��ه‌وێ‌‌

ده‌زان��ێ��ت«.‌ه��ه‌روه‌ه��ا‌ڕوه‌ی��دا‌ده‌ڵێت‌مووی‌ كچان‌ له‌‌ هه‌ندێك‌ قۆناغه‌دا‌ »له‌و‌ئاسایی‌ كچانی‌ له‌‌ زیاتره‌‌ ده‌موچاویان‌خه‌ریكی‌ ماڵه‌وه‌‌ له‌‌ ده‌كه‌ن‌ شه‌رمیش‌ و‌له‌گه‌ڵ‌ ناچاری‌ به‌‌ بۆیه‌‌ بن،‌ ك��اره‌‌ ئه‌و‌ئه‌و‌ خوێندنگه‌دا‌ له‌‌ ته‌نیا‌ هاوڕێكانیاندا‌ده‌رفه‌ته‌یان‌بۆ‌ده‌ڕە‌خسێت.‌به‌الی‌منه‌وه‌‌خوێندنگه‌‌ چونكه‌‌ نییه‌،‌ جوان‌ شتێكی‌كۆمه‌ڵگه‌یه‌‌ تاكه‌كانی‌ پێگه‌یاندنی‌ شوێنی‌

له‌‌ڕووی‌په‌روه‌رده‌‌و‌فێركردنه‌وه‌«.‌پۆلی‌ خوێنكاری‌ غ��ه‌ف��ور،‌ ڕۆزا‌بوو‌ خۆش‌ قسه‌‌ زۆر‌ كچێكی‌ و‌ یازده‌یه‌‌كچانه‌ی‌ له‌و‌ یه‌كێكه‌‌ خۆی،‌ وته‌ی‌ به‌‌ و‌جانتاكه‌یدایه‌،‌ له‌‌ ده‌زووی��ه‌ك‌ هه‌میشه‌‌ده‌ڵێت‌»له‌مڕۆدا‌خۆجوانكردن‌به‌‌كارێكی‌كه‌سێك‌ ه��ه‌م��وو‌ ڕۆژان���ه‌ی‌ سه‌ره‌كیی‌هه‌موو‌ له‌سه‌ر‌ پێویسته‌‌ داده‌ن��رێ��ت.‌به‌و‌شێوه‌یه‌ی‌ كه‌سێك‌خۆی‌جوان‌بكات‌

خۆی‌ده‌یه‌وێت«.‌ئه‌و‌ خوێندنگه‌ش‌ ب��ه‌‌ س��ه‌ب��اره‌ت‌

خۆشه‌ویستیی‌ له‌‌ وازهێنان‌ بوو‌ زه‌حمه‌ت‌بده‌م،‌ نیشان‌ خۆم‌ نیازپاكیی‌ بۆئه‌وه‌ی‌ ئه‌و.‌بۆئه‌وه‌ی‌ كچه‌‌ ماڵی‌ بۆ‌ نارد‌ خوازبێنیكه‌رم‌به‌اڵم‌ له‌گه‌ڵامنادا،‌ ببێته‌وه‌‌ ئاسایی‌ باوكی‌وه‌اڵم��ی‌ به‌‌ت��وڕە‌ی��ی‌ زۆر‌ باوكی‌ ب��وو‌ دی��ار‌وتبوون‌ پێی‌ و‌ داب��ووه‌وه‌‌ خوازبێنیكه‌ره‌كانی‌من‌ كه‌‌ ده‌ربكه‌ن‌ خۆتان‌ مێشكی‌ له‌‌ »ئ��ه‌وه‌‌

خزمایه‌تی‌له‌گه‌ڵ‌ئێوه‌دا‌بكه‌م«.دوای‌چه‌ند‌مانگێك‌هه‌ستم‌كرد‌په‌رژین‌چییه‌،‌ نه‌مزانی‌هۆكاری‌ له‌گه‌ڵمدا،‌ سارده‌‌ زۆر‌پێی‌ خوشكه‌كه‌م‌ ماڵه‌وه‌‌ گه‌ڕامه‌وه‌‌ ڕۆژێكیان‌وتم‌»ئه‌مشه‌و‌په‌رژین‌خوازبێنیكه‌ری‌هاتوون‌و‌ده‌ستیش‌ماچ‌كراوه‌«.‌ئیدی‌من‌ئه‌وه‌نده‌ی‌تر‌حاڵم‌په‌رێشان‌بوو،‌ئازاری‌جودایی‌تاقه‌تی‌لێ‌‌بڕیم،‌هه‌تا‌ماوه‌یه‌كی‌زۆر‌نه‌‌خه‌وم‌هه‌بوو‌نه‌‌له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ پاش‌چه‌ند‌مانگێك‌ به‌اڵم‌ خۆراك.‌نامه‌یه‌كی‌ ناچار‌ النه‌مابوو،‌ مۆبایلم‌ ژم��اره‌‌كاغه‌زم‌بۆ‌نووسی‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌بزانم‌چۆن‌ڕازی‌ئه‌و‌ به‌اڵم‌ تر؟‌ كه‌سێكی‌ به‌‌ بكات‌ شوو‌ بووه‌‌ك��رده‌وه‌‌ باوكی‌ ته‌سلیمی‌ دووب��اره‌‌ نامه‌رده‌‌بكاته‌وه‌،‌ په‌یدا‌ باوكی‌ الی‌ متامنه‌‌ ئه‌وه‌ی‌ بۆ‌و‌ لێكردم‌ كوشتنی‌ هه‌ڕە‌شه‌ی‌ باوكی‌ ئه‌وه‌بوو‌كردبوو‌ ئاگادار‌ خۆمی‌ خزمی‌ كه‌سێكی‌ چه‌ند‌كاردانه‌وه‌ی‌ ئه‌گینا‌ بهێنم‌ كچه‌كه‌ی‌ له‌‌ واز‌ كه‌‌خراپ‌ده‌بێت.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

خۆشه‌ویستی‌ پ��ه‌رژی��ن،‌ و‌ ك����اروان‌ب��وو،‌ گ���ه‌ڕە‌ك‌ ی��ه‌ك‌ ل��ه‌‌ ماڵیان‌ ب���وون،‌ ی��ه‌ك‌وتی‌ ك��اروان‌ بوون.‌ هاوپۆل‌ هه‌ردووكیشیان‌ئێمه‌‌زۆر‌یه‌كامن‌خۆشده‌ویست،‌زیاد‌له‌‌پێنج‌ساڵ‌پێكه‌وه‌‌بووین،‌له‌‌ماوه‌ی‌خۆشه‌ویستیمدا‌كه‌س‌ به‌خته‌وه‌رترین‌ به‌‌ په‌رژین،‌خۆم‌ له‌گه‌ڵ‌نامه‌یه‌كم‌ ڕۆژێ��ک‌ ‌ دونیایه‌دا،‌ له‌م‌ ده‌زان��ی‌خۆم‌ وێنه‌یه‌كی‌ له‌گه‌ڵ‌ په‌رژین‌ بۆ‌ نووسی‌له‌‌ ئه‌وه‌ی‌ بۆ‌ بچووكدا،‌ دیارییه‌كی‌ چه‌ند‌ و‌ده‌رفه‌تێكدا‌بیده‌مه‌‌ده‌ستی.‌ڕۆژێك‌ته‌له‌فۆنی‌بۆ‌كردم‌‌و‌نزیكی‌كاتژمێر‌چواری‌پاش‌نیوه‌ڕۆ‌ده‌توانیت‌ هه‌یه‌‌ ده‌رفه‌تم‌ ئێستا‌ وتی‌ ب��وو،‌گه‌یشتمه‌‌ كه‌‌ له‌وكاته‌دا‌ بهێنیت.‌ شته‌كان‌به‌ره‌و‌ باوكی‌ بده‌مێ‌،‌ شته‌كانی‌ به‌رماڵیان‌ماڵه‌وه‌‌ده‌گه‌ڕایه‌وه‌،‌چاوی‌لێ‌‌بوو‌شته‌كانی‌لێ‌‌ئاوه‌ژوو‌ خۆشییه‌كامنان‌ هه‌موو‌ ئیدی‌ وه‌گرتم،‌

بوونه‌وه‌.‌له‌‌ ڕۆژێ��ك‌ چه‌ند‌ م��اوه‌ی‌ بۆ‌ پ��ه‌رژی��ن‌به‌اڵم‌ لێده‌كرد،‌ ڕێگریی‌ باوكی‌ دابڕا،‌ خوێندن‌باوكی‌ هاوڕێكانیه‌وه،‌‌ هه‌واڵپرسینی‌ به‌هۆی‌ناچار‌بوو‌بینێرێته‌وه‌‌بۆ‌خوێندن‌به‌بێ‌‌ئه‌وه‌ی‌كرده‌وه‌‌ له‌وه‌‌ بیرم‌ منیش‌ بزانێت.‌ پێیان‌ كه‌س‌په‌رژین،‌چونكه‌‌زۆر‌ له‌‌ بتوانم‌دانه‌بڕێم‌ چۆن‌

داوا‌ هه‌فته‌یه‌ك‌ هه‌موو‌ »ناكرێت‌ وتی‌بۆ‌ بچیت‌ ئه‌وه‌ی‌ بۆ‌ بكه‌یت‌ ماڵه‌وه‌‌ له‌‌ته‌مه‌نێكداین‌ له‌‌ ئێمه‌‌ چونكه‌‌ ئارایشتگه‌،‌هه‌ڵسوكه‌ومتان‌ و‌ گه‌ڕان‌ ده‌رفه‌تی‌ كه‌مرت‌هه‌یه‌‌به‌و‌شێوه‌یه‌ی‌خۆمان‌ده‌مانه‌وێت،‌پێامن‌ده‌ڵێن‌خه‌ریكی‌خوێندنه‌كه‌تان‌بن،‌كاره‌‌ ئه‌و‌ شوێنی‌ خوێندنگە‌ هه‌رچه‌نده‌‌نییه،‌‌به‌اڵم‌بۆ‌ئێمه‌ی‌كچان‌بێ‌‌منه‌ته‌«.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ج����وان‌م��س��ت��ه‌ف��ا،‌خ��وێ��ن��دك��اری‌خێتكردنی‌ له‌باره‌ی‌ ئاماده‌یی،‌ ی��ازده‌ی‌جار‌ چه‌ندین‌ »من‌ ده‌ڵێت‌ ده‌موچاوه‌وه‌‌ئه‌و‌دیارده‌یه‌م‌بینیوه.‌چه‌ند‌خوێندكارێك‌زۆر‌جار‌ پۆلدا،‌ له‌ناو‌ به‌وكاره‌‌هه‌ڵده‌سنت‌ئیجرائاتیان‌ ده‌زان��ن،‌ پێیان‌ مامۆستاكان‌له‌گه‌ڵ‌ده‌كرێت،‌به‌اڵم‌پێم‌وایه‌‌تائێستاش‌نه‌توانراوه‌‌بنه‌بڕ‌بكرێت«.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ش��ی��ری��ن‌ف���ه‌ت���اح‌م��ام��ۆس��ت��ای‌وتی‌ له‌وباره‌یه‌وه‌‌ كچان،‌ خوێندنگه‌ی‌له‌‌ زی��ات��ر‌ خ���اوەىن‌ »خوێندنگه‌كه‌مان‌له‌ناو‌ ئه‌مانه‌‌ خوێندكاره‌،‌ چ��وارس��ه‌د‌

و‌ هه‌ریه‌كه‌‌ هاتوون،‌ جیاجیاوه‌‌ خێزانی‌جار‌ چه‌ندین‌ هه‌یه‌.‌ په‌روه‌رده‌یه‌كیان‌كه‌‌ بیرناوه‌‌ تریش‌ شتی‌ و‌ دیارده‌یه‌‌ ئه‌و‌به‌اڵم‌ ناوه‌شێته‌وه‌،‌ خوێندكار‌ ڕە‌وشتی‌ له‌‌له‌وێ‌‌ و‌ ئیداره‌‌ بۆ‌ بانگامن‌كردوون‌ ئێمه‌‌كه‌‌ ك��ردوون،‌ ئامۆژگارییامن‌ تایبه‌تی‌ به‌‌تاكه‌كانی‌ پێگه‌یاندنی‌ شوێنی‌ خوێندنگه‌‌سنوورانه‌ی‌ ئه‌و‌ پێویسته‌‌ كۆمه‌ڵگه‌یه‌،‌زۆربه‌ی‌خوێندكاران‌ نه‌شكێرنێن.‌ دانراون‌هه‌ندێكیان‌ ب��ه‌اڵم‌ ده‌ك��ه‌ن،‌ به‌گوێامن‌به‌و‌ گاڵته‌‌ ‌ به‌ڵكو‌ ناكه‌ن،‌ به‌گوێامن‌ نه‌ك‌به‌‌ گوێڕایه‌ڵن،‌ ده‌ك��ه‌ن‌ خوێندكارانه‌ش‌

ترسنۆك‌وه‌سفیان‌ده‌كه‌ن«.‌»له‌وانه‌یه‌‌ وتی‌ شیرین‌ هه‌روه‌ها‌بگه‌ڕێته‌وه‌‌ دی��ارده‌ی��ه‌‌ ئ��ه‌م‌ ه��ۆك��اری‌كچان‌ چونكه‌‌ كۆمه‌ڵگه‌،‌ و‌ خێزان‌ بۆ‌له‌و‌ تایبه‌تی‌ به‌‌ نین،‌ خۆیان‌ خاوه‌نی‌نه‌توانن‌ پێگه‌یشتنه‌دا‌ سه‌ره‌تای‌ قۆناغی‌بواری‌ زۆر‌ و‌ ئارایشتگه‌كانه‌وه‌‌ ناو‌ بچنه‌‌ناچار‌ نه‌درێت،‌ پێ‌‌ ده‌ره‌وه‌ی���ان‌ هاتنه‌‌

شتێكی‌گرنگم‌پێ‌‌بڵێت؟!‌له‌‌دوای‌چه‌ند‌ڕۆژێك‌له‌‌ڕێگه‌ی‌تاكسییه‌كه‌وه‌‌له‌‌خه‌تی‌)خ‌�‌س(‌بوو،‌وتی‌ شۆفێره‌كه‌‌ گه‌یشتك،‌ به‌ده‌ست‌ نامه‌یه‌كم‌نیشانی‌ ناو‌ له‌گه‌ڵ‌ پێیداوم‌ ئافره‌تێك‌ »ئه‌وه‌‌

تۆدا،‌وتی‌ته‌نیا‌ده‌یده‌یته‌‌ده‌ستی‌خۆی«.منیش‌خێرا‌له‌‌شوێنێكدا‌به‌ته‌نیا‌نامه‌كه‌م‌ڕێز‌ »پ��اش‌ نوورسابو‌ تێدا‌ ئه‌مه‌ی‌ ك��رده‌وه،‌‌گیان. ك��اره‌‌ خۆم‌ خۆشه‌ویستی‌ بۆ‌ س��او،‌ و‌

له‌‌من‌ده‌كه‌یته‌وه‌،‌ بیر‌ نازانم‌چۆن‌ ئازیزه‌كه‌م‌بۆ‌ شتێكت‌ چه‌ند‌ نه‌بووه‌‌ ده‌رفه‌تم‌ كات‌ هیچ‌ڕوونبكه‌مه‌وه‌،‌ئیرت‌ناچار‌ئه‌م‌چه‌ند‌وشه‌یه‌م‌بۆ‌به‌یه‌ك‌ نه‌مانتوانی‌ ئه‌وه‌ی‌ نووسیت«.‌هۆكاری‌ئه‌و‌ چونكه‌‌ ب��وو،‌ خوشكت‌ سازانی‌ بگه‌ین،‌ماوه‌ی‌ بۆ‌ بووین،‌ پێكه‌وه‌‌ تۆ‌ و‌ من‌ ماوه‌یه‌ی‌پێكه‌وه‌‌ براشم‌ گۆرانی‌ و‌ س��ۆزان‌ ساڵ‌ دوو‌بوون،‌به‌اڵم‌كه‌سامن‌نه‌مانزانیوه‌،‌كاتێكیش‌ئه‌و‌كه‌سه‌ی‌ئێستا‌مێردیه‌تی‌هاتووه‌ته‌‌خوازبێنیى،‌له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ده‌وڵه‌مه‌ند‌بووه‌،‌پشتی‌له‌‌گۆران‌تۆ‌ كه‌‌ زانی‌ گ��ۆران‌ كاتێكیش‌ ئیدی‌ ك��ردووه‌،‌هیچ‌ به‌‌ ب��وو،‌ بێتاقه‌ت‌ زۆر‌ داوام،‌ هاتیته‌‌شێوه‌یه‌ك‌ڕازی‌نه‌بوو‌به‌و‌هاوسه‌رگیرییه‌ی‌من‌و‌تۆ،‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌وه‌شدا‌كه‌سوكارم‌وتیان‌براكه‌ت‌قسه‌یان‌ ده‌توانی‌ ئیرت‌چۆن‌ ناڕازین،‌ باوكت‌ و‌بشكێنیت«‌ئه‌مه‌‌هۆكاره‌كه‌بوو.‌هیوادارم‌خۆش‌

بژیت.!‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

ئیدی‌بۆم‌ئاشكرابوو‌كه‌‌په‌رژین‌سه‌رباری‌ئه‌و‌فشاره‌ی‌كه‌سوكاری‌جۆرێك‌له‌‌ڕە‌زامه‌ندیی‌بووم‌ نائومێد‌ ته‌واوی‌ به‌‌ بووه‌،‌ له‌سه‌ر‌ خۆیی‌لێی.‌له‌‌دوای‌تێپه‌ڕینی‌شه‌ش‌ساڵ،‌منیش‌ژنم‌كه‌سێك‌ شاردا‌ بازاڕی‌ له‌ناو‌ ڕۆژێك‌ بوو،‌ هێنا‌بانگی‌لێ‌‌كردم‌و‌كاتێك‌ئاوڕم‌دایه‌وه‌‌ده‌بینم‌چه‌ند‌ ماوه‌ی‌ بۆ‌ سه‌ره‌تاوه‌‌ له‌‌ به‌اڵم‌ په‌رژینه‌،‌زۆر‌ كێشی‌ چونكه‌‌ نه‌مناسییه‌وه،‌‌ چركه‌یه‌ك‌بوو.‌ گۆڕا‌ پێستیشی‌ ڕە‌نگی‌ كردبوو،‌ زی��ادی‌منداڵی‌خۆی‌ بوو‌ دیار‌ بوو،‌ منداڵێكدا‌ له‌گه‌ڵ‌بوو،‌پێم‌وت‌»چیت‌ده‌وێت‌دوای‌ئه‌و‌هه‌موو‌ئێستا‌ و‌ كردووه‌‌ بیر‌ له‌‌ تۆم‌ ئیدی‌ من‌ ساڵه؟‌‌خێزانم‌هه‌یه‌‌و‌خه‌ریكی‌ژیانی‌خۆمم«.‌ده‌ست‌به‌جێ‌‌ده‌ستی‌كرد‌به‌گریان‌و‌وتی‌»كاروان‌گیان‌من‌ به‌اڵم‌ پێته‌«.‌ پێویستییم‌ ده‌كه‌م‌ لێ‌‌ تكات‌نه‌وه‌ستام‌و‌به‌جێم‌هێشت.‌جارێكی‌دی‌بانگی‌بگره،‌‌ لێ‌‌ گوێم‌ ده‌كه‌م‌ »تكا‌ وتی‌ و‌ كردم‌ لێ‌‌ده‌زانم‌ناحه‌قیی‌زۆرم‌به‌رانبه‌ر‌كردوویت،‌‌له‌‌هه‌موو‌شتێك‌په‌شیامنم«.‌به‌اڵم‌من‌نه‌وه‌ستام،‌دووب��اره‌‌ یادگارییه‌كانم‌ هه‌موو‌ هه‌رچه‌نده‌‌ده‌یخواردم،‌ ناخه‌وه‌‌ له‌‌ ئازارێك‌ یاد،‌ هاته‌وه‌‌چونكه‌‌ ڕۆیشنت،‌ له‌سه‌ر‌ به‌رده‌وامبووم‌ به‌اڵم‌پاش‌ خیانه‌ت.‌ ده‌بووه‌‌ ئه‌و‌ بۆالی‌ گه‌ڕانه‌وه‌م‌بووم‌ په‌شیامن‌ ده‌كرده‌وه،‌‌ بیرم‌ ڕۆژێك‌ چه‌ند‌كه‌‌گوێم‌لێ‌‌نه‌گرت،‌ده‌موت‌تۆبڵێی‌ویستبێتی‌

خوێندنگه‌‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ له‌‌ شتانه‌ی‌ ئ��ه‌و‌خوێندنگه‌دا‌ له‌ناو‌ لێده‌كرێت،‌ ڕێگرییان‌

موماره‌سه‌ی‌ده‌كه‌ن«.‌هێمن‌عومه‌ر،‌توێژە‌ری‌كۆمه‌اڵیه‌تی،‌له‌باره‌ی‌ئه‌م‌دیارده‌‌نوێیه‌وه‌‌پێی‌وابوو‌»له‌‌هه‌ر‌كۆمه‌ڵگایه‌ك‌سه‌پاندنی‌كۆمه‌اڵیه‌تی‌دیارده‌كان‌ و‌ حاڵه‌ت‌ ڕە‌گه‌زی‌هه‌بێت،‌ و‌دیارده‌یه‌‌‌ ئه‌م‌ ده‌ره‌وه‌«.‌ دێته‌‌ خێزان‌ له‌‌پ���ه‌روه‌رده‌ی‌ نه‌بوونی‌ بۆ‌ پێشوه‌خت‌چونكه‌‌ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌،‌ باش‌ كۆمه‌اڵیه‌تیی‌سه‌ربه‌سته‌كانیش‌ و‌ پێشكه‌وتوو‌ واڵته‌‌ له‌‌ئه‌نجام‌ كاره‌‌ ئه‌م‌ ته‌مه‌نه‌دا‌ له‌و‌ كچان‌خۆیان‌ رسوشتیی‌ شێوه‌ی‌ به‌‌ و‌ ن��اده‌ن‌واب��وو،‌ پێشی‌ هێمن‌ ده‌رده‌ك�����ه‌ون«.‌قوتابیان‌ بدرێنه‌‌ ڕێنامییانه‌‌ ئه‌و‌ پێویسته‌‌ڕوونبكرێته‌وه‌‌ بۆیان‌ و‌ ته‌مه‌نه‌دا‌ له‌و‌بكه‌ن‌ مامه‌ڵه‌‌ قوتابخانه‌كان‌ له‌‌ چۆن‌ كه‌‌چییه‌‌ ته‌مه‌نه‌یان‌ ئ��ه‌م‌ پێداویستیی‌ و‌چ‌ داهاتوویان،‌ له‌سه‌ر‌ چاولێکه‌ری‌ ‌ و‌

ده‌ره‌نجامێكی‌خراپی‌ده‌بێت.

‌‌‌كۆمه‌ڵناسیی‌‌‌‌‌‌خۆمانە

رسوشتنۆڕیی‌ئێمه‌‌

په‌یوه‌ندیی‌ئێمه‌‌وه‌ك‌كورد‌له‌گه‌ڵ‌رسوشت‌و‌ژیانكردنی‌رسوشتیدا،‌

په‌یوه‌ندییه‌كه‌‌‌له‌‌دوو‌ڕووه‌وه‌یه‌.‌یه‌كه‌م:‌‌ئێمه‌‌هه‌میشه‌‌له‌‌رسوشتێكی‌جواندا‌

ژیاوین‌و‌خاوه‌ن‌جوانییه‌كی‌رسوشتین.‌دووه‌میش:‌كه‌مرت‌پێامن‌ناوه‌ته‌‌

ژیانكردنی‌ئاڵۆزی‌شارییه‌وه‌‌و‌خاوه‌ن‌شاری‌چڕ‌و‌فه‌زای‌كۆمه‌اڵیه‌تیی‌شاری‌

زۆر‌ئاڵۆز‌نین.‌ئه‌مه‌‌وایكردووه‌‌به‌رده‌وام‌ڕوانینه‌‌

رسوشت‌بۆ‌ئێمه‌‌ڕوانینێكی‌ساكار‌و‌وه‌ك‌دۆست‌ته‌ماشاكردن‌بێت‌و‌تێكه‌ڵبوونی‌به‌رده‌وامی‌ئێمه‌‌له‌‌قۆناغه‌‌جیاوازه‌كان‌

له‌گه‌ڵ‌رسوشتدا،‌وایكردووه‌‌وه‌ك‌)ئه‌وی‌تری‌گرنگ(‌ته‌ماشای‌بكه‌ین.‌ئێستا‌ئیرت‌ئه‌و‌په‌یوه‌ندییه‌‌به‌هۆی‌‌گۆڕانی‌ژیانی‌كۆمه‌اڵیه‌تییه‌وه‌‌جۆرێكی‌تری‌لێهاتووه‌.‌

زۆربوونی‌خه‌ڵك‌و‌كه‌مبوونه‌وه‌ی‌فه‌زای‌سه‌وز‌و‌ڕووكردنه‌‌شوێنه‌‌گه‌شتیارییه‌كان‌

به‌‌ئه‌ندازه‌یه‌ك،‌وایلێهاتووه‌‌كولتووری‌گرنگیدان‌به‌‌پاكڕاگرتنی‌ژینگه‌‌و‌

جوانییه‌كانی‌ببێته‌‌پێداویستیی‌ئه‌مڕۆ،‌چونكه‌‌ڕوانینی‌دوێنی‌بۆ‌رسوشت‌

له‌الیه‌ن‌ئێمه‌شه‌وه‌‌كه‌‌به‌رده‌وام‌وه‌ك‌بوونێكی‌زینده‌‌و‌گرنگ‌ته‌ماشامان‌

كردووه‌،‌له‌به‌ر‌هه‌ژموونی‌ژیانكردنی‌ئه‌مڕۆدا‌گۆڕانی‌به‌سه‌ردا‌هاتووه‌.‌

ئێمه‌‌له‌‌ڕێگای‌ده‌ستكاریكردنی‌ئه‌و‌په‌یوه‌ندییانه‌وه‌‌كه‌‌دوێنێ‌‌بۆ‌ته‌بیعه‌ت‌هه‌مانبووه‌،‌وێرانكاریی‌

گه‌وره‌مان‌به‌سه‌ریدا‌هێناوه‌.‌ئه‌مڕۆ‌ته‌ماشاكردنی‌ژینگه‌‌ته‌ماشاكردنێكی‌

میكانیكییانه‌یه‌‌كه‌‌تاچه‌ند‌بتوانین‌بیخه‌ینه‌‌خزمه‌تی‌خۆمانه‌وه‌،‌خراپه‌ی‌

له‌گه‌ڵدا‌ده‌كه‌ین.‌شوێنه‌‌گشتییه‌كان‌ته‌نیا‌سوودیان‌لێوه‌رده‌گیرێت،‌بێئه‌وه‌ی‌به‌‌فه‌رهه‌نگێكی‌مرۆڤانه‌ی‌جوان‌ڕێزیان‌بگرین.‌به‌داخه‌وه‌‌ئه‌م‌فه‌رهه‌نگه‌‌له‌‌

ته‌واوی‌خه‌ڵكانی‌ئێمه‌دا‌ئاماده‌یی‌هه‌یه‌.‌ئه‌م‌ته‌ماشاكردنه‌‌میكانیكییه‌‌بۆ‌

رسوشت‌له‌‌الیه‌ن‌مرۆڤی‌ئه‌مڕۆوه،‌‌كاریگه‌ریی‌خراپی‌له‌سه‌ر‌تێكچوونی‌

ژیان‌و‌به‌رهه‌می‌رسوشت‌و‌گرنگرت‌له‌‌هه‌مووی،‌جوانییه‌كانی‌‌كردووه‌‌كه‌‌له‌‌

ماوه‌ی‌ئه‌م‌دوو‌چه‌رخه‌ی‌زانست‌و‌پێشكه‌وتنی‌ژیانی‌ته‌كنه‌لۆژیدا‌مرۆڤ‌

به‌‌بوونه‌وه‌رێكی‌زۆر‌خراپ‌گۆڕدراوه‌‌و‌زیانه‌كانی‌كاولكردنی‌ژینگه‌‌زۆر‌زیاترن‌

له‌‌هه‌موو‌مێژووی‌مرۆڤایه‌تی.‌ئه‌مه‌‌نیشامنان‌ده‌دات‌كه‌‌مرۆڤ‌ته‌نیا‌به‌دووی‌خواسته‌‌له‌‌بننه‌هاتووه‌كانی‌خۆیه‌وه‌یه‌تی‌

و‌له‌‌داهاتوودا‌ژیانی‌نه‌وه‌كانی‌دواتر‌مه‌ترسیی‌گه‌وره‌‌به‌خۆیه‌وه‌‌ده‌بینێت.‌

ئێمه‌‌وه‌ك‌‌كورد،‌سه‌رجه‌م‌ژیانكردنی‌سیاسی‌و‌خه‌باتی‌

نه‌ته‌وه‌ییامن‌‌به‌‌ئێستاشه‌وه‌،‌گرێدراوی‌ژینگه‌ی‌رسوشت‌و‌شاخه‌كان‌بووه‌،‌

شوێنه‌‌گه‌شتیارییه‌كانیشامن‌خاڵی‌نه‌بوون‌له‌‌جوانی‌و‌پاكیزه‌یی،‌بۆیه‌‌

به‌رپرسیاریه‌تییه‌كی‌گرنگه‌‌ئه‌گه‌ر‌بتوانین‌له‌‌ئاست‌گه‌ڕاندنه‌وه‌ی‌ئه‌و‌په‌یوه‌ندییه‌‌

جوانه‌دابین‌كه‌‌دوێنی‌هه‌مانبووه‌‌له‌گه‌ڵ‌رسوشتدا‌،‌ئه‌گه‌رچی‌ئه‌مڕۆ‌قۆناغێكی‌

كۆنرتۆڵنه‌كراو‌و‌نه‌وه‌ستێرنواتری‌خواسته‌‌خراپه‌كامنانه‌.

komalayati.bayan@yahoo.com ژماره‌‌)32(،‌سێشه‌ممه‌‌2013/4/23،‌ساڵی‌یەکەم

10

تسێ

ووەین

‌دامن

وس‌ع

انڕای

داڕشتنه‌وه‌ی:‌ئیرەم‌ڕە‌ئووف‌‌

راپۆرت:‌ئیره‌م‌ڕە‌ئووف‌

خوێندنه وه یه كی تر بۆ چه مكی »خیر القرون«سۆنگه وه له م هه ر كردووه ، گه شه یان له ب��اس كه هه یه ب��او تێڕوانینێكی و قورئان ده قه كانی خوێندنه وه ی به ده كات په یوه ست ته نها سوننه ت یانی چاكه كان، پێشینه تێگه یشتنی یه كه می س��ه ده ی سێ تێگه یشتنی

ئیسالم. چه ند سه رنج و تێبینییه ك هه یه و

پێویسته تۆماریان بكه ین:یه كه م: فه رمووده كه به و شێوه یه ی نییه ، ته واوی بنه مایه كی نارساوه، كه قرين«، القرون »خیر له فزی به یانی الناس »خیر له فزی راستییه كه ی به اڵم الذین ثم یلونهم، الذین ثم ق��رين، وشه ی ف��ه رم��ووده ك��ه دا له یلونهم«، وشه ی نه ك به كارهاتووه ، »الناس« هه یه جیاوازییه ك هیچ ئایا »القرون«، ره نگه وشه كه دا؟ ه��ه ردوو نێوان له جیاوازییه كی به هه ست رووكه ش به »الناس« وشه ی به اڵم نه كرێت، گه وره له فه رمووده كه دا ئه گه ری ئه وه به هێز ده كات به راوردكردن له نێوان سه ده كان ئه مه نه كرێت، كاتییه كه ی مانا به سه ره تاوه له راسته كه ف��ه رم��ووده و مانای لێره دا ده كات، خه ڵكی له باس هاتووه ، فه رمووده كه دا له كه سه ده په یوه سته به چه مكی نه ته وه ، یان ئه و پێكه وه ن یه كدیدا له گه ڵ كه نه وه یه ی و له سه رده مێكدا ده ژین. مانای یه كه م لێده كات. پاڵپشتیی قورئان ده قه كانی

عه ره بیدا زم��ان��ی ل��ه دووه میشیان هه ردوو له هه یه. منوونه ی و پاڵپشت چاكه كان پێشینه چه مكی باره كه دا تا هه یه ، هه مواركردن به پێویستی فه رمووده ده ق��ی له گه ڵ بگونجێت باشرتین كه ئه وه ی له گه ڵ راسته كه دا، یه كه م ن��ه وه ی ره ه��ای چاكێتیی و ده قه كانی به یه كالبووەته وه بابه تێكه

قورئان، پێش فه رمووده كان. پاشاموه ی فه رمووده كه دووه م، به ئاماژەكردن له كاتی ب��ه اڵم هه یه ، پاشاموه كه ی له باس فه رمووده كه دا ن��اك��رێ��ت. ده س����ت����ه واژەی ج��ی��اواز ده ك��ات، ت��ه واو ف��ه رم��ووده ك��ه هه یه ته وه ری چوارچێوه ی له هه مووشیان ته واوی ده قی ده خولێنه وه ، ره وشتدا »خري شێوه یه یه ب��ه م ف��ه رم��ووده ك��ه الناس قرين، ثم الذين يلونهم، ثم الذين شهادة تسبق قوم يجي و ثم يلونهم، رواه شهادته« وميينه ميينه أحدهم »خري فه رمووده ی هه روه ها البخاری. الناس قرين، ثم الذين يلونهم، ثم الذين يلونهم، ثالثا ثم يجي و قوم من بعدهم يعطون السمن ويحبون يتسمنون الشهادة قبل أن يسألوها« رواه الرتمذي »خري ف��ه رم��ووده ی له گه ڵ سننه، يف الناس قرين، ثم الذين يلونهم، ثم الذين يشهد حتي الكذب يفشو ثم يلونهم، وال الرجل ويحلف يستشهد وال الرجل ئه م سننه. يف الرتمذي رواه يستحلف« له خۆ ره وشتی ئاماژەی ده قانه هه موو ئاشكران و روون به ڵگه كانیان ده گرن،

و شاراوه نین.بیرۆكه ی س��ه ر بگه ڕێینه وه با مێژوویی. داڕووخ��ان��ی و تێكچوون له م ت��ه واوی به فه رمووده كه ده ق��ی بیرۆكه یه خاڵییه ، هیچ ئاماژەیه كی وای تێدا نییه ، فه رمووده كه هه رگیز ئاماژەی ب��ۆ ئ��ه وه ن��ه ك��ردووه ك��ه داڕووخ���ان له به راوردی به ڵكو ده بێت، به رده وام نه یوتووه كردووه ، سه ده دا سێ نێوان شوێنیدا به داڕووخ��ان میكانیزمی كه ده بێت. ب��ه رده وام سه ده دوای سه ده

قرنی« القرون »خیر فه رمووده ی له فه رمووده زۆر نارساوه كانه . به شێكی بنچینه یی له دیدی ئیسالمی پێكهێناوه.

مێژووییه ، قۆناغه به و سه باره ت چاكرتینه كان« »س��ه ده به دوات��ر كه ن������ارساوه ، چ��ون��ك��ه ئ���ه و م��اوه ی��ه مێژووی له هه یه گرنگی تایبه مته ندیی القرون« »خیر چه مكی ئیسالمیدا، بووەته به شێك له جیهانبینیی ئیسالمی

و رۆڵی موسڵامنان له جیهاندا.فه رمووده كه راسته و نزیكه به وه ی »متواتر ف��ه رم��ووده ی خانه ی بچێته »املتواتر خانه ی چووەته و اللفظ«ی جێگیر ده قه كه شی املعنوی«یه وه ، واتای و ده الل��ه ت ئایا سه ملێرناوه . و ده الله ته ی ئه و هه ر چۆنه ؟ ده قه كه تاكه كراوه ، ته وزیف و به كارهێرناوه ده الله ته كه له ده قه كه وه وه ربگیرێت، هه یه تریش سه ملاندنی و به ڵگه یان كۆی و فه رمووده كه ده قی له گه ڵ كه قورئان مه به سته كانی و تر ده قه كانی

به شێوه یه كی گشتی، یه كده گرێته وه ؟ده ق��ه ئ��ه م گشتی شێوه كی ب��ه دوو پاڵپشتیی بۆ به كارهێرناوه جێگیره ده قه كه له كاتێكدا مه به ست، و واتا پاڵپشتیی ئه و دید و بۆچوونانه ناكات:

به كارهێنانی یه كه م، ده الله تی ناڕاسته وخۆ شێوه یه كی -به ده قه كه پاڵپشتیكردنی بۆ مه به ست- به بێ یان و تێكچوون حه متیه تی ب��ی��رۆك��ه ی بیرۆكه یه ی ئه و مێژوویی. داڕووخانی به ره و ب��ه رده وام »مێژوو ده ڵێت كه له پڕە بیرۆكه یه ئه م ده ڕوات«. خراپرت بێئومێدی و ده الالتی سه لبی، هه ره س ئ��ه و ده گ��رێ��ت. ل��ه خ��ۆ شكست و بیرۆكه ی كه ده سته جه معیيه ی عه قڵه داڕووخ���ان و تێكچوون حه متیه تی له به شێك ده یكاته و ده ك��ات قبوڵ هه ره س ئ��ه وا جیهان، بۆ تێڕوانینی ده گرێته وه. ژیانی الیه نه كانی هه موو

یان سته مكاری، داڕووخ��ان��ه ئه و جا ته نانه ت بێت، داگ��ی��رك��اری و زوڵ��م و رسوشت بارودۆخی تێكچوونی گه ر

ژینگه ش بێت.هه وڵێك هه موو بیرۆكه یه ئه م ب��ۆ رووب��ه ڕوب��وون��ه وه ی ه���ه ره س و ره تده كاته وه ، گۆڕانكاری ئه نجامدانی چونكه وای داده نێت هه موو ئه م شتانه قه ده ره و ده بێت روو بدات و به شێكه به بیرۆكه یه ئه م كاره كان. له رسوشتی مێژوویی راستیی و به ڵگه هه ندێك به هێز كراوه ، هه روه ها جۆرێك له پرسه داده نێت، داڕووخ��ان بۆ ماته مینی و

به وه ی قه ده رێكی بڕیار له سه ردراوه .ده الله تی دووه م: به نده به چه مكی الصالح«، »السلف چاكه كانه وه پێشینه ریشه یی شێوه یه كی به چه مكه ش ئه م له سێ سه ده ی یه كه مدا قه تیس كراوه ، مه زهه به سه ده یه دا سێ له م و ئه مه فیقهییه بنه ڕەتییه كان هاتوونه ته دی و

كه نه كردووه له وه نكوڵيی هه روه ها یان ن��ه وه ی��ه ك، ده ركه وتنی ئه گه ری پێچه وانه ی و بێت به دی سه ده یه ك س��ه رل��ه ن��وێ و ب��ێ��ت داڕووخ������ان ئه نجام چاكخوازی بووژانه وه یه كی ره های چاكێتیی ئ��ه وه ی بێ بدرێت، یه كه م ن��ه وه ی یان یه كه م، س��ه ده ی

فه رامۆش بكات.ل��ه راس��ت��ی��دا ئ���ه م ب��ۆچ��وون و و قورئان ده قه كانی له گه ڵ مانایه و ده گونجێت ت��ردا فه رمووده كانی په روه ردگار چونكه یه كده گرێته وه ، به ڵێن و واده ی به بڕواداران داوه كه وا خاوه ن و دێنن به ده ست سه ركه وتن به ڵێنی ده ب��ن. ده سته اڵتدار و شكۆ به پابه ندبوون به مه رجداره قورئانیش ئه م دیاریكراوه وه ، رێسایه كی و یاسا سه ده یه كی یان نه وه ، بۆ رێسایانه ش دیاریكراو ته رخان نه كراون، »كنتم خیر باملعروف تأمرون للناس أخرجت أمة

وتنهون عن املنكر« )آ ل عمران: 110(.به نییه پابه ند لێره دا چاكێتی نه وه یه كی یان مێژوویی، قۆناغێكی دیاریكراو، كه له و قۆناغه دا ژیان بباته منوونه یه كی به به نده به ڵكو س��ه ر، بنه مایانه و رێباز ئه و كه كرداریی، له خۆ چاكێتی مانای كه بكه ن پیاده نه وه ی به گه یشنت هه روه ها ده گرن. یه كه م، نه وه ی كۆچكه ران و پشتیوانان باحسان« »االتباع به قورئاندا له كه من األولون »والسابقون كراوه دیاری اتبعوهم الذین و األنصار و املهاجرین عنه« رضوا و عنهم الله ريض بإحسان مه رجێكه ئه مه ش .)100 )التوبة : و دوور و سه ده كان باسی نێو ناچێته نزیكییان له نه وه ی یه كه م، به ئه ندازه ی و ئه مه »االحسان«، بابه تی ناو چوونه شوێنكه وتنی چاك ده كرێت له سه ده ی سه ده یه كی هه ر یان پانزه ، یان پێنج،

تردا بێته دی.پۆلێنكردنی له بكه ینه وه بیر گه ر م��رۆڤ��ه ب���ڕواداره ك���ان ل��ه س��ووره ت��ی شێوه یه كی ب��ه ئ��ه وا »ال��واق��ع��ه «دا، ده رده ك��ه وێ��ت ب��ۆ ئه مه مان روون ئه مانه ال��س��اب��ق��ون«، »فالسابقون رابه ڕایه تین و پێشه وایه تی خاوه نی »ثلة من األولین و قلیل من اآلخرین«، به نده كاته وه رووی له زۆربه یان واته به نه وه ی یه كه مه وه ، به اڵم ئه مه مانای ئه وه نییه كه سانی تر ناگه نه ئه م ئاستی پێشه وایه تی و رابه ڕایه تییه ، هه رچه نده

ژماره شیان كه م بێت.پایه یان الیمین« »أصحاب به اڵم شكۆ له ناكرێت و پارێزراوه و به رز ئه مانیش بكرێته وه ، كه م به هایان و اآلخرین« و األولین من »ثلة رێژەیان وه كو یه ك وایه و خه ڵكی هه موو سه ده

و سه رده مه كان له خۆ ده گرێت.ل���ه راس���ت���ی���دا پ��ێ��ش��ه ن��گ��ی و یه كه م نه وه ی بۆ هه ر ره ها چاكێتی دواتر نه وه كانی ب��ه اڵم ده مێنێته وه ، ده توانن پێش نه وه كانی خۆیان بكه ون بگه نه و كاته وه و سه رده م رووی له ببنه وه نزیك ئه ندازه یه ك به پایه یه ك پایه ی نه وه ی یه كه م، ئه و نه وه یه ی له كه كار ده كات تا میكانیزمی هه ره س و

داڕووخان تێكبشكێنێت.علیه الله )صلی خوا پێغه مبه ری بعدي »الخالفة فه رموویه تی وسلم( ثالثون سنة، ثم تكون ملكا عضوضا....« بعد عنه الله ريض معاوية قال ولهذا امللوك « أول سنة : « أنا الثالثني انقضا ء ج1، ال��ق��ريواين«، زيد أيب » رسالة من ص96. هذا الحديث أخرجه اإلمام أحمد يف ) املستدرك ( ، والحاكم يف ) املسند ( ، يف حبان وابن يف ) املسند ( ، يعيل وأبو صحيحه، والرتمذي يف ) السنن ( ، ومعني يف ) الفتح ( الحافظ بينه الحديث هذا

وأما النبوة، بالخالفة : خالفة أراد فقال : معاوية ومن بعده فعىل طريقة امللوك،

ولو سموا خلفا ء . ئ��ه م ف��ه رم��ووده ی��ه ئ��ام��اژە به فه رمووده ی به اڵم ده كات، داڕووخان ترمان هه یه كه باس له چاكبوونی ئه م فه رمووده ی: وه ك ده كات، داڕووخانه أن الله شا ء ما فيكم ة بو الن »تكون تكون، ثم يرفعها إذا شا ء أن يرفعها، ثم فتكون ة، بو الن منهاج عيل خالفة تكون ما شا ء الله أن تكون، ثم يرفعها إذا شا ء ا، فيكون أن يرفعها، ثم تكون ملكا عاضما شا ء الله أن يكون، ثم يرفعها إذا شا ء أن يرفعها، ثم تكون ملكا جبية، فتكون ما شا ء الله أن تكون، ثم يرفعها إذا شا ء منهاج عيل خالفة تكون يرفعها،ثم أن الصحيحة، السلسلة سكت«. ثم ة. بو النللعالمة الشيخ محمد نارصالدين االلباين.قۆناغه ل��ه و ب��اس ف��ه رم��ووده ك��ه ن��ه ت��ه وه ی ك��ه ده ك���ات سیاسییانه كۆتایی ده كات، گوزه ر پێدا ئیسالمی دروستبوونی به م��ژده فه رمووده كه خیالفه ی راشیده ده دات به پێی په یڕەو و به رنامه ی پێغه مبه ری خوا )صلی الله علیه وسلم(، هیچ كاتێكی مێژوویی بۆ فه رمووده ی هه روه ها نه كراوه . دیاری پێغه مبه ری خوا )صلی الله علیه وسلم( كه باس له براكانی )إخوانه( ده كات و فه رموویه تی »وددت أيني لقيت إخواين، ؟ إخوانك نحن ليس أو أصحابه: فقال الذين إخواين ولكني أصحايب، أنتم قال: عن أحمد أخرجه يروين« ومل يب آ منوا أيب هريرة أنس. وله شاهد من حديث املقبة عىل السالم حديث يف نحوه إخواننا. رأينا قد أني��ا »وددت بلفظ ؟ الله رسول يا إخوانك لسنا أو قالوا: مل الذين وإخواننا أصحايب، أنتم قال: مسلم أخرجه الحديث .»... بعد يأتوا ،3/235/776 اإلروا ء يف وهو وغ��ريه، والتعليق ،190 ص الجنائز وأحكام االح��ادي��ث سلسلة .1/93 الرغيب محمد العالمة ،2888 برقم الصحيحة براكانیشی الشيخ. االلبايني الدين نارص هێناوه ، پێ بڕوایان له وانه ی بریتین به اڵم نه یانبینیوه ، ئه م مانایه ش فراوانه

و كات و سه رده مه كان تێده په ڕێنێت.له ك���ه دووه م، ده الل���ه ت���ی »أفضلیه وه رگ��ی��راوه فه رمووده كه وه فه رمووده كه الصالح«، السلف فهم چونكه ئ��ه م��ه ، ل��ه س��ه ر نییه به ڵگه ره وشت له باس فه رمووده كه سیاقی میكانیزمی له باس ئه وه ی بێ ده كات ئه مه بكات، ده قه كان له تێگه یشنت له سه ر جه ختی نه ف��ه رم��ووده ك��ه و ده كاته وه ، نه نكوڵيی لێده كات، نه له م ئه م به اڵم ده بێته وه ، نزیك بابه ته ش بۆ به كارده هێرنێت تێگه یشتنه جۆره فیقهیی مه نزومه یه كی به رژەوه ندیی

دیاریكراو.ئ����ه وه ی ش��ای��ان��ی ب��اس��ه ئ��ه م قوتابخانه ی م��ێ��ژووی��ی��ه ق��ۆن��اغ��ه بینیوه ، به خۆیه وه جیاوازی فیقهیی جۆراوجۆردا، فیكریی ره وتی سه ره ڕای ك��ردووه گه شه یان له مانه هه ندێك دیاریكراو، رێچكه یه كی بوونه ته و به قۆناغه ئ��ه و تێگه یشتنی بۆیه پێی ئێستا كه دیاریكراو تێگه یشتنێكی چاك، پێشینه ی تێگه یشتنی ده وترێت پێوه ساده یی و زێده ڕۆیی له جۆرێك له نێو هه بێت ره وتێك له وانه یه دیاره ، له بێت نزیكرت ره وته كاندا هه موو تێگه یشتنی راست، ئه مه ش شتێكی تره ، سێ چه مكی به نییه په یوه ندیی هیچ

سه ده كه وه .ئه وه ی پێویسته ئاماژەی پێ بكه ین، »القرآ ن تێگه یشتنی له باس له كاتێكدا والسنة بفهم السلف الصالح« ده كه ین، تێگه یشتنه كان فره یی كه ئ��ه وه ی��ه نێوانیان پێكدادانی و دژیه كی مانای رووب��ه ڕووی ده ق چونكه ناگرێته وه ، گۆڕاوه جیاوازه كان ده بێته وه ، هه ربۆیه له خۆ ده گرێت. تێگه یشتنی جۆراوجۆر بیرۆكه ی تاكه تێگه یشتنی راست و ورد بواری ب��ه رده وام چونكه نییه ، بوونی جۆراوجۆر تێگه یشتنه كان هه یه ئه وه به بێ بن جیاواز دژیه كی، به بێ بن ئه و مه به ستامن ل��ێ��ره دا پێكدادان. په ك ده قه كان كه نییه تێگه یشتنانه نوێیه تێگه یشتنێكی به ڵكو ده خ��ه ن، ئه رزی له و ده كەن كارا ده قه كان كه

واقیعدا به رجه سته یان ده كەن.له گه ڵ گ��ه ر ف��ه رم��ووده ی��ه ئ��ه م بۆ خوێندنه وه یان ت��ردا ده قه كانی یاسایه كی بۆ ئاماژە ده بینین بكرێت، دروستبوون یاساكانی له ده كات روون هه ره سهێنانی و گ��ه ش��ه ك��ردن و كه یاسایانه ی ئه و شارستانییه كان،

زۆرجار له قورئاندا ئاماژەیان پێكراوه .قۆناغه كانی له باس فه رمووده كه ده ك���ات، شارستانی دروس��ت��ب��وون��ی ئ��ه رك و رۆڵ و ی��ه ك��ه م ن���ه وه ی ك��ه ق��ورس��ای��ی گ���ه وره ی ل��ه س��ه رش��ان��ه و جیهانی له به رنامه یه ی و په یام ئه و هۆی به ك��ردووه ، به رجه سته واقیعدا فه زڵی تیكۆشانه یه وه و ه��ه وڵ ئه و ره های رابه رایه تیی و پێشه وایه تی تر نه وه كانی رۆڵ��ی دوات��ر پ��ێ��دراوه. كه په یامه كه دا، هه ڵگرتنی له دێت گه شه كردن و باڵوبوونه وه قۆناغی دواتر بانگه وازه كه یه . په ره پێدانی و رۆچوونی هۆی به شارستانییه ك هه ر گوزه ر الداندا و به فیڕۆدان خولی به پایه و ده ب��ێ��ت الواز و ده ك����ات ره وشتییه كانی ده ڕووخێن، به و شێوه یه له ده ست خۆی باشێتیی و چاكێتی له ئه وه ی منوونه كه تا ده گاته ده دات،

جێبه جێكردن دوورده كه وێته وه .ره وشت به ئاماژە گرنگه لێره دا بكه ین كه له پاشاموه ی فه رمووده كه دا ه��ات��ووه ، ك��ه داڕووخ��ان��ی ره وش��ت شارستانییه ته ، داڕووخانی نیشانه ی ن��ی��ش��ان��ه ی ك��ۆت��ای��ی ئ���ه و خ��ول��ه سه رله نوێ یان ئه وه تا شارستانییه یه ، نه وه یه كی الی��ه ن له شارستانییه كه پێشه وا رێ��ب��ازی و بنه ما به پابه ند ده ستپێده كاته وه پێشه نگه كان و واقیعدا له منوونه كه تر جارێكی و خولی به مشێوه یه ده كه ن، به رجه سته شارستانی سه رله نوێ دووباره ده بێته وه ، دوورده كه وێته وه شارستانییه ئه و یان تووشی و په یامه كه ی و په یڕەو له

شكست و داڕووخان ده بێت.ئ��ه م گ���ه ر بڵێین، م���اوه ت���ه وه ف���ه رم���ووده ی���ه ل��ه ژێ��ر رۆش��ن��ای��ی ئه وا بخوێرنێته وه ، تردا فه رمووده كانی ده رده ك��ه وێ��ت بۆ راستییه مان ئ��ه و میكانیزمی له گه ڵ فه رمووده كه كه یه كناگرێته وه ، مێژووییدا داڕووخانی داڕووخان ده ڵێت كه بۆچوونه ی ئه و ده روازه ی��ه ك هیچ و حه متییه كارێكی بنه ما هیچ لێی، رزگاربوون بۆ نییه به اڵم نییه . ت��ه واوی بنچینه یه كی و مه نزومه یه كی فیكریی ته واو له سایه ی له گه ڵیدا و له دایكبوون داڕووخاندا لێی هه ڵه یه شێوه ب��ه و بۆیه ژی��ان،

گه یشتوون و كاری پێده كه ن.

birura_bayan@yahoo.comژماره )32(، سێشه ممه 2013/4/23، ساڵی یەکەم

13

ن: ئه حمه د خه یری ئه لعومه ریو: یاسین ئه حمه د زه نگه نه

تێگه یشتنی ئه و قۆناغه كه ئێستا پێی ده وترێت تێگه یشتنی پێشینه ی چاك، جۆرێك له

زێده ڕۆیی و ساده یی پێوه دیاره

گه ر ئه م فه رمووده یه له ژێر رۆشنایی فه رمووده كانی تردا بخوێنرێته وه ، ئه وا ئه و راستیه مان بۆ ده رده كه وێت كه فه رمووده كه له گه ڵ میكانیزمی داڕووخانی مێژووییدا

یه كناگرێته وه

چاكێتی لێره دا پابه ند نییه به قۆناغێكی مێژوویی، یان نه وه یه كی دیاریكراو، به ڵكو

به نده به نموونه یه كی كرداریی

له ده سه اڵت هه موویان خاوه نی واڵتن، ئه و به شدارن، داهات و ده ستكه وت و به رانبه ر به رپرسیاریه تی هه ستی كاته دروس��ت كۆمه ڵگا تاكه كانی هه موو دادپ��ه روه ری��ی له جۆرێكیش ده بێت. دواج��ار كه ئ��اراوه ، دێته كۆمه اڵیه تی ت���ه واوی و ه��اوواڵت��ی و ح��ك��وم��ه ت ئه زموونی خاوه نی ده بنه پێكهاته كان نه بێت، سه یر ب��ه الوه ئه مه مان واڵت. چونكه زۆرێك له واڵتانی دنیا له سایه ی و مرۆڤه كان مرۆڤایه تیی له ڕێزگرتن ژیریی به رهه مه كانی له سوود وه رگرتن و زانستییه كان داهێنانه و مرۆڤه كان راستی. به بوون خه ونه كان له زۆرێك ڕاستییه كی ك��رد باسامن كه ئه مه ی واڵتانی له زۆرێ��ك له به ڵگه نه ویسته

پێشكه وتووی دنیا. ب��ه اڵم ب��ه داخ��ه وه ، ل��ه ه���ه زاره ی ئه زموونی 22س��اڵ ل��ه دوای و سێیه مدا

مایه ی ب��ووەت��ه ك��ه ئ���ه وه ی و گه الن و خۆشبه ختیی پێشكه وتن به به رانبه ر هاوواڵتیان دڵنیابوونی ده سه اڵت و حكومه ته كه یان، بوونی و سیسته م و یاسا ئه و كه یاسایه ، پاراستنی تیایدا ئامانج ڕژێمه ش بێت هه موان به رژەوه ندییه كانی تاكه كانی هه ركاتێك جیاوازی. به بێ كه ل���ه وه دڵ��ن��ی��اب��وون كۆمه ڵگا

له و كوردستان، هه رێمی له حوكمڕانی ت��ااڵوی ساڵه چ��ه ن��دان كه هه رێمه ی ڕە گه زی پاكتاوكردنی و دیكتاتۆریه ت ویستویانه چ��ه ش��ت��ووه ، ن��ه ژادی��ی و كوردوستانیبوون و ك��وردب��وون ل��ه ده ستیان ل��ه ك��ه ئ���ه وه ی بیسڕنه وه ، كیمیاییبارانكردن و ئه نفال له ه��ات، و شار و گوند ه��ه زاران وێرانكردنی و شارۆچكه ی ئه م واڵته . ئێمه له گه وره وه تا ده س��ه اڵت��داره وه له بچووكامن، تا ده وڵه مه نده وه له ده سه اڵته كان، بێ ت��ااڵوی هه موومان ه��ه ژاره ك��امن��ان، تا چه شتووه دیكتاتۆرانه مان ڕژێمه ئه و حوكمی بوو ساڵ چه ندان م��اوه ی كه ئ���ه م واڵت���ه ی���ان ده ك�����رد، ت����ه واوی بۆیه ده ك��ردی��ن، پێشێل مافه كانیان ده ب���وو ش��وڕش��گ��ێ��ڕە ك��ان��ی دوێ��ن��ێ و هه ژاره كانی ئه مڕۆ، ده سه اڵتداره كانی ئه مڕۆ، ده وڵه مه نده كانی و دوێنێ

ئازادیخوازه كانی دوێنێ و قۆرخكاره كانی الیه نه و كاربه ده ستان ئه مڕۆ، ئازادیی بیریان هه رگیز كوردستان، سیاسییه كانی به واڵت��ه ئه م كه نه كردایه تەوه ل��ه وه به رژە وه ندییه بۆ خاكه كه یه وه و خه ڵك له به كاربهێنن. خۆیان تایبه تییه كانی حوكمی ساڵه 22 م��اوه ی كه كاتێكدا و یاسایه ك خۆیان و ده كه ن واڵته ئه م هیچ نابێت كه دان��اوه ده ستوورێكیان كه سێك له دوو خول زیاتر سه رۆكایه تیی دوو كاتێكدا له بكات، هه رێمه ئه م هه رێمی سه رۆكایه تیی خ��ول��ه ك��ه ی ئێستا ب��ه اڵم ب��وو، ت��ه واو كوردوستان سه رۆكایه تییه كە م��اوه ی ده یانه وێت درێژبكه نه وه ، یان گۆڕانكاری له و بڕگه یه ی به ده یانه وێت یان بكه ن، ده ستووردا بڕگه یه ی ئه م چ��اره ی سیاسی سازانی ده ستوور بكه ن. نه یان شارده وه له دوای ئۆپۆزسیۆن الیه نه كانی سه ردانكردنی

پارتی هاوبه شه كه ی لیژنه الیه ن له ئۆپۆزسیۆن ب��ه اڵم یه كێتییه وه ، و كه دان��ه وه ، هاوبه شیان وه اڵمێكی هه ڵبژاردنه وه ی یان درێژكردنه وه ی خول سێیه م بۆ هه رێمیان سه رۆكی ڕە تكرده وه ، كه ئه مه وه اڵمێكی یاسایی بوو. ئه گه ر پۆپۆزسیۆنیش ئه و داوایه ی وه كو هاوواڵتیان ئه وا بكردایه ، قبوڵ مافێكی خۆیان ئه وه یان ره تده كرده وه خۆ بكرێت. یاسایی پێشێلكاری كه له جیاتی پارتی و یه كێتی ئه گه ر و ده ده ن بڕیار خۆیان جه ماوه ری له جه ماوه ره كه یان به ن��اده ن ماف ده نگدانه وه سندوقه كانی رێگه ی ده توانین ئه وا ب��ده ن، خۆیان بڕیار بڵێن له م واڵته ی ئێمه دا هێز ته فسیری ده ستوور و یاسا نه ك ده ك��ات، یاسا واڵتانی وه كو بكات، هێز ته فسیری

پیشكه وتووی دنیا.

دووباره مه نهه جی په روه رده ی كوردستان پڕكرایه وه له زانیاریی

چه وتی مێژوویی، ئه و ته قه الیانه ش سوودێكی نییه بۆ دۆزی ڕە وای كورد. جێگه ی سه رسوڕمانێكی زۆره گرنگی به ئایینی كه مایه تییه كانی كوردستان

له برایانی مسیحی و كاكه یی و ئیزیدی ... و ده درێت، كه چی گرنگی

به ئیسالم نادرێت، وا پێده چێت به رپرسان ڕقیان له خودی كورد بێت،

بۆیه له ئایین و مێژوو و سه ركرده كانی ده ده ن. یه كێك له و بابه تانه ی گه رمیان كردووه ته وه ، پرسی ته عریب و »ناوچه كوردستانییه كانی ده ره وه ی هه رێمه «،

بۆیه هه ڵوه سته یه كی كورت له سه ر ئه سڵی ئه و كێشه ده كه ین.

هه ڵبه ته میلله تان له ڕوانگه ی قورئان و فه رموده ی دروستەوە یه كسانن، به اڵم له دوای حوكمی ئه مه وی، له به شێك له فیقهی ئیسالمی خه له لی تێده كه وێت، به اڵم ئه وه نه بووه هۆكاری ته عریب،

بۆیه نه خشه ی كوردستان ئاوا به گه وره یی مایه وه تا 1908. بۆ راستیی

ئه م قسه یه ش بڕوانه نه خشه ی ئیداریی ویالیه ته كانی عوسامنی كه له 1893

ده رچووه. یه كه م پرۆسه ی به تورككردن و به عه ره بكردن، مێژوو و كات و شوێنی

دیاره . به گشتی كاریگه ریی عوسامنی به سه ر به توركامنكردنی كوردستانەوە،

له پاش كوده تا ڕە گه زپه رستییه كه ی )1908(ی ئیتحاد و ته ره قی ده ست

پێده كات، هه ر یه كه م پرۆسه ی به تورككردنیش به قسه ی »تۆما بوا« له

كتێبی )تأریخ األكراد( له سه ر ده ستی )ئه نوه ر پاشا( ده ستی پێكرد. به پێی

نوورساوی فه رمی و مه ركه زی، كه مێك پاش ئه و، یه كه م پرۆسه ی به تورككردن له الیه ن ئیتحاد و ته ره قییەوە كراوه .

له سه رده می ئه تاتوركیش له ساڵی )1923( به پێی بڕیاڕی حكومی ژماره

)1505(، زه وییه كانی شێخ و سه رۆكه كان سه نرایه وه بۆ موهاجیره توركه كان.هه رچی ته عریبه ، قۆناغێكی تره ،

هه ڵبه ته سه رچاوه ی هه موو كێشه كان له دابه شی و بێبه شكردنی كوردەوە

دێت، كه له دابه شکردنه كانی میراتی عوسامنی له رۆژهه التی ناوه ڕاست و له رێكه وتنه كانی سایكس-بیكۆ 1916

تا لۆزانی 1923 دێت، به اڵم خودی »كێشه ی ته عریب« ریشه یه كی تایبه ت

به خۆی هه یه ، یه كه م جار له ساڵی 1916 له مادده ی )1(ی ڕێككه وتنی

سایكس-بیكۆ ئه و ناوچه یه جیاكرایه وه و پیتی )B(ی پێدرا، به اڵم نه خرایه سه ر

عێراق، ته نها خرایه به شی به ریتانی. دوای ئه وه ی به ریتانیا عێراقی دروست كرد و سنووری بۆ زیادكرد، له عێراقی

عه ره بی تێپه ڕی بۆ عێراقی عه جه م، دوایی كوردستانی خوارووشی گرته وه. ئینجا بیر له ته عریبكردنی ئه و ناوچانه

كرایه وه ، یه كه م ته عریب له الیه ن به ریتانیاوە كرا، ویستی شێوازێكی

عه ره بی بداته ویالیه تی موسڵ له كاتی كێشه كه ی ئه و ویالیه ته له 1923- 1925،

به تایبه تی ناوچه كانی كه ركوك تا موسڵ. پرۆسه ی ته عریب به ناڕاسته وخۆ

ده ستی پێكرد له حكومه تی »یاسین هاشمی«یه وه ، بۆیه به كر سدقیی كورد بیری له كوده تا كرده وه ، ئه و ته قه الیه

به ره به ره زیادی كرد، تا كوده تای 1936. له دوای كوده تای حزبی به عس له 1963

و 1968 به ڕاسته وخۆ و به رنامه ڕێژی ده ستی پێكرد.

birura_bayan@yahoo.com ژماره )32(، سێشه ممه 23 /2013/4، ساڵی یەکەم

12

مامتاتیك، له بی ئیكامل تۆ ئه گه ر باشوور كوردی خه ڵكی نییه ئه وه مانای ئه و بن. ئیكامل مامتاتیكدا له هه موو ده رئه نجامه له قسه یه كی »گۆران ئازاد«ی په رله مانتارەوە سه رچاوه ی گرتووه . قسه ی بارزانی له بوو ڕە خنه په رله مانتاره ئه و وتبوو مالیكیی به كه هه رێم، سه رۆكی »ئه گه ر ئێمه ی كورد له عێراقدا شه ریكین، گ��ۆران ن��ی��ی��ه ...«. ئه وها شه ریكایه تی ئاخۆ ده گرێت، بارزانی له ئه وه ره خنه ی ئه و شه ریكایه تییه له هه رێم هه یه ؟ جگه له وه ی ڕە خنه له وه ده گرێت كه ئه وان له نین شه ریك ده سه اڵت كایه كانی زۆربه ی ... هه موو پارته كانی ئۆپۆزسیۆن و یه كێتی،

شه راكه ت له ده سه اڵت، وه اڵمێك بۆ گۆران ئازاد سیسته می ده یانه وێت پارتی، له جگه بێت. په رله مانی هه رێم سه رۆكایه تیی په رله مانتار كاكی ڕە خنانه ی ئه و بزانیین زۆر به په رله مانتار كاكی یان دروس��ن؟

كراوه به په رله مانتار؟ ت��ا ن��ه خ��ۆش��ك��ه وت��ن��ی ت��اڵ��ه ب��ان��ی، و پارتی الی��ه ن له كوردستان باشووری یه كێتییەوە به ڕێوه ده برا. تا وه ك سایكس بۆیه ی به هه ریه كه یان ناوچه ی بیكۆ زه رد. س��ه وز، ج��ی��اك��راب��ووەوه ، تایبه ت كرده یه كێتیی تاڵه بانی نه خۆشكه وتنی ده سه اڵتی كوردی. ناو پاشكۆی حیزبێكی و هه رێم فیعلیی سه رۆكی بووه بارزانی سه رانی بارزانی، ده سه اڵته ی ئه و به غدا، ده ستووره ی ئه و كرد. سه رسام یه كێتیی واژۆی گ��ۆران حیزبه كه ی كه هه رێم ، 65 و 56 به ندی له ك��ردووه ، له سه ر

ده سه اڵت به سه رۆكی هه رێم ده دات كه ئازاد گۆران مووچه هه ڵڕێژی په رله مانی هه رێم سه رۆكی جا هه ڵوه شێنێته وه، چۆن له په یژە ی ده سه اڵت داده به زێت بۆ

په رله مانێكی ژێر ڕكێفی حوكمی خۆی؟ ،2009 ب��ه ه��اری هه ڵبژاردنی ل��ه ڕێككه وتنامه ی په نای له توانی یه كێتی سرتاتیژی فێڵ له پارتی بكات، كورسییه كانی كوردستانی له به ینی خۆی و پارتی دابه ش له سه ر ته نیا هه ڵبژاردنه ئ��ه و بكات. هه ڵبژاردنی له به اڵم بوو، هه رێم ئاستی كراوه ی لیستی پارتی 2009دا، ته مموزی له سه ر هه ڵبژاردنه ئه و ك��رد. په سه ند ئاستی باشووری كوردستان بوو »هه رێم و ده ره وه ی هه رێم« پارتی هه ر 29 كورسيی 8 گۆڕان كورسی، 14 ته نها یه كێتی هێنا، كورسی، 6 كۆمه ڵ و یه گگرتوو كورسی،

كه واته به یه كێتی و ئۆپۆزسیۆن ئه وه نده ی پارتی ده نگیان نه هێنا.

له سه ر یه كێتی كورسییه ی 14 ئه و بوو، هه رێم ده ره وه ی و هه رێم ئاستی له ته نیا به هه رێم ئاستی له سه ر كه واته ده كورسی تێناپه ڕێت. ئه وجا كه ئه و داوا خۆیان قه باره ی ده كات ئیسالمییه كان له یه كێتی نیوی و ئه وه نده ئ��ه وان بزانن، هه یه ، كوردستان په رله مانی له ده نگیان پارتیش له سه ر ئه م بناغه یه مامه ڵه له گه ڵ له ده كورسیان ته نیا كه ده كات، یه كێتی

هه رێم هه یه ئه وی دی خێری پارتییه . له الیه كی دی، له سه رده می ساغیی تاڵه بانی هه ڕە شه ی ئه وه له پارتی ده كرا، نه وشیروان و تاڵه بانی كۆبوونه وه ی كه به بێت ڕازی ده ك���ات ن��اچ��ار پ��ارت��ی له بیركردنه وه ئه و په رله مانی! سیسته می

تاڵه بانییەوە سه رچاوه ی پۆستی ته رشیفی گرتووه، ئه و به رێكه وتن بووه ته سه رۆكی ده نگی ب��ه ب��ارزان��ی ك��ه چ��ی ع��ێ��راق، راسته وخۆی خه ڵك بووه ته سه رۆك، ئه گه ر ده نگی كورد نه بووایه حیزبێك خاوه نی 14 ده بێته سه رۆكه كه ی چۆن بێت، كورسی

سه رۆكی عێراق؟ ئه و ملمالنێ كۆنه ی پارتی و یه كێتی، به ره و چاره نووسێكی كوردستان باشووری پاشكۆی ده بێته ئیسالمی ده بات، نادیار ئه و ملمالنێیه ! له الیه كی دی، خۆم باوه ڕم نه مێنێت هه رێم سه رۆكی پۆستی وایه له سه ر ئیسالمیی و عه ملانیی تاكو كوردی با زیاتر له وه ش پێكبێن. ناكۆكه كان شته سه رۆك وه زیران ده سه اڵتی یه كالكه ره وه ی كوردستان له دیكتاتۆریه ت و هه بێت

دروست نه بێت.

هیوا عه بدواڵ

دارا سێكانیانی

ته عریب هی سه رده می عه ملانییه

نه ك ئایینی

مەسعود عەبدولخالق

له هه رێم هێز ته فسیری یاسا ئه كات

ه��ه ڵ��ب��ژاردن��ی واده ی دواج�����ار كوردستان په رله مانی و سه رۆكایه تی هه وڵی له پارتی هه رچه نده دیاریكرا. كه پرۆژە یاسایه كه وه رێگه ی له ئه وه دایه یاسای له گۆڕانكاری په رله مان، داویه ته هه ڵبژاردنه كاندا بكات، بۆ ئه و مه به سته ش رازی پرۆژە یاسایه به و یه كێتی به نیازه یاساش بواری شاره زایه كی چه ند بكات. حاڵه تی له ده ك��ه ن، ئ��ه وه له سه ر قسه په سه ندكردنی ئه و پرۆژە یاسایه دا، واده ی ئه مه ش ره نگه دواده كه وێت، هه ڵبژاردن پاڵ له بێت ده س��ه اڵت تری هه وڵێكی دواخستنی هه ڵبژاردن، بۆ تر هه وڵه كاتی ده س��ه اڵت نییه . روون��ی��ش هه رچه نده ده بێت، س��ه رك��ه وت��وو چه ند ل��ه م��ه دا ده بێت زوو، یان دره ن��گ دواج��ار به اڵم

ئۆپۆزسیۆن له به رده م ئه زموونی سه رۆكایه تیداپه رله مانی و سه رۆكایه تی هه ڵبژاردنی

كوردستان به ڕێوه بچێت.مه سه له ی راب��ردوو، هه فته ی دوو بۆ بارزانی مه سعود خۆكاندیكردنه وه ی گه رمرتین هه رێم، سه رۆكایه تیی پۆستی هه رچه نده ب��وو، میدیاكان ن��او باسی له و ره هه نده زیاتر له وباره وه گفتوگۆكان ماف كه گرتبوو سه رچاوه ی یاساییانه وه خۆی سێیه م خولی بۆ بارزانی ناده نه ره هه نده ل��ه و ب��ه ده ر بكات، كاندید هیچ یاساییه وه رووی ل��ه ئ��ه گ��ه ر و له هاوواڵتیانن ئه وه نه بێت، گرفتێكیش متامنه ده نگدانه وه ، سندوقه كانی رێگه ی

ده به خشنه سه رۆكی ئاینده ی هه رێم.یان بكرێت كاندید بارزانی ئه گه ر سه رۆكایه تی هه ڵبژاردنی پرۆسه ی نا، مه سه له یه كی گرنگی هه رێمی كوردستانه .بارزانی، كاندینه كردنه وه ی حاڵه تی له هاوپه یامنی یه كێتی هاوكاریی به پارتی چوار سه رۆكایه تیی پۆستی هه وڵده دات له ده ستی خۆیدا مبێنێته وه . ئاینده ساڵی ئه و پۆسته له ئێستادا بۆ پارتی مه سه له ی ده سه اڵتی سایه ی له مه رگه . و ژی��ان له نهێنی گرێبه ستی ده ی��ان بارزانیدا په یوه ندیی ك��راون، ئیمزا ن��ه وت ب��واری ئه نجام توركیاوه به زۆر ژێربه ژێری

به الی تایبه ت دۆسیه ی نه وت به دراوه ، نه بوون رازی گرنگه ، هێنده پارتییه وه پۆستی حكومه تدا كابینه یه كی هیچ له بده نه رسوشتییه كان سامانه وه زی��ری ئه مه سرتاتیژییان. هاوپه یامنی یه كێتیی كه تر هه ستیاری دۆسیه ی چه ندین و ئاینده ی و ماونه ته وه ه��ه ڵ��وارساوی به له تایبه ت به وابه سته یه ، پێوه پارتیی نیگه رانیی جێگه ی ئابوورییه وه ، ڕووی سه ركردایه تیی ئه و حیزبه یه ، ئه مه ش ئه و دوا تا پارتی كه ده ك��ات به هێز ئه گه ره هه ناسه زۆرانبازی له سه ر مانه وه ی بارزانی له پۆستی سه رۆكایه تیی هه رێمدا ده كه ن، نه بوون، سه ركه وتوو له وه شدا ئه گه ر كه ده گ��ه ڕێ��ن جێگره وه یه كدا ب��ه دوای بیباته و بچه سپێنێت به رژە وه ندییه كانیان

كه ناری ئارامی.الیه نه كانی )2009( هه ڵبژاردنی له ئۆپۆزسیۆن كاندیدیان بۆ پۆستی سه رۆكی له سه ر شه ڕیان ئ��ه وان نه بوو. هه رێم هه رچه نده كرد. په رله مان كورسییه كانی به اڵم دا، زۆری��ان هه وڵی په رله مان له سیستمی كه نه بوون سه ركه وتوو له وه دا بگۆڕن. كوردستاندا هه رێمی له سیاسی زۆریاندا هه وڵی راب��ردوو ساڵی چوار له فشار بۆ رێگای جۆراوجۆریان و و شێواز

به اڵم گرته به ر، ده س��ه اڵت سه ر خستنه له لێنه كه وته وه . ئه وتۆی ئه نجامێكی له سه ر هه ڵبژاردنه كانی ئێستاشدا چاویان زۆرینه ی متامنه ی ده خوازن و ئاینده یه جه ماوه ر به ده ستبێنن و ببنه هێزێكی كارا

و كاریگه رتر له كوردستان.هاوواڵتیان زۆری��ن��ه ی ئێستادا له چاویان له سه ر ئۆپۆزسیۆنه كه هه ڵوێستی بۆ كه سێك كاندیكردنی له مه ڕ خۆیان بكه نه وه ، روون سه رۆكایه تی پۆستی یان ده كه ن، كاندید كه سێك پێكه وه ئایا یان ده بێت؟ كاندیی خۆی و هه ر الیه نه

هیچیان كاندیدیان نابێت؟پێشووی هه ڵبژاردنی له ئه گه ر ره چاوكردنی له به ر هه رێم، سه رۆكایه تیی كوردستان، هه رێمی كاته ی ئه و دۆخی گونجاویان به ئۆپۆزسیۆن الیه نه كانی نه زانی كاندیدیان بۆ ئه و پۆسته هه بێت، ئه زموونی له س��اڵ چ��وار دوای ب��ه اڵم هاوكات الیه نانه ، ئه و كاركردنی پێكه وه الیه نه كه ی دوو له گه ڵ ملمالنێیان جۆری گ��وزه ری ئاراسته یه كدا به ده س���ه اڵت كردووه كه دۆخه كه ده خوازێت ئه وانیش هه رێم سه رۆكی پۆستی بۆ كاندیدیان له وشێوه ش كارێكی هه ڵبه ته هه بێت. بێ گرفت نییه ، به تایبه ت كه ئۆپۆزسیۆن

و عه ملانی ئایدۆلۆژیای دوو به سه ر پێناچێت به اڵم بوون، دابه ش ئیسالمیدا جه ماوه ره كه یان ئه وه یان لێ قبوڵ بكات له پرسێكی وا گرنگدا هاوڕا نه بن. هه رچه نده یه كگرتوو و كۆمه ڵ له به ر هاوئایدۆلۆژییان ده توانن به ئاسانی بگه نه بڕیاری هاوبه ش ئایدۆلۆژی باگراوندی به اڵم باره وه ، له و ده بێته گ��ۆڕان بزووتنه وه ی سیاسی و سێ ئه و پێكهاتنی گ��ه وره ی رێگرێكی بۆ كه سێك كاندیدكردنی له سه ر الیه نه ئه و له سه ر ئه مه ش پۆستی سه رۆكایه تی، سێ الیه نه پێویست ده كات وردتر له سه ر ئه و بابه ته قسه بكه ن، تا بگه نه بڕیارێكی بده ن هه وڵیش ل��ه وب��اره وه ، ه��اوب��ه ش جه ماوه ره كه یان قه ناعه ت پێبكه ن كه له و پرسه دا به ده ر له مه سه له ئایدۆلۆژییه كان، بكه ن، هاوبه ش كاندیدێكی پشتیوانیی هه رێم سه رۆكایه تیی پرسی چونكه پۆسته ئ��ه و وه رگ��رت��ن��ی و هه ستیاره ده بێته ش��ی��اوه وه ، كه سێكی الی��ه ن له كێشه ل��ه گه لێك چ��اره س��ه ری م��ای��ه ی رۆڵی به غدا، و هه ولێر هه ڵوارساوه كانی به ره وپێشربدنی له ده بێت كاریگه ریشی هه رێمی له ته نها ن��ه ك ك��ورد، دۆزی پارچه كانی ته واوی له به ڵكو كوردستان،

تری كوردستان.

ئیدریس سیوه یلی

ده دا ده نگ بده ن به لیستی ئیسالمی، كه ئه وكات لیستی ئیسالمیامن هه بوو.

ن���اوی ب���ه ن���ووس���ی كتێبێكم نێوان له ك��ورد كێشه ی )چ��اره س��ه ری وتوومه له وێدا په رله ماندا(، و ئیامن چ��اره س��ه ر ب��ه وه ن��ده ئێمه كێشه ی ده ردی بكه ین، هه ڵبژاردن كه نابێت په رله مانێك نابێت ده رم��ان به وه ئێمه هه ڵبژێرین و ئاوێ بێنه و ده ستان بشۆ. به ئیامن چاره سه ر ده بێت. قسه كه ی من چه ند ئه وه ده رچوو، ڕاست ده ركه وت هه یه حكومه متان و په رله مان ساڵه زۆری ناڕەزایی و گه نده ڵی و كێشه و ده كرده وه ، بیرم قووڵ خه ڵك هه یه . من به عس كولتووره سه قه ته ی ئه و ده موت به وه نده ی ئایا چاندویه تی واڵته دا له م دێت؟! كۆتایی هه ڵبژێرین، په رله مانێك ك��ه دوای���ی ده رك���ه وت س��ه رك��رده ك��ان تێدا به عسیان كولتووری خه ڵك پێش دروستبوو، قۆرخكاری، گه نده ڵی، حساب

بۆ خه ڵكنه كردن، ده مارگیریی حیزبی. هونه ری بابه تێكی )چه ند كتێبی كه سوننه تدا( و قورئان ڕۆشنایی له به ر ئه و و وێنه و مۆسیقا و گۆرانی باسی هه ندێك خۆی كاتی ك��ردووه ، شتانه م كه س زۆر به ته شه نوج و توند ڕووبه ڕووی بوونه وه ، ئێستا ورده ورده خه ریكه بۆیان له سێ ئه و كتێبه زیاتر هه زم ده كرێت. ساڵ من لێكۆڵینه وه م تێدا كردووه و هیچ نه كۆڵمه وه، لێی ورد تا تریش باسێكی هه یه وا برای ئێستا ناكه م. لێ قسه ی ئه ها مامۆستا ده ڵێت ده یخوێنێته وه ئه و فه رمووده یه ، ئه ها ئه و سه حابه یه وا ده ڵێت، ئێ كاكه من ئه و شتانه م بینیوه

و ته ته ڵه و بێژنگم كردوون.كتێبێكم پێشووش ماوه یه ی ئه و دوای كه نووسی، بۆنه كان و یاد له سه ر ئه و زۆر لێكۆڵینه وه یەكی و دیراسه به رهه مه م باڵوكرده وه. ڕاسته به گرژی و من به اڵم وه رگیرا، زۆره وه ته شه نوجێكی كابرا وه ك و وه ریده گرم ئاسایی به زۆر ناده م، تێك بۆ خۆمی قیرائه تی ده ڵێت حاڵه تی فیكر وایه به ئاسانی وه رناگیرێت. نییه بۆمان نامسوڵامنایشدا به سه ر ئێمه به سه ر ئیدی بیسه پێنین، تۆپزی به من ده كه ین؟ ئه وه چۆن مسوڵامناندا گرفتی ئه وه م هه یه شته كان ناخوێرنێته وه ، هه یه ، بیركردنه وه پێش قه ناعتكردنی ره فزكردنی پێش خوێندنه وه هه یه ، ئه وه بڵێ ئه وجا بیخوێنه ره وه ، تۆ كێشه یه. سه ر له سه ر منیش هه یه ، له وه ڕەخنه م سعوودیه زانای فاڵن داده نێم، چاوی و شێخ ده ڵێت، وا بنباز شێخ وت، وای خوایان )ڕەحمه تی ده ڵێت، وا ئه لبانی قسه ی قسه یه ، ئ��ه وه ب��ه اڵم بێت( لێ ده هێرنێته وه ، له سه ر به ڵگه ی زانایانیش شتێك ه��ه ر ناهێرنێته وه، به ڵگه ب��ه ده قێكی ئێمه دیاره تێكه وت، جیاوازیی قورئان ته نیا نییه ، )حاسیم(مان هه ڵبڕ كه س. قسه ی نه ك به ڵگه ن، سوننه ت و ده رمانه ، قسه ی گڵی دوور ئه وه یه ته نیا زانایه كی عه ره ب و به عه ره بی نوورساوه ،

ئیرت ئه وه یه به الیانه وه .

به شدارییه كی زۆر هه یه .جگه له ته زویركاری، ناهۆشیارییش كه سانێك ده ك��ه ی��ت ته ماشا ه��ه ی��ه ، مسوڵامنن و نوێژ ده كه ن و هانی خه ڵك ئیسالمییه كان، نه ده نه ده نگ ده ده ن ئه و هه روه ها ناهۆشیارییه. ئه مه ش چه واشه كارییه ڕاگه یاندنه ی عه ملانییه كان پشكی شێری هه یه ، تۆمه متان بۆ دروست پاشكۆیان كه ناڵی چه ندین و ده ك��ه ن هه یه به رده وام قسه مان له سه ر ده كه ن،

ئه وانه هه موو هۆكارن، به اڵم ناشمه وێت خۆمانی لێ ببوێرم و بڵێم ئێمه ش هۆكار خۆشامن ناكۆكیی و ناته بایی نین، و ن��اچ��االك��ی و ئیسالمییه كان وه ك به رانبه ركه شامن و هه یه ته مبه ڵییشامن بۆ منوونه یه ك من با بێڕەحمه . زۆر ئیسالمی كۆمه ڵی بهێنمه وه ، جه نابت بودجه مانه دینار ملیۆن 350 مانگانه به غدا له و كورسی 4 كوردستان له كه دوو كورسی و ئه نجومه نی پارێزگاكانیش له هه ولێر و سلێامنی كورسییامن هه یه ، لە 500 زی��اد هه یه الی��ه ن بیستوومه

له كاتێكدا وه رده گ��رێ��ت دینار ملیۆن و ه��ه ی��ه پ��ه رل��ه م��ان��ی كورسیی ی��ه ك ئه وجا حزب شه ش � پێنج به ئه ویش الیه نی بهێنن، كورسییه ش ئه و توانیوانه ئێمه كه هه یه ، كورسییه كی هه یه تر زیاتر عێراق نوێنه رانی ئه نجومه نی له ئه و هێنا، ده ن��گ��امن ه��ه زار 150 له هێنابێت، ده نگی هه زار 4 تا 3 ڕەنگه بووین، پێشمه رگه پێشمه رگه بووه ، بۆچی ئێمه به چوار كورسی 350 ملیۆن، حزبێك شه ش � پێنج به ئ��ه وان بۆچی پێچكه یه كی كه هه یه كورسییه كیان

600 � 500 به رده كه وێت، كورسییه كیان كردووه باسامن چه ندجار دینار؟ ملیۆن هیچی به ڵێنه كانیان و داوه به ڵێنیان و كاریگه ریی ئه وه ش ده رنه چووه ، ڕاست نه توانێت كه ڕاگه یاندنت له سه ر هه یه كاریگه ریی ببینێت، ڕۆڵ پێویسته وه كو نه توانیت كه كادیره كانت له سه ر هه یه هه یه كاریگه ریی بكه یت، خزمه تێكیان كاریگه ریی باره گاكانت، و بنكه له سه ر

هه یه له سه ر ڕیكالمی هه ڵبژاردنه كانت.به یان: جیهانبینیی فراوان و كراوه ی وه ك��و ئیسالمیدا كۆمه ڵی ل��ه ن��او ت��ۆ پێویست پێشوازیی لێ ناكرێت و به پێی و وه رناگیرێت لێ سوودی پێویستیش ده ده ن��ه وه ، به رپه رچیشت جار گه لێك خه ڵك و كۆمه ڵگه ل���ه والوه كه چی حزبه ی ئ��ه م وه رده گ���رن، لێ س��وودی بۆچی ده كه یت، ئه میرایه تیی به ڕێزت واده كه ن و ناتوانن لێت سوودمه ند بنب؟

شت سێ دوو من باپیر: عه لی م. ده ڵێم، یه كه م: خوای گه وره ده فه رموێت ينفع ما ا وأم جفا ء فيذهب بد الز ا »فأمده فه رموێت الرض«. ف فيمكث الناس قانگه لۆره و پ��ه اڵش و پ��ووش ئ��ه وه ی خه ڵك بۆ س��وودی ئ��ه وه ی و ده ڕوات منوونه گه وره خوای ده مێنێته وه. هه یه ده بارێت باران كه ده هێنێته وه ئاو به و په اڵش و پووش هه ڵده ستێت، الفاو و ده بێت ئاوه كه له سه ر كه فوكوڵێك ده دات لێی با و ده بێته وه وشك دوایی سوودی كه ئاوه كه ب��ه اڵم ده ڕوات، و و بیر ده مێنێته وه . هه یه، خه ڵك بۆ ئه وه ی من، غه یری و من بۆچوونه كانی كه سوودی بۆ خه ڵك هه یه و وه اڵمگۆی ده مێنێته وه خه ڵكه، پرسیاره كانی پێ و لێحاڵینه بوون و ك��اردان��ه وه ئه و ئیستیعابنه كردنه ، پێم وابێت كه فوكوڵێكه ده بێت له ڕاستیدا دووه م: ده ڕوات. و له من بین، سنگفراوان پێكه وه ئێمه كه ناڵی )م��ه ح��ه ك(ی به رنامه یه كی كرد، باسم پێشوو حه فته ی په یامیشدا ك��ه م��زان��ی��اری ده م��ارگ��ی��ری��ی دروس��ت ئاسۆی و فیكر زۆر زانیاریی ده ك��ات، ده كات، سنگفراوانی ده كاته وه ، ئینسان بیركردنه وه ی قووڵ ده كاته وه ، هه ركه سێك ناكرێت، ه��ه زم پێ منی شته كانی كه باكگراوه نده ن��اك��ه م، لێ گله یی من ده دات، ڕێگه ی ئه وه نده فیكرییه كه ی ناشڵێم ئه ڵبه ته هێنده یه . تواناكه ی ئ����ه وه ی م��ن س���ه داس���ه د ح��ه ق��ه و سه داسه د ئه وانیش ڕەتكردنه وه كه ی وایه ئیسالمیم كاری ئه زموونی ناحه قه ، زۆر هه بووه دیكه م شتی ڕابوردوودا له به اڵم بوونه ته وه ، ڕووبه ڕووی توندی به عه ره ب كراوه ، هه زم ورده ورده دوایی ئه وه ی الصحیح«. اال یصیح »ال ده ڵێن كه ڕاسته هه ر ئه وه ڕاست ده رده چێت. به شداری هه بوون كه سانێك خۆی كاتی له په رله مان و هه ڵبژاردنیان پێ كوفر و ئه وه یان جار زۆر ڕەنگه كه بوو، شیرك له بۆخۆم له كاتێكدا من پاڵ من، دابێته شوێنه كای و هه ولێر پارێزگای به رده می تر ده گه ڕام و وتارم ده دا و هانی خه ڵكم

وا هه بووه كۆبوونه وه كه تایبه ت بووه به كێشه ی نێوان هه رێم و به غدا، من وه ك و به رباس خستووه ته ئه وه م ناواخنێك قسه لێكردن، وتویانه مامۆستا ئێمه باسی كێشه كانی به غدا ده كه ین تۆ بۆچی ئه و ده بێت وتومه ناوه وه ؟ ده هێنیته باسه چاره سه ری و بكه ین خۆشامن باسی خۆمان تا بكه ین، كوردستان كێشه كانی ناتوانین نه كه ین، توندوتۆڵ و ڕێ��ك حكومه تی كێشه كانی ڕووب����ه ڕووی

ده كه ین، باسی ببینه وه .بێگومان ناوه ند مه سعوود كاك له گه ڵ كه تایبه تی به به به رانبه ر ئه و چونكه داده نیشین، خۆ به رپرسیاره ، كوردستان خه ڵكی به رانبه ر به خه ڵكی عێراق به رپرس نییه .

پێشكه وتنی ده وت��رێ��ت ب��ه ی��ان: ئاستى واقیع و له ده نگی ئیسالمییه كان متووحی ئیسالمییه كاندا نییه ، ئه گه ر وایه

هۆكاره كان چیین؟ئه و له به رئه وه ی باپیر: عه لی م. دراون ئه نجام ئێستا تا هه ڵبژاردنانه ی تێدا زۆری��ان فڕوفێڵی و ساخته كاری

ده نگانه ی ئه و بڵێم ناتوانم من كراوه ، ڕای حه قیقه تی ده رخ��ه ری ه��ه ن، كه ده ته وێت تۆ ب��ه اڵم به ڕاستی. خه ڵكه منوونه بۆ بیكه ، پێوه ر به بكه یت چی ئێمه ك��را، مامۆستایان هه ڵبژاردنی هێنا، زۆرم��ان ده نگێكی یه كگرتوو و ته ندروستكاران به هه مان شێوه ده نگێكی كتێبی پێشانگای ته ماشای هێنا، زۆرمان مه رشه ب كتێبێكی تا ده كه یت هه ولێر عه ملانی ده فرۆرشێت ده كتێبی مه رشه ب ته ماشای ده ف���رۆرشێ���ت، ئیسالمی ده كه یت، ئیسالمییه كان خۆپیشاندانی

جارێ با ده ك��ه ن، به شدار تر خه ڵكی پێش و بكه ین ت��ه واو خۆمان ئ��ه وه ی عه ره ب وه ك نه كه وین، ڕووداوه ك���ان مه رج انقش«. ثم العرش »ثبت ده ڵێت بزووتنه وه ی له گه ڵ هه ر دوای��ی نییه له گه ڵ ڕەنگه بكه ین، قسه ئیسالمی تریش ئاڕاسته ی و گرووپ و كه سایه تی

پێامن باش بێت و وتووێژ بكه ین. ده كه ن له وه باس میدیاكان به یان: كاندیدێكدا ب���ه دوای ئۆپۆزیسیۆن سه رۆكایه تیی پۆستی بۆ ده گ��ه ڕێ��ن مامۆستا ن��اوی و كوردستان هه رێمی سه اڵحه دینیش دێنن، ئه مه تاچه ند ڕاسته كاندیدی ئۆپۆزیسیۆن ده كرێت ئایا و

نه بێت؟م. عه لی باپیر: قسه وباس ده كرێت، به اڵم ئه وه ی سێ الیه نه كه ی ئۆپۆزیسیۆن ئه وه مان باسی و دانیشتبین پێكه وه كردبێت، تا ئێستا شتی وا نه بووه ، پێشم یاخی لێ شته ی ئه و ئۆپۆزیسیۆن وایه نابێت و كه سێكامن هه ر ده ستده كه وێت مبانه وێت. ئه گه ر بكه ین، كاندیدی ڕێزیشامن بۆ مامۆستا سه اڵحه دین هه یه ، به اڵم ئه و شته هه ر باسی لێوه نه كراوه ، خه ڵكه ، و ده ماوده م قسه ی ئه وه یانی

نه ك قسه ی ڕەسمیی ئۆپۆزیسیۆن.به زانیارییانه ی ئه و به پێی به یان: ئێمه گه یشتوون بارزانی كاتی خۆی الی ئایا ناكه مه وه ، كاندید خۆم وتویه تی تۆ بۆچوونی به پاشان ڕاسته ؟ قسه یه ئه م كاندید خۆی تر جارێكی ئه و به ڕێزتان

ده كاته وه ؟كۆبوونه وه یه ی له و باپیر: عه لی م. كۆبوونه وه ی بۆ كرد زه مینه سازیم من ئۆپۆزیسیۆن سه ركرده كه ی هه رسێ ئه و ب��ارزان��ی، مه سعوود ك��اك له گه ڵ دانیشتم، له گه ڵی به جیا من كاته ی نییه به ته ما کە به من وت وای شتێكی جارێكی تر خۆی كاندید بكاته وه ، ئێستا جۆرێك و لێهاتبێت چیی هه ڵوێستی بووبێت، دروس��ت بۆ ك��اردان��ه وه ی له نازانم. قسه له سه ر یاساكه یه كه تا چه ند كاك جه نابی كاندیدكردنه وه ی ڕێگه ی خول دوو ئه و دیاره ده دات، مه سعوود ئێستا سه رقاڵی سه رۆكی هه رێم بووه و دیكه جارێكی هه یه ڕێگه ئاخۆ ئه وه ن به اڵم بكرێته وه ، كاندید مه سعوود كاك ده كه مه وه ، زانیارییه كه ت پشتڕاستی

ئه وكاته خۆی الی من ئه وه ی وت.به یان: كێشه ی خه ڵك ته نیا سیاسی نییه ، به ڵكو ئێستا كێشه ی گوزه ران هه یه ، قه یرانی به نزین و پاره و مووچه و بودجه سه ره تاییه كانی پێداویستییه بابه تی و له گه ڵ كه ئێوه هه یه ، خه ڵك ژیانی سه رۆكی هه رێم و الیه ن و سه ركرده كان باسی خزمه تگوزاری كۆده بنه وه، چه نده به ده ك��ه ن، له سه ر قسه ی و ده ك��ه ن نوێنه ری دووج��ار به ڕێزتان تایبه تی خه ڵكن، وه ك سیاسی و سه ركرده یه ك و

وه ك په رله مانتاریش؟پێویست به پێی باپیر: عه لی م. ئێمه ده ك��ه ی��ن. ه��ه م��ووش��ت ب��اس��ی به رانبه ر به و خه ڵكه به رپرسیارین، جاری

الله أتقاكم إن الله عليم خبري«. من ئه و كتێبی بناغه ی پیرۆزه م كردووه ته ئایه ت ئایه ته ئه و هه ر نه ته وایه تی، س��ۆزی له كه وتاره م ئه و بنه مای كرده پیرۆزه م كۆنگره یه ی له و كرد پێشكه شم توركیا بانگهێشت كورد پرسی چاره سه ری بۆ

كرابووم. خۆی ده وڵه تی كورد ئه گه ر پاشان هه بێت، خۆ ئه وه ڕاناگه یه نێت كه ئێمه له خاكی ئیسالمی جیاده بینه وه ، عه ره ب ده وڵه ته یان هه موو ئه و خۆیان هه ر هه یه و كه سیش نه یوتووه خاكی ئیسالم

پارچه پارچه بووه .نێو ئێستای گه رمی باسی به یان: ئیسالمی، لیستی له بریتییه میدیاكان، به تێڕوانینی تۆ لیستی ئیسالمی چییه و

چۆن بێت باشه و به كوێ گه یشتووه ؟هه ڵبژاردن شێوازی باپیر: عه لی م. ك��راوه لیستی هه یه ، جۆرێكی چه ند دوایی، تا و ك��راوه نیمچه و داخ��راو و ئه مجاره ی هه ڵبژاردنی نییه دیار جارێ كوردستان چ جۆرێك ده بێت، ئه و شێوازانه به لیسته كان. له سه ر هه یه كاریگه ریی گه یشتووه ؟ به كوێ ئه وه شی نیسبه تی بۆ ده ستپێشخه رییامن ئێمه دی���اره كرد، ئیسالمی یه كگرتووی برایانی الی ئه م به اڵم كرابوو، لێوه باسی پێشرتیش مه كته بی س��ه ردان��ی ڕاب���ورد م��اوه ی��ه ی سیاسیی یه كگرتوومان كرد و ئه و باسه مان له فراكسیۆنه كامنان هه م كه كردنه وه ، ال په رله مان یه ك بخه ین و هه م لیسته كه ش نزیكانه به م پێده چێت كه پێكبێنین، فراكسیۆنه كان یه ك بخه ین وه ك هه نگاوی یه كه م. دیاره ئێمه ومتان كێشه مان نییه با ئه وه ئێوه بێت و له سه رۆكی فراكسیۆن كاره كه مان، دواخستنی هۆكاری ناكه ینه و لێداوه بڕیارمان خۆمانه وه الی ئێمه ئه وانیش وتیان دیراسه ی ده كه ین، ئه وه ی ئه وانیش دیاره گه یشتووه ته وه منیش به ده رب��اره ی ده ب��ن. ڕازی و باشه پێیان لیسته كه ش ئه وان وتیان: ئێمه ڕاپرسیی ناو ئه ندامانی له سه ر ده كه ین. ئێمه ش ومتان بێگومان ئێمه ش ڕاپرسیی له سه ر ده كه ین، به اڵم ئه وه الی سه ركردایه تیامن قبووڵامنه و پێده كه ین ئێوه ش بۆ پێشنیازی بۆیه ئه وه نده ی منیش ئاگاداربم، برایانی ئێمه

شتێكی وایان بۆ ئه م قۆناغه پێباشه .الیه نه دوو ئه و هه ر ئایا پاشان به شدار تریش خه ڵكی ی��ان ده ب��ی��ن قسه ی پ��ێ��ك��ه وه دوای����ی ده ك���ه ی���ن، ئه وه ش ڕەنگه ده كه ین.چونكه له سه ر بیڵێیت، و دڵتدا له بێت تر پرسیارێكی بۆیه هه ر ئێستا خۆم باسی ده كه م. ئێمه له مێژە و جیایه حسابامتان یه كگرتوو و پێكه وه ین و تێگه یشتنامن پێكه وه هه یه و هه ڵوێسته كامنان كاركردمنان و شێوه ی له نێو هه روه ها تێدایه ، زیاتری نزیكیی نێوخۆیی كێشه ی و گرفت خۆشامندا وامان نییه . ئه وه دوایی خۆمان قسه ی لێ ده كه ین و چۆمنان پێ چاكه ، ده مێنێته وه الیه نی به رانبه ر كه پێی باش ده بێت یان حساب كۆمه ڵ و یه كگرتوو چونكه نا، بنه مایه ئه و له سه ر و ده كه ن كتابێك و

www.bayanpress.netژماره )32(، سێشه ممه 2013/4/23، ساڵی یەکەم

15

خاوەىن ئیمتیاز و سەرنووسەر: هاوژین عومەر کەریم

hawzheenk@yahoo.com07701543488

بەڕێوەبەرى هونەرى:ڕەوشت محەمەد

rawshtmail@yahoo.com07501112083

بەڕێوەبەرى کارگێڕى:جیهانگیر ئەحمەد

bayanreklam@yahoo.com07702455504

ناونیشاىن بەیان لە ئینتەرنێت:www.bayanpress.net

E.mail: bayanpress@yahoo.comwww.facebook.com/bayanpres

ئەنداماىن بۆرد:سەاڵح ساالر

ئیدریس سیوەیىلمحەمەد جەمال

ناونیشان: سلێامىن - شەقامى ئیرباهیم پاشا - تەالرى بنار نهۆمى پێنجەم - شوقەى ژمارە 3. تەلەفۆن: 07480605181 بایی )750( دینارە

رۆژنامەیەکى سیاسیى گشتیى ئەهلییە

گفتوگۆ

کوردستانى باکوور کێشەى سەرەکیى کوردە

عێراق بەرە و هەڵوەشانەوە دەچێت

هەرکەس بابەتەکانمى پێ هەزم ناکرێت، گلەیی لێ ناکەم، باکگراوندە فیکرییەکەى

هەر ئەوەندە ڕێگەى پێدەدات

کاتى خۆى مام جەالل قسەیەکى جوانى کردبوو، وتبووى:

یان تەعدیل یان تەبدیل

ئه میری كۆمه ڵی ئیسالمی لە گفتوگۆیەکى رۆژنام����ەى بەیاندا:

ڕەنگە به م نزیكانه هــــه ردوو فراكسـیۆنی یه كگرتوو و كۆمه ڵ یه ك بگرن

ده دا ده نگ بده ن به لیستی ئیسالمی، كه ئه وكات لیستی ئیسالمیامن هه بوو.

ن���اوی ب���ه ن���ووس���ی كتێبێكم نێوان له ك��ورد كێشه ی )چ��اره س��ه ری وتوومه له وێدا په رله ماندا(، و ئیامن چ��اره س��ه ر ب��ه وه ن��ده ئێمه كێشه ی ده ردی بكه ین، هه ڵبژاردن كه نابێت په رله مانێك نابێت ده رم��ان به وه ئێمه هه ڵبژێرین و ئاوێ بێنه و ده ستان بشۆ. به ئیامن چاره سه ر ده بێت. قسه كه ی من چه ند ئه وه ده رچوو، ڕاست ده ركه وت هه یه حكومه متان و په رله مان ساڵه زۆری ناڕەزایی و گه نده ڵی و كێشه و ده كرده وه ، بیرم قووڵ خه ڵك هه یه . من به عس كولتووره سه قه ته ی ئه و ده موت به وه نده ی ئایا چاندویه تی واڵته دا له م دێت؟! كۆتایی هه ڵبژێرین، په رله مانێك ك��ه دوای���ی ده رك���ه وت س��ه رك��رده ك��ان تێدا به عسیان كولتووری خه ڵك پێش دروستبوو، قۆرخكاری، گه نده ڵی، حساب

بۆ خه ڵكنه كردن، ده مارگیریی حیزبی. هونه ری بابه تێكی )چه ند كتێبی كه سوننه تدا( و قورئان ڕۆشنایی له به ر ئه و و وێنه و مۆسیقا و گۆرانی باسی هه ندێك خۆی كاتی ك��ردووه ، شتانه م كه س زۆر به ته شه نوج و توند ڕووبه ڕووی بوونه وه ، ئێستا ورده ورده خه ریكه بۆیان له سێ ئه و كتێبه زیاتر هه زم ده كرێت. ساڵ من لێكۆڵینه وه م تێدا كردووه و هیچ نه كۆڵمه وه، لێی ورد تا تریش باسێكی هه یه وا برای ئێستا ناكه م. لێ قسه ی ئه ها مامۆستا ده ڵێت ده یخوێنێته وه ئه و فه رمووده یه ، ئه ها ئه و سه حابه یه وا ده ڵێت، ئێ كاكه من ئه و شتانه م بینیوه

و ته ته ڵه و بێژنگم كردوون.كتێبێكم پێشووش ماوه یه ی ئه و دوای كه نووسی، بۆنه كان و یاد له سه ر ئه و زۆر لێكۆڵینه وه یەكی و دیراسه به رهه مه م باڵوكرده وه. ڕاسته به گرژی و من به اڵم وه رگیرا، زۆره وه ته شه نوجێكی كابرا وه ك و وه ریده گرم ئاسایی به زۆر ناده م، تێك بۆ خۆمی قیرائه تی ده ڵێت حاڵه تی فیكر وایه به ئاسانی وه رناگیرێت. نییه بۆمان نامسوڵامنایشدا به سه ر ئێمه به سه ر ئیدی بیسه پێنین، تۆپزی به من ده كه ین؟ ئه وه چۆن مسوڵامناندا گرفتی ئه وه م هه یه شته كان ناخوێرنێته وه ، هه یه ، بیركردنه وه پێش قه ناعتكردنی ره فزكردنی پێش خوێندنه وه هه یه ، ئه وه بڵێ ئه وجا بیخوێنه ره وه ، تۆ كێشه یه. سه ر له سه ر منیش هه یه ، له وه ڕەخنه م سعوودیه زانای فاڵن داده نێم، چاوی و شێخ ده ڵێت، وا بنباز شێخ وت، وای خوایان )ڕەحمه تی ده ڵێت، وا ئه لبانی قسه ی قسه یه ، ئ��ه وه ب��ه اڵم بێت( لێ ده هێرنێته وه ، له سه ر به ڵگه ی زانایانیش شتێك ه��ه ر ناهێرنێته وه، به ڵگه ب��ه ده قێكی ئێمه دیاره تێكه وت، جیاوازیی قورئان ته نیا نییه ، )حاسیم(مان هه ڵبڕ كه س. قسه ی نه ك به ڵگه ن، سوننه ت و ده رمانه ، قسه ی گڵی دوور ئه وه یه ته نیا زانایه كی عه ره ب و به عه ره بی نوورساوه ،

ئیرت ئه وه یه به الیانه وه .

به شدارییه كی زۆر هه یه .جگه له ته زویركاری، ناهۆشیارییش كه سانێك ده ك��ه ی��ت ته ماشا ه��ه ی��ه ، مسوڵامنن و نوێژ ده كه ن و هانی خه ڵك ئیسالمییه كان، نه ده نه ده نگ ده ده ن ئه و هه روه ها ناهۆشیارییه. ئه مه ش چه واشه كارییه ڕاگه یاندنه ی عه ملانییه كان پشكی شێری هه یه ، تۆمه متان بۆ دروست پاشكۆیان كه ناڵی چه ندین و ده ك��ه ن هه یه به رده وام قسه مان له سه ر ده كه ن،

ئه وانه هه موو هۆكارن، به اڵم ناشمه وێت خۆمانی لێ ببوێرم و بڵێم ئێمه ش هۆكار خۆشامن ناكۆكیی و ناته بایی نین، و ن��اچ��االك��ی و ئیسالمییه كان وه ك به رانبه ركه شامن و هه یه ته مبه ڵییشامن بۆ منوونه یه ك من با بێڕەحمه . زۆر ئیسالمی كۆمه ڵی بهێنمه وه ، جه نابت بودجه مانه دینار ملیۆن 350 مانگانه به غدا له و كورسی 4 كوردستان له كه دوو كورسی و ئه نجومه نی پارێزگاكانیش له هه ولێر و سلێامنی كورسییامن هه یه ، لە 500 زی��اد هه یه الی��ه ن بیستوومه

له كاتێكدا وه رده گ��رێ��ت دینار ملیۆن و ه��ه ی��ه پ��ه رل��ه م��ان��ی كورسیی ی��ه ك ئه وجا حزب شه ش � پێنج به ئه ویش الیه نی بهێنن، كورسییه ش ئه و توانیوانه ئێمه كه هه یه ، كورسییه كی هه یه تر زیاتر عێراق نوێنه رانی ئه نجومه نی له ئه و هێنا، ده ن��گ��امن ه��ه زار 150 له هێنابێت، ده نگی هه زار 4 تا 3 ڕەنگه بووین، پێشمه رگه پێشمه رگه بووه ، بۆچی ئێمه به چوار كورسی 350 ملیۆن، حزبێك شه ش � پێنج به ئ��ه وان بۆچی پێچكه یه كی كه هه یه كورسییه كیان

600 � 500 به رده كه وێت، كورسییه كیان كردووه باسامن چه ندجار دینار؟ ملیۆن هیچی به ڵێنه كانیان و داوه به ڵێنیان و كاریگه ریی ئه وه ش ده رنه چووه ، ڕاست نه توانێت كه ڕاگه یاندنت له سه ر هه یه كاریگه ریی ببینێت، ڕۆڵ پێویسته وه كو نه توانیت كه كادیره كانت له سه ر هه یه هه یه كاریگه ریی بكه یت، خزمه تێكیان كاریگه ریی باره گاكانت، و بنكه له سه ر

هه یه له سه ر ڕیكالمی هه ڵبژاردنه كانت.به یان: جیهانبینیی فراوان و كراوه ی وه ك��و ئیسالمیدا كۆمه ڵی ل��ه ن��او ت��ۆ پێویست پێشوازیی لێ ناكرێت و به پێی و وه رناگیرێت لێ سوودی پێویستیش ده ده ن��ه وه ، به رپه رچیشت جار گه لێك خه ڵك و كۆمه ڵگه ل���ه والوه كه چی حزبه ی ئ��ه م وه رده گ���رن، لێ س��وودی بۆچی ده كه یت، ئه میرایه تیی به ڕێزت واده كه ن و ناتوانن لێت سوودمه ند بنب؟

شت سێ دوو من باپیر: عه لی م. ده ڵێم، یه كه م: خوای گه وره ده فه رموێت ينفع ما ا وأم جفا ء فيذهب بد الز ا »فأمده فه رموێت الرض«. ف فيمكث الناس قانگه لۆره و پ��ه اڵش و پ��ووش ئ��ه وه ی خه ڵك بۆ س��وودی ئ��ه وه ی و ده ڕوات منوونه گه وره خوای ده مێنێته وه. هه یه ده بارێت باران كه ده هێنێته وه ئاو به و په اڵش و پووش هه ڵده ستێت، الفاو و ده بێت ئاوه كه له سه ر كه فوكوڵێك ده دات لێی با و ده بێته وه وشك دوایی سوودی كه ئاوه كه ب��ه اڵم ده ڕوات، و و بیر ده مێنێته وه . هه یه، خه ڵك بۆ ئه وه ی من، غه یری و من بۆچوونه كانی كه سوودی بۆ خه ڵك هه یه و وه اڵمگۆی ده مێنێته وه خه ڵكه، پرسیاره كانی پێ و لێحاڵینه بوون و ك��اردان��ه وه ئه و ئیستیعابنه كردنه ، پێم وابێت كه فوكوڵێكه ده بێت له ڕاستیدا دووه م: ده ڕوات. و له من بین، سنگفراوان پێكه وه ئێمه كه ناڵی )م��ه ح��ه ك(ی به رنامه یه كی كرد، باسم پێشوو حه فته ی په یامیشدا ك��ه م��زان��ی��اری ده م��ارگ��ی��ری��ی دروس��ت ئاسۆی و فیكر زۆر زانیاریی ده ك��ات، ده كات، سنگفراوانی ده كاته وه ، ئینسان بیركردنه وه ی قووڵ ده كاته وه ، هه ركه سێك ناكرێت، ه��ه زم پێ منی شته كانی كه باكگراوه نده ن��اك��ه م، لێ گله یی من ده دات، ڕێگه ی ئه وه نده فیكرییه كه ی ناشڵێم ئه ڵبه ته هێنده یه . تواناكه ی ئ����ه وه ی م��ن س���ه داس���ه د ح��ه ق��ه و سه داسه د ئه وانیش ڕەتكردنه وه كه ی وایه ئیسالمیم كاری ئه زموونی ناحه قه ، زۆر هه بووه دیكه م شتی ڕابوردوودا له به اڵم بوونه ته وه ، ڕووبه ڕووی توندی به عه ره ب كراوه ، هه زم ورده ورده دوایی ئه وه ی الصحیح«. اال یصیح »ال ده ڵێن كه ڕاسته هه ر ئه وه ڕاست ده رده چێت. به شداری هه بوون كه سانێك خۆی كاتی له په رله مان و هه ڵبژاردنیان پێ كوفر و ئه وه یان جار زۆر ڕەنگه كه بوو، شیرك له بۆخۆم له كاتێكدا من پاڵ من، دابێته شوێنه كای و هه ولێر پارێزگای به رده می تر ده گه ڕام و وتارم ده دا و هانی خه ڵكم

وا هه بووه كۆبوونه وه كه تایبه ت بووه به كێشه ی نێوان هه رێم و به غدا، من وه ك و به رباس خستووه ته ئه وه م ناواخنێك قسه لێكردن، وتویانه مامۆستا ئێمه باسی كێشه كانی به غدا ده كه ین تۆ بۆچی ئه و ده بێت وتومه ناوه وه ؟ ده هێنیته باسه چاره سه ری و بكه ین خۆشامن باسی خۆمان تا بكه ین، كوردستان كێشه كانی ناتوانین نه كه ین، توندوتۆڵ و ڕێ��ك حكومه تی كێشه كانی ڕووب����ه ڕووی

ده كه ین، باسی ببینه وه .بێگومان ناوه ند مه سعوود كاك له گه ڵ كه تایبه تی به به به رانبه ر ئه و چونكه داده نیشین، خۆ به رپرسیاره ، كوردستان خه ڵكی به رانبه ر به خه ڵكی عێراق به رپرس نییه .

پێشكه وتنی ده وت��رێ��ت ب��ه ی��ان: ئاستى واقیع و له ده نگی ئیسالمییه كان متووحی ئیسالمییه كاندا نییه ، ئه گه ر وایه

هۆكاره كان چیین؟ئه و له به رئه وه ی باپیر: عه لی م. دراون ئه نجام ئێستا تا هه ڵبژاردنانه ی تێدا زۆری��ان فڕوفێڵی و ساخته كاری

ده نگانه ی ئه و بڵێم ناتوانم من كراوه ، ڕای حه قیقه تی ده رخ��ه ری ه��ه ن، كه ده ته وێت تۆ ب��ه اڵم به ڕاستی. خه ڵكه منوونه بۆ بیكه ، پێوه ر به بكه یت چی ئێمه ك��را، مامۆستایان هه ڵبژاردنی هێنا، زۆرم��ان ده نگێكی یه كگرتوو و ته ندروستكاران به هه مان شێوه ده نگێكی كتێبی پێشانگای ته ماشای هێنا، زۆرمان مه رشه ب كتێبێكی تا ده كه یت هه ولێر عه ملانی ده فرۆرشێت ده كتێبی مه رشه ب ته ماشای ده ف���رۆرشێ���ت، ئیسالمی ده كه یت، ئیسالمییه كان خۆپیشاندانی

جارێ با ده ك��ه ن، به شدار تر خه ڵكی پێش و بكه ین ت��ه واو خۆمان ئ��ه وه ی عه ره ب وه ك نه كه وین، ڕووداوه ك���ان مه رج انقش«. ثم العرش »ثبت ده ڵێت بزووتنه وه ی له گه ڵ هه ر دوای��ی نییه له گه ڵ ڕەنگه بكه ین، قسه ئیسالمی تریش ئاڕاسته ی و گرووپ و كه سایه تی

پێامن باش بێت و وتووێژ بكه ین. ده كه ن له وه باس میدیاكان به یان: كاندیدێكدا ب���ه دوای ئۆپۆزیسیۆن سه رۆكایه تیی پۆستی بۆ ده گ��ه ڕێ��ن مامۆستا ن��اوی و كوردستان هه رێمی سه اڵحه دینیش دێنن، ئه مه تاچه ند ڕاسته كاندیدی ئۆپۆزیسیۆن ده كرێت ئایا و

نه بێت؟م. عه لی باپیر: قسه وباس ده كرێت، به اڵم ئه وه ی سێ الیه نه كه ی ئۆپۆزیسیۆن ئه وه مان باسی و دانیشتبین پێكه وه كردبێت، تا ئێستا شتی وا نه بووه ، پێشم یاخی لێ شته ی ئه و ئۆپۆزیسیۆن وایه نابێت و كه سێكامن هه ر ده ستده كه وێت مبانه وێت. ئه گه ر بكه ین، كاندیدی ڕێزیشامن بۆ مامۆستا سه اڵحه دین هه یه ، به اڵم ئه و شته هه ر باسی لێوه نه كراوه ، خه ڵكه ، و ده ماوده م قسه ی ئه وه یانی

نه ك قسه ی ڕەسمیی ئۆپۆزیسیۆن.به زانیارییانه ی ئه و به پێی به یان: ئێمه گه یشتوون بارزانی كاتی خۆی الی ئایا ناكه مه وه ، كاندید خۆم وتویه تی تۆ بۆچوونی به پاشان ڕاسته ؟ قسه یه ئه م كاندید خۆی تر جارێكی ئه و به ڕێزتان

ده كاته وه ؟كۆبوونه وه یه ی له و باپیر: عه لی م. كۆبوونه وه ی بۆ كرد زه مینه سازیم من ئۆپۆزیسیۆن سه ركرده كه ی هه رسێ ئه و ب��ارزان��ی، مه سعوود ك��اك له گه ڵ دانیشتم، له گه ڵی به جیا من كاته ی نییه به ته ما کە به من وت وای شتێكی جارێكی تر خۆی كاندید بكاته وه ، ئێستا جۆرێك و لێهاتبێت چیی هه ڵوێستی بووبێت، دروس��ت بۆ ك��اردان��ه وه ی له نازانم. قسه له سه ر یاساكه یه كه تا چه ند كاك جه نابی كاندیدكردنه وه ی ڕێگه ی خول دوو ئه و دیاره ده دات، مه سعوود ئێستا سه رقاڵی سه رۆكی هه رێم بووه و دیكه جارێكی هه یه ڕێگه ئاخۆ ئه وه ن به اڵم بكرێته وه ، كاندید مه سعوود كاك ده كه مه وه ، زانیارییه كه ت پشتڕاستی

ئه وكاته خۆی الی من ئه وه ی وت.به یان: كێشه ی خه ڵك ته نیا سیاسی نییه ، به ڵكو ئێستا كێشه ی گوزه ران هه یه ، قه یرانی به نزین و پاره و مووچه و بودجه سه ره تاییه كانی پێداویستییه بابه تی و له گه ڵ كه ئێوه هه یه ، خه ڵك ژیانی سه رۆكی هه رێم و الیه ن و سه ركرده كان باسی خزمه تگوزاری كۆده بنه وه، چه نده به ده ك��ه ن، له سه ر قسه ی و ده ك��ه ن نوێنه ری دووج��ار به ڕێزتان تایبه تی خه ڵكن، وه ك سیاسی و سه ركرده یه ك و

وه ك په رله مانتاریش؟پێویست به پێی باپیر: عه لی م. ئێمه ده ك��ه ی��ن. ه��ه م��ووش��ت ب��اس��ی به رانبه ر به و خه ڵكه به رپرسیارین، جاری

الله أتقاكم إن الله عليم خبري«. من ئه و كتێبی بناغه ی پیرۆزه م كردووه ته ئایه ت ئایه ته ئه و هه ر نه ته وایه تی، س��ۆزی له كه وتاره م ئه و بنه مای كرده پیرۆزه م كۆنگره یه ی له و كرد پێشكه شم توركیا بانگهێشت كورد پرسی چاره سه ری بۆ

كرابووم. خۆی ده وڵه تی كورد ئه گه ر پاشان هه بێت، خۆ ئه وه ڕاناگه یه نێت كه ئێمه له خاكی ئیسالمی جیاده بینه وه ، عه ره ب ده وڵه ته یان هه موو ئه و خۆیان هه ر هه یه و كه سیش نه یوتووه خاكی ئیسالم

پارچه پارچه بووه .نێو ئێستای گه رمی باسی به یان: ئیسالمی، لیستی له بریتییه میدیاكان، به تێڕوانینی تۆ لیستی ئیسالمی چییه و

چۆن بێت باشه و به كوێ گه یشتووه ؟هه ڵبژاردن شێوازی باپیر: عه لی م. ك��راوه لیستی هه یه ، جۆرێكی چه ند دوایی، تا و ك��راوه نیمچه و داخ��راو و ئه مجاره ی هه ڵبژاردنی نییه دیار جارێ كوردستان چ جۆرێك ده بێت، ئه و شێوازانه به لیسته كان. له سه ر هه یه كاریگه ریی گه یشتووه ؟ به كوێ ئه وه شی نیسبه تی بۆ ده ستپێشخه رییامن ئێمه دی���اره كرد، ئیسالمی یه كگرتووی برایانی الی ئه م به اڵم كرابوو، لێوه باسی پێشرتیش مه كته بی س��ه ردان��ی ڕاب���ورد م��اوه ی��ه ی سیاسیی یه كگرتوومان كرد و ئه و باسه مان له فراكسیۆنه كامنان هه م كه كردنه وه ، ال په رله مان یه ك بخه ین و هه م لیسته كه ش نزیكانه به م پێده چێت كه پێكبێنین، فراكسیۆنه كان یه ك بخه ین وه ك هه نگاوی یه كه م. دیاره ئێمه ومتان كێشه مان نییه با ئه وه ئێوه بێت و له سه رۆكی فراكسیۆن كاره كه مان، دواخستنی هۆكاری ناكه ینه و لێداوه بڕیارمان خۆمانه وه الی ئێمه ئه وانیش وتیان دیراسه ی ده كه ین، ئه وه ی ئه وانیش دیاره گه یشتووه ته وه منیش به ده رب��اره ی ده ب��ن. ڕازی و باشه پێیان لیسته كه ش ئه وان وتیان: ئێمه ڕاپرسیی ناو ئه ندامانی له سه ر ده كه ین. ئێمه ش ومتان بێگومان ئێمه ش ڕاپرسیی له سه ر ده كه ین، به اڵم ئه وه الی سه ركردایه تیامن قبووڵامنه و پێده كه ین ئێوه ش بۆ پێشنیازی بۆیه ئه وه نده ی منیش ئاگاداربم، برایانی ئێمه

شتێكی وایان بۆ ئه م قۆناغه پێباشه .الیه نه دوو ئه و هه ر ئایا پاشان به شدار تریش خه ڵكی ی��ان ده ب��ی��ن قسه ی پ��ێ��ك��ه وه دوای����ی ده ك���ه ی���ن، ئه وه ش ڕەنگه ده كه ین.چونكه له سه ر بیڵێیت، و دڵتدا له بێت تر پرسیارێكی بۆیه هه ر ئێستا خۆم باسی ده كه م. ئێمه له مێژە و جیایه حسابامتان یه كگرتوو و پێكه وه ین و تێگه یشتنامن پێكه وه هه یه و هه ڵوێسته كامنان كاركردمنان و شێوه ی له نێو هه روه ها تێدایه ، زیاتری نزیكیی نێوخۆیی كێشه ی و گرفت خۆشامندا وامان نییه . ئه وه دوایی خۆمان قسه ی لێ ده كه ین و چۆمنان پێ چاكه ، ده مێنێته وه الیه نی به رانبه ر كه پێی باش ده بێت یان حساب كۆمه ڵ و یه كگرتوو چونكه نا، بنه مایه ئه و له سه ر و ده كه ن كتابێك و

www.bayanpress.netژماره )32(، سێشه ممه 2013/4/23، ساڵی یەکەم

15

خاوەىن ئیمتیاز و سەرنووسەر: هاوژین عومەر کەریم

hawzheenk@yahoo.com07701543488

بەڕێوەبەرى هونەرى:ڕەوشت محەمەد

rawshtmail@yahoo.com07501112083

بەڕێوەبەرى کارگێڕى:جیهانگیر ئەحمەد

bayanreklam@yahoo.com07702455504

ناونیشاىن بەیان لە ئینتەرنێت:www.bayanpress.net

E.mail: bayanpress@yahoo.comwww.facebook.com/bayanpres

ئەنداماىن بۆرد:سەاڵح ساالر

ئیدریس سیوەیىلمحەمەد جەمال

ناونیشان: سلێامىن - شەقامى ئیرباهیم پاشا - تەالرى بنار نهۆمى پێنجەم - شوقەى ژمارە 3. تەلەفۆن: 07480605181 بایی )750( دینارە

رۆژنامەیەکى سیاسیى گشتیى ئەهلییە

گفتوگۆ

کوردستانى باکوور کێشەى سەرەکیى کوردە

عێراق بەرە و هەڵوەشانەوە دەچێت

هەرکەس بابەتەکانمى پێ هەزم ناکرێت، گلەیی لێ ناکەم، باکگراوندە فیکرییەکەى

هەر ئەوەندە ڕێگەى پێدەدات

کاتى خۆى مام جەالل قسەیەکى جوانى کردبوو، وتبووى:

یان تەعدیل یان تەبدیل

ئه میری كۆمه ڵی ئیسالمی لە گفتوگۆیەکى رۆژنام����ەى بەیاندا:

ڕەنگە به م نزیكانه هــــه ردوو فراكسـیۆنی یه كگرتوو و كۆمه ڵ یه ك بگرن

www.bayanpress.net

www.facebook.com/bayanpres

www.twitter/bayan2press

Tuesday, No.32First Year, April 23, 2013

political general Newspaper

یه كێتی و پارتی و تاقیكردنه وه یه كی ترهه ڵبژاردنه كانی ناوچه دابڕێرناوه كان، یه كێتی و پارتی خسته به رده م تاقیكردنه وه یه كی سه نگین، ئه وان له و ده ستبه ندییه دا كه وتنه دووڕیانێكه وه و له وسه ریشه وه به دۆڕاویی لێی

ده رچوونه ده رێ.میدیاكانی كوردستان له ڕووماڵی هه واڵی هه ڵبژاردنی پارێزگاكانی عێراق و ئه و ناوچه كوردییانه ی كه تا ئێستا نه گه ڕێرناونه ته وه سه ر هه رێمی كوردستان و كورد به یه ك لیست به شداریی تێدا كردن، دوو خاڵیان زۆر زه ق كرده وه . یه كه م: بوونی گزیبازی و خروقاتی زۆری

ینك و پدك. دووه م: زه ره رمه ندبوونی كورد به گشتی.ئه وه ی جێگه ی سه رنج بێت و پێویست بێت بخرێته ژێر ڕۆشناییه وه ، دیوه تاریكه كه ی پیالنی ئه و دوو حیزبه ده سه اڵتداره یه له هاوپه یامنه كانیان و ته نانه ت له خۆشیان. ته زویری به لێشاو و فێڵكردن له یه كرت و كوشتنی توانا و ده نگی كاندیده شه ریكه كانی ناو لیستی )برایه تی و پێكه وه ژیان(، ئه وه مان پێده ڵێن ئه و دوو حیزبه دۆستایه تی و هاوپه یامنی و مسۆگه ر كورسییه كان كامیان گرنگه ، ئه وان الی ئه وه ی نازانن، گه ل بااڵی به رژە وه ندیی

بكه ن، با له سه ر حسابی نه ته وه و هاوپه یامنه كانیشیان بێت.هاوپه یامنه به بكات، هاوپه یامنه كانی هه موو له گۆڵ توانی نیشتامنی یه كێتیی سرتاتیژەكه شیه وه . به اڵم ئایا سه ركه وتنی ته نیا الیه نێك و زه ره رمه ندبوونی كورد له فه وتانی كۆمه ڵێك ده نگی زۆر و گومانخستنه سه ر دسته واژەی برایه تی و پێكه وه ژیان و به رژەوه ندییه بااڵكانی گه له كه مان به سه ركه وتن له ده فته ری سه روه رییه كانی خۆیدا تۆمار ده كات؟ خۆ ئه وه ش ڕوونه ئێره كۆتایی دنیا و بێمنه تبوون له یه كرت نییه و ئه و سیناریۆیانه پێویستیان به

دووباره بوونه وه هه یه .به ڕای به نده، ئه وه ی یه كێتی و پارتی كردیان، خاڵێكی ڕەش ده بێت به نێوچاوانیانه وه ، ئه و لیسته كاندیدی دیار و شیاوی وای تێدابوو كه چاوه ڕێی ده نگی زیاد له پێویستی خۆی لێ ده كرا، چ وه ك خودی كاندیده كان، چ وه ك الیه نه كانیشیان، نه ك به وشێوه یه ی كه سیان

سه رنه كه ون.ئه م هه ڵبژاردنه هه ڵبژاردنه كانی په رله مانی میرسمان بیر ده خاته وه ، كه یه ك ساڵ به ر له شۆڕشی به هاری عه ره بی، له و واڵته هه ڵبژاردن به جۆرێك ئه نجام درا کە ئیخوان موسلیمین كورسییه كیان تاقه بوو، په رله مان سه دی له بیست كه كورسییه وه ، هه شت و هه شتا له به رنه كه وت و سه ره ڕای ئه وه ش الف و گه زافیان به سه ردا لێده دان كه ئه وان جه ماوه ریان نه ماوه و كۆتاییان هاتووه . كه چی پاش ساڵێك و ڕەوینه وه ی تارمایی سته م و ده ركه وتنی خۆری ئازادی، هه مان حزبی دوێنێ زۆرینه ی په رله مان و سه رۆك كۆماریىش مسۆگه ر كرد و

په رده ش له سه ر ته زویر و گزیبازییه كان هه ڵامڵدرا.ئه وه ی له ناوچه دابڕێرناوه كان ڕووی دا، وه ك پێشینان ده ڵێن »له كڵ ده رنه چوون«ی دوو ئه و ئۆپۆزیسیۆن تا بوو، مه حه ك سه نگێكی هه ڵبژاردنه ئه و بوو، پارتی و یه كێتی حزبه ی پێ بدا له مه حه ك و ئایا ئیرت ده كرێت هاوپه یامنیی له و جۆره بكه ن و ئایا لێره ش

چۆن خۆیان بۆ به رگریی له خروقاتی نوێ ئاماده ده كه ن؟

سه اڵح ساالر

Reklam

بڕینی هه ر دارێك له سه یرانگاكان، تاوانێكه ده رهه ق به خۆت و ژینگه كه ت.

ده سته ی پاراستن و چاككردنی ژینگه

هاوواڵتیی به ڕێز: