Η ΝΟΣΗΛΕΙΑ ΚΑΤ’ ΟΙΚΟΝ ΚΑΙ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΑΡΧΗ

A4 Leaflet:Layout 1 4/11/2010 12:28 πμ Page 1


Ο Ρόλος της Δημοτικής αρχής

Η Δημοτική αρχή ΜΠΟΡΕΙ να διαδραματίσει σημαν-

τικό ρόλο στην προσπάθεια νοσηλείας στο σπίτι στα

πλαίσια της λειτουργίας ενός αστικού κέντρου υγείας

που η πόλη ούτως ή άλλως χρειάζεται.

Το πρόβλημα της νοσηλείας στο σπίτι είναι σημαν-

τικό σαν υπηρεσία προς την κοινότητα και μπορεί να

υλοποιηθεί χωρίς σημαντικές δαπάνες. Αυτό δίδει

στον Δήμο τη δυνατότητα να λειτουργήσει συμπλη-

ρωματικά και να καλύψει τα κενά που αφήνει το ΕΣΥ

όσο και οι Ιδιωτικές Υπηρεσίες Υγείας στη χώρα μας

σε τομείς σαν και αυτόν.

Η προσπάθεια νοσηλείας στο σπίτι αποτελεί υπηρεσία

που το υπερφορτωμένο Εθνικό Σύστημα Υγείας και

ο ιδιωτικός τομέας αδυνατούν να καλύψουν πλήρως.

Ο Δήμος με την εφαρμογή του Καλλικράτη σε συν-

δυασμό με την Περιφέρεια που πλέον οι Αρμοδιότη-

τες της επεκτείνονται και στα θέματα Υγείας, ίσως

είναι ο πιο κατάλληλος φορέας να προσπαθήσει να

καλύψει τα κενά αυτά.

Οι υπηρεσίες νοσηλείας στο σπίτι έχουν το χαρακτη-

ριστικό ότι χρειάζονται σχετικά λίγα χρήματα για να

λειτουργήσουν, αλλά απαιτούν την αμεσότητα στην

παρακολούθηση και την ευλυγισία στην εφαρμογή

που ο Δήμος μπορεί να διαθέτει.

Αλλά ας δούμε το θέμα αναλυτικά…

Εισαγωγή

Η κατ΄ οίκον νοσηλεία, η πρώτη μορφή φροντίδας

ασθενούς που σημειώνεται γύρω στο 300 – 400 μ.Χ.

πριν από την εμφάνιση του πρώτου νοσοκομείου,

αποτελεί πλέον έναν απαραίτητο και σημαντικό κρίκο

στην ολοκληρωμένη παροχή υπηρεσιών υγείας και

φροντίδας. Στις ΗΠΑ λειτουργούν περίπου 20.000

οργανισμοί κατ΄ οίκον νοσηλείας και παρέχουν υπη-

ρεσίες σε περισσότερους από 7 εκατομμύρια ανθρώ-

πους που αναζητούν υποστήριξη και παρακολούθηση

στο οικείο και άνετο περιβάλλον του σπιτιού τους.

Η νοσηλεία στο σπίτι εξοικονομεί πόρους από το κρά-

τος και αφήνει χώρο στα νοσοκομεία γι’ αυτούς που

χρειάζεται να νοσηλευτούν εκεί. Στην Ελλάδα, η υπη-

ρεσία νοσηλείας στο σπίτι εφαρμόζεται από κάποια

δημόσια νοσοκομεία στην ευρύτερη περιοχή όπου

εδρεύουν όπως το Γενικό Νοσοκομείο Πατησίων, το

νοσοκομείο Μεταξά, το νοσοκομείο Άγιοι Ανάργυροι

καθώς και από το Αρεταίειο νοσοκομείο λειτουργεί

ομάδα ανακουφιστικής φροντίδας κατ΄ οίκον. Στον

ιδιωτικό τομέα, τα νοσοκομεία του Ομίλου ΥΓΕΙΑ

(ΥΓΕΙΑ & ΜΗΤΕΡΑ) διαθέτουν Τμήμα κατ΄ οίκον Νο-

σηλείας ενώ τέτοιου είδους υπηρεσίες παρέχονται και

από ιδιωτικές εταιρείες. Οργανώσεις εθελοντών όπως

η «Φλόγα» σε συνεργασία με παιδιατρικά νοσοκομεία

συμβάλλουν σημαντικά μέσω των υπηρεσιών που πα-

ρέχονται στο σπίτι στη θεραπεία των παιδιών που πά-

σχουν από νεοπλασματική ασθένεια και στην

αναβάθμιση της ποιότητας ζωής τους.

Που απευθύνεται

- σε κάθε ασθενή μετά την έξοδό του από το νοσο-

κομείο και έχει ανάγκη για συνέχιση της θεραπείας

του στο σπίτι

- σε ασθενείς με νεοπλάσματα που έχουν ανάγκη

για ιατρονοσηλευτική υποστήριξη και παρακολού-

θηση στο σπίτι

- σε ασθενείς με χρόνια νοσήματα (πχ., χρόνια

αναπνευστική πνευμονοπάθεια, καρδιακή ανεπάρ-

κεια, παθήσεις του μυοσκελετικού, χρόνια νευρολο-

γικά νοσήματα, κά)

- σε άτομα που δεν μπορούν ή δεν επιθυμούν να

μετακινηθούν από το σπίτι

- σε άτομα με ειδικές ανάγκες

- σε ηλικιωμένους

- σε εγκύους

Η ΝΟΣΗΛΕΙΑ ΚΑΤ’ ΟΙΚΟΝ ΚΑΙ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΑΡΧΗ


Τα πλεονεκτήματα της κατ΄ οίκον Νοσηλείας

Η παροχή υπηρεσιών υγείας στο οικείο και άνετο πε-

ριβάλλον του σπιτιού έχει σημαντικά οφέλη για τον

ασθενή:

- Διευκολύνει την ανάρρωση σε οικείο περιβάλλον

- Μειώνει τις χρονοβόρες μετακινήσεις

- Προσφέρει άνεση και διακριτικότητα

- Εκπαιδεύει τους οικείους για τη φροντίδα του

ασθενή

- Μειώνει τον κίνδυνο για ενδονοσοκομειακές λοι-

μώξεις

- Μειώνει τις επανεισαγωγές στο νοσοκομείο

- Εξασφαλίζει τη συνεχή παρακολούθηση και ενη-

μέρωση του θεράποντος ιατρού

- Βελτιώνει την ψυχική διάθεση και την ποιότητα

ζωής του ασθενή

Για παράδειγμα, μελέτη σε 600 ασθενείς έδειξε ότι

από εκείνους που είχαν υπηρεσίες κατ΄ οίκον νοση-

λείας μόνο το 12% χρειάστηκε να εισαχθεί στο νοσο-

κομείο, σε αντίθεση με το 46% των ασθενών που δεν

ελάμβαναν υπηρεσίες νοσηλείας στο σπίτι.

Παρόμοια ευρήματα προκύπτουν και από πρόσφατη

μελέτη (Med Care 2010 Feb;48(2):118-24) σε περισ-

σότερους από 9.000 ασθενείς, η οποία καταλήγει στο

συμπέρασμα ότι η αύξηση στην παροχή υπηρεσιών

νοσηλείας κατ΄ οίκον μειώνει την ανάγκη για εισα-

γωγή στο νοσοκομείο.

Παρεχόμενες υπηρεσίες

Η κατ’ οίκον Νοσηλεία απευθύνεται σε όλες τις ιατρι-

κές ειδικότητες και παρέχει το σύνολο των εγκεκρι-

μένων από την Ελληνική νομοθεσία νοσηλευτικών

πράξεων (βλ. § 2) (Φ.Ε.Κ. 159/Τεύχος Α’/1989 και

Φ.Ε.Κ. 167/Τεύχος Α’/2001), κατόπιν εντολής ιατρού.

Οι παρεχόμενες υπηρεσίες περιγράφονται αναλυτικά

στον παρακάτω πίνακα:

Νοσηλευτικές Πράξεις Εντολή Ιατρού

(απαραίτητη η υπογραφή ιατρού)

Αιμοληψία & μεταφορά δείγματος +

Συλλογή ούρων ή άλλων βιολογικών υγρών & μεταφορά δείγματος +

Παρακολούθηση του ασθενή & καταγραφή των ζωτικών του σημείων

(αρτηριακή πίεση, σφύξεις, θερμοκρασία, αναπνοές, οξυμετρία,

μέτρηση σακχάρου) +/-

Χορήγηση φαρμάκου με υποδόρια ένεση +

Χορήγηση φαρμάκου με ενδομυϊκή ένεση +

Χορήγηση εισπνεόμενων φαρμάκων με δοσομετρητή ή νεφελοποιητή +

Χορήγηση οξυγόνου με ρινικό καθετήρα ή μάσκα +

Φροντίδα στομίων & εκπαίδευση (τραχειοστομία, ουρητηροστομία,

γαστροστομία, νηστιδοστομία, κολοστομία) +/-

Ενδοφλέβια χορήγηση φαρμάκων +

Ενδοφλέβια χορήγηση ορού +

Αναρρόφηση τραχειοβρογχικών εκκρίσεων +

Αλλαγή & περιποίηση τραύματος +/-

Πρόληψη & φροντίδα κατάκλισης +/-

Υποκλυσμός (καθαρκτικός, θεραπευτικός) +/-

Καθετηριασμός & πλύσεις ουροδόχου κύστεως +

Περιποίηση εγκαύματος +/-

Παρεντερική και Εντερική σίτιση +


Πως λειτουργεί

Σκοπός της Υπηρεσίας:

Η παροχή, κυρίως, νοσηλευτικών υπηρεσιών κατ΄

οίκον κατόπιν εντολής ιατρού και ιατρικών υπηρεσιών

όπου απαιτείται. Να τονισθεί ότι η παροχή υπηρεσιών

κατ΄ οίκον νοσηλείας δεν πρέπει να συγχέεται με την

κάλυψη του επείγοντος περιστατικού. Για τα επείγοντα

περιστατικά η σύσταση είναι η άμεση μεταφορά στο

νοσοκομείο.

Ώρες Λειτουργίας:

Η παροχή υπηρεσιών γίνεται με προγραμματισμένα

ραντεβού από τις 07.00 έως τις 23.00, 7 ημέρες την

εβδομάδα. Να σημειωθεί ότι η κάλυψη των επισκέ-

ψεων γίνεται μετά από προγραμματισμό, γεγονός που

επιτρέπει τη σωστή οργάνωση και αποτελεσματική

λειτουργία μιας τέτοιας υπηρεσίας.

Στελέχωση:

Το κόστος λειτουργίας μιας τέτοιας υπηρεσίας δεν

είναι υψηλό. Σε αρχική φάση, το ανθρώπινο δυνα-

μικό (βλ. αναλυτικά παρακάτω) μπορεί να καλυφθεί

από την αναδιανομή του ήδη υπάρχοντος προσωπι-

κού και για την κάλυψη επιπλέον αναγκών να χρησι-

μοποιηθεί συνεργαζόμενο προσωπικό (αμοιβή ανά

επίσκεψη).

Έσοδα για την λειτουργία της υπηρεσίας μπορεί να

υπάρξουν μέσω συνδρομής (6μηνιαία ή ετήσια) των

δημοτών ή άλλου είδους συνεισφοράς (πχ., χορηγία

από εταιρείες).

Ιατρικό Προσωπικό

Απαιτείται ένας (1) ιατρός, Παθολόγος ή Γενικός Ια-

τρός, για:

- Κάλυψη ιατρικών επισκέψεων κατ΄ οίκον

- Τηλεφωνική κάλυψη αιτημάτων από ασθενείς που

καλούν στο τηλεφωνικό κέντρο και πρέπει να δοθεί

απάντηση από ιατρό.

Νοσηλευτικό Προσωπικό

Η κάλυψη των επισκέψεων κατ΄ οίκον με νοσηλευτικό

προσωπικό μπορεί να γίνει με 2 τρόπους:

I) Νοσηλευτές μόνιμης απασχόλησης

Για την επαρκή κάλυψη, δηλ. από 07:00 έως 23:00,

απαιτούνται 4 νοσηλευτές μόνιμης απασχόλησης.

Κάθε νοσηλευτής μπορεί να καλύψει 5-7 επισκέψεις

κατά την 8ωρη εργασία του (ανάλογα με τις χλμ. απο-

στάσεις).

II) Συνεργαζόμενοι νοσηλευτές (αμοιβή ανά επί-

σκεψη)

Στη περίπτωση αυτή, δημιουργείται δίκτυο συνεργα-

ζόμενων νοσηλευτών, η αμοιβή των οποίων γίνεται

ανά επίσκεψη. Με τον τρόπο αυτό, αποφεύγονται τα

πάγια μηνιαία έξοδα της μισθοδοσίας και παράλληλα

μπορούν να παρέχονται υπηρεσίες σε απομακρυσμέ-

νες περιοχές. Ωστόσο, απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή

και οργάνωση στη διαχείριση του δικτύου από το δι-

οικητικό προσωπικό.

Παρεντερική και Εντερική σίτιση +

Ατομική υγιεινή -

Εκπαίδευση ασθενούς, κατά περίπτωση -

Καρδιογράφημα κατ΄οίκον +

Holter ρυθμού (24ωρη καταγραφή ηλεκτροκαρδιογραφήματος) +

Holter πίεσης (24ωρη καταγραφή αρτηριακής πίεσης) +

Ακτινογραφία κατ' οίκον +

Διατροφική υποστήριξη και αγωγή +/-

Φυσικοθεραπεία κατ΄οίκον +

Υπέρηχος κατ΄ οίκον +


Διοικητικό Προσωπικό

Για τη διοικητική / γραμματειακή υποστήριξη της υπη-

ρεσίας απαιτούνται 1-2 άτομα, κυρίως για τα παρα-

κάτω:

- Λειτουργία Τηλεφωνικού Κέντρου, δηλαδή: i) επι-

κοινωνία με ασθενείς και ιατρούς, ii) παροχή πληρο-

φοριών για τις υπηρεσίες, iii) προγραμματισμός

ραντεβού για τις επισκέψεις κατ΄οίκον

- Σχεδιασμός και ενημέρωση των νοσηλευτών για

το ημερήσιο πρόγραμμά τους.

- Ανάθεση των επισκέψεων στους νοσηλευτές.

- Έλεγχος αποθεμάτων υλικού και παραγγελία υλι-

κών ανάλογα με τις ανάγκες.

- Διεκπεραίωση διαδικασιών: πχ., παραγγελία

ορών για τον ασθενή ανάλογα με την εντολή του ια-

τρού, επικοινωνία με εργαστήρια για παράδοση δειγ-

μάτων, παράδοση των αποτελεσμάτων στον

θεράποντα ιατρό, κά.

Απαιτούμενα προσόντα:

- Πτυχίο Γραμματειακής Υποστήριξης, Διοίκησης ή

Επαγγελμάτων Υγείας (πτυχίο ΑΕΙ, κατά προτίμηση)

- Πολύ καλή γνώση Η/Υ

- Ικανότητα στην επικοινωνία

- Γνώση ιατρικής ορολογίας

- Γνώσεις Αγγλικής και Internet

- Προϋπηρεσία σε ανάλογη θέση στον ιατρικό

τομέα (προαιρετικά)

Τηλεφωνικό Κέντρο:

Τηλεφωνικό Κέντρο για την επικοινωνία ασθενών, ια-

τρών και κάθε ενδιαφερόμενου είναι απαραίτητο.

Προτείνεται να είναι διαθέσιμο καθημερινά και αρ-

γίες από τις 07.00 έως τις 23.00.

Οχήματα κατ΄ οίκον Νοσηλείας

Για την λειτουργία της κατ΄ οίκον Νοσηλείας απαι-

τούνται οχήματα, ο αριθμός των οποίων εξαρτάται

από τη ζήτηση, εξοπλισμένα με υλικά, ορούς και φάρ-

μακα μόνο για έκτακτες περιπτώσεις.

Νομικό Πλαίσιο

Για την εκτέλεση νοσηλείας κατ΄οίκον ο ασθενής πρέ-

πει να υπογράφει:

1.Έντυπο Γενικών Όρων & Προϋποθέσεων

κατ΄οίκον Νοσηλείας το οποίο ισχύει για όλη την

διάρκεια της νοσηλείας.

2.Δήλωση ασθενή / οικείου στην καρτέλα ασθενούς

την οποία υπογράφει σε κάθε επίσκεψη.

Ακολουθούν παραδείγματα (υπό διαγραμματική ροή)

των διαδικασιών που ακολουθούνται σε υφιστάμενη

δομή κατ΄ οίκον Νοσηλείας.

Οι βασικές διαδικασίες που ισχύουν για την λειτουρ-

γία του Τμήματος κατ΄ οίκον Νοσηλείας, και συγκε-

κριμένα:

1)Διαδικασία Διαχείρισης Αιτήματος για κατ΄ οίκον

νοσηλεία (Εισαγωγή - Ανάθεση – Ολοκλήρωση)

2)Διαδικασία Επίσκεψης κατ΄οίκον

περιγράφονται παρακάτω.



1. ΚΛΗΣΗ ΣΤΟ ΤΗΛΕΦΩΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ

Περίπτωση Α:

O ασθενής καλεί στο τηλεφωνικό κέντρο του Τμήμα-

τος κατ’ οίκον Νοσηλείας για νοσηλευτική επίσκεψη

κατ’ οίκον. Η γραμματεία καταγράφει όλα τα απαραί-

τητα στοιχεία του ασθενή και επιβεβαιώνει το αίτημα

καθώς και περαιτέρω οδηγίες με τον θεράποντα

ιατρό.

Περίπτωση Β:

O ιατρός καλεί στο τηλεφωνικό κέντρο του Τμήματος

κατ’ οίκον Νοσηλείας για νοσηλευτική επίσκεψη ή

έναρξη νοσηλείας κατ’ οίκον. Η γραμματεία καταγρά-

φει όλα τα απαραίτητα στοιχεία του ασθενή και ζητά

από τον ιατρό να συμπληρώσει την ειδικά σχεδια-

σμένη για το Τμήμα Εντολή Ιατρού (βλ. Έντυπα Λει-

τουργίας) ή να αποστείλει με fax μια εντολή με όλες

τις οδηγίες αναλυτικά.

2. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΑΣΘΕΝΗ

Ο υπεύθυνος του τηλεφωνικού κέντρου εισάγει όλα

τα ζητούμενα στοιχεία του ασθενή σε ειδική φόρμα

μέσω πληροφοριακού συστήματος.

3. ΠΑΡΑΛΑΒΗ ΕΝΤΟΛΗΣ ΙΑΤΡΟΥ – ΕΝΗΜΕ-

ΡΩΣΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΘΕΡΑΠΟΝΤΑ ΙΑΤΡΟ

Ο υπεύθυνος του Τμήματος παραλαμβάνει από τον

θεράποντα ιατρό την Εντολή Ιατρού. Ο νοσηλευτής

βάρδιας αυστηρά (και όχι η γραμματεία) ενημερώνε-

ται αναλυτικά σχετικά με τις οδηγίες και τις ανάγκες

της νοσηλείας του ασθενή κατ΄ οίκον.

4. ΑΝΑΘΕΣΗ ΕΠΙΣΚΕΨΗΣ ΣΤΟΝ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ

Η γραμματεία ακολουθεί άμεσα τη διαδικασία ανά-

θεσης της νοσηλευτικής επίσκεψης στον νοσηλευτή

βάρδιας.

5. ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΚΕΨΗΣ

Η νοσηλευτική επίσκεψη εκτελείται μέσα σε 24-48

ώρες από τη στιγμή που θα ζητηθεί, εκτός εάν υπάρ-

χει άλλος προγραμματισμός. Η ώρα επίσκεψης κα-

θορίζεται κατά προτεραιότητα ανάλογα με α) τις

οδηγίες του ιατρού, β) την επιθυμία του ασθενή και

γ) τον τόπο διαμονής. Κατά την εκτέλεση της νοση-

λευτικής πράξης, ο νοσηλευτής υποχρεούται να

εφαρμόζει τις διαδικασίες και τα πρωτόκολλα των νο-

σηλευτικών πράξεων. Κατά την επίσκεψη, ο νοσηλευ-

τής συμπληρώνει την ειδική Καρτέλα Ασθενή (βλ.

Έντυπα Λειτουργίας), την οποία υπογράφει και ο

ασθενής. Στην Καρτέλα Ασθενή επισυνάπτεται πάντα

η αντίστοιχη εντολή του ιατρού, την οποία εκτελεί αυ-

στηρά ο νοσηλευτής για τη διεκπεραίωση της νοση-

λείας.

6. ΠΛΗΡΩΜΗ & ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΕΠΙΣΚΕΨΗΣ

Με την ολοκλήρωση των νοσηλευτικών επισκέψεων

που έχουν συμφωνηθεί, ο ασθενής υποχρεούται να

εξοφλήσει την αντίστοιχη χρέωση, για την οποία έχει

ήδη ενημερωθεί από τον υπεύθυνο του Τμήματος.

7. ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΑΡΧΕΙΟΥ ΑΣΘΕΝΗ

8. ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΘΕΡΑΠΟΝΤΟΣ ΙΑΤΡΟΥ

Ο θεράπων ιατρός ενημερώνεται καθημερινά για την

πορεία του ασθενή από τον υπεύθυνο νοσηλευτή.

9. ΕΛΕΓΧΟΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ

Για τον έλεγχο και την διασφάλιση υψηλής ποιότητας

στην παροχή υπηρεσιών, η Προϊστάμενη του Τμήμα-

τος πραγματοποιεί follow-up calls στον ασθενή με

ερωτηματολόγιο ικανοποίησης, συμπληρώνεται από

τον ασθενή ή τον οικείο ερωτηματολόγιο ικανοποί-

ησης ασθενών κατ΄ οίκον και διενεργείται εσωτερική

επιθεώρηση του νοσηλευτικού δικτύου με κατ’ οίκον

επισκέψεις στους ασθενείς παρουσία του Αναπλη-

ρωτή Προϊσταμένου.

Ανάλυση Διαγράμματος για την Διαδικασία Διαχείρισης

αιτήματος για κατ’ οίκον νοσηλεία






Documents

Η ΝΟΣΗΛΕΙΑ ΚΑΤ’ ΟΙΚΟΝ ΚΑΙ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΑΡΧΗ