36

จดหมายข่าว เศรษฐกิจมหภาคและนโยบายทางเศรษฐกิจ

Embed Size (px)

DESCRIPTION

เป็นเอกสารที่รวบรวมความคืบหน้างานวิจัยในชุดโครงการวิจัยด้านเศรษฐกิจมหาภาคและนโยบายเศรษฐกิจของ สำนักงานสนับสนุนการวิจัย (สกว.) ร่วมกับคณะเศรษฐศาสตร์จุฬาฯ (ผศ.ดร.สมประวิณ มันประเสริฐ) นอกจากนี้ยังมีคณาจารย์รับเชิญ เขียนบทความน่าสนใจมากมาย อาทิ ธานี ชัยวัฒน์, ฉลองภพ สุสังกร์กาญจน์ เป็นต้น

Citation preview

Page 1: จดหมายข่าว เศรษฐกิจมหภาคและนโยบายทางเศรษฐกิจ
Page 2: จดหมายข่าว เศรษฐกิจมหภาคและนโยบายทางเศรษฐกิจ
Page 3: จดหมายข่าว เศรษฐกิจมหภาคและนโยบายทางเศรษฐกิจ

1

จดหมายขาว “เศรษฐกจมหภาคและนโยบายทางเศษฐกจ” ฉบบน กถอไดวาเปนฉบบทสองแลวทเปนสอในการเผยแพรประเดนวจยทส�าคญทเกยวของกบเศรษฐกจมหภาคของประเทศไทย และทส�าคญยงไดรายงานความเคลอนไหวทางดานผลงานวจย ทไดรบการสนบสนนจากส�านกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.) ทก�าลงด�าเนนกจกรรมอยภายใตชดโครงการเศรษฐกจมหภาคและนโยบายทางเศรษฐกจของประเทศไทย (Macroeconomy and Economic Policy Research for Thailand) ซงในฉบบน เราไดรบบทความทนาสนใจมากมายจากนกวชาการทเปนนกคดจากสถาบนวจย สถาบนการศกษาและผทเกยวของกบการด�าเนนนโยบายทางการเงนมาใหขอคดเหนทเปนประโยชนตอการจดประกายการท�าวจยทางดานเศรษฐกจมหภาคในอนาคต

ในบทความแรก ทางคณะผจดท�าไดรบเกยรตจาก ดร.ฉลองภพ สสงกรกาญจน (นกวชาการเกยรตคณสถาบน วจยเพอการพฒนาประเทศไทย) ทไดฉายภาพแนวทางการพฒนาเศรษฐกจไทยไปขางหนาภายใตสภาวะการเปลยนแปลงของเศรษฐกจโลกผานการเขยนบทความทชอวา “การปรบโครงสรางการขยายตวทางเศรษฐกจใหมควรสมดลมากขน” ซงไดชประเดนใหเหนถงความจ�าเปนในการปรบโครงสรางทางเศรษฐกจของประเทศใหพงพงกจกรรมภายในประเทศโดยเฉพาะการลงทนมากยงขน ทงน เนองมาจาก ‘ความเสยง’ ทเพมขนจากความผนผวนของเศรษฐกจโลกและการเปนปจจยส�าคญตอการหลดพนจาก Middle-Income Trap ในบทความทสองจาก อาจารย ธาน ชยวฒน (คณะเศรษฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย) ไดจดประเดนการท�าวจยทเกยวของกบเศรษฐกจมหภาคโดยค�านงถงระบบสถาบนและการเมองในการมสวนอธบายปรากฏการณการด�าเนนนโยบายทางเศรษฐกจ ซงเปนการขยายขอบเขตการมองภาพนโยบายทางเศรษฐกจทเกดขนจากมมทกวางขน บทความทสาม ดร. ปฤษนต จนทนหอม (ธนาคารแหงประเทศไทย) ไดชใหเหนถงความเชอมโยงของระบบสถาบนการเงนตอระบบเศรษฐกจมหภาค สงดงกลาวมความส�าคญมากขนในปจจบน และสามารถท�าใหเราไดเขาใจธรรมชาตของระบบเศรษฐกจไดชดเจนมากยงขน

ในสวนทสองของจดหมายขาวนนจะเปนบทความรายงานขอคนพบทนาสนใจจากคณะผวจยรนท 1 ซงประกอบไปดวย “การศกษาประสทธผลของนโยบายการเงนผานการสอสารของธนาคารแหงประเทศไทย” (โดย อ.ดร. พงศศกด เหลองอราม และผศ.ดร. ยทธนา เศรษฐปราโมทย) “การศกษาประสทธภาพของการผลตรวมของประเทศไทย” (โดย ผศ.ดร. วระชาต กเลนทอง) “Thailand’s Growth at Risk” (โดย ผศ.ดร. ประสพโชค มงสวสด และผศ.ดร. ศาสตรา สดสวาสด) และ “นโยบายการเงนแบบการก�าหนดเปาหมายเงนเฟอภายใตการเรยนรแบบปรบตวกรณศกษาประเทศไทย” (โดย อ.ดร. พสทธ กลธนวทย) ในสวนทายของจดหมายขาวจะเปนการแนะน�าโครงการวจยและนกวจยรนท 2 ซงมกลมนกวจยทงสนถง 4 หวขอวจยดวยกน ซงนบวาเปนบคลาการทางเศรษฐศาสตรทลวนมศกยภาพทงสน

ทายทสด ผจดท�ามความหวงวา ชดโครงการฯ จะเปนเวททางวชาการใหกบนกเศรษฐศาสตร และเปนจดเรมตนของการกาวเดนในการท�าวจยทางเศรษฐกจมหภาคและนโยบายทางเศรษฐกจทมประโยชนกบประเทศไทยตอไป ขอบคณครบ ผชวยศาสตราจารย ดร.สมประวณ มนประเสรฐ ผประสานงานชดโครงการ และบรรณาธการจดหมายขาว

บรรณาธการแถลง

Page 4: จดหมายข่าว เศรษฐกิจมหภาคและนโยบายทางเศรษฐกิจ

2

มมมองนกวชาการ

Page 5: จดหมายข่าว เศรษฐกิจมหภาคและนโยบายทางเศรษฐกิจ

3

หลงจากวกฤตเศรษฐกจในป 2540 เปนตนมา ประเทศไทยพงการสงออกเพอขบเคลอนระบบเศรษฐกจในระดบทสงขนอยางตอเนอง สดสวนการสงออก (ทงสนคาและบรการ) ตอผลตภณฑมวลรวมในประเทศ ณ ราคาคงท ซงเคยอยในระดบรอยละ 45 กอนวกฤตเศรษฐกจไดเพมขนมาเปนกวารอยละ 70 ในปจจบน การทเงนบาทออนคาลงมากในชวงหลงวกฤตเศรษฐกจชวยท�าใหการสงออกแขงขนไดมากขน และการขยายตวของหวงโซการผลตของสนคาอตสาหกรรมในภมภาคเอเชยตะวนออก โดยทประเทศไทยกเปนสวนส�าคญสวนหนงของหวงโซการผลตน ท�าใหสดสวนการสงออกตอผลตภณฑมวลรวมในประเทศของแทบทกประเทศในเอเชยตะวนออก เพมขนเชนกน

การคาขายระหวางประเทศตางๆ ในเอเชยตะวนออกมแนวโนมเพมมากขน แตทผานมาการคาขายสนคาอตสาหกรรม ระหวางกนยงคงเปนการคาชนสวนและสนคาขนกลางในสดสวนทสง สวนสนคาขนสดทาย (Final Products) ยงตองคงพงพงตลาดในตะวนตกเปนหลก หากเรามองไปขางหนา ตลาดในตะวนตกคงตองใชเวลาอกนานกวาจะฟนตวไดเตมท ปญหาหนสาธารณะในกลมประเทศทใชเงนสกลยโรยงยดเยอ และยงไมมมาตรการทเปนรปธรรมทจะแกไขไดอยางเบดเสรจ สวนเศรษฐกจสหรฐฯ เรมมแววฟนตวบาง แตอตราการวางงานยงอยในระดบทสงเมอเทยบกบระดบกอนเกดวกฤตการเงนของโลก ดงนน การขยายตวของตลาดภายในภมภาคเอเชยตะวนออกจะมบทบาทสงขนในการขบเคลอนเศรษฐกจของประเทศตางๆ ในภมภาค โดยเฉพาะการขยายตวอยางรวดเรวของเศรษฐกจจน และอนเดย ประเทศตางๆ จ�าเปนตองดแลไมใหเศรษฐกจรอนแรงจนเกนไป และควบคมใหอตราเงนเฟออยในระดบทเหมาะสม การขยายตวทางเศรษฐกจของแทบทกประเทศในภมภาค และของเศรษฐกจ โลกโดยรวมจงเรมชะลอตวลง การขยายตวของการสงออกของประเทศตางๆ กเรมต�าลง ส�าหรบประเทศ ไทยทการสงออกมบทบาทสงในการขบเคลอนระบบเศรษฐกจ หากคาดการณทวาแรงขบเคลอนเศรษฐกจจากการสงออกจะออนลง เราคงจ�าเปนตองปรบโครงสรางการขยายตวของระบบเศรษฐกจใหมความสมดลมากขน โดยเพมแรงขบเคลอนระบบเศรษฐกจทมาจากอปสงคภายในประเทศ

ขอมลอปสงคภายในประเทศแสดงอยในภาพท 1 สงทเหนชดคอสดสวนการออมทแทจรงตอผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (ณ ราคาคงท) ไมไดเปลยนแปลงมากนกตงแตกอนวกฤตเศรษฐกจป 2540 เปนตนมา แตจะอยในระดบประมาณรอยละ 35-38 หรอในมมกลบกน สดสวนการบรโภคทแทจรงตอผลตภณฑมวลรวมในประเทศจะอยในระดบประมาณรอยละ 62-65 สงทเปลยนแปลงอยางเหนไดชดหลงจากวกฤตเศรษฐกจในป 2540 คอการลดลงเกอบครงหนงของสดสวนการลงทนทแทจรงตอผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (ณ ราคาคงท) จากระดบประมาณรอยละ 40-45 กอนวกฤตเศรษฐกจลงมาอยในระดบประมาณรอยละ 20-25 หลงวกฤตเศรษฐกจ และยงไมมแนวโนมทจะเพมมากไปกวานอยางชดเจน ภาพท 1 แสดงสดสวนการออมทแทจรงตอผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (ณ ราคาคงท)

0

10

20

30

40

50

1993

1994

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

Perc

ent

1

Real Inv to GDP Real Sav to GDP

1นกวชาการเกยรตคณ สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย

การปรบโครงสรางการขยายตวทางเศรษฐกจใหมความสมดลมากขน

ดร. ฉลองภพ สสงกรกาญจน1

Page 6: จดหมายข่าว เศรษฐกิจมหภาคและนโยบายทางเศรษฐกิจ

4

ถาโครงสรางการขยายตวทางเศรษฐกจจะมความสมดลมากขน การลงทนจ�าเปนตองมบทบาทในการขบเคลอนเศรษฐกจมากกวาทเปนอย ในชวงกอนวกฤตเศรษฐกจ คงยอมรบกนไดวาสดสวนการลงทนตอผลตภณฑมวลรวมในประเทศสงเกนไป เปนลกษณะของเศรษฐกจฟองสบ และท�าใหสวนขาดดลบญชเดนสะพดอยในระดบสง แตในปจจบนสดสวนการลงทนตอผลตภณฑมวลรวมในประเทศต�าเกนไป โดยเฉพาะเมอเทยบกบสดสวนการออม และเศรษฐกจไทยยงสามารถเพมการลงทนไดอกมากโดยไมท�าใหเกดปญหาเสถยรภาพทางเศรษฐกจ โดยเฉพาะทางดาน ดลบญชเดนสะพด ถาสามารถเพมบทบาทของการลงทนอยางมประสทธภาพได จะเปนแรงขบเคลอนการขยายตวของเศรษฐกจไทยใหขยายตวไดสงขนและเปนสงทจ�าเปนในชวงทการสงออกอาจจะขยายตวไดต�าลงเนองจากปญหาสภาวะแวดลอมทางเศรษฐกจของโลก

ในภาวะทเศรษฐกจโลกซบเซา และภาคเอกชนเองกยงมก�าลงการผลตสวนเกนอยมาก ภาคเอกชนคงจะเปนผน�าทางดานการลงทนไดยาก อาจจะมการเพมการลงทนในระยะสนบาง เพอฟนฟฐานการผลตทถกกระทบจากภาวะน�าทวม แตคงยากทจะใหภาคเอกชนเพมการลงทนในระดบทสงและตอเนอง ดงนนภาครฐคงตองเปนผน�าทางดานการลงทน เชนในโครงการ Mega Projects ตางๆ รวมทงทางดานการบรหารจดการน�าดวย และภาครฐสามารถดงภาคเอกชนเขามารวมในโครงการลงทนตางๆ ได เชนโดยระบบ Public Private Participation (PPP) อยางไรกตาม ถาจะใหการลงทนกลบมาชวยขบเคลอนระบบเศรษฐกจไดอยางมประสทธภาพ ควรตองปรบปรงนโยบายทเกยวของกบการลงทนขนาดใหญในบางดาน

ประการแรก คอระบบในการพจารณาคดเลอกโครงการตางๆ ทผานมามตวอยางของหลายโครงการทมการประเมนกอนการลงทนไวอยางสวยหร แตมปญหาทางการเงนอยางหนกหลงจากเสรจแลว ความรบผดชอบทางการเมองของผทผลกดนโครงการเหลานเกอบไมมเลย และกมโครงการทการเมองผลกดนและเปนทสงสยของสงคมเกยวกบความโปรงใสและผลประโยชนทบซอนมากมาย ถาจะใช Mega Projects ขบเคลอนระบบเศรษฐกจกนอกยคหนง ควรตองพยายามปรบปรงระบบการคดเลอก การประเมน และการอนมตโครงการตางๆ ใหมประสทธภาพและ มความรบผดชอบมากขน

ประการทสอง คอการเชอมโยงกนใหเปนระบบของโครงการตางๆ โดยเฉพาะโครงการทางดานการขนสง ถาประมลกนไปแบบโครงการใครโครงกนมน จะมปญหาทจะตองแกไขตามมามากมาย ปจจบนการเชอมระบบลอยฟากบระบบใตดนใหเปนเสมอนระบบเดยวกนกยงปฏบตไมได ถาประมลกนไปอกสหาโครงการโดยยงไมไดวางระบบการเชอมโครงการตางๆ ใหเปนระบบเดยวกน ปญหาจะยงหนกจนอาจจะแกไมได ผรบภาระกคอผทจายภาษเพอสรางโครงการตางๆ และผทใชบรการ ซงจะไมไดใชระบบการขนสงทมมาตรฐานสากล และโครงการเหลานจะกลายมาเปนตวถวงความเจรญของประเทศ

ประการทสาม คอประสทธภาพของการลงทนในการกระตนการขยายตวของระบบเศรษฐกจ ปญหาคอประเทศไทยพงการน�าเขาสนคาทนจากตางประเทศมากเกนไป และมากขนเรอยๆ (ภาพท 2) เมอสดสวนการน�าเขาสง Multiplier Effect ของการลงทนกจะนอย และถาพงการน�าเขามากขนเรอยๆ การพฒนาอตสาหกรรมสนคาทนกไมเกด ประเทศไมสามารถกาวไปสอตสาหกรรมเทคโนโลยระดบสงได ทนาเปนหวงอกประการหนงคอสดสวนการพงการน�าเขาในการลงทนรวมของไทยสงกวาของประเทศอนๆ ในภมภาคนมาก (ดตารางท 1)

ภาพท 2 แสดงสดสวนการน�าเขาในการลงทนรวม

Page 7: จดหมายข่าว เศรษฐกิจมหภาคและนโยบายทางเศรษฐกิจ

5

การเพมการลงทน การพฒนาอตสาหกรรมสนคาทน และการน�าประเทศไปสเทคโนโลยในระดบทสงขน เปนโจทยส�าคญส�าหรบการพฒนาเศรษฐกจไทยในชวงตอไป และนาจะเปนสงทชวาประเทศไทยจะกาวพนจากระดบการพฒนาในระดบกลางไปเปนประเทศทพฒนาแลว (Developed Country) ไดหรอไม สงทตองเนนคอการลงทนและโครงการตางๆ ทจะชวยเพมประสทธภาพของระบบเศรษฐกจทงระบบ เพราะการเพมประสทธภาพจะน�าไปสการเพมขดความสามารถในการแขงขน และน�าไปสรายไดทเพมขนอยางยงยนของทงแรงงานและผประกอบการ ในเรองนการกระตนเศรษฐกจโดยการเพมการใชจายตามโครงการประชานยมตางๆ กจ�าเปนตองค�านงถงการเพมประสทธภาพของระบบเศรษฐกจเชนกน ถาเพยงอดฉดเงนเขาสระบบ แตประสทธภาพเทาเดม หรอลดลง ผลทไดจะเปนเพยงผลระยะสน ไมมความยงยน และเสยงทจะน�าไปสปญหาเสถยรภาพทางดานการคลงในระยะตอไป

ตารางท 1 สดสวนการน�าเขาในการลงทนรวม

2000 2005

ไทย 34.4% 37.8%

ญปน 4.3% 6.1%

จน 5.4% 8.4%

เกาหลใต 16.7% 11.1%

อนเดย 9.6% 9.1%

อนโดนเซย 13.7% 10.6%

เวยดนาม 12.8%

ทมา: ขอมลประเทศอนๆ มาจาก OECD Statistics หมายเหต: บางประเทศจะเปนขอมลจากปใกลเคยง

Page 8: จดหมายข่าว เศรษฐกิจมหภาคและนโยบายทางเศรษฐกิจ

6

ระหวาง “การเมอง” กบ “เศรษฐศาสตร” – ชองวางในงานวจยเศรษฐกจมหภาคของไทย

งานวจยเศรษฐกจมหภาคลวนแตมจดมงหมายเพอหานโยบายทเหมาะสมทสดใหกบสงคมหนงๆ ในความหมายทวา “สงคมโดยรวมเปนผไดประโยชน” แมวาจะมเพยงจดมงหมายเดยวแตกรอบวธคดกมหลากหลาย บทความนมวตถประสงคเพอชใหเหนชองวางในงานวจยเศรษฐกจมหภาคของไทย ซงกระท�าผานมมมองของพฒนาการทางดานกรอบวธคด โดยไดจ�าแนกออกเปนสามกลมตามล�าดบเวลา

กลมแรกคอ งานวจยเศรษฐกจมหภาค“แบบดงเดม” (Traditional Macroeconomic Research) ซงมกรอบวธคดโดยศกษาผลกระทบของการด�าเนนนโยบายผานกลไกทางเศรษฐกจ แลวเสนอทางเลอกทเหมาะสมทสด จากจดเรมตนทมาจากขอมลและสภาพทแทจรง ทางเลอกนโยบายจงมความเหมาะสมทสดเทาทจะเปนไปได (Second Best Policy) และกมกน�าไปปฏบตไดจรง เพราะไดพจารณาถงขอจ�ากดตางๆ เอาไวแลว งานวจยโดยกรอบวธคดเชนนจงไดรบความนยมมาโดยตลอด

อยางไรกตาม ทางเลอกนโยบายตามกรอบวธคดของงานวจยแบบดงเดมกไมประสบผลส�าเรจเทาทควร งานวจยในยคตอมาจงพยายามหาค�าตอบวาอะไรทท�าใหผลลพธบดเบอนไป งานวจยเศรษฐศาสตร“สถาบน”มหภาค (Institutional Macroeconomic Research) จงไดน�าเอาปจจยทางสถาบน เชน กฎระเบยบ ประเพณและวถชวตของสงคม ซงครอบง�ากลไกทางเศรษฐกจอย เขามารวมพจารณาก�าหนดทางเลอกนโยบายทเหมาะสม งานวจยในกลมนมทงแบบทชใหเหนวาเมอค�านงถงปจจยสถาบนแลว ทางเลอกแบบใดจงจะเหมาะสมทสด และแบบทมองไปยงเปาหมายระยะยาวซงสงคมควรจะไปถง (First Best Policy) แลวเสนอทางเลอกเพอปรบเปลยนโครงสรางสถาบน ในระยะหลง งานวจยกลมทสองนเรมจ�านวนเพมขนในประเทศไทย

แมจะเขาใจกลไกทางเศรษฐกจและโครงสรางสถาบนไดอยางถองแท แตหลายทางเลอกทเหมาะสมกกลบไมไดรบการตอบรบ ถกปรบเปลยน หรอไดรบผลกระทบจากภาคการเมอง งานวจยเศรษฐศาสตร“การเมอง”มหภาค (Political Macroeconomic Research) จงเขามาขยายขอบเขตของงานวจยเศรษฐกจมหภาคใหครอบคลมยงขนดวยการผนวกเอาภาคการเมองเปนสวนหนงของการวเคราะห งานวจยกลมทสามนเรมมบทบาทมากขนในปจจบน เนองจากปจจยทางการเมองจ�านวนมากถกท�าใหวดเปนตวเลขได (Quantification) และถกจดเกบตามระเบยบวธทางสถต แตงานวจยในกลมนยงไมมใหเหนมากนก โดยประเดนส�าคญกคอการยกเลกขอสมมตส�าคญสองประการของสองกลมแรก

ขอสมมตทหนงคองานวจยสองกลมแรกมองนโยบายเศรษฐกจวาถกก�าหนดมาจากภายนอก แตทจรง ความกนดอยดของประชาชนมสวนในการก�าหนดโครงสรางของภาคการเมอง โดยผานการเลอกตงรฐบาลหรอการลงประชามตรฐธรรมนญ ดงนน การด�าเนนนโยบายจงไมไดเปนอสระจากภาคการเมองหรอแมแตภาคเศรษฐกจเองอยางแทจรง งานวจยเศรษฐศาสตรการเมองมหภาคจงไดน�าเอาปจจยทางการเมองเขามาเปนหนงหนวยในการวเคราะห โดยมกตงตนจากความสมพนธแบบสองทางระหวางเศรษฐกจกบการเมอง ประเดนของงานวจยทนาสนใจเชน 1) ความไมมเสถยรภาพทางการเมองสงผลใหการด�าเนนนโยบายมหภาคไมตอเนอง การเตบโตทางเศรษฐกจจงต�ากวาทควรจะเปน แตอตราการเตบโตทต�ากลบยงถกเถยงกนอยวามผลตอเสถยรภาพทางการเมองหรอไม 2) การเปดเสรทางเศรษฐกจจะสนบสนนใหเกดเสรภาพทางการเมองซงเปนผลดในระยะยาว แตเสรภาพ

ระหวาง “การเมอง” กบ “เศรษฐศาสตร” – ชองวางในงานวจยเศรษฐกจมหภาคของไทย

ธาน ชยวฒน2

2 คณะเศรษฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

Page 9: จดหมายข่าว เศรษฐกิจมหภาคและนโยบายทางเศรษฐกิจ

7

ทางการเมองกลบไมแนชดวาจะสงผลดเมอมการเปดเสรทางเศรษฐกจ อยางไรกตาม ในหลายครงเพอใหงาย งานวจยกอาจจะเปนความสมพนธแบบทางเดยว เชน 1) รฐบาลทออนแอจะมแนวโนมในการเพมรายรบจากการกอหนมากกวาการปรบปรงประสทธภาพของระบบภาษ จงสงผลใหอตราเงนเฟอสงกวาทควรจะเปน 2) รฐบาลผสมจะมแนวโนมของขนาดงบประมาณใหญกวารฐบาลพรรคเดยว เพราะพรรครวมขนาดเลกตองค�านงถงฐานเสยงของตน 3) รฐบาลเผดจการ รวมถงรฐบาลทมาจากการปฏวต จะมผลกระทบตอการตดสนใจลงทนของเอกชนแตกตางไปจากรฐบาลผสม

ขอสมมตทสองคองานวจยสองกลมแรกมองนโยบายเสมอนถกก�าหนดจากรฐบาลทเปนหนงหนวยเดยวกน แตทจรง รฐบาลมาจากกลมผลประโยชนและประชาชนทหลากหลายภายใตโครงสรางการเมองทถกก�าหนดขน อ�านาจในภาคการเมองจงไมไดมความเปนอนหนงอนเดยวกน (Heterogeneous) และยอมสงผลตอการด�าเนนนโยบายเศรษฐกจ งานวจยเศรษฐศาสตรการเมองมหภาคจงมกจะพจารณาสวนผสมทอยในภาคการเมองมากกวาทจะมองเปนอนหนงอนเดยวกน งานวจยเกยวกบความเหลอมล�าทางดานรายไดอาจจดไดวาใกลเคยงกบกลมน เพราะไดจ�าแนกประชาชนออกเปนสวนๆ แตกเปนเพยงมตหนง โดยยงมความแตกตางในมตอนๆ อก เชน อาชพ อดมการณ ความเปนเมอง/ชนบท ชาย/หญง ประเดนของงานวจยทนาสนใจเชน 1) ดลการคลงรายจงหวดตามสดสวนของ สส.ฝายรฐบาลหรอตามการมสวนรวมทางการเมองอาจมความแตกตางกน 2) ประเภทของสาขาการผลตทเกยวของกบกระบวนการเปดเสรมกขนอยกบความเขมแขงของกลมอตสาหกรรมในประเทศมากกวาผลประโยชนทคาดวาจะไดรบ 3) อตราสวนชายตอหญงของสงคมทมผลตอการเขาสตลาดแรงงาน สงผลตอการบรโภคและการออม จนน�าไปสการเปลยนแปลงอตราแลกเปลยนทแทจรง

จากตวอยางทยกมา จะเหนไดวาชองวางของงานวจยเศรษฐกจมหภาคยงมอกมาก โดยเฉพาะหากเรามอง “การเมอง”ใหเชอมโยงกบการวเคราะหทาง“เศรษฐศาสตร” ซงสามารถท�าไดโดยผนวกเอาภาคการเมองเขาเปนสวนหนงของระบบเศรษฐกจมหภาค จากทเคยมองวานโยบายถกก�าหนดมาจากภายนอก และ/หรอมองระบบเศรษฐกจมหภาคใหเปนแบบไมเปนอนหนงอนเดยวกนแทนทจะเปนแบบเหมารวม เพอแยกแยะผลกระทบของนโยบายในหลากหลายมตยอย หากมงานวจยใหมๆ มาเตมเตมชองวางเหลานกยอมท�าใหการก�าหนดนโยบายทเหมาะสมทสดใหกบสงคมของเรามความชดเจน แมนย�าและเปนไปไดมากขนกวาทเปนอยในปจจบน ซงกถอเปนอกหนงแนวทางไปสความหมายทวา “สงคมโดยรวมเปนผไดประโยชน”เชนกน

Page 10: จดหมายข่าว เศรษฐกิจมหภาคและนโยบายทางเศรษฐกิจ

8

เศรษฐศาสตรมหภาคไดเคยแยกระบบสถาบนการเงนออกมาเปนองคประกอบหนงอยางคอนขางชดเจน ระบบสถาบนการเงนจดเปนกลไกทหลอลนระบบเศรษฐกจ หลกการนไดสะทอนในการสรางแบบจ�าลองทางมหภาค ไมวาจะท�าเปน Sectoral Model หรอแบบจ�าลอง Dynamic Stochastic General Equilibrium กตาม ความสมพนธของระบบสถาบนการเงนจะเกบไวในตวเลขทางปรมาณเงน หรอปรมาณสนเชอ และมกจะมอตราดอกเบยเปนตวเชอมกบระบบอน

ปจจบนความผดปกตของระบบสถาบนการเงนมกจะเกยวกบความผนผวนของเศรษฐกจ ท�าใหมความเหนวาระบบสถาบนการเงน และเศรษฐกจมความตอเนองกนมากกวาเดม การควบคมจงจ�าเปนตองท�ารวมกน (Macro Prudential) ท�าไมความสมพนธถงเปลยนไป? ปจจยทมกจะกลาวถงกนประกอบไปดวย 1.เครองมอทางการเงน(Financial Instrument) 2. ความส�าคญของสถาบนการเงน และ 3. ความเชอมโยงระหวางสถาบน

1. เครองมอทางการเงน มการพฒนาจนสามารถท�าใหมลคาหลกประกนสามารถรองรบความเสยงจากการท�าธรกรรมไดมากกวาแตกอนมาก ยงไปกวานนยงสามารถจดการท�าใหความเสยงในทางการเงนลดลงได ซงเปดโอกาสใหสถาบนการเงน ภาคธรกจ และครวเรอนเลยลงทนในสนทรพยบางอยางทไมมความเขาใจ และยงยากทจะแกไขไดทนในเวลามปญหา

2. ความส�าคญของสถาบนการเงน หมายถงการทสถาบนแหงใดหรอกลมใดมบทบาทเพมขนในประเทศ ภมภาคหรอโลกเสยจนความมนคงของสถาบนซงมผลตอเสถยรภาพของภาคธรกจและภาคครวเรอน จนท�าใหภาครฐจ�าเปนตองเขาไปดแลในกรณทสถาบนนนประสบปญหา จนกลาย เปนปญหาดานการคลงทงของประเทศทสถาบนนนเขาไปท�าธรกจและประเทศทสถาบนนนจดทะเบยน

3. ความเชอมโยงของสถาบนการเงนมความซบซอนมากขนตามความซบซอนของธรกรรม ไดแก ตราสารความเสยงตาง ๆ ท�าใหหลายสถาบนการเงนกลายเปน Match Maker ทส�าคญ แตธรกรรมดงกลาวกจะไมเหนจากงบดลเสมอไปท�าใหการวดความเสยงทอาจเกดขนท�าไดยาก

เพอตามการเปลยนแปลงนกฎเกณฑการควบคมระบบสถาบนการเงนทมอยจกถกปรบปรง แตสวนใหญจะเปนการปรบโครงสรางบนพนฐานหลกการการควบคมเดม คอการเพมตนทนการด�าเนนการเพยงแตมความซบซอนเพมขน ไมวาจะเปนการปองกนวฎจกรธรกจ ควบคมขนาด และการประสานงานระหวางองคกรทมหนาทก�ากบสถาบนการการเงน

การแขงขนท�าใหสถาบนการเงนจ�าเปนตองคดรปแบบการด�าเนนธรกจใหม ๆ ตลอดเวลาท�าใหขอบเขตการท�าธรกรรมทตองเขาไปดแลขยายอยเรอยๆ การพฒนาความเขาใจของความสมพนธระหวางสถาบนการเงนและภาคมหภาคทดเหมอนจะตามไมทน กฏเกณฑทก�าหนดบนพนฐานระบบสถาบนการเงนตะวนตกและตอมากไดปรบตามภาวะวกฤตการเงนตะวนตกจะน�ามาใชกบโลกไดแคไหนยงตองดกนตอไป ผลอนหนงกคอจะท�าใหสถาบนการเงนทมขนาดใหญ และมความซบซอนทางธรกรรมอยแลวมแตมตอเหนอสถาบนทเรมพฒนาในภมภาคอน

ความสมพนธกบดานมหภาค? นกวจยดานมหภาคไดพยายามสรางขนตอนการเชอมโยงตวแปรทางมหภาค และสถาบนการเงนเขาดวยกน ความพยายามสราง Warning Indicators เปนการหาความสมพนธเบองตน

ดร. ปฤษนต จนทนหอม3

3 ผอ�านวยการ ฝายวจยเศรษฐกจ ธนาคารแหงประเทศไทย

การประสานนโยบายสถาบนการเงนและเศรษฐกจมหภาค

Page 11: จดหมายข่าว เศรษฐกิจมหภาคและนโยบายทางเศรษฐกิจ

9

มากๆ โดยนกวจยคาดวาจะเหนความผดปกตในตวแปรดานมหภาคกอนทจะมาถงระบบสถาบนการเงน อยางไรกด ประสบการณในอดตแสดงใหเหนวา ความผดปกตในระบบสถาบนการเงนสามารถเกดขนกอนไดและกมกจะลามไปทงระบบมหภาค

นอกจากการพฒนาขางตนแลว กมการพฒนาตามกรอบการตดสนนโยบายระบบสถาบนการเงน โดยเลยนแบบการท�านโยบายเงนทก�าหนดกฎเกณฑ เปาหมายและเครองมอด�าเนนนโยบายโดยอาศยระบบสมการ การคนควาดานนมความกาวหนาไมมากนก แตอยางไรกตามในทางปฏบตกไดน�ารปแบบการก�าหนดนโยบายการเงนมาปรบไปใชแลวโดยจะสรางเปาหมายนโยบายใหชดเจน

การผสมเปาหมายทางการเงน และระบบสถาบนการเงนนนไมงาย และคงใชเวลาอกพอสมควรในการพฒนา เพราะตวแปรทจะเปนเปาหมายของเสถยรภาพระบบสถาบนการเงนซบซอนมาก มแนวคดทจะใชเพยง 1 ตวแปร (ซงอาจปรบเปลยนไปได) หรอแนวคดทจะใชกลมของตวแปร

นอกเหนอจากการก�าหนดเปาหมายแลว การสรางความเขาใจในการเชอมตอระบบสถาบนการเงนเขากบระบบมหภาค กยงไมมความชดเจนซงและยงไมมทฤษฎแนนอน หากมองจากมมมองของการสรางแบบจ�าลองกคอการเพมขอจ�ากดและตวแปรในการตดสนนโยบายทซบซอนมากขนไปอกมาก และกอาจไมสามารถหาค�าตอบเลยกเปนไปได

ตางจากการด�าเนนนโยบายการเงนเครองมอทมใหเลอกมหลากหลาย ซงกมาจากการควบคมสถาบนการเงนโดยทวไป แลวปรบใหใชกบการควบคมระบบสถาบนการเงนแทนสถาบนการเงนแตละแหง ท�าใหตองเรมคดกนวาควรผสมผสานเครองมอทมหลากหลายนอยางไรด ประสทธภาพของเครองมอดงกลาวกยงตองตดตามตอไป การใช Loan to Value Ratio ในชวง 2-3 ปทผานมาเพอควบคมอสงหารมทรพยนน ผลลพธทไดคลมเคลอและชะลอการเพมขนของราคาอสงหารมทรพยไดไมมากเทาทควรในบางประเทศ

สงทยากยงในการน�าขนตอนเหลานไปสการด�าเนนนโยบายคอ การสรางกรอบการหาขอสรปจากองคกรทเกยวของ ซงแตละองคกรตางกมเปาหมาย อ�านาจการก�ากบ และกฎหมายทเกยวของแตกตางกนไป การประสานความเพอไดความเหนรวมกนคงไมงายนก การเพมเปาหมายและกลไกในการตดสนใจในแตละองคกรจะสรางภาระขนอก ถาเปรยบเปนการค�านวณการเพมมตขนาดนคงตองมการลดขนาด Space Solution ลงระดบหนงจงจะพอท�าได ความซบซอนทเพมขนนท�าใหความเขาใจในกลไกของระบบลดลง และในกรณน�ามาใชกบองคกรขอมลอยางมากเหลานตองมการกลนกรองอยางด แลวเราจะท�าอยางไร? แนวทางหนงคอการลดกรอบปญหาทตองท�าลง โดยยดเปาหมายหลกใหชดเจน แลวเพมขอควรระวงขน หรออาจเรยกเปาหมายรองกไดเพมขน เสรมดวยการสอสารระหวางผเกยวของตางๆ (ทแตละคนกมหนาทตามกฎหมายก�าหนดอย) การตดสนใจแบบรวมกนทเรมใชขององกฤษยงเปนแนวทางอกอนหนงทรวมการตดสนใจไวดวยกนและตองพสจนกนวาจะท�าใหการท�านโยบายงายขน

หากใครเคยดหนงเรอง Beautiful Mind ซงเกยวกบ John Nash ในเรอง Nash บอกวา สวนรวมจะดขนเมอแตละคนค�านงถงผลประโยชนของตนและสวนรวมพรอมกน คงไมมใครเอาสวนรวม (หรอคนจ�านวนมาก) มาถกปญหากนกอนเพอหาค�าตอบ ยงยากมาก และคงตดสนกนไดล�าบาก เพราะตางมเปาหมายทตางกน กคงเหมอนการประสานเปาหมายขององคกรทตางกนเขาดวยกน แคเรมผนวกเขาดวยกนกตองระวงกนความยงยากกนแลว ดงนน การมองคนขางเคยงอาจเปนการด ในระหวางทรอใหความเขาใจของเราเกยวกบระบบสถาบนการเงนและมหภาคดขนกวาน

Page 12: จดหมายข่าว เศรษฐกิจมหภาคและนโยบายทางเศรษฐกิจ

10

บทความจากโครงการวจย

Page 13: จดหมายข่าว เศรษฐกิจมหภาคและนโยบายทางเศรษฐกิจ

11

ป จจบน ความส�าคญของการบรหารนโยบายการเงนโดยใชทงศาสตรและศลปเพอบรรลเปาหมายของนโยบายเปนทยอมรบกนทวไป ประสทธผลของนโยบายการเงนนอกจากจะขนอยกบการความสามารถในการใชเครองมอทางการเงนตาง ๆ เชน การปรบเปลยนอตราดอกเบยระยะสนแลว ยงขนอยกบการบรหารการคาดการณของตลาดการเงนอกดวย ดงนน ในชวง 10 ปทผานมา การสอสารของธนาคารกลางจงเปนประเดนส�าคญทไดรบความสนใจไมเฉพาะในกลมผสอขาวและนกวเคราะหในตลาดเงนทมหนาทตดตามขาวสารความเคลอนไหวของธนาคารกลาง แตยงเปนประเดนส�าคญส�าหรบการวจยเชงวชาการอกดวย Blinder et al. (2008) ไดจดท�าวรรณกรรมปรทศนเพอน�าเสนอพฒนาการของการศกษาซงแสดงถงความส�าคญของการสอสารในฐานะทเปนเครองมอหนง ซงสามารถชวยในการบรหารนโยบายการเงนใหมประสทธภาพมากขน โดยไดสรปปจจยส�าคญของการสอสารทมประสทธผล อนประกอบดวย หนง ผลจากการทตลาดการเงนมการตอบสนองตอการสอสาร และ สอง ผลของการสอสารทสามารถชวยในการท�านายการตดสนใจเชงนโยบายการเงนไดอยางแมนย�ายงขน

ดงนน การศกษานจะท�าการการศกษาประสทธผลของนโยบายการเงนผานการสอสาร โดยใชการสอสารของธนาคารแหงประเทศไทยเปนกรณศกษา ดวยขอมลจากแถลงการณผลการประชมคณะกรรมการนโยบายการเงนในการจดท�า “ดชนการสอสาร” (Communication Index) การแปลงขอมลการสอสารจากค�าทปรากฏในแถลงการณเปนระดบตวเลขในรปดชนสอสารฯ ซงแสดงถงระดบของจดยนในเชงนโยบายของธนาคารกลางในชวงเวลาตาง ๆ จงเปนประเดนส�าคญของการศกษาน ซงเครองมอทใชในการวดการสอสารทเปนทางการ ควรมความโปรงใสจากทศนคตของผวจย และสามารถจ�าลองผลการศกษาไดโดยนกวจยผสนใจอน ๆ ดงนน การศกษานไดน�าวธการ Wordfish ของ Slapin and Proksch (2008) ซงเปนเครองมอทางสถตทใชในการวเคราะหจดยนเชงนโยบายมาใชในการสรางดชนเพอเปนตวแทนของจดยนเชงนโยบายการเงนของธนาคารแหงประเทศไทย เนองจากวธการ Wordfish มจดเดนทสามารถอธบายขนตอนการค�านวณไดโดยใชหลกการทางสถต ท�าใหคาดชนฯ ทไดปราศจากความเอนเอยงจากทศนคตของผวจย

ถงแมวาในปจจบน วธการ Wordfish ยงไมไดถกน�ามาใชในงานวจยดานเศรษฐศาสตรมากอน แตผลการศกษาทไดแสดงวาดชนการสอสารฯ ทผวจยจดท�าขนโดยวธการ Wordfish นสามารถใชในการวดระดบของจดยนเชงนโยบายซงถายทอดผานแถลงการณของคณะกรรมการนโยบายการเงนไดอยางนาพอใจ ทงโดยการเปรยบเทยบกบดชนทผวจยจดท�าขนโดยใชดลยพนจ (Hand-coding Indicator) นอกจากน ในการวเคราะหความสมพนธระหวางดชนการสอสารฯ กบตวแปรทางเศรษฐกจมหภาคอน ๆ รวมถงคาพยากรณเศรษฐกจของธนาคารแหงประเทศไทยทเผยแพรในรายงานแนวโนมเงนเฟอซงเปนตวแทนของการสอสารเชงปรมาณของธนาคารกลาง พบวาคาดชนการสอสารฯ มความสมพนธกบตวแปรเหลานอยางชดเจน

เมอพจารณาความสามารถของการใชดชนการสอสารฯ ซงเปนตวแทนของการสอสารของธนาคารกลางในเชงคณภาพเกยวกบแนวโนมของเศรษฐกจจะพบวา ดชนการสอสารฯ ซงค�านวณจากขอความในแถลงการณ

การศกษาประสทธผลของนโยบายการเงนผานการสอสาร

ของธนาคารแหงประเทศไทย

อ.ดร. พงศศกด เหลองอราม 4 ผศ.ดร. ยทธนา เศรษฐปราโมทย 5

4คณะเศรษฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

5คณะพฒนาการเศรษฐกจ สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร

Page 14: จดหมายข่าว เศรษฐกิจมหภาคและนโยบายทางเศรษฐกิจ

12

ของคณะกรรมการนโยบายการเงนสามารถใชในการคาดการณแนวโนมของการตดสนใจเกยวกบอตราดอกเบยนโยบายได นอกจากนยงชวยเพมความสามารถในการพยากรณการตดสนใจเกยวกบระดบอตราดอกเบยนโยบายจากสมการ Taylor-Rule แบบปกต ซงสอใหเหนวาคาคลาดเคลอนทไดจากสมการ Taylor-Rule แบบปกตทไมไดรวมดชนการสอสารฯนน ไมสามารถน�ามาใชแทนสวนทไมสามารถคาดการณหรออธบายได (Unexpected Shock) และผลการศกษานยงสอดคลองกบผลทไดจากการศกษาของ Lucca and Trebbi (2011, p.25) ซงเนนใหเหนถงบทบาทและความส�าคญของการสอสารเชงนโยบายของธนาคารกลางดงทระบไวในงานวจยของเขาวา “นกเศรษฐมตอาจหลงลมตวแปรบางตวทอาจใหขอมลแกผใชเมอระบลกษณะของสวนทไมสามารถคาดการณหรออธบายไดในแบบจ�าลองนโยบายการเงนแบบปกต” ดงนน การสอสารเชงคณภาพจะเพมความสามารถในการอธบายการตดสนใจเชงนโยบายการเงนนอกเหนอจากทคาดการณไดในกรณทผวจยใชเฉพาะขอมลเชงปรมาณเพยงอยางเดยวในการวเคราะห6

6 เอกสารอางอง

Blinder, A.S., M. Ehrmann, M. Fratscher, J. De Haan, D-J Jansen (2008). “Central Bank Communication and Monetary Policy: A Survey of Theory and Evidence,” NBER Working Paper, No. 13932 (April).

Lucca, D.O. and F. Trebbi (2011). “Measuring Central Bank Communication: An Automated Approach with Application to FOMC Statements,” Mimeo (March).

Monroe, B.L. and P.A. Schrodt (2008). “Introduction to the Special Issue: The Statistical Analysis of Political Text,” Political Analysis, 16(4), 351-355.

Slapin, J.B. and S.-O.Proksch (2008). “A Scaling Model For Estimating Time-Series Party Positions from Texts,” American Jour-nal of Political Science, 52(3), 705-722.

Page 15: จดหมายข่าว เศรษฐกิจมหภาคและนโยบายทางเศรษฐกิจ

13

ระบบบญชการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจระบวาการขยายตวของผลตภณฑมวลรวมของประเทศเปนผลมาจาก การขยายตวของปจจยการผลต (แรงงานและทน) และการขยายตวของประสทธภาพของการผลตรวม (Total Factor Productivity Growth: TFPG) ซงเปนดชนทนยมใชวดการเปลยนแปลงของประสทธภาพการผลตของประเทศ โดยทวไป การขยายตวของประสทธภาพของการผลตรวมค�านวณไดโดยใชขอมล ผลตภณฑมวลรวมของประเทศ ปรมาณแรงงาน ปรมาณทน และสดสวนรายไดของแรงงาน งานวจยชนนสมมตวาฟงกชนการผลตเปนแบบผลไดตอขนาดคงท (Constant Returns to Scales) ดงนน สดสวนรายไดของทนจงเทากบ หนงลบสดสวนรายไดของแรงงาน

ขอมลผลตภณฑมวลรวมและปรมาณทนของประเทศไทยสามารถหาไดจากบญชรายไดประชาชาตซงจดท�าโดยส�านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต นกวจยจ�าเปนตองค�านวณปรมาณแรงงานและสดสวนรายไดของแรงงานเอง วธการและขอสมมตทแตกตางกนยอมน�าไปสผลลพธทแตกตางกน ดงนน ผเขยนจงขอกลาวถงรายละเอยดการค�านวณทงสองสวนในบทความน

ปจจยดานแรงงานวดไดจากจ�านวนชวโมงการท�างานของประชากรซงหาไดจากขอมลการส�ารวจภาวะการท�างานของประชากร (Labor Force Survey: LFS) และปรบจ�านวนชวโมงท�างานเพอใหสอดคลองกบความแตกตางดานคณภาพของแรงงาน (Quality Adjusted) โดยใชปจจยดานการศกษา ประสบการณ และเพศเปนตวบงชถงคณภาพ ทงนเนองจากมงานวจยดานเศรษฐศาสตรแรงงานทยนยนถงความส�าคญของปจจยทงสามอยางตอคาจางแรงงานซงใชวดความมประสทธภาพของแรงงาน

สวนทยงยากทสดกคอการค�านวณสดสวนรายไดของแรงงาน เนองจากระบบบญชประชาชาตของไทยมอยหลายหมวดทไมชดเจนวาควรจะเปนสวนของแรงงานหรอทน จงท�าใหมความยงยากในการค�านวณ สวนทมปญหามากทสดไดแกรายไดจากกจการทไมเปนทางการ (Income from Unincorporated Enterprises) ซงประกอบดวย รายไดของเกษตรกร ผเชยวชาญ ผประกอบธรกจสวนตวและสมาชกครวเรอน ทส�าคญกคอรายไดกลมนคดเปนประมาณรอยละ 37 ของรายไดประชาชาต (เฉลยในชวงป 1980-2008) รายไดกลมนมทงสวนทเปนผลตอบแทนตอแรงงานและทน จงจ�าเปนจะตองแบงแยกใหวาสวนของแรงงานเปนเทาใด

งานวจยนแบงรายไดจากกจการทไมเปนทางการออกเปนผลตอบแทนตอแรงงานและทนโดยอาศยขอสมมตดงน

1. รายไดของเกษตรกร (ซงบญชรายไดประชาชาตรายงานสวนนแยกออกมา) ทงหมดเปนสวนของแรงงาน2. ผลตอบแทนตอแรงงานของผประกอบธรกจสวนตวและสมาชกครวเรอนสามารถประมาณการไดโดยใช

จ�านวนชวโมงท�างานของแตละคน และคดวาคาจางตอชวโมงทไดจะเทากบ คาจางเฉลยของแรงงานทไมใชเกษตรกรในกลมเดยวกน (รายได ณ ราคาตลาด) โดยจะแบงกลมของผประกอบธรกจสวนตวและสมาชกครวเรอนในลกษณะเดยวกบการปรบคณภาพของแรงงาน

ประสทธภาพของการผลตรวมของประเทศไทย

ผศ.ดร.วระชาต กเลนทอง 7

7 คณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยหอการคาไทย

Page 16: จดหมายข่าว เศรษฐกิจมหภาคและนโยบายทางเศรษฐกิจ

14

ภาพท 3 แสดงอตราการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ, ประสทธภาพการผลตรวม, การขายตวปจจยแรงงาน/ทน ทมา: จาการค�านวณโดยผวจย

รปภาพขางบนแสดงผลการประมาณคาการขยายตวของประสทธภาพของการผลตรวม (TFP growth) รวมทงผลของการขยายตวของปจจยทน (Capital Contribution) และผลของการขยายตวของปจจยแรงงาน (Labor Contribution) คาเฉลยของอตราการขยายตวของประสทธภาพของการผลตรวมตลอดชวงเวลา 1986-2006 มคาประมาณรอยละ 1.25 ตอป ในขณะทคาเฉลยของอตราการขยายตวของผลตภณฑมวลรวมในชวงเวลาดงกลาวมคาเทากบรอยละ 6.13 ตอป (นนคอการขยายตวของประสทธภาพของการผลตรวมคดเปนประมาณรอยละ 20 ของอตราการขยายตวของผลตภณฑมวลรวม)

หากเราใชวกฤตเศรษฐกจการเงน (Financial Crisis)ในป 1997 เปนจดแบงชวงเวลาระหวางป 1986-2006 เราสามารถแบงไดเปนสามชวงคอ ชวงป 1986-1996 (ชวงเศรษฐกจขยายตว) ชวงป 1997-1999 (ชวงวกฤตเศรษฐกจ) ชวงป 2000-2006 (ชวงเศรษฐกจฟนตว) คาเฉลยของอตราการขยายตวของผลตภณฑมวลรวมในชวงเศรษฐกจขยายตวมคาเทากบรอยละ 9.16 ตอป ในขณะทคาเฉลยของอตราการขยายตวของประสทธภาพของการผลตรวมตลอดชวงเวลาดงกลาวมคาประมาณรอยละ 2.35 ตอป สวนในชวงวกฤตนนคาเฉลยของอตราการขยายตวของผลตภณฑมวลรวมในชวงเศรษฐกจขยายตวมคาเทากบรอยละ -2.478 ตอป ในขณะทคาเฉลยของอตราการขยายตวของประสทธภาพของการผลตรวมในชวงเวลาดงกลาวมคาประมาณรอยละ -5.68 ตอป (สาเหตหนงทท�าใหอตราการขยายตวของประสทธภาพของการผลตรวมในชวงเวลาดงกลาวมคาต�ามากนาจะมาจากการทยงไมไดปรบปรมาณปจจยทนโดยใช Capital Utilization ดงจะเหนไดจากคาเฉลยของผลของการขยายตวของปจจยทนทมคาสงถงรอยละ 3.86 ตอป) ในขณะเดยวกน คาเฉลยของอตราการขยายตวของผลตภณฑมวลรวมในชวงเศรษฐกจฟนตวมคาเทากบรอยละ 5.06 ตอป ในขณะทคาเฉลยของอตราการขยายตวของประสทธภาพของการผลตรวมตลอดชวงเวลาดงกลาวมคาประมาณรอยละ 2.49 ตอป

โดยสรปจะเหนไดวา อตราการขยายตวของผลตภณฑมวลรวมมแนวโนมไปในทศทางเดยวกบอตราการขยายตวของประสทธภาพของการผลตรวมอยางมาก เมอเทยบกบการขยายตวของปจจยทนและการขยายตวของปจจยแรงงาน ดงนน นกวจยและผก�าหนดนโยบายจงจ�าเปนจะตองเขาใจทมาของประสทธภาพของการผลตรวม เพอใหสามารถออกแบบหรอปรบปรงนโยบายเพอใหประเทศไทยสามารถเตบโตไดอยางยงยนในอนาคต

Page 17: จดหมายข่าว เศรษฐกิจมหภาคและนโยบายทางเศรษฐกิจ

15

Growth at Risk (GaR) เปนเครองมอทใชวดความสญเสยในรปของอตราการขยายตวทางเศรษฐกจทประเทศอาจสญ

เสยไปในชวงภาวะถดถอย (Downside risk of growth) โดยไดรบการประยกตมาจากเครองมอวดความเสยงทางการ

เงน Value at Risk (VaR) ซงเปนเครองมอวดมลคาทพอรตการลงทนมโอกาสสญเสย ภายใตกรอบระยะเวลาหนง ณ

ระดบความเชอมนหนง ซงคา GaR นแสดงถงอตราการขยายตวทางเศรษฐกจทจะลดลงจากคาคาดหวง (Expected

Value) ของอตราการขยายตวในชวงเวลาหนง ภายใตความเชอมนระดบหนงซงค�านวณมาจาก Probability

Distribution Function ))(( gf ของอตราการขยายตวทางเศรษฐกจ โดยสตรการค�านวณแสดงในสมการท (1) ดงน

(Wang and Yao, 2001)

(1)

โดยท )(GE คอคาคาดหวง (Expected value) ของอตราการขยายตวทางเศรษฐกจในชวงเวลาหนง

คออตราการขยายตวทางเศรษฐกจทต�าทสดในชวงเวลานนทระดบความเชอมน c

ดงนน ความนาจะเปนทอตราการขยายตวทางเศรษฐกจจะต�าไปกวาคา *G เทากบ ดงแสดงในสมการท (2)

(2)

ในการค�านวณคา GaR นจะท�าการค�านวณ ทระดบความความนาจะเปน ในสระดบไดแก ท 1% 5% 10%

และ 25% ซงแตละระดบความนาจะเปนนแสดงถงคาความเสยงในระดบทแตกตางกน โดยคา GaR 1% แสดงถง

อตราการขยายตวทางเศรษฐกจทประเทศจะสญเสยไปในภาวะถดถอยทรนแรงมากทจะเกดขนหนงครงในรอบ 100

ป ในขณะท GaR 25% แสดงถงอตราการขยายตวทางเศรษฐกจทประเทศจะสญเสยไปในภาวะถดถอยทไมรนแรง

ซงจะเกดขนบอยกวาคอ เกด 25 ครงใน 100 ป อยางไรกตามชวงระยะเวลาทงานศกษานพจารณาคอชวงระยะเวลา

20 ป ดงนน GaR 25% แสดงถงความสญเสยทจะเกดขน 5 ครงในรอบ 20 ป หรออกนยหนงคอคาความสญเสยท

อาจเกดขนในทกๆ 4 ป GaR 10% แสดงถงความสญเสยทจะเกดขนหนงครงในรอบ 10 ป GaR 5% แสดงถงความ

สญเสยทจะเกดขนหนงครงในรอบ 20 ป และ GaR 1% แสดงถงความสญเสยทรนแรงมากทมโอกาสเกดขนนอย

มากไมถงหนงครงหรอเพยง 0.2 ครงในรอบ 20 ป ส�าหรบขอมลทใชในการค�านวณไดแกขอมลอตราการขยายตว

ทางเศรษฐกจ (GDP growth rate) จากฐานขอมล World Development Indicator (WDI) ในชวงป 1961-2009

จากการค�านวณพบวาอตราการขยายตวทางเศรษฐกจทประเทศไทยเสยงทจะสญเสยในแตละประหวาง

ป 1980-2009 ดงแสดงในภาพท 4 พบวากอนชวงป 1997 อตราการขยายตวทอาจสญเสยในชวงภาวะเศรษฐกจ

ถดถอยทงทรนแรงและไมรนแรงมคาคอนขางใกลเคยงกนทคาเฉลยอยในชวง 2-3%

*G

ผศ.ดร. ประสพโชค มงสวสด

ผศ.ดร. ศาสตรา สดสวาสด8

8 คณะพฒนาเศรษฐกจ สถาบนพฒนบรหารศาสตร

1 )( *)( * cdggfGgP G −=∫=≤ ∞−  

*)( GGEGaR −=  

Thailand’s Growth at Risk

Page 18: จดหมายข่าว เศรษฐกิจมหภาคและนโยบายทางเศรษฐกิจ

16

ภาพท 4 Thailand Growth at Risk

ทมา: จาการค�านวณโดยผวจย

อยางไรกตามหลงวกฤตเศรษฐกจเอเชยในป 1997-1998 ซงสงผลรนแรงตอระบบเศรษฐกจไทยไดเปลยนโครงสรางและขนาดของความสญเสยทประเทศไทยมโอกาสเผชญได โดยในชวงป 1998-2009 ประเทศไทยมโอกาสสญเสยอตราการขยายตวทางเศรษฐกจถงเกอบ 15% หากประสบภาวะถดถอยทรนแรงมาก (GaR 1%) และอาจสญเสยเกอบ 8% ในภาวะถดถอยทเกดขนทก 20 ป (GaR 5%) ส�าหรบความสญเสยขนาดปานกลางทจะเกดทกๆ 10 ปนน (GaR 10%) พบวามขนาดคอนขางคงททคาเฉลย 2.56% ในชวงป 1980-2000 และไดปรบตวขนไปอยท 4.2% ในชวงป 2001-2008 และไปอยท 6.3% ในป 2009 อนเนองมาจากผลกระทบจากวกฤตการเงนโลกป 2007-2008 สวนความสญเสยในชวงภาวะถดถอยทไมรนแรงทเกดขนทกๆ 4 ปนน มคาต�าและมแนวโนมลดลง โดยมคาเฉลยหลงป1997 ท 1.19%

เมอเปรยบเทยบคาเฉลย GaR ป 1980-2009 ของประเทศไทยกบกลมประเทศตางๆ ไดแกกลมประเทศ ASEAN 5 กลมประเทศก�าลงพฒนา และกลมประเทศพฒนาแลว ดงแสดงในตารางท 2 พบวาโดยเฉลยประเทศไทยมคา GaR ต�ากวาคา GaR ของกลมประเทศตางๆเหลาน โดยหากเปรยบเทยบกบกลมประเทศก�าลงพฒนา ประเทศไทยมขนาดของความสญเสยของอตราการขยายตวทางเศรษฐกจทต�ากวามากในทกกรณ และเมอเปรยบเทยบกบกลมประเทศทพฒนาแลว คา GaR ของไทยกต�ากวาเกอบทกกรณ มเพยงกรณภาวะถดถอยทรนแรงมาก (GaR 1%) เทานนทมขนาดสงกวาเลกนอย และเมอเปรยบเทยบกบคาเฉลยของกลม ASEAN 5 นนคา GaR ของไทยมขนาดต�ากวายกเวนเพยงกรณภาวะถดถอยทเกดทก 4 ป ซงนบไดวาประเทศไทยมคาความสญเสยทต�าเมอเทยบกบประเทศอนๆ แมวาคาความสญเสยนจะเพมสงขนในระยะหลงบางกตาม

Page 19: จดหมายข่าว เศรษฐกิจมหภาคและนโยบายทางเศรษฐกิจ

17

ตารางท 2 เปรยบเทยบคาเฉลย GaR ของประเทศไทยกบกลมประเทศอนๆ (1980-2009)

GaR 1% GaR 5% GaR 10% GaR 25%Thailand 7.88 4.87 3.11 1.76ASEAN 5 9.15 6.31 3.99 1.18

Developing Countries 10.86 7.78 5.75 2.61Developed Countries 7.31 5.34 4.15 1.97

ทมา: จากการค�านวณโดยผวจย

จากทกลาวมาเปนเพยงขอมลเบองตนทแสดงใหเหนถงอตราการยายตวทประเทศไทยมโอกาสสญเสยไปในชวงภาวะเศรษฐกจถดถอย ซงหากวเคราะหตอไปถงปจจยทสงผลตอความสญเสยนยอมเปนประโยชนตอการบรหารเศรษฐกจ หรอใชในการบรหารความเสยงได ดงนนในการวจยขนตอไปจะเปนการวเคราะหถงปจจยทางเศรษฐกจตางๆ ทงภายในและภายนอกประเทศ ทสงผลกระทบตอคา GaR โดยน�าขอมลประเทศตางๆ 155 ประเทศ ในชวงป 1961-2009 มาใชในการวเคราะหตอไป9

8 เอกสารอางอง Wang, Yan and Yao, Yudong, 2001, “Measuring Economic Downside Risk and Severity: Growth at Risk,” World Bank Policy Paper 2674, World Bank.

Page 20: จดหมายข่าว เศรษฐกิจมหภาคและนโยบายทางเศรษฐกิจ

18

งานวจยชนนศกษาการก�าหนดอตราดอกเบยนโยบายของธนาคารแหงประเทศไทย (ธปท.) ภายใตสภาวการณท

สาธารณชนมขอมลไมสมบรณ (Imperfect Knowledge) จงตองมการเรยนรแบบปรบตว (Adaptive Learning)

ผลการศกษาเบองตนคอการค�านวณหาอตราดอกเบยนโยบายคาดการณโดยใชการเรยนรแบบปรบตว 2 ประเภท

คอ อตราดอกเบยนโยบายคาดการณจากอตราเงนเฟอพนฐาน Core (CPI) Inflation ( ) และ อตราดอกเบย

นโยบายคาดการณจากอตราเงนเฟอทวไป Headline (CPI) Inflation ( )

ตารางท 3 แสดงใหเหนวาคาเฉลยของอตราดอกเบยนโยบาย ( ) ในชวงทท�าการศกษา (กรกฎาคม 2543

- มกราคม 2554 ) อยท 2.380 สวนคาเฉลยของ และ มคาอยท 3.189 และ 2.603 ตามล�าดบ เมอ

พจารณาความผนผวนกจะพบวา สวนเบยงเบนมาตรฐานของ มคาใกลเคยงกบสวนเบยงเบนมาตรฐานของ

แตสวนเบยงเบนมาตรฐานของ มคาสงกวาสวนเบยงเบนมาตรฐานของ เกอบสองเทา นอกจากน คา

สหสมพนธระหวาง กบ กยงมากกวาคาสหสมพนธระหวาง กบ และเมอพจารณาคา Root Mean

Square Deviation (RMSD) เพอดวาอตราเงนเฟอคาดการณทงสองประเภทเบยงเบนไปจาก มากนอยอยางไร ก

จะพบวา เบยงเบนไปจาก มากกวา ประมาณ 3 เทา โดยมคา 1.651 และ 0.501 อยางไรกตาม คา

สถตในตารางท 3 อาจไมเพยงพอทจะกลาววา อตราดอกเบยนโยบายคาดการณจาก Headline (CPI) Inflation

อธบายการเคลอนไหวของอตราดอกเบยนโยบายทก�าหนดโดย ธปท. ไดดกวา อตราดอกเบยนโยบายคาดการณ

จาก Core (CPI) Inflation

ภาพท 5 แสดงกราฟ อตราดอกเบยนโยบาย( )อตราดอกเบยนโยบายคาดการณจากCore (CPI) Inflation(

)และ อตราดอกเบยนโยบายคาดการณจาก Headline (CPI) Inflation ( ) ชวงกรกฎาคม 2543 –

มกราคม 2554 ซงจะเหนไดวา (เสนประ) เคลอนไหวไปในทศทางทสอดคลองกบ (เสนทบ) มากกวา

(เสนจด) ดงนนในเบองตนอาจกลาวไดวาเมอสาธารณชนมการเรยนรแบบปรบตวเพอคาดการณอตรา

เงนเฟอโดยใช Headline (CPI) Inflation และน�ามาใชคาดการณอตราดอกเบยนโยบาย นน จะไดอตรา

ดอกเบยนโยบายคาดการณทสอดคลองกบอตรานโยบายทก�าหนดโดย ธปท. ไดดกวา ในกรณทสาธารณชน

คาดการณอตราเงนเฟอโดยใช Core (CPI) Inflation ซงขอคนพบนสอดคลองกบงานศกษาของ Waiquamdee,

Sutthasri and Tanboon (2009) ซงกลาวไววา “By looking at core inflation alone, we may fail to detect

accurate inflationary pressure.” (หนา 9)11

10 คณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร

11 เอกสารอางอง Waiquamdee A., Sutthasri P. and Tanboon S. (2009). Monetary Policy and Underlying Inflation Pressures: The Essence of Monetary Policy Design. Bank of Thailand discussion paper.

นโยบายการเงนแบบการก�าหนดเปาหมายเงนเฟอภายใตการเรยนร แบบปรบตวกรณศกษาประเทศไทย

อ.ดร. พสทธ กลธนวทย10

Page 21: จดหมายข่าว เศรษฐกิจมหภาคและนโยบายทางเศรษฐกิจ

19

ตารางท 3 คาสถตของ อตราดอกเบยนโยบาย ( ) คาดการณอตราดอกเบยนโยบาย

จาก Core (CPI) Inflation ( ) และ คาดการณอตราดอกเบยนโยบายจาก Headline (CPI) Inflation

( ) ชวง กรกฎาคม 2543 – มกราคม 2554

คาเฉลย 2.380 3.189 2.603

สวนเบยงเบนมาตรฐาน 1.167 2.059 1.141

Correlation กบ 1.000 0.732 0.924

RMSD - 1.651 0.501

ทมา: จากการค�านวณโดยผวจย

ภาพท 5 อตราดอกเบยนโยบาย อตราดอกเบยนโยบายคาดการณจาก Core (CPI) Inflation และ อตราดอกเบย

นโยบายคาดการณจาก Headline (CPI) Inflation ชวง กรกฎาคม 2543 – มกราคม 2554

ทมา: จากการค�านวณโดยผวจย และธนาคารแหงประเทศไทย

Page 22: จดหมายข่าว เศรษฐกิจมหภาคและนโยบายทางเศรษฐกิจ

20

แนะน�าโครงการวจย

Page 23: จดหมายข่าว เศรษฐกิจมหภาคและนโยบายทางเศรษฐกิจ

21

ทมาและความส�าคญ

การปรบตวของระบบเศรษฐกจในลกษณะวฏจกรธรกจเปนสงทไดรบความสนใจจากนกเศรษฐศาสตรและผด�าเนน

นโยบายเศรษฐกจมาอยางตอเนองยาวนาน โดยเราไดสงเกตเหนการเคลอนไหวในลกษณะดงกลาวในขอมล

เศรษฐกจมหภาคของทกๆประเทศทวโลก การพยายามท�าความเขาใจวฏจกรธรกจอยางมแบบแผนอาจกลาวได

วาเรมมมาตงแตในชวงครสตทศวรรษท 1930 ยกตวอยางเชน งานของ Mitchell and Burns (1938) ซงถอไดวา

เปนตนก�าเนดของงานวจยในสายวฏจกรธรกจทไดรบการพฒนาตอยอดมาอยางตอเนองมาจนถงชวงเวลาปจจบน

เราอาจมองวฏจกรธรกจวาเปนการเคลอนไหวในลกษณะทผนผวนไมมเสถยรภาพของระบบเศรษฐกจ ใน

ค�านยามอยางงายนนวฏจกรธรกจคอการเคลอนทออกไปจากเสนแนวโนมระยะยาวในลกษณะทเปนวฏจกร ขน

และลงสลบกนไปมา ดงนนการเคลอนไหวในลกษณะวฏจกรธรกจนจงมนยตอการออกแบบชดนโยบายเศรษฐกจ

มหภาค อนมเปาหมายหลกคอการรกษาเสถยรภาพของระบบเศรษฐกจในระยะสน นโยบายเศรษฐกจมหภาคทกลาว

ถงนจะครอบคลมทงนโยบายการเงน และนโยบายการคลง เราอาจมองไดวาเปาหมายหลกของชดนโยบายลกษณะ

นกคอการลดระดบความรนแรงของการเคลอนไหวในลกษณะวฏจกรธรกจ ดงนนความเขาใจในวฏจกรธรกจจะชวย

สงเสรมใหการด�าเนนชดนโยบายเศรษฐกจมหภาคในลกษณะดงกลาวมความสอดคลองกบเปาประสงคมากยงขน

นโยบายการเงนจะมขอดเหนอนโยบายทางดานการคลงเพราะมความยดหยนและสามารถปรบตวตาม

ภาวะเศรษฐกจมหภาคไดรวดเรว ดงนนจงถอไดวาเปนชดนโยบายเศรษฐกจมหภาคทมความส�าคญยงยวดส�าหรบ

การรกษาเสถยรภาพของระบบเศรษฐกจในระยะสน ในปจจบนนนธนาคารกลางในแตละประเทศจะตดตามภาวะ

เศรษฐกจอยางใกลชด และใชการปรบเปลยนอตราดอกเบยระยะสนเปนเครองมอส�าคญในการรกษาเสถยรภาพ

ทางดานราคา(คอควบคมอตราเงนเฟอใหอยในกรอบทตงเปาไว) และเสถยรภาพทางดานการผลต (คอรกษาระดบ

ผลผลตใหอยในระดบทใกลเคยงกบผลผลตตามศกยภาพของระบบเศรษฐกจ) กจกรรมของธนาคารกลาง (Central

Banking) ในปจจบนจงมความสมพนธอยางใกลชดกบตววฏจกรธรกจ และความเขาใจในวฏจกรธรกจทเพมมาก

ขนจะชวยสงเสรมใหการด�าเนนนโยบายการเงนดงกลาวมประสทธภาพสงมากยงขน

เพอใหการด�าเนนนโยบายการเงนเกดประสทธภาพสงสด ธนาคารกลางจ�าเปนตองมความเขาใจทลกซง

เกยวกบปจจยทกอใหเกดความผนผวนหรอวฏจกรธรกจในระดบมหภาค อยางไรกดงานวจยในสายวฏจกรธรกจนใน

ปจจบนไดพฒนามาไกลจากจดเรมตนของ Mitchell and Burns (1938) อยางมาก องคความรในปจจบนมทงความ

หลากหลายและความลกซง จนสามารถแยกออกมาเปนศาสตรแขนงหนงในทฤษฎเศรษฐกจมหภาครวมสมยได

Harding and Pagan (2002) ถงกบตงขอสงเกตไววาหนงสอเกยวกบวฏจกรธรกจของ Cooley and Prescott (1995)

(ซงเปนงานรวบรวมองคความรของศาสตรแขนงน ในชวงสบปทผานมา) แทบจะไมมกรอบการศกษาทมลกษณะใกล

เคยงกบงานศกษาของ Mitchell and Burns (1938) แตอยางใด

การศกษาปจจยกอเกดวฎจกรธรกจและความสมพนธกบนโยบายการเงน

อ.ดร. ภาวน ศรประภานกล12

12 คณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร

Page 24: จดหมายข่าว เศรษฐกิจมหภาคและนโยบายทางเศรษฐกิจ

22

งานศกษาฉบบนจงตองการประยกตใชกระบวนการศกษาวฏจกรธรกจในลกษณะใหมทถกเสนอขนโดย

Chari, Kehoe, and McGrattan (2007) กบขอมลของประเทศไทย กรอบการวเคราะหในแนวทางนยงไมเคยมใคร

ประยกตใชกบกรณศกษาของประเทศไทยมากอน เราพจารณาแลววา กรอบการวเคราะหของ Chari, Kehoe and

McGrattan (2007) นนสามารถแจกแจงใหเหนวาความผนผวนของผลผลต (หรอวฏจกรธรกจ) ในแตละชวงเวลา

หนงๆ เกดจากปจจยใดบาง และผลกระทบของแตละปจจยมระดบความรนแรงมากนอยเพยงใด ในการนนกวจย

และผวางนโยบายจะไดรบความเขาใจเพมขนวา ปจจยกอเกดวฏจกรธรกจใดทมความส�าคญทสดตอความผนผวนในผลผลตมหภาคของระบบเศรษฐกจไทย และจะชวยเพมประสทธภาพในการด�าเนนนโยบายการเงนใหดยงขน

วตถประสงคของการวจย1. รวบรวมและจดท�าฐานขอมลตวชวดทางเศรษฐกจมหภาค เชน การบรโภคภาคเอกชน การลงทนภาคเอกชน

การใชจายภาครฐบาล ฯลฯ ทมความสอดคลองกบทฤษฎเศรษฐศาสตรมหภาค2. จดท�าแบบจ�าลองปจจยกอเกดวฎจกรธรกจส�าหรบประเทศไทย3. ศกษาเปรยบเทยบระดบความส�าคญของปจจยกอเกดวฏจกรธรกจตางๆของประเทศไทย4. ศกษาระดบผลผลตตามศกยภาพ (Potential Output) ของประเทศไทย ภายหลงการขจดปจจยกอเกดวฏจกร

ธรกจตางๆออกไป5. ศกษาเปรยบเทยบนโยบายการเงนเพอรกษาเสถยรภาพของระบบเศรษฐกจในระยะสน พรอมน�าเสนอนโยบาย

การเงนทมความเหมาะสมกบประเทศไทย ภายใตแบบจ�าลองปจจยกอเกดวฏจกรธรกจ

Page 25: จดหมายข่าว เศรษฐกิจมหภาคและนโยบายทางเศรษฐกิจ

23

ทมาและความส�าคญในชวงกวา 3 ทศวรรษทผานมา เศรษฐกจไทยสามารถมอตราการขยายตวของเศรษฐกจในระดบสงอยางตอเนอง ท�าใหประชาชนมคณภาพชวตและความเปนอยทดขน และมโครงสรางทางเศรษฐกจและสงคมทเปลยนแปลงเปนอยางมาก อยางไรกตาม ปญหาเชงสงคมทส�าคญในปจจบนคอ ปญหาความเลอมล�าทางสงคมและการเขาถงสวสดการสงคมของประชาชนทยงคงไมทวถง อกทงความผนผวนทางเศรษฐกจในแตละครง ไดสงผลกระทบตอประชาชน โดยเฉพาะกลมผมรายไดนอยทยงไมสามารถเขาถงสวสดการสงคม (Social Safety Net) ทงในดานสขภาพ ดานการศกษาเปนอยางมาก ดงนน การมระบบสวสดการสงคมทครอบคลมกลมเปาหมายจงกลายเปนสวนหนงของนโยบายทส�าคญเพอรองรบผลกระทบทางสงคม และยงเปนการสรางความเปนธรรมในสงคม

ทงน รฐบาลไดพยายามวางแผนนโยบายดานสวสดการขนพนฐานทส�าคญ เชน นโยบายเรยนฟร 15 ป อยางมคณภาพ โครงการเบยยงชพผสงอาย การจดตงกองทนการออมแหงชาต การสนบสนนกองทนหลกประกนสขภาพแหงชาต เปนตน นอกจากน รฐบาลยงไดวางแผนนโยบายประชาววฒนเพอสรางระบบประกนสงคมแบบทวหนาและเพอลดคาครองชพใหกบประชาชน เชน การแกไขกฎระเบยบการเขาสระบบประกนสงคม การเขาถงสนเชอของแรงงานนอกระบบ มาตรการใชไฟฟาฟรส�าหรบผใชไฟฟานอย เปนตน การสรางระบบประกนสงคมทดจะน�าไปสการพฒนาคณภาพมนษยอยางเปนระบบ เปนการเพมประสทธภาพการผลตของประเทศในระยะยาว และในดานคณภาพการขยายตวของเศรษฐกจ และยงจะชวยใหการกระจายรายไดดขนและเพมการสรางโอกาสใหกบประชาชน

โครงการวจยนจะศกษา วเคราะหและประเมนถงผลกระทบของการด�าเนนนโยบายสวสดการสงคมตอการขยายตวของเศรษฐกจและการกระจายรายได โดยใช แบบจ�าลองค�านวณดลยภาพทวไปแบบ Stochastic (Stochastic Computable General Equilibrium: CGE) เพอเปนเครองมอในการวเคราะหผลกระทบดานเศรษฐกจและสงคมทเกยวของ

วตถประสงคของการวจย1. ประเมนผลกระทบของนโยบายภาครฐ โดยเฉพาะดานรายจายดานสวสดการ การโอน (Income transfer) และ

ดานภาษ (Tax policy) ตอการเตบโตทางเศรษฐกจและการกระจายรายไดของไทย (Income Distribution)2. วเคราะหความเชอมโยงของนโยบายดานสวสดการสงคมตอตวแปรทางเศรษฐกจทส�าคญ เชน การบรโภคภาค

เอกชน การจางงาน เปนตน3. จดท�าขอเสนอแนะเชงนโยบายทเกยวของกบรายจายดานสวสดการเพอลดความเหลอมล�าทางสงคม

การประมาณการผลกระทบจากการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจทอยนอกเหนอความคาดหมายทมตอเศรษฐกจไทยโดยค�านงถงความเชอมโยงของภาคการเงนและภาคเศรษฐกจจรงในแบบจ�าลองโครงสราง Dynamic Stochastic

General

พสทธ พวพนธ13

วภารตน ปนเปยมรษฎ14

ดร.จงกล ค�าไล15

การวเคราะหผลกระทบนโยบายสวสดการสงคมตอกรอบเศรษฐกจและสงคมไทย

13 ผอ�านวยการสวนการวเคราะหเศรษฐกจมหภาค ส�านกงานเศรษฐกจการคลง กระทรวงการคลง

14 เศรษฐกร ระดบช�านาญการ ส�านกงานเศรษฐกจการคลง กระทรวงการคลง

15 เศรษฐกร ระดบปฏบตการ ส�านกงานเศรษฐกจการคลง กระทรวงการคลง

Page 26: จดหมายข่าว เศรษฐกิจมหภาคและนโยบายทางเศรษฐกิจ

24

ทมาและความส�าคญในการก�าหนดนโยบายเศรษฐกจ หนวยงานของรฐจ�าเปนทจะตองมแบบจ�าลองเศรษฐกจเพอใชเปน เครองมอในการวดผลกระทบของปจจยตาง ๆ (รวมทงปจจยทางนโยบาย) ทมตอระบบเศรษฐกจ การมแบบจ�าลองทเหมาะสมและสอดคลองกบความเปนจรงของระบบเศรษฐกจในประเทศนน ๆ จงมความส�าคญเปนอยางยง

ปญหาอยางหนงของการใชแบบจ�าลองทางเศรษฐกจมหภาคในปจจบน ซงใชวธการทางเศรษฐมตเปนหลกในการสรางแบบจ�าลอง คอ แบบจ�าลองเหลานนอาศยขอมลในอดตในการท�านายอนาคต โดยไมค�านงถงความเปนจรงทวา นโยบายทางเศรษฐกจในปจจบนอาจจะเปลยนไปจากอดตแลว และหนวยตาง ๆในระบบเศรษฐกจยอมน�านโยบายทเปลยนไปน มาเปนตวก�าหนดความคาดการณ (Expectations) และพฤตกรรมของตนในการด�าเนนการทางเศรษฐกจในปจจบนและอนาคต พฤตกรรมเหลานนยอมเปลยนไปจากอดต ดงนนเราจงไมสามารถใชพฤตกรรมในอดตในการพยากรณสงทจะเกดขนในอนาคตได นคอแนวความคดหลกทลคสไดวจารณการใชแบบจ�าลองทางเศรษฐมตในการพยากรณเศรษฐกจในบทวพากษของลคส (Lucas Critique (1976))

จากความพยายามทจะแกไขปญหาดงกลาวน แบบจ�าลองเศรษฐกจมหภาคทนกเศรษฐศาสตรในปจจบนไดพฒนาขนและใชเปนหลกในการวเคราะหคอ แบบจ�าลองแบบ DSGE (Dynamic Stochastic General Equilibrium) ซงสามารถปองกนปญหาทกลาวมาขางตนได เนองจากการคาดการณ (Expectations) ของบคคลในระบบเศรษฐกจจะถกใชในการสรางแบบจ�าลองตงแตเรมตน ท�าใหเราสามารถใชแบบจ�าลองนในการพยากรณไดโดยไมตองกงวลเรองพฤตกรรมของบคคลทอาจจะเปลยนไปจากการเปลยนแปลงทางนโยบาย ในกรณเชนนยอมท�าใหการวางนโยบายทางเศรษฐกจสอดคลองกบพฤตกรรมของบคคลในระบบเศรษฐกจมากขน นอกจากนแบบจ�าลองนยงสามารถใชในการประมาณการเชงปรมาณ (Quantitative Estimates) ผลกระทบของปจจยตาง ๆ ทมตอระบบเศรษฐกจได

ในแบบจ�าลอง DSGE พนฐาน สถานะของงบดล (Balance Sheet) ของหนวยตาง ๆ ในระบบเศรษฐกจจะไมสงผลตอการตดสนใจในทางเศรษฐกจ เนองจากสมมตฐานทวาตลาดทนมความสมบรณ (Perfect Capital Market) สมมตฐานนสงผลใหความเชอมโยงระหวางภาคการเงนและภาคเศรษฐกจจรงงายขนตอการวเคราะห แตอาจจะไมสอดคลองกบความเปนจรง ทงนมหลกฐานในเชงประจกษมากมายทสะทอนวาสมมตฐานดงกลาวไมเปนความจรง เชน Gilchrist and Himmelberg (1995), Carroll (1997), ฯลฯ งานวจยเหลานลวนสะทอนใหเหนวาสถานะทางการเงนของหนวยตาง ๆ ในระบบเศรษฐกจมความส�าคญตอพลวต (Dynamics) ของเศรษฐกจอยางมนยส�าคญ ในการนไดมความพยายามในการสรางแบบจ�าลอง DSGE ทค�านงถงสถานะทางการเงนของภาคธรกจ (ทงทเปนสภาบนการเงนและไมใชสถาบนการเงน) ทอาจจะสงผลตอเศรษฐกจโดยรวม อยางเชน Bernanke, Gertler and Gilchrist (1999), Gertler, Gilchrist and Natalucci (2006) ฯลฯ โดยกลไกหลกกลไกหนงทงานวจยเหลานใชเปนเครองมอในการเชอมโยงระหวางภาคการเงนและภาคเศรษฐกจจรง คอ กลไกตวเรงทางการเงน (Financial Accelerator)

แนวความคดหลกของกลไกตวเรงทางการเงนคอ การพจารณาถงความเปนจรงของระบบการกยมเงน

การประมาณการผลกระทบจากการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจทอยนอกเหนอ ความคาดหมายทมตอเศรษฐกจไทยโดยค�านงถงความเชอมโยงของภาคการเงน

และภาคเศรษฐกจจรงในแบบจ�าลองโครงสราง Dynamic Stochastic General Equilibrium

ดร.เชษฐา อนทรวทกษ 16

ดร.สรช แทนบญ 17

16 นกวชาการ มลนธสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย17 หวหนานกวจย ฝายวจยเศรษฐกจ ธนาคารแหงประเทศไทย

Page 27: จดหมายข่าว เศรษฐกิจมหภาคและนโยบายทางเศรษฐกิจ

25

ระหวางสถาบนการเงนและธรกจในการสรางแบบจ�าลอง DSGE ตงแตเรมตน ตวอยางเชนอตราดอกเบยเงนกของธรกจ สวนหนงยอมขนอยกบสถานะของงบดลของบรษทนน ๆ หากสถานะของงบดลของบรษทไมด สถาบนการเงนยอมคดอตราดอกเบยเงนกในอตราทสงเพอชดเชยกบความเสยง การทบรษทตองจายดอกเบยสงยอมท�าใหฐานะทางการเงนแยลง ซงยอมถกสะทอนในงบดลของบรษท ตอมาเมอสถาบนการเงนเหนงบดลน ยอมตองปรบอตราดอกเบยเงนกใหสงยงขนไปอก ขอสงเกตน หากเกดขนจรงในระบบเศรษฐกจอาจท�าใหเกดวฎจกรในลกษณะทจะขยายผลกระทบตางๆ ในระบบเศรษฐกจใหมความรนแรงมากขน

ประสบการณของประเทศไทยและหลายประเทศทวโลก ในชวงวกฤตทผานมายอมเปนตวอยางใหเหนความส�าคญของวฎจกรนไดเปนอยางด การมแบบจ�าลองทค�านงถงปจจยในขอนจงมความจ�าเปนเปนอยางยงในการทรฐจะสามารถก�าหนดนโยบายเพอหยดวฎจกรน โดยนโยบายนนๆ ยอมตองมระดบความเขมขนเพยงพอทจะระงบการเกดขนของกลไกนได อยางไรกด แมวางานวจยทเกยวของกบกลไกตวเรงทางการเงนเหลานจะสะทอนถงความเขาใจในทางทฤษฎทคอนขางชดเจน แตงานวจยทเนนการน�าแนวความคดดงกลาวมาทดสอบโดยใชขอมลจรงในระบบเศรษฐกจยงมคอนขางจ�ากด ทงนโดยเฉพาะอยางยง งานวจยทมงเนนการประเมนขนาดและความส�าคญของกลไกนทมตอเศรษฐกจยงมคอนขางนอย

ในกรณของประเทศไทย ธนาคารแหงประเทศไทยไดด�าเนนการพฒนาและปรบปรงแบบจ�าลอง DSGE ส�าหรบระบบเศรษฐกจไทยขน (ดตวอยางจาก สรช แทนบญ (2551, 2552)) ทงนในแบบจ�าลองของ สรช แทนบญ (2552) ไดมการจ�าลองบทบาทของสถานะทางการเงนของภาคการเงนและภาคเศรษฐกจทแทจรง (Bank’s and firm’s balance sheets) ซงสงผลตอการท�างานของระบบเศรษฐกจผานกลไกตวเรงทางการเงน ขอเสนองานวจยชนนเปนขอเสนอเพอท�าการตอยอดงานวจยดงกลาว โดยจะท�าการประมาณคาตวแปรตาง ๆ ในแบบจ�าลอง (โดยเฉพาะตวแปรทมความส�าคญตอการท�างานของกลไกตวเรงทางการเงน) โดยใชขอมลจรงของบรษทและธนาคารตาง ๆ ในประเทศไทย ทงนระเบยบวธ (Methodology) หลกทเราจะใชคอ Posterior Mode Maximization และ/หรอ Bayesian Estimation จากการประมาณคาดงกลาวนจะท�าใหเราสามารถท�าการประมาณการเชงปรมาณ (Quantitative Estimates) ผลกระทบของปจจยตาง ๆ ทมตอระบบเศรษฐกจไดอยางใกลเคยงกบความเปนจรงในเศรษฐกจไทยมากขน

วตถประสงคของการวจย1. พฒนาแบบจ�าลอง DSGE ทมความสมจรง โดยค�านงถงสถานะทางงบดลของภาคเศรษฐกจทแทจรงและ

ภาคการเงน (Firm’s and bank’s balance sheets) ซงสงผลตอการท�างานของระบบเศรษฐกจ ทงนเพอใหแบบจ�าลองมความเหมาะสมกบสภาพความเปนจรงของเศรษฐกจไทย การประมาณคาตวแปรตาง ๆ ในแบบจ�าลองจะใชขอมลจรงของบรษทและสถาบนการเงนของไทย

2. วเคราะหผลกระทบของปจจยตาง ๆ ทมตอระบบเศรษฐกจโดยใชแบบจ�าลองทพฒนาขนในขอ 1 ทงนจะเนนศกษาปจจยทท�างานผานกลไกตวเรงทางการเงน เพอใหทราบถงทศทาง ขนาด และ พลวตร (Dynamic) ของผลกระทบดงกลาวจากการทปจจยตาง ๆ เกดการเปลยนแปลงอยางไมมการคาดการณมากอน (Shocks)

3. จดท�าขอเสนอแนะทางนโยบาย เพอเสนอตอหนวยงานทเกยวของ

Page 28: จดหมายข่าว เศรษฐกิจมหภาคและนโยบายทางเศรษฐกิจ

26

ทมาและความส�าคญ

ภาพการคาระหวางประเทศในปจจบน สามารถอธบายไดโดยใชทฤษฏการคาของ Heckscher-Ohlin (Heckscher-Ohlin Theory) ซงไดอธบายวา ประเทศควรจะท�าการผลตและสงออกในสนคาทประเทศมทรพยากรมากกวาโดยเปรยบเทยบ และจะน�าเขาสนคาทประเทศมทรพยากรนอยกวาโดยเปรยบเทยบ ทฤษฏดงกลาวมความสอดคลองกบสถานการณการคาในปจจบน โดยประเทศก�าลงพฒนาซงมความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบในดานทรพยากรแรงงาน (ทถกกวา) จะมแนวโนมทจะสงออกในสนคาทผลตโดยใชแรงงานเปนหลก (Labor-Intensive) ในทางตรงกนขามประเทศพฒนาแลวซงมความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบในเรองของทรพยากรทน กจะมแนวโนมทจะสงออกสนคาทผลตโดยใชสนคาทนเปนหลก (Capital-Intensive)

แบบแผนการคาดงกลาว แสดงใหเหนวา หากประเทศตองการจะกาวจากประเทศก�าลงพฒนาไปสการเปนประเทศทพฒนาแลว ประเทศจะตองมการปรบเปลยนการผลตจากทอาศยการใชแรงงานเปนหลก (Labor-Intensive) ไปสการใชสนคาทนเปนหลก (Capital-Intensive) ทงน ปญหาส�าคญทประเทศเหลานจะตองประสบ กคอ ในชวงทประเทศอยระหวางการปรบเปลยนนน ตนทนทางดานแรงงานและปจจยพนฐานจะสงกวาประเทศก�าลงพฒนาทใชแรงงานเปนหลก ในขณะเดยวกน ระดบสนคาทนในประเทศกไมมความเขมขนพอเมอเทยบกบประเทศทพฒนาแลวซงใชสนคาทนเปนหลก ดวยเหตนเอง ประเทศทมความสามารถหรอมประสทธภาพในการผลตอยระหวางประเทศทใชแรงงานเปนหลกและประเทศทใชทนเปนหลกจงเสยเปรยบทางการแขงขนในตลาดโลก ซงปญหาดงกลาวถกเรยกวา ปญหากบดกรายไดปานกลาง (Middle-Income Trap)

ในสถานการณปจจบน ประเทศไทยก�าลงประสบกบปญหากบดกรายไดปานกลาง ตวอยางเชน ในอตสาหกรรมสงทอ (ดตารางท 4 ประกอบ) จะเหนไดจากตนทนแรงงานเมอท�าการเปรยบเทยบกบประเทศอนๆ จะพบวา ประเทศไทยไดเปรยบประเทศทพฒนาแลว (ญปน ไตหวน ฮองกง และเกาหลใต) โดยแมวาตนทนคาแรงของประเทศไทยจะมแนวโนมสงขนตามกาลเวลา แตยงคงอยในระดบทต�ากวาประเทศทพฒนาแลวเปนอยางมาก อยางไรกตาม หากเปรยบเทยบตนทนแรงงานของประเทศไทยกบประเทศทลาหลงกวาเรา (จนแผนดนใหญ อนเดย อนโดนเซย และเวยดนาม) จะพบวา ประเทศเหลานนมคาแรงทต�ากวาของประเทศไทยเปนอยางมากเชนเดยวกน นนหมายความวา ประเทศไทยในปจจบนก�าลงตดอยในสภาวะการปรบเปลยนจากประเทศทก�าลงพฒนาไปสประเทศทพฒนาแลว ซงในสถานการณดงกลาวน ประเทศไทยจะไมสามารถอาศยอตสาหกรรมสงทอซงมการใชแรงงานเปนหลกเปนตวขบเคลอนในการพฒนาประเทศไดในระยะยาว

การวเคราะหประสทธภาพของอตสาหกรรมไทยรายสาขากบการแขงขนในระดบโลก

ดร.นณรฏ พศลยบตร 18 อ.ดร.ภาณทต สชฌะไชย 19

18 นกวชาการ มลนธสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย 18 คณะเศรษฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

Page 29: จดหมายข่าว เศรษฐกิจมหภาคและนโยบายทางเศรษฐกิจ

27

ตารางท 4 เปรยบเทยบตนทนแรงงานของประเทศไทยกบประเทศอนๆ

Textile Labor Cost Comparison in 1980, 1990, 1994, 2001 and 2007 (Unit: US$/hour)

1980 1990 1994 2001 2007Japan 4.35 13.96 25.60 n/a 22.69Taiwan 1.26 4.56 n/a 7.15 7.64

Hong Kong 1.91 3.05 4.40 6.15 6.21South Korea 0.78 3.22 4.00 5.73 7.77

Thailand 0.33 0.92 1.40 1.18 1.75China n/a 0.37 0.50 0.41

Coastal 0.85 Inland 0.55

India n/a n/a 0.60 0.57 0.69Indonesia n/a 0.25 0.50 0.50 0.65Vietnam n/a n/a 0.40 0.39 0.46

ทมา: Hirose (1996), JICA (1989), Ministry of Industry of Thailand, and Lotharukpong (2004)

ภาพท 6 การวจยและพฒนา กบการเปลยนแปลงโครงสรางทางเศรษฐกจของประเทศเกาหล

Page 30: จดหมายข่าว เศรษฐกิจมหภาคและนโยบายทางเศรษฐกิจ

28

จากประสบการณของประเทศทหลดจากกบดกมาแลว เชน เกาหลใต ไตหวน และสงคโปร พบวา ประเทศจะตองมการพฒนาในหลายๆดาน อาท เชน การเนนการพฒนานวตกรรมใหมผานการสนบสนนการลงทนวจยและพฒนา (Griffith, Redding and Van Reenen (2004), Acemoglu, Aghion and Zilibotti (2006), Cruz, Brito and de Mello (2006), Dutz (2007) และ Wang (2007)) การพฒนาผาน Foreign Direct Investment Spillover (Sabitianova, Svejnav and Terrell (2004)) การลงทนโดยการพฒนาระบบการศกษา การพฒนาระบบการเงนเพอแกปญหาการขาดแคลนเงนทน การปรบโครงสรางทางกฎหมายเพอเอออ�านวยตอการพฒนาประเทศ (เชน กฏระเบยบและความเขมงวดในเขาและออกจากภาคอตสาหกรรม (Aghion, Blundell, Griffith, Howitt and Pranti, 2004) การจ�ากดการแขงขนในภาคอตสาหกรรมหรอการใหความชวยเหลอทางดานการเงน (Acemoglu et.al (2006)) รวมถง ภาครฐจะตองเขามามบทบาทในการสงเสรมและพฒนาระดบความสามารถทางการผลตของประเทศเพอเพมความสามารถในการแขงขนในระดบโลกได ทงน งานวจยในปจจบน อาทเชน Aghion, Bloom, Blundell, Griffith and Howitt (2005), Acemoglu et.al (2006) Caselli and Coleman II (2006), World bank (2006) และ Chandra, Osorio-Rodarte and Braga (2009) พบวา รปแบบของนโยบายสนบสนนเพอใหเกดการพฒนาทางดานความสามารถทางการผลตจะขนอยกบประสทธภาพในการผลตของอตสาหกรรมนนเมอเปรยบเทยบกบอตสาหกรรมลกษณะเดยวกนในระดบโลก

ตวอยางหนงทเหนไดชดคอ การพฒนาโครงสรางทางเศรษฐกจของประเทศเกาหลใต ซงในกรณของเกาหลใต การพฒนาเกดจากรปแบบการสนบสนนในรปการลงทนวจยและพฒนาเพอเพมประสทธภาพของอตสาหกรรมแบบเฉพาะเจาะจง (ดภาพท 6 ประกอบ) โดยเรมจากอตสาหกรรมภาคการผลตทเนนการใชทรพยากรธรรมชาตเปนหลก มาส อตสาหกรรมเบา เชน สงทอ ไมอด เหลก จากนนไดมการพฒนาอตสาหกรรมหนกและเคมตามมา จนกระทงถงการเนนการพฒนาอตสาหกรรมเทคโนโลยระดบสงในปจจบน

จากกรณศกษาของประเทศทไดกาวขามกบดกรายไดปานกลางมาแลว ประเทศไทยจงควรทจะเนนการพฒนาอตสาหกรรมแบบเฉพาะเจาะจงเพอใหการปรบเปลยนโครงสรางทางเศรษฐกจไปสประเทศทเนนการใชทนเปนหลกเปนไปอยางราบรน ซงโจทยทส�าคญอนดบแรกทจะตองศกษาคอ ระดบประสทธภาพในการผลตของแตละอตสาหกรรมของประเทศเปนอยางไร เมอเทยบกบอตสาหกรรมลกษณะเดยวกนในระดบโลก ทงน ภายใตกรอบแนวคดจากงานวจยของ Aghion, Bloom, Blundell, Griffith and Howitt (2005), Acemoglu et.al (2006), Caselli and Coleman II (2006), World bank (2006) และ Chandra, Osorio-Rodarte and Braga (2009) พบวานโยบายสนบสนนทเหมาะสม จะขนกบ “ระยะหาง” หรอความแตกตางระหวางประสทธภาพการผลตของอตสาหกรรมเฉพาะรายสาขาของประเทศไทย กบประสทธภาพของอตสาหกรรมลกษณะเดยวกนของประเทศอนๆในตลาดโลก ภายใตกรอบแนวความคดน อตสาหกรรมสาขาทมประสทธภาพสงและมระดบใกลเคยงกบอตสาหกรรมสาขาเดยวกนของประเทศคแขงขนตางๆในตลาดโลก ควรจะไดรบความส�าคญชนตนๆในการจดท�านโยบายสนบสนนและสงเสรมในอตสาหกรรมนนๆ เพอใหอตสาหกรรมดงกลาวชวยผลกดนใหประเทศกาวพนกบดกรายไดปานกลาง ในขณะทอตสาหกรรมทมประสทธภาพต�าหรอดอยกวาควรจะไดรบความส�าคญรองลงมา และมการใชนโยบายทมความเหมาะสมและสอดคลองกบลกษณะของอตสาหกรรมนนๆ

โครงการวจยชนน มงทจะจ�าแนกอตสาหกรรมออกตามระดบความมประสทธภาพของอตสาหกรรม

Page 31: จดหมายข่าว เศรษฐกิจมหภาคและนโยบายทางเศรษฐกิจ

29

ไทยเมอเทยบกบอตสาหกรรมลกษณะเดยวกนของประเทศอนๆในปจจบนวาอตสาหกรรมเฉพาะรายสาขาของประเทศไทยมประสทธภาพในการผลตมากนอยเพยงใด เมอเทยบกบประเทศอนๆในระดบโลก ทงนผลการวเคราะหจะถกน�ามาใชเปนขอมลประกอบอางองในการเสนอขอเสนอแนะเชงนโยบายเพอสนบสนนอตสาหกรรมทมศกยภาพ ซงกรอบแนวคดขางตนจะเปนแนวทางส�าคญแนวทางหนงทชวยผลกดนประเทศไทยใหพนจากกบดกรายไดปานกลางไดในอนาคต วตถประสงคของการวจย1. ศกษาความมประสทธภาพในการผลตของอตสาหกรรมไทยในปจจบนในเชงเปรยบเทยบกบตลาดโลกโดย

จ�าแนกอตสาหกรรมออกไปเปนรายสาขา2. เพอระบถงอตสาหกรรมเฉพาะเจาะจงทมความศกยภาพในการพฒนา และควรไดรบการสนบสนน 3. น�าผลทไดจากการศกษาขางตน มาวเคราะหเพอหาขอเสนอแนะเชงนโยบายทเหมาะสมกบสถานการณของ

ประเทศไทยในปจจบน

Page 32: จดหมายข่าว เศรษฐกิจมหภาคและนโยบายทางเศรษฐกิจ

30

แนะน�านกวจยรนท 2

Page 33: จดหมายข่าว เศรษฐกิจมหภาคและนโยบายทางเศรษฐกิจ

31

พสทธ พวพนธ

ปจจบน: ผอ�านวยการสวนการวเคราะหเศรษฐกจมหภาค ส�านกงานเศรษฐกจการคลง กระทรวงการคลง

สาขาทเชยวชาญ: เศรษฐศาสตรมหภาค และ เศรษฐศาสตรการคลง

ผลงานตพมพ/วจย (บางสวน):

1. Pisit Puapan and Piyaporn Sodsriwiboon (2002) “Requirements for Successful Currency Regime: The Dutch and Thai Experiences”. De Nederlandsche Bank Occasional Studies

2. Pisit Puapan. “Managing Cities in Asia: Bangkok Case Study”. Asian Development Bank Publication

3. พสทธ พวพนธ (2553). “ความทาทายของนโยบายการคลง: สความยงยนและการขยายตวทางเศรษฐกจในระยะยาว”. เอกสารสมมนาวชาการประจ�าป 2553 ของ ธปท.

วภารตน ปนเปยมรษฎ

ปจจบน: เศรษฐกร ระดบช�านาญการ ส�านกงานเศรษฐกจการคลง กระทรวงการคลง

สาขาทเชยวชาญ: เศรษฐศาสตรมหภาค และ เศรษฐศาสตรการเงน

ผลงานตพมพ/วจย (บางสวน):

1. “ผลกระทบของเงนทนเคลอนยายภายในกลมประเทศสมาชกอาเซยน+3ตอระบบเศรษฐกจไทยและประเทศ

สมาชก”. เสนอตอส�านกงานเศรษฐกจการคลง และสภาวจยแหงชาต (2553)

1. “การเสรมสรางความมนคงใหแกธนาคารแหงประเทศไทย” (2550)

2. “ภาระและมาตรการทางการคลงดานการศกษากบแนวคดเศรษฐกจพอเพยง” (2550)

อาจารย ดร. ภาวน ศรประภานกล

ปจจบน: อาจารยประจ�าคณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร

สาขาทเชยวชาญ: ดชนชน�าสภาวะเศรษฐกจ, เศรษฐศาสตรมหภาค, และ เศรษฐมตเชงอนกรมเวลา

ผลงานตพมพ/วจย (บางสวน):

1. Pawin Siriprapanukul (2007). “Forecasting with Bayesian VARs: Does Larger Mean Better?” Thammasat Economic Journal 28(1)

2. Nipon Poapongsakorn and Pawin Siriprapanukul et al. (2007). “Livestock Industrialization Project:

Phase II - Policy, Technical, and Environmental Determinants and Implications of the Scaling-Up of

Swine, Broiler, Layer and Milk Production in Thailand”. TDRI, Bangkok, Thailand, 2003.

3. สกนธ วรญญวฒนาม, ภาวน ศรประภานกล และคณะ (2546). “การกระจายอ�านาจการคลงสทองถน” NIDA กรงเทพฯ.

Page 34: จดหมายข่าว เศรษฐกิจมหภาคและนโยบายทางเศรษฐกิจ

32

ดร.จงกล ค�าไล

ปจจบน: เศรษฐกร ระดบปฏบตการ ส�านกงานเศรษฐกจการคลง กระทรวงการคลง

สาขาทเชยวชาญ: เศรษฐศาสตรมหภาคและนโยบายมหภาค, วเคราะหสถานการดานรายไดรฐบาลและนโยบายภาษ,

แบบจ�าลองทางเศรษฐกจและเศรษฐมต, ตลาดแรงงานและการพฒนาทนมนษย, และความยากจนและการกระจายรายได

ผลงานตพมพ/วจย (บางสวน):

2. “ความทาทายของนโยบายการคลง: สความยงยนและการขยายตวทางเศรษฐกจระยะยาว”, ผลงานทจะน�าเสนอในงาน BOT Symposium 2010 ธนาคารแหงประเทศไทย (2553)

3. “ผลกระทบของเงนทนเคลอนยายภายในกลมประเทศอาเซยน+3 ตอระบบเศรษฐกจไทยและประเทศสมาชก” เสนอตอส�านกงานเศรษฐกจการคลง และสภาวจยแหงชาต (2553)

4. “Is the Thailand Labour Market Segmented? Analysis using the Switching model with unknown regime”, submitted to International Journal of Manpower (accepted in reviewed version) (2551)

ดร.เชษฐา อนทรวทกษ

ปจจบน: นกวชาการ มลนธสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย

สาขาทเชยวชาญ: เศรษฐศาสตรมหภาค

ผลงานตพมพ/วจย (บางสวน):

1. TDRI (2000). “Social impact of economic crisis On Southeast Asia” funded by Ford Foundation. Published as a TDRI document (2000) and for Ford Foundation.

2. Chedtha Intaravitak (2000). “New insights of Thai labor market dynamics: lessons from the crisis” Published in ‘TDRI Quarterly Review’ Vol. 15, No. 1, March 2000.

3. TDRI (1999). “Asian crisis, reform measures and agricultural response” for the FAO policy workshop in the Philippines. Published as a TDRI document (1999).

ดร.สรช แทนบญ

ปจจบน: หวหนานกวจย ฝายวจยเศรษฐกจ ธนาคารแหงประเทศไทย

สาขาทเชยวชาญ: เศรษฐศาสตรมหภาค และ เศรษฐมต

ผลงานตพมพ/วจย (บางสวน):

1. “The Bank of Thailand Structural Model for Policy Analysis.” Published as Bank of Thailand Discussion Paper DP/12/2008, December 2008.

2. “Monetary Policy and Underlying Inflation Pressures: The Essence of Monetary Policy Design” (with Pranee Sutthasri and Atchana Waiquamdee). Published as Bank of Thailand Discussion Paper DP/01/2009, January 2009.

3. “Uncertainty in the Estimation of Potential Output and Implications for the Conduct of Monetary Policy” (with Sra Chuenchoksan and Don Nakornthab). Published as Bank of Thailand Discussion Paper DP/10/2008, September 2008.

Page 35: จดหมายข่าว เศรษฐกิจมหภาคและนโยบายทางเศรษฐกิจ

33

ดร.นณรฏ พศลยบตร

ปจจบน: นกวชาการ มลนธสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย

สาขาทเชยวชาญ: สถต เศรษฐมตประยกต เศรษฐศาสตรมหภาค และเศรษฐศาสตรการพฒนา

ผลงานตพมพ/วจย (บางสวน):

1. “Using Mean-Absolute-Prediction Error to test the Martingale Difference Hypothesis”, Field qualification

paper, UW-Madison. (2007)

2. “Robust monetary policy under a Markov-Jump-Linear-Quadratic framework,” Ph.D dissertation, UW-

Madison. (2010)

3. “Robust monetary policy with uncertain objective weight,” Ph.D dissertation, UW-Madison. (2010)

อาจารย ดร.ภาณทต สชฌะไชย

ปจจบน: อาจารยประจ�าคณะเศรษฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

สาขาทเชยวชาญ: เศรษฐศาสตรมหภาค และ เศรษฐมต

ผลงานตพมพ/วจย (บางสวน):

1. “Estimate of Technical Inefficiency in Stochastic Frontier Models with Panel Data: Generalized Panel

Jackknife Estimation,” Journal of Productivity Analysis, (with Peter Schmidt), (October, 2010)

2. “GMM with More Conditions than Observations,” Economic Letters, (with Peter Schmidt), (May, 2008)

3. “GMM with More Moment Conditions than Observations and the Largest Principal Component,”

Working Paper

Page 36: จดหมายข่าว เศรษฐกิจมหภาคและนโยบายทางเศรษฐกิจ

เนองดวยชดโครงการ “เศรษฐกจมหภาคและนโยบายทางเศรษฐกจของประเทศไทย” ไดจดทำจดหมายขาวทกๆ 8 เดอนเพอเผยแพรองคความรดานงานวจยและบทความเชงวชาการดานเศรษฐกจมหภาคและนโยบายดานเศรษฐกจของประเทศไทยออกสสาธารณะ

ชดโครงการฯ จงใครขอเรยนเชญ นสต นกศกษา และ ผทสนใจ เขยนบทความวชาการดานเศรษฐกจมหภาคและนโยบายทางเศรษฐกจของประเทศไทย โดยสามารถสงตนฉบบมาท “ชดโครงการ เศรษฐกจมหภาคและนโยบายทางเศรษฐกจของประเทศไทย ชน 3 หอง 302คณะเศรษฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ถ. พญาไท ปทมวน กรงเทพมหานคร 10330 ”หรอทางจดหมายอเลกทรอนกสท [email protected] โดยบทความทเขยนตองเปนบทความทเขยนขนเองไมมปญหาดานลขสทธ ความยาว 1-2 หนากระดาษ A4 ใช แบบอกษร Cordia New ขนาด 16 points ประกอบดวยชอเรองและเนอหา บทความทไดรบการตพมพจะไดรบคาตอบแทน

ผจดทำ: ชดโครงการ “เศรษฐกจมหภาคและนโยบายทางเศรษฐกจของประเทศไทย” (สนบสนนโดย สำนกงานกองทนสนบสนนการวจย)

กองบรรณาธการ: ผชวยศาสตราจารย ดร. สมประวณ มนประเสรฐ,แบงค งามอรณโชต

วตถประสงค: เพอเปนสอกลางในการเผยแพรผลงานวจย และบทความวชาการ

ทเกยวกบเศรษฐกจมหภาคและนโยบายทางเศรษฐกจของประเทศไทย

สถานทตดตอ: ชดโครงการ เศรษฐกจมหภาคและนโยบายทางเศรษฐกจของประเทศไทย ชน 3 หอง 302

คณะเศรษฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ถ. พญาไท ปทมวน กรงเทพมหานคร โทรศพท 02-218-6264

E-mail: [email protected]