ژماره یه ك فه رمانبه ر به بێ مووچه

ده نێردرێنه ماڵه وه به‌یان.‌هه‌ولێر

تازه‌دامه‌زراو‌ فه‌رمانبه‌ری‌ نۆزدە‌مانگ‌ دوو‌ دوای‌ هه‌ولێر،‌ پارێزگای‌ له‌‌ماڵه‌وه‌.‌ ده‌نێردرێنه‌وه‌‌ ده‌وام��ك��ردن،‌و‌ پیشه‌سازی‌ وه‌زاره‌تی‌ بەوهۆیەشەوە‌لیژنه‌ی‌دامه‌زراندن‌ بازرگانیی‌هه‌رێم‌و‌تۆمه‌تبار‌ یه‌كرت‌ هه‌ولێر،‌ پارێزگای‌ له‌‌

ده‌كه‌ن.)به‌یان( به‌‌ فه‌رمانبه‌رانه‌‌ له‌و‌ یه‌ك‌فۆڕمەوە‌ ڕێگه‌ی‌ له‌‌ »ئێمه‌‌ ڕاگه‌یاند‌ ی‌بۆمان‌ لێكۆڵینه‌وه‌‌ دوای‌ دامه‌زرابووین،‌واسته‌وه‌‌ ڕێگه‌ی‌ له‌‌ كه‌‌ ده‌رك��ه‌وت��ووە‌دوازدە‌ ته‌نیا‌ پیشه‌سازی‌ وه‌زاره‌ت���ی‌ئێستا‌ دام���ه‌زران���دووه‌.‌ فه‌رمانبه‌ری‌وه‌زاره‌تی‌ ده‌ڵێ‌‌ پێامن‌ دارایی‌ وه‌زاره‌تی‌ئه‌و‌ ته‌نیا‌ ك��ردووه‌‌ داوای‌ پیشه‌سازی‌داوایان‌ خۆیان‌ كه‌‌ دامبه‌زرێنن‌ كه‌سانه‌‌

كردووه‌«.وه‌زاره‌تیش،‌ به‌رپرسێكی‌ وته‌ی‌ به‌‌بۆ‌ ده‌ی��ه‌وێ��ت‌ پیشه‌سازی‌ وه‌زاره‌ت���ی‌ساڵی‌داهاتوو‌ئه‌و‌فه‌رمانبه‌رانه‌‌دووباره‌‌ئه‌مساڵ‌ چونكه‌‌ دامب��ه‌زرێ��ن��ێ��ت��ه‌وه‌،‌

كێشه‌یان‌بۆ‌دروستبووه‌.

بڕوانه‌‌الپه‌ڕەی‌په‌یجور.

Tuesday, No, 49که‌رکوک‌‌‌دهۆک‌‌‌سلێمانی‌‌‌هه‌ولێر‌‌‌که‌ش‌و‌هه‌واFirst Year, Aug 27, 2013

www.bayanpress.net رۆژنامەیەکى‌سیاسیى‌گشتیى‌ئەهلییە،‌‌ژماره‌‌)49(،‌سێشەممە‌2013/8/27،‌ساڵی‌یەکەم

چاوى‌تۆ‌لەسەر‌ڕووداوەکان

بیروڕا

12

وەرزش

8

پریاسکە

دوو ڕفێندراوى كورد به هه شتا هه زار دۆالر

ئازاد ده كرێن

به‌یان.‌گه‌رمیان‌

له‌‌ ڕفاندنیان‌ له‌‌ مانگێك‌ پ��اش‌ده‌شتی‌ چه‌كداره‌كانی‌ گرووپه‌‌ الیه‌ن‌له‌‌ هه‌فته‌‌ سێ‌‌ پاش‌ له‌‌ و‌ حه‌مرینه‌وه‌‌ئه‌و‌ یه‌كشه‌ممه‌‌‌8/25 دانوستان،‌ڕۆژی‌

دوو‌هاوواڵتییه‌‌ئازاد‌كران.ئه‌و‌ كه‌سوكاری‌ له‌‌ سه‌رچاوه‌یه‌ك‌ڕاگه‌یاند‌ )به‌یان(ی‌ به‌‌ هاوواڵتییه‌‌ دوو‌پێنجسه‌د‌ داوای‌ گرووپه‌‌ ئه‌و‌ »سه‌ره‌تا‌ئه‌و‌ وتن‌ پێامن‌ كرد،‌ دۆالری��ان‌ هه‌زار‌پیشه‌یان‌ دووانه‌‌ ئه‌و‌ و‌ نییه‌‌ پاره‌یه‌مان‌كرێكارییه‌،‌بۆیه‌‌ناچاربووین‌به‌‌فرۆشتنی‌پاره‌‌ ئۆتۆمبێل‌و‌كۆكردنه‌وه‌ی‌ خانوو‌و‌له‌‌خزم‌و‌دۆستان،‌تا‌بڕە‌پاره‌كه‌‌گه‌یشته‌‌بڕە‌ به‌و‌ دواج��ار‌ دۆالر،‌ هه‌زار‌ هه‌شتا‌پاره‌یە‌رازی‌بوون‌و‌له‌‌ناوچه‌یه‌كی‌نزیك‌

به‌رزاییه‌كانی‌حه‌مرین‌ئازادیان‌كردن«.

نه جمه دین كه ریم له به ر گه راجێك

مزگه وتێك ده ڕووخێنێت

به‌یان.‌كه‌ركووك

ل��ه‌‌گ��ه‌ڕەك��ی‌ن���ه‌رسی‌ش��اری‌ئه‌ركی‌ له‌سه‌ر‌ خێرخوازێك‌ كه‌ركووك،‌مسوڵامنانی‌ ه��اوك��اری��ی‌ و‌ خ��ۆی‌له‌سه‌ر‌ ساڵه‌‌ نۆ‌ م��اوه‌ی‌ گه‌ڕەكه‌كه‌،‌تێچووی‌ و‌ مه‌تر‌ ‌)1300( ڕووب��ه‌ری‌خه‌ریكی‌ دۆالر،‌ ه���ه‌زار‌ ‌)160(ته‌واویش‌ و‌ مزگه‌وتێكه‌‌ دروستكردنی‌نه‌بووه.‌هۆبه‌ی‌نه‌هێشتنی‌زیاده‌ڕۆیی‌خ��اوه‌ن��ی‌ ك��ه‌رك��ووك‌ پۆلیسی‌ ل��ه‌‌كه‌‌ ئاگاداركردووه‌ته‌وه‌‌ مزگه‌وته‌كه‌ی‌ئه‌مه‌ش‌ ده‌ڕووخێنێت.‌ مزگه‌وته‌كه‌‌نیگه‌رانیی‌دروستكردووه‌‌و‌هاوواڵتیان‌ده‌ك��ه‌ن،‌ خۆپیشاندان‌ ه��ه‌ڕەش��ه‌ی‌گه‌ڕەكه‌كه‌یان‌ له‌‌ تر‌ چونكه‌‌مزگه‌وتی‌

نییه‌.به‌‌ مزگه‌وته‌كه‌‌ دروس��ت��ك��ه‌ری‌گه‌راجێك،‌ »لەبه‌ر‌ راگه‌یاند‌ )به‌یان(ی‌پ��ارێ��زگ��اری‌ك��ه‌رك��ووك‌ب��ڕی��اری��دا‌

مزگه‌ته‌كه‌‌بڕووخێنێت«.بڕوانه‌‌الپه‌ڕەی‌په‌یجور.

5/شەممە4/شەممە3/شەممە5/شەممە4/شەممە3/شەممە5/شەممە4/شەممە3/شەممە5/شەممە4/شەممە3/شەممە 403643 43413643 44423745 45191725 20221827 23231927 23

بایی‌)750(‌دینارە

ڕێگەچارەیەک بۆ ڕۆژئاواى کوردستان

9

مەالىل‌جویا،‌چاالکوان‌و‌پەرلەمانتارى‌

پێشووى‌ئەفغانسان،‌بۆ‌بەیان:

دلێریی خه ڵكی كوردستان هه میشه بۆ من ئیلهامبه خش بووه

بیکاشۆیەک بە 40 وەرەقە

کۆنتى نەیهێشت بۆفۆن بڕوات

به‌یان.‌تایبه‌ت

ده‌ست‌ زانیارییانه‌ی‌ ئ��ه‌و‌ به‌پێی‌هه‌زار‌ سێ‌‌ نزیكه‌ی‌ كه‌وتوون،‌ )به‌یان(‌پێنجوێن‌ سنووری‌ له‌‌ ئێرانی‌ هاوواڵتیی‌شارستانی‌ باری‌ پێناسی‌ وه‌رگرتنی‌ داوای‌ئێستاش‌ كردووه‌،‌ عێراقییان‌ ڕەگه‌زنامه‌ی‌ و‌هه‌ولێر‌ و‌ سلێامنی‌ ڕەوانه‌ی‌ مامه‌ڵه‌كانیان‌بۆ‌ كه‌سانه‌‌ ئه‌و‌ ده‌كرێت‌ گومانیش‌ كراوه‌.‌

ده‌نگدان‌له‌‌هه‌ڵبژاردنه‌كان‌به‌كاربهێرنێن.)به‌یان( به‌‌ تایبه‌ت‌ سه‌رچاوه‌یه‌كی‌

تا‌ ڕەم��ه‌زان��ه‌وه‌‌ مانگی‌ »له‌‌ ڕاگه‌یاند‌ ی‌

هاوواڵتیی‌ ه��ه‌زار‌ سێ‌‌ نزیكه‌ی‌ ئێستا‌شارستانیی‌ باری‌ فه‌رمانگه‌كانی‌ له‌‌ ئێرانی‌داواكاریی‌ پێنجوێن(‌ ناڵپارێز،‌ )گه‌رمك،‌و‌ شارستانی‌ ب��اری‌ پێناسی‌ ده‌رك��ردن��ی‌پێشكه‌ش‌كردووه«.‌ ڕەگه‌زنامه‌ی‌عێراقییان‌ئه‌و‌ »مامه‌ڵه‌ی‌ وتیشی‌ سه‌رچاوه‌یه‌‌ ئه‌و‌قائیمقامیه‌تی‌ ڕەوان���ه‌ی‌ هاوواڵتییانه‌‌ڕەوان��ه‌ی‌ له‌وێشه‌وه‌‌ ك���راوه‌،‌ پێنجوێن‌بۆ‌ كراوە،‌ هه‌ولێر‌ و‌ سلێامنی‌ پارێزگاكانی‌

ته‌واوكردنی‌مامه‌ڵه‌كانیان«.پێنجوێن،‌ قائیمقامی‌ محه‌مه‌د،‌ ڕەزا‌به‌‌)به‌یان(ی‌ڕاگه‌یاند‌»نازانم‌ئه‌و‌ژماره‌یه‌‌

چه‌نده‌،‌به‌اڵم‌به‌و‌حوكمه‌ی‌قه‌زاكه‌ی‌ئێمه‌له‌‌ قه‌زایه‌كی‌سنوورییه‌‌و‌خه‌ڵكانێكی‌زۆر‌له‌‌ به‌ر‌ الوه‌‌ هه‌ردوو‌ له‌‌ ڕابردوودا‌ سااڵنی‌ئێره‌،‌ بۆ‌ هاتوون‌ ‌1957 ساڵی‌ سه‌رژمێریی‌ئێمه‌‌ پێچه‌وانه‌وه‌،‌خه‌ڵكێكی‌زۆری‌ به‌‌ یان‌نیشته‌جێ‌ مه‌ریوان‌ و‌ بانه‌‌ شاره‌كانی‌ له‌‌باوك،‌ ئه‌و‌كه‌سه‌‌ ئه‌گه‌ر‌ یاسا‌ به‌پێی‌ بوون.‌یان‌برا،‌یان‌خوشك،‌یان‌مام،‌یان‌كه‌سێكی‌الی‌ ناوی‌ شارستانی‌ باری‌ تۆماره‌كانی‌ له‌‌ده‌توانن‌ كه‌سه‌كانی‌ بێت،‌ تۆمار‌ ئێمه‌‌داوای‌پێناس،‌یان‌ڕەگه‌زنامه‌‌بكه‌ن،‌له‌سه‌ر‌له‌سه‌ر‌ پێدا.‌ ئاماژەمان‌ له‌وانه‌ی‌ یه‌كێك‌

داواك��اری��امن‌ ته‌نها‌ ئێمه‌‌ بنه‌مایه‌‌ ئ��ه‌و‌و‌ پێناس‌ پێدانی‌ به‌رزكردوونه‌ته‌وه‌،‌ بۆ‌ڕەگه‌زنامه‌‌الی‌ئێمه‌‌نییه‌،‌ئه‌وه‌‌به‌پێی‌یاسا‌

پێیان‌ده‌درێت،‌یان‌ڕەتده‌كرێته‌وه«.قائیمقامی‌پێنجوێن‌ئه‌گه‌ری‌مه‌ترسیی‌بۆ‌هه‌ڵبژاردن،‌ كه‌سانه‌ی‌ ئه‌و‌ به‌كارهێنانی‌ڕەتكرده‌وه‌‌و‌وتی‌»ئه‌وه‌‌شتێكی‌یاساییه‌‌و‌هه‌موو‌ نییه‌،‌ هه‌ڵبژاردنه‌وه‌‌ به‌‌ په‌یوه‌ندی‌ماوه‌یه‌كی‌ ئێستا‌ ده‌كرێت.‌ ئه‌وه‌‌ كاتێك‌كه‌می‌ماوه‌‌بۆ‌هه‌ڵبژاردن،‌ئه‌وه‌ی‌داواشی‌نابێته‌‌ ماوه‌یه‌دا‌ له‌م‌ ك��ردووه‌،‌ پێشكه‌ش‌

خاوه‌نی‌پێناس‌یان‌ڕەگه‌زنامه‌«.

قائیمقامی‌پێنجوێن:‌ئێمه‌‌ته‌نها‌داواكاریامن‌بۆ‌به‌رزكردوونه‌ته‌وه‌

)3( هه زار هاوواڵتیی ئێرانی له پێنجوێن داوای وه رگرتنی پێناس و ڕەگه زنامه ده كه ن

نوری‌حه‌مید،‌به‌رپرسی‌راگه‌یاندنی‌ئه‌لپارتیی‌سووریا‌بۆ‌به‌یان:

په یه ده )1500( بیره نه وت بۆ ڕژێمى سووریا ده پارێزێت

31714ى ئاب وەک خۆى!

الپەڕە: 5

عه‌بدوڵاڵ‌ئه‌حمه‌د

ماوه‌یه‌كه‌‌چه‌ند‌لێپررساوێكی‌توركامن‌قه‌زای‌ پارێزگاكردنی‌ به‌‌ له‌‌ باس‌ له‌‌به‌غدا‌خورماتوو‌ده‌كه‌ن،‌له‌م‌ڕۆژانه‌شدا‌له‌‌میدیاوه‌‌هاوواڵتیانی‌ ورووژان��دووه‌.‌ بابه‌ته‌یان‌ ئه‌م‌ئاماژە‌ )به‌یان(ە‌وه‌‌ ڕێگه‌ی‌ له‌‌ خورماتووش‌خورماتوو‌ ق��ه‌زای‌ تاوه‌كو‌ ده‌ك��ه‌ن‌ ب��ه‌وه‌‌له‌‌ كوردستان،‌ هه‌رێمی‌ سه‌ر‌ نه‌گه‌ڕێته‌وه‌‌

باس‌و‌خواسی‌به‌‌پارێزگاكردنی‌ناڕازین.ق��ه‌زای‌ دانیشتووی‌ هاوواڵتیه‌كی‌به‌)به‌یان( كه‌مال‌ شێرزاد‌ به‌ناوی‌ خورماتوو‌

له‌‌بنه‌ڕەتدا‌ خورماتوو‌ قه‌زای‌ راگه‌یاند‌ ی‌پارێزگای‌ به‌‌ س��ه‌ر‌ قه‌زاكانی‌ له‌‌ یه‌كێكه‌‌به‌عس‌ پێشووی‌ ڕژێمی‌ ب��ه‌اڵم‌ كه‌ركوك،‌له‌‌ ته‌عریب‌ سیاسه‌تی‌ به‌‌ ‌1976 ساڵی‌پارێزگای‌ سه‌ر‌ خستیه‌‌ و‌ دابڕاند‌ كه‌ركوكی‌له‌‌ یه‌كێكه‌‌ ق��ه‌زای��ه‌ش‌ ئ��ه‌م‌ سه‌اڵحه‌دین.‌ئیداره‌ی‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ كوردستانییه‌كانی‌ ناوچه‌‌هه‌ندێك‌ له‌ئێستاشدا‌ كوردستان،‌ هه‌رێمی‌به‌‌ هه‌وڵی‌ به‌غدا‌ له‌‌ توركامن‌ به‌رپرسی‌وه‌كو‌ ئێمه‌‌ ب��ه‌اڵم‌ ده‌ده‌ن،‌ پارێزگاكردنی‌دانیشتووانی‌قه‌زای‌خورماتوو‌رازی‌نابین‌تا‌سه‌ر‌ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‌ ناوچه‌كه‌مان‌ كاته‌ی‌ ئه‌و‌

ئیداره‌ی‌هه‌رێمی‌كوردستان.

www.bayanpress.netژماره‌‌)49(،‌سێشه‌ممه‌‌2013/8/27،‌ساڵی‌یەکەم

3

هه‌رێم‌ وه‌زی��ری‌ ئه‌ستۆ،‌ ده‌گرێته‌‌ب��ۆ‌ك���اروب���اری‌پ��ه‌رل��ه‌م��ان‌وت��ی‌به‌سه‌ر‌ حكومه‌ت‌ »به‌دڵنیاییه‌وه‌‌به‌اڵم‌ ده‌كات،‌ دابه‌شیان‌ ناوچه‌كاندا‌ئاسان‌ له‌‌سه‌ره‌تاوه‌‌ و‌ زۆره‌‌ ژماره‌كه‌‌ڕاسته‌‌ وه‌ربگرێت،‌ هه‌موویان‌ نییه‌‌ئه‌مان‌په‌نابه‌ر‌نین‌و‌واڵتی‌خۆیانه‌،‌به‌اڵم‌بته‌وێت‌و‌نه‌ته‌وێت‌هه‌مووی‌شوێنی‌ده‌وێت،‌خه‌ده‌ماتی‌ده‌وێت،‌كه‌‌ به‌تایبه‌ت‌ ده‌وێ��ت،‌ خ��واردن��ی‌تائێستا‌نزیكه‌ی‌‌200هه‌زار‌ئاواره‌ی‌هه‌رێمی‌ گه‌یشتوونه‌ته‌‌ خ��ۆرئ��اوا‌

كوردستان«.به‌ستنی‌ ئ��ه‌گ��ه‌ری‌ ل��ه‌ب��اه‌ری‌په‌رله‌مانیش‌ تایبه‌تی‌ دانیشتنێكی‌ئاواه‌ركانی‌ دۆسیه‌ی‌ چاره‌سه‌ری‌ بۆ‌خۆرئاوا،‌هه‌مان‌سه‌رچاوه‌‌پێشبینیی‌كۆنه‌بێته‌وه‌،‌ په‌رله‌مان‌ چیرت‌ كرد‌كات‌ و‌ نزیكه‌‌ هه‌ڵبژاردن‌ به‌وپێیه‌ی‌

بۆ‌كۆبوونه‌وه‌ی‌په‌رله‌مان‌نه‌ماوه‌.وه‌زیرێكی‌ دیكه‌وه‌‌ له‌الیه‌كی‌له‌‌ بێئاگایی‌ ه��ه‌رێ��م‌ حكومه‌تی‌س��ه‌رۆك��ی‌ ب��ڕی��اردان��ی‌ چۆنیه‌تی‌‌25 ته‌رخانكردنی‌ له‌سه‌ر‌ حكومه‌ت‌خۆرئاوا‌ ئاواره‌كانی‌ بۆ‌ دۆالر‌ ملیۆن‌

ده‌بڕی.وه‌زیری‌ عه‌لی،‌ حاجی‌ كامیل‌ئایینیی‌ ك���اروب���اری‌ و‌ ئ��ه‌وق��اف‌)ب��ه‌ی��ان(‌ ب��ۆ‌ ه��ه‌رێ��م‌ حكومه‌تی‌وتی‌ نیشانداو‌ بڕیاره‌كه‌‌ له‌‌ بێئاگایی‌له‌سه‌ر‌ بڕیاری‌ چۆن‌ نازانم‌ »من‌وه‌زی��ران‌ ئه‌نجومه‌نی‌ چ‌ دراوه‌،‌س��ه‌رۆك��ی‌ چ‌ و‌ داب��ێ��ت‌ ب��ڕی��اری‌كێ‌‌ شته‌.‌ یه‌ك‌ هه‌رێم،‌ حكومه‌تی‌خۆی‌ حكومه‌ت‌ سه‌رۆكی‌ ده‌ڵێت‌هاوكارییه‌‌ ئه‌و‌ نه‌داوه‌؟‌ بڕیاره‌كه‌ی‌وه‌زیران‌ ئه‌نجومه‌نی‌ له‌‌ خۆی‌ كاتی‌قسه‌ی‌له‌سه‌ر‌كرا،‌به‌اڵم‌چۆن‌ئێستا‌داوه‌،‌ خه‌رجكردنی‌ بڕیاری‌ دارای��ی‌

ئه‌وه‌یان‌نازانم«.

سه‌ید‌نامی

گه‌یشتنی‌ده‌یان‌هه‌زار‌خێزانی‌ئ����اواره‌ی‌خ��ۆرئ��اوای‌ك��وردس��ت��ان‌هه‌رێمی‌ جیاجیاكانی‌ ناوچه‌‌ بۆ‌كوردستان،‌حاڵه‌تێكی‌مرۆیی‌نوێی‌له‌‌هه‌رێمی‌كوردستان‌هێناوه‌ته‌ئارا،‌كه‌‌كۆكردنه‌وه‌ی‌كۆمه‌ك‌و‌دابه‌شكردنی‌به‌سه‌ریانداى‌وه‌ك‌دیارده‌یه‌كی‌نوێ‌

به‌شوێن‌خۆیدا‌هێناوه‌.ل���ه‌گ���ه‌ڵ‌ف���راوان���ب���وون���ی‌و‌ كۆمه‌ككردن‌ ب��ان��گ��ه‌وازه‌ك��ان��ی‌پڕۆسه‌ی‌ خ��ودی‌ ف��راوان��رتب��وون��ی‌هاوواڵتیانه‌وه‌،‌ له‌الیه‌ن‌ كۆمه‌كییه‌كه‌‌عه‌مه‌لیاتی‌ ژوورێ��ك��ی‌ پێكهێنانی‌زۆره‌ی‌ بڕە‌ ئه‌و‌ له‌گه‌ڵ‌ مامه‌ڵه‌‌ بۆ‌پێویستی،‌ ك��ردووه‌ت��ه‌‌ یارمه‌تیی‌به‌تایبه‌ت‌كه‌‌بۆ‌هه‌رێمی‌كوردستان‌ئه‌زموونێكی‌ مرۆییه‌‌ پڕۆسه‌‌ ئ��ه‌م‌

نوێیه‌.له‌و‌ئاقاره‌شدا‌نێچیرڤان‌بارزانیی‌بڕیاری‌ هه‌رێم‌ حكومه‌تی‌ سه‌رۆكی‌له‌‌ دۆالری‌ ملیۆن‌ ‌25 ته‌رخانكردنی‌بودجه‌ی‌حكومه‌ت‌بۆ‌ئاواره‌كان‌دا،‌هه‌روه‌ك‌سه‌رۆكی‌هه‌رێم‌پێشنیازی‌حزب‌ بودجه‌ی‌ له‌‌ به‌شێك‌ بڕینی‌سه‌رۆكایه‌تییه‌كانی‌ و‌ وه‌زاره‌ت‌ و‌لێره‌و‌ ك��رد،‌ مه‌به‌ست‌ هه‌مان‌ بۆ‌و‌ كه‌مپین‌ ڕێ��گ��ه‌ی‌ ل��ه‌‌ ل��ه‌وێ��ش‌كۆكردنه‌وه‌ی‌ میللییه‌وه‌‌ هه‌ڵمه‌تی‌بۆ‌ جۆره‌كان،‌ هه‌موو‌ به‌‌ یارمه‌تی‌ئ��اواره‌ك��ان��ی‌خ��ۆرئ��اوا‌ب��ه‌رده‌وام��ه‌.‌كۆی‌ ده‌رده‌ك���ه‌وێ���ت‌ وه‌ك‌ ب��ه‌اڵم‌پڕۆسه‌ی‌پشتیوانیی‌كوردانی‌خۆرئاوا‌نامه‌ركه‌زییه‌تی‌ و‌ بێسه‌روبه‌ری‌وه‌ك‌ كۆمه‌كییه‌كانیش‌ و‌ دیاره‌‌ پێوه‌‌

پێویست‌ناگه‌نه‌‌شوێنی‌خۆیان.‌)به‌یان(‌ به‌دواداچوونێكی‌ له‌‌هه‌رێم‌ حكومه‌تی‌ وه‌زیره‌كانی‌ دا‌ئاگادارنین‌ ئ��ه‌وان‌ ڕایده‌گه‌یه‌نن‌

له‌وانه‌ش‌هه‌رسێ‌كه‌ناڵی‌زاگرۆس‌و‌په‌یام‌بڕی‌ حكومه‌تیش‌ ه��ه‌روه‌ك‌ سپێده‌،‌ و‌مه‌به‌ست‌ هه‌مان‌ بۆ‌ دۆالری‌ ملیۆن‌ ‌25

ته‌رخانكردووه‌«.پاره‌یه‌ی‌ بڕە‌ ئه‌و‌ به‌وه‌ی‌ سه‌باره‌ت‌حكومه‌تی‌هه‌رێم‌بڕیاری‌خه‌رجكردنی‌بۆ‌ئاواره‌كانی‌خۆرئاوا‌داوه‌،‌به‌‌كۆبوونه‌وه‌ی‌بڕیاری‌ یاخود‌ وه‌زی���ران‌ ئه‌نجومه‌نی‌بووه‌؟‌ حكومه‌ت‌ سه‌رۆكی‌ تاكه‌كه‌سیی‌ناوبراو‌ڕایگه‌یاند‌كه‌‌له‌‌ساتی‌ده‌رچوونی‌ئاگادار‌ و‌ ب��ووه‌‌ سه‌فه‌ر‌ له‌‌ بڕیاره‌كه‌دا‌بڕیاری‌ ئاگاداره‌‌ ئه‌وه‌نده‌‌ هه‌ر‌ نه‌بووه‌،‌ورده‌كارییه‌كانی‌ و‌ دراوه‌‌ خه‌رجكردنه‌كه‌‌

نازانێت.دابه‌شكردنی‌ میكانیزمی‌ ده‌رباره‌ی‌هه‌رێمی‌ ناوچه‌كانی‌ به‌سه‌ر‌ ئاواره‌كان‌ئه‌ركه‌كه‌‌ الی��ه‌ن��ه‌ی‌ ئ��ه‌و‌ ك��وردس��ت��ان��دا،‌

‌25 داوه‌‌ بڕیاری‌ كه‌ی‌ حكومه‌ته‌كه‌یان‌خۆرئاوای‌ ئاواره‌كانی‌ بۆ‌ دۆالر‌ ملیۆن‌كوردستان‌خه‌رج‌بكات‌و‌به‌‌چ‌میكانیزمێك.‌په‌یوه‌ندییه‌كانی‌ فه‌رمانگه‌ی‌ به‌رپرسی‌ئاماژە‌ هه‌رێمیش‌ حكومه‌تی‌ ده‌ره‌وه‌ی‌بۆ‌ئه‌وه‌‌ده‌كات‌ئه‌وان‌داوای‌هاوكارییان‌ب��ۆ‌ئ��اواره‌ك��ان��ی‌خ��ۆرئ��اوا‌ن��ه‌ك��ردووه‌.‌وه‌زیری‌هه‌رێم‌بۆ‌كاروباری‌په‌رله‌مانیش‌كوردستان‌ هه‌رێمی‌ له‌‌ تائێستا‌ ده‌ڵێت‌ده‌زگایه‌كی‌مه‌ركه‌زیی‌سه‌ربه‌خۆمان‌نییه‌‌دابه‌شكردنی‌ و‌ كۆكردنه‌وه‌‌ سه‌رپه‌رشتیی‌

كۆمه‌كی‌مرۆیی‌بكات.فه‌رمانگه‌ی‌ به‌رپرسی‌ فه‌الح‌مسته‌فا‌حكومه‌تی‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ په‌یوه‌ندییه‌كانی‌ئاگادارین‌ »وه‌ك‌ وتی‌ )به‌یان(‌ بۆ‌ هه‌رێم‌سه‌رپه‌رشتیی‌ ب��ه‌‌ ه��ه‌رێ��م‌ حكومه‌تی‌ڕۆژان��ه‌ی‌ به‌‌ك��اری‌ و‌ ناوخۆ‌ وه‌زاره‌ت���ی‌

هاوكاریی‌ ب��ه‌‌ و‌ پارێزگاكه‌‌ ه��ه‌رس��ێ‌‌په‌یوه‌ندیدار،‌ دی��ك��ه‌ی‌ ئاژانسه‌كانی‌خۆرئاوا(‌ كوردانی‌ )كۆمه‌كیی‌ كاره‌‌ ئه‌و‌ئه‌و‌ خه‌رجكردنی‌ به‌اڵم‌ به‌ڕێوه‌ده‌به‌ن،‌حكومه‌تی‌ سه‌رۆكی‌ له‌الیه‌ن‌ بڕەپاره‌یه‌ی‌ڕێگه‌ی‌ له‌‌ ته‌نیا‌ ته‌رخانكراوه‌،‌ هه‌رێمه‌وه‌‌په‌یوه‌ندیداره‌كانی‌حكومه‌ت،‌واته‌‌ الیه‌نه‌‌

پارێزگاكانه‌وه‌‌ده‌بێت«.»داوامان‌ وتی‌ زیاتر‌ مسته‌فا‌ فه‌الح‌ك��ردووه‌‌ نێوده‌وڵه‌تی‌ كۆمه‌ڵگه‌ی‌ له‌‌یان‌ ناحكومییه‌كانه‌وه‌‌ رێكخراوه‌‌ له‌ڕێی‌نه‌ته‌وه‌یه‌كگرتووه‌كانه‌وه‌‌ ئاژانسی‌ له‌ڕێی‌خۆرئاوا‌ ئاواره‌كانی‌ ك��ورده‌‌ كۆمه‌كیی‌ڕێكخراوه‌‌ هاوكاریی‌ به‌وپێیه‌ی‌ بكه‌ن،‌نێوده‌وڵه‌تییه‌كان‌ناگاته‌‌ده‌ست‌حكومه‌تی‌به‌ڵكو‌ دابه‌شبكرێت،‌ له‌وێوه‌‌ و‌ هه‌رێم‌خۆیان،‌ ئ��اواره‌ك��ان‌ ده‌گاته‌‌ ڕاسته‌وخۆ‌

نه‌كردووه‌‌ داوای‌ هه‌رێمیش‌ حكومه‌تی‌ڕێكخراوه‌‌ هاوكاریی‌ خۆیه‌وه‌‌ ڕێگه‌ی‌ له‌‌نێوده‌وڵه‌تییه‌كان‌بگه‌یه‌نرێت،‌به‌ڵكو‌ئێمه‌‌ناحكومییه‌كان‌ ڕێكخراوه‌‌ ده‌مانه‌وێت‌خۆیان‌بێن‌و‌ڕاسته‌وخۆ‌هاوكارییه‌كانیان‌مرۆییه‌‌ ئ��اژان��س��ه‌‌ ی��اخ��ود‌ بگه‌یه‌نن،‌

نێوده‌وڵه‌تییه‌كان‌به‌و‌كاره‌‌هه‌سنت«.‌كۆكردنه‌وه‌‌ میكانیزمی‌ ده‌رب��اره‌ی‌سه‌عد‌ هاوكارییه‌كانیش،‌ دابه‌شكردنی‌ و‌كاروباری‌ بۆ‌ هه‌رێم‌ وه‌زی��ری‌ خالید،‌نا‌ ب��ه‌وه‌دا‌ دانی‌ )به‌یان(‌ بۆ‌ په‌رله‌مان،‌و‌ نییه‌‌ پ��ڕۆس��ه‌ك��ه‌دا‌ له‌‌ مه‌ركه‌زییه‌ت‌ئاواره‌كان‌ بۆ‌ هاوكارییانه‌ی‌ »ئه‌و‌ وتی‌ڕێگه‌ی‌ له‌‌ و‌ مه‌ركه‌زی‌ كۆكراونه‌ته‌وه‌،‌ده‌سته‌‌و‌ده‌زگایه‌كی‌ڕەسمییه‌وه‌‌نه‌بوون،‌كه‌ناڵی‌ كۆمه‌ڵێك‌ ڕێ��گ��ه‌ی‌ ل��ه‌‌ به‌ڵكو‌بوون،‌ ده‌زگایه‌كه‌وه‌‌ چه‌ند‌ و‌ ڕاگه‌یاندن‌

بێسه‌روبه‌ری‌به‌‌كۆمه‌ككردنی‌ئاواره‌كانی‌خۆرئاواوه‌‌دیاره‌وه‌زیرێک:‌تا‌ئێستا‌دەزگایەک‌بۆ‌مامەڵە‌لەگەڵ‌ڕووداوە‌مرۆییەکان‌نییە

ده‌خه‌نه‌‌به‌رباس،‌بێ‌ئه‌وه‌ی‌ئه‌م‌جۆره‌‌پالنه‌‌جیاوازه‌كانی‌ پێكهاته‌‌ بۆ‌ سوودێكی‌ هیچ‌

قه‌زاكه‌‌هه‌بێت.عه‌ره‌بی‌ دانیشتووانی‌ خۆیانه‌وه‌‌ الی‌پارێزگاكردنی‌ به‌‌ هه‌وڵی‌ به‌‌ ق��ه‌زاك��ه‌ش‌ڕووه‌وه‌‌ له‌و‌ ده‌كه‌نه‌وه‌.‌ ڕەتی‌ و‌ نیگه‌رانن‌عه‌ره‌بی‌ دانیشتوویه‌كی‌ كه‌‌ تاڵیب‌عوسامن‌قه‌زای‌خورماتووه‌،‌له‌باره‌ی‌به‌‌پارێزگاكردنی‌قه‌زاكه‌وه‌‌بۆ‌)به‌یان(‌ڕایگه‌یاند‌ئه‌وه‌ی‌باس‌له‌‌به‌پارێزگاكردنی‌قه‌زای‌خورماتوو‌ده‌كات،‌چاك‌ ق��ه‌زاك��ه‌‌ ئه‌منیی‌ ڕەوش��ی‌ ج��ارێ‌ با‌پارێزگابوون‌ به‌‌ له‌‌هه‌نگاوی‌ بكات،‌چونكه‌‌پێویستیامن‌ دانیسشتووان‌ ئێمه‌ی‌ زیاتر‌دابینكردنی‌ و‌ ئه‌منی‌ سه‌قامگیربوونی‌ به‌‌خزمه‌تگوزارییه‌،‌نه‌ك‌هه‌ندێك‌باس‌و‌بابه‌ت‌بهێرنێنه‌‌ئارا‌كه‌‌خزمه‌ت‌به‌‌ڕەوشی‌شاره‌كه‌‌

ناكه‌ن.هه‌ر‌له‌سه‌ر‌ئه‌و‌پرسه‌،‌سه‌باح‌جومعه‌،‌به‌‌ خورماتوو‌ قه‌زای‌ ئه‌نجومه‌نی‌ ئه‌ندامی‌ئه‌نجومه‌نی‌ وه‌كو‌ »ئێمه‌‌ وت‌ )به‌یان(ی‌له‌گه‌ڵ‌ ته‌نیا‌ مامه‌ڵه‌‌ خورماتوو‌ ق��ه‌زای‌بڕیاری‌فه‌رمیدا‌ده‌كه‌ین،‌له‌ئێستاشدا‌له‌سه‌ر‌مه‌سه‌له‌ی‌به‌‌پارێزگاكردنی‌قه‌زای‌خورماتوو‌نه‌‌له‌‌حكومه‌تی‌ناوه‌ندی‌به‌غداوه‌‌و‌نه‌‌له‌‌ئه‌نجومه‌ن‌و‌پارێزگای‌سه‌اڵحه‌دینه‌وه‌،‌هیچ‌

»دڵنیام‌ وتی‌ زیاتر‌ هاوواڵتییه‌‌ ئه‌و‌چونكه‌‌ ده‌بێت،‌ مایه‌پووچ‌ هه‌وڵه‌یان‌ ئه‌م‌ق��ه‌زای‌ پێكهاته‌كانی‌ نه‌‌ و‌ حكومه‌ت‌ نه‌‌قه‌زاكه‌وه‌‌ ئێستای‌ حاڵه‌ی‌ به‌م‌ خورماتوو،‌

هه‌رگیز‌ڕازی‌نابن‌بكرێته‌‌پارێزگا«.هاوواڵتییه‌كی‌دیكه‌ی‌قه‌زای‌خورماتوو‌راگه‌یاند‌ )به‌یان(ی‌ به‌‌ عوبێد‌ ئاالن‌ به‌ناوی‌مه‌سه‌له‌ی‌به‌‌پارێزگاكردنی‌قه‌زای‌خورماتوو‌چه‌ند‌ راگه‌یاندنه‌كانه‌وه‌‌ ڕێگه‌ی‌ له‌‌ ته‌نیا‌كردووه‌،‌ لێوه‌‌ باسیان‌ توركامن‌ به‌رپرسێكی‌هه‌م‌ بوو‌ مه‌به‌ستیان‌ لێدوانانه‌شیان‌ به‌و‌هه‌میش‌ ن��اوه‌ن��ده‌وه‌‌ حكومه‌تی‌ له‌الیه‌ن‌بكرێن.‌ پشتگیریی‌ ت��ورك��ی��اوه‌‌ ل��ه‌الی��ه‌ن‌

نه‌گه‌یشتووه‌،‌ پێ‌ ڕەسمیامن‌ نوورساوێكی‌به‌رپرسی‌ ته‌نیا‌هه‌ندێك‌ بابه‌ته‌‌ ئه‌م‌ له‌سه‌ر‌هه‌وڵده‌ده‌ن‌ گوایا‌ داوه‌‌ لێدوانیان‌ توركامن‌ئه‌م‌ پارێزگا،‌ بكه‌نه‌‌ خورماتوو‌ ق���ه‌زای‌ڕاگه‌یاندنه‌وه‌‌ ڕێگه‌ی‌ له‌‌ ته‌نیا‌ لێدوانانه‌ش‌

باڵوبوونه‌ته‌وه‌‌و‌هیچی‌تر«.قه‌زای‌ ئه‌نجومه‌نی‌ ئه‌ندامه‌ی‌ ئه‌و‌له‌‌ یه‌كێكه‌‌ »خورماتوو‌ وتیشی‌ خورماتوو‌ئیداره‌ی‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ كوردستانییه‌كانی‌ ناوچه‌‌ب��اری‌ ده‌ب��ێ��ت‌ و‌ ك��وردس��ت��ان‌ هه‌رێمی‌چاره‌سه‌ر‌ ده‌ستوور‌ به‌پێی‌ ئیدارییه‌كه‌ی‌هه‌رێمی‌ س��ه‌ر‌ بگه‌ڕێته‌وه‌‌ و‌ بكرێت‌كوردستان،‌ئه‌وسا‌ده‌كرێت‌قسه‌‌له‌سه‌ر‌ئه‌وه‌‌بكرێت‌ئاخۆ‌بكرێته‌‌پارێزگا‌یاخود‌نا،‌به‌اڵم‌له‌‌ئێستادا‌ئه‌گه‌ر‌به‌فه‌رمییش‌داخوازییه‌كی‌به‌‌هه‌موو‌ ك��را،‌ ئاڕاسته‌‌ شێوه‌یه‌مان‌ له‌و‌

شێوه‌یه‌ك‌دژی‌ده‌وه‌ستینه‌وه‌».كراوه‌ته‌‌ 1951دا‌ له‌‌ خورماتوو‌ شاری‌قه‌زا‌و‌سه‌ر‌به‌‌كه‌ركوك‌بووه‌.‌له‌‌1976دا‌به‌كه‌ركوك‌ پارێزگای‌ له‌‌ كۆماری‌ ‌مه‌رسومێكی‌پارێزگای‌ س��ه‌ر‌ خ��راوه‌ت��ه‌‌ و‌ داب��ڕێ��ن��دراوه‌‌سه‌اڵحه‌دین.‌ئاماری‌دانیشتووانی‌‌80هه‌زار‌كه‌سه‌.‌پێكهاته‌ی‌دانیشتووانه‌كه‌ی‌به‌‌پله‌ی‌و‌ توركامن‌ ئه‌ویش‌ دوای‌ و‌ ك��ورد‌ یه‌كه‌م‌

عه‌ره‌ب‌به‌‌پله‌كانی‌دووه‌م‌و‌سێیه‌م‌دێن.

كه‌‌ ئه‌وه‌یه‌‌ هه‌واڵه‌‌ له‌و‌ ئێمه‌‌ هه‌ڵوێستی‌ده‌رده‌بڕین،‌ ناڕەزایی‌ بیستنیشی‌ به‌‌ هه‌ر‌هه‌رێمی‌ سه‌ر‌ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‌ كاته‌ی‌ ئه‌و‌ تا‌

كوردستان.»ق��ه‌زای‌ وتی‌ زیاتر‌ هاوواڵتییه‌‌ ئه‌و‌لێكراوه‌،‌ سته‌می‌ جار‌ چه‌ندین‌ خورماتوو‌دایانبڕیوه‌‌ دایك‌ كه‌ركوكی‌ له‌‌ ‌1976 ساڵی‌عه‌ره‌بیی‌ ‌پارێزگایه‌كی‌ به‌ لكاندوویانه‌‌ و‌له‌جیاتی‌ ئێستاش‌ سه‌اڵحه‌دینه‌وه‌،‌ وه‌كو‌سه‌ر‌ بۆ‌ گ��ه‌ڕان��دن��ه‌وه‌ی‌ له‌‌ ب��اس‌ ئ��ه‌وه‌ی‌بۆ‌ ئه‌ویشه‌وه‌‌ له‌ڕێی‌ و‌ كه‌ركوك‌ پارێزگای‌كه‌چی‌ بكه‌ن،‌ كوردستان‌ هه‌رێمی‌ سه‌ر‌پارێزگاكردنی‌ به‌‌ وه‌ك��و‌ مه‌سه‌له‌یه‌كی‌

داوا‌ده‌كه‌ن‌سه‌ره‌تا‌بگه‌ڕێرنێته‌وه‌‌سه‌ر‌هه‌رێم

کوردانى‌خورماتوو‌دژی‌به‌پارێزگاكردنی‌قه‌زاكه‌یانن

عێراقی‌ ڕەگه‌زنامه‌یه‌كی‌عه‌لی(‌ سدیق‌ )سه‌میره‌‌ به‌ناوی‌دۆزییه‌وه‌‌ هه‌ركه‌سێك‌ ونبووه‌،‌پ��ه‌ی��وه‌ن��دی‌ب��ك��ات‌ب��ه‌‌ژم��اره‌‌

مۆبایلی‌‌07501070625

ونبوون

ل��ه‌‌ژم�����اره‌ی‌ڕاب�����ردووی‌ڕاپۆرتێك‌ به‌ڕێزه‌كه‌تان،‌ ڕۆژنامه‌‌به‌ڕێز‌ به‌ڵێنه‌كانی‌ ل��ه‌ب��اره‌ی‌نێچیرڤان‌بارزانی‌كه‌‌به‌‌توركامن‌داب���وو،‌ مه‌سیحییه‌كانی‌ و‌لێدوانێكی‌ كه‌‌ باڵوبووه‌ته‌وه‌،‌به‌شێكی‌ ل��ه‌‌ تێدایه‌.‌ منیشی‌لێدوانه‌كه‌دا‌من‌وتبووم‌»به‌هۆی‌توركامنه‌كان‌ وه‌كو‌ ئێمه‌‌ ئه‌وه‌ی‌به‌ڵێنه‌كان‌ بۆیه‌‌ نین،‌ یه‌كده‌نگ‌ئه‌وه‌ی‌ به‌اڵم‌ جێبه‌جێنه‌كراون«،‌له‌‌ ڕسته‌یه‌‌ ئه‌و‌ ده‌كرێت‌ تێبینی‌

لێدوانه‌كه‌مدا‌البرابوو.

شێردڵ‌ته‌حسینسه‌رۆكی‌لیستی‌هه‌ولێری‌توركامن

ڕوونکردنەوە

www.bayanpress.net ژماره )49(، سێشه ممه 2013/8/27، ساڵی یەکەم

2

ل��ه ه��ه م��وو ج��وم��گ��ه ك��ان��ی ئ��ه م و ب��ڕی��ار خ���اوه ن حوكمدارییه دا ئیراده ی یه كه مه . ده خوازین میلله ت به ده نگ و بڕیاری خۆی گۆڕانكاری بكات، بڕیار بدات په ره به ئه زموونی پشكه ل��ه و ك��ه ب���دات كه سانێك كه په رله مان و ده س��ه اڵت كه مه ی جێی و ئه مین بووه ، به ده ستیانه وه

متامنه بوون«.پێشبینیی ب��ه س���ه ب���اره ت سیاسی ئاینده ی بۆ ئۆپۆزسیۆن و ه��ه ڵ��ب��ژاردن ل��ه س��ه ر تێبینی و گه اڵڵی م��ه روان میكانیزمه كانی، گۆڕانكاری وایه »بڕوامان ڕایگه یاند له په رله مان و حكومه تی داهاتوودا حوكمڕانیی شێوازی ڕووده دات. به ره و كوردستانی ڕابردوو، سااڵنی قین و بوغز و ئیختیناق گێژاوی موفاجه ئه هه ڵبژاردنیش ب��ردووه . ب��ڕوام تێدایه ، ش���اراوه ی شتی و وای��ه ه��ه ڵ��ب��ژاردن ش��ه ف��اف ب��ێ و نه كرێت، شته كان تێدا ساخته كاریی بااڵنسی چه شنێك به ده گ��ۆڕێ��ن، هێزی جه ماوه ری و پێگه ی سیاسیی ده كات. نزم و به رز الیه نێك هه ر تائێستاش ب���ه داخ���ه وه گ��ه رچ��ی هه ڵبژاردنه كان ب��ااڵی كۆمسیۆنی نه چووه ته ژێر ئه و به رپرسیارێتییه ی ت��ه واو هه ڵبژاردنێكی گره نتیی گه مه كاریی له دوور و شه فاف

بدات«.

دیكه ی ئه ندازیارێكی كێشه یه شدا جارێك چه ند )تامر(، ناوی به میرسی عه قڵ( )ب��ێ به كورده كانی شۆفێره ناوبردووه . هاوكات كارمه ندێكی دیكه ی )به یان( به كۆمپانیا هه مان ك��وردی

ئه و به رپه رچی من »كاتێك وت ی له جیاتی ستایش و ئه ندازیاره م دایه وه ، پشتگیری، كه چی سكااڵم له سه ر تۆماركرا و سه رزنشت كرام و داوام لێكرا پۆزش بۆ

ئه ندازیاره میرسییه كان بهێنمه وه «.الیه نه ئێستا تا خۆیانه وه الی ناوچه كه ئیدارییه كانی و ب��ه رپ��رس كێشه كه ، له ئاگادارییان س���ه ره ڕای ن��ه ی��ان��ت��وان��ی��وه ئ��اس��ت��ێ��ك ب��ۆ ئ��ه و

سووكایه تییانه دابنێن.

له پێناو چاكسازیی بنه ڕەتی له هه رێم«.ئێستای دۆخ��ی ده رب���اره ی ه��ه ر پ��ه ی��وه ن��دی��ی��ه ك��ان��ی و ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن گۆڕان بزووتنه وه ی وته بێژی نێوانیان، هه ڵمه تی هێشتا ڕوون���ی���ك���رده وه له و پێنه كردووه ده ستی هه ڵبژاردن هه ڵمه تی سه رقاڵی هه مووان ئێستادا بۆ ڕەحیم تۆفیق محه مه د هه ڵبژاردنین. )به یان( ئه وه شی وت »په یوه ندییه كامنان ئێستادا له و به هێزه ئۆپۆزسیۆن وه ك چونكه كۆببینه وه ، ناكات پێویست خه ریكی و شته گرنگرتین هه ڵبژاردن بۆ ئێمه ش قسه ی بۆی. ئاماده سازیین ئاماده ی كه س هه ر ئه وه یه ده نگده ران

ده كه ینه وه «.ه���ه م���ان ب��ه رپ��رس��ی ك��ۆم��ه ڵ��ی ئیسالمی زیاتر وتی »گه رچی به م بڕیاره ده ڕەخ��س��ێ، زیاتر ت��ه زوی��ر زه مینه ی و بكه ین پاشه كشه واناكات ئه مه به اڵم له ئێمه بكه ین. چۆڵ بۆ مه یدانه كه یان مه ترسیی به كارهێنانی خه ڵكی ده ره وه ی به یاسایه مان ئه و ده نگدان بۆ هه رێم ده رهێنانی چونكه ده رك��رد، په رله مان به ڵگه نامانه ی و پێناس له و هه ریه ك ئاسانه داون، له سه ر بڕیاری كۆمسیۆن و وه ك ڕەگه زنامه نین. ئێمه پێامن وایه

محه مه د، هه ندرێن له به رامبه ردا كۆمسیۆنی هه ولێری ئۆفیسی به رپرسی بۆ هه ڵبژاردنه كان سه ربه خۆی ب��ااڵی ڕێنامیی ته نیا »ئێمه وت��ی )ب��ه ی��ان( جێبه جێ ده كه ین و الیه نێكی ته نفیزیین،

ده بێ ئه وه له به غداد بپرسن«. ه���ه ر ل���ه و چ���وارچ���ێ���وه ی���ه دا كرد په یوه ندیی چه ندینجار )به یان( سه رۆكی مسته فا، س��ه رب��ه س��ت ب��ه ك��ۆم��س��ی��ۆن��ی ب����ااڵی س��ه رب��ه خ��ۆی هه ڵبژاردنه كانەوە، به اڵم په یوه ندییه كان

وه اڵم نه درانه وه .

ده ستنیشانكردووه ، دۆزی��ن��ه وه ی��دا ته نانه ت له كێڵگه ی نه وتی )حه سیره (وه ڕۆژانه له مه وبه ریش مانگێك چه ند تا 25 - 30 تانكه ر نه وتی خاو بۆ عه مباری كوردستان هه رێمی دیكه ی شاره كانی

گوازراوه ته وه .له ئێستادا ئه وه ی مایه ی نیگه رانیی هاوواڵتی و كرێكارانی گه رمیانه ، ئه وه یه كۆمپانیایه كی ئه ندازیارانی له به شێك م��ی��رسی��ی ده ره��ێ��ن��ان��ی ن����ه وت، به له گه ڵ مامه ڵه شۆڤێنییانه شێوه یه كی ته نانه ت ده ك��ه ن. كورده كان كرێكاره دوو )به یان(، زانیارییه كانی به گوێره ی به هۆی كۆمپانیا هه مان كارمه ندی به شێوه یه كی كوردبوونیان، له داكۆكی

كاتی له كاره كانیان دوورخراونه ته وه .تایبه ت سه رچاوه یه كی به وته ی ئه ندازیاره له یه كێك )ب��ه ی��ان(، به وتوویه تی )عه ال( به ناوی میرسییه كان »من بێزم دێت كورد هه بێت و حه زیش كوردی به كه سێك هیچ ببیستم ناكه م قسه بكات، ئه گه ر به ده ست منیش بێت

ناهێڵم كه س به كوردی قسه بكات«.سووكایه تییه دا ئ��ه و وه اڵم��ی له ده دات��ه وه ، وه اڵمی كورد كارمه ندیكی ل��ه س����زای ئ���ه و ه��ه ڵ��وێ��س��ت��ه ش��ی��دا له هه فته سێ م��اوه ی كارمه نده كه و هه ڕەشه ی دوورده خرێته وه كاره كه ی

ده ركردنیشی لێده كرێت.ه���ه ر ل���ه چ���وارچ���ێ���وه ی ئ��ه و

سیاسیی مه كته بی ئه ندامه ی ئه و بۆ ئۆپۆزسیۆن دیدی له باره ی یه كگرتوو »گه شبینین وتی ئه مجاره ، هه ڵبژاردنی ئۆپۆزسیۆن پێگه ی وای���ه پ��ێ��امن و به پێی به هێزه ، هه ڵبژاردنه كاندا له له گه ڵ گرفتێكامن هیچ پێشبینییه كان هه ڵبژاردن نییه و پێامن وایه ده نگی زیاتر هه موو له به ده ستده هێنین. ڕابردوو له و پاك گرنگه ئێمه الی ئه وه ی حاڵێكدا ئه مه كه هه ڵبژاردنه پڕۆسه ی بێگه ردیی په یامیشامن گه وره یه . زۆر ئامانجێكی گه رموگوڕی به ئه وه یه ده نگده ران بۆ هانی و بكه ن هه ڵبژاردن به شداریی ده نگدان، بۆ ب��ده ن دیكه ش كه سانی

ڕێكارێكی هه موو ئێمه كۆمسیۆن، بڕیاره كه ش و ده گرینه به ر یاسایی ل��ه ڕووب���ه ڕووب���وون���ه وه ی ت��ه زوی��ر و ئێمه ناكاته وه . ساردمان ساخته كاری ده كه ین، تۆمار كۆمیسۆن له سه ر سكااڵ هه مواری نییه كۆمیسۆن كاری چونكه یاساكان بكات، به ڵكو ده بێ ته نیا ڕێنامیی ده ربكات. یاساكان جێبه جێكردنی بۆ ده سه اڵته و تاك به رپرسیارێتیی ئه وه ڕەگه زنامه. نه بوونی یان هه بوون له یاساییه بڕگه ئه و ئه گه ر كۆمسیۆن بۆیه دادگای ڕووب��ه ڕووی نه كات، جێبه جێ

له به شێك ده بێته كۆمیسۆن كاره به و ڕێگریی له بری ساخته كاری، زه مینه ی

لێی«. بزووتنه وه ی وته بێژی خۆیه وه الی گ����ۆڕان ده ڵ��ێ��ت »ئ��ێ��م��ه ش ه��ه م��ان هه یه ئیسالمیامن كۆمه ڵی هه ڵویستی مه ده نی و یاسایی ڕێكارێكی هه موو و ده گرینه به ر. تائێستا هیچ وه اڵمێكی ڕوون كۆمسیۆن بۆچی كه نییه دیاریكراو و ناكات، جێبه جێ په رله مان یاساكه ی به رژەوه ندیی به بڕیاره ئه و ئێمه بۆیه

الیه نێكی ده سه اڵت ده زانین«.

ڕەخساوه هه لێكه ئه مه بێت، ده نگدان ئه و له ڕێی سندوقه كانی ده نگدانه وه تا گۆڕانكارییه بێته ئارا كه هه رێم پێویستی له هه وڵده ده ین ئ��ه وه ش بۆ پێیه تی. سیاسی سیستمی داهاتوودا په رله مانی

بگۆڕین«.گ��ه اڵڵ��ی، م����ه روان خ��ۆی��ه وه الی لیستی دادگ����ه ری، لیستی س��ه رۆك��ی كار به سه باره ت ئیسالمی(، )كۆمه ڵی ئۆپۆزسیۆن الیه نه كانی چاالكیی و ل��ه س���ه روب���ه ن���دی ه��ه ڵ��م��ه ت��ه ك��ان��ی »وه ك وتی )به یان( بۆ هه ڵبژاردندا، سه رقاڵی دی��اره هه رالیه ك ئۆپۆزسیۆن چونكه خۆیه تی، هه ڵبژاردنی هه ڵمه تی داده ب��ه زێ��ت، ته نیا به هه ریه كه مان ئه گه ر پێشهاتێكی گرنگیش بێته پێشه وه و بكات، هاوبه ش هه ڵوێستی به پێویست هه ریه كه شامن كۆده بینه وه . بێگومان و خاڵ ئه و بخه ینه سه ر تیشك ده بێت دیاردانه ی سه لبین و تائێستا له سیستمی

سیاسیی هه رێمدا ماون«.وتیشی دادگ��ه ری لیستی سه رۆكی كوردستان جه ماوه ری بۆ ئێمه »په یامی پشتیوانیی به هه وڵده ده ین كه ئه وه یه بڕوامان بین، ئه وان متامنه ی جێی خوا ئه زموونێكی ب��ه ك��وردس��ت��ان وای���ه هه ردوو حوكمڕانیی شكستخواردووی كه ت��ێ��ده پ��ه ڕێ��ت، ده س��ه اڵت��دا حزبی كردووه ته خۆیان ساڵه بیست له زیاتر بێره كه یان و خێر و میلله ت ده مڕاستی حزب وای��ه پێامن ئێمه قۆرخكردووه ،

جۆرێك له هه ماهه نگی له نێوانیاندا هه یه به جۆرێك ئامانج، نه كه نه یه كرت تاوه كو له گه ڵ له پێشیان ه���ه ره كێبه ركێی بێت، ده س��ه اڵت��داره ك��ه حزبه ه��ه ردوو به مه ش هه ماهه نگی له نێوانیاندا ده بێت. و ده بێت پارێزراو ئۆپۆزسیۆن ب��ه ره ی ته ندروست شێوه یه كی به مونافه سه

به ڕێوه ده چێت«.ئ��ه ب��وب��ه ك��ر ع��ه ل��ی ده رب�����اره ی ك���ۆن���ه ب���وون���ه وه ی ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن��ی��ش هه ر ب��ه وه كرد ئاماژەی به مدواییانه ، وه ك ئ���ه وان و پێشه وه بێته شتێك بزانن، به گرنگی ئۆپۆزسیۆن الیه نه كانی

هیچ ڕێگرییه ك نییه كۆببنه وه .

هه ڵبژاردنه كان كۆمیسۆنی هه ڵویستیدا ڕایگه یاند هه ركه سێك هه ر كام له پێناس و به ڵگه نامه كانی باری شارستانی، مۆڵه تی پێناسی پیشه یی، پێناسی شوفێری، ده نگ ده توانێت پێبێت، خانه نه شینیی یاسایه كی پێچه وانه ی ئه مه ش ب��دات. مایه ی و كوردستان په رله مانی ڕوونی

نیگه رانیی الیه نه كانی ئۆپۆزسیۆنه .محه مه د، ئیرباهیم ڕووه وه له و هه ڵبژاردنه كانی ن��اوه ن��دی به رپرسی »له وتی )به یان( بۆ ئیسالمی كۆمه ڵی بڕیاره ی ئه م جێبه جێكردنی ئه گه ری

زریان جه وهه ر

پ��ه س��ه ن��دك��راوی ی��اس��ای به پێی كوردستان، په رله مانی هه ڵبژاردنی به مه به ستی دوورخستنه وه یان النی كه م و ته زویر حاڵه ته كانی كه مكردنه وه ی فرتوفێڵ له هه ڵبژاردندا، هه روه ها له ژێر ڕێكخراوه كانی و ئۆپۆزسیۆن فشاری كوردستان په رله مانی مه ده نی، كۆمه ڵی بڕیاری دا ده نگده ر ته نیا به ڕەگه زنامه ی هه بێت، ده نگدانی مافی عێراقییه وه دوا له بڕیاره ، ئه و پێچه وانه ی ب��ه اڵم

به یان. تایبه ت

به شێكی مانگێكه چه ند م��اوه ی كوردستان هه رێمی ناوچه كانی له زۆر بیرلێدانی و ك��ار گۆڕەپانی بوونه ته به مه به ستی بیانی، كۆمپانیای چه ندین گه ڕان و دۆزینه وه ی نه وت، بێ ئه وه ی ناوچانه ئ��ه و دانیشتووانی و خه ڵك كۆمپانیاكان هاتنی له پێشوه خت

ئاگاداربكرێن. و ئێستا گه رمیانیش ده ڤ��ه ری له كۆمپانیای چه ندین ڕاب��ردووش��دا، له ئه مریكی، چینی، ئه نگۆلی، )كه ندی، شوێنیان ده ی��ان به میرسی( هیندی، و خ��او ن��ه وت��ی به شوێن گ���ه ڕان ب��ۆ

شڤان عه لی

ڕاوه ستانی ل��ه گ��ه ڵ ه��اوك��ات قۆڵییه كانیان س��ێ ك��ۆب��وون��ه وه خ��اوب��وون��ه وه ی ت���اڕادده ی���ه ك و دواییانه ب��ه م كه چاالكییه كانیان له به شێك پرسیاری جێی بووه ته ئۆپۆزسیۆنی الیه نه كانی هاوواڵتیان، هه رێمی كوردستان باس له وه ده كه ن به شداریی گه رموگوڕییه وه به كه ده كه ن، داهاتوو هه ڵبژاردنه كانی ده كه ن كوردستان له خه ڵكی داواش ئه و له ڕێگه ی سندوقی ده نگدانه وه بیكه ن. ده یانه وێت چاكسازییه ی ئه وه بۆ ه��ه وڵ ده ڵێن ه��ه روه ه��ا بكه نه داهاتوو په رله مانی ده ده ن له ڕیشه یی گۆڕانكاریی مه یدانی

سیستمی سیاسیی هه رێمدا.ئه ندامی ع��ه ل��ی، ئه بوبه كر یه كگرتووی سیاسیی مه كته بی كۆبوونه وه ڕاوه ستانی ئیسالمی، ه��اوب��ه ش��ه ك��ان��ی ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن بۆ ئاماده سازیی به سه رقاڵبوونیان له و ده گێڕێته وه ، هه ڵبژاردن بۆ ڕاگه یاند )ب��ه ی��ان(ی ب��ه ڕووه وه ه��ه ڵ��ب��ژاردن مه سه له كه »ڕەن��گ��ه په رله مان هه ڵبژاردنی چونكه بێت، لیستی به ئۆپۆزسیۆنیش و له پێشه ناونیشانی ئیشی جیا دابه زیوه ، بۆیه له نێوان ده زگاكانی زیاتر ئه م قۆناغه واته ئۆپۆزسیۆندایه ، هه ڵبژاردنی

داوای به شداریی گه رموگوڕ له هه ڵبژاردندا ده كه ن

هه‌ڵبژاردن‌ئۆپۆزسیۆنی‌سه‌رقاڵكردووه‌

له‌‌گه‌رمیان‌ئه‌ندازیاره‌‌میسرییه‌كان‌سووكایه‌تی‌به‌‌كرێكاره‌‌كورده‌كان‌ده‌كه‌ن‌

كۆمەڵ و گۆڕان هەڕەشەى سکااڵى یاسایی لە کۆمسیۆن دەکەن

چه‌ندین‌پێناس‌و‌به‌ڵگه‌نامه‌‌بۆ‌ده‌نگدان‌به‌كارده‌هێنرێن

www.bayanpress.netژماره )49(، سێشه ممه 2013/8/27، ساڵی یەکەم

5

و په یه ده شه ڕی ئه نجامی له ببێت، هێزی ئیسالمیی توندڕەوەوه .

نێوان له شه ڕانه ئه و واته به یان: هێزه ئیسالمییه كان و په یه ده دا بووه ؟

ن���وری ح��ه م��ی��د: ل��ه س��ه ره ت��ادا و نورسه به ره ی سه ره تادا له واب��ووه ، ده وڵه تی ئیسالمیی عێراق بووه ، ئه وانه و كردووه ئێمه خه ڵكی له ته عه دایان مه ترسین بۆ خه ڵكی ئه وێ ، میدیا كردی برتسێت ك��وردی شه قامی ئ��ه وه ی بۆ ئه وه ی بۆ به رن ئاڕاسته یه كیدا به و شه ڕی كورد و عه ره ب ڕووبدات، ئێمه دژی ئه و شه ڕەین و ئه وه قبوڵ ناكه ین ئێستا ببێت. ع��ه ره ب و كورد شه ڕی په یه ده شه ڕی هه یه ، كه شه ڕەی ئه و كورد شه ڕی نه ك نورسه یه ، به ره ی و و ك��وردی شه قامی وات��ه ع��ه ره ب، و

شه قامی عه ره بی یه كرتی ناكوژن.به یان: په یوه ندیی په یه ده و به شار پێتان بنه مایه كه ، چ له سه ر ئه سه د كورد به په یوه ندییه خزمه ت ئه و وایه

بكات؟خزمه ت ده ڵێن حه مید: ن��وری و ده ك��ات خزمه ت تاكه ی ده ك���ات، سووریا له ده ك���ات؟ خزمه ت چ��ۆن كۆمیته یه كیان دروست كردووه ، ڕژێمی ئه سه د به خۆی ده ڵێت رژێمی كیمیاوی، بنێت ن���اوی خ��ۆی رژێ��م��ێ��ك ب��اش��ه كیمیاوی، له پاشه ڕۆژ و داهاتوودا ئه و ئه سه د رووخانی ده ڕووخێت، ڕژێمه له به ر ئاماده یه حزبوڵاڵش و ئێران و كورد نابێت شه ڕن. الیه نێكی ئه وه ی هه رێمییانه ، شه ڕە ئه و قوربانی ببێته كورد، مێژووی بۆ بگه ڕێینه وه ئه گه ر بووه ته هه میشه كورد ده كه یت سه یر ئه ی ناوچه ییه كان، ش��ه ڕە قوربانیی رێكه وتنی جه زائیر و خیانه تی جه زائیر ئێران كاتێك په یه ده؟! بیری نایه ته وه غه دری له ئێمه كرد، كاتێك شای ئێران سه دام حسه ین و جه زائیر سه رۆكی و و ئێران به فرۆشت شه تولعه ره بیان بڵێت شێخۆ محه مه د تر جارێكی و بێدۆست ئێمه میلله تی خوایه ئای شه ڕی بچینه هه ڵه یه ئه وه بێكه سن،

ئه جێندای ناوچه ییه وه .دژی له ته نیا شه ڕ په یه ده به یان: یان ده ك���ات، س��ووری��ا ئۆپۆزسیۆنی

له گه ڵ سوپای ئه سه دیشدا ده یكات؟

له ژێر و ده كات پێوه مامه ڵه یان رژێم كۆنرتۆڵی رژێمدان.

داهاتی به سه باره ت ئه ی به یان: ده ستی له ژێر سنوورییه ی خاڵه ئه و

په یه ده دایه ، ئه و داهاته بۆ كێیه ؟پارانه ئه و ته بعه ن حه مید: نوری

بۆ په یه ده خۆیه تی.ئ��ه و باسێكی ئ��ه گ��ه ر ب��ه ی��ان: و ئه لپارتی و پ��ه ی��ه ده رێكه وتنه ی رێكه وتنه ئ��ه و بكه یت، بۆ ئێرامنان

چۆنه ؟و نهێنییه شته ئه و حه مید: نوری

ئیستیخباراتییه ، من زۆر ئاگاداری نیم.كوردییه كان ناوچه ده ڵێن به یان: ئه سه دیان چه كداری زۆر ژماره یه كی له و چ��ه ك��داران��ه ئ��ه و ب��وون��ی لێیه ،

ناوچانه دا چۆنه ؟چه كدار، ته نیا نه ك حه مید: نوری هه بن، ئیستخباراتی هێزی پێده چێت ته نسیق له گه ڵ په یه ده بكه ن كه الیه نی كوردییه كان، ناوچه له جێبه جێكاره له كوبانی، و عفرین له به تایبه تی

جه زیره و قامشلۆ و مه تار، پێكه وه ن.وه ك ئێوه چاالكییه كانی به یان: كوردستان رۆژئاوای له ئێستا ئه لپارتی

چین؟چاالكیی قه ده غه ن، حه مید: نوری ق��ه ده غ��ه ی��ه ، ئ��ه ل��پ��ارت��ی وه ك ئێمه له ئێمه هه ڤاڵی زۆر ژم��اره ی��ه ك��ی زی��ن��دان��دان و ب��ه ن��دك��راون ل��ه الی��ه ن ئیدارییه ، په یه ده ده سه اڵتی په یه ده وه . ئێمه ناوچه كه ، له شتێكه هه موو بده ین، ئه نجام چاالكییه ك كاتێك له م ده ستگیرده كرێن، ئه ندامه كامنان كه سامن ش��ه ش بۆ پێنج ماوه یه شدا

ده ستگیركراون و له زینداندان.الیه ئامارێكتان هیچ ب��ه ی��ان: په یه ده وه له الیه ن ئه ندامتان چه ند

ده ستگیركراون؟م��اوه ی��ه دا ل��ه م حه مید: ن���وری پێشرتیش خه ڵكامن بوون ، كه س شه ش هه ر ده ستگیركردن ده ستگیركراون، هه یه و له زیندانی په یه ده دان، چاالكوان ده ره وه ی له یان بێت ئێمه حزبی له حزبی ئێمه ، ده ستگیرده كرێت، واته كێ له ده ره وه ی )په یه ده (وه بێت و له گه ڵ

ئه واندا نه بێت، ده ستگیری ده كه ن.به یان: به جێهێشتنی خاكی سووریا

له الیه ن كورده كانه وه ، زیان به ئاینده ی كورد له و ناوچه یه ناگه یه نێت؟

ن���وری ح��ه م��ی��د: خ��ه ت��ه ره ، زۆر گۆڕانی له سه ر كاریگه ریی خه ته ره ، ئه و له وانه یه ده ك���ات، دیمۆگرافی ن��اوچ��ان��ه ل��ه ك��وردس��ت��ان��ه وه ب��ن به

عه ره بستان و عه ره ب بێته ناوچه كه .رۆئ��اوا ك��وردان��ی بۆچی ب��ه ی��ان: له زۆربه یان جێده هێڵن، سووریا كه سنووری دهۆك و هه ولێر ده مێننه وه و

ناگه نه سنووری سلێامنی؟كه مپی ل���ه ح��ه م��ی��د: ن����وری سلێامنی. سنووری له هه ن عه ربه تیش

ئێمه یه ، خه ڵكی داخ��وازی��ی ئ��ه وه سنووری له ناكه ن حه ز ئێمه خه ڵكی سلێامنیش دوورب��ك��ه ون��ه وه ، خۆیان سلێامنی و ك��ه رك��ووك سه رسه رمانه ، نییه جیاوازیی ده��ۆك و هه ولێر و دهۆك و هه ولێر بۆیه ب��ه اڵم بۆمان، ئه وه یه له به ر ئێمه یه ، ته ركیزی جێی كه نزیكی سنووره كانی خۆمانن. كاتێك كوردستان هه رێمی له ئێوه خه ڵكی شوێنانه له و ئێران، بۆ ب��وون ئ��اواره هه رێمی س��ن��ووری ل��ه ك��ه م��ان��ه وه ئیستسامری نزیكبوون، كوردستانه وه

سیاسی هه ڵه یه .له وه باس جار هه ندێك به یان: پارتی له نزیكن ئێوه كه ده كرێت ئه مه ش كوردستانه وه ، دیموكراتی سنووری ل��ه م��ان��ه وه ت��ان��ه ه��ۆك��اری ده سه اڵتی پارتیدا، ئه مه تاچه ند راسته ؟

پارتی له گه ڵ ئێمه حه مید: نوری له سه ر و یه كین كوردستان دیموكراتی رێبازی بارزانین، زۆر له یه كرتی نزیكین.

له گۆڕینه وه ه��اوك��اری و یارمه تی به یه ك خۆمان ئێمه هه یه ، نێوامناندا

حزب حساب ده كه ین.یه كبوونه تان ئ��ه و وات��ه به یان: كه ئ��ه وه ی��ه ه��ۆك��اری پارتی له گه ڵ نادات چاالكیتان ئێوه به په یه ده رێگه

هه بێت له رۆژئاوا؟په یه ده نییه ، مه رج نوری حه مید: قبوڵ تر حزبێكی هیچ ئێمه ، ن��ه ك به س��ه ر ت��ر حزبێكی بڵێن ن��اك��ات، رێگه ی په یه ده نیشتیامنییه ، یه كێتیی پێده دات؟ نه خێر، په یه ده رێگه به هیچ حزبێكی تر نادات، جگه له خۆی كه س

قبوڵ ناكات.

نێوان له رێكه وتن حه مید: نوری ئه وان و رژێمدا هه یه ، په یه ده و ڕژێم ته نسیقیان له نێواندایه و له دژی یه كرت

شه ڕ ناكه ن.شه ڕ ته نیا په یه ده وات��ه به یان:

له گه ڵ ئۆپۆزسیۆنی سووریا ده كات؟نوری حه مید: ئاخر په یه ده ده ڵێت ك��وردی هه رێمی ل��ه به رگریی م��ن له سه ر مه حسوبه كاتێك به اڵم ده كه م،

به ره ی شیعه ، شتێكی دیكه یه .ب��ه ی��ان: ب���اس ل���ه وه ده ك��رێ��ت رێ��ك��ه وت��ن��ی ژێ��رب��ه ژێ��ر ه��ه ی��ه بۆ

كه ده كرێت ل��ه وه ب��اس به یان: چاالكیی به رێگه ی رۆژئاوا له په یه ده دیكتاتۆرانه و نادات تر حزبێكی هیچ

كارده كات. ئه وه تا چه ند ڕاسته ؟له پێشرت ئێمه حه مید: ن��وری هه ولێرمان ڕێكه وتننامه ی 2012 ساڵی له سه ر الیه نه كاندا، نێوان له كرد واژۆ بنه مای ئه وه ی نابێت په یه ده سیاسه تی یه ك ته نها كه بكات پ��ه ی��ڕەو ئ��ه وه ته نها به و هه بێت ده سه اڵتی حزب بنه مایه ئ��ه و له سه ر بكات. حوكم كرد، واژۆ هه ولێرمان رێكه وتنی ئێمه بتوانین و بین شه ریك پێكه وه كه ئارام شێوه یه كی به كوردی هه رێمی به داخه وه به ڕێوه ببه . دیموكراتی و ئه وه ی دوای گرتی. غ��روور په یه ده به ته سلیم ده سه اڵتی سووریا ڕژێمی به نه بوو پابه ند په یه ده كرد، په یه ده ڕێكه وتنی هه ولێره وه ، به ته نها حوكمی

ناوچه كوردییه كان به ڕێوه ده بات.باس كۆمه ڵكوژییه ی ئه و به یان: ئایا كوردستان، ڕۆژئاوای له ده كرێت و ڕاست بنه مایه كی هیچ واقیعییه ،

دروستی هه یه ؟هه یه . بنه مایه كی حه مید: نوری

له سه ر كورد نه ته وه یی كۆنگره ی له مه سعود س��ه رۆك جه نابی پێشنیازی رۆیشنت و دامه زرا كۆمیته یه ك بارزانی بۆ ئه وێ بۆ ئه وه ی بگه ڕێن، ته له فۆمنان ئه و راگه یاندووین پێیان ك��راوه ، بۆ كاری ئ��ازاد شێوه یه كی به كۆمیته یه خ��ۆی��ان ن���ه ك���ردووه ، ت���اڕادده ی���ه ك ئه نجام خۆیان كاره كانی توانیویانه كۆمیته یه ئه و ده ڵێن خه ڵك ب��ده ن، خۆیان ك��اری ئ���ازاد شێوه یه كی ب��ه نه كردووه ، ده ڵێن كۆمه ڵكوژیی له )ته ل ئه بیه ز( ته ل و عارس ته ل و ع��ه ران كاردانه وه وه ك نورسه به ره ی هه یه ، بۆ سه ر په یه ده هه یه و هاتووە شه ڕی به رگری بۆ خه ڵكیش بكات، په یه ده هه ندێك وه ستانه وه . دژیان خۆیان له ده ب��ن، ك��ه س 20 ده وری كه خه ڵك شۆڤێنییه كانه وه ، له الیه ن ك��وژراون هه ندێكیشیان و په یه ده ن هه ندێكیان له به رگرییان بوون، سڤیل هاوواڵتی كردووه. خۆیان حاڵی و ماڵ و گوند پێده چێت پێكردووه ، ده ستی شته ئه م جینۆساید و ڕووب��دات كۆمه ڵكوژی

ناوچه ن��ه وت��ی ب��ی��ره داب��ه ش��ك��ردن��ی كوردییه كان له نێوان په یه ده و ڕژێمی ئه و ئاگادرای تاچه ند ئێوه ئه سه ددا،

ڕێكه وتنه ن؟ 1500 نزیكه ی حه مید: ن��وری پابه نده په یه ده هه یه ، ن��ه وت بیره به رژەوه ندیی بۆ پاراستنیانه وه ، به ده پارێزێت، نه وتانه بیره ئه و ڕژێم چه كداری هه ندێك ته سلیمی ده ڵێن نه وت ب��وون. چه ته ومه ته ع��ه ره ب��ی پ��ه ی��ه ده ، ن��ه ك حكومه ته ، ن��ه وت��ی و ده پارێزێت نه وته كان بیره په یه ده

نوری حه مید، به رپرسی راگه یاندنی ئه لپارتیی سووریا بۆ به یان:

ئه‌و‌شه‌ڕە‌،‌شه‌ڕی‌په‌یه‌ده‌‌و‌نوسره‌یه‌،‌نه‌ك‌كورد‌و‌عه‌ره‌بپه یه ده بۆ

به رژەوه ندیی رژێمى سوریا 1500 بیره نه وت ده پارێزێت

به جێهێشتنی خاكی سووریا له الیه ن كورده كانه وه ، زۆر

مه ترسیداره

رێكه وتنی په یه ده و ئه لپارتی و

ئێران، نهێنی و ئیستیخباراتییه

ئێمه له گه ڵ پارتی دیموكرات یه كین و له سه ر ڕێبازی بارزانین

دوای ئه وه ی ڕژێمی سووریا ده سه اڵتی ته سلیم به په یه ده كرد، په یه ده پابه ند نه بوو به

ڕێكه وتنی هه ولێره وه

نوری حه مید، به رپرسی راگه یاندنی پارتی دیموكراتی كوردیی سووریا )ئه لپارتی( رایده گه یه نێت ئه وان له سه ر ڕێبازی بارزانین و په یه ده ش له سووریا رێگری له ته واوی كار و چاالكییه كانیان ده كات و ژماره یه ك ئه ندام و الیه نگریشیان له زیندانه كاندا به ندكراون. ناوبراو له سه ر چه ند پرسێكی گرنگ له باره ی كوردانی ڕۆژائاواوه بۆ )به یان( ده دوێت.

گفتوگۆ: شاخه وان عه لی

ژماره )49(، سێشه ممه 2013/8/27، ساڵی یەکەم

4

»الوازم بكه ی الوازت ده كه م«..

چۆن ده توانین له واڵتێكدا باس له سه ركه وتن بكه ین، كه ڕۆژانه ئۆتۆمبیل و پشتێنی بۆمبڕێژكراویان تێدا ده ته قێته وه

و له بازاڕ و شه قام و قاوه خانه و مزگه وته كان، هاوواڵتیانی سیڤیل ده كاته

قوربانی؟ زۆر ئاسانه لۆمه ی هه موو ئه و پاشه كشه كردن و شكستانه بخه ینه ئه ستۆی نوری مالیكی و حكومه ته كه ی،

كه شكستیان هێنا له به رگرتنی هێرشه تیرۆریستییه كان. هه روه ك

ساناكردنه وه یه كی بێتامیشه كه ته نها كه سێك، یان گرووپێكی دیاریكراو لۆمه

بكه ین، بێئه وه ی له ڕەهه نده كانی تریه وه ، سه یری كێشه ی عێراق بكه ین.

چه ندین هێزی سیاسی و كۆمه اڵیه تی و ئابووریی كاریگه ر هه ن،

كه نوری مالیكی ته حه كومیان پێوه ناكات، ئه م هێزانه به شدار نین له پرۆسه ی

چه سپاندنی پایه كانی ئارامیدا. له گه ڵ ئه وه شدا چه ندین گه مه كاری ناوخۆیی و ده ره كیامن هه ن له گۆڕەپانی عێراقدا، كه له سه ریان پێویسته به رپرسیارێتیی خۆیان له ئه ستۆ بگرن. ئاسایش به ته نها كه سێك، یان حزبێك و به بێ به شداریی ئه وانی تر،

نایه ته دی.له عێراق، زۆرینه ی كوتله

سیاسییه كانی به شدار له په رله مان، له حوكمیش به شدارن، زۆرێك له ئه ندامه كانیشیان پۆستی ئه منی و

خزمه تگوزاریی گرنگیان هه یه . ئه و هێزانه پێویسته به شێك له لۆمه كه بخه نه

ئه ستۆی خۆیان، نه ك ته نها به هۆی ئه گه ری بوونی هه ر كه موكورتییه ك له

ئه دای ئه ندامه كانیاندا، به ڵكو له به ر ئه وه ی ئه و هێزانه هه وڵ بۆ ئارامیی

عێراق ناده ن، نه بادا ئه و ئارامییه ببێته »ده ستكه وتێك« بۆ نه یاره سیاسییه كانیان.

ئه مه له حاڵێكدا هه ندێكی تریش له و هێزانه ، به شدارن له توندكردنه وه ی

ملمالنێی تائیفی و په رتكردنی چین و توێژەكانی كۆمه ڵگه ی عێراقی، بۆ هه مان

مه به ست.سیاسییه عێراقییه كان جه خت له مه سه له الوه كییه كان ده كه نه وه ،

له كاتێكدا مه سه له گرنگ و چاره نووسسازه كانیان پشتگوێ خستووه ،

ئامانجی ئه م كاره شیان، الوازكردنی نه یاره كانیانه . له گه ڵ توندبوونه وه ی

هه ڵمه تی »الوازم بكه و الوازت ده كه م«، عێراق هه مووی به ره و

الوازی و داڕووخان ده ڕوات. نه هێزه ئه منییه كان توانای ڕووبه ڕووبوونه وه ی

گرووپه تیرۆریستییه كانیان هه یه ، نه سیاسییه كانیش توانای هاریكاریی

یه كرتیان هه یه ، له پێناو دروستكردنی ده وڵه تێكی هاوچه رخدا.

له هه ڵبژاردنه كانی ڕابردووه وه ، نه یاره كانی مالیكی هه وڵی زۆریان دا

به مه به ستی الدانی له ده سه اڵت، به اڵم هه وڵه كانیان بێئه نجام بوو. ئه گه ر پێشرت

به هانه ی ئه م كاره هه بووبێت، به اڵم ئێستا گونجاو نییه بۆ به رده وامبوون له سه ر ئه و هه واڵنه ، چونكه عێراق

ڕووبه ڕووی مه ترسیی تیرۆر بووەته وه . پاشانیش ویالیه تی دووه می مالیكی له

كۆتایی نزیكبووه ته وه . ئه وه ی پێویسته، پشتیوانیكردنی حكومه ته له پێناو

نه هێشتنی تیرۆر و سه پاندنی هه یبه تی ده وڵه تدا.

نه یاره كانی مالیكی پێویسته بزانن كه ئه و به شكستخواردوویی ده سه اڵت به جێناهێڵێت، ئه گه ر ئه مه ش ڕوویدا،

ئه وه له به رژەوه ندیی كه سدا نییه . به اڵم كاتێك به ویستی خۆی ده سه اڵت

به جێده هێڵێت، كه هه ستی كرد هه ندێك ده ستكه وتی هه بووە.

نیقاش. عه بدوڵاڵ سامل

ساخته شێوه یه كی به ئ��ه وه ی پ��اش ده ست به سه ر ماڵه كه یدا گیراو فرۆرشا، فایز نه ما، به رده مدا له ڕێگایه كی هیچ مونیر ببات. دادگا بۆ په نا نه بێت ئه وه نده ته نها له ئه مه ریكا ساڵێكه چه ند م��اوه ی فائیز له خانووه كه ی ماوه یه دا له و و نیشته جێیه گه ڕەكی سۆمه ری موسڵ داوه به كرێ ، به اڵم كاتێك له مانگی ئایاری ئه مساڵ گه ڕاوه ته وه ، به فه رمانی غیابی بینیویه تی كرێنشینه كه ی

دادگا خانووه كه ی فرۆشتووه .فایزدا، هاوشێوه ی حاڵه تێكی له ڕێك نیشته جێی سااڵنێكه كه جه رجیس س��امل له گه ڵ دراوسێیه كی به ڕێكه وت به لجیكایه ، و ك��ردووه گفتوگۆیان له فه یسبوك كۆنی به بێ ئه ویش خانووه كه ی كه زانیوێتی ئ��اگ��اداری��ی خ��ۆی ل��ه گ��ه ڕەك��ی م��ه ی��دان،

فرۆرشاوه .ئه و هۆی به 2003وه ساڵی له پاش دروستبوو، عێراقدا له بێسه روبه ره ییه ی روویانداوه ، شێوه یه له م حاڵه تی چه ندین به اڵم هۆكاری هه ره سه ره كیی ئه م حاڵه تانه فه رمانگه ی كارنه كردنی به هه یه په یوه ندی تۆماری خانووبه ره ی موسڵ ، كه هه ر له ساڵی 2006ە وه به هۆی كوژرانی به ڕێوه به ره كه ی و هه ڕەشه ی سه ر فه رمانبه ره كانی، داخراوه .كه ك���ردووه ئاشكرای دادی��ش وه زاره ت���ی ئه و ت��ۆم��اری ل��ه ساخته كاری چه ندین

فه رمانگه یه دا هه یه .خه ڵكی ل��ه الی كه فه رمانگه یه ئ��ه و ده كه وێته و نارساوه زهور تاپۆی به موسڵ سه رپه رشتیی ش���اره ك���ه وه ، چ��ه پ��ی الی كشتوكاڵی و زه ویی خانووبه ره و تۆماری نیشته جێبوون و بازرگانی و گشتی ده كات و ڕاگرتنی كاره كه یشی كێشه ی زۆری له بازاڕی ئێستا ئه وانه ی دروستكردووه . خانووبه ره دا ده یانه وێ خانوو و زه وی بكڕن یان بفرۆشن، ناچارن په نا ببه نه به ر دادگا تا به شێوه یه كی تۆماری ئه وكاته ی بۆ بكرێت تۆمار كاتی خانووبه ره ده كرێته وه و به فه رمی ده كرێت بۆ زۆری بواری حاڵه ته ئه م به ناویانه وه . ساخته كاران ڕەخساندووه تا سوود له كه لێنه له غیابی به داوای و وه ربگرن یاساییه كان كردووه ، كۆچیان ده ره وه بۆ ئه وانه ی دژی و موڵك گیراون، و له ده ستداوه گیانیان یان ماڵه كه یان بكه ن به ناوی خۆیانه وه و دوایی

و: جیهانگیر ئه حمه د

خۆت چه پی و ڕاست الی سه یرێكی ده كه یت، كورسییه كه ت هه ستێكی ناخۆشت به كه عه ره قه ش ئه و ده ك��ات، دروست ال هۆی به نازانی دێته خوارێ ، ناوچه وانتدا ترس هۆی به یان به تینه كه وه یه ، گه رما چایه كه ت ده بێت په له به بیمه وه یه . و بخۆیته وه. ئه گه ر چاوه ڕوانی هاوڕێیه كیشت بیت، دوعا دوعاته كه له مه وعیده كه ی خۆی

دوانه كه وێت.ناكاو له چایه ك سینییه نه كات خوا ده ستی له قه ره باڵغدا چایخانه یه كی له یه كسه ر خ���واره وه ، بكه وێته شاگرده كه و په له په ل ده كه وێته دڵت و ڕاده چڵه كێی زه رد ده موچاوت و ده بیت نه فه س ته نگه ته نها ده بینیت كاتێك به اڵم هه ڵده گه ڕێت، سینییه چایه كه كه وتووەته خواره وه و چه ند پیاڵه یه ك شكاون، دێیته وه سه ر خۆت. ئه مه چایخانه یه كی له كه گه نجێكه دیمه نی

به غدادا دانیشتووه .

بیفرۆشنه وه ، یان بیده ن به كرێ .دادوه رێ��ك��ی كه ئه حمه د فه یسه ڵ زۆری ب��ه ش��ی ڕای��گ��ه ی��ان��د خانه نشینه ، له الی به شی چه پی موسڵ ساخته كارییه كان حاڵه ته كانیشدا زۆرب��ه ی له روویانداوه و نیشته جێبووی مه سیحییەکانی قوربانییه كان قه زای تلكێف و ده وروبه ری بوون، كه له سێ ده یه ی رابردوودا به هۆكاری جیاواز كۆچیان كردووه . دادوه ر فه یسه ڵ ئه وه روونده كاته وه كه زۆربه ی جاره كان ئه وه ی تاوانی به رامبه ر واڵت و ده ره وه ی چووه ته یان ده كرێت، كه س نییه موڵك و ماڵه كه ی بۆ به ڕێوه ببات، یان گیانی له ده ستداوه ، یان خاوه نه كه ی دیار ئه وه ی باوه كاندا حاڵه ته »له وتیشی نییه . كڕین و كاری خۆی یان ده ك��ات، تاوانه كه ئاگاداری یان زه وییه ، و خانوو فرۆشتنی

ورده كارییه كانه«.له مونیر فایز گ��ه ڕان��ه وه ی له دوای ساخته كاریی دژی داوای تاوانه كان، دادگای له تانه ی و تۆماركردووه ماڵه كه ی دزینی فرۆشتنی بۆ داوه به رایی دادگ��ای بڕیاری له یاسای الیه نێكه ئه مه ش خانووه كه ی ، عێراقی بۆ گیڕانه وه ی موڵك و ماڵ بۆ خاوه ن محه مه د ناوی كه فایز پارێزه ره كه ی موڵك. ئاماژە به وه ده كات كه دادگا به پێی نورییه ، كاره ، ئه و بۆ ڕێوشوێنێكی هه یه یاسا چه ند

مردنی پڕۆژەی بوونه ته چایخانه كان گه نجه كه شوێنه ی تاكه ئه و به كۆمه ڵ، به سه ر تێدا خۆیانیان كاتی عێراقییه كان كه سانی هه ڕەشه ی جێگای بووەته ده برد،

داخراو و چه قبه ستوو.وه كو چایخانه كان له دانیشنت ئێستا زوو زوو نییه . ئاسووده یی مایه ی ج��اران ماڵه وه و لێده دات مۆبایله كه ت زه نگی سه المه تیت له و ده كه ن پێوه په یوه ندیت ده پرسن، تۆش نابێ بڵێی له چایخانه م، ئه گه ر بزانن له وێی، ئه وا ده كه ویته به ر هه ڕەشه ی دایكیشت شه كره كه ی ڕێ��ژەی و باوكت هه ناسه بڕكێ ، ده كه وێته و به رزده بێته وه ئۆتۆمبیله كه ی س��وار گ��ه وره ك��ه ش��ت ب��را تۆ الی ده گه یه نێته به په له خۆی و ده بێت و ده ستده كات به لۆمه و سه رزه نشتكردنت، چونكه تۆ له مه ترسیدایت و شه پۆلی ترسیش

ڕوویكردووه ته ماڵه وه .ته قینه وه ی نییه ، خۆوه له ترسه ئه م دیارده یه كی بووەته میللییه كان چایخانه سووتاوی قوربانییانی ته رمی و الشه باو.

خانووه كه دایه له كه سه ی ئه و ئه وه ی وه ك پاره كه ی كڕیوێتی و ئه و كه ڕایده گه یه نێت له ڕێی به رایی دادگای بۆیه داوه ، به ته واوی ئاگاداركردنه وه یه ك خۆیه وه فه رمانبه ری له تا موڵك، ناونیشانی خاوه ن بۆ ده نێرێت

دانیشتنی دادگا ئاماده بێت.م��ح��ه م��ه د ده ڵ��ێ��ت »ئ���ه گ���ه ر ئ��ه و ئه وا نه بوو، شوێنه له و داواك��راوه كه سه ی به خۆی له الی ئاگاداركردنه وه فه رمانبه ری ئه وه پاش ده كات، تۆماری نادیار ناونیشان ئاگادارده كرێته وه ڕۆژنامه یه كه وه له ڕێی ئه گه ر ده درێ��ت، پێ مانگێكی مۆڵه تی و ده چێته پشكنین تیمی نه بوو، وه اڵمی هه ر ئه و بێت دڵنیا ئ��ه وه ی بۆ خانووه كه سه ر پاش له ناویایه تی ، ده ك��ات داوای كه سه ی بڕیاری ئ��ه م ب��ه ن��اوی��ه وه «. ده یكات ئ��ه وه دواتر چونكه نییه ، یه كالكه ره وه تۆماركردنه و لێبدات تانه ی ده توانێت قوربانییه كه دادگاش شوێن هه موو ئه وانه ده كه وێت كه ساخته ركاییه كه یان ئه نجام داوه ، ئه مه ش ئه و

كاره یه كه ئه مڕۆ فایز ده یكات.ئ���ه و پ���ارێ���زه ره ده ڵ��ێ��ت »ه��ه ن��دێ به ئینجا دوورودرێ��ژ سااڵنێكی پاش كه س ده زان��ن ماڵه كه یان موڵك و چاره نووسی هیچ ئ��ه وه ی به ه��ۆی تریش به شێكی و هه ر نه ماوه ، عێراقه وه به په یوه ندییان

دوای ته قینه وه كه و وێنه گرتنیان به مۆبایل و فه یسبووك، له وێنه كانیشیان باڵوبوونه وه ی

بووەته كارێكی نیمچه ئاسایی.نیسانی مانگی له ته قینه وه ، یه كه م ڕابردوودا چایخانه یه كی ناوچه ی )عامریه (ی ڕۆژئاوای به غدای كرده ئامانج، كه كوژرانی تری كه سی 51 برینداربوونی و كه س 27ته قینه وه یه كی چه ند پاشان لێكه وته وه . و به غدا له هێنا خویدا دوای به تریشی چه ند پارێزگایه كی تر و ماشێنی دوورینه وه ی ناوچه ی تا بوو به رده وام ڕۆحی هاوواڵتیان

)ئه عزه میه (.مردن، ترسی باڵوبوونه وه ی هۆی به چایخانه كان چوونه له بیر گه نجان ئێستا وه كو داخ���راوی شارێكی له ن��اك��ه ن��ه وه ، وێ��ران جوانه كانی شوێنه ك��ه ب��ه غ��دادا شوێنی و داخ��راون سینه ماكانی و ب��وون گیانی ب��ۆ خ���ۆره ن یاریكردنه كانیشی ڕوو واڵت��ه ئه م گه نجه كانی هاوواڵتیان، گ��رووپ ته نها ل��ێ��ره دا ب��ك��ه ن؟ ك��وێ ل��ه ل��ه وه ی نین ب��ه رپ��رس میلیشیاكان و

ئاگایان لێ نه ماوه ، هه ندێكیش به مه سه له كه ده زانن، به اڵم كاتێك لێكی ده ده نه وه ، ده زانن تێچوونی گه ڕانه وه بۆ عێراق و كرێی پارێزه ر نرخی له زیاتره زۆر تر ڕێوشوێنه كانی و

خانووه كانیان، بۆیه هه ر لێی ده گه ڕێن«.لێیكراوه ، فێڵه ی ئه و له باره ی فائیز به ببێت چیرۆكه كه م »ده م��ه وێ��ت وت��ی هاوواڵتیانه ی ئه و بۆ ئاگاداركردنه وه زه نگی نیشته جێن و خانووی ده ره وه له كه موسڵ ئه وه ی بۆ هه یه ، چۆڵیان یان به كرێدراو،

ئه وانیش نه بنه قوربانی «.به پێی ئه و ئامارانه ی له دادگای قه زاكانی موسڵه وه و حه مه دانیه و سنجار تلكێف و ده ستكه وتوون، له ماوه ی ده ساڵی رابردوودا ده ستبه سه رداگرتنی حاڵه تی 600 بۆ 580ئه نجامدراون غیابی حوكمی به خانووبه ره موڵك و توانیویانه ئه وانه 20%ی ته نها و هۆی به و بهێننه وه به ده ست ماڵه كه یان دراونه ته پارێزه رێك چه ند ساخته كاریشه وه دادگ���ا. ه��ه ر ب��ه ه��ۆی ه��ه م��ان ت��اوان��ه وه، به دادگا ئاگاداركردنه وه ی فه رمانبه رێكی یه كێكی و حوكمدرا زیندانی مانگ شه ش قه ره بوو، وه ك دینار ملیۆن 20 به تریش گرتن سزای له وه ی جگه ئه مه دراوه . سزا ساخته كارێكدا چه ند به سه ر قه ره بوو و

سه پێرناوه و هه ندێكی تریش هه ڵهاتوون.

گه نجه كانیان خزاندووەته كونجی ماڵه كانیان، به ڵكو حكومه تیش كه مته رخه مه و هاوكاری مانگی له منوونه بۆ نائاساییه یه . باره ئه و هه موو داخستنی بڕیاری پارێزگا ڕەمه زاندا چایخانه میللییه كانی ده ركرد و ڕێگای دا به عه شیره ته كانیش كه ڕێگربن له هه ركه سێك بیانكاته وه . بیه وێت ب��ه دزی��ی��ه وه ك��ه له شه ڕ هه اڵیسانی هۆی ب��ووه ئه مه ش خاوه ن له یه كێك و عه شیره ته كان نێوان چایخانه كان و به وهۆیه وه گه نجێكی ته مه ن بیست ساڵ كوژرا. دوای ڕژانی خوێنه كه ش، بابه ته له و خۆی به رائه تی به په له پارێزگا

ڕاگه یاند.دوای زیادبوونی ژماره ی ته قینه وه كانی ناو چایخانه كان و مه حكومكردنیان له الیه ن و سیاسییه كان الی��ه ن��ه سه ركردایه تیی سه ركرده ی گرووپه كانی مردنه وه ، میلیشاكان به ست، تر ڕێگایه كی چه ند به پشتیان وه ك خراپه كاریی(، بۆ )ه��ان��دان ڕێگای تۆمه تێكی تر بۆ خاوه ن چایخانه میللییه كان هه ست وا داخستنیان. مه به ستی ب��ه

ل����ه م����ڕووه وه ن��ه ق��ی��ب��ی پ��ۆل��ی��س، له هه ندێ كه ڕایگه یاند حاكم، سه عد ماڵه كه یان موڵك و موسڵ كۆچكردووه كانی چه كداره كانیش گرووپه ترسی له و لێرباوه ناوێرن په نا ببه نه به ر دادگا، ته نانه ت هه ندێ له و خانووانه له نێوان سااڵنی 2005 بۆ 2007 ته قێندراونه ته وه . نه قیب سه عد ده ڵێت »له م پارێزه ری و فه رمانبه ر هه ندێ پرۆسه یه دا گه نده ڵ ڕۆڵیان هه یه و به ڵگه نامه ی ساخته ناوبراو هه روه ها ده كه ن«. دادگا پێشكه شی نیه ت خه ڵكه بۆ گه وره كه »كێشه ده ڵێت پاكه كه ده مێنێته وه ، كه ڕەنگه چه ند جارێك به و بكه ن موڵكه كه وه به فرۆش و كڕین تۆپێكی وه ك دۆسێیه ئه و كات تێپه ڕبوونی

به فر هه ر گه وره ده بێت«.له گه ڵ هه موو ئه م كێشانه شدا، هێشتا حوكمی به خانووبه ره فرۆشتنی كڕین و هه یه ، به رده وامیی دادگ��اك��ان له غیابی، چونكه خاوه نی خانووه كه شوێنی دیار نییه و ڕۆتینیش ئه وه نده ی تر كاره كه قورس ده كات، خاوه نه كه ی ڕاستی به هه ر تێیدایه یان خانووه كه ی پێ فرۆشتووه ، بۆ دادگا ناتوانێت

ئه و هه نگاوه ڕابگرێت.له سه ر بێت سوور داد وه زاره تی تاكو پێناچێت خانووبه ره ، فه رمانگه ی ڕاگرتنی چاره سه رێكی تر بۆ ئه و كێشه یه بدۆزرێته وه .

ڕەزامه ندیی به كاره شیان ئه م ده كرێت له گه نجان نا؟ بۆچی كردبێت، حكومه ت ناوخۆیاندا هیچ په یوه ندییه ك به یه كیانه وه له په راوێزخستنیان به هۆی و نابه ستێته وه بڕیاری سیاسیی واڵتدا، به ناچاری له ماڵه وه ده مێننه وه و ده بنه بینه ری كه ناڵه ئاسامنییه ڕزگار خۆی به وه حكومه تیش تایه فییه كان، ده كات له هه ر فشار و ڕاپه ڕینێكی گه نجانه . نه ته وه سه رژمێرییه كی به پێی هه رچه نده دانیشتوانیش 50%ی ڕێژەی یه كگرتووه كان پێك ده هێنن و به تاڵه ش گه یشتووەته 21% و به ده ردی هه ژارییه وه 23%ی دانیشتوانیش

ده ناڵێنن.به گاڵته وه به گه نجێك دواجاریش هاوڕێكانی كه له چایخانه یه كدا دانیشتبوون، ده ڵێت: من لێره هاوڕێی خۆم نابینم، به ڵكو و ڕیزكراون كه ده بینم تابووت كۆمه ڵێك

یه كی ئااڵیه كیان پێدادراوه .

به ده ستكارییه وه له ڕۆژنامه ی )السفیر( وه رگیراوه .

حه مید ئه لكیفائی

www.bayanpress.net

چایخانه‌كانی‌به‌غدا:‌چا‌و‌نێرگه‌له‌‌و‌ته‌رم

نه قیب سه عد حاكم: هه ندێ فه رمانبه ر و پارێزه ری گه نده ڵ به ڵگه نامه ی ساخته پێشكه شی دادگا ده كه ن

له‌‌موسڵ‌‌ئاگات‌له‌‌خۆت‌نه‌بێت،‌خانووه‌كه‌ت‌فرۆشراوه‌

www.bayanpress.netژماره )49(، سێشه ممه 2013/8/27، ساڵی یەکەم

7

ئه حمه د سوورداشی

چه ند تێبینییه كی گشتی له سه ر ڕاپۆرته كان:بۆ ئ���ام���اژەم پێشرتیش وه ك���و �1ك���رد، ه��ه م��وو ئ��ه م ڕاپ��ۆرت��ان��ه ل��ه الی��ه ن سه ربازی( هه واڵگریی )به ڕێوه به رایه تیی یه وه ، ئاڕاسته ی سه رۆكایه تیی كۆماری كراون.

ڕاپ��ۆرت��ه ك��ان، ژم���اره ی و م��ێ��ژوو �2هه روه ها یه كدان، ب��ه دوای و ڕێكوپێكن )ئیمزا( واژۆ یه ك هه مووشیان هه ر له سه ر ده بیرنێت، كه ئه ویش ئیمزای )اللوا ء الركن:

مدير اإلستخبارات العسكرية العامة (یه . ڕاپۆرته كان هه موو ناونیشانی �3ناوچه ی له »هه ڵوێست ئه ویش شته ، یه ك

حكومی زاتی«. 20/ئابی/1996ە وه ، له راپۆرته كان �4

ده ستپێده كەن، تاكو 2/ئه یلوول/1996. زاراوه ی هه ردوو ڕاپۆرته كاندا، له �5یه كێتی هێزه كانی بۆ الخیانه « »دلیلی )پ��ارت��ی(ی ب��ۆ الخیانه «یش »سلیلی و كه ئاب، )31( ڕوودانی تاكو به كارهاتووه ،

ئیرت بۆ پارتی، »چه كداران« به كارهاتووه .. به ڵگه ی س���ه ره وه ، خاڵه كانی ك��ۆی

دروستیی ڕاپۆرته كان به هێزتر ده كات. شه نوكه وكردنی ڕاپۆرته كان

ن��اوه ڕۆك��ی ڕاپ��ۆرت��ه ك��ان ب��ه زۆری��ی باسوخواسی شه ڕی نێوان یه كێتی و پارتییه ، كاردانه وه و جێكه وتانه ی كه ئه و هه روه ها

به دوای خۆیدا ده یهێنێت.چه ند هه واڵ و زانیارییه كی دیكه شیان تێدایه ، وه ك ته دریب و ڕاهێنانی هێزه كانی پێشمه رگه ، لێدوان و هه واڵی جیاجیای الیه ن

و كه سایه تییه سیاسییه كان.ڕاپۆرته كان ناوه ڕۆكی بێین با ئێستاش

زیاتر شیبكه ینه وه : راپۆرتی یه كه م: )التأریخ: 20/آ ب/1996..

العدد: م1/ش3/ق51769/2(.كوشتاری و شه ڕ باسی ڕاپۆرته ئه م له و ده ك��ات )پارتی(ی و )یه كێتی( نێوان ڕێگه ی باشووری كه وتوونه ته ناوچانه ی

گشتیی نێوان )جوندیان � حاجی ئۆمه ران(. /22 )ال��ت��أری��خ: دووه م: راپ��ۆرت��ی

آب/1996.. العدد: م1/ش3/ق52305/2(.� ئه م ڕاپۆرته یان باسی شه ڕ و كوشتاری ده نووسێت: و ده كات )پارتی( و )یه كێتی( »ه��ه ن��ووك��ه ش ب�����ه رده وام«ە ، ه��ه روه ه��ا ڕاپۆرته كه ئاماژە بۆ ئه وه ده كات كه )یه كێتی( توانویه تی كۆنرتۆڵی ته واوه تی ڕێگه ی گشتیی )جوندیان � چۆمان � حاجی ئۆمه ران( بكات. هه وڵیاندا )پارتی( هێزه كانی هه رچه نده ناوچه كانیان لێ بستێننه وه ، به اڵم سه ركه توو

نه بوون.بریندار: .)137( ك��وژراو: ژم��اره ی �هه ردوو هی )ژماره كان .)7( دیل: .)50(

الیه نه كه یه (. پارتی هاتووه ، ڕاپۆرته كه دا له هه ر �تۆپخانه پاڵپشتیی به یه كێتی ده ڵ��ێ��ت: دوورهاوێژەكانی ئێران، توانویه تی پێشڕەویی

بكات. ڕاپۆرته كه دا، سێیه می الپ��ه ڕەی له �سوریا كورده كانی سیاسییه الیه نه هاتووه : ده نووسن: و باڵوكرده وه به یاننامه یه كیان سارووخ و قورس تۆپی به ئێران »سوپای ئه وه ی كرد، پارتیی پێگه كانی بۆردوومانی شه ڕی سنووری ده گوزه رێت كوردستان له نێوخۆی كوردیی تێپه ڕاندووه ، به ڵكو مۆركی جه نگێكی هه رێامیه تیی وه رگرتووه ، كه ئێران

ڕۆڵی سه ره كیی تێدا ده بینێت«.راپ��ۆرت��ی س��ێ��ی��ه م: )ال��ت��أری��خ: 24/

آب/1996.. العدد: م1/ش3/ق52691/2(.له )یه كێتی( هه یه .. درێ��ژەی شه ڕ � � )جوندیان گشتیی ڕێگه ی كۆنرتۆڵكردنی

چۆمان � حاجی ئۆمه ران( به رده وامه ... ئاواره بوونی هۆیه شه وه ، به و هه ر �شه ڕیان ناحیانه ی و گوند له و هاوواڵتیان

تێدایه، به رده وامه .

