36
Ο ΟΚ ΚΤ ΤΒ ΒΡ ΡΙ Ι Ο ΟΣ Σ 2 2 0 0 1 1 2 2 Τ ΤΕ ΕΥ ΥΧ Χ Ο ΟΣ Σ 7 7 5 5 2 2 Ο ΟΡ ΡΘ ΘΟ ΟΟ ΟΞ ΞΟ Ο Χ ΧΡ ΡΙ Ι Σ ΣΤ ΤΙ Ι Α ΑΝ ΝΙ Ι Κ ΚΟ Ο Ν ΝΕ ΕΑ ΑΝ ΝΙ Ι Κ ΚΟ Ο Π ΠΕ Ε Ρ ΡΙ ΙΟ ΟΙ Ι Κ ΚΟ Ο Ο ΟΚ Κ Τ ΤΒ ΒΡ ΡΙ Ι Ο ΟΣ Σ 2 2 0 0 1 1 2 2 Τ ΤΕ Ε Υ ΥΧ ΧΟ ΟΣ Σ 7 7 5 5 2 2 Ο ΟΡ ΡΘ ΘΟ ΟΟ ΟΞ Ξ Ο Ο Χ ΧΡ ΡΙ Ι Σ ΣΤ ΤΙ Ι Α ΑΝ ΝΙ ΙΚ Κ Ο Ο Ν ΝΕ ΕΑ ΑΝ ΝΙ Ι Κ ΚΟ Ο Π ΠΕ ΕΡ ΡΙ Ι Ο ΟΙ ΙΚ Κ Ο Ο σ τ ο ύ ς πελευθερ ω τικ ο ύ ς Α ΦΙΕΡ Ω Μ Α Β α λ κ α ν ικ ούς Πολέ μ ο υ ς 1 9 1 2 - 1 9 1 3 σ τ ο ύ ς πελευθερ ω τικ ο ύ ς Α ΦΙΕΡ Ω Μ Α Β α λ κ α ν ικ ούς Πολέ μ ο υ ς 1 9 1 2 - 1 9 1 3 σ τ ο ύ ς πελευθερ ω τικ ο ύ ς Α ΦΙΕΡ Ω Μ Α Β α λ κ α ν ικ ούς Πολέ μ ο υ ς 1 9 1 2 - 1 9 1 3

Προς τη Νίκη

Embed Size (px)

DESCRIPTION

ορθόδοξο χριστιανικό περιοδικό

Citation preview

ΟΟΚΚΤΤΩΩΒΒΡΡΙΙΟΟΣΣ 22001122 ΤΤΕΕΥΥΧΧΟΟΣΣ 775522ΟΟΡΡΘΘΟΟ∆∆ΟΟΞΞΟΟ ΧΧΡΡΙΙΣΣΤΤΙΙΑΑΝΝΙΙΚΚΟΟ ΝΝΕΕΑΑΝΝΙΙΚΚΟΟ ΠΠΕΕΡΡΙΙΟΟ∆∆ΙΙΚΚΟΟ

ΟΟΚΚΤΤΩΩΒΒΡΡΙΙΟΟΣΣ 22001122 ΤΤΕΕΥΥΧΧΟΟΣΣ 775522ΟΟΡΡΘΘΟΟ∆∆ΟΟΞΞΟΟ ΧΧΡΡΙΙΣΣΤΤΙΙΑΑΝΝΙΙΚΚΟΟ ΝΝΕΕΑΑΝΝΙΙΚΚΟΟ ΠΠΕΕΡΡΙΙΟΟ∆∆ΙΙΚΚΟΟ

στούς ἀπελευθερωτικούςΑΦΙΕΡΩΜΑ

Βαλκανικούς Πολέμους 1912-1913στούς ἀπελευθερωτικούςΑΦΙΕΡΩΜΑ

Βαλκανικούς Πολέμους 1912-1913στούς ἀπελευθερωτικούςΑΦΙΕΡΩΜΑ

Βαλκανικούς Πολέμους 1912-1913

ΜΗΝΙΑΙΟΟΡΘΟΔΟΞΟ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟ

ΝΕΑΝΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ

Ἔτος 52ο Τεῦχος 752Ὀκτώβριος 2012

Ἰδιοκτήτης Ἀδελφότης Θεολόγων laquoΟ ΣΩΤΗΡraquo ΣΑ Ἰσαύρων 42 - 114 72 ΑΘΗΝΑΙἘκδότης Γεώργιος Λ Καφοῦρος Ἰσαύρων 42 - 114 72 ΑΘΗΝΑΙΔιευθυντής Συντάξεως Νικόλαος Π Βασιλειάδης Ἰσαύρων 42 - 114 72 ΑΘΗΝΑΙΠροϊστάμενος Τυπογραφείου Γεώργιος Λ Καφοῦρος Ἰσαύρων 42 - 114 72 ΑΘΗΝΑΙΤιμή φύλλου euro 100 Διά τήν Κύπρον euro 100Ἐτήσια συνδρομή euro 12 Κύπρου euro 20 Ἐξωτερικοῦ Ἀεροπορικῶς euro 30Ἐπιστολές καί Ἐμβάσματα Περιοδικό laquoΠρός τή ΝΙΚΗraquo Μαυρομιχάλη 32 - 106 80 ΑΘΗΝΑΙΤηλέφωνα 210 3608533 καί 210 3624296 ʼΑριθμός κλήσεως Fax 210 3621286 καί 210 3601533e-mail prostinikiyahoogrἈριθ Ἐγκρίσεων Ὑπουργείου Ἐθνικῆς Παιδείας καί Θρησκευμάτων 3614561 583716210231962 17443366 13856267 707576 3008278 392189 274591 15594 καί 1097082005

ΚΩΔΙΚΟΣ διά τά ΕΛΤΑ 011589

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 1912ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙΕmicroπρός Εmicroπρός Εmicroπρός

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 1940ΕΠΟΣ ΤΟΥ 40Αέρα Αέρα Αέρα

ΕΠΕΤΕΙΟΙΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΟΞΑΣ

ΕΠΕΤΕΙΟΙΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΟΞΑΣ

Ὀκτώβριος 2012 327

ὈὈκκττώώββρριιοοςς 11991122 Ἡ Ἑλλάδα τολ micro καί συmicro-microετέχει στή Βαλκανική Συmicromicroαχία ndashἙλλάδαΣερβία Βουλγαρία Μαυροβούνιοndash ἐναντίοντῶν Τούρκων πού πέντε περίπου αἰῶ νες κα-ταδυναστεύουν καί κατατυραννοῦν τά κράτητῶν Βαλκανίων Ἀσυγκράτητη ἡ ὁρmicroή τῶνἙλλήνων γιά νά ἐλευθερώσουν τούς σκλάβουςἀδελφούς Εὔζωνοι πρόσκοποι (ἀνιχνευτές)τακτικός στρατός ναυτικό ὅλοι ὑπακοῦνε σέmicroιά γιγάντια προσταγή Ἐmicroπρός ἘmicroπρόςἘmicroπρός κι ὁρmicroοῦν γιά τή νίκη

Ἀποτέλεσmicroα Ὁ διπλασιασmicroός τᾹς Ἑλλάδοςσέ ἔκταση καί πληθυσmicroό Ἡ laquoΝέα Ἑλλάςraquo

ὈὈκκττώώββρριιοοςς 11994400 Ἡ Ἑλλάδαλέει ὑπερήφανα ΟΧΙ στόν ἌξοναndashΓερmicroανία Ἰταλίαndash πού ζητάει microέθράσος νά περάσει ἀπό πάνω τηςγιά νά βγεῖ στή Μέση Ἀνατολή καίνά προωθήσει ἐκεῖ τά συmicroφέροντάτου Καί πάλι ἡ ἰαχή laquoΑΕΡΑraquo καίπάλι τό πνεῦmicroα τᾹς θυσίας Καίπάλι τρόπαια νίκης

Ἀποτέλεσmicroα Ἰσχυρό ράπισmicroαστό Φασισmicroό Ἀνάσα στήν Εὐρώ -πη Νίκη τοῦ πνεύmicroατος πάνωστή βία

ὈὈκκττώώββρριιοοςς Τοῦτος ὁ microήνας εἶναι ἀλλιώτικος Εἶναι γεmicroάτος δόξα Γεmicroάτοςἐθνικό παλmicroό ἁγνό πατριωτισmicroό ὁραmicroατισmicroούς τοῦ Γένους συνείδηση τοῦ ποιοίεἴmicroαστε καί τί microποροῦmicroε γεmicroάτος πίστη αἰ σιοδοξία αὐτοθυσία Εἶναι microήναςἑλληνικός ∆έν ἀνήκει microόνο στό χρόνο Ἀνήκει στήν Ἱστορία καί δέ θά γίνειποτέ παρελθόν γιά τόν Ἕλληνα

ὈὈκκττώώββρριιοοςς 11991122--22001122 Ἑκατό χρόνια ἀπό τούς λαmicroπρούς ἀπελευθερωτι-κούς Βαλκανικούς πολέmicroους

ὈὈκκττώώββρριιοοςς 11994400--22001122 Ἑβδοmicroήντα δύο χρόνια ἀπό τό ἔνδοξο ΟΧΙ ΚΚοοιιννάά σσττοοιιχχεεῖῖαα ndashndash σσυυννττεελλεεσσττέέςς ττᾹᾹςς ννίίκκηηςς Ὁmicroοψυχία ἑνότητα αἴσθηmicroα

εὐθύνης ἡρωισmicroός ἄφθαστος πίστη στή βοήθεια τοῦ Θεοῦ στήν προστασίατᾹς Παναγίας

Τοῦτος ὁ microήνας ndashὈκτώβριοςndash εἶναι ἀλλιώτικοςΚαί microπορεῖ νά γίνει ΟΟ∆∆ΗΗΓΓΟΟΣΣ

ndashndashndashndashndashndash Πρόσκοποι σώmicroατα ἐθελοντῶν κυρίως Μακεδονοmicroάχων

Ὀκτώβριος 2012328

ΠΟΛΙΟΥΧΟΙ ΑΓΙΟΙ

ΑΑΓΓΙΙΟΟΣΣ ∆∆ΗΗΜΜΗΗΤΤΡΡΙΙΟΟΣΣ ΟΟ ΜΜΥΥΡΡΟΟΒΒΛΛΥΥΤΤΗΗΣΣΑΑΓΓΙΙΟΟΣΣ ∆∆ΗΗΜΜΗΗΤΤΡΡΙΙΟΟΣΣ ΟΟ ΜΜΥΥΡΡΟΟΒΒΛΛΥΥΤΤΗΗΣΣ

Κάθε περιοχή κάθε πόλη τῆς Ὀρθόδο-ξης πατρίδας μας ἔχει τό δικό της Ἅγιο∙ἕναν Ἅγιο προστάτη (ἤ μιά Ἁγία προστά-τιδα) πού ὀνομάζεται πολιοῦχος Ὁ πο-λιοῦχος Ἅγιος μιᾶς πόλης εἶναι αὐτός πού ἡζωή του συνδέθηκε γιά κάποιο λόγο μέ τήνπόλη αὐτή (εἴτε γεννήθηκε ἔζησε ἤ μαρτύ-ρησε ἐκεῖ εἴτε κάποιος ναός ἤ θαυματουργήεἰκόνα ἤ ἱερό λείψανό του βρίσκονται στήνπεριοχή αὐτή) καί γιά τό λόγο αὐτό οἱ κά-τοικοί της τόν αἰσθάνονται περισσότεροκοντά τους Πολλά εἶναι τά θαύματα πούἐπιτελοῦν οἱ πολιοῦχοι Ἅγιοι σώζοντας ἀπόποικίλους κινδύνους καί συμφορές τήνπόλη πού προστατεύουν Γιʼ αὐτό καί οἱ πι-στοί τούς τιμοῦν ἰδιαιτέρως καί ἑορτάζουνμέ λαμπρότητα τή μνήμη τους

Στή νέα αὐτή στήλη τοῦ περιοδικοῦ μαςθά ἔχουμε τήν εὐκαιρία νά ταξιδέψουμε σέδιάφορες περιοχές τῆς πατρίδας μας καί νάγνωρίσουμε τούς πολιούχους Ἁγίους τηςἌς ξεκινήσουμε λοιπόν τό ταξίδι μας ἀπό τήδοξασμένη ἑλληνική γῆ τῆς Μακεδονίας καίτήν περίλαμπρη πρωτεύουσά της τήν βυ-ζαντινή laquoἀρχόντισσα κυράraquo τή Θεσσαλονί -κη Ἐκεῖ μᾶς περιμένει γιά νά μᾶς ὑποδεχθεῖὁ ἔνδοξος μεγαλομάρτυρας ἅγιος Δημή-τριος ὁ Μυροβλύτης

Ἡ ζωή τοῦ ἁγίου ΔημητρίουὉ ἅγιος Δημήτριος γεννήθηκε τό 280

μΧ στή Θεσσαλονίκη Διέθετε ἐξαιρετικάχαρίσματα καί ἀπό νεαρή ἡλικία διορίστηκεστρατηγός τῶν Ρωμαϊκῶν στρατευμάτωντῆς Θεσσαλίας καί ἀνθύπατος τῆς ἐπαρχίαςτῆς Ἑλλάδος Ἦταν πιστός χριστιανός καίπαρά τό ἐπίσημο ἀξίωμά του δέν δίσταζε νάὁμολογεῖ τή χριστιανική πίστη τήν ὁποία δί-δασκε καί στούς ἄλλους ἀνθρώπους γύρωτου Γιʼ αὐτό καί κάποιοι εἰδωλολάτρες πούτόν φθονοῦσαν τόν κατήγγειλαν στόν αὐτο-κράτορα καί τόν ἔκλεισαν στά ὑπόγεια ἑνόςλουτροῦ

Ἀπό τό κελλί τῆς φυλακῆς του ὁ ἅγιοςΔημήτριος ἐνθάρρυνε τό μαθητή του τόΝέστορα νά μονομαχήσει μέ τόν γίγανταΛυαῖο Ὁ μικρός Νέστορας νίκησε χάρηστίς προσευχές τοῦ ἁγίου Δημητρίου κιαὐτό ἔγινε ἀφορμή ὥστε οἱ μανιασμένοιεἰδωλολάτρες νά θανατώσουν καί τόν ἴδιοἀλλά καί τό δάσκαλό του τόν Δημήτριο τόνὁποῖο κτύπησαν μέ τίς λόγχες τους Οἱ χρι-στιανοί τῆς Θεσσαλονίκης ἐνταφίασαν εὐ -λαβικά τό σῶμα τοῦ ἁγίου μάρτυρος καίἀπό τόν τάφο του ἄρχισε νʼ ἀναβλύζει μύ -ρο γιʼ αὐτό καί ὀνομάστηκε ΜυροβλύτηςἈργότερα (413 μΧ) κτίστηκε μεγαλοπρε-πής ναός στόν τόπο τοῦ μαρτυρίου του Ὁναός αὐτός παρά τίς καταστροφές πού ὑπέ-στη στό διάβα τοῦ χρόνου (πιό πρόσφατηεἶναι ἡ πυρκαγιά τοῦ 1917) διατηρεῖται μέ -χρι σήμερα λειτουργεῖ κανονικά καί ἀπο-τελεῖ ἕνα ἀπό τά πλέον ὑπέροχα χριστιανικάμνημεῖα τῆς Ἀνατολῆς πόλος ἕλξεως γιάεὐλαβεῖς προσκυνητές ἀπʼ ὅλο τόν κόσμο

Θαύματα προστασίας τῆς ΘεσσαλονίκηςἘδῶ καί 1700 χρόνια ὁ ἅγιος Δημήτριος

παρέχει μέ μύριους θαυμαστούς τρόπουςτήν προστασία του στήν ἰδιαίτερη πατρίδατου τή Θεσσαλονίκη τῆς ὁποίας εἶναι καίπολιοῦχος

Σέ ἐποχή μεγάλης πείνας ὅταν οἱΘεσσαλονικεῖς κινδύνευαν νά πεθάνουνἀπό τήν ἀσιτία ὁ ἅγιος Δημήτριος ἐμφανί-στηκε τή νύκτα σʼ ἕναν καπετάνιο ἐμπορι-κοῦ πλοίου καί τοῦ παρήγγειλε τό σιτάριπού σχεδίαζε νά μεταφέρει στήν Εὐρώπηνά τό πάει στή Θεσσαλονίκη ὅπου ὑπῆρχεμεγάλη ἔλλειψη Τοῦ ἔδωσε μάλιστα ὡς

ὉὉ πποολλιιοοῦῦχχοοςς ττῆῆ ςς ΘΘεεσσσσααλλοοννίίκκηη ςςὉὉ πποολλιιοοῦῦχχοοςς ττῆῆςς ΘΘεεσσσσααλλοοννίίκκηηςς

προκαταβολή τρία φλουριάἐνῶ τόν βεβαίωσε ὅτι ἐκεῖ

θά ἔπαιρ νε καί τό ὑπόλοιπο τῆς ἀ ξίαςτου Πράγματι ὅταν τό πλοῖο ἔφτασε στόλιμάνι τῆς Θεσσαλονίκης ἔκπληκτοι οἱ

κάτοικοι γιά τό ἀπρόσμενο δῶρο ἔτρε-ξαν νά ἀγοράσουν σιτάρι Τότε ὁ πλοίαρ-χος τούς διηγήθηκε τό θαῦμα κι ὅλοιδόξασαν τόν Θεό κι εὐχαρίστησαν τόνἅγιο Δημήτριο γιά τή σωτήρια παρέμ-βασή του

Σέ ἐχθρικές ἐπιθέσεις ὁ ἅγιος Δη-μήτριος συχνά ἐμφανιζόταν ὡς λαμπρο-φορεμένος καβαλλάρης πάνω στό ἄλογότου νά περιφρουρεῖ τά τείχη τῆς πόληςκαί νά μάχεται ὁρμητικά τρέποντας τούςἐχθρούς σέ ἄτακτη φυγή Τό 617 μΧὅταν συμμάχησαν Σλάβοι Ἄβαροι καίΒούλγαροι καί ἐπιχείρησαν αἰφνιδιαστικήἐπίθεση ἐναντίον τῆς Θεσσαλονίκης ἔ -

γινε τό ἑξῆς θαυμαστό Εἶχεἀρχίσει ἡ πολιορκία κι οἱἐχθροί μέ τούς πελώριους καταπέλτες τουςἔριχναν τίς πέτρες σάν βροχή μέσα στό φρού-ριο Τότε κάποιος πιστός χριστιανός πῆρε μιάμικρή πέτρα κι ἔγραψε πάνω της laquoἘν τῷ ὀνό-ματι Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν ἅγιε Δημήτριεβοήθειraquo Ἔριξε μέ δύναμη τήν πέτρα ἐναντίοντῶν ἐχθρῶν κι ἡ μικρή αὐτή πέτρα κτύπησεἕναν τεράστιο ὀγκόλιθο πού μόλις εἶχανἐκσφενδονίσει οἱ βάρβαροι μέ ἀποτέλεσμα ὁὀγκόλιθος ἐκεῖνος νά ἀλλάξει κατεύθυνση καίνά συντρίψει τόν καταπέλτη τῶν ἐχθρῶν ΟἱΘεσσαλονικεῖς βλέποντας ὁλοφάνερη τήνπροστασία τοῦ Ἁγίου συνέχισαν νά πολεμοῦνγενναῖα καί τελικά ὕστερα ἀπό 33 ἡμέρες πο-λιορκίας τά στρατεύματα τῶν βαρβάρων ἀπο-χώρησαν

Δέν εἶναι τυχαῖο ἄλλωστε ὅτι ἡ ἀπελευ-θέρωση τῆς Θεσσαλονίκης ἀπό τούς Τούρ-κους ὕστερα ἀπό σχεδόν 500 χρόνια() σκλαβιάἔγινε ἀνήμερα τῆς ἑορτῆς τοῦ ἁγίου Δημη-τρίου 26 Ὀκτωβρίου 1912 Ἀλλά καί οἱ Γερ-μανοί κατακτητές ἔφυγαν ἀπό τή Θεσσαλονίκητό 1944 τήν ἑπομένη τῆς ἑορτῆς τοῦ Ἁγίου

Βιβλία ὁλόκληρα ἔχουν γραφτεῖ μέ τά θαύ-ματα τοῦ ἁγίου Δημητρίου ὁ ὁποῖος πάντοτεστέκεται συμπαραστάτης στούς ἀγῶνες ὅλωντῶν Ἑλλήνων καί μάλιστα τῆς ἰδιαίτερης πα-τρίδας του τῆς Θεσσαλονίκης σέ κάθε δύ-σκολη περίσταση σέ σεισμούς καί πυρκαγιέςσέ ἐπιδρομές καί ἐπιδημίες σέ ἐποχές πείναςκαί στερήσεων Μέ ἀπέραντη εὐγνωμοσύνηγιά τήν ὁλοφάνερη προστασία του ἡ συμπρω-τεύουσα τιμᾶ τόν πολιοῦχο της κάθε χρόνο μέμία σειρά ἑορταστικῶν ἐκδηλώσεων πού φέ-ρουν τόν τίτλο laquoΔημήτριαraquo πού κορυφώνον-ται τήν ἡμέρα τῆς μνήμης του

Δίκαια ὀνόμασαν τόν ἅγιο Δημήτριο laquoφι-λόπατρηraquo καί laquoσωσίπατρηraquo∙ διότι ἀγαπᾶ τήνπατρίδα του τήν ὁποία ἔσωσε ἀμέτρητεςφορές ἀπό ποικίλους κινδύνους Καί θά σώζειπάντοτε τήν πατρίδα μας ἄν ἐμεῖς ἐπικαλού-μαστε τίς ἀκαταμάχητες πρεσβεῖες του

Νικηφόρος

Ὀκτώβριος 2012 329

Ὀκτώβριος 2012330

Ὀνομάσθηκαν Βαλκανικοί Πόλεμοι γιατίδιεξήχθησαν στό χῶρο τῶν Βαλκανίων ἀπό

κράτη τῶν Βαλκανίων Οἱ πόλεμοι αὐτοί ἦτανἀπελευθερωτικοίἮταν προσπάθεια γιά ἀποτί-

ναξη τοῦ τουρκικοῦ ζυγοῦ πού καταδυνάστευε τάΒαλκάνια ἀκόμη καί στίς ἀρχές τοῦ 20οῦ αἰώνα

Τό Σεπτέμβριο τοῦ 1912 ὑπογράφηκε ἡ Βαλκανική Συμμαχία ἀνάμεσασέ τέσσερα κράτη Ἑλλάδα Σερβία Βουλγαρία καί Μαυροβούνιο

Ἀρχικά ἔγινε ἀπό μέρους τῶν κρατῶν αὐτῶν διάβημα πρός τήν Πύλημέ τό ὁποῖο ζητοῦσαν σεβασμό τῶν δικαιωμάτων τῶν ἐθνοτήτων πούβρίσκονταν ὑπό τουρκική κυριαρχία καί τίς ἀναγκαῖες μεταρρυθμίσεις

Ἡ Τουρκία ἀρνήθηκε καί τά σύμμαχα Κράτη τῆς κήρυξαν πόλεμο ἩἙλλάδα κήρυξε τῶν πόλεμο στίς 5 Ὀκτωβρίου 1912

Γιά τούς Ἕλληνες ὁ κατά τῆς Τουρκίας πόλεμος ἦταν μιά συνέχειατῶν ἀγώνων τοῦ 1821 Παρά τό πολύ αἷμα πού χύθηκε τότε δέν ἐλευ-θερώθηκαν ὅλες οἱ ἑλληνικές περιοχές Οἱ βόρειες περιοχές ἔμενανσκλάβες Τό ἴδιο καί τά νησιά τοῦ Αἰγαίου Τό 1832 τό νέο ἙλληνικόΚράτος ἔφθανε μέχρι λίγο παραπάνω ἀπό τή Λαμία

Ὅμως οἱ Ἕλληνες δέν ἔπαψαν ποτέ νά ἀγωνίζονται γιά τή ΜεγάληἙλλάδα Τότε ἄνθιζε καί ἡ Μεγάλη Ἰδέα πού ἤθελε νά φθάνουν τά ὅριατοῦ Ἑλληνικοῦ Κράτους μέχρι τήν Κωνσταντινούπολη

Ἀνώτατος ἄρχοντας τότε ἦταν ὁ βασιλεύς Γεώργιος Αacute Πρωθυπουρ-γός ὁ Ἐλευθέριος Βενιζέλος

Ἡ συμμετοχή τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ στόν ἀπελευθερωτικό αὐτό ἀγώναὑπῆρξε συγκλονιστική Ἀπό ὅλα τά μέρη τῆς Ἑλλάδος καί ἀπό τόν ἐκτόςἙλλάδος Ἑλληνισμό ἀθρόα συμμετοχή μέ πρωτοφανή ἐνθουσιασμόκαί ἀπόφαση θυσίας

Τά ἀποτελέσματα θαυμαστά Ὁ διπλασιασμός τῆς Ἑλλάδος σέ ἔκτασηκαί πληθυσμό

Ἦταν ἡ καλή ὥρα τοῦ Ἑλληνισμοῦ πού ἀνέδειξε τόν πλοῦτο τῶνἀρετῶν τῶν Ἑλλήνων

Αὐτό τό ἔπος ἑορτάζεται ἐφέτος 100 χρόνια μετάΓιά νά μήν ξεχάσουμε αὐτούς πού τό δημιούργησαν

Καί γιά νά δοῦμε τί μποροῦμε νά ἐπιτύχουμε ὡς λαός

ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ1912 -1913

ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ1912 -1913

ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ1912 -1913

Ὀκτώβριος 2012 331

Αἰτία Οἱ Βαλκανικοί λαοίθέλουν τήν ἐθνικήτους ὁλοκλήρωση

1912 Οἱ Νεότουρκοι προσπα-

θοῦν νά ἐκτουρκίσουν τίςἄλλες ἐθνότητες τῆς Ὀθω-μανικῆς αὐτοκρατορίας

Ἀφορμή

ἀποτέλεσμα

Ἑλλάδα Σερβία Μαυροβούνιο Βουλγαρία

συμμαχοῦν καίκηρύσσουν τόνπόλεμο στούς

ΤούρκουςἘλ Βενιζέλος ὀργανώ-

νει καί ἐξοπλίζει τίςἔνοπλες δυνάμεις

ἀρχηγός ΔιάδοχοςΚωνσταντῖνος

Αacute Βαλκανικός πόλεμος

Ἑλλάδα

Στρατός

κατευθύνεται κατευθύνεται

ἀπελευθερώνει ἀπελευθερώνει

Ναυτικό

Ἤπειρος Μακεδονία

ἀπελευθερώνεινησιά Β καί Α

Αἰγαίου καί Κρήτη

νικᾶ τόν τουρ-κικό στόλο σέ

ναυμαχίεςἸωάννινα Β Ἤπειρο

Θεσσαλονίκη Δ Μακεδονία

Λήξη Αacute Βαλκανικοῦ Πολέμου μέ

ἐδαφικά κέρδη γιά ὅλους τούςσυμμάχους

Βacute Βαλκανικόςπόλεμος

1913 κηρύσσει τόν πόλεμοσέ Ἑλλάδα- Σερβία

Ἡ Βουλγαρία δἐν ἱκανοποιεῖται

Νίκη Ἑλλήνωνἐπελευθέρωση

Ἀν Μακεδονίας

Ἡ Ἑλλάδα διπλασιάζεταισέ ἔκταση καί πληθυσμό

ἀρχηγός ΠαῦλοςΚουντουριώτης

δολοφονία Γεωργίου Αacute

στή Θεσσαλονίκητόν διαδέχεται

ὁ Κωνσταντῖνος

ὁμοψυχία ἐνθουσια-σμός ἀποφασιστικό-τητα γενναιότητα

ἑλληνικοῦ λαοῦ

ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ ndashΠΑΡΑΣΤΑΤΙΚΟ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ

332Ὀκτώβριος 2012

Μάρτιος τοῦ 1430 Οἱ Τοῦρκοι κυριεύουν τή Θεσσαλονίκη Ἁρ -πάζουν ἄνδρες γυναῖκες καί παιδιά καί ὅλους μαζί δεμένους σέ μακρι-ές σειρές τούς σέρνουν στίς σκηνές τοῦ στρατοπέδου τους Ἡ ἀτμόσφαι-ρα δονεῖται ἀπό θορύβους καί σπα-ρακτικές κραυγές Γυναῖκες ἀναμαλ-λιασμένες ξεσχίζοντας τά μάγουλα μέ τά νύχια τους τρέχουν ἀπό σκη-Πέρασαν πέντε περίπου αἰῶνες τουρκικῆς σκλαβιᾶς Ὀκτώβριος τοῦ 1912 Οἱ Ἕλληνες προχωροῦν νι κηφόρα στούς Βαλκανικούς πολέ-μους καί ὕστερα ἀπό ἕναν ἀγώνα δρόμου φθάνουν πρίν ἀπό τούς Βουλ γάρους στή Θεσσαλονίκη26 Ὀκτωβρίου ὥρα ἕνδεκα τό βρά -δυ Ὁ Τοῦρκος Διοικητής Ταχσίν πα-σάς μετά ἀπό συνεννόηση μέ τόν Δι άδοχο Κωνσταντίνο ὑπογράφει τήν ἄνευ ὅρων παράδοση τῆς πόλης στούς Ἕλληνες Ἡ Θεσσαλονίκη μᾶς παραδόθηκε χωρίς μάχη Στίς 27 Ὀκτωβρί ου εἰσῆλθε στήν πόλη θρι-αμβευτικά ὁ ἑλληνικός στρατός Λί-γες ὧρες ἀργότερα ἔφθασαν καί οἱ Βούλγαροι ἀπεσταλμένοι καί τή δι-εκδικοῦσαν Ἀξίζει νά διαβάσουμε πῶς περιγράφει τήν περίσταση ὁ Κε-νάν μπέης Μεσαρέ γιός τοῦ Ταχσίν πασᾶ καί ἀξιωματικός τοῦ ἐπιτελείου του πού βρισκόταν ἐκεῖ1laquoὍσοι θέλουν νά κρίνουν εὐσυνείδητα καί ἀμερόληπτα τήν ἐποχή ἐ κείνη ὀφείλουν νά ἀναπολήσουν τήν κατάσταση τῆς 27ης Ὀκτωβρίου ὅταν οἱ ἀπεσταλμένοι τοῦ Θεοδωρώφ ἀρχιστρατήγου τῶν Βουλγαρικῶν δυνάμεων ἐπισκέφθηκαν τόν πατέρα μουhellip στό Διοι-κητήριο Ἕνας συνταγματάρχης τοῦ πυροβολικοῦ ὁ ἔφεδρος ἴλαρχος Στάντσιεφ καί δύο ἄλλοι ἐπιτελεῖς παρουσιάσθηκαν τήν 8η ἑσπερινή φέροντας λευκή σημαία

τρρλμνή σέ σκηνή ἀναζητώντας τά παιδιά καί τούς ἄνδρες τους Θρῆ νος καί κλαυθμός Πολ-λοί σφάχθηκαν καί ἀκόμη περισσότεροι πουλήθηκαν σκλάβοι Ἡ πόλη λεηλατήθηκε Οἱ Τοῦρκοι νομίζοντας ὅτι κάτω ἀπό κάθε πέτρα βρισκόταν κι ἕνας θησαυρός δέν ἄφη-σαν τίποτε ἀπείραχτο Ναοί καταστράφηκαν ἤ μετατράπηκαν σέ τζαμιά μοναστήρια λε-ηλατήθηκαν Ἡ ἅλωση τῆς Θεσσαλονίκης κατατάραξε ὅλον τόν ἑλληνικό καί χριστιανικό κό σμο Ἦταν τό προανάκρουσμα τῆς πτώσης τῆς Κωνσταντινούπολης πού ἀκολούθησε λίγα χρόνια μετά

γεπνί ἀ ό ἐ ί ύ

333Ὀκτώβριος 2012

Μετά τίςhellip τυπικές συστάσεις ὁ κ Στάντσιεφhellip ἐξέφρασε τήν ἔκπληξη καί hellipδίκαιη δυσφορία τοῦ Θεοδωρώφ γιά τήν παράδοση τῆς Θεσσα-λονίκης στούς Ἕλληνες δεδομένου ὅτι ὁ Βουλ γαρικός στρατός εἶχε φθάσειhellip διαρκῶς μαχόμενος καί μέ σκληρές θυσίες στή Θεσσαλονίκη τήν ὁποία καί δικαιοῦνταν νά καταλάβει ἐν ὀνόματι τῆς ΑΜ τοῦ Τσαρίσκου τῶν ΒουλγάρωνὙπενθυμίσαμε στούς κυρίους αὐ τούς ὅτι ἡ Στρατιά πού βρισκό-ταν κάτω ἀπό τίς διαταγές τοῦ Πατέρα μου εἶχε ὡς μοναδικό Ἀντίπαλο τόν Ἑλληνικό Στρατό κατά τοῦ ὁποίου καί πολέμησε ἀπό τήν Ἐλασσόνα μέχρι τή Θεσσαλονίκη δίνοντας σκληρές μά χες σέ διάφορα μέρη ὅπου κανένας Βούλγα-ρος δέν ὑπῆρχε Ὅσο γιά τό ζήτημα τῆς παραδόσεως αὐτό ἀφοροῦσε τόν πατέρα μου καί μόνο καί δέν εἶχε νά δώσει λόγο σέ κανένα [hellip]Μήν μπορώντας ἐπί δύο ὧρες καί παρόλη τή διπλωματική δεξιοτεχνία του νά μᾶς ἐπη-ρεάσειhellip ὁ κ Στάντσιεφ ὕστερα ἀπό σύντομη συνεννόηση μέ τούς συναδέλφους του ἐξέφρασε τήν ἐπιθυμία νά μοῦ μιλήσει ἰδιαιτέρως Περάσαμε στή μεγάλη αἴθουσα ὑπο-δοχῶνhellip Ὁ κ Πρεσβευτής μέ κοίταξε ἐπί μερικά δευτερόλεπτα σιωπηλός καί ταραγμένος ἔπειτα μέ ἕνα μειδίαμα ἔ βγαλε ἀπό τό χαρτοφυλάκιό του μίαhellip ἐπιταγήhellip γιά ἕνα τερά-στιο ποσό μοῦ τήν προσέφερε μέ σπασμωδικές κινήσεις καί ψιθυρίζοντας μοῦ ἔδωσε νά καταλάβω ὅτι ἦταν τό ἀντίτιμο μιᾶς ἁπλῆς ὑπογραφῆς τοῦ πατέρα μου ὁ ὁποῖος θά τούς ἀναγνώριζε τό δικαί ω μα συγκαταλήψεωςἜμεινα σάν κεραυνόβλητος ἔτρεμα ὁλόκληρος καί μέ ἀργά βήματα ἐπέστρεψα στό γραφεῖο Ὁ κ Πρεσβευτής ἦταν κάτωχρος Οἱ ἄλλοι δέν εἶχαν πλέον ἀνάγκη ἐξηγήσε-ων Ἀφοῦ πείσθηκαν ὅτι παρόλες τίς ἀπειλές ὕ βρεις καί βαναυσότητες δέν θά ἀποκόμι-ζαν τίποτε μᾶς παρακάλεσαν νά τούς παραχωρήσουμε ἀντίγραφο τοῦ Πρωτοκόλλου Τό ὁποῖο ἑτοιμάσθηκε ἀμέσως2raquoἈποκαλυπτικό τό κείμενο τοῦ Κενάν Μεσαρέ γιοῦ τοῦ Τούρκου Διοικητῆ Οἱ Βουλγαρι-

κές ἀπαιτήσεις γιά συγκυριαρχία μέ τούς Ἕλληνες στή Θεσσαλονίκη ἀπό τή μία καί ἡ σθε-ναρή ἀπόφαση τῶν Τούρκων νά εὐνοήσουν τούς Ἕλληνες ἀπό τήν ἄλλη

Πῶς ἄλλαξε τόσο τό σκηνικό Τό περίμενε κανείς αὐτό ἀπό τούς Τούρκους Ποιός ἔνευ-σε στόν Ταχσίν πασά νά πάρει αὐτή τήν ἀπόφαση Πῶς ἀκόμη βρέθηκε ὁ συγκεκριμένος ἄνθρωπος μέ τά φιλελληνικά αἰσθήματα καί τή σπάνια γιά Τούρκους ἐντιμότητα στή θέση τοῦ Διοικητῆ τῆς Θεσσαλονίκης αὐτή τή χρονική στιγ μή

Ἐδῶ εἶναι τό θαῦμα Κανείς δέν ξέρει πῶς ἔγινε Ἀλλά ἀκούστηκε πώς ὁ ἅγιος Προστά-της τῆς πόλης ἔλειπε ἀπό τή λάρνακά του τήν ἡμέρα τῆς γιορτῆς του Τοῦρκοι εἶπαν πώς laquoεἶχε πάει στούς γκιαούρηδες γιά νά τούς βοηθήσειraquo Κάποιοι εἶδαν τόν καβαλλάρη laquoνά ροβολᾶraquo μέ laquoτό ἄτι τό γορ γόraquo πάνω στά κάστραhellip Ἡ ἀπελευθέρωση τῆς Θεσσαλονίκης εἶπαν ἦταν ἀκό μη ἕνα θαῦμα τοῦ ἁγίου Δημητρίου Νεφέλη1 Ὁ Κενάν μπέης Μεσαρέ εἶχε μητέρα ἑλληνικῆς καταγωγῆς καί ἔμεινε στήν Ἑλλάδα μετά τήν παράδοση τῆς Θεσ-σαλονίκης στούς Ἕλληνες Ἦταν ζωγράφος καί φιλοτέχνησε ἀρκετούς ζωγραφικούς πίνακες τῶν Βαλκανικῶν πολέμων Αὐτός ἐπίσης μετέφρασε ἀπό τά Τουρκικά τά κείμενα τῶν ἀναμνήσεων τοῦ πατέρα του καί τά ἐξέδωσε στά ἑλληνικά (Ἐφημ Ἑλληνικός Βορρᾶς 1961)2 Παραθέσαμε τό κείμενο μεταγλωττισμένο στή Δημοτική

Πηγές Ἀποστ Ἐ Βακαλοπούλου Ἱστορία τῆς Θεσσαλονίκης 316 πΧ- 1983 Θεσσαλονίκη 1983 σσ 190-195 Ἑταιρεία Μακεδονικῶν Σπουδῶν Ὧρες ἐλευθερίας Βαλκανικοί πόλεμοι 100 χρόνια Ἀπό τή Μελούνα στή Θεσσαλονί-κη σ 65

ἹἹσσττοορριικκάά ΣΣηημμεειιώώμμαατταα

οναστήρι ἤ Θεσσαλονίκη Αὐτό τόἐξαιρετικά δύσκολο δίλημμα ἀπασχό-λησε νωρίς τήν ἡγεσία τῆς ἙλλάδοςΚαί τώρα μετά τή νικηφόρα προέλασητοῦ Ἑλληνικοῦ στρατοῦ στή Μακεδο-νία μετά τίς πρῶτες νίκες καί μάλισταστά Γιαννιτσά ἔγινε πιό ὀξύ καί ἐ πεῖ -γον Πρός τά ποῦ θά κατευθυνόταντώρα ἐλευθερωτής ὁ Ἑλληνικός στρα-τός Πρός τά βόρεια ὅπου ὑπῆρχεἀκμαιότατη ἑλληνική πόλη τό Μονα-στήρι ἤ ἀνατολικά πρός τή νύμφη τοῦΘερμαϊκοῦ τή Θεσσαλονίκη

Γιά τήν κατανόηση τοῦ διλήμματοςχρειάζεται μιά ἐξήγηση Ὅταν συστά-θηκε ἡ Βαλκανική συμμαχία ndashἙλλάδαΣερβία Βουλγαρία Μαυροβούνιοndashἀποφεύχθηκε νά συζητηθεῖ πῶς θά γι-νόταν ἡ διανομή τῶν ἐδαφῶν πού θάκατακτοῦσαν τά σύμμαχα κράτη Ἦ -ταν λεπτό θέμα καί μποροῦσε ἐξαρχῆςνά δημιουργήσει ρήξη στή συμμαχίαἜτσι πάνω στά πράγματα ἔγινε σιω-πηρά δεκτό νά ἔχει δικαιώματα κάθεκράτος στίς περιοχές πού θά ἀπελευ-θέρωνε ἀπό τούς Τούρκους ὁ στρατόςτου

Πρός τό Μοναστήρι λοιπόν ἤ πρόςτή Θεσσαλονίκη Ἡ ἑλληνική ψυχή τάἐπιθυμοῦσε καί τά δύο Ἑλληνικά δένἦταν Πρός τό Μοναστήρι ndashπού τελικάχάθηκε γιά τούς Ἕλληνεςmiddot πρόλαβανκαί τό κατέλαβαν οἱ Σέρβοιndash προσέ-βλεπε ὁ Ἀρχιστράτηγος Κωνσταντῖ νοςΠρός τή Θεσσαλονίκη ὁ ἘλευθέριοςΒενιζέλος Καί εἶχαν καί οἱ δύο ἰσχυρά

ἐπιχειρήματα Τελικά ἀποφασίσθηκε ἡχωρίς καμία καθυστέρηση προέλασητοῦ στρατοῦ πρός τή ΘεσσαλονίκηΓιατί πρός τή Θεσσαλονίκη βάδιζετώρα ὁλοταχῶς καί ὁ βουλγαρικόςστρατός ndashἔτσι ἔλεγαν κάποιες ἔγκυ-ρες πληροφορίες κάποια γεμάτα ἀνη-συχία τηλεγραφήματα

Ἔτσι μετά τή λαμπρή νίκη τοῦ στρα-τοῦ στά Γιαννιτσά οἱ ἑλληνικές δυνά-μεις ἀνασυντάχθηκαν καί βάδισανndashπέντε μεραρχίεςndash πρός τή Θεσσαλο-νίκη Ἔπρεπε νά περάσουν τόν Ἀξιόποταμό ἀρχικά Οἱ γέφυρες ἦταν κατε-στραμμένες ἀπό τούς ὑποχωροῦντεςΤούρκους Ἔπρεπε νά κατασκευα-σθοῦν νέα περάσματα Καί οἱ στρατιῶ -τες ἦταν τόσο καταπονημένοι Ὅμωςτά φῶτα τῆς Θεσσαλονίκης ἀπό μα-

ΜΜ

Ὀκτώβριος 2012334

ἘἘλλεεύύθθεερρηη ἡἡ ΘΘεεσσσσααλλοοννίίκκηη

ἘἘλλεεύύθθεερρηη ἡἡ ΘΘεεσσσσααλλοοννίίκκηη

ΒΒΑΑΛΛΚΚΑΑΝΝΙΙΚΚΟΟΙΙ

ΠΠΟΟΛΛΕΕΜΜΟΟΙΙ

ΒΒΑΑΛΛΚΚΑΑΝΝΙΙΚΚΟΟΙΙ

ΠΠΟΟΛΛΕΕΜΜΟΟΙΙ

κριά τούς καλοῦσαν Καί οἱ ὑπόδουλοιndashπέντε αἰῶνεςndash ἀδελφοί ἐκεῖ μέσατούς καρτεροῦσαν καί μετροῦσαν τίςἡμέρεςmiddot 24 Ὀκτωβρίου 25 Ὀκτωβρί -ου Πλησίαζε καί ἡ ἑορτή τοῦ πολιού-χου τους ἁγίου τοῦ Ἁγίου ΔημητρίουΚαί πίστευαν πολύ τό πίστευαν ὅτικάτι θά ἔκανε ὁ στρατιωτικός Ἅγιόςτους Δέν μπορεῖ Κάτι θά ἔκανε

Ὁ ἑλληνικός στρατός προχωροῦσεμέ ἐμπόδια Γιατί οἱ Τοῦρκοι δέν ἄφη-ναν εὔκολα τά ἐδάφη πού αἰῶνεςτώρα κατεῖχαν Πολεμοῦσαν κι αὐτοίμέ πο λύ ἡρωισμό μέ πεῖσμα καί φανα-τισμό φαινόταν ὅμως καθαρά ὅτιεἶχαν ἡττηθεῖ Δέν τούς ἀπέμενεπλέον τίποτε ἄλλο ἀπό τό νά παραδώ-σουν τή Θεσσαλονίκη στούς ἝλληνεςΑὐτό τούς συμβούλευαν καί οἱ πρόξε-νοι τῶν ξέ νων κρατῶν

Ὁ ἀρχηγός τοῦ Τουρκικοῦ στρατοῦΤαχσίν πασάς ὅλο καί παρακώλυε καίκαθυστεροῦσε τήν παράδοση Καί ὅ -ταν κάτω ἀπό τήν πίεση τῶν πραγμά-των ἔφθασε αὐτή ἡ ὥρα ἔθετε ὅρουςπού κρατοῦσαν ἰσχυρή ndashκαί ἐπικίνδυνηβέβαιαndash τήν παρουσία τῶν Τούρκωνστήν πόλη Τελευταία ἀπαίτηση Νάτούς ἀφεθοῦν 5000 ὅπλα γιά τήν ἐκ -παίδευση νεοσυλλέκτων

Χρειάσθηκε ἀπό τό Στρατηγεῖο τουστό Τοπσίν νά ἀπειλήσει μέ ἐπίθεση ndashτήν ὁποία καί ξεκίνησεndash ὁ Ἀρχιστρά-τηγος Διάδοχος Κωνσταντῖνος γιά νάὑπογραφεῖ τό πρωτόκολλο τῆς παρα-δόσεως τῆς Θεσσαλονίκης Ἦταν τόβράδυ τῆς 26ης Ὀκτωβρίου 1912 Ἦ -ταν δῶρο τοῦ Ἁγίου τους τοῦ laquoἈκρίτηΚαβαλλάρηraquo Ἁγίου Δημητρίου Ἔτσιτό ἔνιωσε ὁ λαός κι ἔτσι τό εἶπε κι ὁποιητής

Ἡ Σαλονίκη πού ἔσβηνε μέ τοῦκαιροῦ τό διάβαndashκαντήλι πού τρεμόφωτο γιά λάδι λαχταρᾶndashἀποβραδίς κοιμήθηκε

δυστυχισμένη σκλάβακαί τήν αὐγούλα ξύπνησεἀρχόντισσα κυρά― Τί νά ᾿βλεπε στόν ὕπνο τηςποιό νά ᾿ταν τ᾿ ὄνειρό της―Τόν Ἅι-Δημήτρη ἔβλεπεστό ἄτι τό γοργόπού ροβολῶντας ἔκραζεμέ τή φωνή τῆς νιότηςlaquoἌνοιξε πόρτα τῆς σκλαβιᾶςἡ λευτεριά εἶμ᾿ ἐγώraquo

27 Ὀκτωβρίου 1912 μπαίνει ἐ -λευθερωτής ὁ Ἑλληνικός στρα-τός στή Θεσσαλονίκη

28 Ὀκτωβρίου 1912 ὥρα 11 τόπρωί μπαίνει στή Θεσσαλονίκημέ ὅλο του τό ἐπιτελεῖο ὁ Στρα-τηλάτης Διάδοχος Κωνστα -ντῖνος μέσα σέ μιά ἀποθεωτικήὑποδοχή πού κατέληξε στήνἘκκλησία τοῦ Ἁγίου Μηνᾶ ὅπουἔγινε ἐπίσημη καί ἐξαιρετικάσυγκινητική δοξολογία στό Θεόγιά τήν ἀπελευθέρωση τῆς πό-λεως

Κι ἔγραφε ἡ ἐφημερίδα laquoὉ ἐνθουσιασμός τῶν Ἑλλή-

νων δέν εἶναι δυνατόν νά περι-γραφῇ ἐπί τῇ θέα τῶν Ἑλλήνωνἀξιωματικῶν καί στρατιωτῶν εἰσ -ερχομένων νικηφόρως εἰς τήν πό -λιν μας Οἱ πάντες ἐζητωκραύγαζονσυνέχαιρον ἀλλήλους ἐφίλουντούς Ἕλληνας ἀξιωματικούς ἐπή-δουν ἄφηναν ἀνάρθρους κραυ-γάς τά εἶχαν χάσει κυριολεκτικῶςΣημαῖαι ἑλληνικαί ἀνεπετάσθησαν(ὑψώθηκαν) εἰς τά ἑλληνικά κατα-στήματα καί εἰς τάς ἑλληνικάςοἰκίαςraquo

ἩἩ ΘΘεεσσσσααλλοοννίίκκηη ἦἦτταανν ἐἐλλεεύύθθεερρηηὈκτώβριος 2012 335

Ἐλεύθερη ἡ Θεσσαλονίκη

Ἐλεύθερη ἡ Θεσσαλονίκη

336Ὀκτώβριος 2012

Ι laquoΠερίεργον καί θαυμαστόν θέαμαraquo Ὁ ἀνταποκριτής τῶν Times Κρῶφορδ Πράϊς ἀφηγεῖται

Ε νόμιζέ τις ὅτι Ἑλληνικός στρατός νικηφόρος ἐπανέκαμπτε εἰς τάς Ἀθήνας του μετά εὐτυχῆ ἐκστρατείαν εἰς τήν ἀλλο-δαπήν Ἐφαίνετο ἀκατανόητον πῶς ἦτο δυνατόν Τουρκική ἧττα νά ἑορτάζεται κατά τοιοῦτον τρόπον εἰς μίαν μέχρι χθές Τουρκικήν πόλιν Πράγματι ἐκεῖνο τό ὁποῖον συνέβαινεν ἦτο κάτι πλέ-ον ἀπό ἑορτασμόν πολεμικῆς νίκης∙ ἦτο ὁ ἑορτασμός τῆς ἀπελευθερώσεως τοῦ Ἑλληνικοῦ πληθυσμοῦ ἀπό τήν δουλείαν τῆς Τουρκικῆς διοικήσεως Μόνο τώρα ὁ γνω-στός καφετζῆς laquoμπάρμπα Γεώργηςraquo ἠδυνήθη νά παραδώσῃ εἰς τό πῦρ τό Τουρκικόν του κάλυμμα∙ μόνον τώρα ἠδυνήθη νά ἁρπάσῃ τάς ἐρυθράς σημαίας τῆς ἡμισελήνου αἱ ὁποῖαι μέχρι τῆς στιγμῆς ἐκείνης ἐστόλιζον τό κατάστημά του καί νrsquo ἀνυψώσῃ ἀντrsquo αὐτῶν τό ἰδικόν του Κυανόλευκον ἔμβλημα∙ μόνο τώρα ὁ ραγιᾶς Ἕλλην ἐτόλμα νά δια-κηρύττῃ ἀπό τῆς ὀροφῆς τῆς οἰκίας του τό μῖσος του πρός τόν Τοῦρκον καί τά ἔργα του Ἦτο ἕν περίεργον ἀλλά καί θαυμαστόν ταυτοχρόνως θέαμα τό ὁποῖον μόνον εἰς τήν Μακεδονίαν ἠμπορεῖ κανείς νά ἴδῃ διότι μόνο μία Μακεδονία ὑπάρχει

100 χρόνια 100 χρόνια Ἑταιρεία Μακεδονικῶν σπουδῶνἙταιρεία Μακεδονικῶν σπουδῶν

ΜΙΚΡΑ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΜΕΓΑΛΕΣlaquoΩΡΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣraquo

ΤοΤοΤοΤΤοΤοΤοΤΤοοοουρυυυυυ κικικον ἀ ἀἀἀἀπόπό ἑἑορρτατασμσμσμσμσσσμόόόόόόόόἙλληηηνικοῦ πλπλλλλπληθηθυσμοοῦ ἀἀἀ

337Ὀκτώβριος 2012

ΙΙΙΙ Πρωΐ τῆς 27ης Ὀκτωβρίου σέ μιά Θεσσαλονίκη στά γαλανόλευκα

Ε κ τῶν Ἑβραϊκῶν καταστημάτων καί τοῦ μοναδικοῦ ἑλληνικοῦ τῶν ἀδελφῶν Ναούμ Χρίστου οὐδέ ἴχνος ἀπέμεινεν ἐκ τοῦ ἑλληνικοῦ χρωματισμοῦ ὑφασμάτων ὥστε ἐν τέλει μετά δυσκολίας εὕρισκέ τις ἕνα πῆχυν χασέ καί ὀλίγον μπλέ ὕφασμα διά τήν κατα-σκευήν τῆς ἀπαραιτήτου διά κάθε Ἕλληνα σημαίαςΚαί πράγματι δέν παρῆλθον πολλαί ὧραι καί περί τήν 9ην ἑσπερινήν εἰσήρχοντο εἰς τήν πόλιν καταλύσαντες εἰς τό ὀνομαστόν τότε ξενοδοχεῖον laquoὌλυμπος Παλλάςraquo πέντε ἀξιωματικοί ἐν οἷς καί οἱ κκ Κλεομένης Μέραρχος καί Μεταξᾶς Ἐντελῶς ἄϋπνοι οἱ ἐνθουσιωδέστεροι τῶν κατοίκων ἀναμένοντες τήν εὐχάριστον ἐξέλιξιν τῶν πολεμικῶν γεγονότων ἤρχισαν σιγά καί δειλά-δειλά ὁ εἷς κατόπιν τοῦ ἄλλου ἀπό τοῦ μεσονυκτίου νά ἀναπετῶσι τάς ἑτοίμους κυανολεύκους σημαίας τωνἘν τῇ Ἐγνατίᾳ ἰδίως ὁδῷ ὁ κ Χατζηνικολάου ὀδοντίατρος ἐκ τῶν θαρραλεωτέρων πρῶτος ἔρριψε τόν κῦβον καί ἐκ τῶν πρώτων ἐθεάθη ἀναπετῶν πελωρίαν ἑλληνικήν ση-μαίαν οὕτως ὥστε ἡ πρωία τοῦ Σαββάτου εὗρε τήν πόλιν μας πλέουσαν εἰς τό κυανό-λευκον καί ἀπrsquo ἄκρου εἰς ἄκρον σημαιοστόλιστον Τό Ἑλληνικόν χρῶμα ἐκυριάρχει πα-ντοῦ αἱ δέ ὁδοί της ἔλαβον ὄψιν πανηγυρικήν ΙΙΙΙΙΙ Ἡ ἑλληνική σημαία στό Λευκό Πύργο ἐνῶ ὁ διάδοχος Κωνσταντί νος μπαίνει στήν πόλη Ὁ Ἀλέξανδρος Δ Ζάννας θυμᾶται

Σ τίς 28 Ὀκτωβρίου τό πρωί ἐ -πρόκειτο νά γίνη ἡ ἐπίσημη εἴ-σοδος τοῦ Βασιλέως καί τῆς Βασι-λικῆς οἰκογένειας στήν πόλιΣτόν Λευκό Πύργο δέν εἶχε ση-κωθῆ ἀκόμη Ἑλληνική σημαία καί ὅλοι διερωτοῦνταν τό γιατί Πῶς ἔγινε καί ὕστερα ἀπό 36 ὡρῶν κα-τοχῆς δέν εἶχε ὑψωθῆ ἀκόμη ἡ Ἑλ-ληνική σημαίαἈνέβηκα ἐπάνω στόν Πύργο καί εἶδα πώς οἱ Τοῦρκοι εἶχαν ἀφαιρέσει τό σκοινί ἀπό τόν ἱστό Γιά νά κατέβη ὁ ἱστός καί νά ὑψωθῇ ἡ σημαία χρειάζουνταν ἀρκετή δου-λειά Ρώτησα στά καΐκια πού ἦταν ἀγκυροβολημένα δίπλα ἄν ὑπῆρχε κανένας μικρός μοῦτσος ἱκανός νά σκαρφαλώσῃ στόν ἴδιο τόν ἱστό καί νά περάσῃ τό σκοινί γιά τή ση-μαία Παρουσιάστηκε ἕνας μικρούλης γελαστός καί μέ βεβαίωσε ὅτι μποροῦσε νά τό κάνῃ Ἔτρεμα μήν τοῦ συμβῇ κακό γιατί ὁ ἱστός δέν ἦταν πολύ γερός Ὁ μικρός ὅμως ἀφοῦ τόν κύτταξε μοῦ εἶπε πώς ἔκανε δυσκολώτερες ἀναρριχήσεις στά καράβια καί πώς θά τά κατάφερνε Πρίν ἀκόμη τοῦ πῶ τό laquoναίraquo ἄρχισε νά σκαρφαλώνῃ μέ καταπλη-κτική ἐπιτηδειότητα καί ταχύτητα Σέ δύο λεπτά εἶχε περάσει τό σκοινί Κατέβηκε ἐνθου-σιασμένος γιά τήν ἐπιτυχία του καί ὅταν τοῦ ἔδωκα δυό μετζήτια πετοῦσε ἀπό τή χαρά του Ἡ σημαία μας πρωτοϋψώθηκε στό Λευκό Πύργο ἐκείνη τήν ἡμέρα τό πρωί τήν ὥρα ἀκριβῶς πού ἔρχονταν ἀπrsquo τόν παραλιακό δρόμο ἡ παρέλασις τῆς νίκης Γ

σω καί νά σέ ἀποκαταστήσω στή δικήσου γῆ τή γῆ τῆς Χαναάν

Τότε λαέ μου ἤσουν ἐσύ γιά μένα τε-λείως ξεχωριστός καί ἀγαπητός λαός -ποιος τολμοῦσε νά σέ βλάψει ἔβρισκεἘμένα ἐκδικητή καί τιμωρό Τόσο σέ ἀ -γαποῦσα

μως θέλω νά σέ ρωτήσω Τί laquoπλημ-μέλημαraquo τί σφάλμα τί ἀδικία τί λάθοςβρῆκαν οἱ πατέρες σου ἐπάνω μου καί μέἐγκατέλειψαν ἔφυγαν μακριά μου καίἀκολούθησαν τά κούφια καί τιποτένιαεἴδωλα ὥστε τελικά καί οἱ ἴδιοι νά γίνουνκούφιοι μηδαμινοί καί τιποτένιοι

Βρέθηκε ἄραγε κάποιος ἀπrsquo αὐτούς νά

Aparao TA paraPOFHTIka ANAGNVSMATa toy ESparaEPInoy ths EOPTEumls

TOY AGIOY DHMHTPIOY25 Ὀκτωβρίου 2012 ερεμ β΄ 1-12

ΤΟ ΠΑΡΑΠΟΝΟ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥΤΟ ΠΑΡΑΠΟΝΟ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ

τόν ἑσπερινό τῆς ἑορτῆς τοῦἁγίου μεγαλομάρτυρος Δημη-τρίου διαβάζεται ἕνα προφητι -κό ἀνάγνωσμα συνταρακτικό

Κύριος ἀπαριθμεῖ τίς εὐεργεσίες Τουπρός τό λαό Του τόν ἰσραηλιτικό καίσυγχρόνως ἐκφράζει ἕνα βαθύ παράπο -νο

Θυμήθηκα λέει ὁ Κύριος πόσο σέσπλαχνίσθηκα καί σέ ἐλέησα λαέ μουστά χρόνια τῆς νεότητάς σου τότε πούἄρχιζες τήν ἱστορική σου πορεία καί ἀριθ-μοῦσες λίγα μόνο ἔτη ἐθνικῆς ζωῆς Τότεπού ἤσουν σκλαβωμένος στήν Αἴγυπτοκι ἐγώ ἔκανα τό πᾶν γιά νά σέ ἐλευθερώ -

SS

laquoτί εὕροσαν οἱ πατέρες ὑμῶν ἐν ἐμοί πλημμέλημαὅτι ἀπέστησαν μακράν ἀπ᾽ ἐμοῦraquo

laquoτί εὕροσαν οἱ πατέρες ὑμῶν ἐν ἐμοί πλημμέλημαὅτι ἀπέστησαν μακράν ἀπ᾽ ἐμοῦraquo

Ὀκτώβριος 2012338

Μ

Βηθ

λεέμ

Κορ

ωπί Ἀ

ττικ

ῆς

πεῖ laquoἌς ἀναζητήσουμε τόν Κύριο καίΘεό μας ἄς ἐπιστρέψουμε σrsquo Αὐτόν πούμᾶς ἐλευθέρωσε ἀπό τή δουλεία καί μᾶςχάρισε τήν πατρίδα μας καί τί πατρίδατή γῆ τῆς Ἐπαελίας μέ ὅλα τά ἀ γαθάτόσο ἄφθονα μέ πα-ραγωγή καί πλοῦτοἀστείρευ τοraquo Κανείςδέν βρέθηκε νά πεῖαὐτά Ἀντιθέτως ἐσεῖςὑβρίσατε καί μολύνα -τε τή χώ ρα αὐτή πούσᾶς χάρισα μέ τά σι-χαμερά εἴ δωλα καίτίς ἁμαρτίες σας

Κοιτάξτεδίπλα σας τά ἔθνητά εἰδωλολατρικά Ἄαξαν μήπως τούςθεούς τους ndash πού δέν εἶναι κἄν πραγμα-τικοί θεοί ἀά ψεύτικοι Δέν τούς ἄα-ξαν Καί ἀάξατε ἐσεῖς Ἐμένα πού εἶμαιἡ δόξα καί τό καύχημά σας μέ ἀνταά-ξατε μέ τίς ματαιότητες καί ἀθλιότητεςαὐτοῦ τοῦ κόσμου μέ τά τιποτένια εἴ -δωλα laquoἘξέστη ὁ οὐρανός ἐπί τούτῳλέγει Κύριοςraquo Μέχρι κι ὁ οὐρανός ἔφρι -ξε μέ τήν ἀχαρακτήριστη αὐτή συμπερι-φορά σας

Αὐτά λέει ὁ Κύριος

Τό περιοδικό παιδιά πού κρατᾶτε στάχέρια σας τό ὁποῖο φιλοξενεῖ καί τό ἄρ -θρο αὐτό πού διαβάζετε τώρα θέλει νάσᾶς κάνει μία ἐρώτηση

Γιατί ἄραγε νά διαβάζεται τό συγκεκρι-

μένο αὐτό προφητικό ἀνάγνωσμα κατάτήν ἑορτή τοῦ ἁγίου Δημητρίου Τί σχέ -ση ἔχει ὁ ἅγιος μεγαλομάρτυς Δημήτριοςμέ τίς ἔννοιες πού τίθενται στό ἀνάγνω-σμα αὐτό δουλεία ἐλευθερία πατρίδαἐθνική ἀποκατάσταση

Τήν ἀπάντηση θά τήνδώσετε πολύ εὔκολα μό -νοι σας ὅταν διαβάσετεὅλο τό ὑπόλοιπο τεῦχοςπού εἶναι ἀφιερωμένοστήν ἐθνική ἐπέτειο τῶν100 χρόνων ἀπό τούςΒαλκανικούς Πολέμουςτοῦ 1912-13 Ἐντοπίστεπότε ἔγινε ἡ ἀπελευθέ-

ρωση τῆς Θεσσαλονίκης ὁδιπλασιασμός οὐσιαστικά τῆς πατρίδαςμας

καί σκεφθεῖτεΤί σημαίνει γιά μᾶς τούς Ἕηνες ὅτι

ἔχουμε τόσους καί τέτοιους ἁγίους γιάπολιούχους Πόσο ἐπίκαιρα καθίστανται τά λό -

για αὐτά τοῦ Κυρίου γιά τή δική μας πα-τρίδα καί τό λαό Πόσο δίκαιο εἶναι τό παράπονό ΤουΤί πρέπει νά δεῖ ἀπό μᾶς ὁ ἅγιος Δη-

μήτριος γιά νά laquoμεσολαβήσειraquo καί πάλιγιά χάρη μας στό Θεό

Αὐτή τή φορά τό ἁγιογραφικό μήνυμαθά τό βγάλετε μόνοι σας Καί τό laquoΠρόςτή Νίκηraquo εἶναι βέβαιο ὅτι τά συμπερά-σματά σας θά εἶναι σωστά

ΣΣττόόνν ἑἑσσππεερριιννόό ττῆῆςς ἑἑοορρττῆῆςς ττοοῦῦἁἁγγίίοουυ μμεεγγααλλοομμάάρρττυυρροοςς ΔΔηημμηη--ττρρίίοουυ δδιιααββάάζζεεττααιι ἕἕνναα ππρροοφφηηττιικκόόἀἀννάάγγννωωσσμμαα σσυυννττααρραακκττιικκόό

ΚΚύύρριιοοςς ἀἀππααρριιθθμμεεῖῖ ττίίςς εεὐὐεερρ--γγεεσσίίεεςς ΤΤοουυ ππρρόόςς ττόό λλααόό ΤΤοουυ ττόόννἰἰσσρρααηηλλιιττιικκόό κκααίί σσυυγγχχρρόόννωωςςἐἐκκφφρράάζζεειι ἕἕνναα ββααθθύύ ππααρράάπποοννοο

Ὀκτώβριος 2012 339

Τά ἀεροπλάνα πού εἶχαν πρωτοσχεδιαστεῖ ἀπό τούςἀδερφούς Ράιτ τό 1904 θεωροῦνταν κατάλληλα μόνογιά ἐκτέλεση θεαματικῶν ἀλλά ἐπικίνδυνων καί μᾶλλονἄχρηστων ἐπιδείξεων

Εἶναι ἐνδεικτικό τό ὅτι τό 1910 ἡ κρατική ὑπηρεσίαἀπογραφῆς τῶν ΗΠΑ στήν ἐπίσημη ἀπογραφή της κα-τέτασσε τούς ἀεροπόρους στούς ldquoκαλλιτέχνες ἐπιδεί-ξεωνrdquo Δηλαδή στήν ἴδια ἐπαγγελματική κατηγορία μέ τούς κλόουν

Ἔτσι τά ἐπιτελεῖα τῶν μεγάλων χω ρῶν δίσταζαν νά λάβουν σοβαρά ὑπrsquo ὄ ψη τουςτό ἀεροπλάνο πρίν τό 1911

τούς βαλκανικούς πολέmicroους 1912-13 χρησιmicroοποιήθηκε γιάπρώτη φορά τό ἀεροπλάνο ὡς πολεmicroικό microέσο

ἱ Ἕλληνες ὑπᾹρξαν microεταξύ τῶν πρωτοπόρων σ αὐτόπαρά τά φτωχά microέσα πού διέθεταν

Ἡ Ἑλληνική κυβέρνηση κάνει μιά κίνηση πρωτοπο-ριακή Μεριμνᾶ νά ἀναχωρήσουν γιά τή Γαλλία οἱπρῶτοι Ἕλληνες ἀξιωματικοί γιά νά ἐκπαιδευθοῦν ὡςἀεροπόροι

Στίς 88 ΦΦεεββρροουυααρρίίοουυ 11991122 ὁ Ἐμμανουήλ Ἀργυρόπου-λος ὁ πρῶτος ἰδιώτης ἀεροπόρος κάνει τήν πρώτη τουπτήση (στό Ρούφ) Στήδεύτερη ἔξοδο τῆς ἴδιας

ἡμέρας συνεπιβάτης τοῦ Ἀργυρόπουλου ἦταν αὐτόςὁ ἴδιος ὁ πρωθυπουργός ὁ Ἐλευθέριος Βενιζέλος

Ἡ πρώτη στρατιωτική πτήση ἔγινε στίς 1133 ΜΜααΐΐοουυ 11991122ἀπό τόν Ὑπολοχαγό Δημήτριο Καμπέρο μέ τό πρῶτοστρατιωτικό ἀεροπλάνο τῆς Ἑλλάδας τύπου Farman

Τόν ἸἸοούύννιιοο ττοοῦῦ 11991122 ὁ Καμπέρος πέταξε μέ τό laquoΔαί-δαλοraquo τό ἀεροσκάφος Farman τό ὁποῖο εἶχε μετα-σκευαστεῖ σέ ὑδροπλάνο θέτοντας ἔτσι τίς βάσεις τῆς Ναυτικῆς Ἀεροπορίας

Ξέρεις ὅτι

Κι ἀκόmicroη ὅτι

Τά πρῶτα πολεmicroικά ἀεροπλάναΤά πρῶτα πολεmicroικά ἀεροπλάναΤΤίί γγιιννόότταανν ππρρίίνν

ΦΦττάάννοουυmicromicroεε σσττόό 11991111 micromicroήήνναα ∆∆εεκκέέmicromicroββρριιοο

Ὀκτώβριος 2012340

σ

o

Τό σύνθημα τῆς Ἑλληνικῆς Πολεμι κῆςἈεροπορίας εἶναι ΑΙΕΝ ΥΨΙΚΡΑΤΕΙΝ τόὁποῖο σημαίνει laquoΠάντοτε νά κυριαρχεῖςστά ὕψηraquo καί τό ἔμβλημά της ἀναπα-ριστᾶ ἀετό σέ πτήση μπροστά ἀπό τόκυκλικό διακριτικό της

Τά ἑλληνικά laquoπετάγματαraquo ὅμως ἀρχί-ζουν πολύ πιό πρίν Χάνονται στάβάθη τῆς ἱστορίας καί μπλέκονται μέ τήμυθολογία

Ἄν σκεφτοῦμε ὅτι πίσω ἀπό τούς μύ-θους τῶν ἀρχαίων Ἑλλήνων κρύβεταιμιά πραγματική ἀφορμή πίσω ἀπό τόμύθο τοῦ Δαίδαλου καί τοῦ Ἴκαρου βρί-σκουμε τίς πρῶτες προσπάθειες νά πε-τάξει ὁ ἄνθρωπος Ἔγιναν στήν Ἀρ χαίαἙλλάδα καί εἶχαν ἕνα κίνητρο

Τό ΣΣεεππττέέμμββρριιοο ττοοῦῦ 11991122 ὁ ἙλληνικόςΣτρατός ἀπέκτησε τήν πρώτη του πο-λεμική ἀεροπορική μονάδα τό laquoΛόχοἈεροπόρωνraquo μέ ἕδρα τή Λάρισα

Ὁδοιπόρος

ΕΕΠΠΙΙΚΚΑΑΙΙΡΡΑΑΒΒΙΙΒΒΛΛΙΙΑΑΕΕΠΠΙΙΚΚΑΑΙΙΡΡΑΑΒΒΙΙΒΒΛΛΙΙΑΑ

Ὀκτώβριος 2012 341

ΕΚ

∆Ο

ΣΕΙΣ

laquoΟ

ΣΩ

ΤΗΡraquo

ΕΚ

∆Ο

ΣΕΙΣ

laquoΟ

ΣΩ

ΤΗΡraquo

Σόλω

νος

100

θήνα

106

80

τη

λ 2

10 3

6243

49

Ἱστορικές ἀλήθειεςκαί

ἡρωικά κατορθώματα τοῦ Ἑλληνισμοῦ στόν 20ό αἰώνα

Ἀπό τ

ήν

πονεμένη ἱστορία τῆς Β Ἠπείρου

1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι

Ὀκτώβριος 2012342

laquoΔόξα τῷ Ὑψίστῳ διά τόν νέον θρίαμβον τοῦ ἀνδρείου στρατοῦ μαςraquo

(Ἀπό τηλεγράφημα τοῦ Βασιλέως Γεωργίου Αacute στόν ΠρωθυπουργόἘλευθέριο Βενιζέλο μετά τήν ἀπελευθέρωση τῶν Ἰωαννίνων)

laquoΔόξα τῷ Ὑψίστῳ διά τόν νέον θρίαμβον τοῦ ἀνδρείου στρατοῦ μαςraquo

Ὁ Τα

χσίν

πασά

ς παρ

αδίδ

ει τή

Θεσ

σαλο

νίκη

στό Δ

ιάδο

χο Κ

ωνστ

αντῖν

οὉ

Ἐσσά

τ πασ

άς πα

ραδί

δει τ

ά Ἰω

άννιν

αστ

ό Διά

δοχο

Κων

σταν

τῖνο

1912-2012Ἑκατόχρονα ἐθνικοῦ ἀναβαπτισμοῦκαί αὐτοσυνειδησίας

1912-2012

Τρόπαια καί Θρίαμβοιστήν ξηρά καί στή θάλασσαἀπό τήν ἀθάνατη ἑλληνική ψυχή

1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι

Ὀκτώβριος 2012 343

Κατα

βύθι

ση το

ῦ Φετ

ίχ Μ

πουλ

έντ

στό λ

ιμάν

ι τῆς

Θεσ

σαλο

νίκης

Κατα

τρόπ

ωση

τοῦ τ

ουρκ

ικοῦ

στόλ

ουστ

ά Δα

ρδαν

έλλια

344Ὀκτώβριος 2012

Εχουν περάσει ἑβδομήντα δύο χρόνια ἀπό ἐκεῖνο τόν Ὀκτώβρη πού τό ἑλληνικό Ἔθνος ἀπέδειξε ἀληθινό τό λόγο τοῦ σοφοῦ κα-θηγητοῦ τῆς ἀρχαιολογίας Σπύρου Μαρινάτου πού εἶπε ὅτι laquoοἱ

ὀλιγάριθμοι λαοί δέν εἶναι ἀναγκαστικά πάντοτε μικρά ἔθνη Ἐνίοτε (κάποιες φορές) ἔχουν μεγάλην ψυχήν καί συνεισφέρουν τήν μερίδα τοῦ λέοντος εἰς τήν κοινήν περιουσίαν τῆς ἀνθρωπότητοςraquo

Ἦταν Ὀκτώβριος τοῦ 1940 Ὁ laquoἌξοναςraquo ἡ συμμαχία τῆς Γερμανί-ας τοῦ Χίτλερ καί τῆς φασιστικῆς Ἰταλίας τοῦ Μουσολίνι σάρωνε μέ τίς σιδερόφρακτες ὀρδές της τήν Εὐρώπη Στόν κατασκότεινο διεθνή ὁρί-ζοντα δέν τρεμόφεγγε οὔτε τό πιό ἀχνό φῶς ἐλπίδας Πολωνία Δανία Νορβηγία Ὁλλανδία Βέλγιο Λουξεμβοῦργο καί ἡ Γαλλία εἶχαν ὑποκύ-ψει Ἡ μεγάλη ἀντίπαλος τοῦ Ἄξονα ἡ Ἀγγλία περίμενε εἰσβολή

Ἦταν τότε πού ἡ Ἰταλία χωρίς καμιά πρόκληση ἐκ μέρους μας καί ἐνῶ εἶχε βυθίσει τό ἀντιτορπιλλικό μας laquoἝλληraquo πού ἀπέδιδε τιμές τό Δεκα-πενταύγουστο στήν Παναγία στό λιμάνι τῆς Τήνου ζήτησε νά ἀφήσουμε ἐλεύθερη τή διέλευση τῶν στρατευμάτων της γιά τήν εὐόδωση τῶν πο-λεμικῶν της ἐπιχειρήσεων

Στίς 3 τά μεσάνυχτα τῆς 28ης Ὀκτωβρίου ὁ πρεσβευτής της Γκράτσι ξύπνησε τόν πρωθυπουργό Ἰω Μεταξᾶ γιά νά πάρει τήν πατροπαράδο-τη ἀπάντηση τό laquoμολών λαβέraquo σέ ἄλλη διατύπωση laquoΛοιπόν αὐτό ση-μαίνει πόλεμοraquo δηλαδή laquoὌχιraquo

Τό πρωί τό α΄ πολεμικό ἀνακοι νωθέν λακωνικό ἑλληνικότατο γέμισε τή χώ ρα laquoΑἱ ἰταλικαί δυνάμεις ἀπό τίς 530΄ π μ σήμερον προσβάλ-

72 χρόνια μετά

345Ὀκτώβριος 2012

λουν τά ἡμέτερα τμήματα προκαλύψεως τῆς ἑλληνοαλβανικῆς μεθορί-ου Αἱ ἡμέτεραι δυνάμεις ἀμύνονται τοῦ πατρίου ἐδάφουςraquo Τό διάγγελ-μα τοῦ βασιλέως Γεωργίου Β΄ διαβεβαίωνε laquoΜέ πίστιν εἰς τόν Θεόν καί εἰς τά πεπρωμένα τῆς φυλῆς τό Ἔθνος σύσσωμον καί πειθαρχοῦν ὡς εἷς ἄνθρωπος θά ἀγωνισθῇ ὑπέρ βωμῶν καί ἑστιῶν μέχρι τῆς τελικῆς νίκηςraquo Καί ὁ ποιητής συνεπαρμένος ἀπό τό φαινόμενο αὐτοῦ τοῦ μικροῦ ἔθνους πού εἶχε ὑψώσει ἀπό τό γεροντότερο ὥς τό νήπιο τό ἀνάστημά του καί ἔφραζε τό δρόμο στήν ὁλο κληρωτική βία ἔσυρε φωνή στήν Οἰκουμένη

laquoὈμπρός κι ἡ Ἑλλάδα σκώθηκεκαί διασκορπάει τά σκότηἈνάστα ἡ Ἀνθρωπότηκι ἀκλούθα την Ὀμπρόςraquo (Ἄ Σικελιανός)

Σέ πεῖσμα κάθε ἀνθρώπινης λογικῆς μέ ἐμπιστοσύνη στό ὅτι ἡ ὑπερ-οπλία ἀνήκει σrsquo αὐτόν πού διαθέτει τό πνεῦμα καί ὄχι τά ὑλικά μέσα ἡ Ἑλλάδα βάδιζε στήν ἄνιση ἀναμέτρηση Ἰταλία 8000000 λόγχες πεζικοῦ 469 πολεμικά σκάφη 110 ὑποβρύχια 1000 καί πλέον ἀε-ροπλάνα Ἑλλάς 300000 πεζικοῦ 10 σκάφη 27 βομβαρδιστικά ἀε-ροπλάνα 6 ὑποβρύχια Ἀλλά καρδιές καρδιές 7000000 καρδιές Ἑλλήνων

Σύμφωνα μέ τά σχέδια πού εἶχε καταστρώσει ὁ Ἄξονας ὁ χρόνος τῶν 10 ὥς 15 ἡμερῶν ἦταν ἐπαρκής γιά τήν ἐπιχείρηση κατά τῆς Ἑλλάδος Ἀλλά ποιά ἡ διάψευση Στίς 6 Νοεμβρίου τοῦ rsquo40 ὀκτώ μόλις μέρες μετά τήν κήρυξη τοῦ πολέμου τό ἑλληνικό Στρατηγεῖο μπόρεσε νά ἀναλάβει ἀντεπίθεση στόν τομέα τῆς Κορυτσᾶς πού γε-νικεύτηκε στίς 13 σrsquo ὁλόκληρο τό μέτωπο Καί ἡ νίκη πετᾶ Ποιός τήν προφτάνει Κορυτσά Ἀργυρόκαστρο Ἅγιοι Σαράντα Πρεμετή Κλεισούρα Τεπελένι Πόγραδετς Τρεμπεσίνα

Στίς 4 Δεκεμβρίου ὁ Μουσολίνι ἔλεγε στόν ὑπουργό του τῶν ἐξω-τερικῶν Τσιάνο laquoΔέν ὑπάρχει ἄλλη διέξοδος εἴμαστε ὑποχρεωμέ-νοι νά ζητήσουμε κατάπαυση τῶν ἐχθροπραξιῶν ὅσο κι ἄν εἶναι παράδοξο καί γελοῖοraquo Στίς 2 Μαρτίου τοῦ 1941 μπρός στή θυελ-λώδη ἑλληνική προέλαση ὁ ἴδιος ὁ Μουσολίνι ἀναλαμβάνει τή δι-οίκηση τοῦ ἀλβανικοῦ μετώπου Ὅμως ἡ ἰταλική αὐτή προσπάθεια συντρίφθηκε στίς 930΄ π μ τῆς 22ας Μαρτίου Οἱ Ἰταλοί ἔστει-λαν κήρυκες μέ ἐπικεφαλῆς καθολικό ἱερέα γιά νά τούς ἐπιτραπεῖ νά σηκώσουν τούς χιλιάδες νεκρούς τους Ὁ ἄσοφος δικτάτορας πού εἶχε αἱματοκυλίσει καί τό δικό του λαό ἔφυγε ταπεινωμένος στή χώρα του

Ἔτσι γράφτηκε τό ἔπος τοῦ rsquo40 στίς παγωμένες βουνοκορφές

τῆς Πίνδου καί στά laquoμετόπισθενraquo Οἱ ἴδιοι οἱ δημιουργοί του

346Ὀκτώβριος 2012

ἔθεσαν στόν ἑαυτό τους ὅταν ὁ σάλαγος τοῦ πολέμου εἶχε κο-πάσει τό ἐρώτημα laquoΠοιοί ἀληθινά εἴμαστε Τί μᾶς ἕνωνε τόσο

δυνατάraquo Κι ἀπαντοῦσαν laquoΠρῶτα πρῶτα τά laquoπιστεύωraquo μας Πιστεύ-αμε καί δέν κρύβαμε τήν πίστη μας Πιστεύαμε στό Θεό στήν Πανα-γία στήν Ἑλλάδαraquo (Στρ Μυριβήλης) Τό θρησκευτικό βίωμα ὑπῆρξε

γιά τούς στρατιῶτες μας καί τό λαό μας ζωοπάροχο Καί ἡ Παναγία ὁρα-τή Ὑπέρμαχος Στρατηγός Δυνατά ἕνωνε καί ἡ ἀγάπη στήν κοινή μητέρα-

πατρίδα Γιrsquo αὐτό πολεμοῦσαν ἑνωμένοι σάν ἕνας ἄνθρωπος χωρίς φιλοδοξί-ες προσωπικές καί ὑπολογισμούς γιrsquo αὐτό καί εἰπώθηκε πώς laquoποτέ λαός δέν φανέρωσε τέτοια ὁμαδική κι ἀπόλυτη συνείδηση ἱστορικῆς εὐθύνηςraquo

laquondashΓιατί πολεμᾶμεndashΓιά τή δόξα ἀποκρίνεται ἀδίστακτα στή χιονισμένη πλαγιά τοῦ 1220

μπρός στήν Κλεισούρα ὁ ἀγράμματος φαντάρος γιά παράδειγμα στόν κό-σμοraquo

Ἔπειτα καταλυτική γιά τή νίκη ἦταν ἡ ἀπόφαση τῆς θυσίας Μιά θυσία πού προσφέρθηκε ἀπό ὅλους χωρίς κανένα καταναγκασμό laquoμέ τό χαμόγελο στά χείλη πᾶν οἱ φαντάροι μας μπροστάraquo τραγουδοῦσε τό Πανελλήνιο Προσφέρ-θηκε μέ σεμνότητα χωρίς τυμπανοκρουσίες καί χειροκροτήματα

Κι ὅταν ἀργότερα ἔπεσε πάνω μας ἡ πάνοπλη Γερμανία τοῦ Χίτλερ τό μικρό ἔθνος τῶν Ἑλλήνων ἄν καί αἱμόφυρτο κράτησε ψηλά τήν τιμή τοῦ ἀνθρώ-που ἀγωνιζόμενο μέσα σέ σφαγές καί ὁλοκαυτώματα μέχρις ἐσχάτων κερδί-ζοντας χρόνο γιά τή νίκη τοῦ εὐλαβικοῦ πιστοῦ στό Θεό λαοῦ τῆς Ρωσίας πού σύντριψε τελικά τή δύναμη τοῦ ἄδικου

Ἔγραφαν τότε οἱ πολεμιστές λογοτέχνες μας ἐκείνης τῆς γενιᾶς ἀπηχώντας τήν κοινή ἀπόφαση laquoΔέ θά ζητήσουμε ἀνακωχή γιά νά σώσουμε τά σπίτια καί τά ἐργοστάσια οὔτε κἄν γιά νά σώσουμε τό κεφάλι μας πού κινδυνεύει Δέ θά νοσταλγήσουμε τίς μικρές ἀπολαύσεις τῆς ἀτομικῆς εὐτυχίας () Ἡ Ἑλλάδα μιλᾶ μέσα μας τή γλώσσα τῶν μεγάλων ἡμερῶν τῶν μεγάλων ἀγώνων καί τῶν μεγάλων θυσιῶν Εἴμαστε Ἕλληνες Εἴμαστε οἱ Ἕλληνες τοῦ rsquo40-rsquo41raquo

Κι ὁ ποιητής μας θά θαυμάσειlaquoἌνθρωποι ὄμορφοι μέσrsquo στή θυσία τους Ἄνθρωποιraquo

Σήμερα ἑβδομήντα δύο χρόνια μετά μέ τήν πατρίδα σέ δύσκολη ὥρα ndash μέσα σrsquo ἕνα κόσμο πού καταρρέει γιατί χαμήλωσε τό πνευμα-τικό ἀνάστημα τοῦ ἀνθρώπου μέσα στή νάρκη τῶν ὑλικῶν ἀπολαύ-σεων ndash ἄς ἀνηφορίσουμε νοερά πρός αὐτούς τούς Ἕλληνες ἀνθρώ-πους πού μᾶς χάρισαν τήν ἐλεύθερη πατρίδα Μέ εὐγνωμοσύνη ndash laquoὁ ἥλιος μας εἶναι ἀκριβά πληρωμένοςraquo ἀπrsquo αὐτούς Καί μέ συνείδηση τῆς δικῆς μας ἱστορικῆς εὐθύνης

ΛΛτή μεγαλύτερη μερίδαὁ ἄμαχος πληθυσμός τῆς πόλης

ἔἔἔἔἔἔἔπάπάπάπάππάππππάπππππάπ

άάάάάάάάάάάάάάάάάάraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoδδδδδδδδδδδδδ

ν ν ννν ν ν νννννννννσσσσσσσσσσσσστρτρττρτρτρτρττρτττρτττρτττρχχχχχχχχχχχχχοςοςοςοςοςοοςοςοςοςοοοοοοὐτὐτὐτὐτὐττὐτὐτὐττὐτὐτὐττόόόόόόόςςς κκκκκκκκεςεεςεςςεςεςεεεεςς ππππππππππροροροροοροοσωσωσωσωσωωσωωσ πιππιππιπππππιικέκέέκέέέκκ ςςςς

δυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδδδυδδδδδδ νανανααναναναναναναναανανν τάτάτάτάτάτάτάτάτάάάτάτττάτάάαμαμαμαμαμαμαμαααμμαμααμαμμε ε ε ε εε κακακαααακααακακααααααακαααααααίίίί ί ί ίίίίίίίίίίίίγίγίγίγίγίγίγίγίγίγίγγγγίγγ αααααααααααα σ σ σ σσσσσσσσσσσσσστήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήνννν

γιγιγιγιγγιγιγιγιιγιγιά ά ά ά ά ά άά άά τοτοτοτοτοτοτοτοτοτοτοτττοττοττοτοοττ ύςύςύςύύςύςύςύςύςύςύύςύύςύύςς σσ σ σσ σ σ σσσσσσστήτήτήτήτήτήτήτήττήτττήττήτή Ὑ Ὑ Ὑ Ὑ ὙὙ ὙὙὙὙ ὙὙ ὙὙὙὙὙὙὙὙὙὙὙπέπέπέπέπέπέπέπέπέπέπέππέπέπέρμρμρμρμρμρμρμρμρμρρμρμρμρμμρ αααχαχαχαχαχαχαχαχαχαχχααχαχ

παπαπαπαπαπαπαπαπαααπαπαπαπααπ τρτρτρτρτρτρτρτρτρτρτρττρττττρτττρρίδίδίδίδίδίδίδίίδδίδίδίδδίίδδααααααααααααα Γ Γ Γ ΓΓΓΓΓΓ ΓΓ ΓΓΓιrsquoιrsquoιrsquorsquoιrsquoιrsquoιιrsquoιrsquoιrsquoιι ααα ααααααα ααὐὐὐὐὐὐὐὐὐὐὐεςεςεςεςεςεεςςε πππππππππροροροροοοσωσωσωσωσωωωωπιπιπιπιπππππ έκέκέκέέέκέκέκέέςςςςς

η ημ

Αὐτή εἶναι ἡ φωτογραφία τοῦ microικροῦ microου φίλου Κωνσταντίνου καί αὐτήἡ ἀγαπηmicroένη του πρόταση Εἶmicroαι Ἕλληνας

Πλησιάστε νά τόν γνωρίσετε ἀπό κοντά ∆υό microάτια φωτεινά σάν τόν ὁλό-φωτο οὐρανό τῆς microακρινῆς πατρίδας του ∆υό χέρια πού κρατοῦν ψηλά τήσηmicroαία τῆς ἀγαπηmicroένης του Ἑλλάδας καί microιά καρδιά πού χτυπᾶ ἑλληνικά

Μικρέ microου φίλε πῶς ξέρεις τή microεγάλη εὐτυχία νά εἶσαι Ἕλληνας Πῶς ἡ microικρούλα σου καρδιά χωράει τή microεγάλη ἀγάπη γιά ὅτι ἑλληνικόΠῶς κάνεις τά δυό παιδικά σου χέρια νά φαίνονται κάστρα microέ ὑψωmicroένη

τή γαλανόλευκηΤό λές καί πράγmicroατι εἶσαι Ἕλληνας Κι ἔχεις πολλές ἀκόmicroη λέξεις νά microάθεις θάλασσα ἥλιος οὐρανός νησιά

microαργαριτάρια βράχος αἰγαιοπελαγίτικος ξωκκλήσι καί ἐλατόφυτοβουνό

Κι ἀκόmicroη λεβεντιά ἐλευθερία καί φιλότιmicroο καί microέτρο καί microεράκιἌνοιξε microάτια καί αὐτιά κι ἀγνάντεψε χιλιάδων χρόνων ἱστορίαἈνάπνευσε τά microύρα τῆς φυλῆς σου καί ζῆσε microέ τό ὅραmicroα τό ἑλληνικόΕἶναι microεγάλη ἡ microικρούλα σου πατρίδα Κωνσταντῖνε καί φτάνει νά ἀγκα-

λιάσει καί νά ἁγιάσει τήν οἰκουmicroένηΤό πιστεύεις Γιατί ἐσύ εἶσαι Ἑλληνας ἀπό καλή γενιά καί στή δική σου

φύτρα χρωστάει ὁ κόσmicroος τόν πολιτισmicroό του Ἐ

ΕΕΙΙΜΜΑΑΙΙ ΕΕΛΛΛΛΗΗΝΝΑΑΣΣ

ΕΕΙΙΜΜΑΑΙΙ ΕΕΛΛΛΛΗΗΝΝΑΑΣΣ

Μέ λένε ΚωνσταντῖνοΕἶmicroαι πέντε ἐτῶνΓεννήθηκα καί ζῶ στίς ΗΠΑΒγαίνω γιά παιχνίδι σέ πάρκο τῆς ΦλόρινταἜχω φίλους πολλούς ἈmicroερικανούςΟΜΩΣΕ ΙΜΑ Ι ΕΛΛΗΝΑΣ

Ὀκτώβριος 2012 347

ΚΚααλληηmicromicroέέρραα σσααςς ΕΕἴἴmicromicroαασσττεε δδυυόό φφίί λλοοιι ὉΛευτέρης καί ὁ Κωνσταντῖνος Μαθητές ἀπό τήΘεσσα λονίκη Γνωρίζουmicroε τό νοmicroό microας ἀπrsquo ἔξω κι ἀνα

κατωτά Σᾶς προσκαλοῦmicroε λοιπόν σrsquo ἕναν ἀξέχαστο ἱστορικό περίπατο Ἀκολουθῆστε microας

ΒΒρριισσκκόόmicromicroαασσττεε στήν Ἐθνική ὁδό πού ἑ νώνει τή Θεσσαλονίκη microέτήν Ἔδεσ σα καί τά Γιαννιτσά Κατευθυνόmicroαστε Β∆ πρός τό ∆ῆmicroοΧαλκηδόνας 25 χιλιόmicroετρα microακριά ἀπό τό Λευκό Πύργο καί microόλις 7χλmicro ἀπό τή γενέτειρα τοῦ Ἕλληνα στρατηλάτη Μεγάλου Ἀλεξάνδρουτήν Πέλλα Προορισmicroός microας εἶναι ἡ κωmicroόπολη Γέφυρα ἤ Τοψίν

ΤΤοοψψίίνν εεἶἶννααιι τό παλιό τούρκικο ὄνοmicroα τῆς περιοχῆς καί σηmicroαίνει τόπος κανονιοῦ (τόπ σίν) Ἡ Γέφυρα ἔχει κατοίκους ντόπιους καί πρόσφυγες ἀπό τήν Ἀνατολική Θράκη (Μέτρες καίΣωζόπολη) Ἔχει ἀπέραντο κάmicroπο καί οἱ κάτοικοί της εἶναιἐργατικοί καί φιλόξενοι ὅπως ὅλοι οἱ Μακεδόνες

ΦΦττάάσσααmicromicroεε Αὐτό πού βλέπετε περιφραγmicroένο εἶναι ἕνα ἀπότά πολλά καί τεράστια κτήmicroατα τῆς παλιᾶς ἑβραGκῆς οἰκογένειας Μοδιάνο πού ζοῦσε στήΘεσσαλονίκη Περιλαmicroβάνει πολλά κτίρια Ἐκεῖνο ὅ microως πού δεσπόζει εἶναι ἡ κυρίως κατοικία ἡ θαυmicroάσια ἐξοχική ἔπαυλη Τήν ἔχτισε στά τέλη τοῦ 19ου αἰ κατά τή διάρκεια τῆςΤουρκοκρατίας ὁ Γιακό Μοδιάνο γιός τοῦ Σαούλ τοῦ δεύτερου πλουσιότερου κτηmicroατία τῆςὈθωmicroανικῆς αὐτοκρατορίας Κατόπιν τό κτῆmicroα πέρασε σέ ἑλληνικά χέρια

ΣΣττήήνν ἔἔππααυυλληη Μοδιάνο ἤ ἔπαυλη Το ψίν ἤ Ἀρχοντικό ἐγκαταστάθηκε γιά τίς τρεῖς microόνο microέρες τό Γενικό Στρατηγεῖο τῶν ἑλληνικῶν στρατιωτικῶν δυνάmicroεων microέ τόν Ἀρχιστράτηγο διάδοχοΚωνσταντῖνο κατά τή διάρκεια τοῦ Α΄ Βαλκανικοῦ πολέmicroου Μέσασrsquo αὐτό τό κτίριο ἔγιναν οἱ ἀλλεπάλληλες σκληρές διαπραγmicroατεύσεις microεταξύ Ἑλλήνων καί Τούρκων γιά τήν παράδοση τῆς Θεσσαλονίκης

ἘἘξξααιιττίίααςς ττῆῆςς ἐἐθθννιικκῆῆςς αὐτῆς διάστασής του τό κτίριο ἀγοράστηκε τό 1999 ἀπό τό ὙπουργεῖοἘθνικῆς Ἀmicroύνης γιά νά ἀξιοποιηθεῖ ὡς ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝἘγκαινιάστηκε στίς 27 Ὀκτωβρίου 1999 ἀπό τόν τότε Πρόεδρο τῆς Ἑλληνικῆς ∆ηmicroοκρατίας Ἀπό τότε φιλοξενεῖ στίς αἴθουσες ndashδωmicroάτιά του πολεmicroικά κειmicroήλια Τήν εὐθύνη γιά τήλειτουργία καί φύλαξη τοῦ Μουσείου ἔχει τό Συγκρότηmicroα Στρατηγικῶν Μεταφορῶν πούἑδρεύ ει στή Χαλκηδόνα

ΠΠλληησσιιάάσσττεε Ἐλᾶτε πιό κοντά Πρίν microποῦmicroε microέσα ἀσφαλῶς τό προσέξατε Πάνω ἀπό τήνεἴσοδο microιά ἐπιγραφή microέ κόκκινα γράmicromicroατα microᾶς ὑποδέχεται ∆έν εἶναι καλωσόρισmicroα στόνἐπισκέπτη ὄχι Εἶναι ἡ λύση γιά ὅλα τά ἐθνικά δράmicroατα Τί γράφει ΣΥΝ ΘΕΩ Εἶναι ἡ

ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ

Ὀκτώβριος 2012348

φράση microέ τήν ὁποία ἄρχιζαν καί τελείωναν τό λόγο τους ὁ Ἀρχιστράτηγος καί ὅλοι οἱ Πολιτικοί καί Στρατιωτικοί ἡγέτες τῆς ἐποχῆς τῶνΒαλκανικῶν ∆ηλαδή microέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ κάτω ἀπό τήν καθοδήγηση καί τό θέληmicroα τοῦ Θεοῦ ὅλες οἱ ἐθνικές προσπάθειες ΣΥΝ ΘΕΩὅλα ὅσα συζητήθηκαν ἀποφασίστηκαν ἐδῶ microέσα ΣΥΝ ΘΕΩ βγῆκεἀπό ἐδῶ microέσα ἡ ἐντολή γιά προέλαση Καί ΣΥΝ ΘΕΩ ἡ Θεσσαλονίκη εἶναι ἐλεύθερη κι ἑλληνική

ΠΠεερράάσσττεε ππααρρααmicromicroέέσσαα Ἡ εἴσοδος εἶναι ἐλεύθερη γιά ὅλους ∆εξιά κι ἀριστερά στίς προθῆκεςἐκτίθενται ὅπλα τῶν Βαλκανικῶν πολέmicroων καθώς καί στολές στρατιωτικῶν τιmicroητικά ξίφηmicroετάλλια καί ἄλλα ἐξαρτήmicroατα Ὅmicroως γιά δεῖτε προσεκτικά ∆έν εἶναι ὅλα ἑλληνικά Εἶναιἀντικείmicroενα τῶν στρα τῶν πού πολέmicroησαν στούς Βαλκανικούς ἑλληνικοῦ τουρκικοῦ βουλγαρικοῦ σερβικοῦ τοῦ microαυροβουνιακοῦ καί ρουmicroανικοῦ Κάθε δύναmicroη στή δική της προθήκη

Ναί διότι ὅπως θά ξέρετε ὅταν ἄρχισε νά φθίνει ἡ Ὀθωmicroανική αὐτοκρατορία οἱ λαοί τῆς Βαλκανικῆς ἑνώθηκαν γιά νά διώξουν τό ζυγό ἀπό τά ἐδάφη τους καί νά ἐξασφαλίσουν τήν αὐτονοmicroία καί τήν ἐδαφική τους ἀκεραιότητα Τότε καί ἡ Ἑλλάδα ὑπό τόν Πρωθυπουργό ἘλευθέριοΒενιζέλο ἐντάχθηκε στή Συmicromicroαχία τῶν Βαλκανικῶν χωρῶν Βουλγαρίας Σερβίας Μαυροβουνίου

ΒΒέέββααιιαα δέν εἶχε ἐκπονηθεῖ κάποιο κοινό σχέδιο δράσης Τά πεδία τῶν microαχῶν ἦταν πολλάἘξάλλου οἱ τρεῖς χῶρες πού συmicromicroάχησαν microέ τήν Ἑλλά δα δέν ἤθελαν ἁπλῶς νά διώξουν τόνὈθωmicroανό ἀλλά καί νά βγοῦν στό Αἰ γαῖο νά προσαρτήσουν τή Μακεδονία Ἄρα ὁ ἑλληνικός στρατός εἶχε νά ἀντιπαλαίσει καί microέ τήν ὕπουλη αὐτή δυσκολία

Γιrsquo αὐτό καί στίς προθῆκες βλέπετε πολλά ππιισσττόόλλιιαα ΜΜάάννλλιιχχεερρ Τά εἶχε παραγγείλει καί τά προmicroηθεύτηκε ἀπό τό 1904 ἡ ἑλληνική Κυβέρνηση προετοιmicroάζοντας τή συmicromicroετοχή της στό microεγάλο πόλεmicroο

ΓΓύύρρωω γγύύρρωω στούς τοίχους εἶναι ἀναρτηmicroένοι πίνακες λιθογραφίες καί χάρτες τῆς ἐποχῆς Ἱστοροῦν καί ζωντανεύουν microπροστά στά microάτια microας τήν ἀκάθεκτη πορείατοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ πού ξεκινώντας ἀπό τήν ἐλεύθερη ΣτερεάἙλλάδα ἐφόρmicroησε πρός τή Μακεδονία καί τήν ἀπελευθέρωσε Πολλοί ἀπό τούς ἐξαιρετικούς πίνακες εἶναι τοῦ microεγάλου ζωγράφουΚενάν Μεσαρέ γιοῦ τοῦ Ταχσίν πασᾶ

ΟΟἱἱ micromicroάάχχεεςς πποολλλλέέςς κκααίί σσκκλληηρρέέςς Ἐλασσόνα ndash ∆εσκάτη στό Σαραντάπορο ἡ πρώτη microεγάλη νίκη Σέρβια Κοζάνη Ἀπελευθέρωση τῆς Βέροιας τῆς Κατερίνης τῆς Νάουσας Μιά microιάπέφτουν στά χέρια τῶν Ἑλλήνων οἱ πόλεις 500 χρόνια περίmicroεναν τό ἑλληνικό τουφέκι Τίποτα δέ σταmicroατᾶ τήν προέλαση

Στίς 20 Ὀκτωβρίου θριαmicroβευτής ὁ Ἕλληνας στρατιώτης microπαίνει στά Γιαννιτσάὕστερα ἀπό τήν πιό φονική microάχη γύρω ἀπό τήν ἱερήπόλη τῶν Μουσουλmicroάνων Κι ὁ δρόmicroος ἀνοίγει γιά τήνύmicroφη τοῦ ΘερmicroαGκοῦ Τό Γενικό Στρατηγεῖο microεταφέρεταιστό Τοψίν ἐδῶ πού εἴmicroαστε τώρα ∆εσπόζουσα θέσηἔχουν οἱ πίνακες τῆς ἀπελευθέρωσης τῆς Θεσσαλονίκης

ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ

Ὀκτώβριος 2012 349

ΤΤάά ἔἔππιιππλλαα ἀἀκκοοῦῦσσττεε micromicroιιλλοοῦῦνν Ἀφουγκραστεῖτε Φωνές φωνές ἑλληνικές καί τουρκικές Λέξεις σάν ἀπόηχοι ἀντιλαλοῦν microέσα ἀπό τά ἔπιπλα Ὅλα αὐθεντικά τῆς ἐποχῆς τῶν Μοδιάνο Φερmicroένα ἀπό τήν Αὐστρία καί τήν Ἑλβετία Καί τά ρολόγια τά χρυσά σταmicroατηmicroέναστίς microεγάλες ὧρες

ΞΞεεχχωωρρίίζζεεττεε micromicroιιάά ὀὀρργγιισσmicromicroέέννηη φφωωννήή Εἶναι τοῦ Ἀρχιστρατήγου διαδόχου Κωνσταντίνου Συνοmicroιλεῖ microέ τούς ἀπεσταλmicroένους ἀξιωmicroατικούς τοῦ Τούρκου ∆ιοικητῆ τῆς Θεσσαλονίκης ΧασάνΤαχσίν πασᾶ Ἀπό τίς 24 ἕως τίς 26 Ὀκτωβρίου τρεῖς φορές ἦρθαν γιά νά ζητήσουν νά παραδώσουν τήν Θεσσαλονίκη microά νά κρατήσουν τό στρατό τους ἤ ἔστω microερικές χιλιάδες ὅπλαἈνυποχώρητος ὁ Κωνσταντῖνος Καί ἀνήmicroερα τῆς γιορτῆς τοῦ καβαλάρη Ἁγίου τῆς Θεσσαλονίκης ἦρθε ἡ ἄνευ ὅρων παράδοσή της στούς Ἕλληνες

Ἀπό ἐδῶ διαδόθηκε τό χχααρροούύmicromicroεεννοο micromicroααννττάάττοο Κι ἀπό ἐδῶ ἄρχισε σάν τρελός σίφουνας νά τρέχει ὁ Ἑλληνικός στρατός νά φτάσει πρίν προλάβει βουλγάρικο ποδάρι νά πατήσει τό ἱερόχῶmicroα τῆς φίλης γῆς πού ἔλειωσε στήν ἀπαντοχή πέντε αἰῶνες

ΣΣᾶᾶςς ἀἀφφήήννοουυmicromicroεε ννάά ἀἀκκοούύσσεεττεε ττίίςς φφωωννέέςς Νά διαβάσετε microέ τήνἡσυχία σας τό ἀντίγραφο τοῦ Πρωτοκόλλου παράδοσης τῆςπόλης Καί σᾶς περιmicroένουmicroε στό προαύλιο microπροστά στόν τάφο

ἘἘδδῶῶ ἔχουν ἐναποτεθεῖ ὕστερα ἀπό πολλές περιπέτειες τάὀστά τοῦ Χασάν Ταχσίν πασᾶ Τοῦ ἀνθρώπου πού ἐπετέλεσεσωστά στήν κρίσιmicroη στιγmicroή τόν κρίσιmicroο ρόλο του καί δέν παρέδωσε τή Θεσσαλονίκη οὔτε στή σφαγή οὔτε στή βουλγαρική βουληmicroία Ἦταν ἀπό ἐξισλαmicroισmicroένη Ἑλληνίδα γεννηmicroένος ὁ Ταχσίν πασάς κι εἶχε σπουδάσειστή Ζωσιmicroαία Σχολή στά Γιάννινα ∆ίπλα του θαmicromicroένος ὁ γιός του Κενάν Μεσαρέ ὁ microεγάλος ζωγράφος πού ἄφησε ἀθάνατες microοναδικές ἀπεικονίσεις τῶν Βαλκανικῶν πολέmicroων

ὉὉ ΛΛεευυττέέρρηηςς κκιι ἐἐγγώώ σᾶς εὐχαριστοῦmicroε γιά τήν ὄmicroορφη παρέα Καθώς ἀποmicroακρυνόmicroαστεγυρίστε νά ρίξετε microιά τελευταία microατιά στό ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ Ἡmicroεγάλη ἐπιγραφή τῆς εἰσόδου φωνάζει τό microεγάλο microυστικό ΣΥΝ ΘΕΩ Καί σήmicroερα ἡ πατρίδα microας microόνο ΣΥΝ ΘΕΩ θά νικήσει

Ο Ρ Ο Σ

Α Γ Ρ Ο Σ

Π Ε Τ Ρ Ο Σ

Κ Α Θ Α Ρ Ο Σ

Θ Η Σ Α Υ Ρ Ο Σ

Μ Ε Λ Ε Τ Η Ρ Ο Σ

Π Ρ Ο Σ Κ Α Ι Ρ Ο Σ

Μ Π Α Κ Α Λ Ι Α Ρ Ο Σ

Π Ο Λ Υ Κ Υ Τ Τ Α Ρ Ο Σ

Α Σ Π Ρ Ο Μ Α Υ Ρ Ο Σ

Π Α Ι Δ Ι Α Τ Ρ Ο Σ

Π Α Ρ Η Γ Ο Ρ Ο Σ

Τ Ρ Ο Μ Ε Ρ Ο Σ

Λ Α Μ Π Ρ Ο Σ

Ε Μ Π Ρ Ο Σ

Α Φ Ρ Ο Σ

Π

1234567891011121314151617 Ρ Ο Σ

ΛΕΞΕΙΣ ΡΟΣ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ

2 6 + 3 - 5 = 10

+ - +

5 - 2 6 + 3 = 21

- + -

6 + 3 - 5 2 = 8

+ -

3 5 - 2 + 6 = 19

= = = =

3 17 21 36

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

1 Ὁ γάλος δέν γεννάει αὐγά2 Καί οἱ δέκα ἐργάτες θάχρειαστοῦν δύο μέρες

ΛΥΣΕΙΣ

Ὀκτώβριος 2012350

Μιά ἔκπληξηmicroιά εὐκαιρία

Στό ἑπόmicroενο τεῦχος ndashΝοέmicroβριος 2012ndashθά βρεῖτε ὡραῖο

χριστουγεννιάτικο θεατρικόΜιά εὐκαιρία

γιά τό πρόγραmicromicroά σαςτῆς ἑορτῆς τῶν ΧριστουγέννωνΔΙ

ΑΦΟΡ

ΕΣ

Πολυαγαπημένο μου laquoΠρός τή ΝίκηraquoΕἶμαι μιά ἀναγνώστριά σου καί τε-

λείωσα τή Δευτέρα Γυμνασίου Κάθεμήνα σέ διαβάζω ἀνελλιπῶς καθώς πε-ριέχεις ποικιλία ἀπαντήσεων στά θέ-ματα πού μέ ἀπασχολοῦν Σοῦ

ὀφείλω λοιπόν μέσα ἀπό τά βάθη τῆς καρδιᾶς μουἕνα μεγάλο εὐχαριστῶ πού μέ ἐξοπλίζεις κάθεφορά μέ δύναμη κουράγιο θάρρος αὐτοπεποί-θηση Χάρη σέ σένα ἔχω ἀποκτήσει μιά πιό αἰσιό-δοξη στάση γιά τή ζωή καί μιά διαφορετική ματιάγιά τόν γενικότερο κόσμο

Μέ πολλή ἀγάπη Μαρ Ἰ Ἀμαλιάδα

Μέσα στή κάψα τοῦ καλοκαιριοῦ (τό e-mailστάλθηκε στό Περιοδικό 1172012) δροσιές ἀπότά μηνύματά σας δροσιές τά μηνύματά σας Καίτό δικό σου ἀγαπητή Μαρ Καί πιό πολύ ἐκεῖνο πούμοῦ γράφεις γιά laquoαἰσιόδοξη στάση ἀπέναντι στήζωή καί διαφορετική ματιά στόν γενικότεροκόσμοraquo Πραγματικά αὐτά μᾶς χαρίζει ἡ πίστη στόΧριστό καί ὁ λόγος Του Καί εἶσαι εὐτυχισμένη πούτόσο νωρίς κατάλαβες τά σημαντικά Κράτα αὐτήτήν πίστη καλλιέργησέ την καί τότε θά βλέπεις καίμέσα στά σκοτάδια φῶς ἐλπίδα λύσεις

Ἀγαπημένο μου ΠεριοδικόΕἶναι καιρός τώρα πού μιά σκέψη τυ-

ραννάει τό μυαλό μου καί θά ἤθελαπολύ μιά ἀπάντηση Συνεχῶς γύρωμου ἀκούω ἀνθρώπους ἀκόμη καίνέους νά συζητοῦν γιά συνανθρώπους

τους καί νά λένε ὅτι τούς laquoματιάζουνraquoraquoΜ Μ Χίος

Τό θέμα πού σέ ἀπασχολεῖ τόσο ἀγαπητή Μεἶναι ἡ βασκανία τό laquoμάτιασμαraquo θέμα γνωστό ἀπότήν ἀρχαιότητα Εἶναι καθαρή ἐπενέργεια τοῦ πο-νηροῦ πνεύματοςπού εἶναι πάντα καταστροφικό

καί μισάνθρωπο ὅπως καταλαβαίνεις καί σύ ἀπό τάπαραδείγματα πού ἀναφέρεις στό γράμμα σουΠροέρχεται ἀπό φθόνο Ἡ Ἐκκλησία μας δέχεταιτή βασκανία (τό laquoμάτιασμαraquo) καί ὑπάρχουν εἰδικέςεὐχές γιά τήν ἀντιμετώπισή της Αὐτό πού πρέπεινά κάνει ἕνας πιστός χριστιανός εἶναι νά μετέχειστά Ἱερά Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας μας Ἱερά Ἐξο-μολόγηση καί θεία Εὐχαριστία νά φοράει τόσταυρό του καί νά κάνει τό σταυρό του ndashτό φο - βᾶται αὐτό πολύ ὁ διάβολοςndash καί νά προσφεύγειστήν Ἐκκλησία ἄν τοῦ συμβεῖ κάτι τέτοιο Ἡ δύ-ναμη πάντως τοῦ διαβόλου ἐλέγχεται Θυμᾶσαιτόν δαιμονισμένο τῶν Γερ γεσηνῶν (Μάρκ ε´ 1-20)Ἐπειδή ὡστόσο τό θέμα πού θίγεις εἶναι σοβαρόἴσως ἀργότερα τό laquoΠρός τή Νίκηraquo νά ἀσχοληθεῖἐκτενέστερα

Tί ὡραῖα κείμενα τά κείμενα πού μοῦστείλατε ἀγαπητά laquoΧελιδόνιαraquo ἀπότή ζωή στήν Κατασκήνωσή σας στόἙλληνικό Κορινθίας Τί ἐκπλήξειςἈπό τή μιά σπουδαῖες συγγραφεῖςἀπό τήν ἄλλη σπουδαῖες ποιήτριες

Κυρίως ὅμως χαρούμενα καί δημιουργικά παιδιάΝά σᾶς εὐλογεῖ ὁ Κύριός μας Καί τό χειμώνα πούἔφθασε νά ἔχετε θερμές καρδιές γιά τό Χριστόμας καί καλό ἀγώνα γιά ὅσα ὄμορφα μάθατε τό κα-λοκαίρι Εὐχαριστῶ ἰδιαίτερα τήν Ὁμάδα laquoἌγγε-λοι Ἀγάπηςraquo γιά τήν καταπληκτική ἀ κροστιχίδαπού μοῦ ἔστειλε μέ τίς ὀμορφιές τῆς κατασκηνω-τικῆς ζωῆς Τήν κρατάω γιάτήν προ-κατασκη-νωτική

ΕΕΣΣΕΕΙΙΣΣ ΚΚΙΙ ΕΕΓΓΩΩlaquoἘσύ πού θρόνος Σου ἡ ΘεσσαλονίκηΜακεδονί τη Ἀκρί τα Καβαλάρηφώτισέ microας τό δρόmicroο πρός τή ΝίκηΤοῦ microήνα πού γιορτάζει Σε εἶν᾽ ἡ χάρη

∆εόmicroεθά ΣουΒάλε microας τοῦ θριάmicroβου τήν κορώναraquo

(Κ Παλαmicroᾶς)

Καί τήν ἔβαλε laquoτοῦ θριάμβου τήν κορώναraquoὁ Μακεδονίτης Ἀκρίτας ΚαβαλάρηςἍγιος Δημήτριος2266 ὈὈκκττωωββρρίίοουυ 11991122ἐλευθερώθηκε ἡ Θεσσαλονίκη ἀπό τούς ΤούρκουςΠανηγυρίζει ἡ Ἑλλάδα ὅλη στά 100 χρόνια τοῦ θριάμβουΚαί ἀγρυπνεῖ

Στό τεῦχος αὐτό ndash Ὀκτώβριος 2012ndash

λόγω ἐπίκαιρης ὕληςδέν θά δημοσιευθοῦν

κείμενα τοῦ Διαγωνισμοῦ μας

Ὀκτώβριος 2012 351

ρακαλοῦσε τήν εὐχαριστοῦσε Δικό τηςδῶρο ἔνιωσε πώς ἦταν κι ἡ δουλειά τουστή μεγάλη ψαροταβέρνα κοντά στό λι-μάνι πού τοῦ ἐξασφάλιζε μεροκάματοἱκανό νά βοηθάει τόν πατέρα του νάθρέψει τά ἑπτά ἀδέλφια τουΣβέλτος ξύπνιος εὐγενικός καί προ-

πάντων τίμιος κέρδισε ἀμέσως τήνἀγάπη καί τήν ἐμπιστοσύνη τοῦ κυρ-Προκόπη τοῦ μαγαζάτορα καί μαζίπαινέματα καί πλούσια φιλοδωρήματαΕἶχε χίλιους λόγους γιά νά ᾽ναι πολύεὐχαριστημένος ὁ Παναγιώτης κι ἕνανπολύ μεγάλο καί σοβαρό γιά νά μήνεἶναι Λόγοι βλάσφημοι μόλυναν τόστόμα τοῦ κυρ-Προκόπη καί μαζί τήδροσερή θαλασσινή ἀτμόσφαιρα τοῦμαγαζιοῦὉ Παναγιώτης ἔνιωθε νά πνίγεται

ὅμως εἶχε κληρονομιά ἀπrsquo τή γιαγιά τόἀντίδοτο laquoὙπερευλογημένη ὑπάρχειςΘεοτόκε Παρθένεraquo ἔλεγε μεγαλόφωναμόλις οἱ βρώμικοι λόγοι ἔφθαναν στrsquoαὐτιά του καί τό πρόσωπό του σκυ-θρώπαζε Αὐτή ἦταν ἡ πρώτη του κί-νηση ἀντίδρασης Μετά ἀπό λίγο ἔγινεκι ἡ δεύτερηmdash Παναγιώτη σέ νιώθω ψυχραμένο

Τί συμβαίνει Ἔχεις κανένα παράπονοἀπό μέναmdash Κυρ-Προκόπη μοῦ δίνεις καλή δου-

λειά καί μοῦ δείχνεις μέ κάθε τρόπο τήφροντίδα σου Σrsquo εὐχαριστῶ πολύ ὅ μωςἔχω παράπονο μεγάλοmdash Πές παιδί μου τί εἶναι mdash Μιλᾶς ἄσχημα γιά τή Μάνα μουmdash Ἐγώ πότεmdash Γιά τήν Παναγίαmdash Αὐτό ἐννοεῖς Μή χολοσκᾶς καη-

Ἡ κληρονοmicroι

άτῆς γιαγιᾶς

Ἦ ταν παιδί ὅταν πρωταντίκρισε τόφοβερό πρόσωπο τοῦ πολέμου ὅτανπρωτάκουσε ἐκεῖνον τό διαπεραστικόἦχο-προμήνυμα πώς θά σκοτείνιαζε ὁοὐρανός τους μrsquo ἐκεῖνα τά μαῦρα σιδε-ρένια σύννεφα πού ἔβρεχαν κατα-στροφή Τή φρίκη τῆς μνήμης τουςδιέλυε ἡ ἀγαπημένη θύμηση τῆς γιαγιᾶςlaquoὙπεραγία Θεοτόκε σῶσον ἡμᾶς

Μή φοβάστε κάτω ἀπό τή Σκέπη Τηςεἴμαστεraquo φώναζε σά γιά νά ξεπεράσειτίς σειρῆνες ἡ γιαγιά κι ὅταν περνοῦ -σε τό κακό laquoὙπερευλογημένη ὑ πάρ-χεις Θεοτόκε Παρθένε Πάλι μᾶς ἔσωσεἡ Παναγίαraquo laquoΜήν τό ξεχάσετε αὐτόποτέ παιδιά μουraquo laquoΝά εὐγνωμονεῖτετή μεγάλη Μάνα μας νά τήν τιμᾶτε καίνά λατρεύετε τόν Υἱό ΤηςraquoΔέν τό ξέχασε ὁ Παναγιώτης Τήν ἀ -

γαποῦσε πολύ τήν Παναγία τήν πα-

Ὀκτώβριος 2012352

μένε λόγια πού πετᾶνε δέ τό θέλωκακό συνήθειοmdash Ναί ἀφεντικό σέ παρακαλῶ Πρίν

λίγα χρόνια ὅλοι τήν ἱκετεύαμε νά σώ -σει τόν τόπο μας Κι ἐσύ σίγουρατότε μέσrsquo τή φωτιά τοῦ μετώπου τήνπαρακαλοῦσες Καί σrsquo ἄκουσε κι ἔ -δωσε νά γυρίσεις γερός κι ἡ Πατρίδαμας τώρα νά ᾽ναι λεύτερη Κι Ἐκείνηἀντί γιά εὐχαριστίες ἀκούει τώραmdash Ἔχεις δίκιο Πρέπει νά τό κόψωΠέρασαν ἑβδομάδες μῆνες μά ἡ ἀρ -

ρώστια τοῦ κυρ-Προκόπη δέν πέρασεὉ πάντα καλός κι ἐργατικός Πανα-γιώτης ἀσφυκτιοῦσε πιά στό χῶρο τῆςδουλειᾶς του Μιά μέρα τό ἀφεντικότόν κάλεσε νά μιλήσουνmdash Παναγιώτη ἐγώ παιδιά δέν ἔχω οἱ

κόποι μου δέ θέλω νά μείνουν σέ συγ-γενεῖς Σοῦ προτείνω νά γίνουμε συνε-ταῖροι Ἐγώ θά βάλω τήν ἐπιχείρηση κιἐσύ τά ἐργατικά καί καθαρά χέρια σουΣκέψου το κι αὔριο μοῦ ἀ πα ντᾶςΕἶχε σκεφθεῖ ὁ Παναγιώτης γιrsquo αὐτό

καί χωρίς νά ὑπολογίσει τή σίγουρηδουλειά καί τήν ἄνεση πού ἐξασφάλιζεστήν πολύτεκνη οἰκογένειά τους ἀπο-φάσισε τήν τρίτη καί τελευταία κίνησηmdash Κυρ-Προκόπη σrsquo εὐχαριστῶ πολύ

γιά τήν ἀγάπη καί τήν ἐμπιστοσύνησου Ὅμως τήν πρότασή σου δέν μπο -ρῶ νά τή δεχθῶ οὔτε νά μείνω ἄλλοστή δούλεψή σου μπορῶ Εἶπε ἔλυσε τήν ποδιά ἀπό τή μέση

του καί τήν ἀκούμπησε στό τραπέζιπού βρισκόταν μπροστά τουmdash Δέν καταλαβαίνω Γιά ποιό λόγοmdash Γιά κάποιους λόγους σου κυρ-

Προ κόπηmdash Δέν μπορῶ νά τό πιστέψω Ἐν νο -

εῖς Σπουδαῖο πράγμα ποιόν βλάπτωΕἶπε ἐκεῖνος περισσότερο πειραγμένοςπαρά ξαφνιασμένος

mdash Τόν ἑαυτό σου κι ὅποιον σrsquo ἀ κού -ει ἀφεντικόmdash Ξανασκέψου το καί περίμενε τό

τέλος τοῦ μήνα νά λογαριαστοῦμεσοῦ χρωστάωmdash Τίποτα δέ χρωστᾶς σέ μένα στήν

Παναγία ὅμως χρωστᾶς κυρ-Προκό -πη χρωστᾶμε ὅλοι μας εὐγνωμοσύνηκαί τιμή καί στόν Υἱό της τή λατρείαμαςἜφυγε λυπημένος μά εἰρηνικός ὁ

Παναγιώτης Ἄφηνε τή δουλειά του μάκρατοῦσε δική του τήν πολύτιμη κλη-ρονομιά τῆς γιαγιᾶς Αὐτή τοῦ ἐξα-σφάλισε τό μέλλον Λίγους μῆνες μετάδιορίστηκε ὑπάλληλος σέ δημόσια ὑ -πηρεσία πράγμα σπουδαῖο γιά τήν ἐ -ποχή Ἀργότερα δημιούργησε εὐλογημένηπολύτεκνη οἰκογένεια Τώρα μᾶς διη-γεῖται τήν ἱστορία του γιά νά μᾶςμάθει ὅποτε νιώθουμε νά μολύνεται τόπεριβάλλονμας ἡ τάξη ἡ παρέατό προαύλιοτό γήπεδοἀπό παρό-μοια λόγια νάἀποφασίζουμεκάποιες δυνα-μικές κινήσειςἀντίδρασηςγιά νάἑλκύουμετή μεγάληΧάρη τῆς Πα-ναγίας καί νάκρατοῦμε τήΣκέπη Τηςἁπλωμένηπάνω ἀπότήν Πα-τρίδα μας

Μ

τῆς γιαγιᾶς

Ὀκτώβριος 2012 353

ΤΥΠΟΣ ΠΛΟΙΟΥ ΕΛΑΦΡΥ ΚΑΤΑ∆ΡΟΜΙΚΟ ΜΗΚΟΣ 140 Μ ΠΛΑΤΟΣ 21 Μ ΒΥΘΙΣΜΑ 75 ΜΠΛΗΡΩΜΑ 30 ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΙ

670 ΝΑΥΤΕΣΜΕΓΙΣΤΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ 225 ΚΟΜΒΟΙΜΗΧΑΝΕΣ 2 ΤΕΤΡΑΚΥΛΙΝ∆ΡΕΣΠΥΡΟΒΟΛΑ 4 ΤΩΝ 234 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ

8 ΤΩΝ 197 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ8 ΤΑΧΥΒΟΛΑ ΤΩΝ 76 ΧΙΛ5 ΑΝΤΙΑΕΡΟΠΟΡΙΚΑ

ΕΝΑ ΖΩΝΤΑΝΟ ΜΟΥΣΕΙΟΤΟΥ ΠΟΛΕΜΙΚΟΥ ΜΑΣ ΝΑΥΤΙΚΟΥ

Βρισκόmicroαστε στό Πάρκο ΝαυτικᾹς Παράδοσης στό Τροκαντερό δίπλα στή microαρίνα τοῦ Φλοίσβουστό Παλαιό Φάληρο Ἐδῶ εἶναι ἐλλιmicroενισmicroένα πλοῖα τοῦ Πολεmicroικοῦ Ναυτικοῦ πού ἔγραψανλαmicroπρές σελίδες στή σύγχρονη ἑλληνική ἱστορία

Τό θωρηκτό laquoἈβέρωφraquo ναυπηγήθηκε τό 1911 στά ναυπηγεῖα τῶν ἀδελφῶν ORLANDO στό Λιβόρνο τῆς Ἰταλίας

Ἡ τότε κυβέρνηση τοῦ Κυριακούλη Μαυροmicroιχάλη δαπάνησε22300000 δρχ γιά τήν ἀπόκτησή του Τά 8000000 δρχπροέρχονταν ἀπό τό 20 τῆς συνολικῆς κληρονοmicroιᾶς τοῦ Γεωργίου Ἀβέρωφ πού τά παραχώρησε microέ τή διαθήκη του στόΤαmicroεῖο Ἐθνικοῦ Στόλου Τό πλοῖο πού ἔφερε τό ὄνοmicroά τουκατέπλευσε στίς 11 Σεπτεmicroβρίου στό Φάληρο ὅπου τό ὑ ποδέχτηκαν οἱ Ἕλληνες microέ microεγάλο ἐνθουσιασmicroό

ΤΟ ΘΩΡΗΚΤΟ laquoΑΒΕΡΩΦraquo ∆ΕΝ ΜΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΕΙ ΠΙΑ ΣΤΙΣ ΘΑΛΑΣΣΕΣΜΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΕΙ ΟΜΩΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑhellip

5 Ὀκτωβρίου 1912 Κήρυξη Βαλκανικῶν ΠολέmicroωνἈναχώρηση τοῦ στόλου γιά τό Αἰγαῖο

3 ∆εκεmicroβρίου 1912 Ναυmicroαχία τῆς Ἕλλης

Ἡ Ἑλλάς δέν ἀναmicroένει ἀπό ἐσς νά ἀποθάνετε γι αὐτήν Ἀναmicroένει νά νικήσετε Αὐτήἦταν ἡ προτροπή τοῦ Ἐ Βενιζέλου πρός τούς Ἕλληνες Ναῦτες στίς 5 Ὀκτωβρίου 1912

Ὀκτώβριος 2012354

Ἡ σηmicroαία τοῦ laquoἈβέρωφraquo εἶναι microεγαλύτερηἀπrsquoαὐτές πού κυmicroατίζουν στά ἄλλα ἑλληνικάπολεmicroικά πλοῖα καί τήν ἀκολουθεῖ microιά ἱστορίαΜετά τήν Ἀπελευθέρωση ὅταν τό θωρηκτόlaquoἈβέρωφraquo ἐπέστρεψε στήν Ἑλλάδα microεταφέροντας τήν ἐξόριστη κυβέρνηση θεωρήθηκεσωστό νά κρεmicroαστεῖ στόν ἱερό βράχο τῆςἈκρόπολης ἡ σηmicroαία τοῦ πλοίου ὡς ἔνδειξητῆς ἔννοιας τῆς ἐλευθερίας καθώς τό πλοῖοεἶναι τό microοναδικό κοmicromicroάτι ἑλληνικῆς γῆς πούστά 100 χρόνια ζωῆς του δέν ἔχει κατακτηθεῖ ποτέ Ἀπό τότε στό πλοῖο κυmicroατίζει microιάἴδια σέ microέγεθος σηmicroαία τῶν 48 τmicro

5 Ἰανουαρίου 1913 Ναυmicroαχία τῆς Λήmicroνου

2 Μαῒου 1919 Ἀποβίβαση ἑλληνικοῦ στρατοῦ στή Σmicroύρνη

Σεπτέmicroβριος 1922 Ὑποστήριξη ἀποχώρησης ἑλληνικοῦ στρατοῦἀπό Μικρά Ἀσία

5 Μαῒου 1937 Ἄφιξη στήν Ἀγγλία γιά τά 25χρονα τῆς βασιλείας τοῦ Γεωργίου Ε΄ τῆς Ἀγγλίας

18 Ἀπριλίου 1941 Ἀναχώρηση γιά Κρήτη καί Ἀλεξάνδρεια Αἰγύπτου

18 Ὀκτωβρίου 1937 Ἐπίσηmicroη ἐπίσκεψη στήν Κωνπολη

28 Ὀκτωβρίου 1940 Κήρυξη ἑλληνο9ταλικοῦ πολέmicroου

18 Ὀκτωβρίου 1944 Ἄφιξη στήν ἐλεύθερη Ἑλλάδα

1951 Ἐγκαταλείπει τήν ἐνεργό δράση

1983 Ἀπόφαση γιά microετατροπή σέ Μουσεῖο

1986 Μεταφέρεται στό Π Φάληρο

Ὁ ἀπολογισmicroός τᾹς ναυmicroαχίας γιά τούς Ὀθωmicroανούς ἦταν τραγικός Ἑκατόν ἐνενήντα νεκροίπολλαπλάσιοι τραυmicroατίες καί βαριές ζηmicroιές σέ τρία πλοῖα τους Ο ἑλληνικός στόλος εἶχε microόλιςτρεῖς τραυmicroατίες καί microικρές ζηmicroιές Ὁ τουρκικός στόλος δέ βγᾹκε ἀπό τά στενά τοῦ Ἑλλησπόντουγιά πολλά χρόνια καί ἡ Τουρκία ὑπογράφει ταπεινωτική συνθήκη εἰρήνης microέ τήν Ἑλλάδα

Ὀκτώβριος 2012 355

Παρατηρῆστε τήν ἀντίστροφη κλίσητῆς πλώρης τοῦ πλοίου χαρακτηριστικήγιά τά πλοῖα τῆς ἐποχῆς σέ ἀντίθεση microέτά σηmicroερινά Τό microπροστινό τmicroῆmicroα πούβρίσκεται κάτω ἀπό τήν ἐπιφάνεια τῆςθάλασσας εἶναι ἀπό συmicroπαγή χάλυβα γιάνά microπορεῖ νά κάνει microέχρι καί ἐmicroβολισmicroόΜιά συνέχεια τῆς ἀρχαίας τριήρους καίτῆς ναυτικῆς παράδοσης τῆς Ἑλλάδας

Σπάνια συναντᾶ κανείς ἕνα ἐκκλησάκι πάνω σέπολεmicroικό πλοῖο ὅπως τό παρεκκλήσι τοῦ ἉγίουΝικολάου hellipΤίς παραmicroονές τῆς ναυmicroαχίας τῆςrdquoἝλληςrdquo (Νοέmicroβριος 1912) ὁ πυροβολητής Σωτήριος Κ Σκόδρας πῆγε στόν ὑπηρετοῦνταἀρχιmicroανδρίτη τότε καί microετέπειτα microητροπολίτηΣπάρτης ∆ιονύσιο ∆άφνο καί τοῦ ἀνακοίνωσε

ὅτι κατά τή διάρκεια τῆς ὑπηρεσίας του παρατήρησε microιά περίεργη σκιά στόν κάδο νεροῦπού ἔmicroοιαζε πολύ microέ τή microορφή τοῦ Ἁγίου Νικολάου Οἱ ἄλλοι ναῦτες δυσπίστησαν λέγοντας ὅτι ἐπρόκειτο γιά ὀξείδωση τῆςλαmicroαρίνας Αὐτό ὅmicroως ἦταν ἀδύνατο γιατίὁ κάδος ἦταν ὁλοκαίνουργος Μόλις ἐνηmicroερώθηκε ὁ ναύαρχος Κουντουριώτης διέταξε νά τοποθετήσουν τόν κάδο στόπαρεκκλήσιο τοῦ θωρηκτοῦ καί νά γίνει ὁmicroιλία στό πλήρωmicroαmicroέ θέmicroα rdquoὉ Θεός εἶναι microαζί microαςrdquo

ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΟΥ ΘΩΡΗΚΤΟΥ laquoΑΒΕΡΩΦraquohellip

Κάθε χρόνο τό πλοῖο δέχεται πάνω ἀπό 30000 ἐπισκέπτες Τό laquoΑΒΕΡΩΦraquo δέν εἶναι ἁπλά ἕναΜουσεῖο εἶναι ὁλόκληρο ἕνα κειmicroήλιο microέσα στό ὁποῖο ὁ κάθε ἐπισκέπτης περπατ microέ δέος Εἶναιἕνα ζωντανό ναυτικό microνηmicroεῖο πού κάθε γωνιά του ζωντανεύει microιά ἱστορία τόσο θαυmicroαστή ὅσοκαί ἡ ψυχή τῶν ἀνθρώπων πού τό ὑπηρέτησαν

Φ

Ὀκτώβριος 2012356

ἹἹλλιικκάά 2 πακέτα τετράγωνα μπισκότα (τύπου Πτί-μπέρ) 1 φάκελο Garni βανίλια 1 φάκελο κρέμα στιγμῆς ἄνθος ἀραβοσίτου βανίλια 2 ποτήρια γάλα

καί frac12 περίπου ποτήρι γάλα γιά νά βουτᾶμε τά μπισκότα frac12 ποτήρι ζάχαρη ἄχνη 200 γρ βιτάμ soft 3 βανίλιες 1 κουταλιά σούπας κακάο ἤ nescafeacute 3-4 κουταλιές λικέρ καφέ 3-4 κουταλιές κονιάκ 1 κουβερτούρα 125 γρ

ἘἘκκττέέλλεεσσηηΧτυπᾶμε γιά δύο λεπτά στό μίξερ τό garni τήν κρέμα

στιγμῆς τό γάλα τήν ἄχνη τό βιτάμ καί τίς βανίλιεςΣέ ἕνα μακρύ δίσκο βάζουμε ἀλουμινόχαρτο καί ἁπλώ-

νουμε τά μπισκότα πού ἔχουμε βουτήξει στιγμιαῖα στόγάλα καί τό λικέρ Τά μπισκότα τά τοποθετοῦμε ἑνωμένασέ τρεῖς σειρές Βάζουμε συνολικά 3 μπισκότα κατά πλά-τος καί 7 μπισκότα κατά μῆκος

Πάνω στή μεσαία σειρά μπισκότων ἁπλώνουμε τό 13τῆς κρέμας καί πάνω στήν κρέμα τοποθετοῦμε μία ἀκόμασειρά μπισκότα Πάνω ἀπ΄ αὐτά τά μπισκότα βάζουμε τόἄλλο 13 τῆς κρέμας στό ὁποῖο ἔχουμε προσθέσει κακάοΣυνεχίζουμε μέ μία ἀκόμα σειρά μπισκότα καί τέλος βάζουμε τό τελευταῖο 13 τῆς κρέμας

Σηκώνουμε τίς δύο πλαϊνές πλευρές τοῦ ἀλουμινόχαρτου μαζί μέ τά μπισκότα καί κλεί-νουμε σφιχτά ὥστε νά σχηματιστεῖ περίπου τριγωνικός κορμός Βάζουμε τόν κορμό γιάτρεῖς ὧρες περίπου στήν ψύξη Ὅταν τόν βγάλουμε ἀνοίγουμε τό ἀλουμινόχαρτο μέ προ-σοχή καί περιχύνουμε μέ τό γλάσο Διατηροῦμε τόν κορμό στό ψυγεῖο

Γιά τό γλάσο χρησιμοποιοῦμε μπέν-μαρί στό ὁποῖο λειώνουμε τήν κουβερτούρα μέ 3-4 κουταλιές γάλα καί 3-4 κουταλιές κονιάκ

Κορmicroός

ΚΚΑΑΛΛΗΗ ΕΕΠΠΙΙΤΤΥΥΧΧΙΙΑΑ

Ὀκτώβριος 2012 357

ΚΑΤΙ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΣΑΣ

Συνταγή καί φωτογραφίες ἀπόκ Μαρία Ἀδ Πύργος

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17 Ρ Ο Σ

Στή διπλανή στήλη συμπλήρωσε τά γράμ-ματα πού λείπουν καί φτιάξε τίς ζητούμενεςλέξεις πού τελειώνουν σέ -ΡΟΣ

1 Βουνό2 Χωράφι3 Ἕνας ἀπό τούς μαθητές τοῦ Χριστοῦ4 Δέν εἶναι βρώμικος5 Συσσωρευμένος πλοῦτος6 Αὐτός πού ἀγαπᾶ τή μελέτη7 Προσωρινός8 Τό ψάρι βακαλάος9 Ὁ ἀποτελούμενος ἀπό πολλά κύτταρα10 Ἀποτελεῖται ἀπό ἄσπρο καί μαῦρο χρῶμα11 Γιατρός εἰδικός γιά παιδιά12 Αὐτός πού δίνει παρηγοριά κουράγιο13 Φοβερός τρομακτικός14 Γεμάτος λάμψη ἀκτινοβόλος15 Μπροστά16 Ὑπάρχει στή σαπουνάδα17 Πρόθεση

ΛΕΞΕΙΣ ΡΟΣ

2 6 + 3 - 5 = 10

2 = 21

-

6 2 = 8

= 19

= = = =

3 17 21 36

Κάθε γραμμήκαί κάθε στήληπρέ πει νά περι-λαμβάνει τούς ἴ -διους ἀριθμούςκαί σύμβολαἀλλά μέ διαφορε-τική διάταξη

Βρεῖτε τή διά-ταξη γιά νάἰσχύουν τά ἀπο-τελέσματα πούἀναγράφονται

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ5

∆ΙΑΦΟΡΕΣ

ΚΚάάθθεε ἑβδομάδα ἕναςγάλος γεννάει πέντε αὐ -γά καί κάθε ἑβδομάδαμία ἀλεπού κλέβει ἕναἀπό αὐτά Πόσες ἑβδο-μάδες χρειάζονται γιάνά συγκεν-τρω θοῦν 30 αὐγά

ἌἌνν δύο ἐργάτες χρειάζον-ται δύο μέρες γιά νά βά-ψουν δύο τοίχους πόσεςμέ ρες θά χρει-αστοῦν δέκαἐργάτες γιάνά βά-ψουν δέ -κα τοίχους

Ὀκτώβριος 2012358

ΣΤΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟἩ νικηφόρα ἑλληνική Σημαία στήν ἐλεύ-

θερη Θεσσαλονίκη Ὀκτώβριος 1912 (Σύνθεση περιοδικοῦ laquoΠρός τή Νίκηraquo)

ldquo∆έν ξεχνωrdquo σηmicroαίνει

ΘυmicroαmicroαιΤιmicroω

Ὑπόσχοmicroαι

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

Μήν ξεχάσω

Μήν ξεχάσω

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012

ΜΗΝΙΑΙΟΟΡΘΟΔΟΞΟ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟ

ΝΕΑΝΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ

Ἔτος 52ο Τεῦχος 752Ὀκτώβριος 2012

Ἰδιοκτήτης Ἀδελφότης Θεολόγων laquoΟ ΣΩΤΗΡraquo ΣΑ Ἰσαύρων 42 - 114 72 ΑΘΗΝΑΙἘκδότης Γεώργιος Λ Καφοῦρος Ἰσαύρων 42 - 114 72 ΑΘΗΝΑΙΔιευθυντής Συντάξεως Νικόλαος Π Βασιλειάδης Ἰσαύρων 42 - 114 72 ΑΘΗΝΑΙΠροϊστάμενος Τυπογραφείου Γεώργιος Λ Καφοῦρος Ἰσαύρων 42 - 114 72 ΑΘΗΝΑΙΤιμή φύλλου euro 100 Διά τήν Κύπρον euro 100Ἐτήσια συνδρομή euro 12 Κύπρου euro 20 Ἐξωτερικοῦ Ἀεροπορικῶς euro 30Ἐπιστολές καί Ἐμβάσματα Περιοδικό laquoΠρός τή ΝΙΚΗraquo Μαυρομιχάλη 32 - 106 80 ΑΘΗΝΑΙΤηλέφωνα 210 3608533 καί 210 3624296 ʼΑριθμός κλήσεως Fax 210 3621286 καί 210 3601533e-mail prostinikiyahoogrἈριθ Ἐγκρίσεων Ὑπουργείου Ἐθνικῆς Παιδείας καί Θρησκευμάτων 3614561 583716210231962 17443366 13856267 707576 3008278 392189 274591 15594 καί 1097082005

ΚΩΔΙΚΟΣ διά τά ΕΛΤΑ 011589

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 1912ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙΕmicroπρός Εmicroπρός Εmicroπρός

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 1940ΕΠΟΣ ΤΟΥ 40Αέρα Αέρα Αέρα

ΕΠΕΤΕΙΟΙΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΟΞΑΣ

ΕΠΕΤΕΙΟΙΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΟΞΑΣ

Ὀκτώβριος 2012 327

ὈὈκκττώώββρριιοοςς 11991122 Ἡ Ἑλλάδα τολ micro καί συmicro-microετέχει στή Βαλκανική Συmicromicroαχία ndashἙλλάδαΣερβία Βουλγαρία Μαυροβούνιοndash ἐναντίοντῶν Τούρκων πού πέντε περίπου αἰῶ νες κα-ταδυναστεύουν καί κατατυραννοῦν τά κράτητῶν Βαλκανίων Ἀσυγκράτητη ἡ ὁρmicroή τῶνἙλλήνων γιά νά ἐλευθερώσουν τούς σκλάβουςἀδελφούς Εὔζωνοι πρόσκοποι (ἀνιχνευτές)τακτικός στρατός ναυτικό ὅλοι ὑπακοῦνε σέmicroιά γιγάντια προσταγή Ἐmicroπρός ἘmicroπρόςἘmicroπρός κι ὁρmicroοῦν γιά τή νίκη

Ἀποτέλεσmicroα Ὁ διπλασιασmicroός τᾹς Ἑλλάδοςσέ ἔκταση καί πληθυσmicroό Ἡ laquoΝέα Ἑλλάςraquo

ὈὈκκττώώββρριιοοςς 11994400 Ἡ Ἑλλάδαλέει ὑπερήφανα ΟΧΙ στόν ἌξοναndashΓερmicroανία Ἰταλίαndash πού ζητάει microέθράσος νά περάσει ἀπό πάνω τηςγιά νά βγεῖ στή Μέση Ἀνατολή καίνά προωθήσει ἐκεῖ τά συmicroφέροντάτου Καί πάλι ἡ ἰαχή laquoΑΕΡΑraquo καίπάλι τό πνεῦmicroα τᾹς θυσίας Καίπάλι τρόπαια νίκης

Ἀποτέλεσmicroα Ἰσχυρό ράπισmicroαστό Φασισmicroό Ἀνάσα στήν Εὐρώ -πη Νίκη τοῦ πνεύmicroατος πάνωστή βία

ὈὈκκττώώββρριιοοςς Τοῦτος ὁ microήνας εἶναι ἀλλιώτικος Εἶναι γεmicroάτος δόξα Γεmicroάτοςἐθνικό παλmicroό ἁγνό πατριωτισmicroό ὁραmicroατισmicroούς τοῦ Γένους συνείδηση τοῦ ποιοίεἴmicroαστε καί τί microποροῦmicroε γεmicroάτος πίστη αἰ σιοδοξία αὐτοθυσία Εἶναι microήναςἑλληνικός ∆έν ἀνήκει microόνο στό χρόνο Ἀνήκει στήν Ἱστορία καί δέ θά γίνειποτέ παρελθόν γιά τόν Ἕλληνα

ὈὈκκττώώββρριιοοςς 11991122--22001122 Ἑκατό χρόνια ἀπό τούς λαmicroπρούς ἀπελευθερωτι-κούς Βαλκανικούς πολέmicroους

ὈὈκκττώώββρριιοοςς 11994400--22001122 Ἑβδοmicroήντα δύο χρόνια ἀπό τό ἔνδοξο ΟΧΙ ΚΚοοιιννάά σσττοοιιχχεεῖῖαα ndashndash σσυυννττεελλεεσσττέέςς ττᾹᾹςς ννίίκκηηςς Ὁmicroοψυχία ἑνότητα αἴσθηmicroα

εὐθύνης ἡρωισmicroός ἄφθαστος πίστη στή βοήθεια τοῦ Θεοῦ στήν προστασίατᾹς Παναγίας

Τοῦτος ὁ microήνας ndashὈκτώβριοςndash εἶναι ἀλλιώτικοςΚαί microπορεῖ νά γίνει ΟΟ∆∆ΗΗΓΓΟΟΣΣ

ndashndashndashndashndashndash Πρόσκοποι σώmicroατα ἐθελοντῶν κυρίως Μακεδονοmicroάχων

Ὀκτώβριος 2012328

ΠΟΛΙΟΥΧΟΙ ΑΓΙΟΙ

ΑΑΓΓΙΙΟΟΣΣ ∆∆ΗΗΜΜΗΗΤΤΡΡΙΙΟΟΣΣ ΟΟ ΜΜΥΥΡΡΟΟΒΒΛΛΥΥΤΤΗΗΣΣΑΑΓΓΙΙΟΟΣΣ ∆∆ΗΗΜΜΗΗΤΤΡΡΙΙΟΟΣΣ ΟΟ ΜΜΥΥΡΡΟΟΒΒΛΛΥΥΤΤΗΗΣΣ

Κάθε περιοχή κάθε πόλη τῆς Ὀρθόδο-ξης πατρίδας μας ἔχει τό δικό της Ἅγιο∙ἕναν Ἅγιο προστάτη (ἤ μιά Ἁγία προστά-τιδα) πού ὀνομάζεται πολιοῦχος Ὁ πο-λιοῦχος Ἅγιος μιᾶς πόλης εἶναι αὐτός πού ἡζωή του συνδέθηκε γιά κάποιο λόγο μέ τήνπόλη αὐτή (εἴτε γεννήθηκε ἔζησε ἤ μαρτύ-ρησε ἐκεῖ εἴτε κάποιος ναός ἤ θαυματουργήεἰκόνα ἤ ἱερό λείψανό του βρίσκονται στήνπεριοχή αὐτή) καί γιά τό λόγο αὐτό οἱ κά-τοικοί της τόν αἰσθάνονται περισσότεροκοντά τους Πολλά εἶναι τά θαύματα πούἐπιτελοῦν οἱ πολιοῦχοι Ἅγιοι σώζοντας ἀπόποικίλους κινδύνους καί συμφορές τήνπόλη πού προστατεύουν Γιʼ αὐτό καί οἱ πι-στοί τούς τιμοῦν ἰδιαιτέρως καί ἑορτάζουνμέ λαμπρότητα τή μνήμη τους

Στή νέα αὐτή στήλη τοῦ περιοδικοῦ μαςθά ἔχουμε τήν εὐκαιρία νά ταξιδέψουμε σέδιάφορες περιοχές τῆς πατρίδας μας καί νάγνωρίσουμε τούς πολιούχους Ἁγίους τηςἌς ξεκινήσουμε λοιπόν τό ταξίδι μας ἀπό τήδοξασμένη ἑλληνική γῆ τῆς Μακεδονίας καίτήν περίλαμπρη πρωτεύουσά της τήν βυ-ζαντινή laquoἀρχόντισσα κυράraquo τή Θεσσαλονί -κη Ἐκεῖ μᾶς περιμένει γιά νά μᾶς ὑποδεχθεῖὁ ἔνδοξος μεγαλομάρτυρας ἅγιος Δημή-τριος ὁ Μυροβλύτης

Ἡ ζωή τοῦ ἁγίου ΔημητρίουὉ ἅγιος Δημήτριος γεννήθηκε τό 280

μΧ στή Θεσσαλονίκη Διέθετε ἐξαιρετικάχαρίσματα καί ἀπό νεαρή ἡλικία διορίστηκεστρατηγός τῶν Ρωμαϊκῶν στρατευμάτωντῆς Θεσσαλίας καί ἀνθύπατος τῆς ἐπαρχίαςτῆς Ἑλλάδος Ἦταν πιστός χριστιανός καίπαρά τό ἐπίσημο ἀξίωμά του δέν δίσταζε νάὁμολογεῖ τή χριστιανική πίστη τήν ὁποία δί-δασκε καί στούς ἄλλους ἀνθρώπους γύρωτου Γιʼ αὐτό καί κάποιοι εἰδωλολάτρες πούτόν φθονοῦσαν τόν κατήγγειλαν στόν αὐτο-κράτορα καί τόν ἔκλεισαν στά ὑπόγεια ἑνόςλουτροῦ

Ἀπό τό κελλί τῆς φυλακῆς του ὁ ἅγιοςΔημήτριος ἐνθάρρυνε τό μαθητή του τόΝέστορα νά μονομαχήσει μέ τόν γίγανταΛυαῖο Ὁ μικρός Νέστορας νίκησε χάρηστίς προσευχές τοῦ ἁγίου Δημητρίου κιαὐτό ἔγινε ἀφορμή ὥστε οἱ μανιασμένοιεἰδωλολάτρες νά θανατώσουν καί τόν ἴδιοἀλλά καί τό δάσκαλό του τόν Δημήτριο τόνὁποῖο κτύπησαν μέ τίς λόγχες τους Οἱ χρι-στιανοί τῆς Θεσσαλονίκης ἐνταφίασαν εὐ -λαβικά τό σῶμα τοῦ ἁγίου μάρτυρος καίἀπό τόν τάφο του ἄρχισε νʼ ἀναβλύζει μύ -ρο γιʼ αὐτό καί ὀνομάστηκε ΜυροβλύτηςἈργότερα (413 μΧ) κτίστηκε μεγαλοπρε-πής ναός στόν τόπο τοῦ μαρτυρίου του Ὁναός αὐτός παρά τίς καταστροφές πού ὑπέ-στη στό διάβα τοῦ χρόνου (πιό πρόσφατηεἶναι ἡ πυρκαγιά τοῦ 1917) διατηρεῖται μέ -χρι σήμερα λειτουργεῖ κανονικά καί ἀπο-τελεῖ ἕνα ἀπό τά πλέον ὑπέροχα χριστιανικάμνημεῖα τῆς Ἀνατολῆς πόλος ἕλξεως γιάεὐλαβεῖς προσκυνητές ἀπʼ ὅλο τόν κόσμο

Θαύματα προστασίας τῆς ΘεσσαλονίκηςἘδῶ καί 1700 χρόνια ὁ ἅγιος Δημήτριος

παρέχει μέ μύριους θαυμαστούς τρόπουςτήν προστασία του στήν ἰδιαίτερη πατρίδατου τή Θεσσαλονίκη τῆς ὁποίας εἶναι καίπολιοῦχος

Σέ ἐποχή μεγάλης πείνας ὅταν οἱΘεσσαλονικεῖς κινδύνευαν νά πεθάνουνἀπό τήν ἀσιτία ὁ ἅγιος Δημήτριος ἐμφανί-στηκε τή νύκτα σʼ ἕναν καπετάνιο ἐμπορι-κοῦ πλοίου καί τοῦ παρήγγειλε τό σιτάριπού σχεδίαζε νά μεταφέρει στήν Εὐρώπηνά τό πάει στή Θεσσαλονίκη ὅπου ὑπῆρχεμεγάλη ἔλλειψη Τοῦ ἔδωσε μάλιστα ὡς

ὉὉ πποολλιιοοῦῦχχοοςς ττῆῆ ςς ΘΘεεσσσσααλλοοννίίκκηη ςςὉὉ πποολλιιοοῦῦχχοοςς ττῆῆςς ΘΘεεσσσσααλλοοννίίκκηηςς

προκαταβολή τρία φλουριάἐνῶ τόν βεβαίωσε ὅτι ἐκεῖ

θά ἔπαιρ νε καί τό ὑπόλοιπο τῆς ἀ ξίαςτου Πράγματι ὅταν τό πλοῖο ἔφτασε στόλιμάνι τῆς Θεσσαλονίκης ἔκπληκτοι οἱ

κάτοικοι γιά τό ἀπρόσμενο δῶρο ἔτρε-ξαν νά ἀγοράσουν σιτάρι Τότε ὁ πλοίαρ-χος τούς διηγήθηκε τό θαῦμα κι ὅλοιδόξασαν τόν Θεό κι εὐχαρίστησαν τόνἅγιο Δημήτριο γιά τή σωτήρια παρέμ-βασή του

Σέ ἐχθρικές ἐπιθέσεις ὁ ἅγιος Δη-μήτριος συχνά ἐμφανιζόταν ὡς λαμπρο-φορεμένος καβαλλάρης πάνω στό ἄλογότου νά περιφρουρεῖ τά τείχη τῆς πόληςκαί νά μάχεται ὁρμητικά τρέποντας τούςἐχθρούς σέ ἄτακτη φυγή Τό 617 μΧὅταν συμμάχησαν Σλάβοι Ἄβαροι καίΒούλγαροι καί ἐπιχείρησαν αἰφνιδιαστικήἐπίθεση ἐναντίον τῆς Θεσσαλονίκης ἔ -

γινε τό ἑξῆς θαυμαστό Εἶχεἀρχίσει ἡ πολιορκία κι οἱἐχθροί μέ τούς πελώριους καταπέλτες τουςἔριχναν τίς πέτρες σάν βροχή μέσα στό φρού-ριο Τότε κάποιος πιστός χριστιανός πῆρε μιάμικρή πέτρα κι ἔγραψε πάνω της laquoἘν τῷ ὀνό-ματι Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν ἅγιε Δημήτριεβοήθειraquo Ἔριξε μέ δύναμη τήν πέτρα ἐναντίοντῶν ἐχθρῶν κι ἡ μικρή αὐτή πέτρα κτύπησεἕναν τεράστιο ὀγκόλιθο πού μόλις εἶχανἐκσφενδονίσει οἱ βάρβαροι μέ ἀποτέλεσμα ὁὀγκόλιθος ἐκεῖνος νά ἀλλάξει κατεύθυνση καίνά συντρίψει τόν καταπέλτη τῶν ἐχθρῶν ΟἱΘεσσαλονικεῖς βλέποντας ὁλοφάνερη τήνπροστασία τοῦ Ἁγίου συνέχισαν νά πολεμοῦνγενναῖα καί τελικά ὕστερα ἀπό 33 ἡμέρες πο-λιορκίας τά στρατεύματα τῶν βαρβάρων ἀπο-χώρησαν

Δέν εἶναι τυχαῖο ἄλλωστε ὅτι ἡ ἀπελευ-θέρωση τῆς Θεσσαλονίκης ἀπό τούς Τούρ-κους ὕστερα ἀπό σχεδόν 500 χρόνια() σκλαβιάἔγινε ἀνήμερα τῆς ἑορτῆς τοῦ ἁγίου Δημη-τρίου 26 Ὀκτωβρίου 1912 Ἀλλά καί οἱ Γερ-μανοί κατακτητές ἔφυγαν ἀπό τή Θεσσαλονίκητό 1944 τήν ἑπομένη τῆς ἑορτῆς τοῦ Ἁγίου

Βιβλία ὁλόκληρα ἔχουν γραφτεῖ μέ τά θαύ-ματα τοῦ ἁγίου Δημητρίου ὁ ὁποῖος πάντοτεστέκεται συμπαραστάτης στούς ἀγῶνες ὅλωντῶν Ἑλλήνων καί μάλιστα τῆς ἰδιαίτερης πα-τρίδας του τῆς Θεσσαλονίκης σέ κάθε δύ-σκολη περίσταση σέ σεισμούς καί πυρκαγιέςσέ ἐπιδρομές καί ἐπιδημίες σέ ἐποχές πείναςκαί στερήσεων Μέ ἀπέραντη εὐγνωμοσύνηγιά τήν ὁλοφάνερη προστασία του ἡ συμπρω-τεύουσα τιμᾶ τόν πολιοῦχο της κάθε χρόνο μέμία σειρά ἑορταστικῶν ἐκδηλώσεων πού φέ-ρουν τόν τίτλο laquoΔημήτριαraquo πού κορυφώνον-ται τήν ἡμέρα τῆς μνήμης του

Δίκαια ὀνόμασαν τόν ἅγιο Δημήτριο laquoφι-λόπατρηraquo καί laquoσωσίπατρηraquo∙ διότι ἀγαπᾶ τήνπατρίδα του τήν ὁποία ἔσωσε ἀμέτρητεςφορές ἀπό ποικίλους κινδύνους Καί θά σώζειπάντοτε τήν πατρίδα μας ἄν ἐμεῖς ἐπικαλού-μαστε τίς ἀκαταμάχητες πρεσβεῖες του

Νικηφόρος

Ὀκτώβριος 2012 329

Ὀκτώβριος 2012330

Ὀνομάσθηκαν Βαλκανικοί Πόλεμοι γιατίδιεξήχθησαν στό χῶρο τῶν Βαλκανίων ἀπό

κράτη τῶν Βαλκανίων Οἱ πόλεμοι αὐτοί ἦτανἀπελευθερωτικοίἮταν προσπάθεια γιά ἀποτί-

ναξη τοῦ τουρκικοῦ ζυγοῦ πού καταδυνάστευε τάΒαλκάνια ἀκόμη καί στίς ἀρχές τοῦ 20οῦ αἰώνα

Τό Σεπτέμβριο τοῦ 1912 ὑπογράφηκε ἡ Βαλκανική Συμμαχία ἀνάμεσασέ τέσσερα κράτη Ἑλλάδα Σερβία Βουλγαρία καί Μαυροβούνιο

Ἀρχικά ἔγινε ἀπό μέρους τῶν κρατῶν αὐτῶν διάβημα πρός τήν Πύλημέ τό ὁποῖο ζητοῦσαν σεβασμό τῶν δικαιωμάτων τῶν ἐθνοτήτων πούβρίσκονταν ὑπό τουρκική κυριαρχία καί τίς ἀναγκαῖες μεταρρυθμίσεις

Ἡ Τουρκία ἀρνήθηκε καί τά σύμμαχα Κράτη τῆς κήρυξαν πόλεμο ἩἙλλάδα κήρυξε τῶν πόλεμο στίς 5 Ὀκτωβρίου 1912

Γιά τούς Ἕλληνες ὁ κατά τῆς Τουρκίας πόλεμος ἦταν μιά συνέχειατῶν ἀγώνων τοῦ 1821 Παρά τό πολύ αἷμα πού χύθηκε τότε δέν ἐλευ-θερώθηκαν ὅλες οἱ ἑλληνικές περιοχές Οἱ βόρειες περιοχές ἔμενανσκλάβες Τό ἴδιο καί τά νησιά τοῦ Αἰγαίου Τό 1832 τό νέο ἙλληνικόΚράτος ἔφθανε μέχρι λίγο παραπάνω ἀπό τή Λαμία

Ὅμως οἱ Ἕλληνες δέν ἔπαψαν ποτέ νά ἀγωνίζονται γιά τή ΜεγάληἙλλάδα Τότε ἄνθιζε καί ἡ Μεγάλη Ἰδέα πού ἤθελε νά φθάνουν τά ὅριατοῦ Ἑλληνικοῦ Κράτους μέχρι τήν Κωνσταντινούπολη

Ἀνώτατος ἄρχοντας τότε ἦταν ὁ βασιλεύς Γεώργιος Αacute Πρωθυπουρ-γός ὁ Ἐλευθέριος Βενιζέλος

Ἡ συμμετοχή τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ στόν ἀπελευθερωτικό αὐτό ἀγώναὑπῆρξε συγκλονιστική Ἀπό ὅλα τά μέρη τῆς Ἑλλάδος καί ἀπό τόν ἐκτόςἙλλάδος Ἑλληνισμό ἀθρόα συμμετοχή μέ πρωτοφανή ἐνθουσιασμόκαί ἀπόφαση θυσίας

Τά ἀποτελέσματα θαυμαστά Ὁ διπλασιασμός τῆς Ἑλλάδος σέ ἔκτασηκαί πληθυσμό

Ἦταν ἡ καλή ὥρα τοῦ Ἑλληνισμοῦ πού ἀνέδειξε τόν πλοῦτο τῶνἀρετῶν τῶν Ἑλλήνων

Αὐτό τό ἔπος ἑορτάζεται ἐφέτος 100 χρόνια μετάΓιά νά μήν ξεχάσουμε αὐτούς πού τό δημιούργησαν

Καί γιά νά δοῦμε τί μποροῦμε νά ἐπιτύχουμε ὡς λαός

ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ1912 -1913

ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ1912 -1913

ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ1912 -1913

Ὀκτώβριος 2012 331

Αἰτία Οἱ Βαλκανικοί λαοίθέλουν τήν ἐθνικήτους ὁλοκλήρωση

1912 Οἱ Νεότουρκοι προσπα-

θοῦν νά ἐκτουρκίσουν τίςἄλλες ἐθνότητες τῆς Ὀθω-μανικῆς αὐτοκρατορίας

Ἀφορμή

ἀποτέλεσμα

Ἑλλάδα Σερβία Μαυροβούνιο Βουλγαρία

συμμαχοῦν καίκηρύσσουν τόνπόλεμο στούς

ΤούρκουςἘλ Βενιζέλος ὀργανώ-

νει καί ἐξοπλίζει τίςἔνοπλες δυνάμεις

ἀρχηγός ΔιάδοχοςΚωνσταντῖνος

Αacute Βαλκανικός πόλεμος

Ἑλλάδα

Στρατός

κατευθύνεται κατευθύνεται

ἀπελευθερώνει ἀπελευθερώνει

Ναυτικό

Ἤπειρος Μακεδονία

ἀπελευθερώνεινησιά Β καί Α

Αἰγαίου καί Κρήτη

νικᾶ τόν τουρ-κικό στόλο σέ

ναυμαχίεςἸωάννινα Β Ἤπειρο

Θεσσαλονίκη Δ Μακεδονία

Λήξη Αacute Βαλκανικοῦ Πολέμου μέ

ἐδαφικά κέρδη γιά ὅλους τούςσυμμάχους

Βacute Βαλκανικόςπόλεμος

1913 κηρύσσει τόν πόλεμοσέ Ἑλλάδα- Σερβία

Ἡ Βουλγαρία δἐν ἱκανοποιεῖται

Νίκη Ἑλλήνωνἐπελευθέρωση

Ἀν Μακεδονίας

Ἡ Ἑλλάδα διπλασιάζεταισέ ἔκταση καί πληθυσμό

ἀρχηγός ΠαῦλοςΚουντουριώτης

δολοφονία Γεωργίου Αacute

στή Θεσσαλονίκητόν διαδέχεται

ὁ Κωνσταντῖνος

ὁμοψυχία ἐνθουσια-σμός ἀποφασιστικό-τητα γενναιότητα

ἑλληνικοῦ λαοῦ

ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ ndashΠΑΡΑΣΤΑΤΙΚΟ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ

332Ὀκτώβριος 2012

Μάρτιος τοῦ 1430 Οἱ Τοῦρκοι κυριεύουν τή Θεσσαλονίκη Ἁρ -πάζουν ἄνδρες γυναῖκες καί παιδιά καί ὅλους μαζί δεμένους σέ μακρι-ές σειρές τούς σέρνουν στίς σκηνές τοῦ στρατοπέδου τους Ἡ ἀτμόσφαι-ρα δονεῖται ἀπό θορύβους καί σπα-ρακτικές κραυγές Γυναῖκες ἀναμαλ-λιασμένες ξεσχίζοντας τά μάγουλα μέ τά νύχια τους τρέχουν ἀπό σκη-Πέρασαν πέντε περίπου αἰῶνες τουρκικῆς σκλαβιᾶς Ὀκτώβριος τοῦ 1912 Οἱ Ἕλληνες προχωροῦν νι κηφόρα στούς Βαλκανικούς πολέ-μους καί ὕστερα ἀπό ἕναν ἀγώνα δρόμου φθάνουν πρίν ἀπό τούς Βουλ γάρους στή Θεσσαλονίκη26 Ὀκτωβρίου ὥρα ἕνδεκα τό βρά -δυ Ὁ Τοῦρκος Διοικητής Ταχσίν πα-σάς μετά ἀπό συνεννόηση μέ τόν Δι άδοχο Κωνσταντίνο ὑπογράφει τήν ἄνευ ὅρων παράδοση τῆς πόλης στούς Ἕλληνες Ἡ Θεσσαλονίκη μᾶς παραδόθηκε χωρίς μάχη Στίς 27 Ὀκτωβρί ου εἰσῆλθε στήν πόλη θρι-αμβευτικά ὁ ἑλληνικός στρατός Λί-γες ὧρες ἀργότερα ἔφθασαν καί οἱ Βούλγαροι ἀπεσταλμένοι καί τή δι-εκδικοῦσαν Ἀξίζει νά διαβάσουμε πῶς περιγράφει τήν περίσταση ὁ Κε-νάν μπέης Μεσαρέ γιός τοῦ Ταχσίν πασᾶ καί ἀξιωματικός τοῦ ἐπιτελείου του πού βρισκόταν ἐκεῖ1laquoὍσοι θέλουν νά κρίνουν εὐσυνείδητα καί ἀμερόληπτα τήν ἐποχή ἐ κείνη ὀφείλουν νά ἀναπολήσουν τήν κατάσταση τῆς 27ης Ὀκτωβρίου ὅταν οἱ ἀπεσταλμένοι τοῦ Θεοδωρώφ ἀρχιστρατήγου τῶν Βουλγαρικῶν δυνάμεων ἐπισκέφθηκαν τόν πατέρα μουhellip στό Διοι-κητήριο Ἕνας συνταγματάρχης τοῦ πυροβολικοῦ ὁ ἔφεδρος ἴλαρχος Στάντσιεφ καί δύο ἄλλοι ἐπιτελεῖς παρουσιάσθηκαν τήν 8η ἑσπερινή φέροντας λευκή σημαία

τρρλμνή σέ σκηνή ἀναζητώντας τά παιδιά καί τούς ἄνδρες τους Θρῆ νος καί κλαυθμός Πολ-λοί σφάχθηκαν καί ἀκόμη περισσότεροι πουλήθηκαν σκλάβοι Ἡ πόλη λεηλατήθηκε Οἱ Τοῦρκοι νομίζοντας ὅτι κάτω ἀπό κάθε πέτρα βρισκόταν κι ἕνας θησαυρός δέν ἄφη-σαν τίποτε ἀπείραχτο Ναοί καταστράφηκαν ἤ μετατράπηκαν σέ τζαμιά μοναστήρια λε-ηλατήθηκαν Ἡ ἅλωση τῆς Θεσσαλονίκης κατατάραξε ὅλον τόν ἑλληνικό καί χριστιανικό κό σμο Ἦταν τό προανάκρουσμα τῆς πτώσης τῆς Κωνσταντινούπολης πού ἀκολούθησε λίγα χρόνια μετά

γεπνί ἀ ό ἐ ί ύ

333Ὀκτώβριος 2012

Μετά τίςhellip τυπικές συστάσεις ὁ κ Στάντσιεφhellip ἐξέφρασε τήν ἔκπληξη καί hellipδίκαιη δυσφορία τοῦ Θεοδωρώφ γιά τήν παράδοση τῆς Θεσσα-λονίκης στούς Ἕλληνες δεδομένου ὅτι ὁ Βουλ γαρικός στρατός εἶχε φθάσειhellip διαρκῶς μαχόμενος καί μέ σκληρές θυσίες στή Θεσσαλονίκη τήν ὁποία καί δικαιοῦνταν νά καταλάβει ἐν ὀνόματι τῆς ΑΜ τοῦ Τσαρίσκου τῶν ΒουλγάρωνὙπενθυμίσαμε στούς κυρίους αὐ τούς ὅτι ἡ Στρατιά πού βρισκό-ταν κάτω ἀπό τίς διαταγές τοῦ Πατέρα μου εἶχε ὡς μοναδικό Ἀντίπαλο τόν Ἑλληνικό Στρατό κατά τοῦ ὁποίου καί πολέμησε ἀπό τήν Ἐλασσόνα μέχρι τή Θεσσαλονίκη δίνοντας σκληρές μά χες σέ διάφορα μέρη ὅπου κανένας Βούλγα-ρος δέν ὑπῆρχε Ὅσο γιά τό ζήτημα τῆς παραδόσεως αὐτό ἀφοροῦσε τόν πατέρα μου καί μόνο καί δέν εἶχε νά δώσει λόγο σέ κανένα [hellip]Μήν μπορώντας ἐπί δύο ὧρες καί παρόλη τή διπλωματική δεξιοτεχνία του νά μᾶς ἐπη-ρεάσειhellip ὁ κ Στάντσιεφ ὕστερα ἀπό σύντομη συνεννόηση μέ τούς συναδέλφους του ἐξέφρασε τήν ἐπιθυμία νά μοῦ μιλήσει ἰδιαιτέρως Περάσαμε στή μεγάλη αἴθουσα ὑπο-δοχῶνhellip Ὁ κ Πρεσβευτής μέ κοίταξε ἐπί μερικά δευτερόλεπτα σιωπηλός καί ταραγμένος ἔπειτα μέ ἕνα μειδίαμα ἔ βγαλε ἀπό τό χαρτοφυλάκιό του μίαhellip ἐπιταγήhellip γιά ἕνα τερά-στιο ποσό μοῦ τήν προσέφερε μέ σπασμωδικές κινήσεις καί ψιθυρίζοντας μοῦ ἔδωσε νά καταλάβω ὅτι ἦταν τό ἀντίτιμο μιᾶς ἁπλῆς ὑπογραφῆς τοῦ πατέρα μου ὁ ὁποῖος θά τούς ἀναγνώριζε τό δικαί ω μα συγκαταλήψεωςἜμεινα σάν κεραυνόβλητος ἔτρεμα ὁλόκληρος καί μέ ἀργά βήματα ἐπέστρεψα στό γραφεῖο Ὁ κ Πρεσβευτής ἦταν κάτωχρος Οἱ ἄλλοι δέν εἶχαν πλέον ἀνάγκη ἐξηγήσε-ων Ἀφοῦ πείσθηκαν ὅτι παρόλες τίς ἀπειλές ὕ βρεις καί βαναυσότητες δέν θά ἀποκόμι-ζαν τίποτε μᾶς παρακάλεσαν νά τούς παραχωρήσουμε ἀντίγραφο τοῦ Πρωτοκόλλου Τό ὁποῖο ἑτοιμάσθηκε ἀμέσως2raquoἈποκαλυπτικό τό κείμενο τοῦ Κενάν Μεσαρέ γιοῦ τοῦ Τούρκου Διοικητῆ Οἱ Βουλγαρι-

κές ἀπαιτήσεις γιά συγκυριαρχία μέ τούς Ἕλληνες στή Θεσσαλονίκη ἀπό τή μία καί ἡ σθε-ναρή ἀπόφαση τῶν Τούρκων νά εὐνοήσουν τούς Ἕλληνες ἀπό τήν ἄλλη

Πῶς ἄλλαξε τόσο τό σκηνικό Τό περίμενε κανείς αὐτό ἀπό τούς Τούρκους Ποιός ἔνευ-σε στόν Ταχσίν πασά νά πάρει αὐτή τήν ἀπόφαση Πῶς ἀκόμη βρέθηκε ὁ συγκεκριμένος ἄνθρωπος μέ τά φιλελληνικά αἰσθήματα καί τή σπάνια γιά Τούρκους ἐντιμότητα στή θέση τοῦ Διοικητῆ τῆς Θεσσαλονίκης αὐτή τή χρονική στιγ μή

Ἐδῶ εἶναι τό θαῦμα Κανείς δέν ξέρει πῶς ἔγινε Ἀλλά ἀκούστηκε πώς ὁ ἅγιος Προστά-της τῆς πόλης ἔλειπε ἀπό τή λάρνακά του τήν ἡμέρα τῆς γιορτῆς του Τοῦρκοι εἶπαν πώς laquoεἶχε πάει στούς γκιαούρηδες γιά νά τούς βοηθήσειraquo Κάποιοι εἶδαν τόν καβαλλάρη laquoνά ροβολᾶraquo μέ laquoτό ἄτι τό γορ γόraquo πάνω στά κάστραhellip Ἡ ἀπελευθέρωση τῆς Θεσσαλονίκης εἶπαν ἦταν ἀκό μη ἕνα θαῦμα τοῦ ἁγίου Δημητρίου Νεφέλη1 Ὁ Κενάν μπέης Μεσαρέ εἶχε μητέρα ἑλληνικῆς καταγωγῆς καί ἔμεινε στήν Ἑλλάδα μετά τήν παράδοση τῆς Θεσ-σαλονίκης στούς Ἕλληνες Ἦταν ζωγράφος καί φιλοτέχνησε ἀρκετούς ζωγραφικούς πίνακες τῶν Βαλκανικῶν πολέμων Αὐτός ἐπίσης μετέφρασε ἀπό τά Τουρκικά τά κείμενα τῶν ἀναμνήσεων τοῦ πατέρα του καί τά ἐξέδωσε στά ἑλληνικά (Ἐφημ Ἑλληνικός Βορρᾶς 1961)2 Παραθέσαμε τό κείμενο μεταγλωττισμένο στή Δημοτική

Πηγές Ἀποστ Ἐ Βακαλοπούλου Ἱστορία τῆς Θεσσαλονίκης 316 πΧ- 1983 Θεσσαλονίκη 1983 σσ 190-195 Ἑταιρεία Μακεδονικῶν Σπουδῶν Ὧρες ἐλευθερίας Βαλκανικοί πόλεμοι 100 χρόνια Ἀπό τή Μελούνα στή Θεσσαλονί-κη σ 65

ἹἹσσττοορριικκάά ΣΣηημμεειιώώμμαατταα

οναστήρι ἤ Θεσσαλονίκη Αὐτό τόἐξαιρετικά δύσκολο δίλημμα ἀπασχό-λησε νωρίς τήν ἡγεσία τῆς ἙλλάδοςΚαί τώρα μετά τή νικηφόρα προέλασητοῦ Ἑλληνικοῦ στρατοῦ στή Μακεδο-νία μετά τίς πρῶτες νίκες καί μάλισταστά Γιαννιτσά ἔγινε πιό ὀξύ καί ἐ πεῖ -γον Πρός τά ποῦ θά κατευθυνόταντώρα ἐλευθερωτής ὁ Ἑλληνικός στρα-τός Πρός τά βόρεια ὅπου ὑπῆρχεἀκμαιότατη ἑλληνική πόλη τό Μονα-στήρι ἤ ἀνατολικά πρός τή νύμφη τοῦΘερμαϊκοῦ τή Θεσσαλονίκη

Γιά τήν κατανόηση τοῦ διλήμματοςχρειάζεται μιά ἐξήγηση Ὅταν συστά-θηκε ἡ Βαλκανική συμμαχία ndashἙλλάδαΣερβία Βουλγαρία Μαυροβούνιοndashἀποφεύχθηκε νά συζητηθεῖ πῶς θά γι-νόταν ἡ διανομή τῶν ἐδαφῶν πού θάκατακτοῦσαν τά σύμμαχα κράτη Ἦ -ταν λεπτό θέμα καί μποροῦσε ἐξαρχῆςνά δημιουργήσει ρήξη στή συμμαχίαἜτσι πάνω στά πράγματα ἔγινε σιω-πηρά δεκτό νά ἔχει δικαιώματα κάθεκράτος στίς περιοχές πού θά ἀπελευ-θέρωνε ἀπό τούς Τούρκους ὁ στρατόςτου

Πρός τό Μοναστήρι λοιπόν ἤ πρόςτή Θεσσαλονίκη Ἡ ἑλληνική ψυχή τάἐπιθυμοῦσε καί τά δύο Ἑλληνικά δένἦταν Πρός τό Μοναστήρι ndashπού τελικάχάθηκε γιά τούς Ἕλληνεςmiddot πρόλαβανκαί τό κατέλαβαν οἱ Σέρβοιndash προσέ-βλεπε ὁ Ἀρχιστράτηγος Κωνσταντῖ νοςΠρός τή Θεσσαλονίκη ὁ ἘλευθέριοςΒενιζέλος Καί εἶχαν καί οἱ δύο ἰσχυρά

ἐπιχειρήματα Τελικά ἀποφασίσθηκε ἡχωρίς καμία καθυστέρηση προέλασητοῦ στρατοῦ πρός τή ΘεσσαλονίκηΓιατί πρός τή Θεσσαλονίκη βάδιζετώρα ὁλοταχῶς καί ὁ βουλγαρικόςστρατός ndashἔτσι ἔλεγαν κάποιες ἔγκυ-ρες πληροφορίες κάποια γεμάτα ἀνη-συχία τηλεγραφήματα

Ἔτσι μετά τή λαμπρή νίκη τοῦ στρα-τοῦ στά Γιαννιτσά οἱ ἑλληνικές δυνά-μεις ἀνασυντάχθηκαν καί βάδισανndashπέντε μεραρχίεςndash πρός τή Θεσσαλο-νίκη Ἔπρεπε νά περάσουν τόν Ἀξιόποταμό ἀρχικά Οἱ γέφυρες ἦταν κατε-στραμμένες ἀπό τούς ὑποχωροῦντεςΤούρκους Ἔπρεπε νά κατασκευα-σθοῦν νέα περάσματα Καί οἱ στρατιῶ -τες ἦταν τόσο καταπονημένοι Ὅμωςτά φῶτα τῆς Θεσσαλονίκης ἀπό μα-

ΜΜ

Ὀκτώβριος 2012334

ἘἘλλεεύύθθεερρηη ἡἡ ΘΘεεσσσσααλλοοννίίκκηη

ἘἘλλεεύύθθεερρηη ἡἡ ΘΘεεσσσσααλλοοννίίκκηη

ΒΒΑΑΛΛΚΚΑΑΝΝΙΙΚΚΟΟΙΙ

ΠΠΟΟΛΛΕΕΜΜΟΟΙΙ

ΒΒΑΑΛΛΚΚΑΑΝΝΙΙΚΚΟΟΙΙ

ΠΠΟΟΛΛΕΕΜΜΟΟΙΙ

κριά τούς καλοῦσαν Καί οἱ ὑπόδουλοιndashπέντε αἰῶνεςndash ἀδελφοί ἐκεῖ μέσατούς καρτεροῦσαν καί μετροῦσαν τίςἡμέρεςmiddot 24 Ὀκτωβρίου 25 Ὀκτωβρί -ου Πλησίαζε καί ἡ ἑορτή τοῦ πολιού-χου τους ἁγίου τοῦ Ἁγίου ΔημητρίουΚαί πίστευαν πολύ τό πίστευαν ὅτικάτι θά ἔκανε ὁ στρατιωτικός Ἅγιόςτους Δέν μπορεῖ Κάτι θά ἔκανε

Ὁ ἑλληνικός στρατός προχωροῦσεμέ ἐμπόδια Γιατί οἱ Τοῦρκοι δέν ἄφη-ναν εὔκολα τά ἐδάφη πού αἰῶνεςτώρα κατεῖχαν Πολεμοῦσαν κι αὐτοίμέ πο λύ ἡρωισμό μέ πεῖσμα καί φανα-τισμό φαινόταν ὅμως καθαρά ὅτιεἶχαν ἡττηθεῖ Δέν τούς ἀπέμενεπλέον τίποτε ἄλλο ἀπό τό νά παραδώ-σουν τή Θεσσαλονίκη στούς ἝλληνεςΑὐτό τούς συμβούλευαν καί οἱ πρόξε-νοι τῶν ξέ νων κρατῶν

Ὁ ἀρχηγός τοῦ Τουρκικοῦ στρατοῦΤαχσίν πασάς ὅλο καί παρακώλυε καίκαθυστεροῦσε τήν παράδοση Καί ὅ -ταν κάτω ἀπό τήν πίεση τῶν πραγμά-των ἔφθασε αὐτή ἡ ὥρα ἔθετε ὅρουςπού κρατοῦσαν ἰσχυρή ndashκαί ἐπικίνδυνηβέβαιαndash τήν παρουσία τῶν Τούρκωνστήν πόλη Τελευταία ἀπαίτηση Νάτούς ἀφεθοῦν 5000 ὅπλα γιά τήν ἐκ -παίδευση νεοσυλλέκτων

Χρειάσθηκε ἀπό τό Στρατηγεῖο τουστό Τοπσίν νά ἀπειλήσει μέ ἐπίθεση ndashτήν ὁποία καί ξεκίνησεndash ὁ Ἀρχιστρά-τηγος Διάδοχος Κωνσταντῖνος γιά νάὑπογραφεῖ τό πρωτόκολλο τῆς παρα-δόσεως τῆς Θεσσαλονίκης Ἦταν τόβράδυ τῆς 26ης Ὀκτωβρίου 1912 Ἦ -ταν δῶρο τοῦ Ἁγίου τους τοῦ laquoἈκρίτηΚαβαλλάρηraquo Ἁγίου Δημητρίου Ἔτσιτό ἔνιωσε ὁ λαός κι ἔτσι τό εἶπε κι ὁποιητής

Ἡ Σαλονίκη πού ἔσβηνε μέ τοῦκαιροῦ τό διάβαndashκαντήλι πού τρεμόφωτο γιά λάδι λαχταρᾶndashἀποβραδίς κοιμήθηκε

δυστυχισμένη σκλάβακαί τήν αὐγούλα ξύπνησεἀρχόντισσα κυρά― Τί νά ᾿βλεπε στόν ὕπνο τηςποιό νά ᾿ταν τ᾿ ὄνειρό της―Τόν Ἅι-Δημήτρη ἔβλεπεστό ἄτι τό γοργόπού ροβολῶντας ἔκραζεμέ τή φωνή τῆς νιότηςlaquoἌνοιξε πόρτα τῆς σκλαβιᾶςἡ λευτεριά εἶμ᾿ ἐγώraquo

27 Ὀκτωβρίου 1912 μπαίνει ἐ -λευθερωτής ὁ Ἑλληνικός στρα-τός στή Θεσσαλονίκη

28 Ὀκτωβρίου 1912 ὥρα 11 τόπρωί μπαίνει στή Θεσσαλονίκημέ ὅλο του τό ἐπιτελεῖο ὁ Στρα-τηλάτης Διάδοχος Κωνστα -ντῖνος μέσα σέ μιά ἀποθεωτικήὑποδοχή πού κατέληξε στήνἘκκλησία τοῦ Ἁγίου Μηνᾶ ὅπουἔγινε ἐπίσημη καί ἐξαιρετικάσυγκινητική δοξολογία στό Θεόγιά τήν ἀπελευθέρωση τῆς πό-λεως

Κι ἔγραφε ἡ ἐφημερίδα laquoὉ ἐνθουσιασμός τῶν Ἑλλή-

νων δέν εἶναι δυνατόν νά περι-γραφῇ ἐπί τῇ θέα τῶν Ἑλλήνωνἀξιωματικῶν καί στρατιωτῶν εἰσ -ερχομένων νικηφόρως εἰς τήν πό -λιν μας Οἱ πάντες ἐζητωκραύγαζονσυνέχαιρον ἀλλήλους ἐφίλουντούς Ἕλληνας ἀξιωματικούς ἐπή-δουν ἄφηναν ἀνάρθρους κραυ-γάς τά εἶχαν χάσει κυριολεκτικῶςΣημαῖαι ἑλληνικαί ἀνεπετάσθησαν(ὑψώθηκαν) εἰς τά ἑλληνικά κατα-στήματα καί εἰς τάς ἑλληνικάςοἰκίαςraquo

ἩἩ ΘΘεεσσσσααλλοοννίίκκηη ἦἦτταανν ἐἐλλεεύύθθεερρηηὈκτώβριος 2012 335

Ἐλεύθερη ἡ Θεσσαλονίκη

Ἐλεύθερη ἡ Θεσσαλονίκη

336Ὀκτώβριος 2012

Ι laquoΠερίεργον καί θαυμαστόν θέαμαraquo Ὁ ἀνταποκριτής τῶν Times Κρῶφορδ Πράϊς ἀφηγεῖται

Ε νόμιζέ τις ὅτι Ἑλληνικός στρατός νικηφόρος ἐπανέκαμπτε εἰς τάς Ἀθήνας του μετά εὐτυχῆ ἐκστρατείαν εἰς τήν ἀλλο-δαπήν Ἐφαίνετο ἀκατανόητον πῶς ἦτο δυνατόν Τουρκική ἧττα νά ἑορτάζεται κατά τοιοῦτον τρόπον εἰς μίαν μέχρι χθές Τουρκικήν πόλιν Πράγματι ἐκεῖνο τό ὁποῖον συνέβαινεν ἦτο κάτι πλέ-ον ἀπό ἑορτασμόν πολεμικῆς νίκης∙ ἦτο ὁ ἑορτασμός τῆς ἀπελευθερώσεως τοῦ Ἑλληνικοῦ πληθυσμοῦ ἀπό τήν δουλείαν τῆς Τουρκικῆς διοικήσεως Μόνο τώρα ὁ γνω-στός καφετζῆς laquoμπάρμπα Γεώργηςraquo ἠδυνήθη νά παραδώσῃ εἰς τό πῦρ τό Τουρκικόν του κάλυμμα∙ μόνον τώρα ἠδυνήθη νά ἁρπάσῃ τάς ἐρυθράς σημαίας τῆς ἡμισελήνου αἱ ὁποῖαι μέχρι τῆς στιγμῆς ἐκείνης ἐστόλιζον τό κατάστημά του καί νrsquo ἀνυψώσῃ ἀντrsquo αὐτῶν τό ἰδικόν του Κυανόλευκον ἔμβλημα∙ μόνο τώρα ὁ ραγιᾶς Ἕλλην ἐτόλμα νά δια-κηρύττῃ ἀπό τῆς ὀροφῆς τῆς οἰκίας του τό μῖσος του πρός τόν Τοῦρκον καί τά ἔργα του Ἦτο ἕν περίεργον ἀλλά καί θαυμαστόν ταυτοχρόνως θέαμα τό ὁποῖον μόνον εἰς τήν Μακεδονίαν ἠμπορεῖ κανείς νά ἴδῃ διότι μόνο μία Μακεδονία ὑπάρχει

100 χρόνια 100 χρόνια Ἑταιρεία Μακεδονικῶν σπουδῶνἙταιρεία Μακεδονικῶν σπουδῶν

ΜΙΚΡΑ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΜΕΓΑΛΕΣlaquoΩΡΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣraquo

ΤοΤοΤοΤΤοΤοΤοΤΤοοοουρυυυυυ κικικον ἀ ἀἀἀἀπόπό ἑἑορρτατασμσμσμσμσσσμόόόόόόόόἙλληηηνικοῦ πλπλλλλπληθηθυσμοοῦ ἀἀἀ

337Ὀκτώβριος 2012

ΙΙΙΙ Πρωΐ τῆς 27ης Ὀκτωβρίου σέ μιά Θεσσαλονίκη στά γαλανόλευκα

Ε κ τῶν Ἑβραϊκῶν καταστημάτων καί τοῦ μοναδικοῦ ἑλληνικοῦ τῶν ἀδελφῶν Ναούμ Χρίστου οὐδέ ἴχνος ἀπέμεινεν ἐκ τοῦ ἑλληνικοῦ χρωματισμοῦ ὑφασμάτων ὥστε ἐν τέλει μετά δυσκολίας εὕρισκέ τις ἕνα πῆχυν χασέ καί ὀλίγον μπλέ ὕφασμα διά τήν κατα-σκευήν τῆς ἀπαραιτήτου διά κάθε Ἕλληνα σημαίαςΚαί πράγματι δέν παρῆλθον πολλαί ὧραι καί περί τήν 9ην ἑσπερινήν εἰσήρχοντο εἰς τήν πόλιν καταλύσαντες εἰς τό ὀνομαστόν τότε ξενοδοχεῖον laquoὌλυμπος Παλλάςraquo πέντε ἀξιωματικοί ἐν οἷς καί οἱ κκ Κλεομένης Μέραρχος καί Μεταξᾶς Ἐντελῶς ἄϋπνοι οἱ ἐνθουσιωδέστεροι τῶν κατοίκων ἀναμένοντες τήν εὐχάριστον ἐξέλιξιν τῶν πολεμικῶν γεγονότων ἤρχισαν σιγά καί δειλά-δειλά ὁ εἷς κατόπιν τοῦ ἄλλου ἀπό τοῦ μεσονυκτίου νά ἀναπετῶσι τάς ἑτοίμους κυανολεύκους σημαίας τωνἘν τῇ Ἐγνατίᾳ ἰδίως ὁδῷ ὁ κ Χατζηνικολάου ὀδοντίατρος ἐκ τῶν θαρραλεωτέρων πρῶτος ἔρριψε τόν κῦβον καί ἐκ τῶν πρώτων ἐθεάθη ἀναπετῶν πελωρίαν ἑλληνικήν ση-μαίαν οὕτως ὥστε ἡ πρωία τοῦ Σαββάτου εὗρε τήν πόλιν μας πλέουσαν εἰς τό κυανό-λευκον καί ἀπrsquo ἄκρου εἰς ἄκρον σημαιοστόλιστον Τό Ἑλληνικόν χρῶμα ἐκυριάρχει πα-ντοῦ αἱ δέ ὁδοί της ἔλαβον ὄψιν πανηγυρικήν ΙΙΙΙΙΙ Ἡ ἑλληνική σημαία στό Λευκό Πύργο ἐνῶ ὁ διάδοχος Κωνσταντί νος μπαίνει στήν πόλη Ὁ Ἀλέξανδρος Δ Ζάννας θυμᾶται

Σ τίς 28 Ὀκτωβρίου τό πρωί ἐ -πρόκειτο νά γίνη ἡ ἐπίσημη εἴ-σοδος τοῦ Βασιλέως καί τῆς Βασι-λικῆς οἰκογένειας στήν πόλιΣτόν Λευκό Πύργο δέν εἶχε ση-κωθῆ ἀκόμη Ἑλληνική σημαία καί ὅλοι διερωτοῦνταν τό γιατί Πῶς ἔγινε καί ὕστερα ἀπό 36 ὡρῶν κα-τοχῆς δέν εἶχε ὑψωθῆ ἀκόμη ἡ Ἑλ-ληνική σημαίαἈνέβηκα ἐπάνω στόν Πύργο καί εἶδα πώς οἱ Τοῦρκοι εἶχαν ἀφαιρέσει τό σκοινί ἀπό τόν ἱστό Γιά νά κατέβη ὁ ἱστός καί νά ὑψωθῇ ἡ σημαία χρειάζουνταν ἀρκετή δου-λειά Ρώτησα στά καΐκια πού ἦταν ἀγκυροβολημένα δίπλα ἄν ὑπῆρχε κανένας μικρός μοῦτσος ἱκανός νά σκαρφαλώσῃ στόν ἴδιο τόν ἱστό καί νά περάσῃ τό σκοινί γιά τή ση-μαία Παρουσιάστηκε ἕνας μικρούλης γελαστός καί μέ βεβαίωσε ὅτι μποροῦσε νά τό κάνῃ Ἔτρεμα μήν τοῦ συμβῇ κακό γιατί ὁ ἱστός δέν ἦταν πολύ γερός Ὁ μικρός ὅμως ἀφοῦ τόν κύτταξε μοῦ εἶπε πώς ἔκανε δυσκολώτερες ἀναρριχήσεις στά καράβια καί πώς θά τά κατάφερνε Πρίν ἀκόμη τοῦ πῶ τό laquoναίraquo ἄρχισε νά σκαρφαλώνῃ μέ καταπλη-κτική ἐπιτηδειότητα καί ταχύτητα Σέ δύο λεπτά εἶχε περάσει τό σκοινί Κατέβηκε ἐνθου-σιασμένος γιά τήν ἐπιτυχία του καί ὅταν τοῦ ἔδωκα δυό μετζήτια πετοῦσε ἀπό τή χαρά του Ἡ σημαία μας πρωτοϋψώθηκε στό Λευκό Πύργο ἐκείνη τήν ἡμέρα τό πρωί τήν ὥρα ἀκριβῶς πού ἔρχονταν ἀπrsquo τόν παραλιακό δρόμο ἡ παρέλασις τῆς νίκης Γ

σω καί νά σέ ἀποκαταστήσω στή δικήσου γῆ τή γῆ τῆς Χαναάν

Τότε λαέ μου ἤσουν ἐσύ γιά μένα τε-λείως ξεχωριστός καί ἀγαπητός λαός -ποιος τολμοῦσε νά σέ βλάψει ἔβρισκεἘμένα ἐκδικητή καί τιμωρό Τόσο σέ ἀ -γαποῦσα

μως θέλω νά σέ ρωτήσω Τί laquoπλημ-μέλημαraquo τί σφάλμα τί ἀδικία τί λάθοςβρῆκαν οἱ πατέρες σου ἐπάνω μου καί μέἐγκατέλειψαν ἔφυγαν μακριά μου καίἀκολούθησαν τά κούφια καί τιποτένιαεἴδωλα ὥστε τελικά καί οἱ ἴδιοι νά γίνουνκούφιοι μηδαμινοί καί τιποτένιοι

Βρέθηκε ἄραγε κάποιος ἀπrsquo αὐτούς νά

Aparao TA paraPOFHTIka ANAGNVSMATa toy ESparaEPInoy ths EOPTEumls

TOY AGIOY DHMHTPIOY25 Ὀκτωβρίου 2012 ερεμ β΄ 1-12

ΤΟ ΠΑΡΑΠΟΝΟ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥΤΟ ΠΑΡΑΠΟΝΟ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ

τόν ἑσπερινό τῆς ἑορτῆς τοῦἁγίου μεγαλομάρτυρος Δημη-τρίου διαβάζεται ἕνα προφητι -κό ἀνάγνωσμα συνταρακτικό

Κύριος ἀπαριθμεῖ τίς εὐεργεσίες Τουπρός τό λαό Του τόν ἰσραηλιτικό καίσυγχρόνως ἐκφράζει ἕνα βαθύ παράπο -νο

Θυμήθηκα λέει ὁ Κύριος πόσο σέσπλαχνίσθηκα καί σέ ἐλέησα λαέ μουστά χρόνια τῆς νεότητάς σου τότε πούἄρχιζες τήν ἱστορική σου πορεία καί ἀριθ-μοῦσες λίγα μόνο ἔτη ἐθνικῆς ζωῆς Τότεπού ἤσουν σκλαβωμένος στήν Αἴγυπτοκι ἐγώ ἔκανα τό πᾶν γιά νά σέ ἐλευθερώ -

SS

laquoτί εὕροσαν οἱ πατέρες ὑμῶν ἐν ἐμοί πλημμέλημαὅτι ἀπέστησαν μακράν ἀπ᾽ ἐμοῦraquo

laquoτί εὕροσαν οἱ πατέρες ὑμῶν ἐν ἐμοί πλημμέλημαὅτι ἀπέστησαν μακράν ἀπ᾽ ἐμοῦraquo

Ὀκτώβριος 2012338

Μ

Βηθ

λεέμ

Κορ

ωπί Ἀ

ττικ

ῆς

πεῖ laquoἌς ἀναζητήσουμε τόν Κύριο καίΘεό μας ἄς ἐπιστρέψουμε σrsquo Αὐτόν πούμᾶς ἐλευθέρωσε ἀπό τή δουλεία καί μᾶςχάρισε τήν πατρίδα μας καί τί πατρίδατή γῆ τῆς Ἐπαελίας μέ ὅλα τά ἀ γαθάτόσο ἄφθονα μέ πα-ραγωγή καί πλοῦτοἀστείρευ τοraquo Κανείςδέν βρέθηκε νά πεῖαὐτά Ἀντιθέτως ἐσεῖςὑβρίσατε καί μολύνα -τε τή χώ ρα αὐτή πούσᾶς χάρισα μέ τά σι-χαμερά εἴ δωλα καίτίς ἁμαρτίες σας

Κοιτάξτεδίπλα σας τά ἔθνητά εἰδωλολατρικά Ἄαξαν μήπως τούςθεούς τους ndash πού δέν εἶναι κἄν πραγμα-τικοί θεοί ἀά ψεύτικοι Δέν τούς ἄα-ξαν Καί ἀάξατε ἐσεῖς Ἐμένα πού εἶμαιἡ δόξα καί τό καύχημά σας μέ ἀνταά-ξατε μέ τίς ματαιότητες καί ἀθλιότητεςαὐτοῦ τοῦ κόσμου μέ τά τιποτένια εἴ -δωλα laquoἘξέστη ὁ οὐρανός ἐπί τούτῳλέγει Κύριοςraquo Μέχρι κι ὁ οὐρανός ἔφρι -ξε μέ τήν ἀχαρακτήριστη αὐτή συμπερι-φορά σας

Αὐτά λέει ὁ Κύριος

Τό περιοδικό παιδιά πού κρατᾶτε στάχέρια σας τό ὁποῖο φιλοξενεῖ καί τό ἄρ -θρο αὐτό πού διαβάζετε τώρα θέλει νάσᾶς κάνει μία ἐρώτηση

Γιατί ἄραγε νά διαβάζεται τό συγκεκρι-

μένο αὐτό προφητικό ἀνάγνωσμα κατάτήν ἑορτή τοῦ ἁγίου Δημητρίου Τί σχέ -ση ἔχει ὁ ἅγιος μεγαλομάρτυς Δημήτριοςμέ τίς ἔννοιες πού τίθενται στό ἀνάγνω-σμα αὐτό δουλεία ἐλευθερία πατρίδαἐθνική ἀποκατάσταση

Τήν ἀπάντηση θά τήνδώσετε πολύ εὔκολα μό -νοι σας ὅταν διαβάσετεὅλο τό ὑπόλοιπο τεῦχοςπού εἶναι ἀφιερωμένοστήν ἐθνική ἐπέτειο τῶν100 χρόνων ἀπό τούςΒαλκανικούς Πολέμουςτοῦ 1912-13 Ἐντοπίστεπότε ἔγινε ἡ ἀπελευθέ-

ρωση τῆς Θεσσαλονίκης ὁδιπλασιασμός οὐσιαστικά τῆς πατρίδαςμας

καί σκεφθεῖτεΤί σημαίνει γιά μᾶς τούς Ἕηνες ὅτι

ἔχουμε τόσους καί τέτοιους ἁγίους γιάπολιούχους Πόσο ἐπίκαιρα καθίστανται τά λό -

για αὐτά τοῦ Κυρίου γιά τή δική μας πα-τρίδα καί τό λαό Πόσο δίκαιο εἶναι τό παράπονό ΤουΤί πρέπει νά δεῖ ἀπό μᾶς ὁ ἅγιος Δη-

μήτριος γιά νά laquoμεσολαβήσειraquo καί πάλιγιά χάρη μας στό Θεό

Αὐτή τή φορά τό ἁγιογραφικό μήνυμαθά τό βγάλετε μόνοι σας Καί τό laquoΠρόςτή Νίκηraquo εἶναι βέβαιο ὅτι τά συμπερά-σματά σας θά εἶναι σωστά

ΣΣττόόνν ἑἑσσππεερριιννόό ττῆῆςς ἑἑοορρττῆῆςς ττοοῦῦἁἁγγίίοουυ μμεεγγααλλοομμάάρρττυυρροοςς ΔΔηημμηη--ττρρίίοουυ δδιιααββάάζζεεττααιι ἕἕνναα ππρροοφφηηττιικκόόἀἀννάάγγννωωσσμμαα σσυυννττααρραακκττιικκόό

ΚΚύύρριιοοςς ἀἀππααρριιθθμμεεῖῖ ττίίςς εεὐὐεερρ--γγεεσσίίεεςς ΤΤοουυ ππρρόόςς ττόό λλααόό ΤΤοουυ ττόόννἰἰσσρρααηηλλιιττιικκόό κκααίί σσυυγγχχρρόόννωωςςἐἐκκφφρράάζζεειι ἕἕνναα ββααθθύύ ππααρράάπποοννοο

Ὀκτώβριος 2012 339

Τά ἀεροπλάνα πού εἶχαν πρωτοσχεδιαστεῖ ἀπό τούςἀδερφούς Ράιτ τό 1904 θεωροῦνταν κατάλληλα μόνογιά ἐκτέλεση θεαματικῶν ἀλλά ἐπικίνδυνων καί μᾶλλονἄχρηστων ἐπιδείξεων

Εἶναι ἐνδεικτικό τό ὅτι τό 1910 ἡ κρατική ὑπηρεσίαἀπογραφῆς τῶν ΗΠΑ στήν ἐπίσημη ἀπογραφή της κα-τέτασσε τούς ἀεροπόρους στούς ldquoκαλλιτέχνες ἐπιδεί-ξεωνrdquo Δηλαδή στήν ἴδια ἐπαγγελματική κατηγορία μέ τούς κλόουν

Ἔτσι τά ἐπιτελεῖα τῶν μεγάλων χω ρῶν δίσταζαν νά λάβουν σοβαρά ὑπrsquo ὄ ψη τουςτό ἀεροπλάνο πρίν τό 1911

τούς βαλκανικούς πολέmicroους 1912-13 χρησιmicroοποιήθηκε γιάπρώτη φορά τό ἀεροπλάνο ὡς πολεmicroικό microέσο

ἱ Ἕλληνες ὑπᾹρξαν microεταξύ τῶν πρωτοπόρων σ αὐτόπαρά τά φτωχά microέσα πού διέθεταν

Ἡ Ἑλληνική κυβέρνηση κάνει μιά κίνηση πρωτοπο-ριακή Μεριμνᾶ νά ἀναχωρήσουν γιά τή Γαλλία οἱπρῶτοι Ἕλληνες ἀξιωματικοί γιά νά ἐκπαιδευθοῦν ὡςἀεροπόροι

Στίς 88 ΦΦεεββρροουυααρρίίοουυ 11991122 ὁ Ἐμμανουήλ Ἀργυρόπου-λος ὁ πρῶτος ἰδιώτης ἀεροπόρος κάνει τήν πρώτη τουπτήση (στό Ρούφ) Στήδεύτερη ἔξοδο τῆς ἴδιας

ἡμέρας συνεπιβάτης τοῦ Ἀργυρόπουλου ἦταν αὐτόςὁ ἴδιος ὁ πρωθυπουργός ὁ Ἐλευθέριος Βενιζέλος

Ἡ πρώτη στρατιωτική πτήση ἔγινε στίς 1133 ΜΜααΐΐοουυ 11991122ἀπό τόν Ὑπολοχαγό Δημήτριο Καμπέρο μέ τό πρῶτοστρατιωτικό ἀεροπλάνο τῆς Ἑλλάδας τύπου Farman

Τόν ἸἸοούύννιιοο ττοοῦῦ 11991122 ὁ Καμπέρος πέταξε μέ τό laquoΔαί-δαλοraquo τό ἀεροσκάφος Farman τό ὁποῖο εἶχε μετα-σκευαστεῖ σέ ὑδροπλάνο θέτοντας ἔτσι τίς βάσεις τῆς Ναυτικῆς Ἀεροπορίας

Ξέρεις ὅτι

Κι ἀκόmicroη ὅτι

Τά πρῶτα πολεmicroικά ἀεροπλάναΤά πρῶτα πολεmicroικά ἀεροπλάναΤΤίί γγιιννόότταανν ππρρίίνν

ΦΦττάάννοουυmicromicroεε σσττόό 11991111 micromicroήήνναα ∆∆εεκκέέmicromicroββρριιοο

Ὀκτώβριος 2012340

σ

o

Τό σύνθημα τῆς Ἑλληνικῆς Πολεμι κῆςἈεροπορίας εἶναι ΑΙΕΝ ΥΨΙΚΡΑΤΕΙΝ τόὁποῖο σημαίνει laquoΠάντοτε νά κυριαρχεῖςστά ὕψηraquo καί τό ἔμβλημά της ἀναπα-ριστᾶ ἀετό σέ πτήση μπροστά ἀπό τόκυκλικό διακριτικό της

Τά ἑλληνικά laquoπετάγματαraquo ὅμως ἀρχί-ζουν πολύ πιό πρίν Χάνονται στάβάθη τῆς ἱστορίας καί μπλέκονται μέ τήμυθολογία

Ἄν σκεφτοῦμε ὅτι πίσω ἀπό τούς μύ-θους τῶν ἀρχαίων Ἑλλήνων κρύβεταιμιά πραγματική ἀφορμή πίσω ἀπό τόμύθο τοῦ Δαίδαλου καί τοῦ Ἴκαρου βρί-σκουμε τίς πρῶτες προσπάθειες νά πε-τάξει ὁ ἄνθρωπος Ἔγιναν στήν Ἀρ χαίαἙλλάδα καί εἶχαν ἕνα κίνητρο

Τό ΣΣεεππττέέμμββρριιοο ττοοῦῦ 11991122 ὁ ἙλληνικόςΣτρατός ἀπέκτησε τήν πρώτη του πο-λεμική ἀεροπορική μονάδα τό laquoΛόχοἈεροπόρωνraquo μέ ἕδρα τή Λάρισα

Ὁδοιπόρος

ΕΕΠΠΙΙΚΚΑΑΙΙΡΡΑΑΒΒΙΙΒΒΛΛΙΙΑΑΕΕΠΠΙΙΚΚΑΑΙΙΡΡΑΑΒΒΙΙΒΒΛΛΙΙΑΑ

Ὀκτώβριος 2012 341

ΕΚ

∆Ο

ΣΕΙΣ

laquoΟ

ΣΩ

ΤΗΡraquo

ΕΚ

∆Ο

ΣΕΙΣ

laquoΟ

ΣΩ

ΤΗΡraquo

Σόλω

νος

100

θήνα

106

80

τη

λ 2

10 3

6243

49

Ἱστορικές ἀλήθειεςκαί

ἡρωικά κατορθώματα τοῦ Ἑλληνισμοῦ στόν 20ό αἰώνα

Ἀπό τ

ήν

πονεμένη ἱστορία τῆς Β Ἠπείρου

1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι

Ὀκτώβριος 2012342

laquoΔόξα τῷ Ὑψίστῳ διά τόν νέον θρίαμβον τοῦ ἀνδρείου στρατοῦ μαςraquo

(Ἀπό τηλεγράφημα τοῦ Βασιλέως Γεωργίου Αacute στόν ΠρωθυπουργόἘλευθέριο Βενιζέλο μετά τήν ἀπελευθέρωση τῶν Ἰωαννίνων)

laquoΔόξα τῷ Ὑψίστῳ διά τόν νέον θρίαμβον τοῦ ἀνδρείου στρατοῦ μαςraquo

Ὁ Τα

χσίν

πασά

ς παρ

αδίδ

ει τή

Θεσ

σαλο

νίκη

στό Δ

ιάδο

χο Κ

ωνστ

αντῖν

οὉ

Ἐσσά

τ πασ

άς πα

ραδί

δει τ

ά Ἰω

άννιν

αστ

ό Διά

δοχο

Κων

σταν

τῖνο

1912-2012Ἑκατόχρονα ἐθνικοῦ ἀναβαπτισμοῦκαί αὐτοσυνειδησίας

1912-2012

Τρόπαια καί Θρίαμβοιστήν ξηρά καί στή θάλασσαἀπό τήν ἀθάνατη ἑλληνική ψυχή

1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι

Ὀκτώβριος 2012 343

Κατα

βύθι

ση το

ῦ Φετ

ίχ Μ

πουλ

έντ

στό λ

ιμάν

ι τῆς

Θεσ

σαλο

νίκης

Κατα

τρόπ

ωση

τοῦ τ

ουρκ

ικοῦ

στόλ

ουστ

ά Δα

ρδαν

έλλια

344Ὀκτώβριος 2012

Εχουν περάσει ἑβδομήντα δύο χρόνια ἀπό ἐκεῖνο τόν Ὀκτώβρη πού τό ἑλληνικό Ἔθνος ἀπέδειξε ἀληθινό τό λόγο τοῦ σοφοῦ κα-θηγητοῦ τῆς ἀρχαιολογίας Σπύρου Μαρινάτου πού εἶπε ὅτι laquoοἱ

ὀλιγάριθμοι λαοί δέν εἶναι ἀναγκαστικά πάντοτε μικρά ἔθνη Ἐνίοτε (κάποιες φορές) ἔχουν μεγάλην ψυχήν καί συνεισφέρουν τήν μερίδα τοῦ λέοντος εἰς τήν κοινήν περιουσίαν τῆς ἀνθρωπότητοςraquo

Ἦταν Ὀκτώβριος τοῦ 1940 Ὁ laquoἌξοναςraquo ἡ συμμαχία τῆς Γερμανί-ας τοῦ Χίτλερ καί τῆς φασιστικῆς Ἰταλίας τοῦ Μουσολίνι σάρωνε μέ τίς σιδερόφρακτες ὀρδές της τήν Εὐρώπη Στόν κατασκότεινο διεθνή ὁρί-ζοντα δέν τρεμόφεγγε οὔτε τό πιό ἀχνό φῶς ἐλπίδας Πολωνία Δανία Νορβηγία Ὁλλανδία Βέλγιο Λουξεμβοῦργο καί ἡ Γαλλία εἶχαν ὑποκύ-ψει Ἡ μεγάλη ἀντίπαλος τοῦ Ἄξονα ἡ Ἀγγλία περίμενε εἰσβολή

Ἦταν τότε πού ἡ Ἰταλία χωρίς καμιά πρόκληση ἐκ μέρους μας καί ἐνῶ εἶχε βυθίσει τό ἀντιτορπιλλικό μας laquoἝλληraquo πού ἀπέδιδε τιμές τό Δεκα-πενταύγουστο στήν Παναγία στό λιμάνι τῆς Τήνου ζήτησε νά ἀφήσουμε ἐλεύθερη τή διέλευση τῶν στρατευμάτων της γιά τήν εὐόδωση τῶν πο-λεμικῶν της ἐπιχειρήσεων

Στίς 3 τά μεσάνυχτα τῆς 28ης Ὀκτωβρίου ὁ πρεσβευτής της Γκράτσι ξύπνησε τόν πρωθυπουργό Ἰω Μεταξᾶ γιά νά πάρει τήν πατροπαράδο-τη ἀπάντηση τό laquoμολών λαβέraquo σέ ἄλλη διατύπωση laquoΛοιπόν αὐτό ση-μαίνει πόλεμοraquo δηλαδή laquoὌχιraquo

Τό πρωί τό α΄ πολεμικό ἀνακοι νωθέν λακωνικό ἑλληνικότατο γέμισε τή χώ ρα laquoΑἱ ἰταλικαί δυνάμεις ἀπό τίς 530΄ π μ σήμερον προσβάλ-

72 χρόνια μετά

345Ὀκτώβριος 2012

λουν τά ἡμέτερα τμήματα προκαλύψεως τῆς ἑλληνοαλβανικῆς μεθορί-ου Αἱ ἡμέτεραι δυνάμεις ἀμύνονται τοῦ πατρίου ἐδάφουςraquo Τό διάγγελ-μα τοῦ βασιλέως Γεωργίου Β΄ διαβεβαίωνε laquoΜέ πίστιν εἰς τόν Θεόν καί εἰς τά πεπρωμένα τῆς φυλῆς τό Ἔθνος σύσσωμον καί πειθαρχοῦν ὡς εἷς ἄνθρωπος θά ἀγωνισθῇ ὑπέρ βωμῶν καί ἑστιῶν μέχρι τῆς τελικῆς νίκηςraquo Καί ὁ ποιητής συνεπαρμένος ἀπό τό φαινόμενο αὐτοῦ τοῦ μικροῦ ἔθνους πού εἶχε ὑψώσει ἀπό τό γεροντότερο ὥς τό νήπιο τό ἀνάστημά του καί ἔφραζε τό δρόμο στήν ὁλο κληρωτική βία ἔσυρε φωνή στήν Οἰκουμένη

laquoὈμπρός κι ἡ Ἑλλάδα σκώθηκεκαί διασκορπάει τά σκότηἈνάστα ἡ Ἀνθρωπότηκι ἀκλούθα την Ὀμπρόςraquo (Ἄ Σικελιανός)

Σέ πεῖσμα κάθε ἀνθρώπινης λογικῆς μέ ἐμπιστοσύνη στό ὅτι ἡ ὑπερ-οπλία ἀνήκει σrsquo αὐτόν πού διαθέτει τό πνεῦμα καί ὄχι τά ὑλικά μέσα ἡ Ἑλλάδα βάδιζε στήν ἄνιση ἀναμέτρηση Ἰταλία 8000000 λόγχες πεζικοῦ 469 πολεμικά σκάφη 110 ὑποβρύχια 1000 καί πλέον ἀε-ροπλάνα Ἑλλάς 300000 πεζικοῦ 10 σκάφη 27 βομβαρδιστικά ἀε-ροπλάνα 6 ὑποβρύχια Ἀλλά καρδιές καρδιές 7000000 καρδιές Ἑλλήνων

Σύμφωνα μέ τά σχέδια πού εἶχε καταστρώσει ὁ Ἄξονας ὁ χρόνος τῶν 10 ὥς 15 ἡμερῶν ἦταν ἐπαρκής γιά τήν ἐπιχείρηση κατά τῆς Ἑλλάδος Ἀλλά ποιά ἡ διάψευση Στίς 6 Νοεμβρίου τοῦ rsquo40 ὀκτώ μόλις μέρες μετά τήν κήρυξη τοῦ πολέμου τό ἑλληνικό Στρατηγεῖο μπόρεσε νά ἀναλάβει ἀντεπίθεση στόν τομέα τῆς Κορυτσᾶς πού γε-νικεύτηκε στίς 13 σrsquo ὁλόκληρο τό μέτωπο Καί ἡ νίκη πετᾶ Ποιός τήν προφτάνει Κορυτσά Ἀργυρόκαστρο Ἅγιοι Σαράντα Πρεμετή Κλεισούρα Τεπελένι Πόγραδετς Τρεμπεσίνα

Στίς 4 Δεκεμβρίου ὁ Μουσολίνι ἔλεγε στόν ὑπουργό του τῶν ἐξω-τερικῶν Τσιάνο laquoΔέν ὑπάρχει ἄλλη διέξοδος εἴμαστε ὑποχρεωμέ-νοι νά ζητήσουμε κατάπαυση τῶν ἐχθροπραξιῶν ὅσο κι ἄν εἶναι παράδοξο καί γελοῖοraquo Στίς 2 Μαρτίου τοῦ 1941 μπρός στή θυελ-λώδη ἑλληνική προέλαση ὁ ἴδιος ὁ Μουσολίνι ἀναλαμβάνει τή δι-οίκηση τοῦ ἀλβανικοῦ μετώπου Ὅμως ἡ ἰταλική αὐτή προσπάθεια συντρίφθηκε στίς 930΄ π μ τῆς 22ας Μαρτίου Οἱ Ἰταλοί ἔστει-λαν κήρυκες μέ ἐπικεφαλῆς καθολικό ἱερέα γιά νά τούς ἐπιτραπεῖ νά σηκώσουν τούς χιλιάδες νεκρούς τους Ὁ ἄσοφος δικτάτορας πού εἶχε αἱματοκυλίσει καί τό δικό του λαό ἔφυγε ταπεινωμένος στή χώρα του

Ἔτσι γράφτηκε τό ἔπος τοῦ rsquo40 στίς παγωμένες βουνοκορφές

τῆς Πίνδου καί στά laquoμετόπισθενraquo Οἱ ἴδιοι οἱ δημιουργοί του

346Ὀκτώβριος 2012

ἔθεσαν στόν ἑαυτό τους ὅταν ὁ σάλαγος τοῦ πολέμου εἶχε κο-πάσει τό ἐρώτημα laquoΠοιοί ἀληθινά εἴμαστε Τί μᾶς ἕνωνε τόσο

δυνατάraquo Κι ἀπαντοῦσαν laquoΠρῶτα πρῶτα τά laquoπιστεύωraquo μας Πιστεύ-αμε καί δέν κρύβαμε τήν πίστη μας Πιστεύαμε στό Θεό στήν Πανα-γία στήν Ἑλλάδαraquo (Στρ Μυριβήλης) Τό θρησκευτικό βίωμα ὑπῆρξε

γιά τούς στρατιῶτες μας καί τό λαό μας ζωοπάροχο Καί ἡ Παναγία ὁρα-τή Ὑπέρμαχος Στρατηγός Δυνατά ἕνωνε καί ἡ ἀγάπη στήν κοινή μητέρα-

πατρίδα Γιrsquo αὐτό πολεμοῦσαν ἑνωμένοι σάν ἕνας ἄνθρωπος χωρίς φιλοδοξί-ες προσωπικές καί ὑπολογισμούς γιrsquo αὐτό καί εἰπώθηκε πώς laquoποτέ λαός δέν φανέρωσε τέτοια ὁμαδική κι ἀπόλυτη συνείδηση ἱστορικῆς εὐθύνηςraquo

laquondashΓιατί πολεμᾶμεndashΓιά τή δόξα ἀποκρίνεται ἀδίστακτα στή χιονισμένη πλαγιά τοῦ 1220

μπρός στήν Κλεισούρα ὁ ἀγράμματος φαντάρος γιά παράδειγμα στόν κό-σμοraquo

Ἔπειτα καταλυτική γιά τή νίκη ἦταν ἡ ἀπόφαση τῆς θυσίας Μιά θυσία πού προσφέρθηκε ἀπό ὅλους χωρίς κανένα καταναγκασμό laquoμέ τό χαμόγελο στά χείλη πᾶν οἱ φαντάροι μας μπροστάraquo τραγουδοῦσε τό Πανελλήνιο Προσφέρ-θηκε μέ σεμνότητα χωρίς τυμπανοκρουσίες καί χειροκροτήματα

Κι ὅταν ἀργότερα ἔπεσε πάνω μας ἡ πάνοπλη Γερμανία τοῦ Χίτλερ τό μικρό ἔθνος τῶν Ἑλλήνων ἄν καί αἱμόφυρτο κράτησε ψηλά τήν τιμή τοῦ ἀνθρώ-που ἀγωνιζόμενο μέσα σέ σφαγές καί ὁλοκαυτώματα μέχρις ἐσχάτων κερδί-ζοντας χρόνο γιά τή νίκη τοῦ εὐλαβικοῦ πιστοῦ στό Θεό λαοῦ τῆς Ρωσίας πού σύντριψε τελικά τή δύναμη τοῦ ἄδικου

Ἔγραφαν τότε οἱ πολεμιστές λογοτέχνες μας ἐκείνης τῆς γενιᾶς ἀπηχώντας τήν κοινή ἀπόφαση laquoΔέ θά ζητήσουμε ἀνακωχή γιά νά σώσουμε τά σπίτια καί τά ἐργοστάσια οὔτε κἄν γιά νά σώσουμε τό κεφάλι μας πού κινδυνεύει Δέ θά νοσταλγήσουμε τίς μικρές ἀπολαύσεις τῆς ἀτομικῆς εὐτυχίας () Ἡ Ἑλλάδα μιλᾶ μέσα μας τή γλώσσα τῶν μεγάλων ἡμερῶν τῶν μεγάλων ἀγώνων καί τῶν μεγάλων θυσιῶν Εἴμαστε Ἕλληνες Εἴμαστε οἱ Ἕλληνες τοῦ rsquo40-rsquo41raquo

Κι ὁ ποιητής μας θά θαυμάσειlaquoἌνθρωποι ὄμορφοι μέσrsquo στή θυσία τους Ἄνθρωποιraquo

Σήμερα ἑβδομήντα δύο χρόνια μετά μέ τήν πατρίδα σέ δύσκολη ὥρα ndash μέσα σrsquo ἕνα κόσμο πού καταρρέει γιατί χαμήλωσε τό πνευμα-τικό ἀνάστημα τοῦ ἀνθρώπου μέσα στή νάρκη τῶν ὑλικῶν ἀπολαύ-σεων ndash ἄς ἀνηφορίσουμε νοερά πρός αὐτούς τούς Ἕλληνες ἀνθρώ-πους πού μᾶς χάρισαν τήν ἐλεύθερη πατρίδα Μέ εὐγνωμοσύνη ndash laquoὁ ἥλιος μας εἶναι ἀκριβά πληρωμένοςraquo ἀπrsquo αὐτούς Καί μέ συνείδηση τῆς δικῆς μας ἱστορικῆς εὐθύνης

ΛΛτή μεγαλύτερη μερίδαὁ ἄμαχος πληθυσμός τῆς πόλης

ἔἔἔἔἔἔἔπάπάπάπάππάππππάπππππάπ

άάάάάάάάάάάάάάάάάάraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoδδδδδδδδδδδδδ

ν ν ννν ν ν νννννννννσσσσσσσσσσσσστρτρττρτρτρτρττρτττρτττρτττρχχχχχχχχχχχχχοςοςοςοςοςοοςοςοςοςοοοοοοὐτὐτὐτὐτὐττὐτὐτὐττὐτὐτὐττόόόόόόόςςς κκκκκκκκεςεεςεςςεςεςεεεεςς ππππππππππροροροροοροοσωσωσωσωσωωσωωσ πιππιππιπππππιικέκέέκέέέκκ ςςςς

δυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδδδυδδδδδδ νανανααναναναναναναναανανν τάτάτάτάτάτάτάτάτάάάτάτττάτάάαμαμαμαμαμαμαμαααμμαμααμαμμε ε ε ε εε κακακαααακααακακααααααακαααααααίίίί ί ί ίίίίίίίίίίίίγίγίγίγίγίγίγίγίγίγίγγγγίγγ αααααααααααα σ σ σ σσσσσσσσσσσσσστήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήνννν

γιγιγιγιγγιγιγιγιιγιγιά ά ά ά ά ά άά άά τοτοτοτοτοτοτοτοτοτοτοτττοττοττοτοοττ ύςύςύςύύςύςύςύςύςύςύύςύύςύύςς σσ σ σσ σ σ σσσσσσστήτήτήτήτήτήτήτήττήτττήττήτή Ὑ Ὑ Ὑ Ὑ ὙὙ ὙὙὙὙ ὙὙ ὙὙὙὙὙὙὙὙὙὙὙπέπέπέπέπέπέπέπέπέπέπέππέπέπέρμρμρμρμρμρμρμρμρμρρμρμρμρμμρ αααχαχαχαχαχαχαχαχαχαχχααχαχ

παπαπαπαπαπαπαπαπαααπαπαπαπααπ τρτρτρτρτρτρτρτρτρτρτρττρττττρτττρρίδίδίδίδίδίδίδίίδδίδίδίδδίίδδααααααααααααα Γ Γ Γ ΓΓΓΓΓΓ ΓΓ ΓΓΓιrsquoιrsquoιrsquorsquoιrsquoιrsquoιιrsquoιrsquoιrsquoιι ααα ααααααα ααὐὐὐὐὐὐὐὐὐὐὐεςεςεςεςεςεεςςε πππππππππροροροροοοσωσωσωσωσωωωωπιπιπιπιπππππ έκέκέκέέέκέκέκέέςςςςς

η ημ

Αὐτή εἶναι ἡ φωτογραφία τοῦ microικροῦ microου φίλου Κωνσταντίνου καί αὐτήἡ ἀγαπηmicroένη του πρόταση Εἶmicroαι Ἕλληνας

Πλησιάστε νά τόν γνωρίσετε ἀπό κοντά ∆υό microάτια φωτεινά σάν τόν ὁλό-φωτο οὐρανό τῆς microακρινῆς πατρίδας του ∆υό χέρια πού κρατοῦν ψηλά τήσηmicroαία τῆς ἀγαπηmicroένης του Ἑλλάδας καί microιά καρδιά πού χτυπᾶ ἑλληνικά

Μικρέ microου φίλε πῶς ξέρεις τή microεγάλη εὐτυχία νά εἶσαι Ἕλληνας Πῶς ἡ microικρούλα σου καρδιά χωράει τή microεγάλη ἀγάπη γιά ὅτι ἑλληνικόΠῶς κάνεις τά δυό παιδικά σου χέρια νά φαίνονται κάστρα microέ ὑψωmicroένη

τή γαλανόλευκηΤό λές καί πράγmicroατι εἶσαι Ἕλληνας Κι ἔχεις πολλές ἀκόmicroη λέξεις νά microάθεις θάλασσα ἥλιος οὐρανός νησιά

microαργαριτάρια βράχος αἰγαιοπελαγίτικος ξωκκλήσι καί ἐλατόφυτοβουνό

Κι ἀκόmicroη λεβεντιά ἐλευθερία καί φιλότιmicroο καί microέτρο καί microεράκιἌνοιξε microάτια καί αὐτιά κι ἀγνάντεψε χιλιάδων χρόνων ἱστορίαἈνάπνευσε τά microύρα τῆς φυλῆς σου καί ζῆσε microέ τό ὅραmicroα τό ἑλληνικόΕἶναι microεγάλη ἡ microικρούλα σου πατρίδα Κωνσταντῖνε καί φτάνει νά ἀγκα-

λιάσει καί νά ἁγιάσει τήν οἰκουmicroένηΤό πιστεύεις Γιατί ἐσύ εἶσαι Ἑλληνας ἀπό καλή γενιά καί στή δική σου

φύτρα χρωστάει ὁ κόσmicroος τόν πολιτισmicroό του Ἐ

ΕΕΙΙΜΜΑΑΙΙ ΕΕΛΛΛΛΗΗΝΝΑΑΣΣ

ΕΕΙΙΜΜΑΑΙΙ ΕΕΛΛΛΛΗΗΝΝΑΑΣΣ

Μέ λένε ΚωνσταντῖνοΕἶmicroαι πέντε ἐτῶνΓεννήθηκα καί ζῶ στίς ΗΠΑΒγαίνω γιά παιχνίδι σέ πάρκο τῆς ΦλόρινταἜχω φίλους πολλούς ἈmicroερικανούςΟΜΩΣΕ ΙΜΑ Ι ΕΛΛΗΝΑΣ

Ὀκτώβριος 2012 347

ΚΚααλληηmicromicroέέρραα σσααςς ΕΕἴἴmicromicroαασσττεε δδυυόό φφίί λλοοιι ὉΛευτέρης καί ὁ Κωνσταντῖνος Μαθητές ἀπό τήΘεσσα λονίκη Γνωρίζουmicroε τό νοmicroό microας ἀπrsquo ἔξω κι ἀνα

κατωτά Σᾶς προσκαλοῦmicroε λοιπόν σrsquo ἕναν ἀξέχαστο ἱστορικό περίπατο Ἀκολουθῆστε microας

ΒΒρριισσκκόόmicromicroαασσττεε στήν Ἐθνική ὁδό πού ἑ νώνει τή Θεσσαλονίκη microέτήν Ἔδεσ σα καί τά Γιαννιτσά Κατευθυνόmicroαστε Β∆ πρός τό ∆ῆmicroοΧαλκηδόνας 25 χιλιόmicroετρα microακριά ἀπό τό Λευκό Πύργο καί microόλις 7χλmicro ἀπό τή γενέτειρα τοῦ Ἕλληνα στρατηλάτη Μεγάλου Ἀλεξάνδρουτήν Πέλλα Προορισmicroός microας εἶναι ἡ κωmicroόπολη Γέφυρα ἤ Τοψίν

ΤΤοοψψίίνν εεἶἶννααιι τό παλιό τούρκικο ὄνοmicroα τῆς περιοχῆς καί σηmicroαίνει τόπος κανονιοῦ (τόπ σίν) Ἡ Γέφυρα ἔχει κατοίκους ντόπιους καί πρόσφυγες ἀπό τήν Ἀνατολική Θράκη (Μέτρες καίΣωζόπολη) Ἔχει ἀπέραντο κάmicroπο καί οἱ κάτοικοί της εἶναιἐργατικοί καί φιλόξενοι ὅπως ὅλοι οἱ Μακεδόνες

ΦΦττάάσσααmicromicroεε Αὐτό πού βλέπετε περιφραγmicroένο εἶναι ἕνα ἀπότά πολλά καί τεράστια κτήmicroατα τῆς παλιᾶς ἑβραGκῆς οἰκογένειας Μοδιάνο πού ζοῦσε στήΘεσσαλονίκη Περιλαmicroβάνει πολλά κτίρια Ἐκεῖνο ὅ microως πού δεσπόζει εἶναι ἡ κυρίως κατοικία ἡ θαυmicroάσια ἐξοχική ἔπαυλη Τήν ἔχτισε στά τέλη τοῦ 19ου αἰ κατά τή διάρκεια τῆςΤουρκοκρατίας ὁ Γιακό Μοδιάνο γιός τοῦ Σαούλ τοῦ δεύτερου πλουσιότερου κτηmicroατία τῆςὈθωmicroανικῆς αὐτοκρατορίας Κατόπιν τό κτῆmicroα πέρασε σέ ἑλληνικά χέρια

ΣΣττήήνν ἔἔππααυυλληη Μοδιάνο ἤ ἔπαυλη Το ψίν ἤ Ἀρχοντικό ἐγκαταστάθηκε γιά τίς τρεῖς microόνο microέρες τό Γενικό Στρατηγεῖο τῶν ἑλληνικῶν στρατιωτικῶν δυνάmicroεων microέ τόν Ἀρχιστράτηγο διάδοχοΚωνσταντῖνο κατά τή διάρκεια τοῦ Α΄ Βαλκανικοῦ πολέmicroου Μέσασrsquo αὐτό τό κτίριο ἔγιναν οἱ ἀλλεπάλληλες σκληρές διαπραγmicroατεύσεις microεταξύ Ἑλλήνων καί Τούρκων γιά τήν παράδοση τῆς Θεσσαλονίκης

ἘἘξξααιιττίίααςς ττῆῆςς ἐἐθθννιικκῆῆςς αὐτῆς διάστασής του τό κτίριο ἀγοράστηκε τό 1999 ἀπό τό ὙπουργεῖοἘθνικῆς Ἀmicroύνης γιά νά ἀξιοποιηθεῖ ὡς ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝἘγκαινιάστηκε στίς 27 Ὀκτωβρίου 1999 ἀπό τόν τότε Πρόεδρο τῆς Ἑλληνικῆς ∆ηmicroοκρατίας Ἀπό τότε φιλοξενεῖ στίς αἴθουσες ndashδωmicroάτιά του πολεmicroικά κειmicroήλια Τήν εὐθύνη γιά τήλειτουργία καί φύλαξη τοῦ Μουσείου ἔχει τό Συγκρότηmicroα Στρατηγικῶν Μεταφορῶν πούἑδρεύ ει στή Χαλκηδόνα

ΠΠλληησσιιάάσσττεε Ἐλᾶτε πιό κοντά Πρίν microποῦmicroε microέσα ἀσφαλῶς τό προσέξατε Πάνω ἀπό τήνεἴσοδο microιά ἐπιγραφή microέ κόκκινα γράmicromicroατα microᾶς ὑποδέχεται ∆έν εἶναι καλωσόρισmicroα στόνἐπισκέπτη ὄχι Εἶναι ἡ λύση γιά ὅλα τά ἐθνικά δράmicroατα Τί γράφει ΣΥΝ ΘΕΩ Εἶναι ἡ

ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ

Ὀκτώβριος 2012348

φράση microέ τήν ὁποία ἄρχιζαν καί τελείωναν τό λόγο τους ὁ Ἀρχιστράτηγος καί ὅλοι οἱ Πολιτικοί καί Στρατιωτικοί ἡγέτες τῆς ἐποχῆς τῶνΒαλκανικῶν ∆ηλαδή microέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ κάτω ἀπό τήν καθοδήγηση καί τό θέληmicroα τοῦ Θεοῦ ὅλες οἱ ἐθνικές προσπάθειες ΣΥΝ ΘΕΩὅλα ὅσα συζητήθηκαν ἀποφασίστηκαν ἐδῶ microέσα ΣΥΝ ΘΕΩ βγῆκεἀπό ἐδῶ microέσα ἡ ἐντολή γιά προέλαση Καί ΣΥΝ ΘΕΩ ἡ Θεσσαλονίκη εἶναι ἐλεύθερη κι ἑλληνική

ΠΠεερράάσσττεε ππααρρααmicromicroέέσσαα Ἡ εἴσοδος εἶναι ἐλεύθερη γιά ὅλους ∆εξιά κι ἀριστερά στίς προθῆκεςἐκτίθενται ὅπλα τῶν Βαλκανικῶν πολέmicroων καθώς καί στολές στρατιωτικῶν τιmicroητικά ξίφηmicroετάλλια καί ἄλλα ἐξαρτήmicroατα Ὅmicroως γιά δεῖτε προσεκτικά ∆έν εἶναι ὅλα ἑλληνικά Εἶναιἀντικείmicroενα τῶν στρα τῶν πού πολέmicroησαν στούς Βαλκανικούς ἑλληνικοῦ τουρκικοῦ βουλγαρικοῦ σερβικοῦ τοῦ microαυροβουνιακοῦ καί ρουmicroανικοῦ Κάθε δύναmicroη στή δική της προθήκη

Ναί διότι ὅπως θά ξέρετε ὅταν ἄρχισε νά φθίνει ἡ Ὀθωmicroανική αὐτοκρατορία οἱ λαοί τῆς Βαλκανικῆς ἑνώθηκαν γιά νά διώξουν τό ζυγό ἀπό τά ἐδάφη τους καί νά ἐξασφαλίσουν τήν αὐτονοmicroία καί τήν ἐδαφική τους ἀκεραιότητα Τότε καί ἡ Ἑλλάδα ὑπό τόν Πρωθυπουργό ἘλευθέριοΒενιζέλο ἐντάχθηκε στή Συmicromicroαχία τῶν Βαλκανικῶν χωρῶν Βουλγαρίας Σερβίας Μαυροβουνίου

ΒΒέέββααιιαα δέν εἶχε ἐκπονηθεῖ κάποιο κοινό σχέδιο δράσης Τά πεδία τῶν microαχῶν ἦταν πολλάἘξάλλου οἱ τρεῖς χῶρες πού συmicromicroάχησαν microέ τήν Ἑλλά δα δέν ἤθελαν ἁπλῶς νά διώξουν τόνὈθωmicroανό ἀλλά καί νά βγοῦν στό Αἰ γαῖο νά προσαρτήσουν τή Μακεδονία Ἄρα ὁ ἑλληνικός στρατός εἶχε νά ἀντιπαλαίσει καί microέ τήν ὕπουλη αὐτή δυσκολία

Γιrsquo αὐτό καί στίς προθῆκες βλέπετε πολλά ππιισσττόόλλιιαα ΜΜάάννλλιιχχεερρ Τά εἶχε παραγγείλει καί τά προmicroηθεύτηκε ἀπό τό 1904 ἡ ἑλληνική Κυβέρνηση προετοιmicroάζοντας τή συmicromicroετοχή της στό microεγάλο πόλεmicroο

ΓΓύύρρωω γγύύρρωω στούς τοίχους εἶναι ἀναρτηmicroένοι πίνακες λιθογραφίες καί χάρτες τῆς ἐποχῆς Ἱστοροῦν καί ζωντανεύουν microπροστά στά microάτια microας τήν ἀκάθεκτη πορείατοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ πού ξεκινώντας ἀπό τήν ἐλεύθερη ΣτερεάἙλλάδα ἐφόρmicroησε πρός τή Μακεδονία καί τήν ἀπελευθέρωσε Πολλοί ἀπό τούς ἐξαιρετικούς πίνακες εἶναι τοῦ microεγάλου ζωγράφουΚενάν Μεσαρέ γιοῦ τοῦ Ταχσίν πασᾶ

ΟΟἱἱ micromicroάάχχεεςς πποολλλλέέςς κκααίί σσκκλληηρρέέςς Ἐλασσόνα ndash ∆εσκάτη στό Σαραντάπορο ἡ πρώτη microεγάλη νίκη Σέρβια Κοζάνη Ἀπελευθέρωση τῆς Βέροιας τῆς Κατερίνης τῆς Νάουσας Μιά microιάπέφτουν στά χέρια τῶν Ἑλλήνων οἱ πόλεις 500 χρόνια περίmicroεναν τό ἑλληνικό τουφέκι Τίποτα δέ σταmicroατᾶ τήν προέλαση

Στίς 20 Ὀκτωβρίου θριαmicroβευτής ὁ Ἕλληνας στρατιώτης microπαίνει στά Γιαννιτσάὕστερα ἀπό τήν πιό φονική microάχη γύρω ἀπό τήν ἱερήπόλη τῶν Μουσουλmicroάνων Κι ὁ δρόmicroος ἀνοίγει γιά τήνύmicroφη τοῦ ΘερmicroαGκοῦ Τό Γενικό Στρατηγεῖο microεταφέρεταιστό Τοψίν ἐδῶ πού εἴmicroαστε τώρα ∆εσπόζουσα θέσηἔχουν οἱ πίνακες τῆς ἀπελευθέρωσης τῆς Θεσσαλονίκης

ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ

Ὀκτώβριος 2012 349

ΤΤάά ἔἔππιιππλλαα ἀἀκκοοῦῦσσττεε micromicroιιλλοοῦῦνν Ἀφουγκραστεῖτε Φωνές φωνές ἑλληνικές καί τουρκικές Λέξεις σάν ἀπόηχοι ἀντιλαλοῦν microέσα ἀπό τά ἔπιπλα Ὅλα αὐθεντικά τῆς ἐποχῆς τῶν Μοδιάνο Φερmicroένα ἀπό τήν Αὐστρία καί τήν Ἑλβετία Καί τά ρολόγια τά χρυσά σταmicroατηmicroέναστίς microεγάλες ὧρες

ΞΞεεχχωωρρίίζζεεττεε micromicroιιάά ὀὀρργγιισσmicromicroέέννηη φφωωννήή Εἶναι τοῦ Ἀρχιστρατήγου διαδόχου Κωνσταντίνου Συνοmicroιλεῖ microέ τούς ἀπεσταλmicroένους ἀξιωmicroατικούς τοῦ Τούρκου ∆ιοικητῆ τῆς Θεσσαλονίκης ΧασάνΤαχσίν πασᾶ Ἀπό τίς 24 ἕως τίς 26 Ὀκτωβρίου τρεῖς φορές ἦρθαν γιά νά ζητήσουν νά παραδώσουν τήν Θεσσαλονίκη microά νά κρατήσουν τό στρατό τους ἤ ἔστω microερικές χιλιάδες ὅπλαἈνυποχώρητος ὁ Κωνσταντῖνος Καί ἀνήmicroερα τῆς γιορτῆς τοῦ καβαλάρη Ἁγίου τῆς Θεσσαλονίκης ἦρθε ἡ ἄνευ ὅρων παράδοσή της στούς Ἕλληνες

Ἀπό ἐδῶ διαδόθηκε τό χχααρροούύmicromicroεεννοο micromicroααννττάάττοο Κι ἀπό ἐδῶ ἄρχισε σάν τρελός σίφουνας νά τρέχει ὁ Ἑλληνικός στρατός νά φτάσει πρίν προλάβει βουλγάρικο ποδάρι νά πατήσει τό ἱερόχῶmicroα τῆς φίλης γῆς πού ἔλειωσε στήν ἀπαντοχή πέντε αἰῶνες

ΣΣᾶᾶςς ἀἀφφήήννοουυmicromicroεε ννάά ἀἀκκοούύσσεεττεε ττίίςς φφωωννέέςς Νά διαβάσετε microέ τήνἡσυχία σας τό ἀντίγραφο τοῦ Πρωτοκόλλου παράδοσης τῆςπόλης Καί σᾶς περιmicroένουmicroε στό προαύλιο microπροστά στόν τάφο

ἘἘδδῶῶ ἔχουν ἐναποτεθεῖ ὕστερα ἀπό πολλές περιπέτειες τάὀστά τοῦ Χασάν Ταχσίν πασᾶ Τοῦ ἀνθρώπου πού ἐπετέλεσεσωστά στήν κρίσιmicroη στιγmicroή τόν κρίσιmicroο ρόλο του καί δέν παρέδωσε τή Θεσσαλονίκη οὔτε στή σφαγή οὔτε στή βουλγαρική βουληmicroία Ἦταν ἀπό ἐξισλαmicroισmicroένη Ἑλληνίδα γεννηmicroένος ὁ Ταχσίν πασάς κι εἶχε σπουδάσειστή Ζωσιmicroαία Σχολή στά Γιάννινα ∆ίπλα του θαmicromicroένος ὁ γιός του Κενάν Μεσαρέ ὁ microεγάλος ζωγράφος πού ἄφησε ἀθάνατες microοναδικές ἀπεικονίσεις τῶν Βαλκανικῶν πολέmicroων

ὉὉ ΛΛεευυττέέρρηηςς κκιι ἐἐγγώώ σᾶς εὐχαριστοῦmicroε γιά τήν ὄmicroορφη παρέα Καθώς ἀποmicroακρυνόmicroαστεγυρίστε νά ρίξετε microιά τελευταία microατιά στό ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ Ἡmicroεγάλη ἐπιγραφή τῆς εἰσόδου φωνάζει τό microεγάλο microυστικό ΣΥΝ ΘΕΩ Καί σήmicroερα ἡ πατρίδα microας microόνο ΣΥΝ ΘΕΩ θά νικήσει

Ο Ρ Ο Σ

Α Γ Ρ Ο Σ

Π Ε Τ Ρ Ο Σ

Κ Α Θ Α Ρ Ο Σ

Θ Η Σ Α Υ Ρ Ο Σ

Μ Ε Λ Ε Τ Η Ρ Ο Σ

Π Ρ Ο Σ Κ Α Ι Ρ Ο Σ

Μ Π Α Κ Α Λ Ι Α Ρ Ο Σ

Π Ο Λ Υ Κ Υ Τ Τ Α Ρ Ο Σ

Α Σ Π Ρ Ο Μ Α Υ Ρ Ο Σ

Π Α Ι Δ Ι Α Τ Ρ Ο Σ

Π Α Ρ Η Γ Ο Ρ Ο Σ

Τ Ρ Ο Μ Ε Ρ Ο Σ

Λ Α Μ Π Ρ Ο Σ

Ε Μ Π Ρ Ο Σ

Α Φ Ρ Ο Σ

Π

1234567891011121314151617 Ρ Ο Σ

ΛΕΞΕΙΣ ΡΟΣ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ

2 6 + 3 - 5 = 10

+ - +

5 - 2 6 + 3 = 21

- + -

6 + 3 - 5 2 = 8

+ -

3 5 - 2 + 6 = 19

= = = =

3 17 21 36

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

1 Ὁ γάλος δέν γεννάει αὐγά2 Καί οἱ δέκα ἐργάτες θάχρειαστοῦν δύο μέρες

ΛΥΣΕΙΣ

Ὀκτώβριος 2012350

Μιά ἔκπληξηmicroιά εὐκαιρία

Στό ἑπόmicroενο τεῦχος ndashΝοέmicroβριος 2012ndashθά βρεῖτε ὡραῖο

χριστουγεννιάτικο θεατρικόΜιά εὐκαιρία

γιά τό πρόγραmicromicroά σαςτῆς ἑορτῆς τῶν ΧριστουγέννωνΔΙ

ΑΦΟΡ

ΕΣ

Πολυαγαπημένο μου laquoΠρός τή ΝίκηraquoΕἶμαι μιά ἀναγνώστριά σου καί τε-

λείωσα τή Δευτέρα Γυμνασίου Κάθεμήνα σέ διαβάζω ἀνελλιπῶς καθώς πε-ριέχεις ποικιλία ἀπαντήσεων στά θέ-ματα πού μέ ἀπασχολοῦν Σοῦ

ὀφείλω λοιπόν μέσα ἀπό τά βάθη τῆς καρδιᾶς μουἕνα μεγάλο εὐχαριστῶ πού μέ ἐξοπλίζεις κάθεφορά μέ δύναμη κουράγιο θάρρος αὐτοπεποί-θηση Χάρη σέ σένα ἔχω ἀποκτήσει μιά πιό αἰσιό-δοξη στάση γιά τή ζωή καί μιά διαφορετική ματιάγιά τόν γενικότερο κόσμο

Μέ πολλή ἀγάπη Μαρ Ἰ Ἀμαλιάδα

Μέσα στή κάψα τοῦ καλοκαιριοῦ (τό e-mailστάλθηκε στό Περιοδικό 1172012) δροσιές ἀπότά μηνύματά σας δροσιές τά μηνύματά σας Καίτό δικό σου ἀγαπητή Μαρ Καί πιό πολύ ἐκεῖνο πούμοῦ γράφεις γιά laquoαἰσιόδοξη στάση ἀπέναντι στήζωή καί διαφορετική ματιά στόν γενικότεροκόσμοraquo Πραγματικά αὐτά μᾶς χαρίζει ἡ πίστη στόΧριστό καί ὁ λόγος Του Καί εἶσαι εὐτυχισμένη πούτόσο νωρίς κατάλαβες τά σημαντικά Κράτα αὐτήτήν πίστη καλλιέργησέ την καί τότε θά βλέπεις καίμέσα στά σκοτάδια φῶς ἐλπίδα λύσεις

Ἀγαπημένο μου ΠεριοδικόΕἶναι καιρός τώρα πού μιά σκέψη τυ-

ραννάει τό μυαλό μου καί θά ἤθελαπολύ μιά ἀπάντηση Συνεχῶς γύρωμου ἀκούω ἀνθρώπους ἀκόμη καίνέους νά συζητοῦν γιά συνανθρώπους

τους καί νά λένε ὅτι τούς laquoματιάζουνraquoraquoΜ Μ Χίος

Τό θέμα πού σέ ἀπασχολεῖ τόσο ἀγαπητή Μεἶναι ἡ βασκανία τό laquoμάτιασμαraquo θέμα γνωστό ἀπότήν ἀρχαιότητα Εἶναι καθαρή ἐπενέργεια τοῦ πο-νηροῦ πνεύματοςπού εἶναι πάντα καταστροφικό

καί μισάνθρωπο ὅπως καταλαβαίνεις καί σύ ἀπό τάπαραδείγματα πού ἀναφέρεις στό γράμμα σουΠροέρχεται ἀπό φθόνο Ἡ Ἐκκλησία μας δέχεταιτή βασκανία (τό laquoμάτιασμαraquo) καί ὑπάρχουν εἰδικέςεὐχές γιά τήν ἀντιμετώπισή της Αὐτό πού πρέπεινά κάνει ἕνας πιστός χριστιανός εἶναι νά μετέχειστά Ἱερά Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας μας Ἱερά Ἐξο-μολόγηση καί θεία Εὐχαριστία νά φοράει τόσταυρό του καί νά κάνει τό σταυρό του ndashτό φο - βᾶται αὐτό πολύ ὁ διάβολοςndash καί νά προσφεύγειστήν Ἐκκλησία ἄν τοῦ συμβεῖ κάτι τέτοιο Ἡ δύ-ναμη πάντως τοῦ διαβόλου ἐλέγχεται Θυμᾶσαιτόν δαιμονισμένο τῶν Γερ γεσηνῶν (Μάρκ ε´ 1-20)Ἐπειδή ὡστόσο τό θέμα πού θίγεις εἶναι σοβαρόἴσως ἀργότερα τό laquoΠρός τή Νίκηraquo νά ἀσχοληθεῖἐκτενέστερα

Tί ὡραῖα κείμενα τά κείμενα πού μοῦστείλατε ἀγαπητά laquoΧελιδόνιαraquo ἀπότή ζωή στήν Κατασκήνωσή σας στόἙλληνικό Κορινθίας Τί ἐκπλήξειςἈπό τή μιά σπουδαῖες συγγραφεῖςἀπό τήν ἄλλη σπουδαῖες ποιήτριες

Κυρίως ὅμως χαρούμενα καί δημιουργικά παιδιάΝά σᾶς εὐλογεῖ ὁ Κύριός μας Καί τό χειμώνα πούἔφθασε νά ἔχετε θερμές καρδιές γιά τό Χριστόμας καί καλό ἀγώνα γιά ὅσα ὄμορφα μάθατε τό κα-λοκαίρι Εὐχαριστῶ ἰδιαίτερα τήν Ὁμάδα laquoἌγγε-λοι Ἀγάπηςraquo γιά τήν καταπληκτική ἀ κροστιχίδαπού μοῦ ἔστειλε μέ τίς ὀμορφιές τῆς κατασκηνω-τικῆς ζωῆς Τήν κρατάω γιάτήν προ-κατασκη-νωτική

ΕΕΣΣΕΕΙΙΣΣ ΚΚΙΙ ΕΕΓΓΩΩlaquoἘσύ πού θρόνος Σου ἡ ΘεσσαλονίκηΜακεδονί τη Ἀκρί τα Καβαλάρηφώτισέ microας τό δρόmicroο πρός τή ΝίκηΤοῦ microήνα πού γιορτάζει Σε εἶν᾽ ἡ χάρη

∆εόmicroεθά ΣουΒάλε microας τοῦ θριάmicroβου τήν κορώναraquo

(Κ Παλαmicroᾶς)

Καί τήν ἔβαλε laquoτοῦ θριάμβου τήν κορώναraquoὁ Μακεδονίτης Ἀκρίτας ΚαβαλάρηςἍγιος Δημήτριος2266 ὈὈκκττωωββρρίίοουυ 11991122ἐλευθερώθηκε ἡ Θεσσαλονίκη ἀπό τούς ΤούρκουςΠανηγυρίζει ἡ Ἑλλάδα ὅλη στά 100 χρόνια τοῦ θριάμβουΚαί ἀγρυπνεῖ

Στό τεῦχος αὐτό ndash Ὀκτώβριος 2012ndash

λόγω ἐπίκαιρης ὕληςδέν θά δημοσιευθοῦν

κείμενα τοῦ Διαγωνισμοῦ μας

Ὀκτώβριος 2012 351

ρακαλοῦσε τήν εὐχαριστοῦσε Δικό τηςδῶρο ἔνιωσε πώς ἦταν κι ἡ δουλειά τουστή μεγάλη ψαροταβέρνα κοντά στό λι-μάνι πού τοῦ ἐξασφάλιζε μεροκάματοἱκανό νά βοηθάει τόν πατέρα του νάθρέψει τά ἑπτά ἀδέλφια τουΣβέλτος ξύπνιος εὐγενικός καί προ-

πάντων τίμιος κέρδισε ἀμέσως τήνἀγάπη καί τήν ἐμπιστοσύνη τοῦ κυρ-Προκόπη τοῦ μαγαζάτορα καί μαζίπαινέματα καί πλούσια φιλοδωρήματαΕἶχε χίλιους λόγους γιά νά ᾽ναι πολύεὐχαριστημένος ὁ Παναγιώτης κι ἕνανπολύ μεγάλο καί σοβαρό γιά νά μήνεἶναι Λόγοι βλάσφημοι μόλυναν τόστόμα τοῦ κυρ-Προκόπη καί μαζί τήδροσερή θαλασσινή ἀτμόσφαιρα τοῦμαγαζιοῦὉ Παναγιώτης ἔνιωθε νά πνίγεται

ὅμως εἶχε κληρονομιά ἀπrsquo τή γιαγιά τόἀντίδοτο laquoὙπερευλογημένη ὑπάρχειςΘεοτόκε Παρθένεraquo ἔλεγε μεγαλόφωναμόλις οἱ βρώμικοι λόγοι ἔφθαναν στrsquoαὐτιά του καί τό πρόσωπό του σκυ-θρώπαζε Αὐτή ἦταν ἡ πρώτη του κί-νηση ἀντίδρασης Μετά ἀπό λίγο ἔγινεκι ἡ δεύτερηmdash Παναγιώτη σέ νιώθω ψυχραμένο

Τί συμβαίνει Ἔχεις κανένα παράπονοἀπό μέναmdash Κυρ-Προκόπη μοῦ δίνεις καλή δου-

λειά καί μοῦ δείχνεις μέ κάθε τρόπο τήφροντίδα σου Σrsquo εὐχαριστῶ πολύ ὅ μωςἔχω παράπονο μεγάλοmdash Πές παιδί μου τί εἶναι mdash Μιλᾶς ἄσχημα γιά τή Μάνα μουmdash Ἐγώ πότεmdash Γιά τήν Παναγίαmdash Αὐτό ἐννοεῖς Μή χολοσκᾶς καη-

Ἡ κληρονοmicroι

άτῆς γιαγιᾶς

Ἦ ταν παιδί ὅταν πρωταντίκρισε τόφοβερό πρόσωπο τοῦ πολέμου ὅτανπρωτάκουσε ἐκεῖνον τό διαπεραστικόἦχο-προμήνυμα πώς θά σκοτείνιαζε ὁοὐρανός τους μrsquo ἐκεῖνα τά μαῦρα σιδε-ρένια σύννεφα πού ἔβρεχαν κατα-στροφή Τή φρίκη τῆς μνήμης τουςδιέλυε ἡ ἀγαπημένη θύμηση τῆς γιαγιᾶςlaquoὙπεραγία Θεοτόκε σῶσον ἡμᾶς

Μή φοβάστε κάτω ἀπό τή Σκέπη Τηςεἴμαστεraquo φώναζε σά γιά νά ξεπεράσειτίς σειρῆνες ἡ γιαγιά κι ὅταν περνοῦ -σε τό κακό laquoὙπερευλογημένη ὑ πάρ-χεις Θεοτόκε Παρθένε Πάλι μᾶς ἔσωσεἡ Παναγίαraquo laquoΜήν τό ξεχάσετε αὐτόποτέ παιδιά μουraquo laquoΝά εὐγνωμονεῖτετή μεγάλη Μάνα μας νά τήν τιμᾶτε καίνά λατρεύετε τόν Υἱό ΤηςraquoΔέν τό ξέχασε ὁ Παναγιώτης Τήν ἀ -

γαποῦσε πολύ τήν Παναγία τήν πα-

Ὀκτώβριος 2012352

μένε λόγια πού πετᾶνε δέ τό θέλωκακό συνήθειοmdash Ναί ἀφεντικό σέ παρακαλῶ Πρίν

λίγα χρόνια ὅλοι τήν ἱκετεύαμε νά σώ -σει τόν τόπο μας Κι ἐσύ σίγουρατότε μέσrsquo τή φωτιά τοῦ μετώπου τήνπαρακαλοῦσες Καί σrsquo ἄκουσε κι ἔ -δωσε νά γυρίσεις γερός κι ἡ Πατρίδαμας τώρα νά ᾽ναι λεύτερη Κι Ἐκείνηἀντί γιά εὐχαριστίες ἀκούει τώραmdash Ἔχεις δίκιο Πρέπει νά τό κόψωΠέρασαν ἑβδομάδες μῆνες μά ἡ ἀρ -

ρώστια τοῦ κυρ-Προκόπη δέν πέρασεὉ πάντα καλός κι ἐργατικός Πανα-γιώτης ἀσφυκτιοῦσε πιά στό χῶρο τῆςδουλειᾶς του Μιά μέρα τό ἀφεντικότόν κάλεσε νά μιλήσουνmdash Παναγιώτη ἐγώ παιδιά δέν ἔχω οἱ

κόποι μου δέ θέλω νά μείνουν σέ συγ-γενεῖς Σοῦ προτείνω νά γίνουμε συνε-ταῖροι Ἐγώ θά βάλω τήν ἐπιχείρηση κιἐσύ τά ἐργατικά καί καθαρά χέρια σουΣκέψου το κι αὔριο μοῦ ἀ πα ντᾶςΕἶχε σκεφθεῖ ὁ Παναγιώτης γιrsquo αὐτό

καί χωρίς νά ὑπολογίσει τή σίγουρηδουλειά καί τήν ἄνεση πού ἐξασφάλιζεστήν πολύτεκνη οἰκογένειά τους ἀπο-φάσισε τήν τρίτη καί τελευταία κίνησηmdash Κυρ-Προκόπη σrsquo εὐχαριστῶ πολύ

γιά τήν ἀγάπη καί τήν ἐμπιστοσύνησου Ὅμως τήν πρότασή σου δέν μπο -ρῶ νά τή δεχθῶ οὔτε νά μείνω ἄλλοστή δούλεψή σου μπορῶ Εἶπε ἔλυσε τήν ποδιά ἀπό τή μέση

του καί τήν ἀκούμπησε στό τραπέζιπού βρισκόταν μπροστά τουmdash Δέν καταλαβαίνω Γιά ποιό λόγοmdash Γιά κάποιους λόγους σου κυρ-

Προ κόπηmdash Δέν μπορῶ νά τό πιστέψω Ἐν νο -

εῖς Σπουδαῖο πράγμα ποιόν βλάπτωΕἶπε ἐκεῖνος περισσότερο πειραγμένοςπαρά ξαφνιασμένος

mdash Τόν ἑαυτό σου κι ὅποιον σrsquo ἀ κού -ει ἀφεντικόmdash Ξανασκέψου το καί περίμενε τό

τέλος τοῦ μήνα νά λογαριαστοῦμεσοῦ χρωστάωmdash Τίποτα δέ χρωστᾶς σέ μένα στήν

Παναγία ὅμως χρωστᾶς κυρ-Προκό -πη χρωστᾶμε ὅλοι μας εὐγνωμοσύνηκαί τιμή καί στόν Υἱό της τή λατρείαμαςἜφυγε λυπημένος μά εἰρηνικός ὁ

Παναγιώτης Ἄφηνε τή δουλειά του μάκρατοῦσε δική του τήν πολύτιμη κλη-ρονομιά τῆς γιαγιᾶς Αὐτή τοῦ ἐξα-σφάλισε τό μέλλον Λίγους μῆνες μετάδιορίστηκε ὑπάλληλος σέ δημόσια ὑ -πηρεσία πράγμα σπουδαῖο γιά τήν ἐ -ποχή Ἀργότερα δημιούργησε εὐλογημένηπολύτεκνη οἰκογένεια Τώρα μᾶς διη-γεῖται τήν ἱστορία του γιά νά μᾶςμάθει ὅποτε νιώθουμε νά μολύνεται τόπεριβάλλονμας ἡ τάξη ἡ παρέατό προαύλιοτό γήπεδοἀπό παρό-μοια λόγια νάἀποφασίζουμεκάποιες δυνα-μικές κινήσειςἀντίδρασηςγιά νάἑλκύουμετή μεγάληΧάρη τῆς Πα-ναγίας καί νάκρατοῦμε τήΣκέπη Τηςἁπλωμένηπάνω ἀπότήν Πα-τρίδα μας

Μ

τῆς γιαγιᾶς

Ὀκτώβριος 2012 353

ΤΥΠΟΣ ΠΛΟΙΟΥ ΕΛΑΦΡΥ ΚΑΤΑ∆ΡΟΜΙΚΟ ΜΗΚΟΣ 140 Μ ΠΛΑΤΟΣ 21 Μ ΒΥΘΙΣΜΑ 75 ΜΠΛΗΡΩΜΑ 30 ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΙ

670 ΝΑΥΤΕΣΜΕΓΙΣΤΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ 225 ΚΟΜΒΟΙΜΗΧΑΝΕΣ 2 ΤΕΤΡΑΚΥΛΙΝ∆ΡΕΣΠΥΡΟΒΟΛΑ 4 ΤΩΝ 234 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ

8 ΤΩΝ 197 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ8 ΤΑΧΥΒΟΛΑ ΤΩΝ 76 ΧΙΛ5 ΑΝΤΙΑΕΡΟΠΟΡΙΚΑ

ΕΝΑ ΖΩΝΤΑΝΟ ΜΟΥΣΕΙΟΤΟΥ ΠΟΛΕΜΙΚΟΥ ΜΑΣ ΝΑΥΤΙΚΟΥ

Βρισκόmicroαστε στό Πάρκο ΝαυτικᾹς Παράδοσης στό Τροκαντερό δίπλα στή microαρίνα τοῦ Φλοίσβουστό Παλαιό Φάληρο Ἐδῶ εἶναι ἐλλιmicroενισmicroένα πλοῖα τοῦ Πολεmicroικοῦ Ναυτικοῦ πού ἔγραψανλαmicroπρές σελίδες στή σύγχρονη ἑλληνική ἱστορία

Τό θωρηκτό laquoἈβέρωφraquo ναυπηγήθηκε τό 1911 στά ναυπηγεῖα τῶν ἀδελφῶν ORLANDO στό Λιβόρνο τῆς Ἰταλίας

Ἡ τότε κυβέρνηση τοῦ Κυριακούλη Μαυροmicroιχάλη δαπάνησε22300000 δρχ γιά τήν ἀπόκτησή του Τά 8000000 δρχπροέρχονταν ἀπό τό 20 τῆς συνολικῆς κληρονοmicroιᾶς τοῦ Γεωργίου Ἀβέρωφ πού τά παραχώρησε microέ τή διαθήκη του στόΤαmicroεῖο Ἐθνικοῦ Στόλου Τό πλοῖο πού ἔφερε τό ὄνοmicroά τουκατέπλευσε στίς 11 Σεπτεmicroβρίου στό Φάληρο ὅπου τό ὑ ποδέχτηκαν οἱ Ἕλληνες microέ microεγάλο ἐνθουσιασmicroό

ΤΟ ΘΩΡΗΚΤΟ laquoΑΒΕΡΩΦraquo ∆ΕΝ ΜΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΕΙ ΠΙΑ ΣΤΙΣ ΘΑΛΑΣΣΕΣΜΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΕΙ ΟΜΩΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑhellip

5 Ὀκτωβρίου 1912 Κήρυξη Βαλκανικῶν ΠολέmicroωνἈναχώρηση τοῦ στόλου γιά τό Αἰγαῖο

3 ∆εκεmicroβρίου 1912 Ναυmicroαχία τῆς Ἕλλης

Ἡ Ἑλλάς δέν ἀναmicroένει ἀπό ἐσς νά ἀποθάνετε γι αὐτήν Ἀναmicroένει νά νικήσετε Αὐτήἦταν ἡ προτροπή τοῦ Ἐ Βενιζέλου πρός τούς Ἕλληνες Ναῦτες στίς 5 Ὀκτωβρίου 1912

Ὀκτώβριος 2012354

Ἡ σηmicroαία τοῦ laquoἈβέρωφraquo εἶναι microεγαλύτερηἀπrsquoαὐτές πού κυmicroατίζουν στά ἄλλα ἑλληνικάπολεmicroικά πλοῖα καί τήν ἀκολουθεῖ microιά ἱστορίαΜετά τήν Ἀπελευθέρωση ὅταν τό θωρηκτόlaquoἈβέρωφraquo ἐπέστρεψε στήν Ἑλλάδα microεταφέροντας τήν ἐξόριστη κυβέρνηση θεωρήθηκεσωστό νά κρεmicroαστεῖ στόν ἱερό βράχο τῆςἈκρόπολης ἡ σηmicroαία τοῦ πλοίου ὡς ἔνδειξητῆς ἔννοιας τῆς ἐλευθερίας καθώς τό πλοῖοεἶναι τό microοναδικό κοmicromicroάτι ἑλληνικῆς γῆς πούστά 100 χρόνια ζωῆς του δέν ἔχει κατακτηθεῖ ποτέ Ἀπό τότε στό πλοῖο κυmicroατίζει microιάἴδια σέ microέγεθος σηmicroαία τῶν 48 τmicro

5 Ἰανουαρίου 1913 Ναυmicroαχία τῆς Λήmicroνου

2 Μαῒου 1919 Ἀποβίβαση ἑλληνικοῦ στρατοῦ στή Σmicroύρνη

Σεπτέmicroβριος 1922 Ὑποστήριξη ἀποχώρησης ἑλληνικοῦ στρατοῦἀπό Μικρά Ἀσία

5 Μαῒου 1937 Ἄφιξη στήν Ἀγγλία γιά τά 25χρονα τῆς βασιλείας τοῦ Γεωργίου Ε΄ τῆς Ἀγγλίας

18 Ἀπριλίου 1941 Ἀναχώρηση γιά Κρήτη καί Ἀλεξάνδρεια Αἰγύπτου

18 Ὀκτωβρίου 1937 Ἐπίσηmicroη ἐπίσκεψη στήν Κωνπολη

28 Ὀκτωβρίου 1940 Κήρυξη ἑλληνο9ταλικοῦ πολέmicroου

18 Ὀκτωβρίου 1944 Ἄφιξη στήν ἐλεύθερη Ἑλλάδα

1951 Ἐγκαταλείπει τήν ἐνεργό δράση

1983 Ἀπόφαση γιά microετατροπή σέ Μουσεῖο

1986 Μεταφέρεται στό Π Φάληρο

Ὁ ἀπολογισmicroός τᾹς ναυmicroαχίας γιά τούς Ὀθωmicroανούς ἦταν τραγικός Ἑκατόν ἐνενήντα νεκροίπολλαπλάσιοι τραυmicroατίες καί βαριές ζηmicroιές σέ τρία πλοῖα τους Ο ἑλληνικός στόλος εἶχε microόλιςτρεῖς τραυmicroατίες καί microικρές ζηmicroιές Ὁ τουρκικός στόλος δέ βγᾹκε ἀπό τά στενά τοῦ Ἑλλησπόντουγιά πολλά χρόνια καί ἡ Τουρκία ὑπογράφει ταπεινωτική συνθήκη εἰρήνης microέ τήν Ἑλλάδα

Ὀκτώβριος 2012 355

Παρατηρῆστε τήν ἀντίστροφη κλίσητῆς πλώρης τοῦ πλοίου χαρακτηριστικήγιά τά πλοῖα τῆς ἐποχῆς σέ ἀντίθεση microέτά σηmicroερινά Τό microπροστινό τmicroῆmicroα πούβρίσκεται κάτω ἀπό τήν ἐπιφάνεια τῆςθάλασσας εἶναι ἀπό συmicroπαγή χάλυβα γιάνά microπορεῖ νά κάνει microέχρι καί ἐmicroβολισmicroόΜιά συνέχεια τῆς ἀρχαίας τριήρους καίτῆς ναυτικῆς παράδοσης τῆς Ἑλλάδας

Σπάνια συναντᾶ κανείς ἕνα ἐκκλησάκι πάνω σέπολεmicroικό πλοῖο ὅπως τό παρεκκλήσι τοῦ ἉγίουΝικολάου hellipΤίς παραmicroονές τῆς ναυmicroαχίας τῆςrdquoἝλληςrdquo (Νοέmicroβριος 1912) ὁ πυροβολητής Σωτήριος Κ Σκόδρας πῆγε στόν ὑπηρετοῦνταἀρχιmicroανδρίτη τότε καί microετέπειτα microητροπολίτηΣπάρτης ∆ιονύσιο ∆άφνο καί τοῦ ἀνακοίνωσε

ὅτι κατά τή διάρκεια τῆς ὑπηρεσίας του παρατήρησε microιά περίεργη σκιά στόν κάδο νεροῦπού ἔmicroοιαζε πολύ microέ τή microορφή τοῦ Ἁγίου Νικολάου Οἱ ἄλλοι ναῦτες δυσπίστησαν λέγοντας ὅτι ἐπρόκειτο γιά ὀξείδωση τῆςλαmicroαρίνας Αὐτό ὅmicroως ἦταν ἀδύνατο γιατίὁ κάδος ἦταν ὁλοκαίνουργος Μόλις ἐνηmicroερώθηκε ὁ ναύαρχος Κουντουριώτης διέταξε νά τοποθετήσουν τόν κάδο στόπαρεκκλήσιο τοῦ θωρηκτοῦ καί νά γίνει ὁmicroιλία στό πλήρωmicroαmicroέ θέmicroα rdquoὉ Θεός εἶναι microαζί microαςrdquo

ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΟΥ ΘΩΡΗΚΤΟΥ laquoΑΒΕΡΩΦraquohellip

Κάθε χρόνο τό πλοῖο δέχεται πάνω ἀπό 30000 ἐπισκέπτες Τό laquoΑΒΕΡΩΦraquo δέν εἶναι ἁπλά ἕναΜουσεῖο εἶναι ὁλόκληρο ἕνα κειmicroήλιο microέσα στό ὁποῖο ὁ κάθε ἐπισκέπτης περπατ microέ δέος Εἶναιἕνα ζωντανό ναυτικό microνηmicroεῖο πού κάθε γωνιά του ζωντανεύει microιά ἱστορία τόσο θαυmicroαστή ὅσοκαί ἡ ψυχή τῶν ἀνθρώπων πού τό ὑπηρέτησαν

Φ

Ὀκτώβριος 2012356

ἹἹλλιικκάά 2 πακέτα τετράγωνα μπισκότα (τύπου Πτί-μπέρ) 1 φάκελο Garni βανίλια 1 φάκελο κρέμα στιγμῆς ἄνθος ἀραβοσίτου βανίλια 2 ποτήρια γάλα

καί frac12 περίπου ποτήρι γάλα γιά νά βουτᾶμε τά μπισκότα frac12 ποτήρι ζάχαρη ἄχνη 200 γρ βιτάμ soft 3 βανίλιες 1 κουταλιά σούπας κακάο ἤ nescafeacute 3-4 κουταλιές λικέρ καφέ 3-4 κουταλιές κονιάκ 1 κουβερτούρα 125 γρ

ἘἘκκττέέλλεεσσηηΧτυπᾶμε γιά δύο λεπτά στό μίξερ τό garni τήν κρέμα

στιγμῆς τό γάλα τήν ἄχνη τό βιτάμ καί τίς βανίλιεςΣέ ἕνα μακρύ δίσκο βάζουμε ἀλουμινόχαρτο καί ἁπλώ-

νουμε τά μπισκότα πού ἔχουμε βουτήξει στιγμιαῖα στόγάλα καί τό λικέρ Τά μπισκότα τά τοποθετοῦμε ἑνωμένασέ τρεῖς σειρές Βάζουμε συνολικά 3 μπισκότα κατά πλά-τος καί 7 μπισκότα κατά μῆκος

Πάνω στή μεσαία σειρά μπισκότων ἁπλώνουμε τό 13τῆς κρέμας καί πάνω στήν κρέμα τοποθετοῦμε μία ἀκόμασειρά μπισκότα Πάνω ἀπ΄ αὐτά τά μπισκότα βάζουμε τόἄλλο 13 τῆς κρέμας στό ὁποῖο ἔχουμε προσθέσει κακάοΣυνεχίζουμε μέ μία ἀκόμα σειρά μπισκότα καί τέλος βάζουμε τό τελευταῖο 13 τῆς κρέμας

Σηκώνουμε τίς δύο πλαϊνές πλευρές τοῦ ἀλουμινόχαρτου μαζί μέ τά μπισκότα καί κλεί-νουμε σφιχτά ὥστε νά σχηματιστεῖ περίπου τριγωνικός κορμός Βάζουμε τόν κορμό γιάτρεῖς ὧρες περίπου στήν ψύξη Ὅταν τόν βγάλουμε ἀνοίγουμε τό ἀλουμινόχαρτο μέ προ-σοχή καί περιχύνουμε μέ τό γλάσο Διατηροῦμε τόν κορμό στό ψυγεῖο

Γιά τό γλάσο χρησιμοποιοῦμε μπέν-μαρί στό ὁποῖο λειώνουμε τήν κουβερτούρα μέ 3-4 κουταλιές γάλα καί 3-4 κουταλιές κονιάκ

Κορmicroός

ΚΚΑΑΛΛΗΗ ΕΕΠΠΙΙΤΤΥΥΧΧΙΙΑΑ

Ὀκτώβριος 2012 357

ΚΑΤΙ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΣΑΣ

Συνταγή καί φωτογραφίες ἀπόκ Μαρία Ἀδ Πύργος

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17 Ρ Ο Σ

Στή διπλανή στήλη συμπλήρωσε τά γράμ-ματα πού λείπουν καί φτιάξε τίς ζητούμενεςλέξεις πού τελειώνουν σέ -ΡΟΣ

1 Βουνό2 Χωράφι3 Ἕνας ἀπό τούς μαθητές τοῦ Χριστοῦ4 Δέν εἶναι βρώμικος5 Συσσωρευμένος πλοῦτος6 Αὐτός πού ἀγαπᾶ τή μελέτη7 Προσωρινός8 Τό ψάρι βακαλάος9 Ὁ ἀποτελούμενος ἀπό πολλά κύτταρα10 Ἀποτελεῖται ἀπό ἄσπρο καί μαῦρο χρῶμα11 Γιατρός εἰδικός γιά παιδιά12 Αὐτός πού δίνει παρηγοριά κουράγιο13 Φοβερός τρομακτικός14 Γεμάτος λάμψη ἀκτινοβόλος15 Μπροστά16 Ὑπάρχει στή σαπουνάδα17 Πρόθεση

ΛΕΞΕΙΣ ΡΟΣ

2 6 + 3 - 5 = 10

2 = 21

-

6 2 = 8

= 19

= = = =

3 17 21 36

Κάθε γραμμήκαί κάθε στήληπρέ πει νά περι-λαμβάνει τούς ἴ -διους ἀριθμούςκαί σύμβολαἀλλά μέ διαφορε-τική διάταξη

Βρεῖτε τή διά-ταξη γιά νάἰσχύουν τά ἀπο-τελέσματα πούἀναγράφονται

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ5

∆ΙΑΦΟΡΕΣ

ΚΚάάθθεε ἑβδομάδα ἕναςγάλος γεννάει πέντε αὐ -γά καί κάθε ἑβδομάδαμία ἀλεπού κλέβει ἕναἀπό αὐτά Πόσες ἑβδο-μάδες χρειάζονται γιάνά συγκεν-τρω θοῦν 30 αὐγά

ἌἌνν δύο ἐργάτες χρειάζον-ται δύο μέρες γιά νά βά-ψουν δύο τοίχους πόσεςμέ ρες θά χρει-αστοῦν δέκαἐργάτες γιάνά βά-ψουν δέ -κα τοίχους

Ὀκτώβριος 2012358

ΣΤΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟἩ νικηφόρα ἑλληνική Σημαία στήν ἐλεύ-

θερη Θεσσαλονίκη Ὀκτώβριος 1912 (Σύνθεση περιοδικοῦ laquoΠρός τή Νίκηraquo)

ldquo∆έν ξεχνωrdquo σηmicroαίνει

ΘυmicroαmicroαιΤιmicroω

Ὑπόσχοmicroαι

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

Μήν ξεχάσω

Μήν ξεχάσω

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012

Ὀκτώβριος 2012 327

ὈὈκκττώώββρριιοοςς 11991122 Ἡ Ἑλλάδα τολ micro καί συmicro-microετέχει στή Βαλκανική Συmicromicroαχία ndashἙλλάδαΣερβία Βουλγαρία Μαυροβούνιοndash ἐναντίοντῶν Τούρκων πού πέντε περίπου αἰῶ νες κα-ταδυναστεύουν καί κατατυραννοῦν τά κράτητῶν Βαλκανίων Ἀσυγκράτητη ἡ ὁρmicroή τῶνἙλλήνων γιά νά ἐλευθερώσουν τούς σκλάβουςἀδελφούς Εὔζωνοι πρόσκοποι (ἀνιχνευτές)τακτικός στρατός ναυτικό ὅλοι ὑπακοῦνε σέmicroιά γιγάντια προσταγή Ἐmicroπρός ἘmicroπρόςἘmicroπρός κι ὁρmicroοῦν γιά τή νίκη

Ἀποτέλεσmicroα Ὁ διπλασιασmicroός τᾹς Ἑλλάδοςσέ ἔκταση καί πληθυσmicroό Ἡ laquoΝέα Ἑλλάςraquo

ὈὈκκττώώββρριιοοςς 11994400 Ἡ Ἑλλάδαλέει ὑπερήφανα ΟΧΙ στόν ἌξοναndashΓερmicroανία Ἰταλίαndash πού ζητάει microέθράσος νά περάσει ἀπό πάνω τηςγιά νά βγεῖ στή Μέση Ἀνατολή καίνά προωθήσει ἐκεῖ τά συmicroφέροντάτου Καί πάλι ἡ ἰαχή laquoΑΕΡΑraquo καίπάλι τό πνεῦmicroα τᾹς θυσίας Καίπάλι τρόπαια νίκης

Ἀποτέλεσmicroα Ἰσχυρό ράπισmicroαστό Φασισmicroό Ἀνάσα στήν Εὐρώ -πη Νίκη τοῦ πνεύmicroατος πάνωστή βία

ὈὈκκττώώββρριιοοςς Τοῦτος ὁ microήνας εἶναι ἀλλιώτικος Εἶναι γεmicroάτος δόξα Γεmicroάτοςἐθνικό παλmicroό ἁγνό πατριωτισmicroό ὁραmicroατισmicroούς τοῦ Γένους συνείδηση τοῦ ποιοίεἴmicroαστε καί τί microποροῦmicroε γεmicroάτος πίστη αἰ σιοδοξία αὐτοθυσία Εἶναι microήναςἑλληνικός ∆έν ἀνήκει microόνο στό χρόνο Ἀνήκει στήν Ἱστορία καί δέ θά γίνειποτέ παρελθόν γιά τόν Ἕλληνα

ὈὈκκττώώββρριιοοςς 11991122--22001122 Ἑκατό χρόνια ἀπό τούς λαmicroπρούς ἀπελευθερωτι-κούς Βαλκανικούς πολέmicroους

ὈὈκκττώώββρριιοοςς 11994400--22001122 Ἑβδοmicroήντα δύο χρόνια ἀπό τό ἔνδοξο ΟΧΙ ΚΚοοιιννάά σσττοοιιχχεεῖῖαα ndashndash σσυυννττεελλεεσσττέέςς ττᾹᾹςς ννίίκκηηςς Ὁmicroοψυχία ἑνότητα αἴσθηmicroα

εὐθύνης ἡρωισmicroός ἄφθαστος πίστη στή βοήθεια τοῦ Θεοῦ στήν προστασίατᾹς Παναγίας

Τοῦτος ὁ microήνας ndashὈκτώβριοςndash εἶναι ἀλλιώτικοςΚαί microπορεῖ νά γίνει ΟΟ∆∆ΗΗΓΓΟΟΣΣ

ndashndashndashndashndashndash Πρόσκοποι σώmicroατα ἐθελοντῶν κυρίως Μακεδονοmicroάχων

Ὀκτώβριος 2012328

ΠΟΛΙΟΥΧΟΙ ΑΓΙΟΙ

ΑΑΓΓΙΙΟΟΣΣ ∆∆ΗΗΜΜΗΗΤΤΡΡΙΙΟΟΣΣ ΟΟ ΜΜΥΥΡΡΟΟΒΒΛΛΥΥΤΤΗΗΣΣΑΑΓΓΙΙΟΟΣΣ ∆∆ΗΗΜΜΗΗΤΤΡΡΙΙΟΟΣΣ ΟΟ ΜΜΥΥΡΡΟΟΒΒΛΛΥΥΤΤΗΗΣΣ

Κάθε περιοχή κάθε πόλη τῆς Ὀρθόδο-ξης πατρίδας μας ἔχει τό δικό της Ἅγιο∙ἕναν Ἅγιο προστάτη (ἤ μιά Ἁγία προστά-τιδα) πού ὀνομάζεται πολιοῦχος Ὁ πο-λιοῦχος Ἅγιος μιᾶς πόλης εἶναι αὐτός πού ἡζωή του συνδέθηκε γιά κάποιο λόγο μέ τήνπόλη αὐτή (εἴτε γεννήθηκε ἔζησε ἤ μαρτύ-ρησε ἐκεῖ εἴτε κάποιος ναός ἤ θαυματουργήεἰκόνα ἤ ἱερό λείψανό του βρίσκονται στήνπεριοχή αὐτή) καί γιά τό λόγο αὐτό οἱ κά-τοικοί της τόν αἰσθάνονται περισσότεροκοντά τους Πολλά εἶναι τά θαύματα πούἐπιτελοῦν οἱ πολιοῦχοι Ἅγιοι σώζοντας ἀπόποικίλους κινδύνους καί συμφορές τήνπόλη πού προστατεύουν Γιʼ αὐτό καί οἱ πι-στοί τούς τιμοῦν ἰδιαιτέρως καί ἑορτάζουνμέ λαμπρότητα τή μνήμη τους

Στή νέα αὐτή στήλη τοῦ περιοδικοῦ μαςθά ἔχουμε τήν εὐκαιρία νά ταξιδέψουμε σέδιάφορες περιοχές τῆς πατρίδας μας καί νάγνωρίσουμε τούς πολιούχους Ἁγίους τηςἌς ξεκινήσουμε λοιπόν τό ταξίδι μας ἀπό τήδοξασμένη ἑλληνική γῆ τῆς Μακεδονίας καίτήν περίλαμπρη πρωτεύουσά της τήν βυ-ζαντινή laquoἀρχόντισσα κυράraquo τή Θεσσαλονί -κη Ἐκεῖ μᾶς περιμένει γιά νά μᾶς ὑποδεχθεῖὁ ἔνδοξος μεγαλομάρτυρας ἅγιος Δημή-τριος ὁ Μυροβλύτης

Ἡ ζωή τοῦ ἁγίου ΔημητρίουὉ ἅγιος Δημήτριος γεννήθηκε τό 280

μΧ στή Θεσσαλονίκη Διέθετε ἐξαιρετικάχαρίσματα καί ἀπό νεαρή ἡλικία διορίστηκεστρατηγός τῶν Ρωμαϊκῶν στρατευμάτωντῆς Θεσσαλίας καί ἀνθύπατος τῆς ἐπαρχίαςτῆς Ἑλλάδος Ἦταν πιστός χριστιανός καίπαρά τό ἐπίσημο ἀξίωμά του δέν δίσταζε νάὁμολογεῖ τή χριστιανική πίστη τήν ὁποία δί-δασκε καί στούς ἄλλους ἀνθρώπους γύρωτου Γιʼ αὐτό καί κάποιοι εἰδωλολάτρες πούτόν φθονοῦσαν τόν κατήγγειλαν στόν αὐτο-κράτορα καί τόν ἔκλεισαν στά ὑπόγεια ἑνόςλουτροῦ

Ἀπό τό κελλί τῆς φυλακῆς του ὁ ἅγιοςΔημήτριος ἐνθάρρυνε τό μαθητή του τόΝέστορα νά μονομαχήσει μέ τόν γίγανταΛυαῖο Ὁ μικρός Νέστορας νίκησε χάρηστίς προσευχές τοῦ ἁγίου Δημητρίου κιαὐτό ἔγινε ἀφορμή ὥστε οἱ μανιασμένοιεἰδωλολάτρες νά θανατώσουν καί τόν ἴδιοἀλλά καί τό δάσκαλό του τόν Δημήτριο τόνὁποῖο κτύπησαν μέ τίς λόγχες τους Οἱ χρι-στιανοί τῆς Θεσσαλονίκης ἐνταφίασαν εὐ -λαβικά τό σῶμα τοῦ ἁγίου μάρτυρος καίἀπό τόν τάφο του ἄρχισε νʼ ἀναβλύζει μύ -ρο γιʼ αὐτό καί ὀνομάστηκε ΜυροβλύτηςἈργότερα (413 μΧ) κτίστηκε μεγαλοπρε-πής ναός στόν τόπο τοῦ μαρτυρίου του Ὁναός αὐτός παρά τίς καταστροφές πού ὑπέ-στη στό διάβα τοῦ χρόνου (πιό πρόσφατηεἶναι ἡ πυρκαγιά τοῦ 1917) διατηρεῖται μέ -χρι σήμερα λειτουργεῖ κανονικά καί ἀπο-τελεῖ ἕνα ἀπό τά πλέον ὑπέροχα χριστιανικάμνημεῖα τῆς Ἀνατολῆς πόλος ἕλξεως γιάεὐλαβεῖς προσκυνητές ἀπʼ ὅλο τόν κόσμο

Θαύματα προστασίας τῆς ΘεσσαλονίκηςἘδῶ καί 1700 χρόνια ὁ ἅγιος Δημήτριος

παρέχει μέ μύριους θαυμαστούς τρόπουςτήν προστασία του στήν ἰδιαίτερη πατρίδατου τή Θεσσαλονίκη τῆς ὁποίας εἶναι καίπολιοῦχος

Σέ ἐποχή μεγάλης πείνας ὅταν οἱΘεσσαλονικεῖς κινδύνευαν νά πεθάνουνἀπό τήν ἀσιτία ὁ ἅγιος Δημήτριος ἐμφανί-στηκε τή νύκτα σʼ ἕναν καπετάνιο ἐμπορι-κοῦ πλοίου καί τοῦ παρήγγειλε τό σιτάριπού σχεδίαζε νά μεταφέρει στήν Εὐρώπηνά τό πάει στή Θεσσαλονίκη ὅπου ὑπῆρχεμεγάλη ἔλλειψη Τοῦ ἔδωσε μάλιστα ὡς

ὉὉ πποολλιιοοῦῦχχοοςς ττῆῆ ςς ΘΘεεσσσσααλλοοννίίκκηη ςςὉὉ πποολλιιοοῦῦχχοοςς ττῆῆςς ΘΘεεσσσσααλλοοννίίκκηηςς

προκαταβολή τρία φλουριάἐνῶ τόν βεβαίωσε ὅτι ἐκεῖ

θά ἔπαιρ νε καί τό ὑπόλοιπο τῆς ἀ ξίαςτου Πράγματι ὅταν τό πλοῖο ἔφτασε στόλιμάνι τῆς Θεσσαλονίκης ἔκπληκτοι οἱ

κάτοικοι γιά τό ἀπρόσμενο δῶρο ἔτρε-ξαν νά ἀγοράσουν σιτάρι Τότε ὁ πλοίαρ-χος τούς διηγήθηκε τό θαῦμα κι ὅλοιδόξασαν τόν Θεό κι εὐχαρίστησαν τόνἅγιο Δημήτριο γιά τή σωτήρια παρέμ-βασή του

Σέ ἐχθρικές ἐπιθέσεις ὁ ἅγιος Δη-μήτριος συχνά ἐμφανιζόταν ὡς λαμπρο-φορεμένος καβαλλάρης πάνω στό ἄλογότου νά περιφρουρεῖ τά τείχη τῆς πόληςκαί νά μάχεται ὁρμητικά τρέποντας τούςἐχθρούς σέ ἄτακτη φυγή Τό 617 μΧὅταν συμμάχησαν Σλάβοι Ἄβαροι καίΒούλγαροι καί ἐπιχείρησαν αἰφνιδιαστικήἐπίθεση ἐναντίον τῆς Θεσσαλονίκης ἔ -

γινε τό ἑξῆς θαυμαστό Εἶχεἀρχίσει ἡ πολιορκία κι οἱἐχθροί μέ τούς πελώριους καταπέλτες τουςἔριχναν τίς πέτρες σάν βροχή μέσα στό φρού-ριο Τότε κάποιος πιστός χριστιανός πῆρε μιάμικρή πέτρα κι ἔγραψε πάνω της laquoἘν τῷ ὀνό-ματι Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν ἅγιε Δημήτριεβοήθειraquo Ἔριξε μέ δύναμη τήν πέτρα ἐναντίοντῶν ἐχθρῶν κι ἡ μικρή αὐτή πέτρα κτύπησεἕναν τεράστιο ὀγκόλιθο πού μόλις εἶχανἐκσφενδονίσει οἱ βάρβαροι μέ ἀποτέλεσμα ὁὀγκόλιθος ἐκεῖνος νά ἀλλάξει κατεύθυνση καίνά συντρίψει τόν καταπέλτη τῶν ἐχθρῶν ΟἱΘεσσαλονικεῖς βλέποντας ὁλοφάνερη τήνπροστασία τοῦ Ἁγίου συνέχισαν νά πολεμοῦνγενναῖα καί τελικά ὕστερα ἀπό 33 ἡμέρες πο-λιορκίας τά στρατεύματα τῶν βαρβάρων ἀπο-χώρησαν

Δέν εἶναι τυχαῖο ἄλλωστε ὅτι ἡ ἀπελευ-θέρωση τῆς Θεσσαλονίκης ἀπό τούς Τούρ-κους ὕστερα ἀπό σχεδόν 500 χρόνια() σκλαβιάἔγινε ἀνήμερα τῆς ἑορτῆς τοῦ ἁγίου Δημη-τρίου 26 Ὀκτωβρίου 1912 Ἀλλά καί οἱ Γερ-μανοί κατακτητές ἔφυγαν ἀπό τή Θεσσαλονίκητό 1944 τήν ἑπομένη τῆς ἑορτῆς τοῦ Ἁγίου

Βιβλία ὁλόκληρα ἔχουν γραφτεῖ μέ τά θαύ-ματα τοῦ ἁγίου Δημητρίου ὁ ὁποῖος πάντοτεστέκεται συμπαραστάτης στούς ἀγῶνες ὅλωντῶν Ἑλλήνων καί μάλιστα τῆς ἰδιαίτερης πα-τρίδας του τῆς Θεσσαλονίκης σέ κάθε δύ-σκολη περίσταση σέ σεισμούς καί πυρκαγιέςσέ ἐπιδρομές καί ἐπιδημίες σέ ἐποχές πείναςκαί στερήσεων Μέ ἀπέραντη εὐγνωμοσύνηγιά τήν ὁλοφάνερη προστασία του ἡ συμπρω-τεύουσα τιμᾶ τόν πολιοῦχο της κάθε χρόνο μέμία σειρά ἑορταστικῶν ἐκδηλώσεων πού φέ-ρουν τόν τίτλο laquoΔημήτριαraquo πού κορυφώνον-ται τήν ἡμέρα τῆς μνήμης του

Δίκαια ὀνόμασαν τόν ἅγιο Δημήτριο laquoφι-λόπατρηraquo καί laquoσωσίπατρηraquo∙ διότι ἀγαπᾶ τήνπατρίδα του τήν ὁποία ἔσωσε ἀμέτρητεςφορές ἀπό ποικίλους κινδύνους Καί θά σώζειπάντοτε τήν πατρίδα μας ἄν ἐμεῖς ἐπικαλού-μαστε τίς ἀκαταμάχητες πρεσβεῖες του

Νικηφόρος

Ὀκτώβριος 2012 329

Ὀκτώβριος 2012330

Ὀνομάσθηκαν Βαλκανικοί Πόλεμοι γιατίδιεξήχθησαν στό χῶρο τῶν Βαλκανίων ἀπό

κράτη τῶν Βαλκανίων Οἱ πόλεμοι αὐτοί ἦτανἀπελευθερωτικοίἮταν προσπάθεια γιά ἀποτί-

ναξη τοῦ τουρκικοῦ ζυγοῦ πού καταδυνάστευε τάΒαλκάνια ἀκόμη καί στίς ἀρχές τοῦ 20οῦ αἰώνα

Τό Σεπτέμβριο τοῦ 1912 ὑπογράφηκε ἡ Βαλκανική Συμμαχία ἀνάμεσασέ τέσσερα κράτη Ἑλλάδα Σερβία Βουλγαρία καί Μαυροβούνιο

Ἀρχικά ἔγινε ἀπό μέρους τῶν κρατῶν αὐτῶν διάβημα πρός τήν Πύλημέ τό ὁποῖο ζητοῦσαν σεβασμό τῶν δικαιωμάτων τῶν ἐθνοτήτων πούβρίσκονταν ὑπό τουρκική κυριαρχία καί τίς ἀναγκαῖες μεταρρυθμίσεις

Ἡ Τουρκία ἀρνήθηκε καί τά σύμμαχα Κράτη τῆς κήρυξαν πόλεμο ἩἙλλάδα κήρυξε τῶν πόλεμο στίς 5 Ὀκτωβρίου 1912

Γιά τούς Ἕλληνες ὁ κατά τῆς Τουρκίας πόλεμος ἦταν μιά συνέχειατῶν ἀγώνων τοῦ 1821 Παρά τό πολύ αἷμα πού χύθηκε τότε δέν ἐλευ-θερώθηκαν ὅλες οἱ ἑλληνικές περιοχές Οἱ βόρειες περιοχές ἔμενανσκλάβες Τό ἴδιο καί τά νησιά τοῦ Αἰγαίου Τό 1832 τό νέο ἙλληνικόΚράτος ἔφθανε μέχρι λίγο παραπάνω ἀπό τή Λαμία

Ὅμως οἱ Ἕλληνες δέν ἔπαψαν ποτέ νά ἀγωνίζονται γιά τή ΜεγάληἙλλάδα Τότε ἄνθιζε καί ἡ Μεγάλη Ἰδέα πού ἤθελε νά φθάνουν τά ὅριατοῦ Ἑλληνικοῦ Κράτους μέχρι τήν Κωνσταντινούπολη

Ἀνώτατος ἄρχοντας τότε ἦταν ὁ βασιλεύς Γεώργιος Αacute Πρωθυπουρ-γός ὁ Ἐλευθέριος Βενιζέλος

Ἡ συμμετοχή τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ στόν ἀπελευθερωτικό αὐτό ἀγώναὑπῆρξε συγκλονιστική Ἀπό ὅλα τά μέρη τῆς Ἑλλάδος καί ἀπό τόν ἐκτόςἙλλάδος Ἑλληνισμό ἀθρόα συμμετοχή μέ πρωτοφανή ἐνθουσιασμόκαί ἀπόφαση θυσίας

Τά ἀποτελέσματα θαυμαστά Ὁ διπλασιασμός τῆς Ἑλλάδος σέ ἔκτασηκαί πληθυσμό

Ἦταν ἡ καλή ὥρα τοῦ Ἑλληνισμοῦ πού ἀνέδειξε τόν πλοῦτο τῶνἀρετῶν τῶν Ἑλλήνων

Αὐτό τό ἔπος ἑορτάζεται ἐφέτος 100 χρόνια μετάΓιά νά μήν ξεχάσουμε αὐτούς πού τό δημιούργησαν

Καί γιά νά δοῦμε τί μποροῦμε νά ἐπιτύχουμε ὡς λαός

ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ1912 -1913

ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ1912 -1913

ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ1912 -1913

Ὀκτώβριος 2012 331

Αἰτία Οἱ Βαλκανικοί λαοίθέλουν τήν ἐθνικήτους ὁλοκλήρωση

1912 Οἱ Νεότουρκοι προσπα-

θοῦν νά ἐκτουρκίσουν τίςἄλλες ἐθνότητες τῆς Ὀθω-μανικῆς αὐτοκρατορίας

Ἀφορμή

ἀποτέλεσμα

Ἑλλάδα Σερβία Μαυροβούνιο Βουλγαρία

συμμαχοῦν καίκηρύσσουν τόνπόλεμο στούς

ΤούρκουςἘλ Βενιζέλος ὀργανώ-

νει καί ἐξοπλίζει τίςἔνοπλες δυνάμεις

ἀρχηγός ΔιάδοχοςΚωνσταντῖνος

Αacute Βαλκανικός πόλεμος

Ἑλλάδα

Στρατός

κατευθύνεται κατευθύνεται

ἀπελευθερώνει ἀπελευθερώνει

Ναυτικό

Ἤπειρος Μακεδονία

ἀπελευθερώνεινησιά Β καί Α

Αἰγαίου καί Κρήτη

νικᾶ τόν τουρ-κικό στόλο σέ

ναυμαχίεςἸωάννινα Β Ἤπειρο

Θεσσαλονίκη Δ Μακεδονία

Λήξη Αacute Βαλκανικοῦ Πολέμου μέ

ἐδαφικά κέρδη γιά ὅλους τούςσυμμάχους

Βacute Βαλκανικόςπόλεμος

1913 κηρύσσει τόν πόλεμοσέ Ἑλλάδα- Σερβία

Ἡ Βουλγαρία δἐν ἱκανοποιεῖται

Νίκη Ἑλλήνωνἐπελευθέρωση

Ἀν Μακεδονίας

Ἡ Ἑλλάδα διπλασιάζεταισέ ἔκταση καί πληθυσμό

ἀρχηγός ΠαῦλοςΚουντουριώτης

δολοφονία Γεωργίου Αacute

στή Θεσσαλονίκητόν διαδέχεται

ὁ Κωνσταντῖνος

ὁμοψυχία ἐνθουσια-σμός ἀποφασιστικό-τητα γενναιότητα

ἑλληνικοῦ λαοῦ

ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ ndashΠΑΡΑΣΤΑΤΙΚΟ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ

332Ὀκτώβριος 2012

Μάρτιος τοῦ 1430 Οἱ Τοῦρκοι κυριεύουν τή Θεσσαλονίκη Ἁρ -πάζουν ἄνδρες γυναῖκες καί παιδιά καί ὅλους μαζί δεμένους σέ μακρι-ές σειρές τούς σέρνουν στίς σκηνές τοῦ στρατοπέδου τους Ἡ ἀτμόσφαι-ρα δονεῖται ἀπό θορύβους καί σπα-ρακτικές κραυγές Γυναῖκες ἀναμαλ-λιασμένες ξεσχίζοντας τά μάγουλα μέ τά νύχια τους τρέχουν ἀπό σκη-Πέρασαν πέντε περίπου αἰῶνες τουρκικῆς σκλαβιᾶς Ὀκτώβριος τοῦ 1912 Οἱ Ἕλληνες προχωροῦν νι κηφόρα στούς Βαλκανικούς πολέ-μους καί ὕστερα ἀπό ἕναν ἀγώνα δρόμου φθάνουν πρίν ἀπό τούς Βουλ γάρους στή Θεσσαλονίκη26 Ὀκτωβρίου ὥρα ἕνδεκα τό βρά -δυ Ὁ Τοῦρκος Διοικητής Ταχσίν πα-σάς μετά ἀπό συνεννόηση μέ τόν Δι άδοχο Κωνσταντίνο ὑπογράφει τήν ἄνευ ὅρων παράδοση τῆς πόλης στούς Ἕλληνες Ἡ Θεσσαλονίκη μᾶς παραδόθηκε χωρίς μάχη Στίς 27 Ὀκτωβρί ου εἰσῆλθε στήν πόλη θρι-αμβευτικά ὁ ἑλληνικός στρατός Λί-γες ὧρες ἀργότερα ἔφθασαν καί οἱ Βούλγαροι ἀπεσταλμένοι καί τή δι-εκδικοῦσαν Ἀξίζει νά διαβάσουμε πῶς περιγράφει τήν περίσταση ὁ Κε-νάν μπέης Μεσαρέ γιός τοῦ Ταχσίν πασᾶ καί ἀξιωματικός τοῦ ἐπιτελείου του πού βρισκόταν ἐκεῖ1laquoὍσοι θέλουν νά κρίνουν εὐσυνείδητα καί ἀμερόληπτα τήν ἐποχή ἐ κείνη ὀφείλουν νά ἀναπολήσουν τήν κατάσταση τῆς 27ης Ὀκτωβρίου ὅταν οἱ ἀπεσταλμένοι τοῦ Θεοδωρώφ ἀρχιστρατήγου τῶν Βουλγαρικῶν δυνάμεων ἐπισκέφθηκαν τόν πατέρα μουhellip στό Διοι-κητήριο Ἕνας συνταγματάρχης τοῦ πυροβολικοῦ ὁ ἔφεδρος ἴλαρχος Στάντσιεφ καί δύο ἄλλοι ἐπιτελεῖς παρουσιάσθηκαν τήν 8η ἑσπερινή φέροντας λευκή σημαία

τρρλμνή σέ σκηνή ἀναζητώντας τά παιδιά καί τούς ἄνδρες τους Θρῆ νος καί κλαυθμός Πολ-λοί σφάχθηκαν καί ἀκόμη περισσότεροι πουλήθηκαν σκλάβοι Ἡ πόλη λεηλατήθηκε Οἱ Τοῦρκοι νομίζοντας ὅτι κάτω ἀπό κάθε πέτρα βρισκόταν κι ἕνας θησαυρός δέν ἄφη-σαν τίποτε ἀπείραχτο Ναοί καταστράφηκαν ἤ μετατράπηκαν σέ τζαμιά μοναστήρια λε-ηλατήθηκαν Ἡ ἅλωση τῆς Θεσσαλονίκης κατατάραξε ὅλον τόν ἑλληνικό καί χριστιανικό κό σμο Ἦταν τό προανάκρουσμα τῆς πτώσης τῆς Κωνσταντινούπολης πού ἀκολούθησε λίγα χρόνια μετά

γεπνί ἀ ό ἐ ί ύ

333Ὀκτώβριος 2012

Μετά τίςhellip τυπικές συστάσεις ὁ κ Στάντσιεφhellip ἐξέφρασε τήν ἔκπληξη καί hellipδίκαιη δυσφορία τοῦ Θεοδωρώφ γιά τήν παράδοση τῆς Θεσσα-λονίκης στούς Ἕλληνες δεδομένου ὅτι ὁ Βουλ γαρικός στρατός εἶχε φθάσειhellip διαρκῶς μαχόμενος καί μέ σκληρές θυσίες στή Θεσσαλονίκη τήν ὁποία καί δικαιοῦνταν νά καταλάβει ἐν ὀνόματι τῆς ΑΜ τοῦ Τσαρίσκου τῶν ΒουλγάρωνὙπενθυμίσαμε στούς κυρίους αὐ τούς ὅτι ἡ Στρατιά πού βρισκό-ταν κάτω ἀπό τίς διαταγές τοῦ Πατέρα μου εἶχε ὡς μοναδικό Ἀντίπαλο τόν Ἑλληνικό Στρατό κατά τοῦ ὁποίου καί πολέμησε ἀπό τήν Ἐλασσόνα μέχρι τή Θεσσαλονίκη δίνοντας σκληρές μά χες σέ διάφορα μέρη ὅπου κανένας Βούλγα-ρος δέν ὑπῆρχε Ὅσο γιά τό ζήτημα τῆς παραδόσεως αὐτό ἀφοροῦσε τόν πατέρα μου καί μόνο καί δέν εἶχε νά δώσει λόγο σέ κανένα [hellip]Μήν μπορώντας ἐπί δύο ὧρες καί παρόλη τή διπλωματική δεξιοτεχνία του νά μᾶς ἐπη-ρεάσειhellip ὁ κ Στάντσιεφ ὕστερα ἀπό σύντομη συνεννόηση μέ τούς συναδέλφους του ἐξέφρασε τήν ἐπιθυμία νά μοῦ μιλήσει ἰδιαιτέρως Περάσαμε στή μεγάλη αἴθουσα ὑπο-δοχῶνhellip Ὁ κ Πρεσβευτής μέ κοίταξε ἐπί μερικά δευτερόλεπτα σιωπηλός καί ταραγμένος ἔπειτα μέ ἕνα μειδίαμα ἔ βγαλε ἀπό τό χαρτοφυλάκιό του μίαhellip ἐπιταγήhellip γιά ἕνα τερά-στιο ποσό μοῦ τήν προσέφερε μέ σπασμωδικές κινήσεις καί ψιθυρίζοντας μοῦ ἔδωσε νά καταλάβω ὅτι ἦταν τό ἀντίτιμο μιᾶς ἁπλῆς ὑπογραφῆς τοῦ πατέρα μου ὁ ὁποῖος θά τούς ἀναγνώριζε τό δικαί ω μα συγκαταλήψεωςἜμεινα σάν κεραυνόβλητος ἔτρεμα ὁλόκληρος καί μέ ἀργά βήματα ἐπέστρεψα στό γραφεῖο Ὁ κ Πρεσβευτής ἦταν κάτωχρος Οἱ ἄλλοι δέν εἶχαν πλέον ἀνάγκη ἐξηγήσε-ων Ἀφοῦ πείσθηκαν ὅτι παρόλες τίς ἀπειλές ὕ βρεις καί βαναυσότητες δέν θά ἀποκόμι-ζαν τίποτε μᾶς παρακάλεσαν νά τούς παραχωρήσουμε ἀντίγραφο τοῦ Πρωτοκόλλου Τό ὁποῖο ἑτοιμάσθηκε ἀμέσως2raquoἈποκαλυπτικό τό κείμενο τοῦ Κενάν Μεσαρέ γιοῦ τοῦ Τούρκου Διοικητῆ Οἱ Βουλγαρι-

κές ἀπαιτήσεις γιά συγκυριαρχία μέ τούς Ἕλληνες στή Θεσσαλονίκη ἀπό τή μία καί ἡ σθε-ναρή ἀπόφαση τῶν Τούρκων νά εὐνοήσουν τούς Ἕλληνες ἀπό τήν ἄλλη

Πῶς ἄλλαξε τόσο τό σκηνικό Τό περίμενε κανείς αὐτό ἀπό τούς Τούρκους Ποιός ἔνευ-σε στόν Ταχσίν πασά νά πάρει αὐτή τήν ἀπόφαση Πῶς ἀκόμη βρέθηκε ὁ συγκεκριμένος ἄνθρωπος μέ τά φιλελληνικά αἰσθήματα καί τή σπάνια γιά Τούρκους ἐντιμότητα στή θέση τοῦ Διοικητῆ τῆς Θεσσαλονίκης αὐτή τή χρονική στιγ μή

Ἐδῶ εἶναι τό θαῦμα Κανείς δέν ξέρει πῶς ἔγινε Ἀλλά ἀκούστηκε πώς ὁ ἅγιος Προστά-της τῆς πόλης ἔλειπε ἀπό τή λάρνακά του τήν ἡμέρα τῆς γιορτῆς του Τοῦρκοι εἶπαν πώς laquoεἶχε πάει στούς γκιαούρηδες γιά νά τούς βοηθήσειraquo Κάποιοι εἶδαν τόν καβαλλάρη laquoνά ροβολᾶraquo μέ laquoτό ἄτι τό γορ γόraquo πάνω στά κάστραhellip Ἡ ἀπελευθέρωση τῆς Θεσσαλονίκης εἶπαν ἦταν ἀκό μη ἕνα θαῦμα τοῦ ἁγίου Δημητρίου Νεφέλη1 Ὁ Κενάν μπέης Μεσαρέ εἶχε μητέρα ἑλληνικῆς καταγωγῆς καί ἔμεινε στήν Ἑλλάδα μετά τήν παράδοση τῆς Θεσ-σαλονίκης στούς Ἕλληνες Ἦταν ζωγράφος καί φιλοτέχνησε ἀρκετούς ζωγραφικούς πίνακες τῶν Βαλκανικῶν πολέμων Αὐτός ἐπίσης μετέφρασε ἀπό τά Τουρκικά τά κείμενα τῶν ἀναμνήσεων τοῦ πατέρα του καί τά ἐξέδωσε στά ἑλληνικά (Ἐφημ Ἑλληνικός Βορρᾶς 1961)2 Παραθέσαμε τό κείμενο μεταγλωττισμένο στή Δημοτική

Πηγές Ἀποστ Ἐ Βακαλοπούλου Ἱστορία τῆς Θεσσαλονίκης 316 πΧ- 1983 Θεσσαλονίκη 1983 σσ 190-195 Ἑταιρεία Μακεδονικῶν Σπουδῶν Ὧρες ἐλευθερίας Βαλκανικοί πόλεμοι 100 χρόνια Ἀπό τή Μελούνα στή Θεσσαλονί-κη σ 65

ἹἹσσττοορριικκάά ΣΣηημμεειιώώμμαατταα

οναστήρι ἤ Θεσσαλονίκη Αὐτό τόἐξαιρετικά δύσκολο δίλημμα ἀπασχό-λησε νωρίς τήν ἡγεσία τῆς ἙλλάδοςΚαί τώρα μετά τή νικηφόρα προέλασητοῦ Ἑλληνικοῦ στρατοῦ στή Μακεδο-νία μετά τίς πρῶτες νίκες καί μάλισταστά Γιαννιτσά ἔγινε πιό ὀξύ καί ἐ πεῖ -γον Πρός τά ποῦ θά κατευθυνόταντώρα ἐλευθερωτής ὁ Ἑλληνικός στρα-τός Πρός τά βόρεια ὅπου ὑπῆρχεἀκμαιότατη ἑλληνική πόλη τό Μονα-στήρι ἤ ἀνατολικά πρός τή νύμφη τοῦΘερμαϊκοῦ τή Θεσσαλονίκη

Γιά τήν κατανόηση τοῦ διλήμματοςχρειάζεται μιά ἐξήγηση Ὅταν συστά-θηκε ἡ Βαλκανική συμμαχία ndashἙλλάδαΣερβία Βουλγαρία Μαυροβούνιοndashἀποφεύχθηκε νά συζητηθεῖ πῶς θά γι-νόταν ἡ διανομή τῶν ἐδαφῶν πού θάκατακτοῦσαν τά σύμμαχα κράτη Ἦ -ταν λεπτό θέμα καί μποροῦσε ἐξαρχῆςνά δημιουργήσει ρήξη στή συμμαχίαἜτσι πάνω στά πράγματα ἔγινε σιω-πηρά δεκτό νά ἔχει δικαιώματα κάθεκράτος στίς περιοχές πού θά ἀπελευ-θέρωνε ἀπό τούς Τούρκους ὁ στρατόςτου

Πρός τό Μοναστήρι λοιπόν ἤ πρόςτή Θεσσαλονίκη Ἡ ἑλληνική ψυχή τάἐπιθυμοῦσε καί τά δύο Ἑλληνικά δένἦταν Πρός τό Μοναστήρι ndashπού τελικάχάθηκε γιά τούς Ἕλληνεςmiddot πρόλαβανκαί τό κατέλαβαν οἱ Σέρβοιndash προσέ-βλεπε ὁ Ἀρχιστράτηγος Κωνσταντῖ νοςΠρός τή Θεσσαλονίκη ὁ ἘλευθέριοςΒενιζέλος Καί εἶχαν καί οἱ δύο ἰσχυρά

ἐπιχειρήματα Τελικά ἀποφασίσθηκε ἡχωρίς καμία καθυστέρηση προέλασητοῦ στρατοῦ πρός τή ΘεσσαλονίκηΓιατί πρός τή Θεσσαλονίκη βάδιζετώρα ὁλοταχῶς καί ὁ βουλγαρικόςστρατός ndashἔτσι ἔλεγαν κάποιες ἔγκυ-ρες πληροφορίες κάποια γεμάτα ἀνη-συχία τηλεγραφήματα

Ἔτσι μετά τή λαμπρή νίκη τοῦ στρα-τοῦ στά Γιαννιτσά οἱ ἑλληνικές δυνά-μεις ἀνασυντάχθηκαν καί βάδισανndashπέντε μεραρχίεςndash πρός τή Θεσσαλο-νίκη Ἔπρεπε νά περάσουν τόν Ἀξιόποταμό ἀρχικά Οἱ γέφυρες ἦταν κατε-στραμμένες ἀπό τούς ὑποχωροῦντεςΤούρκους Ἔπρεπε νά κατασκευα-σθοῦν νέα περάσματα Καί οἱ στρατιῶ -τες ἦταν τόσο καταπονημένοι Ὅμωςτά φῶτα τῆς Θεσσαλονίκης ἀπό μα-

ΜΜ

Ὀκτώβριος 2012334

ἘἘλλεεύύθθεερρηη ἡἡ ΘΘεεσσσσααλλοοννίίκκηη

ἘἘλλεεύύθθεερρηη ἡἡ ΘΘεεσσσσααλλοοννίίκκηη

ΒΒΑΑΛΛΚΚΑΑΝΝΙΙΚΚΟΟΙΙ

ΠΠΟΟΛΛΕΕΜΜΟΟΙΙ

ΒΒΑΑΛΛΚΚΑΑΝΝΙΙΚΚΟΟΙΙ

ΠΠΟΟΛΛΕΕΜΜΟΟΙΙ

κριά τούς καλοῦσαν Καί οἱ ὑπόδουλοιndashπέντε αἰῶνεςndash ἀδελφοί ἐκεῖ μέσατούς καρτεροῦσαν καί μετροῦσαν τίςἡμέρεςmiddot 24 Ὀκτωβρίου 25 Ὀκτωβρί -ου Πλησίαζε καί ἡ ἑορτή τοῦ πολιού-χου τους ἁγίου τοῦ Ἁγίου ΔημητρίουΚαί πίστευαν πολύ τό πίστευαν ὅτικάτι θά ἔκανε ὁ στρατιωτικός Ἅγιόςτους Δέν μπορεῖ Κάτι θά ἔκανε

Ὁ ἑλληνικός στρατός προχωροῦσεμέ ἐμπόδια Γιατί οἱ Τοῦρκοι δέν ἄφη-ναν εὔκολα τά ἐδάφη πού αἰῶνεςτώρα κατεῖχαν Πολεμοῦσαν κι αὐτοίμέ πο λύ ἡρωισμό μέ πεῖσμα καί φανα-τισμό φαινόταν ὅμως καθαρά ὅτιεἶχαν ἡττηθεῖ Δέν τούς ἀπέμενεπλέον τίποτε ἄλλο ἀπό τό νά παραδώ-σουν τή Θεσσαλονίκη στούς ἝλληνεςΑὐτό τούς συμβούλευαν καί οἱ πρόξε-νοι τῶν ξέ νων κρατῶν

Ὁ ἀρχηγός τοῦ Τουρκικοῦ στρατοῦΤαχσίν πασάς ὅλο καί παρακώλυε καίκαθυστεροῦσε τήν παράδοση Καί ὅ -ταν κάτω ἀπό τήν πίεση τῶν πραγμά-των ἔφθασε αὐτή ἡ ὥρα ἔθετε ὅρουςπού κρατοῦσαν ἰσχυρή ndashκαί ἐπικίνδυνηβέβαιαndash τήν παρουσία τῶν Τούρκωνστήν πόλη Τελευταία ἀπαίτηση Νάτούς ἀφεθοῦν 5000 ὅπλα γιά τήν ἐκ -παίδευση νεοσυλλέκτων

Χρειάσθηκε ἀπό τό Στρατηγεῖο τουστό Τοπσίν νά ἀπειλήσει μέ ἐπίθεση ndashτήν ὁποία καί ξεκίνησεndash ὁ Ἀρχιστρά-τηγος Διάδοχος Κωνσταντῖνος γιά νάὑπογραφεῖ τό πρωτόκολλο τῆς παρα-δόσεως τῆς Θεσσαλονίκης Ἦταν τόβράδυ τῆς 26ης Ὀκτωβρίου 1912 Ἦ -ταν δῶρο τοῦ Ἁγίου τους τοῦ laquoἈκρίτηΚαβαλλάρηraquo Ἁγίου Δημητρίου Ἔτσιτό ἔνιωσε ὁ λαός κι ἔτσι τό εἶπε κι ὁποιητής

Ἡ Σαλονίκη πού ἔσβηνε μέ τοῦκαιροῦ τό διάβαndashκαντήλι πού τρεμόφωτο γιά λάδι λαχταρᾶndashἀποβραδίς κοιμήθηκε

δυστυχισμένη σκλάβακαί τήν αὐγούλα ξύπνησεἀρχόντισσα κυρά― Τί νά ᾿βλεπε στόν ὕπνο τηςποιό νά ᾿ταν τ᾿ ὄνειρό της―Τόν Ἅι-Δημήτρη ἔβλεπεστό ἄτι τό γοργόπού ροβολῶντας ἔκραζεμέ τή φωνή τῆς νιότηςlaquoἌνοιξε πόρτα τῆς σκλαβιᾶςἡ λευτεριά εἶμ᾿ ἐγώraquo

27 Ὀκτωβρίου 1912 μπαίνει ἐ -λευθερωτής ὁ Ἑλληνικός στρα-τός στή Θεσσαλονίκη

28 Ὀκτωβρίου 1912 ὥρα 11 τόπρωί μπαίνει στή Θεσσαλονίκημέ ὅλο του τό ἐπιτελεῖο ὁ Στρα-τηλάτης Διάδοχος Κωνστα -ντῖνος μέσα σέ μιά ἀποθεωτικήὑποδοχή πού κατέληξε στήνἘκκλησία τοῦ Ἁγίου Μηνᾶ ὅπουἔγινε ἐπίσημη καί ἐξαιρετικάσυγκινητική δοξολογία στό Θεόγιά τήν ἀπελευθέρωση τῆς πό-λεως

Κι ἔγραφε ἡ ἐφημερίδα laquoὉ ἐνθουσιασμός τῶν Ἑλλή-

νων δέν εἶναι δυνατόν νά περι-γραφῇ ἐπί τῇ θέα τῶν Ἑλλήνωνἀξιωματικῶν καί στρατιωτῶν εἰσ -ερχομένων νικηφόρως εἰς τήν πό -λιν μας Οἱ πάντες ἐζητωκραύγαζονσυνέχαιρον ἀλλήλους ἐφίλουντούς Ἕλληνας ἀξιωματικούς ἐπή-δουν ἄφηναν ἀνάρθρους κραυ-γάς τά εἶχαν χάσει κυριολεκτικῶςΣημαῖαι ἑλληνικαί ἀνεπετάσθησαν(ὑψώθηκαν) εἰς τά ἑλληνικά κατα-στήματα καί εἰς τάς ἑλληνικάςοἰκίαςraquo

ἩἩ ΘΘεεσσσσααλλοοννίίκκηη ἦἦτταανν ἐἐλλεεύύθθεερρηηὈκτώβριος 2012 335

Ἐλεύθερη ἡ Θεσσαλονίκη

Ἐλεύθερη ἡ Θεσσαλονίκη

336Ὀκτώβριος 2012

Ι laquoΠερίεργον καί θαυμαστόν θέαμαraquo Ὁ ἀνταποκριτής τῶν Times Κρῶφορδ Πράϊς ἀφηγεῖται

Ε νόμιζέ τις ὅτι Ἑλληνικός στρατός νικηφόρος ἐπανέκαμπτε εἰς τάς Ἀθήνας του μετά εὐτυχῆ ἐκστρατείαν εἰς τήν ἀλλο-δαπήν Ἐφαίνετο ἀκατανόητον πῶς ἦτο δυνατόν Τουρκική ἧττα νά ἑορτάζεται κατά τοιοῦτον τρόπον εἰς μίαν μέχρι χθές Τουρκικήν πόλιν Πράγματι ἐκεῖνο τό ὁποῖον συνέβαινεν ἦτο κάτι πλέ-ον ἀπό ἑορτασμόν πολεμικῆς νίκης∙ ἦτο ὁ ἑορτασμός τῆς ἀπελευθερώσεως τοῦ Ἑλληνικοῦ πληθυσμοῦ ἀπό τήν δουλείαν τῆς Τουρκικῆς διοικήσεως Μόνο τώρα ὁ γνω-στός καφετζῆς laquoμπάρμπα Γεώργηςraquo ἠδυνήθη νά παραδώσῃ εἰς τό πῦρ τό Τουρκικόν του κάλυμμα∙ μόνον τώρα ἠδυνήθη νά ἁρπάσῃ τάς ἐρυθράς σημαίας τῆς ἡμισελήνου αἱ ὁποῖαι μέχρι τῆς στιγμῆς ἐκείνης ἐστόλιζον τό κατάστημά του καί νrsquo ἀνυψώσῃ ἀντrsquo αὐτῶν τό ἰδικόν του Κυανόλευκον ἔμβλημα∙ μόνο τώρα ὁ ραγιᾶς Ἕλλην ἐτόλμα νά δια-κηρύττῃ ἀπό τῆς ὀροφῆς τῆς οἰκίας του τό μῖσος του πρός τόν Τοῦρκον καί τά ἔργα του Ἦτο ἕν περίεργον ἀλλά καί θαυμαστόν ταυτοχρόνως θέαμα τό ὁποῖον μόνον εἰς τήν Μακεδονίαν ἠμπορεῖ κανείς νά ἴδῃ διότι μόνο μία Μακεδονία ὑπάρχει

100 χρόνια 100 χρόνια Ἑταιρεία Μακεδονικῶν σπουδῶνἙταιρεία Μακεδονικῶν σπουδῶν

ΜΙΚΡΑ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΜΕΓΑΛΕΣlaquoΩΡΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣraquo

ΤοΤοΤοΤΤοΤοΤοΤΤοοοουρυυυυυ κικικον ἀ ἀἀἀἀπόπό ἑἑορρτατασμσμσμσμσσσμόόόόόόόόἙλληηηνικοῦ πλπλλλλπληθηθυσμοοῦ ἀἀἀ

337Ὀκτώβριος 2012

ΙΙΙΙ Πρωΐ τῆς 27ης Ὀκτωβρίου σέ μιά Θεσσαλονίκη στά γαλανόλευκα

Ε κ τῶν Ἑβραϊκῶν καταστημάτων καί τοῦ μοναδικοῦ ἑλληνικοῦ τῶν ἀδελφῶν Ναούμ Χρίστου οὐδέ ἴχνος ἀπέμεινεν ἐκ τοῦ ἑλληνικοῦ χρωματισμοῦ ὑφασμάτων ὥστε ἐν τέλει μετά δυσκολίας εὕρισκέ τις ἕνα πῆχυν χασέ καί ὀλίγον μπλέ ὕφασμα διά τήν κατα-σκευήν τῆς ἀπαραιτήτου διά κάθε Ἕλληνα σημαίαςΚαί πράγματι δέν παρῆλθον πολλαί ὧραι καί περί τήν 9ην ἑσπερινήν εἰσήρχοντο εἰς τήν πόλιν καταλύσαντες εἰς τό ὀνομαστόν τότε ξενοδοχεῖον laquoὌλυμπος Παλλάςraquo πέντε ἀξιωματικοί ἐν οἷς καί οἱ κκ Κλεομένης Μέραρχος καί Μεταξᾶς Ἐντελῶς ἄϋπνοι οἱ ἐνθουσιωδέστεροι τῶν κατοίκων ἀναμένοντες τήν εὐχάριστον ἐξέλιξιν τῶν πολεμικῶν γεγονότων ἤρχισαν σιγά καί δειλά-δειλά ὁ εἷς κατόπιν τοῦ ἄλλου ἀπό τοῦ μεσονυκτίου νά ἀναπετῶσι τάς ἑτοίμους κυανολεύκους σημαίας τωνἘν τῇ Ἐγνατίᾳ ἰδίως ὁδῷ ὁ κ Χατζηνικολάου ὀδοντίατρος ἐκ τῶν θαρραλεωτέρων πρῶτος ἔρριψε τόν κῦβον καί ἐκ τῶν πρώτων ἐθεάθη ἀναπετῶν πελωρίαν ἑλληνικήν ση-μαίαν οὕτως ὥστε ἡ πρωία τοῦ Σαββάτου εὗρε τήν πόλιν μας πλέουσαν εἰς τό κυανό-λευκον καί ἀπrsquo ἄκρου εἰς ἄκρον σημαιοστόλιστον Τό Ἑλληνικόν χρῶμα ἐκυριάρχει πα-ντοῦ αἱ δέ ὁδοί της ἔλαβον ὄψιν πανηγυρικήν ΙΙΙΙΙΙ Ἡ ἑλληνική σημαία στό Λευκό Πύργο ἐνῶ ὁ διάδοχος Κωνσταντί νος μπαίνει στήν πόλη Ὁ Ἀλέξανδρος Δ Ζάννας θυμᾶται

Σ τίς 28 Ὀκτωβρίου τό πρωί ἐ -πρόκειτο νά γίνη ἡ ἐπίσημη εἴ-σοδος τοῦ Βασιλέως καί τῆς Βασι-λικῆς οἰκογένειας στήν πόλιΣτόν Λευκό Πύργο δέν εἶχε ση-κωθῆ ἀκόμη Ἑλληνική σημαία καί ὅλοι διερωτοῦνταν τό γιατί Πῶς ἔγινε καί ὕστερα ἀπό 36 ὡρῶν κα-τοχῆς δέν εἶχε ὑψωθῆ ἀκόμη ἡ Ἑλ-ληνική σημαίαἈνέβηκα ἐπάνω στόν Πύργο καί εἶδα πώς οἱ Τοῦρκοι εἶχαν ἀφαιρέσει τό σκοινί ἀπό τόν ἱστό Γιά νά κατέβη ὁ ἱστός καί νά ὑψωθῇ ἡ σημαία χρειάζουνταν ἀρκετή δου-λειά Ρώτησα στά καΐκια πού ἦταν ἀγκυροβολημένα δίπλα ἄν ὑπῆρχε κανένας μικρός μοῦτσος ἱκανός νά σκαρφαλώσῃ στόν ἴδιο τόν ἱστό καί νά περάσῃ τό σκοινί γιά τή ση-μαία Παρουσιάστηκε ἕνας μικρούλης γελαστός καί μέ βεβαίωσε ὅτι μποροῦσε νά τό κάνῃ Ἔτρεμα μήν τοῦ συμβῇ κακό γιατί ὁ ἱστός δέν ἦταν πολύ γερός Ὁ μικρός ὅμως ἀφοῦ τόν κύτταξε μοῦ εἶπε πώς ἔκανε δυσκολώτερες ἀναρριχήσεις στά καράβια καί πώς θά τά κατάφερνε Πρίν ἀκόμη τοῦ πῶ τό laquoναίraquo ἄρχισε νά σκαρφαλώνῃ μέ καταπλη-κτική ἐπιτηδειότητα καί ταχύτητα Σέ δύο λεπτά εἶχε περάσει τό σκοινί Κατέβηκε ἐνθου-σιασμένος γιά τήν ἐπιτυχία του καί ὅταν τοῦ ἔδωκα δυό μετζήτια πετοῦσε ἀπό τή χαρά του Ἡ σημαία μας πρωτοϋψώθηκε στό Λευκό Πύργο ἐκείνη τήν ἡμέρα τό πρωί τήν ὥρα ἀκριβῶς πού ἔρχονταν ἀπrsquo τόν παραλιακό δρόμο ἡ παρέλασις τῆς νίκης Γ

σω καί νά σέ ἀποκαταστήσω στή δικήσου γῆ τή γῆ τῆς Χαναάν

Τότε λαέ μου ἤσουν ἐσύ γιά μένα τε-λείως ξεχωριστός καί ἀγαπητός λαός -ποιος τολμοῦσε νά σέ βλάψει ἔβρισκεἘμένα ἐκδικητή καί τιμωρό Τόσο σέ ἀ -γαποῦσα

μως θέλω νά σέ ρωτήσω Τί laquoπλημ-μέλημαraquo τί σφάλμα τί ἀδικία τί λάθοςβρῆκαν οἱ πατέρες σου ἐπάνω μου καί μέἐγκατέλειψαν ἔφυγαν μακριά μου καίἀκολούθησαν τά κούφια καί τιποτένιαεἴδωλα ὥστε τελικά καί οἱ ἴδιοι νά γίνουνκούφιοι μηδαμινοί καί τιποτένιοι

Βρέθηκε ἄραγε κάποιος ἀπrsquo αὐτούς νά

Aparao TA paraPOFHTIka ANAGNVSMATa toy ESparaEPInoy ths EOPTEumls

TOY AGIOY DHMHTPIOY25 Ὀκτωβρίου 2012 ερεμ β΄ 1-12

ΤΟ ΠΑΡΑΠΟΝΟ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥΤΟ ΠΑΡΑΠΟΝΟ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ

τόν ἑσπερινό τῆς ἑορτῆς τοῦἁγίου μεγαλομάρτυρος Δημη-τρίου διαβάζεται ἕνα προφητι -κό ἀνάγνωσμα συνταρακτικό

Κύριος ἀπαριθμεῖ τίς εὐεργεσίες Τουπρός τό λαό Του τόν ἰσραηλιτικό καίσυγχρόνως ἐκφράζει ἕνα βαθύ παράπο -νο

Θυμήθηκα λέει ὁ Κύριος πόσο σέσπλαχνίσθηκα καί σέ ἐλέησα λαέ μουστά χρόνια τῆς νεότητάς σου τότε πούἄρχιζες τήν ἱστορική σου πορεία καί ἀριθ-μοῦσες λίγα μόνο ἔτη ἐθνικῆς ζωῆς Τότεπού ἤσουν σκλαβωμένος στήν Αἴγυπτοκι ἐγώ ἔκανα τό πᾶν γιά νά σέ ἐλευθερώ -

SS

laquoτί εὕροσαν οἱ πατέρες ὑμῶν ἐν ἐμοί πλημμέλημαὅτι ἀπέστησαν μακράν ἀπ᾽ ἐμοῦraquo

laquoτί εὕροσαν οἱ πατέρες ὑμῶν ἐν ἐμοί πλημμέλημαὅτι ἀπέστησαν μακράν ἀπ᾽ ἐμοῦraquo

Ὀκτώβριος 2012338

Μ

Βηθ

λεέμ

Κορ

ωπί Ἀ

ττικ

ῆς

πεῖ laquoἌς ἀναζητήσουμε τόν Κύριο καίΘεό μας ἄς ἐπιστρέψουμε σrsquo Αὐτόν πούμᾶς ἐλευθέρωσε ἀπό τή δουλεία καί μᾶςχάρισε τήν πατρίδα μας καί τί πατρίδατή γῆ τῆς Ἐπαελίας μέ ὅλα τά ἀ γαθάτόσο ἄφθονα μέ πα-ραγωγή καί πλοῦτοἀστείρευ τοraquo Κανείςδέν βρέθηκε νά πεῖαὐτά Ἀντιθέτως ἐσεῖςὑβρίσατε καί μολύνα -τε τή χώ ρα αὐτή πούσᾶς χάρισα μέ τά σι-χαμερά εἴ δωλα καίτίς ἁμαρτίες σας

Κοιτάξτεδίπλα σας τά ἔθνητά εἰδωλολατρικά Ἄαξαν μήπως τούςθεούς τους ndash πού δέν εἶναι κἄν πραγμα-τικοί θεοί ἀά ψεύτικοι Δέν τούς ἄα-ξαν Καί ἀάξατε ἐσεῖς Ἐμένα πού εἶμαιἡ δόξα καί τό καύχημά σας μέ ἀνταά-ξατε μέ τίς ματαιότητες καί ἀθλιότητεςαὐτοῦ τοῦ κόσμου μέ τά τιποτένια εἴ -δωλα laquoἘξέστη ὁ οὐρανός ἐπί τούτῳλέγει Κύριοςraquo Μέχρι κι ὁ οὐρανός ἔφρι -ξε μέ τήν ἀχαρακτήριστη αὐτή συμπερι-φορά σας

Αὐτά λέει ὁ Κύριος

Τό περιοδικό παιδιά πού κρατᾶτε στάχέρια σας τό ὁποῖο φιλοξενεῖ καί τό ἄρ -θρο αὐτό πού διαβάζετε τώρα θέλει νάσᾶς κάνει μία ἐρώτηση

Γιατί ἄραγε νά διαβάζεται τό συγκεκρι-

μένο αὐτό προφητικό ἀνάγνωσμα κατάτήν ἑορτή τοῦ ἁγίου Δημητρίου Τί σχέ -ση ἔχει ὁ ἅγιος μεγαλομάρτυς Δημήτριοςμέ τίς ἔννοιες πού τίθενται στό ἀνάγνω-σμα αὐτό δουλεία ἐλευθερία πατρίδαἐθνική ἀποκατάσταση

Τήν ἀπάντηση θά τήνδώσετε πολύ εὔκολα μό -νοι σας ὅταν διαβάσετεὅλο τό ὑπόλοιπο τεῦχοςπού εἶναι ἀφιερωμένοστήν ἐθνική ἐπέτειο τῶν100 χρόνων ἀπό τούςΒαλκανικούς Πολέμουςτοῦ 1912-13 Ἐντοπίστεπότε ἔγινε ἡ ἀπελευθέ-

ρωση τῆς Θεσσαλονίκης ὁδιπλασιασμός οὐσιαστικά τῆς πατρίδαςμας

καί σκεφθεῖτεΤί σημαίνει γιά μᾶς τούς Ἕηνες ὅτι

ἔχουμε τόσους καί τέτοιους ἁγίους γιάπολιούχους Πόσο ἐπίκαιρα καθίστανται τά λό -

για αὐτά τοῦ Κυρίου γιά τή δική μας πα-τρίδα καί τό λαό Πόσο δίκαιο εἶναι τό παράπονό ΤουΤί πρέπει νά δεῖ ἀπό μᾶς ὁ ἅγιος Δη-

μήτριος γιά νά laquoμεσολαβήσειraquo καί πάλιγιά χάρη μας στό Θεό

Αὐτή τή φορά τό ἁγιογραφικό μήνυμαθά τό βγάλετε μόνοι σας Καί τό laquoΠρόςτή Νίκηraquo εἶναι βέβαιο ὅτι τά συμπερά-σματά σας θά εἶναι σωστά

ΣΣττόόνν ἑἑσσππεερριιννόό ττῆῆςς ἑἑοορρττῆῆςς ττοοῦῦἁἁγγίίοουυ μμεεγγααλλοομμάάρρττυυρροοςς ΔΔηημμηη--ττρρίίοουυ δδιιααββάάζζεεττααιι ἕἕνναα ππρροοφφηηττιικκόόἀἀννάάγγννωωσσμμαα σσυυννττααρραακκττιικκόό

ΚΚύύρριιοοςς ἀἀππααρριιθθμμεεῖῖ ττίίςς εεὐὐεερρ--γγεεσσίίεεςς ΤΤοουυ ππρρόόςς ττόό λλααόό ΤΤοουυ ττόόννἰἰσσρρααηηλλιιττιικκόό κκααίί σσυυγγχχρρόόννωωςςἐἐκκφφρράάζζεειι ἕἕνναα ββααθθύύ ππααρράάπποοννοο

Ὀκτώβριος 2012 339

Τά ἀεροπλάνα πού εἶχαν πρωτοσχεδιαστεῖ ἀπό τούςἀδερφούς Ράιτ τό 1904 θεωροῦνταν κατάλληλα μόνογιά ἐκτέλεση θεαματικῶν ἀλλά ἐπικίνδυνων καί μᾶλλονἄχρηστων ἐπιδείξεων

Εἶναι ἐνδεικτικό τό ὅτι τό 1910 ἡ κρατική ὑπηρεσίαἀπογραφῆς τῶν ΗΠΑ στήν ἐπίσημη ἀπογραφή της κα-τέτασσε τούς ἀεροπόρους στούς ldquoκαλλιτέχνες ἐπιδεί-ξεωνrdquo Δηλαδή στήν ἴδια ἐπαγγελματική κατηγορία μέ τούς κλόουν

Ἔτσι τά ἐπιτελεῖα τῶν μεγάλων χω ρῶν δίσταζαν νά λάβουν σοβαρά ὑπrsquo ὄ ψη τουςτό ἀεροπλάνο πρίν τό 1911

τούς βαλκανικούς πολέmicroους 1912-13 χρησιmicroοποιήθηκε γιάπρώτη φορά τό ἀεροπλάνο ὡς πολεmicroικό microέσο

ἱ Ἕλληνες ὑπᾹρξαν microεταξύ τῶν πρωτοπόρων σ αὐτόπαρά τά φτωχά microέσα πού διέθεταν

Ἡ Ἑλληνική κυβέρνηση κάνει μιά κίνηση πρωτοπο-ριακή Μεριμνᾶ νά ἀναχωρήσουν γιά τή Γαλλία οἱπρῶτοι Ἕλληνες ἀξιωματικοί γιά νά ἐκπαιδευθοῦν ὡςἀεροπόροι

Στίς 88 ΦΦεεββρροουυααρρίίοουυ 11991122 ὁ Ἐμμανουήλ Ἀργυρόπου-λος ὁ πρῶτος ἰδιώτης ἀεροπόρος κάνει τήν πρώτη τουπτήση (στό Ρούφ) Στήδεύτερη ἔξοδο τῆς ἴδιας

ἡμέρας συνεπιβάτης τοῦ Ἀργυρόπουλου ἦταν αὐτόςὁ ἴδιος ὁ πρωθυπουργός ὁ Ἐλευθέριος Βενιζέλος

Ἡ πρώτη στρατιωτική πτήση ἔγινε στίς 1133 ΜΜααΐΐοουυ 11991122ἀπό τόν Ὑπολοχαγό Δημήτριο Καμπέρο μέ τό πρῶτοστρατιωτικό ἀεροπλάνο τῆς Ἑλλάδας τύπου Farman

Τόν ἸἸοούύννιιοο ττοοῦῦ 11991122 ὁ Καμπέρος πέταξε μέ τό laquoΔαί-δαλοraquo τό ἀεροσκάφος Farman τό ὁποῖο εἶχε μετα-σκευαστεῖ σέ ὑδροπλάνο θέτοντας ἔτσι τίς βάσεις τῆς Ναυτικῆς Ἀεροπορίας

Ξέρεις ὅτι

Κι ἀκόmicroη ὅτι

Τά πρῶτα πολεmicroικά ἀεροπλάναΤά πρῶτα πολεmicroικά ἀεροπλάναΤΤίί γγιιννόότταανν ππρρίίνν

ΦΦττάάννοουυmicromicroεε σσττόό 11991111 micromicroήήνναα ∆∆εεκκέέmicromicroββρριιοο

Ὀκτώβριος 2012340

σ

o

Τό σύνθημα τῆς Ἑλληνικῆς Πολεμι κῆςἈεροπορίας εἶναι ΑΙΕΝ ΥΨΙΚΡΑΤΕΙΝ τόὁποῖο σημαίνει laquoΠάντοτε νά κυριαρχεῖςστά ὕψηraquo καί τό ἔμβλημά της ἀναπα-ριστᾶ ἀετό σέ πτήση μπροστά ἀπό τόκυκλικό διακριτικό της

Τά ἑλληνικά laquoπετάγματαraquo ὅμως ἀρχί-ζουν πολύ πιό πρίν Χάνονται στάβάθη τῆς ἱστορίας καί μπλέκονται μέ τήμυθολογία

Ἄν σκεφτοῦμε ὅτι πίσω ἀπό τούς μύ-θους τῶν ἀρχαίων Ἑλλήνων κρύβεταιμιά πραγματική ἀφορμή πίσω ἀπό τόμύθο τοῦ Δαίδαλου καί τοῦ Ἴκαρου βρί-σκουμε τίς πρῶτες προσπάθειες νά πε-τάξει ὁ ἄνθρωπος Ἔγιναν στήν Ἀρ χαίαἙλλάδα καί εἶχαν ἕνα κίνητρο

Τό ΣΣεεππττέέμμββρριιοο ττοοῦῦ 11991122 ὁ ἙλληνικόςΣτρατός ἀπέκτησε τήν πρώτη του πο-λεμική ἀεροπορική μονάδα τό laquoΛόχοἈεροπόρωνraquo μέ ἕδρα τή Λάρισα

Ὁδοιπόρος

ΕΕΠΠΙΙΚΚΑΑΙΙΡΡΑΑΒΒΙΙΒΒΛΛΙΙΑΑΕΕΠΠΙΙΚΚΑΑΙΙΡΡΑΑΒΒΙΙΒΒΛΛΙΙΑΑ

Ὀκτώβριος 2012 341

ΕΚ

∆Ο

ΣΕΙΣ

laquoΟ

ΣΩ

ΤΗΡraquo

ΕΚ

∆Ο

ΣΕΙΣ

laquoΟ

ΣΩ

ΤΗΡraquo

Σόλω

νος

100

θήνα

106

80

τη

λ 2

10 3

6243

49

Ἱστορικές ἀλήθειεςκαί

ἡρωικά κατορθώματα τοῦ Ἑλληνισμοῦ στόν 20ό αἰώνα

Ἀπό τ

ήν

πονεμένη ἱστορία τῆς Β Ἠπείρου

1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι

Ὀκτώβριος 2012342

laquoΔόξα τῷ Ὑψίστῳ διά τόν νέον θρίαμβον τοῦ ἀνδρείου στρατοῦ μαςraquo

(Ἀπό τηλεγράφημα τοῦ Βασιλέως Γεωργίου Αacute στόν ΠρωθυπουργόἘλευθέριο Βενιζέλο μετά τήν ἀπελευθέρωση τῶν Ἰωαννίνων)

laquoΔόξα τῷ Ὑψίστῳ διά τόν νέον θρίαμβον τοῦ ἀνδρείου στρατοῦ μαςraquo

Ὁ Τα

χσίν

πασά

ς παρ

αδίδ

ει τή

Θεσ

σαλο

νίκη

στό Δ

ιάδο

χο Κ

ωνστ

αντῖν

οὉ

Ἐσσά

τ πασ

άς πα

ραδί

δει τ

ά Ἰω

άννιν

αστ

ό Διά

δοχο

Κων

σταν

τῖνο

1912-2012Ἑκατόχρονα ἐθνικοῦ ἀναβαπτισμοῦκαί αὐτοσυνειδησίας

1912-2012

Τρόπαια καί Θρίαμβοιστήν ξηρά καί στή θάλασσαἀπό τήν ἀθάνατη ἑλληνική ψυχή

1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι

Ὀκτώβριος 2012 343

Κατα

βύθι

ση το

ῦ Φετ

ίχ Μ

πουλ

έντ

στό λ

ιμάν

ι τῆς

Θεσ

σαλο

νίκης

Κατα

τρόπ

ωση

τοῦ τ

ουρκ

ικοῦ

στόλ

ουστ

ά Δα

ρδαν

έλλια

344Ὀκτώβριος 2012

Εχουν περάσει ἑβδομήντα δύο χρόνια ἀπό ἐκεῖνο τόν Ὀκτώβρη πού τό ἑλληνικό Ἔθνος ἀπέδειξε ἀληθινό τό λόγο τοῦ σοφοῦ κα-θηγητοῦ τῆς ἀρχαιολογίας Σπύρου Μαρινάτου πού εἶπε ὅτι laquoοἱ

ὀλιγάριθμοι λαοί δέν εἶναι ἀναγκαστικά πάντοτε μικρά ἔθνη Ἐνίοτε (κάποιες φορές) ἔχουν μεγάλην ψυχήν καί συνεισφέρουν τήν μερίδα τοῦ λέοντος εἰς τήν κοινήν περιουσίαν τῆς ἀνθρωπότητοςraquo

Ἦταν Ὀκτώβριος τοῦ 1940 Ὁ laquoἌξοναςraquo ἡ συμμαχία τῆς Γερμανί-ας τοῦ Χίτλερ καί τῆς φασιστικῆς Ἰταλίας τοῦ Μουσολίνι σάρωνε μέ τίς σιδερόφρακτες ὀρδές της τήν Εὐρώπη Στόν κατασκότεινο διεθνή ὁρί-ζοντα δέν τρεμόφεγγε οὔτε τό πιό ἀχνό φῶς ἐλπίδας Πολωνία Δανία Νορβηγία Ὁλλανδία Βέλγιο Λουξεμβοῦργο καί ἡ Γαλλία εἶχαν ὑποκύ-ψει Ἡ μεγάλη ἀντίπαλος τοῦ Ἄξονα ἡ Ἀγγλία περίμενε εἰσβολή

Ἦταν τότε πού ἡ Ἰταλία χωρίς καμιά πρόκληση ἐκ μέρους μας καί ἐνῶ εἶχε βυθίσει τό ἀντιτορπιλλικό μας laquoἝλληraquo πού ἀπέδιδε τιμές τό Δεκα-πενταύγουστο στήν Παναγία στό λιμάνι τῆς Τήνου ζήτησε νά ἀφήσουμε ἐλεύθερη τή διέλευση τῶν στρατευμάτων της γιά τήν εὐόδωση τῶν πο-λεμικῶν της ἐπιχειρήσεων

Στίς 3 τά μεσάνυχτα τῆς 28ης Ὀκτωβρίου ὁ πρεσβευτής της Γκράτσι ξύπνησε τόν πρωθυπουργό Ἰω Μεταξᾶ γιά νά πάρει τήν πατροπαράδο-τη ἀπάντηση τό laquoμολών λαβέraquo σέ ἄλλη διατύπωση laquoΛοιπόν αὐτό ση-μαίνει πόλεμοraquo δηλαδή laquoὌχιraquo

Τό πρωί τό α΄ πολεμικό ἀνακοι νωθέν λακωνικό ἑλληνικότατο γέμισε τή χώ ρα laquoΑἱ ἰταλικαί δυνάμεις ἀπό τίς 530΄ π μ σήμερον προσβάλ-

72 χρόνια μετά

345Ὀκτώβριος 2012

λουν τά ἡμέτερα τμήματα προκαλύψεως τῆς ἑλληνοαλβανικῆς μεθορί-ου Αἱ ἡμέτεραι δυνάμεις ἀμύνονται τοῦ πατρίου ἐδάφουςraquo Τό διάγγελ-μα τοῦ βασιλέως Γεωργίου Β΄ διαβεβαίωνε laquoΜέ πίστιν εἰς τόν Θεόν καί εἰς τά πεπρωμένα τῆς φυλῆς τό Ἔθνος σύσσωμον καί πειθαρχοῦν ὡς εἷς ἄνθρωπος θά ἀγωνισθῇ ὑπέρ βωμῶν καί ἑστιῶν μέχρι τῆς τελικῆς νίκηςraquo Καί ὁ ποιητής συνεπαρμένος ἀπό τό φαινόμενο αὐτοῦ τοῦ μικροῦ ἔθνους πού εἶχε ὑψώσει ἀπό τό γεροντότερο ὥς τό νήπιο τό ἀνάστημά του καί ἔφραζε τό δρόμο στήν ὁλο κληρωτική βία ἔσυρε φωνή στήν Οἰκουμένη

laquoὈμπρός κι ἡ Ἑλλάδα σκώθηκεκαί διασκορπάει τά σκότηἈνάστα ἡ Ἀνθρωπότηκι ἀκλούθα την Ὀμπρόςraquo (Ἄ Σικελιανός)

Σέ πεῖσμα κάθε ἀνθρώπινης λογικῆς μέ ἐμπιστοσύνη στό ὅτι ἡ ὑπερ-οπλία ἀνήκει σrsquo αὐτόν πού διαθέτει τό πνεῦμα καί ὄχι τά ὑλικά μέσα ἡ Ἑλλάδα βάδιζε στήν ἄνιση ἀναμέτρηση Ἰταλία 8000000 λόγχες πεζικοῦ 469 πολεμικά σκάφη 110 ὑποβρύχια 1000 καί πλέον ἀε-ροπλάνα Ἑλλάς 300000 πεζικοῦ 10 σκάφη 27 βομβαρδιστικά ἀε-ροπλάνα 6 ὑποβρύχια Ἀλλά καρδιές καρδιές 7000000 καρδιές Ἑλλήνων

Σύμφωνα μέ τά σχέδια πού εἶχε καταστρώσει ὁ Ἄξονας ὁ χρόνος τῶν 10 ὥς 15 ἡμερῶν ἦταν ἐπαρκής γιά τήν ἐπιχείρηση κατά τῆς Ἑλλάδος Ἀλλά ποιά ἡ διάψευση Στίς 6 Νοεμβρίου τοῦ rsquo40 ὀκτώ μόλις μέρες μετά τήν κήρυξη τοῦ πολέμου τό ἑλληνικό Στρατηγεῖο μπόρεσε νά ἀναλάβει ἀντεπίθεση στόν τομέα τῆς Κορυτσᾶς πού γε-νικεύτηκε στίς 13 σrsquo ὁλόκληρο τό μέτωπο Καί ἡ νίκη πετᾶ Ποιός τήν προφτάνει Κορυτσά Ἀργυρόκαστρο Ἅγιοι Σαράντα Πρεμετή Κλεισούρα Τεπελένι Πόγραδετς Τρεμπεσίνα

Στίς 4 Δεκεμβρίου ὁ Μουσολίνι ἔλεγε στόν ὑπουργό του τῶν ἐξω-τερικῶν Τσιάνο laquoΔέν ὑπάρχει ἄλλη διέξοδος εἴμαστε ὑποχρεωμέ-νοι νά ζητήσουμε κατάπαυση τῶν ἐχθροπραξιῶν ὅσο κι ἄν εἶναι παράδοξο καί γελοῖοraquo Στίς 2 Μαρτίου τοῦ 1941 μπρός στή θυελ-λώδη ἑλληνική προέλαση ὁ ἴδιος ὁ Μουσολίνι ἀναλαμβάνει τή δι-οίκηση τοῦ ἀλβανικοῦ μετώπου Ὅμως ἡ ἰταλική αὐτή προσπάθεια συντρίφθηκε στίς 930΄ π μ τῆς 22ας Μαρτίου Οἱ Ἰταλοί ἔστει-λαν κήρυκες μέ ἐπικεφαλῆς καθολικό ἱερέα γιά νά τούς ἐπιτραπεῖ νά σηκώσουν τούς χιλιάδες νεκρούς τους Ὁ ἄσοφος δικτάτορας πού εἶχε αἱματοκυλίσει καί τό δικό του λαό ἔφυγε ταπεινωμένος στή χώρα του

Ἔτσι γράφτηκε τό ἔπος τοῦ rsquo40 στίς παγωμένες βουνοκορφές

τῆς Πίνδου καί στά laquoμετόπισθενraquo Οἱ ἴδιοι οἱ δημιουργοί του

346Ὀκτώβριος 2012

ἔθεσαν στόν ἑαυτό τους ὅταν ὁ σάλαγος τοῦ πολέμου εἶχε κο-πάσει τό ἐρώτημα laquoΠοιοί ἀληθινά εἴμαστε Τί μᾶς ἕνωνε τόσο

δυνατάraquo Κι ἀπαντοῦσαν laquoΠρῶτα πρῶτα τά laquoπιστεύωraquo μας Πιστεύ-αμε καί δέν κρύβαμε τήν πίστη μας Πιστεύαμε στό Θεό στήν Πανα-γία στήν Ἑλλάδαraquo (Στρ Μυριβήλης) Τό θρησκευτικό βίωμα ὑπῆρξε

γιά τούς στρατιῶτες μας καί τό λαό μας ζωοπάροχο Καί ἡ Παναγία ὁρα-τή Ὑπέρμαχος Στρατηγός Δυνατά ἕνωνε καί ἡ ἀγάπη στήν κοινή μητέρα-

πατρίδα Γιrsquo αὐτό πολεμοῦσαν ἑνωμένοι σάν ἕνας ἄνθρωπος χωρίς φιλοδοξί-ες προσωπικές καί ὑπολογισμούς γιrsquo αὐτό καί εἰπώθηκε πώς laquoποτέ λαός δέν φανέρωσε τέτοια ὁμαδική κι ἀπόλυτη συνείδηση ἱστορικῆς εὐθύνηςraquo

laquondashΓιατί πολεμᾶμεndashΓιά τή δόξα ἀποκρίνεται ἀδίστακτα στή χιονισμένη πλαγιά τοῦ 1220

μπρός στήν Κλεισούρα ὁ ἀγράμματος φαντάρος γιά παράδειγμα στόν κό-σμοraquo

Ἔπειτα καταλυτική γιά τή νίκη ἦταν ἡ ἀπόφαση τῆς θυσίας Μιά θυσία πού προσφέρθηκε ἀπό ὅλους χωρίς κανένα καταναγκασμό laquoμέ τό χαμόγελο στά χείλη πᾶν οἱ φαντάροι μας μπροστάraquo τραγουδοῦσε τό Πανελλήνιο Προσφέρ-θηκε μέ σεμνότητα χωρίς τυμπανοκρουσίες καί χειροκροτήματα

Κι ὅταν ἀργότερα ἔπεσε πάνω μας ἡ πάνοπλη Γερμανία τοῦ Χίτλερ τό μικρό ἔθνος τῶν Ἑλλήνων ἄν καί αἱμόφυρτο κράτησε ψηλά τήν τιμή τοῦ ἀνθρώ-που ἀγωνιζόμενο μέσα σέ σφαγές καί ὁλοκαυτώματα μέχρις ἐσχάτων κερδί-ζοντας χρόνο γιά τή νίκη τοῦ εὐλαβικοῦ πιστοῦ στό Θεό λαοῦ τῆς Ρωσίας πού σύντριψε τελικά τή δύναμη τοῦ ἄδικου

Ἔγραφαν τότε οἱ πολεμιστές λογοτέχνες μας ἐκείνης τῆς γενιᾶς ἀπηχώντας τήν κοινή ἀπόφαση laquoΔέ θά ζητήσουμε ἀνακωχή γιά νά σώσουμε τά σπίτια καί τά ἐργοστάσια οὔτε κἄν γιά νά σώσουμε τό κεφάλι μας πού κινδυνεύει Δέ θά νοσταλγήσουμε τίς μικρές ἀπολαύσεις τῆς ἀτομικῆς εὐτυχίας () Ἡ Ἑλλάδα μιλᾶ μέσα μας τή γλώσσα τῶν μεγάλων ἡμερῶν τῶν μεγάλων ἀγώνων καί τῶν μεγάλων θυσιῶν Εἴμαστε Ἕλληνες Εἴμαστε οἱ Ἕλληνες τοῦ rsquo40-rsquo41raquo

Κι ὁ ποιητής μας θά θαυμάσειlaquoἌνθρωποι ὄμορφοι μέσrsquo στή θυσία τους Ἄνθρωποιraquo

Σήμερα ἑβδομήντα δύο χρόνια μετά μέ τήν πατρίδα σέ δύσκολη ὥρα ndash μέσα σrsquo ἕνα κόσμο πού καταρρέει γιατί χαμήλωσε τό πνευμα-τικό ἀνάστημα τοῦ ἀνθρώπου μέσα στή νάρκη τῶν ὑλικῶν ἀπολαύ-σεων ndash ἄς ἀνηφορίσουμε νοερά πρός αὐτούς τούς Ἕλληνες ἀνθρώ-πους πού μᾶς χάρισαν τήν ἐλεύθερη πατρίδα Μέ εὐγνωμοσύνη ndash laquoὁ ἥλιος μας εἶναι ἀκριβά πληρωμένοςraquo ἀπrsquo αὐτούς Καί μέ συνείδηση τῆς δικῆς μας ἱστορικῆς εὐθύνης

ΛΛτή μεγαλύτερη μερίδαὁ ἄμαχος πληθυσμός τῆς πόλης

ἔἔἔἔἔἔἔπάπάπάπάππάππππάπππππάπ

άάάάάάάάάάάάάάάάάάraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoδδδδδδδδδδδδδ

ν ν ννν ν ν νννννννννσσσσσσσσσσσσστρτρττρτρτρτρττρτττρτττρτττρχχχχχχχχχχχχχοςοςοςοςοςοοςοςοςοςοοοοοοὐτὐτὐτὐτὐττὐτὐτὐττὐτὐτὐττόόόόόόόςςς κκκκκκκκεςεεςεςςεςεςεεεεςς ππππππππππροροροροοροοσωσωσωσωσωωσωωσ πιππιππιπππππιικέκέέκέέέκκ ςςςς

δυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδδδυδδδδδδ νανανααναναναναναναναανανν τάτάτάτάτάτάτάτάτάάάτάτττάτάάαμαμαμαμαμαμαμαααμμαμααμαμμε ε ε ε εε κακακαααακααακακααααααακαααααααίίίί ί ί ίίίίίίίίίίίίγίγίγίγίγίγίγίγίγίγίγγγγίγγ αααααααααααα σ σ σ σσσσσσσσσσσσσστήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήνννν

γιγιγιγιγγιγιγιγιιγιγιά ά ά ά ά ά άά άά τοτοτοτοτοτοτοτοτοτοτοτττοττοττοτοοττ ύςύςύςύύςύςύςύςύςύςύύςύύςύύςς σσ σ σσ σ σ σσσσσσστήτήτήτήτήτήτήτήττήτττήττήτή Ὑ Ὑ Ὑ Ὑ ὙὙ ὙὙὙὙ ὙὙ ὙὙὙὙὙὙὙὙὙὙὙπέπέπέπέπέπέπέπέπέπέπέππέπέπέρμρμρμρμρμρμρμρμρμρρμρμρμρμμρ αααχαχαχαχαχαχαχαχαχαχχααχαχ

παπαπαπαπαπαπαπαπαααπαπαπαπααπ τρτρτρτρτρτρτρτρτρτρτρττρττττρτττρρίδίδίδίδίδίδίδίίδδίδίδίδδίίδδααααααααααααα Γ Γ Γ ΓΓΓΓΓΓ ΓΓ ΓΓΓιrsquoιrsquoιrsquorsquoιrsquoιrsquoιιrsquoιrsquoιrsquoιι ααα ααααααα ααὐὐὐὐὐὐὐὐὐὐὐεςεςεςεςεςεεςςε πππππππππροροροροοοσωσωσωσωσωωωωπιπιπιπιπππππ έκέκέκέέέκέκέκέέςςςςς

η ημ

Αὐτή εἶναι ἡ φωτογραφία τοῦ microικροῦ microου φίλου Κωνσταντίνου καί αὐτήἡ ἀγαπηmicroένη του πρόταση Εἶmicroαι Ἕλληνας

Πλησιάστε νά τόν γνωρίσετε ἀπό κοντά ∆υό microάτια φωτεινά σάν τόν ὁλό-φωτο οὐρανό τῆς microακρινῆς πατρίδας του ∆υό χέρια πού κρατοῦν ψηλά τήσηmicroαία τῆς ἀγαπηmicroένης του Ἑλλάδας καί microιά καρδιά πού χτυπᾶ ἑλληνικά

Μικρέ microου φίλε πῶς ξέρεις τή microεγάλη εὐτυχία νά εἶσαι Ἕλληνας Πῶς ἡ microικρούλα σου καρδιά χωράει τή microεγάλη ἀγάπη γιά ὅτι ἑλληνικόΠῶς κάνεις τά δυό παιδικά σου χέρια νά φαίνονται κάστρα microέ ὑψωmicroένη

τή γαλανόλευκηΤό λές καί πράγmicroατι εἶσαι Ἕλληνας Κι ἔχεις πολλές ἀκόmicroη λέξεις νά microάθεις θάλασσα ἥλιος οὐρανός νησιά

microαργαριτάρια βράχος αἰγαιοπελαγίτικος ξωκκλήσι καί ἐλατόφυτοβουνό

Κι ἀκόmicroη λεβεντιά ἐλευθερία καί φιλότιmicroο καί microέτρο καί microεράκιἌνοιξε microάτια καί αὐτιά κι ἀγνάντεψε χιλιάδων χρόνων ἱστορίαἈνάπνευσε τά microύρα τῆς φυλῆς σου καί ζῆσε microέ τό ὅραmicroα τό ἑλληνικόΕἶναι microεγάλη ἡ microικρούλα σου πατρίδα Κωνσταντῖνε καί φτάνει νά ἀγκα-

λιάσει καί νά ἁγιάσει τήν οἰκουmicroένηΤό πιστεύεις Γιατί ἐσύ εἶσαι Ἑλληνας ἀπό καλή γενιά καί στή δική σου

φύτρα χρωστάει ὁ κόσmicroος τόν πολιτισmicroό του Ἐ

ΕΕΙΙΜΜΑΑΙΙ ΕΕΛΛΛΛΗΗΝΝΑΑΣΣ

ΕΕΙΙΜΜΑΑΙΙ ΕΕΛΛΛΛΗΗΝΝΑΑΣΣ

Μέ λένε ΚωνσταντῖνοΕἶmicroαι πέντε ἐτῶνΓεννήθηκα καί ζῶ στίς ΗΠΑΒγαίνω γιά παιχνίδι σέ πάρκο τῆς ΦλόρινταἜχω φίλους πολλούς ἈmicroερικανούςΟΜΩΣΕ ΙΜΑ Ι ΕΛΛΗΝΑΣ

Ὀκτώβριος 2012 347

ΚΚααλληηmicromicroέέρραα σσααςς ΕΕἴἴmicromicroαασσττεε δδυυόό φφίί λλοοιι ὉΛευτέρης καί ὁ Κωνσταντῖνος Μαθητές ἀπό τήΘεσσα λονίκη Γνωρίζουmicroε τό νοmicroό microας ἀπrsquo ἔξω κι ἀνα

κατωτά Σᾶς προσκαλοῦmicroε λοιπόν σrsquo ἕναν ἀξέχαστο ἱστορικό περίπατο Ἀκολουθῆστε microας

ΒΒρριισσκκόόmicromicroαασσττεε στήν Ἐθνική ὁδό πού ἑ νώνει τή Θεσσαλονίκη microέτήν Ἔδεσ σα καί τά Γιαννιτσά Κατευθυνόmicroαστε Β∆ πρός τό ∆ῆmicroοΧαλκηδόνας 25 χιλιόmicroετρα microακριά ἀπό τό Λευκό Πύργο καί microόλις 7χλmicro ἀπό τή γενέτειρα τοῦ Ἕλληνα στρατηλάτη Μεγάλου Ἀλεξάνδρουτήν Πέλλα Προορισmicroός microας εἶναι ἡ κωmicroόπολη Γέφυρα ἤ Τοψίν

ΤΤοοψψίίνν εεἶἶννααιι τό παλιό τούρκικο ὄνοmicroα τῆς περιοχῆς καί σηmicroαίνει τόπος κανονιοῦ (τόπ σίν) Ἡ Γέφυρα ἔχει κατοίκους ντόπιους καί πρόσφυγες ἀπό τήν Ἀνατολική Θράκη (Μέτρες καίΣωζόπολη) Ἔχει ἀπέραντο κάmicroπο καί οἱ κάτοικοί της εἶναιἐργατικοί καί φιλόξενοι ὅπως ὅλοι οἱ Μακεδόνες

ΦΦττάάσσααmicromicroεε Αὐτό πού βλέπετε περιφραγmicroένο εἶναι ἕνα ἀπότά πολλά καί τεράστια κτήmicroατα τῆς παλιᾶς ἑβραGκῆς οἰκογένειας Μοδιάνο πού ζοῦσε στήΘεσσαλονίκη Περιλαmicroβάνει πολλά κτίρια Ἐκεῖνο ὅ microως πού δεσπόζει εἶναι ἡ κυρίως κατοικία ἡ θαυmicroάσια ἐξοχική ἔπαυλη Τήν ἔχτισε στά τέλη τοῦ 19ου αἰ κατά τή διάρκεια τῆςΤουρκοκρατίας ὁ Γιακό Μοδιάνο γιός τοῦ Σαούλ τοῦ δεύτερου πλουσιότερου κτηmicroατία τῆςὈθωmicroανικῆς αὐτοκρατορίας Κατόπιν τό κτῆmicroα πέρασε σέ ἑλληνικά χέρια

ΣΣττήήνν ἔἔππααυυλληη Μοδιάνο ἤ ἔπαυλη Το ψίν ἤ Ἀρχοντικό ἐγκαταστάθηκε γιά τίς τρεῖς microόνο microέρες τό Γενικό Στρατηγεῖο τῶν ἑλληνικῶν στρατιωτικῶν δυνάmicroεων microέ τόν Ἀρχιστράτηγο διάδοχοΚωνσταντῖνο κατά τή διάρκεια τοῦ Α΄ Βαλκανικοῦ πολέmicroου Μέσασrsquo αὐτό τό κτίριο ἔγιναν οἱ ἀλλεπάλληλες σκληρές διαπραγmicroατεύσεις microεταξύ Ἑλλήνων καί Τούρκων γιά τήν παράδοση τῆς Θεσσαλονίκης

ἘἘξξααιιττίίααςς ττῆῆςς ἐἐθθννιικκῆῆςς αὐτῆς διάστασής του τό κτίριο ἀγοράστηκε τό 1999 ἀπό τό ὙπουργεῖοἘθνικῆς Ἀmicroύνης γιά νά ἀξιοποιηθεῖ ὡς ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝἘγκαινιάστηκε στίς 27 Ὀκτωβρίου 1999 ἀπό τόν τότε Πρόεδρο τῆς Ἑλληνικῆς ∆ηmicroοκρατίας Ἀπό τότε φιλοξενεῖ στίς αἴθουσες ndashδωmicroάτιά του πολεmicroικά κειmicroήλια Τήν εὐθύνη γιά τήλειτουργία καί φύλαξη τοῦ Μουσείου ἔχει τό Συγκρότηmicroα Στρατηγικῶν Μεταφορῶν πούἑδρεύ ει στή Χαλκηδόνα

ΠΠλληησσιιάάσσττεε Ἐλᾶτε πιό κοντά Πρίν microποῦmicroε microέσα ἀσφαλῶς τό προσέξατε Πάνω ἀπό τήνεἴσοδο microιά ἐπιγραφή microέ κόκκινα γράmicromicroατα microᾶς ὑποδέχεται ∆έν εἶναι καλωσόρισmicroα στόνἐπισκέπτη ὄχι Εἶναι ἡ λύση γιά ὅλα τά ἐθνικά δράmicroατα Τί γράφει ΣΥΝ ΘΕΩ Εἶναι ἡ

ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ

Ὀκτώβριος 2012348

φράση microέ τήν ὁποία ἄρχιζαν καί τελείωναν τό λόγο τους ὁ Ἀρχιστράτηγος καί ὅλοι οἱ Πολιτικοί καί Στρατιωτικοί ἡγέτες τῆς ἐποχῆς τῶνΒαλκανικῶν ∆ηλαδή microέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ κάτω ἀπό τήν καθοδήγηση καί τό θέληmicroα τοῦ Θεοῦ ὅλες οἱ ἐθνικές προσπάθειες ΣΥΝ ΘΕΩὅλα ὅσα συζητήθηκαν ἀποφασίστηκαν ἐδῶ microέσα ΣΥΝ ΘΕΩ βγῆκεἀπό ἐδῶ microέσα ἡ ἐντολή γιά προέλαση Καί ΣΥΝ ΘΕΩ ἡ Θεσσαλονίκη εἶναι ἐλεύθερη κι ἑλληνική

ΠΠεερράάσσττεε ππααρρααmicromicroέέσσαα Ἡ εἴσοδος εἶναι ἐλεύθερη γιά ὅλους ∆εξιά κι ἀριστερά στίς προθῆκεςἐκτίθενται ὅπλα τῶν Βαλκανικῶν πολέmicroων καθώς καί στολές στρατιωτικῶν τιmicroητικά ξίφηmicroετάλλια καί ἄλλα ἐξαρτήmicroατα Ὅmicroως γιά δεῖτε προσεκτικά ∆έν εἶναι ὅλα ἑλληνικά Εἶναιἀντικείmicroενα τῶν στρα τῶν πού πολέmicroησαν στούς Βαλκανικούς ἑλληνικοῦ τουρκικοῦ βουλγαρικοῦ σερβικοῦ τοῦ microαυροβουνιακοῦ καί ρουmicroανικοῦ Κάθε δύναmicroη στή δική της προθήκη

Ναί διότι ὅπως θά ξέρετε ὅταν ἄρχισε νά φθίνει ἡ Ὀθωmicroανική αὐτοκρατορία οἱ λαοί τῆς Βαλκανικῆς ἑνώθηκαν γιά νά διώξουν τό ζυγό ἀπό τά ἐδάφη τους καί νά ἐξασφαλίσουν τήν αὐτονοmicroία καί τήν ἐδαφική τους ἀκεραιότητα Τότε καί ἡ Ἑλλάδα ὑπό τόν Πρωθυπουργό ἘλευθέριοΒενιζέλο ἐντάχθηκε στή Συmicromicroαχία τῶν Βαλκανικῶν χωρῶν Βουλγαρίας Σερβίας Μαυροβουνίου

ΒΒέέββααιιαα δέν εἶχε ἐκπονηθεῖ κάποιο κοινό σχέδιο δράσης Τά πεδία τῶν microαχῶν ἦταν πολλάἘξάλλου οἱ τρεῖς χῶρες πού συmicromicroάχησαν microέ τήν Ἑλλά δα δέν ἤθελαν ἁπλῶς νά διώξουν τόνὈθωmicroανό ἀλλά καί νά βγοῦν στό Αἰ γαῖο νά προσαρτήσουν τή Μακεδονία Ἄρα ὁ ἑλληνικός στρατός εἶχε νά ἀντιπαλαίσει καί microέ τήν ὕπουλη αὐτή δυσκολία

Γιrsquo αὐτό καί στίς προθῆκες βλέπετε πολλά ππιισσττόόλλιιαα ΜΜάάννλλιιχχεερρ Τά εἶχε παραγγείλει καί τά προmicroηθεύτηκε ἀπό τό 1904 ἡ ἑλληνική Κυβέρνηση προετοιmicroάζοντας τή συmicromicroετοχή της στό microεγάλο πόλεmicroο

ΓΓύύρρωω γγύύρρωω στούς τοίχους εἶναι ἀναρτηmicroένοι πίνακες λιθογραφίες καί χάρτες τῆς ἐποχῆς Ἱστοροῦν καί ζωντανεύουν microπροστά στά microάτια microας τήν ἀκάθεκτη πορείατοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ πού ξεκινώντας ἀπό τήν ἐλεύθερη ΣτερεάἙλλάδα ἐφόρmicroησε πρός τή Μακεδονία καί τήν ἀπελευθέρωσε Πολλοί ἀπό τούς ἐξαιρετικούς πίνακες εἶναι τοῦ microεγάλου ζωγράφουΚενάν Μεσαρέ γιοῦ τοῦ Ταχσίν πασᾶ

ΟΟἱἱ micromicroάάχχεεςς πποολλλλέέςς κκααίί σσκκλληηρρέέςς Ἐλασσόνα ndash ∆εσκάτη στό Σαραντάπορο ἡ πρώτη microεγάλη νίκη Σέρβια Κοζάνη Ἀπελευθέρωση τῆς Βέροιας τῆς Κατερίνης τῆς Νάουσας Μιά microιάπέφτουν στά χέρια τῶν Ἑλλήνων οἱ πόλεις 500 χρόνια περίmicroεναν τό ἑλληνικό τουφέκι Τίποτα δέ σταmicroατᾶ τήν προέλαση

Στίς 20 Ὀκτωβρίου θριαmicroβευτής ὁ Ἕλληνας στρατιώτης microπαίνει στά Γιαννιτσάὕστερα ἀπό τήν πιό φονική microάχη γύρω ἀπό τήν ἱερήπόλη τῶν Μουσουλmicroάνων Κι ὁ δρόmicroος ἀνοίγει γιά τήνύmicroφη τοῦ ΘερmicroαGκοῦ Τό Γενικό Στρατηγεῖο microεταφέρεταιστό Τοψίν ἐδῶ πού εἴmicroαστε τώρα ∆εσπόζουσα θέσηἔχουν οἱ πίνακες τῆς ἀπελευθέρωσης τῆς Θεσσαλονίκης

ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ

Ὀκτώβριος 2012 349

ΤΤάά ἔἔππιιππλλαα ἀἀκκοοῦῦσσττεε micromicroιιλλοοῦῦνν Ἀφουγκραστεῖτε Φωνές φωνές ἑλληνικές καί τουρκικές Λέξεις σάν ἀπόηχοι ἀντιλαλοῦν microέσα ἀπό τά ἔπιπλα Ὅλα αὐθεντικά τῆς ἐποχῆς τῶν Μοδιάνο Φερmicroένα ἀπό τήν Αὐστρία καί τήν Ἑλβετία Καί τά ρολόγια τά χρυσά σταmicroατηmicroέναστίς microεγάλες ὧρες

ΞΞεεχχωωρρίίζζεεττεε micromicroιιάά ὀὀρργγιισσmicromicroέέννηη φφωωννήή Εἶναι τοῦ Ἀρχιστρατήγου διαδόχου Κωνσταντίνου Συνοmicroιλεῖ microέ τούς ἀπεσταλmicroένους ἀξιωmicroατικούς τοῦ Τούρκου ∆ιοικητῆ τῆς Θεσσαλονίκης ΧασάνΤαχσίν πασᾶ Ἀπό τίς 24 ἕως τίς 26 Ὀκτωβρίου τρεῖς φορές ἦρθαν γιά νά ζητήσουν νά παραδώσουν τήν Θεσσαλονίκη microά νά κρατήσουν τό στρατό τους ἤ ἔστω microερικές χιλιάδες ὅπλαἈνυποχώρητος ὁ Κωνσταντῖνος Καί ἀνήmicroερα τῆς γιορτῆς τοῦ καβαλάρη Ἁγίου τῆς Θεσσαλονίκης ἦρθε ἡ ἄνευ ὅρων παράδοσή της στούς Ἕλληνες

Ἀπό ἐδῶ διαδόθηκε τό χχααρροούύmicromicroεεννοο micromicroααννττάάττοο Κι ἀπό ἐδῶ ἄρχισε σάν τρελός σίφουνας νά τρέχει ὁ Ἑλληνικός στρατός νά φτάσει πρίν προλάβει βουλγάρικο ποδάρι νά πατήσει τό ἱερόχῶmicroα τῆς φίλης γῆς πού ἔλειωσε στήν ἀπαντοχή πέντε αἰῶνες

ΣΣᾶᾶςς ἀἀφφήήννοουυmicromicroεε ννάά ἀἀκκοούύσσεεττεε ττίίςς φφωωννέέςς Νά διαβάσετε microέ τήνἡσυχία σας τό ἀντίγραφο τοῦ Πρωτοκόλλου παράδοσης τῆςπόλης Καί σᾶς περιmicroένουmicroε στό προαύλιο microπροστά στόν τάφο

ἘἘδδῶῶ ἔχουν ἐναποτεθεῖ ὕστερα ἀπό πολλές περιπέτειες τάὀστά τοῦ Χασάν Ταχσίν πασᾶ Τοῦ ἀνθρώπου πού ἐπετέλεσεσωστά στήν κρίσιmicroη στιγmicroή τόν κρίσιmicroο ρόλο του καί δέν παρέδωσε τή Θεσσαλονίκη οὔτε στή σφαγή οὔτε στή βουλγαρική βουληmicroία Ἦταν ἀπό ἐξισλαmicroισmicroένη Ἑλληνίδα γεννηmicroένος ὁ Ταχσίν πασάς κι εἶχε σπουδάσειστή Ζωσιmicroαία Σχολή στά Γιάννινα ∆ίπλα του θαmicromicroένος ὁ γιός του Κενάν Μεσαρέ ὁ microεγάλος ζωγράφος πού ἄφησε ἀθάνατες microοναδικές ἀπεικονίσεις τῶν Βαλκανικῶν πολέmicroων

ὉὉ ΛΛεευυττέέρρηηςς κκιι ἐἐγγώώ σᾶς εὐχαριστοῦmicroε γιά τήν ὄmicroορφη παρέα Καθώς ἀποmicroακρυνόmicroαστεγυρίστε νά ρίξετε microιά τελευταία microατιά στό ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ Ἡmicroεγάλη ἐπιγραφή τῆς εἰσόδου φωνάζει τό microεγάλο microυστικό ΣΥΝ ΘΕΩ Καί σήmicroερα ἡ πατρίδα microας microόνο ΣΥΝ ΘΕΩ θά νικήσει

Ο Ρ Ο Σ

Α Γ Ρ Ο Σ

Π Ε Τ Ρ Ο Σ

Κ Α Θ Α Ρ Ο Σ

Θ Η Σ Α Υ Ρ Ο Σ

Μ Ε Λ Ε Τ Η Ρ Ο Σ

Π Ρ Ο Σ Κ Α Ι Ρ Ο Σ

Μ Π Α Κ Α Λ Ι Α Ρ Ο Σ

Π Ο Λ Υ Κ Υ Τ Τ Α Ρ Ο Σ

Α Σ Π Ρ Ο Μ Α Υ Ρ Ο Σ

Π Α Ι Δ Ι Α Τ Ρ Ο Σ

Π Α Ρ Η Γ Ο Ρ Ο Σ

Τ Ρ Ο Μ Ε Ρ Ο Σ

Λ Α Μ Π Ρ Ο Σ

Ε Μ Π Ρ Ο Σ

Α Φ Ρ Ο Σ

Π

1234567891011121314151617 Ρ Ο Σ

ΛΕΞΕΙΣ ΡΟΣ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ

2 6 + 3 - 5 = 10

+ - +

5 - 2 6 + 3 = 21

- + -

6 + 3 - 5 2 = 8

+ -

3 5 - 2 + 6 = 19

= = = =

3 17 21 36

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

1 Ὁ γάλος δέν γεννάει αὐγά2 Καί οἱ δέκα ἐργάτες θάχρειαστοῦν δύο μέρες

ΛΥΣΕΙΣ

Ὀκτώβριος 2012350

Μιά ἔκπληξηmicroιά εὐκαιρία

Στό ἑπόmicroενο τεῦχος ndashΝοέmicroβριος 2012ndashθά βρεῖτε ὡραῖο

χριστουγεννιάτικο θεατρικόΜιά εὐκαιρία

γιά τό πρόγραmicromicroά σαςτῆς ἑορτῆς τῶν ΧριστουγέννωνΔΙ

ΑΦΟΡ

ΕΣ

Πολυαγαπημένο μου laquoΠρός τή ΝίκηraquoΕἶμαι μιά ἀναγνώστριά σου καί τε-

λείωσα τή Δευτέρα Γυμνασίου Κάθεμήνα σέ διαβάζω ἀνελλιπῶς καθώς πε-ριέχεις ποικιλία ἀπαντήσεων στά θέ-ματα πού μέ ἀπασχολοῦν Σοῦ

ὀφείλω λοιπόν μέσα ἀπό τά βάθη τῆς καρδιᾶς μουἕνα μεγάλο εὐχαριστῶ πού μέ ἐξοπλίζεις κάθεφορά μέ δύναμη κουράγιο θάρρος αὐτοπεποί-θηση Χάρη σέ σένα ἔχω ἀποκτήσει μιά πιό αἰσιό-δοξη στάση γιά τή ζωή καί μιά διαφορετική ματιάγιά τόν γενικότερο κόσμο

Μέ πολλή ἀγάπη Μαρ Ἰ Ἀμαλιάδα

Μέσα στή κάψα τοῦ καλοκαιριοῦ (τό e-mailστάλθηκε στό Περιοδικό 1172012) δροσιές ἀπότά μηνύματά σας δροσιές τά μηνύματά σας Καίτό δικό σου ἀγαπητή Μαρ Καί πιό πολύ ἐκεῖνο πούμοῦ γράφεις γιά laquoαἰσιόδοξη στάση ἀπέναντι στήζωή καί διαφορετική ματιά στόν γενικότεροκόσμοraquo Πραγματικά αὐτά μᾶς χαρίζει ἡ πίστη στόΧριστό καί ὁ λόγος Του Καί εἶσαι εὐτυχισμένη πούτόσο νωρίς κατάλαβες τά σημαντικά Κράτα αὐτήτήν πίστη καλλιέργησέ την καί τότε θά βλέπεις καίμέσα στά σκοτάδια φῶς ἐλπίδα λύσεις

Ἀγαπημένο μου ΠεριοδικόΕἶναι καιρός τώρα πού μιά σκέψη τυ-

ραννάει τό μυαλό μου καί θά ἤθελαπολύ μιά ἀπάντηση Συνεχῶς γύρωμου ἀκούω ἀνθρώπους ἀκόμη καίνέους νά συζητοῦν γιά συνανθρώπους

τους καί νά λένε ὅτι τούς laquoματιάζουνraquoraquoΜ Μ Χίος

Τό θέμα πού σέ ἀπασχολεῖ τόσο ἀγαπητή Μεἶναι ἡ βασκανία τό laquoμάτιασμαraquo θέμα γνωστό ἀπότήν ἀρχαιότητα Εἶναι καθαρή ἐπενέργεια τοῦ πο-νηροῦ πνεύματοςπού εἶναι πάντα καταστροφικό

καί μισάνθρωπο ὅπως καταλαβαίνεις καί σύ ἀπό τάπαραδείγματα πού ἀναφέρεις στό γράμμα σουΠροέρχεται ἀπό φθόνο Ἡ Ἐκκλησία μας δέχεταιτή βασκανία (τό laquoμάτιασμαraquo) καί ὑπάρχουν εἰδικέςεὐχές γιά τήν ἀντιμετώπισή της Αὐτό πού πρέπεινά κάνει ἕνας πιστός χριστιανός εἶναι νά μετέχειστά Ἱερά Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας μας Ἱερά Ἐξο-μολόγηση καί θεία Εὐχαριστία νά φοράει τόσταυρό του καί νά κάνει τό σταυρό του ndashτό φο - βᾶται αὐτό πολύ ὁ διάβολοςndash καί νά προσφεύγειστήν Ἐκκλησία ἄν τοῦ συμβεῖ κάτι τέτοιο Ἡ δύ-ναμη πάντως τοῦ διαβόλου ἐλέγχεται Θυμᾶσαιτόν δαιμονισμένο τῶν Γερ γεσηνῶν (Μάρκ ε´ 1-20)Ἐπειδή ὡστόσο τό θέμα πού θίγεις εἶναι σοβαρόἴσως ἀργότερα τό laquoΠρός τή Νίκηraquo νά ἀσχοληθεῖἐκτενέστερα

Tί ὡραῖα κείμενα τά κείμενα πού μοῦστείλατε ἀγαπητά laquoΧελιδόνιαraquo ἀπότή ζωή στήν Κατασκήνωσή σας στόἙλληνικό Κορινθίας Τί ἐκπλήξειςἈπό τή μιά σπουδαῖες συγγραφεῖςἀπό τήν ἄλλη σπουδαῖες ποιήτριες

Κυρίως ὅμως χαρούμενα καί δημιουργικά παιδιάΝά σᾶς εὐλογεῖ ὁ Κύριός μας Καί τό χειμώνα πούἔφθασε νά ἔχετε θερμές καρδιές γιά τό Χριστόμας καί καλό ἀγώνα γιά ὅσα ὄμορφα μάθατε τό κα-λοκαίρι Εὐχαριστῶ ἰδιαίτερα τήν Ὁμάδα laquoἌγγε-λοι Ἀγάπηςraquo γιά τήν καταπληκτική ἀ κροστιχίδαπού μοῦ ἔστειλε μέ τίς ὀμορφιές τῆς κατασκηνω-τικῆς ζωῆς Τήν κρατάω γιάτήν προ-κατασκη-νωτική

ΕΕΣΣΕΕΙΙΣΣ ΚΚΙΙ ΕΕΓΓΩΩlaquoἘσύ πού θρόνος Σου ἡ ΘεσσαλονίκηΜακεδονί τη Ἀκρί τα Καβαλάρηφώτισέ microας τό δρόmicroο πρός τή ΝίκηΤοῦ microήνα πού γιορτάζει Σε εἶν᾽ ἡ χάρη

∆εόmicroεθά ΣουΒάλε microας τοῦ θριάmicroβου τήν κορώναraquo

(Κ Παλαmicroᾶς)

Καί τήν ἔβαλε laquoτοῦ θριάμβου τήν κορώναraquoὁ Μακεδονίτης Ἀκρίτας ΚαβαλάρηςἍγιος Δημήτριος2266 ὈὈκκττωωββρρίίοουυ 11991122ἐλευθερώθηκε ἡ Θεσσαλονίκη ἀπό τούς ΤούρκουςΠανηγυρίζει ἡ Ἑλλάδα ὅλη στά 100 χρόνια τοῦ θριάμβουΚαί ἀγρυπνεῖ

Στό τεῦχος αὐτό ndash Ὀκτώβριος 2012ndash

λόγω ἐπίκαιρης ὕληςδέν θά δημοσιευθοῦν

κείμενα τοῦ Διαγωνισμοῦ μας

Ὀκτώβριος 2012 351

ρακαλοῦσε τήν εὐχαριστοῦσε Δικό τηςδῶρο ἔνιωσε πώς ἦταν κι ἡ δουλειά τουστή μεγάλη ψαροταβέρνα κοντά στό λι-μάνι πού τοῦ ἐξασφάλιζε μεροκάματοἱκανό νά βοηθάει τόν πατέρα του νάθρέψει τά ἑπτά ἀδέλφια τουΣβέλτος ξύπνιος εὐγενικός καί προ-

πάντων τίμιος κέρδισε ἀμέσως τήνἀγάπη καί τήν ἐμπιστοσύνη τοῦ κυρ-Προκόπη τοῦ μαγαζάτορα καί μαζίπαινέματα καί πλούσια φιλοδωρήματαΕἶχε χίλιους λόγους γιά νά ᾽ναι πολύεὐχαριστημένος ὁ Παναγιώτης κι ἕνανπολύ μεγάλο καί σοβαρό γιά νά μήνεἶναι Λόγοι βλάσφημοι μόλυναν τόστόμα τοῦ κυρ-Προκόπη καί μαζί τήδροσερή θαλασσινή ἀτμόσφαιρα τοῦμαγαζιοῦὉ Παναγιώτης ἔνιωθε νά πνίγεται

ὅμως εἶχε κληρονομιά ἀπrsquo τή γιαγιά τόἀντίδοτο laquoὙπερευλογημένη ὑπάρχειςΘεοτόκε Παρθένεraquo ἔλεγε μεγαλόφωναμόλις οἱ βρώμικοι λόγοι ἔφθαναν στrsquoαὐτιά του καί τό πρόσωπό του σκυ-θρώπαζε Αὐτή ἦταν ἡ πρώτη του κί-νηση ἀντίδρασης Μετά ἀπό λίγο ἔγινεκι ἡ δεύτερηmdash Παναγιώτη σέ νιώθω ψυχραμένο

Τί συμβαίνει Ἔχεις κανένα παράπονοἀπό μέναmdash Κυρ-Προκόπη μοῦ δίνεις καλή δου-

λειά καί μοῦ δείχνεις μέ κάθε τρόπο τήφροντίδα σου Σrsquo εὐχαριστῶ πολύ ὅ μωςἔχω παράπονο μεγάλοmdash Πές παιδί μου τί εἶναι mdash Μιλᾶς ἄσχημα γιά τή Μάνα μουmdash Ἐγώ πότεmdash Γιά τήν Παναγίαmdash Αὐτό ἐννοεῖς Μή χολοσκᾶς καη-

Ἡ κληρονοmicroι

άτῆς γιαγιᾶς

Ἦ ταν παιδί ὅταν πρωταντίκρισε τόφοβερό πρόσωπο τοῦ πολέμου ὅτανπρωτάκουσε ἐκεῖνον τό διαπεραστικόἦχο-προμήνυμα πώς θά σκοτείνιαζε ὁοὐρανός τους μrsquo ἐκεῖνα τά μαῦρα σιδε-ρένια σύννεφα πού ἔβρεχαν κατα-στροφή Τή φρίκη τῆς μνήμης τουςδιέλυε ἡ ἀγαπημένη θύμηση τῆς γιαγιᾶςlaquoὙπεραγία Θεοτόκε σῶσον ἡμᾶς

Μή φοβάστε κάτω ἀπό τή Σκέπη Τηςεἴμαστεraquo φώναζε σά γιά νά ξεπεράσειτίς σειρῆνες ἡ γιαγιά κι ὅταν περνοῦ -σε τό κακό laquoὙπερευλογημένη ὑ πάρ-χεις Θεοτόκε Παρθένε Πάλι μᾶς ἔσωσεἡ Παναγίαraquo laquoΜήν τό ξεχάσετε αὐτόποτέ παιδιά μουraquo laquoΝά εὐγνωμονεῖτετή μεγάλη Μάνα μας νά τήν τιμᾶτε καίνά λατρεύετε τόν Υἱό ΤηςraquoΔέν τό ξέχασε ὁ Παναγιώτης Τήν ἀ -

γαποῦσε πολύ τήν Παναγία τήν πα-

Ὀκτώβριος 2012352

μένε λόγια πού πετᾶνε δέ τό θέλωκακό συνήθειοmdash Ναί ἀφεντικό σέ παρακαλῶ Πρίν

λίγα χρόνια ὅλοι τήν ἱκετεύαμε νά σώ -σει τόν τόπο μας Κι ἐσύ σίγουρατότε μέσrsquo τή φωτιά τοῦ μετώπου τήνπαρακαλοῦσες Καί σrsquo ἄκουσε κι ἔ -δωσε νά γυρίσεις γερός κι ἡ Πατρίδαμας τώρα νά ᾽ναι λεύτερη Κι Ἐκείνηἀντί γιά εὐχαριστίες ἀκούει τώραmdash Ἔχεις δίκιο Πρέπει νά τό κόψωΠέρασαν ἑβδομάδες μῆνες μά ἡ ἀρ -

ρώστια τοῦ κυρ-Προκόπη δέν πέρασεὉ πάντα καλός κι ἐργατικός Πανα-γιώτης ἀσφυκτιοῦσε πιά στό χῶρο τῆςδουλειᾶς του Μιά μέρα τό ἀφεντικότόν κάλεσε νά μιλήσουνmdash Παναγιώτη ἐγώ παιδιά δέν ἔχω οἱ

κόποι μου δέ θέλω νά μείνουν σέ συγ-γενεῖς Σοῦ προτείνω νά γίνουμε συνε-ταῖροι Ἐγώ θά βάλω τήν ἐπιχείρηση κιἐσύ τά ἐργατικά καί καθαρά χέρια σουΣκέψου το κι αὔριο μοῦ ἀ πα ντᾶςΕἶχε σκεφθεῖ ὁ Παναγιώτης γιrsquo αὐτό

καί χωρίς νά ὑπολογίσει τή σίγουρηδουλειά καί τήν ἄνεση πού ἐξασφάλιζεστήν πολύτεκνη οἰκογένειά τους ἀπο-φάσισε τήν τρίτη καί τελευταία κίνησηmdash Κυρ-Προκόπη σrsquo εὐχαριστῶ πολύ

γιά τήν ἀγάπη καί τήν ἐμπιστοσύνησου Ὅμως τήν πρότασή σου δέν μπο -ρῶ νά τή δεχθῶ οὔτε νά μείνω ἄλλοστή δούλεψή σου μπορῶ Εἶπε ἔλυσε τήν ποδιά ἀπό τή μέση

του καί τήν ἀκούμπησε στό τραπέζιπού βρισκόταν μπροστά τουmdash Δέν καταλαβαίνω Γιά ποιό λόγοmdash Γιά κάποιους λόγους σου κυρ-

Προ κόπηmdash Δέν μπορῶ νά τό πιστέψω Ἐν νο -

εῖς Σπουδαῖο πράγμα ποιόν βλάπτωΕἶπε ἐκεῖνος περισσότερο πειραγμένοςπαρά ξαφνιασμένος

mdash Τόν ἑαυτό σου κι ὅποιον σrsquo ἀ κού -ει ἀφεντικόmdash Ξανασκέψου το καί περίμενε τό

τέλος τοῦ μήνα νά λογαριαστοῦμεσοῦ χρωστάωmdash Τίποτα δέ χρωστᾶς σέ μένα στήν

Παναγία ὅμως χρωστᾶς κυρ-Προκό -πη χρωστᾶμε ὅλοι μας εὐγνωμοσύνηκαί τιμή καί στόν Υἱό της τή λατρείαμαςἜφυγε λυπημένος μά εἰρηνικός ὁ

Παναγιώτης Ἄφηνε τή δουλειά του μάκρατοῦσε δική του τήν πολύτιμη κλη-ρονομιά τῆς γιαγιᾶς Αὐτή τοῦ ἐξα-σφάλισε τό μέλλον Λίγους μῆνες μετάδιορίστηκε ὑπάλληλος σέ δημόσια ὑ -πηρεσία πράγμα σπουδαῖο γιά τήν ἐ -ποχή Ἀργότερα δημιούργησε εὐλογημένηπολύτεκνη οἰκογένεια Τώρα μᾶς διη-γεῖται τήν ἱστορία του γιά νά μᾶςμάθει ὅποτε νιώθουμε νά μολύνεται τόπεριβάλλονμας ἡ τάξη ἡ παρέατό προαύλιοτό γήπεδοἀπό παρό-μοια λόγια νάἀποφασίζουμεκάποιες δυνα-μικές κινήσειςἀντίδρασηςγιά νάἑλκύουμετή μεγάληΧάρη τῆς Πα-ναγίας καί νάκρατοῦμε τήΣκέπη Τηςἁπλωμένηπάνω ἀπότήν Πα-τρίδα μας

Μ

τῆς γιαγιᾶς

Ὀκτώβριος 2012 353

ΤΥΠΟΣ ΠΛΟΙΟΥ ΕΛΑΦΡΥ ΚΑΤΑ∆ΡΟΜΙΚΟ ΜΗΚΟΣ 140 Μ ΠΛΑΤΟΣ 21 Μ ΒΥΘΙΣΜΑ 75 ΜΠΛΗΡΩΜΑ 30 ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΙ

670 ΝΑΥΤΕΣΜΕΓΙΣΤΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ 225 ΚΟΜΒΟΙΜΗΧΑΝΕΣ 2 ΤΕΤΡΑΚΥΛΙΝ∆ΡΕΣΠΥΡΟΒΟΛΑ 4 ΤΩΝ 234 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ

8 ΤΩΝ 197 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ8 ΤΑΧΥΒΟΛΑ ΤΩΝ 76 ΧΙΛ5 ΑΝΤΙΑΕΡΟΠΟΡΙΚΑ

ΕΝΑ ΖΩΝΤΑΝΟ ΜΟΥΣΕΙΟΤΟΥ ΠΟΛΕΜΙΚΟΥ ΜΑΣ ΝΑΥΤΙΚΟΥ

Βρισκόmicroαστε στό Πάρκο ΝαυτικᾹς Παράδοσης στό Τροκαντερό δίπλα στή microαρίνα τοῦ Φλοίσβουστό Παλαιό Φάληρο Ἐδῶ εἶναι ἐλλιmicroενισmicroένα πλοῖα τοῦ Πολεmicroικοῦ Ναυτικοῦ πού ἔγραψανλαmicroπρές σελίδες στή σύγχρονη ἑλληνική ἱστορία

Τό θωρηκτό laquoἈβέρωφraquo ναυπηγήθηκε τό 1911 στά ναυπηγεῖα τῶν ἀδελφῶν ORLANDO στό Λιβόρνο τῆς Ἰταλίας

Ἡ τότε κυβέρνηση τοῦ Κυριακούλη Μαυροmicroιχάλη δαπάνησε22300000 δρχ γιά τήν ἀπόκτησή του Τά 8000000 δρχπροέρχονταν ἀπό τό 20 τῆς συνολικῆς κληρονοmicroιᾶς τοῦ Γεωργίου Ἀβέρωφ πού τά παραχώρησε microέ τή διαθήκη του στόΤαmicroεῖο Ἐθνικοῦ Στόλου Τό πλοῖο πού ἔφερε τό ὄνοmicroά τουκατέπλευσε στίς 11 Σεπτεmicroβρίου στό Φάληρο ὅπου τό ὑ ποδέχτηκαν οἱ Ἕλληνες microέ microεγάλο ἐνθουσιασmicroό

ΤΟ ΘΩΡΗΚΤΟ laquoΑΒΕΡΩΦraquo ∆ΕΝ ΜΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΕΙ ΠΙΑ ΣΤΙΣ ΘΑΛΑΣΣΕΣΜΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΕΙ ΟΜΩΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑhellip

5 Ὀκτωβρίου 1912 Κήρυξη Βαλκανικῶν ΠολέmicroωνἈναχώρηση τοῦ στόλου γιά τό Αἰγαῖο

3 ∆εκεmicroβρίου 1912 Ναυmicroαχία τῆς Ἕλλης

Ἡ Ἑλλάς δέν ἀναmicroένει ἀπό ἐσς νά ἀποθάνετε γι αὐτήν Ἀναmicroένει νά νικήσετε Αὐτήἦταν ἡ προτροπή τοῦ Ἐ Βενιζέλου πρός τούς Ἕλληνες Ναῦτες στίς 5 Ὀκτωβρίου 1912

Ὀκτώβριος 2012354

Ἡ σηmicroαία τοῦ laquoἈβέρωφraquo εἶναι microεγαλύτερηἀπrsquoαὐτές πού κυmicroατίζουν στά ἄλλα ἑλληνικάπολεmicroικά πλοῖα καί τήν ἀκολουθεῖ microιά ἱστορίαΜετά τήν Ἀπελευθέρωση ὅταν τό θωρηκτόlaquoἈβέρωφraquo ἐπέστρεψε στήν Ἑλλάδα microεταφέροντας τήν ἐξόριστη κυβέρνηση θεωρήθηκεσωστό νά κρεmicroαστεῖ στόν ἱερό βράχο τῆςἈκρόπολης ἡ σηmicroαία τοῦ πλοίου ὡς ἔνδειξητῆς ἔννοιας τῆς ἐλευθερίας καθώς τό πλοῖοεἶναι τό microοναδικό κοmicromicroάτι ἑλληνικῆς γῆς πούστά 100 χρόνια ζωῆς του δέν ἔχει κατακτηθεῖ ποτέ Ἀπό τότε στό πλοῖο κυmicroατίζει microιάἴδια σέ microέγεθος σηmicroαία τῶν 48 τmicro

5 Ἰανουαρίου 1913 Ναυmicroαχία τῆς Λήmicroνου

2 Μαῒου 1919 Ἀποβίβαση ἑλληνικοῦ στρατοῦ στή Σmicroύρνη

Σεπτέmicroβριος 1922 Ὑποστήριξη ἀποχώρησης ἑλληνικοῦ στρατοῦἀπό Μικρά Ἀσία

5 Μαῒου 1937 Ἄφιξη στήν Ἀγγλία γιά τά 25χρονα τῆς βασιλείας τοῦ Γεωργίου Ε΄ τῆς Ἀγγλίας

18 Ἀπριλίου 1941 Ἀναχώρηση γιά Κρήτη καί Ἀλεξάνδρεια Αἰγύπτου

18 Ὀκτωβρίου 1937 Ἐπίσηmicroη ἐπίσκεψη στήν Κωνπολη

28 Ὀκτωβρίου 1940 Κήρυξη ἑλληνο9ταλικοῦ πολέmicroου

18 Ὀκτωβρίου 1944 Ἄφιξη στήν ἐλεύθερη Ἑλλάδα

1951 Ἐγκαταλείπει τήν ἐνεργό δράση

1983 Ἀπόφαση γιά microετατροπή σέ Μουσεῖο

1986 Μεταφέρεται στό Π Φάληρο

Ὁ ἀπολογισmicroός τᾹς ναυmicroαχίας γιά τούς Ὀθωmicroανούς ἦταν τραγικός Ἑκατόν ἐνενήντα νεκροίπολλαπλάσιοι τραυmicroατίες καί βαριές ζηmicroιές σέ τρία πλοῖα τους Ο ἑλληνικός στόλος εἶχε microόλιςτρεῖς τραυmicroατίες καί microικρές ζηmicroιές Ὁ τουρκικός στόλος δέ βγᾹκε ἀπό τά στενά τοῦ Ἑλλησπόντουγιά πολλά χρόνια καί ἡ Τουρκία ὑπογράφει ταπεινωτική συνθήκη εἰρήνης microέ τήν Ἑλλάδα

Ὀκτώβριος 2012 355

Παρατηρῆστε τήν ἀντίστροφη κλίσητῆς πλώρης τοῦ πλοίου χαρακτηριστικήγιά τά πλοῖα τῆς ἐποχῆς σέ ἀντίθεση microέτά σηmicroερινά Τό microπροστινό τmicroῆmicroα πούβρίσκεται κάτω ἀπό τήν ἐπιφάνεια τῆςθάλασσας εἶναι ἀπό συmicroπαγή χάλυβα γιάνά microπορεῖ νά κάνει microέχρι καί ἐmicroβολισmicroόΜιά συνέχεια τῆς ἀρχαίας τριήρους καίτῆς ναυτικῆς παράδοσης τῆς Ἑλλάδας

Σπάνια συναντᾶ κανείς ἕνα ἐκκλησάκι πάνω σέπολεmicroικό πλοῖο ὅπως τό παρεκκλήσι τοῦ ἉγίουΝικολάου hellipΤίς παραmicroονές τῆς ναυmicroαχίας τῆςrdquoἝλληςrdquo (Νοέmicroβριος 1912) ὁ πυροβολητής Σωτήριος Κ Σκόδρας πῆγε στόν ὑπηρετοῦνταἀρχιmicroανδρίτη τότε καί microετέπειτα microητροπολίτηΣπάρτης ∆ιονύσιο ∆άφνο καί τοῦ ἀνακοίνωσε

ὅτι κατά τή διάρκεια τῆς ὑπηρεσίας του παρατήρησε microιά περίεργη σκιά στόν κάδο νεροῦπού ἔmicroοιαζε πολύ microέ τή microορφή τοῦ Ἁγίου Νικολάου Οἱ ἄλλοι ναῦτες δυσπίστησαν λέγοντας ὅτι ἐπρόκειτο γιά ὀξείδωση τῆςλαmicroαρίνας Αὐτό ὅmicroως ἦταν ἀδύνατο γιατίὁ κάδος ἦταν ὁλοκαίνουργος Μόλις ἐνηmicroερώθηκε ὁ ναύαρχος Κουντουριώτης διέταξε νά τοποθετήσουν τόν κάδο στόπαρεκκλήσιο τοῦ θωρηκτοῦ καί νά γίνει ὁmicroιλία στό πλήρωmicroαmicroέ θέmicroα rdquoὉ Θεός εἶναι microαζί microαςrdquo

ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΟΥ ΘΩΡΗΚΤΟΥ laquoΑΒΕΡΩΦraquohellip

Κάθε χρόνο τό πλοῖο δέχεται πάνω ἀπό 30000 ἐπισκέπτες Τό laquoΑΒΕΡΩΦraquo δέν εἶναι ἁπλά ἕναΜουσεῖο εἶναι ὁλόκληρο ἕνα κειmicroήλιο microέσα στό ὁποῖο ὁ κάθε ἐπισκέπτης περπατ microέ δέος Εἶναιἕνα ζωντανό ναυτικό microνηmicroεῖο πού κάθε γωνιά του ζωντανεύει microιά ἱστορία τόσο θαυmicroαστή ὅσοκαί ἡ ψυχή τῶν ἀνθρώπων πού τό ὑπηρέτησαν

Φ

Ὀκτώβριος 2012356

ἹἹλλιικκάά 2 πακέτα τετράγωνα μπισκότα (τύπου Πτί-μπέρ) 1 φάκελο Garni βανίλια 1 φάκελο κρέμα στιγμῆς ἄνθος ἀραβοσίτου βανίλια 2 ποτήρια γάλα

καί frac12 περίπου ποτήρι γάλα γιά νά βουτᾶμε τά μπισκότα frac12 ποτήρι ζάχαρη ἄχνη 200 γρ βιτάμ soft 3 βανίλιες 1 κουταλιά σούπας κακάο ἤ nescafeacute 3-4 κουταλιές λικέρ καφέ 3-4 κουταλιές κονιάκ 1 κουβερτούρα 125 γρ

ἘἘκκττέέλλεεσσηηΧτυπᾶμε γιά δύο λεπτά στό μίξερ τό garni τήν κρέμα

στιγμῆς τό γάλα τήν ἄχνη τό βιτάμ καί τίς βανίλιεςΣέ ἕνα μακρύ δίσκο βάζουμε ἀλουμινόχαρτο καί ἁπλώ-

νουμε τά μπισκότα πού ἔχουμε βουτήξει στιγμιαῖα στόγάλα καί τό λικέρ Τά μπισκότα τά τοποθετοῦμε ἑνωμένασέ τρεῖς σειρές Βάζουμε συνολικά 3 μπισκότα κατά πλά-τος καί 7 μπισκότα κατά μῆκος

Πάνω στή μεσαία σειρά μπισκότων ἁπλώνουμε τό 13τῆς κρέμας καί πάνω στήν κρέμα τοποθετοῦμε μία ἀκόμασειρά μπισκότα Πάνω ἀπ΄ αὐτά τά μπισκότα βάζουμε τόἄλλο 13 τῆς κρέμας στό ὁποῖο ἔχουμε προσθέσει κακάοΣυνεχίζουμε μέ μία ἀκόμα σειρά μπισκότα καί τέλος βάζουμε τό τελευταῖο 13 τῆς κρέμας

Σηκώνουμε τίς δύο πλαϊνές πλευρές τοῦ ἀλουμινόχαρτου μαζί μέ τά μπισκότα καί κλεί-νουμε σφιχτά ὥστε νά σχηματιστεῖ περίπου τριγωνικός κορμός Βάζουμε τόν κορμό γιάτρεῖς ὧρες περίπου στήν ψύξη Ὅταν τόν βγάλουμε ἀνοίγουμε τό ἀλουμινόχαρτο μέ προ-σοχή καί περιχύνουμε μέ τό γλάσο Διατηροῦμε τόν κορμό στό ψυγεῖο

Γιά τό γλάσο χρησιμοποιοῦμε μπέν-μαρί στό ὁποῖο λειώνουμε τήν κουβερτούρα μέ 3-4 κουταλιές γάλα καί 3-4 κουταλιές κονιάκ

Κορmicroός

ΚΚΑΑΛΛΗΗ ΕΕΠΠΙΙΤΤΥΥΧΧΙΙΑΑ

Ὀκτώβριος 2012 357

ΚΑΤΙ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΣΑΣ

Συνταγή καί φωτογραφίες ἀπόκ Μαρία Ἀδ Πύργος

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17 Ρ Ο Σ

Στή διπλανή στήλη συμπλήρωσε τά γράμ-ματα πού λείπουν καί φτιάξε τίς ζητούμενεςλέξεις πού τελειώνουν σέ -ΡΟΣ

1 Βουνό2 Χωράφι3 Ἕνας ἀπό τούς μαθητές τοῦ Χριστοῦ4 Δέν εἶναι βρώμικος5 Συσσωρευμένος πλοῦτος6 Αὐτός πού ἀγαπᾶ τή μελέτη7 Προσωρινός8 Τό ψάρι βακαλάος9 Ὁ ἀποτελούμενος ἀπό πολλά κύτταρα10 Ἀποτελεῖται ἀπό ἄσπρο καί μαῦρο χρῶμα11 Γιατρός εἰδικός γιά παιδιά12 Αὐτός πού δίνει παρηγοριά κουράγιο13 Φοβερός τρομακτικός14 Γεμάτος λάμψη ἀκτινοβόλος15 Μπροστά16 Ὑπάρχει στή σαπουνάδα17 Πρόθεση

ΛΕΞΕΙΣ ΡΟΣ

2 6 + 3 - 5 = 10

2 = 21

-

6 2 = 8

= 19

= = = =

3 17 21 36

Κάθε γραμμήκαί κάθε στήληπρέ πει νά περι-λαμβάνει τούς ἴ -διους ἀριθμούςκαί σύμβολαἀλλά μέ διαφορε-τική διάταξη

Βρεῖτε τή διά-ταξη γιά νάἰσχύουν τά ἀπο-τελέσματα πούἀναγράφονται

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ5

∆ΙΑΦΟΡΕΣ

ΚΚάάθθεε ἑβδομάδα ἕναςγάλος γεννάει πέντε αὐ -γά καί κάθε ἑβδομάδαμία ἀλεπού κλέβει ἕναἀπό αὐτά Πόσες ἑβδο-μάδες χρειάζονται γιάνά συγκεν-τρω θοῦν 30 αὐγά

ἌἌνν δύο ἐργάτες χρειάζον-ται δύο μέρες γιά νά βά-ψουν δύο τοίχους πόσεςμέ ρες θά χρει-αστοῦν δέκαἐργάτες γιάνά βά-ψουν δέ -κα τοίχους

Ὀκτώβριος 2012358

ΣΤΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟἩ νικηφόρα ἑλληνική Σημαία στήν ἐλεύ-

θερη Θεσσαλονίκη Ὀκτώβριος 1912 (Σύνθεση περιοδικοῦ laquoΠρός τή Νίκηraquo)

ldquo∆έν ξεχνωrdquo σηmicroαίνει

ΘυmicroαmicroαιΤιmicroω

Ὑπόσχοmicroαι

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

Μήν ξεχάσω

Μήν ξεχάσω

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012

Ὀκτώβριος 2012328

ΠΟΛΙΟΥΧΟΙ ΑΓΙΟΙ

ΑΑΓΓΙΙΟΟΣΣ ∆∆ΗΗΜΜΗΗΤΤΡΡΙΙΟΟΣΣ ΟΟ ΜΜΥΥΡΡΟΟΒΒΛΛΥΥΤΤΗΗΣΣΑΑΓΓΙΙΟΟΣΣ ∆∆ΗΗΜΜΗΗΤΤΡΡΙΙΟΟΣΣ ΟΟ ΜΜΥΥΡΡΟΟΒΒΛΛΥΥΤΤΗΗΣΣ

Κάθε περιοχή κάθε πόλη τῆς Ὀρθόδο-ξης πατρίδας μας ἔχει τό δικό της Ἅγιο∙ἕναν Ἅγιο προστάτη (ἤ μιά Ἁγία προστά-τιδα) πού ὀνομάζεται πολιοῦχος Ὁ πο-λιοῦχος Ἅγιος μιᾶς πόλης εἶναι αὐτός πού ἡζωή του συνδέθηκε γιά κάποιο λόγο μέ τήνπόλη αὐτή (εἴτε γεννήθηκε ἔζησε ἤ μαρτύ-ρησε ἐκεῖ εἴτε κάποιος ναός ἤ θαυματουργήεἰκόνα ἤ ἱερό λείψανό του βρίσκονται στήνπεριοχή αὐτή) καί γιά τό λόγο αὐτό οἱ κά-τοικοί της τόν αἰσθάνονται περισσότεροκοντά τους Πολλά εἶναι τά θαύματα πούἐπιτελοῦν οἱ πολιοῦχοι Ἅγιοι σώζοντας ἀπόποικίλους κινδύνους καί συμφορές τήνπόλη πού προστατεύουν Γιʼ αὐτό καί οἱ πι-στοί τούς τιμοῦν ἰδιαιτέρως καί ἑορτάζουνμέ λαμπρότητα τή μνήμη τους

Στή νέα αὐτή στήλη τοῦ περιοδικοῦ μαςθά ἔχουμε τήν εὐκαιρία νά ταξιδέψουμε σέδιάφορες περιοχές τῆς πατρίδας μας καί νάγνωρίσουμε τούς πολιούχους Ἁγίους τηςἌς ξεκινήσουμε λοιπόν τό ταξίδι μας ἀπό τήδοξασμένη ἑλληνική γῆ τῆς Μακεδονίας καίτήν περίλαμπρη πρωτεύουσά της τήν βυ-ζαντινή laquoἀρχόντισσα κυράraquo τή Θεσσαλονί -κη Ἐκεῖ μᾶς περιμένει γιά νά μᾶς ὑποδεχθεῖὁ ἔνδοξος μεγαλομάρτυρας ἅγιος Δημή-τριος ὁ Μυροβλύτης

Ἡ ζωή τοῦ ἁγίου ΔημητρίουὉ ἅγιος Δημήτριος γεννήθηκε τό 280

μΧ στή Θεσσαλονίκη Διέθετε ἐξαιρετικάχαρίσματα καί ἀπό νεαρή ἡλικία διορίστηκεστρατηγός τῶν Ρωμαϊκῶν στρατευμάτωντῆς Θεσσαλίας καί ἀνθύπατος τῆς ἐπαρχίαςτῆς Ἑλλάδος Ἦταν πιστός χριστιανός καίπαρά τό ἐπίσημο ἀξίωμά του δέν δίσταζε νάὁμολογεῖ τή χριστιανική πίστη τήν ὁποία δί-δασκε καί στούς ἄλλους ἀνθρώπους γύρωτου Γιʼ αὐτό καί κάποιοι εἰδωλολάτρες πούτόν φθονοῦσαν τόν κατήγγειλαν στόν αὐτο-κράτορα καί τόν ἔκλεισαν στά ὑπόγεια ἑνόςλουτροῦ

Ἀπό τό κελλί τῆς φυλακῆς του ὁ ἅγιοςΔημήτριος ἐνθάρρυνε τό μαθητή του τόΝέστορα νά μονομαχήσει μέ τόν γίγανταΛυαῖο Ὁ μικρός Νέστορας νίκησε χάρηστίς προσευχές τοῦ ἁγίου Δημητρίου κιαὐτό ἔγινε ἀφορμή ὥστε οἱ μανιασμένοιεἰδωλολάτρες νά θανατώσουν καί τόν ἴδιοἀλλά καί τό δάσκαλό του τόν Δημήτριο τόνὁποῖο κτύπησαν μέ τίς λόγχες τους Οἱ χρι-στιανοί τῆς Θεσσαλονίκης ἐνταφίασαν εὐ -λαβικά τό σῶμα τοῦ ἁγίου μάρτυρος καίἀπό τόν τάφο του ἄρχισε νʼ ἀναβλύζει μύ -ρο γιʼ αὐτό καί ὀνομάστηκε ΜυροβλύτηςἈργότερα (413 μΧ) κτίστηκε μεγαλοπρε-πής ναός στόν τόπο τοῦ μαρτυρίου του Ὁναός αὐτός παρά τίς καταστροφές πού ὑπέ-στη στό διάβα τοῦ χρόνου (πιό πρόσφατηεἶναι ἡ πυρκαγιά τοῦ 1917) διατηρεῖται μέ -χρι σήμερα λειτουργεῖ κανονικά καί ἀπο-τελεῖ ἕνα ἀπό τά πλέον ὑπέροχα χριστιανικάμνημεῖα τῆς Ἀνατολῆς πόλος ἕλξεως γιάεὐλαβεῖς προσκυνητές ἀπʼ ὅλο τόν κόσμο

Θαύματα προστασίας τῆς ΘεσσαλονίκηςἘδῶ καί 1700 χρόνια ὁ ἅγιος Δημήτριος

παρέχει μέ μύριους θαυμαστούς τρόπουςτήν προστασία του στήν ἰδιαίτερη πατρίδατου τή Θεσσαλονίκη τῆς ὁποίας εἶναι καίπολιοῦχος

Σέ ἐποχή μεγάλης πείνας ὅταν οἱΘεσσαλονικεῖς κινδύνευαν νά πεθάνουνἀπό τήν ἀσιτία ὁ ἅγιος Δημήτριος ἐμφανί-στηκε τή νύκτα σʼ ἕναν καπετάνιο ἐμπορι-κοῦ πλοίου καί τοῦ παρήγγειλε τό σιτάριπού σχεδίαζε νά μεταφέρει στήν Εὐρώπηνά τό πάει στή Θεσσαλονίκη ὅπου ὑπῆρχεμεγάλη ἔλλειψη Τοῦ ἔδωσε μάλιστα ὡς

ὉὉ πποολλιιοοῦῦχχοοςς ττῆῆ ςς ΘΘεεσσσσααλλοοννίίκκηη ςςὉὉ πποολλιιοοῦῦχχοοςς ττῆῆςς ΘΘεεσσσσααλλοοννίίκκηηςς

προκαταβολή τρία φλουριάἐνῶ τόν βεβαίωσε ὅτι ἐκεῖ

θά ἔπαιρ νε καί τό ὑπόλοιπο τῆς ἀ ξίαςτου Πράγματι ὅταν τό πλοῖο ἔφτασε στόλιμάνι τῆς Θεσσαλονίκης ἔκπληκτοι οἱ

κάτοικοι γιά τό ἀπρόσμενο δῶρο ἔτρε-ξαν νά ἀγοράσουν σιτάρι Τότε ὁ πλοίαρ-χος τούς διηγήθηκε τό θαῦμα κι ὅλοιδόξασαν τόν Θεό κι εὐχαρίστησαν τόνἅγιο Δημήτριο γιά τή σωτήρια παρέμ-βασή του

Σέ ἐχθρικές ἐπιθέσεις ὁ ἅγιος Δη-μήτριος συχνά ἐμφανιζόταν ὡς λαμπρο-φορεμένος καβαλλάρης πάνω στό ἄλογότου νά περιφρουρεῖ τά τείχη τῆς πόληςκαί νά μάχεται ὁρμητικά τρέποντας τούςἐχθρούς σέ ἄτακτη φυγή Τό 617 μΧὅταν συμμάχησαν Σλάβοι Ἄβαροι καίΒούλγαροι καί ἐπιχείρησαν αἰφνιδιαστικήἐπίθεση ἐναντίον τῆς Θεσσαλονίκης ἔ -

γινε τό ἑξῆς θαυμαστό Εἶχεἀρχίσει ἡ πολιορκία κι οἱἐχθροί μέ τούς πελώριους καταπέλτες τουςἔριχναν τίς πέτρες σάν βροχή μέσα στό φρού-ριο Τότε κάποιος πιστός χριστιανός πῆρε μιάμικρή πέτρα κι ἔγραψε πάνω της laquoἘν τῷ ὀνό-ματι Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν ἅγιε Δημήτριεβοήθειraquo Ἔριξε μέ δύναμη τήν πέτρα ἐναντίοντῶν ἐχθρῶν κι ἡ μικρή αὐτή πέτρα κτύπησεἕναν τεράστιο ὀγκόλιθο πού μόλις εἶχανἐκσφενδονίσει οἱ βάρβαροι μέ ἀποτέλεσμα ὁὀγκόλιθος ἐκεῖνος νά ἀλλάξει κατεύθυνση καίνά συντρίψει τόν καταπέλτη τῶν ἐχθρῶν ΟἱΘεσσαλονικεῖς βλέποντας ὁλοφάνερη τήνπροστασία τοῦ Ἁγίου συνέχισαν νά πολεμοῦνγενναῖα καί τελικά ὕστερα ἀπό 33 ἡμέρες πο-λιορκίας τά στρατεύματα τῶν βαρβάρων ἀπο-χώρησαν

Δέν εἶναι τυχαῖο ἄλλωστε ὅτι ἡ ἀπελευ-θέρωση τῆς Θεσσαλονίκης ἀπό τούς Τούρ-κους ὕστερα ἀπό σχεδόν 500 χρόνια() σκλαβιάἔγινε ἀνήμερα τῆς ἑορτῆς τοῦ ἁγίου Δημη-τρίου 26 Ὀκτωβρίου 1912 Ἀλλά καί οἱ Γερ-μανοί κατακτητές ἔφυγαν ἀπό τή Θεσσαλονίκητό 1944 τήν ἑπομένη τῆς ἑορτῆς τοῦ Ἁγίου

Βιβλία ὁλόκληρα ἔχουν γραφτεῖ μέ τά θαύ-ματα τοῦ ἁγίου Δημητρίου ὁ ὁποῖος πάντοτεστέκεται συμπαραστάτης στούς ἀγῶνες ὅλωντῶν Ἑλλήνων καί μάλιστα τῆς ἰδιαίτερης πα-τρίδας του τῆς Θεσσαλονίκης σέ κάθε δύ-σκολη περίσταση σέ σεισμούς καί πυρκαγιέςσέ ἐπιδρομές καί ἐπιδημίες σέ ἐποχές πείναςκαί στερήσεων Μέ ἀπέραντη εὐγνωμοσύνηγιά τήν ὁλοφάνερη προστασία του ἡ συμπρω-τεύουσα τιμᾶ τόν πολιοῦχο της κάθε χρόνο μέμία σειρά ἑορταστικῶν ἐκδηλώσεων πού φέ-ρουν τόν τίτλο laquoΔημήτριαraquo πού κορυφώνον-ται τήν ἡμέρα τῆς μνήμης του

Δίκαια ὀνόμασαν τόν ἅγιο Δημήτριο laquoφι-λόπατρηraquo καί laquoσωσίπατρηraquo∙ διότι ἀγαπᾶ τήνπατρίδα του τήν ὁποία ἔσωσε ἀμέτρητεςφορές ἀπό ποικίλους κινδύνους Καί θά σώζειπάντοτε τήν πατρίδα μας ἄν ἐμεῖς ἐπικαλού-μαστε τίς ἀκαταμάχητες πρεσβεῖες του

Νικηφόρος

Ὀκτώβριος 2012 329

Ὀκτώβριος 2012330

Ὀνομάσθηκαν Βαλκανικοί Πόλεμοι γιατίδιεξήχθησαν στό χῶρο τῶν Βαλκανίων ἀπό

κράτη τῶν Βαλκανίων Οἱ πόλεμοι αὐτοί ἦτανἀπελευθερωτικοίἮταν προσπάθεια γιά ἀποτί-

ναξη τοῦ τουρκικοῦ ζυγοῦ πού καταδυνάστευε τάΒαλκάνια ἀκόμη καί στίς ἀρχές τοῦ 20οῦ αἰώνα

Τό Σεπτέμβριο τοῦ 1912 ὑπογράφηκε ἡ Βαλκανική Συμμαχία ἀνάμεσασέ τέσσερα κράτη Ἑλλάδα Σερβία Βουλγαρία καί Μαυροβούνιο

Ἀρχικά ἔγινε ἀπό μέρους τῶν κρατῶν αὐτῶν διάβημα πρός τήν Πύλημέ τό ὁποῖο ζητοῦσαν σεβασμό τῶν δικαιωμάτων τῶν ἐθνοτήτων πούβρίσκονταν ὑπό τουρκική κυριαρχία καί τίς ἀναγκαῖες μεταρρυθμίσεις

Ἡ Τουρκία ἀρνήθηκε καί τά σύμμαχα Κράτη τῆς κήρυξαν πόλεμο ἩἙλλάδα κήρυξε τῶν πόλεμο στίς 5 Ὀκτωβρίου 1912

Γιά τούς Ἕλληνες ὁ κατά τῆς Τουρκίας πόλεμος ἦταν μιά συνέχειατῶν ἀγώνων τοῦ 1821 Παρά τό πολύ αἷμα πού χύθηκε τότε δέν ἐλευ-θερώθηκαν ὅλες οἱ ἑλληνικές περιοχές Οἱ βόρειες περιοχές ἔμενανσκλάβες Τό ἴδιο καί τά νησιά τοῦ Αἰγαίου Τό 1832 τό νέο ἙλληνικόΚράτος ἔφθανε μέχρι λίγο παραπάνω ἀπό τή Λαμία

Ὅμως οἱ Ἕλληνες δέν ἔπαψαν ποτέ νά ἀγωνίζονται γιά τή ΜεγάληἙλλάδα Τότε ἄνθιζε καί ἡ Μεγάλη Ἰδέα πού ἤθελε νά φθάνουν τά ὅριατοῦ Ἑλληνικοῦ Κράτους μέχρι τήν Κωνσταντινούπολη

Ἀνώτατος ἄρχοντας τότε ἦταν ὁ βασιλεύς Γεώργιος Αacute Πρωθυπουρ-γός ὁ Ἐλευθέριος Βενιζέλος

Ἡ συμμετοχή τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ στόν ἀπελευθερωτικό αὐτό ἀγώναὑπῆρξε συγκλονιστική Ἀπό ὅλα τά μέρη τῆς Ἑλλάδος καί ἀπό τόν ἐκτόςἙλλάδος Ἑλληνισμό ἀθρόα συμμετοχή μέ πρωτοφανή ἐνθουσιασμόκαί ἀπόφαση θυσίας

Τά ἀποτελέσματα θαυμαστά Ὁ διπλασιασμός τῆς Ἑλλάδος σέ ἔκτασηκαί πληθυσμό

Ἦταν ἡ καλή ὥρα τοῦ Ἑλληνισμοῦ πού ἀνέδειξε τόν πλοῦτο τῶνἀρετῶν τῶν Ἑλλήνων

Αὐτό τό ἔπος ἑορτάζεται ἐφέτος 100 χρόνια μετάΓιά νά μήν ξεχάσουμε αὐτούς πού τό δημιούργησαν

Καί γιά νά δοῦμε τί μποροῦμε νά ἐπιτύχουμε ὡς λαός

ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ1912 -1913

ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ1912 -1913

ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ1912 -1913

Ὀκτώβριος 2012 331

Αἰτία Οἱ Βαλκανικοί λαοίθέλουν τήν ἐθνικήτους ὁλοκλήρωση

1912 Οἱ Νεότουρκοι προσπα-

θοῦν νά ἐκτουρκίσουν τίςἄλλες ἐθνότητες τῆς Ὀθω-μανικῆς αὐτοκρατορίας

Ἀφορμή

ἀποτέλεσμα

Ἑλλάδα Σερβία Μαυροβούνιο Βουλγαρία

συμμαχοῦν καίκηρύσσουν τόνπόλεμο στούς

ΤούρκουςἘλ Βενιζέλος ὀργανώ-

νει καί ἐξοπλίζει τίςἔνοπλες δυνάμεις

ἀρχηγός ΔιάδοχοςΚωνσταντῖνος

Αacute Βαλκανικός πόλεμος

Ἑλλάδα

Στρατός

κατευθύνεται κατευθύνεται

ἀπελευθερώνει ἀπελευθερώνει

Ναυτικό

Ἤπειρος Μακεδονία

ἀπελευθερώνεινησιά Β καί Α

Αἰγαίου καί Κρήτη

νικᾶ τόν τουρ-κικό στόλο σέ

ναυμαχίεςἸωάννινα Β Ἤπειρο

Θεσσαλονίκη Δ Μακεδονία

Λήξη Αacute Βαλκανικοῦ Πολέμου μέ

ἐδαφικά κέρδη γιά ὅλους τούςσυμμάχους

Βacute Βαλκανικόςπόλεμος

1913 κηρύσσει τόν πόλεμοσέ Ἑλλάδα- Σερβία

Ἡ Βουλγαρία δἐν ἱκανοποιεῖται

Νίκη Ἑλλήνωνἐπελευθέρωση

Ἀν Μακεδονίας

Ἡ Ἑλλάδα διπλασιάζεταισέ ἔκταση καί πληθυσμό

ἀρχηγός ΠαῦλοςΚουντουριώτης

δολοφονία Γεωργίου Αacute

στή Θεσσαλονίκητόν διαδέχεται

ὁ Κωνσταντῖνος

ὁμοψυχία ἐνθουσια-σμός ἀποφασιστικό-τητα γενναιότητα

ἑλληνικοῦ λαοῦ

ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ ndashΠΑΡΑΣΤΑΤΙΚΟ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ

332Ὀκτώβριος 2012

Μάρτιος τοῦ 1430 Οἱ Τοῦρκοι κυριεύουν τή Θεσσαλονίκη Ἁρ -πάζουν ἄνδρες γυναῖκες καί παιδιά καί ὅλους μαζί δεμένους σέ μακρι-ές σειρές τούς σέρνουν στίς σκηνές τοῦ στρατοπέδου τους Ἡ ἀτμόσφαι-ρα δονεῖται ἀπό θορύβους καί σπα-ρακτικές κραυγές Γυναῖκες ἀναμαλ-λιασμένες ξεσχίζοντας τά μάγουλα μέ τά νύχια τους τρέχουν ἀπό σκη-Πέρασαν πέντε περίπου αἰῶνες τουρκικῆς σκλαβιᾶς Ὀκτώβριος τοῦ 1912 Οἱ Ἕλληνες προχωροῦν νι κηφόρα στούς Βαλκανικούς πολέ-μους καί ὕστερα ἀπό ἕναν ἀγώνα δρόμου φθάνουν πρίν ἀπό τούς Βουλ γάρους στή Θεσσαλονίκη26 Ὀκτωβρίου ὥρα ἕνδεκα τό βρά -δυ Ὁ Τοῦρκος Διοικητής Ταχσίν πα-σάς μετά ἀπό συνεννόηση μέ τόν Δι άδοχο Κωνσταντίνο ὑπογράφει τήν ἄνευ ὅρων παράδοση τῆς πόλης στούς Ἕλληνες Ἡ Θεσσαλονίκη μᾶς παραδόθηκε χωρίς μάχη Στίς 27 Ὀκτωβρί ου εἰσῆλθε στήν πόλη θρι-αμβευτικά ὁ ἑλληνικός στρατός Λί-γες ὧρες ἀργότερα ἔφθασαν καί οἱ Βούλγαροι ἀπεσταλμένοι καί τή δι-εκδικοῦσαν Ἀξίζει νά διαβάσουμε πῶς περιγράφει τήν περίσταση ὁ Κε-νάν μπέης Μεσαρέ γιός τοῦ Ταχσίν πασᾶ καί ἀξιωματικός τοῦ ἐπιτελείου του πού βρισκόταν ἐκεῖ1laquoὍσοι θέλουν νά κρίνουν εὐσυνείδητα καί ἀμερόληπτα τήν ἐποχή ἐ κείνη ὀφείλουν νά ἀναπολήσουν τήν κατάσταση τῆς 27ης Ὀκτωβρίου ὅταν οἱ ἀπεσταλμένοι τοῦ Θεοδωρώφ ἀρχιστρατήγου τῶν Βουλγαρικῶν δυνάμεων ἐπισκέφθηκαν τόν πατέρα μουhellip στό Διοι-κητήριο Ἕνας συνταγματάρχης τοῦ πυροβολικοῦ ὁ ἔφεδρος ἴλαρχος Στάντσιεφ καί δύο ἄλλοι ἐπιτελεῖς παρουσιάσθηκαν τήν 8η ἑσπερινή φέροντας λευκή σημαία

τρρλμνή σέ σκηνή ἀναζητώντας τά παιδιά καί τούς ἄνδρες τους Θρῆ νος καί κλαυθμός Πολ-λοί σφάχθηκαν καί ἀκόμη περισσότεροι πουλήθηκαν σκλάβοι Ἡ πόλη λεηλατήθηκε Οἱ Τοῦρκοι νομίζοντας ὅτι κάτω ἀπό κάθε πέτρα βρισκόταν κι ἕνας θησαυρός δέν ἄφη-σαν τίποτε ἀπείραχτο Ναοί καταστράφηκαν ἤ μετατράπηκαν σέ τζαμιά μοναστήρια λε-ηλατήθηκαν Ἡ ἅλωση τῆς Θεσσαλονίκης κατατάραξε ὅλον τόν ἑλληνικό καί χριστιανικό κό σμο Ἦταν τό προανάκρουσμα τῆς πτώσης τῆς Κωνσταντινούπολης πού ἀκολούθησε λίγα χρόνια μετά

γεπνί ἀ ό ἐ ί ύ

333Ὀκτώβριος 2012

Μετά τίςhellip τυπικές συστάσεις ὁ κ Στάντσιεφhellip ἐξέφρασε τήν ἔκπληξη καί hellipδίκαιη δυσφορία τοῦ Θεοδωρώφ γιά τήν παράδοση τῆς Θεσσα-λονίκης στούς Ἕλληνες δεδομένου ὅτι ὁ Βουλ γαρικός στρατός εἶχε φθάσειhellip διαρκῶς μαχόμενος καί μέ σκληρές θυσίες στή Θεσσαλονίκη τήν ὁποία καί δικαιοῦνταν νά καταλάβει ἐν ὀνόματι τῆς ΑΜ τοῦ Τσαρίσκου τῶν ΒουλγάρωνὙπενθυμίσαμε στούς κυρίους αὐ τούς ὅτι ἡ Στρατιά πού βρισκό-ταν κάτω ἀπό τίς διαταγές τοῦ Πατέρα μου εἶχε ὡς μοναδικό Ἀντίπαλο τόν Ἑλληνικό Στρατό κατά τοῦ ὁποίου καί πολέμησε ἀπό τήν Ἐλασσόνα μέχρι τή Θεσσαλονίκη δίνοντας σκληρές μά χες σέ διάφορα μέρη ὅπου κανένας Βούλγα-ρος δέν ὑπῆρχε Ὅσο γιά τό ζήτημα τῆς παραδόσεως αὐτό ἀφοροῦσε τόν πατέρα μου καί μόνο καί δέν εἶχε νά δώσει λόγο σέ κανένα [hellip]Μήν μπορώντας ἐπί δύο ὧρες καί παρόλη τή διπλωματική δεξιοτεχνία του νά μᾶς ἐπη-ρεάσειhellip ὁ κ Στάντσιεφ ὕστερα ἀπό σύντομη συνεννόηση μέ τούς συναδέλφους του ἐξέφρασε τήν ἐπιθυμία νά μοῦ μιλήσει ἰδιαιτέρως Περάσαμε στή μεγάλη αἴθουσα ὑπο-δοχῶνhellip Ὁ κ Πρεσβευτής μέ κοίταξε ἐπί μερικά δευτερόλεπτα σιωπηλός καί ταραγμένος ἔπειτα μέ ἕνα μειδίαμα ἔ βγαλε ἀπό τό χαρτοφυλάκιό του μίαhellip ἐπιταγήhellip γιά ἕνα τερά-στιο ποσό μοῦ τήν προσέφερε μέ σπασμωδικές κινήσεις καί ψιθυρίζοντας μοῦ ἔδωσε νά καταλάβω ὅτι ἦταν τό ἀντίτιμο μιᾶς ἁπλῆς ὑπογραφῆς τοῦ πατέρα μου ὁ ὁποῖος θά τούς ἀναγνώριζε τό δικαί ω μα συγκαταλήψεωςἜμεινα σάν κεραυνόβλητος ἔτρεμα ὁλόκληρος καί μέ ἀργά βήματα ἐπέστρεψα στό γραφεῖο Ὁ κ Πρεσβευτής ἦταν κάτωχρος Οἱ ἄλλοι δέν εἶχαν πλέον ἀνάγκη ἐξηγήσε-ων Ἀφοῦ πείσθηκαν ὅτι παρόλες τίς ἀπειλές ὕ βρεις καί βαναυσότητες δέν θά ἀποκόμι-ζαν τίποτε μᾶς παρακάλεσαν νά τούς παραχωρήσουμε ἀντίγραφο τοῦ Πρωτοκόλλου Τό ὁποῖο ἑτοιμάσθηκε ἀμέσως2raquoἈποκαλυπτικό τό κείμενο τοῦ Κενάν Μεσαρέ γιοῦ τοῦ Τούρκου Διοικητῆ Οἱ Βουλγαρι-

κές ἀπαιτήσεις γιά συγκυριαρχία μέ τούς Ἕλληνες στή Θεσσαλονίκη ἀπό τή μία καί ἡ σθε-ναρή ἀπόφαση τῶν Τούρκων νά εὐνοήσουν τούς Ἕλληνες ἀπό τήν ἄλλη

Πῶς ἄλλαξε τόσο τό σκηνικό Τό περίμενε κανείς αὐτό ἀπό τούς Τούρκους Ποιός ἔνευ-σε στόν Ταχσίν πασά νά πάρει αὐτή τήν ἀπόφαση Πῶς ἀκόμη βρέθηκε ὁ συγκεκριμένος ἄνθρωπος μέ τά φιλελληνικά αἰσθήματα καί τή σπάνια γιά Τούρκους ἐντιμότητα στή θέση τοῦ Διοικητῆ τῆς Θεσσαλονίκης αὐτή τή χρονική στιγ μή

Ἐδῶ εἶναι τό θαῦμα Κανείς δέν ξέρει πῶς ἔγινε Ἀλλά ἀκούστηκε πώς ὁ ἅγιος Προστά-της τῆς πόλης ἔλειπε ἀπό τή λάρνακά του τήν ἡμέρα τῆς γιορτῆς του Τοῦρκοι εἶπαν πώς laquoεἶχε πάει στούς γκιαούρηδες γιά νά τούς βοηθήσειraquo Κάποιοι εἶδαν τόν καβαλλάρη laquoνά ροβολᾶraquo μέ laquoτό ἄτι τό γορ γόraquo πάνω στά κάστραhellip Ἡ ἀπελευθέρωση τῆς Θεσσαλονίκης εἶπαν ἦταν ἀκό μη ἕνα θαῦμα τοῦ ἁγίου Δημητρίου Νεφέλη1 Ὁ Κενάν μπέης Μεσαρέ εἶχε μητέρα ἑλληνικῆς καταγωγῆς καί ἔμεινε στήν Ἑλλάδα μετά τήν παράδοση τῆς Θεσ-σαλονίκης στούς Ἕλληνες Ἦταν ζωγράφος καί φιλοτέχνησε ἀρκετούς ζωγραφικούς πίνακες τῶν Βαλκανικῶν πολέμων Αὐτός ἐπίσης μετέφρασε ἀπό τά Τουρκικά τά κείμενα τῶν ἀναμνήσεων τοῦ πατέρα του καί τά ἐξέδωσε στά ἑλληνικά (Ἐφημ Ἑλληνικός Βορρᾶς 1961)2 Παραθέσαμε τό κείμενο μεταγλωττισμένο στή Δημοτική

Πηγές Ἀποστ Ἐ Βακαλοπούλου Ἱστορία τῆς Θεσσαλονίκης 316 πΧ- 1983 Θεσσαλονίκη 1983 σσ 190-195 Ἑταιρεία Μακεδονικῶν Σπουδῶν Ὧρες ἐλευθερίας Βαλκανικοί πόλεμοι 100 χρόνια Ἀπό τή Μελούνα στή Θεσσαλονί-κη σ 65

ἹἹσσττοορριικκάά ΣΣηημμεειιώώμμαατταα

οναστήρι ἤ Θεσσαλονίκη Αὐτό τόἐξαιρετικά δύσκολο δίλημμα ἀπασχό-λησε νωρίς τήν ἡγεσία τῆς ἙλλάδοςΚαί τώρα μετά τή νικηφόρα προέλασητοῦ Ἑλληνικοῦ στρατοῦ στή Μακεδο-νία μετά τίς πρῶτες νίκες καί μάλισταστά Γιαννιτσά ἔγινε πιό ὀξύ καί ἐ πεῖ -γον Πρός τά ποῦ θά κατευθυνόταντώρα ἐλευθερωτής ὁ Ἑλληνικός στρα-τός Πρός τά βόρεια ὅπου ὑπῆρχεἀκμαιότατη ἑλληνική πόλη τό Μονα-στήρι ἤ ἀνατολικά πρός τή νύμφη τοῦΘερμαϊκοῦ τή Θεσσαλονίκη

Γιά τήν κατανόηση τοῦ διλήμματοςχρειάζεται μιά ἐξήγηση Ὅταν συστά-θηκε ἡ Βαλκανική συμμαχία ndashἙλλάδαΣερβία Βουλγαρία Μαυροβούνιοndashἀποφεύχθηκε νά συζητηθεῖ πῶς θά γι-νόταν ἡ διανομή τῶν ἐδαφῶν πού θάκατακτοῦσαν τά σύμμαχα κράτη Ἦ -ταν λεπτό θέμα καί μποροῦσε ἐξαρχῆςνά δημιουργήσει ρήξη στή συμμαχίαἜτσι πάνω στά πράγματα ἔγινε σιω-πηρά δεκτό νά ἔχει δικαιώματα κάθεκράτος στίς περιοχές πού θά ἀπελευ-θέρωνε ἀπό τούς Τούρκους ὁ στρατόςτου

Πρός τό Μοναστήρι λοιπόν ἤ πρόςτή Θεσσαλονίκη Ἡ ἑλληνική ψυχή τάἐπιθυμοῦσε καί τά δύο Ἑλληνικά δένἦταν Πρός τό Μοναστήρι ndashπού τελικάχάθηκε γιά τούς Ἕλληνεςmiddot πρόλαβανκαί τό κατέλαβαν οἱ Σέρβοιndash προσέ-βλεπε ὁ Ἀρχιστράτηγος Κωνσταντῖ νοςΠρός τή Θεσσαλονίκη ὁ ἘλευθέριοςΒενιζέλος Καί εἶχαν καί οἱ δύο ἰσχυρά

ἐπιχειρήματα Τελικά ἀποφασίσθηκε ἡχωρίς καμία καθυστέρηση προέλασητοῦ στρατοῦ πρός τή ΘεσσαλονίκηΓιατί πρός τή Θεσσαλονίκη βάδιζετώρα ὁλοταχῶς καί ὁ βουλγαρικόςστρατός ndashἔτσι ἔλεγαν κάποιες ἔγκυ-ρες πληροφορίες κάποια γεμάτα ἀνη-συχία τηλεγραφήματα

Ἔτσι μετά τή λαμπρή νίκη τοῦ στρα-τοῦ στά Γιαννιτσά οἱ ἑλληνικές δυνά-μεις ἀνασυντάχθηκαν καί βάδισανndashπέντε μεραρχίεςndash πρός τή Θεσσαλο-νίκη Ἔπρεπε νά περάσουν τόν Ἀξιόποταμό ἀρχικά Οἱ γέφυρες ἦταν κατε-στραμμένες ἀπό τούς ὑποχωροῦντεςΤούρκους Ἔπρεπε νά κατασκευα-σθοῦν νέα περάσματα Καί οἱ στρατιῶ -τες ἦταν τόσο καταπονημένοι Ὅμωςτά φῶτα τῆς Θεσσαλονίκης ἀπό μα-

ΜΜ

Ὀκτώβριος 2012334

ἘἘλλεεύύθθεερρηη ἡἡ ΘΘεεσσσσααλλοοννίίκκηη

ἘἘλλεεύύθθεερρηη ἡἡ ΘΘεεσσσσααλλοοννίίκκηη

ΒΒΑΑΛΛΚΚΑΑΝΝΙΙΚΚΟΟΙΙ

ΠΠΟΟΛΛΕΕΜΜΟΟΙΙ

ΒΒΑΑΛΛΚΚΑΑΝΝΙΙΚΚΟΟΙΙ

ΠΠΟΟΛΛΕΕΜΜΟΟΙΙ

κριά τούς καλοῦσαν Καί οἱ ὑπόδουλοιndashπέντε αἰῶνεςndash ἀδελφοί ἐκεῖ μέσατούς καρτεροῦσαν καί μετροῦσαν τίςἡμέρεςmiddot 24 Ὀκτωβρίου 25 Ὀκτωβρί -ου Πλησίαζε καί ἡ ἑορτή τοῦ πολιού-χου τους ἁγίου τοῦ Ἁγίου ΔημητρίουΚαί πίστευαν πολύ τό πίστευαν ὅτικάτι θά ἔκανε ὁ στρατιωτικός Ἅγιόςτους Δέν μπορεῖ Κάτι θά ἔκανε

Ὁ ἑλληνικός στρατός προχωροῦσεμέ ἐμπόδια Γιατί οἱ Τοῦρκοι δέν ἄφη-ναν εὔκολα τά ἐδάφη πού αἰῶνεςτώρα κατεῖχαν Πολεμοῦσαν κι αὐτοίμέ πο λύ ἡρωισμό μέ πεῖσμα καί φανα-τισμό φαινόταν ὅμως καθαρά ὅτιεἶχαν ἡττηθεῖ Δέν τούς ἀπέμενεπλέον τίποτε ἄλλο ἀπό τό νά παραδώ-σουν τή Θεσσαλονίκη στούς ἝλληνεςΑὐτό τούς συμβούλευαν καί οἱ πρόξε-νοι τῶν ξέ νων κρατῶν

Ὁ ἀρχηγός τοῦ Τουρκικοῦ στρατοῦΤαχσίν πασάς ὅλο καί παρακώλυε καίκαθυστεροῦσε τήν παράδοση Καί ὅ -ταν κάτω ἀπό τήν πίεση τῶν πραγμά-των ἔφθασε αὐτή ἡ ὥρα ἔθετε ὅρουςπού κρατοῦσαν ἰσχυρή ndashκαί ἐπικίνδυνηβέβαιαndash τήν παρουσία τῶν Τούρκωνστήν πόλη Τελευταία ἀπαίτηση Νάτούς ἀφεθοῦν 5000 ὅπλα γιά τήν ἐκ -παίδευση νεοσυλλέκτων

Χρειάσθηκε ἀπό τό Στρατηγεῖο τουστό Τοπσίν νά ἀπειλήσει μέ ἐπίθεση ndashτήν ὁποία καί ξεκίνησεndash ὁ Ἀρχιστρά-τηγος Διάδοχος Κωνσταντῖνος γιά νάὑπογραφεῖ τό πρωτόκολλο τῆς παρα-δόσεως τῆς Θεσσαλονίκης Ἦταν τόβράδυ τῆς 26ης Ὀκτωβρίου 1912 Ἦ -ταν δῶρο τοῦ Ἁγίου τους τοῦ laquoἈκρίτηΚαβαλλάρηraquo Ἁγίου Δημητρίου Ἔτσιτό ἔνιωσε ὁ λαός κι ἔτσι τό εἶπε κι ὁποιητής

Ἡ Σαλονίκη πού ἔσβηνε μέ τοῦκαιροῦ τό διάβαndashκαντήλι πού τρεμόφωτο γιά λάδι λαχταρᾶndashἀποβραδίς κοιμήθηκε

δυστυχισμένη σκλάβακαί τήν αὐγούλα ξύπνησεἀρχόντισσα κυρά― Τί νά ᾿βλεπε στόν ὕπνο τηςποιό νά ᾿ταν τ᾿ ὄνειρό της―Τόν Ἅι-Δημήτρη ἔβλεπεστό ἄτι τό γοργόπού ροβολῶντας ἔκραζεμέ τή φωνή τῆς νιότηςlaquoἌνοιξε πόρτα τῆς σκλαβιᾶςἡ λευτεριά εἶμ᾿ ἐγώraquo

27 Ὀκτωβρίου 1912 μπαίνει ἐ -λευθερωτής ὁ Ἑλληνικός στρα-τός στή Θεσσαλονίκη

28 Ὀκτωβρίου 1912 ὥρα 11 τόπρωί μπαίνει στή Θεσσαλονίκημέ ὅλο του τό ἐπιτελεῖο ὁ Στρα-τηλάτης Διάδοχος Κωνστα -ντῖνος μέσα σέ μιά ἀποθεωτικήὑποδοχή πού κατέληξε στήνἘκκλησία τοῦ Ἁγίου Μηνᾶ ὅπουἔγινε ἐπίσημη καί ἐξαιρετικάσυγκινητική δοξολογία στό Θεόγιά τήν ἀπελευθέρωση τῆς πό-λεως

Κι ἔγραφε ἡ ἐφημερίδα laquoὉ ἐνθουσιασμός τῶν Ἑλλή-

νων δέν εἶναι δυνατόν νά περι-γραφῇ ἐπί τῇ θέα τῶν Ἑλλήνωνἀξιωματικῶν καί στρατιωτῶν εἰσ -ερχομένων νικηφόρως εἰς τήν πό -λιν μας Οἱ πάντες ἐζητωκραύγαζονσυνέχαιρον ἀλλήλους ἐφίλουντούς Ἕλληνας ἀξιωματικούς ἐπή-δουν ἄφηναν ἀνάρθρους κραυ-γάς τά εἶχαν χάσει κυριολεκτικῶςΣημαῖαι ἑλληνικαί ἀνεπετάσθησαν(ὑψώθηκαν) εἰς τά ἑλληνικά κατα-στήματα καί εἰς τάς ἑλληνικάςοἰκίαςraquo

ἩἩ ΘΘεεσσσσααλλοοννίίκκηη ἦἦτταανν ἐἐλλεεύύθθεερρηηὈκτώβριος 2012 335

Ἐλεύθερη ἡ Θεσσαλονίκη

Ἐλεύθερη ἡ Θεσσαλονίκη

336Ὀκτώβριος 2012

Ι laquoΠερίεργον καί θαυμαστόν θέαμαraquo Ὁ ἀνταποκριτής τῶν Times Κρῶφορδ Πράϊς ἀφηγεῖται

Ε νόμιζέ τις ὅτι Ἑλληνικός στρατός νικηφόρος ἐπανέκαμπτε εἰς τάς Ἀθήνας του μετά εὐτυχῆ ἐκστρατείαν εἰς τήν ἀλλο-δαπήν Ἐφαίνετο ἀκατανόητον πῶς ἦτο δυνατόν Τουρκική ἧττα νά ἑορτάζεται κατά τοιοῦτον τρόπον εἰς μίαν μέχρι χθές Τουρκικήν πόλιν Πράγματι ἐκεῖνο τό ὁποῖον συνέβαινεν ἦτο κάτι πλέ-ον ἀπό ἑορτασμόν πολεμικῆς νίκης∙ ἦτο ὁ ἑορτασμός τῆς ἀπελευθερώσεως τοῦ Ἑλληνικοῦ πληθυσμοῦ ἀπό τήν δουλείαν τῆς Τουρκικῆς διοικήσεως Μόνο τώρα ὁ γνω-στός καφετζῆς laquoμπάρμπα Γεώργηςraquo ἠδυνήθη νά παραδώσῃ εἰς τό πῦρ τό Τουρκικόν του κάλυμμα∙ μόνον τώρα ἠδυνήθη νά ἁρπάσῃ τάς ἐρυθράς σημαίας τῆς ἡμισελήνου αἱ ὁποῖαι μέχρι τῆς στιγμῆς ἐκείνης ἐστόλιζον τό κατάστημά του καί νrsquo ἀνυψώσῃ ἀντrsquo αὐτῶν τό ἰδικόν του Κυανόλευκον ἔμβλημα∙ μόνο τώρα ὁ ραγιᾶς Ἕλλην ἐτόλμα νά δια-κηρύττῃ ἀπό τῆς ὀροφῆς τῆς οἰκίας του τό μῖσος του πρός τόν Τοῦρκον καί τά ἔργα του Ἦτο ἕν περίεργον ἀλλά καί θαυμαστόν ταυτοχρόνως θέαμα τό ὁποῖον μόνον εἰς τήν Μακεδονίαν ἠμπορεῖ κανείς νά ἴδῃ διότι μόνο μία Μακεδονία ὑπάρχει

100 χρόνια 100 χρόνια Ἑταιρεία Μακεδονικῶν σπουδῶνἙταιρεία Μακεδονικῶν σπουδῶν

ΜΙΚΡΑ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΜΕΓΑΛΕΣlaquoΩΡΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣraquo

ΤοΤοΤοΤΤοΤοΤοΤΤοοοουρυυυυυ κικικον ἀ ἀἀἀἀπόπό ἑἑορρτατασμσμσμσμσσσμόόόόόόόόἙλληηηνικοῦ πλπλλλλπληθηθυσμοοῦ ἀἀἀ

337Ὀκτώβριος 2012

ΙΙΙΙ Πρωΐ τῆς 27ης Ὀκτωβρίου σέ μιά Θεσσαλονίκη στά γαλανόλευκα

Ε κ τῶν Ἑβραϊκῶν καταστημάτων καί τοῦ μοναδικοῦ ἑλληνικοῦ τῶν ἀδελφῶν Ναούμ Χρίστου οὐδέ ἴχνος ἀπέμεινεν ἐκ τοῦ ἑλληνικοῦ χρωματισμοῦ ὑφασμάτων ὥστε ἐν τέλει μετά δυσκολίας εὕρισκέ τις ἕνα πῆχυν χασέ καί ὀλίγον μπλέ ὕφασμα διά τήν κατα-σκευήν τῆς ἀπαραιτήτου διά κάθε Ἕλληνα σημαίαςΚαί πράγματι δέν παρῆλθον πολλαί ὧραι καί περί τήν 9ην ἑσπερινήν εἰσήρχοντο εἰς τήν πόλιν καταλύσαντες εἰς τό ὀνομαστόν τότε ξενοδοχεῖον laquoὌλυμπος Παλλάςraquo πέντε ἀξιωματικοί ἐν οἷς καί οἱ κκ Κλεομένης Μέραρχος καί Μεταξᾶς Ἐντελῶς ἄϋπνοι οἱ ἐνθουσιωδέστεροι τῶν κατοίκων ἀναμένοντες τήν εὐχάριστον ἐξέλιξιν τῶν πολεμικῶν γεγονότων ἤρχισαν σιγά καί δειλά-δειλά ὁ εἷς κατόπιν τοῦ ἄλλου ἀπό τοῦ μεσονυκτίου νά ἀναπετῶσι τάς ἑτοίμους κυανολεύκους σημαίας τωνἘν τῇ Ἐγνατίᾳ ἰδίως ὁδῷ ὁ κ Χατζηνικολάου ὀδοντίατρος ἐκ τῶν θαρραλεωτέρων πρῶτος ἔρριψε τόν κῦβον καί ἐκ τῶν πρώτων ἐθεάθη ἀναπετῶν πελωρίαν ἑλληνικήν ση-μαίαν οὕτως ὥστε ἡ πρωία τοῦ Σαββάτου εὗρε τήν πόλιν μας πλέουσαν εἰς τό κυανό-λευκον καί ἀπrsquo ἄκρου εἰς ἄκρον σημαιοστόλιστον Τό Ἑλληνικόν χρῶμα ἐκυριάρχει πα-ντοῦ αἱ δέ ὁδοί της ἔλαβον ὄψιν πανηγυρικήν ΙΙΙΙΙΙ Ἡ ἑλληνική σημαία στό Λευκό Πύργο ἐνῶ ὁ διάδοχος Κωνσταντί νος μπαίνει στήν πόλη Ὁ Ἀλέξανδρος Δ Ζάννας θυμᾶται

Σ τίς 28 Ὀκτωβρίου τό πρωί ἐ -πρόκειτο νά γίνη ἡ ἐπίσημη εἴ-σοδος τοῦ Βασιλέως καί τῆς Βασι-λικῆς οἰκογένειας στήν πόλιΣτόν Λευκό Πύργο δέν εἶχε ση-κωθῆ ἀκόμη Ἑλληνική σημαία καί ὅλοι διερωτοῦνταν τό γιατί Πῶς ἔγινε καί ὕστερα ἀπό 36 ὡρῶν κα-τοχῆς δέν εἶχε ὑψωθῆ ἀκόμη ἡ Ἑλ-ληνική σημαίαἈνέβηκα ἐπάνω στόν Πύργο καί εἶδα πώς οἱ Τοῦρκοι εἶχαν ἀφαιρέσει τό σκοινί ἀπό τόν ἱστό Γιά νά κατέβη ὁ ἱστός καί νά ὑψωθῇ ἡ σημαία χρειάζουνταν ἀρκετή δου-λειά Ρώτησα στά καΐκια πού ἦταν ἀγκυροβολημένα δίπλα ἄν ὑπῆρχε κανένας μικρός μοῦτσος ἱκανός νά σκαρφαλώσῃ στόν ἴδιο τόν ἱστό καί νά περάσῃ τό σκοινί γιά τή ση-μαία Παρουσιάστηκε ἕνας μικρούλης γελαστός καί μέ βεβαίωσε ὅτι μποροῦσε νά τό κάνῃ Ἔτρεμα μήν τοῦ συμβῇ κακό γιατί ὁ ἱστός δέν ἦταν πολύ γερός Ὁ μικρός ὅμως ἀφοῦ τόν κύτταξε μοῦ εἶπε πώς ἔκανε δυσκολώτερες ἀναρριχήσεις στά καράβια καί πώς θά τά κατάφερνε Πρίν ἀκόμη τοῦ πῶ τό laquoναίraquo ἄρχισε νά σκαρφαλώνῃ μέ καταπλη-κτική ἐπιτηδειότητα καί ταχύτητα Σέ δύο λεπτά εἶχε περάσει τό σκοινί Κατέβηκε ἐνθου-σιασμένος γιά τήν ἐπιτυχία του καί ὅταν τοῦ ἔδωκα δυό μετζήτια πετοῦσε ἀπό τή χαρά του Ἡ σημαία μας πρωτοϋψώθηκε στό Λευκό Πύργο ἐκείνη τήν ἡμέρα τό πρωί τήν ὥρα ἀκριβῶς πού ἔρχονταν ἀπrsquo τόν παραλιακό δρόμο ἡ παρέλασις τῆς νίκης Γ

σω καί νά σέ ἀποκαταστήσω στή δικήσου γῆ τή γῆ τῆς Χαναάν

Τότε λαέ μου ἤσουν ἐσύ γιά μένα τε-λείως ξεχωριστός καί ἀγαπητός λαός -ποιος τολμοῦσε νά σέ βλάψει ἔβρισκεἘμένα ἐκδικητή καί τιμωρό Τόσο σέ ἀ -γαποῦσα

μως θέλω νά σέ ρωτήσω Τί laquoπλημ-μέλημαraquo τί σφάλμα τί ἀδικία τί λάθοςβρῆκαν οἱ πατέρες σου ἐπάνω μου καί μέἐγκατέλειψαν ἔφυγαν μακριά μου καίἀκολούθησαν τά κούφια καί τιποτένιαεἴδωλα ὥστε τελικά καί οἱ ἴδιοι νά γίνουνκούφιοι μηδαμινοί καί τιποτένιοι

Βρέθηκε ἄραγε κάποιος ἀπrsquo αὐτούς νά

Aparao TA paraPOFHTIka ANAGNVSMATa toy ESparaEPInoy ths EOPTEumls

TOY AGIOY DHMHTPIOY25 Ὀκτωβρίου 2012 ερεμ β΄ 1-12

ΤΟ ΠΑΡΑΠΟΝΟ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥΤΟ ΠΑΡΑΠΟΝΟ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ

τόν ἑσπερινό τῆς ἑορτῆς τοῦἁγίου μεγαλομάρτυρος Δημη-τρίου διαβάζεται ἕνα προφητι -κό ἀνάγνωσμα συνταρακτικό

Κύριος ἀπαριθμεῖ τίς εὐεργεσίες Τουπρός τό λαό Του τόν ἰσραηλιτικό καίσυγχρόνως ἐκφράζει ἕνα βαθύ παράπο -νο

Θυμήθηκα λέει ὁ Κύριος πόσο σέσπλαχνίσθηκα καί σέ ἐλέησα λαέ μουστά χρόνια τῆς νεότητάς σου τότε πούἄρχιζες τήν ἱστορική σου πορεία καί ἀριθ-μοῦσες λίγα μόνο ἔτη ἐθνικῆς ζωῆς Τότεπού ἤσουν σκλαβωμένος στήν Αἴγυπτοκι ἐγώ ἔκανα τό πᾶν γιά νά σέ ἐλευθερώ -

SS

laquoτί εὕροσαν οἱ πατέρες ὑμῶν ἐν ἐμοί πλημμέλημαὅτι ἀπέστησαν μακράν ἀπ᾽ ἐμοῦraquo

laquoτί εὕροσαν οἱ πατέρες ὑμῶν ἐν ἐμοί πλημμέλημαὅτι ἀπέστησαν μακράν ἀπ᾽ ἐμοῦraquo

Ὀκτώβριος 2012338

Μ

Βηθ

λεέμ

Κορ

ωπί Ἀ

ττικ

ῆς

πεῖ laquoἌς ἀναζητήσουμε τόν Κύριο καίΘεό μας ἄς ἐπιστρέψουμε σrsquo Αὐτόν πούμᾶς ἐλευθέρωσε ἀπό τή δουλεία καί μᾶςχάρισε τήν πατρίδα μας καί τί πατρίδατή γῆ τῆς Ἐπαελίας μέ ὅλα τά ἀ γαθάτόσο ἄφθονα μέ πα-ραγωγή καί πλοῦτοἀστείρευ τοraquo Κανείςδέν βρέθηκε νά πεῖαὐτά Ἀντιθέτως ἐσεῖςὑβρίσατε καί μολύνα -τε τή χώ ρα αὐτή πούσᾶς χάρισα μέ τά σι-χαμερά εἴ δωλα καίτίς ἁμαρτίες σας

Κοιτάξτεδίπλα σας τά ἔθνητά εἰδωλολατρικά Ἄαξαν μήπως τούςθεούς τους ndash πού δέν εἶναι κἄν πραγμα-τικοί θεοί ἀά ψεύτικοι Δέν τούς ἄα-ξαν Καί ἀάξατε ἐσεῖς Ἐμένα πού εἶμαιἡ δόξα καί τό καύχημά σας μέ ἀνταά-ξατε μέ τίς ματαιότητες καί ἀθλιότητεςαὐτοῦ τοῦ κόσμου μέ τά τιποτένια εἴ -δωλα laquoἘξέστη ὁ οὐρανός ἐπί τούτῳλέγει Κύριοςraquo Μέχρι κι ὁ οὐρανός ἔφρι -ξε μέ τήν ἀχαρακτήριστη αὐτή συμπερι-φορά σας

Αὐτά λέει ὁ Κύριος

Τό περιοδικό παιδιά πού κρατᾶτε στάχέρια σας τό ὁποῖο φιλοξενεῖ καί τό ἄρ -θρο αὐτό πού διαβάζετε τώρα θέλει νάσᾶς κάνει μία ἐρώτηση

Γιατί ἄραγε νά διαβάζεται τό συγκεκρι-

μένο αὐτό προφητικό ἀνάγνωσμα κατάτήν ἑορτή τοῦ ἁγίου Δημητρίου Τί σχέ -ση ἔχει ὁ ἅγιος μεγαλομάρτυς Δημήτριοςμέ τίς ἔννοιες πού τίθενται στό ἀνάγνω-σμα αὐτό δουλεία ἐλευθερία πατρίδαἐθνική ἀποκατάσταση

Τήν ἀπάντηση θά τήνδώσετε πολύ εὔκολα μό -νοι σας ὅταν διαβάσετεὅλο τό ὑπόλοιπο τεῦχοςπού εἶναι ἀφιερωμένοστήν ἐθνική ἐπέτειο τῶν100 χρόνων ἀπό τούςΒαλκανικούς Πολέμουςτοῦ 1912-13 Ἐντοπίστεπότε ἔγινε ἡ ἀπελευθέ-

ρωση τῆς Θεσσαλονίκης ὁδιπλασιασμός οὐσιαστικά τῆς πατρίδαςμας

καί σκεφθεῖτεΤί σημαίνει γιά μᾶς τούς Ἕηνες ὅτι

ἔχουμε τόσους καί τέτοιους ἁγίους γιάπολιούχους Πόσο ἐπίκαιρα καθίστανται τά λό -

για αὐτά τοῦ Κυρίου γιά τή δική μας πα-τρίδα καί τό λαό Πόσο δίκαιο εἶναι τό παράπονό ΤουΤί πρέπει νά δεῖ ἀπό μᾶς ὁ ἅγιος Δη-

μήτριος γιά νά laquoμεσολαβήσειraquo καί πάλιγιά χάρη μας στό Θεό

Αὐτή τή φορά τό ἁγιογραφικό μήνυμαθά τό βγάλετε μόνοι σας Καί τό laquoΠρόςτή Νίκηraquo εἶναι βέβαιο ὅτι τά συμπερά-σματά σας θά εἶναι σωστά

ΣΣττόόνν ἑἑσσππεερριιννόό ττῆῆςς ἑἑοορρττῆῆςς ττοοῦῦἁἁγγίίοουυ μμεεγγααλλοομμάάρρττυυρροοςς ΔΔηημμηη--ττρρίίοουυ δδιιααββάάζζεεττααιι ἕἕνναα ππρροοφφηηττιικκόόἀἀννάάγγννωωσσμμαα σσυυννττααρραακκττιικκόό

ΚΚύύρριιοοςς ἀἀππααρριιθθμμεεῖῖ ττίίςς εεὐὐεερρ--γγεεσσίίεεςς ΤΤοουυ ππρρόόςς ττόό λλααόό ΤΤοουυ ττόόννἰἰσσρρααηηλλιιττιικκόό κκααίί σσυυγγχχρρόόννωωςςἐἐκκφφρράάζζεειι ἕἕνναα ββααθθύύ ππααρράάπποοννοο

Ὀκτώβριος 2012 339

Τά ἀεροπλάνα πού εἶχαν πρωτοσχεδιαστεῖ ἀπό τούςἀδερφούς Ράιτ τό 1904 θεωροῦνταν κατάλληλα μόνογιά ἐκτέλεση θεαματικῶν ἀλλά ἐπικίνδυνων καί μᾶλλονἄχρηστων ἐπιδείξεων

Εἶναι ἐνδεικτικό τό ὅτι τό 1910 ἡ κρατική ὑπηρεσίαἀπογραφῆς τῶν ΗΠΑ στήν ἐπίσημη ἀπογραφή της κα-τέτασσε τούς ἀεροπόρους στούς ldquoκαλλιτέχνες ἐπιδεί-ξεωνrdquo Δηλαδή στήν ἴδια ἐπαγγελματική κατηγορία μέ τούς κλόουν

Ἔτσι τά ἐπιτελεῖα τῶν μεγάλων χω ρῶν δίσταζαν νά λάβουν σοβαρά ὑπrsquo ὄ ψη τουςτό ἀεροπλάνο πρίν τό 1911

τούς βαλκανικούς πολέmicroους 1912-13 χρησιmicroοποιήθηκε γιάπρώτη φορά τό ἀεροπλάνο ὡς πολεmicroικό microέσο

ἱ Ἕλληνες ὑπᾹρξαν microεταξύ τῶν πρωτοπόρων σ αὐτόπαρά τά φτωχά microέσα πού διέθεταν

Ἡ Ἑλληνική κυβέρνηση κάνει μιά κίνηση πρωτοπο-ριακή Μεριμνᾶ νά ἀναχωρήσουν γιά τή Γαλλία οἱπρῶτοι Ἕλληνες ἀξιωματικοί γιά νά ἐκπαιδευθοῦν ὡςἀεροπόροι

Στίς 88 ΦΦεεββρροουυααρρίίοουυ 11991122 ὁ Ἐμμανουήλ Ἀργυρόπου-λος ὁ πρῶτος ἰδιώτης ἀεροπόρος κάνει τήν πρώτη τουπτήση (στό Ρούφ) Στήδεύτερη ἔξοδο τῆς ἴδιας

ἡμέρας συνεπιβάτης τοῦ Ἀργυρόπουλου ἦταν αὐτόςὁ ἴδιος ὁ πρωθυπουργός ὁ Ἐλευθέριος Βενιζέλος

Ἡ πρώτη στρατιωτική πτήση ἔγινε στίς 1133 ΜΜααΐΐοουυ 11991122ἀπό τόν Ὑπολοχαγό Δημήτριο Καμπέρο μέ τό πρῶτοστρατιωτικό ἀεροπλάνο τῆς Ἑλλάδας τύπου Farman

Τόν ἸἸοούύννιιοο ττοοῦῦ 11991122 ὁ Καμπέρος πέταξε μέ τό laquoΔαί-δαλοraquo τό ἀεροσκάφος Farman τό ὁποῖο εἶχε μετα-σκευαστεῖ σέ ὑδροπλάνο θέτοντας ἔτσι τίς βάσεις τῆς Ναυτικῆς Ἀεροπορίας

Ξέρεις ὅτι

Κι ἀκόmicroη ὅτι

Τά πρῶτα πολεmicroικά ἀεροπλάναΤά πρῶτα πολεmicroικά ἀεροπλάναΤΤίί γγιιννόότταανν ππρρίίνν

ΦΦττάάννοουυmicromicroεε σσττόό 11991111 micromicroήήνναα ∆∆εεκκέέmicromicroββρριιοο

Ὀκτώβριος 2012340

σ

o

Τό σύνθημα τῆς Ἑλληνικῆς Πολεμι κῆςἈεροπορίας εἶναι ΑΙΕΝ ΥΨΙΚΡΑΤΕΙΝ τόὁποῖο σημαίνει laquoΠάντοτε νά κυριαρχεῖςστά ὕψηraquo καί τό ἔμβλημά της ἀναπα-ριστᾶ ἀετό σέ πτήση μπροστά ἀπό τόκυκλικό διακριτικό της

Τά ἑλληνικά laquoπετάγματαraquo ὅμως ἀρχί-ζουν πολύ πιό πρίν Χάνονται στάβάθη τῆς ἱστορίας καί μπλέκονται μέ τήμυθολογία

Ἄν σκεφτοῦμε ὅτι πίσω ἀπό τούς μύ-θους τῶν ἀρχαίων Ἑλλήνων κρύβεταιμιά πραγματική ἀφορμή πίσω ἀπό τόμύθο τοῦ Δαίδαλου καί τοῦ Ἴκαρου βρί-σκουμε τίς πρῶτες προσπάθειες νά πε-τάξει ὁ ἄνθρωπος Ἔγιναν στήν Ἀρ χαίαἙλλάδα καί εἶχαν ἕνα κίνητρο

Τό ΣΣεεππττέέμμββρριιοο ττοοῦῦ 11991122 ὁ ἙλληνικόςΣτρατός ἀπέκτησε τήν πρώτη του πο-λεμική ἀεροπορική μονάδα τό laquoΛόχοἈεροπόρωνraquo μέ ἕδρα τή Λάρισα

Ὁδοιπόρος

ΕΕΠΠΙΙΚΚΑΑΙΙΡΡΑΑΒΒΙΙΒΒΛΛΙΙΑΑΕΕΠΠΙΙΚΚΑΑΙΙΡΡΑΑΒΒΙΙΒΒΛΛΙΙΑΑ

Ὀκτώβριος 2012 341

ΕΚ

∆Ο

ΣΕΙΣ

laquoΟ

ΣΩ

ΤΗΡraquo

ΕΚ

∆Ο

ΣΕΙΣ

laquoΟ

ΣΩ

ΤΗΡraquo

Σόλω

νος

100

θήνα

106

80

τη

λ 2

10 3

6243

49

Ἱστορικές ἀλήθειεςκαί

ἡρωικά κατορθώματα τοῦ Ἑλληνισμοῦ στόν 20ό αἰώνα

Ἀπό τ

ήν

πονεμένη ἱστορία τῆς Β Ἠπείρου

1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι

Ὀκτώβριος 2012342

laquoΔόξα τῷ Ὑψίστῳ διά τόν νέον θρίαμβον τοῦ ἀνδρείου στρατοῦ μαςraquo

(Ἀπό τηλεγράφημα τοῦ Βασιλέως Γεωργίου Αacute στόν ΠρωθυπουργόἘλευθέριο Βενιζέλο μετά τήν ἀπελευθέρωση τῶν Ἰωαννίνων)

laquoΔόξα τῷ Ὑψίστῳ διά τόν νέον θρίαμβον τοῦ ἀνδρείου στρατοῦ μαςraquo

Ὁ Τα

χσίν

πασά

ς παρ

αδίδ

ει τή

Θεσ

σαλο

νίκη

στό Δ

ιάδο

χο Κ

ωνστ

αντῖν

οὉ

Ἐσσά

τ πασ

άς πα

ραδί

δει τ

ά Ἰω

άννιν

αστ

ό Διά

δοχο

Κων

σταν

τῖνο

1912-2012Ἑκατόχρονα ἐθνικοῦ ἀναβαπτισμοῦκαί αὐτοσυνειδησίας

1912-2012

Τρόπαια καί Θρίαμβοιστήν ξηρά καί στή θάλασσαἀπό τήν ἀθάνατη ἑλληνική ψυχή

1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι

Ὀκτώβριος 2012 343

Κατα

βύθι

ση το

ῦ Φετ

ίχ Μ

πουλ

έντ

στό λ

ιμάν

ι τῆς

Θεσ

σαλο

νίκης

Κατα

τρόπ

ωση

τοῦ τ

ουρκ

ικοῦ

στόλ

ουστ

ά Δα

ρδαν

έλλια

344Ὀκτώβριος 2012

Εχουν περάσει ἑβδομήντα δύο χρόνια ἀπό ἐκεῖνο τόν Ὀκτώβρη πού τό ἑλληνικό Ἔθνος ἀπέδειξε ἀληθινό τό λόγο τοῦ σοφοῦ κα-θηγητοῦ τῆς ἀρχαιολογίας Σπύρου Μαρινάτου πού εἶπε ὅτι laquoοἱ

ὀλιγάριθμοι λαοί δέν εἶναι ἀναγκαστικά πάντοτε μικρά ἔθνη Ἐνίοτε (κάποιες φορές) ἔχουν μεγάλην ψυχήν καί συνεισφέρουν τήν μερίδα τοῦ λέοντος εἰς τήν κοινήν περιουσίαν τῆς ἀνθρωπότητοςraquo

Ἦταν Ὀκτώβριος τοῦ 1940 Ὁ laquoἌξοναςraquo ἡ συμμαχία τῆς Γερμανί-ας τοῦ Χίτλερ καί τῆς φασιστικῆς Ἰταλίας τοῦ Μουσολίνι σάρωνε μέ τίς σιδερόφρακτες ὀρδές της τήν Εὐρώπη Στόν κατασκότεινο διεθνή ὁρί-ζοντα δέν τρεμόφεγγε οὔτε τό πιό ἀχνό φῶς ἐλπίδας Πολωνία Δανία Νορβηγία Ὁλλανδία Βέλγιο Λουξεμβοῦργο καί ἡ Γαλλία εἶχαν ὑποκύ-ψει Ἡ μεγάλη ἀντίπαλος τοῦ Ἄξονα ἡ Ἀγγλία περίμενε εἰσβολή

Ἦταν τότε πού ἡ Ἰταλία χωρίς καμιά πρόκληση ἐκ μέρους μας καί ἐνῶ εἶχε βυθίσει τό ἀντιτορπιλλικό μας laquoἝλληraquo πού ἀπέδιδε τιμές τό Δεκα-πενταύγουστο στήν Παναγία στό λιμάνι τῆς Τήνου ζήτησε νά ἀφήσουμε ἐλεύθερη τή διέλευση τῶν στρατευμάτων της γιά τήν εὐόδωση τῶν πο-λεμικῶν της ἐπιχειρήσεων

Στίς 3 τά μεσάνυχτα τῆς 28ης Ὀκτωβρίου ὁ πρεσβευτής της Γκράτσι ξύπνησε τόν πρωθυπουργό Ἰω Μεταξᾶ γιά νά πάρει τήν πατροπαράδο-τη ἀπάντηση τό laquoμολών λαβέraquo σέ ἄλλη διατύπωση laquoΛοιπόν αὐτό ση-μαίνει πόλεμοraquo δηλαδή laquoὌχιraquo

Τό πρωί τό α΄ πολεμικό ἀνακοι νωθέν λακωνικό ἑλληνικότατο γέμισε τή χώ ρα laquoΑἱ ἰταλικαί δυνάμεις ἀπό τίς 530΄ π μ σήμερον προσβάλ-

72 χρόνια μετά

345Ὀκτώβριος 2012

λουν τά ἡμέτερα τμήματα προκαλύψεως τῆς ἑλληνοαλβανικῆς μεθορί-ου Αἱ ἡμέτεραι δυνάμεις ἀμύνονται τοῦ πατρίου ἐδάφουςraquo Τό διάγγελ-μα τοῦ βασιλέως Γεωργίου Β΄ διαβεβαίωνε laquoΜέ πίστιν εἰς τόν Θεόν καί εἰς τά πεπρωμένα τῆς φυλῆς τό Ἔθνος σύσσωμον καί πειθαρχοῦν ὡς εἷς ἄνθρωπος θά ἀγωνισθῇ ὑπέρ βωμῶν καί ἑστιῶν μέχρι τῆς τελικῆς νίκηςraquo Καί ὁ ποιητής συνεπαρμένος ἀπό τό φαινόμενο αὐτοῦ τοῦ μικροῦ ἔθνους πού εἶχε ὑψώσει ἀπό τό γεροντότερο ὥς τό νήπιο τό ἀνάστημά του καί ἔφραζε τό δρόμο στήν ὁλο κληρωτική βία ἔσυρε φωνή στήν Οἰκουμένη

laquoὈμπρός κι ἡ Ἑλλάδα σκώθηκεκαί διασκορπάει τά σκότηἈνάστα ἡ Ἀνθρωπότηκι ἀκλούθα την Ὀμπρόςraquo (Ἄ Σικελιανός)

Σέ πεῖσμα κάθε ἀνθρώπινης λογικῆς μέ ἐμπιστοσύνη στό ὅτι ἡ ὑπερ-οπλία ἀνήκει σrsquo αὐτόν πού διαθέτει τό πνεῦμα καί ὄχι τά ὑλικά μέσα ἡ Ἑλλάδα βάδιζε στήν ἄνιση ἀναμέτρηση Ἰταλία 8000000 λόγχες πεζικοῦ 469 πολεμικά σκάφη 110 ὑποβρύχια 1000 καί πλέον ἀε-ροπλάνα Ἑλλάς 300000 πεζικοῦ 10 σκάφη 27 βομβαρδιστικά ἀε-ροπλάνα 6 ὑποβρύχια Ἀλλά καρδιές καρδιές 7000000 καρδιές Ἑλλήνων

Σύμφωνα μέ τά σχέδια πού εἶχε καταστρώσει ὁ Ἄξονας ὁ χρόνος τῶν 10 ὥς 15 ἡμερῶν ἦταν ἐπαρκής γιά τήν ἐπιχείρηση κατά τῆς Ἑλλάδος Ἀλλά ποιά ἡ διάψευση Στίς 6 Νοεμβρίου τοῦ rsquo40 ὀκτώ μόλις μέρες μετά τήν κήρυξη τοῦ πολέμου τό ἑλληνικό Στρατηγεῖο μπόρεσε νά ἀναλάβει ἀντεπίθεση στόν τομέα τῆς Κορυτσᾶς πού γε-νικεύτηκε στίς 13 σrsquo ὁλόκληρο τό μέτωπο Καί ἡ νίκη πετᾶ Ποιός τήν προφτάνει Κορυτσά Ἀργυρόκαστρο Ἅγιοι Σαράντα Πρεμετή Κλεισούρα Τεπελένι Πόγραδετς Τρεμπεσίνα

Στίς 4 Δεκεμβρίου ὁ Μουσολίνι ἔλεγε στόν ὑπουργό του τῶν ἐξω-τερικῶν Τσιάνο laquoΔέν ὑπάρχει ἄλλη διέξοδος εἴμαστε ὑποχρεωμέ-νοι νά ζητήσουμε κατάπαυση τῶν ἐχθροπραξιῶν ὅσο κι ἄν εἶναι παράδοξο καί γελοῖοraquo Στίς 2 Μαρτίου τοῦ 1941 μπρός στή θυελ-λώδη ἑλληνική προέλαση ὁ ἴδιος ὁ Μουσολίνι ἀναλαμβάνει τή δι-οίκηση τοῦ ἀλβανικοῦ μετώπου Ὅμως ἡ ἰταλική αὐτή προσπάθεια συντρίφθηκε στίς 930΄ π μ τῆς 22ας Μαρτίου Οἱ Ἰταλοί ἔστει-λαν κήρυκες μέ ἐπικεφαλῆς καθολικό ἱερέα γιά νά τούς ἐπιτραπεῖ νά σηκώσουν τούς χιλιάδες νεκρούς τους Ὁ ἄσοφος δικτάτορας πού εἶχε αἱματοκυλίσει καί τό δικό του λαό ἔφυγε ταπεινωμένος στή χώρα του

Ἔτσι γράφτηκε τό ἔπος τοῦ rsquo40 στίς παγωμένες βουνοκορφές

τῆς Πίνδου καί στά laquoμετόπισθενraquo Οἱ ἴδιοι οἱ δημιουργοί του

346Ὀκτώβριος 2012

ἔθεσαν στόν ἑαυτό τους ὅταν ὁ σάλαγος τοῦ πολέμου εἶχε κο-πάσει τό ἐρώτημα laquoΠοιοί ἀληθινά εἴμαστε Τί μᾶς ἕνωνε τόσο

δυνατάraquo Κι ἀπαντοῦσαν laquoΠρῶτα πρῶτα τά laquoπιστεύωraquo μας Πιστεύ-αμε καί δέν κρύβαμε τήν πίστη μας Πιστεύαμε στό Θεό στήν Πανα-γία στήν Ἑλλάδαraquo (Στρ Μυριβήλης) Τό θρησκευτικό βίωμα ὑπῆρξε

γιά τούς στρατιῶτες μας καί τό λαό μας ζωοπάροχο Καί ἡ Παναγία ὁρα-τή Ὑπέρμαχος Στρατηγός Δυνατά ἕνωνε καί ἡ ἀγάπη στήν κοινή μητέρα-

πατρίδα Γιrsquo αὐτό πολεμοῦσαν ἑνωμένοι σάν ἕνας ἄνθρωπος χωρίς φιλοδοξί-ες προσωπικές καί ὑπολογισμούς γιrsquo αὐτό καί εἰπώθηκε πώς laquoποτέ λαός δέν φανέρωσε τέτοια ὁμαδική κι ἀπόλυτη συνείδηση ἱστορικῆς εὐθύνηςraquo

laquondashΓιατί πολεμᾶμεndashΓιά τή δόξα ἀποκρίνεται ἀδίστακτα στή χιονισμένη πλαγιά τοῦ 1220

μπρός στήν Κλεισούρα ὁ ἀγράμματος φαντάρος γιά παράδειγμα στόν κό-σμοraquo

Ἔπειτα καταλυτική γιά τή νίκη ἦταν ἡ ἀπόφαση τῆς θυσίας Μιά θυσία πού προσφέρθηκε ἀπό ὅλους χωρίς κανένα καταναγκασμό laquoμέ τό χαμόγελο στά χείλη πᾶν οἱ φαντάροι μας μπροστάraquo τραγουδοῦσε τό Πανελλήνιο Προσφέρ-θηκε μέ σεμνότητα χωρίς τυμπανοκρουσίες καί χειροκροτήματα

Κι ὅταν ἀργότερα ἔπεσε πάνω μας ἡ πάνοπλη Γερμανία τοῦ Χίτλερ τό μικρό ἔθνος τῶν Ἑλλήνων ἄν καί αἱμόφυρτο κράτησε ψηλά τήν τιμή τοῦ ἀνθρώ-που ἀγωνιζόμενο μέσα σέ σφαγές καί ὁλοκαυτώματα μέχρις ἐσχάτων κερδί-ζοντας χρόνο γιά τή νίκη τοῦ εὐλαβικοῦ πιστοῦ στό Θεό λαοῦ τῆς Ρωσίας πού σύντριψε τελικά τή δύναμη τοῦ ἄδικου

Ἔγραφαν τότε οἱ πολεμιστές λογοτέχνες μας ἐκείνης τῆς γενιᾶς ἀπηχώντας τήν κοινή ἀπόφαση laquoΔέ θά ζητήσουμε ἀνακωχή γιά νά σώσουμε τά σπίτια καί τά ἐργοστάσια οὔτε κἄν γιά νά σώσουμε τό κεφάλι μας πού κινδυνεύει Δέ θά νοσταλγήσουμε τίς μικρές ἀπολαύσεις τῆς ἀτομικῆς εὐτυχίας () Ἡ Ἑλλάδα μιλᾶ μέσα μας τή γλώσσα τῶν μεγάλων ἡμερῶν τῶν μεγάλων ἀγώνων καί τῶν μεγάλων θυσιῶν Εἴμαστε Ἕλληνες Εἴμαστε οἱ Ἕλληνες τοῦ rsquo40-rsquo41raquo

Κι ὁ ποιητής μας θά θαυμάσειlaquoἌνθρωποι ὄμορφοι μέσrsquo στή θυσία τους Ἄνθρωποιraquo

Σήμερα ἑβδομήντα δύο χρόνια μετά μέ τήν πατρίδα σέ δύσκολη ὥρα ndash μέσα σrsquo ἕνα κόσμο πού καταρρέει γιατί χαμήλωσε τό πνευμα-τικό ἀνάστημα τοῦ ἀνθρώπου μέσα στή νάρκη τῶν ὑλικῶν ἀπολαύ-σεων ndash ἄς ἀνηφορίσουμε νοερά πρός αὐτούς τούς Ἕλληνες ἀνθρώ-πους πού μᾶς χάρισαν τήν ἐλεύθερη πατρίδα Μέ εὐγνωμοσύνη ndash laquoὁ ἥλιος μας εἶναι ἀκριβά πληρωμένοςraquo ἀπrsquo αὐτούς Καί μέ συνείδηση τῆς δικῆς μας ἱστορικῆς εὐθύνης

ΛΛτή μεγαλύτερη μερίδαὁ ἄμαχος πληθυσμός τῆς πόλης

ἔἔἔἔἔἔἔπάπάπάπάππάππππάπππππάπ

άάάάάάάάάάάάάάάάάάraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoδδδδδδδδδδδδδ

ν ν ννν ν ν νννννννννσσσσσσσσσσσσστρτρττρτρτρτρττρτττρτττρτττρχχχχχχχχχχχχχοςοςοςοςοςοοςοςοςοςοοοοοοὐτὐτὐτὐτὐττὐτὐτὐττὐτὐτὐττόόόόόόόςςς κκκκκκκκεςεεςεςςεςεςεεεεςς ππππππππππροροροροοροοσωσωσωσωσωωσωωσ πιππιππιπππππιικέκέέκέέέκκ ςςςς

δυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδδδυδδδδδδ νανανααναναναναναναναανανν τάτάτάτάτάτάτάτάτάάάτάτττάτάάαμαμαμαμαμαμαμαααμμαμααμαμμε ε ε ε εε κακακαααακααακακααααααακαααααααίίίί ί ί ίίίίίίίίίίίίγίγίγίγίγίγίγίγίγίγίγγγγίγγ αααααααααααα σ σ σ σσσσσσσσσσσσσστήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήνννν

γιγιγιγιγγιγιγιγιιγιγιά ά ά ά ά ά άά άά τοτοτοτοτοτοτοτοτοτοτοτττοττοττοτοοττ ύςύςύςύύςύςύςύςύςύςύύςύύςύύςς σσ σ σσ σ σ σσσσσσστήτήτήτήτήτήτήτήττήτττήττήτή Ὑ Ὑ Ὑ Ὑ ὙὙ ὙὙὙὙ ὙὙ ὙὙὙὙὙὙὙὙὙὙὙπέπέπέπέπέπέπέπέπέπέπέππέπέπέρμρμρμρμρμρμρμρμρμρρμρμρμρμμρ αααχαχαχαχαχαχαχαχαχαχχααχαχ

παπαπαπαπαπαπαπαπαααπαπαπαπααπ τρτρτρτρτρτρτρτρτρτρτρττρττττρτττρρίδίδίδίδίδίδίδίίδδίδίδίδδίίδδααααααααααααα Γ Γ Γ ΓΓΓΓΓΓ ΓΓ ΓΓΓιrsquoιrsquoιrsquorsquoιrsquoιrsquoιιrsquoιrsquoιrsquoιι ααα ααααααα ααὐὐὐὐὐὐὐὐὐὐὐεςεςεςεςεςεεςςε πππππππππροροροροοοσωσωσωσωσωωωωπιπιπιπιπππππ έκέκέκέέέκέκέκέέςςςςς

η ημ

Αὐτή εἶναι ἡ φωτογραφία τοῦ microικροῦ microου φίλου Κωνσταντίνου καί αὐτήἡ ἀγαπηmicroένη του πρόταση Εἶmicroαι Ἕλληνας

Πλησιάστε νά τόν γνωρίσετε ἀπό κοντά ∆υό microάτια φωτεινά σάν τόν ὁλό-φωτο οὐρανό τῆς microακρινῆς πατρίδας του ∆υό χέρια πού κρατοῦν ψηλά τήσηmicroαία τῆς ἀγαπηmicroένης του Ἑλλάδας καί microιά καρδιά πού χτυπᾶ ἑλληνικά

Μικρέ microου φίλε πῶς ξέρεις τή microεγάλη εὐτυχία νά εἶσαι Ἕλληνας Πῶς ἡ microικρούλα σου καρδιά χωράει τή microεγάλη ἀγάπη γιά ὅτι ἑλληνικόΠῶς κάνεις τά δυό παιδικά σου χέρια νά φαίνονται κάστρα microέ ὑψωmicroένη

τή γαλανόλευκηΤό λές καί πράγmicroατι εἶσαι Ἕλληνας Κι ἔχεις πολλές ἀκόmicroη λέξεις νά microάθεις θάλασσα ἥλιος οὐρανός νησιά

microαργαριτάρια βράχος αἰγαιοπελαγίτικος ξωκκλήσι καί ἐλατόφυτοβουνό

Κι ἀκόmicroη λεβεντιά ἐλευθερία καί φιλότιmicroο καί microέτρο καί microεράκιἌνοιξε microάτια καί αὐτιά κι ἀγνάντεψε χιλιάδων χρόνων ἱστορίαἈνάπνευσε τά microύρα τῆς φυλῆς σου καί ζῆσε microέ τό ὅραmicroα τό ἑλληνικόΕἶναι microεγάλη ἡ microικρούλα σου πατρίδα Κωνσταντῖνε καί φτάνει νά ἀγκα-

λιάσει καί νά ἁγιάσει τήν οἰκουmicroένηΤό πιστεύεις Γιατί ἐσύ εἶσαι Ἑλληνας ἀπό καλή γενιά καί στή δική σου

φύτρα χρωστάει ὁ κόσmicroος τόν πολιτισmicroό του Ἐ

ΕΕΙΙΜΜΑΑΙΙ ΕΕΛΛΛΛΗΗΝΝΑΑΣΣ

ΕΕΙΙΜΜΑΑΙΙ ΕΕΛΛΛΛΗΗΝΝΑΑΣΣ

Μέ λένε ΚωνσταντῖνοΕἶmicroαι πέντε ἐτῶνΓεννήθηκα καί ζῶ στίς ΗΠΑΒγαίνω γιά παιχνίδι σέ πάρκο τῆς ΦλόρινταἜχω φίλους πολλούς ἈmicroερικανούςΟΜΩΣΕ ΙΜΑ Ι ΕΛΛΗΝΑΣ

Ὀκτώβριος 2012 347

ΚΚααλληηmicromicroέέρραα σσααςς ΕΕἴἴmicromicroαασσττεε δδυυόό φφίί λλοοιι ὉΛευτέρης καί ὁ Κωνσταντῖνος Μαθητές ἀπό τήΘεσσα λονίκη Γνωρίζουmicroε τό νοmicroό microας ἀπrsquo ἔξω κι ἀνα

κατωτά Σᾶς προσκαλοῦmicroε λοιπόν σrsquo ἕναν ἀξέχαστο ἱστορικό περίπατο Ἀκολουθῆστε microας

ΒΒρριισσκκόόmicromicroαασσττεε στήν Ἐθνική ὁδό πού ἑ νώνει τή Θεσσαλονίκη microέτήν Ἔδεσ σα καί τά Γιαννιτσά Κατευθυνόmicroαστε Β∆ πρός τό ∆ῆmicroοΧαλκηδόνας 25 χιλιόmicroετρα microακριά ἀπό τό Λευκό Πύργο καί microόλις 7χλmicro ἀπό τή γενέτειρα τοῦ Ἕλληνα στρατηλάτη Μεγάλου Ἀλεξάνδρουτήν Πέλλα Προορισmicroός microας εἶναι ἡ κωmicroόπολη Γέφυρα ἤ Τοψίν

ΤΤοοψψίίνν εεἶἶννααιι τό παλιό τούρκικο ὄνοmicroα τῆς περιοχῆς καί σηmicroαίνει τόπος κανονιοῦ (τόπ σίν) Ἡ Γέφυρα ἔχει κατοίκους ντόπιους καί πρόσφυγες ἀπό τήν Ἀνατολική Θράκη (Μέτρες καίΣωζόπολη) Ἔχει ἀπέραντο κάmicroπο καί οἱ κάτοικοί της εἶναιἐργατικοί καί φιλόξενοι ὅπως ὅλοι οἱ Μακεδόνες

ΦΦττάάσσααmicromicroεε Αὐτό πού βλέπετε περιφραγmicroένο εἶναι ἕνα ἀπότά πολλά καί τεράστια κτήmicroατα τῆς παλιᾶς ἑβραGκῆς οἰκογένειας Μοδιάνο πού ζοῦσε στήΘεσσαλονίκη Περιλαmicroβάνει πολλά κτίρια Ἐκεῖνο ὅ microως πού δεσπόζει εἶναι ἡ κυρίως κατοικία ἡ θαυmicroάσια ἐξοχική ἔπαυλη Τήν ἔχτισε στά τέλη τοῦ 19ου αἰ κατά τή διάρκεια τῆςΤουρκοκρατίας ὁ Γιακό Μοδιάνο γιός τοῦ Σαούλ τοῦ δεύτερου πλουσιότερου κτηmicroατία τῆςὈθωmicroανικῆς αὐτοκρατορίας Κατόπιν τό κτῆmicroα πέρασε σέ ἑλληνικά χέρια

ΣΣττήήνν ἔἔππααυυλληη Μοδιάνο ἤ ἔπαυλη Το ψίν ἤ Ἀρχοντικό ἐγκαταστάθηκε γιά τίς τρεῖς microόνο microέρες τό Γενικό Στρατηγεῖο τῶν ἑλληνικῶν στρατιωτικῶν δυνάmicroεων microέ τόν Ἀρχιστράτηγο διάδοχοΚωνσταντῖνο κατά τή διάρκεια τοῦ Α΄ Βαλκανικοῦ πολέmicroου Μέσασrsquo αὐτό τό κτίριο ἔγιναν οἱ ἀλλεπάλληλες σκληρές διαπραγmicroατεύσεις microεταξύ Ἑλλήνων καί Τούρκων γιά τήν παράδοση τῆς Θεσσαλονίκης

ἘἘξξααιιττίίααςς ττῆῆςς ἐἐθθννιικκῆῆςς αὐτῆς διάστασής του τό κτίριο ἀγοράστηκε τό 1999 ἀπό τό ὙπουργεῖοἘθνικῆς Ἀmicroύνης γιά νά ἀξιοποιηθεῖ ὡς ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝἘγκαινιάστηκε στίς 27 Ὀκτωβρίου 1999 ἀπό τόν τότε Πρόεδρο τῆς Ἑλληνικῆς ∆ηmicroοκρατίας Ἀπό τότε φιλοξενεῖ στίς αἴθουσες ndashδωmicroάτιά του πολεmicroικά κειmicroήλια Τήν εὐθύνη γιά τήλειτουργία καί φύλαξη τοῦ Μουσείου ἔχει τό Συγκρότηmicroα Στρατηγικῶν Μεταφορῶν πούἑδρεύ ει στή Χαλκηδόνα

ΠΠλληησσιιάάσσττεε Ἐλᾶτε πιό κοντά Πρίν microποῦmicroε microέσα ἀσφαλῶς τό προσέξατε Πάνω ἀπό τήνεἴσοδο microιά ἐπιγραφή microέ κόκκινα γράmicromicroατα microᾶς ὑποδέχεται ∆έν εἶναι καλωσόρισmicroα στόνἐπισκέπτη ὄχι Εἶναι ἡ λύση γιά ὅλα τά ἐθνικά δράmicroατα Τί γράφει ΣΥΝ ΘΕΩ Εἶναι ἡ

ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ

Ὀκτώβριος 2012348

φράση microέ τήν ὁποία ἄρχιζαν καί τελείωναν τό λόγο τους ὁ Ἀρχιστράτηγος καί ὅλοι οἱ Πολιτικοί καί Στρατιωτικοί ἡγέτες τῆς ἐποχῆς τῶνΒαλκανικῶν ∆ηλαδή microέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ κάτω ἀπό τήν καθοδήγηση καί τό θέληmicroα τοῦ Θεοῦ ὅλες οἱ ἐθνικές προσπάθειες ΣΥΝ ΘΕΩὅλα ὅσα συζητήθηκαν ἀποφασίστηκαν ἐδῶ microέσα ΣΥΝ ΘΕΩ βγῆκεἀπό ἐδῶ microέσα ἡ ἐντολή γιά προέλαση Καί ΣΥΝ ΘΕΩ ἡ Θεσσαλονίκη εἶναι ἐλεύθερη κι ἑλληνική

ΠΠεερράάσσττεε ππααρρααmicromicroέέσσαα Ἡ εἴσοδος εἶναι ἐλεύθερη γιά ὅλους ∆εξιά κι ἀριστερά στίς προθῆκεςἐκτίθενται ὅπλα τῶν Βαλκανικῶν πολέmicroων καθώς καί στολές στρατιωτικῶν τιmicroητικά ξίφηmicroετάλλια καί ἄλλα ἐξαρτήmicroατα Ὅmicroως γιά δεῖτε προσεκτικά ∆έν εἶναι ὅλα ἑλληνικά Εἶναιἀντικείmicroενα τῶν στρα τῶν πού πολέmicroησαν στούς Βαλκανικούς ἑλληνικοῦ τουρκικοῦ βουλγαρικοῦ σερβικοῦ τοῦ microαυροβουνιακοῦ καί ρουmicroανικοῦ Κάθε δύναmicroη στή δική της προθήκη

Ναί διότι ὅπως θά ξέρετε ὅταν ἄρχισε νά φθίνει ἡ Ὀθωmicroανική αὐτοκρατορία οἱ λαοί τῆς Βαλκανικῆς ἑνώθηκαν γιά νά διώξουν τό ζυγό ἀπό τά ἐδάφη τους καί νά ἐξασφαλίσουν τήν αὐτονοmicroία καί τήν ἐδαφική τους ἀκεραιότητα Τότε καί ἡ Ἑλλάδα ὑπό τόν Πρωθυπουργό ἘλευθέριοΒενιζέλο ἐντάχθηκε στή Συmicromicroαχία τῶν Βαλκανικῶν χωρῶν Βουλγαρίας Σερβίας Μαυροβουνίου

ΒΒέέββααιιαα δέν εἶχε ἐκπονηθεῖ κάποιο κοινό σχέδιο δράσης Τά πεδία τῶν microαχῶν ἦταν πολλάἘξάλλου οἱ τρεῖς χῶρες πού συmicromicroάχησαν microέ τήν Ἑλλά δα δέν ἤθελαν ἁπλῶς νά διώξουν τόνὈθωmicroανό ἀλλά καί νά βγοῦν στό Αἰ γαῖο νά προσαρτήσουν τή Μακεδονία Ἄρα ὁ ἑλληνικός στρατός εἶχε νά ἀντιπαλαίσει καί microέ τήν ὕπουλη αὐτή δυσκολία

Γιrsquo αὐτό καί στίς προθῆκες βλέπετε πολλά ππιισσττόόλλιιαα ΜΜάάννλλιιχχεερρ Τά εἶχε παραγγείλει καί τά προmicroηθεύτηκε ἀπό τό 1904 ἡ ἑλληνική Κυβέρνηση προετοιmicroάζοντας τή συmicromicroετοχή της στό microεγάλο πόλεmicroο

ΓΓύύρρωω γγύύρρωω στούς τοίχους εἶναι ἀναρτηmicroένοι πίνακες λιθογραφίες καί χάρτες τῆς ἐποχῆς Ἱστοροῦν καί ζωντανεύουν microπροστά στά microάτια microας τήν ἀκάθεκτη πορείατοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ πού ξεκινώντας ἀπό τήν ἐλεύθερη ΣτερεάἙλλάδα ἐφόρmicroησε πρός τή Μακεδονία καί τήν ἀπελευθέρωσε Πολλοί ἀπό τούς ἐξαιρετικούς πίνακες εἶναι τοῦ microεγάλου ζωγράφουΚενάν Μεσαρέ γιοῦ τοῦ Ταχσίν πασᾶ

ΟΟἱἱ micromicroάάχχεεςς πποολλλλέέςς κκααίί σσκκλληηρρέέςς Ἐλασσόνα ndash ∆εσκάτη στό Σαραντάπορο ἡ πρώτη microεγάλη νίκη Σέρβια Κοζάνη Ἀπελευθέρωση τῆς Βέροιας τῆς Κατερίνης τῆς Νάουσας Μιά microιάπέφτουν στά χέρια τῶν Ἑλλήνων οἱ πόλεις 500 χρόνια περίmicroεναν τό ἑλληνικό τουφέκι Τίποτα δέ σταmicroατᾶ τήν προέλαση

Στίς 20 Ὀκτωβρίου θριαmicroβευτής ὁ Ἕλληνας στρατιώτης microπαίνει στά Γιαννιτσάὕστερα ἀπό τήν πιό φονική microάχη γύρω ἀπό τήν ἱερήπόλη τῶν Μουσουλmicroάνων Κι ὁ δρόmicroος ἀνοίγει γιά τήνύmicroφη τοῦ ΘερmicroαGκοῦ Τό Γενικό Στρατηγεῖο microεταφέρεταιστό Τοψίν ἐδῶ πού εἴmicroαστε τώρα ∆εσπόζουσα θέσηἔχουν οἱ πίνακες τῆς ἀπελευθέρωσης τῆς Θεσσαλονίκης

ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ

Ὀκτώβριος 2012 349

ΤΤάά ἔἔππιιππλλαα ἀἀκκοοῦῦσσττεε micromicroιιλλοοῦῦνν Ἀφουγκραστεῖτε Φωνές φωνές ἑλληνικές καί τουρκικές Λέξεις σάν ἀπόηχοι ἀντιλαλοῦν microέσα ἀπό τά ἔπιπλα Ὅλα αὐθεντικά τῆς ἐποχῆς τῶν Μοδιάνο Φερmicroένα ἀπό τήν Αὐστρία καί τήν Ἑλβετία Καί τά ρολόγια τά χρυσά σταmicroατηmicroέναστίς microεγάλες ὧρες

ΞΞεεχχωωρρίίζζεεττεε micromicroιιάά ὀὀρργγιισσmicromicroέέννηη φφωωννήή Εἶναι τοῦ Ἀρχιστρατήγου διαδόχου Κωνσταντίνου Συνοmicroιλεῖ microέ τούς ἀπεσταλmicroένους ἀξιωmicroατικούς τοῦ Τούρκου ∆ιοικητῆ τῆς Θεσσαλονίκης ΧασάνΤαχσίν πασᾶ Ἀπό τίς 24 ἕως τίς 26 Ὀκτωβρίου τρεῖς φορές ἦρθαν γιά νά ζητήσουν νά παραδώσουν τήν Θεσσαλονίκη microά νά κρατήσουν τό στρατό τους ἤ ἔστω microερικές χιλιάδες ὅπλαἈνυποχώρητος ὁ Κωνσταντῖνος Καί ἀνήmicroερα τῆς γιορτῆς τοῦ καβαλάρη Ἁγίου τῆς Θεσσαλονίκης ἦρθε ἡ ἄνευ ὅρων παράδοσή της στούς Ἕλληνες

Ἀπό ἐδῶ διαδόθηκε τό χχααρροούύmicromicroεεννοο micromicroααννττάάττοο Κι ἀπό ἐδῶ ἄρχισε σάν τρελός σίφουνας νά τρέχει ὁ Ἑλληνικός στρατός νά φτάσει πρίν προλάβει βουλγάρικο ποδάρι νά πατήσει τό ἱερόχῶmicroα τῆς φίλης γῆς πού ἔλειωσε στήν ἀπαντοχή πέντε αἰῶνες

ΣΣᾶᾶςς ἀἀφφήήννοουυmicromicroεε ννάά ἀἀκκοούύσσεεττεε ττίίςς φφωωννέέςς Νά διαβάσετε microέ τήνἡσυχία σας τό ἀντίγραφο τοῦ Πρωτοκόλλου παράδοσης τῆςπόλης Καί σᾶς περιmicroένουmicroε στό προαύλιο microπροστά στόν τάφο

ἘἘδδῶῶ ἔχουν ἐναποτεθεῖ ὕστερα ἀπό πολλές περιπέτειες τάὀστά τοῦ Χασάν Ταχσίν πασᾶ Τοῦ ἀνθρώπου πού ἐπετέλεσεσωστά στήν κρίσιmicroη στιγmicroή τόν κρίσιmicroο ρόλο του καί δέν παρέδωσε τή Θεσσαλονίκη οὔτε στή σφαγή οὔτε στή βουλγαρική βουληmicroία Ἦταν ἀπό ἐξισλαmicroισmicroένη Ἑλληνίδα γεννηmicroένος ὁ Ταχσίν πασάς κι εἶχε σπουδάσειστή Ζωσιmicroαία Σχολή στά Γιάννινα ∆ίπλα του θαmicromicroένος ὁ γιός του Κενάν Μεσαρέ ὁ microεγάλος ζωγράφος πού ἄφησε ἀθάνατες microοναδικές ἀπεικονίσεις τῶν Βαλκανικῶν πολέmicroων

ὉὉ ΛΛεευυττέέρρηηςς κκιι ἐἐγγώώ σᾶς εὐχαριστοῦmicroε γιά τήν ὄmicroορφη παρέα Καθώς ἀποmicroακρυνόmicroαστεγυρίστε νά ρίξετε microιά τελευταία microατιά στό ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ Ἡmicroεγάλη ἐπιγραφή τῆς εἰσόδου φωνάζει τό microεγάλο microυστικό ΣΥΝ ΘΕΩ Καί σήmicroερα ἡ πατρίδα microας microόνο ΣΥΝ ΘΕΩ θά νικήσει

Ο Ρ Ο Σ

Α Γ Ρ Ο Σ

Π Ε Τ Ρ Ο Σ

Κ Α Θ Α Ρ Ο Σ

Θ Η Σ Α Υ Ρ Ο Σ

Μ Ε Λ Ε Τ Η Ρ Ο Σ

Π Ρ Ο Σ Κ Α Ι Ρ Ο Σ

Μ Π Α Κ Α Λ Ι Α Ρ Ο Σ

Π Ο Λ Υ Κ Υ Τ Τ Α Ρ Ο Σ

Α Σ Π Ρ Ο Μ Α Υ Ρ Ο Σ

Π Α Ι Δ Ι Α Τ Ρ Ο Σ

Π Α Ρ Η Γ Ο Ρ Ο Σ

Τ Ρ Ο Μ Ε Ρ Ο Σ

Λ Α Μ Π Ρ Ο Σ

Ε Μ Π Ρ Ο Σ

Α Φ Ρ Ο Σ

Π

1234567891011121314151617 Ρ Ο Σ

ΛΕΞΕΙΣ ΡΟΣ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ

2 6 + 3 - 5 = 10

+ - +

5 - 2 6 + 3 = 21

- + -

6 + 3 - 5 2 = 8

+ -

3 5 - 2 + 6 = 19

= = = =

3 17 21 36

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

1 Ὁ γάλος δέν γεννάει αὐγά2 Καί οἱ δέκα ἐργάτες θάχρειαστοῦν δύο μέρες

ΛΥΣΕΙΣ

Ὀκτώβριος 2012350

Μιά ἔκπληξηmicroιά εὐκαιρία

Στό ἑπόmicroενο τεῦχος ndashΝοέmicroβριος 2012ndashθά βρεῖτε ὡραῖο

χριστουγεννιάτικο θεατρικόΜιά εὐκαιρία

γιά τό πρόγραmicromicroά σαςτῆς ἑορτῆς τῶν ΧριστουγέννωνΔΙ

ΑΦΟΡ

ΕΣ

Πολυαγαπημένο μου laquoΠρός τή ΝίκηraquoΕἶμαι μιά ἀναγνώστριά σου καί τε-

λείωσα τή Δευτέρα Γυμνασίου Κάθεμήνα σέ διαβάζω ἀνελλιπῶς καθώς πε-ριέχεις ποικιλία ἀπαντήσεων στά θέ-ματα πού μέ ἀπασχολοῦν Σοῦ

ὀφείλω λοιπόν μέσα ἀπό τά βάθη τῆς καρδιᾶς μουἕνα μεγάλο εὐχαριστῶ πού μέ ἐξοπλίζεις κάθεφορά μέ δύναμη κουράγιο θάρρος αὐτοπεποί-θηση Χάρη σέ σένα ἔχω ἀποκτήσει μιά πιό αἰσιό-δοξη στάση γιά τή ζωή καί μιά διαφορετική ματιάγιά τόν γενικότερο κόσμο

Μέ πολλή ἀγάπη Μαρ Ἰ Ἀμαλιάδα

Μέσα στή κάψα τοῦ καλοκαιριοῦ (τό e-mailστάλθηκε στό Περιοδικό 1172012) δροσιές ἀπότά μηνύματά σας δροσιές τά μηνύματά σας Καίτό δικό σου ἀγαπητή Μαρ Καί πιό πολύ ἐκεῖνο πούμοῦ γράφεις γιά laquoαἰσιόδοξη στάση ἀπέναντι στήζωή καί διαφορετική ματιά στόν γενικότεροκόσμοraquo Πραγματικά αὐτά μᾶς χαρίζει ἡ πίστη στόΧριστό καί ὁ λόγος Του Καί εἶσαι εὐτυχισμένη πούτόσο νωρίς κατάλαβες τά σημαντικά Κράτα αὐτήτήν πίστη καλλιέργησέ την καί τότε θά βλέπεις καίμέσα στά σκοτάδια φῶς ἐλπίδα λύσεις

Ἀγαπημένο μου ΠεριοδικόΕἶναι καιρός τώρα πού μιά σκέψη τυ-

ραννάει τό μυαλό μου καί θά ἤθελαπολύ μιά ἀπάντηση Συνεχῶς γύρωμου ἀκούω ἀνθρώπους ἀκόμη καίνέους νά συζητοῦν γιά συνανθρώπους

τους καί νά λένε ὅτι τούς laquoματιάζουνraquoraquoΜ Μ Χίος

Τό θέμα πού σέ ἀπασχολεῖ τόσο ἀγαπητή Μεἶναι ἡ βασκανία τό laquoμάτιασμαraquo θέμα γνωστό ἀπότήν ἀρχαιότητα Εἶναι καθαρή ἐπενέργεια τοῦ πο-νηροῦ πνεύματοςπού εἶναι πάντα καταστροφικό

καί μισάνθρωπο ὅπως καταλαβαίνεις καί σύ ἀπό τάπαραδείγματα πού ἀναφέρεις στό γράμμα σουΠροέρχεται ἀπό φθόνο Ἡ Ἐκκλησία μας δέχεταιτή βασκανία (τό laquoμάτιασμαraquo) καί ὑπάρχουν εἰδικέςεὐχές γιά τήν ἀντιμετώπισή της Αὐτό πού πρέπεινά κάνει ἕνας πιστός χριστιανός εἶναι νά μετέχειστά Ἱερά Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας μας Ἱερά Ἐξο-μολόγηση καί θεία Εὐχαριστία νά φοράει τόσταυρό του καί νά κάνει τό σταυρό του ndashτό φο - βᾶται αὐτό πολύ ὁ διάβολοςndash καί νά προσφεύγειστήν Ἐκκλησία ἄν τοῦ συμβεῖ κάτι τέτοιο Ἡ δύ-ναμη πάντως τοῦ διαβόλου ἐλέγχεται Θυμᾶσαιτόν δαιμονισμένο τῶν Γερ γεσηνῶν (Μάρκ ε´ 1-20)Ἐπειδή ὡστόσο τό θέμα πού θίγεις εἶναι σοβαρόἴσως ἀργότερα τό laquoΠρός τή Νίκηraquo νά ἀσχοληθεῖἐκτενέστερα

Tί ὡραῖα κείμενα τά κείμενα πού μοῦστείλατε ἀγαπητά laquoΧελιδόνιαraquo ἀπότή ζωή στήν Κατασκήνωσή σας στόἙλληνικό Κορινθίας Τί ἐκπλήξειςἈπό τή μιά σπουδαῖες συγγραφεῖςἀπό τήν ἄλλη σπουδαῖες ποιήτριες

Κυρίως ὅμως χαρούμενα καί δημιουργικά παιδιάΝά σᾶς εὐλογεῖ ὁ Κύριός μας Καί τό χειμώνα πούἔφθασε νά ἔχετε θερμές καρδιές γιά τό Χριστόμας καί καλό ἀγώνα γιά ὅσα ὄμορφα μάθατε τό κα-λοκαίρι Εὐχαριστῶ ἰδιαίτερα τήν Ὁμάδα laquoἌγγε-λοι Ἀγάπηςraquo γιά τήν καταπληκτική ἀ κροστιχίδαπού μοῦ ἔστειλε μέ τίς ὀμορφιές τῆς κατασκηνω-τικῆς ζωῆς Τήν κρατάω γιάτήν προ-κατασκη-νωτική

ΕΕΣΣΕΕΙΙΣΣ ΚΚΙΙ ΕΕΓΓΩΩlaquoἘσύ πού θρόνος Σου ἡ ΘεσσαλονίκηΜακεδονί τη Ἀκρί τα Καβαλάρηφώτισέ microας τό δρόmicroο πρός τή ΝίκηΤοῦ microήνα πού γιορτάζει Σε εἶν᾽ ἡ χάρη

∆εόmicroεθά ΣουΒάλε microας τοῦ θριάmicroβου τήν κορώναraquo

(Κ Παλαmicroᾶς)

Καί τήν ἔβαλε laquoτοῦ θριάμβου τήν κορώναraquoὁ Μακεδονίτης Ἀκρίτας ΚαβαλάρηςἍγιος Δημήτριος2266 ὈὈκκττωωββρρίίοουυ 11991122ἐλευθερώθηκε ἡ Θεσσαλονίκη ἀπό τούς ΤούρκουςΠανηγυρίζει ἡ Ἑλλάδα ὅλη στά 100 χρόνια τοῦ θριάμβουΚαί ἀγρυπνεῖ

Στό τεῦχος αὐτό ndash Ὀκτώβριος 2012ndash

λόγω ἐπίκαιρης ὕληςδέν θά δημοσιευθοῦν

κείμενα τοῦ Διαγωνισμοῦ μας

Ὀκτώβριος 2012 351

ρακαλοῦσε τήν εὐχαριστοῦσε Δικό τηςδῶρο ἔνιωσε πώς ἦταν κι ἡ δουλειά τουστή μεγάλη ψαροταβέρνα κοντά στό λι-μάνι πού τοῦ ἐξασφάλιζε μεροκάματοἱκανό νά βοηθάει τόν πατέρα του νάθρέψει τά ἑπτά ἀδέλφια τουΣβέλτος ξύπνιος εὐγενικός καί προ-

πάντων τίμιος κέρδισε ἀμέσως τήνἀγάπη καί τήν ἐμπιστοσύνη τοῦ κυρ-Προκόπη τοῦ μαγαζάτορα καί μαζίπαινέματα καί πλούσια φιλοδωρήματαΕἶχε χίλιους λόγους γιά νά ᾽ναι πολύεὐχαριστημένος ὁ Παναγιώτης κι ἕνανπολύ μεγάλο καί σοβαρό γιά νά μήνεἶναι Λόγοι βλάσφημοι μόλυναν τόστόμα τοῦ κυρ-Προκόπη καί μαζί τήδροσερή θαλασσινή ἀτμόσφαιρα τοῦμαγαζιοῦὉ Παναγιώτης ἔνιωθε νά πνίγεται

ὅμως εἶχε κληρονομιά ἀπrsquo τή γιαγιά τόἀντίδοτο laquoὙπερευλογημένη ὑπάρχειςΘεοτόκε Παρθένεraquo ἔλεγε μεγαλόφωναμόλις οἱ βρώμικοι λόγοι ἔφθαναν στrsquoαὐτιά του καί τό πρόσωπό του σκυ-θρώπαζε Αὐτή ἦταν ἡ πρώτη του κί-νηση ἀντίδρασης Μετά ἀπό λίγο ἔγινεκι ἡ δεύτερηmdash Παναγιώτη σέ νιώθω ψυχραμένο

Τί συμβαίνει Ἔχεις κανένα παράπονοἀπό μέναmdash Κυρ-Προκόπη μοῦ δίνεις καλή δου-

λειά καί μοῦ δείχνεις μέ κάθε τρόπο τήφροντίδα σου Σrsquo εὐχαριστῶ πολύ ὅ μωςἔχω παράπονο μεγάλοmdash Πές παιδί μου τί εἶναι mdash Μιλᾶς ἄσχημα γιά τή Μάνα μουmdash Ἐγώ πότεmdash Γιά τήν Παναγίαmdash Αὐτό ἐννοεῖς Μή χολοσκᾶς καη-

Ἡ κληρονοmicroι

άτῆς γιαγιᾶς

Ἦ ταν παιδί ὅταν πρωταντίκρισε τόφοβερό πρόσωπο τοῦ πολέμου ὅτανπρωτάκουσε ἐκεῖνον τό διαπεραστικόἦχο-προμήνυμα πώς θά σκοτείνιαζε ὁοὐρανός τους μrsquo ἐκεῖνα τά μαῦρα σιδε-ρένια σύννεφα πού ἔβρεχαν κατα-στροφή Τή φρίκη τῆς μνήμης τουςδιέλυε ἡ ἀγαπημένη θύμηση τῆς γιαγιᾶςlaquoὙπεραγία Θεοτόκε σῶσον ἡμᾶς

Μή φοβάστε κάτω ἀπό τή Σκέπη Τηςεἴμαστεraquo φώναζε σά γιά νά ξεπεράσειτίς σειρῆνες ἡ γιαγιά κι ὅταν περνοῦ -σε τό κακό laquoὙπερευλογημένη ὑ πάρ-χεις Θεοτόκε Παρθένε Πάλι μᾶς ἔσωσεἡ Παναγίαraquo laquoΜήν τό ξεχάσετε αὐτόποτέ παιδιά μουraquo laquoΝά εὐγνωμονεῖτετή μεγάλη Μάνα μας νά τήν τιμᾶτε καίνά λατρεύετε τόν Υἱό ΤηςraquoΔέν τό ξέχασε ὁ Παναγιώτης Τήν ἀ -

γαποῦσε πολύ τήν Παναγία τήν πα-

Ὀκτώβριος 2012352

μένε λόγια πού πετᾶνε δέ τό θέλωκακό συνήθειοmdash Ναί ἀφεντικό σέ παρακαλῶ Πρίν

λίγα χρόνια ὅλοι τήν ἱκετεύαμε νά σώ -σει τόν τόπο μας Κι ἐσύ σίγουρατότε μέσrsquo τή φωτιά τοῦ μετώπου τήνπαρακαλοῦσες Καί σrsquo ἄκουσε κι ἔ -δωσε νά γυρίσεις γερός κι ἡ Πατρίδαμας τώρα νά ᾽ναι λεύτερη Κι Ἐκείνηἀντί γιά εὐχαριστίες ἀκούει τώραmdash Ἔχεις δίκιο Πρέπει νά τό κόψωΠέρασαν ἑβδομάδες μῆνες μά ἡ ἀρ -

ρώστια τοῦ κυρ-Προκόπη δέν πέρασεὉ πάντα καλός κι ἐργατικός Πανα-γιώτης ἀσφυκτιοῦσε πιά στό χῶρο τῆςδουλειᾶς του Μιά μέρα τό ἀφεντικότόν κάλεσε νά μιλήσουνmdash Παναγιώτη ἐγώ παιδιά δέν ἔχω οἱ

κόποι μου δέ θέλω νά μείνουν σέ συγ-γενεῖς Σοῦ προτείνω νά γίνουμε συνε-ταῖροι Ἐγώ θά βάλω τήν ἐπιχείρηση κιἐσύ τά ἐργατικά καί καθαρά χέρια σουΣκέψου το κι αὔριο μοῦ ἀ πα ντᾶςΕἶχε σκεφθεῖ ὁ Παναγιώτης γιrsquo αὐτό

καί χωρίς νά ὑπολογίσει τή σίγουρηδουλειά καί τήν ἄνεση πού ἐξασφάλιζεστήν πολύτεκνη οἰκογένειά τους ἀπο-φάσισε τήν τρίτη καί τελευταία κίνησηmdash Κυρ-Προκόπη σrsquo εὐχαριστῶ πολύ

γιά τήν ἀγάπη καί τήν ἐμπιστοσύνησου Ὅμως τήν πρότασή σου δέν μπο -ρῶ νά τή δεχθῶ οὔτε νά μείνω ἄλλοστή δούλεψή σου μπορῶ Εἶπε ἔλυσε τήν ποδιά ἀπό τή μέση

του καί τήν ἀκούμπησε στό τραπέζιπού βρισκόταν μπροστά τουmdash Δέν καταλαβαίνω Γιά ποιό λόγοmdash Γιά κάποιους λόγους σου κυρ-

Προ κόπηmdash Δέν μπορῶ νά τό πιστέψω Ἐν νο -

εῖς Σπουδαῖο πράγμα ποιόν βλάπτωΕἶπε ἐκεῖνος περισσότερο πειραγμένοςπαρά ξαφνιασμένος

mdash Τόν ἑαυτό σου κι ὅποιον σrsquo ἀ κού -ει ἀφεντικόmdash Ξανασκέψου το καί περίμενε τό

τέλος τοῦ μήνα νά λογαριαστοῦμεσοῦ χρωστάωmdash Τίποτα δέ χρωστᾶς σέ μένα στήν

Παναγία ὅμως χρωστᾶς κυρ-Προκό -πη χρωστᾶμε ὅλοι μας εὐγνωμοσύνηκαί τιμή καί στόν Υἱό της τή λατρείαμαςἜφυγε λυπημένος μά εἰρηνικός ὁ

Παναγιώτης Ἄφηνε τή δουλειά του μάκρατοῦσε δική του τήν πολύτιμη κλη-ρονομιά τῆς γιαγιᾶς Αὐτή τοῦ ἐξα-σφάλισε τό μέλλον Λίγους μῆνες μετάδιορίστηκε ὑπάλληλος σέ δημόσια ὑ -πηρεσία πράγμα σπουδαῖο γιά τήν ἐ -ποχή Ἀργότερα δημιούργησε εὐλογημένηπολύτεκνη οἰκογένεια Τώρα μᾶς διη-γεῖται τήν ἱστορία του γιά νά μᾶςμάθει ὅποτε νιώθουμε νά μολύνεται τόπεριβάλλονμας ἡ τάξη ἡ παρέατό προαύλιοτό γήπεδοἀπό παρό-μοια λόγια νάἀποφασίζουμεκάποιες δυνα-μικές κινήσειςἀντίδρασηςγιά νάἑλκύουμετή μεγάληΧάρη τῆς Πα-ναγίας καί νάκρατοῦμε τήΣκέπη Τηςἁπλωμένηπάνω ἀπότήν Πα-τρίδα μας

Μ

τῆς γιαγιᾶς

Ὀκτώβριος 2012 353

ΤΥΠΟΣ ΠΛΟΙΟΥ ΕΛΑΦΡΥ ΚΑΤΑ∆ΡΟΜΙΚΟ ΜΗΚΟΣ 140 Μ ΠΛΑΤΟΣ 21 Μ ΒΥΘΙΣΜΑ 75 ΜΠΛΗΡΩΜΑ 30 ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΙ

670 ΝΑΥΤΕΣΜΕΓΙΣΤΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ 225 ΚΟΜΒΟΙΜΗΧΑΝΕΣ 2 ΤΕΤΡΑΚΥΛΙΝ∆ΡΕΣΠΥΡΟΒΟΛΑ 4 ΤΩΝ 234 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ

8 ΤΩΝ 197 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ8 ΤΑΧΥΒΟΛΑ ΤΩΝ 76 ΧΙΛ5 ΑΝΤΙΑΕΡΟΠΟΡΙΚΑ

ΕΝΑ ΖΩΝΤΑΝΟ ΜΟΥΣΕΙΟΤΟΥ ΠΟΛΕΜΙΚΟΥ ΜΑΣ ΝΑΥΤΙΚΟΥ

Βρισκόmicroαστε στό Πάρκο ΝαυτικᾹς Παράδοσης στό Τροκαντερό δίπλα στή microαρίνα τοῦ Φλοίσβουστό Παλαιό Φάληρο Ἐδῶ εἶναι ἐλλιmicroενισmicroένα πλοῖα τοῦ Πολεmicroικοῦ Ναυτικοῦ πού ἔγραψανλαmicroπρές σελίδες στή σύγχρονη ἑλληνική ἱστορία

Τό θωρηκτό laquoἈβέρωφraquo ναυπηγήθηκε τό 1911 στά ναυπηγεῖα τῶν ἀδελφῶν ORLANDO στό Λιβόρνο τῆς Ἰταλίας

Ἡ τότε κυβέρνηση τοῦ Κυριακούλη Μαυροmicroιχάλη δαπάνησε22300000 δρχ γιά τήν ἀπόκτησή του Τά 8000000 δρχπροέρχονταν ἀπό τό 20 τῆς συνολικῆς κληρονοmicroιᾶς τοῦ Γεωργίου Ἀβέρωφ πού τά παραχώρησε microέ τή διαθήκη του στόΤαmicroεῖο Ἐθνικοῦ Στόλου Τό πλοῖο πού ἔφερε τό ὄνοmicroά τουκατέπλευσε στίς 11 Σεπτεmicroβρίου στό Φάληρο ὅπου τό ὑ ποδέχτηκαν οἱ Ἕλληνες microέ microεγάλο ἐνθουσιασmicroό

ΤΟ ΘΩΡΗΚΤΟ laquoΑΒΕΡΩΦraquo ∆ΕΝ ΜΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΕΙ ΠΙΑ ΣΤΙΣ ΘΑΛΑΣΣΕΣΜΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΕΙ ΟΜΩΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑhellip

5 Ὀκτωβρίου 1912 Κήρυξη Βαλκανικῶν ΠολέmicroωνἈναχώρηση τοῦ στόλου γιά τό Αἰγαῖο

3 ∆εκεmicroβρίου 1912 Ναυmicroαχία τῆς Ἕλλης

Ἡ Ἑλλάς δέν ἀναmicroένει ἀπό ἐσς νά ἀποθάνετε γι αὐτήν Ἀναmicroένει νά νικήσετε Αὐτήἦταν ἡ προτροπή τοῦ Ἐ Βενιζέλου πρός τούς Ἕλληνες Ναῦτες στίς 5 Ὀκτωβρίου 1912

Ὀκτώβριος 2012354

Ἡ σηmicroαία τοῦ laquoἈβέρωφraquo εἶναι microεγαλύτερηἀπrsquoαὐτές πού κυmicroατίζουν στά ἄλλα ἑλληνικάπολεmicroικά πλοῖα καί τήν ἀκολουθεῖ microιά ἱστορίαΜετά τήν Ἀπελευθέρωση ὅταν τό θωρηκτόlaquoἈβέρωφraquo ἐπέστρεψε στήν Ἑλλάδα microεταφέροντας τήν ἐξόριστη κυβέρνηση θεωρήθηκεσωστό νά κρεmicroαστεῖ στόν ἱερό βράχο τῆςἈκρόπολης ἡ σηmicroαία τοῦ πλοίου ὡς ἔνδειξητῆς ἔννοιας τῆς ἐλευθερίας καθώς τό πλοῖοεἶναι τό microοναδικό κοmicromicroάτι ἑλληνικῆς γῆς πούστά 100 χρόνια ζωῆς του δέν ἔχει κατακτηθεῖ ποτέ Ἀπό τότε στό πλοῖο κυmicroατίζει microιάἴδια σέ microέγεθος σηmicroαία τῶν 48 τmicro

5 Ἰανουαρίου 1913 Ναυmicroαχία τῆς Λήmicroνου

2 Μαῒου 1919 Ἀποβίβαση ἑλληνικοῦ στρατοῦ στή Σmicroύρνη

Σεπτέmicroβριος 1922 Ὑποστήριξη ἀποχώρησης ἑλληνικοῦ στρατοῦἀπό Μικρά Ἀσία

5 Μαῒου 1937 Ἄφιξη στήν Ἀγγλία γιά τά 25χρονα τῆς βασιλείας τοῦ Γεωργίου Ε΄ τῆς Ἀγγλίας

18 Ἀπριλίου 1941 Ἀναχώρηση γιά Κρήτη καί Ἀλεξάνδρεια Αἰγύπτου

18 Ὀκτωβρίου 1937 Ἐπίσηmicroη ἐπίσκεψη στήν Κωνπολη

28 Ὀκτωβρίου 1940 Κήρυξη ἑλληνο9ταλικοῦ πολέmicroου

18 Ὀκτωβρίου 1944 Ἄφιξη στήν ἐλεύθερη Ἑλλάδα

1951 Ἐγκαταλείπει τήν ἐνεργό δράση

1983 Ἀπόφαση γιά microετατροπή σέ Μουσεῖο

1986 Μεταφέρεται στό Π Φάληρο

Ὁ ἀπολογισmicroός τᾹς ναυmicroαχίας γιά τούς Ὀθωmicroανούς ἦταν τραγικός Ἑκατόν ἐνενήντα νεκροίπολλαπλάσιοι τραυmicroατίες καί βαριές ζηmicroιές σέ τρία πλοῖα τους Ο ἑλληνικός στόλος εἶχε microόλιςτρεῖς τραυmicroατίες καί microικρές ζηmicroιές Ὁ τουρκικός στόλος δέ βγᾹκε ἀπό τά στενά τοῦ Ἑλλησπόντουγιά πολλά χρόνια καί ἡ Τουρκία ὑπογράφει ταπεινωτική συνθήκη εἰρήνης microέ τήν Ἑλλάδα

Ὀκτώβριος 2012 355

Παρατηρῆστε τήν ἀντίστροφη κλίσητῆς πλώρης τοῦ πλοίου χαρακτηριστικήγιά τά πλοῖα τῆς ἐποχῆς σέ ἀντίθεση microέτά σηmicroερινά Τό microπροστινό τmicroῆmicroα πούβρίσκεται κάτω ἀπό τήν ἐπιφάνεια τῆςθάλασσας εἶναι ἀπό συmicroπαγή χάλυβα γιάνά microπορεῖ νά κάνει microέχρι καί ἐmicroβολισmicroόΜιά συνέχεια τῆς ἀρχαίας τριήρους καίτῆς ναυτικῆς παράδοσης τῆς Ἑλλάδας

Σπάνια συναντᾶ κανείς ἕνα ἐκκλησάκι πάνω σέπολεmicroικό πλοῖο ὅπως τό παρεκκλήσι τοῦ ἉγίουΝικολάου hellipΤίς παραmicroονές τῆς ναυmicroαχίας τῆςrdquoἝλληςrdquo (Νοέmicroβριος 1912) ὁ πυροβολητής Σωτήριος Κ Σκόδρας πῆγε στόν ὑπηρετοῦνταἀρχιmicroανδρίτη τότε καί microετέπειτα microητροπολίτηΣπάρτης ∆ιονύσιο ∆άφνο καί τοῦ ἀνακοίνωσε

ὅτι κατά τή διάρκεια τῆς ὑπηρεσίας του παρατήρησε microιά περίεργη σκιά στόν κάδο νεροῦπού ἔmicroοιαζε πολύ microέ τή microορφή τοῦ Ἁγίου Νικολάου Οἱ ἄλλοι ναῦτες δυσπίστησαν λέγοντας ὅτι ἐπρόκειτο γιά ὀξείδωση τῆςλαmicroαρίνας Αὐτό ὅmicroως ἦταν ἀδύνατο γιατίὁ κάδος ἦταν ὁλοκαίνουργος Μόλις ἐνηmicroερώθηκε ὁ ναύαρχος Κουντουριώτης διέταξε νά τοποθετήσουν τόν κάδο στόπαρεκκλήσιο τοῦ θωρηκτοῦ καί νά γίνει ὁmicroιλία στό πλήρωmicroαmicroέ θέmicroα rdquoὉ Θεός εἶναι microαζί microαςrdquo

ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΟΥ ΘΩΡΗΚΤΟΥ laquoΑΒΕΡΩΦraquohellip

Κάθε χρόνο τό πλοῖο δέχεται πάνω ἀπό 30000 ἐπισκέπτες Τό laquoΑΒΕΡΩΦraquo δέν εἶναι ἁπλά ἕναΜουσεῖο εἶναι ὁλόκληρο ἕνα κειmicroήλιο microέσα στό ὁποῖο ὁ κάθε ἐπισκέπτης περπατ microέ δέος Εἶναιἕνα ζωντανό ναυτικό microνηmicroεῖο πού κάθε γωνιά του ζωντανεύει microιά ἱστορία τόσο θαυmicroαστή ὅσοκαί ἡ ψυχή τῶν ἀνθρώπων πού τό ὑπηρέτησαν

Φ

Ὀκτώβριος 2012356

ἹἹλλιικκάά 2 πακέτα τετράγωνα μπισκότα (τύπου Πτί-μπέρ) 1 φάκελο Garni βανίλια 1 φάκελο κρέμα στιγμῆς ἄνθος ἀραβοσίτου βανίλια 2 ποτήρια γάλα

καί frac12 περίπου ποτήρι γάλα γιά νά βουτᾶμε τά μπισκότα frac12 ποτήρι ζάχαρη ἄχνη 200 γρ βιτάμ soft 3 βανίλιες 1 κουταλιά σούπας κακάο ἤ nescafeacute 3-4 κουταλιές λικέρ καφέ 3-4 κουταλιές κονιάκ 1 κουβερτούρα 125 γρ

ἘἘκκττέέλλεεσσηηΧτυπᾶμε γιά δύο λεπτά στό μίξερ τό garni τήν κρέμα

στιγμῆς τό γάλα τήν ἄχνη τό βιτάμ καί τίς βανίλιεςΣέ ἕνα μακρύ δίσκο βάζουμε ἀλουμινόχαρτο καί ἁπλώ-

νουμε τά μπισκότα πού ἔχουμε βουτήξει στιγμιαῖα στόγάλα καί τό λικέρ Τά μπισκότα τά τοποθετοῦμε ἑνωμένασέ τρεῖς σειρές Βάζουμε συνολικά 3 μπισκότα κατά πλά-τος καί 7 μπισκότα κατά μῆκος

Πάνω στή μεσαία σειρά μπισκότων ἁπλώνουμε τό 13τῆς κρέμας καί πάνω στήν κρέμα τοποθετοῦμε μία ἀκόμασειρά μπισκότα Πάνω ἀπ΄ αὐτά τά μπισκότα βάζουμε τόἄλλο 13 τῆς κρέμας στό ὁποῖο ἔχουμε προσθέσει κακάοΣυνεχίζουμε μέ μία ἀκόμα σειρά μπισκότα καί τέλος βάζουμε τό τελευταῖο 13 τῆς κρέμας

Σηκώνουμε τίς δύο πλαϊνές πλευρές τοῦ ἀλουμινόχαρτου μαζί μέ τά μπισκότα καί κλεί-νουμε σφιχτά ὥστε νά σχηματιστεῖ περίπου τριγωνικός κορμός Βάζουμε τόν κορμό γιάτρεῖς ὧρες περίπου στήν ψύξη Ὅταν τόν βγάλουμε ἀνοίγουμε τό ἀλουμινόχαρτο μέ προ-σοχή καί περιχύνουμε μέ τό γλάσο Διατηροῦμε τόν κορμό στό ψυγεῖο

Γιά τό γλάσο χρησιμοποιοῦμε μπέν-μαρί στό ὁποῖο λειώνουμε τήν κουβερτούρα μέ 3-4 κουταλιές γάλα καί 3-4 κουταλιές κονιάκ

Κορmicroός

ΚΚΑΑΛΛΗΗ ΕΕΠΠΙΙΤΤΥΥΧΧΙΙΑΑ

Ὀκτώβριος 2012 357

ΚΑΤΙ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΣΑΣ

Συνταγή καί φωτογραφίες ἀπόκ Μαρία Ἀδ Πύργος

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17 Ρ Ο Σ

Στή διπλανή στήλη συμπλήρωσε τά γράμ-ματα πού λείπουν καί φτιάξε τίς ζητούμενεςλέξεις πού τελειώνουν σέ -ΡΟΣ

1 Βουνό2 Χωράφι3 Ἕνας ἀπό τούς μαθητές τοῦ Χριστοῦ4 Δέν εἶναι βρώμικος5 Συσσωρευμένος πλοῦτος6 Αὐτός πού ἀγαπᾶ τή μελέτη7 Προσωρινός8 Τό ψάρι βακαλάος9 Ὁ ἀποτελούμενος ἀπό πολλά κύτταρα10 Ἀποτελεῖται ἀπό ἄσπρο καί μαῦρο χρῶμα11 Γιατρός εἰδικός γιά παιδιά12 Αὐτός πού δίνει παρηγοριά κουράγιο13 Φοβερός τρομακτικός14 Γεμάτος λάμψη ἀκτινοβόλος15 Μπροστά16 Ὑπάρχει στή σαπουνάδα17 Πρόθεση

ΛΕΞΕΙΣ ΡΟΣ

2 6 + 3 - 5 = 10

2 = 21

-

6 2 = 8

= 19

= = = =

3 17 21 36

Κάθε γραμμήκαί κάθε στήληπρέ πει νά περι-λαμβάνει τούς ἴ -διους ἀριθμούςκαί σύμβολαἀλλά μέ διαφορε-τική διάταξη

Βρεῖτε τή διά-ταξη γιά νάἰσχύουν τά ἀπο-τελέσματα πούἀναγράφονται

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ5

∆ΙΑΦΟΡΕΣ

ΚΚάάθθεε ἑβδομάδα ἕναςγάλος γεννάει πέντε αὐ -γά καί κάθε ἑβδομάδαμία ἀλεπού κλέβει ἕναἀπό αὐτά Πόσες ἑβδο-μάδες χρειάζονται γιάνά συγκεν-τρω θοῦν 30 αὐγά

ἌἌνν δύο ἐργάτες χρειάζον-ται δύο μέρες γιά νά βά-ψουν δύο τοίχους πόσεςμέ ρες θά χρει-αστοῦν δέκαἐργάτες γιάνά βά-ψουν δέ -κα τοίχους

Ὀκτώβριος 2012358

ΣΤΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟἩ νικηφόρα ἑλληνική Σημαία στήν ἐλεύ-

θερη Θεσσαλονίκη Ὀκτώβριος 1912 (Σύνθεση περιοδικοῦ laquoΠρός τή Νίκηraquo)

ldquo∆έν ξεχνωrdquo σηmicroαίνει

ΘυmicroαmicroαιΤιmicroω

Ὑπόσχοmicroαι

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

Μήν ξεχάσω

Μήν ξεχάσω

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012

προκαταβολή τρία φλουριάἐνῶ τόν βεβαίωσε ὅτι ἐκεῖ

θά ἔπαιρ νε καί τό ὑπόλοιπο τῆς ἀ ξίαςτου Πράγματι ὅταν τό πλοῖο ἔφτασε στόλιμάνι τῆς Θεσσαλονίκης ἔκπληκτοι οἱ

κάτοικοι γιά τό ἀπρόσμενο δῶρο ἔτρε-ξαν νά ἀγοράσουν σιτάρι Τότε ὁ πλοίαρ-χος τούς διηγήθηκε τό θαῦμα κι ὅλοιδόξασαν τόν Θεό κι εὐχαρίστησαν τόνἅγιο Δημήτριο γιά τή σωτήρια παρέμ-βασή του

Σέ ἐχθρικές ἐπιθέσεις ὁ ἅγιος Δη-μήτριος συχνά ἐμφανιζόταν ὡς λαμπρο-φορεμένος καβαλλάρης πάνω στό ἄλογότου νά περιφρουρεῖ τά τείχη τῆς πόληςκαί νά μάχεται ὁρμητικά τρέποντας τούςἐχθρούς σέ ἄτακτη φυγή Τό 617 μΧὅταν συμμάχησαν Σλάβοι Ἄβαροι καίΒούλγαροι καί ἐπιχείρησαν αἰφνιδιαστικήἐπίθεση ἐναντίον τῆς Θεσσαλονίκης ἔ -

γινε τό ἑξῆς θαυμαστό Εἶχεἀρχίσει ἡ πολιορκία κι οἱἐχθροί μέ τούς πελώριους καταπέλτες τουςἔριχναν τίς πέτρες σάν βροχή μέσα στό φρού-ριο Τότε κάποιος πιστός χριστιανός πῆρε μιάμικρή πέτρα κι ἔγραψε πάνω της laquoἘν τῷ ὀνό-ματι Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν ἅγιε Δημήτριεβοήθειraquo Ἔριξε μέ δύναμη τήν πέτρα ἐναντίοντῶν ἐχθρῶν κι ἡ μικρή αὐτή πέτρα κτύπησεἕναν τεράστιο ὀγκόλιθο πού μόλις εἶχανἐκσφενδονίσει οἱ βάρβαροι μέ ἀποτέλεσμα ὁὀγκόλιθος ἐκεῖνος νά ἀλλάξει κατεύθυνση καίνά συντρίψει τόν καταπέλτη τῶν ἐχθρῶν ΟἱΘεσσαλονικεῖς βλέποντας ὁλοφάνερη τήνπροστασία τοῦ Ἁγίου συνέχισαν νά πολεμοῦνγενναῖα καί τελικά ὕστερα ἀπό 33 ἡμέρες πο-λιορκίας τά στρατεύματα τῶν βαρβάρων ἀπο-χώρησαν

Δέν εἶναι τυχαῖο ἄλλωστε ὅτι ἡ ἀπελευ-θέρωση τῆς Θεσσαλονίκης ἀπό τούς Τούρ-κους ὕστερα ἀπό σχεδόν 500 χρόνια() σκλαβιάἔγινε ἀνήμερα τῆς ἑορτῆς τοῦ ἁγίου Δημη-τρίου 26 Ὀκτωβρίου 1912 Ἀλλά καί οἱ Γερ-μανοί κατακτητές ἔφυγαν ἀπό τή Θεσσαλονίκητό 1944 τήν ἑπομένη τῆς ἑορτῆς τοῦ Ἁγίου

Βιβλία ὁλόκληρα ἔχουν γραφτεῖ μέ τά θαύ-ματα τοῦ ἁγίου Δημητρίου ὁ ὁποῖος πάντοτεστέκεται συμπαραστάτης στούς ἀγῶνες ὅλωντῶν Ἑλλήνων καί μάλιστα τῆς ἰδιαίτερης πα-τρίδας του τῆς Θεσσαλονίκης σέ κάθε δύ-σκολη περίσταση σέ σεισμούς καί πυρκαγιέςσέ ἐπιδρομές καί ἐπιδημίες σέ ἐποχές πείναςκαί στερήσεων Μέ ἀπέραντη εὐγνωμοσύνηγιά τήν ὁλοφάνερη προστασία του ἡ συμπρω-τεύουσα τιμᾶ τόν πολιοῦχο της κάθε χρόνο μέμία σειρά ἑορταστικῶν ἐκδηλώσεων πού φέ-ρουν τόν τίτλο laquoΔημήτριαraquo πού κορυφώνον-ται τήν ἡμέρα τῆς μνήμης του

Δίκαια ὀνόμασαν τόν ἅγιο Δημήτριο laquoφι-λόπατρηraquo καί laquoσωσίπατρηraquo∙ διότι ἀγαπᾶ τήνπατρίδα του τήν ὁποία ἔσωσε ἀμέτρητεςφορές ἀπό ποικίλους κινδύνους Καί θά σώζειπάντοτε τήν πατρίδα μας ἄν ἐμεῖς ἐπικαλού-μαστε τίς ἀκαταμάχητες πρεσβεῖες του

Νικηφόρος

Ὀκτώβριος 2012 329

Ὀκτώβριος 2012330

Ὀνομάσθηκαν Βαλκανικοί Πόλεμοι γιατίδιεξήχθησαν στό χῶρο τῶν Βαλκανίων ἀπό

κράτη τῶν Βαλκανίων Οἱ πόλεμοι αὐτοί ἦτανἀπελευθερωτικοίἮταν προσπάθεια γιά ἀποτί-

ναξη τοῦ τουρκικοῦ ζυγοῦ πού καταδυνάστευε τάΒαλκάνια ἀκόμη καί στίς ἀρχές τοῦ 20οῦ αἰώνα

Τό Σεπτέμβριο τοῦ 1912 ὑπογράφηκε ἡ Βαλκανική Συμμαχία ἀνάμεσασέ τέσσερα κράτη Ἑλλάδα Σερβία Βουλγαρία καί Μαυροβούνιο

Ἀρχικά ἔγινε ἀπό μέρους τῶν κρατῶν αὐτῶν διάβημα πρός τήν Πύλημέ τό ὁποῖο ζητοῦσαν σεβασμό τῶν δικαιωμάτων τῶν ἐθνοτήτων πούβρίσκονταν ὑπό τουρκική κυριαρχία καί τίς ἀναγκαῖες μεταρρυθμίσεις

Ἡ Τουρκία ἀρνήθηκε καί τά σύμμαχα Κράτη τῆς κήρυξαν πόλεμο ἩἙλλάδα κήρυξε τῶν πόλεμο στίς 5 Ὀκτωβρίου 1912

Γιά τούς Ἕλληνες ὁ κατά τῆς Τουρκίας πόλεμος ἦταν μιά συνέχειατῶν ἀγώνων τοῦ 1821 Παρά τό πολύ αἷμα πού χύθηκε τότε δέν ἐλευ-θερώθηκαν ὅλες οἱ ἑλληνικές περιοχές Οἱ βόρειες περιοχές ἔμενανσκλάβες Τό ἴδιο καί τά νησιά τοῦ Αἰγαίου Τό 1832 τό νέο ἙλληνικόΚράτος ἔφθανε μέχρι λίγο παραπάνω ἀπό τή Λαμία

Ὅμως οἱ Ἕλληνες δέν ἔπαψαν ποτέ νά ἀγωνίζονται γιά τή ΜεγάληἙλλάδα Τότε ἄνθιζε καί ἡ Μεγάλη Ἰδέα πού ἤθελε νά φθάνουν τά ὅριατοῦ Ἑλληνικοῦ Κράτους μέχρι τήν Κωνσταντινούπολη

Ἀνώτατος ἄρχοντας τότε ἦταν ὁ βασιλεύς Γεώργιος Αacute Πρωθυπουρ-γός ὁ Ἐλευθέριος Βενιζέλος

Ἡ συμμετοχή τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ στόν ἀπελευθερωτικό αὐτό ἀγώναὑπῆρξε συγκλονιστική Ἀπό ὅλα τά μέρη τῆς Ἑλλάδος καί ἀπό τόν ἐκτόςἙλλάδος Ἑλληνισμό ἀθρόα συμμετοχή μέ πρωτοφανή ἐνθουσιασμόκαί ἀπόφαση θυσίας

Τά ἀποτελέσματα θαυμαστά Ὁ διπλασιασμός τῆς Ἑλλάδος σέ ἔκτασηκαί πληθυσμό

Ἦταν ἡ καλή ὥρα τοῦ Ἑλληνισμοῦ πού ἀνέδειξε τόν πλοῦτο τῶνἀρετῶν τῶν Ἑλλήνων

Αὐτό τό ἔπος ἑορτάζεται ἐφέτος 100 χρόνια μετάΓιά νά μήν ξεχάσουμε αὐτούς πού τό δημιούργησαν

Καί γιά νά δοῦμε τί μποροῦμε νά ἐπιτύχουμε ὡς λαός

ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ1912 -1913

ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ1912 -1913

ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ1912 -1913

Ὀκτώβριος 2012 331

Αἰτία Οἱ Βαλκανικοί λαοίθέλουν τήν ἐθνικήτους ὁλοκλήρωση

1912 Οἱ Νεότουρκοι προσπα-

θοῦν νά ἐκτουρκίσουν τίςἄλλες ἐθνότητες τῆς Ὀθω-μανικῆς αὐτοκρατορίας

Ἀφορμή

ἀποτέλεσμα

Ἑλλάδα Σερβία Μαυροβούνιο Βουλγαρία

συμμαχοῦν καίκηρύσσουν τόνπόλεμο στούς

ΤούρκουςἘλ Βενιζέλος ὀργανώ-

νει καί ἐξοπλίζει τίςἔνοπλες δυνάμεις

ἀρχηγός ΔιάδοχοςΚωνσταντῖνος

Αacute Βαλκανικός πόλεμος

Ἑλλάδα

Στρατός

κατευθύνεται κατευθύνεται

ἀπελευθερώνει ἀπελευθερώνει

Ναυτικό

Ἤπειρος Μακεδονία

ἀπελευθερώνεινησιά Β καί Α

Αἰγαίου καί Κρήτη

νικᾶ τόν τουρ-κικό στόλο σέ

ναυμαχίεςἸωάννινα Β Ἤπειρο

Θεσσαλονίκη Δ Μακεδονία

Λήξη Αacute Βαλκανικοῦ Πολέμου μέ

ἐδαφικά κέρδη γιά ὅλους τούςσυμμάχους

Βacute Βαλκανικόςπόλεμος

1913 κηρύσσει τόν πόλεμοσέ Ἑλλάδα- Σερβία

Ἡ Βουλγαρία δἐν ἱκανοποιεῖται

Νίκη Ἑλλήνωνἐπελευθέρωση

Ἀν Μακεδονίας

Ἡ Ἑλλάδα διπλασιάζεταισέ ἔκταση καί πληθυσμό

ἀρχηγός ΠαῦλοςΚουντουριώτης

δολοφονία Γεωργίου Αacute

στή Θεσσαλονίκητόν διαδέχεται

ὁ Κωνσταντῖνος

ὁμοψυχία ἐνθουσια-σμός ἀποφασιστικό-τητα γενναιότητα

ἑλληνικοῦ λαοῦ

ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ ndashΠΑΡΑΣΤΑΤΙΚΟ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ

332Ὀκτώβριος 2012

Μάρτιος τοῦ 1430 Οἱ Τοῦρκοι κυριεύουν τή Θεσσαλονίκη Ἁρ -πάζουν ἄνδρες γυναῖκες καί παιδιά καί ὅλους μαζί δεμένους σέ μακρι-ές σειρές τούς σέρνουν στίς σκηνές τοῦ στρατοπέδου τους Ἡ ἀτμόσφαι-ρα δονεῖται ἀπό θορύβους καί σπα-ρακτικές κραυγές Γυναῖκες ἀναμαλ-λιασμένες ξεσχίζοντας τά μάγουλα μέ τά νύχια τους τρέχουν ἀπό σκη-Πέρασαν πέντε περίπου αἰῶνες τουρκικῆς σκλαβιᾶς Ὀκτώβριος τοῦ 1912 Οἱ Ἕλληνες προχωροῦν νι κηφόρα στούς Βαλκανικούς πολέ-μους καί ὕστερα ἀπό ἕναν ἀγώνα δρόμου φθάνουν πρίν ἀπό τούς Βουλ γάρους στή Θεσσαλονίκη26 Ὀκτωβρίου ὥρα ἕνδεκα τό βρά -δυ Ὁ Τοῦρκος Διοικητής Ταχσίν πα-σάς μετά ἀπό συνεννόηση μέ τόν Δι άδοχο Κωνσταντίνο ὑπογράφει τήν ἄνευ ὅρων παράδοση τῆς πόλης στούς Ἕλληνες Ἡ Θεσσαλονίκη μᾶς παραδόθηκε χωρίς μάχη Στίς 27 Ὀκτωβρί ου εἰσῆλθε στήν πόλη θρι-αμβευτικά ὁ ἑλληνικός στρατός Λί-γες ὧρες ἀργότερα ἔφθασαν καί οἱ Βούλγαροι ἀπεσταλμένοι καί τή δι-εκδικοῦσαν Ἀξίζει νά διαβάσουμε πῶς περιγράφει τήν περίσταση ὁ Κε-νάν μπέης Μεσαρέ γιός τοῦ Ταχσίν πασᾶ καί ἀξιωματικός τοῦ ἐπιτελείου του πού βρισκόταν ἐκεῖ1laquoὍσοι θέλουν νά κρίνουν εὐσυνείδητα καί ἀμερόληπτα τήν ἐποχή ἐ κείνη ὀφείλουν νά ἀναπολήσουν τήν κατάσταση τῆς 27ης Ὀκτωβρίου ὅταν οἱ ἀπεσταλμένοι τοῦ Θεοδωρώφ ἀρχιστρατήγου τῶν Βουλγαρικῶν δυνάμεων ἐπισκέφθηκαν τόν πατέρα μουhellip στό Διοι-κητήριο Ἕνας συνταγματάρχης τοῦ πυροβολικοῦ ὁ ἔφεδρος ἴλαρχος Στάντσιεφ καί δύο ἄλλοι ἐπιτελεῖς παρουσιάσθηκαν τήν 8η ἑσπερινή φέροντας λευκή σημαία

τρρλμνή σέ σκηνή ἀναζητώντας τά παιδιά καί τούς ἄνδρες τους Θρῆ νος καί κλαυθμός Πολ-λοί σφάχθηκαν καί ἀκόμη περισσότεροι πουλήθηκαν σκλάβοι Ἡ πόλη λεηλατήθηκε Οἱ Τοῦρκοι νομίζοντας ὅτι κάτω ἀπό κάθε πέτρα βρισκόταν κι ἕνας θησαυρός δέν ἄφη-σαν τίποτε ἀπείραχτο Ναοί καταστράφηκαν ἤ μετατράπηκαν σέ τζαμιά μοναστήρια λε-ηλατήθηκαν Ἡ ἅλωση τῆς Θεσσαλονίκης κατατάραξε ὅλον τόν ἑλληνικό καί χριστιανικό κό σμο Ἦταν τό προανάκρουσμα τῆς πτώσης τῆς Κωνσταντινούπολης πού ἀκολούθησε λίγα χρόνια μετά

γεπνί ἀ ό ἐ ί ύ

333Ὀκτώβριος 2012

Μετά τίςhellip τυπικές συστάσεις ὁ κ Στάντσιεφhellip ἐξέφρασε τήν ἔκπληξη καί hellipδίκαιη δυσφορία τοῦ Θεοδωρώφ γιά τήν παράδοση τῆς Θεσσα-λονίκης στούς Ἕλληνες δεδομένου ὅτι ὁ Βουλ γαρικός στρατός εἶχε φθάσειhellip διαρκῶς μαχόμενος καί μέ σκληρές θυσίες στή Θεσσαλονίκη τήν ὁποία καί δικαιοῦνταν νά καταλάβει ἐν ὀνόματι τῆς ΑΜ τοῦ Τσαρίσκου τῶν ΒουλγάρωνὙπενθυμίσαμε στούς κυρίους αὐ τούς ὅτι ἡ Στρατιά πού βρισκό-ταν κάτω ἀπό τίς διαταγές τοῦ Πατέρα μου εἶχε ὡς μοναδικό Ἀντίπαλο τόν Ἑλληνικό Στρατό κατά τοῦ ὁποίου καί πολέμησε ἀπό τήν Ἐλασσόνα μέχρι τή Θεσσαλονίκη δίνοντας σκληρές μά χες σέ διάφορα μέρη ὅπου κανένας Βούλγα-ρος δέν ὑπῆρχε Ὅσο γιά τό ζήτημα τῆς παραδόσεως αὐτό ἀφοροῦσε τόν πατέρα μου καί μόνο καί δέν εἶχε νά δώσει λόγο σέ κανένα [hellip]Μήν μπορώντας ἐπί δύο ὧρες καί παρόλη τή διπλωματική δεξιοτεχνία του νά μᾶς ἐπη-ρεάσειhellip ὁ κ Στάντσιεφ ὕστερα ἀπό σύντομη συνεννόηση μέ τούς συναδέλφους του ἐξέφρασε τήν ἐπιθυμία νά μοῦ μιλήσει ἰδιαιτέρως Περάσαμε στή μεγάλη αἴθουσα ὑπο-δοχῶνhellip Ὁ κ Πρεσβευτής μέ κοίταξε ἐπί μερικά δευτερόλεπτα σιωπηλός καί ταραγμένος ἔπειτα μέ ἕνα μειδίαμα ἔ βγαλε ἀπό τό χαρτοφυλάκιό του μίαhellip ἐπιταγήhellip γιά ἕνα τερά-στιο ποσό μοῦ τήν προσέφερε μέ σπασμωδικές κινήσεις καί ψιθυρίζοντας μοῦ ἔδωσε νά καταλάβω ὅτι ἦταν τό ἀντίτιμο μιᾶς ἁπλῆς ὑπογραφῆς τοῦ πατέρα μου ὁ ὁποῖος θά τούς ἀναγνώριζε τό δικαί ω μα συγκαταλήψεωςἜμεινα σάν κεραυνόβλητος ἔτρεμα ὁλόκληρος καί μέ ἀργά βήματα ἐπέστρεψα στό γραφεῖο Ὁ κ Πρεσβευτής ἦταν κάτωχρος Οἱ ἄλλοι δέν εἶχαν πλέον ἀνάγκη ἐξηγήσε-ων Ἀφοῦ πείσθηκαν ὅτι παρόλες τίς ἀπειλές ὕ βρεις καί βαναυσότητες δέν θά ἀποκόμι-ζαν τίποτε μᾶς παρακάλεσαν νά τούς παραχωρήσουμε ἀντίγραφο τοῦ Πρωτοκόλλου Τό ὁποῖο ἑτοιμάσθηκε ἀμέσως2raquoἈποκαλυπτικό τό κείμενο τοῦ Κενάν Μεσαρέ γιοῦ τοῦ Τούρκου Διοικητῆ Οἱ Βουλγαρι-

κές ἀπαιτήσεις γιά συγκυριαρχία μέ τούς Ἕλληνες στή Θεσσαλονίκη ἀπό τή μία καί ἡ σθε-ναρή ἀπόφαση τῶν Τούρκων νά εὐνοήσουν τούς Ἕλληνες ἀπό τήν ἄλλη

Πῶς ἄλλαξε τόσο τό σκηνικό Τό περίμενε κανείς αὐτό ἀπό τούς Τούρκους Ποιός ἔνευ-σε στόν Ταχσίν πασά νά πάρει αὐτή τήν ἀπόφαση Πῶς ἀκόμη βρέθηκε ὁ συγκεκριμένος ἄνθρωπος μέ τά φιλελληνικά αἰσθήματα καί τή σπάνια γιά Τούρκους ἐντιμότητα στή θέση τοῦ Διοικητῆ τῆς Θεσσαλονίκης αὐτή τή χρονική στιγ μή

Ἐδῶ εἶναι τό θαῦμα Κανείς δέν ξέρει πῶς ἔγινε Ἀλλά ἀκούστηκε πώς ὁ ἅγιος Προστά-της τῆς πόλης ἔλειπε ἀπό τή λάρνακά του τήν ἡμέρα τῆς γιορτῆς του Τοῦρκοι εἶπαν πώς laquoεἶχε πάει στούς γκιαούρηδες γιά νά τούς βοηθήσειraquo Κάποιοι εἶδαν τόν καβαλλάρη laquoνά ροβολᾶraquo μέ laquoτό ἄτι τό γορ γόraquo πάνω στά κάστραhellip Ἡ ἀπελευθέρωση τῆς Θεσσαλονίκης εἶπαν ἦταν ἀκό μη ἕνα θαῦμα τοῦ ἁγίου Δημητρίου Νεφέλη1 Ὁ Κενάν μπέης Μεσαρέ εἶχε μητέρα ἑλληνικῆς καταγωγῆς καί ἔμεινε στήν Ἑλλάδα μετά τήν παράδοση τῆς Θεσ-σαλονίκης στούς Ἕλληνες Ἦταν ζωγράφος καί φιλοτέχνησε ἀρκετούς ζωγραφικούς πίνακες τῶν Βαλκανικῶν πολέμων Αὐτός ἐπίσης μετέφρασε ἀπό τά Τουρκικά τά κείμενα τῶν ἀναμνήσεων τοῦ πατέρα του καί τά ἐξέδωσε στά ἑλληνικά (Ἐφημ Ἑλληνικός Βορρᾶς 1961)2 Παραθέσαμε τό κείμενο μεταγλωττισμένο στή Δημοτική

Πηγές Ἀποστ Ἐ Βακαλοπούλου Ἱστορία τῆς Θεσσαλονίκης 316 πΧ- 1983 Θεσσαλονίκη 1983 σσ 190-195 Ἑταιρεία Μακεδονικῶν Σπουδῶν Ὧρες ἐλευθερίας Βαλκανικοί πόλεμοι 100 χρόνια Ἀπό τή Μελούνα στή Θεσσαλονί-κη σ 65

ἹἹσσττοορριικκάά ΣΣηημμεειιώώμμαατταα

οναστήρι ἤ Θεσσαλονίκη Αὐτό τόἐξαιρετικά δύσκολο δίλημμα ἀπασχό-λησε νωρίς τήν ἡγεσία τῆς ἙλλάδοςΚαί τώρα μετά τή νικηφόρα προέλασητοῦ Ἑλληνικοῦ στρατοῦ στή Μακεδο-νία μετά τίς πρῶτες νίκες καί μάλισταστά Γιαννιτσά ἔγινε πιό ὀξύ καί ἐ πεῖ -γον Πρός τά ποῦ θά κατευθυνόταντώρα ἐλευθερωτής ὁ Ἑλληνικός στρα-τός Πρός τά βόρεια ὅπου ὑπῆρχεἀκμαιότατη ἑλληνική πόλη τό Μονα-στήρι ἤ ἀνατολικά πρός τή νύμφη τοῦΘερμαϊκοῦ τή Θεσσαλονίκη

Γιά τήν κατανόηση τοῦ διλήμματοςχρειάζεται μιά ἐξήγηση Ὅταν συστά-θηκε ἡ Βαλκανική συμμαχία ndashἙλλάδαΣερβία Βουλγαρία Μαυροβούνιοndashἀποφεύχθηκε νά συζητηθεῖ πῶς θά γι-νόταν ἡ διανομή τῶν ἐδαφῶν πού θάκατακτοῦσαν τά σύμμαχα κράτη Ἦ -ταν λεπτό θέμα καί μποροῦσε ἐξαρχῆςνά δημιουργήσει ρήξη στή συμμαχίαἜτσι πάνω στά πράγματα ἔγινε σιω-πηρά δεκτό νά ἔχει δικαιώματα κάθεκράτος στίς περιοχές πού θά ἀπελευ-θέρωνε ἀπό τούς Τούρκους ὁ στρατόςτου

Πρός τό Μοναστήρι λοιπόν ἤ πρόςτή Θεσσαλονίκη Ἡ ἑλληνική ψυχή τάἐπιθυμοῦσε καί τά δύο Ἑλληνικά δένἦταν Πρός τό Μοναστήρι ndashπού τελικάχάθηκε γιά τούς Ἕλληνεςmiddot πρόλαβανκαί τό κατέλαβαν οἱ Σέρβοιndash προσέ-βλεπε ὁ Ἀρχιστράτηγος Κωνσταντῖ νοςΠρός τή Θεσσαλονίκη ὁ ἘλευθέριοςΒενιζέλος Καί εἶχαν καί οἱ δύο ἰσχυρά

ἐπιχειρήματα Τελικά ἀποφασίσθηκε ἡχωρίς καμία καθυστέρηση προέλασητοῦ στρατοῦ πρός τή ΘεσσαλονίκηΓιατί πρός τή Θεσσαλονίκη βάδιζετώρα ὁλοταχῶς καί ὁ βουλγαρικόςστρατός ndashἔτσι ἔλεγαν κάποιες ἔγκυ-ρες πληροφορίες κάποια γεμάτα ἀνη-συχία τηλεγραφήματα

Ἔτσι μετά τή λαμπρή νίκη τοῦ στρα-τοῦ στά Γιαννιτσά οἱ ἑλληνικές δυνά-μεις ἀνασυντάχθηκαν καί βάδισανndashπέντε μεραρχίεςndash πρός τή Θεσσαλο-νίκη Ἔπρεπε νά περάσουν τόν Ἀξιόποταμό ἀρχικά Οἱ γέφυρες ἦταν κατε-στραμμένες ἀπό τούς ὑποχωροῦντεςΤούρκους Ἔπρεπε νά κατασκευα-σθοῦν νέα περάσματα Καί οἱ στρατιῶ -τες ἦταν τόσο καταπονημένοι Ὅμωςτά φῶτα τῆς Θεσσαλονίκης ἀπό μα-

ΜΜ

Ὀκτώβριος 2012334

ἘἘλλεεύύθθεερρηη ἡἡ ΘΘεεσσσσααλλοοννίίκκηη

ἘἘλλεεύύθθεερρηη ἡἡ ΘΘεεσσσσααλλοοννίίκκηη

ΒΒΑΑΛΛΚΚΑΑΝΝΙΙΚΚΟΟΙΙ

ΠΠΟΟΛΛΕΕΜΜΟΟΙΙ

ΒΒΑΑΛΛΚΚΑΑΝΝΙΙΚΚΟΟΙΙ

ΠΠΟΟΛΛΕΕΜΜΟΟΙΙ

κριά τούς καλοῦσαν Καί οἱ ὑπόδουλοιndashπέντε αἰῶνεςndash ἀδελφοί ἐκεῖ μέσατούς καρτεροῦσαν καί μετροῦσαν τίςἡμέρεςmiddot 24 Ὀκτωβρίου 25 Ὀκτωβρί -ου Πλησίαζε καί ἡ ἑορτή τοῦ πολιού-χου τους ἁγίου τοῦ Ἁγίου ΔημητρίουΚαί πίστευαν πολύ τό πίστευαν ὅτικάτι θά ἔκανε ὁ στρατιωτικός Ἅγιόςτους Δέν μπορεῖ Κάτι θά ἔκανε

Ὁ ἑλληνικός στρατός προχωροῦσεμέ ἐμπόδια Γιατί οἱ Τοῦρκοι δέν ἄφη-ναν εὔκολα τά ἐδάφη πού αἰῶνεςτώρα κατεῖχαν Πολεμοῦσαν κι αὐτοίμέ πο λύ ἡρωισμό μέ πεῖσμα καί φανα-τισμό φαινόταν ὅμως καθαρά ὅτιεἶχαν ἡττηθεῖ Δέν τούς ἀπέμενεπλέον τίποτε ἄλλο ἀπό τό νά παραδώ-σουν τή Θεσσαλονίκη στούς ἝλληνεςΑὐτό τούς συμβούλευαν καί οἱ πρόξε-νοι τῶν ξέ νων κρατῶν

Ὁ ἀρχηγός τοῦ Τουρκικοῦ στρατοῦΤαχσίν πασάς ὅλο καί παρακώλυε καίκαθυστεροῦσε τήν παράδοση Καί ὅ -ταν κάτω ἀπό τήν πίεση τῶν πραγμά-των ἔφθασε αὐτή ἡ ὥρα ἔθετε ὅρουςπού κρατοῦσαν ἰσχυρή ndashκαί ἐπικίνδυνηβέβαιαndash τήν παρουσία τῶν Τούρκωνστήν πόλη Τελευταία ἀπαίτηση Νάτούς ἀφεθοῦν 5000 ὅπλα γιά τήν ἐκ -παίδευση νεοσυλλέκτων

Χρειάσθηκε ἀπό τό Στρατηγεῖο τουστό Τοπσίν νά ἀπειλήσει μέ ἐπίθεση ndashτήν ὁποία καί ξεκίνησεndash ὁ Ἀρχιστρά-τηγος Διάδοχος Κωνσταντῖνος γιά νάὑπογραφεῖ τό πρωτόκολλο τῆς παρα-δόσεως τῆς Θεσσαλονίκης Ἦταν τόβράδυ τῆς 26ης Ὀκτωβρίου 1912 Ἦ -ταν δῶρο τοῦ Ἁγίου τους τοῦ laquoἈκρίτηΚαβαλλάρηraquo Ἁγίου Δημητρίου Ἔτσιτό ἔνιωσε ὁ λαός κι ἔτσι τό εἶπε κι ὁποιητής

Ἡ Σαλονίκη πού ἔσβηνε μέ τοῦκαιροῦ τό διάβαndashκαντήλι πού τρεμόφωτο γιά λάδι λαχταρᾶndashἀποβραδίς κοιμήθηκε

δυστυχισμένη σκλάβακαί τήν αὐγούλα ξύπνησεἀρχόντισσα κυρά― Τί νά ᾿βλεπε στόν ὕπνο τηςποιό νά ᾿ταν τ᾿ ὄνειρό της―Τόν Ἅι-Δημήτρη ἔβλεπεστό ἄτι τό γοργόπού ροβολῶντας ἔκραζεμέ τή φωνή τῆς νιότηςlaquoἌνοιξε πόρτα τῆς σκλαβιᾶςἡ λευτεριά εἶμ᾿ ἐγώraquo

27 Ὀκτωβρίου 1912 μπαίνει ἐ -λευθερωτής ὁ Ἑλληνικός στρα-τός στή Θεσσαλονίκη

28 Ὀκτωβρίου 1912 ὥρα 11 τόπρωί μπαίνει στή Θεσσαλονίκημέ ὅλο του τό ἐπιτελεῖο ὁ Στρα-τηλάτης Διάδοχος Κωνστα -ντῖνος μέσα σέ μιά ἀποθεωτικήὑποδοχή πού κατέληξε στήνἘκκλησία τοῦ Ἁγίου Μηνᾶ ὅπουἔγινε ἐπίσημη καί ἐξαιρετικάσυγκινητική δοξολογία στό Θεόγιά τήν ἀπελευθέρωση τῆς πό-λεως

Κι ἔγραφε ἡ ἐφημερίδα laquoὉ ἐνθουσιασμός τῶν Ἑλλή-

νων δέν εἶναι δυνατόν νά περι-γραφῇ ἐπί τῇ θέα τῶν Ἑλλήνωνἀξιωματικῶν καί στρατιωτῶν εἰσ -ερχομένων νικηφόρως εἰς τήν πό -λιν μας Οἱ πάντες ἐζητωκραύγαζονσυνέχαιρον ἀλλήλους ἐφίλουντούς Ἕλληνας ἀξιωματικούς ἐπή-δουν ἄφηναν ἀνάρθρους κραυ-γάς τά εἶχαν χάσει κυριολεκτικῶςΣημαῖαι ἑλληνικαί ἀνεπετάσθησαν(ὑψώθηκαν) εἰς τά ἑλληνικά κατα-στήματα καί εἰς τάς ἑλληνικάςοἰκίαςraquo

ἩἩ ΘΘεεσσσσααλλοοννίίκκηη ἦἦτταανν ἐἐλλεεύύθθεερρηηὈκτώβριος 2012 335

Ἐλεύθερη ἡ Θεσσαλονίκη

Ἐλεύθερη ἡ Θεσσαλονίκη

336Ὀκτώβριος 2012

Ι laquoΠερίεργον καί θαυμαστόν θέαμαraquo Ὁ ἀνταποκριτής τῶν Times Κρῶφορδ Πράϊς ἀφηγεῖται

Ε νόμιζέ τις ὅτι Ἑλληνικός στρατός νικηφόρος ἐπανέκαμπτε εἰς τάς Ἀθήνας του μετά εὐτυχῆ ἐκστρατείαν εἰς τήν ἀλλο-δαπήν Ἐφαίνετο ἀκατανόητον πῶς ἦτο δυνατόν Τουρκική ἧττα νά ἑορτάζεται κατά τοιοῦτον τρόπον εἰς μίαν μέχρι χθές Τουρκικήν πόλιν Πράγματι ἐκεῖνο τό ὁποῖον συνέβαινεν ἦτο κάτι πλέ-ον ἀπό ἑορτασμόν πολεμικῆς νίκης∙ ἦτο ὁ ἑορτασμός τῆς ἀπελευθερώσεως τοῦ Ἑλληνικοῦ πληθυσμοῦ ἀπό τήν δουλείαν τῆς Τουρκικῆς διοικήσεως Μόνο τώρα ὁ γνω-στός καφετζῆς laquoμπάρμπα Γεώργηςraquo ἠδυνήθη νά παραδώσῃ εἰς τό πῦρ τό Τουρκικόν του κάλυμμα∙ μόνον τώρα ἠδυνήθη νά ἁρπάσῃ τάς ἐρυθράς σημαίας τῆς ἡμισελήνου αἱ ὁποῖαι μέχρι τῆς στιγμῆς ἐκείνης ἐστόλιζον τό κατάστημά του καί νrsquo ἀνυψώσῃ ἀντrsquo αὐτῶν τό ἰδικόν του Κυανόλευκον ἔμβλημα∙ μόνο τώρα ὁ ραγιᾶς Ἕλλην ἐτόλμα νά δια-κηρύττῃ ἀπό τῆς ὀροφῆς τῆς οἰκίας του τό μῖσος του πρός τόν Τοῦρκον καί τά ἔργα του Ἦτο ἕν περίεργον ἀλλά καί θαυμαστόν ταυτοχρόνως θέαμα τό ὁποῖον μόνον εἰς τήν Μακεδονίαν ἠμπορεῖ κανείς νά ἴδῃ διότι μόνο μία Μακεδονία ὑπάρχει

100 χρόνια 100 χρόνια Ἑταιρεία Μακεδονικῶν σπουδῶνἙταιρεία Μακεδονικῶν σπουδῶν

ΜΙΚΡΑ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΜΕΓΑΛΕΣlaquoΩΡΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣraquo

ΤοΤοΤοΤΤοΤοΤοΤΤοοοουρυυυυυ κικικον ἀ ἀἀἀἀπόπό ἑἑορρτατασμσμσμσμσσσμόόόόόόόόἙλληηηνικοῦ πλπλλλλπληθηθυσμοοῦ ἀἀἀ

337Ὀκτώβριος 2012

ΙΙΙΙ Πρωΐ τῆς 27ης Ὀκτωβρίου σέ μιά Θεσσαλονίκη στά γαλανόλευκα

Ε κ τῶν Ἑβραϊκῶν καταστημάτων καί τοῦ μοναδικοῦ ἑλληνικοῦ τῶν ἀδελφῶν Ναούμ Χρίστου οὐδέ ἴχνος ἀπέμεινεν ἐκ τοῦ ἑλληνικοῦ χρωματισμοῦ ὑφασμάτων ὥστε ἐν τέλει μετά δυσκολίας εὕρισκέ τις ἕνα πῆχυν χασέ καί ὀλίγον μπλέ ὕφασμα διά τήν κατα-σκευήν τῆς ἀπαραιτήτου διά κάθε Ἕλληνα σημαίαςΚαί πράγματι δέν παρῆλθον πολλαί ὧραι καί περί τήν 9ην ἑσπερινήν εἰσήρχοντο εἰς τήν πόλιν καταλύσαντες εἰς τό ὀνομαστόν τότε ξενοδοχεῖον laquoὌλυμπος Παλλάςraquo πέντε ἀξιωματικοί ἐν οἷς καί οἱ κκ Κλεομένης Μέραρχος καί Μεταξᾶς Ἐντελῶς ἄϋπνοι οἱ ἐνθουσιωδέστεροι τῶν κατοίκων ἀναμένοντες τήν εὐχάριστον ἐξέλιξιν τῶν πολεμικῶν γεγονότων ἤρχισαν σιγά καί δειλά-δειλά ὁ εἷς κατόπιν τοῦ ἄλλου ἀπό τοῦ μεσονυκτίου νά ἀναπετῶσι τάς ἑτοίμους κυανολεύκους σημαίας τωνἘν τῇ Ἐγνατίᾳ ἰδίως ὁδῷ ὁ κ Χατζηνικολάου ὀδοντίατρος ἐκ τῶν θαρραλεωτέρων πρῶτος ἔρριψε τόν κῦβον καί ἐκ τῶν πρώτων ἐθεάθη ἀναπετῶν πελωρίαν ἑλληνικήν ση-μαίαν οὕτως ὥστε ἡ πρωία τοῦ Σαββάτου εὗρε τήν πόλιν μας πλέουσαν εἰς τό κυανό-λευκον καί ἀπrsquo ἄκρου εἰς ἄκρον σημαιοστόλιστον Τό Ἑλληνικόν χρῶμα ἐκυριάρχει πα-ντοῦ αἱ δέ ὁδοί της ἔλαβον ὄψιν πανηγυρικήν ΙΙΙΙΙΙ Ἡ ἑλληνική σημαία στό Λευκό Πύργο ἐνῶ ὁ διάδοχος Κωνσταντί νος μπαίνει στήν πόλη Ὁ Ἀλέξανδρος Δ Ζάννας θυμᾶται

Σ τίς 28 Ὀκτωβρίου τό πρωί ἐ -πρόκειτο νά γίνη ἡ ἐπίσημη εἴ-σοδος τοῦ Βασιλέως καί τῆς Βασι-λικῆς οἰκογένειας στήν πόλιΣτόν Λευκό Πύργο δέν εἶχε ση-κωθῆ ἀκόμη Ἑλληνική σημαία καί ὅλοι διερωτοῦνταν τό γιατί Πῶς ἔγινε καί ὕστερα ἀπό 36 ὡρῶν κα-τοχῆς δέν εἶχε ὑψωθῆ ἀκόμη ἡ Ἑλ-ληνική σημαίαἈνέβηκα ἐπάνω στόν Πύργο καί εἶδα πώς οἱ Τοῦρκοι εἶχαν ἀφαιρέσει τό σκοινί ἀπό τόν ἱστό Γιά νά κατέβη ὁ ἱστός καί νά ὑψωθῇ ἡ σημαία χρειάζουνταν ἀρκετή δου-λειά Ρώτησα στά καΐκια πού ἦταν ἀγκυροβολημένα δίπλα ἄν ὑπῆρχε κανένας μικρός μοῦτσος ἱκανός νά σκαρφαλώσῃ στόν ἴδιο τόν ἱστό καί νά περάσῃ τό σκοινί γιά τή ση-μαία Παρουσιάστηκε ἕνας μικρούλης γελαστός καί μέ βεβαίωσε ὅτι μποροῦσε νά τό κάνῃ Ἔτρεμα μήν τοῦ συμβῇ κακό γιατί ὁ ἱστός δέν ἦταν πολύ γερός Ὁ μικρός ὅμως ἀφοῦ τόν κύτταξε μοῦ εἶπε πώς ἔκανε δυσκολώτερες ἀναρριχήσεις στά καράβια καί πώς θά τά κατάφερνε Πρίν ἀκόμη τοῦ πῶ τό laquoναίraquo ἄρχισε νά σκαρφαλώνῃ μέ καταπλη-κτική ἐπιτηδειότητα καί ταχύτητα Σέ δύο λεπτά εἶχε περάσει τό σκοινί Κατέβηκε ἐνθου-σιασμένος γιά τήν ἐπιτυχία του καί ὅταν τοῦ ἔδωκα δυό μετζήτια πετοῦσε ἀπό τή χαρά του Ἡ σημαία μας πρωτοϋψώθηκε στό Λευκό Πύργο ἐκείνη τήν ἡμέρα τό πρωί τήν ὥρα ἀκριβῶς πού ἔρχονταν ἀπrsquo τόν παραλιακό δρόμο ἡ παρέλασις τῆς νίκης Γ

σω καί νά σέ ἀποκαταστήσω στή δικήσου γῆ τή γῆ τῆς Χαναάν

Τότε λαέ μου ἤσουν ἐσύ γιά μένα τε-λείως ξεχωριστός καί ἀγαπητός λαός -ποιος τολμοῦσε νά σέ βλάψει ἔβρισκεἘμένα ἐκδικητή καί τιμωρό Τόσο σέ ἀ -γαποῦσα

μως θέλω νά σέ ρωτήσω Τί laquoπλημ-μέλημαraquo τί σφάλμα τί ἀδικία τί λάθοςβρῆκαν οἱ πατέρες σου ἐπάνω μου καί μέἐγκατέλειψαν ἔφυγαν μακριά μου καίἀκολούθησαν τά κούφια καί τιποτένιαεἴδωλα ὥστε τελικά καί οἱ ἴδιοι νά γίνουνκούφιοι μηδαμινοί καί τιποτένιοι

Βρέθηκε ἄραγε κάποιος ἀπrsquo αὐτούς νά

Aparao TA paraPOFHTIka ANAGNVSMATa toy ESparaEPInoy ths EOPTEumls

TOY AGIOY DHMHTPIOY25 Ὀκτωβρίου 2012 ερεμ β΄ 1-12

ΤΟ ΠΑΡΑΠΟΝΟ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥΤΟ ΠΑΡΑΠΟΝΟ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ

τόν ἑσπερινό τῆς ἑορτῆς τοῦἁγίου μεγαλομάρτυρος Δημη-τρίου διαβάζεται ἕνα προφητι -κό ἀνάγνωσμα συνταρακτικό

Κύριος ἀπαριθμεῖ τίς εὐεργεσίες Τουπρός τό λαό Του τόν ἰσραηλιτικό καίσυγχρόνως ἐκφράζει ἕνα βαθύ παράπο -νο

Θυμήθηκα λέει ὁ Κύριος πόσο σέσπλαχνίσθηκα καί σέ ἐλέησα λαέ μουστά χρόνια τῆς νεότητάς σου τότε πούἄρχιζες τήν ἱστορική σου πορεία καί ἀριθ-μοῦσες λίγα μόνο ἔτη ἐθνικῆς ζωῆς Τότεπού ἤσουν σκλαβωμένος στήν Αἴγυπτοκι ἐγώ ἔκανα τό πᾶν γιά νά σέ ἐλευθερώ -

SS

laquoτί εὕροσαν οἱ πατέρες ὑμῶν ἐν ἐμοί πλημμέλημαὅτι ἀπέστησαν μακράν ἀπ᾽ ἐμοῦraquo

laquoτί εὕροσαν οἱ πατέρες ὑμῶν ἐν ἐμοί πλημμέλημαὅτι ἀπέστησαν μακράν ἀπ᾽ ἐμοῦraquo

Ὀκτώβριος 2012338

Μ

Βηθ

λεέμ

Κορ

ωπί Ἀ

ττικ

ῆς

πεῖ laquoἌς ἀναζητήσουμε τόν Κύριο καίΘεό μας ἄς ἐπιστρέψουμε σrsquo Αὐτόν πούμᾶς ἐλευθέρωσε ἀπό τή δουλεία καί μᾶςχάρισε τήν πατρίδα μας καί τί πατρίδατή γῆ τῆς Ἐπαελίας μέ ὅλα τά ἀ γαθάτόσο ἄφθονα μέ πα-ραγωγή καί πλοῦτοἀστείρευ τοraquo Κανείςδέν βρέθηκε νά πεῖαὐτά Ἀντιθέτως ἐσεῖςὑβρίσατε καί μολύνα -τε τή χώ ρα αὐτή πούσᾶς χάρισα μέ τά σι-χαμερά εἴ δωλα καίτίς ἁμαρτίες σας

Κοιτάξτεδίπλα σας τά ἔθνητά εἰδωλολατρικά Ἄαξαν μήπως τούςθεούς τους ndash πού δέν εἶναι κἄν πραγμα-τικοί θεοί ἀά ψεύτικοι Δέν τούς ἄα-ξαν Καί ἀάξατε ἐσεῖς Ἐμένα πού εἶμαιἡ δόξα καί τό καύχημά σας μέ ἀνταά-ξατε μέ τίς ματαιότητες καί ἀθλιότητεςαὐτοῦ τοῦ κόσμου μέ τά τιποτένια εἴ -δωλα laquoἘξέστη ὁ οὐρανός ἐπί τούτῳλέγει Κύριοςraquo Μέχρι κι ὁ οὐρανός ἔφρι -ξε μέ τήν ἀχαρακτήριστη αὐτή συμπερι-φορά σας

Αὐτά λέει ὁ Κύριος

Τό περιοδικό παιδιά πού κρατᾶτε στάχέρια σας τό ὁποῖο φιλοξενεῖ καί τό ἄρ -θρο αὐτό πού διαβάζετε τώρα θέλει νάσᾶς κάνει μία ἐρώτηση

Γιατί ἄραγε νά διαβάζεται τό συγκεκρι-

μένο αὐτό προφητικό ἀνάγνωσμα κατάτήν ἑορτή τοῦ ἁγίου Δημητρίου Τί σχέ -ση ἔχει ὁ ἅγιος μεγαλομάρτυς Δημήτριοςμέ τίς ἔννοιες πού τίθενται στό ἀνάγνω-σμα αὐτό δουλεία ἐλευθερία πατρίδαἐθνική ἀποκατάσταση

Τήν ἀπάντηση θά τήνδώσετε πολύ εὔκολα μό -νοι σας ὅταν διαβάσετεὅλο τό ὑπόλοιπο τεῦχοςπού εἶναι ἀφιερωμένοστήν ἐθνική ἐπέτειο τῶν100 χρόνων ἀπό τούςΒαλκανικούς Πολέμουςτοῦ 1912-13 Ἐντοπίστεπότε ἔγινε ἡ ἀπελευθέ-

ρωση τῆς Θεσσαλονίκης ὁδιπλασιασμός οὐσιαστικά τῆς πατρίδαςμας

καί σκεφθεῖτεΤί σημαίνει γιά μᾶς τούς Ἕηνες ὅτι

ἔχουμε τόσους καί τέτοιους ἁγίους γιάπολιούχους Πόσο ἐπίκαιρα καθίστανται τά λό -

για αὐτά τοῦ Κυρίου γιά τή δική μας πα-τρίδα καί τό λαό Πόσο δίκαιο εἶναι τό παράπονό ΤουΤί πρέπει νά δεῖ ἀπό μᾶς ὁ ἅγιος Δη-

μήτριος γιά νά laquoμεσολαβήσειraquo καί πάλιγιά χάρη μας στό Θεό

Αὐτή τή φορά τό ἁγιογραφικό μήνυμαθά τό βγάλετε μόνοι σας Καί τό laquoΠρόςτή Νίκηraquo εἶναι βέβαιο ὅτι τά συμπερά-σματά σας θά εἶναι σωστά

ΣΣττόόνν ἑἑσσππεερριιννόό ττῆῆςς ἑἑοορρττῆῆςς ττοοῦῦἁἁγγίίοουυ μμεεγγααλλοομμάάρρττυυρροοςς ΔΔηημμηη--ττρρίίοουυ δδιιααββάάζζεεττααιι ἕἕνναα ππρροοφφηηττιικκόόἀἀννάάγγννωωσσμμαα σσυυννττααρραακκττιικκόό

ΚΚύύρριιοοςς ἀἀππααρριιθθμμεεῖῖ ττίίςς εεὐὐεερρ--γγεεσσίίεεςς ΤΤοουυ ππρρόόςς ττόό λλααόό ΤΤοουυ ττόόννἰἰσσρρααηηλλιιττιικκόό κκααίί σσυυγγχχρρόόννωωςςἐἐκκφφρράάζζεειι ἕἕνναα ββααθθύύ ππααρράάπποοννοο

Ὀκτώβριος 2012 339

Τά ἀεροπλάνα πού εἶχαν πρωτοσχεδιαστεῖ ἀπό τούςἀδερφούς Ράιτ τό 1904 θεωροῦνταν κατάλληλα μόνογιά ἐκτέλεση θεαματικῶν ἀλλά ἐπικίνδυνων καί μᾶλλονἄχρηστων ἐπιδείξεων

Εἶναι ἐνδεικτικό τό ὅτι τό 1910 ἡ κρατική ὑπηρεσίαἀπογραφῆς τῶν ΗΠΑ στήν ἐπίσημη ἀπογραφή της κα-τέτασσε τούς ἀεροπόρους στούς ldquoκαλλιτέχνες ἐπιδεί-ξεωνrdquo Δηλαδή στήν ἴδια ἐπαγγελματική κατηγορία μέ τούς κλόουν

Ἔτσι τά ἐπιτελεῖα τῶν μεγάλων χω ρῶν δίσταζαν νά λάβουν σοβαρά ὑπrsquo ὄ ψη τουςτό ἀεροπλάνο πρίν τό 1911

τούς βαλκανικούς πολέmicroους 1912-13 χρησιmicroοποιήθηκε γιάπρώτη φορά τό ἀεροπλάνο ὡς πολεmicroικό microέσο

ἱ Ἕλληνες ὑπᾹρξαν microεταξύ τῶν πρωτοπόρων σ αὐτόπαρά τά φτωχά microέσα πού διέθεταν

Ἡ Ἑλληνική κυβέρνηση κάνει μιά κίνηση πρωτοπο-ριακή Μεριμνᾶ νά ἀναχωρήσουν γιά τή Γαλλία οἱπρῶτοι Ἕλληνες ἀξιωματικοί γιά νά ἐκπαιδευθοῦν ὡςἀεροπόροι

Στίς 88 ΦΦεεββρροουυααρρίίοουυ 11991122 ὁ Ἐμμανουήλ Ἀργυρόπου-λος ὁ πρῶτος ἰδιώτης ἀεροπόρος κάνει τήν πρώτη τουπτήση (στό Ρούφ) Στήδεύτερη ἔξοδο τῆς ἴδιας

ἡμέρας συνεπιβάτης τοῦ Ἀργυρόπουλου ἦταν αὐτόςὁ ἴδιος ὁ πρωθυπουργός ὁ Ἐλευθέριος Βενιζέλος

Ἡ πρώτη στρατιωτική πτήση ἔγινε στίς 1133 ΜΜααΐΐοουυ 11991122ἀπό τόν Ὑπολοχαγό Δημήτριο Καμπέρο μέ τό πρῶτοστρατιωτικό ἀεροπλάνο τῆς Ἑλλάδας τύπου Farman

Τόν ἸἸοούύννιιοο ττοοῦῦ 11991122 ὁ Καμπέρος πέταξε μέ τό laquoΔαί-δαλοraquo τό ἀεροσκάφος Farman τό ὁποῖο εἶχε μετα-σκευαστεῖ σέ ὑδροπλάνο θέτοντας ἔτσι τίς βάσεις τῆς Ναυτικῆς Ἀεροπορίας

Ξέρεις ὅτι

Κι ἀκόmicroη ὅτι

Τά πρῶτα πολεmicroικά ἀεροπλάναΤά πρῶτα πολεmicroικά ἀεροπλάναΤΤίί γγιιννόότταανν ππρρίίνν

ΦΦττάάννοουυmicromicroεε σσττόό 11991111 micromicroήήνναα ∆∆εεκκέέmicromicroββρριιοο

Ὀκτώβριος 2012340

σ

o

Τό σύνθημα τῆς Ἑλληνικῆς Πολεμι κῆςἈεροπορίας εἶναι ΑΙΕΝ ΥΨΙΚΡΑΤΕΙΝ τόὁποῖο σημαίνει laquoΠάντοτε νά κυριαρχεῖςστά ὕψηraquo καί τό ἔμβλημά της ἀναπα-ριστᾶ ἀετό σέ πτήση μπροστά ἀπό τόκυκλικό διακριτικό της

Τά ἑλληνικά laquoπετάγματαraquo ὅμως ἀρχί-ζουν πολύ πιό πρίν Χάνονται στάβάθη τῆς ἱστορίας καί μπλέκονται μέ τήμυθολογία

Ἄν σκεφτοῦμε ὅτι πίσω ἀπό τούς μύ-θους τῶν ἀρχαίων Ἑλλήνων κρύβεταιμιά πραγματική ἀφορμή πίσω ἀπό τόμύθο τοῦ Δαίδαλου καί τοῦ Ἴκαρου βρί-σκουμε τίς πρῶτες προσπάθειες νά πε-τάξει ὁ ἄνθρωπος Ἔγιναν στήν Ἀρ χαίαἙλλάδα καί εἶχαν ἕνα κίνητρο

Τό ΣΣεεππττέέμμββρριιοο ττοοῦῦ 11991122 ὁ ἙλληνικόςΣτρατός ἀπέκτησε τήν πρώτη του πο-λεμική ἀεροπορική μονάδα τό laquoΛόχοἈεροπόρωνraquo μέ ἕδρα τή Λάρισα

Ὁδοιπόρος

ΕΕΠΠΙΙΚΚΑΑΙΙΡΡΑΑΒΒΙΙΒΒΛΛΙΙΑΑΕΕΠΠΙΙΚΚΑΑΙΙΡΡΑΑΒΒΙΙΒΒΛΛΙΙΑΑ

Ὀκτώβριος 2012 341

ΕΚ

∆Ο

ΣΕΙΣ

laquoΟ

ΣΩ

ΤΗΡraquo

ΕΚ

∆Ο

ΣΕΙΣ

laquoΟ

ΣΩ

ΤΗΡraquo

Σόλω

νος

100

θήνα

106

80

τη

λ 2

10 3

6243

49

Ἱστορικές ἀλήθειεςκαί

ἡρωικά κατορθώματα τοῦ Ἑλληνισμοῦ στόν 20ό αἰώνα

Ἀπό τ

ήν

πονεμένη ἱστορία τῆς Β Ἠπείρου

1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι

Ὀκτώβριος 2012342

laquoΔόξα τῷ Ὑψίστῳ διά τόν νέον θρίαμβον τοῦ ἀνδρείου στρατοῦ μαςraquo

(Ἀπό τηλεγράφημα τοῦ Βασιλέως Γεωργίου Αacute στόν ΠρωθυπουργόἘλευθέριο Βενιζέλο μετά τήν ἀπελευθέρωση τῶν Ἰωαννίνων)

laquoΔόξα τῷ Ὑψίστῳ διά τόν νέον θρίαμβον τοῦ ἀνδρείου στρατοῦ μαςraquo

Ὁ Τα

χσίν

πασά

ς παρ

αδίδ

ει τή

Θεσ

σαλο

νίκη

στό Δ

ιάδο

χο Κ

ωνστ

αντῖν

οὉ

Ἐσσά

τ πασ

άς πα

ραδί

δει τ

ά Ἰω

άννιν

αστ

ό Διά

δοχο

Κων

σταν

τῖνο

1912-2012Ἑκατόχρονα ἐθνικοῦ ἀναβαπτισμοῦκαί αὐτοσυνειδησίας

1912-2012

Τρόπαια καί Θρίαμβοιστήν ξηρά καί στή θάλασσαἀπό τήν ἀθάνατη ἑλληνική ψυχή

1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι

Ὀκτώβριος 2012 343

Κατα

βύθι

ση το

ῦ Φετ

ίχ Μ

πουλ

έντ

στό λ

ιμάν

ι τῆς

Θεσ

σαλο

νίκης

Κατα

τρόπ

ωση

τοῦ τ

ουρκ

ικοῦ

στόλ

ουστ

ά Δα

ρδαν

έλλια

344Ὀκτώβριος 2012

Εχουν περάσει ἑβδομήντα δύο χρόνια ἀπό ἐκεῖνο τόν Ὀκτώβρη πού τό ἑλληνικό Ἔθνος ἀπέδειξε ἀληθινό τό λόγο τοῦ σοφοῦ κα-θηγητοῦ τῆς ἀρχαιολογίας Σπύρου Μαρινάτου πού εἶπε ὅτι laquoοἱ

ὀλιγάριθμοι λαοί δέν εἶναι ἀναγκαστικά πάντοτε μικρά ἔθνη Ἐνίοτε (κάποιες φορές) ἔχουν μεγάλην ψυχήν καί συνεισφέρουν τήν μερίδα τοῦ λέοντος εἰς τήν κοινήν περιουσίαν τῆς ἀνθρωπότητοςraquo

Ἦταν Ὀκτώβριος τοῦ 1940 Ὁ laquoἌξοναςraquo ἡ συμμαχία τῆς Γερμανί-ας τοῦ Χίτλερ καί τῆς φασιστικῆς Ἰταλίας τοῦ Μουσολίνι σάρωνε μέ τίς σιδερόφρακτες ὀρδές της τήν Εὐρώπη Στόν κατασκότεινο διεθνή ὁρί-ζοντα δέν τρεμόφεγγε οὔτε τό πιό ἀχνό φῶς ἐλπίδας Πολωνία Δανία Νορβηγία Ὁλλανδία Βέλγιο Λουξεμβοῦργο καί ἡ Γαλλία εἶχαν ὑποκύ-ψει Ἡ μεγάλη ἀντίπαλος τοῦ Ἄξονα ἡ Ἀγγλία περίμενε εἰσβολή

Ἦταν τότε πού ἡ Ἰταλία χωρίς καμιά πρόκληση ἐκ μέρους μας καί ἐνῶ εἶχε βυθίσει τό ἀντιτορπιλλικό μας laquoἝλληraquo πού ἀπέδιδε τιμές τό Δεκα-πενταύγουστο στήν Παναγία στό λιμάνι τῆς Τήνου ζήτησε νά ἀφήσουμε ἐλεύθερη τή διέλευση τῶν στρατευμάτων της γιά τήν εὐόδωση τῶν πο-λεμικῶν της ἐπιχειρήσεων

Στίς 3 τά μεσάνυχτα τῆς 28ης Ὀκτωβρίου ὁ πρεσβευτής της Γκράτσι ξύπνησε τόν πρωθυπουργό Ἰω Μεταξᾶ γιά νά πάρει τήν πατροπαράδο-τη ἀπάντηση τό laquoμολών λαβέraquo σέ ἄλλη διατύπωση laquoΛοιπόν αὐτό ση-μαίνει πόλεμοraquo δηλαδή laquoὌχιraquo

Τό πρωί τό α΄ πολεμικό ἀνακοι νωθέν λακωνικό ἑλληνικότατο γέμισε τή χώ ρα laquoΑἱ ἰταλικαί δυνάμεις ἀπό τίς 530΄ π μ σήμερον προσβάλ-

72 χρόνια μετά

345Ὀκτώβριος 2012

λουν τά ἡμέτερα τμήματα προκαλύψεως τῆς ἑλληνοαλβανικῆς μεθορί-ου Αἱ ἡμέτεραι δυνάμεις ἀμύνονται τοῦ πατρίου ἐδάφουςraquo Τό διάγγελ-μα τοῦ βασιλέως Γεωργίου Β΄ διαβεβαίωνε laquoΜέ πίστιν εἰς τόν Θεόν καί εἰς τά πεπρωμένα τῆς φυλῆς τό Ἔθνος σύσσωμον καί πειθαρχοῦν ὡς εἷς ἄνθρωπος θά ἀγωνισθῇ ὑπέρ βωμῶν καί ἑστιῶν μέχρι τῆς τελικῆς νίκηςraquo Καί ὁ ποιητής συνεπαρμένος ἀπό τό φαινόμενο αὐτοῦ τοῦ μικροῦ ἔθνους πού εἶχε ὑψώσει ἀπό τό γεροντότερο ὥς τό νήπιο τό ἀνάστημά του καί ἔφραζε τό δρόμο στήν ὁλο κληρωτική βία ἔσυρε φωνή στήν Οἰκουμένη

laquoὈμπρός κι ἡ Ἑλλάδα σκώθηκεκαί διασκορπάει τά σκότηἈνάστα ἡ Ἀνθρωπότηκι ἀκλούθα την Ὀμπρόςraquo (Ἄ Σικελιανός)

Σέ πεῖσμα κάθε ἀνθρώπινης λογικῆς μέ ἐμπιστοσύνη στό ὅτι ἡ ὑπερ-οπλία ἀνήκει σrsquo αὐτόν πού διαθέτει τό πνεῦμα καί ὄχι τά ὑλικά μέσα ἡ Ἑλλάδα βάδιζε στήν ἄνιση ἀναμέτρηση Ἰταλία 8000000 λόγχες πεζικοῦ 469 πολεμικά σκάφη 110 ὑποβρύχια 1000 καί πλέον ἀε-ροπλάνα Ἑλλάς 300000 πεζικοῦ 10 σκάφη 27 βομβαρδιστικά ἀε-ροπλάνα 6 ὑποβρύχια Ἀλλά καρδιές καρδιές 7000000 καρδιές Ἑλλήνων

Σύμφωνα μέ τά σχέδια πού εἶχε καταστρώσει ὁ Ἄξονας ὁ χρόνος τῶν 10 ὥς 15 ἡμερῶν ἦταν ἐπαρκής γιά τήν ἐπιχείρηση κατά τῆς Ἑλλάδος Ἀλλά ποιά ἡ διάψευση Στίς 6 Νοεμβρίου τοῦ rsquo40 ὀκτώ μόλις μέρες μετά τήν κήρυξη τοῦ πολέμου τό ἑλληνικό Στρατηγεῖο μπόρεσε νά ἀναλάβει ἀντεπίθεση στόν τομέα τῆς Κορυτσᾶς πού γε-νικεύτηκε στίς 13 σrsquo ὁλόκληρο τό μέτωπο Καί ἡ νίκη πετᾶ Ποιός τήν προφτάνει Κορυτσά Ἀργυρόκαστρο Ἅγιοι Σαράντα Πρεμετή Κλεισούρα Τεπελένι Πόγραδετς Τρεμπεσίνα

Στίς 4 Δεκεμβρίου ὁ Μουσολίνι ἔλεγε στόν ὑπουργό του τῶν ἐξω-τερικῶν Τσιάνο laquoΔέν ὑπάρχει ἄλλη διέξοδος εἴμαστε ὑποχρεωμέ-νοι νά ζητήσουμε κατάπαυση τῶν ἐχθροπραξιῶν ὅσο κι ἄν εἶναι παράδοξο καί γελοῖοraquo Στίς 2 Μαρτίου τοῦ 1941 μπρός στή θυελ-λώδη ἑλληνική προέλαση ὁ ἴδιος ὁ Μουσολίνι ἀναλαμβάνει τή δι-οίκηση τοῦ ἀλβανικοῦ μετώπου Ὅμως ἡ ἰταλική αὐτή προσπάθεια συντρίφθηκε στίς 930΄ π μ τῆς 22ας Μαρτίου Οἱ Ἰταλοί ἔστει-λαν κήρυκες μέ ἐπικεφαλῆς καθολικό ἱερέα γιά νά τούς ἐπιτραπεῖ νά σηκώσουν τούς χιλιάδες νεκρούς τους Ὁ ἄσοφος δικτάτορας πού εἶχε αἱματοκυλίσει καί τό δικό του λαό ἔφυγε ταπεινωμένος στή χώρα του

Ἔτσι γράφτηκε τό ἔπος τοῦ rsquo40 στίς παγωμένες βουνοκορφές

τῆς Πίνδου καί στά laquoμετόπισθενraquo Οἱ ἴδιοι οἱ δημιουργοί του

346Ὀκτώβριος 2012

ἔθεσαν στόν ἑαυτό τους ὅταν ὁ σάλαγος τοῦ πολέμου εἶχε κο-πάσει τό ἐρώτημα laquoΠοιοί ἀληθινά εἴμαστε Τί μᾶς ἕνωνε τόσο

δυνατάraquo Κι ἀπαντοῦσαν laquoΠρῶτα πρῶτα τά laquoπιστεύωraquo μας Πιστεύ-αμε καί δέν κρύβαμε τήν πίστη μας Πιστεύαμε στό Θεό στήν Πανα-γία στήν Ἑλλάδαraquo (Στρ Μυριβήλης) Τό θρησκευτικό βίωμα ὑπῆρξε

γιά τούς στρατιῶτες μας καί τό λαό μας ζωοπάροχο Καί ἡ Παναγία ὁρα-τή Ὑπέρμαχος Στρατηγός Δυνατά ἕνωνε καί ἡ ἀγάπη στήν κοινή μητέρα-

πατρίδα Γιrsquo αὐτό πολεμοῦσαν ἑνωμένοι σάν ἕνας ἄνθρωπος χωρίς φιλοδοξί-ες προσωπικές καί ὑπολογισμούς γιrsquo αὐτό καί εἰπώθηκε πώς laquoποτέ λαός δέν φανέρωσε τέτοια ὁμαδική κι ἀπόλυτη συνείδηση ἱστορικῆς εὐθύνηςraquo

laquondashΓιατί πολεμᾶμεndashΓιά τή δόξα ἀποκρίνεται ἀδίστακτα στή χιονισμένη πλαγιά τοῦ 1220

μπρός στήν Κλεισούρα ὁ ἀγράμματος φαντάρος γιά παράδειγμα στόν κό-σμοraquo

Ἔπειτα καταλυτική γιά τή νίκη ἦταν ἡ ἀπόφαση τῆς θυσίας Μιά θυσία πού προσφέρθηκε ἀπό ὅλους χωρίς κανένα καταναγκασμό laquoμέ τό χαμόγελο στά χείλη πᾶν οἱ φαντάροι μας μπροστάraquo τραγουδοῦσε τό Πανελλήνιο Προσφέρ-θηκε μέ σεμνότητα χωρίς τυμπανοκρουσίες καί χειροκροτήματα

Κι ὅταν ἀργότερα ἔπεσε πάνω μας ἡ πάνοπλη Γερμανία τοῦ Χίτλερ τό μικρό ἔθνος τῶν Ἑλλήνων ἄν καί αἱμόφυρτο κράτησε ψηλά τήν τιμή τοῦ ἀνθρώ-που ἀγωνιζόμενο μέσα σέ σφαγές καί ὁλοκαυτώματα μέχρις ἐσχάτων κερδί-ζοντας χρόνο γιά τή νίκη τοῦ εὐλαβικοῦ πιστοῦ στό Θεό λαοῦ τῆς Ρωσίας πού σύντριψε τελικά τή δύναμη τοῦ ἄδικου

Ἔγραφαν τότε οἱ πολεμιστές λογοτέχνες μας ἐκείνης τῆς γενιᾶς ἀπηχώντας τήν κοινή ἀπόφαση laquoΔέ θά ζητήσουμε ἀνακωχή γιά νά σώσουμε τά σπίτια καί τά ἐργοστάσια οὔτε κἄν γιά νά σώσουμε τό κεφάλι μας πού κινδυνεύει Δέ θά νοσταλγήσουμε τίς μικρές ἀπολαύσεις τῆς ἀτομικῆς εὐτυχίας () Ἡ Ἑλλάδα μιλᾶ μέσα μας τή γλώσσα τῶν μεγάλων ἡμερῶν τῶν μεγάλων ἀγώνων καί τῶν μεγάλων θυσιῶν Εἴμαστε Ἕλληνες Εἴμαστε οἱ Ἕλληνες τοῦ rsquo40-rsquo41raquo

Κι ὁ ποιητής μας θά θαυμάσειlaquoἌνθρωποι ὄμορφοι μέσrsquo στή θυσία τους Ἄνθρωποιraquo

Σήμερα ἑβδομήντα δύο χρόνια μετά μέ τήν πατρίδα σέ δύσκολη ὥρα ndash μέσα σrsquo ἕνα κόσμο πού καταρρέει γιατί χαμήλωσε τό πνευμα-τικό ἀνάστημα τοῦ ἀνθρώπου μέσα στή νάρκη τῶν ὑλικῶν ἀπολαύ-σεων ndash ἄς ἀνηφορίσουμε νοερά πρός αὐτούς τούς Ἕλληνες ἀνθρώ-πους πού μᾶς χάρισαν τήν ἐλεύθερη πατρίδα Μέ εὐγνωμοσύνη ndash laquoὁ ἥλιος μας εἶναι ἀκριβά πληρωμένοςraquo ἀπrsquo αὐτούς Καί μέ συνείδηση τῆς δικῆς μας ἱστορικῆς εὐθύνης

ΛΛτή μεγαλύτερη μερίδαὁ ἄμαχος πληθυσμός τῆς πόλης

ἔἔἔἔἔἔἔπάπάπάπάππάππππάπππππάπ

άάάάάάάάάάάάάάάάάάraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoδδδδδδδδδδδδδ

ν ν ννν ν ν νννννννννσσσσσσσσσσσσστρτρττρτρτρτρττρτττρτττρτττρχχχχχχχχχχχχχοςοςοςοςοςοοςοςοςοςοοοοοοὐτὐτὐτὐτὐττὐτὐτὐττὐτὐτὐττόόόόόόόςςς κκκκκκκκεςεεςεςςεςεςεεεεςς ππππππππππροροροροοροοσωσωσωσωσωωσωωσ πιππιππιπππππιικέκέέκέέέκκ ςςςς

δυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδδδυδδδδδδ νανανααναναναναναναναανανν τάτάτάτάτάτάτάτάτάάάτάτττάτάάαμαμαμαμαμαμαμαααμμαμααμαμμε ε ε ε εε κακακαααακααακακααααααακαααααααίίίί ί ί ίίίίίίίίίίίίγίγίγίγίγίγίγίγίγίγίγγγγίγγ αααααααααααα σ σ σ σσσσσσσσσσσσσστήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήνννν

γιγιγιγιγγιγιγιγιιγιγιά ά ά ά ά ά άά άά τοτοτοτοτοτοτοτοτοτοτοτττοττοττοτοοττ ύςύςύςύύςύςύςύςύςύςύύςύύςύύςς σσ σ σσ σ σ σσσσσσστήτήτήτήτήτήτήτήττήτττήττήτή Ὑ Ὑ Ὑ Ὑ ὙὙ ὙὙὙὙ ὙὙ ὙὙὙὙὙὙὙὙὙὙὙπέπέπέπέπέπέπέπέπέπέπέππέπέπέρμρμρμρμρμρμρμρμρμρρμρμρμρμμρ αααχαχαχαχαχαχαχαχαχαχχααχαχ

παπαπαπαπαπαπαπαπαααπαπαπαπααπ τρτρτρτρτρτρτρτρτρτρτρττρττττρτττρρίδίδίδίδίδίδίδίίδδίδίδίδδίίδδααααααααααααα Γ Γ Γ ΓΓΓΓΓΓ ΓΓ ΓΓΓιrsquoιrsquoιrsquorsquoιrsquoιrsquoιιrsquoιrsquoιrsquoιι ααα ααααααα ααὐὐὐὐὐὐὐὐὐὐὐεςεςεςεςεςεεςςε πππππππππροροροροοοσωσωσωσωσωωωωπιπιπιπιπππππ έκέκέκέέέκέκέκέέςςςςς

η ημ

Αὐτή εἶναι ἡ φωτογραφία τοῦ microικροῦ microου φίλου Κωνσταντίνου καί αὐτήἡ ἀγαπηmicroένη του πρόταση Εἶmicroαι Ἕλληνας

Πλησιάστε νά τόν γνωρίσετε ἀπό κοντά ∆υό microάτια φωτεινά σάν τόν ὁλό-φωτο οὐρανό τῆς microακρινῆς πατρίδας του ∆υό χέρια πού κρατοῦν ψηλά τήσηmicroαία τῆς ἀγαπηmicroένης του Ἑλλάδας καί microιά καρδιά πού χτυπᾶ ἑλληνικά

Μικρέ microου φίλε πῶς ξέρεις τή microεγάλη εὐτυχία νά εἶσαι Ἕλληνας Πῶς ἡ microικρούλα σου καρδιά χωράει τή microεγάλη ἀγάπη γιά ὅτι ἑλληνικόΠῶς κάνεις τά δυό παιδικά σου χέρια νά φαίνονται κάστρα microέ ὑψωmicroένη

τή γαλανόλευκηΤό λές καί πράγmicroατι εἶσαι Ἕλληνας Κι ἔχεις πολλές ἀκόmicroη λέξεις νά microάθεις θάλασσα ἥλιος οὐρανός νησιά

microαργαριτάρια βράχος αἰγαιοπελαγίτικος ξωκκλήσι καί ἐλατόφυτοβουνό

Κι ἀκόmicroη λεβεντιά ἐλευθερία καί φιλότιmicroο καί microέτρο καί microεράκιἌνοιξε microάτια καί αὐτιά κι ἀγνάντεψε χιλιάδων χρόνων ἱστορίαἈνάπνευσε τά microύρα τῆς φυλῆς σου καί ζῆσε microέ τό ὅραmicroα τό ἑλληνικόΕἶναι microεγάλη ἡ microικρούλα σου πατρίδα Κωνσταντῖνε καί φτάνει νά ἀγκα-

λιάσει καί νά ἁγιάσει τήν οἰκουmicroένηΤό πιστεύεις Γιατί ἐσύ εἶσαι Ἑλληνας ἀπό καλή γενιά καί στή δική σου

φύτρα χρωστάει ὁ κόσmicroος τόν πολιτισmicroό του Ἐ

ΕΕΙΙΜΜΑΑΙΙ ΕΕΛΛΛΛΗΗΝΝΑΑΣΣ

ΕΕΙΙΜΜΑΑΙΙ ΕΕΛΛΛΛΗΗΝΝΑΑΣΣ

Μέ λένε ΚωνσταντῖνοΕἶmicroαι πέντε ἐτῶνΓεννήθηκα καί ζῶ στίς ΗΠΑΒγαίνω γιά παιχνίδι σέ πάρκο τῆς ΦλόρινταἜχω φίλους πολλούς ἈmicroερικανούςΟΜΩΣΕ ΙΜΑ Ι ΕΛΛΗΝΑΣ

Ὀκτώβριος 2012 347

ΚΚααλληηmicromicroέέρραα σσααςς ΕΕἴἴmicromicroαασσττεε δδυυόό φφίί λλοοιι ὉΛευτέρης καί ὁ Κωνσταντῖνος Μαθητές ἀπό τήΘεσσα λονίκη Γνωρίζουmicroε τό νοmicroό microας ἀπrsquo ἔξω κι ἀνα

κατωτά Σᾶς προσκαλοῦmicroε λοιπόν σrsquo ἕναν ἀξέχαστο ἱστορικό περίπατο Ἀκολουθῆστε microας

ΒΒρριισσκκόόmicromicroαασσττεε στήν Ἐθνική ὁδό πού ἑ νώνει τή Θεσσαλονίκη microέτήν Ἔδεσ σα καί τά Γιαννιτσά Κατευθυνόmicroαστε Β∆ πρός τό ∆ῆmicroοΧαλκηδόνας 25 χιλιόmicroετρα microακριά ἀπό τό Λευκό Πύργο καί microόλις 7χλmicro ἀπό τή γενέτειρα τοῦ Ἕλληνα στρατηλάτη Μεγάλου Ἀλεξάνδρουτήν Πέλλα Προορισmicroός microας εἶναι ἡ κωmicroόπολη Γέφυρα ἤ Τοψίν

ΤΤοοψψίίνν εεἶἶννααιι τό παλιό τούρκικο ὄνοmicroα τῆς περιοχῆς καί σηmicroαίνει τόπος κανονιοῦ (τόπ σίν) Ἡ Γέφυρα ἔχει κατοίκους ντόπιους καί πρόσφυγες ἀπό τήν Ἀνατολική Θράκη (Μέτρες καίΣωζόπολη) Ἔχει ἀπέραντο κάmicroπο καί οἱ κάτοικοί της εἶναιἐργατικοί καί φιλόξενοι ὅπως ὅλοι οἱ Μακεδόνες

ΦΦττάάσσααmicromicroεε Αὐτό πού βλέπετε περιφραγmicroένο εἶναι ἕνα ἀπότά πολλά καί τεράστια κτήmicroατα τῆς παλιᾶς ἑβραGκῆς οἰκογένειας Μοδιάνο πού ζοῦσε στήΘεσσαλονίκη Περιλαmicroβάνει πολλά κτίρια Ἐκεῖνο ὅ microως πού δεσπόζει εἶναι ἡ κυρίως κατοικία ἡ θαυmicroάσια ἐξοχική ἔπαυλη Τήν ἔχτισε στά τέλη τοῦ 19ου αἰ κατά τή διάρκεια τῆςΤουρκοκρατίας ὁ Γιακό Μοδιάνο γιός τοῦ Σαούλ τοῦ δεύτερου πλουσιότερου κτηmicroατία τῆςὈθωmicroανικῆς αὐτοκρατορίας Κατόπιν τό κτῆmicroα πέρασε σέ ἑλληνικά χέρια

ΣΣττήήνν ἔἔππααυυλληη Μοδιάνο ἤ ἔπαυλη Το ψίν ἤ Ἀρχοντικό ἐγκαταστάθηκε γιά τίς τρεῖς microόνο microέρες τό Γενικό Στρατηγεῖο τῶν ἑλληνικῶν στρατιωτικῶν δυνάmicroεων microέ τόν Ἀρχιστράτηγο διάδοχοΚωνσταντῖνο κατά τή διάρκεια τοῦ Α΄ Βαλκανικοῦ πολέmicroου Μέσασrsquo αὐτό τό κτίριο ἔγιναν οἱ ἀλλεπάλληλες σκληρές διαπραγmicroατεύσεις microεταξύ Ἑλλήνων καί Τούρκων γιά τήν παράδοση τῆς Θεσσαλονίκης

ἘἘξξααιιττίίααςς ττῆῆςς ἐἐθθννιικκῆῆςς αὐτῆς διάστασής του τό κτίριο ἀγοράστηκε τό 1999 ἀπό τό ὙπουργεῖοἘθνικῆς Ἀmicroύνης γιά νά ἀξιοποιηθεῖ ὡς ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝἘγκαινιάστηκε στίς 27 Ὀκτωβρίου 1999 ἀπό τόν τότε Πρόεδρο τῆς Ἑλληνικῆς ∆ηmicroοκρατίας Ἀπό τότε φιλοξενεῖ στίς αἴθουσες ndashδωmicroάτιά του πολεmicroικά κειmicroήλια Τήν εὐθύνη γιά τήλειτουργία καί φύλαξη τοῦ Μουσείου ἔχει τό Συγκρότηmicroα Στρατηγικῶν Μεταφορῶν πούἑδρεύ ει στή Χαλκηδόνα

ΠΠλληησσιιάάσσττεε Ἐλᾶτε πιό κοντά Πρίν microποῦmicroε microέσα ἀσφαλῶς τό προσέξατε Πάνω ἀπό τήνεἴσοδο microιά ἐπιγραφή microέ κόκκινα γράmicromicroατα microᾶς ὑποδέχεται ∆έν εἶναι καλωσόρισmicroα στόνἐπισκέπτη ὄχι Εἶναι ἡ λύση γιά ὅλα τά ἐθνικά δράmicroατα Τί γράφει ΣΥΝ ΘΕΩ Εἶναι ἡ

ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ

Ὀκτώβριος 2012348

φράση microέ τήν ὁποία ἄρχιζαν καί τελείωναν τό λόγο τους ὁ Ἀρχιστράτηγος καί ὅλοι οἱ Πολιτικοί καί Στρατιωτικοί ἡγέτες τῆς ἐποχῆς τῶνΒαλκανικῶν ∆ηλαδή microέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ κάτω ἀπό τήν καθοδήγηση καί τό θέληmicroα τοῦ Θεοῦ ὅλες οἱ ἐθνικές προσπάθειες ΣΥΝ ΘΕΩὅλα ὅσα συζητήθηκαν ἀποφασίστηκαν ἐδῶ microέσα ΣΥΝ ΘΕΩ βγῆκεἀπό ἐδῶ microέσα ἡ ἐντολή γιά προέλαση Καί ΣΥΝ ΘΕΩ ἡ Θεσσαλονίκη εἶναι ἐλεύθερη κι ἑλληνική

ΠΠεερράάσσττεε ππααρρααmicromicroέέσσαα Ἡ εἴσοδος εἶναι ἐλεύθερη γιά ὅλους ∆εξιά κι ἀριστερά στίς προθῆκεςἐκτίθενται ὅπλα τῶν Βαλκανικῶν πολέmicroων καθώς καί στολές στρατιωτικῶν τιmicroητικά ξίφηmicroετάλλια καί ἄλλα ἐξαρτήmicroατα Ὅmicroως γιά δεῖτε προσεκτικά ∆έν εἶναι ὅλα ἑλληνικά Εἶναιἀντικείmicroενα τῶν στρα τῶν πού πολέmicroησαν στούς Βαλκανικούς ἑλληνικοῦ τουρκικοῦ βουλγαρικοῦ σερβικοῦ τοῦ microαυροβουνιακοῦ καί ρουmicroανικοῦ Κάθε δύναmicroη στή δική της προθήκη

Ναί διότι ὅπως θά ξέρετε ὅταν ἄρχισε νά φθίνει ἡ Ὀθωmicroανική αὐτοκρατορία οἱ λαοί τῆς Βαλκανικῆς ἑνώθηκαν γιά νά διώξουν τό ζυγό ἀπό τά ἐδάφη τους καί νά ἐξασφαλίσουν τήν αὐτονοmicroία καί τήν ἐδαφική τους ἀκεραιότητα Τότε καί ἡ Ἑλλάδα ὑπό τόν Πρωθυπουργό ἘλευθέριοΒενιζέλο ἐντάχθηκε στή Συmicromicroαχία τῶν Βαλκανικῶν χωρῶν Βουλγαρίας Σερβίας Μαυροβουνίου

ΒΒέέββααιιαα δέν εἶχε ἐκπονηθεῖ κάποιο κοινό σχέδιο δράσης Τά πεδία τῶν microαχῶν ἦταν πολλάἘξάλλου οἱ τρεῖς χῶρες πού συmicromicroάχησαν microέ τήν Ἑλλά δα δέν ἤθελαν ἁπλῶς νά διώξουν τόνὈθωmicroανό ἀλλά καί νά βγοῦν στό Αἰ γαῖο νά προσαρτήσουν τή Μακεδονία Ἄρα ὁ ἑλληνικός στρατός εἶχε νά ἀντιπαλαίσει καί microέ τήν ὕπουλη αὐτή δυσκολία

Γιrsquo αὐτό καί στίς προθῆκες βλέπετε πολλά ππιισσττόόλλιιαα ΜΜάάννλλιιχχεερρ Τά εἶχε παραγγείλει καί τά προmicroηθεύτηκε ἀπό τό 1904 ἡ ἑλληνική Κυβέρνηση προετοιmicroάζοντας τή συmicromicroετοχή της στό microεγάλο πόλεmicroο

ΓΓύύρρωω γγύύρρωω στούς τοίχους εἶναι ἀναρτηmicroένοι πίνακες λιθογραφίες καί χάρτες τῆς ἐποχῆς Ἱστοροῦν καί ζωντανεύουν microπροστά στά microάτια microας τήν ἀκάθεκτη πορείατοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ πού ξεκινώντας ἀπό τήν ἐλεύθερη ΣτερεάἙλλάδα ἐφόρmicroησε πρός τή Μακεδονία καί τήν ἀπελευθέρωσε Πολλοί ἀπό τούς ἐξαιρετικούς πίνακες εἶναι τοῦ microεγάλου ζωγράφουΚενάν Μεσαρέ γιοῦ τοῦ Ταχσίν πασᾶ

ΟΟἱἱ micromicroάάχχεεςς πποολλλλέέςς κκααίί σσκκλληηρρέέςς Ἐλασσόνα ndash ∆εσκάτη στό Σαραντάπορο ἡ πρώτη microεγάλη νίκη Σέρβια Κοζάνη Ἀπελευθέρωση τῆς Βέροιας τῆς Κατερίνης τῆς Νάουσας Μιά microιάπέφτουν στά χέρια τῶν Ἑλλήνων οἱ πόλεις 500 χρόνια περίmicroεναν τό ἑλληνικό τουφέκι Τίποτα δέ σταmicroατᾶ τήν προέλαση

Στίς 20 Ὀκτωβρίου θριαmicroβευτής ὁ Ἕλληνας στρατιώτης microπαίνει στά Γιαννιτσάὕστερα ἀπό τήν πιό φονική microάχη γύρω ἀπό τήν ἱερήπόλη τῶν Μουσουλmicroάνων Κι ὁ δρόmicroος ἀνοίγει γιά τήνύmicroφη τοῦ ΘερmicroαGκοῦ Τό Γενικό Στρατηγεῖο microεταφέρεταιστό Τοψίν ἐδῶ πού εἴmicroαστε τώρα ∆εσπόζουσα θέσηἔχουν οἱ πίνακες τῆς ἀπελευθέρωσης τῆς Θεσσαλονίκης

ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ

Ὀκτώβριος 2012 349

ΤΤάά ἔἔππιιππλλαα ἀἀκκοοῦῦσσττεε micromicroιιλλοοῦῦνν Ἀφουγκραστεῖτε Φωνές φωνές ἑλληνικές καί τουρκικές Λέξεις σάν ἀπόηχοι ἀντιλαλοῦν microέσα ἀπό τά ἔπιπλα Ὅλα αὐθεντικά τῆς ἐποχῆς τῶν Μοδιάνο Φερmicroένα ἀπό τήν Αὐστρία καί τήν Ἑλβετία Καί τά ρολόγια τά χρυσά σταmicroατηmicroέναστίς microεγάλες ὧρες

ΞΞεεχχωωρρίίζζεεττεε micromicroιιάά ὀὀρργγιισσmicromicroέέννηη φφωωννήή Εἶναι τοῦ Ἀρχιστρατήγου διαδόχου Κωνσταντίνου Συνοmicroιλεῖ microέ τούς ἀπεσταλmicroένους ἀξιωmicroατικούς τοῦ Τούρκου ∆ιοικητῆ τῆς Θεσσαλονίκης ΧασάνΤαχσίν πασᾶ Ἀπό τίς 24 ἕως τίς 26 Ὀκτωβρίου τρεῖς φορές ἦρθαν γιά νά ζητήσουν νά παραδώσουν τήν Θεσσαλονίκη microά νά κρατήσουν τό στρατό τους ἤ ἔστω microερικές χιλιάδες ὅπλαἈνυποχώρητος ὁ Κωνσταντῖνος Καί ἀνήmicroερα τῆς γιορτῆς τοῦ καβαλάρη Ἁγίου τῆς Θεσσαλονίκης ἦρθε ἡ ἄνευ ὅρων παράδοσή της στούς Ἕλληνες

Ἀπό ἐδῶ διαδόθηκε τό χχααρροούύmicromicroεεννοο micromicroααννττάάττοο Κι ἀπό ἐδῶ ἄρχισε σάν τρελός σίφουνας νά τρέχει ὁ Ἑλληνικός στρατός νά φτάσει πρίν προλάβει βουλγάρικο ποδάρι νά πατήσει τό ἱερόχῶmicroα τῆς φίλης γῆς πού ἔλειωσε στήν ἀπαντοχή πέντε αἰῶνες

ΣΣᾶᾶςς ἀἀφφήήννοουυmicromicroεε ννάά ἀἀκκοούύσσεεττεε ττίίςς φφωωννέέςς Νά διαβάσετε microέ τήνἡσυχία σας τό ἀντίγραφο τοῦ Πρωτοκόλλου παράδοσης τῆςπόλης Καί σᾶς περιmicroένουmicroε στό προαύλιο microπροστά στόν τάφο

ἘἘδδῶῶ ἔχουν ἐναποτεθεῖ ὕστερα ἀπό πολλές περιπέτειες τάὀστά τοῦ Χασάν Ταχσίν πασᾶ Τοῦ ἀνθρώπου πού ἐπετέλεσεσωστά στήν κρίσιmicroη στιγmicroή τόν κρίσιmicroο ρόλο του καί δέν παρέδωσε τή Θεσσαλονίκη οὔτε στή σφαγή οὔτε στή βουλγαρική βουληmicroία Ἦταν ἀπό ἐξισλαmicroισmicroένη Ἑλληνίδα γεννηmicroένος ὁ Ταχσίν πασάς κι εἶχε σπουδάσειστή Ζωσιmicroαία Σχολή στά Γιάννινα ∆ίπλα του θαmicromicroένος ὁ γιός του Κενάν Μεσαρέ ὁ microεγάλος ζωγράφος πού ἄφησε ἀθάνατες microοναδικές ἀπεικονίσεις τῶν Βαλκανικῶν πολέmicroων

ὉὉ ΛΛεευυττέέρρηηςς κκιι ἐἐγγώώ σᾶς εὐχαριστοῦmicroε γιά τήν ὄmicroορφη παρέα Καθώς ἀποmicroακρυνόmicroαστεγυρίστε νά ρίξετε microιά τελευταία microατιά στό ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ Ἡmicroεγάλη ἐπιγραφή τῆς εἰσόδου φωνάζει τό microεγάλο microυστικό ΣΥΝ ΘΕΩ Καί σήmicroερα ἡ πατρίδα microας microόνο ΣΥΝ ΘΕΩ θά νικήσει

Ο Ρ Ο Σ

Α Γ Ρ Ο Σ

Π Ε Τ Ρ Ο Σ

Κ Α Θ Α Ρ Ο Σ

Θ Η Σ Α Υ Ρ Ο Σ

Μ Ε Λ Ε Τ Η Ρ Ο Σ

Π Ρ Ο Σ Κ Α Ι Ρ Ο Σ

Μ Π Α Κ Α Λ Ι Α Ρ Ο Σ

Π Ο Λ Υ Κ Υ Τ Τ Α Ρ Ο Σ

Α Σ Π Ρ Ο Μ Α Υ Ρ Ο Σ

Π Α Ι Δ Ι Α Τ Ρ Ο Σ

Π Α Ρ Η Γ Ο Ρ Ο Σ

Τ Ρ Ο Μ Ε Ρ Ο Σ

Λ Α Μ Π Ρ Ο Σ

Ε Μ Π Ρ Ο Σ

Α Φ Ρ Ο Σ

Π

1234567891011121314151617 Ρ Ο Σ

ΛΕΞΕΙΣ ΡΟΣ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ

2 6 + 3 - 5 = 10

+ - +

5 - 2 6 + 3 = 21

- + -

6 + 3 - 5 2 = 8

+ -

3 5 - 2 + 6 = 19

= = = =

3 17 21 36

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

1 Ὁ γάλος δέν γεννάει αὐγά2 Καί οἱ δέκα ἐργάτες θάχρειαστοῦν δύο μέρες

ΛΥΣΕΙΣ

Ὀκτώβριος 2012350

Μιά ἔκπληξηmicroιά εὐκαιρία

Στό ἑπόmicroενο τεῦχος ndashΝοέmicroβριος 2012ndashθά βρεῖτε ὡραῖο

χριστουγεννιάτικο θεατρικόΜιά εὐκαιρία

γιά τό πρόγραmicromicroά σαςτῆς ἑορτῆς τῶν ΧριστουγέννωνΔΙ

ΑΦΟΡ

ΕΣ

Πολυαγαπημένο μου laquoΠρός τή ΝίκηraquoΕἶμαι μιά ἀναγνώστριά σου καί τε-

λείωσα τή Δευτέρα Γυμνασίου Κάθεμήνα σέ διαβάζω ἀνελλιπῶς καθώς πε-ριέχεις ποικιλία ἀπαντήσεων στά θέ-ματα πού μέ ἀπασχολοῦν Σοῦ

ὀφείλω λοιπόν μέσα ἀπό τά βάθη τῆς καρδιᾶς μουἕνα μεγάλο εὐχαριστῶ πού μέ ἐξοπλίζεις κάθεφορά μέ δύναμη κουράγιο θάρρος αὐτοπεποί-θηση Χάρη σέ σένα ἔχω ἀποκτήσει μιά πιό αἰσιό-δοξη στάση γιά τή ζωή καί μιά διαφορετική ματιάγιά τόν γενικότερο κόσμο

Μέ πολλή ἀγάπη Μαρ Ἰ Ἀμαλιάδα

Μέσα στή κάψα τοῦ καλοκαιριοῦ (τό e-mailστάλθηκε στό Περιοδικό 1172012) δροσιές ἀπότά μηνύματά σας δροσιές τά μηνύματά σας Καίτό δικό σου ἀγαπητή Μαρ Καί πιό πολύ ἐκεῖνο πούμοῦ γράφεις γιά laquoαἰσιόδοξη στάση ἀπέναντι στήζωή καί διαφορετική ματιά στόν γενικότεροκόσμοraquo Πραγματικά αὐτά μᾶς χαρίζει ἡ πίστη στόΧριστό καί ὁ λόγος Του Καί εἶσαι εὐτυχισμένη πούτόσο νωρίς κατάλαβες τά σημαντικά Κράτα αὐτήτήν πίστη καλλιέργησέ την καί τότε θά βλέπεις καίμέσα στά σκοτάδια φῶς ἐλπίδα λύσεις

Ἀγαπημένο μου ΠεριοδικόΕἶναι καιρός τώρα πού μιά σκέψη τυ-

ραννάει τό μυαλό μου καί θά ἤθελαπολύ μιά ἀπάντηση Συνεχῶς γύρωμου ἀκούω ἀνθρώπους ἀκόμη καίνέους νά συζητοῦν γιά συνανθρώπους

τους καί νά λένε ὅτι τούς laquoματιάζουνraquoraquoΜ Μ Χίος

Τό θέμα πού σέ ἀπασχολεῖ τόσο ἀγαπητή Μεἶναι ἡ βασκανία τό laquoμάτιασμαraquo θέμα γνωστό ἀπότήν ἀρχαιότητα Εἶναι καθαρή ἐπενέργεια τοῦ πο-νηροῦ πνεύματοςπού εἶναι πάντα καταστροφικό

καί μισάνθρωπο ὅπως καταλαβαίνεις καί σύ ἀπό τάπαραδείγματα πού ἀναφέρεις στό γράμμα σουΠροέρχεται ἀπό φθόνο Ἡ Ἐκκλησία μας δέχεταιτή βασκανία (τό laquoμάτιασμαraquo) καί ὑπάρχουν εἰδικέςεὐχές γιά τήν ἀντιμετώπισή της Αὐτό πού πρέπεινά κάνει ἕνας πιστός χριστιανός εἶναι νά μετέχειστά Ἱερά Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας μας Ἱερά Ἐξο-μολόγηση καί θεία Εὐχαριστία νά φοράει τόσταυρό του καί νά κάνει τό σταυρό του ndashτό φο - βᾶται αὐτό πολύ ὁ διάβολοςndash καί νά προσφεύγειστήν Ἐκκλησία ἄν τοῦ συμβεῖ κάτι τέτοιο Ἡ δύ-ναμη πάντως τοῦ διαβόλου ἐλέγχεται Θυμᾶσαιτόν δαιμονισμένο τῶν Γερ γεσηνῶν (Μάρκ ε´ 1-20)Ἐπειδή ὡστόσο τό θέμα πού θίγεις εἶναι σοβαρόἴσως ἀργότερα τό laquoΠρός τή Νίκηraquo νά ἀσχοληθεῖἐκτενέστερα

Tί ὡραῖα κείμενα τά κείμενα πού μοῦστείλατε ἀγαπητά laquoΧελιδόνιαraquo ἀπότή ζωή στήν Κατασκήνωσή σας στόἙλληνικό Κορινθίας Τί ἐκπλήξειςἈπό τή μιά σπουδαῖες συγγραφεῖςἀπό τήν ἄλλη σπουδαῖες ποιήτριες

Κυρίως ὅμως χαρούμενα καί δημιουργικά παιδιάΝά σᾶς εὐλογεῖ ὁ Κύριός μας Καί τό χειμώνα πούἔφθασε νά ἔχετε θερμές καρδιές γιά τό Χριστόμας καί καλό ἀγώνα γιά ὅσα ὄμορφα μάθατε τό κα-λοκαίρι Εὐχαριστῶ ἰδιαίτερα τήν Ὁμάδα laquoἌγγε-λοι Ἀγάπηςraquo γιά τήν καταπληκτική ἀ κροστιχίδαπού μοῦ ἔστειλε μέ τίς ὀμορφιές τῆς κατασκηνω-τικῆς ζωῆς Τήν κρατάω γιάτήν προ-κατασκη-νωτική

ΕΕΣΣΕΕΙΙΣΣ ΚΚΙΙ ΕΕΓΓΩΩlaquoἘσύ πού θρόνος Σου ἡ ΘεσσαλονίκηΜακεδονί τη Ἀκρί τα Καβαλάρηφώτισέ microας τό δρόmicroο πρός τή ΝίκηΤοῦ microήνα πού γιορτάζει Σε εἶν᾽ ἡ χάρη

∆εόmicroεθά ΣουΒάλε microας τοῦ θριάmicroβου τήν κορώναraquo

(Κ Παλαmicroᾶς)

Καί τήν ἔβαλε laquoτοῦ θριάμβου τήν κορώναraquoὁ Μακεδονίτης Ἀκρίτας ΚαβαλάρηςἍγιος Δημήτριος2266 ὈὈκκττωωββρρίίοουυ 11991122ἐλευθερώθηκε ἡ Θεσσαλονίκη ἀπό τούς ΤούρκουςΠανηγυρίζει ἡ Ἑλλάδα ὅλη στά 100 χρόνια τοῦ θριάμβουΚαί ἀγρυπνεῖ

Στό τεῦχος αὐτό ndash Ὀκτώβριος 2012ndash

λόγω ἐπίκαιρης ὕληςδέν θά δημοσιευθοῦν

κείμενα τοῦ Διαγωνισμοῦ μας

Ὀκτώβριος 2012 351

ρακαλοῦσε τήν εὐχαριστοῦσε Δικό τηςδῶρο ἔνιωσε πώς ἦταν κι ἡ δουλειά τουστή μεγάλη ψαροταβέρνα κοντά στό λι-μάνι πού τοῦ ἐξασφάλιζε μεροκάματοἱκανό νά βοηθάει τόν πατέρα του νάθρέψει τά ἑπτά ἀδέλφια τουΣβέλτος ξύπνιος εὐγενικός καί προ-

πάντων τίμιος κέρδισε ἀμέσως τήνἀγάπη καί τήν ἐμπιστοσύνη τοῦ κυρ-Προκόπη τοῦ μαγαζάτορα καί μαζίπαινέματα καί πλούσια φιλοδωρήματαΕἶχε χίλιους λόγους γιά νά ᾽ναι πολύεὐχαριστημένος ὁ Παναγιώτης κι ἕνανπολύ μεγάλο καί σοβαρό γιά νά μήνεἶναι Λόγοι βλάσφημοι μόλυναν τόστόμα τοῦ κυρ-Προκόπη καί μαζί τήδροσερή θαλασσινή ἀτμόσφαιρα τοῦμαγαζιοῦὉ Παναγιώτης ἔνιωθε νά πνίγεται

ὅμως εἶχε κληρονομιά ἀπrsquo τή γιαγιά τόἀντίδοτο laquoὙπερευλογημένη ὑπάρχειςΘεοτόκε Παρθένεraquo ἔλεγε μεγαλόφωναμόλις οἱ βρώμικοι λόγοι ἔφθαναν στrsquoαὐτιά του καί τό πρόσωπό του σκυ-θρώπαζε Αὐτή ἦταν ἡ πρώτη του κί-νηση ἀντίδρασης Μετά ἀπό λίγο ἔγινεκι ἡ δεύτερηmdash Παναγιώτη σέ νιώθω ψυχραμένο

Τί συμβαίνει Ἔχεις κανένα παράπονοἀπό μέναmdash Κυρ-Προκόπη μοῦ δίνεις καλή δου-

λειά καί μοῦ δείχνεις μέ κάθε τρόπο τήφροντίδα σου Σrsquo εὐχαριστῶ πολύ ὅ μωςἔχω παράπονο μεγάλοmdash Πές παιδί μου τί εἶναι mdash Μιλᾶς ἄσχημα γιά τή Μάνα μουmdash Ἐγώ πότεmdash Γιά τήν Παναγίαmdash Αὐτό ἐννοεῖς Μή χολοσκᾶς καη-

Ἡ κληρονοmicroι

άτῆς γιαγιᾶς

Ἦ ταν παιδί ὅταν πρωταντίκρισε τόφοβερό πρόσωπο τοῦ πολέμου ὅτανπρωτάκουσε ἐκεῖνον τό διαπεραστικόἦχο-προμήνυμα πώς θά σκοτείνιαζε ὁοὐρανός τους μrsquo ἐκεῖνα τά μαῦρα σιδε-ρένια σύννεφα πού ἔβρεχαν κατα-στροφή Τή φρίκη τῆς μνήμης τουςδιέλυε ἡ ἀγαπημένη θύμηση τῆς γιαγιᾶςlaquoὙπεραγία Θεοτόκε σῶσον ἡμᾶς

Μή φοβάστε κάτω ἀπό τή Σκέπη Τηςεἴμαστεraquo φώναζε σά γιά νά ξεπεράσειτίς σειρῆνες ἡ γιαγιά κι ὅταν περνοῦ -σε τό κακό laquoὙπερευλογημένη ὑ πάρ-χεις Θεοτόκε Παρθένε Πάλι μᾶς ἔσωσεἡ Παναγίαraquo laquoΜήν τό ξεχάσετε αὐτόποτέ παιδιά μουraquo laquoΝά εὐγνωμονεῖτετή μεγάλη Μάνα μας νά τήν τιμᾶτε καίνά λατρεύετε τόν Υἱό ΤηςraquoΔέν τό ξέχασε ὁ Παναγιώτης Τήν ἀ -

γαποῦσε πολύ τήν Παναγία τήν πα-

Ὀκτώβριος 2012352

μένε λόγια πού πετᾶνε δέ τό θέλωκακό συνήθειοmdash Ναί ἀφεντικό σέ παρακαλῶ Πρίν

λίγα χρόνια ὅλοι τήν ἱκετεύαμε νά σώ -σει τόν τόπο μας Κι ἐσύ σίγουρατότε μέσrsquo τή φωτιά τοῦ μετώπου τήνπαρακαλοῦσες Καί σrsquo ἄκουσε κι ἔ -δωσε νά γυρίσεις γερός κι ἡ Πατρίδαμας τώρα νά ᾽ναι λεύτερη Κι Ἐκείνηἀντί γιά εὐχαριστίες ἀκούει τώραmdash Ἔχεις δίκιο Πρέπει νά τό κόψωΠέρασαν ἑβδομάδες μῆνες μά ἡ ἀρ -

ρώστια τοῦ κυρ-Προκόπη δέν πέρασεὉ πάντα καλός κι ἐργατικός Πανα-γιώτης ἀσφυκτιοῦσε πιά στό χῶρο τῆςδουλειᾶς του Μιά μέρα τό ἀφεντικότόν κάλεσε νά μιλήσουνmdash Παναγιώτη ἐγώ παιδιά δέν ἔχω οἱ

κόποι μου δέ θέλω νά μείνουν σέ συγ-γενεῖς Σοῦ προτείνω νά γίνουμε συνε-ταῖροι Ἐγώ θά βάλω τήν ἐπιχείρηση κιἐσύ τά ἐργατικά καί καθαρά χέρια σουΣκέψου το κι αὔριο μοῦ ἀ πα ντᾶςΕἶχε σκεφθεῖ ὁ Παναγιώτης γιrsquo αὐτό

καί χωρίς νά ὑπολογίσει τή σίγουρηδουλειά καί τήν ἄνεση πού ἐξασφάλιζεστήν πολύτεκνη οἰκογένειά τους ἀπο-φάσισε τήν τρίτη καί τελευταία κίνησηmdash Κυρ-Προκόπη σrsquo εὐχαριστῶ πολύ

γιά τήν ἀγάπη καί τήν ἐμπιστοσύνησου Ὅμως τήν πρότασή σου δέν μπο -ρῶ νά τή δεχθῶ οὔτε νά μείνω ἄλλοστή δούλεψή σου μπορῶ Εἶπε ἔλυσε τήν ποδιά ἀπό τή μέση

του καί τήν ἀκούμπησε στό τραπέζιπού βρισκόταν μπροστά τουmdash Δέν καταλαβαίνω Γιά ποιό λόγοmdash Γιά κάποιους λόγους σου κυρ-

Προ κόπηmdash Δέν μπορῶ νά τό πιστέψω Ἐν νο -

εῖς Σπουδαῖο πράγμα ποιόν βλάπτωΕἶπε ἐκεῖνος περισσότερο πειραγμένοςπαρά ξαφνιασμένος

mdash Τόν ἑαυτό σου κι ὅποιον σrsquo ἀ κού -ει ἀφεντικόmdash Ξανασκέψου το καί περίμενε τό

τέλος τοῦ μήνα νά λογαριαστοῦμεσοῦ χρωστάωmdash Τίποτα δέ χρωστᾶς σέ μένα στήν

Παναγία ὅμως χρωστᾶς κυρ-Προκό -πη χρωστᾶμε ὅλοι μας εὐγνωμοσύνηκαί τιμή καί στόν Υἱό της τή λατρείαμαςἜφυγε λυπημένος μά εἰρηνικός ὁ

Παναγιώτης Ἄφηνε τή δουλειά του μάκρατοῦσε δική του τήν πολύτιμη κλη-ρονομιά τῆς γιαγιᾶς Αὐτή τοῦ ἐξα-σφάλισε τό μέλλον Λίγους μῆνες μετάδιορίστηκε ὑπάλληλος σέ δημόσια ὑ -πηρεσία πράγμα σπουδαῖο γιά τήν ἐ -ποχή Ἀργότερα δημιούργησε εὐλογημένηπολύτεκνη οἰκογένεια Τώρα μᾶς διη-γεῖται τήν ἱστορία του γιά νά μᾶςμάθει ὅποτε νιώθουμε νά μολύνεται τόπεριβάλλονμας ἡ τάξη ἡ παρέατό προαύλιοτό γήπεδοἀπό παρό-μοια λόγια νάἀποφασίζουμεκάποιες δυνα-μικές κινήσειςἀντίδρασηςγιά νάἑλκύουμετή μεγάληΧάρη τῆς Πα-ναγίας καί νάκρατοῦμε τήΣκέπη Τηςἁπλωμένηπάνω ἀπότήν Πα-τρίδα μας

Μ

τῆς γιαγιᾶς

Ὀκτώβριος 2012 353

ΤΥΠΟΣ ΠΛΟΙΟΥ ΕΛΑΦΡΥ ΚΑΤΑ∆ΡΟΜΙΚΟ ΜΗΚΟΣ 140 Μ ΠΛΑΤΟΣ 21 Μ ΒΥΘΙΣΜΑ 75 ΜΠΛΗΡΩΜΑ 30 ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΙ

670 ΝΑΥΤΕΣΜΕΓΙΣΤΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ 225 ΚΟΜΒΟΙΜΗΧΑΝΕΣ 2 ΤΕΤΡΑΚΥΛΙΝ∆ΡΕΣΠΥΡΟΒΟΛΑ 4 ΤΩΝ 234 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ

8 ΤΩΝ 197 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ8 ΤΑΧΥΒΟΛΑ ΤΩΝ 76 ΧΙΛ5 ΑΝΤΙΑΕΡΟΠΟΡΙΚΑ

ΕΝΑ ΖΩΝΤΑΝΟ ΜΟΥΣΕΙΟΤΟΥ ΠΟΛΕΜΙΚΟΥ ΜΑΣ ΝΑΥΤΙΚΟΥ

Βρισκόmicroαστε στό Πάρκο ΝαυτικᾹς Παράδοσης στό Τροκαντερό δίπλα στή microαρίνα τοῦ Φλοίσβουστό Παλαιό Φάληρο Ἐδῶ εἶναι ἐλλιmicroενισmicroένα πλοῖα τοῦ Πολεmicroικοῦ Ναυτικοῦ πού ἔγραψανλαmicroπρές σελίδες στή σύγχρονη ἑλληνική ἱστορία

Τό θωρηκτό laquoἈβέρωφraquo ναυπηγήθηκε τό 1911 στά ναυπηγεῖα τῶν ἀδελφῶν ORLANDO στό Λιβόρνο τῆς Ἰταλίας

Ἡ τότε κυβέρνηση τοῦ Κυριακούλη Μαυροmicroιχάλη δαπάνησε22300000 δρχ γιά τήν ἀπόκτησή του Τά 8000000 δρχπροέρχονταν ἀπό τό 20 τῆς συνολικῆς κληρονοmicroιᾶς τοῦ Γεωργίου Ἀβέρωφ πού τά παραχώρησε microέ τή διαθήκη του στόΤαmicroεῖο Ἐθνικοῦ Στόλου Τό πλοῖο πού ἔφερε τό ὄνοmicroά τουκατέπλευσε στίς 11 Σεπτεmicroβρίου στό Φάληρο ὅπου τό ὑ ποδέχτηκαν οἱ Ἕλληνες microέ microεγάλο ἐνθουσιασmicroό

ΤΟ ΘΩΡΗΚΤΟ laquoΑΒΕΡΩΦraquo ∆ΕΝ ΜΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΕΙ ΠΙΑ ΣΤΙΣ ΘΑΛΑΣΣΕΣΜΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΕΙ ΟΜΩΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑhellip

5 Ὀκτωβρίου 1912 Κήρυξη Βαλκανικῶν ΠολέmicroωνἈναχώρηση τοῦ στόλου γιά τό Αἰγαῖο

3 ∆εκεmicroβρίου 1912 Ναυmicroαχία τῆς Ἕλλης

Ἡ Ἑλλάς δέν ἀναmicroένει ἀπό ἐσς νά ἀποθάνετε γι αὐτήν Ἀναmicroένει νά νικήσετε Αὐτήἦταν ἡ προτροπή τοῦ Ἐ Βενιζέλου πρός τούς Ἕλληνες Ναῦτες στίς 5 Ὀκτωβρίου 1912

Ὀκτώβριος 2012354

Ἡ σηmicroαία τοῦ laquoἈβέρωφraquo εἶναι microεγαλύτερηἀπrsquoαὐτές πού κυmicroατίζουν στά ἄλλα ἑλληνικάπολεmicroικά πλοῖα καί τήν ἀκολουθεῖ microιά ἱστορίαΜετά τήν Ἀπελευθέρωση ὅταν τό θωρηκτόlaquoἈβέρωφraquo ἐπέστρεψε στήν Ἑλλάδα microεταφέροντας τήν ἐξόριστη κυβέρνηση θεωρήθηκεσωστό νά κρεmicroαστεῖ στόν ἱερό βράχο τῆςἈκρόπολης ἡ σηmicroαία τοῦ πλοίου ὡς ἔνδειξητῆς ἔννοιας τῆς ἐλευθερίας καθώς τό πλοῖοεἶναι τό microοναδικό κοmicromicroάτι ἑλληνικῆς γῆς πούστά 100 χρόνια ζωῆς του δέν ἔχει κατακτηθεῖ ποτέ Ἀπό τότε στό πλοῖο κυmicroατίζει microιάἴδια σέ microέγεθος σηmicroαία τῶν 48 τmicro

5 Ἰανουαρίου 1913 Ναυmicroαχία τῆς Λήmicroνου

2 Μαῒου 1919 Ἀποβίβαση ἑλληνικοῦ στρατοῦ στή Σmicroύρνη

Σεπτέmicroβριος 1922 Ὑποστήριξη ἀποχώρησης ἑλληνικοῦ στρατοῦἀπό Μικρά Ἀσία

5 Μαῒου 1937 Ἄφιξη στήν Ἀγγλία γιά τά 25χρονα τῆς βασιλείας τοῦ Γεωργίου Ε΄ τῆς Ἀγγλίας

18 Ἀπριλίου 1941 Ἀναχώρηση γιά Κρήτη καί Ἀλεξάνδρεια Αἰγύπτου

18 Ὀκτωβρίου 1937 Ἐπίσηmicroη ἐπίσκεψη στήν Κωνπολη

28 Ὀκτωβρίου 1940 Κήρυξη ἑλληνο9ταλικοῦ πολέmicroου

18 Ὀκτωβρίου 1944 Ἄφιξη στήν ἐλεύθερη Ἑλλάδα

1951 Ἐγκαταλείπει τήν ἐνεργό δράση

1983 Ἀπόφαση γιά microετατροπή σέ Μουσεῖο

1986 Μεταφέρεται στό Π Φάληρο

Ὁ ἀπολογισmicroός τᾹς ναυmicroαχίας γιά τούς Ὀθωmicroανούς ἦταν τραγικός Ἑκατόν ἐνενήντα νεκροίπολλαπλάσιοι τραυmicroατίες καί βαριές ζηmicroιές σέ τρία πλοῖα τους Ο ἑλληνικός στόλος εἶχε microόλιςτρεῖς τραυmicroατίες καί microικρές ζηmicroιές Ὁ τουρκικός στόλος δέ βγᾹκε ἀπό τά στενά τοῦ Ἑλλησπόντουγιά πολλά χρόνια καί ἡ Τουρκία ὑπογράφει ταπεινωτική συνθήκη εἰρήνης microέ τήν Ἑλλάδα

Ὀκτώβριος 2012 355

Παρατηρῆστε τήν ἀντίστροφη κλίσητῆς πλώρης τοῦ πλοίου χαρακτηριστικήγιά τά πλοῖα τῆς ἐποχῆς σέ ἀντίθεση microέτά σηmicroερινά Τό microπροστινό τmicroῆmicroα πούβρίσκεται κάτω ἀπό τήν ἐπιφάνεια τῆςθάλασσας εἶναι ἀπό συmicroπαγή χάλυβα γιάνά microπορεῖ νά κάνει microέχρι καί ἐmicroβολισmicroόΜιά συνέχεια τῆς ἀρχαίας τριήρους καίτῆς ναυτικῆς παράδοσης τῆς Ἑλλάδας

Σπάνια συναντᾶ κανείς ἕνα ἐκκλησάκι πάνω σέπολεmicroικό πλοῖο ὅπως τό παρεκκλήσι τοῦ ἉγίουΝικολάου hellipΤίς παραmicroονές τῆς ναυmicroαχίας τῆςrdquoἝλληςrdquo (Νοέmicroβριος 1912) ὁ πυροβολητής Σωτήριος Κ Σκόδρας πῆγε στόν ὑπηρετοῦνταἀρχιmicroανδρίτη τότε καί microετέπειτα microητροπολίτηΣπάρτης ∆ιονύσιο ∆άφνο καί τοῦ ἀνακοίνωσε

ὅτι κατά τή διάρκεια τῆς ὑπηρεσίας του παρατήρησε microιά περίεργη σκιά στόν κάδο νεροῦπού ἔmicroοιαζε πολύ microέ τή microορφή τοῦ Ἁγίου Νικολάου Οἱ ἄλλοι ναῦτες δυσπίστησαν λέγοντας ὅτι ἐπρόκειτο γιά ὀξείδωση τῆςλαmicroαρίνας Αὐτό ὅmicroως ἦταν ἀδύνατο γιατίὁ κάδος ἦταν ὁλοκαίνουργος Μόλις ἐνηmicroερώθηκε ὁ ναύαρχος Κουντουριώτης διέταξε νά τοποθετήσουν τόν κάδο στόπαρεκκλήσιο τοῦ θωρηκτοῦ καί νά γίνει ὁmicroιλία στό πλήρωmicroαmicroέ θέmicroα rdquoὉ Θεός εἶναι microαζί microαςrdquo

ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΟΥ ΘΩΡΗΚΤΟΥ laquoΑΒΕΡΩΦraquohellip

Κάθε χρόνο τό πλοῖο δέχεται πάνω ἀπό 30000 ἐπισκέπτες Τό laquoΑΒΕΡΩΦraquo δέν εἶναι ἁπλά ἕναΜουσεῖο εἶναι ὁλόκληρο ἕνα κειmicroήλιο microέσα στό ὁποῖο ὁ κάθε ἐπισκέπτης περπατ microέ δέος Εἶναιἕνα ζωντανό ναυτικό microνηmicroεῖο πού κάθε γωνιά του ζωντανεύει microιά ἱστορία τόσο θαυmicroαστή ὅσοκαί ἡ ψυχή τῶν ἀνθρώπων πού τό ὑπηρέτησαν

Φ

Ὀκτώβριος 2012356

ἹἹλλιικκάά 2 πακέτα τετράγωνα μπισκότα (τύπου Πτί-μπέρ) 1 φάκελο Garni βανίλια 1 φάκελο κρέμα στιγμῆς ἄνθος ἀραβοσίτου βανίλια 2 ποτήρια γάλα

καί frac12 περίπου ποτήρι γάλα γιά νά βουτᾶμε τά μπισκότα frac12 ποτήρι ζάχαρη ἄχνη 200 γρ βιτάμ soft 3 βανίλιες 1 κουταλιά σούπας κακάο ἤ nescafeacute 3-4 κουταλιές λικέρ καφέ 3-4 κουταλιές κονιάκ 1 κουβερτούρα 125 γρ

ἘἘκκττέέλλεεσσηηΧτυπᾶμε γιά δύο λεπτά στό μίξερ τό garni τήν κρέμα

στιγμῆς τό γάλα τήν ἄχνη τό βιτάμ καί τίς βανίλιεςΣέ ἕνα μακρύ δίσκο βάζουμε ἀλουμινόχαρτο καί ἁπλώ-

νουμε τά μπισκότα πού ἔχουμε βουτήξει στιγμιαῖα στόγάλα καί τό λικέρ Τά μπισκότα τά τοποθετοῦμε ἑνωμένασέ τρεῖς σειρές Βάζουμε συνολικά 3 μπισκότα κατά πλά-τος καί 7 μπισκότα κατά μῆκος

Πάνω στή μεσαία σειρά μπισκότων ἁπλώνουμε τό 13τῆς κρέμας καί πάνω στήν κρέμα τοποθετοῦμε μία ἀκόμασειρά μπισκότα Πάνω ἀπ΄ αὐτά τά μπισκότα βάζουμε τόἄλλο 13 τῆς κρέμας στό ὁποῖο ἔχουμε προσθέσει κακάοΣυνεχίζουμε μέ μία ἀκόμα σειρά μπισκότα καί τέλος βάζουμε τό τελευταῖο 13 τῆς κρέμας

Σηκώνουμε τίς δύο πλαϊνές πλευρές τοῦ ἀλουμινόχαρτου μαζί μέ τά μπισκότα καί κλεί-νουμε σφιχτά ὥστε νά σχηματιστεῖ περίπου τριγωνικός κορμός Βάζουμε τόν κορμό γιάτρεῖς ὧρες περίπου στήν ψύξη Ὅταν τόν βγάλουμε ἀνοίγουμε τό ἀλουμινόχαρτο μέ προ-σοχή καί περιχύνουμε μέ τό γλάσο Διατηροῦμε τόν κορμό στό ψυγεῖο

Γιά τό γλάσο χρησιμοποιοῦμε μπέν-μαρί στό ὁποῖο λειώνουμε τήν κουβερτούρα μέ 3-4 κουταλιές γάλα καί 3-4 κουταλιές κονιάκ

Κορmicroός

ΚΚΑΑΛΛΗΗ ΕΕΠΠΙΙΤΤΥΥΧΧΙΙΑΑ

Ὀκτώβριος 2012 357

ΚΑΤΙ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΣΑΣ

Συνταγή καί φωτογραφίες ἀπόκ Μαρία Ἀδ Πύργος

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17 Ρ Ο Σ

Στή διπλανή στήλη συμπλήρωσε τά γράμ-ματα πού λείπουν καί φτιάξε τίς ζητούμενεςλέξεις πού τελειώνουν σέ -ΡΟΣ

1 Βουνό2 Χωράφι3 Ἕνας ἀπό τούς μαθητές τοῦ Χριστοῦ4 Δέν εἶναι βρώμικος5 Συσσωρευμένος πλοῦτος6 Αὐτός πού ἀγαπᾶ τή μελέτη7 Προσωρινός8 Τό ψάρι βακαλάος9 Ὁ ἀποτελούμενος ἀπό πολλά κύτταρα10 Ἀποτελεῖται ἀπό ἄσπρο καί μαῦρο χρῶμα11 Γιατρός εἰδικός γιά παιδιά12 Αὐτός πού δίνει παρηγοριά κουράγιο13 Φοβερός τρομακτικός14 Γεμάτος λάμψη ἀκτινοβόλος15 Μπροστά16 Ὑπάρχει στή σαπουνάδα17 Πρόθεση

ΛΕΞΕΙΣ ΡΟΣ

2 6 + 3 - 5 = 10

2 = 21

-

6 2 = 8

= 19

= = = =

3 17 21 36

Κάθε γραμμήκαί κάθε στήληπρέ πει νά περι-λαμβάνει τούς ἴ -διους ἀριθμούςκαί σύμβολαἀλλά μέ διαφορε-τική διάταξη

Βρεῖτε τή διά-ταξη γιά νάἰσχύουν τά ἀπο-τελέσματα πούἀναγράφονται

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ5

∆ΙΑΦΟΡΕΣ

ΚΚάάθθεε ἑβδομάδα ἕναςγάλος γεννάει πέντε αὐ -γά καί κάθε ἑβδομάδαμία ἀλεπού κλέβει ἕναἀπό αὐτά Πόσες ἑβδο-μάδες χρειάζονται γιάνά συγκεν-τρω θοῦν 30 αὐγά

ἌἌνν δύο ἐργάτες χρειάζον-ται δύο μέρες γιά νά βά-ψουν δύο τοίχους πόσεςμέ ρες θά χρει-αστοῦν δέκαἐργάτες γιάνά βά-ψουν δέ -κα τοίχους

Ὀκτώβριος 2012358

ΣΤΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟἩ νικηφόρα ἑλληνική Σημαία στήν ἐλεύ-

θερη Θεσσαλονίκη Ὀκτώβριος 1912 (Σύνθεση περιοδικοῦ laquoΠρός τή Νίκηraquo)

ldquo∆έν ξεχνωrdquo σηmicroαίνει

ΘυmicroαmicroαιΤιmicroω

Ὑπόσχοmicroαι

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

Μήν ξεχάσω

Μήν ξεχάσω

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012

Ὀκτώβριος 2012330

Ὀνομάσθηκαν Βαλκανικοί Πόλεμοι γιατίδιεξήχθησαν στό χῶρο τῶν Βαλκανίων ἀπό

κράτη τῶν Βαλκανίων Οἱ πόλεμοι αὐτοί ἦτανἀπελευθερωτικοίἮταν προσπάθεια γιά ἀποτί-

ναξη τοῦ τουρκικοῦ ζυγοῦ πού καταδυνάστευε τάΒαλκάνια ἀκόμη καί στίς ἀρχές τοῦ 20οῦ αἰώνα

Τό Σεπτέμβριο τοῦ 1912 ὑπογράφηκε ἡ Βαλκανική Συμμαχία ἀνάμεσασέ τέσσερα κράτη Ἑλλάδα Σερβία Βουλγαρία καί Μαυροβούνιο

Ἀρχικά ἔγινε ἀπό μέρους τῶν κρατῶν αὐτῶν διάβημα πρός τήν Πύλημέ τό ὁποῖο ζητοῦσαν σεβασμό τῶν δικαιωμάτων τῶν ἐθνοτήτων πούβρίσκονταν ὑπό τουρκική κυριαρχία καί τίς ἀναγκαῖες μεταρρυθμίσεις

Ἡ Τουρκία ἀρνήθηκε καί τά σύμμαχα Κράτη τῆς κήρυξαν πόλεμο ἩἙλλάδα κήρυξε τῶν πόλεμο στίς 5 Ὀκτωβρίου 1912

Γιά τούς Ἕλληνες ὁ κατά τῆς Τουρκίας πόλεμος ἦταν μιά συνέχειατῶν ἀγώνων τοῦ 1821 Παρά τό πολύ αἷμα πού χύθηκε τότε δέν ἐλευ-θερώθηκαν ὅλες οἱ ἑλληνικές περιοχές Οἱ βόρειες περιοχές ἔμενανσκλάβες Τό ἴδιο καί τά νησιά τοῦ Αἰγαίου Τό 1832 τό νέο ἙλληνικόΚράτος ἔφθανε μέχρι λίγο παραπάνω ἀπό τή Λαμία

Ὅμως οἱ Ἕλληνες δέν ἔπαψαν ποτέ νά ἀγωνίζονται γιά τή ΜεγάληἙλλάδα Τότε ἄνθιζε καί ἡ Μεγάλη Ἰδέα πού ἤθελε νά φθάνουν τά ὅριατοῦ Ἑλληνικοῦ Κράτους μέχρι τήν Κωνσταντινούπολη

Ἀνώτατος ἄρχοντας τότε ἦταν ὁ βασιλεύς Γεώργιος Αacute Πρωθυπουρ-γός ὁ Ἐλευθέριος Βενιζέλος

Ἡ συμμετοχή τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ στόν ἀπελευθερωτικό αὐτό ἀγώναὑπῆρξε συγκλονιστική Ἀπό ὅλα τά μέρη τῆς Ἑλλάδος καί ἀπό τόν ἐκτόςἙλλάδος Ἑλληνισμό ἀθρόα συμμετοχή μέ πρωτοφανή ἐνθουσιασμόκαί ἀπόφαση θυσίας

Τά ἀποτελέσματα θαυμαστά Ὁ διπλασιασμός τῆς Ἑλλάδος σέ ἔκτασηκαί πληθυσμό

Ἦταν ἡ καλή ὥρα τοῦ Ἑλληνισμοῦ πού ἀνέδειξε τόν πλοῦτο τῶνἀρετῶν τῶν Ἑλλήνων

Αὐτό τό ἔπος ἑορτάζεται ἐφέτος 100 χρόνια μετάΓιά νά μήν ξεχάσουμε αὐτούς πού τό δημιούργησαν

Καί γιά νά δοῦμε τί μποροῦμε νά ἐπιτύχουμε ὡς λαός

ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ1912 -1913

ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ1912 -1913

ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ1912 -1913

Ὀκτώβριος 2012 331

Αἰτία Οἱ Βαλκανικοί λαοίθέλουν τήν ἐθνικήτους ὁλοκλήρωση

1912 Οἱ Νεότουρκοι προσπα-

θοῦν νά ἐκτουρκίσουν τίςἄλλες ἐθνότητες τῆς Ὀθω-μανικῆς αὐτοκρατορίας

Ἀφορμή

ἀποτέλεσμα

Ἑλλάδα Σερβία Μαυροβούνιο Βουλγαρία

συμμαχοῦν καίκηρύσσουν τόνπόλεμο στούς

ΤούρκουςἘλ Βενιζέλος ὀργανώ-

νει καί ἐξοπλίζει τίςἔνοπλες δυνάμεις

ἀρχηγός ΔιάδοχοςΚωνσταντῖνος

Αacute Βαλκανικός πόλεμος

Ἑλλάδα

Στρατός

κατευθύνεται κατευθύνεται

ἀπελευθερώνει ἀπελευθερώνει

Ναυτικό

Ἤπειρος Μακεδονία

ἀπελευθερώνεινησιά Β καί Α

Αἰγαίου καί Κρήτη

νικᾶ τόν τουρ-κικό στόλο σέ

ναυμαχίεςἸωάννινα Β Ἤπειρο

Θεσσαλονίκη Δ Μακεδονία

Λήξη Αacute Βαλκανικοῦ Πολέμου μέ

ἐδαφικά κέρδη γιά ὅλους τούςσυμμάχους

Βacute Βαλκανικόςπόλεμος

1913 κηρύσσει τόν πόλεμοσέ Ἑλλάδα- Σερβία

Ἡ Βουλγαρία δἐν ἱκανοποιεῖται

Νίκη Ἑλλήνωνἐπελευθέρωση

Ἀν Μακεδονίας

Ἡ Ἑλλάδα διπλασιάζεταισέ ἔκταση καί πληθυσμό

ἀρχηγός ΠαῦλοςΚουντουριώτης

δολοφονία Γεωργίου Αacute

στή Θεσσαλονίκητόν διαδέχεται

ὁ Κωνσταντῖνος

ὁμοψυχία ἐνθουσια-σμός ἀποφασιστικό-τητα γενναιότητα

ἑλληνικοῦ λαοῦ

ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ ndashΠΑΡΑΣΤΑΤΙΚΟ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ

332Ὀκτώβριος 2012

Μάρτιος τοῦ 1430 Οἱ Τοῦρκοι κυριεύουν τή Θεσσαλονίκη Ἁρ -πάζουν ἄνδρες γυναῖκες καί παιδιά καί ὅλους μαζί δεμένους σέ μακρι-ές σειρές τούς σέρνουν στίς σκηνές τοῦ στρατοπέδου τους Ἡ ἀτμόσφαι-ρα δονεῖται ἀπό θορύβους καί σπα-ρακτικές κραυγές Γυναῖκες ἀναμαλ-λιασμένες ξεσχίζοντας τά μάγουλα μέ τά νύχια τους τρέχουν ἀπό σκη-Πέρασαν πέντε περίπου αἰῶνες τουρκικῆς σκλαβιᾶς Ὀκτώβριος τοῦ 1912 Οἱ Ἕλληνες προχωροῦν νι κηφόρα στούς Βαλκανικούς πολέ-μους καί ὕστερα ἀπό ἕναν ἀγώνα δρόμου φθάνουν πρίν ἀπό τούς Βουλ γάρους στή Θεσσαλονίκη26 Ὀκτωβρίου ὥρα ἕνδεκα τό βρά -δυ Ὁ Τοῦρκος Διοικητής Ταχσίν πα-σάς μετά ἀπό συνεννόηση μέ τόν Δι άδοχο Κωνσταντίνο ὑπογράφει τήν ἄνευ ὅρων παράδοση τῆς πόλης στούς Ἕλληνες Ἡ Θεσσαλονίκη μᾶς παραδόθηκε χωρίς μάχη Στίς 27 Ὀκτωβρί ου εἰσῆλθε στήν πόλη θρι-αμβευτικά ὁ ἑλληνικός στρατός Λί-γες ὧρες ἀργότερα ἔφθασαν καί οἱ Βούλγαροι ἀπεσταλμένοι καί τή δι-εκδικοῦσαν Ἀξίζει νά διαβάσουμε πῶς περιγράφει τήν περίσταση ὁ Κε-νάν μπέης Μεσαρέ γιός τοῦ Ταχσίν πασᾶ καί ἀξιωματικός τοῦ ἐπιτελείου του πού βρισκόταν ἐκεῖ1laquoὍσοι θέλουν νά κρίνουν εὐσυνείδητα καί ἀμερόληπτα τήν ἐποχή ἐ κείνη ὀφείλουν νά ἀναπολήσουν τήν κατάσταση τῆς 27ης Ὀκτωβρίου ὅταν οἱ ἀπεσταλμένοι τοῦ Θεοδωρώφ ἀρχιστρατήγου τῶν Βουλγαρικῶν δυνάμεων ἐπισκέφθηκαν τόν πατέρα μουhellip στό Διοι-κητήριο Ἕνας συνταγματάρχης τοῦ πυροβολικοῦ ὁ ἔφεδρος ἴλαρχος Στάντσιεφ καί δύο ἄλλοι ἐπιτελεῖς παρουσιάσθηκαν τήν 8η ἑσπερινή φέροντας λευκή σημαία

τρρλμνή σέ σκηνή ἀναζητώντας τά παιδιά καί τούς ἄνδρες τους Θρῆ νος καί κλαυθμός Πολ-λοί σφάχθηκαν καί ἀκόμη περισσότεροι πουλήθηκαν σκλάβοι Ἡ πόλη λεηλατήθηκε Οἱ Τοῦρκοι νομίζοντας ὅτι κάτω ἀπό κάθε πέτρα βρισκόταν κι ἕνας θησαυρός δέν ἄφη-σαν τίποτε ἀπείραχτο Ναοί καταστράφηκαν ἤ μετατράπηκαν σέ τζαμιά μοναστήρια λε-ηλατήθηκαν Ἡ ἅλωση τῆς Θεσσαλονίκης κατατάραξε ὅλον τόν ἑλληνικό καί χριστιανικό κό σμο Ἦταν τό προανάκρουσμα τῆς πτώσης τῆς Κωνσταντινούπολης πού ἀκολούθησε λίγα χρόνια μετά

γεπνί ἀ ό ἐ ί ύ

333Ὀκτώβριος 2012

Μετά τίςhellip τυπικές συστάσεις ὁ κ Στάντσιεφhellip ἐξέφρασε τήν ἔκπληξη καί hellipδίκαιη δυσφορία τοῦ Θεοδωρώφ γιά τήν παράδοση τῆς Θεσσα-λονίκης στούς Ἕλληνες δεδομένου ὅτι ὁ Βουλ γαρικός στρατός εἶχε φθάσειhellip διαρκῶς μαχόμενος καί μέ σκληρές θυσίες στή Θεσσαλονίκη τήν ὁποία καί δικαιοῦνταν νά καταλάβει ἐν ὀνόματι τῆς ΑΜ τοῦ Τσαρίσκου τῶν ΒουλγάρωνὙπενθυμίσαμε στούς κυρίους αὐ τούς ὅτι ἡ Στρατιά πού βρισκό-ταν κάτω ἀπό τίς διαταγές τοῦ Πατέρα μου εἶχε ὡς μοναδικό Ἀντίπαλο τόν Ἑλληνικό Στρατό κατά τοῦ ὁποίου καί πολέμησε ἀπό τήν Ἐλασσόνα μέχρι τή Θεσσαλονίκη δίνοντας σκληρές μά χες σέ διάφορα μέρη ὅπου κανένας Βούλγα-ρος δέν ὑπῆρχε Ὅσο γιά τό ζήτημα τῆς παραδόσεως αὐτό ἀφοροῦσε τόν πατέρα μου καί μόνο καί δέν εἶχε νά δώσει λόγο σέ κανένα [hellip]Μήν μπορώντας ἐπί δύο ὧρες καί παρόλη τή διπλωματική δεξιοτεχνία του νά μᾶς ἐπη-ρεάσειhellip ὁ κ Στάντσιεφ ὕστερα ἀπό σύντομη συνεννόηση μέ τούς συναδέλφους του ἐξέφρασε τήν ἐπιθυμία νά μοῦ μιλήσει ἰδιαιτέρως Περάσαμε στή μεγάλη αἴθουσα ὑπο-δοχῶνhellip Ὁ κ Πρεσβευτής μέ κοίταξε ἐπί μερικά δευτερόλεπτα σιωπηλός καί ταραγμένος ἔπειτα μέ ἕνα μειδίαμα ἔ βγαλε ἀπό τό χαρτοφυλάκιό του μίαhellip ἐπιταγήhellip γιά ἕνα τερά-στιο ποσό μοῦ τήν προσέφερε μέ σπασμωδικές κινήσεις καί ψιθυρίζοντας μοῦ ἔδωσε νά καταλάβω ὅτι ἦταν τό ἀντίτιμο μιᾶς ἁπλῆς ὑπογραφῆς τοῦ πατέρα μου ὁ ὁποῖος θά τούς ἀναγνώριζε τό δικαί ω μα συγκαταλήψεωςἜμεινα σάν κεραυνόβλητος ἔτρεμα ὁλόκληρος καί μέ ἀργά βήματα ἐπέστρεψα στό γραφεῖο Ὁ κ Πρεσβευτής ἦταν κάτωχρος Οἱ ἄλλοι δέν εἶχαν πλέον ἀνάγκη ἐξηγήσε-ων Ἀφοῦ πείσθηκαν ὅτι παρόλες τίς ἀπειλές ὕ βρεις καί βαναυσότητες δέν θά ἀποκόμι-ζαν τίποτε μᾶς παρακάλεσαν νά τούς παραχωρήσουμε ἀντίγραφο τοῦ Πρωτοκόλλου Τό ὁποῖο ἑτοιμάσθηκε ἀμέσως2raquoἈποκαλυπτικό τό κείμενο τοῦ Κενάν Μεσαρέ γιοῦ τοῦ Τούρκου Διοικητῆ Οἱ Βουλγαρι-

κές ἀπαιτήσεις γιά συγκυριαρχία μέ τούς Ἕλληνες στή Θεσσαλονίκη ἀπό τή μία καί ἡ σθε-ναρή ἀπόφαση τῶν Τούρκων νά εὐνοήσουν τούς Ἕλληνες ἀπό τήν ἄλλη

Πῶς ἄλλαξε τόσο τό σκηνικό Τό περίμενε κανείς αὐτό ἀπό τούς Τούρκους Ποιός ἔνευ-σε στόν Ταχσίν πασά νά πάρει αὐτή τήν ἀπόφαση Πῶς ἀκόμη βρέθηκε ὁ συγκεκριμένος ἄνθρωπος μέ τά φιλελληνικά αἰσθήματα καί τή σπάνια γιά Τούρκους ἐντιμότητα στή θέση τοῦ Διοικητῆ τῆς Θεσσαλονίκης αὐτή τή χρονική στιγ μή

Ἐδῶ εἶναι τό θαῦμα Κανείς δέν ξέρει πῶς ἔγινε Ἀλλά ἀκούστηκε πώς ὁ ἅγιος Προστά-της τῆς πόλης ἔλειπε ἀπό τή λάρνακά του τήν ἡμέρα τῆς γιορτῆς του Τοῦρκοι εἶπαν πώς laquoεἶχε πάει στούς γκιαούρηδες γιά νά τούς βοηθήσειraquo Κάποιοι εἶδαν τόν καβαλλάρη laquoνά ροβολᾶraquo μέ laquoτό ἄτι τό γορ γόraquo πάνω στά κάστραhellip Ἡ ἀπελευθέρωση τῆς Θεσσαλονίκης εἶπαν ἦταν ἀκό μη ἕνα θαῦμα τοῦ ἁγίου Δημητρίου Νεφέλη1 Ὁ Κενάν μπέης Μεσαρέ εἶχε μητέρα ἑλληνικῆς καταγωγῆς καί ἔμεινε στήν Ἑλλάδα μετά τήν παράδοση τῆς Θεσ-σαλονίκης στούς Ἕλληνες Ἦταν ζωγράφος καί φιλοτέχνησε ἀρκετούς ζωγραφικούς πίνακες τῶν Βαλκανικῶν πολέμων Αὐτός ἐπίσης μετέφρασε ἀπό τά Τουρκικά τά κείμενα τῶν ἀναμνήσεων τοῦ πατέρα του καί τά ἐξέδωσε στά ἑλληνικά (Ἐφημ Ἑλληνικός Βορρᾶς 1961)2 Παραθέσαμε τό κείμενο μεταγλωττισμένο στή Δημοτική

Πηγές Ἀποστ Ἐ Βακαλοπούλου Ἱστορία τῆς Θεσσαλονίκης 316 πΧ- 1983 Θεσσαλονίκη 1983 σσ 190-195 Ἑταιρεία Μακεδονικῶν Σπουδῶν Ὧρες ἐλευθερίας Βαλκανικοί πόλεμοι 100 χρόνια Ἀπό τή Μελούνα στή Θεσσαλονί-κη σ 65

ἹἹσσττοορριικκάά ΣΣηημμεειιώώμμαατταα

οναστήρι ἤ Θεσσαλονίκη Αὐτό τόἐξαιρετικά δύσκολο δίλημμα ἀπασχό-λησε νωρίς τήν ἡγεσία τῆς ἙλλάδοςΚαί τώρα μετά τή νικηφόρα προέλασητοῦ Ἑλληνικοῦ στρατοῦ στή Μακεδο-νία μετά τίς πρῶτες νίκες καί μάλισταστά Γιαννιτσά ἔγινε πιό ὀξύ καί ἐ πεῖ -γον Πρός τά ποῦ θά κατευθυνόταντώρα ἐλευθερωτής ὁ Ἑλληνικός στρα-τός Πρός τά βόρεια ὅπου ὑπῆρχεἀκμαιότατη ἑλληνική πόλη τό Μονα-στήρι ἤ ἀνατολικά πρός τή νύμφη τοῦΘερμαϊκοῦ τή Θεσσαλονίκη

Γιά τήν κατανόηση τοῦ διλήμματοςχρειάζεται μιά ἐξήγηση Ὅταν συστά-θηκε ἡ Βαλκανική συμμαχία ndashἙλλάδαΣερβία Βουλγαρία Μαυροβούνιοndashἀποφεύχθηκε νά συζητηθεῖ πῶς θά γι-νόταν ἡ διανομή τῶν ἐδαφῶν πού θάκατακτοῦσαν τά σύμμαχα κράτη Ἦ -ταν λεπτό θέμα καί μποροῦσε ἐξαρχῆςνά δημιουργήσει ρήξη στή συμμαχίαἜτσι πάνω στά πράγματα ἔγινε σιω-πηρά δεκτό νά ἔχει δικαιώματα κάθεκράτος στίς περιοχές πού θά ἀπελευ-θέρωνε ἀπό τούς Τούρκους ὁ στρατόςτου

Πρός τό Μοναστήρι λοιπόν ἤ πρόςτή Θεσσαλονίκη Ἡ ἑλληνική ψυχή τάἐπιθυμοῦσε καί τά δύο Ἑλληνικά δένἦταν Πρός τό Μοναστήρι ndashπού τελικάχάθηκε γιά τούς Ἕλληνεςmiddot πρόλαβανκαί τό κατέλαβαν οἱ Σέρβοιndash προσέ-βλεπε ὁ Ἀρχιστράτηγος Κωνσταντῖ νοςΠρός τή Θεσσαλονίκη ὁ ἘλευθέριοςΒενιζέλος Καί εἶχαν καί οἱ δύο ἰσχυρά

ἐπιχειρήματα Τελικά ἀποφασίσθηκε ἡχωρίς καμία καθυστέρηση προέλασητοῦ στρατοῦ πρός τή ΘεσσαλονίκηΓιατί πρός τή Θεσσαλονίκη βάδιζετώρα ὁλοταχῶς καί ὁ βουλγαρικόςστρατός ndashἔτσι ἔλεγαν κάποιες ἔγκυ-ρες πληροφορίες κάποια γεμάτα ἀνη-συχία τηλεγραφήματα

Ἔτσι μετά τή λαμπρή νίκη τοῦ στρα-τοῦ στά Γιαννιτσά οἱ ἑλληνικές δυνά-μεις ἀνασυντάχθηκαν καί βάδισανndashπέντε μεραρχίεςndash πρός τή Θεσσαλο-νίκη Ἔπρεπε νά περάσουν τόν Ἀξιόποταμό ἀρχικά Οἱ γέφυρες ἦταν κατε-στραμμένες ἀπό τούς ὑποχωροῦντεςΤούρκους Ἔπρεπε νά κατασκευα-σθοῦν νέα περάσματα Καί οἱ στρατιῶ -τες ἦταν τόσο καταπονημένοι Ὅμωςτά φῶτα τῆς Θεσσαλονίκης ἀπό μα-

ΜΜ

Ὀκτώβριος 2012334

ἘἘλλεεύύθθεερρηη ἡἡ ΘΘεεσσσσααλλοοννίίκκηη

ἘἘλλεεύύθθεερρηη ἡἡ ΘΘεεσσσσααλλοοννίίκκηη

ΒΒΑΑΛΛΚΚΑΑΝΝΙΙΚΚΟΟΙΙ

ΠΠΟΟΛΛΕΕΜΜΟΟΙΙ

ΒΒΑΑΛΛΚΚΑΑΝΝΙΙΚΚΟΟΙΙ

ΠΠΟΟΛΛΕΕΜΜΟΟΙΙ

κριά τούς καλοῦσαν Καί οἱ ὑπόδουλοιndashπέντε αἰῶνεςndash ἀδελφοί ἐκεῖ μέσατούς καρτεροῦσαν καί μετροῦσαν τίςἡμέρεςmiddot 24 Ὀκτωβρίου 25 Ὀκτωβρί -ου Πλησίαζε καί ἡ ἑορτή τοῦ πολιού-χου τους ἁγίου τοῦ Ἁγίου ΔημητρίουΚαί πίστευαν πολύ τό πίστευαν ὅτικάτι θά ἔκανε ὁ στρατιωτικός Ἅγιόςτους Δέν μπορεῖ Κάτι θά ἔκανε

Ὁ ἑλληνικός στρατός προχωροῦσεμέ ἐμπόδια Γιατί οἱ Τοῦρκοι δέν ἄφη-ναν εὔκολα τά ἐδάφη πού αἰῶνεςτώρα κατεῖχαν Πολεμοῦσαν κι αὐτοίμέ πο λύ ἡρωισμό μέ πεῖσμα καί φανα-τισμό φαινόταν ὅμως καθαρά ὅτιεἶχαν ἡττηθεῖ Δέν τούς ἀπέμενεπλέον τίποτε ἄλλο ἀπό τό νά παραδώ-σουν τή Θεσσαλονίκη στούς ἝλληνεςΑὐτό τούς συμβούλευαν καί οἱ πρόξε-νοι τῶν ξέ νων κρατῶν

Ὁ ἀρχηγός τοῦ Τουρκικοῦ στρατοῦΤαχσίν πασάς ὅλο καί παρακώλυε καίκαθυστεροῦσε τήν παράδοση Καί ὅ -ταν κάτω ἀπό τήν πίεση τῶν πραγμά-των ἔφθασε αὐτή ἡ ὥρα ἔθετε ὅρουςπού κρατοῦσαν ἰσχυρή ndashκαί ἐπικίνδυνηβέβαιαndash τήν παρουσία τῶν Τούρκωνστήν πόλη Τελευταία ἀπαίτηση Νάτούς ἀφεθοῦν 5000 ὅπλα γιά τήν ἐκ -παίδευση νεοσυλλέκτων

Χρειάσθηκε ἀπό τό Στρατηγεῖο τουστό Τοπσίν νά ἀπειλήσει μέ ἐπίθεση ndashτήν ὁποία καί ξεκίνησεndash ὁ Ἀρχιστρά-τηγος Διάδοχος Κωνσταντῖνος γιά νάὑπογραφεῖ τό πρωτόκολλο τῆς παρα-δόσεως τῆς Θεσσαλονίκης Ἦταν τόβράδυ τῆς 26ης Ὀκτωβρίου 1912 Ἦ -ταν δῶρο τοῦ Ἁγίου τους τοῦ laquoἈκρίτηΚαβαλλάρηraquo Ἁγίου Δημητρίου Ἔτσιτό ἔνιωσε ὁ λαός κι ἔτσι τό εἶπε κι ὁποιητής

Ἡ Σαλονίκη πού ἔσβηνε μέ τοῦκαιροῦ τό διάβαndashκαντήλι πού τρεμόφωτο γιά λάδι λαχταρᾶndashἀποβραδίς κοιμήθηκε

δυστυχισμένη σκλάβακαί τήν αὐγούλα ξύπνησεἀρχόντισσα κυρά― Τί νά ᾿βλεπε στόν ὕπνο τηςποιό νά ᾿ταν τ᾿ ὄνειρό της―Τόν Ἅι-Δημήτρη ἔβλεπεστό ἄτι τό γοργόπού ροβολῶντας ἔκραζεμέ τή φωνή τῆς νιότηςlaquoἌνοιξε πόρτα τῆς σκλαβιᾶςἡ λευτεριά εἶμ᾿ ἐγώraquo

27 Ὀκτωβρίου 1912 μπαίνει ἐ -λευθερωτής ὁ Ἑλληνικός στρα-τός στή Θεσσαλονίκη

28 Ὀκτωβρίου 1912 ὥρα 11 τόπρωί μπαίνει στή Θεσσαλονίκημέ ὅλο του τό ἐπιτελεῖο ὁ Στρα-τηλάτης Διάδοχος Κωνστα -ντῖνος μέσα σέ μιά ἀποθεωτικήὑποδοχή πού κατέληξε στήνἘκκλησία τοῦ Ἁγίου Μηνᾶ ὅπουἔγινε ἐπίσημη καί ἐξαιρετικάσυγκινητική δοξολογία στό Θεόγιά τήν ἀπελευθέρωση τῆς πό-λεως

Κι ἔγραφε ἡ ἐφημερίδα laquoὉ ἐνθουσιασμός τῶν Ἑλλή-

νων δέν εἶναι δυνατόν νά περι-γραφῇ ἐπί τῇ θέα τῶν Ἑλλήνωνἀξιωματικῶν καί στρατιωτῶν εἰσ -ερχομένων νικηφόρως εἰς τήν πό -λιν μας Οἱ πάντες ἐζητωκραύγαζονσυνέχαιρον ἀλλήλους ἐφίλουντούς Ἕλληνας ἀξιωματικούς ἐπή-δουν ἄφηναν ἀνάρθρους κραυ-γάς τά εἶχαν χάσει κυριολεκτικῶςΣημαῖαι ἑλληνικαί ἀνεπετάσθησαν(ὑψώθηκαν) εἰς τά ἑλληνικά κατα-στήματα καί εἰς τάς ἑλληνικάςοἰκίαςraquo

ἩἩ ΘΘεεσσσσααλλοοννίίκκηη ἦἦτταανν ἐἐλλεεύύθθεερρηηὈκτώβριος 2012 335

Ἐλεύθερη ἡ Θεσσαλονίκη

Ἐλεύθερη ἡ Θεσσαλονίκη

336Ὀκτώβριος 2012

Ι laquoΠερίεργον καί θαυμαστόν θέαμαraquo Ὁ ἀνταποκριτής τῶν Times Κρῶφορδ Πράϊς ἀφηγεῖται

Ε νόμιζέ τις ὅτι Ἑλληνικός στρατός νικηφόρος ἐπανέκαμπτε εἰς τάς Ἀθήνας του μετά εὐτυχῆ ἐκστρατείαν εἰς τήν ἀλλο-δαπήν Ἐφαίνετο ἀκατανόητον πῶς ἦτο δυνατόν Τουρκική ἧττα νά ἑορτάζεται κατά τοιοῦτον τρόπον εἰς μίαν μέχρι χθές Τουρκικήν πόλιν Πράγματι ἐκεῖνο τό ὁποῖον συνέβαινεν ἦτο κάτι πλέ-ον ἀπό ἑορτασμόν πολεμικῆς νίκης∙ ἦτο ὁ ἑορτασμός τῆς ἀπελευθερώσεως τοῦ Ἑλληνικοῦ πληθυσμοῦ ἀπό τήν δουλείαν τῆς Τουρκικῆς διοικήσεως Μόνο τώρα ὁ γνω-στός καφετζῆς laquoμπάρμπα Γεώργηςraquo ἠδυνήθη νά παραδώσῃ εἰς τό πῦρ τό Τουρκικόν του κάλυμμα∙ μόνον τώρα ἠδυνήθη νά ἁρπάσῃ τάς ἐρυθράς σημαίας τῆς ἡμισελήνου αἱ ὁποῖαι μέχρι τῆς στιγμῆς ἐκείνης ἐστόλιζον τό κατάστημά του καί νrsquo ἀνυψώσῃ ἀντrsquo αὐτῶν τό ἰδικόν του Κυανόλευκον ἔμβλημα∙ μόνο τώρα ὁ ραγιᾶς Ἕλλην ἐτόλμα νά δια-κηρύττῃ ἀπό τῆς ὀροφῆς τῆς οἰκίας του τό μῖσος του πρός τόν Τοῦρκον καί τά ἔργα του Ἦτο ἕν περίεργον ἀλλά καί θαυμαστόν ταυτοχρόνως θέαμα τό ὁποῖον μόνον εἰς τήν Μακεδονίαν ἠμπορεῖ κανείς νά ἴδῃ διότι μόνο μία Μακεδονία ὑπάρχει

100 χρόνια 100 χρόνια Ἑταιρεία Μακεδονικῶν σπουδῶνἙταιρεία Μακεδονικῶν σπουδῶν

ΜΙΚΡΑ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΜΕΓΑΛΕΣlaquoΩΡΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣraquo

ΤοΤοΤοΤΤοΤοΤοΤΤοοοουρυυυυυ κικικον ἀ ἀἀἀἀπόπό ἑἑορρτατασμσμσμσμσσσμόόόόόόόόἙλληηηνικοῦ πλπλλλλπληθηθυσμοοῦ ἀἀἀ

337Ὀκτώβριος 2012

ΙΙΙΙ Πρωΐ τῆς 27ης Ὀκτωβρίου σέ μιά Θεσσαλονίκη στά γαλανόλευκα

Ε κ τῶν Ἑβραϊκῶν καταστημάτων καί τοῦ μοναδικοῦ ἑλληνικοῦ τῶν ἀδελφῶν Ναούμ Χρίστου οὐδέ ἴχνος ἀπέμεινεν ἐκ τοῦ ἑλληνικοῦ χρωματισμοῦ ὑφασμάτων ὥστε ἐν τέλει μετά δυσκολίας εὕρισκέ τις ἕνα πῆχυν χασέ καί ὀλίγον μπλέ ὕφασμα διά τήν κατα-σκευήν τῆς ἀπαραιτήτου διά κάθε Ἕλληνα σημαίαςΚαί πράγματι δέν παρῆλθον πολλαί ὧραι καί περί τήν 9ην ἑσπερινήν εἰσήρχοντο εἰς τήν πόλιν καταλύσαντες εἰς τό ὀνομαστόν τότε ξενοδοχεῖον laquoὌλυμπος Παλλάςraquo πέντε ἀξιωματικοί ἐν οἷς καί οἱ κκ Κλεομένης Μέραρχος καί Μεταξᾶς Ἐντελῶς ἄϋπνοι οἱ ἐνθουσιωδέστεροι τῶν κατοίκων ἀναμένοντες τήν εὐχάριστον ἐξέλιξιν τῶν πολεμικῶν γεγονότων ἤρχισαν σιγά καί δειλά-δειλά ὁ εἷς κατόπιν τοῦ ἄλλου ἀπό τοῦ μεσονυκτίου νά ἀναπετῶσι τάς ἑτοίμους κυανολεύκους σημαίας τωνἘν τῇ Ἐγνατίᾳ ἰδίως ὁδῷ ὁ κ Χατζηνικολάου ὀδοντίατρος ἐκ τῶν θαρραλεωτέρων πρῶτος ἔρριψε τόν κῦβον καί ἐκ τῶν πρώτων ἐθεάθη ἀναπετῶν πελωρίαν ἑλληνικήν ση-μαίαν οὕτως ὥστε ἡ πρωία τοῦ Σαββάτου εὗρε τήν πόλιν μας πλέουσαν εἰς τό κυανό-λευκον καί ἀπrsquo ἄκρου εἰς ἄκρον σημαιοστόλιστον Τό Ἑλληνικόν χρῶμα ἐκυριάρχει πα-ντοῦ αἱ δέ ὁδοί της ἔλαβον ὄψιν πανηγυρικήν ΙΙΙΙΙΙ Ἡ ἑλληνική σημαία στό Λευκό Πύργο ἐνῶ ὁ διάδοχος Κωνσταντί νος μπαίνει στήν πόλη Ὁ Ἀλέξανδρος Δ Ζάννας θυμᾶται

Σ τίς 28 Ὀκτωβρίου τό πρωί ἐ -πρόκειτο νά γίνη ἡ ἐπίσημη εἴ-σοδος τοῦ Βασιλέως καί τῆς Βασι-λικῆς οἰκογένειας στήν πόλιΣτόν Λευκό Πύργο δέν εἶχε ση-κωθῆ ἀκόμη Ἑλληνική σημαία καί ὅλοι διερωτοῦνταν τό γιατί Πῶς ἔγινε καί ὕστερα ἀπό 36 ὡρῶν κα-τοχῆς δέν εἶχε ὑψωθῆ ἀκόμη ἡ Ἑλ-ληνική σημαίαἈνέβηκα ἐπάνω στόν Πύργο καί εἶδα πώς οἱ Τοῦρκοι εἶχαν ἀφαιρέσει τό σκοινί ἀπό τόν ἱστό Γιά νά κατέβη ὁ ἱστός καί νά ὑψωθῇ ἡ σημαία χρειάζουνταν ἀρκετή δου-λειά Ρώτησα στά καΐκια πού ἦταν ἀγκυροβολημένα δίπλα ἄν ὑπῆρχε κανένας μικρός μοῦτσος ἱκανός νά σκαρφαλώσῃ στόν ἴδιο τόν ἱστό καί νά περάσῃ τό σκοινί γιά τή ση-μαία Παρουσιάστηκε ἕνας μικρούλης γελαστός καί μέ βεβαίωσε ὅτι μποροῦσε νά τό κάνῃ Ἔτρεμα μήν τοῦ συμβῇ κακό γιατί ὁ ἱστός δέν ἦταν πολύ γερός Ὁ μικρός ὅμως ἀφοῦ τόν κύτταξε μοῦ εἶπε πώς ἔκανε δυσκολώτερες ἀναρριχήσεις στά καράβια καί πώς θά τά κατάφερνε Πρίν ἀκόμη τοῦ πῶ τό laquoναίraquo ἄρχισε νά σκαρφαλώνῃ μέ καταπλη-κτική ἐπιτηδειότητα καί ταχύτητα Σέ δύο λεπτά εἶχε περάσει τό σκοινί Κατέβηκε ἐνθου-σιασμένος γιά τήν ἐπιτυχία του καί ὅταν τοῦ ἔδωκα δυό μετζήτια πετοῦσε ἀπό τή χαρά του Ἡ σημαία μας πρωτοϋψώθηκε στό Λευκό Πύργο ἐκείνη τήν ἡμέρα τό πρωί τήν ὥρα ἀκριβῶς πού ἔρχονταν ἀπrsquo τόν παραλιακό δρόμο ἡ παρέλασις τῆς νίκης Γ

σω καί νά σέ ἀποκαταστήσω στή δικήσου γῆ τή γῆ τῆς Χαναάν

Τότε λαέ μου ἤσουν ἐσύ γιά μένα τε-λείως ξεχωριστός καί ἀγαπητός λαός -ποιος τολμοῦσε νά σέ βλάψει ἔβρισκεἘμένα ἐκδικητή καί τιμωρό Τόσο σέ ἀ -γαποῦσα

μως θέλω νά σέ ρωτήσω Τί laquoπλημ-μέλημαraquo τί σφάλμα τί ἀδικία τί λάθοςβρῆκαν οἱ πατέρες σου ἐπάνω μου καί μέἐγκατέλειψαν ἔφυγαν μακριά μου καίἀκολούθησαν τά κούφια καί τιποτένιαεἴδωλα ὥστε τελικά καί οἱ ἴδιοι νά γίνουνκούφιοι μηδαμινοί καί τιποτένιοι

Βρέθηκε ἄραγε κάποιος ἀπrsquo αὐτούς νά

Aparao TA paraPOFHTIka ANAGNVSMATa toy ESparaEPInoy ths EOPTEumls

TOY AGIOY DHMHTPIOY25 Ὀκτωβρίου 2012 ερεμ β΄ 1-12

ΤΟ ΠΑΡΑΠΟΝΟ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥΤΟ ΠΑΡΑΠΟΝΟ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ

τόν ἑσπερινό τῆς ἑορτῆς τοῦἁγίου μεγαλομάρτυρος Δημη-τρίου διαβάζεται ἕνα προφητι -κό ἀνάγνωσμα συνταρακτικό

Κύριος ἀπαριθμεῖ τίς εὐεργεσίες Τουπρός τό λαό Του τόν ἰσραηλιτικό καίσυγχρόνως ἐκφράζει ἕνα βαθύ παράπο -νο

Θυμήθηκα λέει ὁ Κύριος πόσο σέσπλαχνίσθηκα καί σέ ἐλέησα λαέ μουστά χρόνια τῆς νεότητάς σου τότε πούἄρχιζες τήν ἱστορική σου πορεία καί ἀριθ-μοῦσες λίγα μόνο ἔτη ἐθνικῆς ζωῆς Τότεπού ἤσουν σκλαβωμένος στήν Αἴγυπτοκι ἐγώ ἔκανα τό πᾶν γιά νά σέ ἐλευθερώ -

SS

laquoτί εὕροσαν οἱ πατέρες ὑμῶν ἐν ἐμοί πλημμέλημαὅτι ἀπέστησαν μακράν ἀπ᾽ ἐμοῦraquo

laquoτί εὕροσαν οἱ πατέρες ὑμῶν ἐν ἐμοί πλημμέλημαὅτι ἀπέστησαν μακράν ἀπ᾽ ἐμοῦraquo

Ὀκτώβριος 2012338

Μ

Βηθ

λεέμ

Κορ

ωπί Ἀ

ττικ

ῆς

πεῖ laquoἌς ἀναζητήσουμε τόν Κύριο καίΘεό μας ἄς ἐπιστρέψουμε σrsquo Αὐτόν πούμᾶς ἐλευθέρωσε ἀπό τή δουλεία καί μᾶςχάρισε τήν πατρίδα μας καί τί πατρίδατή γῆ τῆς Ἐπαελίας μέ ὅλα τά ἀ γαθάτόσο ἄφθονα μέ πα-ραγωγή καί πλοῦτοἀστείρευ τοraquo Κανείςδέν βρέθηκε νά πεῖαὐτά Ἀντιθέτως ἐσεῖςὑβρίσατε καί μολύνα -τε τή χώ ρα αὐτή πούσᾶς χάρισα μέ τά σι-χαμερά εἴ δωλα καίτίς ἁμαρτίες σας

Κοιτάξτεδίπλα σας τά ἔθνητά εἰδωλολατρικά Ἄαξαν μήπως τούςθεούς τους ndash πού δέν εἶναι κἄν πραγμα-τικοί θεοί ἀά ψεύτικοι Δέν τούς ἄα-ξαν Καί ἀάξατε ἐσεῖς Ἐμένα πού εἶμαιἡ δόξα καί τό καύχημά σας μέ ἀνταά-ξατε μέ τίς ματαιότητες καί ἀθλιότητεςαὐτοῦ τοῦ κόσμου μέ τά τιποτένια εἴ -δωλα laquoἘξέστη ὁ οὐρανός ἐπί τούτῳλέγει Κύριοςraquo Μέχρι κι ὁ οὐρανός ἔφρι -ξε μέ τήν ἀχαρακτήριστη αὐτή συμπερι-φορά σας

Αὐτά λέει ὁ Κύριος

Τό περιοδικό παιδιά πού κρατᾶτε στάχέρια σας τό ὁποῖο φιλοξενεῖ καί τό ἄρ -θρο αὐτό πού διαβάζετε τώρα θέλει νάσᾶς κάνει μία ἐρώτηση

Γιατί ἄραγε νά διαβάζεται τό συγκεκρι-

μένο αὐτό προφητικό ἀνάγνωσμα κατάτήν ἑορτή τοῦ ἁγίου Δημητρίου Τί σχέ -ση ἔχει ὁ ἅγιος μεγαλομάρτυς Δημήτριοςμέ τίς ἔννοιες πού τίθενται στό ἀνάγνω-σμα αὐτό δουλεία ἐλευθερία πατρίδαἐθνική ἀποκατάσταση

Τήν ἀπάντηση θά τήνδώσετε πολύ εὔκολα μό -νοι σας ὅταν διαβάσετεὅλο τό ὑπόλοιπο τεῦχοςπού εἶναι ἀφιερωμένοστήν ἐθνική ἐπέτειο τῶν100 χρόνων ἀπό τούςΒαλκανικούς Πολέμουςτοῦ 1912-13 Ἐντοπίστεπότε ἔγινε ἡ ἀπελευθέ-

ρωση τῆς Θεσσαλονίκης ὁδιπλασιασμός οὐσιαστικά τῆς πατρίδαςμας

καί σκεφθεῖτεΤί σημαίνει γιά μᾶς τούς Ἕηνες ὅτι

ἔχουμε τόσους καί τέτοιους ἁγίους γιάπολιούχους Πόσο ἐπίκαιρα καθίστανται τά λό -

για αὐτά τοῦ Κυρίου γιά τή δική μας πα-τρίδα καί τό λαό Πόσο δίκαιο εἶναι τό παράπονό ΤουΤί πρέπει νά δεῖ ἀπό μᾶς ὁ ἅγιος Δη-

μήτριος γιά νά laquoμεσολαβήσειraquo καί πάλιγιά χάρη μας στό Θεό

Αὐτή τή φορά τό ἁγιογραφικό μήνυμαθά τό βγάλετε μόνοι σας Καί τό laquoΠρόςτή Νίκηraquo εἶναι βέβαιο ὅτι τά συμπερά-σματά σας θά εἶναι σωστά

ΣΣττόόνν ἑἑσσππεερριιννόό ττῆῆςς ἑἑοορρττῆῆςς ττοοῦῦἁἁγγίίοουυ μμεεγγααλλοομμάάρρττυυρροοςς ΔΔηημμηη--ττρρίίοουυ δδιιααββάάζζεεττααιι ἕἕνναα ππρροοφφηηττιικκόόἀἀννάάγγννωωσσμμαα σσυυννττααρραακκττιικκόό

ΚΚύύρριιοοςς ἀἀππααρριιθθμμεεῖῖ ττίίςς εεὐὐεερρ--γγεεσσίίεεςς ΤΤοουυ ππρρόόςς ττόό λλααόό ΤΤοουυ ττόόννἰἰσσρρααηηλλιιττιικκόό κκααίί σσυυγγχχρρόόννωωςςἐἐκκφφρράάζζεειι ἕἕνναα ββααθθύύ ππααρράάπποοννοο

Ὀκτώβριος 2012 339

Τά ἀεροπλάνα πού εἶχαν πρωτοσχεδιαστεῖ ἀπό τούςἀδερφούς Ράιτ τό 1904 θεωροῦνταν κατάλληλα μόνογιά ἐκτέλεση θεαματικῶν ἀλλά ἐπικίνδυνων καί μᾶλλονἄχρηστων ἐπιδείξεων

Εἶναι ἐνδεικτικό τό ὅτι τό 1910 ἡ κρατική ὑπηρεσίαἀπογραφῆς τῶν ΗΠΑ στήν ἐπίσημη ἀπογραφή της κα-τέτασσε τούς ἀεροπόρους στούς ldquoκαλλιτέχνες ἐπιδεί-ξεωνrdquo Δηλαδή στήν ἴδια ἐπαγγελματική κατηγορία μέ τούς κλόουν

Ἔτσι τά ἐπιτελεῖα τῶν μεγάλων χω ρῶν δίσταζαν νά λάβουν σοβαρά ὑπrsquo ὄ ψη τουςτό ἀεροπλάνο πρίν τό 1911

τούς βαλκανικούς πολέmicroους 1912-13 χρησιmicroοποιήθηκε γιάπρώτη φορά τό ἀεροπλάνο ὡς πολεmicroικό microέσο

ἱ Ἕλληνες ὑπᾹρξαν microεταξύ τῶν πρωτοπόρων σ αὐτόπαρά τά φτωχά microέσα πού διέθεταν

Ἡ Ἑλληνική κυβέρνηση κάνει μιά κίνηση πρωτοπο-ριακή Μεριμνᾶ νά ἀναχωρήσουν γιά τή Γαλλία οἱπρῶτοι Ἕλληνες ἀξιωματικοί γιά νά ἐκπαιδευθοῦν ὡςἀεροπόροι

Στίς 88 ΦΦεεββρροουυααρρίίοουυ 11991122 ὁ Ἐμμανουήλ Ἀργυρόπου-λος ὁ πρῶτος ἰδιώτης ἀεροπόρος κάνει τήν πρώτη τουπτήση (στό Ρούφ) Στήδεύτερη ἔξοδο τῆς ἴδιας

ἡμέρας συνεπιβάτης τοῦ Ἀργυρόπουλου ἦταν αὐτόςὁ ἴδιος ὁ πρωθυπουργός ὁ Ἐλευθέριος Βενιζέλος

Ἡ πρώτη στρατιωτική πτήση ἔγινε στίς 1133 ΜΜααΐΐοουυ 11991122ἀπό τόν Ὑπολοχαγό Δημήτριο Καμπέρο μέ τό πρῶτοστρατιωτικό ἀεροπλάνο τῆς Ἑλλάδας τύπου Farman

Τόν ἸἸοούύννιιοο ττοοῦῦ 11991122 ὁ Καμπέρος πέταξε μέ τό laquoΔαί-δαλοraquo τό ἀεροσκάφος Farman τό ὁποῖο εἶχε μετα-σκευαστεῖ σέ ὑδροπλάνο θέτοντας ἔτσι τίς βάσεις τῆς Ναυτικῆς Ἀεροπορίας

Ξέρεις ὅτι

Κι ἀκόmicroη ὅτι

Τά πρῶτα πολεmicroικά ἀεροπλάναΤά πρῶτα πολεmicroικά ἀεροπλάναΤΤίί γγιιννόότταανν ππρρίίνν

ΦΦττάάννοουυmicromicroεε σσττόό 11991111 micromicroήήνναα ∆∆εεκκέέmicromicroββρριιοο

Ὀκτώβριος 2012340

σ

o

Τό σύνθημα τῆς Ἑλληνικῆς Πολεμι κῆςἈεροπορίας εἶναι ΑΙΕΝ ΥΨΙΚΡΑΤΕΙΝ τόὁποῖο σημαίνει laquoΠάντοτε νά κυριαρχεῖςστά ὕψηraquo καί τό ἔμβλημά της ἀναπα-ριστᾶ ἀετό σέ πτήση μπροστά ἀπό τόκυκλικό διακριτικό της

Τά ἑλληνικά laquoπετάγματαraquo ὅμως ἀρχί-ζουν πολύ πιό πρίν Χάνονται στάβάθη τῆς ἱστορίας καί μπλέκονται μέ τήμυθολογία

Ἄν σκεφτοῦμε ὅτι πίσω ἀπό τούς μύ-θους τῶν ἀρχαίων Ἑλλήνων κρύβεταιμιά πραγματική ἀφορμή πίσω ἀπό τόμύθο τοῦ Δαίδαλου καί τοῦ Ἴκαρου βρί-σκουμε τίς πρῶτες προσπάθειες νά πε-τάξει ὁ ἄνθρωπος Ἔγιναν στήν Ἀρ χαίαἙλλάδα καί εἶχαν ἕνα κίνητρο

Τό ΣΣεεππττέέμμββρριιοο ττοοῦῦ 11991122 ὁ ἙλληνικόςΣτρατός ἀπέκτησε τήν πρώτη του πο-λεμική ἀεροπορική μονάδα τό laquoΛόχοἈεροπόρωνraquo μέ ἕδρα τή Λάρισα

Ὁδοιπόρος

ΕΕΠΠΙΙΚΚΑΑΙΙΡΡΑΑΒΒΙΙΒΒΛΛΙΙΑΑΕΕΠΠΙΙΚΚΑΑΙΙΡΡΑΑΒΒΙΙΒΒΛΛΙΙΑΑ

Ὀκτώβριος 2012 341

ΕΚ

∆Ο

ΣΕΙΣ

laquoΟ

ΣΩ

ΤΗΡraquo

ΕΚ

∆Ο

ΣΕΙΣ

laquoΟ

ΣΩ

ΤΗΡraquo

Σόλω

νος

100

θήνα

106

80

τη

λ 2

10 3

6243

49

Ἱστορικές ἀλήθειεςκαί

ἡρωικά κατορθώματα τοῦ Ἑλληνισμοῦ στόν 20ό αἰώνα

Ἀπό τ

ήν

πονεμένη ἱστορία τῆς Β Ἠπείρου

1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι

Ὀκτώβριος 2012342

laquoΔόξα τῷ Ὑψίστῳ διά τόν νέον θρίαμβον τοῦ ἀνδρείου στρατοῦ μαςraquo

(Ἀπό τηλεγράφημα τοῦ Βασιλέως Γεωργίου Αacute στόν ΠρωθυπουργόἘλευθέριο Βενιζέλο μετά τήν ἀπελευθέρωση τῶν Ἰωαννίνων)

laquoΔόξα τῷ Ὑψίστῳ διά τόν νέον θρίαμβον τοῦ ἀνδρείου στρατοῦ μαςraquo

Ὁ Τα

χσίν

πασά

ς παρ

αδίδ

ει τή

Θεσ

σαλο

νίκη

στό Δ

ιάδο

χο Κ

ωνστ

αντῖν

οὉ

Ἐσσά

τ πασ

άς πα

ραδί

δει τ

ά Ἰω

άννιν

αστ

ό Διά

δοχο

Κων

σταν

τῖνο

1912-2012Ἑκατόχρονα ἐθνικοῦ ἀναβαπτισμοῦκαί αὐτοσυνειδησίας

1912-2012

Τρόπαια καί Θρίαμβοιστήν ξηρά καί στή θάλασσαἀπό τήν ἀθάνατη ἑλληνική ψυχή

1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι

Ὀκτώβριος 2012 343

Κατα

βύθι

ση το

ῦ Φετ

ίχ Μ

πουλ

έντ

στό λ

ιμάν

ι τῆς

Θεσ

σαλο

νίκης

Κατα

τρόπ

ωση

τοῦ τ

ουρκ

ικοῦ

στόλ

ουστ

ά Δα

ρδαν

έλλια

344Ὀκτώβριος 2012

Εχουν περάσει ἑβδομήντα δύο χρόνια ἀπό ἐκεῖνο τόν Ὀκτώβρη πού τό ἑλληνικό Ἔθνος ἀπέδειξε ἀληθινό τό λόγο τοῦ σοφοῦ κα-θηγητοῦ τῆς ἀρχαιολογίας Σπύρου Μαρινάτου πού εἶπε ὅτι laquoοἱ

ὀλιγάριθμοι λαοί δέν εἶναι ἀναγκαστικά πάντοτε μικρά ἔθνη Ἐνίοτε (κάποιες φορές) ἔχουν μεγάλην ψυχήν καί συνεισφέρουν τήν μερίδα τοῦ λέοντος εἰς τήν κοινήν περιουσίαν τῆς ἀνθρωπότητοςraquo

Ἦταν Ὀκτώβριος τοῦ 1940 Ὁ laquoἌξοναςraquo ἡ συμμαχία τῆς Γερμανί-ας τοῦ Χίτλερ καί τῆς φασιστικῆς Ἰταλίας τοῦ Μουσολίνι σάρωνε μέ τίς σιδερόφρακτες ὀρδές της τήν Εὐρώπη Στόν κατασκότεινο διεθνή ὁρί-ζοντα δέν τρεμόφεγγε οὔτε τό πιό ἀχνό φῶς ἐλπίδας Πολωνία Δανία Νορβηγία Ὁλλανδία Βέλγιο Λουξεμβοῦργο καί ἡ Γαλλία εἶχαν ὑποκύ-ψει Ἡ μεγάλη ἀντίπαλος τοῦ Ἄξονα ἡ Ἀγγλία περίμενε εἰσβολή

Ἦταν τότε πού ἡ Ἰταλία χωρίς καμιά πρόκληση ἐκ μέρους μας καί ἐνῶ εἶχε βυθίσει τό ἀντιτορπιλλικό μας laquoἝλληraquo πού ἀπέδιδε τιμές τό Δεκα-πενταύγουστο στήν Παναγία στό λιμάνι τῆς Τήνου ζήτησε νά ἀφήσουμε ἐλεύθερη τή διέλευση τῶν στρατευμάτων της γιά τήν εὐόδωση τῶν πο-λεμικῶν της ἐπιχειρήσεων

Στίς 3 τά μεσάνυχτα τῆς 28ης Ὀκτωβρίου ὁ πρεσβευτής της Γκράτσι ξύπνησε τόν πρωθυπουργό Ἰω Μεταξᾶ γιά νά πάρει τήν πατροπαράδο-τη ἀπάντηση τό laquoμολών λαβέraquo σέ ἄλλη διατύπωση laquoΛοιπόν αὐτό ση-μαίνει πόλεμοraquo δηλαδή laquoὌχιraquo

Τό πρωί τό α΄ πολεμικό ἀνακοι νωθέν λακωνικό ἑλληνικότατο γέμισε τή χώ ρα laquoΑἱ ἰταλικαί δυνάμεις ἀπό τίς 530΄ π μ σήμερον προσβάλ-

72 χρόνια μετά

345Ὀκτώβριος 2012

λουν τά ἡμέτερα τμήματα προκαλύψεως τῆς ἑλληνοαλβανικῆς μεθορί-ου Αἱ ἡμέτεραι δυνάμεις ἀμύνονται τοῦ πατρίου ἐδάφουςraquo Τό διάγγελ-μα τοῦ βασιλέως Γεωργίου Β΄ διαβεβαίωνε laquoΜέ πίστιν εἰς τόν Θεόν καί εἰς τά πεπρωμένα τῆς φυλῆς τό Ἔθνος σύσσωμον καί πειθαρχοῦν ὡς εἷς ἄνθρωπος θά ἀγωνισθῇ ὑπέρ βωμῶν καί ἑστιῶν μέχρι τῆς τελικῆς νίκηςraquo Καί ὁ ποιητής συνεπαρμένος ἀπό τό φαινόμενο αὐτοῦ τοῦ μικροῦ ἔθνους πού εἶχε ὑψώσει ἀπό τό γεροντότερο ὥς τό νήπιο τό ἀνάστημά του καί ἔφραζε τό δρόμο στήν ὁλο κληρωτική βία ἔσυρε φωνή στήν Οἰκουμένη

laquoὈμπρός κι ἡ Ἑλλάδα σκώθηκεκαί διασκορπάει τά σκότηἈνάστα ἡ Ἀνθρωπότηκι ἀκλούθα την Ὀμπρόςraquo (Ἄ Σικελιανός)

Σέ πεῖσμα κάθε ἀνθρώπινης λογικῆς μέ ἐμπιστοσύνη στό ὅτι ἡ ὑπερ-οπλία ἀνήκει σrsquo αὐτόν πού διαθέτει τό πνεῦμα καί ὄχι τά ὑλικά μέσα ἡ Ἑλλάδα βάδιζε στήν ἄνιση ἀναμέτρηση Ἰταλία 8000000 λόγχες πεζικοῦ 469 πολεμικά σκάφη 110 ὑποβρύχια 1000 καί πλέον ἀε-ροπλάνα Ἑλλάς 300000 πεζικοῦ 10 σκάφη 27 βομβαρδιστικά ἀε-ροπλάνα 6 ὑποβρύχια Ἀλλά καρδιές καρδιές 7000000 καρδιές Ἑλλήνων

Σύμφωνα μέ τά σχέδια πού εἶχε καταστρώσει ὁ Ἄξονας ὁ χρόνος τῶν 10 ὥς 15 ἡμερῶν ἦταν ἐπαρκής γιά τήν ἐπιχείρηση κατά τῆς Ἑλλάδος Ἀλλά ποιά ἡ διάψευση Στίς 6 Νοεμβρίου τοῦ rsquo40 ὀκτώ μόλις μέρες μετά τήν κήρυξη τοῦ πολέμου τό ἑλληνικό Στρατηγεῖο μπόρεσε νά ἀναλάβει ἀντεπίθεση στόν τομέα τῆς Κορυτσᾶς πού γε-νικεύτηκε στίς 13 σrsquo ὁλόκληρο τό μέτωπο Καί ἡ νίκη πετᾶ Ποιός τήν προφτάνει Κορυτσά Ἀργυρόκαστρο Ἅγιοι Σαράντα Πρεμετή Κλεισούρα Τεπελένι Πόγραδετς Τρεμπεσίνα

Στίς 4 Δεκεμβρίου ὁ Μουσολίνι ἔλεγε στόν ὑπουργό του τῶν ἐξω-τερικῶν Τσιάνο laquoΔέν ὑπάρχει ἄλλη διέξοδος εἴμαστε ὑποχρεωμέ-νοι νά ζητήσουμε κατάπαυση τῶν ἐχθροπραξιῶν ὅσο κι ἄν εἶναι παράδοξο καί γελοῖοraquo Στίς 2 Μαρτίου τοῦ 1941 μπρός στή θυελ-λώδη ἑλληνική προέλαση ὁ ἴδιος ὁ Μουσολίνι ἀναλαμβάνει τή δι-οίκηση τοῦ ἀλβανικοῦ μετώπου Ὅμως ἡ ἰταλική αὐτή προσπάθεια συντρίφθηκε στίς 930΄ π μ τῆς 22ας Μαρτίου Οἱ Ἰταλοί ἔστει-λαν κήρυκες μέ ἐπικεφαλῆς καθολικό ἱερέα γιά νά τούς ἐπιτραπεῖ νά σηκώσουν τούς χιλιάδες νεκρούς τους Ὁ ἄσοφος δικτάτορας πού εἶχε αἱματοκυλίσει καί τό δικό του λαό ἔφυγε ταπεινωμένος στή χώρα του

Ἔτσι γράφτηκε τό ἔπος τοῦ rsquo40 στίς παγωμένες βουνοκορφές

τῆς Πίνδου καί στά laquoμετόπισθενraquo Οἱ ἴδιοι οἱ δημιουργοί του

346Ὀκτώβριος 2012

ἔθεσαν στόν ἑαυτό τους ὅταν ὁ σάλαγος τοῦ πολέμου εἶχε κο-πάσει τό ἐρώτημα laquoΠοιοί ἀληθινά εἴμαστε Τί μᾶς ἕνωνε τόσο

δυνατάraquo Κι ἀπαντοῦσαν laquoΠρῶτα πρῶτα τά laquoπιστεύωraquo μας Πιστεύ-αμε καί δέν κρύβαμε τήν πίστη μας Πιστεύαμε στό Θεό στήν Πανα-γία στήν Ἑλλάδαraquo (Στρ Μυριβήλης) Τό θρησκευτικό βίωμα ὑπῆρξε

γιά τούς στρατιῶτες μας καί τό λαό μας ζωοπάροχο Καί ἡ Παναγία ὁρα-τή Ὑπέρμαχος Στρατηγός Δυνατά ἕνωνε καί ἡ ἀγάπη στήν κοινή μητέρα-

πατρίδα Γιrsquo αὐτό πολεμοῦσαν ἑνωμένοι σάν ἕνας ἄνθρωπος χωρίς φιλοδοξί-ες προσωπικές καί ὑπολογισμούς γιrsquo αὐτό καί εἰπώθηκε πώς laquoποτέ λαός δέν φανέρωσε τέτοια ὁμαδική κι ἀπόλυτη συνείδηση ἱστορικῆς εὐθύνηςraquo

laquondashΓιατί πολεμᾶμεndashΓιά τή δόξα ἀποκρίνεται ἀδίστακτα στή χιονισμένη πλαγιά τοῦ 1220

μπρός στήν Κλεισούρα ὁ ἀγράμματος φαντάρος γιά παράδειγμα στόν κό-σμοraquo

Ἔπειτα καταλυτική γιά τή νίκη ἦταν ἡ ἀπόφαση τῆς θυσίας Μιά θυσία πού προσφέρθηκε ἀπό ὅλους χωρίς κανένα καταναγκασμό laquoμέ τό χαμόγελο στά χείλη πᾶν οἱ φαντάροι μας μπροστάraquo τραγουδοῦσε τό Πανελλήνιο Προσφέρ-θηκε μέ σεμνότητα χωρίς τυμπανοκρουσίες καί χειροκροτήματα

Κι ὅταν ἀργότερα ἔπεσε πάνω μας ἡ πάνοπλη Γερμανία τοῦ Χίτλερ τό μικρό ἔθνος τῶν Ἑλλήνων ἄν καί αἱμόφυρτο κράτησε ψηλά τήν τιμή τοῦ ἀνθρώ-που ἀγωνιζόμενο μέσα σέ σφαγές καί ὁλοκαυτώματα μέχρις ἐσχάτων κερδί-ζοντας χρόνο γιά τή νίκη τοῦ εὐλαβικοῦ πιστοῦ στό Θεό λαοῦ τῆς Ρωσίας πού σύντριψε τελικά τή δύναμη τοῦ ἄδικου

Ἔγραφαν τότε οἱ πολεμιστές λογοτέχνες μας ἐκείνης τῆς γενιᾶς ἀπηχώντας τήν κοινή ἀπόφαση laquoΔέ θά ζητήσουμε ἀνακωχή γιά νά σώσουμε τά σπίτια καί τά ἐργοστάσια οὔτε κἄν γιά νά σώσουμε τό κεφάλι μας πού κινδυνεύει Δέ θά νοσταλγήσουμε τίς μικρές ἀπολαύσεις τῆς ἀτομικῆς εὐτυχίας () Ἡ Ἑλλάδα μιλᾶ μέσα μας τή γλώσσα τῶν μεγάλων ἡμερῶν τῶν μεγάλων ἀγώνων καί τῶν μεγάλων θυσιῶν Εἴμαστε Ἕλληνες Εἴμαστε οἱ Ἕλληνες τοῦ rsquo40-rsquo41raquo

Κι ὁ ποιητής μας θά θαυμάσειlaquoἌνθρωποι ὄμορφοι μέσrsquo στή θυσία τους Ἄνθρωποιraquo

Σήμερα ἑβδομήντα δύο χρόνια μετά μέ τήν πατρίδα σέ δύσκολη ὥρα ndash μέσα σrsquo ἕνα κόσμο πού καταρρέει γιατί χαμήλωσε τό πνευμα-τικό ἀνάστημα τοῦ ἀνθρώπου μέσα στή νάρκη τῶν ὑλικῶν ἀπολαύ-σεων ndash ἄς ἀνηφορίσουμε νοερά πρός αὐτούς τούς Ἕλληνες ἀνθρώ-πους πού μᾶς χάρισαν τήν ἐλεύθερη πατρίδα Μέ εὐγνωμοσύνη ndash laquoὁ ἥλιος μας εἶναι ἀκριβά πληρωμένοςraquo ἀπrsquo αὐτούς Καί μέ συνείδηση τῆς δικῆς μας ἱστορικῆς εὐθύνης

ΛΛτή μεγαλύτερη μερίδαὁ ἄμαχος πληθυσμός τῆς πόλης

ἔἔἔἔἔἔἔπάπάπάπάππάππππάπππππάπ

άάάάάάάάάάάάάάάάάάraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoδδδδδδδδδδδδδ

ν ν ννν ν ν νννννννννσσσσσσσσσσσσστρτρττρτρτρτρττρτττρτττρτττρχχχχχχχχχχχχχοςοςοςοςοςοοςοςοςοςοοοοοοὐτὐτὐτὐτὐττὐτὐτὐττὐτὐτὐττόόόόόόόςςς κκκκκκκκεςεεςεςςεςεςεεεεςς ππππππππππροροροροοροοσωσωσωσωσωωσωωσ πιππιππιπππππιικέκέέκέέέκκ ςςςς

δυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδδδυδδδδδδ νανανααναναναναναναναανανν τάτάτάτάτάτάτάτάτάάάτάτττάτάάαμαμαμαμαμαμαμαααμμαμααμαμμε ε ε ε εε κακακαααακααακακααααααακαααααααίίίί ί ί ίίίίίίίίίίίίγίγίγίγίγίγίγίγίγίγίγγγγίγγ αααααααααααα σ σ σ σσσσσσσσσσσσσστήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήνννν

γιγιγιγιγγιγιγιγιιγιγιά ά ά ά ά ά άά άά τοτοτοτοτοτοτοτοτοτοτοτττοττοττοτοοττ ύςύςύςύύςύςύςύςύςύςύύςύύςύύςς σσ σ σσ σ σ σσσσσσστήτήτήτήτήτήτήτήττήτττήττήτή Ὑ Ὑ Ὑ Ὑ ὙὙ ὙὙὙὙ ὙὙ ὙὙὙὙὙὙὙὙὙὙὙπέπέπέπέπέπέπέπέπέπέπέππέπέπέρμρμρμρμρμρμρμρμρμρρμρμρμρμμρ αααχαχαχαχαχαχαχαχαχαχχααχαχ

παπαπαπαπαπαπαπαπαααπαπαπαπααπ τρτρτρτρτρτρτρτρτρτρτρττρττττρτττρρίδίδίδίδίδίδίδίίδδίδίδίδδίίδδααααααααααααα Γ Γ Γ ΓΓΓΓΓΓ ΓΓ ΓΓΓιrsquoιrsquoιrsquorsquoιrsquoιrsquoιιrsquoιrsquoιrsquoιι ααα ααααααα ααὐὐὐὐὐὐὐὐὐὐὐεςεςεςεςεςεεςςε πππππππππροροροροοοσωσωσωσωσωωωωπιπιπιπιπππππ έκέκέκέέέκέκέκέέςςςςς

η ημ

Αὐτή εἶναι ἡ φωτογραφία τοῦ microικροῦ microου φίλου Κωνσταντίνου καί αὐτήἡ ἀγαπηmicroένη του πρόταση Εἶmicroαι Ἕλληνας

Πλησιάστε νά τόν γνωρίσετε ἀπό κοντά ∆υό microάτια φωτεινά σάν τόν ὁλό-φωτο οὐρανό τῆς microακρινῆς πατρίδας του ∆υό χέρια πού κρατοῦν ψηλά τήσηmicroαία τῆς ἀγαπηmicroένης του Ἑλλάδας καί microιά καρδιά πού χτυπᾶ ἑλληνικά

Μικρέ microου φίλε πῶς ξέρεις τή microεγάλη εὐτυχία νά εἶσαι Ἕλληνας Πῶς ἡ microικρούλα σου καρδιά χωράει τή microεγάλη ἀγάπη γιά ὅτι ἑλληνικόΠῶς κάνεις τά δυό παιδικά σου χέρια νά φαίνονται κάστρα microέ ὑψωmicroένη

τή γαλανόλευκηΤό λές καί πράγmicroατι εἶσαι Ἕλληνας Κι ἔχεις πολλές ἀκόmicroη λέξεις νά microάθεις θάλασσα ἥλιος οὐρανός νησιά

microαργαριτάρια βράχος αἰγαιοπελαγίτικος ξωκκλήσι καί ἐλατόφυτοβουνό

Κι ἀκόmicroη λεβεντιά ἐλευθερία καί φιλότιmicroο καί microέτρο καί microεράκιἌνοιξε microάτια καί αὐτιά κι ἀγνάντεψε χιλιάδων χρόνων ἱστορίαἈνάπνευσε τά microύρα τῆς φυλῆς σου καί ζῆσε microέ τό ὅραmicroα τό ἑλληνικόΕἶναι microεγάλη ἡ microικρούλα σου πατρίδα Κωνσταντῖνε καί φτάνει νά ἀγκα-

λιάσει καί νά ἁγιάσει τήν οἰκουmicroένηΤό πιστεύεις Γιατί ἐσύ εἶσαι Ἑλληνας ἀπό καλή γενιά καί στή δική σου

φύτρα χρωστάει ὁ κόσmicroος τόν πολιτισmicroό του Ἐ

ΕΕΙΙΜΜΑΑΙΙ ΕΕΛΛΛΛΗΗΝΝΑΑΣΣ

ΕΕΙΙΜΜΑΑΙΙ ΕΕΛΛΛΛΗΗΝΝΑΑΣΣ

Μέ λένε ΚωνσταντῖνοΕἶmicroαι πέντε ἐτῶνΓεννήθηκα καί ζῶ στίς ΗΠΑΒγαίνω γιά παιχνίδι σέ πάρκο τῆς ΦλόρινταἜχω φίλους πολλούς ἈmicroερικανούςΟΜΩΣΕ ΙΜΑ Ι ΕΛΛΗΝΑΣ

Ὀκτώβριος 2012 347

ΚΚααλληηmicromicroέέρραα σσααςς ΕΕἴἴmicromicroαασσττεε δδυυόό φφίί λλοοιι ὉΛευτέρης καί ὁ Κωνσταντῖνος Μαθητές ἀπό τήΘεσσα λονίκη Γνωρίζουmicroε τό νοmicroό microας ἀπrsquo ἔξω κι ἀνα

κατωτά Σᾶς προσκαλοῦmicroε λοιπόν σrsquo ἕναν ἀξέχαστο ἱστορικό περίπατο Ἀκολουθῆστε microας

ΒΒρριισσκκόόmicromicroαασσττεε στήν Ἐθνική ὁδό πού ἑ νώνει τή Θεσσαλονίκη microέτήν Ἔδεσ σα καί τά Γιαννιτσά Κατευθυνόmicroαστε Β∆ πρός τό ∆ῆmicroοΧαλκηδόνας 25 χιλιόmicroετρα microακριά ἀπό τό Λευκό Πύργο καί microόλις 7χλmicro ἀπό τή γενέτειρα τοῦ Ἕλληνα στρατηλάτη Μεγάλου Ἀλεξάνδρουτήν Πέλλα Προορισmicroός microας εἶναι ἡ κωmicroόπολη Γέφυρα ἤ Τοψίν

ΤΤοοψψίίνν εεἶἶννααιι τό παλιό τούρκικο ὄνοmicroα τῆς περιοχῆς καί σηmicroαίνει τόπος κανονιοῦ (τόπ σίν) Ἡ Γέφυρα ἔχει κατοίκους ντόπιους καί πρόσφυγες ἀπό τήν Ἀνατολική Θράκη (Μέτρες καίΣωζόπολη) Ἔχει ἀπέραντο κάmicroπο καί οἱ κάτοικοί της εἶναιἐργατικοί καί φιλόξενοι ὅπως ὅλοι οἱ Μακεδόνες

ΦΦττάάσσααmicromicroεε Αὐτό πού βλέπετε περιφραγmicroένο εἶναι ἕνα ἀπότά πολλά καί τεράστια κτήmicroατα τῆς παλιᾶς ἑβραGκῆς οἰκογένειας Μοδιάνο πού ζοῦσε στήΘεσσαλονίκη Περιλαmicroβάνει πολλά κτίρια Ἐκεῖνο ὅ microως πού δεσπόζει εἶναι ἡ κυρίως κατοικία ἡ θαυmicroάσια ἐξοχική ἔπαυλη Τήν ἔχτισε στά τέλη τοῦ 19ου αἰ κατά τή διάρκεια τῆςΤουρκοκρατίας ὁ Γιακό Μοδιάνο γιός τοῦ Σαούλ τοῦ δεύτερου πλουσιότερου κτηmicroατία τῆςὈθωmicroανικῆς αὐτοκρατορίας Κατόπιν τό κτῆmicroα πέρασε σέ ἑλληνικά χέρια

ΣΣττήήνν ἔἔππααυυλληη Μοδιάνο ἤ ἔπαυλη Το ψίν ἤ Ἀρχοντικό ἐγκαταστάθηκε γιά τίς τρεῖς microόνο microέρες τό Γενικό Στρατηγεῖο τῶν ἑλληνικῶν στρατιωτικῶν δυνάmicroεων microέ τόν Ἀρχιστράτηγο διάδοχοΚωνσταντῖνο κατά τή διάρκεια τοῦ Α΄ Βαλκανικοῦ πολέmicroου Μέσασrsquo αὐτό τό κτίριο ἔγιναν οἱ ἀλλεπάλληλες σκληρές διαπραγmicroατεύσεις microεταξύ Ἑλλήνων καί Τούρκων γιά τήν παράδοση τῆς Θεσσαλονίκης

ἘἘξξααιιττίίααςς ττῆῆςς ἐἐθθννιικκῆῆςς αὐτῆς διάστασής του τό κτίριο ἀγοράστηκε τό 1999 ἀπό τό ὙπουργεῖοἘθνικῆς Ἀmicroύνης γιά νά ἀξιοποιηθεῖ ὡς ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝἘγκαινιάστηκε στίς 27 Ὀκτωβρίου 1999 ἀπό τόν τότε Πρόεδρο τῆς Ἑλληνικῆς ∆ηmicroοκρατίας Ἀπό τότε φιλοξενεῖ στίς αἴθουσες ndashδωmicroάτιά του πολεmicroικά κειmicroήλια Τήν εὐθύνη γιά τήλειτουργία καί φύλαξη τοῦ Μουσείου ἔχει τό Συγκρότηmicroα Στρατηγικῶν Μεταφορῶν πούἑδρεύ ει στή Χαλκηδόνα

ΠΠλληησσιιάάσσττεε Ἐλᾶτε πιό κοντά Πρίν microποῦmicroε microέσα ἀσφαλῶς τό προσέξατε Πάνω ἀπό τήνεἴσοδο microιά ἐπιγραφή microέ κόκκινα γράmicromicroατα microᾶς ὑποδέχεται ∆έν εἶναι καλωσόρισmicroα στόνἐπισκέπτη ὄχι Εἶναι ἡ λύση γιά ὅλα τά ἐθνικά δράmicroατα Τί γράφει ΣΥΝ ΘΕΩ Εἶναι ἡ

ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ

Ὀκτώβριος 2012348

φράση microέ τήν ὁποία ἄρχιζαν καί τελείωναν τό λόγο τους ὁ Ἀρχιστράτηγος καί ὅλοι οἱ Πολιτικοί καί Στρατιωτικοί ἡγέτες τῆς ἐποχῆς τῶνΒαλκανικῶν ∆ηλαδή microέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ κάτω ἀπό τήν καθοδήγηση καί τό θέληmicroα τοῦ Θεοῦ ὅλες οἱ ἐθνικές προσπάθειες ΣΥΝ ΘΕΩὅλα ὅσα συζητήθηκαν ἀποφασίστηκαν ἐδῶ microέσα ΣΥΝ ΘΕΩ βγῆκεἀπό ἐδῶ microέσα ἡ ἐντολή γιά προέλαση Καί ΣΥΝ ΘΕΩ ἡ Θεσσαλονίκη εἶναι ἐλεύθερη κι ἑλληνική

ΠΠεερράάσσττεε ππααρρααmicromicroέέσσαα Ἡ εἴσοδος εἶναι ἐλεύθερη γιά ὅλους ∆εξιά κι ἀριστερά στίς προθῆκεςἐκτίθενται ὅπλα τῶν Βαλκανικῶν πολέmicroων καθώς καί στολές στρατιωτικῶν τιmicroητικά ξίφηmicroετάλλια καί ἄλλα ἐξαρτήmicroατα Ὅmicroως γιά δεῖτε προσεκτικά ∆έν εἶναι ὅλα ἑλληνικά Εἶναιἀντικείmicroενα τῶν στρα τῶν πού πολέmicroησαν στούς Βαλκανικούς ἑλληνικοῦ τουρκικοῦ βουλγαρικοῦ σερβικοῦ τοῦ microαυροβουνιακοῦ καί ρουmicroανικοῦ Κάθε δύναmicroη στή δική της προθήκη

Ναί διότι ὅπως θά ξέρετε ὅταν ἄρχισε νά φθίνει ἡ Ὀθωmicroανική αὐτοκρατορία οἱ λαοί τῆς Βαλκανικῆς ἑνώθηκαν γιά νά διώξουν τό ζυγό ἀπό τά ἐδάφη τους καί νά ἐξασφαλίσουν τήν αὐτονοmicroία καί τήν ἐδαφική τους ἀκεραιότητα Τότε καί ἡ Ἑλλάδα ὑπό τόν Πρωθυπουργό ἘλευθέριοΒενιζέλο ἐντάχθηκε στή Συmicromicroαχία τῶν Βαλκανικῶν χωρῶν Βουλγαρίας Σερβίας Μαυροβουνίου

ΒΒέέββααιιαα δέν εἶχε ἐκπονηθεῖ κάποιο κοινό σχέδιο δράσης Τά πεδία τῶν microαχῶν ἦταν πολλάἘξάλλου οἱ τρεῖς χῶρες πού συmicromicroάχησαν microέ τήν Ἑλλά δα δέν ἤθελαν ἁπλῶς νά διώξουν τόνὈθωmicroανό ἀλλά καί νά βγοῦν στό Αἰ γαῖο νά προσαρτήσουν τή Μακεδονία Ἄρα ὁ ἑλληνικός στρατός εἶχε νά ἀντιπαλαίσει καί microέ τήν ὕπουλη αὐτή δυσκολία

Γιrsquo αὐτό καί στίς προθῆκες βλέπετε πολλά ππιισσττόόλλιιαα ΜΜάάννλλιιχχεερρ Τά εἶχε παραγγείλει καί τά προmicroηθεύτηκε ἀπό τό 1904 ἡ ἑλληνική Κυβέρνηση προετοιmicroάζοντας τή συmicromicroετοχή της στό microεγάλο πόλεmicroο

ΓΓύύρρωω γγύύρρωω στούς τοίχους εἶναι ἀναρτηmicroένοι πίνακες λιθογραφίες καί χάρτες τῆς ἐποχῆς Ἱστοροῦν καί ζωντανεύουν microπροστά στά microάτια microας τήν ἀκάθεκτη πορείατοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ πού ξεκινώντας ἀπό τήν ἐλεύθερη ΣτερεάἙλλάδα ἐφόρmicroησε πρός τή Μακεδονία καί τήν ἀπελευθέρωσε Πολλοί ἀπό τούς ἐξαιρετικούς πίνακες εἶναι τοῦ microεγάλου ζωγράφουΚενάν Μεσαρέ γιοῦ τοῦ Ταχσίν πασᾶ

ΟΟἱἱ micromicroάάχχεεςς πποολλλλέέςς κκααίί σσκκλληηρρέέςς Ἐλασσόνα ndash ∆εσκάτη στό Σαραντάπορο ἡ πρώτη microεγάλη νίκη Σέρβια Κοζάνη Ἀπελευθέρωση τῆς Βέροιας τῆς Κατερίνης τῆς Νάουσας Μιά microιάπέφτουν στά χέρια τῶν Ἑλλήνων οἱ πόλεις 500 χρόνια περίmicroεναν τό ἑλληνικό τουφέκι Τίποτα δέ σταmicroατᾶ τήν προέλαση

Στίς 20 Ὀκτωβρίου θριαmicroβευτής ὁ Ἕλληνας στρατιώτης microπαίνει στά Γιαννιτσάὕστερα ἀπό τήν πιό φονική microάχη γύρω ἀπό τήν ἱερήπόλη τῶν Μουσουλmicroάνων Κι ὁ δρόmicroος ἀνοίγει γιά τήνύmicroφη τοῦ ΘερmicroαGκοῦ Τό Γενικό Στρατηγεῖο microεταφέρεταιστό Τοψίν ἐδῶ πού εἴmicroαστε τώρα ∆εσπόζουσα θέσηἔχουν οἱ πίνακες τῆς ἀπελευθέρωσης τῆς Θεσσαλονίκης

ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ

Ὀκτώβριος 2012 349

ΤΤάά ἔἔππιιππλλαα ἀἀκκοοῦῦσσττεε micromicroιιλλοοῦῦνν Ἀφουγκραστεῖτε Φωνές φωνές ἑλληνικές καί τουρκικές Λέξεις σάν ἀπόηχοι ἀντιλαλοῦν microέσα ἀπό τά ἔπιπλα Ὅλα αὐθεντικά τῆς ἐποχῆς τῶν Μοδιάνο Φερmicroένα ἀπό τήν Αὐστρία καί τήν Ἑλβετία Καί τά ρολόγια τά χρυσά σταmicroατηmicroέναστίς microεγάλες ὧρες

ΞΞεεχχωωρρίίζζεεττεε micromicroιιάά ὀὀρργγιισσmicromicroέέννηη φφωωννήή Εἶναι τοῦ Ἀρχιστρατήγου διαδόχου Κωνσταντίνου Συνοmicroιλεῖ microέ τούς ἀπεσταλmicroένους ἀξιωmicroατικούς τοῦ Τούρκου ∆ιοικητῆ τῆς Θεσσαλονίκης ΧασάνΤαχσίν πασᾶ Ἀπό τίς 24 ἕως τίς 26 Ὀκτωβρίου τρεῖς φορές ἦρθαν γιά νά ζητήσουν νά παραδώσουν τήν Θεσσαλονίκη microά νά κρατήσουν τό στρατό τους ἤ ἔστω microερικές χιλιάδες ὅπλαἈνυποχώρητος ὁ Κωνσταντῖνος Καί ἀνήmicroερα τῆς γιορτῆς τοῦ καβαλάρη Ἁγίου τῆς Θεσσαλονίκης ἦρθε ἡ ἄνευ ὅρων παράδοσή της στούς Ἕλληνες

Ἀπό ἐδῶ διαδόθηκε τό χχααρροούύmicromicroεεννοο micromicroααννττάάττοο Κι ἀπό ἐδῶ ἄρχισε σάν τρελός σίφουνας νά τρέχει ὁ Ἑλληνικός στρατός νά φτάσει πρίν προλάβει βουλγάρικο ποδάρι νά πατήσει τό ἱερόχῶmicroα τῆς φίλης γῆς πού ἔλειωσε στήν ἀπαντοχή πέντε αἰῶνες

ΣΣᾶᾶςς ἀἀφφήήννοουυmicromicroεε ννάά ἀἀκκοούύσσεεττεε ττίίςς φφωωννέέςς Νά διαβάσετε microέ τήνἡσυχία σας τό ἀντίγραφο τοῦ Πρωτοκόλλου παράδοσης τῆςπόλης Καί σᾶς περιmicroένουmicroε στό προαύλιο microπροστά στόν τάφο

ἘἘδδῶῶ ἔχουν ἐναποτεθεῖ ὕστερα ἀπό πολλές περιπέτειες τάὀστά τοῦ Χασάν Ταχσίν πασᾶ Τοῦ ἀνθρώπου πού ἐπετέλεσεσωστά στήν κρίσιmicroη στιγmicroή τόν κρίσιmicroο ρόλο του καί δέν παρέδωσε τή Θεσσαλονίκη οὔτε στή σφαγή οὔτε στή βουλγαρική βουληmicroία Ἦταν ἀπό ἐξισλαmicroισmicroένη Ἑλληνίδα γεννηmicroένος ὁ Ταχσίν πασάς κι εἶχε σπουδάσειστή Ζωσιmicroαία Σχολή στά Γιάννινα ∆ίπλα του θαmicromicroένος ὁ γιός του Κενάν Μεσαρέ ὁ microεγάλος ζωγράφος πού ἄφησε ἀθάνατες microοναδικές ἀπεικονίσεις τῶν Βαλκανικῶν πολέmicroων

ὉὉ ΛΛεευυττέέρρηηςς κκιι ἐἐγγώώ σᾶς εὐχαριστοῦmicroε γιά τήν ὄmicroορφη παρέα Καθώς ἀποmicroακρυνόmicroαστεγυρίστε νά ρίξετε microιά τελευταία microατιά στό ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ Ἡmicroεγάλη ἐπιγραφή τῆς εἰσόδου φωνάζει τό microεγάλο microυστικό ΣΥΝ ΘΕΩ Καί σήmicroερα ἡ πατρίδα microας microόνο ΣΥΝ ΘΕΩ θά νικήσει

Ο Ρ Ο Σ

Α Γ Ρ Ο Σ

Π Ε Τ Ρ Ο Σ

Κ Α Θ Α Ρ Ο Σ

Θ Η Σ Α Υ Ρ Ο Σ

Μ Ε Λ Ε Τ Η Ρ Ο Σ

Π Ρ Ο Σ Κ Α Ι Ρ Ο Σ

Μ Π Α Κ Α Λ Ι Α Ρ Ο Σ

Π Ο Λ Υ Κ Υ Τ Τ Α Ρ Ο Σ

Α Σ Π Ρ Ο Μ Α Υ Ρ Ο Σ

Π Α Ι Δ Ι Α Τ Ρ Ο Σ

Π Α Ρ Η Γ Ο Ρ Ο Σ

Τ Ρ Ο Μ Ε Ρ Ο Σ

Λ Α Μ Π Ρ Ο Σ

Ε Μ Π Ρ Ο Σ

Α Φ Ρ Ο Σ

Π

1234567891011121314151617 Ρ Ο Σ

ΛΕΞΕΙΣ ΡΟΣ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ

2 6 + 3 - 5 = 10

+ - +

5 - 2 6 + 3 = 21

- + -

6 + 3 - 5 2 = 8

+ -

3 5 - 2 + 6 = 19

= = = =

3 17 21 36

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

1 Ὁ γάλος δέν γεννάει αὐγά2 Καί οἱ δέκα ἐργάτες θάχρειαστοῦν δύο μέρες

ΛΥΣΕΙΣ

Ὀκτώβριος 2012350

Μιά ἔκπληξηmicroιά εὐκαιρία

Στό ἑπόmicroενο τεῦχος ndashΝοέmicroβριος 2012ndashθά βρεῖτε ὡραῖο

χριστουγεννιάτικο θεατρικόΜιά εὐκαιρία

γιά τό πρόγραmicromicroά σαςτῆς ἑορτῆς τῶν ΧριστουγέννωνΔΙ

ΑΦΟΡ

ΕΣ

Πολυαγαπημένο μου laquoΠρός τή ΝίκηraquoΕἶμαι μιά ἀναγνώστριά σου καί τε-

λείωσα τή Δευτέρα Γυμνασίου Κάθεμήνα σέ διαβάζω ἀνελλιπῶς καθώς πε-ριέχεις ποικιλία ἀπαντήσεων στά θέ-ματα πού μέ ἀπασχολοῦν Σοῦ

ὀφείλω λοιπόν μέσα ἀπό τά βάθη τῆς καρδιᾶς μουἕνα μεγάλο εὐχαριστῶ πού μέ ἐξοπλίζεις κάθεφορά μέ δύναμη κουράγιο θάρρος αὐτοπεποί-θηση Χάρη σέ σένα ἔχω ἀποκτήσει μιά πιό αἰσιό-δοξη στάση γιά τή ζωή καί μιά διαφορετική ματιάγιά τόν γενικότερο κόσμο

Μέ πολλή ἀγάπη Μαρ Ἰ Ἀμαλιάδα

Μέσα στή κάψα τοῦ καλοκαιριοῦ (τό e-mailστάλθηκε στό Περιοδικό 1172012) δροσιές ἀπότά μηνύματά σας δροσιές τά μηνύματά σας Καίτό δικό σου ἀγαπητή Μαρ Καί πιό πολύ ἐκεῖνο πούμοῦ γράφεις γιά laquoαἰσιόδοξη στάση ἀπέναντι στήζωή καί διαφορετική ματιά στόν γενικότεροκόσμοraquo Πραγματικά αὐτά μᾶς χαρίζει ἡ πίστη στόΧριστό καί ὁ λόγος Του Καί εἶσαι εὐτυχισμένη πούτόσο νωρίς κατάλαβες τά σημαντικά Κράτα αὐτήτήν πίστη καλλιέργησέ την καί τότε θά βλέπεις καίμέσα στά σκοτάδια φῶς ἐλπίδα λύσεις

Ἀγαπημένο μου ΠεριοδικόΕἶναι καιρός τώρα πού μιά σκέψη τυ-

ραννάει τό μυαλό μου καί θά ἤθελαπολύ μιά ἀπάντηση Συνεχῶς γύρωμου ἀκούω ἀνθρώπους ἀκόμη καίνέους νά συζητοῦν γιά συνανθρώπους

τους καί νά λένε ὅτι τούς laquoματιάζουνraquoraquoΜ Μ Χίος

Τό θέμα πού σέ ἀπασχολεῖ τόσο ἀγαπητή Μεἶναι ἡ βασκανία τό laquoμάτιασμαraquo θέμα γνωστό ἀπότήν ἀρχαιότητα Εἶναι καθαρή ἐπενέργεια τοῦ πο-νηροῦ πνεύματοςπού εἶναι πάντα καταστροφικό

καί μισάνθρωπο ὅπως καταλαβαίνεις καί σύ ἀπό τάπαραδείγματα πού ἀναφέρεις στό γράμμα σουΠροέρχεται ἀπό φθόνο Ἡ Ἐκκλησία μας δέχεταιτή βασκανία (τό laquoμάτιασμαraquo) καί ὑπάρχουν εἰδικέςεὐχές γιά τήν ἀντιμετώπισή της Αὐτό πού πρέπεινά κάνει ἕνας πιστός χριστιανός εἶναι νά μετέχειστά Ἱερά Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας μας Ἱερά Ἐξο-μολόγηση καί θεία Εὐχαριστία νά φοράει τόσταυρό του καί νά κάνει τό σταυρό του ndashτό φο - βᾶται αὐτό πολύ ὁ διάβολοςndash καί νά προσφεύγειστήν Ἐκκλησία ἄν τοῦ συμβεῖ κάτι τέτοιο Ἡ δύ-ναμη πάντως τοῦ διαβόλου ἐλέγχεται Θυμᾶσαιτόν δαιμονισμένο τῶν Γερ γεσηνῶν (Μάρκ ε´ 1-20)Ἐπειδή ὡστόσο τό θέμα πού θίγεις εἶναι σοβαρόἴσως ἀργότερα τό laquoΠρός τή Νίκηraquo νά ἀσχοληθεῖἐκτενέστερα

Tί ὡραῖα κείμενα τά κείμενα πού μοῦστείλατε ἀγαπητά laquoΧελιδόνιαraquo ἀπότή ζωή στήν Κατασκήνωσή σας στόἙλληνικό Κορινθίας Τί ἐκπλήξειςἈπό τή μιά σπουδαῖες συγγραφεῖςἀπό τήν ἄλλη σπουδαῖες ποιήτριες

Κυρίως ὅμως χαρούμενα καί δημιουργικά παιδιάΝά σᾶς εὐλογεῖ ὁ Κύριός μας Καί τό χειμώνα πούἔφθασε νά ἔχετε θερμές καρδιές γιά τό Χριστόμας καί καλό ἀγώνα γιά ὅσα ὄμορφα μάθατε τό κα-λοκαίρι Εὐχαριστῶ ἰδιαίτερα τήν Ὁμάδα laquoἌγγε-λοι Ἀγάπηςraquo γιά τήν καταπληκτική ἀ κροστιχίδαπού μοῦ ἔστειλε μέ τίς ὀμορφιές τῆς κατασκηνω-τικῆς ζωῆς Τήν κρατάω γιάτήν προ-κατασκη-νωτική

ΕΕΣΣΕΕΙΙΣΣ ΚΚΙΙ ΕΕΓΓΩΩlaquoἘσύ πού θρόνος Σου ἡ ΘεσσαλονίκηΜακεδονί τη Ἀκρί τα Καβαλάρηφώτισέ microας τό δρόmicroο πρός τή ΝίκηΤοῦ microήνα πού γιορτάζει Σε εἶν᾽ ἡ χάρη

∆εόmicroεθά ΣουΒάλε microας τοῦ θριάmicroβου τήν κορώναraquo

(Κ Παλαmicroᾶς)

Καί τήν ἔβαλε laquoτοῦ θριάμβου τήν κορώναraquoὁ Μακεδονίτης Ἀκρίτας ΚαβαλάρηςἍγιος Δημήτριος2266 ὈὈκκττωωββρρίίοουυ 11991122ἐλευθερώθηκε ἡ Θεσσαλονίκη ἀπό τούς ΤούρκουςΠανηγυρίζει ἡ Ἑλλάδα ὅλη στά 100 χρόνια τοῦ θριάμβουΚαί ἀγρυπνεῖ

Στό τεῦχος αὐτό ndash Ὀκτώβριος 2012ndash

λόγω ἐπίκαιρης ὕληςδέν θά δημοσιευθοῦν

κείμενα τοῦ Διαγωνισμοῦ μας

Ὀκτώβριος 2012 351

ρακαλοῦσε τήν εὐχαριστοῦσε Δικό τηςδῶρο ἔνιωσε πώς ἦταν κι ἡ δουλειά τουστή μεγάλη ψαροταβέρνα κοντά στό λι-μάνι πού τοῦ ἐξασφάλιζε μεροκάματοἱκανό νά βοηθάει τόν πατέρα του νάθρέψει τά ἑπτά ἀδέλφια τουΣβέλτος ξύπνιος εὐγενικός καί προ-

πάντων τίμιος κέρδισε ἀμέσως τήνἀγάπη καί τήν ἐμπιστοσύνη τοῦ κυρ-Προκόπη τοῦ μαγαζάτορα καί μαζίπαινέματα καί πλούσια φιλοδωρήματαΕἶχε χίλιους λόγους γιά νά ᾽ναι πολύεὐχαριστημένος ὁ Παναγιώτης κι ἕνανπολύ μεγάλο καί σοβαρό γιά νά μήνεἶναι Λόγοι βλάσφημοι μόλυναν τόστόμα τοῦ κυρ-Προκόπη καί μαζί τήδροσερή θαλασσινή ἀτμόσφαιρα τοῦμαγαζιοῦὉ Παναγιώτης ἔνιωθε νά πνίγεται

ὅμως εἶχε κληρονομιά ἀπrsquo τή γιαγιά τόἀντίδοτο laquoὙπερευλογημένη ὑπάρχειςΘεοτόκε Παρθένεraquo ἔλεγε μεγαλόφωναμόλις οἱ βρώμικοι λόγοι ἔφθαναν στrsquoαὐτιά του καί τό πρόσωπό του σκυ-θρώπαζε Αὐτή ἦταν ἡ πρώτη του κί-νηση ἀντίδρασης Μετά ἀπό λίγο ἔγινεκι ἡ δεύτερηmdash Παναγιώτη σέ νιώθω ψυχραμένο

Τί συμβαίνει Ἔχεις κανένα παράπονοἀπό μέναmdash Κυρ-Προκόπη μοῦ δίνεις καλή δου-

λειά καί μοῦ δείχνεις μέ κάθε τρόπο τήφροντίδα σου Σrsquo εὐχαριστῶ πολύ ὅ μωςἔχω παράπονο μεγάλοmdash Πές παιδί μου τί εἶναι mdash Μιλᾶς ἄσχημα γιά τή Μάνα μουmdash Ἐγώ πότεmdash Γιά τήν Παναγίαmdash Αὐτό ἐννοεῖς Μή χολοσκᾶς καη-

Ἡ κληρονοmicroι

άτῆς γιαγιᾶς

Ἦ ταν παιδί ὅταν πρωταντίκρισε τόφοβερό πρόσωπο τοῦ πολέμου ὅτανπρωτάκουσε ἐκεῖνον τό διαπεραστικόἦχο-προμήνυμα πώς θά σκοτείνιαζε ὁοὐρανός τους μrsquo ἐκεῖνα τά μαῦρα σιδε-ρένια σύννεφα πού ἔβρεχαν κατα-στροφή Τή φρίκη τῆς μνήμης τουςδιέλυε ἡ ἀγαπημένη θύμηση τῆς γιαγιᾶςlaquoὙπεραγία Θεοτόκε σῶσον ἡμᾶς

Μή φοβάστε κάτω ἀπό τή Σκέπη Τηςεἴμαστεraquo φώναζε σά γιά νά ξεπεράσειτίς σειρῆνες ἡ γιαγιά κι ὅταν περνοῦ -σε τό κακό laquoὙπερευλογημένη ὑ πάρ-χεις Θεοτόκε Παρθένε Πάλι μᾶς ἔσωσεἡ Παναγίαraquo laquoΜήν τό ξεχάσετε αὐτόποτέ παιδιά μουraquo laquoΝά εὐγνωμονεῖτετή μεγάλη Μάνα μας νά τήν τιμᾶτε καίνά λατρεύετε τόν Υἱό ΤηςraquoΔέν τό ξέχασε ὁ Παναγιώτης Τήν ἀ -

γαποῦσε πολύ τήν Παναγία τήν πα-

Ὀκτώβριος 2012352

μένε λόγια πού πετᾶνε δέ τό θέλωκακό συνήθειοmdash Ναί ἀφεντικό σέ παρακαλῶ Πρίν

λίγα χρόνια ὅλοι τήν ἱκετεύαμε νά σώ -σει τόν τόπο μας Κι ἐσύ σίγουρατότε μέσrsquo τή φωτιά τοῦ μετώπου τήνπαρακαλοῦσες Καί σrsquo ἄκουσε κι ἔ -δωσε νά γυρίσεις γερός κι ἡ Πατρίδαμας τώρα νά ᾽ναι λεύτερη Κι Ἐκείνηἀντί γιά εὐχαριστίες ἀκούει τώραmdash Ἔχεις δίκιο Πρέπει νά τό κόψωΠέρασαν ἑβδομάδες μῆνες μά ἡ ἀρ -

ρώστια τοῦ κυρ-Προκόπη δέν πέρασεὉ πάντα καλός κι ἐργατικός Πανα-γιώτης ἀσφυκτιοῦσε πιά στό χῶρο τῆςδουλειᾶς του Μιά μέρα τό ἀφεντικότόν κάλεσε νά μιλήσουνmdash Παναγιώτη ἐγώ παιδιά δέν ἔχω οἱ

κόποι μου δέ θέλω νά μείνουν σέ συγ-γενεῖς Σοῦ προτείνω νά γίνουμε συνε-ταῖροι Ἐγώ θά βάλω τήν ἐπιχείρηση κιἐσύ τά ἐργατικά καί καθαρά χέρια σουΣκέψου το κι αὔριο μοῦ ἀ πα ντᾶςΕἶχε σκεφθεῖ ὁ Παναγιώτης γιrsquo αὐτό

καί χωρίς νά ὑπολογίσει τή σίγουρηδουλειά καί τήν ἄνεση πού ἐξασφάλιζεστήν πολύτεκνη οἰκογένειά τους ἀπο-φάσισε τήν τρίτη καί τελευταία κίνησηmdash Κυρ-Προκόπη σrsquo εὐχαριστῶ πολύ

γιά τήν ἀγάπη καί τήν ἐμπιστοσύνησου Ὅμως τήν πρότασή σου δέν μπο -ρῶ νά τή δεχθῶ οὔτε νά μείνω ἄλλοστή δούλεψή σου μπορῶ Εἶπε ἔλυσε τήν ποδιά ἀπό τή μέση

του καί τήν ἀκούμπησε στό τραπέζιπού βρισκόταν μπροστά τουmdash Δέν καταλαβαίνω Γιά ποιό λόγοmdash Γιά κάποιους λόγους σου κυρ-

Προ κόπηmdash Δέν μπορῶ νά τό πιστέψω Ἐν νο -

εῖς Σπουδαῖο πράγμα ποιόν βλάπτωΕἶπε ἐκεῖνος περισσότερο πειραγμένοςπαρά ξαφνιασμένος

mdash Τόν ἑαυτό σου κι ὅποιον σrsquo ἀ κού -ει ἀφεντικόmdash Ξανασκέψου το καί περίμενε τό

τέλος τοῦ μήνα νά λογαριαστοῦμεσοῦ χρωστάωmdash Τίποτα δέ χρωστᾶς σέ μένα στήν

Παναγία ὅμως χρωστᾶς κυρ-Προκό -πη χρωστᾶμε ὅλοι μας εὐγνωμοσύνηκαί τιμή καί στόν Υἱό της τή λατρείαμαςἜφυγε λυπημένος μά εἰρηνικός ὁ

Παναγιώτης Ἄφηνε τή δουλειά του μάκρατοῦσε δική του τήν πολύτιμη κλη-ρονομιά τῆς γιαγιᾶς Αὐτή τοῦ ἐξα-σφάλισε τό μέλλον Λίγους μῆνες μετάδιορίστηκε ὑπάλληλος σέ δημόσια ὑ -πηρεσία πράγμα σπουδαῖο γιά τήν ἐ -ποχή Ἀργότερα δημιούργησε εὐλογημένηπολύτεκνη οἰκογένεια Τώρα μᾶς διη-γεῖται τήν ἱστορία του γιά νά μᾶςμάθει ὅποτε νιώθουμε νά μολύνεται τόπεριβάλλονμας ἡ τάξη ἡ παρέατό προαύλιοτό γήπεδοἀπό παρό-μοια λόγια νάἀποφασίζουμεκάποιες δυνα-μικές κινήσειςἀντίδρασηςγιά νάἑλκύουμετή μεγάληΧάρη τῆς Πα-ναγίας καί νάκρατοῦμε τήΣκέπη Τηςἁπλωμένηπάνω ἀπότήν Πα-τρίδα μας

Μ

τῆς γιαγιᾶς

Ὀκτώβριος 2012 353

ΤΥΠΟΣ ΠΛΟΙΟΥ ΕΛΑΦΡΥ ΚΑΤΑ∆ΡΟΜΙΚΟ ΜΗΚΟΣ 140 Μ ΠΛΑΤΟΣ 21 Μ ΒΥΘΙΣΜΑ 75 ΜΠΛΗΡΩΜΑ 30 ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΙ

670 ΝΑΥΤΕΣΜΕΓΙΣΤΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ 225 ΚΟΜΒΟΙΜΗΧΑΝΕΣ 2 ΤΕΤΡΑΚΥΛΙΝ∆ΡΕΣΠΥΡΟΒΟΛΑ 4 ΤΩΝ 234 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ

8 ΤΩΝ 197 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ8 ΤΑΧΥΒΟΛΑ ΤΩΝ 76 ΧΙΛ5 ΑΝΤΙΑΕΡΟΠΟΡΙΚΑ

ΕΝΑ ΖΩΝΤΑΝΟ ΜΟΥΣΕΙΟΤΟΥ ΠΟΛΕΜΙΚΟΥ ΜΑΣ ΝΑΥΤΙΚΟΥ

Βρισκόmicroαστε στό Πάρκο ΝαυτικᾹς Παράδοσης στό Τροκαντερό δίπλα στή microαρίνα τοῦ Φλοίσβουστό Παλαιό Φάληρο Ἐδῶ εἶναι ἐλλιmicroενισmicroένα πλοῖα τοῦ Πολεmicroικοῦ Ναυτικοῦ πού ἔγραψανλαmicroπρές σελίδες στή σύγχρονη ἑλληνική ἱστορία

Τό θωρηκτό laquoἈβέρωφraquo ναυπηγήθηκε τό 1911 στά ναυπηγεῖα τῶν ἀδελφῶν ORLANDO στό Λιβόρνο τῆς Ἰταλίας

Ἡ τότε κυβέρνηση τοῦ Κυριακούλη Μαυροmicroιχάλη δαπάνησε22300000 δρχ γιά τήν ἀπόκτησή του Τά 8000000 δρχπροέρχονταν ἀπό τό 20 τῆς συνολικῆς κληρονοmicroιᾶς τοῦ Γεωργίου Ἀβέρωφ πού τά παραχώρησε microέ τή διαθήκη του στόΤαmicroεῖο Ἐθνικοῦ Στόλου Τό πλοῖο πού ἔφερε τό ὄνοmicroά τουκατέπλευσε στίς 11 Σεπτεmicroβρίου στό Φάληρο ὅπου τό ὑ ποδέχτηκαν οἱ Ἕλληνες microέ microεγάλο ἐνθουσιασmicroό

ΤΟ ΘΩΡΗΚΤΟ laquoΑΒΕΡΩΦraquo ∆ΕΝ ΜΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΕΙ ΠΙΑ ΣΤΙΣ ΘΑΛΑΣΣΕΣΜΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΕΙ ΟΜΩΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑhellip

5 Ὀκτωβρίου 1912 Κήρυξη Βαλκανικῶν ΠολέmicroωνἈναχώρηση τοῦ στόλου γιά τό Αἰγαῖο

3 ∆εκεmicroβρίου 1912 Ναυmicroαχία τῆς Ἕλλης

Ἡ Ἑλλάς δέν ἀναmicroένει ἀπό ἐσς νά ἀποθάνετε γι αὐτήν Ἀναmicroένει νά νικήσετε Αὐτήἦταν ἡ προτροπή τοῦ Ἐ Βενιζέλου πρός τούς Ἕλληνες Ναῦτες στίς 5 Ὀκτωβρίου 1912

Ὀκτώβριος 2012354

Ἡ σηmicroαία τοῦ laquoἈβέρωφraquo εἶναι microεγαλύτερηἀπrsquoαὐτές πού κυmicroατίζουν στά ἄλλα ἑλληνικάπολεmicroικά πλοῖα καί τήν ἀκολουθεῖ microιά ἱστορίαΜετά τήν Ἀπελευθέρωση ὅταν τό θωρηκτόlaquoἈβέρωφraquo ἐπέστρεψε στήν Ἑλλάδα microεταφέροντας τήν ἐξόριστη κυβέρνηση θεωρήθηκεσωστό νά κρεmicroαστεῖ στόν ἱερό βράχο τῆςἈκρόπολης ἡ σηmicroαία τοῦ πλοίου ὡς ἔνδειξητῆς ἔννοιας τῆς ἐλευθερίας καθώς τό πλοῖοεἶναι τό microοναδικό κοmicromicroάτι ἑλληνικῆς γῆς πούστά 100 χρόνια ζωῆς του δέν ἔχει κατακτηθεῖ ποτέ Ἀπό τότε στό πλοῖο κυmicroατίζει microιάἴδια σέ microέγεθος σηmicroαία τῶν 48 τmicro

5 Ἰανουαρίου 1913 Ναυmicroαχία τῆς Λήmicroνου

2 Μαῒου 1919 Ἀποβίβαση ἑλληνικοῦ στρατοῦ στή Σmicroύρνη

Σεπτέmicroβριος 1922 Ὑποστήριξη ἀποχώρησης ἑλληνικοῦ στρατοῦἀπό Μικρά Ἀσία

5 Μαῒου 1937 Ἄφιξη στήν Ἀγγλία γιά τά 25χρονα τῆς βασιλείας τοῦ Γεωργίου Ε΄ τῆς Ἀγγλίας

18 Ἀπριλίου 1941 Ἀναχώρηση γιά Κρήτη καί Ἀλεξάνδρεια Αἰγύπτου

18 Ὀκτωβρίου 1937 Ἐπίσηmicroη ἐπίσκεψη στήν Κωνπολη

28 Ὀκτωβρίου 1940 Κήρυξη ἑλληνο9ταλικοῦ πολέmicroου

18 Ὀκτωβρίου 1944 Ἄφιξη στήν ἐλεύθερη Ἑλλάδα

1951 Ἐγκαταλείπει τήν ἐνεργό δράση

1983 Ἀπόφαση γιά microετατροπή σέ Μουσεῖο

1986 Μεταφέρεται στό Π Φάληρο

Ὁ ἀπολογισmicroός τᾹς ναυmicroαχίας γιά τούς Ὀθωmicroανούς ἦταν τραγικός Ἑκατόν ἐνενήντα νεκροίπολλαπλάσιοι τραυmicroατίες καί βαριές ζηmicroιές σέ τρία πλοῖα τους Ο ἑλληνικός στόλος εἶχε microόλιςτρεῖς τραυmicroατίες καί microικρές ζηmicroιές Ὁ τουρκικός στόλος δέ βγᾹκε ἀπό τά στενά τοῦ Ἑλλησπόντουγιά πολλά χρόνια καί ἡ Τουρκία ὑπογράφει ταπεινωτική συνθήκη εἰρήνης microέ τήν Ἑλλάδα

Ὀκτώβριος 2012 355

Παρατηρῆστε τήν ἀντίστροφη κλίσητῆς πλώρης τοῦ πλοίου χαρακτηριστικήγιά τά πλοῖα τῆς ἐποχῆς σέ ἀντίθεση microέτά σηmicroερινά Τό microπροστινό τmicroῆmicroα πούβρίσκεται κάτω ἀπό τήν ἐπιφάνεια τῆςθάλασσας εἶναι ἀπό συmicroπαγή χάλυβα γιάνά microπορεῖ νά κάνει microέχρι καί ἐmicroβολισmicroόΜιά συνέχεια τῆς ἀρχαίας τριήρους καίτῆς ναυτικῆς παράδοσης τῆς Ἑλλάδας

Σπάνια συναντᾶ κανείς ἕνα ἐκκλησάκι πάνω σέπολεmicroικό πλοῖο ὅπως τό παρεκκλήσι τοῦ ἉγίουΝικολάου hellipΤίς παραmicroονές τῆς ναυmicroαχίας τῆςrdquoἝλληςrdquo (Νοέmicroβριος 1912) ὁ πυροβολητής Σωτήριος Κ Σκόδρας πῆγε στόν ὑπηρετοῦνταἀρχιmicroανδρίτη τότε καί microετέπειτα microητροπολίτηΣπάρτης ∆ιονύσιο ∆άφνο καί τοῦ ἀνακοίνωσε

ὅτι κατά τή διάρκεια τῆς ὑπηρεσίας του παρατήρησε microιά περίεργη σκιά στόν κάδο νεροῦπού ἔmicroοιαζε πολύ microέ τή microορφή τοῦ Ἁγίου Νικολάου Οἱ ἄλλοι ναῦτες δυσπίστησαν λέγοντας ὅτι ἐπρόκειτο γιά ὀξείδωση τῆςλαmicroαρίνας Αὐτό ὅmicroως ἦταν ἀδύνατο γιατίὁ κάδος ἦταν ὁλοκαίνουργος Μόλις ἐνηmicroερώθηκε ὁ ναύαρχος Κουντουριώτης διέταξε νά τοποθετήσουν τόν κάδο στόπαρεκκλήσιο τοῦ θωρηκτοῦ καί νά γίνει ὁmicroιλία στό πλήρωmicroαmicroέ θέmicroα rdquoὉ Θεός εἶναι microαζί microαςrdquo

ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΟΥ ΘΩΡΗΚΤΟΥ laquoΑΒΕΡΩΦraquohellip

Κάθε χρόνο τό πλοῖο δέχεται πάνω ἀπό 30000 ἐπισκέπτες Τό laquoΑΒΕΡΩΦraquo δέν εἶναι ἁπλά ἕναΜουσεῖο εἶναι ὁλόκληρο ἕνα κειmicroήλιο microέσα στό ὁποῖο ὁ κάθε ἐπισκέπτης περπατ microέ δέος Εἶναιἕνα ζωντανό ναυτικό microνηmicroεῖο πού κάθε γωνιά του ζωντανεύει microιά ἱστορία τόσο θαυmicroαστή ὅσοκαί ἡ ψυχή τῶν ἀνθρώπων πού τό ὑπηρέτησαν

Φ

Ὀκτώβριος 2012356

ἹἹλλιικκάά 2 πακέτα τετράγωνα μπισκότα (τύπου Πτί-μπέρ) 1 φάκελο Garni βανίλια 1 φάκελο κρέμα στιγμῆς ἄνθος ἀραβοσίτου βανίλια 2 ποτήρια γάλα

καί frac12 περίπου ποτήρι γάλα γιά νά βουτᾶμε τά μπισκότα frac12 ποτήρι ζάχαρη ἄχνη 200 γρ βιτάμ soft 3 βανίλιες 1 κουταλιά σούπας κακάο ἤ nescafeacute 3-4 κουταλιές λικέρ καφέ 3-4 κουταλιές κονιάκ 1 κουβερτούρα 125 γρ

ἘἘκκττέέλλεεσσηηΧτυπᾶμε γιά δύο λεπτά στό μίξερ τό garni τήν κρέμα

στιγμῆς τό γάλα τήν ἄχνη τό βιτάμ καί τίς βανίλιεςΣέ ἕνα μακρύ δίσκο βάζουμε ἀλουμινόχαρτο καί ἁπλώ-

νουμε τά μπισκότα πού ἔχουμε βουτήξει στιγμιαῖα στόγάλα καί τό λικέρ Τά μπισκότα τά τοποθετοῦμε ἑνωμένασέ τρεῖς σειρές Βάζουμε συνολικά 3 μπισκότα κατά πλά-τος καί 7 μπισκότα κατά μῆκος

Πάνω στή μεσαία σειρά μπισκότων ἁπλώνουμε τό 13τῆς κρέμας καί πάνω στήν κρέμα τοποθετοῦμε μία ἀκόμασειρά μπισκότα Πάνω ἀπ΄ αὐτά τά μπισκότα βάζουμε τόἄλλο 13 τῆς κρέμας στό ὁποῖο ἔχουμε προσθέσει κακάοΣυνεχίζουμε μέ μία ἀκόμα σειρά μπισκότα καί τέλος βάζουμε τό τελευταῖο 13 τῆς κρέμας

Σηκώνουμε τίς δύο πλαϊνές πλευρές τοῦ ἀλουμινόχαρτου μαζί μέ τά μπισκότα καί κλεί-νουμε σφιχτά ὥστε νά σχηματιστεῖ περίπου τριγωνικός κορμός Βάζουμε τόν κορμό γιάτρεῖς ὧρες περίπου στήν ψύξη Ὅταν τόν βγάλουμε ἀνοίγουμε τό ἀλουμινόχαρτο μέ προ-σοχή καί περιχύνουμε μέ τό γλάσο Διατηροῦμε τόν κορμό στό ψυγεῖο

Γιά τό γλάσο χρησιμοποιοῦμε μπέν-μαρί στό ὁποῖο λειώνουμε τήν κουβερτούρα μέ 3-4 κουταλιές γάλα καί 3-4 κουταλιές κονιάκ

Κορmicroός

ΚΚΑΑΛΛΗΗ ΕΕΠΠΙΙΤΤΥΥΧΧΙΙΑΑ

Ὀκτώβριος 2012 357

ΚΑΤΙ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΣΑΣ

Συνταγή καί φωτογραφίες ἀπόκ Μαρία Ἀδ Πύργος

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17 Ρ Ο Σ

Στή διπλανή στήλη συμπλήρωσε τά γράμ-ματα πού λείπουν καί φτιάξε τίς ζητούμενεςλέξεις πού τελειώνουν σέ -ΡΟΣ

1 Βουνό2 Χωράφι3 Ἕνας ἀπό τούς μαθητές τοῦ Χριστοῦ4 Δέν εἶναι βρώμικος5 Συσσωρευμένος πλοῦτος6 Αὐτός πού ἀγαπᾶ τή μελέτη7 Προσωρινός8 Τό ψάρι βακαλάος9 Ὁ ἀποτελούμενος ἀπό πολλά κύτταρα10 Ἀποτελεῖται ἀπό ἄσπρο καί μαῦρο χρῶμα11 Γιατρός εἰδικός γιά παιδιά12 Αὐτός πού δίνει παρηγοριά κουράγιο13 Φοβερός τρομακτικός14 Γεμάτος λάμψη ἀκτινοβόλος15 Μπροστά16 Ὑπάρχει στή σαπουνάδα17 Πρόθεση

ΛΕΞΕΙΣ ΡΟΣ

2 6 + 3 - 5 = 10

2 = 21

-

6 2 = 8

= 19

= = = =

3 17 21 36

Κάθε γραμμήκαί κάθε στήληπρέ πει νά περι-λαμβάνει τούς ἴ -διους ἀριθμούςκαί σύμβολαἀλλά μέ διαφορε-τική διάταξη

Βρεῖτε τή διά-ταξη γιά νάἰσχύουν τά ἀπο-τελέσματα πούἀναγράφονται

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ5

∆ΙΑΦΟΡΕΣ

ΚΚάάθθεε ἑβδομάδα ἕναςγάλος γεννάει πέντε αὐ -γά καί κάθε ἑβδομάδαμία ἀλεπού κλέβει ἕναἀπό αὐτά Πόσες ἑβδο-μάδες χρειάζονται γιάνά συγκεν-τρω θοῦν 30 αὐγά

ἌἌνν δύο ἐργάτες χρειάζον-ται δύο μέρες γιά νά βά-ψουν δύο τοίχους πόσεςμέ ρες θά χρει-αστοῦν δέκαἐργάτες γιάνά βά-ψουν δέ -κα τοίχους

Ὀκτώβριος 2012358

ΣΤΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟἩ νικηφόρα ἑλληνική Σημαία στήν ἐλεύ-

θερη Θεσσαλονίκη Ὀκτώβριος 1912 (Σύνθεση περιοδικοῦ laquoΠρός τή Νίκηraquo)

ldquo∆έν ξεχνωrdquo σηmicroαίνει

ΘυmicroαmicroαιΤιmicroω

Ὑπόσχοmicroαι

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

Μήν ξεχάσω

Μήν ξεχάσω

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012

Ὀκτώβριος 2012 331

Αἰτία Οἱ Βαλκανικοί λαοίθέλουν τήν ἐθνικήτους ὁλοκλήρωση

1912 Οἱ Νεότουρκοι προσπα-

θοῦν νά ἐκτουρκίσουν τίςἄλλες ἐθνότητες τῆς Ὀθω-μανικῆς αὐτοκρατορίας

Ἀφορμή

ἀποτέλεσμα

Ἑλλάδα Σερβία Μαυροβούνιο Βουλγαρία

συμμαχοῦν καίκηρύσσουν τόνπόλεμο στούς

ΤούρκουςἘλ Βενιζέλος ὀργανώ-

νει καί ἐξοπλίζει τίςἔνοπλες δυνάμεις

ἀρχηγός ΔιάδοχοςΚωνσταντῖνος

Αacute Βαλκανικός πόλεμος

Ἑλλάδα

Στρατός

κατευθύνεται κατευθύνεται

ἀπελευθερώνει ἀπελευθερώνει

Ναυτικό

Ἤπειρος Μακεδονία

ἀπελευθερώνεινησιά Β καί Α

Αἰγαίου καί Κρήτη

νικᾶ τόν τουρ-κικό στόλο σέ

ναυμαχίεςἸωάννινα Β Ἤπειρο

Θεσσαλονίκη Δ Μακεδονία

Λήξη Αacute Βαλκανικοῦ Πολέμου μέ

ἐδαφικά κέρδη γιά ὅλους τούςσυμμάχους

Βacute Βαλκανικόςπόλεμος

1913 κηρύσσει τόν πόλεμοσέ Ἑλλάδα- Σερβία

Ἡ Βουλγαρία δἐν ἱκανοποιεῖται

Νίκη Ἑλλήνωνἐπελευθέρωση

Ἀν Μακεδονίας

Ἡ Ἑλλάδα διπλασιάζεταισέ ἔκταση καί πληθυσμό

ἀρχηγός ΠαῦλοςΚουντουριώτης

δολοφονία Γεωργίου Αacute

στή Θεσσαλονίκητόν διαδέχεται

ὁ Κωνσταντῖνος

ὁμοψυχία ἐνθουσια-σμός ἀποφασιστικό-τητα γενναιότητα

ἑλληνικοῦ λαοῦ

ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ ndashΠΑΡΑΣΤΑΤΙΚΟ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ

332Ὀκτώβριος 2012

Μάρτιος τοῦ 1430 Οἱ Τοῦρκοι κυριεύουν τή Θεσσαλονίκη Ἁρ -πάζουν ἄνδρες γυναῖκες καί παιδιά καί ὅλους μαζί δεμένους σέ μακρι-ές σειρές τούς σέρνουν στίς σκηνές τοῦ στρατοπέδου τους Ἡ ἀτμόσφαι-ρα δονεῖται ἀπό θορύβους καί σπα-ρακτικές κραυγές Γυναῖκες ἀναμαλ-λιασμένες ξεσχίζοντας τά μάγουλα μέ τά νύχια τους τρέχουν ἀπό σκη-Πέρασαν πέντε περίπου αἰῶνες τουρκικῆς σκλαβιᾶς Ὀκτώβριος τοῦ 1912 Οἱ Ἕλληνες προχωροῦν νι κηφόρα στούς Βαλκανικούς πολέ-μους καί ὕστερα ἀπό ἕναν ἀγώνα δρόμου φθάνουν πρίν ἀπό τούς Βουλ γάρους στή Θεσσαλονίκη26 Ὀκτωβρίου ὥρα ἕνδεκα τό βρά -δυ Ὁ Τοῦρκος Διοικητής Ταχσίν πα-σάς μετά ἀπό συνεννόηση μέ τόν Δι άδοχο Κωνσταντίνο ὑπογράφει τήν ἄνευ ὅρων παράδοση τῆς πόλης στούς Ἕλληνες Ἡ Θεσσαλονίκη μᾶς παραδόθηκε χωρίς μάχη Στίς 27 Ὀκτωβρί ου εἰσῆλθε στήν πόλη θρι-αμβευτικά ὁ ἑλληνικός στρατός Λί-γες ὧρες ἀργότερα ἔφθασαν καί οἱ Βούλγαροι ἀπεσταλμένοι καί τή δι-εκδικοῦσαν Ἀξίζει νά διαβάσουμε πῶς περιγράφει τήν περίσταση ὁ Κε-νάν μπέης Μεσαρέ γιός τοῦ Ταχσίν πασᾶ καί ἀξιωματικός τοῦ ἐπιτελείου του πού βρισκόταν ἐκεῖ1laquoὍσοι θέλουν νά κρίνουν εὐσυνείδητα καί ἀμερόληπτα τήν ἐποχή ἐ κείνη ὀφείλουν νά ἀναπολήσουν τήν κατάσταση τῆς 27ης Ὀκτωβρίου ὅταν οἱ ἀπεσταλμένοι τοῦ Θεοδωρώφ ἀρχιστρατήγου τῶν Βουλγαρικῶν δυνάμεων ἐπισκέφθηκαν τόν πατέρα μουhellip στό Διοι-κητήριο Ἕνας συνταγματάρχης τοῦ πυροβολικοῦ ὁ ἔφεδρος ἴλαρχος Στάντσιεφ καί δύο ἄλλοι ἐπιτελεῖς παρουσιάσθηκαν τήν 8η ἑσπερινή φέροντας λευκή σημαία

τρρλμνή σέ σκηνή ἀναζητώντας τά παιδιά καί τούς ἄνδρες τους Θρῆ νος καί κλαυθμός Πολ-λοί σφάχθηκαν καί ἀκόμη περισσότεροι πουλήθηκαν σκλάβοι Ἡ πόλη λεηλατήθηκε Οἱ Τοῦρκοι νομίζοντας ὅτι κάτω ἀπό κάθε πέτρα βρισκόταν κι ἕνας θησαυρός δέν ἄφη-σαν τίποτε ἀπείραχτο Ναοί καταστράφηκαν ἤ μετατράπηκαν σέ τζαμιά μοναστήρια λε-ηλατήθηκαν Ἡ ἅλωση τῆς Θεσσαλονίκης κατατάραξε ὅλον τόν ἑλληνικό καί χριστιανικό κό σμο Ἦταν τό προανάκρουσμα τῆς πτώσης τῆς Κωνσταντινούπολης πού ἀκολούθησε λίγα χρόνια μετά

γεπνί ἀ ό ἐ ί ύ

333Ὀκτώβριος 2012

Μετά τίςhellip τυπικές συστάσεις ὁ κ Στάντσιεφhellip ἐξέφρασε τήν ἔκπληξη καί hellipδίκαιη δυσφορία τοῦ Θεοδωρώφ γιά τήν παράδοση τῆς Θεσσα-λονίκης στούς Ἕλληνες δεδομένου ὅτι ὁ Βουλ γαρικός στρατός εἶχε φθάσειhellip διαρκῶς μαχόμενος καί μέ σκληρές θυσίες στή Θεσσαλονίκη τήν ὁποία καί δικαιοῦνταν νά καταλάβει ἐν ὀνόματι τῆς ΑΜ τοῦ Τσαρίσκου τῶν ΒουλγάρωνὙπενθυμίσαμε στούς κυρίους αὐ τούς ὅτι ἡ Στρατιά πού βρισκό-ταν κάτω ἀπό τίς διαταγές τοῦ Πατέρα μου εἶχε ὡς μοναδικό Ἀντίπαλο τόν Ἑλληνικό Στρατό κατά τοῦ ὁποίου καί πολέμησε ἀπό τήν Ἐλασσόνα μέχρι τή Θεσσαλονίκη δίνοντας σκληρές μά χες σέ διάφορα μέρη ὅπου κανένας Βούλγα-ρος δέν ὑπῆρχε Ὅσο γιά τό ζήτημα τῆς παραδόσεως αὐτό ἀφοροῦσε τόν πατέρα μου καί μόνο καί δέν εἶχε νά δώσει λόγο σέ κανένα [hellip]Μήν μπορώντας ἐπί δύο ὧρες καί παρόλη τή διπλωματική δεξιοτεχνία του νά μᾶς ἐπη-ρεάσειhellip ὁ κ Στάντσιεφ ὕστερα ἀπό σύντομη συνεννόηση μέ τούς συναδέλφους του ἐξέφρασε τήν ἐπιθυμία νά μοῦ μιλήσει ἰδιαιτέρως Περάσαμε στή μεγάλη αἴθουσα ὑπο-δοχῶνhellip Ὁ κ Πρεσβευτής μέ κοίταξε ἐπί μερικά δευτερόλεπτα σιωπηλός καί ταραγμένος ἔπειτα μέ ἕνα μειδίαμα ἔ βγαλε ἀπό τό χαρτοφυλάκιό του μίαhellip ἐπιταγήhellip γιά ἕνα τερά-στιο ποσό μοῦ τήν προσέφερε μέ σπασμωδικές κινήσεις καί ψιθυρίζοντας μοῦ ἔδωσε νά καταλάβω ὅτι ἦταν τό ἀντίτιμο μιᾶς ἁπλῆς ὑπογραφῆς τοῦ πατέρα μου ὁ ὁποῖος θά τούς ἀναγνώριζε τό δικαί ω μα συγκαταλήψεωςἜμεινα σάν κεραυνόβλητος ἔτρεμα ὁλόκληρος καί μέ ἀργά βήματα ἐπέστρεψα στό γραφεῖο Ὁ κ Πρεσβευτής ἦταν κάτωχρος Οἱ ἄλλοι δέν εἶχαν πλέον ἀνάγκη ἐξηγήσε-ων Ἀφοῦ πείσθηκαν ὅτι παρόλες τίς ἀπειλές ὕ βρεις καί βαναυσότητες δέν θά ἀποκόμι-ζαν τίποτε μᾶς παρακάλεσαν νά τούς παραχωρήσουμε ἀντίγραφο τοῦ Πρωτοκόλλου Τό ὁποῖο ἑτοιμάσθηκε ἀμέσως2raquoἈποκαλυπτικό τό κείμενο τοῦ Κενάν Μεσαρέ γιοῦ τοῦ Τούρκου Διοικητῆ Οἱ Βουλγαρι-

κές ἀπαιτήσεις γιά συγκυριαρχία μέ τούς Ἕλληνες στή Θεσσαλονίκη ἀπό τή μία καί ἡ σθε-ναρή ἀπόφαση τῶν Τούρκων νά εὐνοήσουν τούς Ἕλληνες ἀπό τήν ἄλλη

Πῶς ἄλλαξε τόσο τό σκηνικό Τό περίμενε κανείς αὐτό ἀπό τούς Τούρκους Ποιός ἔνευ-σε στόν Ταχσίν πασά νά πάρει αὐτή τήν ἀπόφαση Πῶς ἀκόμη βρέθηκε ὁ συγκεκριμένος ἄνθρωπος μέ τά φιλελληνικά αἰσθήματα καί τή σπάνια γιά Τούρκους ἐντιμότητα στή θέση τοῦ Διοικητῆ τῆς Θεσσαλονίκης αὐτή τή χρονική στιγ μή

Ἐδῶ εἶναι τό θαῦμα Κανείς δέν ξέρει πῶς ἔγινε Ἀλλά ἀκούστηκε πώς ὁ ἅγιος Προστά-της τῆς πόλης ἔλειπε ἀπό τή λάρνακά του τήν ἡμέρα τῆς γιορτῆς του Τοῦρκοι εἶπαν πώς laquoεἶχε πάει στούς γκιαούρηδες γιά νά τούς βοηθήσειraquo Κάποιοι εἶδαν τόν καβαλλάρη laquoνά ροβολᾶraquo μέ laquoτό ἄτι τό γορ γόraquo πάνω στά κάστραhellip Ἡ ἀπελευθέρωση τῆς Θεσσαλονίκης εἶπαν ἦταν ἀκό μη ἕνα θαῦμα τοῦ ἁγίου Δημητρίου Νεφέλη1 Ὁ Κενάν μπέης Μεσαρέ εἶχε μητέρα ἑλληνικῆς καταγωγῆς καί ἔμεινε στήν Ἑλλάδα μετά τήν παράδοση τῆς Θεσ-σαλονίκης στούς Ἕλληνες Ἦταν ζωγράφος καί φιλοτέχνησε ἀρκετούς ζωγραφικούς πίνακες τῶν Βαλκανικῶν πολέμων Αὐτός ἐπίσης μετέφρασε ἀπό τά Τουρκικά τά κείμενα τῶν ἀναμνήσεων τοῦ πατέρα του καί τά ἐξέδωσε στά ἑλληνικά (Ἐφημ Ἑλληνικός Βορρᾶς 1961)2 Παραθέσαμε τό κείμενο μεταγλωττισμένο στή Δημοτική

Πηγές Ἀποστ Ἐ Βακαλοπούλου Ἱστορία τῆς Θεσσαλονίκης 316 πΧ- 1983 Θεσσαλονίκη 1983 σσ 190-195 Ἑταιρεία Μακεδονικῶν Σπουδῶν Ὧρες ἐλευθερίας Βαλκανικοί πόλεμοι 100 χρόνια Ἀπό τή Μελούνα στή Θεσσαλονί-κη σ 65

ἹἹσσττοορριικκάά ΣΣηημμεειιώώμμαατταα

οναστήρι ἤ Θεσσαλονίκη Αὐτό τόἐξαιρετικά δύσκολο δίλημμα ἀπασχό-λησε νωρίς τήν ἡγεσία τῆς ἙλλάδοςΚαί τώρα μετά τή νικηφόρα προέλασητοῦ Ἑλληνικοῦ στρατοῦ στή Μακεδο-νία μετά τίς πρῶτες νίκες καί μάλισταστά Γιαννιτσά ἔγινε πιό ὀξύ καί ἐ πεῖ -γον Πρός τά ποῦ θά κατευθυνόταντώρα ἐλευθερωτής ὁ Ἑλληνικός στρα-τός Πρός τά βόρεια ὅπου ὑπῆρχεἀκμαιότατη ἑλληνική πόλη τό Μονα-στήρι ἤ ἀνατολικά πρός τή νύμφη τοῦΘερμαϊκοῦ τή Θεσσαλονίκη

Γιά τήν κατανόηση τοῦ διλήμματοςχρειάζεται μιά ἐξήγηση Ὅταν συστά-θηκε ἡ Βαλκανική συμμαχία ndashἙλλάδαΣερβία Βουλγαρία Μαυροβούνιοndashἀποφεύχθηκε νά συζητηθεῖ πῶς θά γι-νόταν ἡ διανομή τῶν ἐδαφῶν πού θάκατακτοῦσαν τά σύμμαχα κράτη Ἦ -ταν λεπτό θέμα καί μποροῦσε ἐξαρχῆςνά δημιουργήσει ρήξη στή συμμαχίαἜτσι πάνω στά πράγματα ἔγινε σιω-πηρά δεκτό νά ἔχει δικαιώματα κάθεκράτος στίς περιοχές πού θά ἀπελευ-θέρωνε ἀπό τούς Τούρκους ὁ στρατόςτου

Πρός τό Μοναστήρι λοιπόν ἤ πρόςτή Θεσσαλονίκη Ἡ ἑλληνική ψυχή τάἐπιθυμοῦσε καί τά δύο Ἑλληνικά δένἦταν Πρός τό Μοναστήρι ndashπού τελικάχάθηκε γιά τούς Ἕλληνεςmiddot πρόλαβανκαί τό κατέλαβαν οἱ Σέρβοιndash προσέ-βλεπε ὁ Ἀρχιστράτηγος Κωνσταντῖ νοςΠρός τή Θεσσαλονίκη ὁ ἘλευθέριοςΒενιζέλος Καί εἶχαν καί οἱ δύο ἰσχυρά

ἐπιχειρήματα Τελικά ἀποφασίσθηκε ἡχωρίς καμία καθυστέρηση προέλασητοῦ στρατοῦ πρός τή ΘεσσαλονίκηΓιατί πρός τή Θεσσαλονίκη βάδιζετώρα ὁλοταχῶς καί ὁ βουλγαρικόςστρατός ndashἔτσι ἔλεγαν κάποιες ἔγκυ-ρες πληροφορίες κάποια γεμάτα ἀνη-συχία τηλεγραφήματα

Ἔτσι μετά τή λαμπρή νίκη τοῦ στρα-τοῦ στά Γιαννιτσά οἱ ἑλληνικές δυνά-μεις ἀνασυντάχθηκαν καί βάδισανndashπέντε μεραρχίεςndash πρός τή Θεσσαλο-νίκη Ἔπρεπε νά περάσουν τόν Ἀξιόποταμό ἀρχικά Οἱ γέφυρες ἦταν κατε-στραμμένες ἀπό τούς ὑποχωροῦντεςΤούρκους Ἔπρεπε νά κατασκευα-σθοῦν νέα περάσματα Καί οἱ στρατιῶ -τες ἦταν τόσο καταπονημένοι Ὅμωςτά φῶτα τῆς Θεσσαλονίκης ἀπό μα-

ΜΜ

Ὀκτώβριος 2012334

ἘἘλλεεύύθθεερρηη ἡἡ ΘΘεεσσσσααλλοοννίίκκηη

ἘἘλλεεύύθθεερρηη ἡἡ ΘΘεεσσσσααλλοοννίίκκηη

ΒΒΑΑΛΛΚΚΑΑΝΝΙΙΚΚΟΟΙΙ

ΠΠΟΟΛΛΕΕΜΜΟΟΙΙ

ΒΒΑΑΛΛΚΚΑΑΝΝΙΙΚΚΟΟΙΙ

ΠΠΟΟΛΛΕΕΜΜΟΟΙΙ

κριά τούς καλοῦσαν Καί οἱ ὑπόδουλοιndashπέντε αἰῶνεςndash ἀδελφοί ἐκεῖ μέσατούς καρτεροῦσαν καί μετροῦσαν τίςἡμέρεςmiddot 24 Ὀκτωβρίου 25 Ὀκτωβρί -ου Πλησίαζε καί ἡ ἑορτή τοῦ πολιού-χου τους ἁγίου τοῦ Ἁγίου ΔημητρίουΚαί πίστευαν πολύ τό πίστευαν ὅτικάτι θά ἔκανε ὁ στρατιωτικός Ἅγιόςτους Δέν μπορεῖ Κάτι θά ἔκανε

Ὁ ἑλληνικός στρατός προχωροῦσεμέ ἐμπόδια Γιατί οἱ Τοῦρκοι δέν ἄφη-ναν εὔκολα τά ἐδάφη πού αἰῶνεςτώρα κατεῖχαν Πολεμοῦσαν κι αὐτοίμέ πο λύ ἡρωισμό μέ πεῖσμα καί φανα-τισμό φαινόταν ὅμως καθαρά ὅτιεἶχαν ἡττηθεῖ Δέν τούς ἀπέμενεπλέον τίποτε ἄλλο ἀπό τό νά παραδώ-σουν τή Θεσσαλονίκη στούς ἝλληνεςΑὐτό τούς συμβούλευαν καί οἱ πρόξε-νοι τῶν ξέ νων κρατῶν

Ὁ ἀρχηγός τοῦ Τουρκικοῦ στρατοῦΤαχσίν πασάς ὅλο καί παρακώλυε καίκαθυστεροῦσε τήν παράδοση Καί ὅ -ταν κάτω ἀπό τήν πίεση τῶν πραγμά-των ἔφθασε αὐτή ἡ ὥρα ἔθετε ὅρουςπού κρατοῦσαν ἰσχυρή ndashκαί ἐπικίνδυνηβέβαιαndash τήν παρουσία τῶν Τούρκωνστήν πόλη Τελευταία ἀπαίτηση Νάτούς ἀφεθοῦν 5000 ὅπλα γιά τήν ἐκ -παίδευση νεοσυλλέκτων

Χρειάσθηκε ἀπό τό Στρατηγεῖο τουστό Τοπσίν νά ἀπειλήσει μέ ἐπίθεση ndashτήν ὁποία καί ξεκίνησεndash ὁ Ἀρχιστρά-τηγος Διάδοχος Κωνσταντῖνος γιά νάὑπογραφεῖ τό πρωτόκολλο τῆς παρα-δόσεως τῆς Θεσσαλονίκης Ἦταν τόβράδυ τῆς 26ης Ὀκτωβρίου 1912 Ἦ -ταν δῶρο τοῦ Ἁγίου τους τοῦ laquoἈκρίτηΚαβαλλάρηraquo Ἁγίου Δημητρίου Ἔτσιτό ἔνιωσε ὁ λαός κι ἔτσι τό εἶπε κι ὁποιητής

Ἡ Σαλονίκη πού ἔσβηνε μέ τοῦκαιροῦ τό διάβαndashκαντήλι πού τρεμόφωτο γιά λάδι λαχταρᾶndashἀποβραδίς κοιμήθηκε

δυστυχισμένη σκλάβακαί τήν αὐγούλα ξύπνησεἀρχόντισσα κυρά― Τί νά ᾿βλεπε στόν ὕπνο τηςποιό νά ᾿ταν τ᾿ ὄνειρό της―Τόν Ἅι-Δημήτρη ἔβλεπεστό ἄτι τό γοργόπού ροβολῶντας ἔκραζεμέ τή φωνή τῆς νιότηςlaquoἌνοιξε πόρτα τῆς σκλαβιᾶςἡ λευτεριά εἶμ᾿ ἐγώraquo

27 Ὀκτωβρίου 1912 μπαίνει ἐ -λευθερωτής ὁ Ἑλληνικός στρα-τός στή Θεσσαλονίκη

28 Ὀκτωβρίου 1912 ὥρα 11 τόπρωί μπαίνει στή Θεσσαλονίκημέ ὅλο του τό ἐπιτελεῖο ὁ Στρα-τηλάτης Διάδοχος Κωνστα -ντῖνος μέσα σέ μιά ἀποθεωτικήὑποδοχή πού κατέληξε στήνἘκκλησία τοῦ Ἁγίου Μηνᾶ ὅπουἔγινε ἐπίσημη καί ἐξαιρετικάσυγκινητική δοξολογία στό Θεόγιά τήν ἀπελευθέρωση τῆς πό-λεως

Κι ἔγραφε ἡ ἐφημερίδα laquoὉ ἐνθουσιασμός τῶν Ἑλλή-

νων δέν εἶναι δυνατόν νά περι-γραφῇ ἐπί τῇ θέα τῶν Ἑλλήνωνἀξιωματικῶν καί στρατιωτῶν εἰσ -ερχομένων νικηφόρως εἰς τήν πό -λιν μας Οἱ πάντες ἐζητωκραύγαζονσυνέχαιρον ἀλλήλους ἐφίλουντούς Ἕλληνας ἀξιωματικούς ἐπή-δουν ἄφηναν ἀνάρθρους κραυ-γάς τά εἶχαν χάσει κυριολεκτικῶςΣημαῖαι ἑλληνικαί ἀνεπετάσθησαν(ὑψώθηκαν) εἰς τά ἑλληνικά κατα-στήματα καί εἰς τάς ἑλληνικάςοἰκίαςraquo

ἩἩ ΘΘεεσσσσααλλοοννίίκκηη ἦἦτταανν ἐἐλλεεύύθθεερρηηὈκτώβριος 2012 335

Ἐλεύθερη ἡ Θεσσαλονίκη

Ἐλεύθερη ἡ Θεσσαλονίκη

336Ὀκτώβριος 2012

Ι laquoΠερίεργον καί θαυμαστόν θέαμαraquo Ὁ ἀνταποκριτής τῶν Times Κρῶφορδ Πράϊς ἀφηγεῖται

Ε νόμιζέ τις ὅτι Ἑλληνικός στρατός νικηφόρος ἐπανέκαμπτε εἰς τάς Ἀθήνας του μετά εὐτυχῆ ἐκστρατείαν εἰς τήν ἀλλο-δαπήν Ἐφαίνετο ἀκατανόητον πῶς ἦτο δυνατόν Τουρκική ἧττα νά ἑορτάζεται κατά τοιοῦτον τρόπον εἰς μίαν μέχρι χθές Τουρκικήν πόλιν Πράγματι ἐκεῖνο τό ὁποῖον συνέβαινεν ἦτο κάτι πλέ-ον ἀπό ἑορτασμόν πολεμικῆς νίκης∙ ἦτο ὁ ἑορτασμός τῆς ἀπελευθερώσεως τοῦ Ἑλληνικοῦ πληθυσμοῦ ἀπό τήν δουλείαν τῆς Τουρκικῆς διοικήσεως Μόνο τώρα ὁ γνω-στός καφετζῆς laquoμπάρμπα Γεώργηςraquo ἠδυνήθη νά παραδώσῃ εἰς τό πῦρ τό Τουρκικόν του κάλυμμα∙ μόνον τώρα ἠδυνήθη νά ἁρπάσῃ τάς ἐρυθράς σημαίας τῆς ἡμισελήνου αἱ ὁποῖαι μέχρι τῆς στιγμῆς ἐκείνης ἐστόλιζον τό κατάστημά του καί νrsquo ἀνυψώσῃ ἀντrsquo αὐτῶν τό ἰδικόν του Κυανόλευκον ἔμβλημα∙ μόνο τώρα ὁ ραγιᾶς Ἕλλην ἐτόλμα νά δια-κηρύττῃ ἀπό τῆς ὀροφῆς τῆς οἰκίας του τό μῖσος του πρός τόν Τοῦρκον καί τά ἔργα του Ἦτο ἕν περίεργον ἀλλά καί θαυμαστόν ταυτοχρόνως θέαμα τό ὁποῖον μόνον εἰς τήν Μακεδονίαν ἠμπορεῖ κανείς νά ἴδῃ διότι μόνο μία Μακεδονία ὑπάρχει

100 χρόνια 100 χρόνια Ἑταιρεία Μακεδονικῶν σπουδῶνἙταιρεία Μακεδονικῶν σπουδῶν

ΜΙΚΡΑ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΜΕΓΑΛΕΣlaquoΩΡΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣraquo

ΤοΤοΤοΤΤοΤοΤοΤΤοοοουρυυυυυ κικικον ἀ ἀἀἀἀπόπό ἑἑορρτατασμσμσμσμσσσμόόόόόόόόἙλληηηνικοῦ πλπλλλλπληθηθυσμοοῦ ἀἀἀ

337Ὀκτώβριος 2012

ΙΙΙΙ Πρωΐ τῆς 27ης Ὀκτωβρίου σέ μιά Θεσσαλονίκη στά γαλανόλευκα

Ε κ τῶν Ἑβραϊκῶν καταστημάτων καί τοῦ μοναδικοῦ ἑλληνικοῦ τῶν ἀδελφῶν Ναούμ Χρίστου οὐδέ ἴχνος ἀπέμεινεν ἐκ τοῦ ἑλληνικοῦ χρωματισμοῦ ὑφασμάτων ὥστε ἐν τέλει μετά δυσκολίας εὕρισκέ τις ἕνα πῆχυν χασέ καί ὀλίγον μπλέ ὕφασμα διά τήν κατα-σκευήν τῆς ἀπαραιτήτου διά κάθε Ἕλληνα σημαίαςΚαί πράγματι δέν παρῆλθον πολλαί ὧραι καί περί τήν 9ην ἑσπερινήν εἰσήρχοντο εἰς τήν πόλιν καταλύσαντες εἰς τό ὀνομαστόν τότε ξενοδοχεῖον laquoὌλυμπος Παλλάςraquo πέντε ἀξιωματικοί ἐν οἷς καί οἱ κκ Κλεομένης Μέραρχος καί Μεταξᾶς Ἐντελῶς ἄϋπνοι οἱ ἐνθουσιωδέστεροι τῶν κατοίκων ἀναμένοντες τήν εὐχάριστον ἐξέλιξιν τῶν πολεμικῶν γεγονότων ἤρχισαν σιγά καί δειλά-δειλά ὁ εἷς κατόπιν τοῦ ἄλλου ἀπό τοῦ μεσονυκτίου νά ἀναπετῶσι τάς ἑτοίμους κυανολεύκους σημαίας τωνἘν τῇ Ἐγνατίᾳ ἰδίως ὁδῷ ὁ κ Χατζηνικολάου ὀδοντίατρος ἐκ τῶν θαρραλεωτέρων πρῶτος ἔρριψε τόν κῦβον καί ἐκ τῶν πρώτων ἐθεάθη ἀναπετῶν πελωρίαν ἑλληνικήν ση-μαίαν οὕτως ὥστε ἡ πρωία τοῦ Σαββάτου εὗρε τήν πόλιν μας πλέουσαν εἰς τό κυανό-λευκον καί ἀπrsquo ἄκρου εἰς ἄκρον σημαιοστόλιστον Τό Ἑλληνικόν χρῶμα ἐκυριάρχει πα-ντοῦ αἱ δέ ὁδοί της ἔλαβον ὄψιν πανηγυρικήν ΙΙΙΙΙΙ Ἡ ἑλληνική σημαία στό Λευκό Πύργο ἐνῶ ὁ διάδοχος Κωνσταντί νος μπαίνει στήν πόλη Ὁ Ἀλέξανδρος Δ Ζάννας θυμᾶται

Σ τίς 28 Ὀκτωβρίου τό πρωί ἐ -πρόκειτο νά γίνη ἡ ἐπίσημη εἴ-σοδος τοῦ Βασιλέως καί τῆς Βασι-λικῆς οἰκογένειας στήν πόλιΣτόν Λευκό Πύργο δέν εἶχε ση-κωθῆ ἀκόμη Ἑλληνική σημαία καί ὅλοι διερωτοῦνταν τό γιατί Πῶς ἔγινε καί ὕστερα ἀπό 36 ὡρῶν κα-τοχῆς δέν εἶχε ὑψωθῆ ἀκόμη ἡ Ἑλ-ληνική σημαίαἈνέβηκα ἐπάνω στόν Πύργο καί εἶδα πώς οἱ Τοῦρκοι εἶχαν ἀφαιρέσει τό σκοινί ἀπό τόν ἱστό Γιά νά κατέβη ὁ ἱστός καί νά ὑψωθῇ ἡ σημαία χρειάζουνταν ἀρκετή δου-λειά Ρώτησα στά καΐκια πού ἦταν ἀγκυροβολημένα δίπλα ἄν ὑπῆρχε κανένας μικρός μοῦτσος ἱκανός νά σκαρφαλώσῃ στόν ἴδιο τόν ἱστό καί νά περάσῃ τό σκοινί γιά τή ση-μαία Παρουσιάστηκε ἕνας μικρούλης γελαστός καί μέ βεβαίωσε ὅτι μποροῦσε νά τό κάνῃ Ἔτρεμα μήν τοῦ συμβῇ κακό γιατί ὁ ἱστός δέν ἦταν πολύ γερός Ὁ μικρός ὅμως ἀφοῦ τόν κύτταξε μοῦ εἶπε πώς ἔκανε δυσκολώτερες ἀναρριχήσεις στά καράβια καί πώς θά τά κατάφερνε Πρίν ἀκόμη τοῦ πῶ τό laquoναίraquo ἄρχισε νά σκαρφαλώνῃ μέ καταπλη-κτική ἐπιτηδειότητα καί ταχύτητα Σέ δύο λεπτά εἶχε περάσει τό σκοινί Κατέβηκε ἐνθου-σιασμένος γιά τήν ἐπιτυχία του καί ὅταν τοῦ ἔδωκα δυό μετζήτια πετοῦσε ἀπό τή χαρά του Ἡ σημαία μας πρωτοϋψώθηκε στό Λευκό Πύργο ἐκείνη τήν ἡμέρα τό πρωί τήν ὥρα ἀκριβῶς πού ἔρχονταν ἀπrsquo τόν παραλιακό δρόμο ἡ παρέλασις τῆς νίκης Γ

σω καί νά σέ ἀποκαταστήσω στή δικήσου γῆ τή γῆ τῆς Χαναάν

Τότε λαέ μου ἤσουν ἐσύ γιά μένα τε-λείως ξεχωριστός καί ἀγαπητός λαός -ποιος τολμοῦσε νά σέ βλάψει ἔβρισκεἘμένα ἐκδικητή καί τιμωρό Τόσο σέ ἀ -γαποῦσα

μως θέλω νά σέ ρωτήσω Τί laquoπλημ-μέλημαraquo τί σφάλμα τί ἀδικία τί λάθοςβρῆκαν οἱ πατέρες σου ἐπάνω μου καί μέἐγκατέλειψαν ἔφυγαν μακριά μου καίἀκολούθησαν τά κούφια καί τιποτένιαεἴδωλα ὥστε τελικά καί οἱ ἴδιοι νά γίνουνκούφιοι μηδαμινοί καί τιποτένιοι

Βρέθηκε ἄραγε κάποιος ἀπrsquo αὐτούς νά

Aparao TA paraPOFHTIka ANAGNVSMATa toy ESparaEPInoy ths EOPTEumls

TOY AGIOY DHMHTPIOY25 Ὀκτωβρίου 2012 ερεμ β΄ 1-12

ΤΟ ΠΑΡΑΠΟΝΟ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥΤΟ ΠΑΡΑΠΟΝΟ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ

τόν ἑσπερινό τῆς ἑορτῆς τοῦἁγίου μεγαλομάρτυρος Δημη-τρίου διαβάζεται ἕνα προφητι -κό ἀνάγνωσμα συνταρακτικό

Κύριος ἀπαριθμεῖ τίς εὐεργεσίες Τουπρός τό λαό Του τόν ἰσραηλιτικό καίσυγχρόνως ἐκφράζει ἕνα βαθύ παράπο -νο

Θυμήθηκα λέει ὁ Κύριος πόσο σέσπλαχνίσθηκα καί σέ ἐλέησα λαέ μουστά χρόνια τῆς νεότητάς σου τότε πούἄρχιζες τήν ἱστορική σου πορεία καί ἀριθ-μοῦσες λίγα μόνο ἔτη ἐθνικῆς ζωῆς Τότεπού ἤσουν σκλαβωμένος στήν Αἴγυπτοκι ἐγώ ἔκανα τό πᾶν γιά νά σέ ἐλευθερώ -

SS

laquoτί εὕροσαν οἱ πατέρες ὑμῶν ἐν ἐμοί πλημμέλημαὅτι ἀπέστησαν μακράν ἀπ᾽ ἐμοῦraquo

laquoτί εὕροσαν οἱ πατέρες ὑμῶν ἐν ἐμοί πλημμέλημαὅτι ἀπέστησαν μακράν ἀπ᾽ ἐμοῦraquo

Ὀκτώβριος 2012338

Μ

Βηθ

λεέμ

Κορ

ωπί Ἀ

ττικ

ῆς

πεῖ laquoἌς ἀναζητήσουμε τόν Κύριο καίΘεό μας ἄς ἐπιστρέψουμε σrsquo Αὐτόν πούμᾶς ἐλευθέρωσε ἀπό τή δουλεία καί μᾶςχάρισε τήν πατρίδα μας καί τί πατρίδατή γῆ τῆς Ἐπαελίας μέ ὅλα τά ἀ γαθάτόσο ἄφθονα μέ πα-ραγωγή καί πλοῦτοἀστείρευ τοraquo Κανείςδέν βρέθηκε νά πεῖαὐτά Ἀντιθέτως ἐσεῖςὑβρίσατε καί μολύνα -τε τή χώ ρα αὐτή πούσᾶς χάρισα μέ τά σι-χαμερά εἴ δωλα καίτίς ἁμαρτίες σας

Κοιτάξτεδίπλα σας τά ἔθνητά εἰδωλολατρικά Ἄαξαν μήπως τούςθεούς τους ndash πού δέν εἶναι κἄν πραγμα-τικοί θεοί ἀά ψεύτικοι Δέν τούς ἄα-ξαν Καί ἀάξατε ἐσεῖς Ἐμένα πού εἶμαιἡ δόξα καί τό καύχημά σας μέ ἀνταά-ξατε μέ τίς ματαιότητες καί ἀθλιότητεςαὐτοῦ τοῦ κόσμου μέ τά τιποτένια εἴ -δωλα laquoἘξέστη ὁ οὐρανός ἐπί τούτῳλέγει Κύριοςraquo Μέχρι κι ὁ οὐρανός ἔφρι -ξε μέ τήν ἀχαρακτήριστη αὐτή συμπερι-φορά σας

Αὐτά λέει ὁ Κύριος

Τό περιοδικό παιδιά πού κρατᾶτε στάχέρια σας τό ὁποῖο φιλοξενεῖ καί τό ἄρ -θρο αὐτό πού διαβάζετε τώρα θέλει νάσᾶς κάνει μία ἐρώτηση

Γιατί ἄραγε νά διαβάζεται τό συγκεκρι-

μένο αὐτό προφητικό ἀνάγνωσμα κατάτήν ἑορτή τοῦ ἁγίου Δημητρίου Τί σχέ -ση ἔχει ὁ ἅγιος μεγαλομάρτυς Δημήτριοςμέ τίς ἔννοιες πού τίθενται στό ἀνάγνω-σμα αὐτό δουλεία ἐλευθερία πατρίδαἐθνική ἀποκατάσταση

Τήν ἀπάντηση θά τήνδώσετε πολύ εὔκολα μό -νοι σας ὅταν διαβάσετεὅλο τό ὑπόλοιπο τεῦχοςπού εἶναι ἀφιερωμένοστήν ἐθνική ἐπέτειο τῶν100 χρόνων ἀπό τούςΒαλκανικούς Πολέμουςτοῦ 1912-13 Ἐντοπίστεπότε ἔγινε ἡ ἀπελευθέ-

ρωση τῆς Θεσσαλονίκης ὁδιπλασιασμός οὐσιαστικά τῆς πατρίδαςμας

καί σκεφθεῖτεΤί σημαίνει γιά μᾶς τούς Ἕηνες ὅτι

ἔχουμε τόσους καί τέτοιους ἁγίους γιάπολιούχους Πόσο ἐπίκαιρα καθίστανται τά λό -

για αὐτά τοῦ Κυρίου γιά τή δική μας πα-τρίδα καί τό λαό Πόσο δίκαιο εἶναι τό παράπονό ΤουΤί πρέπει νά δεῖ ἀπό μᾶς ὁ ἅγιος Δη-

μήτριος γιά νά laquoμεσολαβήσειraquo καί πάλιγιά χάρη μας στό Θεό

Αὐτή τή φορά τό ἁγιογραφικό μήνυμαθά τό βγάλετε μόνοι σας Καί τό laquoΠρόςτή Νίκηraquo εἶναι βέβαιο ὅτι τά συμπερά-σματά σας θά εἶναι σωστά

ΣΣττόόνν ἑἑσσππεερριιννόό ττῆῆςς ἑἑοορρττῆῆςς ττοοῦῦἁἁγγίίοουυ μμεεγγααλλοομμάάρρττυυρροοςς ΔΔηημμηη--ττρρίίοουυ δδιιααββάάζζεεττααιι ἕἕνναα ππρροοφφηηττιικκόόἀἀννάάγγννωωσσμμαα σσυυννττααρραακκττιικκόό

ΚΚύύρριιοοςς ἀἀππααρριιθθμμεεῖῖ ττίίςς εεὐὐεερρ--γγεεσσίίεεςς ΤΤοουυ ππρρόόςς ττόό λλααόό ΤΤοουυ ττόόννἰἰσσρρααηηλλιιττιικκόό κκααίί σσυυγγχχρρόόννωωςςἐἐκκφφρράάζζεειι ἕἕνναα ββααθθύύ ππααρράάπποοννοο

Ὀκτώβριος 2012 339

Τά ἀεροπλάνα πού εἶχαν πρωτοσχεδιαστεῖ ἀπό τούςἀδερφούς Ράιτ τό 1904 θεωροῦνταν κατάλληλα μόνογιά ἐκτέλεση θεαματικῶν ἀλλά ἐπικίνδυνων καί μᾶλλονἄχρηστων ἐπιδείξεων

Εἶναι ἐνδεικτικό τό ὅτι τό 1910 ἡ κρατική ὑπηρεσίαἀπογραφῆς τῶν ΗΠΑ στήν ἐπίσημη ἀπογραφή της κα-τέτασσε τούς ἀεροπόρους στούς ldquoκαλλιτέχνες ἐπιδεί-ξεωνrdquo Δηλαδή στήν ἴδια ἐπαγγελματική κατηγορία μέ τούς κλόουν

Ἔτσι τά ἐπιτελεῖα τῶν μεγάλων χω ρῶν δίσταζαν νά λάβουν σοβαρά ὑπrsquo ὄ ψη τουςτό ἀεροπλάνο πρίν τό 1911

τούς βαλκανικούς πολέmicroους 1912-13 χρησιmicroοποιήθηκε γιάπρώτη φορά τό ἀεροπλάνο ὡς πολεmicroικό microέσο

ἱ Ἕλληνες ὑπᾹρξαν microεταξύ τῶν πρωτοπόρων σ αὐτόπαρά τά φτωχά microέσα πού διέθεταν

Ἡ Ἑλληνική κυβέρνηση κάνει μιά κίνηση πρωτοπο-ριακή Μεριμνᾶ νά ἀναχωρήσουν γιά τή Γαλλία οἱπρῶτοι Ἕλληνες ἀξιωματικοί γιά νά ἐκπαιδευθοῦν ὡςἀεροπόροι

Στίς 88 ΦΦεεββρροουυααρρίίοουυ 11991122 ὁ Ἐμμανουήλ Ἀργυρόπου-λος ὁ πρῶτος ἰδιώτης ἀεροπόρος κάνει τήν πρώτη τουπτήση (στό Ρούφ) Στήδεύτερη ἔξοδο τῆς ἴδιας

ἡμέρας συνεπιβάτης τοῦ Ἀργυρόπουλου ἦταν αὐτόςὁ ἴδιος ὁ πρωθυπουργός ὁ Ἐλευθέριος Βενιζέλος

Ἡ πρώτη στρατιωτική πτήση ἔγινε στίς 1133 ΜΜααΐΐοουυ 11991122ἀπό τόν Ὑπολοχαγό Δημήτριο Καμπέρο μέ τό πρῶτοστρατιωτικό ἀεροπλάνο τῆς Ἑλλάδας τύπου Farman

Τόν ἸἸοούύννιιοο ττοοῦῦ 11991122 ὁ Καμπέρος πέταξε μέ τό laquoΔαί-δαλοraquo τό ἀεροσκάφος Farman τό ὁποῖο εἶχε μετα-σκευαστεῖ σέ ὑδροπλάνο θέτοντας ἔτσι τίς βάσεις τῆς Ναυτικῆς Ἀεροπορίας

Ξέρεις ὅτι

Κι ἀκόmicroη ὅτι

Τά πρῶτα πολεmicroικά ἀεροπλάναΤά πρῶτα πολεmicroικά ἀεροπλάναΤΤίί γγιιννόότταανν ππρρίίνν

ΦΦττάάννοουυmicromicroεε σσττόό 11991111 micromicroήήνναα ∆∆εεκκέέmicromicroββρριιοο

Ὀκτώβριος 2012340

σ

o

Τό σύνθημα τῆς Ἑλληνικῆς Πολεμι κῆςἈεροπορίας εἶναι ΑΙΕΝ ΥΨΙΚΡΑΤΕΙΝ τόὁποῖο σημαίνει laquoΠάντοτε νά κυριαρχεῖςστά ὕψηraquo καί τό ἔμβλημά της ἀναπα-ριστᾶ ἀετό σέ πτήση μπροστά ἀπό τόκυκλικό διακριτικό της

Τά ἑλληνικά laquoπετάγματαraquo ὅμως ἀρχί-ζουν πολύ πιό πρίν Χάνονται στάβάθη τῆς ἱστορίας καί μπλέκονται μέ τήμυθολογία

Ἄν σκεφτοῦμε ὅτι πίσω ἀπό τούς μύ-θους τῶν ἀρχαίων Ἑλλήνων κρύβεταιμιά πραγματική ἀφορμή πίσω ἀπό τόμύθο τοῦ Δαίδαλου καί τοῦ Ἴκαρου βρί-σκουμε τίς πρῶτες προσπάθειες νά πε-τάξει ὁ ἄνθρωπος Ἔγιναν στήν Ἀρ χαίαἙλλάδα καί εἶχαν ἕνα κίνητρο

Τό ΣΣεεππττέέμμββρριιοο ττοοῦῦ 11991122 ὁ ἙλληνικόςΣτρατός ἀπέκτησε τήν πρώτη του πο-λεμική ἀεροπορική μονάδα τό laquoΛόχοἈεροπόρωνraquo μέ ἕδρα τή Λάρισα

Ὁδοιπόρος

ΕΕΠΠΙΙΚΚΑΑΙΙΡΡΑΑΒΒΙΙΒΒΛΛΙΙΑΑΕΕΠΠΙΙΚΚΑΑΙΙΡΡΑΑΒΒΙΙΒΒΛΛΙΙΑΑ

Ὀκτώβριος 2012 341

ΕΚ

∆Ο

ΣΕΙΣ

laquoΟ

ΣΩ

ΤΗΡraquo

ΕΚ

∆Ο

ΣΕΙΣ

laquoΟ

ΣΩ

ΤΗΡraquo

Σόλω

νος

100

θήνα

106

80

τη

λ 2

10 3

6243

49

Ἱστορικές ἀλήθειεςκαί

ἡρωικά κατορθώματα τοῦ Ἑλληνισμοῦ στόν 20ό αἰώνα

Ἀπό τ

ήν

πονεμένη ἱστορία τῆς Β Ἠπείρου

1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι

Ὀκτώβριος 2012342

laquoΔόξα τῷ Ὑψίστῳ διά τόν νέον θρίαμβον τοῦ ἀνδρείου στρατοῦ μαςraquo

(Ἀπό τηλεγράφημα τοῦ Βασιλέως Γεωργίου Αacute στόν ΠρωθυπουργόἘλευθέριο Βενιζέλο μετά τήν ἀπελευθέρωση τῶν Ἰωαννίνων)

laquoΔόξα τῷ Ὑψίστῳ διά τόν νέον θρίαμβον τοῦ ἀνδρείου στρατοῦ μαςraquo

Ὁ Τα

χσίν

πασά

ς παρ

αδίδ

ει τή

Θεσ

σαλο

νίκη

στό Δ

ιάδο

χο Κ

ωνστ

αντῖν

οὉ

Ἐσσά

τ πασ

άς πα

ραδί

δει τ

ά Ἰω

άννιν

αστ

ό Διά

δοχο

Κων

σταν

τῖνο

1912-2012Ἑκατόχρονα ἐθνικοῦ ἀναβαπτισμοῦκαί αὐτοσυνειδησίας

1912-2012

Τρόπαια καί Θρίαμβοιστήν ξηρά καί στή θάλασσαἀπό τήν ἀθάνατη ἑλληνική ψυχή

1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι

Ὀκτώβριος 2012 343

Κατα

βύθι

ση το

ῦ Φετ

ίχ Μ

πουλ

έντ

στό λ

ιμάν

ι τῆς

Θεσ

σαλο

νίκης

Κατα

τρόπ

ωση

τοῦ τ

ουρκ

ικοῦ

στόλ

ουστ

ά Δα

ρδαν

έλλια

344Ὀκτώβριος 2012

Εχουν περάσει ἑβδομήντα δύο χρόνια ἀπό ἐκεῖνο τόν Ὀκτώβρη πού τό ἑλληνικό Ἔθνος ἀπέδειξε ἀληθινό τό λόγο τοῦ σοφοῦ κα-θηγητοῦ τῆς ἀρχαιολογίας Σπύρου Μαρινάτου πού εἶπε ὅτι laquoοἱ

ὀλιγάριθμοι λαοί δέν εἶναι ἀναγκαστικά πάντοτε μικρά ἔθνη Ἐνίοτε (κάποιες φορές) ἔχουν μεγάλην ψυχήν καί συνεισφέρουν τήν μερίδα τοῦ λέοντος εἰς τήν κοινήν περιουσίαν τῆς ἀνθρωπότητοςraquo

Ἦταν Ὀκτώβριος τοῦ 1940 Ὁ laquoἌξοναςraquo ἡ συμμαχία τῆς Γερμανί-ας τοῦ Χίτλερ καί τῆς φασιστικῆς Ἰταλίας τοῦ Μουσολίνι σάρωνε μέ τίς σιδερόφρακτες ὀρδές της τήν Εὐρώπη Στόν κατασκότεινο διεθνή ὁρί-ζοντα δέν τρεμόφεγγε οὔτε τό πιό ἀχνό φῶς ἐλπίδας Πολωνία Δανία Νορβηγία Ὁλλανδία Βέλγιο Λουξεμβοῦργο καί ἡ Γαλλία εἶχαν ὑποκύ-ψει Ἡ μεγάλη ἀντίπαλος τοῦ Ἄξονα ἡ Ἀγγλία περίμενε εἰσβολή

Ἦταν τότε πού ἡ Ἰταλία χωρίς καμιά πρόκληση ἐκ μέρους μας καί ἐνῶ εἶχε βυθίσει τό ἀντιτορπιλλικό μας laquoἝλληraquo πού ἀπέδιδε τιμές τό Δεκα-πενταύγουστο στήν Παναγία στό λιμάνι τῆς Τήνου ζήτησε νά ἀφήσουμε ἐλεύθερη τή διέλευση τῶν στρατευμάτων της γιά τήν εὐόδωση τῶν πο-λεμικῶν της ἐπιχειρήσεων

Στίς 3 τά μεσάνυχτα τῆς 28ης Ὀκτωβρίου ὁ πρεσβευτής της Γκράτσι ξύπνησε τόν πρωθυπουργό Ἰω Μεταξᾶ γιά νά πάρει τήν πατροπαράδο-τη ἀπάντηση τό laquoμολών λαβέraquo σέ ἄλλη διατύπωση laquoΛοιπόν αὐτό ση-μαίνει πόλεμοraquo δηλαδή laquoὌχιraquo

Τό πρωί τό α΄ πολεμικό ἀνακοι νωθέν λακωνικό ἑλληνικότατο γέμισε τή χώ ρα laquoΑἱ ἰταλικαί δυνάμεις ἀπό τίς 530΄ π μ σήμερον προσβάλ-

72 χρόνια μετά

345Ὀκτώβριος 2012

λουν τά ἡμέτερα τμήματα προκαλύψεως τῆς ἑλληνοαλβανικῆς μεθορί-ου Αἱ ἡμέτεραι δυνάμεις ἀμύνονται τοῦ πατρίου ἐδάφουςraquo Τό διάγγελ-μα τοῦ βασιλέως Γεωργίου Β΄ διαβεβαίωνε laquoΜέ πίστιν εἰς τόν Θεόν καί εἰς τά πεπρωμένα τῆς φυλῆς τό Ἔθνος σύσσωμον καί πειθαρχοῦν ὡς εἷς ἄνθρωπος θά ἀγωνισθῇ ὑπέρ βωμῶν καί ἑστιῶν μέχρι τῆς τελικῆς νίκηςraquo Καί ὁ ποιητής συνεπαρμένος ἀπό τό φαινόμενο αὐτοῦ τοῦ μικροῦ ἔθνους πού εἶχε ὑψώσει ἀπό τό γεροντότερο ὥς τό νήπιο τό ἀνάστημά του καί ἔφραζε τό δρόμο στήν ὁλο κληρωτική βία ἔσυρε φωνή στήν Οἰκουμένη

laquoὈμπρός κι ἡ Ἑλλάδα σκώθηκεκαί διασκορπάει τά σκότηἈνάστα ἡ Ἀνθρωπότηκι ἀκλούθα την Ὀμπρόςraquo (Ἄ Σικελιανός)

Σέ πεῖσμα κάθε ἀνθρώπινης λογικῆς μέ ἐμπιστοσύνη στό ὅτι ἡ ὑπερ-οπλία ἀνήκει σrsquo αὐτόν πού διαθέτει τό πνεῦμα καί ὄχι τά ὑλικά μέσα ἡ Ἑλλάδα βάδιζε στήν ἄνιση ἀναμέτρηση Ἰταλία 8000000 λόγχες πεζικοῦ 469 πολεμικά σκάφη 110 ὑποβρύχια 1000 καί πλέον ἀε-ροπλάνα Ἑλλάς 300000 πεζικοῦ 10 σκάφη 27 βομβαρδιστικά ἀε-ροπλάνα 6 ὑποβρύχια Ἀλλά καρδιές καρδιές 7000000 καρδιές Ἑλλήνων

Σύμφωνα μέ τά σχέδια πού εἶχε καταστρώσει ὁ Ἄξονας ὁ χρόνος τῶν 10 ὥς 15 ἡμερῶν ἦταν ἐπαρκής γιά τήν ἐπιχείρηση κατά τῆς Ἑλλάδος Ἀλλά ποιά ἡ διάψευση Στίς 6 Νοεμβρίου τοῦ rsquo40 ὀκτώ μόλις μέρες μετά τήν κήρυξη τοῦ πολέμου τό ἑλληνικό Στρατηγεῖο μπόρεσε νά ἀναλάβει ἀντεπίθεση στόν τομέα τῆς Κορυτσᾶς πού γε-νικεύτηκε στίς 13 σrsquo ὁλόκληρο τό μέτωπο Καί ἡ νίκη πετᾶ Ποιός τήν προφτάνει Κορυτσά Ἀργυρόκαστρο Ἅγιοι Σαράντα Πρεμετή Κλεισούρα Τεπελένι Πόγραδετς Τρεμπεσίνα

Στίς 4 Δεκεμβρίου ὁ Μουσολίνι ἔλεγε στόν ὑπουργό του τῶν ἐξω-τερικῶν Τσιάνο laquoΔέν ὑπάρχει ἄλλη διέξοδος εἴμαστε ὑποχρεωμέ-νοι νά ζητήσουμε κατάπαυση τῶν ἐχθροπραξιῶν ὅσο κι ἄν εἶναι παράδοξο καί γελοῖοraquo Στίς 2 Μαρτίου τοῦ 1941 μπρός στή θυελ-λώδη ἑλληνική προέλαση ὁ ἴδιος ὁ Μουσολίνι ἀναλαμβάνει τή δι-οίκηση τοῦ ἀλβανικοῦ μετώπου Ὅμως ἡ ἰταλική αὐτή προσπάθεια συντρίφθηκε στίς 930΄ π μ τῆς 22ας Μαρτίου Οἱ Ἰταλοί ἔστει-λαν κήρυκες μέ ἐπικεφαλῆς καθολικό ἱερέα γιά νά τούς ἐπιτραπεῖ νά σηκώσουν τούς χιλιάδες νεκρούς τους Ὁ ἄσοφος δικτάτορας πού εἶχε αἱματοκυλίσει καί τό δικό του λαό ἔφυγε ταπεινωμένος στή χώρα του

Ἔτσι γράφτηκε τό ἔπος τοῦ rsquo40 στίς παγωμένες βουνοκορφές

τῆς Πίνδου καί στά laquoμετόπισθενraquo Οἱ ἴδιοι οἱ δημιουργοί του

346Ὀκτώβριος 2012

ἔθεσαν στόν ἑαυτό τους ὅταν ὁ σάλαγος τοῦ πολέμου εἶχε κο-πάσει τό ἐρώτημα laquoΠοιοί ἀληθινά εἴμαστε Τί μᾶς ἕνωνε τόσο

δυνατάraquo Κι ἀπαντοῦσαν laquoΠρῶτα πρῶτα τά laquoπιστεύωraquo μας Πιστεύ-αμε καί δέν κρύβαμε τήν πίστη μας Πιστεύαμε στό Θεό στήν Πανα-γία στήν Ἑλλάδαraquo (Στρ Μυριβήλης) Τό θρησκευτικό βίωμα ὑπῆρξε

γιά τούς στρατιῶτες μας καί τό λαό μας ζωοπάροχο Καί ἡ Παναγία ὁρα-τή Ὑπέρμαχος Στρατηγός Δυνατά ἕνωνε καί ἡ ἀγάπη στήν κοινή μητέρα-

πατρίδα Γιrsquo αὐτό πολεμοῦσαν ἑνωμένοι σάν ἕνας ἄνθρωπος χωρίς φιλοδοξί-ες προσωπικές καί ὑπολογισμούς γιrsquo αὐτό καί εἰπώθηκε πώς laquoποτέ λαός δέν φανέρωσε τέτοια ὁμαδική κι ἀπόλυτη συνείδηση ἱστορικῆς εὐθύνηςraquo

laquondashΓιατί πολεμᾶμεndashΓιά τή δόξα ἀποκρίνεται ἀδίστακτα στή χιονισμένη πλαγιά τοῦ 1220

μπρός στήν Κλεισούρα ὁ ἀγράμματος φαντάρος γιά παράδειγμα στόν κό-σμοraquo

Ἔπειτα καταλυτική γιά τή νίκη ἦταν ἡ ἀπόφαση τῆς θυσίας Μιά θυσία πού προσφέρθηκε ἀπό ὅλους χωρίς κανένα καταναγκασμό laquoμέ τό χαμόγελο στά χείλη πᾶν οἱ φαντάροι μας μπροστάraquo τραγουδοῦσε τό Πανελλήνιο Προσφέρ-θηκε μέ σεμνότητα χωρίς τυμπανοκρουσίες καί χειροκροτήματα

Κι ὅταν ἀργότερα ἔπεσε πάνω μας ἡ πάνοπλη Γερμανία τοῦ Χίτλερ τό μικρό ἔθνος τῶν Ἑλλήνων ἄν καί αἱμόφυρτο κράτησε ψηλά τήν τιμή τοῦ ἀνθρώ-που ἀγωνιζόμενο μέσα σέ σφαγές καί ὁλοκαυτώματα μέχρις ἐσχάτων κερδί-ζοντας χρόνο γιά τή νίκη τοῦ εὐλαβικοῦ πιστοῦ στό Θεό λαοῦ τῆς Ρωσίας πού σύντριψε τελικά τή δύναμη τοῦ ἄδικου

Ἔγραφαν τότε οἱ πολεμιστές λογοτέχνες μας ἐκείνης τῆς γενιᾶς ἀπηχώντας τήν κοινή ἀπόφαση laquoΔέ θά ζητήσουμε ἀνακωχή γιά νά σώσουμε τά σπίτια καί τά ἐργοστάσια οὔτε κἄν γιά νά σώσουμε τό κεφάλι μας πού κινδυνεύει Δέ θά νοσταλγήσουμε τίς μικρές ἀπολαύσεις τῆς ἀτομικῆς εὐτυχίας () Ἡ Ἑλλάδα μιλᾶ μέσα μας τή γλώσσα τῶν μεγάλων ἡμερῶν τῶν μεγάλων ἀγώνων καί τῶν μεγάλων θυσιῶν Εἴμαστε Ἕλληνες Εἴμαστε οἱ Ἕλληνες τοῦ rsquo40-rsquo41raquo

Κι ὁ ποιητής μας θά θαυμάσειlaquoἌνθρωποι ὄμορφοι μέσrsquo στή θυσία τους Ἄνθρωποιraquo

Σήμερα ἑβδομήντα δύο χρόνια μετά μέ τήν πατρίδα σέ δύσκολη ὥρα ndash μέσα σrsquo ἕνα κόσμο πού καταρρέει γιατί χαμήλωσε τό πνευμα-τικό ἀνάστημα τοῦ ἀνθρώπου μέσα στή νάρκη τῶν ὑλικῶν ἀπολαύ-σεων ndash ἄς ἀνηφορίσουμε νοερά πρός αὐτούς τούς Ἕλληνες ἀνθρώ-πους πού μᾶς χάρισαν τήν ἐλεύθερη πατρίδα Μέ εὐγνωμοσύνη ndash laquoὁ ἥλιος μας εἶναι ἀκριβά πληρωμένοςraquo ἀπrsquo αὐτούς Καί μέ συνείδηση τῆς δικῆς μας ἱστορικῆς εὐθύνης

ΛΛτή μεγαλύτερη μερίδαὁ ἄμαχος πληθυσμός τῆς πόλης

ἔἔἔἔἔἔἔπάπάπάπάππάππππάπππππάπ

άάάάάάάάάάάάάάάάάάraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoδδδδδδδδδδδδδ

ν ν ννν ν ν νννννννννσσσσσσσσσσσσστρτρττρτρτρτρττρτττρτττρτττρχχχχχχχχχχχχχοςοςοςοςοςοοςοςοςοςοοοοοοὐτὐτὐτὐτὐττὐτὐτὐττὐτὐτὐττόόόόόόόςςς κκκκκκκκεςεεςεςςεςεςεεεεςς ππππππππππροροροροοροοσωσωσωσωσωωσωωσ πιππιππιπππππιικέκέέκέέέκκ ςςςς

δυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδδδυδδδδδδ νανανααναναναναναναναανανν τάτάτάτάτάτάτάτάτάάάτάτττάτάάαμαμαμαμαμαμαμαααμμαμααμαμμε ε ε ε εε κακακαααακααακακααααααακαααααααίίίί ί ί ίίίίίίίίίίίίγίγίγίγίγίγίγίγίγίγίγγγγίγγ αααααααααααα σ σ σ σσσσσσσσσσσσσστήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήνννν

γιγιγιγιγγιγιγιγιιγιγιά ά ά ά ά ά άά άά τοτοτοτοτοτοτοτοτοτοτοτττοττοττοτοοττ ύςύςύςύύςύςύςύςύςύςύύςύύςύύςς σσ σ σσ σ σ σσσσσσστήτήτήτήτήτήτήτήττήτττήττήτή Ὑ Ὑ Ὑ Ὑ ὙὙ ὙὙὙὙ ὙὙ ὙὙὙὙὙὙὙὙὙὙὙπέπέπέπέπέπέπέπέπέπέπέππέπέπέρμρμρμρμρμρμρμρμρμρρμρμρμρμμρ αααχαχαχαχαχαχαχαχαχαχχααχαχ

παπαπαπαπαπαπαπαπαααπαπαπαπααπ τρτρτρτρτρτρτρτρτρτρτρττρττττρτττρρίδίδίδίδίδίδίδίίδδίδίδίδδίίδδααααααααααααα Γ Γ Γ ΓΓΓΓΓΓ ΓΓ ΓΓΓιrsquoιrsquoιrsquorsquoιrsquoιrsquoιιrsquoιrsquoιrsquoιι ααα ααααααα ααὐὐὐὐὐὐὐὐὐὐὐεςεςεςεςεςεεςςε πππππππππροροροροοοσωσωσωσωσωωωωπιπιπιπιπππππ έκέκέκέέέκέκέκέέςςςςς

η ημ

Αὐτή εἶναι ἡ φωτογραφία τοῦ microικροῦ microου φίλου Κωνσταντίνου καί αὐτήἡ ἀγαπηmicroένη του πρόταση Εἶmicroαι Ἕλληνας

Πλησιάστε νά τόν γνωρίσετε ἀπό κοντά ∆υό microάτια φωτεινά σάν τόν ὁλό-φωτο οὐρανό τῆς microακρινῆς πατρίδας του ∆υό χέρια πού κρατοῦν ψηλά τήσηmicroαία τῆς ἀγαπηmicroένης του Ἑλλάδας καί microιά καρδιά πού χτυπᾶ ἑλληνικά

Μικρέ microου φίλε πῶς ξέρεις τή microεγάλη εὐτυχία νά εἶσαι Ἕλληνας Πῶς ἡ microικρούλα σου καρδιά χωράει τή microεγάλη ἀγάπη γιά ὅτι ἑλληνικόΠῶς κάνεις τά δυό παιδικά σου χέρια νά φαίνονται κάστρα microέ ὑψωmicroένη

τή γαλανόλευκηΤό λές καί πράγmicroατι εἶσαι Ἕλληνας Κι ἔχεις πολλές ἀκόmicroη λέξεις νά microάθεις θάλασσα ἥλιος οὐρανός νησιά

microαργαριτάρια βράχος αἰγαιοπελαγίτικος ξωκκλήσι καί ἐλατόφυτοβουνό

Κι ἀκόmicroη λεβεντιά ἐλευθερία καί φιλότιmicroο καί microέτρο καί microεράκιἌνοιξε microάτια καί αὐτιά κι ἀγνάντεψε χιλιάδων χρόνων ἱστορίαἈνάπνευσε τά microύρα τῆς φυλῆς σου καί ζῆσε microέ τό ὅραmicroα τό ἑλληνικόΕἶναι microεγάλη ἡ microικρούλα σου πατρίδα Κωνσταντῖνε καί φτάνει νά ἀγκα-

λιάσει καί νά ἁγιάσει τήν οἰκουmicroένηΤό πιστεύεις Γιατί ἐσύ εἶσαι Ἑλληνας ἀπό καλή γενιά καί στή δική σου

φύτρα χρωστάει ὁ κόσmicroος τόν πολιτισmicroό του Ἐ

ΕΕΙΙΜΜΑΑΙΙ ΕΕΛΛΛΛΗΗΝΝΑΑΣΣ

ΕΕΙΙΜΜΑΑΙΙ ΕΕΛΛΛΛΗΗΝΝΑΑΣΣ

Μέ λένε ΚωνσταντῖνοΕἶmicroαι πέντε ἐτῶνΓεννήθηκα καί ζῶ στίς ΗΠΑΒγαίνω γιά παιχνίδι σέ πάρκο τῆς ΦλόρινταἜχω φίλους πολλούς ἈmicroερικανούςΟΜΩΣΕ ΙΜΑ Ι ΕΛΛΗΝΑΣ

Ὀκτώβριος 2012 347

ΚΚααλληηmicromicroέέρραα σσααςς ΕΕἴἴmicromicroαασσττεε δδυυόό φφίί λλοοιι ὉΛευτέρης καί ὁ Κωνσταντῖνος Μαθητές ἀπό τήΘεσσα λονίκη Γνωρίζουmicroε τό νοmicroό microας ἀπrsquo ἔξω κι ἀνα

κατωτά Σᾶς προσκαλοῦmicroε λοιπόν σrsquo ἕναν ἀξέχαστο ἱστορικό περίπατο Ἀκολουθῆστε microας

ΒΒρριισσκκόόmicromicroαασσττεε στήν Ἐθνική ὁδό πού ἑ νώνει τή Θεσσαλονίκη microέτήν Ἔδεσ σα καί τά Γιαννιτσά Κατευθυνόmicroαστε Β∆ πρός τό ∆ῆmicroοΧαλκηδόνας 25 χιλιόmicroετρα microακριά ἀπό τό Λευκό Πύργο καί microόλις 7χλmicro ἀπό τή γενέτειρα τοῦ Ἕλληνα στρατηλάτη Μεγάλου Ἀλεξάνδρουτήν Πέλλα Προορισmicroός microας εἶναι ἡ κωmicroόπολη Γέφυρα ἤ Τοψίν

ΤΤοοψψίίνν εεἶἶννααιι τό παλιό τούρκικο ὄνοmicroα τῆς περιοχῆς καί σηmicroαίνει τόπος κανονιοῦ (τόπ σίν) Ἡ Γέφυρα ἔχει κατοίκους ντόπιους καί πρόσφυγες ἀπό τήν Ἀνατολική Θράκη (Μέτρες καίΣωζόπολη) Ἔχει ἀπέραντο κάmicroπο καί οἱ κάτοικοί της εἶναιἐργατικοί καί φιλόξενοι ὅπως ὅλοι οἱ Μακεδόνες

ΦΦττάάσσααmicromicroεε Αὐτό πού βλέπετε περιφραγmicroένο εἶναι ἕνα ἀπότά πολλά καί τεράστια κτήmicroατα τῆς παλιᾶς ἑβραGκῆς οἰκογένειας Μοδιάνο πού ζοῦσε στήΘεσσαλονίκη Περιλαmicroβάνει πολλά κτίρια Ἐκεῖνο ὅ microως πού δεσπόζει εἶναι ἡ κυρίως κατοικία ἡ θαυmicroάσια ἐξοχική ἔπαυλη Τήν ἔχτισε στά τέλη τοῦ 19ου αἰ κατά τή διάρκεια τῆςΤουρκοκρατίας ὁ Γιακό Μοδιάνο γιός τοῦ Σαούλ τοῦ δεύτερου πλουσιότερου κτηmicroατία τῆςὈθωmicroανικῆς αὐτοκρατορίας Κατόπιν τό κτῆmicroα πέρασε σέ ἑλληνικά χέρια

ΣΣττήήνν ἔἔππααυυλληη Μοδιάνο ἤ ἔπαυλη Το ψίν ἤ Ἀρχοντικό ἐγκαταστάθηκε γιά τίς τρεῖς microόνο microέρες τό Γενικό Στρατηγεῖο τῶν ἑλληνικῶν στρατιωτικῶν δυνάmicroεων microέ τόν Ἀρχιστράτηγο διάδοχοΚωνσταντῖνο κατά τή διάρκεια τοῦ Α΄ Βαλκανικοῦ πολέmicroου Μέσασrsquo αὐτό τό κτίριο ἔγιναν οἱ ἀλλεπάλληλες σκληρές διαπραγmicroατεύσεις microεταξύ Ἑλλήνων καί Τούρκων γιά τήν παράδοση τῆς Θεσσαλονίκης

ἘἘξξααιιττίίααςς ττῆῆςς ἐἐθθννιικκῆῆςς αὐτῆς διάστασής του τό κτίριο ἀγοράστηκε τό 1999 ἀπό τό ὙπουργεῖοἘθνικῆς Ἀmicroύνης γιά νά ἀξιοποιηθεῖ ὡς ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝἘγκαινιάστηκε στίς 27 Ὀκτωβρίου 1999 ἀπό τόν τότε Πρόεδρο τῆς Ἑλληνικῆς ∆ηmicroοκρατίας Ἀπό τότε φιλοξενεῖ στίς αἴθουσες ndashδωmicroάτιά του πολεmicroικά κειmicroήλια Τήν εὐθύνη γιά τήλειτουργία καί φύλαξη τοῦ Μουσείου ἔχει τό Συγκρότηmicroα Στρατηγικῶν Μεταφορῶν πούἑδρεύ ει στή Χαλκηδόνα

ΠΠλληησσιιάάσσττεε Ἐλᾶτε πιό κοντά Πρίν microποῦmicroε microέσα ἀσφαλῶς τό προσέξατε Πάνω ἀπό τήνεἴσοδο microιά ἐπιγραφή microέ κόκκινα γράmicromicroατα microᾶς ὑποδέχεται ∆έν εἶναι καλωσόρισmicroα στόνἐπισκέπτη ὄχι Εἶναι ἡ λύση γιά ὅλα τά ἐθνικά δράmicroατα Τί γράφει ΣΥΝ ΘΕΩ Εἶναι ἡ

ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ

Ὀκτώβριος 2012348

φράση microέ τήν ὁποία ἄρχιζαν καί τελείωναν τό λόγο τους ὁ Ἀρχιστράτηγος καί ὅλοι οἱ Πολιτικοί καί Στρατιωτικοί ἡγέτες τῆς ἐποχῆς τῶνΒαλκανικῶν ∆ηλαδή microέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ κάτω ἀπό τήν καθοδήγηση καί τό θέληmicroα τοῦ Θεοῦ ὅλες οἱ ἐθνικές προσπάθειες ΣΥΝ ΘΕΩὅλα ὅσα συζητήθηκαν ἀποφασίστηκαν ἐδῶ microέσα ΣΥΝ ΘΕΩ βγῆκεἀπό ἐδῶ microέσα ἡ ἐντολή γιά προέλαση Καί ΣΥΝ ΘΕΩ ἡ Θεσσαλονίκη εἶναι ἐλεύθερη κι ἑλληνική

ΠΠεερράάσσττεε ππααρρααmicromicroέέσσαα Ἡ εἴσοδος εἶναι ἐλεύθερη γιά ὅλους ∆εξιά κι ἀριστερά στίς προθῆκεςἐκτίθενται ὅπλα τῶν Βαλκανικῶν πολέmicroων καθώς καί στολές στρατιωτικῶν τιmicroητικά ξίφηmicroετάλλια καί ἄλλα ἐξαρτήmicroατα Ὅmicroως γιά δεῖτε προσεκτικά ∆έν εἶναι ὅλα ἑλληνικά Εἶναιἀντικείmicroενα τῶν στρα τῶν πού πολέmicroησαν στούς Βαλκανικούς ἑλληνικοῦ τουρκικοῦ βουλγαρικοῦ σερβικοῦ τοῦ microαυροβουνιακοῦ καί ρουmicroανικοῦ Κάθε δύναmicroη στή δική της προθήκη

Ναί διότι ὅπως θά ξέρετε ὅταν ἄρχισε νά φθίνει ἡ Ὀθωmicroανική αὐτοκρατορία οἱ λαοί τῆς Βαλκανικῆς ἑνώθηκαν γιά νά διώξουν τό ζυγό ἀπό τά ἐδάφη τους καί νά ἐξασφαλίσουν τήν αὐτονοmicroία καί τήν ἐδαφική τους ἀκεραιότητα Τότε καί ἡ Ἑλλάδα ὑπό τόν Πρωθυπουργό ἘλευθέριοΒενιζέλο ἐντάχθηκε στή Συmicromicroαχία τῶν Βαλκανικῶν χωρῶν Βουλγαρίας Σερβίας Μαυροβουνίου

ΒΒέέββααιιαα δέν εἶχε ἐκπονηθεῖ κάποιο κοινό σχέδιο δράσης Τά πεδία τῶν microαχῶν ἦταν πολλάἘξάλλου οἱ τρεῖς χῶρες πού συmicromicroάχησαν microέ τήν Ἑλλά δα δέν ἤθελαν ἁπλῶς νά διώξουν τόνὈθωmicroανό ἀλλά καί νά βγοῦν στό Αἰ γαῖο νά προσαρτήσουν τή Μακεδονία Ἄρα ὁ ἑλληνικός στρατός εἶχε νά ἀντιπαλαίσει καί microέ τήν ὕπουλη αὐτή δυσκολία

Γιrsquo αὐτό καί στίς προθῆκες βλέπετε πολλά ππιισσττόόλλιιαα ΜΜάάννλλιιχχεερρ Τά εἶχε παραγγείλει καί τά προmicroηθεύτηκε ἀπό τό 1904 ἡ ἑλληνική Κυβέρνηση προετοιmicroάζοντας τή συmicromicroετοχή της στό microεγάλο πόλεmicroο

ΓΓύύρρωω γγύύρρωω στούς τοίχους εἶναι ἀναρτηmicroένοι πίνακες λιθογραφίες καί χάρτες τῆς ἐποχῆς Ἱστοροῦν καί ζωντανεύουν microπροστά στά microάτια microας τήν ἀκάθεκτη πορείατοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ πού ξεκινώντας ἀπό τήν ἐλεύθερη ΣτερεάἙλλάδα ἐφόρmicroησε πρός τή Μακεδονία καί τήν ἀπελευθέρωσε Πολλοί ἀπό τούς ἐξαιρετικούς πίνακες εἶναι τοῦ microεγάλου ζωγράφουΚενάν Μεσαρέ γιοῦ τοῦ Ταχσίν πασᾶ

ΟΟἱἱ micromicroάάχχεεςς πποολλλλέέςς κκααίί σσκκλληηρρέέςς Ἐλασσόνα ndash ∆εσκάτη στό Σαραντάπορο ἡ πρώτη microεγάλη νίκη Σέρβια Κοζάνη Ἀπελευθέρωση τῆς Βέροιας τῆς Κατερίνης τῆς Νάουσας Μιά microιάπέφτουν στά χέρια τῶν Ἑλλήνων οἱ πόλεις 500 χρόνια περίmicroεναν τό ἑλληνικό τουφέκι Τίποτα δέ σταmicroατᾶ τήν προέλαση

Στίς 20 Ὀκτωβρίου θριαmicroβευτής ὁ Ἕλληνας στρατιώτης microπαίνει στά Γιαννιτσάὕστερα ἀπό τήν πιό φονική microάχη γύρω ἀπό τήν ἱερήπόλη τῶν Μουσουλmicroάνων Κι ὁ δρόmicroος ἀνοίγει γιά τήνύmicroφη τοῦ ΘερmicroαGκοῦ Τό Γενικό Στρατηγεῖο microεταφέρεταιστό Τοψίν ἐδῶ πού εἴmicroαστε τώρα ∆εσπόζουσα θέσηἔχουν οἱ πίνακες τῆς ἀπελευθέρωσης τῆς Θεσσαλονίκης

ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ

Ὀκτώβριος 2012 349

ΤΤάά ἔἔππιιππλλαα ἀἀκκοοῦῦσσττεε micromicroιιλλοοῦῦνν Ἀφουγκραστεῖτε Φωνές φωνές ἑλληνικές καί τουρκικές Λέξεις σάν ἀπόηχοι ἀντιλαλοῦν microέσα ἀπό τά ἔπιπλα Ὅλα αὐθεντικά τῆς ἐποχῆς τῶν Μοδιάνο Φερmicroένα ἀπό τήν Αὐστρία καί τήν Ἑλβετία Καί τά ρολόγια τά χρυσά σταmicroατηmicroέναστίς microεγάλες ὧρες

ΞΞεεχχωωρρίίζζεεττεε micromicroιιάά ὀὀρργγιισσmicromicroέέννηη φφωωννήή Εἶναι τοῦ Ἀρχιστρατήγου διαδόχου Κωνσταντίνου Συνοmicroιλεῖ microέ τούς ἀπεσταλmicroένους ἀξιωmicroατικούς τοῦ Τούρκου ∆ιοικητῆ τῆς Θεσσαλονίκης ΧασάνΤαχσίν πασᾶ Ἀπό τίς 24 ἕως τίς 26 Ὀκτωβρίου τρεῖς φορές ἦρθαν γιά νά ζητήσουν νά παραδώσουν τήν Θεσσαλονίκη microά νά κρατήσουν τό στρατό τους ἤ ἔστω microερικές χιλιάδες ὅπλαἈνυποχώρητος ὁ Κωνσταντῖνος Καί ἀνήmicroερα τῆς γιορτῆς τοῦ καβαλάρη Ἁγίου τῆς Θεσσαλονίκης ἦρθε ἡ ἄνευ ὅρων παράδοσή της στούς Ἕλληνες

Ἀπό ἐδῶ διαδόθηκε τό χχααρροούύmicromicroεεννοο micromicroααννττάάττοο Κι ἀπό ἐδῶ ἄρχισε σάν τρελός σίφουνας νά τρέχει ὁ Ἑλληνικός στρατός νά φτάσει πρίν προλάβει βουλγάρικο ποδάρι νά πατήσει τό ἱερόχῶmicroα τῆς φίλης γῆς πού ἔλειωσε στήν ἀπαντοχή πέντε αἰῶνες

ΣΣᾶᾶςς ἀἀφφήήννοουυmicromicroεε ννάά ἀἀκκοούύσσεεττεε ττίίςς φφωωννέέςς Νά διαβάσετε microέ τήνἡσυχία σας τό ἀντίγραφο τοῦ Πρωτοκόλλου παράδοσης τῆςπόλης Καί σᾶς περιmicroένουmicroε στό προαύλιο microπροστά στόν τάφο

ἘἘδδῶῶ ἔχουν ἐναποτεθεῖ ὕστερα ἀπό πολλές περιπέτειες τάὀστά τοῦ Χασάν Ταχσίν πασᾶ Τοῦ ἀνθρώπου πού ἐπετέλεσεσωστά στήν κρίσιmicroη στιγmicroή τόν κρίσιmicroο ρόλο του καί δέν παρέδωσε τή Θεσσαλονίκη οὔτε στή σφαγή οὔτε στή βουλγαρική βουληmicroία Ἦταν ἀπό ἐξισλαmicroισmicroένη Ἑλληνίδα γεννηmicroένος ὁ Ταχσίν πασάς κι εἶχε σπουδάσειστή Ζωσιmicroαία Σχολή στά Γιάννινα ∆ίπλα του θαmicromicroένος ὁ γιός του Κενάν Μεσαρέ ὁ microεγάλος ζωγράφος πού ἄφησε ἀθάνατες microοναδικές ἀπεικονίσεις τῶν Βαλκανικῶν πολέmicroων

ὉὉ ΛΛεευυττέέρρηηςς κκιι ἐἐγγώώ σᾶς εὐχαριστοῦmicroε γιά τήν ὄmicroορφη παρέα Καθώς ἀποmicroακρυνόmicroαστεγυρίστε νά ρίξετε microιά τελευταία microατιά στό ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ Ἡmicroεγάλη ἐπιγραφή τῆς εἰσόδου φωνάζει τό microεγάλο microυστικό ΣΥΝ ΘΕΩ Καί σήmicroερα ἡ πατρίδα microας microόνο ΣΥΝ ΘΕΩ θά νικήσει

Ο Ρ Ο Σ

Α Γ Ρ Ο Σ

Π Ε Τ Ρ Ο Σ

Κ Α Θ Α Ρ Ο Σ

Θ Η Σ Α Υ Ρ Ο Σ

Μ Ε Λ Ε Τ Η Ρ Ο Σ

Π Ρ Ο Σ Κ Α Ι Ρ Ο Σ

Μ Π Α Κ Α Λ Ι Α Ρ Ο Σ

Π Ο Λ Υ Κ Υ Τ Τ Α Ρ Ο Σ

Α Σ Π Ρ Ο Μ Α Υ Ρ Ο Σ

Π Α Ι Δ Ι Α Τ Ρ Ο Σ

Π Α Ρ Η Γ Ο Ρ Ο Σ

Τ Ρ Ο Μ Ε Ρ Ο Σ

Λ Α Μ Π Ρ Ο Σ

Ε Μ Π Ρ Ο Σ

Α Φ Ρ Ο Σ

Π

1234567891011121314151617 Ρ Ο Σ

ΛΕΞΕΙΣ ΡΟΣ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ

2 6 + 3 - 5 = 10

+ - +

5 - 2 6 + 3 = 21

- + -

6 + 3 - 5 2 = 8

+ -

3 5 - 2 + 6 = 19

= = = =

3 17 21 36

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

1 Ὁ γάλος δέν γεννάει αὐγά2 Καί οἱ δέκα ἐργάτες θάχρειαστοῦν δύο μέρες

ΛΥΣΕΙΣ

Ὀκτώβριος 2012350

Μιά ἔκπληξηmicroιά εὐκαιρία

Στό ἑπόmicroενο τεῦχος ndashΝοέmicroβριος 2012ndashθά βρεῖτε ὡραῖο

χριστουγεννιάτικο θεατρικόΜιά εὐκαιρία

γιά τό πρόγραmicromicroά σαςτῆς ἑορτῆς τῶν ΧριστουγέννωνΔΙ

ΑΦΟΡ

ΕΣ

Πολυαγαπημένο μου laquoΠρός τή ΝίκηraquoΕἶμαι μιά ἀναγνώστριά σου καί τε-

λείωσα τή Δευτέρα Γυμνασίου Κάθεμήνα σέ διαβάζω ἀνελλιπῶς καθώς πε-ριέχεις ποικιλία ἀπαντήσεων στά θέ-ματα πού μέ ἀπασχολοῦν Σοῦ

ὀφείλω λοιπόν μέσα ἀπό τά βάθη τῆς καρδιᾶς μουἕνα μεγάλο εὐχαριστῶ πού μέ ἐξοπλίζεις κάθεφορά μέ δύναμη κουράγιο θάρρος αὐτοπεποί-θηση Χάρη σέ σένα ἔχω ἀποκτήσει μιά πιό αἰσιό-δοξη στάση γιά τή ζωή καί μιά διαφορετική ματιάγιά τόν γενικότερο κόσμο

Μέ πολλή ἀγάπη Μαρ Ἰ Ἀμαλιάδα

Μέσα στή κάψα τοῦ καλοκαιριοῦ (τό e-mailστάλθηκε στό Περιοδικό 1172012) δροσιές ἀπότά μηνύματά σας δροσιές τά μηνύματά σας Καίτό δικό σου ἀγαπητή Μαρ Καί πιό πολύ ἐκεῖνο πούμοῦ γράφεις γιά laquoαἰσιόδοξη στάση ἀπέναντι στήζωή καί διαφορετική ματιά στόν γενικότεροκόσμοraquo Πραγματικά αὐτά μᾶς χαρίζει ἡ πίστη στόΧριστό καί ὁ λόγος Του Καί εἶσαι εὐτυχισμένη πούτόσο νωρίς κατάλαβες τά σημαντικά Κράτα αὐτήτήν πίστη καλλιέργησέ την καί τότε θά βλέπεις καίμέσα στά σκοτάδια φῶς ἐλπίδα λύσεις

Ἀγαπημένο μου ΠεριοδικόΕἶναι καιρός τώρα πού μιά σκέψη τυ-

ραννάει τό μυαλό μου καί θά ἤθελαπολύ μιά ἀπάντηση Συνεχῶς γύρωμου ἀκούω ἀνθρώπους ἀκόμη καίνέους νά συζητοῦν γιά συνανθρώπους

τους καί νά λένε ὅτι τούς laquoματιάζουνraquoraquoΜ Μ Χίος

Τό θέμα πού σέ ἀπασχολεῖ τόσο ἀγαπητή Μεἶναι ἡ βασκανία τό laquoμάτιασμαraquo θέμα γνωστό ἀπότήν ἀρχαιότητα Εἶναι καθαρή ἐπενέργεια τοῦ πο-νηροῦ πνεύματοςπού εἶναι πάντα καταστροφικό

καί μισάνθρωπο ὅπως καταλαβαίνεις καί σύ ἀπό τάπαραδείγματα πού ἀναφέρεις στό γράμμα σουΠροέρχεται ἀπό φθόνο Ἡ Ἐκκλησία μας δέχεταιτή βασκανία (τό laquoμάτιασμαraquo) καί ὑπάρχουν εἰδικέςεὐχές γιά τήν ἀντιμετώπισή της Αὐτό πού πρέπεινά κάνει ἕνας πιστός χριστιανός εἶναι νά μετέχειστά Ἱερά Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας μας Ἱερά Ἐξο-μολόγηση καί θεία Εὐχαριστία νά φοράει τόσταυρό του καί νά κάνει τό σταυρό του ndashτό φο - βᾶται αὐτό πολύ ὁ διάβολοςndash καί νά προσφεύγειστήν Ἐκκλησία ἄν τοῦ συμβεῖ κάτι τέτοιο Ἡ δύ-ναμη πάντως τοῦ διαβόλου ἐλέγχεται Θυμᾶσαιτόν δαιμονισμένο τῶν Γερ γεσηνῶν (Μάρκ ε´ 1-20)Ἐπειδή ὡστόσο τό θέμα πού θίγεις εἶναι σοβαρόἴσως ἀργότερα τό laquoΠρός τή Νίκηraquo νά ἀσχοληθεῖἐκτενέστερα

Tί ὡραῖα κείμενα τά κείμενα πού μοῦστείλατε ἀγαπητά laquoΧελιδόνιαraquo ἀπότή ζωή στήν Κατασκήνωσή σας στόἙλληνικό Κορινθίας Τί ἐκπλήξειςἈπό τή μιά σπουδαῖες συγγραφεῖςἀπό τήν ἄλλη σπουδαῖες ποιήτριες

Κυρίως ὅμως χαρούμενα καί δημιουργικά παιδιάΝά σᾶς εὐλογεῖ ὁ Κύριός μας Καί τό χειμώνα πούἔφθασε νά ἔχετε θερμές καρδιές γιά τό Χριστόμας καί καλό ἀγώνα γιά ὅσα ὄμορφα μάθατε τό κα-λοκαίρι Εὐχαριστῶ ἰδιαίτερα τήν Ὁμάδα laquoἌγγε-λοι Ἀγάπηςraquo γιά τήν καταπληκτική ἀ κροστιχίδαπού μοῦ ἔστειλε μέ τίς ὀμορφιές τῆς κατασκηνω-τικῆς ζωῆς Τήν κρατάω γιάτήν προ-κατασκη-νωτική

ΕΕΣΣΕΕΙΙΣΣ ΚΚΙΙ ΕΕΓΓΩΩlaquoἘσύ πού θρόνος Σου ἡ ΘεσσαλονίκηΜακεδονί τη Ἀκρί τα Καβαλάρηφώτισέ microας τό δρόmicroο πρός τή ΝίκηΤοῦ microήνα πού γιορτάζει Σε εἶν᾽ ἡ χάρη

∆εόmicroεθά ΣουΒάλε microας τοῦ θριάmicroβου τήν κορώναraquo

(Κ Παλαmicroᾶς)

Καί τήν ἔβαλε laquoτοῦ θριάμβου τήν κορώναraquoὁ Μακεδονίτης Ἀκρίτας ΚαβαλάρηςἍγιος Δημήτριος2266 ὈὈκκττωωββρρίίοουυ 11991122ἐλευθερώθηκε ἡ Θεσσαλονίκη ἀπό τούς ΤούρκουςΠανηγυρίζει ἡ Ἑλλάδα ὅλη στά 100 χρόνια τοῦ θριάμβουΚαί ἀγρυπνεῖ

Στό τεῦχος αὐτό ndash Ὀκτώβριος 2012ndash

λόγω ἐπίκαιρης ὕληςδέν θά δημοσιευθοῦν

κείμενα τοῦ Διαγωνισμοῦ μας

Ὀκτώβριος 2012 351

ρακαλοῦσε τήν εὐχαριστοῦσε Δικό τηςδῶρο ἔνιωσε πώς ἦταν κι ἡ δουλειά τουστή μεγάλη ψαροταβέρνα κοντά στό λι-μάνι πού τοῦ ἐξασφάλιζε μεροκάματοἱκανό νά βοηθάει τόν πατέρα του νάθρέψει τά ἑπτά ἀδέλφια τουΣβέλτος ξύπνιος εὐγενικός καί προ-

πάντων τίμιος κέρδισε ἀμέσως τήνἀγάπη καί τήν ἐμπιστοσύνη τοῦ κυρ-Προκόπη τοῦ μαγαζάτορα καί μαζίπαινέματα καί πλούσια φιλοδωρήματαΕἶχε χίλιους λόγους γιά νά ᾽ναι πολύεὐχαριστημένος ὁ Παναγιώτης κι ἕνανπολύ μεγάλο καί σοβαρό γιά νά μήνεἶναι Λόγοι βλάσφημοι μόλυναν τόστόμα τοῦ κυρ-Προκόπη καί μαζί τήδροσερή θαλασσινή ἀτμόσφαιρα τοῦμαγαζιοῦὉ Παναγιώτης ἔνιωθε νά πνίγεται

ὅμως εἶχε κληρονομιά ἀπrsquo τή γιαγιά τόἀντίδοτο laquoὙπερευλογημένη ὑπάρχειςΘεοτόκε Παρθένεraquo ἔλεγε μεγαλόφωναμόλις οἱ βρώμικοι λόγοι ἔφθαναν στrsquoαὐτιά του καί τό πρόσωπό του σκυ-θρώπαζε Αὐτή ἦταν ἡ πρώτη του κί-νηση ἀντίδρασης Μετά ἀπό λίγο ἔγινεκι ἡ δεύτερηmdash Παναγιώτη σέ νιώθω ψυχραμένο

Τί συμβαίνει Ἔχεις κανένα παράπονοἀπό μέναmdash Κυρ-Προκόπη μοῦ δίνεις καλή δου-

λειά καί μοῦ δείχνεις μέ κάθε τρόπο τήφροντίδα σου Σrsquo εὐχαριστῶ πολύ ὅ μωςἔχω παράπονο μεγάλοmdash Πές παιδί μου τί εἶναι mdash Μιλᾶς ἄσχημα γιά τή Μάνα μουmdash Ἐγώ πότεmdash Γιά τήν Παναγίαmdash Αὐτό ἐννοεῖς Μή χολοσκᾶς καη-

Ἡ κληρονοmicroι

άτῆς γιαγιᾶς

Ἦ ταν παιδί ὅταν πρωταντίκρισε τόφοβερό πρόσωπο τοῦ πολέμου ὅτανπρωτάκουσε ἐκεῖνον τό διαπεραστικόἦχο-προμήνυμα πώς θά σκοτείνιαζε ὁοὐρανός τους μrsquo ἐκεῖνα τά μαῦρα σιδε-ρένια σύννεφα πού ἔβρεχαν κατα-στροφή Τή φρίκη τῆς μνήμης τουςδιέλυε ἡ ἀγαπημένη θύμηση τῆς γιαγιᾶςlaquoὙπεραγία Θεοτόκε σῶσον ἡμᾶς

Μή φοβάστε κάτω ἀπό τή Σκέπη Τηςεἴμαστεraquo φώναζε σά γιά νά ξεπεράσειτίς σειρῆνες ἡ γιαγιά κι ὅταν περνοῦ -σε τό κακό laquoὙπερευλογημένη ὑ πάρ-χεις Θεοτόκε Παρθένε Πάλι μᾶς ἔσωσεἡ Παναγίαraquo laquoΜήν τό ξεχάσετε αὐτόποτέ παιδιά μουraquo laquoΝά εὐγνωμονεῖτετή μεγάλη Μάνα μας νά τήν τιμᾶτε καίνά λατρεύετε τόν Υἱό ΤηςraquoΔέν τό ξέχασε ὁ Παναγιώτης Τήν ἀ -

γαποῦσε πολύ τήν Παναγία τήν πα-

Ὀκτώβριος 2012352

μένε λόγια πού πετᾶνε δέ τό θέλωκακό συνήθειοmdash Ναί ἀφεντικό σέ παρακαλῶ Πρίν

λίγα χρόνια ὅλοι τήν ἱκετεύαμε νά σώ -σει τόν τόπο μας Κι ἐσύ σίγουρατότε μέσrsquo τή φωτιά τοῦ μετώπου τήνπαρακαλοῦσες Καί σrsquo ἄκουσε κι ἔ -δωσε νά γυρίσεις γερός κι ἡ Πατρίδαμας τώρα νά ᾽ναι λεύτερη Κι Ἐκείνηἀντί γιά εὐχαριστίες ἀκούει τώραmdash Ἔχεις δίκιο Πρέπει νά τό κόψωΠέρασαν ἑβδομάδες μῆνες μά ἡ ἀρ -

ρώστια τοῦ κυρ-Προκόπη δέν πέρασεὉ πάντα καλός κι ἐργατικός Πανα-γιώτης ἀσφυκτιοῦσε πιά στό χῶρο τῆςδουλειᾶς του Μιά μέρα τό ἀφεντικότόν κάλεσε νά μιλήσουνmdash Παναγιώτη ἐγώ παιδιά δέν ἔχω οἱ

κόποι μου δέ θέλω νά μείνουν σέ συγ-γενεῖς Σοῦ προτείνω νά γίνουμε συνε-ταῖροι Ἐγώ θά βάλω τήν ἐπιχείρηση κιἐσύ τά ἐργατικά καί καθαρά χέρια σουΣκέψου το κι αὔριο μοῦ ἀ πα ντᾶςΕἶχε σκεφθεῖ ὁ Παναγιώτης γιrsquo αὐτό

καί χωρίς νά ὑπολογίσει τή σίγουρηδουλειά καί τήν ἄνεση πού ἐξασφάλιζεστήν πολύτεκνη οἰκογένειά τους ἀπο-φάσισε τήν τρίτη καί τελευταία κίνησηmdash Κυρ-Προκόπη σrsquo εὐχαριστῶ πολύ

γιά τήν ἀγάπη καί τήν ἐμπιστοσύνησου Ὅμως τήν πρότασή σου δέν μπο -ρῶ νά τή δεχθῶ οὔτε νά μείνω ἄλλοστή δούλεψή σου μπορῶ Εἶπε ἔλυσε τήν ποδιά ἀπό τή μέση

του καί τήν ἀκούμπησε στό τραπέζιπού βρισκόταν μπροστά τουmdash Δέν καταλαβαίνω Γιά ποιό λόγοmdash Γιά κάποιους λόγους σου κυρ-

Προ κόπηmdash Δέν μπορῶ νά τό πιστέψω Ἐν νο -

εῖς Σπουδαῖο πράγμα ποιόν βλάπτωΕἶπε ἐκεῖνος περισσότερο πειραγμένοςπαρά ξαφνιασμένος

mdash Τόν ἑαυτό σου κι ὅποιον σrsquo ἀ κού -ει ἀφεντικόmdash Ξανασκέψου το καί περίμενε τό

τέλος τοῦ μήνα νά λογαριαστοῦμεσοῦ χρωστάωmdash Τίποτα δέ χρωστᾶς σέ μένα στήν

Παναγία ὅμως χρωστᾶς κυρ-Προκό -πη χρωστᾶμε ὅλοι μας εὐγνωμοσύνηκαί τιμή καί στόν Υἱό της τή λατρείαμαςἜφυγε λυπημένος μά εἰρηνικός ὁ

Παναγιώτης Ἄφηνε τή δουλειά του μάκρατοῦσε δική του τήν πολύτιμη κλη-ρονομιά τῆς γιαγιᾶς Αὐτή τοῦ ἐξα-σφάλισε τό μέλλον Λίγους μῆνες μετάδιορίστηκε ὑπάλληλος σέ δημόσια ὑ -πηρεσία πράγμα σπουδαῖο γιά τήν ἐ -ποχή Ἀργότερα δημιούργησε εὐλογημένηπολύτεκνη οἰκογένεια Τώρα μᾶς διη-γεῖται τήν ἱστορία του γιά νά μᾶςμάθει ὅποτε νιώθουμε νά μολύνεται τόπεριβάλλονμας ἡ τάξη ἡ παρέατό προαύλιοτό γήπεδοἀπό παρό-μοια λόγια νάἀποφασίζουμεκάποιες δυνα-μικές κινήσειςἀντίδρασηςγιά νάἑλκύουμετή μεγάληΧάρη τῆς Πα-ναγίας καί νάκρατοῦμε τήΣκέπη Τηςἁπλωμένηπάνω ἀπότήν Πα-τρίδα μας

Μ

τῆς γιαγιᾶς

Ὀκτώβριος 2012 353

ΤΥΠΟΣ ΠΛΟΙΟΥ ΕΛΑΦΡΥ ΚΑΤΑ∆ΡΟΜΙΚΟ ΜΗΚΟΣ 140 Μ ΠΛΑΤΟΣ 21 Μ ΒΥΘΙΣΜΑ 75 ΜΠΛΗΡΩΜΑ 30 ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΙ

670 ΝΑΥΤΕΣΜΕΓΙΣΤΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ 225 ΚΟΜΒΟΙΜΗΧΑΝΕΣ 2 ΤΕΤΡΑΚΥΛΙΝ∆ΡΕΣΠΥΡΟΒΟΛΑ 4 ΤΩΝ 234 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ

8 ΤΩΝ 197 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ8 ΤΑΧΥΒΟΛΑ ΤΩΝ 76 ΧΙΛ5 ΑΝΤΙΑΕΡΟΠΟΡΙΚΑ

ΕΝΑ ΖΩΝΤΑΝΟ ΜΟΥΣΕΙΟΤΟΥ ΠΟΛΕΜΙΚΟΥ ΜΑΣ ΝΑΥΤΙΚΟΥ

Βρισκόmicroαστε στό Πάρκο ΝαυτικᾹς Παράδοσης στό Τροκαντερό δίπλα στή microαρίνα τοῦ Φλοίσβουστό Παλαιό Φάληρο Ἐδῶ εἶναι ἐλλιmicroενισmicroένα πλοῖα τοῦ Πολεmicroικοῦ Ναυτικοῦ πού ἔγραψανλαmicroπρές σελίδες στή σύγχρονη ἑλληνική ἱστορία

Τό θωρηκτό laquoἈβέρωφraquo ναυπηγήθηκε τό 1911 στά ναυπηγεῖα τῶν ἀδελφῶν ORLANDO στό Λιβόρνο τῆς Ἰταλίας

Ἡ τότε κυβέρνηση τοῦ Κυριακούλη Μαυροmicroιχάλη δαπάνησε22300000 δρχ γιά τήν ἀπόκτησή του Τά 8000000 δρχπροέρχονταν ἀπό τό 20 τῆς συνολικῆς κληρονοmicroιᾶς τοῦ Γεωργίου Ἀβέρωφ πού τά παραχώρησε microέ τή διαθήκη του στόΤαmicroεῖο Ἐθνικοῦ Στόλου Τό πλοῖο πού ἔφερε τό ὄνοmicroά τουκατέπλευσε στίς 11 Σεπτεmicroβρίου στό Φάληρο ὅπου τό ὑ ποδέχτηκαν οἱ Ἕλληνες microέ microεγάλο ἐνθουσιασmicroό

ΤΟ ΘΩΡΗΚΤΟ laquoΑΒΕΡΩΦraquo ∆ΕΝ ΜΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΕΙ ΠΙΑ ΣΤΙΣ ΘΑΛΑΣΣΕΣΜΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΕΙ ΟΜΩΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑhellip

5 Ὀκτωβρίου 1912 Κήρυξη Βαλκανικῶν ΠολέmicroωνἈναχώρηση τοῦ στόλου γιά τό Αἰγαῖο

3 ∆εκεmicroβρίου 1912 Ναυmicroαχία τῆς Ἕλλης

Ἡ Ἑλλάς δέν ἀναmicroένει ἀπό ἐσς νά ἀποθάνετε γι αὐτήν Ἀναmicroένει νά νικήσετε Αὐτήἦταν ἡ προτροπή τοῦ Ἐ Βενιζέλου πρός τούς Ἕλληνες Ναῦτες στίς 5 Ὀκτωβρίου 1912

Ὀκτώβριος 2012354

Ἡ σηmicroαία τοῦ laquoἈβέρωφraquo εἶναι microεγαλύτερηἀπrsquoαὐτές πού κυmicroατίζουν στά ἄλλα ἑλληνικάπολεmicroικά πλοῖα καί τήν ἀκολουθεῖ microιά ἱστορίαΜετά τήν Ἀπελευθέρωση ὅταν τό θωρηκτόlaquoἈβέρωφraquo ἐπέστρεψε στήν Ἑλλάδα microεταφέροντας τήν ἐξόριστη κυβέρνηση θεωρήθηκεσωστό νά κρεmicroαστεῖ στόν ἱερό βράχο τῆςἈκρόπολης ἡ σηmicroαία τοῦ πλοίου ὡς ἔνδειξητῆς ἔννοιας τῆς ἐλευθερίας καθώς τό πλοῖοεἶναι τό microοναδικό κοmicromicroάτι ἑλληνικῆς γῆς πούστά 100 χρόνια ζωῆς του δέν ἔχει κατακτηθεῖ ποτέ Ἀπό τότε στό πλοῖο κυmicroατίζει microιάἴδια σέ microέγεθος σηmicroαία τῶν 48 τmicro

5 Ἰανουαρίου 1913 Ναυmicroαχία τῆς Λήmicroνου

2 Μαῒου 1919 Ἀποβίβαση ἑλληνικοῦ στρατοῦ στή Σmicroύρνη

Σεπτέmicroβριος 1922 Ὑποστήριξη ἀποχώρησης ἑλληνικοῦ στρατοῦἀπό Μικρά Ἀσία

5 Μαῒου 1937 Ἄφιξη στήν Ἀγγλία γιά τά 25χρονα τῆς βασιλείας τοῦ Γεωργίου Ε΄ τῆς Ἀγγλίας

18 Ἀπριλίου 1941 Ἀναχώρηση γιά Κρήτη καί Ἀλεξάνδρεια Αἰγύπτου

18 Ὀκτωβρίου 1937 Ἐπίσηmicroη ἐπίσκεψη στήν Κωνπολη

28 Ὀκτωβρίου 1940 Κήρυξη ἑλληνο9ταλικοῦ πολέmicroου

18 Ὀκτωβρίου 1944 Ἄφιξη στήν ἐλεύθερη Ἑλλάδα

1951 Ἐγκαταλείπει τήν ἐνεργό δράση

1983 Ἀπόφαση γιά microετατροπή σέ Μουσεῖο

1986 Μεταφέρεται στό Π Φάληρο

Ὁ ἀπολογισmicroός τᾹς ναυmicroαχίας γιά τούς Ὀθωmicroανούς ἦταν τραγικός Ἑκατόν ἐνενήντα νεκροίπολλαπλάσιοι τραυmicroατίες καί βαριές ζηmicroιές σέ τρία πλοῖα τους Ο ἑλληνικός στόλος εἶχε microόλιςτρεῖς τραυmicroατίες καί microικρές ζηmicroιές Ὁ τουρκικός στόλος δέ βγᾹκε ἀπό τά στενά τοῦ Ἑλλησπόντουγιά πολλά χρόνια καί ἡ Τουρκία ὑπογράφει ταπεινωτική συνθήκη εἰρήνης microέ τήν Ἑλλάδα

Ὀκτώβριος 2012 355

Παρατηρῆστε τήν ἀντίστροφη κλίσητῆς πλώρης τοῦ πλοίου χαρακτηριστικήγιά τά πλοῖα τῆς ἐποχῆς σέ ἀντίθεση microέτά σηmicroερινά Τό microπροστινό τmicroῆmicroα πούβρίσκεται κάτω ἀπό τήν ἐπιφάνεια τῆςθάλασσας εἶναι ἀπό συmicroπαγή χάλυβα γιάνά microπορεῖ νά κάνει microέχρι καί ἐmicroβολισmicroόΜιά συνέχεια τῆς ἀρχαίας τριήρους καίτῆς ναυτικῆς παράδοσης τῆς Ἑλλάδας

Σπάνια συναντᾶ κανείς ἕνα ἐκκλησάκι πάνω σέπολεmicroικό πλοῖο ὅπως τό παρεκκλήσι τοῦ ἉγίουΝικολάου hellipΤίς παραmicroονές τῆς ναυmicroαχίας τῆςrdquoἝλληςrdquo (Νοέmicroβριος 1912) ὁ πυροβολητής Σωτήριος Κ Σκόδρας πῆγε στόν ὑπηρετοῦνταἀρχιmicroανδρίτη τότε καί microετέπειτα microητροπολίτηΣπάρτης ∆ιονύσιο ∆άφνο καί τοῦ ἀνακοίνωσε

ὅτι κατά τή διάρκεια τῆς ὑπηρεσίας του παρατήρησε microιά περίεργη σκιά στόν κάδο νεροῦπού ἔmicroοιαζε πολύ microέ τή microορφή τοῦ Ἁγίου Νικολάου Οἱ ἄλλοι ναῦτες δυσπίστησαν λέγοντας ὅτι ἐπρόκειτο γιά ὀξείδωση τῆςλαmicroαρίνας Αὐτό ὅmicroως ἦταν ἀδύνατο γιατίὁ κάδος ἦταν ὁλοκαίνουργος Μόλις ἐνηmicroερώθηκε ὁ ναύαρχος Κουντουριώτης διέταξε νά τοποθετήσουν τόν κάδο στόπαρεκκλήσιο τοῦ θωρηκτοῦ καί νά γίνει ὁmicroιλία στό πλήρωmicroαmicroέ θέmicroα rdquoὉ Θεός εἶναι microαζί microαςrdquo

ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΟΥ ΘΩΡΗΚΤΟΥ laquoΑΒΕΡΩΦraquohellip

Κάθε χρόνο τό πλοῖο δέχεται πάνω ἀπό 30000 ἐπισκέπτες Τό laquoΑΒΕΡΩΦraquo δέν εἶναι ἁπλά ἕναΜουσεῖο εἶναι ὁλόκληρο ἕνα κειmicroήλιο microέσα στό ὁποῖο ὁ κάθε ἐπισκέπτης περπατ microέ δέος Εἶναιἕνα ζωντανό ναυτικό microνηmicroεῖο πού κάθε γωνιά του ζωντανεύει microιά ἱστορία τόσο θαυmicroαστή ὅσοκαί ἡ ψυχή τῶν ἀνθρώπων πού τό ὑπηρέτησαν

Φ

Ὀκτώβριος 2012356

ἹἹλλιικκάά 2 πακέτα τετράγωνα μπισκότα (τύπου Πτί-μπέρ) 1 φάκελο Garni βανίλια 1 φάκελο κρέμα στιγμῆς ἄνθος ἀραβοσίτου βανίλια 2 ποτήρια γάλα

καί frac12 περίπου ποτήρι γάλα γιά νά βουτᾶμε τά μπισκότα frac12 ποτήρι ζάχαρη ἄχνη 200 γρ βιτάμ soft 3 βανίλιες 1 κουταλιά σούπας κακάο ἤ nescafeacute 3-4 κουταλιές λικέρ καφέ 3-4 κουταλιές κονιάκ 1 κουβερτούρα 125 γρ

ἘἘκκττέέλλεεσσηηΧτυπᾶμε γιά δύο λεπτά στό μίξερ τό garni τήν κρέμα

στιγμῆς τό γάλα τήν ἄχνη τό βιτάμ καί τίς βανίλιεςΣέ ἕνα μακρύ δίσκο βάζουμε ἀλουμινόχαρτο καί ἁπλώ-

νουμε τά μπισκότα πού ἔχουμε βουτήξει στιγμιαῖα στόγάλα καί τό λικέρ Τά μπισκότα τά τοποθετοῦμε ἑνωμένασέ τρεῖς σειρές Βάζουμε συνολικά 3 μπισκότα κατά πλά-τος καί 7 μπισκότα κατά μῆκος

Πάνω στή μεσαία σειρά μπισκότων ἁπλώνουμε τό 13τῆς κρέμας καί πάνω στήν κρέμα τοποθετοῦμε μία ἀκόμασειρά μπισκότα Πάνω ἀπ΄ αὐτά τά μπισκότα βάζουμε τόἄλλο 13 τῆς κρέμας στό ὁποῖο ἔχουμε προσθέσει κακάοΣυνεχίζουμε μέ μία ἀκόμα σειρά μπισκότα καί τέλος βάζουμε τό τελευταῖο 13 τῆς κρέμας

Σηκώνουμε τίς δύο πλαϊνές πλευρές τοῦ ἀλουμινόχαρτου μαζί μέ τά μπισκότα καί κλεί-νουμε σφιχτά ὥστε νά σχηματιστεῖ περίπου τριγωνικός κορμός Βάζουμε τόν κορμό γιάτρεῖς ὧρες περίπου στήν ψύξη Ὅταν τόν βγάλουμε ἀνοίγουμε τό ἀλουμινόχαρτο μέ προ-σοχή καί περιχύνουμε μέ τό γλάσο Διατηροῦμε τόν κορμό στό ψυγεῖο

Γιά τό γλάσο χρησιμοποιοῦμε μπέν-μαρί στό ὁποῖο λειώνουμε τήν κουβερτούρα μέ 3-4 κουταλιές γάλα καί 3-4 κουταλιές κονιάκ

Κορmicroός

ΚΚΑΑΛΛΗΗ ΕΕΠΠΙΙΤΤΥΥΧΧΙΙΑΑ

Ὀκτώβριος 2012 357

ΚΑΤΙ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΣΑΣ

Συνταγή καί φωτογραφίες ἀπόκ Μαρία Ἀδ Πύργος

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17 Ρ Ο Σ

Στή διπλανή στήλη συμπλήρωσε τά γράμ-ματα πού λείπουν καί φτιάξε τίς ζητούμενεςλέξεις πού τελειώνουν σέ -ΡΟΣ

1 Βουνό2 Χωράφι3 Ἕνας ἀπό τούς μαθητές τοῦ Χριστοῦ4 Δέν εἶναι βρώμικος5 Συσσωρευμένος πλοῦτος6 Αὐτός πού ἀγαπᾶ τή μελέτη7 Προσωρινός8 Τό ψάρι βακαλάος9 Ὁ ἀποτελούμενος ἀπό πολλά κύτταρα10 Ἀποτελεῖται ἀπό ἄσπρο καί μαῦρο χρῶμα11 Γιατρός εἰδικός γιά παιδιά12 Αὐτός πού δίνει παρηγοριά κουράγιο13 Φοβερός τρομακτικός14 Γεμάτος λάμψη ἀκτινοβόλος15 Μπροστά16 Ὑπάρχει στή σαπουνάδα17 Πρόθεση

ΛΕΞΕΙΣ ΡΟΣ

2 6 + 3 - 5 = 10

2 = 21

-

6 2 = 8

= 19

= = = =

3 17 21 36

Κάθε γραμμήκαί κάθε στήληπρέ πει νά περι-λαμβάνει τούς ἴ -διους ἀριθμούςκαί σύμβολαἀλλά μέ διαφορε-τική διάταξη

Βρεῖτε τή διά-ταξη γιά νάἰσχύουν τά ἀπο-τελέσματα πούἀναγράφονται

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ5

∆ΙΑΦΟΡΕΣ

ΚΚάάθθεε ἑβδομάδα ἕναςγάλος γεννάει πέντε αὐ -γά καί κάθε ἑβδομάδαμία ἀλεπού κλέβει ἕναἀπό αὐτά Πόσες ἑβδο-μάδες χρειάζονται γιάνά συγκεν-τρω θοῦν 30 αὐγά

ἌἌνν δύο ἐργάτες χρειάζον-ται δύο μέρες γιά νά βά-ψουν δύο τοίχους πόσεςμέ ρες θά χρει-αστοῦν δέκαἐργάτες γιάνά βά-ψουν δέ -κα τοίχους

Ὀκτώβριος 2012358

ΣΤΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟἩ νικηφόρα ἑλληνική Σημαία στήν ἐλεύ-

θερη Θεσσαλονίκη Ὀκτώβριος 1912 (Σύνθεση περιοδικοῦ laquoΠρός τή Νίκηraquo)

ldquo∆έν ξεχνωrdquo σηmicroαίνει

ΘυmicroαmicroαιΤιmicroω

Ὑπόσχοmicroαι

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

Μήν ξεχάσω

Μήν ξεχάσω

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012

332Ὀκτώβριος 2012

Μάρτιος τοῦ 1430 Οἱ Τοῦρκοι κυριεύουν τή Θεσσαλονίκη Ἁρ -πάζουν ἄνδρες γυναῖκες καί παιδιά καί ὅλους μαζί δεμένους σέ μακρι-ές σειρές τούς σέρνουν στίς σκηνές τοῦ στρατοπέδου τους Ἡ ἀτμόσφαι-ρα δονεῖται ἀπό θορύβους καί σπα-ρακτικές κραυγές Γυναῖκες ἀναμαλ-λιασμένες ξεσχίζοντας τά μάγουλα μέ τά νύχια τους τρέχουν ἀπό σκη-Πέρασαν πέντε περίπου αἰῶνες τουρκικῆς σκλαβιᾶς Ὀκτώβριος τοῦ 1912 Οἱ Ἕλληνες προχωροῦν νι κηφόρα στούς Βαλκανικούς πολέ-μους καί ὕστερα ἀπό ἕναν ἀγώνα δρόμου φθάνουν πρίν ἀπό τούς Βουλ γάρους στή Θεσσαλονίκη26 Ὀκτωβρίου ὥρα ἕνδεκα τό βρά -δυ Ὁ Τοῦρκος Διοικητής Ταχσίν πα-σάς μετά ἀπό συνεννόηση μέ τόν Δι άδοχο Κωνσταντίνο ὑπογράφει τήν ἄνευ ὅρων παράδοση τῆς πόλης στούς Ἕλληνες Ἡ Θεσσαλονίκη μᾶς παραδόθηκε χωρίς μάχη Στίς 27 Ὀκτωβρί ου εἰσῆλθε στήν πόλη θρι-αμβευτικά ὁ ἑλληνικός στρατός Λί-γες ὧρες ἀργότερα ἔφθασαν καί οἱ Βούλγαροι ἀπεσταλμένοι καί τή δι-εκδικοῦσαν Ἀξίζει νά διαβάσουμε πῶς περιγράφει τήν περίσταση ὁ Κε-νάν μπέης Μεσαρέ γιός τοῦ Ταχσίν πασᾶ καί ἀξιωματικός τοῦ ἐπιτελείου του πού βρισκόταν ἐκεῖ1laquoὍσοι θέλουν νά κρίνουν εὐσυνείδητα καί ἀμερόληπτα τήν ἐποχή ἐ κείνη ὀφείλουν νά ἀναπολήσουν τήν κατάσταση τῆς 27ης Ὀκτωβρίου ὅταν οἱ ἀπεσταλμένοι τοῦ Θεοδωρώφ ἀρχιστρατήγου τῶν Βουλγαρικῶν δυνάμεων ἐπισκέφθηκαν τόν πατέρα μουhellip στό Διοι-κητήριο Ἕνας συνταγματάρχης τοῦ πυροβολικοῦ ὁ ἔφεδρος ἴλαρχος Στάντσιεφ καί δύο ἄλλοι ἐπιτελεῖς παρουσιάσθηκαν τήν 8η ἑσπερινή φέροντας λευκή σημαία

τρρλμνή σέ σκηνή ἀναζητώντας τά παιδιά καί τούς ἄνδρες τους Θρῆ νος καί κλαυθμός Πολ-λοί σφάχθηκαν καί ἀκόμη περισσότεροι πουλήθηκαν σκλάβοι Ἡ πόλη λεηλατήθηκε Οἱ Τοῦρκοι νομίζοντας ὅτι κάτω ἀπό κάθε πέτρα βρισκόταν κι ἕνας θησαυρός δέν ἄφη-σαν τίποτε ἀπείραχτο Ναοί καταστράφηκαν ἤ μετατράπηκαν σέ τζαμιά μοναστήρια λε-ηλατήθηκαν Ἡ ἅλωση τῆς Θεσσαλονίκης κατατάραξε ὅλον τόν ἑλληνικό καί χριστιανικό κό σμο Ἦταν τό προανάκρουσμα τῆς πτώσης τῆς Κωνσταντινούπολης πού ἀκολούθησε λίγα χρόνια μετά

γεπνί ἀ ό ἐ ί ύ

333Ὀκτώβριος 2012

Μετά τίςhellip τυπικές συστάσεις ὁ κ Στάντσιεφhellip ἐξέφρασε τήν ἔκπληξη καί hellipδίκαιη δυσφορία τοῦ Θεοδωρώφ γιά τήν παράδοση τῆς Θεσσα-λονίκης στούς Ἕλληνες δεδομένου ὅτι ὁ Βουλ γαρικός στρατός εἶχε φθάσειhellip διαρκῶς μαχόμενος καί μέ σκληρές θυσίες στή Θεσσαλονίκη τήν ὁποία καί δικαιοῦνταν νά καταλάβει ἐν ὀνόματι τῆς ΑΜ τοῦ Τσαρίσκου τῶν ΒουλγάρωνὙπενθυμίσαμε στούς κυρίους αὐ τούς ὅτι ἡ Στρατιά πού βρισκό-ταν κάτω ἀπό τίς διαταγές τοῦ Πατέρα μου εἶχε ὡς μοναδικό Ἀντίπαλο τόν Ἑλληνικό Στρατό κατά τοῦ ὁποίου καί πολέμησε ἀπό τήν Ἐλασσόνα μέχρι τή Θεσσαλονίκη δίνοντας σκληρές μά χες σέ διάφορα μέρη ὅπου κανένας Βούλγα-ρος δέν ὑπῆρχε Ὅσο γιά τό ζήτημα τῆς παραδόσεως αὐτό ἀφοροῦσε τόν πατέρα μου καί μόνο καί δέν εἶχε νά δώσει λόγο σέ κανένα [hellip]Μήν μπορώντας ἐπί δύο ὧρες καί παρόλη τή διπλωματική δεξιοτεχνία του νά μᾶς ἐπη-ρεάσειhellip ὁ κ Στάντσιεφ ὕστερα ἀπό σύντομη συνεννόηση μέ τούς συναδέλφους του ἐξέφρασε τήν ἐπιθυμία νά μοῦ μιλήσει ἰδιαιτέρως Περάσαμε στή μεγάλη αἴθουσα ὑπο-δοχῶνhellip Ὁ κ Πρεσβευτής μέ κοίταξε ἐπί μερικά δευτερόλεπτα σιωπηλός καί ταραγμένος ἔπειτα μέ ἕνα μειδίαμα ἔ βγαλε ἀπό τό χαρτοφυλάκιό του μίαhellip ἐπιταγήhellip γιά ἕνα τερά-στιο ποσό μοῦ τήν προσέφερε μέ σπασμωδικές κινήσεις καί ψιθυρίζοντας μοῦ ἔδωσε νά καταλάβω ὅτι ἦταν τό ἀντίτιμο μιᾶς ἁπλῆς ὑπογραφῆς τοῦ πατέρα μου ὁ ὁποῖος θά τούς ἀναγνώριζε τό δικαί ω μα συγκαταλήψεωςἜμεινα σάν κεραυνόβλητος ἔτρεμα ὁλόκληρος καί μέ ἀργά βήματα ἐπέστρεψα στό γραφεῖο Ὁ κ Πρεσβευτής ἦταν κάτωχρος Οἱ ἄλλοι δέν εἶχαν πλέον ἀνάγκη ἐξηγήσε-ων Ἀφοῦ πείσθηκαν ὅτι παρόλες τίς ἀπειλές ὕ βρεις καί βαναυσότητες δέν θά ἀποκόμι-ζαν τίποτε μᾶς παρακάλεσαν νά τούς παραχωρήσουμε ἀντίγραφο τοῦ Πρωτοκόλλου Τό ὁποῖο ἑτοιμάσθηκε ἀμέσως2raquoἈποκαλυπτικό τό κείμενο τοῦ Κενάν Μεσαρέ γιοῦ τοῦ Τούρκου Διοικητῆ Οἱ Βουλγαρι-

κές ἀπαιτήσεις γιά συγκυριαρχία μέ τούς Ἕλληνες στή Θεσσαλονίκη ἀπό τή μία καί ἡ σθε-ναρή ἀπόφαση τῶν Τούρκων νά εὐνοήσουν τούς Ἕλληνες ἀπό τήν ἄλλη

Πῶς ἄλλαξε τόσο τό σκηνικό Τό περίμενε κανείς αὐτό ἀπό τούς Τούρκους Ποιός ἔνευ-σε στόν Ταχσίν πασά νά πάρει αὐτή τήν ἀπόφαση Πῶς ἀκόμη βρέθηκε ὁ συγκεκριμένος ἄνθρωπος μέ τά φιλελληνικά αἰσθήματα καί τή σπάνια γιά Τούρκους ἐντιμότητα στή θέση τοῦ Διοικητῆ τῆς Θεσσαλονίκης αὐτή τή χρονική στιγ μή

Ἐδῶ εἶναι τό θαῦμα Κανείς δέν ξέρει πῶς ἔγινε Ἀλλά ἀκούστηκε πώς ὁ ἅγιος Προστά-της τῆς πόλης ἔλειπε ἀπό τή λάρνακά του τήν ἡμέρα τῆς γιορτῆς του Τοῦρκοι εἶπαν πώς laquoεἶχε πάει στούς γκιαούρηδες γιά νά τούς βοηθήσειraquo Κάποιοι εἶδαν τόν καβαλλάρη laquoνά ροβολᾶraquo μέ laquoτό ἄτι τό γορ γόraquo πάνω στά κάστραhellip Ἡ ἀπελευθέρωση τῆς Θεσσαλονίκης εἶπαν ἦταν ἀκό μη ἕνα θαῦμα τοῦ ἁγίου Δημητρίου Νεφέλη1 Ὁ Κενάν μπέης Μεσαρέ εἶχε μητέρα ἑλληνικῆς καταγωγῆς καί ἔμεινε στήν Ἑλλάδα μετά τήν παράδοση τῆς Θεσ-σαλονίκης στούς Ἕλληνες Ἦταν ζωγράφος καί φιλοτέχνησε ἀρκετούς ζωγραφικούς πίνακες τῶν Βαλκανικῶν πολέμων Αὐτός ἐπίσης μετέφρασε ἀπό τά Τουρκικά τά κείμενα τῶν ἀναμνήσεων τοῦ πατέρα του καί τά ἐξέδωσε στά ἑλληνικά (Ἐφημ Ἑλληνικός Βορρᾶς 1961)2 Παραθέσαμε τό κείμενο μεταγλωττισμένο στή Δημοτική

Πηγές Ἀποστ Ἐ Βακαλοπούλου Ἱστορία τῆς Θεσσαλονίκης 316 πΧ- 1983 Θεσσαλονίκη 1983 σσ 190-195 Ἑταιρεία Μακεδονικῶν Σπουδῶν Ὧρες ἐλευθερίας Βαλκανικοί πόλεμοι 100 χρόνια Ἀπό τή Μελούνα στή Θεσσαλονί-κη σ 65

ἹἹσσττοορριικκάά ΣΣηημμεειιώώμμαατταα

οναστήρι ἤ Θεσσαλονίκη Αὐτό τόἐξαιρετικά δύσκολο δίλημμα ἀπασχό-λησε νωρίς τήν ἡγεσία τῆς ἙλλάδοςΚαί τώρα μετά τή νικηφόρα προέλασητοῦ Ἑλληνικοῦ στρατοῦ στή Μακεδο-νία μετά τίς πρῶτες νίκες καί μάλισταστά Γιαννιτσά ἔγινε πιό ὀξύ καί ἐ πεῖ -γον Πρός τά ποῦ θά κατευθυνόταντώρα ἐλευθερωτής ὁ Ἑλληνικός στρα-τός Πρός τά βόρεια ὅπου ὑπῆρχεἀκμαιότατη ἑλληνική πόλη τό Μονα-στήρι ἤ ἀνατολικά πρός τή νύμφη τοῦΘερμαϊκοῦ τή Θεσσαλονίκη

Γιά τήν κατανόηση τοῦ διλήμματοςχρειάζεται μιά ἐξήγηση Ὅταν συστά-θηκε ἡ Βαλκανική συμμαχία ndashἙλλάδαΣερβία Βουλγαρία Μαυροβούνιοndashἀποφεύχθηκε νά συζητηθεῖ πῶς θά γι-νόταν ἡ διανομή τῶν ἐδαφῶν πού θάκατακτοῦσαν τά σύμμαχα κράτη Ἦ -ταν λεπτό θέμα καί μποροῦσε ἐξαρχῆςνά δημιουργήσει ρήξη στή συμμαχίαἜτσι πάνω στά πράγματα ἔγινε σιω-πηρά δεκτό νά ἔχει δικαιώματα κάθεκράτος στίς περιοχές πού θά ἀπελευ-θέρωνε ἀπό τούς Τούρκους ὁ στρατόςτου

Πρός τό Μοναστήρι λοιπόν ἤ πρόςτή Θεσσαλονίκη Ἡ ἑλληνική ψυχή τάἐπιθυμοῦσε καί τά δύο Ἑλληνικά δένἦταν Πρός τό Μοναστήρι ndashπού τελικάχάθηκε γιά τούς Ἕλληνεςmiddot πρόλαβανκαί τό κατέλαβαν οἱ Σέρβοιndash προσέ-βλεπε ὁ Ἀρχιστράτηγος Κωνσταντῖ νοςΠρός τή Θεσσαλονίκη ὁ ἘλευθέριοςΒενιζέλος Καί εἶχαν καί οἱ δύο ἰσχυρά

ἐπιχειρήματα Τελικά ἀποφασίσθηκε ἡχωρίς καμία καθυστέρηση προέλασητοῦ στρατοῦ πρός τή ΘεσσαλονίκηΓιατί πρός τή Θεσσαλονίκη βάδιζετώρα ὁλοταχῶς καί ὁ βουλγαρικόςστρατός ndashἔτσι ἔλεγαν κάποιες ἔγκυ-ρες πληροφορίες κάποια γεμάτα ἀνη-συχία τηλεγραφήματα

Ἔτσι μετά τή λαμπρή νίκη τοῦ στρα-τοῦ στά Γιαννιτσά οἱ ἑλληνικές δυνά-μεις ἀνασυντάχθηκαν καί βάδισανndashπέντε μεραρχίεςndash πρός τή Θεσσαλο-νίκη Ἔπρεπε νά περάσουν τόν Ἀξιόποταμό ἀρχικά Οἱ γέφυρες ἦταν κατε-στραμμένες ἀπό τούς ὑποχωροῦντεςΤούρκους Ἔπρεπε νά κατασκευα-σθοῦν νέα περάσματα Καί οἱ στρατιῶ -τες ἦταν τόσο καταπονημένοι Ὅμωςτά φῶτα τῆς Θεσσαλονίκης ἀπό μα-

ΜΜ

Ὀκτώβριος 2012334

ἘἘλλεεύύθθεερρηη ἡἡ ΘΘεεσσσσααλλοοννίίκκηη

ἘἘλλεεύύθθεερρηη ἡἡ ΘΘεεσσσσααλλοοννίίκκηη

ΒΒΑΑΛΛΚΚΑΑΝΝΙΙΚΚΟΟΙΙ

ΠΠΟΟΛΛΕΕΜΜΟΟΙΙ

ΒΒΑΑΛΛΚΚΑΑΝΝΙΙΚΚΟΟΙΙ

ΠΠΟΟΛΛΕΕΜΜΟΟΙΙ

κριά τούς καλοῦσαν Καί οἱ ὑπόδουλοιndashπέντε αἰῶνεςndash ἀδελφοί ἐκεῖ μέσατούς καρτεροῦσαν καί μετροῦσαν τίςἡμέρεςmiddot 24 Ὀκτωβρίου 25 Ὀκτωβρί -ου Πλησίαζε καί ἡ ἑορτή τοῦ πολιού-χου τους ἁγίου τοῦ Ἁγίου ΔημητρίουΚαί πίστευαν πολύ τό πίστευαν ὅτικάτι θά ἔκανε ὁ στρατιωτικός Ἅγιόςτους Δέν μπορεῖ Κάτι θά ἔκανε

Ὁ ἑλληνικός στρατός προχωροῦσεμέ ἐμπόδια Γιατί οἱ Τοῦρκοι δέν ἄφη-ναν εὔκολα τά ἐδάφη πού αἰῶνεςτώρα κατεῖχαν Πολεμοῦσαν κι αὐτοίμέ πο λύ ἡρωισμό μέ πεῖσμα καί φανα-τισμό φαινόταν ὅμως καθαρά ὅτιεἶχαν ἡττηθεῖ Δέν τούς ἀπέμενεπλέον τίποτε ἄλλο ἀπό τό νά παραδώ-σουν τή Θεσσαλονίκη στούς ἝλληνεςΑὐτό τούς συμβούλευαν καί οἱ πρόξε-νοι τῶν ξέ νων κρατῶν

Ὁ ἀρχηγός τοῦ Τουρκικοῦ στρατοῦΤαχσίν πασάς ὅλο καί παρακώλυε καίκαθυστεροῦσε τήν παράδοση Καί ὅ -ταν κάτω ἀπό τήν πίεση τῶν πραγμά-των ἔφθασε αὐτή ἡ ὥρα ἔθετε ὅρουςπού κρατοῦσαν ἰσχυρή ndashκαί ἐπικίνδυνηβέβαιαndash τήν παρουσία τῶν Τούρκωνστήν πόλη Τελευταία ἀπαίτηση Νάτούς ἀφεθοῦν 5000 ὅπλα γιά τήν ἐκ -παίδευση νεοσυλλέκτων

Χρειάσθηκε ἀπό τό Στρατηγεῖο τουστό Τοπσίν νά ἀπειλήσει μέ ἐπίθεση ndashτήν ὁποία καί ξεκίνησεndash ὁ Ἀρχιστρά-τηγος Διάδοχος Κωνσταντῖνος γιά νάὑπογραφεῖ τό πρωτόκολλο τῆς παρα-δόσεως τῆς Θεσσαλονίκης Ἦταν τόβράδυ τῆς 26ης Ὀκτωβρίου 1912 Ἦ -ταν δῶρο τοῦ Ἁγίου τους τοῦ laquoἈκρίτηΚαβαλλάρηraquo Ἁγίου Δημητρίου Ἔτσιτό ἔνιωσε ὁ λαός κι ἔτσι τό εἶπε κι ὁποιητής

Ἡ Σαλονίκη πού ἔσβηνε μέ τοῦκαιροῦ τό διάβαndashκαντήλι πού τρεμόφωτο γιά λάδι λαχταρᾶndashἀποβραδίς κοιμήθηκε

δυστυχισμένη σκλάβακαί τήν αὐγούλα ξύπνησεἀρχόντισσα κυρά― Τί νά ᾿βλεπε στόν ὕπνο τηςποιό νά ᾿ταν τ᾿ ὄνειρό της―Τόν Ἅι-Δημήτρη ἔβλεπεστό ἄτι τό γοργόπού ροβολῶντας ἔκραζεμέ τή φωνή τῆς νιότηςlaquoἌνοιξε πόρτα τῆς σκλαβιᾶςἡ λευτεριά εἶμ᾿ ἐγώraquo

27 Ὀκτωβρίου 1912 μπαίνει ἐ -λευθερωτής ὁ Ἑλληνικός στρα-τός στή Θεσσαλονίκη

28 Ὀκτωβρίου 1912 ὥρα 11 τόπρωί μπαίνει στή Θεσσαλονίκημέ ὅλο του τό ἐπιτελεῖο ὁ Στρα-τηλάτης Διάδοχος Κωνστα -ντῖνος μέσα σέ μιά ἀποθεωτικήὑποδοχή πού κατέληξε στήνἘκκλησία τοῦ Ἁγίου Μηνᾶ ὅπουἔγινε ἐπίσημη καί ἐξαιρετικάσυγκινητική δοξολογία στό Θεόγιά τήν ἀπελευθέρωση τῆς πό-λεως

Κι ἔγραφε ἡ ἐφημερίδα laquoὉ ἐνθουσιασμός τῶν Ἑλλή-

νων δέν εἶναι δυνατόν νά περι-γραφῇ ἐπί τῇ θέα τῶν Ἑλλήνωνἀξιωματικῶν καί στρατιωτῶν εἰσ -ερχομένων νικηφόρως εἰς τήν πό -λιν μας Οἱ πάντες ἐζητωκραύγαζονσυνέχαιρον ἀλλήλους ἐφίλουντούς Ἕλληνας ἀξιωματικούς ἐπή-δουν ἄφηναν ἀνάρθρους κραυ-γάς τά εἶχαν χάσει κυριολεκτικῶςΣημαῖαι ἑλληνικαί ἀνεπετάσθησαν(ὑψώθηκαν) εἰς τά ἑλληνικά κατα-στήματα καί εἰς τάς ἑλληνικάςοἰκίαςraquo

ἩἩ ΘΘεεσσσσααλλοοννίίκκηη ἦἦτταανν ἐἐλλεεύύθθεερρηηὈκτώβριος 2012 335

Ἐλεύθερη ἡ Θεσσαλονίκη

Ἐλεύθερη ἡ Θεσσαλονίκη

336Ὀκτώβριος 2012

Ι laquoΠερίεργον καί θαυμαστόν θέαμαraquo Ὁ ἀνταποκριτής τῶν Times Κρῶφορδ Πράϊς ἀφηγεῖται

Ε νόμιζέ τις ὅτι Ἑλληνικός στρατός νικηφόρος ἐπανέκαμπτε εἰς τάς Ἀθήνας του μετά εὐτυχῆ ἐκστρατείαν εἰς τήν ἀλλο-δαπήν Ἐφαίνετο ἀκατανόητον πῶς ἦτο δυνατόν Τουρκική ἧττα νά ἑορτάζεται κατά τοιοῦτον τρόπον εἰς μίαν μέχρι χθές Τουρκικήν πόλιν Πράγματι ἐκεῖνο τό ὁποῖον συνέβαινεν ἦτο κάτι πλέ-ον ἀπό ἑορτασμόν πολεμικῆς νίκης∙ ἦτο ὁ ἑορτασμός τῆς ἀπελευθερώσεως τοῦ Ἑλληνικοῦ πληθυσμοῦ ἀπό τήν δουλείαν τῆς Τουρκικῆς διοικήσεως Μόνο τώρα ὁ γνω-στός καφετζῆς laquoμπάρμπα Γεώργηςraquo ἠδυνήθη νά παραδώσῃ εἰς τό πῦρ τό Τουρκικόν του κάλυμμα∙ μόνον τώρα ἠδυνήθη νά ἁρπάσῃ τάς ἐρυθράς σημαίας τῆς ἡμισελήνου αἱ ὁποῖαι μέχρι τῆς στιγμῆς ἐκείνης ἐστόλιζον τό κατάστημά του καί νrsquo ἀνυψώσῃ ἀντrsquo αὐτῶν τό ἰδικόν του Κυανόλευκον ἔμβλημα∙ μόνο τώρα ὁ ραγιᾶς Ἕλλην ἐτόλμα νά δια-κηρύττῃ ἀπό τῆς ὀροφῆς τῆς οἰκίας του τό μῖσος του πρός τόν Τοῦρκον καί τά ἔργα του Ἦτο ἕν περίεργον ἀλλά καί θαυμαστόν ταυτοχρόνως θέαμα τό ὁποῖον μόνον εἰς τήν Μακεδονίαν ἠμπορεῖ κανείς νά ἴδῃ διότι μόνο μία Μακεδονία ὑπάρχει

100 χρόνια 100 χρόνια Ἑταιρεία Μακεδονικῶν σπουδῶνἙταιρεία Μακεδονικῶν σπουδῶν

ΜΙΚΡΑ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΜΕΓΑΛΕΣlaquoΩΡΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣraquo

ΤοΤοΤοΤΤοΤοΤοΤΤοοοουρυυυυυ κικικον ἀ ἀἀἀἀπόπό ἑἑορρτατασμσμσμσμσσσμόόόόόόόόἙλληηηνικοῦ πλπλλλλπληθηθυσμοοῦ ἀἀἀ

337Ὀκτώβριος 2012

ΙΙΙΙ Πρωΐ τῆς 27ης Ὀκτωβρίου σέ μιά Θεσσαλονίκη στά γαλανόλευκα

Ε κ τῶν Ἑβραϊκῶν καταστημάτων καί τοῦ μοναδικοῦ ἑλληνικοῦ τῶν ἀδελφῶν Ναούμ Χρίστου οὐδέ ἴχνος ἀπέμεινεν ἐκ τοῦ ἑλληνικοῦ χρωματισμοῦ ὑφασμάτων ὥστε ἐν τέλει μετά δυσκολίας εὕρισκέ τις ἕνα πῆχυν χασέ καί ὀλίγον μπλέ ὕφασμα διά τήν κατα-σκευήν τῆς ἀπαραιτήτου διά κάθε Ἕλληνα σημαίαςΚαί πράγματι δέν παρῆλθον πολλαί ὧραι καί περί τήν 9ην ἑσπερινήν εἰσήρχοντο εἰς τήν πόλιν καταλύσαντες εἰς τό ὀνομαστόν τότε ξενοδοχεῖον laquoὌλυμπος Παλλάςraquo πέντε ἀξιωματικοί ἐν οἷς καί οἱ κκ Κλεομένης Μέραρχος καί Μεταξᾶς Ἐντελῶς ἄϋπνοι οἱ ἐνθουσιωδέστεροι τῶν κατοίκων ἀναμένοντες τήν εὐχάριστον ἐξέλιξιν τῶν πολεμικῶν γεγονότων ἤρχισαν σιγά καί δειλά-δειλά ὁ εἷς κατόπιν τοῦ ἄλλου ἀπό τοῦ μεσονυκτίου νά ἀναπετῶσι τάς ἑτοίμους κυανολεύκους σημαίας τωνἘν τῇ Ἐγνατίᾳ ἰδίως ὁδῷ ὁ κ Χατζηνικολάου ὀδοντίατρος ἐκ τῶν θαρραλεωτέρων πρῶτος ἔρριψε τόν κῦβον καί ἐκ τῶν πρώτων ἐθεάθη ἀναπετῶν πελωρίαν ἑλληνικήν ση-μαίαν οὕτως ὥστε ἡ πρωία τοῦ Σαββάτου εὗρε τήν πόλιν μας πλέουσαν εἰς τό κυανό-λευκον καί ἀπrsquo ἄκρου εἰς ἄκρον σημαιοστόλιστον Τό Ἑλληνικόν χρῶμα ἐκυριάρχει πα-ντοῦ αἱ δέ ὁδοί της ἔλαβον ὄψιν πανηγυρικήν ΙΙΙΙΙΙ Ἡ ἑλληνική σημαία στό Λευκό Πύργο ἐνῶ ὁ διάδοχος Κωνσταντί νος μπαίνει στήν πόλη Ὁ Ἀλέξανδρος Δ Ζάννας θυμᾶται

Σ τίς 28 Ὀκτωβρίου τό πρωί ἐ -πρόκειτο νά γίνη ἡ ἐπίσημη εἴ-σοδος τοῦ Βασιλέως καί τῆς Βασι-λικῆς οἰκογένειας στήν πόλιΣτόν Λευκό Πύργο δέν εἶχε ση-κωθῆ ἀκόμη Ἑλληνική σημαία καί ὅλοι διερωτοῦνταν τό γιατί Πῶς ἔγινε καί ὕστερα ἀπό 36 ὡρῶν κα-τοχῆς δέν εἶχε ὑψωθῆ ἀκόμη ἡ Ἑλ-ληνική σημαίαἈνέβηκα ἐπάνω στόν Πύργο καί εἶδα πώς οἱ Τοῦρκοι εἶχαν ἀφαιρέσει τό σκοινί ἀπό τόν ἱστό Γιά νά κατέβη ὁ ἱστός καί νά ὑψωθῇ ἡ σημαία χρειάζουνταν ἀρκετή δου-λειά Ρώτησα στά καΐκια πού ἦταν ἀγκυροβολημένα δίπλα ἄν ὑπῆρχε κανένας μικρός μοῦτσος ἱκανός νά σκαρφαλώσῃ στόν ἴδιο τόν ἱστό καί νά περάσῃ τό σκοινί γιά τή ση-μαία Παρουσιάστηκε ἕνας μικρούλης γελαστός καί μέ βεβαίωσε ὅτι μποροῦσε νά τό κάνῃ Ἔτρεμα μήν τοῦ συμβῇ κακό γιατί ὁ ἱστός δέν ἦταν πολύ γερός Ὁ μικρός ὅμως ἀφοῦ τόν κύτταξε μοῦ εἶπε πώς ἔκανε δυσκολώτερες ἀναρριχήσεις στά καράβια καί πώς θά τά κατάφερνε Πρίν ἀκόμη τοῦ πῶ τό laquoναίraquo ἄρχισε νά σκαρφαλώνῃ μέ καταπλη-κτική ἐπιτηδειότητα καί ταχύτητα Σέ δύο λεπτά εἶχε περάσει τό σκοινί Κατέβηκε ἐνθου-σιασμένος γιά τήν ἐπιτυχία του καί ὅταν τοῦ ἔδωκα δυό μετζήτια πετοῦσε ἀπό τή χαρά του Ἡ σημαία μας πρωτοϋψώθηκε στό Λευκό Πύργο ἐκείνη τήν ἡμέρα τό πρωί τήν ὥρα ἀκριβῶς πού ἔρχονταν ἀπrsquo τόν παραλιακό δρόμο ἡ παρέλασις τῆς νίκης Γ

σω καί νά σέ ἀποκαταστήσω στή δικήσου γῆ τή γῆ τῆς Χαναάν

Τότε λαέ μου ἤσουν ἐσύ γιά μένα τε-λείως ξεχωριστός καί ἀγαπητός λαός -ποιος τολμοῦσε νά σέ βλάψει ἔβρισκεἘμένα ἐκδικητή καί τιμωρό Τόσο σέ ἀ -γαποῦσα

μως θέλω νά σέ ρωτήσω Τί laquoπλημ-μέλημαraquo τί σφάλμα τί ἀδικία τί λάθοςβρῆκαν οἱ πατέρες σου ἐπάνω μου καί μέἐγκατέλειψαν ἔφυγαν μακριά μου καίἀκολούθησαν τά κούφια καί τιποτένιαεἴδωλα ὥστε τελικά καί οἱ ἴδιοι νά γίνουνκούφιοι μηδαμινοί καί τιποτένιοι

Βρέθηκε ἄραγε κάποιος ἀπrsquo αὐτούς νά

Aparao TA paraPOFHTIka ANAGNVSMATa toy ESparaEPInoy ths EOPTEumls

TOY AGIOY DHMHTPIOY25 Ὀκτωβρίου 2012 ερεμ β΄ 1-12

ΤΟ ΠΑΡΑΠΟΝΟ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥΤΟ ΠΑΡΑΠΟΝΟ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ

τόν ἑσπερινό τῆς ἑορτῆς τοῦἁγίου μεγαλομάρτυρος Δημη-τρίου διαβάζεται ἕνα προφητι -κό ἀνάγνωσμα συνταρακτικό

Κύριος ἀπαριθμεῖ τίς εὐεργεσίες Τουπρός τό λαό Του τόν ἰσραηλιτικό καίσυγχρόνως ἐκφράζει ἕνα βαθύ παράπο -νο

Θυμήθηκα λέει ὁ Κύριος πόσο σέσπλαχνίσθηκα καί σέ ἐλέησα λαέ μουστά χρόνια τῆς νεότητάς σου τότε πούἄρχιζες τήν ἱστορική σου πορεία καί ἀριθ-μοῦσες λίγα μόνο ἔτη ἐθνικῆς ζωῆς Τότεπού ἤσουν σκλαβωμένος στήν Αἴγυπτοκι ἐγώ ἔκανα τό πᾶν γιά νά σέ ἐλευθερώ -

SS

laquoτί εὕροσαν οἱ πατέρες ὑμῶν ἐν ἐμοί πλημμέλημαὅτι ἀπέστησαν μακράν ἀπ᾽ ἐμοῦraquo

laquoτί εὕροσαν οἱ πατέρες ὑμῶν ἐν ἐμοί πλημμέλημαὅτι ἀπέστησαν μακράν ἀπ᾽ ἐμοῦraquo

Ὀκτώβριος 2012338

Μ

Βηθ

λεέμ

Κορ

ωπί Ἀ

ττικ

ῆς

πεῖ laquoἌς ἀναζητήσουμε τόν Κύριο καίΘεό μας ἄς ἐπιστρέψουμε σrsquo Αὐτόν πούμᾶς ἐλευθέρωσε ἀπό τή δουλεία καί μᾶςχάρισε τήν πατρίδα μας καί τί πατρίδατή γῆ τῆς Ἐπαελίας μέ ὅλα τά ἀ γαθάτόσο ἄφθονα μέ πα-ραγωγή καί πλοῦτοἀστείρευ τοraquo Κανείςδέν βρέθηκε νά πεῖαὐτά Ἀντιθέτως ἐσεῖςὑβρίσατε καί μολύνα -τε τή χώ ρα αὐτή πούσᾶς χάρισα μέ τά σι-χαμερά εἴ δωλα καίτίς ἁμαρτίες σας

Κοιτάξτεδίπλα σας τά ἔθνητά εἰδωλολατρικά Ἄαξαν μήπως τούςθεούς τους ndash πού δέν εἶναι κἄν πραγμα-τικοί θεοί ἀά ψεύτικοι Δέν τούς ἄα-ξαν Καί ἀάξατε ἐσεῖς Ἐμένα πού εἶμαιἡ δόξα καί τό καύχημά σας μέ ἀνταά-ξατε μέ τίς ματαιότητες καί ἀθλιότητεςαὐτοῦ τοῦ κόσμου μέ τά τιποτένια εἴ -δωλα laquoἘξέστη ὁ οὐρανός ἐπί τούτῳλέγει Κύριοςraquo Μέχρι κι ὁ οὐρανός ἔφρι -ξε μέ τήν ἀχαρακτήριστη αὐτή συμπερι-φορά σας

Αὐτά λέει ὁ Κύριος

Τό περιοδικό παιδιά πού κρατᾶτε στάχέρια σας τό ὁποῖο φιλοξενεῖ καί τό ἄρ -θρο αὐτό πού διαβάζετε τώρα θέλει νάσᾶς κάνει μία ἐρώτηση

Γιατί ἄραγε νά διαβάζεται τό συγκεκρι-

μένο αὐτό προφητικό ἀνάγνωσμα κατάτήν ἑορτή τοῦ ἁγίου Δημητρίου Τί σχέ -ση ἔχει ὁ ἅγιος μεγαλομάρτυς Δημήτριοςμέ τίς ἔννοιες πού τίθενται στό ἀνάγνω-σμα αὐτό δουλεία ἐλευθερία πατρίδαἐθνική ἀποκατάσταση

Τήν ἀπάντηση θά τήνδώσετε πολύ εὔκολα μό -νοι σας ὅταν διαβάσετεὅλο τό ὑπόλοιπο τεῦχοςπού εἶναι ἀφιερωμένοστήν ἐθνική ἐπέτειο τῶν100 χρόνων ἀπό τούςΒαλκανικούς Πολέμουςτοῦ 1912-13 Ἐντοπίστεπότε ἔγινε ἡ ἀπελευθέ-

ρωση τῆς Θεσσαλονίκης ὁδιπλασιασμός οὐσιαστικά τῆς πατρίδαςμας

καί σκεφθεῖτεΤί σημαίνει γιά μᾶς τούς Ἕηνες ὅτι

ἔχουμε τόσους καί τέτοιους ἁγίους γιάπολιούχους Πόσο ἐπίκαιρα καθίστανται τά λό -

για αὐτά τοῦ Κυρίου γιά τή δική μας πα-τρίδα καί τό λαό Πόσο δίκαιο εἶναι τό παράπονό ΤουΤί πρέπει νά δεῖ ἀπό μᾶς ὁ ἅγιος Δη-

μήτριος γιά νά laquoμεσολαβήσειraquo καί πάλιγιά χάρη μας στό Θεό

Αὐτή τή φορά τό ἁγιογραφικό μήνυμαθά τό βγάλετε μόνοι σας Καί τό laquoΠρόςτή Νίκηraquo εἶναι βέβαιο ὅτι τά συμπερά-σματά σας θά εἶναι σωστά

ΣΣττόόνν ἑἑσσππεερριιννόό ττῆῆςς ἑἑοορρττῆῆςς ττοοῦῦἁἁγγίίοουυ μμεεγγααλλοομμάάρρττυυρροοςς ΔΔηημμηη--ττρρίίοουυ δδιιααββάάζζεεττααιι ἕἕνναα ππρροοφφηηττιικκόόἀἀννάάγγννωωσσμμαα σσυυννττααρραακκττιικκόό

ΚΚύύρριιοοςς ἀἀππααρριιθθμμεεῖῖ ττίίςς εεὐὐεερρ--γγεεσσίίεεςς ΤΤοουυ ππρρόόςς ττόό λλααόό ΤΤοουυ ττόόννἰἰσσρρααηηλλιιττιικκόό κκααίί σσυυγγχχρρόόννωωςςἐἐκκφφρράάζζεειι ἕἕνναα ββααθθύύ ππααρράάπποοννοο

Ὀκτώβριος 2012 339

Τά ἀεροπλάνα πού εἶχαν πρωτοσχεδιαστεῖ ἀπό τούςἀδερφούς Ράιτ τό 1904 θεωροῦνταν κατάλληλα μόνογιά ἐκτέλεση θεαματικῶν ἀλλά ἐπικίνδυνων καί μᾶλλονἄχρηστων ἐπιδείξεων

Εἶναι ἐνδεικτικό τό ὅτι τό 1910 ἡ κρατική ὑπηρεσίαἀπογραφῆς τῶν ΗΠΑ στήν ἐπίσημη ἀπογραφή της κα-τέτασσε τούς ἀεροπόρους στούς ldquoκαλλιτέχνες ἐπιδεί-ξεωνrdquo Δηλαδή στήν ἴδια ἐπαγγελματική κατηγορία μέ τούς κλόουν

Ἔτσι τά ἐπιτελεῖα τῶν μεγάλων χω ρῶν δίσταζαν νά λάβουν σοβαρά ὑπrsquo ὄ ψη τουςτό ἀεροπλάνο πρίν τό 1911

τούς βαλκανικούς πολέmicroους 1912-13 χρησιmicroοποιήθηκε γιάπρώτη φορά τό ἀεροπλάνο ὡς πολεmicroικό microέσο

ἱ Ἕλληνες ὑπᾹρξαν microεταξύ τῶν πρωτοπόρων σ αὐτόπαρά τά φτωχά microέσα πού διέθεταν

Ἡ Ἑλληνική κυβέρνηση κάνει μιά κίνηση πρωτοπο-ριακή Μεριμνᾶ νά ἀναχωρήσουν γιά τή Γαλλία οἱπρῶτοι Ἕλληνες ἀξιωματικοί γιά νά ἐκπαιδευθοῦν ὡςἀεροπόροι

Στίς 88 ΦΦεεββρροουυααρρίίοουυ 11991122 ὁ Ἐμμανουήλ Ἀργυρόπου-λος ὁ πρῶτος ἰδιώτης ἀεροπόρος κάνει τήν πρώτη τουπτήση (στό Ρούφ) Στήδεύτερη ἔξοδο τῆς ἴδιας

ἡμέρας συνεπιβάτης τοῦ Ἀργυρόπουλου ἦταν αὐτόςὁ ἴδιος ὁ πρωθυπουργός ὁ Ἐλευθέριος Βενιζέλος

Ἡ πρώτη στρατιωτική πτήση ἔγινε στίς 1133 ΜΜααΐΐοουυ 11991122ἀπό τόν Ὑπολοχαγό Δημήτριο Καμπέρο μέ τό πρῶτοστρατιωτικό ἀεροπλάνο τῆς Ἑλλάδας τύπου Farman

Τόν ἸἸοούύννιιοο ττοοῦῦ 11991122 ὁ Καμπέρος πέταξε μέ τό laquoΔαί-δαλοraquo τό ἀεροσκάφος Farman τό ὁποῖο εἶχε μετα-σκευαστεῖ σέ ὑδροπλάνο θέτοντας ἔτσι τίς βάσεις τῆς Ναυτικῆς Ἀεροπορίας

Ξέρεις ὅτι

Κι ἀκόmicroη ὅτι

Τά πρῶτα πολεmicroικά ἀεροπλάναΤά πρῶτα πολεmicroικά ἀεροπλάναΤΤίί γγιιννόότταανν ππρρίίνν

ΦΦττάάννοουυmicromicroεε σσττόό 11991111 micromicroήήνναα ∆∆εεκκέέmicromicroββρριιοο

Ὀκτώβριος 2012340

σ

o

Τό σύνθημα τῆς Ἑλληνικῆς Πολεμι κῆςἈεροπορίας εἶναι ΑΙΕΝ ΥΨΙΚΡΑΤΕΙΝ τόὁποῖο σημαίνει laquoΠάντοτε νά κυριαρχεῖςστά ὕψηraquo καί τό ἔμβλημά της ἀναπα-ριστᾶ ἀετό σέ πτήση μπροστά ἀπό τόκυκλικό διακριτικό της

Τά ἑλληνικά laquoπετάγματαraquo ὅμως ἀρχί-ζουν πολύ πιό πρίν Χάνονται στάβάθη τῆς ἱστορίας καί μπλέκονται μέ τήμυθολογία

Ἄν σκεφτοῦμε ὅτι πίσω ἀπό τούς μύ-θους τῶν ἀρχαίων Ἑλλήνων κρύβεταιμιά πραγματική ἀφορμή πίσω ἀπό τόμύθο τοῦ Δαίδαλου καί τοῦ Ἴκαρου βρί-σκουμε τίς πρῶτες προσπάθειες νά πε-τάξει ὁ ἄνθρωπος Ἔγιναν στήν Ἀρ χαίαἙλλάδα καί εἶχαν ἕνα κίνητρο

Τό ΣΣεεππττέέμμββρριιοο ττοοῦῦ 11991122 ὁ ἙλληνικόςΣτρατός ἀπέκτησε τήν πρώτη του πο-λεμική ἀεροπορική μονάδα τό laquoΛόχοἈεροπόρωνraquo μέ ἕδρα τή Λάρισα

Ὁδοιπόρος

ΕΕΠΠΙΙΚΚΑΑΙΙΡΡΑΑΒΒΙΙΒΒΛΛΙΙΑΑΕΕΠΠΙΙΚΚΑΑΙΙΡΡΑΑΒΒΙΙΒΒΛΛΙΙΑΑ

Ὀκτώβριος 2012 341

ΕΚ

∆Ο

ΣΕΙΣ

laquoΟ

ΣΩ

ΤΗΡraquo

ΕΚ

∆Ο

ΣΕΙΣ

laquoΟ

ΣΩ

ΤΗΡraquo

Σόλω

νος

100

θήνα

106

80

τη

λ 2

10 3

6243

49

Ἱστορικές ἀλήθειεςκαί

ἡρωικά κατορθώματα τοῦ Ἑλληνισμοῦ στόν 20ό αἰώνα

Ἀπό τ

ήν

πονεμένη ἱστορία τῆς Β Ἠπείρου

1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι

Ὀκτώβριος 2012342

laquoΔόξα τῷ Ὑψίστῳ διά τόν νέον θρίαμβον τοῦ ἀνδρείου στρατοῦ μαςraquo

(Ἀπό τηλεγράφημα τοῦ Βασιλέως Γεωργίου Αacute στόν ΠρωθυπουργόἘλευθέριο Βενιζέλο μετά τήν ἀπελευθέρωση τῶν Ἰωαννίνων)

laquoΔόξα τῷ Ὑψίστῳ διά τόν νέον θρίαμβον τοῦ ἀνδρείου στρατοῦ μαςraquo

Ὁ Τα

χσίν

πασά

ς παρ

αδίδ

ει τή

Θεσ

σαλο

νίκη

στό Δ

ιάδο

χο Κ

ωνστ

αντῖν

οὉ

Ἐσσά

τ πασ

άς πα

ραδί

δει τ

ά Ἰω

άννιν

αστ

ό Διά

δοχο

Κων

σταν

τῖνο

1912-2012Ἑκατόχρονα ἐθνικοῦ ἀναβαπτισμοῦκαί αὐτοσυνειδησίας

1912-2012

Τρόπαια καί Θρίαμβοιστήν ξηρά καί στή θάλασσαἀπό τήν ἀθάνατη ἑλληνική ψυχή

1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι

Ὀκτώβριος 2012 343

Κατα

βύθι

ση το

ῦ Φετ

ίχ Μ

πουλ

έντ

στό λ

ιμάν

ι τῆς

Θεσ

σαλο

νίκης

Κατα

τρόπ

ωση

τοῦ τ

ουρκ

ικοῦ

στόλ

ουστ

ά Δα

ρδαν

έλλια

344Ὀκτώβριος 2012

Εχουν περάσει ἑβδομήντα δύο χρόνια ἀπό ἐκεῖνο τόν Ὀκτώβρη πού τό ἑλληνικό Ἔθνος ἀπέδειξε ἀληθινό τό λόγο τοῦ σοφοῦ κα-θηγητοῦ τῆς ἀρχαιολογίας Σπύρου Μαρινάτου πού εἶπε ὅτι laquoοἱ

ὀλιγάριθμοι λαοί δέν εἶναι ἀναγκαστικά πάντοτε μικρά ἔθνη Ἐνίοτε (κάποιες φορές) ἔχουν μεγάλην ψυχήν καί συνεισφέρουν τήν μερίδα τοῦ λέοντος εἰς τήν κοινήν περιουσίαν τῆς ἀνθρωπότητοςraquo

Ἦταν Ὀκτώβριος τοῦ 1940 Ὁ laquoἌξοναςraquo ἡ συμμαχία τῆς Γερμανί-ας τοῦ Χίτλερ καί τῆς φασιστικῆς Ἰταλίας τοῦ Μουσολίνι σάρωνε μέ τίς σιδερόφρακτες ὀρδές της τήν Εὐρώπη Στόν κατασκότεινο διεθνή ὁρί-ζοντα δέν τρεμόφεγγε οὔτε τό πιό ἀχνό φῶς ἐλπίδας Πολωνία Δανία Νορβηγία Ὁλλανδία Βέλγιο Λουξεμβοῦργο καί ἡ Γαλλία εἶχαν ὑποκύ-ψει Ἡ μεγάλη ἀντίπαλος τοῦ Ἄξονα ἡ Ἀγγλία περίμενε εἰσβολή

Ἦταν τότε πού ἡ Ἰταλία χωρίς καμιά πρόκληση ἐκ μέρους μας καί ἐνῶ εἶχε βυθίσει τό ἀντιτορπιλλικό μας laquoἝλληraquo πού ἀπέδιδε τιμές τό Δεκα-πενταύγουστο στήν Παναγία στό λιμάνι τῆς Τήνου ζήτησε νά ἀφήσουμε ἐλεύθερη τή διέλευση τῶν στρατευμάτων της γιά τήν εὐόδωση τῶν πο-λεμικῶν της ἐπιχειρήσεων

Στίς 3 τά μεσάνυχτα τῆς 28ης Ὀκτωβρίου ὁ πρεσβευτής της Γκράτσι ξύπνησε τόν πρωθυπουργό Ἰω Μεταξᾶ γιά νά πάρει τήν πατροπαράδο-τη ἀπάντηση τό laquoμολών λαβέraquo σέ ἄλλη διατύπωση laquoΛοιπόν αὐτό ση-μαίνει πόλεμοraquo δηλαδή laquoὌχιraquo

Τό πρωί τό α΄ πολεμικό ἀνακοι νωθέν λακωνικό ἑλληνικότατο γέμισε τή χώ ρα laquoΑἱ ἰταλικαί δυνάμεις ἀπό τίς 530΄ π μ σήμερον προσβάλ-

72 χρόνια μετά

345Ὀκτώβριος 2012

λουν τά ἡμέτερα τμήματα προκαλύψεως τῆς ἑλληνοαλβανικῆς μεθορί-ου Αἱ ἡμέτεραι δυνάμεις ἀμύνονται τοῦ πατρίου ἐδάφουςraquo Τό διάγγελ-μα τοῦ βασιλέως Γεωργίου Β΄ διαβεβαίωνε laquoΜέ πίστιν εἰς τόν Θεόν καί εἰς τά πεπρωμένα τῆς φυλῆς τό Ἔθνος σύσσωμον καί πειθαρχοῦν ὡς εἷς ἄνθρωπος θά ἀγωνισθῇ ὑπέρ βωμῶν καί ἑστιῶν μέχρι τῆς τελικῆς νίκηςraquo Καί ὁ ποιητής συνεπαρμένος ἀπό τό φαινόμενο αὐτοῦ τοῦ μικροῦ ἔθνους πού εἶχε ὑψώσει ἀπό τό γεροντότερο ὥς τό νήπιο τό ἀνάστημά του καί ἔφραζε τό δρόμο στήν ὁλο κληρωτική βία ἔσυρε φωνή στήν Οἰκουμένη

laquoὈμπρός κι ἡ Ἑλλάδα σκώθηκεκαί διασκορπάει τά σκότηἈνάστα ἡ Ἀνθρωπότηκι ἀκλούθα την Ὀμπρόςraquo (Ἄ Σικελιανός)

Σέ πεῖσμα κάθε ἀνθρώπινης λογικῆς μέ ἐμπιστοσύνη στό ὅτι ἡ ὑπερ-οπλία ἀνήκει σrsquo αὐτόν πού διαθέτει τό πνεῦμα καί ὄχι τά ὑλικά μέσα ἡ Ἑλλάδα βάδιζε στήν ἄνιση ἀναμέτρηση Ἰταλία 8000000 λόγχες πεζικοῦ 469 πολεμικά σκάφη 110 ὑποβρύχια 1000 καί πλέον ἀε-ροπλάνα Ἑλλάς 300000 πεζικοῦ 10 σκάφη 27 βομβαρδιστικά ἀε-ροπλάνα 6 ὑποβρύχια Ἀλλά καρδιές καρδιές 7000000 καρδιές Ἑλλήνων

Σύμφωνα μέ τά σχέδια πού εἶχε καταστρώσει ὁ Ἄξονας ὁ χρόνος τῶν 10 ὥς 15 ἡμερῶν ἦταν ἐπαρκής γιά τήν ἐπιχείρηση κατά τῆς Ἑλλάδος Ἀλλά ποιά ἡ διάψευση Στίς 6 Νοεμβρίου τοῦ rsquo40 ὀκτώ μόλις μέρες μετά τήν κήρυξη τοῦ πολέμου τό ἑλληνικό Στρατηγεῖο μπόρεσε νά ἀναλάβει ἀντεπίθεση στόν τομέα τῆς Κορυτσᾶς πού γε-νικεύτηκε στίς 13 σrsquo ὁλόκληρο τό μέτωπο Καί ἡ νίκη πετᾶ Ποιός τήν προφτάνει Κορυτσά Ἀργυρόκαστρο Ἅγιοι Σαράντα Πρεμετή Κλεισούρα Τεπελένι Πόγραδετς Τρεμπεσίνα

Στίς 4 Δεκεμβρίου ὁ Μουσολίνι ἔλεγε στόν ὑπουργό του τῶν ἐξω-τερικῶν Τσιάνο laquoΔέν ὑπάρχει ἄλλη διέξοδος εἴμαστε ὑποχρεωμέ-νοι νά ζητήσουμε κατάπαυση τῶν ἐχθροπραξιῶν ὅσο κι ἄν εἶναι παράδοξο καί γελοῖοraquo Στίς 2 Μαρτίου τοῦ 1941 μπρός στή θυελ-λώδη ἑλληνική προέλαση ὁ ἴδιος ὁ Μουσολίνι ἀναλαμβάνει τή δι-οίκηση τοῦ ἀλβανικοῦ μετώπου Ὅμως ἡ ἰταλική αὐτή προσπάθεια συντρίφθηκε στίς 930΄ π μ τῆς 22ας Μαρτίου Οἱ Ἰταλοί ἔστει-λαν κήρυκες μέ ἐπικεφαλῆς καθολικό ἱερέα γιά νά τούς ἐπιτραπεῖ νά σηκώσουν τούς χιλιάδες νεκρούς τους Ὁ ἄσοφος δικτάτορας πού εἶχε αἱματοκυλίσει καί τό δικό του λαό ἔφυγε ταπεινωμένος στή χώρα του

Ἔτσι γράφτηκε τό ἔπος τοῦ rsquo40 στίς παγωμένες βουνοκορφές

τῆς Πίνδου καί στά laquoμετόπισθενraquo Οἱ ἴδιοι οἱ δημιουργοί του

346Ὀκτώβριος 2012

ἔθεσαν στόν ἑαυτό τους ὅταν ὁ σάλαγος τοῦ πολέμου εἶχε κο-πάσει τό ἐρώτημα laquoΠοιοί ἀληθινά εἴμαστε Τί μᾶς ἕνωνε τόσο

δυνατάraquo Κι ἀπαντοῦσαν laquoΠρῶτα πρῶτα τά laquoπιστεύωraquo μας Πιστεύ-αμε καί δέν κρύβαμε τήν πίστη μας Πιστεύαμε στό Θεό στήν Πανα-γία στήν Ἑλλάδαraquo (Στρ Μυριβήλης) Τό θρησκευτικό βίωμα ὑπῆρξε

γιά τούς στρατιῶτες μας καί τό λαό μας ζωοπάροχο Καί ἡ Παναγία ὁρα-τή Ὑπέρμαχος Στρατηγός Δυνατά ἕνωνε καί ἡ ἀγάπη στήν κοινή μητέρα-

πατρίδα Γιrsquo αὐτό πολεμοῦσαν ἑνωμένοι σάν ἕνας ἄνθρωπος χωρίς φιλοδοξί-ες προσωπικές καί ὑπολογισμούς γιrsquo αὐτό καί εἰπώθηκε πώς laquoποτέ λαός δέν φανέρωσε τέτοια ὁμαδική κι ἀπόλυτη συνείδηση ἱστορικῆς εὐθύνηςraquo

laquondashΓιατί πολεμᾶμεndashΓιά τή δόξα ἀποκρίνεται ἀδίστακτα στή χιονισμένη πλαγιά τοῦ 1220

μπρός στήν Κλεισούρα ὁ ἀγράμματος φαντάρος γιά παράδειγμα στόν κό-σμοraquo

Ἔπειτα καταλυτική γιά τή νίκη ἦταν ἡ ἀπόφαση τῆς θυσίας Μιά θυσία πού προσφέρθηκε ἀπό ὅλους χωρίς κανένα καταναγκασμό laquoμέ τό χαμόγελο στά χείλη πᾶν οἱ φαντάροι μας μπροστάraquo τραγουδοῦσε τό Πανελλήνιο Προσφέρ-θηκε μέ σεμνότητα χωρίς τυμπανοκρουσίες καί χειροκροτήματα

Κι ὅταν ἀργότερα ἔπεσε πάνω μας ἡ πάνοπλη Γερμανία τοῦ Χίτλερ τό μικρό ἔθνος τῶν Ἑλλήνων ἄν καί αἱμόφυρτο κράτησε ψηλά τήν τιμή τοῦ ἀνθρώ-που ἀγωνιζόμενο μέσα σέ σφαγές καί ὁλοκαυτώματα μέχρις ἐσχάτων κερδί-ζοντας χρόνο γιά τή νίκη τοῦ εὐλαβικοῦ πιστοῦ στό Θεό λαοῦ τῆς Ρωσίας πού σύντριψε τελικά τή δύναμη τοῦ ἄδικου

Ἔγραφαν τότε οἱ πολεμιστές λογοτέχνες μας ἐκείνης τῆς γενιᾶς ἀπηχώντας τήν κοινή ἀπόφαση laquoΔέ θά ζητήσουμε ἀνακωχή γιά νά σώσουμε τά σπίτια καί τά ἐργοστάσια οὔτε κἄν γιά νά σώσουμε τό κεφάλι μας πού κινδυνεύει Δέ θά νοσταλγήσουμε τίς μικρές ἀπολαύσεις τῆς ἀτομικῆς εὐτυχίας () Ἡ Ἑλλάδα μιλᾶ μέσα μας τή γλώσσα τῶν μεγάλων ἡμερῶν τῶν μεγάλων ἀγώνων καί τῶν μεγάλων θυσιῶν Εἴμαστε Ἕλληνες Εἴμαστε οἱ Ἕλληνες τοῦ rsquo40-rsquo41raquo

Κι ὁ ποιητής μας θά θαυμάσειlaquoἌνθρωποι ὄμορφοι μέσrsquo στή θυσία τους Ἄνθρωποιraquo

Σήμερα ἑβδομήντα δύο χρόνια μετά μέ τήν πατρίδα σέ δύσκολη ὥρα ndash μέσα σrsquo ἕνα κόσμο πού καταρρέει γιατί χαμήλωσε τό πνευμα-τικό ἀνάστημα τοῦ ἀνθρώπου μέσα στή νάρκη τῶν ὑλικῶν ἀπολαύ-σεων ndash ἄς ἀνηφορίσουμε νοερά πρός αὐτούς τούς Ἕλληνες ἀνθρώ-πους πού μᾶς χάρισαν τήν ἐλεύθερη πατρίδα Μέ εὐγνωμοσύνη ndash laquoὁ ἥλιος μας εἶναι ἀκριβά πληρωμένοςraquo ἀπrsquo αὐτούς Καί μέ συνείδηση τῆς δικῆς μας ἱστορικῆς εὐθύνης

ΛΛτή μεγαλύτερη μερίδαὁ ἄμαχος πληθυσμός τῆς πόλης

ἔἔἔἔἔἔἔπάπάπάπάππάππππάπππππάπ

άάάάάάάάάάάάάάάάάάraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoδδδδδδδδδδδδδ

ν ν ννν ν ν νννννννννσσσσσσσσσσσσστρτρττρτρτρτρττρτττρτττρτττρχχχχχχχχχχχχχοςοςοςοςοςοοςοςοςοςοοοοοοὐτὐτὐτὐτὐττὐτὐτὐττὐτὐτὐττόόόόόόόςςς κκκκκκκκεςεεςεςςεςεςεεεεςς ππππππππππροροροροοροοσωσωσωσωσωωσωωσ πιππιππιπππππιικέκέέκέέέκκ ςςςς

δυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδδδυδδδδδδ νανανααναναναναναναναανανν τάτάτάτάτάτάτάτάτάάάτάτττάτάάαμαμαμαμαμαμαμαααμμαμααμαμμε ε ε ε εε κακακαααακααακακααααααακαααααααίίίί ί ί ίίίίίίίίίίίίγίγίγίγίγίγίγίγίγίγίγγγγίγγ αααααααααααα σ σ σ σσσσσσσσσσσσσστήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήνννν

γιγιγιγιγγιγιγιγιιγιγιά ά ά ά ά ά άά άά τοτοτοτοτοτοτοτοτοτοτοτττοττοττοτοοττ ύςύςύςύύςύςύςύςύςύςύύςύύςύύςς σσ σ σσ σ σ σσσσσσστήτήτήτήτήτήτήτήττήτττήττήτή Ὑ Ὑ Ὑ Ὑ ὙὙ ὙὙὙὙ ὙὙ ὙὙὙὙὙὙὙὙὙὙὙπέπέπέπέπέπέπέπέπέπέπέππέπέπέρμρμρμρμρμρμρμρμρμρρμρμρμρμμρ αααχαχαχαχαχαχαχαχαχαχχααχαχ

παπαπαπαπαπαπαπαπαααπαπαπαπααπ τρτρτρτρτρτρτρτρτρτρτρττρττττρτττρρίδίδίδίδίδίδίδίίδδίδίδίδδίίδδααααααααααααα Γ Γ Γ ΓΓΓΓΓΓ ΓΓ ΓΓΓιrsquoιrsquoιrsquorsquoιrsquoιrsquoιιrsquoιrsquoιrsquoιι ααα ααααααα ααὐὐὐὐὐὐὐὐὐὐὐεςεςεςεςεςεεςςε πππππππππροροροροοοσωσωσωσωσωωωωπιπιπιπιπππππ έκέκέκέέέκέκέκέέςςςςς

η ημ

Αὐτή εἶναι ἡ φωτογραφία τοῦ microικροῦ microου φίλου Κωνσταντίνου καί αὐτήἡ ἀγαπηmicroένη του πρόταση Εἶmicroαι Ἕλληνας

Πλησιάστε νά τόν γνωρίσετε ἀπό κοντά ∆υό microάτια φωτεινά σάν τόν ὁλό-φωτο οὐρανό τῆς microακρινῆς πατρίδας του ∆υό χέρια πού κρατοῦν ψηλά τήσηmicroαία τῆς ἀγαπηmicroένης του Ἑλλάδας καί microιά καρδιά πού χτυπᾶ ἑλληνικά

Μικρέ microου φίλε πῶς ξέρεις τή microεγάλη εὐτυχία νά εἶσαι Ἕλληνας Πῶς ἡ microικρούλα σου καρδιά χωράει τή microεγάλη ἀγάπη γιά ὅτι ἑλληνικόΠῶς κάνεις τά δυό παιδικά σου χέρια νά φαίνονται κάστρα microέ ὑψωmicroένη

τή γαλανόλευκηΤό λές καί πράγmicroατι εἶσαι Ἕλληνας Κι ἔχεις πολλές ἀκόmicroη λέξεις νά microάθεις θάλασσα ἥλιος οὐρανός νησιά

microαργαριτάρια βράχος αἰγαιοπελαγίτικος ξωκκλήσι καί ἐλατόφυτοβουνό

Κι ἀκόmicroη λεβεντιά ἐλευθερία καί φιλότιmicroο καί microέτρο καί microεράκιἌνοιξε microάτια καί αὐτιά κι ἀγνάντεψε χιλιάδων χρόνων ἱστορίαἈνάπνευσε τά microύρα τῆς φυλῆς σου καί ζῆσε microέ τό ὅραmicroα τό ἑλληνικόΕἶναι microεγάλη ἡ microικρούλα σου πατρίδα Κωνσταντῖνε καί φτάνει νά ἀγκα-

λιάσει καί νά ἁγιάσει τήν οἰκουmicroένηΤό πιστεύεις Γιατί ἐσύ εἶσαι Ἑλληνας ἀπό καλή γενιά καί στή δική σου

φύτρα χρωστάει ὁ κόσmicroος τόν πολιτισmicroό του Ἐ

ΕΕΙΙΜΜΑΑΙΙ ΕΕΛΛΛΛΗΗΝΝΑΑΣΣ

ΕΕΙΙΜΜΑΑΙΙ ΕΕΛΛΛΛΗΗΝΝΑΑΣΣ

Μέ λένε ΚωνσταντῖνοΕἶmicroαι πέντε ἐτῶνΓεννήθηκα καί ζῶ στίς ΗΠΑΒγαίνω γιά παιχνίδι σέ πάρκο τῆς ΦλόρινταἜχω φίλους πολλούς ἈmicroερικανούςΟΜΩΣΕ ΙΜΑ Ι ΕΛΛΗΝΑΣ

Ὀκτώβριος 2012 347

ΚΚααλληηmicromicroέέρραα σσααςς ΕΕἴἴmicromicroαασσττεε δδυυόό φφίί λλοοιι ὉΛευτέρης καί ὁ Κωνσταντῖνος Μαθητές ἀπό τήΘεσσα λονίκη Γνωρίζουmicroε τό νοmicroό microας ἀπrsquo ἔξω κι ἀνα

κατωτά Σᾶς προσκαλοῦmicroε λοιπόν σrsquo ἕναν ἀξέχαστο ἱστορικό περίπατο Ἀκολουθῆστε microας

ΒΒρριισσκκόόmicromicroαασσττεε στήν Ἐθνική ὁδό πού ἑ νώνει τή Θεσσαλονίκη microέτήν Ἔδεσ σα καί τά Γιαννιτσά Κατευθυνόmicroαστε Β∆ πρός τό ∆ῆmicroοΧαλκηδόνας 25 χιλιόmicroετρα microακριά ἀπό τό Λευκό Πύργο καί microόλις 7χλmicro ἀπό τή γενέτειρα τοῦ Ἕλληνα στρατηλάτη Μεγάλου Ἀλεξάνδρουτήν Πέλλα Προορισmicroός microας εἶναι ἡ κωmicroόπολη Γέφυρα ἤ Τοψίν

ΤΤοοψψίίνν εεἶἶννααιι τό παλιό τούρκικο ὄνοmicroα τῆς περιοχῆς καί σηmicroαίνει τόπος κανονιοῦ (τόπ σίν) Ἡ Γέφυρα ἔχει κατοίκους ντόπιους καί πρόσφυγες ἀπό τήν Ἀνατολική Θράκη (Μέτρες καίΣωζόπολη) Ἔχει ἀπέραντο κάmicroπο καί οἱ κάτοικοί της εἶναιἐργατικοί καί φιλόξενοι ὅπως ὅλοι οἱ Μακεδόνες

ΦΦττάάσσααmicromicroεε Αὐτό πού βλέπετε περιφραγmicroένο εἶναι ἕνα ἀπότά πολλά καί τεράστια κτήmicroατα τῆς παλιᾶς ἑβραGκῆς οἰκογένειας Μοδιάνο πού ζοῦσε στήΘεσσαλονίκη Περιλαmicroβάνει πολλά κτίρια Ἐκεῖνο ὅ microως πού δεσπόζει εἶναι ἡ κυρίως κατοικία ἡ θαυmicroάσια ἐξοχική ἔπαυλη Τήν ἔχτισε στά τέλη τοῦ 19ου αἰ κατά τή διάρκεια τῆςΤουρκοκρατίας ὁ Γιακό Μοδιάνο γιός τοῦ Σαούλ τοῦ δεύτερου πλουσιότερου κτηmicroατία τῆςὈθωmicroανικῆς αὐτοκρατορίας Κατόπιν τό κτῆmicroα πέρασε σέ ἑλληνικά χέρια

ΣΣττήήνν ἔἔππααυυλληη Μοδιάνο ἤ ἔπαυλη Το ψίν ἤ Ἀρχοντικό ἐγκαταστάθηκε γιά τίς τρεῖς microόνο microέρες τό Γενικό Στρατηγεῖο τῶν ἑλληνικῶν στρατιωτικῶν δυνάmicroεων microέ τόν Ἀρχιστράτηγο διάδοχοΚωνσταντῖνο κατά τή διάρκεια τοῦ Α΄ Βαλκανικοῦ πολέmicroου Μέσασrsquo αὐτό τό κτίριο ἔγιναν οἱ ἀλλεπάλληλες σκληρές διαπραγmicroατεύσεις microεταξύ Ἑλλήνων καί Τούρκων γιά τήν παράδοση τῆς Θεσσαλονίκης

ἘἘξξααιιττίίααςς ττῆῆςς ἐἐθθννιικκῆῆςς αὐτῆς διάστασής του τό κτίριο ἀγοράστηκε τό 1999 ἀπό τό ὙπουργεῖοἘθνικῆς Ἀmicroύνης γιά νά ἀξιοποιηθεῖ ὡς ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝἘγκαινιάστηκε στίς 27 Ὀκτωβρίου 1999 ἀπό τόν τότε Πρόεδρο τῆς Ἑλληνικῆς ∆ηmicroοκρατίας Ἀπό τότε φιλοξενεῖ στίς αἴθουσες ndashδωmicroάτιά του πολεmicroικά κειmicroήλια Τήν εὐθύνη γιά τήλειτουργία καί φύλαξη τοῦ Μουσείου ἔχει τό Συγκρότηmicroα Στρατηγικῶν Μεταφορῶν πούἑδρεύ ει στή Χαλκηδόνα

ΠΠλληησσιιάάσσττεε Ἐλᾶτε πιό κοντά Πρίν microποῦmicroε microέσα ἀσφαλῶς τό προσέξατε Πάνω ἀπό τήνεἴσοδο microιά ἐπιγραφή microέ κόκκινα γράmicromicroατα microᾶς ὑποδέχεται ∆έν εἶναι καλωσόρισmicroα στόνἐπισκέπτη ὄχι Εἶναι ἡ λύση γιά ὅλα τά ἐθνικά δράmicroατα Τί γράφει ΣΥΝ ΘΕΩ Εἶναι ἡ

ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ

Ὀκτώβριος 2012348

φράση microέ τήν ὁποία ἄρχιζαν καί τελείωναν τό λόγο τους ὁ Ἀρχιστράτηγος καί ὅλοι οἱ Πολιτικοί καί Στρατιωτικοί ἡγέτες τῆς ἐποχῆς τῶνΒαλκανικῶν ∆ηλαδή microέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ κάτω ἀπό τήν καθοδήγηση καί τό θέληmicroα τοῦ Θεοῦ ὅλες οἱ ἐθνικές προσπάθειες ΣΥΝ ΘΕΩὅλα ὅσα συζητήθηκαν ἀποφασίστηκαν ἐδῶ microέσα ΣΥΝ ΘΕΩ βγῆκεἀπό ἐδῶ microέσα ἡ ἐντολή γιά προέλαση Καί ΣΥΝ ΘΕΩ ἡ Θεσσαλονίκη εἶναι ἐλεύθερη κι ἑλληνική

ΠΠεερράάσσττεε ππααρρααmicromicroέέσσαα Ἡ εἴσοδος εἶναι ἐλεύθερη γιά ὅλους ∆εξιά κι ἀριστερά στίς προθῆκεςἐκτίθενται ὅπλα τῶν Βαλκανικῶν πολέmicroων καθώς καί στολές στρατιωτικῶν τιmicroητικά ξίφηmicroετάλλια καί ἄλλα ἐξαρτήmicroατα Ὅmicroως γιά δεῖτε προσεκτικά ∆έν εἶναι ὅλα ἑλληνικά Εἶναιἀντικείmicroενα τῶν στρα τῶν πού πολέmicroησαν στούς Βαλκανικούς ἑλληνικοῦ τουρκικοῦ βουλγαρικοῦ σερβικοῦ τοῦ microαυροβουνιακοῦ καί ρουmicroανικοῦ Κάθε δύναmicroη στή δική της προθήκη

Ναί διότι ὅπως θά ξέρετε ὅταν ἄρχισε νά φθίνει ἡ Ὀθωmicroανική αὐτοκρατορία οἱ λαοί τῆς Βαλκανικῆς ἑνώθηκαν γιά νά διώξουν τό ζυγό ἀπό τά ἐδάφη τους καί νά ἐξασφαλίσουν τήν αὐτονοmicroία καί τήν ἐδαφική τους ἀκεραιότητα Τότε καί ἡ Ἑλλάδα ὑπό τόν Πρωθυπουργό ἘλευθέριοΒενιζέλο ἐντάχθηκε στή Συmicromicroαχία τῶν Βαλκανικῶν χωρῶν Βουλγαρίας Σερβίας Μαυροβουνίου

ΒΒέέββααιιαα δέν εἶχε ἐκπονηθεῖ κάποιο κοινό σχέδιο δράσης Τά πεδία τῶν microαχῶν ἦταν πολλάἘξάλλου οἱ τρεῖς χῶρες πού συmicromicroάχησαν microέ τήν Ἑλλά δα δέν ἤθελαν ἁπλῶς νά διώξουν τόνὈθωmicroανό ἀλλά καί νά βγοῦν στό Αἰ γαῖο νά προσαρτήσουν τή Μακεδονία Ἄρα ὁ ἑλληνικός στρατός εἶχε νά ἀντιπαλαίσει καί microέ τήν ὕπουλη αὐτή δυσκολία

Γιrsquo αὐτό καί στίς προθῆκες βλέπετε πολλά ππιισσττόόλλιιαα ΜΜάάννλλιιχχεερρ Τά εἶχε παραγγείλει καί τά προmicroηθεύτηκε ἀπό τό 1904 ἡ ἑλληνική Κυβέρνηση προετοιmicroάζοντας τή συmicromicroετοχή της στό microεγάλο πόλεmicroο

ΓΓύύρρωω γγύύρρωω στούς τοίχους εἶναι ἀναρτηmicroένοι πίνακες λιθογραφίες καί χάρτες τῆς ἐποχῆς Ἱστοροῦν καί ζωντανεύουν microπροστά στά microάτια microας τήν ἀκάθεκτη πορείατοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ πού ξεκινώντας ἀπό τήν ἐλεύθερη ΣτερεάἙλλάδα ἐφόρmicroησε πρός τή Μακεδονία καί τήν ἀπελευθέρωσε Πολλοί ἀπό τούς ἐξαιρετικούς πίνακες εἶναι τοῦ microεγάλου ζωγράφουΚενάν Μεσαρέ γιοῦ τοῦ Ταχσίν πασᾶ

ΟΟἱἱ micromicroάάχχεεςς πποολλλλέέςς κκααίί σσκκλληηρρέέςς Ἐλασσόνα ndash ∆εσκάτη στό Σαραντάπορο ἡ πρώτη microεγάλη νίκη Σέρβια Κοζάνη Ἀπελευθέρωση τῆς Βέροιας τῆς Κατερίνης τῆς Νάουσας Μιά microιάπέφτουν στά χέρια τῶν Ἑλλήνων οἱ πόλεις 500 χρόνια περίmicroεναν τό ἑλληνικό τουφέκι Τίποτα δέ σταmicroατᾶ τήν προέλαση

Στίς 20 Ὀκτωβρίου θριαmicroβευτής ὁ Ἕλληνας στρατιώτης microπαίνει στά Γιαννιτσάὕστερα ἀπό τήν πιό φονική microάχη γύρω ἀπό τήν ἱερήπόλη τῶν Μουσουλmicroάνων Κι ὁ δρόmicroος ἀνοίγει γιά τήνύmicroφη τοῦ ΘερmicroαGκοῦ Τό Γενικό Στρατηγεῖο microεταφέρεταιστό Τοψίν ἐδῶ πού εἴmicroαστε τώρα ∆εσπόζουσα θέσηἔχουν οἱ πίνακες τῆς ἀπελευθέρωσης τῆς Θεσσαλονίκης

ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ

Ὀκτώβριος 2012 349

ΤΤάά ἔἔππιιππλλαα ἀἀκκοοῦῦσσττεε micromicroιιλλοοῦῦνν Ἀφουγκραστεῖτε Φωνές φωνές ἑλληνικές καί τουρκικές Λέξεις σάν ἀπόηχοι ἀντιλαλοῦν microέσα ἀπό τά ἔπιπλα Ὅλα αὐθεντικά τῆς ἐποχῆς τῶν Μοδιάνο Φερmicroένα ἀπό τήν Αὐστρία καί τήν Ἑλβετία Καί τά ρολόγια τά χρυσά σταmicroατηmicroέναστίς microεγάλες ὧρες

ΞΞεεχχωωρρίίζζεεττεε micromicroιιάά ὀὀρργγιισσmicromicroέέννηη φφωωννήή Εἶναι τοῦ Ἀρχιστρατήγου διαδόχου Κωνσταντίνου Συνοmicroιλεῖ microέ τούς ἀπεσταλmicroένους ἀξιωmicroατικούς τοῦ Τούρκου ∆ιοικητῆ τῆς Θεσσαλονίκης ΧασάνΤαχσίν πασᾶ Ἀπό τίς 24 ἕως τίς 26 Ὀκτωβρίου τρεῖς φορές ἦρθαν γιά νά ζητήσουν νά παραδώσουν τήν Θεσσαλονίκη microά νά κρατήσουν τό στρατό τους ἤ ἔστω microερικές χιλιάδες ὅπλαἈνυποχώρητος ὁ Κωνσταντῖνος Καί ἀνήmicroερα τῆς γιορτῆς τοῦ καβαλάρη Ἁγίου τῆς Θεσσαλονίκης ἦρθε ἡ ἄνευ ὅρων παράδοσή της στούς Ἕλληνες

Ἀπό ἐδῶ διαδόθηκε τό χχααρροούύmicromicroεεννοο micromicroααννττάάττοο Κι ἀπό ἐδῶ ἄρχισε σάν τρελός σίφουνας νά τρέχει ὁ Ἑλληνικός στρατός νά φτάσει πρίν προλάβει βουλγάρικο ποδάρι νά πατήσει τό ἱερόχῶmicroα τῆς φίλης γῆς πού ἔλειωσε στήν ἀπαντοχή πέντε αἰῶνες

ΣΣᾶᾶςς ἀἀφφήήννοουυmicromicroεε ννάά ἀἀκκοούύσσεεττεε ττίίςς φφωωννέέςς Νά διαβάσετε microέ τήνἡσυχία σας τό ἀντίγραφο τοῦ Πρωτοκόλλου παράδοσης τῆςπόλης Καί σᾶς περιmicroένουmicroε στό προαύλιο microπροστά στόν τάφο

ἘἘδδῶῶ ἔχουν ἐναποτεθεῖ ὕστερα ἀπό πολλές περιπέτειες τάὀστά τοῦ Χασάν Ταχσίν πασᾶ Τοῦ ἀνθρώπου πού ἐπετέλεσεσωστά στήν κρίσιmicroη στιγmicroή τόν κρίσιmicroο ρόλο του καί δέν παρέδωσε τή Θεσσαλονίκη οὔτε στή σφαγή οὔτε στή βουλγαρική βουληmicroία Ἦταν ἀπό ἐξισλαmicroισmicroένη Ἑλληνίδα γεννηmicroένος ὁ Ταχσίν πασάς κι εἶχε σπουδάσειστή Ζωσιmicroαία Σχολή στά Γιάννινα ∆ίπλα του θαmicromicroένος ὁ γιός του Κενάν Μεσαρέ ὁ microεγάλος ζωγράφος πού ἄφησε ἀθάνατες microοναδικές ἀπεικονίσεις τῶν Βαλκανικῶν πολέmicroων

ὉὉ ΛΛεευυττέέρρηηςς κκιι ἐἐγγώώ σᾶς εὐχαριστοῦmicroε γιά τήν ὄmicroορφη παρέα Καθώς ἀποmicroακρυνόmicroαστεγυρίστε νά ρίξετε microιά τελευταία microατιά στό ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ Ἡmicroεγάλη ἐπιγραφή τῆς εἰσόδου φωνάζει τό microεγάλο microυστικό ΣΥΝ ΘΕΩ Καί σήmicroερα ἡ πατρίδα microας microόνο ΣΥΝ ΘΕΩ θά νικήσει

Ο Ρ Ο Σ

Α Γ Ρ Ο Σ

Π Ε Τ Ρ Ο Σ

Κ Α Θ Α Ρ Ο Σ

Θ Η Σ Α Υ Ρ Ο Σ

Μ Ε Λ Ε Τ Η Ρ Ο Σ

Π Ρ Ο Σ Κ Α Ι Ρ Ο Σ

Μ Π Α Κ Α Λ Ι Α Ρ Ο Σ

Π Ο Λ Υ Κ Υ Τ Τ Α Ρ Ο Σ

Α Σ Π Ρ Ο Μ Α Υ Ρ Ο Σ

Π Α Ι Δ Ι Α Τ Ρ Ο Σ

Π Α Ρ Η Γ Ο Ρ Ο Σ

Τ Ρ Ο Μ Ε Ρ Ο Σ

Λ Α Μ Π Ρ Ο Σ

Ε Μ Π Ρ Ο Σ

Α Φ Ρ Ο Σ

Π

1234567891011121314151617 Ρ Ο Σ

ΛΕΞΕΙΣ ΡΟΣ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ

2 6 + 3 - 5 = 10

+ - +

5 - 2 6 + 3 = 21

- + -

6 + 3 - 5 2 = 8

+ -

3 5 - 2 + 6 = 19

= = = =

3 17 21 36

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

1 Ὁ γάλος δέν γεννάει αὐγά2 Καί οἱ δέκα ἐργάτες θάχρειαστοῦν δύο μέρες

ΛΥΣΕΙΣ

Ὀκτώβριος 2012350

Μιά ἔκπληξηmicroιά εὐκαιρία

Στό ἑπόmicroενο τεῦχος ndashΝοέmicroβριος 2012ndashθά βρεῖτε ὡραῖο

χριστουγεννιάτικο θεατρικόΜιά εὐκαιρία

γιά τό πρόγραmicromicroά σαςτῆς ἑορτῆς τῶν ΧριστουγέννωνΔΙ

ΑΦΟΡ

ΕΣ

Πολυαγαπημένο μου laquoΠρός τή ΝίκηraquoΕἶμαι μιά ἀναγνώστριά σου καί τε-

λείωσα τή Δευτέρα Γυμνασίου Κάθεμήνα σέ διαβάζω ἀνελλιπῶς καθώς πε-ριέχεις ποικιλία ἀπαντήσεων στά θέ-ματα πού μέ ἀπασχολοῦν Σοῦ

ὀφείλω λοιπόν μέσα ἀπό τά βάθη τῆς καρδιᾶς μουἕνα μεγάλο εὐχαριστῶ πού μέ ἐξοπλίζεις κάθεφορά μέ δύναμη κουράγιο θάρρος αὐτοπεποί-θηση Χάρη σέ σένα ἔχω ἀποκτήσει μιά πιό αἰσιό-δοξη στάση γιά τή ζωή καί μιά διαφορετική ματιάγιά τόν γενικότερο κόσμο

Μέ πολλή ἀγάπη Μαρ Ἰ Ἀμαλιάδα

Μέσα στή κάψα τοῦ καλοκαιριοῦ (τό e-mailστάλθηκε στό Περιοδικό 1172012) δροσιές ἀπότά μηνύματά σας δροσιές τά μηνύματά σας Καίτό δικό σου ἀγαπητή Μαρ Καί πιό πολύ ἐκεῖνο πούμοῦ γράφεις γιά laquoαἰσιόδοξη στάση ἀπέναντι στήζωή καί διαφορετική ματιά στόν γενικότεροκόσμοraquo Πραγματικά αὐτά μᾶς χαρίζει ἡ πίστη στόΧριστό καί ὁ λόγος Του Καί εἶσαι εὐτυχισμένη πούτόσο νωρίς κατάλαβες τά σημαντικά Κράτα αὐτήτήν πίστη καλλιέργησέ την καί τότε θά βλέπεις καίμέσα στά σκοτάδια φῶς ἐλπίδα λύσεις

Ἀγαπημένο μου ΠεριοδικόΕἶναι καιρός τώρα πού μιά σκέψη τυ-

ραννάει τό μυαλό μου καί θά ἤθελαπολύ μιά ἀπάντηση Συνεχῶς γύρωμου ἀκούω ἀνθρώπους ἀκόμη καίνέους νά συζητοῦν γιά συνανθρώπους

τους καί νά λένε ὅτι τούς laquoματιάζουνraquoraquoΜ Μ Χίος

Τό θέμα πού σέ ἀπασχολεῖ τόσο ἀγαπητή Μεἶναι ἡ βασκανία τό laquoμάτιασμαraquo θέμα γνωστό ἀπότήν ἀρχαιότητα Εἶναι καθαρή ἐπενέργεια τοῦ πο-νηροῦ πνεύματοςπού εἶναι πάντα καταστροφικό

καί μισάνθρωπο ὅπως καταλαβαίνεις καί σύ ἀπό τάπαραδείγματα πού ἀναφέρεις στό γράμμα σουΠροέρχεται ἀπό φθόνο Ἡ Ἐκκλησία μας δέχεταιτή βασκανία (τό laquoμάτιασμαraquo) καί ὑπάρχουν εἰδικέςεὐχές γιά τήν ἀντιμετώπισή της Αὐτό πού πρέπεινά κάνει ἕνας πιστός χριστιανός εἶναι νά μετέχειστά Ἱερά Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας μας Ἱερά Ἐξο-μολόγηση καί θεία Εὐχαριστία νά φοράει τόσταυρό του καί νά κάνει τό σταυρό του ndashτό φο - βᾶται αὐτό πολύ ὁ διάβολοςndash καί νά προσφεύγειστήν Ἐκκλησία ἄν τοῦ συμβεῖ κάτι τέτοιο Ἡ δύ-ναμη πάντως τοῦ διαβόλου ἐλέγχεται Θυμᾶσαιτόν δαιμονισμένο τῶν Γερ γεσηνῶν (Μάρκ ε´ 1-20)Ἐπειδή ὡστόσο τό θέμα πού θίγεις εἶναι σοβαρόἴσως ἀργότερα τό laquoΠρός τή Νίκηraquo νά ἀσχοληθεῖἐκτενέστερα

Tί ὡραῖα κείμενα τά κείμενα πού μοῦστείλατε ἀγαπητά laquoΧελιδόνιαraquo ἀπότή ζωή στήν Κατασκήνωσή σας στόἙλληνικό Κορινθίας Τί ἐκπλήξειςἈπό τή μιά σπουδαῖες συγγραφεῖςἀπό τήν ἄλλη σπουδαῖες ποιήτριες

Κυρίως ὅμως χαρούμενα καί δημιουργικά παιδιάΝά σᾶς εὐλογεῖ ὁ Κύριός μας Καί τό χειμώνα πούἔφθασε νά ἔχετε θερμές καρδιές γιά τό Χριστόμας καί καλό ἀγώνα γιά ὅσα ὄμορφα μάθατε τό κα-λοκαίρι Εὐχαριστῶ ἰδιαίτερα τήν Ὁμάδα laquoἌγγε-λοι Ἀγάπηςraquo γιά τήν καταπληκτική ἀ κροστιχίδαπού μοῦ ἔστειλε μέ τίς ὀμορφιές τῆς κατασκηνω-τικῆς ζωῆς Τήν κρατάω γιάτήν προ-κατασκη-νωτική

ΕΕΣΣΕΕΙΙΣΣ ΚΚΙΙ ΕΕΓΓΩΩlaquoἘσύ πού θρόνος Σου ἡ ΘεσσαλονίκηΜακεδονί τη Ἀκρί τα Καβαλάρηφώτισέ microας τό δρόmicroο πρός τή ΝίκηΤοῦ microήνα πού γιορτάζει Σε εἶν᾽ ἡ χάρη

∆εόmicroεθά ΣουΒάλε microας τοῦ θριάmicroβου τήν κορώναraquo

(Κ Παλαmicroᾶς)

Καί τήν ἔβαλε laquoτοῦ θριάμβου τήν κορώναraquoὁ Μακεδονίτης Ἀκρίτας ΚαβαλάρηςἍγιος Δημήτριος2266 ὈὈκκττωωββρρίίοουυ 11991122ἐλευθερώθηκε ἡ Θεσσαλονίκη ἀπό τούς ΤούρκουςΠανηγυρίζει ἡ Ἑλλάδα ὅλη στά 100 χρόνια τοῦ θριάμβουΚαί ἀγρυπνεῖ

Στό τεῦχος αὐτό ndash Ὀκτώβριος 2012ndash

λόγω ἐπίκαιρης ὕληςδέν θά δημοσιευθοῦν

κείμενα τοῦ Διαγωνισμοῦ μας

Ὀκτώβριος 2012 351

ρακαλοῦσε τήν εὐχαριστοῦσε Δικό τηςδῶρο ἔνιωσε πώς ἦταν κι ἡ δουλειά τουστή μεγάλη ψαροταβέρνα κοντά στό λι-μάνι πού τοῦ ἐξασφάλιζε μεροκάματοἱκανό νά βοηθάει τόν πατέρα του νάθρέψει τά ἑπτά ἀδέλφια τουΣβέλτος ξύπνιος εὐγενικός καί προ-

πάντων τίμιος κέρδισε ἀμέσως τήνἀγάπη καί τήν ἐμπιστοσύνη τοῦ κυρ-Προκόπη τοῦ μαγαζάτορα καί μαζίπαινέματα καί πλούσια φιλοδωρήματαΕἶχε χίλιους λόγους γιά νά ᾽ναι πολύεὐχαριστημένος ὁ Παναγιώτης κι ἕνανπολύ μεγάλο καί σοβαρό γιά νά μήνεἶναι Λόγοι βλάσφημοι μόλυναν τόστόμα τοῦ κυρ-Προκόπη καί μαζί τήδροσερή θαλασσινή ἀτμόσφαιρα τοῦμαγαζιοῦὉ Παναγιώτης ἔνιωθε νά πνίγεται

ὅμως εἶχε κληρονομιά ἀπrsquo τή γιαγιά τόἀντίδοτο laquoὙπερευλογημένη ὑπάρχειςΘεοτόκε Παρθένεraquo ἔλεγε μεγαλόφωναμόλις οἱ βρώμικοι λόγοι ἔφθαναν στrsquoαὐτιά του καί τό πρόσωπό του σκυ-θρώπαζε Αὐτή ἦταν ἡ πρώτη του κί-νηση ἀντίδρασης Μετά ἀπό λίγο ἔγινεκι ἡ δεύτερηmdash Παναγιώτη σέ νιώθω ψυχραμένο

Τί συμβαίνει Ἔχεις κανένα παράπονοἀπό μέναmdash Κυρ-Προκόπη μοῦ δίνεις καλή δου-

λειά καί μοῦ δείχνεις μέ κάθε τρόπο τήφροντίδα σου Σrsquo εὐχαριστῶ πολύ ὅ μωςἔχω παράπονο μεγάλοmdash Πές παιδί μου τί εἶναι mdash Μιλᾶς ἄσχημα γιά τή Μάνα μουmdash Ἐγώ πότεmdash Γιά τήν Παναγίαmdash Αὐτό ἐννοεῖς Μή χολοσκᾶς καη-

Ἡ κληρονοmicroι

άτῆς γιαγιᾶς

Ἦ ταν παιδί ὅταν πρωταντίκρισε τόφοβερό πρόσωπο τοῦ πολέμου ὅτανπρωτάκουσε ἐκεῖνον τό διαπεραστικόἦχο-προμήνυμα πώς θά σκοτείνιαζε ὁοὐρανός τους μrsquo ἐκεῖνα τά μαῦρα σιδε-ρένια σύννεφα πού ἔβρεχαν κατα-στροφή Τή φρίκη τῆς μνήμης τουςδιέλυε ἡ ἀγαπημένη θύμηση τῆς γιαγιᾶςlaquoὙπεραγία Θεοτόκε σῶσον ἡμᾶς

Μή φοβάστε κάτω ἀπό τή Σκέπη Τηςεἴμαστεraquo φώναζε σά γιά νά ξεπεράσειτίς σειρῆνες ἡ γιαγιά κι ὅταν περνοῦ -σε τό κακό laquoὙπερευλογημένη ὑ πάρ-χεις Θεοτόκε Παρθένε Πάλι μᾶς ἔσωσεἡ Παναγίαraquo laquoΜήν τό ξεχάσετε αὐτόποτέ παιδιά μουraquo laquoΝά εὐγνωμονεῖτετή μεγάλη Μάνα μας νά τήν τιμᾶτε καίνά λατρεύετε τόν Υἱό ΤηςraquoΔέν τό ξέχασε ὁ Παναγιώτης Τήν ἀ -

γαποῦσε πολύ τήν Παναγία τήν πα-

Ὀκτώβριος 2012352

μένε λόγια πού πετᾶνε δέ τό θέλωκακό συνήθειοmdash Ναί ἀφεντικό σέ παρακαλῶ Πρίν

λίγα χρόνια ὅλοι τήν ἱκετεύαμε νά σώ -σει τόν τόπο μας Κι ἐσύ σίγουρατότε μέσrsquo τή φωτιά τοῦ μετώπου τήνπαρακαλοῦσες Καί σrsquo ἄκουσε κι ἔ -δωσε νά γυρίσεις γερός κι ἡ Πατρίδαμας τώρα νά ᾽ναι λεύτερη Κι Ἐκείνηἀντί γιά εὐχαριστίες ἀκούει τώραmdash Ἔχεις δίκιο Πρέπει νά τό κόψωΠέρασαν ἑβδομάδες μῆνες μά ἡ ἀρ -

ρώστια τοῦ κυρ-Προκόπη δέν πέρασεὉ πάντα καλός κι ἐργατικός Πανα-γιώτης ἀσφυκτιοῦσε πιά στό χῶρο τῆςδουλειᾶς του Μιά μέρα τό ἀφεντικότόν κάλεσε νά μιλήσουνmdash Παναγιώτη ἐγώ παιδιά δέν ἔχω οἱ

κόποι μου δέ θέλω νά μείνουν σέ συγ-γενεῖς Σοῦ προτείνω νά γίνουμε συνε-ταῖροι Ἐγώ θά βάλω τήν ἐπιχείρηση κιἐσύ τά ἐργατικά καί καθαρά χέρια σουΣκέψου το κι αὔριο μοῦ ἀ πα ντᾶςΕἶχε σκεφθεῖ ὁ Παναγιώτης γιrsquo αὐτό

καί χωρίς νά ὑπολογίσει τή σίγουρηδουλειά καί τήν ἄνεση πού ἐξασφάλιζεστήν πολύτεκνη οἰκογένειά τους ἀπο-φάσισε τήν τρίτη καί τελευταία κίνησηmdash Κυρ-Προκόπη σrsquo εὐχαριστῶ πολύ

γιά τήν ἀγάπη καί τήν ἐμπιστοσύνησου Ὅμως τήν πρότασή σου δέν μπο -ρῶ νά τή δεχθῶ οὔτε νά μείνω ἄλλοστή δούλεψή σου μπορῶ Εἶπε ἔλυσε τήν ποδιά ἀπό τή μέση

του καί τήν ἀκούμπησε στό τραπέζιπού βρισκόταν μπροστά τουmdash Δέν καταλαβαίνω Γιά ποιό λόγοmdash Γιά κάποιους λόγους σου κυρ-

Προ κόπηmdash Δέν μπορῶ νά τό πιστέψω Ἐν νο -

εῖς Σπουδαῖο πράγμα ποιόν βλάπτωΕἶπε ἐκεῖνος περισσότερο πειραγμένοςπαρά ξαφνιασμένος

mdash Τόν ἑαυτό σου κι ὅποιον σrsquo ἀ κού -ει ἀφεντικόmdash Ξανασκέψου το καί περίμενε τό

τέλος τοῦ μήνα νά λογαριαστοῦμεσοῦ χρωστάωmdash Τίποτα δέ χρωστᾶς σέ μένα στήν

Παναγία ὅμως χρωστᾶς κυρ-Προκό -πη χρωστᾶμε ὅλοι μας εὐγνωμοσύνηκαί τιμή καί στόν Υἱό της τή λατρείαμαςἜφυγε λυπημένος μά εἰρηνικός ὁ

Παναγιώτης Ἄφηνε τή δουλειά του μάκρατοῦσε δική του τήν πολύτιμη κλη-ρονομιά τῆς γιαγιᾶς Αὐτή τοῦ ἐξα-σφάλισε τό μέλλον Λίγους μῆνες μετάδιορίστηκε ὑπάλληλος σέ δημόσια ὑ -πηρεσία πράγμα σπουδαῖο γιά τήν ἐ -ποχή Ἀργότερα δημιούργησε εὐλογημένηπολύτεκνη οἰκογένεια Τώρα μᾶς διη-γεῖται τήν ἱστορία του γιά νά μᾶςμάθει ὅποτε νιώθουμε νά μολύνεται τόπεριβάλλονμας ἡ τάξη ἡ παρέατό προαύλιοτό γήπεδοἀπό παρό-μοια λόγια νάἀποφασίζουμεκάποιες δυνα-μικές κινήσειςἀντίδρασηςγιά νάἑλκύουμετή μεγάληΧάρη τῆς Πα-ναγίας καί νάκρατοῦμε τήΣκέπη Τηςἁπλωμένηπάνω ἀπότήν Πα-τρίδα μας

Μ

τῆς γιαγιᾶς

Ὀκτώβριος 2012 353

ΤΥΠΟΣ ΠΛΟΙΟΥ ΕΛΑΦΡΥ ΚΑΤΑ∆ΡΟΜΙΚΟ ΜΗΚΟΣ 140 Μ ΠΛΑΤΟΣ 21 Μ ΒΥΘΙΣΜΑ 75 ΜΠΛΗΡΩΜΑ 30 ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΙ

670 ΝΑΥΤΕΣΜΕΓΙΣΤΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ 225 ΚΟΜΒΟΙΜΗΧΑΝΕΣ 2 ΤΕΤΡΑΚΥΛΙΝ∆ΡΕΣΠΥΡΟΒΟΛΑ 4 ΤΩΝ 234 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ

8 ΤΩΝ 197 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ8 ΤΑΧΥΒΟΛΑ ΤΩΝ 76 ΧΙΛ5 ΑΝΤΙΑΕΡΟΠΟΡΙΚΑ

ΕΝΑ ΖΩΝΤΑΝΟ ΜΟΥΣΕΙΟΤΟΥ ΠΟΛΕΜΙΚΟΥ ΜΑΣ ΝΑΥΤΙΚΟΥ

Βρισκόmicroαστε στό Πάρκο ΝαυτικᾹς Παράδοσης στό Τροκαντερό δίπλα στή microαρίνα τοῦ Φλοίσβουστό Παλαιό Φάληρο Ἐδῶ εἶναι ἐλλιmicroενισmicroένα πλοῖα τοῦ Πολεmicroικοῦ Ναυτικοῦ πού ἔγραψανλαmicroπρές σελίδες στή σύγχρονη ἑλληνική ἱστορία

Τό θωρηκτό laquoἈβέρωφraquo ναυπηγήθηκε τό 1911 στά ναυπηγεῖα τῶν ἀδελφῶν ORLANDO στό Λιβόρνο τῆς Ἰταλίας

Ἡ τότε κυβέρνηση τοῦ Κυριακούλη Μαυροmicroιχάλη δαπάνησε22300000 δρχ γιά τήν ἀπόκτησή του Τά 8000000 δρχπροέρχονταν ἀπό τό 20 τῆς συνολικῆς κληρονοmicroιᾶς τοῦ Γεωργίου Ἀβέρωφ πού τά παραχώρησε microέ τή διαθήκη του στόΤαmicroεῖο Ἐθνικοῦ Στόλου Τό πλοῖο πού ἔφερε τό ὄνοmicroά τουκατέπλευσε στίς 11 Σεπτεmicroβρίου στό Φάληρο ὅπου τό ὑ ποδέχτηκαν οἱ Ἕλληνες microέ microεγάλο ἐνθουσιασmicroό

ΤΟ ΘΩΡΗΚΤΟ laquoΑΒΕΡΩΦraquo ∆ΕΝ ΜΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΕΙ ΠΙΑ ΣΤΙΣ ΘΑΛΑΣΣΕΣΜΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΕΙ ΟΜΩΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑhellip

5 Ὀκτωβρίου 1912 Κήρυξη Βαλκανικῶν ΠολέmicroωνἈναχώρηση τοῦ στόλου γιά τό Αἰγαῖο

3 ∆εκεmicroβρίου 1912 Ναυmicroαχία τῆς Ἕλλης

Ἡ Ἑλλάς δέν ἀναmicroένει ἀπό ἐσς νά ἀποθάνετε γι αὐτήν Ἀναmicroένει νά νικήσετε Αὐτήἦταν ἡ προτροπή τοῦ Ἐ Βενιζέλου πρός τούς Ἕλληνες Ναῦτες στίς 5 Ὀκτωβρίου 1912

Ὀκτώβριος 2012354

Ἡ σηmicroαία τοῦ laquoἈβέρωφraquo εἶναι microεγαλύτερηἀπrsquoαὐτές πού κυmicroατίζουν στά ἄλλα ἑλληνικάπολεmicroικά πλοῖα καί τήν ἀκολουθεῖ microιά ἱστορίαΜετά τήν Ἀπελευθέρωση ὅταν τό θωρηκτόlaquoἈβέρωφraquo ἐπέστρεψε στήν Ἑλλάδα microεταφέροντας τήν ἐξόριστη κυβέρνηση θεωρήθηκεσωστό νά κρεmicroαστεῖ στόν ἱερό βράχο τῆςἈκρόπολης ἡ σηmicroαία τοῦ πλοίου ὡς ἔνδειξητῆς ἔννοιας τῆς ἐλευθερίας καθώς τό πλοῖοεἶναι τό microοναδικό κοmicromicroάτι ἑλληνικῆς γῆς πούστά 100 χρόνια ζωῆς του δέν ἔχει κατακτηθεῖ ποτέ Ἀπό τότε στό πλοῖο κυmicroατίζει microιάἴδια σέ microέγεθος σηmicroαία τῶν 48 τmicro

5 Ἰανουαρίου 1913 Ναυmicroαχία τῆς Λήmicroνου

2 Μαῒου 1919 Ἀποβίβαση ἑλληνικοῦ στρατοῦ στή Σmicroύρνη

Σεπτέmicroβριος 1922 Ὑποστήριξη ἀποχώρησης ἑλληνικοῦ στρατοῦἀπό Μικρά Ἀσία

5 Μαῒου 1937 Ἄφιξη στήν Ἀγγλία γιά τά 25χρονα τῆς βασιλείας τοῦ Γεωργίου Ε΄ τῆς Ἀγγλίας

18 Ἀπριλίου 1941 Ἀναχώρηση γιά Κρήτη καί Ἀλεξάνδρεια Αἰγύπτου

18 Ὀκτωβρίου 1937 Ἐπίσηmicroη ἐπίσκεψη στήν Κωνπολη

28 Ὀκτωβρίου 1940 Κήρυξη ἑλληνο9ταλικοῦ πολέmicroου

18 Ὀκτωβρίου 1944 Ἄφιξη στήν ἐλεύθερη Ἑλλάδα

1951 Ἐγκαταλείπει τήν ἐνεργό δράση

1983 Ἀπόφαση γιά microετατροπή σέ Μουσεῖο

1986 Μεταφέρεται στό Π Φάληρο

Ὁ ἀπολογισmicroός τᾹς ναυmicroαχίας γιά τούς Ὀθωmicroανούς ἦταν τραγικός Ἑκατόν ἐνενήντα νεκροίπολλαπλάσιοι τραυmicroατίες καί βαριές ζηmicroιές σέ τρία πλοῖα τους Ο ἑλληνικός στόλος εἶχε microόλιςτρεῖς τραυmicroατίες καί microικρές ζηmicroιές Ὁ τουρκικός στόλος δέ βγᾹκε ἀπό τά στενά τοῦ Ἑλλησπόντουγιά πολλά χρόνια καί ἡ Τουρκία ὑπογράφει ταπεινωτική συνθήκη εἰρήνης microέ τήν Ἑλλάδα

Ὀκτώβριος 2012 355

Παρατηρῆστε τήν ἀντίστροφη κλίσητῆς πλώρης τοῦ πλοίου χαρακτηριστικήγιά τά πλοῖα τῆς ἐποχῆς σέ ἀντίθεση microέτά σηmicroερινά Τό microπροστινό τmicroῆmicroα πούβρίσκεται κάτω ἀπό τήν ἐπιφάνεια τῆςθάλασσας εἶναι ἀπό συmicroπαγή χάλυβα γιάνά microπορεῖ νά κάνει microέχρι καί ἐmicroβολισmicroόΜιά συνέχεια τῆς ἀρχαίας τριήρους καίτῆς ναυτικῆς παράδοσης τῆς Ἑλλάδας

Σπάνια συναντᾶ κανείς ἕνα ἐκκλησάκι πάνω σέπολεmicroικό πλοῖο ὅπως τό παρεκκλήσι τοῦ ἉγίουΝικολάου hellipΤίς παραmicroονές τῆς ναυmicroαχίας τῆςrdquoἝλληςrdquo (Νοέmicroβριος 1912) ὁ πυροβολητής Σωτήριος Κ Σκόδρας πῆγε στόν ὑπηρετοῦνταἀρχιmicroανδρίτη τότε καί microετέπειτα microητροπολίτηΣπάρτης ∆ιονύσιο ∆άφνο καί τοῦ ἀνακοίνωσε

ὅτι κατά τή διάρκεια τῆς ὑπηρεσίας του παρατήρησε microιά περίεργη σκιά στόν κάδο νεροῦπού ἔmicroοιαζε πολύ microέ τή microορφή τοῦ Ἁγίου Νικολάου Οἱ ἄλλοι ναῦτες δυσπίστησαν λέγοντας ὅτι ἐπρόκειτο γιά ὀξείδωση τῆςλαmicroαρίνας Αὐτό ὅmicroως ἦταν ἀδύνατο γιατίὁ κάδος ἦταν ὁλοκαίνουργος Μόλις ἐνηmicroερώθηκε ὁ ναύαρχος Κουντουριώτης διέταξε νά τοποθετήσουν τόν κάδο στόπαρεκκλήσιο τοῦ θωρηκτοῦ καί νά γίνει ὁmicroιλία στό πλήρωmicroαmicroέ θέmicroα rdquoὉ Θεός εἶναι microαζί microαςrdquo

ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΟΥ ΘΩΡΗΚΤΟΥ laquoΑΒΕΡΩΦraquohellip

Κάθε χρόνο τό πλοῖο δέχεται πάνω ἀπό 30000 ἐπισκέπτες Τό laquoΑΒΕΡΩΦraquo δέν εἶναι ἁπλά ἕναΜουσεῖο εἶναι ὁλόκληρο ἕνα κειmicroήλιο microέσα στό ὁποῖο ὁ κάθε ἐπισκέπτης περπατ microέ δέος Εἶναιἕνα ζωντανό ναυτικό microνηmicroεῖο πού κάθε γωνιά του ζωντανεύει microιά ἱστορία τόσο θαυmicroαστή ὅσοκαί ἡ ψυχή τῶν ἀνθρώπων πού τό ὑπηρέτησαν

Φ

Ὀκτώβριος 2012356

ἹἹλλιικκάά 2 πακέτα τετράγωνα μπισκότα (τύπου Πτί-μπέρ) 1 φάκελο Garni βανίλια 1 φάκελο κρέμα στιγμῆς ἄνθος ἀραβοσίτου βανίλια 2 ποτήρια γάλα

καί frac12 περίπου ποτήρι γάλα γιά νά βουτᾶμε τά μπισκότα frac12 ποτήρι ζάχαρη ἄχνη 200 γρ βιτάμ soft 3 βανίλιες 1 κουταλιά σούπας κακάο ἤ nescafeacute 3-4 κουταλιές λικέρ καφέ 3-4 κουταλιές κονιάκ 1 κουβερτούρα 125 γρ

ἘἘκκττέέλλεεσσηηΧτυπᾶμε γιά δύο λεπτά στό μίξερ τό garni τήν κρέμα

στιγμῆς τό γάλα τήν ἄχνη τό βιτάμ καί τίς βανίλιεςΣέ ἕνα μακρύ δίσκο βάζουμε ἀλουμινόχαρτο καί ἁπλώ-

νουμε τά μπισκότα πού ἔχουμε βουτήξει στιγμιαῖα στόγάλα καί τό λικέρ Τά μπισκότα τά τοποθετοῦμε ἑνωμένασέ τρεῖς σειρές Βάζουμε συνολικά 3 μπισκότα κατά πλά-τος καί 7 μπισκότα κατά μῆκος

Πάνω στή μεσαία σειρά μπισκότων ἁπλώνουμε τό 13τῆς κρέμας καί πάνω στήν κρέμα τοποθετοῦμε μία ἀκόμασειρά μπισκότα Πάνω ἀπ΄ αὐτά τά μπισκότα βάζουμε τόἄλλο 13 τῆς κρέμας στό ὁποῖο ἔχουμε προσθέσει κακάοΣυνεχίζουμε μέ μία ἀκόμα σειρά μπισκότα καί τέλος βάζουμε τό τελευταῖο 13 τῆς κρέμας

Σηκώνουμε τίς δύο πλαϊνές πλευρές τοῦ ἀλουμινόχαρτου μαζί μέ τά μπισκότα καί κλεί-νουμε σφιχτά ὥστε νά σχηματιστεῖ περίπου τριγωνικός κορμός Βάζουμε τόν κορμό γιάτρεῖς ὧρες περίπου στήν ψύξη Ὅταν τόν βγάλουμε ἀνοίγουμε τό ἀλουμινόχαρτο μέ προ-σοχή καί περιχύνουμε μέ τό γλάσο Διατηροῦμε τόν κορμό στό ψυγεῖο

Γιά τό γλάσο χρησιμοποιοῦμε μπέν-μαρί στό ὁποῖο λειώνουμε τήν κουβερτούρα μέ 3-4 κουταλιές γάλα καί 3-4 κουταλιές κονιάκ

Κορmicroός

ΚΚΑΑΛΛΗΗ ΕΕΠΠΙΙΤΤΥΥΧΧΙΙΑΑ

Ὀκτώβριος 2012 357

ΚΑΤΙ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΣΑΣ

Συνταγή καί φωτογραφίες ἀπόκ Μαρία Ἀδ Πύργος

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17 Ρ Ο Σ

Στή διπλανή στήλη συμπλήρωσε τά γράμ-ματα πού λείπουν καί φτιάξε τίς ζητούμενεςλέξεις πού τελειώνουν σέ -ΡΟΣ

1 Βουνό2 Χωράφι3 Ἕνας ἀπό τούς μαθητές τοῦ Χριστοῦ4 Δέν εἶναι βρώμικος5 Συσσωρευμένος πλοῦτος6 Αὐτός πού ἀγαπᾶ τή μελέτη7 Προσωρινός8 Τό ψάρι βακαλάος9 Ὁ ἀποτελούμενος ἀπό πολλά κύτταρα10 Ἀποτελεῖται ἀπό ἄσπρο καί μαῦρο χρῶμα11 Γιατρός εἰδικός γιά παιδιά12 Αὐτός πού δίνει παρηγοριά κουράγιο13 Φοβερός τρομακτικός14 Γεμάτος λάμψη ἀκτινοβόλος15 Μπροστά16 Ὑπάρχει στή σαπουνάδα17 Πρόθεση

ΛΕΞΕΙΣ ΡΟΣ

2 6 + 3 - 5 = 10

2 = 21

-

6 2 = 8

= 19

= = = =

3 17 21 36

Κάθε γραμμήκαί κάθε στήληπρέ πει νά περι-λαμβάνει τούς ἴ -διους ἀριθμούςκαί σύμβολαἀλλά μέ διαφορε-τική διάταξη

Βρεῖτε τή διά-ταξη γιά νάἰσχύουν τά ἀπο-τελέσματα πούἀναγράφονται

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ5

∆ΙΑΦΟΡΕΣ

ΚΚάάθθεε ἑβδομάδα ἕναςγάλος γεννάει πέντε αὐ -γά καί κάθε ἑβδομάδαμία ἀλεπού κλέβει ἕναἀπό αὐτά Πόσες ἑβδο-μάδες χρειάζονται γιάνά συγκεν-τρω θοῦν 30 αὐγά

ἌἌνν δύο ἐργάτες χρειάζον-ται δύο μέρες γιά νά βά-ψουν δύο τοίχους πόσεςμέ ρες θά χρει-αστοῦν δέκαἐργάτες γιάνά βά-ψουν δέ -κα τοίχους

Ὀκτώβριος 2012358

ΣΤΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟἩ νικηφόρα ἑλληνική Σημαία στήν ἐλεύ-

θερη Θεσσαλονίκη Ὀκτώβριος 1912 (Σύνθεση περιοδικοῦ laquoΠρός τή Νίκηraquo)

ldquo∆έν ξεχνωrdquo σηmicroαίνει

ΘυmicroαmicroαιΤιmicroω

Ὑπόσχοmicroαι

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

Μήν ξεχάσω

Μήν ξεχάσω

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012

333Ὀκτώβριος 2012

Μετά τίςhellip τυπικές συστάσεις ὁ κ Στάντσιεφhellip ἐξέφρασε τήν ἔκπληξη καί hellipδίκαιη δυσφορία τοῦ Θεοδωρώφ γιά τήν παράδοση τῆς Θεσσα-λονίκης στούς Ἕλληνες δεδομένου ὅτι ὁ Βουλ γαρικός στρατός εἶχε φθάσειhellip διαρκῶς μαχόμενος καί μέ σκληρές θυσίες στή Θεσσαλονίκη τήν ὁποία καί δικαιοῦνταν νά καταλάβει ἐν ὀνόματι τῆς ΑΜ τοῦ Τσαρίσκου τῶν ΒουλγάρωνὙπενθυμίσαμε στούς κυρίους αὐ τούς ὅτι ἡ Στρατιά πού βρισκό-ταν κάτω ἀπό τίς διαταγές τοῦ Πατέρα μου εἶχε ὡς μοναδικό Ἀντίπαλο τόν Ἑλληνικό Στρατό κατά τοῦ ὁποίου καί πολέμησε ἀπό τήν Ἐλασσόνα μέχρι τή Θεσσαλονίκη δίνοντας σκληρές μά χες σέ διάφορα μέρη ὅπου κανένας Βούλγα-ρος δέν ὑπῆρχε Ὅσο γιά τό ζήτημα τῆς παραδόσεως αὐτό ἀφοροῦσε τόν πατέρα μου καί μόνο καί δέν εἶχε νά δώσει λόγο σέ κανένα [hellip]Μήν μπορώντας ἐπί δύο ὧρες καί παρόλη τή διπλωματική δεξιοτεχνία του νά μᾶς ἐπη-ρεάσειhellip ὁ κ Στάντσιεφ ὕστερα ἀπό σύντομη συνεννόηση μέ τούς συναδέλφους του ἐξέφρασε τήν ἐπιθυμία νά μοῦ μιλήσει ἰδιαιτέρως Περάσαμε στή μεγάλη αἴθουσα ὑπο-δοχῶνhellip Ὁ κ Πρεσβευτής μέ κοίταξε ἐπί μερικά δευτερόλεπτα σιωπηλός καί ταραγμένος ἔπειτα μέ ἕνα μειδίαμα ἔ βγαλε ἀπό τό χαρτοφυλάκιό του μίαhellip ἐπιταγήhellip γιά ἕνα τερά-στιο ποσό μοῦ τήν προσέφερε μέ σπασμωδικές κινήσεις καί ψιθυρίζοντας μοῦ ἔδωσε νά καταλάβω ὅτι ἦταν τό ἀντίτιμο μιᾶς ἁπλῆς ὑπογραφῆς τοῦ πατέρα μου ὁ ὁποῖος θά τούς ἀναγνώριζε τό δικαί ω μα συγκαταλήψεωςἜμεινα σάν κεραυνόβλητος ἔτρεμα ὁλόκληρος καί μέ ἀργά βήματα ἐπέστρεψα στό γραφεῖο Ὁ κ Πρεσβευτής ἦταν κάτωχρος Οἱ ἄλλοι δέν εἶχαν πλέον ἀνάγκη ἐξηγήσε-ων Ἀφοῦ πείσθηκαν ὅτι παρόλες τίς ἀπειλές ὕ βρεις καί βαναυσότητες δέν θά ἀποκόμι-ζαν τίποτε μᾶς παρακάλεσαν νά τούς παραχωρήσουμε ἀντίγραφο τοῦ Πρωτοκόλλου Τό ὁποῖο ἑτοιμάσθηκε ἀμέσως2raquoἈποκαλυπτικό τό κείμενο τοῦ Κενάν Μεσαρέ γιοῦ τοῦ Τούρκου Διοικητῆ Οἱ Βουλγαρι-

κές ἀπαιτήσεις γιά συγκυριαρχία μέ τούς Ἕλληνες στή Θεσσαλονίκη ἀπό τή μία καί ἡ σθε-ναρή ἀπόφαση τῶν Τούρκων νά εὐνοήσουν τούς Ἕλληνες ἀπό τήν ἄλλη

Πῶς ἄλλαξε τόσο τό σκηνικό Τό περίμενε κανείς αὐτό ἀπό τούς Τούρκους Ποιός ἔνευ-σε στόν Ταχσίν πασά νά πάρει αὐτή τήν ἀπόφαση Πῶς ἀκόμη βρέθηκε ὁ συγκεκριμένος ἄνθρωπος μέ τά φιλελληνικά αἰσθήματα καί τή σπάνια γιά Τούρκους ἐντιμότητα στή θέση τοῦ Διοικητῆ τῆς Θεσσαλονίκης αὐτή τή χρονική στιγ μή

Ἐδῶ εἶναι τό θαῦμα Κανείς δέν ξέρει πῶς ἔγινε Ἀλλά ἀκούστηκε πώς ὁ ἅγιος Προστά-της τῆς πόλης ἔλειπε ἀπό τή λάρνακά του τήν ἡμέρα τῆς γιορτῆς του Τοῦρκοι εἶπαν πώς laquoεἶχε πάει στούς γκιαούρηδες γιά νά τούς βοηθήσειraquo Κάποιοι εἶδαν τόν καβαλλάρη laquoνά ροβολᾶraquo μέ laquoτό ἄτι τό γορ γόraquo πάνω στά κάστραhellip Ἡ ἀπελευθέρωση τῆς Θεσσαλονίκης εἶπαν ἦταν ἀκό μη ἕνα θαῦμα τοῦ ἁγίου Δημητρίου Νεφέλη1 Ὁ Κενάν μπέης Μεσαρέ εἶχε μητέρα ἑλληνικῆς καταγωγῆς καί ἔμεινε στήν Ἑλλάδα μετά τήν παράδοση τῆς Θεσ-σαλονίκης στούς Ἕλληνες Ἦταν ζωγράφος καί φιλοτέχνησε ἀρκετούς ζωγραφικούς πίνακες τῶν Βαλκανικῶν πολέμων Αὐτός ἐπίσης μετέφρασε ἀπό τά Τουρκικά τά κείμενα τῶν ἀναμνήσεων τοῦ πατέρα του καί τά ἐξέδωσε στά ἑλληνικά (Ἐφημ Ἑλληνικός Βορρᾶς 1961)2 Παραθέσαμε τό κείμενο μεταγλωττισμένο στή Δημοτική

Πηγές Ἀποστ Ἐ Βακαλοπούλου Ἱστορία τῆς Θεσσαλονίκης 316 πΧ- 1983 Θεσσαλονίκη 1983 σσ 190-195 Ἑταιρεία Μακεδονικῶν Σπουδῶν Ὧρες ἐλευθερίας Βαλκανικοί πόλεμοι 100 χρόνια Ἀπό τή Μελούνα στή Θεσσαλονί-κη σ 65

ἹἹσσττοορριικκάά ΣΣηημμεειιώώμμαατταα

οναστήρι ἤ Θεσσαλονίκη Αὐτό τόἐξαιρετικά δύσκολο δίλημμα ἀπασχό-λησε νωρίς τήν ἡγεσία τῆς ἙλλάδοςΚαί τώρα μετά τή νικηφόρα προέλασητοῦ Ἑλληνικοῦ στρατοῦ στή Μακεδο-νία μετά τίς πρῶτες νίκες καί μάλισταστά Γιαννιτσά ἔγινε πιό ὀξύ καί ἐ πεῖ -γον Πρός τά ποῦ θά κατευθυνόταντώρα ἐλευθερωτής ὁ Ἑλληνικός στρα-τός Πρός τά βόρεια ὅπου ὑπῆρχεἀκμαιότατη ἑλληνική πόλη τό Μονα-στήρι ἤ ἀνατολικά πρός τή νύμφη τοῦΘερμαϊκοῦ τή Θεσσαλονίκη

Γιά τήν κατανόηση τοῦ διλήμματοςχρειάζεται μιά ἐξήγηση Ὅταν συστά-θηκε ἡ Βαλκανική συμμαχία ndashἙλλάδαΣερβία Βουλγαρία Μαυροβούνιοndashἀποφεύχθηκε νά συζητηθεῖ πῶς θά γι-νόταν ἡ διανομή τῶν ἐδαφῶν πού θάκατακτοῦσαν τά σύμμαχα κράτη Ἦ -ταν λεπτό θέμα καί μποροῦσε ἐξαρχῆςνά δημιουργήσει ρήξη στή συμμαχίαἜτσι πάνω στά πράγματα ἔγινε σιω-πηρά δεκτό νά ἔχει δικαιώματα κάθεκράτος στίς περιοχές πού θά ἀπελευ-θέρωνε ἀπό τούς Τούρκους ὁ στρατόςτου

Πρός τό Μοναστήρι λοιπόν ἤ πρόςτή Θεσσαλονίκη Ἡ ἑλληνική ψυχή τάἐπιθυμοῦσε καί τά δύο Ἑλληνικά δένἦταν Πρός τό Μοναστήρι ndashπού τελικάχάθηκε γιά τούς Ἕλληνεςmiddot πρόλαβανκαί τό κατέλαβαν οἱ Σέρβοιndash προσέ-βλεπε ὁ Ἀρχιστράτηγος Κωνσταντῖ νοςΠρός τή Θεσσαλονίκη ὁ ἘλευθέριοςΒενιζέλος Καί εἶχαν καί οἱ δύο ἰσχυρά

ἐπιχειρήματα Τελικά ἀποφασίσθηκε ἡχωρίς καμία καθυστέρηση προέλασητοῦ στρατοῦ πρός τή ΘεσσαλονίκηΓιατί πρός τή Θεσσαλονίκη βάδιζετώρα ὁλοταχῶς καί ὁ βουλγαρικόςστρατός ndashἔτσι ἔλεγαν κάποιες ἔγκυ-ρες πληροφορίες κάποια γεμάτα ἀνη-συχία τηλεγραφήματα

Ἔτσι μετά τή λαμπρή νίκη τοῦ στρα-τοῦ στά Γιαννιτσά οἱ ἑλληνικές δυνά-μεις ἀνασυντάχθηκαν καί βάδισανndashπέντε μεραρχίεςndash πρός τή Θεσσαλο-νίκη Ἔπρεπε νά περάσουν τόν Ἀξιόποταμό ἀρχικά Οἱ γέφυρες ἦταν κατε-στραμμένες ἀπό τούς ὑποχωροῦντεςΤούρκους Ἔπρεπε νά κατασκευα-σθοῦν νέα περάσματα Καί οἱ στρατιῶ -τες ἦταν τόσο καταπονημένοι Ὅμωςτά φῶτα τῆς Θεσσαλονίκης ἀπό μα-

ΜΜ

Ὀκτώβριος 2012334

ἘἘλλεεύύθθεερρηη ἡἡ ΘΘεεσσσσααλλοοννίίκκηη

ἘἘλλεεύύθθεερρηη ἡἡ ΘΘεεσσσσααλλοοννίίκκηη

ΒΒΑΑΛΛΚΚΑΑΝΝΙΙΚΚΟΟΙΙ

ΠΠΟΟΛΛΕΕΜΜΟΟΙΙ

ΒΒΑΑΛΛΚΚΑΑΝΝΙΙΚΚΟΟΙΙ

ΠΠΟΟΛΛΕΕΜΜΟΟΙΙ

κριά τούς καλοῦσαν Καί οἱ ὑπόδουλοιndashπέντε αἰῶνεςndash ἀδελφοί ἐκεῖ μέσατούς καρτεροῦσαν καί μετροῦσαν τίςἡμέρεςmiddot 24 Ὀκτωβρίου 25 Ὀκτωβρί -ου Πλησίαζε καί ἡ ἑορτή τοῦ πολιού-χου τους ἁγίου τοῦ Ἁγίου ΔημητρίουΚαί πίστευαν πολύ τό πίστευαν ὅτικάτι θά ἔκανε ὁ στρατιωτικός Ἅγιόςτους Δέν μπορεῖ Κάτι θά ἔκανε

Ὁ ἑλληνικός στρατός προχωροῦσεμέ ἐμπόδια Γιατί οἱ Τοῦρκοι δέν ἄφη-ναν εὔκολα τά ἐδάφη πού αἰῶνεςτώρα κατεῖχαν Πολεμοῦσαν κι αὐτοίμέ πο λύ ἡρωισμό μέ πεῖσμα καί φανα-τισμό φαινόταν ὅμως καθαρά ὅτιεἶχαν ἡττηθεῖ Δέν τούς ἀπέμενεπλέον τίποτε ἄλλο ἀπό τό νά παραδώ-σουν τή Θεσσαλονίκη στούς ἝλληνεςΑὐτό τούς συμβούλευαν καί οἱ πρόξε-νοι τῶν ξέ νων κρατῶν

Ὁ ἀρχηγός τοῦ Τουρκικοῦ στρατοῦΤαχσίν πασάς ὅλο καί παρακώλυε καίκαθυστεροῦσε τήν παράδοση Καί ὅ -ταν κάτω ἀπό τήν πίεση τῶν πραγμά-των ἔφθασε αὐτή ἡ ὥρα ἔθετε ὅρουςπού κρατοῦσαν ἰσχυρή ndashκαί ἐπικίνδυνηβέβαιαndash τήν παρουσία τῶν Τούρκωνστήν πόλη Τελευταία ἀπαίτηση Νάτούς ἀφεθοῦν 5000 ὅπλα γιά τήν ἐκ -παίδευση νεοσυλλέκτων

Χρειάσθηκε ἀπό τό Στρατηγεῖο τουστό Τοπσίν νά ἀπειλήσει μέ ἐπίθεση ndashτήν ὁποία καί ξεκίνησεndash ὁ Ἀρχιστρά-τηγος Διάδοχος Κωνσταντῖνος γιά νάὑπογραφεῖ τό πρωτόκολλο τῆς παρα-δόσεως τῆς Θεσσαλονίκης Ἦταν τόβράδυ τῆς 26ης Ὀκτωβρίου 1912 Ἦ -ταν δῶρο τοῦ Ἁγίου τους τοῦ laquoἈκρίτηΚαβαλλάρηraquo Ἁγίου Δημητρίου Ἔτσιτό ἔνιωσε ὁ λαός κι ἔτσι τό εἶπε κι ὁποιητής

Ἡ Σαλονίκη πού ἔσβηνε μέ τοῦκαιροῦ τό διάβαndashκαντήλι πού τρεμόφωτο γιά λάδι λαχταρᾶndashἀποβραδίς κοιμήθηκε

δυστυχισμένη σκλάβακαί τήν αὐγούλα ξύπνησεἀρχόντισσα κυρά― Τί νά ᾿βλεπε στόν ὕπνο τηςποιό νά ᾿ταν τ᾿ ὄνειρό της―Τόν Ἅι-Δημήτρη ἔβλεπεστό ἄτι τό γοργόπού ροβολῶντας ἔκραζεμέ τή φωνή τῆς νιότηςlaquoἌνοιξε πόρτα τῆς σκλαβιᾶςἡ λευτεριά εἶμ᾿ ἐγώraquo

27 Ὀκτωβρίου 1912 μπαίνει ἐ -λευθερωτής ὁ Ἑλληνικός στρα-τός στή Θεσσαλονίκη

28 Ὀκτωβρίου 1912 ὥρα 11 τόπρωί μπαίνει στή Θεσσαλονίκημέ ὅλο του τό ἐπιτελεῖο ὁ Στρα-τηλάτης Διάδοχος Κωνστα -ντῖνος μέσα σέ μιά ἀποθεωτικήὑποδοχή πού κατέληξε στήνἘκκλησία τοῦ Ἁγίου Μηνᾶ ὅπουἔγινε ἐπίσημη καί ἐξαιρετικάσυγκινητική δοξολογία στό Θεόγιά τήν ἀπελευθέρωση τῆς πό-λεως

Κι ἔγραφε ἡ ἐφημερίδα laquoὉ ἐνθουσιασμός τῶν Ἑλλή-

νων δέν εἶναι δυνατόν νά περι-γραφῇ ἐπί τῇ θέα τῶν Ἑλλήνωνἀξιωματικῶν καί στρατιωτῶν εἰσ -ερχομένων νικηφόρως εἰς τήν πό -λιν μας Οἱ πάντες ἐζητωκραύγαζονσυνέχαιρον ἀλλήλους ἐφίλουντούς Ἕλληνας ἀξιωματικούς ἐπή-δουν ἄφηναν ἀνάρθρους κραυ-γάς τά εἶχαν χάσει κυριολεκτικῶςΣημαῖαι ἑλληνικαί ἀνεπετάσθησαν(ὑψώθηκαν) εἰς τά ἑλληνικά κατα-στήματα καί εἰς τάς ἑλληνικάςοἰκίαςraquo

ἩἩ ΘΘεεσσσσααλλοοννίίκκηη ἦἦτταανν ἐἐλλεεύύθθεερρηηὈκτώβριος 2012 335

Ἐλεύθερη ἡ Θεσσαλονίκη

Ἐλεύθερη ἡ Θεσσαλονίκη

336Ὀκτώβριος 2012

Ι laquoΠερίεργον καί θαυμαστόν θέαμαraquo Ὁ ἀνταποκριτής τῶν Times Κρῶφορδ Πράϊς ἀφηγεῖται

Ε νόμιζέ τις ὅτι Ἑλληνικός στρατός νικηφόρος ἐπανέκαμπτε εἰς τάς Ἀθήνας του μετά εὐτυχῆ ἐκστρατείαν εἰς τήν ἀλλο-δαπήν Ἐφαίνετο ἀκατανόητον πῶς ἦτο δυνατόν Τουρκική ἧττα νά ἑορτάζεται κατά τοιοῦτον τρόπον εἰς μίαν μέχρι χθές Τουρκικήν πόλιν Πράγματι ἐκεῖνο τό ὁποῖον συνέβαινεν ἦτο κάτι πλέ-ον ἀπό ἑορτασμόν πολεμικῆς νίκης∙ ἦτο ὁ ἑορτασμός τῆς ἀπελευθερώσεως τοῦ Ἑλληνικοῦ πληθυσμοῦ ἀπό τήν δουλείαν τῆς Τουρκικῆς διοικήσεως Μόνο τώρα ὁ γνω-στός καφετζῆς laquoμπάρμπα Γεώργηςraquo ἠδυνήθη νά παραδώσῃ εἰς τό πῦρ τό Τουρκικόν του κάλυμμα∙ μόνον τώρα ἠδυνήθη νά ἁρπάσῃ τάς ἐρυθράς σημαίας τῆς ἡμισελήνου αἱ ὁποῖαι μέχρι τῆς στιγμῆς ἐκείνης ἐστόλιζον τό κατάστημά του καί νrsquo ἀνυψώσῃ ἀντrsquo αὐτῶν τό ἰδικόν του Κυανόλευκον ἔμβλημα∙ μόνο τώρα ὁ ραγιᾶς Ἕλλην ἐτόλμα νά δια-κηρύττῃ ἀπό τῆς ὀροφῆς τῆς οἰκίας του τό μῖσος του πρός τόν Τοῦρκον καί τά ἔργα του Ἦτο ἕν περίεργον ἀλλά καί θαυμαστόν ταυτοχρόνως θέαμα τό ὁποῖον μόνον εἰς τήν Μακεδονίαν ἠμπορεῖ κανείς νά ἴδῃ διότι μόνο μία Μακεδονία ὑπάρχει

100 χρόνια 100 χρόνια Ἑταιρεία Μακεδονικῶν σπουδῶνἙταιρεία Μακεδονικῶν σπουδῶν

ΜΙΚΡΑ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΜΕΓΑΛΕΣlaquoΩΡΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣraquo

ΤοΤοΤοΤΤοΤοΤοΤΤοοοουρυυυυυ κικικον ἀ ἀἀἀἀπόπό ἑἑορρτατασμσμσμσμσσσμόόόόόόόόἙλληηηνικοῦ πλπλλλλπληθηθυσμοοῦ ἀἀἀ

337Ὀκτώβριος 2012

ΙΙΙΙ Πρωΐ τῆς 27ης Ὀκτωβρίου σέ μιά Θεσσαλονίκη στά γαλανόλευκα

Ε κ τῶν Ἑβραϊκῶν καταστημάτων καί τοῦ μοναδικοῦ ἑλληνικοῦ τῶν ἀδελφῶν Ναούμ Χρίστου οὐδέ ἴχνος ἀπέμεινεν ἐκ τοῦ ἑλληνικοῦ χρωματισμοῦ ὑφασμάτων ὥστε ἐν τέλει μετά δυσκολίας εὕρισκέ τις ἕνα πῆχυν χασέ καί ὀλίγον μπλέ ὕφασμα διά τήν κατα-σκευήν τῆς ἀπαραιτήτου διά κάθε Ἕλληνα σημαίαςΚαί πράγματι δέν παρῆλθον πολλαί ὧραι καί περί τήν 9ην ἑσπερινήν εἰσήρχοντο εἰς τήν πόλιν καταλύσαντες εἰς τό ὀνομαστόν τότε ξενοδοχεῖον laquoὌλυμπος Παλλάςraquo πέντε ἀξιωματικοί ἐν οἷς καί οἱ κκ Κλεομένης Μέραρχος καί Μεταξᾶς Ἐντελῶς ἄϋπνοι οἱ ἐνθουσιωδέστεροι τῶν κατοίκων ἀναμένοντες τήν εὐχάριστον ἐξέλιξιν τῶν πολεμικῶν γεγονότων ἤρχισαν σιγά καί δειλά-δειλά ὁ εἷς κατόπιν τοῦ ἄλλου ἀπό τοῦ μεσονυκτίου νά ἀναπετῶσι τάς ἑτοίμους κυανολεύκους σημαίας τωνἘν τῇ Ἐγνατίᾳ ἰδίως ὁδῷ ὁ κ Χατζηνικολάου ὀδοντίατρος ἐκ τῶν θαρραλεωτέρων πρῶτος ἔρριψε τόν κῦβον καί ἐκ τῶν πρώτων ἐθεάθη ἀναπετῶν πελωρίαν ἑλληνικήν ση-μαίαν οὕτως ὥστε ἡ πρωία τοῦ Σαββάτου εὗρε τήν πόλιν μας πλέουσαν εἰς τό κυανό-λευκον καί ἀπrsquo ἄκρου εἰς ἄκρον σημαιοστόλιστον Τό Ἑλληνικόν χρῶμα ἐκυριάρχει πα-ντοῦ αἱ δέ ὁδοί της ἔλαβον ὄψιν πανηγυρικήν ΙΙΙΙΙΙ Ἡ ἑλληνική σημαία στό Λευκό Πύργο ἐνῶ ὁ διάδοχος Κωνσταντί νος μπαίνει στήν πόλη Ὁ Ἀλέξανδρος Δ Ζάννας θυμᾶται

Σ τίς 28 Ὀκτωβρίου τό πρωί ἐ -πρόκειτο νά γίνη ἡ ἐπίσημη εἴ-σοδος τοῦ Βασιλέως καί τῆς Βασι-λικῆς οἰκογένειας στήν πόλιΣτόν Λευκό Πύργο δέν εἶχε ση-κωθῆ ἀκόμη Ἑλληνική σημαία καί ὅλοι διερωτοῦνταν τό γιατί Πῶς ἔγινε καί ὕστερα ἀπό 36 ὡρῶν κα-τοχῆς δέν εἶχε ὑψωθῆ ἀκόμη ἡ Ἑλ-ληνική σημαίαἈνέβηκα ἐπάνω στόν Πύργο καί εἶδα πώς οἱ Τοῦρκοι εἶχαν ἀφαιρέσει τό σκοινί ἀπό τόν ἱστό Γιά νά κατέβη ὁ ἱστός καί νά ὑψωθῇ ἡ σημαία χρειάζουνταν ἀρκετή δου-λειά Ρώτησα στά καΐκια πού ἦταν ἀγκυροβολημένα δίπλα ἄν ὑπῆρχε κανένας μικρός μοῦτσος ἱκανός νά σκαρφαλώσῃ στόν ἴδιο τόν ἱστό καί νά περάσῃ τό σκοινί γιά τή ση-μαία Παρουσιάστηκε ἕνας μικρούλης γελαστός καί μέ βεβαίωσε ὅτι μποροῦσε νά τό κάνῃ Ἔτρεμα μήν τοῦ συμβῇ κακό γιατί ὁ ἱστός δέν ἦταν πολύ γερός Ὁ μικρός ὅμως ἀφοῦ τόν κύτταξε μοῦ εἶπε πώς ἔκανε δυσκολώτερες ἀναρριχήσεις στά καράβια καί πώς θά τά κατάφερνε Πρίν ἀκόμη τοῦ πῶ τό laquoναίraquo ἄρχισε νά σκαρφαλώνῃ μέ καταπλη-κτική ἐπιτηδειότητα καί ταχύτητα Σέ δύο λεπτά εἶχε περάσει τό σκοινί Κατέβηκε ἐνθου-σιασμένος γιά τήν ἐπιτυχία του καί ὅταν τοῦ ἔδωκα δυό μετζήτια πετοῦσε ἀπό τή χαρά του Ἡ σημαία μας πρωτοϋψώθηκε στό Λευκό Πύργο ἐκείνη τήν ἡμέρα τό πρωί τήν ὥρα ἀκριβῶς πού ἔρχονταν ἀπrsquo τόν παραλιακό δρόμο ἡ παρέλασις τῆς νίκης Γ

σω καί νά σέ ἀποκαταστήσω στή δικήσου γῆ τή γῆ τῆς Χαναάν

Τότε λαέ μου ἤσουν ἐσύ γιά μένα τε-λείως ξεχωριστός καί ἀγαπητός λαός -ποιος τολμοῦσε νά σέ βλάψει ἔβρισκεἘμένα ἐκδικητή καί τιμωρό Τόσο σέ ἀ -γαποῦσα

μως θέλω νά σέ ρωτήσω Τί laquoπλημ-μέλημαraquo τί σφάλμα τί ἀδικία τί λάθοςβρῆκαν οἱ πατέρες σου ἐπάνω μου καί μέἐγκατέλειψαν ἔφυγαν μακριά μου καίἀκολούθησαν τά κούφια καί τιποτένιαεἴδωλα ὥστε τελικά καί οἱ ἴδιοι νά γίνουνκούφιοι μηδαμινοί καί τιποτένιοι

Βρέθηκε ἄραγε κάποιος ἀπrsquo αὐτούς νά

Aparao TA paraPOFHTIka ANAGNVSMATa toy ESparaEPInoy ths EOPTEumls

TOY AGIOY DHMHTPIOY25 Ὀκτωβρίου 2012 ερεμ β΄ 1-12

ΤΟ ΠΑΡΑΠΟΝΟ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥΤΟ ΠΑΡΑΠΟΝΟ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ

τόν ἑσπερινό τῆς ἑορτῆς τοῦἁγίου μεγαλομάρτυρος Δημη-τρίου διαβάζεται ἕνα προφητι -κό ἀνάγνωσμα συνταρακτικό

Κύριος ἀπαριθμεῖ τίς εὐεργεσίες Τουπρός τό λαό Του τόν ἰσραηλιτικό καίσυγχρόνως ἐκφράζει ἕνα βαθύ παράπο -νο

Θυμήθηκα λέει ὁ Κύριος πόσο σέσπλαχνίσθηκα καί σέ ἐλέησα λαέ μουστά χρόνια τῆς νεότητάς σου τότε πούἄρχιζες τήν ἱστορική σου πορεία καί ἀριθ-μοῦσες λίγα μόνο ἔτη ἐθνικῆς ζωῆς Τότεπού ἤσουν σκλαβωμένος στήν Αἴγυπτοκι ἐγώ ἔκανα τό πᾶν γιά νά σέ ἐλευθερώ -

SS

laquoτί εὕροσαν οἱ πατέρες ὑμῶν ἐν ἐμοί πλημμέλημαὅτι ἀπέστησαν μακράν ἀπ᾽ ἐμοῦraquo

laquoτί εὕροσαν οἱ πατέρες ὑμῶν ἐν ἐμοί πλημμέλημαὅτι ἀπέστησαν μακράν ἀπ᾽ ἐμοῦraquo

Ὀκτώβριος 2012338

Μ

Βηθ

λεέμ

Κορ

ωπί Ἀ

ττικ

ῆς

πεῖ laquoἌς ἀναζητήσουμε τόν Κύριο καίΘεό μας ἄς ἐπιστρέψουμε σrsquo Αὐτόν πούμᾶς ἐλευθέρωσε ἀπό τή δουλεία καί μᾶςχάρισε τήν πατρίδα μας καί τί πατρίδατή γῆ τῆς Ἐπαελίας μέ ὅλα τά ἀ γαθάτόσο ἄφθονα μέ πα-ραγωγή καί πλοῦτοἀστείρευ τοraquo Κανείςδέν βρέθηκε νά πεῖαὐτά Ἀντιθέτως ἐσεῖςὑβρίσατε καί μολύνα -τε τή χώ ρα αὐτή πούσᾶς χάρισα μέ τά σι-χαμερά εἴ δωλα καίτίς ἁμαρτίες σας

Κοιτάξτεδίπλα σας τά ἔθνητά εἰδωλολατρικά Ἄαξαν μήπως τούςθεούς τους ndash πού δέν εἶναι κἄν πραγμα-τικοί θεοί ἀά ψεύτικοι Δέν τούς ἄα-ξαν Καί ἀάξατε ἐσεῖς Ἐμένα πού εἶμαιἡ δόξα καί τό καύχημά σας μέ ἀνταά-ξατε μέ τίς ματαιότητες καί ἀθλιότητεςαὐτοῦ τοῦ κόσμου μέ τά τιποτένια εἴ -δωλα laquoἘξέστη ὁ οὐρανός ἐπί τούτῳλέγει Κύριοςraquo Μέχρι κι ὁ οὐρανός ἔφρι -ξε μέ τήν ἀχαρακτήριστη αὐτή συμπερι-φορά σας

Αὐτά λέει ὁ Κύριος

Τό περιοδικό παιδιά πού κρατᾶτε στάχέρια σας τό ὁποῖο φιλοξενεῖ καί τό ἄρ -θρο αὐτό πού διαβάζετε τώρα θέλει νάσᾶς κάνει μία ἐρώτηση

Γιατί ἄραγε νά διαβάζεται τό συγκεκρι-

μένο αὐτό προφητικό ἀνάγνωσμα κατάτήν ἑορτή τοῦ ἁγίου Δημητρίου Τί σχέ -ση ἔχει ὁ ἅγιος μεγαλομάρτυς Δημήτριοςμέ τίς ἔννοιες πού τίθενται στό ἀνάγνω-σμα αὐτό δουλεία ἐλευθερία πατρίδαἐθνική ἀποκατάσταση

Τήν ἀπάντηση θά τήνδώσετε πολύ εὔκολα μό -νοι σας ὅταν διαβάσετεὅλο τό ὑπόλοιπο τεῦχοςπού εἶναι ἀφιερωμένοστήν ἐθνική ἐπέτειο τῶν100 χρόνων ἀπό τούςΒαλκανικούς Πολέμουςτοῦ 1912-13 Ἐντοπίστεπότε ἔγινε ἡ ἀπελευθέ-

ρωση τῆς Θεσσαλονίκης ὁδιπλασιασμός οὐσιαστικά τῆς πατρίδαςμας

καί σκεφθεῖτεΤί σημαίνει γιά μᾶς τούς Ἕηνες ὅτι

ἔχουμε τόσους καί τέτοιους ἁγίους γιάπολιούχους Πόσο ἐπίκαιρα καθίστανται τά λό -

για αὐτά τοῦ Κυρίου γιά τή δική μας πα-τρίδα καί τό λαό Πόσο δίκαιο εἶναι τό παράπονό ΤουΤί πρέπει νά δεῖ ἀπό μᾶς ὁ ἅγιος Δη-

μήτριος γιά νά laquoμεσολαβήσειraquo καί πάλιγιά χάρη μας στό Θεό

Αὐτή τή φορά τό ἁγιογραφικό μήνυμαθά τό βγάλετε μόνοι σας Καί τό laquoΠρόςτή Νίκηraquo εἶναι βέβαιο ὅτι τά συμπερά-σματά σας θά εἶναι σωστά

ΣΣττόόνν ἑἑσσππεερριιννόό ττῆῆςς ἑἑοορρττῆῆςς ττοοῦῦἁἁγγίίοουυ μμεεγγααλλοομμάάρρττυυρροοςς ΔΔηημμηη--ττρρίίοουυ δδιιααββάάζζεεττααιι ἕἕνναα ππρροοφφηηττιικκόόἀἀννάάγγννωωσσμμαα σσυυννττααρραακκττιικκόό

ΚΚύύρριιοοςς ἀἀππααρριιθθμμεεῖῖ ττίίςς εεὐὐεερρ--γγεεσσίίεεςς ΤΤοουυ ππρρόόςς ττόό λλααόό ΤΤοουυ ττόόννἰἰσσρρααηηλλιιττιικκόό κκααίί σσυυγγχχρρόόννωωςςἐἐκκφφρράάζζεειι ἕἕνναα ββααθθύύ ππααρράάπποοννοο

Ὀκτώβριος 2012 339

Τά ἀεροπλάνα πού εἶχαν πρωτοσχεδιαστεῖ ἀπό τούςἀδερφούς Ράιτ τό 1904 θεωροῦνταν κατάλληλα μόνογιά ἐκτέλεση θεαματικῶν ἀλλά ἐπικίνδυνων καί μᾶλλονἄχρηστων ἐπιδείξεων

Εἶναι ἐνδεικτικό τό ὅτι τό 1910 ἡ κρατική ὑπηρεσίαἀπογραφῆς τῶν ΗΠΑ στήν ἐπίσημη ἀπογραφή της κα-τέτασσε τούς ἀεροπόρους στούς ldquoκαλλιτέχνες ἐπιδεί-ξεωνrdquo Δηλαδή στήν ἴδια ἐπαγγελματική κατηγορία μέ τούς κλόουν

Ἔτσι τά ἐπιτελεῖα τῶν μεγάλων χω ρῶν δίσταζαν νά λάβουν σοβαρά ὑπrsquo ὄ ψη τουςτό ἀεροπλάνο πρίν τό 1911

τούς βαλκανικούς πολέmicroους 1912-13 χρησιmicroοποιήθηκε γιάπρώτη φορά τό ἀεροπλάνο ὡς πολεmicroικό microέσο

ἱ Ἕλληνες ὑπᾹρξαν microεταξύ τῶν πρωτοπόρων σ αὐτόπαρά τά φτωχά microέσα πού διέθεταν

Ἡ Ἑλληνική κυβέρνηση κάνει μιά κίνηση πρωτοπο-ριακή Μεριμνᾶ νά ἀναχωρήσουν γιά τή Γαλλία οἱπρῶτοι Ἕλληνες ἀξιωματικοί γιά νά ἐκπαιδευθοῦν ὡςἀεροπόροι

Στίς 88 ΦΦεεββρροουυααρρίίοουυ 11991122 ὁ Ἐμμανουήλ Ἀργυρόπου-λος ὁ πρῶτος ἰδιώτης ἀεροπόρος κάνει τήν πρώτη τουπτήση (στό Ρούφ) Στήδεύτερη ἔξοδο τῆς ἴδιας

ἡμέρας συνεπιβάτης τοῦ Ἀργυρόπουλου ἦταν αὐτόςὁ ἴδιος ὁ πρωθυπουργός ὁ Ἐλευθέριος Βενιζέλος

Ἡ πρώτη στρατιωτική πτήση ἔγινε στίς 1133 ΜΜααΐΐοουυ 11991122ἀπό τόν Ὑπολοχαγό Δημήτριο Καμπέρο μέ τό πρῶτοστρατιωτικό ἀεροπλάνο τῆς Ἑλλάδας τύπου Farman

Τόν ἸἸοούύννιιοο ττοοῦῦ 11991122 ὁ Καμπέρος πέταξε μέ τό laquoΔαί-δαλοraquo τό ἀεροσκάφος Farman τό ὁποῖο εἶχε μετα-σκευαστεῖ σέ ὑδροπλάνο θέτοντας ἔτσι τίς βάσεις τῆς Ναυτικῆς Ἀεροπορίας

Ξέρεις ὅτι

Κι ἀκόmicroη ὅτι

Τά πρῶτα πολεmicroικά ἀεροπλάναΤά πρῶτα πολεmicroικά ἀεροπλάναΤΤίί γγιιννόότταανν ππρρίίνν

ΦΦττάάννοουυmicromicroεε σσττόό 11991111 micromicroήήνναα ∆∆εεκκέέmicromicroββρριιοο

Ὀκτώβριος 2012340

σ

o

Τό σύνθημα τῆς Ἑλληνικῆς Πολεμι κῆςἈεροπορίας εἶναι ΑΙΕΝ ΥΨΙΚΡΑΤΕΙΝ τόὁποῖο σημαίνει laquoΠάντοτε νά κυριαρχεῖςστά ὕψηraquo καί τό ἔμβλημά της ἀναπα-ριστᾶ ἀετό σέ πτήση μπροστά ἀπό τόκυκλικό διακριτικό της

Τά ἑλληνικά laquoπετάγματαraquo ὅμως ἀρχί-ζουν πολύ πιό πρίν Χάνονται στάβάθη τῆς ἱστορίας καί μπλέκονται μέ τήμυθολογία

Ἄν σκεφτοῦμε ὅτι πίσω ἀπό τούς μύ-θους τῶν ἀρχαίων Ἑλλήνων κρύβεταιμιά πραγματική ἀφορμή πίσω ἀπό τόμύθο τοῦ Δαίδαλου καί τοῦ Ἴκαρου βρί-σκουμε τίς πρῶτες προσπάθειες νά πε-τάξει ὁ ἄνθρωπος Ἔγιναν στήν Ἀρ χαίαἙλλάδα καί εἶχαν ἕνα κίνητρο

Τό ΣΣεεππττέέμμββρριιοο ττοοῦῦ 11991122 ὁ ἙλληνικόςΣτρατός ἀπέκτησε τήν πρώτη του πο-λεμική ἀεροπορική μονάδα τό laquoΛόχοἈεροπόρωνraquo μέ ἕδρα τή Λάρισα

Ὁδοιπόρος

ΕΕΠΠΙΙΚΚΑΑΙΙΡΡΑΑΒΒΙΙΒΒΛΛΙΙΑΑΕΕΠΠΙΙΚΚΑΑΙΙΡΡΑΑΒΒΙΙΒΒΛΛΙΙΑΑ

Ὀκτώβριος 2012 341

ΕΚ

∆Ο

ΣΕΙΣ

laquoΟ

ΣΩ

ΤΗΡraquo

ΕΚ

∆Ο

ΣΕΙΣ

laquoΟ

ΣΩ

ΤΗΡraquo

Σόλω

νος

100

θήνα

106

80

τη

λ 2

10 3

6243

49

Ἱστορικές ἀλήθειεςκαί

ἡρωικά κατορθώματα τοῦ Ἑλληνισμοῦ στόν 20ό αἰώνα

Ἀπό τ

ήν

πονεμένη ἱστορία τῆς Β Ἠπείρου

1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι

Ὀκτώβριος 2012342

laquoΔόξα τῷ Ὑψίστῳ διά τόν νέον θρίαμβον τοῦ ἀνδρείου στρατοῦ μαςraquo

(Ἀπό τηλεγράφημα τοῦ Βασιλέως Γεωργίου Αacute στόν ΠρωθυπουργόἘλευθέριο Βενιζέλο μετά τήν ἀπελευθέρωση τῶν Ἰωαννίνων)

laquoΔόξα τῷ Ὑψίστῳ διά τόν νέον θρίαμβον τοῦ ἀνδρείου στρατοῦ μαςraquo

Ὁ Τα

χσίν

πασά

ς παρ

αδίδ

ει τή

Θεσ

σαλο

νίκη

στό Δ

ιάδο

χο Κ

ωνστ

αντῖν

οὉ

Ἐσσά

τ πασ

άς πα

ραδί

δει τ

ά Ἰω

άννιν

αστ

ό Διά

δοχο

Κων

σταν

τῖνο

1912-2012Ἑκατόχρονα ἐθνικοῦ ἀναβαπτισμοῦκαί αὐτοσυνειδησίας

1912-2012

Τρόπαια καί Θρίαμβοιστήν ξηρά καί στή θάλασσαἀπό τήν ἀθάνατη ἑλληνική ψυχή

1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι

Ὀκτώβριος 2012 343

Κατα

βύθι

ση το

ῦ Φετ

ίχ Μ

πουλ

έντ

στό λ

ιμάν

ι τῆς

Θεσ

σαλο

νίκης

Κατα

τρόπ

ωση

τοῦ τ

ουρκ

ικοῦ

στόλ

ουστ

ά Δα

ρδαν

έλλια

344Ὀκτώβριος 2012

Εχουν περάσει ἑβδομήντα δύο χρόνια ἀπό ἐκεῖνο τόν Ὀκτώβρη πού τό ἑλληνικό Ἔθνος ἀπέδειξε ἀληθινό τό λόγο τοῦ σοφοῦ κα-θηγητοῦ τῆς ἀρχαιολογίας Σπύρου Μαρινάτου πού εἶπε ὅτι laquoοἱ

ὀλιγάριθμοι λαοί δέν εἶναι ἀναγκαστικά πάντοτε μικρά ἔθνη Ἐνίοτε (κάποιες φορές) ἔχουν μεγάλην ψυχήν καί συνεισφέρουν τήν μερίδα τοῦ λέοντος εἰς τήν κοινήν περιουσίαν τῆς ἀνθρωπότητοςraquo

Ἦταν Ὀκτώβριος τοῦ 1940 Ὁ laquoἌξοναςraquo ἡ συμμαχία τῆς Γερμανί-ας τοῦ Χίτλερ καί τῆς φασιστικῆς Ἰταλίας τοῦ Μουσολίνι σάρωνε μέ τίς σιδερόφρακτες ὀρδές της τήν Εὐρώπη Στόν κατασκότεινο διεθνή ὁρί-ζοντα δέν τρεμόφεγγε οὔτε τό πιό ἀχνό φῶς ἐλπίδας Πολωνία Δανία Νορβηγία Ὁλλανδία Βέλγιο Λουξεμβοῦργο καί ἡ Γαλλία εἶχαν ὑποκύ-ψει Ἡ μεγάλη ἀντίπαλος τοῦ Ἄξονα ἡ Ἀγγλία περίμενε εἰσβολή

Ἦταν τότε πού ἡ Ἰταλία χωρίς καμιά πρόκληση ἐκ μέρους μας καί ἐνῶ εἶχε βυθίσει τό ἀντιτορπιλλικό μας laquoἝλληraquo πού ἀπέδιδε τιμές τό Δεκα-πενταύγουστο στήν Παναγία στό λιμάνι τῆς Τήνου ζήτησε νά ἀφήσουμε ἐλεύθερη τή διέλευση τῶν στρατευμάτων της γιά τήν εὐόδωση τῶν πο-λεμικῶν της ἐπιχειρήσεων

Στίς 3 τά μεσάνυχτα τῆς 28ης Ὀκτωβρίου ὁ πρεσβευτής της Γκράτσι ξύπνησε τόν πρωθυπουργό Ἰω Μεταξᾶ γιά νά πάρει τήν πατροπαράδο-τη ἀπάντηση τό laquoμολών λαβέraquo σέ ἄλλη διατύπωση laquoΛοιπόν αὐτό ση-μαίνει πόλεμοraquo δηλαδή laquoὌχιraquo

Τό πρωί τό α΄ πολεμικό ἀνακοι νωθέν λακωνικό ἑλληνικότατο γέμισε τή χώ ρα laquoΑἱ ἰταλικαί δυνάμεις ἀπό τίς 530΄ π μ σήμερον προσβάλ-

72 χρόνια μετά

345Ὀκτώβριος 2012

λουν τά ἡμέτερα τμήματα προκαλύψεως τῆς ἑλληνοαλβανικῆς μεθορί-ου Αἱ ἡμέτεραι δυνάμεις ἀμύνονται τοῦ πατρίου ἐδάφουςraquo Τό διάγγελ-μα τοῦ βασιλέως Γεωργίου Β΄ διαβεβαίωνε laquoΜέ πίστιν εἰς τόν Θεόν καί εἰς τά πεπρωμένα τῆς φυλῆς τό Ἔθνος σύσσωμον καί πειθαρχοῦν ὡς εἷς ἄνθρωπος θά ἀγωνισθῇ ὑπέρ βωμῶν καί ἑστιῶν μέχρι τῆς τελικῆς νίκηςraquo Καί ὁ ποιητής συνεπαρμένος ἀπό τό φαινόμενο αὐτοῦ τοῦ μικροῦ ἔθνους πού εἶχε ὑψώσει ἀπό τό γεροντότερο ὥς τό νήπιο τό ἀνάστημά του καί ἔφραζε τό δρόμο στήν ὁλο κληρωτική βία ἔσυρε φωνή στήν Οἰκουμένη

laquoὈμπρός κι ἡ Ἑλλάδα σκώθηκεκαί διασκορπάει τά σκότηἈνάστα ἡ Ἀνθρωπότηκι ἀκλούθα την Ὀμπρόςraquo (Ἄ Σικελιανός)

Σέ πεῖσμα κάθε ἀνθρώπινης λογικῆς μέ ἐμπιστοσύνη στό ὅτι ἡ ὑπερ-οπλία ἀνήκει σrsquo αὐτόν πού διαθέτει τό πνεῦμα καί ὄχι τά ὑλικά μέσα ἡ Ἑλλάδα βάδιζε στήν ἄνιση ἀναμέτρηση Ἰταλία 8000000 λόγχες πεζικοῦ 469 πολεμικά σκάφη 110 ὑποβρύχια 1000 καί πλέον ἀε-ροπλάνα Ἑλλάς 300000 πεζικοῦ 10 σκάφη 27 βομβαρδιστικά ἀε-ροπλάνα 6 ὑποβρύχια Ἀλλά καρδιές καρδιές 7000000 καρδιές Ἑλλήνων

Σύμφωνα μέ τά σχέδια πού εἶχε καταστρώσει ὁ Ἄξονας ὁ χρόνος τῶν 10 ὥς 15 ἡμερῶν ἦταν ἐπαρκής γιά τήν ἐπιχείρηση κατά τῆς Ἑλλάδος Ἀλλά ποιά ἡ διάψευση Στίς 6 Νοεμβρίου τοῦ rsquo40 ὀκτώ μόλις μέρες μετά τήν κήρυξη τοῦ πολέμου τό ἑλληνικό Στρατηγεῖο μπόρεσε νά ἀναλάβει ἀντεπίθεση στόν τομέα τῆς Κορυτσᾶς πού γε-νικεύτηκε στίς 13 σrsquo ὁλόκληρο τό μέτωπο Καί ἡ νίκη πετᾶ Ποιός τήν προφτάνει Κορυτσά Ἀργυρόκαστρο Ἅγιοι Σαράντα Πρεμετή Κλεισούρα Τεπελένι Πόγραδετς Τρεμπεσίνα

Στίς 4 Δεκεμβρίου ὁ Μουσολίνι ἔλεγε στόν ὑπουργό του τῶν ἐξω-τερικῶν Τσιάνο laquoΔέν ὑπάρχει ἄλλη διέξοδος εἴμαστε ὑποχρεωμέ-νοι νά ζητήσουμε κατάπαυση τῶν ἐχθροπραξιῶν ὅσο κι ἄν εἶναι παράδοξο καί γελοῖοraquo Στίς 2 Μαρτίου τοῦ 1941 μπρός στή θυελ-λώδη ἑλληνική προέλαση ὁ ἴδιος ὁ Μουσολίνι ἀναλαμβάνει τή δι-οίκηση τοῦ ἀλβανικοῦ μετώπου Ὅμως ἡ ἰταλική αὐτή προσπάθεια συντρίφθηκε στίς 930΄ π μ τῆς 22ας Μαρτίου Οἱ Ἰταλοί ἔστει-λαν κήρυκες μέ ἐπικεφαλῆς καθολικό ἱερέα γιά νά τούς ἐπιτραπεῖ νά σηκώσουν τούς χιλιάδες νεκρούς τους Ὁ ἄσοφος δικτάτορας πού εἶχε αἱματοκυλίσει καί τό δικό του λαό ἔφυγε ταπεινωμένος στή χώρα του

Ἔτσι γράφτηκε τό ἔπος τοῦ rsquo40 στίς παγωμένες βουνοκορφές

τῆς Πίνδου καί στά laquoμετόπισθενraquo Οἱ ἴδιοι οἱ δημιουργοί του

346Ὀκτώβριος 2012

ἔθεσαν στόν ἑαυτό τους ὅταν ὁ σάλαγος τοῦ πολέμου εἶχε κο-πάσει τό ἐρώτημα laquoΠοιοί ἀληθινά εἴμαστε Τί μᾶς ἕνωνε τόσο

δυνατάraquo Κι ἀπαντοῦσαν laquoΠρῶτα πρῶτα τά laquoπιστεύωraquo μας Πιστεύ-αμε καί δέν κρύβαμε τήν πίστη μας Πιστεύαμε στό Θεό στήν Πανα-γία στήν Ἑλλάδαraquo (Στρ Μυριβήλης) Τό θρησκευτικό βίωμα ὑπῆρξε

γιά τούς στρατιῶτες μας καί τό λαό μας ζωοπάροχο Καί ἡ Παναγία ὁρα-τή Ὑπέρμαχος Στρατηγός Δυνατά ἕνωνε καί ἡ ἀγάπη στήν κοινή μητέρα-

πατρίδα Γιrsquo αὐτό πολεμοῦσαν ἑνωμένοι σάν ἕνας ἄνθρωπος χωρίς φιλοδοξί-ες προσωπικές καί ὑπολογισμούς γιrsquo αὐτό καί εἰπώθηκε πώς laquoποτέ λαός δέν φανέρωσε τέτοια ὁμαδική κι ἀπόλυτη συνείδηση ἱστορικῆς εὐθύνηςraquo

laquondashΓιατί πολεμᾶμεndashΓιά τή δόξα ἀποκρίνεται ἀδίστακτα στή χιονισμένη πλαγιά τοῦ 1220

μπρός στήν Κλεισούρα ὁ ἀγράμματος φαντάρος γιά παράδειγμα στόν κό-σμοraquo

Ἔπειτα καταλυτική γιά τή νίκη ἦταν ἡ ἀπόφαση τῆς θυσίας Μιά θυσία πού προσφέρθηκε ἀπό ὅλους χωρίς κανένα καταναγκασμό laquoμέ τό χαμόγελο στά χείλη πᾶν οἱ φαντάροι μας μπροστάraquo τραγουδοῦσε τό Πανελλήνιο Προσφέρ-θηκε μέ σεμνότητα χωρίς τυμπανοκρουσίες καί χειροκροτήματα

Κι ὅταν ἀργότερα ἔπεσε πάνω μας ἡ πάνοπλη Γερμανία τοῦ Χίτλερ τό μικρό ἔθνος τῶν Ἑλλήνων ἄν καί αἱμόφυρτο κράτησε ψηλά τήν τιμή τοῦ ἀνθρώ-που ἀγωνιζόμενο μέσα σέ σφαγές καί ὁλοκαυτώματα μέχρις ἐσχάτων κερδί-ζοντας χρόνο γιά τή νίκη τοῦ εὐλαβικοῦ πιστοῦ στό Θεό λαοῦ τῆς Ρωσίας πού σύντριψε τελικά τή δύναμη τοῦ ἄδικου

Ἔγραφαν τότε οἱ πολεμιστές λογοτέχνες μας ἐκείνης τῆς γενιᾶς ἀπηχώντας τήν κοινή ἀπόφαση laquoΔέ θά ζητήσουμε ἀνακωχή γιά νά σώσουμε τά σπίτια καί τά ἐργοστάσια οὔτε κἄν γιά νά σώσουμε τό κεφάλι μας πού κινδυνεύει Δέ θά νοσταλγήσουμε τίς μικρές ἀπολαύσεις τῆς ἀτομικῆς εὐτυχίας () Ἡ Ἑλλάδα μιλᾶ μέσα μας τή γλώσσα τῶν μεγάλων ἡμερῶν τῶν μεγάλων ἀγώνων καί τῶν μεγάλων θυσιῶν Εἴμαστε Ἕλληνες Εἴμαστε οἱ Ἕλληνες τοῦ rsquo40-rsquo41raquo

Κι ὁ ποιητής μας θά θαυμάσειlaquoἌνθρωποι ὄμορφοι μέσrsquo στή θυσία τους Ἄνθρωποιraquo

Σήμερα ἑβδομήντα δύο χρόνια μετά μέ τήν πατρίδα σέ δύσκολη ὥρα ndash μέσα σrsquo ἕνα κόσμο πού καταρρέει γιατί χαμήλωσε τό πνευμα-τικό ἀνάστημα τοῦ ἀνθρώπου μέσα στή νάρκη τῶν ὑλικῶν ἀπολαύ-σεων ndash ἄς ἀνηφορίσουμε νοερά πρός αὐτούς τούς Ἕλληνες ἀνθρώ-πους πού μᾶς χάρισαν τήν ἐλεύθερη πατρίδα Μέ εὐγνωμοσύνη ndash laquoὁ ἥλιος μας εἶναι ἀκριβά πληρωμένοςraquo ἀπrsquo αὐτούς Καί μέ συνείδηση τῆς δικῆς μας ἱστορικῆς εὐθύνης

ΛΛτή μεγαλύτερη μερίδαὁ ἄμαχος πληθυσμός τῆς πόλης

ἔἔἔἔἔἔἔπάπάπάπάππάππππάπππππάπ

άάάάάάάάάάάάάάάάάάraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoδδδδδδδδδδδδδ

ν ν ννν ν ν νννννννννσσσσσσσσσσσσστρτρττρτρτρτρττρτττρτττρτττρχχχχχχχχχχχχχοςοςοςοςοςοοςοςοςοςοοοοοοὐτὐτὐτὐτὐττὐτὐτὐττὐτὐτὐττόόόόόόόςςς κκκκκκκκεςεεςεςςεςεςεεεεςς ππππππππππροροροροοροοσωσωσωσωσωωσωωσ πιππιππιπππππιικέκέέκέέέκκ ςςςς

δυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδδδυδδδδδδ νανανααναναναναναναναανανν τάτάτάτάτάτάτάτάτάάάτάτττάτάάαμαμαμαμαμαμαμαααμμαμααμαμμε ε ε ε εε κακακαααακααακακααααααακαααααααίίίί ί ί ίίίίίίίίίίίίγίγίγίγίγίγίγίγίγίγίγγγγίγγ αααααααααααα σ σ σ σσσσσσσσσσσσσστήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήνννν

γιγιγιγιγγιγιγιγιιγιγιά ά ά ά ά ά άά άά τοτοτοτοτοτοτοτοτοτοτοτττοττοττοτοοττ ύςύςύςύύςύςύςύςύςύςύύςύύςύύςς σσ σ σσ σ σ σσσσσσστήτήτήτήτήτήτήτήττήτττήττήτή Ὑ Ὑ Ὑ Ὑ ὙὙ ὙὙὙὙ ὙὙ ὙὙὙὙὙὙὙὙὙὙὙπέπέπέπέπέπέπέπέπέπέπέππέπέπέρμρμρμρμρμρμρμρμρμρρμρμρμρμμρ αααχαχαχαχαχαχαχαχαχαχχααχαχ

παπαπαπαπαπαπαπαπαααπαπαπαπααπ τρτρτρτρτρτρτρτρτρτρτρττρττττρτττρρίδίδίδίδίδίδίδίίδδίδίδίδδίίδδααααααααααααα Γ Γ Γ ΓΓΓΓΓΓ ΓΓ ΓΓΓιrsquoιrsquoιrsquorsquoιrsquoιrsquoιιrsquoιrsquoιrsquoιι ααα ααααααα ααὐὐὐὐὐὐὐὐὐὐὐεςεςεςεςεςεεςςε πππππππππροροροροοοσωσωσωσωσωωωωπιπιπιπιπππππ έκέκέκέέέκέκέκέέςςςςς

η ημ

Αὐτή εἶναι ἡ φωτογραφία τοῦ microικροῦ microου φίλου Κωνσταντίνου καί αὐτήἡ ἀγαπηmicroένη του πρόταση Εἶmicroαι Ἕλληνας

Πλησιάστε νά τόν γνωρίσετε ἀπό κοντά ∆υό microάτια φωτεινά σάν τόν ὁλό-φωτο οὐρανό τῆς microακρινῆς πατρίδας του ∆υό χέρια πού κρατοῦν ψηλά τήσηmicroαία τῆς ἀγαπηmicroένης του Ἑλλάδας καί microιά καρδιά πού χτυπᾶ ἑλληνικά

Μικρέ microου φίλε πῶς ξέρεις τή microεγάλη εὐτυχία νά εἶσαι Ἕλληνας Πῶς ἡ microικρούλα σου καρδιά χωράει τή microεγάλη ἀγάπη γιά ὅτι ἑλληνικόΠῶς κάνεις τά δυό παιδικά σου χέρια νά φαίνονται κάστρα microέ ὑψωmicroένη

τή γαλανόλευκηΤό λές καί πράγmicroατι εἶσαι Ἕλληνας Κι ἔχεις πολλές ἀκόmicroη λέξεις νά microάθεις θάλασσα ἥλιος οὐρανός νησιά

microαργαριτάρια βράχος αἰγαιοπελαγίτικος ξωκκλήσι καί ἐλατόφυτοβουνό

Κι ἀκόmicroη λεβεντιά ἐλευθερία καί φιλότιmicroο καί microέτρο καί microεράκιἌνοιξε microάτια καί αὐτιά κι ἀγνάντεψε χιλιάδων χρόνων ἱστορίαἈνάπνευσε τά microύρα τῆς φυλῆς σου καί ζῆσε microέ τό ὅραmicroα τό ἑλληνικόΕἶναι microεγάλη ἡ microικρούλα σου πατρίδα Κωνσταντῖνε καί φτάνει νά ἀγκα-

λιάσει καί νά ἁγιάσει τήν οἰκουmicroένηΤό πιστεύεις Γιατί ἐσύ εἶσαι Ἑλληνας ἀπό καλή γενιά καί στή δική σου

φύτρα χρωστάει ὁ κόσmicroος τόν πολιτισmicroό του Ἐ

ΕΕΙΙΜΜΑΑΙΙ ΕΕΛΛΛΛΗΗΝΝΑΑΣΣ

ΕΕΙΙΜΜΑΑΙΙ ΕΕΛΛΛΛΗΗΝΝΑΑΣΣ

Μέ λένε ΚωνσταντῖνοΕἶmicroαι πέντε ἐτῶνΓεννήθηκα καί ζῶ στίς ΗΠΑΒγαίνω γιά παιχνίδι σέ πάρκο τῆς ΦλόρινταἜχω φίλους πολλούς ἈmicroερικανούςΟΜΩΣΕ ΙΜΑ Ι ΕΛΛΗΝΑΣ

Ὀκτώβριος 2012 347

ΚΚααλληηmicromicroέέρραα σσααςς ΕΕἴἴmicromicroαασσττεε δδυυόό φφίί λλοοιι ὉΛευτέρης καί ὁ Κωνσταντῖνος Μαθητές ἀπό τήΘεσσα λονίκη Γνωρίζουmicroε τό νοmicroό microας ἀπrsquo ἔξω κι ἀνα

κατωτά Σᾶς προσκαλοῦmicroε λοιπόν σrsquo ἕναν ἀξέχαστο ἱστορικό περίπατο Ἀκολουθῆστε microας

ΒΒρριισσκκόόmicromicroαασσττεε στήν Ἐθνική ὁδό πού ἑ νώνει τή Θεσσαλονίκη microέτήν Ἔδεσ σα καί τά Γιαννιτσά Κατευθυνόmicroαστε Β∆ πρός τό ∆ῆmicroοΧαλκηδόνας 25 χιλιόmicroετρα microακριά ἀπό τό Λευκό Πύργο καί microόλις 7χλmicro ἀπό τή γενέτειρα τοῦ Ἕλληνα στρατηλάτη Μεγάλου Ἀλεξάνδρουτήν Πέλλα Προορισmicroός microας εἶναι ἡ κωmicroόπολη Γέφυρα ἤ Τοψίν

ΤΤοοψψίίνν εεἶἶννααιι τό παλιό τούρκικο ὄνοmicroα τῆς περιοχῆς καί σηmicroαίνει τόπος κανονιοῦ (τόπ σίν) Ἡ Γέφυρα ἔχει κατοίκους ντόπιους καί πρόσφυγες ἀπό τήν Ἀνατολική Θράκη (Μέτρες καίΣωζόπολη) Ἔχει ἀπέραντο κάmicroπο καί οἱ κάτοικοί της εἶναιἐργατικοί καί φιλόξενοι ὅπως ὅλοι οἱ Μακεδόνες

ΦΦττάάσσααmicromicroεε Αὐτό πού βλέπετε περιφραγmicroένο εἶναι ἕνα ἀπότά πολλά καί τεράστια κτήmicroατα τῆς παλιᾶς ἑβραGκῆς οἰκογένειας Μοδιάνο πού ζοῦσε στήΘεσσαλονίκη Περιλαmicroβάνει πολλά κτίρια Ἐκεῖνο ὅ microως πού δεσπόζει εἶναι ἡ κυρίως κατοικία ἡ θαυmicroάσια ἐξοχική ἔπαυλη Τήν ἔχτισε στά τέλη τοῦ 19ου αἰ κατά τή διάρκεια τῆςΤουρκοκρατίας ὁ Γιακό Μοδιάνο γιός τοῦ Σαούλ τοῦ δεύτερου πλουσιότερου κτηmicroατία τῆςὈθωmicroανικῆς αὐτοκρατορίας Κατόπιν τό κτῆmicroα πέρασε σέ ἑλληνικά χέρια

ΣΣττήήνν ἔἔππααυυλληη Μοδιάνο ἤ ἔπαυλη Το ψίν ἤ Ἀρχοντικό ἐγκαταστάθηκε γιά τίς τρεῖς microόνο microέρες τό Γενικό Στρατηγεῖο τῶν ἑλληνικῶν στρατιωτικῶν δυνάmicroεων microέ τόν Ἀρχιστράτηγο διάδοχοΚωνσταντῖνο κατά τή διάρκεια τοῦ Α΄ Βαλκανικοῦ πολέmicroου Μέσασrsquo αὐτό τό κτίριο ἔγιναν οἱ ἀλλεπάλληλες σκληρές διαπραγmicroατεύσεις microεταξύ Ἑλλήνων καί Τούρκων γιά τήν παράδοση τῆς Θεσσαλονίκης

ἘἘξξααιιττίίααςς ττῆῆςς ἐἐθθννιικκῆῆςς αὐτῆς διάστασής του τό κτίριο ἀγοράστηκε τό 1999 ἀπό τό ὙπουργεῖοἘθνικῆς Ἀmicroύνης γιά νά ἀξιοποιηθεῖ ὡς ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝἘγκαινιάστηκε στίς 27 Ὀκτωβρίου 1999 ἀπό τόν τότε Πρόεδρο τῆς Ἑλληνικῆς ∆ηmicroοκρατίας Ἀπό τότε φιλοξενεῖ στίς αἴθουσες ndashδωmicroάτιά του πολεmicroικά κειmicroήλια Τήν εὐθύνη γιά τήλειτουργία καί φύλαξη τοῦ Μουσείου ἔχει τό Συγκρότηmicroα Στρατηγικῶν Μεταφορῶν πούἑδρεύ ει στή Χαλκηδόνα

ΠΠλληησσιιάάσσττεε Ἐλᾶτε πιό κοντά Πρίν microποῦmicroε microέσα ἀσφαλῶς τό προσέξατε Πάνω ἀπό τήνεἴσοδο microιά ἐπιγραφή microέ κόκκινα γράmicromicroατα microᾶς ὑποδέχεται ∆έν εἶναι καλωσόρισmicroα στόνἐπισκέπτη ὄχι Εἶναι ἡ λύση γιά ὅλα τά ἐθνικά δράmicroατα Τί γράφει ΣΥΝ ΘΕΩ Εἶναι ἡ

ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ

Ὀκτώβριος 2012348

φράση microέ τήν ὁποία ἄρχιζαν καί τελείωναν τό λόγο τους ὁ Ἀρχιστράτηγος καί ὅλοι οἱ Πολιτικοί καί Στρατιωτικοί ἡγέτες τῆς ἐποχῆς τῶνΒαλκανικῶν ∆ηλαδή microέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ κάτω ἀπό τήν καθοδήγηση καί τό θέληmicroα τοῦ Θεοῦ ὅλες οἱ ἐθνικές προσπάθειες ΣΥΝ ΘΕΩὅλα ὅσα συζητήθηκαν ἀποφασίστηκαν ἐδῶ microέσα ΣΥΝ ΘΕΩ βγῆκεἀπό ἐδῶ microέσα ἡ ἐντολή γιά προέλαση Καί ΣΥΝ ΘΕΩ ἡ Θεσσαλονίκη εἶναι ἐλεύθερη κι ἑλληνική

ΠΠεερράάσσττεε ππααρρααmicromicroέέσσαα Ἡ εἴσοδος εἶναι ἐλεύθερη γιά ὅλους ∆εξιά κι ἀριστερά στίς προθῆκεςἐκτίθενται ὅπλα τῶν Βαλκανικῶν πολέmicroων καθώς καί στολές στρατιωτικῶν τιmicroητικά ξίφηmicroετάλλια καί ἄλλα ἐξαρτήmicroατα Ὅmicroως γιά δεῖτε προσεκτικά ∆έν εἶναι ὅλα ἑλληνικά Εἶναιἀντικείmicroενα τῶν στρα τῶν πού πολέmicroησαν στούς Βαλκανικούς ἑλληνικοῦ τουρκικοῦ βουλγαρικοῦ σερβικοῦ τοῦ microαυροβουνιακοῦ καί ρουmicroανικοῦ Κάθε δύναmicroη στή δική της προθήκη

Ναί διότι ὅπως θά ξέρετε ὅταν ἄρχισε νά φθίνει ἡ Ὀθωmicroανική αὐτοκρατορία οἱ λαοί τῆς Βαλκανικῆς ἑνώθηκαν γιά νά διώξουν τό ζυγό ἀπό τά ἐδάφη τους καί νά ἐξασφαλίσουν τήν αὐτονοmicroία καί τήν ἐδαφική τους ἀκεραιότητα Τότε καί ἡ Ἑλλάδα ὑπό τόν Πρωθυπουργό ἘλευθέριοΒενιζέλο ἐντάχθηκε στή Συmicromicroαχία τῶν Βαλκανικῶν χωρῶν Βουλγαρίας Σερβίας Μαυροβουνίου

ΒΒέέββααιιαα δέν εἶχε ἐκπονηθεῖ κάποιο κοινό σχέδιο δράσης Τά πεδία τῶν microαχῶν ἦταν πολλάἘξάλλου οἱ τρεῖς χῶρες πού συmicromicroάχησαν microέ τήν Ἑλλά δα δέν ἤθελαν ἁπλῶς νά διώξουν τόνὈθωmicroανό ἀλλά καί νά βγοῦν στό Αἰ γαῖο νά προσαρτήσουν τή Μακεδονία Ἄρα ὁ ἑλληνικός στρατός εἶχε νά ἀντιπαλαίσει καί microέ τήν ὕπουλη αὐτή δυσκολία

Γιrsquo αὐτό καί στίς προθῆκες βλέπετε πολλά ππιισσττόόλλιιαα ΜΜάάννλλιιχχεερρ Τά εἶχε παραγγείλει καί τά προmicroηθεύτηκε ἀπό τό 1904 ἡ ἑλληνική Κυβέρνηση προετοιmicroάζοντας τή συmicromicroετοχή της στό microεγάλο πόλεmicroο

ΓΓύύρρωω γγύύρρωω στούς τοίχους εἶναι ἀναρτηmicroένοι πίνακες λιθογραφίες καί χάρτες τῆς ἐποχῆς Ἱστοροῦν καί ζωντανεύουν microπροστά στά microάτια microας τήν ἀκάθεκτη πορείατοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ πού ξεκινώντας ἀπό τήν ἐλεύθερη ΣτερεάἙλλάδα ἐφόρmicroησε πρός τή Μακεδονία καί τήν ἀπελευθέρωσε Πολλοί ἀπό τούς ἐξαιρετικούς πίνακες εἶναι τοῦ microεγάλου ζωγράφουΚενάν Μεσαρέ γιοῦ τοῦ Ταχσίν πασᾶ

ΟΟἱἱ micromicroάάχχεεςς πποολλλλέέςς κκααίί σσκκλληηρρέέςς Ἐλασσόνα ndash ∆εσκάτη στό Σαραντάπορο ἡ πρώτη microεγάλη νίκη Σέρβια Κοζάνη Ἀπελευθέρωση τῆς Βέροιας τῆς Κατερίνης τῆς Νάουσας Μιά microιάπέφτουν στά χέρια τῶν Ἑλλήνων οἱ πόλεις 500 χρόνια περίmicroεναν τό ἑλληνικό τουφέκι Τίποτα δέ σταmicroατᾶ τήν προέλαση

Στίς 20 Ὀκτωβρίου θριαmicroβευτής ὁ Ἕλληνας στρατιώτης microπαίνει στά Γιαννιτσάὕστερα ἀπό τήν πιό φονική microάχη γύρω ἀπό τήν ἱερήπόλη τῶν Μουσουλmicroάνων Κι ὁ δρόmicroος ἀνοίγει γιά τήνύmicroφη τοῦ ΘερmicroαGκοῦ Τό Γενικό Στρατηγεῖο microεταφέρεταιστό Τοψίν ἐδῶ πού εἴmicroαστε τώρα ∆εσπόζουσα θέσηἔχουν οἱ πίνακες τῆς ἀπελευθέρωσης τῆς Θεσσαλονίκης

ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ

Ὀκτώβριος 2012 349

ΤΤάά ἔἔππιιππλλαα ἀἀκκοοῦῦσσττεε micromicroιιλλοοῦῦνν Ἀφουγκραστεῖτε Φωνές φωνές ἑλληνικές καί τουρκικές Λέξεις σάν ἀπόηχοι ἀντιλαλοῦν microέσα ἀπό τά ἔπιπλα Ὅλα αὐθεντικά τῆς ἐποχῆς τῶν Μοδιάνο Φερmicroένα ἀπό τήν Αὐστρία καί τήν Ἑλβετία Καί τά ρολόγια τά χρυσά σταmicroατηmicroέναστίς microεγάλες ὧρες

ΞΞεεχχωωρρίίζζεεττεε micromicroιιάά ὀὀρργγιισσmicromicroέέννηη φφωωννήή Εἶναι τοῦ Ἀρχιστρατήγου διαδόχου Κωνσταντίνου Συνοmicroιλεῖ microέ τούς ἀπεσταλmicroένους ἀξιωmicroατικούς τοῦ Τούρκου ∆ιοικητῆ τῆς Θεσσαλονίκης ΧασάνΤαχσίν πασᾶ Ἀπό τίς 24 ἕως τίς 26 Ὀκτωβρίου τρεῖς φορές ἦρθαν γιά νά ζητήσουν νά παραδώσουν τήν Θεσσαλονίκη microά νά κρατήσουν τό στρατό τους ἤ ἔστω microερικές χιλιάδες ὅπλαἈνυποχώρητος ὁ Κωνσταντῖνος Καί ἀνήmicroερα τῆς γιορτῆς τοῦ καβαλάρη Ἁγίου τῆς Θεσσαλονίκης ἦρθε ἡ ἄνευ ὅρων παράδοσή της στούς Ἕλληνες

Ἀπό ἐδῶ διαδόθηκε τό χχααρροούύmicromicroεεννοο micromicroααννττάάττοο Κι ἀπό ἐδῶ ἄρχισε σάν τρελός σίφουνας νά τρέχει ὁ Ἑλληνικός στρατός νά φτάσει πρίν προλάβει βουλγάρικο ποδάρι νά πατήσει τό ἱερόχῶmicroα τῆς φίλης γῆς πού ἔλειωσε στήν ἀπαντοχή πέντε αἰῶνες

ΣΣᾶᾶςς ἀἀφφήήννοουυmicromicroεε ννάά ἀἀκκοούύσσεεττεε ττίίςς φφωωννέέςς Νά διαβάσετε microέ τήνἡσυχία σας τό ἀντίγραφο τοῦ Πρωτοκόλλου παράδοσης τῆςπόλης Καί σᾶς περιmicroένουmicroε στό προαύλιο microπροστά στόν τάφο

ἘἘδδῶῶ ἔχουν ἐναποτεθεῖ ὕστερα ἀπό πολλές περιπέτειες τάὀστά τοῦ Χασάν Ταχσίν πασᾶ Τοῦ ἀνθρώπου πού ἐπετέλεσεσωστά στήν κρίσιmicroη στιγmicroή τόν κρίσιmicroο ρόλο του καί δέν παρέδωσε τή Θεσσαλονίκη οὔτε στή σφαγή οὔτε στή βουλγαρική βουληmicroία Ἦταν ἀπό ἐξισλαmicroισmicroένη Ἑλληνίδα γεννηmicroένος ὁ Ταχσίν πασάς κι εἶχε σπουδάσειστή Ζωσιmicroαία Σχολή στά Γιάννινα ∆ίπλα του θαmicromicroένος ὁ γιός του Κενάν Μεσαρέ ὁ microεγάλος ζωγράφος πού ἄφησε ἀθάνατες microοναδικές ἀπεικονίσεις τῶν Βαλκανικῶν πολέmicroων

ὉὉ ΛΛεευυττέέρρηηςς κκιι ἐἐγγώώ σᾶς εὐχαριστοῦmicroε γιά τήν ὄmicroορφη παρέα Καθώς ἀποmicroακρυνόmicroαστεγυρίστε νά ρίξετε microιά τελευταία microατιά στό ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ Ἡmicroεγάλη ἐπιγραφή τῆς εἰσόδου φωνάζει τό microεγάλο microυστικό ΣΥΝ ΘΕΩ Καί σήmicroερα ἡ πατρίδα microας microόνο ΣΥΝ ΘΕΩ θά νικήσει

Ο Ρ Ο Σ

Α Γ Ρ Ο Σ

Π Ε Τ Ρ Ο Σ

Κ Α Θ Α Ρ Ο Σ

Θ Η Σ Α Υ Ρ Ο Σ

Μ Ε Λ Ε Τ Η Ρ Ο Σ

Π Ρ Ο Σ Κ Α Ι Ρ Ο Σ

Μ Π Α Κ Α Λ Ι Α Ρ Ο Σ

Π Ο Λ Υ Κ Υ Τ Τ Α Ρ Ο Σ

Α Σ Π Ρ Ο Μ Α Υ Ρ Ο Σ

Π Α Ι Δ Ι Α Τ Ρ Ο Σ

Π Α Ρ Η Γ Ο Ρ Ο Σ

Τ Ρ Ο Μ Ε Ρ Ο Σ

Λ Α Μ Π Ρ Ο Σ

Ε Μ Π Ρ Ο Σ

Α Φ Ρ Ο Σ

Π

1234567891011121314151617 Ρ Ο Σ

ΛΕΞΕΙΣ ΡΟΣ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ

2 6 + 3 - 5 = 10

+ - +

5 - 2 6 + 3 = 21

- + -

6 + 3 - 5 2 = 8

+ -

3 5 - 2 + 6 = 19

= = = =

3 17 21 36

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

1 Ὁ γάλος δέν γεννάει αὐγά2 Καί οἱ δέκα ἐργάτες θάχρειαστοῦν δύο μέρες

ΛΥΣΕΙΣ

Ὀκτώβριος 2012350

Μιά ἔκπληξηmicroιά εὐκαιρία

Στό ἑπόmicroενο τεῦχος ndashΝοέmicroβριος 2012ndashθά βρεῖτε ὡραῖο

χριστουγεννιάτικο θεατρικόΜιά εὐκαιρία

γιά τό πρόγραmicromicroά σαςτῆς ἑορτῆς τῶν ΧριστουγέννωνΔΙ

ΑΦΟΡ

ΕΣ

Πολυαγαπημένο μου laquoΠρός τή ΝίκηraquoΕἶμαι μιά ἀναγνώστριά σου καί τε-

λείωσα τή Δευτέρα Γυμνασίου Κάθεμήνα σέ διαβάζω ἀνελλιπῶς καθώς πε-ριέχεις ποικιλία ἀπαντήσεων στά θέ-ματα πού μέ ἀπασχολοῦν Σοῦ

ὀφείλω λοιπόν μέσα ἀπό τά βάθη τῆς καρδιᾶς μουἕνα μεγάλο εὐχαριστῶ πού μέ ἐξοπλίζεις κάθεφορά μέ δύναμη κουράγιο θάρρος αὐτοπεποί-θηση Χάρη σέ σένα ἔχω ἀποκτήσει μιά πιό αἰσιό-δοξη στάση γιά τή ζωή καί μιά διαφορετική ματιάγιά τόν γενικότερο κόσμο

Μέ πολλή ἀγάπη Μαρ Ἰ Ἀμαλιάδα

Μέσα στή κάψα τοῦ καλοκαιριοῦ (τό e-mailστάλθηκε στό Περιοδικό 1172012) δροσιές ἀπότά μηνύματά σας δροσιές τά μηνύματά σας Καίτό δικό σου ἀγαπητή Μαρ Καί πιό πολύ ἐκεῖνο πούμοῦ γράφεις γιά laquoαἰσιόδοξη στάση ἀπέναντι στήζωή καί διαφορετική ματιά στόν γενικότεροκόσμοraquo Πραγματικά αὐτά μᾶς χαρίζει ἡ πίστη στόΧριστό καί ὁ λόγος Του Καί εἶσαι εὐτυχισμένη πούτόσο νωρίς κατάλαβες τά σημαντικά Κράτα αὐτήτήν πίστη καλλιέργησέ την καί τότε θά βλέπεις καίμέσα στά σκοτάδια φῶς ἐλπίδα λύσεις

Ἀγαπημένο μου ΠεριοδικόΕἶναι καιρός τώρα πού μιά σκέψη τυ-

ραννάει τό μυαλό μου καί θά ἤθελαπολύ μιά ἀπάντηση Συνεχῶς γύρωμου ἀκούω ἀνθρώπους ἀκόμη καίνέους νά συζητοῦν γιά συνανθρώπους

τους καί νά λένε ὅτι τούς laquoματιάζουνraquoraquoΜ Μ Χίος

Τό θέμα πού σέ ἀπασχολεῖ τόσο ἀγαπητή Μεἶναι ἡ βασκανία τό laquoμάτιασμαraquo θέμα γνωστό ἀπότήν ἀρχαιότητα Εἶναι καθαρή ἐπενέργεια τοῦ πο-νηροῦ πνεύματοςπού εἶναι πάντα καταστροφικό

καί μισάνθρωπο ὅπως καταλαβαίνεις καί σύ ἀπό τάπαραδείγματα πού ἀναφέρεις στό γράμμα σουΠροέρχεται ἀπό φθόνο Ἡ Ἐκκλησία μας δέχεταιτή βασκανία (τό laquoμάτιασμαraquo) καί ὑπάρχουν εἰδικέςεὐχές γιά τήν ἀντιμετώπισή της Αὐτό πού πρέπεινά κάνει ἕνας πιστός χριστιανός εἶναι νά μετέχειστά Ἱερά Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας μας Ἱερά Ἐξο-μολόγηση καί θεία Εὐχαριστία νά φοράει τόσταυρό του καί νά κάνει τό σταυρό του ndashτό φο - βᾶται αὐτό πολύ ὁ διάβολοςndash καί νά προσφεύγειστήν Ἐκκλησία ἄν τοῦ συμβεῖ κάτι τέτοιο Ἡ δύ-ναμη πάντως τοῦ διαβόλου ἐλέγχεται Θυμᾶσαιτόν δαιμονισμένο τῶν Γερ γεσηνῶν (Μάρκ ε´ 1-20)Ἐπειδή ὡστόσο τό θέμα πού θίγεις εἶναι σοβαρόἴσως ἀργότερα τό laquoΠρός τή Νίκηraquo νά ἀσχοληθεῖἐκτενέστερα

Tί ὡραῖα κείμενα τά κείμενα πού μοῦστείλατε ἀγαπητά laquoΧελιδόνιαraquo ἀπότή ζωή στήν Κατασκήνωσή σας στόἙλληνικό Κορινθίας Τί ἐκπλήξειςἈπό τή μιά σπουδαῖες συγγραφεῖςἀπό τήν ἄλλη σπουδαῖες ποιήτριες

Κυρίως ὅμως χαρούμενα καί δημιουργικά παιδιάΝά σᾶς εὐλογεῖ ὁ Κύριός μας Καί τό χειμώνα πούἔφθασε νά ἔχετε θερμές καρδιές γιά τό Χριστόμας καί καλό ἀγώνα γιά ὅσα ὄμορφα μάθατε τό κα-λοκαίρι Εὐχαριστῶ ἰδιαίτερα τήν Ὁμάδα laquoἌγγε-λοι Ἀγάπηςraquo γιά τήν καταπληκτική ἀ κροστιχίδαπού μοῦ ἔστειλε μέ τίς ὀμορφιές τῆς κατασκηνω-τικῆς ζωῆς Τήν κρατάω γιάτήν προ-κατασκη-νωτική

ΕΕΣΣΕΕΙΙΣΣ ΚΚΙΙ ΕΕΓΓΩΩlaquoἘσύ πού θρόνος Σου ἡ ΘεσσαλονίκηΜακεδονί τη Ἀκρί τα Καβαλάρηφώτισέ microας τό δρόmicroο πρός τή ΝίκηΤοῦ microήνα πού γιορτάζει Σε εἶν᾽ ἡ χάρη

∆εόmicroεθά ΣουΒάλε microας τοῦ θριάmicroβου τήν κορώναraquo

(Κ Παλαmicroᾶς)

Καί τήν ἔβαλε laquoτοῦ θριάμβου τήν κορώναraquoὁ Μακεδονίτης Ἀκρίτας ΚαβαλάρηςἍγιος Δημήτριος2266 ὈὈκκττωωββρρίίοουυ 11991122ἐλευθερώθηκε ἡ Θεσσαλονίκη ἀπό τούς ΤούρκουςΠανηγυρίζει ἡ Ἑλλάδα ὅλη στά 100 χρόνια τοῦ θριάμβουΚαί ἀγρυπνεῖ

Στό τεῦχος αὐτό ndash Ὀκτώβριος 2012ndash

λόγω ἐπίκαιρης ὕληςδέν θά δημοσιευθοῦν

κείμενα τοῦ Διαγωνισμοῦ μας

Ὀκτώβριος 2012 351

ρακαλοῦσε τήν εὐχαριστοῦσε Δικό τηςδῶρο ἔνιωσε πώς ἦταν κι ἡ δουλειά τουστή μεγάλη ψαροταβέρνα κοντά στό λι-μάνι πού τοῦ ἐξασφάλιζε μεροκάματοἱκανό νά βοηθάει τόν πατέρα του νάθρέψει τά ἑπτά ἀδέλφια τουΣβέλτος ξύπνιος εὐγενικός καί προ-

πάντων τίμιος κέρδισε ἀμέσως τήνἀγάπη καί τήν ἐμπιστοσύνη τοῦ κυρ-Προκόπη τοῦ μαγαζάτορα καί μαζίπαινέματα καί πλούσια φιλοδωρήματαΕἶχε χίλιους λόγους γιά νά ᾽ναι πολύεὐχαριστημένος ὁ Παναγιώτης κι ἕνανπολύ μεγάλο καί σοβαρό γιά νά μήνεἶναι Λόγοι βλάσφημοι μόλυναν τόστόμα τοῦ κυρ-Προκόπη καί μαζί τήδροσερή θαλασσινή ἀτμόσφαιρα τοῦμαγαζιοῦὉ Παναγιώτης ἔνιωθε νά πνίγεται

ὅμως εἶχε κληρονομιά ἀπrsquo τή γιαγιά τόἀντίδοτο laquoὙπερευλογημένη ὑπάρχειςΘεοτόκε Παρθένεraquo ἔλεγε μεγαλόφωναμόλις οἱ βρώμικοι λόγοι ἔφθαναν στrsquoαὐτιά του καί τό πρόσωπό του σκυ-θρώπαζε Αὐτή ἦταν ἡ πρώτη του κί-νηση ἀντίδρασης Μετά ἀπό λίγο ἔγινεκι ἡ δεύτερηmdash Παναγιώτη σέ νιώθω ψυχραμένο

Τί συμβαίνει Ἔχεις κανένα παράπονοἀπό μέναmdash Κυρ-Προκόπη μοῦ δίνεις καλή δου-

λειά καί μοῦ δείχνεις μέ κάθε τρόπο τήφροντίδα σου Σrsquo εὐχαριστῶ πολύ ὅ μωςἔχω παράπονο μεγάλοmdash Πές παιδί μου τί εἶναι mdash Μιλᾶς ἄσχημα γιά τή Μάνα μουmdash Ἐγώ πότεmdash Γιά τήν Παναγίαmdash Αὐτό ἐννοεῖς Μή χολοσκᾶς καη-

Ἡ κληρονοmicroι

άτῆς γιαγιᾶς

Ἦ ταν παιδί ὅταν πρωταντίκρισε τόφοβερό πρόσωπο τοῦ πολέμου ὅτανπρωτάκουσε ἐκεῖνον τό διαπεραστικόἦχο-προμήνυμα πώς θά σκοτείνιαζε ὁοὐρανός τους μrsquo ἐκεῖνα τά μαῦρα σιδε-ρένια σύννεφα πού ἔβρεχαν κατα-στροφή Τή φρίκη τῆς μνήμης τουςδιέλυε ἡ ἀγαπημένη θύμηση τῆς γιαγιᾶςlaquoὙπεραγία Θεοτόκε σῶσον ἡμᾶς

Μή φοβάστε κάτω ἀπό τή Σκέπη Τηςεἴμαστεraquo φώναζε σά γιά νά ξεπεράσειτίς σειρῆνες ἡ γιαγιά κι ὅταν περνοῦ -σε τό κακό laquoὙπερευλογημένη ὑ πάρ-χεις Θεοτόκε Παρθένε Πάλι μᾶς ἔσωσεἡ Παναγίαraquo laquoΜήν τό ξεχάσετε αὐτόποτέ παιδιά μουraquo laquoΝά εὐγνωμονεῖτετή μεγάλη Μάνα μας νά τήν τιμᾶτε καίνά λατρεύετε τόν Υἱό ΤηςraquoΔέν τό ξέχασε ὁ Παναγιώτης Τήν ἀ -

γαποῦσε πολύ τήν Παναγία τήν πα-

Ὀκτώβριος 2012352

μένε λόγια πού πετᾶνε δέ τό θέλωκακό συνήθειοmdash Ναί ἀφεντικό σέ παρακαλῶ Πρίν

λίγα χρόνια ὅλοι τήν ἱκετεύαμε νά σώ -σει τόν τόπο μας Κι ἐσύ σίγουρατότε μέσrsquo τή φωτιά τοῦ μετώπου τήνπαρακαλοῦσες Καί σrsquo ἄκουσε κι ἔ -δωσε νά γυρίσεις γερός κι ἡ Πατρίδαμας τώρα νά ᾽ναι λεύτερη Κι Ἐκείνηἀντί γιά εὐχαριστίες ἀκούει τώραmdash Ἔχεις δίκιο Πρέπει νά τό κόψωΠέρασαν ἑβδομάδες μῆνες μά ἡ ἀρ -

ρώστια τοῦ κυρ-Προκόπη δέν πέρασεὉ πάντα καλός κι ἐργατικός Πανα-γιώτης ἀσφυκτιοῦσε πιά στό χῶρο τῆςδουλειᾶς του Μιά μέρα τό ἀφεντικότόν κάλεσε νά μιλήσουνmdash Παναγιώτη ἐγώ παιδιά δέν ἔχω οἱ

κόποι μου δέ θέλω νά μείνουν σέ συγ-γενεῖς Σοῦ προτείνω νά γίνουμε συνε-ταῖροι Ἐγώ θά βάλω τήν ἐπιχείρηση κιἐσύ τά ἐργατικά καί καθαρά χέρια σουΣκέψου το κι αὔριο μοῦ ἀ πα ντᾶςΕἶχε σκεφθεῖ ὁ Παναγιώτης γιrsquo αὐτό

καί χωρίς νά ὑπολογίσει τή σίγουρηδουλειά καί τήν ἄνεση πού ἐξασφάλιζεστήν πολύτεκνη οἰκογένειά τους ἀπο-φάσισε τήν τρίτη καί τελευταία κίνησηmdash Κυρ-Προκόπη σrsquo εὐχαριστῶ πολύ

γιά τήν ἀγάπη καί τήν ἐμπιστοσύνησου Ὅμως τήν πρότασή σου δέν μπο -ρῶ νά τή δεχθῶ οὔτε νά μείνω ἄλλοστή δούλεψή σου μπορῶ Εἶπε ἔλυσε τήν ποδιά ἀπό τή μέση

του καί τήν ἀκούμπησε στό τραπέζιπού βρισκόταν μπροστά τουmdash Δέν καταλαβαίνω Γιά ποιό λόγοmdash Γιά κάποιους λόγους σου κυρ-

Προ κόπηmdash Δέν μπορῶ νά τό πιστέψω Ἐν νο -

εῖς Σπουδαῖο πράγμα ποιόν βλάπτωΕἶπε ἐκεῖνος περισσότερο πειραγμένοςπαρά ξαφνιασμένος

mdash Τόν ἑαυτό σου κι ὅποιον σrsquo ἀ κού -ει ἀφεντικόmdash Ξανασκέψου το καί περίμενε τό

τέλος τοῦ μήνα νά λογαριαστοῦμεσοῦ χρωστάωmdash Τίποτα δέ χρωστᾶς σέ μένα στήν

Παναγία ὅμως χρωστᾶς κυρ-Προκό -πη χρωστᾶμε ὅλοι μας εὐγνωμοσύνηκαί τιμή καί στόν Υἱό της τή λατρείαμαςἜφυγε λυπημένος μά εἰρηνικός ὁ

Παναγιώτης Ἄφηνε τή δουλειά του μάκρατοῦσε δική του τήν πολύτιμη κλη-ρονομιά τῆς γιαγιᾶς Αὐτή τοῦ ἐξα-σφάλισε τό μέλλον Λίγους μῆνες μετάδιορίστηκε ὑπάλληλος σέ δημόσια ὑ -πηρεσία πράγμα σπουδαῖο γιά τήν ἐ -ποχή Ἀργότερα δημιούργησε εὐλογημένηπολύτεκνη οἰκογένεια Τώρα μᾶς διη-γεῖται τήν ἱστορία του γιά νά μᾶςμάθει ὅποτε νιώθουμε νά μολύνεται τόπεριβάλλονμας ἡ τάξη ἡ παρέατό προαύλιοτό γήπεδοἀπό παρό-μοια λόγια νάἀποφασίζουμεκάποιες δυνα-μικές κινήσειςἀντίδρασηςγιά νάἑλκύουμετή μεγάληΧάρη τῆς Πα-ναγίας καί νάκρατοῦμε τήΣκέπη Τηςἁπλωμένηπάνω ἀπότήν Πα-τρίδα μας

Μ

τῆς γιαγιᾶς

Ὀκτώβριος 2012 353

ΤΥΠΟΣ ΠΛΟΙΟΥ ΕΛΑΦΡΥ ΚΑΤΑ∆ΡΟΜΙΚΟ ΜΗΚΟΣ 140 Μ ΠΛΑΤΟΣ 21 Μ ΒΥΘΙΣΜΑ 75 ΜΠΛΗΡΩΜΑ 30 ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΙ

670 ΝΑΥΤΕΣΜΕΓΙΣΤΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ 225 ΚΟΜΒΟΙΜΗΧΑΝΕΣ 2 ΤΕΤΡΑΚΥΛΙΝ∆ΡΕΣΠΥΡΟΒΟΛΑ 4 ΤΩΝ 234 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ

8 ΤΩΝ 197 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ8 ΤΑΧΥΒΟΛΑ ΤΩΝ 76 ΧΙΛ5 ΑΝΤΙΑΕΡΟΠΟΡΙΚΑ

ΕΝΑ ΖΩΝΤΑΝΟ ΜΟΥΣΕΙΟΤΟΥ ΠΟΛΕΜΙΚΟΥ ΜΑΣ ΝΑΥΤΙΚΟΥ

Βρισκόmicroαστε στό Πάρκο ΝαυτικᾹς Παράδοσης στό Τροκαντερό δίπλα στή microαρίνα τοῦ Φλοίσβουστό Παλαιό Φάληρο Ἐδῶ εἶναι ἐλλιmicroενισmicroένα πλοῖα τοῦ Πολεmicroικοῦ Ναυτικοῦ πού ἔγραψανλαmicroπρές σελίδες στή σύγχρονη ἑλληνική ἱστορία

Τό θωρηκτό laquoἈβέρωφraquo ναυπηγήθηκε τό 1911 στά ναυπηγεῖα τῶν ἀδελφῶν ORLANDO στό Λιβόρνο τῆς Ἰταλίας

Ἡ τότε κυβέρνηση τοῦ Κυριακούλη Μαυροmicroιχάλη δαπάνησε22300000 δρχ γιά τήν ἀπόκτησή του Τά 8000000 δρχπροέρχονταν ἀπό τό 20 τῆς συνολικῆς κληρονοmicroιᾶς τοῦ Γεωργίου Ἀβέρωφ πού τά παραχώρησε microέ τή διαθήκη του στόΤαmicroεῖο Ἐθνικοῦ Στόλου Τό πλοῖο πού ἔφερε τό ὄνοmicroά τουκατέπλευσε στίς 11 Σεπτεmicroβρίου στό Φάληρο ὅπου τό ὑ ποδέχτηκαν οἱ Ἕλληνες microέ microεγάλο ἐνθουσιασmicroό

ΤΟ ΘΩΡΗΚΤΟ laquoΑΒΕΡΩΦraquo ∆ΕΝ ΜΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΕΙ ΠΙΑ ΣΤΙΣ ΘΑΛΑΣΣΕΣΜΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΕΙ ΟΜΩΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑhellip

5 Ὀκτωβρίου 1912 Κήρυξη Βαλκανικῶν ΠολέmicroωνἈναχώρηση τοῦ στόλου γιά τό Αἰγαῖο

3 ∆εκεmicroβρίου 1912 Ναυmicroαχία τῆς Ἕλλης

Ἡ Ἑλλάς δέν ἀναmicroένει ἀπό ἐσς νά ἀποθάνετε γι αὐτήν Ἀναmicroένει νά νικήσετε Αὐτήἦταν ἡ προτροπή τοῦ Ἐ Βενιζέλου πρός τούς Ἕλληνες Ναῦτες στίς 5 Ὀκτωβρίου 1912

Ὀκτώβριος 2012354

Ἡ σηmicroαία τοῦ laquoἈβέρωφraquo εἶναι microεγαλύτερηἀπrsquoαὐτές πού κυmicroατίζουν στά ἄλλα ἑλληνικάπολεmicroικά πλοῖα καί τήν ἀκολουθεῖ microιά ἱστορίαΜετά τήν Ἀπελευθέρωση ὅταν τό θωρηκτόlaquoἈβέρωφraquo ἐπέστρεψε στήν Ἑλλάδα microεταφέροντας τήν ἐξόριστη κυβέρνηση θεωρήθηκεσωστό νά κρεmicroαστεῖ στόν ἱερό βράχο τῆςἈκρόπολης ἡ σηmicroαία τοῦ πλοίου ὡς ἔνδειξητῆς ἔννοιας τῆς ἐλευθερίας καθώς τό πλοῖοεἶναι τό microοναδικό κοmicromicroάτι ἑλληνικῆς γῆς πούστά 100 χρόνια ζωῆς του δέν ἔχει κατακτηθεῖ ποτέ Ἀπό τότε στό πλοῖο κυmicroατίζει microιάἴδια σέ microέγεθος σηmicroαία τῶν 48 τmicro

5 Ἰανουαρίου 1913 Ναυmicroαχία τῆς Λήmicroνου

2 Μαῒου 1919 Ἀποβίβαση ἑλληνικοῦ στρατοῦ στή Σmicroύρνη

Σεπτέmicroβριος 1922 Ὑποστήριξη ἀποχώρησης ἑλληνικοῦ στρατοῦἀπό Μικρά Ἀσία

5 Μαῒου 1937 Ἄφιξη στήν Ἀγγλία γιά τά 25χρονα τῆς βασιλείας τοῦ Γεωργίου Ε΄ τῆς Ἀγγλίας

18 Ἀπριλίου 1941 Ἀναχώρηση γιά Κρήτη καί Ἀλεξάνδρεια Αἰγύπτου

18 Ὀκτωβρίου 1937 Ἐπίσηmicroη ἐπίσκεψη στήν Κωνπολη

28 Ὀκτωβρίου 1940 Κήρυξη ἑλληνο9ταλικοῦ πολέmicroου

18 Ὀκτωβρίου 1944 Ἄφιξη στήν ἐλεύθερη Ἑλλάδα

1951 Ἐγκαταλείπει τήν ἐνεργό δράση

1983 Ἀπόφαση γιά microετατροπή σέ Μουσεῖο

1986 Μεταφέρεται στό Π Φάληρο

Ὁ ἀπολογισmicroός τᾹς ναυmicroαχίας γιά τούς Ὀθωmicroανούς ἦταν τραγικός Ἑκατόν ἐνενήντα νεκροίπολλαπλάσιοι τραυmicroατίες καί βαριές ζηmicroιές σέ τρία πλοῖα τους Ο ἑλληνικός στόλος εἶχε microόλιςτρεῖς τραυmicroατίες καί microικρές ζηmicroιές Ὁ τουρκικός στόλος δέ βγᾹκε ἀπό τά στενά τοῦ Ἑλλησπόντουγιά πολλά χρόνια καί ἡ Τουρκία ὑπογράφει ταπεινωτική συνθήκη εἰρήνης microέ τήν Ἑλλάδα

Ὀκτώβριος 2012 355

Παρατηρῆστε τήν ἀντίστροφη κλίσητῆς πλώρης τοῦ πλοίου χαρακτηριστικήγιά τά πλοῖα τῆς ἐποχῆς σέ ἀντίθεση microέτά σηmicroερινά Τό microπροστινό τmicroῆmicroα πούβρίσκεται κάτω ἀπό τήν ἐπιφάνεια τῆςθάλασσας εἶναι ἀπό συmicroπαγή χάλυβα γιάνά microπορεῖ νά κάνει microέχρι καί ἐmicroβολισmicroόΜιά συνέχεια τῆς ἀρχαίας τριήρους καίτῆς ναυτικῆς παράδοσης τῆς Ἑλλάδας

Σπάνια συναντᾶ κανείς ἕνα ἐκκλησάκι πάνω σέπολεmicroικό πλοῖο ὅπως τό παρεκκλήσι τοῦ ἉγίουΝικολάου hellipΤίς παραmicroονές τῆς ναυmicroαχίας τῆςrdquoἝλληςrdquo (Νοέmicroβριος 1912) ὁ πυροβολητής Σωτήριος Κ Σκόδρας πῆγε στόν ὑπηρετοῦνταἀρχιmicroανδρίτη τότε καί microετέπειτα microητροπολίτηΣπάρτης ∆ιονύσιο ∆άφνο καί τοῦ ἀνακοίνωσε

ὅτι κατά τή διάρκεια τῆς ὑπηρεσίας του παρατήρησε microιά περίεργη σκιά στόν κάδο νεροῦπού ἔmicroοιαζε πολύ microέ τή microορφή τοῦ Ἁγίου Νικολάου Οἱ ἄλλοι ναῦτες δυσπίστησαν λέγοντας ὅτι ἐπρόκειτο γιά ὀξείδωση τῆςλαmicroαρίνας Αὐτό ὅmicroως ἦταν ἀδύνατο γιατίὁ κάδος ἦταν ὁλοκαίνουργος Μόλις ἐνηmicroερώθηκε ὁ ναύαρχος Κουντουριώτης διέταξε νά τοποθετήσουν τόν κάδο στόπαρεκκλήσιο τοῦ θωρηκτοῦ καί νά γίνει ὁmicroιλία στό πλήρωmicroαmicroέ θέmicroα rdquoὉ Θεός εἶναι microαζί microαςrdquo

ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΟΥ ΘΩΡΗΚΤΟΥ laquoΑΒΕΡΩΦraquohellip

Κάθε χρόνο τό πλοῖο δέχεται πάνω ἀπό 30000 ἐπισκέπτες Τό laquoΑΒΕΡΩΦraquo δέν εἶναι ἁπλά ἕναΜουσεῖο εἶναι ὁλόκληρο ἕνα κειmicroήλιο microέσα στό ὁποῖο ὁ κάθε ἐπισκέπτης περπατ microέ δέος Εἶναιἕνα ζωντανό ναυτικό microνηmicroεῖο πού κάθε γωνιά του ζωντανεύει microιά ἱστορία τόσο θαυmicroαστή ὅσοκαί ἡ ψυχή τῶν ἀνθρώπων πού τό ὑπηρέτησαν

Φ

Ὀκτώβριος 2012356

ἹἹλλιικκάά 2 πακέτα τετράγωνα μπισκότα (τύπου Πτί-μπέρ) 1 φάκελο Garni βανίλια 1 φάκελο κρέμα στιγμῆς ἄνθος ἀραβοσίτου βανίλια 2 ποτήρια γάλα

καί frac12 περίπου ποτήρι γάλα γιά νά βουτᾶμε τά μπισκότα frac12 ποτήρι ζάχαρη ἄχνη 200 γρ βιτάμ soft 3 βανίλιες 1 κουταλιά σούπας κακάο ἤ nescafeacute 3-4 κουταλιές λικέρ καφέ 3-4 κουταλιές κονιάκ 1 κουβερτούρα 125 γρ

ἘἘκκττέέλλεεσσηηΧτυπᾶμε γιά δύο λεπτά στό μίξερ τό garni τήν κρέμα

στιγμῆς τό γάλα τήν ἄχνη τό βιτάμ καί τίς βανίλιεςΣέ ἕνα μακρύ δίσκο βάζουμε ἀλουμινόχαρτο καί ἁπλώ-

νουμε τά μπισκότα πού ἔχουμε βουτήξει στιγμιαῖα στόγάλα καί τό λικέρ Τά μπισκότα τά τοποθετοῦμε ἑνωμένασέ τρεῖς σειρές Βάζουμε συνολικά 3 μπισκότα κατά πλά-τος καί 7 μπισκότα κατά μῆκος

Πάνω στή μεσαία σειρά μπισκότων ἁπλώνουμε τό 13τῆς κρέμας καί πάνω στήν κρέμα τοποθετοῦμε μία ἀκόμασειρά μπισκότα Πάνω ἀπ΄ αὐτά τά μπισκότα βάζουμε τόἄλλο 13 τῆς κρέμας στό ὁποῖο ἔχουμε προσθέσει κακάοΣυνεχίζουμε μέ μία ἀκόμα σειρά μπισκότα καί τέλος βάζουμε τό τελευταῖο 13 τῆς κρέμας

Σηκώνουμε τίς δύο πλαϊνές πλευρές τοῦ ἀλουμινόχαρτου μαζί μέ τά μπισκότα καί κλεί-νουμε σφιχτά ὥστε νά σχηματιστεῖ περίπου τριγωνικός κορμός Βάζουμε τόν κορμό γιάτρεῖς ὧρες περίπου στήν ψύξη Ὅταν τόν βγάλουμε ἀνοίγουμε τό ἀλουμινόχαρτο μέ προ-σοχή καί περιχύνουμε μέ τό γλάσο Διατηροῦμε τόν κορμό στό ψυγεῖο

Γιά τό γλάσο χρησιμοποιοῦμε μπέν-μαρί στό ὁποῖο λειώνουμε τήν κουβερτούρα μέ 3-4 κουταλιές γάλα καί 3-4 κουταλιές κονιάκ

Κορmicroός

ΚΚΑΑΛΛΗΗ ΕΕΠΠΙΙΤΤΥΥΧΧΙΙΑΑ

Ὀκτώβριος 2012 357

ΚΑΤΙ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΣΑΣ

Συνταγή καί φωτογραφίες ἀπόκ Μαρία Ἀδ Πύργος

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17 Ρ Ο Σ

Στή διπλανή στήλη συμπλήρωσε τά γράμ-ματα πού λείπουν καί φτιάξε τίς ζητούμενεςλέξεις πού τελειώνουν σέ -ΡΟΣ

1 Βουνό2 Χωράφι3 Ἕνας ἀπό τούς μαθητές τοῦ Χριστοῦ4 Δέν εἶναι βρώμικος5 Συσσωρευμένος πλοῦτος6 Αὐτός πού ἀγαπᾶ τή μελέτη7 Προσωρινός8 Τό ψάρι βακαλάος9 Ὁ ἀποτελούμενος ἀπό πολλά κύτταρα10 Ἀποτελεῖται ἀπό ἄσπρο καί μαῦρο χρῶμα11 Γιατρός εἰδικός γιά παιδιά12 Αὐτός πού δίνει παρηγοριά κουράγιο13 Φοβερός τρομακτικός14 Γεμάτος λάμψη ἀκτινοβόλος15 Μπροστά16 Ὑπάρχει στή σαπουνάδα17 Πρόθεση

ΛΕΞΕΙΣ ΡΟΣ

2 6 + 3 - 5 = 10

2 = 21

-

6 2 = 8

= 19

= = = =

3 17 21 36

Κάθε γραμμήκαί κάθε στήληπρέ πει νά περι-λαμβάνει τούς ἴ -διους ἀριθμούςκαί σύμβολαἀλλά μέ διαφορε-τική διάταξη

Βρεῖτε τή διά-ταξη γιά νάἰσχύουν τά ἀπο-τελέσματα πούἀναγράφονται

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ5

∆ΙΑΦΟΡΕΣ

ΚΚάάθθεε ἑβδομάδα ἕναςγάλος γεννάει πέντε αὐ -γά καί κάθε ἑβδομάδαμία ἀλεπού κλέβει ἕναἀπό αὐτά Πόσες ἑβδο-μάδες χρειάζονται γιάνά συγκεν-τρω θοῦν 30 αὐγά

ἌἌνν δύο ἐργάτες χρειάζον-ται δύο μέρες γιά νά βά-ψουν δύο τοίχους πόσεςμέ ρες θά χρει-αστοῦν δέκαἐργάτες γιάνά βά-ψουν δέ -κα τοίχους

Ὀκτώβριος 2012358

ΣΤΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟἩ νικηφόρα ἑλληνική Σημαία στήν ἐλεύ-

θερη Θεσσαλονίκη Ὀκτώβριος 1912 (Σύνθεση περιοδικοῦ laquoΠρός τή Νίκηraquo)

ldquo∆έν ξεχνωrdquo σηmicroαίνει

ΘυmicroαmicroαιΤιmicroω

Ὑπόσχοmicroαι

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

Μήν ξεχάσω

Μήν ξεχάσω

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012

ἹἹσσττοορριικκάά ΣΣηημμεειιώώμμαατταα

οναστήρι ἤ Θεσσαλονίκη Αὐτό τόἐξαιρετικά δύσκολο δίλημμα ἀπασχό-λησε νωρίς τήν ἡγεσία τῆς ἙλλάδοςΚαί τώρα μετά τή νικηφόρα προέλασητοῦ Ἑλληνικοῦ στρατοῦ στή Μακεδο-νία μετά τίς πρῶτες νίκες καί μάλισταστά Γιαννιτσά ἔγινε πιό ὀξύ καί ἐ πεῖ -γον Πρός τά ποῦ θά κατευθυνόταντώρα ἐλευθερωτής ὁ Ἑλληνικός στρα-τός Πρός τά βόρεια ὅπου ὑπῆρχεἀκμαιότατη ἑλληνική πόλη τό Μονα-στήρι ἤ ἀνατολικά πρός τή νύμφη τοῦΘερμαϊκοῦ τή Θεσσαλονίκη

Γιά τήν κατανόηση τοῦ διλήμματοςχρειάζεται μιά ἐξήγηση Ὅταν συστά-θηκε ἡ Βαλκανική συμμαχία ndashἙλλάδαΣερβία Βουλγαρία Μαυροβούνιοndashἀποφεύχθηκε νά συζητηθεῖ πῶς θά γι-νόταν ἡ διανομή τῶν ἐδαφῶν πού θάκατακτοῦσαν τά σύμμαχα κράτη Ἦ -ταν λεπτό θέμα καί μποροῦσε ἐξαρχῆςνά δημιουργήσει ρήξη στή συμμαχίαἜτσι πάνω στά πράγματα ἔγινε σιω-πηρά δεκτό νά ἔχει δικαιώματα κάθεκράτος στίς περιοχές πού θά ἀπελευ-θέρωνε ἀπό τούς Τούρκους ὁ στρατόςτου

Πρός τό Μοναστήρι λοιπόν ἤ πρόςτή Θεσσαλονίκη Ἡ ἑλληνική ψυχή τάἐπιθυμοῦσε καί τά δύο Ἑλληνικά δένἦταν Πρός τό Μοναστήρι ndashπού τελικάχάθηκε γιά τούς Ἕλληνεςmiddot πρόλαβανκαί τό κατέλαβαν οἱ Σέρβοιndash προσέ-βλεπε ὁ Ἀρχιστράτηγος Κωνσταντῖ νοςΠρός τή Θεσσαλονίκη ὁ ἘλευθέριοςΒενιζέλος Καί εἶχαν καί οἱ δύο ἰσχυρά

ἐπιχειρήματα Τελικά ἀποφασίσθηκε ἡχωρίς καμία καθυστέρηση προέλασητοῦ στρατοῦ πρός τή ΘεσσαλονίκηΓιατί πρός τή Θεσσαλονίκη βάδιζετώρα ὁλοταχῶς καί ὁ βουλγαρικόςστρατός ndashἔτσι ἔλεγαν κάποιες ἔγκυ-ρες πληροφορίες κάποια γεμάτα ἀνη-συχία τηλεγραφήματα

Ἔτσι μετά τή λαμπρή νίκη τοῦ στρα-τοῦ στά Γιαννιτσά οἱ ἑλληνικές δυνά-μεις ἀνασυντάχθηκαν καί βάδισανndashπέντε μεραρχίεςndash πρός τή Θεσσαλο-νίκη Ἔπρεπε νά περάσουν τόν Ἀξιόποταμό ἀρχικά Οἱ γέφυρες ἦταν κατε-στραμμένες ἀπό τούς ὑποχωροῦντεςΤούρκους Ἔπρεπε νά κατασκευα-σθοῦν νέα περάσματα Καί οἱ στρατιῶ -τες ἦταν τόσο καταπονημένοι Ὅμωςτά φῶτα τῆς Θεσσαλονίκης ἀπό μα-

ΜΜ

Ὀκτώβριος 2012334

ἘἘλλεεύύθθεερρηη ἡἡ ΘΘεεσσσσααλλοοννίίκκηη

ἘἘλλεεύύθθεερρηη ἡἡ ΘΘεεσσσσααλλοοννίίκκηη

ΒΒΑΑΛΛΚΚΑΑΝΝΙΙΚΚΟΟΙΙ

ΠΠΟΟΛΛΕΕΜΜΟΟΙΙ

ΒΒΑΑΛΛΚΚΑΑΝΝΙΙΚΚΟΟΙΙ

ΠΠΟΟΛΛΕΕΜΜΟΟΙΙ

κριά τούς καλοῦσαν Καί οἱ ὑπόδουλοιndashπέντε αἰῶνεςndash ἀδελφοί ἐκεῖ μέσατούς καρτεροῦσαν καί μετροῦσαν τίςἡμέρεςmiddot 24 Ὀκτωβρίου 25 Ὀκτωβρί -ου Πλησίαζε καί ἡ ἑορτή τοῦ πολιού-χου τους ἁγίου τοῦ Ἁγίου ΔημητρίουΚαί πίστευαν πολύ τό πίστευαν ὅτικάτι θά ἔκανε ὁ στρατιωτικός Ἅγιόςτους Δέν μπορεῖ Κάτι θά ἔκανε

Ὁ ἑλληνικός στρατός προχωροῦσεμέ ἐμπόδια Γιατί οἱ Τοῦρκοι δέν ἄφη-ναν εὔκολα τά ἐδάφη πού αἰῶνεςτώρα κατεῖχαν Πολεμοῦσαν κι αὐτοίμέ πο λύ ἡρωισμό μέ πεῖσμα καί φανα-τισμό φαινόταν ὅμως καθαρά ὅτιεἶχαν ἡττηθεῖ Δέν τούς ἀπέμενεπλέον τίποτε ἄλλο ἀπό τό νά παραδώ-σουν τή Θεσσαλονίκη στούς ἝλληνεςΑὐτό τούς συμβούλευαν καί οἱ πρόξε-νοι τῶν ξέ νων κρατῶν

Ὁ ἀρχηγός τοῦ Τουρκικοῦ στρατοῦΤαχσίν πασάς ὅλο καί παρακώλυε καίκαθυστεροῦσε τήν παράδοση Καί ὅ -ταν κάτω ἀπό τήν πίεση τῶν πραγμά-των ἔφθασε αὐτή ἡ ὥρα ἔθετε ὅρουςπού κρατοῦσαν ἰσχυρή ndashκαί ἐπικίνδυνηβέβαιαndash τήν παρουσία τῶν Τούρκωνστήν πόλη Τελευταία ἀπαίτηση Νάτούς ἀφεθοῦν 5000 ὅπλα γιά τήν ἐκ -παίδευση νεοσυλλέκτων

Χρειάσθηκε ἀπό τό Στρατηγεῖο τουστό Τοπσίν νά ἀπειλήσει μέ ἐπίθεση ndashτήν ὁποία καί ξεκίνησεndash ὁ Ἀρχιστρά-τηγος Διάδοχος Κωνσταντῖνος γιά νάὑπογραφεῖ τό πρωτόκολλο τῆς παρα-δόσεως τῆς Θεσσαλονίκης Ἦταν τόβράδυ τῆς 26ης Ὀκτωβρίου 1912 Ἦ -ταν δῶρο τοῦ Ἁγίου τους τοῦ laquoἈκρίτηΚαβαλλάρηraquo Ἁγίου Δημητρίου Ἔτσιτό ἔνιωσε ὁ λαός κι ἔτσι τό εἶπε κι ὁποιητής

Ἡ Σαλονίκη πού ἔσβηνε μέ τοῦκαιροῦ τό διάβαndashκαντήλι πού τρεμόφωτο γιά λάδι λαχταρᾶndashἀποβραδίς κοιμήθηκε

δυστυχισμένη σκλάβακαί τήν αὐγούλα ξύπνησεἀρχόντισσα κυρά― Τί νά ᾿βλεπε στόν ὕπνο τηςποιό νά ᾿ταν τ᾿ ὄνειρό της―Τόν Ἅι-Δημήτρη ἔβλεπεστό ἄτι τό γοργόπού ροβολῶντας ἔκραζεμέ τή φωνή τῆς νιότηςlaquoἌνοιξε πόρτα τῆς σκλαβιᾶςἡ λευτεριά εἶμ᾿ ἐγώraquo

27 Ὀκτωβρίου 1912 μπαίνει ἐ -λευθερωτής ὁ Ἑλληνικός στρα-τός στή Θεσσαλονίκη

28 Ὀκτωβρίου 1912 ὥρα 11 τόπρωί μπαίνει στή Θεσσαλονίκημέ ὅλο του τό ἐπιτελεῖο ὁ Στρα-τηλάτης Διάδοχος Κωνστα -ντῖνος μέσα σέ μιά ἀποθεωτικήὑποδοχή πού κατέληξε στήνἘκκλησία τοῦ Ἁγίου Μηνᾶ ὅπουἔγινε ἐπίσημη καί ἐξαιρετικάσυγκινητική δοξολογία στό Θεόγιά τήν ἀπελευθέρωση τῆς πό-λεως

Κι ἔγραφε ἡ ἐφημερίδα laquoὉ ἐνθουσιασμός τῶν Ἑλλή-

νων δέν εἶναι δυνατόν νά περι-γραφῇ ἐπί τῇ θέα τῶν Ἑλλήνωνἀξιωματικῶν καί στρατιωτῶν εἰσ -ερχομένων νικηφόρως εἰς τήν πό -λιν μας Οἱ πάντες ἐζητωκραύγαζονσυνέχαιρον ἀλλήλους ἐφίλουντούς Ἕλληνας ἀξιωματικούς ἐπή-δουν ἄφηναν ἀνάρθρους κραυ-γάς τά εἶχαν χάσει κυριολεκτικῶςΣημαῖαι ἑλληνικαί ἀνεπετάσθησαν(ὑψώθηκαν) εἰς τά ἑλληνικά κατα-στήματα καί εἰς τάς ἑλληνικάςοἰκίαςraquo

ἩἩ ΘΘεεσσσσααλλοοννίίκκηη ἦἦτταανν ἐἐλλεεύύθθεερρηηὈκτώβριος 2012 335

Ἐλεύθερη ἡ Θεσσαλονίκη

Ἐλεύθερη ἡ Θεσσαλονίκη

336Ὀκτώβριος 2012

Ι laquoΠερίεργον καί θαυμαστόν θέαμαraquo Ὁ ἀνταποκριτής τῶν Times Κρῶφορδ Πράϊς ἀφηγεῖται

Ε νόμιζέ τις ὅτι Ἑλληνικός στρατός νικηφόρος ἐπανέκαμπτε εἰς τάς Ἀθήνας του μετά εὐτυχῆ ἐκστρατείαν εἰς τήν ἀλλο-δαπήν Ἐφαίνετο ἀκατανόητον πῶς ἦτο δυνατόν Τουρκική ἧττα νά ἑορτάζεται κατά τοιοῦτον τρόπον εἰς μίαν μέχρι χθές Τουρκικήν πόλιν Πράγματι ἐκεῖνο τό ὁποῖον συνέβαινεν ἦτο κάτι πλέ-ον ἀπό ἑορτασμόν πολεμικῆς νίκης∙ ἦτο ὁ ἑορτασμός τῆς ἀπελευθερώσεως τοῦ Ἑλληνικοῦ πληθυσμοῦ ἀπό τήν δουλείαν τῆς Τουρκικῆς διοικήσεως Μόνο τώρα ὁ γνω-στός καφετζῆς laquoμπάρμπα Γεώργηςraquo ἠδυνήθη νά παραδώσῃ εἰς τό πῦρ τό Τουρκικόν του κάλυμμα∙ μόνον τώρα ἠδυνήθη νά ἁρπάσῃ τάς ἐρυθράς σημαίας τῆς ἡμισελήνου αἱ ὁποῖαι μέχρι τῆς στιγμῆς ἐκείνης ἐστόλιζον τό κατάστημά του καί νrsquo ἀνυψώσῃ ἀντrsquo αὐτῶν τό ἰδικόν του Κυανόλευκον ἔμβλημα∙ μόνο τώρα ὁ ραγιᾶς Ἕλλην ἐτόλμα νά δια-κηρύττῃ ἀπό τῆς ὀροφῆς τῆς οἰκίας του τό μῖσος του πρός τόν Τοῦρκον καί τά ἔργα του Ἦτο ἕν περίεργον ἀλλά καί θαυμαστόν ταυτοχρόνως θέαμα τό ὁποῖον μόνον εἰς τήν Μακεδονίαν ἠμπορεῖ κανείς νά ἴδῃ διότι μόνο μία Μακεδονία ὑπάρχει

100 χρόνια 100 χρόνια Ἑταιρεία Μακεδονικῶν σπουδῶνἙταιρεία Μακεδονικῶν σπουδῶν

ΜΙΚΡΑ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΜΕΓΑΛΕΣlaquoΩΡΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣraquo

ΤοΤοΤοΤΤοΤοΤοΤΤοοοουρυυυυυ κικικον ἀ ἀἀἀἀπόπό ἑἑορρτατασμσμσμσμσσσμόόόόόόόόἙλληηηνικοῦ πλπλλλλπληθηθυσμοοῦ ἀἀἀ

337Ὀκτώβριος 2012

ΙΙΙΙ Πρωΐ τῆς 27ης Ὀκτωβρίου σέ μιά Θεσσαλονίκη στά γαλανόλευκα

Ε κ τῶν Ἑβραϊκῶν καταστημάτων καί τοῦ μοναδικοῦ ἑλληνικοῦ τῶν ἀδελφῶν Ναούμ Χρίστου οὐδέ ἴχνος ἀπέμεινεν ἐκ τοῦ ἑλληνικοῦ χρωματισμοῦ ὑφασμάτων ὥστε ἐν τέλει μετά δυσκολίας εὕρισκέ τις ἕνα πῆχυν χασέ καί ὀλίγον μπλέ ὕφασμα διά τήν κατα-σκευήν τῆς ἀπαραιτήτου διά κάθε Ἕλληνα σημαίαςΚαί πράγματι δέν παρῆλθον πολλαί ὧραι καί περί τήν 9ην ἑσπερινήν εἰσήρχοντο εἰς τήν πόλιν καταλύσαντες εἰς τό ὀνομαστόν τότε ξενοδοχεῖον laquoὌλυμπος Παλλάςraquo πέντε ἀξιωματικοί ἐν οἷς καί οἱ κκ Κλεομένης Μέραρχος καί Μεταξᾶς Ἐντελῶς ἄϋπνοι οἱ ἐνθουσιωδέστεροι τῶν κατοίκων ἀναμένοντες τήν εὐχάριστον ἐξέλιξιν τῶν πολεμικῶν γεγονότων ἤρχισαν σιγά καί δειλά-δειλά ὁ εἷς κατόπιν τοῦ ἄλλου ἀπό τοῦ μεσονυκτίου νά ἀναπετῶσι τάς ἑτοίμους κυανολεύκους σημαίας τωνἘν τῇ Ἐγνατίᾳ ἰδίως ὁδῷ ὁ κ Χατζηνικολάου ὀδοντίατρος ἐκ τῶν θαρραλεωτέρων πρῶτος ἔρριψε τόν κῦβον καί ἐκ τῶν πρώτων ἐθεάθη ἀναπετῶν πελωρίαν ἑλληνικήν ση-μαίαν οὕτως ὥστε ἡ πρωία τοῦ Σαββάτου εὗρε τήν πόλιν μας πλέουσαν εἰς τό κυανό-λευκον καί ἀπrsquo ἄκρου εἰς ἄκρον σημαιοστόλιστον Τό Ἑλληνικόν χρῶμα ἐκυριάρχει πα-ντοῦ αἱ δέ ὁδοί της ἔλαβον ὄψιν πανηγυρικήν ΙΙΙΙΙΙ Ἡ ἑλληνική σημαία στό Λευκό Πύργο ἐνῶ ὁ διάδοχος Κωνσταντί νος μπαίνει στήν πόλη Ὁ Ἀλέξανδρος Δ Ζάννας θυμᾶται

Σ τίς 28 Ὀκτωβρίου τό πρωί ἐ -πρόκειτο νά γίνη ἡ ἐπίσημη εἴ-σοδος τοῦ Βασιλέως καί τῆς Βασι-λικῆς οἰκογένειας στήν πόλιΣτόν Λευκό Πύργο δέν εἶχε ση-κωθῆ ἀκόμη Ἑλληνική σημαία καί ὅλοι διερωτοῦνταν τό γιατί Πῶς ἔγινε καί ὕστερα ἀπό 36 ὡρῶν κα-τοχῆς δέν εἶχε ὑψωθῆ ἀκόμη ἡ Ἑλ-ληνική σημαίαἈνέβηκα ἐπάνω στόν Πύργο καί εἶδα πώς οἱ Τοῦρκοι εἶχαν ἀφαιρέσει τό σκοινί ἀπό τόν ἱστό Γιά νά κατέβη ὁ ἱστός καί νά ὑψωθῇ ἡ σημαία χρειάζουνταν ἀρκετή δου-λειά Ρώτησα στά καΐκια πού ἦταν ἀγκυροβολημένα δίπλα ἄν ὑπῆρχε κανένας μικρός μοῦτσος ἱκανός νά σκαρφαλώσῃ στόν ἴδιο τόν ἱστό καί νά περάσῃ τό σκοινί γιά τή ση-μαία Παρουσιάστηκε ἕνας μικρούλης γελαστός καί μέ βεβαίωσε ὅτι μποροῦσε νά τό κάνῃ Ἔτρεμα μήν τοῦ συμβῇ κακό γιατί ὁ ἱστός δέν ἦταν πολύ γερός Ὁ μικρός ὅμως ἀφοῦ τόν κύτταξε μοῦ εἶπε πώς ἔκανε δυσκολώτερες ἀναρριχήσεις στά καράβια καί πώς θά τά κατάφερνε Πρίν ἀκόμη τοῦ πῶ τό laquoναίraquo ἄρχισε νά σκαρφαλώνῃ μέ καταπλη-κτική ἐπιτηδειότητα καί ταχύτητα Σέ δύο λεπτά εἶχε περάσει τό σκοινί Κατέβηκε ἐνθου-σιασμένος γιά τήν ἐπιτυχία του καί ὅταν τοῦ ἔδωκα δυό μετζήτια πετοῦσε ἀπό τή χαρά του Ἡ σημαία μας πρωτοϋψώθηκε στό Λευκό Πύργο ἐκείνη τήν ἡμέρα τό πρωί τήν ὥρα ἀκριβῶς πού ἔρχονταν ἀπrsquo τόν παραλιακό δρόμο ἡ παρέλασις τῆς νίκης Γ

σω καί νά σέ ἀποκαταστήσω στή δικήσου γῆ τή γῆ τῆς Χαναάν

Τότε λαέ μου ἤσουν ἐσύ γιά μένα τε-λείως ξεχωριστός καί ἀγαπητός λαός -ποιος τολμοῦσε νά σέ βλάψει ἔβρισκεἘμένα ἐκδικητή καί τιμωρό Τόσο σέ ἀ -γαποῦσα

μως θέλω νά σέ ρωτήσω Τί laquoπλημ-μέλημαraquo τί σφάλμα τί ἀδικία τί λάθοςβρῆκαν οἱ πατέρες σου ἐπάνω μου καί μέἐγκατέλειψαν ἔφυγαν μακριά μου καίἀκολούθησαν τά κούφια καί τιποτένιαεἴδωλα ὥστε τελικά καί οἱ ἴδιοι νά γίνουνκούφιοι μηδαμινοί καί τιποτένιοι

Βρέθηκε ἄραγε κάποιος ἀπrsquo αὐτούς νά

Aparao TA paraPOFHTIka ANAGNVSMATa toy ESparaEPInoy ths EOPTEumls

TOY AGIOY DHMHTPIOY25 Ὀκτωβρίου 2012 ερεμ β΄ 1-12

ΤΟ ΠΑΡΑΠΟΝΟ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥΤΟ ΠΑΡΑΠΟΝΟ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ

τόν ἑσπερινό τῆς ἑορτῆς τοῦἁγίου μεγαλομάρτυρος Δημη-τρίου διαβάζεται ἕνα προφητι -κό ἀνάγνωσμα συνταρακτικό

Κύριος ἀπαριθμεῖ τίς εὐεργεσίες Τουπρός τό λαό Του τόν ἰσραηλιτικό καίσυγχρόνως ἐκφράζει ἕνα βαθύ παράπο -νο

Θυμήθηκα λέει ὁ Κύριος πόσο σέσπλαχνίσθηκα καί σέ ἐλέησα λαέ μουστά χρόνια τῆς νεότητάς σου τότε πούἄρχιζες τήν ἱστορική σου πορεία καί ἀριθ-μοῦσες λίγα μόνο ἔτη ἐθνικῆς ζωῆς Τότεπού ἤσουν σκλαβωμένος στήν Αἴγυπτοκι ἐγώ ἔκανα τό πᾶν γιά νά σέ ἐλευθερώ -

SS

laquoτί εὕροσαν οἱ πατέρες ὑμῶν ἐν ἐμοί πλημμέλημαὅτι ἀπέστησαν μακράν ἀπ᾽ ἐμοῦraquo

laquoτί εὕροσαν οἱ πατέρες ὑμῶν ἐν ἐμοί πλημμέλημαὅτι ἀπέστησαν μακράν ἀπ᾽ ἐμοῦraquo

Ὀκτώβριος 2012338

Μ

Βηθ

λεέμ

Κορ

ωπί Ἀ

ττικ

ῆς

πεῖ laquoἌς ἀναζητήσουμε τόν Κύριο καίΘεό μας ἄς ἐπιστρέψουμε σrsquo Αὐτόν πούμᾶς ἐλευθέρωσε ἀπό τή δουλεία καί μᾶςχάρισε τήν πατρίδα μας καί τί πατρίδατή γῆ τῆς Ἐπαελίας μέ ὅλα τά ἀ γαθάτόσο ἄφθονα μέ πα-ραγωγή καί πλοῦτοἀστείρευ τοraquo Κανείςδέν βρέθηκε νά πεῖαὐτά Ἀντιθέτως ἐσεῖςὑβρίσατε καί μολύνα -τε τή χώ ρα αὐτή πούσᾶς χάρισα μέ τά σι-χαμερά εἴ δωλα καίτίς ἁμαρτίες σας

Κοιτάξτεδίπλα σας τά ἔθνητά εἰδωλολατρικά Ἄαξαν μήπως τούςθεούς τους ndash πού δέν εἶναι κἄν πραγμα-τικοί θεοί ἀά ψεύτικοι Δέν τούς ἄα-ξαν Καί ἀάξατε ἐσεῖς Ἐμένα πού εἶμαιἡ δόξα καί τό καύχημά σας μέ ἀνταά-ξατε μέ τίς ματαιότητες καί ἀθλιότητεςαὐτοῦ τοῦ κόσμου μέ τά τιποτένια εἴ -δωλα laquoἘξέστη ὁ οὐρανός ἐπί τούτῳλέγει Κύριοςraquo Μέχρι κι ὁ οὐρανός ἔφρι -ξε μέ τήν ἀχαρακτήριστη αὐτή συμπερι-φορά σας

Αὐτά λέει ὁ Κύριος

Τό περιοδικό παιδιά πού κρατᾶτε στάχέρια σας τό ὁποῖο φιλοξενεῖ καί τό ἄρ -θρο αὐτό πού διαβάζετε τώρα θέλει νάσᾶς κάνει μία ἐρώτηση

Γιατί ἄραγε νά διαβάζεται τό συγκεκρι-

μένο αὐτό προφητικό ἀνάγνωσμα κατάτήν ἑορτή τοῦ ἁγίου Δημητρίου Τί σχέ -ση ἔχει ὁ ἅγιος μεγαλομάρτυς Δημήτριοςμέ τίς ἔννοιες πού τίθενται στό ἀνάγνω-σμα αὐτό δουλεία ἐλευθερία πατρίδαἐθνική ἀποκατάσταση

Τήν ἀπάντηση θά τήνδώσετε πολύ εὔκολα μό -νοι σας ὅταν διαβάσετεὅλο τό ὑπόλοιπο τεῦχοςπού εἶναι ἀφιερωμένοστήν ἐθνική ἐπέτειο τῶν100 χρόνων ἀπό τούςΒαλκανικούς Πολέμουςτοῦ 1912-13 Ἐντοπίστεπότε ἔγινε ἡ ἀπελευθέ-

ρωση τῆς Θεσσαλονίκης ὁδιπλασιασμός οὐσιαστικά τῆς πατρίδαςμας

καί σκεφθεῖτεΤί σημαίνει γιά μᾶς τούς Ἕηνες ὅτι

ἔχουμε τόσους καί τέτοιους ἁγίους γιάπολιούχους Πόσο ἐπίκαιρα καθίστανται τά λό -

για αὐτά τοῦ Κυρίου γιά τή δική μας πα-τρίδα καί τό λαό Πόσο δίκαιο εἶναι τό παράπονό ΤουΤί πρέπει νά δεῖ ἀπό μᾶς ὁ ἅγιος Δη-

μήτριος γιά νά laquoμεσολαβήσειraquo καί πάλιγιά χάρη μας στό Θεό

Αὐτή τή φορά τό ἁγιογραφικό μήνυμαθά τό βγάλετε μόνοι σας Καί τό laquoΠρόςτή Νίκηraquo εἶναι βέβαιο ὅτι τά συμπερά-σματά σας θά εἶναι σωστά

ΣΣττόόνν ἑἑσσππεερριιννόό ττῆῆςς ἑἑοορρττῆῆςς ττοοῦῦἁἁγγίίοουυ μμεεγγααλλοομμάάρρττυυρροοςς ΔΔηημμηη--ττρρίίοουυ δδιιααββάάζζεεττααιι ἕἕνναα ππρροοφφηηττιικκόόἀἀννάάγγννωωσσμμαα σσυυννττααρραακκττιικκόό

ΚΚύύρριιοοςς ἀἀππααρριιθθμμεεῖῖ ττίίςς εεὐὐεερρ--γγεεσσίίεεςς ΤΤοουυ ππρρόόςς ττόό λλααόό ΤΤοουυ ττόόννἰἰσσρρααηηλλιιττιικκόό κκααίί σσυυγγχχρρόόννωωςςἐἐκκφφρράάζζεειι ἕἕνναα ββααθθύύ ππααρράάπποοννοο

Ὀκτώβριος 2012 339

Τά ἀεροπλάνα πού εἶχαν πρωτοσχεδιαστεῖ ἀπό τούςἀδερφούς Ράιτ τό 1904 θεωροῦνταν κατάλληλα μόνογιά ἐκτέλεση θεαματικῶν ἀλλά ἐπικίνδυνων καί μᾶλλονἄχρηστων ἐπιδείξεων

Εἶναι ἐνδεικτικό τό ὅτι τό 1910 ἡ κρατική ὑπηρεσίαἀπογραφῆς τῶν ΗΠΑ στήν ἐπίσημη ἀπογραφή της κα-τέτασσε τούς ἀεροπόρους στούς ldquoκαλλιτέχνες ἐπιδεί-ξεωνrdquo Δηλαδή στήν ἴδια ἐπαγγελματική κατηγορία μέ τούς κλόουν

Ἔτσι τά ἐπιτελεῖα τῶν μεγάλων χω ρῶν δίσταζαν νά λάβουν σοβαρά ὑπrsquo ὄ ψη τουςτό ἀεροπλάνο πρίν τό 1911

τούς βαλκανικούς πολέmicroους 1912-13 χρησιmicroοποιήθηκε γιάπρώτη φορά τό ἀεροπλάνο ὡς πολεmicroικό microέσο

ἱ Ἕλληνες ὑπᾹρξαν microεταξύ τῶν πρωτοπόρων σ αὐτόπαρά τά φτωχά microέσα πού διέθεταν

Ἡ Ἑλληνική κυβέρνηση κάνει μιά κίνηση πρωτοπο-ριακή Μεριμνᾶ νά ἀναχωρήσουν γιά τή Γαλλία οἱπρῶτοι Ἕλληνες ἀξιωματικοί γιά νά ἐκπαιδευθοῦν ὡςἀεροπόροι

Στίς 88 ΦΦεεββρροουυααρρίίοουυ 11991122 ὁ Ἐμμανουήλ Ἀργυρόπου-λος ὁ πρῶτος ἰδιώτης ἀεροπόρος κάνει τήν πρώτη τουπτήση (στό Ρούφ) Στήδεύτερη ἔξοδο τῆς ἴδιας

ἡμέρας συνεπιβάτης τοῦ Ἀργυρόπουλου ἦταν αὐτόςὁ ἴδιος ὁ πρωθυπουργός ὁ Ἐλευθέριος Βενιζέλος

Ἡ πρώτη στρατιωτική πτήση ἔγινε στίς 1133 ΜΜααΐΐοουυ 11991122ἀπό τόν Ὑπολοχαγό Δημήτριο Καμπέρο μέ τό πρῶτοστρατιωτικό ἀεροπλάνο τῆς Ἑλλάδας τύπου Farman

Τόν ἸἸοούύννιιοο ττοοῦῦ 11991122 ὁ Καμπέρος πέταξε μέ τό laquoΔαί-δαλοraquo τό ἀεροσκάφος Farman τό ὁποῖο εἶχε μετα-σκευαστεῖ σέ ὑδροπλάνο θέτοντας ἔτσι τίς βάσεις τῆς Ναυτικῆς Ἀεροπορίας

Ξέρεις ὅτι

Κι ἀκόmicroη ὅτι

Τά πρῶτα πολεmicroικά ἀεροπλάναΤά πρῶτα πολεmicroικά ἀεροπλάναΤΤίί γγιιννόότταανν ππρρίίνν

ΦΦττάάννοουυmicromicroεε σσττόό 11991111 micromicroήήνναα ∆∆εεκκέέmicromicroββρριιοο

Ὀκτώβριος 2012340

σ

o

Τό σύνθημα τῆς Ἑλληνικῆς Πολεμι κῆςἈεροπορίας εἶναι ΑΙΕΝ ΥΨΙΚΡΑΤΕΙΝ τόὁποῖο σημαίνει laquoΠάντοτε νά κυριαρχεῖςστά ὕψηraquo καί τό ἔμβλημά της ἀναπα-ριστᾶ ἀετό σέ πτήση μπροστά ἀπό τόκυκλικό διακριτικό της

Τά ἑλληνικά laquoπετάγματαraquo ὅμως ἀρχί-ζουν πολύ πιό πρίν Χάνονται στάβάθη τῆς ἱστορίας καί μπλέκονται μέ τήμυθολογία

Ἄν σκεφτοῦμε ὅτι πίσω ἀπό τούς μύ-θους τῶν ἀρχαίων Ἑλλήνων κρύβεταιμιά πραγματική ἀφορμή πίσω ἀπό τόμύθο τοῦ Δαίδαλου καί τοῦ Ἴκαρου βρί-σκουμε τίς πρῶτες προσπάθειες νά πε-τάξει ὁ ἄνθρωπος Ἔγιναν στήν Ἀρ χαίαἙλλάδα καί εἶχαν ἕνα κίνητρο

Τό ΣΣεεππττέέμμββρριιοο ττοοῦῦ 11991122 ὁ ἙλληνικόςΣτρατός ἀπέκτησε τήν πρώτη του πο-λεμική ἀεροπορική μονάδα τό laquoΛόχοἈεροπόρωνraquo μέ ἕδρα τή Λάρισα

Ὁδοιπόρος

ΕΕΠΠΙΙΚΚΑΑΙΙΡΡΑΑΒΒΙΙΒΒΛΛΙΙΑΑΕΕΠΠΙΙΚΚΑΑΙΙΡΡΑΑΒΒΙΙΒΒΛΛΙΙΑΑ

Ὀκτώβριος 2012 341

ΕΚ

∆Ο

ΣΕΙΣ

laquoΟ

ΣΩ

ΤΗΡraquo

ΕΚ

∆Ο

ΣΕΙΣ

laquoΟ

ΣΩ

ΤΗΡraquo

Σόλω

νος

100

θήνα

106

80

τη

λ 2

10 3

6243

49

Ἱστορικές ἀλήθειεςκαί

ἡρωικά κατορθώματα τοῦ Ἑλληνισμοῦ στόν 20ό αἰώνα

Ἀπό τ

ήν

πονεμένη ἱστορία τῆς Β Ἠπείρου

1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι

Ὀκτώβριος 2012342

laquoΔόξα τῷ Ὑψίστῳ διά τόν νέον θρίαμβον τοῦ ἀνδρείου στρατοῦ μαςraquo

(Ἀπό τηλεγράφημα τοῦ Βασιλέως Γεωργίου Αacute στόν ΠρωθυπουργόἘλευθέριο Βενιζέλο μετά τήν ἀπελευθέρωση τῶν Ἰωαννίνων)

laquoΔόξα τῷ Ὑψίστῳ διά τόν νέον θρίαμβον τοῦ ἀνδρείου στρατοῦ μαςraquo

Ὁ Τα

χσίν

πασά

ς παρ

αδίδ

ει τή

Θεσ

σαλο

νίκη

στό Δ

ιάδο

χο Κ

ωνστ

αντῖν

οὉ

Ἐσσά

τ πασ

άς πα

ραδί

δει τ

ά Ἰω

άννιν

αστ

ό Διά

δοχο

Κων

σταν

τῖνο

1912-2012Ἑκατόχρονα ἐθνικοῦ ἀναβαπτισμοῦκαί αὐτοσυνειδησίας

1912-2012

Τρόπαια καί Θρίαμβοιστήν ξηρά καί στή θάλασσαἀπό τήν ἀθάνατη ἑλληνική ψυχή

1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι

Ὀκτώβριος 2012 343

Κατα

βύθι

ση το

ῦ Φετ

ίχ Μ

πουλ

έντ

στό λ

ιμάν

ι τῆς

Θεσ

σαλο

νίκης

Κατα

τρόπ

ωση

τοῦ τ

ουρκ

ικοῦ

στόλ

ουστ

ά Δα

ρδαν

έλλια

344Ὀκτώβριος 2012

Εχουν περάσει ἑβδομήντα δύο χρόνια ἀπό ἐκεῖνο τόν Ὀκτώβρη πού τό ἑλληνικό Ἔθνος ἀπέδειξε ἀληθινό τό λόγο τοῦ σοφοῦ κα-θηγητοῦ τῆς ἀρχαιολογίας Σπύρου Μαρινάτου πού εἶπε ὅτι laquoοἱ

ὀλιγάριθμοι λαοί δέν εἶναι ἀναγκαστικά πάντοτε μικρά ἔθνη Ἐνίοτε (κάποιες φορές) ἔχουν μεγάλην ψυχήν καί συνεισφέρουν τήν μερίδα τοῦ λέοντος εἰς τήν κοινήν περιουσίαν τῆς ἀνθρωπότητοςraquo

Ἦταν Ὀκτώβριος τοῦ 1940 Ὁ laquoἌξοναςraquo ἡ συμμαχία τῆς Γερμανί-ας τοῦ Χίτλερ καί τῆς φασιστικῆς Ἰταλίας τοῦ Μουσολίνι σάρωνε μέ τίς σιδερόφρακτες ὀρδές της τήν Εὐρώπη Στόν κατασκότεινο διεθνή ὁρί-ζοντα δέν τρεμόφεγγε οὔτε τό πιό ἀχνό φῶς ἐλπίδας Πολωνία Δανία Νορβηγία Ὁλλανδία Βέλγιο Λουξεμβοῦργο καί ἡ Γαλλία εἶχαν ὑποκύ-ψει Ἡ μεγάλη ἀντίπαλος τοῦ Ἄξονα ἡ Ἀγγλία περίμενε εἰσβολή

Ἦταν τότε πού ἡ Ἰταλία χωρίς καμιά πρόκληση ἐκ μέρους μας καί ἐνῶ εἶχε βυθίσει τό ἀντιτορπιλλικό μας laquoἝλληraquo πού ἀπέδιδε τιμές τό Δεκα-πενταύγουστο στήν Παναγία στό λιμάνι τῆς Τήνου ζήτησε νά ἀφήσουμε ἐλεύθερη τή διέλευση τῶν στρατευμάτων της γιά τήν εὐόδωση τῶν πο-λεμικῶν της ἐπιχειρήσεων

Στίς 3 τά μεσάνυχτα τῆς 28ης Ὀκτωβρίου ὁ πρεσβευτής της Γκράτσι ξύπνησε τόν πρωθυπουργό Ἰω Μεταξᾶ γιά νά πάρει τήν πατροπαράδο-τη ἀπάντηση τό laquoμολών λαβέraquo σέ ἄλλη διατύπωση laquoΛοιπόν αὐτό ση-μαίνει πόλεμοraquo δηλαδή laquoὌχιraquo

Τό πρωί τό α΄ πολεμικό ἀνακοι νωθέν λακωνικό ἑλληνικότατο γέμισε τή χώ ρα laquoΑἱ ἰταλικαί δυνάμεις ἀπό τίς 530΄ π μ σήμερον προσβάλ-

72 χρόνια μετά

345Ὀκτώβριος 2012

λουν τά ἡμέτερα τμήματα προκαλύψεως τῆς ἑλληνοαλβανικῆς μεθορί-ου Αἱ ἡμέτεραι δυνάμεις ἀμύνονται τοῦ πατρίου ἐδάφουςraquo Τό διάγγελ-μα τοῦ βασιλέως Γεωργίου Β΄ διαβεβαίωνε laquoΜέ πίστιν εἰς τόν Θεόν καί εἰς τά πεπρωμένα τῆς φυλῆς τό Ἔθνος σύσσωμον καί πειθαρχοῦν ὡς εἷς ἄνθρωπος θά ἀγωνισθῇ ὑπέρ βωμῶν καί ἑστιῶν μέχρι τῆς τελικῆς νίκηςraquo Καί ὁ ποιητής συνεπαρμένος ἀπό τό φαινόμενο αὐτοῦ τοῦ μικροῦ ἔθνους πού εἶχε ὑψώσει ἀπό τό γεροντότερο ὥς τό νήπιο τό ἀνάστημά του καί ἔφραζε τό δρόμο στήν ὁλο κληρωτική βία ἔσυρε φωνή στήν Οἰκουμένη

laquoὈμπρός κι ἡ Ἑλλάδα σκώθηκεκαί διασκορπάει τά σκότηἈνάστα ἡ Ἀνθρωπότηκι ἀκλούθα την Ὀμπρόςraquo (Ἄ Σικελιανός)

Σέ πεῖσμα κάθε ἀνθρώπινης λογικῆς μέ ἐμπιστοσύνη στό ὅτι ἡ ὑπερ-οπλία ἀνήκει σrsquo αὐτόν πού διαθέτει τό πνεῦμα καί ὄχι τά ὑλικά μέσα ἡ Ἑλλάδα βάδιζε στήν ἄνιση ἀναμέτρηση Ἰταλία 8000000 λόγχες πεζικοῦ 469 πολεμικά σκάφη 110 ὑποβρύχια 1000 καί πλέον ἀε-ροπλάνα Ἑλλάς 300000 πεζικοῦ 10 σκάφη 27 βομβαρδιστικά ἀε-ροπλάνα 6 ὑποβρύχια Ἀλλά καρδιές καρδιές 7000000 καρδιές Ἑλλήνων

Σύμφωνα μέ τά σχέδια πού εἶχε καταστρώσει ὁ Ἄξονας ὁ χρόνος τῶν 10 ὥς 15 ἡμερῶν ἦταν ἐπαρκής γιά τήν ἐπιχείρηση κατά τῆς Ἑλλάδος Ἀλλά ποιά ἡ διάψευση Στίς 6 Νοεμβρίου τοῦ rsquo40 ὀκτώ μόλις μέρες μετά τήν κήρυξη τοῦ πολέμου τό ἑλληνικό Στρατηγεῖο μπόρεσε νά ἀναλάβει ἀντεπίθεση στόν τομέα τῆς Κορυτσᾶς πού γε-νικεύτηκε στίς 13 σrsquo ὁλόκληρο τό μέτωπο Καί ἡ νίκη πετᾶ Ποιός τήν προφτάνει Κορυτσά Ἀργυρόκαστρο Ἅγιοι Σαράντα Πρεμετή Κλεισούρα Τεπελένι Πόγραδετς Τρεμπεσίνα

Στίς 4 Δεκεμβρίου ὁ Μουσολίνι ἔλεγε στόν ὑπουργό του τῶν ἐξω-τερικῶν Τσιάνο laquoΔέν ὑπάρχει ἄλλη διέξοδος εἴμαστε ὑποχρεωμέ-νοι νά ζητήσουμε κατάπαυση τῶν ἐχθροπραξιῶν ὅσο κι ἄν εἶναι παράδοξο καί γελοῖοraquo Στίς 2 Μαρτίου τοῦ 1941 μπρός στή θυελ-λώδη ἑλληνική προέλαση ὁ ἴδιος ὁ Μουσολίνι ἀναλαμβάνει τή δι-οίκηση τοῦ ἀλβανικοῦ μετώπου Ὅμως ἡ ἰταλική αὐτή προσπάθεια συντρίφθηκε στίς 930΄ π μ τῆς 22ας Μαρτίου Οἱ Ἰταλοί ἔστει-λαν κήρυκες μέ ἐπικεφαλῆς καθολικό ἱερέα γιά νά τούς ἐπιτραπεῖ νά σηκώσουν τούς χιλιάδες νεκρούς τους Ὁ ἄσοφος δικτάτορας πού εἶχε αἱματοκυλίσει καί τό δικό του λαό ἔφυγε ταπεινωμένος στή χώρα του

Ἔτσι γράφτηκε τό ἔπος τοῦ rsquo40 στίς παγωμένες βουνοκορφές

τῆς Πίνδου καί στά laquoμετόπισθενraquo Οἱ ἴδιοι οἱ δημιουργοί του

346Ὀκτώβριος 2012

ἔθεσαν στόν ἑαυτό τους ὅταν ὁ σάλαγος τοῦ πολέμου εἶχε κο-πάσει τό ἐρώτημα laquoΠοιοί ἀληθινά εἴμαστε Τί μᾶς ἕνωνε τόσο

δυνατάraquo Κι ἀπαντοῦσαν laquoΠρῶτα πρῶτα τά laquoπιστεύωraquo μας Πιστεύ-αμε καί δέν κρύβαμε τήν πίστη μας Πιστεύαμε στό Θεό στήν Πανα-γία στήν Ἑλλάδαraquo (Στρ Μυριβήλης) Τό θρησκευτικό βίωμα ὑπῆρξε

γιά τούς στρατιῶτες μας καί τό λαό μας ζωοπάροχο Καί ἡ Παναγία ὁρα-τή Ὑπέρμαχος Στρατηγός Δυνατά ἕνωνε καί ἡ ἀγάπη στήν κοινή μητέρα-

πατρίδα Γιrsquo αὐτό πολεμοῦσαν ἑνωμένοι σάν ἕνας ἄνθρωπος χωρίς φιλοδοξί-ες προσωπικές καί ὑπολογισμούς γιrsquo αὐτό καί εἰπώθηκε πώς laquoποτέ λαός δέν φανέρωσε τέτοια ὁμαδική κι ἀπόλυτη συνείδηση ἱστορικῆς εὐθύνηςraquo

laquondashΓιατί πολεμᾶμεndashΓιά τή δόξα ἀποκρίνεται ἀδίστακτα στή χιονισμένη πλαγιά τοῦ 1220

μπρός στήν Κλεισούρα ὁ ἀγράμματος φαντάρος γιά παράδειγμα στόν κό-σμοraquo

Ἔπειτα καταλυτική γιά τή νίκη ἦταν ἡ ἀπόφαση τῆς θυσίας Μιά θυσία πού προσφέρθηκε ἀπό ὅλους χωρίς κανένα καταναγκασμό laquoμέ τό χαμόγελο στά χείλη πᾶν οἱ φαντάροι μας μπροστάraquo τραγουδοῦσε τό Πανελλήνιο Προσφέρ-θηκε μέ σεμνότητα χωρίς τυμπανοκρουσίες καί χειροκροτήματα

Κι ὅταν ἀργότερα ἔπεσε πάνω μας ἡ πάνοπλη Γερμανία τοῦ Χίτλερ τό μικρό ἔθνος τῶν Ἑλλήνων ἄν καί αἱμόφυρτο κράτησε ψηλά τήν τιμή τοῦ ἀνθρώ-που ἀγωνιζόμενο μέσα σέ σφαγές καί ὁλοκαυτώματα μέχρις ἐσχάτων κερδί-ζοντας χρόνο γιά τή νίκη τοῦ εὐλαβικοῦ πιστοῦ στό Θεό λαοῦ τῆς Ρωσίας πού σύντριψε τελικά τή δύναμη τοῦ ἄδικου

Ἔγραφαν τότε οἱ πολεμιστές λογοτέχνες μας ἐκείνης τῆς γενιᾶς ἀπηχώντας τήν κοινή ἀπόφαση laquoΔέ θά ζητήσουμε ἀνακωχή γιά νά σώσουμε τά σπίτια καί τά ἐργοστάσια οὔτε κἄν γιά νά σώσουμε τό κεφάλι μας πού κινδυνεύει Δέ θά νοσταλγήσουμε τίς μικρές ἀπολαύσεις τῆς ἀτομικῆς εὐτυχίας () Ἡ Ἑλλάδα μιλᾶ μέσα μας τή γλώσσα τῶν μεγάλων ἡμερῶν τῶν μεγάλων ἀγώνων καί τῶν μεγάλων θυσιῶν Εἴμαστε Ἕλληνες Εἴμαστε οἱ Ἕλληνες τοῦ rsquo40-rsquo41raquo

Κι ὁ ποιητής μας θά θαυμάσειlaquoἌνθρωποι ὄμορφοι μέσrsquo στή θυσία τους Ἄνθρωποιraquo

Σήμερα ἑβδομήντα δύο χρόνια μετά μέ τήν πατρίδα σέ δύσκολη ὥρα ndash μέσα σrsquo ἕνα κόσμο πού καταρρέει γιατί χαμήλωσε τό πνευμα-τικό ἀνάστημα τοῦ ἀνθρώπου μέσα στή νάρκη τῶν ὑλικῶν ἀπολαύ-σεων ndash ἄς ἀνηφορίσουμε νοερά πρός αὐτούς τούς Ἕλληνες ἀνθρώ-πους πού μᾶς χάρισαν τήν ἐλεύθερη πατρίδα Μέ εὐγνωμοσύνη ndash laquoὁ ἥλιος μας εἶναι ἀκριβά πληρωμένοςraquo ἀπrsquo αὐτούς Καί μέ συνείδηση τῆς δικῆς μας ἱστορικῆς εὐθύνης

ΛΛτή μεγαλύτερη μερίδαὁ ἄμαχος πληθυσμός τῆς πόλης

ἔἔἔἔἔἔἔπάπάπάπάππάππππάπππππάπ

άάάάάάάάάάάάάάάάάάraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoδδδδδδδδδδδδδ

ν ν ννν ν ν νννννννννσσσσσσσσσσσσστρτρττρτρτρτρττρτττρτττρτττρχχχχχχχχχχχχχοςοςοςοςοςοοςοςοςοςοοοοοοὐτὐτὐτὐτὐττὐτὐτὐττὐτὐτὐττόόόόόόόςςς κκκκκκκκεςεεςεςςεςεςεεεεςς ππππππππππροροροροοροοσωσωσωσωσωωσωωσ πιππιππιπππππιικέκέέκέέέκκ ςςςς

δυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδδδυδδδδδδ νανανααναναναναναναναανανν τάτάτάτάτάτάτάτάτάάάτάτττάτάάαμαμαμαμαμαμαμαααμμαμααμαμμε ε ε ε εε κακακαααακααακακααααααακαααααααίίίί ί ί ίίίίίίίίίίίίγίγίγίγίγίγίγίγίγίγίγγγγίγγ αααααααααααα σ σ σ σσσσσσσσσσσσσστήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήνννν

γιγιγιγιγγιγιγιγιιγιγιά ά ά ά ά ά άά άά τοτοτοτοτοτοτοτοτοτοτοτττοττοττοτοοττ ύςύςύςύύςύςύςύςύςύςύύςύύςύύςς σσ σ σσ σ σ σσσσσσστήτήτήτήτήτήτήτήττήτττήττήτή Ὑ Ὑ Ὑ Ὑ ὙὙ ὙὙὙὙ ὙὙ ὙὙὙὙὙὙὙὙὙὙὙπέπέπέπέπέπέπέπέπέπέπέππέπέπέρμρμρμρμρμρμρμρμρμρρμρμρμρμμρ αααχαχαχαχαχαχαχαχαχαχχααχαχ

παπαπαπαπαπαπαπαπαααπαπαπαπααπ τρτρτρτρτρτρτρτρτρτρτρττρττττρτττρρίδίδίδίδίδίδίδίίδδίδίδίδδίίδδααααααααααααα Γ Γ Γ ΓΓΓΓΓΓ ΓΓ ΓΓΓιrsquoιrsquoιrsquorsquoιrsquoιrsquoιιrsquoιrsquoιrsquoιι ααα ααααααα ααὐὐὐὐὐὐὐὐὐὐὐεςεςεςεςεςεεςςε πππππππππροροροροοοσωσωσωσωσωωωωπιπιπιπιπππππ έκέκέκέέέκέκέκέέςςςςς

η ημ

Αὐτή εἶναι ἡ φωτογραφία τοῦ microικροῦ microου φίλου Κωνσταντίνου καί αὐτήἡ ἀγαπηmicroένη του πρόταση Εἶmicroαι Ἕλληνας

Πλησιάστε νά τόν γνωρίσετε ἀπό κοντά ∆υό microάτια φωτεινά σάν τόν ὁλό-φωτο οὐρανό τῆς microακρινῆς πατρίδας του ∆υό χέρια πού κρατοῦν ψηλά τήσηmicroαία τῆς ἀγαπηmicroένης του Ἑλλάδας καί microιά καρδιά πού χτυπᾶ ἑλληνικά

Μικρέ microου φίλε πῶς ξέρεις τή microεγάλη εὐτυχία νά εἶσαι Ἕλληνας Πῶς ἡ microικρούλα σου καρδιά χωράει τή microεγάλη ἀγάπη γιά ὅτι ἑλληνικόΠῶς κάνεις τά δυό παιδικά σου χέρια νά φαίνονται κάστρα microέ ὑψωmicroένη

τή γαλανόλευκηΤό λές καί πράγmicroατι εἶσαι Ἕλληνας Κι ἔχεις πολλές ἀκόmicroη λέξεις νά microάθεις θάλασσα ἥλιος οὐρανός νησιά

microαργαριτάρια βράχος αἰγαιοπελαγίτικος ξωκκλήσι καί ἐλατόφυτοβουνό

Κι ἀκόmicroη λεβεντιά ἐλευθερία καί φιλότιmicroο καί microέτρο καί microεράκιἌνοιξε microάτια καί αὐτιά κι ἀγνάντεψε χιλιάδων χρόνων ἱστορίαἈνάπνευσε τά microύρα τῆς φυλῆς σου καί ζῆσε microέ τό ὅραmicroα τό ἑλληνικόΕἶναι microεγάλη ἡ microικρούλα σου πατρίδα Κωνσταντῖνε καί φτάνει νά ἀγκα-

λιάσει καί νά ἁγιάσει τήν οἰκουmicroένηΤό πιστεύεις Γιατί ἐσύ εἶσαι Ἑλληνας ἀπό καλή γενιά καί στή δική σου

φύτρα χρωστάει ὁ κόσmicroος τόν πολιτισmicroό του Ἐ

ΕΕΙΙΜΜΑΑΙΙ ΕΕΛΛΛΛΗΗΝΝΑΑΣΣ

ΕΕΙΙΜΜΑΑΙΙ ΕΕΛΛΛΛΗΗΝΝΑΑΣΣ

Μέ λένε ΚωνσταντῖνοΕἶmicroαι πέντε ἐτῶνΓεννήθηκα καί ζῶ στίς ΗΠΑΒγαίνω γιά παιχνίδι σέ πάρκο τῆς ΦλόρινταἜχω φίλους πολλούς ἈmicroερικανούςΟΜΩΣΕ ΙΜΑ Ι ΕΛΛΗΝΑΣ

Ὀκτώβριος 2012 347

ΚΚααλληηmicromicroέέρραα σσααςς ΕΕἴἴmicromicroαασσττεε δδυυόό φφίί λλοοιι ὉΛευτέρης καί ὁ Κωνσταντῖνος Μαθητές ἀπό τήΘεσσα λονίκη Γνωρίζουmicroε τό νοmicroό microας ἀπrsquo ἔξω κι ἀνα

κατωτά Σᾶς προσκαλοῦmicroε λοιπόν σrsquo ἕναν ἀξέχαστο ἱστορικό περίπατο Ἀκολουθῆστε microας

ΒΒρριισσκκόόmicromicroαασσττεε στήν Ἐθνική ὁδό πού ἑ νώνει τή Θεσσαλονίκη microέτήν Ἔδεσ σα καί τά Γιαννιτσά Κατευθυνόmicroαστε Β∆ πρός τό ∆ῆmicroοΧαλκηδόνας 25 χιλιόmicroετρα microακριά ἀπό τό Λευκό Πύργο καί microόλις 7χλmicro ἀπό τή γενέτειρα τοῦ Ἕλληνα στρατηλάτη Μεγάλου Ἀλεξάνδρουτήν Πέλλα Προορισmicroός microας εἶναι ἡ κωmicroόπολη Γέφυρα ἤ Τοψίν

ΤΤοοψψίίνν εεἶἶννααιι τό παλιό τούρκικο ὄνοmicroα τῆς περιοχῆς καί σηmicroαίνει τόπος κανονιοῦ (τόπ σίν) Ἡ Γέφυρα ἔχει κατοίκους ντόπιους καί πρόσφυγες ἀπό τήν Ἀνατολική Θράκη (Μέτρες καίΣωζόπολη) Ἔχει ἀπέραντο κάmicroπο καί οἱ κάτοικοί της εἶναιἐργατικοί καί φιλόξενοι ὅπως ὅλοι οἱ Μακεδόνες

ΦΦττάάσσααmicromicroεε Αὐτό πού βλέπετε περιφραγmicroένο εἶναι ἕνα ἀπότά πολλά καί τεράστια κτήmicroατα τῆς παλιᾶς ἑβραGκῆς οἰκογένειας Μοδιάνο πού ζοῦσε στήΘεσσαλονίκη Περιλαmicroβάνει πολλά κτίρια Ἐκεῖνο ὅ microως πού δεσπόζει εἶναι ἡ κυρίως κατοικία ἡ θαυmicroάσια ἐξοχική ἔπαυλη Τήν ἔχτισε στά τέλη τοῦ 19ου αἰ κατά τή διάρκεια τῆςΤουρκοκρατίας ὁ Γιακό Μοδιάνο γιός τοῦ Σαούλ τοῦ δεύτερου πλουσιότερου κτηmicroατία τῆςὈθωmicroανικῆς αὐτοκρατορίας Κατόπιν τό κτῆmicroα πέρασε σέ ἑλληνικά χέρια

ΣΣττήήνν ἔἔππααυυλληη Μοδιάνο ἤ ἔπαυλη Το ψίν ἤ Ἀρχοντικό ἐγκαταστάθηκε γιά τίς τρεῖς microόνο microέρες τό Γενικό Στρατηγεῖο τῶν ἑλληνικῶν στρατιωτικῶν δυνάmicroεων microέ τόν Ἀρχιστράτηγο διάδοχοΚωνσταντῖνο κατά τή διάρκεια τοῦ Α΄ Βαλκανικοῦ πολέmicroου Μέσασrsquo αὐτό τό κτίριο ἔγιναν οἱ ἀλλεπάλληλες σκληρές διαπραγmicroατεύσεις microεταξύ Ἑλλήνων καί Τούρκων γιά τήν παράδοση τῆς Θεσσαλονίκης

ἘἘξξααιιττίίααςς ττῆῆςς ἐἐθθννιικκῆῆςς αὐτῆς διάστασής του τό κτίριο ἀγοράστηκε τό 1999 ἀπό τό ὙπουργεῖοἘθνικῆς Ἀmicroύνης γιά νά ἀξιοποιηθεῖ ὡς ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝἘγκαινιάστηκε στίς 27 Ὀκτωβρίου 1999 ἀπό τόν τότε Πρόεδρο τῆς Ἑλληνικῆς ∆ηmicroοκρατίας Ἀπό τότε φιλοξενεῖ στίς αἴθουσες ndashδωmicroάτιά του πολεmicroικά κειmicroήλια Τήν εὐθύνη γιά τήλειτουργία καί φύλαξη τοῦ Μουσείου ἔχει τό Συγκρότηmicroα Στρατηγικῶν Μεταφορῶν πούἑδρεύ ει στή Χαλκηδόνα

ΠΠλληησσιιάάσσττεε Ἐλᾶτε πιό κοντά Πρίν microποῦmicroε microέσα ἀσφαλῶς τό προσέξατε Πάνω ἀπό τήνεἴσοδο microιά ἐπιγραφή microέ κόκκινα γράmicromicroατα microᾶς ὑποδέχεται ∆έν εἶναι καλωσόρισmicroα στόνἐπισκέπτη ὄχι Εἶναι ἡ λύση γιά ὅλα τά ἐθνικά δράmicroατα Τί γράφει ΣΥΝ ΘΕΩ Εἶναι ἡ

ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ

Ὀκτώβριος 2012348

φράση microέ τήν ὁποία ἄρχιζαν καί τελείωναν τό λόγο τους ὁ Ἀρχιστράτηγος καί ὅλοι οἱ Πολιτικοί καί Στρατιωτικοί ἡγέτες τῆς ἐποχῆς τῶνΒαλκανικῶν ∆ηλαδή microέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ κάτω ἀπό τήν καθοδήγηση καί τό θέληmicroα τοῦ Θεοῦ ὅλες οἱ ἐθνικές προσπάθειες ΣΥΝ ΘΕΩὅλα ὅσα συζητήθηκαν ἀποφασίστηκαν ἐδῶ microέσα ΣΥΝ ΘΕΩ βγῆκεἀπό ἐδῶ microέσα ἡ ἐντολή γιά προέλαση Καί ΣΥΝ ΘΕΩ ἡ Θεσσαλονίκη εἶναι ἐλεύθερη κι ἑλληνική

ΠΠεερράάσσττεε ππααρρααmicromicroέέσσαα Ἡ εἴσοδος εἶναι ἐλεύθερη γιά ὅλους ∆εξιά κι ἀριστερά στίς προθῆκεςἐκτίθενται ὅπλα τῶν Βαλκανικῶν πολέmicroων καθώς καί στολές στρατιωτικῶν τιmicroητικά ξίφηmicroετάλλια καί ἄλλα ἐξαρτήmicroατα Ὅmicroως γιά δεῖτε προσεκτικά ∆έν εἶναι ὅλα ἑλληνικά Εἶναιἀντικείmicroενα τῶν στρα τῶν πού πολέmicroησαν στούς Βαλκανικούς ἑλληνικοῦ τουρκικοῦ βουλγαρικοῦ σερβικοῦ τοῦ microαυροβουνιακοῦ καί ρουmicroανικοῦ Κάθε δύναmicroη στή δική της προθήκη

Ναί διότι ὅπως θά ξέρετε ὅταν ἄρχισε νά φθίνει ἡ Ὀθωmicroανική αὐτοκρατορία οἱ λαοί τῆς Βαλκανικῆς ἑνώθηκαν γιά νά διώξουν τό ζυγό ἀπό τά ἐδάφη τους καί νά ἐξασφαλίσουν τήν αὐτονοmicroία καί τήν ἐδαφική τους ἀκεραιότητα Τότε καί ἡ Ἑλλάδα ὑπό τόν Πρωθυπουργό ἘλευθέριοΒενιζέλο ἐντάχθηκε στή Συmicromicroαχία τῶν Βαλκανικῶν χωρῶν Βουλγαρίας Σερβίας Μαυροβουνίου

ΒΒέέββααιιαα δέν εἶχε ἐκπονηθεῖ κάποιο κοινό σχέδιο δράσης Τά πεδία τῶν microαχῶν ἦταν πολλάἘξάλλου οἱ τρεῖς χῶρες πού συmicromicroάχησαν microέ τήν Ἑλλά δα δέν ἤθελαν ἁπλῶς νά διώξουν τόνὈθωmicroανό ἀλλά καί νά βγοῦν στό Αἰ γαῖο νά προσαρτήσουν τή Μακεδονία Ἄρα ὁ ἑλληνικός στρατός εἶχε νά ἀντιπαλαίσει καί microέ τήν ὕπουλη αὐτή δυσκολία

Γιrsquo αὐτό καί στίς προθῆκες βλέπετε πολλά ππιισσττόόλλιιαα ΜΜάάννλλιιχχεερρ Τά εἶχε παραγγείλει καί τά προmicroηθεύτηκε ἀπό τό 1904 ἡ ἑλληνική Κυβέρνηση προετοιmicroάζοντας τή συmicromicroετοχή της στό microεγάλο πόλεmicroο

ΓΓύύρρωω γγύύρρωω στούς τοίχους εἶναι ἀναρτηmicroένοι πίνακες λιθογραφίες καί χάρτες τῆς ἐποχῆς Ἱστοροῦν καί ζωντανεύουν microπροστά στά microάτια microας τήν ἀκάθεκτη πορείατοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ πού ξεκινώντας ἀπό τήν ἐλεύθερη ΣτερεάἙλλάδα ἐφόρmicroησε πρός τή Μακεδονία καί τήν ἀπελευθέρωσε Πολλοί ἀπό τούς ἐξαιρετικούς πίνακες εἶναι τοῦ microεγάλου ζωγράφουΚενάν Μεσαρέ γιοῦ τοῦ Ταχσίν πασᾶ

ΟΟἱἱ micromicroάάχχεεςς πποολλλλέέςς κκααίί σσκκλληηρρέέςς Ἐλασσόνα ndash ∆εσκάτη στό Σαραντάπορο ἡ πρώτη microεγάλη νίκη Σέρβια Κοζάνη Ἀπελευθέρωση τῆς Βέροιας τῆς Κατερίνης τῆς Νάουσας Μιά microιάπέφτουν στά χέρια τῶν Ἑλλήνων οἱ πόλεις 500 χρόνια περίmicroεναν τό ἑλληνικό τουφέκι Τίποτα δέ σταmicroατᾶ τήν προέλαση

Στίς 20 Ὀκτωβρίου θριαmicroβευτής ὁ Ἕλληνας στρατιώτης microπαίνει στά Γιαννιτσάὕστερα ἀπό τήν πιό φονική microάχη γύρω ἀπό τήν ἱερήπόλη τῶν Μουσουλmicroάνων Κι ὁ δρόmicroος ἀνοίγει γιά τήνύmicroφη τοῦ ΘερmicroαGκοῦ Τό Γενικό Στρατηγεῖο microεταφέρεταιστό Τοψίν ἐδῶ πού εἴmicroαστε τώρα ∆εσπόζουσα θέσηἔχουν οἱ πίνακες τῆς ἀπελευθέρωσης τῆς Θεσσαλονίκης

ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ

Ὀκτώβριος 2012 349

ΤΤάά ἔἔππιιππλλαα ἀἀκκοοῦῦσσττεε micromicroιιλλοοῦῦνν Ἀφουγκραστεῖτε Φωνές φωνές ἑλληνικές καί τουρκικές Λέξεις σάν ἀπόηχοι ἀντιλαλοῦν microέσα ἀπό τά ἔπιπλα Ὅλα αὐθεντικά τῆς ἐποχῆς τῶν Μοδιάνο Φερmicroένα ἀπό τήν Αὐστρία καί τήν Ἑλβετία Καί τά ρολόγια τά χρυσά σταmicroατηmicroέναστίς microεγάλες ὧρες

ΞΞεεχχωωρρίίζζεεττεε micromicroιιάά ὀὀρργγιισσmicromicroέέννηη φφωωννήή Εἶναι τοῦ Ἀρχιστρατήγου διαδόχου Κωνσταντίνου Συνοmicroιλεῖ microέ τούς ἀπεσταλmicroένους ἀξιωmicroατικούς τοῦ Τούρκου ∆ιοικητῆ τῆς Θεσσαλονίκης ΧασάνΤαχσίν πασᾶ Ἀπό τίς 24 ἕως τίς 26 Ὀκτωβρίου τρεῖς φορές ἦρθαν γιά νά ζητήσουν νά παραδώσουν τήν Θεσσαλονίκη microά νά κρατήσουν τό στρατό τους ἤ ἔστω microερικές χιλιάδες ὅπλαἈνυποχώρητος ὁ Κωνσταντῖνος Καί ἀνήmicroερα τῆς γιορτῆς τοῦ καβαλάρη Ἁγίου τῆς Θεσσαλονίκης ἦρθε ἡ ἄνευ ὅρων παράδοσή της στούς Ἕλληνες

Ἀπό ἐδῶ διαδόθηκε τό χχααρροούύmicromicroεεννοο micromicroααννττάάττοο Κι ἀπό ἐδῶ ἄρχισε σάν τρελός σίφουνας νά τρέχει ὁ Ἑλληνικός στρατός νά φτάσει πρίν προλάβει βουλγάρικο ποδάρι νά πατήσει τό ἱερόχῶmicroα τῆς φίλης γῆς πού ἔλειωσε στήν ἀπαντοχή πέντε αἰῶνες

ΣΣᾶᾶςς ἀἀφφήήννοουυmicromicroεε ννάά ἀἀκκοούύσσεεττεε ττίίςς φφωωννέέςς Νά διαβάσετε microέ τήνἡσυχία σας τό ἀντίγραφο τοῦ Πρωτοκόλλου παράδοσης τῆςπόλης Καί σᾶς περιmicroένουmicroε στό προαύλιο microπροστά στόν τάφο

ἘἘδδῶῶ ἔχουν ἐναποτεθεῖ ὕστερα ἀπό πολλές περιπέτειες τάὀστά τοῦ Χασάν Ταχσίν πασᾶ Τοῦ ἀνθρώπου πού ἐπετέλεσεσωστά στήν κρίσιmicroη στιγmicroή τόν κρίσιmicroο ρόλο του καί δέν παρέδωσε τή Θεσσαλονίκη οὔτε στή σφαγή οὔτε στή βουλγαρική βουληmicroία Ἦταν ἀπό ἐξισλαmicroισmicroένη Ἑλληνίδα γεννηmicroένος ὁ Ταχσίν πασάς κι εἶχε σπουδάσειστή Ζωσιmicroαία Σχολή στά Γιάννινα ∆ίπλα του θαmicromicroένος ὁ γιός του Κενάν Μεσαρέ ὁ microεγάλος ζωγράφος πού ἄφησε ἀθάνατες microοναδικές ἀπεικονίσεις τῶν Βαλκανικῶν πολέmicroων

ὉὉ ΛΛεευυττέέρρηηςς κκιι ἐἐγγώώ σᾶς εὐχαριστοῦmicroε γιά τήν ὄmicroορφη παρέα Καθώς ἀποmicroακρυνόmicroαστεγυρίστε νά ρίξετε microιά τελευταία microατιά στό ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ Ἡmicroεγάλη ἐπιγραφή τῆς εἰσόδου φωνάζει τό microεγάλο microυστικό ΣΥΝ ΘΕΩ Καί σήmicroερα ἡ πατρίδα microας microόνο ΣΥΝ ΘΕΩ θά νικήσει

Ο Ρ Ο Σ

Α Γ Ρ Ο Σ

Π Ε Τ Ρ Ο Σ

Κ Α Θ Α Ρ Ο Σ

Θ Η Σ Α Υ Ρ Ο Σ

Μ Ε Λ Ε Τ Η Ρ Ο Σ

Π Ρ Ο Σ Κ Α Ι Ρ Ο Σ

Μ Π Α Κ Α Λ Ι Α Ρ Ο Σ

Π Ο Λ Υ Κ Υ Τ Τ Α Ρ Ο Σ

Α Σ Π Ρ Ο Μ Α Υ Ρ Ο Σ

Π Α Ι Δ Ι Α Τ Ρ Ο Σ

Π Α Ρ Η Γ Ο Ρ Ο Σ

Τ Ρ Ο Μ Ε Ρ Ο Σ

Λ Α Μ Π Ρ Ο Σ

Ε Μ Π Ρ Ο Σ

Α Φ Ρ Ο Σ

Π

1234567891011121314151617 Ρ Ο Σ

ΛΕΞΕΙΣ ΡΟΣ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ

2 6 + 3 - 5 = 10

+ - +

5 - 2 6 + 3 = 21

- + -

6 + 3 - 5 2 = 8

+ -

3 5 - 2 + 6 = 19

= = = =

3 17 21 36

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

1 Ὁ γάλος δέν γεννάει αὐγά2 Καί οἱ δέκα ἐργάτες θάχρειαστοῦν δύο μέρες

ΛΥΣΕΙΣ

Ὀκτώβριος 2012350

Μιά ἔκπληξηmicroιά εὐκαιρία

Στό ἑπόmicroενο τεῦχος ndashΝοέmicroβριος 2012ndashθά βρεῖτε ὡραῖο

χριστουγεννιάτικο θεατρικόΜιά εὐκαιρία

γιά τό πρόγραmicromicroά σαςτῆς ἑορτῆς τῶν ΧριστουγέννωνΔΙ

ΑΦΟΡ

ΕΣ

Πολυαγαπημένο μου laquoΠρός τή ΝίκηraquoΕἶμαι μιά ἀναγνώστριά σου καί τε-

λείωσα τή Δευτέρα Γυμνασίου Κάθεμήνα σέ διαβάζω ἀνελλιπῶς καθώς πε-ριέχεις ποικιλία ἀπαντήσεων στά θέ-ματα πού μέ ἀπασχολοῦν Σοῦ

ὀφείλω λοιπόν μέσα ἀπό τά βάθη τῆς καρδιᾶς μουἕνα μεγάλο εὐχαριστῶ πού μέ ἐξοπλίζεις κάθεφορά μέ δύναμη κουράγιο θάρρος αὐτοπεποί-θηση Χάρη σέ σένα ἔχω ἀποκτήσει μιά πιό αἰσιό-δοξη στάση γιά τή ζωή καί μιά διαφορετική ματιάγιά τόν γενικότερο κόσμο

Μέ πολλή ἀγάπη Μαρ Ἰ Ἀμαλιάδα

Μέσα στή κάψα τοῦ καλοκαιριοῦ (τό e-mailστάλθηκε στό Περιοδικό 1172012) δροσιές ἀπότά μηνύματά σας δροσιές τά μηνύματά σας Καίτό δικό σου ἀγαπητή Μαρ Καί πιό πολύ ἐκεῖνο πούμοῦ γράφεις γιά laquoαἰσιόδοξη στάση ἀπέναντι στήζωή καί διαφορετική ματιά στόν γενικότεροκόσμοraquo Πραγματικά αὐτά μᾶς χαρίζει ἡ πίστη στόΧριστό καί ὁ λόγος Του Καί εἶσαι εὐτυχισμένη πούτόσο νωρίς κατάλαβες τά σημαντικά Κράτα αὐτήτήν πίστη καλλιέργησέ την καί τότε θά βλέπεις καίμέσα στά σκοτάδια φῶς ἐλπίδα λύσεις

Ἀγαπημένο μου ΠεριοδικόΕἶναι καιρός τώρα πού μιά σκέψη τυ-

ραννάει τό μυαλό μου καί θά ἤθελαπολύ μιά ἀπάντηση Συνεχῶς γύρωμου ἀκούω ἀνθρώπους ἀκόμη καίνέους νά συζητοῦν γιά συνανθρώπους

τους καί νά λένε ὅτι τούς laquoματιάζουνraquoraquoΜ Μ Χίος

Τό θέμα πού σέ ἀπασχολεῖ τόσο ἀγαπητή Μεἶναι ἡ βασκανία τό laquoμάτιασμαraquo θέμα γνωστό ἀπότήν ἀρχαιότητα Εἶναι καθαρή ἐπενέργεια τοῦ πο-νηροῦ πνεύματοςπού εἶναι πάντα καταστροφικό

καί μισάνθρωπο ὅπως καταλαβαίνεις καί σύ ἀπό τάπαραδείγματα πού ἀναφέρεις στό γράμμα σουΠροέρχεται ἀπό φθόνο Ἡ Ἐκκλησία μας δέχεταιτή βασκανία (τό laquoμάτιασμαraquo) καί ὑπάρχουν εἰδικέςεὐχές γιά τήν ἀντιμετώπισή της Αὐτό πού πρέπεινά κάνει ἕνας πιστός χριστιανός εἶναι νά μετέχειστά Ἱερά Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας μας Ἱερά Ἐξο-μολόγηση καί θεία Εὐχαριστία νά φοράει τόσταυρό του καί νά κάνει τό σταυρό του ndashτό φο - βᾶται αὐτό πολύ ὁ διάβολοςndash καί νά προσφεύγειστήν Ἐκκλησία ἄν τοῦ συμβεῖ κάτι τέτοιο Ἡ δύ-ναμη πάντως τοῦ διαβόλου ἐλέγχεται Θυμᾶσαιτόν δαιμονισμένο τῶν Γερ γεσηνῶν (Μάρκ ε´ 1-20)Ἐπειδή ὡστόσο τό θέμα πού θίγεις εἶναι σοβαρόἴσως ἀργότερα τό laquoΠρός τή Νίκηraquo νά ἀσχοληθεῖἐκτενέστερα

Tί ὡραῖα κείμενα τά κείμενα πού μοῦστείλατε ἀγαπητά laquoΧελιδόνιαraquo ἀπότή ζωή στήν Κατασκήνωσή σας στόἙλληνικό Κορινθίας Τί ἐκπλήξειςἈπό τή μιά σπουδαῖες συγγραφεῖςἀπό τήν ἄλλη σπουδαῖες ποιήτριες

Κυρίως ὅμως χαρούμενα καί δημιουργικά παιδιάΝά σᾶς εὐλογεῖ ὁ Κύριός μας Καί τό χειμώνα πούἔφθασε νά ἔχετε θερμές καρδιές γιά τό Χριστόμας καί καλό ἀγώνα γιά ὅσα ὄμορφα μάθατε τό κα-λοκαίρι Εὐχαριστῶ ἰδιαίτερα τήν Ὁμάδα laquoἌγγε-λοι Ἀγάπηςraquo γιά τήν καταπληκτική ἀ κροστιχίδαπού μοῦ ἔστειλε μέ τίς ὀμορφιές τῆς κατασκηνω-τικῆς ζωῆς Τήν κρατάω γιάτήν προ-κατασκη-νωτική

ΕΕΣΣΕΕΙΙΣΣ ΚΚΙΙ ΕΕΓΓΩΩlaquoἘσύ πού θρόνος Σου ἡ ΘεσσαλονίκηΜακεδονί τη Ἀκρί τα Καβαλάρηφώτισέ microας τό δρόmicroο πρός τή ΝίκηΤοῦ microήνα πού γιορτάζει Σε εἶν᾽ ἡ χάρη

∆εόmicroεθά ΣουΒάλε microας τοῦ θριάmicroβου τήν κορώναraquo

(Κ Παλαmicroᾶς)

Καί τήν ἔβαλε laquoτοῦ θριάμβου τήν κορώναraquoὁ Μακεδονίτης Ἀκρίτας ΚαβαλάρηςἍγιος Δημήτριος2266 ὈὈκκττωωββρρίίοουυ 11991122ἐλευθερώθηκε ἡ Θεσσαλονίκη ἀπό τούς ΤούρκουςΠανηγυρίζει ἡ Ἑλλάδα ὅλη στά 100 χρόνια τοῦ θριάμβουΚαί ἀγρυπνεῖ

Στό τεῦχος αὐτό ndash Ὀκτώβριος 2012ndash

λόγω ἐπίκαιρης ὕληςδέν θά δημοσιευθοῦν

κείμενα τοῦ Διαγωνισμοῦ μας

Ὀκτώβριος 2012 351

ρακαλοῦσε τήν εὐχαριστοῦσε Δικό τηςδῶρο ἔνιωσε πώς ἦταν κι ἡ δουλειά τουστή μεγάλη ψαροταβέρνα κοντά στό λι-μάνι πού τοῦ ἐξασφάλιζε μεροκάματοἱκανό νά βοηθάει τόν πατέρα του νάθρέψει τά ἑπτά ἀδέλφια τουΣβέλτος ξύπνιος εὐγενικός καί προ-

πάντων τίμιος κέρδισε ἀμέσως τήνἀγάπη καί τήν ἐμπιστοσύνη τοῦ κυρ-Προκόπη τοῦ μαγαζάτορα καί μαζίπαινέματα καί πλούσια φιλοδωρήματαΕἶχε χίλιους λόγους γιά νά ᾽ναι πολύεὐχαριστημένος ὁ Παναγιώτης κι ἕνανπολύ μεγάλο καί σοβαρό γιά νά μήνεἶναι Λόγοι βλάσφημοι μόλυναν τόστόμα τοῦ κυρ-Προκόπη καί μαζί τήδροσερή θαλασσινή ἀτμόσφαιρα τοῦμαγαζιοῦὉ Παναγιώτης ἔνιωθε νά πνίγεται

ὅμως εἶχε κληρονομιά ἀπrsquo τή γιαγιά τόἀντίδοτο laquoὙπερευλογημένη ὑπάρχειςΘεοτόκε Παρθένεraquo ἔλεγε μεγαλόφωναμόλις οἱ βρώμικοι λόγοι ἔφθαναν στrsquoαὐτιά του καί τό πρόσωπό του σκυ-θρώπαζε Αὐτή ἦταν ἡ πρώτη του κί-νηση ἀντίδρασης Μετά ἀπό λίγο ἔγινεκι ἡ δεύτερηmdash Παναγιώτη σέ νιώθω ψυχραμένο

Τί συμβαίνει Ἔχεις κανένα παράπονοἀπό μέναmdash Κυρ-Προκόπη μοῦ δίνεις καλή δου-

λειά καί μοῦ δείχνεις μέ κάθε τρόπο τήφροντίδα σου Σrsquo εὐχαριστῶ πολύ ὅ μωςἔχω παράπονο μεγάλοmdash Πές παιδί μου τί εἶναι mdash Μιλᾶς ἄσχημα γιά τή Μάνα μουmdash Ἐγώ πότεmdash Γιά τήν Παναγίαmdash Αὐτό ἐννοεῖς Μή χολοσκᾶς καη-

Ἡ κληρονοmicroι

άτῆς γιαγιᾶς

Ἦ ταν παιδί ὅταν πρωταντίκρισε τόφοβερό πρόσωπο τοῦ πολέμου ὅτανπρωτάκουσε ἐκεῖνον τό διαπεραστικόἦχο-προμήνυμα πώς θά σκοτείνιαζε ὁοὐρανός τους μrsquo ἐκεῖνα τά μαῦρα σιδε-ρένια σύννεφα πού ἔβρεχαν κατα-στροφή Τή φρίκη τῆς μνήμης τουςδιέλυε ἡ ἀγαπημένη θύμηση τῆς γιαγιᾶςlaquoὙπεραγία Θεοτόκε σῶσον ἡμᾶς

Μή φοβάστε κάτω ἀπό τή Σκέπη Τηςεἴμαστεraquo φώναζε σά γιά νά ξεπεράσειτίς σειρῆνες ἡ γιαγιά κι ὅταν περνοῦ -σε τό κακό laquoὙπερευλογημένη ὑ πάρ-χεις Θεοτόκε Παρθένε Πάλι μᾶς ἔσωσεἡ Παναγίαraquo laquoΜήν τό ξεχάσετε αὐτόποτέ παιδιά μουraquo laquoΝά εὐγνωμονεῖτετή μεγάλη Μάνα μας νά τήν τιμᾶτε καίνά λατρεύετε τόν Υἱό ΤηςraquoΔέν τό ξέχασε ὁ Παναγιώτης Τήν ἀ -

γαποῦσε πολύ τήν Παναγία τήν πα-

Ὀκτώβριος 2012352

μένε λόγια πού πετᾶνε δέ τό θέλωκακό συνήθειοmdash Ναί ἀφεντικό σέ παρακαλῶ Πρίν

λίγα χρόνια ὅλοι τήν ἱκετεύαμε νά σώ -σει τόν τόπο μας Κι ἐσύ σίγουρατότε μέσrsquo τή φωτιά τοῦ μετώπου τήνπαρακαλοῦσες Καί σrsquo ἄκουσε κι ἔ -δωσε νά γυρίσεις γερός κι ἡ Πατρίδαμας τώρα νά ᾽ναι λεύτερη Κι Ἐκείνηἀντί γιά εὐχαριστίες ἀκούει τώραmdash Ἔχεις δίκιο Πρέπει νά τό κόψωΠέρασαν ἑβδομάδες μῆνες μά ἡ ἀρ -

ρώστια τοῦ κυρ-Προκόπη δέν πέρασεὉ πάντα καλός κι ἐργατικός Πανα-γιώτης ἀσφυκτιοῦσε πιά στό χῶρο τῆςδουλειᾶς του Μιά μέρα τό ἀφεντικότόν κάλεσε νά μιλήσουνmdash Παναγιώτη ἐγώ παιδιά δέν ἔχω οἱ

κόποι μου δέ θέλω νά μείνουν σέ συγ-γενεῖς Σοῦ προτείνω νά γίνουμε συνε-ταῖροι Ἐγώ θά βάλω τήν ἐπιχείρηση κιἐσύ τά ἐργατικά καί καθαρά χέρια σουΣκέψου το κι αὔριο μοῦ ἀ πα ντᾶςΕἶχε σκεφθεῖ ὁ Παναγιώτης γιrsquo αὐτό

καί χωρίς νά ὑπολογίσει τή σίγουρηδουλειά καί τήν ἄνεση πού ἐξασφάλιζεστήν πολύτεκνη οἰκογένειά τους ἀπο-φάσισε τήν τρίτη καί τελευταία κίνησηmdash Κυρ-Προκόπη σrsquo εὐχαριστῶ πολύ

γιά τήν ἀγάπη καί τήν ἐμπιστοσύνησου Ὅμως τήν πρότασή σου δέν μπο -ρῶ νά τή δεχθῶ οὔτε νά μείνω ἄλλοστή δούλεψή σου μπορῶ Εἶπε ἔλυσε τήν ποδιά ἀπό τή μέση

του καί τήν ἀκούμπησε στό τραπέζιπού βρισκόταν μπροστά τουmdash Δέν καταλαβαίνω Γιά ποιό λόγοmdash Γιά κάποιους λόγους σου κυρ-

Προ κόπηmdash Δέν μπορῶ νά τό πιστέψω Ἐν νο -

εῖς Σπουδαῖο πράγμα ποιόν βλάπτωΕἶπε ἐκεῖνος περισσότερο πειραγμένοςπαρά ξαφνιασμένος

mdash Τόν ἑαυτό σου κι ὅποιον σrsquo ἀ κού -ει ἀφεντικόmdash Ξανασκέψου το καί περίμενε τό

τέλος τοῦ μήνα νά λογαριαστοῦμεσοῦ χρωστάωmdash Τίποτα δέ χρωστᾶς σέ μένα στήν

Παναγία ὅμως χρωστᾶς κυρ-Προκό -πη χρωστᾶμε ὅλοι μας εὐγνωμοσύνηκαί τιμή καί στόν Υἱό της τή λατρείαμαςἜφυγε λυπημένος μά εἰρηνικός ὁ

Παναγιώτης Ἄφηνε τή δουλειά του μάκρατοῦσε δική του τήν πολύτιμη κλη-ρονομιά τῆς γιαγιᾶς Αὐτή τοῦ ἐξα-σφάλισε τό μέλλον Λίγους μῆνες μετάδιορίστηκε ὑπάλληλος σέ δημόσια ὑ -πηρεσία πράγμα σπουδαῖο γιά τήν ἐ -ποχή Ἀργότερα δημιούργησε εὐλογημένηπολύτεκνη οἰκογένεια Τώρα μᾶς διη-γεῖται τήν ἱστορία του γιά νά μᾶςμάθει ὅποτε νιώθουμε νά μολύνεται τόπεριβάλλονμας ἡ τάξη ἡ παρέατό προαύλιοτό γήπεδοἀπό παρό-μοια λόγια νάἀποφασίζουμεκάποιες δυνα-μικές κινήσειςἀντίδρασηςγιά νάἑλκύουμετή μεγάληΧάρη τῆς Πα-ναγίας καί νάκρατοῦμε τήΣκέπη Τηςἁπλωμένηπάνω ἀπότήν Πα-τρίδα μας

Μ

τῆς γιαγιᾶς

Ὀκτώβριος 2012 353

ΤΥΠΟΣ ΠΛΟΙΟΥ ΕΛΑΦΡΥ ΚΑΤΑ∆ΡΟΜΙΚΟ ΜΗΚΟΣ 140 Μ ΠΛΑΤΟΣ 21 Μ ΒΥΘΙΣΜΑ 75 ΜΠΛΗΡΩΜΑ 30 ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΙ

670 ΝΑΥΤΕΣΜΕΓΙΣΤΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ 225 ΚΟΜΒΟΙΜΗΧΑΝΕΣ 2 ΤΕΤΡΑΚΥΛΙΝ∆ΡΕΣΠΥΡΟΒΟΛΑ 4 ΤΩΝ 234 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ

8 ΤΩΝ 197 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ8 ΤΑΧΥΒΟΛΑ ΤΩΝ 76 ΧΙΛ5 ΑΝΤΙΑΕΡΟΠΟΡΙΚΑ

ΕΝΑ ΖΩΝΤΑΝΟ ΜΟΥΣΕΙΟΤΟΥ ΠΟΛΕΜΙΚΟΥ ΜΑΣ ΝΑΥΤΙΚΟΥ

Βρισκόmicroαστε στό Πάρκο ΝαυτικᾹς Παράδοσης στό Τροκαντερό δίπλα στή microαρίνα τοῦ Φλοίσβουστό Παλαιό Φάληρο Ἐδῶ εἶναι ἐλλιmicroενισmicroένα πλοῖα τοῦ Πολεmicroικοῦ Ναυτικοῦ πού ἔγραψανλαmicroπρές σελίδες στή σύγχρονη ἑλληνική ἱστορία

Τό θωρηκτό laquoἈβέρωφraquo ναυπηγήθηκε τό 1911 στά ναυπηγεῖα τῶν ἀδελφῶν ORLANDO στό Λιβόρνο τῆς Ἰταλίας

Ἡ τότε κυβέρνηση τοῦ Κυριακούλη Μαυροmicroιχάλη δαπάνησε22300000 δρχ γιά τήν ἀπόκτησή του Τά 8000000 δρχπροέρχονταν ἀπό τό 20 τῆς συνολικῆς κληρονοmicroιᾶς τοῦ Γεωργίου Ἀβέρωφ πού τά παραχώρησε microέ τή διαθήκη του στόΤαmicroεῖο Ἐθνικοῦ Στόλου Τό πλοῖο πού ἔφερε τό ὄνοmicroά τουκατέπλευσε στίς 11 Σεπτεmicroβρίου στό Φάληρο ὅπου τό ὑ ποδέχτηκαν οἱ Ἕλληνες microέ microεγάλο ἐνθουσιασmicroό

ΤΟ ΘΩΡΗΚΤΟ laquoΑΒΕΡΩΦraquo ∆ΕΝ ΜΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΕΙ ΠΙΑ ΣΤΙΣ ΘΑΛΑΣΣΕΣΜΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΕΙ ΟΜΩΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑhellip

5 Ὀκτωβρίου 1912 Κήρυξη Βαλκανικῶν ΠολέmicroωνἈναχώρηση τοῦ στόλου γιά τό Αἰγαῖο

3 ∆εκεmicroβρίου 1912 Ναυmicroαχία τῆς Ἕλλης

Ἡ Ἑλλάς δέν ἀναmicroένει ἀπό ἐσς νά ἀποθάνετε γι αὐτήν Ἀναmicroένει νά νικήσετε Αὐτήἦταν ἡ προτροπή τοῦ Ἐ Βενιζέλου πρός τούς Ἕλληνες Ναῦτες στίς 5 Ὀκτωβρίου 1912

Ὀκτώβριος 2012354

Ἡ σηmicroαία τοῦ laquoἈβέρωφraquo εἶναι microεγαλύτερηἀπrsquoαὐτές πού κυmicroατίζουν στά ἄλλα ἑλληνικάπολεmicroικά πλοῖα καί τήν ἀκολουθεῖ microιά ἱστορίαΜετά τήν Ἀπελευθέρωση ὅταν τό θωρηκτόlaquoἈβέρωφraquo ἐπέστρεψε στήν Ἑλλάδα microεταφέροντας τήν ἐξόριστη κυβέρνηση θεωρήθηκεσωστό νά κρεmicroαστεῖ στόν ἱερό βράχο τῆςἈκρόπολης ἡ σηmicroαία τοῦ πλοίου ὡς ἔνδειξητῆς ἔννοιας τῆς ἐλευθερίας καθώς τό πλοῖοεἶναι τό microοναδικό κοmicromicroάτι ἑλληνικῆς γῆς πούστά 100 χρόνια ζωῆς του δέν ἔχει κατακτηθεῖ ποτέ Ἀπό τότε στό πλοῖο κυmicroατίζει microιάἴδια σέ microέγεθος σηmicroαία τῶν 48 τmicro

5 Ἰανουαρίου 1913 Ναυmicroαχία τῆς Λήmicroνου

2 Μαῒου 1919 Ἀποβίβαση ἑλληνικοῦ στρατοῦ στή Σmicroύρνη

Σεπτέmicroβριος 1922 Ὑποστήριξη ἀποχώρησης ἑλληνικοῦ στρατοῦἀπό Μικρά Ἀσία

5 Μαῒου 1937 Ἄφιξη στήν Ἀγγλία γιά τά 25χρονα τῆς βασιλείας τοῦ Γεωργίου Ε΄ τῆς Ἀγγλίας

18 Ἀπριλίου 1941 Ἀναχώρηση γιά Κρήτη καί Ἀλεξάνδρεια Αἰγύπτου

18 Ὀκτωβρίου 1937 Ἐπίσηmicroη ἐπίσκεψη στήν Κωνπολη

28 Ὀκτωβρίου 1940 Κήρυξη ἑλληνο9ταλικοῦ πολέmicroου

18 Ὀκτωβρίου 1944 Ἄφιξη στήν ἐλεύθερη Ἑλλάδα

1951 Ἐγκαταλείπει τήν ἐνεργό δράση

1983 Ἀπόφαση γιά microετατροπή σέ Μουσεῖο

1986 Μεταφέρεται στό Π Φάληρο

Ὁ ἀπολογισmicroός τᾹς ναυmicroαχίας γιά τούς Ὀθωmicroανούς ἦταν τραγικός Ἑκατόν ἐνενήντα νεκροίπολλαπλάσιοι τραυmicroατίες καί βαριές ζηmicroιές σέ τρία πλοῖα τους Ο ἑλληνικός στόλος εἶχε microόλιςτρεῖς τραυmicroατίες καί microικρές ζηmicroιές Ὁ τουρκικός στόλος δέ βγᾹκε ἀπό τά στενά τοῦ Ἑλλησπόντουγιά πολλά χρόνια καί ἡ Τουρκία ὑπογράφει ταπεινωτική συνθήκη εἰρήνης microέ τήν Ἑλλάδα

Ὀκτώβριος 2012 355

Παρατηρῆστε τήν ἀντίστροφη κλίσητῆς πλώρης τοῦ πλοίου χαρακτηριστικήγιά τά πλοῖα τῆς ἐποχῆς σέ ἀντίθεση microέτά σηmicroερινά Τό microπροστινό τmicroῆmicroα πούβρίσκεται κάτω ἀπό τήν ἐπιφάνεια τῆςθάλασσας εἶναι ἀπό συmicroπαγή χάλυβα γιάνά microπορεῖ νά κάνει microέχρι καί ἐmicroβολισmicroόΜιά συνέχεια τῆς ἀρχαίας τριήρους καίτῆς ναυτικῆς παράδοσης τῆς Ἑλλάδας

Σπάνια συναντᾶ κανείς ἕνα ἐκκλησάκι πάνω σέπολεmicroικό πλοῖο ὅπως τό παρεκκλήσι τοῦ ἉγίουΝικολάου hellipΤίς παραmicroονές τῆς ναυmicroαχίας τῆςrdquoἝλληςrdquo (Νοέmicroβριος 1912) ὁ πυροβολητής Σωτήριος Κ Σκόδρας πῆγε στόν ὑπηρετοῦνταἀρχιmicroανδρίτη τότε καί microετέπειτα microητροπολίτηΣπάρτης ∆ιονύσιο ∆άφνο καί τοῦ ἀνακοίνωσε

ὅτι κατά τή διάρκεια τῆς ὑπηρεσίας του παρατήρησε microιά περίεργη σκιά στόν κάδο νεροῦπού ἔmicroοιαζε πολύ microέ τή microορφή τοῦ Ἁγίου Νικολάου Οἱ ἄλλοι ναῦτες δυσπίστησαν λέγοντας ὅτι ἐπρόκειτο γιά ὀξείδωση τῆςλαmicroαρίνας Αὐτό ὅmicroως ἦταν ἀδύνατο γιατίὁ κάδος ἦταν ὁλοκαίνουργος Μόλις ἐνηmicroερώθηκε ὁ ναύαρχος Κουντουριώτης διέταξε νά τοποθετήσουν τόν κάδο στόπαρεκκλήσιο τοῦ θωρηκτοῦ καί νά γίνει ὁmicroιλία στό πλήρωmicroαmicroέ θέmicroα rdquoὉ Θεός εἶναι microαζί microαςrdquo

ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΟΥ ΘΩΡΗΚΤΟΥ laquoΑΒΕΡΩΦraquohellip

Κάθε χρόνο τό πλοῖο δέχεται πάνω ἀπό 30000 ἐπισκέπτες Τό laquoΑΒΕΡΩΦraquo δέν εἶναι ἁπλά ἕναΜουσεῖο εἶναι ὁλόκληρο ἕνα κειmicroήλιο microέσα στό ὁποῖο ὁ κάθε ἐπισκέπτης περπατ microέ δέος Εἶναιἕνα ζωντανό ναυτικό microνηmicroεῖο πού κάθε γωνιά του ζωντανεύει microιά ἱστορία τόσο θαυmicroαστή ὅσοκαί ἡ ψυχή τῶν ἀνθρώπων πού τό ὑπηρέτησαν

Φ

Ὀκτώβριος 2012356

ἹἹλλιικκάά 2 πακέτα τετράγωνα μπισκότα (τύπου Πτί-μπέρ) 1 φάκελο Garni βανίλια 1 φάκελο κρέμα στιγμῆς ἄνθος ἀραβοσίτου βανίλια 2 ποτήρια γάλα

καί frac12 περίπου ποτήρι γάλα γιά νά βουτᾶμε τά μπισκότα frac12 ποτήρι ζάχαρη ἄχνη 200 γρ βιτάμ soft 3 βανίλιες 1 κουταλιά σούπας κακάο ἤ nescafeacute 3-4 κουταλιές λικέρ καφέ 3-4 κουταλιές κονιάκ 1 κουβερτούρα 125 γρ

ἘἘκκττέέλλεεσσηηΧτυπᾶμε γιά δύο λεπτά στό μίξερ τό garni τήν κρέμα

στιγμῆς τό γάλα τήν ἄχνη τό βιτάμ καί τίς βανίλιεςΣέ ἕνα μακρύ δίσκο βάζουμε ἀλουμινόχαρτο καί ἁπλώ-

νουμε τά μπισκότα πού ἔχουμε βουτήξει στιγμιαῖα στόγάλα καί τό λικέρ Τά μπισκότα τά τοποθετοῦμε ἑνωμένασέ τρεῖς σειρές Βάζουμε συνολικά 3 μπισκότα κατά πλά-τος καί 7 μπισκότα κατά μῆκος

Πάνω στή μεσαία σειρά μπισκότων ἁπλώνουμε τό 13τῆς κρέμας καί πάνω στήν κρέμα τοποθετοῦμε μία ἀκόμασειρά μπισκότα Πάνω ἀπ΄ αὐτά τά μπισκότα βάζουμε τόἄλλο 13 τῆς κρέμας στό ὁποῖο ἔχουμε προσθέσει κακάοΣυνεχίζουμε μέ μία ἀκόμα σειρά μπισκότα καί τέλος βάζουμε τό τελευταῖο 13 τῆς κρέμας

Σηκώνουμε τίς δύο πλαϊνές πλευρές τοῦ ἀλουμινόχαρτου μαζί μέ τά μπισκότα καί κλεί-νουμε σφιχτά ὥστε νά σχηματιστεῖ περίπου τριγωνικός κορμός Βάζουμε τόν κορμό γιάτρεῖς ὧρες περίπου στήν ψύξη Ὅταν τόν βγάλουμε ἀνοίγουμε τό ἀλουμινόχαρτο μέ προ-σοχή καί περιχύνουμε μέ τό γλάσο Διατηροῦμε τόν κορμό στό ψυγεῖο

Γιά τό γλάσο χρησιμοποιοῦμε μπέν-μαρί στό ὁποῖο λειώνουμε τήν κουβερτούρα μέ 3-4 κουταλιές γάλα καί 3-4 κουταλιές κονιάκ

Κορmicroός

ΚΚΑΑΛΛΗΗ ΕΕΠΠΙΙΤΤΥΥΧΧΙΙΑΑ

Ὀκτώβριος 2012 357

ΚΑΤΙ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΣΑΣ

Συνταγή καί φωτογραφίες ἀπόκ Μαρία Ἀδ Πύργος

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17 Ρ Ο Σ

Στή διπλανή στήλη συμπλήρωσε τά γράμ-ματα πού λείπουν καί φτιάξε τίς ζητούμενεςλέξεις πού τελειώνουν σέ -ΡΟΣ

1 Βουνό2 Χωράφι3 Ἕνας ἀπό τούς μαθητές τοῦ Χριστοῦ4 Δέν εἶναι βρώμικος5 Συσσωρευμένος πλοῦτος6 Αὐτός πού ἀγαπᾶ τή μελέτη7 Προσωρινός8 Τό ψάρι βακαλάος9 Ὁ ἀποτελούμενος ἀπό πολλά κύτταρα10 Ἀποτελεῖται ἀπό ἄσπρο καί μαῦρο χρῶμα11 Γιατρός εἰδικός γιά παιδιά12 Αὐτός πού δίνει παρηγοριά κουράγιο13 Φοβερός τρομακτικός14 Γεμάτος λάμψη ἀκτινοβόλος15 Μπροστά16 Ὑπάρχει στή σαπουνάδα17 Πρόθεση

ΛΕΞΕΙΣ ΡΟΣ

2 6 + 3 - 5 = 10

2 = 21

-

6 2 = 8

= 19

= = = =

3 17 21 36

Κάθε γραμμήκαί κάθε στήληπρέ πει νά περι-λαμβάνει τούς ἴ -διους ἀριθμούςκαί σύμβολαἀλλά μέ διαφορε-τική διάταξη

Βρεῖτε τή διά-ταξη γιά νάἰσχύουν τά ἀπο-τελέσματα πούἀναγράφονται

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ5

∆ΙΑΦΟΡΕΣ

ΚΚάάθθεε ἑβδομάδα ἕναςγάλος γεννάει πέντε αὐ -γά καί κάθε ἑβδομάδαμία ἀλεπού κλέβει ἕναἀπό αὐτά Πόσες ἑβδο-μάδες χρειάζονται γιάνά συγκεν-τρω θοῦν 30 αὐγά

ἌἌνν δύο ἐργάτες χρειάζον-ται δύο μέρες γιά νά βά-ψουν δύο τοίχους πόσεςμέ ρες θά χρει-αστοῦν δέκαἐργάτες γιάνά βά-ψουν δέ -κα τοίχους

Ὀκτώβριος 2012358

ΣΤΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟἩ νικηφόρα ἑλληνική Σημαία στήν ἐλεύ-

θερη Θεσσαλονίκη Ὀκτώβριος 1912 (Σύνθεση περιοδικοῦ laquoΠρός τή Νίκηraquo)

ldquo∆έν ξεχνωrdquo σηmicroαίνει

ΘυmicroαmicroαιΤιmicroω

Ὑπόσχοmicroαι

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

Μήν ξεχάσω

Μήν ξεχάσω

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012

ΒΒΑΑΛΛΚΚΑΑΝΝΙΙΚΚΟΟΙΙ

ΠΠΟΟΛΛΕΕΜΜΟΟΙΙ

ΒΒΑΑΛΛΚΚΑΑΝΝΙΙΚΚΟΟΙΙ

ΠΠΟΟΛΛΕΕΜΜΟΟΙΙ

κριά τούς καλοῦσαν Καί οἱ ὑπόδουλοιndashπέντε αἰῶνεςndash ἀδελφοί ἐκεῖ μέσατούς καρτεροῦσαν καί μετροῦσαν τίςἡμέρεςmiddot 24 Ὀκτωβρίου 25 Ὀκτωβρί -ου Πλησίαζε καί ἡ ἑορτή τοῦ πολιού-χου τους ἁγίου τοῦ Ἁγίου ΔημητρίουΚαί πίστευαν πολύ τό πίστευαν ὅτικάτι θά ἔκανε ὁ στρατιωτικός Ἅγιόςτους Δέν μπορεῖ Κάτι θά ἔκανε

Ὁ ἑλληνικός στρατός προχωροῦσεμέ ἐμπόδια Γιατί οἱ Τοῦρκοι δέν ἄφη-ναν εὔκολα τά ἐδάφη πού αἰῶνεςτώρα κατεῖχαν Πολεμοῦσαν κι αὐτοίμέ πο λύ ἡρωισμό μέ πεῖσμα καί φανα-τισμό φαινόταν ὅμως καθαρά ὅτιεἶχαν ἡττηθεῖ Δέν τούς ἀπέμενεπλέον τίποτε ἄλλο ἀπό τό νά παραδώ-σουν τή Θεσσαλονίκη στούς ἝλληνεςΑὐτό τούς συμβούλευαν καί οἱ πρόξε-νοι τῶν ξέ νων κρατῶν

Ὁ ἀρχηγός τοῦ Τουρκικοῦ στρατοῦΤαχσίν πασάς ὅλο καί παρακώλυε καίκαθυστεροῦσε τήν παράδοση Καί ὅ -ταν κάτω ἀπό τήν πίεση τῶν πραγμά-των ἔφθασε αὐτή ἡ ὥρα ἔθετε ὅρουςπού κρατοῦσαν ἰσχυρή ndashκαί ἐπικίνδυνηβέβαιαndash τήν παρουσία τῶν Τούρκωνστήν πόλη Τελευταία ἀπαίτηση Νάτούς ἀφεθοῦν 5000 ὅπλα γιά τήν ἐκ -παίδευση νεοσυλλέκτων

Χρειάσθηκε ἀπό τό Στρατηγεῖο τουστό Τοπσίν νά ἀπειλήσει μέ ἐπίθεση ndashτήν ὁποία καί ξεκίνησεndash ὁ Ἀρχιστρά-τηγος Διάδοχος Κωνσταντῖνος γιά νάὑπογραφεῖ τό πρωτόκολλο τῆς παρα-δόσεως τῆς Θεσσαλονίκης Ἦταν τόβράδυ τῆς 26ης Ὀκτωβρίου 1912 Ἦ -ταν δῶρο τοῦ Ἁγίου τους τοῦ laquoἈκρίτηΚαβαλλάρηraquo Ἁγίου Δημητρίου Ἔτσιτό ἔνιωσε ὁ λαός κι ἔτσι τό εἶπε κι ὁποιητής

Ἡ Σαλονίκη πού ἔσβηνε μέ τοῦκαιροῦ τό διάβαndashκαντήλι πού τρεμόφωτο γιά λάδι λαχταρᾶndashἀποβραδίς κοιμήθηκε

δυστυχισμένη σκλάβακαί τήν αὐγούλα ξύπνησεἀρχόντισσα κυρά― Τί νά ᾿βλεπε στόν ὕπνο τηςποιό νά ᾿ταν τ᾿ ὄνειρό της―Τόν Ἅι-Δημήτρη ἔβλεπεστό ἄτι τό γοργόπού ροβολῶντας ἔκραζεμέ τή φωνή τῆς νιότηςlaquoἌνοιξε πόρτα τῆς σκλαβιᾶςἡ λευτεριά εἶμ᾿ ἐγώraquo

27 Ὀκτωβρίου 1912 μπαίνει ἐ -λευθερωτής ὁ Ἑλληνικός στρα-τός στή Θεσσαλονίκη

28 Ὀκτωβρίου 1912 ὥρα 11 τόπρωί μπαίνει στή Θεσσαλονίκημέ ὅλο του τό ἐπιτελεῖο ὁ Στρα-τηλάτης Διάδοχος Κωνστα -ντῖνος μέσα σέ μιά ἀποθεωτικήὑποδοχή πού κατέληξε στήνἘκκλησία τοῦ Ἁγίου Μηνᾶ ὅπουἔγινε ἐπίσημη καί ἐξαιρετικάσυγκινητική δοξολογία στό Θεόγιά τήν ἀπελευθέρωση τῆς πό-λεως

Κι ἔγραφε ἡ ἐφημερίδα laquoὉ ἐνθουσιασμός τῶν Ἑλλή-

νων δέν εἶναι δυνατόν νά περι-γραφῇ ἐπί τῇ θέα τῶν Ἑλλήνωνἀξιωματικῶν καί στρατιωτῶν εἰσ -ερχομένων νικηφόρως εἰς τήν πό -λιν μας Οἱ πάντες ἐζητωκραύγαζονσυνέχαιρον ἀλλήλους ἐφίλουντούς Ἕλληνας ἀξιωματικούς ἐπή-δουν ἄφηναν ἀνάρθρους κραυ-γάς τά εἶχαν χάσει κυριολεκτικῶςΣημαῖαι ἑλληνικαί ἀνεπετάσθησαν(ὑψώθηκαν) εἰς τά ἑλληνικά κατα-στήματα καί εἰς τάς ἑλληνικάςοἰκίαςraquo

ἩἩ ΘΘεεσσσσααλλοοννίίκκηη ἦἦτταανν ἐἐλλεεύύθθεερρηηὈκτώβριος 2012 335

Ἐλεύθερη ἡ Θεσσαλονίκη

Ἐλεύθερη ἡ Θεσσαλονίκη

336Ὀκτώβριος 2012

Ι laquoΠερίεργον καί θαυμαστόν θέαμαraquo Ὁ ἀνταποκριτής τῶν Times Κρῶφορδ Πράϊς ἀφηγεῖται

Ε νόμιζέ τις ὅτι Ἑλληνικός στρατός νικηφόρος ἐπανέκαμπτε εἰς τάς Ἀθήνας του μετά εὐτυχῆ ἐκστρατείαν εἰς τήν ἀλλο-δαπήν Ἐφαίνετο ἀκατανόητον πῶς ἦτο δυνατόν Τουρκική ἧττα νά ἑορτάζεται κατά τοιοῦτον τρόπον εἰς μίαν μέχρι χθές Τουρκικήν πόλιν Πράγματι ἐκεῖνο τό ὁποῖον συνέβαινεν ἦτο κάτι πλέ-ον ἀπό ἑορτασμόν πολεμικῆς νίκης∙ ἦτο ὁ ἑορτασμός τῆς ἀπελευθερώσεως τοῦ Ἑλληνικοῦ πληθυσμοῦ ἀπό τήν δουλείαν τῆς Τουρκικῆς διοικήσεως Μόνο τώρα ὁ γνω-στός καφετζῆς laquoμπάρμπα Γεώργηςraquo ἠδυνήθη νά παραδώσῃ εἰς τό πῦρ τό Τουρκικόν του κάλυμμα∙ μόνον τώρα ἠδυνήθη νά ἁρπάσῃ τάς ἐρυθράς σημαίας τῆς ἡμισελήνου αἱ ὁποῖαι μέχρι τῆς στιγμῆς ἐκείνης ἐστόλιζον τό κατάστημά του καί νrsquo ἀνυψώσῃ ἀντrsquo αὐτῶν τό ἰδικόν του Κυανόλευκον ἔμβλημα∙ μόνο τώρα ὁ ραγιᾶς Ἕλλην ἐτόλμα νά δια-κηρύττῃ ἀπό τῆς ὀροφῆς τῆς οἰκίας του τό μῖσος του πρός τόν Τοῦρκον καί τά ἔργα του Ἦτο ἕν περίεργον ἀλλά καί θαυμαστόν ταυτοχρόνως θέαμα τό ὁποῖον μόνον εἰς τήν Μακεδονίαν ἠμπορεῖ κανείς νά ἴδῃ διότι μόνο μία Μακεδονία ὑπάρχει

100 χρόνια 100 χρόνια Ἑταιρεία Μακεδονικῶν σπουδῶνἙταιρεία Μακεδονικῶν σπουδῶν

ΜΙΚΡΑ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΜΕΓΑΛΕΣlaquoΩΡΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣraquo

ΤοΤοΤοΤΤοΤοΤοΤΤοοοουρυυυυυ κικικον ἀ ἀἀἀἀπόπό ἑἑορρτατασμσμσμσμσσσμόόόόόόόόἙλληηηνικοῦ πλπλλλλπληθηθυσμοοῦ ἀἀἀ

337Ὀκτώβριος 2012

ΙΙΙΙ Πρωΐ τῆς 27ης Ὀκτωβρίου σέ μιά Θεσσαλονίκη στά γαλανόλευκα

Ε κ τῶν Ἑβραϊκῶν καταστημάτων καί τοῦ μοναδικοῦ ἑλληνικοῦ τῶν ἀδελφῶν Ναούμ Χρίστου οὐδέ ἴχνος ἀπέμεινεν ἐκ τοῦ ἑλληνικοῦ χρωματισμοῦ ὑφασμάτων ὥστε ἐν τέλει μετά δυσκολίας εὕρισκέ τις ἕνα πῆχυν χασέ καί ὀλίγον μπλέ ὕφασμα διά τήν κατα-σκευήν τῆς ἀπαραιτήτου διά κάθε Ἕλληνα σημαίαςΚαί πράγματι δέν παρῆλθον πολλαί ὧραι καί περί τήν 9ην ἑσπερινήν εἰσήρχοντο εἰς τήν πόλιν καταλύσαντες εἰς τό ὀνομαστόν τότε ξενοδοχεῖον laquoὌλυμπος Παλλάςraquo πέντε ἀξιωματικοί ἐν οἷς καί οἱ κκ Κλεομένης Μέραρχος καί Μεταξᾶς Ἐντελῶς ἄϋπνοι οἱ ἐνθουσιωδέστεροι τῶν κατοίκων ἀναμένοντες τήν εὐχάριστον ἐξέλιξιν τῶν πολεμικῶν γεγονότων ἤρχισαν σιγά καί δειλά-δειλά ὁ εἷς κατόπιν τοῦ ἄλλου ἀπό τοῦ μεσονυκτίου νά ἀναπετῶσι τάς ἑτοίμους κυανολεύκους σημαίας τωνἘν τῇ Ἐγνατίᾳ ἰδίως ὁδῷ ὁ κ Χατζηνικολάου ὀδοντίατρος ἐκ τῶν θαρραλεωτέρων πρῶτος ἔρριψε τόν κῦβον καί ἐκ τῶν πρώτων ἐθεάθη ἀναπετῶν πελωρίαν ἑλληνικήν ση-μαίαν οὕτως ὥστε ἡ πρωία τοῦ Σαββάτου εὗρε τήν πόλιν μας πλέουσαν εἰς τό κυανό-λευκον καί ἀπrsquo ἄκρου εἰς ἄκρον σημαιοστόλιστον Τό Ἑλληνικόν χρῶμα ἐκυριάρχει πα-ντοῦ αἱ δέ ὁδοί της ἔλαβον ὄψιν πανηγυρικήν ΙΙΙΙΙΙ Ἡ ἑλληνική σημαία στό Λευκό Πύργο ἐνῶ ὁ διάδοχος Κωνσταντί νος μπαίνει στήν πόλη Ὁ Ἀλέξανδρος Δ Ζάννας θυμᾶται

Σ τίς 28 Ὀκτωβρίου τό πρωί ἐ -πρόκειτο νά γίνη ἡ ἐπίσημη εἴ-σοδος τοῦ Βασιλέως καί τῆς Βασι-λικῆς οἰκογένειας στήν πόλιΣτόν Λευκό Πύργο δέν εἶχε ση-κωθῆ ἀκόμη Ἑλληνική σημαία καί ὅλοι διερωτοῦνταν τό γιατί Πῶς ἔγινε καί ὕστερα ἀπό 36 ὡρῶν κα-τοχῆς δέν εἶχε ὑψωθῆ ἀκόμη ἡ Ἑλ-ληνική σημαίαἈνέβηκα ἐπάνω στόν Πύργο καί εἶδα πώς οἱ Τοῦρκοι εἶχαν ἀφαιρέσει τό σκοινί ἀπό τόν ἱστό Γιά νά κατέβη ὁ ἱστός καί νά ὑψωθῇ ἡ σημαία χρειάζουνταν ἀρκετή δου-λειά Ρώτησα στά καΐκια πού ἦταν ἀγκυροβολημένα δίπλα ἄν ὑπῆρχε κανένας μικρός μοῦτσος ἱκανός νά σκαρφαλώσῃ στόν ἴδιο τόν ἱστό καί νά περάσῃ τό σκοινί γιά τή ση-μαία Παρουσιάστηκε ἕνας μικρούλης γελαστός καί μέ βεβαίωσε ὅτι μποροῦσε νά τό κάνῃ Ἔτρεμα μήν τοῦ συμβῇ κακό γιατί ὁ ἱστός δέν ἦταν πολύ γερός Ὁ μικρός ὅμως ἀφοῦ τόν κύτταξε μοῦ εἶπε πώς ἔκανε δυσκολώτερες ἀναρριχήσεις στά καράβια καί πώς θά τά κατάφερνε Πρίν ἀκόμη τοῦ πῶ τό laquoναίraquo ἄρχισε νά σκαρφαλώνῃ μέ καταπλη-κτική ἐπιτηδειότητα καί ταχύτητα Σέ δύο λεπτά εἶχε περάσει τό σκοινί Κατέβηκε ἐνθου-σιασμένος γιά τήν ἐπιτυχία του καί ὅταν τοῦ ἔδωκα δυό μετζήτια πετοῦσε ἀπό τή χαρά του Ἡ σημαία μας πρωτοϋψώθηκε στό Λευκό Πύργο ἐκείνη τήν ἡμέρα τό πρωί τήν ὥρα ἀκριβῶς πού ἔρχονταν ἀπrsquo τόν παραλιακό δρόμο ἡ παρέλασις τῆς νίκης Γ

σω καί νά σέ ἀποκαταστήσω στή δικήσου γῆ τή γῆ τῆς Χαναάν

Τότε λαέ μου ἤσουν ἐσύ γιά μένα τε-λείως ξεχωριστός καί ἀγαπητός λαός -ποιος τολμοῦσε νά σέ βλάψει ἔβρισκεἘμένα ἐκδικητή καί τιμωρό Τόσο σέ ἀ -γαποῦσα

μως θέλω νά σέ ρωτήσω Τί laquoπλημ-μέλημαraquo τί σφάλμα τί ἀδικία τί λάθοςβρῆκαν οἱ πατέρες σου ἐπάνω μου καί μέἐγκατέλειψαν ἔφυγαν μακριά μου καίἀκολούθησαν τά κούφια καί τιποτένιαεἴδωλα ὥστε τελικά καί οἱ ἴδιοι νά γίνουνκούφιοι μηδαμινοί καί τιποτένιοι

Βρέθηκε ἄραγε κάποιος ἀπrsquo αὐτούς νά

Aparao TA paraPOFHTIka ANAGNVSMATa toy ESparaEPInoy ths EOPTEumls

TOY AGIOY DHMHTPIOY25 Ὀκτωβρίου 2012 ερεμ β΄ 1-12

ΤΟ ΠΑΡΑΠΟΝΟ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥΤΟ ΠΑΡΑΠΟΝΟ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ

τόν ἑσπερινό τῆς ἑορτῆς τοῦἁγίου μεγαλομάρτυρος Δημη-τρίου διαβάζεται ἕνα προφητι -κό ἀνάγνωσμα συνταρακτικό

Κύριος ἀπαριθμεῖ τίς εὐεργεσίες Τουπρός τό λαό Του τόν ἰσραηλιτικό καίσυγχρόνως ἐκφράζει ἕνα βαθύ παράπο -νο

Θυμήθηκα λέει ὁ Κύριος πόσο σέσπλαχνίσθηκα καί σέ ἐλέησα λαέ μουστά χρόνια τῆς νεότητάς σου τότε πούἄρχιζες τήν ἱστορική σου πορεία καί ἀριθ-μοῦσες λίγα μόνο ἔτη ἐθνικῆς ζωῆς Τότεπού ἤσουν σκλαβωμένος στήν Αἴγυπτοκι ἐγώ ἔκανα τό πᾶν γιά νά σέ ἐλευθερώ -

SS

laquoτί εὕροσαν οἱ πατέρες ὑμῶν ἐν ἐμοί πλημμέλημαὅτι ἀπέστησαν μακράν ἀπ᾽ ἐμοῦraquo

laquoτί εὕροσαν οἱ πατέρες ὑμῶν ἐν ἐμοί πλημμέλημαὅτι ἀπέστησαν μακράν ἀπ᾽ ἐμοῦraquo

Ὀκτώβριος 2012338

Μ

Βηθ

λεέμ

Κορ

ωπί Ἀ

ττικ

ῆς

πεῖ laquoἌς ἀναζητήσουμε τόν Κύριο καίΘεό μας ἄς ἐπιστρέψουμε σrsquo Αὐτόν πούμᾶς ἐλευθέρωσε ἀπό τή δουλεία καί μᾶςχάρισε τήν πατρίδα μας καί τί πατρίδατή γῆ τῆς Ἐπαελίας μέ ὅλα τά ἀ γαθάτόσο ἄφθονα μέ πα-ραγωγή καί πλοῦτοἀστείρευ τοraquo Κανείςδέν βρέθηκε νά πεῖαὐτά Ἀντιθέτως ἐσεῖςὑβρίσατε καί μολύνα -τε τή χώ ρα αὐτή πούσᾶς χάρισα μέ τά σι-χαμερά εἴ δωλα καίτίς ἁμαρτίες σας

Κοιτάξτεδίπλα σας τά ἔθνητά εἰδωλολατρικά Ἄαξαν μήπως τούςθεούς τους ndash πού δέν εἶναι κἄν πραγμα-τικοί θεοί ἀά ψεύτικοι Δέν τούς ἄα-ξαν Καί ἀάξατε ἐσεῖς Ἐμένα πού εἶμαιἡ δόξα καί τό καύχημά σας μέ ἀνταά-ξατε μέ τίς ματαιότητες καί ἀθλιότητεςαὐτοῦ τοῦ κόσμου μέ τά τιποτένια εἴ -δωλα laquoἘξέστη ὁ οὐρανός ἐπί τούτῳλέγει Κύριοςraquo Μέχρι κι ὁ οὐρανός ἔφρι -ξε μέ τήν ἀχαρακτήριστη αὐτή συμπερι-φορά σας

Αὐτά λέει ὁ Κύριος

Τό περιοδικό παιδιά πού κρατᾶτε στάχέρια σας τό ὁποῖο φιλοξενεῖ καί τό ἄρ -θρο αὐτό πού διαβάζετε τώρα θέλει νάσᾶς κάνει μία ἐρώτηση

Γιατί ἄραγε νά διαβάζεται τό συγκεκρι-

μένο αὐτό προφητικό ἀνάγνωσμα κατάτήν ἑορτή τοῦ ἁγίου Δημητρίου Τί σχέ -ση ἔχει ὁ ἅγιος μεγαλομάρτυς Δημήτριοςμέ τίς ἔννοιες πού τίθενται στό ἀνάγνω-σμα αὐτό δουλεία ἐλευθερία πατρίδαἐθνική ἀποκατάσταση

Τήν ἀπάντηση θά τήνδώσετε πολύ εὔκολα μό -νοι σας ὅταν διαβάσετεὅλο τό ὑπόλοιπο τεῦχοςπού εἶναι ἀφιερωμένοστήν ἐθνική ἐπέτειο τῶν100 χρόνων ἀπό τούςΒαλκανικούς Πολέμουςτοῦ 1912-13 Ἐντοπίστεπότε ἔγινε ἡ ἀπελευθέ-

ρωση τῆς Θεσσαλονίκης ὁδιπλασιασμός οὐσιαστικά τῆς πατρίδαςμας

καί σκεφθεῖτεΤί σημαίνει γιά μᾶς τούς Ἕηνες ὅτι

ἔχουμε τόσους καί τέτοιους ἁγίους γιάπολιούχους Πόσο ἐπίκαιρα καθίστανται τά λό -

για αὐτά τοῦ Κυρίου γιά τή δική μας πα-τρίδα καί τό λαό Πόσο δίκαιο εἶναι τό παράπονό ΤουΤί πρέπει νά δεῖ ἀπό μᾶς ὁ ἅγιος Δη-

μήτριος γιά νά laquoμεσολαβήσειraquo καί πάλιγιά χάρη μας στό Θεό

Αὐτή τή φορά τό ἁγιογραφικό μήνυμαθά τό βγάλετε μόνοι σας Καί τό laquoΠρόςτή Νίκηraquo εἶναι βέβαιο ὅτι τά συμπερά-σματά σας θά εἶναι σωστά

ΣΣττόόνν ἑἑσσππεερριιννόό ττῆῆςς ἑἑοορρττῆῆςς ττοοῦῦἁἁγγίίοουυ μμεεγγααλλοομμάάρρττυυρροοςς ΔΔηημμηη--ττρρίίοουυ δδιιααββάάζζεεττααιι ἕἕνναα ππρροοφφηηττιικκόόἀἀννάάγγννωωσσμμαα σσυυννττααρραακκττιικκόό

ΚΚύύρριιοοςς ἀἀππααρριιθθμμεεῖῖ ττίίςς εεὐὐεερρ--γγεεσσίίεεςς ΤΤοουυ ππρρόόςς ττόό λλααόό ΤΤοουυ ττόόννἰἰσσρρααηηλλιιττιικκόό κκααίί σσυυγγχχρρόόννωωςςἐἐκκφφρράάζζεειι ἕἕνναα ββααθθύύ ππααρράάπποοννοο

Ὀκτώβριος 2012 339

Τά ἀεροπλάνα πού εἶχαν πρωτοσχεδιαστεῖ ἀπό τούςἀδερφούς Ράιτ τό 1904 θεωροῦνταν κατάλληλα μόνογιά ἐκτέλεση θεαματικῶν ἀλλά ἐπικίνδυνων καί μᾶλλονἄχρηστων ἐπιδείξεων

Εἶναι ἐνδεικτικό τό ὅτι τό 1910 ἡ κρατική ὑπηρεσίαἀπογραφῆς τῶν ΗΠΑ στήν ἐπίσημη ἀπογραφή της κα-τέτασσε τούς ἀεροπόρους στούς ldquoκαλλιτέχνες ἐπιδεί-ξεωνrdquo Δηλαδή στήν ἴδια ἐπαγγελματική κατηγορία μέ τούς κλόουν

Ἔτσι τά ἐπιτελεῖα τῶν μεγάλων χω ρῶν δίσταζαν νά λάβουν σοβαρά ὑπrsquo ὄ ψη τουςτό ἀεροπλάνο πρίν τό 1911

τούς βαλκανικούς πολέmicroους 1912-13 χρησιmicroοποιήθηκε γιάπρώτη φορά τό ἀεροπλάνο ὡς πολεmicroικό microέσο

ἱ Ἕλληνες ὑπᾹρξαν microεταξύ τῶν πρωτοπόρων σ αὐτόπαρά τά φτωχά microέσα πού διέθεταν

Ἡ Ἑλληνική κυβέρνηση κάνει μιά κίνηση πρωτοπο-ριακή Μεριμνᾶ νά ἀναχωρήσουν γιά τή Γαλλία οἱπρῶτοι Ἕλληνες ἀξιωματικοί γιά νά ἐκπαιδευθοῦν ὡςἀεροπόροι

Στίς 88 ΦΦεεββρροουυααρρίίοουυ 11991122 ὁ Ἐμμανουήλ Ἀργυρόπου-λος ὁ πρῶτος ἰδιώτης ἀεροπόρος κάνει τήν πρώτη τουπτήση (στό Ρούφ) Στήδεύτερη ἔξοδο τῆς ἴδιας

ἡμέρας συνεπιβάτης τοῦ Ἀργυρόπουλου ἦταν αὐτόςὁ ἴδιος ὁ πρωθυπουργός ὁ Ἐλευθέριος Βενιζέλος

Ἡ πρώτη στρατιωτική πτήση ἔγινε στίς 1133 ΜΜααΐΐοουυ 11991122ἀπό τόν Ὑπολοχαγό Δημήτριο Καμπέρο μέ τό πρῶτοστρατιωτικό ἀεροπλάνο τῆς Ἑλλάδας τύπου Farman

Τόν ἸἸοούύννιιοο ττοοῦῦ 11991122 ὁ Καμπέρος πέταξε μέ τό laquoΔαί-δαλοraquo τό ἀεροσκάφος Farman τό ὁποῖο εἶχε μετα-σκευαστεῖ σέ ὑδροπλάνο θέτοντας ἔτσι τίς βάσεις τῆς Ναυτικῆς Ἀεροπορίας

Ξέρεις ὅτι

Κι ἀκόmicroη ὅτι

Τά πρῶτα πολεmicroικά ἀεροπλάναΤά πρῶτα πολεmicroικά ἀεροπλάναΤΤίί γγιιννόότταανν ππρρίίνν

ΦΦττάάννοουυmicromicroεε σσττόό 11991111 micromicroήήνναα ∆∆εεκκέέmicromicroββρριιοο

Ὀκτώβριος 2012340

σ

o

Τό σύνθημα τῆς Ἑλληνικῆς Πολεμι κῆςἈεροπορίας εἶναι ΑΙΕΝ ΥΨΙΚΡΑΤΕΙΝ τόὁποῖο σημαίνει laquoΠάντοτε νά κυριαρχεῖςστά ὕψηraquo καί τό ἔμβλημά της ἀναπα-ριστᾶ ἀετό σέ πτήση μπροστά ἀπό τόκυκλικό διακριτικό της

Τά ἑλληνικά laquoπετάγματαraquo ὅμως ἀρχί-ζουν πολύ πιό πρίν Χάνονται στάβάθη τῆς ἱστορίας καί μπλέκονται μέ τήμυθολογία

Ἄν σκεφτοῦμε ὅτι πίσω ἀπό τούς μύ-θους τῶν ἀρχαίων Ἑλλήνων κρύβεταιμιά πραγματική ἀφορμή πίσω ἀπό τόμύθο τοῦ Δαίδαλου καί τοῦ Ἴκαρου βρί-σκουμε τίς πρῶτες προσπάθειες νά πε-τάξει ὁ ἄνθρωπος Ἔγιναν στήν Ἀρ χαίαἙλλάδα καί εἶχαν ἕνα κίνητρο

Τό ΣΣεεππττέέμμββρριιοο ττοοῦῦ 11991122 ὁ ἙλληνικόςΣτρατός ἀπέκτησε τήν πρώτη του πο-λεμική ἀεροπορική μονάδα τό laquoΛόχοἈεροπόρωνraquo μέ ἕδρα τή Λάρισα

Ὁδοιπόρος

ΕΕΠΠΙΙΚΚΑΑΙΙΡΡΑΑΒΒΙΙΒΒΛΛΙΙΑΑΕΕΠΠΙΙΚΚΑΑΙΙΡΡΑΑΒΒΙΙΒΒΛΛΙΙΑΑ

Ὀκτώβριος 2012 341

ΕΚ

∆Ο

ΣΕΙΣ

laquoΟ

ΣΩ

ΤΗΡraquo

ΕΚ

∆Ο

ΣΕΙΣ

laquoΟ

ΣΩ

ΤΗΡraquo

Σόλω

νος

100

θήνα

106

80

τη

λ 2

10 3

6243

49

Ἱστορικές ἀλήθειεςκαί

ἡρωικά κατορθώματα τοῦ Ἑλληνισμοῦ στόν 20ό αἰώνα

Ἀπό τ

ήν

πονεμένη ἱστορία τῆς Β Ἠπείρου

1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι

Ὀκτώβριος 2012342

laquoΔόξα τῷ Ὑψίστῳ διά τόν νέον θρίαμβον τοῦ ἀνδρείου στρατοῦ μαςraquo

(Ἀπό τηλεγράφημα τοῦ Βασιλέως Γεωργίου Αacute στόν ΠρωθυπουργόἘλευθέριο Βενιζέλο μετά τήν ἀπελευθέρωση τῶν Ἰωαννίνων)

laquoΔόξα τῷ Ὑψίστῳ διά τόν νέον θρίαμβον τοῦ ἀνδρείου στρατοῦ μαςraquo

Ὁ Τα

χσίν

πασά

ς παρ

αδίδ

ει τή

Θεσ

σαλο

νίκη

στό Δ

ιάδο

χο Κ

ωνστ

αντῖν

οὉ

Ἐσσά

τ πασ

άς πα

ραδί

δει τ

ά Ἰω

άννιν

αστ

ό Διά

δοχο

Κων

σταν

τῖνο

1912-2012Ἑκατόχρονα ἐθνικοῦ ἀναβαπτισμοῦκαί αὐτοσυνειδησίας

1912-2012

Τρόπαια καί Θρίαμβοιστήν ξηρά καί στή θάλασσαἀπό τήν ἀθάνατη ἑλληνική ψυχή

1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι

Ὀκτώβριος 2012 343

Κατα

βύθι

ση το

ῦ Φετ

ίχ Μ

πουλ

έντ

στό λ

ιμάν

ι τῆς

Θεσ

σαλο

νίκης

Κατα

τρόπ

ωση

τοῦ τ

ουρκ

ικοῦ

στόλ

ουστ

ά Δα

ρδαν

έλλια

344Ὀκτώβριος 2012

Εχουν περάσει ἑβδομήντα δύο χρόνια ἀπό ἐκεῖνο τόν Ὀκτώβρη πού τό ἑλληνικό Ἔθνος ἀπέδειξε ἀληθινό τό λόγο τοῦ σοφοῦ κα-θηγητοῦ τῆς ἀρχαιολογίας Σπύρου Μαρινάτου πού εἶπε ὅτι laquoοἱ

ὀλιγάριθμοι λαοί δέν εἶναι ἀναγκαστικά πάντοτε μικρά ἔθνη Ἐνίοτε (κάποιες φορές) ἔχουν μεγάλην ψυχήν καί συνεισφέρουν τήν μερίδα τοῦ λέοντος εἰς τήν κοινήν περιουσίαν τῆς ἀνθρωπότητοςraquo

Ἦταν Ὀκτώβριος τοῦ 1940 Ὁ laquoἌξοναςraquo ἡ συμμαχία τῆς Γερμανί-ας τοῦ Χίτλερ καί τῆς φασιστικῆς Ἰταλίας τοῦ Μουσολίνι σάρωνε μέ τίς σιδερόφρακτες ὀρδές της τήν Εὐρώπη Στόν κατασκότεινο διεθνή ὁρί-ζοντα δέν τρεμόφεγγε οὔτε τό πιό ἀχνό φῶς ἐλπίδας Πολωνία Δανία Νορβηγία Ὁλλανδία Βέλγιο Λουξεμβοῦργο καί ἡ Γαλλία εἶχαν ὑποκύ-ψει Ἡ μεγάλη ἀντίπαλος τοῦ Ἄξονα ἡ Ἀγγλία περίμενε εἰσβολή

Ἦταν τότε πού ἡ Ἰταλία χωρίς καμιά πρόκληση ἐκ μέρους μας καί ἐνῶ εἶχε βυθίσει τό ἀντιτορπιλλικό μας laquoἝλληraquo πού ἀπέδιδε τιμές τό Δεκα-πενταύγουστο στήν Παναγία στό λιμάνι τῆς Τήνου ζήτησε νά ἀφήσουμε ἐλεύθερη τή διέλευση τῶν στρατευμάτων της γιά τήν εὐόδωση τῶν πο-λεμικῶν της ἐπιχειρήσεων

Στίς 3 τά μεσάνυχτα τῆς 28ης Ὀκτωβρίου ὁ πρεσβευτής της Γκράτσι ξύπνησε τόν πρωθυπουργό Ἰω Μεταξᾶ γιά νά πάρει τήν πατροπαράδο-τη ἀπάντηση τό laquoμολών λαβέraquo σέ ἄλλη διατύπωση laquoΛοιπόν αὐτό ση-μαίνει πόλεμοraquo δηλαδή laquoὌχιraquo

Τό πρωί τό α΄ πολεμικό ἀνακοι νωθέν λακωνικό ἑλληνικότατο γέμισε τή χώ ρα laquoΑἱ ἰταλικαί δυνάμεις ἀπό τίς 530΄ π μ σήμερον προσβάλ-

72 χρόνια μετά

345Ὀκτώβριος 2012

λουν τά ἡμέτερα τμήματα προκαλύψεως τῆς ἑλληνοαλβανικῆς μεθορί-ου Αἱ ἡμέτεραι δυνάμεις ἀμύνονται τοῦ πατρίου ἐδάφουςraquo Τό διάγγελ-μα τοῦ βασιλέως Γεωργίου Β΄ διαβεβαίωνε laquoΜέ πίστιν εἰς τόν Θεόν καί εἰς τά πεπρωμένα τῆς φυλῆς τό Ἔθνος σύσσωμον καί πειθαρχοῦν ὡς εἷς ἄνθρωπος θά ἀγωνισθῇ ὑπέρ βωμῶν καί ἑστιῶν μέχρι τῆς τελικῆς νίκηςraquo Καί ὁ ποιητής συνεπαρμένος ἀπό τό φαινόμενο αὐτοῦ τοῦ μικροῦ ἔθνους πού εἶχε ὑψώσει ἀπό τό γεροντότερο ὥς τό νήπιο τό ἀνάστημά του καί ἔφραζε τό δρόμο στήν ὁλο κληρωτική βία ἔσυρε φωνή στήν Οἰκουμένη

laquoὈμπρός κι ἡ Ἑλλάδα σκώθηκεκαί διασκορπάει τά σκότηἈνάστα ἡ Ἀνθρωπότηκι ἀκλούθα την Ὀμπρόςraquo (Ἄ Σικελιανός)

Σέ πεῖσμα κάθε ἀνθρώπινης λογικῆς μέ ἐμπιστοσύνη στό ὅτι ἡ ὑπερ-οπλία ἀνήκει σrsquo αὐτόν πού διαθέτει τό πνεῦμα καί ὄχι τά ὑλικά μέσα ἡ Ἑλλάδα βάδιζε στήν ἄνιση ἀναμέτρηση Ἰταλία 8000000 λόγχες πεζικοῦ 469 πολεμικά σκάφη 110 ὑποβρύχια 1000 καί πλέον ἀε-ροπλάνα Ἑλλάς 300000 πεζικοῦ 10 σκάφη 27 βομβαρδιστικά ἀε-ροπλάνα 6 ὑποβρύχια Ἀλλά καρδιές καρδιές 7000000 καρδιές Ἑλλήνων

Σύμφωνα μέ τά σχέδια πού εἶχε καταστρώσει ὁ Ἄξονας ὁ χρόνος τῶν 10 ὥς 15 ἡμερῶν ἦταν ἐπαρκής γιά τήν ἐπιχείρηση κατά τῆς Ἑλλάδος Ἀλλά ποιά ἡ διάψευση Στίς 6 Νοεμβρίου τοῦ rsquo40 ὀκτώ μόλις μέρες μετά τήν κήρυξη τοῦ πολέμου τό ἑλληνικό Στρατηγεῖο μπόρεσε νά ἀναλάβει ἀντεπίθεση στόν τομέα τῆς Κορυτσᾶς πού γε-νικεύτηκε στίς 13 σrsquo ὁλόκληρο τό μέτωπο Καί ἡ νίκη πετᾶ Ποιός τήν προφτάνει Κορυτσά Ἀργυρόκαστρο Ἅγιοι Σαράντα Πρεμετή Κλεισούρα Τεπελένι Πόγραδετς Τρεμπεσίνα

Στίς 4 Δεκεμβρίου ὁ Μουσολίνι ἔλεγε στόν ὑπουργό του τῶν ἐξω-τερικῶν Τσιάνο laquoΔέν ὑπάρχει ἄλλη διέξοδος εἴμαστε ὑποχρεωμέ-νοι νά ζητήσουμε κατάπαυση τῶν ἐχθροπραξιῶν ὅσο κι ἄν εἶναι παράδοξο καί γελοῖοraquo Στίς 2 Μαρτίου τοῦ 1941 μπρός στή θυελ-λώδη ἑλληνική προέλαση ὁ ἴδιος ὁ Μουσολίνι ἀναλαμβάνει τή δι-οίκηση τοῦ ἀλβανικοῦ μετώπου Ὅμως ἡ ἰταλική αὐτή προσπάθεια συντρίφθηκε στίς 930΄ π μ τῆς 22ας Μαρτίου Οἱ Ἰταλοί ἔστει-λαν κήρυκες μέ ἐπικεφαλῆς καθολικό ἱερέα γιά νά τούς ἐπιτραπεῖ νά σηκώσουν τούς χιλιάδες νεκρούς τους Ὁ ἄσοφος δικτάτορας πού εἶχε αἱματοκυλίσει καί τό δικό του λαό ἔφυγε ταπεινωμένος στή χώρα του

Ἔτσι γράφτηκε τό ἔπος τοῦ rsquo40 στίς παγωμένες βουνοκορφές

τῆς Πίνδου καί στά laquoμετόπισθενraquo Οἱ ἴδιοι οἱ δημιουργοί του

346Ὀκτώβριος 2012

ἔθεσαν στόν ἑαυτό τους ὅταν ὁ σάλαγος τοῦ πολέμου εἶχε κο-πάσει τό ἐρώτημα laquoΠοιοί ἀληθινά εἴμαστε Τί μᾶς ἕνωνε τόσο

δυνατάraquo Κι ἀπαντοῦσαν laquoΠρῶτα πρῶτα τά laquoπιστεύωraquo μας Πιστεύ-αμε καί δέν κρύβαμε τήν πίστη μας Πιστεύαμε στό Θεό στήν Πανα-γία στήν Ἑλλάδαraquo (Στρ Μυριβήλης) Τό θρησκευτικό βίωμα ὑπῆρξε

γιά τούς στρατιῶτες μας καί τό λαό μας ζωοπάροχο Καί ἡ Παναγία ὁρα-τή Ὑπέρμαχος Στρατηγός Δυνατά ἕνωνε καί ἡ ἀγάπη στήν κοινή μητέρα-

πατρίδα Γιrsquo αὐτό πολεμοῦσαν ἑνωμένοι σάν ἕνας ἄνθρωπος χωρίς φιλοδοξί-ες προσωπικές καί ὑπολογισμούς γιrsquo αὐτό καί εἰπώθηκε πώς laquoποτέ λαός δέν φανέρωσε τέτοια ὁμαδική κι ἀπόλυτη συνείδηση ἱστορικῆς εὐθύνηςraquo

laquondashΓιατί πολεμᾶμεndashΓιά τή δόξα ἀποκρίνεται ἀδίστακτα στή χιονισμένη πλαγιά τοῦ 1220

μπρός στήν Κλεισούρα ὁ ἀγράμματος φαντάρος γιά παράδειγμα στόν κό-σμοraquo

Ἔπειτα καταλυτική γιά τή νίκη ἦταν ἡ ἀπόφαση τῆς θυσίας Μιά θυσία πού προσφέρθηκε ἀπό ὅλους χωρίς κανένα καταναγκασμό laquoμέ τό χαμόγελο στά χείλη πᾶν οἱ φαντάροι μας μπροστάraquo τραγουδοῦσε τό Πανελλήνιο Προσφέρ-θηκε μέ σεμνότητα χωρίς τυμπανοκρουσίες καί χειροκροτήματα

Κι ὅταν ἀργότερα ἔπεσε πάνω μας ἡ πάνοπλη Γερμανία τοῦ Χίτλερ τό μικρό ἔθνος τῶν Ἑλλήνων ἄν καί αἱμόφυρτο κράτησε ψηλά τήν τιμή τοῦ ἀνθρώ-που ἀγωνιζόμενο μέσα σέ σφαγές καί ὁλοκαυτώματα μέχρις ἐσχάτων κερδί-ζοντας χρόνο γιά τή νίκη τοῦ εὐλαβικοῦ πιστοῦ στό Θεό λαοῦ τῆς Ρωσίας πού σύντριψε τελικά τή δύναμη τοῦ ἄδικου

Ἔγραφαν τότε οἱ πολεμιστές λογοτέχνες μας ἐκείνης τῆς γενιᾶς ἀπηχώντας τήν κοινή ἀπόφαση laquoΔέ θά ζητήσουμε ἀνακωχή γιά νά σώσουμε τά σπίτια καί τά ἐργοστάσια οὔτε κἄν γιά νά σώσουμε τό κεφάλι μας πού κινδυνεύει Δέ θά νοσταλγήσουμε τίς μικρές ἀπολαύσεις τῆς ἀτομικῆς εὐτυχίας () Ἡ Ἑλλάδα μιλᾶ μέσα μας τή γλώσσα τῶν μεγάλων ἡμερῶν τῶν μεγάλων ἀγώνων καί τῶν μεγάλων θυσιῶν Εἴμαστε Ἕλληνες Εἴμαστε οἱ Ἕλληνες τοῦ rsquo40-rsquo41raquo

Κι ὁ ποιητής μας θά θαυμάσειlaquoἌνθρωποι ὄμορφοι μέσrsquo στή θυσία τους Ἄνθρωποιraquo

Σήμερα ἑβδομήντα δύο χρόνια μετά μέ τήν πατρίδα σέ δύσκολη ὥρα ndash μέσα σrsquo ἕνα κόσμο πού καταρρέει γιατί χαμήλωσε τό πνευμα-τικό ἀνάστημα τοῦ ἀνθρώπου μέσα στή νάρκη τῶν ὑλικῶν ἀπολαύ-σεων ndash ἄς ἀνηφορίσουμε νοερά πρός αὐτούς τούς Ἕλληνες ἀνθρώ-πους πού μᾶς χάρισαν τήν ἐλεύθερη πατρίδα Μέ εὐγνωμοσύνη ndash laquoὁ ἥλιος μας εἶναι ἀκριβά πληρωμένοςraquo ἀπrsquo αὐτούς Καί μέ συνείδηση τῆς δικῆς μας ἱστορικῆς εὐθύνης

ΛΛτή μεγαλύτερη μερίδαὁ ἄμαχος πληθυσμός τῆς πόλης

ἔἔἔἔἔἔἔπάπάπάπάππάππππάπππππάπ

άάάάάάάάάάάάάάάάάάraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoδδδδδδδδδδδδδ

ν ν ννν ν ν νννννννννσσσσσσσσσσσσστρτρττρτρτρτρττρτττρτττρτττρχχχχχχχχχχχχχοςοςοςοςοςοοςοςοςοςοοοοοοὐτὐτὐτὐτὐττὐτὐτὐττὐτὐτὐττόόόόόόόςςς κκκκκκκκεςεεςεςςεςεςεεεεςς ππππππππππροροροροοροοσωσωσωσωσωωσωωσ πιππιππιπππππιικέκέέκέέέκκ ςςςς

δυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδδδυδδδδδδ νανανααναναναναναναναανανν τάτάτάτάτάτάτάτάτάάάτάτττάτάάαμαμαμαμαμαμαμαααμμαμααμαμμε ε ε ε εε κακακαααακααακακααααααακαααααααίίίί ί ί ίίίίίίίίίίίίγίγίγίγίγίγίγίγίγίγίγγγγίγγ αααααααααααα σ σ σ σσσσσσσσσσσσσστήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήνννν

γιγιγιγιγγιγιγιγιιγιγιά ά ά ά ά ά άά άά τοτοτοτοτοτοτοτοτοτοτοτττοττοττοτοοττ ύςύςύςύύςύςύςύςύςύςύύςύύςύύςς σσ σ σσ σ σ σσσσσσστήτήτήτήτήτήτήτήττήτττήττήτή Ὑ Ὑ Ὑ Ὑ ὙὙ ὙὙὙὙ ὙὙ ὙὙὙὙὙὙὙὙὙὙὙπέπέπέπέπέπέπέπέπέπέπέππέπέπέρμρμρμρμρμρμρμρμρμρρμρμρμρμμρ αααχαχαχαχαχαχαχαχαχαχχααχαχ

παπαπαπαπαπαπαπαπαααπαπαπαπααπ τρτρτρτρτρτρτρτρτρτρτρττρττττρτττρρίδίδίδίδίδίδίδίίδδίδίδίδδίίδδααααααααααααα Γ Γ Γ ΓΓΓΓΓΓ ΓΓ ΓΓΓιrsquoιrsquoιrsquorsquoιrsquoιrsquoιιrsquoιrsquoιrsquoιι ααα ααααααα ααὐὐὐὐὐὐὐὐὐὐὐεςεςεςεςεςεεςςε πππππππππροροροροοοσωσωσωσωσωωωωπιπιπιπιπππππ έκέκέκέέέκέκέκέέςςςςς

η ημ

Αὐτή εἶναι ἡ φωτογραφία τοῦ microικροῦ microου φίλου Κωνσταντίνου καί αὐτήἡ ἀγαπηmicroένη του πρόταση Εἶmicroαι Ἕλληνας

Πλησιάστε νά τόν γνωρίσετε ἀπό κοντά ∆υό microάτια φωτεινά σάν τόν ὁλό-φωτο οὐρανό τῆς microακρινῆς πατρίδας του ∆υό χέρια πού κρατοῦν ψηλά τήσηmicroαία τῆς ἀγαπηmicroένης του Ἑλλάδας καί microιά καρδιά πού χτυπᾶ ἑλληνικά

Μικρέ microου φίλε πῶς ξέρεις τή microεγάλη εὐτυχία νά εἶσαι Ἕλληνας Πῶς ἡ microικρούλα σου καρδιά χωράει τή microεγάλη ἀγάπη γιά ὅτι ἑλληνικόΠῶς κάνεις τά δυό παιδικά σου χέρια νά φαίνονται κάστρα microέ ὑψωmicroένη

τή γαλανόλευκηΤό λές καί πράγmicroατι εἶσαι Ἕλληνας Κι ἔχεις πολλές ἀκόmicroη λέξεις νά microάθεις θάλασσα ἥλιος οὐρανός νησιά

microαργαριτάρια βράχος αἰγαιοπελαγίτικος ξωκκλήσι καί ἐλατόφυτοβουνό

Κι ἀκόmicroη λεβεντιά ἐλευθερία καί φιλότιmicroο καί microέτρο καί microεράκιἌνοιξε microάτια καί αὐτιά κι ἀγνάντεψε χιλιάδων χρόνων ἱστορίαἈνάπνευσε τά microύρα τῆς φυλῆς σου καί ζῆσε microέ τό ὅραmicroα τό ἑλληνικόΕἶναι microεγάλη ἡ microικρούλα σου πατρίδα Κωνσταντῖνε καί φτάνει νά ἀγκα-

λιάσει καί νά ἁγιάσει τήν οἰκουmicroένηΤό πιστεύεις Γιατί ἐσύ εἶσαι Ἑλληνας ἀπό καλή γενιά καί στή δική σου

φύτρα χρωστάει ὁ κόσmicroος τόν πολιτισmicroό του Ἐ

ΕΕΙΙΜΜΑΑΙΙ ΕΕΛΛΛΛΗΗΝΝΑΑΣΣ

ΕΕΙΙΜΜΑΑΙΙ ΕΕΛΛΛΛΗΗΝΝΑΑΣΣ

Μέ λένε ΚωνσταντῖνοΕἶmicroαι πέντε ἐτῶνΓεννήθηκα καί ζῶ στίς ΗΠΑΒγαίνω γιά παιχνίδι σέ πάρκο τῆς ΦλόρινταἜχω φίλους πολλούς ἈmicroερικανούςΟΜΩΣΕ ΙΜΑ Ι ΕΛΛΗΝΑΣ

Ὀκτώβριος 2012 347

ΚΚααλληηmicromicroέέρραα σσααςς ΕΕἴἴmicromicroαασσττεε δδυυόό φφίί λλοοιι ὉΛευτέρης καί ὁ Κωνσταντῖνος Μαθητές ἀπό τήΘεσσα λονίκη Γνωρίζουmicroε τό νοmicroό microας ἀπrsquo ἔξω κι ἀνα

κατωτά Σᾶς προσκαλοῦmicroε λοιπόν σrsquo ἕναν ἀξέχαστο ἱστορικό περίπατο Ἀκολουθῆστε microας

ΒΒρριισσκκόόmicromicroαασσττεε στήν Ἐθνική ὁδό πού ἑ νώνει τή Θεσσαλονίκη microέτήν Ἔδεσ σα καί τά Γιαννιτσά Κατευθυνόmicroαστε Β∆ πρός τό ∆ῆmicroοΧαλκηδόνας 25 χιλιόmicroετρα microακριά ἀπό τό Λευκό Πύργο καί microόλις 7χλmicro ἀπό τή γενέτειρα τοῦ Ἕλληνα στρατηλάτη Μεγάλου Ἀλεξάνδρουτήν Πέλλα Προορισmicroός microας εἶναι ἡ κωmicroόπολη Γέφυρα ἤ Τοψίν

ΤΤοοψψίίνν εεἶἶννααιι τό παλιό τούρκικο ὄνοmicroα τῆς περιοχῆς καί σηmicroαίνει τόπος κανονιοῦ (τόπ σίν) Ἡ Γέφυρα ἔχει κατοίκους ντόπιους καί πρόσφυγες ἀπό τήν Ἀνατολική Θράκη (Μέτρες καίΣωζόπολη) Ἔχει ἀπέραντο κάmicroπο καί οἱ κάτοικοί της εἶναιἐργατικοί καί φιλόξενοι ὅπως ὅλοι οἱ Μακεδόνες

ΦΦττάάσσααmicromicroεε Αὐτό πού βλέπετε περιφραγmicroένο εἶναι ἕνα ἀπότά πολλά καί τεράστια κτήmicroατα τῆς παλιᾶς ἑβραGκῆς οἰκογένειας Μοδιάνο πού ζοῦσε στήΘεσσαλονίκη Περιλαmicroβάνει πολλά κτίρια Ἐκεῖνο ὅ microως πού δεσπόζει εἶναι ἡ κυρίως κατοικία ἡ θαυmicroάσια ἐξοχική ἔπαυλη Τήν ἔχτισε στά τέλη τοῦ 19ου αἰ κατά τή διάρκεια τῆςΤουρκοκρατίας ὁ Γιακό Μοδιάνο γιός τοῦ Σαούλ τοῦ δεύτερου πλουσιότερου κτηmicroατία τῆςὈθωmicroανικῆς αὐτοκρατορίας Κατόπιν τό κτῆmicroα πέρασε σέ ἑλληνικά χέρια

ΣΣττήήνν ἔἔππααυυλληη Μοδιάνο ἤ ἔπαυλη Το ψίν ἤ Ἀρχοντικό ἐγκαταστάθηκε γιά τίς τρεῖς microόνο microέρες τό Γενικό Στρατηγεῖο τῶν ἑλληνικῶν στρατιωτικῶν δυνάmicroεων microέ τόν Ἀρχιστράτηγο διάδοχοΚωνσταντῖνο κατά τή διάρκεια τοῦ Α΄ Βαλκανικοῦ πολέmicroου Μέσασrsquo αὐτό τό κτίριο ἔγιναν οἱ ἀλλεπάλληλες σκληρές διαπραγmicroατεύσεις microεταξύ Ἑλλήνων καί Τούρκων γιά τήν παράδοση τῆς Θεσσαλονίκης

ἘἘξξααιιττίίααςς ττῆῆςς ἐἐθθννιικκῆῆςς αὐτῆς διάστασής του τό κτίριο ἀγοράστηκε τό 1999 ἀπό τό ὙπουργεῖοἘθνικῆς Ἀmicroύνης γιά νά ἀξιοποιηθεῖ ὡς ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝἘγκαινιάστηκε στίς 27 Ὀκτωβρίου 1999 ἀπό τόν τότε Πρόεδρο τῆς Ἑλληνικῆς ∆ηmicroοκρατίας Ἀπό τότε φιλοξενεῖ στίς αἴθουσες ndashδωmicroάτιά του πολεmicroικά κειmicroήλια Τήν εὐθύνη γιά τήλειτουργία καί φύλαξη τοῦ Μουσείου ἔχει τό Συγκρότηmicroα Στρατηγικῶν Μεταφορῶν πούἑδρεύ ει στή Χαλκηδόνα

ΠΠλληησσιιάάσσττεε Ἐλᾶτε πιό κοντά Πρίν microποῦmicroε microέσα ἀσφαλῶς τό προσέξατε Πάνω ἀπό τήνεἴσοδο microιά ἐπιγραφή microέ κόκκινα γράmicromicroατα microᾶς ὑποδέχεται ∆έν εἶναι καλωσόρισmicroα στόνἐπισκέπτη ὄχι Εἶναι ἡ λύση γιά ὅλα τά ἐθνικά δράmicroατα Τί γράφει ΣΥΝ ΘΕΩ Εἶναι ἡ

ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ

Ὀκτώβριος 2012348

φράση microέ τήν ὁποία ἄρχιζαν καί τελείωναν τό λόγο τους ὁ Ἀρχιστράτηγος καί ὅλοι οἱ Πολιτικοί καί Στρατιωτικοί ἡγέτες τῆς ἐποχῆς τῶνΒαλκανικῶν ∆ηλαδή microέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ κάτω ἀπό τήν καθοδήγηση καί τό θέληmicroα τοῦ Θεοῦ ὅλες οἱ ἐθνικές προσπάθειες ΣΥΝ ΘΕΩὅλα ὅσα συζητήθηκαν ἀποφασίστηκαν ἐδῶ microέσα ΣΥΝ ΘΕΩ βγῆκεἀπό ἐδῶ microέσα ἡ ἐντολή γιά προέλαση Καί ΣΥΝ ΘΕΩ ἡ Θεσσαλονίκη εἶναι ἐλεύθερη κι ἑλληνική

ΠΠεερράάσσττεε ππααρρααmicromicroέέσσαα Ἡ εἴσοδος εἶναι ἐλεύθερη γιά ὅλους ∆εξιά κι ἀριστερά στίς προθῆκεςἐκτίθενται ὅπλα τῶν Βαλκανικῶν πολέmicroων καθώς καί στολές στρατιωτικῶν τιmicroητικά ξίφηmicroετάλλια καί ἄλλα ἐξαρτήmicroατα Ὅmicroως γιά δεῖτε προσεκτικά ∆έν εἶναι ὅλα ἑλληνικά Εἶναιἀντικείmicroενα τῶν στρα τῶν πού πολέmicroησαν στούς Βαλκανικούς ἑλληνικοῦ τουρκικοῦ βουλγαρικοῦ σερβικοῦ τοῦ microαυροβουνιακοῦ καί ρουmicroανικοῦ Κάθε δύναmicroη στή δική της προθήκη

Ναί διότι ὅπως θά ξέρετε ὅταν ἄρχισε νά φθίνει ἡ Ὀθωmicroανική αὐτοκρατορία οἱ λαοί τῆς Βαλκανικῆς ἑνώθηκαν γιά νά διώξουν τό ζυγό ἀπό τά ἐδάφη τους καί νά ἐξασφαλίσουν τήν αὐτονοmicroία καί τήν ἐδαφική τους ἀκεραιότητα Τότε καί ἡ Ἑλλάδα ὑπό τόν Πρωθυπουργό ἘλευθέριοΒενιζέλο ἐντάχθηκε στή Συmicromicroαχία τῶν Βαλκανικῶν χωρῶν Βουλγαρίας Σερβίας Μαυροβουνίου

ΒΒέέββααιιαα δέν εἶχε ἐκπονηθεῖ κάποιο κοινό σχέδιο δράσης Τά πεδία τῶν microαχῶν ἦταν πολλάἘξάλλου οἱ τρεῖς χῶρες πού συmicromicroάχησαν microέ τήν Ἑλλά δα δέν ἤθελαν ἁπλῶς νά διώξουν τόνὈθωmicroανό ἀλλά καί νά βγοῦν στό Αἰ γαῖο νά προσαρτήσουν τή Μακεδονία Ἄρα ὁ ἑλληνικός στρατός εἶχε νά ἀντιπαλαίσει καί microέ τήν ὕπουλη αὐτή δυσκολία

Γιrsquo αὐτό καί στίς προθῆκες βλέπετε πολλά ππιισσττόόλλιιαα ΜΜάάννλλιιχχεερρ Τά εἶχε παραγγείλει καί τά προmicroηθεύτηκε ἀπό τό 1904 ἡ ἑλληνική Κυβέρνηση προετοιmicroάζοντας τή συmicromicroετοχή της στό microεγάλο πόλεmicroο

ΓΓύύρρωω γγύύρρωω στούς τοίχους εἶναι ἀναρτηmicroένοι πίνακες λιθογραφίες καί χάρτες τῆς ἐποχῆς Ἱστοροῦν καί ζωντανεύουν microπροστά στά microάτια microας τήν ἀκάθεκτη πορείατοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ πού ξεκινώντας ἀπό τήν ἐλεύθερη ΣτερεάἙλλάδα ἐφόρmicroησε πρός τή Μακεδονία καί τήν ἀπελευθέρωσε Πολλοί ἀπό τούς ἐξαιρετικούς πίνακες εἶναι τοῦ microεγάλου ζωγράφουΚενάν Μεσαρέ γιοῦ τοῦ Ταχσίν πασᾶ

ΟΟἱἱ micromicroάάχχεεςς πποολλλλέέςς κκααίί σσκκλληηρρέέςς Ἐλασσόνα ndash ∆εσκάτη στό Σαραντάπορο ἡ πρώτη microεγάλη νίκη Σέρβια Κοζάνη Ἀπελευθέρωση τῆς Βέροιας τῆς Κατερίνης τῆς Νάουσας Μιά microιάπέφτουν στά χέρια τῶν Ἑλλήνων οἱ πόλεις 500 χρόνια περίmicroεναν τό ἑλληνικό τουφέκι Τίποτα δέ σταmicroατᾶ τήν προέλαση

Στίς 20 Ὀκτωβρίου θριαmicroβευτής ὁ Ἕλληνας στρατιώτης microπαίνει στά Γιαννιτσάὕστερα ἀπό τήν πιό φονική microάχη γύρω ἀπό τήν ἱερήπόλη τῶν Μουσουλmicroάνων Κι ὁ δρόmicroος ἀνοίγει γιά τήνύmicroφη τοῦ ΘερmicroαGκοῦ Τό Γενικό Στρατηγεῖο microεταφέρεταιστό Τοψίν ἐδῶ πού εἴmicroαστε τώρα ∆εσπόζουσα θέσηἔχουν οἱ πίνακες τῆς ἀπελευθέρωσης τῆς Θεσσαλονίκης

ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ

Ὀκτώβριος 2012 349

ΤΤάά ἔἔππιιππλλαα ἀἀκκοοῦῦσσττεε micromicroιιλλοοῦῦνν Ἀφουγκραστεῖτε Φωνές φωνές ἑλληνικές καί τουρκικές Λέξεις σάν ἀπόηχοι ἀντιλαλοῦν microέσα ἀπό τά ἔπιπλα Ὅλα αὐθεντικά τῆς ἐποχῆς τῶν Μοδιάνο Φερmicroένα ἀπό τήν Αὐστρία καί τήν Ἑλβετία Καί τά ρολόγια τά χρυσά σταmicroατηmicroέναστίς microεγάλες ὧρες

ΞΞεεχχωωρρίίζζεεττεε micromicroιιάά ὀὀρργγιισσmicromicroέέννηη φφωωννήή Εἶναι τοῦ Ἀρχιστρατήγου διαδόχου Κωνσταντίνου Συνοmicroιλεῖ microέ τούς ἀπεσταλmicroένους ἀξιωmicroατικούς τοῦ Τούρκου ∆ιοικητῆ τῆς Θεσσαλονίκης ΧασάνΤαχσίν πασᾶ Ἀπό τίς 24 ἕως τίς 26 Ὀκτωβρίου τρεῖς φορές ἦρθαν γιά νά ζητήσουν νά παραδώσουν τήν Θεσσαλονίκη microά νά κρατήσουν τό στρατό τους ἤ ἔστω microερικές χιλιάδες ὅπλαἈνυποχώρητος ὁ Κωνσταντῖνος Καί ἀνήmicroερα τῆς γιορτῆς τοῦ καβαλάρη Ἁγίου τῆς Θεσσαλονίκης ἦρθε ἡ ἄνευ ὅρων παράδοσή της στούς Ἕλληνες

Ἀπό ἐδῶ διαδόθηκε τό χχααρροούύmicromicroεεννοο micromicroααννττάάττοο Κι ἀπό ἐδῶ ἄρχισε σάν τρελός σίφουνας νά τρέχει ὁ Ἑλληνικός στρατός νά φτάσει πρίν προλάβει βουλγάρικο ποδάρι νά πατήσει τό ἱερόχῶmicroα τῆς φίλης γῆς πού ἔλειωσε στήν ἀπαντοχή πέντε αἰῶνες

ΣΣᾶᾶςς ἀἀφφήήννοουυmicromicroεε ννάά ἀἀκκοούύσσεεττεε ττίίςς φφωωννέέςς Νά διαβάσετε microέ τήνἡσυχία σας τό ἀντίγραφο τοῦ Πρωτοκόλλου παράδοσης τῆςπόλης Καί σᾶς περιmicroένουmicroε στό προαύλιο microπροστά στόν τάφο

ἘἘδδῶῶ ἔχουν ἐναποτεθεῖ ὕστερα ἀπό πολλές περιπέτειες τάὀστά τοῦ Χασάν Ταχσίν πασᾶ Τοῦ ἀνθρώπου πού ἐπετέλεσεσωστά στήν κρίσιmicroη στιγmicroή τόν κρίσιmicroο ρόλο του καί δέν παρέδωσε τή Θεσσαλονίκη οὔτε στή σφαγή οὔτε στή βουλγαρική βουληmicroία Ἦταν ἀπό ἐξισλαmicroισmicroένη Ἑλληνίδα γεννηmicroένος ὁ Ταχσίν πασάς κι εἶχε σπουδάσειστή Ζωσιmicroαία Σχολή στά Γιάννινα ∆ίπλα του θαmicromicroένος ὁ γιός του Κενάν Μεσαρέ ὁ microεγάλος ζωγράφος πού ἄφησε ἀθάνατες microοναδικές ἀπεικονίσεις τῶν Βαλκανικῶν πολέmicroων

ὉὉ ΛΛεευυττέέρρηηςς κκιι ἐἐγγώώ σᾶς εὐχαριστοῦmicroε γιά τήν ὄmicroορφη παρέα Καθώς ἀποmicroακρυνόmicroαστεγυρίστε νά ρίξετε microιά τελευταία microατιά στό ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ Ἡmicroεγάλη ἐπιγραφή τῆς εἰσόδου φωνάζει τό microεγάλο microυστικό ΣΥΝ ΘΕΩ Καί σήmicroερα ἡ πατρίδα microας microόνο ΣΥΝ ΘΕΩ θά νικήσει

Ο Ρ Ο Σ

Α Γ Ρ Ο Σ

Π Ε Τ Ρ Ο Σ

Κ Α Θ Α Ρ Ο Σ

Θ Η Σ Α Υ Ρ Ο Σ

Μ Ε Λ Ε Τ Η Ρ Ο Σ

Π Ρ Ο Σ Κ Α Ι Ρ Ο Σ

Μ Π Α Κ Α Λ Ι Α Ρ Ο Σ

Π Ο Λ Υ Κ Υ Τ Τ Α Ρ Ο Σ

Α Σ Π Ρ Ο Μ Α Υ Ρ Ο Σ

Π Α Ι Δ Ι Α Τ Ρ Ο Σ

Π Α Ρ Η Γ Ο Ρ Ο Σ

Τ Ρ Ο Μ Ε Ρ Ο Σ

Λ Α Μ Π Ρ Ο Σ

Ε Μ Π Ρ Ο Σ

Α Φ Ρ Ο Σ

Π

1234567891011121314151617 Ρ Ο Σ

ΛΕΞΕΙΣ ΡΟΣ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ

2 6 + 3 - 5 = 10

+ - +

5 - 2 6 + 3 = 21

- + -

6 + 3 - 5 2 = 8

+ -

3 5 - 2 + 6 = 19

= = = =

3 17 21 36

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

1 Ὁ γάλος δέν γεννάει αὐγά2 Καί οἱ δέκα ἐργάτες θάχρειαστοῦν δύο μέρες

ΛΥΣΕΙΣ

Ὀκτώβριος 2012350

Μιά ἔκπληξηmicroιά εὐκαιρία

Στό ἑπόmicroενο τεῦχος ndashΝοέmicroβριος 2012ndashθά βρεῖτε ὡραῖο

χριστουγεννιάτικο θεατρικόΜιά εὐκαιρία

γιά τό πρόγραmicromicroά σαςτῆς ἑορτῆς τῶν ΧριστουγέννωνΔΙ

ΑΦΟΡ

ΕΣ

Πολυαγαπημένο μου laquoΠρός τή ΝίκηraquoΕἶμαι μιά ἀναγνώστριά σου καί τε-

λείωσα τή Δευτέρα Γυμνασίου Κάθεμήνα σέ διαβάζω ἀνελλιπῶς καθώς πε-ριέχεις ποικιλία ἀπαντήσεων στά θέ-ματα πού μέ ἀπασχολοῦν Σοῦ

ὀφείλω λοιπόν μέσα ἀπό τά βάθη τῆς καρδιᾶς μουἕνα μεγάλο εὐχαριστῶ πού μέ ἐξοπλίζεις κάθεφορά μέ δύναμη κουράγιο θάρρος αὐτοπεποί-θηση Χάρη σέ σένα ἔχω ἀποκτήσει μιά πιό αἰσιό-δοξη στάση γιά τή ζωή καί μιά διαφορετική ματιάγιά τόν γενικότερο κόσμο

Μέ πολλή ἀγάπη Μαρ Ἰ Ἀμαλιάδα

Μέσα στή κάψα τοῦ καλοκαιριοῦ (τό e-mailστάλθηκε στό Περιοδικό 1172012) δροσιές ἀπότά μηνύματά σας δροσιές τά μηνύματά σας Καίτό δικό σου ἀγαπητή Μαρ Καί πιό πολύ ἐκεῖνο πούμοῦ γράφεις γιά laquoαἰσιόδοξη στάση ἀπέναντι στήζωή καί διαφορετική ματιά στόν γενικότεροκόσμοraquo Πραγματικά αὐτά μᾶς χαρίζει ἡ πίστη στόΧριστό καί ὁ λόγος Του Καί εἶσαι εὐτυχισμένη πούτόσο νωρίς κατάλαβες τά σημαντικά Κράτα αὐτήτήν πίστη καλλιέργησέ την καί τότε θά βλέπεις καίμέσα στά σκοτάδια φῶς ἐλπίδα λύσεις

Ἀγαπημένο μου ΠεριοδικόΕἶναι καιρός τώρα πού μιά σκέψη τυ-

ραννάει τό μυαλό μου καί θά ἤθελαπολύ μιά ἀπάντηση Συνεχῶς γύρωμου ἀκούω ἀνθρώπους ἀκόμη καίνέους νά συζητοῦν γιά συνανθρώπους

τους καί νά λένε ὅτι τούς laquoματιάζουνraquoraquoΜ Μ Χίος

Τό θέμα πού σέ ἀπασχολεῖ τόσο ἀγαπητή Μεἶναι ἡ βασκανία τό laquoμάτιασμαraquo θέμα γνωστό ἀπότήν ἀρχαιότητα Εἶναι καθαρή ἐπενέργεια τοῦ πο-νηροῦ πνεύματοςπού εἶναι πάντα καταστροφικό

καί μισάνθρωπο ὅπως καταλαβαίνεις καί σύ ἀπό τάπαραδείγματα πού ἀναφέρεις στό γράμμα σουΠροέρχεται ἀπό φθόνο Ἡ Ἐκκλησία μας δέχεταιτή βασκανία (τό laquoμάτιασμαraquo) καί ὑπάρχουν εἰδικέςεὐχές γιά τήν ἀντιμετώπισή της Αὐτό πού πρέπεινά κάνει ἕνας πιστός χριστιανός εἶναι νά μετέχειστά Ἱερά Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας μας Ἱερά Ἐξο-μολόγηση καί θεία Εὐχαριστία νά φοράει τόσταυρό του καί νά κάνει τό σταυρό του ndashτό φο - βᾶται αὐτό πολύ ὁ διάβολοςndash καί νά προσφεύγειστήν Ἐκκλησία ἄν τοῦ συμβεῖ κάτι τέτοιο Ἡ δύ-ναμη πάντως τοῦ διαβόλου ἐλέγχεται Θυμᾶσαιτόν δαιμονισμένο τῶν Γερ γεσηνῶν (Μάρκ ε´ 1-20)Ἐπειδή ὡστόσο τό θέμα πού θίγεις εἶναι σοβαρόἴσως ἀργότερα τό laquoΠρός τή Νίκηraquo νά ἀσχοληθεῖἐκτενέστερα

Tί ὡραῖα κείμενα τά κείμενα πού μοῦστείλατε ἀγαπητά laquoΧελιδόνιαraquo ἀπότή ζωή στήν Κατασκήνωσή σας στόἙλληνικό Κορινθίας Τί ἐκπλήξειςἈπό τή μιά σπουδαῖες συγγραφεῖςἀπό τήν ἄλλη σπουδαῖες ποιήτριες

Κυρίως ὅμως χαρούμενα καί δημιουργικά παιδιάΝά σᾶς εὐλογεῖ ὁ Κύριός μας Καί τό χειμώνα πούἔφθασε νά ἔχετε θερμές καρδιές γιά τό Χριστόμας καί καλό ἀγώνα γιά ὅσα ὄμορφα μάθατε τό κα-λοκαίρι Εὐχαριστῶ ἰδιαίτερα τήν Ὁμάδα laquoἌγγε-λοι Ἀγάπηςraquo γιά τήν καταπληκτική ἀ κροστιχίδαπού μοῦ ἔστειλε μέ τίς ὀμορφιές τῆς κατασκηνω-τικῆς ζωῆς Τήν κρατάω γιάτήν προ-κατασκη-νωτική

ΕΕΣΣΕΕΙΙΣΣ ΚΚΙΙ ΕΕΓΓΩΩlaquoἘσύ πού θρόνος Σου ἡ ΘεσσαλονίκηΜακεδονί τη Ἀκρί τα Καβαλάρηφώτισέ microας τό δρόmicroο πρός τή ΝίκηΤοῦ microήνα πού γιορτάζει Σε εἶν᾽ ἡ χάρη

∆εόmicroεθά ΣουΒάλε microας τοῦ θριάmicroβου τήν κορώναraquo

(Κ Παλαmicroᾶς)

Καί τήν ἔβαλε laquoτοῦ θριάμβου τήν κορώναraquoὁ Μακεδονίτης Ἀκρίτας ΚαβαλάρηςἍγιος Δημήτριος2266 ὈὈκκττωωββρρίίοουυ 11991122ἐλευθερώθηκε ἡ Θεσσαλονίκη ἀπό τούς ΤούρκουςΠανηγυρίζει ἡ Ἑλλάδα ὅλη στά 100 χρόνια τοῦ θριάμβουΚαί ἀγρυπνεῖ

Στό τεῦχος αὐτό ndash Ὀκτώβριος 2012ndash

λόγω ἐπίκαιρης ὕληςδέν θά δημοσιευθοῦν

κείμενα τοῦ Διαγωνισμοῦ μας

Ὀκτώβριος 2012 351

ρακαλοῦσε τήν εὐχαριστοῦσε Δικό τηςδῶρο ἔνιωσε πώς ἦταν κι ἡ δουλειά τουστή μεγάλη ψαροταβέρνα κοντά στό λι-μάνι πού τοῦ ἐξασφάλιζε μεροκάματοἱκανό νά βοηθάει τόν πατέρα του νάθρέψει τά ἑπτά ἀδέλφια τουΣβέλτος ξύπνιος εὐγενικός καί προ-

πάντων τίμιος κέρδισε ἀμέσως τήνἀγάπη καί τήν ἐμπιστοσύνη τοῦ κυρ-Προκόπη τοῦ μαγαζάτορα καί μαζίπαινέματα καί πλούσια φιλοδωρήματαΕἶχε χίλιους λόγους γιά νά ᾽ναι πολύεὐχαριστημένος ὁ Παναγιώτης κι ἕνανπολύ μεγάλο καί σοβαρό γιά νά μήνεἶναι Λόγοι βλάσφημοι μόλυναν τόστόμα τοῦ κυρ-Προκόπη καί μαζί τήδροσερή θαλασσινή ἀτμόσφαιρα τοῦμαγαζιοῦὉ Παναγιώτης ἔνιωθε νά πνίγεται

ὅμως εἶχε κληρονομιά ἀπrsquo τή γιαγιά τόἀντίδοτο laquoὙπερευλογημένη ὑπάρχειςΘεοτόκε Παρθένεraquo ἔλεγε μεγαλόφωναμόλις οἱ βρώμικοι λόγοι ἔφθαναν στrsquoαὐτιά του καί τό πρόσωπό του σκυ-θρώπαζε Αὐτή ἦταν ἡ πρώτη του κί-νηση ἀντίδρασης Μετά ἀπό λίγο ἔγινεκι ἡ δεύτερηmdash Παναγιώτη σέ νιώθω ψυχραμένο

Τί συμβαίνει Ἔχεις κανένα παράπονοἀπό μέναmdash Κυρ-Προκόπη μοῦ δίνεις καλή δου-

λειά καί μοῦ δείχνεις μέ κάθε τρόπο τήφροντίδα σου Σrsquo εὐχαριστῶ πολύ ὅ μωςἔχω παράπονο μεγάλοmdash Πές παιδί μου τί εἶναι mdash Μιλᾶς ἄσχημα γιά τή Μάνα μουmdash Ἐγώ πότεmdash Γιά τήν Παναγίαmdash Αὐτό ἐννοεῖς Μή χολοσκᾶς καη-

Ἡ κληρονοmicroι

άτῆς γιαγιᾶς

Ἦ ταν παιδί ὅταν πρωταντίκρισε τόφοβερό πρόσωπο τοῦ πολέμου ὅτανπρωτάκουσε ἐκεῖνον τό διαπεραστικόἦχο-προμήνυμα πώς θά σκοτείνιαζε ὁοὐρανός τους μrsquo ἐκεῖνα τά μαῦρα σιδε-ρένια σύννεφα πού ἔβρεχαν κατα-στροφή Τή φρίκη τῆς μνήμης τουςδιέλυε ἡ ἀγαπημένη θύμηση τῆς γιαγιᾶςlaquoὙπεραγία Θεοτόκε σῶσον ἡμᾶς

Μή φοβάστε κάτω ἀπό τή Σκέπη Τηςεἴμαστεraquo φώναζε σά γιά νά ξεπεράσειτίς σειρῆνες ἡ γιαγιά κι ὅταν περνοῦ -σε τό κακό laquoὙπερευλογημένη ὑ πάρ-χεις Θεοτόκε Παρθένε Πάλι μᾶς ἔσωσεἡ Παναγίαraquo laquoΜήν τό ξεχάσετε αὐτόποτέ παιδιά μουraquo laquoΝά εὐγνωμονεῖτετή μεγάλη Μάνα μας νά τήν τιμᾶτε καίνά λατρεύετε τόν Υἱό ΤηςraquoΔέν τό ξέχασε ὁ Παναγιώτης Τήν ἀ -

γαποῦσε πολύ τήν Παναγία τήν πα-

Ὀκτώβριος 2012352

μένε λόγια πού πετᾶνε δέ τό θέλωκακό συνήθειοmdash Ναί ἀφεντικό σέ παρακαλῶ Πρίν

λίγα χρόνια ὅλοι τήν ἱκετεύαμε νά σώ -σει τόν τόπο μας Κι ἐσύ σίγουρατότε μέσrsquo τή φωτιά τοῦ μετώπου τήνπαρακαλοῦσες Καί σrsquo ἄκουσε κι ἔ -δωσε νά γυρίσεις γερός κι ἡ Πατρίδαμας τώρα νά ᾽ναι λεύτερη Κι Ἐκείνηἀντί γιά εὐχαριστίες ἀκούει τώραmdash Ἔχεις δίκιο Πρέπει νά τό κόψωΠέρασαν ἑβδομάδες μῆνες μά ἡ ἀρ -

ρώστια τοῦ κυρ-Προκόπη δέν πέρασεὉ πάντα καλός κι ἐργατικός Πανα-γιώτης ἀσφυκτιοῦσε πιά στό χῶρο τῆςδουλειᾶς του Μιά μέρα τό ἀφεντικότόν κάλεσε νά μιλήσουνmdash Παναγιώτη ἐγώ παιδιά δέν ἔχω οἱ

κόποι μου δέ θέλω νά μείνουν σέ συγ-γενεῖς Σοῦ προτείνω νά γίνουμε συνε-ταῖροι Ἐγώ θά βάλω τήν ἐπιχείρηση κιἐσύ τά ἐργατικά καί καθαρά χέρια σουΣκέψου το κι αὔριο μοῦ ἀ πα ντᾶςΕἶχε σκεφθεῖ ὁ Παναγιώτης γιrsquo αὐτό

καί χωρίς νά ὑπολογίσει τή σίγουρηδουλειά καί τήν ἄνεση πού ἐξασφάλιζεστήν πολύτεκνη οἰκογένειά τους ἀπο-φάσισε τήν τρίτη καί τελευταία κίνησηmdash Κυρ-Προκόπη σrsquo εὐχαριστῶ πολύ

γιά τήν ἀγάπη καί τήν ἐμπιστοσύνησου Ὅμως τήν πρότασή σου δέν μπο -ρῶ νά τή δεχθῶ οὔτε νά μείνω ἄλλοστή δούλεψή σου μπορῶ Εἶπε ἔλυσε τήν ποδιά ἀπό τή μέση

του καί τήν ἀκούμπησε στό τραπέζιπού βρισκόταν μπροστά τουmdash Δέν καταλαβαίνω Γιά ποιό λόγοmdash Γιά κάποιους λόγους σου κυρ-

Προ κόπηmdash Δέν μπορῶ νά τό πιστέψω Ἐν νο -

εῖς Σπουδαῖο πράγμα ποιόν βλάπτωΕἶπε ἐκεῖνος περισσότερο πειραγμένοςπαρά ξαφνιασμένος

mdash Τόν ἑαυτό σου κι ὅποιον σrsquo ἀ κού -ει ἀφεντικόmdash Ξανασκέψου το καί περίμενε τό

τέλος τοῦ μήνα νά λογαριαστοῦμεσοῦ χρωστάωmdash Τίποτα δέ χρωστᾶς σέ μένα στήν

Παναγία ὅμως χρωστᾶς κυρ-Προκό -πη χρωστᾶμε ὅλοι μας εὐγνωμοσύνηκαί τιμή καί στόν Υἱό της τή λατρείαμαςἜφυγε λυπημένος μά εἰρηνικός ὁ

Παναγιώτης Ἄφηνε τή δουλειά του μάκρατοῦσε δική του τήν πολύτιμη κλη-ρονομιά τῆς γιαγιᾶς Αὐτή τοῦ ἐξα-σφάλισε τό μέλλον Λίγους μῆνες μετάδιορίστηκε ὑπάλληλος σέ δημόσια ὑ -πηρεσία πράγμα σπουδαῖο γιά τήν ἐ -ποχή Ἀργότερα δημιούργησε εὐλογημένηπολύτεκνη οἰκογένεια Τώρα μᾶς διη-γεῖται τήν ἱστορία του γιά νά μᾶςμάθει ὅποτε νιώθουμε νά μολύνεται τόπεριβάλλονμας ἡ τάξη ἡ παρέατό προαύλιοτό γήπεδοἀπό παρό-μοια λόγια νάἀποφασίζουμεκάποιες δυνα-μικές κινήσειςἀντίδρασηςγιά νάἑλκύουμετή μεγάληΧάρη τῆς Πα-ναγίας καί νάκρατοῦμε τήΣκέπη Τηςἁπλωμένηπάνω ἀπότήν Πα-τρίδα μας

Μ

τῆς γιαγιᾶς

Ὀκτώβριος 2012 353

ΤΥΠΟΣ ΠΛΟΙΟΥ ΕΛΑΦΡΥ ΚΑΤΑ∆ΡΟΜΙΚΟ ΜΗΚΟΣ 140 Μ ΠΛΑΤΟΣ 21 Μ ΒΥΘΙΣΜΑ 75 ΜΠΛΗΡΩΜΑ 30 ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΙ

670 ΝΑΥΤΕΣΜΕΓΙΣΤΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ 225 ΚΟΜΒΟΙΜΗΧΑΝΕΣ 2 ΤΕΤΡΑΚΥΛΙΝ∆ΡΕΣΠΥΡΟΒΟΛΑ 4 ΤΩΝ 234 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ

8 ΤΩΝ 197 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ8 ΤΑΧΥΒΟΛΑ ΤΩΝ 76 ΧΙΛ5 ΑΝΤΙΑΕΡΟΠΟΡΙΚΑ

ΕΝΑ ΖΩΝΤΑΝΟ ΜΟΥΣΕΙΟΤΟΥ ΠΟΛΕΜΙΚΟΥ ΜΑΣ ΝΑΥΤΙΚΟΥ

Βρισκόmicroαστε στό Πάρκο ΝαυτικᾹς Παράδοσης στό Τροκαντερό δίπλα στή microαρίνα τοῦ Φλοίσβουστό Παλαιό Φάληρο Ἐδῶ εἶναι ἐλλιmicroενισmicroένα πλοῖα τοῦ Πολεmicroικοῦ Ναυτικοῦ πού ἔγραψανλαmicroπρές σελίδες στή σύγχρονη ἑλληνική ἱστορία

Τό θωρηκτό laquoἈβέρωφraquo ναυπηγήθηκε τό 1911 στά ναυπηγεῖα τῶν ἀδελφῶν ORLANDO στό Λιβόρνο τῆς Ἰταλίας

Ἡ τότε κυβέρνηση τοῦ Κυριακούλη Μαυροmicroιχάλη δαπάνησε22300000 δρχ γιά τήν ἀπόκτησή του Τά 8000000 δρχπροέρχονταν ἀπό τό 20 τῆς συνολικῆς κληρονοmicroιᾶς τοῦ Γεωργίου Ἀβέρωφ πού τά παραχώρησε microέ τή διαθήκη του στόΤαmicroεῖο Ἐθνικοῦ Στόλου Τό πλοῖο πού ἔφερε τό ὄνοmicroά τουκατέπλευσε στίς 11 Σεπτεmicroβρίου στό Φάληρο ὅπου τό ὑ ποδέχτηκαν οἱ Ἕλληνες microέ microεγάλο ἐνθουσιασmicroό

ΤΟ ΘΩΡΗΚΤΟ laquoΑΒΕΡΩΦraquo ∆ΕΝ ΜΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΕΙ ΠΙΑ ΣΤΙΣ ΘΑΛΑΣΣΕΣΜΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΕΙ ΟΜΩΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑhellip

5 Ὀκτωβρίου 1912 Κήρυξη Βαλκανικῶν ΠολέmicroωνἈναχώρηση τοῦ στόλου γιά τό Αἰγαῖο

3 ∆εκεmicroβρίου 1912 Ναυmicroαχία τῆς Ἕλλης

Ἡ Ἑλλάς δέν ἀναmicroένει ἀπό ἐσς νά ἀποθάνετε γι αὐτήν Ἀναmicroένει νά νικήσετε Αὐτήἦταν ἡ προτροπή τοῦ Ἐ Βενιζέλου πρός τούς Ἕλληνες Ναῦτες στίς 5 Ὀκτωβρίου 1912

Ὀκτώβριος 2012354

Ἡ σηmicroαία τοῦ laquoἈβέρωφraquo εἶναι microεγαλύτερηἀπrsquoαὐτές πού κυmicroατίζουν στά ἄλλα ἑλληνικάπολεmicroικά πλοῖα καί τήν ἀκολουθεῖ microιά ἱστορίαΜετά τήν Ἀπελευθέρωση ὅταν τό θωρηκτόlaquoἈβέρωφraquo ἐπέστρεψε στήν Ἑλλάδα microεταφέροντας τήν ἐξόριστη κυβέρνηση θεωρήθηκεσωστό νά κρεmicroαστεῖ στόν ἱερό βράχο τῆςἈκρόπολης ἡ σηmicroαία τοῦ πλοίου ὡς ἔνδειξητῆς ἔννοιας τῆς ἐλευθερίας καθώς τό πλοῖοεἶναι τό microοναδικό κοmicromicroάτι ἑλληνικῆς γῆς πούστά 100 χρόνια ζωῆς του δέν ἔχει κατακτηθεῖ ποτέ Ἀπό τότε στό πλοῖο κυmicroατίζει microιάἴδια σέ microέγεθος σηmicroαία τῶν 48 τmicro

5 Ἰανουαρίου 1913 Ναυmicroαχία τῆς Λήmicroνου

2 Μαῒου 1919 Ἀποβίβαση ἑλληνικοῦ στρατοῦ στή Σmicroύρνη

Σεπτέmicroβριος 1922 Ὑποστήριξη ἀποχώρησης ἑλληνικοῦ στρατοῦἀπό Μικρά Ἀσία

5 Μαῒου 1937 Ἄφιξη στήν Ἀγγλία γιά τά 25χρονα τῆς βασιλείας τοῦ Γεωργίου Ε΄ τῆς Ἀγγλίας

18 Ἀπριλίου 1941 Ἀναχώρηση γιά Κρήτη καί Ἀλεξάνδρεια Αἰγύπτου

18 Ὀκτωβρίου 1937 Ἐπίσηmicroη ἐπίσκεψη στήν Κωνπολη

28 Ὀκτωβρίου 1940 Κήρυξη ἑλληνο9ταλικοῦ πολέmicroου

18 Ὀκτωβρίου 1944 Ἄφιξη στήν ἐλεύθερη Ἑλλάδα

1951 Ἐγκαταλείπει τήν ἐνεργό δράση

1983 Ἀπόφαση γιά microετατροπή σέ Μουσεῖο

1986 Μεταφέρεται στό Π Φάληρο

Ὁ ἀπολογισmicroός τᾹς ναυmicroαχίας γιά τούς Ὀθωmicroανούς ἦταν τραγικός Ἑκατόν ἐνενήντα νεκροίπολλαπλάσιοι τραυmicroατίες καί βαριές ζηmicroιές σέ τρία πλοῖα τους Ο ἑλληνικός στόλος εἶχε microόλιςτρεῖς τραυmicroατίες καί microικρές ζηmicroιές Ὁ τουρκικός στόλος δέ βγᾹκε ἀπό τά στενά τοῦ Ἑλλησπόντουγιά πολλά χρόνια καί ἡ Τουρκία ὑπογράφει ταπεινωτική συνθήκη εἰρήνης microέ τήν Ἑλλάδα

Ὀκτώβριος 2012 355

Παρατηρῆστε τήν ἀντίστροφη κλίσητῆς πλώρης τοῦ πλοίου χαρακτηριστικήγιά τά πλοῖα τῆς ἐποχῆς σέ ἀντίθεση microέτά σηmicroερινά Τό microπροστινό τmicroῆmicroα πούβρίσκεται κάτω ἀπό τήν ἐπιφάνεια τῆςθάλασσας εἶναι ἀπό συmicroπαγή χάλυβα γιάνά microπορεῖ νά κάνει microέχρι καί ἐmicroβολισmicroόΜιά συνέχεια τῆς ἀρχαίας τριήρους καίτῆς ναυτικῆς παράδοσης τῆς Ἑλλάδας

Σπάνια συναντᾶ κανείς ἕνα ἐκκλησάκι πάνω σέπολεmicroικό πλοῖο ὅπως τό παρεκκλήσι τοῦ ἉγίουΝικολάου hellipΤίς παραmicroονές τῆς ναυmicroαχίας τῆςrdquoἝλληςrdquo (Νοέmicroβριος 1912) ὁ πυροβολητής Σωτήριος Κ Σκόδρας πῆγε στόν ὑπηρετοῦνταἀρχιmicroανδρίτη τότε καί microετέπειτα microητροπολίτηΣπάρτης ∆ιονύσιο ∆άφνο καί τοῦ ἀνακοίνωσε

ὅτι κατά τή διάρκεια τῆς ὑπηρεσίας του παρατήρησε microιά περίεργη σκιά στόν κάδο νεροῦπού ἔmicroοιαζε πολύ microέ τή microορφή τοῦ Ἁγίου Νικολάου Οἱ ἄλλοι ναῦτες δυσπίστησαν λέγοντας ὅτι ἐπρόκειτο γιά ὀξείδωση τῆςλαmicroαρίνας Αὐτό ὅmicroως ἦταν ἀδύνατο γιατίὁ κάδος ἦταν ὁλοκαίνουργος Μόλις ἐνηmicroερώθηκε ὁ ναύαρχος Κουντουριώτης διέταξε νά τοποθετήσουν τόν κάδο στόπαρεκκλήσιο τοῦ θωρηκτοῦ καί νά γίνει ὁmicroιλία στό πλήρωmicroαmicroέ θέmicroα rdquoὉ Θεός εἶναι microαζί microαςrdquo

ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΟΥ ΘΩΡΗΚΤΟΥ laquoΑΒΕΡΩΦraquohellip

Κάθε χρόνο τό πλοῖο δέχεται πάνω ἀπό 30000 ἐπισκέπτες Τό laquoΑΒΕΡΩΦraquo δέν εἶναι ἁπλά ἕναΜουσεῖο εἶναι ὁλόκληρο ἕνα κειmicroήλιο microέσα στό ὁποῖο ὁ κάθε ἐπισκέπτης περπατ microέ δέος Εἶναιἕνα ζωντανό ναυτικό microνηmicroεῖο πού κάθε γωνιά του ζωντανεύει microιά ἱστορία τόσο θαυmicroαστή ὅσοκαί ἡ ψυχή τῶν ἀνθρώπων πού τό ὑπηρέτησαν

Φ

Ὀκτώβριος 2012356

ἹἹλλιικκάά 2 πακέτα τετράγωνα μπισκότα (τύπου Πτί-μπέρ) 1 φάκελο Garni βανίλια 1 φάκελο κρέμα στιγμῆς ἄνθος ἀραβοσίτου βανίλια 2 ποτήρια γάλα

καί frac12 περίπου ποτήρι γάλα γιά νά βουτᾶμε τά μπισκότα frac12 ποτήρι ζάχαρη ἄχνη 200 γρ βιτάμ soft 3 βανίλιες 1 κουταλιά σούπας κακάο ἤ nescafeacute 3-4 κουταλιές λικέρ καφέ 3-4 κουταλιές κονιάκ 1 κουβερτούρα 125 γρ

ἘἘκκττέέλλεεσσηηΧτυπᾶμε γιά δύο λεπτά στό μίξερ τό garni τήν κρέμα

στιγμῆς τό γάλα τήν ἄχνη τό βιτάμ καί τίς βανίλιεςΣέ ἕνα μακρύ δίσκο βάζουμε ἀλουμινόχαρτο καί ἁπλώ-

νουμε τά μπισκότα πού ἔχουμε βουτήξει στιγμιαῖα στόγάλα καί τό λικέρ Τά μπισκότα τά τοποθετοῦμε ἑνωμένασέ τρεῖς σειρές Βάζουμε συνολικά 3 μπισκότα κατά πλά-τος καί 7 μπισκότα κατά μῆκος

Πάνω στή μεσαία σειρά μπισκότων ἁπλώνουμε τό 13τῆς κρέμας καί πάνω στήν κρέμα τοποθετοῦμε μία ἀκόμασειρά μπισκότα Πάνω ἀπ΄ αὐτά τά μπισκότα βάζουμε τόἄλλο 13 τῆς κρέμας στό ὁποῖο ἔχουμε προσθέσει κακάοΣυνεχίζουμε μέ μία ἀκόμα σειρά μπισκότα καί τέλος βάζουμε τό τελευταῖο 13 τῆς κρέμας

Σηκώνουμε τίς δύο πλαϊνές πλευρές τοῦ ἀλουμινόχαρτου μαζί μέ τά μπισκότα καί κλεί-νουμε σφιχτά ὥστε νά σχηματιστεῖ περίπου τριγωνικός κορμός Βάζουμε τόν κορμό γιάτρεῖς ὧρες περίπου στήν ψύξη Ὅταν τόν βγάλουμε ἀνοίγουμε τό ἀλουμινόχαρτο μέ προ-σοχή καί περιχύνουμε μέ τό γλάσο Διατηροῦμε τόν κορμό στό ψυγεῖο

Γιά τό γλάσο χρησιμοποιοῦμε μπέν-μαρί στό ὁποῖο λειώνουμε τήν κουβερτούρα μέ 3-4 κουταλιές γάλα καί 3-4 κουταλιές κονιάκ

Κορmicroός

ΚΚΑΑΛΛΗΗ ΕΕΠΠΙΙΤΤΥΥΧΧΙΙΑΑ

Ὀκτώβριος 2012 357

ΚΑΤΙ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΣΑΣ

Συνταγή καί φωτογραφίες ἀπόκ Μαρία Ἀδ Πύργος

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17 Ρ Ο Σ

Στή διπλανή στήλη συμπλήρωσε τά γράμ-ματα πού λείπουν καί φτιάξε τίς ζητούμενεςλέξεις πού τελειώνουν σέ -ΡΟΣ

1 Βουνό2 Χωράφι3 Ἕνας ἀπό τούς μαθητές τοῦ Χριστοῦ4 Δέν εἶναι βρώμικος5 Συσσωρευμένος πλοῦτος6 Αὐτός πού ἀγαπᾶ τή μελέτη7 Προσωρινός8 Τό ψάρι βακαλάος9 Ὁ ἀποτελούμενος ἀπό πολλά κύτταρα10 Ἀποτελεῖται ἀπό ἄσπρο καί μαῦρο χρῶμα11 Γιατρός εἰδικός γιά παιδιά12 Αὐτός πού δίνει παρηγοριά κουράγιο13 Φοβερός τρομακτικός14 Γεμάτος λάμψη ἀκτινοβόλος15 Μπροστά16 Ὑπάρχει στή σαπουνάδα17 Πρόθεση

ΛΕΞΕΙΣ ΡΟΣ

2 6 + 3 - 5 = 10

2 = 21

-

6 2 = 8

= 19

= = = =

3 17 21 36

Κάθε γραμμήκαί κάθε στήληπρέ πει νά περι-λαμβάνει τούς ἴ -διους ἀριθμούςκαί σύμβολαἀλλά μέ διαφορε-τική διάταξη

Βρεῖτε τή διά-ταξη γιά νάἰσχύουν τά ἀπο-τελέσματα πούἀναγράφονται

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ5

∆ΙΑΦΟΡΕΣ

ΚΚάάθθεε ἑβδομάδα ἕναςγάλος γεννάει πέντε αὐ -γά καί κάθε ἑβδομάδαμία ἀλεπού κλέβει ἕναἀπό αὐτά Πόσες ἑβδο-μάδες χρειάζονται γιάνά συγκεν-τρω θοῦν 30 αὐγά

ἌἌνν δύο ἐργάτες χρειάζον-ται δύο μέρες γιά νά βά-ψουν δύο τοίχους πόσεςμέ ρες θά χρει-αστοῦν δέκαἐργάτες γιάνά βά-ψουν δέ -κα τοίχους

Ὀκτώβριος 2012358

ΣΤΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟἩ νικηφόρα ἑλληνική Σημαία στήν ἐλεύ-

θερη Θεσσαλονίκη Ὀκτώβριος 1912 (Σύνθεση περιοδικοῦ laquoΠρός τή Νίκηraquo)

ldquo∆έν ξεχνωrdquo σηmicroαίνει

ΘυmicroαmicroαιΤιmicroω

Ὑπόσχοmicroαι

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

Μήν ξεχάσω

Μήν ξεχάσω

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012

336Ὀκτώβριος 2012

Ι laquoΠερίεργον καί θαυμαστόν θέαμαraquo Ὁ ἀνταποκριτής τῶν Times Κρῶφορδ Πράϊς ἀφηγεῖται

Ε νόμιζέ τις ὅτι Ἑλληνικός στρατός νικηφόρος ἐπανέκαμπτε εἰς τάς Ἀθήνας του μετά εὐτυχῆ ἐκστρατείαν εἰς τήν ἀλλο-δαπήν Ἐφαίνετο ἀκατανόητον πῶς ἦτο δυνατόν Τουρκική ἧττα νά ἑορτάζεται κατά τοιοῦτον τρόπον εἰς μίαν μέχρι χθές Τουρκικήν πόλιν Πράγματι ἐκεῖνο τό ὁποῖον συνέβαινεν ἦτο κάτι πλέ-ον ἀπό ἑορτασμόν πολεμικῆς νίκης∙ ἦτο ὁ ἑορτασμός τῆς ἀπελευθερώσεως τοῦ Ἑλληνικοῦ πληθυσμοῦ ἀπό τήν δουλείαν τῆς Τουρκικῆς διοικήσεως Μόνο τώρα ὁ γνω-στός καφετζῆς laquoμπάρμπα Γεώργηςraquo ἠδυνήθη νά παραδώσῃ εἰς τό πῦρ τό Τουρκικόν του κάλυμμα∙ μόνον τώρα ἠδυνήθη νά ἁρπάσῃ τάς ἐρυθράς σημαίας τῆς ἡμισελήνου αἱ ὁποῖαι μέχρι τῆς στιγμῆς ἐκείνης ἐστόλιζον τό κατάστημά του καί νrsquo ἀνυψώσῃ ἀντrsquo αὐτῶν τό ἰδικόν του Κυανόλευκον ἔμβλημα∙ μόνο τώρα ὁ ραγιᾶς Ἕλλην ἐτόλμα νά δια-κηρύττῃ ἀπό τῆς ὀροφῆς τῆς οἰκίας του τό μῖσος του πρός τόν Τοῦρκον καί τά ἔργα του Ἦτο ἕν περίεργον ἀλλά καί θαυμαστόν ταυτοχρόνως θέαμα τό ὁποῖον μόνον εἰς τήν Μακεδονίαν ἠμπορεῖ κανείς νά ἴδῃ διότι μόνο μία Μακεδονία ὑπάρχει

100 χρόνια 100 χρόνια Ἑταιρεία Μακεδονικῶν σπουδῶνἙταιρεία Μακεδονικῶν σπουδῶν

ΜΙΚΡΑ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΜΕΓΑΛΕΣlaquoΩΡΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣraquo

ΤοΤοΤοΤΤοΤοΤοΤΤοοοουρυυυυυ κικικον ἀ ἀἀἀἀπόπό ἑἑορρτατασμσμσμσμσσσμόόόόόόόόἙλληηηνικοῦ πλπλλλλπληθηθυσμοοῦ ἀἀἀ

337Ὀκτώβριος 2012

ΙΙΙΙ Πρωΐ τῆς 27ης Ὀκτωβρίου σέ μιά Θεσσαλονίκη στά γαλανόλευκα

Ε κ τῶν Ἑβραϊκῶν καταστημάτων καί τοῦ μοναδικοῦ ἑλληνικοῦ τῶν ἀδελφῶν Ναούμ Χρίστου οὐδέ ἴχνος ἀπέμεινεν ἐκ τοῦ ἑλληνικοῦ χρωματισμοῦ ὑφασμάτων ὥστε ἐν τέλει μετά δυσκολίας εὕρισκέ τις ἕνα πῆχυν χασέ καί ὀλίγον μπλέ ὕφασμα διά τήν κατα-σκευήν τῆς ἀπαραιτήτου διά κάθε Ἕλληνα σημαίαςΚαί πράγματι δέν παρῆλθον πολλαί ὧραι καί περί τήν 9ην ἑσπερινήν εἰσήρχοντο εἰς τήν πόλιν καταλύσαντες εἰς τό ὀνομαστόν τότε ξενοδοχεῖον laquoὌλυμπος Παλλάςraquo πέντε ἀξιωματικοί ἐν οἷς καί οἱ κκ Κλεομένης Μέραρχος καί Μεταξᾶς Ἐντελῶς ἄϋπνοι οἱ ἐνθουσιωδέστεροι τῶν κατοίκων ἀναμένοντες τήν εὐχάριστον ἐξέλιξιν τῶν πολεμικῶν γεγονότων ἤρχισαν σιγά καί δειλά-δειλά ὁ εἷς κατόπιν τοῦ ἄλλου ἀπό τοῦ μεσονυκτίου νά ἀναπετῶσι τάς ἑτοίμους κυανολεύκους σημαίας τωνἘν τῇ Ἐγνατίᾳ ἰδίως ὁδῷ ὁ κ Χατζηνικολάου ὀδοντίατρος ἐκ τῶν θαρραλεωτέρων πρῶτος ἔρριψε τόν κῦβον καί ἐκ τῶν πρώτων ἐθεάθη ἀναπετῶν πελωρίαν ἑλληνικήν ση-μαίαν οὕτως ὥστε ἡ πρωία τοῦ Σαββάτου εὗρε τήν πόλιν μας πλέουσαν εἰς τό κυανό-λευκον καί ἀπrsquo ἄκρου εἰς ἄκρον σημαιοστόλιστον Τό Ἑλληνικόν χρῶμα ἐκυριάρχει πα-ντοῦ αἱ δέ ὁδοί της ἔλαβον ὄψιν πανηγυρικήν ΙΙΙΙΙΙ Ἡ ἑλληνική σημαία στό Λευκό Πύργο ἐνῶ ὁ διάδοχος Κωνσταντί νος μπαίνει στήν πόλη Ὁ Ἀλέξανδρος Δ Ζάννας θυμᾶται

Σ τίς 28 Ὀκτωβρίου τό πρωί ἐ -πρόκειτο νά γίνη ἡ ἐπίσημη εἴ-σοδος τοῦ Βασιλέως καί τῆς Βασι-λικῆς οἰκογένειας στήν πόλιΣτόν Λευκό Πύργο δέν εἶχε ση-κωθῆ ἀκόμη Ἑλληνική σημαία καί ὅλοι διερωτοῦνταν τό γιατί Πῶς ἔγινε καί ὕστερα ἀπό 36 ὡρῶν κα-τοχῆς δέν εἶχε ὑψωθῆ ἀκόμη ἡ Ἑλ-ληνική σημαίαἈνέβηκα ἐπάνω στόν Πύργο καί εἶδα πώς οἱ Τοῦρκοι εἶχαν ἀφαιρέσει τό σκοινί ἀπό τόν ἱστό Γιά νά κατέβη ὁ ἱστός καί νά ὑψωθῇ ἡ σημαία χρειάζουνταν ἀρκετή δου-λειά Ρώτησα στά καΐκια πού ἦταν ἀγκυροβολημένα δίπλα ἄν ὑπῆρχε κανένας μικρός μοῦτσος ἱκανός νά σκαρφαλώσῃ στόν ἴδιο τόν ἱστό καί νά περάσῃ τό σκοινί γιά τή ση-μαία Παρουσιάστηκε ἕνας μικρούλης γελαστός καί μέ βεβαίωσε ὅτι μποροῦσε νά τό κάνῃ Ἔτρεμα μήν τοῦ συμβῇ κακό γιατί ὁ ἱστός δέν ἦταν πολύ γερός Ὁ μικρός ὅμως ἀφοῦ τόν κύτταξε μοῦ εἶπε πώς ἔκανε δυσκολώτερες ἀναρριχήσεις στά καράβια καί πώς θά τά κατάφερνε Πρίν ἀκόμη τοῦ πῶ τό laquoναίraquo ἄρχισε νά σκαρφαλώνῃ μέ καταπλη-κτική ἐπιτηδειότητα καί ταχύτητα Σέ δύο λεπτά εἶχε περάσει τό σκοινί Κατέβηκε ἐνθου-σιασμένος γιά τήν ἐπιτυχία του καί ὅταν τοῦ ἔδωκα δυό μετζήτια πετοῦσε ἀπό τή χαρά του Ἡ σημαία μας πρωτοϋψώθηκε στό Λευκό Πύργο ἐκείνη τήν ἡμέρα τό πρωί τήν ὥρα ἀκριβῶς πού ἔρχονταν ἀπrsquo τόν παραλιακό δρόμο ἡ παρέλασις τῆς νίκης Γ

σω καί νά σέ ἀποκαταστήσω στή δικήσου γῆ τή γῆ τῆς Χαναάν

Τότε λαέ μου ἤσουν ἐσύ γιά μένα τε-λείως ξεχωριστός καί ἀγαπητός λαός -ποιος τολμοῦσε νά σέ βλάψει ἔβρισκεἘμένα ἐκδικητή καί τιμωρό Τόσο σέ ἀ -γαποῦσα

μως θέλω νά σέ ρωτήσω Τί laquoπλημ-μέλημαraquo τί σφάλμα τί ἀδικία τί λάθοςβρῆκαν οἱ πατέρες σου ἐπάνω μου καί μέἐγκατέλειψαν ἔφυγαν μακριά μου καίἀκολούθησαν τά κούφια καί τιποτένιαεἴδωλα ὥστε τελικά καί οἱ ἴδιοι νά γίνουνκούφιοι μηδαμινοί καί τιποτένιοι

Βρέθηκε ἄραγε κάποιος ἀπrsquo αὐτούς νά

Aparao TA paraPOFHTIka ANAGNVSMATa toy ESparaEPInoy ths EOPTEumls

TOY AGIOY DHMHTPIOY25 Ὀκτωβρίου 2012 ερεμ β΄ 1-12

ΤΟ ΠΑΡΑΠΟΝΟ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥΤΟ ΠΑΡΑΠΟΝΟ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ

τόν ἑσπερινό τῆς ἑορτῆς τοῦἁγίου μεγαλομάρτυρος Δημη-τρίου διαβάζεται ἕνα προφητι -κό ἀνάγνωσμα συνταρακτικό

Κύριος ἀπαριθμεῖ τίς εὐεργεσίες Τουπρός τό λαό Του τόν ἰσραηλιτικό καίσυγχρόνως ἐκφράζει ἕνα βαθύ παράπο -νο

Θυμήθηκα λέει ὁ Κύριος πόσο σέσπλαχνίσθηκα καί σέ ἐλέησα λαέ μουστά χρόνια τῆς νεότητάς σου τότε πούἄρχιζες τήν ἱστορική σου πορεία καί ἀριθ-μοῦσες λίγα μόνο ἔτη ἐθνικῆς ζωῆς Τότεπού ἤσουν σκλαβωμένος στήν Αἴγυπτοκι ἐγώ ἔκανα τό πᾶν γιά νά σέ ἐλευθερώ -

SS

laquoτί εὕροσαν οἱ πατέρες ὑμῶν ἐν ἐμοί πλημμέλημαὅτι ἀπέστησαν μακράν ἀπ᾽ ἐμοῦraquo

laquoτί εὕροσαν οἱ πατέρες ὑμῶν ἐν ἐμοί πλημμέλημαὅτι ἀπέστησαν μακράν ἀπ᾽ ἐμοῦraquo

Ὀκτώβριος 2012338

Μ

Βηθ

λεέμ

Κορ

ωπί Ἀ

ττικ

ῆς

πεῖ laquoἌς ἀναζητήσουμε τόν Κύριο καίΘεό μας ἄς ἐπιστρέψουμε σrsquo Αὐτόν πούμᾶς ἐλευθέρωσε ἀπό τή δουλεία καί μᾶςχάρισε τήν πατρίδα μας καί τί πατρίδατή γῆ τῆς Ἐπαελίας μέ ὅλα τά ἀ γαθάτόσο ἄφθονα μέ πα-ραγωγή καί πλοῦτοἀστείρευ τοraquo Κανείςδέν βρέθηκε νά πεῖαὐτά Ἀντιθέτως ἐσεῖςὑβρίσατε καί μολύνα -τε τή χώ ρα αὐτή πούσᾶς χάρισα μέ τά σι-χαμερά εἴ δωλα καίτίς ἁμαρτίες σας

Κοιτάξτεδίπλα σας τά ἔθνητά εἰδωλολατρικά Ἄαξαν μήπως τούςθεούς τους ndash πού δέν εἶναι κἄν πραγμα-τικοί θεοί ἀά ψεύτικοι Δέν τούς ἄα-ξαν Καί ἀάξατε ἐσεῖς Ἐμένα πού εἶμαιἡ δόξα καί τό καύχημά σας μέ ἀνταά-ξατε μέ τίς ματαιότητες καί ἀθλιότητεςαὐτοῦ τοῦ κόσμου μέ τά τιποτένια εἴ -δωλα laquoἘξέστη ὁ οὐρανός ἐπί τούτῳλέγει Κύριοςraquo Μέχρι κι ὁ οὐρανός ἔφρι -ξε μέ τήν ἀχαρακτήριστη αὐτή συμπερι-φορά σας

Αὐτά λέει ὁ Κύριος

Τό περιοδικό παιδιά πού κρατᾶτε στάχέρια σας τό ὁποῖο φιλοξενεῖ καί τό ἄρ -θρο αὐτό πού διαβάζετε τώρα θέλει νάσᾶς κάνει μία ἐρώτηση

Γιατί ἄραγε νά διαβάζεται τό συγκεκρι-

μένο αὐτό προφητικό ἀνάγνωσμα κατάτήν ἑορτή τοῦ ἁγίου Δημητρίου Τί σχέ -ση ἔχει ὁ ἅγιος μεγαλομάρτυς Δημήτριοςμέ τίς ἔννοιες πού τίθενται στό ἀνάγνω-σμα αὐτό δουλεία ἐλευθερία πατρίδαἐθνική ἀποκατάσταση

Τήν ἀπάντηση θά τήνδώσετε πολύ εὔκολα μό -νοι σας ὅταν διαβάσετεὅλο τό ὑπόλοιπο τεῦχοςπού εἶναι ἀφιερωμένοστήν ἐθνική ἐπέτειο τῶν100 χρόνων ἀπό τούςΒαλκανικούς Πολέμουςτοῦ 1912-13 Ἐντοπίστεπότε ἔγινε ἡ ἀπελευθέ-

ρωση τῆς Θεσσαλονίκης ὁδιπλασιασμός οὐσιαστικά τῆς πατρίδαςμας

καί σκεφθεῖτεΤί σημαίνει γιά μᾶς τούς Ἕηνες ὅτι

ἔχουμε τόσους καί τέτοιους ἁγίους γιάπολιούχους Πόσο ἐπίκαιρα καθίστανται τά λό -

για αὐτά τοῦ Κυρίου γιά τή δική μας πα-τρίδα καί τό λαό Πόσο δίκαιο εἶναι τό παράπονό ΤουΤί πρέπει νά δεῖ ἀπό μᾶς ὁ ἅγιος Δη-

μήτριος γιά νά laquoμεσολαβήσειraquo καί πάλιγιά χάρη μας στό Θεό

Αὐτή τή φορά τό ἁγιογραφικό μήνυμαθά τό βγάλετε μόνοι σας Καί τό laquoΠρόςτή Νίκηraquo εἶναι βέβαιο ὅτι τά συμπερά-σματά σας θά εἶναι σωστά

ΣΣττόόνν ἑἑσσππεερριιννόό ττῆῆςς ἑἑοορρττῆῆςς ττοοῦῦἁἁγγίίοουυ μμεεγγααλλοομμάάρρττυυρροοςς ΔΔηημμηη--ττρρίίοουυ δδιιααββάάζζεεττααιι ἕἕνναα ππρροοφφηηττιικκόόἀἀννάάγγννωωσσμμαα σσυυννττααρραακκττιικκόό

ΚΚύύρριιοοςς ἀἀππααρριιθθμμεεῖῖ ττίίςς εεὐὐεερρ--γγεεσσίίεεςς ΤΤοουυ ππρρόόςς ττόό λλααόό ΤΤοουυ ττόόννἰἰσσρρααηηλλιιττιικκόό κκααίί σσυυγγχχρρόόννωωςςἐἐκκφφρράάζζεειι ἕἕνναα ββααθθύύ ππααρράάπποοννοο

Ὀκτώβριος 2012 339

Τά ἀεροπλάνα πού εἶχαν πρωτοσχεδιαστεῖ ἀπό τούςἀδερφούς Ράιτ τό 1904 θεωροῦνταν κατάλληλα μόνογιά ἐκτέλεση θεαματικῶν ἀλλά ἐπικίνδυνων καί μᾶλλονἄχρηστων ἐπιδείξεων

Εἶναι ἐνδεικτικό τό ὅτι τό 1910 ἡ κρατική ὑπηρεσίαἀπογραφῆς τῶν ΗΠΑ στήν ἐπίσημη ἀπογραφή της κα-τέτασσε τούς ἀεροπόρους στούς ldquoκαλλιτέχνες ἐπιδεί-ξεωνrdquo Δηλαδή στήν ἴδια ἐπαγγελματική κατηγορία μέ τούς κλόουν

Ἔτσι τά ἐπιτελεῖα τῶν μεγάλων χω ρῶν δίσταζαν νά λάβουν σοβαρά ὑπrsquo ὄ ψη τουςτό ἀεροπλάνο πρίν τό 1911

τούς βαλκανικούς πολέmicroους 1912-13 χρησιmicroοποιήθηκε γιάπρώτη φορά τό ἀεροπλάνο ὡς πολεmicroικό microέσο

ἱ Ἕλληνες ὑπᾹρξαν microεταξύ τῶν πρωτοπόρων σ αὐτόπαρά τά φτωχά microέσα πού διέθεταν

Ἡ Ἑλληνική κυβέρνηση κάνει μιά κίνηση πρωτοπο-ριακή Μεριμνᾶ νά ἀναχωρήσουν γιά τή Γαλλία οἱπρῶτοι Ἕλληνες ἀξιωματικοί γιά νά ἐκπαιδευθοῦν ὡςἀεροπόροι

Στίς 88 ΦΦεεββρροουυααρρίίοουυ 11991122 ὁ Ἐμμανουήλ Ἀργυρόπου-λος ὁ πρῶτος ἰδιώτης ἀεροπόρος κάνει τήν πρώτη τουπτήση (στό Ρούφ) Στήδεύτερη ἔξοδο τῆς ἴδιας

ἡμέρας συνεπιβάτης τοῦ Ἀργυρόπουλου ἦταν αὐτόςὁ ἴδιος ὁ πρωθυπουργός ὁ Ἐλευθέριος Βενιζέλος

Ἡ πρώτη στρατιωτική πτήση ἔγινε στίς 1133 ΜΜααΐΐοουυ 11991122ἀπό τόν Ὑπολοχαγό Δημήτριο Καμπέρο μέ τό πρῶτοστρατιωτικό ἀεροπλάνο τῆς Ἑλλάδας τύπου Farman

Τόν ἸἸοούύννιιοο ττοοῦῦ 11991122 ὁ Καμπέρος πέταξε μέ τό laquoΔαί-δαλοraquo τό ἀεροσκάφος Farman τό ὁποῖο εἶχε μετα-σκευαστεῖ σέ ὑδροπλάνο θέτοντας ἔτσι τίς βάσεις τῆς Ναυτικῆς Ἀεροπορίας

Ξέρεις ὅτι

Κι ἀκόmicroη ὅτι

Τά πρῶτα πολεmicroικά ἀεροπλάναΤά πρῶτα πολεmicroικά ἀεροπλάναΤΤίί γγιιννόότταανν ππρρίίνν

ΦΦττάάννοουυmicromicroεε σσττόό 11991111 micromicroήήνναα ∆∆εεκκέέmicromicroββρριιοο

Ὀκτώβριος 2012340

σ

o

Τό σύνθημα τῆς Ἑλληνικῆς Πολεμι κῆςἈεροπορίας εἶναι ΑΙΕΝ ΥΨΙΚΡΑΤΕΙΝ τόὁποῖο σημαίνει laquoΠάντοτε νά κυριαρχεῖςστά ὕψηraquo καί τό ἔμβλημά της ἀναπα-ριστᾶ ἀετό σέ πτήση μπροστά ἀπό τόκυκλικό διακριτικό της

Τά ἑλληνικά laquoπετάγματαraquo ὅμως ἀρχί-ζουν πολύ πιό πρίν Χάνονται στάβάθη τῆς ἱστορίας καί μπλέκονται μέ τήμυθολογία

Ἄν σκεφτοῦμε ὅτι πίσω ἀπό τούς μύ-θους τῶν ἀρχαίων Ἑλλήνων κρύβεταιμιά πραγματική ἀφορμή πίσω ἀπό τόμύθο τοῦ Δαίδαλου καί τοῦ Ἴκαρου βρί-σκουμε τίς πρῶτες προσπάθειες νά πε-τάξει ὁ ἄνθρωπος Ἔγιναν στήν Ἀρ χαίαἙλλάδα καί εἶχαν ἕνα κίνητρο

Τό ΣΣεεππττέέμμββρριιοο ττοοῦῦ 11991122 ὁ ἙλληνικόςΣτρατός ἀπέκτησε τήν πρώτη του πο-λεμική ἀεροπορική μονάδα τό laquoΛόχοἈεροπόρωνraquo μέ ἕδρα τή Λάρισα

Ὁδοιπόρος

ΕΕΠΠΙΙΚΚΑΑΙΙΡΡΑΑΒΒΙΙΒΒΛΛΙΙΑΑΕΕΠΠΙΙΚΚΑΑΙΙΡΡΑΑΒΒΙΙΒΒΛΛΙΙΑΑ

Ὀκτώβριος 2012 341

ΕΚ

∆Ο

ΣΕΙΣ

laquoΟ

ΣΩ

ΤΗΡraquo

ΕΚ

∆Ο

ΣΕΙΣ

laquoΟ

ΣΩ

ΤΗΡraquo

Σόλω

νος

100

θήνα

106

80

τη

λ 2

10 3

6243

49

Ἱστορικές ἀλήθειεςκαί

ἡρωικά κατορθώματα τοῦ Ἑλληνισμοῦ στόν 20ό αἰώνα

Ἀπό τ

ήν

πονεμένη ἱστορία τῆς Β Ἠπείρου

1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι

Ὀκτώβριος 2012342

laquoΔόξα τῷ Ὑψίστῳ διά τόν νέον θρίαμβον τοῦ ἀνδρείου στρατοῦ μαςraquo

(Ἀπό τηλεγράφημα τοῦ Βασιλέως Γεωργίου Αacute στόν ΠρωθυπουργόἘλευθέριο Βενιζέλο μετά τήν ἀπελευθέρωση τῶν Ἰωαννίνων)

laquoΔόξα τῷ Ὑψίστῳ διά τόν νέον θρίαμβον τοῦ ἀνδρείου στρατοῦ μαςraquo

Ὁ Τα

χσίν

πασά

ς παρ

αδίδ

ει τή

Θεσ

σαλο

νίκη

στό Δ

ιάδο

χο Κ

ωνστ

αντῖν

οὉ

Ἐσσά

τ πασ

άς πα

ραδί

δει τ

ά Ἰω

άννιν

αστ

ό Διά

δοχο

Κων

σταν

τῖνο

1912-2012Ἑκατόχρονα ἐθνικοῦ ἀναβαπτισμοῦκαί αὐτοσυνειδησίας

1912-2012

Τρόπαια καί Θρίαμβοιστήν ξηρά καί στή θάλασσαἀπό τήν ἀθάνατη ἑλληνική ψυχή

1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι

Ὀκτώβριος 2012 343

Κατα

βύθι

ση το

ῦ Φετ

ίχ Μ

πουλ

έντ

στό λ

ιμάν

ι τῆς

Θεσ

σαλο

νίκης

Κατα

τρόπ

ωση

τοῦ τ

ουρκ

ικοῦ

στόλ

ουστ

ά Δα

ρδαν

έλλια

344Ὀκτώβριος 2012

Εχουν περάσει ἑβδομήντα δύο χρόνια ἀπό ἐκεῖνο τόν Ὀκτώβρη πού τό ἑλληνικό Ἔθνος ἀπέδειξε ἀληθινό τό λόγο τοῦ σοφοῦ κα-θηγητοῦ τῆς ἀρχαιολογίας Σπύρου Μαρινάτου πού εἶπε ὅτι laquoοἱ

ὀλιγάριθμοι λαοί δέν εἶναι ἀναγκαστικά πάντοτε μικρά ἔθνη Ἐνίοτε (κάποιες φορές) ἔχουν μεγάλην ψυχήν καί συνεισφέρουν τήν μερίδα τοῦ λέοντος εἰς τήν κοινήν περιουσίαν τῆς ἀνθρωπότητοςraquo

Ἦταν Ὀκτώβριος τοῦ 1940 Ὁ laquoἌξοναςraquo ἡ συμμαχία τῆς Γερμανί-ας τοῦ Χίτλερ καί τῆς φασιστικῆς Ἰταλίας τοῦ Μουσολίνι σάρωνε μέ τίς σιδερόφρακτες ὀρδές της τήν Εὐρώπη Στόν κατασκότεινο διεθνή ὁρί-ζοντα δέν τρεμόφεγγε οὔτε τό πιό ἀχνό φῶς ἐλπίδας Πολωνία Δανία Νορβηγία Ὁλλανδία Βέλγιο Λουξεμβοῦργο καί ἡ Γαλλία εἶχαν ὑποκύ-ψει Ἡ μεγάλη ἀντίπαλος τοῦ Ἄξονα ἡ Ἀγγλία περίμενε εἰσβολή

Ἦταν τότε πού ἡ Ἰταλία χωρίς καμιά πρόκληση ἐκ μέρους μας καί ἐνῶ εἶχε βυθίσει τό ἀντιτορπιλλικό μας laquoἝλληraquo πού ἀπέδιδε τιμές τό Δεκα-πενταύγουστο στήν Παναγία στό λιμάνι τῆς Τήνου ζήτησε νά ἀφήσουμε ἐλεύθερη τή διέλευση τῶν στρατευμάτων της γιά τήν εὐόδωση τῶν πο-λεμικῶν της ἐπιχειρήσεων

Στίς 3 τά μεσάνυχτα τῆς 28ης Ὀκτωβρίου ὁ πρεσβευτής της Γκράτσι ξύπνησε τόν πρωθυπουργό Ἰω Μεταξᾶ γιά νά πάρει τήν πατροπαράδο-τη ἀπάντηση τό laquoμολών λαβέraquo σέ ἄλλη διατύπωση laquoΛοιπόν αὐτό ση-μαίνει πόλεμοraquo δηλαδή laquoὌχιraquo

Τό πρωί τό α΄ πολεμικό ἀνακοι νωθέν λακωνικό ἑλληνικότατο γέμισε τή χώ ρα laquoΑἱ ἰταλικαί δυνάμεις ἀπό τίς 530΄ π μ σήμερον προσβάλ-

72 χρόνια μετά

345Ὀκτώβριος 2012

λουν τά ἡμέτερα τμήματα προκαλύψεως τῆς ἑλληνοαλβανικῆς μεθορί-ου Αἱ ἡμέτεραι δυνάμεις ἀμύνονται τοῦ πατρίου ἐδάφουςraquo Τό διάγγελ-μα τοῦ βασιλέως Γεωργίου Β΄ διαβεβαίωνε laquoΜέ πίστιν εἰς τόν Θεόν καί εἰς τά πεπρωμένα τῆς φυλῆς τό Ἔθνος σύσσωμον καί πειθαρχοῦν ὡς εἷς ἄνθρωπος θά ἀγωνισθῇ ὑπέρ βωμῶν καί ἑστιῶν μέχρι τῆς τελικῆς νίκηςraquo Καί ὁ ποιητής συνεπαρμένος ἀπό τό φαινόμενο αὐτοῦ τοῦ μικροῦ ἔθνους πού εἶχε ὑψώσει ἀπό τό γεροντότερο ὥς τό νήπιο τό ἀνάστημά του καί ἔφραζε τό δρόμο στήν ὁλο κληρωτική βία ἔσυρε φωνή στήν Οἰκουμένη

laquoὈμπρός κι ἡ Ἑλλάδα σκώθηκεκαί διασκορπάει τά σκότηἈνάστα ἡ Ἀνθρωπότηκι ἀκλούθα την Ὀμπρόςraquo (Ἄ Σικελιανός)

Σέ πεῖσμα κάθε ἀνθρώπινης λογικῆς μέ ἐμπιστοσύνη στό ὅτι ἡ ὑπερ-οπλία ἀνήκει σrsquo αὐτόν πού διαθέτει τό πνεῦμα καί ὄχι τά ὑλικά μέσα ἡ Ἑλλάδα βάδιζε στήν ἄνιση ἀναμέτρηση Ἰταλία 8000000 λόγχες πεζικοῦ 469 πολεμικά σκάφη 110 ὑποβρύχια 1000 καί πλέον ἀε-ροπλάνα Ἑλλάς 300000 πεζικοῦ 10 σκάφη 27 βομβαρδιστικά ἀε-ροπλάνα 6 ὑποβρύχια Ἀλλά καρδιές καρδιές 7000000 καρδιές Ἑλλήνων

Σύμφωνα μέ τά σχέδια πού εἶχε καταστρώσει ὁ Ἄξονας ὁ χρόνος τῶν 10 ὥς 15 ἡμερῶν ἦταν ἐπαρκής γιά τήν ἐπιχείρηση κατά τῆς Ἑλλάδος Ἀλλά ποιά ἡ διάψευση Στίς 6 Νοεμβρίου τοῦ rsquo40 ὀκτώ μόλις μέρες μετά τήν κήρυξη τοῦ πολέμου τό ἑλληνικό Στρατηγεῖο μπόρεσε νά ἀναλάβει ἀντεπίθεση στόν τομέα τῆς Κορυτσᾶς πού γε-νικεύτηκε στίς 13 σrsquo ὁλόκληρο τό μέτωπο Καί ἡ νίκη πετᾶ Ποιός τήν προφτάνει Κορυτσά Ἀργυρόκαστρο Ἅγιοι Σαράντα Πρεμετή Κλεισούρα Τεπελένι Πόγραδετς Τρεμπεσίνα

Στίς 4 Δεκεμβρίου ὁ Μουσολίνι ἔλεγε στόν ὑπουργό του τῶν ἐξω-τερικῶν Τσιάνο laquoΔέν ὑπάρχει ἄλλη διέξοδος εἴμαστε ὑποχρεωμέ-νοι νά ζητήσουμε κατάπαυση τῶν ἐχθροπραξιῶν ὅσο κι ἄν εἶναι παράδοξο καί γελοῖοraquo Στίς 2 Μαρτίου τοῦ 1941 μπρός στή θυελ-λώδη ἑλληνική προέλαση ὁ ἴδιος ὁ Μουσολίνι ἀναλαμβάνει τή δι-οίκηση τοῦ ἀλβανικοῦ μετώπου Ὅμως ἡ ἰταλική αὐτή προσπάθεια συντρίφθηκε στίς 930΄ π μ τῆς 22ας Μαρτίου Οἱ Ἰταλοί ἔστει-λαν κήρυκες μέ ἐπικεφαλῆς καθολικό ἱερέα γιά νά τούς ἐπιτραπεῖ νά σηκώσουν τούς χιλιάδες νεκρούς τους Ὁ ἄσοφος δικτάτορας πού εἶχε αἱματοκυλίσει καί τό δικό του λαό ἔφυγε ταπεινωμένος στή χώρα του

Ἔτσι γράφτηκε τό ἔπος τοῦ rsquo40 στίς παγωμένες βουνοκορφές

τῆς Πίνδου καί στά laquoμετόπισθενraquo Οἱ ἴδιοι οἱ δημιουργοί του

346Ὀκτώβριος 2012

ἔθεσαν στόν ἑαυτό τους ὅταν ὁ σάλαγος τοῦ πολέμου εἶχε κο-πάσει τό ἐρώτημα laquoΠοιοί ἀληθινά εἴμαστε Τί μᾶς ἕνωνε τόσο

δυνατάraquo Κι ἀπαντοῦσαν laquoΠρῶτα πρῶτα τά laquoπιστεύωraquo μας Πιστεύ-αμε καί δέν κρύβαμε τήν πίστη μας Πιστεύαμε στό Θεό στήν Πανα-γία στήν Ἑλλάδαraquo (Στρ Μυριβήλης) Τό θρησκευτικό βίωμα ὑπῆρξε

γιά τούς στρατιῶτες μας καί τό λαό μας ζωοπάροχο Καί ἡ Παναγία ὁρα-τή Ὑπέρμαχος Στρατηγός Δυνατά ἕνωνε καί ἡ ἀγάπη στήν κοινή μητέρα-

πατρίδα Γιrsquo αὐτό πολεμοῦσαν ἑνωμένοι σάν ἕνας ἄνθρωπος χωρίς φιλοδοξί-ες προσωπικές καί ὑπολογισμούς γιrsquo αὐτό καί εἰπώθηκε πώς laquoποτέ λαός δέν φανέρωσε τέτοια ὁμαδική κι ἀπόλυτη συνείδηση ἱστορικῆς εὐθύνηςraquo

laquondashΓιατί πολεμᾶμεndashΓιά τή δόξα ἀποκρίνεται ἀδίστακτα στή χιονισμένη πλαγιά τοῦ 1220

μπρός στήν Κλεισούρα ὁ ἀγράμματος φαντάρος γιά παράδειγμα στόν κό-σμοraquo

Ἔπειτα καταλυτική γιά τή νίκη ἦταν ἡ ἀπόφαση τῆς θυσίας Μιά θυσία πού προσφέρθηκε ἀπό ὅλους χωρίς κανένα καταναγκασμό laquoμέ τό χαμόγελο στά χείλη πᾶν οἱ φαντάροι μας μπροστάraquo τραγουδοῦσε τό Πανελλήνιο Προσφέρ-θηκε μέ σεμνότητα χωρίς τυμπανοκρουσίες καί χειροκροτήματα

Κι ὅταν ἀργότερα ἔπεσε πάνω μας ἡ πάνοπλη Γερμανία τοῦ Χίτλερ τό μικρό ἔθνος τῶν Ἑλλήνων ἄν καί αἱμόφυρτο κράτησε ψηλά τήν τιμή τοῦ ἀνθρώ-που ἀγωνιζόμενο μέσα σέ σφαγές καί ὁλοκαυτώματα μέχρις ἐσχάτων κερδί-ζοντας χρόνο γιά τή νίκη τοῦ εὐλαβικοῦ πιστοῦ στό Θεό λαοῦ τῆς Ρωσίας πού σύντριψε τελικά τή δύναμη τοῦ ἄδικου

Ἔγραφαν τότε οἱ πολεμιστές λογοτέχνες μας ἐκείνης τῆς γενιᾶς ἀπηχώντας τήν κοινή ἀπόφαση laquoΔέ θά ζητήσουμε ἀνακωχή γιά νά σώσουμε τά σπίτια καί τά ἐργοστάσια οὔτε κἄν γιά νά σώσουμε τό κεφάλι μας πού κινδυνεύει Δέ θά νοσταλγήσουμε τίς μικρές ἀπολαύσεις τῆς ἀτομικῆς εὐτυχίας () Ἡ Ἑλλάδα μιλᾶ μέσα μας τή γλώσσα τῶν μεγάλων ἡμερῶν τῶν μεγάλων ἀγώνων καί τῶν μεγάλων θυσιῶν Εἴμαστε Ἕλληνες Εἴμαστε οἱ Ἕλληνες τοῦ rsquo40-rsquo41raquo

Κι ὁ ποιητής μας θά θαυμάσειlaquoἌνθρωποι ὄμορφοι μέσrsquo στή θυσία τους Ἄνθρωποιraquo

Σήμερα ἑβδομήντα δύο χρόνια μετά μέ τήν πατρίδα σέ δύσκολη ὥρα ndash μέσα σrsquo ἕνα κόσμο πού καταρρέει γιατί χαμήλωσε τό πνευμα-τικό ἀνάστημα τοῦ ἀνθρώπου μέσα στή νάρκη τῶν ὑλικῶν ἀπολαύ-σεων ndash ἄς ἀνηφορίσουμε νοερά πρός αὐτούς τούς Ἕλληνες ἀνθρώ-πους πού μᾶς χάρισαν τήν ἐλεύθερη πατρίδα Μέ εὐγνωμοσύνη ndash laquoὁ ἥλιος μας εἶναι ἀκριβά πληρωμένοςraquo ἀπrsquo αὐτούς Καί μέ συνείδηση τῆς δικῆς μας ἱστορικῆς εὐθύνης

ΛΛτή μεγαλύτερη μερίδαὁ ἄμαχος πληθυσμός τῆς πόλης

ἔἔἔἔἔἔἔπάπάπάπάππάππππάπππππάπ

άάάάάάάάάάάάάάάάάάraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoδδδδδδδδδδδδδ

ν ν ννν ν ν νννννννννσσσσσσσσσσσσστρτρττρτρτρτρττρτττρτττρτττρχχχχχχχχχχχχχοςοςοςοςοςοοςοςοςοςοοοοοοὐτὐτὐτὐτὐττὐτὐτὐττὐτὐτὐττόόόόόόόςςς κκκκκκκκεςεεςεςςεςεςεεεεςς ππππππππππροροροροοροοσωσωσωσωσωωσωωσ πιππιππιπππππιικέκέέκέέέκκ ςςςς

δυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδδδυδδδδδδ νανανααναναναναναναναανανν τάτάτάτάτάτάτάτάτάάάτάτττάτάάαμαμαμαμαμαμαμαααμμαμααμαμμε ε ε ε εε κακακαααακααακακααααααακαααααααίίίί ί ί ίίίίίίίίίίίίγίγίγίγίγίγίγίγίγίγίγγγγίγγ αααααααααααα σ σ σ σσσσσσσσσσσσσστήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήνννν

γιγιγιγιγγιγιγιγιιγιγιά ά ά ά ά ά άά άά τοτοτοτοτοτοτοτοτοτοτοτττοττοττοτοοττ ύςύςύςύύςύςύςύςύςύςύύςύύςύύςς σσ σ σσ σ σ σσσσσσστήτήτήτήτήτήτήτήττήτττήττήτή Ὑ Ὑ Ὑ Ὑ ὙὙ ὙὙὙὙ ὙὙ ὙὙὙὙὙὙὙὙὙὙὙπέπέπέπέπέπέπέπέπέπέπέππέπέπέρμρμρμρμρμρμρμρμρμρρμρμρμρμμρ αααχαχαχαχαχαχαχαχαχαχχααχαχ

παπαπαπαπαπαπαπαπαααπαπαπαπααπ τρτρτρτρτρτρτρτρτρτρτρττρττττρτττρρίδίδίδίδίδίδίδίίδδίδίδίδδίίδδααααααααααααα Γ Γ Γ ΓΓΓΓΓΓ ΓΓ ΓΓΓιrsquoιrsquoιrsquorsquoιrsquoιrsquoιιrsquoιrsquoιrsquoιι ααα ααααααα ααὐὐὐὐὐὐὐὐὐὐὐεςεςεςεςεςεεςςε πππππππππροροροροοοσωσωσωσωσωωωωπιπιπιπιπππππ έκέκέκέέέκέκέκέέςςςςς

η ημ

Αὐτή εἶναι ἡ φωτογραφία τοῦ microικροῦ microου φίλου Κωνσταντίνου καί αὐτήἡ ἀγαπηmicroένη του πρόταση Εἶmicroαι Ἕλληνας

Πλησιάστε νά τόν γνωρίσετε ἀπό κοντά ∆υό microάτια φωτεινά σάν τόν ὁλό-φωτο οὐρανό τῆς microακρινῆς πατρίδας του ∆υό χέρια πού κρατοῦν ψηλά τήσηmicroαία τῆς ἀγαπηmicroένης του Ἑλλάδας καί microιά καρδιά πού χτυπᾶ ἑλληνικά

Μικρέ microου φίλε πῶς ξέρεις τή microεγάλη εὐτυχία νά εἶσαι Ἕλληνας Πῶς ἡ microικρούλα σου καρδιά χωράει τή microεγάλη ἀγάπη γιά ὅτι ἑλληνικόΠῶς κάνεις τά δυό παιδικά σου χέρια νά φαίνονται κάστρα microέ ὑψωmicroένη

τή γαλανόλευκηΤό λές καί πράγmicroατι εἶσαι Ἕλληνας Κι ἔχεις πολλές ἀκόmicroη λέξεις νά microάθεις θάλασσα ἥλιος οὐρανός νησιά

microαργαριτάρια βράχος αἰγαιοπελαγίτικος ξωκκλήσι καί ἐλατόφυτοβουνό

Κι ἀκόmicroη λεβεντιά ἐλευθερία καί φιλότιmicroο καί microέτρο καί microεράκιἌνοιξε microάτια καί αὐτιά κι ἀγνάντεψε χιλιάδων χρόνων ἱστορίαἈνάπνευσε τά microύρα τῆς φυλῆς σου καί ζῆσε microέ τό ὅραmicroα τό ἑλληνικόΕἶναι microεγάλη ἡ microικρούλα σου πατρίδα Κωνσταντῖνε καί φτάνει νά ἀγκα-

λιάσει καί νά ἁγιάσει τήν οἰκουmicroένηΤό πιστεύεις Γιατί ἐσύ εἶσαι Ἑλληνας ἀπό καλή γενιά καί στή δική σου

φύτρα χρωστάει ὁ κόσmicroος τόν πολιτισmicroό του Ἐ

ΕΕΙΙΜΜΑΑΙΙ ΕΕΛΛΛΛΗΗΝΝΑΑΣΣ

ΕΕΙΙΜΜΑΑΙΙ ΕΕΛΛΛΛΗΗΝΝΑΑΣΣ

Μέ λένε ΚωνσταντῖνοΕἶmicroαι πέντε ἐτῶνΓεννήθηκα καί ζῶ στίς ΗΠΑΒγαίνω γιά παιχνίδι σέ πάρκο τῆς ΦλόρινταἜχω φίλους πολλούς ἈmicroερικανούςΟΜΩΣΕ ΙΜΑ Ι ΕΛΛΗΝΑΣ

Ὀκτώβριος 2012 347

ΚΚααλληηmicromicroέέρραα σσααςς ΕΕἴἴmicromicroαασσττεε δδυυόό φφίί λλοοιι ὉΛευτέρης καί ὁ Κωνσταντῖνος Μαθητές ἀπό τήΘεσσα λονίκη Γνωρίζουmicroε τό νοmicroό microας ἀπrsquo ἔξω κι ἀνα

κατωτά Σᾶς προσκαλοῦmicroε λοιπόν σrsquo ἕναν ἀξέχαστο ἱστορικό περίπατο Ἀκολουθῆστε microας

ΒΒρριισσκκόόmicromicroαασσττεε στήν Ἐθνική ὁδό πού ἑ νώνει τή Θεσσαλονίκη microέτήν Ἔδεσ σα καί τά Γιαννιτσά Κατευθυνόmicroαστε Β∆ πρός τό ∆ῆmicroοΧαλκηδόνας 25 χιλιόmicroετρα microακριά ἀπό τό Λευκό Πύργο καί microόλις 7χλmicro ἀπό τή γενέτειρα τοῦ Ἕλληνα στρατηλάτη Μεγάλου Ἀλεξάνδρουτήν Πέλλα Προορισmicroός microας εἶναι ἡ κωmicroόπολη Γέφυρα ἤ Τοψίν

ΤΤοοψψίίνν εεἶἶννααιι τό παλιό τούρκικο ὄνοmicroα τῆς περιοχῆς καί σηmicroαίνει τόπος κανονιοῦ (τόπ σίν) Ἡ Γέφυρα ἔχει κατοίκους ντόπιους καί πρόσφυγες ἀπό τήν Ἀνατολική Θράκη (Μέτρες καίΣωζόπολη) Ἔχει ἀπέραντο κάmicroπο καί οἱ κάτοικοί της εἶναιἐργατικοί καί φιλόξενοι ὅπως ὅλοι οἱ Μακεδόνες

ΦΦττάάσσααmicromicroεε Αὐτό πού βλέπετε περιφραγmicroένο εἶναι ἕνα ἀπότά πολλά καί τεράστια κτήmicroατα τῆς παλιᾶς ἑβραGκῆς οἰκογένειας Μοδιάνο πού ζοῦσε στήΘεσσαλονίκη Περιλαmicroβάνει πολλά κτίρια Ἐκεῖνο ὅ microως πού δεσπόζει εἶναι ἡ κυρίως κατοικία ἡ θαυmicroάσια ἐξοχική ἔπαυλη Τήν ἔχτισε στά τέλη τοῦ 19ου αἰ κατά τή διάρκεια τῆςΤουρκοκρατίας ὁ Γιακό Μοδιάνο γιός τοῦ Σαούλ τοῦ δεύτερου πλουσιότερου κτηmicroατία τῆςὈθωmicroανικῆς αὐτοκρατορίας Κατόπιν τό κτῆmicroα πέρασε σέ ἑλληνικά χέρια

ΣΣττήήνν ἔἔππααυυλληη Μοδιάνο ἤ ἔπαυλη Το ψίν ἤ Ἀρχοντικό ἐγκαταστάθηκε γιά τίς τρεῖς microόνο microέρες τό Γενικό Στρατηγεῖο τῶν ἑλληνικῶν στρατιωτικῶν δυνάmicroεων microέ τόν Ἀρχιστράτηγο διάδοχοΚωνσταντῖνο κατά τή διάρκεια τοῦ Α΄ Βαλκανικοῦ πολέmicroου Μέσασrsquo αὐτό τό κτίριο ἔγιναν οἱ ἀλλεπάλληλες σκληρές διαπραγmicroατεύσεις microεταξύ Ἑλλήνων καί Τούρκων γιά τήν παράδοση τῆς Θεσσαλονίκης

ἘἘξξααιιττίίααςς ττῆῆςς ἐἐθθννιικκῆῆςς αὐτῆς διάστασής του τό κτίριο ἀγοράστηκε τό 1999 ἀπό τό ὙπουργεῖοἘθνικῆς Ἀmicroύνης γιά νά ἀξιοποιηθεῖ ὡς ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝἘγκαινιάστηκε στίς 27 Ὀκτωβρίου 1999 ἀπό τόν τότε Πρόεδρο τῆς Ἑλληνικῆς ∆ηmicroοκρατίας Ἀπό τότε φιλοξενεῖ στίς αἴθουσες ndashδωmicroάτιά του πολεmicroικά κειmicroήλια Τήν εὐθύνη γιά τήλειτουργία καί φύλαξη τοῦ Μουσείου ἔχει τό Συγκρότηmicroα Στρατηγικῶν Μεταφορῶν πούἑδρεύ ει στή Χαλκηδόνα

ΠΠλληησσιιάάσσττεε Ἐλᾶτε πιό κοντά Πρίν microποῦmicroε microέσα ἀσφαλῶς τό προσέξατε Πάνω ἀπό τήνεἴσοδο microιά ἐπιγραφή microέ κόκκινα γράmicromicroατα microᾶς ὑποδέχεται ∆έν εἶναι καλωσόρισmicroα στόνἐπισκέπτη ὄχι Εἶναι ἡ λύση γιά ὅλα τά ἐθνικά δράmicroατα Τί γράφει ΣΥΝ ΘΕΩ Εἶναι ἡ

ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ

Ὀκτώβριος 2012348

φράση microέ τήν ὁποία ἄρχιζαν καί τελείωναν τό λόγο τους ὁ Ἀρχιστράτηγος καί ὅλοι οἱ Πολιτικοί καί Στρατιωτικοί ἡγέτες τῆς ἐποχῆς τῶνΒαλκανικῶν ∆ηλαδή microέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ κάτω ἀπό τήν καθοδήγηση καί τό θέληmicroα τοῦ Θεοῦ ὅλες οἱ ἐθνικές προσπάθειες ΣΥΝ ΘΕΩὅλα ὅσα συζητήθηκαν ἀποφασίστηκαν ἐδῶ microέσα ΣΥΝ ΘΕΩ βγῆκεἀπό ἐδῶ microέσα ἡ ἐντολή γιά προέλαση Καί ΣΥΝ ΘΕΩ ἡ Θεσσαλονίκη εἶναι ἐλεύθερη κι ἑλληνική

ΠΠεερράάσσττεε ππααρρααmicromicroέέσσαα Ἡ εἴσοδος εἶναι ἐλεύθερη γιά ὅλους ∆εξιά κι ἀριστερά στίς προθῆκεςἐκτίθενται ὅπλα τῶν Βαλκανικῶν πολέmicroων καθώς καί στολές στρατιωτικῶν τιmicroητικά ξίφηmicroετάλλια καί ἄλλα ἐξαρτήmicroατα Ὅmicroως γιά δεῖτε προσεκτικά ∆έν εἶναι ὅλα ἑλληνικά Εἶναιἀντικείmicroενα τῶν στρα τῶν πού πολέmicroησαν στούς Βαλκανικούς ἑλληνικοῦ τουρκικοῦ βουλγαρικοῦ σερβικοῦ τοῦ microαυροβουνιακοῦ καί ρουmicroανικοῦ Κάθε δύναmicroη στή δική της προθήκη

Ναί διότι ὅπως θά ξέρετε ὅταν ἄρχισε νά φθίνει ἡ Ὀθωmicroανική αὐτοκρατορία οἱ λαοί τῆς Βαλκανικῆς ἑνώθηκαν γιά νά διώξουν τό ζυγό ἀπό τά ἐδάφη τους καί νά ἐξασφαλίσουν τήν αὐτονοmicroία καί τήν ἐδαφική τους ἀκεραιότητα Τότε καί ἡ Ἑλλάδα ὑπό τόν Πρωθυπουργό ἘλευθέριοΒενιζέλο ἐντάχθηκε στή Συmicromicroαχία τῶν Βαλκανικῶν χωρῶν Βουλγαρίας Σερβίας Μαυροβουνίου

ΒΒέέββααιιαα δέν εἶχε ἐκπονηθεῖ κάποιο κοινό σχέδιο δράσης Τά πεδία τῶν microαχῶν ἦταν πολλάἘξάλλου οἱ τρεῖς χῶρες πού συmicromicroάχησαν microέ τήν Ἑλλά δα δέν ἤθελαν ἁπλῶς νά διώξουν τόνὈθωmicroανό ἀλλά καί νά βγοῦν στό Αἰ γαῖο νά προσαρτήσουν τή Μακεδονία Ἄρα ὁ ἑλληνικός στρατός εἶχε νά ἀντιπαλαίσει καί microέ τήν ὕπουλη αὐτή δυσκολία

Γιrsquo αὐτό καί στίς προθῆκες βλέπετε πολλά ππιισσττόόλλιιαα ΜΜάάννλλιιχχεερρ Τά εἶχε παραγγείλει καί τά προmicroηθεύτηκε ἀπό τό 1904 ἡ ἑλληνική Κυβέρνηση προετοιmicroάζοντας τή συmicromicroετοχή της στό microεγάλο πόλεmicroο

ΓΓύύρρωω γγύύρρωω στούς τοίχους εἶναι ἀναρτηmicroένοι πίνακες λιθογραφίες καί χάρτες τῆς ἐποχῆς Ἱστοροῦν καί ζωντανεύουν microπροστά στά microάτια microας τήν ἀκάθεκτη πορείατοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ πού ξεκινώντας ἀπό τήν ἐλεύθερη ΣτερεάἙλλάδα ἐφόρmicroησε πρός τή Μακεδονία καί τήν ἀπελευθέρωσε Πολλοί ἀπό τούς ἐξαιρετικούς πίνακες εἶναι τοῦ microεγάλου ζωγράφουΚενάν Μεσαρέ γιοῦ τοῦ Ταχσίν πασᾶ

ΟΟἱἱ micromicroάάχχεεςς πποολλλλέέςς κκααίί σσκκλληηρρέέςς Ἐλασσόνα ndash ∆εσκάτη στό Σαραντάπορο ἡ πρώτη microεγάλη νίκη Σέρβια Κοζάνη Ἀπελευθέρωση τῆς Βέροιας τῆς Κατερίνης τῆς Νάουσας Μιά microιάπέφτουν στά χέρια τῶν Ἑλλήνων οἱ πόλεις 500 χρόνια περίmicroεναν τό ἑλληνικό τουφέκι Τίποτα δέ σταmicroατᾶ τήν προέλαση

Στίς 20 Ὀκτωβρίου θριαmicroβευτής ὁ Ἕλληνας στρατιώτης microπαίνει στά Γιαννιτσάὕστερα ἀπό τήν πιό φονική microάχη γύρω ἀπό τήν ἱερήπόλη τῶν Μουσουλmicroάνων Κι ὁ δρόmicroος ἀνοίγει γιά τήνύmicroφη τοῦ ΘερmicroαGκοῦ Τό Γενικό Στρατηγεῖο microεταφέρεταιστό Τοψίν ἐδῶ πού εἴmicroαστε τώρα ∆εσπόζουσα θέσηἔχουν οἱ πίνακες τῆς ἀπελευθέρωσης τῆς Θεσσαλονίκης

ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ

Ὀκτώβριος 2012 349

ΤΤάά ἔἔππιιππλλαα ἀἀκκοοῦῦσσττεε micromicroιιλλοοῦῦνν Ἀφουγκραστεῖτε Φωνές φωνές ἑλληνικές καί τουρκικές Λέξεις σάν ἀπόηχοι ἀντιλαλοῦν microέσα ἀπό τά ἔπιπλα Ὅλα αὐθεντικά τῆς ἐποχῆς τῶν Μοδιάνο Φερmicroένα ἀπό τήν Αὐστρία καί τήν Ἑλβετία Καί τά ρολόγια τά χρυσά σταmicroατηmicroέναστίς microεγάλες ὧρες

ΞΞεεχχωωρρίίζζεεττεε micromicroιιάά ὀὀρργγιισσmicromicroέέννηη φφωωννήή Εἶναι τοῦ Ἀρχιστρατήγου διαδόχου Κωνσταντίνου Συνοmicroιλεῖ microέ τούς ἀπεσταλmicroένους ἀξιωmicroατικούς τοῦ Τούρκου ∆ιοικητῆ τῆς Θεσσαλονίκης ΧασάνΤαχσίν πασᾶ Ἀπό τίς 24 ἕως τίς 26 Ὀκτωβρίου τρεῖς φορές ἦρθαν γιά νά ζητήσουν νά παραδώσουν τήν Θεσσαλονίκη microά νά κρατήσουν τό στρατό τους ἤ ἔστω microερικές χιλιάδες ὅπλαἈνυποχώρητος ὁ Κωνσταντῖνος Καί ἀνήmicroερα τῆς γιορτῆς τοῦ καβαλάρη Ἁγίου τῆς Θεσσαλονίκης ἦρθε ἡ ἄνευ ὅρων παράδοσή της στούς Ἕλληνες

Ἀπό ἐδῶ διαδόθηκε τό χχααρροούύmicromicroεεννοο micromicroααννττάάττοο Κι ἀπό ἐδῶ ἄρχισε σάν τρελός σίφουνας νά τρέχει ὁ Ἑλληνικός στρατός νά φτάσει πρίν προλάβει βουλγάρικο ποδάρι νά πατήσει τό ἱερόχῶmicroα τῆς φίλης γῆς πού ἔλειωσε στήν ἀπαντοχή πέντε αἰῶνες

ΣΣᾶᾶςς ἀἀφφήήννοουυmicromicroεε ννάά ἀἀκκοούύσσεεττεε ττίίςς φφωωννέέςς Νά διαβάσετε microέ τήνἡσυχία σας τό ἀντίγραφο τοῦ Πρωτοκόλλου παράδοσης τῆςπόλης Καί σᾶς περιmicroένουmicroε στό προαύλιο microπροστά στόν τάφο

ἘἘδδῶῶ ἔχουν ἐναποτεθεῖ ὕστερα ἀπό πολλές περιπέτειες τάὀστά τοῦ Χασάν Ταχσίν πασᾶ Τοῦ ἀνθρώπου πού ἐπετέλεσεσωστά στήν κρίσιmicroη στιγmicroή τόν κρίσιmicroο ρόλο του καί δέν παρέδωσε τή Θεσσαλονίκη οὔτε στή σφαγή οὔτε στή βουλγαρική βουληmicroία Ἦταν ἀπό ἐξισλαmicroισmicroένη Ἑλληνίδα γεννηmicroένος ὁ Ταχσίν πασάς κι εἶχε σπουδάσειστή Ζωσιmicroαία Σχολή στά Γιάννινα ∆ίπλα του θαmicromicroένος ὁ γιός του Κενάν Μεσαρέ ὁ microεγάλος ζωγράφος πού ἄφησε ἀθάνατες microοναδικές ἀπεικονίσεις τῶν Βαλκανικῶν πολέmicroων

ὉὉ ΛΛεευυττέέρρηηςς κκιι ἐἐγγώώ σᾶς εὐχαριστοῦmicroε γιά τήν ὄmicroορφη παρέα Καθώς ἀποmicroακρυνόmicroαστεγυρίστε νά ρίξετε microιά τελευταία microατιά στό ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ Ἡmicroεγάλη ἐπιγραφή τῆς εἰσόδου φωνάζει τό microεγάλο microυστικό ΣΥΝ ΘΕΩ Καί σήmicroερα ἡ πατρίδα microας microόνο ΣΥΝ ΘΕΩ θά νικήσει

Ο Ρ Ο Σ

Α Γ Ρ Ο Σ

Π Ε Τ Ρ Ο Σ

Κ Α Θ Α Ρ Ο Σ

Θ Η Σ Α Υ Ρ Ο Σ

Μ Ε Λ Ε Τ Η Ρ Ο Σ

Π Ρ Ο Σ Κ Α Ι Ρ Ο Σ

Μ Π Α Κ Α Λ Ι Α Ρ Ο Σ

Π Ο Λ Υ Κ Υ Τ Τ Α Ρ Ο Σ

Α Σ Π Ρ Ο Μ Α Υ Ρ Ο Σ

Π Α Ι Δ Ι Α Τ Ρ Ο Σ

Π Α Ρ Η Γ Ο Ρ Ο Σ

Τ Ρ Ο Μ Ε Ρ Ο Σ

Λ Α Μ Π Ρ Ο Σ

Ε Μ Π Ρ Ο Σ

Α Φ Ρ Ο Σ

Π

1234567891011121314151617 Ρ Ο Σ

ΛΕΞΕΙΣ ΡΟΣ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ

2 6 + 3 - 5 = 10

+ - +

5 - 2 6 + 3 = 21

- + -

6 + 3 - 5 2 = 8

+ -

3 5 - 2 + 6 = 19

= = = =

3 17 21 36

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

1 Ὁ γάλος δέν γεννάει αὐγά2 Καί οἱ δέκα ἐργάτες θάχρειαστοῦν δύο μέρες

ΛΥΣΕΙΣ

Ὀκτώβριος 2012350

Μιά ἔκπληξηmicroιά εὐκαιρία

Στό ἑπόmicroενο τεῦχος ndashΝοέmicroβριος 2012ndashθά βρεῖτε ὡραῖο

χριστουγεννιάτικο θεατρικόΜιά εὐκαιρία

γιά τό πρόγραmicromicroά σαςτῆς ἑορτῆς τῶν ΧριστουγέννωνΔΙ

ΑΦΟΡ

ΕΣ

Πολυαγαπημένο μου laquoΠρός τή ΝίκηraquoΕἶμαι μιά ἀναγνώστριά σου καί τε-

λείωσα τή Δευτέρα Γυμνασίου Κάθεμήνα σέ διαβάζω ἀνελλιπῶς καθώς πε-ριέχεις ποικιλία ἀπαντήσεων στά θέ-ματα πού μέ ἀπασχολοῦν Σοῦ

ὀφείλω λοιπόν μέσα ἀπό τά βάθη τῆς καρδιᾶς μουἕνα μεγάλο εὐχαριστῶ πού μέ ἐξοπλίζεις κάθεφορά μέ δύναμη κουράγιο θάρρος αὐτοπεποί-θηση Χάρη σέ σένα ἔχω ἀποκτήσει μιά πιό αἰσιό-δοξη στάση γιά τή ζωή καί μιά διαφορετική ματιάγιά τόν γενικότερο κόσμο

Μέ πολλή ἀγάπη Μαρ Ἰ Ἀμαλιάδα

Μέσα στή κάψα τοῦ καλοκαιριοῦ (τό e-mailστάλθηκε στό Περιοδικό 1172012) δροσιές ἀπότά μηνύματά σας δροσιές τά μηνύματά σας Καίτό δικό σου ἀγαπητή Μαρ Καί πιό πολύ ἐκεῖνο πούμοῦ γράφεις γιά laquoαἰσιόδοξη στάση ἀπέναντι στήζωή καί διαφορετική ματιά στόν γενικότεροκόσμοraquo Πραγματικά αὐτά μᾶς χαρίζει ἡ πίστη στόΧριστό καί ὁ λόγος Του Καί εἶσαι εὐτυχισμένη πούτόσο νωρίς κατάλαβες τά σημαντικά Κράτα αὐτήτήν πίστη καλλιέργησέ την καί τότε θά βλέπεις καίμέσα στά σκοτάδια φῶς ἐλπίδα λύσεις

Ἀγαπημένο μου ΠεριοδικόΕἶναι καιρός τώρα πού μιά σκέψη τυ-

ραννάει τό μυαλό μου καί θά ἤθελαπολύ μιά ἀπάντηση Συνεχῶς γύρωμου ἀκούω ἀνθρώπους ἀκόμη καίνέους νά συζητοῦν γιά συνανθρώπους

τους καί νά λένε ὅτι τούς laquoματιάζουνraquoraquoΜ Μ Χίος

Τό θέμα πού σέ ἀπασχολεῖ τόσο ἀγαπητή Μεἶναι ἡ βασκανία τό laquoμάτιασμαraquo θέμα γνωστό ἀπότήν ἀρχαιότητα Εἶναι καθαρή ἐπενέργεια τοῦ πο-νηροῦ πνεύματοςπού εἶναι πάντα καταστροφικό

καί μισάνθρωπο ὅπως καταλαβαίνεις καί σύ ἀπό τάπαραδείγματα πού ἀναφέρεις στό γράμμα σουΠροέρχεται ἀπό φθόνο Ἡ Ἐκκλησία μας δέχεταιτή βασκανία (τό laquoμάτιασμαraquo) καί ὑπάρχουν εἰδικέςεὐχές γιά τήν ἀντιμετώπισή της Αὐτό πού πρέπεινά κάνει ἕνας πιστός χριστιανός εἶναι νά μετέχειστά Ἱερά Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας μας Ἱερά Ἐξο-μολόγηση καί θεία Εὐχαριστία νά φοράει τόσταυρό του καί νά κάνει τό σταυρό του ndashτό φο - βᾶται αὐτό πολύ ὁ διάβολοςndash καί νά προσφεύγειστήν Ἐκκλησία ἄν τοῦ συμβεῖ κάτι τέτοιο Ἡ δύ-ναμη πάντως τοῦ διαβόλου ἐλέγχεται Θυμᾶσαιτόν δαιμονισμένο τῶν Γερ γεσηνῶν (Μάρκ ε´ 1-20)Ἐπειδή ὡστόσο τό θέμα πού θίγεις εἶναι σοβαρόἴσως ἀργότερα τό laquoΠρός τή Νίκηraquo νά ἀσχοληθεῖἐκτενέστερα

Tί ὡραῖα κείμενα τά κείμενα πού μοῦστείλατε ἀγαπητά laquoΧελιδόνιαraquo ἀπότή ζωή στήν Κατασκήνωσή σας στόἙλληνικό Κορινθίας Τί ἐκπλήξειςἈπό τή μιά σπουδαῖες συγγραφεῖςἀπό τήν ἄλλη σπουδαῖες ποιήτριες

Κυρίως ὅμως χαρούμενα καί δημιουργικά παιδιάΝά σᾶς εὐλογεῖ ὁ Κύριός μας Καί τό χειμώνα πούἔφθασε νά ἔχετε θερμές καρδιές γιά τό Χριστόμας καί καλό ἀγώνα γιά ὅσα ὄμορφα μάθατε τό κα-λοκαίρι Εὐχαριστῶ ἰδιαίτερα τήν Ὁμάδα laquoἌγγε-λοι Ἀγάπηςraquo γιά τήν καταπληκτική ἀ κροστιχίδαπού μοῦ ἔστειλε μέ τίς ὀμορφιές τῆς κατασκηνω-τικῆς ζωῆς Τήν κρατάω γιάτήν προ-κατασκη-νωτική

ΕΕΣΣΕΕΙΙΣΣ ΚΚΙΙ ΕΕΓΓΩΩlaquoἘσύ πού θρόνος Σου ἡ ΘεσσαλονίκηΜακεδονί τη Ἀκρί τα Καβαλάρηφώτισέ microας τό δρόmicroο πρός τή ΝίκηΤοῦ microήνα πού γιορτάζει Σε εἶν᾽ ἡ χάρη

∆εόmicroεθά ΣουΒάλε microας τοῦ θριάmicroβου τήν κορώναraquo

(Κ Παλαmicroᾶς)

Καί τήν ἔβαλε laquoτοῦ θριάμβου τήν κορώναraquoὁ Μακεδονίτης Ἀκρίτας ΚαβαλάρηςἍγιος Δημήτριος2266 ὈὈκκττωωββρρίίοουυ 11991122ἐλευθερώθηκε ἡ Θεσσαλονίκη ἀπό τούς ΤούρκουςΠανηγυρίζει ἡ Ἑλλάδα ὅλη στά 100 χρόνια τοῦ θριάμβουΚαί ἀγρυπνεῖ

Στό τεῦχος αὐτό ndash Ὀκτώβριος 2012ndash

λόγω ἐπίκαιρης ὕληςδέν θά δημοσιευθοῦν

κείμενα τοῦ Διαγωνισμοῦ μας

Ὀκτώβριος 2012 351

ρακαλοῦσε τήν εὐχαριστοῦσε Δικό τηςδῶρο ἔνιωσε πώς ἦταν κι ἡ δουλειά τουστή μεγάλη ψαροταβέρνα κοντά στό λι-μάνι πού τοῦ ἐξασφάλιζε μεροκάματοἱκανό νά βοηθάει τόν πατέρα του νάθρέψει τά ἑπτά ἀδέλφια τουΣβέλτος ξύπνιος εὐγενικός καί προ-

πάντων τίμιος κέρδισε ἀμέσως τήνἀγάπη καί τήν ἐμπιστοσύνη τοῦ κυρ-Προκόπη τοῦ μαγαζάτορα καί μαζίπαινέματα καί πλούσια φιλοδωρήματαΕἶχε χίλιους λόγους γιά νά ᾽ναι πολύεὐχαριστημένος ὁ Παναγιώτης κι ἕνανπολύ μεγάλο καί σοβαρό γιά νά μήνεἶναι Λόγοι βλάσφημοι μόλυναν τόστόμα τοῦ κυρ-Προκόπη καί μαζί τήδροσερή θαλασσινή ἀτμόσφαιρα τοῦμαγαζιοῦὉ Παναγιώτης ἔνιωθε νά πνίγεται

ὅμως εἶχε κληρονομιά ἀπrsquo τή γιαγιά τόἀντίδοτο laquoὙπερευλογημένη ὑπάρχειςΘεοτόκε Παρθένεraquo ἔλεγε μεγαλόφωναμόλις οἱ βρώμικοι λόγοι ἔφθαναν στrsquoαὐτιά του καί τό πρόσωπό του σκυ-θρώπαζε Αὐτή ἦταν ἡ πρώτη του κί-νηση ἀντίδρασης Μετά ἀπό λίγο ἔγινεκι ἡ δεύτερηmdash Παναγιώτη σέ νιώθω ψυχραμένο

Τί συμβαίνει Ἔχεις κανένα παράπονοἀπό μέναmdash Κυρ-Προκόπη μοῦ δίνεις καλή δου-

λειά καί μοῦ δείχνεις μέ κάθε τρόπο τήφροντίδα σου Σrsquo εὐχαριστῶ πολύ ὅ μωςἔχω παράπονο μεγάλοmdash Πές παιδί μου τί εἶναι mdash Μιλᾶς ἄσχημα γιά τή Μάνα μουmdash Ἐγώ πότεmdash Γιά τήν Παναγίαmdash Αὐτό ἐννοεῖς Μή χολοσκᾶς καη-

Ἡ κληρονοmicroι

άτῆς γιαγιᾶς

Ἦ ταν παιδί ὅταν πρωταντίκρισε τόφοβερό πρόσωπο τοῦ πολέμου ὅτανπρωτάκουσε ἐκεῖνον τό διαπεραστικόἦχο-προμήνυμα πώς θά σκοτείνιαζε ὁοὐρανός τους μrsquo ἐκεῖνα τά μαῦρα σιδε-ρένια σύννεφα πού ἔβρεχαν κατα-στροφή Τή φρίκη τῆς μνήμης τουςδιέλυε ἡ ἀγαπημένη θύμηση τῆς γιαγιᾶςlaquoὙπεραγία Θεοτόκε σῶσον ἡμᾶς

Μή φοβάστε κάτω ἀπό τή Σκέπη Τηςεἴμαστεraquo φώναζε σά γιά νά ξεπεράσειτίς σειρῆνες ἡ γιαγιά κι ὅταν περνοῦ -σε τό κακό laquoὙπερευλογημένη ὑ πάρ-χεις Θεοτόκε Παρθένε Πάλι μᾶς ἔσωσεἡ Παναγίαraquo laquoΜήν τό ξεχάσετε αὐτόποτέ παιδιά μουraquo laquoΝά εὐγνωμονεῖτετή μεγάλη Μάνα μας νά τήν τιμᾶτε καίνά λατρεύετε τόν Υἱό ΤηςraquoΔέν τό ξέχασε ὁ Παναγιώτης Τήν ἀ -

γαποῦσε πολύ τήν Παναγία τήν πα-

Ὀκτώβριος 2012352

μένε λόγια πού πετᾶνε δέ τό θέλωκακό συνήθειοmdash Ναί ἀφεντικό σέ παρακαλῶ Πρίν

λίγα χρόνια ὅλοι τήν ἱκετεύαμε νά σώ -σει τόν τόπο μας Κι ἐσύ σίγουρατότε μέσrsquo τή φωτιά τοῦ μετώπου τήνπαρακαλοῦσες Καί σrsquo ἄκουσε κι ἔ -δωσε νά γυρίσεις γερός κι ἡ Πατρίδαμας τώρα νά ᾽ναι λεύτερη Κι Ἐκείνηἀντί γιά εὐχαριστίες ἀκούει τώραmdash Ἔχεις δίκιο Πρέπει νά τό κόψωΠέρασαν ἑβδομάδες μῆνες μά ἡ ἀρ -

ρώστια τοῦ κυρ-Προκόπη δέν πέρασεὉ πάντα καλός κι ἐργατικός Πανα-γιώτης ἀσφυκτιοῦσε πιά στό χῶρο τῆςδουλειᾶς του Μιά μέρα τό ἀφεντικότόν κάλεσε νά μιλήσουνmdash Παναγιώτη ἐγώ παιδιά δέν ἔχω οἱ

κόποι μου δέ θέλω νά μείνουν σέ συγ-γενεῖς Σοῦ προτείνω νά γίνουμε συνε-ταῖροι Ἐγώ θά βάλω τήν ἐπιχείρηση κιἐσύ τά ἐργατικά καί καθαρά χέρια σουΣκέψου το κι αὔριο μοῦ ἀ πα ντᾶςΕἶχε σκεφθεῖ ὁ Παναγιώτης γιrsquo αὐτό

καί χωρίς νά ὑπολογίσει τή σίγουρηδουλειά καί τήν ἄνεση πού ἐξασφάλιζεστήν πολύτεκνη οἰκογένειά τους ἀπο-φάσισε τήν τρίτη καί τελευταία κίνησηmdash Κυρ-Προκόπη σrsquo εὐχαριστῶ πολύ

γιά τήν ἀγάπη καί τήν ἐμπιστοσύνησου Ὅμως τήν πρότασή σου δέν μπο -ρῶ νά τή δεχθῶ οὔτε νά μείνω ἄλλοστή δούλεψή σου μπορῶ Εἶπε ἔλυσε τήν ποδιά ἀπό τή μέση

του καί τήν ἀκούμπησε στό τραπέζιπού βρισκόταν μπροστά τουmdash Δέν καταλαβαίνω Γιά ποιό λόγοmdash Γιά κάποιους λόγους σου κυρ-

Προ κόπηmdash Δέν μπορῶ νά τό πιστέψω Ἐν νο -

εῖς Σπουδαῖο πράγμα ποιόν βλάπτωΕἶπε ἐκεῖνος περισσότερο πειραγμένοςπαρά ξαφνιασμένος

mdash Τόν ἑαυτό σου κι ὅποιον σrsquo ἀ κού -ει ἀφεντικόmdash Ξανασκέψου το καί περίμενε τό

τέλος τοῦ μήνα νά λογαριαστοῦμεσοῦ χρωστάωmdash Τίποτα δέ χρωστᾶς σέ μένα στήν

Παναγία ὅμως χρωστᾶς κυρ-Προκό -πη χρωστᾶμε ὅλοι μας εὐγνωμοσύνηκαί τιμή καί στόν Υἱό της τή λατρείαμαςἜφυγε λυπημένος μά εἰρηνικός ὁ

Παναγιώτης Ἄφηνε τή δουλειά του μάκρατοῦσε δική του τήν πολύτιμη κλη-ρονομιά τῆς γιαγιᾶς Αὐτή τοῦ ἐξα-σφάλισε τό μέλλον Λίγους μῆνες μετάδιορίστηκε ὑπάλληλος σέ δημόσια ὑ -πηρεσία πράγμα σπουδαῖο γιά τήν ἐ -ποχή Ἀργότερα δημιούργησε εὐλογημένηπολύτεκνη οἰκογένεια Τώρα μᾶς διη-γεῖται τήν ἱστορία του γιά νά μᾶςμάθει ὅποτε νιώθουμε νά μολύνεται τόπεριβάλλονμας ἡ τάξη ἡ παρέατό προαύλιοτό γήπεδοἀπό παρό-μοια λόγια νάἀποφασίζουμεκάποιες δυνα-μικές κινήσειςἀντίδρασηςγιά νάἑλκύουμετή μεγάληΧάρη τῆς Πα-ναγίας καί νάκρατοῦμε τήΣκέπη Τηςἁπλωμένηπάνω ἀπότήν Πα-τρίδα μας

Μ

τῆς γιαγιᾶς

Ὀκτώβριος 2012 353

ΤΥΠΟΣ ΠΛΟΙΟΥ ΕΛΑΦΡΥ ΚΑΤΑ∆ΡΟΜΙΚΟ ΜΗΚΟΣ 140 Μ ΠΛΑΤΟΣ 21 Μ ΒΥΘΙΣΜΑ 75 ΜΠΛΗΡΩΜΑ 30 ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΙ

670 ΝΑΥΤΕΣΜΕΓΙΣΤΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ 225 ΚΟΜΒΟΙΜΗΧΑΝΕΣ 2 ΤΕΤΡΑΚΥΛΙΝ∆ΡΕΣΠΥΡΟΒΟΛΑ 4 ΤΩΝ 234 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ

8 ΤΩΝ 197 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ8 ΤΑΧΥΒΟΛΑ ΤΩΝ 76 ΧΙΛ5 ΑΝΤΙΑΕΡΟΠΟΡΙΚΑ

ΕΝΑ ΖΩΝΤΑΝΟ ΜΟΥΣΕΙΟΤΟΥ ΠΟΛΕΜΙΚΟΥ ΜΑΣ ΝΑΥΤΙΚΟΥ

Βρισκόmicroαστε στό Πάρκο ΝαυτικᾹς Παράδοσης στό Τροκαντερό δίπλα στή microαρίνα τοῦ Φλοίσβουστό Παλαιό Φάληρο Ἐδῶ εἶναι ἐλλιmicroενισmicroένα πλοῖα τοῦ Πολεmicroικοῦ Ναυτικοῦ πού ἔγραψανλαmicroπρές σελίδες στή σύγχρονη ἑλληνική ἱστορία

Τό θωρηκτό laquoἈβέρωφraquo ναυπηγήθηκε τό 1911 στά ναυπηγεῖα τῶν ἀδελφῶν ORLANDO στό Λιβόρνο τῆς Ἰταλίας

Ἡ τότε κυβέρνηση τοῦ Κυριακούλη Μαυροmicroιχάλη δαπάνησε22300000 δρχ γιά τήν ἀπόκτησή του Τά 8000000 δρχπροέρχονταν ἀπό τό 20 τῆς συνολικῆς κληρονοmicroιᾶς τοῦ Γεωργίου Ἀβέρωφ πού τά παραχώρησε microέ τή διαθήκη του στόΤαmicroεῖο Ἐθνικοῦ Στόλου Τό πλοῖο πού ἔφερε τό ὄνοmicroά τουκατέπλευσε στίς 11 Σεπτεmicroβρίου στό Φάληρο ὅπου τό ὑ ποδέχτηκαν οἱ Ἕλληνες microέ microεγάλο ἐνθουσιασmicroό

ΤΟ ΘΩΡΗΚΤΟ laquoΑΒΕΡΩΦraquo ∆ΕΝ ΜΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΕΙ ΠΙΑ ΣΤΙΣ ΘΑΛΑΣΣΕΣΜΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΕΙ ΟΜΩΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑhellip

5 Ὀκτωβρίου 1912 Κήρυξη Βαλκανικῶν ΠολέmicroωνἈναχώρηση τοῦ στόλου γιά τό Αἰγαῖο

3 ∆εκεmicroβρίου 1912 Ναυmicroαχία τῆς Ἕλλης

Ἡ Ἑλλάς δέν ἀναmicroένει ἀπό ἐσς νά ἀποθάνετε γι αὐτήν Ἀναmicroένει νά νικήσετε Αὐτήἦταν ἡ προτροπή τοῦ Ἐ Βενιζέλου πρός τούς Ἕλληνες Ναῦτες στίς 5 Ὀκτωβρίου 1912

Ὀκτώβριος 2012354

Ἡ σηmicroαία τοῦ laquoἈβέρωφraquo εἶναι microεγαλύτερηἀπrsquoαὐτές πού κυmicroατίζουν στά ἄλλα ἑλληνικάπολεmicroικά πλοῖα καί τήν ἀκολουθεῖ microιά ἱστορίαΜετά τήν Ἀπελευθέρωση ὅταν τό θωρηκτόlaquoἈβέρωφraquo ἐπέστρεψε στήν Ἑλλάδα microεταφέροντας τήν ἐξόριστη κυβέρνηση θεωρήθηκεσωστό νά κρεmicroαστεῖ στόν ἱερό βράχο τῆςἈκρόπολης ἡ σηmicroαία τοῦ πλοίου ὡς ἔνδειξητῆς ἔννοιας τῆς ἐλευθερίας καθώς τό πλοῖοεἶναι τό microοναδικό κοmicromicroάτι ἑλληνικῆς γῆς πούστά 100 χρόνια ζωῆς του δέν ἔχει κατακτηθεῖ ποτέ Ἀπό τότε στό πλοῖο κυmicroατίζει microιάἴδια σέ microέγεθος σηmicroαία τῶν 48 τmicro

5 Ἰανουαρίου 1913 Ναυmicroαχία τῆς Λήmicroνου

2 Μαῒου 1919 Ἀποβίβαση ἑλληνικοῦ στρατοῦ στή Σmicroύρνη

Σεπτέmicroβριος 1922 Ὑποστήριξη ἀποχώρησης ἑλληνικοῦ στρατοῦἀπό Μικρά Ἀσία

5 Μαῒου 1937 Ἄφιξη στήν Ἀγγλία γιά τά 25χρονα τῆς βασιλείας τοῦ Γεωργίου Ε΄ τῆς Ἀγγλίας

18 Ἀπριλίου 1941 Ἀναχώρηση γιά Κρήτη καί Ἀλεξάνδρεια Αἰγύπτου

18 Ὀκτωβρίου 1937 Ἐπίσηmicroη ἐπίσκεψη στήν Κωνπολη

28 Ὀκτωβρίου 1940 Κήρυξη ἑλληνο9ταλικοῦ πολέmicroου

18 Ὀκτωβρίου 1944 Ἄφιξη στήν ἐλεύθερη Ἑλλάδα

1951 Ἐγκαταλείπει τήν ἐνεργό δράση

1983 Ἀπόφαση γιά microετατροπή σέ Μουσεῖο

1986 Μεταφέρεται στό Π Φάληρο

Ὁ ἀπολογισmicroός τᾹς ναυmicroαχίας γιά τούς Ὀθωmicroανούς ἦταν τραγικός Ἑκατόν ἐνενήντα νεκροίπολλαπλάσιοι τραυmicroατίες καί βαριές ζηmicroιές σέ τρία πλοῖα τους Ο ἑλληνικός στόλος εἶχε microόλιςτρεῖς τραυmicroατίες καί microικρές ζηmicroιές Ὁ τουρκικός στόλος δέ βγᾹκε ἀπό τά στενά τοῦ Ἑλλησπόντουγιά πολλά χρόνια καί ἡ Τουρκία ὑπογράφει ταπεινωτική συνθήκη εἰρήνης microέ τήν Ἑλλάδα

Ὀκτώβριος 2012 355

Παρατηρῆστε τήν ἀντίστροφη κλίσητῆς πλώρης τοῦ πλοίου χαρακτηριστικήγιά τά πλοῖα τῆς ἐποχῆς σέ ἀντίθεση microέτά σηmicroερινά Τό microπροστινό τmicroῆmicroα πούβρίσκεται κάτω ἀπό τήν ἐπιφάνεια τῆςθάλασσας εἶναι ἀπό συmicroπαγή χάλυβα γιάνά microπορεῖ νά κάνει microέχρι καί ἐmicroβολισmicroόΜιά συνέχεια τῆς ἀρχαίας τριήρους καίτῆς ναυτικῆς παράδοσης τῆς Ἑλλάδας

Σπάνια συναντᾶ κανείς ἕνα ἐκκλησάκι πάνω σέπολεmicroικό πλοῖο ὅπως τό παρεκκλήσι τοῦ ἉγίουΝικολάου hellipΤίς παραmicroονές τῆς ναυmicroαχίας τῆςrdquoἝλληςrdquo (Νοέmicroβριος 1912) ὁ πυροβολητής Σωτήριος Κ Σκόδρας πῆγε στόν ὑπηρετοῦνταἀρχιmicroανδρίτη τότε καί microετέπειτα microητροπολίτηΣπάρτης ∆ιονύσιο ∆άφνο καί τοῦ ἀνακοίνωσε

ὅτι κατά τή διάρκεια τῆς ὑπηρεσίας του παρατήρησε microιά περίεργη σκιά στόν κάδο νεροῦπού ἔmicroοιαζε πολύ microέ τή microορφή τοῦ Ἁγίου Νικολάου Οἱ ἄλλοι ναῦτες δυσπίστησαν λέγοντας ὅτι ἐπρόκειτο γιά ὀξείδωση τῆςλαmicroαρίνας Αὐτό ὅmicroως ἦταν ἀδύνατο γιατίὁ κάδος ἦταν ὁλοκαίνουργος Μόλις ἐνηmicroερώθηκε ὁ ναύαρχος Κουντουριώτης διέταξε νά τοποθετήσουν τόν κάδο στόπαρεκκλήσιο τοῦ θωρηκτοῦ καί νά γίνει ὁmicroιλία στό πλήρωmicroαmicroέ θέmicroα rdquoὉ Θεός εἶναι microαζί microαςrdquo

ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΟΥ ΘΩΡΗΚΤΟΥ laquoΑΒΕΡΩΦraquohellip

Κάθε χρόνο τό πλοῖο δέχεται πάνω ἀπό 30000 ἐπισκέπτες Τό laquoΑΒΕΡΩΦraquo δέν εἶναι ἁπλά ἕναΜουσεῖο εἶναι ὁλόκληρο ἕνα κειmicroήλιο microέσα στό ὁποῖο ὁ κάθε ἐπισκέπτης περπατ microέ δέος Εἶναιἕνα ζωντανό ναυτικό microνηmicroεῖο πού κάθε γωνιά του ζωντανεύει microιά ἱστορία τόσο θαυmicroαστή ὅσοκαί ἡ ψυχή τῶν ἀνθρώπων πού τό ὑπηρέτησαν

Φ

Ὀκτώβριος 2012356

ἹἹλλιικκάά 2 πακέτα τετράγωνα μπισκότα (τύπου Πτί-μπέρ) 1 φάκελο Garni βανίλια 1 φάκελο κρέμα στιγμῆς ἄνθος ἀραβοσίτου βανίλια 2 ποτήρια γάλα

καί frac12 περίπου ποτήρι γάλα γιά νά βουτᾶμε τά μπισκότα frac12 ποτήρι ζάχαρη ἄχνη 200 γρ βιτάμ soft 3 βανίλιες 1 κουταλιά σούπας κακάο ἤ nescafeacute 3-4 κουταλιές λικέρ καφέ 3-4 κουταλιές κονιάκ 1 κουβερτούρα 125 γρ

ἘἘκκττέέλλεεσσηηΧτυπᾶμε γιά δύο λεπτά στό μίξερ τό garni τήν κρέμα

στιγμῆς τό γάλα τήν ἄχνη τό βιτάμ καί τίς βανίλιεςΣέ ἕνα μακρύ δίσκο βάζουμε ἀλουμινόχαρτο καί ἁπλώ-

νουμε τά μπισκότα πού ἔχουμε βουτήξει στιγμιαῖα στόγάλα καί τό λικέρ Τά μπισκότα τά τοποθετοῦμε ἑνωμένασέ τρεῖς σειρές Βάζουμε συνολικά 3 μπισκότα κατά πλά-τος καί 7 μπισκότα κατά μῆκος

Πάνω στή μεσαία σειρά μπισκότων ἁπλώνουμε τό 13τῆς κρέμας καί πάνω στήν κρέμα τοποθετοῦμε μία ἀκόμασειρά μπισκότα Πάνω ἀπ΄ αὐτά τά μπισκότα βάζουμε τόἄλλο 13 τῆς κρέμας στό ὁποῖο ἔχουμε προσθέσει κακάοΣυνεχίζουμε μέ μία ἀκόμα σειρά μπισκότα καί τέλος βάζουμε τό τελευταῖο 13 τῆς κρέμας

Σηκώνουμε τίς δύο πλαϊνές πλευρές τοῦ ἀλουμινόχαρτου μαζί μέ τά μπισκότα καί κλεί-νουμε σφιχτά ὥστε νά σχηματιστεῖ περίπου τριγωνικός κορμός Βάζουμε τόν κορμό γιάτρεῖς ὧρες περίπου στήν ψύξη Ὅταν τόν βγάλουμε ἀνοίγουμε τό ἀλουμινόχαρτο μέ προ-σοχή καί περιχύνουμε μέ τό γλάσο Διατηροῦμε τόν κορμό στό ψυγεῖο

Γιά τό γλάσο χρησιμοποιοῦμε μπέν-μαρί στό ὁποῖο λειώνουμε τήν κουβερτούρα μέ 3-4 κουταλιές γάλα καί 3-4 κουταλιές κονιάκ

Κορmicroός

ΚΚΑΑΛΛΗΗ ΕΕΠΠΙΙΤΤΥΥΧΧΙΙΑΑ

Ὀκτώβριος 2012 357

ΚΑΤΙ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΣΑΣ

Συνταγή καί φωτογραφίες ἀπόκ Μαρία Ἀδ Πύργος

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17 Ρ Ο Σ

Στή διπλανή στήλη συμπλήρωσε τά γράμ-ματα πού λείπουν καί φτιάξε τίς ζητούμενεςλέξεις πού τελειώνουν σέ -ΡΟΣ

1 Βουνό2 Χωράφι3 Ἕνας ἀπό τούς μαθητές τοῦ Χριστοῦ4 Δέν εἶναι βρώμικος5 Συσσωρευμένος πλοῦτος6 Αὐτός πού ἀγαπᾶ τή μελέτη7 Προσωρινός8 Τό ψάρι βακαλάος9 Ὁ ἀποτελούμενος ἀπό πολλά κύτταρα10 Ἀποτελεῖται ἀπό ἄσπρο καί μαῦρο χρῶμα11 Γιατρός εἰδικός γιά παιδιά12 Αὐτός πού δίνει παρηγοριά κουράγιο13 Φοβερός τρομακτικός14 Γεμάτος λάμψη ἀκτινοβόλος15 Μπροστά16 Ὑπάρχει στή σαπουνάδα17 Πρόθεση

ΛΕΞΕΙΣ ΡΟΣ

2 6 + 3 - 5 = 10

2 = 21

-

6 2 = 8

= 19

= = = =

3 17 21 36

Κάθε γραμμήκαί κάθε στήληπρέ πει νά περι-λαμβάνει τούς ἴ -διους ἀριθμούςκαί σύμβολαἀλλά μέ διαφορε-τική διάταξη

Βρεῖτε τή διά-ταξη γιά νάἰσχύουν τά ἀπο-τελέσματα πούἀναγράφονται

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ5

∆ΙΑΦΟΡΕΣ

ΚΚάάθθεε ἑβδομάδα ἕναςγάλος γεννάει πέντε αὐ -γά καί κάθε ἑβδομάδαμία ἀλεπού κλέβει ἕναἀπό αὐτά Πόσες ἑβδο-μάδες χρειάζονται γιάνά συγκεν-τρω θοῦν 30 αὐγά

ἌἌνν δύο ἐργάτες χρειάζον-ται δύο μέρες γιά νά βά-ψουν δύο τοίχους πόσεςμέ ρες θά χρει-αστοῦν δέκαἐργάτες γιάνά βά-ψουν δέ -κα τοίχους

Ὀκτώβριος 2012358

ΣΤΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟἩ νικηφόρα ἑλληνική Σημαία στήν ἐλεύ-

θερη Θεσσαλονίκη Ὀκτώβριος 1912 (Σύνθεση περιοδικοῦ laquoΠρός τή Νίκηraquo)

ldquo∆έν ξεχνωrdquo σηmicroαίνει

ΘυmicroαmicroαιΤιmicroω

Ὑπόσχοmicroαι

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

Μήν ξεχάσω

Μήν ξεχάσω

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012

337Ὀκτώβριος 2012

ΙΙΙΙ Πρωΐ τῆς 27ης Ὀκτωβρίου σέ μιά Θεσσαλονίκη στά γαλανόλευκα

Ε κ τῶν Ἑβραϊκῶν καταστημάτων καί τοῦ μοναδικοῦ ἑλληνικοῦ τῶν ἀδελφῶν Ναούμ Χρίστου οὐδέ ἴχνος ἀπέμεινεν ἐκ τοῦ ἑλληνικοῦ χρωματισμοῦ ὑφασμάτων ὥστε ἐν τέλει μετά δυσκολίας εὕρισκέ τις ἕνα πῆχυν χασέ καί ὀλίγον μπλέ ὕφασμα διά τήν κατα-σκευήν τῆς ἀπαραιτήτου διά κάθε Ἕλληνα σημαίαςΚαί πράγματι δέν παρῆλθον πολλαί ὧραι καί περί τήν 9ην ἑσπερινήν εἰσήρχοντο εἰς τήν πόλιν καταλύσαντες εἰς τό ὀνομαστόν τότε ξενοδοχεῖον laquoὌλυμπος Παλλάςraquo πέντε ἀξιωματικοί ἐν οἷς καί οἱ κκ Κλεομένης Μέραρχος καί Μεταξᾶς Ἐντελῶς ἄϋπνοι οἱ ἐνθουσιωδέστεροι τῶν κατοίκων ἀναμένοντες τήν εὐχάριστον ἐξέλιξιν τῶν πολεμικῶν γεγονότων ἤρχισαν σιγά καί δειλά-δειλά ὁ εἷς κατόπιν τοῦ ἄλλου ἀπό τοῦ μεσονυκτίου νά ἀναπετῶσι τάς ἑτοίμους κυανολεύκους σημαίας τωνἘν τῇ Ἐγνατίᾳ ἰδίως ὁδῷ ὁ κ Χατζηνικολάου ὀδοντίατρος ἐκ τῶν θαρραλεωτέρων πρῶτος ἔρριψε τόν κῦβον καί ἐκ τῶν πρώτων ἐθεάθη ἀναπετῶν πελωρίαν ἑλληνικήν ση-μαίαν οὕτως ὥστε ἡ πρωία τοῦ Σαββάτου εὗρε τήν πόλιν μας πλέουσαν εἰς τό κυανό-λευκον καί ἀπrsquo ἄκρου εἰς ἄκρον σημαιοστόλιστον Τό Ἑλληνικόν χρῶμα ἐκυριάρχει πα-ντοῦ αἱ δέ ὁδοί της ἔλαβον ὄψιν πανηγυρικήν ΙΙΙΙΙΙ Ἡ ἑλληνική σημαία στό Λευκό Πύργο ἐνῶ ὁ διάδοχος Κωνσταντί νος μπαίνει στήν πόλη Ὁ Ἀλέξανδρος Δ Ζάννας θυμᾶται

Σ τίς 28 Ὀκτωβρίου τό πρωί ἐ -πρόκειτο νά γίνη ἡ ἐπίσημη εἴ-σοδος τοῦ Βασιλέως καί τῆς Βασι-λικῆς οἰκογένειας στήν πόλιΣτόν Λευκό Πύργο δέν εἶχε ση-κωθῆ ἀκόμη Ἑλληνική σημαία καί ὅλοι διερωτοῦνταν τό γιατί Πῶς ἔγινε καί ὕστερα ἀπό 36 ὡρῶν κα-τοχῆς δέν εἶχε ὑψωθῆ ἀκόμη ἡ Ἑλ-ληνική σημαίαἈνέβηκα ἐπάνω στόν Πύργο καί εἶδα πώς οἱ Τοῦρκοι εἶχαν ἀφαιρέσει τό σκοινί ἀπό τόν ἱστό Γιά νά κατέβη ὁ ἱστός καί νά ὑψωθῇ ἡ σημαία χρειάζουνταν ἀρκετή δου-λειά Ρώτησα στά καΐκια πού ἦταν ἀγκυροβολημένα δίπλα ἄν ὑπῆρχε κανένας μικρός μοῦτσος ἱκανός νά σκαρφαλώσῃ στόν ἴδιο τόν ἱστό καί νά περάσῃ τό σκοινί γιά τή ση-μαία Παρουσιάστηκε ἕνας μικρούλης γελαστός καί μέ βεβαίωσε ὅτι μποροῦσε νά τό κάνῃ Ἔτρεμα μήν τοῦ συμβῇ κακό γιατί ὁ ἱστός δέν ἦταν πολύ γερός Ὁ μικρός ὅμως ἀφοῦ τόν κύτταξε μοῦ εἶπε πώς ἔκανε δυσκολώτερες ἀναρριχήσεις στά καράβια καί πώς θά τά κατάφερνε Πρίν ἀκόμη τοῦ πῶ τό laquoναίraquo ἄρχισε νά σκαρφαλώνῃ μέ καταπλη-κτική ἐπιτηδειότητα καί ταχύτητα Σέ δύο λεπτά εἶχε περάσει τό σκοινί Κατέβηκε ἐνθου-σιασμένος γιά τήν ἐπιτυχία του καί ὅταν τοῦ ἔδωκα δυό μετζήτια πετοῦσε ἀπό τή χαρά του Ἡ σημαία μας πρωτοϋψώθηκε στό Λευκό Πύργο ἐκείνη τήν ἡμέρα τό πρωί τήν ὥρα ἀκριβῶς πού ἔρχονταν ἀπrsquo τόν παραλιακό δρόμο ἡ παρέλασις τῆς νίκης Γ

σω καί νά σέ ἀποκαταστήσω στή δικήσου γῆ τή γῆ τῆς Χαναάν

Τότε λαέ μου ἤσουν ἐσύ γιά μένα τε-λείως ξεχωριστός καί ἀγαπητός λαός -ποιος τολμοῦσε νά σέ βλάψει ἔβρισκεἘμένα ἐκδικητή καί τιμωρό Τόσο σέ ἀ -γαποῦσα

μως θέλω νά σέ ρωτήσω Τί laquoπλημ-μέλημαraquo τί σφάλμα τί ἀδικία τί λάθοςβρῆκαν οἱ πατέρες σου ἐπάνω μου καί μέἐγκατέλειψαν ἔφυγαν μακριά μου καίἀκολούθησαν τά κούφια καί τιποτένιαεἴδωλα ὥστε τελικά καί οἱ ἴδιοι νά γίνουνκούφιοι μηδαμινοί καί τιποτένιοι

Βρέθηκε ἄραγε κάποιος ἀπrsquo αὐτούς νά

Aparao TA paraPOFHTIka ANAGNVSMATa toy ESparaEPInoy ths EOPTEumls

TOY AGIOY DHMHTPIOY25 Ὀκτωβρίου 2012 ερεμ β΄ 1-12

ΤΟ ΠΑΡΑΠΟΝΟ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥΤΟ ΠΑΡΑΠΟΝΟ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ

τόν ἑσπερινό τῆς ἑορτῆς τοῦἁγίου μεγαλομάρτυρος Δημη-τρίου διαβάζεται ἕνα προφητι -κό ἀνάγνωσμα συνταρακτικό

Κύριος ἀπαριθμεῖ τίς εὐεργεσίες Τουπρός τό λαό Του τόν ἰσραηλιτικό καίσυγχρόνως ἐκφράζει ἕνα βαθύ παράπο -νο

Θυμήθηκα λέει ὁ Κύριος πόσο σέσπλαχνίσθηκα καί σέ ἐλέησα λαέ μουστά χρόνια τῆς νεότητάς σου τότε πούἄρχιζες τήν ἱστορική σου πορεία καί ἀριθ-μοῦσες λίγα μόνο ἔτη ἐθνικῆς ζωῆς Τότεπού ἤσουν σκλαβωμένος στήν Αἴγυπτοκι ἐγώ ἔκανα τό πᾶν γιά νά σέ ἐλευθερώ -

SS

laquoτί εὕροσαν οἱ πατέρες ὑμῶν ἐν ἐμοί πλημμέλημαὅτι ἀπέστησαν μακράν ἀπ᾽ ἐμοῦraquo

laquoτί εὕροσαν οἱ πατέρες ὑμῶν ἐν ἐμοί πλημμέλημαὅτι ἀπέστησαν μακράν ἀπ᾽ ἐμοῦraquo

Ὀκτώβριος 2012338

Μ

Βηθ

λεέμ

Κορ

ωπί Ἀ

ττικ

ῆς

πεῖ laquoἌς ἀναζητήσουμε τόν Κύριο καίΘεό μας ἄς ἐπιστρέψουμε σrsquo Αὐτόν πούμᾶς ἐλευθέρωσε ἀπό τή δουλεία καί μᾶςχάρισε τήν πατρίδα μας καί τί πατρίδατή γῆ τῆς Ἐπαελίας μέ ὅλα τά ἀ γαθάτόσο ἄφθονα μέ πα-ραγωγή καί πλοῦτοἀστείρευ τοraquo Κανείςδέν βρέθηκε νά πεῖαὐτά Ἀντιθέτως ἐσεῖςὑβρίσατε καί μολύνα -τε τή χώ ρα αὐτή πούσᾶς χάρισα μέ τά σι-χαμερά εἴ δωλα καίτίς ἁμαρτίες σας

Κοιτάξτεδίπλα σας τά ἔθνητά εἰδωλολατρικά Ἄαξαν μήπως τούςθεούς τους ndash πού δέν εἶναι κἄν πραγμα-τικοί θεοί ἀά ψεύτικοι Δέν τούς ἄα-ξαν Καί ἀάξατε ἐσεῖς Ἐμένα πού εἶμαιἡ δόξα καί τό καύχημά σας μέ ἀνταά-ξατε μέ τίς ματαιότητες καί ἀθλιότητεςαὐτοῦ τοῦ κόσμου μέ τά τιποτένια εἴ -δωλα laquoἘξέστη ὁ οὐρανός ἐπί τούτῳλέγει Κύριοςraquo Μέχρι κι ὁ οὐρανός ἔφρι -ξε μέ τήν ἀχαρακτήριστη αὐτή συμπερι-φορά σας

Αὐτά λέει ὁ Κύριος

Τό περιοδικό παιδιά πού κρατᾶτε στάχέρια σας τό ὁποῖο φιλοξενεῖ καί τό ἄρ -θρο αὐτό πού διαβάζετε τώρα θέλει νάσᾶς κάνει μία ἐρώτηση

Γιατί ἄραγε νά διαβάζεται τό συγκεκρι-

μένο αὐτό προφητικό ἀνάγνωσμα κατάτήν ἑορτή τοῦ ἁγίου Δημητρίου Τί σχέ -ση ἔχει ὁ ἅγιος μεγαλομάρτυς Δημήτριοςμέ τίς ἔννοιες πού τίθενται στό ἀνάγνω-σμα αὐτό δουλεία ἐλευθερία πατρίδαἐθνική ἀποκατάσταση

Τήν ἀπάντηση θά τήνδώσετε πολύ εὔκολα μό -νοι σας ὅταν διαβάσετεὅλο τό ὑπόλοιπο τεῦχοςπού εἶναι ἀφιερωμένοστήν ἐθνική ἐπέτειο τῶν100 χρόνων ἀπό τούςΒαλκανικούς Πολέμουςτοῦ 1912-13 Ἐντοπίστεπότε ἔγινε ἡ ἀπελευθέ-

ρωση τῆς Θεσσαλονίκης ὁδιπλασιασμός οὐσιαστικά τῆς πατρίδαςμας

καί σκεφθεῖτεΤί σημαίνει γιά μᾶς τούς Ἕηνες ὅτι

ἔχουμε τόσους καί τέτοιους ἁγίους γιάπολιούχους Πόσο ἐπίκαιρα καθίστανται τά λό -

για αὐτά τοῦ Κυρίου γιά τή δική μας πα-τρίδα καί τό λαό Πόσο δίκαιο εἶναι τό παράπονό ΤουΤί πρέπει νά δεῖ ἀπό μᾶς ὁ ἅγιος Δη-

μήτριος γιά νά laquoμεσολαβήσειraquo καί πάλιγιά χάρη μας στό Θεό

Αὐτή τή φορά τό ἁγιογραφικό μήνυμαθά τό βγάλετε μόνοι σας Καί τό laquoΠρόςτή Νίκηraquo εἶναι βέβαιο ὅτι τά συμπερά-σματά σας θά εἶναι σωστά

ΣΣττόόνν ἑἑσσππεερριιννόό ττῆῆςς ἑἑοορρττῆῆςς ττοοῦῦἁἁγγίίοουυ μμεεγγααλλοομμάάρρττυυρροοςς ΔΔηημμηη--ττρρίίοουυ δδιιααββάάζζεεττααιι ἕἕνναα ππρροοφφηηττιικκόόἀἀννάάγγννωωσσμμαα σσυυννττααρραακκττιικκόό

ΚΚύύρριιοοςς ἀἀππααρριιθθμμεεῖῖ ττίίςς εεὐὐεερρ--γγεεσσίίεεςς ΤΤοουυ ππρρόόςς ττόό λλααόό ΤΤοουυ ττόόννἰἰσσρρααηηλλιιττιικκόό κκααίί σσυυγγχχρρόόννωωςςἐἐκκφφρράάζζεειι ἕἕνναα ββααθθύύ ππααρράάπποοννοο

Ὀκτώβριος 2012 339

Τά ἀεροπλάνα πού εἶχαν πρωτοσχεδιαστεῖ ἀπό τούςἀδερφούς Ράιτ τό 1904 θεωροῦνταν κατάλληλα μόνογιά ἐκτέλεση θεαματικῶν ἀλλά ἐπικίνδυνων καί μᾶλλονἄχρηστων ἐπιδείξεων

Εἶναι ἐνδεικτικό τό ὅτι τό 1910 ἡ κρατική ὑπηρεσίαἀπογραφῆς τῶν ΗΠΑ στήν ἐπίσημη ἀπογραφή της κα-τέτασσε τούς ἀεροπόρους στούς ldquoκαλλιτέχνες ἐπιδεί-ξεωνrdquo Δηλαδή στήν ἴδια ἐπαγγελματική κατηγορία μέ τούς κλόουν

Ἔτσι τά ἐπιτελεῖα τῶν μεγάλων χω ρῶν δίσταζαν νά λάβουν σοβαρά ὑπrsquo ὄ ψη τουςτό ἀεροπλάνο πρίν τό 1911

τούς βαλκανικούς πολέmicroους 1912-13 χρησιmicroοποιήθηκε γιάπρώτη φορά τό ἀεροπλάνο ὡς πολεmicroικό microέσο

ἱ Ἕλληνες ὑπᾹρξαν microεταξύ τῶν πρωτοπόρων σ αὐτόπαρά τά φτωχά microέσα πού διέθεταν

Ἡ Ἑλληνική κυβέρνηση κάνει μιά κίνηση πρωτοπο-ριακή Μεριμνᾶ νά ἀναχωρήσουν γιά τή Γαλλία οἱπρῶτοι Ἕλληνες ἀξιωματικοί γιά νά ἐκπαιδευθοῦν ὡςἀεροπόροι

Στίς 88 ΦΦεεββρροουυααρρίίοουυ 11991122 ὁ Ἐμμανουήλ Ἀργυρόπου-λος ὁ πρῶτος ἰδιώτης ἀεροπόρος κάνει τήν πρώτη τουπτήση (στό Ρούφ) Στήδεύτερη ἔξοδο τῆς ἴδιας

ἡμέρας συνεπιβάτης τοῦ Ἀργυρόπουλου ἦταν αὐτόςὁ ἴδιος ὁ πρωθυπουργός ὁ Ἐλευθέριος Βενιζέλος

Ἡ πρώτη στρατιωτική πτήση ἔγινε στίς 1133 ΜΜααΐΐοουυ 11991122ἀπό τόν Ὑπολοχαγό Δημήτριο Καμπέρο μέ τό πρῶτοστρατιωτικό ἀεροπλάνο τῆς Ἑλλάδας τύπου Farman

Τόν ἸἸοούύννιιοο ττοοῦῦ 11991122 ὁ Καμπέρος πέταξε μέ τό laquoΔαί-δαλοraquo τό ἀεροσκάφος Farman τό ὁποῖο εἶχε μετα-σκευαστεῖ σέ ὑδροπλάνο θέτοντας ἔτσι τίς βάσεις τῆς Ναυτικῆς Ἀεροπορίας

Ξέρεις ὅτι

Κι ἀκόmicroη ὅτι

Τά πρῶτα πολεmicroικά ἀεροπλάναΤά πρῶτα πολεmicroικά ἀεροπλάναΤΤίί γγιιννόότταανν ππρρίίνν

ΦΦττάάννοουυmicromicroεε σσττόό 11991111 micromicroήήνναα ∆∆εεκκέέmicromicroββρριιοο

Ὀκτώβριος 2012340

σ

o

Τό σύνθημα τῆς Ἑλληνικῆς Πολεμι κῆςἈεροπορίας εἶναι ΑΙΕΝ ΥΨΙΚΡΑΤΕΙΝ τόὁποῖο σημαίνει laquoΠάντοτε νά κυριαρχεῖςστά ὕψηraquo καί τό ἔμβλημά της ἀναπα-ριστᾶ ἀετό σέ πτήση μπροστά ἀπό τόκυκλικό διακριτικό της

Τά ἑλληνικά laquoπετάγματαraquo ὅμως ἀρχί-ζουν πολύ πιό πρίν Χάνονται στάβάθη τῆς ἱστορίας καί μπλέκονται μέ τήμυθολογία

Ἄν σκεφτοῦμε ὅτι πίσω ἀπό τούς μύ-θους τῶν ἀρχαίων Ἑλλήνων κρύβεταιμιά πραγματική ἀφορμή πίσω ἀπό τόμύθο τοῦ Δαίδαλου καί τοῦ Ἴκαρου βρί-σκουμε τίς πρῶτες προσπάθειες νά πε-τάξει ὁ ἄνθρωπος Ἔγιναν στήν Ἀρ χαίαἙλλάδα καί εἶχαν ἕνα κίνητρο

Τό ΣΣεεππττέέμμββρριιοο ττοοῦῦ 11991122 ὁ ἙλληνικόςΣτρατός ἀπέκτησε τήν πρώτη του πο-λεμική ἀεροπορική μονάδα τό laquoΛόχοἈεροπόρωνraquo μέ ἕδρα τή Λάρισα

Ὁδοιπόρος

ΕΕΠΠΙΙΚΚΑΑΙΙΡΡΑΑΒΒΙΙΒΒΛΛΙΙΑΑΕΕΠΠΙΙΚΚΑΑΙΙΡΡΑΑΒΒΙΙΒΒΛΛΙΙΑΑ

Ὀκτώβριος 2012 341

ΕΚ

∆Ο

ΣΕΙΣ

laquoΟ

ΣΩ

ΤΗΡraquo

ΕΚ

∆Ο

ΣΕΙΣ

laquoΟ

ΣΩ

ΤΗΡraquo

Σόλω

νος

100

θήνα

106

80

τη

λ 2

10 3

6243

49

Ἱστορικές ἀλήθειεςκαί

ἡρωικά κατορθώματα τοῦ Ἑλληνισμοῦ στόν 20ό αἰώνα

Ἀπό τ

ήν

πονεμένη ἱστορία τῆς Β Ἠπείρου

1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι

Ὀκτώβριος 2012342

laquoΔόξα τῷ Ὑψίστῳ διά τόν νέον θρίαμβον τοῦ ἀνδρείου στρατοῦ μαςraquo

(Ἀπό τηλεγράφημα τοῦ Βασιλέως Γεωργίου Αacute στόν ΠρωθυπουργόἘλευθέριο Βενιζέλο μετά τήν ἀπελευθέρωση τῶν Ἰωαννίνων)

laquoΔόξα τῷ Ὑψίστῳ διά τόν νέον θρίαμβον τοῦ ἀνδρείου στρατοῦ μαςraquo

Ὁ Τα

χσίν

πασά

ς παρ

αδίδ

ει τή

Θεσ

σαλο

νίκη

στό Δ

ιάδο

χο Κ

ωνστ

αντῖν

οὉ

Ἐσσά

τ πασ

άς πα

ραδί

δει τ

ά Ἰω

άννιν

αστ

ό Διά

δοχο

Κων

σταν

τῖνο

1912-2012Ἑκατόχρονα ἐθνικοῦ ἀναβαπτισμοῦκαί αὐτοσυνειδησίας

1912-2012

Τρόπαια καί Θρίαμβοιστήν ξηρά καί στή θάλασσαἀπό τήν ἀθάνατη ἑλληνική ψυχή

1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι

Ὀκτώβριος 2012 343

Κατα

βύθι

ση το

ῦ Φετ

ίχ Μ

πουλ

έντ

στό λ

ιμάν

ι τῆς

Θεσ

σαλο

νίκης

Κατα

τρόπ

ωση

τοῦ τ

ουρκ

ικοῦ

στόλ

ουστ

ά Δα

ρδαν

έλλια

344Ὀκτώβριος 2012

Εχουν περάσει ἑβδομήντα δύο χρόνια ἀπό ἐκεῖνο τόν Ὀκτώβρη πού τό ἑλληνικό Ἔθνος ἀπέδειξε ἀληθινό τό λόγο τοῦ σοφοῦ κα-θηγητοῦ τῆς ἀρχαιολογίας Σπύρου Μαρινάτου πού εἶπε ὅτι laquoοἱ

ὀλιγάριθμοι λαοί δέν εἶναι ἀναγκαστικά πάντοτε μικρά ἔθνη Ἐνίοτε (κάποιες φορές) ἔχουν μεγάλην ψυχήν καί συνεισφέρουν τήν μερίδα τοῦ λέοντος εἰς τήν κοινήν περιουσίαν τῆς ἀνθρωπότητοςraquo

Ἦταν Ὀκτώβριος τοῦ 1940 Ὁ laquoἌξοναςraquo ἡ συμμαχία τῆς Γερμανί-ας τοῦ Χίτλερ καί τῆς φασιστικῆς Ἰταλίας τοῦ Μουσολίνι σάρωνε μέ τίς σιδερόφρακτες ὀρδές της τήν Εὐρώπη Στόν κατασκότεινο διεθνή ὁρί-ζοντα δέν τρεμόφεγγε οὔτε τό πιό ἀχνό φῶς ἐλπίδας Πολωνία Δανία Νορβηγία Ὁλλανδία Βέλγιο Λουξεμβοῦργο καί ἡ Γαλλία εἶχαν ὑποκύ-ψει Ἡ μεγάλη ἀντίπαλος τοῦ Ἄξονα ἡ Ἀγγλία περίμενε εἰσβολή

Ἦταν τότε πού ἡ Ἰταλία χωρίς καμιά πρόκληση ἐκ μέρους μας καί ἐνῶ εἶχε βυθίσει τό ἀντιτορπιλλικό μας laquoἝλληraquo πού ἀπέδιδε τιμές τό Δεκα-πενταύγουστο στήν Παναγία στό λιμάνι τῆς Τήνου ζήτησε νά ἀφήσουμε ἐλεύθερη τή διέλευση τῶν στρατευμάτων της γιά τήν εὐόδωση τῶν πο-λεμικῶν της ἐπιχειρήσεων

Στίς 3 τά μεσάνυχτα τῆς 28ης Ὀκτωβρίου ὁ πρεσβευτής της Γκράτσι ξύπνησε τόν πρωθυπουργό Ἰω Μεταξᾶ γιά νά πάρει τήν πατροπαράδο-τη ἀπάντηση τό laquoμολών λαβέraquo σέ ἄλλη διατύπωση laquoΛοιπόν αὐτό ση-μαίνει πόλεμοraquo δηλαδή laquoὌχιraquo

Τό πρωί τό α΄ πολεμικό ἀνακοι νωθέν λακωνικό ἑλληνικότατο γέμισε τή χώ ρα laquoΑἱ ἰταλικαί δυνάμεις ἀπό τίς 530΄ π μ σήμερον προσβάλ-

72 χρόνια μετά

345Ὀκτώβριος 2012

λουν τά ἡμέτερα τμήματα προκαλύψεως τῆς ἑλληνοαλβανικῆς μεθορί-ου Αἱ ἡμέτεραι δυνάμεις ἀμύνονται τοῦ πατρίου ἐδάφουςraquo Τό διάγγελ-μα τοῦ βασιλέως Γεωργίου Β΄ διαβεβαίωνε laquoΜέ πίστιν εἰς τόν Θεόν καί εἰς τά πεπρωμένα τῆς φυλῆς τό Ἔθνος σύσσωμον καί πειθαρχοῦν ὡς εἷς ἄνθρωπος θά ἀγωνισθῇ ὑπέρ βωμῶν καί ἑστιῶν μέχρι τῆς τελικῆς νίκηςraquo Καί ὁ ποιητής συνεπαρμένος ἀπό τό φαινόμενο αὐτοῦ τοῦ μικροῦ ἔθνους πού εἶχε ὑψώσει ἀπό τό γεροντότερο ὥς τό νήπιο τό ἀνάστημά του καί ἔφραζε τό δρόμο στήν ὁλο κληρωτική βία ἔσυρε φωνή στήν Οἰκουμένη

laquoὈμπρός κι ἡ Ἑλλάδα σκώθηκεκαί διασκορπάει τά σκότηἈνάστα ἡ Ἀνθρωπότηκι ἀκλούθα την Ὀμπρόςraquo (Ἄ Σικελιανός)

Σέ πεῖσμα κάθε ἀνθρώπινης λογικῆς μέ ἐμπιστοσύνη στό ὅτι ἡ ὑπερ-οπλία ἀνήκει σrsquo αὐτόν πού διαθέτει τό πνεῦμα καί ὄχι τά ὑλικά μέσα ἡ Ἑλλάδα βάδιζε στήν ἄνιση ἀναμέτρηση Ἰταλία 8000000 λόγχες πεζικοῦ 469 πολεμικά σκάφη 110 ὑποβρύχια 1000 καί πλέον ἀε-ροπλάνα Ἑλλάς 300000 πεζικοῦ 10 σκάφη 27 βομβαρδιστικά ἀε-ροπλάνα 6 ὑποβρύχια Ἀλλά καρδιές καρδιές 7000000 καρδιές Ἑλλήνων

Σύμφωνα μέ τά σχέδια πού εἶχε καταστρώσει ὁ Ἄξονας ὁ χρόνος τῶν 10 ὥς 15 ἡμερῶν ἦταν ἐπαρκής γιά τήν ἐπιχείρηση κατά τῆς Ἑλλάδος Ἀλλά ποιά ἡ διάψευση Στίς 6 Νοεμβρίου τοῦ rsquo40 ὀκτώ μόλις μέρες μετά τήν κήρυξη τοῦ πολέμου τό ἑλληνικό Στρατηγεῖο μπόρεσε νά ἀναλάβει ἀντεπίθεση στόν τομέα τῆς Κορυτσᾶς πού γε-νικεύτηκε στίς 13 σrsquo ὁλόκληρο τό μέτωπο Καί ἡ νίκη πετᾶ Ποιός τήν προφτάνει Κορυτσά Ἀργυρόκαστρο Ἅγιοι Σαράντα Πρεμετή Κλεισούρα Τεπελένι Πόγραδετς Τρεμπεσίνα

Στίς 4 Δεκεμβρίου ὁ Μουσολίνι ἔλεγε στόν ὑπουργό του τῶν ἐξω-τερικῶν Τσιάνο laquoΔέν ὑπάρχει ἄλλη διέξοδος εἴμαστε ὑποχρεωμέ-νοι νά ζητήσουμε κατάπαυση τῶν ἐχθροπραξιῶν ὅσο κι ἄν εἶναι παράδοξο καί γελοῖοraquo Στίς 2 Μαρτίου τοῦ 1941 μπρός στή θυελ-λώδη ἑλληνική προέλαση ὁ ἴδιος ὁ Μουσολίνι ἀναλαμβάνει τή δι-οίκηση τοῦ ἀλβανικοῦ μετώπου Ὅμως ἡ ἰταλική αὐτή προσπάθεια συντρίφθηκε στίς 930΄ π μ τῆς 22ας Μαρτίου Οἱ Ἰταλοί ἔστει-λαν κήρυκες μέ ἐπικεφαλῆς καθολικό ἱερέα γιά νά τούς ἐπιτραπεῖ νά σηκώσουν τούς χιλιάδες νεκρούς τους Ὁ ἄσοφος δικτάτορας πού εἶχε αἱματοκυλίσει καί τό δικό του λαό ἔφυγε ταπεινωμένος στή χώρα του

Ἔτσι γράφτηκε τό ἔπος τοῦ rsquo40 στίς παγωμένες βουνοκορφές

τῆς Πίνδου καί στά laquoμετόπισθενraquo Οἱ ἴδιοι οἱ δημιουργοί του

346Ὀκτώβριος 2012

ἔθεσαν στόν ἑαυτό τους ὅταν ὁ σάλαγος τοῦ πολέμου εἶχε κο-πάσει τό ἐρώτημα laquoΠοιοί ἀληθινά εἴμαστε Τί μᾶς ἕνωνε τόσο

δυνατάraquo Κι ἀπαντοῦσαν laquoΠρῶτα πρῶτα τά laquoπιστεύωraquo μας Πιστεύ-αμε καί δέν κρύβαμε τήν πίστη μας Πιστεύαμε στό Θεό στήν Πανα-γία στήν Ἑλλάδαraquo (Στρ Μυριβήλης) Τό θρησκευτικό βίωμα ὑπῆρξε

γιά τούς στρατιῶτες μας καί τό λαό μας ζωοπάροχο Καί ἡ Παναγία ὁρα-τή Ὑπέρμαχος Στρατηγός Δυνατά ἕνωνε καί ἡ ἀγάπη στήν κοινή μητέρα-

πατρίδα Γιrsquo αὐτό πολεμοῦσαν ἑνωμένοι σάν ἕνας ἄνθρωπος χωρίς φιλοδοξί-ες προσωπικές καί ὑπολογισμούς γιrsquo αὐτό καί εἰπώθηκε πώς laquoποτέ λαός δέν φανέρωσε τέτοια ὁμαδική κι ἀπόλυτη συνείδηση ἱστορικῆς εὐθύνηςraquo

laquondashΓιατί πολεμᾶμεndashΓιά τή δόξα ἀποκρίνεται ἀδίστακτα στή χιονισμένη πλαγιά τοῦ 1220

μπρός στήν Κλεισούρα ὁ ἀγράμματος φαντάρος γιά παράδειγμα στόν κό-σμοraquo

Ἔπειτα καταλυτική γιά τή νίκη ἦταν ἡ ἀπόφαση τῆς θυσίας Μιά θυσία πού προσφέρθηκε ἀπό ὅλους χωρίς κανένα καταναγκασμό laquoμέ τό χαμόγελο στά χείλη πᾶν οἱ φαντάροι μας μπροστάraquo τραγουδοῦσε τό Πανελλήνιο Προσφέρ-θηκε μέ σεμνότητα χωρίς τυμπανοκρουσίες καί χειροκροτήματα

Κι ὅταν ἀργότερα ἔπεσε πάνω μας ἡ πάνοπλη Γερμανία τοῦ Χίτλερ τό μικρό ἔθνος τῶν Ἑλλήνων ἄν καί αἱμόφυρτο κράτησε ψηλά τήν τιμή τοῦ ἀνθρώ-που ἀγωνιζόμενο μέσα σέ σφαγές καί ὁλοκαυτώματα μέχρις ἐσχάτων κερδί-ζοντας χρόνο γιά τή νίκη τοῦ εὐλαβικοῦ πιστοῦ στό Θεό λαοῦ τῆς Ρωσίας πού σύντριψε τελικά τή δύναμη τοῦ ἄδικου

Ἔγραφαν τότε οἱ πολεμιστές λογοτέχνες μας ἐκείνης τῆς γενιᾶς ἀπηχώντας τήν κοινή ἀπόφαση laquoΔέ θά ζητήσουμε ἀνακωχή γιά νά σώσουμε τά σπίτια καί τά ἐργοστάσια οὔτε κἄν γιά νά σώσουμε τό κεφάλι μας πού κινδυνεύει Δέ θά νοσταλγήσουμε τίς μικρές ἀπολαύσεις τῆς ἀτομικῆς εὐτυχίας () Ἡ Ἑλλάδα μιλᾶ μέσα μας τή γλώσσα τῶν μεγάλων ἡμερῶν τῶν μεγάλων ἀγώνων καί τῶν μεγάλων θυσιῶν Εἴμαστε Ἕλληνες Εἴμαστε οἱ Ἕλληνες τοῦ rsquo40-rsquo41raquo

Κι ὁ ποιητής μας θά θαυμάσειlaquoἌνθρωποι ὄμορφοι μέσrsquo στή θυσία τους Ἄνθρωποιraquo

Σήμερα ἑβδομήντα δύο χρόνια μετά μέ τήν πατρίδα σέ δύσκολη ὥρα ndash μέσα σrsquo ἕνα κόσμο πού καταρρέει γιατί χαμήλωσε τό πνευμα-τικό ἀνάστημα τοῦ ἀνθρώπου μέσα στή νάρκη τῶν ὑλικῶν ἀπολαύ-σεων ndash ἄς ἀνηφορίσουμε νοερά πρός αὐτούς τούς Ἕλληνες ἀνθρώ-πους πού μᾶς χάρισαν τήν ἐλεύθερη πατρίδα Μέ εὐγνωμοσύνη ndash laquoὁ ἥλιος μας εἶναι ἀκριβά πληρωμένοςraquo ἀπrsquo αὐτούς Καί μέ συνείδηση τῆς δικῆς μας ἱστορικῆς εὐθύνης

ΛΛτή μεγαλύτερη μερίδαὁ ἄμαχος πληθυσμός τῆς πόλης

ἔἔἔἔἔἔἔπάπάπάπάππάππππάπππππάπ

άάάάάάάάάάάάάάάάάάraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoδδδδδδδδδδδδδ

ν ν ννν ν ν νννννννννσσσσσσσσσσσσστρτρττρτρτρτρττρτττρτττρτττρχχχχχχχχχχχχχοςοςοςοςοςοοςοςοςοςοοοοοοὐτὐτὐτὐτὐττὐτὐτὐττὐτὐτὐττόόόόόόόςςς κκκκκκκκεςεεςεςςεςεςεεεεςς ππππππππππροροροροοροοσωσωσωσωσωωσωωσ πιππιππιπππππιικέκέέκέέέκκ ςςςς

δυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδδδυδδδδδδ νανανααναναναναναναναανανν τάτάτάτάτάτάτάτάτάάάτάτττάτάάαμαμαμαμαμαμαμαααμμαμααμαμμε ε ε ε εε κακακαααακααακακααααααακαααααααίίίί ί ί ίίίίίίίίίίίίγίγίγίγίγίγίγίγίγίγίγγγγίγγ αααααααααααα σ σ σ σσσσσσσσσσσσσστήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήνννν

γιγιγιγιγγιγιγιγιιγιγιά ά ά ά ά ά άά άά τοτοτοτοτοτοτοτοτοτοτοτττοττοττοτοοττ ύςύςύςύύςύςύςύςύςύςύύςύύςύύςς σσ σ σσ σ σ σσσσσσστήτήτήτήτήτήτήτήττήτττήττήτή Ὑ Ὑ Ὑ Ὑ ὙὙ ὙὙὙὙ ὙὙ ὙὙὙὙὙὙὙὙὙὙὙπέπέπέπέπέπέπέπέπέπέπέππέπέπέρμρμρμρμρμρμρμρμρμρρμρμρμρμμρ αααχαχαχαχαχαχαχαχαχαχχααχαχ

παπαπαπαπαπαπαπαπαααπαπαπαπααπ τρτρτρτρτρτρτρτρτρτρτρττρττττρτττρρίδίδίδίδίδίδίδίίδδίδίδίδδίίδδααααααααααααα Γ Γ Γ ΓΓΓΓΓΓ ΓΓ ΓΓΓιrsquoιrsquoιrsquorsquoιrsquoιrsquoιιrsquoιrsquoιrsquoιι ααα ααααααα ααὐὐὐὐὐὐὐὐὐὐὐεςεςεςεςεςεεςςε πππππππππροροροροοοσωσωσωσωσωωωωπιπιπιπιπππππ έκέκέκέέέκέκέκέέςςςςς

η ημ

Αὐτή εἶναι ἡ φωτογραφία τοῦ microικροῦ microου φίλου Κωνσταντίνου καί αὐτήἡ ἀγαπηmicroένη του πρόταση Εἶmicroαι Ἕλληνας

Πλησιάστε νά τόν γνωρίσετε ἀπό κοντά ∆υό microάτια φωτεινά σάν τόν ὁλό-φωτο οὐρανό τῆς microακρινῆς πατρίδας του ∆υό χέρια πού κρατοῦν ψηλά τήσηmicroαία τῆς ἀγαπηmicroένης του Ἑλλάδας καί microιά καρδιά πού χτυπᾶ ἑλληνικά

Μικρέ microου φίλε πῶς ξέρεις τή microεγάλη εὐτυχία νά εἶσαι Ἕλληνας Πῶς ἡ microικρούλα σου καρδιά χωράει τή microεγάλη ἀγάπη γιά ὅτι ἑλληνικόΠῶς κάνεις τά δυό παιδικά σου χέρια νά φαίνονται κάστρα microέ ὑψωmicroένη

τή γαλανόλευκηΤό λές καί πράγmicroατι εἶσαι Ἕλληνας Κι ἔχεις πολλές ἀκόmicroη λέξεις νά microάθεις θάλασσα ἥλιος οὐρανός νησιά

microαργαριτάρια βράχος αἰγαιοπελαγίτικος ξωκκλήσι καί ἐλατόφυτοβουνό

Κι ἀκόmicroη λεβεντιά ἐλευθερία καί φιλότιmicroο καί microέτρο καί microεράκιἌνοιξε microάτια καί αὐτιά κι ἀγνάντεψε χιλιάδων χρόνων ἱστορίαἈνάπνευσε τά microύρα τῆς φυλῆς σου καί ζῆσε microέ τό ὅραmicroα τό ἑλληνικόΕἶναι microεγάλη ἡ microικρούλα σου πατρίδα Κωνσταντῖνε καί φτάνει νά ἀγκα-

λιάσει καί νά ἁγιάσει τήν οἰκουmicroένηΤό πιστεύεις Γιατί ἐσύ εἶσαι Ἑλληνας ἀπό καλή γενιά καί στή δική σου

φύτρα χρωστάει ὁ κόσmicroος τόν πολιτισmicroό του Ἐ

ΕΕΙΙΜΜΑΑΙΙ ΕΕΛΛΛΛΗΗΝΝΑΑΣΣ

ΕΕΙΙΜΜΑΑΙΙ ΕΕΛΛΛΛΗΗΝΝΑΑΣΣ

Μέ λένε ΚωνσταντῖνοΕἶmicroαι πέντε ἐτῶνΓεννήθηκα καί ζῶ στίς ΗΠΑΒγαίνω γιά παιχνίδι σέ πάρκο τῆς ΦλόρινταἜχω φίλους πολλούς ἈmicroερικανούςΟΜΩΣΕ ΙΜΑ Ι ΕΛΛΗΝΑΣ

Ὀκτώβριος 2012 347

ΚΚααλληηmicromicroέέρραα σσααςς ΕΕἴἴmicromicroαασσττεε δδυυόό φφίί λλοοιι ὉΛευτέρης καί ὁ Κωνσταντῖνος Μαθητές ἀπό τήΘεσσα λονίκη Γνωρίζουmicroε τό νοmicroό microας ἀπrsquo ἔξω κι ἀνα

κατωτά Σᾶς προσκαλοῦmicroε λοιπόν σrsquo ἕναν ἀξέχαστο ἱστορικό περίπατο Ἀκολουθῆστε microας

ΒΒρριισσκκόόmicromicroαασσττεε στήν Ἐθνική ὁδό πού ἑ νώνει τή Θεσσαλονίκη microέτήν Ἔδεσ σα καί τά Γιαννιτσά Κατευθυνόmicroαστε Β∆ πρός τό ∆ῆmicroοΧαλκηδόνας 25 χιλιόmicroετρα microακριά ἀπό τό Λευκό Πύργο καί microόλις 7χλmicro ἀπό τή γενέτειρα τοῦ Ἕλληνα στρατηλάτη Μεγάλου Ἀλεξάνδρουτήν Πέλλα Προορισmicroός microας εἶναι ἡ κωmicroόπολη Γέφυρα ἤ Τοψίν

ΤΤοοψψίίνν εεἶἶννααιι τό παλιό τούρκικο ὄνοmicroα τῆς περιοχῆς καί σηmicroαίνει τόπος κανονιοῦ (τόπ σίν) Ἡ Γέφυρα ἔχει κατοίκους ντόπιους καί πρόσφυγες ἀπό τήν Ἀνατολική Θράκη (Μέτρες καίΣωζόπολη) Ἔχει ἀπέραντο κάmicroπο καί οἱ κάτοικοί της εἶναιἐργατικοί καί φιλόξενοι ὅπως ὅλοι οἱ Μακεδόνες

ΦΦττάάσσααmicromicroεε Αὐτό πού βλέπετε περιφραγmicroένο εἶναι ἕνα ἀπότά πολλά καί τεράστια κτήmicroατα τῆς παλιᾶς ἑβραGκῆς οἰκογένειας Μοδιάνο πού ζοῦσε στήΘεσσαλονίκη Περιλαmicroβάνει πολλά κτίρια Ἐκεῖνο ὅ microως πού δεσπόζει εἶναι ἡ κυρίως κατοικία ἡ θαυmicroάσια ἐξοχική ἔπαυλη Τήν ἔχτισε στά τέλη τοῦ 19ου αἰ κατά τή διάρκεια τῆςΤουρκοκρατίας ὁ Γιακό Μοδιάνο γιός τοῦ Σαούλ τοῦ δεύτερου πλουσιότερου κτηmicroατία τῆςὈθωmicroανικῆς αὐτοκρατορίας Κατόπιν τό κτῆmicroα πέρασε σέ ἑλληνικά χέρια

ΣΣττήήνν ἔἔππααυυλληη Μοδιάνο ἤ ἔπαυλη Το ψίν ἤ Ἀρχοντικό ἐγκαταστάθηκε γιά τίς τρεῖς microόνο microέρες τό Γενικό Στρατηγεῖο τῶν ἑλληνικῶν στρατιωτικῶν δυνάmicroεων microέ τόν Ἀρχιστράτηγο διάδοχοΚωνσταντῖνο κατά τή διάρκεια τοῦ Α΄ Βαλκανικοῦ πολέmicroου Μέσασrsquo αὐτό τό κτίριο ἔγιναν οἱ ἀλλεπάλληλες σκληρές διαπραγmicroατεύσεις microεταξύ Ἑλλήνων καί Τούρκων γιά τήν παράδοση τῆς Θεσσαλονίκης

ἘἘξξααιιττίίααςς ττῆῆςς ἐἐθθννιικκῆῆςς αὐτῆς διάστασής του τό κτίριο ἀγοράστηκε τό 1999 ἀπό τό ὙπουργεῖοἘθνικῆς Ἀmicroύνης γιά νά ἀξιοποιηθεῖ ὡς ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝἘγκαινιάστηκε στίς 27 Ὀκτωβρίου 1999 ἀπό τόν τότε Πρόεδρο τῆς Ἑλληνικῆς ∆ηmicroοκρατίας Ἀπό τότε φιλοξενεῖ στίς αἴθουσες ndashδωmicroάτιά του πολεmicroικά κειmicroήλια Τήν εὐθύνη γιά τήλειτουργία καί φύλαξη τοῦ Μουσείου ἔχει τό Συγκρότηmicroα Στρατηγικῶν Μεταφορῶν πούἑδρεύ ει στή Χαλκηδόνα

ΠΠλληησσιιάάσσττεε Ἐλᾶτε πιό κοντά Πρίν microποῦmicroε microέσα ἀσφαλῶς τό προσέξατε Πάνω ἀπό τήνεἴσοδο microιά ἐπιγραφή microέ κόκκινα γράmicromicroατα microᾶς ὑποδέχεται ∆έν εἶναι καλωσόρισmicroα στόνἐπισκέπτη ὄχι Εἶναι ἡ λύση γιά ὅλα τά ἐθνικά δράmicroατα Τί γράφει ΣΥΝ ΘΕΩ Εἶναι ἡ

ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ

Ὀκτώβριος 2012348

φράση microέ τήν ὁποία ἄρχιζαν καί τελείωναν τό λόγο τους ὁ Ἀρχιστράτηγος καί ὅλοι οἱ Πολιτικοί καί Στρατιωτικοί ἡγέτες τῆς ἐποχῆς τῶνΒαλκανικῶν ∆ηλαδή microέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ κάτω ἀπό τήν καθοδήγηση καί τό θέληmicroα τοῦ Θεοῦ ὅλες οἱ ἐθνικές προσπάθειες ΣΥΝ ΘΕΩὅλα ὅσα συζητήθηκαν ἀποφασίστηκαν ἐδῶ microέσα ΣΥΝ ΘΕΩ βγῆκεἀπό ἐδῶ microέσα ἡ ἐντολή γιά προέλαση Καί ΣΥΝ ΘΕΩ ἡ Θεσσαλονίκη εἶναι ἐλεύθερη κι ἑλληνική

ΠΠεερράάσσττεε ππααρρααmicromicroέέσσαα Ἡ εἴσοδος εἶναι ἐλεύθερη γιά ὅλους ∆εξιά κι ἀριστερά στίς προθῆκεςἐκτίθενται ὅπλα τῶν Βαλκανικῶν πολέmicroων καθώς καί στολές στρατιωτικῶν τιmicroητικά ξίφηmicroετάλλια καί ἄλλα ἐξαρτήmicroατα Ὅmicroως γιά δεῖτε προσεκτικά ∆έν εἶναι ὅλα ἑλληνικά Εἶναιἀντικείmicroενα τῶν στρα τῶν πού πολέmicroησαν στούς Βαλκανικούς ἑλληνικοῦ τουρκικοῦ βουλγαρικοῦ σερβικοῦ τοῦ microαυροβουνιακοῦ καί ρουmicroανικοῦ Κάθε δύναmicroη στή δική της προθήκη

Ναί διότι ὅπως θά ξέρετε ὅταν ἄρχισε νά φθίνει ἡ Ὀθωmicroανική αὐτοκρατορία οἱ λαοί τῆς Βαλκανικῆς ἑνώθηκαν γιά νά διώξουν τό ζυγό ἀπό τά ἐδάφη τους καί νά ἐξασφαλίσουν τήν αὐτονοmicroία καί τήν ἐδαφική τους ἀκεραιότητα Τότε καί ἡ Ἑλλάδα ὑπό τόν Πρωθυπουργό ἘλευθέριοΒενιζέλο ἐντάχθηκε στή Συmicromicroαχία τῶν Βαλκανικῶν χωρῶν Βουλγαρίας Σερβίας Μαυροβουνίου

ΒΒέέββααιιαα δέν εἶχε ἐκπονηθεῖ κάποιο κοινό σχέδιο δράσης Τά πεδία τῶν microαχῶν ἦταν πολλάἘξάλλου οἱ τρεῖς χῶρες πού συmicromicroάχησαν microέ τήν Ἑλλά δα δέν ἤθελαν ἁπλῶς νά διώξουν τόνὈθωmicroανό ἀλλά καί νά βγοῦν στό Αἰ γαῖο νά προσαρτήσουν τή Μακεδονία Ἄρα ὁ ἑλληνικός στρατός εἶχε νά ἀντιπαλαίσει καί microέ τήν ὕπουλη αὐτή δυσκολία

Γιrsquo αὐτό καί στίς προθῆκες βλέπετε πολλά ππιισσττόόλλιιαα ΜΜάάννλλιιχχεερρ Τά εἶχε παραγγείλει καί τά προmicroηθεύτηκε ἀπό τό 1904 ἡ ἑλληνική Κυβέρνηση προετοιmicroάζοντας τή συmicromicroετοχή της στό microεγάλο πόλεmicroο

ΓΓύύρρωω γγύύρρωω στούς τοίχους εἶναι ἀναρτηmicroένοι πίνακες λιθογραφίες καί χάρτες τῆς ἐποχῆς Ἱστοροῦν καί ζωντανεύουν microπροστά στά microάτια microας τήν ἀκάθεκτη πορείατοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ πού ξεκινώντας ἀπό τήν ἐλεύθερη ΣτερεάἙλλάδα ἐφόρmicroησε πρός τή Μακεδονία καί τήν ἀπελευθέρωσε Πολλοί ἀπό τούς ἐξαιρετικούς πίνακες εἶναι τοῦ microεγάλου ζωγράφουΚενάν Μεσαρέ γιοῦ τοῦ Ταχσίν πασᾶ

ΟΟἱἱ micromicroάάχχεεςς πποολλλλέέςς κκααίί σσκκλληηρρέέςς Ἐλασσόνα ndash ∆εσκάτη στό Σαραντάπορο ἡ πρώτη microεγάλη νίκη Σέρβια Κοζάνη Ἀπελευθέρωση τῆς Βέροιας τῆς Κατερίνης τῆς Νάουσας Μιά microιάπέφτουν στά χέρια τῶν Ἑλλήνων οἱ πόλεις 500 χρόνια περίmicroεναν τό ἑλληνικό τουφέκι Τίποτα δέ σταmicroατᾶ τήν προέλαση

Στίς 20 Ὀκτωβρίου θριαmicroβευτής ὁ Ἕλληνας στρατιώτης microπαίνει στά Γιαννιτσάὕστερα ἀπό τήν πιό φονική microάχη γύρω ἀπό τήν ἱερήπόλη τῶν Μουσουλmicroάνων Κι ὁ δρόmicroος ἀνοίγει γιά τήνύmicroφη τοῦ ΘερmicroαGκοῦ Τό Γενικό Στρατηγεῖο microεταφέρεταιστό Τοψίν ἐδῶ πού εἴmicroαστε τώρα ∆εσπόζουσα θέσηἔχουν οἱ πίνακες τῆς ἀπελευθέρωσης τῆς Θεσσαλονίκης

ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ

Ὀκτώβριος 2012 349

ΤΤάά ἔἔππιιππλλαα ἀἀκκοοῦῦσσττεε micromicroιιλλοοῦῦνν Ἀφουγκραστεῖτε Φωνές φωνές ἑλληνικές καί τουρκικές Λέξεις σάν ἀπόηχοι ἀντιλαλοῦν microέσα ἀπό τά ἔπιπλα Ὅλα αὐθεντικά τῆς ἐποχῆς τῶν Μοδιάνο Φερmicroένα ἀπό τήν Αὐστρία καί τήν Ἑλβετία Καί τά ρολόγια τά χρυσά σταmicroατηmicroέναστίς microεγάλες ὧρες

ΞΞεεχχωωρρίίζζεεττεε micromicroιιάά ὀὀρργγιισσmicromicroέέννηη φφωωννήή Εἶναι τοῦ Ἀρχιστρατήγου διαδόχου Κωνσταντίνου Συνοmicroιλεῖ microέ τούς ἀπεσταλmicroένους ἀξιωmicroατικούς τοῦ Τούρκου ∆ιοικητῆ τῆς Θεσσαλονίκης ΧασάνΤαχσίν πασᾶ Ἀπό τίς 24 ἕως τίς 26 Ὀκτωβρίου τρεῖς φορές ἦρθαν γιά νά ζητήσουν νά παραδώσουν τήν Θεσσαλονίκη microά νά κρατήσουν τό στρατό τους ἤ ἔστω microερικές χιλιάδες ὅπλαἈνυποχώρητος ὁ Κωνσταντῖνος Καί ἀνήmicroερα τῆς γιορτῆς τοῦ καβαλάρη Ἁγίου τῆς Θεσσαλονίκης ἦρθε ἡ ἄνευ ὅρων παράδοσή της στούς Ἕλληνες

Ἀπό ἐδῶ διαδόθηκε τό χχααρροούύmicromicroεεννοο micromicroααννττάάττοο Κι ἀπό ἐδῶ ἄρχισε σάν τρελός σίφουνας νά τρέχει ὁ Ἑλληνικός στρατός νά φτάσει πρίν προλάβει βουλγάρικο ποδάρι νά πατήσει τό ἱερόχῶmicroα τῆς φίλης γῆς πού ἔλειωσε στήν ἀπαντοχή πέντε αἰῶνες

ΣΣᾶᾶςς ἀἀφφήήννοουυmicromicroεε ννάά ἀἀκκοούύσσεεττεε ττίίςς φφωωννέέςς Νά διαβάσετε microέ τήνἡσυχία σας τό ἀντίγραφο τοῦ Πρωτοκόλλου παράδοσης τῆςπόλης Καί σᾶς περιmicroένουmicroε στό προαύλιο microπροστά στόν τάφο

ἘἘδδῶῶ ἔχουν ἐναποτεθεῖ ὕστερα ἀπό πολλές περιπέτειες τάὀστά τοῦ Χασάν Ταχσίν πασᾶ Τοῦ ἀνθρώπου πού ἐπετέλεσεσωστά στήν κρίσιmicroη στιγmicroή τόν κρίσιmicroο ρόλο του καί δέν παρέδωσε τή Θεσσαλονίκη οὔτε στή σφαγή οὔτε στή βουλγαρική βουληmicroία Ἦταν ἀπό ἐξισλαmicroισmicroένη Ἑλληνίδα γεννηmicroένος ὁ Ταχσίν πασάς κι εἶχε σπουδάσειστή Ζωσιmicroαία Σχολή στά Γιάννινα ∆ίπλα του θαmicromicroένος ὁ γιός του Κενάν Μεσαρέ ὁ microεγάλος ζωγράφος πού ἄφησε ἀθάνατες microοναδικές ἀπεικονίσεις τῶν Βαλκανικῶν πολέmicroων

ὉὉ ΛΛεευυττέέρρηηςς κκιι ἐἐγγώώ σᾶς εὐχαριστοῦmicroε γιά τήν ὄmicroορφη παρέα Καθώς ἀποmicroακρυνόmicroαστεγυρίστε νά ρίξετε microιά τελευταία microατιά στό ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ Ἡmicroεγάλη ἐπιγραφή τῆς εἰσόδου φωνάζει τό microεγάλο microυστικό ΣΥΝ ΘΕΩ Καί σήmicroερα ἡ πατρίδα microας microόνο ΣΥΝ ΘΕΩ θά νικήσει

Ο Ρ Ο Σ

Α Γ Ρ Ο Σ

Π Ε Τ Ρ Ο Σ

Κ Α Θ Α Ρ Ο Σ

Θ Η Σ Α Υ Ρ Ο Σ

Μ Ε Λ Ε Τ Η Ρ Ο Σ

Π Ρ Ο Σ Κ Α Ι Ρ Ο Σ

Μ Π Α Κ Α Λ Ι Α Ρ Ο Σ

Π Ο Λ Υ Κ Υ Τ Τ Α Ρ Ο Σ

Α Σ Π Ρ Ο Μ Α Υ Ρ Ο Σ

Π Α Ι Δ Ι Α Τ Ρ Ο Σ

Π Α Ρ Η Γ Ο Ρ Ο Σ

Τ Ρ Ο Μ Ε Ρ Ο Σ

Λ Α Μ Π Ρ Ο Σ

Ε Μ Π Ρ Ο Σ

Α Φ Ρ Ο Σ

Π

1234567891011121314151617 Ρ Ο Σ

ΛΕΞΕΙΣ ΡΟΣ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ

2 6 + 3 - 5 = 10

+ - +

5 - 2 6 + 3 = 21

- + -

6 + 3 - 5 2 = 8

+ -

3 5 - 2 + 6 = 19

= = = =

3 17 21 36

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

1 Ὁ γάλος δέν γεννάει αὐγά2 Καί οἱ δέκα ἐργάτες θάχρειαστοῦν δύο μέρες

ΛΥΣΕΙΣ

Ὀκτώβριος 2012350

Μιά ἔκπληξηmicroιά εὐκαιρία

Στό ἑπόmicroενο τεῦχος ndashΝοέmicroβριος 2012ndashθά βρεῖτε ὡραῖο

χριστουγεννιάτικο θεατρικόΜιά εὐκαιρία

γιά τό πρόγραmicromicroά σαςτῆς ἑορτῆς τῶν ΧριστουγέννωνΔΙ

ΑΦΟΡ

ΕΣ

Πολυαγαπημένο μου laquoΠρός τή ΝίκηraquoΕἶμαι μιά ἀναγνώστριά σου καί τε-

λείωσα τή Δευτέρα Γυμνασίου Κάθεμήνα σέ διαβάζω ἀνελλιπῶς καθώς πε-ριέχεις ποικιλία ἀπαντήσεων στά θέ-ματα πού μέ ἀπασχολοῦν Σοῦ

ὀφείλω λοιπόν μέσα ἀπό τά βάθη τῆς καρδιᾶς μουἕνα μεγάλο εὐχαριστῶ πού μέ ἐξοπλίζεις κάθεφορά μέ δύναμη κουράγιο θάρρος αὐτοπεποί-θηση Χάρη σέ σένα ἔχω ἀποκτήσει μιά πιό αἰσιό-δοξη στάση γιά τή ζωή καί μιά διαφορετική ματιάγιά τόν γενικότερο κόσμο

Μέ πολλή ἀγάπη Μαρ Ἰ Ἀμαλιάδα

Μέσα στή κάψα τοῦ καλοκαιριοῦ (τό e-mailστάλθηκε στό Περιοδικό 1172012) δροσιές ἀπότά μηνύματά σας δροσιές τά μηνύματά σας Καίτό δικό σου ἀγαπητή Μαρ Καί πιό πολύ ἐκεῖνο πούμοῦ γράφεις γιά laquoαἰσιόδοξη στάση ἀπέναντι στήζωή καί διαφορετική ματιά στόν γενικότεροκόσμοraquo Πραγματικά αὐτά μᾶς χαρίζει ἡ πίστη στόΧριστό καί ὁ λόγος Του Καί εἶσαι εὐτυχισμένη πούτόσο νωρίς κατάλαβες τά σημαντικά Κράτα αὐτήτήν πίστη καλλιέργησέ την καί τότε θά βλέπεις καίμέσα στά σκοτάδια φῶς ἐλπίδα λύσεις

Ἀγαπημένο μου ΠεριοδικόΕἶναι καιρός τώρα πού μιά σκέψη τυ-

ραννάει τό μυαλό μου καί θά ἤθελαπολύ μιά ἀπάντηση Συνεχῶς γύρωμου ἀκούω ἀνθρώπους ἀκόμη καίνέους νά συζητοῦν γιά συνανθρώπους

τους καί νά λένε ὅτι τούς laquoματιάζουνraquoraquoΜ Μ Χίος

Τό θέμα πού σέ ἀπασχολεῖ τόσο ἀγαπητή Μεἶναι ἡ βασκανία τό laquoμάτιασμαraquo θέμα γνωστό ἀπότήν ἀρχαιότητα Εἶναι καθαρή ἐπενέργεια τοῦ πο-νηροῦ πνεύματοςπού εἶναι πάντα καταστροφικό

καί μισάνθρωπο ὅπως καταλαβαίνεις καί σύ ἀπό τάπαραδείγματα πού ἀναφέρεις στό γράμμα σουΠροέρχεται ἀπό φθόνο Ἡ Ἐκκλησία μας δέχεταιτή βασκανία (τό laquoμάτιασμαraquo) καί ὑπάρχουν εἰδικέςεὐχές γιά τήν ἀντιμετώπισή της Αὐτό πού πρέπεινά κάνει ἕνας πιστός χριστιανός εἶναι νά μετέχειστά Ἱερά Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας μας Ἱερά Ἐξο-μολόγηση καί θεία Εὐχαριστία νά φοράει τόσταυρό του καί νά κάνει τό σταυρό του ndashτό φο - βᾶται αὐτό πολύ ὁ διάβολοςndash καί νά προσφεύγειστήν Ἐκκλησία ἄν τοῦ συμβεῖ κάτι τέτοιο Ἡ δύ-ναμη πάντως τοῦ διαβόλου ἐλέγχεται Θυμᾶσαιτόν δαιμονισμένο τῶν Γερ γεσηνῶν (Μάρκ ε´ 1-20)Ἐπειδή ὡστόσο τό θέμα πού θίγεις εἶναι σοβαρόἴσως ἀργότερα τό laquoΠρός τή Νίκηraquo νά ἀσχοληθεῖἐκτενέστερα

Tί ὡραῖα κείμενα τά κείμενα πού μοῦστείλατε ἀγαπητά laquoΧελιδόνιαraquo ἀπότή ζωή στήν Κατασκήνωσή σας στόἙλληνικό Κορινθίας Τί ἐκπλήξειςἈπό τή μιά σπουδαῖες συγγραφεῖςἀπό τήν ἄλλη σπουδαῖες ποιήτριες

Κυρίως ὅμως χαρούμενα καί δημιουργικά παιδιάΝά σᾶς εὐλογεῖ ὁ Κύριός μας Καί τό χειμώνα πούἔφθασε νά ἔχετε θερμές καρδιές γιά τό Χριστόμας καί καλό ἀγώνα γιά ὅσα ὄμορφα μάθατε τό κα-λοκαίρι Εὐχαριστῶ ἰδιαίτερα τήν Ὁμάδα laquoἌγγε-λοι Ἀγάπηςraquo γιά τήν καταπληκτική ἀ κροστιχίδαπού μοῦ ἔστειλε μέ τίς ὀμορφιές τῆς κατασκηνω-τικῆς ζωῆς Τήν κρατάω γιάτήν προ-κατασκη-νωτική

ΕΕΣΣΕΕΙΙΣΣ ΚΚΙΙ ΕΕΓΓΩΩlaquoἘσύ πού θρόνος Σου ἡ ΘεσσαλονίκηΜακεδονί τη Ἀκρί τα Καβαλάρηφώτισέ microας τό δρόmicroο πρός τή ΝίκηΤοῦ microήνα πού γιορτάζει Σε εἶν᾽ ἡ χάρη

∆εόmicroεθά ΣουΒάλε microας τοῦ θριάmicroβου τήν κορώναraquo

(Κ Παλαmicroᾶς)

Καί τήν ἔβαλε laquoτοῦ θριάμβου τήν κορώναraquoὁ Μακεδονίτης Ἀκρίτας ΚαβαλάρηςἍγιος Δημήτριος2266 ὈὈκκττωωββρρίίοουυ 11991122ἐλευθερώθηκε ἡ Θεσσαλονίκη ἀπό τούς ΤούρκουςΠανηγυρίζει ἡ Ἑλλάδα ὅλη στά 100 χρόνια τοῦ θριάμβουΚαί ἀγρυπνεῖ

Στό τεῦχος αὐτό ndash Ὀκτώβριος 2012ndash

λόγω ἐπίκαιρης ὕληςδέν θά δημοσιευθοῦν

κείμενα τοῦ Διαγωνισμοῦ μας

Ὀκτώβριος 2012 351

ρακαλοῦσε τήν εὐχαριστοῦσε Δικό τηςδῶρο ἔνιωσε πώς ἦταν κι ἡ δουλειά τουστή μεγάλη ψαροταβέρνα κοντά στό λι-μάνι πού τοῦ ἐξασφάλιζε μεροκάματοἱκανό νά βοηθάει τόν πατέρα του νάθρέψει τά ἑπτά ἀδέλφια τουΣβέλτος ξύπνιος εὐγενικός καί προ-

πάντων τίμιος κέρδισε ἀμέσως τήνἀγάπη καί τήν ἐμπιστοσύνη τοῦ κυρ-Προκόπη τοῦ μαγαζάτορα καί μαζίπαινέματα καί πλούσια φιλοδωρήματαΕἶχε χίλιους λόγους γιά νά ᾽ναι πολύεὐχαριστημένος ὁ Παναγιώτης κι ἕνανπολύ μεγάλο καί σοβαρό γιά νά μήνεἶναι Λόγοι βλάσφημοι μόλυναν τόστόμα τοῦ κυρ-Προκόπη καί μαζί τήδροσερή θαλασσινή ἀτμόσφαιρα τοῦμαγαζιοῦὉ Παναγιώτης ἔνιωθε νά πνίγεται

ὅμως εἶχε κληρονομιά ἀπrsquo τή γιαγιά τόἀντίδοτο laquoὙπερευλογημένη ὑπάρχειςΘεοτόκε Παρθένεraquo ἔλεγε μεγαλόφωναμόλις οἱ βρώμικοι λόγοι ἔφθαναν στrsquoαὐτιά του καί τό πρόσωπό του σκυ-θρώπαζε Αὐτή ἦταν ἡ πρώτη του κί-νηση ἀντίδρασης Μετά ἀπό λίγο ἔγινεκι ἡ δεύτερηmdash Παναγιώτη σέ νιώθω ψυχραμένο

Τί συμβαίνει Ἔχεις κανένα παράπονοἀπό μέναmdash Κυρ-Προκόπη μοῦ δίνεις καλή δου-

λειά καί μοῦ δείχνεις μέ κάθε τρόπο τήφροντίδα σου Σrsquo εὐχαριστῶ πολύ ὅ μωςἔχω παράπονο μεγάλοmdash Πές παιδί μου τί εἶναι mdash Μιλᾶς ἄσχημα γιά τή Μάνα μουmdash Ἐγώ πότεmdash Γιά τήν Παναγίαmdash Αὐτό ἐννοεῖς Μή χολοσκᾶς καη-

Ἡ κληρονοmicroι

άτῆς γιαγιᾶς

Ἦ ταν παιδί ὅταν πρωταντίκρισε τόφοβερό πρόσωπο τοῦ πολέμου ὅτανπρωτάκουσε ἐκεῖνον τό διαπεραστικόἦχο-προμήνυμα πώς θά σκοτείνιαζε ὁοὐρανός τους μrsquo ἐκεῖνα τά μαῦρα σιδε-ρένια σύννεφα πού ἔβρεχαν κατα-στροφή Τή φρίκη τῆς μνήμης τουςδιέλυε ἡ ἀγαπημένη θύμηση τῆς γιαγιᾶςlaquoὙπεραγία Θεοτόκε σῶσον ἡμᾶς

Μή φοβάστε κάτω ἀπό τή Σκέπη Τηςεἴμαστεraquo φώναζε σά γιά νά ξεπεράσειτίς σειρῆνες ἡ γιαγιά κι ὅταν περνοῦ -σε τό κακό laquoὙπερευλογημένη ὑ πάρ-χεις Θεοτόκε Παρθένε Πάλι μᾶς ἔσωσεἡ Παναγίαraquo laquoΜήν τό ξεχάσετε αὐτόποτέ παιδιά μουraquo laquoΝά εὐγνωμονεῖτετή μεγάλη Μάνα μας νά τήν τιμᾶτε καίνά λατρεύετε τόν Υἱό ΤηςraquoΔέν τό ξέχασε ὁ Παναγιώτης Τήν ἀ -

γαποῦσε πολύ τήν Παναγία τήν πα-

Ὀκτώβριος 2012352

μένε λόγια πού πετᾶνε δέ τό θέλωκακό συνήθειοmdash Ναί ἀφεντικό σέ παρακαλῶ Πρίν

λίγα χρόνια ὅλοι τήν ἱκετεύαμε νά σώ -σει τόν τόπο μας Κι ἐσύ σίγουρατότε μέσrsquo τή φωτιά τοῦ μετώπου τήνπαρακαλοῦσες Καί σrsquo ἄκουσε κι ἔ -δωσε νά γυρίσεις γερός κι ἡ Πατρίδαμας τώρα νά ᾽ναι λεύτερη Κι Ἐκείνηἀντί γιά εὐχαριστίες ἀκούει τώραmdash Ἔχεις δίκιο Πρέπει νά τό κόψωΠέρασαν ἑβδομάδες μῆνες μά ἡ ἀρ -

ρώστια τοῦ κυρ-Προκόπη δέν πέρασεὉ πάντα καλός κι ἐργατικός Πανα-γιώτης ἀσφυκτιοῦσε πιά στό χῶρο τῆςδουλειᾶς του Μιά μέρα τό ἀφεντικότόν κάλεσε νά μιλήσουνmdash Παναγιώτη ἐγώ παιδιά δέν ἔχω οἱ

κόποι μου δέ θέλω νά μείνουν σέ συγ-γενεῖς Σοῦ προτείνω νά γίνουμε συνε-ταῖροι Ἐγώ θά βάλω τήν ἐπιχείρηση κιἐσύ τά ἐργατικά καί καθαρά χέρια σουΣκέψου το κι αὔριο μοῦ ἀ πα ντᾶςΕἶχε σκεφθεῖ ὁ Παναγιώτης γιrsquo αὐτό

καί χωρίς νά ὑπολογίσει τή σίγουρηδουλειά καί τήν ἄνεση πού ἐξασφάλιζεστήν πολύτεκνη οἰκογένειά τους ἀπο-φάσισε τήν τρίτη καί τελευταία κίνησηmdash Κυρ-Προκόπη σrsquo εὐχαριστῶ πολύ

γιά τήν ἀγάπη καί τήν ἐμπιστοσύνησου Ὅμως τήν πρότασή σου δέν μπο -ρῶ νά τή δεχθῶ οὔτε νά μείνω ἄλλοστή δούλεψή σου μπορῶ Εἶπε ἔλυσε τήν ποδιά ἀπό τή μέση

του καί τήν ἀκούμπησε στό τραπέζιπού βρισκόταν μπροστά τουmdash Δέν καταλαβαίνω Γιά ποιό λόγοmdash Γιά κάποιους λόγους σου κυρ-

Προ κόπηmdash Δέν μπορῶ νά τό πιστέψω Ἐν νο -

εῖς Σπουδαῖο πράγμα ποιόν βλάπτωΕἶπε ἐκεῖνος περισσότερο πειραγμένοςπαρά ξαφνιασμένος

mdash Τόν ἑαυτό σου κι ὅποιον σrsquo ἀ κού -ει ἀφεντικόmdash Ξανασκέψου το καί περίμενε τό

τέλος τοῦ μήνα νά λογαριαστοῦμεσοῦ χρωστάωmdash Τίποτα δέ χρωστᾶς σέ μένα στήν

Παναγία ὅμως χρωστᾶς κυρ-Προκό -πη χρωστᾶμε ὅλοι μας εὐγνωμοσύνηκαί τιμή καί στόν Υἱό της τή λατρείαμαςἜφυγε λυπημένος μά εἰρηνικός ὁ

Παναγιώτης Ἄφηνε τή δουλειά του μάκρατοῦσε δική του τήν πολύτιμη κλη-ρονομιά τῆς γιαγιᾶς Αὐτή τοῦ ἐξα-σφάλισε τό μέλλον Λίγους μῆνες μετάδιορίστηκε ὑπάλληλος σέ δημόσια ὑ -πηρεσία πράγμα σπουδαῖο γιά τήν ἐ -ποχή Ἀργότερα δημιούργησε εὐλογημένηπολύτεκνη οἰκογένεια Τώρα μᾶς διη-γεῖται τήν ἱστορία του γιά νά μᾶςμάθει ὅποτε νιώθουμε νά μολύνεται τόπεριβάλλονμας ἡ τάξη ἡ παρέατό προαύλιοτό γήπεδοἀπό παρό-μοια λόγια νάἀποφασίζουμεκάποιες δυνα-μικές κινήσειςἀντίδρασηςγιά νάἑλκύουμετή μεγάληΧάρη τῆς Πα-ναγίας καί νάκρατοῦμε τήΣκέπη Τηςἁπλωμένηπάνω ἀπότήν Πα-τρίδα μας

Μ

τῆς γιαγιᾶς

Ὀκτώβριος 2012 353

ΤΥΠΟΣ ΠΛΟΙΟΥ ΕΛΑΦΡΥ ΚΑΤΑ∆ΡΟΜΙΚΟ ΜΗΚΟΣ 140 Μ ΠΛΑΤΟΣ 21 Μ ΒΥΘΙΣΜΑ 75 ΜΠΛΗΡΩΜΑ 30 ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΙ

670 ΝΑΥΤΕΣΜΕΓΙΣΤΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ 225 ΚΟΜΒΟΙΜΗΧΑΝΕΣ 2 ΤΕΤΡΑΚΥΛΙΝ∆ΡΕΣΠΥΡΟΒΟΛΑ 4 ΤΩΝ 234 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ

8 ΤΩΝ 197 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ8 ΤΑΧΥΒΟΛΑ ΤΩΝ 76 ΧΙΛ5 ΑΝΤΙΑΕΡΟΠΟΡΙΚΑ

ΕΝΑ ΖΩΝΤΑΝΟ ΜΟΥΣΕΙΟΤΟΥ ΠΟΛΕΜΙΚΟΥ ΜΑΣ ΝΑΥΤΙΚΟΥ

Βρισκόmicroαστε στό Πάρκο ΝαυτικᾹς Παράδοσης στό Τροκαντερό δίπλα στή microαρίνα τοῦ Φλοίσβουστό Παλαιό Φάληρο Ἐδῶ εἶναι ἐλλιmicroενισmicroένα πλοῖα τοῦ Πολεmicroικοῦ Ναυτικοῦ πού ἔγραψανλαmicroπρές σελίδες στή σύγχρονη ἑλληνική ἱστορία

Τό θωρηκτό laquoἈβέρωφraquo ναυπηγήθηκε τό 1911 στά ναυπηγεῖα τῶν ἀδελφῶν ORLANDO στό Λιβόρνο τῆς Ἰταλίας

Ἡ τότε κυβέρνηση τοῦ Κυριακούλη Μαυροmicroιχάλη δαπάνησε22300000 δρχ γιά τήν ἀπόκτησή του Τά 8000000 δρχπροέρχονταν ἀπό τό 20 τῆς συνολικῆς κληρονοmicroιᾶς τοῦ Γεωργίου Ἀβέρωφ πού τά παραχώρησε microέ τή διαθήκη του στόΤαmicroεῖο Ἐθνικοῦ Στόλου Τό πλοῖο πού ἔφερε τό ὄνοmicroά τουκατέπλευσε στίς 11 Σεπτεmicroβρίου στό Φάληρο ὅπου τό ὑ ποδέχτηκαν οἱ Ἕλληνες microέ microεγάλο ἐνθουσιασmicroό

ΤΟ ΘΩΡΗΚΤΟ laquoΑΒΕΡΩΦraquo ∆ΕΝ ΜΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΕΙ ΠΙΑ ΣΤΙΣ ΘΑΛΑΣΣΕΣΜΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΕΙ ΟΜΩΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑhellip

5 Ὀκτωβρίου 1912 Κήρυξη Βαλκανικῶν ΠολέmicroωνἈναχώρηση τοῦ στόλου γιά τό Αἰγαῖο

3 ∆εκεmicroβρίου 1912 Ναυmicroαχία τῆς Ἕλλης

Ἡ Ἑλλάς δέν ἀναmicroένει ἀπό ἐσς νά ἀποθάνετε γι αὐτήν Ἀναmicroένει νά νικήσετε Αὐτήἦταν ἡ προτροπή τοῦ Ἐ Βενιζέλου πρός τούς Ἕλληνες Ναῦτες στίς 5 Ὀκτωβρίου 1912

Ὀκτώβριος 2012354

Ἡ σηmicroαία τοῦ laquoἈβέρωφraquo εἶναι microεγαλύτερηἀπrsquoαὐτές πού κυmicroατίζουν στά ἄλλα ἑλληνικάπολεmicroικά πλοῖα καί τήν ἀκολουθεῖ microιά ἱστορίαΜετά τήν Ἀπελευθέρωση ὅταν τό θωρηκτόlaquoἈβέρωφraquo ἐπέστρεψε στήν Ἑλλάδα microεταφέροντας τήν ἐξόριστη κυβέρνηση θεωρήθηκεσωστό νά κρεmicroαστεῖ στόν ἱερό βράχο τῆςἈκρόπολης ἡ σηmicroαία τοῦ πλοίου ὡς ἔνδειξητῆς ἔννοιας τῆς ἐλευθερίας καθώς τό πλοῖοεἶναι τό microοναδικό κοmicromicroάτι ἑλληνικῆς γῆς πούστά 100 χρόνια ζωῆς του δέν ἔχει κατακτηθεῖ ποτέ Ἀπό τότε στό πλοῖο κυmicroατίζει microιάἴδια σέ microέγεθος σηmicroαία τῶν 48 τmicro

5 Ἰανουαρίου 1913 Ναυmicroαχία τῆς Λήmicroνου

2 Μαῒου 1919 Ἀποβίβαση ἑλληνικοῦ στρατοῦ στή Σmicroύρνη

Σεπτέmicroβριος 1922 Ὑποστήριξη ἀποχώρησης ἑλληνικοῦ στρατοῦἀπό Μικρά Ἀσία

5 Μαῒου 1937 Ἄφιξη στήν Ἀγγλία γιά τά 25χρονα τῆς βασιλείας τοῦ Γεωργίου Ε΄ τῆς Ἀγγλίας

18 Ἀπριλίου 1941 Ἀναχώρηση γιά Κρήτη καί Ἀλεξάνδρεια Αἰγύπτου

18 Ὀκτωβρίου 1937 Ἐπίσηmicroη ἐπίσκεψη στήν Κωνπολη

28 Ὀκτωβρίου 1940 Κήρυξη ἑλληνο9ταλικοῦ πολέmicroου

18 Ὀκτωβρίου 1944 Ἄφιξη στήν ἐλεύθερη Ἑλλάδα

1951 Ἐγκαταλείπει τήν ἐνεργό δράση

1983 Ἀπόφαση γιά microετατροπή σέ Μουσεῖο

1986 Μεταφέρεται στό Π Φάληρο

Ὁ ἀπολογισmicroός τᾹς ναυmicroαχίας γιά τούς Ὀθωmicroανούς ἦταν τραγικός Ἑκατόν ἐνενήντα νεκροίπολλαπλάσιοι τραυmicroατίες καί βαριές ζηmicroιές σέ τρία πλοῖα τους Ο ἑλληνικός στόλος εἶχε microόλιςτρεῖς τραυmicroατίες καί microικρές ζηmicroιές Ὁ τουρκικός στόλος δέ βγᾹκε ἀπό τά στενά τοῦ Ἑλλησπόντουγιά πολλά χρόνια καί ἡ Τουρκία ὑπογράφει ταπεινωτική συνθήκη εἰρήνης microέ τήν Ἑλλάδα

Ὀκτώβριος 2012 355

Παρατηρῆστε τήν ἀντίστροφη κλίσητῆς πλώρης τοῦ πλοίου χαρακτηριστικήγιά τά πλοῖα τῆς ἐποχῆς σέ ἀντίθεση microέτά σηmicroερινά Τό microπροστινό τmicroῆmicroα πούβρίσκεται κάτω ἀπό τήν ἐπιφάνεια τῆςθάλασσας εἶναι ἀπό συmicroπαγή χάλυβα γιάνά microπορεῖ νά κάνει microέχρι καί ἐmicroβολισmicroόΜιά συνέχεια τῆς ἀρχαίας τριήρους καίτῆς ναυτικῆς παράδοσης τῆς Ἑλλάδας

Σπάνια συναντᾶ κανείς ἕνα ἐκκλησάκι πάνω σέπολεmicroικό πλοῖο ὅπως τό παρεκκλήσι τοῦ ἉγίουΝικολάου hellipΤίς παραmicroονές τῆς ναυmicroαχίας τῆςrdquoἝλληςrdquo (Νοέmicroβριος 1912) ὁ πυροβολητής Σωτήριος Κ Σκόδρας πῆγε στόν ὑπηρετοῦνταἀρχιmicroανδρίτη τότε καί microετέπειτα microητροπολίτηΣπάρτης ∆ιονύσιο ∆άφνο καί τοῦ ἀνακοίνωσε

ὅτι κατά τή διάρκεια τῆς ὑπηρεσίας του παρατήρησε microιά περίεργη σκιά στόν κάδο νεροῦπού ἔmicroοιαζε πολύ microέ τή microορφή τοῦ Ἁγίου Νικολάου Οἱ ἄλλοι ναῦτες δυσπίστησαν λέγοντας ὅτι ἐπρόκειτο γιά ὀξείδωση τῆςλαmicroαρίνας Αὐτό ὅmicroως ἦταν ἀδύνατο γιατίὁ κάδος ἦταν ὁλοκαίνουργος Μόλις ἐνηmicroερώθηκε ὁ ναύαρχος Κουντουριώτης διέταξε νά τοποθετήσουν τόν κάδο στόπαρεκκλήσιο τοῦ θωρηκτοῦ καί νά γίνει ὁmicroιλία στό πλήρωmicroαmicroέ θέmicroα rdquoὉ Θεός εἶναι microαζί microαςrdquo

ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΟΥ ΘΩΡΗΚΤΟΥ laquoΑΒΕΡΩΦraquohellip

Κάθε χρόνο τό πλοῖο δέχεται πάνω ἀπό 30000 ἐπισκέπτες Τό laquoΑΒΕΡΩΦraquo δέν εἶναι ἁπλά ἕναΜουσεῖο εἶναι ὁλόκληρο ἕνα κειmicroήλιο microέσα στό ὁποῖο ὁ κάθε ἐπισκέπτης περπατ microέ δέος Εἶναιἕνα ζωντανό ναυτικό microνηmicroεῖο πού κάθε γωνιά του ζωντανεύει microιά ἱστορία τόσο θαυmicroαστή ὅσοκαί ἡ ψυχή τῶν ἀνθρώπων πού τό ὑπηρέτησαν

Φ

Ὀκτώβριος 2012356

ἹἹλλιικκάά 2 πακέτα τετράγωνα μπισκότα (τύπου Πτί-μπέρ) 1 φάκελο Garni βανίλια 1 φάκελο κρέμα στιγμῆς ἄνθος ἀραβοσίτου βανίλια 2 ποτήρια γάλα

καί frac12 περίπου ποτήρι γάλα γιά νά βουτᾶμε τά μπισκότα frac12 ποτήρι ζάχαρη ἄχνη 200 γρ βιτάμ soft 3 βανίλιες 1 κουταλιά σούπας κακάο ἤ nescafeacute 3-4 κουταλιές λικέρ καφέ 3-4 κουταλιές κονιάκ 1 κουβερτούρα 125 γρ

ἘἘκκττέέλλεεσσηηΧτυπᾶμε γιά δύο λεπτά στό μίξερ τό garni τήν κρέμα

στιγμῆς τό γάλα τήν ἄχνη τό βιτάμ καί τίς βανίλιεςΣέ ἕνα μακρύ δίσκο βάζουμε ἀλουμινόχαρτο καί ἁπλώ-

νουμε τά μπισκότα πού ἔχουμε βουτήξει στιγμιαῖα στόγάλα καί τό λικέρ Τά μπισκότα τά τοποθετοῦμε ἑνωμένασέ τρεῖς σειρές Βάζουμε συνολικά 3 μπισκότα κατά πλά-τος καί 7 μπισκότα κατά μῆκος

Πάνω στή μεσαία σειρά μπισκότων ἁπλώνουμε τό 13τῆς κρέμας καί πάνω στήν κρέμα τοποθετοῦμε μία ἀκόμασειρά μπισκότα Πάνω ἀπ΄ αὐτά τά μπισκότα βάζουμε τόἄλλο 13 τῆς κρέμας στό ὁποῖο ἔχουμε προσθέσει κακάοΣυνεχίζουμε μέ μία ἀκόμα σειρά μπισκότα καί τέλος βάζουμε τό τελευταῖο 13 τῆς κρέμας

Σηκώνουμε τίς δύο πλαϊνές πλευρές τοῦ ἀλουμινόχαρτου μαζί μέ τά μπισκότα καί κλεί-νουμε σφιχτά ὥστε νά σχηματιστεῖ περίπου τριγωνικός κορμός Βάζουμε τόν κορμό γιάτρεῖς ὧρες περίπου στήν ψύξη Ὅταν τόν βγάλουμε ἀνοίγουμε τό ἀλουμινόχαρτο μέ προ-σοχή καί περιχύνουμε μέ τό γλάσο Διατηροῦμε τόν κορμό στό ψυγεῖο

Γιά τό γλάσο χρησιμοποιοῦμε μπέν-μαρί στό ὁποῖο λειώνουμε τήν κουβερτούρα μέ 3-4 κουταλιές γάλα καί 3-4 κουταλιές κονιάκ

Κορmicroός

ΚΚΑΑΛΛΗΗ ΕΕΠΠΙΙΤΤΥΥΧΧΙΙΑΑ

Ὀκτώβριος 2012 357

ΚΑΤΙ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΣΑΣ

Συνταγή καί φωτογραφίες ἀπόκ Μαρία Ἀδ Πύργος

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17 Ρ Ο Σ

Στή διπλανή στήλη συμπλήρωσε τά γράμ-ματα πού λείπουν καί φτιάξε τίς ζητούμενεςλέξεις πού τελειώνουν σέ -ΡΟΣ

1 Βουνό2 Χωράφι3 Ἕνας ἀπό τούς μαθητές τοῦ Χριστοῦ4 Δέν εἶναι βρώμικος5 Συσσωρευμένος πλοῦτος6 Αὐτός πού ἀγαπᾶ τή μελέτη7 Προσωρινός8 Τό ψάρι βακαλάος9 Ὁ ἀποτελούμενος ἀπό πολλά κύτταρα10 Ἀποτελεῖται ἀπό ἄσπρο καί μαῦρο χρῶμα11 Γιατρός εἰδικός γιά παιδιά12 Αὐτός πού δίνει παρηγοριά κουράγιο13 Φοβερός τρομακτικός14 Γεμάτος λάμψη ἀκτινοβόλος15 Μπροστά16 Ὑπάρχει στή σαπουνάδα17 Πρόθεση

ΛΕΞΕΙΣ ΡΟΣ

2 6 + 3 - 5 = 10

2 = 21

-

6 2 = 8

= 19

= = = =

3 17 21 36

Κάθε γραμμήκαί κάθε στήληπρέ πει νά περι-λαμβάνει τούς ἴ -διους ἀριθμούςκαί σύμβολαἀλλά μέ διαφορε-τική διάταξη

Βρεῖτε τή διά-ταξη γιά νάἰσχύουν τά ἀπο-τελέσματα πούἀναγράφονται

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ5

∆ΙΑΦΟΡΕΣ

ΚΚάάθθεε ἑβδομάδα ἕναςγάλος γεννάει πέντε αὐ -γά καί κάθε ἑβδομάδαμία ἀλεπού κλέβει ἕναἀπό αὐτά Πόσες ἑβδο-μάδες χρειάζονται γιάνά συγκεν-τρω θοῦν 30 αὐγά

ἌἌνν δύο ἐργάτες χρειάζον-ται δύο μέρες γιά νά βά-ψουν δύο τοίχους πόσεςμέ ρες θά χρει-αστοῦν δέκαἐργάτες γιάνά βά-ψουν δέ -κα τοίχους

Ὀκτώβριος 2012358

ΣΤΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟἩ νικηφόρα ἑλληνική Σημαία στήν ἐλεύ-

θερη Θεσσαλονίκη Ὀκτώβριος 1912 (Σύνθεση περιοδικοῦ laquoΠρός τή Νίκηraquo)

ldquo∆έν ξεχνωrdquo σηmicroαίνει

ΘυmicroαmicroαιΤιmicroω

Ὑπόσχοmicroαι

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

Μήν ξεχάσω

Μήν ξεχάσω

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012

σω καί νά σέ ἀποκαταστήσω στή δικήσου γῆ τή γῆ τῆς Χαναάν

Τότε λαέ μου ἤσουν ἐσύ γιά μένα τε-λείως ξεχωριστός καί ἀγαπητός λαός -ποιος τολμοῦσε νά σέ βλάψει ἔβρισκεἘμένα ἐκδικητή καί τιμωρό Τόσο σέ ἀ -γαποῦσα

μως θέλω νά σέ ρωτήσω Τί laquoπλημ-μέλημαraquo τί σφάλμα τί ἀδικία τί λάθοςβρῆκαν οἱ πατέρες σου ἐπάνω μου καί μέἐγκατέλειψαν ἔφυγαν μακριά μου καίἀκολούθησαν τά κούφια καί τιποτένιαεἴδωλα ὥστε τελικά καί οἱ ἴδιοι νά γίνουνκούφιοι μηδαμινοί καί τιποτένιοι

Βρέθηκε ἄραγε κάποιος ἀπrsquo αὐτούς νά

Aparao TA paraPOFHTIka ANAGNVSMATa toy ESparaEPInoy ths EOPTEumls

TOY AGIOY DHMHTPIOY25 Ὀκτωβρίου 2012 ερεμ β΄ 1-12

ΤΟ ΠΑΡΑΠΟΝΟ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥΤΟ ΠΑΡΑΠΟΝΟ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ

τόν ἑσπερινό τῆς ἑορτῆς τοῦἁγίου μεγαλομάρτυρος Δημη-τρίου διαβάζεται ἕνα προφητι -κό ἀνάγνωσμα συνταρακτικό

Κύριος ἀπαριθμεῖ τίς εὐεργεσίες Τουπρός τό λαό Του τόν ἰσραηλιτικό καίσυγχρόνως ἐκφράζει ἕνα βαθύ παράπο -νο

Θυμήθηκα λέει ὁ Κύριος πόσο σέσπλαχνίσθηκα καί σέ ἐλέησα λαέ μουστά χρόνια τῆς νεότητάς σου τότε πούἄρχιζες τήν ἱστορική σου πορεία καί ἀριθ-μοῦσες λίγα μόνο ἔτη ἐθνικῆς ζωῆς Τότεπού ἤσουν σκλαβωμένος στήν Αἴγυπτοκι ἐγώ ἔκανα τό πᾶν γιά νά σέ ἐλευθερώ -

SS

laquoτί εὕροσαν οἱ πατέρες ὑμῶν ἐν ἐμοί πλημμέλημαὅτι ἀπέστησαν μακράν ἀπ᾽ ἐμοῦraquo

laquoτί εὕροσαν οἱ πατέρες ὑμῶν ἐν ἐμοί πλημμέλημαὅτι ἀπέστησαν μακράν ἀπ᾽ ἐμοῦraquo

Ὀκτώβριος 2012338

Μ

Βηθ

λεέμ

Κορ

ωπί Ἀ

ττικ

ῆς

πεῖ laquoἌς ἀναζητήσουμε τόν Κύριο καίΘεό μας ἄς ἐπιστρέψουμε σrsquo Αὐτόν πούμᾶς ἐλευθέρωσε ἀπό τή δουλεία καί μᾶςχάρισε τήν πατρίδα μας καί τί πατρίδατή γῆ τῆς Ἐπαελίας μέ ὅλα τά ἀ γαθάτόσο ἄφθονα μέ πα-ραγωγή καί πλοῦτοἀστείρευ τοraquo Κανείςδέν βρέθηκε νά πεῖαὐτά Ἀντιθέτως ἐσεῖςὑβρίσατε καί μολύνα -τε τή χώ ρα αὐτή πούσᾶς χάρισα μέ τά σι-χαμερά εἴ δωλα καίτίς ἁμαρτίες σας

Κοιτάξτεδίπλα σας τά ἔθνητά εἰδωλολατρικά Ἄαξαν μήπως τούςθεούς τους ndash πού δέν εἶναι κἄν πραγμα-τικοί θεοί ἀά ψεύτικοι Δέν τούς ἄα-ξαν Καί ἀάξατε ἐσεῖς Ἐμένα πού εἶμαιἡ δόξα καί τό καύχημά σας μέ ἀνταά-ξατε μέ τίς ματαιότητες καί ἀθλιότητεςαὐτοῦ τοῦ κόσμου μέ τά τιποτένια εἴ -δωλα laquoἘξέστη ὁ οὐρανός ἐπί τούτῳλέγει Κύριοςraquo Μέχρι κι ὁ οὐρανός ἔφρι -ξε μέ τήν ἀχαρακτήριστη αὐτή συμπερι-φορά σας

Αὐτά λέει ὁ Κύριος

Τό περιοδικό παιδιά πού κρατᾶτε στάχέρια σας τό ὁποῖο φιλοξενεῖ καί τό ἄρ -θρο αὐτό πού διαβάζετε τώρα θέλει νάσᾶς κάνει μία ἐρώτηση

Γιατί ἄραγε νά διαβάζεται τό συγκεκρι-

μένο αὐτό προφητικό ἀνάγνωσμα κατάτήν ἑορτή τοῦ ἁγίου Δημητρίου Τί σχέ -ση ἔχει ὁ ἅγιος μεγαλομάρτυς Δημήτριοςμέ τίς ἔννοιες πού τίθενται στό ἀνάγνω-σμα αὐτό δουλεία ἐλευθερία πατρίδαἐθνική ἀποκατάσταση

Τήν ἀπάντηση θά τήνδώσετε πολύ εὔκολα μό -νοι σας ὅταν διαβάσετεὅλο τό ὑπόλοιπο τεῦχοςπού εἶναι ἀφιερωμένοστήν ἐθνική ἐπέτειο τῶν100 χρόνων ἀπό τούςΒαλκανικούς Πολέμουςτοῦ 1912-13 Ἐντοπίστεπότε ἔγινε ἡ ἀπελευθέ-

ρωση τῆς Θεσσαλονίκης ὁδιπλασιασμός οὐσιαστικά τῆς πατρίδαςμας

καί σκεφθεῖτεΤί σημαίνει γιά μᾶς τούς Ἕηνες ὅτι

ἔχουμε τόσους καί τέτοιους ἁγίους γιάπολιούχους Πόσο ἐπίκαιρα καθίστανται τά λό -

για αὐτά τοῦ Κυρίου γιά τή δική μας πα-τρίδα καί τό λαό Πόσο δίκαιο εἶναι τό παράπονό ΤουΤί πρέπει νά δεῖ ἀπό μᾶς ὁ ἅγιος Δη-

μήτριος γιά νά laquoμεσολαβήσειraquo καί πάλιγιά χάρη μας στό Θεό

Αὐτή τή φορά τό ἁγιογραφικό μήνυμαθά τό βγάλετε μόνοι σας Καί τό laquoΠρόςτή Νίκηraquo εἶναι βέβαιο ὅτι τά συμπερά-σματά σας θά εἶναι σωστά

ΣΣττόόνν ἑἑσσππεερριιννόό ττῆῆςς ἑἑοορρττῆῆςς ττοοῦῦἁἁγγίίοουυ μμεεγγααλλοομμάάρρττυυρροοςς ΔΔηημμηη--ττρρίίοουυ δδιιααββάάζζεεττααιι ἕἕνναα ππρροοφφηηττιικκόόἀἀννάάγγννωωσσμμαα σσυυννττααρραακκττιικκόό

ΚΚύύρριιοοςς ἀἀππααρριιθθμμεεῖῖ ττίίςς εεὐὐεερρ--γγεεσσίίεεςς ΤΤοουυ ππρρόόςς ττόό λλααόό ΤΤοουυ ττόόννἰἰσσρρααηηλλιιττιικκόό κκααίί σσυυγγχχρρόόννωωςςἐἐκκφφρράάζζεειι ἕἕνναα ββααθθύύ ππααρράάπποοννοο

Ὀκτώβριος 2012 339

Τά ἀεροπλάνα πού εἶχαν πρωτοσχεδιαστεῖ ἀπό τούςἀδερφούς Ράιτ τό 1904 θεωροῦνταν κατάλληλα μόνογιά ἐκτέλεση θεαματικῶν ἀλλά ἐπικίνδυνων καί μᾶλλονἄχρηστων ἐπιδείξεων

Εἶναι ἐνδεικτικό τό ὅτι τό 1910 ἡ κρατική ὑπηρεσίαἀπογραφῆς τῶν ΗΠΑ στήν ἐπίσημη ἀπογραφή της κα-τέτασσε τούς ἀεροπόρους στούς ldquoκαλλιτέχνες ἐπιδεί-ξεωνrdquo Δηλαδή στήν ἴδια ἐπαγγελματική κατηγορία μέ τούς κλόουν

Ἔτσι τά ἐπιτελεῖα τῶν μεγάλων χω ρῶν δίσταζαν νά λάβουν σοβαρά ὑπrsquo ὄ ψη τουςτό ἀεροπλάνο πρίν τό 1911

τούς βαλκανικούς πολέmicroους 1912-13 χρησιmicroοποιήθηκε γιάπρώτη φορά τό ἀεροπλάνο ὡς πολεmicroικό microέσο

ἱ Ἕλληνες ὑπᾹρξαν microεταξύ τῶν πρωτοπόρων σ αὐτόπαρά τά φτωχά microέσα πού διέθεταν

Ἡ Ἑλληνική κυβέρνηση κάνει μιά κίνηση πρωτοπο-ριακή Μεριμνᾶ νά ἀναχωρήσουν γιά τή Γαλλία οἱπρῶτοι Ἕλληνες ἀξιωματικοί γιά νά ἐκπαιδευθοῦν ὡςἀεροπόροι

Στίς 88 ΦΦεεββρροουυααρρίίοουυ 11991122 ὁ Ἐμμανουήλ Ἀργυρόπου-λος ὁ πρῶτος ἰδιώτης ἀεροπόρος κάνει τήν πρώτη τουπτήση (στό Ρούφ) Στήδεύτερη ἔξοδο τῆς ἴδιας

ἡμέρας συνεπιβάτης τοῦ Ἀργυρόπουλου ἦταν αὐτόςὁ ἴδιος ὁ πρωθυπουργός ὁ Ἐλευθέριος Βενιζέλος

Ἡ πρώτη στρατιωτική πτήση ἔγινε στίς 1133 ΜΜααΐΐοουυ 11991122ἀπό τόν Ὑπολοχαγό Δημήτριο Καμπέρο μέ τό πρῶτοστρατιωτικό ἀεροπλάνο τῆς Ἑλλάδας τύπου Farman

Τόν ἸἸοούύννιιοο ττοοῦῦ 11991122 ὁ Καμπέρος πέταξε μέ τό laquoΔαί-δαλοraquo τό ἀεροσκάφος Farman τό ὁποῖο εἶχε μετα-σκευαστεῖ σέ ὑδροπλάνο θέτοντας ἔτσι τίς βάσεις τῆς Ναυτικῆς Ἀεροπορίας

Ξέρεις ὅτι

Κι ἀκόmicroη ὅτι

Τά πρῶτα πολεmicroικά ἀεροπλάναΤά πρῶτα πολεmicroικά ἀεροπλάναΤΤίί γγιιννόότταανν ππρρίίνν

ΦΦττάάννοουυmicromicroεε σσττόό 11991111 micromicroήήνναα ∆∆εεκκέέmicromicroββρριιοο

Ὀκτώβριος 2012340

σ

o

Τό σύνθημα τῆς Ἑλληνικῆς Πολεμι κῆςἈεροπορίας εἶναι ΑΙΕΝ ΥΨΙΚΡΑΤΕΙΝ τόὁποῖο σημαίνει laquoΠάντοτε νά κυριαρχεῖςστά ὕψηraquo καί τό ἔμβλημά της ἀναπα-ριστᾶ ἀετό σέ πτήση μπροστά ἀπό τόκυκλικό διακριτικό της

Τά ἑλληνικά laquoπετάγματαraquo ὅμως ἀρχί-ζουν πολύ πιό πρίν Χάνονται στάβάθη τῆς ἱστορίας καί μπλέκονται μέ τήμυθολογία

Ἄν σκεφτοῦμε ὅτι πίσω ἀπό τούς μύ-θους τῶν ἀρχαίων Ἑλλήνων κρύβεταιμιά πραγματική ἀφορμή πίσω ἀπό τόμύθο τοῦ Δαίδαλου καί τοῦ Ἴκαρου βρί-σκουμε τίς πρῶτες προσπάθειες νά πε-τάξει ὁ ἄνθρωπος Ἔγιναν στήν Ἀρ χαίαἙλλάδα καί εἶχαν ἕνα κίνητρο

Τό ΣΣεεππττέέμμββρριιοο ττοοῦῦ 11991122 ὁ ἙλληνικόςΣτρατός ἀπέκτησε τήν πρώτη του πο-λεμική ἀεροπορική μονάδα τό laquoΛόχοἈεροπόρωνraquo μέ ἕδρα τή Λάρισα

Ὁδοιπόρος

ΕΕΠΠΙΙΚΚΑΑΙΙΡΡΑΑΒΒΙΙΒΒΛΛΙΙΑΑΕΕΠΠΙΙΚΚΑΑΙΙΡΡΑΑΒΒΙΙΒΒΛΛΙΙΑΑ

Ὀκτώβριος 2012 341

ΕΚ

∆Ο

ΣΕΙΣ

laquoΟ

ΣΩ

ΤΗΡraquo

ΕΚ

∆Ο

ΣΕΙΣ

laquoΟ

ΣΩ

ΤΗΡraquo

Σόλω

νος

100

θήνα

106

80

τη

λ 2

10 3

6243

49

Ἱστορικές ἀλήθειεςκαί

ἡρωικά κατορθώματα τοῦ Ἑλληνισμοῦ στόν 20ό αἰώνα

Ἀπό τ

ήν

πονεμένη ἱστορία τῆς Β Ἠπείρου

1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι

Ὀκτώβριος 2012342

laquoΔόξα τῷ Ὑψίστῳ διά τόν νέον θρίαμβον τοῦ ἀνδρείου στρατοῦ μαςraquo

(Ἀπό τηλεγράφημα τοῦ Βασιλέως Γεωργίου Αacute στόν ΠρωθυπουργόἘλευθέριο Βενιζέλο μετά τήν ἀπελευθέρωση τῶν Ἰωαννίνων)

laquoΔόξα τῷ Ὑψίστῳ διά τόν νέον θρίαμβον τοῦ ἀνδρείου στρατοῦ μαςraquo

Ὁ Τα

χσίν

πασά

ς παρ

αδίδ

ει τή

Θεσ

σαλο

νίκη

στό Δ

ιάδο

χο Κ

ωνστ

αντῖν

οὉ

Ἐσσά

τ πασ

άς πα

ραδί

δει τ

ά Ἰω

άννιν

αστ

ό Διά

δοχο

Κων

σταν

τῖνο

1912-2012Ἑκατόχρονα ἐθνικοῦ ἀναβαπτισμοῦκαί αὐτοσυνειδησίας

1912-2012

Τρόπαια καί Θρίαμβοιστήν ξηρά καί στή θάλασσαἀπό τήν ἀθάνατη ἑλληνική ψυχή

1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι

Ὀκτώβριος 2012 343

Κατα

βύθι

ση το

ῦ Φετ

ίχ Μ

πουλ

έντ

στό λ

ιμάν

ι τῆς

Θεσ

σαλο

νίκης

Κατα

τρόπ

ωση

τοῦ τ

ουρκ

ικοῦ

στόλ

ουστ

ά Δα

ρδαν

έλλια

344Ὀκτώβριος 2012

Εχουν περάσει ἑβδομήντα δύο χρόνια ἀπό ἐκεῖνο τόν Ὀκτώβρη πού τό ἑλληνικό Ἔθνος ἀπέδειξε ἀληθινό τό λόγο τοῦ σοφοῦ κα-θηγητοῦ τῆς ἀρχαιολογίας Σπύρου Μαρινάτου πού εἶπε ὅτι laquoοἱ

ὀλιγάριθμοι λαοί δέν εἶναι ἀναγκαστικά πάντοτε μικρά ἔθνη Ἐνίοτε (κάποιες φορές) ἔχουν μεγάλην ψυχήν καί συνεισφέρουν τήν μερίδα τοῦ λέοντος εἰς τήν κοινήν περιουσίαν τῆς ἀνθρωπότητοςraquo

Ἦταν Ὀκτώβριος τοῦ 1940 Ὁ laquoἌξοναςraquo ἡ συμμαχία τῆς Γερμανί-ας τοῦ Χίτλερ καί τῆς φασιστικῆς Ἰταλίας τοῦ Μουσολίνι σάρωνε μέ τίς σιδερόφρακτες ὀρδές της τήν Εὐρώπη Στόν κατασκότεινο διεθνή ὁρί-ζοντα δέν τρεμόφεγγε οὔτε τό πιό ἀχνό φῶς ἐλπίδας Πολωνία Δανία Νορβηγία Ὁλλανδία Βέλγιο Λουξεμβοῦργο καί ἡ Γαλλία εἶχαν ὑποκύ-ψει Ἡ μεγάλη ἀντίπαλος τοῦ Ἄξονα ἡ Ἀγγλία περίμενε εἰσβολή

Ἦταν τότε πού ἡ Ἰταλία χωρίς καμιά πρόκληση ἐκ μέρους μας καί ἐνῶ εἶχε βυθίσει τό ἀντιτορπιλλικό μας laquoἝλληraquo πού ἀπέδιδε τιμές τό Δεκα-πενταύγουστο στήν Παναγία στό λιμάνι τῆς Τήνου ζήτησε νά ἀφήσουμε ἐλεύθερη τή διέλευση τῶν στρατευμάτων της γιά τήν εὐόδωση τῶν πο-λεμικῶν της ἐπιχειρήσεων

Στίς 3 τά μεσάνυχτα τῆς 28ης Ὀκτωβρίου ὁ πρεσβευτής της Γκράτσι ξύπνησε τόν πρωθυπουργό Ἰω Μεταξᾶ γιά νά πάρει τήν πατροπαράδο-τη ἀπάντηση τό laquoμολών λαβέraquo σέ ἄλλη διατύπωση laquoΛοιπόν αὐτό ση-μαίνει πόλεμοraquo δηλαδή laquoὌχιraquo

Τό πρωί τό α΄ πολεμικό ἀνακοι νωθέν λακωνικό ἑλληνικότατο γέμισε τή χώ ρα laquoΑἱ ἰταλικαί δυνάμεις ἀπό τίς 530΄ π μ σήμερον προσβάλ-

72 χρόνια μετά

345Ὀκτώβριος 2012

λουν τά ἡμέτερα τμήματα προκαλύψεως τῆς ἑλληνοαλβανικῆς μεθορί-ου Αἱ ἡμέτεραι δυνάμεις ἀμύνονται τοῦ πατρίου ἐδάφουςraquo Τό διάγγελ-μα τοῦ βασιλέως Γεωργίου Β΄ διαβεβαίωνε laquoΜέ πίστιν εἰς τόν Θεόν καί εἰς τά πεπρωμένα τῆς φυλῆς τό Ἔθνος σύσσωμον καί πειθαρχοῦν ὡς εἷς ἄνθρωπος θά ἀγωνισθῇ ὑπέρ βωμῶν καί ἑστιῶν μέχρι τῆς τελικῆς νίκηςraquo Καί ὁ ποιητής συνεπαρμένος ἀπό τό φαινόμενο αὐτοῦ τοῦ μικροῦ ἔθνους πού εἶχε ὑψώσει ἀπό τό γεροντότερο ὥς τό νήπιο τό ἀνάστημά του καί ἔφραζε τό δρόμο στήν ὁλο κληρωτική βία ἔσυρε φωνή στήν Οἰκουμένη

laquoὈμπρός κι ἡ Ἑλλάδα σκώθηκεκαί διασκορπάει τά σκότηἈνάστα ἡ Ἀνθρωπότηκι ἀκλούθα την Ὀμπρόςraquo (Ἄ Σικελιανός)

Σέ πεῖσμα κάθε ἀνθρώπινης λογικῆς μέ ἐμπιστοσύνη στό ὅτι ἡ ὑπερ-οπλία ἀνήκει σrsquo αὐτόν πού διαθέτει τό πνεῦμα καί ὄχι τά ὑλικά μέσα ἡ Ἑλλάδα βάδιζε στήν ἄνιση ἀναμέτρηση Ἰταλία 8000000 λόγχες πεζικοῦ 469 πολεμικά σκάφη 110 ὑποβρύχια 1000 καί πλέον ἀε-ροπλάνα Ἑλλάς 300000 πεζικοῦ 10 σκάφη 27 βομβαρδιστικά ἀε-ροπλάνα 6 ὑποβρύχια Ἀλλά καρδιές καρδιές 7000000 καρδιές Ἑλλήνων

Σύμφωνα μέ τά σχέδια πού εἶχε καταστρώσει ὁ Ἄξονας ὁ χρόνος τῶν 10 ὥς 15 ἡμερῶν ἦταν ἐπαρκής γιά τήν ἐπιχείρηση κατά τῆς Ἑλλάδος Ἀλλά ποιά ἡ διάψευση Στίς 6 Νοεμβρίου τοῦ rsquo40 ὀκτώ μόλις μέρες μετά τήν κήρυξη τοῦ πολέμου τό ἑλληνικό Στρατηγεῖο μπόρεσε νά ἀναλάβει ἀντεπίθεση στόν τομέα τῆς Κορυτσᾶς πού γε-νικεύτηκε στίς 13 σrsquo ὁλόκληρο τό μέτωπο Καί ἡ νίκη πετᾶ Ποιός τήν προφτάνει Κορυτσά Ἀργυρόκαστρο Ἅγιοι Σαράντα Πρεμετή Κλεισούρα Τεπελένι Πόγραδετς Τρεμπεσίνα

Στίς 4 Δεκεμβρίου ὁ Μουσολίνι ἔλεγε στόν ὑπουργό του τῶν ἐξω-τερικῶν Τσιάνο laquoΔέν ὑπάρχει ἄλλη διέξοδος εἴμαστε ὑποχρεωμέ-νοι νά ζητήσουμε κατάπαυση τῶν ἐχθροπραξιῶν ὅσο κι ἄν εἶναι παράδοξο καί γελοῖοraquo Στίς 2 Μαρτίου τοῦ 1941 μπρός στή θυελ-λώδη ἑλληνική προέλαση ὁ ἴδιος ὁ Μουσολίνι ἀναλαμβάνει τή δι-οίκηση τοῦ ἀλβανικοῦ μετώπου Ὅμως ἡ ἰταλική αὐτή προσπάθεια συντρίφθηκε στίς 930΄ π μ τῆς 22ας Μαρτίου Οἱ Ἰταλοί ἔστει-λαν κήρυκες μέ ἐπικεφαλῆς καθολικό ἱερέα γιά νά τούς ἐπιτραπεῖ νά σηκώσουν τούς χιλιάδες νεκρούς τους Ὁ ἄσοφος δικτάτορας πού εἶχε αἱματοκυλίσει καί τό δικό του λαό ἔφυγε ταπεινωμένος στή χώρα του

Ἔτσι γράφτηκε τό ἔπος τοῦ rsquo40 στίς παγωμένες βουνοκορφές

τῆς Πίνδου καί στά laquoμετόπισθενraquo Οἱ ἴδιοι οἱ δημιουργοί του

346Ὀκτώβριος 2012

ἔθεσαν στόν ἑαυτό τους ὅταν ὁ σάλαγος τοῦ πολέμου εἶχε κο-πάσει τό ἐρώτημα laquoΠοιοί ἀληθινά εἴμαστε Τί μᾶς ἕνωνε τόσο

δυνατάraquo Κι ἀπαντοῦσαν laquoΠρῶτα πρῶτα τά laquoπιστεύωraquo μας Πιστεύ-αμε καί δέν κρύβαμε τήν πίστη μας Πιστεύαμε στό Θεό στήν Πανα-γία στήν Ἑλλάδαraquo (Στρ Μυριβήλης) Τό θρησκευτικό βίωμα ὑπῆρξε

γιά τούς στρατιῶτες μας καί τό λαό μας ζωοπάροχο Καί ἡ Παναγία ὁρα-τή Ὑπέρμαχος Στρατηγός Δυνατά ἕνωνε καί ἡ ἀγάπη στήν κοινή μητέρα-

πατρίδα Γιrsquo αὐτό πολεμοῦσαν ἑνωμένοι σάν ἕνας ἄνθρωπος χωρίς φιλοδοξί-ες προσωπικές καί ὑπολογισμούς γιrsquo αὐτό καί εἰπώθηκε πώς laquoποτέ λαός δέν φανέρωσε τέτοια ὁμαδική κι ἀπόλυτη συνείδηση ἱστορικῆς εὐθύνηςraquo

laquondashΓιατί πολεμᾶμεndashΓιά τή δόξα ἀποκρίνεται ἀδίστακτα στή χιονισμένη πλαγιά τοῦ 1220

μπρός στήν Κλεισούρα ὁ ἀγράμματος φαντάρος γιά παράδειγμα στόν κό-σμοraquo

Ἔπειτα καταλυτική γιά τή νίκη ἦταν ἡ ἀπόφαση τῆς θυσίας Μιά θυσία πού προσφέρθηκε ἀπό ὅλους χωρίς κανένα καταναγκασμό laquoμέ τό χαμόγελο στά χείλη πᾶν οἱ φαντάροι μας μπροστάraquo τραγουδοῦσε τό Πανελλήνιο Προσφέρ-θηκε μέ σεμνότητα χωρίς τυμπανοκρουσίες καί χειροκροτήματα

Κι ὅταν ἀργότερα ἔπεσε πάνω μας ἡ πάνοπλη Γερμανία τοῦ Χίτλερ τό μικρό ἔθνος τῶν Ἑλλήνων ἄν καί αἱμόφυρτο κράτησε ψηλά τήν τιμή τοῦ ἀνθρώ-που ἀγωνιζόμενο μέσα σέ σφαγές καί ὁλοκαυτώματα μέχρις ἐσχάτων κερδί-ζοντας χρόνο γιά τή νίκη τοῦ εὐλαβικοῦ πιστοῦ στό Θεό λαοῦ τῆς Ρωσίας πού σύντριψε τελικά τή δύναμη τοῦ ἄδικου

Ἔγραφαν τότε οἱ πολεμιστές λογοτέχνες μας ἐκείνης τῆς γενιᾶς ἀπηχώντας τήν κοινή ἀπόφαση laquoΔέ θά ζητήσουμε ἀνακωχή γιά νά σώσουμε τά σπίτια καί τά ἐργοστάσια οὔτε κἄν γιά νά σώσουμε τό κεφάλι μας πού κινδυνεύει Δέ θά νοσταλγήσουμε τίς μικρές ἀπολαύσεις τῆς ἀτομικῆς εὐτυχίας () Ἡ Ἑλλάδα μιλᾶ μέσα μας τή γλώσσα τῶν μεγάλων ἡμερῶν τῶν μεγάλων ἀγώνων καί τῶν μεγάλων θυσιῶν Εἴμαστε Ἕλληνες Εἴμαστε οἱ Ἕλληνες τοῦ rsquo40-rsquo41raquo

Κι ὁ ποιητής μας θά θαυμάσειlaquoἌνθρωποι ὄμορφοι μέσrsquo στή θυσία τους Ἄνθρωποιraquo

Σήμερα ἑβδομήντα δύο χρόνια μετά μέ τήν πατρίδα σέ δύσκολη ὥρα ndash μέσα σrsquo ἕνα κόσμο πού καταρρέει γιατί χαμήλωσε τό πνευμα-τικό ἀνάστημα τοῦ ἀνθρώπου μέσα στή νάρκη τῶν ὑλικῶν ἀπολαύ-σεων ndash ἄς ἀνηφορίσουμε νοερά πρός αὐτούς τούς Ἕλληνες ἀνθρώ-πους πού μᾶς χάρισαν τήν ἐλεύθερη πατρίδα Μέ εὐγνωμοσύνη ndash laquoὁ ἥλιος μας εἶναι ἀκριβά πληρωμένοςraquo ἀπrsquo αὐτούς Καί μέ συνείδηση τῆς δικῆς μας ἱστορικῆς εὐθύνης

ΛΛτή μεγαλύτερη μερίδαὁ ἄμαχος πληθυσμός τῆς πόλης

ἔἔἔἔἔἔἔπάπάπάπάππάππππάπππππάπ

άάάάάάάάάάάάάάάάάάraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoδδδδδδδδδδδδδ

ν ν ννν ν ν νννννννννσσσσσσσσσσσσστρτρττρτρτρτρττρτττρτττρτττρχχχχχχχχχχχχχοςοςοςοςοςοοςοςοςοςοοοοοοὐτὐτὐτὐτὐττὐτὐτὐττὐτὐτὐττόόόόόόόςςς κκκκκκκκεςεεςεςςεςεςεεεεςς ππππππππππροροροροοροοσωσωσωσωσωωσωωσ πιππιππιπππππιικέκέέκέέέκκ ςςςς

δυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδδδυδδδδδδ νανανααναναναναναναναανανν τάτάτάτάτάτάτάτάτάάάτάτττάτάάαμαμαμαμαμαμαμαααμμαμααμαμμε ε ε ε εε κακακαααακααακακααααααακαααααααίίίί ί ί ίίίίίίίίίίίίγίγίγίγίγίγίγίγίγίγίγγγγίγγ αααααααααααα σ σ σ σσσσσσσσσσσσσστήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήνννν

γιγιγιγιγγιγιγιγιιγιγιά ά ά ά ά ά άά άά τοτοτοτοτοτοτοτοτοτοτοτττοττοττοτοοττ ύςύςύςύύςύςύςύςύςύςύύςύύςύύςς σσ σ σσ σ σ σσσσσσστήτήτήτήτήτήτήτήττήτττήττήτή Ὑ Ὑ Ὑ Ὑ ὙὙ ὙὙὙὙ ὙὙ ὙὙὙὙὙὙὙὙὙὙὙπέπέπέπέπέπέπέπέπέπέπέππέπέπέρμρμρμρμρμρμρμρμρμρρμρμρμρμμρ αααχαχαχαχαχαχαχαχαχαχχααχαχ

παπαπαπαπαπαπαπαπαααπαπαπαπααπ τρτρτρτρτρτρτρτρτρτρτρττρττττρτττρρίδίδίδίδίδίδίδίίδδίδίδίδδίίδδααααααααααααα Γ Γ Γ ΓΓΓΓΓΓ ΓΓ ΓΓΓιrsquoιrsquoιrsquorsquoιrsquoιrsquoιιrsquoιrsquoιrsquoιι ααα ααααααα ααὐὐὐὐὐὐὐὐὐὐὐεςεςεςεςεςεεςςε πππππππππροροροροοοσωσωσωσωσωωωωπιπιπιπιπππππ έκέκέκέέέκέκέκέέςςςςς

η ημ

Αὐτή εἶναι ἡ φωτογραφία τοῦ microικροῦ microου φίλου Κωνσταντίνου καί αὐτήἡ ἀγαπηmicroένη του πρόταση Εἶmicroαι Ἕλληνας

Πλησιάστε νά τόν γνωρίσετε ἀπό κοντά ∆υό microάτια φωτεινά σάν τόν ὁλό-φωτο οὐρανό τῆς microακρινῆς πατρίδας του ∆υό χέρια πού κρατοῦν ψηλά τήσηmicroαία τῆς ἀγαπηmicroένης του Ἑλλάδας καί microιά καρδιά πού χτυπᾶ ἑλληνικά

Μικρέ microου φίλε πῶς ξέρεις τή microεγάλη εὐτυχία νά εἶσαι Ἕλληνας Πῶς ἡ microικρούλα σου καρδιά χωράει τή microεγάλη ἀγάπη γιά ὅτι ἑλληνικόΠῶς κάνεις τά δυό παιδικά σου χέρια νά φαίνονται κάστρα microέ ὑψωmicroένη

τή γαλανόλευκηΤό λές καί πράγmicroατι εἶσαι Ἕλληνας Κι ἔχεις πολλές ἀκόmicroη λέξεις νά microάθεις θάλασσα ἥλιος οὐρανός νησιά

microαργαριτάρια βράχος αἰγαιοπελαγίτικος ξωκκλήσι καί ἐλατόφυτοβουνό

Κι ἀκόmicroη λεβεντιά ἐλευθερία καί φιλότιmicroο καί microέτρο καί microεράκιἌνοιξε microάτια καί αὐτιά κι ἀγνάντεψε χιλιάδων χρόνων ἱστορίαἈνάπνευσε τά microύρα τῆς φυλῆς σου καί ζῆσε microέ τό ὅραmicroα τό ἑλληνικόΕἶναι microεγάλη ἡ microικρούλα σου πατρίδα Κωνσταντῖνε καί φτάνει νά ἀγκα-

λιάσει καί νά ἁγιάσει τήν οἰκουmicroένηΤό πιστεύεις Γιατί ἐσύ εἶσαι Ἑλληνας ἀπό καλή γενιά καί στή δική σου

φύτρα χρωστάει ὁ κόσmicroος τόν πολιτισmicroό του Ἐ

ΕΕΙΙΜΜΑΑΙΙ ΕΕΛΛΛΛΗΗΝΝΑΑΣΣ

ΕΕΙΙΜΜΑΑΙΙ ΕΕΛΛΛΛΗΗΝΝΑΑΣΣ

Μέ λένε ΚωνσταντῖνοΕἶmicroαι πέντε ἐτῶνΓεννήθηκα καί ζῶ στίς ΗΠΑΒγαίνω γιά παιχνίδι σέ πάρκο τῆς ΦλόρινταἜχω φίλους πολλούς ἈmicroερικανούςΟΜΩΣΕ ΙΜΑ Ι ΕΛΛΗΝΑΣ

Ὀκτώβριος 2012 347

ΚΚααλληηmicromicroέέρραα σσααςς ΕΕἴἴmicromicroαασσττεε δδυυόό φφίί λλοοιι ὉΛευτέρης καί ὁ Κωνσταντῖνος Μαθητές ἀπό τήΘεσσα λονίκη Γνωρίζουmicroε τό νοmicroό microας ἀπrsquo ἔξω κι ἀνα

κατωτά Σᾶς προσκαλοῦmicroε λοιπόν σrsquo ἕναν ἀξέχαστο ἱστορικό περίπατο Ἀκολουθῆστε microας

ΒΒρριισσκκόόmicromicroαασσττεε στήν Ἐθνική ὁδό πού ἑ νώνει τή Θεσσαλονίκη microέτήν Ἔδεσ σα καί τά Γιαννιτσά Κατευθυνόmicroαστε Β∆ πρός τό ∆ῆmicroοΧαλκηδόνας 25 χιλιόmicroετρα microακριά ἀπό τό Λευκό Πύργο καί microόλις 7χλmicro ἀπό τή γενέτειρα τοῦ Ἕλληνα στρατηλάτη Μεγάλου Ἀλεξάνδρουτήν Πέλλα Προορισmicroός microας εἶναι ἡ κωmicroόπολη Γέφυρα ἤ Τοψίν

ΤΤοοψψίίνν εεἶἶννααιι τό παλιό τούρκικο ὄνοmicroα τῆς περιοχῆς καί σηmicroαίνει τόπος κανονιοῦ (τόπ σίν) Ἡ Γέφυρα ἔχει κατοίκους ντόπιους καί πρόσφυγες ἀπό τήν Ἀνατολική Θράκη (Μέτρες καίΣωζόπολη) Ἔχει ἀπέραντο κάmicroπο καί οἱ κάτοικοί της εἶναιἐργατικοί καί φιλόξενοι ὅπως ὅλοι οἱ Μακεδόνες

ΦΦττάάσσααmicromicroεε Αὐτό πού βλέπετε περιφραγmicroένο εἶναι ἕνα ἀπότά πολλά καί τεράστια κτήmicroατα τῆς παλιᾶς ἑβραGκῆς οἰκογένειας Μοδιάνο πού ζοῦσε στήΘεσσαλονίκη Περιλαmicroβάνει πολλά κτίρια Ἐκεῖνο ὅ microως πού δεσπόζει εἶναι ἡ κυρίως κατοικία ἡ θαυmicroάσια ἐξοχική ἔπαυλη Τήν ἔχτισε στά τέλη τοῦ 19ου αἰ κατά τή διάρκεια τῆςΤουρκοκρατίας ὁ Γιακό Μοδιάνο γιός τοῦ Σαούλ τοῦ δεύτερου πλουσιότερου κτηmicroατία τῆςὈθωmicroανικῆς αὐτοκρατορίας Κατόπιν τό κτῆmicroα πέρασε σέ ἑλληνικά χέρια

ΣΣττήήνν ἔἔππααυυλληη Μοδιάνο ἤ ἔπαυλη Το ψίν ἤ Ἀρχοντικό ἐγκαταστάθηκε γιά τίς τρεῖς microόνο microέρες τό Γενικό Στρατηγεῖο τῶν ἑλληνικῶν στρατιωτικῶν δυνάmicroεων microέ τόν Ἀρχιστράτηγο διάδοχοΚωνσταντῖνο κατά τή διάρκεια τοῦ Α΄ Βαλκανικοῦ πολέmicroου Μέσασrsquo αὐτό τό κτίριο ἔγιναν οἱ ἀλλεπάλληλες σκληρές διαπραγmicroατεύσεις microεταξύ Ἑλλήνων καί Τούρκων γιά τήν παράδοση τῆς Θεσσαλονίκης

ἘἘξξααιιττίίααςς ττῆῆςς ἐἐθθννιικκῆῆςς αὐτῆς διάστασής του τό κτίριο ἀγοράστηκε τό 1999 ἀπό τό ὙπουργεῖοἘθνικῆς Ἀmicroύνης γιά νά ἀξιοποιηθεῖ ὡς ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝἘγκαινιάστηκε στίς 27 Ὀκτωβρίου 1999 ἀπό τόν τότε Πρόεδρο τῆς Ἑλληνικῆς ∆ηmicroοκρατίας Ἀπό τότε φιλοξενεῖ στίς αἴθουσες ndashδωmicroάτιά του πολεmicroικά κειmicroήλια Τήν εὐθύνη γιά τήλειτουργία καί φύλαξη τοῦ Μουσείου ἔχει τό Συγκρότηmicroα Στρατηγικῶν Μεταφορῶν πούἑδρεύ ει στή Χαλκηδόνα

ΠΠλληησσιιάάσσττεε Ἐλᾶτε πιό κοντά Πρίν microποῦmicroε microέσα ἀσφαλῶς τό προσέξατε Πάνω ἀπό τήνεἴσοδο microιά ἐπιγραφή microέ κόκκινα γράmicromicroατα microᾶς ὑποδέχεται ∆έν εἶναι καλωσόρισmicroα στόνἐπισκέπτη ὄχι Εἶναι ἡ λύση γιά ὅλα τά ἐθνικά δράmicroατα Τί γράφει ΣΥΝ ΘΕΩ Εἶναι ἡ

ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ

Ὀκτώβριος 2012348

φράση microέ τήν ὁποία ἄρχιζαν καί τελείωναν τό λόγο τους ὁ Ἀρχιστράτηγος καί ὅλοι οἱ Πολιτικοί καί Στρατιωτικοί ἡγέτες τῆς ἐποχῆς τῶνΒαλκανικῶν ∆ηλαδή microέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ κάτω ἀπό τήν καθοδήγηση καί τό θέληmicroα τοῦ Θεοῦ ὅλες οἱ ἐθνικές προσπάθειες ΣΥΝ ΘΕΩὅλα ὅσα συζητήθηκαν ἀποφασίστηκαν ἐδῶ microέσα ΣΥΝ ΘΕΩ βγῆκεἀπό ἐδῶ microέσα ἡ ἐντολή γιά προέλαση Καί ΣΥΝ ΘΕΩ ἡ Θεσσαλονίκη εἶναι ἐλεύθερη κι ἑλληνική

ΠΠεερράάσσττεε ππααρρααmicromicroέέσσαα Ἡ εἴσοδος εἶναι ἐλεύθερη γιά ὅλους ∆εξιά κι ἀριστερά στίς προθῆκεςἐκτίθενται ὅπλα τῶν Βαλκανικῶν πολέmicroων καθώς καί στολές στρατιωτικῶν τιmicroητικά ξίφηmicroετάλλια καί ἄλλα ἐξαρτήmicroατα Ὅmicroως γιά δεῖτε προσεκτικά ∆έν εἶναι ὅλα ἑλληνικά Εἶναιἀντικείmicroενα τῶν στρα τῶν πού πολέmicroησαν στούς Βαλκανικούς ἑλληνικοῦ τουρκικοῦ βουλγαρικοῦ σερβικοῦ τοῦ microαυροβουνιακοῦ καί ρουmicroανικοῦ Κάθε δύναmicroη στή δική της προθήκη

Ναί διότι ὅπως θά ξέρετε ὅταν ἄρχισε νά φθίνει ἡ Ὀθωmicroανική αὐτοκρατορία οἱ λαοί τῆς Βαλκανικῆς ἑνώθηκαν γιά νά διώξουν τό ζυγό ἀπό τά ἐδάφη τους καί νά ἐξασφαλίσουν τήν αὐτονοmicroία καί τήν ἐδαφική τους ἀκεραιότητα Τότε καί ἡ Ἑλλάδα ὑπό τόν Πρωθυπουργό ἘλευθέριοΒενιζέλο ἐντάχθηκε στή Συmicromicroαχία τῶν Βαλκανικῶν χωρῶν Βουλγαρίας Σερβίας Μαυροβουνίου

ΒΒέέββααιιαα δέν εἶχε ἐκπονηθεῖ κάποιο κοινό σχέδιο δράσης Τά πεδία τῶν microαχῶν ἦταν πολλάἘξάλλου οἱ τρεῖς χῶρες πού συmicromicroάχησαν microέ τήν Ἑλλά δα δέν ἤθελαν ἁπλῶς νά διώξουν τόνὈθωmicroανό ἀλλά καί νά βγοῦν στό Αἰ γαῖο νά προσαρτήσουν τή Μακεδονία Ἄρα ὁ ἑλληνικός στρατός εἶχε νά ἀντιπαλαίσει καί microέ τήν ὕπουλη αὐτή δυσκολία

Γιrsquo αὐτό καί στίς προθῆκες βλέπετε πολλά ππιισσττόόλλιιαα ΜΜάάννλλιιχχεερρ Τά εἶχε παραγγείλει καί τά προmicroηθεύτηκε ἀπό τό 1904 ἡ ἑλληνική Κυβέρνηση προετοιmicroάζοντας τή συmicromicroετοχή της στό microεγάλο πόλεmicroο

ΓΓύύρρωω γγύύρρωω στούς τοίχους εἶναι ἀναρτηmicroένοι πίνακες λιθογραφίες καί χάρτες τῆς ἐποχῆς Ἱστοροῦν καί ζωντανεύουν microπροστά στά microάτια microας τήν ἀκάθεκτη πορείατοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ πού ξεκινώντας ἀπό τήν ἐλεύθερη ΣτερεάἙλλάδα ἐφόρmicroησε πρός τή Μακεδονία καί τήν ἀπελευθέρωσε Πολλοί ἀπό τούς ἐξαιρετικούς πίνακες εἶναι τοῦ microεγάλου ζωγράφουΚενάν Μεσαρέ γιοῦ τοῦ Ταχσίν πασᾶ

ΟΟἱἱ micromicroάάχχεεςς πποολλλλέέςς κκααίί σσκκλληηρρέέςς Ἐλασσόνα ndash ∆εσκάτη στό Σαραντάπορο ἡ πρώτη microεγάλη νίκη Σέρβια Κοζάνη Ἀπελευθέρωση τῆς Βέροιας τῆς Κατερίνης τῆς Νάουσας Μιά microιάπέφτουν στά χέρια τῶν Ἑλλήνων οἱ πόλεις 500 χρόνια περίmicroεναν τό ἑλληνικό τουφέκι Τίποτα δέ σταmicroατᾶ τήν προέλαση

Στίς 20 Ὀκτωβρίου θριαmicroβευτής ὁ Ἕλληνας στρατιώτης microπαίνει στά Γιαννιτσάὕστερα ἀπό τήν πιό φονική microάχη γύρω ἀπό τήν ἱερήπόλη τῶν Μουσουλmicroάνων Κι ὁ δρόmicroος ἀνοίγει γιά τήνύmicroφη τοῦ ΘερmicroαGκοῦ Τό Γενικό Στρατηγεῖο microεταφέρεταιστό Τοψίν ἐδῶ πού εἴmicroαστε τώρα ∆εσπόζουσα θέσηἔχουν οἱ πίνακες τῆς ἀπελευθέρωσης τῆς Θεσσαλονίκης

ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ

Ὀκτώβριος 2012 349

ΤΤάά ἔἔππιιππλλαα ἀἀκκοοῦῦσσττεε micromicroιιλλοοῦῦνν Ἀφουγκραστεῖτε Φωνές φωνές ἑλληνικές καί τουρκικές Λέξεις σάν ἀπόηχοι ἀντιλαλοῦν microέσα ἀπό τά ἔπιπλα Ὅλα αὐθεντικά τῆς ἐποχῆς τῶν Μοδιάνο Φερmicroένα ἀπό τήν Αὐστρία καί τήν Ἑλβετία Καί τά ρολόγια τά χρυσά σταmicroατηmicroέναστίς microεγάλες ὧρες

ΞΞεεχχωωρρίίζζεεττεε micromicroιιάά ὀὀρργγιισσmicromicroέέννηη φφωωννήή Εἶναι τοῦ Ἀρχιστρατήγου διαδόχου Κωνσταντίνου Συνοmicroιλεῖ microέ τούς ἀπεσταλmicroένους ἀξιωmicroατικούς τοῦ Τούρκου ∆ιοικητῆ τῆς Θεσσαλονίκης ΧασάνΤαχσίν πασᾶ Ἀπό τίς 24 ἕως τίς 26 Ὀκτωβρίου τρεῖς φορές ἦρθαν γιά νά ζητήσουν νά παραδώσουν τήν Θεσσαλονίκη microά νά κρατήσουν τό στρατό τους ἤ ἔστω microερικές χιλιάδες ὅπλαἈνυποχώρητος ὁ Κωνσταντῖνος Καί ἀνήmicroερα τῆς γιορτῆς τοῦ καβαλάρη Ἁγίου τῆς Θεσσαλονίκης ἦρθε ἡ ἄνευ ὅρων παράδοσή της στούς Ἕλληνες

Ἀπό ἐδῶ διαδόθηκε τό χχααρροούύmicromicroεεννοο micromicroααννττάάττοο Κι ἀπό ἐδῶ ἄρχισε σάν τρελός σίφουνας νά τρέχει ὁ Ἑλληνικός στρατός νά φτάσει πρίν προλάβει βουλγάρικο ποδάρι νά πατήσει τό ἱερόχῶmicroα τῆς φίλης γῆς πού ἔλειωσε στήν ἀπαντοχή πέντε αἰῶνες

ΣΣᾶᾶςς ἀἀφφήήννοουυmicromicroεε ννάά ἀἀκκοούύσσεεττεε ττίίςς φφωωννέέςς Νά διαβάσετε microέ τήνἡσυχία σας τό ἀντίγραφο τοῦ Πρωτοκόλλου παράδοσης τῆςπόλης Καί σᾶς περιmicroένουmicroε στό προαύλιο microπροστά στόν τάφο

ἘἘδδῶῶ ἔχουν ἐναποτεθεῖ ὕστερα ἀπό πολλές περιπέτειες τάὀστά τοῦ Χασάν Ταχσίν πασᾶ Τοῦ ἀνθρώπου πού ἐπετέλεσεσωστά στήν κρίσιmicroη στιγmicroή τόν κρίσιmicroο ρόλο του καί δέν παρέδωσε τή Θεσσαλονίκη οὔτε στή σφαγή οὔτε στή βουλγαρική βουληmicroία Ἦταν ἀπό ἐξισλαmicroισmicroένη Ἑλληνίδα γεννηmicroένος ὁ Ταχσίν πασάς κι εἶχε σπουδάσειστή Ζωσιmicroαία Σχολή στά Γιάννινα ∆ίπλα του θαmicromicroένος ὁ γιός του Κενάν Μεσαρέ ὁ microεγάλος ζωγράφος πού ἄφησε ἀθάνατες microοναδικές ἀπεικονίσεις τῶν Βαλκανικῶν πολέmicroων

ὉὉ ΛΛεευυττέέρρηηςς κκιι ἐἐγγώώ σᾶς εὐχαριστοῦmicroε γιά τήν ὄmicroορφη παρέα Καθώς ἀποmicroακρυνόmicroαστεγυρίστε νά ρίξετε microιά τελευταία microατιά στό ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ Ἡmicroεγάλη ἐπιγραφή τῆς εἰσόδου φωνάζει τό microεγάλο microυστικό ΣΥΝ ΘΕΩ Καί σήmicroερα ἡ πατρίδα microας microόνο ΣΥΝ ΘΕΩ θά νικήσει

Ο Ρ Ο Σ

Α Γ Ρ Ο Σ

Π Ε Τ Ρ Ο Σ

Κ Α Θ Α Ρ Ο Σ

Θ Η Σ Α Υ Ρ Ο Σ

Μ Ε Λ Ε Τ Η Ρ Ο Σ

Π Ρ Ο Σ Κ Α Ι Ρ Ο Σ

Μ Π Α Κ Α Λ Ι Α Ρ Ο Σ

Π Ο Λ Υ Κ Υ Τ Τ Α Ρ Ο Σ

Α Σ Π Ρ Ο Μ Α Υ Ρ Ο Σ

Π Α Ι Δ Ι Α Τ Ρ Ο Σ

Π Α Ρ Η Γ Ο Ρ Ο Σ

Τ Ρ Ο Μ Ε Ρ Ο Σ

Λ Α Μ Π Ρ Ο Σ

Ε Μ Π Ρ Ο Σ

Α Φ Ρ Ο Σ

Π

1234567891011121314151617 Ρ Ο Σ

ΛΕΞΕΙΣ ΡΟΣ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ

2 6 + 3 - 5 = 10

+ - +

5 - 2 6 + 3 = 21

- + -

6 + 3 - 5 2 = 8

+ -

3 5 - 2 + 6 = 19

= = = =

3 17 21 36

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

1 Ὁ γάλος δέν γεννάει αὐγά2 Καί οἱ δέκα ἐργάτες θάχρειαστοῦν δύο μέρες

ΛΥΣΕΙΣ

Ὀκτώβριος 2012350

Μιά ἔκπληξηmicroιά εὐκαιρία

Στό ἑπόmicroενο τεῦχος ndashΝοέmicroβριος 2012ndashθά βρεῖτε ὡραῖο

χριστουγεννιάτικο θεατρικόΜιά εὐκαιρία

γιά τό πρόγραmicromicroά σαςτῆς ἑορτῆς τῶν ΧριστουγέννωνΔΙ

ΑΦΟΡ

ΕΣ

Πολυαγαπημένο μου laquoΠρός τή ΝίκηraquoΕἶμαι μιά ἀναγνώστριά σου καί τε-

λείωσα τή Δευτέρα Γυμνασίου Κάθεμήνα σέ διαβάζω ἀνελλιπῶς καθώς πε-ριέχεις ποικιλία ἀπαντήσεων στά θέ-ματα πού μέ ἀπασχολοῦν Σοῦ

ὀφείλω λοιπόν μέσα ἀπό τά βάθη τῆς καρδιᾶς μουἕνα μεγάλο εὐχαριστῶ πού μέ ἐξοπλίζεις κάθεφορά μέ δύναμη κουράγιο θάρρος αὐτοπεποί-θηση Χάρη σέ σένα ἔχω ἀποκτήσει μιά πιό αἰσιό-δοξη στάση γιά τή ζωή καί μιά διαφορετική ματιάγιά τόν γενικότερο κόσμο

Μέ πολλή ἀγάπη Μαρ Ἰ Ἀμαλιάδα

Μέσα στή κάψα τοῦ καλοκαιριοῦ (τό e-mailστάλθηκε στό Περιοδικό 1172012) δροσιές ἀπότά μηνύματά σας δροσιές τά μηνύματά σας Καίτό δικό σου ἀγαπητή Μαρ Καί πιό πολύ ἐκεῖνο πούμοῦ γράφεις γιά laquoαἰσιόδοξη στάση ἀπέναντι στήζωή καί διαφορετική ματιά στόν γενικότεροκόσμοraquo Πραγματικά αὐτά μᾶς χαρίζει ἡ πίστη στόΧριστό καί ὁ λόγος Του Καί εἶσαι εὐτυχισμένη πούτόσο νωρίς κατάλαβες τά σημαντικά Κράτα αὐτήτήν πίστη καλλιέργησέ την καί τότε θά βλέπεις καίμέσα στά σκοτάδια φῶς ἐλπίδα λύσεις

Ἀγαπημένο μου ΠεριοδικόΕἶναι καιρός τώρα πού μιά σκέψη τυ-

ραννάει τό μυαλό μου καί θά ἤθελαπολύ μιά ἀπάντηση Συνεχῶς γύρωμου ἀκούω ἀνθρώπους ἀκόμη καίνέους νά συζητοῦν γιά συνανθρώπους

τους καί νά λένε ὅτι τούς laquoματιάζουνraquoraquoΜ Μ Χίος

Τό θέμα πού σέ ἀπασχολεῖ τόσο ἀγαπητή Μεἶναι ἡ βασκανία τό laquoμάτιασμαraquo θέμα γνωστό ἀπότήν ἀρχαιότητα Εἶναι καθαρή ἐπενέργεια τοῦ πο-νηροῦ πνεύματοςπού εἶναι πάντα καταστροφικό

καί μισάνθρωπο ὅπως καταλαβαίνεις καί σύ ἀπό τάπαραδείγματα πού ἀναφέρεις στό γράμμα σουΠροέρχεται ἀπό φθόνο Ἡ Ἐκκλησία μας δέχεταιτή βασκανία (τό laquoμάτιασμαraquo) καί ὑπάρχουν εἰδικέςεὐχές γιά τήν ἀντιμετώπισή της Αὐτό πού πρέπεινά κάνει ἕνας πιστός χριστιανός εἶναι νά μετέχειστά Ἱερά Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας μας Ἱερά Ἐξο-μολόγηση καί θεία Εὐχαριστία νά φοράει τόσταυρό του καί νά κάνει τό σταυρό του ndashτό φο - βᾶται αὐτό πολύ ὁ διάβολοςndash καί νά προσφεύγειστήν Ἐκκλησία ἄν τοῦ συμβεῖ κάτι τέτοιο Ἡ δύ-ναμη πάντως τοῦ διαβόλου ἐλέγχεται Θυμᾶσαιτόν δαιμονισμένο τῶν Γερ γεσηνῶν (Μάρκ ε´ 1-20)Ἐπειδή ὡστόσο τό θέμα πού θίγεις εἶναι σοβαρόἴσως ἀργότερα τό laquoΠρός τή Νίκηraquo νά ἀσχοληθεῖἐκτενέστερα

Tί ὡραῖα κείμενα τά κείμενα πού μοῦστείλατε ἀγαπητά laquoΧελιδόνιαraquo ἀπότή ζωή στήν Κατασκήνωσή σας στόἙλληνικό Κορινθίας Τί ἐκπλήξειςἈπό τή μιά σπουδαῖες συγγραφεῖςἀπό τήν ἄλλη σπουδαῖες ποιήτριες

Κυρίως ὅμως χαρούμενα καί δημιουργικά παιδιάΝά σᾶς εὐλογεῖ ὁ Κύριός μας Καί τό χειμώνα πούἔφθασε νά ἔχετε θερμές καρδιές γιά τό Χριστόμας καί καλό ἀγώνα γιά ὅσα ὄμορφα μάθατε τό κα-λοκαίρι Εὐχαριστῶ ἰδιαίτερα τήν Ὁμάδα laquoἌγγε-λοι Ἀγάπηςraquo γιά τήν καταπληκτική ἀ κροστιχίδαπού μοῦ ἔστειλε μέ τίς ὀμορφιές τῆς κατασκηνω-τικῆς ζωῆς Τήν κρατάω γιάτήν προ-κατασκη-νωτική

ΕΕΣΣΕΕΙΙΣΣ ΚΚΙΙ ΕΕΓΓΩΩlaquoἘσύ πού θρόνος Σου ἡ ΘεσσαλονίκηΜακεδονί τη Ἀκρί τα Καβαλάρηφώτισέ microας τό δρόmicroο πρός τή ΝίκηΤοῦ microήνα πού γιορτάζει Σε εἶν᾽ ἡ χάρη

∆εόmicroεθά ΣουΒάλε microας τοῦ θριάmicroβου τήν κορώναraquo

(Κ Παλαmicroᾶς)

Καί τήν ἔβαλε laquoτοῦ θριάμβου τήν κορώναraquoὁ Μακεδονίτης Ἀκρίτας ΚαβαλάρηςἍγιος Δημήτριος2266 ὈὈκκττωωββρρίίοουυ 11991122ἐλευθερώθηκε ἡ Θεσσαλονίκη ἀπό τούς ΤούρκουςΠανηγυρίζει ἡ Ἑλλάδα ὅλη στά 100 χρόνια τοῦ θριάμβουΚαί ἀγρυπνεῖ

Στό τεῦχος αὐτό ndash Ὀκτώβριος 2012ndash

λόγω ἐπίκαιρης ὕληςδέν θά δημοσιευθοῦν

κείμενα τοῦ Διαγωνισμοῦ μας

Ὀκτώβριος 2012 351

ρακαλοῦσε τήν εὐχαριστοῦσε Δικό τηςδῶρο ἔνιωσε πώς ἦταν κι ἡ δουλειά τουστή μεγάλη ψαροταβέρνα κοντά στό λι-μάνι πού τοῦ ἐξασφάλιζε μεροκάματοἱκανό νά βοηθάει τόν πατέρα του νάθρέψει τά ἑπτά ἀδέλφια τουΣβέλτος ξύπνιος εὐγενικός καί προ-

πάντων τίμιος κέρδισε ἀμέσως τήνἀγάπη καί τήν ἐμπιστοσύνη τοῦ κυρ-Προκόπη τοῦ μαγαζάτορα καί μαζίπαινέματα καί πλούσια φιλοδωρήματαΕἶχε χίλιους λόγους γιά νά ᾽ναι πολύεὐχαριστημένος ὁ Παναγιώτης κι ἕνανπολύ μεγάλο καί σοβαρό γιά νά μήνεἶναι Λόγοι βλάσφημοι μόλυναν τόστόμα τοῦ κυρ-Προκόπη καί μαζί τήδροσερή θαλασσινή ἀτμόσφαιρα τοῦμαγαζιοῦὉ Παναγιώτης ἔνιωθε νά πνίγεται

ὅμως εἶχε κληρονομιά ἀπrsquo τή γιαγιά τόἀντίδοτο laquoὙπερευλογημένη ὑπάρχειςΘεοτόκε Παρθένεraquo ἔλεγε μεγαλόφωναμόλις οἱ βρώμικοι λόγοι ἔφθαναν στrsquoαὐτιά του καί τό πρόσωπό του σκυ-θρώπαζε Αὐτή ἦταν ἡ πρώτη του κί-νηση ἀντίδρασης Μετά ἀπό λίγο ἔγινεκι ἡ δεύτερηmdash Παναγιώτη σέ νιώθω ψυχραμένο

Τί συμβαίνει Ἔχεις κανένα παράπονοἀπό μέναmdash Κυρ-Προκόπη μοῦ δίνεις καλή δου-

λειά καί μοῦ δείχνεις μέ κάθε τρόπο τήφροντίδα σου Σrsquo εὐχαριστῶ πολύ ὅ μωςἔχω παράπονο μεγάλοmdash Πές παιδί μου τί εἶναι mdash Μιλᾶς ἄσχημα γιά τή Μάνα μουmdash Ἐγώ πότεmdash Γιά τήν Παναγίαmdash Αὐτό ἐννοεῖς Μή χολοσκᾶς καη-

Ἡ κληρονοmicroι

άτῆς γιαγιᾶς

Ἦ ταν παιδί ὅταν πρωταντίκρισε τόφοβερό πρόσωπο τοῦ πολέμου ὅτανπρωτάκουσε ἐκεῖνον τό διαπεραστικόἦχο-προμήνυμα πώς θά σκοτείνιαζε ὁοὐρανός τους μrsquo ἐκεῖνα τά μαῦρα σιδε-ρένια σύννεφα πού ἔβρεχαν κατα-στροφή Τή φρίκη τῆς μνήμης τουςδιέλυε ἡ ἀγαπημένη θύμηση τῆς γιαγιᾶςlaquoὙπεραγία Θεοτόκε σῶσον ἡμᾶς

Μή φοβάστε κάτω ἀπό τή Σκέπη Τηςεἴμαστεraquo φώναζε σά γιά νά ξεπεράσειτίς σειρῆνες ἡ γιαγιά κι ὅταν περνοῦ -σε τό κακό laquoὙπερευλογημένη ὑ πάρ-χεις Θεοτόκε Παρθένε Πάλι μᾶς ἔσωσεἡ Παναγίαraquo laquoΜήν τό ξεχάσετε αὐτόποτέ παιδιά μουraquo laquoΝά εὐγνωμονεῖτετή μεγάλη Μάνα μας νά τήν τιμᾶτε καίνά λατρεύετε τόν Υἱό ΤηςraquoΔέν τό ξέχασε ὁ Παναγιώτης Τήν ἀ -

γαποῦσε πολύ τήν Παναγία τήν πα-

Ὀκτώβριος 2012352

μένε λόγια πού πετᾶνε δέ τό θέλωκακό συνήθειοmdash Ναί ἀφεντικό σέ παρακαλῶ Πρίν

λίγα χρόνια ὅλοι τήν ἱκετεύαμε νά σώ -σει τόν τόπο μας Κι ἐσύ σίγουρατότε μέσrsquo τή φωτιά τοῦ μετώπου τήνπαρακαλοῦσες Καί σrsquo ἄκουσε κι ἔ -δωσε νά γυρίσεις γερός κι ἡ Πατρίδαμας τώρα νά ᾽ναι λεύτερη Κι Ἐκείνηἀντί γιά εὐχαριστίες ἀκούει τώραmdash Ἔχεις δίκιο Πρέπει νά τό κόψωΠέρασαν ἑβδομάδες μῆνες μά ἡ ἀρ -

ρώστια τοῦ κυρ-Προκόπη δέν πέρασεὉ πάντα καλός κι ἐργατικός Πανα-γιώτης ἀσφυκτιοῦσε πιά στό χῶρο τῆςδουλειᾶς του Μιά μέρα τό ἀφεντικότόν κάλεσε νά μιλήσουνmdash Παναγιώτη ἐγώ παιδιά δέν ἔχω οἱ

κόποι μου δέ θέλω νά μείνουν σέ συγ-γενεῖς Σοῦ προτείνω νά γίνουμε συνε-ταῖροι Ἐγώ θά βάλω τήν ἐπιχείρηση κιἐσύ τά ἐργατικά καί καθαρά χέρια σουΣκέψου το κι αὔριο μοῦ ἀ πα ντᾶςΕἶχε σκεφθεῖ ὁ Παναγιώτης γιrsquo αὐτό

καί χωρίς νά ὑπολογίσει τή σίγουρηδουλειά καί τήν ἄνεση πού ἐξασφάλιζεστήν πολύτεκνη οἰκογένειά τους ἀπο-φάσισε τήν τρίτη καί τελευταία κίνησηmdash Κυρ-Προκόπη σrsquo εὐχαριστῶ πολύ

γιά τήν ἀγάπη καί τήν ἐμπιστοσύνησου Ὅμως τήν πρότασή σου δέν μπο -ρῶ νά τή δεχθῶ οὔτε νά μείνω ἄλλοστή δούλεψή σου μπορῶ Εἶπε ἔλυσε τήν ποδιά ἀπό τή μέση

του καί τήν ἀκούμπησε στό τραπέζιπού βρισκόταν μπροστά τουmdash Δέν καταλαβαίνω Γιά ποιό λόγοmdash Γιά κάποιους λόγους σου κυρ-

Προ κόπηmdash Δέν μπορῶ νά τό πιστέψω Ἐν νο -

εῖς Σπουδαῖο πράγμα ποιόν βλάπτωΕἶπε ἐκεῖνος περισσότερο πειραγμένοςπαρά ξαφνιασμένος

mdash Τόν ἑαυτό σου κι ὅποιον σrsquo ἀ κού -ει ἀφεντικόmdash Ξανασκέψου το καί περίμενε τό

τέλος τοῦ μήνα νά λογαριαστοῦμεσοῦ χρωστάωmdash Τίποτα δέ χρωστᾶς σέ μένα στήν

Παναγία ὅμως χρωστᾶς κυρ-Προκό -πη χρωστᾶμε ὅλοι μας εὐγνωμοσύνηκαί τιμή καί στόν Υἱό της τή λατρείαμαςἜφυγε λυπημένος μά εἰρηνικός ὁ

Παναγιώτης Ἄφηνε τή δουλειά του μάκρατοῦσε δική του τήν πολύτιμη κλη-ρονομιά τῆς γιαγιᾶς Αὐτή τοῦ ἐξα-σφάλισε τό μέλλον Λίγους μῆνες μετάδιορίστηκε ὑπάλληλος σέ δημόσια ὑ -πηρεσία πράγμα σπουδαῖο γιά τήν ἐ -ποχή Ἀργότερα δημιούργησε εὐλογημένηπολύτεκνη οἰκογένεια Τώρα μᾶς διη-γεῖται τήν ἱστορία του γιά νά μᾶςμάθει ὅποτε νιώθουμε νά μολύνεται τόπεριβάλλονμας ἡ τάξη ἡ παρέατό προαύλιοτό γήπεδοἀπό παρό-μοια λόγια νάἀποφασίζουμεκάποιες δυνα-μικές κινήσειςἀντίδρασηςγιά νάἑλκύουμετή μεγάληΧάρη τῆς Πα-ναγίας καί νάκρατοῦμε τήΣκέπη Τηςἁπλωμένηπάνω ἀπότήν Πα-τρίδα μας

Μ

τῆς γιαγιᾶς

Ὀκτώβριος 2012 353

ΤΥΠΟΣ ΠΛΟΙΟΥ ΕΛΑΦΡΥ ΚΑΤΑ∆ΡΟΜΙΚΟ ΜΗΚΟΣ 140 Μ ΠΛΑΤΟΣ 21 Μ ΒΥΘΙΣΜΑ 75 ΜΠΛΗΡΩΜΑ 30 ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΙ

670 ΝΑΥΤΕΣΜΕΓΙΣΤΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ 225 ΚΟΜΒΟΙΜΗΧΑΝΕΣ 2 ΤΕΤΡΑΚΥΛΙΝ∆ΡΕΣΠΥΡΟΒΟΛΑ 4 ΤΩΝ 234 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ

8 ΤΩΝ 197 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ8 ΤΑΧΥΒΟΛΑ ΤΩΝ 76 ΧΙΛ5 ΑΝΤΙΑΕΡΟΠΟΡΙΚΑ

ΕΝΑ ΖΩΝΤΑΝΟ ΜΟΥΣΕΙΟΤΟΥ ΠΟΛΕΜΙΚΟΥ ΜΑΣ ΝΑΥΤΙΚΟΥ

Βρισκόmicroαστε στό Πάρκο ΝαυτικᾹς Παράδοσης στό Τροκαντερό δίπλα στή microαρίνα τοῦ Φλοίσβουστό Παλαιό Φάληρο Ἐδῶ εἶναι ἐλλιmicroενισmicroένα πλοῖα τοῦ Πολεmicroικοῦ Ναυτικοῦ πού ἔγραψανλαmicroπρές σελίδες στή σύγχρονη ἑλληνική ἱστορία

Τό θωρηκτό laquoἈβέρωφraquo ναυπηγήθηκε τό 1911 στά ναυπηγεῖα τῶν ἀδελφῶν ORLANDO στό Λιβόρνο τῆς Ἰταλίας

Ἡ τότε κυβέρνηση τοῦ Κυριακούλη Μαυροmicroιχάλη δαπάνησε22300000 δρχ γιά τήν ἀπόκτησή του Τά 8000000 δρχπροέρχονταν ἀπό τό 20 τῆς συνολικῆς κληρονοmicroιᾶς τοῦ Γεωργίου Ἀβέρωφ πού τά παραχώρησε microέ τή διαθήκη του στόΤαmicroεῖο Ἐθνικοῦ Στόλου Τό πλοῖο πού ἔφερε τό ὄνοmicroά τουκατέπλευσε στίς 11 Σεπτεmicroβρίου στό Φάληρο ὅπου τό ὑ ποδέχτηκαν οἱ Ἕλληνες microέ microεγάλο ἐνθουσιασmicroό

ΤΟ ΘΩΡΗΚΤΟ laquoΑΒΕΡΩΦraquo ∆ΕΝ ΜΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΕΙ ΠΙΑ ΣΤΙΣ ΘΑΛΑΣΣΕΣΜΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΕΙ ΟΜΩΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑhellip

5 Ὀκτωβρίου 1912 Κήρυξη Βαλκανικῶν ΠολέmicroωνἈναχώρηση τοῦ στόλου γιά τό Αἰγαῖο

3 ∆εκεmicroβρίου 1912 Ναυmicroαχία τῆς Ἕλλης

Ἡ Ἑλλάς δέν ἀναmicroένει ἀπό ἐσς νά ἀποθάνετε γι αὐτήν Ἀναmicroένει νά νικήσετε Αὐτήἦταν ἡ προτροπή τοῦ Ἐ Βενιζέλου πρός τούς Ἕλληνες Ναῦτες στίς 5 Ὀκτωβρίου 1912

Ὀκτώβριος 2012354

Ἡ σηmicroαία τοῦ laquoἈβέρωφraquo εἶναι microεγαλύτερηἀπrsquoαὐτές πού κυmicroατίζουν στά ἄλλα ἑλληνικάπολεmicroικά πλοῖα καί τήν ἀκολουθεῖ microιά ἱστορίαΜετά τήν Ἀπελευθέρωση ὅταν τό θωρηκτόlaquoἈβέρωφraquo ἐπέστρεψε στήν Ἑλλάδα microεταφέροντας τήν ἐξόριστη κυβέρνηση θεωρήθηκεσωστό νά κρεmicroαστεῖ στόν ἱερό βράχο τῆςἈκρόπολης ἡ σηmicroαία τοῦ πλοίου ὡς ἔνδειξητῆς ἔννοιας τῆς ἐλευθερίας καθώς τό πλοῖοεἶναι τό microοναδικό κοmicromicroάτι ἑλληνικῆς γῆς πούστά 100 χρόνια ζωῆς του δέν ἔχει κατακτηθεῖ ποτέ Ἀπό τότε στό πλοῖο κυmicroατίζει microιάἴδια σέ microέγεθος σηmicroαία τῶν 48 τmicro

5 Ἰανουαρίου 1913 Ναυmicroαχία τῆς Λήmicroνου

2 Μαῒου 1919 Ἀποβίβαση ἑλληνικοῦ στρατοῦ στή Σmicroύρνη

Σεπτέmicroβριος 1922 Ὑποστήριξη ἀποχώρησης ἑλληνικοῦ στρατοῦἀπό Μικρά Ἀσία

5 Μαῒου 1937 Ἄφιξη στήν Ἀγγλία γιά τά 25χρονα τῆς βασιλείας τοῦ Γεωργίου Ε΄ τῆς Ἀγγλίας

18 Ἀπριλίου 1941 Ἀναχώρηση γιά Κρήτη καί Ἀλεξάνδρεια Αἰγύπτου

18 Ὀκτωβρίου 1937 Ἐπίσηmicroη ἐπίσκεψη στήν Κωνπολη

28 Ὀκτωβρίου 1940 Κήρυξη ἑλληνο9ταλικοῦ πολέmicroου

18 Ὀκτωβρίου 1944 Ἄφιξη στήν ἐλεύθερη Ἑλλάδα

1951 Ἐγκαταλείπει τήν ἐνεργό δράση

1983 Ἀπόφαση γιά microετατροπή σέ Μουσεῖο

1986 Μεταφέρεται στό Π Φάληρο

Ὁ ἀπολογισmicroός τᾹς ναυmicroαχίας γιά τούς Ὀθωmicroανούς ἦταν τραγικός Ἑκατόν ἐνενήντα νεκροίπολλαπλάσιοι τραυmicroατίες καί βαριές ζηmicroιές σέ τρία πλοῖα τους Ο ἑλληνικός στόλος εἶχε microόλιςτρεῖς τραυmicroατίες καί microικρές ζηmicroιές Ὁ τουρκικός στόλος δέ βγᾹκε ἀπό τά στενά τοῦ Ἑλλησπόντουγιά πολλά χρόνια καί ἡ Τουρκία ὑπογράφει ταπεινωτική συνθήκη εἰρήνης microέ τήν Ἑλλάδα

Ὀκτώβριος 2012 355

Παρατηρῆστε τήν ἀντίστροφη κλίσητῆς πλώρης τοῦ πλοίου χαρακτηριστικήγιά τά πλοῖα τῆς ἐποχῆς σέ ἀντίθεση microέτά σηmicroερινά Τό microπροστινό τmicroῆmicroα πούβρίσκεται κάτω ἀπό τήν ἐπιφάνεια τῆςθάλασσας εἶναι ἀπό συmicroπαγή χάλυβα γιάνά microπορεῖ νά κάνει microέχρι καί ἐmicroβολισmicroόΜιά συνέχεια τῆς ἀρχαίας τριήρους καίτῆς ναυτικῆς παράδοσης τῆς Ἑλλάδας

Σπάνια συναντᾶ κανείς ἕνα ἐκκλησάκι πάνω σέπολεmicroικό πλοῖο ὅπως τό παρεκκλήσι τοῦ ἉγίουΝικολάου hellipΤίς παραmicroονές τῆς ναυmicroαχίας τῆςrdquoἝλληςrdquo (Νοέmicroβριος 1912) ὁ πυροβολητής Σωτήριος Κ Σκόδρας πῆγε στόν ὑπηρετοῦνταἀρχιmicroανδρίτη τότε καί microετέπειτα microητροπολίτηΣπάρτης ∆ιονύσιο ∆άφνο καί τοῦ ἀνακοίνωσε

ὅτι κατά τή διάρκεια τῆς ὑπηρεσίας του παρατήρησε microιά περίεργη σκιά στόν κάδο νεροῦπού ἔmicroοιαζε πολύ microέ τή microορφή τοῦ Ἁγίου Νικολάου Οἱ ἄλλοι ναῦτες δυσπίστησαν λέγοντας ὅτι ἐπρόκειτο γιά ὀξείδωση τῆςλαmicroαρίνας Αὐτό ὅmicroως ἦταν ἀδύνατο γιατίὁ κάδος ἦταν ὁλοκαίνουργος Μόλις ἐνηmicroερώθηκε ὁ ναύαρχος Κουντουριώτης διέταξε νά τοποθετήσουν τόν κάδο στόπαρεκκλήσιο τοῦ θωρηκτοῦ καί νά γίνει ὁmicroιλία στό πλήρωmicroαmicroέ θέmicroα rdquoὉ Θεός εἶναι microαζί microαςrdquo

ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΟΥ ΘΩΡΗΚΤΟΥ laquoΑΒΕΡΩΦraquohellip

Κάθε χρόνο τό πλοῖο δέχεται πάνω ἀπό 30000 ἐπισκέπτες Τό laquoΑΒΕΡΩΦraquo δέν εἶναι ἁπλά ἕναΜουσεῖο εἶναι ὁλόκληρο ἕνα κειmicroήλιο microέσα στό ὁποῖο ὁ κάθε ἐπισκέπτης περπατ microέ δέος Εἶναιἕνα ζωντανό ναυτικό microνηmicroεῖο πού κάθε γωνιά του ζωντανεύει microιά ἱστορία τόσο θαυmicroαστή ὅσοκαί ἡ ψυχή τῶν ἀνθρώπων πού τό ὑπηρέτησαν

Φ

Ὀκτώβριος 2012356

ἹἹλλιικκάά 2 πακέτα τετράγωνα μπισκότα (τύπου Πτί-μπέρ) 1 φάκελο Garni βανίλια 1 φάκελο κρέμα στιγμῆς ἄνθος ἀραβοσίτου βανίλια 2 ποτήρια γάλα

καί frac12 περίπου ποτήρι γάλα γιά νά βουτᾶμε τά μπισκότα frac12 ποτήρι ζάχαρη ἄχνη 200 γρ βιτάμ soft 3 βανίλιες 1 κουταλιά σούπας κακάο ἤ nescafeacute 3-4 κουταλιές λικέρ καφέ 3-4 κουταλιές κονιάκ 1 κουβερτούρα 125 γρ

ἘἘκκττέέλλεεσσηηΧτυπᾶμε γιά δύο λεπτά στό μίξερ τό garni τήν κρέμα

στιγμῆς τό γάλα τήν ἄχνη τό βιτάμ καί τίς βανίλιεςΣέ ἕνα μακρύ δίσκο βάζουμε ἀλουμινόχαρτο καί ἁπλώ-

νουμε τά μπισκότα πού ἔχουμε βουτήξει στιγμιαῖα στόγάλα καί τό λικέρ Τά μπισκότα τά τοποθετοῦμε ἑνωμένασέ τρεῖς σειρές Βάζουμε συνολικά 3 μπισκότα κατά πλά-τος καί 7 μπισκότα κατά μῆκος

Πάνω στή μεσαία σειρά μπισκότων ἁπλώνουμε τό 13τῆς κρέμας καί πάνω στήν κρέμα τοποθετοῦμε μία ἀκόμασειρά μπισκότα Πάνω ἀπ΄ αὐτά τά μπισκότα βάζουμε τόἄλλο 13 τῆς κρέμας στό ὁποῖο ἔχουμε προσθέσει κακάοΣυνεχίζουμε μέ μία ἀκόμα σειρά μπισκότα καί τέλος βάζουμε τό τελευταῖο 13 τῆς κρέμας

Σηκώνουμε τίς δύο πλαϊνές πλευρές τοῦ ἀλουμινόχαρτου μαζί μέ τά μπισκότα καί κλεί-νουμε σφιχτά ὥστε νά σχηματιστεῖ περίπου τριγωνικός κορμός Βάζουμε τόν κορμό γιάτρεῖς ὧρες περίπου στήν ψύξη Ὅταν τόν βγάλουμε ἀνοίγουμε τό ἀλουμινόχαρτο μέ προ-σοχή καί περιχύνουμε μέ τό γλάσο Διατηροῦμε τόν κορμό στό ψυγεῖο

Γιά τό γλάσο χρησιμοποιοῦμε μπέν-μαρί στό ὁποῖο λειώνουμε τήν κουβερτούρα μέ 3-4 κουταλιές γάλα καί 3-4 κουταλιές κονιάκ

Κορmicroός

ΚΚΑΑΛΛΗΗ ΕΕΠΠΙΙΤΤΥΥΧΧΙΙΑΑ

Ὀκτώβριος 2012 357

ΚΑΤΙ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΣΑΣ

Συνταγή καί φωτογραφίες ἀπόκ Μαρία Ἀδ Πύργος

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17 Ρ Ο Σ

Στή διπλανή στήλη συμπλήρωσε τά γράμ-ματα πού λείπουν καί φτιάξε τίς ζητούμενεςλέξεις πού τελειώνουν σέ -ΡΟΣ

1 Βουνό2 Χωράφι3 Ἕνας ἀπό τούς μαθητές τοῦ Χριστοῦ4 Δέν εἶναι βρώμικος5 Συσσωρευμένος πλοῦτος6 Αὐτός πού ἀγαπᾶ τή μελέτη7 Προσωρινός8 Τό ψάρι βακαλάος9 Ὁ ἀποτελούμενος ἀπό πολλά κύτταρα10 Ἀποτελεῖται ἀπό ἄσπρο καί μαῦρο χρῶμα11 Γιατρός εἰδικός γιά παιδιά12 Αὐτός πού δίνει παρηγοριά κουράγιο13 Φοβερός τρομακτικός14 Γεμάτος λάμψη ἀκτινοβόλος15 Μπροστά16 Ὑπάρχει στή σαπουνάδα17 Πρόθεση

ΛΕΞΕΙΣ ΡΟΣ

2 6 + 3 - 5 = 10

2 = 21

-

6 2 = 8

= 19

= = = =

3 17 21 36

Κάθε γραμμήκαί κάθε στήληπρέ πει νά περι-λαμβάνει τούς ἴ -διους ἀριθμούςκαί σύμβολαἀλλά μέ διαφορε-τική διάταξη

Βρεῖτε τή διά-ταξη γιά νάἰσχύουν τά ἀπο-τελέσματα πούἀναγράφονται

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ5

∆ΙΑΦΟΡΕΣ

ΚΚάάθθεε ἑβδομάδα ἕναςγάλος γεννάει πέντε αὐ -γά καί κάθε ἑβδομάδαμία ἀλεπού κλέβει ἕναἀπό αὐτά Πόσες ἑβδο-μάδες χρειάζονται γιάνά συγκεν-τρω θοῦν 30 αὐγά

ἌἌνν δύο ἐργάτες χρειάζον-ται δύο μέρες γιά νά βά-ψουν δύο τοίχους πόσεςμέ ρες θά χρει-αστοῦν δέκαἐργάτες γιάνά βά-ψουν δέ -κα τοίχους

Ὀκτώβριος 2012358

ΣΤΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟἩ νικηφόρα ἑλληνική Σημαία στήν ἐλεύ-

θερη Θεσσαλονίκη Ὀκτώβριος 1912 (Σύνθεση περιοδικοῦ laquoΠρός τή Νίκηraquo)

ldquo∆έν ξεχνωrdquo σηmicroαίνει

ΘυmicroαmicroαιΤιmicroω

Ὑπόσχοmicroαι

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

Μήν ξεχάσω

Μήν ξεχάσω

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012

πεῖ laquoἌς ἀναζητήσουμε τόν Κύριο καίΘεό μας ἄς ἐπιστρέψουμε σrsquo Αὐτόν πούμᾶς ἐλευθέρωσε ἀπό τή δουλεία καί μᾶςχάρισε τήν πατρίδα μας καί τί πατρίδατή γῆ τῆς Ἐπαελίας μέ ὅλα τά ἀ γαθάτόσο ἄφθονα μέ πα-ραγωγή καί πλοῦτοἀστείρευ τοraquo Κανείςδέν βρέθηκε νά πεῖαὐτά Ἀντιθέτως ἐσεῖςὑβρίσατε καί μολύνα -τε τή χώ ρα αὐτή πούσᾶς χάρισα μέ τά σι-χαμερά εἴ δωλα καίτίς ἁμαρτίες σας

Κοιτάξτεδίπλα σας τά ἔθνητά εἰδωλολατρικά Ἄαξαν μήπως τούςθεούς τους ndash πού δέν εἶναι κἄν πραγμα-τικοί θεοί ἀά ψεύτικοι Δέν τούς ἄα-ξαν Καί ἀάξατε ἐσεῖς Ἐμένα πού εἶμαιἡ δόξα καί τό καύχημά σας μέ ἀνταά-ξατε μέ τίς ματαιότητες καί ἀθλιότητεςαὐτοῦ τοῦ κόσμου μέ τά τιποτένια εἴ -δωλα laquoἘξέστη ὁ οὐρανός ἐπί τούτῳλέγει Κύριοςraquo Μέχρι κι ὁ οὐρανός ἔφρι -ξε μέ τήν ἀχαρακτήριστη αὐτή συμπερι-φορά σας

Αὐτά λέει ὁ Κύριος

Τό περιοδικό παιδιά πού κρατᾶτε στάχέρια σας τό ὁποῖο φιλοξενεῖ καί τό ἄρ -θρο αὐτό πού διαβάζετε τώρα θέλει νάσᾶς κάνει μία ἐρώτηση

Γιατί ἄραγε νά διαβάζεται τό συγκεκρι-

μένο αὐτό προφητικό ἀνάγνωσμα κατάτήν ἑορτή τοῦ ἁγίου Δημητρίου Τί σχέ -ση ἔχει ὁ ἅγιος μεγαλομάρτυς Δημήτριοςμέ τίς ἔννοιες πού τίθενται στό ἀνάγνω-σμα αὐτό δουλεία ἐλευθερία πατρίδαἐθνική ἀποκατάσταση

Τήν ἀπάντηση θά τήνδώσετε πολύ εὔκολα μό -νοι σας ὅταν διαβάσετεὅλο τό ὑπόλοιπο τεῦχοςπού εἶναι ἀφιερωμένοστήν ἐθνική ἐπέτειο τῶν100 χρόνων ἀπό τούςΒαλκανικούς Πολέμουςτοῦ 1912-13 Ἐντοπίστεπότε ἔγινε ἡ ἀπελευθέ-

ρωση τῆς Θεσσαλονίκης ὁδιπλασιασμός οὐσιαστικά τῆς πατρίδαςμας

καί σκεφθεῖτεΤί σημαίνει γιά μᾶς τούς Ἕηνες ὅτι

ἔχουμε τόσους καί τέτοιους ἁγίους γιάπολιούχους Πόσο ἐπίκαιρα καθίστανται τά λό -

για αὐτά τοῦ Κυρίου γιά τή δική μας πα-τρίδα καί τό λαό Πόσο δίκαιο εἶναι τό παράπονό ΤουΤί πρέπει νά δεῖ ἀπό μᾶς ὁ ἅγιος Δη-

μήτριος γιά νά laquoμεσολαβήσειraquo καί πάλιγιά χάρη μας στό Θεό

Αὐτή τή φορά τό ἁγιογραφικό μήνυμαθά τό βγάλετε μόνοι σας Καί τό laquoΠρόςτή Νίκηraquo εἶναι βέβαιο ὅτι τά συμπερά-σματά σας θά εἶναι σωστά

ΣΣττόόνν ἑἑσσππεερριιννόό ττῆῆςς ἑἑοορρττῆῆςς ττοοῦῦἁἁγγίίοουυ μμεεγγααλλοομμάάρρττυυρροοςς ΔΔηημμηη--ττρρίίοουυ δδιιααββάάζζεεττααιι ἕἕνναα ππρροοφφηηττιικκόόἀἀννάάγγννωωσσμμαα σσυυννττααρραακκττιικκόό

ΚΚύύρριιοοςς ἀἀππααρριιθθμμεεῖῖ ττίίςς εεὐὐεερρ--γγεεσσίίεεςς ΤΤοουυ ππρρόόςς ττόό λλααόό ΤΤοουυ ττόόννἰἰσσρρααηηλλιιττιικκόό κκααίί σσυυγγχχρρόόννωωςςἐἐκκφφρράάζζεειι ἕἕνναα ββααθθύύ ππααρράάπποοννοο

Ὀκτώβριος 2012 339

Τά ἀεροπλάνα πού εἶχαν πρωτοσχεδιαστεῖ ἀπό τούςἀδερφούς Ράιτ τό 1904 θεωροῦνταν κατάλληλα μόνογιά ἐκτέλεση θεαματικῶν ἀλλά ἐπικίνδυνων καί μᾶλλονἄχρηστων ἐπιδείξεων

Εἶναι ἐνδεικτικό τό ὅτι τό 1910 ἡ κρατική ὑπηρεσίαἀπογραφῆς τῶν ΗΠΑ στήν ἐπίσημη ἀπογραφή της κα-τέτασσε τούς ἀεροπόρους στούς ldquoκαλλιτέχνες ἐπιδεί-ξεωνrdquo Δηλαδή στήν ἴδια ἐπαγγελματική κατηγορία μέ τούς κλόουν

Ἔτσι τά ἐπιτελεῖα τῶν μεγάλων χω ρῶν δίσταζαν νά λάβουν σοβαρά ὑπrsquo ὄ ψη τουςτό ἀεροπλάνο πρίν τό 1911

τούς βαλκανικούς πολέmicroους 1912-13 χρησιmicroοποιήθηκε γιάπρώτη φορά τό ἀεροπλάνο ὡς πολεmicroικό microέσο

ἱ Ἕλληνες ὑπᾹρξαν microεταξύ τῶν πρωτοπόρων σ αὐτόπαρά τά φτωχά microέσα πού διέθεταν

Ἡ Ἑλληνική κυβέρνηση κάνει μιά κίνηση πρωτοπο-ριακή Μεριμνᾶ νά ἀναχωρήσουν γιά τή Γαλλία οἱπρῶτοι Ἕλληνες ἀξιωματικοί γιά νά ἐκπαιδευθοῦν ὡςἀεροπόροι

Στίς 88 ΦΦεεββρροουυααρρίίοουυ 11991122 ὁ Ἐμμανουήλ Ἀργυρόπου-λος ὁ πρῶτος ἰδιώτης ἀεροπόρος κάνει τήν πρώτη τουπτήση (στό Ρούφ) Στήδεύτερη ἔξοδο τῆς ἴδιας

ἡμέρας συνεπιβάτης τοῦ Ἀργυρόπουλου ἦταν αὐτόςὁ ἴδιος ὁ πρωθυπουργός ὁ Ἐλευθέριος Βενιζέλος

Ἡ πρώτη στρατιωτική πτήση ἔγινε στίς 1133 ΜΜααΐΐοουυ 11991122ἀπό τόν Ὑπολοχαγό Δημήτριο Καμπέρο μέ τό πρῶτοστρατιωτικό ἀεροπλάνο τῆς Ἑλλάδας τύπου Farman

Τόν ἸἸοούύννιιοο ττοοῦῦ 11991122 ὁ Καμπέρος πέταξε μέ τό laquoΔαί-δαλοraquo τό ἀεροσκάφος Farman τό ὁποῖο εἶχε μετα-σκευαστεῖ σέ ὑδροπλάνο θέτοντας ἔτσι τίς βάσεις τῆς Ναυτικῆς Ἀεροπορίας

Ξέρεις ὅτι

Κι ἀκόmicroη ὅτι

Τά πρῶτα πολεmicroικά ἀεροπλάναΤά πρῶτα πολεmicroικά ἀεροπλάναΤΤίί γγιιννόότταανν ππρρίίνν

ΦΦττάάννοουυmicromicroεε σσττόό 11991111 micromicroήήνναα ∆∆εεκκέέmicromicroββρριιοο

Ὀκτώβριος 2012340

σ

o

Τό σύνθημα τῆς Ἑλληνικῆς Πολεμι κῆςἈεροπορίας εἶναι ΑΙΕΝ ΥΨΙΚΡΑΤΕΙΝ τόὁποῖο σημαίνει laquoΠάντοτε νά κυριαρχεῖςστά ὕψηraquo καί τό ἔμβλημά της ἀναπα-ριστᾶ ἀετό σέ πτήση μπροστά ἀπό τόκυκλικό διακριτικό της

Τά ἑλληνικά laquoπετάγματαraquo ὅμως ἀρχί-ζουν πολύ πιό πρίν Χάνονται στάβάθη τῆς ἱστορίας καί μπλέκονται μέ τήμυθολογία

Ἄν σκεφτοῦμε ὅτι πίσω ἀπό τούς μύ-θους τῶν ἀρχαίων Ἑλλήνων κρύβεταιμιά πραγματική ἀφορμή πίσω ἀπό τόμύθο τοῦ Δαίδαλου καί τοῦ Ἴκαρου βρί-σκουμε τίς πρῶτες προσπάθειες νά πε-τάξει ὁ ἄνθρωπος Ἔγιναν στήν Ἀρ χαίαἙλλάδα καί εἶχαν ἕνα κίνητρο

Τό ΣΣεεππττέέμμββρριιοο ττοοῦῦ 11991122 ὁ ἙλληνικόςΣτρατός ἀπέκτησε τήν πρώτη του πο-λεμική ἀεροπορική μονάδα τό laquoΛόχοἈεροπόρωνraquo μέ ἕδρα τή Λάρισα

Ὁδοιπόρος

ΕΕΠΠΙΙΚΚΑΑΙΙΡΡΑΑΒΒΙΙΒΒΛΛΙΙΑΑΕΕΠΠΙΙΚΚΑΑΙΙΡΡΑΑΒΒΙΙΒΒΛΛΙΙΑΑ

Ὀκτώβριος 2012 341

ΕΚ

∆Ο

ΣΕΙΣ

laquoΟ

ΣΩ

ΤΗΡraquo

ΕΚ

∆Ο

ΣΕΙΣ

laquoΟ

ΣΩ

ΤΗΡraquo

Σόλω

νος

100

θήνα

106

80

τη

λ 2

10 3

6243

49

Ἱστορικές ἀλήθειεςκαί

ἡρωικά κατορθώματα τοῦ Ἑλληνισμοῦ στόν 20ό αἰώνα

Ἀπό τ

ήν

πονεμένη ἱστορία τῆς Β Ἠπείρου

1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι

Ὀκτώβριος 2012342

laquoΔόξα τῷ Ὑψίστῳ διά τόν νέον θρίαμβον τοῦ ἀνδρείου στρατοῦ μαςraquo

(Ἀπό τηλεγράφημα τοῦ Βασιλέως Γεωργίου Αacute στόν ΠρωθυπουργόἘλευθέριο Βενιζέλο μετά τήν ἀπελευθέρωση τῶν Ἰωαννίνων)

laquoΔόξα τῷ Ὑψίστῳ διά τόν νέον θρίαμβον τοῦ ἀνδρείου στρατοῦ μαςraquo

Ὁ Τα

χσίν

πασά

ς παρ

αδίδ

ει τή

Θεσ

σαλο

νίκη

στό Δ

ιάδο

χο Κ

ωνστ

αντῖν

οὉ

Ἐσσά

τ πασ

άς πα

ραδί

δει τ

ά Ἰω

άννιν

αστ

ό Διά

δοχο

Κων

σταν

τῖνο

1912-2012Ἑκατόχρονα ἐθνικοῦ ἀναβαπτισμοῦκαί αὐτοσυνειδησίας

1912-2012

Τρόπαια καί Θρίαμβοιστήν ξηρά καί στή θάλασσαἀπό τήν ἀθάνατη ἑλληνική ψυχή

1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι

Ὀκτώβριος 2012 343

Κατα

βύθι

ση το

ῦ Φετ

ίχ Μ

πουλ

έντ

στό λ

ιμάν

ι τῆς

Θεσ

σαλο

νίκης

Κατα

τρόπ

ωση

τοῦ τ

ουρκ

ικοῦ

στόλ

ουστ

ά Δα

ρδαν

έλλια

344Ὀκτώβριος 2012

Εχουν περάσει ἑβδομήντα δύο χρόνια ἀπό ἐκεῖνο τόν Ὀκτώβρη πού τό ἑλληνικό Ἔθνος ἀπέδειξε ἀληθινό τό λόγο τοῦ σοφοῦ κα-θηγητοῦ τῆς ἀρχαιολογίας Σπύρου Μαρινάτου πού εἶπε ὅτι laquoοἱ

ὀλιγάριθμοι λαοί δέν εἶναι ἀναγκαστικά πάντοτε μικρά ἔθνη Ἐνίοτε (κάποιες φορές) ἔχουν μεγάλην ψυχήν καί συνεισφέρουν τήν μερίδα τοῦ λέοντος εἰς τήν κοινήν περιουσίαν τῆς ἀνθρωπότητοςraquo

Ἦταν Ὀκτώβριος τοῦ 1940 Ὁ laquoἌξοναςraquo ἡ συμμαχία τῆς Γερμανί-ας τοῦ Χίτλερ καί τῆς φασιστικῆς Ἰταλίας τοῦ Μουσολίνι σάρωνε μέ τίς σιδερόφρακτες ὀρδές της τήν Εὐρώπη Στόν κατασκότεινο διεθνή ὁρί-ζοντα δέν τρεμόφεγγε οὔτε τό πιό ἀχνό φῶς ἐλπίδας Πολωνία Δανία Νορβηγία Ὁλλανδία Βέλγιο Λουξεμβοῦργο καί ἡ Γαλλία εἶχαν ὑποκύ-ψει Ἡ μεγάλη ἀντίπαλος τοῦ Ἄξονα ἡ Ἀγγλία περίμενε εἰσβολή

Ἦταν τότε πού ἡ Ἰταλία χωρίς καμιά πρόκληση ἐκ μέρους μας καί ἐνῶ εἶχε βυθίσει τό ἀντιτορπιλλικό μας laquoἝλληraquo πού ἀπέδιδε τιμές τό Δεκα-πενταύγουστο στήν Παναγία στό λιμάνι τῆς Τήνου ζήτησε νά ἀφήσουμε ἐλεύθερη τή διέλευση τῶν στρατευμάτων της γιά τήν εὐόδωση τῶν πο-λεμικῶν της ἐπιχειρήσεων

Στίς 3 τά μεσάνυχτα τῆς 28ης Ὀκτωβρίου ὁ πρεσβευτής της Γκράτσι ξύπνησε τόν πρωθυπουργό Ἰω Μεταξᾶ γιά νά πάρει τήν πατροπαράδο-τη ἀπάντηση τό laquoμολών λαβέraquo σέ ἄλλη διατύπωση laquoΛοιπόν αὐτό ση-μαίνει πόλεμοraquo δηλαδή laquoὌχιraquo

Τό πρωί τό α΄ πολεμικό ἀνακοι νωθέν λακωνικό ἑλληνικότατο γέμισε τή χώ ρα laquoΑἱ ἰταλικαί δυνάμεις ἀπό τίς 530΄ π μ σήμερον προσβάλ-

72 χρόνια μετά

345Ὀκτώβριος 2012

λουν τά ἡμέτερα τμήματα προκαλύψεως τῆς ἑλληνοαλβανικῆς μεθορί-ου Αἱ ἡμέτεραι δυνάμεις ἀμύνονται τοῦ πατρίου ἐδάφουςraquo Τό διάγγελ-μα τοῦ βασιλέως Γεωργίου Β΄ διαβεβαίωνε laquoΜέ πίστιν εἰς τόν Θεόν καί εἰς τά πεπρωμένα τῆς φυλῆς τό Ἔθνος σύσσωμον καί πειθαρχοῦν ὡς εἷς ἄνθρωπος θά ἀγωνισθῇ ὑπέρ βωμῶν καί ἑστιῶν μέχρι τῆς τελικῆς νίκηςraquo Καί ὁ ποιητής συνεπαρμένος ἀπό τό φαινόμενο αὐτοῦ τοῦ μικροῦ ἔθνους πού εἶχε ὑψώσει ἀπό τό γεροντότερο ὥς τό νήπιο τό ἀνάστημά του καί ἔφραζε τό δρόμο στήν ὁλο κληρωτική βία ἔσυρε φωνή στήν Οἰκουμένη

laquoὈμπρός κι ἡ Ἑλλάδα σκώθηκεκαί διασκορπάει τά σκότηἈνάστα ἡ Ἀνθρωπότηκι ἀκλούθα την Ὀμπρόςraquo (Ἄ Σικελιανός)

Σέ πεῖσμα κάθε ἀνθρώπινης λογικῆς μέ ἐμπιστοσύνη στό ὅτι ἡ ὑπερ-οπλία ἀνήκει σrsquo αὐτόν πού διαθέτει τό πνεῦμα καί ὄχι τά ὑλικά μέσα ἡ Ἑλλάδα βάδιζε στήν ἄνιση ἀναμέτρηση Ἰταλία 8000000 λόγχες πεζικοῦ 469 πολεμικά σκάφη 110 ὑποβρύχια 1000 καί πλέον ἀε-ροπλάνα Ἑλλάς 300000 πεζικοῦ 10 σκάφη 27 βομβαρδιστικά ἀε-ροπλάνα 6 ὑποβρύχια Ἀλλά καρδιές καρδιές 7000000 καρδιές Ἑλλήνων

Σύμφωνα μέ τά σχέδια πού εἶχε καταστρώσει ὁ Ἄξονας ὁ χρόνος τῶν 10 ὥς 15 ἡμερῶν ἦταν ἐπαρκής γιά τήν ἐπιχείρηση κατά τῆς Ἑλλάδος Ἀλλά ποιά ἡ διάψευση Στίς 6 Νοεμβρίου τοῦ rsquo40 ὀκτώ μόλις μέρες μετά τήν κήρυξη τοῦ πολέμου τό ἑλληνικό Στρατηγεῖο μπόρεσε νά ἀναλάβει ἀντεπίθεση στόν τομέα τῆς Κορυτσᾶς πού γε-νικεύτηκε στίς 13 σrsquo ὁλόκληρο τό μέτωπο Καί ἡ νίκη πετᾶ Ποιός τήν προφτάνει Κορυτσά Ἀργυρόκαστρο Ἅγιοι Σαράντα Πρεμετή Κλεισούρα Τεπελένι Πόγραδετς Τρεμπεσίνα

Στίς 4 Δεκεμβρίου ὁ Μουσολίνι ἔλεγε στόν ὑπουργό του τῶν ἐξω-τερικῶν Τσιάνο laquoΔέν ὑπάρχει ἄλλη διέξοδος εἴμαστε ὑποχρεωμέ-νοι νά ζητήσουμε κατάπαυση τῶν ἐχθροπραξιῶν ὅσο κι ἄν εἶναι παράδοξο καί γελοῖοraquo Στίς 2 Μαρτίου τοῦ 1941 μπρός στή θυελ-λώδη ἑλληνική προέλαση ὁ ἴδιος ὁ Μουσολίνι ἀναλαμβάνει τή δι-οίκηση τοῦ ἀλβανικοῦ μετώπου Ὅμως ἡ ἰταλική αὐτή προσπάθεια συντρίφθηκε στίς 930΄ π μ τῆς 22ας Μαρτίου Οἱ Ἰταλοί ἔστει-λαν κήρυκες μέ ἐπικεφαλῆς καθολικό ἱερέα γιά νά τούς ἐπιτραπεῖ νά σηκώσουν τούς χιλιάδες νεκρούς τους Ὁ ἄσοφος δικτάτορας πού εἶχε αἱματοκυλίσει καί τό δικό του λαό ἔφυγε ταπεινωμένος στή χώρα του

Ἔτσι γράφτηκε τό ἔπος τοῦ rsquo40 στίς παγωμένες βουνοκορφές

τῆς Πίνδου καί στά laquoμετόπισθενraquo Οἱ ἴδιοι οἱ δημιουργοί του

346Ὀκτώβριος 2012

ἔθεσαν στόν ἑαυτό τους ὅταν ὁ σάλαγος τοῦ πολέμου εἶχε κο-πάσει τό ἐρώτημα laquoΠοιοί ἀληθινά εἴμαστε Τί μᾶς ἕνωνε τόσο

δυνατάraquo Κι ἀπαντοῦσαν laquoΠρῶτα πρῶτα τά laquoπιστεύωraquo μας Πιστεύ-αμε καί δέν κρύβαμε τήν πίστη μας Πιστεύαμε στό Θεό στήν Πανα-γία στήν Ἑλλάδαraquo (Στρ Μυριβήλης) Τό θρησκευτικό βίωμα ὑπῆρξε

γιά τούς στρατιῶτες μας καί τό λαό μας ζωοπάροχο Καί ἡ Παναγία ὁρα-τή Ὑπέρμαχος Στρατηγός Δυνατά ἕνωνε καί ἡ ἀγάπη στήν κοινή μητέρα-

πατρίδα Γιrsquo αὐτό πολεμοῦσαν ἑνωμένοι σάν ἕνας ἄνθρωπος χωρίς φιλοδοξί-ες προσωπικές καί ὑπολογισμούς γιrsquo αὐτό καί εἰπώθηκε πώς laquoποτέ λαός δέν φανέρωσε τέτοια ὁμαδική κι ἀπόλυτη συνείδηση ἱστορικῆς εὐθύνηςraquo

laquondashΓιατί πολεμᾶμεndashΓιά τή δόξα ἀποκρίνεται ἀδίστακτα στή χιονισμένη πλαγιά τοῦ 1220

μπρός στήν Κλεισούρα ὁ ἀγράμματος φαντάρος γιά παράδειγμα στόν κό-σμοraquo

Ἔπειτα καταλυτική γιά τή νίκη ἦταν ἡ ἀπόφαση τῆς θυσίας Μιά θυσία πού προσφέρθηκε ἀπό ὅλους χωρίς κανένα καταναγκασμό laquoμέ τό χαμόγελο στά χείλη πᾶν οἱ φαντάροι μας μπροστάraquo τραγουδοῦσε τό Πανελλήνιο Προσφέρ-θηκε μέ σεμνότητα χωρίς τυμπανοκρουσίες καί χειροκροτήματα

Κι ὅταν ἀργότερα ἔπεσε πάνω μας ἡ πάνοπλη Γερμανία τοῦ Χίτλερ τό μικρό ἔθνος τῶν Ἑλλήνων ἄν καί αἱμόφυρτο κράτησε ψηλά τήν τιμή τοῦ ἀνθρώ-που ἀγωνιζόμενο μέσα σέ σφαγές καί ὁλοκαυτώματα μέχρις ἐσχάτων κερδί-ζοντας χρόνο γιά τή νίκη τοῦ εὐλαβικοῦ πιστοῦ στό Θεό λαοῦ τῆς Ρωσίας πού σύντριψε τελικά τή δύναμη τοῦ ἄδικου

Ἔγραφαν τότε οἱ πολεμιστές λογοτέχνες μας ἐκείνης τῆς γενιᾶς ἀπηχώντας τήν κοινή ἀπόφαση laquoΔέ θά ζητήσουμε ἀνακωχή γιά νά σώσουμε τά σπίτια καί τά ἐργοστάσια οὔτε κἄν γιά νά σώσουμε τό κεφάλι μας πού κινδυνεύει Δέ θά νοσταλγήσουμε τίς μικρές ἀπολαύσεις τῆς ἀτομικῆς εὐτυχίας () Ἡ Ἑλλάδα μιλᾶ μέσα μας τή γλώσσα τῶν μεγάλων ἡμερῶν τῶν μεγάλων ἀγώνων καί τῶν μεγάλων θυσιῶν Εἴμαστε Ἕλληνες Εἴμαστε οἱ Ἕλληνες τοῦ rsquo40-rsquo41raquo

Κι ὁ ποιητής μας θά θαυμάσειlaquoἌνθρωποι ὄμορφοι μέσrsquo στή θυσία τους Ἄνθρωποιraquo

Σήμερα ἑβδομήντα δύο χρόνια μετά μέ τήν πατρίδα σέ δύσκολη ὥρα ndash μέσα σrsquo ἕνα κόσμο πού καταρρέει γιατί χαμήλωσε τό πνευμα-τικό ἀνάστημα τοῦ ἀνθρώπου μέσα στή νάρκη τῶν ὑλικῶν ἀπολαύ-σεων ndash ἄς ἀνηφορίσουμε νοερά πρός αὐτούς τούς Ἕλληνες ἀνθρώ-πους πού μᾶς χάρισαν τήν ἐλεύθερη πατρίδα Μέ εὐγνωμοσύνη ndash laquoὁ ἥλιος μας εἶναι ἀκριβά πληρωμένοςraquo ἀπrsquo αὐτούς Καί μέ συνείδηση τῆς δικῆς μας ἱστορικῆς εὐθύνης

ΛΛτή μεγαλύτερη μερίδαὁ ἄμαχος πληθυσμός τῆς πόλης

ἔἔἔἔἔἔἔπάπάπάπάππάππππάπππππάπ

άάάάάάάάάάάάάάάάάάraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoδδδδδδδδδδδδδ

ν ν ννν ν ν νννννννννσσσσσσσσσσσσστρτρττρτρτρτρττρτττρτττρτττρχχχχχχχχχχχχχοςοςοςοςοςοοςοςοςοςοοοοοοὐτὐτὐτὐτὐττὐτὐτὐττὐτὐτὐττόόόόόόόςςς κκκκκκκκεςεεςεςςεςεςεεεεςς ππππππππππροροροροοροοσωσωσωσωσωωσωωσ πιππιππιπππππιικέκέέκέέέκκ ςςςς

δυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδδδυδδδδδδ νανανααναναναναναναναανανν τάτάτάτάτάτάτάτάτάάάτάτττάτάάαμαμαμαμαμαμαμαααμμαμααμαμμε ε ε ε εε κακακαααακααακακααααααακαααααααίίίί ί ί ίίίίίίίίίίίίγίγίγίγίγίγίγίγίγίγίγγγγίγγ αααααααααααα σ σ σ σσσσσσσσσσσσσστήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήνννν

γιγιγιγιγγιγιγιγιιγιγιά ά ά ά ά ά άά άά τοτοτοτοτοτοτοτοτοτοτοτττοττοττοτοοττ ύςύςύςύύςύςύςύςύςύςύύςύύςύύςς σσ σ σσ σ σ σσσσσσστήτήτήτήτήτήτήτήττήτττήττήτή Ὑ Ὑ Ὑ Ὑ ὙὙ ὙὙὙὙ ὙὙ ὙὙὙὙὙὙὙὙὙὙὙπέπέπέπέπέπέπέπέπέπέπέππέπέπέρμρμρμρμρμρμρμρμρμρρμρμρμρμμρ αααχαχαχαχαχαχαχαχαχαχχααχαχ

παπαπαπαπαπαπαπαπαααπαπαπαπααπ τρτρτρτρτρτρτρτρτρτρτρττρττττρτττρρίδίδίδίδίδίδίδίίδδίδίδίδδίίδδααααααααααααα Γ Γ Γ ΓΓΓΓΓΓ ΓΓ ΓΓΓιrsquoιrsquoιrsquorsquoιrsquoιrsquoιιrsquoιrsquoιrsquoιι ααα ααααααα ααὐὐὐὐὐὐὐὐὐὐὐεςεςεςεςεςεεςςε πππππππππροροροροοοσωσωσωσωσωωωωπιπιπιπιπππππ έκέκέκέέέκέκέκέέςςςςς

η ημ

Αὐτή εἶναι ἡ φωτογραφία τοῦ microικροῦ microου φίλου Κωνσταντίνου καί αὐτήἡ ἀγαπηmicroένη του πρόταση Εἶmicroαι Ἕλληνας

Πλησιάστε νά τόν γνωρίσετε ἀπό κοντά ∆υό microάτια φωτεινά σάν τόν ὁλό-φωτο οὐρανό τῆς microακρινῆς πατρίδας του ∆υό χέρια πού κρατοῦν ψηλά τήσηmicroαία τῆς ἀγαπηmicroένης του Ἑλλάδας καί microιά καρδιά πού χτυπᾶ ἑλληνικά

Μικρέ microου φίλε πῶς ξέρεις τή microεγάλη εὐτυχία νά εἶσαι Ἕλληνας Πῶς ἡ microικρούλα σου καρδιά χωράει τή microεγάλη ἀγάπη γιά ὅτι ἑλληνικόΠῶς κάνεις τά δυό παιδικά σου χέρια νά φαίνονται κάστρα microέ ὑψωmicroένη

τή γαλανόλευκηΤό λές καί πράγmicroατι εἶσαι Ἕλληνας Κι ἔχεις πολλές ἀκόmicroη λέξεις νά microάθεις θάλασσα ἥλιος οὐρανός νησιά

microαργαριτάρια βράχος αἰγαιοπελαγίτικος ξωκκλήσι καί ἐλατόφυτοβουνό

Κι ἀκόmicroη λεβεντιά ἐλευθερία καί φιλότιmicroο καί microέτρο καί microεράκιἌνοιξε microάτια καί αὐτιά κι ἀγνάντεψε χιλιάδων χρόνων ἱστορίαἈνάπνευσε τά microύρα τῆς φυλῆς σου καί ζῆσε microέ τό ὅραmicroα τό ἑλληνικόΕἶναι microεγάλη ἡ microικρούλα σου πατρίδα Κωνσταντῖνε καί φτάνει νά ἀγκα-

λιάσει καί νά ἁγιάσει τήν οἰκουmicroένηΤό πιστεύεις Γιατί ἐσύ εἶσαι Ἑλληνας ἀπό καλή γενιά καί στή δική σου

φύτρα χρωστάει ὁ κόσmicroος τόν πολιτισmicroό του Ἐ

ΕΕΙΙΜΜΑΑΙΙ ΕΕΛΛΛΛΗΗΝΝΑΑΣΣ

ΕΕΙΙΜΜΑΑΙΙ ΕΕΛΛΛΛΗΗΝΝΑΑΣΣ

Μέ λένε ΚωνσταντῖνοΕἶmicroαι πέντε ἐτῶνΓεννήθηκα καί ζῶ στίς ΗΠΑΒγαίνω γιά παιχνίδι σέ πάρκο τῆς ΦλόρινταἜχω φίλους πολλούς ἈmicroερικανούςΟΜΩΣΕ ΙΜΑ Ι ΕΛΛΗΝΑΣ

Ὀκτώβριος 2012 347

ΚΚααλληηmicromicroέέρραα σσααςς ΕΕἴἴmicromicroαασσττεε δδυυόό φφίί λλοοιι ὉΛευτέρης καί ὁ Κωνσταντῖνος Μαθητές ἀπό τήΘεσσα λονίκη Γνωρίζουmicroε τό νοmicroό microας ἀπrsquo ἔξω κι ἀνα

κατωτά Σᾶς προσκαλοῦmicroε λοιπόν σrsquo ἕναν ἀξέχαστο ἱστορικό περίπατο Ἀκολουθῆστε microας

ΒΒρριισσκκόόmicromicroαασσττεε στήν Ἐθνική ὁδό πού ἑ νώνει τή Θεσσαλονίκη microέτήν Ἔδεσ σα καί τά Γιαννιτσά Κατευθυνόmicroαστε Β∆ πρός τό ∆ῆmicroοΧαλκηδόνας 25 χιλιόmicroετρα microακριά ἀπό τό Λευκό Πύργο καί microόλις 7χλmicro ἀπό τή γενέτειρα τοῦ Ἕλληνα στρατηλάτη Μεγάλου Ἀλεξάνδρουτήν Πέλλα Προορισmicroός microας εἶναι ἡ κωmicroόπολη Γέφυρα ἤ Τοψίν

ΤΤοοψψίίνν εεἶἶννααιι τό παλιό τούρκικο ὄνοmicroα τῆς περιοχῆς καί σηmicroαίνει τόπος κανονιοῦ (τόπ σίν) Ἡ Γέφυρα ἔχει κατοίκους ντόπιους καί πρόσφυγες ἀπό τήν Ἀνατολική Θράκη (Μέτρες καίΣωζόπολη) Ἔχει ἀπέραντο κάmicroπο καί οἱ κάτοικοί της εἶναιἐργατικοί καί φιλόξενοι ὅπως ὅλοι οἱ Μακεδόνες

ΦΦττάάσσααmicromicroεε Αὐτό πού βλέπετε περιφραγmicroένο εἶναι ἕνα ἀπότά πολλά καί τεράστια κτήmicroατα τῆς παλιᾶς ἑβραGκῆς οἰκογένειας Μοδιάνο πού ζοῦσε στήΘεσσαλονίκη Περιλαmicroβάνει πολλά κτίρια Ἐκεῖνο ὅ microως πού δεσπόζει εἶναι ἡ κυρίως κατοικία ἡ θαυmicroάσια ἐξοχική ἔπαυλη Τήν ἔχτισε στά τέλη τοῦ 19ου αἰ κατά τή διάρκεια τῆςΤουρκοκρατίας ὁ Γιακό Μοδιάνο γιός τοῦ Σαούλ τοῦ δεύτερου πλουσιότερου κτηmicroατία τῆςὈθωmicroανικῆς αὐτοκρατορίας Κατόπιν τό κτῆmicroα πέρασε σέ ἑλληνικά χέρια

ΣΣττήήνν ἔἔππααυυλληη Μοδιάνο ἤ ἔπαυλη Το ψίν ἤ Ἀρχοντικό ἐγκαταστάθηκε γιά τίς τρεῖς microόνο microέρες τό Γενικό Στρατηγεῖο τῶν ἑλληνικῶν στρατιωτικῶν δυνάmicroεων microέ τόν Ἀρχιστράτηγο διάδοχοΚωνσταντῖνο κατά τή διάρκεια τοῦ Α΄ Βαλκανικοῦ πολέmicroου Μέσασrsquo αὐτό τό κτίριο ἔγιναν οἱ ἀλλεπάλληλες σκληρές διαπραγmicroατεύσεις microεταξύ Ἑλλήνων καί Τούρκων γιά τήν παράδοση τῆς Θεσσαλονίκης

ἘἘξξααιιττίίααςς ττῆῆςς ἐἐθθννιικκῆῆςς αὐτῆς διάστασής του τό κτίριο ἀγοράστηκε τό 1999 ἀπό τό ὙπουργεῖοἘθνικῆς Ἀmicroύνης γιά νά ἀξιοποιηθεῖ ὡς ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝἘγκαινιάστηκε στίς 27 Ὀκτωβρίου 1999 ἀπό τόν τότε Πρόεδρο τῆς Ἑλληνικῆς ∆ηmicroοκρατίας Ἀπό τότε φιλοξενεῖ στίς αἴθουσες ndashδωmicroάτιά του πολεmicroικά κειmicroήλια Τήν εὐθύνη γιά τήλειτουργία καί φύλαξη τοῦ Μουσείου ἔχει τό Συγκρότηmicroα Στρατηγικῶν Μεταφορῶν πούἑδρεύ ει στή Χαλκηδόνα

ΠΠλληησσιιάάσσττεε Ἐλᾶτε πιό κοντά Πρίν microποῦmicroε microέσα ἀσφαλῶς τό προσέξατε Πάνω ἀπό τήνεἴσοδο microιά ἐπιγραφή microέ κόκκινα γράmicromicroατα microᾶς ὑποδέχεται ∆έν εἶναι καλωσόρισmicroα στόνἐπισκέπτη ὄχι Εἶναι ἡ λύση γιά ὅλα τά ἐθνικά δράmicroατα Τί γράφει ΣΥΝ ΘΕΩ Εἶναι ἡ

ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ

Ὀκτώβριος 2012348

φράση microέ τήν ὁποία ἄρχιζαν καί τελείωναν τό λόγο τους ὁ Ἀρχιστράτηγος καί ὅλοι οἱ Πολιτικοί καί Στρατιωτικοί ἡγέτες τῆς ἐποχῆς τῶνΒαλκανικῶν ∆ηλαδή microέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ κάτω ἀπό τήν καθοδήγηση καί τό θέληmicroα τοῦ Θεοῦ ὅλες οἱ ἐθνικές προσπάθειες ΣΥΝ ΘΕΩὅλα ὅσα συζητήθηκαν ἀποφασίστηκαν ἐδῶ microέσα ΣΥΝ ΘΕΩ βγῆκεἀπό ἐδῶ microέσα ἡ ἐντολή γιά προέλαση Καί ΣΥΝ ΘΕΩ ἡ Θεσσαλονίκη εἶναι ἐλεύθερη κι ἑλληνική

ΠΠεερράάσσττεε ππααρρααmicromicroέέσσαα Ἡ εἴσοδος εἶναι ἐλεύθερη γιά ὅλους ∆εξιά κι ἀριστερά στίς προθῆκεςἐκτίθενται ὅπλα τῶν Βαλκανικῶν πολέmicroων καθώς καί στολές στρατιωτικῶν τιmicroητικά ξίφηmicroετάλλια καί ἄλλα ἐξαρτήmicroατα Ὅmicroως γιά δεῖτε προσεκτικά ∆έν εἶναι ὅλα ἑλληνικά Εἶναιἀντικείmicroενα τῶν στρα τῶν πού πολέmicroησαν στούς Βαλκανικούς ἑλληνικοῦ τουρκικοῦ βουλγαρικοῦ σερβικοῦ τοῦ microαυροβουνιακοῦ καί ρουmicroανικοῦ Κάθε δύναmicroη στή δική της προθήκη

Ναί διότι ὅπως θά ξέρετε ὅταν ἄρχισε νά φθίνει ἡ Ὀθωmicroανική αὐτοκρατορία οἱ λαοί τῆς Βαλκανικῆς ἑνώθηκαν γιά νά διώξουν τό ζυγό ἀπό τά ἐδάφη τους καί νά ἐξασφαλίσουν τήν αὐτονοmicroία καί τήν ἐδαφική τους ἀκεραιότητα Τότε καί ἡ Ἑλλάδα ὑπό τόν Πρωθυπουργό ἘλευθέριοΒενιζέλο ἐντάχθηκε στή Συmicromicroαχία τῶν Βαλκανικῶν χωρῶν Βουλγαρίας Σερβίας Μαυροβουνίου

ΒΒέέββααιιαα δέν εἶχε ἐκπονηθεῖ κάποιο κοινό σχέδιο δράσης Τά πεδία τῶν microαχῶν ἦταν πολλάἘξάλλου οἱ τρεῖς χῶρες πού συmicromicroάχησαν microέ τήν Ἑλλά δα δέν ἤθελαν ἁπλῶς νά διώξουν τόνὈθωmicroανό ἀλλά καί νά βγοῦν στό Αἰ γαῖο νά προσαρτήσουν τή Μακεδονία Ἄρα ὁ ἑλληνικός στρατός εἶχε νά ἀντιπαλαίσει καί microέ τήν ὕπουλη αὐτή δυσκολία

Γιrsquo αὐτό καί στίς προθῆκες βλέπετε πολλά ππιισσττόόλλιιαα ΜΜάάννλλιιχχεερρ Τά εἶχε παραγγείλει καί τά προmicroηθεύτηκε ἀπό τό 1904 ἡ ἑλληνική Κυβέρνηση προετοιmicroάζοντας τή συmicromicroετοχή της στό microεγάλο πόλεmicroο

ΓΓύύρρωω γγύύρρωω στούς τοίχους εἶναι ἀναρτηmicroένοι πίνακες λιθογραφίες καί χάρτες τῆς ἐποχῆς Ἱστοροῦν καί ζωντανεύουν microπροστά στά microάτια microας τήν ἀκάθεκτη πορείατοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ πού ξεκινώντας ἀπό τήν ἐλεύθερη ΣτερεάἙλλάδα ἐφόρmicroησε πρός τή Μακεδονία καί τήν ἀπελευθέρωσε Πολλοί ἀπό τούς ἐξαιρετικούς πίνακες εἶναι τοῦ microεγάλου ζωγράφουΚενάν Μεσαρέ γιοῦ τοῦ Ταχσίν πασᾶ

ΟΟἱἱ micromicroάάχχεεςς πποολλλλέέςς κκααίί σσκκλληηρρέέςς Ἐλασσόνα ndash ∆εσκάτη στό Σαραντάπορο ἡ πρώτη microεγάλη νίκη Σέρβια Κοζάνη Ἀπελευθέρωση τῆς Βέροιας τῆς Κατερίνης τῆς Νάουσας Μιά microιάπέφτουν στά χέρια τῶν Ἑλλήνων οἱ πόλεις 500 χρόνια περίmicroεναν τό ἑλληνικό τουφέκι Τίποτα δέ σταmicroατᾶ τήν προέλαση

Στίς 20 Ὀκτωβρίου θριαmicroβευτής ὁ Ἕλληνας στρατιώτης microπαίνει στά Γιαννιτσάὕστερα ἀπό τήν πιό φονική microάχη γύρω ἀπό τήν ἱερήπόλη τῶν Μουσουλmicroάνων Κι ὁ δρόmicroος ἀνοίγει γιά τήνύmicroφη τοῦ ΘερmicroαGκοῦ Τό Γενικό Στρατηγεῖο microεταφέρεταιστό Τοψίν ἐδῶ πού εἴmicroαστε τώρα ∆εσπόζουσα θέσηἔχουν οἱ πίνακες τῆς ἀπελευθέρωσης τῆς Θεσσαλονίκης

ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ

Ὀκτώβριος 2012 349

ΤΤάά ἔἔππιιππλλαα ἀἀκκοοῦῦσσττεε micromicroιιλλοοῦῦνν Ἀφουγκραστεῖτε Φωνές φωνές ἑλληνικές καί τουρκικές Λέξεις σάν ἀπόηχοι ἀντιλαλοῦν microέσα ἀπό τά ἔπιπλα Ὅλα αὐθεντικά τῆς ἐποχῆς τῶν Μοδιάνο Φερmicroένα ἀπό τήν Αὐστρία καί τήν Ἑλβετία Καί τά ρολόγια τά χρυσά σταmicroατηmicroέναστίς microεγάλες ὧρες

ΞΞεεχχωωρρίίζζεεττεε micromicroιιάά ὀὀρργγιισσmicromicroέέννηη φφωωννήή Εἶναι τοῦ Ἀρχιστρατήγου διαδόχου Κωνσταντίνου Συνοmicroιλεῖ microέ τούς ἀπεσταλmicroένους ἀξιωmicroατικούς τοῦ Τούρκου ∆ιοικητῆ τῆς Θεσσαλονίκης ΧασάνΤαχσίν πασᾶ Ἀπό τίς 24 ἕως τίς 26 Ὀκτωβρίου τρεῖς φορές ἦρθαν γιά νά ζητήσουν νά παραδώσουν τήν Θεσσαλονίκη microά νά κρατήσουν τό στρατό τους ἤ ἔστω microερικές χιλιάδες ὅπλαἈνυποχώρητος ὁ Κωνσταντῖνος Καί ἀνήmicroερα τῆς γιορτῆς τοῦ καβαλάρη Ἁγίου τῆς Θεσσαλονίκης ἦρθε ἡ ἄνευ ὅρων παράδοσή της στούς Ἕλληνες

Ἀπό ἐδῶ διαδόθηκε τό χχααρροούύmicromicroεεννοο micromicroααννττάάττοο Κι ἀπό ἐδῶ ἄρχισε σάν τρελός σίφουνας νά τρέχει ὁ Ἑλληνικός στρατός νά φτάσει πρίν προλάβει βουλγάρικο ποδάρι νά πατήσει τό ἱερόχῶmicroα τῆς φίλης γῆς πού ἔλειωσε στήν ἀπαντοχή πέντε αἰῶνες

ΣΣᾶᾶςς ἀἀφφήήννοουυmicromicroεε ννάά ἀἀκκοούύσσεεττεε ττίίςς φφωωννέέςς Νά διαβάσετε microέ τήνἡσυχία σας τό ἀντίγραφο τοῦ Πρωτοκόλλου παράδοσης τῆςπόλης Καί σᾶς περιmicroένουmicroε στό προαύλιο microπροστά στόν τάφο

ἘἘδδῶῶ ἔχουν ἐναποτεθεῖ ὕστερα ἀπό πολλές περιπέτειες τάὀστά τοῦ Χασάν Ταχσίν πασᾶ Τοῦ ἀνθρώπου πού ἐπετέλεσεσωστά στήν κρίσιmicroη στιγmicroή τόν κρίσιmicroο ρόλο του καί δέν παρέδωσε τή Θεσσαλονίκη οὔτε στή σφαγή οὔτε στή βουλγαρική βουληmicroία Ἦταν ἀπό ἐξισλαmicroισmicroένη Ἑλληνίδα γεννηmicroένος ὁ Ταχσίν πασάς κι εἶχε σπουδάσειστή Ζωσιmicroαία Σχολή στά Γιάννινα ∆ίπλα του θαmicromicroένος ὁ γιός του Κενάν Μεσαρέ ὁ microεγάλος ζωγράφος πού ἄφησε ἀθάνατες microοναδικές ἀπεικονίσεις τῶν Βαλκανικῶν πολέmicroων

ὉὉ ΛΛεευυττέέρρηηςς κκιι ἐἐγγώώ σᾶς εὐχαριστοῦmicroε γιά τήν ὄmicroορφη παρέα Καθώς ἀποmicroακρυνόmicroαστεγυρίστε νά ρίξετε microιά τελευταία microατιά στό ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ Ἡmicroεγάλη ἐπιγραφή τῆς εἰσόδου φωνάζει τό microεγάλο microυστικό ΣΥΝ ΘΕΩ Καί σήmicroερα ἡ πατρίδα microας microόνο ΣΥΝ ΘΕΩ θά νικήσει

Ο Ρ Ο Σ

Α Γ Ρ Ο Σ

Π Ε Τ Ρ Ο Σ

Κ Α Θ Α Ρ Ο Σ

Θ Η Σ Α Υ Ρ Ο Σ

Μ Ε Λ Ε Τ Η Ρ Ο Σ

Π Ρ Ο Σ Κ Α Ι Ρ Ο Σ

Μ Π Α Κ Α Λ Ι Α Ρ Ο Σ

Π Ο Λ Υ Κ Υ Τ Τ Α Ρ Ο Σ

Α Σ Π Ρ Ο Μ Α Υ Ρ Ο Σ

Π Α Ι Δ Ι Α Τ Ρ Ο Σ

Π Α Ρ Η Γ Ο Ρ Ο Σ

Τ Ρ Ο Μ Ε Ρ Ο Σ

Λ Α Μ Π Ρ Ο Σ

Ε Μ Π Ρ Ο Σ

Α Φ Ρ Ο Σ

Π

1234567891011121314151617 Ρ Ο Σ

ΛΕΞΕΙΣ ΡΟΣ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ

2 6 + 3 - 5 = 10

+ - +

5 - 2 6 + 3 = 21

- + -

6 + 3 - 5 2 = 8

+ -

3 5 - 2 + 6 = 19

= = = =

3 17 21 36

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

1 Ὁ γάλος δέν γεννάει αὐγά2 Καί οἱ δέκα ἐργάτες θάχρειαστοῦν δύο μέρες

ΛΥΣΕΙΣ

Ὀκτώβριος 2012350

Μιά ἔκπληξηmicroιά εὐκαιρία

Στό ἑπόmicroενο τεῦχος ndashΝοέmicroβριος 2012ndashθά βρεῖτε ὡραῖο

χριστουγεννιάτικο θεατρικόΜιά εὐκαιρία

γιά τό πρόγραmicromicroά σαςτῆς ἑορτῆς τῶν ΧριστουγέννωνΔΙ

ΑΦΟΡ

ΕΣ

Πολυαγαπημένο μου laquoΠρός τή ΝίκηraquoΕἶμαι μιά ἀναγνώστριά σου καί τε-

λείωσα τή Δευτέρα Γυμνασίου Κάθεμήνα σέ διαβάζω ἀνελλιπῶς καθώς πε-ριέχεις ποικιλία ἀπαντήσεων στά θέ-ματα πού μέ ἀπασχολοῦν Σοῦ

ὀφείλω λοιπόν μέσα ἀπό τά βάθη τῆς καρδιᾶς μουἕνα μεγάλο εὐχαριστῶ πού μέ ἐξοπλίζεις κάθεφορά μέ δύναμη κουράγιο θάρρος αὐτοπεποί-θηση Χάρη σέ σένα ἔχω ἀποκτήσει μιά πιό αἰσιό-δοξη στάση γιά τή ζωή καί μιά διαφορετική ματιάγιά τόν γενικότερο κόσμο

Μέ πολλή ἀγάπη Μαρ Ἰ Ἀμαλιάδα

Μέσα στή κάψα τοῦ καλοκαιριοῦ (τό e-mailστάλθηκε στό Περιοδικό 1172012) δροσιές ἀπότά μηνύματά σας δροσιές τά μηνύματά σας Καίτό δικό σου ἀγαπητή Μαρ Καί πιό πολύ ἐκεῖνο πούμοῦ γράφεις γιά laquoαἰσιόδοξη στάση ἀπέναντι στήζωή καί διαφορετική ματιά στόν γενικότεροκόσμοraquo Πραγματικά αὐτά μᾶς χαρίζει ἡ πίστη στόΧριστό καί ὁ λόγος Του Καί εἶσαι εὐτυχισμένη πούτόσο νωρίς κατάλαβες τά σημαντικά Κράτα αὐτήτήν πίστη καλλιέργησέ την καί τότε θά βλέπεις καίμέσα στά σκοτάδια φῶς ἐλπίδα λύσεις

Ἀγαπημένο μου ΠεριοδικόΕἶναι καιρός τώρα πού μιά σκέψη τυ-

ραννάει τό μυαλό μου καί θά ἤθελαπολύ μιά ἀπάντηση Συνεχῶς γύρωμου ἀκούω ἀνθρώπους ἀκόμη καίνέους νά συζητοῦν γιά συνανθρώπους

τους καί νά λένε ὅτι τούς laquoματιάζουνraquoraquoΜ Μ Χίος

Τό θέμα πού σέ ἀπασχολεῖ τόσο ἀγαπητή Μεἶναι ἡ βασκανία τό laquoμάτιασμαraquo θέμα γνωστό ἀπότήν ἀρχαιότητα Εἶναι καθαρή ἐπενέργεια τοῦ πο-νηροῦ πνεύματοςπού εἶναι πάντα καταστροφικό

καί μισάνθρωπο ὅπως καταλαβαίνεις καί σύ ἀπό τάπαραδείγματα πού ἀναφέρεις στό γράμμα σουΠροέρχεται ἀπό φθόνο Ἡ Ἐκκλησία μας δέχεταιτή βασκανία (τό laquoμάτιασμαraquo) καί ὑπάρχουν εἰδικέςεὐχές γιά τήν ἀντιμετώπισή της Αὐτό πού πρέπεινά κάνει ἕνας πιστός χριστιανός εἶναι νά μετέχειστά Ἱερά Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας μας Ἱερά Ἐξο-μολόγηση καί θεία Εὐχαριστία νά φοράει τόσταυρό του καί νά κάνει τό σταυρό του ndashτό φο - βᾶται αὐτό πολύ ὁ διάβολοςndash καί νά προσφεύγειστήν Ἐκκλησία ἄν τοῦ συμβεῖ κάτι τέτοιο Ἡ δύ-ναμη πάντως τοῦ διαβόλου ἐλέγχεται Θυμᾶσαιτόν δαιμονισμένο τῶν Γερ γεσηνῶν (Μάρκ ε´ 1-20)Ἐπειδή ὡστόσο τό θέμα πού θίγεις εἶναι σοβαρόἴσως ἀργότερα τό laquoΠρός τή Νίκηraquo νά ἀσχοληθεῖἐκτενέστερα

Tί ὡραῖα κείμενα τά κείμενα πού μοῦστείλατε ἀγαπητά laquoΧελιδόνιαraquo ἀπότή ζωή στήν Κατασκήνωσή σας στόἙλληνικό Κορινθίας Τί ἐκπλήξειςἈπό τή μιά σπουδαῖες συγγραφεῖςἀπό τήν ἄλλη σπουδαῖες ποιήτριες

Κυρίως ὅμως χαρούμενα καί δημιουργικά παιδιάΝά σᾶς εὐλογεῖ ὁ Κύριός μας Καί τό χειμώνα πούἔφθασε νά ἔχετε θερμές καρδιές γιά τό Χριστόμας καί καλό ἀγώνα γιά ὅσα ὄμορφα μάθατε τό κα-λοκαίρι Εὐχαριστῶ ἰδιαίτερα τήν Ὁμάδα laquoἌγγε-λοι Ἀγάπηςraquo γιά τήν καταπληκτική ἀ κροστιχίδαπού μοῦ ἔστειλε μέ τίς ὀμορφιές τῆς κατασκηνω-τικῆς ζωῆς Τήν κρατάω γιάτήν προ-κατασκη-νωτική

ΕΕΣΣΕΕΙΙΣΣ ΚΚΙΙ ΕΕΓΓΩΩlaquoἘσύ πού θρόνος Σου ἡ ΘεσσαλονίκηΜακεδονί τη Ἀκρί τα Καβαλάρηφώτισέ microας τό δρόmicroο πρός τή ΝίκηΤοῦ microήνα πού γιορτάζει Σε εἶν᾽ ἡ χάρη

∆εόmicroεθά ΣουΒάλε microας τοῦ θριάmicroβου τήν κορώναraquo

(Κ Παλαmicroᾶς)

Καί τήν ἔβαλε laquoτοῦ θριάμβου τήν κορώναraquoὁ Μακεδονίτης Ἀκρίτας ΚαβαλάρηςἍγιος Δημήτριος2266 ὈὈκκττωωββρρίίοουυ 11991122ἐλευθερώθηκε ἡ Θεσσαλονίκη ἀπό τούς ΤούρκουςΠανηγυρίζει ἡ Ἑλλάδα ὅλη στά 100 χρόνια τοῦ θριάμβουΚαί ἀγρυπνεῖ

Στό τεῦχος αὐτό ndash Ὀκτώβριος 2012ndash

λόγω ἐπίκαιρης ὕληςδέν θά δημοσιευθοῦν

κείμενα τοῦ Διαγωνισμοῦ μας

Ὀκτώβριος 2012 351

ρακαλοῦσε τήν εὐχαριστοῦσε Δικό τηςδῶρο ἔνιωσε πώς ἦταν κι ἡ δουλειά τουστή μεγάλη ψαροταβέρνα κοντά στό λι-μάνι πού τοῦ ἐξασφάλιζε μεροκάματοἱκανό νά βοηθάει τόν πατέρα του νάθρέψει τά ἑπτά ἀδέλφια τουΣβέλτος ξύπνιος εὐγενικός καί προ-

πάντων τίμιος κέρδισε ἀμέσως τήνἀγάπη καί τήν ἐμπιστοσύνη τοῦ κυρ-Προκόπη τοῦ μαγαζάτορα καί μαζίπαινέματα καί πλούσια φιλοδωρήματαΕἶχε χίλιους λόγους γιά νά ᾽ναι πολύεὐχαριστημένος ὁ Παναγιώτης κι ἕνανπολύ μεγάλο καί σοβαρό γιά νά μήνεἶναι Λόγοι βλάσφημοι μόλυναν τόστόμα τοῦ κυρ-Προκόπη καί μαζί τήδροσερή θαλασσινή ἀτμόσφαιρα τοῦμαγαζιοῦὉ Παναγιώτης ἔνιωθε νά πνίγεται

ὅμως εἶχε κληρονομιά ἀπrsquo τή γιαγιά τόἀντίδοτο laquoὙπερευλογημένη ὑπάρχειςΘεοτόκε Παρθένεraquo ἔλεγε μεγαλόφωναμόλις οἱ βρώμικοι λόγοι ἔφθαναν στrsquoαὐτιά του καί τό πρόσωπό του σκυ-θρώπαζε Αὐτή ἦταν ἡ πρώτη του κί-νηση ἀντίδρασης Μετά ἀπό λίγο ἔγινεκι ἡ δεύτερηmdash Παναγιώτη σέ νιώθω ψυχραμένο

Τί συμβαίνει Ἔχεις κανένα παράπονοἀπό μέναmdash Κυρ-Προκόπη μοῦ δίνεις καλή δου-

λειά καί μοῦ δείχνεις μέ κάθε τρόπο τήφροντίδα σου Σrsquo εὐχαριστῶ πολύ ὅ μωςἔχω παράπονο μεγάλοmdash Πές παιδί μου τί εἶναι mdash Μιλᾶς ἄσχημα γιά τή Μάνα μουmdash Ἐγώ πότεmdash Γιά τήν Παναγίαmdash Αὐτό ἐννοεῖς Μή χολοσκᾶς καη-

Ἡ κληρονοmicroι

άτῆς γιαγιᾶς

Ἦ ταν παιδί ὅταν πρωταντίκρισε τόφοβερό πρόσωπο τοῦ πολέμου ὅτανπρωτάκουσε ἐκεῖνον τό διαπεραστικόἦχο-προμήνυμα πώς θά σκοτείνιαζε ὁοὐρανός τους μrsquo ἐκεῖνα τά μαῦρα σιδε-ρένια σύννεφα πού ἔβρεχαν κατα-στροφή Τή φρίκη τῆς μνήμης τουςδιέλυε ἡ ἀγαπημένη θύμηση τῆς γιαγιᾶςlaquoὙπεραγία Θεοτόκε σῶσον ἡμᾶς

Μή φοβάστε κάτω ἀπό τή Σκέπη Τηςεἴμαστεraquo φώναζε σά γιά νά ξεπεράσειτίς σειρῆνες ἡ γιαγιά κι ὅταν περνοῦ -σε τό κακό laquoὙπερευλογημένη ὑ πάρ-χεις Θεοτόκε Παρθένε Πάλι μᾶς ἔσωσεἡ Παναγίαraquo laquoΜήν τό ξεχάσετε αὐτόποτέ παιδιά μουraquo laquoΝά εὐγνωμονεῖτετή μεγάλη Μάνα μας νά τήν τιμᾶτε καίνά λατρεύετε τόν Υἱό ΤηςraquoΔέν τό ξέχασε ὁ Παναγιώτης Τήν ἀ -

γαποῦσε πολύ τήν Παναγία τήν πα-

Ὀκτώβριος 2012352

μένε λόγια πού πετᾶνε δέ τό θέλωκακό συνήθειοmdash Ναί ἀφεντικό σέ παρακαλῶ Πρίν

λίγα χρόνια ὅλοι τήν ἱκετεύαμε νά σώ -σει τόν τόπο μας Κι ἐσύ σίγουρατότε μέσrsquo τή φωτιά τοῦ μετώπου τήνπαρακαλοῦσες Καί σrsquo ἄκουσε κι ἔ -δωσε νά γυρίσεις γερός κι ἡ Πατρίδαμας τώρα νά ᾽ναι λεύτερη Κι Ἐκείνηἀντί γιά εὐχαριστίες ἀκούει τώραmdash Ἔχεις δίκιο Πρέπει νά τό κόψωΠέρασαν ἑβδομάδες μῆνες μά ἡ ἀρ -

ρώστια τοῦ κυρ-Προκόπη δέν πέρασεὉ πάντα καλός κι ἐργατικός Πανα-γιώτης ἀσφυκτιοῦσε πιά στό χῶρο τῆςδουλειᾶς του Μιά μέρα τό ἀφεντικότόν κάλεσε νά μιλήσουνmdash Παναγιώτη ἐγώ παιδιά δέν ἔχω οἱ

κόποι μου δέ θέλω νά μείνουν σέ συγ-γενεῖς Σοῦ προτείνω νά γίνουμε συνε-ταῖροι Ἐγώ θά βάλω τήν ἐπιχείρηση κιἐσύ τά ἐργατικά καί καθαρά χέρια σουΣκέψου το κι αὔριο μοῦ ἀ πα ντᾶςΕἶχε σκεφθεῖ ὁ Παναγιώτης γιrsquo αὐτό

καί χωρίς νά ὑπολογίσει τή σίγουρηδουλειά καί τήν ἄνεση πού ἐξασφάλιζεστήν πολύτεκνη οἰκογένειά τους ἀπο-φάσισε τήν τρίτη καί τελευταία κίνησηmdash Κυρ-Προκόπη σrsquo εὐχαριστῶ πολύ

γιά τήν ἀγάπη καί τήν ἐμπιστοσύνησου Ὅμως τήν πρότασή σου δέν μπο -ρῶ νά τή δεχθῶ οὔτε νά μείνω ἄλλοστή δούλεψή σου μπορῶ Εἶπε ἔλυσε τήν ποδιά ἀπό τή μέση

του καί τήν ἀκούμπησε στό τραπέζιπού βρισκόταν μπροστά τουmdash Δέν καταλαβαίνω Γιά ποιό λόγοmdash Γιά κάποιους λόγους σου κυρ-

Προ κόπηmdash Δέν μπορῶ νά τό πιστέψω Ἐν νο -

εῖς Σπουδαῖο πράγμα ποιόν βλάπτωΕἶπε ἐκεῖνος περισσότερο πειραγμένοςπαρά ξαφνιασμένος

mdash Τόν ἑαυτό σου κι ὅποιον σrsquo ἀ κού -ει ἀφεντικόmdash Ξανασκέψου το καί περίμενε τό

τέλος τοῦ μήνα νά λογαριαστοῦμεσοῦ χρωστάωmdash Τίποτα δέ χρωστᾶς σέ μένα στήν

Παναγία ὅμως χρωστᾶς κυρ-Προκό -πη χρωστᾶμε ὅλοι μας εὐγνωμοσύνηκαί τιμή καί στόν Υἱό της τή λατρείαμαςἜφυγε λυπημένος μά εἰρηνικός ὁ

Παναγιώτης Ἄφηνε τή δουλειά του μάκρατοῦσε δική του τήν πολύτιμη κλη-ρονομιά τῆς γιαγιᾶς Αὐτή τοῦ ἐξα-σφάλισε τό μέλλον Λίγους μῆνες μετάδιορίστηκε ὑπάλληλος σέ δημόσια ὑ -πηρεσία πράγμα σπουδαῖο γιά τήν ἐ -ποχή Ἀργότερα δημιούργησε εὐλογημένηπολύτεκνη οἰκογένεια Τώρα μᾶς διη-γεῖται τήν ἱστορία του γιά νά μᾶςμάθει ὅποτε νιώθουμε νά μολύνεται τόπεριβάλλονμας ἡ τάξη ἡ παρέατό προαύλιοτό γήπεδοἀπό παρό-μοια λόγια νάἀποφασίζουμεκάποιες δυνα-μικές κινήσειςἀντίδρασηςγιά νάἑλκύουμετή μεγάληΧάρη τῆς Πα-ναγίας καί νάκρατοῦμε τήΣκέπη Τηςἁπλωμένηπάνω ἀπότήν Πα-τρίδα μας

Μ

τῆς γιαγιᾶς

Ὀκτώβριος 2012 353

ΤΥΠΟΣ ΠΛΟΙΟΥ ΕΛΑΦΡΥ ΚΑΤΑ∆ΡΟΜΙΚΟ ΜΗΚΟΣ 140 Μ ΠΛΑΤΟΣ 21 Μ ΒΥΘΙΣΜΑ 75 ΜΠΛΗΡΩΜΑ 30 ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΙ

670 ΝΑΥΤΕΣΜΕΓΙΣΤΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ 225 ΚΟΜΒΟΙΜΗΧΑΝΕΣ 2 ΤΕΤΡΑΚΥΛΙΝ∆ΡΕΣΠΥΡΟΒΟΛΑ 4 ΤΩΝ 234 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ

8 ΤΩΝ 197 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ8 ΤΑΧΥΒΟΛΑ ΤΩΝ 76 ΧΙΛ5 ΑΝΤΙΑΕΡΟΠΟΡΙΚΑ

ΕΝΑ ΖΩΝΤΑΝΟ ΜΟΥΣΕΙΟΤΟΥ ΠΟΛΕΜΙΚΟΥ ΜΑΣ ΝΑΥΤΙΚΟΥ

Βρισκόmicroαστε στό Πάρκο ΝαυτικᾹς Παράδοσης στό Τροκαντερό δίπλα στή microαρίνα τοῦ Φλοίσβουστό Παλαιό Φάληρο Ἐδῶ εἶναι ἐλλιmicroενισmicroένα πλοῖα τοῦ Πολεmicroικοῦ Ναυτικοῦ πού ἔγραψανλαmicroπρές σελίδες στή σύγχρονη ἑλληνική ἱστορία

Τό θωρηκτό laquoἈβέρωφraquo ναυπηγήθηκε τό 1911 στά ναυπηγεῖα τῶν ἀδελφῶν ORLANDO στό Λιβόρνο τῆς Ἰταλίας

Ἡ τότε κυβέρνηση τοῦ Κυριακούλη Μαυροmicroιχάλη δαπάνησε22300000 δρχ γιά τήν ἀπόκτησή του Τά 8000000 δρχπροέρχονταν ἀπό τό 20 τῆς συνολικῆς κληρονοmicroιᾶς τοῦ Γεωργίου Ἀβέρωφ πού τά παραχώρησε microέ τή διαθήκη του στόΤαmicroεῖο Ἐθνικοῦ Στόλου Τό πλοῖο πού ἔφερε τό ὄνοmicroά τουκατέπλευσε στίς 11 Σεπτεmicroβρίου στό Φάληρο ὅπου τό ὑ ποδέχτηκαν οἱ Ἕλληνες microέ microεγάλο ἐνθουσιασmicroό

ΤΟ ΘΩΡΗΚΤΟ laquoΑΒΕΡΩΦraquo ∆ΕΝ ΜΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΕΙ ΠΙΑ ΣΤΙΣ ΘΑΛΑΣΣΕΣΜΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΕΙ ΟΜΩΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑhellip

5 Ὀκτωβρίου 1912 Κήρυξη Βαλκανικῶν ΠολέmicroωνἈναχώρηση τοῦ στόλου γιά τό Αἰγαῖο

3 ∆εκεmicroβρίου 1912 Ναυmicroαχία τῆς Ἕλλης

Ἡ Ἑλλάς δέν ἀναmicroένει ἀπό ἐσς νά ἀποθάνετε γι αὐτήν Ἀναmicroένει νά νικήσετε Αὐτήἦταν ἡ προτροπή τοῦ Ἐ Βενιζέλου πρός τούς Ἕλληνες Ναῦτες στίς 5 Ὀκτωβρίου 1912

Ὀκτώβριος 2012354

Ἡ σηmicroαία τοῦ laquoἈβέρωφraquo εἶναι microεγαλύτερηἀπrsquoαὐτές πού κυmicroατίζουν στά ἄλλα ἑλληνικάπολεmicroικά πλοῖα καί τήν ἀκολουθεῖ microιά ἱστορίαΜετά τήν Ἀπελευθέρωση ὅταν τό θωρηκτόlaquoἈβέρωφraquo ἐπέστρεψε στήν Ἑλλάδα microεταφέροντας τήν ἐξόριστη κυβέρνηση θεωρήθηκεσωστό νά κρεmicroαστεῖ στόν ἱερό βράχο τῆςἈκρόπολης ἡ σηmicroαία τοῦ πλοίου ὡς ἔνδειξητῆς ἔννοιας τῆς ἐλευθερίας καθώς τό πλοῖοεἶναι τό microοναδικό κοmicromicroάτι ἑλληνικῆς γῆς πούστά 100 χρόνια ζωῆς του δέν ἔχει κατακτηθεῖ ποτέ Ἀπό τότε στό πλοῖο κυmicroατίζει microιάἴδια σέ microέγεθος σηmicroαία τῶν 48 τmicro

5 Ἰανουαρίου 1913 Ναυmicroαχία τῆς Λήmicroνου

2 Μαῒου 1919 Ἀποβίβαση ἑλληνικοῦ στρατοῦ στή Σmicroύρνη

Σεπτέmicroβριος 1922 Ὑποστήριξη ἀποχώρησης ἑλληνικοῦ στρατοῦἀπό Μικρά Ἀσία

5 Μαῒου 1937 Ἄφιξη στήν Ἀγγλία γιά τά 25χρονα τῆς βασιλείας τοῦ Γεωργίου Ε΄ τῆς Ἀγγλίας

18 Ἀπριλίου 1941 Ἀναχώρηση γιά Κρήτη καί Ἀλεξάνδρεια Αἰγύπτου

18 Ὀκτωβρίου 1937 Ἐπίσηmicroη ἐπίσκεψη στήν Κωνπολη

28 Ὀκτωβρίου 1940 Κήρυξη ἑλληνο9ταλικοῦ πολέmicroου

18 Ὀκτωβρίου 1944 Ἄφιξη στήν ἐλεύθερη Ἑλλάδα

1951 Ἐγκαταλείπει τήν ἐνεργό δράση

1983 Ἀπόφαση γιά microετατροπή σέ Μουσεῖο

1986 Μεταφέρεται στό Π Φάληρο

Ὁ ἀπολογισmicroός τᾹς ναυmicroαχίας γιά τούς Ὀθωmicroανούς ἦταν τραγικός Ἑκατόν ἐνενήντα νεκροίπολλαπλάσιοι τραυmicroατίες καί βαριές ζηmicroιές σέ τρία πλοῖα τους Ο ἑλληνικός στόλος εἶχε microόλιςτρεῖς τραυmicroατίες καί microικρές ζηmicroιές Ὁ τουρκικός στόλος δέ βγᾹκε ἀπό τά στενά τοῦ Ἑλλησπόντουγιά πολλά χρόνια καί ἡ Τουρκία ὑπογράφει ταπεινωτική συνθήκη εἰρήνης microέ τήν Ἑλλάδα

Ὀκτώβριος 2012 355

Παρατηρῆστε τήν ἀντίστροφη κλίσητῆς πλώρης τοῦ πλοίου χαρακτηριστικήγιά τά πλοῖα τῆς ἐποχῆς σέ ἀντίθεση microέτά σηmicroερινά Τό microπροστινό τmicroῆmicroα πούβρίσκεται κάτω ἀπό τήν ἐπιφάνεια τῆςθάλασσας εἶναι ἀπό συmicroπαγή χάλυβα γιάνά microπορεῖ νά κάνει microέχρι καί ἐmicroβολισmicroόΜιά συνέχεια τῆς ἀρχαίας τριήρους καίτῆς ναυτικῆς παράδοσης τῆς Ἑλλάδας

Σπάνια συναντᾶ κανείς ἕνα ἐκκλησάκι πάνω σέπολεmicroικό πλοῖο ὅπως τό παρεκκλήσι τοῦ ἉγίουΝικολάου hellipΤίς παραmicroονές τῆς ναυmicroαχίας τῆςrdquoἝλληςrdquo (Νοέmicroβριος 1912) ὁ πυροβολητής Σωτήριος Κ Σκόδρας πῆγε στόν ὑπηρετοῦνταἀρχιmicroανδρίτη τότε καί microετέπειτα microητροπολίτηΣπάρτης ∆ιονύσιο ∆άφνο καί τοῦ ἀνακοίνωσε

ὅτι κατά τή διάρκεια τῆς ὑπηρεσίας του παρατήρησε microιά περίεργη σκιά στόν κάδο νεροῦπού ἔmicroοιαζε πολύ microέ τή microορφή τοῦ Ἁγίου Νικολάου Οἱ ἄλλοι ναῦτες δυσπίστησαν λέγοντας ὅτι ἐπρόκειτο γιά ὀξείδωση τῆςλαmicroαρίνας Αὐτό ὅmicroως ἦταν ἀδύνατο γιατίὁ κάδος ἦταν ὁλοκαίνουργος Μόλις ἐνηmicroερώθηκε ὁ ναύαρχος Κουντουριώτης διέταξε νά τοποθετήσουν τόν κάδο στόπαρεκκλήσιο τοῦ θωρηκτοῦ καί νά γίνει ὁmicroιλία στό πλήρωmicroαmicroέ θέmicroα rdquoὉ Θεός εἶναι microαζί microαςrdquo

ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΟΥ ΘΩΡΗΚΤΟΥ laquoΑΒΕΡΩΦraquohellip

Κάθε χρόνο τό πλοῖο δέχεται πάνω ἀπό 30000 ἐπισκέπτες Τό laquoΑΒΕΡΩΦraquo δέν εἶναι ἁπλά ἕναΜουσεῖο εἶναι ὁλόκληρο ἕνα κειmicroήλιο microέσα στό ὁποῖο ὁ κάθε ἐπισκέπτης περπατ microέ δέος Εἶναιἕνα ζωντανό ναυτικό microνηmicroεῖο πού κάθε γωνιά του ζωντανεύει microιά ἱστορία τόσο θαυmicroαστή ὅσοκαί ἡ ψυχή τῶν ἀνθρώπων πού τό ὑπηρέτησαν

Φ

Ὀκτώβριος 2012356

ἹἹλλιικκάά 2 πακέτα τετράγωνα μπισκότα (τύπου Πτί-μπέρ) 1 φάκελο Garni βανίλια 1 φάκελο κρέμα στιγμῆς ἄνθος ἀραβοσίτου βανίλια 2 ποτήρια γάλα

καί frac12 περίπου ποτήρι γάλα γιά νά βουτᾶμε τά μπισκότα frac12 ποτήρι ζάχαρη ἄχνη 200 γρ βιτάμ soft 3 βανίλιες 1 κουταλιά σούπας κακάο ἤ nescafeacute 3-4 κουταλιές λικέρ καφέ 3-4 κουταλιές κονιάκ 1 κουβερτούρα 125 γρ

ἘἘκκττέέλλεεσσηηΧτυπᾶμε γιά δύο λεπτά στό μίξερ τό garni τήν κρέμα

στιγμῆς τό γάλα τήν ἄχνη τό βιτάμ καί τίς βανίλιεςΣέ ἕνα μακρύ δίσκο βάζουμε ἀλουμινόχαρτο καί ἁπλώ-

νουμε τά μπισκότα πού ἔχουμε βουτήξει στιγμιαῖα στόγάλα καί τό λικέρ Τά μπισκότα τά τοποθετοῦμε ἑνωμένασέ τρεῖς σειρές Βάζουμε συνολικά 3 μπισκότα κατά πλά-τος καί 7 μπισκότα κατά μῆκος

Πάνω στή μεσαία σειρά μπισκότων ἁπλώνουμε τό 13τῆς κρέμας καί πάνω στήν κρέμα τοποθετοῦμε μία ἀκόμασειρά μπισκότα Πάνω ἀπ΄ αὐτά τά μπισκότα βάζουμε τόἄλλο 13 τῆς κρέμας στό ὁποῖο ἔχουμε προσθέσει κακάοΣυνεχίζουμε μέ μία ἀκόμα σειρά μπισκότα καί τέλος βάζουμε τό τελευταῖο 13 τῆς κρέμας

Σηκώνουμε τίς δύο πλαϊνές πλευρές τοῦ ἀλουμινόχαρτου μαζί μέ τά μπισκότα καί κλεί-νουμε σφιχτά ὥστε νά σχηματιστεῖ περίπου τριγωνικός κορμός Βάζουμε τόν κορμό γιάτρεῖς ὧρες περίπου στήν ψύξη Ὅταν τόν βγάλουμε ἀνοίγουμε τό ἀλουμινόχαρτο μέ προ-σοχή καί περιχύνουμε μέ τό γλάσο Διατηροῦμε τόν κορμό στό ψυγεῖο

Γιά τό γλάσο χρησιμοποιοῦμε μπέν-μαρί στό ὁποῖο λειώνουμε τήν κουβερτούρα μέ 3-4 κουταλιές γάλα καί 3-4 κουταλιές κονιάκ

Κορmicroός

ΚΚΑΑΛΛΗΗ ΕΕΠΠΙΙΤΤΥΥΧΧΙΙΑΑ

Ὀκτώβριος 2012 357

ΚΑΤΙ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΣΑΣ

Συνταγή καί φωτογραφίες ἀπόκ Μαρία Ἀδ Πύργος

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17 Ρ Ο Σ

Στή διπλανή στήλη συμπλήρωσε τά γράμ-ματα πού λείπουν καί φτιάξε τίς ζητούμενεςλέξεις πού τελειώνουν σέ -ΡΟΣ

1 Βουνό2 Χωράφι3 Ἕνας ἀπό τούς μαθητές τοῦ Χριστοῦ4 Δέν εἶναι βρώμικος5 Συσσωρευμένος πλοῦτος6 Αὐτός πού ἀγαπᾶ τή μελέτη7 Προσωρινός8 Τό ψάρι βακαλάος9 Ὁ ἀποτελούμενος ἀπό πολλά κύτταρα10 Ἀποτελεῖται ἀπό ἄσπρο καί μαῦρο χρῶμα11 Γιατρός εἰδικός γιά παιδιά12 Αὐτός πού δίνει παρηγοριά κουράγιο13 Φοβερός τρομακτικός14 Γεμάτος λάμψη ἀκτινοβόλος15 Μπροστά16 Ὑπάρχει στή σαπουνάδα17 Πρόθεση

ΛΕΞΕΙΣ ΡΟΣ

2 6 + 3 - 5 = 10

2 = 21

-

6 2 = 8

= 19

= = = =

3 17 21 36

Κάθε γραμμήκαί κάθε στήληπρέ πει νά περι-λαμβάνει τούς ἴ -διους ἀριθμούςκαί σύμβολαἀλλά μέ διαφορε-τική διάταξη

Βρεῖτε τή διά-ταξη γιά νάἰσχύουν τά ἀπο-τελέσματα πούἀναγράφονται

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ5

∆ΙΑΦΟΡΕΣ

ΚΚάάθθεε ἑβδομάδα ἕναςγάλος γεννάει πέντε αὐ -γά καί κάθε ἑβδομάδαμία ἀλεπού κλέβει ἕναἀπό αὐτά Πόσες ἑβδο-μάδες χρειάζονται γιάνά συγκεν-τρω θοῦν 30 αὐγά

ἌἌνν δύο ἐργάτες χρειάζον-ται δύο μέρες γιά νά βά-ψουν δύο τοίχους πόσεςμέ ρες θά χρει-αστοῦν δέκαἐργάτες γιάνά βά-ψουν δέ -κα τοίχους

Ὀκτώβριος 2012358

ΣΤΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟἩ νικηφόρα ἑλληνική Σημαία στήν ἐλεύ-

θερη Θεσσαλονίκη Ὀκτώβριος 1912 (Σύνθεση περιοδικοῦ laquoΠρός τή Νίκηraquo)

ldquo∆έν ξεχνωrdquo σηmicroαίνει

ΘυmicroαmicroαιΤιmicroω

Ὑπόσχοmicroαι

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

Μήν ξεχάσω

Μήν ξεχάσω

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012

Τά ἀεροπλάνα πού εἶχαν πρωτοσχεδιαστεῖ ἀπό τούςἀδερφούς Ράιτ τό 1904 θεωροῦνταν κατάλληλα μόνογιά ἐκτέλεση θεαματικῶν ἀλλά ἐπικίνδυνων καί μᾶλλονἄχρηστων ἐπιδείξεων

Εἶναι ἐνδεικτικό τό ὅτι τό 1910 ἡ κρατική ὑπηρεσίαἀπογραφῆς τῶν ΗΠΑ στήν ἐπίσημη ἀπογραφή της κα-τέτασσε τούς ἀεροπόρους στούς ldquoκαλλιτέχνες ἐπιδεί-ξεωνrdquo Δηλαδή στήν ἴδια ἐπαγγελματική κατηγορία μέ τούς κλόουν

Ἔτσι τά ἐπιτελεῖα τῶν μεγάλων χω ρῶν δίσταζαν νά λάβουν σοβαρά ὑπrsquo ὄ ψη τουςτό ἀεροπλάνο πρίν τό 1911

τούς βαλκανικούς πολέmicroους 1912-13 χρησιmicroοποιήθηκε γιάπρώτη φορά τό ἀεροπλάνο ὡς πολεmicroικό microέσο

ἱ Ἕλληνες ὑπᾹρξαν microεταξύ τῶν πρωτοπόρων σ αὐτόπαρά τά φτωχά microέσα πού διέθεταν

Ἡ Ἑλληνική κυβέρνηση κάνει μιά κίνηση πρωτοπο-ριακή Μεριμνᾶ νά ἀναχωρήσουν γιά τή Γαλλία οἱπρῶτοι Ἕλληνες ἀξιωματικοί γιά νά ἐκπαιδευθοῦν ὡςἀεροπόροι

Στίς 88 ΦΦεεββρροουυααρρίίοουυ 11991122 ὁ Ἐμμανουήλ Ἀργυρόπου-λος ὁ πρῶτος ἰδιώτης ἀεροπόρος κάνει τήν πρώτη τουπτήση (στό Ρούφ) Στήδεύτερη ἔξοδο τῆς ἴδιας

ἡμέρας συνεπιβάτης τοῦ Ἀργυρόπουλου ἦταν αὐτόςὁ ἴδιος ὁ πρωθυπουργός ὁ Ἐλευθέριος Βενιζέλος

Ἡ πρώτη στρατιωτική πτήση ἔγινε στίς 1133 ΜΜααΐΐοουυ 11991122ἀπό τόν Ὑπολοχαγό Δημήτριο Καμπέρο μέ τό πρῶτοστρατιωτικό ἀεροπλάνο τῆς Ἑλλάδας τύπου Farman

Τόν ἸἸοούύννιιοο ττοοῦῦ 11991122 ὁ Καμπέρος πέταξε μέ τό laquoΔαί-δαλοraquo τό ἀεροσκάφος Farman τό ὁποῖο εἶχε μετα-σκευαστεῖ σέ ὑδροπλάνο θέτοντας ἔτσι τίς βάσεις τῆς Ναυτικῆς Ἀεροπορίας

Ξέρεις ὅτι

Κι ἀκόmicroη ὅτι

Τά πρῶτα πολεmicroικά ἀεροπλάναΤά πρῶτα πολεmicroικά ἀεροπλάναΤΤίί γγιιννόότταανν ππρρίίνν

ΦΦττάάννοουυmicromicroεε σσττόό 11991111 micromicroήήνναα ∆∆εεκκέέmicromicroββρριιοο

Ὀκτώβριος 2012340

σ

o

Τό σύνθημα τῆς Ἑλληνικῆς Πολεμι κῆςἈεροπορίας εἶναι ΑΙΕΝ ΥΨΙΚΡΑΤΕΙΝ τόὁποῖο σημαίνει laquoΠάντοτε νά κυριαρχεῖςστά ὕψηraquo καί τό ἔμβλημά της ἀναπα-ριστᾶ ἀετό σέ πτήση μπροστά ἀπό τόκυκλικό διακριτικό της

Τά ἑλληνικά laquoπετάγματαraquo ὅμως ἀρχί-ζουν πολύ πιό πρίν Χάνονται στάβάθη τῆς ἱστορίας καί μπλέκονται μέ τήμυθολογία

Ἄν σκεφτοῦμε ὅτι πίσω ἀπό τούς μύ-θους τῶν ἀρχαίων Ἑλλήνων κρύβεταιμιά πραγματική ἀφορμή πίσω ἀπό τόμύθο τοῦ Δαίδαλου καί τοῦ Ἴκαρου βρί-σκουμε τίς πρῶτες προσπάθειες νά πε-τάξει ὁ ἄνθρωπος Ἔγιναν στήν Ἀρ χαίαἙλλάδα καί εἶχαν ἕνα κίνητρο

Τό ΣΣεεππττέέμμββρριιοο ττοοῦῦ 11991122 ὁ ἙλληνικόςΣτρατός ἀπέκτησε τήν πρώτη του πο-λεμική ἀεροπορική μονάδα τό laquoΛόχοἈεροπόρωνraquo μέ ἕδρα τή Λάρισα

Ὁδοιπόρος

ΕΕΠΠΙΙΚΚΑΑΙΙΡΡΑΑΒΒΙΙΒΒΛΛΙΙΑΑΕΕΠΠΙΙΚΚΑΑΙΙΡΡΑΑΒΒΙΙΒΒΛΛΙΙΑΑ

Ὀκτώβριος 2012 341

ΕΚ

∆Ο

ΣΕΙΣ

laquoΟ

ΣΩ

ΤΗΡraquo

ΕΚ

∆Ο

ΣΕΙΣ

laquoΟ

ΣΩ

ΤΗΡraquo

Σόλω

νος

100

θήνα

106

80

τη

λ 2

10 3

6243

49

Ἱστορικές ἀλήθειεςκαί

ἡρωικά κατορθώματα τοῦ Ἑλληνισμοῦ στόν 20ό αἰώνα

Ἀπό τ

ήν

πονεμένη ἱστορία τῆς Β Ἠπείρου

1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι

Ὀκτώβριος 2012342

laquoΔόξα τῷ Ὑψίστῳ διά τόν νέον θρίαμβον τοῦ ἀνδρείου στρατοῦ μαςraquo

(Ἀπό τηλεγράφημα τοῦ Βασιλέως Γεωργίου Αacute στόν ΠρωθυπουργόἘλευθέριο Βενιζέλο μετά τήν ἀπελευθέρωση τῶν Ἰωαννίνων)

laquoΔόξα τῷ Ὑψίστῳ διά τόν νέον θρίαμβον τοῦ ἀνδρείου στρατοῦ μαςraquo

Ὁ Τα

χσίν

πασά

ς παρ

αδίδ

ει τή

Θεσ

σαλο

νίκη

στό Δ

ιάδο

χο Κ

ωνστ

αντῖν

οὉ

Ἐσσά

τ πασ

άς πα

ραδί

δει τ

ά Ἰω

άννιν

αστ

ό Διά

δοχο

Κων

σταν

τῖνο

1912-2012Ἑκατόχρονα ἐθνικοῦ ἀναβαπτισμοῦκαί αὐτοσυνειδησίας

1912-2012

Τρόπαια καί Θρίαμβοιστήν ξηρά καί στή θάλασσαἀπό τήν ἀθάνατη ἑλληνική ψυχή

1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι

Ὀκτώβριος 2012 343

Κατα

βύθι

ση το

ῦ Φετ

ίχ Μ

πουλ

έντ

στό λ

ιμάν

ι τῆς

Θεσ

σαλο

νίκης

Κατα

τρόπ

ωση

τοῦ τ

ουρκ

ικοῦ

στόλ

ουστ

ά Δα

ρδαν

έλλια

344Ὀκτώβριος 2012

Εχουν περάσει ἑβδομήντα δύο χρόνια ἀπό ἐκεῖνο τόν Ὀκτώβρη πού τό ἑλληνικό Ἔθνος ἀπέδειξε ἀληθινό τό λόγο τοῦ σοφοῦ κα-θηγητοῦ τῆς ἀρχαιολογίας Σπύρου Μαρινάτου πού εἶπε ὅτι laquoοἱ

ὀλιγάριθμοι λαοί δέν εἶναι ἀναγκαστικά πάντοτε μικρά ἔθνη Ἐνίοτε (κάποιες φορές) ἔχουν μεγάλην ψυχήν καί συνεισφέρουν τήν μερίδα τοῦ λέοντος εἰς τήν κοινήν περιουσίαν τῆς ἀνθρωπότητοςraquo

Ἦταν Ὀκτώβριος τοῦ 1940 Ὁ laquoἌξοναςraquo ἡ συμμαχία τῆς Γερμανί-ας τοῦ Χίτλερ καί τῆς φασιστικῆς Ἰταλίας τοῦ Μουσολίνι σάρωνε μέ τίς σιδερόφρακτες ὀρδές της τήν Εὐρώπη Στόν κατασκότεινο διεθνή ὁρί-ζοντα δέν τρεμόφεγγε οὔτε τό πιό ἀχνό φῶς ἐλπίδας Πολωνία Δανία Νορβηγία Ὁλλανδία Βέλγιο Λουξεμβοῦργο καί ἡ Γαλλία εἶχαν ὑποκύ-ψει Ἡ μεγάλη ἀντίπαλος τοῦ Ἄξονα ἡ Ἀγγλία περίμενε εἰσβολή

Ἦταν τότε πού ἡ Ἰταλία χωρίς καμιά πρόκληση ἐκ μέρους μας καί ἐνῶ εἶχε βυθίσει τό ἀντιτορπιλλικό μας laquoἝλληraquo πού ἀπέδιδε τιμές τό Δεκα-πενταύγουστο στήν Παναγία στό λιμάνι τῆς Τήνου ζήτησε νά ἀφήσουμε ἐλεύθερη τή διέλευση τῶν στρατευμάτων της γιά τήν εὐόδωση τῶν πο-λεμικῶν της ἐπιχειρήσεων

Στίς 3 τά μεσάνυχτα τῆς 28ης Ὀκτωβρίου ὁ πρεσβευτής της Γκράτσι ξύπνησε τόν πρωθυπουργό Ἰω Μεταξᾶ γιά νά πάρει τήν πατροπαράδο-τη ἀπάντηση τό laquoμολών λαβέraquo σέ ἄλλη διατύπωση laquoΛοιπόν αὐτό ση-μαίνει πόλεμοraquo δηλαδή laquoὌχιraquo

Τό πρωί τό α΄ πολεμικό ἀνακοι νωθέν λακωνικό ἑλληνικότατο γέμισε τή χώ ρα laquoΑἱ ἰταλικαί δυνάμεις ἀπό τίς 530΄ π μ σήμερον προσβάλ-

72 χρόνια μετά

345Ὀκτώβριος 2012

λουν τά ἡμέτερα τμήματα προκαλύψεως τῆς ἑλληνοαλβανικῆς μεθορί-ου Αἱ ἡμέτεραι δυνάμεις ἀμύνονται τοῦ πατρίου ἐδάφουςraquo Τό διάγγελ-μα τοῦ βασιλέως Γεωργίου Β΄ διαβεβαίωνε laquoΜέ πίστιν εἰς τόν Θεόν καί εἰς τά πεπρωμένα τῆς φυλῆς τό Ἔθνος σύσσωμον καί πειθαρχοῦν ὡς εἷς ἄνθρωπος θά ἀγωνισθῇ ὑπέρ βωμῶν καί ἑστιῶν μέχρι τῆς τελικῆς νίκηςraquo Καί ὁ ποιητής συνεπαρμένος ἀπό τό φαινόμενο αὐτοῦ τοῦ μικροῦ ἔθνους πού εἶχε ὑψώσει ἀπό τό γεροντότερο ὥς τό νήπιο τό ἀνάστημά του καί ἔφραζε τό δρόμο στήν ὁλο κληρωτική βία ἔσυρε φωνή στήν Οἰκουμένη

laquoὈμπρός κι ἡ Ἑλλάδα σκώθηκεκαί διασκορπάει τά σκότηἈνάστα ἡ Ἀνθρωπότηκι ἀκλούθα την Ὀμπρόςraquo (Ἄ Σικελιανός)

Σέ πεῖσμα κάθε ἀνθρώπινης λογικῆς μέ ἐμπιστοσύνη στό ὅτι ἡ ὑπερ-οπλία ἀνήκει σrsquo αὐτόν πού διαθέτει τό πνεῦμα καί ὄχι τά ὑλικά μέσα ἡ Ἑλλάδα βάδιζε στήν ἄνιση ἀναμέτρηση Ἰταλία 8000000 λόγχες πεζικοῦ 469 πολεμικά σκάφη 110 ὑποβρύχια 1000 καί πλέον ἀε-ροπλάνα Ἑλλάς 300000 πεζικοῦ 10 σκάφη 27 βομβαρδιστικά ἀε-ροπλάνα 6 ὑποβρύχια Ἀλλά καρδιές καρδιές 7000000 καρδιές Ἑλλήνων

Σύμφωνα μέ τά σχέδια πού εἶχε καταστρώσει ὁ Ἄξονας ὁ χρόνος τῶν 10 ὥς 15 ἡμερῶν ἦταν ἐπαρκής γιά τήν ἐπιχείρηση κατά τῆς Ἑλλάδος Ἀλλά ποιά ἡ διάψευση Στίς 6 Νοεμβρίου τοῦ rsquo40 ὀκτώ μόλις μέρες μετά τήν κήρυξη τοῦ πολέμου τό ἑλληνικό Στρατηγεῖο μπόρεσε νά ἀναλάβει ἀντεπίθεση στόν τομέα τῆς Κορυτσᾶς πού γε-νικεύτηκε στίς 13 σrsquo ὁλόκληρο τό μέτωπο Καί ἡ νίκη πετᾶ Ποιός τήν προφτάνει Κορυτσά Ἀργυρόκαστρο Ἅγιοι Σαράντα Πρεμετή Κλεισούρα Τεπελένι Πόγραδετς Τρεμπεσίνα

Στίς 4 Δεκεμβρίου ὁ Μουσολίνι ἔλεγε στόν ὑπουργό του τῶν ἐξω-τερικῶν Τσιάνο laquoΔέν ὑπάρχει ἄλλη διέξοδος εἴμαστε ὑποχρεωμέ-νοι νά ζητήσουμε κατάπαυση τῶν ἐχθροπραξιῶν ὅσο κι ἄν εἶναι παράδοξο καί γελοῖοraquo Στίς 2 Μαρτίου τοῦ 1941 μπρός στή θυελ-λώδη ἑλληνική προέλαση ὁ ἴδιος ὁ Μουσολίνι ἀναλαμβάνει τή δι-οίκηση τοῦ ἀλβανικοῦ μετώπου Ὅμως ἡ ἰταλική αὐτή προσπάθεια συντρίφθηκε στίς 930΄ π μ τῆς 22ας Μαρτίου Οἱ Ἰταλοί ἔστει-λαν κήρυκες μέ ἐπικεφαλῆς καθολικό ἱερέα γιά νά τούς ἐπιτραπεῖ νά σηκώσουν τούς χιλιάδες νεκρούς τους Ὁ ἄσοφος δικτάτορας πού εἶχε αἱματοκυλίσει καί τό δικό του λαό ἔφυγε ταπεινωμένος στή χώρα του

Ἔτσι γράφτηκε τό ἔπος τοῦ rsquo40 στίς παγωμένες βουνοκορφές

τῆς Πίνδου καί στά laquoμετόπισθενraquo Οἱ ἴδιοι οἱ δημιουργοί του

346Ὀκτώβριος 2012

ἔθεσαν στόν ἑαυτό τους ὅταν ὁ σάλαγος τοῦ πολέμου εἶχε κο-πάσει τό ἐρώτημα laquoΠοιοί ἀληθινά εἴμαστε Τί μᾶς ἕνωνε τόσο

δυνατάraquo Κι ἀπαντοῦσαν laquoΠρῶτα πρῶτα τά laquoπιστεύωraquo μας Πιστεύ-αμε καί δέν κρύβαμε τήν πίστη μας Πιστεύαμε στό Θεό στήν Πανα-γία στήν Ἑλλάδαraquo (Στρ Μυριβήλης) Τό θρησκευτικό βίωμα ὑπῆρξε

γιά τούς στρατιῶτες μας καί τό λαό μας ζωοπάροχο Καί ἡ Παναγία ὁρα-τή Ὑπέρμαχος Στρατηγός Δυνατά ἕνωνε καί ἡ ἀγάπη στήν κοινή μητέρα-

πατρίδα Γιrsquo αὐτό πολεμοῦσαν ἑνωμένοι σάν ἕνας ἄνθρωπος χωρίς φιλοδοξί-ες προσωπικές καί ὑπολογισμούς γιrsquo αὐτό καί εἰπώθηκε πώς laquoποτέ λαός δέν φανέρωσε τέτοια ὁμαδική κι ἀπόλυτη συνείδηση ἱστορικῆς εὐθύνηςraquo

laquondashΓιατί πολεμᾶμεndashΓιά τή δόξα ἀποκρίνεται ἀδίστακτα στή χιονισμένη πλαγιά τοῦ 1220

μπρός στήν Κλεισούρα ὁ ἀγράμματος φαντάρος γιά παράδειγμα στόν κό-σμοraquo

Ἔπειτα καταλυτική γιά τή νίκη ἦταν ἡ ἀπόφαση τῆς θυσίας Μιά θυσία πού προσφέρθηκε ἀπό ὅλους χωρίς κανένα καταναγκασμό laquoμέ τό χαμόγελο στά χείλη πᾶν οἱ φαντάροι μας μπροστάraquo τραγουδοῦσε τό Πανελλήνιο Προσφέρ-θηκε μέ σεμνότητα χωρίς τυμπανοκρουσίες καί χειροκροτήματα

Κι ὅταν ἀργότερα ἔπεσε πάνω μας ἡ πάνοπλη Γερμανία τοῦ Χίτλερ τό μικρό ἔθνος τῶν Ἑλλήνων ἄν καί αἱμόφυρτο κράτησε ψηλά τήν τιμή τοῦ ἀνθρώ-που ἀγωνιζόμενο μέσα σέ σφαγές καί ὁλοκαυτώματα μέχρις ἐσχάτων κερδί-ζοντας χρόνο γιά τή νίκη τοῦ εὐλαβικοῦ πιστοῦ στό Θεό λαοῦ τῆς Ρωσίας πού σύντριψε τελικά τή δύναμη τοῦ ἄδικου

Ἔγραφαν τότε οἱ πολεμιστές λογοτέχνες μας ἐκείνης τῆς γενιᾶς ἀπηχώντας τήν κοινή ἀπόφαση laquoΔέ θά ζητήσουμε ἀνακωχή γιά νά σώσουμε τά σπίτια καί τά ἐργοστάσια οὔτε κἄν γιά νά σώσουμε τό κεφάλι μας πού κινδυνεύει Δέ θά νοσταλγήσουμε τίς μικρές ἀπολαύσεις τῆς ἀτομικῆς εὐτυχίας () Ἡ Ἑλλάδα μιλᾶ μέσα μας τή γλώσσα τῶν μεγάλων ἡμερῶν τῶν μεγάλων ἀγώνων καί τῶν μεγάλων θυσιῶν Εἴμαστε Ἕλληνες Εἴμαστε οἱ Ἕλληνες τοῦ rsquo40-rsquo41raquo

Κι ὁ ποιητής μας θά θαυμάσειlaquoἌνθρωποι ὄμορφοι μέσrsquo στή θυσία τους Ἄνθρωποιraquo

Σήμερα ἑβδομήντα δύο χρόνια μετά μέ τήν πατρίδα σέ δύσκολη ὥρα ndash μέσα σrsquo ἕνα κόσμο πού καταρρέει γιατί χαμήλωσε τό πνευμα-τικό ἀνάστημα τοῦ ἀνθρώπου μέσα στή νάρκη τῶν ὑλικῶν ἀπολαύ-σεων ndash ἄς ἀνηφορίσουμε νοερά πρός αὐτούς τούς Ἕλληνες ἀνθρώ-πους πού μᾶς χάρισαν τήν ἐλεύθερη πατρίδα Μέ εὐγνωμοσύνη ndash laquoὁ ἥλιος μας εἶναι ἀκριβά πληρωμένοςraquo ἀπrsquo αὐτούς Καί μέ συνείδηση τῆς δικῆς μας ἱστορικῆς εὐθύνης

ΛΛτή μεγαλύτερη μερίδαὁ ἄμαχος πληθυσμός τῆς πόλης

ἔἔἔἔἔἔἔπάπάπάπάππάππππάπππππάπ

άάάάάάάάάάάάάάάάάάraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoδδδδδδδδδδδδδ

ν ν ννν ν ν νννννννννσσσσσσσσσσσσστρτρττρτρτρτρττρτττρτττρτττρχχχχχχχχχχχχχοςοςοςοςοςοοςοςοςοςοοοοοοὐτὐτὐτὐτὐττὐτὐτὐττὐτὐτὐττόόόόόόόςςς κκκκκκκκεςεεςεςςεςεςεεεεςς ππππππππππροροροροοροοσωσωσωσωσωωσωωσ πιππιππιπππππιικέκέέκέέέκκ ςςςς

δυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδδδυδδδδδδ νανανααναναναναναναναανανν τάτάτάτάτάτάτάτάτάάάτάτττάτάάαμαμαμαμαμαμαμαααμμαμααμαμμε ε ε ε εε κακακαααακααακακααααααακαααααααίίίί ί ί ίίίίίίίίίίίίγίγίγίγίγίγίγίγίγίγίγγγγίγγ αααααααααααα σ σ σ σσσσσσσσσσσσσστήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήνννν

γιγιγιγιγγιγιγιγιιγιγιά ά ά ά ά ά άά άά τοτοτοτοτοτοτοτοτοτοτοτττοττοττοτοοττ ύςύςύςύύςύςύςύςύςύςύύςύύςύύςς σσ σ σσ σ σ σσσσσσστήτήτήτήτήτήτήτήττήτττήττήτή Ὑ Ὑ Ὑ Ὑ ὙὙ ὙὙὙὙ ὙὙ ὙὙὙὙὙὙὙὙὙὙὙπέπέπέπέπέπέπέπέπέπέπέππέπέπέρμρμρμρμρμρμρμρμρμρρμρμρμρμμρ αααχαχαχαχαχαχαχαχαχαχχααχαχ

παπαπαπαπαπαπαπαπαααπαπαπαπααπ τρτρτρτρτρτρτρτρτρτρτρττρττττρτττρρίδίδίδίδίδίδίδίίδδίδίδίδδίίδδααααααααααααα Γ Γ Γ ΓΓΓΓΓΓ ΓΓ ΓΓΓιrsquoιrsquoιrsquorsquoιrsquoιrsquoιιrsquoιrsquoιrsquoιι ααα ααααααα ααὐὐὐὐὐὐὐὐὐὐὐεςεςεςεςεςεεςςε πππππππππροροροροοοσωσωσωσωσωωωωπιπιπιπιπππππ έκέκέκέέέκέκέκέέςςςςς

η ημ

Αὐτή εἶναι ἡ φωτογραφία τοῦ microικροῦ microου φίλου Κωνσταντίνου καί αὐτήἡ ἀγαπηmicroένη του πρόταση Εἶmicroαι Ἕλληνας

Πλησιάστε νά τόν γνωρίσετε ἀπό κοντά ∆υό microάτια φωτεινά σάν τόν ὁλό-φωτο οὐρανό τῆς microακρινῆς πατρίδας του ∆υό χέρια πού κρατοῦν ψηλά τήσηmicroαία τῆς ἀγαπηmicroένης του Ἑλλάδας καί microιά καρδιά πού χτυπᾶ ἑλληνικά

Μικρέ microου φίλε πῶς ξέρεις τή microεγάλη εὐτυχία νά εἶσαι Ἕλληνας Πῶς ἡ microικρούλα σου καρδιά χωράει τή microεγάλη ἀγάπη γιά ὅτι ἑλληνικόΠῶς κάνεις τά δυό παιδικά σου χέρια νά φαίνονται κάστρα microέ ὑψωmicroένη

τή γαλανόλευκηΤό λές καί πράγmicroατι εἶσαι Ἕλληνας Κι ἔχεις πολλές ἀκόmicroη λέξεις νά microάθεις θάλασσα ἥλιος οὐρανός νησιά

microαργαριτάρια βράχος αἰγαιοπελαγίτικος ξωκκλήσι καί ἐλατόφυτοβουνό

Κι ἀκόmicroη λεβεντιά ἐλευθερία καί φιλότιmicroο καί microέτρο καί microεράκιἌνοιξε microάτια καί αὐτιά κι ἀγνάντεψε χιλιάδων χρόνων ἱστορίαἈνάπνευσε τά microύρα τῆς φυλῆς σου καί ζῆσε microέ τό ὅραmicroα τό ἑλληνικόΕἶναι microεγάλη ἡ microικρούλα σου πατρίδα Κωνσταντῖνε καί φτάνει νά ἀγκα-

λιάσει καί νά ἁγιάσει τήν οἰκουmicroένηΤό πιστεύεις Γιατί ἐσύ εἶσαι Ἑλληνας ἀπό καλή γενιά καί στή δική σου

φύτρα χρωστάει ὁ κόσmicroος τόν πολιτισmicroό του Ἐ

ΕΕΙΙΜΜΑΑΙΙ ΕΕΛΛΛΛΗΗΝΝΑΑΣΣ

ΕΕΙΙΜΜΑΑΙΙ ΕΕΛΛΛΛΗΗΝΝΑΑΣΣ

Μέ λένε ΚωνσταντῖνοΕἶmicroαι πέντε ἐτῶνΓεννήθηκα καί ζῶ στίς ΗΠΑΒγαίνω γιά παιχνίδι σέ πάρκο τῆς ΦλόρινταἜχω φίλους πολλούς ἈmicroερικανούςΟΜΩΣΕ ΙΜΑ Ι ΕΛΛΗΝΑΣ

Ὀκτώβριος 2012 347

ΚΚααλληηmicromicroέέρραα σσααςς ΕΕἴἴmicromicroαασσττεε δδυυόό φφίί λλοοιι ὉΛευτέρης καί ὁ Κωνσταντῖνος Μαθητές ἀπό τήΘεσσα λονίκη Γνωρίζουmicroε τό νοmicroό microας ἀπrsquo ἔξω κι ἀνα

κατωτά Σᾶς προσκαλοῦmicroε λοιπόν σrsquo ἕναν ἀξέχαστο ἱστορικό περίπατο Ἀκολουθῆστε microας

ΒΒρριισσκκόόmicromicroαασσττεε στήν Ἐθνική ὁδό πού ἑ νώνει τή Θεσσαλονίκη microέτήν Ἔδεσ σα καί τά Γιαννιτσά Κατευθυνόmicroαστε Β∆ πρός τό ∆ῆmicroοΧαλκηδόνας 25 χιλιόmicroετρα microακριά ἀπό τό Λευκό Πύργο καί microόλις 7χλmicro ἀπό τή γενέτειρα τοῦ Ἕλληνα στρατηλάτη Μεγάλου Ἀλεξάνδρουτήν Πέλλα Προορισmicroός microας εἶναι ἡ κωmicroόπολη Γέφυρα ἤ Τοψίν

ΤΤοοψψίίνν εεἶἶννααιι τό παλιό τούρκικο ὄνοmicroα τῆς περιοχῆς καί σηmicroαίνει τόπος κανονιοῦ (τόπ σίν) Ἡ Γέφυρα ἔχει κατοίκους ντόπιους καί πρόσφυγες ἀπό τήν Ἀνατολική Θράκη (Μέτρες καίΣωζόπολη) Ἔχει ἀπέραντο κάmicroπο καί οἱ κάτοικοί της εἶναιἐργατικοί καί φιλόξενοι ὅπως ὅλοι οἱ Μακεδόνες

ΦΦττάάσσααmicromicroεε Αὐτό πού βλέπετε περιφραγmicroένο εἶναι ἕνα ἀπότά πολλά καί τεράστια κτήmicroατα τῆς παλιᾶς ἑβραGκῆς οἰκογένειας Μοδιάνο πού ζοῦσε στήΘεσσαλονίκη Περιλαmicroβάνει πολλά κτίρια Ἐκεῖνο ὅ microως πού δεσπόζει εἶναι ἡ κυρίως κατοικία ἡ θαυmicroάσια ἐξοχική ἔπαυλη Τήν ἔχτισε στά τέλη τοῦ 19ου αἰ κατά τή διάρκεια τῆςΤουρκοκρατίας ὁ Γιακό Μοδιάνο γιός τοῦ Σαούλ τοῦ δεύτερου πλουσιότερου κτηmicroατία τῆςὈθωmicroανικῆς αὐτοκρατορίας Κατόπιν τό κτῆmicroα πέρασε σέ ἑλληνικά χέρια

ΣΣττήήνν ἔἔππααυυλληη Μοδιάνο ἤ ἔπαυλη Το ψίν ἤ Ἀρχοντικό ἐγκαταστάθηκε γιά τίς τρεῖς microόνο microέρες τό Γενικό Στρατηγεῖο τῶν ἑλληνικῶν στρατιωτικῶν δυνάmicroεων microέ τόν Ἀρχιστράτηγο διάδοχοΚωνσταντῖνο κατά τή διάρκεια τοῦ Α΄ Βαλκανικοῦ πολέmicroου Μέσασrsquo αὐτό τό κτίριο ἔγιναν οἱ ἀλλεπάλληλες σκληρές διαπραγmicroατεύσεις microεταξύ Ἑλλήνων καί Τούρκων γιά τήν παράδοση τῆς Θεσσαλονίκης

ἘἘξξααιιττίίααςς ττῆῆςς ἐἐθθννιικκῆῆςς αὐτῆς διάστασής του τό κτίριο ἀγοράστηκε τό 1999 ἀπό τό ὙπουργεῖοἘθνικῆς Ἀmicroύνης γιά νά ἀξιοποιηθεῖ ὡς ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝἘγκαινιάστηκε στίς 27 Ὀκτωβρίου 1999 ἀπό τόν τότε Πρόεδρο τῆς Ἑλληνικῆς ∆ηmicroοκρατίας Ἀπό τότε φιλοξενεῖ στίς αἴθουσες ndashδωmicroάτιά του πολεmicroικά κειmicroήλια Τήν εὐθύνη γιά τήλειτουργία καί φύλαξη τοῦ Μουσείου ἔχει τό Συγκρότηmicroα Στρατηγικῶν Μεταφορῶν πούἑδρεύ ει στή Χαλκηδόνα

ΠΠλληησσιιάάσσττεε Ἐλᾶτε πιό κοντά Πρίν microποῦmicroε microέσα ἀσφαλῶς τό προσέξατε Πάνω ἀπό τήνεἴσοδο microιά ἐπιγραφή microέ κόκκινα γράmicromicroατα microᾶς ὑποδέχεται ∆έν εἶναι καλωσόρισmicroα στόνἐπισκέπτη ὄχι Εἶναι ἡ λύση γιά ὅλα τά ἐθνικά δράmicroατα Τί γράφει ΣΥΝ ΘΕΩ Εἶναι ἡ

ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ

Ὀκτώβριος 2012348

φράση microέ τήν ὁποία ἄρχιζαν καί τελείωναν τό λόγο τους ὁ Ἀρχιστράτηγος καί ὅλοι οἱ Πολιτικοί καί Στρατιωτικοί ἡγέτες τῆς ἐποχῆς τῶνΒαλκανικῶν ∆ηλαδή microέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ κάτω ἀπό τήν καθοδήγηση καί τό θέληmicroα τοῦ Θεοῦ ὅλες οἱ ἐθνικές προσπάθειες ΣΥΝ ΘΕΩὅλα ὅσα συζητήθηκαν ἀποφασίστηκαν ἐδῶ microέσα ΣΥΝ ΘΕΩ βγῆκεἀπό ἐδῶ microέσα ἡ ἐντολή γιά προέλαση Καί ΣΥΝ ΘΕΩ ἡ Θεσσαλονίκη εἶναι ἐλεύθερη κι ἑλληνική

ΠΠεερράάσσττεε ππααρρααmicromicroέέσσαα Ἡ εἴσοδος εἶναι ἐλεύθερη γιά ὅλους ∆εξιά κι ἀριστερά στίς προθῆκεςἐκτίθενται ὅπλα τῶν Βαλκανικῶν πολέmicroων καθώς καί στολές στρατιωτικῶν τιmicroητικά ξίφηmicroετάλλια καί ἄλλα ἐξαρτήmicroατα Ὅmicroως γιά δεῖτε προσεκτικά ∆έν εἶναι ὅλα ἑλληνικά Εἶναιἀντικείmicroενα τῶν στρα τῶν πού πολέmicroησαν στούς Βαλκανικούς ἑλληνικοῦ τουρκικοῦ βουλγαρικοῦ σερβικοῦ τοῦ microαυροβουνιακοῦ καί ρουmicroανικοῦ Κάθε δύναmicroη στή δική της προθήκη

Ναί διότι ὅπως θά ξέρετε ὅταν ἄρχισε νά φθίνει ἡ Ὀθωmicroανική αὐτοκρατορία οἱ λαοί τῆς Βαλκανικῆς ἑνώθηκαν γιά νά διώξουν τό ζυγό ἀπό τά ἐδάφη τους καί νά ἐξασφαλίσουν τήν αὐτονοmicroία καί τήν ἐδαφική τους ἀκεραιότητα Τότε καί ἡ Ἑλλάδα ὑπό τόν Πρωθυπουργό ἘλευθέριοΒενιζέλο ἐντάχθηκε στή Συmicromicroαχία τῶν Βαλκανικῶν χωρῶν Βουλγαρίας Σερβίας Μαυροβουνίου

ΒΒέέββααιιαα δέν εἶχε ἐκπονηθεῖ κάποιο κοινό σχέδιο δράσης Τά πεδία τῶν microαχῶν ἦταν πολλάἘξάλλου οἱ τρεῖς χῶρες πού συmicromicroάχησαν microέ τήν Ἑλλά δα δέν ἤθελαν ἁπλῶς νά διώξουν τόνὈθωmicroανό ἀλλά καί νά βγοῦν στό Αἰ γαῖο νά προσαρτήσουν τή Μακεδονία Ἄρα ὁ ἑλληνικός στρατός εἶχε νά ἀντιπαλαίσει καί microέ τήν ὕπουλη αὐτή δυσκολία

Γιrsquo αὐτό καί στίς προθῆκες βλέπετε πολλά ππιισσττόόλλιιαα ΜΜάάννλλιιχχεερρ Τά εἶχε παραγγείλει καί τά προmicroηθεύτηκε ἀπό τό 1904 ἡ ἑλληνική Κυβέρνηση προετοιmicroάζοντας τή συmicromicroετοχή της στό microεγάλο πόλεmicroο

ΓΓύύρρωω γγύύρρωω στούς τοίχους εἶναι ἀναρτηmicroένοι πίνακες λιθογραφίες καί χάρτες τῆς ἐποχῆς Ἱστοροῦν καί ζωντανεύουν microπροστά στά microάτια microας τήν ἀκάθεκτη πορείατοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ πού ξεκινώντας ἀπό τήν ἐλεύθερη ΣτερεάἙλλάδα ἐφόρmicroησε πρός τή Μακεδονία καί τήν ἀπελευθέρωσε Πολλοί ἀπό τούς ἐξαιρετικούς πίνακες εἶναι τοῦ microεγάλου ζωγράφουΚενάν Μεσαρέ γιοῦ τοῦ Ταχσίν πασᾶ

ΟΟἱἱ micromicroάάχχεεςς πποολλλλέέςς κκααίί σσκκλληηρρέέςς Ἐλασσόνα ndash ∆εσκάτη στό Σαραντάπορο ἡ πρώτη microεγάλη νίκη Σέρβια Κοζάνη Ἀπελευθέρωση τῆς Βέροιας τῆς Κατερίνης τῆς Νάουσας Μιά microιάπέφτουν στά χέρια τῶν Ἑλλήνων οἱ πόλεις 500 χρόνια περίmicroεναν τό ἑλληνικό τουφέκι Τίποτα δέ σταmicroατᾶ τήν προέλαση

Στίς 20 Ὀκτωβρίου θριαmicroβευτής ὁ Ἕλληνας στρατιώτης microπαίνει στά Γιαννιτσάὕστερα ἀπό τήν πιό φονική microάχη γύρω ἀπό τήν ἱερήπόλη τῶν Μουσουλmicroάνων Κι ὁ δρόmicroος ἀνοίγει γιά τήνύmicroφη τοῦ ΘερmicroαGκοῦ Τό Γενικό Στρατηγεῖο microεταφέρεταιστό Τοψίν ἐδῶ πού εἴmicroαστε τώρα ∆εσπόζουσα θέσηἔχουν οἱ πίνακες τῆς ἀπελευθέρωσης τῆς Θεσσαλονίκης

ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ

Ὀκτώβριος 2012 349

ΤΤάά ἔἔππιιππλλαα ἀἀκκοοῦῦσσττεε micromicroιιλλοοῦῦνν Ἀφουγκραστεῖτε Φωνές φωνές ἑλληνικές καί τουρκικές Λέξεις σάν ἀπόηχοι ἀντιλαλοῦν microέσα ἀπό τά ἔπιπλα Ὅλα αὐθεντικά τῆς ἐποχῆς τῶν Μοδιάνο Φερmicroένα ἀπό τήν Αὐστρία καί τήν Ἑλβετία Καί τά ρολόγια τά χρυσά σταmicroατηmicroέναστίς microεγάλες ὧρες

ΞΞεεχχωωρρίίζζεεττεε micromicroιιάά ὀὀρργγιισσmicromicroέέννηη φφωωννήή Εἶναι τοῦ Ἀρχιστρατήγου διαδόχου Κωνσταντίνου Συνοmicroιλεῖ microέ τούς ἀπεσταλmicroένους ἀξιωmicroατικούς τοῦ Τούρκου ∆ιοικητῆ τῆς Θεσσαλονίκης ΧασάνΤαχσίν πασᾶ Ἀπό τίς 24 ἕως τίς 26 Ὀκτωβρίου τρεῖς φορές ἦρθαν γιά νά ζητήσουν νά παραδώσουν τήν Θεσσαλονίκη microά νά κρατήσουν τό στρατό τους ἤ ἔστω microερικές χιλιάδες ὅπλαἈνυποχώρητος ὁ Κωνσταντῖνος Καί ἀνήmicroερα τῆς γιορτῆς τοῦ καβαλάρη Ἁγίου τῆς Θεσσαλονίκης ἦρθε ἡ ἄνευ ὅρων παράδοσή της στούς Ἕλληνες

Ἀπό ἐδῶ διαδόθηκε τό χχααρροούύmicromicroεεννοο micromicroααννττάάττοο Κι ἀπό ἐδῶ ἄρχισε σάν τρελός σίφουνας νά τρέχει ὁ Ἑλληνικός στρατός νά φτάσει πρίν προλάβει βουλγάρικο ποδάρι νά πατήσει τό ἱερόχῶmicroα τῆς φίλης γῆς πού ἔλειωσε στήν ἀπαντοχή πέντε αἰῶνες

ΣΣᾶᾶςς ἀἀφφήήννοουυmicromicroεε ννάά ἀἀκκοούύσσεεττεε ττίίςς φφωωννέέςς Νά διαβάσετε microέ τήνἡσυχία σας τό ἀντίγραφο τοῦ Πρωτοκόλλου παράδοσης τῆςπόλης Καί σᾶς περιmicroένουmicroε στό προαύλιο microπροστά στόν τάφο

ἘἘδδῶῶ ἔχουν ἐναποτεθεῖ ὕστερα ἀπό πολλές περιπέτειες τάὀστά τοῦ Χασάν Ταχσίν πασᾶ Τοῦ ἀνθρώπου πού ἐπετέλεσεσωστά στήν κρίσιmicroη στιγmicroή τόν κρίσιmicroο ρόλο του καί δέν παρέδωσε τή Θεσσαλονίκη οὔτε στή σφαγή οὔτε στή βουλγαρική βουληmicroία Ἦταν ἀπό ἐξισλαmicroισmicroένη Ἑλληνίδα γεννηmicroένος ὁ Ταχσίν πασάς κι εἶχε σπουδάσειστή Ζωσιmicroαία Σχολή στά Γιάννινα ∆ίπλα του θαmicromicroένος ὁ γιός του Κενάν Μεσαρέ ὁ microεγάλος ζωγράφος πού ἄφησε ἀθάνατες microοναδικές ἀπεικονίσεις τῶν Βαλκανικῶν πολέmicroων

ὉὉ ΛΛεευυττέέρρηηςς κκιι ἐἐγγώώ σᾶς εὐχαριστοῦmicroε γιά τήν ὄmicroορφη παρέα Καθώς ἀποmicroακρυνόmicroαστεγυρίστε νά ρίξετε microιά τελευταία microατιά στό ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ Ἡmicroεγάλη ἐπιγραφή τῆς εἰσόδου φωνάζει τό microεγάλο microυστικό ΣΥΝ ΘΕΩ Καί σήmicroερα ἡ πατρίδα microας microόνο ΣΥΝ ΘΕΩ θά νικήσει

Ο Ρ Ο Σ

Α Γ Ρ Ο Σ

Π Ε Τ Ρ Ο Σ

Κ Α Θ Α Ρ Ο Σ

Θ Η Σ Α Υ Ρ Ο Σ

Μ Ε Λ Ε Τ Η Ρ Ο Σ

Π Ρ Ο Σ Κ Α Ι Ρ Ο Σ

Μ Π Α Κ Α Λ Ι Α Ρ Ο Σ

Π Ο Λ Υ Κ Υ Τ Τ Α Ρ Ο Σ

Α Σ Π Ρ Ο Μ Α Υ Ρ Ο Σ

Π Α Ι Δ Ι Α Τ Ρ Ο Σ

Π Α Ρ Η Γ Ο Ρ Ο Σ

Τ Ρ Ο Μ Ε Ρ Ο Σ

Λ Α Μ Π Ρ Ο Σ

Ε Μ Π Ρ Ο Σ

Α Φ Ρ Ο Σ

Π

1234567891011121314151617 Ρ Ο Σ

ΛΕΞΕΙΣ ΡΟΣ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ

2 6 + 3 - 5 = 10

+ - +

5 - 2 6 + 3 = 21

- + -

6 + 3 - 5 2 = 8

+ -

3 5 - 2 + 6 = 19

= = = =

3 17 21 36

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

1 Ὁ γάλος δέν γεννάει αὐγά2 Καί οἱ δέκα ἐργάτες θάχρειαστοῦν δύο μέρες

ΛΥΣΕΙΣ

Ὀκτώβριος 2012350

Μιά ἔκπληξηmicroιά εὐκαιρία

Στό ἑπόmicroενο τεῦχος ndashΝοέmicroβριος 2012ndashθά βρεῖτε ὡραῖο

χριστουγεννιάτικο θεατρικόΜιά εὐκαιρία

γιά τό πρόγραmicromicroά σαςτῆς ἑορτῆς τῶν ΧριστουγέννωνΔΙ

ΑΦΟΡ

ΕΣ

Πολυαγαπημένο μου laquoΠρός τή ΝίκηraquoΕἶμαι μιά ἀναγνώστριά σου καί τε-

λείωσα τή Δευτέρα Γυμνασίου Κάθεμήνα σέ διαβάζω ἀνελλιπῶς καθώς πε-ριέχεις ποικιλία ἀπαντήσεων στά θέ-ματα πού μέ ἀπασχολοῦν Σοῦ

ὀφείλω λοιπόν μέσα ἀπό τά βάθη τῆς καρδιᾶς μουἕνα μεγάλο εὐχαριστῶ πού μέ ἐξοπλίζεις κάθεφορά μέ δύναμη κουράγιο θάρρος αὐτοπεποί-θηση Χάρη σέ σένα ἔχω ἀποκτήσει μιά πιό αἰσιό-δοξη στάση γιά τή ζωή καί μιά διαφορετική ματιάγιά τόν γενικότερο κόσμο

Μέ πολλή ἀγάπη Μαρ Ἰ Ἀμαλιάδα

Μέσα στή κάψα τοῦ καλοκαιριοῦ (τό e-mailστάλθηκε στό Περιοδικό 1172012) δροσιές ἀπότά μηνύματά σας δροσιές τά μηνύματά σας Καίτό δικό σου ἀγαπητή Μαρ Καί πιό πολύ ἐκεῖνο πούμοῦ γράφεις γιά laquoαἰσιόδοξη στάση ἀπέναντι στήζωή καί διαφορετική ματιά στόν γενικότεροκόσμοraquo Πραγματικά αὐτά μᾶς χαρίζει ἡ πίστη στόΧριστό καί ὁ λόγος Του Καί εἶσαι εὐτυχισμένη πούτόσο νωρίς κατάλαβες τά σημαντικά Κράτα αὐτήτήν πίστη καλλιέργησέ την καί τότε θά βλέπεις καίμέσα στά σκοτάδια φῶς ἐλπίδα λύσεις

Ἀγαπημένο μου ΠεριοδικόΕἶναι καιρός τώρα πού μιά σκέψη τυ-

ραννάει τό μυαλό μου καί θά ἤθελαπολύ μιά ἀπάντηση Συνεχῶς γύρωμου ἀκούω ἀνθρώπους ἀκόμη καίνέους νά συζητοῦν γιά συνανθρώπους

τους καί νά λένε ὅτι τούς laquoματιάζουνraquoraquoΜ Μ Χίος

Τό θέμα πού σέ ἀπασχολεῖ τόσο ἀγαπητή Μεἶναι ἡ βασκανία τό laquoμάτιασμαraquo θέμα γνωστό ἀπότήν ἀρχαιότητα Εἶναι καθαρή ἐπενέργεια τοῦ πο-νηροῦ πνεύματοςπού εἶναι πάντα καταστροφικό

καί μισάνθρωπο ὅπως καταλαβαίνεις καί σύ ἀπό τάπαραδείγματα πού ἀναφέρεις στό γράμμα σουΠροέρχεται ἀπό φθόνο Ἡ Ἐκκλησία μας δέχεταιτή βασκανία (τό laquoμάτιασμαraquo) καί ὑπάρχουν εἰδικέςεὐχές γιά τήν ἀντιμετώπισή της Αὐτό πού πρέπεινά κάνει ἕνας πιστός χριστιανός εἶναι νά μετέχειστά Ἱερά Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας μας Ἱερά Ἐξο-μολόγηση καί θεία Εὐχαριστία νά φοράει τόσταυρό του καί νά κάνει τό σταυρό του ndashτό φο - βᾶται αὐτό πολύ ὁ διάβολοςndash καί νά προσφεύγειστήν Ἐκκλησία ἄν τοῦ συμβεῖ κάτι τέτοιο Ἡ δύ-ναμη πάντως τοῦ διαβόλου ἐλέγχεται Θυμᾶσαιτόν δαιμονισμένο τῶν Γερ γεσηνῶν (Μάρκ ε´ 1-20)Ἐπειδή ὡστόσο τό θέμα πού θίγεις εἶναι σοβαρόἴσως ἀργότερα τό laquoΠρός τή Νίκηraquo νά ἀσχοληθεῖἐκτενέστερα

Tί ὡραῖα κείμενα τά κείμενα πού μοῦστείλατε ἀγαπητά laquoΧελιδόνιαraquo ἀπότή ζωή στήν Κατασκήνωσή σας στόἙλληνικό Κορινθίας Τί ἐκπλήξειςἈπό τή μιά σπουδαῖες συγγραφεῖςἀπό τήν ἄλλη σπουδαῖες ποιήτριες

Κυρίως ὅμως χαρούμενα καί δημιουργικά παιδιάΝά σᾶς εὐλογεῖ ὁ Κύριός μας Καί τό χειμώνα πούἔφθασε νά ἔχετε θερμές καρδιές γιά τό Χριστόμας καί καλό ἀγώνα γιά ὅσα ὄμορφα μάθατε τό κα-λοκαίρι Εὐχαριστῶ ἰδιαίτερα τήν Ὁμάδα laquoἌγγε-λοι Ἀγάπηςraquo γιά τήν καταπληκτική ἀ κροστιχίδαπού μοῦ ἔστειλε μέ τίς ὀμορφιές τῆς κατασκηνω-τικῆς ζωῆς Τήν κρατάω γιάτήν προ-κατασκη-νωτική

ΕΕΣΣΕΕΙΙΣΣ ΚΚΙΙ ΕΕΓΓΩΩlaquoἘσύ πού θρόνος Σου ἡ ΘεσσαλονίκηΜακεδονί τη Ἀκρί τα Καβαλάρηφώτισέ microας τό δρόmicroο πρός τή ΝίκηΤοῦ microήνα πού γιορτάζει Σε εἶν᾽ ἡ χάρη

∆εόmicroεθά ΣουΒάλε microας τοῦ θριάmicroβου τήν κορώναraquo

(Κ Παλαmicroᾶς)

Καί τήν ἔβαλε laquoτοῦ θριάμβου τήν κορώναraquoὁ Μακεδονίτης Ἀκρίτας ΚαβαλάρηςἍγιος Δημήτριος2266 ὈὈκκττωωββρρίίοουυ 11991122ἐλευθερώθηκε ἡ Θεσσαλονίκη ἀπό τούς ΤούρκουςΠανηγυρίζει ἡ Ἑλλάδα ὅλη στά 100 χρόνια τοῦ θριάμβουΚαί ἀγρυπνεῖ

Στό τεῦχος αὐτό ndash Ὀκτώβριος 2012ndash

λόγω ἐπίκαιρης ὕληςδέν θά δημοσιευθοῦν

κείμενα τοῦ Διαγωνισμοῦ μας

Ὀκτώβριος 2012 351

ρακαλοῦσε τήν εὐχαριστοῦσε Δικό τηςδῶρο ἔνιωσε πώς ἦταν κι ἡ δουλειά τουστή μεγάλη ψαροταβέρνα κοντά στό λι-μάνι πού τοῦ ἐξασφάλιζε μεροκάματοἱκανό νά βοηθάει τόν πατέρα του νάθρέψει τά ἑπτά ἀδέλφια τουΣβέλτος ξύπνιος εὐγενικός καί προ-

πάντων τίμιος κέρδισε ἀμέσως τήνἀγάπη καί τήν ἐμπιστοσύνη τοῦ κυρ-Προκόπη τοῦ μαγαζάτορα καί μαζίπαινέματα καί πλούσια φιλοδωρήματαΕἶχε χίλιους λόγους γιά νά ᾽ναι πολύεὐχαριστημένος ὁ Παναγιώτης κι ἕνανπολύ μεγάλο καί σοβαρό γιά νά μήνεἶναι Λόγοι βλάσφημοι μόλυναν τόστόμα τοῦ κυρ-Προκόπη καί μαζί τήδροσερή θαλασσινή ἀτμόσφαιρα τοῦμαγαζιοῦὉ Παναγιώτης ἔνιωθε νά πνίγεται

ὅμως εἶχε κληρονομιά ἀπrsquo τή γιαγιά τόἀντίδοτο laquoὙπερευλογημένη ὑπάρχειςΘεοτόκε Παρθένεraquo ἔλεγε μεγαλόφωναμόλις οἱ βρώμικοι λόγοι ἔφθαναν στrsquoαὐτιά του καί τό πρόσωπό του σκυ-θρώπαζε Αὐτή ἦταν ἡ πρώτη του κί-νηση ἀντίδρασης Μετά ἀπό λίγο ἔγινεκι ἡ δεύτερηmdash Παναγιώτη σέ νιώθω ψυχραμένο

Τί συμβαίνει Ἔχεις κανένα παράπονοἀπό μέναmdash Κυρ-Προκόπη μοῦ δίνεις καλή δου-

λειά καί μοῦ δείχνεις μέ κάθε τρόπο τήφροντίδα σου Σrsquo εὐχαριστῶ πολύ ὅ μωςἔχω παράπονο μεγάλοmdash Πές παιδί μου τί εἶναι mdash Μιλᾶς ἄσχημα γιά τή Μάνα μουmdash Ἐγώ πότεmdash Γιά τήν Παναγίαmdash Αὐτό ἐννοεῖς Μή χολοσκᾶς καη-

Ἡ κληρονοmicroι

άτῆς γιαγιᾶς

Ἦ ταν παιδί ὅταν πρωταντίκρισε τόφοβερό πρόσωπο τοῦ πολέμου ὅτανπρωτάκουσε ἐκεῖνον τό διαπεραστικόἦχο-προμήνυμα πώς θά σκοτείνιαζε ὁοὐρανός τους μrsquo ἐκεῖνα τά μαῦρα σιδε-ρένια σύννεφα πού ἔβρεχαν κατα-στροφή Τή φρίκη τῆς μνήμης τουςδιέλυε ἡ ἀγαπημένη θύμηση τῆς γιαγιᾶςlaquoὙπεραγία Θεοτόκε σῶσον ἡμᾶς

Μή φοβάστε κάτω ἀπό τή Σκέπη Τηςεἴμαστεraquo φώναζε σά γιά νά ξεπεράσειτίς σειρῆνες ἡ γιαγιά κι ὅταν περνοῦ -σε τό κακό laquoὙπερευλογημένη ὑ πάρ-χεις Θεοτόκε Παρθένε Πάλι μᾶς ἔσωσεἡ Παναγίαraquo laquoΜήν τό ξεχάσετε αὐτόποτέ παιδιά μουraquo laquoΝά εὐγνωμονεῖτετή μεγάλη Μάνα μας νά τήν τιμᾶτε καίνά λατρεύετε τόν Υἱό ΤηςraquoΔέν τό ξέχασε ὁ Παναγιώτης Τήν ἀ -

γαποῦσε πολύ τήν Παναγία τήν πα-

Ὀκτώβριος 2012352

μένε λόγια πού πετᾶνε δέ τό θέλωκακό συνήθειοmdash Ναί ἀφεντικό σέ παρακαλῶ Πρίν

λίγα χρόνια ὅλοι τήν ἱκετεύαμε νά σώ -σει τόν τόπο μας Κι ἐσύ σίγουρατότε μέσrsquo τή φωτιά τοῦ μετώπου τήνπαρακαλοῦσες Καί σrsquo ἄκουσε κι ἔ -δωσε νά γυρίσεις γερός κι ἡ Πατρίδαμας τώρα νά ᾽ναι λεύτερη Κι Ἐκείνηἀντί γιά εὐχαριστίες ἀκούει τώραmdash Ἔχεις δίκιο Πρέπει νά τό κόψωΠέρασαν ἑβδομάδες μῆνες μά ἡ ἀρ -

ρώστια τοῦ κυρ-Προκόπη δέν πέρασεὉ πάντα καλός κι ἐργατικός Πανα-γιώτης ἀσφυκτιοῦσε πιά στό χῶρο τῆςδουλειᾶς του Μιά μέρα τό ἀφεντικότόν κάλεσε νά μιλήσουνmdash Παναγιώτη ἐγώ παιδιά δέν ἔχω οἱ

κόποι μου δέ θέλω νά μείνουν σέ συγ-γενεῖς Σοῦ προτείνω νά γίνουμε συνε-ταῖροι Ἐγώ θά βάλω τήν ἐπιχείρηση κιἐσύ τά ἐργατικά καί καθαρά χέρια σουΣκέψου το κι αὔριο μοῦ ἀ πα ντᾶςΕἶχε σκεφθεῖ ὁ Παναγιώτης γιrsquo αὐτό

καί χωρίς νά ὑπολογίσει τή σίγουρηδουλειά καί τήν ἄνεση πού ἐξασφάλιζεστήν πολύτεκνη οἰκογένειά τους ἀπο-φάσισε τήν τρίτη καί τελευταία κίνησηmdash Κυρ-Προκόπη σrsquo εὐχαριστῶ πολύ

γιά τήν ἀγάπη καί τήν ἐμπιστοσύνησου Ὅμως τήν πρότασή σου δέν μπο -ρῶ νά τή δεχθῶ οὔτε νά μείνω ἄλλοστή δούλεψή σου μπορῶ Εἶπε ἔλυσε τήν ποδιά ἀπό τή μέση

του καί τήν ἀκούμπησε στό τραπέζιπού βρισκόταν μπροστά τουmdash Δέν καταλαβαίνω Γιά ποιό λόγοmdash Γιά κάποιους λόγους σου κυρ-

Προ κόπηmdash Δέν μπορῶ νά τό πιστέψω Ἐν νο -

εῖς Σπουδαῖο πράγμα ποιόν βλάπτωΕἶπε ἐκεῖνος περισσότερο πειραγμένοςπαρά ξαφνιασμένος

mdash Τόν ἑαυτό σου κι ὅποιον σrsquo ἀ κού -ει ἀφεντικόmdash Ξανασκέψου το καί περίμενε τό

τέλος τοῦ μήνα νά λογαριαστοῦμεσοῦ χρωστάωmdash Τίποτα δέ χρωστᾶς σέ μένα στήν

Παναγία ὅμως χρωστᾶς κυρ-Προκό -πη χρωστᾶμε ὅλοι μας εὐγνωμοσύνηκαί τιμή καί στόν Υἱό της τή λατρείαμαςἜφυγε λυπημένος μά εἰρηνικός ὁ

Παναγιώτης Ἄφηνε τή δουλειά του μάκρατοῦσε δική του τήν πολύτιμη κλη-ρονομιά τῆς γιαγιᾶς Αὐτή τοῦ ἐξα-σφάλισε τό μέλλον Λίγους μῆνες μετάδιορίστηκε ὑπάλληλος σέ δημόσια ὑ -πηρεσία πράγμα σπουδαῖο γιά τήν ἐ -ποχή Ἀργότερα δημιούργησε εὐλογημένηπολύτεκνη οἰκογένεια Τώρα μᾶς διη-γεῖται τήν ἱστορία του γιά νά μᾶςμάθει ὅποτε νιώθουμε νά μολύνεται τόπεριβάλλονμας ἡ τάξη ἡ παρέατό προαύλιοτό γήπεδοἀπό παρό-μοια λόγια νάἀποφασίζουμεκάποιες δυνα-μικές κινήσειςἀντίδρασηςγιά νάἑλκύουμετή μεγάληΧάρη τῆς Πα-ναγίας καί νάκρατοῦμε τήΣκέπη Τηςἁπλωμένηπάνω ἀπότήν Πα-τρίδα μας

Μ

τῆς γιαγιᾶς

Ὀκτώβριος 2012 353

ΤΥΠΟΣ ΠΛΟΙΟΥ ΕΛΑΦΡΥ ΚΑΤΑ∆ΡΟΜΙΚΟ ΜΗΚΟΣ 140 Μ ΠΛΑΤΟΣ 21 Μ ΒΥΘΙΣΜΑ 75 ΜΠΛΗΡΩΜΑ 30 ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΙ

670 ΝΑΥΤΕΣΜΕΓΙΣΤΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ 225 ΚΟΜΒΟΙΜΗΧΑΝΕΣ 2 ΤΕΤΡΑΚΥΛΙΝ∆ΡΕΣΠΥΡΟΒΟΛΑ 4 ΤΩΝ 234 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ

8 ΤΩΝ 197 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ8 ΤΑΧΥΒΟΛΑ ΤΩΝ 76 ΧΙΛ5 ΑΝΤΙΑΕΡΟΠΟΡΙΚΑ

ΕΝΑ ΖΩΝΤΑΝΟ ΜΟΥΣΕΙΟΤΟΥ ΠΟΛΕΜΙΚΟΥ ΜΑΣ ΝΑΥΤΙΚΟΥ

Βρισκόmicroαστε στό Πάρκο ΝαυτικᾹς Παράδοσης στό Τροκαντερό δίπλα στή microαρίνα τοῦ Φλοίσβουστό Παλαιό Φάληρο Ἐδῶ εἶναι ἐλλιmicroενισmicroένα πλοῖα τοῦ Πολεmicroικοῦ Ναυτικοῦ πού ἔγραψανλαmicroπρές σελίδες στή σύγχρονη ἑλληνική ἱστορία

Τό θωρηκτό laquoἈβέρωφraquo ναυπηγήθηκε τό 1911 στά ναυπηγεῖα τῶν ἀδελφῶν ORLANDO στό Λιβόρνο τῆς Ἰταλίας

Ἡ τότε κυβέρνηση τοῦ Κυριακούλη Μαυροmicroιχάλη δαπάνησε22300000 δρχ γιά τήν ἀπόκτησή του Τά 8000000 δρχπροέρχονταν ἀπό τό 20 τῆς συνολικῆς κληρονοmicroιᾶς τοῦ Γεωργίου Ἀβέρωφ πού τά παραχώρησε microέ τή διαθήκη του στόΤαmicroεῖο Ἐθνικοῦ Στόλου Τό πλοῖο πού ἔφερε τό ὄνοmicroά τουκατέπλευσε στίς 11 Σεπτεmicroβρίου στό Φάληρο ὅπου τό ὑ ποδέχτηκαν οἱ Ἕλληνες microέ microεγάλο ἐνθουσιασmicroό

ΤΟ ΘΩΡΗΚΤΟ laquoΑΒΕΡΩΦraquo ∆ΕΝ ΜΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΕΙ ΠΙΑ ΣΤΙΣ ΘΑΛΑΣΣΕΣΜΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΕΙ ΟΜΩΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑhellip

5 Ὀκτωβρίου 1912 Κήρυξη Βαλκανικῶν ΠολέmicroωνἈναχώρηση τοῦ στόλου γιά τό Αἰγαῖο

3 ∆εκεmicroβρίου 1912 Ναυmicroαχία τῆς Ἕλλης

Ἡ Ἑλλάς δέν ἀναmicroένει ἀπό ἐσς νά ἀποθάνετε γι αὐτήν Ἀναmicroένει νά νικήσετε Αὐτήἦταν ἡ προτροπή τοῦ Ἐ Βενιζέλου πρός τούς Ἕλληνες Ναῦτες στίς 5 Ὀκτωβρίου 1912

Ὀκτώβριος 2012354

Ἡ σηmicroαία τοῦ laquoἈβέρωφraquo εἶναι microεγαλύτερηἀπrsquoαὐτές πού κυmicroατίζουν στά ἄλλα ἑλληνικάπολεmicroικά πλοῖα καί τήν ἀκολουθεῖ microιά ἱστορίαΜετά τήν Ἀπελευθέρωση ὅταν τό θωρηκτόlaquoἈβέρωφraquo ἐπέστρεψε στήν Ἑλλάδα microεταφέροντας τήν ἐξόριστη κυβέρνηση θεωρήθηκεσωστό νά κρεmicroαστεῖ στόν ἱερό βράχο τῆςἈκρόπολης ἡ σηmicroαία τοῦ πλοίου ὡς ἔνδειξητῆς ἔννοιας τῆς ἐλευθερίας καθώς τό πλοῖοεἶναι τό microοναδικό κοmicromicroάτι ἑλληνικῆς γῆς πούστά 100 χρόνια ζωῆς του δέν ἔχει κατακτηθεῖ ποτέ Ἀπό τότε στό πλοῖο κυmicroατίζει microιάἴδια σέ microέγεθος σηmicroαία τῶν 48 τmicro

5 Ἰανουαρίου 1913 Ναυmicroαχία τῆς Λήmicroνου

2 Μαῒου 1919 Ἀποβίβαση ἑλληνικοῦ στρατοῦ στή Σmicroύρνη

Σεπτέmicroβριος 1922 Ὑποστήριξη ἀποχώρησης ἑλληνικοῦ στρατοῦἀπό Μικρά Ἀσία

5 Μαῒου 1937 Ἄφιξη στήν Ἀγγλία γιά τά 25χρονα τῆς βασιλείας τοῦ Γεωργίου Ε΄ τῆς Ἀγγλίας

18 Ἀπριλίου 1941 Ἀναχώρηση γιά Κρήτη καί Ἀλεξάνδρεια Αἰγύπτου

18 Ὀκτωβρίου 1937 Ἐπίσηmicroη ἐπίσκεψη στήν Κωνπολη

28 Ὀκτωβρίου 1940 Κήρυξη ἑλληνο9ταλικοῦ πολέmicroου

18 Ὀκτωβρίου 1944 Ἄφιξη στήν ἐλεύθερη Ἑλλάδα

1951 Ἐγκαταλείπει τήν ἐνεργό δράση

1983 Ἀπόφαση γιά microετατροπή σέ Μουσεῖο

1986 Μεταφέρεται στό Π Φάληρο

Ὁ ἀπολογισmicroός τᾹς ναυmicroαχίας γιά τούς Ὀθωmicroανούς ἦταν τραγικός Ἑκατόν ἐνενήντα νεκροίπολλαπλάσιοι τραυmicroατίες καί βαριές ζηmicroιές σέ τρία πλοῖα τους Ο ἑλληνικός στόλος εἶχε microόλιςτρεῖς τραυmicroατίες καί microικρές ζηmicroιές Ὁ τουρκικός στόλος δέ βγᾹκε ἀπό τά στενά τοῦ Ἑλλησπόντουγιά πολλά χρόνια καί ἡ Τουρκία ὑπογράφει ταπεινωτική συνθήκη εἰρήνης microέ τήν Ἑλλάδα

Ὀκτώβριος 2012 355

Παρατηρῆστε τήν ἀντίστροφη κλίσητῆς πλώρης τοῦ πλοίου χαρακτηριστικήγιά τά πλοῖα τῆς ἐποχῆς σέ ἀντίθεση microέτά σηmicroερινά Τό microπροστινό τmicroῆmicroα πούβρίσκεται κάτω ἀπό τήν ἐπιφάνεια τῆςθάλασσας εἶναι ἀπό συmicroπαγή χάλυβα γιάνά microπορεῖ νά κάνει microέχρι καί ἐmicroβολισmicroόΜιά συνέχεια τῆς ἀρχαίας τριήρους καίτῆς ναυτικῆς παράδοσης τῆς Ἑλλάδας

Σπάνια συναντᾶ κανείς ἕνα ἐκκλησάκι πάνω σέπολεmicroικό πλοῖο ὅπως τό παρεκκλήσι τοῦ ἉγίουΝικολάου hellipΤίς παραmicroονές τῆς ναυmicroαχίας τῆςrdquoἝλληςrdquo (Νοέmicroβριος 1912) ὁ πυροβολητής Σωτήριος Κ Σκόδρας πῆγε στόν ὑπηρετοῦνταἀρχιmicroανδρίτη τότε καί microετέπειτα microητροπολίτηΣπάρτης ∆ιονύσιο ∆άφνο καί τοῦ ἀνακοίνωσε

ὅτι κατά τή διάρκεια τῆς ὑπηρεσίας του παρατήρησε microιά περίεργη σκιά στόν κάδο νεροῦπού ἔmicroοιαζε πολύ microέ τή microορφή τοῦ Ἁγίου Νικολάου Οἱ ἄλλοι ναῦτες δυσπίστησαν λέγοντας ὅτι ἐπρόκειτο γιά ὀξείδωση τῆςλαmicroαρίνας Αὐτό ὅmicroως ἦταν ἀδύνατο γιατίὁ κάδος ἦταν ὁλοκαίνουργος Μόλις ἐνηmicroερώθηκε ὁ ναύαρχος Κουντουριώτης διέταξε νά τοποθετήσουν τόν κάδο στόπαρεκκλήσιο τοῦ θωρηκτοῦ καί νά γίνει ὁmicroιλία στό πλήρωmicroαmicroέ θέmicroα rdquoὉ Θεός εἶναι microαζί microαςrdquo

ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΟΥ ΘΩΡΗΚΤΟΥ laquoΑΒΕΡΩΦraquohellip

Κάθε χρόνο τό πλοῖο δέχεται πάνω ἀπό 30000 ἐπισκέπτες Τό laquoΑΒΕΡΩΦraquo δέν εἶναι ἁπλά ἕναΜουσεῖο εἶναι ὁλόκληρο ἕνα κειmicroήλιο microέσα στό ὁποῖο ὁ κάθε ἐπισκέπτης περπατ microέ δέος Εἶναιἕνα ζωντανό ναυτικό microνηmicroεῖο πού κάθε γωνιά του ζωντανεύει microιά ἱστορία τόσο θαυmicroαστή ὅσοκαί ἡ ψυχή τῶν ἀνθρώπων πού τό ὑπηρέτησαν

Φ

Ὀκτώβριος 2012356

ἹἹλλιικκάά 2 πακέτα τετράγωνα μπισκότα (τύπου Πτί-μπέρ) 1 φάκελο Garni βανίλια 1 φάκελο κρέμα στιγμῆς ἄνθος ἀραβοσίτου βανίλια 2 ποτήρια γάλα

καί frac12 περίπου ποτήρι γάλα γιά νά βουτᾶμε τά μπισκότα frac12 ποτήρι ζάχαρη ἄχνη 200 γρ βιτάμ soft 3 βανίλιες 1 κουταλιά σούπας κακάο ἤ nescafeacute 3-4 κουταλιές λικέρ καφέ 3-4 κουταλιές κονιάκ 1 κουβερτούρα 125 γρ

ἘἘκκττέέλλεεσσηηΧτυπᾶμε γιά δύο λεπτά στό μίξερ τό garni τήν κρέμα

στιγμῆς τό γάλα τήν ἄχνη τό βιτάμ καί τίς βανίλιεςΣέ ἕνα μακρύ δίσκο βάζουμε ἀλουμινόχαρτο καί ἁπλώ-

νουμε τά μπισκότα πού ἔχουμε βουτήξει στιγμιαῖα στόγάλα καί τό λικέρ Τά μπισκότα τά τοποθετοῦμε ἑνωμένασέ τρεῖς σειρές Βάζουμε συνολικά 3 μπισκότα κατά πλά-τος καί 7 μπισκότα κατά μῆκος

Πάνω στή μεσαία σειρά μπισκότων ἁπλώνουμε τό 13τῆς κρέμας καί πάνω στήν κρέμα τοποθετοῦμε μία ἀκόμασειρά μπισκότα Πάνω ἀπ΄ αὐτά τά μπισκότα βάζουμε τόἄλλο 13 τῆς κρέμας στό ὁποῖο ἔχουμε προσθέσει κακάοΣυνεχίζουμε μέ μία ἀκόμα σειρά μπισκότα καί τέλος βάζουμε τό τελευταῖο 13 τῆς κρέμας

Σηκώνουμε τίς δύο πλαϊνές πλευρές τοῦ ἀλουμινόχαρτου μαζί μέ τά μπισκότα καί κλεί-νουμε σφιχτά ὥστε νά σχηματιστεῖ περίπου τριγωνικός κορμός Βάζουμε τόν κορμό γιάτρεῖς ὧρες περίπου στήν ψύξη Ὅταν τόν βγάλουμε ἀνοίγουμε τό ἀλουμινόχαρτο μέ προ-σοχή καί περιχύνουμε μέ τό γλάσο Διατηροῦμε τόν κορμό στό ψυγεῖο

Γιά τό γλάσο χρησιμοποιοῦμε μπέν-μαρί στό ὁποῖο λειώνουμε τήν κουβερτούρα μέ 3-4 κουταλιές γάλα καί 3-4 κουταλιές κονιάκ

Κορmicroός

ΚΚΑΑΛΛΗΗ ΕΕΠΠΙΙΤΤΥΥΧΧΙΙΑΑ

Ὀκτώβριος 2012 357

ΚΑΤΙ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΣΑΣ

Συνταγή καί φωτογραφίες ἀπόκ Μαρία Ἀδ Πύργος

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17 Ρ Ο Σ

Στή διπλανή στήλη συμπλήρωσε τά γράμ-ματα πού λείπουν καί φτιάξε τίς ζητούμενεςλέξεις πού τελειώνουν σέ -ΡΟΣ

1 Βουνό2 Χωράφι3 Ἕνας ἀπό τούς μαθητές τοῦ Χριστοῦ4 Δέν εἶναι βρώμικος5 Συσσωρευμένος πλοῦτος6 Αὐτός πού ἀγαπᾶ τή μελέτη7 Προσωρινός8 Τό ψάρι βακαλάος9 Ὁ ἀποτελούμενος ἀπό πολλά κύτταρα10 Ἀποτελεῖται ἀπό ἄσπρο καί μαῦρο χρῶμα11 Γιατρός εἰδικός γιά παιδιά12 Αὐτός πού δίνει παρηγοριά κουράγιο13 Φοβερός τρομακτικός14 Γεμάτος λάμψη ἀκτινοβόλος15 Μπροστά16 Ὑπάρχει στή σαπουνάδα17 Πρόθεση

ΛΕΞΕΙΣ ΡΟΣ

2 6 + 3 - 5 = 10

2 = 21

-

6 2 = 8

= 19

= = = =

3 17 21 36

Κάθε γραμμήκαί κάθε στήληπρέ πει νά περι-λαμβάνει τούς ἴ -διους ἀριθμούςκαί σύμβολαἀλλά μέ διαφορε-τική διάταξη

Βρεῖτε τή διά-ταξη γιά νάἰσχύουν τά ἀπο-τελέσματα πούἀναγράφονται

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ5

∆ΙΑΦΟΡΕΣ

ΚΚάάθθεε ἑβδομάδα ἕναςγάλος γεννάει πέντε αὐ -γά καί κάθε ἑβδομάδαμία ἀλεπού κλέβει ἕναἀπό αὐτά Πόσες ἑβδο-μάδες χρειάζονται γιάνά συγκεν-τρω θοῦν 30 αὐγά

ἌἌνν δύο ἐργάτες χρειάζον-ται δύο μέρες γιά νά βά-ψουν δύο τοίχους πόσεςμέ ρες θά χρει-αστοῦν δέκαἐργάτες γιάνά βά-ψουν δέ -κα τοίχους

Ὀκτώβριος 2012358

ΣΤΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟἩ νικηφόρα ἑλληνική Σημαία στήν ἐλεύ-

θερη Θεσσαλονίκη Ὀκτώβριος 1912 (Σύνθεση περιοδικοῦ laquoΠρός τή Νίκηraquo)

ldquo∆έν ξεχνωrdquo σηmicroαίνει

ΘυmicroαmicroαιΤιmicroω

Ὑπόσχοmicroαι

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

Μήν ξεχάσω

Μήν ξεχάσω

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012

Τό σύνθημα τῆς Ἑλληνικῆς Πολεμι κῆςἈεροπορίας εἶναι ΑΙΕΝ ΥΨΙΚΡΑΤΕΙΝ τόὁποῖο σημαίνει laquoΠάντοτε νά κυριαρχεῖςστά ὕψηraquo καί τό ἔμβλημά της ἀναπα-ριστᾶ ἀετό σέ πτήση μπροστά ἀπό τόκυκλικό διακριτικό της

Τά ἑλληνικά laquoπετάγματαraquo ὅμως ἀρχί-ζουν πολύ πιό πρίν Χάνονται στάβάθη τῆς ἱστορίας καί μπλέκονται μέ τήμυθολογία

Ἄν σκεφτοῦμε ὅτι πίσω ἀπό τούς μύ-θους τῶν ἀρχαίων Ἑλλήνων κρύβεταιμιά πραγματική ἀφορμή πίσω ἀπό τόμύθο τοῦ Δαίδαλου καί τοῦ Ἴκαρου βρί-σκουμε τίς πρῶτες προσπάθειες νά πε-τάξει ὁ ἄνθρωπος Ἔγιναν στήν Ἀρ χαίαἙλλάδα καί εἶχαν ἕνα κίνητρο

Τό ΣΣεεππττέέμμββρριιοο ττοοῦῦ 11991122 ὁ ἙλληνικόςΣτρατός ἀπέκτησε τήν πρώτη του πο-λεμική ἀεροπορική μονάδα τό laquoΛόχοἈεροπόρωνraquo μέ ἕδρα τή Λάρισα

Ὁδοιπόρος

ΕΕΠΠΙΙΚΚΑΑΙΙΡΡΑΑΒΒΙΙΒΒΛΛΙΙΑΑΕΕΠΠΙΙΚΚΑΑΙΙΡΡΑΑΒΒΙΙΒΒΛΛΙΙΑΑ

Ὀκτώβριος 2012 341

ΕΚ

∆Ο

ΣΕΙΣ

laquoΟ

ΣΩ

ΤΗΡraquo

ΕΚ

∆Ο

ΣΕΙΣ

laquoΟ

ΣΩ

ΤΗΡraquo

Σόλω

νος

100

θήνα

106

80

τη

λ 2

10 3

6243

49

Ἱστορικές ἀλήθειεςκαί

ἡρωικά κατορθώματα τοῦ Ἑλληνισμοῦ στόν 20ό αἰώνα

Ἀπό τ

ήν

πονεμένη ἱστορία τῆς Β Ἠπείρου

1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι

Ὀκτώβριος 2012342

laquoΔόξα τῷ Ὑψίστῳ διά τόν νέον θρίαμβον τοῦ ἀνδρείου στρατοῦ μαςraquo

(Ἀπό τηλεγράφημα τοῦ Βασιλέως Γεωργίου Αacute στόν ΠρωθυπουργόἘλευθέριο Βενιζέλο μετά τήν ἀπελευθέρωση τῶν Ἰωαννίνων)

laquoΔόξα τῷ Ὑψίστῳ διά τόν νέον θρίαμβον τοῦ ἀνδρείου στρατοῦ μαςraquo

Ὁ Τα

χσίν

πασά

ς παρ

αδίδ

ει τή

Θεσ

σαλο

νίκη

στό Δ

ιάδο

χο Κ

ωνστ

αντῖν

οὉ

Ἐσσά

τ πασ

άς πα

ραδί

δει τ

ά Ἰω

άννιν

αστ

ό Διά

δοχο

Κων

σταν

τῖνο

1912-2012Ἑκατόχρονα ἐθνικοῦ ἀναβαπτισμοῦκαί αὐτοσυνειδησίας

1912-2012

Τρόπαια καί Θρίαμβοιστήν ξηρά καί στή θάλασσαἀπό τήν ἀθάνατη ἑλληνική ψυχή

1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι

Ὀκτώβριος 2012 343

Κατα

βύθι

ση το

ῦ Φετ

ίχ Μ

πουλ

έντ

στό λ

ιμάν

ι τῆς

Θεσ

σαλο

νίκης

Κατα

τρόπ

ωση

τοῦ τ

ουρκ

ικοῦ

στόλ

ουστ

ά Δα

ρδαν

έλλια

344Ὀκτώβριος 2012

Εχουν περάσει ἑβδομήντα δύο χρόνια ἀπό ἐκεῖνο τόν Ὀκτώβρη πού τό ἑλληνικό Ἔθνος ἀπέδειξε ἀληθινό τό λόγο τοῦ σοφοῦ κα-θηγητοῦ τῆς ἀρχαιολογίας Σπύρου Μαρινάτου πού εἶπε ὅτι laquoοἱ

ὀλιγάριθμοι λαοί δέν εἶναι ἀναγκαστικά πάντοτε μικρά ἔθνη Ἐνίοτε (κάποιες φορές) ἔχουν μεγάλην ψυχήν καί συνεισφέρουν τήν μερίδα τοῦ λέοντος εἰς τήν κοινήν περιουσίαν τῆς ἀνθρωπότητοςraquo

Ἦταν Ὀκτώβριος τοῦ 1940 Ὁ laquoἌξοναςraquo ἡ συμμαχία τῆς Γερμανί-ας τοῦ Χίτλερ καί τῆς φασιστικῆς Ἰταλίας τοῦ Μουσολίνι σάρωνε μέ τίς σιδερόφρακτες ὀρδές της τήν Εὐρώπη Στόν κατασκότεινο διεθνή ὁρί-ζοντα δέν τρεμόφεγγε οὔτε τό πιό ἀχνό φῶς ἐλπίδας Πολωνία Δανία Νορβηγία Ὁλλανδία Βέλγιο Λουξεμβοῦργο καί ἡ Γαλλία εἶχαν ὑποκύ-ψει Ἡ μεγάλη ἀντίπαλος τοῦ Ἄξονα ἡ Ἀγγλία περίμενε εἰσβολή

Ἦταν τότε πού ἡ Ἰταλία χωρίς καμιά πρόκληση ἐκ μέρους μας καί ἐνῶ εἶχε βυθίσει τό ἀντιτορπιλλικό μας laquoἝλληraquo πού ἀπέδιδε τιμές τό Δεκα-πενταύγουστο στήν Παναγία στό λιμάνι τῆς Τήνου ζήτησε νά ἀφήσουμε ἐλεύθερη τή διέλευση τῶν στρατευμάτων της γιά τήν εὐόδωση τῶν πο-λεμικῶν της ἐπιχειρήσεων

Στίς 3 τά μεσάνυχτα τῆς 28ης Ὀκτωβρίου ὁ πρεσβευτής της Γκράτσι ξύπνησε τόν πρωθυπουργό Ἰω Μεταξᾶ γιά νά πάρει τήν πατροπαράδο-τη ἀπάντηση τό laquoμολών λαβέraquo σέ ἄλλη διατύπωση laquoΛοιπόν αὐτό ση-μαίνει πόλεμοraquo δηλαδή laquoὌχιraquo

Τό πρωί τό α΄ πολεμικό ἀνακοι νωθέν λακωνικό ἑλληνικότατο γέμισε τή χώ ρα laquoΑἱ ἰταλικαί δυνάμεις ἀπό τίς 530΄ π μ σήμερον προσβάλ-

72 χρόνια μετά

345Ὀκτώβριος 2012

λουν τά ἡμέτερα τμήματα προκαλύψεως τῆς ἑλληνοαλβανικῆς μεθορί-ου Αἱ ἡμέτεραι δυνάμεις ἀμύνονται τοῦ πατρίου ἐδάφουςraquo Τό διάγγελ-μα τοῦ βασιλέως Γεωργίου Β΄ διαβεβαίωνε laquoΜέ πίστιν εἰς τόν Θεόν καί εἰς τά πεπρωμένα τῆς φυλῆς τό Ἔθνος σύσσωμον καί πειθαρχοῦν ὡς εἷς ἄνθρωπος θά ἀγωνισθῇ ὑπέρ βωμῶν καί ἑστιῶν μέχρι τῆς τελικῆς νίκηςraquo Καί ὁ ποιητής συνεπαρμένος ἀπό τό φαινόμενο αὐτοῦ τοῦ μικροῦ ἔθνους πού εἶχε ὑψώσει ἀπό τό γεροντότερο ὥς τό νήπιο τό ἀνάστημά του καί ἔφραζε τό δρόμο στήν ὁλο κληρωτική βία ἔσυρε φωνή στήν Οἰκουμένη

laquoὈμπρός κι ἡ Ἑλλάδα σκώθηκεκαί διασκορπάει τά σκότηἈνάστα ἡ Ἀνθρωπότηκι ἀκλούθα την Ὀμπρόςraquo (Ἄ Σικελιανός)

Σέ πεῖσμα κάθε ἀνθρώπινης λογικῆς μέ ἐμπιστοσύνη στό ὅτι ἡ ὑπερ-οπλία ἀνήκει σrsquo αὐτόν πού διαθέτει τό πνεῦμα καί ὄχι τά ὑλικά μέσα ἡ Ἑλλάδα βάδιζε στήν ἄνιση ἀναμέτρηση Ἰταλία 8000000 λόγχες πεζικοῦ 469 πολεμικά σκάφη 110 ὑποβρύχια 1000 καί πλέον ἀε-ροπλάνα Ἑλλάς 300000 πεζικοῦ 10 σκάφη 27 βομβαρδιστικά ἀε-ροπλάνα 6 ὑποβρύχια Ἀλλά καρδιές καρδιές 7000000 καρδιές Ἑλλήνων

Σύμφωνα μέ τά σχέδια πού εἶχε καταστρώσει ὁ Ἄξονας ὁ χρόνος τῶν 10 ὥς 15 ἡμερῶν ἦταν ἐπαρκής γιά τήν ἐπιχείρηση κατά τῆς Ἑλλάδος Ἀλλά ποιά ἡ διάψευση Στίς 6 Νοεμβρίου τοῦ rsquo40 ὀκτώ μόλις μέρες μετά τήν κήρυξη τοῦ πολέμου τό ἑλληνικό Στρατηγεῖο μπόρεσε νά ἀναλάβει ἀντεπίθεση στόν τομέα τῆς Κορυτσᾶς πού γε-νικεύτηκε στίς 13 σrsquo ὁλόκληρο τό μέτωπο Καί ἡ νίκη πετᾶ Ποιός τήν προφτάνει Κορυτσά Ἀργυρόκαστρο Ἅγιοι Σαράντα Πρεμετή Κλεισούρα Τεπελένι Πόγραδετς Τρεμπεσίνα

Στίς 4 Δεκεμβρίου ὁ Μουσολίνι ἔλεγε στόν ὑπουργό του τῶν ἐξω-τερικῶν Τσιάνο laquoΔέν ὑπάρχει ἄλλη διέξοδος εἴμαστε ὑποχρεωμέ-νοι νά ζητήσουμε κατάπαυση τῶν ἐχθροπραξιῶν ὅσο κι ἄν εἶναι παράδοξο καί γελοῖοraquo Στίς 2 Μαρτίου τοῦ 1941 μπρός στή θυελ-λώδη ἑλληνική προέλαση ὁ ἴδιος ὁ Μουσολίνι ἀναλαμβάνει τή δι-οίκηση τοῦ ἀλβανικοῦ μετώπου Ὅμως ἡ ἰταλική αὐτή προσπάθεια συντρίφθηκε στίς 930΄ π μ τῆς 22ας Μαρτίου Οἱ Ἰταλοί ἔστει-λαν κήρυκες μέ ἐπικεφαλῆς καθολικό ἱερέα γιά νά τούς ἐπιτραπεῖ νά σηκώσουν τούς χιλιάδες νεκρούς τους Ὁ ἄσοφος δικτάτορας πού εἶχε αἱματοκυλίσει καί τό δικό του λαό ἔφυγε ταπεινωμένος στή χώρα του

Ἔτσι γράφτηκε τό ἔπος τοῦ rsquo40 στίς παγωμένες βουνοκορφές

τῆς Πίνδου καί στά laquoμετόπισθενraquo Οἱ ἴδιοι οἱ δημιουργοί του

346Ὀκτώβριος 2012

ἔθεσαν στόν ἑαυτό τους ὅταν ὁ σάλαγος τοῦ πολέμου εἶχε κο-πάσει τό ἐρώτημα laquoΠοιοί ἀληθινά εἴμαστε Τί μᾶς ἕνωνε τόσο

δυνατάraquo Κι ἀπαντοῦσαν laquoΠρῶτα πρῶτα τά laquoπιστεύωraquo μας Πιστεύ-αμε καί δέν κρύβαμε τήν πίστη μας Πιστεύαμε στό Θεό στήν Πανα-γία στήν Ἑλλάδαraquo (Στρ Μυριβήλης) Τό θρησκευτικό βίωμα ὑπῆρξε

γιά τούς στρατιῶτες μας καί τό λαό μας ζωοπάροχο Καί ἡ Παναγία ὁρα-τή Ὑπέρμαχος Στρατηγός Δυνατά ἕνωνε καί ἡ ἀγάπη στήν κοινή μητέρα-

πατρίδα Γιrsquo αὐτό πολεμοῦσαν ἑνωμένοι σάν ἕνας ἄνθρωπος χωρίς φιλοδοξί-ες προσωπικές καί ὑπολογισμούς γιrsquo αὐτό καί εἰπώθηκε πώς laquoποτέ λαός δέν φανέρωσε τέτοια ὁμαδική κι ἀπόλυτη συνείδηση ἱστορικῆς εὐθύνηςraquo

laquondashΓιατί πολεμᾶμεndashΓιά τή δόξα ἀποκρίνεται ἀδίστακτα στή χιονισμένη πλαγιά τοῦ 1220

μπρός στήν Κλεισούρα ὁ ἀγράμματος φαντάρος γιά παράδειγμα στόν κό-σμοraquo

Ἔπειτα καταλυτική γιά τή νίκη ἦταν ἡ ἀπόφαση τῆς θυσίας Μιά θυσία πού προσφέρθηκε ἀπό ὅλους χωρίς κανένα καταναγκασμό laquoμέ τό χαμόγελο στά χείλη πᾶν οἱ φαντάροι μας μπροστάraquo τραγουδοῦσε τό Πανελλήνιο Προσφέρ-θηκε μέ σεμνότητα χωρίς τυμπανοκρουσίες καί χειροκροτήματα

Κι ὅταν ἀργότερα ἔπεσε πάνω μας ἡ πάνοπλη Γερμανία τοῦ Χίτλερ τό μικρό ἔθνος τῶν Ἑλλήνων ἄν καί αἱμόφυρτο κράτησε ψηλά τήν τιμή τοῦ ἀνθρώ-που ἀγωνιζόμενο μέσα σέ σφαγές καί ὁλοκαυτώματα μέχρις ἐσχάτων κερδί-ζοντας χρόνο γιά τή νίκη τοῦ εὐλαβικοῦ πιστοῦ στό Θεό λαοῦ τῆς Ρωσίας πού σύντριψε τελικά τή δύναμη τοῦ ἄδικου

Ἔγραφαν τότε οἱ πολεμιστές λογοτέχνες μας ἐκείνης τῆς γενιᾶς ἀπηχώντας τήν κοινή ἀπόφαση laquoΔέ θά ζητήσουμε ἀνακωχή γιά νά σώσουμε τά σπίτια καί τά ἐργοστάσια οὔτε κἄν γιά νά σώσουμε τό κεφάλι μας πού κινδυνεύει Δέ θά νοσταλγήσουμε τίς μικρές ἀπολαύσεις τῆς ἀτομικῆς εὐτυχίας () Ἡ Ἑλλάδα μιλᾶ μέσα μας τή γλώσσα τῶν μεγάλων ἡμερῶν τῶν μεγάλων ἀγώνων καί τῶν μεγάλων θυσιῶν Εἴμαστε Ἕλληνες Εἴμαστε οἱ Ἕλληνες τοῦ rsquo40-rsquo41raquo

Κι ὁ ποιητής μας θά θαυμάσειlaquoἌνθρωποι ὄμορφοι μέσrsquo στή θυσία τους Ἄνθρωποιraquo

Σήμερα ἑβδομήντα δύο χρόνια μετά μέ τήν πατρίδα σέ δύσκολη ὥρα ndash μέσα σrsquo ἕνα κόσμο πού καταρρέει γιατί χαμήλωσε τό πνευμα-τικό ἀνάστημα τοῦ ἀνθρώπου μέσα στή νάρκη τῶν ὑλικῶν ἀπολαύ-σεων ndash ἄς ἀνηφορίσουμε νοερά πρός αὐτούς τούς Ἕλληνες ἀνθρώ-πους πού μᾶς χάρισαν τήν ἐλεύθερη πατρίδα Μέ εὐγνωμοσύνη ndash laquoὁ ἥλιος μας εἶναι ἀκριβά πληρωμένοςraquo ἀπrsquo αὐτούς Καί μέ συνείδηση τῆς δικῆς μας ἱστορικῆς εὐθύνης

ΛΛτή μεγαλύτερη μερίδαὁ ἄμαχος πληθυσμός τῆς πόλης

ἔἔἔἔἔἔἔπάπάπάπάππάππππάπππππάπ

άάάάάάάάάάάάάάάάάάraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoδδδδδδδδδδδδδ

ν ν ννν ν ν νννννννννσσσσσσσσσσσσστρτρττρτρτρτρττρτττρτττρτττρχχχχχχχχχχχχχοςοςοςοςοςοοςοςοςοςοοοοοοὐτὐτὐτὐτὐττὐτὐτὐττὐτὐτὐττόόόόόόόςςς κκκκκκκκεςεεςεςςεςεςεεεεςς ππππππππππροροροροοροοσωσωσωσωσωωσωωσ πιππιππιπππππιικέκέέκέέέκκ ςςςς

δυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδδδυδδδδδδ νανανααναναναναναναναανανν τάτάτάτάτάτάτάτάτάάάτάτττάτάάαμαμαμαμαμαμαμαααμμαμααμαμμε ε ε ε εε κακακαααακααακακααααααακαααααααίίίί ί ί ίίίίίίίίίίίίγίγίγίγίγίγίγίγίγίγίγγγγίγγ αααααααααααα σ σ σ σσσσσσσσσσσσσστήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήνννν

γιγιγιγιγγιγιγιγιιγιγιά ά ά ά ά ά άά άά τοτοτοτοτοτοτοτοτοτοτοτττοττοττοτοοττ ύςύςύςύύςύςύςύςύςύςύύςύύςύύςς σσ σ σσ σ σ σσσσσσστήτήτήτήτήτήτήτήττήτττήττήτή Ὑ Ὑ Ὑ Ὑ ὙὙ ὙὙὙὙ ὙὙ ὙὙὙὙὙὙὙὙὙὙὙπέπέπέπέπέπέπέπέπέπέπέππέπέπέρμρμρμρμρμρμρμρμρμρρμρμρμρμμρ αααχαχαχαχαχαχαχαχαχαχχααχαχ

παπαπαπαπαπαπαπαπαααπαπαπαπααπ τρτρτρτρτρτρτρτρτρτρτρττρττττρτττρρίδίδίδίδίδίδίδίίδδίδίδίδδίίδδααααααααααααα Γ Γ Γ ΓΓΓΓΓΓ ΓΓ ΓΓΓιrsquoιrsquoιrsquorsquoιrsquoιrsquoιιrsquoιrsquoιrsquoιι ααα ααααααα ααὐὐὐὐὐὐὐὐὐὐὐεςεςεςεςεςεεςςε πππππππππροροροροοοσωσωσωσωσωωωωπιπιπιπιπππππ έκέκέκέέέκέκέκέέςςςςς

η ημ

Αὐτή εἶναι ἡ φωτογραφία τοῦ microικροῦ microου φίλου Κωνσταντίνου καί αὐτήἡ ἀγαπηmicroένη του πρόταση Εἶmicroαι Ἕλληνας

Πλησιάστε νά τόν γνωρίσετε ἀπό κοντά ∆υό microάτια φωτεινά σάν τόν ὁλό-φωτο οὐρανό τῆς microακρινῆς πατρίδας του ∆υό χέρια πού κρατοῦν ψηλά τήσηmicroαία τῆς ἀγαπηmicroένης του Ἑλλάδας καί microιά καρδιά πού χτυπᾶ ἑλληνικά

Μικρέ microου φίλε πῶς ξέρεις τή microεγάλη εὐτυχία νά εἶσαι Ἕλληνας Πῶς ἡ microικρούλα σου καρδιά χωράει τή microεγάλη ἀγάπη γιά ὅτι ἑλληνικόΠῶς κάνεις τά δυό παιδικά σου χέρια νά φαίνονται κάστρα microέ ὑψωmicroένη

τή γαλανόλευκηΤό λές καί πράγmicroατι εἶσαι Ἕλληνας Κι ἔχεις πολλές ἀκόmicroη λέξεις νά microάθεις θάλασσα ἥλιος οὐρανός νησιά

microαργαριτάρια βράχος αἰγαιοπελαγίτικος ξωκκλήσι καί ἐλατόφυτοβουνό

Κι ἀκόmicroη λεβεντιά ἐλευθερία καί φιλότιmicroο καί microέτρο καί microεράκιἌνοιξε microάτια καί αὐτιά κι ἀγνάντεψε χιλιάδων χρόνων ἱστορίαἈνάπνευσε τά microύρα τῆς φυλῆς σου καί ζῆσε microέ τό ὅραmicroα τό ἑλληνικόΕἶναι microεγάλη ἡ microικρούλα σου πατρίδα Κωνσταντῖνε καί φτάνει νά ἀγκα-

λιάσει καί νά ἁγιάσει τήν οἰκουmicroένηΤό πιστεύεις Γιατί ἐσύ εἶσαι Ἑλληνας ἀπό καλή γενιά καί στή δική σου

φύτρα χρωστάει ὁ κόσmicroος τόν πολιτισmicroό του Ἐ

ΕΕΙΙΜΜΑΑΙΙ ΕΕΛΛΛΛΗΗΝΝΑΑΣΣ

ΕΕΙΙΜΜΑΑΙΙ ΕΕΛΛΛΛΗΗΝΝΑΑΣΣ

Μέ λένε ΚωνσταντῖνοΕἶmicroαι πέντε ἐτῶνΓεννήθηκα καί ζῶ στίς ΗΠΑΒγαίνω γιά παιχνίδι σέ πάρκο τῆς ΦλόρινταἜχω φίλους πολλούς ἈmicroερικανούςΟΜΩΣΕ ΙΜΑ Ι ΕΛΛΗΝΑΣ

Ὀκτώβριος 2012 347

ΚΚααλληηmicromicroέέρραα σσααςς ΕΕἴἴmicromicroαασσττεε δδυυόό φφίί λλοοιι ὉΛευτέρης καί ὁ Κωνσταντῖνος Μαθητές ἀπό τήΘεσσα λονίκη Γνωρίζουmicroε τό νοmicroό microας ἀπrsquo ἔξω κι ἀνα

κατωτά Σᾶς προσκαλοῦmicroε λοιπόν σrsquo ἕναν ἀξέχαστο ἱστορικό περίπατο Ἀκολουθῆστε microας

ΒΒρριισσκκόόmicromicroαασσττεε στήν Ἐθνική ὁδό πού ἑ νώνει τή Θεσσαλονίκη microέτήν Ἔδεσ σα καί τά Γιαννιτσά Κατευθυνόmicroαστε Β∆ πρός τό ∆ῆmicroοΧαλκηδόνας 25 χιλιόmicroετρα microακριά ἀπό τό Λευκό Πύργο καί microόλις 7χλmicro ἀπό τή γενέτειρα τοῦ Ἕλληνα στρατηλάτη Μεγάλου Ἀλεξάνδρουτήν Πέλλα Προορισmicroός microας εἶναι ἡ κωmicroόπολη Γέφυρα ἤ Τοψίν

ΤΤοοψψίίνν εεἶἶννααιι τό παλιό τούρκικο ὄνοmicroα τῆς περιοχῆς καί σηmicroαίνει τόπος κανονιοῦ (τόπ σίν) Ἡ Γέφυρα ἔχει κατοίκους ντόπιους καί πρόσφυγες ἀπό τήν Ἀνατολική Θράκη (Μέτρες καίΣωζόπολη) Ἔχει ἀπέραντο κάmicroπο καί οἱ κάτοικοί της εἶναιἐργατικοί καί φιλόξενοι ὅπως ὅλοι οἱ Μακεδόνες

ΦΦττάάσσααmicromicroεε Αὐτό πού βλέπετε περιφραγmicroένο εἶναι ἕνα ἀπότά πολλά καί τεράστια κτήmicroατα τῆς παλιᾶς ἑβραGκῆς οἰκογένειας Μοδιάνο πού ζοῦσε στήΘεσσαλονίκη Περιλαmicroβάνει πολλά κτίρια Ἐκεῖνο ὅ microως πού δεσπόζει εἶναι ἡ κυρίως κατοικία ἡ θαυmicroάσια ἐξοχική ἔπαυλη Τήν ἔχτισε στά τέλη τοῦ 19ου αἰ κατά τή διάρκεια τῆςΤουρκοκρατίας ὁ Γιακό Μοδιάνο γιός τοῦ Σαούλ τοῦ δεύτερου πλουσιότερου κτηmicroατία τῆςὈθωmicroανικῆς αὐτοκρατορίας Κατόπιν τό κτῆmicroα πέρασε σέ ἑλληνικά χέρια

ΣΣττήήνν ἔἔππααυυλληη Μοδιάνο ἤ ἔπαυλη Το ψίν ἤ Ἀρχοντικό ἐγκαταστάθηκε γιά τίς τρεῖς microόνο microέρες τό Γενικό Στρατηγεῖο τῶν ἑλληνικῶν στρατιωτικῶν δυνάmicroεων microέ τόν Ἀρχιστράτηγο διάδοχοΚωνσταντῖνο κατά τή διάρκεια τοῦ Α΄ Βαλκανικοῦ πολέmicroου Μέσασrsquo αὐτό τό κτίριο ἔγιναν οἱ ἀλλεπάλληλες σκληρές διαπραγmicroατεύσεις microεταξύ Ἑλλήνων καί Τούρκων γιά τήν παράδοση τῆς Θεσσαλονίκης

ἘἘξξααιιττίίααςς ττῆῆςς ἐἐθθννιικκῆῆςς αὐτῆς διάστασής του τό κτίριο ἀγοράστηκε τό 1999 ἀπό τό ὙπουργεῖοἘθνικῆς Ἀmicroύνης γιά νά ἀξιοποιηθεῖ ὡς ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝἘγκαινιάστηκε στίς 27 Ὀκτωβρίου 1999 ἀπό τόν τότε Πρόεδρο τῆς Ἑλληνικῆς ∆ηmicroοκρατίας Ἀπό τότε φιλοξενεῖ στίς αἴθουσες ndashδωmicroάτιά του πολεmicroικά κειmicroήλια Τήν εὐθύνη γιά τήλειτουργία καί φύλαξη τοῦ Μουσείου ἔχει τό Συγκρότηmicroα Στρατηγικῶν Μεταφορῶν πούἑδρεύ ει στή Χαλκηδόνα

ΠΠλληησσιιάάσσττεε Ἐλᾶτε πιό κοντά Πρίν microποῦmicroε microέσα ἀσφαλῶς τό προσέξατε Πάνω ἀπό τήνεἴσοδο microιά ἐπιγραφή microέ κόκκινα γράmicromicroατα microᾶς ὑποδέχεται ∆έν εἶναι καλωσόρισmicroα στόνἐπισκέπτη ὄχι Εἶναι ἡ λύση γιά ὅλα τά ἐθνικά δράmicroατα Τί γράφει ΣΥΝ ΘΕΩ Εἶναι ἡ

ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ

Ὀκτώβριος 2012348

φράση microέ τήν ὁποία ἄρχιζαν καί τελείωναν τό λόγο τους ὁ Ἀρχιστράτηγος καί ὅλοι οἱ Πολιτικοί καί Στρατιωτικοί ἡγέτες τῆς ἐποχῆς τῶνΒαλκανικῶν ∆ηλαδή microέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ κάτω ἀπό τήν καθοδήγηση καί τό θέληmicroα τοῦ Θεοῦ ὅλες οἱ ἐθνικές προσπάθειες ΣΥΝ ΘΕΩὅλα ὅσα συζητήθηκαν ἀποφασίστηκαν ἐδῶ microέσα ΣΥΝ ΘΕΩ βγῆκεἀπό ἐδῶ microέσα ἡ ἐντολή γιά προέλαση Καί ΣΥΝ ΘΕΩ ἡ Θεσσαλονίκη εἶναι ἐλεύθερη κι ἑλληνική

ΠΠεερράάσσττεε ππααρρααmicromicroέέσσαα Ἡ εἴσοδος εἶναι ἐλεύθερη γιά ὅλους ∆εξιά κι ἀριστερά στίς προθῆκεςἐκτίθενται ὅπλα τῶν Βαλκανικῶν πολέmicroων καθώς καί στολές στρατιωτικῶν τιmicroητικά ξίφηmicroετάλλια καί ἄλλα ἐξαρτήmicroατα Ὅmicroως γιά δεῖτε προσεκτικά ∆έν εἶναι ὅλα ἑλληνικά Εἶναιἀντικείmicroενα τῶν στρα τῶν πού πολέmicroησαν στούς Βαλκανικούς ἑλληνικοῦ τουρκικοῦ βουλγαρικοῦ σερβικοῦ τοῦ microαυροβουνιακοῦ καί ρουmicroανικοῦ Κάθε δύναmicroη στή δική της προθήκη

Ναί διότι ὅπως θά ξέρετε ὅταν ἄρχισε νά φθίνει ἡ Ὀθωmicroανική αὐτοκρατορία οἱ λαοί τῆς Βαλκανικῆς ἑνώθηκαν γιά νά διώξουν τό ζυγό ἀπό τά ἐδάφη τους καί νά ἐξασφαλίσουν τήν αὐτονοmicroία καί τήν ἐδαφική τους ἀκεραιότητα Τότε καί ἡ Ἑλλάδα ὑπό τόν Πρωθυπουργό ἘλευθέριοΒενιζέλο ἐντάχθηκε στή Συmicromicroαχία τῶν Βαλκανικῶν χωρῶν Βουλγαρίας Σερβίας Μαυροβουνίου

ΒΒέέββααιιαα δέν εἶχε ἐκπονηθεῖ κάποιο κοινό σχέδιο δράσης Τά πεδία τῶν microαχῶν ἦταν πολλάἘξάλλου οἱ τρεῖς χῶρες πού συmicromicroάχησαν microέ τήν Ἑλλά δα δέν ἤθελαν ἁπλῶς νά διώξουν τόνὈθωmicroανό ἀλλά καί νά βγοῦν στό Αἰ γαῖο νά προσαρτήσουν τή Μακεδονία Ἄρα ὁ ἑλληνικός στρατός εἶχε νά ἀντιπαλαίσει καί microέ τήν ὕπουλη αὐτή δυσκολία

Γιrsquo αὐτό καί στίς προθῆκες βλέπετε πολλά ππιισσττόόλλιιαα ΜΜάάννλλιιχχεερρ Τά εἶχε παραγγείλει καί τά προmicroηθεύτηκε ἀπό τό 1904 ἡ ἑλληνική Κυβέρνηση προετοιmicroάζοντας τή συmicromicroετοχή της στό microεγάλο πόλεmicroο

ΓΓύύρρωω γγύύρρωω στούς τοίχους εἶναι ἀναρτηmicroένοι πίνακες λιθογραφίες καί χάρτες τῆς ἐποχῆς Ἱστοροῦν καί ζωντανεύουν microπροστά στά microάτια microας τήν ἀκάθεκτη πορείατοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ πού ξεκινώντας ἀπό τήν ἐλεύθερη ΣτερεάἙλλάδα ἐφόρmicroησε πρός τή Μακεδονία καί τήν ἀπελευθέρωσε Πολλοί ἀπό τούς ἐξαιρετικούς πίνακες εἶναι τοῦ microεγάλου ζωγράφουΚενάν Μεσαρέ γιοῦ τοῦ Ταχσίν πασᾶ

ΟΟἱἱ micromicroάάχχεεςς πποολλλλέέςς κκααίί σσκκλληηρρέέςς Ἐλασσόνα ndash ∆εσκάτη στό Σαραντάπορο ἡ πρώτη microεγάλη νίκη Σέρβια Κοζάνη Ἀπελευθέρωση τῆς Βέροιας τῆς Κατερίνης τῆς Νάουσας Μιά microιάπέφτουν στά χέρια τῶν Ἑλλήνων οἱ πόλεις 500 χρόνια περίmicroεναν τό ἑλληνικό τουφέκι Τίποτα δέ σταmicroατᾶ τήν προέλαση

Στίς 20 Ὀκτωβρίου θριαmicroβευτής ὁ Ἕλληνας στρατιώτης microπαίνει στά Γιαννιτσάὕστερα ἀπό τήν πιό φονική microάχη γύρω ἀπό τήν ἱερήπόλη τῶν Μουσουλmicroάνων Κι ὁ δρόmicroος ἀνοίγει γιά τήνύmicroφη τοῦ ΘερmicroαGκοῦ Τό Γενικό Στρατηγεῖο microεταφέρεταιστό Τοψίν ἐδῶ πού εἴmicroαστε τώρα ∆εσπόζουσα θέσηἔχουν οἱ πίνακες τῆς ἀπελευθέρωσης τῆς Θεσσαλονίκης

ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ

Ὀκτώβριος 2012 349

ΤΤάά ἔἔππιιππλλαα ἀἀκκοοῦῦσσττεε micromicroιιλλοοῦῦνν Ἀφουγκραστεῖτε Φωνές φωνές ἑλληνικές καί τουρκικές Λέξεις σάν ἀπόηχοι ἀντιλαλοῦν microέσα ἀπό τά ἔπιπλα Ὅλα αὐθεντικά τῆς ἐποχῆς τῶν Μοδιάνο Φερmicroένα ἀπό τήν Αὐστρία καί τήν Ἑλβετία Καί τά ρολόγια τά χρυσά σταmicroατηmicroέναστίς microεγάλες ὧρες

ΞΞεεχχωωρρίίζζεεττεε micromicroιιάά ὀὀρργγιισσmicromicroέέννηη φφωωννήή Εἶναι τοῦ Ἀρχιστρατήγου διαδόχου Κωνσταντίνου Συνοmicroιλεῖ microέ τούς ἀπεσταλmicroένους ἀξιωmicroατικούς τοῦ Τούρκου ∆ιοικητῆ τῆς Θεσσαλονίκης ΧασάνΤαχσίν πασᾶ Ἀπό τίς 24 ἕως τίς 26 Ὀκτωβρίου τρεῖς φορές ἦρθαν γιά νά ζητήσουν νά παραδώσουν τήν Θεσσαλονίκη microά νά κρατήσουν τό στρατό τους ἤ ἔστω microερικές χιλιάδες ὅπλαἈνυποχώρητος ὁ Κωνσταντῖνος Καί ἀνήmicroερα τῆς γιορτῆς τοῦ καβαλάρη Ἁγίου τῆς Θεσσαλονίκης ἦρθε ἡ ἄνευ ὅρων παράδοσή της στούς Ἕλληνες

Ἀπό ἐδῶ διαδόθηκε τό χχααρροούύmicromicroεεννοο micromicroααννττάάττοο Κι ἀπό ἐδῶ ἄρχισε σάν τρελός σίφουνας νά τρέχει ὁ Ἑλληνικός στρατός νά φτάσει πρίν προλάβει βουλγάρικο ποδάρι νά πατήσει τό ἱερόχῶmicroα τῆς φίλης γῆς πού ἔλειωσε στήν ἀπαντοχή πέντε αἰῶνες

ΣΣᾶᾶςς ἀἀφφήήννοουυmicromicroεε ννάά ἀἀκκοούύσσεεττεε ττίίςς φφωωννέέςς Νά διαβάσετε microέ τήνἡσυχία σας τό ἀντίγραφο τοῦ Πρωτοκόλλου παράδοσης τῆςπόλης Καί σᾶς περιmicroένουmicroε στό προαύλιο microπροστά στόν τάφο

ἘἘδδῶῶ ἔχουν ἐναποτεθεῖ ὕστερα ἀπό πολλές περιπέτειες τάὀστά τοῦ Χασάν Ταχσίν πασᾶ Τοῦ ἀνθρώπου πού ἐπετέλεσεσωστά στήν κρίσιmicroη στιγmicroή τόν κρίσιmicroο ρόλο του καί δέν παρέδωσε τή Θεσσαλονίκη οὔτε στή σφαγή οὔτε στή βουλγαρική βουληmicroία Ἦταν ἀπό ἐξισλαmicroισmicroένη Ἑλληνίδα γεννηmicroένος ὁ Ταχσίν πασάς κι εἶχε σπουδάσειστή Ζωσιmicroαία Σχολή στά Γιάννινα ∆ίπλα του θαmicromicroένος ὁ γιός του Κενάν Μεσαρέ ὁ microεγάλος ζωγράφος πού ἄφησε ἀθάνατες microοναδικές ἀπεικονίσεις τῶν Βαλκανικῶν πολέmicroων

ὉὉ ΛΛεευυττέέρρηηςς κκιι ἐἐγγώώ σᾶς εὐχαριστοῦmicroε γιά τήν ὄmicroορφη παρέα Καθώς ἀποmicroακρυνόmicroαστεγυρίστε νά ρίξετε microιά τελευταία microατιά στό ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ Ἡmicroεγάλη ἐπιγραφή τῆς εἰσόδου φωνάζει τό microεγάλο microυστικό ΣΥΝ ΘΕΩ Καί σήmicroερα ἡ πατρίδα microας microόνο ΣΥΝ ΘΕΩ θά νικήσει

Ο Ρ Ο Σ

Α Γ Ρ Ο Σ

Π Ε Τ Ρ Ο Σ

Κ Α Θ Α Ρ Ο Σ

Θ Η Σ Α Υ Ρ Ο Σ

Μ Ε Λ Ε Τ Η Ρ Ο Σ

Π Ρ Ο Σ Κ Α Ι Ρ Ο Σ

Μ Π Α Κ Α Λ Ι Α Ρ Ο Σ

Π Ο Λ Υ Κ Υ Τ Τ Α Ρ Ο Σ

Α Σ Π Ρ Ο Μ Α Υ Ρ Ο Σ

Π Α Ι Δ Ι Α Τ Ρ Ο Σ

Π Α Ρ Η Γ Ο Ρ Ο Σ

Τ Ρ Ο Μ Ε Ρ Ο Σ

Λ Α Μ Π Ρ Ο Σ

Ε Μ Π Ρ Ο Σ

Α Φ Ρ Ο Σ

Π

1234567891011121314151617 Ρ Ο Σ

ΛΕΞΕΙΣ ΡΟΣ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ

2 6 + 3 - 5 = 10

+ - +

5 - 2 6 + 3 = 21

- + -

6 + 3 - 5 2 = 8

+ -

3 5 - 2 + 6 = 19

= = = =

3 17 21 36

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

1 Ὁ γάλος δέν γεννάει αὐγά2 Καί οἱ δέκα ἐργάτες θάχρειαστοῦν δύο μέρες

ΛΥΣΕΙΣ

Ὀκτώβριος 2012350

Μιά ἔκπληξηmicroιά εὐκαιρία

Στό ἑπόmicroενο τεῦχος ndashΝοέmicroβριος 2012ndashθά βρεῖτε ὡραῖο

χριστουγεννιάτικο θεατρικόΜιά εὐκαιρία

γιά τό πρόγραmicromicroά σαςτῆς ἑορτῆς τῶν ΧριστουγέννωνΔΙ

ΑΦΟΡ

ΕΣ

Πολυαγαπημένο μου laquoΠρός τή ΝίκηraquoΕἶμαι μιά ἀναγνώστριά σου καί τε-

λείωσα τή Δευτέρα Γυμνασίου Κάθεμήνα σέ διαβάζω ἀνελλιπῶς καθώς πε-ριέχεις ποικιλία ἀπαντήσεων στά θέ-ματα πού μέ ἀπασχολοῦν Σοῦ

ὀφείλω λοιπόν μέσα ἀπό τά βάθη τῆς καρδιᾶς μουἕνα μεγάλο εὐχαριστῶ πού μέ ἐξοπλίζεις κάθεφορά μέ δύναμη κουράγιο θάρρος αὐτοπεποί-θηση Χάρη σέ σένα ἔχω ἀποκτήσει μιά πιό αἰσιό-δοξη στάση γιά τή ζωή καί μιά διαφορετική ματιάγιά τόν γενικότερο κόσμο

Μέ πολλή ἀγάπη Μαρ Ἰ Ἀμαλιάδα

Μέσα στή κάψα τοῦ καλοκαιριοῦ (τό e-mailστάλθηκε στό Περιοδικό 1172012) δροσιές ἀπότά μηνύματά σας δροσιές τά μηνύματά σας Καίτό δικό σου ἀγαπητή Μαρ Καί πιό πολύ ἐκεῖνο πούμοῦ γράφεις γιά laquoαἰσιόδοξη στάση ἀπέναντι στήζωή καί διαφορετική ματιά στόν γενικότεροκόσμοraquo Πραγματικά αὐτά μᾶς χαρίζει ἡ πίστη στόΧριστό καί ὁ λόγος Του Καί εἶσαι εὐτυχισμένη πούτόσο νωρίς κατάλαβες τά σημαντικά Κράτα αὐτήτήν πίστη καλλιέργησέ την καί τότε θά βλέπεις καίμέσα στά σκοτάδια φῶς ἐλπίδα λύσεις

Ἀγαπημένο μου ΠεριοδικόΕἶναι καιρός τώρα πού μιά σκέψη τυ-

ραννάει τό μυαλό μου καί θά ἤθελαπολύ μιά ἀπάντηση Συνεχῶς γύρωμου ἀκούω ἀνθρώπους ἀκόμη καίνέους νά συζητοῦν γιά συνανθρώπους

τους καί νά λένε ὅτι τούς laquoματιάζουνraquoraquoΜ Μ Χίος

Τό θέμα πού σέ ἀπασχολεῖ τόσο ἀγαπητή Μεἶναι ἡ βασκανία τό laquoμάτιασμαraquo θέμα γνωστό ἀπότήν ἀρχαιότητα Εἶναι καθαρή ἐπενέργεια τοῦ πο-νηροῦ πνεύματοςπού εἶναι πάντα καταστροφικό

καί μισάνθρωπο ὅπως καταλαβαίνεις καί σύ ἀπό τάπαραδείγματα πού ἀναφέρεις στό γράμμα σουΠροέρχεται ἀπό φθόνο Ἡ Ἐκκλησία μας δέχεταιτή βασκανία (τό laquoμάτιασμαraquo) καί ὑπάρχουν εἰδικέςεὐχές γιά τήν ἀντιμετώπισή της Αὐτό πού πρέπεινά κάνει ἕνας πιστός χριστιανός εἶναι νά μετέχειστά Ἱερά Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας μας Ἱερά Ἐξο-μολόγηση καί θεία Εὐχαριστία νά φοράει τόσταυρό του καί νά κάνει τό σταυρό του ndashτό φο - βᾶται αὐτό πολύ ὁ διάβολοςndash καί νά προσφεύγειστήν Ἐκκλησία ἄν τοῦ συμβεῖ κάτι τέτοιο Ἡ δύ-ναμη πάντως τοῦ διαβόλου ἐλέγχεται Θυμᾶσαιτόν δαιμονισμένο τῶν Γερ γεσηνῶν (Μάρκ ε´ 1-20)Ἐπειδή ὡστόσο τό θέμα πού θίγεις εἶναι σοβαρόἴσως ἀργότερα τό laquoΠρός τή Νίκηraquo νά ἀσχοληθεῖἐκτενέστερα

Tί ὡραῖα κείμενα τά κείμενα πού μοῦστείλατε ἀγαπητά laquoΧελιδόνιαraquo ἀπότή ζωή στήν Κατασκήνωσή σας στόἙλληνικό Κορινθίας Τί ἐκπλήξειςἈπό τή μιά σπουδαῖες συγγραφεῖςἀπό τήν ἄλλη σπουδαῖες ποιήτριες

Κυρίως ὅμως χαρούμενα καί δημιουργικά παιδιάΝά σᾶς εὐλογεῖ ὁ Κύριός μας Καί τό χειμώνα πούἔφθασε νά ἔχετε θερμές καρδιές γιά τό Χριστόμας καί καλό ἀγώνα γιά ὅσα ὄμορφα μάθατε τό κα-λοκαίρι Εὐχαριστῶ ἰδιαίτερα τήν Ὁμάδα laquoἌγγε-λοι Ἀγάπηςraquo γιά τήν καταπληκτική ἀ κροστιχίδαπού μοῦ ἔστειλε μέ τίς ὀμορφιές τῆς κατασκηνω-τικῆς ζωῆς Τήν κρατάω γιάτήν προ-κατασκη-νωτική

ΕΕΣΣΕΕΙΙΣΣ ΚΚΙΙ ΕΕΓΓΩΩlaquoἘσύ πού θρόνος Σου ἡ ΘεσσαλονίκηΜακεδονί τη Ἀκρί τα Καβαλάρηφώτισέ microας τό δρόmicroο πρός τή ΝίκηΤοῦ microήνα πού γιορτάζει Σε εἶν᾽ ἡ χάρη

∆εόmicroεθά ΣουΒάλε microας τοῦ θριάmicroβου τήν κορώναraquo

(Κ Παλαmicroᾶς)

Καί τήν ἔβαλε laquoτοῦ θριάμβου τήν κορώναraquoὁ Μακεδονίτης Ἀκρίτας ΚαβαλάρηςἍγιος Δημήτριος2266 ὈὈκκττωωββρρίίοουυ 11991122ἐλευθερώθηκε ἡ Θεσσαλονίκη ἀπό τούς ΤούρκουςΠανηγυρίζει ἡ Ἑλλάδα ὅλη στά 100 χρόνια τοῦ θριάμβουΚαί ἀγρυπνεῖ

Στό τεῦχος αὐτό ndash Ὀκτώβριος 2012ndash

λόγω ἐπίκαιρης ὕληςδέν θά δημοσιευθοῦν

κείμενα τοῦ Διαγωνισμοῦ μας

Ὀκτώβριος 2012 351

ρακαλοῦσε τήν εὐχαριστοῦσε Δικό τηςδῶρο ἔνιωσε πώς ἦταν κι ἡ δουλειά τουστή μεγάλη ψαροταβέρνα κοντά στό λι-μάνι πού τοῦ ἐξασφάλιζε μεροκάματοἱκανό νά βοηθάει τόν πατέρα του νάθρέψει τά ἑπτά ἀδέλφια τουΣβέλτος ξύπνιος εὐγενικός καί προ-

πάντων τίμιος κέρδισε ἀμέσως τήνἀγάπη καί τήν ἐμπιστοσύνη τοῦ κυρ-Προκόπη τοῦ μαγαζάτορα καί μαζίπαινέματα καί πλούσια φιλοδωρήματαΕἶχε χίλιους λόγους γιά νά ᾽ναι πολύεὐχαριστημένος ὁ Παναγιώτης κι ἕνανπολύ μεγάλο καί σοβαρό γιά νά μήνεἶναι Λόγοι βλάσφημοι μόλυναν τόστόμα τοῦ κυρ-Προκόπη καί μαζί τήδροσερή θαλασσινή ἀτμόσφαιρα τοῦμαγαζιοῦὉ Παναγιώτης ἔνιωθε νά πνίγεται

ὅμως εἶχε κληρονομιά ἀπrsquo τή γιαγιά τόἀντίδοτο laquoὙπερευλογημένη ὑπάρχειςΘεοτόκε Παρθένεraquo ἔλεγε μεγαλόφωναμόλις οἱ βρώμικοι λόγοι ἔφθαναν στrsquoαὐτιά του καί τό πρόσωπό του σκυ-θρώπαζε Αὐτή ἦταν ἡ πρώτη του κί-νηση ἀντίδρασης Μετά ἀπό λίγο ἔγινεκι ἡ δεύτερηmdash Παναγιώτη σέ νιώθω ψυχραμένο

Τί συμβαίνει Ἔχεις κανένα παράπονοἀπό μέναmdash Κυρ-Προκόπη μοῦ δίνεις καλή δου-

λειά καί μοῦ δείχνεις μέ κάθε τρόπο τήφροντίδα σου Σrsquo εὐχαριστῶ πολύ ὅ μωςἔχω παράπονο μεγάλοmdash Πές παιδί μου τί εἶναι mdash Μιλᾶς ἄσχημα γιά τή Μάνα μουmdash Ἐγώ πότεmdash Γιά τήν Παναγίαmdash Αὐτό ἐννοεῖς Μή χολοσκᾶς καη-

Ἡ κληρονοmicroι

άτῆς γιαγιᾶς

Ἦ ταν παιδί ὅταν πρωταντίκρισε τόφοβερό πρόσωπο τοῦ πολέμου ὅτανπρωτάκουσε ἐκεῖνον τό διαπεραστικόἦχο-προμήνυμα πώς θά σκοτείνιαζε ὁοὐρανός τους μrsquo ἐκεῖνα τά μαῦρα σιδε-ρένια σύννεφα πού ἔβρεχαν κατα-στροφή Τή φρίκη τῆς μνήμης τουςδιέλυε ἡ ἀγαπημένη θύμηση τῆς γιαγιᾶςlaquoὙπεραγία Θεοτόκε σῶσον ἡμᾶς

Μή φοβάστε κάτω ἀπό τή Σκέπη Τηςεἴμαστεraquo φώναζε σά γιά νά ξεπεράσειτίς σειρῆνες ἡ γιαγιά κι ὅταν περνοῦ -σε τό κακό laquoὙπερευλογημένη ὑ πάρ-χεις Θεοτόκε Παρθένε Πάλι μᾶς ἔσωσεἡ Παναγίαraquo laquoΜήν τό ξεχάσετε αὐτόποτέ παιδιά μουraquo laquoΝά εὐγνωμονεῖτετή μεγάλη Μάνα μας νά τήν τιμᾶτε καίνά λατρεύετε τόν Υἱό ΤηςraquoΔέν τό ξέχασε ὁ Παναγιώτης Τήν ἀ -

γαποῦσε πολύ τήν Παναγία τήν πα-

Ὀκτώβριος 2012352

μένε λόγια πού πετᾶνε δέ τό θέλωκακό συνήθειοmdash Ναί ἀφεντικό σέ παρακαλῶ Πρίν

λίγα χρόνια ὅλοι τήν ἱκετεύαμε νά σώ -σει τόν τόπο μας Κι ἐσύ σίγουρατότε μέσrsquo τή φωτιά τοῦ μετώπου τήνπαρακαλοῦσες Καί σrsquo ἄκουσε κι ἔ -δωσε νά γυρίσεις γερός κι ἡ Πατρίδαμας τώρα νά ᾽ναι λεύτερη Κι Ἐκείνηἀντί γιά εὐχαριστίες ἀκούει τώραmdash Ἔχεις δίκιο Πρέπει νά τό κόψωΠέρασαν ἑβδομάδες μῆνες μά ἡ ἀρ -

ρώστια τοῦ κυρ-Προκόπη δέν πέρασεὉ πάντα καλός κι ἐργατικός Πανα-γιώτης ἀσφυκτιοῦσε πιά στό χῶρο τῆςδουλειᾶς του Μιά μέρα τό ἀφεντικότόν κάλεσε νά μιλήσουνmdash Παναγιώτη ἐγώ παιδιά δέν ἔχω οἱ

κόποι μου δέ θέλω νά μείνουν σέ συγ-γενεῖς Σοῦ προτείνω νά γίνουμε συνε-ταῖροι Ἐγώ θά βάλω τήν ἐπιχείρηση κιἐσύ τά ἐργατικά καί καθαρά χέρια σουΣκέψου το κι αὔριο μοῦ ἀ πα ντᾶςΕἶχε σκεφθεῖ ὁ Παναγιώτης γιrsquo αὐτό

καί χωρίς νά ὑπολογίσει τή σίγουρηδουλειά καί τήν ἄνεση πού ἐξασφάλιζεστήν πολύτεκνη οἰκογένειά τους ἀπο-φάσισε τήν τρίτη καί τελευταία κίνησηmdash Κυρ-Προκόπη σrsquo εὐχαριστῶ πολύ

γιά τήν ἀγάπη καί τήν ἐμπιστοσύνησου Ὅμως τήν πρότασή σου δέν μπο -ρῶ νά τή δεχθῶ οὔτε νά μείνω ἄλλοστή δούλεψή σου μπορῶ Εἶπε ἔλυσε τήν ποδιά ἀπό τή μέση

του καί τήν ἀκούμπησε στό τραπέζιπού βρισκόταν μπροστά τουmdash Δέν καταλαβαίνω Γιά ποιό λόγοmdash Γιά κάποιους λόγους σου κυρ-

Προ κόπηmdash Δέν μπορῶ νά τό πιστέψω Ἐν νο -

εῖς Σπουδαῖο πράγμα ποιόν βλάπτωΕἶπε ἐκεῖνος περισσότερο πειραγμένοςπαρά ξαφνιασμένος

mdash Τόν ἑαυτό σου κι ὅποιον σrsquo ἀ κού -ει ἀφεντικόmdash Ξανασκέψου το καί περίμενε τό

τέλος τοῦ μήνα νά λογαριαστοῦμεσοῦ χρωστάωmdash Τίποτα δέ χρωστᾶς σέ μένα στήν

Παναγία ὅμως χρωστᾶς κυρ-Προκό -πη χρωστᾶμε ὅλοι μας εὐγνωμοσύνηκαί τιμή καί στόν Υἱό της τή λατρείαμαςἜφυγε λυπημένος μά εἰρηνικός ὁ

Παναγιώτης Ἄφηνε τή δουλειά του μάκρατοῦσε δική του τήν πολύτιμη κλη-ρονομιά τῆς γιαγιᾶς Αὐτή τοῦ ἐξα-σφάλισε τό μέλλον Λίγους μῆνες μετάδιορίστηκε ὑπάλληλος σέ δημόσια ὑ -πηρεσία πράγμα σπουδαῖο γιά τήν ἐ -ποχή Ἀργότερα δημιούργησε εὐλογημένηπολύτεκνη οἰκογένεια Τώρα μᾶς διη-γεῖται τήν ἱστορία του γιά νά μᾶςμάθει ὅποτε νιώθουμε νά μολύνεται τόπεριβάλλονμας ἡ τάξη ἡ παρέατό προαύλιοτό γήπεδοἀπό παρό-μοια λόγια νάἀποφασίζουμεκάποιες δυνα-μικές κινήσειςἀντίδρασηςγιά νάἑλκύουμετή μεγάληΧάρη τῆς Πα-ναγίας καί νάκρατοῦμε τήΣκέπη Τηςἁπλωμένηπάνω ἀπότήν Πα-τρίδα μας

Μ

τῆς γιαγιᾶς

Ὀκτώβριος 2012 353

ΤΥΠΟΣ ΠΛΟΙΟΥ ΕΛΑΦΡΥ ΚΑΤΑ∆ΡΟΜΙΚΟ ΜΗΚΟΣ 140 Μ ΠΛΑΤΟΣ 21 Μ ΒΥΘΙΣΜΑ 75 ΜΠΛΗΡΩΜΑ 30 ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΙ

670 ΝΑΥΤΕΣΜΕΓΙΣΤΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ 225 ΚΟΜΒΟΙΜΗΧΑΝΕΣ 2 ΤΕΤΡΑΚΥΛΙΝ∆ΡΕΣΠΥΡΟΒΟΛΑ 4 ΤΩΝ 234 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ

8 ΤΩΝ 197 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ8 ΤΑΧΥΒΟΛΑ ΤΩΝ 76 ΧΙΛ5 ΑΝΤΙΑΕΡΟΠΟΡΙΚΑ

ΕΝΑ ΖΩΝΤΑΝΟ ΜΟΥΣΕΙΟΤΟΥ ΠΟΛΕΜΙΚΟΥ ΜΑΣ ΝΑΥΤΙΚΟΥ

Βρισκόmicroαστε στό Πάρκο ΝαυτικᾹς Παράδοσης στό Τροκαντερό δίπλα στή microαρίνα τοῦ Φλοίσβουστό Παλαιό Φάληρο Ἐδῶ εἶναι ἐλλιmicroενισmicroένα πλοῖα τοῦ Πολεmicroικοῦ Ναυτικοῦ πού ἔγραψανλαmicroπρές σελίδες στή σύγχρονη ἑλληνική ἱστορία

Τό θωρηκτό laquoἈβέρωφraquo ναυπηγήθηκε τό 1911 στά ναυπηγεῖα τῶν ἀδελφῶν ORLANDO στό Λιβόρνο τῆς Ἰταλίας

Ἡ τότε κυβέρνηση τοῦ Κυριακούλη Μαυροmicroιχάλη δαπάνησε22300000 δρχ γιά τήν ἀπόκτησή του Τά 8000000 δρχπροέρχονταν ἀπό τό 20 τῆς συνολικῆς κληρονοmicroιᾶς τοῦ Γεωργίου Ἀβέρωφ πού τά παραχώρησε microέ τή διαθήκη του στόΤαmicroεῖο Ἐθνικοῦ Στόλου Τό πλοῖο πού ἔφερε τό ὄνοmicroά τουκατέπλευσε στίς 11 Σεπτεmicroβρίου στό Φάληρο ὅπου τό ὑ ποδέχτηκαν οἱ Ἕλληνες microέ microεγάλο ἐνθουσιασmicroό

ΤΟ ΘΩΡΗΚΤΟ laquoΑΒΕΡΩΦraquo ∆ΕΝ ΜΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΕΙ ΠΙΑ ΣΤΙΣ ΘΑΛΑΣΣΕΣΜΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΕΙ ΟΜΩΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑhellip

5 Ὀκτωβρίου 1912 Κήρυξη Βαλκανικῶν ΠολέmicroωνἈναχώρηση τοῦ στόλου γιά τό Αἰγαῖο

3 ∆εκεmicroβρίου 1912 Ναυmicroαχία τῆς Ἕλλης

Ἡ Ἑλλάς δέν ἀναmicroένει ἀπό ἐσς νά ἀποθάνετε γι αὐτήν Ἀναmicroένει νά νικήσετε Αὐτήἦταν ἡ προτροπή τοῦ Ἐ Βενιζέλου πρός τούς Ἕλληνες Ναῦτες στίς 5 Ὀκτωβρίου 1912

Ὀκτώβριος 2012354

Ἡ σηmicroαία τοῦ laquoἈβέρωφraquo εἶναι microεγαλύτερηἀπrsquoαὐτές πού κυmicroατίζουν στά ἄλλα ἑλληνικάπολεmicroικά πλοῖα καί τήν ἀκολουθεῖ microιά ἱστορίαΜετά τήν Ἀπελευθέρωση ὅταν τό θωρηκτόlaquoἈβέρωφraquo ἐπέστρεψε στήν Ἑλλάδα microεταφέροντας τήν ἐξόριστη κυβέρνηση θεωρήθηκεσωστό νά κρεmicroαστεῖ στόν ἱερό βράχο τῆςἈκρόπολης ἡ σηmicroαία τοῦ πλοίου ὡς ἔνδειξητῆς ἔννοιας τῆς ἐλευθερίας καθώς τό πλοῖοεἶναι τό microοναδικό κοmicromicroάτι ἑλληνικῆς γῆς πούστά 100 χρόνια ζωῆς του δέν ἔχει κατακτηθεῖ ποτέ Ἀπό τότε στό πλοῖο κυmicroατίζει microιάἴδια σέ microέγεθος σηmicroαία τῶν 48 τmicro

5 Ἰανουαρίου 1913 Ναυmicroαχία τῆς Λήmicroνου

2 Μαῒου 1919 Ἀποβίβαση ἑλληνικοῦ στρατοῦ στή Σmicroύρνη

Σεπτέmicroβριος 1922 Ὑποστήριξη ἀποχώρησης ἑλληνικοῦ στρατοῦἀπό Μικρά Ἀσία

5 Μαῒου 1937 Ἄφιξη στήν Ἀγγλία γιά τά 25χρονα τῆς βασιλείας τοῦ Γεωργίου Ε΄ τῆς Ἀγγλίας

18 Ἀπριλίου 1941 Ἀναχώρηση γιά Κρήτη καί Ἀλεξάνδρεια Αἰγύπτου

18 Ὀκτωβρίου 1937 Ἐπίσηmicroη ἐπίσκεψη στήν Κωνπολη

28 Ὀκτωβρίου 1940 Κήρυξη ἑλληνο9ταλικοῦ πολέmicroου

18 Ὀκτωβρίου 1944 Ἄφιξη στήν ἐλεύθερη Ἑλλάδα

1951 Ἐγκαταλείπει τήν ἐνεργό δράση

1983 Ἀπόφαση γιά microετατροπή σέ Μουσεῖο

1986 Μεταφέρεται στό Π Φάληρο

Ὁ ἀπολογισmicroός τᾹς ναυmicroαχίας γιά τούς Ὀθωmicroανούς ἦταν τραγικός Ἑκατόν ἐνενήντα νεκροίπολλαπλάσιοι τραυmicroατίες καί βαριές ζηmicroιές σέ τρία πλοῖα τους Ο ἑλληνικός στόλος εἶχε microόλιςτρεῖς τραυmicroατίες καί microικρές ζηmicroιές Ὁ τουρκικός στόλος δέ βγᾹκε ἀπό τά στενά τοῦ Ἑλλησπόντουγιά πολλά χρόνια καί ἡ Τουρκία ὑπογράφει ταπεινωτική συνθήκη εἰρήνης microέ τήν Ἑλλάδα

Ὀκτώβριος 2012 355

Παρατηρῆστε τήν ἀντίστροφη κλίσητῆς πλώρης τοῦ πλοίου χαρακτηριστικήγιά τά πλοῖα τῆς ἐποχῆς σέ ἀντίθεση microέτά σηmicroερινά Τό microπροστινό τmicroῆmicroα πούβρίσκεται κάτω ἀπό τήν ἐπιφάνεια τῆςθάλασσας εἶναι ἀπό συmicroπαγή χάλυβα γιάνά microπορεῖ νά κάνει microέχρι καί ἐmicroβολισmicroόΜιά συνέχεια τῆς ἀρχαίας τριήρους καίτῆς ναυτικῆς παράδοσης τῆς Ἑλλάδας

Σπάνια συναντᾶ κανείς ἕνα ἐκκλησάκι πάνω σέπολεmicroικό πλοῖο ὅπως τό παρεκκλήσι τοῦ ἉγίουΝικολάου hellipΤίς παραmicroονές τῆς ναυmicroαχίας τῆςrdquoἝλληςrdquo (Νοέmicroβριος 1912) ὁ πυροβολητής Σωτήριος Κ Σκόδρας πῆγε στόν ὑπηρετοῦνταἀρχιmicroανδρίτη τότε καί microετέπειτα microητροπολίτηΣπάρτης ∆ιονύσιο ∆άφνο καί τοῦ ἀνακοίνωσε

ὅτι κατά τή διάρκεια τῆς ὑπηρεσίας του παρατήρησε microιά περίεργη σκιά στόν κάδο νεροῦπού ἔmicroοιαζε πολύ microέ τή microορφή τοῦ Ἁγίου Νικολάου Οἱ ἄλλοι ναῦτες δυσπίστησαν λέγοντας ὅτι ἐπρόκειτο γιά ὀξείδωση τῆςλαmicroαρίνας Αὐτό ὅmicroως ἦταν ἀδύνατο γιατίὁ κάδος ἦταν ὁλοκαίνουργος Μόλις ἐνηmicroερώθηκε ὁ ναύαρχος Κουντουριώτης διέταξε νά τοποθετήσουν τόν κάδο στόπαρεκκλήσιο τοῦ θωρηκτοῦ καί νά γίνει ὁmicroιλία στό πλήρωmicroαmicroέ θέmicroα rdquoὉ Θεός εἶναι microαζί microαςrdquo

ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΟΥ ΘΩΡΗΚΤΟΥ laquoΑΒΕΡΩΦraquohellip

Κάθε χρόνο τό πλοῖο δέχεται πάνω ἀπό 30000 ἐπισκέπτες Τό laquoΑΒΕΡΩΦraquo δέν εἶναι ἁπλά ἕναΜουσεῖο εἶναι ὁλόκληρο ἕνα κειmicroήλιο microέσα στό ὁποῖο ὁ κάθε ἐπισκέπτης περπατ microέ δέος Εἶναιἕνα ζωντανό ναυτικό microνηmicroεῖο πού κάθε γωνιά του ζωντανεύει microιά ἱστορία τόσο θαυmicroαστή ὅσοκαί ἡ ψυχή τῶν ἀνθρώπων πού τό ὑπηρέτησαν

Φ

Ὀκτώβριος 2012356

ἹἹλλιικκάά 2 πακέτα τετράγωνα μπισκότα (τύπου Πτί-μπέρ) 1 φάκελο Garni βανίλια 1 φάκελο κρέμα στιγμῆς ἄνθος ἀραβοσίτου βανίλια 2 ποτήρια γάλα

καί frac12 περίπου ποτήρι γάλα γιά νά βουτᾶμε τά μπισκότα frac12 ποτήρι ζάχαρη ἄχνη 200 γρ βιτάμ soft 3 βανίλιες 1 κουταλιά σούπας κακάο ἤ nescafeacute 3-4 κουταλιές λικέρ καφέ 3-4 κουταλιές κονιάκ 1 κουβερτούρα 125 γρ

ἘἘκκττέέλλεεσσηηΧτυπᾶμε γιά δύο λεπτά στό μίξερ τό garni τήν κρέμα

στιγμῆς τό γάλα τήν ἄχνη τό βιτάμ καί τίς βανίλιεςΣέ ἕνα μακρύ δίσκο βάζουμε ἀλουμινόχαρτο καί ἁπλώ-

νουμε τά μπισκότα πού ἔχουμε βουτήξει στιγμιαῖα στόγάλα καί τό λικέρ Τά μπισκότα τά τοποθετοῦμε ἑνωμένασέ τρεῖς σειρές Βάζουμε συνολικά 3 μπισκότα κατά πλά-τος καί 7 μπισκότα κατά μῆκος

Πάνω στή μεσαία σειρά μπισκότων ἁπλώνουμε τό 13τῆς κρέμας καί πάνω στήν κρέμα τοποθετοῦμε μία ἀκόμασειρά μπισκότα Πάνω ἀπ΄ αὐτά τά μπισκότα βάζουμε τόἄλλο 13 τῆς κρέμας στό ὁποῖο ἔχουμε προσθέσει κακάοΣυνεχίζουμε μέ μία ἀκόμα σειρά μπισκότα καί τέλος βάζουμε τό τελευταῖο 13 τῆς κρέμας

Σηκώνουμε τίς δύο πλαϊνές πλευρές τοῦ ἀλουμινόχαρτου μαζί μέ τά μπισκότα καί κλεί-νουμε σφιχτά ὥστε νά σχηματιστεῖ περίπου τριγωνικός κορμός Βάζουμε τόν κορμό γιάτρεῖς ὧρες περίπου στήν ψύξη Ὅταν τόν βγάλουμε ἀνοίγουμε τό ἀλουμινόχαρτο μέ προ-σοχή καί περιχύνουμε μέ τό γλάσο Διατηροῦμε τόν κορμό στό ψυγεῖο

Γιά τό γλάσο χρησιμοποιοῦμε μπέν-μαρί στό ὁποῖο λειώνουμε τήν κουβερτούρα μέ 3-4 κουταλιές γάλα καί 3-4 κουταλιές κονιάκ

Κορmicroός

ΚΚΑΑΛΛΗΗ ΕΕΠΠΙΙΤΤΥΥΧΧΙΙΑΑ

Ὀκτώβριος 2012 357

ΚΑΤΙ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΣΑΣ

Συνταγή καί φωτογραφίες ἀπόκ Μαρία Ἀδ Πύργος

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17 Ρ Ο Σ

Στή διπλανή στήλη συμπλήρωσε τά γράμ-ματα πού λείπουν καί φτιάξε τίς ζητούμενεςλέξεις πού τελειώνουν σέ -ΡΟΣ

1 Βουνό2 Χωράφι3 Ἕνας ἀπό τούς μαθητές τοῦ Χριστοῦ4 Δέν εἶναι βρώμικος5 Συσσωρευμένος πλοῦτος6 Αὐτός πού ἀγαπᾶ τή μελέτη7 Προσωρινός8 Τό ψάρι βακαλάος9 Ὁ ἀποτελούμενος ἀπό πολλά κύτταρα10 Ἀποτελεῖται ἀπό ἄσπρο καί μαῦρο χρῶμα11 Γιατρός εἰδικός γιά παιδιά12 Αὐτός πού δίνει παρηγοριά κουράγιο13 Φοβερός τρομακτικός14 Γεμάτος λάμψη ἀκτινοβόλος15 Μπροστά16 Ὑπάρχει στή σαπουνάδα17 Πρόθεση

ΛΕΞΕΙΣ ΡΟΣ

2 6 + 3 - 5 = 10

2 = 21

-

6 2 = 8

= 19

= = = =

3 17 21 36

Κάθε γραμμήκαί κάθε στήληπρέ πει νά περι-λαμβάνει τούς ἴ -διους ἀριθμούςκαί σύμβολαἀλλά μέ διαφορε-τική διάταξη

Βρεῖτε τή διά-ταξη γιά νάἰσχύουν τά ἀπο-τελέσματα πούἀναγράφονται

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ5

∆ΙΑΦΟΡΕΣ

ΚΚάάθθεε ἑβδομάδα ἕναςγάλος γεννάει πέντε αὐ -γά καί κάθε ἑβδομάδαμία ἀλεπού κλέβει ἕναἀπό αὐτά Πόσες ἑβδο-μάδες χρειάζονται γιάνά συγκεν-τρω θοῦν 30 αὐγά

ἌἌνν δύο ἐργάτες χρειάζον-ται δύο μέρες γιά νά βά-ψουν δύο τοίχους πόσεςμέ ρες θά χρει-αστοῦν δέκαἐργάτες γιάνά βά-ψουν δέ -κα τοίχους

Ὀκτώβριος 2012358

ΣΤΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟἩ νικηφόρα ἑλληνική Σημαία στήν ἐλεύ-

θερη Θεσσαλονίκη Ὀκτώβριος 1912 (Σύνθεση περιοδικοῦ laquoΠρός τή Νίκηraquo)

ldquo∆έν ξεχνωrdquo σηmicroαίνει

ΘυmicroαmicroαιΤιmicroω

Ὑπόσχοmicroαι

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

Μήν ξεχάσω

Μήν ξεχάσω

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012

1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι

Ὀκτώβριος 2012342

laquoΔόξα τῷ Ὑψίστῳ διά τόν νέον θρίαμβον τοῦ ἀνδρείου στρατοῦ μαςraquo

(Ἀπό τηλεγράφημα τοῦ Βασιλέως Γεωργίου Αacute στόν ΠρωθυπουργόἘλευθέριο Βενιζέλο μετά τήν ἀπελευθέρωση τῶν Ἰωαννίνων)

laquoΔόξα τῷ Ὑψίστῳ διά τόν νέον θρίαμβον τοῦ ἀνδρείου στρατοῦ μαςraquo

Ὁ Τα

χσίν

πασά

ς παρ

αδίδ

ει τή

Θεσ

σαλο

νίκη

στό Δ

ιάδο

χο Κ

ωνστ

αντῖν

οὉ

Ἐσσά

τ πασ

άς πα

ραδί

δει τ

ά Ἰω

άννιν

αστ

ό Διά

δοχο

Κων

σταν

τῖνο

1912-2012Ἑκατόχρονα ἐθνικοῦ ἀναβαπτισμοῦκαί αὐτοσυνειδησίας

1912-2012

Τρόπαια καί Θρίαμβοιστήν ξηρά καί στή θάλασσαἀπό τήν ἀθάνατη ἑλληνική ψυχή

1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι

Ὀκτώβριος 2012 343

Κατα

βύθι

ση το

ῦ Φετ

ίχ Μ

πουλ

έντ

στό λ

ιμάν

ι τῆς

Θεσ

σαλο

νίκης

Κατα

τρόπ

ωση

τοῦ τ

ουρκ

ικοῦ

στόλ

ουστ

ά Δα

ρδαν

έλλια

344Ὀκτώβριος 2012

Εχουν περάσει ἑβδομήντα δύο χρόνια ἀπό ἐκεῖνο τόν Ὀκτώβρη πού τό ἑλληνικό Ἔθνος ἀπέδειξε ἀληθινό τό λόγο τοῦ σοφοῦ κα-θηγητοῦ τῆς ἀρχαιολογίας Σπύρου Μαρινάτου πού εἶπε ὅτι laquoοἱ

ὀλιγάριθμοι λαοί δέν εἶναι ἀναγκαστικά πάντοτε μικρά ἔθνη Ἐνίοτε (κάποιες φορές) ἔχουν μεγάλην ψυχήν καί συνεισφέρουν τήν μερίδα τοῦ λέοντος εἰς τήν κοινήν περιουσίαν τῆς ἀνθρωπότητοςraquo

Ἦταν Ὀκτώβριος τοῦ 1940 Ὁ laquoἌξοναςraquo ἡ συμμαχία τῆς Γερμανί-ας τοῦ Χίτλερ καί τῆς φασιστικῆς Ἰταλίας τοῦ Μουσολίνι σάρωνε μέ τίς σιδερόφρακτες ὀρδές της τήν Εὐρώπη Στόν κατασκότεινο διεθνή ὁρί-ζοντα δέν τρεμόφεγγε οὔτε τό πιό ἀχνό φῶς ἐλπίδας Πολωνία Δανία Νορβηγία Ὁλλανδία Βέλγιο Λουξεμβοῦργο καί ἡ Γαλλία εἶχαν ὑποκύ-ψει Ἡ μεγάλη ἀντίπαλος τοῦ Ἄξονα ἡ Ἀγγλία περίμενε εἰσβολή

Ἦταν τότε πού ἡ Ἰταλία χωρίς καμιά πρόκληση ἐκ μέρους μας καί ἐνῶ εἶχε βυθίσει τό ἀντιτορπιλλικό μας laquoἝλληraquo πού ἀπέδιδε τιμές τό Δεκα-πενταύγουστο στήν Παναγία στό λιμάνι τῆς Τήνου ζήτησε νά ἀφήσουμε ἐλεύθερη τή διέλευση τῶν στρατευμάτων της γιά τήν εὐόδωση τῶν πο-λεμικῶν της ἐπιχειρήσεων

Στίς 3 τά μεσάνυχτα τῆς 28ης Ὀκτωβρίου ὁ πρεσβευτής της Γκράτσι ξύπνησε τόν πρωθυπουργό Ἰω Μεταξᾶ γιά νά πάρει τήν πατροπαράδο-τη ἀπάντηση τό laquoμολών λαβέraquo σέ ἄλλη διατύπωση laquoΛοιπόν αὐτό ση-μαίνει πόλεμοraquo δηλαδή laquoὌχιraquo

Τό πρωί τό α΄ πολεμικό ἀνακοι νωθέν λακωνικό ἑλληνικότατο γέμισε τή χώ ρα laquoΑἱ ἰταλικαί δυνάμεις ἀπό τίς 530΄ π μ σήμερον προσβάλ-

72 χρόνια μετά

345Ὀκτώβριος 2012

λουν τά ἡμέτερα τμήματα προκαλύψεως τῆς ἑλληνοαλβανικῆς μεθορί-ου Αἱ ἡμέτεραι δυνάμεις ἀμύνονται τοῦ πατρίου ἐδάφουςraquo Τό διάγγελ-μα τοῦ βασιλέως Γεωργίου Β΄ διαβεβαίωνε laquoΜέ πίστιν εἰς τόν Θεόν καί εἰς τά πεπρωμένα τῆς φυλῆς τό Ἔθνος σύσσωμον καί πειθαρχοῦν ὡς εἷς ἄνθρωπος θά ἀγωνισθῇ ὑπέρ βωμῶν καί ἑστιῶν μέχρι τῆς τελικῆς νίκηςraquo Καί ὁ ποιητής συνεπαρμένος ἀπό τό φαινόμενο αὐτοῦ τοῦ μικροῦ ἔθνους πού εἶχε ὑψώσει ἀπό τό γεροντότερο ὥς τό νήπιο τό ἀνάστημά του καί ἔφραζε τό δρόμο στήν ὁλο κληρωτική βία ἔσυρε φωνή στήν Οἰκουμένη

laquoὈμπρός κι ἡ Ἑλλάδα σκώθηκεκαί διασκορπάει τά σκότηἈνάστα ἡ Ἀνθρωπότηκι ἀκλούθα την Ὀμπρόςraquo (Ἄ Σικελιανός)

Σέ πεῖσμα κάθε ἀνθρώπινης λογικῆς μέ ἐμπιστοσύνη στό ὅτι ἡ ὑπερ-οπλία ἀνήκει σrsquo αὐτόν πού διαθέτει τό πνεῦμα καί ὄχι τά ὑλικά μέσα ἡ Ἑλλάδα βάδιζε στήν ἄνιση ἀναμέτρηση Ἰταλία 8000000 λόγχες πεζικοῦ 469 πολεμικά σκάφη 110 ὑποβρύχια 1000 καί πλέον ἀε-ροπλάνα Ἑλλάς 300000 πεζικοῦ 10 σκάφη 27 βομβαρδιστικά ἀε-ροπλάνα 6 ὑποβρύχια Ἀλλά καρδιές καρδιές 7000000 καρδιές Ἑλλήνων

Σύμφωνα μέ τά σχέδια πού εἶχε καταστρώσει ὁ Ἄξονας ὁ χρόνος τῶν 10 ὥς 15 ἡμερῶν ἦταν ἐπαρκής γιά τήν ἐπιχείρηση κατά τῆς Ἑλλάδος Ἀλλά ποιά ἡ διάψευση Στίς 6 Νοεμβρίου τοῦ rsquo40 ὀκτώ μόλις μέρες μετά τήν κήρυξη τοῦ πολέμου τό ἑλληνικό Στρατηγεῖο μπόρεσε νά ἀναλάβει ἀντεπίθεση στόν τομέα τῆς Κορυτσᾶς πού γε-νικεύτηκε στίς 13 σrsquo ὁλόκληρο τό μέτωπο Καί ἡ νίκη πετᾶ Ποιός τήν προφτάνει Κορυτσά Ἀργυρόκαστρο Ἅγιοι Σαράντα Πρεμετή Κλεισούρα Τεπελένι Πόγραδετς Τρεμπεσίνα

Στίς 4 Δεκεμβρίου ὁ Μουσολίνι ἔλεγε στόν ὑπουργό του τῶν ἐξω-τερικῶν Τσιάνο laquoΔέν ὑπάρχει ἄλλη διέξοδος εἴμαστε ὑποχρεωμέ-νοι νά ζητήσουμε κατάπαυση τῶν ἐχθροπραξιῶν ὅσο κι ἄν εἶναι παράδοξο καί γελοῖοraquo Στίς 2 Μαρτίου τοῦ 1941 μπρός στή θυελ-λώδη ἑλληνική προέλαση ὁ ἴδιος ὁ Μουσολίνι ἀναλαμβάνει τή δι-οίκηση τοῦ ἀλβανικοῦ μετώπου Ὅμως ἡ ἰταλική αὐτή προσπάθεια συντρίφθηκε στίς 930΄ π μ τῆς 22ας Μαρτίου Οἱ Ἰταλοί ἔστει-λαν κήρυκες μέ ἐπικεφαλῆς καθολικό ἱερέα γιά νά τούς ἐπιτραπεῖ νά σηκώσουν τούς χιλιάδες νεκρούς τους Ὁ ἄσοφος δικτάτορας πού εἶχε αἱματοκυλίσει καί τό δικό του λαό ἔφυγε ταπεινωμένος στή χώρα του

Ἔτσι γράφτηκε τό ἔπος τοῦ rsquo40 στίς παγωμένες βουνοκορφές

τῆς Πίνδου καί στά laquoμετόπισθενraquo Οἱ ἴδιοι οἱ δημιουργοί του

346Ὀκτώβριος 2012

ἔθεσαν στόν ἑαυτό τους ὅταν ὁ σάλαγος τοῦ πολέμου εἶχε κο-πάσει τό ἐρώτημα laquoΠοιοί ἀληθινά εἴμαστε Τί μᾶς ἕνωνε τόσο

δυνατάraquo Κι ἀπαντοῦσαν laquoΠρῶτα πρῶτα τά laquoπιστεύωraquo μας Πιστεύ-αμε καί δέν κρύβαμε τήν πίστη μας Πιστεύαμε στό Θεό στήν Πανα-γία στήν Ἑλλάδαraquo (Στρ Μυριβήλης) Τό θρησκευτικό βίωμα ὑπῆρξε

γιά τούς στρατιῶτες μας καί τό λαό μας ζωοπάροχο Καί ἡ Παναγία ὁρα-τή Ὑπέρμαχος Στρατηγός Δυνατά ἕνωνε καί ἡ ἀγάπη στήν κοινή μητέρα-

πατρίδα Γιrsquo αὐτό πολεμοῦσαν ἑνωμένοι σάν ἕνας ἄνθρωπος χωρίς φιλοδοξί-ες προσωπικές καί ὑπολογισμούς γιrsquo αὐτό καί εἰπώθηκε πώς laquoποτέ λαός δέν φανέρωσε τέτοια ὁμαδική κι ἀπόλυτη συνείδηση ἱστορικῆς εὐθύνηςraquo

laquondashΓιατί πολεμᾶμεndashΓιά τή δόξα ἀποκρίνεται ἀδίστακτα στή χιονισμένη πλαγιά τοῦ 1220

μπρός στήν Κλεισούρα ὁ ἀγράμματος φαντάρος γιά παράδειγμα στόν κό-σμοraquo

Ἔπειτα καταλυτική γιά τή νίκη ἦταν ἡ ἀπόφαση τῆς θυσίας Μιά θυσία πού προσφέρθηκε ἀπό ὅλους χωρίς κανένα καταναγκασμό laquoμέ τό χαμόγελο στά χείλη πᾶν οἱ φαντάροι μας μπροστάraquo τραγουδοῦσε τό Πανελλήνιο Προσφέρ-θηκε μέ σεμνότητα χωρίς τυμπανοκρουσίες καί χειροκροτήματα

Κι ὅταν ἀργότερα ἔπεσε πάνω μας ἡ πάνοπλη Γερμανία τοῦ Χίτλερ τό μικρό ἔθνος τῶν Ἑλλήνων ἄν καί αἱμόφυρτο κράτησε ψηλά τήν τιμή τοῦ ἀνθρώ-που ἀγωνιζόμενο μέσα σέ σφαγές καί ὁλοκαυτώματα μέχρις ἐσχάτων κερδί-ζοντας χρόνο γιά τή νίκη τοῦ εὐλαβικοῦ πιστοῦ στό Θεό λαοῦ τῆς Ρωσίας πού σύντριψε τελικά τή δύναμη τοῦ ἄδικου

Ἔγραφαν τότε οἱ πολεμιστές λογοτέχνες μας ἐκείνης τῆς γενιᾶς ἀπηχώντας τήν κοινή ἀπόφαση laquoΔέ θά ζητήσουμε ἀνακωχή γιά νά σώσουμε τά σπίτια καί τά ἐργοστάσια οὔτε κἄν γιά νά σώσουμε τό κεφάλι μας πού κινδυνεύει Δέ θά νοσταλγήσουμε τίς μικρές ἀπολαύσεις τῆς ἀτομικῆς εὐτυχίας () Ἡ Ἑλλάδα μιλᾶ μέσα μας τή γλώσσα τῶν μεγάλων ἡμερῶν τῶν μεγάλων ἀγώνων καί τῶν μεγάλων θυσιῶν Εἴμαστε Ἕλληνες Εἴμαστε οἱ Ἕλληνες τοῦ rsquo40-rsquo41raquo

Κι ὁ ποιητής μας θά θαυμάσειlaquoἌνθρωποι ὄμορφοι μέσrsquo στή θυσία τους Ἄνθρωποιraquo

Σήμερα ἑβδομήντα δύο χρόνια μετά μέ τήν πατρίδα σέ δύσκολη ὥρα ndash μέσα σrsquo ἕνα κόσμο πού καταρρέει γιατί χαμήλωσε τό πνευμα-τικό ἀνάστημα τοῦ ἀνθρώπου μέσα στή νάρκη τῶν ὑλικῶν ἀπολαύ-σεων ndash ἄς ἀνηφορίσουμε νοερά πρός αὐτούς τούς Ἕλληνες ἀνθρώ-πους πού μᾶς χάρισαν τήν ἐλεύθερη πατρίδα Μέ εὐγνωμοσύνη ndash laquoὁ ἥλιος μας εἶναι ἀκριβά πληρωμένοςraquo ἀπrsquo αὐτούς Καί μέ συνείδηση τῆς δικῆς μας ἱστορικῆς εὐθύνης

ΛΛτή μεγαλύτερη μερίδαὁ ἄμαχος πληθυσμός τῆς πόλης

ἔἔἔἔἔἔἔπάπάπάπάππάππππάπππππάπ

άάάάάάάάάάάάάάάάάάraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoδδδδδδδδδδδδδ

ν ν ννν ν ν νννννννννσσσσσσσσσσσσστρτρττρτρτρτρττρτττρτττρτττρχχχχχχχχχχχχχοςοςοςοςοςοοςοςοςοςοοοοοοὐτὐτὐτὐτὐττὐτὐτὐττὐτὐτὐττόόόόόόόςςς κκκκκκκκεςεεςεςςεςεςεεεεςς ππππππππππροροροροοροοσωσωσωσωσωωσωωσ πιππιππιπππππιικέκέέκέέέκκ ςςςς

δυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδδδυδδδδδδ νανανααναναναναναναναανανν τάτάτάτάτάτάτάτάτάάάτάτττάτάάαμαμαμαμαμαμαμαααμμαμααμαμμε ε ε ε εε κακακαααακααακακααααααακαααααααίίίί ί ί ίίίίίίίίίίίίγίγίγίγίγίγίγίγίγίγίγγγγίγγ αααααααααααα σ σ σ σσσσσσσσσσσσσστήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήνννν

γιγιγιγιγγιγιγιγιιγιγιά ά ά ά ά ά άά άά τοτοτοτοτοτοτοτοτοτοτοτττοττοττοτοοττ ύςύςύςύύςύςύςύςύςύςύύςύύςύύςς σσ σ σσ σ σ σσσσσσστήτήτήτήτήτήτήτήττήτττήττήτή Ὑ Ὑ Ὑ Ὑ ὙὙ ὙὙὙὙ ὙὙ ὙὙὙὙὙὙὙὙὙὙὙπέπέπέπέπέπέπέπέπέπέπέππέπέπέρμρμρμρμρμρμρμρμρμρρμρμρμρμμρ αααχαχαχαχαχαχαχαχαχαχχααχαχ

παπαπαπαπαπαπαπαπαααπαπαπαπααπ τρτρτρτρτρτρτρτρτρτρτρττρττττρτττρρίδίδίδίδίδίδίδίίδδίδίδίδδίίδδααααααααααααα Γ Γ Γ ΓΓΓΓΓΓ ΓΓ ΓΓΓιrsquoιrsquoιrsquorsquoιrsquoιrsquoιιrsquoιrsquoιrsquoιι ααα ααααααα ααὐὐὐὐὐὐὐὐὐὐὐεςεςεςεςεςεεςςε πππππππππροροροροοοσωσωσωσωσωωωωπιπιπιπιπππππ έκέκέκέέέκέκέκέέςςςςς

η ημ

Αὐτή εἶναι ἡ φωτογραφία τοῦ microικροῦ microου φίλου Κωνσταντίνου καί αὐτήἡ ἀγαπηmicroένη του πρόταση Εἶmicroαι Ἕλληνας

Πλησιάστε νά τόν γνωρίσετε ἀπό κοντά ∆υό microάτια φωτεινά σάν τόν ὁλό-φωτο οὐρανό τῆς microακρινῆς πατρίδας του ∆υό χέρια πού κρατοῦν ψηλά τήσηmicroαία τῆς ἀγαπηmicroένης του Ἑλλάδας καί microιά καρδιά πού χτυπᾶ ἑλληνικά

Μικρέ microου φίλε πῶς ξέρεις τή microεγάλη εὐτυχία νά εἶσαι Ἕλληνας Πῶς ἡ microικρούλα σου καρδιά χωράει τή microεγάλη ἀγάπη γιά ὅτι ἑλληνικόΠῶς κάνεις τά δυό παιδικά σου χέρια νά φαίνονται κάστρα microέ ὑψωmicroένη

τή γαλανόλευκηΤό λές καί πράγmicroατι εἶσαι Ἕλληνας Κι ἔχεις πολλές ἀκόmicroη λέξεις νά microάθεις θάλασσα ἥλιος οὐρανός νησιά

microαργαριτάρια βράχος αἰγαιοπελαγίτικος ξωκκλήσι καί ἐλατόφυτοβουνό

Κι ἀκόmicroη λεβεντιά ἐλευθερία καί φιλότιmicroο καί microέτρο καί microεράκιἌνοιξε microάτια καί αὐτιά κι ἀγνάντεψε χιλιάδων χρόνων ἱστορίαἈνάπνευσε τά microύρα τῆς φυλῆς σου καί ζῆσε microέ τό ὅραmicroα τό ἑλληνικόΕἶναι microεγάλη ἡ microικρούλα σου πατρίδα Κωνσταντῖνε καί φτάνει νά ἀγκα-

λιάσει καί νά ἁγιάσει τήν οἰκουmicroένηΤό πιστεύεις Γιατί ἐσύ εἶσαι Ἑλληνας ἀπό καλή γενιά καί στή δική σου

φύτρα χρωστάει ὁ κόσmicroος τόν πολιτισmicroό του Ἐ

ΕΕΙΙΜΜΑΑΙΙ ΕΕΛΛΛΛΗΗΝΝΑΑΣΣ

ΕΕΙΙΜΜΑΑΙΙ ΕΕΛΛΛΛΗΗΝΝΑΑΣΣ

Μέ λένε ΚωνσταντῖνοΕἶmicroαι πέντε ἐτῶνΓεννήθηκα καί ζῶ στίς ΗΠΑΒγαίνω γιά παιχνίδι σέ πάρκο τῆς ΦλόρινταἜχω φίλους πολλούς ἈmicroερικανούςΟΜΩΣΕ ΙΜΑ Ι ΕΛΛΗΝΑΣ

Ὀκτώβριος 2012 347

ΚΚααλληηmicromicroέέρραα σσααςς ΕΕἴἴmicromicroαασσττεε δδυυόό φφίί λλοοιι ὉΛευτέρης καί ὁ Κωνσταντῖνος Μαθητές ἀπό τήΘεσσα λονίκη Γνωρίζουmicroε τό νοmicroό microας ἀπrsquo ἔξω κι ἀνα

κατωτά Σᾶς προσκαλοῦmicroε λοιπόν σrsquo ἕναν ἀξέχαστο ἱστορικό περίπατο Ἀκολουθῆστε microας

ΒΒρριισσκκόόmicromicroαασσττεε στήν Ἐθνική ὁδό πού ἑ νώνει τή Θεσσαλονίκη microέτήν Ἔδεσ σα καί τά Γιαννιτσά Κατευθυνόmicroαστε Β∆ πρός τό ∆ῆmicroοΧαλκηδόνας 25 χιλιόmicroετρα microακριά ἀπό τό Λευκό Πύργο καί microόλις 7χλmicro ἀπό τή γενέτειρα τοῦ Ἕλληνα στρατηλάτη Μεγάλου Ἀλεξάνδρουτήν Πέλλα Προορισmicroός microας εἶναι ἡ κωmicroόπολη Γέφυρα ἤ Τοψίν

ΤΤοοψψίίνν εεἶἶννααιι τό παλιό τούρκικο ὄνοmicroα τῆς περιοχῆς καί σηmicroαίνει τόπος κανονιοῦ (τόπ σίν) Ἡ Γέφυρα ἔχει κατοίκους ντόπιους καί πρόσφυγες ἀπό τήν Ἀνατολική Θράκη (Μέτρες καίΣωζόπολη) Ἔχει ἀπέραντο κάmicroπο καί οἱ κάτοικοί της εἶναιἐργατικοί καί φιλόξενοι ὅπως ὅλοι οἱ Μακεδόνες

ΦΦττάάσσααmicromicroεε Αὐτό πού βλέπετε περιφραγmicroένο εἶναι ἕνα ἀπότά πολλά καί τεράστια κτήmicroατα τῆς παλιᾶς ἑβραGκῆς οἰκογένειας Μοδιάνο πού ζοῦσε στήΘεσσαλονίκη Περιλαmicroβάνει πολλά κτίρια Ἐκεῖνο ὅ microως πού δεσπόζει εἶναι ἡ κυρίως κατοικία ἡ θαυmicroάσια ἐξοχική ἔπαυλη Τήν ἔχτισε στά τέλη τοῦ 19ου αἰ κατά τή διάρκεια τῆςΤουρκοκρατίας ὁ Γιακό Μοδιάνο γιός τοῦ Σαούλ τοῦ δεύτερου πλουσιότερου κτηmicroατία τῆςὈθωmicroανικῆς αὐτοκρατορίας Κατόπιν τό κτῆmicroα πέρασε σέ ἑλληνικά χέρια

ΣΣττήήνν ἔἔππααυυλληη Μοδιάνο ἤ ἔπαυλη Το ψίν ἤ Ἀρχοντικό ἐγκαταστάθηκε γιά τίς τρεῖς microόνο microέρες τό Γενικό Στρατηγεῖο τῶν ἑλληνικῶν στρατιωτικῶν δυνάmicroεων microέ τόν Ἀρχιστράτηγο διάδοχοΚωνσταντῖνο κατά τή διάρκεια τοῦ Α΄ Βαλκανικοῦ πολέmicroου Μέσασrsquo αὐτό τό κτίριο ἔγιναν οἱ ἀλλεπάλληλες σκληρές διαπραγmicroατεύσεις microεταξύ Ἑλλήνων καί Τούρκων γιά τήν παράδοση τῆς Θεσσαλονίκης

ἘἘξξααιιττίίααςς ττῆῆςς ἐἐθθννιικκῆῆςς αὐτῆς διάστασής του τό κτίριο ἀγοράστηκε τό 1999 ἀπό τό ὙπουργεῖοἘθνικῆς Ἀmicroύνης γιά νά ἀξιοποιηθεῖ ὡς ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝἘγκαινιάστηκε στίς 27 Ὀκτωβρίου 1999 ἀπό τόν τότε Πρόεδρο τῆς Ἑλληνικῆς ∆ηmicroοκρατίας Ἀπό τότε φιλοξενεῖ στίς αἴθουσες ndashδωmicroάτιά του πολεmicroικά κειmicroήλια Τήν εὐθύνη γιά τήλειτουργία καί φύλαξη τοῦ Μουσείου ἔχει τό Συγκρότηmicroα Στρατηγικῶν Μεταφορῶν πούἑδρεύ ει στή Χαλκηδόνα

ΠΠλληησσιιάάσσττεε Ἐλᾶτε πιό κοντά Πρίν microποῦmicroε microέσα ἀσφαλῶς τό προσέξατε Πάνω ἀπό τήνεἴσοδο microιά ἐπιγραφή microέ κόκκινα γράmicromicroατα microᾶς ὑποδέχεται ∆έν εἶναι καλωσόρισmicroα στόνἐπισκέπτη ὄχι Εἶναι ἡ λύση γιά ὅλα τά ἐθνικά δράmicroατα Τί γράφει ΣΥΝ ΘΕΩ Εἶναι ἡ

ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ

Ὀκτώβριος 2012348

φράση microέ τήν ὁποία ἄρχιζαν καί τελείωναν τό λόγο τους ὁ Ἀρχιστράτηγος καί ὅλοι οἱ Πολιτικοί καί Στρατιωτικοί ἡγέτες τῆς ἐποχῆς τῶνΒαλκανικῶν ∆ηλαδή microέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ κάτω ἀπό τήν καθοδήγηση καί τό θέληmicroα τοῦ Θεοῦ ὅλες οἱ ἐθνικές προσπάθειες ΣΥΝ ΘΕΩὅλα ὅσα συζητήθηκαν ἀποφασίστηκαν ἐδῶ microέσα ΣΥΝ ΘΕΩ βγῆκεἀπό ἐδῶ microέσα ἡ ἐντολή γιά προέλαση Καί ΣΥΝ ΘΕΩ ἡ Θεσσαλονίκη εἶναι ἐλεύθερη κι ἑλληνική

ΠΠεερράάσσττεε ππααρρααmicromicroέέσσαα Ἡ εἴσοδος εἶναι ἐλεύθερη γιά ὅλους ∆εξιά κι ἀριστερά στίς προθῆκεςἐκτίθενται ὅπλα τῶν Βαλκανικῶν πολέmicroων καθώς καί στολές στρατιωτικῶν τιmicroητικά ξίφηmicroετάλλια καί ἄλλα ἐξαρτήmicroατα Ὅmicroως γιά δεῖτε προσεκτικά ∆έν εἶναι ὅλα ἑλληνικά Εἶναιἀντικείmicroενα τῶν στρα τῶν πού πολέmicroησαν στούς Βαλκανικούς ἑλληνικοῦ τουρκικοῦ βουλγαρικοῦ σερβικοῦ τοῦ microαυροβουνιακοῦ καί ρουmicroανικοῦ Κάθε δύναmicroη στή δική της προθήκη

Ναί διότι ὅπως θά ξέρετε ὅταν ἄρχισε νά φθίνει ἡ Ὀθωmicroανική αὐτοκρατορία οἱ λαοί τῆς Βαλκανικῆς ἑνώθηκαν γιά νά διώξουν τό ζυγό ἀπό τά ἐδάφη τους καί νά ἐξασφαλίσουν τήν αὐτονοmicroία καί τήν ἐδαφική τους ἀκεραιότητα Τότε καί ἡ Ἑλλάδα ὑπό τόν Πρωθυπουργό ἘλευθέριοΒενιζέλο ἐντάχθηκε στή Συmicromicroαχία τῶν Βαλκανικῶν χωρῶν Βουλγαρίας Σερβίας Μαυροβουνίου

ΒΒέέββααιιαα δέν εἶχε ἐκπονηθεῖ κάποιο κοινό σχέδιο δράσης Τά πεδία τῶν microαχῶν ἦταν πολλάἘξάλλου οἱ τρεῖς χῶρες πού συmicromicroάχησαν microέ τήν Ἑλλά δα δέν ἤθελαν ἁπλῶς νά διώξουν τόνὈθωmicroανό ἀλλά καί νά βγοῦν στό Αἰ γαῖο νά προσαρτήσουν τή Μακεδονία Ἄρα ὁ ἑλληνικός στρατός εἶχε νά ἀντιπαλαίσει καί microέ τήν ὕπουλη αὐτή δυσκολία

Γιrsquo αὐτό καί στίς προθῆκες βλέπετε πολλά ππιισσττόόλλιιαα ΜΜάάννλλιιχχεερρ Τά εἶχε παραγγείλει καί τά προmicroηθεύτηκε ἀπό τό 1904 ἡ ἑλληνική Κυβέρνηση προετοιmicroάζοντας τή συmicromicroετοχή της στό microεγάλο πόλεmicroο

ΓΓύύρρωω γγύύρρωω στούς τοίχους εἶναι ἀναρτηmicroένοι πίνακες λιθογραφίες καί χάρτες τῆς ἐποχῆς Ἱστοροῦν καί ζωντανεύουν microπροστά στά microάτια microας τήν ἀκάθεκτη πορείατοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ πού ξεκινώντας ἀπό τήν ἐλεύθερη ΣτερεάἙλλάδα ἐφόρmicroησε πρός τή Μακεδονία καί τήν ἀπελευθέρωσε Πολλοί ἀπό τούς ἐξαιρετικούς πίνακες εἶναι τοῦ microεγάλου ζωγράφουΚενάν Μεσαρέ γιοῦ τοῦ Ταχσίν πασᾶ

ΟΟἱἱ micromicroάάχχεεςς πποολλλλέέςς κκααίί σσκκλληηρρέέςς Ἐλασσόνα ndash ∆εσκάτη στό Σαραντάπορο ἡ πρώτη microεγάλη νίκη Σέρβια Κοζάνη Ἀπελευθέρωση τῆς Βέροιας τῆς Κατερίνης τῆς Νάουσας Μιά microιάπέφτουν στά χέρια τῶν Ἑλλήνων οἱ πόλεις 500 χρόνια περίmicroεναν τό ἑλληνικό τουφέκι Τίποτα δέ σταmicroατᾶ τήν προέλαση

Στίς 20 Ὀκτωβρίου θριαmicroβευτής ὁ Ἕλληνας στρατιώτης microπαίνει στά Γιαννιτσάὕστερα ἀπό τήν πιό φονική microάχη γύρω ἀπό τήν ἱερήπόλη τῶν Μουσουλmicroάνων Κι ὁ δρόmicroος ἀνοίγει γιά τήνύmicroφη τοῦ ΘερmicroαGκοῦ Τό Γενικό Στρατηγεῖο microεταφέρεταιστό Τοψίν ἐδῶ πού εἴmicroαστε τώρα ∆εσπόζουσα θέσηἔχουν οἱ πίνακες τῆς ἀπελευθέρωσης τῆς Θεσσαλονίκης

ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ

Ὀκτώβριος 2012 349

ΤΤάά ἔἔππιιππλλαα ἀἀκκοοῦῦσσττεε micromicroιιλλοοῦῦνν Ἀφουγκραστεῖτε Φωνές φωνές ἑλληνικές καί τουρκικές Λέξεις σάν ἀπόηχοι ἀντιλαλοῦν microέσα ἀπό τά ἔπιπλα Ὅλα αὐθεντικά τῆς ἐποχῆς τῶν Μοδιάνο Φερmicroένα ἀπό τήν Αὐστρία καί τήν Ἑλβετία Καί τά ρολόγια τά χρυσά σταmicroατηmicroέναστίς microεγάλες ὧρες

ΞΞεεχχωωρρίίζζεεττεε micromicroιιάά ὀὀρργγιισσmicromicroέέννηη φφωωννήή Εἶναι τοῦ Ἀρχιστρατήγου διαδόχου Κωνσταντίνου Συνοmicroιλεῖ microέ τούς ἀπεσταλmicroένους ἀξιωmicroατικούς τοῦ Τούρκου ∆ιοικητῆ τῆς Θεσσαλονίκης ΧασάνΤαχσίν πασᾶ Ἀπό τίς 24 ἕως τίς 26 Ὀκτωβρίου τρεῖς φορές ἦρθαν γιά νά ζητήσουν νά παραδώσουν τήν Θεσσαλονίκη microά νά κρατήσουν τό στρατό τους ἤ ἔστω microερικές χιλιάδες ὅπλαἈνυποχώρητος ὁ Κωνσταντῖνος Καί ἀνήmicroερα τῆς γιορτῆς τοῦ καβαλάρη Ἁγίου τῆς Θεσσαλονίκης ἦρθε ἡ ἄνευ ὅρων παράδοσή της στούς Ἕλληνες

Ἀπό ἐδῶ διαδόθηκε τό χχααρροούύmicromicroεεννοο micromicroααννττάάττοο Κι ἀπό ἐδῶ ἄρχισε σάν τρελός σίφουνας νά τρέχει ὁ Ἑλληνικός στρατός νά φτάσει πρίν προλάβει βουλγάρικο ποδάρι νά πατήσει τό ἱερόχῶmicroα τῆς φίλης γῆς πού ἔλειωσε στήν ἀπαντοχή πέντε αἰῶνες

ΣΣᾶᾶςς ἀἀφφήήννοουυmicromicroεε ννάά ἀἀκκοούύσσεεττεε ττίίςς φφωωννέέςς Νά διαβάσετε microέ τήνἡσυχία σας τό ἀντίγραφο τοῦ Πρωτοκόλλου παράδοσης τῆςπόλης Καί σᾶς περιmicroένουmicroε στό προαύλιο microπροστά στόν τάφο

ἘἘδδῶῶ ἔχουν ἐναποτεθεῖ ὕστερα ἀπό πολλές περιπέτειες τάὀστά τοῦ Χασάν Ταχσίν πασᾶ Τοῦ ἀνθρώπου πού ἐπετέλεσεσωστά στήν κρίσιmicroη στιγmicroή τόν κρίσιmicroο ρόλο του καί δέν παρέδωσε τή Θεσσαλονίκη οὔτε στή σφαγή οὔτε στή βουλγαρική βουληmicroία Ἦταν ἀπό ἐξισλαmicroισmicroένη Ἑλληνίδα γεννηmicroένος ὁ Ταχσίν πασάς κι εἶχε σπουδάσειστή Ζωσιmicroαία Σχολή στά Γιάννινα ∆ίπλα του θαmicromicroένος ὁ γιός του Κενάν Μεσαρέ ὁ microεγάλος ζωγράφος πού ἄφησε ἀθάνατες microοναδικές ἀπεικονίσεις τῶν Βαλκανικῶν πολέmicroων

ὉὉ ΛΛεευυττέέρρηηςς κκιι ἐἐγγώώ σᾶς εὐχαριστοῦmicroε γιά τήν ὄmicroορφη παρέα Καθώς ἀποmicroακρυνόmicroαστεγυρίστε νά ρίξετε microιά τελευταία microατιά στό ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ Ἡmicroεγάλη ἐπιγραφή τῆς εἰσόδου φωνάζει τό microεγάλο microυστικό ΣΥΝ ΘΕΩ Καί σήmicroερα ἡ πατρίδα microας microόνο ΣΥΝ ΘΕΩ θά νικήσει

Ο Ρ Ο Σ

Α Γ Ρ Ο Σ

Π Ε Τ Ρ Ο Σ

Κ Α Θ Α Ρ Ο Σ

Θ Η Σ Α Υ Ρ Ο Σ

Μ Ε Λ Ε Τ Η Ρ Ο Σ

Π Ρ Ο Σ Κ Α Ι Ρ Ο Σ

Μ Π Α Κ Α Λ Ι Α Ρ Ο Σ

Π Ο Λ Υ Κ Υ Τ Τ Α Ρ Ο Σ

Α Σ Π Ρ Ο Μ Α Υ Ρ Ο Σ

Π Α Ι Δ Ι Α Τ Ρ Ο Σ

Π Α Ρ Η Γ Ο Ρ Ο Σ

Τ Ρ Ο Μ Ε Ρ Ο Σ

Λ Α Μ Π Ρ Ο Σ

Ε Μ Π Ρ Ο Σ

Α Φ Ρ Ο Σ

Π

1234567891011121314151617 Ρ Ο Σ

ΛΕΞΕΙΣ ΡΟΣ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ

2 6 + 3 - 5 = 10

+ - +

5 - 2 6 + 3 = 21

- + -

6 + 3 - 5 2 = 8

+ -

3 5 - 2 + 6 = 19

= = = =

3 17 21 36

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

1 Ὁ γάλος δέν γεννάει αὐγά2 Καί οἱ δέκα ἐργάτες θάχρειαστοῦν δύο μέρες

ΛΥΣΕΙΣ

Ὀκτώβριος 2012350

Μιά ἔκπληξηmicroιά εὐκαιρία

Στό ἑπόmicroενο τεῦχος ndashΝοέmicroβριος 2012ndashθά βρεῖτε ὡραῖο

χριστουγεννιάτικο θεατρικόΜιά εὐκαιρία

γιά τό πρόγραmicromicroά σαςτῆς ἑορτῆς τῶν ΧριστουγέννωνΔΙ

ΑΦΟΡ

ΕΣ

Πολυαγαπημένο μου laquoΠρός τή ΝίκηraquoΕἶμαι μιά ἀναγνώστριά σου καί τε-

λείωσα τή Δευτέρα Γυμνασίου Κάθεμήνα σέ διαβάζω ἀνελλιπῶς καθώς πε-ριέχεις ποικιλία ἀπαντήσεων στά θέ-ματα πού μέ ἀπασχολοῦν Σοῦ

ὀφείλω λοιπόν μέσα ἀπό τά βάθη τῆς καρδιᾶς μουἕνα μεγάλο εὐχαριστῶ πού μέ ἐξοπλίζεις κάθεφορά μέ δύναμη κουράγιο θάρρος αὐτοπεποί-θηση Χάρη σέ σένα ἔχω ἀποκτήσει μιά πιό αἰσιό-δοξη στάση γιά τή ζωή καί μιά διαφορετική ματιάγιά τόν γενικότερο κόσμο

Μέ πολλή ἀγάπη Μαρ Ἰ Ἀμαλιάδα

Μέσα στή κάψα τοῦ καλοκαιριοῦ (τό e-mailστάλθηκε στό Περιοδικό 1172012) δροσιές ἀπότά μηνύματά σας δροσιές τά μηνύματά σας Καίτό δικό σου ἀγαπητή Μαρ Καί πιό πολύ ἐκεῖνο πούμοῦ γράφεις γιά laquoαἰσιόδοξη στάση ἀπέναντι στήζωή καί διαφορετική ματιά στόν γενικότεροκόσμοraquo Πραγματικά αὐτά μᾶς χαρίζει ἡ πίστη στόΧριστό καί ὁ λόγος Του Καί εἶσαι εὐτυχισμένη πούτόσο νωρίς κατάλαβες τά σημαντικά Κράτα αὐτήτήν πίστη καλλιέργησέ την καί τότε θά βλέπεις καίμέσα στά σκοτάδια φῶς ἐλπίδα λύσεις

Ἀγαπημένο μου ΠεριοδικόΕἶναι καιρός τώρα πού μιά σκέψη τυ-

ραννάει τό μυαλό μου καί θά ἤθελαπολύ μιά ἀπάντηση Συνεχῶς γύρωμου ἀκούω ἀνθρώπους ἀκόμη καίνέους νά συζητοῦν γιά συνανθρώπους

τους καί νά λένε ὅτι τούς laquoματιάζουνraquoraquoΜ Μ Χίος

Τό θέμα πού σέ ἀπασχολεῖ τόσο ἀγαπητή Μεἶναι ἡ βασκανία τό laquoμάτιασμαraquo θέμα γνωστό ἀπότήν ἀρχαιότητα Εἶναι καθαρή ἐπενέργεια τοῦ πο-νηροῦ πνεύματοςπού εἶναι πάντα καταστροφικό

καί μισάνθρωπο ὅπως καταλαβαίνεις καί σύ ἀπό τάπαραδείγματα πού ἀναφέρεις στό γράμμα σουΠροέρχεται ἀπό φθόνο Ἡ Ἐκκλησία μας δέχεταιτή βασκανία (τό laquoμάτιασμαraquo) καί ὑπάρχουν εἰδικέςεὐχές γιά τήν ἀντιμετώπισή της Αὐτό πού πρέπεινά κάνει ἕνας πιστός χριστιανός εἶναι νά μετέχειστά Ἱερά Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας μας Ἱερά Ἐξο-μολόγηση καί θεία Εὐχαριστία νά φοράει τόσταυρό του καί νά κάνει τό σταυρό του ndashτό φο - βᾶται αὐτό πολύ ὁ διάβολοςndash καί νά προσφεύγειστήν Ἐκκλησία ἄν τοῦ συμβεῖ κάτι τέτοιο Ἡ δύ-ναμη πάντως τοῦ διαβόλου ἐλέγχεται Θυμᾶσαιτόν δαιμονισμένο τῶν Γερ γεσηνῶν (Μάρκ ε´ 1-20)Ἐπειδή ὡστόσο τό θέμα πού θίγεις εἶναι σοβαρόἴσως ἀργότερα τό laquoΠρός τή Νίκηraquo νά ἀσχοληθεῖἐκτενέστερα

Tί ὡραῖα κείμενα τά κείμενα πού μοῦστείλατε ἀγαπητά laquoΧελιδόνιαraquo ἀπότή ζωή στήν Κατασκήνωσή σας στόἙλληνικό Κορινθίας Τί ἐκπλήξειςἈπό τή μιά σπουδαῖες συγγραφεῖςἀπό τήν ἄλλη σπουδαῖες ποιήτριες

Κυρίως ὅμως χαρούμενα καί δημιουργικά παιδιάΝά σᾶς εὐλογεῖ ὁ Κύριός μας Καί τό χειμώνα πούἔφθασε νά ἔχετε θερμές καρδιές γιά τό Χριστόμας καί καλό ἀγώνα γιά ὅσα ὄμορφα μάθατε τό κα-λοκαίρι Εὐχαριστῶ ἰδιαίτερα τήν Ὁμάδα laquoἌγγε-λοι Ἀγάπηςraquo γιά τήν καταπληκτική ἀ κροστιχίδαπού μοῦ ἔστειλε μέ τίς ὀμορφιές τῆς κατασκηνω-τικῆς ζωῆς Τήν κρατάω γιάτήν προ-κατασκη-νωτική

ΕΕΣΣΕΕΙΙΣΣ ΚΚΙΙ ΕΕΓΓΩΩlaquoἘσύ πού θρόνος Σου ἡ ΘεσσαλονίκηΜακεδονί τη Ἀκρί τα Καβαλάρηφώτισέ microας τό δρόmicroο πρός τή ΝίκηΤοῦ microήνα πού γιορτάζει Σε εἶν᾽ ἡ χάρη

∆εόmicroεθά ΣουΒάλε microας τοῦ θριάmicroβου τήν κορώναraquo

(Κ Παλαmicroᾶς)

Καί τήν ἔβαλε laquoτοῦ θριάμβου τήν κορώναraquoὁ Μακεδονίτης Ἀκρίτας ΚαβαλάρηςἍγιος Δημήτριος2266 ὈὈκκττωωββρρίίοουυ 11991122ἐλευθερώθηκε ἡ Θεσσαλονίκη ἀπό τούς ΤούρκουςΠανηγυρίζει ἡ Ἑλλάδα ὅλη στά 100 χρόνια τοῦ θριάμβουΚαί ἀγρυπνεῖ

Στό τεῦχος αὐτό ndash Ὀκτώβριος 2012ndash

λόγω ἐπίκαιρης ὕληςδέν θά δημοσιευθοῦν

κείμενα τοῦ Διαγωνισμοῦ μας

Ὀκτώβριος 2012 351

ρακαλοῦσε τήν εὐχαριστοῦσε Δικό τηςδῶρο ἔνιωσε πώς ἦταν κι ἡ δουλειά τουστή μεγάλη ψαροταβέρνα κοντά στό λι-μάνι πού τοῦ ἐξασφάλιζε μεροκάματοἱκανό νά βοηθάει τόν πατέρα του νάθρέψει τά ἑπτά ἀδέλφια τουΣβέλτος ξύπνιος εὐγενικός καί προ-

πάντων τίμιος κέρδισε ἀμέσως τήνἀγάπη καί τήν ἐμπιστοσύνη τοῦ κυρ-Προκόπη τοῦ μαγαζάτορα καί μαζίπαινέματα καί πλούσια φιλοδωρήματαΕἶχε χίλιους λόγους γιά νά ᾽ναι πολύεὐχαριστημένος ὁ Παναγιώτης κι ἕνανπολύ μεγάλο καί σοβαρό γιά νά μήνεἶναι Λόγοι βλάσφημοι μόλυναν τόστόμα τοῦ κυρ-Προκόπη καί μαζί τήδροσερή θαλασσινή ἀτμόσφαιρα τοῦμαγαζιοῦὉ Παναγιώτης ἔνιωθε νά πνίγεται

ὅμως εἶχε κληρονομιά ἀπrsquo τή γιαγιά τόἀντίδοτο laquoὙπερευλογημένη ὑπάρχειςΘεοτόκε Παρθένεraquo ἔλεγε μεγαλόφωναμόλις οἱ βρώμικοι λόγοι ἔφθαναν στrsquoαὐτιά του καί τό πρόσωπό του σκυ-θρώπαζε Αὐτή ἦταν ἡ πρώτη του κί-νηση ἀντίδρασης Μετά ἀπό λίγο ἔγινεκι ἡ δεύτερηmdash Παναγιώτη σέ νιώθω ψυχραμένο

Τί συμβαίνει Ἔχεις κανένα παράπονοἀπό μέναmdash Κυρ-Προκόπη μοῦ δίνεις καλή δου-

λειά καί μοῦ δείχνεις μέ κάθε τρόπο τήφροντίδα σου Σrsquo εὐχαριστῶ πολύ ὅ μωςἔχω παράπονο μεγάλοmdash Πές παιδί μου τί εἶναι mdash Μιλᾶς ἄσχημα γιά τή Μάνα μουmdash Ἐγώ πότεmdash Γιά τήν Παναγίαmdash Αὐτό ἐννοεῖς Μή χολοσκᾶς καη-

Ἡ κληρονοmicroι

άτῆς γιαγιᾶς

Ἦ ταν παιδί ὅταν πρωταντίκρισε τόφοβερό πρόσωπο τοῦ πολέμου ὅτανπρωτάκουσε ἐκεῖνον τό διαπεραστικόἦχο-προμήνυμα πώς θά σκοτείνιαζε ὁοὐρανός τους μrsquo ἐκεῖνα τά μαῦρα σιδε-ρένια σύννεφα πού ἔβρεχαν κατα-στροφή Τή φρίκη τῆς μνήμης τουςδιέλυε ἡ ἀγαπημένη θύμηση τῆς γιαγιᾶςlaquoὙπεραγία Θεοτόκε σῶσον ἡμᾶς

Μή φοβάστε κάτω ἀπό τή Σκέπη Τηςεἴμαστεraquo φώναζε σά γιά νά ξεπεράσειτίς σειρῆνες ἡ γιαγιά κι ὅταν περνοῦ -σε τό κακό laquoὙπερευλογημένη ὑ πάρ-χεις Θεοτόκε Παρθένε Πάλι μᾶς ἔσωσεἡ Παναγίαraquo laquoΜήν τό ξεχάσετε αὐτόποτέ παιδιά μουraquo laquoΝά εὐγνωμονεῖτετή μεγάλη Μάνα μας νά τήν τιμᾶτε καίνά λατρεύετε τόν Υἱό ΤηςraquoΔέν τό ξέχασε ὁ Παναγιώτης Τήν ἀ -

γαποῦσε πολύ τήν Παναγία τήν πα-

Ὀκτώβριος 2012352

μένε λόγια πού πετᾶνε δέ τό θέλωκακό συνήθειοmdash Ναί ἀφεντικό σέ παρακαλῶ Πρίν

λίγα χρόνια ὅλοι τήν ἱκετεύαμε νά σώ -σει τόν τόπο μας Κι ἐσύ σίγουρατότε μέσrsquo τή φωτιά τοῦ μετώπου τήνπαρακαλοῦσες Καί σrsquo ἄκουσε κι ἔ -δωσε νά γυρίσεις γερός κι ἡ Πατρίδαμας τώρα νά ᾽ναι λεύτερη Κι Ἐκείνηἀντί γιά εὐχαριστίες ἀκούει τώραmdash Ἔχεις δίκιο Πρέπει νά τό κόψωΠέρασαν ἑβδομάδες μῆνες μά ἡ ἀρ -

ρώστια τοῦ κυρ-Προκόπη δέν πέρασεὉ πάντα καλός κι ἐργατικός Πανα-γιώτης ἀσφυκτιοῦσε πιά στό χῶρο τῆςδουλειᾶς του Μιά μέρα τό ἀφεντικότόν κάλεσε νά μιλήσουνmdash Παναγιώτη ἐγώ παιδιά δέν ἔχω οἱ

κόποι μου δέ θέλω νά μείνουν σέ συγ-γενεῖς Σοῦ προτείνω νά γίνουμε συνε-ταῖροι Ἐγώ θά βάλω τήν ἐπιχείρηση κιἐσύ τά ἐργατικά καί καθαρά χέρια σουΣκέψου το κι αὔριο μοῦ ἀ πα ντᾶςΕἶχε σκεφθεῖ ὁ Παναγιώτης γιrsquo αὐτό

καί χωρίς νά ὑπολογίσει τή σίγουρηδουλειά καί τήν ἄνεση πού ἐξασφάλιζεστήν πολύτεκνη οἰκογένειά τους ἀπο-φάσισε τήν τρίτη καί τελευταία κίνησηmdash Κυρ-Προκόπη σrsquo εὐχαριστῶ πολύ

γιά τήν ἀγάπη καί τήν ἐμπιστοσύνησου Ὅμως τήν πρότασή σου δέν μπο -ρῶ νά τή δεχθῶ οὔτε νά μείνω ἄλλοστή δούλεψή σου μπορῶ Εἶπε ἔλυσε τήν ποδιά ἀπό τή μέση

του καί τήν ἀκούμπησε στό τραπέζιπού βρισκόταν μπροστά τουmdash Δέν καταλαβαίνω Γιά ποιό λόγοmdash Γιά κάποιους λόγους σου κυρ-

Προ κόπηmdash Δέν μπορῶ νά τό πιστέψω Ἐν νο -

εῖς Σπουδαῖο πράγμα ποιόν βλάπτωΕἶπε ἐκεῖνος περισσότερο πειραγμένοςπαρά ξαφνιασμένος

mdash Τόν ἑαυτό σου κι ὅποιον σrsquo ἀ κού -ει ἀφεντικόmdash Ξανασκέψου το καί περίμενε τό

τέλος τοῦ μήνα νά λογαριαστοῦμεσοῦ χρωστάωmdash Τίποτα δέ χρωστᾶς σέ μένα στήν

Παναγία ὅμως χρωστᾶς κυρ-Προκό -πη χρωστᾶμε ὅλοι μας εὐγνωμοσύνηκαί τιμή καί στόν Υἱό της τή λατρείαμαςἜφυγε λυπημένος μά εἰρηνικός ὁ

Παναγιώτης Ἄφηνε τή δουλειά του μάκρατοῦσε δική του τήν πολύτιμη κλη-ρονομιά τῆς γιαγιᾶς Αὐτή τοῦ ἐξα-σφάλισε τό μέλλον Λίγους μῆνες μετάδιορίστηκε ὑπάλληλος σέ δημόσια ὑ -πηρεσία πράγμα σπουδαῖο γιά τήν ἐ -ποχή Ἀργότερα δημιούργησε εὐλογημένηπολύτεκνη οἰκογένεια Τώρα μᾶς διη-γεῖται τήν ἱστορία του γιά νά μᾶςμάθει ὅποτε νιώθουμε νά μολύνεται τόπεριβάλλονμας ἡ τάξη ἡ παρέατό προαύλιοτό γήπεδοἀπό παρό-μοια λόγια νάἀποφασίζουμεκάποιες δυνα-μικές κινήσειςἀντίδρασηςγιά νάἑλκύουμετή μεγάληΧάρη τῆς Πα-ναγίας καί νάκρατοῦμε τήΣκέπη Τηςἁπλωμένηπάνω ἀπότήν Πα-τρίδα μας

Μ

τῆς γιαγιᾶς

Ὀκτώβριος 2012 353

ΤΥΠΟΣ ΠΛΟΙΟΥ ΕΛΑΦΡΥ ΚΑΤΑ∆ΡΟΜΙΚΟ ΜΗΚΟΣ 140 Μ ΠΛΑΤΟΣ 21 Μ ΒΥΘΙΣΜΑ 75 ΜΠΛΗΡΩΜΑ 30 ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΙ

670 ΝΑΥΤΕΣΜΕΓΙΣΤΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ 225 ΚΟΜΒΟΙΜΗΧΑΝΕΣ 2 ΤΕΤΡΑΚΥΛΙΝ∆ΡΕΣΠΥΡΟΒΟΛΑ 4 ΤΩΝ 234 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ

8 ΤΩΝ 197 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ8 ΤΑΧΥΒΟΛΑ ΤΩΝ 76 ΧΙΛ5 ΑΝΤΙΑΕΡΟΠΟΡΙΚΑ

ΕΝΑ ΖΩΝΤΑΝΟ ΜΟΥΣΕΙΟΤΟΥ ΠΟΛΕΜΙΚΟΥ ΜΑΣ ΝΑΥΤΙΚΟΥ

Βρισκόmicroαστε στό Πάρκο ΝαυτικᾹς Παράδοσης στό Τροκαντερό δίπλα στή microαρίνα τοῦ Φλοίσβουστό Παλαιό Φάληρο Ἐδῶ εἶναι ἐλλιmicroενισmicroένα πλοῖα τοῦ Πολεmicroικοῦ Ναυτικοῦ πού ἔγραψανλαmicroπρές σελίδες στή σύγχρονη ἑλληνική ἱστορία

Τό θωρηκτό laquoἈβέρωφraquo ναυπηγήθηκε τό 1911 στά ναυπηγεῖα τῶν ἀδελφῶν ORLANDO στό Λιβόρνο τῆς Ἰταλίας

Ἡ τότε κυβέρνηση τοῦ Κυριακούλη Μαυροmicroιχάλη δαπάνησε22300000 δρχ γιά τήν ἀπόκτησή του Τά 8000000 δρχπροέρχονταν ἀπό τό 20 τῆς συνολικῆς κληρονοmicroιᾶς τοῦ Γεωργίου Ἀβέρωφ πού τά παραχώρησε microέ τή διαθήκη του στόΤαmicroεῖο Ἐθνικοῦ Στόλου Τό πλοῖο πού ἔφερε τό ὄνοmicroά τουκατέπλευσε στίς 11 Σεπτεmicroβρίου στό Φάληρο ὅπου τό ὑ ποδέχτηκαν οἱ Ἕλληνες microέ microεγάλο ἐνθουσιασmicroό

ΤΟ ΘΩΡΗΚΤΟ laquoΑΒΕΡΩΦraquo ∆ΕΝ ΜΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΕΙ ΠΙΑ ΣΤΙΣ ΘΑΛΑΣΣΕΣΜΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΕΙ ΟΜΩΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑhellip

5 Ὀκτωβρίου 1912 Κήρυξη Βαλκανικῶν ΠολέmicroωνἈναχώρηση τοῦ στόλου γιά τό Αἰγαῖο

3 ∆εκεmicroβρίου 1912 Ναυmicroαχία τῆς Ἕλλης

Ἡ Ἑλλάς δέν ἀναmicroένει ἀπό ἐσς νά ἀποθάνετε γι αὐτήν Ἀναmicroένει νά νικήσετε Αὐτήἦταν ἡ προτροπή τοῦ Ἐ Βενιζέλου πρός τούς Ἕλληνες Ναῦτες στίς 5 Ὀκτωβρίου 1912

Ὀκτώβριος 2012354

Ἡ σηmicroαία τοῦ laquoἈβέρωφraquo εἶναι microεγαλύτερηἀπrsquoαὐτές πού κυmicroατίζουν στά ἄλλα ἑλληνικάπολεmicroικά πλοῖα καί τήν ἀκολουθεῖ microιά ἱστορίαΜετά τήν Ἀπελευθέρωση ὅταν τό θωρηκτόlaquoἈβέρωφraquo ἐπέστρεψε στήν Ἑλλάδα microεταφέροντας τήν ἐξόριστη κυβέρνηση θεωρήθηκεσωστό νά κρεmicroαστεῖ στόν ἱερό βράχο τῆςἈκρόπολης ἡ σηmicroαία τοῦ πλοίου ὡς ἔνδειξητῆς ἔννοιας τῆς ἐλευθερίας καθώς τό πλοῖοεἶναι τό microοναδικό κοmicromicroάτι ἑλληνικῆς γῆς πούστά 100 χρόνια ζωῆς του δέν ἔχει κατακτηθεῖ ποτέ Ἀπό τότε στό πλοῖο κυmicroατίζει microιάἴδια σέ microέγεθος σηmicroαία τῶν 48 τmicro

5 Ἰανουαρίου 1913 Ναυmicroαχία τῆς Λήmicroνου

2 Μαῒου 1919 Ἀποβίβαση ἑλληνικοῦ στρατοῦ στή Σmicroύρνη

Σεπτέmicroβριος 1922 Ὑποστήριξη ἀποχώρησης ἑλληνικοῦ στρατοῦἀπό Μικρά Ἀσία

5 Μαῒου 1937 Ἄφιξη στήν Ἀγγλία γιά τά 25χρονα τῆς βασιλείας τοῦ Γεωργίου Ε΄ τῆς Ἀγγλίας

18 Ἀπριλίου 1941 Ἀναχώρηση γιά Κρήτη καί Ἀλεξάνδρεια Αἰγύπτου

18 Ὀκτωβρίου 1937 Ἐπίσηmicroη ἐπίσκεψη στήν Κωνπολη

28 Ὀκτωβρίου 1940 Κήρυξη ἑλληνο9ταλικοῦ πολέmicroου

18 Ὀκτωβρίου 1944 Ἄφιξη στήν ἐλεύθερη Ἑλλάδα

1951 Ἐγκαταλείπει τήν ἐνεργό δράση

1983 Ἀπόφαση γιά microετατροπή σέ Μουσεῖο

1986 Μεταφέρεται στό Π Φάληρο

Ὁ ἀπολογισmicroός τᾹς ναυmicroαχίας γιά τούς Ὀθωmicroανούς ἦταν τραγικός Ἑκατόν ἐνενήντα νεκροίπολλαπλάσιοι τραυmicroατίες καί βαριές ζηmicroιές σέ τρία πλοῖα τους Ο ἑλληνικός στόλος εἶχε microόλιςτρεῖς τραυmicroατίες καί microικρές ζηmicroιές Ὁ τουρκικός στόλος δέ βγᾹκε ἀπό τά στενά τοῦ Ἑλλησπόντουγιά πολλά χρόνια καί ἡ Τουρκία ὑπογράφει ταπεινωτική συνθήκη εἰρήνης microέ τήν Ἑλλάδα

Ὀκτώβριος 2012 355

Παρατηρῆστε τήν ἀντίστροφη κλίσητῆς πλώρης τοῦ πλοίου χαρακτηριστικήγιά τά πλοῖα τῆς ἐποχῆς σέ ἀντίθεση microέτά σηmicroερινά Τό microπροστινό τmicroῆmicroα πούβρίσκεται κάτω ἀπό τήν ἐπιφάνεια τῆςθάλασσας εἶναι ἀπό συmicroπαγή χάλυβα γιάνά microπορεῖ νά κάνει microέχρι καί ἐmicroβολισmicroόΜιά συνέχεια τῆς ἀρχαίας τριήρους καίτῆς ναυτικῆς παράδοσης τῆς Ἑλλάδας

Σπάνια συναντᾶ κανείς ἕνα ἐκκλησάκι πάνω σέπολεmicroικό πλοῖο ὅπως τό παρεκκλήσι τοῦ ἉγίουΝικολάου hellipΤίς παραmicroονές τῆς ναυmicroαχίας τῆςrdquoἝλληςrdquo (Νοέmicroβριος 1912) ὁ πυροβολητής Σωτήριος Κ Σκόδρας πῆγε στόν ὑπηρετοῦνταἀρχιmicroανδρίτη τότε καί microετέπειτα microητροπολίτηΣπάρτης ∆ιονύσιο ∆άφνο καί τοῦ ἀνακοίνωσε

ὅτι κατά τή διάρκεια τῆς ὑπηρεσίας του παρατήρησε microιά περίεργη σκιά στόν κάδο νεροῦπού ἔmicroοιαζε πολύ microέ τή microορφή τοῦ Ἁγίου Νικολάου Οἱ ἄλλοι ναῦτες δυσπίστησαν λέγοντας ὅτι ἐπρόκειτο γιά ὀξείδωση τῆςλαmicroαρίνας Αὐτό ὅmicroως ἦταν ἀδύνατο γιατίὁ κάδος ἦταν ὁλοκαίνουργος Μόλις ἐνηmicroερώθηκε ὁ ναύαρχος Κουντουριώτης διέταξε νά τοποθετήσουν τόν κάδο στόπαρεκκλήσιο τοῦ θωρηκτοῦ καί νά γίνει ὁmicroιλία στό πλήρωmicroαmicroέ θέmicroα rdquoὉ Θεός εἶναι microαζί microαςrdquo

ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΟΥ ΘΩΡΗΚΤΟΥ laquoΑΒΕΡΩΦraquohellip

Κάθε χρόνο τό πλοῖο δέχεται πάνω ἀπό 30000 ἐπισκέπτες Τό laquoΑΒΕΡΩΦraquo δέν εἶναι ἁπλά ἕναΜουσεῖο εἶναι ὁλόκληρο ἕνα κειmicroήλιο microέσα στό ὁποῖο ὁ κάθε ἐπισκέπτης περπατ microέ δέος Εἶναιἕνα ζωντανό ναυτικό microνηmicroεῖο πού κάθε γωνιά του ζωντανεύει microιά ἱστορία τόσο θαυmicroαστή ὅσοκαί ἡ ψυχή τῶν ἀνθρώπων πού τό ὑπηρέτησαν

Φ

Ὀκτώβριος 2012356

ἹἹλλιικκάά 2 πακέτα τετράγωνα μπισκότα (τύπου Πτί-μπέρ) 1 φάκελο Garni βανίλια 1 φάκελο κρέμα στιγμῆς ἄνθος ἀραβοσίτου βανίλια 2 ποτήρια γάλα

καί frac12 περίπου ποτήρι γάλα γιά νά βουτᾶμε τά μπισκότα frac12 ποτήρι ζάχαρη ἄχνη 200 γρ βιτάμ soft 3 βανίλιες 1 κουταλιά σούπας κακάο ἤ nescafeacute 3-4 κουταλιές λικέρ καφέ 3-4 κουταλιές κονιάκ 1 κουβερτούρα 125 γρ

ἘἘκκττέέλλεεσσηηΧτυπᾶμε γιά δύο λεπτά στό μίξερ τό garni τήν κρέμα

στιγμῆς τό γάλα τήν ἄχνη τό βιτάμ καί τίς βανίλιεςΣέ ἕνα μακρύ δίσκο βάζουμε ἀλουμινόχαρτο καί ἁπλώ-

νουμε τά μπισκότα πού ἔχουμε βουτήξει στιγμιαῖα στόγάλα καί τό λικέρ Τά μπισκότα τά τοποθετοῦμε ἑνωμένασέ τρεῖς σειρές Βάζουμε συνολικά 3 μπισκότα κατά πλά-τος καί 7 μπισκότα κατά μῆκος

Πάνω στή μεσαία σειρά μπισκότων ἁπλώνουμε τό 13τῆς κρέμας καί πάνω στήν κρέμα τοποθετοῦμε μία ἀκόμασειρά μπισκότα Πάνω ἀπ΄ αὐτά τά μπισκότα βάζουμε τόἄλλο 13 τῆς κρέμας στό ὁποῖο ἔχουμε προσθέσει κακάοΣυνεχίζουμε μέ μία ἀκόμα σειρά μπισκότα καί τέλος βάζουμε τό τελευταῖο 13 τῆς κρέμας

Σηκώνουμε τίς δύο πλαϊνές πλευρές τοῦ ἀλουμινόχαρτου μαζί μέ τά μπισκότα καί κλεί-νουμε σφιχτά ὥστε νά σχηματιστεῖ περίπου τριγωνικός κορμός Βάζουμε τόν κορμό γιάτρεῖς ὧρες περίπου στήν ψύξη Ὅταν τόν βγάλουμε ἀνοίγουμε τό ἀλουμινόχαρτο μέ προ-σοχή καί περιχύνουμε μέ τό γλάσο Διατηροῦμε τόν κορμό στό ψυγεῖο

Γιά τό γλάσο χρησιμοποιοῦμε μπέν-μαρί στό ὁποῖο λειώνουμε τήν κουβερτούρα μέ 3-4 κουταλιές γάλα καί 3-4 κουταλιές κονιάκ

Κορmicroός

ΚΚΑΑΛΛΗΗ ΕΕΠΠΙΙΤΤΥΥΧΧΙΙΑΑ

Ὀκτώβριος 2012 357

ΚΑΤΙ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΣΑΣ

Συνταγή καί φωτογραφίες ἀπόκ Μαρία Ἀδ Πύργος

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17 Ρ Ο Σ

Στή διπλανή στήλη συμπλήρωσε τά γράμ-ματα πού λείπουν καί φτιάξε τίς ζητούμενεςλέξεις πού τελειώνουν σέ -ΡΟΣ

1 Βουνό2 Χωράφι3 Ἕνας ἀπό τούς μαθητές τοῦ Χριστοῦ4 Δέν εἶναι βρώμικος5 Συσσωρευμένος πλοῦτος6 Αὐτός πού ἀγαπᾶ τή μελέτη7 Προσωρινός8 Τό ψάρι βακαλάος9 Ὁ ἀποτελούμενος ἀπό πολλά κύτταρα10 Ἀποτελεῖται ἀπό ἄσπρο καί μαῦρο χρῶμα11 Γιατρός εἰδικός γιά παιδιά12 Αὐτός πού δίνει παρηγοριά κουράγιο13 Φοβερός τρομακτικός14 Γεμάτος λάμψη ἀκτινοβόλος15 Μπροστά16 Ὑπάρχει στή σαπουνάδα17 Πρόθεση

ΛΕΞΕΙΣ ΡΟΣ

2 6 + 3 - 5 = 10

2 = 21

-

6 2 = 8

= 19

= = = =

3 17 21 36

Κάθε γραμμήκαί κάθε στήληπρέ πει νά περι-λαμβάνει τούς ἴ -διους ἀριθμούςκαί σύμβολαἀλλά μέ διαφορε-τική διάταξη

Βρεῖτε τή διά-ταξη γιά νάἰσχύουν τά ἀπο-τελέσματα πούἀναγράφονται

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ5

∆ΙΑΦΟΡΕΣ

ΚΚάάθθεε ἑβδομάδα ἕναςγάλος γεννάει πέντε αὐ -γά καί κάθε ἑβδομάδαμία ἀλεπού κλέβει ἕναἀπό αὐτά Πόσες ἑβδο-μάδες χρειάζονται γιάνά συγκεν-τρω θοῦν 30 αὐγά

ἌἌνν δύο ἐργάτες χρειάζον-ται δύο μέρες γιά νά βά-ψουν δύο τοίχους πόσεςμέ ρες θά χρει-αστοῦν δέκαἐργάτες γιάνά βά-ψουν δέ -κα τοίχους

Ὀκτώβριος 2012358

ΣΤΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟἩ νικηφόρα ἑλληνική Σημαία στήν ἐλεύ-

θερη Θεσσαλονίκη Ὀκτώβριος 1912 (Σύνθεση περιοδικοῦ laquoΠρός τή Νίκηraquo)

ldquo∆έν ξεχνωrdquo σηmicroαίνει

ΘυmicroαmicroαιΤιmicroω

Ὑπόσχοmicroαι

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

Μήν ξεχάσω

Μήν ξεχάσω

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012

1912-2012Ἑκατόχρονα ἐθνικοῦ ἀναβαπτισμοῦκαί αὐτοσυνειδησίας

1912-2012

Τρόπαια καί Θρίαμβοιστήν ξηρά καί στή θάλασσαἀπό τήν ἀθάνατη ἑλληνική ψυχή

1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι1912-1913Ἀπελευθερωτικοί Βαλκανικοί Πόλεμοι

Ὀκτώβριος 2012 343

Κατα

βύθι

ση το

ῦ Φετ

ίχ Μ

πουλ

έντ

στό λ

ιμάν

ι τῆς

Θεσ

σαλο

νίκης

Κατα

τρόπ

ωση

τοῦ τ

ουρκ

ικοῦ

στόλ

ουστ

ά Δα

ρδαν

έλλια

344Ὀκτώβριος 2012

Εχουν περάσει ἑβδομήντα δύο χρόνια ἀπό ἐκεῖνο τόν Ὀκτώβρη πού τό ἑλληνικό Ἔθνος ἀπέδειξε ἀληθινό τό λόγο τοῦ σοφοῦ κα-θηγητοῦ τῆς ἀρχαιολογίας Σπύρου Μαρινάτου πού εἶπε ὅτι laquoοἱ

ὀλιγάριθμοι λαοί δέν εἶναι ἀναγκαστικά πάντοτε μικρά ἔθνη Ἐνίοτε (κάποιες φορές) ἔχουν μεγάλην ψυχήν καί συνεισφέρουν τήν μερίδα τοῦ λέοντος εἰς τήν κοινήν περιουσίαν τῆς ἀνθρωπότητοςraquo

Ἦταν Ὀκτώβριος τοῦ 1940 Ὁ laquoἌξοναςraquo ἡ συμμαχία τῆς Γερμανί-ας τοῦ Χίτλερ καί τῆς φασιστικῆς Ἰταλίας τοῦ Μουσολίνι σάρωνε μέ τίς σιδερόφρακτες ὀρδές της τήν Εὐρώπη Στόν κατασκότεινο διεθνή ὁρί-ζοντα δέν τρεμόφεγγε οὔτε τό πιό ἀχνό φῶς ἐλπίδας Πολωνία Δανία Νορβηγία Ὁλλανδία Βέλγιο Λουξεμβοῦργο καί ἡ Γαλλία εἶχαν ὑποκύ-ψει Ἡ μεγάλη ἀντίπαλος τοῦ Ἄξονα ἡ Ἀγγλία περίμενε εἰσβολή

Ἦταν τότε πού ἡ Ἰταλία χωρίς καμιά πρόκληση ἐκ μέρους μας καί ἐνῶ εἶχε βυθίσει τό ἀντιτορπιλλικό μας laquoἝλληraquo πού ἀπέδιδε τιμές τό Δεκα-πενταύγουστο στήν Παναγία στό λιμάνι τῆς Τήνου ζήτησε νά ἀφήσουμε ἐλεύθερη τή διέλευση τῶν στρατευμάτων της γιά τήν εὐόδωση τῶν πο-λεμικῶν της ἐπιχειρήσεων

Στίς 3 τά μεσάνυχτα τῆς 28ης Ὀκτωβρίου ὁ πρεσβευτής της Γκράτσι ξύπνησε τόν πρωθυπουργό Ἰω Μεταξᾶ γιά νά πάρει τήν πατροπαράδο-τη ἀπάντηση τό laquoμολών λαβέraquo σέ ἄλλη διατύπωση laquoΛοιπόν αὐτό ση-μαίνει πόλεμοraquo δηλαδή laquoὌχιraquo

Τό πρωί τό α΄ πολεμικό ἀνακοι νωθέν λακωνικό ἑλληνικότατο γέμισε τή χώ ρα laquoΑἱ ἰταλικαί δυνάμεις ἀπό τίς 530΄ π μ σήμερον προσβάλ-

72 χρόνια μετά

345Ὀκτώβριος 2012

λουν τά ἡμέτερα τμήματα προκαλύψεως τῆς ἑλληνοαλβανικῆς μεθορί-ου Αἱ ἡμέτεραι δυνάμεις ἀμύνονται τοῦ πατρίου ἐδάφουςraquo Τό διάγγελ-μα τοῦ βασιλέως Γεωργίου Β΄ διαβεβαίωνε laquoΜέ πίστιν εἰς τόν Θεόν καί εἰς τά πεπρωμένα τῆς φυλῆς τό Ἔθνος σύσσωμον καί πειθαρχοῦν ὡς εἷς ἄνθρωπος θά ἀγωνισθῇ ὑπέρ βωμῶν καί ἑστιῶν μέχρι τῆς τελικῆς νίκηςraquo Καί ὁ ποιητής συνεπαρμένος ἀπό τό φαινόμενο αὐτοῦ τοῦ μικροῦ ἔθνους πού εἶχε ὑψώσει ἀπό τό γεροντότερο ὥς τό νήπιο τό ἀνάστημά του καί ἔφραζε τό δρόμο στήν ὁλο κληρωτική βία ἔσυρε φωνή στήν Οἰκουμένη

laquoὈμπρός κι ἡ Ἑλλάδα σκώθηκεκαί διασκορπάει τά σκότηἈνάστα ἡ Ἀνθρωπότηκι ἀκλούθα την Ὀμπρόςraquo (Ἄ Σικελιανός)

Σέ πεῖσμα κάθε ἀνθρώπινης λογικῆς μέ ἐμπιστοσύνη στό ὅτι ἡ ὑπερ-οπλία ἀνήκει σrsquo αὐτόν πού διαθέτει τό πνεῦμα καί ὄχι τά ὑλικά μέσα ἡ Ἑλλάδα βάδιζε στήν ἄνιση ἀναμέτρηση Ἰταλία 8000000 λόγχες πεζικοῦ 469 πολεμικά σκάφη 110 ὑποβρύχια 1000 καί πλέον ἀε-ροπλάνα Ἑλλάς 300000 πεζικοῦ 10 σκάφη 27 βομβαρδιστικά ἀε-ροπλάνα 6 ὑποβρύχια Ἀλλά καρδιές καρδιές 7000000 καρδιές Ἑλλήνων

Σύμφωνα μέ τά σχέδια πού εἶχε καταστρώσει ὁ Ἄξονας ὁ χρόνος τῶν 10 ὥς 15 ἡμερῶν ἦταν ἐπαρκής γιά τήν ἐπιχείρηση κατά τῆς Ἑλλάδος Ἀλλά ποιά ἡ διάψευση Στίς 6 Νοεμβρίου τοῦ rsquo40 ὀκτώ μόλις μέρες μετά τήν κήρυξη τοῦ πολέμου τό ἑλληνικό Στρατηγεῖο μπόρεσε νά ἀναλάβει ἀντεπίθεση στόν τομέα τῆς Κορυτσᾶς πού γε-νικεύτηκε στίς 13 σrsquo ὁλόκληρο τό μέτωπο Καί ἡ νίκη πετᾶ Ποιός τήν προφτάνει Κορυτσά Ἀργυρόκαστρο Ἅγιοι Σαράντα Πρεμετή Κλεισούρα Τεπελένι Πόγραδετς Τρεμπεσίνα

Στίς 4 Δεκεμβρίου ὁ Μουσολίνι ἔλεγε στόν ὑπουργό του τῶν ἐξω-τερικῶν Τσιάνο laquoΔέν ὑπάρχει ἄλλη διέξοδος εἴμαστε ὑποχρεωμέ-νοι νά ζητήσουμε κατάπαυση τῶν ἐχθροπραξιῶν ὅσο κι ἄν εἶναι παράδοξο καί γελοῖοraquo Στίς 2 Μαρτίου τοῦ 1941 μπρός στή θυελ-λώδη ἑλληνική προέλαση ὁ ἴδιος ὁ Μουσολίνι ἀναλαμβάνει τή δι-οίκηση τοῦ ἀλβανικοῦ μετώπου Ὅμως ἡ ἰταλική αὐτή προσπάθεια συντρίφθηκε στίς 930΄ π μ τῆς 22ας Μαρτίου Οἱ Ἰταλοί ἔστει-λαν κήρυκες μέ ἐπικεφαλῆς καθολικό ἱερέα γιά νά τούς ἐπιτραπεῖ νά σηκώσουν τούς χιλιάδες νεκρούς τους Ὁ ἄσοφος δικτάτορας πού εἶχε αἱματοκυλίσει καί τό δικό του λαό ἔφυγε ταπεινωμένος στή χώρα του

Ἔτσι γράφτηκε τό ἔπος τοῦ rsquo40 στίς παγωμένες βουνοκορφές

τῆς Πίνδου καί στά laquoμετόπισθενraquo Οἱ ἴδιοι οἱ δημιουργοί του

346Ὀκτώβριος 2012

ἔθεσαν στόν ἑαυτό τους ὅταν ὁ σάλαγος τοῦ πολέμου εἶχε κο-πάσει τό ἐρώτημα laquoΠοιοί ἀληθινά εἴμαστε Τί μᾶς ἕνωνε τόσο

δυνατάraquo Κι ἀπαντοῦσαν laquoΠρῶτα πρῶτα τά laquoπιστεύωraquo μας Πιστεύ-αμε καί δέν κρύβαμε τήν πίστη μας Πιστεύαμε στό Θεό στήν Πανα-γία στήν Ἑλλάδαraquo (Στρ Μυριβήλης) Τό θρησκευτικό βίωμα ὑπῆρξε

γιά τούς στρατιῶτες μας καί τό λαό μας ζωοπάροχο Καί ἡ Παναγία ὁρα-τή Ὑπέρμαχος Στρατηγός Δυνατά ἕνωνε καί ἡ ἀγάπη στήν κοινή μητέρα-

πατρίδα Γιrsquo αὐτό πολεμοῦσαν ἑνωμένοι σάν ἕνας ἄνθρωπος χωρίς φιλοδοξί-ες προσωπικές καί ὑπολογισμούς γιrsquo αὐτό καί εἰπώθηκε πώς laquoποτέ λαός δέν φανέρωσε τέτοια ὁμαδική κι ἀπόλυτη συνείδηση ἱστορικῆς εὐθύνηςraquo

laquondashΓιατί πολεμᾶμεndashΓιά τή δόξα ἀποκρίνεται ἀδίστακτα στή χιονισμένη πλαγιά τοῦ 1220

μπρός στήν Κλεισούρα ὁ ἀγράμματος φαντάρος γιά παράδειγμα στόν κό-σμοraquo

Ἔπειτα καταλυτική γιά τή νίκη ἦταν ἡ ἀπόφαση τῆς θυσίας Μιά θυσία πού προσφέρθηκε ἀπό ὅλους χωρίς κανένα καταναγκασμό laquoμέ τό χαμόγελο στά χείλη πᾶν οἱ φαντάροι μας μπροστάraquo τραγουδοῦσε τό Πανελλήνιο Προσφέρ-θηκε μέ σεμνότητα χωρίς τυμπανοκρουσίες καί χειροκροτήματα

Κι ὅταν ἀργότερα ἔπεσε πάνω μας ἡ πάνοπλη Γερμανία τοῦ Χίτλερ τό μικρό ἔθνος τῶν Ἑλλήνων ἄν καί αἱμόφυρτο κράτησε ψηλά τήν τιμή τοῦ ἀνθρώ-που ἀγωνιζόμενο μέσα σέ σφαγές καί ὁλοκαυτώματα μέχρις ἐσχάτων κερδί-ζοντας χρόνο γιά τή νίκη τοῦ εὐλαβικοῦ πιστοῦ στό Θεό λαοῦ τῆς Ρωσίας πού σύντριψε τελικά τή δύναμη τοῦ ἄδικου

Ἔγραφαν τότε οἱ πολεμιστές λογοτέχνες μας ἐκείνης τῆς γενιᾶς ἀπηχώντας τήν κοινή ἀπόφαση laquoΔέ θά ζητήσουμε ἀνακωχή γιά νά σώσουμε τά σπίτια καί τά ἐργοστάσια οὔτε κἄν γιά νά σώσουμε τό κεφάλι μας πού κινδυνεύει Δέ θά νοσταλγήσουμε τίς μικρές ἀπολαύσεις τῆς ἀτομικῆς εὐτυχίας () Ἡ Ἑλλάδα μιλᾶ μέσα μας τή γλώσσα τῶν μεγάλων ἡμερῶν τῶν μεγάλων ἀγώνων καί τῶν μεγάλων θυσιῶν Εἴμαστε Ἕλληνες Εἴμαστε οἱ Ἕλληνες τοῦ rsquo40-rsquo41raquo

Κι ὁ ποιητής μας θά θαυμάσειlaquoἌνθρωποι ὄμορφοι μέσrsquo στή θυσία τους Ἄνθρωποιraquo

Σήμερα ἑβδομήντα δύο χρόνια μετά μέ τήν πατρίδα σέ δύσκολη ὥρα ndash μέσα σrsquo ἕνα κόσμο πού καταρρέει γιατί χαμήλωσε τό πνευμα-τικό ἀνάστημα τοῦ ἀνθρώπου μέσα στή νάρκη τῶν ὑλικῶν ἀπολαύ-σεων ndash ἄς ἀνηφορίσουμε νοερά πρός αὐτούς τούς Ἕλληνες ἀνθρώ-πους πού μᾶς χάρισαν τήν ἐλεύθερη πατρίδα Μέ εὐγνωμοσύνη ndash laquoὁ ἥλιος μας εἶναι ἀκριβά πληρωμένοςraquo ἀπrsquo αὐτούς Καί μέ συνείδηση τῆς δικῆς μας ἱστορικῆς εὐθύνης

ΛΛτή μεγαλύτερη μερίδαὁ ἄμαχος πληθυσμός τῆς πόλης

ἔἔἔἔἔἔἔπάπάπάπάππάππππάπππππάπ

άάάάάάάάάάάάάάάάάάraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoδδδδδδδδδδδδδ

ν ν ννν ν ν νννννννννσσσσσσσσσσσσστρτρττρτρτρτρττρτττρτττρτττρχχχχχχχχχχχχχοςοςοςοςοςοοςοςοςοςοοοοοοὐτὐτὐτὐτὐττὐτὐτὐττὐτὐτὐττόόόόόόόςςς κκκκκκκκεςεεςεςςεςεςεεεεςς ππππππππππροροροροοροοσωσωσωσωσωωσωωσ πιππιππιπππππιικέκέέκέέέκκ ςςςς

δυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδδδυδδδδδδ νανανααναναναναναναναανανν τάτάτάτάτάτάτάτάτάάάτάτττάτάάαμαμαμαμαμαμαμαααμμαμααμαμμε ε ε ε εε κακακαααακααακακααααααακαααααααίίίί ί ί ίίίίίίίίίίίίγίγίγίγίγίγίγίγίγίγίγγγγίγγ αααααααααααα σ σ σ σσσσσσσσσσσσσστήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήνννν

γιγιγιγιγγιγιγιγιιγιγιά ά ά ά ά ά άά άά τοτοτοτοτοτοτοτοτοτοτοτττοττοττοτοοττ ύςύςύςύύςύςύςύςύςύςύύςύύςύύςς σσ σ σσ σ σ σσσσσσστήτήτήτήτήτήτήτήττήτττήττήτή Ὑ Ὑ Ὑ Ὑ ὙὙ ὙὙὙὙ ὙὙ ὙὙὙὙὙὙὙὙὙὙὙπέπέπέπέπέπέπέπέπέπέπέππέπέπέρμρμρμρμρμρμρμρμρμρρμρμρμρμμρ αααχαχαχαχαχαχαχαχαχαχχααχαχ

παπαπαπαπαπαπαπαπαααπαπαπαπααπ τρτρτρτρτρτρτρτρτρτρτρττρττττρτττρρίδίδίδίδίδίδίδίίδδίδίδίδδίίδδααααααααααααα Γ Γ Γ ΓΓΓΓΓΓ ΓΓ ΓΓΓιrsquoιrsquoιrsquorsquoιrsquoιrsquoιιrsquoιrsquoιrsquoιι ααα ααααααα ααὐὐὐὐὐὐὐὐὐὐὐεςεςεςεςεςεεςςε πππππππππροροροροοοσωσωσωσωσωωωωπιπιπιπιπππππ έκέκέκέέέκέκέκέέςςςςς

η ημ

Αὐτή εἶναι ἡ φωτογραφία τοῦ microικροῦ microου φίλου Κωνσταντίνου καί αὐτήἡ ἀγαπηmicroένη του πρόταση Εἶmicroαι Ἕλληνας

Πλησιάστε νά τόν γνωρίσετε ἀπό κοντά ∆υό microάτια φωτεινά σάν τόν ὁλό-φωτο οὐρανό τῆς microακρινῆς πατρίδας του ∆υό χέρια πού κρατοῦν ψηλά τήσηmicroαία τῆς ἀγαπηmicroένης του Ἑλλάδας καί microιά καρδιά πού χτυπᾶ ἑλληνικά

Μικρέ microου φίλε πῶς ξέρεις τή microεγάλη εὐτυχία νά εἶσαι Ἕλληνας Πῶς ἡ microικρούλα σου καρδιά χωράει τή microεγάλη ἀγάπη γιά ὅτι ἑλληνικόΠῶς κάνεις τά δυό παιδικά σου χέρια νά φαίνονται κάστρα microέ ὑψωmicroένη

τή γαλανόλευκηΤό λές καί πράγmicroατι εἶσαι Ἕλληνας Κι ἔχεις πολλές ἀκόmicroη λέξεις νά microάθεις θάλασσα ἥλιος οὐρανός νησιά

microαργαριτάρια βράχος αἰγαιοπελαγίτικος ξωκκλήσι καί ἐλατόφυτοβουνό

Κι ἀκόmicroη λεβεντιά ἐλευθερία καί φιλότιmicroο καί microέτρο καί microεράκιἌνοιξε microάτια καί αὐτιά κι ἀγνάντεψε χιλιάδων χρόνων ἱστορίαἈνάπνευσε τά microύρα τῆς φυλῆς σου καί ζῆσε microέ τό ὅραmicroα τό ἑλληνικόΕἶναι microεγάλη ἡ microικρούλα σου πατρίδα Κωνσταντῖνε καί φτάνει νά ἀγκα-

λιάσει καί νά ἁγιάσει τήν οἰκουmicroένηΤό πιστεύεις Γιατί ἐσύ εἶσαι Ἑλληνας ἀπό καλή γενιά καί στή δική σου

φύτρα χρωστάει ὁ κόσmicroος τόν πολιτισmicroό του Ἐ

ΕΕΙΙΜΜΑΑΙΙ ΕΕΛΛΛΛΗΗΝΝΑΑΣΣ

ΕΕΙΙΜΜΑΑΙΙ ΕΕΛΛΛΛΗΗΝΝΑΑΣΣ

Μέ λένε ΚωνσταντῖνοΕἶmicroαι πέντε ἐτῶνΓεννήθηκα καί ζῶ στίς ΗΠΑΒγαίνω γιά παιχνίδι σέ πάρκο τῆς ΦλόρινταἜχω φίλους πολλούς ἈmicroερικανούςΟΜΩΣΕ ΙΜΑ Ι ΕΛΛΗΝΑΣ

Ὀκτώβριος 2012 347

ΚΚααλληηmicromicroέέρραα σσααςς ΕΕἴἴmicromicroαασσττεε δδυυόό φφίί λλοοιι ὉΛευτέρης καί ὁ Κωνσταντῖνος Μαθητές ἀπό τήΘεσσα λονίκη Γνωρίζουmicroε τό νοmicroό microας ἀπrsquo ἔξω κι ἀνα

κατωτά Σᾶς προσκαλοῦmicroε λοιπόν σrsquo ἕναν ἀξέχαστο ἱστορικό περίπατο Ἀκολουθῆστε microας

ΒΒρριισσκκόόmicromicroαασσττεε στήν Ἐθνική ὁδό πού ἑ νώνει τή Θεσσαλονίκη microέτήν Ἔδεσ σα καί τά Γιαννιτσά Κατευθυνόmicroαστε Β∆ πρός τό ∆ῆmicroοΧαλκηδόνας 25 χιλιόmicroετρα microακριά ἀπό τό Λευκό Πύργο καί microόλις 7χλmicro ἀπό τή γενέτειρα τοῦ Ἕλληνα στρατηλάτη Μεγάλου Ἀλεξάνδρουτήν Πέλλα Προορισmicroός microας εἶναι ἡ κωmicroόπολη Γέφυρα ἤ Τοψίν

ΤΤοοψψίίνν εεἶἶννααιι τό παλιό τούρκικο ὄνοmicroα τῆς περιοχῆς καί σηmicroαίνει τόπος κανονιοῦ (τόπ σίν) Ἡ Γέφυρα ἔχει κατοίκους ντόπιους καί πρόσφυγες ἀπό τήν Ἀνατολική Θράκη (Μέτρες καίΣωζόπολη) Ἔχει ἀπέραντο κάmicroπο καί οἱ κάτοικοί της εἶναιἐργατικοί καί φιλόξενοι ὅπως ὅλοι οἱ Μακεδόνες

ΦΦττάάσσααmicromicroεε Αὐτό πού βλέπετε περιφραγmicroένο εἶναι ἕνα ἀπότά πολλά καί τεράστια κτήmicroατα τῆς παλιᾶς ἑβραGκῆς οἰκογένειας Μοδιάνο πού ζοῦσε στήΘεσσαλονίκη Περιλαmicroβάνει πολλά κτίρια Ἐκεῖνο ὅ microως πού δεσπόζει εἶναι ἡ κυρίως κατοικία ἡ θαυmicroάσια ἐξοχική ἔπαυλη Τήν ἔχτισε στά τέλη τοῦ 19ου αἰ κατά τή διάρκεια τῆςΤουρκοκρατίας ὁ Γιακό Μοδιάνο γιός τοῦ Σαούλ τοῦ δεύτερου πλουσιότερου κτηmicroατία τῆςὈθωmicroανικῆς αὐτοκρατορίας Κατόπιν τό κτῆmicroα πέρασε σέ ἑλληνικά χέρια

ΣΣττήήνν ἔἔππααυυλληη Μοδιάνο ἤ ἔπαυλη Το ψίν ἤ Ἀρχοντικό ἐγκαταστάθηκε γιά τίς τρεῖς microόνο microέρες τό Γενικό Στρατηγεῖο τῶν ἑλληνικῶν στρατιωτικῶν δυνάmicroεων microέ τόν Ἀρχιστράτηγο διάδοχοΚωνσταντῖνο κατά τή διάρκεια τοῦ Α΄ Βαλκανικοῦ πολέmicroου Μέσασrsquo αὐτό τό κτίριο ἔγιναν οἱ ἀλλεπάλληλες σκληρές διαπραγmicroατεύσεις microεταξύ Ἑλλήνων καί Τούρκων γιά τήν παράδοση τῆς Θεσσαλονίκης

ἘἘξξααιιττίίααςς ττῆῆςς ἐἐθθννιικκῆῆςς αὐτῆς διάστασής του τό κτίριο ἀγοράστηκε τό 1999 ἀπό τό ὙπουργεῖοἘθνικῆς Ἀmicroύνης γιά νά ἀξιοποιηθεῖ ὡς ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝἘγκαινιάστηκε στίς 27 Ὀκτωβρίου 1999 ἀπό τόν τότε Πρόεδρο τῆς Ἑλληνικῆς ∆ηmicroοκρατίας Ἀπό τότε φιλοξενεῖ στίς αἴθουσες ndashδωmicroάτιά του πολεmicroικά κειmicroήλια Τήν εὐθύνη γιά τήλειτουργία καί φύλαξη τοῦ Μουσείου ἔχει τό Συγκρότηmicroα Στρατηγικῶν Μεταφορῶν πούἑδρεύ ει στή Χαλκηδόνα

ΠΠλληησσιιάάσσττεε Ἐλᾶτε πιό κοντά Πρίν microποῦmicroε microέσα ἀσφαλῶς τό προσέξατε Πάνω ἀπό τήνεἴσοδο microιά ἐπιγραφή microέ κόκκινα γράmicromicroατα microᾶς ὑποδέχεται ∆έν εἶναι καλωσόρισmicroα στόνἐπισκέπτη ὄχι Εἶναι ἡ λύση γιά ὅλα τά ἐθνικά δράmicroατα Τί γράφει ΣΥΝ ΘΕΩ Εἶναι ἡ

ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ

Ὀκτώβριος 2012348

φράση microέ τήν ὁποία ἄρχιζαν καί τελείωναν τό λόγο τους ὁ Ἀρχιστράτηγος καί ὅλοι οἱ Πολιτικοί καί Στρατιωτικοί ἡγέτες τῆς ἐποχῆς τῶνΒαλκανικῶν ∆ηλαδή microέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ κάτω ἀπό τήν καθοδήγηση καί τό θέληmicroα τοῦ Θεοῦ ὅλες οἱ ἐθνικές προσπάθειες ΣΥΝ ΘΕΩὅλα ὅσα συζητήθηκαν ἀποφασίστηκαν ἐδῶ microέσα ΣΥΝ ΘΕΩ βγῆκεἀπό ἐδῶ microέσα ἡ ἐντολή γιά προέλαση Καί ΣΥΝ ΘΕΩ ἡ Θεσσαλονίκη εἶναι ἐλεύθερη κι ἑλληνική

ΠΠεερράάσσττεε ππααρρααmicromicroέέσσαα Ἡ εἴσοδος εἶναι ἐλεύθερη γιά ὅλους ∆εξιά κι ἀριστερά στίς προθῆκεςἐκτίθενται ὅπλα τῶν Βαλκανικῶν πολέmicroων καθώς καί στολές στρατιωτικῶν τιmicroητικά ξίφηmicroετάλλια καί ἄλλα ἐξαρτήmicroατα Ὅmicroως γιά δεῖτε προσεκτικά ∆έν εἶναι ὅλα ἑλληνικά Εἶναιἀντικείmicroενα τῶν στρα τῶν πού πολέmicroησαν στούς Βαλκανικούς ἑλληνικοῦ τουρκικοῦ βουλγαρικοῦ σερβικοῦ τοῦ microαυροβουνιακοῦ καί ρουmicroανικοῦ Κάθε δύναmicroη στή δική της προθήκη

Ναί διότι ὅπως θά ξέρετε ὅταν ἄρχισε νά φθίνει ἡ Ὀθωmicroανική αὐτοκρατορία οἱ λαοί τῆς Βαλκανικῆς ἑνώθηκαν γιά νά διώξουν τό ζυγό ἀπό τά ἐδάφη τους καί νά ἐξασφαλίσουν τήν αὐτονοmicroία καί τήν ἐδαφική τους ἀκεραιότητα Τότε καί ἡ Ἑλλάδα ὑπό τόν Πρωθυπουργό ἘλευθέριοΒενιζέλο ἐντάχθηκε στή Συmicromicroαχία τῶν Βαλκανικῶν χωρῶν Βουλγαρίας Σερβίας Μαυροβουνίου

ΒΒέέββααιιαα δέν εἶχε ἐκπονηθεῖ κάποιο κοινό σχέδιο δράσης Τά πεδία τῶν microαχῶν ἦταν πολλάἘξάλλου οἱ τρεῖς χῶρες πού συmicromicroάχησαν microέ τήν Ἑλλά δα δέν ἤθελαν ἁπλῶς νά διώξουν τόνὈθωmicroανό ἀλλά καί νά βγοῦν στό Αἰ γαῖο νά προσαρτήσουν τή Μακεδονία Ἄρα ὁ ἑλληνικός στρατός εἶχε νά ἀντιπαλαίσει καί microέ τήν ὕπουλη αὐτή δυσκολία

Γιrsquo αὐτό καί στίς προθῆκες βλέπετε πολλά ππιισσττόόλλιιαα ΜΜάάννλλιιχχεερρ Τά εἶχε παραγγείλει καί τά προmicroηθεύτηκε ἀπό τό 1904 ἡ ἑλληνική Κυβέρνηση προετοιmicroάζοντας τή συmicromicroετοχή της στό microεγάλο πόλεmicroο

ΓΓύύρρωω γγύύρρωω στούς τοίχους εἶναι ἀναρτηmicroένοι πίνακες λιθογραφίες καί χάρτες τῆς ἐποχῆς Ἱστοροῦν καί ζωντανεύουν microπροστά στά microάτια microας τήν ἀκάθεκτη πορείατοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ πού ξεκινώντας ἀπό τήν ἐλεύθερη ΣτερεάἙλλάδα ἐφόρmicroησε πρός τή Μακεδονία καί τήν ἀπελευθέρωσε Πολλοί ἀπό τούς ἐξαιρετικούς πίνακες εἶναι τοῦ microεγάλου ζωγράφουΚενάν Μεσαρέ γιοῦ τοῦ Ταχσίν πασᾶ

ΟΟἱἱ micromicroάάχχεεςς πποολλλλέέςς κκααίί σσκκλληηρρέέςς Ἐλασσόνα ndash ∆εσκάτη στό Σαραντάπορο ἡ πρώτη microεγάλη νίκη Σέρβια Κοζάνη Ἀπελευθέρωση τῆς Βέροιας τῆς Κατερίνης τῆς Νάουσας Μιά microιάπέφτουν στά χέρια τῶν Ἑλλήνων οἱ πόλεις 500 χρόνια περίmicroεναν τό ἑλληνικό τουφέκι Τίποτα δέ σταmicroατᾶ τήν προέλαση

Στίς 20 Ὀκτωβρίου θριαmicroβευτής ὁ Ἕλληνας στρατιώτης microπαίνει στά Γιαννιτσάὕστερα ἀπό τήν πιό φονική microάχη γύρω ἀπό τήν ἱερήπόλη τῶν Μουσουλmicroάνων Κι ὁ δρόmicroος ἀνοίγει γιά τήνύmicroφη τοῦ ΘερmicroαGκοῦ Τό Γενικό Στρατηγεῖο microεταφέρεταιστό Τοψίν ἐδῶ πού εἴmicroαστε τώρα ∆εσπόζουσα θέσηἔχουν οἱ πίνακες τῆς ἀπελευθέρωσης τῆς Θεσσαλονίκης

ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ

Ὀκτώβριος 2012 349

ΤΤάά ἔἔππιιππλλαα ἀἀκκοοῦῦσσττεε micromicroιιλλοοῦῦνν Ἀφουγκραστεῖτε Φωνές φωνές ἑλληνικές καί τουρκικές Λέξεις σάν ἀπόηχοι ἀντιλαλοῦν microέσα ἀπό τά ἔπιπλα Ὅλα αὐθεντικά τῆς ἐποχῆς τῶν Μοδιάνο Φερmicroένα ἀπό τήν Αὐστρία καί τήν Ἑλβετία Καί τά ρολόγια τά χρυσά σταmicroατηmicroέναστίς microεγάλες ὧρες

ΞΞεεχχωωρρίίζζεεττεε micromicroιιάά ὀὀρργγιισσmicromicroέέννηη φφωωννήή Εἶναι τοῦ Ἀρχιστρατήγου διαδόχου Κωνσταντίνου Συνοmicroιλεῖ microέ τούς ἀπεσταλmicroένους ἀξιωmicroατικούς τοῦ Τούρκου ∆ιοικητῆ τῆς Θεσσαλονίκης ΧασάνΤαχσίν πασᾶ Ἀπό τίς 24 ἕως τίς 26 Ὀκτωβρίου τρεῖς φορές ἦρθαν γιά νά ζητήσουν νά παραδώσουν τήν Θεσσαλονίκη microά νά κρατήσουν τό στρατό τους ἤ ἔστω microερικές χιλιάδες ὅπλαἈνυποχώρητος ὁ Κωνσταντῖνος Καί ἀνήmicroερα τῆς γιορτῆς τοῦ καβαλάρη Ἁγίου τῆς Θεσσαλονίκης ἦρθε ἡ ἄνευ ὅρων παράδοσή της στούς Ἕλληνες

Ἀπό ἐδῶ διαδόθηκε τό χχααρροούύmicromicroεεννοο micromicroααννττάάττοο Κι ἀπό ἐδῶ ἄρχισε σάν τρελός σίφουνας νά τρέχει ὁ Ἑλληνικός στρατός νά φτάσει πρίν προλάβει βουλγάρικο ποδάρι νά πατήσει τό ἱερόχῶmicroα τῆς φίλης γῆς πού ἔλειωσε στήν ἀπαντοχή πέντε αἰῶνες

ΣΣᾶᾶςς ἀἀφφήήννοουυmicromicroεε ννάά ἀἀκκοούύσσεεττεε ττίίςς φφωωννέέςς Νά διαβάσετε microέ τήνἡσυχία σας τό ἀντίγραφο τοῦ Πρωτοκόλλου παράδοσης τῆςπόλης Καί σᾶς περιmicroένουmicroε στό προαύλιο microπροστά στόν τάφο

ἘἘδδῶῶ ἔχουν ἐναποτεθεῖ ὕστερα ἀπό πολλές περιπέτειες τάὀστά τοῦ Χασάν Ταχσίν πασᾶ Τοῦ ἀνθρώπου πού ἐπετέλεσεσωστά στήν κρίσιmicroη στιγmicroή τόν κρίσιmicroο ρόλο του καί δέν παρέδωσε τή Θεσσαλονίκη οὔτε στή σφαγή οὔτε στή βουλγαρική βουληmicroία Ἦταν ἀπό ἐξισλαmicroισmicroένη Ἑλληνίδα γεννηmicroένος ὁ Ταχσίν πασάς κι εἶχε σπουδάσειστή Ζωσιmicroαία Σχολή στά Γιάννινα ∆ίπλα του θαmicromicroένος ὁ γιός του Κενάν Μεσαρέ ὁ microεγάλος ζωγράφος πού ἄφησε ἀθάνατες microοναδικές ἀπεικονίσεις τῶν Βαλκανικῶν πολέmicroων

ὉὉ ΛΛεευυττέέρρηηςς κκιι ἐἐγγώώ σᾶς εὐχαριστοῦmicroε γιά τήν ὄmicroορφη παρέα Καθώς ἀποmicroακρυνόmicroαστεγυρίστε νά ρίξετε microιά τελευταία microατιά στό ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ Ἡmicroεγάλη ἐπιγραφή τῆς εἰσόδου φωνάζει τό microεγάλο microυστικό ΣΥΝ ΘΕΩ Καί σήmicroερα ἡ πατρίδα microας microόνο ΣΥΝ ΘΕΩ θά νικήσει

Ο Ρ Ο Σ

Α Γ Ρ Ο Σ

Π Ε Τ Ρ Ο Σ

Κ Α Θ Α Ρ Ο Σ

Θ Η Σ Α Υ Ρ Ο Σ

Μ Ε Λ Ε Τ Η Ρ Ο Σ

Π Ρ Ο Σ Κ Α Ι Ρ Ο Σ

Μ Π Α Κ Α Λ Ι Α Ρ Ο Σ

Π Ο Λ Υ Κ Υ Τ Τ Α Ρ Ο Σ

Α Σ Π Ρ Ο Μ Α Υ Ρ Ο Σ

Π Α Ι Δ Ι Α Τ Ρ Ο Σ

Π Α Ρ Η Γ Ο Ρ Ο Σ

Τ Ρ Ο Μ Ε Ρ Ο Σ

Λ Α Μ Π Ρ Ο Σ

Ε Μ Π Ρ Ο Σ

Α Φ Ρ Ο Σ

Π

1234567891011121314151617 Ρ Ο Σ

ΛΕΞΕΙΣ ΡΟΣ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ

2 6 + 3 - 5 = 10

+ - +

5 - 2 6 + 3 = 21

- + -

6 + 3 - 5 2 = 8

+ -

3 5 - 2 + 6 = 19

= = = =

3 17 21 36

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

1 Ὁ γάλος δέν γεννάει αὐγά2 Καί οἱ δέκα ἐργάτες θάχρειαστοῦν δύο μέρες

ΛΥΣΕΙΣ

Ὀκτώβριος 2012350

Μιά ἔκπληξηmicroιά εὐκαιρία

Στό ἑπόmicroενο τεῦχος ndashΝοέmicroβριος 2012ndashθά βρεῖτε ὡραῖο

χριστουγεννιάτικο θεατρικόΜιά εὐκαιρία

γιά τό πρόγραmicromicroά σαςτῆς ἑορτῆς τῶν ΧριστουγέννωνΔΙ

ΑΦΟΡ

ΕΣ

Πολυαγαπημένο μου laquoΠρός τή ΝίκηraquoΕἶμαι μιά ἀναγνώστριά σου καί τε-

λείωσα τή Δευτέρα Γυμνασίου Κάθεμήνα σέ διαβάζω ἀνελλιπῶς καθώς πε-ριέχεις ποικιλία ἀπαντήσεων στά θέ-ματα πού μέ ἀπασχολοῦν Σοῦ

ὀφείλω λοιπόν μέσα ἀπό τά βάθη τῆς καρδιᾶς μουἕνα μεγάλο εὐχαριστῶ πού μέ ἐξοπλίζεις κάθεφορά μέ δύναμη κουράγιο θάρρος αὐτοπεποί-θηση Χάρη σέ σένα ἔχω ἀποκτήσει μιά πιό αἰσιό-δοξη στάση γιά τή ζωή καί μιά διαφορετική ματιάγιά τόν γενικότερο κόσμο

Μέ πολλή ἀγάπη Μαρ Ἰ Ἀμαλιάδα

Μέσα στή κάψα τοῦ καλοκαιριοῦ (τό e-mailστάλθηκε στό Περιοδικό 1172012) δροσιές ἀπότά μηνύματά σας δροσιές τά μηνύματά σας Καίτό δικό σου ἀγαπητή Μαρ Καί πιό πολύ ἐκεῖνο πούμοῦ γράφεις γιά laquoαἰσιόδοξη στάση ἀπέναντι στήζωή καί διαφορετική ματιά στόν γενικότεροκόσμοraquo Πραγματικά αὐτά μᾶς χαρίζει ἡ πίστη στόΧριστό καί ὁ λόγος Του Καί εἶσαι εὐτυχισμένη πούτόσο νωρίς κατάλαβες τά σημαντικά Κράτα αὐτήτήν πίστη καλλιέργησέ την καί τότε θά βλέπεις καίμέσα στά σκοτάδια φῶς ἐλπίδα λύσεις

Ἀγαπημένο μου ΠεριοδικόΕἶναι καιρός τώρα πού μιά σκέψη τυ-

ραννάει τό μυαλό μου καί θά ἤθελαπολύ μιά ἀπάντηση Συνεχῶς γύρωμου ἀκούω ἀνθρώπους ἀκόμη καίνέους νά συζητοῦν γιά συνανθρώπους

τους καί νά λένε ὅτι τούς laquoματιάζουνraquoraquoΜ Μ Χίος

Τό θέμα πού σέ ἀπασχολεῖ τόσο ἀγαπητή Μεἶναι ἡ βασκανία τό laquoμάτιασμαraquo θέμα γνωστό ἀπότήν ἀρχαιότητα Εἶναι καθαρή ἐπενέργεια τοῦ πο-νηροῦ πνεύματοςπού εἶναι πάντα καταστροφικό

καί μισάνθρωπο ὅπως καταλαβαίνεις καί σύ ἀπό τάπαραδείγματα πού ἀναφέρεις στό γράμμα σουΠροέρχεται ἀπό φθόνο Ἡ Ἐκκλησία μας δέχεταιτή βασκανία (τό laquoμάτιασμαraquo) καί ὑπάρχουν εἰδικέςεὐχές γιά τήν ἀντιμετώπισή της Αὐτό πού πρέπεινά κάνει ἕνας πιστός χριστιανός εἶναι νά μετέχειστά Ἱερά Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας μας Ἱερά Ἐξο-μολόγηση καί θεία Εὐχαριστία νά φοράει τόσταυρό του καί νά κάνει τό σταυρό του ndashτό φο - βᾶται αὐτό πολύ ὁ διάβολοςndash καί νά προσφεύγειστήν Ἐκκλησία ἄν τοῦ συμβεῖ κάτι τέτοιο Ἡ δύ-ναμη πάντως τοῦ διαβόλου ἐλέγχεται Θυμᾶσαιτόν δαιμονισμένο τῶν Γερ γεσηνῶν (Μάρκ ε´ 1-20)Ἐπειδή ὡστόσο τό θέμα πού θίγεις εἶναι σοβαρόἴσως ἀργότερα τό laquoΠρός τή Νίκηraquo νά ἀσχοληθεῖἐκτενέστερα

Tί ὡραῖα κείμενα τά κείμενα πού μοῦστείλατε ἀγαπητά laquoΧελιδόνιαraquo ἀπότή ζωή στήν Κατασκήνωσή σας στόἙλληνικό Κορινθίας Τί ἐκπλήξειςἈπό τή μιά σπουδαῖες συγγραφεῖςἀπό τήν ἄλλη σπουδαῖες ποιήτριες

Κυρίως ὅμως χαρούμενα καί δημιουργικά παιδιάΝά σᾶς εὐλογεῖ ὁ Κύριός μας Καί τό χειμώνα πούἔφθασε νά ἔχετε θερμές καρδιές γιά τό Χριστόμας καί καλό ἀγώνα γιά ὅσα ὄμορφα μάθατε τό κα-λοκαίρι Εὐχαριστῶ ἰδιαίτερα τήν Ὁμάδα laquoἌγγε-λοι Ἀγάπηςraquo γιά τήν καταπληκτική ἀ κροστιχίδαπού μοῦ ἔστειλε μέ τίς ὀμορφιές τῆς κατασκηνω-τικῆς ζωῆς Τήν κρατάω γιάτήν προ-κατασκη-νωτική

ΕΕΣΣΕΕΙΙΣΣ ΚΚΙΙ ΕΕΓΓΩΩlaquoἘσύ πού θρόνος Σου ἡ ΘεσσαλονίκηΜακεδονί τη Ἀκρί τα Καβαλάρηφώτισέ microας τό δρόmicroο πρός τή ΝίκηΤοῦ microήνα πού γιορτάζει Σε εἶν᾽ ἡ χάρη

∆εόmicroεθά ΣουΒάλε microας τοῦ θριάmicroβου τήν κορώναraquo

(Κ Παλαmicroᾶς)

Καί τήν ἔβαλε laquoτοῦ θριάμβου τήν κορώναraquoὁ Μακεδονίτης Ἀκρίτας ΚαβαλάρηςἍγιος Δημήτριος2266 ὈὈκκττωωββρρίίοουυ 11991122ἐλευθερώθηκε ἡ Θεσσαλονίκη ἀπό τούς ΤούρκουςΠανηγυρίζει ἡ Ἑλλάδα ὅλη στά 100 χρόνια τοῦ θριάμβουΚαί ἀγρυπνεῖ

Στό τεῦχος αὐτό ndash Ὀκτώβριος 2012ndash

λόγω ἐπίκαιρης ὕληςδέν θά δημοσιευθοῦν

κείμενα τοῦ Διαγωνισμοῦ μας

Ὀκτώβριος 2012 351

ρακαλοῦσε τήν εὐχαριστοῦσε Δικό τηςδῶρο ἔνιωσε πώς ἦταν κι ἡ δουλειά τουστή μεγάλη ψαροταβέρνα κοντά στό λι-μάνι πού τοῦ ἐξασφάλιζε μεροκάματοἱκανό νά βοηθάει τόν πατέρα του νάθρέψει τά ἑπτά ἀδέλφια τουΣβέλτος ξύπνιος εὐγενικός καί προ-

πάντων τίμιος κέρδισε ἀμέσως τήνἀγάπη καί τήν ἐμπιστοσύνη τοῦ κυρ-Προκόπη τοῦ μαγαζάτορα καί μαζίπαινέματα καί πλούσια φιλοδωρήματαΕἶχε χίλιους λόγους γιά νά ᾽ναι πολύεὐχαριστημένος ὁ Παναγιώτης κι ἕνανπολύ μεγάλο καί σοβαρό γιά νά μήνεἶναι Λόγοι βλάσφημοι μόλυναν τόστόμα τοῦ κυρ-Προκόπη καί μαζί τήδροσερή θαλασσινή ἀτμόσφαιρα τοῦμαγαζιοῦὉ Παναγιώτης ἔνιωθε νά πνίγεται

ὅμως εἶχε κληρονομιά ἀπrsquo τή γιαγιά τόἀντίδοτο laquoὙπερευλογημένη ὑπάρχειςΘεοτόκε Παρθένεraquo ἔλεγε μεγαλόφωναμόλις οἱ βρώμικοι λόγοι ἔφθαναν στrsquoαὐτιά του καί τό πρόσωπό του σκυ-θρώπαζε Αὐτή ἦταν ἡ πρώτη του κί-νηση ἀντίδρασης Μετά ἀπό λίγο ἔγινεκι ἡ δεύτερηmdash Παναγιώτη σέ νιώθω ψυχραμένο

Τί συμβαίνει Ἔχεις κανένα παράπονοἀπό μέναmdash Κυρ-Προκόπη μοῦ δίνεις καλή δου-

λειά καί μοῦ δείχνεις μέ κάθε τρόπο τήφροντίδα σου Σrsquo εὐχαριστῶ πολύ ὅ μωςἔχω παράπονο μεγάλοmdash Πές παιδί μου τί εἶναι mdash Μιλᾶς ἄσχημα γιά τή Μάνα μουmdash Ἐγώ πότεmdash Γιά τήν Παναγίαmdash Αὐτό ἐννοεῖς Μή χολοσκᾶς καη-

Ἡ κληρονοmicroι

άτῆς γιαγιᾶς

Ἦ ταν παιδί ὅταν πρωταντίκρισε τόφοβερό πρόσωπο τοῦ πολέμου ὅτανπρωτάκουσε ἐκεῖνον τό διαπεραστικόἦχο-προμήνυμα πώς θά σκοτείνιαζε ὁοὐρανός τους μrsquo ἐκεῖνα τά μαῦρα σιδε-ρένια σύννεφα πού ἔβρεχαν κατα-στροφή Τή φρίκη τῆς μνήμης τουςδιέλυε ἡ ἀγαπημένη θύμηση τῆς γιαγιᾶςlaquoὙπεραγία Θεοτόκε σῶσον ἡμᾶς

Μή φοβάστε κάτω ἀπό τή Σκέπη Τηςεἴμαστεraquo φώναζε σά γιά νά ξεπεράσειτίς σειρῆνες ἡ γιαγιά κι ὅταν περνοῦ -σε τό κακό laquoὙπερευλογημένη ὑ πάρ-χεις Θεοτόκε Παρθένε Πάλι μᾶς ἔσωσεἡ Παναγίαraquo laquoΜήν τό ξεχάσετε αὐτόποτέ παιδιά μουraquo laquoΝά εὐγνωμονεῖτετή μεγάλη Μάνα μας νά τήν τιμᾶτε καίνά λατρεύετε τόν Υἱό ΤηςraquoΔέν τό ξέχασε ὁ Παναγιώτης Τήν ἀ -

γαποῦσε πολύ τήν Παναγία τήν πα-

Ὀκτώβριος 2012352

μένε λόγια πού πετᾶνε δέ τό θέλωκακό συνήθειοmdash Ναί ἀφεντικό σέ παρακαλῶ Πρίν

λίγα χρόνια ὅλοι τήν ἱκετεύαμε νά σώ -σει τόν τόπο μας Κι ἐσύ σίγουρατότε μέσrsquo τή φωτιά τοῦ μετώπου τήνπαρακαλοῦσες Καί σrsquo ἄκουσε κι ἔ -δωσε νά γυρίσεις γερός κι ἡ Πατρίδαμας τώρα νά ᾽ναι λεύτερη Κι Ἐκείνηἀντί γιά εὐχαριστίες ἀκούει τώραmdash Ἔχεις δίκιο Πρέπει νά τό κόψωΠέρασαν ἑβδομάδες μῆνες μά ἡ ἀρ -

ρώστια τοῦ κυρ-Προκόπη δέν πέρασεὉ πάντα καλός κι ἐργατικός Πανα-γιώτης ἀσφυκτιοῦσε πιά στό χῶρο τῆςδουλειᾶς του Μιά μέρα τό ἀφεντικότόν κάλεσε νά μιλήσουνmdash Παναγιώτη ἐγώ παιδιά δέν ἔχω οἱ

κόποι μου δέ θέλω νά μείνουν σέ συγ-γενεῖς Σοῦ προτείνω νά γίνουμε συνε-ταῖροι Ἐγώ θά βάλω τήν ἐπιχείρηση κιἐσύ τά ἐργατικά καί καθαρά χέρια σουΣκέψου το κι αὔριο μοῦ ἀ πα ντᾶςΕἶχε σκεφθεῖ ὁ Παναγιώτης γιrsquo αὐτό

καί χωρίς νά ὑπολογίσει τή σίγουρηδουλειά καί τήν ἄνεση πού ἐξασφάλιζεστήν πολύτεκνη οἰκογένειά τους ἀπο-φάσισε τήν τρίτη καί τελευταία κίνησηmdash Κυρ-Προκόπη σrsquo εὐχαριστῶ πολύ

γιά τήν ἀγάπη καί τήν ἐμπιστοσύνησου Ὅμως τήν πρότασή σου δέν μπο -ρῶ νά τή δεχθῶ οὔτε νά μείνω ἄλλοστή δούλεψή σου μπορῶ Εἶπε ἔλυσε τήν ποδιά ἀπό τή μέση

του καί τήν ἀκούμπησε στό τραπέζιπού βρισκόταν μπροστά τουmdash Δέν καταλαβαίνω Γιά ποιό λόγοmdash Γιά κάποιους λόγους σου κυρ-

Προ κόπηmdash Δέν μπορῶ νά τό πιστέψω Ἐν νο -

εῖς Σπουδαῖο πράγμα ποιόν βλάπτωΕἶπε ἐκεῖνος περισσότερο πειραγμένοςπαρά ξαφνιασμένος

mdash Τόν ἑαυτό σου κι ὅποιον σrsquo ἀ κού -ει ἀφεντικόmdash Ξανασκέψου το καί περίμενε τό

τέλος τοῦ μήνα νά λογαριαστοῦμεσοῦ χρωστάωmdash Τίποτα δέ χρωστᾶς σέ μένα στήν

Παναγία ὅμως χρωστᾶς κυρ-Προκό -πη χρωστᾶμε ὅλοι μας εὐγνωμοσύνηκαί τιμή καί στόν Υἱό της τή λατρείαμαςἜφυγε λυπημένος μά εἰρηνικός ὁ

Παναγιώτης Ἄφηνε τή δουλειά του μάκρατοῦσε δική του τήν πολύτιμη κλη-ρονομιά τῆς γιαγιᾶς Αὐτή τοῦ ἐξα-σφάλισε τό μέλλον Λίγους μῆνες μετάδιορίστηκε ὑπάλληλος σέ δημόσια ὑ -πηρεσία πράγμα σπουδαῖο γιά τήν ἐ -ποχή Ἀργότερα δημιούργησε εὐλογημένηπολύτεκνη οἰκογένεια Τώρα μᾶς διη-γεῖται τήν ἱστορία του γιά νά μᾶςμάθει ὅποτε νιώθουμε νά μολύνεται τόπεριβάλλονμας ἡ τάξη ἡ παρέατό προαύλιοτό γήπεδοἀπό παρό-μοια λόγια νάἀποφασίζουμεκάποιες δυνα-μικές κινήσειςἀντίδρασηςγιά νάἑλκύουμετή μεγάληΧάρη τῆς Πα-ναγίας καί νάκρατοῦμε τήΣκέπη Τηςἁπλωμένηπάνω ἀπότήν Πα-τρίδα μας

Μ

τῆς γιαγιᾶς

Ὀκτώβριος 2012 353

ΤΥΠΟΣ ΠΛΟΙΟΥ ΕΛΑΦΡΥ ΚΑΤΑ∆ΡΟΜΙΚΟ ΜΗΚΟΣ 140 Μ ΠΛΑΤΟΣ 21 Μ ΒΥΘΙΣΜΑ 75 ΜΠΛΗΡΩΜΑ 30 ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΙ

670 ΝΑΥΤΕΣΜΕΓΙΣΤΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ 225 ΚΟΜΒΟΙΜΗΧΑΝΕΣ 2 ΤΕΤΡΑΚΥΛΙΝ∆ΡΕΣΠΥΡΟΒΟΛΑ 4 ΤΩΝ 234 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ

8 ΤΩΝ 197 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ8 ΤΑΧΥΒΟΛΑ ΤΩΝ 76 ΧΙΛ5 ΑΝΤΙΑΕΡΟΠΟΡΙΚΑ

ΕΝΑ ΖΩΝΤΑΝΟ ΜΟΥΣΕΙΟΤΟΥ ΠΟΛΕΜΙΚΟΥ ΜΑΣ ΝΑΥΤΙΚΟΥ

Βρισκόmicroαστε στό Πάρκο ΝαυτικᾹς Παράδοσης στό Τροκαντερό δίπλα στή microαρίνα τοῦ Φλοίσβουστό Παλαιό Φάληρο Ἐδῶ εἶναι ἐλλιmicroενισmicroένα πλοῖα τοῦ Πολεmicroικοῦ Ναυτικοῦ πού ἔγραψανλαmicroπρές σελίδες στή σύγχρονη ἑλληνική ἱστορία

Τό θωρηκτό laquoἈβέρωφraquo ναυπηγήθηκε τό 1911 στά ναυπηγεῖα τῶν ἀδελφῶν ORLANDO στό Λιβόρνο τῆς Ἰταλίας

Ἡ τότε κυβέρνηση τοῦ Κυριακούλη Μαυροmicroιχάλη δαπάνησε22300000 δρχ γιά τήν ἀπόκτησή του Τά 8000000 δρχπροέρχονταν ἀπό τό 20 τῆς συνολικῆς κληρονοmicroιᾶς τοῦ Γεωργίου Ἀβέρωφ πού τά παραχώρησε microέ τή διαθήκη του στόΤαmicroεῖο Ἐθνικοῦ Στόλου Τό πλοῖο πού ἔφερε τό ὄνοmicroά τουκατέπλευσε στίς 11 Σεπτεmicroβρίου στό Φάληρο ὅπου τό ὑ ποδέχτηκαν οἱ Ἕλληνες microέ microεγάλο ἐνθουσιασmicroό

ΤΟ ΘΩΡΗΚΤΟ laquoΑΒΕΡΩΦraquo ∆ΕΝ ΜΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΕΙ ΠΙΑ ΣΤΙΣ ΘΑΛΑΣΣΕΣΜΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΕΙ ΟΜΩΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑhellip

5 Ὀκτωβρίου 1912 Κήρυξη Βαλκανικῶν ΠολέmicroωνἈναχώρηση τοῦ στόλου γιά τό Αἰγαῖο

3 ∆εκεmicroβρίου 1912 Ναυmicroαχία τῆς Ἕλλης

Ἡ Ἑλλάς δέν ἀναmicroένει ἀπό ἐσς νά ἀποθάνετε γι αὐτήν Ἀναmicroένει νά νικήσετε Αὐτήἦταν ἡ προτροπή τοῦ Ἐ Βενιζέλου πρός τούς Ἕλληνες Ναῦτες στίς 5 Ὀκτωβρίου 1912

Ὀκτώβριος 2012354

Ἡ σηmicroαία τοῦ laquoἈβέρωφraquo εἶναι microεγαλύτερηἀπrsquoαὐτές πού κυmicroατίζουν στά ἄλλα ἑλληνικάπολεmicroικά πλοῖα καί τήν ἀκολουθεῖ microιά ἱστορίαΜετά τήν Ἀπελευθέρωση ὅταν τό θωρηκτόlaquoἈβέρωφraquo ἐπέστρεψε στήν Ἑλλάδα microεταφέροντας τήν ἐξόριστη κυβέρνηση θεωρήθηκεσωστό νά κρεmicroαστεῖ στόν ἱερό βράχο τῆςἈκρόπολης ἡ σηmicroαία τοῦ πλοίου ὡς ἔνδειξητῆς ἔννοιας τῆς ἐλευθερίας καθώς τό πλοῖοεἶναι τό microοναδικό κοmicromicroάτι ἑλληνικῆς γῆς πούστά 100 χρόνια ζωῆς του δέν ἔχει κατακτηθεῖ ποτέ Ἀπό τότε στό πλοῖο κυmicroατίζει microιάἴδια σέ microέγεθος σηmicroαία τῶν 48 τmicro

5 Ἰανουαρίου 1913 Ναυmicroαχία τῆς Λήmicroνου

2 Μαῒου 1919 Ἀποβίβαση ἑλληνικοῦ στρατοῦ στή Σmicroύρνη

Σεπτέmicroβριος 1922 Ὑποστήριξη ἀποχώρησης ἑλληνικοῦ στρατοῦἀπό Μικρά Ἀσία

5 Μαῒου 1937 Ἄφιξη στήν Ἀγγλία γιά τά 25χρονα τῆς βασιλείας τοῦ Γεωργίου Ε΄ τῆς Ἀγγλίας

18 Ἀπριλίου 1941 Ἀναχώρηση γιά Κρήτη καί Ἀλεξάνδρεια Αἰγύπτου

18 Ὀκτωβρίου 1937 Ἐπίσηmicroη ἐπίσκεψη στήν Κωνπολη

28 Ὀκτωβρίου 1940 Κήρυξη ἑλληνο9ταλικοῦ πολέmicroου

18 Ὀκτωβρίου 1944 Ἄφιξη στήν ἐλεύθερη Ἑλλάδα

1951 Ἐγκαταλείπει τήν ἐνεργό δράση

1983 Ἀπόφαση γιά microετατροπή σέ Μουσεῖο

1986 Μεταφέρεται στό Π Φάληρο

Ὁ ἀπολογισmicroός τᾹς ναυmicroαχίας γιά τούς Ὀθωmicroανούς ἦταν τραγικός Ἑκατόν ἐνενήντα νεκροίπολλαπλάσιοι τραυmicroατίες καί βαριές ζηmicroιές σέ τρία πλοῖα τους Ο ἑλληνικός στόλος εἶχε microόλιςτρεῖς τραυmicroατίες καί microικρές ζηmicroιές Ὁ τουρκικός στόλος δέ βγᾹκε ἀπό τά στενά τοῦ Ἑλλησπόντουγιά πολλά χρόνια καί ἡ Τουρκία ὑπογράφει ταπεινωτική συνθήκη εἰρήνης microέ τήν Ἑλλάδα

Ὀκτώβριος 2012 355

Παρατηρῆστε τήν ἀντίστροφη κλίσητῆς πλώρης τοῦ πλοίου χαρακτηριστικήγιά τά πλοῖα τῆς ἐποχῆς σέ ἀντίθεση microέτά σηmicroερινά Τό microπροστινό τmicroῆmicroα πούβρίσκεται κάτω ἀπό τήν ἐπιφάνεια τῆςθάλασσας εἶναι ἀπό συmicroπαγή χάλυβα γιάνά microπορεῖ νά κάνει microέχρι καί ἐmicroβολισmicroόΜιά συνέχεια τῆς ἀρχαίας τριήρους καίτῆς ναυτικῆς παράδοσης τῆς Ἑλλάδας

Σπάνια συναντᾶ κανείς ἕνα ἐκκλησάκι πάνω σέπολεmicroικό πλοῖο ὅπως τό παρεκκλήσι τοῦ ἉγίουΝικολάου hellipΤίς παραmicroονές τῆς ναυmicroαχίας τῆςrdquoἝλληςrdquo (Νοέmicroβριος 1912) ὁ πυροβολητής Σωτήριος Κ Σκόδρας πῆγε στόν ὑπηρετοῦνταἀρχιmicroανδρίτη τότε καί microετέπειτα microητροπολίτηΣπάρτης ∆ιονύσιο ∆άφνο καί τοῦ ἀνακοίνωσε

ὅτι κατά τή διάρκεια τῆς ὑπηρεσίας του παρατήρησε microιά περίεργη σκιά στόν κάδο νεροῦπού ἔmicroοιαζε πολύ microέ τή microορφή τοῦ Ἁγίου Νικολάου Οἱ ἄλλοι ναῦτες δυσπίστησαν λέγοντας ὅτι ἐπρόκειτο γιά ὀξείδωση τῆςλαmicroαρίνας Αὐτό ὅmicroως ἦταν ἀδύνατο γιατίὁ κάδος ἦταν ὁλοκαίνουργος Μόλις ἐνηmicroερώθηκε ὁ ναύαρχος Κουντουριώτης διέταξε νά τοποθετήσουν τόν κάδο στόπαρεκκλήσιο τοῦ θωρηκτοῦ καί νά γίνει ὁmicroιλία στό πλήρωmicroαmicroέ θέmicroα rdquoὉ Θεός εἶναι microαζί microαςrdquo

ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΟΥ ΘΩΡΗΚΤΟΥ laquoΑΒΕΡΩΦraquohellip

Κάθε χρόνο τό πλοῖο δέχεται πάνω ἀπό 30000 ἐπισκέπτες Τό laquoΑΒΕΡΩΦraquo δέν εἶναι ἁπλά ἕναΜουσεῖο εἶναι ὁλόκληρο ἕνα κειmicroήλιο microέσα στό ὁποῖο ὁ κάθε ἐπισκέπτης περπατ microέ δέος Εἶναιἕνα ζωντανό ναυτικό microνηmicroεῖο πού κάθε γωνιά του ζωντανεύει microιά ἱστορία τόσο θαυmicroαστή ὅσοκαί ἡ ψυχή τῶν ἀνθρώπων πού τό ὑπηρέτησαν

Φ

Ὀκτώβριος 2012356

ἹἹλλιικκάά 2 πακέτα τετράγωνα μπισκότα (τύπου Πτί-μπέρ) 1 φάκελο Garni βανίλια 1 φάκελο κρέμα στιγμῆς ἄνθος ἀραβοσίτου βανίλια 2 ποτήρια γάλα

καί frac12 περίπου ποτήρι γάλα γιά νά βουτᾶμε τά μπισκότα frac12 ποτήρι ζάχαρη ἄχνη 200 γρ βιτάμ soft 3 βανίλιες 1 κουταλιά σούπας κακάο ἤ nescafeacute 3-4 κουταλιές λικέρ καφέ 3-4 κουταλιές κονιάκ 1 κουβερτούρα 125 γρ

ἘἘκκττέέλλεεσσηηΧτυπᾶμε γιά δύο λεπτά στό μίξερ τό garni τήν κρέμα

στιγμῆς τό γάλα τήν ἄχνη τό βιτάμ καί τίς βανίλιεςΣέ ἕνα μακρύ δίσκο βάζουμε ἀλουμινόχαρτο καί ἁπλώ-

νουμε τά μπισκότα πού ἔχουμε βουτήξει στιγμιαῖα στόγάλα καί τό λικέρ Τά μπισκότα τά τοποθετοῦμε ἑνωμένασέ τρεῖς σειρές Βάζουμε συνολικά 3 μπισκότα κατά πλά-τος καί 7 μπισκότα κατά μῆκος

Πάνω στή μεσαία σειρά μπισκότων ἁπλώνουμε τό 13τῆς κρέμας καί πάνω στήν κρέμα τοποθετοῦμε μία ἀκόμασειρά μπισκότα Πάνω ἀπ΄ αὐτά τά μπισκότα βάζουμε τόἄλλο 13 τῆς κρέμας στό ὁποῖο ἔχουμε προσθέσει κακάοΣυνεχίζουμε μέ μία ἀκόμα σειρά μπισκότα καί τέλος βάζουμε τό τελευταῖο 13 τῆς κρέμας

Σηκώνουμε τίς δύο πλαϊνές πλευρές τοῦ ἀλουμινόχαρτου μαζί μέ τά μπισκότα καί κλεί-νουμε σφιχτά ὥστε νά σχηματιστεῖ περίπου τριγωνικός κορμός Βάζουμε τόν κορμό γιάτρεῖς ὧρες περίπου στήν ψύξη Ὅταν τόν βγάλουμε ἀνοίγουμε τό ἀλουμινόχαρτο μέ προ-σοχή καί περιχύνουμε μέ τό γλάσο Διατηροῦμε τόν κορμό στό ψυγεῖο

Γιά τό γλάσο χρησιμοποιοῦμε μπέν-μαρί στό ὁποῖο λειώνουμε τήν κουβερτούρα μέ 3-4 κουταλιές γάλα καί 3-4 κουταλιές κονιάκ

Κορmicroός

ΚΚΑΑΛΛΗΗ ΕΕΠΠΙΙΤΤΥΥΧΧΙΙΑΑ

Ὀκτώβριος 2012 357

ΚΑΤΙ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΣΑΣ

Συνταγή καί φωτογραφίες ἀπόκ Μαρία Ἀδ Πύργος

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17 Ρ Ο Σ

Στή διπλανή στήλη συμπλήρωσε τά γράμ-ματα πού λείπουν καί φτιάξε τίς ζητούμενεςλέξεις πού τελειώνουν σέ -ΡΟΣ

1 Βουνό2 Χωράφι3 Ἕνας ἀπό τούς μαθητές τοῦ Χριστοῦ4 Δέν εἶναι βρώμικος5 Συσσωρευμένος πλοῦτος6 Αὐτός πού ἀγαπᾶ τή μελέτη7 Προσωρινός8 Τό ψάρι βακαλάος9 Ὁ ἀποτελούμενος ἀπό πολλά κύτταρα10 Ἀποτελεῖται ἀπό ἄσπρο καί μαῦρο χρῶμα11 Γιατρός εἰδικός γιά παιδιά12 Αὐτός πού δίνει παρηγοριά κουράγιο13 Φοβερός τρομακτικός14 Γεμάτος λάμψη ἀκτινοβόλος15 Μπροστά16 Ὑπάρχει στή σαπουνάδα17 Πρόθεση

ΛΕΞΕΙΣ ΡΟΣ

2 6 + 3 - 5 = 10

2 = 21

-

6 2 = 8

= 19

= = = =

3 17 21 36

Κάθε γραμμήκαί κάθε στήληπρέ πει νά περι-λαμβάνει τούς ἴ -διους ἀριθμούςκαί σύμβολαἀλλά μέ διαφορε-τική διάταξη

Βρεῖτε τή διά-ταξη γιά νάἰσχύουν τά ἀπο-τελέσματα πούἀναγράφονται

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ5

∆ΙΑΦΟΡΕΣ

ΚΚάάθθεε ἑβδομάδα ἕναςγάλος γεννάει πέντε αὐ -γά καί κάθε ἑβδομάδαμία ἀλεπού κλέβει ἕναἀπό αὐτά Πόσες ἑβδο-μάδες χρειάζονται γιάνά συγκεν-τρω θοῦν 30 αὐγά

ἌἌνν δύο ἐργάτες χρειάζον-ται δύο μέρες γιά νά βά-ψουν δύο τοίχους πόσεςμέ ρες θά χρει-αστοῦν δέκαἐργάτες γιάνά βά-ψουν δέ -κα τοίχους

Ὀκτώβριος 2012358

ΣΤΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟἩ νικηφόρα ἑλληνική Σημαία στήν ἐλεύ-

θερη Θεσσαλονίκη Ὀκτώβριος 1912 (Σύνθεση περιοδικοῦ laquoΠρός τή Νίκηraquo)

ldquo∆έν ξεχνωrdquo σηmicroαίνει

ΘυmicroαmicroαιΤιmicroω

Ὑπόσχοmicroαι

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

Μήν ξεχάσω

Μήν ξεχάσω

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012

344Ὀκτώβριος 2012

Εχουν περάσει ἑβδομήντα δύο χρόνια ἀπό ἐκεῖνο τόν Ὀκτώβρη πού τό ἑλληνικό Ἔθνος ἀπέδειξε ἀληθινό τό λόγο τοῦ σοφοῦ κα-θηγητοῦ τῆς ἀρχαιολογίας Σπύρου Μαρινάτου πού εἶπε ὅτι laquoοἱ

ὀλιγάριθμοι λαοί δέν εἶναι ἀναγκαστικά πάντοτε μικρά ἔθνη Ἐνίοτε (κάποιες φορές) ἔχουν μεγάλην ψυχήν καί συνεισφέρουν τήν μερίδα τοῦ λέοντος εἰς τήν κοινήν περιουσίαν τῆς ἀνθρωπότητοςraquo

Ἦταν Ὀκτώβριος τοῦ 1940 Ὁ laquoἌξοναςraquo ἡ συμμαχία τῆς Γερμανί-ας τοῦ Χίτλερ καί τῆς φασιστικῆς Ἰταλίας τοῦ Μουσολίνι σάρωνε μέ τίς σιδερόφρακτες ὀρδές της τήν Εὐρώπη Στόν κατασκότεινο διεθνή ὁρί-ζοντα δέν τρεμόφεγγε οὔτε τό πιό ἀχνό φῶς ἐλπίδας Πολωνία Δανία Νορβηγία Ὁλλανδία Βέλγιο Λουξεμβοῦργο καί ἡ Γαλλία εἶχαν ὑποκύ-ψει Ἡ μεγάλη ἀντίπαλος τοῦ Ἄξονα ἡ Ἀγγλία περίμενε εἰσβολή

Ἦταν τότε πού ἡ Ἰταλία χωρίς καμιά πρόκληση ἐκ μέρους μας καί ἐνῶ εἶχε βυθίσει τό ἀντιτορπιλλικό μας laquoἝλληraquo πού ἀπέδιδε τιμές τό Δεκα-πενταύγουστο στήν Παναγία στό λιμάνι τῆς Τήνου ζήτησε νά ἀφήσουμε ἐλεύθερη τή διέλευση τῶν στρατευμάτων της γιά τήν εὐόδωση τῶν πο-λεμικῶν της ἐπιχειρήσεων

Στίς 3 τά μεσάνυχτα τῆς 28ης Ὀκτωβρίου ὁ πρεσβευτής της Γκράτσι ξύπνησε τόν πρωθυπουργό Ἰω Μεταξᾶ γιά νά πάρει τήν πατροπαράδο-τη ἀπάντηση τό laquoμολών λαβέraquo σέ ἄλλη διατύπωση laquoΛοιπόν αὐτό ση-μαίνει πόλεμοraquo δηλαδή laquoὌχιraquo

Τό πρωί τό α΄ πολεμικό ἀνακοι νωθέν λακωνικό ἑλληνικότατο γέμισε τή χώ ρα laquoΑἱ ἰταλικαί δυνάμεις ἀπό τίς 530΄ π μ σήμερον προσβάλ-

72 χρόνια μετά

345Ὀκτώβριος 2012

λουν τά ἡμέτερα τμήματα προκαλύψεως τῆς ἑλληνοαλβανικῆς μεθορί-ου Αἱ ἡμέτεραι δυνάμεις ἀμύνονται τοῦ πατρίου ἐδάφουςraquo Τό διάγγελ-μα τοῦ βασιλέως Γεωργίου Β΄ διαβεβαίωνε laquoΜέ πίστιν εἰς τόν Θεόν καί εἰς τά πεπρωμένα τῆς φυλῆς τό Ἔθνος σύσσωμον καί πειθαρχοῦν ὡς εἷς ἄνθρωπος θά ἀγωνισθῇ ὑπέρ βωμῶν καί ἑστιῶν μέχρι τῆς τελικῆς νίκηςraquo Καί ὁ ποιητής συνεπαρμένος ἀπό τό φαινόμενο αὐτοῦ τοῦ μικροῦ ἔθνους πού εἶχε ὑψώσει ἀπό τό γεροντότερο ὥς τό νήπιο τό ἀνάστημά του καί ἔφραζε τό δρόμο στήν ὁλο κληρωτική βία ἔσυρε φωνή στήν Οἰκουμένη

laquoὈμπρός κι ἡ Ἑλλάδα σκώθηκεκαί διασκορπάει τά σκότηἈνάστα ἡ Ἀνθρωπότηκι ἀκλούθα την Ὀμπρόςraquo (Ἄ Σικελιανός)

Σέ πεῖσμα κάθε ἀνθρώπινης λογικῆς μέ ἐμπιστοσύνη στό ὅτι ἡ ὑπερ-οπλία ἀνήκει σrsquo αὐτόν πού διαθέτει τό πνεῦμα καί ὄχι τά ὑλικά μέσα ἡ Ἑλλάδα βάδιζε στήν ἄνιση ἀναμέτρηση Ἰταλία 8000000 λόγχες πεζικοῦ 469 πολεμικά σκάφη 110 ὑποβρύχια 1000 καί πλέον ἀε-ροπλάνα Ἑλλάς 300000 πεζικοῦ 10 σκάφη 27 βομβαρδιστικά ἀε-ροπλάνα 6 ὑποβρύχια Ἀλλά καρδιές καρδιές 7000000 καρδιές Ἑλλήνων

Σύμφωνα μέ τά σχέδια πού εἶχε καταστρώσει ὁ Ἄξονας ὁ χρόνος τῶν 10 ὥς 15 ἡμερῶν ἦταν ἐπαρκής γιά τήν ἐπιχείρηση κατά τῆς Ἑλλάδος Ἀλλά ποιά ἡ διάψευση Στίς 6 Νοεμβρίου τοῦ rsquo40 ὀκτώ μόλις μέρες μετά τήν κήρυξη τοῦ πολέμου τό ἑλληνικό Στρατηγεῖο μπόρεσε νά ἀναλάβει ἀντεπίθεση στόν τομέα τῆς Κορυτσᾶς πού γε-νικεύτηκε στίς 13 σrsquo ὁλόκληρο τό μέτωπο Καί ἡ νίκη πετᾶ Ποιός τήν προφτάνει Κορυτσά Ἀργυρόκαστρο Ἅγιοι Σαράντα Πρεμετή Κλεισούρα Τεπελένι Πόγραδετς Τρεμπεσίνα

Στίς 4 Δεκεμβρίου ὁ Μουσολίνι ἔλεγε στόν ὑπουργό του τῶν ἐξω-τερικῶν Τσιάνο laquoΔέν ὑπάρχει ἄλλη διέξοδος εἴμαστε ὑποχρεωμέ-νοι νά ζητήσουμε κατάπαυση τῶν ἐχθροπραξιῶν ὅσο κι ἄν εἶναι παράδοξο καί γελοῖοraquo Στίς 2 Μαρτίου τοῦ 1941 μπρός στή θυελ-λώδη ἑλληνική προέλαση ὁ ἴδιος ὁ Μουσολίνι ἀναλαμβάνει τή δι-οίκηση τοῦ ἀλβανικοῦ μετώπου Ὅμως ἡ ἰταλική αὐτή προσπάθεια συντρίφθηκε στίς 930΄ π μ τῆς 22ας Μαρτίου Οἱ Ἰταλοί ἔστει-λαν κήρυκες μέ ἐπικεφαλῆς καθολικό ἱερέα γιά νά τούς ἐπιτραπεῖ νά σηκώσουν τούς χιλιάδες νεκρούς τους Ὁ ἄσοφος δικτάτορας πού εἶχε αἱματοκυλίσει καί τό δικό του λαό ἔφυγε ταπεινωμένος στή χώρα του

Ἔτσι γράφτηκε τό ἔπος τοῦ rsquo40 στίς παγωμένες βουνοκορφές

τῆς Πίνδου καί στά laquoμετόπισθενraquo Οἱ ἴδιοι οἱ δημιουργοί του

346Ὀκτώβριος 2012

ἔθεσαν στόν ἑαυτό τους ὅταν ὁ σάλαγος τοῦ πολέμου εἶχε κο-πάσει τό ἐρώτημα laquoΠοιοί ἀληθινά εἴμαστε Τί μᾶς ἕνωνε τόσο

δυνατάraquo Κι ἀπαντοῦσαν laquoΠρῶτα πρῶτα τά laquoπιστεύωraquo μας Πιστεύ-αμε καί δέν κρύβαμε τήν πίστη μας Πιστεύαμε στό Θεό στήν Πανα-γία στήν Ἑλλάδαraquo (Στρ Μυριβήλης) Τό θρησκευτικό βίωμα ὑπῆρξε

γιά τούς στρατιῶτες μας καί τό λαό μας ζωοπάροχο Καί ἡ Παναγία ὁρα-τή Ὑπέρμαχος Στρατηγός Δυνατά ἕνωνε καί ἡ ἀγάπη στήν κοινή μητέρα-

πατρίδα Γιrsquo αὐτό πολεμοῦσαν ἑνωμένοι σάν ἕνας ἄνθρωπος χωρίς φιλοδοξί-ες προσωπικές καί ὑπολογισμούς γιrsquo αὐτό καί εἰπώθηκε πώς laquoποτέ λαός δέν φανέρωσε τέτοια ὁμαδική κι ἀπόλυτη συνείδηση ἱστορικῆς εὐθύνηςraquo

laquondashΓιατί πολεμᾶμεndashΓιά τή δόξα ἀποκρίνεται ἀδίστακτα στή χιονισμένη πλαγιά τοῦ 1220

μπρός στήν Κλεισούρα ὁ ἀγράμματος φαντάρος γιά παράδειγμα στόν κό-σμοraquo

Ἔπειτα καταλυτική γιά τή νίκη ἦταν ἡ ἀπόφαση τῆς θυσίας Μιά θυσία πού προσφέρθηκε ἀπό ὅλους χωρίς κανένα καταναγκασμό laquoμέ τό χαμόγελο στά χείλη πᾶν οἱ φαντάροι μας μπροστάraquo τραγουδοῦσε τό Πανελλήνιο Προσφέρ-θηκε μέ σεμνότητα χωρίς τυμπανοκρουσίες καί χειροκροτήματα

Κι ὅταν ἀργότερα ἔπεσε πάνω μας ἡ πάνοπλη Γερμανία τοῦ Χίτλερ τό μικρό ἔθνος τῶν Ἑλλήνων ἄν καί αἱμόφυρτο κράτησε ψηλά τήν τιμή τοῦ ἀνθρώ-που ἀγωνιζόμενο μέσα σέ σφαγές καί ὁλοκαυτώματα μέχρις ἐσχάτων κερδί-ζοντας χρόνο γιά τή νίκη τοῦ εὐλαβικοῦ πιστοῦ στό Θεό λαοῦ τῆς Ρωσίας πού σύντριψε τελικά τή δύναμη τοῦ ἄδικου

Ἔγραφαν τότε οἱ πολεμιστές λογοτέχνες μας ἐκείνης τῆς γενιᾶς ἀπηχώντας τήν κοινή ἀπόφαση laquoΔέ θά ζητήσουμε ἀνακωχή γιά νά σώσουμε τά σπίτια καί τά ἐργοστάσια οὔτε κἄν γιά νά σώσουμε τό κεφάλι μας πού κινδυνεύει Δέ θά νοσταλγήσουμε τίς μικρές ἀπολαύσεις τῆς ἀτομικῆς εὐτυχίας () Ἡ Ἑλλάδα μιλᾶ μέσα μας τή γλώσσα τῶν μεγάλων ἡμερῶν τῶν μεγάλων ἀγώνων καί τῶν μεγάλων θυσιῶν Εἴμαστε Ἕλληνες Εἴμαστε οἱ Ἕλληνες τοῦ rsquo40-rsquo41raquo

Κι ὁ ποιητής μας θά θαυμάσειlaquoἌνθρωποι ὄμορφοι μέσrsquo στή θυσία τους Ἄνθρωποιraquo

Σήμερα ἑβδομήντα δύο χρόνια μετά μέ τήν πατρίδα σέ δύσκολη ὥρα ndash μέσα σrsquo ἕνα κόσμο πού καταρρέει γιατί χαμήλωσε τό πνευμα-τικό ἀνάστημα τοῦ ἀνθρώπου μέσα στή νάρκη τῶν ὑλικῶν ἀπολαύ-σεων ndash ἄς ἀνηφορίσουμε νοερά πρός αὐτούς τούς Ἕλληνες ἀνθρώ-πους πού μᾶς χάρισαν τήν ἐλεύθερη πατρίδα Μέ εὐγνωμοσύνη ndash laquoὁ ἥλιος μας εἶναι ἀκριβά πληρωμένοςraquo ἀπrsquo αὐτούς Καί μέ συνείδηση τῆς δικῆς μας ἱστορικῆς εὐθύνης

ΛΛτή μεγαλύτερη μερίδαὁ ἄμαχος πληθυσμός τῆς πόλης

ἔἔἔἔἔἔἔπάπάπάπάππάππππάπππππάπ

άάάάάάάάάάάάάάάάάάraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoδδδδδδδδδδδδδ

ν ν ννν ν ν νννννννννσσσσσσσσσσσσστρτρττρτρτρτρττρτττρτττρτττρχχχχχχχχχχχχχοςοςοςοςοςοοςοςοςοςοοοοοοὐτὐτὐτὐτὐττὐτὐτὐττὐτὐτὐττόόόόόόόςςς κκκκκκκκεςεεςεςςεςεςεεεεςς ππππππππππροροροροοροοσωσωσωσωσωωσωωσ πιππιππιπππππιικέκέέκέέέκκ ςςςς

δυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδδδυδδδδδδ νανανααναναναναναναναανανν τάτάτάτάτάτάτάτάτάάάτάτττάτάάαμαμαμαμαμαμαμαααμμαμααμαμμε ε ε ε εε κακακαααακααακακααααααακαααααααίίίί ί ί ίίίίίίίίίίίίγίγίγίγίγίγίγίγίγίγίγγγγίγγ αααααααααααα σ σ σ σσσσσσσσσσσσσστήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήνννν

γιγιγιγιγγιγιγιγιιγιγιά ά ά ά ά ά άά άά τοτοτοτοτοτοτοτοτοτοτοτττοττοττοτοοττ ύςύςύςύύςύςύςύςύςύςύύςύύςύύςς σσ σ σσ σ σ σσσσσσστήτήτήτήτήτήτήτήττήτττήττήτή Ὑ Ὑ Ὑ Ὑ ὙὙ ὙὙὙὙ ὙὙ ὙὙὙὙὙὙὙὙὙὙὙπέπέπέπέπέπέπέπέπέπέπέππέπέπέρμρμρμρμρμρμρμρμρμρρμρμρμρμμρ αααχαχαχαχαχαχαχαχαχαχχααχαχ

παπαπαπαπαπαπαπαπαααπαπαπαπααπ τρτρτρτρτρτρτρτρτρτρτρττρττττρτττρρίδίδίδίδίδίδίδίίδδίδίδίδδίίδδααααααααααααα Γ Γ Γ ΓΓΓΓΓΓ ΓΓ ΓΓΓιrsquoιrsquoιrsquorsquoιrsquoιrsquoιιrsquoιrsquoιrsquoιι ααα ααααααα ααὐὐὐὐὐὐὐὐὐὐὐεςεςεςεςεςεεςςε πππππππππροροροροοοσωσωσωσωσωωωωπιπιπιπιπππππ έκέκέκέέέκέκέκέέςςςςς

η ημ

Αὐτή εἶναι ἡ φωτογραφία τοῦ microικροῦ microου φίλου Κωνσταντίνου καί αὐτήἡ ἀγαπηmicroένη του πρόταση Εἶmicroαι Ἕλληνας

Πλησιάστε νά τόν γνωρίσετε ἀπό κοντά ∆υό microάτια φωτεινά σάν τόν ὁλό-φωτο οὐρανό τῆς microακρινῆς πατρίδας του ∆υό χέρια πού κρατοῦν ψηλά τήσηmicroαία τῆς ἀγαπηmicroένης του Ἑλλάδας καί microιά καρδιά πού χτυπᾶ ἑλληνικά

Μικρέ microου φίλε πῶς ξέρεις τή microεγάλη εὐτυχία νά εἶσαι Ἕλληνας Πῶς ἡ microικρούλα σου καρδιά χωράει τή microεγάλη ἀγάπη γιά ὅτι ἑλληνικόΠῶς κάνεις τά δυό παιδικά σου χέρια νά φαίνονται κάστρα microέ ὑψωmicroένη

τή γαλανόλευκηΤό λές καί πράγmicroατι εἶσαι Ἕλληνας Κι ἔχεις πολλές ἀκόmicroη λέξεις νά microάθεις θάλασσα ἥλιος οὐρανός νησιά

microαργαριτάρια βράχος αἰγαιοπελαγίτικος ξωκκλήσι καί ἐλατόφυτοβουνό

Κι ἀκόmicroη λεβεντιά ἐλευθερία καί φιλότιmicroο καί microέτρο καί microεράκιἌνοιξε microάτια καί αὐτιά κι ἀγνάντεψε χιλιάδων χρόνων ἱστορίαἈνάπνευσε τά microύρα τῆς φυλῆς σου καί ζῆσε microέ τό ὅραmicroα τό ἑλληνικόΕἶναι microεγάλη ἡ microικρούλα σου πατρίδα Κωνσταντῖνε καί φτάνει νά ἀγκα-

λιάσει καί νά ἁγιάσει τήν οἰκουmicroένηΤό πιστεύεις Γιατί ἐσύ εἶσαι Ἑλληνας ἀπό καλή γενιά καί στή δική σου

φύτρα χρωστάει ὁ κόσmicroος τόν πολιτισmicroό του Ἐ

ΕΕΙΙΜΜΑΑΙΙ ΕΕΛΛΛΛΗΗΝΝΑΑΣΣ

ΕΕΙΙΜΜΑΑΙΙ ΕΕΛΛΛΛΗΗΝΝΑΑΣΣ

Μέ λένε ΚωνσταντῖνοΕἶmicroαι πέντε ἐτῶνΓεννήθηκα καί ζῶ στίς ΗΠΑΒγαίνω γιά παιχνίδι σέ πάρκο τῆς ΦλόρινταἜχω φίλους πολλούς ἈmicroερικανούςΟΜΩΣΕ ΙΜΑ Ι ΕΛΛΗΝΑΣ

Ὀκτώβριος 2012 347

ΚΚααλληηmicromicroέέρραα σσααςς ΕΕἴἴmicromicroαασσττεε δδυυόό φφίί λλοοιι ὉΛευτέρης καί ὁ Κωνσταντῖνος Μαθητές ἀπό τήΘεσσα λονίκη Γνωρίζουmicroε τό νοmicroό microας ἀπrsquo ἔξω κι ἀνα

κατωτά Σᾶς προσκαλοῦmicroε λοιπόν σrsquo ἕναν ἀξέχαστο ἱστορικό περίπατο Ἀκολουθῆστε microας

ΒΒρριισσκκόόmicromicroαασσττεε στήν Ἐθνική ὁδό πού ἑ νώνει τή Θεσσαλονίκη microέτήν Ἔδεσ σα καί τά Γιαννιτσά Κατευθυνόmicroαστε Β∆ πρός τό ∆ῆmicroοΧαλκηδόνας 25 χιλιόmicroετρα microακριά ἀπό τό Λευκό Πύργο καί microόλις 7χλmicro ἀπό τή γενέτειρα τοῦ Ἕλληνα στρατηλάτη Μεγάλου Ἀλεξάνδρουτήν Πέλλα Προορισmicroός microας εἶναι ἡ κωmicroόπολη Γέφυρα ἤ Τοψίν

ΤΤοοψψίίνν εεἶἶννααιι τό παλιό τούρκικο ὄνοmicroα τῆς περιοχῆς καί σηmicroαίνει τόπος κανονιοῦ (τόπ σίν) Ἡ Γέφυρα ἔχει κατοίκους ντόπιους καί πρόσφυγες ἀπό τήν Ἀνατολική Θράκη (Μέτρες καίΣωζόπολη) Ἔχει ἀπέραντο κάmicroπο καί οἱ κάτοικοί της εἶναιἐργατικοί καί φιλόξενοι ὅπως ὅλοι οἱ Μακεδόνες

ΦΦττάάσσααmicromicroεε Αὐτό πού βλέπετε περιφραγmicroένο εἶναι ἕνα ἀπότά πολλά καί τεράστια κτήmicroατα τῆς παλιᾶς ἑβραGκῆς οἰκογένειας Μοδιάνο πού ζοῦσε στήΘεσσαλονίκη Περιλαmicroβάνει πολλά κτίρια Ἐκεῖνο ὅ microως πού δεσπόζει εἶναι ἡ κυρίως κατοικία ἡ θαυmicroάσια ἐξοχική ἔπαυλη Τήν ἔχτισε στά τέλη τοῦ 19ου αἰ κατά τή διάρκεια τῆςΤουρκοκρατίας ὁ Γιακό Μοδιάνο γιός τοῦ Σαούλ τοῦ δεύτερου πλουσιότερου κτηmicroατία τῆςὈθωmicroανικῆς αὐτοκρατορίας Κατόπιν τό κτῆmicroα πέρασε σέ ἑλληνικά χέρια

ΣΣττήήνν ἔἔππααυυλληη Μοδιάνο ἤ ἔπαυλη Το ψίν ἤ Ἀρχοντικό ἐγκαταστάθηκε γιά τίς τρεῖς microόνο microέρες τό Γενικό Στρατηγεῖο τῶν ἑλληνικῶν στρατιωτικῶν δυνάmicroεων microέ τόν Ἀρχιστράτηγο διάδοχοΚωνσταντῖνο κατά τή διάρκεια τοῦ Α΄ Βαλκανικοῦ πολέmicroου Μέσασrsquo αὐτό τό κτίριο ἔγιναν οἱ ἀλλεπάλληλες σκληρές διαπραγmicroατεύσεις microεταξύ Ἑλλήνων καί Τούρκων γιά τήν παράδοση τῆς Θεσσαλονίκης

ἘἘξξααιιττίίααςς ττῆῆςς ἐἐθθννιικκῆῆςς αὐτῆς διάστασής του τό κτίριο ἀγοράστηκε τό 1999 ἀπό τό ὙπουργεῖοἘθνικῆς Ἀmicroύνης γιά νά ἀξιοποιηθεῖ ὡς ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝἘγκαινιάστηκε στίς 27 Ὀκτωβρίου 1999 ἀπό τόν τότε Πρόεδρο τῆς Ἑλληνικῆς ∆ηmicroοκρατίας Ἀπό τότε φιλοξενεῖ στίς αἴθουσες ndashδωmicroάτιά του πολεmicroικά κειmicroήλια Τήν εὐθύνη γιά τήλειτουργία καί φύλαξη τοῦ Μουσείου ἔχει τό Συγκρότηmicroα Στρατηγικῶν Μεταφορῶν πούἑδρεύ ει στή Χαλκηδόνα

ΠΠλληησσιιάάσσττεε Ἐλᾶτε πιό κοντά Πρίν microποῦmicroε microέσα ἀσφαλῶς τό προσέξατε Πάνω ἀπό τήνεἴσοδο microιά ἐπιγραφή microέ κόκκινα γράmicromicroατα microᾶς ὑποδέχεται ∆έν εἶναι καλωσόρισmicroα στόνἐπισκέπτη ὄχι Εἶναι ἡ λύση γιά ὅλα τά ἐθνικά δράmicroατα Τί γράφει ΣΥΝ ΘΕΩ Εἶναι ἡ

ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ

Ὀκτώβριος 2012348

φράση microέ τήν ὁποία ἄρχιζαν καί τελείωναν τό λόγο τους ὁ Ἀρχιστράτηγος καί ὅλοι οἱ Πολιτικοί καί Στρατιωτικοί ἡγέτες τῆς ἐποχῆς τῶνΒαλκανικῶν ∆ηλαδή microέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ κάτω ἀπό τήν καθοδήγηση καί τό θέληmicroα τοῦ Θεοῦ ὅλες οἱ ἐθνικές προσπάθειες ΣΥΝ ΘΕΩὅλα ὅσα συζητήθηκαν ἀποφασίστηκαν ἐδῶ microέσα ΣΥΝ ΘΕΩ βγῆκεἀπό ἐδῶ microέσα ἡ ἐντολή γιά προέλαση Καί ΣΥΝ ΘΕΩ ἡ Θεσσαλονίκη εἶναι ἐλεύθερη κι ἑλληνική

ΠΠεερράάσσττεε ππααρρααmicromicroέέσσαα Ἡ εἴσοδος εἶναι ἐλεύθερη γιά ὅλους ∆εξιά κι ἀριστερά στίς προθῆκεςἐκτίθενται ὅπλα τῶν Βαλκανικῶν πολέmicroων καθώς καί στολές στρατιωτικῶν τιmicroητικά ξίφηmicroετάλλια καί ἄλλα ἐξαρτήmicroατα Ὅmicroως γιά δεῖτε προσεκτικά ∆έν εἶναι ὅλα ἑλληνικά Εἶναιἀντικείmicroενα τῶν στρα τῶν πού πολέmicroησαν στούς Βαλκανικούς ἑλληνικοῦ τουρκικοῦ βουλγαρικοῦ σερβικοῦ τοῦ microαυροβουνιακοῦ καί ρουmicroανικοῦ Κάθε δύναmicroη στή δική της προθήκη

Ναί διότι ὅπως θά ξέρετε ὅταν ἄρχισε νά φθίνει ἡ Ὀθωmicroανική αὐτοκρατορία οἱ λαοί τῆς Βαλκανικῆς ἑνώθηκαν γιά νά διώξουν τό ζυγό ἀπό τά ἐδάφη τους καί νά ἐξασφαλίσουν τήν αὐτονοmicroία καί τήν ἐδαφική τους ἀκεραιότητα Τότε καί ἡ Ἑλλάδα ὑπό τόν Πρωθυπουργό ἘλευθέριοΒενιζέλο ἐντάχθηκε στή Συmicromicroαχία τῶν Βαλκανικῶν χωρῶν Βουλγαρίας Σερβίας Μαυροβουνίου

ΒΒέέββααιιαα δέν εἶχε ἐκπονηθεῖ κάποιο κοινό σχέδιο δράσης Τά πεδία τῶν microαχῶν ἦταν πολλάἘξάλλου οἱ τρεῖς χῶρες πού συmicromicroάχησαν microέ τήν Ἑλλά δα δέν ἤθελαν ἁπλῶς νά διώξουν τόνὈθωmicroανό ἀλλά καί νά βγοῦν στό Αἰ γαῖο νά προσαρτήσουν τή Μακεδονία Ἄρα ὁ ἑλληνικός στρατός εἶχε νά ἀντιπαλαίσει καί microέ τήν ὕπουλη αὐτή δυσκολία

Γιrsquo αὐτό καί στίς προθῆκες βλέπετε πολλά ππιισσττόόλλιιαα ΜΜάάννλλιιχχεερρ Τά εἶχε παραγγείλει καί τά προmicroηθεύτηκε ἀπό τό 1904 ἡ ἑλληνική Κυβέρνηση προετοιmicroάζοντας τή συmicromicroετοχή της στό microεγάλο πόλεmicroο

ΓΓύύρρωω γγύύρρωω στούς τοίχους εἶναι ἀναρτηmicroένοι πίνακες λιθογραφίες καί χάρτες τῆς ἐποχῆς Ἱστοροῦν καί ζωντανεύουν microπροστά στά microάτια microας τήν ἀκάθεκτη πορείατοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ πού ξεκινώντας ἀπό τήν ἐλεύθερη ΣτερεάἙλλάδα ἐφόρmicroησε πρός τή Μακεδονία καί τήν ἀπελευθέρωσε Πολλοί ἀπό τούς ἐξαιρετικούς πίνακες εἶναι τοῦ microεγάλου ζωγράφουΚενάν Μεσαρέ γιοῦ τοῦ Ταχσίν πασᾶ

ΟΟἱἱ micromicroάάχχεεςς πποολλλλέέςς κκααίί σσκκλληηρρέέςς Ἐλασσόνα ndash ∆εσκάτη στό Σαραντάπορο ἡ πρώτη microεγάλη νίκη Σέρβια Κοζάνη Ἀπελευθέρωση τῆς Βέροιας τῆς Κατερίνης τῆς Νάουσας Μιά microιάπέφτουν στά χέρια τῶν Ἑλλήνων οἱ πόλεις 500 χρόνια περίmicroεναν τό ἑλληνικό τουφέκι Τίποτα δέ σταmicroατᾶ τήν προέλαση

Στίς 20 Ὀκτωβρίου θριαmicroβευτής ὁ Ἕλληνας στρατιώτης microπαίνει στά Γιαννιτσάὕστερα ἀπό τήν πιό φονική microάχη γύρω ἀπό τήν ἱερήπόλη τῶν Μουσουλmicroάνων Κι ὁ δρόmicroος ἀνοίγει γιά τήνύmicroφη τοῦ ΘερmicroαGκοῦ Τό Γενικό Στρατηγεῖο microεταφέρεταιστό Τοψίν ἐδῶ πού εἴmicroαστε τώρα ∆εσπόζουσα θέσηἔχουν οἱ πίνακες τῆς ἀπελευθέρωσης τῆς Θεσσαλονίκης

ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ

Ὀκτώβριος 2012 349

ΤΤάά ἔἔππιιππλλαα ἀἀκκοοῦῦσσττεε micromicroιιλλοοῦῦνν Ἀφουγκραστεῖτε Φωνές φωνές ἑλληνικές καί τουρκικές Λέξεις σάν ἀπόηχοι ἀντιλαλοῦν microέσα ἀπό τά ἔπιπλα Ὅλα αὐθεντικά τῆς ἐποχῆς τῶν Μοδιάνο Φερmicroένα ἀπό τήν Αὐστρία καί τήν Ἑλβετία Καί τά ρολόγια τά χρυσά σταmicroατηmicroέναστίς microεγάλες ὧρες

ΞΞεεχχωωρρίίζζεεττεε micromicroιιάά ὀὀρργγιισσmicromicroέέννηη φφωωννήή Εἶναι τοῦ Ἀρχιστρατήγου διαδόχου Κωνσταντίνου Συνοmicroιλεῖ microέ τούς ἀπεσταλmicroένους ἀξιωmicroατικούς τοῦ Τούρκου ∆ιοικητῆ τῆς Θεσσαλονίκης ΧασάνΤαχσίν πασᾶ Ἀπό τίς 24 ἕως τίς 26 Ὀκτωβρίου τρεῖς φορές ἦρθαν γιά νά ζητήσουν νά παραδώσουν τήν Θεσσαλονίκη microά νά κρατήσουν τό στρατό τους ἤ ἔστω microερικές χιλιάδες ὅπλαἈνυποχώρητος ὁ Κωνσταντῖνος Καί ἀνήmicroερα τῆς γιορτῆς τοῦ καβαλάρη Ἁγίου τῆς Θεσσαλονίκης ἦρθε ἡ ἄνευ ὅρων παράδοσή της στούς Ἕλληνες

Ἀπό ἐδῶ διαδόθηκε τό χχααρροούύmicromicroεεννοο micromicroααννττάάττοο Κι ἀπό ἐδῶ ἄρχισε σάν τρελός σίφουνας νά τρέχει ὁ Ἑλληνικός στρατός νά φτάσει πρίν προλάβει βουλγάρικο ποδάρι νά πατήσει τό ἱερόχῶmicroα τῆς φίλης γῆς πού ἔλειωσε στήν ἀπαντοχή πέντε αἰῶνες

ΣΣᾶᾶςς ἀἀφφήήννοουυmicromicroεε ννάά ἀἀκκοούύσσεεττεε ττίίςς φφωωννέέςς Νά διαβάσετε microέ τήνἡσυχία σας τό ἀντίγραφο τοῦ Πρωτοκόλλου παράδοσης τῆςπόλης Καί σᾶς περιmicroένουmicroε στό προαύλιο microπροστά στόν τάφο

ἘἘδδῶῶ ἔχουν ἐναποτεθεῖ ὕστερα ἀπό πολλές περιπέτειες τάὀστά τοῦ Χασάν Ταχσίν πασᾶ Τοῦ ἀνθρώπου πού ἐπετέλεσεσωστά στήν κρίσιmicroη στιγmicroή τόν κρίσιmicroο ρόλο του καί δέν παρέδωσε τή Θεσσαλονίκη οὔτε στή σφαγή οὔτε στή βουλγαρική βουληmicroία Ἦταν ἀπό ἐξισλαmicroισmicroένη Ἑλληνίδα γεννηmicroένος ὁ Ταχσίν πασάς κι εἶχε σπουδάσειστή Ζωσιmicroαία Σχολή στά Γιάννινα ∆ίπλα του θαmicromicroένος ὁ γιός του Κενάν Μεσαρέ ὁ microεγάλος ζωγράφος πού ἄφησε ἀθάνατες microοναδικές ἀπεικονίσεις τῶν Βαλκανικῶν πολέmicroων

ὉὉ ΛΛεευυττέέρρηηςς κκιι ἐἐγγώώ σᾶς εὐχαριστοῦmicroε γιά τήν ὄmicroορφη παρέα Καθώς ἀποmicroακρυνόmicroαστεγυρίστε νά ρίξετε microιά τελευταία microατιά στό ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ Ἡmicroεγάλη ἐπιγραφή τῆς εἰσόδου φωνάζει τό microεγάλο microυστικό ΣΥΝ ΘΕΩ Καί σήmicroερα ἡ πατρίδα microας microόνο ΣΥΝ ΘΕΩ θά νικήσει

Ο Ρ Ο Σ

Α Γ Ρ Ο Σ

Π Ε Τ Ρ Ο Σ

Κ Α Θ Α Ρ Ο Σ

Θ Η Σ Α Υ Ρ Ο Σ

Μ Ε Λ Ε Τ Η Ρ Ο Σ

Π Ρ Ο Σ Κ Α Ι Ρ Ο Σ

Μ Π Α Κ Α Λ Ι Α Ρ Ο Σ

Π Ο Λ Υ Κ Υ Τ Τ Α Ρ Ο Σ

Α Σ Π Ρ Ο Μ Α Υ Ρ Ο Σ

Π Α Ι Δ Ι Α Τ Ρ Ο Σ

Π Α Ρ Η Γ Ο Ρ Ο Σ

Τ Ρ Ο Μ Ε Ρ Ο Σ

Λ Α Μ Π Ρ Ο Σ

Ε Μ Π Ρ Ο Σ

Α Φ Ρ Ο Σ

Π

1234567891011121314151617 Ρ Ο Σ

ΛΕΞΕΙΣ ΡΟΣ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ

2 6 + 3 - 5 = 10

+ - +

5 - 2 6 + 3 = 21

- + -

6 + 3 - 5 2 = 8

+ -

3 5 - 2 + 6 = 19

= = = =

3 17 21 36

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

1 Ὁ γάλος δέν γεννάει αὐγά2 Καί οἱ δέκα ἐργάτες θάχρειαστοῦν δύο μέρες

ΛΥΣΕΙΣ

Ὀκτώβριος 2012350

Μιά ἔκπληξηmicroιά εὐκαιρία

Στό ἑπόmicroενο τεῦχος ndashΝοέmicroβριος 2012ndashθά βρεῖτε ὡραῖο

χριστουγεννιάτικο θεατρικόΜιά εὐκαιρία

γιά τό πρόγραmicromicroά σαςτῆς ἑορτῆς τῶν ΧριστουγέννωνΔΙ

ΑΦΟΡ

ΕΣ

Πολυαγαπημένο μου laquoΠρός τή ΝίκηraquoΕἶμαι μιά ἀναγνώστριά σου καί τε-

λείωσα τή Δευτέρα Γυμνασίου Κάθεμήνα σέ διαβάζω ἀνελλιπῶς καθώς πε-ριέχεις ποικιλία ἀπαντήσεων στά θέ-ματα πού μέ ἀπασχολοῦν Σοῦ

ὀφείλω λοιπόν μέσα ἀπό τά βάθη τῆς καρδιᾶς μουἕνα μεγάλο εὐχαριστῶ πού μέ ἐξοπλίζεις κάθεφορά μέ δύναμη κουράγιο θάρρος αὐτοπεποί-θηση Χάρη σέ σένα ἔχω ἀποκτήσει μιά πιό αἰσιό-δοξη στάση γιά τή ζωή καί μιά διαφορετική ματιάγιά τόν γενικότερο κόσμο

Μέ πολλή ἀγάπη Μαρ Ἰ Ἀμαλιάδα

Μέσα στή κάψα τοῦ καλοκαιριοῦ (τό e-mailστάλθηκε στό Περιοδικό 1172012) δροσιές ἀπότά μηνύματά σας δροσιές τά μηνύματά σας Καίτό δικό σου ἀγαπητή Μαρ Καί πιό πολύ ἐκεῖνο πούμοῦ γράφεις γιά laquoαἰσιόδοξη στάση ἀπέναντι στήζωή καί διαφορετική ματιά στόν γενικότεροκόσμοraquo Πραγματικά αὐτά μᾶς χαρίζει ἡ πίστη στόΧριστό καί ὁ λόγος Του Καί εἶσαι εὐτυχισμένη πούτόσο νωρίς κατάλαβες τά σημαντικά Κράτα αὐτήτήν πίστη καλλιέργησέ την καί τότε θά βλέπεις καίμέσα στά σκοτάδια φῶς ἐλπίδα λύσεις

Ἀγαπημένο μου ΠεριοδικόΕἶναι καιρός τώρα πού μιά σκέψη τυ-

ραννάει τό μυαλό μου καί θά ἤθελαπολύ μιά ἀπάντηση Συνεχῶς γύρωμου ἀκούω ἀνθρώπους ἀκόμη καίνέους νά συζητοῦν γιά συνανθρώπους

τους καί νά λένε ὅτι τούς laquoματιάζουνraquoraquoΜ Μ Χίος

Τό θέμα πού σέ ἀπασχολεῖ τόσο ἀγαπητή Μεἶναι ἡ βασκανία τό laquoμάτιασμαraquo θέμα γνωστό ἀπότήν ἀρχαιότητα Εἶναι καθαρή ἐπενέργεια τοῦ πο-νηροῦ πνεύματοςπού εἶναι πάντα καταστροφικό

καί μισάνθρωπο ὅπως καταλαβαίνεις καί σύ ἀπό τάπαραδείγματα πού ἀναφέρεις στό γράμμα σουΠροέρχεται ἀπό φθόνο Ἡ Ἐκκλησία μας δέχεταιτή βασκανία (τό laquoμάτιασμαraquo) καί ὑπάρχουν εἰδικέςεὐχές γιά τήν ἀντιμετώπισή της Αὐτό πού πρέπεινά κάνει ἕνας πιστός χριστιανός εἶναι νά μετέχειστά Ἱερά Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας μας Ἱερά Ἐξο-μολόγηση καί θεία Εὐχαριστία νά φοράει τόσταυρό του καί νά κάνει τό σταυρό του ndashτό φο - βᾶται αὐτό πολύ ὁ διάβολοςndash καί νά προσφεύγειστήν Ἐκκλησία ἄν τοῦ συμβεῖ κάτι τέτοιο Ἡ δύ-ναμη πάντως τοῦ διαβόλου ἐλέγχεται Θυμᾶσαιτόν δαιμονισμένο τῶν Γερ γεσηνῶν (Μάρκ ε´ 1-20)Ἐπειδή ὡστόσο τό θέμα πού θίγεις εἶναι σοβαρόἴσως ἀργότερα τό laquoΠρός τή Νίκηraquo νά ἀσχοληθεῖἐκτενέστερα

Tί ὡραῖα κείμενα τά κείμενα πού μοῦστείλατε ἀγαπητά laquoΧελιδόνιαraquo ἀπότή ζωή στήν Κατασκήνωσή σας στόἙλληνικό Κορινθίας Τί ἐκπλήξειςἈπό τή μιά σπουδαῖες συγγραφεῖςἀπό τήν ἄλλη σπουδαῖες ποιήτριες

Κυρίως ὅμως χαρούμενα καί δημιουργικά παιδιάΝά σᾶς εὐλογεῖ ὁ Κύριός μας Καί τό χειμώνα πούἔφθασε νά ἔχετε θερμές καρδιές γιά τό Χριστόμας καί καλό ἀγώνα γιά ὅσα ὄμορφα μάθατε τό κα-λοκαίρι Εὐχαριστῶ ἰδιαίτερα τήν Ὁμάδα laquoἌγγε-λοι Ἀγάπηςraquo γιά τήν καταπληκτική ἀ κροστιχίδαπού μοῦ ἔστειλε μέ τίς ὀμορφιές τῆς κατασκηνω-τικῆς ζωῆς Τήν κρατάω γιάτήν προ-κατασκη-νωτική

ΕΕΣΣΕΕΙΙΣΣ ΚΚΙΙ ΕΕΓΓΩΩlaquoἘσύ πού θρόνος Σου ἡ ΘεσσαλονίκηΜακεδονί τη Ἀκρί τα Καβαλάρηφώτισέ microας τό δρόmicroο πρός τή ΝίκηΤοῦ microήνα πού γιορτάζει Σε εἶν᾽ ἡ χάρη

∆εόmicroεθά ΣουΒάλε microας τοῦ θριάmicroβου τήν κορώναraquo

(Κ Παλαmicroᾶς)

Καί τήν ἔβαλε laquoτοῦ θριάμβου τήν κορώναraquoὁ Μακεδονίτης Ἀκρίτας ΚαβαλάρηςἍγιος Δημήτριος2266 ὈὈκκττωωββρρίίοουυ 11991122ἐλευθερώθηκε ἡ Θεσσαλονίκη ἀπό τούς ΤούρκουςΠανηγυρίζει ἡ Ἑλλάδα ὅλη στά 100 χρόνια τοῦ θριάμβουΚαί ἀγρυπνεῖ

Στό τεῦχος αὐτό ndash Ὀκτώβριος 2012ndash

λόγω ἐπίκαιρης ὕληςδέν θά δημοσιευθοῦν

κείμενα τοῦ Διαγωνισμοῦ μας

Ὀκτώβριος 2012 351

ρακαλοῦσε τήν εὐχαριστοῦσε Δικό τηςδῶρο ἔνιωσε πώς ἦταν κι ἡ δουλειά τουστή μεγάλη ψαροταβέρνα κοντά στό λι-μάνι πού τοῦ ἐξασφάλιζε μεροκάματοἱκανό νά βοηθάει τόν πατέρα του νάθρέψει τά ἑπτά ἀδέλφια τουΣβέλτος ξύπνιος εὐγενικός καί προ-

πάντων τίμιος κέρδισε ἀμέσως τήνἀγάπη καί τήν ἐμπιστοσύνη τοῦ κυρ-Προκόπη τοῦ μαγαζάτορα καί μαζίπαινέματα καί πλούσια φιλοδωρήματαΕἶχε χίλιους λόγους γιά νά ᾽ναι πολύεὐχαριστημένος ὁ Παναγιώτης κι ἕνανπολύ μεγάλο καί σοβαρό γιά νά μήνεἶναι Λόγοι βλάσφημοι μόλυναν τόστόμα τοῦ κυρ-Προκόπη καί μαζί τήδροσερή θαλασσινή ἀτμόσφαιρα τοῦμαγαζιοῦὉ Παναγιώτης ἔνιωθε νά πνίγεται

ὅμως εἶχε κληρονομιά ἀπrsquo τή γιαγιά τόἀντίδοτο laquoὙπερευλογημένη ὑπάρχειςΘεοτόκε Παρθένεraquo ἔλεγε μεγαλόφωναμόλις οἱ βρώμικοι λόγοι ἔφθαναν στrsquoαὐτιά του καί τό πρόσωπό του σκυ-θρώπαζε Αὐτή ἦταν ἡ πρώτη του κί-νηση ἀντίδρασης Μετά ἀπό λίγο ἔγινεκι ἡ δεύτερηmdash Παναγιώτη σέ νιώθω ψυχραμένο

Τί συμβαίνει Ἔχεις κανένα παράπονοἀπό μέναmdash Κυρ-Προκόπη μοῦ δίνεις καλή δου-

λειά καί μοῦ δείχνεις μέ κάθε τρόπο τήφροντίδα σου Σrsquo εὐχαριστῶ πολύ ὅ μωςἔχω παράπονο μεγάλοmdash Πές παιδί μου τί εἶναι mdash Μιλᾶς ἄσχημα γιά τή Μάνα μουmdash Ἐγώ πότεmdash Γιά τήν Παναγίαmdash Αὐτό ἐννοεῖς Μή χολοσκᾶς καη-

Ἡ κληρονοmicroι

άτῆς γιαγιᾶς

Ἦ ταν παιδί ὅταν πρωταντίκρισε τόφοβερό πρόσωπο τοῦ πολέμου ὅτανπρωτάκουσε ἐκεῖνον τό διαπεραστικόἦχο-προμήνυμα πώς θά σκοτείνιαζε ὁοὐρανός τους μrsquo ἐκεῖνα τά μαῦρα σιδε-ρένια σύννεφα πού ἔβρεχαν κατα-στροφή Τή φρίκη τῆς μνήμης τουςδιέλυε ἡ ἀγαπημένη θύμηση τῆς γιαγιᾶςlaquoὙπεραγία Θεοτόκε σῶσον ἡμᾶς

Μή φοβάστε κάτω ἀπό τή Σκέπη Τηςεἴμαστεraquo φώναζε σά γιά νά ξεπεράσειτίς σειρῆνες ἡ γιαγιά κι ὅταν περνοῦ -σε τό κακό laquoὙπερευλογημένη ὑ πάρ-χεις Θεοτόκε Παρθένε Πάλι μᾶς ἔσωσεἡ Παναγίαraquo laquoΜήν τό ξεχάσετε αὐτόποτέ παιδιά μουraquo laquoΝά εὐγνωμονεῖτετή μεγάλη Μάνα μας νά τήν τιμᾶτε καίνά λατρεύετε τόν Υἱό ΤηςraquoΔέν τό ξέχασε ὁ Παναγιώτης Τήν ἀ -

γαποῦσε πολύ τήν Παναγία τήν πα-

Ὀκτώβριος 2012352

μένε λόγια πού πετᾶνε δέ τό θέλωκακό συνήθειοmdash Ναί ἀφεντικό σέ παρακαλῶ Πρίν

λίγα χρόνια ὅλοι τήν ἱκετεύαμε νά σώ -σει τόν τόπο μας Κι ἐσύ σίγουρατότε μέσrsquo τή φωτιά τοῦ μετώπου τήνπαρακαλοῦσες Καί σrsquo ἄκουσε κι ἔ -δωσε νά γυρίσεις γερός κι ἡ Πατρίδαμας τώρα νά ᾽ναι λεύτερη Κι Ἐκείνηἀντί γιά εὐχαριστίες ἀκούει τώραmdash Ἔχεις δίκιο Πρέπει νά τό κόψωΠέρασαν ἑβδομάδες μῆνες μά ἡ ἀρ -

ρώστια τοῦ κυρ-Προκόπη δέν πέρασεὉ πάντα καλός κι ἐργατικός Πανα-γιώτης ἀσφυκτιοῦσε πιά στό χῶρο τῆςδουλειᾶς του Μιά μέρα τό ἀφεντικότόν κάλεσε νά μιλήσουνmdash Παναγιώτη ἐγώ παιδιά δέν ἔχω οἱ

κόποι μου δέ θέλω νά μείνουν σέ συγ-γενεῖς Σοῦ προτείνω νά γίνουμε συνε-ταῖροι Ἐγώ θά βάλω τήν ἐπιχείρηση κιἐσύ τά ἐργατικά καί καθαρά χέρια σουΣκέψου το κι αὔριο μοῦ ἀ πα ντᾶςΕἶχε σκεφθεῖ ὁ Παναγιώτης γιrsquo αὐτό

καί χωρίς νά ὑπολογίσει τή σίγουρηδουλειά καί τήν ἄνεση πού ἐξασφάλιζεστήν πολύτεκνη οἰκογένειά τους ἀπο-φάσισε τήν τρίτη καί τελευταία κίνησηmdash Κυρ-Προκόπη σrsquo εὐχαριστῶ πολύ

γιά τήν ἀγάπη καί τήν ἐμπιστοσύνησου Ὅμως τήν πρότασή σου δέν μπο -ρῶ νά τή δεχθῶ οὔτε νά μείνω ἄλλοστή δούλεψή σου μπορῶ Εἶπε ἔλυσε τήν ποδιά ἀπό τή μέση

του καί τήν ἀκούμπησε στό τραπέζιπού βρισκόταν μπροστά τουmdash Δέν καταλαβαίνω Γιά ποιό λόγοmdash Γιά κάποιους λόγους σου κυρ-

Προ κόπηmdash Δέν μπορῶ νά τό πιστέψω Ἐν νο -

εῖς Σπουδαῖο πράγμα ποιόν βλάπτωΕἶπε ἐκεῖνος περισσότερο πειραγμένοςπαρά ξαφνιασμένος

mdash Τόν ἑαυτό σου κι ὅποιον σrsquo ἀ κού -ει ἀφεντικόmdash Ξανασκέψου το καί περίμενε τό

τέλος τοῦ μήνα νά λογαριαστοῦμεσοῦ χρωστάωmdash Τίποτα δέ χρωστᾶς σέ μένα στήν

Παναγία ὅμως χρωστᾶς κυρ-Προκό -πη χρωστᾶμε ὅλοι μας εὐγνωμοσύνηκαί τιμή καί στόν Υἱό της τή λατρείαμαςἜφυγε λυπημένος μά εἰρηνικός ὁ

Παναγιώτης Ἄφηνε τή δουλειά του μάκρατοῦσε δική του τήν πολύτιμη κλη-ρονομιά τῆς γιαγιᾶς Αὐτή τοῦ ἐξα-σφάλισε τό μέλλον Λίγους μῆνες μετάδιορίστηκε ὑπάλληλος σέ δημόσια ὑ -πηρεσία πράγμα σπουδαῖο γιά τήν ἐ -ποχή Ἀργότερα δημιούργησε εὐλογημένηπολύτεκνη οἰκογένεια Τώρα μᾶς διη-γεῖται τήν ἱστορία του γιά νά μᾶςμάθει ὅποτε νιώθουμε νά μολύνεται τόπεριβάλλονμας ἡ τάξη ἡ παρέατό προαύλιοτό γήπεδοἀπό παρό-μοια λόγια νάἀποφασίζουμεκάποιες δυνα-μικές κινήσειςἀντίδρασηςγιά νάἑλκύουμετή μεγάληΧάρη τῆς Πα-ναγίας καί νάκρατοῦμε τήΣκέπη Τηςἁπλωμένηπάνω ἀπότήν Πα-τρίδα μας

Μ

τῆς γιαγιᾶς

Ὀκτώβριος 2012 353

ΤΥΠΟΣ ΠΛΟΙΟΥ ΕΛΑΦΡΥ ΚΑΤΑ∆ΡΟΜΙΚΟ ΜΗΚΟΣ 140 Μ ΠΛΑΤΟΣ 21 Μ ΒΥΘΙΣΜΑ 75 ΜΠΛΗΡΩΜΑ 30 ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΙ

670 ΝΑΥΤΕΣΜΕΓΙΣΤΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ 225 ΚΟΜΒΟΙΜΗΧΑΝΕΣ 2 ΤΕΤΡΑΚΥΛΙΝ∆ΡΕΣΠΥΡΟΒΟΛΑ 4 ΤΩΝ 234 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ

8 ΤΩΝ 197 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ8 ΤΑΧΥΒΟΛΑ ΤΩΝ 76 ΧΙΛ5 ΑΝΤΙΑΕΡΟΠΟΡΙΚΑ

ΕΝΑ ΖΩΝΤΑΝΟ ΜΟΥΣΕΙΟΤΟΥ ΠΟΛΕΜΙΚΟΥ ΜΑΣ ΝΑΥΤΙΚΟΥ

Βρισκόmicroαστε στό Πάρκο ΝαυτικᾹς Παράδοσης στό Τροκαντερό δίπλα στή microαρίνα τοῦ Φλοίσβουστό Παλαιό Φάληρο Ἐδῶ εἶναι ἐλλιmicroενισmicroένα πλοῖα τοῦ Πολεmicroικοῦ Ναυτικοῦ πού ἔγραψανλαmicroπρές σελίδες στή σύγχρονη ἑλληνική ἱστορία

Τό θωρηκτό laquoἈβέρωφraquo ναυπηγήθηκε τό 1911 στά ναυπηγεῖα τῶν ἀδελφῶν ORLANDO στό Λιβόρνο τῆς Ἰταλίας

Ἡ τότε κυβέρνηση τοῦ Κυριακούλη Μαυροmicroιχάλη δαπάνησε22300000 δρχ γιά τήν ἀπόκτησή του Τά 8000000 δρχπροέρχονταν ἀπό τό 20 τῆς συνολικῆς κληρονοmicroιᾶς τοῦ Γεωργίου Ἀβέρωφ πού τά παραχώρησε microέ τή διαθήκη του στόΤαmicroεῖο Ἐθνικοῦ Στόλου Τό πλοῖο πού ἔφερε τό ὄνοmicroά τουκατέπλευσε στίς 11 Σεπτεmicroβρίου στό Φάληρο ὅπου τό ὑ ποδέχτηκαν οἱ Ἕλληνες microέ microεγάλο ἐνθουσιασmicroό

ΤΟ ΘΩΡΗΚΤΟ laquoΑΒΕΡΩΦraquo ∆ΕΝ ΜΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΕΙ ΠΙΑ ΣΤΙΣ ΘΑΛΑΣΣΕΣΜΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΕΙ ΟΜΩΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑhellip

5 Ὀκτωβρίου 1912 Κήρυξη Βαλκανικῶν ΠολέmicroωνἈναχώρηση τοῦ στόλου γιά τό Αἰγαῖο

3 ∆εκεmicroβρίου 1912 Ναυmicroαχία τῆς Ἕλλης

Ἡ Ἑλλάς δέν ἀναmicroένει ἀπό ἐσς νά ἀποθάνετε γι αὐτήν Ἀναmicroένει νά νικήσετε Αὐτήἦταν ἡ προτροπή τοῦ Ἐ Βενιζέλου πρός τούς Ἕλληνες Ναῦτες στίς 5 Ὀκτωβρίου 1912

Ὀκτώβριος 2012354

Ἡ σηmicroαία τοῦ laquoἈβέρωφraquo εἶναι microεγαλύτερηἀπrsquoαὐτές πού κυmicroατίζουν στά ἄλλα ἑλληνικάπολεmicroικά πλοῖα καί τήν ἀκολουθεῖ microιά ἱστορίαΜετά τήν Ἀπελευθέρωση ὅταν τό θωρηκτόlaquoἈβέρωφraquo ἐπέστρεψε στήν Ἑλλάδα microεταφέροντας τήν ἐξόριστη κυβέρνηση θεωρήθηκεσωστό νά κρεmicroαστεῖ στόν ἱερό βράχο τῆςἈκρόπολης ἡ σηmicroαία τοῦ πλοίου ὡς ἔνδειξητῆς ἔννοιας τῆς ἐλευθερίας καθώς τό πλοῖοεἶναι τό microοναδικό κοmicromicroάτι ἑλληνικῆς γῆς πούστά 100 χρόνια ζωῆς του δέν ἔχει κατακτηθεῖ ποτέ Ἀπό τότε στό πλοῖο κυmicroατίζει microιάἴδια σέ microέγεθος σηmicroαία τῶν 48 τmicro

5 Ἰανουαρίου 1913 Ναυmicroαχία τῆς Λήmicroνου

2 Μαῒου 1919 Ἀποβίβαση ἑλληνικοῦ στρατοῦ στή Σmicroύρνη

Σεπτέmicroβριος 1922 Ὑποστήριξη ἀποχώρησης ἑλληνικοῦ στρατοῦἀπό Μικρά Ἀσία

5 Μαῒου 1937 Ἄφιξη στήν Ἀγγλία γιά τά 25χρονα τῆς βασιλείας τοῦ Γεωργίου Ε΄ τῆς Ἀγγλίας

18 Ἀπριλίου 1941 Ἀναχώρηση γιά Κρήτη καί Ἀλεξάνδρεια Αἰγύπτου

18 Ὀκτωβρίου 1937 Ἐπίσηmicroη ἐπίσκεψη στήν Κωνπολη

28 Ὀκτωβρίου 1940 Κήρυξη ἑλληνο9ταλικοῦ πολέmicroου

18 Ὀκτωβρίου 1944 Ἄφιξη στήν ἐλεύθερη Ἑλλάδα

1951 Ἐγκαταλείπει τήν ἐνεργό δράση

1983 Ἀπόφαση γιά microετατροπή σέ Μουσεῖο

1986 Μεταφέρεται στό Π Φάληρο

Ὁ ἀπολογισmicroός τᾹς ναυmicroαχίας γιά τούς Ὀθωmicroανούς ἦταν τραγικός Ἑκατόν ἐνενήντα νεκροίπολλαπλάσιοι τραυmicroατίες καί βαριές ζηmicroιές σέ τρία πλοῖα τους Ο ἑλληνικός στόλος εἶχε microόλιςτρεῖς τραυmicroατίες καί microικρές ζηmicroιές Ὁ τουρκικός στόλος δέ βγᾹκε ἀπό τά στενά τοῦ Ἑλλησπόντουγιά πολλά χρόνια καί ἡ Τουρκία ὑπογράφει ταπεινωτική συνθήκη εἰρήνης microέ τήν Ἑλλάδα

Ὀκτώβριος 2012 355

Παρατηρῆστε τήν ἀντίστροφη κλίσητῆς πλώρης τοῦ πλοίου χαρακτηριστικήγιά τά πλοῖα τῆς ἐποχῆς σέ ἀντίθεση microέτά σηmicroερινά Τό microπροστινό τmicroῆmicroα πούβρίσκεται κάτω ἀπό τήν ἐπιφάνεια τῆςθάλασσας εἶναι ἀπό συmicroπαγή χάλυβα γιάνά microπορεῖ νά κάνει microέχρι καί ἐmicroβολισmicroόΜιά συνέχεια τῆς ἀρχαίας τριήρους καίτῆς ναυτικῆς παράδοσης τῆς Ἑλλάδας

Σπάνια συναντᾶ κανείς ἕνα ἐκκλησάκι πάνω σέπολεmicroικό πλοῖο ὅπως τό παρεκκλήσι τοῦ ἉγίουΝικολάου hellipΤίς παραmicroονές τῆς ναυmicroαχίας τῆςrdquoἝλληςrdquo (Νοέmicroβριος 1912) ὁ πυροβολητής Σωτήριος Κ Σκόδρας πῆγε στόν ὑπηρετοῦνταἀρχιmicroανδρίτη τότε καί microετέπειτα microητροπολίτηΣπάρτης ∆ιονύσιο ∆άφνο καί τοῦ ἀνακοίνωσε

ὅτι κατά τή διάρκεια τῆς ὑπηρεσίας του παρατήρησε microιά περίεργη σκιά στόν κάδο νεροῦπού ἔmicroοιαζε πολύ microέ τή microορφή τοῦ Ἁγίου Νικολάου Οἱ ἄλλοι ναῦτες δυσπίστησαν λέγοντας ὅτι ἐπρόκειτο γιά ὀξείδωση τῆςλαmicroαρίνας Αὐτό ὅmicroως ἦταν ἀδύνατο γιατίὁ κάδος ἦταν ὁλοκαίνουργος Μόλις ἐνηmicroερώθηκε ὁ ναύαρχος Κουντουριώτης διέταξε νά τοποθετήσουν τόν κάδο στόπαρεκκλήσιο τοῦ θωρηκτοῦ καί νά γίνει ὁmicroιλία στό πλήρωmicroαmicroέ θέmicroα rdquoὉ Θεός εἶναι microαζί microαςrdquo

ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΟΥ ΘΩΡΗΚΤΟΥ laquoΑΒΕΡΩΦraquohellip

Κάθε χρόνο τό πλοῖο δέχεται πάνω ἀπό 30000 ἐπισκέπτες Τό laquoΑΒΕΡΩΦraquo δέν εἶναι ἁπλά ἕναΜουσεῖο εἶναι ὁλόκληρο ἕνα κειmicroήλιο microέσα στό ὁποῖο ὁ κάθε ἐπισκέπτης περπατ microέ δέος Εἶναιἕνα ζωντανό ναυτικό microνηmicroεῖο πού κάθε γωνιά του ζωντανεύει microιά ἱστορία τόσο θαυmicroαστή ὅσοκαί ἡ ψυχή τῶν ἀνθρώπων πού τό ὑπηρέτησαν

Φ

Ὀκτώβριος 2012356

ἹἹλλιικκάά 2 πακέτα τετράγωνα μπισκότα (τύπου Πτί-μπέρ) 1 φάκελο Garni βανίλια 1 φάκελο κρέμα στιγμῆς ἄνθος ἀραβοσίτου βανίλια 2 ποτήρια γάλα

καί frac12 περίπου ποτήρι γάλα γιά νά βουτᾶμε τά μπισκότα frac12 ποτήρι ζάχαρη ἄχνη 200 γρ βιτάμ soft 3 βανίλιες 1 κουταλιά σούπας κακάο ἤ nescafeacute 3-4 κουταλιές λικέρ καφέ 3-4 κουταλιές κονιάκ 1 κουβερτούρα 125 γρ

ἘἘκκττέέλλεεσσηηΧτυπᾶμε γιά δύο λεπτά στό μίξερ τό garni τήν κρέμα

στιγμῆς τό γάλα τήν ἄχνη τό βιτάμ καί τίς βανίλιεςΣέ ἕνα μακρύ δίσκο βάζουμε ἀλουμινόχαρτο καί ἁπλώ-

νουμε τά μπισκότα πού ἔχουμε βουτήξει στιγμιαῖα στόγάλα καί τό λικέρ Τά μπισκότα τά τοποθετοῦμε ἑνωμένασέ τρεῖς σειρές Βάζουμε συνολικά 3 μπισκότα κατά πλά-τος καί 7 μπισκότα κατά μῆκος

Πάνω στή μεσαία σειρά μπισκότων ἁπλώνουμε τό 13τῆς κρέμας καί πάνω στήν κρέμα τοποθετοῦμε μία ἀκόμασειρά μπισκότα Πάνω ἀπ΄ αὐτά τά μπισκότα βάζουμε τόἄλλο 13 τῆς κρέμας στό ὁποῖο ἔχουμε προσθέσει κακάοΣυνεχίζουμε μέ μία ἀκόμα σειρά μπισκότα καί τέλος βάζουμε τό τελευταῖο 13 τῆς κρέμας

Σηκώνουμε τίς δύο πλαϊνές πλευρές τοῦ ἀλουμινόχαρτου μαζί μέ τά μπισκότα καί κλεί-νουμε σφιχτά ὥστε νά σχηματιστεῖ περίπου τριγωνικός κορμός Βάζουμε τόν κορμό γιάτρεῖς ὧρες περίπου στήν ψύξη Ὅταν τόν βγάλουμε ἀνοίγουμε τό ἀλουμινόχαρτο μέ προ-σοχή καί περιχύνουμε μέ τό γλάσο Διατηροῦμε τόν κορμό στό ψυγεῖο

Γιά τό γλάσο χρησιμοποιοῦμε μπέν-μαρί στό ὁποῖο λειώνουμε τήν κουβερτούρα μέ 3-4 κουταλιές γάλα καί 3-4 κουταλιές κονιάκ

Κορmicroός

ΚΚΑΑΛΛΗΗ ΕΕΠΠΙΙΤΤΥΥΧΧΙΙΑΑ

Ὀκτώβριος 2012 357

ΚΑΤΙ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΣΑΣ

Συνταγή καί φωτογραφίες ἀπόκ Μαρία Ἀδ Πύργος

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17 Ρ Ο Σ

Στή διπλανή στήλη συμπλήρωσε τά γράμ-ματα πού λείπουν καί φτιάξε τίς ζητούμενεςλέξεις πού τελειώνουν σέ -ΡΟΣ

1 Βουνό2 Χωράφι3 Ἕνας ἀπό τούς μαθητές τοῦ Χριστοῦ4 Δέν εἶναι βρώμικος5 Συσσωρευμένος πλοῦτος6 Αὐτός πού ἀγαπᾶ τή μελέτη7 Προσωρινός8 Τό ψάρι βακαλάος9 Ὁ ἀποτελούμενος ἀπό πολλά κύτταρα10 Ἀποτελεῖται ἀπό ἄσπρο καί μαῦρο χρῶμα11 Γιατρός εἰδικός γιά παιδιά12 Αὐτός πού δίνει παρηγοριά κουράγιο13 Φοβερός τρομακτικός14 Γεμάτος λάμψη ἀκτινοβόλος15 Μπροστά16 Ὑπάρχει στή σαπουνάδα17 Πρόθεση

ΛΕΞΕΙΣ ΡΟΣ

2 6 + 3 - 5 = 10

2 = 21

-

6 2 = 8

= 19

= = = =

3 17 21 36

Κάθε γραμμήκαί κάθε στήληπρέ πει νά περι-λαμβάνει τούς ἴ -διους ἀριθμούςκαί σύμβολαἀλλά μέ διαφορε-τική διάταξη

Βρεῖτε τή διά-ταξη γιά νάἰσχύουν τά ἀπο-τελέσματα πούἀναγράφονται

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ5

∆ΙΑΦΟΡΕΣ

ΚΚάάθθεε ἑβδομάδα ἕναςγάλος γεννάει πέντε αὐ -γά καί κάθε ἑβδομάδαμία ἀλεπού κλέβει ἕναἀπό αὐτά Πόσες ἑβδο-μάδες χρειάζονται γιάνά συγκεν-τρω θοῦν 30 αὐγά

ἌἌνν δύο ἐργάτες χρειάζον-ται δύο μέρες γιά νά βά-ψουν δύο τοίχους πόσεςμέ ρες θά χρει-αστοῦν δέκαἐργάτες γιάνά βά-ψουν δέ -κα τοίχους

Ὀκτώβριος 2012358

ΣΤΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟἩ νικηφόρα ἑλληνική Σημαία στήν ἐλεύ-

θερη Θεσσαλονίκη Ὀκτώβριος 1912 (Σύνθεση περιοδικοῦ laquoΠρός τή Νίκηraquo)

ldquo∆έν ξεχνωrdquo σηmicroαίνει

ΘυmicroαmicroαιΤιmicroω

Ὑπόσχοmicroαι

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

Μήν ξεχάσω

Μήν ξεχάσω

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012

345Ὀκτώβριος 2012

λουν τά ἡμέτερα τμήματα προκαλύψεως τῆς ἑλληνοαλβανικῆς μεθορί-ου Αἱ ἡμέτεραι δυνάμεις ἀμύνονται τοῦ πατρίου ἐδάφουςraquo Τό διάγγελ-μα τοῦ βασιλέως Γεωργίου Β΄ διαβεβαίωνε laquoΜέ πίστιν εἰς τόν Θεόν καί εἰς τά πεπρωμένα τῆς φυλῆς τό Ἔθνος σύσσωμον καί πειθαρχοῦν ὡς εἷς ἄνθρωπος θά ἀγωνισθῇ ὑπέρ βωμῶν καί ἑστιῶν μέχρι τῆς τελικῆς νίκηςraquo Καί ὁ ποιητής συνεπαρμένος ἀπό τό φαινόμενο αὐτοῦ τοῦ μικροῦ ἔθνους πού εἶχε ὑψώσει ἀπό τό γεροντότερο ὥς τό νήπιο τό ἀνάστημά του καί ἔφραζε τό δρόμο στήν ὁλο κληρωτική βία ἔσυρε φωνή στήν Οἰκουμένη

laquoὈμπρός κι ἡ Ἑλλάδα σκώθηκεκαί διασκορπάει τά σκότηἈνάστα ἡ Ἀνθρωπότηκι ἀκλούθα την Ὀμπρόςraquo (Ἄ Σικελιανός)

Σέ πεῖσμα κάθε ἀνθρώπινης λογικῆς μέ ἐμπιστοσύνη στό ὅτι ἡ ὑπερ-οπλία ἀνήκει σrsquo αὐτόν πού διαθέτει τό πνεῦμα καί ὄχι τά ὑλικά μέσα ἡ Ἑλλάδα βάδιζε στήν ἄνιση ἀναμέτρηση Ἰταλία 8000000 λόγχες πεζικοῦ 469 πολεμικά σκάφη 110 ὑποβρύχια 1000 καί πλέον ἀε-ροπλάνα Ἑλλάς 300000 πεζικοῦ 10 σκάφη 27 βομβαρδιστικά ἀε-ροπλάνα 6 ὑποβρύχια Ἀλλά καρδιές καρδιές 7000000 καρδιές Ἑλλήνων

Σύμφωνα μέ τά σχέδια πού εἶχε καταστρώσει ὁ Ἄξονας ὁ χρόνος τῶν 10 ὥς 15 ἡμερῶν ἦταν ἐπαρκής γιά τήν ἐπιχείρηση κατά τῆς Ἑλλάδος Ἀλλά ποιά ἡ διάψευση Στίς 6 Νοεμβρίου τοῦ rsquo40 ὀκτώ μόλις μέρες μετά τήν κήρυξη τοῦ πολέμου τό ἑλληνικό Στρατηγεῖο μπόρεσε νά ἀναλάβει ἀντεπίθεση στόν τομέα τῆς Κορυτσᾶς πού γε-νικεύτηκε στίς 13 σrsquo ὁλόκληρο τό μέτωπο Καί ἡ νίκη πετᾶ Ποιός τήν προφτάνει Κορυτσά Ἀργυρόκαστρο Ἅγιοι Σαράντα Πρεμετή Κλεισούρα Τεπελένι Πόγραδετς Τρεμπεσίνα

Στίς 4 Δεκεμβρίου ὁ Μουσολίνι ἔλεγε στόν ὑπουργό του τῶν ἐξω-τερικῶν Τσιάνο laquoΔέν ὑπάρχει ἄλλη διέξοδος εἴμαστε ὑποχρεωμέ-νοι νά ζητήσουμε κατάπαυση τῶν ἐχθροπραξιῶν ὅσο κι ἄν εἶναι παράδοξο καί γελοῖοraquo Στίς 2 Μαρτίου τοῦ 1941 μπρός στή θυελ-λώδη ἑλληνική προέλαση ὁ ἴδιος ὁ Μουσολίνι ἀναλαμβάνει τή δι-οίκηση τοῦ ἀλβανικοῦ μετώπου Ὅμως ἡ ἰταλική αὐτή προσπάθεια συντρίφθηκε στίς 930΄ π μ τῆς 22ας Μαρτίου Οἱ Ἰταλοί ἔστει-λαν κήρυκες μέ ἐπικεφαλῆς καθολικό ἱερέα γιά νά τούς ἐπιτραπεῖ νά σηκώσουν τούς χιλιάδες νεκρούς τους Ὁ ἄσοφος δικτάτορας πού εἶχε αἱματοκυλίσει καί τό δικό του λαό ἔφυγε ταπεινωμένος στή χώρα του

Ἔτσι γράφτηκε τό ἔπος τοῦ rsquo40 στίς παγωμένες βουνοκορφές

τῆς Πίνδου καί στά laquoμετόπισθενraquo Οἱ ἴδιοι οἱ δημιουργοί του

346Ὀκτώβριος 2012

ἔθεσαν στόν ἑαυτό τους ὅταν ὁ σάλαγος τοῦ πολέμου εἶχε κο-πάσει τό ἐρώτημα laquoΠοιοί ἀληθινά εἴμαστε Τί μᾶς ἕνωνε τόσο

δυνατάraquo Κι ἀπαντοῦσαν laquoΠρῶτα πρῶτα τά laquoπιστεύωraquo μας Πιστεύ-αμε καί δέν κρύβαμε τήν πίστη μας Πιστεύαμε στό Θεό στήν Πανα-γία στήν Ἑλλάδαraquo (Στρ Μυριβήλης) Τό θρησκευτικό βίωμα ὑπῆρξε

γιά τούς στρατιῶτες μας καί τό λαό μας ζωοπάροχο Καί ἡ Παναγία ὁρα-τή Ὑπέρμαχος Στρατηγός Δυνατά ἕνωνε καί ἡ ἀγάπη στήν κοινή μητέρα-

πατρίδα Γιrsquo αὐτό πολεμοῦσαν ἑνωμένοι σάν ἕνας ἄνθρωπος χωρίς φιλοδοξί-ες προσωπικές καί ὑπολογισμούς γιrsquo αὐτό καί εἰπώθηκε πώς laquoποτέ λαός δέν φανέρωσε τέτοια ὁμαδική κι ἀπόλυτη συνείδηση ἱστορικῆς εὐθύνηςraquo

laquondashΓιατί πολεμᾶμεndashΓιά τή δόξα ἀποκρίνεται ἀδίστακτα στή χιονισμένη πλαγιά τοῦ 1220

μπρός στήν Κλεισούρα ὁ ἀγράμματος φαντάρος γιά παράδειγμα στόν κό-σμοraquo

Ἔπειτα καταλυτική γιά τή νίκη ἦταν ἡ ἀπόφαση τῆς θυσίας Μιά θυσία πού προσφέρθηκε ἀπό ὅλους χωρίς κανένα καταναγκασμό laquoμέ τό χαμόγελο στά χείλη πᾶν οἱ φαντάροι μας μπροστάraquo τραγουδοῦσε τό Πανελλήνιο Προσφέρ-θηκε μέ σεμνότητα χωρίς τυμπανοκρουσίες καί χειροκροτήματα

Κι ὅταν ἀργότερα ἔπεσε πάνω μας ἡ πάνοπλη Γερμανία τοῦ Χίτλερ τό μικρό ἔθνος τῶν Ἑλλήνων ἄν καί αἱμόφυρτο κράτησε ψηλά τήν τιμή τοῦ ἀνθρώ-που ἀγωνιζόμενο μέσα σέ σφαγές καί ὁλοκαυτώματα μέχρις ἐσχάτων κερδί-ζοντας χρόνο γιά τή νίκη τοῦ εὐλαβικοῦ πιστοῦ στό Θεό λαοῦ τῆς Ρωσίας πού σύντριψε τελικά τή δύναμη τοῦ ἄδικου

Ἔγραφαν τότε οἱ πολεμιστές λογοτέχνες μας ἐκείνης τῆς γενιᾶς ἀπηχώντας τήν κοινή ἀπόφαση laquoΔέ θά ζητήσουμε ἀνακωχή γιά νά σώσουμε τά σπίτια καί τά ἐργοστάσια οὔτε κἄν γιά νά σώσουμε τό κεφάλι μας πού κινδυνεύει Δέ θά νοσταλγήσουμε τίς μικρές ἀπολαύσεις τῆς ἀτομικῆς εὐτυχίας () Ἡ Ἑλλάδα μιλᾶ μέσα μας τή γλώσσα τῶν μεγάλων ἡμερῶν τῶν μεγάλων ἀγώνων καί τῶν μεγάλων θυσιῶν Εἴμαστε Ἕλληνες Εἴμαστε οἱ Ἕλληνες τοῦ rsquo40-rsquo41raquo

Κι ὁ ποιητής μας θά θαυμάσειlaquoἌνθρωποι ὄμορφοι μέσrsquo στή θυσία τους Ἄνθρωποιraquo

Σήμερα ἑβδομήντα δύο χρόνια μετά μέ τήν πατρίδα σέ δύσκολη ὥρα ndash μέσα σrsquo ἕνα κόσμο πού καταρρέει γιατί χαμήλωσε τό πνευμα-τικό ἀνάστημα τοῦ ἀνθρώπου μέσα στή νάρκη τῶν ὑλικῶν ἀπολαύ-σεων ndash ἄς ἀνηφορίσουμε νοερά πρός αὐτούς τούς Ἕλληνες ἀνθρώ-πους πού μᾶς χάρισαν τήν ἐλεύθερη πατρίδα Μέ εὐγνωμοσύνη ndash laquoὁ ἥλιος μας εἶναι ἀκριβά πληρωμένοςraquo ἀπrsquo αὐτούς Καί μέ συνείδηση τῆς δικῆς μας ἱστορικῆς εὐθύνης

ΛΛτή μεγαλύτερη μερίδαὁ ἄμαχος πληθυσμός τῆς πόλης

ἔἔἔἔἔἔἔπάπάπάπάππάππππάπππππάπ

άάάάάάάάάάάάάάάάάάraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoδδδδδδδδδδδδδ

ν ν ννν ν ν νννννννννσσσσσσσσσσσσστρτρττρτρτρτρττρτττρτττρτττρχχχχχχχχχχχχχοςοςοςοςοςοοςοςοςοςοοοοοοὐτὐτὐτὐτὐττὐτὐτὐττὐτὐτὐττόόόόόόόςςς κκκκκκκκεςεεςεςςεςεςεεεεςς ππππππππππροροροροοροοσωσωσωσωσωωσωωσ πιππιππιπππππιικέκέέκέέέκκ ςςςς

δυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδδδυδδδδδδ νανανααναναναναναναναανανν τάτάτάτάτάτάτάτάτάάάτάτττάτάάαμαμαμαμαμαμαμαααμμαμααμαμμε ε ε ε εε κακακαααακααακακααααααακαααααααίίίί ί ί ίίίίίίίίίίίίγίγίγίγίγίγίγίγίγίγίγγγγίγγ αααααααααααα σ σ σ σσσσσσσσσσσσσστήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήνννν

γιγιγιγιγγιγιγιγιιγιγιά ά ά ά ά ά άά άά τοτοτοτοτοτοτοτοτοτοτοτττοττοττοτοοττ ύςύςύςύύςύςύςύςύςύςύύςύύςύύςς σσ σ σσ σ σ σσσσσσστήτήτήτήτήτήτήτήττήτττήττήτή Ὑ Ὑ Ὑ Ὑ ὙὙ ὙὙὙὙ ὙὙ ὙὙὙὙὙὙὙὙὙὙὙπέπέπέπέπέπέπέπέπέπέπέππέπέπέρμρμρμρμρμρμρμρμρμρρμρμρμρμμρ αααχαχαχαχαχαχαχαχαχαχχααχαχ

παπαπαπαπαπαπαπαπαααπαπαπαπααπ τρτρτρτρτρτρτρτρτρτρτρττρττττρτττρρίδίδίδίδίδίδίδίίδδίδίδίδδίίδδααααααααααααα Γ Γ Γ ΓΓΓΓΓΓ ΓΓ ΓΓΓιrsquoιrsquoιrsquorsquoιrsquoιrsquoιιrsquoιrsquoιrsquoιι ααα ααααααα ααὐὐὐὐὐὐὐὐὐὐὐεςεςεςεςεςεεςςε πππππππππροροροροοοσωσωσωσωσωωωωπιπιπιπιπππππ έκέκέκέέέκέκέκέέςςςςς

η ημ

Αὐτή εἶναι ἡ φωτογραφία τοῦ microικροῦ microου φίλου Κωνσταντίνου καί αὐτήἡ ἀγαπηmicroένη του πρόταση Εἶmicroαι Ἕλληνας

Πλησιάστε νά τόν γνωρίσετε ἀπό κοντά ∆υό microάτια φωτεινά σάν τόν ὁλό-φωτο οὐρανό τῆς microακρινῆς πατρίδας του ∆υό χέρια πού κρατοῦν ψηλά τήσηmicroαία τῆς ἀγαπηmicroένης του Ἑλλάδας καί microιά καρδιά πού χτυπᾶ ἑλληνικά

Μικρέ microου φίλε πῶς ξέρεις τή microεγάλη εὐτυχία νά εἶσαι Ἕλληνας Πῶς ἡ microικρούλα σου καρδιά χωράει τή microεγάλη ἀγάπη γιά ὅτι ἑλληνικόΠῶς κάνεις τά δυό παιδικά σου χέρια νά φαίνονται κάστρα microέ ὑψωmicroένη

τή γαλανόλευκηΤό λές καί πράγmicroατι εἶσαι Ἕλληνας Κι ἔχεις πολλές ἀκόmicroη λέξεις νά microάθεις θάλασσα ἥλιος οὐρανός νησιά

microαργαριτάρια βράχος αἰγαιοπελαγίτικος ξωκκλήσι καί ἐλατόφυτοβουνό

Κι ἀκόmicroη λεβεντιά ἐλευθερία καί φιλότιmicroο καί microέτρο καί microεράκιἌνοιξε microάτια καί αὐτιά κι ἀγνάντεψε χιλιάδων χρόνων ἱστορίαἈνάπνευσε τά microύρα τῆς φυλῆς σου καί ζῆσε microέ τό ὅραmicroα τό ἑλληνικόΕἶναι microεγάλη ἡ microικρούλα σου πατρίδα Κωνσταντῖνε καί φτάνει νά ἀγκα-

λιάσει καί νά ἁγιάσει τήν οἰκουmicroένηΤό πιστεύεις Γιατί ἐσύ εἶσαι Ἑλληνας ἀπό καλή γενιά καί στή δική σου

φύτρα χρωστάει ὁ κόσmicroος τόν πολιτισmicroό του Ἐ

ΕΕΙΙΜΜΑΑΙΙ ΕΕΛΛΛΛΗΗΝΝΑΑΣΣ

ΕΕΙΙΜΜΑΑΙΙ ΕΕΛΛΛΛΗΗΝΝΑΑΣΣ

Μέ λένε ΚωνσταντῖνοΕἶmicroαι πέντε ἐτῶνΓεννήθηκα καί ζῶ στίς ΗΠΑΒγαίνω γιά παιχνίδι σέ πάρκο τῆς ΦλόρινταἜχω φίλους πολλούς ἈmicroερικανούςΟΜΩΣΕ ΙΜΑ Ι ΕΛΛΗΝΑΣ

Ὀκτώβριος 2012 347

ΚΚααλληηmicromicroέέρραα σσααςς ΕΕἴἴmicromicroαασσττεε δδυυόό φφίί λλοοιι ὉΛευτέρης καί ὁ Κωνσταντῖνος Μαθητές ἀπό τήΘεσσα λονίκη Γνωρίζουmicroε τό νοmicroό microας ἀπrsquo ἔξω κι ἀνα

κατωτά Σᾶς προσκαλοῦmicroε λοιπόν σrsquo ἕναν ἀξέχαστο ἱστορικό περίπατο Ἀκολουθῆστε microας

ΒΒρριισσκκόόmicromicroαασσττεε στήν Ἐθνική ὁδό πού ἑ νώνει τή Θεσσαλονίκη microέτήν Ἔδεσ σα καί τά Γιαννιτσά Κατευθυνόmicroαστε Β∆ πρός τό ∆ῆmicroοΧαλκηδόνας 25 χιλιόmicroετρα microακριά ἀπό τό Λευκό Πύργο καί microόλις 7χλmicro ἀπό τή γενέτειρα τοῦ Ἕλληνα στρατηλάτη Μεγάλου Ἀλεξάνδρουτήν Πέλλα Προορισmicroός microας εἶναι ἡ κωmicroόπολη Γέφυρα ἤ Τοψίν

ΤΤοοψψίίνν εεἶἶννααιι τό παλιό τούρκικο ὄνοmicroα τῆς περιοχῆς καί σηmicroαίνει τόπος κανονιοῦ (τόπ σίν) Ἡ Γέφυρα ἔχει κατοίκους ντόπιους καί πρόσφυγες ἀπό τήν Ἀνατολική Θράκη (Μέτρες καίΣωζόπολη) Ἔχει ἀπέραντο κάmicroπο καί οἱ κάτοικοί της εἶναιἐργατικοί καί φιλόξενοι ὅπως ὅλοι οἱ Μακεδόνες

ΦΦττάάσσααmicromicroεε Αὐτό πού βλέπετε περιφραγmicroένο εἶναι ἕνα ἀπότά πολλά καί τεράστια κτήmicroατα τῆς παλιᾶς ἑβραGκῆς οἰκογένειας Μοδιάνο πού ζοῦσε στήΘεσσαλονίκη Περιλαmicroβάνει πολλά κτίρια Ἐκεῖνο ὅ microως πού δεσπόζει εἶναι ἡ κυρίως κατοικία ἡ θαυmicroάσια ἐξοχική ἔπαυλη Τήν ἔχτισε στά τέλη τοῦ 19ου αἰ κατά τή διάρκεια τῆςΤουρκοκρατίας ὁ Γιακό Μοδιάνο γιός τοῦ Σαούλ τοῦ δεύτερου πλουσιότερου κτηmicroατία τῆςὈθωmicroανικῆς αὐτοκρατορίας Κατόπιν τό κτῆmicroα πέρασε σέ ἑλληνικά χέρια

ΣΣττήήνν ἔἔππααυυλληη Μοδιάνο ἤ ἔπαυλη Το ψίν ἤ Ἀρχοντικό ἐγκαταστάθηκε γιά τίς τρεῖς microόνο microέρες τό Γενικό Στρατηγεῖο τῶν ἑλληνικῶν στρατιωτικῶν δυνάmicroεων microέ τόν Ἀρχιστράτηγο διάδοχοΚωνσταντῖνο κατά τή διάρκεια τοῦ Α΄ Βαλκανικοῦ πολέmicroου Μέσασrsquo αὐτό τό κτίριο ἔγιναν οἱ ἀλλεπάλληλες σκληρές διαπραγmicroατεύσεις microεταξύ Ἑλλήνων καί Τούρκων γιά τήν παράδοση τῆς Θεσσαλονίκης

ἘἘξξααιιττίίααςς ττῆῆςς ἐἐθθννιικκῆῆςς αὐτῆς διάστασής του τό κτίριο ἀγοράστηκε τό 1999 ἀπό τό ὙπουργεῖοἘθνικῆς Ἀmicroύνης γιά νά ἀξιοποιηθεῖ ὡς ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝἘγκαινιάστηκε στίς 27 Ὀκτωβρίου 1999 ἀπό τόν τότε Πρόεδρο τῆς Ἑλληνικῆς ∆ηmicroοκρατίας Ἀπό τότε φιλοξενεῖ στίς αἴθουσες ndashδωmicroάτιά του πολεmicroικά κειmicroήλια Τήν εὐθύνη γιά τήλειτουργία καί φύλαξη τοῦ Μουσείου ἔχει τό Συγκρότηmicroα Στρατηγικῶν Μεταφορῶν πούἑδρεύ ει στή Χαλκηδόνα

ΠΠλληησσιιάάσσττεε Ἐλᾶτε πιό κοντά Πρίν microποῦmicroε microέσα ἀσφαλῶς τό προσέξατε Πάνω ἀπό τήνεἴσοδο microιά ἐπιγραφή microέ κόκκινα γράmicromicroατα microᾶς ὑποδέχεται ∆έν εἶναι καλωσόρισmicroα στόνἐπισκέπτη ὄχι Εἶναι ἡ λύση γιά ὅλα τά ἐθνικά δράmicroατα Τί γράφει ΣΥΝ ΘΕΩ Εἶναι ἡ

ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ

Ὀκτώβριος 2012348

φράση microέ τήν ὁποία ἄρχιζαν καί τελείωναν τό λόγο τους ὁ Ἀρχιστράτηγος καί ὅλοι οἱ Πολιτικοί καί Στρατιωτικοί ἡγέτες τῆς ἐποχῆς τῶνΒαλκανικῶν ∆ηλαδή microέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ κάτω ἀπό τήν καθοδήγηση καί τό θέληmicroα τοῦ Θεοῦ ὅλες οἱ ἐθνικές προσπάθειες ΣΥΝ ΘΕΩὅλα ὅσα συζητήθηκαν ἀποφασίστηκαν ἐδῶ microέσα ΣΥΝ ΘΕΩ βγῆκεἀπό ἐδῶ microέσα ἡ ἐντολή γιά προέλαση Καί ΣΥΝ ΘΕΩ ἡ Θεσσαλονίκη εἶναι ἐλεύθερη κι ἑλληνική

ΠΠεερράάσσττεε ππααρρααmicromicroέέσσαα Ἡ εἴσοδος εἶναι ἐλεύθερη γιά ὅλους ∆εξιά κι ἀριστερά στίς προθῆκεςἐκτίθενται ὅπλα τῶν Βαλκανικῶν πολέmicroων καθώς καί στολές στρατιωτικῶν τιmicroητικά ξίφηmicroετάλλια καί ἄλλα ἐξαρτήmicroατα Ὅmicroως γιά δεῖτε προσεκτικά ∆έν εἶναι ὅλα ἑλληνικά Εἶναιἀντικείmicroενα τῶν στρα τῶν πού πολέmicroησαν στούς Βαλκανικούς ἑλληνικοῦ τουρκικοῦ βουλγαρικοῦ σερβικοῦ τοῦ microαυροβουνιακοῦ καί ρουmicroανικοῦ Κάθε δύναmicroη στή δική της προθήκη

Ναί διότι ὅπως θά ξέρετε ὅταν ἄρχισε νά φθίνει ἡ Ὀθωmicroανική αὐτοκρατορία οἱ λαοί τῆς Βαλκανικῆς ἑνώθηκαν γιά νά διώξουν τό ζυγό ἀπό τά ἐδάφη τους καί νά ἐξασφαλίσουν τήν αὐτονοmicroία καί τήν ἐδαφική τους ἀκεραιότητα Τότε καί ἡ Ἑλλάδα ὑπό τόν Πρωθυπουργό ἘλευθέριοΒενιζέλο ἐντάχθηκε στή Συmicromicroαχία τῶν Βαλκανικῶν χωρῶν Βουλγαρίας Σερβίας Μαυροβουνίου

ΒΒέέββααιιαα δέν εἶχε ἐκπονηθεῖ κάποιο κοινό σχέδιο δράσης Τά πεδία τῶν microαχῶν ἦταν πολλάἘξάλλου οἱ τρεῖς χῶρες πού συmicromicroάχησαν microέ τήν Ἑλλά δα δέν ἤθελαν ἁπλῶς νά διώξουν τόνὈθωmicroανό ἀλλά καί νά βγοῦν στό Αἰ γαῖο νά προσαρτήσουν τή Μακεδονία Ἄρα ὁ ἑλληνικός στρατός εἶχε νά ἀντιπαλαίσει καί microέ τήν ὕπουλη αὐτή δυσκολία

Γιrsquo αὐτό καί στίς προθῆκες βλέπετε πολλά ππιισσττόόλλιιαα ΜΜάάννλλιιχχεερρ Τά εἶχε παραγγείλει καί τά προmicroηθεύτηκε ἀπό τό 1904 ἡ ἑλληνική Κυβέρνηση προετοιmicroάζοντας τή συmicromicroετοχή της στό microεγάλο πόλεmicroο

ΓΓύύρρωω γγύύρρωω στούς τοίχους εἶναι ἀναρτηmicroένοι πίνακες λιθογραφίες καί χάρτες τῆς ἐποχῆς Ἱστοροῦν καί ζωντανεύουν microπροστά στά microάτια microας τήν ἀκάθεκτη πορείατοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ πού ξεκινώντας ἀπό τήν ἐλεύθερη ΣτερεάἙλλάδα ἐφόρmicroησε πρός τή Μακεδονία καί τήν ἀπελευθέρωσε Πολλοί ἀπό τούς ἐξαιρετικούς πίνακες εἶναι τοῦ microεγάλου ζωγράφουΚενάν Μεσαρέ γιοῦ τοῦ Ταχσίν πασᾶ

ΟΟἱἱ micromicroάάχχεεςς πποολλλλέέςς κκααίί σσκκλληηρρέέςς Ἐλασσόνα ndash ∆εσκάτη στό Σαραντάπορο ἡ πρώτη microεγάλη νίκη Σέρβια Κοζάνη Ἀπελευθέρωση τῆς Βέροιας τῆς Κατερίνης τῆς Νάουσας Μιά microιάπέφτουν στά χέρια τῶν Ἑλλήνων οἱ πόλεις 500 χρόνια περίmicroεναν τό ἑλληνικό τουφέκι Τίποτα δέ σταmicroατᾶ τήν προέλαση

Στίς 20 Ὀκτωβρίου θριαmicroβευτής ὁ Ἕλληνας στρατιώτης microπαίνει στά Γιαννιτσάὕστερα ἀπό τήν πιό φονική microάχη γύρω ἀπό τήν ἱερήπόλη τῶν Μουσουλmicroάνων Κι ὁ δρόmicroος ἀνοίγει γιά τήνύmicroφη τοῦ ΘερmicroαGκοῦ Τό Γενικό Στρατηγεῖο microεταφέρεταιστό Τοψίν ἐδῶ πού εἴmicroαστε τώρα ∆εσπόζουσα θέσηἔχουν οἱ πίνακες τῆς ἀπελευθέρωσης τῆς Θεσσαλονίκης

ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ

Ὀκτώβριος 2012 349

ΤΤάά ἔἔππιιππλλαα ἀἀκκοοῦῦσσττεε micromicroιιλλοοῦῦνν Ἀφουγκραστεῖτε Φωνές φωνές ἑλληνικές καί τουρκικές Λέξεις σάν ἀπόηχοι ἀντιλαλοῦν microέσα ἀπό τά ἔπιπλα Ὅλα αὐθεντικά τῆς ἐποχῆς τῶν Μοδιάνο Φερmicroένα ἀπό τήν Αὐστρία καί τήν Ἑλβετία Καί τά ρολόγια τά χρυσά σταmicroατηmicroέναστίς microεγάλες ὧρες

ΞΞεεχχωωρρίίζζεεττεε micromicroιιάά ὀὀρργγιισσmicromicroέέννηη φφωωννήή Εἶναι τοῦ Ἀρχιστρατήγου διαδόχου Κωνσταντίνου Συνοmicroιλεῖ microέ τούς ἀπεσταλmicroένους ἀξιωmicroατικούς τοῦ Τούρκου ∆ιοικητῆ τῆς Θεσσαλονίκης ΧασάνΤαχσίν πασᾶ Ἀπό τίς 24 ἕως τίς 26 Ὀκτωβρίου τρεῖς φορές ἦρθαν γιά νά ζητήσουν νά παραδώσουν τήν Θεσσαλονίκη microά νά κρατήσουν τό στρατό τους ἤ ἔστω microερικές χιλιάδες ὅπλαἈνυποχώρητος ὁ Κωνσταντῖνος Καί ἀνήmicroερα τῆς γιορτῆς τοῦ καβαλάρη Ἁγίου τῆς Θεσσαλονίκης ἦρθε ἡ ἄνευ ὅρων παράδοσή της στούς Ἕλληνες

Ἀπό ἐδῶ διαδόθηκε τό χχααρροούύmicromicroεεννοο micromicroααννττάάττοο Κι ἀπό ἐδῶ ἄρχισε σάν τρελός σίφουνας νά τρέχει ὁ Ἑλληνικός στρατός νά φτάσει πρίν προλάβει βουλγάρικο ποδάρι νά πατήσει τό ἱερόχῶmicroα τῆς φίλης γῆς πού ἔλειωσε στήν ἀπαντοχή πέντε αἰῶνες

ΣΣᾶᾶςς ἀἀφφήήννοουυmicromicroεε ννάά ἀἀκκοούύσσεεττεε ττίίςς φφωωννέέςς Νά διαβάσετε microέ τήνἡσυχία σας τό ἀντίγραφο τοῦ Πρωτοκόλλου παράδοσης τῆςπόλης Καί σᾶς περιmicroένουmicroε στό προαύλιο microπροστά στόν τάφο

ἘἘδδῶῶ ἔχουν ἐναποτεθεῖ ὕστερα ἀπό πολλές περιπέτειες τάὀστά τοῦ Χασάν Ταχσίν πασᾶ Τοῦ ἀνθρώπου πού ἐπετέλεσεσωστά στήν κρίσιmicroη στιγmicroή τόν κρίσιmicroο ρόλο του καί δέν παρέδωσε τή Θεσσαλονίκη οὔτε στή σφαγή οὔτε στή βουλγαρική βουληmicroία Ἦταν ἀπό ἐξισλαmicroισmicroένη Ἑλληνίδα γεννηmicroένος ὁ Ταχσίν πασάς κι εἶχε σπουδάσειστή Ζωσιmicroαία Σχολή στά Γιάννινα ∆ίπλα του θαmicromicroένος ὁ γιός του Κενάν Μεσαρέ ὁ microεγάλος ζωγράφος πού ἄφησε ἀθάνατες microοναδικές ἀπεικονίσεις τῶν Βαλκανικῶν πολέmicroων

ὉὉ ΛΛεευυττέέρρηηςς κκιι ἐἐγγώώ σᾶς εὐχαριστοῦmicroε γιά τήν ὄmicroορφη παρέα Καθώς ἀποmicroακρυνόmicroαστεγυρίστε νά ρίξετε microιά τελευταία microατιά στό ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ Ἡmicroεγάλη ἐπιγραφή τῆς εἰσόδου φωνάζει τό microεγάλο microυστικό ΣΥΝ ΘΕΩ Καί σήmicroερα ἡ πατρίδα microας microόνο ΣΥΝ ΘΕΩ θά νικήσει

Ο Ρ Ο Σ

Α Γ Ρ Ο Σ

Π Ε Τ Ρ Ο Σ

Κ Α Θ Α Ρ Ο Σ

Θ Η Σ Α Υ Ρ Ο Σ

Μ Ε Λ Ε Τ Η Ρ Ο Σ

Π Ρ Ο Σ Κ Α Ι Ρ Ο Σ

Μ Π Α Κ Α Λ Ι Α Ρ Ο Σ

Π Ο Λ Υ Κ Υ Τ Τ Α Ρ Ο Σ

Α Σ Π Ρ Ο Μ Α Υ Ρ Ο Σ

Π Α Ι Δ Ι Α Τ Ρ Ο Σ

Π Α Ρ Η Γ Ο Ρ Ο Σ

Τ Ρ Ο Μ Ε Ρ Ο Σ

Λ Α Μ Π Ρ Ο Σ

Ε Μ Π Ρ Ο Σ

Α Φ Ρ Ο Σ

Π

1234567891011121314151617 Ρ Ο Σ

ΛΕΞΕΙΣ ΡΟΣ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ

2 6 + 3 - 5 = 10

+ - +

5 - 2 6 + 3 = 21

- + -

6 + 3 - 5 2 = 8

+ -

3 5 - 2 + 6 = 19

= = = =

3 17 21 36

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

1 Ὁ γάλος δέν γεννάει αὐγά2 Καί οἱ δέκα ἐργάτες θάχρειαστοῦν δύο μέρες

ΛΥΣΕΙΣ

Ὀκτώβριος 2012350

Μιά ἔκπληξηmicroιά εὐκαιρία

Στό ἑπόmicroενο τεῦχος ndashΝοέmicroβριος 2012ndashθά βρεῖτε ὡραῖο

χριστουγεννιάτικο θεατρικόΜιά εὐκαιρία

γιά τό πρόγραmicromicroά σαςτῆς ἑορτῆς τῶν ΧριστουγέννωνΔΙ

ΑΦΟΡ

ΕΣ

Πολυαγαπημένο μου laquoΠρός τή ΝίκηraquoΕἶμαι μιά ἀναγνώστριά σου καί τε-

λείωσα τή Δευτέρα Γυμνασίου Κάθεμήνα σέ διαβάζω ἀνελλιπῶς καθώς πε-ριέχεις ποικιλία ἀπαντήσεων στά θέ-ματα πού μέ ἀπασχολοῦν Σοῦ

ὀφείλω λοιπόν μέσα ἀπό τά βάθη τῆς καρδιᾶς μουἕνα μεγάλο εὐχαριστῶ πού μέ ἐξοπλίζεις κάθεφορά μέ δύναμη κουράγιο θάρρος αὐτοπεποί-θηση Χάρη σέ σένα ἔχω ἀποκτήσει μιά πιό αἰσιό-δοξη στάση γιά τή ζωή καί μιά διαφορετική ματιάγιά τόν γενικότερο κόσμο

Μέ πολλή ἀγάπη Μαρ Ἰ Ἀμαλιάδα

Μέσα στή κάψα τοῦ καλοκαιριοῦ (τό e-mailστάλθηκε στό Περιοδικό 1172012) δροσιές ἀπότά μηνύματά σας δροσιές τά μηνύματά σας Καίτό δικό σου ἀγαπητή Μαρ Καί πιό πολύ ἐκεῖνο πούμοῦ γράφεις γιά laquoαἰσιόδοξη στάση ἀπέναντι στήζωή καί διαφορετική ματιά στόν γενικότεροκόσμοraquo Πραγματικά αὐτά μᾶς χαρίζει ἡ πίστη στόΧριστό καί ὁ λόγος Του Καί εἶσαι εὐτυχισμένη πούτόσο νωρίς κατάλαβες τά σημαντικά Κράτα αὐτήτήν πίστη καλλιέργησέ την καί τότε θά βλέπεις καίμέσα στά σκοτάδια φῶς ἐλπίδα λύσεις

Ἀγαπημένο μου ΠεριοδικόΕἶναι καιρός τώρα πού μιά σκέψη τυ-

ραννάει τό μυαλό μου καί θά ἤθελαπολύ μιά ἀπάντηση Συνεχῶς γύρωμου ἀκούω ἀνθρώπους ἀκόμη καίνέους νά συζητοῦν γιά συνανθρώπους

τους καί νά λένε ὅτι τούς laquoματιάζουνraquoraquoΜ Μ Χίος

Τό θέμα πού σέ ἀπασχολεῖ τόσο ἀγαπητή Μεἶναι ἡ βασκανία τό laquoμάτιασμαraquo θέμα γνωστό ἀπότήν ἀρχαιότητα Εἶναι καθαρή ἐπενέργεια τοῦ πο-νηροῦ πνεύματοςπού εἶναι πάντα καταστροφικό

καί μισάνθρωπο ὅπως καταλαβαίνεις καί σύ ἀπό τάπαραδείγματα πού ἀναφέρεις στό γράμμα σουΠροέρχεται ἀπό φθόνο Ἡ Ἐκκλησία μας δέχεταιτή βασκανία (τό laquoμάτιασμαraquo) καί ὑπάρχουν εἰδικέςεὐχές γιά τήν ἀντιμετώπισή της Αὐτό πού πρέπεινά κάνει ἕνας πιστός χριστιανός εἶναι νά μετέχειστά Ἱερά Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας μας Ἱερά Ἐξο-μολόγηση καί θεία Εὐχαριστία νά φοράει τόσταυρό του καί νά κάνει τό σταυρό του ndashτό φο - βᾶται αὐτό πολύ ὁ διάβολοςndash καί νά προσφεύγειστήν Ἐκκλησία ἄν τοῦ συμβεῖ κάτι τέτοιο Ἡ δύ-ναμη πάντως τοῦ διαβόλου ἐλέγχεται Θυμᾶσαιτόν δαιμονισμένο τῶν Γερ γεσηνῶν (Μάρκ ε´ 1-20)Ἐπειδή ὡστόσο τό θέμα πού θίγεις εἶναι σοβαρόἴσως ἀργότερα τό laquoΠρός τή Νίκηraquo νά ἀσχοληθεῖἐκτενέστερα

Tί ὡραῖα κείμενα τά κείμενα πού μοῦστείλατε ἀγαπητά laquoΧελιδόνιαraquo ἀπότή ζωή στήν Κατασκήνωσή σας στόἙλληνικό Κορινθίας Τί ἐκπλήξειςἈπό τή μιά σπουδαῖες συγγραφεῖςἀπό τήν ἄλλη σπουδαῖες ποιήτριες

Κυρίως ὅμως χαρούμενα καί δημιουργικά παιδιάΝά σᾶς εὐλογεῖ ὁ Κύριός μας Καί τό χειμώνα πούἔφθασε νά ἔχετε θερμές καρδιές γιά τό Χριστόμας καί καλό ἀγώνα γιά ὅσα ὄμορφα μάθατε τό κα-λοκαίρι Εὐχαριστῶ ἰδιαίτερα τήν Ὁμάδα laquoἌγγε-λοι Ἀγάπηςraquo γιά τήν καταπληκτική ἀ κροστιχίδαπού μοῦ ἔστειλε μέ τίς ὀμορφιές τῆς κατασκηνω-τικῆς ζωῆς Τήν κρατάω γιάτήν προ-κατασκη-νωτική

ΕΕΣΣΕΕΙΙΣΣ ΚΚΙΙ ΕΕΓΓΩΩlaquoἘσύ πού θρόνος Σου ἡ ΘεσσαλονίκηΜακεδονί τη Ἀκρί τα Καβαλάρηφώτισέ microας τό δρόmicroο πρός τή ΝίκηΤοῦ microήνα πού γιορτάζει Σε εἶν᾽ ἡ χάρη

∆εόmicroεθά ΣουΒάλε microας τοῦ θριάmicroβου τήν κορώναraquo

(Κ Παλαmicroᾶς)

Καί τήν ἔβαλε laquoτοῦ θριάμβου τήν κορώναraquoὁ Μακεδονίτης Ἀκρίτας ΚαβαλάρηςἍγιος Δημήτριος2266 ὈὈκκττωωββρρίίοουυ 11991122ἐλευθερώθηκε ἡ Θεσσαλονίκη ἀπό τούς ΤούρκουςΠανηγυρίζει ἡ Ἑλλάδα ὅλη στά 100 χρόνια τοῦ θριάμβουΚαί ἀγρυπνεῖ

Στό τεῦχος αὐτό ndash Ὀκτώβριος 2012ndash

λόγω ἐπίκαιρης ὕληςδέν θά δημοσιευθοῦν

κείμενα τοῦ Διαγωνισμοῦ μας

Ὀκτώβριος 2012 351

ρακαλοῦσε τήν εὐχαριστοῦσε Δικό τηςδῶρο ἔνιωσε πώς ἦταν κι ἡ δουλειά τουστή μεγάλη ψαροταβέρνα κοντά στό λι-μάνι πού τοῦ ἐξασφάλιζε μεροκάματοἱκανό νά βοηθάει τόν πατέρα του νάθρέψει τά ἑπτά ἀδέλφια τουΣβέλτος ξύπνιος εὐγενικός καί προ-

πάντων τίμιος κέρδισε ἀμέσως τήνἀγάπη καί τήν ἐμπιστοσύνη τοῦ κυρ-Προκόπη τοῦ μαγαζάτορα καί μαζίπαινέματα καί πλούσια φιλοδωρήματαΕἶχε χίλιους λόγους γιά νά ᾽ναι πολύεὐχαριστημένος ὁ Παναγιώτης κι ἕνανπολύ μεγάλο καί σοβαρό γιά νά μήνεἶναι Λόγοι βλάσφημοι μόλυναν τόστόμα τοῦ κυρ-Προκόπη καί μαζί τήδροσερή θαλασσινή ἀτμόσφαιρα τοῦμαγαζιοῦὉ Παναγιώτης ἔνιωθε νά πνίγεται

ὅμως εἶχε κληρονομιά ἀπrsquo τή γιαγιά τόἀντίδοτο laquoὙπερευλογημένη ὑπάρχειςΘεοτόκε Παρθένεraquo ἔλεγε μεγαλόφωναμόλις οἱ βρώμικοι λόγοι ἔφθαναν στrsquoαὐτιά του καί τό πρόσωπό του σκυ-θρώπαζε Αὐτή ἦταν ἡ πρώτη του κί-νηση ἀντίδρασης Μετά ἀπό λίγο ἔγινεκι ἡ δεύτερηmdash Παναγιώτη σέ νιώθω ψυχραμένο

Τί συμβαίνει Ἔχεις κανένα παράπονοἀπό μέναmdash Κυρ-Προκόπη μοῦ δίνεις καλή δου-

λειά καί μοῦ δείχνεις μέ κάθε τρόπο τήφροντίδα σου Σrsquo εὐχαριστῶ πολύ ὅ μωςἔχω παράπονο μεγάλοmdash Πές παιδί μου τί εἶναι mdash Μιλᾶς ἄσχημα γιά τή Μάνα μουmdash Ἐγώ πότεmdash Γιά τήν Παναγίαmdash Αὐτό ἐννοεῖς Μή χολοσκᾶς καη-

Ἡ κληρονοmicroι

άτῆς γιαγιᾶς

Ἦ ταν παιδί ὅταν πρωταντίκρισε τόφοβερό πρόσωπο τοῦ πολέμου ὅτανπρωτάκουσε ἐκεῖνον τό διαπεραστικόἦχο-προμήνυμα πώς θά σκοτείνιαζε ὁοὐρανός τους μrsquo ἐκεῖνα τά μαῦρα σιδε-ρένια σύννεφα πού ἔβρεχαν κατα-στροφή Τή φρίκη τῆς μνήμης τουςδιέλυε ἡ ἀγαπημένη θύμηση τῆς γιαγιᾶςlaquoὙπεραγία Θεοτόκε σῶσον ἡμᾶς

Μή φοβάστε κάτω ἀπό τή Σκέπη Τηςεἴμαστεraquo φώναζε σά γιά νά ξεπεράσειτίς σειρῆνες ἡ γιαγιά κι ὅταν περνοῦ -σε τό κακό laquoὙπερευλογημένη ὑ πάρ-χεις Θεοτόκε Παρθένε Πάλι μᾶς ἔσωσεἡ Παναγίαraquo laquoΜήν τό ξεχάσετε αὐτόποτέ παιδιά μουraquo laquoΝά εὐγνωμονεῖτετή μεγάλη Μάνα μας νά τήν τιμᾶτε καίνά λατρεύετε τόν Υἱό ΤηςraquoΔέν τό ξέχασε ὁ Παναγιώτης Τήν ἀ -

γαποῦσε πολύ τήν Παναγία τήν πα-

Ὀκτώβριος 2012352

μένε λόγια πού πετᾶνε δέ τό θέλωκακό συνήθειοmdash Ναί ἀφεντικό σέ παρακαλῶ Πρίν

λίγα χρόνια ὅλοι τήν ἱκετεύαμε νά σώ -σει τόν τόπο μας Κι ἐσύ σίγουρατότε μέσrsquo τή φωτιά τοῦ μετώπου τήνπαρακαλοῦσες Καί σrsquo ἄκουσε κι ἔ -δωσε νά γυρίσεις γερός κι ἡ Πατρίδαμας τώρα νά ᾽ναι λεύτερη Κι Ἐκείνηἀντί γιά εὐχαριστίες ἀκούει τώραmdash Ἔχεις δίκιο Πρέπει νά τό κόψωΠέρασαν ἑβδομάδες μῆνες μά ἡ ἀρ -

ρώστια τοῦ κυρ-Προκόπη δέν πέρασεὉ πάντα καλός κι ἐργατικός Πανα-γιώτης ἀσφυκτιοῦσε πιά στό χῶρο τῆςδουλειᾶς του Μιά μέρα τό ἀφεντικότόν κάλεσε νά μιλήσουνmdash Παναγιώτη ἐγώ παιδιά δέν ἔχω οἱ

κόποι μου δέ θέλω νά μείνουν σέ συγ-γενεῖς Σοῦ προτείνω νά γίνουμε συνε-ταῖροι Ἐγώ θά βάλω τήν ἐπιχείρηση κιἐσύ τά ἐργατικά καί καθαρά χέρια σουΣκέψου το κι αὔριο μοῦ ἀ πα ντᾶςΕἶχε σκεφθεῖ ὁ Παναγιώτης γιrsquo αὐτό

καί χωρίς νά ὑπολογίσει τή σίγουρηδουλειά καί τήν ἄνεση πού ἐξασφάλιζεστήν πολύτεκνη οἰκογένειά τους ἀπο-φάσισε τήν τρίτη καί τελευταία κίνησηmdash Κυρ-Προκόπη σrsquo εὐχαριστῶ πολύ

γιά τήν ἀγάπη καί τήν ἐμπιστοσύνησου Ὅμως τήν πρότασή σου δέν μπο -ρῶ νά τή δεχθῶ οὔτε νά μείνω ἄλλοστή δούλεψή σου μπορῶ Εἶπε ἔλυσε τήν ποδιά ἀπό τή μέση

του καί τήν ἀκούμπησε στό τραπέζιπού βρισκόταν μπροστά τουmdash Δέν καταλαβαίνω Γιά ποιό λόγοmdash Γιά κάποιους λόγους σου κυρ-

Προ κόπηmdash Δέν μπορῶ νά τό πιστέψω Ἐν νο -

εῖς Σπουδαῖο πράγμα ποιόν βλάπτωΕἶπε ἐκεῖνος περισσότερο πειραγμένοςπαρά ξαφνιασμένος

mdash Τόν ἑαυτό σου κι ὅποιον σrsquo ἀ κού -ει ἀφεντικόmdash Ξανασκέψου το καί περίμενε τό

τέλος τοῦ μήνα νά λογαριαστοῦμεσοῦ χρωστάωmdash Τίποτα δέ χρωστᾶς σέ μένα στήν

Παναγία ὅμως χρωστᾶς κυρ-Προκό -πη χρωστᾶμε ὅλοι μας εὐγνωμοσύνηκαί τιμή καί στόν Υἱό της τή λατρείαμαςἜφυγε λυπημένος μά εἰρηνικός ὁ

Παναγιώτης Ἄφηνε τή δουλειά του μάκρατοῦσε δική του τήν πολύτιμη κλη-ρονομιά τῆς γιαγιᾶς Αὐτή τοῦ ἐξα-σφάλισε τό μέλλον Λίγους μῆνες μετάδιορίστηκε ὑπάλληλος σέ δημόσια ὑ -πηρεσία πράγμα σπουδαῖο γιά τήν ἐ -ποχή Ἀργότερα δημιούργησε εὐλογημένηπολύτεκνη οἰκογένεια Τώρα μᾶς διη-γεῖται τήν ἱστορία του γιά νά μᾶςμάθει ὅποτε νιώθουμε νά μολύνεται τόπεριβάλλονμας ἡ τάξη ἡ παρέατό προαύλιοτό γήπεδοἀπό παρό-μοια λόγια νάἀποφασίζουμεκάποιες δυνα-μικές κινήσειςἀντίδρασηςγιά νάἑλκύουμετή μεγάληΧάρη τῆς Πα-ναγίας καί νάκρατοῦμε τήΣκέπη Τηςἁπλωμένηπάνω ἀπότήν Πα-τρίδα μας

Μ

τῆς γιαγιᾶς

Ὀκτώβριος 2012 353

ΤΥΠΟΣ ΠΛΟΙΟΥ ΕΛΑΦΡΥ ΚΑΤΑ∆ΡΟΜΙΚΟ ΜΗΚΟΣ 140 Μ ΠΛΑΤΟΣ 21 Μ ΒΥΘΙΣΜΑ 75 ΜΠΛΗΡΩΜΑ 30 ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΙ

670 ΝΑΥΤΕΣΜΕΓΙΣΤΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ 225 ΚΟΜΒΟΙΜΗΧΑΝΕΣ 2 ΤΕΤΡΑΚΥΛΙΝ∆ΡΕΣΠΥΡΟΒΟΛΑ 4 ΤΩΝ 234 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ

8 ΤΩΝ 197 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ8 ΤΑΧΥΒΟΛΑ ΤΩΝ 76 ΧΙΛ5 ΑΝΤΙΑΕΡΟΠΟΡΙΚΑ

ΕΝΑ ΖΩΝΤΑΝΟ ΜΟΥΣΕΙΟΤΟΥ ΠΟΛΕΜΙΚΟΥ ΜΑΣ ΝΑΥΤΙΚΟΥ

Βρισκόmicroαστε στό Πάρκο ΝαυτικᾹς Παράδοσης στό Τροκαντερό δίπλα στή microαρίνα τοῦ Φλοίσβουστό Παλαιό Φάληρο Ἐδῶ εἶναι ἐλλιmicroενισmicroένα πλοῖα τοῦ Πολεmicroικοῦ Ναυτικοῦ πού ἔγραψανλαmicroπρές σελίδες στή σύγχρονη ἑλληνική ἱστορία

Τό θωρηκτό laquoἈβέρωφraquo ναυπηγήθηκε τό 1911 στά ναυπηγεῖα τῶν ἀδελφῶν ORLANDO στό Λιβόρνο τῆς Ἰταλίας

Ἡ τότε κυβέρνηση τοῦ Κυριακούλη Μαυροmicroιχάλη δαπάνησε22300000 δρχ γιά τήν ἀπόκτησή του Τά 8000000 δρχπροέρχονταν ἀπό τό 20 τῆς συνολικῆς κληρονοmicroιᾶς τοῦ Γεωργίου Ἀβέρωφ πού τά παραχώρησε microέ τή διαθήκη του στόΤαmicroεῖο Ἐθνικοῦ Στόλου Τό πλοῖο πού ἔφερε τό ὄνοmicroά τουκατέπλευσε στίς 11 Σεπτεmicroβρίου στό Φάληρο ὅπου τό ὑ ποδέχτηκαν οἱ Ἕλληνες microέ microεγάλο ἐνθουσιασmicroό

ΤΟ ΘΩΡΗΚΤΟ laquoΑΒΕΡΩΦraquo ∆ΕΝ ΜΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΕΙ ΠΙΑ ΣΤΙΣ ΘΑΛΑΣΣΕΣΜΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΕΙ ΟΜΩΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑhellip

5 Ὀκτωβρίου 1912 Κήρυξη Βαλκανικῶν ΠολέmicroωνἈναχώρηση τοῦ στόλου γιά τό Αἰγαῖο

3 ∆εκεmicroβρίου 1912 Ναυmicroαχία τῆς Ἕλλης

Ἡ Ἑλλάς δέν ἀναmicroένει ἀπό ἐσς νά ἀποθάνετε γι αὐτήν Ἀναmicroένει νά νικήσετε Αὐτήἦταν ἡ προτροπή τοῦ Ἐ Βενιζέλου πρός τούς Ἕλληνες Ναῦτες στίς 5 Ὀκτωβρίου 1912

Ὀκτώβριος 2012354

Ἡ σηmicroαία τοῦ laquoἈβέρωφraquo εἶναι microεγαλύτερηἀπrsquoαὐτές πού κυmicroατίζουν στά ἄλλα ἑλληνικάπολεmicroικά πλοῖα καί τήν ἀκολουθεῖ microιά ἱστορίαΜετά τήν Ἀπελευθέρωση ὅταν τό θωρηκτόlaquoἈβέρωφraquo ἐπέστρεψε στήν Ἑλλάδα microεταφέροντας τήν ἐξόριστη κυβέρνηση θεωρήθηκεσωστό νά κρεmicroαστεῖ στόν ἱερό βράχο τῆςἈκρόπολης ἡ σηmicroαία τοῦ πλοίου ὡς ἔνδειξητῆς ἔννοιας τῆς ἐλευθερίας καθώς τό πλοῖοεἶναι τό microοναδικό κοmicromicroάτι ἑλληνικῆς γῆς πούστά 100 χρόνια ζωῆς του δέν ἔχει κατακτηθεῖ ποτέ Ἀπό τότε στό πλοῖο κυmicroατίζει microιάἴδια σέ microέγεθος σηmicroαία τῶν 48 τmicro

5 Ἰανουαρίου 1913 Ναυmicroαχία τῆς Λήmicroνου

2 Μαῒου 1919 Ἀποβίβαση ἑλληνικοῦ στρατοῦ στή Σmicroύρνη

Σεπτέmicroβριος 1922 Ὑποστήριξη ἀποχώρησης ἑλληνικοῦ στρατοῦἀπό Μικρά Ἀσία

5 Μαῒου 1937 Ἄφιξη στήν Ἀγγλία γιά τά 25χρονα τῆς βασιλείας τοῦ Γεωργίου Ε΄ τῆς Ἀγγλίας

18 Ἀπριλίου 1941 Ἀναχώρηση γιά Κρήτη καί Ἀλεξάνδρεια Αἰγύπτου

18 Ὀκτωβρίου 1937 Ἐπίσηmicroη ἐπίσκεψη στήν Κωνπολη

28 Ὀκτωβρίου 1940 Κήρυξη ἑλληνο9ταλικοῦ πολέmicroου

18 Ὀκτωβρίου 1944 Ἄφιξη στήν ἐλεύθερη Ἑλλάδα

1951 Ἐγκαταλείπει τήν ἐνεργό δράση

1983 Ἀπόφαση γιά microετατροπή σέ Μουσεῖο

1986 Μεταφέρεται στό Π Φάληρο

Ὁ ἀπολογισmicroός τᾹς ναυmicroαχίας γιά τούς Ὀθωmicroανούς ἦταν τραγικός Ἑκατόν ἐνενήντα νεκροίπολλαπλάσιοι τραυmicroατίες καί βαριές ζηmicroιές σέ τρία πλοῖα τους Ο ἑλληνικός στόλος εἶχε microόλιςτρεῖς τραυmicroατίες καί microικρές ζηmicroιές Ὁ τουρκικός στόλος δέ βγᾹκε ἀπό τά στενά τοῦ Ἑλλησπόντουγιά πολλά χρόνια καί ἡ Τουρκία ὑπογράφει ταπεινωτική συνθήκη εἰρήνης microέ τήν Ἑλλάδα

Ὀκτώβριος 2012 355

Παρατηρῆστε τήν ἀντίστροφη κλίσητῆς πλώρης τοῦ πλοίου χαρακτηριστικήγιά τά πλοῖα τῆς ἐποχῆς σέ ἀντίθεση microέτά σηmicroερινά Τό microπροστινό τmicroῆmicroα πούβρίσκεται κάτω ἀπό τήν ἐπιφάνεια τῆςθάλασσας εἶναι ἀπό συmicroπαγή χάλυβα γιάνά microπορεῖ νά κάνει microέχρι καί ἐmicroβολισmicroόΜιά συνέχεια τῆς ἀρχαίας τριήρους καίτῆς ναυτικῆς παράδοσης τῆς Ἑλλάδας

Σπάνια συναντᾶ κανείς ἕνα ἐκκλησάκι πάνω σέπολεmicroικό πλοῖο ὅπως τό παρεκκλήσι τοῦ ἉγίουΝικολάου hellipΤίς παραmicroονές τῆς ναυmicroαχίας τῆςrdquoἝλληςrdquo (Νοέmicroβριος 1912) ὁ πυροβολητής Σωτήριος Κ Σκόδρας πῆγε στόν ὑπηρετοῦνταἀρχιmicroανδρίτη τότε καί microετέπειτα microητροπολίτηΣπάρτης ∆ιονύσιο ∆άφνο καί τοῦ ἀνακοίνωσε

ὅτι κατά τή διάρκεια τῆς ὑπηρεσίας του παρατήρησε microιά περίεργη σκιά στόν κάδο νεροῦπού ἔmicroοιαζε πολύ microέ τή microορφή τοῦ Ἁγίου Νικολάου Οἱ ἄλλοι ναῦτες δυσπίστησαν λέγοντας ὅτι ἐπρόκειτο γιά ὀξείδωση τῆςλαmicroαρίνας Αὐτό ὅmicroως ἦταν ἀδύνατο γιατίὁ κάδος ἦταν ὁλοκαίνουργος Μόλις ἐνηmicroερώθηκε ὁ ναύαρχος Κουντουριώτης διέταξε νά τοποθετήσουν τόν κάδο στόπαρεκκλήσιο τοῦ θωρηκτοῦ καί νά γίνει ὁmicroιλία στό πλήρωmicroαmicroέ θέmicroα rdquoὉ Θεός εἶναι microαζί microαςrdquo

ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΟΥ ΘΩΡΗΚΤΟΥ laquoΑΒΕΡΩΦraquohellip

Κάθε χρόνο τό πλοῖο δέχεται πάνω ἀπό 30000 ἐπισκέπτες Τό laquoΑΒΕΡΩΦraquo δέν εἶναι ἁπλά ἕναΜουσεῖο εἶναι ὁλόκληρο ἕνα κειmicroήλιο microέσα στό ὁποῖο ὁ κάθε ἐπισκέπτης περπατ microέ δέος Εἶναιἕνα ζωντανό ναυτικό microνηmicroεῖο πού κάθε γωνιά του ζωντανεύει microιά ἱστορία τόσο θαυmicroαστή ὅσοκαί ἡ ψυχή τῶν ἀνθρώπων πού τό ὑπηρέτησαν

Φ

Ὀκτώβριος 2012356

ἹἹλλιικκάά 2 πακέτα τετράγωνα μπισκότα (τύπου Πτί-μπέρ) 1 φάκελο Garni βανίλια 1 φάκελο κρέμα στιγμῆς ἄνθος ἀραβοσίτου βανίλια 2 ποτήρια γάλα

καί frac12 περίπου ποτήρι γάλα γιά νά βουτᾶμε τά μπισκότα frac12 ποτήρι ζάχαρη ἄχνη 200 γρ βιτάμ soft 3 βανίλιες 1 κουταλιά σούπας κακάο ἤ nescafeacute 3-4 κουταλιές λικέρ καφέ 3-4 κουταλιές κονιάκ 1 κουβερτούρα 125 γρ

ἘἘκκττέέλλεεσσηηΧτυπᾶμε γιά δύο λεπτά στό μίξερ τό garni τήν κρέμα

στιγμῆς τό γάλα τήν ἄχνη τό βιτάμ καί τίς βανίλιεςΣέ ἕνα μακρύ δίσκο βάζουμε ἀλουμινόχαρτο καί ἁπλώ-

νουμε τά μπισκότα πού ἔχουμε βουτήξει στιγμιαῖα στόγάλα καί τό λικέρ Τά μπισκότα τά τοποθετοῦμε ἑνωμένασέ τρεῖς σειρές Βάζουμε συνολικά 3 μπισκότα κατά πλά-τος καί 7 μπισκότα κατά μῆκος

Πάνω στή μεσαία σειρά μπισκότων ἁπλώνουμε τό 13τῆς κρέμας καί πάνω στήν κρέμα τοποθετοῦμε μία ἀκόμασειρά μπισκότα Πάνω ἀπ΄ αὐτά τά μπισκότα βάζουμε τόἄλλο 13 τῆς κρέμας στό ὁποῖο ἔχουμε προσθέσει κακάοΣυνεχίζουμε μέ μία ἀκόμα σειρά μπισκότα καί τέλος βάζουμε τό τελευταῖο 13 τῆς κρέμας

Σηκώνουμε τίς δύο πλαϊνές πλευρές τοῦ ἀλουμινόχαρτου μαζί μέ τά μπισκότα καί κλεί-νουμε σφιχτά ὥστε νά σχηματιστεῖ περίπου τριγωνικός κορμός Βάζουμε τόν κορμό γιάτρεῖς ὧρες περίπου στήν ψύξη Ὅταν τόν βγάλουμε ἀνοίγουμε τό ἀλουμινόχαρτο μέ προ-σοχή καί περιχύνουμε μέ τό γλάσο Διατηροῦμε τόν κορμό στό ψυγεῖο

Γιά τό γλάσο χρησιμοποιοῦμε μπέν-μαρί στό ὁποῖο λειώνουμε τήν κουβερτούρα μέ 3-4 κουταλιές γάλα καί 3-4 κουταλιές κονιάκ

Κορmicroός

ΚΚΑΑΛΛΗΗ ΕΕΠΠΙΙΤΤΥΥΧΧΙΙΑΑ

Ὀκτώβριος 2012 357

ΚΑΤΙ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΣΑΣ

Συνταγή καί φωτογραφίες ἀπόκ Μαρία Ἀδ Πύργος

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17 Ρ Ο Σ

Στή διπλανή στήλη συμπλήρωσε τά γράμ-ματα πού λείπουν καί φτιάξε τίς ζητούμενεςλέξεις πού τελειώνουν σέ -ΡΟΣ

1 Βουνό2 Χωράφι3 Ἕνας ἀπό τούς μαθητές τοῦ Χριστοῦ4 Δέν εἶναι βρώμικος5 Συσσωρευμένος πλοῦτος6 Αὐτός πού ἀγαπᾶ τή μελέτη7 Προσωρινός8 Τό ψάρι βακαλάος9 Ὁ ἀποτελούμενος ἀπό πολλά κύτταρα10 Ἀποτελεῖται ἀπό ἄσπρο καί μαῦρο χρῶμα11 Γιατρός εἰδικός γιά παιδιά12 Αὐτός πού δίνει παρηγοριά κουράγιο13 Φοβερός τρομακτικός14 Γεμάτος λάμψη ἀκτινοβόλος15 Μπροστά16 Ὑπάρχει στή σαπουνάδα17 Πρόθεση

ΛΕΞΕΙΣ ΡΟΣ

2 6 + 3 - 5 = 10

2 = 21

-

6 2 = 8

= 19

= = = =

3 17 21 36

Κάθε γραμμήκαί κάθε στήληπρέ πει νά περι-λαμβάνει τούς ἴ -διους ἀριθμούςκαί σύμβολαἀλλά μέ διαφορε-τική διάταξη

Βρεῖτε τή διά-ταξη γιά νάἰσχύουν τά ἀπο-τελέσματα πούἀναγράφονται

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ5

∆ΙΑΦΟΡΕΣ

ΚΚάάθθεε ἑβδομάδα ἕναςγάλος γεννάει πέντε αὐ -γά καί κάθε ἑβδομάδαμία ἀλεπού κλέβει ἕναἀπό αὐτά Πόσες ἑβδο-μάδες χρειάζονται γιάνά συγκεν-τρω θοῦν 30 αὐγά

ἌἌνν δύο ἐργάτες χρειάζον-ται δύο μέρες γιά νά βά-ψουν δύο τοίχους πόσεςμέ ρες θά χρει-αστοῦν δέκαἐργάτες γιάνά βά-ψουν δέ -κα τοίχους

Ὀκτώβριος 2012358

ΣΤΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟἩ νικηφόρα ἑλληνική Σημαία στήν ἐλεύ-

θερη Θεσσαλονίκη Ὀκτώβριος 1912 (Σύνθεση περιοδικοῦ laquoΠρός τή Νίκηraquo)

ldquo∆έν ξεχνωrdquo σηmicroαίνει

ΘυmicroαmicroαιΤιmicroω

Ὑπόσχοmicroαι

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

Μήν ξεχάσω

Μήν ξεχάσω

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012

346Ὀκτώβριος 2012

ἔθεσαν στόν ἑαυτό τους ὅταν ὁ σάλαγος τοῦ πολέμου εἶχε κο-πάσει τό ἐρώτημα laquoΠοιοί ἀληθινά εἴμαστε Τί μᾶς ἕνωνε τόσο

δυνατάraquo Κι ἀπαντοῦσαν laquoΠρῶτα πρῶτα τά laquoπιστεύωraquo μας Πιστεύ-αμε καί δέν κρύβαμε τήν πίστη μας Πιστεύαμε στό Θεό στήν Πανα-γία στήν Ἑλλάδαraquo (Στρ Μυριβήλης) Τό θρησκευτικό βίωμα ὑπῆρξε

γιά τούς στρατιῶτες μας καί τό λαό μας ζωοπάροχο Καί ἡ Παναγία ὁρα-τή Ὑπέρμαχος Στρατηγός Δυνατά ἕνωνε καί ἡ ἀγάπη στήν κοινή μητέρα-

πατρίδα Γιrsquo αὐτό πολεμοῦσαν ἑνωμένοι σάν ἕνας ἄνθρωπος χωρίς φιλοδοξί-ες προσωπικές καί ὑπολογισμούς γιrsquo αὐτό καί εἰπώθηκε πώς laquoποτέ λαός δέν φανέρωσε τέτοια ὁμαδική κι ἀπόλυτη συνείδηση ἱστορικῆς εὐθύνηςraquo

laquondashΓιατί πολεμᾶμεndashΓιά τή δόξα ἀποκρίνεται ἀδίστακτα στή χιονισμένη πλαγιά τοῦ 1220

μπρός στήν Κλεισούρα ὁ ἀγράμματος φαντάρος γιά παράδειγμα στόν κό-σμοraquo

Ἔπειτα καταλυτική γιά τή νίκη ἦταν ἡ ἀπόφαση τῆς θυσίας Μιά θυσία πού προσφέρθηκε ἀπό ὅλους χωρίς κανένα καταναγκασμό laquoμέ τό χαμόγελο στά χείλη πᾶν οἱ φαντάροι μας μπροστάraquo τραγουδοῦσε τό Πανελλήνιο Προσφέρ-θηκε μέ σεμνότητα χωρίς τυμπανοκρουσίες καί χειροκροτήματα

Κι ὅταν ἀργότερα ἔπεσε πάνω μας ἡ πάνοπλη Γερμανία τοῦ Χίτλερ τό μικρό ἔθνος τῶν Ἑλλήνων ἄν καί αἱμόφυρτο κράτησε ψηλά τήν τιμή τοῦ ἀνθρώ-που ἀγωνιζόμενο μέσα σέ σφαγές καί ὁλοκαυτώματα μέχρις ἐσχάτων κερδί-ζοντας χρόνο γιά τή νίκη τοῦ εὐλαβικοῦ πιστοῦ στό Θεό λαοῦ τῆς Ρωσίας πού σύντριψε τελικά τή δύναμη τοῦ ἄδικου

Ἔγραφαν τότε οἱ πολεμιστές λογοτέχνες μας ἐκείνης τῆς γενιᾶς ἀπηχώντας τήν κοινή ἀπόφαση laquoΔέ θά ζητήσουμε ἀνακωχή γιά νά σώσουμε τά σπίτια καί τά ἐργοστάσια οὔτε κἄν γιά νά σώσουμε τό κεφάλι μας πού κινδυνεύει Δέ θά νοσταλγήσουμε τίς μικρές ἀπολαύσεις τῆς ἀτομικῆς εὐτυχίας () Ἡ Ἑλλάδα μιλᾶ μέσα μας τή γλώσσα τῶν μεγάλων ἡμερῶν τῶν μεγάλων ἀγώνων καί τῶν μεγάλων θυσιῶν Εἴμαστε Ἕλληνες Εἴμαστε οἱ Ἕλληνες τοῦ rsquo40-rsquo41raquo

Κι ὁ ποιητής μας θά θαυμάσειlaquoἌνθρωποι ὄμορφοι μέσrsquo στή θυσία τους Ἄνθρωποιraquo

Σήμερα ἑβδομήντα δύο χρόνια μετά μέ τήν πατρίδα σέ δύσκολη ὥρα ndash μέσα σrsquo ἕνα κόσμο πού καταρρέει γιατί χαμήλωσε τό πνευμα-τικό ἀνάστημα τοῦ ἀνθρώπου μέσα στή νάρκη τῶν ὑλικῶν ἀπολαύ-σεων ndash ἄς ἀνηφορίσουμε νοερά πρός αὐτούς τούς Ἕλληνες ἀνθρώ-πους πού μᾶς χάρισαν τήν ἐλεύθερη πατρίδα Μέ εὐγνωμοσύνη ndash laquoὁ ἥλιος μας εἶναι ἀκριβά πληρωμένοςraquo ἀπrsquo αὐτούς Καί μέ συνείδηση τῆς δικῆς μας ἱστορικῆς εὐθύνης

ΛΛτή μεγαλύτερη μερίδαὁ ἄμαχος πληθυσμός τῆς πόλης

ἔἔἔἔἔἔἔπάπάπάπάππάππππάπππππάπ

άάάάάάάάάάάάάάάάάάraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoraquoδδδδδδδδδδδδδ

ν ν ννν ν ν νννννννννσσσσσσσσσσσσστρτρττρτρτρτρττρτττρτττρτττρχχχχχχχχχχχχχοςοςοςοςοςοοςοςοςοςοοοοοοὐτὐτὐτὐτὐττὐτὐτὐττὐτὐτὐττόόόόόόόςςς κκκκκκκκεςεεςεςςεςεςεεεεςς ππππππππππροροροροοροοσωσωσωσωσωωσωωσ πιππιππιπππππιικέκέέκέέέκκ ςςςς

δυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδυδδδυδδδδδδ νανανααναναναναναναναανανν τάτάτάτάτάτάτάτάτάάάτάτττάτάάαμαμαμαμαμαμαμαααμμαμααμαμμε ε ε ε εε κακακαααακααακακααααααακαααααααίίίί ί ί ίίίίίίίίίίίίγίγίγίγίγίγίγίγίγίγίγγγγίγγ αααααααααααα σ σ σ σσσσσσσσσσσσσστήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήτήνννν

γιγιγιγιγγιγιγιγιιγιγιά ά ά ά ά ά άά άά τοτοτοτοτοτοτοτοτοτοτοτττοττοττοτοοττ ύςύςύςύύςύςύςύςύςύςύύςύύςύύςς σσ σ σσ σ σ σσσσσσστήτήτήτήτήτήτήτήττήτττήττήτή Ὑ Ὑ Ὑ Ὑ ὙὙ ὙὙὙὙ ὙὙ ὙὙὙὙὙὙὙὙὙὙὙπέπέπέπέπέπέπέπέπέπέπέππέπέπέρμρμρμρμρμρμρμρμρμρρμρμρμρμμρ αααχαχαχαχαχαχαχαχαχαχχααχαχ

παπαπαπαπαπαπαπαπαααπαπαπαπααπ τρτρτρτρτρτρτρτρτρτρτρττρττττρτττρρίδίδίδίδίδίδίδίίδδίδίδίδδίίδδααααααααααααα Γ Γ Γ ΓΓΓΓΓΓ ΓΓ ΓΓΓιrsquoιrsquoιrsquorsquoιrsquoιrsquoιιrsquoιrsquoιrsquoιι ααα ααααααα ααὐὐὐὐὐὐὐὐὐὐὐεςεςεςεςεςεεςςε πππππππππροροροροοοσωσωσωσωσωωωωπιπιπιπιπππππ έκέκέκέέέκέκέκέέςςςςς

η ημ

Αὐτή εἶναι ἡ φωτογραφία τοῦ microικροῦ microου φίλου Κωνσταντίνου καί αὐτήἡ ἀγαπηmicroένη του πρόταση Εἶmicroαι Ἕλληνας

Πλησιάστε νά τόν γνωρίσετε ἀπό κοντά ∆υό microάτια φωτεινά σάν τόν ὁλό-φωτο οὐρανό τῆς microακρινῆς πατρίδας του ∆υό χέρια πού κρατοῦν ψηλά τήσηmicroαία τῆς ἀγαπηmicroένης του Ἑλλάδας καί microιά καρδιά πού χτυπᾶ ἑλληνικά

Μικρέ microου φίλε πῶς ξέρεις τή microεγάλη εὐτυχία νά εἶσαι Ἕλληνας Πῶς ἡ microικρούλα σου καρδιά χωράει τή microεγάλη ἀγάπη γιά ὅτι ἑλληνικόΠῶς κάνεις τά δυό παιδικά σου χέρια νά φαίνονται κάστρα microέ ὑψωmicroένη

τή γαλανόλευκηΤό λές καί πράγmicroατι εἶσαι Ἕλληνας Κι ἔχεις πολλές ἀκόmicroη λέξεις νά microάθεις θάλασσα ἥλιος οὐρανός νησιά

microαργαριτάρια βράχος αἰγαιοπελαγίτικος ξωκκλήσι καί ἐλατόφυτοβουνό

Κι ἀκόmicroη λεβεντιά ἐλευθερία καί φιλότιmicroο καί microέτρο καί microεράκιἌνοιξε microάτια καί αὐτιά κι ἀγνάντεψε χιλιάδων χρόνων ἱστορίαἈνάπνευσε τά microύρα τῆς φυλῆς σου καί ζῆσε microέ τό ὅραmicroα τό ἑλληνικόΕἶναι microεγάλη ἡ microικρούλα σου πατρίδα Κωνσταντῖνε καί φτάνει νά ἀγκα-

λιάσει καί νά ἁγιάσει τήν οἰκουmicroένηΤό πιστεύεις Γιατί ἐσύ εἶσαι Ἑλληνας ἀπό καλή γενιά καί στή δική σου

φύτρα χρωστάει ὁ κόσmicroος τόν πολιτισmicroό του Ἐ

ΕΕΙΙΜΜΑΑΙΙ ΕΕΛΛΛΛΗΗΝΝΑΑΣΣ

ΕΕΙΙΜΜΑΑΙΙ ΕΕΛΛΛΛΗΗΝΝΑΑΣΣ

Μέ λένε ΚωνσταντῖνοΕἶmicroαι πέντε ἐτῶνΓεννήθηκα καί ζῶ στίς ΗΠΑΒγαίνω γιά παιχνίδι σέ πάρκο τῆς ΦλόρινταἜχω φίλους πολλούς ἈmicroερικανούςΟΜΩΣΕ ΙΜΑ Ι ΕΛΛΗΝΑΣ

Ὀκτώβριος 2012 347

ΚΚααλληηmicromicroέέρραα σσααςς ΕΕἴἴmicromicroαασσττεε δδυυόό φφίί λλοοιι ὉΛευτέρης καί ὁ Κωνσταντῖνος Μαθητές ἀπό τήΘεσσα λονίκη Γνωρίζουmicroε τό νοmicroό microας ἀπrsquo ἔξω κι ἀνα

κατωτά Σᾶς προσκαλοῦmicroε λοιπόν σrsquo ἕναν ἀξέχαστο ἱστορικό περίπατο Ἀκολουθῆστε microας

ΒΒρριισσκκόόmicromicroαασσττεε στήν Ἐθνική ὁδό πού ἑ νώνει τή Θεσσαλονίκη microέτήν Ἔδεσ σα καί τά Γιαννιτσά Κατευθυνόmicroαστε Β∆ πρός τό ∆ῆmicroοΧαλκηδόνας 25 χιλιόmicroετρα microακριά ἀπό τό Λευκό Πύργο καί microόλις 7χλmicro ἀπό τή γενέτειρα τοῦ Ἕλληνα στρατηλάτη Μεγάλου Ἀλεξάνδρουτήν Πέλλα Προορισmicroός microας εἶναι ἡ κωmicroόπολη Γέφυρα ἤ Τοψίν

ΤΤοοψψίίνν εεἶἶννααιι τό παλιό τούρκικο ὄνοmicroα τῆς περιοχῆς καί σηmicroαίνει τόπος κανονιοῦ (τόπ σίν) Ἡ Γέφυρα ἔχει κατοίκους ντόπιους καί πρόσφυγες ἀπό τήν Ἀνατολική Θράκη (Μέτρες καίΣωζόπολη) Ἔχει ἀπέραντο κάmicroπο καί οἱ κάτοικοί της εἶναιἐργατικοί καί φιλόξενοι ὅπως ὅλοι οἱ Μακεδόνες

ΦΦττάάσσααmicromicroεε Αὐτό πού βλέπετε περιφραγmicroένο εἶναι ἕνα ἀπότά πολλά καί τεράστια κτήmicroατα τῆς παλιᾶς ἑβραGκῆς οἰκογένειας Μοδιάνο πού ζοῦσε στήΘεσσαλονίκη Περιλαmicroβάνει πολλά κτίρια Ἐκεῖνο ὅ microως πού δεσπόζει εἶναι ἡ κυρίως κατοικία ἡ θαυmicroάσια ἐξοχική ἔπαυλη Τήν ἔχτισε στά τέλη τοῦ 19ου αἰ κατά τή διάρκεια τῆςΤουρκοκρατίας ὁ Γιακό Μοδιάνο γιός τοῦ Σαούλ τοῦ δεύτερου πλουσιότερου κτηmicroατία τῆςὈθωmicroανικῆς αὐτοκρατορίας Κατόπιν τό κτῆmicroα πέρασε σέ ἑλληνικά χέρια

ΣΣττήήνν ἔἔππααυυλληη Μοδιάνο ἤ ἔπαυλη Το ψίν ἤ Ἀρχοντικό ἐγκαταστάθηκε γιά τίς τρεῖς microόνο microέρες τό Γενικό Στρατηγεῖο τῶν ἑλληνικῶν στρατιωτικῶν δυνάmicroεων microέ τόν Ἀρχιστράτηγο διάδοχοΚωνσταντῖνο κατά τή διάρκεια τοῦ Α΄ Βαλκανικοῦ πολέmicroου Μέσασrsquo αὐτό τό κτίριο ἔγιναν οἱ ἀλλεπάλληλες σκληρές διαπραγmicroατεύσεις microεταξύ Ἑλλήνων καί Τούρκων γιά τήν παράδοση τῆς Θεσσαλονίκης

ἘἘξξααιιττίίααςς ττῆῆςς ἐἐθθννιικκῆῆςς αὐτῆς διάστασής του τό κτίριο ἀγοράστηκε τό 1999 ἀπό τό ὙπουργεῖοἘθνικῆς Ἀmicroύνης γιά νά ἀξιοποιηθεῖ ὡς ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝἘγκαινιάστηκε στίς 27 Ὀκτωβρίου 1999 ἀπό τόν τότε Πρόεδρο τῆς Ἑλληνικῆς ∆ηmicroοκρατίας Ἀπό τότε φιλοξενεῖ στίς αἴθουσες ndashδωmicroάτιά του πολεmicroικά κειmicroήλια Τήν εὐθύνη γιά τήλειτουργία καί φύλαξη τοῦ Μουσείου ἔχει τό Συγκρότηmicroα Στρατηγικῶν Μεταφορῶν πούἑδρεύ ει στή Χαλκηδόνα

ΠΠλληησσιιάάσσττεε Ἐλᾶτε πιό κοντά Πρίν microποῦmicroε microέσα ἀσφαλῶς τό προσέξατε Πάνω ἀπό τήνεἴσοδο microιά ἐπιγραφή microέ κόκκινα γράmicromicroατα microᾶς ὑποδέχεται ∆έν εἶναι καλωσόρισmicroα στόνἐπισκέπτη ὄχι Εἶναι ἡ λύση γιά ὅλα τά ἐθνικά δράmicroατα Τί γράφει ΣΥΝ ΘΕΩ Εἶναι ἡ

ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ

Ὀκτώβριος 2012348

φράση microέ τήν ὁποία ἄρχιζαν καί τελείωναν τό λόγο τους ὁ Ἀρχιστράτηγος καί ὅλοι οἱ Πολιτικοί καί Στρατιωτικοί ἡγέτες τῆς ἐποχῆς τῶνΒαλκανικῶν ∆ηλαδή microέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ κάτω ἀπό τήν καθοδήγηση καί τό θέληmicroα τοῦ Θεοῦ ὅλες οἱ ἐθνικές προσπάθειες ΣΥΝ ΘΕΩὅλα ὅσα συζητήθηκαν ἀποφασίστηκαν ἐδῶ microέσα ΣΥΝ ΘΕΩ βγῆκεἀπό ἐδῶ microέσα ἡ ἐντολή γιά προέλαση Καί ΣΥΝ ΘΕΩ ἡ Θεσσαλονίκη εἶναι ἐλεύθερη κι ἑλληνική

ΠΠεερράάσσττεε ππααρρααmicromicroέέσσαα Ἡ εἴσοδος εἶναι ἐλεύθερη γιά ὅλους ∆εξιά κι ἀριστερά στίς προθῆκεςἐκτίθενται ὅπλα τῶν Βαλκανικῶν πολέmicroων καθώς καί στολές στρατιωτικῶν τιmicroητικά ξίφηmicroετάλλια καί ἄλλα ἐξαρτήmicroατα Ὅmicroως γιά δεῖτε προσεκτικά ∆έν εἶναι ὅλα ἑλληνικά Εἶναιἀντικείmicroενα τῶν στρα τῶν πού πολέmicroησαν στούς Βαλκανικούς ἑλληνικοῦ τουρκικοῦ βουλγαρικοῦ σερβικοῦ τοῦ microαυροβουνιακοῦ καί ρουmicroανικοῦ Κάθε δύναmicroη στή δική της προθήκη

Ναί διότι ὅπως θά ξέρετε ὅταν ἄρχισε νά φθίνει ἡ Ὀθωmicroανική αὐτοκρατορία οἱ λαοί τῆς Βαλκανικῆς ἑνώθηκαν γιά νά διώξουν τό ζυγό ἀπό τά ἐδάφη τους καί νά ἐξασφαλίσουν τήν αὐτονοmicroία καί τήν ἐδαφική τους ἀκεραιότητα Τότε καί ἡ Ἑλλάδα ὑπό τόν Πρωθυπουργό ἘλευθέριοΒενιζέλο ἐντάχθηκε στή Συmicromicroαχία τῶν Βαλκανικῶν χωρῶν Βουλγαρίας Σερβίας Μαυροβουνίου

ΒΒέέββααιιαα δέν εἶχε ἐκπονηθεῖ κάποιο κοινό σχέδιο δράσης Τά πεδία τῶν microαχῶν ἦταν πολλάἘξάλλου οἱ τρεῖς χῶρες πού συmicromicroάχησαν microέ τήν Ἑλλά δα δέν ἤθελαν ἁπλῶς νά διώξουν τόνὈθωmicroανό ἀλλά καί νά βγοῦν στό Αἰ γαῖο νά προσαρτήσουν τή Μακεδονία Ἄρα ὁ ἑλληνικός στρατός εἶχε νά ἀντιπαλαίσει καί microέ τήν ὕπουλη αὐτή δυσκολία

Γιrsquo αὐτό καί στίς προθῆκες βλέπετε πολλά ππιισσττόόλλιιαα ΜΜάάννλλιιχχεερρ Τά εἶχε παραγγείλει καί τά προmicroηθεύτηκε ἀπό τό 1904 ἡ ἑλληνική Κυβέρνηση προετοιmicroάζοντας τή συmicromicroετοχή της στό microεγάλο πόλεmicroο

ΓΓύύρρωω γγύύρρωω στούς τοίχους εἶναι ἀναρτηmicroένοι πίνακες λιθογραφίες καί χάρτες τῆς ἐποχῆς Ἱστοροῦν καί ζωντανεύουν microπροστά στά microάτια microας τήν ἀκάθεκτη πορείατοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ πού ξεκινώντας ἀπό τήν ἐλεύθερη ΣτερεάἙλλάδα ἐφόρmicroησε πρός τή Μακεδονία καί τήν ἀπελευθέρωσε Πολλοί ἀπό τούς ἐξαιρετικούς πίνακες εἶναι τοῦ microεγάλου ζωγράφουΚενάν Μεσαρέ γιοῦ τοῦ Ταχσίν πασᾶ

ΟΟἱἱ micromicroάάχχεεςς πποολλλλέέςς κκααίί σσκκλληηρρέέςς Ἐλασσόνα ndash ∆εσκάτη στό Σαραντάπορο ἡ πρώτη microεγάλη νίκη Σέρβια Κοζάνη Ἀπελευθέρωση τῆς Βέροιας τῆς Κατερίνης τῆς Νάουσας Μιά microιάπέφτουν στά χέρια τῶν Ἑλλήνων οἱ πόλεις 500 χρόνια περίmicroεναν τό ἑλληνικό τουφέκι Τίποτα δέ σταmicroατᾶ τήν προέλαση

Στίς 20 Ὀκτωβρίου θριαmicroβευτής ὁ Ἕλληνας στρατιώτης microπαίνει στά Γιαννιτσάὕστερα ἀπό τήν πιό φονική microάχη γύρω ἀπό τήν ἱερήπόλη τῶν Μουσουλmicroάνων Κι ὁ δρόmicroος ἀνοίγει γιά τήνύmicroφη τοῦ ΘερmicroαGκοῦ Τό Γενικό Στρατηγεῖο microεταφέρεταιστό Τοψίν ἐδῶ πού εἴmicroαστε τώρα ∆εσπόζουσα θέσηἔχουν οἱ πίνακες τῆς ἀπελευθέρωσης τῆς Θεσσαλονίκης

ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ

Ὀκτώβριος 2012 349

ΤΤάά ἔἔππιιππλλαα ἀἀκκοοῦῦσσττεε micromicroιιλλοοῦῦνν Ἀφουγκραστεῖτε Φωνές φωνές ἑλληνικές καί τουρκικές Λέξεις σάν ἀπόηχοι ἀντιλαλοῦν microέσα ἀπό τά ἔπιπλα Ὅλα αὐθεντικά τῆς ἐποχῆς τῶν Μοδιάνο Φερmicroένα ἀπό τήν Αὐστρία καί τήν Ἑλβετία Καί τά ρολόγια τά χρυσά σταmicroατηmicroέναστίς microεγάλες ὧρες

ΞΞεεχχωωρρίίζζεεττεε micromicroιιάά ὀὀρργγιισσmicromicroέέννηη φφωωννήή Εἶναι τοῦ Ἀρχιστρατήγου διαδόχου Κωνσταντίνου Συνοmicroιλεῖ microέ τούς ἀπεσταλmicroένους ἀξιωmicroατικούς τοῦ Τούρκου ∆ιοικητῆ τῆς Θεσσαλονίκης ΧασάνΤαχσίν πασᾶ Ἀπό τίς 24 ἕως τίς 26 Ὀκτωβρίου τρεῖς φορές ἦρθαν γιά νά ζητήσουν νά παραδώσουν τήν Θεσσαλονίκη microά νά κρατήσουν τό στρατό τους ἤ ἔστω microερικές χιλιάδες ὅπλαἈνυποχώρητος ὁ Κωνσταντῖνος Καί ἀνήmicroερα τῆς γιορτῆς τοῦ καβαλάρη Ἁγίου τῆς Θεσσαλονίκης ἦρθε ἡ ἄνευ ὅρων παράδοσή της στούς Ἕλληνες

Ἀπό ἐδῶ διαδόθηκε τό χχααρροούύmicromicroεεννοο micromicroααννττάάττοο Κι ἀπό ἐδῶ ἄρχισε σάν τρελός σίφουνας νά τρέχει ὁ Ἑλληνικός στρατός νά φτάσει πρίν προλάβει βουλγάρικο ποδάρι νά πατήσει τό ἱερόχῶmicroα τῆς φίλης γῆς πού ἔλειωσε στήν ἀπαντοχή πέντε αἰῶνες

ΣΣᾶᾶςς ἀἀφφήήννοουυmicromicroεε ννάά ἀἀκκοούύσσεεττεε ττίίςς φφωωννέέςς Νά διαβάσετε microέ τήνἡσυχία σας τό ἀντίγραφο τοῦ Πρωτοκόλλου παράδοσης τῆςπόλης Καί σᾶς περιmicroένουmicroε στό προαύλιο microπροστά στόν τάφο

ἘἘδδῶῶ ἔχουν ἐναποτεθεῖ ὕστερα ἀπό πολλές περιπέτειες τάὀστά τοῦ Χασάν Ταχσίν πασᾶ Τοῦ ἀνθρώπου πού ἐπετέλεσεσωστά στήν κρίσιmicroη στιγmicroή τόν κρίσιmicroο ρόλο του καί δέν παρέδωσε τή Θεσσαλονίκη οὔτε στή σφαγή οὔτε στή βουλγαρική βουληmicroία Ἦταν ἀπό ἐξισλαmicroισmicroένη Ἑλληνίδα γεννηmicroένος ὁ Ταχσίν πασάς κι εἶχε σπουδάσειστή Ζωσιmicroαία Σχολή στά Γιάννινα ∆ίπλα του θαmicromicroένος ὁ γιός του Κενάν Μεσαρέ ὁ microεγάλος ζωγράφος πού ἄφησε ἀθάνατες microοναδικές ἀπεικονίσεις τῶν Βαλκανικῶν πολέmicroων

ὉὉ ΛΛεευυττέέρρηηςς κκιι ἐἐγγώώ σᾶς εὐχαριστοῦmicroε γιά τήν ὄmicroορφη παρέα Καθώς ἀποmicroακρυνόmicroαστεγυρίστε νά ρίξετε microιά τελευταία microατιά στό ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ Ἡmicroεγάλη ἐπιγραφή τῆς εἰσόδου φωνάζει τό microεγάλο microυστικό ΣΥΝ ΘΕΩ Καί σήmicroερα ἡ πατρίδα microας microόνο ΣΥΝ ΘΕΩ θά νικήσει

Ο Ρ Ο Σ

Α Γ Ρ Ο Σ

Π Ε Τ Ρ Ο Σ

Κ Α Θ Α Ρ Ο Σ

Θ Η Σ Α Υ Ρ Ο Σ

Μ Ε Λ Ε Τ Η Ρ Ο Σ

Π Ρ Ο Σ Κ Α Ι Ρ Ο Σ

Μ Π Α Κ Α Λ Ι Α Ρ Ο Σ

Π Ο Λ Υ Κ Υ Τ Τ Α Ρ Ο Σ

Α Σ Π Ρ Ο Μ Α Υ Ρ Ο Σ

Π Α Ι Δ Ι Α Τ Ρ Ο Σ

Π Α Ρ Η Γ Ο Ρ Ο Σ

Τ Ρ Ο Μ Ε Ρ Ο Σ

Λ Α Μ Π Ρ Ο Σ

Ε Μ Π Ρ Ο Σ

Α Φ Ρ Ο Σ

Π

1234567891011121314151617 Ρ Ο Σ

ΛΕΞΕΙΣ ΡΟΣ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ

2 6 + 3 - 5 = 10

+ - +

5 - 2 6 + 3 = 21

- + -

6 + 3 - 5 2 = 8

+ -

3 5 - 2 + 6 = 19

= = = =

3 17 21 36

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

1 Ὁ γάλος δέν γεννάει αὐγά2 Καί οἱ δέκα ἐργάτες θάχρειαστοῦν δύο μέρες

ΛΥΣΕΙΣ

Ὀκτώβριος 2012350

Μιά ἔκπληξηmicroιά εὐκαιρία

Στό ἑπόmicroενο τεῦχος ndashΝοέmicroβριος 2012ndashθά βρεῖτε ὡραῖο

χριστουγεννιάτικο θεατρικόΜιά εὐκαιρία

γιά τό πρόγραmicromicroά σαςτῆς ἑορτῆς τῶν ΧριστουγέννωνΔΙ

ΑΦΟΡ

ΕΣ

Πολυαγαπημένο μου laquoΠρός τή ΝίκηraquoΕἶμαι μιά ἀναγνώστριά σου καί τε-

λείωσα τή Δευτέρα Γυμνασίου Κάθεμήνα σέ διαβάζω ἀνελλιπῶς καθώς πε-ριέχεις ποικιλία ἀπαντήσεων στά θέ-ματα πού μέ ἀπασχολοῦν Σοῦ

ὀφείλω λοιπόν μέσα ἀπό τά βάθη τῆς καρδιᾶς μουἕνα μεγάλο εὐχαριστῶ πού μέ ἐξοπλίζεις κάθεφορά μέ δύναμη κουράγιο θάρρος αὐτοπεποί-θηση Χάρη σέ σένα ἔχω ἀποκτήσει μιά πιό αἰσιό-δοξη στάση γιά τή ζωή καί μιά διαφορετική ματιάγιά τόν γενικότερο κόσμο

Μέ πολλή ἀγάπη Μαρ Ἰ Ἀμαλιάδα

Μέσα στή κάψα τοῦ καλοκαιριοῦ (τό e-mailστάλθηκε στό Περιοδικό 1172012) δροσιές ἀπότά μηνύματά σας δροσιές τά μηνύματά σας Καίτό δικό σου ἀγαπητή Μαρ Καί πιό πολύ ἐκεῖνο πούμοῦ γράφεις γιά laquoαἰσιόδοξη στάση ἀπέναντι στήζωή καί διαφορετική ματιά στόν γενικότεροκόσμοraquo Πραγματικά αὐτά μᾶς χαρίζει ἡ πίστη στόΧριστό καί ὁ λόγος Του Καί εἶσαι εὐτυχισμένη πούτόσο νωρίς κατάλαβες τά σημαντικά Κράτα αὐτήτήν πίστη καλλιέργησέ την καί τότε θά βλέπεις καίμέσα στά σκοτάδια φῶς ἐλπίδα λύσεις

Ἀγαπημένο μου ΠεριοδικόΕἶναι καιρός τώρα πού μιά σκέψη τυ-

ραννάει τό μυαλό μου καί θά ἤθελαπολύ μιά ἀπάντηση Συνεχῶς γύρωμου ἀκούω ἀνθρώπους ἀκόμη καίνέους νά συζητοῦν γιά συνανθρώπους

τους καί νά λένε ὅτι τούς laquoματιάζουνraquoraquoΜ Μ Χίος

Τό θέμα πού σέ ἀπασχολεῖ τόσο ἀγαπητή Μεἶναι ἡ βασκανία τό laquoμάτιασμαraquo θέμα γνωστό ἀπότήν ἀρχαιότητα Εἶναι καθαρή ἐπενέργεια τοῦ πο-νηροῦ πνεύματοςπού εἶναι πάντα καταστροφικό

καί μισάνθρωπο ὅπως καταλαβαίνεις καί σύ ἀπό τάπαραδείγματα πού ἀναφέρεις στό γράμμα σουΠροέρχεται ἀπό φθόνο Ἡ Ἐκκλησία μας δέχεταιτή βασκανία (τό laquoμάτιασμαraquo) καί ὑπάρχουν εἰδικέςεὐχές γιά τήν ἀντιμετώπισή της Αὐτό πού πρέπεινά κάνει ἕνας πιστός χριστιανός εἶναι νά μετέχειστά Ἱερά Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας μας Ἱερά Ἐξο-μολόγηση καί θεία Εὐχαριστία νά φοράει τόσταυρό του καί νά κάνει τό σταυρό του ndashτό φο - βᾶται αὐτό πολύ ὁ διάβολοςndash καί νά προσφεύγειστήν Ἐκκλησία ἄν τοῦ συμβεῖ κάτι τέτοιο Ἡ δύ-ναμη πάντως τοῦ διαβόλου ἐλέγχεται Θυμᾶσαιτόν δαιμονισμένο τῶν Γερ γεσηνῶν (Μάρκ ε´ 1-20)Ἐπειδή ὡστόσο τό θέμα πού θίγεις εἶναι σοβαρόἴσως ἀργότερα τό laquoΠρός τή Νίκηraquo νά ἀσχοληθεῖἐκτενέστερα

Tί ὡραῖα κείμενα τά κείμενα πού μοῦστείλατε ἀγαπητά laquoΧελιδόνιαraquo ἀπότή ζωή στήν Κατασκήνωσή σας στόἙλληνικό Κορινθίας Τί ἐκπλήξειςἈπό τή μιά σπουδαῖες συγγραφεῖςἀπό τήν ἄλλη σπουδαῖες ποιήτριες

Κυρίως ὅμως χαρούμενα καί δημιουργικά παιδιάΝά σᾶς εὐλογεῖ ὁ Κύριός μας Καί τό χειμώνα πούἔφθασε νά ἔχετε θερμές καρδιές γιά τό Χριστόμας καί καλό ἀγώνα γιά ὅσα ὄμορφα μάθατε τό κα-λοκαίρι Εὐχαριστῶ ἰδιαίτερα τήν Ὁμάδα laquoἌγγε-λοι Ἀγάπηςraquo γιά τήν καταπληκτική ἀ κροστιχίδαπού μοῦ ἔστειλε μέ τίς ὀμορφιές τῆς κατασκηνω-τικῆς ζωῆς Τήν κρατάω γιάτήν προ-κατασκη-νωτική

ΕΕΣΣΕΕΙΙΣΣ ΚΚΙΙ ΕΕΓΓΩΩlaquoἘσύ πού θρόνος Σου ἡ ΘεσσαλονίκηΜακεδονί τη Ἀκρί τα Καβαλάρηφώτισέ microας τό δρόmicroο πρός τή ΝίκηΤοῦ microήνα πού γιορτάζει Σε εἶν᾽ ἡ χάρη

∆εόmicroεθά ΣουΒάλε microας τοῦ θριάmicroβου τήν κορώναraquo

(Κ Παλαmicroᾶς)

Καί τήν ἔβαλε laquoτοῦ θριάμβου τήν κορώναraquoὁ Μακεδονίτης Ἀκρίτας ΚαβαλάρηςἍγιος Δημήτριος2266 ὈὈκκττωωββρρίίοουυ 11991122ἐλευθερώθηκε ἡ Θεσσαλονίκη ἀπό τούς ΤούρκουςΠανηγυρίζει ἡ Ἑλλάδα ὅλη στά 100 χρόνια τοῦ θριάμβουΚαί ἀγρυπνεῖ

Στό τεῦχος αὐτό ndash Ὀκτώβριος 2012ndash

λόγω ἐπίκαιρης ὕληςδέν θά δημοσιευθοῦν

κείμενα τοῦ Διαγωνισμοῦ μας

Ὀκτώβριος 2012 351

ρακαλοῦσε τήν εὐχαριστοῦσε Δικό τηςδῶρο ἔνιωσε πώς ἦταν κι ἡ δουλειά τουστή μεγάλη ψαροταβέρνα κοντά στό λι-μάνι πού τοῦ ἐξασφάλιζε μεροκάματοἱκανό νά βοηθάει τόν πατέρα του νάθρέψει τά ἑπτά ἀδέλφια τουΣβέλτος ξύπνιος εὐγενικός καί προ-

πάντων τίμιος κέρδισε ἀμέσως τήνἀγάπη καί τήν ἐμπιστοσύνη τοῦ κυρ-Προκόπη τοῦ μαγαζάτορα καί μαζίπαινέματα καί πλούσια φιλοδωρήματαΕἶχε χίλιους λόγους γιά νά ᾽ναι πολύεὐχαριστημένος ὁ Παναγιώτης κι ἕνανπολύ μεγάλο καί σοβαρό γιά νά μήνεἶναι Λόγοι βλάσφημοι μόλυναν τόστόμα τοῦ κυρ-Προκόπη καί μαζί τήδροσερή θαλασσινή ἀτμόσφαιρα τοῦμαγαζιοῦὉ Παναγιώτης ἔνιωθε νά πνίγεται

ὅμως εἶχε κληρονομιά ἀπrsquo τή γιαγιά τόἀντίδοτο laquoὙπερευλογημένη ὑπάρχειςΘεοτόκε Παρθένεraquo ἔλεγε μεγαλόφωναμόλις οἱ βρώμικοι λόγοι ἔφθαναν στrsquoαὐτιά του καί τό πρόσωπό του σκυ-θρώπαζε Αὐτή ἦταν ἡ πρώτη του κί-νηση ἀντίδρασης Μετά ἀπό λίγο ἔγινεκι ἡ δεύτερηmdash Παναγιώτη σέ νιώθω ψυχραμένο

Τί συμβαίνει Ἔχεις κανένα παράπονοἀπό μέναmdash Κυρ-Προκόπη μοῦ δίνεις καλή δου-

λειά καί μοῦ δείχνεις μέ κάθε τρόπο τήφροντίδα σου Σrsquo εὐχαριστῶ πολύ ὅ μωςἔχω παράπονο μεγάλοmdash Πές παιδί μου τί εἶναι mdash Μιλᾶς ἄσχημα γιά τή Μάνα μουmdash Ἐγώ πότεmdash Γιά τήν Παναγίαmdash Αὐτό ἐννοεῖς Μή χολοσκᾶς καη-

Ἡ κληρονοmicroι

άτῆς γιαγιᾶς

Ἦ ταν παιδί ὅταν πρωταντίκρισε τόφοβερό πρόσωπο τοῦ πολέμου ὅτανπρωτάκουσε ἐκεῖνον τό διαπεραστικόἦχο-προμήνυμα πώς θά σκοτείνιαζε ὁοὐρανός τους μrsquo ἐκεῖνα τά μαῦρα σιδε-ρένια σύννεφα πού ἔβρεχαν κατα-στροφή Τή φρίκη τῆς μνήμης τουςδιέλυε ἡ ἀγαπημένη θύμηση τῆς γιαγιᾶςlaquoὙπεραγία Θεοτόκε σῶσον ἡμᾶς

Μή φοβάστε κάτω ἀπό τή Σκέπη Τηςεἴμαστεraquo φώναζε σά γιά νά ξεπεράσειτίς σειρῆνες ἡ γιαγιά κι ὅταν περνοῦ -σε τό κακό laquoὙπερευλογημένη ὑ πάρ-χεις Θεοτόκε Παρθένε Πάλι μᾶς ἔσωσεἡ Παναγίαraquo laquoΜήν τό ξεχάσετε αὐτόποτέ παιδιά μουraquo laquoΝά εὐγνωμονεῖτετή μεγάλη Μάνα μας νά τήν τιμᾶτε καίνά λατρεύετε τόν Υἱό ΤηςraquoΔέν τό ξέχασε ὁ Παναγιώτης Τήν ἀ -

γαποῦσε πολύ τήν Παναγία τήν πα-

Ὀκτώβριος 2012352

μένε λόγια πού πετᾶνε δέ τό θέλωκακό συνήθειοmdash Ναί ἀφεντικό σέ παρακαλῶ Πρίν

λίγα χρόνια ὅλοι τήν ἱκετεύαμε νά σώ -σει τόν τόπο μας Κι ἐσύ σίγουρατότε μέσrsquo τή φωτιά τοῦ μετώπου τήνπαρακαλοῦσες Καί σrsquo ἄκουσε κι ἔ -δωσε νά γυρίσεις γερός κι ἡ Πατρίδαμας τώρα νά ᾽ναι λεύτερη Κι Ἐκείνηἀντί γιά εὐχαριστίες ἀκούει τώραmdash Ἔχεις δίκιο Πρέπει νά τό κόψωΠέρασαν ἑβδομάδες μῆνες μά ἡ ἀρ -

ρώστια τοῦ κυρ-Προκόπη δέν πέρασεὉ πάντα καλός κι ἐργατικός Πανα-γιώτης ἀσφυκτιοῦσε πιά στό χῶρο τῆςδουλειᾶς του Μιά μέρα τό ἀφεντικότόν κάλεσε νά μιλήσουνmdash Παναγιώτη ἐγώ παιδιά δέν ἔχω οἱ

κόποι μου δέ θέλω νά μείνουν σέ συγ-γενεῖς Σοῦ προτείνω νά γίνουμε συνε-ταῖροι Ἐγώ θά βάλω τήν ἐπιχείρηση κιἐσύ τά ἐργατικά καί καθαρά χέρια σουΣκέψου το κι αὔριο μοῦ ἀ πα ντᾶςΕἶχε σκεφθεῖ ὁ Παναγιώτης γιrsquo αὐτό

καί χωρίς νά ὑπολογίσει τή σίγουρηδουλειά καί τήν ἄνεση πού ἐξασφάλιζεστήν πολύτεκνη οἰκογένειά τους ἀπο-φάσισε τήν τρίτη καί τελευταία κίνησηmdash Κυρ-Προκόπη σrsquo εὐχαριστῶ πολύ

γιά τήν ἀγάπη καί τήν ἐμπιστοσύνησου Ὅμως τήν πρότασή σου δέν μπο -ρῶ νά τή δεχθῶ οὔτε νά μείνω ἄλλοστή δούλεψή σου μπορῶ Εἶπε ἔλυσε τήν ποδιά ἀπό τή μέση

του καί τήν ἀκούμπησε στό τραπέζιπού βρισκόταν μπροστά τουmdash Δέν καταλαβαίνω Γιά ποιό λόγοmdash Γιά κάποιους λόγους σου κυρ-

Προ κόπηmdash Δέν μπορῶ νά τό πιστέψω Ἐν νο -

εῖς Σπουδαῖο πράγμα ποιόν βλάπτωΕἶπε ἐκεῖνος περισσότερο πειραγμένοςπαρά ξαφνιασμένος

mdash Τόν ἑαυτό σου κι ὅποιον σrsquo ἀ κού -ει ἀφεντικόmdash Ξανασκέψου το καί περίμενε τό

τέλος τοῦ μήνα νά λογαριαστοῦμεσοῦ χρωστάωmdash Τίποτα δέ χρωστᾶς σέ μένα στήν

Παναγία ὅμως χρωστᾶς κυρ-Προκό -πη χρωστᾶμε ὅλοι μας εὐγνωμοσύνηκαί τιμή καί στόν Υἱό της τή λατρείαμαςἜφυγε λυπημένος μά εἰρηνικός ὁ

Παναγιώτης Ἄφηνε τή δουλειά του μάκρατοῦσε δική του τήν πολύτιμη κλη-ρονομιά τῆς γιαγιᾶς Αὐτή τοῦ ἐξα-σφάλισε τό μέλλον Λίγους μῆνες μετάδιορίστηκε ὑπάλληλος σέ δημόσια ὑ -πηρεσία πράγμα σπουδαῖο γιά τήν ἐ -ποχή Ἀργότερα δημιούργησε εὐλογημένηπολύτεκνη οἰκογένεια Τώρα μᾶς διη-γεῖται τήν ἱστορία του γιά νά μᾶςμάθει ὅποτε νιώθουμε νά μολύνεται τόπεριβάλλονμας ἡ τάξη ἡ παρέατό προαύλιοτό γήπεδοἀπό παρό-μοια λόγια νάἀποφασίζουμεκάποιες δυνα-μικές κινήσειςἀντίδρασηςγιά νάἑλκύουμετή μεγάληΧάρη τῆς Πα-ναγίας καί νάκρατοῦμε τήΣκέπη Τηςἁπλωμένηπάνω ἀπότήν Πα-τρίδα μας

Μ

τῆς γιαγιᾶς

Ὀκτώβριος 2012 353

ΤΥΠΟΣ ΠΛΟΙΟΥ ΕΛΑΦΡΥ ΚΑΤΑ∆ΡΟΜΙΚΟ ΜΗΚΟΣ 140 Μ ΠΛΑΤΟΣ 21 Μ ΒΥΘΙΣΜΑ 75 ΜΠΛΗΡΩΜΑ 30 ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΙ

670 ΝΑΥΤΕΣΜΕΓΙΣΤΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ 225 ΚΟΜΒΟΙΜΗΧΑΝΕΣ 2 ΤΕΤΡΑΚΥΛΙΝ∆ΡΕΣΠΥΡΟΒΟΛΑ 4 ΤΩΝ 234 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ

8 ΤΩΝ 197 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ8 ΤΑΧΥΒΟΛΑ ΤΩΝ 76 ΧΙΛ5 ΑΝΤΙΑΕΡΟΠΟΡΙΚΑ

ΕΝΑ ΖΩΝΤΑΝΟ ΜΟΥΣΕΙΟΤΟΥ ΠΟΛΕΜΙΚΟΥ ΜΑΣ ΝΑΥΤΙΚΟΥ

Βρισκόmicroαστε στό Πάρκο ΝαυτικᾹς Παράδοσης στό Τροκαντερό δίπλα στή microαρίνα τοῦ Φλοίσβουστό Παλαιό Φάληρο Ἐδῶ εἶναι ἐλλιmicroενισmicroένα πλοῖα τοῦ Πολεmicroικοῦ Ναυτικοῦ πού ἔγραψανλαmicroπρές σελίδες στή σύγχρονη ἑλληνική ἱστορία

Τό θωρηκτό laquoἈβέρωφraquo ναυπηγήθηκε τό 1911 στά ναυπηγεῖα τῶν ἀδελφῶν ORLANDO στό Λιβόρνο τῆς Ἰταλίας

Ἡ τότε κυβέρνηση τοῦ Κυριακούλη Μαυροmicroιχάλη δαπάνησε22300000 δρχ γιά τήν ἀπόκτησή του Τά 8000000 δρχπροέρχονταν ἀπό τό 20 τῆς συνολικῆς κληρονοmicroιᾶς τοῦ Γεωργίου Ἀβέρωφ πού τά παραχώρησε microέ τή διαθήκη του στόΤαmicroεῖο Ἐθνικοῦ Στόλου Τό πλοῖο πού ἔφερε τό ὄνοmicroά τουκατέπλευσε στίς 11 Σεπτεmicroβρίου στό Φάληρο ὅπου τό ὑ ποδέχτηκαν οἱ Ἕλληνες microέ microεγάλο ἐνθουσιασmicroό

ΤΟ ΘΩΡΗΚΤΟ laquoΑΒΕΡΩΦraquo ∆ΕΝ ΜΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΕΙ ΠΙΑ ΣΤΙΣ ΘΑΛΑΣΣΕΣΜΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΕΙ ΟΜΩΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑhellip

5 Ὀκτωβρίου 1912 Κήρυξη Βαλκανικῶν ΠολέmicroωνἈναχώρηση τοῦ στόλου γιά τό Αἰγαῖο

3 ∆εκεmicroβρίου 1912 Ναυmicroαχία τῆς Ἕλλης

Ἡ Ἑλλάς δέν ἀναmicroένει ἀπό ἐσς νά ἀποθάνετε γι αὐτήν Ἀναmicroένει νά νικήσετε Αὐτήἦταν ἡ προτροπή τοῦ Ἐ Βενιζέλου πρός τούς Ἕλληνες Ναῦτες στίς 5 Ὀκτωβρίου 1912

Ὀκτώβριος 2012354

Ἡ σηmicroαία τοῦ laquoἈβέρωφraquo εἶναι microεγαλύτερηἀπrsquoαὐτές πού κυmicroατίζουν στά ἄλλα ἑλληνικάπολεmicroικά πλοῖα καί τήν ἀκολουθεῖ microιά ἱστορίαΜετά τήν Ἀπελευθέρωση ὅταν τό θωρηκτόlaquoἈβέρωφraquo ἐπέστρεψε στήν Ἑλλάδα microεταφέροντας τήν ἐξόριστη κυβέρνηση θεωρήθηκεσωστό νά κρεmicroαστεῖ στόν ἱερό βράχο τῆςἈκρόπολης ἡ σηmicroαία τοῦ πλοίου ὡς ἔνδειξητῆς ἔννοιας τῆς ἐλευθερίας καθώς τό πλοῖοεἶναι τό microοναδικό κοmicromicroάτι ἑλληνικῆς γῆς πούστά 100 χρόνια ζωῆς του δέν ἔχει κατακτηθεῖ ποτέ Ἀπό τότε στό πλοῖο κυmicroατίζει microιάἴδια σέ microέγεθος σηmicroαία τῶν 48 τmicro

5 Ἰανουαρίου 1913 Ναυmicroαχία τῆς Λήmicroνου

2 Μαῒου 1919 Ἀποβίβαση ἑλληνικοῦ στρατοῦ στή Σmicroύρνη

Σεπτέmicroβριος 1922 Ὑποστήριξη ἀποχώρησης ἑλληνικοῦ στρατοῦἀπό Μικρά Ἀσία

5 Μαῒου 1937 Ἄφιξη στήν Ἀγγλία γιά τά 25χρονα τῆς βασιλείας τοῦ Γεωργίου Ε΄ τῆς Ἀγγλίας

18 Ἀπριλίου 1941 Ἀναχώρηση γιά Κρήτη καί Ἀλεξάνδρεια Αἰγύπτου

18 Ὀκτωβρίου 1937 Ἐπίσηmicroη ἐπίσκεψη στήν Κωνπολη

28 Ὀκτωβρίου 1940 Κήρυξη ἑλληνο9ταλικοῦ πολέmicroου

18 Ὀκτωβρίου 1944 Ἄφιξη στήν ἐλεύθερη Ἑλλάδα

1951 Ἐγκαταλείπει τήν ἐνεργό δράση

1983 Ἀπόφαση γιά microετατροπή σέ Μουσεῖο

1986 Μεταφέρεται στό Π Φάληρο

Ὁ ἀπολογισmicroός τᾹς ναυmicroαχίας γιά τούς Ὀθωmicroανούς ἦταν τραγικός Ἑκατόν ἐνενήντα νεκροίπολλαπλάσιοι τραυmicroατίες καί βαριές ζηmicroιές σέ τρία πλοῖα τους Ο ἑλληνικός στόλος εἶχε microόλιςτρεῖς τραυmicroατίες καί microικρές ζηmicroιές Ὁ τουρκικός στόλος δέ βγᾹκε ἀπό τά στενά τοῦ Ἑλλησπόντουγιά πολλά χρόνια καί ἡ Τουρκία ὑπογράφει ταπεινωτική συνθήκη εἰρήνης microέ τήν Ἑλλάδα

Ὀκτώβριος 2012 355

Παρατηρῆστε τήν ἀντίστροφη κλίσητῆς πλώρης τοῦ πλοίου χαρακτηριστικήγιά τά πλοῖα τῆς ἐποχῆς σέ ἀντίθεση microέτά σηmicroερινά Τό microπροστινό τmicroῆmicroα πούβρίσκεται κάτω ἀπό τήν ἐπιφάνεια τῆςθάλασσας εἶναι ἀπό συmicroπαγή χάλυβα γιάνά microπορεῖ νά κάνει microέχρι καί ἐmicroβολισmicroόΜιά συνέχεια τῆς ἀρχαίας τριήρους καίτῆς ναυτικῆς παράδοσης τῆς Ἑλλάδας

Σπάνια συναντᾶ κανείς ἕνα ἐκκλησάκι πάνω σέπολεmicroικό πλοῖο ὅπως τό παρεκκλήσι τοῦ ἉγίουΝικολάου hellipΤίς παραmicroονές τῆς ναυmicroαχίας τῆςrdquoἝλληςrdquo (Νοέmicroβριος 1912) ὁ πυροβολητής Σωτήριος Κ Σκόδρας πῆγε στόν ὑπηρετοῦνταἀρχιmicroανδρίτη τότε καί microετέπειτα microητροπολίτηΣπάρτης ∆ιονύσιο ∆άφνο καί τοῦ ἀνακοίνωσε

ὅτι κατά τή διάρκεια τῆς ὑπηρεσίας του παρατήρησε microιά περίεργη σκιά στόν κάδο νεροῦπού ἔmicroοιαζε πολύ microέ τή microορφή τοῦ Ἁγίου Νικολάου Οἱ ἄλλοι ναῦτες δυσπίστησαν λέγοντας ὅτι ἐπρόκειτο γιά ὀξείδωση τῆςλαmicroαρίνας Αὐτό ὅmicroως ἦταν ἀδύνατο γιατίὁ κάδος ἦταν ὁλοκαίνουργος Μόλις ἐνηmicroερώθηκε ὁ ναύαρχος Κουντουριώτης διέταξε νά τοποθετήσουν τόν κάδο στόπαρεκκλήσιο τοῦ θωρηκτοῦ καί νά γίνει ὁmicroιλία στό πλήρωmicroαmicroέ θέmicroα rdquoὉ Θεός εἶναι microαζί microαςrdquo

ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΟΥ ΘΩΡΗΚΤΟΥ laquoΑΒΕΡΩΦraquohellip

Κάθε χρόνο τό πλοῖο δέχεται πάνω ἀπό 30000 ἐπισκέπτες Τό laquoΑΒΕΡΩΦraquo δέν εἶναι ἁπλά ἕναΜουσεῖο εἶναι ὁλόκληρο ἕνα κειmicroήλιο microέσα στό ὁποῖο ὁ κάθε ἐπισκέπτης περπατ microέ δέος Εἶναιἕνα ζωντανό ναυτικό microνηmicroεῖο πού κάθε γωνιά του ζωντανεύει microιά ἱστορία τόσο θαυmicroαστή ὅσοκαί ἡ ψυχή τῶν ἀνθρώπων πού τό ὑπηρέτησαν

Φ

Ὀκτώβριος 2012356

ἹἹλλιικκάά 2 πακέτα τετράγωνα μπισκότα (τύπου Πτί-μπέρ) 1 φάκελο Garni βανίλια 1 φάκελο κρέμα στιγμῆς ἄνθος ἀραβοσίτου βανίλια 2 ποτήρια γάλα

καί frac12 περίπου ποτήρι γάλα γιά νά βουτᾶμε τά μπισκότα frac12 ποτήρι ζάχαρη ἄχνη 200 γρ βιτάμ soft 3 βανίλιες 1 κουταλιά σούπας κακάο ἤ nescafeacute 3-4 κουταλιές λικέρ καφέ 3-4 κουταλιές κονιάκ 1 κουβερτούρα 125 γρ

ἘἘκκττέέλλεεσσηηΧτυπᾶμε γιά δύο λεπτά στό μίξερ τό garni τήν κρέμα

στιγμῆς τό γάλα τήν ἄχνη τό βιτάμ καί τίς βανίλιεςΣέ ἕνα μακρύ δίσκο βάζουμε ἀλουμινόχαρτο καί ἁπλώ-

νουμε τά μπισκότα πού ἔχουμε βουτήξει στιγμιαῖα στόγάλα καί τό λικέρ Τά μπισκότα τά τοποθετοῦμε ἑνωμένασέ τρεῖς σειρές Βάζουμε συνολικά 3 μπισκότα κατά πλά-τος καί 7 μπισκότα κατά μῆκος

Πάνω στή μεσαία σειρά μπισκότων ἁπλώνουμε τό 13τῆς κρέμας καί πάνω στήν κρέμα τοποθετοῦμε μία ἀκόμασειρά μπισκότα Πάνω ἀπ΄ αὐτά τά μπισκότα βάζουμε τόἄλλο 13 τῆς κρέμας στό ὁποῖο ἔχουμε προσθέσει κακάοΣυνεχίζουμε μέ μία ἀκόμα σειρά μπισκότα καί τέλος βάζουμε τό τελευταῖο 13 τῆς κρέμας

Σηκώνουμε τίς δύο πλαϊνές πλευρές τοῦ ἀλουμινόχαρτου μαζί μέ τά μπισκότα καί κλεί-νουμε σφιχτά ὥστε νά σχηματιστεῖ περίπου τριγωνικός κορμός Βάζουμε τόν κορμό γιάτρεῖς ὧρες περίπου στήν ψύξη Ὅταν τόν βγάλουμε ἀνοίγουμε τό ἀλουμινόχαρτο μέ προ-σοχή καί περιχύνουμε μέ τό γλάσο Διατηροῦμε τόν κορμό στό ψυγεῖο

Γιά τό γλάσο χρησιμοποιοῦμε μπέν-μαρί στό ὁποῖο λειώνουμε τήν κουβερτούρα μέ 3-4 κουταλιές γάλα καί 3-4 κουταλιές κονιάκ

Κορmicroός

ΚΚΑΑΛΛΗΗ ΕΕΠΠΙΙΤΤΥΥΧΧΙΙΑΑ

Ὀκτώβριος 2012 357

ΚΑΤΙ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΣΑΣ

Συνταγή καί φωτογραφίες ἀπόκ Μαρία Ἀδ Πύργος

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17 Ρ Ο Σ

Στή διπλανή στήλη συμπλήρωσε τά γράμ-ματα πού λείπουν καί φτιάξε τίς ζητούμενεςλέξεις πού τελειώνουν σέ -ΡΟΣ

1 Βουνό2 Χωράφι3 Ἕνας ἀπό τούς μαθητές τοῦ Χριστοῦ4 Δέν εἶναι βρώμικος5 Συσσωρευμένος πλοῦτος6 Αὐτός πού ἀγαπᾶ τή μελέτη7 Προσωρινός8 Τό ψάρι βακαλάος9 Ὁ ἀποτελούμενος ἀπό πολλά κύτταρα10 Ἀποτελεῖται ἀπό ἄσπρο καί μαῦρο χρῶμα11 Γιατρός εἰδικός γιά παιδιά12 Αὐτός πού δίνει παρηγοριά κουράγιο13 Φοβερός τρομακτικός14 Γεμάτος λάμψη ἀκτινοβόλος15 Μπροστά16 Ὑπάρχει στή σαπουνάδα17 Πρόθεση

ΛΕΞΕΙΣ ΡΟΣ

2 6 + 3 - 5 = 10

2 = 21

-

6 2 = 8

= 19

= = = =

3 17 21 36

Κάθε γραμμήκαί κάθε στήληπρέ πει νά περι-λαμβάνει τούς ἴ -διους ἀριθμούςκαί σύμβολαἀλλά μέ διαφορε-τική διάταξη

Βρεῖτε τή διά-ταξη γιά νάἰσχύουν τά ἀπο-τελέσματα πούἀναγράφονται

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ5

∆ΙΑΦΟΡΕΣ

ΚΚάάθθεε ἑβδομάδα ἕναςγάλος γεννάει πέντε αὐ -γά καί κάθε ἑβδομάδαμία ἀλεπού κλέβει ἕναἀπό αὐτά Πόσες ἑβδο-μάδες χρειάζονται γιάνά συγκεν-τρω θοῦν 30 αὐγά

ἌἌνν δύο ἐργάτες χρειάζον-ται δύο μέρες γιά νά βά-ψουν δύο τοίχους πόσεςμέ ρες θά χρει-αστοῦν δέκαἐργάτες γιάνά βά-ψουν δέ -κα τοίχους

Ὀκτώβριος 2012358

ΣΤΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟἩ νικηφόρα ἑλληνική Σημαία στήν ἐλεύ-

θερη Θεσσαλονίκη Ὀκτώβριος 1912 (Σύνθεση περιοδικοῦ laquoΠρός τή Νίκηraquo)

ldquo∆έν ξεχνωrdquo σηmicroαίνει

ΘυmicroαmicroαιΤιmicroω

Ὑπόσχοmicroαι

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

Μήν ξεχάσω

Μήν ξεχάσω

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012

Αὐτή εἶναι ἡ φωτογραφία τοῦ microικροῦ microου φίλου Κωνσταντίνου καί αὐτήἡ ἀγαπηmicroένη του πρόταση Εἶmicroαι Ἕλληνας

Πλησιάστε νά τόν γνωρίσετε ἀπό κοντά ∆υό microάτια φωτεινά σάν τόν ὁλό-φωτο οὐρανό τῆς microακρινῆς πατρίδας του ∆υό χέρια πού κρατοῦν ψηλά τήσηmicroαία τῆς ἀγαπηmicroένης του Ἑλλάδας καί microιά καρδιά πού χτυπᾶ ἑλληνικά

Μικρέ microου φίλε πῶς ξέρεις τή microεγάλη εὐτυχία νά εἶσαι Ἕλληνας Πῶς ἡ microικρούλα σου καρδιά χωράει τή microεγάλη ἀγάπη γιά ὅτι ἑλληνικόΠῶς κάνεις τά δυό παιδικά σου χέρια νά φαίνονται κάστρα microέ ὑψωmicroένη

τή γαλανόλευκηΤό λές καί πράγmicroατι εἶσαι Ἕλληνας Κι ἔχεις πολλές ἀκόmicroη λέξεις νά microάθεις θάλασσα ἥλιος οὐρανός νησιά

microαργαριτάρια βράχος αἰγαιοπελαγίτικος ξωκκλήσι καί ἐλατόφυτοβουνό

Κι ἀκόmicroη λεβεντιά ἐλευθερία καί φιλότιmicroο καί microέτρο καί microεράκιἌνοιξε microάτια καί αὐτιά κι ἀγνάντεψε χιλιάδων χρόνων ἱστορίαἈνάπνευσε τά microύρα τῆς φυλῆς σου καί ζῆσε microέ τό ὅραmicroα τό ἑλληνικόΕἶναι microεγάλη ἡ microικρούλα σου πατρίδα Κωνσταντῖνε καί φτάνει νά ἀγκα-

λιάσει καί νά ἁγιάσει τήν οἰκουmicroένηΤό πιστεύεις Γιατί ἐσύ εἶσαι Ἑλληνας ἀπό καλή γενιά καί στή δική σου

φύτρα χρωστάει ὁ κόσmicroος τόν πολιτισmicroό του Ἐ

ΕΕΙΙΜΜΑΑΙΙ ΕΕΛΛΛΛΗΗΝΝΑΑΣΣ

ΕΕΙΙΜΜΑΑΙΙ ΕΕΛΛΛΛΗΗΝΝΑΑΣΣ

Μέ λένε ΚωνσταντῖνοΕἶmicroαι πέντε ἐτῶνΓεννήθηκα καί ζῶ στίς ΗΠΑΒγαίνω γιά παιχνίδι σέ πάρκο τῆς ΦλόρινταἜχω φίλους πολλούς ἈmicroερικανούςΟΜΩΣΕ ΙΜΑ Ι ΕΛΛΗΝΑΣ

Ὀκτώβριος 2012 347

ΚΚααλληηmicromicroέέρραα σσααςς ΕΕἴἴmicromicroαασσττεε δδυυόό φφίί λλοοιι ὉΛευτέρης καί ὁ Κωνσταντῖνος Μαθητές ἀπό τήΘεσσα λονίκη Γνωρίζουmicroε τό νοmicroό microας ἀπrsquo ἔξω κι ἀνα

κατωτά Σᾶς προσκαλοῦmicroε λοιπόν σrsquo ἕναν ἀξέχαστο ἱστορικό περίπατο Ἀκολουθῆστε microας

ΒΒρριισσκκόόmicromicroαασσττεε στήν Ἐθνική ὁδό πού ἑ νώνει τή Θεσσαλονίκη microέτήν Ἔδεσ σα καί τά Γιαννιτσά Κατευθυνόmicroαστε Β∆ πρός τό ∆ῆmicroοΧαλκηδόνας 25 χιλιόmicroετρα microακριά ἀπό τό Λευκό Πύργο καί microόλις 7χλmicro ἀπό τή γενέτειρα τοῦ Ἕλληνα στρατηλάτη Μεγάλου Ἀλεξάνδρουτήν Πέλλα Προορισmicroός microας εἶναι ἡ κωmicroόπολη Γέφυρα ἤ Τοψίν

ΤΤοοψψίίνν εεἶἶννααιι τό παλιό τούρκικο ὄνοmicroα τῆς περιοχῆς καί σηmicroαίνει τόπος κανονιοῦ (τόπ σίν) Ἡ Γέφυρα ἔχει κατοίκους ντόπιους καί πρόσφυγες ἀπό τήν Ἀνατολική Θράκη (Μέτρες καίΣωζόπολη) Ἔχει ἀπέραντο κάmicroπο καί οἱ κάτοικοί της εἶναιἐργατικοί καί φιλόξενοι ὅπως ὅλοι οἱ Μακεδόνες

ΦΦττάάσσααmicromicroεε Αὐτό πού βλέπετε περιφραγmicroένο εἶναι ἕνα ἀπότά πολλά καί τεράστια κτήmicroατα τῆς παλιᾶς ἑβραGκῆς οἰκογένειας Μοδιάνο πού ζοῦσε στήΘεσσαλονίκη Περιλαmicroβάνει πολλά κτίρια Ἐκεῖνο ὅ microως πού δεσπόζει εἶναι ἡ κυρίως κατοικία ἡ θαυmicroάσια ἐξοχική ἔπαυλη Τήν ἔχτισε στά τέλη τοῦ 19ου αἰ κατά τή διάρκεια τῆςΤουρκοκρατίας ὁ Γιακό Μοδιάνο γιός τοῦ Σαούλ τοῦ δεύτερου πλουσιότερου κτηmicroατία τῆςὈθωmicroανικῆς αὐτοκρατορίας Κατόπιν τό κτῆmicroα πέρασε σέ ἑλληνικά χέρια

ΣΣττήήνν ἔἔππααυυλληη Μοδιάνο ἤ ἔπαυλη Το ψίν ἤ Ἀρχοντικό ἐγκαταστάθηκε γιά τίς τρεῖς microόνο microέρες τό Γενικό Στρατηγεῖο τῶν ἑλληνικῶν στρατιωτικῶν δυνάmicroεων microέ τόν Ἀρχιστράτηγο διάδοχοΚωνσταντῖνο κατά τή διάρκεια τοῦ Α΄ Βαλκανικοῦ πολέmicroου Μέσασrsquo αὐτό τό κτίριο ἔγιναν οἱ ἀλλεπάλληλες σκληρές διαπραγmicroατεύσεις microεταξύ Ἑλλήνων καί Τούρκων γιά τήν παράδοση τῆς Θεσσαλονίκης

ἘἘξξααιιττίίααςς ττῆῆςς ἐἐθθννιικκῆῆςς αὐτῆς διάστασής του τό κτίριο ἀγοράστηκε τό 1999 ἀπό τό ὙπουργεῖοἘθνικῆς Ἀmicroύνης γιά νά ἀξιοποιηθεῖ ὡς ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝἘγκαινιάστηκε στίς 27 Ὀκτωβρίου 1999 ἀπό τόν τότε Πρόεδρο τῆς Ἑλληνικῆς ∆ηmicroοκρατίας Ἀπό τότε φιλοξενεῖ στίς αἴθουσες ndashδωmicroάτιά του πολεmicroικά κειmicroήλια Τήν εὐθύνη γιά τήλειτουργία καί φύλαξη τοῦ Μουσείου ἔχει τό Συγκρότηmicroα Στρατηγικῶν Μεταφορῶν πούἑδρεύ ει στή Χαλκηδόνα

ΠΠλληησσιιάάσσττεε Ἐλᾶτε πιό κοντά Πρίν microποῦmicroε microέσα ἀσφαλῶς τό προσέξατε Πάνω ἀπό τήνεἴσοδο microιά ἐπιγραφή microέ κόκκινα γράmicromicroατα microᾶς ὑποδέχεται ∆έν εἶναι καλωσόρισmicroα στόνἐπισκέπτη ὄχι Εἶναι ἡ λύση γιά ὅλα τά ἐθνικά δράmicroατα Τί γράφει ΣΥΝ ΘΕΩ Εἶναι ἡ

ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ

Ὀκτώβριος 2012348

φράση microέ τήν ὁποία ἄρχιζαν καί τελείωναν τό λόγο τους ὁ Ἀρχιστράτηγος καί ὅλοι οἱ Πολιτικοί καί Στρατιωτικοί ἡγέτες τῆς ἐποχῆς τῶνΒαλκανικῶν ∆ηλαδή microέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ κάτω ἀπό τήν καθοδήγηση καί τό θέληmicroα τοῦ Θεοῦ ὅλες οἱ ἐθνικές προσπάθειες ΣΥΝ ΘΕΩὅλα ὅσα συζητήθηκαν ἀποφασίστηκαν ἐδῶ microέσα ΣΥΝ ΘΕΩ βγῆκεἀπό ἐδῶ microέσα ἡ ἐντολή γιά προέλαση Καί ΣΥΝ ΘΕΩ ἡ Θεσσαλονίκη εἶναι ἐλεύθερη κι ἑλληνική

ΠΠεερράάσσττεε ππααρρααmicromicroέέσσαα Ἡ εἴσοδος εἶναι ἐλεύθερη γιά ὅλους ∆εξιά κι ἀριστερά στίς προθῆκεςἐκτίθενται ὅπλα τῶν Βαλκανικῶν πολέmicroων καθώς καί στολές στρατιωτικῶν τιmicroητικά ξίφηmicroετάλλια καί ἄλλα ἐξαρτήmicroατα Ὅmicroως γιά δεῖτε προσεκτικά ∆έν εἶναι ὅλα ἑλληνικά Εἶναιἀντικείmicroενα τῶν στρα τῶν πού πολέmicroησαν στούς Βαλκανικούς ἑλληνικοῦ τουρκικοῦ βουλγαρικοῦ σερβικοῦ τοῦ microαυροβουνιακοῦ καί ρουmicroανικοῦ Κάθε δύναmicroη στή δική της προθήκη

Ναί διότι ὅπως θά ξέρετε ὅταν ἄρχισε νά φθίνει ἡ Ὀθωmicroανική αὐτοκρατορία οἱ λαοί τῆς Βαλκανικῆς ἑνώθηκαν γιά νά διώξουν τό ζυγό ἀπό τά ἐδάφη τους καί νά ἐξασφαλίσουν τήν αὐτονοmicroία καί τήν ἐδαφική τους ἀκεραιότητα Τότε καί ἡ Ἑλλάδα ὑπό τόν Πρωθυπουργό ἘλευθέριοΒενιζέλο ἐντάχθηκε στή Συmicromicroαχία τῶν Βαλκανικῶν χωρῶν Βουλγαρίας Σερβίας Μαυροβουνίου

ΒΒέέββααιιαα δέν εἶχε ἐκπονηθεῖ κάποιο κοινό σχέδιο δράσης Τά πεδία τῶν microαχῶν ἦταν πολλάἘξάλλου οἱ τρεῖς χῶρες πού συmicromicroάχησαν microέ τήν Ἑλλά δα δέν ἤθελαν ἁπλῶς νά διώξουν τόνὈθωmicroανό ἀλλά καί νά βγοῦν στό Αἰ γαῖο νά προσαρτήσουν τή Μακεδονία Ἄρα ὁ ἑλληνικός στρατός εἶχε νά ἀντιπαλαίσει καί microέ τήν ὕπουλη αὐτή δυσκολία

Γιrsquo αὐτό καί στίς προθῆκες βλέπετε πολλά ππιισσττόόλλιιαα ΜΜάάννλλιιχχεερρ Τά εἶχε παραγγείλει καί τά προmicroηθεύτηκε ἀπό τό 1904 ἡ ἑλληνική Κυβέρνηση προετοιmicroάζοντας τή συmicromicroετοχή της στό microεγάλο πόλεmicroο

ΓΓύύρρωω γγύύρρωω στούς τοίχους εἶναι ἀναρτηmicroένοι πίνακες λιθογραφίες καί χάρτες τῆς ἐποχῆς Ἱστοροῦν καί ζωντανεύουν microπροστά στά microάτια microας τήν ἀκάθεκτη πορείατοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ πού ξεκινώντας ἀπό τήν ἐλεύθερη ΣτερεάἙλλάδα ἐφόρmicroησε πρός τή Μακεδονία καί τήν ἀπελευθέρωσε Πολλοί ἀπό τούς ἐξαιρετικούς πίνακες εἶναι τοῦ microεγάλου ζωγράφουΚενάν Μεσαρέ γιοῦ τοῦ Ταχσίν πασᾶ

ΟΟἱἱ micromicroάάχχεεςς πποολλλλέέςς κκααίί σσκκλληηρρέέςς Ἐλασσόνα ndash ∆εσκάτη στό Σαραντάπορο ἡ πρώτη microεγάλη νίκη Σέρβια Κοζάνη Ἀπελευθέρωση τῆς Βέροιας τῆς Κατερίνης τῆς Νάουσας Μιά microιάπέφτουν στά χέρια τῶν Ἑλλήνων οἱ πόλεις 500 χρόνια περίmicroεναν τό ἑλληνικό τουφέκι Τίποτα δέ σταmicroατᾶ τήν προέλαση

Στίς 20 Ὀκτωβρίου θριαmicroβευτής ὁ Ἕλληνας στρατιώτης microπαίνει στά Γιαννιτσάὕστερα ἀπό τήν πιό φονική microάχη γύρω ἀπό τήν ἱερήπόλη τῶν Μουσουλmicroάνων Κι ὁ δρόmicroος ἀνοίγει γιά τήνύmicroφη τοῦ ΘερmicroαGκοῦ Τό Γενικό Στρατηγεῖο microεταφέρεταιστό Τοψίν ἐδῶ πού εἴmicroαστε τώρα ∆εσπόζουσα θέσηἔχουν οἱ πίνακες τῆς ἀπελευθέρωσης τῆς Θεσσαλονίκης

ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ

Ὀκτώβριος 2012 349

ΤΤάά ἔἔππιιππλλαα ἀἀκκοοῦῦσσττεε micromicroιιλλοοῦῦνν Ἀφουγκραστεῖτε Φωνές φωνές ἑλληνικές καί τουρκικές Λέξεις σάν ἀπόηχοι ἀντιλαλοῦν microέσα ἀπό τά ἔπιπλα Ὅλα αὐθεντικά τῆς ἐποχῆς τῶν Μοδιάνο Φερmicroένα ἀπό τήν Αὐστρία καί τήν Ἑλβετία Καί τά ρολόγια τά χρυσά σταmicroατηmicroέναστίς microεγάλες ὧρες

ΞΞεεχχωωρρίίζζεεττεε micromicroιιάά ὀὀρργγιισσmicromicroέέννηη φφωωννήή Εἶναι τοῦ Ἀρχιστρατήγου διαδόχου Κωνσταντίνου Συνοmicroιλεῖ microέ τούς ἀπεσταλmicroένους ἀξιωmicroατικούς τοῦ Τούρκου ∆ιοικητῆ τῆς Θεσσαλονίκης ΧασάνΤαχσίν πασᾶ Ἀπό τίς 24 ἕως τίς 26 Ὀκτωβρίου τρεῖς φορές ἦρθαν γιά νά ζητήσουν νά παραδώσουν τήν Θεσσαλονίκη microά νά κρατήσουν τό στρατό τους ἤ ἔστω microερικές χιλιάδες ὅπλαἈνυποχώρητος ὁ Κωνσταντῖνος Καί ἀνήmicroερα τῆς γιορτῆς τοῦ καβαλάρη Ἁγίου τῆς Θεσσαλονίκης ἦρθε ἡ ἄνευ ὅρων παράδοσή της στούς Ἕλληνες

Ἀπό ἐδῶ διαδόθηκε τό χχααρροούύmicromicroεεννοο micromicroααννττάάττοο Κι ἀπό ἐδῶ ἄρχισε σάν τρελός σίφουνας νά τρέχει ὁ Ἑλληνικός στρατός νά φτάσει πρίν προλάβει βουλγάρικο ποδάρι νά πατήσει τό ἱερόχῶmicroα τῆς φίλης γῆς πού ἔλειωσε στήν ἀπαντοχή πέντε αἰῶνες

ΣΣᾶᾶςς ἀἀφφήήννοουυmicromicroεε ννάά ἀἀκκοούύσσεεττεε ττίίςς φφωωννέέςς Νά διαβάσετε microέ τήνἡσυχία σας τό ἀντίγραφο τοῦ Πρωτοκόλλου παράδοσης τῆςπόλης Καί σᾶς περιmicroένουmicroε στό προαύλιο microπροστά στόν τάφο

ἘἘδδῶῶ ἔχουν ἐναποτεθεῖ ὕστερα ἀπό πολλές περιπέτειες τάὀστά τοῦ Χασάν Ταχσίν πασᾶ Τοῦ ἀνθρώπου πού ἐπετέλεσεσωστά στήν κρίσιmicroη στιγmicroή τόν κρίσιmicroο ρόλο του καί δέν παρέδωσε τή Θεσσαλονίκη οὔτε στή σφαγή οὔτε στή βουλγαρική βουληmicroία Ἦταν ἀπό ἐξισλαmicroισmicroένη Ἑλληνίδα γεννηmicroένος ὁ Ταχσίν πασάς κι εἶχε σπουδάσειστή Ζωσιmicroαία Σχολή στά Γιάννινα ∆ίπλα του θαmicromicroένος ὁ γιός του Κενάν Μεσαρέ ὁ microεγάλος ζωγράφος πού ἄφησε ἀθάνατες microοναδικές ἀπεικονίσεις τῶν Βαλκανικῶν πολέmicroων

ὉὉ ΛΛεευυττέέρρηηςς κκιι ἐἐγγώώ σᾶς εὐχαριστοῦmicroε γιά τήν ὄmicroορφη παρέα Καθώς ἀποmicroακρυνόmicroαστεγυρίστε νά ρίξετε microιά τελευταία microατιά στό ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ Ἡmicroεγάλη ἐπιγραφή τῆς εἰσόδου φωνάζει τό microεγάλο microυστικό ΣΥΝ ΘΕΩ Καί σήmicroερα ἡ πατρίδα microας microόνο ΣΥΝ ΘΕΩ θά νικήσει

Ο Ρ Ο Σ

Α Γ Ρ Ο Σ

Π Ε Τ Ρ Ο Σ

Κ Α Θ Α Ρ Ο Σ

Θ Η Σ Α Υ Ρ Ο Σ

Μ Ε Λ Ε Τ Η Ρ Ο Σ

Π Ρ Ο Σ Κ Α Ι Ρ Ο Σ

Μ Π Α Κ Α Λ Ι Α Ρ Ο Σ

Π Ο Λ Υ Κ Υ Τ Τ Α Ρ Ο Σ

Α Σ Π Ρ Ο Μ Α Υ Ρ Ο Σ

Π Α Ι Δ Ι Α Τ Ρ Ο Σ

Π Α Ρ Η Γ Ο Ρ Ο Σ

Τ Ρ Ο Μ Ε Ρ Ο Σ

Λ Α Μ Π Ρ Ο Σ

Ε Μ Π Ρ Ο Σ

Α Φ Ρ Ο Σ

Π

1234567891011121314151617 Ρ Ο Σ

ΛΕΞΕΙΣ ΡΟΣ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ

2 6 + 3 - 5 = 10

+ - +

5 - 2 6 + 3 = 21

- + -

6 + 3 - 5 2 = 8

+ -

3 5 - 2 + 6 = 19

= = = =

3 17 21 36

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

1 Ὁ γάλος δέν γεννάει αὐγά2 Καί οἱ δέκα ἐργάτες θάχρειαστοῦν δύο μέρες

ΛΥΣΕΙΣ

Ὀκτώβριος 2012350

Μιά ἔκπληξηmicroιά εὐκαιρία

Στό ἑπόmicroενο τεῦχος ndashΝοέmicroβριος 2012ndashθά βρεῖτε ὡραῖο

χριστουγεννιάτικο θεατρικόΜιά εὐκαιρία

γιά τό πρόγραmicromicroά σαςτῆς ἑορτῆς τῶν ΧριστουγέννωνΔΙ

ΑΦΟΡ

ΕΣ

Πολυαγαπημένο μου laquoΠρός τή ΝίκηraquoΕἶμαι μιά ἀναγνώστριά σου καί τε-

λείωσα τή Δευτέρα Γυμνασίου Κάθεμήνα σέ διαβάζω ἀνελλιπῶς καθώς πε-ριέχεις ποικιλία ἀπαντήσεων στά θέ-ματα πού μέ ἀπασχολοῦν Σοῦ

ὀφείλω λοιπόν μέσα ἀπό τά βάθη τῆς καρδιᾶς μουἕνα μεγάλο εὐχαριστῶ πού μέ ἐξοπλίζεις κάθεφορά μέ δύναμη κουράγιο θάρρος αὐτοπεποί-θηση Χάρη σέ σένα ἔχω ἀποκτήσει μιά πιό αἰσιό-δοξη στάση γιά τή ζωή καί μιά διαφορετική ματιάγιά τόν γενικότερο κόσμο

Μέ πολλή ἀγάπη Μαρ Ἰ Ἀμαλιάδα

Μέσα στή κάψα τοῦ καλοκαιριοῦ (τό e-mailστάλθηκε στό Περιοδικό 1172012) δροσιές ἀπότά μηνύματά σας δροσιές τά μηνύματά σας Καίτό δικό σου ἀγαπητή Μαρ Καί πιό πολύ ἐκεῖνο πούμοῦ γράφεις γιά laquoαἰσιόδοξη στάση ἀπέναντι στήζωή καί διαφορετική ματιά στόν γενικότεροκόσμοraquo Πραγματικά αὐτά μᾶς χαρίζει ἡ πίστη στόΧριστό καί ὁ λόγος Του Καί εἶσαι εὐτυχισμένη πούτόσο νωρίς κατάλαβες τά σημαντικά Κράτα αὐτήτήν πίστη καλλιέργησέ την καί τότε θά βλέπεις καίμέσα στά σκοτάδια φῶς ἐλπίδα λύσεις

Ἀγαπημένο μου ΠεριοδικόΕἶναι καιρός τώρα πού μιά σκέψη τυ-

ραννάει τό μυαλό μου καί θά ἤθελαπολύ μιά ἀπάντηση Συνεχῶς γύρωμου ἀκούω ἀνθρώπους ἀκόμη καίνέους νά συζητοῦν γιά συνανθρώπους

τους καί νά λένε ὅτι τούς laquoματιάζουνraquoraquoΜ Μ Χίος

Τό θέμα πού σέ ἀπασχολεῖ τόσο ἀγαπητή Μεἶναι ἡ βασκανία τό laquoμάτιασμαraquo θέμα γνωστό ἀπότήν ἀρχαιότητα Εἶναι καθαρή ἐπενέργεια τοῦ πο-νηροῦ πνεύματοςπού εἶναι πάντα καταστροφικό

καί μισάνθρωπο ὅπως καταλαβαίνεις καί σύ ἀπό τάπαραδείγματα πού ἀναφέρεις στό γράμμα σουΠροέρχεται ἀπό φθόνο Ἡ Ἐκκλησία μας δέχεταιτή βασκανία (τό laquoμάτιασμαraquo) καί ὑπάρχουν εἰδικέςεὐχές γιά τήν ἀντιμετώπισή της Αὐτό πού πρέπεινά κάνει ἕνας πιστός χριστιανός εἶναι νά μετέχειστά Ἱερά Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας μας Ἱερά Ἐξο-μολόγηση καί θεία Εὐχαριστία νά φοράει τόσταυρό του καί νά κάνει τό σταυρό του ndashτό φο - βᾶται αὐτό πολύ ὁ διάβολοςndash καί νά προσφεύγειστήν Ἐκκλησία ἄν τοῦ συμβεῖ κάτι τέτοιο Ἡ δύ-ναμη πάντως τοῦ διαβόλου ἐλέγχεται Θυμᾶσαιτόν δαιμονισμένο τῶν Γερ γεσηνῶν (Μάρκ ε´ 1-20)Ἐπειδή ὡστόσο τό θέμα πού θίγεις εἶναι σοβαρόἴσως ἀργότερα τό laquoΠρός τή Νίκηraquo νά ἀσχοληθεῖἐκτενέστερα

Tί ὡραῖα κείμενα τά κείμενα πού μοῦστείλατε ἀγαπητά laquoΧελιδόνιαraquo ἀπότή ζωή στήν Κατασκήνωσή σας στόἙλληνικό Κορινθίας Τί ἐκπλήξειςἈπό τή μιά σπουδαῖες συγγραφεῖςἀπό τήν ἄλλη σπουδαῖες ποιήτριες

Κυρίως ὅμως χαρούμενα καί δημιουργικά παιδιάΝά σᾶς εὐλογεῖ ὁ Κύριός μας Καί τό χειμώνα πούἔφθασε νά ἔχετε θερμές καρδιές γιά τό Χριστόμας καί καλό ἀγώνα γιά ὅσα ὄμορφα μάθατε τό κα-λοκαίρι Εὐχαριστῶ ἰδιαίτερα τήν Ὁμάδα laquoἌγγε-λοι Ἀγάπηςraquo γιά τήν καταπληκτική ἀ κροστιχίδαπού μοῦ ἔστειλε μέ τίς ὀμορφιές τῆς κατασκηνω-τικῆς ζωῆς Τήν κρατάω γιάτήν προ-κατασκη-νωτική

ΕΕΣΣΕΕΙΙΣΣ ΚΚΙΙ ΕΕΓΓΩΩlaquoἘσύ πού θρόνος Σου ἡ ΘεσσαλονίκηΜακεδονί τη Ἀκρί τα Καβαλάρηφώτισέ microας τό δρόmicroο πρός τή ΝίκηΤοῦ microήνα πού γιορτάζει Σε εἶν᾽ ἡ χάρη

∆εόmicroεθά ΣουΒάλε microας τοῦ θριάmicroβου τήν κορώναraquo

(Κ Παλαmicroᾶς)

Καί τήν ἔβαλε laquoτοῦ θριάμβου τήν κορώναraquoὁ Μακεδονίτης Ἀκρίτας ΚαβαλάρηςἍγιος Δημήτριος2266 ὈὈκκττωωββρρίίοουυ 11991122ἐλευθερώθηκε ἡ Θεσσαλονίκη ἀπό τούς ΤούρκουςΠανηγυρίζει ἡ Ἑλλάδα ὅλη στά 100 χρόνια τοῦ θριάμβουΚαί ἀγρυπνεῖ

Στό τεῦχος αὐτό ndash Ὀκτώβριος 2012ndash

λόγω ἐπίκαιρης ὕληςδέν θά δημοσιευθοῦν

κείμενα τοῦ Διαγωνισμοῦ μας

Ὀκτώβριος 2012 351

ρακαλοῦσε τήν εὐχαριστοῦσε Δικό τηςδῶρο ἔνιωσε πώς ἦταν κι ἡ δουλειά τουστή μεγάλη ψαροταβέρνα κοντά στό λι-μάνι πού τοῦ ἐξασφάλιζε μεροκάματοἱκανό νά βοηθάει τόν πατέρα του νάθρέψει τά ἑπτά ἀδέλφια τουΣβέλτος ξύπνιος εὐγενικός καί προ-

πάντων τίμιος κέρδισε ἀμέσως τήνἀγάπη καί τήν ἐμπιστοσύνη τοῦ κυρ-Προκόπη τοῦ μαγαζάτορα καί μαζίπαινέματα καί πλούσια φιλοδωρήματαΕἶχε χίλιους λόγους γιά νά ᾽ναι πολύεὐχαριστημένος ὁ Παναγιώτης κι ἕνανπολύ μεγάλο καί σοβαρό γιά νά μήνεἶναι Λόγοι βλάσφημοι μόλυναν τόστόμα τοῦ κυρ-Προκόπη καί μαζί τήδροσερή θαλασσινή ἀτμόσφαιρα τοῦμαγαζιοῦὉ Παναγιώτης ἔνιωθε νά πνίγεται

ὅμως εἶχε κληρονομιά ἀπrsquo τή γιαγιά τόἀντίδοτο laquoὙπερευλογημένη ὑπάρχειςΘεοτόκε Παρθένεraquo ἔλεγε μεγαλόφωναμόλις οἱ βρώμικοι λόγοι ἔφθαναν στrsquoαὐτιά του καί τό πρόσωπό του σκυ-θρώπαζε Αὐτή ἦταν ἡ πρώτη του κί-νηση ἀντίδρασης Μετά ἀπό λίγο ἔγινεκι ἡ δεύτερηmdash Παναγιώτη σέ νιώθω ψυχραμένο

Τί συμβαίνει Ἔχεις κανένα παράπονοἀπό μέναmdash Κυρ-Προκόπη μοῦ δίνεις καλή δου-

λειά καί μοῦ δείχνεις μέ κάθε τρόπο τήφροντίδα σου Σrsquo εὐχαριστῶ πολύ ὅ μωςἔχω παράπονο μεγάλοmdash Πές παιδί μου τί εἶναι mdash Μιλᾶς ἄσχημα γιά τή Μάνα μουmdash Ἐγώ πότεmdash Γιά τήν Παναγίαmdash Αὐτό ἐννοεῖς Μή χολοσκᾶς καη-

Ἡ κληρονοmicroι

άτῆς γιαγιᾶς

Ἦ ταν παιδί ὅταν πρωταντίκρισε τόφοβερό πρόσωπο τοῦ πολέμου ὅτανπρωτάκουσε ἐκεῖνον τό διαπεραστικόἦχο-προμήνυμα πώς θά σκοτείνιαζε ὁοὐρανός τους μrsquo ἐκεῖνα τά μαῦρα σιδε-ρένια σύννεφα πού ἔβρεχαν κατα-στροφή Τή φρίκη τῆς μνήμης τουςδιέλυε ἡ ἀγαπημένη θύμηση τῆς γιαγιᾶςlaquoὙπεραγία Θεοτόκε σῶσον ἡμᾶς

Μή φοβάστε κάτω ἀπό τή Σκέπη Τηςεἴμαστεraquo φώναζε σά γιά νά ξεπεράσειτίς σειρῆνες ἡ γιαγιά κι ὅταν περνοῦ -σε τό κακό laquoὙπερευλογημένη ὑ πάρ-χεις Θεοτόκε Παρθένε Πάλι μᾶς ἔσωσεἡ Παναγίαraquo laquoΜήν τό ξεχάσετε αὐτόποτέ παιδιά μουraquo laquoΝά εὐγνωμονεῖτετή μεγάλη Μάνα μας νά τήν τιμᾶτε καίνά λατρεύετε τόν Υἱό ΤηςraquoΔέν τό ξέχασε ὁ Παναγιώτης Τήν ἀ -

γαποῦσε πολύ τήν Παναγία τήν πα-

Ὀκτώβριος 2012352

μένε λόγια πού πετᾶνε δέ τό θέλωκακό συνήθειοmdash Ναί ἀφεντικό σέ παρακαλῶ Πρίν

λίγα χρόνια ὅλοι τήν ἱκετεύαμε νά σώ -σει τόν τόπο μας Κι ἐσύ σίγουρατότε μέσrsquo τή φωτιά τοῦ μετώπου τήνπαρακαλοῦσες Καί σrsquo ἄκουσε κι ἔ -δωσε νά γυρίσεις γερός κι ἡ Πατρίδαμας τώρα νά ᾽ναι λεύτερη Κι Ἐκείνηἀντί γιά εὐχαριστίες ἀκούει τώραmdash Ἔχεις δίκιο Πρέπει νά τό κόψωΠέρασαν ἑβδομάδες μῆνες μά ἡ ἀρ -

ρώστια τοῦ κυρ-Προκόπη δέν πέρασεὉ πάντα καλός κι ἐργατικός Πανα-γιώτης ἀσφυκτιοῦσε πιά στό χῶρο τῆςδουλειᾶς του Μιά μέρα τό ἀφεντικότόν κάλεσε νά μιλήσουνmdash Παναγιώτη ἐγώ παιδιά δέν ἔχω οἱ

κόποι μου δέ θέλω νά μείνουν σέ συγ-γενεῖς Σοῦ προτείνω νά γίνουμε συνε-ταῖροι Ἐγώ θά βάλω τήν ἐπιχείρηση κιἐσύ τά ἐργατικά καί καθαρά χέρια σουΣκέψου το κι αὔριο μοῦ ἀ πα ντᾶςΕἶχε σκεφθεῖ ὁ Παναγιώτης γιrsquo αὐτό

καί χωρίς νά ὑπολογίσει τή σίγουρηδουλειά καί τήν ἄνεση πού ἐξασφάλιζεστήν πολύτεκνη οἰκογένειά τους ἀπο-φάσισε τήν τρίτη καί τελευταία κίνησηmdash Κυρ-Προκόπη σrsquo εὐχαριστῶ πολύ

γιά τήν ἀγάπη καί τήν ἐμπιστοσύνησου Ὅμως τήν πρότασή σου δέν μπο -ρῶ νά τή δεχθῶ οὔτε νά μείνω ἄλλοστή δούλεψή σου μπορῶ Εἶπε ἔλυσε τήν ποδιά ἀπό τή μέση

του καί τήν ἀκούμπησε στό τραπέζιπού βρισκόταν μπροστά τουmdash Δέν καταλαβαίνω Γιά ποιό λόγοmdash Γιά κάποιους λόγους σου κυρ-

Προ κόπηmdash Δέν μπορῶ νά τό πιστέψω Ἐν νο -

εῖς Σπουδαῖο πράγμα ποιόν βλάπτωΕἶπε ἐκεῖνος περισσότερο πειραγμένοςπαρά ξαφνιασμένος

mdash Τόν ἑαυτό σου κι ὅποιον σrsquo ἀ κού -ει ἀφεντικόmdash Ξανασκέψου το καί περίμενε τό

τέλος τοῦ μήνα νά λογαριαστοῦμεσοῦ χρωστάωmdash Τίποτα δέ χρωστᾶς σέ μένα στήν

Παναγία ὅμως χρωστᾶς κυρ-Προκό -πη χρωστᾶμε ὅλοι μας εὐγνωμοσύνηκαί τιμή καί στόν Υἱό της τή λατρείαμαςἜφυγε λυπημένος μά εἰρηνικός ὁ

Παναγιώτης Ἄφηνε τή δουλειά του μάκρατοῦσε δική του τήν πολύτιμη κλη-ρονομιά τῆς γιαγιᾶς Αὐτή τοῦ ἐξα-σφάλισε τό μέλλον Λίγους μῆνες μετάδιορίστηκε ὑπάλληλος σέ δημόσια ὑ -πηρεσία πράγμα σπουδαῖο γιά τήν ἐ -ποχή Ἀργότερα δημιούργησε εὐλογημένηπολύτεκνη οἰκογένεια Τώρα μᾶς διη-γεῖται τήν ἱστορία του γιά νά μᾶςμάθει ὅποτε νιώθουμε νά μολύνεται τόπεριβάλλονμας ἡ τάξη ἡ παρέατό προαύλιοτό γήπεδοἀπό παρό-μοια λόγια νάἀποφασίζουμεκάποιες δυνα-μικές κινήσειςἀντίδρασηςγιά νάἑλκύουμετή μεγάληΧάρη τῆς Πα-ναγίας καί νάκρατοῦμε τήΣκέπη Τηςἁπλωμένηπάνω ἀπότήν Πα-τρίδα μας

Μ

τῆς γιαγιᾶς

Ὀκτώβριος 2012 353

ΤΥΠΟΣ ΠΛΟΙΟΥ ΕΛΑΦΡΥ ΚΑΤΑ∆ΡΟΜΙΚΟ ΜΗΚΟΣ 140 Μ ΠΛΑΤΟΣ 21 Μ ΒΥΘΙΣΜΑ 75 ΜΠΛΗΡΩΜΑ 30 ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΙ

670 ΝΑΥΤΕΣΜΕΓΙΣΤΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ 225 ΚΟΜΒΟΙΜΗΧΑΝΕΣ 2 ΤΕΤΡΑΚΥΛΙΝ∆ΡΕΣΠΥΡΟΒΟΛΑ 4 ΤΩΝ 234 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ

8 ΤΩΝ 197 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ8 ΤΑΧΥΒΟΛΑ ΤΩΝ 76 ΧΙΛ5 ΑΝΤΙΑΕΡΟΠΟΡΙΚΑ

ΕΝΑ ΖΩΝΤΑΝΟ ΜΟΥΣΕΙΟΤΟΥ ΠΟΛΕΜΙΚΟΥ ΜΑΣ ΝΑΥΤΙΚΟΥ

Βρισκόmicroαστε στό Πάρκο ΝαυτικᾹς Παράδοσης στό Τροκαντερό δίπλα στή microαρίνα τοῦ Φλοίσβουστό Παλαιό Φάληρο Ἐδῶ εἶναι ἐλλιmicroενισmicroένα πλοῖα τοῦ Πολεmicroικοῦ Ναυτικοῦ πού ἔγραψανλαmicroπρές σελίδες στή σύγχρονη ἑλληνική ἱστορία

Τό θωρηκτό laquoἈβέρωφraquo ναυπηγήθηκε τό 1911 στά ναυπηγεῖα τῶν ἀδελφῶν ORLANDO στό Λιβόρνο τῆς Ἰταλίας

Ἡ τότε κυβέρνηση τοῦ Κυριακούλη Μαυροmicroιχάλη δαπάνησε22300000 δρχ γιά τήν ἀπόκτησή του Τά 8000000 δρχπροέρχονταν ἀπό τό 20 τῆς συνολικῆς κληρονοmicroιᾶς τοῦ Γεωργίου Ἀβέρωφ πού τά παραχώρησε microέ τή διαθήκη του στόΤαmicroεῖο Ἐθνικοῦ Στόλου Τό πλοῖο πού ἔφερε τό ὄνοmicroά τουκατέπλευσε στίς 11 Σεπτεmicroβρίου στό Φάληρο ὅπου τό ὑ ποδέχτηκαν οἱ Ἕλληνες microέ microεγάλο ἐνθουσιασmicroό

ΤΟ ΘΩΡΗΚΤΟ laquoΑΒΕΡΩΦraquo ∆ΕΝ ΜΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΕΙ ΠΙΑ ΣΤΙΣ ΘΑΛΑΣΣΕΣΜΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΕΙ ΟΜΩΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑhellip

5 Ὀκτωβρίου 1912 Κήρυξη Βαλκανικῶν ΠολέmicroωνἈναχώρηση τοῦ στόλου γιά τό Αἰγαῖο

3 ∆εκεmicroβρίου 1912 Ναυmicroαχία τῆς Ἕλλης

Ἡ Ἑλλάς δέν ἀναmicroένει ἀπό ἐσς νά ἀποθάνετε γι αὐτήν Ἀναmicroένει νά νικήσετε Αὐτήἦταν ἡ προτροπή τοῦ Ἐ Βενιζέλου πρός τούς Ἕλληνες Ναῦτες στίς 5 Ὀκτωβρίου 1912

Ὀκτώβριος 2012354

Ἡ σηmicroαία τοῦ laquoἈβέρωφraquo εἶναι microεγαλύτερηἀπrsquoαὐτές πού κυmicroατίζουν στά ἄλλα ἑλληνικάπολεmicroικά πλοῖα καί τήν ἀκολουθεῖ microιά ἱστορίαΜετά τήν Ἀπελευθέρωση ὅταν τό θωρηκτόlaquoἈβέρωφraquo ἐπέστρεψε στήν Ἑλλάδα microεταφέροντας τήν ἐξόριστη κυβέρνηση θεωρήθηκεσωστό νά κρεmicroαστεῖ στόν ἱερό βράχο τῆςἈκρόπολης ἡ σηmicroαία τοῦ πλοίου ὡς ἔνδειξητῆς ἔννοιας τῆς ἐλευθερίας καθώς τό πλοῖοεἶναι τό microοναδικό κοmicromicroάτι ἑλληνικῆς γῆς πούστά 100 χρόνια ζωῆς του δέν ἔχει κατακτηθεῖ ποτέ Ἀπό τότε στό πλοῖο κυmicroατίζει microιάἴδια σέ microέγεθος σηmicroαία τῶν 48 τmicro

5 Ἰανουαρίου 1913 Ναυmicroαχία τῆς Λήmicroνου

2 Μαῒου 1919 Ἀποβίβαση ἑλληνικοῦ στρατοῦ στή Σmicroύρνη

Σεπτέmicroβριος 1922 Ὑποστήριξη ἀποχώρησης ἑλληνικοῦ στρατοῦἀπό Μικρά Ἀσία

5 Μαῒου 1937 Ἄφιξη στήν Ἀγγλία γιά τά 25χρονα τῆς βασιλείας τοῦ Γεωργίου Ε΄ τῆς Ἀγγλίας

18 Ἀπριλίου 1941 Ἀναχώρηση γιά Κρήτη καί Ἀλεξάνδρεια Αἰγύπτου

18 Ὀκτωβρίου 1937 Ἐπίσηmicroη ἐπίσκεψη στήν Κωνπολη

28 Ὀκτωβρίου 1940 Κήρυξη ἑλληνο9ταλικοῦ πολέmicroου

18 Ὀκτωβρίου 1944 Ἄφιξη στήν ἐλεύθερη Ἑλλάδα

1951 Ἐγκαταλείπει τήν ἐνεργό δράση

1983 Ἀπόφαση γιά microετατροπή σέ Μουσεῖο

1986 Μεταφέρεται στό Π Φάληρο

Ὁ ἀπολογισmicroός τᾹς ναυmicroαχίας γιά τούς Ὀθωmicroανούς ἦταν τραγικός Ἑκατόν ἐνενήντα νεκροίπολλαπλάσιοι τραυmicroατίες καί βαριές ζηmicroιές σέ τρία πλοῖα τους Ο ἑλληνικός στόλος εἶχε microόλιςτρεῖς τραυmicroατίες καί microικρές ζηmicroιές Ὁ τουρκικός στόλος δέ βγᾹκε ἀπό τά στενά τοῦ Ἑλλησπόντουγιά πολλά χρόνια καί ἡ Τουρκία ὑπογράφει ταπεινωτική συνθήκη εἰρήνης microέ τήν Ἑλλάδα

Ὀκτώβριος 2012 355

Παρατηρῆστε τήν ἀντίστροφη κλίσητῆς πλώρης τοῦ πλοίου χαρακτηριστικήγιά τά πλοῖα τῆς ἐποχῆς σέ ἀντίθεση microέτά σηmicroερινά Τό microπροστινό τmicroῆmicroα πούβρίσκεται κάτω ἀπό τήν ἐπιφάνεια τῆςθάλασσας εἶναι ἀπό συmicroπαγή χάλυβα γιάνά microπορεῖ νά κάνει microέχρι καί ἐmicroβολισmicroόΜιά συνέχεια τῆς ἀρχαίας τριήρους καίτῆς ναυτικῆς παράδοσης τῆς Ἑλλάδας

Σπάνια συναντᾶ κανείς ἕνα ἐκκλησάκι πάνω σέπολεmicroικό πλοῖο ὅπως τό παρεκκλήσι τοῦ ἉγίουΝικολάου hellipΤίς παραmicroονές τῆς ναυmicroαχίας τῆςrdquoἝλληςrdquo (Νοέmicroβριος 1912) ὁ πυροβολητής Σωτήριος Κ Σκόδρας πῆγε στόν ὑπηρετοῦνταἀρχιmicroανδρίτη τότε καί microετέπειτα microητροπολίτηΣπάρτης ∆ιονύσιο ∆άφνο καί τοῦ ἀνακοίνωσε

ὅτι κατά τή διάρκεια τῆς ὑπηρεσίας του παρατήρησε microιά περίεργη σκιά στόν κάδο νεροῦπού ἔmicroοιαζε πολύ microέ τή microορφή τοῦ Ἁγίου Νικολάου Οἱ ἄλλοι ναῦτες δυσπίστησαν λέγοντας ὅτι ἐπρόκειτο γιά ὀξείδωση τῆςλαmicroαρίνας Αὐτό ὅmicroως ἦταν ἀδύνατο γιατίὁ κάδος ἦταν ὁλοκαίνουργος Μόλις ἐνηmicroερώθηκε ὁ ναύαρχος Κουντουριώτης διέταξε νά τοποθετήσουν τόν κάδο στόπαρεκκλήσιο τοῦ θωρηκτοῦ καί νά γίνει ὁmicroιλία στό πλήρωmicroαmicroέ θέmicroα rdquoὉ Θεός εἶναι microαζί microαςrdquo

ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΟΥ ΘΩΡΗΚΤΟΥ laquoΑΒΕΡΩΦraquohellip

Κάθε χρόνο τό πλοῖο δέχεται πάνω ἀπό 30000 ἐπισκέπτες Τό laquoΑΒΕΡΩΦraquo δέν εἶναι ἁπλά ἕναΜουσεῖο εἶναι ὁλόκληρο ἕνα κειmicroήλιο microέσα στό ὁποῖο ὁ κάθε ἐπισκέπτης περπατ microέ δέος Εἶναιἕνα ζωντανό ναυτικό microνηmicroεῖο πού κάθε γωνιά του ζωντανεύει microιά ἱστορία τόσο θαυmicroαστή ὅσοκαί ἡ ψυχή τῶν ἀνθρώπων πού τό ὑπηρέτησαν

Φ

Ὀκτώβριος 2012356

ἹἹλλιικκάά 2 πακέτα τετράγωνα μπισκότα (τύπου Πτί-μπέρ) 1 φάκελο Garni βανίλια 1 φάκελο κρέμα στιγμῆς ἄνθος ἀραβοσίτου βανίλια 2 ποτήρια γάλα

καί frac12 περίπου ποτήρι γάλα γιά νά βουτᾶμε τά μπισκότα frac12 ποτήρι ζάχαρη ἄχνη 200 γρ βιτάμ soft 3 βανίλιες 1 κουταλιά σούπας κακάο ἤ nescafeacute 3-4 κουταλιές λικέρ καφέ 3-4 κουταλιές κονιάκ 1 κουβερτούρα 125 γρ

ἘἘκκττέέλλεεσσηηΧτυπᾶμε γιά δύο λεπτά στό μίξερ τό garni τήν κρέμα

στιγμῆς τό γάλα τήν ἄχνη τό βιτάμ καί τίς βανίλιεςΣέ ἕνα μακρύ δίσκο βάζουμε ἀλουμινόχαρτο καί ἁπλώ-

νουμε τά μπισκότα πού ἔχουμε βουτήξει στιγμιαῖα στόγάλα καί τό λικέρ Τά μπισκότα τά τοποθετοῦμε ἑνωμένασέ τρεῖς σειρές Βάζουμε συνολικά 3 μπισκότα κατά πλά-τος καί 7 μπισκότα κατά μῆκος

Πάνω στή μεσαία σειρά μπισκότων ἁπλώνουμε τό 13τῆς κρέμας καί πάνω στήν κρέμα τοποθετοῦμε μία ἀκόμασειρά μπισκότα Πάνω ἀπ΄ αὐτά τά μπισκότα βάζουμε τόἄλλο 13 τῆς κρέμας στό ὁποῖο ἔχουμε προσθέσει κακάοΣυνεχίζουμε μέ μία ἀκόμα σειρά μπισκότα καί τέλος βάζουμε τό τελευταῖο 13 τῆς κρέμας

Σηκώνουμε τίς δύο πλαϊνές πλευρές τοῦ ἀλουμινόχαρτου μαζί μέ τά μπισκότα καί κλεί-νουμε σφιχτά ὥστε νά σχηματιστεῖ περίπου τριγωνικός κορμός Βάζουμε τόν κορμό γιάτρεῖς ὧρες περίπου στήν ψύξη Ὅταν τόν βγάλουμε ἀνοίγουμε τό ἀλουμινόχαρτο μέ προ-σοχή καί περιχύνουμε μέ τό γλάσο Διατηροῦμε τόν κορμό στό ψυγεῖο

Γιά τό γλάσο χρησιμοποιοῦμε μπέν-μαρί στό ὁποῖο λειώνουμε τήν κουβερτούρα μέ 3-4 κουταλιές γάλα καί 3-4 κουταλιές κονιάκ

Κορmicroός

ΚΚΑΑΛΛΗΗ ΕΕΠΠΙΙΤΤΥΥΧΧΙΙΑΑ

Ὀκτώβριος 2012 357

ΚΑΤΙ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΣΑΣ

Συνταγή καί φωτογραφίες ἀπόκ Μαρία Ἀδ Πύργος

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17 Ρ Ο Σ

Στή διπλανή στήλη συμπλήρωσε τά γράμ-ματα πού λείπουν καί φτιάξε τίς ζητούμενεςλέξεις πού τελειώνουν σέ -ΡΟΣ

1 Βουνό2 Χωράφι3 Ἕνας ἀπό τούς μαθητές τοῦ Χριστοῦ4 Δέν εἶναι βρώμικος5 Συσσωρευμένος πλοῦτος6 Αὐτός πού ἀγαπᾶ τή μελέτη7 Προσωρινός8 Τό ψάρι βακαλάος9 Ὁ ἀποτελούμενος ἀπό πολλά κύτταρα10 Ἀποτελεῖται ἀπό ἄσπρο καί μαῦρο χρῶμα11 Γιατρός εἰδικός γιά παιδιά12 Αὐτός πού δίνει παρηγοριά κουράγιο13 Φοβερός τρομακτικός14 Γεμάτος λάμψη ἀκτινοβόλος15 Μπροστά16 Ὑπάρχει στή σαπουνάδα17 Πρόθεση

ΛΕΞΕΙΣ ΡΟΣ

2 6 + 3 - 5 = 10

2 = 21

-

6 2 = 8

= 19

= = = =

3 17 21 36

Κάθε γραμμήκαί κάθε στήληπρέ πει νά περι-λαμβάνει τούς ἴ -διους ἀριθμούςκαί σύμβολαἀλλά μέ διαφορε-τική διάταξη

Βρεῖτε τή διά-ταξη γιά νάἰσχύουν τά ἀπο-τελέσματα πούἀναγράφονται

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ5

∆ΙΑΦΟΡΕΣ

ΚΚάάθθεε ἑβδομάδα ἕναςγάλος γεννάει πέντε αὐ -γά καί κάθε ἑβδομάδαμία ἀλεπού κλέβει ἕναἀπό αὐτά Πόσες ἑβδο-μάδες χρειάζονται γιάνά συγκεν-τρω θοῦν 30 αὐγά

ἌἌνν δύο ἐργάτες χρειάζον-ται δύο μέρες γιά νά βά-ψουν δύο τοίχους πόσεςμέ ρες θά χρει-αστοῦν δέκαἐργάτες γιάνά βά-ψουν δέ -κα τοίχους

Ὀκτώβριος 2012358

ΣΤΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟἩ νικηφόρα ἑλληνική Σημαία στήν ἐλεύ-

θερη Θεσσαλονίκη Ὀκτώβριος 1912 (Σύνθεση περιοδικοῦ laquoΠρός τή Νίκηraquo)

ldquo∆έν ξεχνωrdquo σηmicroαίνει

ΘυmicroαmicroαιΤιmicroω

Ὑπόσχοmicroαι

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

Μήν ξεχάσω

Μήν ξεχάσω

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012

ΚΚααλληηmicromicroέέρραα σσααςς ΕΕἴἴmicromicroαασσττεε δδυυόό φφίί λλοοιι ὉΛευτέρης καί ὁ Κωνσταντῖνος Μαθητές ἀπό τήΘεσσα λονίκη Γνωρίζουmicroε τό νοmicroό microας ἀπrsquo ἔξω κι ἀνα

κατωτά Σᾶς προσκαλοῦmicroε λοιπόν σrsquo ἕναν ἀξέχαστο ἱστορικό περίπατο Ἀκολουθῆστε microας

ΒΒρριισσκκόόmicromicroαασσττεε στήν Ἐθνική ὁδό πού ἑ νώνει τή Θεσσαλονίκη microέτήν Ἔδεσ σα καί τά Γιαννιτσά Κατευθυνόmicroαστε Β∆ πρός τό ∆ῆmicroοΧαλκηδόνας 25 χιλιόmicroετρα microακριά ἀπό τό Λευκό Πύργο καί microόλις 7χλmicro ἀπό τή γενέτειρα τοῦ Ἕλληνα στρατηλάτη Μεγάλου Ἀλεξάνδρουτήν Πέλλα Προορισmicroός microας εἶναι ἡ κωmicroόπολη Γέφυρα ἤ Τοψίν

ΤΤοοψψίίνν εεἶἶννααιι τό παλιό τούρκικο ὄνοmicroα τῆς περιοχῆς καί σηmicroαίνει τόπος κανονιοῦ (τόπ σίν) Ἡ Γέφυρα ἔχει κατοίκους ντόπιους καί πρόσφυγες ἀπό τήν Ἀνατολική Θράκη (Μέτρες καίΣωζόπολη) Ἔχει ἀπέραντο κάmicroπο καί οἱ κάτοικοί της εἶναιἐργατικοί καί φιλόξενοι ὅπως ὅλοι οἱ Μακεδόνες

ΦΦττάάσσααmicromicroεε Αὐτό πού βλέπετε περιφραγmicroένο εἶναι ἕνα ἀπότά πολλά καί τεράστια κτήmicroατα τῆς παλιᾶς ἑβραGκῆς οἰκογένειας Μοδιάνο πού ζοῦσε στήΘεσσαλονίκη Περιλαmicroβάνει πολλά κτίρια Ἐκεῖνο ὅ microως πού δεσπόζει εἶναι ἡ κυρίως κατοικία ἡ θαυmicroάσια ἐξοχική ἔπαυλη Τήν ἔχτισε στά τέλη τοῦ 19ου αἰ κατά τή διάρκεια τῆςΤουρκοκρατίας ὁ Γιακό Μοδιάνο γιός τοῦ Σαούλ τοῦ δεύτερου πλουσιότερου κτηmicroατία τῆςὈθωmicroανικῆς αὐτοκρατορίας Κατόπιν τό κτῆmicroα πέρασε σέ ἑλληνικά χέρια

ΣΣττήήνν ἔἔππααυυλληη Μοδιάνο ἤ ἔπαυλη Το ψίν ἤ Ἀρχοντικό ἐγκαταστάθηκε γιά τίς τρεῖς microόνο microέρες τό Γενικό Στρατηγεῖο τῶν ἑλληνικῶν στρατιωτικῶν δυνάmicroεων microέ τόν Ἀρχιστράτηγο διάδοχοΚωνσταντῖνο κατά τή διάρκεια τοῦ Α΄ Βαλκανικοῦ πολέmicroου Μέσασrsquo αὐτό τό κτίριο ἔγιναν οἱ ἀλλεπάλληλες σκληρές διαπραγmicroατεύσεις microεταξύ Ἑλλήνων καί Τούρκων γιά τήν παράδοση τῆς Θεσσαλονίκης

ἘἘξξααιιττίίααςς ττῆῆςς ἐἐθθννιικκῆῆςς αὐτῆς διάστασής του τό κτίριο ἀγοράστηκε τό 1999 ἀπό τό ὙπουργεῖοἘθνικῆς Ἀmicroύνης γιά νά ἀξιοποιηθεῖ ὡς ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝἘγκαινιάστηκε στίς 27 Ὀκτωβρίου 1999 ἀπό τόν τότε Πρόεδρο τῆς Ἑλληνικῆς ∆ηmicroοκρατίας Ἀπό τότε φιλοξενεῖ στίς αἴθουσες ndashδωmicroάτιά του πολεmicroικά κειmicroήλια Τήν εὐθύνη γιά τήλειτουργία καί φύλαξη τοῦ Μουσείου ἔχει τό Συγκρότηmicroα Στρατηγικῶν Μεταφορῶν πούἑδρεύ ει στή Χαλκηδόνα

ΠΠλληησσιιάάσσττεε Ἐλᾶτε πιό κοντά Πρίν microποῦmicroε microέσα ἀσφαλῶς τό προσέξατε Πάνω ἀπό τήνεἴσοδο microιά ἐπιγραφή microέ κόκκινα γράmicromicroατα microᾶς ὑποδέχεται ∆έν εἶναι καλωσόρισmicroα στόνἐπισκέπτη ὄχι Εἶναι ἡ λύση γιά ὅλα τά ἐθνικά δράmicroατα Τί γράφει ΣΥΝ ΘΕΩ Εἶναι ἡ

ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ

Ὀκτώβριος 2012348

φράση microέ τήν ὁποία ἄρχιζαν καί τελείωναν τό λόγο τους ὁ Ἀρχιστράτηγος καί ὅλοι οἱ Πολιτικοί καί Στρατιωτικοί ἡγέτες τῆς ἐποχῆς τῶνΒαλκανικῶν ∆ηλαδή microέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ κάτω ἀπό τήν καθοδήγηση καί τό θέληmicroα τοῦ Θεοῦ ὅλες οἱ ἐθνικές προσπάθειες ΣΥΝ ΘΕΩὅλα ὅσα συζητήθηκαν ἀποφασίστηκαν ἐδῶ microέσα ΣΥΝ ΘΕΩ βγῆκεἀπό ἐδῶ microέσα ἡ ἐντολή γιά προέλαση Καί ΣΥΝ ΘΕΩ ἡ Θεσσαλονίκη εἶναι ἐλεύθερη κι ἑλληνική

ΠΠεερράάσσττεε ππααρρααmicromicroέέσσαα Ἡ εἴσοδος εἶναι ἐλεύθερη γιά ὅλους ∆εξιά κι ἀριστερά στίς προθῆκεςἐκτίθενται ὅπλα τῶν Βαλκανικῶν πολέmicroων καθώς καί στολές στρατιωτικῶν τιmicroητικά ξίφηmicroετάλλια καί ἄλλα ἐξαρτήmicroατα Ὅmicroως γιά δεῖτε προσεκτικά ∆έν εἶναι ὅλα ἑλληνικά Εἶναιἀντικείmicroενα τῶν στρα τῶν πού πολέmicroησαν στούς Βαλκανικούς ἑλληνικοῦ τουρκικοῦ βουλγαρικοῦ σερβικοῦ τοῦ microαυροβουνιακοῦ καί ρουmicroανικοῦ Κάθε δύναmicroη στή δική της προθήκη

Ναί διότι ὅπως θά ξέρετε ὅταν ἄρχισε νά φθίνει ἡ Ὀθωmicroανική αὐτοκρατορία οἱ λαοί τῆς Βαλκανικῆς ἑνώθηκαν γιά νά διώξουν τό ζυγό ἀπό τά ἐδάφη τους καί νά ἐξασφαλίσουν τήν αὐτονοmicroία καί τήν ἐδαφική τους ἀκεραιότητα Τότε καί ἡ Ἑλλάδα ὑπό τόν Πρωθυπουργό ἘλευθέριοΒενιζέλο ἐντάχθηκε στή Συmicromicroαχία τῶν Βαλκανικῶν χωρῶν Βουλγαρίας Σερβίας Μαυροβουνίου

ΒΒέέββααιιαα δέν εἶχε ἐκπονηθεῖ κάποιο κοινό σχέδιο δράσης Τά πεδία τῶν microαχῶν ἦταν πολλάἘξάλλου οἱ τρεῖς χῶρες πού συmicromicroάχησαν microέ τήν Ἑλλά δα δέν ἤθελαν ἁπλῶς νά διώξουν τόνὈθωmicroανό ἀλλά καί νά βγοῦν στό Αἰ γαῖο νά προσαρτήσουν τή Μακεδονία Ἄρα ὁ ἑλληνικός στρατός εἶχε νά ἀντιπαλαίσει καί microέ τήν ὕπουλη αὐτή δυσκολία

Γιrsquo αὐτό καί στίς προθῆκες βλέπετε πολλά ππιισσττόόλλιιαα ΜΜάάννλλιιχχεερρ Τά εἶχε παραγγείλει καί τά προmicroηθεύτηκε ἀπό τό 1904 ἡ ἑλληνική Κυβέρνηση προετοιmicroάζοντας τή συmicromicroετοχή της στό microεγάλο πόλεmicroο

ΓΓύύρρωω γγύύρρωω στούς τοίχους εἶναι ἀναρτηmicroένοι πίνακες λιθογραφίες καί χάρτες τῆς ἐποχῆς Ἱστοροῦν καί ζωντανεύουν microπροστά στά microάτια microας τήν ἀκάθεκτη πορείατοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ πού ξεκινώντας ἀπό τήν ἐλεύθερη ΣτερεάἙλλάδα ἐφόρmicroησε πρός τή Μακεδονία καί τήν ἀπελευθέρωσε Πολλοί ἀπό τούς ἐξαιρετικούς πίνακες εἶναι τοῦ microεγάλου ζωγράφουΚενάν Μεσαρέ γιοῦ τοῦ Ταχσίν πασᾶ

ΟΟἱἱ micromicroάάχχεεςς πποολλλλέέςς κκααίί σσκκλληηρρέέςς Ἐλασσόνα ndash ∆εσκάτη στό Σαραντάπορο ἡ πρώτη microεγάλη νίκη Σέρβια Κοζάνη Ἀπελευθέρωση τῆς Βέροιας τῆς Κατερίνης τῆς Νάουσας Μιά microιάπέφτουν στά χέρια τῶν Ἑλλήνων οἱ πόλεις 500 χρόνια περίmicroεναν τό ἑλληνικό τουφέκι Τίποτα δέ σταmicroατᾶ τήν προέλαση

Στίς 20 Ὀκτωβρίου θριαmicroβευτής ὁ Ἕλληνας στρατιώτης microπαίνει στά Γιαννιτσάὕστερα ἀπό τήν πιό φονική microάχη γύρω ἀπό τήν ἱερήπόλη τῶν Μουσουλmicroάνων Κι ὁ δρόmicroος ἀνοίγει γιά τήνύmicroφη τοῦ ΘερmicroαGκοῦ Τό Γενικό Στρατηγεῖο microεταφέρεταιστό Τοψίν ἐδῶ πού εἴmicroαστε τώρα ∆εσπόζουσα θέσηἔχουν οἱ πίνακες τῆς ἀπελευθέρωσης τῆς Θεσσαλονίκης

ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ

Ὀκτώβριος 2012 349

ΤΤάά ἔἔππιιππλλαα ἀἀκκοοῦῦσσττεε micromicroιιλλοοῦῦνν Ἀφουγκραστεῖτε Φωνές φωνές ἑλληνικές καί τουρκικές Λέξεις σάν ἀπόηχοι ἀντιλαλοῦν microέσα ἀπό τά ἔπιπλα Ὅλα αὐθεντικά τῆς ἐποχῆς τῶν Μοδιάνο Φερmicroένα ἀπό τήν Αὐστρία καί τήν Ἑλβετία Καί τά ρολόγια τά χρυσά σταmicroατηmicroέναστίς microεγάλες ὧρες

ΞΞεεχχωωρρίίζζεεττεε micromicroιιάά ὀὀρργγιισσmicromicroέέννηη φφωωννήή Εἶναι τοῦ Ἀρχιστρατήγου διαδόχου Κωνσταντίνου Συνοmicroιλεῖ microέ τούς ἀπεσταλmicroένους ἀξιωmicroατικούς τοῦ Τούρκου ∆ιοικητῆ τῆς Θεσσαλονίκης ΧασάνΤαχσίν πασᾶ Ἀπό τίς 24 ἕως τίς 26 Ὀκτωβρίου τρεῖς φορές ἦρθαν γιά νά ζητήσουν νά παραδώσουν τήν Θεσσαλονίκη microά νά κρατήσουν τό στρατό τους ἤ ἔστω microερικές χιλιάδες ὅπλαἈνυποχώρητος ὁ Κωνσταντῖνος Καί ἀνήmicroερα τῆς γιορτῆς τοῦ καβαλάρη Ἁγίου τῆς Θεσσαλονίκης ἦρθε ἡ ἄνευ ὅρων παράδοσή της στούς Ἕλληνες

Ἀπό ἐδῶ διαδόθηκε τό χχααρροούύmicromicroεεννοο micromicroααννττάάττοο Κι ἀπό ἐδῶ ἄρχισε σάν τρελός σίφουνας νά τρέχει ὁ Ἑλληνικός στρατός νά φτάσει πρίν προλάβει βουλγάρικο ποδάρι νά πατήσει τό ἱερόχῶmicroα τῆς φίλης γῆς πού ἔλειωσε στήν ἀπαντοχή πέντε αἰῶνες

ΣΣᾶᾶςς ἀἀφφήήννοουυmicromicroεε ννάά ἀἀκκοούύσσεεττεε ττίίςς φφωωννέέςς Νά διαβάσετε microέ τήνἡσυχία σας τό ἀντίγραφο τοῦ Πρωτοκόλλου παράδοσης τῆςπόλης Καί σᾶς περιmicroένουmicroε στό προαύλιο microπροστά στόν τάφο

ἘἘδδῶῶ ἔχουν ἐναποτεθεῖ ὕστερα ἀπό πολλές περιπέτειες τάὀστά τοῦ Χασάν Ταχσίν πασᾶ Τοῦ ἀνθρώπου πού ἐπετέλεσεσωστά στήν κρίσιmicroη στιγmicroή τόν κρίσιmicroο ρόλο του καί δέν παρέδωσε τή Θεσσαλονίκη οὔτε στή σφαγή οὔτε στή βουλγαρική βουληmicroία Ἦταν ἀπό ἐξισλαmicroισmicroένη Ἑλληνίδα γεννηmicroένος ὁ Ταχσίν πασάς κι εἶχε σπουδάσειστή Ζωσιmicroαία Σχολή στά Γιάννινα ∆ίπλα του θαmicromicroένος ὁ γιός του Κενάν Μεσαρέ ὁ microεγάλος ζωγράφος πού ἄφησε ἀθάνατες microοναδικές ἀπεικονίσεις τῶν Βαλκανικῶν πολέmicroων

ὉὉ ΛΛεευυττέέρρηηςς κκιι ἐἐγγώώ σᾶς εὐχαριστοῦmicroε γιά τήν ὄmicroορφη παρέα Καθώς ἀποmicroακρυνόmicroαστεγυρίστε νά ρίξετε microιά τελευταία microατιά στό ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ Ἡmicroεγάλη ἐπιγραφή τῆς εἰσόδου φωνάζει τό microεγάλο microυστικό ΣΥΝ ΘΕΩ Καί σήmicroερα ἡ πατρίδα microας microόνο ΣΥΝ ΘΕΩ θά νικήσει

Ο Ρ Ο Σ

Α Γ Ρ Ο Σ

Π Ε Τ Ρ Ο Σ

Κ Α Θ Α Ρ Ο Σ

Θ Η Σ Α Υ Ρ Ο Σ

Μ Ε Λ Ε Τ Η Ρ Ο Σ

Π Ρ Ο Σ Κ Α Ι Ρ Ο Σ

Μ Π Α Κ Α Λ Ι Α Ρ Ο Σ

Π Ο Λ Υ Κ Υ Τ Τ Α Ρ Ο Σ

Α Σ Π Ρ Ο Μ Α Υ Ρ Ο Σ

Π Α Ι Δ Ι Α Τ Ρ Ο Σ

Π Α Ρ Η Γ Ο Ρ Ο Σ

Τ Ρ Ο Μ Ε Ρ Ο Σ

Λ Α Μ Π Ρ Ο Σ

Ε Μ Π Ρ Ο Σ

Α Φ Ρ Ο Σ

Π

1234567891011121314151617 Ρ Ο Σ

ΛΕΞΕΙΣ ΡΟΣ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ

2 6 + 3 - 5 = 10

+ - +

5 - 2 6 + 3 = 21

- + -

6 + 3 - 5 2 = 8

+ -

3 5 - 2 + 6 = 19

= = = =

3 17 21 36

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

1 Ὁ γάλος δέν γεννάει αὐγά2 Καί οἱ δέκα ἐργάτες θάχρειαστοῦν δύο μέρες

ΛΥΣΕΙΣ

Ὀκτώβριος 2012350

Μιά ἔκπληξηmicroιά εὐκαιρία

Στό ἑπόmicroενο τεῦχος ndashΝοέmicroβριος 2012ndashθά βρεῖτε ὡραῖο

χριστουγεννιάτικο θεατρικόΜιά εὐκαιρία

γιά τό πρόγραmicromicroά σαςτῆς ἑορτῆς τῶν ΧριστουγέννωνΔΙ

ΑΦΟΡ

ΕΣ

Πολυαγαπημένο μου laquoΠρός τή ΝίκηraquoΕἶμαι μιά ἀναγνώστριά σου καί τε-

λείωσα τή Δευτέρα Γυμνασίου Κάθεμήνα σέ διαβάζω ἀνελλιπῶς καθώς πε-ριέχεις ποικιλία ἀπαντήσεων στά θέ-ματα πού μέ ἀπασχολοῦν Σοῦ

ὀφείλω λοιπόν μέσα ἀπό τά βάθη τῆς καρδιᾶς μουἕνα μεγάλο εὐχαριστῶ πού μέ ἐξοπλίζεις κάθεφορά μέ δύναμη κουράγιο θάρρος αὐτοπεποί-θηση Χάρη σέ σένα ἔχω ἀποκτήσει μιά πιό αἰσιό-δοξη στάση γιά τή ζωή καί μιά διαφορετική ματιάγιά τόν γενικότερο κόσμο

Μέ πολλή ἀγάπη Μαρ Ἰ Ἀμαλιάδα

Μέσα στή κάψα τοῦ καλοκαιριοῦ (τό e-mailστάλθηκε στό Περιοδικό 1172012) δροσιές ἀπότά μηνύματά σας δροσιές τά μηνύματά σας Καίτό δικό σου ἀγαπητή Μαρ Καί πιό πολύ ἐκεῖνο πούμοῦ γράφεις γιά laquoαἰσιόδοξη στάση ἀπέναντι στήζωή καί διαφορετική ματιά στόν γενικότεροκόσμοraquo Πραγματικά αὐτά μᾶς χαρίζει ἡ πίστη στόΧριστό καί ὁ λόγος Του Καί εἶσαι εὐτυχισμένη πούτόσο νωρίς κατάλαβες τά σημαντικά Κράτα αὐτήτήν πίστη καλλιέργησέ την καί τότε θά βλέπεις καίμέσα στά σκοτάδια φῶς ἐλπίδα λύσεις

Ἀγαπημένο μου ΠεριοδικόΕἶναι καιρός τώρα πού μιά σκέψη τυ-

ραννάει τό μυαλό μου καί θά ἤθελαπολύ μιά ἀπάντηση Συνεχῶς γύρωμου ἀκούω ἀνθρώπους ἀκόμη καίνέους νά συζητοῦν γιά συνανθρώπους

τους καί νά λένε ὅτι τούς laquoματιάζουνraquoraquoΜ Μ Χίος

Τό θέμα πού σέ ἀπασχολεῖ τόσο ἀγαπητή Μεἶναι ἡ βασκανία τό laquoμάτιασμαraquo θέμα γνωστό ἀπότήν ἀρχαιότητα Εἶναι καθαρή ἐπενέργεια τοῦ πο-νηροῦ πνεύματοςπού εἶναι πάντα καταστροφικό

καί μισάνθρωπο ὅπως καταλαβαίνεις καί σύ ἀπό τάπαραδείγματα πού ἀναφέρεις στό γράμμα σουΠροέρχεται ἀπό φθόνο Ἡ Ἐκκλησία μας δέχεταιτή βασκανία (τό laquoμάτιασμαraquo) καί ὑπάρχουν εἰδικέςεὐχές γιά τήν ἀντιμετώπισή της Αὐτό πού πρέπεινά κάνει ἕνας πιστός χριστιανός εἶναι νά μετέχειστά Ἱερά Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας μας Ἱερά Ἐξο-μολόγηση καί θεία Εὐχαριστία νά φοράει τόσταυρό του καί νά κάνει τό σταυρό του ndashτό φο - βᾶται αὐτό πολύ ὁ διάβολοςndash καί νά προσφεύγειστήν Ἐκκλησία ἄν τοῦ συμβεῖ κάτι τέτοιο Ἡ δύ-ναμη πάντως τοῦ διαβόλου ἐλέγχεται Θυμᾶσαιτόν δαιμονισμένο τῶν Γερ γεσηνῶν (Μάρκ ε´ 1-20)Ἐπειδή ὡστόσο τό θέμα πού θίγεις εἶναι σοβαρόἴσως ἀργότερα τό laquoΠρός τή Νίκηraquo νά ἀσχοληθεῖἐκτενέστερα

Tί ὡραῖα κείμενα τά κείμενα πού μοῦστείλατε ἀγαπητά laquoΧελιδόνιαraquo ἀπότή ζωή στήν Κατασκήνωσή σας στόἙλληνικό Κορινθίας Τί ἐκπλήξειςἈπό τή μιά σπουδαῖες συγγραφεῖςἀπό τήν ἄλλη σπουδαῖες ποιήτριες

Κυρίως ὅμως χαρούμενα καί δημιουργικά παιδιάΝά σᾶς εὐλογεῖ ὁ Κύριός μας Καί τό χειμώνα πούἔφθασε νά ἔχετε θερμές καρδιές γιά τό Χριστόμας καί καλό ἀγώνα γιά ὅσα ὄμορφα μάθατε τό κα-λοκαίρι Εὐχαριστῶ ἰδιαίτερα τήν Ὁμάδα laquoἌγγε-λοι Ἀγάπηςraquo γιά τήν καταπληκτική ἀ κροστιχίδαπού μοῦ ἔστειλε μέ τίς ὀμορφιές τῆς κατασκηνω-τικῆς ζωῆς Τήν κρατάω γιάτήν προ-κατασκη-νωτική

ΕΕΣΣΕΕΙΙΣΣ ΚΚΙΙ ΕΕΓΓΩΩlaquoἘσύ πού θρόνος Σου ἡ ΘεσσαλονίκηΜακεδονί τη Ἀκρί τα Καβαλάρηφώτισέ microας τό δρόmicroο πρός τή ΝίκηΤοῦ microήνα πού γιορτάζει Σε εἶν᾽ ἡ χάρη

∆εόmicroεθά ΣουΒάλε microας τοῦ θριάmicroβου τήν κορώναraquo

(Κ Παλαmicroᾶς)

Καί τήν ἔβαλε laquoτοῦ θριάμβου τήν κορώναraquoὁ Μακεδονίτης Ἀκρίτας ΚαβαλάρηςἍγιος Δημήτριος2266 ὈὈκκττωωββρρίίοουυ 11991122ἐλευθερώθηκε ἡ Θεσσαλονίκη ἀπό τούς ΤούρκουςΠανηγυρίζει ἡ Ἑλλάδα ὅλη στά 100 χρόνια τοῦ θριάμβουΚαί ἀγρυπνεῖ

Στό τεῦχος αὐτό ndash Ὀκτώβριος 2012ndash

λόγω ἐπίκαιρης ὕληςδέν θά δημοσιευθοῦν

κείμενα τοῦ Διαγωνισμοῦ μας

Ὀκτώβριος 2012 351

ρακαλοῦσε τήν εὐχαριστοῦσε Δικό τηςδῶρο ἔνιωσε πώς ἦταν κι ἡ δουλειά τουστή μεγάλη ψαροταβέρνα κοντά στό λι-μάνι πού τοῦ ἐξασφάλιζε μεροκάματοἱκανό νά βοηθάει τόν πατέρα του νάθρέψει τά ἑπτά ἀδέλφια τουΣβέλτος ξύπνιος εὐγενικός καί προ-

πάντων τίμιος κέρδισε ἀμέσως τήνἀγάπη καί τήν ἐμπιστοσύνη τοῦ κυρ-Προκόπη τοῦ μαγαζάτορα καί μαζίπαινέματα καί πλούσια φιλοδωρήματαΕἶχε χίλιους λόγους γιά νά ᾽ναι πολύεὐχαριστημένος ὁ Παναγιώτης κι ἕνανπολύ μεγάλο καί σοβαρό γιά νά μήνεἶναι Λόγοι βλάσφημοι μόλυναν τόστόμα τοῦ κυρ-Προκόπη καί μαζί τήδροσερή θαλασσινή ἀτμόσφαιρα τοῦμαγαζιοῦὉ Παναγιώτης ἔνιωθε νά πνίγεται

ὅμως εἶχε κληρονομιά ἀπrsquo τή γιαγιά τόἀντίδοτο laquoὙπερευλογημένη ὑπάρχειςΘεοτόκε Παρθένεraquo ἔλεγε μεγαλόφωναμόλις οἱ βρώμικοι λόγοι ἔφθαναν στrsquoαὐτιά του καί τό πρόσωπό του σκυ-θρώπαζε Αὐτή ἦταν ἡ πρώτη του κί-νηση ἀντίδρασης Μετά ἀπό λίγο ἔγινεκι ἡ δεύτερηmdash Παναγιώτη σέ νιώθω ψυχραμένο

Τί συμβαίνει Ἔχεις κανένα παράπονοἀπό μέναmdash Κυρ-Προκόπη μοῦ δίνεις καλή δου-

λειά καί μοῦ δείχνεις μέ κάθε τρόπο τήφροντίδα σου Σrsquo εὐχαριστῶ πολύ ὅ μωςἔχω παράπονο μεγάλοmdash Πές παιδί μου τί εἶναι mdash Μιλᾶς ἄσχημα γιά τή Μάνα μουmdash Ἐγώ πότεmdash Γιά τήν Παναγίαmdash Αὐτό ἐννοεῖς Μή χολοσκᾶς καη-

Ἡ κληρονοmicroι

άτῆς γιαγιᾶς

Ἦ ταν παιδί ὅταν πρωταντίκρισε τόφοβερό πρόσωπο τοῦ πολέμου ὅτανπρωτάκουσε ἐκεῖνον τό διαπεραστικόἦχο-προμήνυμα πώς θά σκοτείνιαζε ὁοὐρανός τους μrsquo ἐκεῖνα τά μαῦρα σιδε-ρένια σύννεφα πού ἔβρεχαν κατα-στροφή Τή φρίκη τῆς μνήμης τουςδιέλυε ἡ ἀγαπημένη θύμηση τῆς γιαγιᾶςlaquoὙπεραγία Θεοτόκε σῶσον ἡμᾶς

Μή φοβάστε κάτω ἀπό τή Σκέπη Τηςεἴμαστεraquo φώναζε σά γιά νά ξεπεράσειτίς σειρῆνες ἡ γιαγιά κι ὅταν περνοῦ -σε τό κακό laquoὙπερευλογημένη ὑ πάρ-χεις Θεοτόκε Παρθένε Πάλι μᾶς ἔσωσεἡ Παναγίαraquo laquoΜήν τό ξεχάσετε αὐτόποτέ παιδιά μουraquo laquoΝά εὐγνωμονεῖτετή μεγάλη Μάνα μας νά τήν τιμᾶτε καίνά λατρεύετε τόν Υἱό ΤηςraquoΔέν τό ξέχασε ὁ Παναγιώτης Τήν ἀ -

γαποῦσε πολύ τήν Παναγία τήν πα-

Ὀκτώβριος 2012352

μένε λόγια πού πετᾶνε δέ τό θέλωκακό συνήθειοmdash Ναί ἀφεντικό σέ παρακαλῶ Πρίν

λίγα χρόνια ὅλοι τήν ἱκετεύαμε νά σώ -σει τόν τόπο μας Κι ἐσύ σίγουρατότε μέσrsquo τή φωτιά τοῦ μετώπου τήνπαρακαλοῦσες Καί σrsquo ἄκουσε κι ἔ -δωσε νά γυρίσεις γερός κι ἡ Πατρίδαμας τώρα νά ᾽ναι λεύτερη Κι Ἐκείνηἀντί γιά εὐχαριστίες ἀκούει τώραmdash Ἔχεις δίκιο Πρέπει νά τό κόψωΠέρασαν ἑβδομάδες μῆνες μά ἡ ἀρ -

ρώστια τοῦ κυρ-Προκόπη δέν πέρασεὉ πάντα καλός κι ἐργατικός Πανα-γιώτης ἀσφυκτιοῦσε πιά στό χῶρο τῆςδουλειᾶς του Μιά μέρα τό ἀφεντικότόν κάλεσε νά μιλήσουνmdash Παναγιώτη ἐγώ παιδιά δέν ἔχω οἱ

κόποι μου δέ θέλω νά μείνουν σέ συγ-γενεῖς Σοῦ προτείνω νά γίνουμε συνε-ταῖροι Ἐγώ θά βάλω τήν ἐπιχείρηση κιἐσύ τά ἐργατικά καί καθαρά χέρια σουΣκέψου το κι αὔριο μοῦ ἀ πα ντᾶςΕἶχε σκεφθεῖ ὁ Παναγιώτης γιrsquo αὐτό

καί χωρίς νά ὑπολογίσει τή σίγουρηδουλειά καί τήν ἄνεση πού ἐξασφάλιζεστήν πολύτεκνη οἰκογένειά τους ἀπο-φάσισε τήν τρίτη καί τελευταία κίνησηmdash Κυρ-Προκόπη σrsquo εὐχαριστῶ πολύ

γιά τήν ἀγάπη καί τήν ἐμπιστοσύνησου Ὅμως τήν πρότασή σου δέν μπο -ρῶ νά τή δεχθῶ οὔτε νά μείνω ἄλλοστή δούλεψή σου μπορῶ Εἶπε ἔλυσε τήν ποδιά ἀπό τή μέση

του καί τήν ἀκούμπησε στό τραπέζιπού βρισκόταν μπροστά τουmdash Δέν καταλαβαίνω Γιά ποιό λόγοmdash Γιά κάποιους λόγους σου κυρ-

Προ κόπηmdash Δέν μπορῶ νά τό πιστέψω Ἐν νο -

εῖς Σπουδαῖο πράγμα ποιόν βλάπτωΕἶπε ἐκεῖνος περισσότερο πειραγμένοςπαρά ξαφνιασμένος

mdash Τόν ἑαυτό σου κι ὅποιον σrsquo ἀ κού -ει ἀφεντικόmdash Ξανασκέψου το καί περίμενε τό

τέλος τοῦ μήνα νά λογαριαστοῦμεσοῦ χρωστάωmdash Τίποτα δέ χρωστᾶς σέ μένα στήν

Παναγία ὅμως χρωστᾶς κυρ-Προκό -πη χρωστᾶμε ὅλοι μας εὐγνωμοσύνηκαί τιμή καί στόν Υἱό της τή λατρείαμαςἜφυγε λυπημένος μά εἰρηνικός ὁ

Παναγιώτης Ἄφηνε τή δουλειά του μάκρατοῦσε δική του τήν πολύτιμη κλη-ρονομιά τῆς γιαγιᾶς Αὐτή τοῦ ἐξα-σφάλισε τό μέλλον Λίγους μῆνες μετάδιορίστηκε ὑπάλληλος σέ δημόσια ὑ -πηρεσία πράγμα σπουδαῖο γιά τήν ἐ -ποχή Ἀργότερα δημιούργησε εὐλογημένηπολύτεκνη οἰκογένεια Τώρα μᾶς διη-γεῖται τήν ἱστορία του γιά νά μᾶςμάθει ὅποτε νιώθουμε νά μολύνεται τόπεριβάλλονμας ἡ τάξη ἡ παρέατό προαύλιοτό γήπεδοἀπό παρό-μοια λόγια νάἀποφασίζουμεκάποιες δυνα-μικές κινήσειςἀντίδρασηςγιά νάἑλκύουμετή μεγάληΧάρη τῆς Πα-ναγίας καί νάκρατοῦμε τήΣκέπη Τηςἁπλωμένηπάνω ἀπότήν Πα-τρίδα μας

Μ

τῆς γιαγιᾶς

Ὀκτώβριος 2012 353

ΤΥΠΟΣ ΠΛΟΙΟΥ ΕΛΑΦΡΥ ΚΑΤΑ∆ΡΟΜΙΚΟ ΜΗΚΟΣ 140 Μ ΠΛΑΤΟΣ 21 Μ ΒΥΘΙΣΜΑ 75 ΜΠΛΗΡΩΜΑ 30 ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΙ

670 ΝΑΥΤΕΣΜΕΓΙΣΤΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ 225 ΚΟΜΒΟΙΜΗΧΑΝΕΣ 2 ΤΕΤΡΑΚΥΛΙΝ∆ΡΕΣΠΥΡΟΒΟΛΑ 4 ΤΩΝ 234 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ

8 ΤΩΝ 197 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ8 ΤΑΧΥΒΟΛΑ ΤΩΝ 76 ΧΙΛ5 ΑΝΤΙΑΕΡΟΠΟΡΙΚΑ

ΕΝΑ ΖΩΝΤΑΝΟ ΜΟΥΣΕΙΟΤΟΥ ΠΟΛΕΜΙΚΟΥ ΜΑΣ ΝΑΥΤΙΚΟΥ

Βρισκόmicroαστε στό Πάρκο ΝαυτικᾹς Παράδοσης στό Τροκαντερό δίπλα στή microαρίνα τοῦ Φλοίσβουστό Παλαιό Φάληρο Ἐδῶ εἶναι ἐλλιmicroενισmicroένα πλοῖα τοῦ Πολεmicroικοῦ Ναυτικοῦ πού ἔγραψανλαmicroπρές σελίδες στή σύγχρονη ἑλληνική ἱστορία

Τό θωρηκτό laquoἈβέρωφraquo ναυπηγήθηκε τό 1911 στά ναυπηγεῖα τῶν ἀδελφῶν ORLANDO στό Λιβόρνο τῆς Ἰταλίας

Ἡ τότε κυβέρνηση τοῦ Κυριακούλη Μαυροmicroιχάλη δαπάνησε22300000 δρχ γιά τήν ἀπόκτησή του Τά 8000000 δρχπροέρχονταν ἀπό τό 20 τῆς συνολικῆς κληρονοmicroιᾶς τοῦ Γεωργίου Ἀβέρωφ πού τά παραχώρησε microέ τή διαθήκη του στόΤαmicroεῖο Ἐθνικοῦ Στόλου Τό πλοῖο πού ἔφερε τό ὄνοmicroά τουκατέπλευσε στίς 11 Σεπτεmicroβρίου στό Φάληρο ὅπου τό ὑ ποδέχτηκαν οἱ Ἕλληνες microέ microεγάλο ἐνθουσιασmicroό

ΤΟ ΘΩΡΗΚΤΟ laquoΑΒΕΡΩΦraquo ∆ΕΝ ΜΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΕΙ ΠΙΑ ΣΤΙΣ ΘΑΛΑΣΣΕΣΜΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΕΙ ΟΜΩΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑhellip

5 Ὀκτωβρίου 1912 Κήρυξη Βαλκανικῶν ΠολέmicroωνἈναχώρηση τοῦ στόλου γιά τό Αἰγαῖο

3 ∆εκεmicroβρίου 1912 Ναυmicroαχία τῆς Ἕλλης

Ἡ Ἑλλάς δέν ἀναmicroένει ἀπό ἐσς νά ἀποθάνετε γι αὐτήν Ἀναmicroένει νά νικήσετε Αὐτήἦταν ἡ προτροπή τοῦ Ἐ Βενιζέλου πρός τούς Ἕλληνες Ναῦτες στίς 5 Ὀκτωβρίου 1912

Ὀκτώβριος 2012354

Ἡ σηmicroαία τοῦ laquoἈβέρωφraquo εἶναι microεγαλύτερηἀπrsquoαὐτές πού κυmicroατίζουν στά ἄλλα ἑλληνικάπολεmicroικά πλοῖα καί τήν ἀκολουθεῖ microιά ἱστορίαΜετά τήν Ἀπελευθέρωση ὅταν τό θωρηκτόlaquoἈβέρωφraquo ἐπέστρεψε στήν Ἑλλάδα microεταφέροντας τήν ἐξόριστη κυβέρνηση θεωρήθηκεσωστό νά κρεmicroαστεῖ στόν ἱερό βράχο τῆςἈκρόπολης ἡ σηmicroαία τοῦ πλοίου ὡς ἔνδειξητῆς ἔννοιας τῆς ἐλευθερίας καθώς τό πλοῖοεἶναι τό microοναδικό κοmicromicroάτι ἑλληνικῆς γῆς πούστά 100 χρόνια ζωῆς του δέν ἔχει κατακτηθεῖ ποτέ Ἀπό τότε στό πλοῖο κυmicroατίζει microιάἴδια σέ microέγεθος σηmicroαία τῶν 48 τmicro

5 Ἰανουαρίου 1913 Ναυmicroαχία τῆς Λήmicroνου

2 Μαῒου 1919 Ἀποβίβαση ἑλληνικοῦ στρατοῦ στή Σmicroύρνη

Σεπτέmicroβριος 1922 Ὑποστήριξη ἀποχώρησης ἑλληνικοῦ στρατοῦἀπό Μικρά Ἀσία

5 Μαῒου 1937 Ἄφιξη στήν Ἀγγλία γιά τά 25χρονα τῆς βασιλείας τοῦ Γεωργίου Ε΄ τῆς Ἀγγλίας

18 Ἀπριλίου 1941 Ἀναχώρηση γιά Κρήτη καί Ἀλεξάνδρεια Αἰγύπτου

18 Ὀκτωβρίου 1937 Ἐπίσηmicroη ἐπίσκεψη στήν Κωνπολη

28 Ὀκτωβρίου 1940 Κήρυξη ἑλληνο9ταλικοῦ πολέmicroου

18 Ὀκτωβρίου 1944 Ἄφιξη στήν ἐλεύθερη Ἑλλάδα

1951 Ἐγκαταλείπει τήν ἐνεργό δράση

1983 Ἀπόφαση γιά microετατροπή σέ Μουσεῖο

1986 Μεταφέρεται στό Π Φάληρο

Ὁ ἀπολογισmicroός τᾹς ναυmicroαχίας γιά τούς Ὀθωmicroανούς ἦταν τραγικός Ἑκατόν ἐνενήντα νεκροίπολλαπλάσιοι τραυmicroατίες καί βαριές ζηmicroιές σέ τρία πλοῖα τους Ο ἑλληνικός στόλος εἶχε microόλιςτρεῖς τραυmicroατίες καί microικρές ζηmicroιές Ὁ τουρκικός στόλος δέ βγᾹκε ἀπό τά στενά τοῦ Ἑλλησπόντουγιά πολλά χρόνια καί ἡ Τουρκία ὑπογράφει ταπεινωτική συνθήκη εἰρήνης microέ τήν Ἑλλάδα

Ὀκτώβριος 2012 355

Παρατηρῆστε τήν ἀντίστροφη κλίσητῆς πλώρης τοῦ πλοίου χαρακτηριστικήγιά τά πλοῖα τῆς ἐποχῆς σέ ἀντίθεση microέτά σηmicroερινά Τό microπροστινό τmicroῆmicroα πούβρίσκεται κάτω ἀπό τήν ἐπιφάνεια τῆςθάλασσας εἶναι ἀπό συmicroπαγή χάλυβα γιάνά microπορεῖ νά κάνει microέχρι καί ἐmicroβολισmicroόΜιά συνέχεια τῆς ἀρχαίας τριήρους καίτῆς ναυτικῆς παράδοσης τῆς Ἑλλάδας

Σπάνια συναντᾶ κανείς ἕνα ἐκκλησάκι πάνω σέπολεmicroικό πλοῖο ὅπως τό παρεκκλήσι τοῦ ἉγίουΝικολάου hellipΤίς παραmicroονές τῆς ναυmicroαχίας τῆςrdquoἝλληςrdquo (Νοέmicroβριος 1912) ὁ πυροβολητής Σωτήριος Κ Σκόδρας πῆγε στόν ὑπηρετοῦνταἀρχιmicroανδρίτη τότε καί microετέπειτα microητροπολίτηΣπάρτης ∆ιονύσιο ∆άφνο καί τοῦ ἀνακοίνωσε

ὅτι κατά τή διάρκεια τῆς ὑπηρεσίας του παρατήρησε microιά περίεργη σκιά στόν κάδο νεροῦπού ἔmicroοιαζε πολύ microέ τή microορφή τοῦ Ἁγίου Νικολάου Οἱ ἄλλοι ναῦτες δυσπίστησαν λέγοντας ὅτι ἐπρόκειτο γιά ὀξείδωση τῆςλαmicroαρίνας Αὐτό ὅmicroως ἦταν ἀδύνατο γιατίὁ κάδος ἦταν ὁλοκαίνουργος Μόλις ἐνηmicroερώθηκε ὁ ναύαρχος Κουντουριώτης διέταξε νά τοποθετήσουν τόν κάδο στόπαρεκκλήσιο τοῦ θωρηκτοῦ καί νά γίνει ὁmicroιλία στό πλήρωmicroαmicroέ θέmicroα rdquoὉ Θεός εἶναι microαζί microαςrdquo

ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΟΥ ΘΩΡΗΚΤΟΥ laquoΑΒΕΡΩΦraquohellip

Κάθε χρόνο τό πλοῖο δέχεται πάνω ἀπό 30000 ἐπισκέπτες Τό laquoΑΒΕΡΩΦraquo δέν εἶναι ἁπλά ἕναΜουσεῖο εἶναι ὁλόκληρο ἕνα κειmicroήλιο microέσα στό ὁποῖο ὁ κάθε ἐπισκέπτης περπατ microέ δέος Εἶναιἕνα ζωντανό ναυτικό microνηmicroεῖο πού κάθε γωνιά του ζωντανεύει microιά ἱστορία τόσο θαυmicroαστή ὅσοκαί ἡ ψυχή τῶν ἀνθρώπων πού τό ὑπηρέτησαν

Φ

Ὀκτώβριος 2012356

ἹἹλλιικκάά 2 πακέτα τετράγωνα μπισκότα (τύπου Πτί-μπέρ) 1 φάκελο Garni βανίλια 1 φάκελο κρέμα στιγμῆς ἄνθος ἀραβοσίτου βανίλια 2 ποτήρια γάλα

καί frac12 περίπου ποτήρι γάλα γιά νά βουτᾶμε τά μπισκότα frac12 ποτήρι ζάχαρη ἄχνη 200 γρ βιτάμ soft 3 βανίλιες 1 κουταλιά σούπας κακάο ἤ nescafeacute 3-4 κουταλιές λικέρ καφέ 3-4 κουταλιές κονιάκ 1 κουβερτούρα 125 γρ

ἘἘκκττέέλλεεσσηηΧτυπᾶμε γιά δύο λεπτά στό μίξερ τό garni τήν κρέμα

στιγμῆς τό γάλα τήν ἄχνη τό βιτάμ καί τίς βανίλιεςΣέ ἕνα μακρύ δίσκο βάζουμε ἀλουμινόχαρτο καί ἁπλώ-

νουμε τά μπισκότα πού ἔχουμε βουτήξει στιγμιαῖα στόγάλα καί τό λικέρ Τά μπισκότα τά τοποθετοῦμε ἑνωμένασέ τρεῖς σειρές Βάζουμε συνολικά 3 μπισκότα κατά πλά-τος καί 7 μπισκότα κατά μῆκος

Πάνω στή μεσαία σειρά μπισκότων ἁπλώνουμε τό 13τῆς κρέμας καί πάνω στήν κρέμα τοποθετοῦμε μία ἀκόμασειρά μπισκότα Πάνω ἀπ΄ αὐτά τά μπισκότα βάζουμε τόἄλλο 13 τῆς κρέμας στό ὁποῖο ἔχουμε προσθέσει κακάοΣυνεχίζουμε μέ μία ἀκόμα σειρά μπισκότα καί τέλος βάζουμε τό τελευταῖο 13 τῆς κρέμας

Σηκώνουμε τίς δύο πλαϊνές πλευρές τοῦ ἀλουμινόχαρτου μαζί μέ τά μπισκότα καί κλεί-νουμε σφιχτά ὥστε νά σχηματιστεῖ περίπου τριγωνικός κορμός Βάζουμε τόν κορμό γιάτρεῖς ὧρες περίπου στήν ψύξη Ὅταν τόν βγάλουμε ἀνοίγουμε τό ἀλουμινόχαρτο μέ προ-σοχή καί περιχύνουμε μέ τό γλάσο Διατηροῦμε τόν κορμό στό ψυγεῖο

Γιά τό γλάσο χρησιμοποιοῦμε μπέν-μαρί στό ὁποῖο λειώνουμε τήν κουβερτούρα μέ 3-4 κουταλιές γάλα καί 3-4 κουταλιές κονιάκ

Κορmicroός

ΚΚΑΑΛΛΗΗ ΕΕΠΠΙΙΤΤΥΥΧΧΙΙΑΑ

Ὀκτώβριος 2012 357

ΚΑΤΙ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΣΑΣ

Συνταγή καί φωτογραφίες ἀπόκ Μαρία Ἀδ Πύργος

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17 Ρ Ο Σ

Στή διπλανή στήλη συμπλήρωσε τά γράμ-ματα πού λείπουν καί φτιάξε τίς ζητούμενεςλέξεις πού τελειώνουν σέ -ΡΟΣ

1 Βουνό2 Χωράφι3 Ἕνας ἀπό τούς μαθητές τοῦ Χριστοῦ4 Δέν εἶναι βρώμικος5 Συσσωρευμένος πλοῦτος6 Αὐτός πού ἀγαπᾶ τή μελέτη7 Προσωρινός8 Τό ψάρι βακαλάος9 Ὁ ἀποτελούμενος ἀπό πολλά κύτταρα10 Ἀποτελεῖται ἀπό ἄσπρο καί μαῦρο χρῶμα11 Γιατρός εἰδικός γιά παιδιά12 Αὐτός πού δίνει παρηγοριά κουράγιο13 Φοβερός τρομακτικός14 Γεμάτος λάμψη ἀκτινοβόλος15 Μπροστά16 Ὑπάρχει στή σαπουνάδα17 Πρόθεση

ΛΕΞΕΙΣ ΡΟΣ

2 6 + 3 - 5 = 10

2 = 21

-

6 2 = 8

= 19

= = = =

3 17 21 36

Κάθε γραμμήκαί κάθε στήληπρέ πει νά περι-λαμβάνει τούς ἴ -διους ἀριθμούςκαί σύμβολαἀλλά μέ διαφορε-τική διάταξη

Βρεῖτε τή διά-ταξη γιά νάἰσχύουν τά ἀπο-τελέσματα πούἀναγράφονται

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ5

∆ΙΑΦΟΡΕΣ

ΚΚάάθθεε ἑβδομάδα ἕναςγάλος γεννάει πέντε αὐ -γά καί κάθε ἑβδομάδαμία ἀλεπού κλέβει ἕναἀπό αὐτά Πόσες ἑβδο-μάδες χρειάζονται γιάνά συγκεν-τρω θοῦν 30 αὐγά

ἌἌνν δύο ἐργάτες χρειάζον-ται δύο μέρες γιά νά βά-ψουν δύο τοίχους πόσεςμέ ρες θά χρει-αστοῦν δέκαἐργάτες γιάνά βά-ψουν δέ -κα τοίχους

Ὀκτώβριος 2012358

ΣΤΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟἩ νικηφόρα ἑλληνική Σημαία στήν ἐλεύ-

θερη Θεσσαλονίκη Ὀκτώβριος 1912 (Σύνθεση περιοδικοῦ laquoΠρός τή Νίκηraquo)

ldquo∆έν ξεχνωrdquo σηmicroαίνει

ΘυmicroαmicroαιΤιmicroω

Ὑπόσχοmicroαι

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

Μήν ξεχάσω

Μήν ξεχάσω

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012

φράση microέ τήν ὁποία ἄρχιζαν καί τελείωναν τό λόγο τους ὁ Ἀρχιστράτηγος καί ὅλοι οἱ Πολιτικοί καί Στρατιωτικοί ἡγέτες τῆς ἐποχῆς τῶνΒαλκανικῶν ∆ηλαδή microέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ κάτω ἀπό τήν καθοδήγηση καί τό θέληmicroα τοῦ Θεοῦ ὅλες οἱ ἐθνικές προσπάθειες ΣΥΝ ΘΕΩὅλα ὅσα συζητήθηκαν ἀποφασίστηκαν ἐδῶ microέσα ΣΥΝ ΘΕΩ βγῆκεἀπό ἐδῶ microέσα ἡ ἐντολή γιά προέλαση Καί ΣΥΝ ΘΕΩ ἡ Θεσσαλονίκη εἶναι ἐλεύθερη κι ἑλληνική

ΠΠεερράάσσττεε ππααρρααmicromicroέέσσαα Ἡ εἴσοδος εἶναι ἐλεύθερη γιά ὅλους ∆εξιά κι ἀριστερά στίς προθῆκεςἐκτίθενται ὅπλα τῶν Βαλκανικῶν πολέmicroων καθώς καί στολές στρατιωτικῶν τιmicroητικά ξίφηmicroετάλλια καί ἄλλα ἐξαρτήmicroατα Ὅmicroως γιά δεῖτε προσεκτικά ∆έν εἶναι ὅλα ἑλληνικά Εἶναιἀντικείmicroενα τῶν στρα τῶν πού πολέmicroησαν στούς Βαλκανικούς ἑλληνικοῦ τουρκικοῦ βουλγαρικοῦ σερβικοῦ τοῦ microαυροβουνιακοῦ καί ρουmicroανικοῦ Κάθε δύναmicroη στή δική της προθήκη

Ναί διότι ὅπως θά ξέρετε ὅταν ἄρχισε νά φθίνει ἡ Ὀθωmicroανική αὐτοκρατορία οἱ λαοί τῆς Βαλκανικῆς ἑνώθηκαν γιά νά διώξουν τό ζυγό ἀπό τά ἐδάφη τους καί νά ἐξασφαλίσουν τήν αὐτονοmicroία καί τήν ἐδαφική τους ἀκεραιότητα Τότε καί ἡ Ἑλλάδα ὑπό τόν Πρωθυπουργό ἘλευθέριοΒενιζέλο ἐντάχθηκε στή Συmicromicroαχία τῶν Βαλκανικῶν χωρῶν Βουλγαρίας Σερβίας Μαυροβουνίου

ΒΒέέββααιιαα δέν εἶχε ἐκπονηθεῖ κάποιο κοινό σχέδιο δράσης Τά πεδία τῶν microαχῶν ἦταν πολλάἘξάλλου οἱ τρεῖς χῶρες πού συmicromicroάχησαν microέ τήν Ἑλλά δα δέν ἤθελαν ἁπλῶς νά διώξουν τόνὈθωmicroανό ἀλλά καί νά βγοῦν στό Αἰ γαῖο νά προσαρτήσουν τή Μακεδονία Ἄρα ὁ ἑλληνικός στρατός εἶχε νά ἀντιπαλαίσει καί microέ τήν ὕπουλη αὐτή δυσκολία

Γιrsquo αὐτό καί στίς προθῆκες βλέπετε πολλά ππιισσττόόλλιιαα ΜΜάάννλλιιχχεερρ Τά εἶχε παραγγείλει καί τά προmicroηθεύτηκε ἀπό τό 1904 ἡ ἑλληνική Κυβέρνηση προετοιmicroάζοντας τή συmicromicroετοχή της στό microεγάλο πόλεmicroο

ΓΓύύρρωω γγύύρρωω στούς τοίχους εἶναι ἀναρτηmicroένοι πίνακες λιθογραφίες καί χάρτες τῆς ἐποχῆς Ἱστοροῦν καί ζωντανεύουν microπροστά στά microάτια microας τήν ἀκάθεκτη πορείατοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ πού ξεκινώντας ἀπό τήν ἐλεύθερη ΣτερεάἙλλάδα ἐφόρmicroησε πρός τή Μακεδονία καί τήν ἀπελευθέρωσε Πολλοί ἀπό τούς ἐξαιρετικούς πίνακες εἶναι τοῦ microεγάλου ζωγράφουΚενάν Μεσαρέ γιοῦ τοῦ Ταχσίν πασᾶ

ΟΟἱἱ micromicroάάχχεεςς πποολλλλέέςς κκααίί σσκκλληηρρέέςς Ἐλασσόνα ndash ∆εσκάτη στό Σαραντάπορο ἡ πρώτη microεγάλη νίκη Σέρβια Κοζάνη Ἀπελευθέρωση τῆς Βέροιας τῆς Κατερίνης τῆς Νάουσας Μιά microιάπέφτουν στά χέρια τῶν Ἑλλήνων οἱ πόλεις 500 χρόνια περίmicroεναν τό ἑλληνικό τουφέκι Τίποτα δέ σταmicroατᾶ τήν προέλαση

Στίς 20 Ὀκτωβρίου θριαmicroβευτής ὁ Ἕλληνας στρατιώτης microπαίνει στά Γιαννιτσάὕστερα ἀπό τήν πιό φονική microάχη γύρω ἀπό τήν ἱερήπόλη τῶν Μουσουλmicroάνων Κι ὁ δρόmicroος ἀνοίγει γιά τήνύmicroφη τοῦ ΘερmicroαGκοῦ Τό Γενικό Στρατηγεῖο microεταφέρεταιστό Τοψίν ἐδῶ πού εἴmicroαστε τώρα ∆εσπόζουσα θέσηἔχουν οἱ πίνακες τῆς ἀπελευθέρωσης τῆς Θεσσαλονίκης

ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ

Ὀκτώβριος 2012 349

ΤΤάά ἔἔππιιππλλαα ἀἀκκοοῦῦσσττεε micromicroιιλλοοῦῦνν Ἀφουγκραστεῖτε Φωνές φωνές ἑλληνικές καί τουρκικές Λέξεις σάν ἀπόηχοι ἀντιλαλοῦν microέσα ἀπό τά ἔπιπλα Ὅλα αὐθεντικά τῆς ἐποχῆς τῶν Μοδιάνο Φερmicroένα ἀπό τήν Αὐστρία καί τήν Ἑλβετία Καί τά ρολόγια τά χρυσά σταmicroατηmicroέναστίς microεγάλες ὧρες

ΞΞεεχχωωρρίίζζεεττεε micromicroιιάά ὀὀρργγιισσmicromicroέέννηη φφωωννήή Εἶναι τοῦ Ἀρχιστρατήγου διαδόχου Κωνσταντίνου Συνοmicroιλεῖ microέ τούς ἀπεσταλmicroένους ἀξιωmicroατικούς τοῦ Τούρκου ∆ιοικητῆ τῆς Θεσσαλονίκης ΧασάνΤαχσίν πασᾶ Ἀπό τίς 24 ἕως τίς 26 Ὀκτωβρίου τρεῖς φορές ἦρθαν γιά νά ζητήσουν νά παραδώσουν τήν Θεσσαλονίκη microά νά κρατήσουν τό στρατό τους ἤ ἔστω microερικές χιλιάδες ὅπλαἈνυποχώρητος ὁ Κωνσταντῖνος Καί ἀνήmicroερα τῆς γιορτῆς τοῦ καβαλάρη Ἁγίου τῆς Θεσσαλονίκης ἦρθε ἡ ἄνευ ὅρων παράδοσή της στούς Ἕλληνες

Ἀπό ἐδῶ διαδόθηκε τό χχααρροούύmicromicroεεννοο micromicroααννττάάττοο Κι ἀπό ἐδῶ ἄρχισε σάν τρελός σίφουνας νά τρέχει ὁ Ἑλληνικός στρατός νά φτάσει πρίν προλάβει βουλγάρικο ποδάρι νά πατήσει τό ἱερόχῶmicroα τῆς φίλης γῆς πού ἔλειωσε στήν ἀπαντοχή πέντε αἰῶνες

ΣΣᾶᾶςς ἀἀφφήήννοουυmicromicroεε ννάά ἀἀκκοούύσσεεττεε ττίίςς φφωωννέέςς Νά διαβάσετε microέ τήνἡσυχία σας τό ἀντίγραφο τοῦ Πρωτοκόλλου παράδοσης τῆςπόλης Καί σᾶς περιmicroένουmicroε στό προαύλιο microπροστά στόν τάφο

ἘἘδδῶῶ ἔχουν ἐναποτεθεῖ ὕστερα ἀπό πολλές περιπέτειες τάὀστά τοῦ Χασάν Ταχσίν πασᾶ Τοῦ ἀνθρώπου πού ἐπετέλεσεσωστά στήν κρίσιmicroη στιγmicroή τόν κρίσιmicroο ρόλο του καί δέν παρέδωσε τή Θεσσαλονίκη οὔτε στή σφαγή οὔτε στή βουλγαρική βουληmicroία Ἦταν ἀπό ἐξισλαmicroισmicroένη Ἑλληνίδα γεννηmicroένος ὁ Ταχσίν πασάς κι εἶχε σπουδάσειστή Ζωσιmicroαία Σχολή στά Γιάννινα ∆ίπλα του θαmicromicroένος ὁ γιός του Κενάν Μεσαρέ ὁ microεγάλος ζωγράφος πού ἄφησε ἀθάνατες microοναδικές ἀπεικονίσεις τῶν Βαλκανικῶν πολέmicroων

ὉὉ ΛΛεευυττέέρρηηςς κκιι ἐἐγγώώ σᾶς εὐχαριστοῦmicroε γιά τήν ὄmicroορφη παρέα Καθώς ἀποmicroακρυνόmicroαστεγυρίστε νά ρίξετε microιά τελευταία microατιά στό ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ Ἡmicroεγάλη ἐπιγραφή τῆς εἰσόδου φωνάζει τό microεγάλο microυστικό ΣΥΝ ΘΕΩ Καί σήmicroερα ἡ πατρίδα microας microόνο ΣΥΝ ΘΕΩ θά νικήσει

Ο Ρ Ο Σ

Α Γ Ρ Ο Σ

Π Ε Τ Ρ Ο Σ

Κ Α Θ Α Ρ Ο Σ

Θ Η Σ Α Υ Ρ Ο Σ

Μ Ε Λ Ε Τ Η Ρ Ο Σ

Π Ρ Ο Σ Κ Α Ι Ρ Ο Σ

Μ Π Α Κ Α Λ Ι Α Ρ Ο Σ

Π Ο Λ Υ Κ Υ Τ Τ Α Ρ Ο Σ

Α Σ Π Ρ Ο Μ Α Υ Ρ Ο Σ

Π Α Ι Δ Ι Α Τ Ρ Ο Σ

Π Α Ρ Η Γ Ο Ρ Ο Σ

Τ Ρ Ο Μ Ε Ρ Ο Σ

Λ Α Μ Π Ρ Ο Σ

Ε Μ Π Ρ Ο Σ

Α Φ Ρ Ο Σ

Π

1234567891011121314151617 Ρ Ο Σ

ΛΕΞΕΙΣ ΡΟΣ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ

2 6 + 3 - 5 = 10

+ - +

5 - 2 6 + 3 = 21

- + -

6 + 3 - 5 2 = 8

+ -

3 5 - 2 + 6 = 19

= = = =

3 17 21 36

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

1 Ὁ γάλος δέν γεννάει αὐγά2 Καί οἱ δέκα ἐργάτες θάχρειαστοῦν δύο μέρες

ΛΥΣΕΙΣ

Ὀκτώβριος 2012350

Μιά ἔκπληξηmicroιά εὐκαιρία

Στό ἑπόmicroενο τεῦχος ndashΝοέmicroβριος 2012ndashθά βρεῖτε ὡραῖο

χριστουγεννιάτικο θεατρικόΜιά εὐκαιρία

γιά τό πρόγραmicromicroά σαςτῆς ἑορτῆς τῶν ΧριστουγέννωνΔΙ

ΑΦΟΡ

ΕΣ

Πολυαγαπημένο μου laquoΠρός τή ΝίκηraquoΕἶμαι μιά ἀναγνώστριά σου καί τε-

λείωσα τή Δευτέρα Γυμνασίου Κάθεμήνα σέ διαβάζω ἀνελλιπῶς καθώς πε-ριέχεις ποικιλία ἀπαντήσεων στά θέ-ματα πού μέ ἀπασχολοῦν Σοῦ

ὀφείλω λοιπόν μέσα ἀπό τά βάθη τῆς καρδιᾶς μουἕνα μεγάλο εὐχαριστῶ πού μέ ἐξοπλίζεις κάθεφορά μέ δύναμη κουράγιο θάρρος αὐτοπεποί-θηση Χάρη σέ σένα ἔχω ἀποκτήσει μιά πιό αἰσιό-δοξη στάση γιά τή ζωή καί μιά διαφορετική ματιάγιά τόν γενικότερο κόσμο

Μέ πολλή ἀγάπη Μαρ Ἰ Ἀμαλιάδα

Μέσα στή κάψα τοῦ καλοκαιριοῦ (τό e-mailστάλθηκε στό Περιοδικό 1172012) δροσιές ἀπότά μηνύματά σας δροσιές τά μηνύματά σας Καίτό δικό σου ἀγαπητή Μαρ Καί πιό πολύ ἐκεῖνο πούμοῦ γράφεις γιά laquoαἰσιόδοξη στάση ἀπέναντι στήζωή καί διαφορετική ματιά στόν γενικότεροκόσμοraquo Πραγματικά αὐτά μᾶς χαρίζει ἡ πίστη στόΧριστό καί ὁ λόγος Του Καί εἶσαι εὐτυχισμένη πούτόσο νωρίς κατάλαβες τά σημαντικά Κράτα αὐτήτήν πίστη καλλιέργησέ την καί τότε θά βλέπεις καίμέσα στά σκοτάδια φῶς ἐλπίδα λύσεις

Ἀγαπημένο μου ΠεριοδικόΕἶναι καιρός τώρα πού μιά σκέψη τυ-

ραννάει τό μυαλό μου καί θά ἤθελαπολύ μιά ἀπάντηση Συνεχῶς γύρωμου ἀκούω ἀνθρώπους ἀκόμη καίνέους νά συζητοῦν γιά συνανθρώπους

τους καί νά λένε ὅτι τούς laquoματιάζουνraquoraquoΜ Μ Χίος

Τό θέμα πού σέ ἀπασχολεῖ τόσο ἀγαπητή Μεἶναι ἡ βασκανία τό laquoμάτιασμαraquo θέμα γνωστό ἀπότήν ἀρχαιότητα Εἶναι καθαρή ἐπενέργεια τοῦ πο-νηροῦ πνεύματοςπού εἶναι πάντα καταστροφικό

καί μισάνθρωπο ὅπως καταλαβαίνεις καί σύ ἀπό τάπαραδείγματα πού ἀναφέρεις στό γράμμα σουΠροέρχεται ἀπό φθόνο Ἡ Ἐκκλησία μας δέχεταιτή βασκανία (τό laquoμάτιασμαraquo) καί ὑπάρχουν εἰδικέςεὐχές γιά τήν ἀντιμετώπισή της Αὐτό πού πρέπεινά κάνει ἕνας πιστός χριστιανός εἶναι νά μετέχειστά Ἱερά Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας μας Ἱερά Ἐξο-μολόγηση καί θεία Εὐχαριστία νά φοράει τόσταυρό του καί νά κάνει τό σταυρό του ndashτό φο - βᾶται αὐτό πολύ ὁ διάβολοςndash καί νά προσφεύγειστήν Ἐκκλησία ἄν τοῦ συμβεῖ κάτι τέτοιο Ἡ δύ-ναμη πάντως τοῦ διαβόλου ἐλέγχεται Θυμᾶσαιτόν δαιμονισμένο τῶν Γερ γεσηνῶν (Μάρκ ε´ 1-20)Ἐπειδή ὡστόσο τό θέμα πού θίγεις εἶναι σοβαρόἴσως ἀργότερα τό laquoΠρός τή Νίκηraquo νά ἀσχοληθεῖἐκτενέστερα

Tί ὡραῖα κείμενα τά κείμενα πού μοῦστείλατε ἀγαπητά laquoΧελιδόνιαraquo ἀπότή ζωή στήν Κατασκήνωσή σας στόἙλληνικό Κορινθίας Τί ἐκπλήξειςἈπό τή μιά σπουδαῖες συγγραφεῖςἀπό τήν ἄλλη σπουδαῖες ποιήτριες

Κυρίως ὅμως χαρούμενα καί δημιουργικά παιδιάΝά σᾶς εὐλογεῖ ὁ Κύριός μας Καί τό χειμώνα πούἔφθασε νά ἔχετε θερμές καρδιές γιά τό Χριστόμας καί καλό ἀγώνα γιά ὅσα ὄμορφα μάθατε τό κα-λοκαίρι Εὐχαριστῶ ἰδιαίτερα τήν Ὁμάδα laquoἌγγε-λοι Ἀγάπηςraquo γιά τήν καταπληκτική ἀ κροστιχίδαπού μοῦ ἔστειλε μέ τίς ὀμορφιές τῆς κατασκηνω-τικῆς ζωῆς Τήν κρατάω γιάτήν προ-κατασκη-νωτική

ΕΕΣΣΕΕΙΙΣΣ ΚΚΙΙ ΕΕΓΓΩΩlaquoἘσύ πού θρόνος Σου ἡ ΘεσσαλονίκηΜακεδονί τη Ἀκρί τα Καβαλάρηφώτισέ microας τό δρόmicroο πρός τή ΝίκηΤοῦ microήνα πού γιορτάζει Σε εἶν᾽ ἡ χάρη

∆εόmicroεθά ΣουΒάλε microας τοῦ θριάmicroβου τήν κορώναraquo

(Κ Παλαmicroᾶς)

Καί τήν ἔβαλε laquoτοῦ θριάμβου τήν κορώναraquoὁ Μακεδονίτης Ἀκρίτας ΚαβαλάρηςἍγιος Δημήτριος2266 ὈὈκκττωωββρρίίοουυ 11991122ἐλευθερώθηκε ἡ Θεσσαλονίκη ἀπό τούς ΤούρκουςΠανηγυρίζει ἡ Ἑλλάδα ὅλη στά 100 χρόνια τοῦ θριάμβουΚαί ἀγρυπνεῖ

Στό τεῦχος αὐτό ndash Ὀκτώβριος 2012ndash

λόγω ἐπίκαιρης ὕληςδέν θά δημοσιευθοῦν

κείμενα τοῦ Διαγωνισμοῦ μας

Ὀκτώβριος 2012 351

ρακαλοῦσε τήν εὐχαριστοῦσε Δικό τηςδῶρο ἔνιωσε πώς ἦταν κι ἡ δουλειά τουστή μεγάλη ψαροταβέρνα κοντά στό λι-μάνι πού τοῦ ἐξασφάλιζε μεροκάματοἱκανό νά βοηθάει τόν πατέρα του νάθρέψει τά ἑπτά ἀδέλφια τουΣβέλτος ξύπνιος εὐγενικός καί προ-

πάντων τίμιος κέρδισε ἀμέσως τήνἀγάπη καί τήν ἐμπιστοσύνη τοῦ κυρ-Προκόπη τοῦ μαγαζάτορα καί μαζίπαινέματα καί πλούσια φιλοδωρήματαΕἶχε χίλιους λόγους γιά νά ᾽ναι πολύεὐχαριστημένος ὁ Παναγιώτης κι ἕνανπολύ μεγάλο καί σοβαρό γιά νά μήνεἶναι Λόγοι βλάσφημοι μόλυναν τόστόμα τοῦ κυρ-Προκόπη καί μαζί τήδροσερή θαλασσινή ἀτμόσφαιρα τοῦμαγαζιοῦὉ Παναγιώτης ἔνιωθε νά πνίγεται

ὅμως εἶχε κληρονομιά ἀπrsquo τή γιαγιά τόἀντίδοτο laquoὙπερευλογημένη ὑπάρχειςΘεοτόκε Παρθένεraquo ἔλεγε μεγαλόφωναμόλις οἱ βρώμικοι λόγοι ἔφθαναν στrsquoαὐτιά του καί τό πρόσωπό του σκυ-θρώπαζε Αὐτή ἦταν ἡ πρώτη του κί-νηση ἀντίδρασης Μετά ἀπό λίγο ἔγινεκι ἡ δεύτερηmdash Παναγιώτη σέ νιώθω ψυχραμένο

Τί συμβαίνει Ἔχεις κανένα παράπονοἀπό μέναmdash Κυρ-Προκόπη μοῦ δίνεις καλή δου-

λειά καί μοῦ δείχνεις μέ κάθε τρόπο τήφροντίδα σου Σrsquo εὐχαριστῶ πολύ ὅ μωςἔχω παράπονο μεγάλοmdash Πές παιδί μου τί εἶναι mdash Μιλᾶς ἄσχημα γιά τή Μάνα μουmdash Ἐγώ πότεmdash Γιά τήν Παναγίαmdash Αὐτό ἐννοεῖς Μή χολοσκᾶς καη-

Ἡ κληρονοmicroι

άτῆς γιαγιᾶς

Ἦ ταν παιδί ὅταν πρωταντίκρισε τόφοβερό πρόσωπο τοῦ πολέμου ὅτανπρωτάκουσε ἐκεῖνον τό διαπεραστικόἦχο-προμήνυμα πώς θά σκοτείνιαζε ὁοὐρανός τους μrsquo ἐκεῖνα τά μαῦρα σιδε-ρένια σύννεφα πού ἔβρεχαν κατα-στροφή Τή φρίκη τῆς μνήμης τουςδιέλυε ἡ ἀγαπημένη θύμηση τῆς γιαγιᾶςlaquoὙπεραγία Θεοτόκε σῶσον ἡμᾶς

Μή φοβάστε κάτω ἀπό τή Σκέπη Τηςεἴμαστεraquo φώναζε σά γιά νά ξεπεράσειτίς σειρῆνες ἡ γιαγιά κι ὅταν περνοῦ -σε τό κακό laquoὙπερευλογημένη ὑ πάρ-χεις Θεοτόκε Παρθένε Πάλι μᾶς ἔσωσεἡ Παναγίαraquo laquoΜήν τό ξεχάσετε αὐτόποτέ παιδιά μουraquo laquoΝά εὐγνωμονεῖτετή μεγάλη Μάνα μας νά τήν τιμᾶτε καίνά λατρεύετε τόν Υἱό ΤηςraquoΔέν τό ξέχασε ὁ Παναγιώτης Τήν ἀ -

γαποῦσε πολύ τήν Παναγία τήν πα-

Ὀκτώβριος 2012352

μένε λόγια πού πετᾶνε δέ τό θέλωκακό συνήθειοmdash Ναί ἀφεντικό σέ παρακαλῶ Πρίν

λίγα χρόνια ὅλοι τήν ἱκετεύαμε νά σώ -σει τόν τόπο μας Κι ἐσύ σίγουρατότε μέσrsquo τή φωτιά τοῦ μετώπου τήνπαρακαλοῦσες Καί σrsquo ἄκουσε κι ἔ -δωσε νά γυρίσεις γερός κι ἡ Πατρίδαμας τώρα νά ᾽ναι λεύτερη Κι Ἐκείνηἀντί γιά εὐχαριστίες ἀκούει τώραmdash Ἔχεις δίκιο Πρέπει νά τό κόψωΠέρασαν ἑβδομάδες μῆνες μά ἡ ἀρ -

ρώστια τοῦ κυρ-Προκόπη δέν πέρασεὉ πάντα καλός κι ἐργατικός Πανα-γιώτης ἀσφυκτιοῦσε πιά στό χῶρο τῆςδουλειᾶς του Μιά μέρα τό ἀφεντικότόν κάλεσε νά μιλήσουνmdash Παναγιώτη ἐγώ παιδιά δέν ἔχω οἱ

κόποι μου δέ θέλω νά μείνουν σέ συγ-γενεῖς Σοῦ προτείνω νά γίνουμε συνε-ταῖροι Ἐγώ θά βάλω τήν ἐπιχείρηση κιἐσύ τά ἐργατικά καί καθαρά χέρια σουΣκέψου το κι αὔριο μοῦ ἀ πα ντᾶςΕἶχε σκεφθεῖ ὁ Παναγιώτης γιrsquo αὐτό

καί χωρίς νά ὑπολογίσει τή σίγουρηδουλειά καί τήν ἄνεση πού ἐξασφάλιζεστήν πολύτεκνη οἰκογένειά τους ἀπο-φάσισε τήν τρίτη καί τελευταία κίνησηmdash Κυρ-Προκόπη σrsquo εὐχαριστῶ πολύ

γιά τήν ἀγάπη καί τήν ἐμπιστοσύνησου Ὅμως τήν πρότασή σου δέν μπο -ρῶ νά τή δεχθῶ οὔτε νά μείνω ἄλλοστή δούλεψή σου μπορῶ Εἶπε ἔλυσε τήν ποδιά ἀπό τή μέση

του καί τήν ἀκούμπησε στό τραπέζιπού βρισκόταν μπροστά τουmdash Δέν καταλαβαίνω Γιά ποιό λόγοmdash Γιά κάποιους λόγους σου κυρ-

Προ κόπηmdash Δέν μπορῶ νά τό πιστέψω Ἐν νο -

εῖς Σπουδαῖο πράγμα ποιόν βλάπτωΕἶπε ἐκεῖνος περισσότερο πειραγμένοςπαρά ξαφνιασμένος

mdash Τόν ἑαυτό σου κι ὅποιον σrsquo ἀ κού -ει ἀφεντικόmdash Ξανασκέψου το καί περίμενε τό

τέλος τοῦ μήνα νά λογαριαστοῦμεσοῦ χρωστάωmdash Τίποτα δέ χρωστᾶς σέ μένα στήν

Παναγία ὅμως χρωστᾶς κυρ-Προκό -πη χρωστᾶμε ὅλοι μας εὐγνωμοσύνηκαί τιμή καί στόν Υἱό της τή λατρείαμαςἜφυγε λυπημένος μά εἰρηνικός ὁ

Παναγιώτης Ἄφηνε τή δουλειά του μάκρατοῦσε δική του τήν πολύτιμη κλη-ρονομιά τῆς γιαγιᾶς Αὐτή τοῦ ἐξα-σφάλισε τό μέλλον Λίγους μῆνες μετάδιορίστηκε ὑπάλληλος σέ δημόσια ὑ -πηρεσία πράγμα σπουδαῖο γιά τήν ἐ -ποχή Ἀργότερα δημιούργησε εὐλογημένηπολύτεκνη οἰκογένεια Τώρα μᾶς διη-γεῖται τήν ἱστορία του γιά νά μᾶςμάθει ὅποτε νιώθουμε νά μολύνεται τόπεριβάλλονμας ἡ τάξη ἡ παρέατό προαύλιοτό γήπεδοἀπό παρό-μοια λόγια νάἀποφασίζουμεκάποιες δυνα-μικές κινήσειςἀντίδρασηςγιά νάἑλκύουμετή μεγάληΧάρη τῆς Πα-ναγίας καί νάκρατοῦμε τήΣκέπη Τηςἁπλωμένηπάνω ἀπότήν Πα-τρίδα μας

Μ

τῆς γιαγιᾶς

Ὀκτώβριος 2012 353

ΤΥΠΟΣ ΠΛΟΙΟΥ ΕΛΑΦΡΥ ΚΑΤΑ∆ΡΟΜΙΚΟ ΜΗΚΟΣ 140 Μ ΠΛΑΤΟΣ 21 Μ ΒΥΘΙΣΜΑ 75 ΜΠΛΗΡΩΜΑ 30 ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΙ

670 ΝΑΥΤΕΣΜΕΓΙΣΤΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ 225 ΚΟΜΒΟΙΜΗΧΑΝΕΣ 2 ΤΕΤΡΑΚΥΛΙΝ∆ΡΕΣΠΥΡΟΒΟΛΑ 4 ΤΩΝ 234 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ

8 ΤΩΝ 197 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ8 ΤΑΧΥΒΟΛΑ ΤΩΝ 76 ΧΙΛ5 ΑΝΤΙΑΕΡΟΠΟΡΙΚΑ

ΕΝΑ ΖΩΝΤΑΝΟ ΜΟΥΣΕΙΟΤΟΥ ΠΟΛΕΜΙΚΟΥ ΜΑΣ ΝΑΥΤΙΚΟΥ

Βρισκόmicroαστε στό Πάρκο ΝαυτικᾹς Παράδοσης στό Τροκαντερό δίπλα στή microαρίνα τοῦ Φλοίσβουστό Παλαιό Φάληρο Ἐδῶ εἶναι ἐλλιmicroενισmicroένα πλοῖα τοῦ Πολεmicroικοῦ Ναυτικοῦ πού ἔγραψανλαmicroπρές σελίδες στή σύγχρονη ἑλληνική ἱστορία

Τό θωρηκτό laquoἈβέρωφraquo ναυπηγήθηκε τό 1911 στά ναυπηγεῖα τῶν ἀδελφῶν ORLANDO στό Λιβόρνο τῆς Ἰταλίας

Ἡ τότε κυβέρνηση τοῦ Κυριακούλη Μαυροmicroιχάλη δαπάνησε22300000 δρχ γιά τήν ἀπόκτησή του Τά 8000000 δρχπροέρχονταν ἀπό τό 20 τῆς συνολικῆς κληρονοmicroιᾶς τοῦ Γεωργίου Ἀβέρωφ πού τά παραχώρησε microέ τή διαθήκη του στόΤαmicroεῖο Ἐθνικοῦ Στόλου Τό πλοῖο πού ἔφερε τό ὄνοmicroά τουκατέπλευσε στίς 11 Σεπτεmicroβρίου στό Φάληρο ὅπου τό ὑ ποδέχτηκαν οἱ Ἕλληνες microέ microεγάλο ἐνθουσιασmicroό

ΤΟ ΘΩΡΗΚΤΟ laquoΑΒΕΡΩΦraquo ∆ΕΝ ΜΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΕΙ ΠΙΑ ΣΤΙΣ ΘΑΛΑΣΣΕΣΜΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΕΙ ΟΜΩΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑhellip

5 Ὀκτωβρίου 1912 Κήρυξη Βαλκανικῶν ΠολέmicroωνἈναχώρηση τοῦ στόλου γιά τό Αἰγαῖο

3 ∆εκεmicroβρίου 1912 Ναυmicroαχία τῆς Ἕλλης

Ἡ Ἑλλάς δέν ἀναmicroένει ἀπό ἐσς νά ἀποθάνετε γι αὐτήν Ἀναmicroένει νά νικήσετε Αὐτήἦταν ἡ προτροπή τοῦ Ἐ Βενιζέλου πρός τούς Ἕλληνες Ναῦτες στίς 5 Ὀκτωβρίου 1912

Ὀκτώβριος 2012354

Ἡ σηmicroαία τοῦ laquoἈβέρωφraquo εἶναι microεγαλύτερηἀπrsquoαὐτές πού κυmicroατίζουν στά ἄλλα ἑλληνικάπολεmicroικά πλοῖα καί τήν ἀκολουθεῖ microιά ἱστορίαΜετά τήν Ἀπελευθέρωση ὅταν τό θωρηκτόlaquoἈβέρωφraquo ἐπέστρεψε στήν Ἑλλάδα microεταφέροντας τήν ἐξόριστη κυβέρνηση θεωρήθηκεσωστό νά κρεmicroαστεῖ στόν ἱερό βράχο τῆςἈκρόπολης ἡ σηmicroαία τοῦ πλοίου ὡς ἔνδειξητῆς ἔννοιας τῆς ἐλευθερίας καθώς τό πλοῖοεἶναι τό microοναδικό κοmicromicroάτι ἑλληνικῆς γῆς πούστά 100 χρόνια ζωῆς του δέν ἔχει κατακτηθεῖ ποτέ Ἀπό τότε στό πλοῖο κυmicroατίζει microιάἴδια σέ microέγεθος σηmicroαία τῶν 48 τmicro

5 Ἰανουαρίου 1913 Ναυmicroαχία τῆς Λήmicroνου

2 Μαῒου 1919 Ἀποβίβαση ἑλληνικοῦ στρατοῦ στή Σmicroύρνη

Σεπτέmicroβριος 1922 Ὑποστήριξη ἀποχώρησης ἑλληνικοῦ στρατοῦἀπό Μικρά Ἀσία

5 Μαῒου 1937 Ἄφιξη στήν Ἀγγλία γιά τά 25χρονα τῆς βασιλείας τοῦ Γεωργίου Ε΄ τῆς Ἀγγλίας

18 Ἀπριλίου 1941 Ἀναχώρηση γιά Κρήτη καί Ἀλεξάνδρεια Αἰγύπτου

18 Ὀκτωβρίου 1937 Ἐπίσηmicroη ἐπίσκεψη στήν Κωνπολη

28 Ὀκτωβρίου 1940 Κήρυξη ἑλληνο9ταλικοῦ πολέmicroου

18 Ὀκτωβρίου 1944 Ἄφιξη στήν ἐλεύθερη Ἑλλάδα

1951 Ἐγκαταλείπει τήν ἐνεργό δράση

1983 Ἀπόφαση γιά microετατροπή σέ Μουσεῖο

1986 Μεταφέρεται στό Π Φάληρο

Ὁ ἀπολογισmicroός τᾹς ναυmicroαχίας γιά τούς Ὀθωmicroανούς ἦταν τραγικός Ἑκατόν ἐνενήντα νεκροίπολλαπλάσιοι τραυmicroατίες καί βαριές ζηmicroιές σέ τρία πλοῖα τους Ο ἑλληνικός στόλος εἶχε microόλιςτρεῖς τραυmicroατίες καί microικρές ζηmicroιές Ὁ τουρκικός στόλος δέ βγᾹκε ἀπό τά στενά τοῦ Ἑλλησπόντουγιά πολλά χρόνια καί ἡ Τουρκία ὑπογράφει ταπεινωτική συνθήκη εἰρήνης microέ τήν Ἑλλάδα

Ὀκτώβριος 2012 355

Παρατηρῆστε τήν ἀντίστροφη κλίσητῆς πλώρης τοῦ πλοίου χαρακτηριστικήγιά τά πλοῖα τῆς ἐποχῆς σέ ἀντίθεση microέτά σηmicroερινά Τό microπροστινό τmicroῆmicroα πούβρίσκεται κάτω ἀπό τήν ἐπιφάνεια τῆςθάλασσας εἶναι ἀπό συmicroπαγή χάλυβα γιάνά microπορεῖ νά κάνει microέχρι καί ἐmicroβολισmicroόΜιά συνέχεια τῆς ἀρχαίας τριήρους καίτῆς ναυτικῆς παράδοσης τῆς Ἑλλάδας

Σπάνια συναντᾶ κανείς ἕνα ἐκκλησάκι πάνω σέπολεmicroικό πλοῖο ὅπως τό παρεκκλήσι τοῦ ἉγίουΝικολάου hellipΤίς παραmicroονές τῆς ναυmicroαχίας τῆςrdquoἝλληςrdquo (Νοέmicroβριος 1912) ὁ πυροβολητής Σωτήριος Κ Σκόδρας πῆγε στόν ὑπηρετοῦνταἀρχιmicroανδρίτη τότε καί microετέπειτα microητροπολίτηΣπάρτης ∆ιονύσιο ∆άφνο καί τοῦ ἀνακοίνωσε

ὅτι κατά τή διάρκεια τῆς ὑπηρεσίας του παρατήρησε microιά περίεργη σκιά στόν κάδο νεροῦπού ἔmicroοιαζε πολύ microέ τή microορφή τοῦ Ἁγίου Νικολάου Οἱ ἄλλοι ναῦτες δυσπίστησαν λέγοντας ὅτι ἐπρόκειτο γιά ὀξείδωση τῆςλαmicroαρίνας Αὐτό ὅmicroως ἦταν ἀδύνατο γιατίὁ κάδος ἦταν ὁλοκαίνουργος Μόλις ἐνηmicroερώθηκε ὁ ναύαρχος Κουντουριώτης διέταξε νά τοποθετήσουν τόν κάδο στόπαρεκκλήσιο τοῦ θωρηκτοῦ καί νά γίνει ὁmicroιλία στό πλήρωmicroαmicroέ θέmicroα rdquoὉ Θεός εἶναι microαζί microαςrdquo

ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΟΥ ΘΩΡΗΚΤΟΥ laquoΑΒΕΡΩΦraquohellip

Κάθε χρόνο τό πλοῖο δέχεται πάνω ἀπό 30000 ἐπισκέπτες Τό laquoΑΒΕΡΩΦraquo δέν εἶναι ἁπλά ἕναΜουσεῖο εἶναι ὁλόκληρο ἕνα κειmicroήλιο microέσα στό ὁποῖο ὁ κάθε ἐπισκέπτης περπατ microέ δέος Εἶναιἕνα ζωντανό ναυτικό microνηmicroεῖο πού κάθε γωνιά του ζωντανεύει microιά ἱστορία τόσο θαυmicroαστή ὅσοκαί ἡ ψυχή τῶν ἀνθρώπων πού τό ὑπηρέτησαν

Φ

Ὀκτώβριος 2012356

ἹἹλλιικκάά 2 πακέτα τετράγωνα μπισκότα (τύπου Πτί-μπέρ) 1 φάκελο Garni βανίλια 1 φάκελο κρέμα στιγμῆς ἄνθος ἀραβοσίτου βανίλια 2 ποτήρια γάλα

καί frac12 περίπου ποτήρι γάλα γιά νά βουτᾶμε τά μπισκότα frac12 ποτήρι ζάχαρη ἄχνη 200 γρ βιτάμ soft 3 βανίλιες 1 κουταλιά σούπας κακάο ἤ nescafeacute 3-4 κουταλιές λικέρ καφέ 3-4 κουταλιές κονιάκ 1 κουβερτούρα 125 γρ

ἘἘκκττέέλλεεσσηηΧτυπᾶμε γιά δύο λεπτά στό μίξερ τό garni τήν κρέμα

στιγμῆς τό γάλα τήν ἄχνη τό βιτάμ καί τίς βανίλιεςΣέ ἕνα μακρύ δίσκο βάζουμε ἀλουμινόχαρτο καί ἁπλώ-

νουμε τά μπισκότα πού ἔχουμε βουτήξει στιγμιαῖα στόγάλα καί τό λικέρ Τά μπισκότα τά τοποθετοῦμε ἑνωμένασέ τρεῖς σειρές Βάζουμε συνολικά 3 μπισκότα κατά πλά-τος καί 7 μπισκότα κατά μῆκος

Πάνω στή μεσαία σειρά μπισκότων ἁπλώνουμε τό 13τῆς κρέμας καί πάνω στήν κρέμα τοποθετοῦμε μία ἀκόμασειρά μπισκότα Πάνω ἀπ΄ αὐτά τά μπισκότα βάζουμε τόἄλλο 13 τῆς κρέμας στό ὁποῖο ἔχουμε προσθέσει κακάοΣυνεχίζουμε μέ μία ἀκόμα σειρά μπισκότα καί τέλος βάζουμε τό τελευταῖο 13 τῆς κρέμας

Σηκώνουμε τίς δύο πλαϊνές πλευρές τοῦ ἀλουμινόχαρτου μαζί μέ τά μπισκότα καί κλεί-νουμε σφιχτά ὥστε νά σχηματιστεῖ περίπου τριγωνικός κορμός Βάζουμε τόν κορμό γιάτρεῖς ὧρες περίπου στήν ψύξη Ὅταν τόν βγάλουμε ἀνοίγουμε τό ἀλουμινόχαρτο μέ προ-σοχή καί περιχύνουμε μέ τό γλάσο Διατηροῦμε τόν κορμό στό ψυγεῖο

Γιά τό γλάσο χρησιμοποιοῦμε μπέν-μαρί στό ὁποῖο λειώνουμε τήν κουβερτούρα μέ 3-4 κουταλιές γάλα καί 3-4 κουταλιές κονιάκ

Κορmicroός

ΚΚΑΑΛΛΗΗ ΕΕΠΠΙΙΤΤΥΥΧΧΙΙΑΑ

Ὀκτώβριος 2012 357

ΚΑΤΙ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΣΑΣ

Συνταγή καί φωτογραφίες ἀπόκ Μαρία Ἀδ Πύργος

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17 Ρ Ο Σ

Στή διπλανή στήλη συμπλήρωσε τά γράμ-ματα πού λείπουν καί φτιάξε τίς ζητούμενεςλέξεις πού τελειώνουν σέ -ΡΟΣ

1 Βουνό2 Χωράφι3 Ἕνας ἀπό τούς μαθητές τοῦ Χριστοῦ4 Δέν εἶναι βρώμικος5 Συσσωρευμένος πλοῦτος6 Αὐτός πού ἀγαπᾶ τή μελέτη7 Προσωρινός8 Τό ψάρι βακαλάος9 Ὁ ἀποτελούμενος ἀπό πολλά κύτταρα10 Ἀποτελεῖται ἀπό ἄσπρο καί μαῦρο χρῶμα11 Γιατρός εἰδικός γιά παιδιά12 Αὐτός πού δίνει παρηγοριά κουράγιο13 Φοβερός τρομακτικός14 Γεμάτος λάμψη ἀκτινοβόλος15 Μπροστά16 Ὑπάρχει στή σαπουνάδα17 Πρόθεση

ΛΕΞΕΙΣ ΡΟΣ

2 6 + 3 - 5 = 10

2 = 21

-

6 2 = 8

= 19

= = = =

3 17 21 36

Κάθε γραμμήκαί κάθε στήληπρέ πει νά περι-λαμβάνει τούς ἴ -διους ἀριθμούςκαί σύμβολαἀλλά μέ διαφορε-τική διάταξη

Βρεῖτε τή διά-ταξη γιά νάἰσχύουν τά ἀπο-τελέσματα πούἀναγράφονται

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ5

∆ΙΑΦΟΡΕΣ

ΚΚάάθθεε ἑβδομάδα ἕναςγάλος γεννάει πέντε αὐ -γά καί κάθε ἑβδομάδαμία ἀλεπού κλέβει ἕναἀπό αὐτά Πόσες ἑβδο-μάδες χρειάζονται γιάνά συγκεν-τρω θοῦν 30 αὐγά

ἌἌνν δύο ἐργάτες χρειάζον-ται δύο μέρες γιά νά βά-ψουν δύο τοίχους πόσεςμέ ρες θά χρει-αστοῦν δέκαἐργάτες γιάνά βά-ψουν δέ -κα τοίχους

Ὀκτώβριος 2012358

ΣΤΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟἩ νικηφόρα ἑλληνική Σημαία στήν ἐλεύ-

θερη Θεσσαλονίκη Ὀκτώβριος 1912 (Σύνθεση περιοδικοῦ laquoΠρός τή Νίκηraquo)

ldquo∆έν ξεχνωrdquo σηmicroαίνει

ΘυmicroαmicroαιΤιmicroω

Ὑπόσχοmicroαι

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

Μήν ξεχάσω

Μήν ξεχάσω

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012

ΤΤάά ἔἔππιιππλλαα ἀἀκκοοῦῦσσττεε micromicroιιλλοοῦῦνν Ἀφουγκραστεῖτε Φωνές φωνές ἑλληνικές καί τουρκικές Λέξεις σάν ἀπόηχοι ἀντιλαλοῦν microέσα ἀπό τά ἔπιπλα Ὅλα αὐθεντικά τῆς ἐποχῆς τῶν Μοδιάνο Φερmicroένα ἀπό τήν Αὐστρία καί τήν Ἑλβετία Καί τά ρολόγια τά χρυσά σταmicroατηmicroέναστίς microεγάλες ὧρες

ΞΞεεχχωωρρίίζζεεττεε micromicroιιάά ὀὀρργγιισσmicromicroέέννηη φφωωννήή Εἶναι τοῦ Ἀρχιστρατήγου διαδόχου Κωνσταντίνου Συνοmicroιλεῖ microέ τούς ἀπεσταλmicroένους ἀξιωmicroατικούς τοῦ Τούρκου ∆ιοικητῆ τῆς Θεσσαλονίκης ΧασάνΤαχσίν πασᾶ Ἀπό τίς 24 ἕως τίς 26 Ὀκτωβρίου τρεῖς φορές ἦρθαν γιά νά ζητήσουν νά παραδώσουν τήν Θεσσαλονίκη microά νά κρατήσουν τό στρατό τους ἤ ἔστω microερικές χιλιάδες ὅπλαἈνυποχώρητος ὁ Κωνσταντῖνος Καί ἀνήmicroερα τῆς γιορτῆς τοῦ καβαλάρη Ἁγίου τῆς Θεσσαλονίκης ἦρθε ἡ ἄνευ ὅρων παράδοσή της στούς Ἕλληνες

Ἀπό ἐδῶ διαδόθηκε τό χχααρροούύmicromicroεεννοο micromicroααννττάάττοο Κι ἀπό ἐδῶ ἄρχισε σάν τρελός σίφουνας νά τρέχει ὁ Ἑλληνικός στρατός νά φτάσει πρίν προλάβει βουλγάρικο ποδάρι νά πατήσει τό ἱερόχῶmicroα τῆς φίλης γῆς πού ἔλειωσε στήν ἀπαντοχή πέντε αἰῶνες

ΣΣᾶᾶςς ἀἀφφήήννοουυmicromicroεε ννάά ἀἀκκοούύσσεεττεε ττίίςς φφωωννέέςς Νά διαβάσετε microέ τήνἡσυχία σας τό ἀντίγραφο τοῦ Πρωτοκόλλου παράδοσης τῆςπόλης Καί σᾶς περιmicroένουmicroε στό προαύλιο microπροστά στόν τάφο

ἘἘδδῶῶ ἔχουν ἐναποτεθεῖ ὕστερα ἀπό πολλές περιπέτειες τάὀστά τοῦ Χασάν Ταχσίν πασᾶ Τοῦ ἀνθρώπου πού ἐπετέλεσεσωστά στήν κρίσιmicroη στιγmicroή τόν κρίσιmicroο ρόλο του καί δέν παρέδωσε τή Θεσσαλονίκη οὔτε στή σφαγή οὔτε στή βουλγαρική βουληmicroία Ἦταν ἀπό ἐξισλαmicroισmicroένη Ἑλληνίδα γεννηmicroένος ὁ Ταχσίν πασάς κι εἶχε σπουδάσειστή Ζωσιmicroαία Σχολή στά Γιάννινα ∆ίπλα του θαmicromicroένος ὁ γιός του Κενάν Μεσαρέ ὁ microεγάλος ζωγράφος πού ἄφησε ἀθάνατες microοναδικές ἀπεικονίσεις τῶν Βαλκανικῶν πολέmicroων

ὉὉ ΛΛεευυττέέρρηηςς κκιι ἐἐγγώώ σᾶς εὐχαριστοῦmicroε γιά τήν ὄmicroορφη παρέα Καθώς ἀποmicroακρυνόmicroαστεγυρίστε νά ρίξετε microιά τελευταία microατιά στό ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ Ἡmicroεγάλη ἐπιγραφή τῆς εἰσόδου φωνάζει τό microεγάλο microυστικό ΣΥΝ ΘΕΩ Καί σήmicroερα ἡ πατρίδα microας microόνο ΣΥΝ ΘΕΩ θά νικήσει

Ο Ρ Ο Σ

Α Γ Ρ Ο Σ

Π Ε Τ Ρ Ο Σ

Κ Α Θ Α Ρ Ο Σ

Θ Η Σ Α Υ Ρ Ο Σ

Μ Ε Λ Ε Τ Η Ρ Ο Σ

Π Ρ Ο Σ Κ Α Ι Ρ Ο Σ

Μ Π Α Κ Α Λ Ι Α Ρ Ο Σ

Π Ο Λ Υ Κ Υ Τ Τ Α Ρ Ο Σ

Α Σ Π Ρ Ο Μ Α Υ Ρ Ο Σ

Π Α Ι Δ Ι Α Τ Ρ Ο Σ

Π Α Ρ Η Γ Ο Ρ Ο Σ

Τ Ρ Ο Μ Ε Ρ Ο Σ

Λ Α Μ Π Ρ Ο Σ

Ε Μ Π Ρ Ο Σ

Α Φ Ρ Ο Σ

Π

1234567891011121314151617 Ρ Ο Σ

ΛΕΞΕΙΣ ΡΟΣ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ

2 6 + 3 - 5 = 10

+ - +

5 - 2 6 + 3 = 21

- + -

6 + 3 - 5 2 = 8

+ -

3 5 - 2 + 6 = 19

= = = =

3 17 21 36

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

1 Ὁ γάλος δέν γεννάει αὐγά2 Καί οἱ δέκα ἐργάτες θάχρειαστοῦν δύο μέρες

ΛΥΣΕΙΣ

Ὀκτώβριος 2012350

Μιά ἔκπληξηmicroιά εὐκαιρία

Στό ἑπόmicroενο τεῦχος ndashΝοέmicroβριος 2012ndashθά βρεῖτε ὡραῖο

χριστουγεννιάτικο θεατρικόΜιά εὐκαιρία

γιά τό πρόγραmicromicroά σαςτῆς ἑορτῆς τῶν ΧριστουγέννωνΔΙ

ΑΦΟΡ

ΕΣ

Πολυαγαπημένο μου laquoΠρός τή ΝίκηraquoΕἶμαι μιά ἀναγνώστριά σου καί τε-

λείωσα τή Δευτέρα Γυμνασίου Κάθεμήνα σέ διαβάζω ἀνελλιπῶς καθώς πε-ριέχεις ποικιλία ἀπαντήσεων στά θέ-ματα πού μέ ἀπασχολοῦν Σοῦ

ὀφείλω λοιπόν μέσα ἀπό τά βάθη τῆς καρδιᾶς μουἕνα μεγάλο εὐχαριστῶ πού μέ ἐξοπλίζεις κάθεφορά μέ δύναμη κουράγιο θάρρος αὐτοπεποί-θηση Χάρη σέ σένα ἔχω ἀποκτήσει μιά πιό αἰσιό-δοξη στάση γιά τή ζωή καί μιά διαφορετική ματιάγιά τόν γενικότερο κόσμο

Μέ πολλή ἀγάπη Μαρ Ἰ Ἀμαλιάδα

Μέσα στή κάψα τοῦ καλοκαιριοῦ (τό e-mailστάλθηκε στό Περιοδικό 1172012) δροσιές ἀπότά μηνύματά σας δροσιές τά μηνύματά σας Καίτό δικό σου ἀγαπητή Μαρ Καί πιό πολύ ἐκεῖνο πούμοῦ γράφεις γιά laquoαἰσιόδοξη στάση ἀπέναντι στήζωή καί διαφορετική ματιά στόν γενικότεροκόσμοraquo Πραγματικά αὐτά μᾶς χαρίζει ἡ πίστη στόΧριστό καί ὁ λόγος Του Καί εἶσαι εὐτυχισμένη πούτόσο νωρίς κατάλαβες τά σημαντικά Κράτα αὐτήτήν πίστη καλλιέργησέ την καί τότε θά βλέπεις καίμέσα στά σκοτάδια φῶς ἐλπίδα λύσεις

Ἀγαπημένο μου ΠεριοδικόΕἶναι καιρός τώρα πού μιά σκέψη τυ-

ραννάει τό μυαλό μου καί θά ἤθελαπολύ μιά ἀπάντηση Συνεχῶς γύρωμου ἀκούω ἀνθρώπους ἀκόμη καίνέους νά συζητοῦν γιά συνανθρώπους

τους καί νά λένε ὅτι τούς laquoματιάζουνraquoraquoΜ Μ Χίος

Τό θέμα πού σέ ἀπασχολεῖ τόσο ἀγαπητή Μεἶναι ἡ βασκανία τό laquoμάτιασμαraquo θέμα γνωστό ἀπότήν ἀρχαιότητα Εἶναι καθαρή ἐπενέργεια τοῦ πο-νηροῦ πνεύματοςπού εἶναι πάντα καταστροφικό

καί μισάνθρωπο ὅπως καταλαβαίνεις καί σύ ἀπό τάπαραδείγματα πού ἀναφέρεις στό γράμμα σουΠροέρχεται ἀπό φθόνο Ἡ Ἐκκλησία μας δέχεταιτή βασκανία (τό laquoμάτιασμαraquo) καί ὑπάρχουν εἰδικέςεὐχές γιά τήν ἀντιμετώπισή της Αὐτό πού πρέπεινά κάνει ἕνας πιστός χριστιανός εἶναι νά μετέχειστά Ἱερά Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας μας Ἱερά Ἐξο-μολόγηση καί θεία Εὐχαριστία νά φοράει τόσταυρό του καί νά κάνει τό σταυρό του ndashτό φο - βᾶται αὐτό πολύ ὁ διάβολοςndash καί νά προσφεύγειστήν Ἐκκλησία ἄν τοῦ συμβεῖ κάτι τέτοιο Ἡ δύ-ναμη πάντως τοῦ διαβόλου ἐλέγχεται Θυμᾶσαιτόν δαιμονισμένο τῶν Γερ γεσηνῶν (Μάρκ ε´ 1-20)Ἐπειδή ὡστόσο τό θέμα πού θίγεις εἶναι σοβαρόἴσως ἀργότερα τό laquoΠρός τή Νίκηraquo νά ἀσχοληθεῖἐκτενέστερα

Tί ὡραῖα κείμενα τά κείμενα πού μοῦστείλατε ἀγαπητά laquoΧελιδόνιαraquo ἀπότή ζωή στήν Κατασκήνωσή σας στόἙλληνικό Κορινθίας Τί ἐκπλήξειςἈπό τή μιά σπουδαῖες συγγραφεῖςἀπό τήν ἄλλη σπουδαῖες ποιήτριες

Κυρίως ὅμως χαρούμενα καί δημιουργικά παιδιάΝά σᾶς εὐλογεῖ ὁ Κύριός μας Καί τό χειμώνα πούἔφθασε νά ἔχετε θερμές καρδιές γιά τό Χριστόμας καί καλό ἀγώνα γιά ὅσα ὄμορφα μάθατε τό κα-λοκαίρι Εὐχαριστῶ ἰδιαίτερα τήν Ὁμάδα laquoἌγγε-λοι Ἀγάπηςraquo γιά τήν καταπληκτική ἀ κροστιχίδαπού μοῦ ἔστειλε μέ τίς ὀμορφιές τῆς κατασκηνω-τικῆς ζωῆς Τήν κρατάω γιάτήν προ-κατασκη-νωτική

ΕΕΣΣΕΕΙΙΣΣ ΚΚΙΙ ΕΕΓΓΩΩlaquoἘσύ πού θρόνος Σου ἡ ΘεσσαλονίκηΜακεδονί τη Ἀκρί τα Καβαλάρηφώτισέ microας τό δρόmicroο πρός τή ΝίκηΤοῦ microήνα πού γιορτάζει Σε εἶν᾽ ἡ χάρη

∆εόmicroεθά ΣουΒάλε microας τοῦ θριάmicroβου τήν κορώναraquo

(Κ Παλαmicroᾶς)

Καί τήν ἔβαλε laquoτοῦ θριάμβου τήν κορώναraquoὁ Μακεδονίτης Ἀκρίτας ΚαβαλάρηςἍγιος Δημήτριος2266 ὈὈκκττωωββρρίίοουυ 11991122ἐλευθερώθηκε ἡ Θεσσαλονίκη ἀπό τούς ΤούρκουςΠανηγυρίζει ἡ Ἑλλάδα ὅλη στά 100 χρόνια τοῦ θριάμβουΚαί ἀγρυπνεῖ

Στό τεῦχος αὐτό ndash Ὀκτώβριος 2012ndash

λόγω ἐπίκαιρης ὕληςδέν θά δημοσιευθοῦν

κείμενα τοῦ Διαγωνισμοῦ μας

Ὀκτώβριος 2012 351

ρακαλοῦσε τήν εὐχαριστοῦσε Δικό τηςδῶρο ἔνιωσε πώς ἦταν κι ἡ δουλειά τουστή μεγάλη ψαροταβέρνα κοντά στό λι-μάνι πού τοῦ ἐξασφάλιζε μεροκάματοἱκανό νά βοηθάει τόν πατέρα του νάθρέψει τά ἑπτά ἀδέλφια τουΣβέλτος ξύπνιος εὐγενικός καί προ-

πάντων τίμιος κέρδισε ἀμέσως τήνἀγάπη καί τήν ἐμπιστοσύνη τοῦ κυρ-Προκόπη τοῦ μαγαζάτορα καί μαζίπαινέματα καί πλούσια φιλοδωρήματαΕἶχε χίλιους λόγους γιά νά ᾽ναι πολύεὐχαριστημένος ὁ Παναγιώτης κι ἕνανπολύ μεγάλο καί σοβαρό γιά νά μήνεἶναι Λόγοι βλάσφημοι μόλυναν τόστόμα τοῦ κυρ-Προκόπη καί μαζί τήδροσερή θαλασσινή ἀτμόσφαιρα τοῦμαγαζιοῦὉ Παναγιώτης ἔνιωθε νά πνίγεται

ὅμως εἶχε κληρονομιά ἀπrsquo τή γιαγιά τόἀντίδοτο laquoὙπερευλογημένη ὑπάρχειςΘεοτόκε Παρθένεraquo ἔλεγε μεγαλόφωναμόλις οἱ βρώμικοι λόγοι ἔφθαναν στrsquoαὐτιά του καί τό πρόσωπό του σκυ-θρώπαζε Αὐτή ἦταν ἡ πρώτη του κί-νηση ἀντίδρασης Μετά ἀπό λίγο ἔγινεκι ἡ δεύτερηmdash Παναγιώτη σέ νιώθω ψυχραμένο

Τί συμβαίνει Ἔχεις κανένα παράπονοἀπό μέναmdash Κυρ-Προκόπη μοῦ δίνεις καλή δου-

λειά καί μοῦ δείχνεις μέ κάθε τρόπο τήφροντίδα σου Σrsquo εὐχαριστῶ πολύ ὅ μωςἔχω παράπονο μεγάλοmdash Πές παιδί μου τί εἶναι mdash Μιλᾶς ἄσχημα γιά τή Μάνα μουmdash Ἐγώ πότεmdash Γιά τήν Παναγίαmdash Αὐτό ἐννοεῖς Μή χολοσκᾶς καη-

Ἡ κληρονοmicroι

άτῆς γιαγιᾶς

Ἦ ταν παιδί ὅταν πρωταντίκρισε τόφοβερό πρόσωπο τοῦ πολέμου ὅτανπρωτάκουσε ἐκεῖνον τό διαπεραστικόἦχο-προμήνυμα πώς θά σκοτείνιαζε ὁοὐρανός τους μrsquo ἐκεῖνα τά μαῦρα σιδε-ρένια σύννεφα πού ἔβρεχαν κατα-στροφή Τή φρίκη τῆς μνήμης τουςδιέλυε ἡ ἀγαπημένη θύμηση τῆς γιαγιᾶςlaquoὙπεραγία Θεοτόκε σῶσον ἡμᾶς

Μή φοβάστε κάτω ἀπό τή Σκέπη Τηςεἴμαστεraquo φώναζε σά γιά νά ξεπεράσειτίς σειρῆνες ἡ γιαγιά κι ὅταν περνοῦ -σε τό κακό laquoὙπερευλογημένη ὑ πάρ-χεις Θεοτόκε Παρθένε Πάλι μᾶς ἔσωσεἡ Παναγίαraquo laquoΜήν τό ξεχάσετε αὐτόποτέ παιδιά μουraquo laquoΝά εὐγνωμονεῖτετή μεγάλη Μάνα μας νά τήν τιμᾶτε καίνά λατρεύετε τόν Υἱό ΤηςraquoΔέν τό ξέχασε ὁ Παναγιώτης Τήν ἀ -

γαποῦσε πολύ τήν Παναγία τήν πα-

Ὀκτώβριος 2012352

μένε λόγια πού πετᾶνε δέ τό θέλωκακό συνήθειοmdash Ναί ἀφεντικό σέ παρακαλῶ Πρίν

λίγα χρόνια ὅλοι τήν ἱκετεύαμε νά σώ -σει τόν τόπο μας Κι ἐσύ σίγουρατότε μέσrsquo τή φωτιά τοῦ μετώπου τήνπαρακαλοῦσες Καί σrsquo ἄκουσε κι ἔ -δωσε νά γυρίσεις γερός κι ἡ Πατρίδαμας τώρα νά ᾽ναι λεύτερη Κι Ἐκείνηἀντί γιά εὐχαριστίες ἀκούει τώραmdash Ἔχεις δίκιο Πρέπει νά τό κόψωΠέρασαν ἑβδομάδες μῆνες μά ἡ ἀρ -

ρώστια τοῦ κυρ-Προκόπη δέν πέρασεὉ πάντα καλός κι ἐργατικός Πανα-γιώτης ἀσφυκτιοῦσε πιά στό χῶρο τῆςδουλειᾶς του Μιά μέρα τό ἀφεντικότόν κάλεσε νά μιλήσουνmdash Παναγιώτη ἐγώ παιδιά δέν ἔχω οἱ

κόποι μου δέ θέλω νά μείνουν σέ συγ-γενεῖς Σοῦ προτείνω νά γίνουμε συνε-ταῖροι Ἐγώ θά βάλω τήν ἐπιχείρηση κιἐσύ τά ἐργατικά καί καθαρά χέρια σουΣκέψου το κι αὔριο μοῦ ἀ πα ντᾶςΕἶχε σκεφθεῖ ὁ Παναγιώτης γιrsquo αὐτό

καί χωρίς νά ὑπολογίσει τή σίγουρηδουλειά καί τήν ἄνεση πού ἐξασφάλιζεστήν πολύτεκνη οἰκογένειά τους ἀπο-φάσισε τήν τρίτη καί τελευταία κίνησηmdash Κυρ-Προκόπη σrsquo εὐχαριστῶ πολύ

γιά τήν ἀγάπη καί τήν ἐμπιστοσύνησου Ὅμως τήν πρότασή σου δέν μπο -ρῶ νά τή δεχθῶ οὔτε νά μείνω ἄλλοστή δούλεψή σου μπορῶ Εἶπε ἔλυσε τήν ποδιά ἀπό τή μέση

του καί τήν ἀκούμπησε στό τραπέζιπού βρισκόταν μπροστά τουmdash Δέν καταλαβαίνω Γιά ποιό λόγοmdash Γιά κάποιους λόγους σου κυρ-

Προ κόπηmdash Δέν μπορῶ νά τό πιστέψω Ἐν νο -

εῖς Σπουδαῖο πράγμα ποιόν βλάπτωΕἶπε ἐκεῖνος περισσότερο πειραγμένοςπαρά ξαφνιασμένος

mdash Τόν ἑαυτό σου κι ὅποιον σrsquo ἀ κού -ει ἀφεντικόmdash Ξανασκέψου το καί περίμενε τό

τέλος τοῦ μήνα νά λογαριαστοῦμεσοῦ χρωστάωmdash Τίποτα δέ χρωστᾶς σέ μένα στήν

Παναγία ὅμως χρωστᾶς κυρ-Προκό -πη χρωστᾶμε ὅλοι μας εὐγνωμοσύνηκαί τιμή καί στόν Υἱό της τή λατρείαμαςἜφυγε λυπημένος μά εἰρηνικός ὁ

Παναγιώτης Ἄφηνε τή δουλειά του μάκρατοῦσε δική του τήν πολύτιμη κλη-ρονομιά τῆς γιαγιᾶς Αὐτή τοῦ ἐξα-σφάλισε τό μέλλον Λίγους μῆνες μετάδιορίστηκε ὑπάλληλος σέ δημόσια ὑ -πηρεσία πράγμα σπουδαῖο γιά τήν ἐ -ποχή Ἀργότερα δημιούργησε εὐλογημένηπολύτεκνη οἰκογένεια Τώρα μᾶς διη-γεῖται τήν ἱστορία του γιά νά μᾶςμάθει ὅποτε νιώθουμε νά μολύνεται τόπεριβάλλονμας ἡ τάξη ἡ παρέατό προαύλιοτό γήπεδοἀπό παρό-μοια λόγια νάἀποφασίζουμεκάποιες δυνα-μικές κινήσειςἀντίδρασηςγιά νάἑλκύουμετή μεγάληΧάρη τῆς Πα-ναγίας καί νάκρατοῦμε τήΣκέπη Τηςἁπλωμένηπάνω ἀπότήν Πα-τρίδα μας

Μ

τῆς γιαγιᾶς

Ὀκτώβριος 2012 353

ΤΥΠΟΣ ΠΛΟΙΟΥ ΕΛΑΦΡΥ ΚΑΤΑ∆ΡΟΜΙΚΟ ΜΗΚΟΣ 140 Μ ΠΛΑΤΟΣ 21 Μ ΒΥΘΙΣΜΑ 75 ΜΠΛΗΡΩΜΑ 30 ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΙ

670 ΝΑΥΤΕΣΜΕΓΙΣΤΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ 225 ΚΟΜΒΟΙΜΗΧΑΝΕΣ 2 ΤΕΤΡΑΚΥΛΙΝ∆ΡΕΣΠΥΡΟΒΟΛΑ 4 ΤΩΝ 234 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ

8 ΤΩΝ 197 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ8 ΤΑΧΥΒΟΛΑ ΤΩΝ 76 ΧΙΛ5 ΑΝΤΙΑΕΡΟΠΟΡΙΚΑ

ΕΝΑ ΖΩΝΤΑΝΟ ΜΟΥΣΕΙΟΤΟΥ ΠΟΛΕΜΙΚΟΥ ΜΑΣ ΝΑΥΤΙΚΟΥ

Βρισκόmicroαστε στό Πάρκο ΝαυτικᾹς Παράδοσης στό Τροκαντερό δίπλα στή microαρίνα τοῦ Φλοίσβουστό Παλαιό Φάληρο Ἐδῶ εἶναι ἐλλιmicroενισmicroένα πλοῖα τοῦ Πολεmicroικοῦ Ναυτικοῦ πού ἔγραψανλαmicroπρές σελίδες στή σύγχρονη ἑλληνική ἱστορία

Τό θωρηκτό laquoἈβέρωφraquo ναυπηγήθηκε τό 1911 στά ναυπηγεῖα τῶν ἀδελφῶν ORLANDO στό Λιβόρνο τῆς Ἰταλίας

Ἡ τότε κυβέρνηση τοῦ Κυριακούλη Μαυροmicroιχάλη δαπάνησε22300000 δρχ γιά τήν ἀπόκτησή του Τά 8000000 δρχπροέρχονταν ἀπό τό 20 τῆς συνολικῆς κληρονοmicroιᾶς τοῦ Γεωργίου Ἀβέρωφ πού τά παραχώρησε microέ τή διαθήκη του στόΤαmicroεῖο Ἐθνικοῦ Στόλου Τό πλοῖο πού ἔφερε τό ὄνοmicroά τουκατέπλευσε στίς 11 Σεπτεmicroβρίου στό Φάληρο ὅπου τό ὑ ποδέχτηκαν οἱ Ἕλληνες microέ microεγάλο ἐνθουσιασmicroό

ΤΟ ΘΩΡΗΚΤΟ laquoΑΒΕΡΩΦraquo ∆ΕΝ ΜΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΕΙ ΠΙΑ ΣΤΙΣ ΘΑΛΑΣΣΕΣΜΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΕΙ ΟΜΩΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑhellip

5 Ὀκτωβρίου 1912 Κήρυξη Βαλκανικῶν ΠολέmicroωνἈναχώρηση τοῦ στόλου γιά τό Αἰγαῖο

3 ∆εκεmicroβρίου 1912 Ναυmicroαχία τῆς Ἕλλης

Ἡ Ἑλλάς δέν ἀναmicroένει ἀπό ἐσς νά ἀποθάνετε γι αὐτήν Ἀναmicroένει νά νικήσετε Αὐτήἦταν ἡ προτροπή τοῦ Ἐ Βενιζέλου πρός τούς Ἕλληνες Ναῦτες στίς 5 Ὀκτωβρίου 1912

Ὀκτώβριος 2012354

Ἡ σηmicroαία τοῦ laquoἈβέρωφraquo εἶναι microεγαλύτερηἀπrsquoαὐτές πού κυmicroατίζουν στά ἄλλα ἑλληνικάπολεmicroικά πλοῖα καί τήν ἀκολουθεῖ microιά ἱστορίαΜετά τήν Ἀπελευθέρωση ὅταν τό θωρηκτόlaquoἈβέρωφraquo ἐπέστρεψε στήν Ἑλλάδα microεταφέροντας τήν ἐξόριστη κυβέρνηση θεωρήθηκεσωστό νά κρεmicroαστεῖ στόν ἱερό βράχο τῆςἈκρόπολης ἡ σηmicroαία τοῦ πλοίου ὡς ἔνδειξητῆς ἔννοιας τῆς ἐλευθερίας καθώς τό πλοῖοεἶναι τό microοναδικό κοmicromicroάτι ἑλληνικῆς γῆς πούστά 100 χρόνια ζωῆς του δέν ἔχει κατακτηθεῖ ποτέ Ἀπό τότε στό πλοῖο κυmicroατίζει microιάἴδια σέ microέγεθος σηmicroαία τῶν 48 τmicro

5 Ἰανουαρίου 1913 Ναυmicroαχία τῆς Λήmicroνου

2 Μαῒου 1919 Ἀποβίβαση ἑλληνικοῦ στρατοῦ στή Σmicroύρνη

Σεπτέmicroβριος 1922 Ὑποστήριξη ἀποχώρησης ἑλληνικοῦ στρατοῦἀπό Μικρά Ἀσία

5 Μαῒου 1937 Ἄφιξη στήν Ἀγγλία γιά τά 25χρονα τῆς βασιλείας τοῦ Γεωργίου Ε΄ τῆς Ἀγγλίας

18 Ἀπριλίου 1941 Ἀναχώρηση γιά Κρήτη καί Ἀλεξάνδρεια Αἰγύπτου

18 Ὀκτωβρίου 1937 Ἐπίσηmicroη ἐπίσκεψη στήν Κωνπολη

28 Ὀκτωβρίου 1940 Κήρυξη ἑλληνο9ταλικοῦ πολέmicroου

18 Ὀκτωβρίου 1944 Ἄφιξη στήν ἐλεύθερη Ἑλλάδα

1951 Ἐγκαταλείπει τήν ἐνεργό δράση

1983 Ἀπόφαση γιά microετατροπή σέ Μουσεῖο

1986 Μεταφέρεται στό Π Φάληρο

Ὁ ἀπολογισmicroός τᾹς ναυmicroαχίας γιά τούς Ὀθωmicroανούς ἦταν τραγικός Ἑκατόν ἐνενήντα νεκροίπολλαπλάσιοι τραυmicroατίες καί βαριές ζηmicroιές σέ τρία πλοῖα τους Ο ἑλληνικός στόλος εἶχε microόλιςτρεῖς τραυmicroατίες καί microικρές ζηmicroιές Ὁ τουρκικός στόλος δέ βγᾹκε ἀπό τά στενά τοῦ Ἑλλησπόντουγιά πολλά χρόνια καί ἡ Τουρκία ὑπογράφει ταπεινωτική συνθήκη εἰρήνης microέ τήν Ἑλλάδα

Ὀκτώβριος 2012 355

Παρατηρῆστε τήν ἀντίστροφη κλίσητῆς πλώρης τοῦ πλοίου χαρακτηριστικήγιά τά πλοῖα τῆς ἐποχῆς σέ ἀντίθεση microέτά σηmicroερινά Τό microπροστινό τmicroῆmicroα πούβρίσκεται κάτω ἀπό τήν ἐπιφάνεια τῆςθάλασσας εἶναι ἀπό συmicroπαγή χάλυβα γιάνά microπορεῖ νά κάνει microέχρι καί ἐmicroβολισmicroόΜιά συνέχεια τῆς ἀρχαίας τριήρους καίτῆς ναυτικῆς παράδοσης τῆς Ἑλλάδας

Σπάνια συναντᾶ κανείς ἕνα ἐκκλησάκι πάνω σέπολεmicroικό πλοῖο ὅπως τό παρεκκλήσι τοῦ ἉγίουΝικολάου hellipΤίς παραmicroονές τῆς ναυmicroαχίας τῆςrdquoἝλληςrdquo (Νοέmicroβριος 1912) ὁ πυροβολητής Σωτήριος Κ Σκόδρας πῆγε στόν ὑπηρετοῦνταἀρχιmicroανδρίτη τότε καί microετέπειτα microητροπολίτηΣπάρτης ∆ιονύσιο ∆άφνο καί τοῦ ἀνακοίνωσε

ὅτι κατά τή διάρκεια τῆς ὑπηρεσίας του παρατήρησε microιά περίεργη σκιά στόν κάδο νεροῦπού ἔmicroοιαζε πολύ microέ τή microορφή τοῦ Ἁγίου Νικολάου Οἱ ἄλλοι ναῦτες δυσπίστησαν λέγοντας ὅτι ἐπρόκειτο γιά ὀξείδωση τῆςλαmicroαρίνας Αὐτό ὅmicroως ἦταν ἀδύνατο γιατίὁ κάδος ἦταν ὁλοκαίνουργος Μόλις ἐνηmicroερώθηκε ὁ ναύαρχος Κουντουριώτης διέταξε νά τοποθετήσουν τόν κάδο στόπαρεκκλήσιο τοῦ θωρηκτοῦ καί νά γίνει ὁmicroιλία στό πλήρωmicroαmicroέ θέmicroα rdquoὉ Θεός εἶναι microαζί microαςrdquo

ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΟΥ ΘΩΡΗΚΤΟΥ laquoΑΒΕΡΩΦraquohellip

Κάθε χρόνο τό πλοῖο δέχεται πάνω ἀπό 30000 ἐπισκέπτες Τό laquoΑΒΕΡΩΦraquo δέν εἶναι ἁπλά ἕναΜουσεῖο εἶναι ὁλόκληρο ἕνα κειmicroήλιο microέσα στό ὁποῖο ὁ κάθε ἐπισκέπτης περπατ microέ δέος Εἶναιἕνα ζωντανό ναυτικό microνηmicroεῖο πού κάθε γωνιά του ζωντανεύει microιά ἱστορία τόσο θαυmicroαστή ὅσοκαί ἡ ψυχή τῶν ἀνθρώπων πού τό ὑπηρέτησαν

Φ

Ὀκτώβριος 2012356

ἹἹλλιικκάά 2 πακέτα τετράγωνα μπισκότα (τύπου Πτί-μπέρ) 1 φάκελο Garni βανίλια 1 φάκελο κρέμα στιγμῆς ἄνθος ἀραβοσίτου βανίλια 2 ποτήρια γάλα

καί frac12 περίπου ποτήρι γάλα γιά νά βουτᾶμε τά μπισκότα frac12 ποτήρι ζάχαρη ἄχνη 200 γρ βιτάμ soft 3 βανίλιες 1 κουταλιά σούπας κακάο ἤ nescafeacute 3-4 κουταλιές λικέρ καφέ 3-4 κουταλιές κονιάκ 1 κουβερτούρα 125 γρ

ἘἘκκττέέλλεεσσηηΧτυπᾶμε γιά δύο λεπτά στό μίξερ τό garni τήν κρέμα

στιγμῆς τό γάλα τήν ἄχνη τό βιτάμ καί τίς βανίλιεςΣέ ἕνα μακρύ δίσκο βάζουμε ἀλουμινόχαρτο καί ἁπλώ-

νουμε τά μπισκότα πού ἔχουμε βουτήξει στιγμιαῖα στόγάλα καί τό λικέρ Τά μπισκότα τά τοποθετοῦμε ἑνωμένασέ τρεῖς σειρές Βάζουμε συνολικά 3 μπισκότα κατά πλά-τος καί 7 μπισκότα κατά μῆκος

Πάνω στή μεσαία σειρά μπισκότων ἁπλώνουμε τό 13τῆς κρέμας καί πάνω στήν κρέμα τοποθετοῦμε μία ἀκόμασειρά μπισκότα Πάνω ἀπ΄ αὐτά τά μπισκότα βάζουμε τόἄλλο 13 τῆς κρέμας στό ὁποῖο ἔχουμε προσθέσει κακάοΣυνεχίζουμε μέ μία ἀκόμα σειρά μπισκότα καί τέλος βάζουμε τό τελευταῖο 13 τῆς κρέμας

Σηκώνουμε τίς δύο πλαϊνές πλευρές τοῦ ἀλουμινόχαρτου μαζί μέ τά μπισκότα καί κλεί-νουμε σφιχτά ὥστε νά σχηματιστεῖ περίπου τριγωνικός κορμός Βάζουμε τόν κορμό γιάτρεῖς ὧρες περίπου στήν ψύξη Ὅταν τόν βγάλουμε ἀνοίγουμε τό ἀλουμινόχαρτο μέ προ-σοχή καί περιχύνουμε μέ τό γλάσο Διατηροῦμε τόν κορμό στό ψυγεῖο

Γιά τό γλάσο χρησιμοποιοῦμε μπέν-μαρί στό ὁποῖο λειώνουμε τήν κουβερτούρα μέ 3-4 κουταλιές γάλα καί 3-4 κουταλιές κονιάκ

Κορmicroός

ΚΚΑΑΛΛΗΗ ΕΕΠΠΙΙΤΤΥΥΧΧΙΙΑΑ

Ὀκτώβριος 2012 357

ΚΑΤΙ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΣΑΣ

Συνταγή καί φωτογραφίες ἀπόκ Μαρία Ἀδ Πύργος

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17 Ρ Ο Σ

Στή διπλανή στήλη συμπλήρωσε τά γράμ-ματα πού λείπουν καί φτιάξε τίς ζητούμενεςλέξεις πού τελειώνουν σέ -ΡΟΣ

1 Βουνό2 Χωράφι3 Ἕνας ἀπό τούς μαθητές τοῦ Χριστοῦ4 Δέν εἶναι βρώμικος5 Συσσωρευμένος πλοῦτος6 Αὐτός πού ἀγαπᾶ τή μελέτη7 Προσωρινός8 Τό ψάρι βακαλάος9 Ὁ ἀποτελούμενος ἀπό πολλά κύτταρα10 Ἀποτελεῖται ἀπό ἄσπρο καί μαῦρο χρῶμα11 Γιατρός εἰδικός γιά παιδιά12 Αὐτός πού δίνει παρηγοριά κουράγιο13 Φοβερός τρομακτικός14 Γεμάτος λάμψη ἀκτινοβόλος15 Μπροστά16 Ὑπάρχει στή σαπουνάδα17 Πρόθεση

ΛΕΞΕΙΣ ΡΟΣ

2 6 + 3 - 5 = 10

2 = 21

-

6 2 = 8

= 19

= = = =

3 17 21 36

Κάθε γραμμήκαί κάθε στήληπρέ πει νά περι-λαμβάνει τούς ἴ -διους ἀριθμούςκαί σύμβολαἀλλά μέ διαφορε-τική διάταξη

Βρεῖτε τή διά-ταξη γιά νάἰσχύουν τά ἀπο-τελέσματα πούἀναγράφονται

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ5

∆ΙΑΦΟΡΕΣ

ΚΚάάθθεε ἑβδομάδα ἕναςγάλος γεννάει πέντε αὐ -γά καί κάθε ἑβδομάδαμία ἀλεπού κλέβει ἕναἀπό αὐτά Πόσες ἑβδο-μάδες χρειάζονται γιάνά συγκεν-τρω θοῦν 30 αὐγά

ἌἌνν δύο ἐργάτες χρειάζον-ται δύο μέρες γιά νά βά-ψουν δύο τοίχους πόσεςμέ ρες θά χρει-αστοῦν δέκαἐργάτες γιάνά βά-ψουν δέ -κα τοίχους

Ὀκτώβριος 2012358

ΣΤΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟἩ νικηφόρα ἑλληνική Σημαία στήν ἐλεύ-

θερη Θεσσαλονίκη Ὀκτώβριος 1912 (Σύνθεση περιοδικοῦ laquoΠρός τή Νίκηraquo)

ldquo∆έν ξεχνωrdquo σηmicroαίνει

ΘυmicroαmicroαιΤιmicroω

Ὑπόσχοmicroαι

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

Μήν ξεχάσω

Μήν ξεχάσω

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012

Πολυαγαπημένο μου laquoΠρός τή ΝίκηraquoΕἶμαι μιά ἀναγνώστριά σου καί τε-

λείωσα τή Δευτέρα Γυμνασίου Κάθεμήνα σέ διαβάζω ἀνελλιπῶς καθώς πε-ριέχεις ποικιλία ἀπαντήσεων στά θέ-ματα πού μέ ἀπασχολοῦν Σοῦ

ὀφείλω λοιπόν μέσα ἀπό τά βάθη τῆς καρδιᾶς μουἕνα μεγάλο εὐχαριστῶ πού μέ ἐξοπλίζεις κάθεφορά μέ δύναμη κουράγιο θάρρος αὐτοπεποί-θηση Χάρη σέ σένα ἔχω ἀποκτήσει μιά πιό αἰσιό-δοξη στάση γιά τή ζωή καί μιά διαφορετική ματιάγιά τόν γενικότερο κόσμο

Μέ πολλή ἀγάπη Μαρ Ἰ Ἀμαλιάδα

Μέσα στή κάψα τοῦ καλοκαιριοῦ (τό e-mailστάλθηκε στό Περιοδικό 1172012) δροσιές ἀπότά μηνύματά σας δροσιές τά μηνύματά σας Καίτό δικό σου ἀγαπητή Μαρ Καί πιό πολύ ἐκεῖνο πούμοῦ γράφεις γιά laquoαἰσιόδοξη στάση ἀπέναντι στήζωή καί διαφορετική ματιά στόν γενικότεροκόσμοraquo Πραγματικά αὐτά μᾶς χαρίζει ἡ πίστη στόΧριστό καί ὁ λόγος Του Καί εἶσαι εὐτυχισμένη πούτόσο νωρίς κατάλαβες τά σημαντικά Κράτα αὐτήτήν πίστη καλλιέργησέ την καί τότε θά βλέπεις καίμέσα στά σκοτάδια φῶς ἐλπίδα λύσεις

Ἀγαπημένο μου ΠεριοδικόΕἶναι καιρός τώρα πού μιά σκέψη τυ-

ραννάει τό μυαλό μου καί θά ἤθελαπολύ μιά ἀπάντηση Συνεχῶς γύρωμου ἀκούω ἀνθρώπους ἀκόμη καίνέους νά συζητοῦν γιά συνανθρώπους

τους καί νά λένε ὅτι τούς laquoματιάζουνraquoraquoΜ Μ Χίος

Τό θέμα πού σέ ἀπασχολεῖ τόσο ἀγαπητή Μεἶναι ἡ βασκανία τό laquoμάτιασμαraquo θέμα γνωστό ἀπότήν ἀρχαιότητα Εἶναι καθαρή ἐπενέργεια τοῦ πο-νηροῦ πνεύματοςπού εἶναι πάντα καταστροφικό

καί μισάνθρωπο ὅπως καταλαβαίνεις καί σύ ἀπό τάπαραδείγματα πού ἀναφέρεις στό γράμμα σουΠροέρχεται ἀπό φθόνο Ἡ Ἐκκλησία μας δέχεταιτή βασκανία (τό laquoμάτιασμαraquo) καί ὑπάρχουν εἰδικέςεὐχές γιά τήν ἀντιμετώπισή της Αὐτό πού πρέπεινά κάνει ἕνας πιστός χριστιανός εἶναι νά μετέχειστά Ἱερά Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας μας Ἱερά Ἐξο-μολόγηση καί θεία Εὐχαριστία νά φοράει τόσταυρό του καί νά κάνει τό σταυρό του ndashτό φο - βᾶται αὐτό πολύ ὁ διάβολοςndash καί νά προσφεύγειστήν Ἐκκλησία ἄν τοῦ συμβεῖ κάτι τέτοιο Ἡ δύ-ναμη πάντως τοῦ διαβόλου ἐλέγχεται Θυμᾶσαιτόν δαιμονισμένο τῶν Γερ γεσηνῶν (Μάρκ ε´ 1-20)Ἐπειδή ὡστόσο τό θέμα πού θίγεις εἶναι σοβαρόἴσως ἀργότερα τό laquoΠρός τή Νίκηraquo νά ἀσχοληθεῖἐκτενέστερα

Tί ὡραῖα κείμενα τά κείμενα πού μοῦστείλατε ἀγαπητά laquoΧελιδόνιαraquo ἀπότή ζωή στήν Κατασκήνωσή σας στόἙλληνικό Κορινθίας Τί ἐκπλήξειςἈπό τή μιά σπουδαῖες συγγραφεῖςἀπό τήν ἄλλη σπουδαῖες ποιήτριες

Κυρίως ὅμως χαρούμενα καί δημιουργικά παιδιάΝά σᾶς εὐλογεῖ ὁ Κύριός μας Καί τό χειμώνα πούἔφθασε νά ἔχετε θερμές καρδιές γιά τό Χριστόμας καί καλό ἀγώνα γιά ὅσα ὄμορφα μάθατε τό κα-λοκαίρι Εὐχαριστῶ ἰδιαίτερα τήν Ὁμάδα laquoἌγγε-λοι Ἀγάπηςraquo γιά τήν καταπληκτική ἀ κροστιχίδαπού μοῦ ἔστειλε μέ τίς ὀμορφιές τῆς κατασκηνω-τικῆς ζωῆς Τήν κρατάω γιάτήν προ-κατασκη-νωτική

ΕΕΣΣΕΕΙΙΣΣ ΚΚΙΙ ΕΕΓΓΩΩlaquoἘσύ πού θρόνος Σου ἡ ΘεσσαλονίκηΜακεδονί τη Ἀκρί τα Καβαλάρηφώτισέ microας τό δρόmicroο πρός τή ΝίκηΤοῦ microήνα πού γιορτάζει Σε εἶν᾽ ἡ χάρη

∆εόmicroεθά ΣουΒάλε microας τοῦ θριάmicroβου τήν κορώναraquo

(Κ Παλαmicroᾶς)

Καί τήν ἔβαλε laquoτοῦ θριάμβου τήν κορώναraquoὁ Μακεδονίτης Ἀκρίτας ΚαβαλάρηςἍγιος Δημήτριος2266 ὈὈκκττωωββρρίίοουυ 11991122ἐλευθερώθηκε ἡ Θεσσαλονίκη ἀπό τούς ΤούρκουςΠανηγυρίζει ἡ Ἑλλάδα ὅλη στά 100 χρόνια τοῦ θριάμβουΚαί ἀγρυπνεῖ

Στό τεῦχος αὐτό ndash Ὀκτώβριος 2012ndash

λόγω ἐπίκαιρης ὕληςδέν θά δημοσιευθοῦν

κείμενα τοῦ Διαγωνισμοῦ μας

Ὀκτώβριος 2012 351

ρακαλοῦσε τήν εὐχαριστοῦσε Δικό τηςδῶρο ἔνιωσε πώς ἦταν κι ἡ δουλειά τουστή μεγάλη ψαροταβέρνα κοντά στό λι-μάνι πού τοῦ ἐξασφάλιζε μεροκάματοἱκανό νά βοηθάει τόν πατέρα του νάθρέψει τά ἑπτά ἀδέλφια τουΣβέλτος ξύπνιος εὐγενικός καί προ-

πάντων τίμιος κέρδισε ἀμέσως τήνἀγάπη καί τήν ἐμπιστοσύνη τοῦ κυρ-Προκόπη τοῦ μαγαζάτορα καί μαζίπαινέματα καί πλούσια φιλοδωρήματαΕἶχε χίλιους λόγους γιά νά ᾽ναι πολύεὐχαριστημένος ὁ Παναγιώτης κι ἕνανπολύ μεγάλο καί σοβαρό γιά νά μήνεἶναι Λόγοι βλάσφημοι μόλυναν τόστόμα τοῦ κυρ-Προκόπη καί μαζί τήδροσερή θαλασσινή ἀτμόσφαιρα τοῦμαγαζιοῦὉ Παναγιώτης ἔνιωθε νά πνίγεται

ὅμως εἶχε κληρονομιά ἀπrsquo τή γιαγιά τόἀντίδοτο laquoὙπερευλογημένη ὑπάρχειςΘεοτόκε Παρθένεraquo ἔλεγε μεγαλόφωναμόλις οἱ βρώμικοι λόγοι ἔφθαναν στrsquoαὐτιά του καί τό πρόσωπό του σκυ-θρώπαζε Αὐτή ἦταν ἡ πρώτη του κί-νηση ἀντίδρασης Μετά ἀπό λίγο ἔγινεκι ἡ δεύτερηmdash Παναγιώτη σέ νιώθω ψυχραμένο

Τί συμβαίνει Ἔχεις κανένα παράπονοἀπό μέναmdash Κυρ-Προκόπη μοῦ δίνεις καλή δου-

λειά καί μοῦ δείχνεις μέ κάθε τρόπο τήφροντίδα σου Σrsquo εὐχαριστῶ πολύ ὅ μωςἔχω παράπονο μεγάλοmdash Πές παιδί μου τί εἶναι mdash Μιλᾶς ἄσχημα γιά τή Μάνα μουmdash Ἐγώ πότεmdash Γιά τήν Παναγίαmdash Αὐτό ἐννοεῖς Μή χολοσκᾶς καη-

Ἡ κληρονοmicroι

άτῆς γιαγιᾶς

Ἦ ταν παιδί ὅταν πρωταντίκρισε τόφοβερό πρόσωπο τοῦ πολέμου ὅτανπρωτάκουσε ἐκεῖνον τό διαπεραστικόἦχο-προμήνυμα πώς θά σκοτείνιαζε ὁοὐρανός τους μrsquo ἐκεῖνα τά μαῦρα σιδε-ρένια σύννεφα πού ἔβρεχαν κατα-στροφή Τή φρίκη τῆς μνήμης τουςδιέλυε ἡ ἀγαπημένη θύμηση τῆς γιαγιᾶςlaquoὙπεραγία Θεοτόκε σῶσον ἡμᾶς

Μή φοβάστε κάτω ἀπό τή Σκέπη Τηςεἴμαστεraquo φώναζε σά γιά νά ξεπεράσειτίς σειρῆνες ἡ γιαγιά κι ὅταν περνοῦ -σε τό κακό laquoὙπερευλογημένη ὑ πάρ-χεις Θεοτόκε Παρθένε Πάλι μᾶς ἔσωσεἡ Παναγίαraquo laquoΜήν τό ξεχάσετε αὐτόποτέ παιδιά μουraquo laquoΝά εὐγνωμονεῖτετή μεγάλη Μάνα μας νά τήν τιμᾶτε καίνά λατρεύετε τόν Υἱό ΤηςraquoΔέν τό ξέχασε ὁ Παναγιώτης Τήν ἀ -

γαποῦσε πολύ τήν Παναγία τήν πα-

Ὀκτώβριος 2012352

μένε λόγια πού πετᾶνε δέ τό θέλωκακό συνήθειοmdash Ναί ἀφεντικό σέ παρακαλῶ Πρίν

λίγα χρόνια ὅλοι τήν ἱκετεύαμε νά σώ -σει τόν τόπο μας Κι ἐσύ σίγουρατότε μέσrsquo τή φωτιά τοῦ μετώπου τήνπαρακαλοῦσες Καί σrsquo ἄκουσε κι ἔ -δωσε νά γυρίσεις γερός κι ἡ Πατρίδαμας τώρα νά ᾽ναι λεύτερη Κι Ἐκείνηἀντί γιά εὐχαριστίες ἀκούει τώραmdash Ἔχεις δίκιο Πρέπει νά τό κόψωΠέρασαν ἑβδομάδες μῆνες μά ἡ ἀρ -

ρώστια τοῦ κυρ-Προκόπη δέν πέρασεὉ πάντα καλός κι ἐργατικός Πανα-γιώτης ἀσφυκτιοῦσε πιά στό χῶρο τῆςδουλειᾶς του Μιά μέρα τό ἀφεντικότόν κάλεσε νά μιλήσουνmdash Παναγιώτη ἐγώ παιδιά δέν ἔχω οἱ

κόποι μου δέ θέλω νά μείνουν σέ συγ-γενεῖς Σοῦ προτείνω νά γίνουμε συνε-ταῖροι Ἐγώ θά βάλω τήν ἐπιχείρηση κιἐσύ τά ἐργατικά καί καθαρά χέρια σουΣκέψου το κι αὔριο μοῦ ἀ πα ντᾶςΕἶχε σκεφθεῖ ὁ Παναγιώτης γιrsquo αὐτό

καί χωρίς νά ὑπολογίσει τή σίγουρηδουλειά καί τήν ἄνεση πού ἐξασφάλιζεστήν πολύτεκνη οἰκογένειά τους ἀπο-φάσισε τήν τρίτη καί τελευταία κίνησηmdash Κυρ-Προκόπη σrsquo εὐχαριστῶ πολύ

γιά τήν ἀγάπη καί τήν ἐμπιστοσύνησου Ὅμως τήν πρότασή σου δέν μπο -ρῶ νά τή δεχθῶ οὔτε νά μείνω ἄλλοστή δούλεψή σου μπορῶ Εἶπε ἔλυσε τήν ποδιά ἀπό τή μέση

του καί τήν ἀκούμπησε στό τραπέζιπού βρισκόταν μπροστά τουmdash Δέν καταλαβαίνω Γιά ποιό λόγοmdash Γιά κάποιους λόγους σου κυρ-

Προ κόπηmdash Δέν μπορῶ νά τό πιστέψω Ἐν νο -

εῖς Σπουδαῖο πράγμα ποιόν βλάπτωΕἶπε ἐκεῖνος περισσότερο πειραγμένοςπαρά ξαφνιασμένος

mdash Τόν ἑαυτό σου κι ὅποιον σrsquo ἀ κού -ει ἀφεντικόmdash Ξανασκέψου το καί περίμενε τό

τέλος τοῦ μήνα νά λογαριαστοῦμεσοῦ χρωστάωmdash Τίποτα δέ χρωστᾶς σέ μένα στήν

Παναγία ὅμως χρωστᾶς κυρ-Προκό -πη χρωστᾶμε ὅλοι μας εὐγνωμοσύνηκαί τιμή καί στόν Υἱό της τή λατρείαμαςἜφυγε λυπημένος μά εἰρηνικός ὁ

Παναγιώτης Ἄφηνε τή δουλειά του μάκρατοῦσε δική του τήν πολύτιμη κλη-ρονομιά τῆς γιαγιᾶς Αὐτή τοῦ ἐξα-σφάλισε τό μέλλον Λίγους μῆνες μετάδιορίστηκε ὑπάλληλος σέ δημόσια ὑ -πηρεσία πράγμα σπουδαῖο γιά τήν ἐ -ποχή Ἀργότερα δημιούργησε εὐλογημένηπολύτεκνη οἰκογένεια Τώρα μᾶς διη-γεῖται τήν ἱστορία του γιά νά μᾶςμάθει ὅποτε νιώθουμε νά μολύνεται τόπεριβάλλονμας ἡ τάξη ἡ παρέατό προαύλιοτό γήπεδοἀπό παρό-μοια λόγια νάἀποφασίζουμεκάποιες δυνα-μικές κινήσειςἀντίδρασηςγιά νάἑλκύουμετή μεγάληΧάρη τῆς Πα-ναγίας καί νάκρατοῦμε τήΣκέπη Τηςἁπλωμένηπάνω ἀπότήν Πα-τρίδα μας

Μ

τῆς γιαγιᾶς

Ὀκτώβριος 2012 353

ΤΥΠΟΣ ΠΛΟΙΟΥ ΕΛΑΦΡΥ ΚΑΤΑ∆ΡΟΜΙΚΟ ΜΗΚΟΣ 140 Μ ΠΛΑΤΟΣ 21 Μ ΒΥΘΙΣΜΑ 75 ΜΠΛΗΡΩΜΑ 30 ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΙ

670 ΝΑΥΤΕΣΜΕΓΙΣΤΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ 225 ΚΟΜΒΟΙΜΗΧΑΝΕΣ 2 ΤΕΤΡΑΚΥΛΙΝ∆ΡΕΣΠΥΡΟΒΟΛΑ 4 ΤΩΝ 234 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ

8 ΤΩΝ 197 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ8 ΤΑΧΥΒΟΛΑ ΤΩΝ 76 ΧΙΛ5 ΑΝΤΙΑΕΡΟΠΟΡΙΚΑ

ΕΝΑ ΖΩΝΤΑΝΟ ΜΟΥΣΕΙΟΤΟΥ ΠΟΛΕΜΙΚΟΥ ΜΑΣ ΝΑΥΤΙΚΟΥ

Βρισκόmicroαστε στό Πάρκο ΝαυτικᾹς Παράδοσης στό Τροκαντερό δίπλα στή microαρίνα τοῦ Φλοίσβουστό Παλαιό Φάληρο Ἐδῶ εἶναι ἐλλιmicroενισmicroένα πλοῖα τοῦ Πολεmicroικοῦ Ναυτικοῦ πού ἔγραψανλαmicroπρές σελίδες στή σύγχρονη ἑλληνική ἱστορία

Τό θωρηκτό laquoἈβέρωφraquo ναυπηγήθηκε τό 1911 στά ναυπηγεῖα τῶν ἀδελφῶν ORLANDO στό Λιβόρνο τῆς Ἰταλίας

Ἡ τότε κυβέρνηση τοῦ Κυριακούλη Μαυροmicroιχάλη δαπάνησε22300000 δρχ γιά τήν ἀπόκτησή του Τά 8000000 δρχπροέρχονταν ἀπό τό 20 τῆς συνολικῆς κληρονοmicroιᾶς τοῦ Γεωργίου Ἀβέρωφ πού τά παραχώρησε microέ τή διαθήκη του στόΤαmicroεῖο Ἐθνικοῦ Στόλου Τό πλοῖο πού ἔφερε τό ὄνοmicroά τουκατέπλευσε στίς 11 Σεπτεmicroβρίου στό Φάληρο ὅπου τό ὑ ποδέχτηκαν οἱ Ἕλληνες microέ microεγάλο ἐνθουσιασmicroό

ΤΟ ΘΩΡΗΚΤΟ laquoΑΒΕΡΩΦraquo ∆ΕΝ ΜΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΕΙ ΠΙΑ ΣΤΙΣ ΘΑΛΑΣΣΕΣΜΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΕΙ ΟΜΩΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑhellip

5 Ὀκτωβρίου 1912 Κήρυξη Βαλκανικῶν ΠολέmicroωνἈναχώρηση τοῦ στόλου γιά τό Αἰγαῖο

3 ∆εκεmicroβρίου 1912 Ναυmicroαχία τῆς Ἕλλης

Ἡ Ἑλλάς δέν ἀναmicroένει ἀπό ἐσς νά ἀποθάνετε γι αὐτήν Ἀναmicroένει νά νικήσετε Αὐτήἦταν ἡ προτροπή τοῦ Ἐ Βενιζέλου πρός τούς Ἕλληνες Ναῦτες στίς 5 Ὀκτωβρίου 1912

Ὀκτώβριος 2012354

Ἡ σηmicroαία τοῦ laquoἈβέρωφraquo εἶναι microεγαλύτερηἀπrsquoαὐτές πού κυmicroατίζουν στά ἄλλα ἑλληνικάπολεmicroικά πλοῖα καί τήν ἀκολουθεῖ microιά ἱστορίαΜετά τήν Ἀπελευθέρωση ὅταν τό θωρηκτόlaquoἈβέρωφraquo ἐπέστρεψε στήν Ἑλλάδα microεταφέροντας τήν ἐξόριστη κυβέρνηση θεωρήθηκεσωστό νά κρεmicroαστεῖ στόν ἱερό βράχο τῆςἈκρόπολης ἡ σηmicroαία τοῦ πλοίου ὡς ἔνδειξητῆς ἔννοιας τῆς ἐλευθερίας καθώς τό πλοῖοεἶναι τό microοναδικό κοmicromicroάτι ἑλληνικῆς γῆς πούστά 100 χρόνια ζωῆς του δέν ἔχει κατακτηθεῖ ποτέ Ἀπό τότε στό πλοῖο κυmicroατίζει microιάἴδια σέ microέγεθος σηmicroαία τῶν 48 τmicro

5 Ἰανουαρίου 1913 Ναυmicroαχία τῆς Λήmicroνου

2 Μαῒου 1919 Ἀποβίβαση ἑλληνικοῦ στρατοῦ στή Σmicroύρνη

Σεπτέmicroβριος 1922 Ὑποστήριξη ἀποχώρησης ἑλληνικοῦ στρατοῦἀπό Μικρά Ἀσία

5 Μαῒου 1937 Ἄφιξη στήν Ἀγγλία γιά τά 25χρονα τῆς βασιλείας τοῦ Γεωργίου Ε΄ τῆς Ἀγγλίας

18 Ἀπριλίου 1941 Ἀναχώρηση γιά Κρήτη καί Ἀλεξάνδρεια Αἰγύπτου

18 Ὀκτωβρίου 1937 Ἐπίσηmicroη ἐπίσκεψη στήν Κωνπολη

28 Ὀκτωβρίου 1940 Κήρυξη ἑλληνο9ταλικοῦ πολέmicroου

18 Ὀκτωβρίου 1944 Ἄφιξη στήν ἐλεύθερη Ἑλλάδα

1951 Ἐγκαταλείπει τήν ἐνεργό δράση

1983 Ἀπόφαση γιά microετατροπή σέ Μουσεῖο

1986 Μεταφέρεται στό Π Φάληρο

Ὁ ἀπολογισmicroός τᾹς ναυmicroαχίας γιά τούς Ὀθωmicroανούς ἦταν τραγικός Ἑκατόν ἐνενήντα νεκροίπολλαπλάσιοι τραυmicroατίες καί βαριές ζηmicroιές σέ τρία πλοῖα τους Ο ἑλληνικός στόλος εἶχε microόλιςτρεῖς τραυmicroατίες καί microικρές ζηmicroιές Ὁ τουρκικός στόλος δέ βγᾹκε ἀπό τά στενά τοῦ Ἑλλησπόντουγιά πολλά χρόνια καί ἡ Τουρκία ὑπογράφει ταπεινωτική συνθήκη εἰρήνης microέ τήν Ἑλλάδα

Ὀκτώβριος 2012 355

Παρατηρῆστε τήν ἀντίστροφη κλίσητῆς πλώρης τοῦ πλοίου χαρακτηριστικήγιά τά πλοῖα τῆς ἐποχῆς σέ ἀντίθεση microέτά σηmicroερινά Τό microπροστινό τmicroῆmicroα πούβρίσκεται κάτω ἀπό τήν ἐπιφάνεια τῆςθάλασσας εἶναι ἀπό συmicroπαγή χάλυβα γιάνά microπορεῖ νά κάνει microέχρι καί ἐmicroβολισmicroόΜιά συνέχεια τῆς ἀρχαίας τριήρους καίτῆς ναυτικῆς παράδοσης τῆς Ἑλλάδας

Σπάνια συναντᾶ κανείς ἕνα ἐκκλησάκι πάνω σέπολεmicroικό πλοῖο ὅπως τό παρεκκλήσι τοῦ ἉγίουΝικολάου hellipΤίς παραmicroονές τῆς ναυmicroαχίας τῆςrdquoἝλληςrdquo (Νοέmicroβριος 1912) ὁ πυροβολητής Σωτήριος Κ Σκόδρας πῆγε στόν ὑπηρετοῦνταἀρχιmicroανδρίτη τότε καί microετέπειτα microητροπολίτηΣπάρτης ∆ιονύσιο ∆άφνο καί τοῦ ἀνακοίνωσε

ὅτι κατά τή διάρκεια τῆς ὑπηρεσίας του παρατήρησε microιά περίεργη σκιά στόν κάδο νεροῦπού ἔmicroοιαζε πολύ microέ τή microορφή τοῦ Ἁγίου Νικολάου Οἱ ἄλλοι ναῦτες δυσπίστησαν λέγοντας ὅτι ἐπρόκειτο γιά ὀξείδωση τῆςλαmicroαρίνας Αὐτό ὅmicroως ἦταν ἀδύνατο γιατίὁ κάδος ἦταν ὁλοκαίνουργος Μόλις ἐνηmicroερώθηκε ὁ ναύαρχος Κουντουριώτης διέταξε νά τοποθετήσουν τόν κάδο στόπαρεκκλήσιο τοῦ θωρηκτοῦ καί νά γίνει ὁmicroιλία στό πλήρωmicroαmicroέ θέmicroα rdquoὉ Θεός εἶναι microαζί microαςrdquo

ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΟΥ ΘΩΡΗΚΤΟΥ laquoΑΒΕΡΩΦraquohellip

Κάθε χρόνο τό πλοῖο δέχεται πάνω ἀπό 30000 ἐπισκέπτες Τό laquoΑΒΕΡΩΦraquo δέν εἶναι ἁπλά ἕναΜουσεῖο εἶναι ὁλόκληρο ἕνα κειmicroήλιο microέσα στό ὁποῖο ὁ κάθε ἐπισκέπτης περπατ microέ δέος Εἶναιἕνα ζωντανό ναυτικό microνηmicroεῖο πού κάθε γωνιά του ζωντανεύει microιά ἱστορία τόσο θαυmicroαστή ὅσοκαί ἡ ψυχή τῶν ἀνθρώπων πού τό ὑπηρέτησαν

Φ

Ὀκτώβριος 2012356

ἹἹλλιικκάά 2 πακέτα τετράγωνα μπισκότα (τύπου Πτί-μπέρ) 1 φάκελο Garni βανίλια 1 φάκελο κρέμα στιγμῆς ἄνθος ἀραβοσίτου βανίλια 2 ποτήρια γάλα

καί frac12 περίπου ποτήρι γάλα γιά νά βουτᾶμε τά μπισκότα frac12 ποτήρι ζάχαρη ἄχνη 200 γρ βιτάμ soft 3 βανίλιες 1 κουταλιά σούπας κακάο ἤ nescafeacute 3-4 κουταλιές λικέρ καφέ 3-4 κουταλιές κονιάκ 1 κουβερτούρα 125 γρ

ἘἘκκττέέλλεεσσηηΧτυπᾶμε γιά δύο λεπτά στό μίξερ τό garni τήν κρέμα

στιγμῆς τό γάλα τήν ἄχνη τό βιτάμ καί τίς βανίλιεςΣέ ἕνα μακρύ δίσκο βάζουμε ἀλουμινόχαρτο καί ἁπλώ-

νουμε τά μπισκότα πού ἔχουμε βουτήξει στιγμιαῖα στόγάλα καί τό λικέρ Τά μπισκότα τά τοποθετοῦμε ἑνωμένασέ τρεῖς σειρές Βάζουμε συνολικά 3 μπισκότα κατά πλά-τος καί 7 μπισκότα κατά μῆκος

Πάνω στή μεσαία σειρά μπισκότων ἁπλώνουμε τό 13τῆς κρέμας καί πάνω στήν κρέμα τοποθετοῦμε μία ἀκόμασειρά μπισκότα Πάνω ἀπ΄ αὐτά τά μπισκότα βάζουμε τόἄλλο 13 τῆς κρέμας στό ὁποῖο ἔχουμε προσθέσει κακάοΣυνεχίζουμε μέ μία ἀκόμα σειρά μπισκότα καί τέλος βάζουμε τό τελευταῖο 13 τῆς κρέμας

Σηκώνουμε τίς δύο πλαϊνές πλευρές τοῦ ἀλουμινόχαρτου μαζί μέ τά μπισκότα καί κλεί-νουμε σφιχτά ὥστε νά σχηματιστεῖ περίπου τριγωνικός κορμός Βάζουμε τόν κορμό γιάτρεῖς ὧρες περίπου στήν ψύξη Ὅταν τόν βγάλουμε ἀνοίγουμε τό ἀλουμινόχαρτο μέ προ-σοχή καί περιχύνουμε μέ τό γλάσο Διατηροῦμε τόν κορμό στό ψυγεῖο

Γιά τό γλάσο χρησιμοποιοῦμε μπέν-μαρί στό ὁποῖο λειώνουμε τήν κουβερτούρα μέ 3-4 κουταλιές γάλα καί 3-4 κουταλιές κονιάκ

Κορmicroός

ΚΚΑΑΛΛΗΗ ΕΕΠΠΙΙΤΤΥΥΧΧΙΙΑΑ

Ὀκτώβριος 2012 357

ΚΑΤΙ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΣΑΣ

Συνταγή καί φωτογραφίες ἀπόκ Μαρία Ἀδ Πύργος

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17 Ρ Ο Σ

Στή διπλανή στήλη συμπλήρωσε τά γράμ-ματα πού λείπουν καί φτιάξε τίς ζητούμενεςλέξεις πού τελειώνουν σέ -ΡΟΣ

1 Βουνό2 Χωράφι3 Ἕνας ἀπό τούς μαθητές τοῦ Χριστοῦ4 Δέν εἶναι βρώμικος5 Συσσωρευμένος πλοῦτος6 Αὐτός πού ἀγαπᾶ τή μελέτη7 Προσωρινός8 Τό ψάρι βακαλάος9 Ὁ ἀποτελούμενος ἀπό πολλά κύτταρα10 Ἀποτελεῖται ἀπό ἄσπρο καί μαῦρο χρῶμα11 Γιατρός εἰδικός γιά παιδιά12 Αὐτός πού δίνει παρηγοριά κουράγιο13 Φοβερός τρομακτικός14 Γεμάτος λάμψη ἀκτινοβόλος15 Μπροστά16 Ὑπάρχει στή σαπουνάδα17 Πρόθεση

ΛΕΞΕΙΣ ΡΟΣ

2 6 + 3 - 5 = 10

2 = 21

-

6 2 = 8

= 19

= = = =

3 17 21 36

Κάθε γραμμήκαί κάθε στήληπρέ πει νά περι-λαμβάνει τούς ἴ -διους ἀριθμούςκαί σύμβολαἀλλά μέ διαφορε-τική διάταξη

Βρεῖτε τή διά-ταξη γιά νάἰσχύουν τά ἀπο-τελέσματα πούἀναγράφονται

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ5

∆ΙΑΦΟΡΕΣ

ΚΚάάθθεε ἑβδομάδα ἕναςγάλος γεννάει πέντε αὐ -γά καί κάθε ἑβδομάδαμία ἀλεπού κλέβει ἕναἀπό αὐτά Πόσες ἑβδο-μάδες χρειάζονται γιάνά συγκεν-τρω θοῦν 30 αὐγά

ἌἌνν δύο ἐργάτες χρειάζον-ται δύο μέρες γιά νά βά-ψουν δύο τοίχους πόσεςμέ ρες θά χρει-αστοῦν δέκαἐργάτες γιάνά βά-ψουν δέ -κα τοίχους

Ὀκτώβριος 2012358

ΣΤΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟἩ νικηφόρα ἑλληνική Σημαία στήν ἐλεύ-

θερη Θεσσαλονίκη Ὀκτώβριος 1912 (Σύνθεση περιοδικοῦ laquoΠρός τή Νίκηraquo)

ldquo∆έν ξεχνωrdquo σηmicroαίνει

ΘυmicroαmicroαιΤιmicroω

Ὑπόσχοmicroαι

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

Μήν ξεχάσω

Μήν ξεχάσω

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012

ρακαλοῦσε τήν εὐχαριστοῦσε Δικό τηςδῶρο ἔνιωσε πώς ἦταν κι ἡ δουλειά τουστή μεγάλη ψαροταβέρνα κοντά στό λι-μάνι πού τοῦ ἐξασφάλιζε μεροκάματοἱκανό νά βοηθάει τόν πατέρα του νάθρέψει τά ἑπτά ἀδέλφια τουΣβέλτος ξύπνιος εὐγενικός καί προ-

πάντων τίμιος κέρδισε ἀμέσως τήνἀγάπη καί τήν ἐμπιστοσύνη τοῦ κυρ-Προκόπη τοῦ μαγαζάτορα καί μαζίπαινέματα καί πλούσια φιλοδωρήματαΕἶχε χίλιους λόγους γιά νά ᾽ναι πολύεὐχαριστημένος ὁ Παναγιώτης κι ἕνανπολύ μεγάλο καί σοβαρό γιά νά μήνεἶναι Λόγοι βλάσφημοι μόλυναν τόστόμα τοῦ κυρ-Προκόπη καί μαζί τήδροσερή θαλασσινή ἀτμόσφαιρα τοῦμαγαζιοῦὉ Παναγιώτης ἔνιωθε νά πνίγεται

ὅμως εἶχε κληρονομιά ἀπrsquo τή γιαγιά τόἀντίδοτο laquoὙπερευλογημένη ὑπάρχειςΘεοτόκε Παρθένεraquo ἔλεγε μεγαλόφωναμόλις οἱ βρώμικοι λόγοι ἔφθαναν στrsquoαὐτιά του καί τό πρόσωπό του σκυ-θρώπαζε Αὐτή ἦταν ἡ πρώτη του κί-νηση ἀντίδρασης Μετά ἀπό λίγο ἔγινεκι ἡ δεύτερηmdash Παναγιώτη σέ νιώθω ψυχραμένο

Τί συμβαίνει Ἔχεις κανένα παράπονοἀπό μέναmdash Κυρ-Προκόπη μοῦ δίνεις καλή δου-

λειά καί μοῦ δείχνεις μέ κάθε τρόπο τήφροντίδα σου Σrsquo εὐχαριστῶ πολύ ὅ μωςἔχω παράπονο μεγάλοmdash Πές παιδί μου τί εἶναι mdash Μιλᾶς ἄσχημα γιά τή Μάνα μουmdash Ἐγώ πότεmdash Γιά τήν Παναγίαmdash Αὐτό ἐννοεῖς Μή χολοσκᾶς καη-

Ἡ κληρονοmicroι

άτῆς γιαγιᾶς

Ἦ ταν παιδί ὅταν πρωταντίκρισε τόφοβερό πρόσωπο τοῦ πολέμου ὅτανπρωτάκουσε ἐκεῖνον τό διαπεραστικόἦχο-προμήνυμα πώς θά σκοτείνιαζε ὁοὐρανός τους μrsquo ἐκεῖνα τά μαῦρα σιδε-ρένια σύννεφα πού ἔβρεχαν κατα-στροφή Τή φρίκη τῆς μνήμης τουςδιέλυε ἡ ἀγαπημένη θύμηση τῆς γιαγιᾶςlaquoὙπεραγία Θεοτόκε σῶσον ἡμᾶς

Μή φοβάστε κάτω ἀπό τή Σκέπη Τηςεἴμαστεraquo φώναζε σά γιά νά ξεπεράσειτίς σειρῆνες ἡ γιαγιά κι ὅταν περνοῦ -σε τό κακό laquoὙπερευλογημένη ὑ πάρ-χεις Θεοτόκε Παρθένε Πάλι μᾶς ἔσωσεἡ Παναγίαraquo laquoΜήν τό ξεχάσετε αὐτόποτέ παιδιά μουraquo laquoΝά εὐγνωμονεῖτετή μεγάλη Μάνα μας νά τήν τιμᾶτε καίνά λατρεύετε τόν Υἱό ΤηςraquoΔέν τό ξέχασε ὁ Παναγιώτης Τήν ἀ -

γαποῦσε πολύ τήν Παναγία τήν πα-

Ὀκτώβριος 2012352

μένε λόγια πού πετᾶνε δέ τό θέλωκακό συνήθειοmdash Ναί ἀφεντικό σέ παρακαλῶ Πρίν

λίγα χρόνια ὅλοι τήν ἱκετεύαμε νά σώ -σει τόν τόπο μας Κι ἐσύ σίγουρατότε μέσrsquo τή φωτιά τοῦ μετώπου τήνπαρακαλοῦσες Καί σrsquo ἄκουσε κι ἔ -δωσε νά γυρίσεις γερός κι ἡ Πατρίδαμας τώρα νά ᾽ναι λεύτερη Κι Ἐκείνηἀντί γιά εὐχαριστίες ἀκούει τώραmdash Ἔχεις δίκιο Πρέπει νά τό κόψωΠέρασαν ἑβδομάδες μῆνες μά ἡ ἀρ -

ρώστια τοῦ κυρ-Προκόπη δέν πέρασεὉ πάντα καλός κι ἐργατικός Πανα-γιώτης ἀσφυκτιοῦσε πιά στό χῶρο τῆςδουλειᾶς του Μιά μέρα τό ἀφεντικότόν κάλεσε νά μιλήσουνmdash Παναγιώτη ἐγώ παιδιά δέν ἔχω οἱ

κόποι μου δέ θέλω νά μείνουν σέ συγ-γενεῖς Σοῦ προτείνω νά γίνουμε συνε-ταῖροι Ἐγώ θά βάλω τήν ἐπιχείρηση κιἐσύ τά ἐργατικά καί καθαρά χέρια σουΣκέψου το κι αὔριο μοῦ ἀ πα ντᾶςΕἶχε σκεφθεῖ ὁ Παναγιώτης γιrsquo αὐτό

καί χωρίς νά ὑπολογίσει τή σίγουρηδουλειά καί τήν ἄνεση πού ἐξασφάλιζεστήν πολύτεκνη οἰκογένειά τους ἀπο-φάσισε τήν τρίτη καί τελευταία κίνησηmdash Κυρ-Προκόπη σrsquo εὐχαριστῶ πολύ

γιά τήν ἀγάπη καί τήν ἐμπιστοσύνησου Ὅμως τήν πρότασή σου δέν μπο -ρῶ νά τή δεχθῶ οὔτε νά μείνω ἄλλοστή δούλεψή σου μπορῶ Εἶπε ἔλυσε τήν ποδιά ἀπό τή μέση

του καί τήν ἀκούμπησε στό τραπέζιπού βρισκόταν μπροστά τουmdash Δέν καταλαβαίνω Γιά ποιό λόγοmdash Γιά κάποιους λόγους σου κυρ-

Προ κόπηmdash Δέν μπορῶ νά τό πιστέψω Ἐν νο -

εῖς Σπουδαῖο πράγμα ποιόν βλάπτωΕἶπε ἐκεῖνος περισσότερο πειραγμένοςπαρά ξαφνιασμένος

mdash Τόν ἑαυτό σου κι ὅποιον σrsquo ἀ κού -ει ἀφεντικόmdash Ξανασκέψου το καί περίμενε τό

τέλος τοῦ μήνα νά λογαριαστοῦμεσοῦ χρωστάωmdash Τίποτα δέ χρωστᾶς σέ μένα στήν

Παναγία ὅμως χρωστᾶς κυρ-Προκό -πη χρωστᾶμε ὅλοι μας εὐγνωμοσύνηκαί τιμή καί στόν Υἱό της τή λατρείαμαςἜφυγε λυπημένος μά εἰρηνικός ὁ

Παναγιώτης Ἄφηνε τή δουλειά του μάκρατοῦσε δική του τήν πολύτιμη κλη-ρονομιά τῆς γιαγιᾶς Αὐτή τοῦ ἐξα-σφάλισε τό μέλλον Λίγους μῆνες μετάδιορίστηκε ὑπάλληλος σέ δημόσια ὑ -πηρεσία πράγμα σπουδαῖο γιά τήν ἐ -ποχή Ἀργότερα δημιούργησε εὐλογημένηπολύτεκνη οἰκογένεια Τώρα μᾶς διη-γεῖται τήν ἱστορία του γιά νά μᾶςμάθει ὅποτε νιώθουμε νά μολύνεται τόπεριβάλλονμας ἡ τάξη ἡ παρέατό προαύλιοτό γήπεδοἀπό παρό-μοια λόγια νάἀποφασίζουμεκάποιες δυνα-μικές κινήσειςἀντίδρασηςγιά νάἑλκύουμετή μεγάληΧάρη τῆς Πα-ναγίας καί νάκρατοῦμε τήΣκέπη Τηςἁπλωμένηπάνω ἀπότήν Πα-τρίδα μας

Μ

τῆς γιαγιᾶς

Ὀκτώβριος 2012 353

ΤΥΠΟΣ ΠΛΟΙΟΥ ΕΛΑΦΡΥ ΚΑΤΑ∆ΡΟΜΙΚΟ ΜΗΚΟΣ 140 Μ ΠΛΑΤΟΣ 21 Μ ΒΥΘΙΣΜΑ 75 ΜΠΛΗΡΩΜΑ 30 ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΙ

670 ΝΑΥΤΕΣΜΕΓΙΣΤΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ 225 ΚΟΜΒΟΙΜΗΧΑΝΕΣ 2 ΤΕΤΡΑΚΥΛΙΝ∆ΡΕΣΠΥΡΟΒΟΛΑ 4 ΤΩΝ 234 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ

8 ΤΩΝ 197 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ8 ΤΑΧΥΒΟΛΑ ΤΩΝ 76 ΧΙΛ5 ΑΝΤΙΑΕΡΟΠΟΡΙΚΑ

ΕΝΑ ΖΩΝΤΑΝΟ ΜΟΥΣΕΙΟΤΟΥ ΠΟΛΕΜΙΚΟΥ ΜΑΣ ΝΑΥΤΙΚΟΥ

Βρισκόmicroαστε στό Πάρκο ΝαυτικᾹς Παράδοσης στό Τροκαντερό δίπλα στή microαρίνα τοῦ Φλοίσβουστό Παλαιό Φάληρο Ἐδῶ εἶναι ἐλλιmicroενισmicroένα πλοῖα τοῦ Πολεmicroικοῦ Ναυτικοῦ πού ἔγραψανλαmicroπρές σελίδες στή σύγχρονη ἑλληνική ἱστορία

Τό θωρηκτό laquoἈβέρωφraquo ναυπηγήθηκε τό 1911 στά ναυπηγεῖα τῶν ἀδελφῶν ORLANDO στό Λιβόρνο τῆς Ἰταλίας

Ἡ τότε κυβέρνηση τοῦ Κυριακούλη Μαυροmicroιχάλη δαπάνησε22300000 δρχ γιά τήν ἀπόκτησή του Τά 8000000 δρχπροέρχονταν ἀπό τό 20 τῆς συνολικῆς κληρονοmicroιᾶς τοῦ Γεωργίου Ἀβέρωφ πού τά παραχώρησε microέ τή διαθήκη του στόΤαmicroεῖο Ἐθνικοῦ Στόλου Τό πλοῖο πού ἔφερε τό ὄνοmicroά τουκατέπλευσε στίς 11 Σεπτεmicroβρίου στό Φάληρο ὅπου τό ὑ ποδέχτηκαν οἱ Ἕλληνες microέ microεγάλο ἐνθουσιασmicroό

ΤΟ ΘΩΡΗΚΤΟ laquoΑΒΕΡΩΦraquo ∆ΕΝ ΜΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΕΙ ΠΙΑ ΣΤΙΣ ΘΑΛΑΣΣΕΣΜΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΕΙ ΟΜΩΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑhellip

5 Ὀκτωβρίου 1912 Κήρυξη Βαλκανικῶν ΠολέmicroωνἈναχώρηση τοῦ στόλου γιά τό Αἰγαῖο

3 ∆εκεmicroβρίου 1912 Ναυmicroαχία τῆς Ἕλλης

Ἡ Ἑλλάς δέν ἀναmicroένει ἀπό ἐσς νά ἀποθάνετε γι αὐτήν Ἀναmicroένει νά νικήσετε Αὐτήἦταν ἡ προτροπή τοῦ Ἐ Βενιζέλου πρός τούς Ἕλληνες Ναῦτες στίς 5 Ὀκτωβρίου 1912

Ὀκτώβριος 2012354

Ἡ σηmicroαία τοῦ laquoἈβέρωφraquo εἶναι microεγαλύτερηἀπrsquoαὐτές πού κυmicroατίζουν στά ἄλλα ἑλληνικάπολεmicroικά πλοῖα καί τήν ἀκολουθεῖ microιά ἱστορίαΜετά τήν Ἀπελευθέρωση ὅταν τό θωρηκτόlaquoἈβέρωφraquo ἐπέστρεψε στήν Ἑλλάδα microεταφέροντας τήν ἐξόριστη κυβέρνηση θεωρήθηκεσωστό νά κρεmicroαστεῖ στόν ἱερό βράχο τῆςἈκρόπολης ἡ σηmicroαία τοῦ πλοίου ὡς ἔνδειξητῆς ἔννοιας τῆς ἐλευθερίας καθώς τό πλοῖοεἶναι τό microοναδικό κοmicromicroάτι ἑλληνικῆς γῆς πούστά 100 χρόνια ζωῆς του δέν ἔχει κατακτηθεῖ ποτέ Ἀπό τότε στό πλοῖο κυmicroατίζει microιάἴδια σέ microέγεθος σηmicroαία τῶν 48 τmicro

5 Ἰανουαρίου 1913 Ναυmicroαχία τῆς Λήmicroνου

2 Μαῒου 1919 Ἀποβίβαση ἑλληνικοῦ στρατοῦ στή Σmicroύρνη

Σεπτέmicroβριος 1922 Ὑποστήριξη ἀποχώρησης ἑλληνικοῦ στρατοῦἀπό Μικρά Ἀσία

5 Μαῒου 1937 Ἄφιξη στήν Ἀγγλία γιά τά 25χρονα τῆς βασιλείας τοῦ Γεωργίου Ε΄ τῆς Ἀγγλίας

18 Ἀπριλίου 1941 Ἀναχώρηση γιά Κρήτη καί Ἀλεξάνδρεια Αἰγύπτου

18 Ὀκτωβρίου 1937 Ἐπίσηmicroη ἐπίσκεψη στήν Κωνπολη

28 Ὀκτωβρίου 1940 Κήρυξη ἑλληνο9ταλικοῦ πολέmicroου

18 Ὀκτωβρίου 1944 Ἄφιξη στήν ἐλεύθερη Ἑλλάδα

1951 Ἐγκαταλείπει τήν ἐνεργό δράση

1983 Ἀπόφαση γιά microετατροπή σέ Μουσεῖο

1986 Μεταφέρεται στό Π Φάληρο

Ὁ ἀπολογισmicroός τᾹς ναυmicroαχίας γιά τούς Ὀθωmicroανούς ἦταν τραγικός Ἑκατόν ἐνενήντα νεκροίπολλαπλάσιοι τραυmicroατίες καί βαριές ζηmicroιές σέ τρία πλοῖα τους Ο ἑλληνικός στόλος εἶχε microόλιςτρεῖς τραυmicroατίες καί microικρές ζηmicroιές Ὁ τουρκικός στόλος δέ βγᾹκε ἀπό τά στενά τοῦ Ἑλλησπόντουγιά πολλά χρόνια καί ἡ Τουρκία ὑπογράφει ταπεινωτική συνθήκη εἰρήνης microέ τήν Ἑλλάδα

Ὀκτώβριος 2012 355

Παρατηρῆστε τήν ἀντίστροφη κλίσητῆς πλώρης τοῦ πλοίου χαρακτηριστικήγιά τά πλοῖα τῆς ἐποχῆς σέ ἀντίθεση microέτά σηmicroερινά Τό microπροστινό τmicroῆmicroα πούβρίσκεται κάτω ἀπό τήν ἐπιφάνεια τῆςθάλασσας εἶναι ἀπό συmicroπαγή χάλυβα γιάνά microπορεῖ νά κάνει microέχρι καί ἐmicroβολισmicroόΜιά συνέχεια τῆς ἀρχαίας τριήρους καίτῆς ναυτικῆς παράδοσης τῆς Ἑλλάδας

Σπάνια συναντᾶ κανείς ἕνα ἐκκλησάκι πάνω σέπολεmicroικό πλοῖο ὅπως τό παρεκκλήσι τοῦ ἉγίουΝικολάου hellipΤίς παραmicroονές τῆς ναυmicroαχίας τῆςrdquoἝλληςrdquo (Νοέmicroβριος 1912) ὁ πυροβολητής Σωτήριος Κ Σκόδρας πῆγε στόν ὑπηρετοῦνταἀρχιmicroανδρίτη τότε καί microετέπειτα microητροπολίτηΣπάρτης ∆ιονύσιο ∆άφνο καί τοῦ ἀνακοίνωσε

ὅτι κατά τή διάρκεια τῆς ὑπηρεσίας του παρατήρησε microιά περίεργη σκιά στόν κάδο νεροῦπού ἔmicroοιαζε πολύ microέ τή microορφή τοῦ Ἁγίου Νικολάου Οἱ ἄλλοι ναῦτες δυσπίστησαν λέγοντας ὅτι ἐπρόκειτο γιά ὀξείδωση τῆςλαmicroαρίνας Αὐτό ὅmicroως ἦταν ἀδύνατο γιατίὁ κάδος ἦταν ὁλοκαίνουργος Μόλις ἐνηmicroερώθηκε ὁ ναύαρχος Κουντουριώτης διέταξε νά τοποθετήσουν τόν κάδο στόπαρεκκλήσιο τοῦ θωρηκτοῦ καί νά γίνει ὁmicroιλία στό πλήρωmicroαmicroέ θέmicroα rdquoὉ Θεός εἶναι microαζί microαςrdquo

ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΟΥ ΘΩΡΗΚΤΟΥ laquoΑΒΕΡΩΦraquohellip

Κάθε χρόνο τό πλοῖο δέχεται πάνω ἀπό 30000 ἐπισκέπτες Τό laquoΑΒΕΡΩΦraquo δέν εἶναι ἁπλά ἕναΜουσεῖο εἶναι ὁλόκληρο ἕνα κειmicroήλιο microέσα στό ὁποῖο ὁ κάθε ἐπισκέπτης περπατ microέ δέος Εἶναιἕνα ζωντανό ναυτικό microνηmicroεῖο πού κάθε γωνιά του ζωντανεύει microιά ἱστορία τόσο θαυmicroαστή ὅσοκαί ἡ ψυχή τῶν ἀνθρώπων πού τό ὑπηρέτησαν

Φ

Ὀκτώβριος 2012356

ἹἹλλιικκάά 2 πακέτα τετράγωνα μπισκότα (τύπου Πτί-μπέρ) 1 φάκελο Garni βανίλια 1 φάκελο κρέμα στιγμῆς ἄνθος ἀραβοσίτου βανίλια 2 ποτήρια γάλα

καί frac12 περίπου ποτήρι γάλα γιά νά βουτᾶμε τά μπισκότα frac12 ποτήρι ζάχαρη ἄχνη 200 γρ βιτάμ soft 3 βανίλιες 1 κουταλιά σούπας κακάο ἤ nescafeacute 3-4 κουταλιές λικέρ καφέ 3-4 κουταλιές κονιάκ 1 κουβερτούρα 125 γρ

ἘἘκκττέέλλεεσσηηΧτυπᾶμε γιά δύο λεπτά στό μίξερ τό garni τήν κρέμα

στιγμῆς τό γάλα τήν ἄχνη τό βιτάμ καί τίς βανίλιεςΣέ ἕνα μακρύ δίσκο βάζουμε ἀλουμινόχαρτο καί ἁπλώ-

νουμε τά μπισκότα πού ἔχουμε βουτήξει στιγμιαῖα στόγάλα καί τό λικέρ Τά μπισκότα τά τοποθετοῦμε ἑνωμένασέ τρεῖς σειρές Βάζουμε συνολικά 3 μπισκότα κατά πλά-τος καί 7 μπισκότα κατά μῆκος

Πάνω στή μεσαία σειρά μπισκότων ἁπλώνουμε τό 13τῆς κρέμας καί πάνω στήν κρέμα τοποθετοῦμε μία ἀκόμασειρά μπισκότα Πάνω ἀπ΄ αὐτά τά μπισκότα βάζουμε τόἄλλο 13 τῆς κρέμας στό ὁποῖο ἔχουμε προσθέσει κακάοΣυνεχίζουμε μέ μία ἀκόμα σειρά μπισκότα καί τέλος βάζουμε τό τελευταῖο 13 τῆς κρέμας

Σηκώνουμε τίς δύο πλαϊνές πλευρές τοῦ ἀλουμινόχαρτου μαζί μέ τά μπισκότα καί κλεί-νουμε σφιχτά ὥστε νά σχηματιστεῖ περίπου τριγωνικός κορμός Βάζουμε τόν κορμό γιάτρεῖς ὧρες περίπου στήν ψύξη Ὅταν τόν βγάλουμε ἀνοίγουμε τό ἀλουμινόχαρτο μέ προ-σοχή καί περιχύνουμε μέ τό γλάσο Διατηροῦμε τόν κορμό στό ψυγεῖο

Γιά τό γλάσο χρησιμοποιοῦμε μπέν-μαρί στό ὁποῖο λειώνουμε τήν κουβερτούρα μέ 3-4 κουταλιές γάλα καί 3-4 κουταλιές κονιάκ

Κορmicroός

ΚΚΑΑΛΛΗΗ ΕΕΠΠΙΙΤΤΥΥΧΧΙΙΑΑ

Ὀκτώβριος 2012 357

ΚΑΤΙ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΣΑΣ

Συνταγή καί φωτογραφίες ἀπόκ Μαρία Ἀδ Πύργος

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17 Ρ Ο Σ

Στή διπλανή στήλη συμπλήρωσε τά γράμ-ματα πού λείπουν καί φτιάξε τίς ζητούμενεςλέξεις πού τελειώνουν σέ -ΡΟΣ

1 Βουνό2 Χωράφι3 Ἕνας ἀπό τούς μαθητές τοῦ Χριστοῦ4 Δέν εἶναι βρώμικος5 Συσσωρευμένος πλοῦτος6 Αὐτός πού ἀγαπᾶ τή μελέτη7 Προσωρινός8 Τό ψάρι βακαλάος9 Ὁ ἀποτελούμενος ἀπό πολλά κύτταρα10 Ἀποτελεῖται ἀπό ἄσπρο καί μαῦρο χρῶμα11 Γιατρός εἰδικός γιά παιδιά12 Αὐτός πού δίνει παρηγοριά κουράγιο13 Φοβερός τρομακτικός14 Γεμάτος λάμψη ἀκτινοβόλος15 Μπροστά16 Ὑπάρχει στή σαπουνάδα17 Πρόθεση

ΛΕΞΕΙΣ ΡΟΣ

2 6 + 3 - 5 = 10

2 = 21

-

6 2 = 8

= 19

= = = =

3 17 21 36

Κάθε γραμμήκαί κάθε στήληπρέ πει νά περι-λαμβάνει τούς ἴ -διους ἀριθμούςκαί σύμβολαἀλλά μέ διαφορε-τική διάταξη

Βρεῖτε τή διά-ταξη γιά νάἰσχύουν τά ἀπο-τελέσματα πούἀναγράφονται

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ5

∆ΙΑΦΟΡΕΣ

ΚΚάάθθεε ἑβδομάδα ἕναςγάλος γεννάει πέντε αὐ -γά καί κάθε ἑβδομάδαμία ἀλεπού κλέβει ἕναἀπό αὐτά Πόσες ἑβδο-μάδες χρειάζονται γιάνά συγκεν-τρω θοῦν 30 αὐγά

ἌἌνν δύο ἐργάτες χρειάζον-ται δύο μέρες γιά νά βά-ψουν δύο τοίχους πόσεςμέ ρες θά χρει-αστοῦν δέκαἐργάτες γιάνά βά-ψουν δέ -κα τοίχους

Ὀκτώβριος 2012358

ΣΤΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟἩ νικηφόρα ἑλληνική Σημαία στήν ἐλεύ-

θερη Θεσσαλονίκη Ὀκτώβριος 1912 (Σύνθεση περιοδικοῦ laquoΠρός τή Νίκηraquo)

ldquo∆έν ξεχνωrdquo σηmicroαίνει

ΘυmicroαmicroαιΤιmicroω

Ὑπόσχοmicroαι

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

Μήν ξεχάσω

Μήν ξεχάσω

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012

μένε λόγια πού πετᾶνε δέ τό θέλωκακό συνήθειοmdash Ναί ἀφεντικό σέ παρακαλῶ Πρίν

λίγα χρόνια ὅλοι τήν ἱκετεύαμε νά σώ -σει τόν τόπο μας Κι ἐσύ σίγουρατότε μέσrsquo τή φωτιά τοῦ μετώπου τήνπαρακαλοῦσες Καί σrsquo ἄκουσε κι ἔ -δωσε νά γυρίσεις γερός κι ἡ Πατρίδαμας τώρα νά ᾽ναι λεύτερη Κι Ἐκείνηἀντί γιά εὐχαριστίες ἀκούει τώραmdash Ἔχεις δίκιο Πρέπει νά τό κόψωΠέρασαν ἑβδομάδες μῆνες μά ἡ ἀρ -

ρώστια τοῦ κυρ-Προκόπη δέν πέρασεὉ πάντα καλός κι ἐργατικός Πανα-γιώτης ἀσφυκτιοῦσε πιά στό χῶρο τῆςδουλειᾶς του Μιά μέρα τό ἀφεντικότόν κάλεσε νά μιλήσουνmdash Παναγιώτη ἐγώ παιδιά δέν ἔχω οἱ

κόποι μου δέ θέλω νά μείνουν σέ συγ-γενεῖς Σοῦ προτείνω νά γίνουμε συνε-ταῖροι Ἐγώ θά βάλω τήν ἐπιχείρηση κιἐσύ τά ἐργατικά καί καθαρά χέρια σουΣκέψου το κι αὔριο μοῦ ἀ πα ντᾶςΕἶχε σκεφθεῖ ὁ Παναγιώτης γιrsquo αὐτό

καί χωρίς νά ὑπολογίσει τή σίγουρηδουλειά καί τήν ἄνεση πού ἐξασφάλιζεστήν πολύτεκνη οἰκογένειά τους ἀπο-φάσισε τήν τρίτη καί τελευταία κίνησηmdash Κυρ-Προκόπη σrsquo εὐχαριστῶ πολύ

γιά τήν ἀγάπη καί τήν ἐμπιστοσύνησου Ὅμως τήν πρότασή σου δέν μπο -ρῶ νά τή δεχθῶ οὔτε νά μείνω ἄλλοστή δούλεψή σου μπορῶ Εἶπε ἔλυσε τήν ποδιά ἀπό τή μέση

του καί τήν ἀκούμπησε στό τραπέζιπού βρισκόταν μπροστά τουmdash Δέν καταλαβαίνω Γιά ποιό λόγοmdash Γιά κάποιους λόγους σου κυρ-

Προ κόπηmdash Δέν μπορῶ νά τό πιστέψω Ἐν νο -

εῖς Σπουδαῖο πράγμα ποιόν βλάπτωΕἶπε ἐκεῖνος περισσότερο πειραγμένοςπαρά ξαφνιασμένος

mdash Τόν ἑαυτό σου κι ὅποιον σrsquo ἀ κού -ει ἀφεντικόmdash Ξανασκέψου το καί περίμενε τό

τέλος τοῦ μήνα νά λογαριαστοῦμεσοῦ χρωστάωmdash Τίποτα δέ χρωστᾶς σέ μένα στήν

Παναγία ὅμως χρωστᾶς κυρ-Προκό -πη χρωστᾶμε ὅλοι μας εὐγνωμοσύνηκαί τιμή καί στόν Υἱό της τή λατρείαμαςἜφυγε λυπημένος μά εἰρηνικός ὁ

Παναγιώτης Ἄφηνε τή δουλειά του μάκρατοῦσε δική του τήν πολύτιμη κλη-ρονομιά τῆς γιαγιᾶς Αὐτή τοῦ ἐξα-σφάλισε τό μέλλον Λίγους μῆνες μετάδιορίστηκε ὑπάλληλος σέ δημόσια ὑ -πηρεσία πράγμα σπουδαῖο γιά τήν ἐ -ποχή Ἀργότερα δημιούργησε εὐλογημένηπολύτεκνη οἰκογένεια Τώρα μᾶς διη-γεῖται τήν ἱστορία του γιά νά μᾶςμάθει ὅποτε νιώθουμε νά μολύνεται τόπεριβάλλονμας ἡ τάξη ἡ παρέατό προαύλιοτό γήπεδοἀπό παρό-μοια λόγια νάἀποφασίζουμεκάποιες δυνα-μικές κινήσειςἀντίδρασηςγιά νάἑλκύουμετή μεγάληΧάρη τῆς Πα-ναγίας καί νάκρατοῦμε τήΣκέπη Τηςἁπλωμένηπάνω ἀπότήν Πα-τρίδα μας

Μ

τῆς γιαγιᾶς

Ὀκτώβριος 2012 353

ΤΥΠΟΣ ΠΛΟΙΟΥ ΕΛΑΦΡΥ ΚΑΤΑ∆ΡΟΜΙΚΟ ΜΗΚΟΣ 140 Μ ΠΛΑΤΟΣ 21 Μ ΒΥΘΙΣΜΑ 75 ΜΠΛΗΡΩΜΑ 30 ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΙ

670 ΝΑΥΤΕΣΜΕΓΙΣΤΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ 225 ΚΟΜΒΟΙΜΗΧΑΝΕΣ 2 ΤΕΤΡΑΚΥΛΙΝ∆ΡΕΣΠΥΡΟΒΟΛΑ 4 ΤΩΝ 234 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ

8 ΤΩΝ 197 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ8 ΤΑΧΥΒΟΛΑ ΤΩΝ 76 ΧΙΛ5 ΑΝΤΙΑΕΡΟΠΟΡΙΚΑ

ΕΝΑ ΖΩΝΤΑΝΟ ΜΟΥΣΕΙΟΤΟΥ ΠΟΛΕΜΙΚΟΥ ΜΑΣ ΝΑΥΤΙΚΟΥ

Βρισκόmicroαστε στό Πάρκο ΝαυτικᾹς Παράδοσης στό Τροκαντερό δίπλα στή microαρίνα τοῦ Φλοίσβουστό Παλαιό Φάληρο Ἐδῶ εἶναι ἐλλιmicroενισmicroένα πλοῖα τοῦ Πολεmicroικοῦ Ναυτικοῦ πού ἔγραψανλαmicroπρές σελίδες στή σύγχρονη ἑλληνική ἱστορία

Τό θωρηκτό laquoἈβέρωφraquo ναυπηγήθηκε τό 1911 στά ναυπηγεῖα τῶν ἀδελφῶν ORLANDO στό Λιβόρνο τῆς Ἰταλίας

Ἡ τότε κυβέρνηση τοῦ Κυριακούλη Μαυροmicroιχάλη δαπάνησε22300000 δρχ γιά τήν ἀπόκτησή του Τά 8000000 δρχπροέρχονταν ἀπό τό 20 τῆς συνολικῆς κληρονοmicroιᾶς τοῦ Γεωργίου Ἀβέρωφ πού τά παραχώρησε microέ τή διαθήκη του στόΤαmicroεῖο Ἐθνικοῦ Στόλου Τό πλοῖο πού ἔφερε τό ὄνοmicroά τουκατέπλευσε στίς 11 Σεπτεmicroβρίου στό Φάληρο ὅπου τό ὑ ποδέχτηκαν οἱ Ἕλληνες microέ microεγάλο ἐνθουσιασmicroό

ΤΟ ΘΩΡΗΚΤΟ laquoΑΒΕΡΩΦraquo ∆ΕΝ ΜΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΕΙ ΠΙΑ ΣΤΙΣ ΘΑΛΑΣΣΕΣΜΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΕΙ ΟΜΩΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑhellip

5 Ὀκτωβρίου 1912 Κήρυξη Βαλκανικῶν ΠολέmicroωνἈναχώρηση τοῦ στόλου γιά τό Αἰγαῖο

3 ∆εκεmicroβρίου 1912 Ναυmicroαχία τῆς Ἕλλης

Ἡ Ἑλλάς δέν ἀναmicroένει ἀπό ἐσς νά ἀποθάνετε γι αὐτήν Ἀναmicroένει νά νικήσετε Αὐτήἦταν ἡ προτροπή τοῦ Ἐ Βενιζέλου πρός τούς Ἕλληνες Ναῦτες στίς 5 Ὀκτωβρίου 1912

Ὀκτώβριος 2012354

Ἡ σηmicroαία τοῦ laquoἈβέρωφraquo εἶναι microεγαλύτερηἀπrsquoαὐτές πού κυmicroατίζουν στά ἄλλα ἑλληνικάπολεmicroικά πλοῖα καί τήν ἀκολουθεῖ microιά ἱστορίαΜετά τήν Ἀπελευθέρωση ὅταν τό θωρηκτόlaquoἈβέρωφraquo ἐπέστρεψε στήν Ἑλλάδα microεταφέροντας τήν ἐξόριστη κυβέρνηση θεωρήθηκεσωστό νά κρεmicroαστεῖ στόν ἱερό βράχο τῆςἈκρόπολης ἡ σηmicroαία τοῦ πλοίου ὡς ἔνδειξητῆς ἔννοιας τῆς ἐλευθερίας καθώς τό πλοῖοεἶναι τό microοναδικό κοmicromicroάτι ἑλληνικῆς γῆς πούστά 100 χρόνια ζωῆς του δέν ἔχει κατακτηθεῖ ποτέ Ἀπό τότε στό πλοῖο κυmicroατίζει microιάἴδια σέ microέγεθος σηmicroαία τῶν 48 τmicro

5 Ἰανουαρίου 1913 Ναυmicroαχία τῆς Λήmicroνου

2 Μαῒου 1919 Ἀποβίβαση ἑλληνικοῦ στρατοῦ στή Σmicroύρνη

Σεπτέmicroβριος 1922 Ὑποστήριξη ἀποχώρησης ἑλληνικοῦ στρατοῦἀπό Μικρά Ἀσία

5 Μαῒου 1937 Ἄφιξη στήν Ἀγγλία γιά τά 25χρονα τῆς βασιλείας τοῦ Γεωργίου Ε΄ τῆς Ἀγγλίας

18 Ἀπριλίου 1941 Ἀναχώρηση γιά Κρήτη καί Ἀλεξάνδρεια Αἰγύπτου

18 Ὀκτωβρίου 1937 Ἐπίσηmicroη ἐπίσκεψη στήν Κωνπολη

28 Ὀκτωβρίου 1940 Κήρυξη ἑλληνο9ταλικοῦ πολέmicroου

18 Ὀκτωβρίου 1944 Ἄφιξη στήν ἐλεύθερη Ἑλλάδα

1951 Ἐγκαταλείπει τήν ἐνεργό δράση

1983 Ἀπόφαση γιά microετατροπή σέ Μουσεῖο

1986 Μεταφέρεται στό Π Φάληρο

Ὁ ἀπολογισmicroός τᾹς ναυmicroαχίας γιά τούς Ὀθωmicroανούς ἦταν τραγικός Ἑκατόν ἐνενήντα νεκροίπολλαπλάσιοι τραυmicroατίες καί βαριές ζηmicroιές σέ τρία πλοῖα τους Ο ἑλληνικός στόλος εἶχε microόλιςτρεῖς τραυmicroατίες καί microικρές ζηmicroιές Ὁ τουρκικός στόλος δέ βγᾹκε ἀπό τά στενά τοῦ Ἑλλησπόντουγιά πολλά χρόνια καί ἡ Τουρκία ὑπογράφει ταπεινωτική συνθήκη εἰρήνης microέ τήν Ἑλλάδα

Ὀκτώβριος 2012 355

Παρατηρῆστε τήν ἀντίστροφη κλίσητῆς πλώρης τοῦ πλοίου χαρακτηριστικήγιά τά πλοῖα τῆς ἐποχῆς σέ ἀντίθεση microέτά σηmicroερινά Τό microπροστινό τmicroῆmicroα πούβρίσκεται κάτω ἀπό τήν ἐπιφάνεια τῆςθάλασσας εἶναι ἀπό συmicroπαγή χάλυβα γιάνά microπορεῖ νά κάνει microέχρι καί ἐmicroβολισmicroόΜιά συνέχεια τῆς ἀρχαίας τριήρους καίτῆς ναυτικῆς παράδοσης τῆς Ἑλλάδας

Σπάνια συναντᾶ κανείς ἕνα ἐκκλησάκι πάνω σέπολεmicroικό πλοῖο ὅπως τό παρεκκλήσι τοῦ ἉγίουΝικολάου hellipΤίς παραmicroονές τῆς ναυmicroαχίας τῆςrdquoἝλληςrdquo (Νοέmicroβριος 1912) ὁ πυροβολητής Σωτήριος Κ Σκόδρας πῆγε στόν ὑπηρετοῦνταἀρχιmicroανδρίτη τότε καί microετέπειτα microητροπολίτηΣπάρτης ∆ιονύσιο ∆άφνο καί τοῦ ἀνακοίνωσε

ὅτι κατά τή διάρκεια τῆς ὑπηρεσίας του παρατήρησε microιά περίεργη σκιά στόν κάδο νεροῦπού ἔmicroοιαζε πολύ microέ τή microορφή τοῦ Ἁγίου Νικολάου Οἱ ἄλλοι ναῦτες δυσπίστησαν λέγοντας ὅτι ἐπρόκειτο γιά ὀξείδωση τῆςλαmicroαρίνας Αὐτό ὅmicroως ἦταν ἀδύνατο γιατίὁ κάδος ἦταν ὁλοκαίνουργος Μόλις ἐνηmicroερώθηκε ὁ ναύαρχος Κουντουριώτης διέταξε νά τοποθετήσουν τόν κάδο στόπαρεκκλήσιο τοῦ θωρηκτοῦ καί νά γίνει ὁmicroιλία στό πλήρωmicroαmicroέ θέmicroα rdquoὉ Θεός εἶναι microαζί microαςrdquo

ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΟΥ ΘΩΡΗΚΤΟΥ laquoΑΒΕΡΩΦraquohellip

Κάθε χρόνο τό πλοῖο δέχεται πάνω ἀπό 30000 ἐπισκέπτες Τό laquoΑΒΕΡΩΦraquo δέν εἶναι ἁπλά ἕναΜουσεῖο εἶναι ὁλόκληρο ἕνα κειmicroήλιο microέσα στό ὁποῖο ὁ κάθε ἐπισκέπτης περπατ microέ δέος Εἶναιἕνα ζωντανό ναυτικό microνηmicroεῖο πού κάθε γωνιά του ζωντανεύει microιά ἱστορία τόσο θαυmicroαστή ὅσοκαί ἡ ψυχή τῶν ἀνθρώπων πού τό ὑπηρέτησαν

Φ

Ὀκτώβριος 2012356

ἹἹλλιικκάά 2 πακέτα τετράγωνα μπισκότα (τύπου Πτί-μπέρ) 1 φάκελο Garni βανίλια 1 φάκελο κρέμα στιγμῆς ἄνθος ἀραβοσίτου βανίλια 2 ποτήρια γάλα

καί frac12 περίπου ποτήρι γάλα γιά νά βουτᾶμε τά μπισκότα frac12 ποτήρι ζάχαρη ἄχνη 200 γρ βιτάμ soft 3 βανίλιες 1 κουταλιά σούπας κακάο ἤ nescafeacute 3-4 κουταλιές λικέρ καφέ 3-4 κουταλιές κονιάκ 1 κουβερτούρα 125 γρ

ἘἘκκττέέλλεεσσηηΧτυπᾶμε γιά δύο λεπτά στό μίξερ τό garni τήν κρέμα

στιγμῆς τό γάλα τήν ἄχνη τό βιτάμ καί τίς βανίλιεςΣέ ἕνα μακρύ δίσκο βάζουμε ἀλουμινόχαρτο καί ἁπλώ-

νουμε τά μπισκότα πού ἔχουμε βουτήξει στιγμιαῖα στόγάλα καί τό λικέρ Τά μπισκότα τά τοποθετοῦμε ἑνωμένασέ τρεῖς σειρές Βάζουμε συνολικά 3 μπισκότα κατά πλά-τος καί 7 μπισκότα κατά μῆκος

Πάνω στή μεσαία σειρά μπισκότων ἁπλώνουμε τό 13τῆς κρέμας καί πάνω στήν κρέμα τοποθετοῦμε μία ἀκόμασειρά μπισκότα Πάνω ἀπ΄ αὐτά τά μπισκότα βάζουμε τόἄλλο 13 τῆς κρέμας στό ὁποῖο ἔχουμε προσθέσει κακάοΣυνεχίζουμε μέ μία ἀκόμα σειρά μπισκότα καί τέλος βάζουμε τό τελευταῖο 13 τῆς κρέμας

Σηκώνουμε τίς δύο πλαϊνές πλευρές τοῦ ἀλουμινόχαρτου μαζί μέ τά μπισκότα καί κλεί-νουμε σφιχτά ὥστε νά σχηματιστεῖ περίπου τριγωνικός κορμός Βάζουμε τόν κορμό γιάτρεῖς ὧρες περίπου στήν ψύξη Ὅταν τόν βγάλουμε ἀνοίγουμε τό ἀλουμινόχαρτο μέ προ-σοχή καί περιχύνουμε μέ τό γλάσο Διατηροῦμε τόν κορμό στό ψυγεῖο

Γιά τό γλάσο χρησιμοποιοῦμε μπέν-μαρί στό ὁποῖο λειώνουμε τήν κουβερτούρα μέ 3-4 κουταλιές γάλα καί 3-4 κουταλιές κονιάκ

Κορmicroός

ΚΚΑΑΛΛΗΗ ΕΕΠΠΙΙΤΤΥΥΧΧΙΙΑΑ

Ὀκτώβριος 2012 357

ΚΑΤΙ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΣΑΣ

Συνταγή καί φωτογραφίες ἀπόκ Μαρία Ἀδ Πύργος

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17 Ρ Ο Σ

Στή διπλανή στήλη συμπλήρωσε τά γράμ-ματα πού λείπουν καί φτιάξε τίς ζητούμενεςλέξεις πού τελειώνουν σέ -ΡΟΣ

1 Βουνό2 Χωράφι3 Ἕνας ἀπό τούς μαθητές τοῦ Χριστοῦ4 Δέν εἶναι βρώμικος5 Συσσωρευμένος πλοῦτος6 Αὐτός πού ἀγαπᾶ τή μελέτη7 Προσωρινός8 Τό ψάρι βακαλάος9 Ὁ ἀποτελούμενος ἀπό πολλά κύτταρα10 Ἀποτελεῖται ἀπό ἄσπρο καί μαῦρο χρῶμα11 Γιατρός εἰδικός γιά παιδιά12 Αὐτός πού δίνει παρηγοριά κουράγιο13 Φοβερός τρομακτικός14 Γεμάτος λάμψη ἀκτινοβόλος15 Μπροστά16 Ὑπάρχει στή σαπουνάδα17 Πρόθεση

ΛΕΞΕΙΣ ΡΟΣ

2 6 + 3 - 5 = 10

2 = 21

-

6 2 = 8

= 19

= = = =

3 17 21 36

Κάθε γραμμήκαί κάθε στήληπρέ πει νά περι-λαμβάνει τούς ἴ -διους ἀριθμούςκαί σύμβολαἀλλά μέ διαφορε-τική διάταξη

Βρεῖτε τή διά-ταξη γιά νάἰσχύουν τά ἀπο-τελέσματα πούἀναγράφονται

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ5

∆ΙΑΦΟΡΕΣ

ΚΚάάθθεε ἑβδομάδα ἕναςγάλος γεννάει πέντε αὐ -γά καί κάθε ἑβδομάδαμία ἀλεπού κλέβει ἕναἀπό αὐτά Πόσες ἑβδο-μάδες χρειάζονται γιάνά συγκεν-τρω θοῦν 30 αὐγά

ἌἌνν δύο ἐργάτες χρειάζον-ται δύο μέρες γιά νά βά-ψουν δύο τοίχους πόσεςμέ ρες θά χρει-αστοῦν δέκαἐργάτες γιάνά βά-ψουν δέ -κα τοίχους

Ὀκτώβριος 2012358

ΣΤΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟἩ νικηφόρα ἑλληνική Σημαία στήν ἐλεύ-

θερη Θεσσαλονίκη Ὀκτώβριος 1912 (Σύνθεση περιοδικοῦ laquoΠρός τή Νίκηraquo)

ldquo∆έν ξεχνωrdquo σηmicroαίνει

ΘυmicroαmicroαιΤιmicroω

Ὑπόσχοmicroαι

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

Μήν ξεχάσω

Μήν ξεχάσω

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012

ΤΥΠΟΣ ΠΛΟΙΟΥ ΕΛΑΦΡΥ ΚΑΤΑ∆ΡΟΜΙΚΟ ΜΗΚΟΣ 140 Μ ΠΛΑΤΟΣ 21 Μ ΒΥΘΙΣΜΑ 75 ΜΠΛΗΡΩΜΑ 30 ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΙ

670 ΝΑΥΤΕΣΜΕΓΙΣΤΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ 225 ΚΟΜΒΟΙΜΗΧΑΝΕΣ 2 ΤΕΤΡΑΚΥΛΙΝ∆ΡΕΣΠΥΡΟΒΟΛΑ 4 ΤΩΝ 234 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ

8 ΤΩΝ 197 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ8 ΤΑΧΥΒΟΛΑ ΤΩΝ 76 ΧΙΛ5 ΑΝΤΙΑΕΡΟΠΟΡΙΚΑ

ΕΝΑ ΖΩΝΤΑΝΟ ΜΟΥΣΕΙΟΤΟΥ ΠΟΛΕΜΙΚΟΥ ΜΑΣ ΝΑΥΤΙΚΟΥ

Βρισκόmicroαστε στό Πάρκο ΝαυτικᾹς Παράδοσης στό Τροκαντερό δίπλα στή microαρίνα τοῦ Φλοίσβουστό Παλαιό Φάληρο Ἐδῶ εἶναι ἐλλιmicroενισmicroένα πλοῖα τοῦ Πολεmicroικοῦ Ναυτικοῦ πού ἔγραψανλαmicroπρές σελίδες στή σύγχρονη ἑλληνική ἱστορία

Τό θωρηκτό laquoἈβέρωφraquo ναυπηγήθηκε τό 1911 στά ναυπηγεῖα τῶν ἀδελφῶν ORLANDO στό Λιβόρνο τῆς Ἰταλίας

Ἡ τότε κυβέρνηση τοῦ Κυριακούλη Μαυροmicroιχάλη δαπάνησε22300000 δρχ γιά τήν ἀπόκτησή του Τά 8000000 δρχπροέρχονταν ἀπό τό 20 τῆς συνολικῆς κληρονοmicroιᾶς τοῦ Γεωργίου Ἀβέρωφ πού τά παραχώρησε microέ τή διαθήκη του στόΤαmicroεῖο Ἐθνικοῦ Στόλου Τό πλοῖο πού ἔφερε τό ὄνοmicroά τουκατέπλευσε στίς 11 Σεπτεmicroβρίου στό Φάληρο ὅπου τό ὑ ποδέχτηκαν οἱ Ἕλληνες microέ microεγάλο ἐνθουσιασmicroό

ΤΟ ΘΩΡΗΚΤΟ laquoΑΒΕΡΩΦraquo ∆ΕΝ ΜΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΕΙ ΠΙΑ ΣΤΙΣ ΘΑΛΑΣΣΕΣΜΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΕΙ ΟΜΩΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑhellip

5 Ὀκτωβρίου 1912 Κήρυξη Βαλκανικῶν ΠολέmicroωνἈναχώρηση τοῦ στόλου γιά τό Αἰγαῖο

3 ∆εκεmicroβρίου 1912 Ναυmicroαχία τῆς Ἕλλης

Ἡ Ἑλλάς δέν ἀναmicroένει ἀπό ἐσς νά ἀποθάνετε γι αὐτήν Ἀναmicroένει νά νικήσετε Αὐτήἦταν ἡ προτροπή τοῦ Ἐ Βενιζέλου πρός τούς Ἕλληνες Ναῦτες στίς 5 Ὀκτωβρίου 1912

Ὀκτώβριος 2012354

Ἡ σηmicroαία τοῦ laquoἈβέρωφraquo εἶναι microεγαλύτερηἀπrsquoαὐτές πού κυmicroατίζουν στά ἄλλα ἑλληνικάπολεmicroικά πλοῖα καί τήν ἀκολουθεῖ microιά ἱστορίαΜετά τήν Ἀπελευθέρωση ὅταν τό θωρηκτόlaquoἈβέρωφraquo ἐπέστρεψε στήν Ἑλλάδα microεταφέροντας τήν ἐξόριστη κυβέρνηση θεωρήθηκεσωστό νά κρεmicroαστεῖ στόν ἱερό βράχο τῆςἈκρόπολης ἡ σηmicroαία τοῦ πλοίου ὡς ἔνδειξητῆς ἔννοιας τῆς ἐλευθερίας καθώς τό πλοῖοεἶναι τό microοναδικό κοmicromicroάτι ἑλληνικῆς γῆς πούστά 100 χρόνια ζωῆς του δέν ἔχει κατακτηθεῖ ποτέ Ἀπό τότε στό πλοῖο κυmicroατίζει microιάἴδια σέ microέγεθος σηmicroαία τῶν 48 τmicro

5 Ἰανουαρίου 1913 Ναυmicroαχία τῆς Λήmicroνου

2 Μαῒου 1919 Ἀποβίβαση ἑλληνικοῦ στρατοῦ στή Σmicroύρνη

Σεπτέmicroβριος 1922 Ὑποστήριξη ἀποχώρησης ἑλληνικοῦ στρατοῦἀπό Μικρά Ἀσία

5 Μαῒου 1937 Ἄφιξη στήν Ἀγγλία γιά τά 25χρονα τῆς βασιλείας τοῦ Γεωργίου Ε΄ τῆς Ἀγγλίας

18 Ἀπριλίου 1941 Ἀναχώρηση γιά Κρήτη καί Ἀλεξάνδρεια Αἰγύπτου

18 Ὀκτωβρίου 1937 Ἐπίσηmicroη ἐπίσκεψη στήν Κωνπολη

28 Ὀκτωβρίου 1940 Κήρυξη ἑλληνο9ταλικοῦ πολέmicroου

18 Ὀκτωβρίου 1944 Ἄφιξη στήν ἐλεύθερη Ἑλλάδα

1951 Ἐγκαταλείπει τήν ἐνεργό δράση

1983 Ἀπόφαση γιά microετατροπή σέ Μουσεῖο

1986 Μεταφέρεται στό Π Φάληρο

Ὁ ἀπολογισmicroός τᾹς ναυmicroαχίας γιά τούς Ὀθωmicroανούς ἦταν τραγικός Ἑκατόν ἐνενήντα νεκροίπολλαπλάσιοι τραυmicroατίες καί βαριές ζηmicroιές σέ τρία πλοῖα τους Ο ἑλληνικός στόλος εἶχε microόλιςτρεῖς τραυmicroατίες καί microικρές ζηmicroιές Ὁ τουρκικός στόλος δέ βγᾹκε ἀπό τά στενά τοῦ Ἑλλησπόντουγιά πολλά χρόνια καί ἡ Τουρκία ὑπογράφει ταπεινωτική συνθήκη εἰρήνης microέ τήν Ἑλλάδα

Ὀκτώβριος 2012 355

Παρατηρῆστε τήν ἀντίστροφη κλίσητῆς πλώρης τοῦ πλοίου χαρακτηριστικήγιά τά πλοῖα τῆς ἐποχῆς σέ ἀντίθεση microέτά σηmicroερινά Τό microπροστινό τmicroῆmicroα πούβρίσκεται κάτω ἀπό τήν ἐπιφάνεια τῆςθάλασσας εἶναι ἀπό συmicroπαγή χάλυβα γιάνά microπορεῖ νά κάνει microέχρι καί ἐmicroβολισmicroόΜιά συνέχεια τῆς ἀρχαίας τριήρους καίτῆς ναυτικῆς παράδοσης τῆς Ἑλλάδας

Σπάνια συναντᾶ κανείς ἕνα ἐκκλησάκι πάνω σέπολεmicroικό πλοῖο ὅπως τό παρεκκλήσι τοῦ ἉγίουΝικολάου hellipΤίς παραmicroονές τῆς ναυmicroαχίας τῆςrdquoἝλληςrdquo (Νοέmicroβριος 1912) ὁ πυροβολητής Σωτήριος Κ Σκόδρας πῆγε στόν ὑπηρετοῦνταἀρχιmicroανδρίτη τότε καί microετέπειτα microητροπολίτηΣπάρτης ∆ιονύσιο ∆άφνο καί τοῦ ἀνακοίνωσε

ὅτι κατά τή διάρκεια τῆς ὑπηρεσίας του παρατήρησε microιά περίεργη σκιά στόν κάδο νεροῦπού ἔmicroοιαζε πολύ microέ τή microορφή τοῦ Ἁγίου Νικολάου Οἱ ἄλλοι ναῦτες δυσπίστησαν λέγοντας ὅτι ἐπρόκειτο γιά ὀξείδωση τῆςλαmicroαρίνας Αὐτό ὅmicroως ἦταν ἀδύνατο γιατίὁ κάδος ἦταν ὁλοκαίνουργος Μόλις ἐνηmicroερώθηκε ὁ ναύαρχος Κουντουριώτης διέταξε νά τοποθετήσουν τόν κάδο στόπαρεκκλήσιο τοῦ θωρηκτοῦ καί νά γίνει ὁmicroιλία στό πλήρωmicroαmicroέ θέmicroα rdquoὉ Θεός εἶναι microαζί microαςrdquo

ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΟΥ ΘΩΡΗΚΤΟΥ laquoΑΒΕΡΩΦraquohellip

Κάθε χρόνο τό πλοῖο δέχεται πάνω ἀπό 30000 ἐπισκέπτες Τό laquoΑΒΕΡΩΦraquo δέν εἶναι ἁπλά ἕναΜουσεῖο εἶναι ὁλόκληρο ἕνα κειmicroήλιο microέσα στό ὁποῖο ὁ κάθε ἐπισκέπτης περπατ microέ δέος Εἶναιἕνα ζωντανό ναυτικό microνηmicroεῖο πού κάθε γωνιά του ζωντανεύει microιά ἱστορία τόσο θαυmicroαστή ὅσοκαί ἡ ψυχή τῶν ἀνθρώπων πού τό ὑπηρέτησαν

Φ

Ὀκτώβριος 2012356

ἹἹλλιικκάά 2 πακέτα τετράγωνα μπισκότα (τύπου Πτί-μπέρ) 1 φάκελο Garni βανίλια 1 φάκελο κρέμα στιγμῆς ἄνθος ἀραβοσίτου βανίλια 2 ποτήρια γάλα

καί frac12 περίπου ποτήρι γάλα γιά νά βουτᾶμε τά μπισκότα frac12 ποτήρι ζάχαρη ἄχνη 200 γρ βιτάμ soft 3 βανίλιες 1 κουταλιά σούπας κακάο ἤ nescafeacute 3-4 κουταλιές λικέρ καφέ 3-4 κουταλιές κονιάκ 1 κουβερτούρα 125 γρ

ἘἘκκττέέλλεεσσηηΧτυπᾶμε γιά δύο λεπτά στό μίξερ τό garni τήν κρέμα

στιγμῆς τό γάλα τήν ἄχνη τό βιτάμ καί τίς βανίλιεςΣέ ἕνα μακρύ δίσκο βάζουμε ἀλουμινόχαρτο καί ἁπλώ-

νουμε τά μπισκότα πού ἔχουμε βουτήξει στιγμιαῖα στόγάλα καί τό λικέρ Τά μπισκότα τά τοποθετοῦμε ἑνωμένασέ τρεῖς σειρές Βάζουμε συνολικά 3 μπισκότα κατά πλά-τος καί 7 μπισκότα κατά μῆκος

Πάνω στή μεσαία σειρά μπισκότων ἁπλώνουμε τό 13τῆς κρέμας καί πάνω στήν κρέμα τοποθετοῦμε μία ἀκόμασειρά μπισκότα Πάνω ἀπ΄ αὐτά τά μπισκότα βάζουμε τόἄλλο 13 τῆς κρέμας στό ὁποῖο ἔχουμε προσθέσει κακάοΣυνεχίζουμε μέ μία ἀκόμα σειρά μπισκότα καί τέλος βάζουμε τό τελευταῖο 13 τῆς κρέμας

Σηκώνουμε τίς δύο πλαϊνές πλευρές τοῦ ἀλουμινόχαρτου μαζί μέ τά μπισκότα καί κλεί-νουμε σφιχτά ὥστε νά σχηματιστεῖ περίπου τριγωνικός κορμός Βάζουμε τόν κορμό γιάτρεῖς ὧρες περίπου στήν ψύξη Ὅταν τόν βγάλουμε ἀνοίγουμε τό ἀλουμινόχαρτο μέ προ-σοχή καί περιχύνουμε μέ τό γλάσο Διατηροῦμε τόν κορμό στό ψυγεῖο

Γιά τό γλάσο χρησιμοποιοῦμε μπέν-μαρί στό ὁποῖο λειώνουμε τήν κουβερτούρα μέ 3-4 κουταλιές γάλα καί 3-4 κουταλιές κονιάκ

Κορmicroός

ΚΚΑΑΛΛΗΗ ΕΕΠΠΙΙΤΤΥΥΧΧΙΙΑΑ

Ὀκτώβριος 2012 357

ΚΑΤΙ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΣΑΣ

Συνταγή καί φωτογραφίες ἀπόκ Μαρία Ἀδ Πύργος

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17 Ρ Ο Σ

Στή διπλανή στήλη συμπλήρωσε τά γράμ-ματα πού λείπουν καί φτιάξε τίς ζητούμενεςλέξεις πού τελειώνουν σέ -ΡΟΣ

1 Βουνό2 Χωράφι3 Ἕνας ἀπό τούς μαθητές τοῦ Χριστοῦ4 Δέν εἶναι βρώμικος5 Συσσωρευμένος πλοῦτος6 Αὐτός πού ἀγαπᾶ τή μελέτη7 Προσωρινός8 Τό ψάρι βακαλάος9 Ὁ ἀποτελούμενος ἀπό πολλά κύτταρα10 Ἀποτελεῖται ἀπό ἄσπρο καί μαῦρο χρῶμα11 Γιατρός εἰδικός γιά παιδιά12 Αὐτός πού δίνει παρηγοριά κουράγιο13 Φοβερός τρομακτικός14 Γεμάτος λάμψη ἀκτινοβόλος15 Μπροστά16 Ὑπάρχει στή σαπουνάδα17 Πρόθεση

ΛΕΞΕΙΣ ΡΟΣ

2 6 + 3 - 5 = 10

2 = 21

-

6 2 = 8

= 19

= = = =

3 17 21 36

Κάθε γραμμήκαί κάθε στήληπρέ πει νά περι-λαμβάνει τούς ἴ -διους ἀριθμούςκαί σύμβολαἀλλά μέ διαφορε-τική διάταξη

Βρεῖτε τή διά-ταξη γιά νάἰσχύουν τά ἀπο-τελέσματα πούἀναγράφονται

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ5

∆ΙΑΦΟΡΕΣ

ΚΚάάθθεε ἑβδομάδα ἕναςγάλος γεννάει πέντε αὐ -γά καί κάθε ἑβδομάδαμία ἀλεπού κλέβει ἕναἀπό αὐτά Πόσες ἑβδο-μάδες χρειάζονται γιάνά συγκεν-τρω θοῦν 30 αὐγά

ἌἌνν δύο ἐργάτες χρειάζον-ται δύο μέρες γιά νά βά-ψουν δύο τοίχους πόσεςμέ ρες θά χρει-αστοῦν δέκαἐργάτες γιάνά βά-ψουν δέ -κα τοίχους

Ὀκτώβριος 2012358

ΣΤΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟἩ νικηφόρα ἑλληνική Σημαία στήν ἐλεύ-

θερη Θεσσαλονίκη Ὀκτώβριος 1912 (Σύνθεση περιοδικοῦ laquoΠρός τή Νίκηraquo)

ldquo∆έν ξεχνωrdquo σηmicroαίνει

ΘυmicroαmicroαιΤιmicroω

Ὑπόσχοmicroαι

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

Μήν ξεχάσω

Μήν ξεχάσω

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012

Ἡ σηmicroαία τοῦ laquoἈβέρωφraquo εἶναι microεγαλύτερηἀπrsquoαὐτές πού κυmicroατίζουν στά ἄλλα ἑλληνικάπολεmicroικά πλοῖα καί τήν ἀκολουθεῖ microιά ἱστορίαΜετά τήν Ἀπελευθέρωση ὅταν τό θωρηκτόlaquoἈβέρωφraquo ἐπέστρεψε στήν Ἑλλάδα microεταφέροντας τήν ἐξόριστη κυβέρνηση θεωρήθηκεσωστό νά κρεmicroαστεῖ στόν ἱερό βράχο τῆςἈκρόπολης ἡ σηmicroαία τοῦ πλοίου ὡς ἔνδειξητῆς ἔννοιας τῆς ἐλευθερίας καθώς τό πλοῖοεἶναι τό microοναδικό κοmicromicroάτι ἑλληνικῆς γῆς πούστά 100 χρόνια ζωῆς του δέν ἔχει κατακτηθεῖ ποτέ Ἀπό τότε στό πλοῖο κυmicroατίζει microιάἴδια σέ microέγεθος σηmicroαία τῶν 48 τmicro

5 Ἰανουαρίου 1913 Ναυmicroαχία τῆς Λήmicroνου

2 Μαῒου 1919 Ἀποβίβαση ἑλληνικοῦ στρατοῦ στή Σmicroύρνη

Σεπτέmicroβριος 1922 Ὑποστήριξη ἀποχώρησης ἑλληνικοῦ στρατοῦἀπό Μικρά Ἀσία

5 Μαῒου 1937 Ἄφιξη στήν Ἀγγλία γιά τά 25χρονα τῆς βασιλείας τοῦ Γεωργίου Ε΄ τῆς Ἀγγλίας

18 Ἀπριλίου 1941 Ἀναχώρηση γιά Κρήτη καί Ἀλεξάνδρεια Αἰγύπτου

18 Ὀκτωβρίου 1937 Ἐπίσηmicroη ἐπίσκεψη στήν Κωνπολη

28 Ὀκτωβρίου 1940 Κήρυξη ἑλληνο9ταλικοῦ πολέmicroου

18 Ὀκτωβρίου 1944 Ἄφιξη στήν ἐλεύθερη Ἑλλάδα

1951 Ἐγκαταλείπει τήν ἐνεργό δράση

1983 Ἀπόφαση γιά microετατροπή σέ Μουσεῖο

1986 Μεταφέρεται στό Π Φάληρο

Ὁ ἀπολογισmicroός τᾹς ναυmicroαχίας γιά τούς Ὀθωmicroανούς ἦταν τραγικός Ἑκατόν ἐνενήντα νεκροίπολλαπλάσιοι τραυmicroατίες καί βαριές ζηmicroιές σέ τρία πλοῖα τους Ο ἑλληνικός στόλος εἶχε microόλιςτρεῖς τραυmicroατίες καί microικρές ζηmicroιές Ὁ τουρκικός στόλος δέ βγᾹκε ἀπό τά στενά τοῦ Ἑλλησπόντουγιά πολλά χρόνια καί ἡ Τουρκία ὑπογράφει ταπεινωτική συνθήκη εἰρήνης microέ τήν Ἑλλάδα

Ὀκτώβριος 2012 355

Παρατηρῆστε τήν ἀντίστροφη κλίσητῆς πλώρης τοῦ πλοίου χαρακτηριστικήγιά τά πλοῖα τῆς ἐποχῆς σέ ἀντίθεση microέτά σηmicroερινά Τό microπροστινό τmicroῆmicroα πούβρίσκεται κάτω ἀπό τήν ἐπιφάνεια τῆςθάλασσας εἶναι ἀπό συmicroπαγή χάλυβα γιάνά microπορεῖ νά κάνει microέχρι καί ἐmicroβολισmicroόΜιά συνέχεια τῆς ἀρχαίας τριήρους καίτῆς ναυτικῆς παράδοσης τῆς Ἑλλάδας

Σπάνια συναντᾶ κανείς ἕνα ἐκκλησάκι πάνω σέπολεmicroικό πλοῖο ὅπως τό παρεκκλήσι τοῦ ἉγίουΝικολάου hellipΤίς παραmicroονές τῆς ναυmicroαχίας τῆςrdquoἝλληςrdquo (Νοέmicroβριος 1912) ὁ πυροβολητής Σωτήριος Κ Σκόδρας πῆγε στόν ὑπηρετοῦνταἀρχιmicroανδρίτη τότε καί microετέπειτα microητροπολίτηΣπάρτης ∆ιονύσιο ∆άφνο καί τοῦ ἀνακοίνωσε

ὅτι κατά τή διάρκεια τῆς ὑπηρεσίας του παρατήρησε microιά περίεργη σκιά στόν κάδο νεροῦπού ἔmicroοιαζε πολύ microέ τή microορφή τοῦ Ἁγίου Νικολάου Οἱ ἄλλοι ναῦτες δυσπίστησαν λέγοντας ὅτι ἐπρόκειτο γιά ὀξείδωση τῆςλαmicroαρίνας Αὐτό ὅmicroως ἦταν ἀδύνατο γιατίὁ κάδος ἦταν ὁλοκαίνουργος Μόλις ἐνηmicroερώθηκε ὁ ναύαρχος Κουντουριώτης διέταξε νά τοποθετήσουν τόν κάδο στόπαρεκκλήσιο τοῦ θωρηκτοῦ καί νά γίνει ὁmicroιλία στό πλήρωmicroαmicroέ θέmicroα rdquoὉ Θεός εἶναι microαζί microαςrdquo

ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΟΥ ΘΩΡΗΚΤΟΥ laquoΑΒΕΡΩΦraquohellip

Κάθε χρόνο τό πλοῖο δέχεται πάνω ἀπό 30000 ἐπισκέπτες Τό laquoΑΒΕΡΩΦraquo δέν εἶναι ἁπλά ἕναΜουσεῖο εἶναι ὁλόκληρο ἕνα κειmicroήλιο microέσα στό ὁποῖο ὁ κάθε ἐπισκέπτης περπατ microέ δέος Εἶναιἕνα ζωντανό ναυτικό microνηmicroεῖο πού κάθε γωνιά του ζωντανεύει microιά ἱστορία τόσο θαυmicroαστή ὅσοκαί ἡ ψυχή τῶν ἀνθρώπων πού τό ὑπηρέτησαν

Φ

Ὀκτώβριος 2012356

ἹἹλλιικκάά 2 πακέτα τετράγωνα μπισκότα (τύπου Πτί-μπέρ) 1 φάκελο Garni βανίλια 1 φάκελο κρέμα στιγμῆς ἄνθος ἀραβοσίτου βανίλια 2 ποτήρια γάλα

καί frac12 περίπου ποτήρι γάλα γιά νά βουτᾶμε τά μπισκότα frac12 ποτήρι ζάχαρη ἄχνη 200 γρ βιτάμ soft 3 βανίλιες 1 κουταλιά σούπας κακάο ἤ nescafeacute 3-4 κουταλιές λικέρ καφέ 3-4 κουταλιές κονιάκ 1 κουβερτούρα 125 γρ

ἘἘκκττέέλλεεσσηηΧτυπᾶμε γιά δύο λεπτά στό μίξερ τό garni τήν κρέμα

στιγμῆς τό γάλα τήν ἄχνη τό βιτάμ καί τίς βανίλιεςΣέ ἕνα μακρύ δίσκο βάζουμε ἀλουμινόχαρτο καί ἁπλώ-

νουμε τά μπισκότα πού ἔχουμε βουτήξει στιγμιαῖα στόγάλα καί τό λικέρ Τά μπισκότα τά τοποθετοῦμε ἑνωμένασέ τρεῖς σειρές Βάζουμε συνολικά 3 μπισκότα κατά πλά-τος καί 7 μπισκότα κατά μῆκος

Πάνω στή μεσαία σειρά μπισκότων ἁπλώνουμε τό 13τῆς κρέμας καί πάνω στήν κρέμα τοποθετοῦμε μία ἀκόμασειρά μπισκότα Πάνω ἀπ΄ αὐτά τά μπισκότα βάζουμε τόἄλλο 13 τῆς κρέμας στό ὁποῖο ἔχουμε προσθέσει κακάοΣυνεχίζουμε μέ μία ἀκόμα σειρά μπισκότα καί τέλος βάζουμε τό τελευταῖο 13 τῆς κρέμας

Σηκώνουμε τίς δύο πλαϊνές πλευρές τοῦ ἀλουμινόχαρτου μαζί μέ τά μπισκότα καί κλεί-νουμε σφιχτά ὥστε νά σχηματιστεῖ περίπου τριγωνικός κορμός Βάζουμε τόν κορμό γιάτρεῖς ὧρες περίπου στήν ψύξη Ὅταν τόν βγάλουμε ἀνοίγουμε τό ἀλουμινόχαρτο μέ προ-σοχή καί περιχύνουμε μέ τό γλάσο Διατηροῦμε τόν κορμό στό ψυγεῖο

Γιά τό γλάσο χρησιμοποιοῦμε μπέν-μαρί στό ὁποῖο λειώνουμε τήν κουβερτούρα μέ 3-4 κουταλιές γάλα καί 3-4 κουταλιές κονιάκ

Κορmicroός

ΚΚΑΑΛΛΗΗ ΕΕΠΠΙΙΤΤΥΥΧΧΙΙΑΑ

Ὀκτώβριος 2012 357

ΚΑΤΙ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΣΑΣ

Συνταγή καί φωτογραφίες ἀπόκ Μαρία Ἀδ Πύργος

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17 Ρ Ο Σ

Στή διπλανή στήλη συμπλήρωσε τά γράμ-ματα πού λείπουν καί φτιάξε τίς ζητούμενεςλέξεις πού τελειώνουν σέ -ΡΟΣ

1 Βουνό2 Χωράφι3 Ἕνας ἀπό τούς μαθητές τοῦ Χριστοῦ4 Δέν εἶναι βρώμικος5 Συσσωρευμένος πλοῦτος6 Αὐτός πού ἀγαπᾶ τή μελέτη7 Προσωρινός8 Τό ψάρι βακαλάος9 Ὁ ἀποτελούμενος ἀπό πολλά κύτταρα10 Ἀποτελεῖται ἀπό ἄσπρο καί μαῦρο χρῶμα11 Γιατρός εἰδικός γιά παιδιά12 Αὐτός πού δίνει παρηγοριά κουράγιο13 Φοβερός τρομακτικός14 Γεμάτος λάμψη ἀκτινοβόλος15 Μπροστά16 Ὑπάρχει στή σαπουνάδα17 Πρόθεση

ΛΕΞΕΙΣ ΡΟΣ

2 6 + 3 - 5 = 10

2 = 21

-

6 2 = 8

= 19

= = = =

3 17 21 36

Κάθε γραμμήκαί κάθε στήληπρέ πει νά περι-λαμβάνει τούς ἴ -διους ἀριθμούςκαί σύμβολαἀλλά μέ διαφορε-τική διάταξη

Βρεῖτε τή διά-ταξη γιά νάἰσχύουν τά ἀπο-τελέσματα πούἀναγράφονται

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ5

∆ΙΑΦΟΡΕΣ

ΚΚάάθθεε ἑβδομάδα ἕναςγάλος γεννάει πέντε αὐ -γά καί κάθε ἑβδομάδαμία ἀλεπού κλέβει ἕναἀπό αὐτά Πόσες ἑβδο-μάδες χρειάζονται γιάνά συγκεν-τρω θοῦν 30 αὐγά

ἌἌνν δύο ἐργάτες χρειάζον-ται δύο μέρες γιά νά βά-ψουν δύο τοίχους πόσεςμέ ρες θά χρει-αστοῦν δέκαἐργάτες γιάνά βά-ψουν δέ -κα τοίχους

Ὀκτώβριος 2012358

ΣΤΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟἩ νικηφόρα ἑλληνική Σημαία στήν ἐλεύ-

θερη Θεσσαλονίκη Ὀκτώβριος 1912 (Σύνθεση περιοδικοῦ laquoΠρός τή Νίκηraquo)

ldquo∆έν ξεχνωrdquo σηmicroαίνει

ΘυmicroαmicroαιΤιmicroω

Ὑπόσχοmicroαι

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

Μήν ξεχάσω

Μήν ξεχάσω

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012

Παρατηρῆστε τήν ἀντίστροφη κλίσητῆς πλώρης τοῦ πλοίου χαρακτηριστικήγιά τά πλοῖα τῆς ἐποχῆς σέ ἀντίθεση microέτά σηmicroερινά Τό microπροστινό τmicroῆmicroα πούβρίσκεται κάτω ἀπό τήν ἐπιφάνεια τῆςθάλασσας εἶναι ἀπό συmicroπαγή χάλυβα γιάνά microπορεῖ νά κάνει microέχρι καί ἐmicroβολισmicroόΜιά συνέχεια τῆς ἀρχαίας τριήρους καίτῆς ναυτικῆς παράδοσης τῆς Ἑλλάδας

Σπάνια συναντᾶ κανείς ἕνα ἐκκλησάκι πάνω σέπολεmicroικό πλοῖο ὅπως τό παρεκκλήσι τοῦ ἉγίουΝικολάου hellipΤίς παραmicroονές τῆς ναυmicroαχίας τῆςrdquoἝλληςrdquo (Νοέmicroβριος 1912) ὁ πυροβολητής Σωτήριος Κ Σκόδρας πῆγε στόν ὑπηρετοῦνταἀρχιmicroανδρίτη τότε καί microετέπειτα microητροπολίτηΣπάρτης ∆ιονύσιο ∆άφνο καί τοῦ ἀνακοίνωσε

ὅτι κατά τή διάρκεια τῆς ὑπηρεσίας του παρατήρησε microιά περίεργη σκιά στόν κάδο νεροῦπού ἔmicroοιαζε πολύ microέ τή microορφή τοῦ Ἁγίου Νικολάου Οἱ ἄλλοι ναῦτες δυσπίστησαν λέγοντας ὅτι ἐπρόκειτο γιά ὀξείδωση τῆςλαmicroαρίνας Αὐτό ὅmicroως ἦταν ἀδύνατο γιατίὁ κάδος ἦταν ὁλοκαίνουργος Μόλις ἐνηmicroερώθηκε ὁ ναύαρχος Κουντουριώτης διέταξε νά τοποθετήσουν τόν κάδο στόπαρεκκλήσιο τοῦ θωρηκτοῦ καί νά γίνει ὁmicroιλία στό πλήρωmicroαmicroέ θέmicroα rdquoὉ Θεός εἶναι microαζί microαςrdquo

ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΟΥ ΘΩΡΗΚΤΟΥ laquoΑΒΕΡΩΦraquohellip

Κάθε χρόνο τό πλοῖο δέχεται πάνω ἀπό 30000 ἐπισκέπτες Τό laquoΑΒΕΡΩΦraquo δέν εἶναι ἁπλά ἕναΜουσεῖο εἶναι ὁλόκληρο ἕνα κειmicroήλιο microέσα στό ὁποῖο ὁ κάθε ἐπισκέπτης περπατ microέ δέος Εἶναιἕνα ζωντανό ναυτικό microνηmicroεῖο πού κάθε γωνιά του ζωντανεύει microιά ἱστορία τόσο θαυmicroαστή ὅσοκαί ἡ ψυχή τῶν ἀνθρώπων πού τό ὑπηρέτησαν

Φ

Ὀκτώβριος 2012356

ἹἹλλιικκάά 2 πακέτα τετράγωνα μπισκότα (τύπου Πτί-μπέρ) 1 φάκελο Garni βανίλια 1 φάκελο κρέμα στιγμῆς ἄνθος ἀραβοσίτου βανίλια 2 ποτήρια γάλα

καί frac12 περίπου ποτήρι γάλα γιά νά βουτᾶμε τά μπισκότα frac12 ποτήρι ζάχαρη ἄχνη 200 γρ βιτάμ soft 3 βανίλιες 1 κουταλιά σούπας κακάο ἤ nescafeacute 3-4 κουταλιές λικέρ καφέ 3-4 κουταλιές κονιάκ 1 κουβερτούρα 125 γρ

ἘἘκκττέέλλεεσσηηΧτυπᾶμε γιά δύο λεπτά στό μίξερ τό garni τήν κρέμα

στιγμῆς τό γάλα τήν ἄχνη τό βιτάμ καί τίς βανίλιεςΣέ ἕνα μακρύ δίσκο βάζουμε ἀλουμινόχαρτο καί ἁπλώ-

νουμε τά μπισκότα πού ἔχουμε βουτήξει στιγμιαῖα στόγάλα καί τό λικέρ Τά μπισκότα τά τοποθετοῦμε ἑνωμένασέ τρεῖς σειρές Βάζουμε συνολικά 3 μπισκότα κατά πλά-τος καί 7 μπισκότα κατά μῆκος

Πάνω στή μεσαία σειρά μπισκότων ἁπλώνουμε τό 13τῆς κρέμας καί πάνω στήν κρέμα τοποθετοῦμε μία ἀκόμασειρά μπισκότα Πάνω ἀπ΄ αὐτά τά μπισκότα βάζουμε τόἄλλο 13 τῆς κρέμας στό ὁποῖο ἔχουμε προσθέσει κακάοΣυνεχίζουμε μέ μία ἀκόμα σειρά μπισκότα καί τέλος βάζουμε τό τελευταῖο 13 τῆς κρέμας

Σηκώνουμε τίς δύο πλαϊνές πλευρές τοῦ ἀλουμινόχαρτου μαζί μέ τά μπισκότα καί κλεί-νουμε σφιχτά ὥστε νά σχηματιστεῖ περίπου τριγωνικός κορμός Βάζουμε τόν κορμό γιάτρεῖς ὧρες περίπου στήν ψύξη Ὅταν τόν βγάλουμε ἀνοίγουμε τό ἀλουμινόχαρτο μέ προ-σοχή καί περιχύνουμε μέ τό γλάσο Διατηροῦμε τόν κορμό στό ψυγεῖο

Γιά τό γλάσο χρησιμοποιοῦμε μπέν-μαρί στό ὁποῖο λειώνουμε τήν κουβερτούρα μέ 3-4 κουταλιές γάλα καί 3-4 κουταλιές κονιάκ

Κορmicroός

ΚΚΑΑΛΛΗΗ ΕΕΠΠΙΙΤΤΥΥΧΧΙΙΑΑ

Ὀκτώβριος 2012 357

ΚΑΤΙ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΣΑΣ

Συνταγή καί φωτογραφίες ἀπόκ Μαρία Ἀδ Πύργος

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17 Ρ Ο Σ

Στή διπλανή στήλη συμπλήρωσε τά γράμ-ματα πού λείπουν καί φτιάξε τίς ζητούμενεςλέξεις πού τελειώνουν σέ -ΡΟΣ

1 Βουνό2 Χωράφι3 Ἕνας ἀπό τούς μαθητές τοῦ Χριστοῦ4 Δέν εἶναι βρώμικος5 Συσσωρευμένος πλοῦτος6 Αὐτός πού ἀγαπᾶ τή μελέτη7 Προσωρινός8 Τό ψάρι βακαλάος9 Ὁ ἀποτελούμενος ἀπό πολλά κύτταρα10 Ἀποτελεῖται ἀπό ἄσπρο καί μαῦρο χρῶμα11 Γιατρός εἰδικός γιά παιδιά12 Αὐτός πού δίνει παρηγοριά κουράγιο13 Φοβερός τρομακτικός14 Γεμάτος λάμψη ἀκτινοβόλος15 Μπροστά16 Ὑπάρχει στή σαπουνάδα17 Πρόθεση

ΛΕΞΕΙΣ ΡΟΣ

2 6 + 3 - 5 = 10

2 = 21

-

6 2 = 8

= 19

= = = =

3 17 21 36

Κάθε γραμμήκαί κάθε στήληπρέ πει νά περι-λαμβάνει τούς ἴ -διους ἀριθμούςκαί σύμβολαἀλλά μέ διαφορε-τική διάταξη

Βρεῖτε τή διά-ταξη γιά νάἰσχύουν τά ἀπο-τελέσματα πούἀναγράφονται

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ5

∆ΙΑΦΟΡΕΣ

ΚΚάάθθεε ἑβδομάδα ἕναςγάλος γεννάει πέντε αὐ -γά καί κάθε ἑβδομάδαμία ἀλεπού κλέβει ἕναἀπό αὐτά Πόσες ἑβδο-μάδες χρειάζονται γιάνά συγκεν-τρω θοῦν 30 αὐγά

ἌἌνν δύο ἐργάτες χρειάζον-ται δύο μέρες γιά νά βά-ψουν δύο τοίχους πόσεςμέ ρες θά χρει-αστοῦν δέκαἐργάτες γιάνά βά-ψουν δέ -κα τοίχους

Ὀκτώβριος 2012358

ΣΤΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟἩ νικηφόρα ἑλληνική Σημαία στήν ἐλεύ-

θερη Θεσσαλονίκη Ὀκτώβριος 1912 (Σύνθεση περιοδικοῦ laquoΠρός τή Νίκηraquo)

ldquo∆έν ξεχνωrdquo σηmicroαίνει

ΘυmicroαmicroαιΤιmicroω

Ὑπόσχοmicroαι

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

Μήν ξεχάσω

Μήν ξεχάσω

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012

ἹἹλλιικκάά 2 πακέτα τετράγωνα μπισκότα (τύπου Πτί-μπέρ) 1 φάκελο Garni βανίλια 1 φάκελο κρέμα στιγμῆς ἄνθος ἀραβοσίτου βανίλια 2 ποτήρια γάλα

καί frac12 περίπου ποτήρι γάλα γιά νά βουτᾶμε τά μπισκότα frac12 ποτήρι ζάχαρη ἄχνη 200 γρ βιτάμ soft 3 βανίλιες 1 κουταλιά σούπας κακάο ἤ nescafeacute 3-4 κουταλιές λικέρ καφέ 3-4 κουταλιές κονιάκ 1 κουβερτούρα 125 γρ

ἘἘκκττέέλλεεσσηηΧτυπᾶμε γιά δύο λεπτά στό μίξερ τό garni τήν κρέμα

στιγμῆς τό γάλα τήν ἄχνη τό βιτάμ καί τίς βανίλιεςΣέ ἕνα μακρύ δίσκο βάζουμε ἀλουμινόχαρτο καί ἁπλώ-

νουμε τά μπισκότα πού ἔχουμε βουτήξει στιγμιαῖα στόγάλα καί τό λικέρ Τά μπισκότα τά τοποθετοῦμε ἑνωμένασέ τρεῖς σειρές Βάζουμε συνολικά 3 μπισκότα κατά πλά-τος καί 7 μπισκότα κατά μῆκος

Πάνω στή μεσαία σειρά μπισκότων ἁπλώνουμε τό 13τῆς κρέμας καί πάνω στήν κρέμα τοποθετοῦμε μία ἀκόμασειρά μπισκότα Πάνω ἀπ΄ αὐτά τά μπισκότα βάζουμε τόἄλλο 13 τῆς κρέμας στό ὁποῖο ἔχουμε προσθέσει κακάοΣυνεχίζουμε μέ μία ἀκόμα σειρά μπισκότα καί τέλος βάζουμε τό τελευταῖο 13 τῆς κρέμας

Σηκώνουμε τίς δύο πλαϊνές πλευρές τοῦ ἀλουμινόχαρτου μαζί μέ τά μπισκότα καί κλεί-νουμε σφιχτά ὥστε νά σχηματιστεῖ περίπου τριγωνικός κορμός Βάζουμε τόν κορμό γιάτρεῖς ὧρες περίπου στήν ψύξη Ὅταν τόν βγάλουμε ἀνοίγουμε τό ἀλουμινόχαρτο μέ προ-σοχή καί περιχύνουμε μέ τό γλάσο Διατηροῦμε τόν κορμό στό ψυγεῖο

Γιά τό γλάσο χρησιμοποιοῦμε μπέν-μαρί στό ὁποῖο λειώνουμε τήν κουβερτούρα μέ 3-4 κουταλιές γάλα καί 3-4 κουταλιές κονιάκ

Κορmicroός

ΚΚΑΑΛΛΗΗ ΕΕΠΠΙΙΤΤΥΥΧΧΙΙΑΑ

Ὀκτώβριος 2012 357

ΚΑΤΙ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΣΑΣ

Συνταγή καί φωτογραφίες ἀπόκ Μαρία Ἀδ Πύργος

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17 Ρ Ο Σ

Στή διπλανή στήλη συμπλήρωσε τά γράμ-ματα πού λείπουν καί φτιάξε τίς ζητούμενεςλέξεις πού τελειώνουν σέ -ΡΟΣ

1 Βουνό2 Χωράφι3 Ἕνας ἀπό τούς μαθητές τοῦ Χριστοῦ4 Δέν εἶναι βρώμικος5 Συσσωρευμένος πλοῦτος6 Αὐτός πού ἀγαπᾶ τή μελέτη7 Προσωρινός8 Τό ψάρι βακαλάος9 Ὁ ἀποτελούμενος ἀπό πολλά κύτταρα10 Ἀποτελεῖται ἀπό ἄσπρο καί μαῦρο χρῶμα11 Γιατρός εἰδικός γιά παιδιά12 Αὐτός πού δίνει παρηγοριά κουράγιο13 Φοβερός τρομακτικός14 Γεμάτος λάμψη ἀκτινοβόλος15 Μπροστά16 Ὑπάρχει στή σαπουνάδα17 Πρόθεση

ΛΕΞΕΙΣ ΡΟΣ

2 6 + 3 - 5 = 10

2 = 21

-

6 2 = 8

= 19

= = = =

3 17 21 36

Κάθε γραμμήκαί κάθε στήληπρέ πει νά περι-λαμβάνει τούς ἴ -διους ἀριθμούςκαί σύμβολαἀλλά μέ διαφορε-τική διάταξη

Βρεῖτε τή διά-ταξη γιά νάἰσχύουν τά ἀπο-τελέσματα πούἀναγράφονται

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ5

∆ΙΑΦΟΡΕΣ

ΚΚάάθθεε ἑβδομάδα ἕναςγάλος γεννάει πέντε αὐ -γά καί κάθε ἑβδομάδαμία ἀλεπού κλέβει ἕναἀπό αὐτά Πόσες ἑβδο-μάδες χρειάζονται γιάνά συγκεν-τρω θοῦν 30 αὐγά

ἌἌνν δύο ἐργάτες χρειάζον-ται δύο μέρες γιά νά βά-ψουν δύο τοίχους πόσεςμέ ρες θά χρει-αστοῦν δέκαἐργάτες γιάνά βά-ψουν δέ -κα τοίχους

Ὀκτώβριος 2012358

ΣΤΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟἩ νικηφόρα ἑλληνική Σημαία στήν ἐλεύ-

θερη Θεσσαλονίκη Ὀκτώβριος 1912 (Σύνθεση περιοδικοῦ laquoΠρός τή Νίκηraquo)

ldquo∆έν ξεχνωrdquo σηmicroαίνει

ΘυmicroαmicroαιΤιmicroω

Ὑπόσχοmicroαι

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

Μήν ξεχάσω

Μήν ξεχάσω

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

Ρ Ο Σ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17 Ρ Ο Σ

Στή διπλανή στήλη συμπλήρωσε τά γράμ-ματα πού λείπουν καί φτιάξε τίς ζητούμενεςλέξεις πού τελειώνουν σέ -ΡΟΣ

1 Βουνό2 Χωράφι3 Ἕνας ἀπό τούς μαθητές τοῦ Χριστοῦ4 Δέν εἶναι βρώμικος5 Συσσωρευμένος πλοῦτος6 Αὐτός πού ἀγαπᾶ τή μελέτη7 Προσωρινός8 Τό ψάρι βακαλάος9 Ὁ ἀποτελούμενος ἀπό πολλά κύτταρα10 Ἀποτελεῖται ἀπό ἄσπρο καί μαῦρο χρῶμα11 Γιατρός εἰδικός γιά παιδιά12 Αὐτός πού δίνει παρηγοριά κουράγιο13 Φοβερός τρομακτικός14 Γεμάτος λάμψη ἀκτινοβόλος15 Μπροστά16 Ὑπάρχει στή σαπουνάδα17 Πρόθεση

ΛΕΞΕΙΣ ΡΟΣ

2 6 + 3 - 5 = 10

2 = 21

-

6 2 = 8

= 19

= = = =

3 17 21 36

Κάθε γραμμήκαί κάθε στήληπρέ πει νά περι-λαμβάνει τούς ἴ -διους ἀριθμούςκαί σύμβολαἀλλά μέ διαφορε-τική διάταξη

Βρεῖτε τή διά-ταξη γιά νάἰσχύουν τά ἀπο-τελέσματα πούἀναγράφονται

ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ5

∆ΙΑΦΟΡΕΣ

ΚΚάάθθεε ἑβδομάδα ἕναςγάλος γεννάει πέντε αὐ -γά καί κάθε ἑβδομάδαμία ἀλεπού κλέβει ἕναἀπό αὐτά Πόσες ἑβδο-μάδες χρειάζονται γιάνά συγκεν-τρω θοῦν 30 αὐγά

ἌἌνν δύο ἐργάτες χρειάζον-ται δύο μέρες γιά νά βά-ψουν δύο τοίχους πόσεςμέ ρες θά χρει-αστοῦν δέκαἐργάτες γιάνά βά-ψουν δέ -κα τοίχους

Ὀκτώβριος 2012358

ΣΤΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟἩ νικηφόρα ἑλληνική Σημαία στήν ἐλεύ-

θερη Θεσσαλονίκη Ὀκτώβριος 1912 (Σύνθεση περιοδικοῦ laquoΠρός τή Νίκηraquo)

ldquo∆έν ξεχνωrdquo σηmicroαίνει

ΘυmicroαmicroαιΤιmicroω

Ὑπόσχοmicroαι

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

Μήν ξεχάσω

Μήν ξεχάσω

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012

ldquo∆έν ξεχνωrdquo σηmicroαίνει

ΘυmicroαmicroαιΤιmicroω

Ὑπόσχοmicroαι

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

τίς λαmicroπρές σελίδεςτης ἱστορίας microας

5 Οκτωβρίου 191228 Οκτωβρίου 1940

Τίς εγραψανυπερήφανοι Ελληνεςκαί τίς υπέγραψανmicroέ τό πολύτιmicroο αἷmicroα τουςΓιά τή δόξα της Πατρίδας

Μήν ξεχάσω

Μήν ξεχάσω

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ1912-2012