1� هێزه چه كداره كامنان پڕۆسه ی »آب/هه ولێر شاری ڕووه و الله«یان علی توكلنا

ده ستپێكرد، به م شێوه یه : ڕووه و ئ��ال��ی، یه كه می فیرقه ی أ� )بنه ساڵوه / ڕۆژهه اڵتی هه ولێر( و )كه سنه زان و سێبه ردان( جوواڵن، بۆ گه مارۆدانی هه ولێر

له ڕۆژهه اڵته وه .پ��ی��اده ش، حه وته می فیرقه ی � ب )داره ت��وو/ ڕووه و كاتدا، و ڕۆژ هه مان له گه مارۆدانی بۆ جوواڵن، هه ولێر( باشووری

شاری هه ولێر له باشووره وه .له سه ر كۆماریش گاردی هێزێكی � ج ڕێگه كانی )دیبه گه � هه ولێر، گوێڕ � هه ولێر،

موسڵ � هه ولێر( پێشڕەوییان كرد.د � هه روه ها هێزێكی دیكه ش ڕووه و سه عات له و ڕۆیشنت )قوشته په ( ش��اری به كاره كه یان ڕۆژ، هه مان نیوی و حه ت

سه ركه توویی ئه نجامدا.له دی��ك��ه ش ه��ێ��زی چ��ه ن��دی��ن � ه شاری بچنه باشووره وه له توانییان لیواكان گه ڕەكی گه یشتنه دوات���ر ه��ه ول��ێ��ره وه ،

)ڕووناكی(. كاردانه وه كان له باره ی )31/ئاب(ە وه

ڕووداوه ك���ه ، ڕۆژی هه مان ه��ه ر �ئه مریكا ڕایگه یاند: سپی كۆشكی وته بێژی عێراق سوپای جموجۆڵه كانی چاودێریی

ده كات، له ناوچه كوردییه كان.پالنی ڕای��گ��ه ی��ان��د: پنتاگۆنیش �هیچ ئێستا تاكو به اڵم هه یه ، له ناكاومان

بڕیارێكامن نه داوه یه كالیی ب��ۆم��ان ه��ه ن��ووك��ه تاكو �به شداریی ئ��ێ��ران س��وپ��ای ن��ه ب��ووه ت��ه وه زانیارییه مان ئه و ته نیا كردبێت، شه ڕەكانی داوای تاڵه بانی ج��ه الل تاوانبار كه الیه

كردووه سوپای پاسداران پاڵپشتی بكه ن. ته علیقی گشتی:

شێوه به و نێوده وڵه تی كاردانه وه ی �تونده نه بوو كه ده وترا.

ڕووب�����ه ڕووی پ���رۆس���ه ك���ه دا ل��ه �

)400( له زی��اد گیانییه كان: زیانه �)ه��ه ردوو هه ن دیل و بریندار و ك��وژراو

الیه نه كه (. ڕاپۆرته كه دا، چواره می الپ��ه ڕەی له �ته واوه تی به پارتی »چه كدارانی هاتووه : چه كدارانی به رانبه ر له و بوون هێز بێ هه رچه نده پێناگیرێت، خۆیان یه كێتی پارتی سه ركرده كانی و بارزانی ب��ه رده وام شه ڕەكان پێشه وه ی به ره كانی سه ردانی ده كه ن، به اڵم نه یانتوانیوه وره ی هێزه كانیان

به رزبكه نه وه .« راپۆرتی چواره م: )التأریخ: 27/آب/1996..

العدد: )ناخوێندرێته وه (/53332(.� ش��ه ڕ درێ����ژەی ه��ه ی��ه .. )پ��ارت��ی( له )یه كێتی( ده سه اڵتی ژێر ناوچه كانی لوتكه ی ڕەوان���دوز، ناحیه ی )بنه ساڵوه ، هه ندرێن و كاڵوقاسم..( بۆردوومان ده كات. هێزێكی )24/ئ����اب/1996( ڕۆژی �و بنكه س��ه ر ك��رده هێرشی )یه كێتی( باره گاكانی )پارتی( له شارۆچكه ی هه ڵه بجه ،

به اڵم سه ركه توو نه بوون. )یه كێتی( تری هێزێكی هه روه ها �هێرشی كرده سه ر بنكه و باره گاكانی )پارتی(

له ناوچه ی زیاره ت )هیران � شه قاڵوه (.. ترسی له هاوواڵتیانیش ئاواره بوونی �

شه ڕوشۆڕ، به رده وامه .� زیانه گیانییه كان: ته نیا له ماوه ی دوو ڕۆژدا، هێزه كانی )یه كێتی( زیاد له )120( كوژراو و برینداریان هه یه . )زیانه كانی پارتی

باس نه كردووه !(. ڕاپۆرته كه دا، چواره می الپ��ه ڕەی له �هاوواڵتیان پارتی، ته وجیهی »به هاتووه : شه قاڵوه ، زاخ��ۆ، )ده��ۆك، شاره كانی: له ئاكرێ( خۆپیشاندانیان ئه نجامدا، له به رده م باره گای ڕێكخراوی نه ته وه یه كگرتووه كان و مرۆیی، ده وترێت پێیان ڕێكخراوانه ی ئه و دانانی و شه ڕ به كۆتاییهاتن داوای كه له و ئێران ده ستێوه ردانی بۆ سنوورێكیش

شه ڕانه دا ده كرا.« راپۆرتی پێنجه م: )التأریخ: 29/آب/1996..

العدد: م1/ش3/ق54063/2(.ئه وه ی دوای هه یه .. درێ��ژەی شه ڕ �)ك��اڵوق��اس��م؛ ش��اخ��ی ت��وان��ی )یه كێتی( ته واوه تی به شه قاڵوه ( ناحیه ی ڕۆژهه اڵتی كۆنرتۆڵ بكات، هه نووكه بۆردوومانی ڕێگه ی ده ك��ات. حه ریر( � )ش��ه ق��اڵوه سه ره كیی چه ند )پارتی(یش هێزه كانی ه��ه روه ه��ا سه ر بۆ الیه كه وه چه ند له هێرشێك دژە

له به ده ر نه بووینه وه ، توند به رگرییه كی ناوچه ی )بنه ساڵوه (.

به رگریی بۆمان ده ركه وت � هه روه ها ئاستی له بارزانی، مه سعود چه كدارانی هۆی بووه ئ��ه وه ش هه ر نییه .، پێویستدا دواك��ه وت��ن��ی��ان ل��ه پ��اك��ك��ردن��ه وه ی ش��ار و

شارۆچكه كاندا.چه ند پێشنیازێك:

شاری پاككردنه وه ی له په له كردن �1هه ولێر، پێش ئه وه ی هه ڵوێستی نێوده وڵه تی

بگۆڕێت.م��ان��ه وه ی ل��ه ج��ه خ��ت��ك��ردن��ه وه �2كه رته كانی زرێپۆش و تانك له ده ره وه ی شار و شارۆچكه كان و پارێزگاریكردنیان له الیه ن

هێزی پیاده وه .جه ماعه تی میدیاییه كانی كه ناڵه �3كاریگه ریی بده ن هه وڵ بارزانی مه سعود خیانه ت ڕێبه رانی گرووپی مه عنه ویاتی له منوونه : بۆ بكه ن. یه كێتییه ( )مه به ست هه ر باڵوبكه نه وه : ئاگادارییه ك ده توانن له نه كردبێت، شه ڕی به شداریی كه سێك الیه ن مه سعود بارزانی�یه وه ، به ر لێبووردنی

گشتی ده كه وێت.4� به هێزكردنی پێگه مان له كۆمه ڵگه ی سرتاتیجییه ڕێگه ئه و تاكو )بنه ساڵوه (، )هه ولێر، بگرین: خیانه ت ڕێبه رانی له بۆ سلێامنی( كۆیه ، گۆمسپان، بنه ساڵوه ، شاری بۆ كۆمه ك گه یشتنی له ڕێگریكردن

هه ولێر.شه وانه ، هاتوچۆی دیاریكردنی �5و تێكده ران گه یشتنی له ڕێگریكردن بۆ

نزیككه وتنه وه یان لێامن.راپۆرتی هه شته م: )التأریخ: 1/ایلول/1996..

العدد: م1/ش3/ق54570/2(.ئاماژە كراوه به و كارانه ی له ڕاپۆرته دا كه دوای كاره ساتی )31/ئاب( پارتی و به عس پێیهه ستاون، ده وروب��ه ری و هه ولێر له ناو

له وانه :شارۆچكه كانی پ��اك��ك��ردن��ه وه ی �له گه ڵ هاوبه شی به هه ولێر، ده ورب��ه ری

هێزه كانی به عس له پاشاموه ی تێكده ران.له گشتی لێبووردنێكی ده ركردنی �بۆ چه كدارانی بارزانی�یه وه ، مه سعود الیه ن

»ڕێبه رانی خیانه ت«. راپۆرتی نۆیه م: )التأریخ: 1/ایلول/1996..

العدد: م1/ش3/ق54696/2(.به و ك��راوه ئاماژە ڕاپ��ۆرت��ه ش��دا ل��ه و كارانه ی كه پارتی و به عس له ناو هه ولێر و

هێزه كانی )یه كێتی( ئه نجام ده ده ن.� زیانه گیانییه كان: له ماوه ی سێ ڕۆژدا، كوژراو )95( له زیاد )یه كێتی( هێزه كانی )زیانه كانی هه بووه . برینداریان )220( و

پارتیی باس نه كردووه !(. � له ڕۆژی )27/ئ��اب/1996(دا، جه الل ڕابگرن، شه ڕ »ئاماده ن ڕایگه یاند: تاڵه بانی شه ڕ پێشوه خت پ��ارت��ی م��ه رج��ه ی ب��ه و

ڕابگرێت«.ڕاپ��ۆرت��ه ك��ه دا چ��واره م��ی خاڵی له �و ه��ه واڵ یه كێتی »ڕاگه یاندنی هاتووه : بوونی به سه باره ت باڵوده كاته وه ، زانیاری پارتی و ده وڵه متان نێوان له هه ماهه نگی به پارتی هێرشه كانی ده ڵێن: هه روه ها دا،

پاڵپشتیی تۆپه خانه كانی ئێمه یه .« راپۆرتی شه شه م: )التأریخ: 31/آب/1996..

العدد: م1/ش3/ق54244/2(.� ل��ه گ��ه ڵ ئ���ه وه ش���دا ك��ه زۆرب���ه ی ئاماژەیان ڕاگه یاندن كه ناڵه كانی و ئاژانس بۆ ك��رد؛ پارتی و یه كێتی ڕێككه وتنی به وه ستاندنی شه ڕ و ده ستپێكردنی گفتوگۆكان له نده نی له )30/ئ����اب/1996( ڕۆژی له )ڕۆبه رت نێوانگیریی به به ریتانیا، پایته خی دۆچ/ئه مریكی( و به كرێگیراو احمد الجلبی.. الوه ه���ه ردوو الی��ه ن له ته قوتۆق ب��ه اڵم

به رده وامه ..باڵوكردنه وه ی له به رده وامه یه كێتی �ت��رس و دڵ���ه ڕاوك���ێ، ئ��ام��اژە ده ك���ات بۆ ش��اری ب��ۆ هێزه كامنان چ��وون��ه ن��اوه وه ی زیاتری هێزی بۆیه چه مچه ماڵ، و هه ولێر ش��ه وان��ه ی��ان كه مینی ك��ۆك��ردووه ت��ه وه ، نه ته وه به په یوه ندییان چڕكردووه ته وه ، چاودێریی كه كردووه ، یه كگرتووه كانیشه وه

جوڵه ی هێزه كامنان بكه ن.راپۆرتی حه وته م: )التأریخ: 31/آب/1996..

العدد: م1/ش3/ق54490/2(.و ڕووداو پ���وخ���ت���ه ی ل����ێ����ره دا تاكو 31/آب/1996، ڕۆژی گۆڕانكارییه كانی

سه عات )16(تان بۆ ده خه ینه ڕوو:

ده وروبه ری پێیهه ستاون، له وانه :ب��ه رده وام��ی��ی ل��ه جه ختكردنه وه �ده ورب��ه ری شارۆچكه كانی پاككردنه وه ی هێزه كانی له گه ڵ هاوبه شی به هه ولێر،

به عس له پاشاموه ی تێكده ران.پێامن چوارچێوه یه شدا، له و هه ر �گه یشتووه كه چه كدارانی مه سعود بارزانی، دزینی و ده ستبه سه راگرتن به هه ستاون ناو مرۆییه كانی ڕێكخراوه گه نجینه ی

هه ولێر.ده ڵێن: ه��ه واڵ��امن سه رچاوه كانی �ڕێگه ی له تاڵه بانی ج��ه الل به كرێگیراو

باشامخه وه گه یشته ئێران.راپۆرتی ده یه م: )التأریخ: 1/ایلول/1996..

العدد: م1/ش3/ق54702/2(.ئ��ه م ڕاپ��ۆرت��ه ش درێ���ژەی ئ��ه و ك��اره هاوبه شانه ی پارتی و به عسه له ناو هه ولێر و

ده وروبه ری پێیهه ستاون، له وانه :� به عس ئاماژە به به رزبوونه وه ی وره ی ساڵبوو چه ندین چونكه ده كات، هێزه كانی

سه ركه وتنیان به ده ست نه هێنابوو.� له گه ڵ جه ختكردنه وه له به رده وامیی ده ورب��ه ری شارۆچكه كانی پاككردنه وه ی هێزه كانی له گه ڵ هاوبه شی به هه ولێر، تێكده ران، به عس داوا له پاشاموه ی به عس ده كات سنوورێك دابرنێت بۆ جیاكردنه وه ی

چه كدار و بێ چه ك.به ئاماژە ڕاپۆرته دا له م هه روه ها �سعودیه ئێران، ئیرسائیل، كاردانه وه كانی

كراوه ، له باره ی كاره ساتی )31/ئاب(ە وه .راپۆرتی یانزه یه م: )التأریخ: 2/ایلول/1996..

العدد: م1/ش3/ق54709/2(.ئاماژە دیكه جارێكی ڕاپۆرته دا، له م به سه باره ت ئه مریكا كاردانه وه ی به كراوه

كاره ساتی )31/ئاب(نه به زاندووه ، )36(ی هێڵی عێراق �ژم��اره ی ئه مریكا ئه وه شدا له گه ڵ ب��ه اڵم هێزه كانی له ناوچه كه بۆ هه ر ئه گه رێك زیاد

ده كات و ئاماده ی ده كات.� هه ر له و چوار چێوه یه شدا، پێامن وایه واڵتانی دوژمن، له م كاته دا ناتوانن به هێزی پیاده ڕووبه روومان ببنه وه ، ته نیا به هێرشی چه ند دوورم���ه ودا سارووخی و ئاسامنی

ئامانجێك ده پێكن. � ئه م ڕاپۆرته خۆی له خۆیدا هه مووی

»زانیاری«یه .راپ��ۆرت��ی دوان��زه ی��ه م: )ال��ت��أری��خ: 2/

ایلول/1996.. العدد: م1/ش3/ 54711(.ئه م ڕاپۆرته ش زیاتر كاردانه وه ی واڵتانه

سه باره ت به كاره ساتی )31/ئاب(:گفتوگۆدان له ئه مریكا و به ریتانیا �ئه و ك��اردان��ه وه ی چۆنێتی به س��ه ب��اره ت

قه یرانه .یه كگرتووه كانیش نه ته وه هه روه ها �بارودۆخه ی له و قه له ق«ە ، »ته واوه تی به

باكووری عێراق پیایدا تێپه ڕ ده بێت. پاشه كشه ی داوای دووباره توركیاش �

سوپای عێراق ده كات.راپۆرتی سیانزه یه م: )التأریخ: 2/ایلول/1996..

العدد: م1/ش3/ 54894(.تریان، زۆرێكی وه ك ڕاپۆرته ش، ئه م به ئ��ام��اژەی شتێكه وه ، هه موو پێش له به ك��ردووه سه باره ت ك��اردان��ه وه ی واڵت��ان

كاره ساتی )31/ئاب(:ئاگاداری ڕاشكاویی به ئه مریكا �هه ر ك��ه ده ك���ات���ه وه ، حسێن( )س���ه دام قبوڵ جێگه ی پاساو، بێ هه ڵسوكه وتێكی

نییه .گشتيی ئه مینداری غالی( )بتورس �ن��ه ت��ه وه ی��ه ك��گ��رت��ووه ك��ان ڕای��گ��ه ی��ان��د: به رانبه ر »نه وت به رنامه ی جێبه جێكردنی به هۆی ڕاگیراوه ، كوردستان له خۆراك« به بۆ به عس حكومه تی كه هێرشه ی ئ��ه و هه روه ها پێیهه ستاوه ، ناوچه كه س��ه ر شاری گه ڕاونه ته وه كارمه نده كانیشیان

به غدا.

31ى ئاب وه ك خۆی!و ڕووداوی 31/ئاب/1996 ده خاته ڕوو، كاره سات و دوای پێش ڕاپۆرته ، گێڕانه وه ی ڕۆژانی ئه م پشتبه ستن به كه

له ناوچوو، به )13( ڕاپۆرتی »نهێنی و تایبه ت«ی به ڕێوه به رایه تیی )هه واڵگریی سه ربازیی گشتی(ی ڕژێمی به عسی ئه و كۆی کەوتوون. )بەیان( ڕۆژنامەى دەست تایبەتەوە لەسەرچاوەیەکى كە ڕاپ��ۆرت��ان��ه ل��ه الی��ه ن ئاماده كراوه .

له كراوه كۆماری سه رۆكایه تیی ئاڕاسته ی سه ربازی(یه وه ، هه واڵگریی دووتوێی )53( الپه ڕه دا.)به ڕێوه به رایه تیی

)31/ئاب/1996( له دۆكیۆمێنته كانی ڕژێمی به عسدا

گه راج، مزگه وته كه بووه به ربه ست بۆی، الی چووه بۆیه بكات، ئه وه نه یتوانی سكاڵی و پارێزگار ئه مالكی به ڕێوەبه ری به ڕێوەبه ری ك��رد، مزگه ته كه دژی له كه ركووكی وت، پارێزگاری به ئه مالكیش پارێزگاری كه ركووكیش بڕیاریدا مزگه ته كه

بڕووخێنێت«.ڕۆژنامه ی )به یان( هه وڵی وه رگرتنی به اڵم دا، كه ركووكی پارێزگاری لێدوانی عه قید دواتر نه بوو. به رده ست پارێزگا نه هێشتنی هۆبه ی به رپرسی عه دنان پۆلیسی به ڕێوبه رایه تیی له زیاده ڕۆیی »به ڕاگه یاند )به یان(ی به كه ركووك، ئه مرم كه ریم نه جمه دین دكتۆر بڕیاری پێكراوه ئه و مزگه وته بڕووخێنم و منیش

ده یڕووخێنم«.

شڤان فاروق

گه وره خوای ماڵه كانی له یه كێك و ك��ۆم��ه ڵ ب��ه ن��وێ��ژی مسوڵامنان ك��ه ئه نجامده ده ن، تێدا په رستشیه كانی ئیداره ئ��ه وه ی له گه ڵ مزگه وته كانن، گرنگییه ك هیچ ئێستاش حكومه تی و ناكات، دروستی و ن��ادات مزگه وت به له خێرخوازان و مسوڵامنان هاوكات دوای ڕووخانی ڕژێمی پێشوه وه به ده یان له خۆیان ئه ركی س��ه ر له مزگه وتیان كه ركووك شاری نوێكانی و كۆن گه ڕە كه

دروستكردوه .نه رسی گه ڕە كی له ئێستاشدا له شاره كه، مزگه وتێك كه خێرخواز )جومعه فه تحوڵاڵ( له سه ر ئه ركی خۆی و هاوكاریی

شێخ ئازاد، یاریده ده ری به ڕێوەبه ری ده ربڕینی سه ره ڕای كه ركووك، ئه وقافی بێئاگایی خۆی له ڕووخاندنی مزگه وته كه، بڕیاره كه دژی كه ڕاگه یاند )به یان(ی به ده وه ستنه وه . وتیشی »جێگه ی قبوڵ نییه مه رسوفاته هه موو ئه و دوای مزگه وتێك ده ده ی��ن ه��ه وڵ بۆیه ب��ڕووخ��ێ��رێ��ت،

زه وییه كه ی له حكومه ت بكڕینه وه «.خێرخوازه ی ئه و به رانبه ریشدا له ئاماژە ی دروستكردووه، مزگه وته كه ی كه به وه كرد كه ئه مه به رژە وه ندیی تایبه تی و گه راجه كه خاوه نی و پشته وه یه له ده ستیان پارێزگار ئه مالكی به ڕێوەبه ری ڕووخاندنه كه شی ب��ڕی��اری و تێكه ڵه بۆیه ده رچ��ووه، پارێزگاره وه له الیه ن

كڕینه وه ی زه وییه كه ش ڕە فزكراوه ته وه .

)9( م��اوه ی بۆ گه ڕە كه كه مسوڵامنانی و مه تر )1300( ڕووب��ه ری له سه ر ساڵه خه ریكی دۆالره ، هەزار )160( تێچووی نه بووه ، ته واویش و دروستكردنیه تی له زی���اده ڕۆی���ی نه هێشتنی ه��ۆب��ه ی مزگه وته كه ی خاوه نی كه ركووك پۆلیسی كه مزگه وته كه ئ��اگ��ادارك��ردووه ت��ه وه به بیانووی ئه وه ی زه وییه كه ی زیاده ڕۆییه الی نیگه رانیی ئه مه ش ده ڕووخێنێت. دانشتوان و ئه و خێرخوازه دروستكردووه و هه ڕە شه ی خۆپیشاندان ده كه ن، چونكه

مزگه وتی تر له گه ڕە كه كه یاندا نییه .باسی فه تحوڵاڵ جومعه خێرخواز بۆ مزگه وته كه ی دروستكردنی چۆنێتیی )2004( ساڵی »له وتی و كرد )به یان( كاتێك یه كێتی و پارتی زه وییان دابه شكرد

پارتییش خۆیاندا، الیانگرانی به سه ر دا زه وی پارچه )10( نه رس گه ڕە كی له بڕیارماندا ئێمه ش خۆی، الیانگرانی به له و مزگه وت. به بكه ین زه وییانه ئه و بۆ ئ��ه وق��اف��امن مۆڵه تی س��ه رده م��ه دا به ربه ست، كۆمه ڵێك دوای و وه رگ��رت ساڵی تا كرد، دروستكردنی به ده ستامن دۆالرمان ده فته ر )16( نزیكه ی )2011(نه ما تواناماندا له ئیرت كرد، سه رف تێدا ڕاده ستی و گرت ڕامان بكه ین، ته واوی ئ��ه وق��اف��امن ك��رد ب��ۆ ئ���ه وه ی ت���ه واوای زه وییه كی مزگه وته كه به رده م له بكات. كڕی، پیاوێك هه بوو مه تری )300(زه وییه كه له ڕووی پانتاییه وه ناڕێك بوو، خاوه نه كه ی ویستی ڕێكیبكاته وه، تۆزێك به بیكات تاوه كو بكات تێدا زیاده ڕۆیی

www.bayanpress.net ژماره )49(، سێشه ممه 2013/8/27، ساڵی یەکەم

6

عیسا عه بدولقه هار � هه ولێر

دام���ه زراو ت��ازه ف��ه رم��ان��ب��ه ری 19مانگ دوو دوای هه ولێر، پارێزگای له ده وام��ك��ردن، ده ن��ێ��ردرێ��ن��ه وه م��اڵ��ه وه ، هه رێم بازرگانیی و پیشه سازی وه زاره تی و لیژنه ی دامه زراندن له پارێزگای هه ولێر،

یه كرت تۆمه تبار ده كه ن.ه��ه ڤ��اڵ س��ه ع��ی��د، ی��ه ك��ێ��ك ل��ه و مانگ دوو م��اوه ی که فه رمانبه رانه ی دواتر و ك��ردووه ده وام��ی مووچه به بێ وتی )به یان(ی بۆ ماڵه وه، نێردراوه ته وه مانگ دوو ماوه ی فه رمانبه ر 19 »ئێمه و پیشه سازی وه زاره ت��ی میالكی له سه ر كه چی كرد، ده وام��ان هه رێم بازرگانیی دان��ه م��ه زراون، ئێوه وتین پێیان پاشان فۆڕمەوە ڕێگه ی له ئێمه له كاتێكدا بۆمان لێكۆڵینه وه دوای دامه زرابووین، واسته وه ڕێگه ی له كه ده رك��ه وت��ووە وه زاره تی پیشه سازی ته نیا 12 فه رمانبه ری وه زاره تی ئێستا هه روه ها دامه زراندووه . دارایی پێامن ده ڵێ وه زاراره تی پیشه سازی داوای كردووه ته نیا ئه و كه سانه دامبه زرێنن كه خۆیان داوایان كردووه ، بۆیه وه زاره تی

دارایی ئاماده نه بوو مووچه كامنان بدات«.ئه و هاوواڵتییه ئه وه شی وت »سكااڵم و بارزگانی و پیشه سازی وه زاره ت��ی دژی

به ڕێوبه رایه تی بارزگانی تۆمار كردوووه«.له به رامبه ر كێشه ی ئه و فه رمانبه رانه ، وه زاره تی پیشه سازی و بازرگانیی هه رێم و هه ولێر، پارێزگای له دامه زراندن لیژنه ی

یه كرت تۆمبارده كه ن.دیوانی به ڕێوه به ری سه باح، حاجی بازرگانیی و پیشه سازی وه زاره ت����ی حكومه تی هه رێمی كوردستان، بۆ )به یان( هه ڵه ی فه رمانبه رانه ئه و »كێشه ی وتی لیژنه ی هه ڵه ی به ڵكو ن��ه ب��ووه ، ئێمه هه ولێر. پارێزگای له بووه دامه زراندن دامه زراندنی بۆ خۆمان پێویستیی ئێمه دامه زراندن لیژنه ی داوه ته فه رمانبه ران فه رمانبه رمان كه می ژماره یه كی داوای و دامه زراندنی لیژنه ی كه چی ك��ردب��وو، ئێمه ب��ۆ زۆری ژم��اره ی��ه ك��ی هه ولێر ئێمه ئه وه شدا له گه ڵ ته رخانكردووه،

قبوڵامن كردن«.»لیژنه ی وتیشی س��ه ب��اح حاجی فه رمانبه رى زۆری ژماره یه كی دامه زراندن ده ستبه ركابوومنان ئێمه ش و نارد ئێمه بۆ

بۆ هه موویان كرد، به اڵم وه زاره تی دارایی ڕە زامه ندیی ته نیا له سه ر ئه و فه رمانبه رانه

ده بڕی كه ئێمه داوامان كردبوون«. به وته ی ئه و به ڕێوه به ره ، وه زاره تی داهاتوو ساڵی بۆ ده یه وێت پیشه سازی دامبه زرێنێته وه، دووباره فه رمانبه رانه ئه و

چونكه ئه مساڵ كێشه یان بۆ دروستبووه .ه���ه ر ل���ه ب���اره ی ك��ێ��ش��ه ی ئ��ه و عه بدوڵاڵ، سه رۆكی تاهیر فه رمانبه رانه وه ، هه ولێر پارێزگای له دامه زراندن لیژنه ی وه زاره ته كان پێویستی به پێی »ئێمه وتی دی��اره ب��ه اڵم دام��ه زران��دووه ، خه ڵكامن ئ��اره زووی خۆی به پیشه سازی وه زاره ت��ی خه ڵكی دامه زراندووه و ئاگاداری ئێمه یان

نه كردووه «.وتیشی »ئێمه سااڵنه به پێی پێویستی ڕە سمی كتابی به داده مه زرێنین، خه ڵك پیشه سازی وه زاره ت��ی كه هه یه له المان داوای چه ند فه رمانبه ری كردووه ، ئه وه نده و دام��ه زران��دوون بۆ فه رمانبه رانه مان ڕاست پیشه سازی وه زاره ت��ی قسه كانی

نین«.ل��ه ب��اره ی ئ���ه وه ی ك��ه وه زاره ت����ی ئه و به رانبه ر له ده یه وێت پیشه سازی

فه رمانبه رانه ئه و داهاتوو ساڵی هه ڵه یه ، وتی عه بدوڵاڵ تاهیر دامبه رزێنێته وه ، »ئ��ه گ��ه ر م��اف��ی خ��ۆی��ان ب��ێ��ت، ئ��ه وا ئاساییه و بفه وتێت كه س مافی نابێت

دامبه زرێندرێنه وه«.محه مه د، سیروان خۆیه وه الی وتی )به یان( بۆ هه رێم ئاماری به رپرسی به ڕێوه به رایه تییه كامنان و ئامار »ده سته ی ده ڕۆن خاڵبه ندییانه ئ���ه و ل��ه س��ه ر له دام��ه زران��دن لیژنه كانی پێشرت كه دواتر ده دات، له سه ر بڕیاریان پارێزگاكان به ڕێوبه راتییه كانی ئێمه دوای ته واوبوونی بۆ ده كاته وه ب��ه رزی دام���ه زراوان، ناوی پارێزگاكان له دام��ه زران��دن لیژنه كانی هه ر ده ك��ه ن، تێدا وردبینیی ئ��ه وان و و به ڕێوبه رایه تییه كان له نێوان كێشه یه ك چاره سه ر ڕووبدات، دامه رزاندن لیژنه ی ده كرێت، به اڵم كێشه ی ئه و فه رمانبه رانه م

نه بیستووه «.وه زاه رت���ی »ئ��ه گ��ه ر وتیشی ئ��ه و پیشه سازی ڕە خنه ی هه یه له دامه زراندنی ده توانێ فه رمانبه ران، زۆری ژم��اره ی الی ئێمه و بنێرێت بۆ نووسیراوێكامن

خۆمانه وه چاره سه ری ده كه ین«.

دوای‌دوو‌مانگ،‌به‌بێ‌‌مووچه‌‌ده‌یاننێرنه‌وه‌‌ماڵه‌وهوه زاره تی پیشه سازی و لیژنه ی دامه زاندنی پارێزگای هه ولێر، كێشه بۆ 19 فه رمانبه ر دروستده كه ن

پارێزگاری كه ركووك له به ر خاتری گه راجێك، بڕیاری ڕووخاندنی مزگه وتێك ده دات

خێرخوازێك:‌به‌رژه‌وه‌ندیی‌تایبەتى‌له‌‌پشته‌وه‌یه‌به رپرسی هۆبه ی

نه هێشتنی زیاده ڕۆیی له به ڕێوبه رایه تیی پۆلیسی كه ركووك »به بڕیاری دكتۆر نه جمه دین كه ریم

ئه مرم پێكراوه ئه و مزگه وته بڕووخێنم و

منیش ده یڕووخێنم«««

9

وێنە جیهانییەکان

ژماره )48(، سێشه ممه 2013/8/20، ساڵی یەکەم www.bayanpress.net

ئا: الس هه ورامی

بازێک لە دواى کۆبوونەوەى

بیشاو

بەیان

مه تین

ئ��ه وه ی بۆ تێبینی ی��ه ك ب��ه اڵم ناوه كه ی وه ختێ بیكڕێت، ئاماده یه بۆ بچۆ خۆته وه ، به ناوی ده كه یت به ڕێوه به رایه تیی غه رامه ی به شی هاتوچۆ 80 وه رقه غه رامه ی له سه ره ،

بیده و پیرۆزت بێت.

ده موچاوت په مه ییبوونی به هه ست ده که یت و بیهێڵه وه .

زه یتی دروس��ت به شێوه یه کی -3پێست به کاربهێنه ، له ئه نجامدا وا ده کات و زیندوو پێستێکی خ��اوه ن ببیته که

دره وشاوه .4- زوو زوو ئه و به رهه مانه مه گۆڕە ده ستکه وتنی بۆ ده هێنی، به کاری که چ ئ���ه وه ی زانینی و ب��اش ئه نجامی پێستت ل��ه گ��ه ڵ به رهه مێک ج���ۆره له سه ر مانه وه به پێویستت ده گونجێ،

به کارهێنانیه تی.5- النی که م له هه فته یه کدا 1 یان 2

جار ماسکی رسوشتی به کاربهێنه .ب��ه ب��ێ ش���ن و 6- ه��ی��چ ک���ات

لێکردنه وه ی ماکیاجه که ت مه خه وه .

له باشه زۆر ده خوازم! بۆ سه ركه وتنتان له بكه ، له گه ڵ زه واجی تویته ره وه ڕێی چێژە كانتان ئاڵوگۆڕی تانگۆشه وه ڕێی بگه ڕێن مناڵدا دوای به گوگڵ له بكه ن، ئه گه ر بیانكڕن، )e-bay( ئیبه ی له و ویستتان و ب��وون بێزار یه كرتیش له ئه مازۆن له مناڵه كانتان جیاببنه وه ،

)Amazon( بفرۆشن«.

نه و ژماره كێشه ی نه بۆیه كراوه ته وه ، ڕەنگه هه یه . به ندوباو انه ی له و هیچ هه موو سه رنجی جێگای ببێته ئه مه ئه و به ڕاست هه ر به ڵێ شۆفێره كان، له و هیچ به بێ ده ب��ه ن شك بیكاشۆیه

كێشانه وه نرخه كه ی ته نیا 40 وه رقه یه .

1- دوژمنی س����ه ره ک����ی����ی خ��ۆره ، پێستت پێش ب��ۆی��ه ه��ه ر به ر بچیته ئ��ه وه ی پێویستت ئه وا خۆر ب��ه ب��ه ک��اره��ێ��ن��ان��ی ک��رێ��م��ی دژەخ�����ۆر

ده بێت2- بۆ ئه وه ی پێستت گه نجرت و بوژاوه یی به ده رب��ک��ه وێ��ت، ئ��ه وا سه هۆڵ هه ندێک بخه نێو پارچه یه ک ته نک قوماشی سه ر بیخه و تا پ��ێ��س��ت��ت،

)WhatsApp( له ه��اوڕێ ، بووینه ته دوو هه یه ، نامه گۆڕینه وه كان پێكه وه مانگیشه به فایبه ر پێكه وه قسه ده كه ین، قسه سكایپ له ك��ردووم بۆ پێشنیازی به بیت ڕازی داواك���ارم بۆیه بكه ین، بۆ باشیامن ئاواتی و هاوسه رگیریامن

بخوازه بابه گیان«.»هیوای دای��ه وه وه اڵم��ی باوكیشی

بیكاشۆیه ك ده زانم له سلێامنی كاتێكدا له وه رق���ه . 40 به ته نها نه وه رگ���ه ڕاوه، نه بیكاشۆیه ئ��ه و نه بووه، هاتوچۆ ڕووداوی تووشی

»ب��اوك��ه وت ب��اوك��ی ب��ه كچه كه كه وتوومه ته كوڕێكدا ل��ه گ��ه ڵ گیان یه ك له تۆزێك به اڵم خۆشه ویستییه وە، له ئه و و هیندستانم له من دووری��ن، ئینته رنێته وه ڕێی له ماوه یه كه ئه مریكا، فه یسبوك له بۆیه ناسیوه ، یه كرتمان

قسه کانیدا به رده وامیی له و نازانێت ده ک��ات: تر شتێکی چه ند به ئ��ام��اژە بڵێ خۆشی نه خۆشه که ته نانه ت ئه گه ر

که پێویسته هێشتا دێت، ده مم بۆنی که ئێمه به الیه نی زانستی بیدۆزینه وه، هه ر ئامێرێکی بۆنه که پێوانه کردنی بۆ بۆیه تایبه ت به کارده هێنین، کاتێک له کۆتاییدا ده ستنیشان خۆی پێوانه که ی ئامێره ئه و س��ه رچ��اوه و ده ت��وان��ی��ن ئێمه ش ک��رد،

چاره سه ره که ی بدۆزینه وه .به شێکی که ک��راوه ئاشکرا ئ��ه وه ش و ده م به په یوه ندیی ده م بۆنی زۆری

ددانه وه هه یه .

یاسا و رۆشنبیریی ئیسالمی. پێناسه یه كی فیلمه ئه م هه روه ك و سیاسی س��ه رك��ه وت��ن��ه و میعراج ده كات كولتوورییه كان و سه ربازی به ده ستی )د.خ( خوا پێغه مبه ری كه

هێناون.

و مێرده وه .کچوکای‹‹ سێدات د. »پرۆفیسۆر ددان، و ده م نه خۆشییه کانی پسپۆڕی له سه ر پاشاموه مانه وه ی به هۆی ده ڵێت: ددان له نێوان جێگربوونیان دوایی و ددان بۆنی دروستکردنی هۆی ده بێته پووک و

ناخۆشی ده مئه وه شامن پێده ڵێت سه ره تا بۆ ڕێگری کردن له بۆنی ده م، ده بێت به ڕاستی هۆکاری

دروستبوونه که ی ده ستنیشان بکه ین.بۆ ئامێرێکیش هه بوونی کچوکای ده ستنیشان و ده م بۆنی پێوانه کردنی مه حاڵ به بۆنه که، س��ه رچ��اوه ی کردنی

خوا پێغه مبه ری ل��ه ن��وێ وێنه یه كی د.خ( عه بدوڵاڵ، ك��وڕی )موحه ممه دی ئیسپۆنزۆ ئه مریكی. گه لی بۆ ده رده خات چه ند به ڵگه نامه ییه فیلمه ئه م ده ڵێت )د. پێغه مبه ر ژیانی جیاوازی الیه نێكی ڕا خستنه ڕووی ڕووى له ده خاته ڕوو خ(

جیاوازه كانه وه . فیلمه ئ����ه م ب���اس���ه ، ش��ای��ان��ی د.خ( موحه ممه د، )ژیانی به ڵگه نامه ییه له به رهه مهاتووه ئه ڵقه دا سێ له و نووسه ر الیه ن له 2011دا هاوینی دانیشتووی سۆماڵیی رۆژنامه نووسی ئه وه ی بۆ به ریتانیا )راجح عومه ر(، په خش )BBC2(دا كه ناڵی ل��ه

بكرێت.فیلمه ل��ه م ئ��ه ڵ��ق��ه ی��ه ك ه��ه م��وو سه عاتی یه ك م��اوه ی له به ڵگه نامه ییه ته واودا په خش ده كرێت و ژیانی پێغه مبه ر كۆچی تاكو منداڵییه وه له هه ر خ( )د. ده رهێنه ره كه روو. ده خاته دواییكردنی ده ست ده كات به فیلمه كه ی له مه ككه وه بۆ )د.خ( پێغه مبه ر كۆچكردنی وێنه ی و ده وڵه تی دامه زراندنی و ده كات مه دینه

داهێنانی به هه ستاون زانایان بۆنی ده م که پێوانه کردنی بۆ ئامێرێک کێشه یه ئه و چاره سه ری به بۆنه که یدا

ده کات که لێوه ی سه رچاوه ی گرتووه. ل��ه ب��ێ��ج��گ��ه ده م ب���ۆن���ی خۆی، نه خۆش که سی ناڕەحه تکردنی هه م چوارده وریشی ، کێشه ی گه وره تری

به دوادا دێتیان ک��ار ژی��ان��ی ل��ه ک��ات زۆر بۆنی کێشه ی ب��ه ه��ۆی ه��اوس��ه ری��دا ده مه وه جیابوونه وه ده که وێته نێوان ژن

ئه مریكی )PBS(ی كه ناڵی كاتێك کرد، شۆك تووشی هه مووانی فیلمێكی ده ی��ه وێ��ت كه رایگه یاند به ڵگه نامه یی به رهه مبهێنێت ده رباره ی پێغه مبه ری )م��وح��ه م��م��ه د( ژی��ان��ی )ژیانی ناونیشانی له ژێر )د.خ( خوا ئه م سه ره تای له )د.خ(( موحه ممه د

هه فته یه وه . مامۆستای ئه سپۆزیتۆ، ج��ۆن زانكۆی ل��ه ئیسالمی توێژینه وه ی )ج����ۆرج ت����اون(ی ئ��ه م��ری��ك��ی، كه به رهه مهێنانی له كردووه به شداریی له گه ڵ به ڵگه نامه ییه دا فیلمه ئ��ه م پۆست(ی )هافینگتون رۆژن��ام��ه ی راپرسییه ئه نجامی ده ڵێت: ئه مریكی جیاوازه كان ده ریانخستووه كه زۆربه ی نه وه كانی گه لی ئه مریكی و ئه وروپیش ئیسالم، ده رب��اره ی نازانن شتێك هیچ

به اڵم زۆر له مسوڵامنان ده ترسن.)PBS( كه ناڵی كه فیلمه ئ��ه م

هێناوه، به رهه می ته له فزیۆنی ی

بەیان

ئیامن ناسح

ئەشکان

ئامێرێک بۆ پێوانه کردنی بۆنی ده م

هاوسه رگیری و شتی تریش له ڕێی ئینته رنێته وهچه ند یاسایه کی زێڕین بۆ پێستێکی جوان

فیلمێكی به ڵگه نامه یی ده رباره ی ژیانی پێغه مبه ر

بیكاشۆیه‌ك‌به‌‌‌40وه‌ره‌قه‌

به 1966ە وه ساڵی له مه راسیمه ئ��ه م و »ته بلیغ كۆمه ڵه ی ده ستپێشخه ریی ده عوه « و به ئامانجی هه ڵنانی خه ڵكی بۆ له ئیسالمییه كان ڕێنموونییه شوێنكه وتنی به تیایدا ده ستیپێكرد. ڕۆژانه یاندا، ژیانی ئاماده بوونی چه ندین بیرمه ند و كه سایه تیی ئه كادیمیی مسوڵامن، به شداربووان نوێژ و بابه ته له باس و ده ده ن ئه نجام ته ئه مول ه��ه روه ك ده ك��ه ن، ئیسالم ڕۆحییه كانی بۆ سه ركه وتووه كانیش میكانیزمه له باس له جیهاندا ئاشتی و ئیسالم باڵوكردنه وه ی

ده كه ن.وێنه كه له ڕۆژی 2011/1/23 له الیه ن له و یه كێك به و گیراوه ڕەحامنه وه پاڤێڵ وێنانه دیاریكراوه كه دیارترین ڕووداوه كانی

ساڵی 2011 ده گێڕنه وه .

ئ�������ه وه ی ل����ه وێ���ن���ه ك���ه دا ده رده ك������ه وێ������ت، دی��م��ه ن��ێ��ك��ی له و یه كێك بازدانی سه رنجڕاكێشی به نگالدیشییه یه مسوڵامنه ه��ه زاران بۆ شه مه نده فه رێكه وه فارگۆنی له كه تر، شه مه نده فه رێكی فارگۆنی دوای به شداریكردن له »كۆبوونه وه ی

بیشاو«، به ره و ماڵه وه ده گه ڕێنه وه .»ك��ۆب��وون��ه وه ی ب��ی��ش��او« به ئیسالمیی كۆبوونه وه ی گه وره ترین دوای له داده ن��رێ��ت بانگخوازانه له سه ر ساڵێك ه��ه م��وو و ح��ه ج شاری له )ت��وراج( ڕووب��اری كه ناری بیست كه ده به سرتێت، )تونجی( )ده ككا(ی ب��اك��ووری له كیلۆمه تر دووره . به نگالدیشه وه پایته ختی

www.bayanpress.net ژماره )49(، سێشه ممه 2013/8/27، ساڵی یەکەم

8

بالنكۆ، گ��ۆن��زال��ێ��ز رائ����ول مه درید ریاڵ پێشووی هێرشبه ری له جامی قه ته ری، ئێستا سه دی و یانه ی نێوان له كه »بڕنابیۆ«دا رێكخرا، مه دریددا ریاڵ و سه دد یارییه ئ��ه م و ك��رد ب��ه ش��داری��ی یادەوه ریی بیست ساڵ له مه وپێشی بۆ كاتێك زیندووكرده وه ، رائول بۆ مه درید ریاڵ بۆ یاری یه كه مجار ئه تله تیكۆ یانه ی به رامبه ر له كرد به یارییه كه ی ریاڵ م��ه دردی��ددا. برده وه سه د له )0 �5( ئه نجامی رائ��وول. له بوو رێزگرتن بۆ كه ناوبراو یه كه مین گۆڵی بۆ تیپه كه ی كارلۆ ئه نچلۆتی له تایمی یه كه مدا تۆمار كرد و له تایمی دووه میشدا یانه ى سه دده وه چووه به درێسی ریاڵ بۆ تایمێك ناوبراو یاریگاوه . به درێسی ژماره حه وتی نارساوه وه دووه م��دا تایمی له و كرد ی��اری

سپاردی به كرستیانۆ رۆناڵدۆ. به یارییه كه ی دوای له رائول رێزه و گه رم پێشوازییه ئه و هۆی

هه ست بكه م جارێكی تر من به شێكم یه كه م له یه كه میش رۆژی من لێیان. ئه تله تیكۆ ب��ه رام��ب��ه ر ل��ه یاریمدا

ژێر كه وتووه ته نا، ئه ویان له زۆره ی یارییه »ئه م ده ڵێت و كاریگه رییه وه چه ند شتێكی تێدا بوو كه منیان خسته

رۆناڵدۆ كرستیانۆ كاریگه رییه وه ، ژێر كاسیاسیش و دا من به درێسه كه ی گه رمی به هه موویان كاپتنی. شاره ی

سوپاسی ك��رد، من له پێشوازییان راهێنه رایه تی ده س��ت��ه ی و یانه كه وا كه كرد كارێكیان ئ��ه وان ده ك��ه م،

یادەوه‌رییه‌كانی‌بیست‌ساڵ‌له‌مه‌وپێشی‌رائول‌زیندووكرانه‌وه‌

و ده كه ن به رگری كۆمه ڵ به و ده جه نگن تیپی گۆڵی سه ر ده گه نه خێراییه كه یان به

به رامبه ر.ناپۆلیدا ریزه كانی له ئێستا ئه وانه ی یاری ده كه ن، پێویستیان به زیاتر گونجاندنه یه كه م ئه ستێره ی چونكه یانه كه، له گه ڵ

هامسیك م���ارك ی���اری

بوو كه چه ندین ساڵه له و یانه یه ئه و ئه وه یه هۆی ئ��ه وه ش ده ك��ات، یاری له و و هه بێت به خۆی متامنه یه ی هه موو سێ گۆڵه ی تۆماركران، جگه له وه ی یه كه می سێهه میشی و دووم گۆڵی كرد، دروس��ت

تۆماركرد.هاوشانی هامسیك، هیگواین پێویستی بۆ متامنه ی ئ��ه وه ی بۆ زیاتره كاتێكی به دروستبێت، هه روه ك چۆن كاتێك رووی كرده

پێشووی گۆڵپارێزی زۆف« »دینۆ چه ندین هه ڵگری ئیتالیا، هه ڵبژارده ی یارییه له ناوبراو سه یره ،. ریكۆردی میللییه كانیدا له نێوان ساڵه كانی 1972 تا 1974 توانی 1142 ده قیقه تۆڕە كه ی به پاكی بهێڵێته وه و ریكۆردێك تۆمار بكات بگات. پێی نه یتوانیوه ئێستا كه س تا كه له ت��ری شانازیی دوو ه��ه روه ه��ا زۆف

تێپه ڕاندنی دوای كه هه یه جیهانیدا جامی پله ی چواره می بووه ، زۆف ته مه نی 35 ساڵی

ساڵیدا 36 ل��ه 1978ی جیهانیی جامی پیرترین به 1982 ساڵی له و به ده ستهێنا جامه ئه و كه دان��را مێژوودا له یاریزان

به ده ست بهێنێت. زۆف، سه یری ت��ری ریكۆردێكی له )یۆڤانتۆس( یانه ی له كه ئه وه یه به كرد په یوه ندیی ساڵیدا 30 ته مه نی ساڵ 11 و تۆرینۆوه شاری یانه كه ی له و تیپه دا مایه وه ، زۆف به درێژایی ب��وو و گۆڵدا له ساڵه یانزه ئ��ه م له ده ست یاریشی یه ك ته نانه ت

نه دا.

روونی به ئێستا تا هه رچه نده ركابه ره كانی یانه ی یۆڤانتۆس له سه ر ئیتاڵی خولی ن��ازن��اوی ب��ردن��ه وه ی بێگومان ب��ه اڵم ده رن��ه ك��ه وت��وون، ئه و پێشه وه ی له ئێستادا له ناپۆلی یانانه یه كه ده كرێت وه ك یۆڤانتۆس پاڵێوراوی سه ره كی بن بۆ بردنه وه ی

نازناوه كه .وه رزی ن��اپ��ۆل��ی

پ���ێ���ش���وو ئاستی كه مرت له ن���ه ب���وو پیره كه ، خامنه

به رده وام به اڵم له ن��ه ب��وون��ی

ن سه ركه وتنه كاو ب���������ه رز و

ئاستی نزمكردنی سه ره كی هۆكاری له ئ��ه وه ی بۆ ب��وو

بكشێته وه ركابه رییه كه له كۆتاییدا ده كرێت پاڵه وان. ببێته نه توانێت و راهێنه ره كه ی ئ���ه وه ش ه��ۆك��اری

پێشووی بووبێت.وه رزه ئ����ه م ك���ه ن��اپ��ۆل��ی

له ك��ردووه گرنگی گرێبه ستی ژماره یه ك ئاماده سازییه كان و له یه كه م یاریدا ئه وه ی ده رخست كه له توانایدایه به هۆی ئه زموون په یداكردن و قورسایی دروستكردن بۆ خۆی بۆ بێت ركابه رێكی سه ره كی له خوله كه دا،

بردنه وه ی خولی كالچیۆ.ئه و كاڤانی، رۆیشتنی س���ه ره ڕای ریزه كانیه وه به الوازی��ی��ه ك هیچ یانه یه

به پێچه وانه وه به نابینێت،

سه ركردایه تیی ئیسپانی، بینیتێزی رافائیل وا هه ست ده كه یت ئه م یانه یه جیاوازتره له

هه موو یانه كانی تری ئیتاڵی.شێوازێكی و عه ڵییه تێك به بینیتێز له ده ك���ات، ی��اری ئینگلیزییه وه ت��ه واو توانای جه ستییه وه به خێرایی و پشتبه سنت

ماوه یه كی به پێویستی مه درید ریاڵ گۆڵكردنه كه ی مه كینه ی تا بوو زۆر له گه ڵ ئ���ه وه ی دوای ك��ار ك��ه وت��ه هامسیك بوونه جووته ، بێگومان زیاتر كاڤانی، له گه ڵ هاوشانییه كه ی له زۆر ده ب���ن، مه ترسیدارتر ناپۆلی تر جارێكی نزیكه ئه رجه نتینییه كدا له گه ڵ ئه و وه ك پاڵه وان ببێته وه مارادۆنا له گه ڵ سه رده مه به و هێنا ب��ه ده س��ت��ی

زێڕین ناوده برێت.له كالیخۆنیش تاقیكردنه وه دا یه كه م س��ه رك��ه وت��وو ب��وو پ���ێ���وی���س���ت���ی ب��ه زیاتر تاقیكردنه وه ی به رگریی هێڵی زیاتره ، یاریكردنی و شێوه یه كی ب��ه ئێستا ت��ا ناپۆلی و تاقینه بووەته وه راسته قینه ش

ده بێت زیاتر یارییه كانی ببینین.یۆڤانتۆس ده بێت كۆتاییدا له له ئێستاوه له خۆی برتسێت و هه زار ناپۆلی، بۆ بكات حساب ی��ه ك و پێشوو وه رزی وه ك ئه گه ر چونكه له به رگری ناتوانێت بكات، ی��اری

نازناوه كه ی بكات.

هه بوو. هه ستم هه مان مه درید، له م ئیسپانیا پادشای ئاماده بوونی موفاجه ئه تووشی منی یارییه دا تایبه ت زۆر رۆژێكی كرد.ئه مڕۆ دوورودرێژ سااڵنێكی من، بۆ بوو ك��ردووه ، درێسه ل��ه م به رگرییم چێژم س��ااڵن��ه دا ئ��ه و ت���ه واوی له منه . ماڵی هێشتا ئێره وه رگرتووه . رازین ری��اڵ له ه��ه واداران ئێستا تیپه كه دا له نێو یه كێتییه ك و نوێیان پرۆژە یه كی بووه ، دروست كه ئومێده وار م و ده ستپێكردووه پشتیوانی سه د له سه د هه واداران

له م تیپه بكه ن«.ئیگه ر له پشتیوانی رائ��ول له ن��اوب��راو وت��ی و ك��رد كاسیاس دییه گۆ ل��ه گ��ه ڵ ك��ردن رك��اب��ه ری ل��ۆپ��ێ��زدا ب�����ه رده وام ده ب��ێ��ت و گاریس هاتنی له هه مانكاتیشدا كه م رۆناڵدۆ گرنگیی له بێڵیش یاریزانێكی »ئیگه ر ن��اك��ات��ه وه پیشه گه ره و خه ریكه پێشبڕكێیه كی هاوكاريی ده ستپێده كات و ت��ازه ریاڵ ده كات تاكو به ئامانج بگات. و ئێستا كه سایه تيی كرستیانۆ داهاتووی یانه كه یه و دڵنیام هه روا

ده مێنێته وه«.

له ئیتاڵی یۆڤانتۆسی یانه ی گۆڵچی بوفۆن لویجی جیان ئاشكرایكرد دیلۆ سپۆرت له گه ڵ رۆژنامه ی الگازێتا گفتوگۆیه كی كه ساڵی 2011 بڕیاریدا یانه ی یۆڤانتۆس به جێبهێڵێت و روو بكاته یانه یه كی تر دوای ئه وه ی پێكان فشاری زۆری بۆ دروستكردبوو، به ده ڵێت بوفۆن ب��ه اڵم ئاستی، سه ر كردبووییه كاریگه ری په یوه ندییه كی ته له فۆنی كۆنتی له بڕیاره كه م پاشگه زی كردمه وه

و نه رۆشتم.دوای كردم، بۆ جوانی زۆر قسه ی »كۆنتی ده ڵێت بوفۆن

ئه وه یۆڤانتۆسم زیاتر ال خۆشه ویست بوو له جاران«.

یانه ی ئه تله تیكۆ مه دریدی ئیسپانی ده یه وێت خوان ماتای یاریزانی چێڵسی و هه ڵبژارده ی ئیسپانیا بگێڕێته وه بۆ واڵته كه ی له ریزه كانیدا یاریی پێبكات، دوای ئه وه ی ئه و یاریزانه الی جۆزێ سه ره ڕای پێنابه سرتێت پشتی سه ره كی یاریزانێكی وه ك مۆرینۆ ئه وه ی وه رزی رابردوو له ریزی باشرتین یاریزانه كانی یانه كه یدا

بوو.ئه تله تیكۆ كه كردۆته وه باڵوی مه دریدی ئاسی رۆژنامه ی نێردراوێكی ناردووه بۆ ئینگلته را و ده یانه وێت له زووترین كاتدا كۆتایی به بۆندی ئه و یاریزانه بهێنن و ئه گه ریش زۆره چێڵسی

رازیبێت به فرۆشتنی.

دوای ئیسپانی به رشه لۆنه ی یانه ی راهێنه ری مارتینۆ تاتا ئه وه ی گرێبه ستی ریاڵ مه درید له گه ڵ گاریس بێڵ به سووكایه تی له سه ر سووره كه رایگه یاند تر جارێكی ناوبرد، جیهان هه مو ئه نچیلۆتی ئه وه ی دوای ئه وه ش نییه ، په شیامن و قسه كانی و نییه ئه ورپا له ئه زمونی تاتا وتبوی و دابوویه وه وه اڵم��ی تاتا داوه ، ئه نجام گه وره ی گرێبه ستی خۆشی یانه كه ی نازانێت هه ڕە شه ی له ریاڵ مه درید كرد و وتی نامه وێت لێره وه له كۆنگره و یاریگا به ڵكو بكه م له گه ڵ شه ڕە قسه یان رۆژنامه وانییه كاندا

قاچی یاریزانه كامنان ده بێته وه اڵم بۆیان.

وریا عه لی

هه ردی عه زیز

مه تین

ئه‌تله‌تیكۆ‌به‌‌دوای‌ماتاوه‌یه‌راهێنه‌ری‌به‌رشه‌لۆنه‌‌هه‌ڕه‌شه‌‌له‌‌ریاڵ‌ده‌كاتكۆنتی‌نه‌یهێشت‌بوفۆن‌بڕوات

لە‌ماوەى‌‌11ساڵدا‌هیچ‌یارییەکى‌لە‌ده‌ست‌نەداوە

ناپۆلی؛‌ركابه‌ره‌‌سه‌ره‌كییه‌كه‌ی‌یۆڤانتۆس

ئاسۆس نەجیب وه زیری كار و كــــاروباری كۆمه اڵیه تی بۆ به یان:

كار بۆ پاراستنی گیانی ئه و ژنانه ده كـــــــــه ین كه ژیانیان له ژێر هه ڕه شه دایه كۆمه اڵیه تی و سه نته ری ڕێنامیی خێزانی له چیتان ئێوه كه من، شارۆچكه كاندا له

به رنامه دایه بۆ فراوانكردنیان؟ــاســۆس نــه جــیــب: تــایــبــه ت به ئــوارە ب پێشخستنی و ــردن ــك ــراوان فله وه زاره ت سااڵنه كۆمه اڵیه تییه كان، تایبه ته وه پرۆگرامی و به رنامه ڕێگه ی كار بۆ ئه وه ده كات كه زۆرترین باڵه خانه فه رمانگه بۆ بینا و سه نته ر و بنكه و بكرێن، ــت دروس ــی ــان ــه زراوه ك دام و خزمه تگوزارییه ئاستی له به شێوه یه ك كۆمه اڵیه تییه كاندا بن. بۆ ئه م مه به سته بدرێت ــدی ــه ن ڕەزام ســااڵنــه ئـــه وه ی بواری ده چێته دروستكردنیان، له سه ر

جێبه جێكردنه وه . بارودۆخی ده ڕوانیته چۆن به یان: بۆ هه واڵنه ی ئه و كوردستان، له ژنــان

ئه م ئه مساڵیش بۆ مه به سته ش ئه م پارساڵ شــێــوه ی به هه مان ــه ــرۆژەی پجێبه جێكرا و پرۆسه ی دابه شكردنه كه ش سه باره ت هه یه . به رده وامیی ئێستا تا تایبه ت بێكاری بیمه ی به چینه كان، ــه زراو، ــه م ــی دان ــووان ــراوه به ده رچ كشێوه یه . به م واڵتــان زۆربــه ی له بۆیه ده رچووه ی ئه و ئه وه یه له مه ش ئامانج ناوی بیمه كه ، له ده بێت سوودمه ند

شێوه یه ك هانی كه رتی تایبه تیش بده ین پرۆژە له و بواره ئه نجام بده ن. منوونه ی به سااڵچووانی خانه ی خانانه ش ئه م تری هاوشێوه یه پرۆژەیه كی و عه نكاوه

له هه ڵه بجه .به یان: بیمه ی بێكاری بۆچی زۆربه ی چینه كان ناگرێته وه ، گله یی ئه وه هه یه كه كه م بێت، ئایا هه وڵێك بۆ چاككردنی ئه وه

له ئارادا نییه ؟بێكاری بیمه ی نه جیب: ئاسۆس تایبه ته به ده رچووانی زانكۆ و په یامنگا دانه مه زراون ئه وانه ی كه حكومییه كان، و بێكارن. به پێی ڕێنامییه كان ده رچووانی زانكۆ و په یامنگا حكومییه كان، ئه وانه ی دانه مه زراون و بێكارن له كه رتی گشتی، سوودمه ند ده ستگرتن، ئامانجی به بۆ بێكاری. بیمه ی وه رگرتنی له ده بن

www.bayanpress.netژماره )49(، سێشه ممه 2013/8/27، ساڵی یەکەم

11

جار ناتوانن ئه و ڕەفتار و وشانه ی كه فێری بووه ، له بیری ببه نه وه ، چونكه ئه و منداڵه بۆ ڕۆژی دواتر ده چێته وه هه مان شوێن كه ئه و شتانه ی لێ فێربووه ، ئه مه ش به یه كێك له خاڵه سلبییه كانی دایه نگه كان داده نرێت

كه كاریگه ریی ده بێت له سه ر منداڵ.وه ك فه رمانبه ر، عەلی، سه ید شلێر دایكێك باس له وه ده كات هه میشه خه یاڵی له تا دێمه وه الی جگه رگۆشه كه یه تی »من منداڵه كه مه ، الی خه یاڵم به رده وام ده وام ئه و بۆ ــه م ده ك تێل جــار شــه ش تا پێنج منداڵه كه میان هه واڵی و به خێوكه رانه منداڵه كه مدا له گه ڵ قسه ش لێده پرسم، ده كه م و قه ره بووشی بۆ ده كه مه وه . له گه ڵ باوكی ده چینه ده ره وه ئیرت بۆ سه یران بێت یان ده یبه م بۆ مینی ماركێتێك یان هه رشتێك

ئه و پێی خۆش بێت«.ســاكــار حــه مــه ڕەشــیــدى كــارمــه نــد، قه ره بووی هه رگیز پێیوایه دایكێك وه ك و خۆم »من ناكرێته وه . منداڵ بۆ ئــه وه دایكان هه رگیز فه رمانبه رین، پیاوه كه شم بۆ بكه نه وه ماوه یه ئه و قه ره بووی ناتوانن جۆرێك مندااڵنه ئه و بۆیه منداڵه كانیان،

له و ــان الی ده بێت ــت دروس مه له ل له به به خێوكه رانه ئه و په روه رده شه وه ڕووی شێوازێك په روه رده یان ده كه ن و دایكیشیان وه ره ئینجا جیاوازتر، په روه رده یه كی به په روه رده یه ك شێوه چ به دامــاو منداڵی

هه ڵسوكه وت بكات«.»ناچارم وتی فه رمانبه ر ڕەئووف تارا ڕووی له ئه گینا دایه نگا، به رمه منداڵه كه م هیچ چونكه ئاسوده نیم، زۆر ده رونییه وه دایك خۆشه ویستیی و سۆز وه ك سۆزێك ده چم كاتێك الیه، منوونه م یه ك من نییه . له به رده رگاكه و منداڵه كه مدا دوای به له ئامێزی كاتێك دێته ده ره وه، تا ده وه ستم ئاسوده منداڵه ئه م ده كه م هه ست ده گرم

نییه له و دایه نگایه «.نـــه زیـــره عـــه بـــدوول، تــوێــژەری »بوونی ده ڵێت له وباره یه وه كۆمه اڵیه تی، پێویستییه كی ئێستادا له دایه نگه كان ده سته ئه و و ڕۆشنبییران خێزانی ژیانی هاوسه ره كان ــه ردوو ه كه تاقامنه یه و له و ده كــه ن كار ده ره وه له یه كه وه به كه سانێكی به تــه واو متامنه ی نه بوونی ناچار بگرن، ئه ستۆ له منداڵه كانیان تا تر

بۆ منداڵه كانیان به رناردنی ده به نه په نا دایه نگه كان، بێگومان كاریگه ریی ده روونی و كۆمه اڵیه تی له سه ر منداڵ به جێده هێڵێ ، تا منداڵ ڕەنگه ده روونییه وه ڕووی له ڕاده یه ك هه ست به جیاوازیی خۆی بكات«. كانیاو كه ریم ڕەسووڵ، سه رپه رشتیاری یه كێك له دایه نگه كانی شاری سلێامنی، به م داده كامنان 15 »ژماره ی دوا بۆمان شێوه یه داده ن كه لێره كار ده كه ن، جگه له داده ی و نین نه خوێنده وار هیچیان پاسه كان، و ده كه ن كار لێره ساڵێكه زۆربه یان چه ند شاره زایی باشیان له بواره كه دا په یدا كردووه پێویسته مۆڵه ته وه وه رگرتنی ڕووی له و كاركردن مۆڵه تی دایه نگه یه ك هه موو زۆربه ی هه بێت. ته ندروستیشی مۆڵه تی ناخۆن خواردنانه له و هه ندێك منداڵه كان دانـــراون، خــواردنــەکــەدا خشته ی له كه وه رده گــریــن منداڵیك هــه ر ئێمه ــه اڵم بكۆپییه ك له خشته ی خواردنه كه ده ده ین به ئه و ڕۆژە چ بزانێ دایكه كه ش گه ر دایكی، خواردنێكامن هه یه كه منداڵه كه ی نایخوات، ده توانێ له فه یه ك یان شۆربایه كی بۆ ئاماده

بكات و لێره ده درێته منداڵه كه «.

راپۆرت: گۆنا سه عید

منداڵ به نرخرتین و جوانرتین دیاریی پارێزگاریكردن به نده كانی، بۆ خودایه دیارییه ئه و دروستی په روه رده كردنی و خوداییه، له ئه ستۆی گه وره كاندایه . ئه وه ی كاڵبوونه وه ی ده كه ین، به دی ئێستادا له و دایك له الیه ن به رپرسیاریه تییه یه ئه و باوكانه وه و ناردنی منداڵه كانه بۆ دایه نگه، دروستكردووه به ربه ستێكی تاڕاده یه ك كه په روه رده كردنی و باوكان و دایك له نێوان

منداڵه كانیان.دایكانه ی له و یه كێكه ئه نیا دایكی ئه نیای مامۆستایه تییه وه، كاری به هۆی كه كچی ناردووه ته دایه نگه و پێی وایه ناردنی ناگه یه نێ ئــه وه دایه نگه بۆ منداڵه كه ی شوێنێكی دایه نگه كان له سه د سه د كه په روه رده یی باشن بۆ منداڵ، له زۆر الیه نه وه منداڵه كه سوود وه رده گرێ له و تێكه اڵوییه ی نێو كۆمه ڵگه ، به اڵم له الیه كی تره وه الیه نی ڕەنگده داته وه، منداڵه كه دا له نێگه تیڤانه ڕەفتاری و هه ڵسوكه وت وه رگرتنی وه ك مناڵی تر و فێربوونی جنێو و توڕەیی، كه زۆر

په روه رده ی ماڵه وه و هی دایه نگا بانێكه و دوو هه وادایكێكی فه رمانبه ر: هیچ سۆز و خۆشه ویستییه ك وه ك سۆز و خۆشه ویستیی دایك نییه

بۆ ئه مساڵ زیاتر له 18 هەزار ده رچوو سوودمه ندبوون له وه رگرتنی بیمه ی بێكاری

چۆن دراون، ژنان مافی به ره وپێشربدنی بوون و پێویسته چۆن بن؟

ــاســۆس نــه جــیــب: تــایــبــه ت به ئكوردیدا كۆمه ڵگای له ناو ژنان پرسی ئه م بكرێت، لــه بــاره وه باسی ئه گه ر نێوان له هه مه الیه نه یه پرسێكی پرسه حكومه تدا. دامه زراوه كانی سه رجه م كاروباری و كار ــی وه زاره ت به تایبه ت به په یوه سته پرسه ئه م كۆمه اڵیه تیش، ماڵی داڵده دانی ژنانی هه ڕەشه لێكراو و شه ڵته ر. بۆ ئه م مه به سته ئێمه له ڕێگه ی گیانی پاراستنی بۆ كار شه ڵته ره كانه وه له ژێر ژیانیان كه ده كه ین ژنانه ئه و هه ڕەشه دایه و پێویستیان به له خۆگرتن توێژەرانی ڕێگه ی له هه روه ها هه یه ، ناو بۆ ڕاده هێرنێنه وه كۆمه اڵیه تیشه وه كۆمه ڵگا و كه سێكی دوور له توندوتیژی.

ــه ن بــه ڕێــوه بــه رایــه تــیــیــه كــانــی ــه الی لبه كارخستنی وه زاره متان تۆمار ده كرێت وه ك بێكار و كۆدی پێده درێت و به پێی له كاریان هه لی پسپۆڕیه تییه كه یان بۆ ــه وه . ــت ده دۆزرێ بۆ تایبه ت كه رتی ده رچوو هــەزار 18 له زیاتر ئه مساڵ بیمه ی وه رگرتنی له سوودمه ندبوون

بێكاری.چــاودێــریــی بنكه كانی ــان: ــه ی ب

سەرەقەڵەم

سلمییه تی ئیخوان

سیاسه ت دونــیــای ڕۆژانــــه دا ــه م لله ئه وه ی سه مه ره یه و سه یر و دونیای نامۆ مرۆڤایه تیدا سیاسیی كاری مێژووی زۆركــه س بۆیه ده یبینین، ئه مڕۆ بــووه ئه وه ی ده گوزره ێ، به شانۆگه ری ناوزه ندی

ده كه ن، نه ك به شێك له واقیعێكی بیرناو.كۆتایی تا پێشوودا سه ده كانی له زۆر مه بده ئیبوون بیسته میش، سه ده ی كه كه سانه ی ئه و هه موو بۆ ئاشكرابوو بوون و دیاریكراو ئایدیایه كی هه ڵگری پێناو له بوو قوربانیدان مــۆده ی مۆده ئازادیی كه حاڵه ی ئــه و تا مه بده ئدا، ڕاسته وخۆ كۆمه ڵگاكان گرووپ و تاك و گرێدرابوون به ڕاده ی قوربانیدان به گیان ناو گرووپی تاك و چه نده ها ژیانی و كۆمه ڵگاكانی خۆیان، له به رانبه ردا ویژدانی به كۆمه ڵی خه ڵكیش ئیعتیبار و پیرۆزیی به

قوربانیدانه كان ده دا.بیسته وه سه ده ی كۆتایی ده یه ی له ده سه اڵتێكی به رجه سته بوونی باسی دیموكراسی و كۆمه ڵگایه كی گه شه سه ندوو تاك پڕۆژەی به رنامه و دروشم و بووه ته ده سه اڵتدا له چ پارته كان، گــرووپ و و موزایه داتیش بن. ئۆپۆزسیۆن یان بن به رده وامه كه به به ها بااڵكانه وه ده كرێت خه ڵكی بۆ دیموكراسییه كان سیستمه كه بكه نه واقیع. له و به هایانه ش كه زۆرترین ئازادیی منوونه : به كێشده كه ن، خه ڵك به رانبه ری قه بوڵكردنی تاكه كه سی و جیاواز له خود و پێكه وه ژیان و شه فافیه ت ده سه اڵت ئاڵوگۆڕكردنی نه زاهه ت و و هه ڵبژاردنه كان. ئه نجامی له ڕێزگرتن و وێــردی ده بنه به هایانه ئــه م ده بینین سه رزمانی هه موو ئه و كه سانه ی كه كاران له بواری سیاسیەتدا، یان ئه و كه سانه ی كه پارته كانیان ده كه ن بۆ سیاسه تی بانگه شه

بۆ گه شتنه ده سه اڵت.دیموكراسی سیاسییه كان سیسته مه بونیادی له خزمه تی هه میشه نا، یان بن بااڵ و به ها ــزه ری ــارێ پ كۆمه ڵگه دان و له بۆیه كۆمه ڵگاكانیانن، ڕەسه نه كانی مێژووی مرۆڤایه تیدا ئه وه ی به رده وامی به كۆمه ڵگای به شه ری داوه ، به پله ی یه كه م ئه ركی كه بوون، كۆمه اڵیه تییه كان به ها ڕێكخسنت و كۆنتڕۆڵكردن و ئاڕاسته كردنی تاك و گرووپ و كۆمه ڵگه یان به جێهێناوه . كاتێك ڕاسته قینه كاره ساتی لــه مــه وه تاك و گرووپه كان پشتده كه نه ده بێت كه به هاكانیان و ته نها پێوه رێك بۆ ڕەفتاریان تاكه تاكه كه سی و به رژەوه ندیی ده بێته گرتنه ده بێته به رژەوه ندی بۆ بوارێكیش به رانبه ر سڕینه وه ی ده سه اڵت و ده ستی

به ته واوی. ده سه اڵتی نــه ك حاڵه تانه دا لــه م پێی، به هاگرێدراوه كان دیمۆكراسی و ــاك و ت ــۆ ب ئــاده مــیــانــه بــوونــی به ڵكو پرسیاره وه و ژێر ده كه وێته گرووپه كان، له گه ڵیدا هه زاران گومان له سه ر ئایدیاكانی

گرووپه سیاسییه كان دێته كایه وه .ئه مڕۆی میرسدا، تاڵه ی واقیعه له م ئه م شیكارییه ی پێشه وه به ده نگ و ڕەنگ گومانه ئه گه ر و ڕەهایی به ده بینین و پابه ندبوونی ڕاده ی له سه ر به رزكراوه كان بــااڵكــانــه وه ، بــه هــا بــه ئیسالمییه كان كه ده یسه ملێنێت واقیع ڕەتده بێته وه و برایانی الی سلمییه ت یه قین پله ی به ئه صیل و به شێكی میرسدا له موسڵامن

جێگیری فیكر و ڕەفتاریانه .

* پسپۆڕ له بواری جێنده ر و خێزان

د. عالیە فەرەج* دوو هەفتە جارێک دەینووسێت

پرسی ژنان و كه مئه ندامان و بیمه ی بێكاری سه رجه میان ئه و شتانه ن كه له پاڵ دابینكردنی مافی مندااڵن و پرۆژە یاساكانی تردا، هاوشێوه ی مافی كرێكاران په یوه ستن به وه زاره تی كار و كاروباری كۆمه اڵیه تییه وه . به به راورد له گه ڵ واڵته گه شه نده و نیمچه گه شه نده كانیش، هه نووكه واڵتی ئێمه له باره ی پێشه وه چوونی ئه م پرسانه وه ك پێویست هه نگاوی نه ناوه ، له الیه كه وه یاساكان سه رجه میان پێویستیان به هه مواركردنه وه هه یه و له الیه كی تریشه وه ، وه رزاره تی كاروكاروباری كۆمه اڵیه تی ته نیا ده توانێت پرۆژەكان بخاته به رده م حكومه ت و به پێی به شی دیاریكراوی خۆی، هاوكاری جێبه جێكردنیان ده درێت. له باره ی كاره كانی وه زاره ت و پرسه په یوه سته كان، به یان گفتوگۆی به ڕێز ئاسۆس نه جیب، وه زیری كار و كاروباری كۆمه اڵیه تی كرد، پرسیاره كانمان زۆرتر بوون، به اڵم ته نیا وه اڵمی ئه مانه مان وه رگرته وه .

دیدار: ڕایان عوسامن

ئاسۆس نەجیب وه زیری كار و كــــاروباری كۆمه اڵیه تی بۆ به یان:

كار بۆ پاراستنی گیانی ئه و ژنانه ده كـــــــــه ین كه ژیانیان له ژێر هه ڕه شه دایه ئێستاش تا ئێمه دا واڵتی له به یان: دابینكردنی له بابه ت هه ن یاسا هه ندێك كه ژیانی هاوواڵتیان، بۆ كۆمه اڵیه تییه وه نه خراونه ته بواری جێبه جێكردنه وه، ئه مه

بۆچی؟سه باره ت ئه گه ر نه جیب: ئاسۆس په یوه ست تایبه ته كانی ڕێسا و یاسا به بكه ین، قسه كۆمه اڵیه تی ــواری ب به به ڕێسایانه و یاسا ــه م ل ــه ك هــه ریبه پێویستی شێوه كان له شێوه یه ك هه یه ، هه مواركردنه وه و گۆڕانكاری بارودۆخی له گه ڵ كه به وشێوه یه ی پێشكه وتنه كان و كوردستان ئێستای گونجاو هاوواڵتیان ژیانی ڕەوشــی و یاساكان هه مواركردنه وه ی بۆیه بێت. ــان بـــووه له ــامن ــاره ك ئــه ولــه ویــه تــی ككۆمه اڵیه تی. كاروباری و كار وه زاره تی

ده ستپێكی لــه مه به سته ش ــه م ئ بــۆ ده سته به ری و كار یاسای كاره كامناندا هه مواركرایه وه ، كرێكاران كۆمه اڵیه تیی ــه ڵ بـــارودۆخـــی ــه گ ــه ك ل ــوه ی ــێ ــه ش بدوای بێت. گونجاو كوردستان ئێستای لیژنه ی ڕێــگــه ی ــه ل ــه ش ــواره ك ــه م هتایبه ت و سیمیناری به رده وام، هه وڵ بۆ دراوه، ماده كانی و بڕگه جێبه جێكردنی به رژەوه ندیی له ئه وه ی شێوه یه ك به ژیانی كرێكاران و بێكاران هه یه ، بخرێته به چونكه جێبه جێكردنه وه، ــواری بهه مواركردنه وه ی یاساكه ئێمه ده توانین خزمه تی باشرت و چاكرت پێشكه ش بكه ین، كه بێت كۆنه كه یاسا لــه وه ی وه ك و كوردستان ئێستای بارودۆخی له گه ڵ پێشكه وتنه كان ناگونجێت. بۆیه ده توانم یاسایه ئــه م هــه مــواركــردنــه وه ی بڵێم

جه وهه ری كاره كامنان بوو، به و شێوازه ی خزمه ت به كۆمه ڵگا و بواری كۆمه اڵیه تی بۆ هه وڵامن تره وه الیه كی له بكه ین. ئه وه داوه ئه و بڕگه و مادانه ی ته فعیل نه كرابوون به پێی یاسا ته فعیلیان بكه ین و بۆ خزمه تی كرێكارانی كه رتی تایبه ت بیخه ینه گه ڕ. ئێستا به رنامه مان هه یه بۆ شوێنی پشكنینی لیژنه كانی زیادكردنی گه رم هێڵی به كارخستنی و كرێكاران قۆناغی له كاره كانی كه كرێكاران، بۆ

به رفراوانی هه ڵمه تی ئاماده كاریدایه . تر، چه ندانی و كرێكاران زه مانكردنی هیوایه ین بــه و ــن، ــه رده وام ب ــرۆژەی پپێشكه وتنانه دا ئه و ئاست له بتوانین

بێت كه له كوردستاندا هه یه . نیمچه واڵتانی به سه باره ت به یان: ئێمه به سااڵچووانی بارودۆخی گه شنده ، كۆمه اڵیه تییه وه خزمه تگوزاریی ڕووی له له جیاوازییه كه خراپرتدایه ، ئاستێكی له

كوێدایه ؟

ده توانین كاتێك نه جیب: ئاسۆس بارودۆخی كه بكه ین ئه وه بۆ ئاماژە كاتێك خراپیدایه ، له بــه ســااڵچــووان بۆ نه بێت النــه یــه ك یاخود شوێنێك و پیر له خۆگرتنی و بــه خــێــوكــردن له ئێستادا به سااڵچووان. و په ككه وته خانه ی دوو سلێامنی و هه ولێر له ــه ســااڵچــووان ب پــێــشــكــه وتــووی زۆر له م بــه ســااڵچــووش چه ندین هــه یــه ، له هه مان ده گوزه رێنن. ژیان خانه یه دا په ككه وته و ئاسایی به شی كاتیشدا خزمه تی شێوه یه ك به جیاكراونه ته وه زیاتر له ڕێگه ی كارمه ندان و توێژەرانی ده كرێت. به سااڵچووان به كۆمه اڵیه تی به داوه ڕێــگــه مــان لــه مــانــه ش جیا كردنه وه ی خانه ی به سااڵچووانی ئه هلی و خێرخوازی له شار و شارۆچكه كان، به

www.bayanpress.net ژماره )49(، سێشه ممه 2013/8/27، ساڵی یەکەم

10

نرخی كه لوپه له كانی بازاڕ، ئه و شتانه ن كه بوونه ته وه«. نوێكان خێزانه ڕووبــه ڕووی لهۆن وتیشی »له شاردا كاتژمێره كان ئه گه ر ببنه 30 كاتژمێریش له ڕۆژێكدا، ڕەنگه فریا

نه كه ویت«.ساڵه دوو ـــاوه ی م جـــەالل هــانــه ڕوویكردووه ته شار و به م چه شنه باس له گوێ »شار ده كات ماوه یه ئه م قورسیی خێزانه كان بژێویی ئاستی و داهــات له گوزه رانی و وه زع كێ ناپرسێت ناگرێت، هانه نییه «. ئاسته دا له و كێش و باشه ــاردا ده رفــه ت »لــه ش هــه روه هــا ده ڵێت كتوپڕەدا گۆڕانه ئه و له چاو به اڵم زۆره، زۆر ڕیكالمیش لێره فــریــانــاكــه ویــت. به رده وام لێده كات وات و هه یه بایه خی له سه ر زۆرت به مه ش بیت، بازاڕەكان له

ده كه وێت«.ــووس ــه ن ــام ــاىن ڕۆژن ــه رح مــه عــاز فبۆ سه رده مه »ئه م ده ڵێت له وباره یه وه جه نجاڵی سه رده می ئینسانه كان زۆربه ی تازه كانیش خێزانه بۆ فریانه كه وتنه ، و خۆیان پێی له سه ر ئه وانه ی تایبه ت به

هه موو بووه . قورس زیاتر ڕانه وه ستاون، قسه كردن، پاره یه : به ــاردا ش له شتیك له هه ر سه ردانكردن. خــواردن، ڕۆیشنت، ئه وه نده ی ئێمه ومانان ژیانه وه سه ره تای بیرمان بۆ دابینكردنی بژێویی ژیان ده چێت، موماره سه كردنی له بیر ئــه وه نــده نیو خۆشییه كان ناكه ینه وه . دروستكردنی ژیان له شاردا خۆدانه به ر ڕەنج و ماندووبوونێكی زۆره ، ده ستبه رداربوونی به شێك له حه ز و

خۆشییه كانه بۆ په یداكردنی نان«.له زانكۆ مامۆستای كامیلۆ، كێلام شار ــواری ب شــاره زای و به رازیل واڵتــی سێیه م، جیهانی واڵتانی له شارناسی و )به یان( به ــه وه ــارده ی دی ئــه م لــه بــاره ی خێران، هه میشه شاره كان ڕاگه یاند: ی زۆركــات بۆرژواكانیش كه چه شنێك به پێویستی شاری فه رهه نگی نایانگه نێ . به و خێزانانه یه كه ده سهاتیان به رزه ، به اڵم ناهاوسه نگی گه شه ی به هۆی ــار زۆرجو شار ڕووده كه نه زۆر خێزانی شارییه وه ئه ستۆی وه ئه وێ قورسی باری ده بێت

خۆیان بخه ن«.

ڕاپۆرت: ڕەزا هه ورامی

ڕووده كه نه تازه كه خێزانانه ی ئه و و خانوو نرخی گرانبوونی هۆی به شار، جۆره ژیانەوە، بارودۆخی قورسبوونی ماندووبوون و بێزارییه ك ڕووی تێكردوون شار له سه ری، كۆكن چاودێران وه ك و ماندووكه ره ، جوانییه كانه وه هه موو به و داهات كه میی هۆی به زیاتر ئه مه ش وه ستانی گه شه ی ئابوورییه وه یە كه خێزانه نوێكان له سه ره تاوه زۆر پێویستیان پێیه تی. خێزانیشه وه، پێكه وه نانی سه ره تای له خێزانه وه های هاوكارییه كی حكومه ت نوێكان ناكات، ئه مه ش وایكردووه زۆربه ی

قورساییه كه بكه وێته سه رشانی خۆیان.به ڵكو ڕاناكه یت، ته نیا ــاردا ش »لــه بكه ویت«. خۆشت ژیانی فریای پێویسته بواری له كه كه ریمه سه فین قسه ی ئه مه ڕاگه یاندندا كار ده كات و ده ڵێت »ڕاكه ڕاكه له شاردا بۆ ئه وانه ی له چینه كانی خواره وه ن، ئه گینا دوانــه كــه ون، كه ئه وه یه بۆ ته نیا پێشكه وتنێكی وه ها له ژیانیاندا ڕوونادات«.

بده یت، وتیشی: هه رچه ند هه وڵ سه فین بۆیه بنێیت، بنیات شتێك ناتوانیت هێشتا

زۆرجار بیر ده كه مه وه له شار هه ڵبێم.چاالىك و ڕۆژنامه نوس كۆیی، به ناز كۆمه ڵی مه ده نی، پێی وایه به هۆی كرێی زۆری خانوو و گرانیی نرخی پێداویستییه پێویسنت، ــه ڕۆژان كه سه ره كییه كانه وه نوێكان خێزانه بۆ بێزاریی شار ژیانی به یانییه وه »له وتیشی به ناز به دواوه یه . هیچت بیت، كاركردن خه ریكی ئێواره تا به رده وامیی ئه مه ده بێته هۆی نییه . دیار گه شه كردنی له كه جیاوازییه ی ئــه و ئابووری و كۆمه اڵیه تیی چینه كاندا هه ست پێویست وه ك هــه روه هــا پێده كرێت. ناتوانرێت به سه رجه م الیه نه كان بگه یت«.گه نجانه ی له و یه كێكه تاهیر لهۆن له و ناوه پێكه وه خێزانی تازه یی به كه ده ڵێت ــاره وه ش ژیانی قورسیی ــاره ی ببه ده ست قورسی به زۆر شتێك »هه موو خێرا ده هێنیت به ده ستیشی كه دێــت، كرێی خانوو وێنه بۆ ده ده یت. له ده ستی گرانیی و ڕۆژانــه پێداویستیی زۆریــی و

‌‌‌كۆمه‌ڵناسیی‌‌‌‌‌‌خۆمانە

زۆرینه‌زۆرینه پێكهاتنێكی شه رعیانه ی

پته وه بۆ سه پاندن. كۆكبوونێكی بێئه ندازه ی خۆبه ده سته وه دانه له گومان. زۆرینه هه میشه به

یه قینه كانیدا ده نارسێته وه . هه موومان ده چینه په یامنێكه وه بۆ دروستكردنی

زۆرینه ، به اڵم ده بێت ده ست له تایبه مته ندییه كامنان هه ڵبگرین.

زۆرینه هه میشه ئه و توانایه له ئێمه وه رده گرێته وه كه وه ك بوونێكی

سه ربه خۆ و به ناسنامه ی خۆمانه وه بێین، هه موو جڤاته كان زۆرینه

به رێوه یان ده بات، هه موو بڕیاره كان زۆرینه یه كالییان ده كاته وه . دیار نییه چ ده رده سه رێكیش ده خوڵقێنێت. له

زۆربه ی جیهانبینییه كاندا زۆرینه واتای مێگه ل و ده سته مۆكراو و یه كڕیز

وه سف كراوه . لێره وه مه رجه عییه ت یان شوینكه وته یی بۆ تاكه باوه ڕ و بۆچوونێك و به ستنه وه ی كۆمه ڵگا

پێیه وه سه رهه ڵده دات. مه رجه ع سوود له یه كڕیزی

زۆرینه وه رده گرێت بۆ جێگیركردنی خۆی له بنه ڕه تدا چونكه زۆرینه

كۆی بونیادی ئیراده و بڕیاری تاكه كان پێكده هێنێت، مه رجه ع ئه مه وه رده گیڕێته سه ر خۆی و

بڕیاری زۆرینه بۆ خۆی ده سته به ر ده كات. زۆرینه گه لێك گرفتی هه یه ،

له وانه كاتێك ئه و هه یه گوتاری تر سه رهه ڵناده ن، سایكۆلۆژیای ئه و

واتای ڕه نگكردنی كۆی كۆمه ڵگاكه ی خۆیه تی. ئێمه وه ك هۆبز ده ڵێت:

ناچینه ناو زۆرینه وه بۆ ئه وه ی تاكبوونی خۆمان بپارێزین. به ڵكه زۆرینه هه موو تاكبوونێكی ئێمه

ده كوژێت. قه ده ری ئێمه له زۆرینه دا دیار نییه به ره و كوێ ده چێت.

ده ستبه رداربوونێكه له ده ره وه ی ئیراده ی تاكانه ی ئێمه وه .

فه رهه نگی زۆرینه هه میشه سوود له بێده نگبوونی ئێمه وه رده گرێت،

بۆیه ئه و گوتارانه ی هه میشه به ناوی زۆرینه په سه ندییه وه دێنه ناو

كۆمه ڵگاوه ، گوتاری یه كه یه كه ی تاكه كان خۆیان نیین. لێره وه مێگه ل

ڕاسته له گرووهێك زیاتره ، به اڵم ناكرێت ده نگی هه موو تاكه كان بێت.

زۆرجار گوتاری تاك له هی مێگه ل گونجاوتر و له بارتره بۆ پێشكه وتن

و گه شه سه ندنی كایه كان، به اڵم كۆنزه رڤاتیف به ناوی ده ستكاریكردنی

زۆرینه وه ڕێگه ی ئه وه نادات. پرسیارێك دێته پێشه وه ،

ئه گه ر ئیراده ی تاكانه له زۆرینه دا ئاماده یی هه یه ، بۆچی زۆربه ی كات

ئه و ڕوانینانه ی كه تاك ئاراسته یان ده كات تووشی په رچدانه وه و

قبووڵنه كردن ده بنه وه ؟ بۆچی ئه و به شه ی پاسه وانی به هاكانه ، باشرت ده توانێت ڕۆڵی هه بێت و به شه

دینامیكییه كه ی كه مرت ده رده كه وێت؟ دیاره كه زۆرینه هیچكات خه ریك

نابێت به به رهه مهێنانی هوشیارییه كی وه هاوه بتوانێت دینامیكییه ت له

خۆیدا ڕێبكاته وه ، ئه وه نده هه یه له ژێر ناوی ئیراده ی گشتییدا ڕێگری له

هاتنه پێشه وه ی سه رجه م جێكه وته نوێكان ده كات.

ڕایان عوسامن دەینووسێت

ڕاكه ڕاكه ی شار، خێزانه نوێكانی نیگه ران كردووه خێزاندارێك: ڕۆژێك ببێته 30 كاتژمێر، هه ر فریا ناكه ویت

یاسای كار و ده سته به ری كۆمه اڵیه تیی كرێكاران، بەشێوەیەک هه مواركراوه ته وه له گه ڵ

به رژه وه ندییه كانیان بگونجێت

ئه فالتوون، مرۆڤناسی و ئاكار

كولتووری بێگانه و خۆمانه

هه ڵبژاردنه كانی كوردستان و وه اڵمی جه نراڵه ئه مریكیيه كه

میتافیزیكدا له وه ك ئه فالتوون له ه��ه ب��وو، ره ه��ه ن��د دوو به ب��ڕوای بڕوای شێوه هه مان به مرۆڤناسیشدا ره هه ندی هه یه : كه مرۆڤ دوو وابوو جه سته . ره هه ندی و رۆح ره هه ندی به اڵم جودان، یه ك له جه سته و رۆح به سه ر ده س��ه اڵت��ه خ��اوه ن��ی رۆح

جه سته دا.بۆ ج��اوی��دان��ه ، و ن��ه م��ر رۆح ج��ی��اواز به ڵگه گه لی پ��رس��ه ش ئ��ه م فیدۆندا دایالۆگی له ده هێنێته وه له و یه ك پوختده كاته وه ، به ڵگه كانی ده توانێت رۆح مادام ئه وه یه به ڵگانه راسته قینه بوونی واته مناكان، به درك نه مر ئه وان وه ك ده بێ كه واته بكات، رۆح مادام ئه وه یه تر یه كێكی بێت، نابێت كه واته مرۆڤ، به ژیانبه خشه

خۆی گرفتاری مه رگ ببێت.ئێستای ژیانه ی له م ئامانجی رۆح بۆ بگه ڕێته وه كه ئه وه یه س��ه رزه وی

به ئه مه ش كه خۆی، بوونی كانگای پێودانگی عه قڵ ده بێ.

پێكهاتووه : ب��ه ش سێ له رۆح به شێكی خودایی كه بریتییه له عه قڵ. درككردن جیهانی به سه ر به شی دوو به رزه كه ی لقه وان، لق دوو وه ك كه دلێریی، و ئازایه تی ده ڵێت: پێی كه ده نێت: شه هوه ت ناوی نزمه كه ی لقه

و ئاره زوو.وات��ه عه قڵ و ب��ه ش��ه ، ئ��ه م س��ێ عه ره بانه به شه هوه ت، و ئازایه تی عه قڵ ده شوبهێنێت، ئه سپ دوو و ل��ێ��خ��وڕی ع��اره ب��ان��ه ، ئ��ازای��ه ت��ی و به و ئه سپه كه ، دوو به شه هوه تیش نه رم ئه سپێكی ئازایه تی كه جیاوازییه ئه سپێكی شه هوه ت به اڵم گونجاوه ، و

سه ركه ش و شێته .ئه ركی سه رشانی عه قڵ ئه وه یه كه ئه ركی بكات، حیكمه ت فێری مرۆڤ سه رشانی ئازایه تیش ئه وه یه كه زۆر له

عه قڵ، له گوێرایه ڵی بۆ بكات مرۆڤ كاری به اڵم ببێ، لێبورده یی فێری واته شه هوه تیش ئه وه یه كه ملكه چی عه قڵ

بێت و میانڕەوانه ره فتار بكات. سێ به پیویستی مرۆڤ كه واته و لێبورده یی و حیكمه ت خه سڵه ته : كه چواره میش خه سڵه تی میانڕە وی، دادگه ریی. له بریتییه پێویسته زۆر ئه مه ش كاتێكه كه هه ر سێ به شه كه ی فرمانه كانیان هه سنت و ئه رك به عه قڵ

و به پێوه رێكی گونجاو كردار بكه ن.به ئێستاش تا خه سڵه تانه ئ��ه م زانستی له جومگه یی خه سڵه تی چوار ناو هاتووەته و ده كرێن ئاكار هه ژمار وه ك ئیسالمییه وه ، ئه خالقی زانستی ئه سفه هانی راغیبی دوات��ر ئ��ه وه ی تیۆریزه ی مسكوه یهی و غه زالی و

ده كه ن.شێوه یه ك ه��ه م��وو ب��ه ك��ه وات��ه خستووه ته جه سته ی پله ی ئه فالتوون

وتراوه بۆیه رۆحه وه ، هه ر پله ی خوار »ئه و چ له مه عریفه ناسی و ئاكار و چ دیدگای سه باره ت یه ك له مرۆڤناسیدا، وه ك هه یه «. به رهه ست جیهانی به م��ادده دا جیهانی له ناتوانین چ��ۆن به ده ست راسته قینه زانستێكی هیچ گومان له جگه شتێكامن و بهێنین شێوه هه ر به هه مان ناكه وێت، چنگ پێویسته مرۆڤ كۆششێكی و هه وڵ بێت. عه قاڵنییه ت جیهانی ب��ه ره و زیندانی له بێت ده ربازبوون بۆ واته له ته نها ئه مه ش پاداشتی جه سته . دێت. به ده ست مه رگ پاش جیهانی بۆ ده چێته وه رۆح كه كاتێك وات��ه جیهانی عه قڵی پوخت و راسته قینه . كه ئه مه ش به زانست و حیكمه ت ده بێت سزای بێبه شه . لێی ن��ه زان كه سی و نه زانیش ئه وه یه كه له به هره ی بینینی مه حرووم منا و عه قڵ جوانییه كانی ئه ركی دوو زانا مرۆڤی كه واته ده بێ.

گه وره ی له سه ر شانه :په روه رده یی، ئه ركێكی یه كه م: په روه رده له وه ی خه ڵك بریتییه كه ئه وه ی بۆ تێگه یشنت له سه ر بكات

جوانییه كانی عه قڵ ببینن.كه سیاسی، ئه ركێكی دووه م: بۆ بێت هاوكاریان له وه ی بریتییه له مناكان جیهانی بۆ به رزبوونه وه

رێی زانین و كرداری چاكه وه .ناچێت بیر له ئه وه شی به اڵم كه حسابێك بۆ چێژ و خۆشی بكات، دایالۆگی له ئه فالتوون چونكه فیلیپۆسدا ده ڵێت »ژیانێكم پێخۆشه ئاوی به تێكه ڵ چێژ هه نگوینی كه واته ببێت«. هاوسه نگ سه رنجی ئه و چێژە ی له خزمه تی چاكه دا بێت الی ئه فالتوون جێگه ی بایه خ بووه .

* هەفتانە دەینووسێت

birura_bayan@yahoo.comژماره )49(، سێشه ممه 2013/8/27، ساڵی یەکەم

13

مه ال ئه حمه د قامیشی

ده كه وێت، به رگوێامن له وێ و لێره یان ڕۆژنامه نووس، ناوی به خه ڵكانێك مه ده نی، كۆمه ڵگای بواری له چاالكوان و ڕاب����ردوو ل��ه ده ده ن ت��ان��ه وت��ه ش��ه ر ڕێگه یه وه له و گه له ، ئه م ڕە سه نایه تی له ب��اس ده ك��ه ن، دینه كه ش دژایه تیی له بریتییه كولتوور ده ك��ه ن، كولتوور شێوازی ژیان و بیركردنه وه و هه ڵسوكه وت كه نه ته وه یه ك، و گه ل هه ر نه ریتی و ئه و بۆ شانازی جێگه ی ده بێته دواج��ار و سلبی الیه نی ه��ه ردوو به نه ته وه یه ، جوانه كانی الیه نه ده بێت كه ئیجابی، الیه نه و ب��درێ��ت پ��ێ پ��ه ره ك��ول��ت��وور

خراپه كانی البربێت. ب��ه داخ��ه وه ئ���ه وه ی ل��ه ئ��ه م��ڕۆی له بریتییه ده ب��ی��رێ��ت، ك��وردس��ت��ان��دا

نزار ته یب هه ورامی

بۆ ئالیه تێكه هه ڵبژاردن پرۆسه ی ده ستاوده ستكردنی ده سه اڵتی سیاسی له سیسته می دیموكراسیدا، بۆ ئه وه ی هیچ بۆ سیاسی سیسته مێكی یا ده سه اڵتێك ده سه اڵت كورسیی له سه ر هه تاهه تایی هه ڵبژاردن ڕێگه ی به نه مێنێته وه ، ئ��ازادان��ه شێوه یه كی ب��ه ه��اوواڵت��ی��ان نوێنه ری خۆیان بۆ به ڕێوه بردنی كاروباری واڵت ده ستنیشان ده كه ن. هه ڵبه ت ئه مه وه كو ئه وه ی كه له زاراوه ی هه ڵبژاردندا سیاسی زانستی و ك��راوه بۆ شیكاری له رووی ب��ه اڵم ك��ردووه ، بۆ شیكاریی په سه نده ئه مه چه ند تا پراكتیكییه وه ئه مه ده ك��ات؟ جێبه جێ دادگ���ه ری و به پێویستی و دیكه یه مه سه له یه كی زۆربه ی له چونكه هه یه ، خۆی وه اڵمی

له كه شانازیامنه جێگه ی دووجار كورد پڕیه تی گرتووه ، سه رچاوه ی ئیسالمه وه و خۆشه ویستی و لێبورده یی گیانی له هه ندێ ئه مڕۆ به داخه وه به اڵم ڕێزگرتن. هیچ بێگوێدانه ڕۆژئ����اوا ده روێ��ش��ی به هایه ك، ده یانه وێت سه راپا ئه و كولتوور و نه ریته ی هه مانه فڕێی بده ن و به ناوی به دروشمه كانی پێشكه وتن و مۆدێرنه وه دروشمێكی كه نازانن خه ڵه تاون، ڕۆژئاوا له دووری و ده هۆڵه ده نگی و بۆشه

خۆشه .ڕووی ل��ه ئ����ه وان ه��ه رچ��ه ن��ده ته كنه لۆژیا و پێشكه وتوون، به اڵم ئێستاش كورد، جینۆسایده ی و كۆمه ڵكوژی ئه و ئه فغانستان، و میرس بۆرما، فه له ستین، ه��ه م��ووی ب��ه پ��ی��الن��ی رۆژئ���اوای���ه و و )ئه بوغرێب وه ك به ندیخانه كانی كه ڕاستییه ئه م بۆ شایه تن گوانتانامۆ(

دیموكراسییه. پراكتیكییه كه ی الیه نه ل��ه واڵت��ێ��ك��ی وه ك���و ئ��ه م��ری��ك��ادا زۆر به شێوه یه كی پراكتیكی ده بیرێت و پارتی شكستخواردوو له به رده م جه ماوه ره كه یدا دێنێت، خ��ۆی��دا به شكخستی دان ده كات خۆش ركابه ری پارتی بۆ رێگه بۆ خۆی و به ڕێوه ببات واڵت كاروباری هه ڵبژاردنه كانی چوار ساڵی دیكه ئاماده پرۆسه ی كاتی له 2008 ساڵی ده ك��ات. ئه مریكادا هه ڵبژاردنه كانی سه رۆكایه تیی كۆماری – چینی )دیك له یه ك هه ر بۆ له پرسیارم ) دیموكراتی – ئۆبامای و مه ده نییه كانی فه رمانده له یه كێك (، كه دان ناوی )مسرت به ئه مریكا كرد دیموكراته كان نوێنه ری به ده نگ ئایا كۆمارییه كان؟ نوێنه ی یاخود ده ده یت قورست پرسیارێكی وتم پێی وه اڵمدا له ده وێ، قورسیشی وه اڵمێكی و لێكردم شاری له تۆ پرسیاره ی ئه م هه مان وتی:

هه موو دروشمه كانی ئازادی و مافی مرۆڤ له مه به ست ئه گه ر خۆ به درۆده خاته وه ، پێشكه وتن مه سه له ی كۆمه ڵگه ی مه ده نی خوای )دروودی پێغه مبه ر ئ��ه وا بێت، پێش ساڵ هه زار نزیكه ی بێت( له سه ر جان لۆك، )جۆن وه ك فه یله سوفه كانی جاك ڕۆسۆ( بنیاتنه ری كۆمه ڵگه ی مه ده نی بووه له شاری مه دینه ی پیرۆز، له سایه ی ده ستووری مه دینه دا مه سیحی و جوله كه ده ژیان، پێكه وه موسڵامن و بتپه رست و خه ڵكانێك فیتی به ئه مڕۆ ده بێت بۆ تف ناكه ن، پرسیاریه تی به هه ست كه به وه ش كه بكه ین، خۆمان ڕاب��ردوی له به ڵكو ده بین، دواڕۆژ و دنیا شه رمه زاری په سنده و جوان كولتووره ئه و ده بێت بپارێزین له توانه وه و شوێنكه وتنی بێگانه ، یان بكرێ، چ��اك ی��ان خراپیشه ئ��ه وه ی

البربێ.

له رۆژنامه نووسێكه وه الیه ن له به غدا كرا ئه مریكی سه ربازیی فه رمانده یه كی قورست پرسیارێكی وتی: وه اڵم��دا له و ده ستناكه وێ! وه اڵمه كه شت و لێكردم گه لی وه ك��و ئێمه بڵێم پێت ده م��ه وێ گه له كه مان مانه وه ی هونه ری ئه مریكا له سه ر ئه مه وه ستاوه ئه م جۆره پرسیارانه له یه كرت خ��ۆش��امن��دا ل��ه ن��او ت��ه ن��ان��ه ت عێراقین له كه ئێمه ئێستا نه كه ین. ده ده ین، كێ به ده نگ نازانێ كه سامن ناتوانین بكه ین ئاشكرا ئه وه ش ئه گه ر كاروباری واڵت به ڕێوه به رین، به تایبه تی خۆی، حوكمڕانی نه ك ئه مریكا ئێستا به سه ر سه ربازه كانی زۆرب��ه ی به ڵكو جۆرێك به و دابه شبوون جیهاندا واڵتی دیكه ی واڵتانی حوكمڕانیی جۆره كان له ئه م وه اڵمی ئه وه له به ر ده كه ن، جیهان هه مان منیش ده ستناكه وێ، پرسیاره ت

وه اڵمم هه یه بۆ پرسیاره كه ت .

خۆشه ویستییه ی و هاوكاری هه موو ئه و له گه ڵ كوردستان گونده كانی خه ڵكی میوان و خزمه تی پێشمه رگه و ئازادكردنی پێشوو ڕژێمی سه ربازانه ی ئه و سه رجه م ئێمه له ناوبردنی بۆ كه )1991( ساڵی جوانانه ڕەوشته ئه م ده بێت بۆ هاتوون، به قێزه ون و خێڵه كی لێكبدرێته وه ؟ ئه گه ر نه ته وه یه ك نه ریت و كولتوری نه ما، چیی ئه گه ر بكات؟ پێوه شانازی ده مێنێته وه كه نه گرین حوجره یه ك له ڕێ��ز ئێمه چه ندین كه ڵه پیاوی پێگه یاندووه كه ئێستا و ژیان له سه ر دكتۆرا و ماسته ر نامه ی نووسینه كانیان به ده ست دێنن، ئه ی بڵێین هاتوون ؟ له كوێوه به رزانه مان زانا ئه و كوردی جلوبه رگی له كرد پشتامن ئه گه ر ومتان هه ر گه له كه مان، ڕە سه نایه تیی و )ئۆكه ی، بای بای و ... هتد( چی له كولتوور ئێمه ی تایبه ت كولتووری به ده مێنێته وه ،

و په یوه ندیداره كان ده زگا ئه ركی ئه مه وه كو كوردستانه ، هه رێمی حكومه تی ده سه اڵتی جێبه جێكردنی په یوه ندیدار به ئه نجامدانی هه ڵبژاردنێكی ته ندروست.

پارته ل��ه س��ه ر پێویسته ئ���ه وه ی پرۆسه ی ل��ه ب��ه ش��دار سیاسییه كانی ركابه رییه كی هه ڵبژاردنه كان، و سیاسی گونجاو بكه ن و دوور له هه موو كارێكی لێبوورده یی گیانی پێویسته شه ڕانگێزی، له تایبه تی به بده ن، په ره پێ له ناویاندا پرۆسه یه كی گرنگی وه كو هه ڵبژاردنه كان و دوای ڕاگه یاندنی ئه نجامه كان، شكستی پارتێك و سه ركه وتنی پارتێكی دیكه قبوڵ به دان شكستخواردوو پارتی بكرێ�ت. بدات ڕێگه و بنێت خۆیدا شكسته كه ی هه ڵبژاردن ب��راوه ی دیكه ی پارته كانی كاروباری ده سه اڵت به ڕێوه به رن. ئه مه ی ئایدۆلۆژیاوه ل���ه ڕووی ك��رد ب��اس��امن ته نها به ڵكو نییه ، له سه ری قسه مان

س��ڕی��ن��ه وه ی ه��ه م��وو داب��ون��ه ری��ت��ی ن��ه ت��ه وه ك��ه م��ان ب��ه چ��اك و خ��راپ��ه وه ، ئێمه ك��ول��ت��ووری گ��وای��ه ل��ه ب��ه رئ��ه وه ی هیچی و خێڵه كییه و وه حشیگه رانه یه له گه ڵ دونیای مۆدێرن ناگونجێ . له كاتێكدا واڵتێكی وه كو سوید كه له لوتكه ی ئاشتی و دیموكراتی و پێشكه وتندایه، تا ئێستاش كه ده ك��ه ن دی��ارده ی��ه ك��ەوە به شانازی ئه ویش لێكردووه ، پێڕە ویان كۆندا له ده ڵێن ئه وان ده ریایی، چه ته ی دیارده ی ڕاسته چه ته ی ده ریا كارێكی خراپه ، به اڵم ئه ی لێده گرین، ئێمه وه ك كولتوور ڕێزی بۆ ئێمه ڕێزنه گرین له كولتووری كوردیامن و مرۆڤایه تی ب��ه رزی به های له پڕە كه ئه خالقی و ئاینی؟ كه چی پێامن شه رم بێت باسی بكه ین و بچین بۆ كولتووری بێگانه و شانازی بكه ین به شه ڕە په ڕۆ و شه ڕە ئاو و شه ڕە قسه وە! بۆ له بیر خۆمانی به رینه وه

جیهاندا له ئێستا كه هه ڵبژاردنه كاندا ده گرێته ده ست، ده سه اڵت براوه پارتی البسیطة ( )أغلبیة س��اده زۆرینه ی به په نجا واته ده گرنه ده ست، ده س��ه اڵت كۆ یه ك، ئه مه ش مانای ئه وه ناگه یه نێت پارتی براوه نوێنه ری سه رجه م توێژە كانی كوردستانی له ئێستا ئه وه ی كۆمه ڵگایه ، ئاماده كارییه ده بین، تێپه ڕ پێیدا عێراق هه ڵبژاردنه كانی بانگه شه ی پرۆسه ی بۆ له م سه روبه نده دا په رله مانی كوردستان. سیاسییه كانی پارته سه رجه م پێویسته ئه نجامدانی له بیر كوردستان هه رێمی بكه نه وه ته ندروست هه ڵبژاردنێكی له م ده س��ه اڵت، ده ستاوده ستكردنی بۆ ڕێگه یه وه و دوور له هه موو ناكۆكییه كی زه ره رمه ند به پرۆسه ی سیاسیی كوردستان و پارته سیاسییه كان، یه كرتی بخوێننه وه ، هیچ و بكه ن یه كدی هێزی بۆ حساب تایبه تی به ن��ه خ��ه ن، پ��ه راوێ��ز الی��ه ك

ئه مڕۆ هه ندێ ده روێشی ڕۆژئاوا بێگوێدانه هیچ به هایه ك، ده یانه وێت سه راپا ئه و نه ریته ی هه مانه فڕێی بده ن

پێویسته سه رجه م پارته سیاسییه كان بیر له

ئه نجامدانی هه ڵبژاردنێكی ته ندروست بكه نه وه بۆ

ده ستاوده ستكردنی ده سه اڵت

ئه فالتوون پله ی جه سته ی خستووه ته خوار پله ی رۆحه وه

د. سه باح به رزنجی *

(15)

ڕوانین

««

««

««

حه ج ته نها ڕوكنێكه له ئیسالم په یوه ست كراوه به مه رج، مه رجی

بوونی پاره و توانا. هه روه ها ئه ركه كانی ئیسالم، گه ر بوون به مایه ی ئازاردانی

مرۆڤ، له جیاتی واجببوون، حه رام ده بن. بۆ منوونه، گه ر ڕۆژووگرتن بووه

هۆی له ناوچوون، یان نه خۆشییه كی كوشنده ، پێویسته ده ستبه جێ بشكێت.

ئه مه زۆر به ڕووىن و ئاشكرا له شه ریعه تدا به یان كراوه . له الیه كی

تریش، سه باره ت به حه جكردن، مسوڵامن پێویسته ئه وه بزانێت كه

شه رع شتی سه ره كی و الوه كیی تیایه . گه ر تۆ خزمێكت یان جیرانێكت یان

مسوڵامنی واڵتێكی تر )ته نانه ت مرۆڤی غه یه ره مسوڵامنیش( دووچاری نه مان ببێته وه به هۆی قاتوقڕ، حه جكردن و

سه رفكردن له جیاتی خێر، ده بێته حه رام و گوناهێكی گه وره ش. پێویستیامن

به وه نییه منوونه بێنینه وه ، كه له زۆرێك واڵتانی مسوڵامنان، ملیۆنان دووچاری برسیه تیی و ده ربه ده ریی

بوونه ته وه . خه ڵكێكی زۆر له جیهانی ئیسالم، له ئه فریقا، له ئاسیا له

برسا ده مرن. كه واته واجبی تۆ وه ك مسوڵامنێك، وه ك سه ره تاییرتین ئه رك، ئه وه یه مرۆڤ له مردن ڕزگار بكه یت.

یه عنی له كاتێكدا ملیۆنان كه س دووچاری له ناوچوون هاتوون، تۆش به زه وقێكی خۆشه وه به ره و گه شتوگوزاری حه جكردن به ڕێده كه وی، گوایه خودای

گه وره له خۆت ڕازی ده كه ی، ئه وه باش بزانه كه تۆ له ئه لف و بێی ئیسالم

تێنه گه یشتووی.ئه مه له الیه ك. له الیه كی تره وه ، هه موو كه س ده زانێ واڵتی مه ككه

و مه دینه كه وتووه ته ژێر ده ستی بنه ماڵه یه ك، نۆكه ری هه ره به نرخی

دوژمنانی ئیسالمن، ئه مریكا و ئیسڕائیل. هه رچی پاره وپولی ئه م واڵته

هه یه، دژ به مسوڵامنان به كاردێته وه . هه ر له میرس، به پاره ی واڵتی حیجاز،

هه زاران مسوڵامنی میرس كوژران و بریندار بوون. مه لیك عه واڵی

)سعودیه (، له گه ڵ شانشینه كانی تری كه نداو، 13 ساڵ ئابڵوقه ی عێراقیان دا، زیاتر له ملیۆنێك منداڵ، پیر و

نه خۆش بوونه قوربانیی. جگه له مه ش، هه رچی پاره وپولی به ناو شانشینی

سعودیه هه یه ، به رده وام به ره و ئه مریكا ده چێت )تا ساڵی 2001

زیاتر له 850 ملیار دۆالر(. ته نانه ت مه ككه و مه دینه هه ژاری زۆری تیایه و له 20%ی دانیشتوان بێكارن. جگه

له مه ش، بێكاریی ده مامكدراویش زۆر له مه زیاتره . به یه ك باران بارین،

شاری جه دده كه وته ژێر ئاوه وه ، چونكه خزمه تگوزاری تیا ناكرێت. به ناو

ئه میر، وه لید بن ته اڵڵ، كه خاوه نی 15%ی سیتی بانكی ئه مریكییه ، شوێنی

ئیشه كه ی له جه دده، باڵه خانه یه كی مه زنه ، ئافره ت بۆی نییه به حیجاب

پۆشییه وه بچێته ناوی! ئه م بنه ماڵه یه به داوێنپیسی ناوبانگیان ده ركردووه ،

هه واڵه كانیان له میدیای ڕۆژئاوا ده زرینگێته وه . پێش ماوه یه ك میرێكیان

له به ریتانیا، هاوڕە گه زبازه كه ی خۆی كوشت. ئه وه ی خودا و پێغه مبه ر پێی ناخۆش بێت، ئه م بنه ماڵه یه

ده یكات. مسوڵامنانی ساده ش، به ناوی حه جه وه ، ده چن پاره وپول ده خه نه

گیرفانه كانیانه وه ، بۆ به كاهێنانی دژی ئیسالم و مسوڵامنان!

birura_bayan@yahoo.com ژماره )49(، سێشه ممه 2013/8/27، ساڵی یەکەم

12

حه جكردن پێویست نییه

عه لی سیرینی

هه ڵوێستی شێخی ئه زهه ر و سعودیه، له كوشتاری میسرده كرده هێرشیان دووه ش ئه و هه ڵوێستی باكگراوه ندێكی موسڵامنه ی ئ��ه و س��ه ر دووه ئه و هه ڵوێستی هه یه . ئیسالمییان ڕووی له سه ر په رده ی میرس، كوشتاری له

ئیسالمییه تی ئه و دووه هه ڵامڵی.ئاستی ل��ه س��ه ر ئ��ه زه��ه ر ده زگ����ای سیاسیی هه ژموونی له ده زگایه كه سیاسی، ڕژێمی ده رنه چووه . میرس عه ملانییه كانی دژی كردبێت هه رچییه كی م��وب��اره ك ئه گه ر ده زگایه ئه و ئیسالمی، دی��ارده ی هه تا نه كردبێت، بۆ ئیسالمی بۆیه كی پیاوانی ئاسایشی موباره ك شه رعیه ت بده نه نقه یان كه م به الی ئه وا دڕنده كانیان، كاره باكگراوه ندی خودان تاكی نه هاتووه . لێوه ئیسالمی هاواری ده كرد به وه ی ئه و ده زگایه سیاسیی بڕیاری سه ر به هه ژموونی هیچ ده وڵه تی عه ملانیی موباره كەوە نییه . شێخی و كوده تاچییه كان كوده تای له ئه زهه ر پرانسیپه كانی له پشتی میرس، كوشتاری كوده تاچییه كانی پشتی و ك��رد ئیسالم شێخی سه یرتر، هه مووی له گرت. میرسی كوشتاری ل��ه »ئ��اگ��ای ده ڵ��ێ��ت ئ��ه زه��ه ر

سه الم ناوخۆش

به میرس ه��اوواڵت��ی��ان��ی ك��وش��ت��اری كه ب��وو، وه حشیگه رانه هێنده جۆرێكی ده نگ به ك��وردی عه ملانیی له هه ندێك هێنا، بڵێ ئه گه ر ئه وه مۆدێلی دیموكراتیه ته هه روه ها بێت! دیموكراسیه ت له نه فره ت هه موو ته له فزیۆنه كانی باشووری كوردستان به عه ملانی و ئیسالمییه وه ناچار بوون هه ر یه كه ی به هۆیه كه وه باسی ئه و قه سابخانه

بكه ن.جه ختی گرنگه وت��اره ل��ه م ئ��ه وه ی ئه زهه ر شێخی هه ڵوێستی بكه م، له سه ر نێو له دووه ئه و چونكه سعودیه یه ، و كوردی عه ملانیدا، نوێنه ری ئیسالم بوون، به

عه ره بی ڕاگه یاندنی له و نییه میرسییه كان ئه وه نده ب��ووه !«. مه سه له یه له و گوێی ته نانه ت زه لیله ، كوده تاچییه كان به رامبه ر كۆماری س��ه رۆك جێگری به رادعیی وه ك ئه و ئیدانه ی نه یتوانی كوده تاچییه كان

قه سابخانه یه بكات.شێخی ته نتاوی، هه ڵوێسته ی ب��ه و ده زگ��ای ڕووی له سه ر پ��ه رده ی ئه زهه ر پاڵپشتیی هێنده به وه ی هه ڵامڵی، ئه زهه ر له ئه وانیش ده كات، میرس عه ملانییه كانی ڕیزی پشته وه له پاش ئه سقۆفی قیپتییه كان دایده نێن! كه واته هه قه چیرت عه ملانی كورد ئیسالم له سه ر ئه زهه ر شێخی هه ڵوێستی عه ملانی ده بێت هه روه ها نه كات، حسێب شێخی بكه ن چ��اوه ڕێ كورد ئیسالمیی و ئه زهه ر چۆن له به رانبه ر ڕە وت و ئه زموونی به رانبه ر له نوقاند، چاوی میرس ئیسالمیی

دۆزی كوردیشدا هه ردوو چاوی بنوقێنێت.هه ڵوێستی سعودیه

سعودی چاالكوانێكی 1992 ساڵی له »سیسته می وتی كوردستان باشووری له دام��ه زراوه «. عه ملانیه ت له سه ر سعودیه

مه نده هۆش قسه یه ئه و به رانبه ر خۆم و مه ككه ئه دی چۆن، پرسیم: بۆیه بووم، مه دینه له سعودیه نیین، ڕە وتێكی ئیسالمی له وه اڵمدا ناكات؟ ئه و ده وڵه ته پشتگیریی »نیزامی وت��ی سعودی توركی ئه حمه د سیسته می له سه ر ل��ه وه ی جگه سعودی له دووره ك��ه دام�����ه زراوه بنه ماڵه یی ئیسالمی، هه روه ها ده وڵه تكاری سیسته می پیاهه ڵدانی و نیشتیامنی رسوودی له سه رانی ئال سعود، ئه و بنه ماڵه یه ده ستیان به سه ر قووتی خه ڵكدا گرتووه ...« سعودیه جار چه ندان ئێراندا و عێراق ش��ه ڕی له عێراقی به عسی ده وڵ��ه ت��ی له به رگریی ئێران ڕواڵ��ه ت��دا له ده شیزانی ك���ردووه ،

ئیسالمیرته له ڕژێمی به عس!میرس، سیڤیلی كوشتنی به رانبه ر له ده وڵ��ه ت��ه ئ��ه و پێشه نگی ل��ه س��ع��ودی��ه پشتگیریی كه بوو ناوچه كه دواكه وتوانه ی خ���ۆی ب��ۆ ك��وده ت��اچ��ی و ع��ه س��ك��ه ر و میرسی ئینقازی ب��ه ره ی عه ملانییه كانی الی له سعودیه هه ڵوێسته ی ئه و ده ربڕی. ئیسالمییه كانی میرس و باشووری كوردستان

چونكه ب��وو، چاوه ڕێكراو و نه بوو نوێ ئه ندامه كانی ئال سعود و ئیامرات زۆربه ی سامانی واڵت خه رج ده كه ن، به س ئه وان له به زم و سه فای خۆیان بژین! سعودیه له دوا گه لی و پشتگیریی حكومه ت به یانی خۆی سعودی بۆ كوده تاچییه كان ده ربڕی. له وه ش به میسڕی سه رشه قامی سیڤیله كانی زیاتر

تیرۆریست ناوزه د كرد!كه واته ، به ئیزنی موته نه بی:

من أهل الكرب دامئا تأيت مكاربپ���ی���رۆزه ل��ه ه���ه م���وو ك��وردێ��ك��ی سیڤیلی كوشتاری له ئیسالمی، باكگراوه ند عه ره بدا ده ركه وت ته نتاویی شێخی ئه زهه ر هه ڵویستی له دوورن زۆر سعود ئال و ده زگایه دوو ئ��ه و ه��ه روه ه��ا ئیسالمی، گه نجی خۆیان، مانه وه ی پێناو له ئاماده ن له تیرۆریست به خۆیان ه��اوڕه گ��ه زی هه موو ئ��ه وه ی حوكمی به ب��ده ن. قه ڵه م ڕە وشی له ئاگادارن هه رێم عه ملانییه كانی میرس و هه ڵوێستی ئه زهه ر و سعودیه ، بۆیه ناجوامێرانه ی هه ڵویستی تۆمه تی كۆڵ له

ئه زهه ر و سعودیه ده بنه وه .

هه نگاوانه به پێویست ده زانم:1-حیزبی به عسی سوریا به شێوه یه كی به و ئۆپۆزسیۆنه وه فشاری به هۆی كاتی سه ركرده له هه ندێك له گه ڵ ڕێكه وتنێك و الیه نه كوردییه كان، ناوچه كوردییه كانی باشه ، هه نگاوێكی ئه مه كه چۆڵكردووه ، ك��ورد سه ركردایه تیی پێویسته ب��ه اڵم ده س��ت��ووری، و نێوده وڵه تی گره نتیی بێت، گره نتییه ك تا بكات، مسۆگه ر سوریا حكومه تی له شكری تر جارێكی كه كوردستان، خاكی ناو نه گه ڕێته وه نه بوون، سه ركه وتو ئۆپۆزسیۆن هه ركات رێكه وتن، ئه سه د به شار له گه ڵ ی��ان كوردییه كان الیه نه و پێشمه رگه هێزی س��ه رب��ازی هێزی ب��ه و وه ده رن��ه ن��ێ��ت و نه گرێته وه كوردییه كان ناوچه هه موو نه كات، كوردستان خه ڵكی قه تڵوعامی گه ڕانه قۆناغه دا له م چاره سه ر تاكه بۆیه به دوای گره نتی و پشتیوانیی نێوده وڵه تیدا، ئه زمونی له وه ی جگه باشور كوردستانی شۆڕشی زیاتر له )شه ست( ساڵی هه بوو، بوه ستێت، خۆی پێی له سه ر نه یده توانی

ه��ه واڵ��ه ك��ان، ل��ه گوێگرتنامن دوای هه موومان وره مان به قه د چیای گۆیژە ببینه ده مانویست و ب��ه رزده ب��ووه وه پێشمه رگه و په الماری دوژمن بده ین. له زیاتر ڕاگه یاندنه كان سه رده می شۆڕش، پێوه مۆركی كوردانه و نیشتامنییانه یان حیزبی مۆتیڤی ئه مڕۆ وه ك دیاربوو، دانه ڕزاندبوون، هه ناوی ئایدیۆلۆژی و كاریان بواره دا له و ئه وانه شی هه موو خۆشه ویستی ده رده كه وتن، و ده كرد ده ك��رد. مسۆگه ر خه ڵكیان ڕێ��زی و ئه ستێره یه كی سه نگاوی، فه رهاد كاك ئێستاش و ڕۆژگاره یه ئه و گه شاوه ی

ئه دره وشێته وه .ئاسامنی، كه ناڵێكی له مڕۆژانه دا ك��رد، ف��ه ره��ادی��ان ك��اك میوانداریی ته وه ری به رنامه كه قسه كردن بوو له مه ڕ و وتووێژە ئه و نه ته وه یی. كۆنگره ی وه اڵمه كان یه ك دوو تێبینی و سه رنجیان

ئاسایشی ئه نجومه نی بڕیاری ئه گه ر )688( نه بوایه ، كه ئه و بڕیاره رێگریی له حكومه تی ئاسامنیی هێزی به كارهێنانی بۆ بوو سه ره تایه ك ئه وه ش كرد، عێراق ده ستووری له فیدراڵیه ت جێگیركردنی نێوده وڵه تی پشتیوانیی هه ركاتێك عێراق، بۆ كوردانی ڕۆژئاوا ده سته به ربوو، ئه وكاته ده توانن له سه ر پڕۆژە ی فیدڕاڵی یان هه ر حكومه تی له گه ڵ گونجاو، پڕۆژە یه كی ئه وه شامن نابێ ڕیكبكه ون، س��وری��ادا سوریا ئۆپۆزسیۆنی كه بچێت، بیر له جێگیركردنی به ن��اوه دان��ی ڕە سمی به س��وری��ادا، ده س��ت��ووری ل��ه ك��ورد مافی متامنه ی كورد سه ركردایه تیی پێویسته ئۆپۆزسیۆنی سوریا له ده ستنه دات، چونكه بۆ به عسن، حیزبی ئه لته رناتیفی ئه وان سه ركردایه تی پێویسته مه به سته ش ئه م لێكتێگه یشنت به كوردستان، رۆژئ��اوای الیه نه كانی ش��ه ڕی له بپارێزن خۆیان سوریا، حكومه تی ئۆپۆزسیۆنی ت��ری به رژە وه ندیی له نائارامی و شه ڕ چونكه ده بێ ئ��ه وه له جیاتی بۆیه نییه ، ك��ورد

ئاماژە یان ل��ێ��ره دا درووس��ت��ك��ردم، ال پێبده م.

ی�����ه ك�����ه م: ك��ه س��ای��ه ت��ی��ی��ه ڕۆشنبیر، ئێمه هه ڵكه وتووه كانی موڵكی شاعیر، هونه رمه ند، نووسه ر، ڕە نگ گشت به كۆمه ڵگه ن، هه موو ناكرێ ج��ی��اوازه ك��ان��ی��ه وه ، ده ن��گ��ه و الیه نێك. موڵكی بكرێنه ن��اب��ێ، و و ق��ه ب��اره هه ڵوێستانه ج��ۆره ئ��ه و به داخه وه بچوكده كاته وه . قورساییان ل���ه م���ڕۆدا خ��ه ری��ك��ه ح��ی��زب��ای��ه ت��ی ژیانی ڕێكخستنی بۆ هۆكارێكه وه بۆ و ئامانج ده كرێته سیاسیامن، گرووپ به رژە وه ندیی ده سته به ركردنی سه ره نجام وه گه ڕده خرێت، تاقمێك و پشتگوێ گشتیش و بااڵ به رژه وه ندیی ناتوانین و واقیعێكه ئه مه ده خرێت.

نكوڵی لێبكه ین.به رنامه كه پێشكه شكاری دووه م:

و بن كوردستاندا بنیاتنانی هه وڵی له خه ڵك و میلله ت دڵخۆش بكه ن، له جیاتی به رژە وه ندیی حیزبی، به رژە وه ندیی ئه وان كورد نییه دیار ئێستا تا بگرن. له به رچاو حكومه تی له گه ڵ بنه مایه ك چ له سه ر ئه و پێویسته ریككه وتووه ، س��وری��ادا ڕێكه وتنه به شاراوه یی نه مێنێته وه و گه لی له به رئه وه ی بزانن، ناوه رۆكه كه ی سوریا جارێ ئه م بابه ته گه رماوگه رمه ، چاودێران و كه موكورتی له باس ڕاگه یاندنه كان و خه له له كانی الیه ن و پارته كانی كوردستان سه ر تا خاترگرتنه ش ئ��ه م خۆ ناكه ن، نابێت، ئه وكاته كێشه و گرفتی زۆریان بۆ

دروستده بێت.2-به زووترین كات هه وڵی پێكهێنانی ف��راوان بنكه ئیداره یه كی و ده س��ه اڵت پێكهاته كانی و الیه ن هه موو له بده ن، كه ڕێگه یه تاكه ئه وه چونكه كوردستان، و تێنه كه وێت دراوسێی واڵتانی ده ستی شه ڕی خۆیاندا به رژە وه ندیی پێناوی له ن��اوخ��ۆی��ان پ��ێ دروس���ت ن��ه ك��ه ن، خۆ كوردوستانی ناوخۆی شه ڕی ئه زموونی

و ن��ووس��ه ر وه ك ف���ه ره���ادی ك���اك ن���ه ك وه ك ن��اس��ان��د، ڕۆش��ن��ب��ی��رێ��ك دێرین، و پێشمه رگه ڕاگه یاندنكارێكی فه رهاد كاك پرسیارێكدا، وه اڵم��ی له )Symbol( سێمبۆل له بری سه نگاوی به هه ڵه سونبولی به كارده هێنا، ئاشكرایه واتای سێمبۆل و سونبول زۆر جیاوازن. واتای به عه ره بییه ، وشه یه كی سونبول ده ڵێت: م��ه ح��وی دێ��ت. گوڵه گه نم فیراقی پڕخونی خونچه وه ك دڵ��م حه واسم سونبول وه كو پۆشێكه ، سه بز

ته فره قه ی كاكۆڵ به دۆشێكه . و ئینگلیزییه وشه یه كی سێمبۆل به واتای ڕە مز دێت. كه سی ڕاگه یاندنكار و نووسه ر، به پله ی یه كه م، له گه ڵ زماندا مامه ڵه ده كات، نابێ ئه و جۆره هه ڵه یه به سه ریا تێپه ڕێ. زمان ڕۆڵی سه ره كی له سه ركه وتن و پێشكه وتنی ڕاگه یاندنكاردا ده گ���ێ���ڕێ، ب��ۆی��ه ج��ێ��ی خ��ۆی��ه ت��ی و

باشوور دوور نییه ، كه هه ر كات الیه كیان ده بوون، الواز تریان ئه وی به به رامبه ر په نایان بۆ واڵتانی دراوسێ ده برد، ڕۆژێك هێنانی له شكری حكومه تی عێراق، ڕۆژێك

توركیا و ڕۆژێكی تر ئێران.3-ده بێت بیركردنه وه یه كی خۆماڵیان هه موو له بپارێزن خۆیان و هه بێت الیه نه و پارت ده ره كیی ئه جێندایه كی تری پارچه كانی كوردییه كانی سیاسییه بۆ ڕیگه یه كه ئ��ه وه چونكه كوردستان، ناوه ندی حكومه ته كانی توڕە نه كردنی سه رهه ڵدانی له ئه وه ی له به ر ناوچه كه ، ڕژێمی ڕووخانی تا كورده وه شۆڕشه كانی له ئیسرتاتیژی ڕێكه وتنێكی به عسیش، نێوان هه ر چوار ده وڵه تی عێراق و سوریا و توركیا و ئێراندا هه بووه ، بۆ یه كهه ڵوێست بوون به رانبه ر به شۆڕشی كورد، به گوێره ی و دانان پیالن بۆ كۆبوونه ته وه پێویست كورد، جموجوڵه كانی ڕووبه ڕووبوونه وه ی پارچه كه ، به اڵم گۆڕانكارییه له هه ر چوار زۆر ڕێكه وتنه یان ئه و هه رێامیه تییه كان

الواز كردووه .

به پێبدات. زۆری گرنگیی پێویستیشه ئاگایی و وریاییه وه مامه ڵه له گه ڵ وشه و ڕسته و ده سته واژە كاندا بكات و ڕاست و

دروست به كاریان بێنێت. كوردستان له ب��ه داخ��ه وه ئه مڕۆ ... و سیاسی و ڕۆشنبیر كه سێكی هه ر هتد، له بوارێكدا نارسا و ده ركه وت، بێ هیچ خۆئاماده كردنێك له ڕووی زمانه وه ده كات، مه شغوڵ نووسینه وه به خۆی و ده رده ك��ه وێ��ت نووسه ر وه ك دوات��ر ده ستوپێ بواره شدا له و با ده نارسێت، نووسین دنیای ئ��ه وه ش بێت. سپی الواز ت���ه واو ئێمه ی ڕۆشنبیریی و بێ ده نوورسێت، هه رچیش ك��ردووه . له زمانه وه ، ڕووی له سانسۆرێك هیچ په خش ڕۆژنامه كاندا زۆربه ی الپه ڕە ی هیوای كۆتاییدا له باڵوده كرێته وه . و سه ركه وتنی زیاتر، بۆ به ڕێز كاك فه رهاد

سه نگاوی ده خوازم.

نازم عه بدوڵاڵ

به دوای خۆرئاوا كوردانی پێویسته ڕێگه چاره یه كی ڕیشه ییدا بگه ڕێن، تاوه كو ئه و ئازادییه ی به هۆی شۆڕشه كانی به هاری عه ره بییه وه كورد لێی سودمه ندبووه ، هه تا به عسی حیزبی چونكه بێت، هه تایی و نه گۆڕاوه ك��ورد بۆ تێڕوانینی س��وری هه مان قه ناعه ت و بۆچونی پێشوی خۆی و هه رێامیه تی گۆڕانكارییه به اڵم هه یه ، كوردان كردووه وایان نێوده وڵه تییه كان زه مینه یه كی له باریان بۆ بسازێت و بنب به وه كو خۆیان، ئازادكراوی خاكی خاوه نی ڕێگه چاره یه ك بۆ رۆژئاوای كوردستان، ئه م

نالی پێنجوێنی

و زواڵڵ ده ن��گ��ه ب��ه زۆرب��ه م��ان وروژێنه ره كه ی كاك فه رهاد سه نگاویی و شاخ له ش��ۆڕش كاتی له ئاشناین، ساته وه ختی له ڕاپ��ه ڕی��ن، ده م��ی له هه موومان هه واڵه كان، پێشكه شكردنی وه ك پوره ی هه نگ له ده وری ڕادیۆكان كۆده بووینه وه ، تا به ده نگه زواڵڵه كه ی ڕووداوه كانی و هه واڵ گوێبیستی ئه و ببین. ڕۆژگ��ار و پێشمه رگه و شۆڕش

ڕێگه چاره یه ك بۆ رۆژئاوای كوردستان

فه رهاد سه نگاویی له نێوان سێمبۆل و سونبولدا

و خ��ۆف��رۆش و خائین كه سانی شێوه گه وره كانی كه سه له هه ن. واڵتفرۆشیش شیرین قاسم، له یال كایا، ئه حمه د كورد: كه مانگه ر، سه كینه فه رزاد عه له م هۆلی، خه باتكارانی كه ه��ه ن، هتد و جانسز خۆیان شیرینی گیانی و ڕاسته قینه ن و ئ���ازادی به ده ستهێنانی ڕێ��گ��ای ل��ه ئه وانه ك���ردووه ، به خت مافه كانیاندا منوونه ی شه رافه ت و جوانیی مرۆڤه كانن، كه ئێمه ڕێزیان ده گرین و رۆحی ئازادیان

ده نرخێنین.حكومه ته ك��ه واڵت���ان���ه دا ل���ه و فاشیست و دیكتاتۆر و دژ به خه ڵكه كان،

ڕاسته قینه ڕۆشنبیرانی ده س��ه اڵت��دارن، كه س��ن��وردان، زۆر میلله ت دۆستی و نوێ كێشه ی و به سه رهات ڕۆژێك هه ر نهێنی به ئه وانیش بۆیه تیایدا، ده بینین ئه گه ر من بڕوای به بۆیه ده ك��ه ن. كار له تایبه ت به به و كه سانه بدرێت، هه ل ئه وكاته به رپرسیارێتیدا، بااڵكانی ئاسته دیموكراسی، مافه كانی مرۆڤ، عه داله ت، مرۆڤایه تی له واڵتدا به رقه رار ده بن، به اڵم به گه یشنت و خه بات ڕێگای ڕاستی به نیشتیامن له به ر ده بێت دژواره ، ئامانج بچێژین، ناڕەخه تییانه ئه و هاوواڵتیان و خۆیشامن مه رگی به ئه گه ر ته نانه ت

بێت.به یان: به بڕوای تۆ میلله تانی وه ك بۆ بكه ن چی ده بێت ئه فغان و كورد

ئه وه ی به ئازادیی خۆیان بگه ن؟تاكه من ب��ڕوای به جویا: مه اللی و كورد وه ك میلله تانی ڕزگاریی ڕێگای سته مدیده ، دیكه ی واڵتانی و ئه فغاىن یه كگرتوویی و خه باتی خه ڵكی تێكۆشه ره ، خه ڵك تا كه چه سپاندووه ئه وه ی مێژوو بۆ ئازادی، عه داله ت و دیموكراسی، خوێن و عاره ق نه ڕێژن، هه رگیز ناتوانن له كۆتی داگیركه ر رزگار بن و ئازادیی ڕاسته قینه ی

خۆیان به ده ست بهێنن.

م��ه الل��ی ج��وی��ا: ب��ه ڵ��ێ ، ل��ه ڕێ��ی نوورساوه كانه وه به ناوی كورد و كوردستان ئاشنا بووم، به تایبه ت خه بات و دلێرییان ب��ووه. ئیلهامبه خش هه میشه من بۆ خه باتكاری پیاوانی و ژنان له باره ی من كوردستان و به رگرییانه وه ، زۆرم بیستووه، بۆ چاونه ترسانه و ئازایانه چ��ۆن كه ئازادییان و مافه كانیان به ده ستهێنانی خۆڕاگر بوون و قوربانیی زۆریان داوه ، تا

ئێستاش له و خه باته به رده وامن.خه باتكاره ی ژنه ئه و قاسم، له یال ئیلهامی سه رچاوه ی هه میشه كوردستان، به له سێداره دانی پێش ئازایانه كه منه بكوژن، »ئێمه وتبوو دوژمنه كانی به به اڵم ئه وه باش بزانن كه به مردنی ئێمه به ئاگا ق��ووڵ له خ��ه وی ه��ه زاران ك��ورد دێنه وه. زۆر خۆشحاڵم كه به سه ربه رزی فیدا گیانم كوردستاندا ئازادیی ڕێی له

ده كه م«.تێكۆشه ره یه خامنه ئه و زانا، له یال زمانی به واڵته كه یدا په رله مانی له كه كوردی قسه ی كرد و حسابی بۆ توڕەیی و سزای دوژمنه كانی نه كرد، ئه وه به ڕاستی

جێگه ی ستایشكردنه .ه���ه رب���ۆی���ه ك���وردس���ت���ان، ئ��ه و سه رزه مینه یه كه به خوێنی ئازادیخوازانی س����ووره و ڕێ��گ��اك��ه ش��ی��ان ت��ا ئ��ه م��ڕۆ ژنانیان به تایبه ت هه یه ، به رده وامیی بۆ تێكۆشاندان پێشه وه ی ڕیزی له كه ستم، و زوڵم دژایه تیكردنی و عه داله ت

كه ئێمه ئه وه زۆر به رز ده نرخێنین.به یان: له و باوه ڕەدایت كه سانی باش

له كوردستان و عێراقدا هه بن؟واڵتێك هه ر به ڵێ ، جویا: مه اللی و شه ریف و گ��ه وره و باش خه ڵكانی هه مان به هه یه ، نیشتیامنپه روه ری

له ته نانه ت به ڵێ ، جویا: مه اللی ئ��اژەاڵن باخچه ی له ڕووه وه هه ندێك

خراپرته .به یان: بۆچی؟

ئاژەاڵندا باخچه ی له جویا: مه اللی دوای ببێت، برسیی ئاژەڵێك ئه گه ر ده بێته وه ، ئارام ماوه یه ك بۆ تێربوون، ده ڕۆن، پێ دوو به كه شتانێك ب��ه اڵم تێرییش دوای خراپرتن، چوارپێكان له مافیاییرت ئێستا په رله مانی دانامركێنه وه ، پێشوو، په رله مانی ل��ه گ��ه ن��ده ڵ��رته و كه سانه ن ئ��ه و ئه ندامه كانی زۆرب��ه ی ك��ه ب��ه ش��ێ��وه ی��ه ك��ی ن��ای��اس��ای��ی و به و ساخته كاری له پڕ هه ڵبژاردنێكی و ڕۆژ گه یشتوون، شه و به وێ مه سخه ره هه ریه كه یان خراپن، مامه ڵه ی خه ریكی ده كاته وه ، گیرفانی خۆی پڕكردنی له بیر گرنگ الوه به میلله تیان خواسته كانی دژی یاسایان پێنج كۆتاییانه دا له م نییه . یاساییه وه ڕووی له كه ده ركردووه ، ژنان تووشی ڕەخنه ی زۆر و فراوانی خه ڵك و

ڕۆشنبیران بوونه ته وه .به ناو له یه كێك به هزاد ئه حمه د له گه ڵ ك��ه پ��ه رل��ه م��ان��ه ، ئ��ه ن��دام��ان��ی هێرشیان تووندی به پاسه وانه كانیدا به و هاتوچۆ پۆلیسێكی سه ر كردووه ته له سه ر یاسای ده ی��ه وێ��ت کە ت��اوان��ه ی ماوه ی له م هه ر یاخود بكات! جێبه جێ كاری و گه نده ڵی تۆمه تی به ڕاب��ردوودا قاچاخ، شه ش ئه ندام په رله مان تێوه گالون، بچووكرتین دۆسیه كه یان ئێستا تا به اڵم قۆناغی نه بڕیوه . له م منوونانه زۆرن، ئه م په رله مانه كارتۆنییه و نوێنه رانی دژی گه ل

زیاتر خۆیان بۆ خه ڵك ئاشكرا ده كه ن!كوردستانه وه له باره ی ئێوه به یان:

هیچتان بیستووه ؟

ژماره )49(، سێشه ممه 2013/8/27، ساڵی یەکەم

15

خاوەىن ئیمتیاز و سەرنووسەر: هاوژین عومەر کەریم

hawzheenk@yahoo.com07701543488

بەڕێوەبەرى هونەرى:ڕەوشت محەمەد

rawshtmail@yahoo.com07501112083

بەڕێوەبەرى کارگێڕى:جیهانگیر ئەحمەد

bayanreklam@yahoo.com07702455504

ناونیشاىن بەیان لە ئینتەرنێت:www.bayanpress.net

E.mail: bayanpress@yahoo.comwww.facebook.com/bayanpres

ئەنداماىن بۆرد:سەاڵح ساالر

ئیدریس سیوەیىل

ناونیشان: سلێامىن - شەقامى ئیرباهیم پاشا - تەالرى بنار نهۆمى پێنجەم - شوقەى ژمارە 3. تەلەفۆن: 07480605181 بایی )750( دینارە

رۆژنامەیەکى سیاسیى گشتیى ئەهلییە

گفتوگۆ

هه یه «. دوژمنامن شه ڕ، سێ له ساڵ 10دوژمنی چه ند ئه فغانستان ئێستا ئایا

هه یه ؟میلله تی ئێستاش جویا: مه اللی سێ ئێمه چ��ه وس��اوه ی و زوڵملێكراو بێگانه داگیركه رانی هه یه ، دوژم��ن��ی دراوس��ێ واڵت��ان��ی ن��ات��ۆ، و )ئه مریكا نێوخۆیی دوژم��ن��ی دوو به گشتی(، باكوور، هاوپه یامنیه تی )تیرۆریستانی وه ك هه ریه كه یان كه دڕن��ده ( تاڵیبانی گورگی دڕنده كه وتوونه ته گیانی خه ڵكی.

الی��ه ن ل��ه ت��ی��رۆر ب��ه ن��او جه نگی زیاتر بیانوویه ك و فێڵ له ئه مریكاوه ، داگیركاریی س��اڵ 11 م��اوه ی له نییه ، ه��ه زار ده ی��ان خوێنی واڵت��ه ك��ه م��ان��دا، دژی كه ڕشتووه ، بێتاوانیان هاوواڵتیی ئێستا ب��ه اڵم ك��ردووه ، شه ڕیان تاڵیبان حكومه تی بێ نرخی كارزای ئه و كه سانه ی كه عه قڵیه تیان هی سه ده كانی ناوه ڕاسته، داوایان و ده بات ناو ناڕازییه كان برا به گه نده ڵه ده وڵ��ه ت��ه ل��ه ك��ه ل��ێ��ده ك��ات پاشكۆكانی بن، به شدار مافیاییه كه یدا ڕایانگه یاندووه ئاشكرا به ئه مڕۆ ئه مریكا 10 من نییه ، دوژمنیان تاڵیبان ئیرت كه ساڵه چه ندین جار وتوومه تاڵیبان دوژمنی ئه مریكا، نه ك ئه فغانستانه ، هاوواڵتیانی له ڕاب���ردوودا م��اوه ی��ه ی ل��ه م ته نانه ت قه ته ر نووسینگه یه كیان به ناوی ئیامره تی به م كردووه ته وه ، ئه فغانستان ئیسالمیی ئاماده یان و ده الوێننه وه ئه وان شێوه یه ده كه نه وه ، بۆ ئه وه ی ده سه اڵت به ده ست

بهێننه وه .پ��ه رل��ه م��ان��ی پێشرت ت��ۆ ب��ه ی��ان: ئ��اژەاڵن« »باخچه ی به ئه فغانستانت په رله مانی ئێستاش ئایا ب���ردووه ، ن��او

ئه فغانستان باخچه ی ئاژەاڵنه ؟

م�ه اللی ج�ویا، چ�االكوان و ئ�ه ندامی پێش�ووی پ�ه رله مانی ئ�ه فغانستان تایب���ه ت بۆ به یان:

جه‌نگی‌به‌ناو‌تیرۆر‌له‌‌الیه‌ن‌ئه‌مریكاوه‌،‌له‌‌فێڵ‌و‌بیانوویه‌ك‌زیاتر‌نییه‌

www.bayanpress.net

پرۆفایل:

� له ساڵی 1978 له ئه فغانستان له دایك بووه و له ساڵی 1984ە وه ئه فعانستانی به جێ هێشتووه

و له خێوه تگه كانی ئێران و دواتر له پاكستان ژیانی به سه ربردووه .

� له ته مه نی 16 ساڵیدا ده ستی به خوێندن كردووه .

� له سه رده می حوكمی تاڵیباندا گه ڕاونه ته وه ئه فغانستان.

� ساڵی 2005 بووه ته ئه ندامی په رله مانی ئه فغانستان و بچووكرتین په رله مانتار بووه و ساڵی 2007

ئه ندامێتیی لێسه ندراوه ته وه به هۆی لێدوانه توونده كانی له سه ر په رله مان و حكومه تی واڵته كه ی.

� چه ند جارێك له هه وڵی تیرۆركردن ڕزگاری بووه .

تایمی به ده ستهێناوه و ساڵی 2010 گۆڤاری له هۆڵه ندا نێوده وڵه تیی � ساڵی 2009 خه اڵتێكی

ئه مریكی ناوی له سه د كه سه كاریگه ره كانی جیهان و له به شی پاڵه وانه كاندا، باڵوكردووه ته وه .

� راگه یاندنی ڕۆژئاوا نازناوی )چاالكرتین ئافره تی ئه فغانستان(یان پێداوه و ئێستاش به رده وامه

له سه ر كاره كانی و وه ك چاالكوانێك له بواری مافه كانی ژن و مافه كانی مرۆڤ كار ده كات.

«««««««« «« ««

ئه و ڕۆشنبیرانه زمان و قه ڵه مه كه یان له

خزمه تی دژایه تیكردنی خه ڵكی خۆیاندایه

ئه مریكا له ژێر ناوی )ئازادكردنی ئه فغانستان(

واڵته كه مانی به ره و له ناوچوون بردووه

ئه مریكا ده ستی له هه ر واڵتێك وه ردابێت، تەنیا له ناوچوون و وێرانكاریی

بۆ خه ڵك هێناوه

هیچ میله تێك له ژێر سێبه ری هێزی ده ره كیدا ناتوانێت به ئازادی و

ڕزگاری بگات

له 11 ساڵ داگیركاریدا، ئه مریكا و ناتۆ

واڵته كه مانیان كردووه ته پایته ختی ماده ی هۆشبه ر

ڕێكخراو و ده زگا سیخوڕییه كان ڕۆشنبیرانیان تووشی نه نگی كردووه و

كڕیویانن

ژماره )49(، سێشه ممه 2013/8/27، ساڵی یەکەم

14

گفتوگۆ

نارساون، كه سێكی هه رچه ند به یان: خۆته وه زمانی له ده مانه وێت ب��ه اڵم

پێناسه یه كی خۆمتان بۆ بكه یت؟جویایه ، مه اللی ناوم جویا: مه اللی پ��ارێ��زه ران��ی و چ��االك��وان ل��ه یه كێكم له م��رۆڤ مافه كانی و ژن مافه كانی گه نده ڵ ده وڵه ته دژی كه ئه فعانستان، و ك����ارزای حامید ن��رخ��ه ك��ه ی ب��ێ و تێده كۆشم، ناتۆ و ئه مریكی داگیركه ری تا نیشتیامنه كه مان به ئاشتی، یه كسانی و

دیموكراسی بگات.به یان: ئێوه خاوه نی چه ند كتێنب و له

چ بوارێكدان؟مه اللی جویا: ته نیا یه ك كتێبم هه یه به ناوی )زنی در میان جنگساالران � ژنێك له نێوان شه ڕخوازاندا(، كه سه رگوزشته ی سێ سیاسیی مێژووی له خۆمه ژیانی ده یه ی ڕابردووی ئه فغانستان. ئه م كتێبه م هاوكاریی به ئێستا پێش ساڵێك چه ند كه سێكی كه نه دی به ناوی دێریك ئۆكیف كه الیه نگری یه كسانی و دژی جه نگه ، به زمانی ئینگلیزی نووسیوه ، كه تا ئێستا بۆ

)13( زمان وه رگێڕدراوه .ناوی به كتێبه ی ئه و ئه ی به یان: ئازایه تیی ئه فسانه ی جویا، )مه اللی كتێبه ئه و كراوه ، چاپ ئێمه ( رۆژگ��اری

له باره ی چییه وه یه ؟مه اللی جویا: ئه و كتێبه كۆمه ڵه وتار و نووسینه ، كه الیه نگرانم دوای لێدوان و یاسای )لۆیا جه رگه (ی له هه ڵوێسته كانم پشتگیریی بۆ 2003 ساڵی له بنه ڕەتی له یه كێك الیه ن له كه نووسیویانه ، من ناوی به ئه فغانستانه وه مێژوونووسانی ئه عزه م سیستانی، له كتێبێكدا ڕێكخراون

و باڵوكراونه ته وه .چیتان ئێوه بزانین ده كرێت به یان:

بۆ گه لی ئه فغانی كردووه ؟م��ه الل��ی ج��وی��ا: ت��ا ئ���ه و ك��ات��ه ی داگیركاریی سێبه ری له ژێر واڵت��ه ك��ه م بێزراوه كانیاندا بوكه ڵه و ناتۆ و ئه مریكا هوشیاریی ئاستی به رزكردنه وه ی بێت، زانیوه ، خۆم كاری یه كه مین به خه ڵكم تاوانی باڵوكردنه وه ی له ده بم به رده وام چۆن كه ده ره كی، و ناوخۆیی دوژمنانی مشه خۆرانه كه وتوونه ته گیانی میلله ت و

نیشتیامنه كه م.

ئ���ه و ش����ه ڕە ب����ه رده وام����ه ی له جه نگێكی ته نیا هه یه ، ئه فغانستاندا ئیعالمییشه ، به ڵكو نییه ، س��ه رب��ازی بۆ دۆالری م��ل��ی��ۆن��ان ئ��ه م��ری��ك��ا ك��ه ڕێگه ی له به تایبه ت ك���ردووه ، خ��ه رج به م ده گه وجێنێت، خه ڵك ڕاگه یاندنه وه ، شێوه یه ش تاوانه قێزه ونه كانی په رده پۆش ك����ردووه و ڕێ��گ��ه ی ب��ۆ وێ��ران��ب��وون��ی بۆیه ك��ردووه ت��ه وه ، زیاتر ئه فغانستان ئاشكراكردنی ڕووی ڕاسته قینه ی ئه مریكا، كه ده زان���م، خ��ۆم گرنگی كارێكی به و الواز ئۆپۆزسیۆن ب��ه ره ی ب��ه داخ��ه وه زۆر هه وڵی من هه ربۆیه بێتوانان، زۆر ده ده م كه ده ستوپێوه نده كانی ئه مریكا و به كرێگیراوه كانیان ئاشكرا بكه م. له ئاستی خۆیشمه وه، نێوده وڵه تیی كاریگه ریی بزانن به ئاگا دێنمه وه كه خه ڵكی ڕۆژئاوا فشاریان و چین خه ریكی واڵته كانیان به خزمه تێك تا دروستبكه ن، له سه ر

خه ڵكی واڵته كه م بكه م.ڕێگریی بنیاتنه رانی كه به داخه وه پیاوه و ژن و من له ڕێگری چاكسازیی، واڵته كه م دیكه ی هه ڵكه وتووه كانی ته نیا نه ك وایكردووه ، ئه مه ش ده كه ن، من، به ڵكو هه موو چاالكوان و كه سه كانی ببنه وه ، هه ڕەشه رووب��ەڕووى دیكه ش بۆ نوێامن كێشه یه كی ڕۆژێ��ك هه موو كه شێوه یه ی به و بۆیه ده كه ن، دروست شیاو بێت، نه مانتوانیوه خزمه تی خه ڵكی

واڵته كه مان بكه ین.ئه فغانستانیشدا له ئایا ب��ه ی��ان: له خیانه ت ك��ه ه��ه ن رۆشنبیرانێك

میلله ته كه یان ده كه ن؟م��ه الل��ی ج��وی��ا: رۆش��ن��ب��ی��ران له خه ڵكی خه باتی له گه ڵ دیكه واڵتانی خه ڵك ڕابه رایه تیی و واڵته كه یاندان ده كه ن دژی چه وسانه وه و دواكه وتوویی، ئێمه دا واڵت���ی ل��ه ب���ه داخ���ه وه ب���ه اڵم خۆیان یان بێده نگن، رۆشنبیران زۆربه ی له سه ر س��ازش و ده ده ن به ده سته وه

مافه كانی خه ڵك ده كه ن.داگ��ی��رك��ردن��ی دوای ئ��ه م��ری��ك��ا شه ڕخوازه كان، له جگه ئه فغانستان، ده سته یه كی به ناو رۆشنفیكرانی له پۆسته گرنگه كانی ده سه اڵتی حكومه تی كارتۆنیدا دانا، كه وه ك سوپایه كی وێرانكه ر به كاریان

و داگیركه راندان سیاسه تی خزمه ت له خۆیان ده خه ڵه تێنن، زمان و قه ڵه مه كه یان خه ڵكی دژایه تیكردنی خزمه تی ل��ه خۆیاندایه ، بوونه ته پاشكۆ و شه و و ڕۆژ تاوانه كانی چۆن ئ��ه وه دان خه یاڵی له جه نگ و كاره خراپه كانیان درێژە پێبده ن و ڕاستییه كان ئاوه ژوو بكه ن، كه هه رگیز خۆش لێیان واڵته ئه م مێژووی و خه ڵك

نابێت.ئه فغانستان به رپرسانی ب��ه ی��ان: ئایا ڕاستگۆن؟ میلله ته كه یاندا له گه ڵ كارێك ده كه ن كه خزمه ت بێت به واڵت؟

مه اللی جویا: تا ئه و كاته ی حكومه تی ئه فغانستان حكومه تێكی بێ نرخ، مافیایی و گه نده ڵ بێت، له سه روو ئه وه شه وه كه به كرێگیراو و بێده سه اڵته ، چاوه ڕێی هیچ و حكومه ت له بچووكیش خزمه تێكی خه ڵكه كه یانی به كه ناكرێت به رپرسانی هه ڵخه ڵەتاندن و پیالن و درۆ بكه ن، پله ی سیامی ئه م واڵته ن ، ئه و ده وڵه ته ی واڵتانی نێو له هه یه گه نده ڵیی یه كه می جیهاندا، هه موو ئه ركه كانی بووه ته كاری چاوه ڕێی بۆیه هۆشبه ر، ماده ی مافیایی ده وڵ��ه ت��ی لێناكرێت، زی��ات��ری ل���ه وه له نێو ئه زموونییه كه ی به بێ ئه فغانستان ژێرخانێكی مرۆیی بێزراوه ، هیچ خه ڵكدا نییه و له دڵی خه ڵكدا نییه ، ته نیا به زۆری ناتۆ دۆالر و هێزی سه ربازیی ئه مریكا و

ماوه ته وه .به یان: به بڕوای تۆ كێ ده توانێت بۆ

واڵته كه ی باش بێت؟مه اللی جویا: كه سانێك كه ده ستیان نه بێت، سوور میلله ته كه یان خوێنی به نیشتیامن له گه ڵ بن به وه فا و ڕاستگۆ له گه ڵ كه كه سانێك میلله ته كه یاندا، و بۆ ڕێ��زی��ان و ب��ن خه ڵكدا خواستی م��رۆڤ، مافی ژن، مافی دیموكراسی، بن ئاماده و هه بێت یه كسانی و ئاشتی

له و پێناوه دا قوربانی بده ن.له كه سانه ج��ۆره ئه و ئایا به یان:

ئه فغانستاندا بوونیان هه یه ؟ئێمه به ڵێ ، واڵته كه ی مه اللی جویا: به اڵم تێدایه ، زۆر كه سانه ی جۆره له و زه نگی و زه بر له ژێر ئه مڕۆ به داخه وه

ڕۆژ ده ناڵێنن، جۆراوجۆره كاندا دوژمنه چاالكییه كانیان سنووری ڕۆژ ل��ه دوای به رته سكرت و مه ترسیدارتر ده بێت، له گه ڵ دژی خه بات كه كه سانێكن ئه وه شدا داگیركاریی ده كه ن و دژی تیرۆرستانیشن، )ئه مانوڵاڵ وه ك كه سانی ڕابردووشدا له غواڵم مه حمودی، عه بدوڕەحامن خان، كلكانی، مه جید چه رخی، خ��ان نه بی عه بدولخالق، سه ید كه مال، قیوم ڕەهبه ر، كه سانی و مینا ئه حمه د، فه یز دكتۆر به زۆرینه یان كه هه بوون ، دیكه ش(مان بانده و سه ركوتكه ره كان ڕژێمه ده ستی

ده هێنێت، له منوونه ی ئه وانه ش )ڕەنگین سپنتا، ئه نوه ر ئه لحه ق ئه حه دی، ئه رشه ف زه ڵمی عه بدوڵاڵ، ئه حمه دزی، غه نی ڕەسوڵ و خه ڵكانی دیكه ش(، كه بوونه ته بێ ده سه اڵته ئه و كاره كانی به ڕێوه به ری و ڕۆشنبیرن به ناو هه موویان كه نرخه ، ساڵی 11 له كه خه ڵكن، دژی له ڕاستیدا پێشكه ش نارشینیان وێنه یه كی ڕابردوودا پێناسه یه كی ئه گه ر كاتێكدا له كردووه ، ئه وانه بكرێت، ڕۆشنبیر بۆ واقیعی

ناكرێت به ڕۆشنبیر له قه ڵه م بدرێن.له و هه ندێك دیكه وه الیه كی له داپلۆسێنه ر ده زگا خزمه تی ڕۆشنبیرانه ئیسالمیی كۆماری به ربه رییه كانی و ڕژێمه ئه و خزمه تی له و ده كه ن ئێران مرۆڤكوژە ئاخوندییه ی ئێراندان، ئه وانه ش به زم��ان، و مه زهه بی بنه مای له سه ر وه رگرتنی به رتیل، جاسوسی بۆ ئه و واڵته ئه فغانستان كه ده كه ن كارێك و ده كه ن )ویالیه تی وێرانكه ری ڤایرۆسی ب��ه ره و

فه قیه�( ببه ن.ڕێ��ك��خ��راوه و دۆالر ه���ه روه ه���ا ناحكومییه كان و ده زگا سیخوڕییه كانیش، ك��ردووه نه نگی تووشی ڕۆشنبیرانیان ئه و له گه ڵ زۆر من بۆیه كڕیویانن. و گواتیامال، شۆڕشگێڕی شاعیری شیعره ی )ڕەنگه ده ڵێت كه كاستێلۆدام رنه ئاتو رۆژێك بێت، كه ساده ترین كه سانی واڵتی دیاری ڕۆشنبیرانی له لێپرسینه وه ئێمه، وه ك میلله ت كاتێك بپرسن بكه ن، واڵت ئاگری ته نور، بچوك و ته نیا، وه ك پیاوێكی به چییه وه ئێوه لێهات، شكستخواردووی

سه رقاڵ بوون؟(.به داخه وه رۆشنفیكرانی ڕاسته قینه ی ئێمه كه دژی داگیركه ران و به كرێگیراوانیان خه بات ده كه ن، ده ستیان كورته و تووشی له كه ده بنه وه ، به ند و كۆت زۆرترین ڕێی له ئه مریكا ڕاب���ردوودا، ساڵی سی تووشی كه سانه ی ئه و ئوسوڵییه كانه وه مێشكی و ك��ردووه تیرۆر و له ناوچوون

ئازادیخوازانی واڵته كه مانی سڕیوه ته وه .ب��ه ی��ان: ج��ی��اوازی��ی ن��ێ��وان ئ��ه و

ڕۆشنبیرانه و ده وڵه تانی داگیركه ر چییه ؟هیچ من ب��ڕوای به جویا: مه اللی هه ڵبه ت نییه. نێوانیاندا له جیاوازییه ك كه خۆفرۆشن و خائین ڕۆشنبیرانه ئه و

تیرۆرستییه كان شه هید بوون و به خوێنی له پارێزگاری بۆ ئازادییان ئااڵی خۆیان

مافی ژن و مافی مرۆڤ هه ڵكردووه .نێوخۆییه كانی كێشه ب��ه ی��ان: مه زهه بی، )كێشه ی وه ك ئه فغانستان، مادده ی هۆشبه ر، كێشه ی نێوان گه له كان،

ئازادیی ژن( ئێستا به چ شێوه یه كن؟ئه فغانستان خه ڵكی جویا: مه اللی ملمالنێی ه��ۆی ب��ه زۆره سااڵنێكی زمان، مافیایی، نه ته وه یی، مه زهه بی، و گ��ه الن نه ژادیی و ڕەگ��ه زی پاكتاوی الیه ن له ناكۆكییانه ئه م ده ناڵێنن، هتد، دانراوه ، بۆ پیالنیان رۆژئاواوه و ئه مریكا قووڵی زیاتر به كرێگیراوه كانیشیان ئه فغانستان ده ده ن هه وڵ و ده كه نه وه دووب��ه ره ك��ی سیاسه تی بكه ن، وێ��ران ئینگلیز حكومه تداریی و ده كه ن په یڕەو ده كه نه وه ، دروست نوێ شێوه یه كی به ئه فغانستان كاتێك هیچ ئ���ه وه ی ب��ۆ خۆشبه ختی و ئارامی به خۆیه وه نه بینێت.خراپرت ڕۆژبه ڕۆژ ژنانیش بارودۆخی له باره ی جیهان كاتێكدا له ده ب��ێ��ت، قسه ئه فغانستاندا له ژن مافه كانی تایبه ت به ئێمه ، واڵتی ژنانی ده ك��ه ن، له ته نانه ت دووره ده سته كان، ناوچه له بێبه شن. م��رۆڤ سه ره تاییه كانی مافه لووت و گوێ سێكسی، ده ستدرێژیی بڕین، تێزاب پێداكردن، به زۆر به شوودان، شوێنی له لێدان شه ره ف، له سه ر كوشنت گشتی و هتد له به رانبه ر ژناندا ڕۆژبه ڕۆژ

په ره ده سه نێت.له الیه كی دیكه وه ، له ماوه ی 11 ساڵ داگیركاریدا، ئه مریكا و ناتۆ واڵته كه مانیان كردووه ته پایته ختی مادده ی هۆشبه ر، كه زیاتر 90%ی تلیاك له جیهاندا لێره به رهه م ده هێرنێت. سااڵنه ده یان و سه دان ملیۆن دۆالر له بازرگانی و قاچاخچێتیی مادده ی من ب��ڕوای به به ده ستدێنن. هۆشبه ردا تیرۆر له هۆشبه ر م��ادده ی مه ترسیی ئه فغانی، ملیۆن چه ند ژیانی كه زیاتره ، ته نانه ت ژن��ان، و گه نجان به تایبه ت مندااڵنی وێران كردووه ، مادده ی ژەهراوی و بكوژی ئه فغانستان به هه موو جیهاندا

باڵوبووه ته وه .

ه���ه ر ل��ه ب��ه ر ئ���ه م ه��ۆی��ان��ه ش��ه ، و بێگانه داگیركه رانی ئه وكاته ی تا واڵته كه مان له ده ستوپێوه نده كانیان ئێمه خه ڵكی هه رگیز ده رن��ه ك��ه ی��ن، و خۆشگوزه رانی ئاشته وایی خۆشبه ختی،

نابینێت.میلله تێك هیچ ئێوه ڕای به به یان: دیكه میلله تێكی بۆ ئ��ازادی ده توانێت

فه راهه م بێنێت؟من هه رگیز، نه خێر، جویا: مه اللی میلله تێك هیچ وتوومه ، جار چه ندین ناتوانێت ده ره كیدا هێزی سێبه ری له ژێر

به ئازادی و ڕزگاری بگات، باوه ڕی ته واوم بانگه شه ی میلله تێك هه ر هه یه به وه ئه وه بكات، دیكه میلله تێكی ئازادكردنی ئه و میلله ته به ره و ناڕەخه تی و به نده بوون ده بات، خۆمان چه ندین جار ئه مه مان له ئه مریكا كردووه ، ئه زموون خۆمان واڵتی ئه فغانستان( )ئازادكردنی ناوی له ژێر بردووه . له ناوچوون به ره و واڵته كه مانی له به ر ئه وه من زۆر دڵنیام و باوه ڕم به وه ته نیا میلله تێك هه ر ئازادیی كه هه یه به ده ست میلله ته ئه و به ده ستی خه ڵكی

دێت.یه كگرتووه كانی ویالیه ته به یان: بۆ دیموكراسی ده ت��وان��ێ��ت ئه مریكا

ئه فغانستان به دی بهێنێت؟مه اللی جویا: به بڕوای من، نه ك ته نیا ده ره كی واڵتێكی هیچ به ڵكو ئه مریكا، ناتوانێت به هاكانی )ئازادی، دیموكراسی، دى واڵتێكی بۆ هتد( و ژن مافه كانی

ئه مریكا تایبه ت به بهێنێت، فه راهه م جگه وه ردابێت، واڵتێك هه ر له ده ستی هیچی وێرانكاریی، و له ناوچوون له نه هێناوه . به ده ست خه ڵك بۆ دیكه ی ئه گه ر ته ماشای مێژووی ئه مریكا بكه ین، دووه م��ی جه نگی دوای له تایبه ت به ناڕاسته وخۆ و ڕاسته وخۆ به جیهانییه وه ، ده ی��ان ك��اروب��اری وه رداوه ت���ه ده ستی و به خاك كردووه میلله ته كانی واڵته وه ،

خوێن.به یان: تۆ پێشرت ده توت »ئێمه پێشرت دوای به اڵم هه بوو، دوژمنامن یه ك ته نیا

م�ه اللی ج�ویا، چ�االكوان و ئ�ه ندامی پێش�ووی پ�ه رله مانی ئ�ه فغانستان تایب���ه ت بۆ به یان:

جه‌نگی‌به‌ناو‌تیرۆر‌له‌‌الیه‌ن‌ئه‌مریكاوه‌،‌له‌‌فێڵ‌و‌بیانوویه‌ك‌زیاتر‌نییه‌

www.bayanpress.net

كوردستان، ئه و سه رزه مینه یه كه به خوێنی ئازادیخوازانی سووره و ڕێگاكه شیان تا ئه مڕۆ به رده وامیی هه یه

ڕۆژانه ئه مریكادا، دانیشتووی ئه فغانیی رۆژنامه نووسی هاوڕێیه كی له گه ڵ به الی ئه وه ی ده گۆڕییه وه. زانیاریمان و واڵته كانمان باسوخواسی ده كه وتینه منه وه سه رنجڕاكێش بوو ئه و لێكچوونه زۆره بوو، له نێوان كوردستانه كه ی من و ئه فغانستانه كه ی ئه ودا هەبوو، ئه مه بیرۆكه ی كارێكی رۆژنامه وانیی ال دروست كردم.هاوڕێكه م پێشنیاری )مه اللی جویا(ی چاالكوان و ئه ندامی پێشووی په رله مانی نه زانراوه كانی قووڵتر و ڕوونتر ده توانێت »ئه و وتی كردم، بۆ ئه فغانستانی ئه و ئه وه ی ده یخوێننه وه ، بوو. ته واو هاوڕێكه م بگێڕێته وه «. قسه ی ئه فغانسان

گفتوگۆیه یه كه له گه ڵ )مه اللی جویا( ئه نجامم دا.

گفتوگۆ: محه مه د جه مال

««

خه بات و دلێریی خه ڵكی كوردستان بۆ من هه میشه

ئیلهامبه خش بووه

««

ئه مریكا له ڕێگه ی ڕاگه یاندنه وه ، خه ڵك

ده گه وجێنێت

««

په رله مانی ئه فغانستان له باخچه ی ئاژه اڵن خراپتره

www.bayanpress.net

www.facebook.com/bayanpres

www.twitter/bayan2press

Tuesday, No.49First Year, Aug 27, 2013

political general Newspaper

موزایه‌ده‌ی‌كوردایه‌تی!چه ند مانگی ڕابردوو، ڕۆژهه اڵتی ناوه ڕاست گۆڕانكاریی خێرا و زۆری به خۆیه وه بینی، كوردیش ئه گه ر به شێكی كارا نه بووبێت له و ڕووداوانه ، ئه وا له كاریگه رییه كانی بێبه ش نه بووه ، به تایبه تیش ڕەوشی سووریا و ده نگۆی كۆمه ڵكوژیی كورد له ڕۆژئاوای هێشتا كه زنجیره ڕووداوێك له ئه ڵقه یه كن ڕووداوان��ه ش ئه و بێگومان كوردستان.

كۆتاییه كه ی ڕوون نییه و نازانرێت یارییه كه له به رژەوه ندیی كێ كۆتایی دێت.به وردبوونه وه له ڕووداوه كان، هه ر هێزێك له ڕوانگه ی به رژەوه ندیی خۆیه وه پۆلێنی دۆست و دوژمنی كردووه ، پله به ندی بۆ سرتاتیژ و تاكتیك كردووه ، به اڵم له و نێوه نده دا، كورد به فره تێڕوانین و نه بوونی سرتاتیژیه تێكی ڕوون هه نگاو ده نێت، كۆی گشتیی هه ڵوێست و تێڕوانینی كه س و هێزه كوردییه كان له دیدێكی به رته سكه وه ، كه

زۆر جار دیدێكی حزبی، یان بنه ماڵه ییه ، به رجه سته ده بێت.دابه شكرد، به ره دوو بۆ هێزه كانی كوردستان، ڕۆژئاوای له كورد كۆمه ڵكوژیی هه ندێك با رته قای ئه نفال و كاره ساتی هه ڵه بجه به گه وره لێی ده ڕوانن، هه ندێكی تر به گومانه وه و به سیناریۆی هێزێكی سیاسیی ده زانن، له و نێوه نده شدا تۆمه تبه خشینه وه كوردانی ڕووی به سنووریش داخستنی لێكه وتووه ته وه . یه كرتیشی ته خوینكردنی و هه رێمه و بااڵده ستی هێزی كه پارتی كردینه وه ، كێشه ی هه مان تووشی ڕۆژئ��اوا، سنووری داخستبوو، له ژێر فشاری ته خوینكردن و موزایه ده ی كوردایه تیی ئه وانی تر، سنووره كانی كرده وه . ئێستا هه ندێك له وانه ی پێشرت دژی داخستنی سنوور بوون، باس له مه ترسیی چۆڵكردنی ڕۆژئاوای كوردستان ده كه ن، ئه مه وێڕای ئه وه ی جێكه وته كانی كردنه وه ی سنوور و نیشته جێكردنی ئاواره كان له كه مپه كان، چه ندین گرفتی به دوای

خۆیدا هێناوه .كۆمه ڵكوژیی ڕۆژئاوای كوردستان و داخستنی سنوور، دوو منوونه ن له په رته وازه یی هه ڵوێست و موزایه ده ی كوردایه تی. خۆ ئه گه ر باس له مه سه له ی هه ڵبژاردن و كۆنگره ی

نه ته وه یی بكه ین، ئه وا هه مان دابه شبوونی هه ڵوێست و تێڕوانین به زه قی ده بینین.ده زگاكانی ڕاگه یاندن و تۆڕە كۆمه اڵیه تییه كانی ئینته رنێت، له و كایانه دا ڕۆڵێكی خراپ ده گێڕن، زۆر جار بێ وردبوونه وه له ڕاستی و دروستیی هه واڵه كان، هه ڵوێستێك بێئه وه ی ك��راوه ، دروست له سه ر ڕایگشتیی و فه وزا بووه ته ئه وه ش ده نوێرنێت، هه ڵوێسته ش ئه و نه یارانی كرابن، تاوتوێ ته واوی به هه ڵوێسته ئه و ڕەهه نده كانی ده زگایه كی نه بوونی سایه ی له ئه مه ش له قه ڵه مدراون، نه ته وه، له خیانه تكار به بااڵكانی به رژەوه ندییه بتوانێت هه بێت و پێی متامنه یان هه موان كه نه ته وه ییدایه كورد ده ستنیشان بكات، تا چیرت له فه وزای ته خوینكردن و كورتبینیدا نه ژین. هه ڵبه ته بۆچوومنان تێڕوانین و یه ك یه كهه ڵوێست و هه موو كه ناگه یه نێت ئه وه ئه مه ش ڕووداوه كان بۆ جیاواز خوێندنه وه ی كه ته ندروسته حاڵه تێكی ئه وه به ڵكو هه بێت، تۆمه تبه خشینه وه ی سووكایه تیكردن و جیاوازه دیده ئه و نییه ئاسایی به اڵم بكه ین، له جگه ئه وه له ڕاستیدا كه كوردایه تییه وه ، ناوی به تایبه تیش به بێت، له گه ڵدا

موزایه ده یه ك، هیچی تر نییه .

ئیدریس سیوه یلی

1� الپه ڕەی یه كه م � ڕەنگاوڕەنگ

بۆكسی سه ره وه )5×11( سانتیمه تر

8� الپه ڕەكانی ناوه وه � ڕەش و سپی

نیوالپه ڕە )19×26( سانتیمه تر

15� الپه ڕەكانی ناوه وه �

ڕەنگاوڕەنگ

نیوچاره كی الپه ڕە )9×13( سانتیمه تر

4� الپه ڕەی یه كه م � ڕەنگاوڕەنگ

نیو چاره كی الپه ڕە، به شی خواره وه،

ئاسۆیی )7×13( سانتیمه تر

11� الپه ڕەكانی ناوه وه �

ڕەنگاوڕەنگ

یه ك الپه ڕە )38×26( سانتیمه تر

18� الپه ڕەی كۆتایی � ڕەنگاوڕەنگ

ته نیشت ستوونه كه )9×17(

سانتیمه تر

2� الپه ڕەی یه كه م � ڕەنگاوڕەنگ

نیوالپەڕە، به شی خواره وه )13×26(

سانتیمه تر

9� الپه ڕەكانی ناوه وه � ڕەش و سپی

چاره كی الپه ڕە )19×13( سانتیمه تر

16� الپه ڕەی كۆتایی � ڕەنگاوڕەنگ

یه ك الپه ڕەی ته واو )37×26(

سانتیمه تر

5� الپه ڕەی یه كه م � ڕەنگاوڕەنگ

نیو چاره كی الپه ڕە، به شی خواره وه،

ستووىن )13×7( سانتیمه تر

12� الپه ڕەكانی ناوه وه � ڕەنگاوڕەنگ

هه ردوو الپه ڕەكه )56×38( سانتیمه تر

19� الپه ڕەی كۆتایی � ڕەنگاوڕەنگ

ته نیشت ستوونه كه )9×8( سانتیمه تر

3� الپه ڕەی یه كه م � ڕەنگاوڕەنگ

چاره كی الپه ڕە، به شی خواره وه

)13×13( سانتیمه تر

10� الپه ڕەكانی ناوه وه � ڕەش و سپی

نیوچاره كی الپه ڕە )9×13( سانتیمه تر

17� الپه ڕەی كۆتایی � ڕەنگاوڕەنگ

ته نیشت ستوونه كه )18×17(

سانتیمه تر

6� الپه ڕەكانی ناوه وه � ڕەش و سپی

یه ك الپه ڕەی ته واو )38 ×26(

سانتیمه تر

20� الپه ڕەی كۆتایی � ڕەنگاوڕەنگ

نيو الپه ڕە )17×26( سانتیمه تر

7� الپه ڕەكانی ناوه وه � ڕەش و سپی

دووالپه ڕەی ته نیشت یه ك )56×38( سانتیمه تر

13� الپه ڕەكانی ناوه وه �

ڕەنگاوڕەنگ

نیوالپه ڕە )19×26( سانتیمه تر

21� الپه ڕەی كۆتایی � ڕەنگاوڕەنگ

به شی خواره وه )13×17( سانتیمه تر

14� الپه ڕەكانی ناوه وه �

ڕەنگاوڕەنگ

چاره كی الپه ڕە )19�13( سانتیمه تر

22� الپه ڕەی كۆتایی � ڕەنگاوڕەنگ

به شی خواره وه )8 ×13( سانتیمه تر

قەوارە کاندیدى و لیست بۆ ڕیکالمکردنە ئامادەى بەیان ڕۆژنامەى بەشداربووەکانى هەڵبژاردنى پەرلەمانى کوردستان، لە خوارەوە زانیاریى

تەواو خراوەتەڕوو سەبارەت بە قەبارە و شوێنى ڕیکالمکردن.

بۆ پەیوەندیکردن و زانینى نرخى ڕیکالمەکان:مۆبایل: 07702455504

bayanreklam@yahoo.com :ئیمەیل bayanpress@yahoo.com

ڕیکالمکردن لە ڕۆژنامەى