201
1 sulier faseulobaTa anbani daTo yandaSvili daTo yandaSvili sulier faseulobaTa anbani wigni I

დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

Embed Size (px)

DESCRIPTION

დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

Citation preview

Page 1: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

1

su

lier

faseu

lo

baT

aanbani

da

To

ya

nd

aS

vi

li

daTo yandaSvili

sulier faseulobaTa

anbani

wigni I

Page 2: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

101

zizRrobad gamocxadeba, am moqmedebis Camdenis pirad mtrad

da samkvdro-sasicocxlo donis dapirispirebul Zalad aR-

qma. TviTgakerpebis fenomenis Semosvla.

1. mutirebuli emocia; fsevdoambicia. 2. mutirebuli goneba; fsevdogrZnoba. 3. mutirebuli ambicia; fsevdoemocia. 4. mutirebuli grZnoba; fsevdogoneba.

magram mutaciis forma SeiZleba rogorc `gajansaRebis-

ken~, ise `ufro daavadebisken~ wavides. `gajansaRebisken~ mi-

mavali RvTis Zis mier mocemuli gzaa, romelic, sruli pasu-

xismgeblobiT SeiZleba iTqvas, viwro bilikiviT aris da au-

cileblad moiazrebs Tavis TavSi iseT cnebas, rac aris `meo-

red dabadeba~. vinc meored ar daibadeba, is am gzaze ver

dadgeba, anu rogorc sxeulSi Casaxlebis Semdgom daiwyo ma-

terialuri garemos mier SemoTavazebuli saarsebod, sasi-

cocxlod aucilebeli codnis SeTviseba da Seswavla, gar-

dacvalebis, anu sxeulidan gasvlis sanacvlod dedamiwaze

arsebuli sulieri codnis daufleba unda daiwyos morCili

Tayvaniscemis suliskveTebiT sulier samyarosTan mimarTe-

baSi. es ki realurad SesaZlebelia e. w. sikvdiliT sicoc-

xlis ganmavlobaSi anu maqsimalurad gandegilobiT, ganze

dgomiT mTel materialur samyarosTan mimarTebaSi. es aris

sakuTari wesrigis maketSi Caketilobidan gasvlis saukeTe-

so da erTaderTi poziciuri gza.

rac Seexeba ufro metad `daavadebisken~ mimaval gzas, es

aris is, rasac dedamiwaze Sav samyaros uwodeben. sruli pa-

suxismgeblobiT SeiZleba iTqvas, rom es yvelaze ganieri

gzaa da Tavis TavSi moiazrebs iseT cnebas, rac aris `meored

sikvdili~. pirveli sikvdili sakuTari wesrigis maketis Se-

qmnis damTavrebis dros moxda. es aris sakuTari wesrigis ma-

ketis dangrevis saSualeba da am wesrigidan gasvlis yvelaze

uaresi da principSi erTaderTi negatiuri gza. am fenomenis

gamovlinebis dros xdeba individualur sulSi jer kidev

arsebuli sulierebis (romlebic dogmebis dacvaSia gamoxa-

tuli) usasrulod kargvisaken midrekileba individualuri

sxeulisTvis siamovnebis misaniWeblad. amasTan, dapirispi-

Page 3: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

102

reba Zalian, uaRresad Znelia, rameTu amis moreva mxolod

TeTri samyaros warmomadgenelT ZaluZT, magram im TeTri

samyaros warmomadgenlobis ufleba rom miiRos individua-

lurma sulma, RvTis Zis mier Camotanili moZRvreba imdenad

unda Seimecnos, rom RvTis Zem igi ganwmendilad, WuWyisagan

gasufTavebulad aRiaros da misces ufleba mama RmerTTan

da suliwmidasTan urTierTobebisa. Tu SevZleb, vecdebi am

TavSi amis dawvrilebiT gadmocemas. mutaciidan gasvla mxo-

lod WeSmaritad gasufTavebis SemTxvevaSi xdeba.

axla ki modiT SevecadoT, ufro metad daavadebisken mi-

mavali gzis arsi da raoba ganvsazRvroT. ufro nacnobi ter-

mini rom vixmaro, es aris gza, romelsac individualuri su-

li iqiTken mihyavs, rasac kacobriobis enaze `jojoxeTi~

ewodeba, Jargonul enaze ki `Savi samyaro~, absoluturi sib-

nelisken swrafva, sakuTar arsSi naTelis sruli dakargvis

tendenciiT.

am orientaciisken midrekva samwuxarod Zalian advilad

da imdenad SeumCnevlad xdeba, rom amis dafiqsireba myiseu-

lad Zalian Znelia. es `me~-s Semadgeneli oTxi nawilebidan

emociis nawilidan xdeba. Tu individualuri sulis indivi-

dualur sxeulSi Casaxlebis dros emociuri nawili ambici-

ismierad aRiqmeboda, am gzaze dadgomis dros is ukve grZno-

bismier nawilad aRiqmeba, anu individualuri sxeuli, mate-

rialuri nawili da mTeli materia gancalkevebulad sulis-

gan wminda da uzenaes nawilad saxeldeba. modiT, es fenome-

nic, rogorc sazogadoebrivi urTierTobebis saxeobebi, oT-

xi klasificirebuli nairsaxeobiT avxsnaT.

II sazobadoebrivi maketi

II. 1.(4.)

vinaidan es gagrZelebaa wina nawilsa, unda gavag-

rZeloT iqidan, sadac gaCerda individi. e. i. mkacrad daamya-

ra Tavis arsSi sakuTari srulyofilebis, wesrigis maketi,

sakuTari rwmena. Semdgom amisa individi sakuTar cnobiere-

baze agebuli yofierebis damkvidrebis aucileblobis winaSe

dgeba, amisTvis ki iwyebs Tavis garSemo arsebuli individe-

bis individualobis gamovlinebis `mokvlas~, `Caqrobas~. aq

igulisxmeba gangebis mier miniWebuli sazRvrebis gareT gas-

vla da sakuTari Tavis gangebad, ganmgeblad damkvidrebis

mcdeloba. ra Tqma unda, am individebis mxridan iwyeba wina-

Page 4: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

103

aRmdegobis gaweva, aRdgoma am intervenciis winaaRmdeg. mag-

ram, Tu am `interventis~ rwmena (sakuTar mrwamsSi darwmune-

buloba) ufro didi da metia, vidre `dasapyrob teritoria-

ze myofTa~ rwmena, sakuTar TavSi (mrwamsSi darwmunebulo-

ba), es dapyroba arc Tu ise didi Zalisxmevis meoxebiT aR-

sruldeba. es individebi Tavisi keTili nebis, nebayofilobi-

Tobis ignorirebiT da daSinebis suliskveTebiT (komformis-

tulobiT) wahyvebian dampyrobels iqiT, saiTac is miuTiTebs

da SeiTviseben, Seiswavlian da gaiTaviseben imas, rac mas mi-

aCnia saWirod. es RmerTTan da sulierebasTan kontaqtis

Semcirebisa da dakargvis gardamavali procesia. es procesi

iqamde grZeldeba, vidre es individebi sruliad daqvemdeba-

rebulni ar gaxdebian dampyrobelisa sakuTari individua-

lurobis sruli dakargviT.

ra xdeba am periodSi? es aris materialuri samyaros mi-

er, Cvens SemTxvevaSi ki kacobriobis, adamianebis mier Seqmni-

li yvelaze uaryofiTis da uaresis Seswavlis periodi. es

aris materialuri samyaros codnis mcdari nawili, romelic

imdenad mwiria, rom sakuTari individualuri sxeulis inte-

resebiT Semoifargleba mkacrad da calsaxad. es saSineli da

maxinji codnaa upasuxismgeblo, boroti, egoisti adamiane-

bis mier Seqmnili. es aris Zaladoba, gaupatiureba, Seurac-

xyofa, wameba, warTmeva, moparva, dacinva, Tavxedoba, mokvla

da a. S. es aris yvelaze uRirsi da arafaseuli ram, rac ki ka-

cobriobis mier aris Seqmnili.

2.(1.)

rodesac individi Tavisi agresiulobis gamovline-

bis meoxebiT misTvis argankuTvnili `teritoriebis dapyro-

bas~ axerxebs, kacobriobis mier Seqmnili mankieri codnis sa-

SualebiT, Semdgom amisa, Tvlis ra sakuTar Tavs sakuTari

qveSevrdomebis batonad, RmerTad, erTaderTi mizniT, saku-

Tari individualuri sxeulisTvis siamovnebis miniWebis

mcdelobiT kavdeba. aqvs iseTi SegrZneba, TiTqos yvelafers

miaRwia, rac ki SesaZlebelia adamianisTvis da am SegrZnebas-

Tan erTad iRviZebs sqesobrivi vneba, rogorc misTvis, yve-

lafers miRweulisTvis, gancxromis (masSi arsebuli agresi-

ulobis energiis daxarjvis) saSualeba. ramdenadac is saku-

Tar Tavs yvela garSemo arsebulebze zeviT ayenebs, Tvlis

erTgvar pativadac ki misi mxridan sqesobriv kontaqtSi Ses-

Page 5: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

104

vlas imisTvis, visTanac is am kontaqtSi Seva da yvela da ne-

bismieri, vinc TvalSi mouva, miaCnia, rom aucileblad unda

moisurvilos. sqesobriv partniorTan kontaqti misTvis

calsaxad xorcTan, sxeulTan urTierTobad aRiqmeba da al-

baT, araa Zneli gasagebi, rom ar cdilobs raimenairad sia-

movneba mianiWos mas. am kategoriis individis erTaderTi mi-

zani sakuTari sxeulisTvis siamovnebis miniWebaa sxva, meore

sxeulis saSualebiT, amdenad, realurad ar arsebobs aranai-

ri meqanizmi, rac aiZulebs am tipis individs sakuTari TviT-

realizaciis procesSi sakuTar qmedebebs, Tundac raimenai-

ri saxiT, angariSi gauwios. es realurad sakuTar TavSi Cag-

rovili energiis gadayris saSualebaa, romelic ukve aRar

icis raSi daxarjos.

rac Seexeba am individis mier dakmayofilebis miRebis

raobas, es am SemTxvevaSi faqtiurad SeuZlebelia, rameTu

dakmayofileba vinmesTvis raimes gaRebas moiazrebs, es ki

misTvis faqtiurad miuRebelia. is Tu amas moimoqmedebs, msa-

xurs SeiZleba sakuTari Rirsebis SegrZneba amoutivtivdes

masTan mimarTebaSi da es ki misi cnobierebisTvis veranairad

ver iqneba misaRebi. misTvis, Tundac gaelvebiT, namdvili si-

amovnebis miRebac ki amxela msxverplis fasad ar Rirs. misi

pozicia garemosTan mimarTebaSi calsaxad unda iyos dafiq-

sirebuli. is yovelTvis, yvelgan da yvelasTan absolutu-

rad yvelafriT ukmayofilo unda iyos, raTa Tavisi pirve-

loba da Zalaufleba ar Semcirdes.

ra xdeba am periodSi? es aris sxvaTa individualurobis

gamovlinebis ar daSvebis survili sakuTari individualu-

robis damkvidrebiT, sruli Zalauflebisa da pirvelobis

aRebiT da am yvelafris ganxorcieleba pirdapir, yovelgva-

ri SeniRbvisa da Selamazebis gareSe.

xdeba raRac argumentebis SemotaniT sakuTari cnobie-

rebis dacva, magram sinamdvileSi es argumentebi sababia, nam-

dvili mizezi ki aris sakuTari nebisa da Sexedulebebis Tav-

ze moxveva, mcdeloba imisa, rom misi sityva, azri da survili

gadiodes da xorcieldebodes yovelTvis, yvelgan da yvela-

ferSi absoluturad yvelasTan. es individi veravisTan ver

gaiyofs Tavis Zalauflebas, amitom veravisTan ver rigdeba,

sadac misi Zala da gavlena ar iqneba. is Tavis garSemo TiT-

Page 6: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

105

qos erTian birTvs qmnis, magram es sinamdvileSi ideafiqsuri

reJimia imisaTvis, rom pirveli iyos. xolo Tavis Zalaufle-

bis qveS myofni advilad rom marTos, maTSi dapirispirebis

safuZvels hqmnis, Slis maT, erTmaneTTan apirispirebs, rad-

gan, erTmaneTis `WamaSi~ garTulebs, misTvis aRar eclebaT,

is ki yvelas Tav-Tavis adgils miuCens. principi aq sruliad

martivia, is, rac dedamiwaze sufevs dRes: dayavi da ibato-

ne.

3.(2.)

rac Seexeba ojaxis cnebasa da raobas am gagebis cno-

bierebasa da raobaSi. am tipis individi Tavis pirad ojaxs

iseTive sazomebiT udgeba, rogorc yovelives. misTvis vin-

mesTvis raime sakuTar sisusteSi gamotexva an sakuTari si-

sustis Cveneba uzarmazari sircxvilis, dacemis, Tavis dax-

ris, daTmobis precendentad aRiqmeba. ojaxi am tipaJisTvis

aris Tavisi rwmenis, sakuTari cnobierebis mTeli sigrZe-si-

ganiT gamovlinebisa da damyarebis adgili. ojaxis Seqmnis

procesSic ki mTavaria partniorTan Tavi ar daimciros da

yvelaferze midis, TiTqos sasurveli situaciis miRebisTvis

wina moTelvas axorcielebs. seriozulad gadawyvetis Sem-

TxvevaSic ki ZaladobiT, motacebiT an winaswari SeTanxmebiT

urCevnia gaerTianeba, ojaxis realuri Seqmna moaxdinos. `Sav

samyaroSi~ ojaxi warmoadgens wesrigis maketis gamovline-

bas. saerTod, sadac wesrigis, gaunZrevlobis damyarebis

mcdeloba xorcieldeba, raRaca erTgvari vaWruli sistema

ewyoba (wesrigis gamovlinebas mxolod nirvanaSi, suliwmida-

Si aqvs Tavisi konstituciuri adgili da daniSnuleba). ur-

TierTobis damyarebamde am doneSi urTierTdaintereseba

garemos mimarT agresiulobis gamovlinebiT, TavxedobiT,

cinizmiT, Zaladobis gamovlinebiT uSualod maTgan, sakuTa-

ri gavlenianobisa da mniSvnelovnebis demonstrirebiT xde-

ba, romlebic realurad cota, odnav Semuqebulia da sakuTa-

ri arsis refleqsur gadmocemas axdens. Semuqebuli ki im

mxriv aris, rom, rogor saSiSadac Tavs aCens individi, rea-

lurad iseTi ar aris, es aris am diapazonSi TamaSis, niRbis

forma.

magram misTvis es aRqmis dadebis tolfasi xdeba, rameTu

partniorebi erTmaneTs am agresiulobis xarisxis mixedviT

irCeven da Tu isini ver SeZleben im agresiulobis realurad

Page 7: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

106

ganxorcielebas, rasac pirdebodnen, maSin aRiarebulobas

da daSinebis unars dakargaven. aq aucileblad unda Sesrul-

des is, rac iTqmeba. es Zalian saSiSi, CaxlarTuli, saxifaTo

garemoSi cxovrebis realobaa, sadac e. w. mgluri kanonebi da

wesebi moqmedeben. Secdomis daSvebis fasi aq sikvdilia, mag-

ram modiT, jer aqauri ojaxis realobaSi SevixedoT. yvelaze

did bednierebad masSi materialuri keTildReoba moiazreba

fardobiT WrilSi, anu mTavaria yvela sxva ojaxze meti hqon-

deT da am parametriT pirvelebi iyvnen. nebismieri tyuili

ojaxis wevrebSi erTmaneTis mimarT gamovlenili sastiki da

uprecendento saSualebiT isjeba. samagieros gadaxda, ur-

TierTCasafrebuloba, SurisZieba, erTmaneTSi pirvelobis-

Tvis swrafva aris am ojaxis Sida samzareulo. Tu mamakaci

gaimarjvebs, sastik `patriarqats~ daamyarebs, xolo Tu qa-

li gaimarjvebs, calsaxa `matriarqati~ damyardeba, magram es

e. w. patriarqatica da matriarqatic materiis, sxeulis aR-

zevebis Sedegad Camoyalibebuli cnobierebis Sedegia da ma-

terializmis Tayvaniscemas, kerZo sakuTrebis uzenaesobas

emsaxureba. es aris erTi moneta, romlis erT gverdze diqta-

turis gamosaxulebaa, xolo meoreze ki demokratiis. ai, ase-

Ti romantiulobis saxeoba sufevs am tipis ojaxSi.

ra xdeba am periodSi? am periodSi xdeba sakuTar cnobie-

rebaSi Camoyalibebuli negatiurobis (kosmosisa da RmerTis

gadasaxedidan) zrda materialurad, fizikurad yvelaze ax-

lo myof individualur sxeulTan mZafri dapirispirebis sa-

SualebiT. aq, nebiT Tu uneblieT, mTlianad xdeba maskirebu-

loba, SeniRbuloba, gamoucnobobis statusis mikerebis

mcdeloba da arsebuli realobis damalva da ar gamoCineba

arafris gulisTvis. wina, meore fazaSi Tu Tavis `aRvirax-

snilobas~ (romelic am doneze mdgomisaTvis komplimentad

da Seqebad aRiqmeba) demonstraciulad axdenda, am fazaSi

maqsimaluri mcdelobaa amis sapirispiro imiji daimkvidros.

iq partnioradac ki ar aRiqmebian kontaqtSi Semosulni da

wamiT gamoCinebulni sadRac ikargebian, ai aq ki, partnioris

Secvla akrZalulia da daSoreba mxolod sikvdilis fasadaa

SesaZlebeli.

4.(3.)

ojaxi aris viwro diapazonis sazogadoeba, sadac xde-

ba sakuTari cnobierebis cvalebadoba da am cvlilebis saku-

Page 8: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

107

Tar arsSi ganxorcielebis Semdgom xdeba am Secvlilis rea-

lizaciis mcdeloba farTo sazogadoebaSi. e. i. gamodis rom

imasac, rasac ojaxSi eqneba gamovlineba individis mxridan

raimenairad Camoyalibebuli formiT, imis gamovlinebas ec-

deba garemoSic. am Savi samyaros ojaxur diapazonSi ki sabo-

lood mkvidrdeba dausrulebeli swrafva upiratesobis

miRebisken nebismieri saSualebiT. ai, es aris meoTxe fazis

mimmarTveli Strixi.

aucileblad Cndeba survili imisa, mTels arsebul sazo-

gadoebaze moipovos gavlena da Zalaufleba, rogorc upira-

tesobis gamovlinebis atributebi, iqnes aRiarebuli — es ma-

niasaviT dasdevs individs am fazaSi. yovelgvari sxva midre-

kileba da interesi, rame sxvaSi energiis daxarjva, individu-

alur sxeulad aRqmuli am individualuri sulisTvis yo-

velgvar azrs kargavs.

am `yvelafers miRweuli~ individisTvis RmerTi, suli,

bunebis kanonebi WeSmariti mtrebi xdebian, rameTu mas ar Za-

luZs daimorCilos avadmyofoba, siberis SeCereba, amindis

regulireba da, rac mTavaria, sikvdilTan sruliad ususu-

ria. warmoidgineT ra saSineli da Semzaravi ramaa iseTi arse-

bisTvis sxeulidan gasvla, romelic ara marto calsaxad

sxeulad aRiqvams sakuTar arss, aramed sxeuliseul aspeqtSi

sakuTari statusi yvelafer SesaZlos miRwevis aRqmiT aqvs

gansazRvruli. amitom erTi wamiT ar Cerdeba, ganuwvyetliv

eZebs iseT raRacas, rom aman sruliad gadaaviwyos momavalSi

gardauvlad aRsrulebadi ubedurebani. garToba, drois

kvla, Wama-sma, flirti, didebiT tkboba, sakuTari cnobiere-

bis damkvidrebulobis mzera, kidev ufro mZimesa da auta-

nels xdis im wamebs, rodesac marto rCeba sakuTar TavTan.

raRa Tqma unda, aris seriozuli dapirispirebebi TviTon

am fazaSi myofTa Sorisac (materialuri samyaros vizualur

naRebSi), rameTu TiToeuli Tavisi Zalauflebis damyarebis-

Tvis da sxvaTa Tavisi gavlenis qveS moqcevisTvis ibrZvis,

magram es am tipis individebisTvis mxolod xibls sZens mis

cxovrebas da Tavisi cnobierebis damkvidrebis procesSi

wvrTnis da aostatebs. aq sulis, RmerTis, sulieri samyaros

aRqma sruliad gadagvarebulia da maTSi gaRviZebuli `eSma-

kis daZineba~ TiTqmis SeuZlebelia.

Page 9: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

108

ra xdeba am periodSi? am meoTxe fazaSi saWiro xdeba

funqcionaluri daniSnulebis (individualuri sxeulebis)

sruli damaxinjeba, rac sakuTari Tavis gaRmerTebis, upir-

velesobis, upiratesobis wodebis miRebis surviliTaa da-

muxtuli. aq yvelaferi sakuTar egoistur interesebzea aw-

yobili da urTierTobebi, ase vTqvaT, `diplomatiur~ done-

ze myardeba, sadac yvela TiTqos erTmaneTis axlobeli da

megobaria, sinamdvileSi ki realurad yvela erTmaneTisTvis

potenciuri mteria da aravin aravis ar endoba. am periodSi

yvelaze advili dasanaxi da gasagoni racaa, es aris tyuili,

maamebloba, mliqvneloba, zurgsukan laparaki, dabezReba da

a. S. oRond Sansi mieces da aq aravin gauSvebs xelidan Sanss

gulSi Cadebuli boRmis samagiero ar gadauxados, ipovos Su-

ri, romelsac sul eZebs, sxvisi CaZirvis xarjze TviTon ar

waiwios win, Tundac sul umniSvnelod. es aris faza, romel-

Sic xdeba is, rasac Tavis arsSi moiazrebs jojoxeTis cneba.

da bolos, es aris is periodi, rodesac individma, Tavisi

daudevrobisa da umecrebis gamo, SeiZleba sakuTari indivi-

dualuri suli imdenad gaabinZuros, rom involucia, Cabne-

leba ganicados da realur Sav samyaroSi, `jojoxeTSi~ moa-

dinos braxvani, romelic bibliuri eniT aRiwereba gogirdis

tbad, sadac erTi wamiT ar neldeba mtanjveli cecxli.

1.(4.)

mutirebuli emociis mutacia; fsevdogrZnoba. anu

emociuri nawilis gadanaTvla grZnobad, es aris zogadi cno-

bierebis calsaxad materialuri nawilis damaxinjebis mcde-

loba (mcdari codnis SeZena). seqsualuri ltolva.

2.(1.)

mutirebuli gonebis mutacia; fsevdoemocia, anu go-

nebismieri nawilis gadanaTvla emociad. es aris TviTgamov-

linebulobis obieqtur realobad, sakuTari cnobierebis

RmerTis gamovlinebad gasaRebis mcdeloba seqsualuri

vnebis fenomenis Semosvla.

3.(2.)

mutirebuli ambiciis mutacia; fsevdogoneba, anu am-

biciismieri nawilis gadanaTvla gonebad. es aris sakuTari

cnobierebis konturebis gamokveTis mcdelobiT viwro tipis

sazogadoebaSi Sesvla, gardauvlad sulieri potencialis

kleba da TviTaRzevebis mcdelobis mateba.

fsevdoojaxis fenomenis Seqmna.

Page 10: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

109

4.(3.)

mutirebuli grZnobis mutacia; fsevdomutacia, anu

grZnobiTi nawilis gadanaTvla ambiciad. samyarosTan, Rmer-

TTan, sulierebasTan dapirispireba da omi. demonad gadaq-

ceva. jojoxeTisken mizanmimarTuli swrafva.

III sazobadoebrivi maketi

III. axla ki modiT, SevecadoT `gajansaRebisken~ mimavali

gzis arsi da raoba avxsnaT. aqac Tu ufro nacnob termins ga-

moviyeneb, albaT mixvdebiT, es aris gza samoTxeSi moxvedri-

saken. es gza aris imaTTvis, vinc sakuTar arsSi arsebul sqe-

sobriv ltolvas, rogorc TviTrealizirebis damuxruWebis

saSualebasa da rogorc idealTan arsebul xids, ise gahyveba

da masSi CaRrmavebas ecdeba. maT ieso qristes mier qalwulni

ewodaT da ewodaT saWurisni RvTis nebis aRsrulebisaTvis.

es aris Zafi, romlis gayolis SemTxvevaSi individualur

suls namdvilad aqvs Sansi sakuTari arsis mutaciisagan da

arasrulyofilebisagan gaTavisuflebisa, magram es Zafi sak-

maod faqizia da misi mkveTri moqaCva ar SeiZleba, igi SeiZle-

ba `gawydes~ da gagrZeldes is, rac iyo am gzaze dadgomamde.

maSasadame, es gza iwyeba armisuli iqamde, sadac sakuTari

wesrigis maketi damyarda da misi wina rgolis nacvlad, anu

sqesobrivi ltolvis realizaciaSi moyvanisTvis ojaxis Seq-

mnis nacvlad materialuri zogadsakacobrio codnis, eru-

diciis miRebis Semdgom, individualuri suli calsaxa mate-

rialuri yofiTi interesebis dapirispirebiT sulieri cod-

nisken, realuri ganaTlebisken, materialur individualur

sxeulSi Casaxlebamde arsebuli mcdari codnis gasworebis-

ken, sakuTari `me~-s realurad aRqmisken da Semecnebisken,

Secnobisken iwyebs svlas. da raoden ucnauradac ar unda

Candes, es yvelaferi individualur sulSi arsebuli sqesob-

rivi ltolvis saSualebiT, misi am CamonaTvalad gadaqceviT

xdeba. Tu sadme gaipareba da sqesobriv vnebad gadaiqceva, im

nawilSi arasrulyofileba ver aRmoifxvreba, vidre isev did

wres ar daartyams am nawilis arsobrivi cnobiereba da sqe-

sobrivi ltolvis saxiT ar gamovlindeba individualur

sulSi. anu es gza, es viwro biliki imyofeba sqesobriv

ltolvasa da sqesobriv vnebas Soris, amitom am gzaze dadgo-

misTvis pirvel etapad aucilebelia gandegiloba, asketizmi.

Page 11: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

110

1. es wina I sazogadoebriv danayofebs Tu SevadarebT iqa-

uri numeraciis (3.) nomers Seesabameba. swored aqedan iwyeba

gza gajansaRebisaken. ganze dgomilebis, materialur samya-

rosTan kontaqtis maqsimalurad Semcirebis saSualebiT in-

dividualuri sulis mier sakuTar realur arsSi, suliereba-

Si Cawvdomis lamazi procesi iwyeba. realurad mutirebuli

`me~-s ambiciuri nawili emociad aris aRqmuli da erTgvari

morCili da me vityodi, fanatikuri suliskveTebiTac ki,

mcdeloba imisa, rom es emocia rogorRac gonebad gardaiq-

mnas, anu moxdes sakuTari individualuri sulis SegrZneba.

iwyeba sakuTari tyuilebis, uzneobebis, gzasacdenilobe-

bis, mutaciurobis anu arasrulyofilebis Strixebis da-

fiqsireba, xolo sazomi erTeuli ki sakuTari survile-

bia, ramdenadac Semcirdeba sakuTar TavSi da gulSi sqe-

sobrivi vnebis, siamovnebis miRebis survilebi, imdenad

Semcirebula arasrulyofileba da ramdenadac arsebobs,

imxelaze gaaCnia arasrulyofileba. magram es ase dalage-

bulad gandgomilma, ra Tqma unda, ar icis. is jer kidev im

mniSvnelovnebis grZnobiTaa (anu emociiT) Sepyrobili, rom

didi msxverpli gaiRo, rodesac gandga, TiTqos es sakuTari

sulisTvis da misi WeSmaritad gajansaRebisTvis ar xdebo-

des.

2. es faza ukve wina TanamimdevrulobaTa mimdinareobis

me-(4.) nomers Seesabameba. anu imas, sadac mniSvnelovnebiT

daavadebuli individualuri suli TandaTan ufro rwmunde-

ba sakuTari arsis arasrulyofilebaSi da sakuTari mniSvne-

lovnebis SegrZneba TandaTan umcirdeba. igi seriozulad

wydeba individualuri sxeulis calsaxa msaxurebis midreki-

lebas da individualuri sxeulisTvis aucileblad sasico-

cxlo pirobebis mxolod da mxolod SesrulebiT e. i. sakuTa-

ri sxeulisa da sulis gamZleobis zRvarze dasmiT maT rea-

lur aRzrdas axdens. rac ufro naklebia individSi ara-

srulyofileba, miT ufro mcire iqneba misi sxeulisTvis kve-

biTi an nebismieri pirobebis SerCeva. absolutizmis, Rmer-

Tis SemTxvevaSi sakvebi realurad saWiroebas ar warmoad-

gens. gandegilma, romelmac zRvarze dasva Tavisi suli da

sxeuli, es jer ar icis, magram mas ukve RmerTi uZRveba win

yvela mis qmedebaSi, rameTu gandegili ukve guliT cdilobs

Page 12: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

111

moqmedebas da ara tviniT. es aris mzadeba WeSmariti sulieri

codnis miRebis win gangebis mxridan. rac ufro metad dah-

yveba gandegili RvTis nebas, obieqtur realobas, gangebas,

romelic mis yofas marTavs, miT ufro didi iqneba masze na-

Telis miniWeba masSi arsebuli bnelis CanacvlebiT, Semdgom

ki kurTxeva da Sesabamisi mdgomareobis Seqmna.

es periodi gandegilisTvis RvTis monad aRiarebiT (sa-

kuTari Tavis sxeulad aRqmiT) ganisazRvreba, ramdenadac

SeuZlia, raTa ganiwmindos taZari misi da dainTos sanTeli

iq da sakmevlis suniT iyos gajerebuli. ramdenadac moxdeba

taZris ganwmenda, anu sakuTari `me~-s sxeulad aRqmisgan ga-

Tavisufleba, imdenad Seva naTeli taZarSi, rameTu boroti

zraxviT Sepyrobili taZrisaTvis, misTvis daumsaxurebeli

naTeli did ubedurebasa da usamarTlobas daamkvidrebda,

rogorc caSi, ise miwaze. amitomacaa, rom usamarTloba nam-

dvilad arc arsebobs da verc iarsebebs, rameTu WeSmariti

RmerTi ganagebs yovelives da igi yovelTvis obieqturia. ki-

dev erTi sakuTari arasrulyofilebis gaTavisuflebis gza:

imis WeSmaritad dajereba, rom usamarTloba ar arsebobs,

xolo rasac usamarTlobad vnaTlavT, es is nawili amboxobs

Cveni, romelsac sxeuli sakuTar `me~-d aqvs aRqmuli da rac

moswons da rasac eomeba zustad erTnairia Tavisi WeSmariti

bunebiT. winaaRmdegoba da mtrebi gareT ar arian, isini Cvens

SigniT arian, maT Cven vqmniT. garemo ki ar unda icvlebodes

Cvens garSemo Cveni Sexedulebebis Sesabamisad, an kidev uf-

ro uaresi, Cven ki ar unda vcvaloT garemo imis Sesabamisad,

rogorc sakuTar sxeulad aRqmul `me~-s surs, aramed saku-

Tari arsi unda vcvaloT im garemoebis Sesabamisad, rasac

gangeba gviqmnis TiToeuls.

3. es faza ki wina ganxilulTa numeraciis (1) nomers See-

sabameba. realurad ganswavluli da WeSmaritebis Secnobis

gzaze damdgari individualuri sxeuli individualuri su-

lis sasicocxlod funqcionaluri daniSnulebis interese-

bis samsaxurSi dgeba. individualuri sulis mxridan ki iwye-

ba sakuTari individualurobis `Caqrobis~ meToduri da Ta-

namimdevruli procesi. sulieri aRmzrdelebi, xiluli Tu

uxilavi saxiT, magram radgan aq mainc codnis, realuri, WeS-

mariti codnis SeZenazea laparaki, wminda wignebTan ziare-

Page 13: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

112

biT individualur suls anaTleben. es ukanaskneli ki auci-

leblad morCilad da Tayvaniscemis suliskveTebiT Tu ar

mihyveba moZRvarsa da moZRvrebas, ver ganaTldeba. aucileb-

lad minda aRvniSno, rom WuWyisgan ganwmendis procesSi

umaRlesi maswavlebeli da moZRvarTa moZRvari RvTis Ze gax-

lavT. mxolod mas aqvs miniWebuli xelmwifeba masze, rom ma-

ma RmerTsa da suliwmidas warudginos individualuri suli

ganwmendilobis, WeSmaritad gasufTavebulobis wodebis mi-

niWebiT.

ra xdeba am periodSi? es aris sulieri samyaros mier yve-

lafris danaxvebis da axsnis, (gonebaze) naTelis mofenis pe-

riodi. es aris mama RmerTis individualuri sulis codna,

romelsac sazRvrebi ar gaaCnia materializirebuli indivi-

dualuri sulis gadasaxedidan. mTeli am miniWebuli codnis

daniSnuleba ki imaSi mdgomareobs, rom yovelgvari sakuTari

improvizirebis gareSe miRebuli naTeli materialur gamov-

linebulobaze gaeces, raSic suliwmida WeSmaritad serio-

zuladaa dainteresebuli da amis saWirod mqmnelze mTel

Tavis kurTxevas ar daiSurebs. es imdenad Rrma, didi da

usazRvro codnaa, rom mTeli materialuri, zogadsakacob-

rio codna WeSmaritad patara namcecs warmoadgens am uzar-

mazari sulieri codnisa. magram aucileblad minda aRvniSno

is, rom mTeli materialuri codna Tavis pozitiur nawilSi

mTlianad RvTiur sulier codnazea dafuZnebuli. vinc amas

ar miiRebs, ver SeZlebs sakuTar individualurobaze uaris

Tqmas RvTis Zis winaSe da mama RmerTs ver miendoba. is gaag-

rZelebs damoukideblad Ziebis gzas WeSmariti codnis Sesa-

Zenad, rac, calsaxad SeiZleba iTqvas, rom faqtobrivad Se-

uZlebelia. is sakuTari spekulaciuri msjelobebis msxver-

pli gaxdeba. `netar iyvnen mdabalni suliTa, rameTu maTi ars

sasufeveli caTa~ — pirveli netareba cxraTagan.

4. es faza winaganxilulis numeraciiT (2.)-s Seesabameba,

rodesac individualuri sxeuli individualuri sulis in-

teresebis morCili xdeba, individualuri suli ki, TviTrea-

lizaciis mxriv, sakuTari individualur improvizaciulo-

baze uars ambobs, maSin suliwmidisa da mama RmerTis winaSe

wardgoma xdeba RvTis Zis uSualo daxmarebiT. suliwmidas-

Tan wardgoma imaSi gamoixateba, rom individi mis garSemo da

Page 14: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

113

saerTod, arsebul realobas obieqtur realobad aRiqvams,

mama RmerTis winaSe wardgoma ki imaSi gamoixateba, rom indi-

vidi mama RmerTis WeSmariti erTguli xdeba da yvelanairi

Wkuismieri spekulaciis Tavis danebebas cdilobs, raTa sru-

liad miendos mama RmerTs.

individs uCndeba iseTi SegrZneba, rasac transi da tran-

scendentuloba moicaven. rac imas niSnavs, rom man TviTrea-

lizaciis survili WeSmaritad daZlia. am survilis daZle-

vasTan erTad ki sqesobrivi ltolvac TandaTan qreba da sa-

kuTar `me~-Si arsebuli yvela parametris harmonizirebis

mcdelobisken mimarTul survilad gardaiqmneba. avtomatu-

rad iRviZebs pasuxismgeblobis aRqma Cadenili araswori qme-

debebisa (codvebis), monaniebis da aRiarebis survili da in-

dividualizmi, damoukidebloba, Tavisufleba, qoneba, Zala-

ufleba da sxva aseTi rameebi meorexarisxovan adgils ikave-

ben. Sida harmonizaciis procesi materializirebuli indivi-

dualuri sulis pirobebSi iqamde unda grZeldebodes, sanam

iqneba materialur individualur sxeulSi da Semdgom ukve

gangeba ganusazRvravs imas, Tu saiT miemarTeba da ra fun-

qcia mieniWeba. me aq Zalian seriozul muSaobas vgulisxmob

sakuTar arsze, seriozuli warmatebebis miRebiT, rogorc

swored mimarTulebis SedegobrivobiT.

ra xdeba am periodSi? es periodi aris Sinaganad `me~-s na-

wilTa — emociis, ambiciis, gonebisa da grZnobis seriozuli

urTierTTanamSromlobis, funqcionaluri urTierTgagebis

gziTa da mutaciis mTlianad mocilebis mcdelobiT. diax, es

aris harmonizaciis procesi. anu yvela nawili cdilobs sa-

kuTari strategiuli da taqtikuri interesebi sazogado, sa-

erTo strategiul da taqtikur interesebze zeviT ar daaye-

nos. am mcdelobis yvelaze maRali done da Sedegobrivi sa-

fexuri aris is, rasac budizmisa da lamaizmis cnebebi nirva-

naSi moiazreben. Cemis azriT, es imdenad Zneli misaRwevia,

rom TviT umkacresi asketizmisa da mcnebebis dawvrilebiTi

Sesrulebis mcdelobis pirobebSic ki, miuRwevel miznad

rCeba. `adamianma zesuli sakuTar TavSi unda ipovos. vinc

codviliani moqmedebebisgan ar gaTavisuflebula, zesuls

ver dainaxavs~ — es aris nawyveti vedebis transcendentuli

epistoledan. Tu guli sufTa ar aris, seriozuli saxiT gan-

Page 15: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

114

degilad boriali da ritualebis Catarebis Tanamimdevru-

lobis dacva iq, sadac am periodiT ganisazRvreba moxvedra,

pirdapir getyviT, SeuZlebelia. visSic mSvidoba ar damkvid-

rebula, imaSi dapirispireba kidev arsebobs. es done ki, ra-

sac aq vgulisxmobT, udidesi wodebis miniWebiT gamoirCeva,

RvTis Zis wodebis miniWebiT, anu mama RmerTi Tavis Zed aRia-

rebs amis SemZlebels, Tavis mxolodSobili Zis gverdiT mis

megobrad da Zmad moixseniebs. es yovelive ki Tavad RvTis

Zis SuamdgomlobiTa da dasturiT moxdeba. am wignSi bevrje-

raa cxra netarebis punqtebi moyvanili, magram nuTu axla aq

ar iTxovs mis daweras am nawerSi gaCenili ganwyoba?

`netar iyvnen wmindani guliT, rameTu maT RmerTi ixi-

lon.

netar iyvnen mSvidobis myofelni, rameTu igini Zed RvTi-

sad iwodnen.~

daskvna. rogorc xedavT, mTeli es aRwerili gza faqtiu-

rad gandegilobis, asketizmis suliskveTebiTaa ganmsWvalu-

li, yovel SemTxvevaSi materialuri individualuri sxeule-

bis, gverdidan mayurebelis gadasaxedidan es Zalian rTuli

da Zalian lamazi procesia. WeSmaritad, bednieria is, vinc es

gza airCia.

1.(3.)

mutirebuli ambiciis ganmutireba. fsevdogrZnoba

anu ambiciismieri nawilis grZnobismierad aRqma. TviTrea-

lizaciis survilis, kerZod, sqesobrivi ltolvis suliere-

bisken ltolvad gardaqmna da survilebis ufro advilad

daZlevisaTvis (uamisod principSi SeuZlebelia) miwier

cxovrebaSi monawileobisgan ganze gandgoma.

2.(4.)

mutirebuli grZnobis ganmutireba. fsevdoemocia.

anu grZnobismieri nawilis emociismierad aRqma. individua-

luri sxeulis aRzrda da siamovnebis miRebis mcdelobisken

midrekilebis gadaCveva, individualuri sulis anu sakuTari

mamoZraveblis da sxeulisTvis yvelanairi azris mimcemis

sruliad morCileba da Tayvaniscema.

3.(1.)

mutirebuli emociis ganmutireba. fsevdogoneba. anu

emociuri nawilis gonebismierad aRqma, naTelis miRebis, re-

aluri WeSmariti codnis, Semecnebis anu `me~-s Secnobis pro-

cesi, sadac es nawili absoluturad morCili da damyolia da

Page 16: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

115

sakuTari azris gamoTqmis ki ara, gafiqrebis survilic ki ar

gaaCnia.

4.(2.)

mutirebuli gonebis ganmutireba. fsevdoambicia. anu

gonebismieri nawilis ambiciismierad aRqma. sakuTari `me~-s

Semadgeneli nawilebis gamTlianebis, winaaRdegoebebisa da

dapirispirebebis aRmofxvris, strategiisa da taqtikis Se-

muSaveba. harmoniulobis da mSvidobis damyarebis mcdeloba

sakuTar arsSi (`me~-Si).

IV sazobadoebrivi maketi

IV. rogorc xedavT es gza sul bolomde miRwevis SemTxve-

vaSi individis gajansaRebamde da arasrulyofilebis amo-

Zirkvamde miiyvans.

magram, me msurs axla Sevexo im cnebas, rasac Sav samya-

rosTan dapirispirebis Zalauflad moviazreb. es gaxlavT

TeTri samyaro, romelsac SeiZleba eziaros mxolod is indi-

vidi, romelic am winamorbedi gzis bolomde gavlas SeZlebs.

es aris iseTi ram, rac aucilebeli funqcionaluri daniSnu-

lebis, anu sakuTari nebiT RvTis nebis realizaciis saSuale-

bad gadaqceviT, RvTisTvis sasurveli qmedebis aRsrulebis

uflebis miRebaa. materializirebulobis pirobebSi indivi-

dualuri sulis mimarT es aris udiadesi pativi, ndoba da

madli mama RmerTis mxridan.

modiT, `TeTri samyarosken~ mimavali gzis arsi da raoba

avxsnaT. ufro nacnob, kacobriobis mier miRebul termins

Tu gamoviyenebT, es aris gza caTa sasufevelSi, ufali Rmer-

Tis, mama RmerTis sasufevelSi mosaxvedrad. es gza iwyeba iq,

sadac mTavrdeba sakuTari individualuri improvizaciuli

gamovlinebis mcdeloba, sadac RmerTi individisTvis mar-

Tla RmerTi xdeba im gagebiT, rom is mTlianad damokidebu-

li xdeba RmerTze da calsaxad RvTis nebis aRsrulebaze

orientirdeba. mxolod aseT midgomas am sakiTxisadmi SeiZ-

leba daerqvas RmerTze mindoba. realurad es rom moaxer-

xos, individualurma sulma fanatizms Tavi unda anebos, ra-

meTu es azarmacebs mas da Tayvaniscemis sagans, adresats

saswaulebis moxdenas sTxovs, TviTon ki Tavis TavSi nergavs

imas, rom metismetad mcirea imisaTvis, rom fanatikurad ze-

bunebrivad aRqmulisken miaxlovebisTvis iswrafvos. RmerTs

fanatizmi ar uyvars, rameTu es mainc sibece, umecreba da Si-

Page 17: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

116

Sia. mas urCevnia rodesac individualuri suli realobasTan

miaxlovebisken iswrafvis Semecnebis gziT. es ukve sinaTlis-

ken, realurobisken da siyvarulisken mimavali gzaa da am

gzaze mama RmerTi siamovnebiT daakvalianebs nebismiers,

vinc masze WeSmaritad mindobiT dakavdeba da saWiro samsa-

xuris gawevaSic CarTavs. realurad, WeSmaritad saWiro sam-

saxuri materializirebuli individualuri sulis mxridan

materialuri samyarosTvis keTilis SobaSi, sikeTis qmnaSi

mdgomareobs. sikeTis qmna aris is, rom akeTo is, rac marTla

sakeTebelia. RvTis neba aris swored WeSmariti sikeTe da vi-

sac marTla sikeTis qmna surs, RvTis nebis aRsrulebis saSu-

alebad unda gadaiqces. rekomendaciis saxiT ki erT leqss

mivawerdi, romelic am Temas kargad exmianeba:

meubnebian: iyav TviTkmari

dakmayofildi miT rac geZleva,

Tu ver vaxerxeb, trabaxiT mTvrali,

mTeli naSeni Tavze mengreva.

yurebis smena iqiTken garbis,

rac maT membranebs ar ekiTxebaT,

SeiWmuxneba Subli da warbi, vidre

Signidan ar momesmeba: iq nu miZvrebi!!!

mcnebebi, RmerTi, WeSmariteba;

gamaxsendeba, viTxov Sendobas,

amnair susts da gaormagebuls

RmerTi ki ara, me ver vendobi.

yoveldRe, yovel Rame Zilis win,

Cems Tavs vaswavli msurs gadaCveva,

ai es TeTri, esec sikeTe,

ase maswavlis RmerTi garCevas.

ar moindomo, rac ar gekuTvnis

sxvas ar dauTmo is, rac Senia,

ar iZalado sxvaze an Tavze,

ver SeZleb?! Seni ganaCenia.

ar SegeSindes, scade ganaTldi,

SiSze Zlieri siyvarulia,

da raSic Cemi srulad ara gwams

iq siyvaruli ganwirulia.

Page 18: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

117

ar moindomo iyo RmerTkaci,

RmerTi iseTi siyvarulia,

sibrZne, dro, Zala, mTeli dideba

am did mcnebasTan ususuria.

ar Seedaro da droa mixvde,

rom amis natvra uxerxulia,

Tuki Seismen, rasac gaswavli

kurTxeva Cemgan mocemulia,

Cemi kurTxeviT mosil arsebas

mandac da aqac gazafxuli aqvs.

da eRirsebi miwazec, caSic,

imas, rac SenTvis saswaulia.

warmoudgenel bednierebas

rom miswvde, Sroma dasaSuria?!

RmerTis rwmena da RmerTisadmi rwmena, WeSmariti rwmena

marTlac Zalian didi da aucileblad saWiroa rom hqondes

nebismieri individualuri gamovlinebis mqone arsebas, mag-

ram minda giTxraT, rom arsebobs TviT WeSmarit rwmenaze

ufro didi ram. es aris is, ramac da ris safuZvelzec unda

iSobos, gaCndes rwmena, ris gareSec arafers ar eqneboda az-

ri da risi uqonlobis gamoc xvdebian e. w. jojoxeTSi, es

aris RmerTis ndoba, mindoba RmerTze mTeli suliT, guliTa

da gonebiT.

giyvardes ufali RmerTi Seni yovliTa guliTa SeniTa,

yovliTa suliTa SeniTa da yovliTa gonebiTa SeniTa.

es aris udidesi cneba RvTis Zis mier aRiarebuli ieso

qristed movlinebis dros.

WeSmariti rwmena, RvTis rwmenis miReba gandegilobis pe-

riodSi xdeba da im zogadi cnobierebis, e. i. WeSmariti cod-

nis miRebas gulisxmobs Tavis TavSi, razec aris yvelaferi

arsebuli (materialuri Tu sulieri) damyarebuli. RvTis

ndoba ki WeSmariti siyvarulia, romelic RmerTTan rogorc

individualur sulTan kontaqtis damyarebas, pirovnulad

daaxloebas SeaZlebinebs da aq gandegiloba, ganze dgomilo-

ba namdvilad aRar aris saWiro, rameTu Seumcdari RmerTi-

sadmi ndobis safuZvelze damyarebuli siyvaruli iqneba ga-

ranti imisa, rom mis gzas ar acdeba da misi survilebi gaxde-

Page 19: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

118

ba sakuTari survilebi, misi miznebi sakuTari miznebi. adami-

anebs amas urCevda krSna sitvasityviT Tavisi dedamiwaze

movlinebis dros — `yvelafers Tavi daanebe da me momende~.

magram usamarTloba, ufro swored uvicoba gamomiva, rom ar

aRvniSno is, rom WeSmariti codnis anu rwmenis (RvTisadmi

rwmenis) gareSe veravin SeZlebs WeSmarit siyvaruls eziaros

da WeSmaritad miendos RmerTs.

modiT, vecadoT aRvweroT es urTulesi Tavi — Tu ro-

gor, saidan daviwyo da saiT wavide am gzaze rom movxvde. am

gzaze gadasvla unda moxdes WeSmariti codnis, rwmenis SeZe-

nis im racionis Semdeg, rodesac ukve vxvdebi, rom me Cems

rwmenas veRarafers movamateb, es ki imiT warmoCindeba, rom

gandegilobaSi yofna sasurveli aRar iqneba CemTvis, anu ga-

moCndeba TviTgamovlinebis survili SeZenili codnis mxriv.

faqtiurad SeiZleba iTqvas, es aris is adgili, sadac rwmenis

SeZenaze gadavedi, aqcentirebulad sqesobrivi ltolvis am

saxiT gardasaqmnelad.

1.(4.)

aqedan ki, rogorc gaxsovT, ukve SigniT CemSi fanati-

kuroba vlindeboda, romelmac mutaciis pirobebSi Camoya-

libebuli wesrigis maketi Secvala. Tu TviTgamovlinebas

pirdapiri xaziT gavagrZeleb, fanatikosebis Tayvaniscemis

sagani gavxdebi, rameTu CemSi arsebul codnas `kontaqtio-

ri~ individebi ver gaigeben da bunebrivad gauCndebaT SiSi

da Cemi xatebis gaRmerTebiT kidev erTi `izmis~ an erTi gan-

Stoebis mimdevrobas Seqmnian, gansakuTarebiT fizikuri sxe-

ulidan Cemi gasvlis Semdeg da a. S. da a. S. ai, ra mohyveba sa-

kuTar keTil survilebs, romlebic RmerTTan ar aris SeTan-

xmebuli da damoukideblad aris warmarTuli Cems mier. es

rom ar moxdes, TviTgamovlenis survilSi arsebul sulier

ltolvas unda mivayurado, romelic TviTgamovlinebis da-

muxruWebis saSualebaa. unda Sevecado SevZlo imis gakeTeba,

rom sulieri ltolva sulier vnebad ar gadaiqces. maSasada-

me, gza ufali RmerTis pirovnebisken, masTan miaxlovebisken,

caTa sasufevelSi moxvedrisken imyofeba sulier ltolvasa

da sulier vnebas Soris. Cemi SexedulebiT aq iqneba aseTi de-

vizi: `sxvaTaTvis daxmarebis gaweviT, vexmarebiT sakuTar

suls~. aq saerTod unda gaqres sakuTar aRqmaSi sxva, ucxo,

mteri, eSmaki da aseTi tipis damaintrigebeli provokaciebi,

Page 20: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

119

rameTu absoluturad yvela da yvelaferi gamovlinebuli

ufalSi ganisvenebs. saWiro xdeba morCili Tayvaniscemis su-

liskveTebiT midgoma ufali RmerTis pirovnebisadmi, rac

CemSi jer kidev arsebuli undoblobis aRmofxvraSi unda da-

mexmaros RmerTTan mimarTebaSi. yovelTvis, yvelgan da yve-

laferSi RmerTis azri unda mainteresebdes Cems nebismier

saqcielze da absoluturad unda gavTavisuflde sxvebze

damokidebulebisgan. es ukve ara WkuiTi an gonebrivi, aramed

grZnobiTi da emociuri gandegilobaa da maSin SeZlebs Cemi

guli RmerTisTvis Tavis miZRvnas, rameTu araviTari gaore-

buloba, orguloba, eWvebi tvinis mxridan aRar wava misken da

RmerTisken midrekili Wkua gulis WeSmariti megobari gax-

deba.

es is periodia, romlis drosac yvelanairi codniTa da

rwmeniT parametralur faseulobebze zeviT RmerTis perso-

nisadmi ndobis da siyvarulis parametraluri faseulobebi

dgeba CemSi da Sida amindi absoluturad icvleba. Tu es kon-

kretuli gadasvla CemSi ver moxdeba, RmerTs personalistu-

ri aRqmiT verasodes ver mivuaxlovdebi. es SeiZleba ase

rTulad ar Candes, magram damerwmuneT, rom es aris, albaT,

yvelaze rTuli gardamavali momenti individis evoluciuri

svlis procesSi. vinc amas SeZlebs, WeSmaritad daadgeba ca-

Ta sasufevelSi mimaval gzas.

2.(1.)

weRan damaviwyda aRniSvna, rom am bolo TavSi vexebiT

iseT mniSvnelovan Tematikas, rac mutaciis sabolood gan-

kurnebaa, anu yovelgvari mutaciebis da fsevdoebis gareSe

wina (1) periodi iyo WeSmariti, realuri grZnobebis periodi,

sadac absoluturad aravisze da araferze damokidebuleba

ar aris periodis srulad adaptirebis fazaSi da sadac aris

absoluturi damokidebuleba ufal RmerTze, aqac periodis

srulad adaptaciis fazaSi. es aris namdvili WeSmariti siy-

varuli Tavisi sufTa saxiT. es meore periodi ki iqneba rea-

luri emociis periodi.

am periods me davarqmevdi nebayofilobiTobis deklari-

rebis periods. araviTari ukmayofileba aRar devs CemSi, ro-

desac am periods mivaRwev. es CemSi aisaxeba TviTkmarobis,

myudroebis saxiT. Tu gzas ar gadavuxvev, me RmerTis Tanam-

debi anu misi ndobiT aRWurvili piri gavxdebi. Tanamdeboba,

Page 21: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

120

samwuxarod, Cvens droSi saSinel angarebianobasTan da usa-

marTlobasTanaa gaigivebuli, magram realurad Tanamdebo-

ba, Tanxlebas, erTian diapazonSi yofnas niSnavs. Tu yoveli-

ves am TvaliT Sexedvas SevZleb, maSin sakuTari nebis gamov-

linebis survili RmerTis nebis gamovlinebis survils daem-

Txveva, RmerTi ki yvelafers erTianobaSi, mTlianobaSi aRiq-

vams da realurad cudad aRiqmeba Tu kargad, borotebad Tu

sikeTed, RvTis nebis gamovlineba yovelTvis zrunva da gaf-

rTxilebaa individualuri sulebisa, es aris ubralod auci-

lebeli, rasac is axdens. mec ki materializirebulobis

mdgomareobaSi sruliad sakmarisia nebayofilobiTobis

principi davicva da TviTkmari myudroeba ar damerRves sa-

kuTar `me~-Si, rom ufali RmerTis Tanamdebi gavxde, es Zali-

an Zneli asaxsnelia. visi gulic gacocxldeba, is aucileb-

lad mixvdeba amas. es principi warmoudgenlad kargad aris

axsnili `aikidos~ filosofiaSi, romelic morixei uesibam

Seqmna. es Tavi mTlianad warmoadgens harmoniis amsaxvel

Tavs. pirveli periodi Tu harmoniulobis damyarebis mcde-

lobaa Cemsa da uzenaes ufal RmerTs Soris, es meore perio-

di harmoniulobis ganuxreli dacvaa sakuTar realur gare-

mosTan mimarTebaSi.

me minda moviyvano erTi citata morixei uesibas piradi

Canawerebidan: `Tu Seni guli sakmarisad didia imisTvis, rom

SenSi miiRo Seni mowinaaRmdegeebi, Sen SeZleb ganWvrito isi-

ni da gaecalo maT Tavdasxmebs da, roca miiReb maT SenSi, ma-

Sin SeZleb mimarTo isini im gziT, romelzec migiTiTeben ca

da miwa~. vgoneb, es citata gacilebiT ufro gasagebs xdis

imas, risi gadmocemac msurda.

3.(2.)

es periodi aris realuri gonebis arsobrivobis aRwe-

ris periodi. mivyveT Tavidan, jer CemSi arsebuli rwmeniT

mivejaWve ufals, raTa rwmena ndobad, cocxal urTierTobe-

bad gadavaqcio, Semdgom RmerTis nebis aRsrulebis saSuale-

bad vcdilob gavxde Cems garSemo arsebuli materialuri ga-

remosTvis da ai, ra iqneba axla am safexurze. es iqneba gone-

bis, anu individualuri sulis araindividualizmis mier zo-

mieri Tanamimdevrulobis Seswavlis da dacvis mcdeloba,

romelic yovelgvari Zaladobis gamovlinebisagan gamaTavi-

suflebs. es aris codna, romelsac mama RmerTi, rogorc

Page 22: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

121

Svils, Tavis `me~-s, ise maswavlis dawvrilebiT, yvelafris

gaxsniT. es harmoniis zogadi cnobierebis codnaa, arsebul-

Si harmoniis damyarebis saSualebaa. amis wina Tavi srulyo-

filebisken swrafvis zogadi cnobierebis codna iyo, magram

aRmoCnda, rom raRac Sida areulobis SemTxvevaSi im codniT

Sida mSvidobis miRweva (yovel SemTxvevaSi, absoluturi maC-

venebliT) SeuZlebelia. da Turme sastikad ar SeiZleba cal-

saxad srulyofilebisken swrafva harmonizirebis proces-

Tan SeTanxmebulobis gareSe, dasamkvidrebeli WeSmaritebis

obieqtur realobasTan SesabamisobaSi moyvanis gareSe.

magram es codnac, harmoniis zogadi cnobiereba, Tvisob-

rivad transcendentulia da transSi, raRac orgazmSi gaday-

vanis saSualebad moiazreba CemTvis. saerTod SeuZlebelia

amis gadmocema, radgan adamianuri logikis miRma imyofeba.

vinc WeSmaritad am codnis miRebis Rirsi gaxdeba, misi bedni-

eri mdgomareoba aRuwerelia, es netarebaa. xolo visac es

codna jer ara aqvs miRebuli, misi mxridan RmerTis serio-

zulad da WeSmarit msaxurebaze laparaki, ai, am gadasaxedi-

dan, ubralod Rimilis momgvrelia. es aris periodi, sadac

individis individualizmis araindividualizmad gardaqmna

xdeba harmoniulobis zogadi cnobierebis codnis SeZenis

xarjze da masSi rCeba indiviualurobis is raodenoba, rome-

lic unda iyos, `me~-s Semadgeneli nawilebs Soris idealuri

proporciulobis principis dacviT. ra Tqma unda, axla rea-

lur cifrebze laparaki absurdia, magram unda giTxraT, rom

amis gamoTvlac ki SeiZleba, magram es romc gamovTvaloT da

daviangariSoT, RmerTis meti veravin moaxdens Cvens serio-

zulad harmonizirebas bolo fazaSi. amitom, am cifrebs ax-

la aq ar moviyvan. vinc amas gaivlis, isedac gaexsneba yoveli-

ve.

4.(3.)

da bolos, imis Sesaxeb, Tu rogori unda iyos indivi-

dualuri suli, anu realuri ambicia mama RmerTis gadasaxe-

didan da rogori gavxdebi im SemTxvevaSi, Tu mTeli am TavSi

aRwerili gzebi gaviare (Savi samyaros gzebis garda). ra aris

es arsobrivi Sexedulebis gadasaxedidan sakuTar `me~-Si

harmoniulobis damyarebis Semdgom. Tqven warmoidgineT,

ufali RmerTis mxridan xdeba Cemi waxaliseba, raTa sakuTa-

ri arsis gamovlineba movisurvo. am droisTvis ukve im dones

Page 23: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

122

var miRweuli, rom sakuTari Tavis gamoCinebis, TviTgamov-

linebis survili faqtiurad gamqralia da ufal RmerTs se-

riozulad var mijaWvuli. TviT bedis qalRmerTis mxrida-

nac xdeba ukve Cemi materialuri da yvela sxva privilegie-

biT avseba, rac mas gaaCnia. RvTis Zis mier Cemi, rogorc Tana-

moazris da, saukeTeso SemTxvevaSi, rogorc Zmis miReba xde-

ba TavisSi. da darCenili cxovrebis nawili materialuri sam-

yaros sivrceSi eniTauwereli miwieri bednierebiT viqnebi

uzrunvelyofili yvela mxridan, xolo materialuri indivi-

dualuri sxeulis datovebis Semdgom, ufali RmerTi Tavis

saufloSi, caTa sasufevelSi mimiCens `binas~. da albaT, Za-

lian sainteresoa amxela pativSi da uzrunvelobaSi myofma

ra unda vakeTo am drois ganmavlobaSi? Cemi Rrma rwmeniT,

materialuri keTildReobis, miwieri madlis, didi sixaru-

lis gadatana gacilebiT ufro Znelia, vidre materialuri

siduxWiris, siRaribisa, gandegilobisa da mwuxarebis, mag-

ram realurad, orive mxolod iluziaa da meti araferi.

diax, vici, es Zalian ucnaurad JRers, magram mTeli es mi-

wierebisTvis maqsimaluri saukeTeso pirobebis Seqmna, rea-

lurad gamocda iqneba Cemi da Tu mivewebebi am yovelives an

raimes aqedan, maSin e. w. gamocdas ver Cavabareb, daviviwyeb

ra meterialuri yofierebis iluziurobasa da mis WeSmarit

funqcionalur mniSvnelobas. magram, aucileblad minda aR-

vniSno, rom es, rogorc gamocda, ufro formalur mniSvne-

lobas atarebs. igulisxmeba, rom amxela gzis ganmvleli am

tipis winaaRmdegobis gadalaxvas advilad SeZlebs. am yvela

sikeTis miReba unda mixarodes ara imitom, rom materialuri

upiratesoba, simdidre da gavlena SeviZine, aramed imitom,

rom es niSania RmerTTan miaxlovebisa da caTa sasufevelSi

moxvedris seriozuli Sansisa.

am periodSi Cemgan momdinare, anu individisgan momdina-

re qmedeba or ZiriTad principze unda iyos agebuli, gul-

wrfeloba yvelas da yvelafris mimarT, anu rogor unda

moxdes CemSi asocireba da aRqma absoluturad yvelafris.

Cemgan, rogorc individisgan, gamomdinare qmedeba unda ey-

rdnobodes siyvarulis gacemis princips. am princips am

wignSi sakmaod didi adgili eTmoba, ise rom, aq dawvrilebiT

dakonkretebas aRar movyvebi. vityvi mxolod imas, rom TviT-

Page 24: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

123

realizacia, TviT mama RmerTis mier CemTvis naswavli zoga-

di cnobierebis safuZvelze, siyvarulisa da sikeTis gace-

mad, metad sxva verafrad, aRiqmeba, vidre es zogadi cnobie-

reba (martivad rom vTqvaT, araZaladoba) iqneba daculi.

daskvna

am bolo gzis Sesaxeb SeiZleba iTqvas, rom es aris harmo-

nizaciis gza, romlis uxeSi mimsgavsebis mcdelobac mutaci-

uri periodis dros wesrigis damyarebis mcdelobiT xdebo-

da. gansxvaveba ki Semdegia: wesrigi aris erTgvari konstitu-

ciis, kanonebis, wesebis SemoReba da maTi dacvis aucileblo-

bis gamo mis ar SemsruleblebTan dapirispireba. harmonia ki

aris yvelanair konstituciaze, kanonze, wesze maRla mdgomi

da yvelafers, nebismier situacias, aranairi `saxazaviT~ da

`SabloniT~ ar udgeba da araerTgvarovania absoluturad

yovelTvis, yvelgan da yvelaferSi. ai, ra iyo saWiro imisaT-

vis, rom mutaciidan gaTavisuflebuliyvnen goneba, ambicia,

grZnoba da emocia. vfiqrob, es namdvilad unda aRelvebdes

adamians, vidre mas racionaluri azrovnebis unari gaaCnia.

1.(4.)

mutirebuli grZnobis gankurneba. grZnobis grZno-

bismier nawilad aRqma. TviTrealizaciis survilis yvelze

sufTa nawilis, kerZod, sulieri ltolvis RmerTisadmi, ro-

gorc individualuri sulisadmi, personisadmi ltolvad

gardaqmna da sulieri vnebis daZleva sakuTar TavSi, rome-

lic sakuTari impersonaluri codnis gavrcelebis survil-

Si gamoixateba. vizualuri formis gandegilobidan sulieri,

funqcionaluri formis gandegilobaSi gadasvla.

2.(1)

mutirebuli emociis gankurneba. emociis emociismier

nawilad aRqma. individualuri sxeulis mier TviTkmarobisa

da myudroebis SegrZneba da garemosTan, materiasTan mimar-

TebaSi sruli nebayofilobiTobis dacva. es aris erTaderTi

done da mdgomareoba, romelSic materialuri sxeulic ki

harmoniulad aris `me~-Si CarTuli da sruliad bednierad

grZnobs Tavs.

3.(2.)

mutirebuli gonebis gankurneba. gonebis gonebismier

nawilad aRqma. es aris is, saidanac realurad daiwyo muta-

Page 25: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

124

cia da am doneze gankurneba TviTrealizaciis uflebasac ki

aZlevs anu aTavisuflebs individs karmuli WuWyisagan, mama

RmerTis mier harmoniis zogadi cnobierebis codnis micema

xdeba da goneba mTlianad ubrundeba Tavis pirvandel sufTa

mdgomareobas, Tavisufldeba ra dapirispirebis, SurisZie-

bis, usamarTlobisa da aseTi raRaceebis Ziebisagan. indivi-

dualuri sulis araindividualuri nawili anu goneba ukve am

fazaSi zomieri Tanamimdevrulobis principiT iwyebs moqme-

debas, rac xelaxla Tavis pirvandel, netarebis, transisa da

mudmivi eqstazis mdgomareobaSi abrunebs, xolo meore, ara-

Zaladobis principiT xelmZRvanelobs nebismierTan da yve-

lasTan mimarTebaSi da yovelgvari agresiulobisgan Tavi-

sufldeba. vgoneb, Zneli misaxvedri ar aris, rom `me~-s es na-

wilic sakmaod bednierad grZnobs Tavs.

4.(3.)

mutirebuli ambiciis gankurneba. ambiciis ambiciis-

mier nawilad aRqma. es aris gaTavisufleba anu Tavisi nebis,

rogorc uflebrivi nebis, gamovlinebis uflebis miReba, ro-

melic mieniWeba Tavad ufali RmerTis mier. mokled, aRar ga-

vagrZeleb amis axsnas, Tu ras niSnavs es. vityvi erTs, rom am-

biciismieri nawili, anu individualuri sulisTvis indivi-

dualuroba, WeSmaritad bedniereba iqneba, rameTu mutaciu-

ri mdgomareobidan gaTavisuflda da SeZenili impersonalu-

ri codnis gavrcelebis uflebasac miiRebs da erTgvar mova-

leobadac ki daekisreba.

amiT mTavrdeba materialur samyarosTan, rogorc fizi-

kur individualur sxeulTan, dakavSirebuli zogadi cnobi-

erebis gansazRvrebebi, ganzogadebebi. am safexurebis gav-

lis Semdgom xdeba sulier samyaroSi gadanacvleba, saidanac

materialur samyaroSi materializireba aRar xdeba.

saerTod, es Tavi `me~-s mutirebul nawils exeba da mas

moicavs. am Tavis mniSvnelobis seriozulobaSi, vgoneb, ara-

vis unda Seeparos eWvi, rameTu aq aris faseulobebis gaswo-

rebis gza, risTvisac materializirdnen individualuri su-

lebi materialur samyaroSi.

Page 26: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

125

gankurnebuli gonebis ZiriTadi materializirebuli saqmia-

noba

da roca SeZleb Sens gulSi winaaRmdegobebisa da misi aR-

masruleblebis miRebas, maSin advilad SeZleb maT gadalax-

vas da damorCilebas da Seni gulis (RmerTis, romelic gu-

liT gikavSirdeba) miTiTebiT advilad SeZleb mimarTo es wi-

naaRmdegobis aRmsruleblebi maTTvis Sesabamis gzaze.

Page 27: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

126

Tavi IV

nebayofilobiTobis WeSmaritad dacvis

gamovlinebis raoba

Чтобы в кого нибудь влюбиться, Лишь стоит по просту вглубиться, Но если слепо глубоко заити Быть может рабство для себя найти.

gankurnebuli emociis ZiriTadi

materializirebuli saqmianoba

Tuki Seni guli sakmaod didia imisTvis, rom Sens gzaze

warmoSobili winaaRmdegoba da misi aRmsrulebeli mowinaaR-

mdegeebi Sens `me~-Si miiRo, obieqtur realobad, gangebis ne-

bad aRiqva, maSin Sen SeZleb ganWvrito yvela es problema da

advilad daicva sakuTari sxeuli.

es Tavi mieZRvneba imas, Tu ra aris e. w. `ego~ anu sakuTa-

ri warmosaxvis mier Seqmnili gaucxoebuli nawili, romlis-

ganac Tavis dacvaa saWiro, romelsac (Turme) unda ebrZolo,

rameTu mteria da unda gaanadguro da Tu xedav, rom is ufro

Zlieria, iseTi Zlieri sazRvrebi unda Seqmna (Turme), rom

saimedod iyo damaluli SigniT da mtris Tavdasxmis SemTxve-

vaSi sisxlis ukanasknel wveTamde eomo, rom Seni teritoria

Page 28: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

127

ver daikavos. agreTve Seexeba egocentrizmis principiT

mcxovrebi individualuri sulebis cxovrebis stils, mis Se-

degobriv gamovlinebebs. iseT aspeqtebs, rogoricaa: sqesob-

rivi urTierTobebis angarebiTi miznebisTvis gamoyenebis

sakiTxebi, seqsualuri urTierTobebis sxvadasxva anomaliu-

ri movlenebi, individualuri materialuri sxeulis saku-

Tar TavTan gaigivebiT materialuri keTildReobis da gar-

Tobis da amiT drois sruliad mokvlis mcdelobebis varia-

ciebi, ltolvis, rogorc sakuTar TavSi Cagrovili negatiu-

ri informaciis energetikuli saSualebiT gadagdeba, sxvis-

Tvis `Setenvis~ fenomeni da a. S.

es Tavi, rogorc am wignis erT-erTi ZiriTadi Semadgene-

li nawili, erT-erT yvelaze rTul da Zneladgadmosacem da,

raRa Tqma unda, erT-erT yvelaze Znelad aRqmad (imitom,

rom misi aRiareba aravis moundeba. vgulisxmob adamianis in-

teleqtualuri nawilis improvizaciul gamovlinebas) nawi-

lad meCveneba, rameTu igi uamrav alternatiul variacias,

romelic adamianis arsebobis droidan Seqmnila, iqmneba da

Seiqmneba (rogorc damoukidebeli opoziciuri kanonebis

Seqmnis survili samyaros pirvandel, Tavdapirvel kanonSe-

momqmedTan da kanonmdeblobasTan mimarTebaSi), sTavazobs

uari Tqvan yovelgvar ambiciaze, urTierTdapirispirebaze,

uTierTgaucxovebaze, sakuTari azrebiT vnebis, zianis mo-

tanaze, Zaladobis, zemoqmedebis, Tavze raimes moxvevis yo-

velgvar gamovlinebaze.

alternatiuli variantebis Seqmnis istoria ki SemdgomSi

mdgomareobs: cocxali arsebebi midrekilni arian yvelaze

Zlierisaken, yvelaze gavleniani sxva cocxali arsebisaken.

Tu imas gaviTvaliswinebT, rom isini sakuTar Tavebs mxolod

sakuTar materialur nawilTan aigiveben, maTi saTayvanebeli

arsebac materialuri parametrebis mixedviT SeirCeva. mag-

ram, modiT vnaxoT, rogor moipova am arsebam es gavlena, ra-

tomRac xom mieca mas amis ufleba, rogorc zemodan, ise qve-

modan. saqme imaSi mdgomareobs, rom zesvlis procesSi misi

interesebis didi nawilis damTxveva xdeba samyaros evolu-

ciis im epoqaluri momentis interesebTan, rodesac fardo-

biTi donis zesvla xdeba. am process aqvs Tavisi piki, anu is

momenti, rodesac interesTa Tanxvedra mTavrdeba (an evo-

Page 29: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

128

luciis interesebis SecvliT an gacilebiT ufro xSir Sem-

TxvevaSi zeasuli cocxali arsebis interesebis SecvliT),

magram inteleqtualuri nawilis improvizaciuli gamovli-

neba ukve erT-erT konkretul alternativad Camoyalibdeba

da misi gandideba da gakerpeba, samwuxarod, swored maSin iw-

yeba, rodesac misi funqcionaluri mniSvneloba mTavrdeba.

is ukve mxolod Wkuis spekulaciurobis nimuSia da meti ve-

Raraferi, rameTu mxolod aw ukve gavlili evoluciis rome-

liRaca safexurisTvis aris gamosayenebeli. ziani ki moaqvs

imitom, rom es aSkarad fragmentaluri WeSmariteba mis Tay-

vanismcemlebs absolutur WeSmaritebad undaT rom gaasa-

Ron. raoden sasargeblo iqneboda, rom evoluciis kvlevis

msurvelebs igi im nawilis asaxsnelad gamoeyenebinaT, rasac

marTla moicavs da ase mZivebiviT CaelagebinaT mTeli im-

provizaciuli gamovlinebis alternatiuli Sexedulebebi,

ise, rom erTmaneTisTvis ar ejaxebinaT. vgoneb, eWvsgareSe

Tu araa TqvenTvis, imaSi mainc unda dameTanxmoT, rom gaci-

lebiT ufro momgebiani da miznobrivad gamarTlebuli iqne-

boda.

magram... magram modiT realobas davubrundeT. am yove-

lives demonstrirebis saukeTesod danaxvis saSualeba dRe-

isTvis aris is, rasac egreTwodebul did politikas uwode-

ben. arc Tu ise didi xnis win iyo monarqia, romelic Semdgom

Secvala `qvemodan zemoT~ (brWyalebSi ra Tqma unda) marTvis

mcdelobam socializmis saxiT. Semdeg absoluturad yvela-

si da yvelafris gaTanabrebis idea movida, anu komunizmis

damyarebis mcdelobis saxiT, Semdgom Semovida idea yvelas-

Tvis yvelanairi uflebis miniWebis survili demokratiis

damyarebis mcdelobis saxiT, romelic Cemi varaudiT uax-

loes momavalSi srul kraxs ganicdis. me am cnebebisa Tu wyo-

bebis axsnis da analizis arc survili maqvs da arc Cemi wig-

nis furclebi memeteba maTze dasaxarjad da, raRa Tqma un-

da, arc dro. isini yvelani utopias da iluzias emsaxurebian,

gansakuTrebiT bolo ori, magram ar SemiZlia xazi ar gavusva

imas, rom yvelaze vandaluri idea da absurduli utopia

aris sul bolo anu e. w. demokratia, romelic cdilobs

mTlianad mospos da gaanadguros yvelaferi sulieri, yove-

live Rirebuli. magram miuxedavad am saSineli misiisa, rome-

Page 30: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

129

lic daekisra demokratias, Tavisi funqcionaluri daniSnu-

lebac gaaCnia. kerZod, misi meSveobiT moxdeba dedamiwaze

arsebuli erTmaneTTan dapirispirebuli adamianTa n raode-

nobebis daqsaqsuli dajgufebebis gaerTianeba, rameTu kul-

turebi da religiebi Tu sxvadasxva aqvT, uzneobebi da bil-

wi, biwieri survilebi yvelas erTnairi aqvs. adamianebis mex-

sierebis is nawili, sadac raRac pozitiuri da sasargebloa,

informaciulad daiketeba da usargeblosa da negatiuris

sarCuliT gamTlianebuli dedamiwaze mcxovrebi adamianebis

gajansaReba sulierad gacilebiT ufro produqtuli da mas-

Staburi iqneba. dideba maT, vinc SeZlebs am mZime periodSi

sulierebis SenarCunebasa da gazrdas. rogorc xedavT, mTa-

varia ramdenad sworad moindomebs nebismieri arseba nebis-

mieri raRacis gadanawileba-dajgufebas.

ai, magaliTad, dRes prezidentad aRiarebuli eduard Se-

vardnaZe. kerpTayvanismcemlobis ukeTesi nimuSi CemTvis al-

baT Znelad mosaZebni iqneba. is yovelTvis eZebda uZlieress,

raRa Tqma unda, materialuri TvalsazrisiT da Semdeg cdi-

lobda misi msaxureba imdenad kargad moexerxebina, rom yve-

la danarCen msaxurebze ufro maRla damdgariyo da yvelaze

axlos yofiliyo kerpTan. kerpebi ki xSirad icvlebodnen da

isic iZulebuli xdeboda batonebi ecvala. zneobis mqone ba-

toni moRalate msaxurs, romelmac Tundac Tavisive mtris

samsaxuridan iyos gamoqceuli, ubralod ar miiRebs. magram

uzneo iyo msaxuri da uzneoni iyvnen batonebic. monarqias ar

vici, magram danarCens yvelas emsaxura es konformizmis

formulas damsgavsebuli adamiani da vgoneb, es ukanaskneli

kerpic male daengreva Tavze.

ai, es aris inteleqtualuri nawilis improviziaciuli

gamovlinebebis alternatiuli variaciebis mokle anotacia.

maS ase, Tu marTla seriozulad ganxilvis surviliT mi-

vudgebiT `ego~-s raobas, gacilebiT ufro Rrma, naTeli da

zusti suraTi daixateba.

dRidan kacobriobis istoriuli arsebobisa da, Tu gne-

bavT, dRidan materialuri arsebobis aRmocenebisa, arsebob-

da es cneba, rameTu, rom ara misi arseboba, TviTon materia-

luri samyaroc ver hpovebda gansxvavebul gamovlinebas, su-

lieri samyaros paralelurad. es materialuri samyaro aris

Page 31: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

130

alternatiuli varianti sulieri samyarosi. raSi mdgomare-

obs gansxvaveba? pasuxi albaT arc ise Zneli iqneba. sulier

samyaroSi yvelaferi, rac gamovlinebulia, faqtiurad, sar-

wmunoebisa da siyvarulis okeanes warmoadgens, rameTu iq

aravin cdilobs raime ucxos Ziebas da cxovroben imiT, rac

ukve miRweulia, aTvisebulia da ar aris WeSmaritebis dar-

Rvevis mcdeloba. iq moqmedebs daaxloebiT aseTi devizi: ar

arsebobs iseTi siamovneba, romlisTvisac Rirdes WeSmarite-

bis darRveva. rac Seexeba evoluciis pirvel kanons, rogorc

ganviTarebis, winsvlis ganuxrel aucileblobas, e. i. `ego~-s

enaze rom vTqvaT, jer kidev ar Secnobili WeSmaritebis anu

`ego~-s teritoriebis aTvisebas axorcielebs erTi, yvelaze

maRali, Rrma eTikuri donis mqone cocxali arseba, romelsac

hqvia ufali RmerTi da am ganxorcielebis procesSi yvelas

Tavis funqciasac is ganusazRvravs, ra Tqma unda, sruli ara-

Zaladobisa da nebayofilobiTobis dacviT. es aris `ego~-s

aTvisebis ualternativo, yvelaze WeSmariti da yvelaze

srulyofili gza yvela arsebul gzas Soris.

ai, am procesSi nebismieri movlenis daCqarebis an, piri-

qiT, Senelebis msurveli cocxali arsebebi, nebiT Tu uneb-

lieT, situaciis mmarTvelis opoziciurni, SeiZleba iTqvas,

dapirispirebulni xdebian, ris gamoc saWiroa maTi gadagzav-

na maTi Sexedulebebis Sesabamis pirobebSi da realurad xde-

ba materialuri samyaros gamovlineba. am samyaroSi ZiriTad

variants ukve aRar uweven angariSs, anu SeiZleba iTqvas,

RmerTis azrs ukve aRar iTvaliswineben, an im doneze iTva-

liswineben, ra donezec es awyobT, samagierod yvela Tavisi

alternatiuli variantiT aris SeiaraRebuli `ego~-s WeSma-

ritebad gardaqmnis Sesaxeb, yvelas uklebliv Tavisi Tavi

hgonia marTali da am giJuri konkurenciis pirobebSi, Tu vis

variants aRiareben uzenaesad, wamyvanad, saxelmZRvanelod,

rameTu raRaciT unda ixelmZRvanelon, rogorc kanonebiT,

romlebsac yvela unda emorCilebodes, daaxloebiT aseTi

tipis devizi Semodis: mizani amarTlebs saSualebas.

amgvarad, aTasgvari garigebebiT da sakuTari principe-

bis araerTxel gadakeTebiT miRweuli mmarTvelobis ufle-

bis miRebis Semdeg, individualuri suli, romelmac es SeZ-

lo, sakuTari `Sromis~ da `moRvaweobis~ Semdeg cdilobs

Page 32: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

131

maqsimalurad miiRos siamovneba, daikmayofilos Tavisi sur-

vilebi. da aq ukve axali devizi aqvs am individualur suls:

ar arsebobs iseTi WeSmariteba, romlisTvisac nebismieri sa-

xis siamovnebaze uaris Tqma Rirdes (ra Tqma unda, rac misi

survilebidan gamomdinareobs). `ego~-s enaze rom vTqvaT, in-

dividualuri suli `ego~-s kontrolis qveS eqceva.

amitomac, ufali RmerTi yovelTvis iCenda marTlacda

umizezo wyalobas da materialur samyaroebSi (nagulisxme-

via sxvadasxva galaqtikebi da am galaqtikebSi arsebuli

sxvadasxva planetebi) Tavad, piradad evlineboda, bevr rig

SemTxvevaSi Tavis warmomadgenlebsac agzavnida, raTa mate-

rialur samyaroebSi damkvidrebuli gamrudebuli zogadi

cnobierebebisTvis swori mimarTuleba da arsi daebrunebi-

na. Semdeg es Sexedulebebi nel-nela mkvidrdeboda da iz-

rdeboda, vidre Camotanili codnis aTviseba bolomde ar

moxdeboda da a. S. da a. S. amisda Sesabamisad iqmneboda reli-

giebi, romelTa mixedviTac viTardeboda kulturebi, civi-

lizaciebi, xelovneba, mecnierebebi da a. S. xolo `ego~-s is

nawili, romlis aRsaqmeladac materializebuli cocxali

arsebebi (moazrovneni) jer mzad ar iyvnen, sindisisa da sir-

cxvilis SegrZnebis meqanizmiT kontrolirdebodnen. es aris

erTgvari Sinagani cenzura, romelic individs ar aZlevs uf-

lebas Sinaganad aRqmul `akrZalul teriatorize~ Sevides.

magram sxvadasxva religiebis urTierTcvalebadobis

Semdeg, droTa ganmavlobaSi xdeba individualur sulTa

dajgufebebis urTierTdapirispireba swored am religiuri

fanatizmis sababiT, rameTu saTiTaod yvela maTganis warmo-

madgeneli iCemebs Tavisi religiis upiratesobas danarCe-

nebze, nacvlad imisa, rom yvelam yvela religiis WeSmarite-

ba da Tav-Tavisi daniSnuleba aRiaron da aRiqvan. materiali-

zebuli individualuri sulebi aqac mouTmenlobasa da gau-

tanlobas iCenen. es maSin xdeba, rodesac yvela religia ukve

zrdasrulia. mxolod maSin xdeba erTmaneTis naxvis SesaZ-

lebloba. ai, swored am urTierTdapirispirebis dros iwyebs

ayvavebas iseTi Sexedulebebis damkvidreba, romlebic radi-

kalurad arian dapirispirebulni yvelaze sarwmuno da yve-

laze srulyofil gzasTan. religiuri SuRlis fonze RvTiu-

ri cnobiereba advilad sustdeba da es alternatiuli, opo-

Page 33: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

132

ziciuri cnobiereba advilad Zlierdeba, rameTu sarwmunoSi

eWvis Separvis Semdeg, romelic religiurma dapirispirebam

gamoiwvia, ndobas es axali araRvTiuri iRebs. dgeba `ego~-s

ayvavebis, damkvidrebis xana, romelic ipyrobs yvelasa da

yvelafers, romelic RvTiur, WeSmarit cnobierebas uar-

yofs. midis gamalebuli mcdeloba sircxvilisa da sindisis

SegrZnebebis nel-nela da meTodurad amputirebisa da co-

cxal arsebebSi xdeba RmerTis uaryofa, sulieri samyaros

uaryofa, sulis ignorireba. faqtiurad, es aris `ego~-sTan

gaSinaurebis mcdeloba `me~-sTan gaucxovebis xarjze. es

aris albaT, yvelaze mZime periodebi materiualur samyaro-

ebSi, magram masTan Sinaganad dapirispirebis mcdlobac aras-

wori iqneboda. me vityodi, rom es aris obieqturi realoba,

evolucirebis erT-erTi safexuri, rodesac sakuTari nebiT

materializirebuli cocxali arsebebi veRar gaerTiandebi-

an, roca laparakia magaliTad, planetarul doneze. `ego~

xom gaucxovebas, dapirispirebas, undoblobasa da subieqtu-

robas moicavs realurad. am procesiT ki, nebiT Tu unebli-

eT, xdeba yvela cocxali arsebis gaerTianeba Tavisi `ego~-s

qveS. `me~-s aRqma Tu yvelas sxvadasxva aqvs, `ego~, principSi,

yvelas erTi aqvs. magram es erTgvari Sokuri Terapiac aris

maTTvis, vinc moisurvebs Tavisi daudgromeli survilebi

aixdinos `ego~-s WeSmaritad Secnobis sakiTxebSi e.i. `me~-s

gamTlianebis sakiTxebSi. kargiT, maTze ar SevCerdebi, isini

erTeulebi arian da es ukve sxva sakiTxia. ase da amgvarad,

ukve gaegoistebuli da gauRmerToebuli donis miRwevis Sem-

deg, magaliTad, mTels planetaze xdeba ukve ufali RmerTis

movlineba da is mTeli planetis masStabiT amkvidrebs swor

mimarTulebas, rac, faqtiurad, SeiZleba iTqvas, marTlac

ufro efeqturia, vidre nawil-nawil Semotana.

es arc aravisi Wirveulobaa da arc raime dagegmarebuli

procesi. es aris evoluciis Tanamimdevruli cikli, rome-

lic iseve cocxali saxiT, bunebrivad xdeba, rogorc bunebis

nebismieri bunebrivi gamovlineba. Tu nebayofilobiTobisa

da araZaladobis principebiT vixelmZRvanelebT, isini ara-

sodes irRveva absoluturi WeSmaritebisa da absoluturi

siyvarulis anu absoluturi harmoniulobis doneze. Tu isi-

ni sadme irRveva, es xdeba materialuri samyaros sxvadasxva

Page 34: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

133

nawilebSi, sadac individualuri sulebi materializirdebi-

an. absurduli braldebebi mxolod bralmdeblebs daazia-

nebs.

zogadcnobierul doneze mokle da logikuri daskvna

Semdegi saxis iqneba: rogorc sulier ise materialur samya-

roSi Tavisdauneburad Seucnoblad sakuTari Tavis mTavar

mizans ganviTareba, srulyofilebisken swrafva, evolucire-

ba, winsvla anu `ego~-s (gaucxoebulobis, undoblobis) maqsi-

malurad Semcireba warmoadgens. magram sulier samyaroSi

arCeul gza ar emTxveva materialur samyaroSi arCeul gzas.

sulier samyaroSi xdeba jer Teoriulad (warmosaxvaSi) yve-

lafris maqsimalurad awonva da gazomva da am Teoriul doq-

trinamde arsebuli yvela damkvidrebuli da Sesisxlxorce-

buli, anu warsulSi arsebuli, miRebuli da cxovrebaSi rea-

lizebuli Sexedulebebis ganuxreli gaTvaliswinebiT (da

arafris ar ignorirebiT), iwyeba am Teoriuli codnis zomie-

ri da Tanamimdevruli realizacia, rameTu Cveva `ego~-s

`me~-d aRqmuli formirebuli gamoxatulebaa da misi ucabe-

di mkveTri mocilebis, moSlis mcdeloba, akrZalviT an rai-

mes Tavze moxveviT, im Sedegebs moitanda, rac xdeba materia-

lur samyaroSi.

rac Seexeba materialur samyaros, sulierSi Tu erTi ar-

sebis mxridan modis strategiuli cvlilebebis Teoriuli

codnac da mis realizaciasac Tu is uZRveba strategiuli

porcialuri TvalsazrisiT, materialurSi yvela (ZiriTa-

dad mamri sqesis) individualuri suli Tavisi konkretuli

strategiuli Teoriis gatarebis mcdelobiTaa dakavebuli.

ase vTqvaT, yvelas unda diriJoroba, instrumentebze dakvra

ki — aravis, da risTvisac es keTdeba, anu musikis Seqmna, ukve

meorexarisxovani xdeba. sadiriJoro adgili ki TviTmiznad

gadaiqceva da ra SeiZleba amas daerqvas, me namdvilad ar vi-

ci. albaT, mainc mgonia, rom aqedan unda Candes `ego~, Semci-

rebisa da axsnis magivrad, ratom izrdeba da mravldeba

`me~-s (arsebuli siyvarulis, ndobis, erTianobis SegrZnebis)

Semcirebis xarjze.

SeiZleba vinmes es sentimentalur fanatizmad moeCvenos,

magram ar SemiZlia ar moviyvano erTi citata, romelic Cemi

Page 35: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

134

subieqturi SexedulebiT samoTxis arsis raobas aRwers. `me-

uRle~ mimarTavs ufal RmerTs Semdegi sityvebiT:

`Sen brZandebi RmerTebis uzenaesi pirovneba. veravin

dadgeba Senze maRla, verc Seni swori gaxdeba vinme. socia-

luri sistema maSinaa srulyofili, roca Sen dgaxar mis cen-

trSi, roca Sen gemsaxurebian rogorc uzenaess da yvela sxva

Seni msaxurebiTaa dakavebuli. ase srulyofilad Camoyali-

bebul sazogadoebaSi yvelas SeuZlia maradiuli bednierebi-

sa da netarebis gancda~.

samoTxe aris iq, sadac ar aris `ego~.

am yovelive zemoTqmulis (rac am TavSi mTlianad aris)

ori sityvis cnobieri aRqmiT gamoxatva SeiZleba da axla am

sityvebis SemotaniT am Tavis meore, Tvisobrivad axali nawi-

li iqneba dawyebuli da moculi. es sityvebia:

SesaZleblobebi da moTxovnilebebi

SesaZleblobebi emociuri parametris gonebismier para-

metrad gardaqmnis Sedegia. isini `me~-s Secnobis anu zogadi

araindividualuri cnobierebis realizaciis unars niSnavs.

zogadi araindividualuri cnobierebis Zireulad Sesisxl-

xorcebis SemTxvevaSi, rodesac es cnobiereba mTlianad ise

gajdeba da gamyardeba `Zval-rbilSi~, individualur sulSi,

rom maTi gaTvaliswinebis gareSe individualur suls araf-

ris keTeba aRarc surs da aRarc SeuZlia, es araindividua-

luri zogadi cnobiereba ukve individualuri zogadi cno-

biereba xdeba individualuri sulisaTvis. magram aucileb-

lad mimaCnia aRvniSno is, rom vidre es gajereba ar moxdeba

anu `me~-s Secnoba, Semecneba zogadi cnobierebis SegrZneba-

Si, anu ambiciis grZnobad gardasaxva ar moxdeba, emociuri

parametris gonebismier parametrad gardaqmnili nawili WeS-

mariti codnis momcveli ver iqneba da verc WeSmaritebis,

eTikurobis samsaxurSi ver Cadgeba. individualuri suli Se-

iZens raRac SesaZleblobebs, romelTa realizaciis Sedege-

bi misTvis meorexarisxovani Tema iqneba. is dabrmavebuli iq-

neba Tavisi unariT da erTaderTi, rac misTvis iqneba mTava-

ri, es am unaris realizacia, TviTgamovlineba, sakuTari Se-

saZleblobebis gamovlinebiT tkboba iqneba da is, Tu vis ras

moutans es TviTgamovlineba, misTvis yvelanair mniSvnelo-

Page 36: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

135

bas dakargavs. sxvaTa Soris, es Zalian maRali ierarqiis in-

dividualur sulebsac SeiZleba daemarToT, amitom mimaCnia,

aravis awyenda sakuTar TavSi gadaexeda am seriozuli prob-

lemisTvis, romliskenac individualur suls midrekileba

gaaCnia da romlis TviTkontrolic mudmivad saWiroa. ra me-

qanizmiT SeiZleba SesaZleblobebis gakontroleba? am Se-

kiTxvis pasuxs materialur samyaroSi materializirebuli

individualuri sulebisTvis, Cvens SemTxvevaSi adamianebis-

Tvis, saWiro rekomendaciebiT Semovfarglav, Semovsaz-

Rvrav. gavakeTeb CamonaTvals, romelic gansazRvravs am mid-

rekilebis mqoneTa klasifikacias da Tu Tqven romelimeSi

imyofebiT, unda aRiaroT, rom es midrekileba gagaCniaT. es

aris ubralod gasaRebi sakuTar TavSi am midrekilebis nair-

saxeobis povnisa.

1) sqesobrivi ltolvis warmoSobis meqanizmi. es SesaZ-

leblobebis araeTikuri midrekilebebis emociur fonze Seq-

mnili mimarTulebaa da zogadi cnobierebis `me~-s mxridan

sircxvilis SegrZnebiT iblokeba.

2) gamorCeulobis, garemos mxridan yuradRebis centrSi

yofnis survilis warmoSobis meqanizmi. es SesaZleblobebis

araeTikuri midrekilebebis ambiciur fonze Seqmnili midre-

kilebaa da zogadi cnobierebis `me~-s mxridan sindisis Seg-

rZnebiT iblokeba.

3) sakuTari wesrigis maketis damyarebis mcdelobis meqa-

nizmi. sakuTari zogadi cnobierebis maketis idealizacia, mi-

si srulyofilebis iluziaSi yofna. es SesaZleblobebis arae-

Tikuri midrekilebebis gonebismier fonze Seqmnili midreki-

lebaa da zogadi cnobierebis `me~-s mxridan dogmatizmis, kon-

servatizmis, Seucvlelobis SegrZnebiT iblokeba.

4) zogadi cnobierebis `me~-s mier individualuri sulis-

Tvis gansazRvruli kosmiuri adgilmdebareobisTvis Sesaba-

misi obieqturi realobis srulyofis, evolucirebis mcde-

lobis meqanizmi, individualuri sulis ufro maRal ierar-

qiul orbitebze gadasvlis suliskveTeba, rodesac is rea-

lurad ufro dabal orbitalur grZnobismier fonze Seqmni-

li midrekilebaa da zogadi cnobierebis `me~-s mxridan aske-

tobis, ganze dgomis (gandegilobis), martoobis SegrZnebiT

iblokeba.

Page 37: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

136

rac Seexeba im kiTxvas, gaqvT Tu ara sakuTari SesaZleb-

lobebis araeTikurobisken realizaciis survilebi, pasuxi

iqneba kategoriulad calsaxa, rameTu ar arsebobs materia-

lizirebuli individualuri suli, romelsac aseTi tipis

survilebi ar gaaCnia da ufro metsac getyviT, swored isini

brZandebian Tqveni materialur samyaroSi materialur sxeu-

lebSi Casaxlebis mizezni.

rac Seexeba moTxovnilebebs, es ufro nacnob enaze rom

vTqva, survilebi, an survilebis Sesrulebis aucileblobaSi

dajerebulobis Sedegebia. e. i. SeiZleba iTqvas, rom moTxov-

nilebis mSobeli survilia, romlis Sesrulebasac ise SeveC-

vieT, rom survilad aRar migvaCnia, magram cota ufro Rrma-

dac Tu CavixedavT, survilis mSoblebsac aRmovaCenT. nebis-

mieri survilis `deda~ anu mSobeli, vinc uSualod Sobs sur-

vils, aris siamovneba, xolo `mama~, anu vinc survilis warmo-

saxvas da mondomebis provocirebasa da Casaxvas axdens, aris

kmayofileba.

moTxovnilebebTan mimarTebaSic oTxmxrivi xedvaa auci-

leblad gasaTvaliswinebeli: 1) moTxovnileba, romelic ma-

terializirebul individualur sulze Zevs mTels kosmiur

gamovlinebasTan, drosTan, sivrcesTan, RmerTTan da a. S. mi-

marTebaSi. 2) moTxovnileba, romelic materializirebul in-

dividualur sulze Zevs im indvidualur sulebTan, adamia-

nebTan mimarTebaSi, romlebisganac gaCenis dRidan urTier-

TobebiTaa dakavSirebuli. mSoblebi, da-Zmebi, naTesavebi,

megobrebi, ra Tqma unda, piradi ojaxi, anu col-Svili, qmar-

Svili da a. S. 3) moTxovnileba, romelic materializirebul

individualur sulze Zevs yvela materializirebul indivi-

dualur sulTan mimarTebaSi, adamianebi, cxovelebi, frinve-

lebi da a. S. da a. S. 4) moTxovnileba, romelic materializi-

rebul individualur sulze Zevs sakuTar materialur sxe-

ulTan da mis interesebTan mimarTebaSi. kveba, dazianebisgan

dacva, normaluri sayofacxovrebo pirobebis Seqmna, anu sa-

erTo jamSi materiasTan, kosmiuri gamovlinebis materia-

lur nawilTan mimarTebaSi.

mokled da ufro konkretuladac, vidre zemoTaa gaSli-

li, SesaZleblobebisa da moTxovnilebebis cnobieri cnebebi

erTurTSi mWidrod gadafskvnilni da erTurTSi gardama-

Page 38: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

137

valni arian, mTeli Tavisi siRrmiseuli Tu umciresad zeda-

piruli aRqmiTa da gagebiT da iseTi `veqtoruli~ mimarTu-

lebisken miyavT aRqmisa da gagebis done, rasac sityva sakuT-

reba moicavs da moiazrebs Tavis arsobriv aRqmaSi.

ufleba da movaleoba

sakuTrebasTan mimarTebaSi ki pirveli, rac asocirdeba,

aris kuTvnilebiTi formis nacvalsaxelebi: Cemi, Seni, imisi

da a. S. vfiqrob, friad saintereso iqneba sakuTrebis nairsa-

xeobis gadaxedva. aqve, aucileblad mimaCnia aRiniSnos, rom

pasuxismgebloba da sakuTreba (kuTvnileba) imdenad mWid-

rod gadajaWvulni arian arsobrivad, rom maTi erTurTis

gareSe ganxilva uSinaarso iqneboda.

pasuxismgebloba uflebisa da movaleobis Tanabrobas

niSnavs da movaleobrivi kuTxidan izomeba.

sakuTrebac uflebisa da movaleobis Tanabarobas niS-

navs da uflebrivi kuTxidan izomeba (uflebamosileba).

anu kidev ori cnebis faseuli gaSifvra-Camoyalibeba

xdeba saWiro, raTa naTeli moefinos am sakiTxs, rogorc ab-

straqtul, ise konkretul niuansebSi (uflebisa da movale-

obis cnebebs vgulisxmob). ufleba kosmosis, RmerTis mxri-

dan imxela aqvs miniWebuli materialur individualur

suls, ramxelac SesaZleblobebi dahyva materializirebis

Semdgom da SerCa materializirebulobis procesSi. SerCena

ki imaze iqneba damokidebuli, Tu ramdenad eTikurad moax-

dens Tavissave damsaxurebul uflebaTa, SesaZleblobaTa

realizacias. Tu gaviTvaliswinebT im faqtors, rom materia-

lizaciis erT-erTi ZiriTadi wamyvani, Tumc Sedegobrivi xa-

risxis mizezi, siamovnebis miRebaa, vnebaa (romelic brazis,

sakuTari `me~-s ukontrolobis, usamarTlobis SegrZnebasa

da masTan brZolis ideis Sedegad miiReba). maSin arc ise Zne-

li da miuRwevadia im erTaderTi swori gamosavlis povna,

rom SesaZleblobebis eTikurad, WeSmaritad sworad gamoye-

nebis saSualeba sakuTari siamovnebis miRebis samsaxurSi ki

ara, aramed garemosTvis siamovnebis miniWebis samsaxurSi Ca-

yenebaa. faqtiurad, SeiZleba iTqvas, faqizad, SeumCnevlad

Page 39: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

138

uflebis cneba movaleobis cnebasTan danaTesavda. sadac

aris `ra minda~, albaT, iqve unda iyos is, Tu `rogor unda mi-

viRo is, rac minda~.

rac Seexeba movaleobebs: rac metia individualur sulSi

movaleobebi, miT meti codnis naTelis SeZenis saSualeba eZ-

leva mas, rac avtomaturad SesaZleblobebad gardaiqmnebian,

anu uflebrivad ufro maRal statuss aniWeben, vidre am cod-

nis miRebamde iyo. magram, Tu individualuri suli movaleo-

bebs Warbad iRebs da maT codnad, TviTSemecnebad ar gardaq-

mnis, monur-msaxurebriv mdgomareobaSi Caigdebs Tavs imden

xans, ra xansac aseTi tipis cxovrebiT iqneba dakavebuli.

faqtobrivad, SeiZleba iTqvas, am Teoriuli codnaze

dayrdnobiT SesaZlebeli xdeba urTulesi Temis, `me~-s Se-

madgenel nawilTa funqcionaluri interesebis gansazRvra,

anu imis gansazRvra, Tu rogor unda akeTo is, rac unda keT-

debodes absoluturi WeSmaritebis Sexedulebidan gamomdi-

nare, rac, adamianur enaze gadaTargmniT, ase gamoiTqmis: es

aris is, Tu rogor unda akeTo WeSmaritad, RmerTisTvis mo-

sawoni, WeSmariti sikeTe.

Sevecdebi avawyo jaWvi, sadac es urTierTgardamavali

qmedebebi xdeba, magram aqac aviReb variants, romelic sa-

survel-saZirkvliseuls warmoadgens da warmoaCens.

ufleba, realurad saWiro da sasurveli unarisa da Sesa-

Zleblobebis qonis mixedviT eZleva individualur suls, ma-

Sasadame, movaleoba ar qonis mixedviT ideba individualur

sulze. am diapazonSi xdeba survilebis, natvrebis, ocnebe-

bis gaCena, romlebic sakuTar unarsa da SesaZleblobebs ver

eyrdnoba, rameTu es SesaZleblobebi individualur suls

ubralod ar gaaCnia da maT Sesasruleblad aucilebel piro-

basaviT saWiro xdeba maTi ganxorcielebisTvis saWiro unar-

SesaZleblobaTa gamomuSaveba. faqtiurad, aragacnobiere-

bul doneze Cndeba raRacis ase vTqvaT dasakuTrebis, raRa-

ciT (an viRaciT) siamovnebis miRebis survili. WeSmaritad

swori, Tanamimdevruli miyolis variantSi individualuri

suli, iZens ra am survilisTvis eTikurad Sesabamis unars, am

raRaciT (an viRaciT) siamovnebis miRebis survili ubralod

uqreba. aseTi tipis erTgvari provocirebis saSualebiT xde-

ba Semecnebis donis aweva, pasuxismgebloba seriozuli do-

Page 40: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

139

niT izrdeba da is, rac undoda individualur suls sakuT-

rebrivi surviliT aRar undeba, samagierod is, rac undoda,

TviTon xdeba misi ase vTqvaT sakuTreba Tavisive nebiT da

Tavisive dabejiTebiTi TxovniT. am raRacisTvis (an viRacis-

Tvis) zemoT xsenebul individualur sulTan uSualo kon-

taqti usazRvro siamovnebis momtania, yvelanairi gzebiTa

da saSualebebiT cdilobs rogorme daakmayofilos igi. Tvi-

Ton individualuri sulisTvis ki am raRacisTvis (an viRa-

cisTvis) siamovnebis gacema Tavadve aniWebs uzarmazar sia-

movnebas, magram igi avtomaturad maswavlebelic, damkvalia-

nebelic, ganmanaTlebelic xdeba misi da misi dakmayofile-

bisTvis mxolod im raodenobas gascems am siamovnebisa, ro-

melic eTikis normebs Seesabamebian da yvelanair SeRavaTeb-

sa da Sebralebebs sruliad gamoricxavs, rac, Tavis mxriv,

xdeba garanti misi mxridan Semecnebis WeSmaritad swor gza-

ze dayenebisa am raRacis (an viRacis) da masSi saWiro da sa-

surveli unarisa da SesaZleblobisken swrafvis waxalisebi-

sa. daskvnasaviT gamodis, rom individualur sulSi warmoq-

mnili survilis SesrulebaSi daxmareba masSi am survilis Se-

sabamisi unar-SesaZleblobebisken swrafvaSi xelis SeSlaa

da adamianuri terminologiiT borotebaa, Tanac yvelaze

didi boroteba, rameTu funqcionaluri aspeqti ikvleba.

amitom, mimaCnia, rom daxmarebis surviliT aRgznebuli brma

sikeTe Segnebul borotebaze uaresic kia.

maSasadame zogadad, uflebamosileba grZnobas unda mie-

niWos da ara romelime sxva `me~-s Semadgenel nawils; mova-

leoba, valdebulebis sakiTxis gadawyveta emocias unda dae-

kisros; pasuxismgebloba, rogorc uflebisa da movaleobis

jamobrivi maCvenebeli, gonebas unda hqondes gaTavisebuli;

xolo sakuTreba, materialuri kuTvnilebis nebismieri ga-

movlineba, ambiciis prerogativaSi unda Sediodes da is mets

arafers unda gadaswvdes. xolo ra formiT unda qnan am oT-

xma Semadgenelma nawilma es, vgoneb, ukve sxva sakiTxad aikin-

Zeba da nawilobriv zeviT ukve naxsenebic kia. magram es yve-

laferi imdenad mibmulni arian erTmaneTTan da imdenad er-

TmaneTisagan gamomdinareni arian, rom erTi maTganis igno-

rirebac ki didad saxarbielo SedegTan ver miiyvans serio-

zuli warmatebis msurvels. Tu Sedegobrivze vilaparakebT,

Page 41: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

140

mizezi yovelive arsebulisa gaxlavT grZnoba; saSualeba yo-

velive arsebulis gamovlinebulobisa gaxlavT goneba; miza-

ni yovelive arsebulSi warmoiqmneba ambiciaSi; Sedegi yove-

live arsebulis gamovlinebisa ganisazRvreba emociaSi.

mizezi, mizani, saSualeba, Sedegi

mizezi — grZnoba; mizani — ambicia;

saSualeba — goneba; Sedegi — emocia.

ufro dawvrilebiT gavSifroT es. vfiqrob, es Rirsi

aris amisa.

♦ mizezi TavisTavad moiazrebs Tavis cnobier aRqmaSi

sawyisobis WeSmaritad damsaxurebul pretenzias, Tavdapir-

velobas, qvakuTxeds, romelzedac yvelaferi igeba. misi je-

rovnad ar Sefasebis SemTxvevaSi gardauvlad moxdeba rea-

lobidan, WeSmaritebasTan kontaqtidan gadavardna ararea-

lobaSi, iluziaSi, mcdarobasTan kontaqtSi Sesvla. es aris

is safuZveli, saZirkveli, uromlisodac absoluturad yve-

laferi uintereso, uazro, usaSvelo da uSedego xdeba.

♦ mizani TavisTavad moiazrebs Tavis cnobier aRqmaSi

saWiroebisken, WeSmaritad Rirseulisken da am Rirseulis

Rirsebebis sakuTar `me~-Si Secnobasa da gamisnairebas. Tavi-

si WeSmariti funqcionaluri gagebiT mizani ukve niSnavs

Tavdapirvelisken, WeSmaritad upiratesobis mqonisken

swrafvas. arc ise Zneli gasagebi da misaxvedri xdeba, rom

Tuki ambicia Tavisze upiratessa da pirvelad grZnobas ar

daemorCileba, sakuTari SemuSavebuli gegmiTa da aradamoki-

debulobrivi suliskveTebiT, veranairad ver moaxerxebs sa-

survel rames. es aris is mamoZravebeli, evoluciis win gam-

wevi Zala, uromlisodac absoluturad yvelaferi uRimRa-

mo, usicocxlo, xelovnuri, dagegmil-gaTvlili, provoci-

rebuli da ambiciuri xdeba.

♦ saSualeba Tavis cnobier aRqmaSi moiazrebs proce-

sis mimdinareobis, moqmedebaSi moyvanis unaris mqoneobis

cnebas, SesaZleblobebs. aqac friad advili misaxvedri xde-

ba, rom Tuki saSualeba mizans ar moemsaxureba sakuTari Se-

saZlo gamovlinebis potencialiT, TviTkmayofilebaze ga-

Page 42: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

141

darTviT, arasasurvelis mets verafers iqms. es aris is po-

tenciuri energia, romlis saSualebad (miznis saSualebad)

ar gamoyenebis SemTxvevaSi absoluturad yvelaferi ukon-

trolo, provokaciuli, ZalmomreobiTi, mavnebluri, ara-

prognozirebadi da spontanuri xdeba.

♦ Sedegi Tavis cnobier aRqmaSi moiazrebs daskvnilo-

bas, raRacis dasrulebulobas, Cadenili qmedebis situaciu-

rad, xilulad danaxvasa da gagebas qmedebis Semdgom miRebu-

li statikuri mdgomareobisa. aq ki TvalnaTliv Cans, rom

Tuki Sedegi Cadenili moqmedebis analizisTvis ar gamoiyene-

ba, saSualebis swori orientaciis Camoyalibebas, koreqti-

rebas ar emsaxureba, absoluturad yvelaferi umizno, usa-

marTlo, uimedo, mtkivneuli, problematuri da mtruli

xdeba.

maSasadame, mizezi gamodis erTaderTi cneba, romelsac

aqvs uflebac da Tu gnebavT, valdebulebac imisa, rom pirve-

li, wamyvani iyos am oTx cnebaTa Soris. sxva nebismieri sami

cnebidan pirvelobisa da wamyvanobis Tavis Tavze aRebis, uf-

ro sworad, dabralebis SemTxvevaSi kargi veraferi gamova.

miznis mier sakuTari Tavis mizezad warmosaxvis SemTxve-

vaSi gardauvlad iCens Tavs brazi. rameTu mizans uCndeba

pretenzia erTaderT swor variaciad monaTlos Tavi da uk-

lebliv yvelasa da yvelafers ai, es variacia mosTxovos. ra

Tqma unda, is amas ver Rebulobs da yvela alternativaze

ukiduresi gaRizianeba da gabrazeba ipyrobs. faqtiurad, aq

aris gankiTxvis meqanizmis fesvi.

saSualebis (SesaZleblobebis) mier sakuTari Tavis mize-

zad warmosaxvis SemTxvevaSi gardauvlad iCens Tavs vneba,

rameTu saSualebas uCndeba pretenzia, rac moeprianeba is

akeTos da yvela da yvelaferi amis saSualebad gamoiyenos.

faqtiurad aq aris sqesobrivi ltolvis fesvi.

Sedegis mier sakuTari Tavis mizezad warmosaxvis Sem-

TxvevaSi gardauvlad iCens Tavs SenarCunebis survili, anu

sixarbe. rameTu Sedegs uCndeba pretenzia raRac moqmedeba-

Ta Sedegad miRebuli statikuri mdgomareoba aRaranairad

aRar Seacvlevinos aravisa da arafers. gardauvlad saWiro

saarsebo aucileblobiTa da araarsebiTiT sakuTari siamov-

nebis miniWebis miRebas ki Sedegi misakuTrebiT, ZaladobiT,

Page 43: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

142

ZalmomreobiT cdilobs. faqtiurad aq aris kerZo (materi-

aluri) sakuTrebis da seqsualuri vnebis, rogorc mate-

rialurobis gamovlinebulobisa da egocentrulobis

fesvebi.

`brazi, vneba da sixarbe gverdigverd ikavebs adgils

gulSi da aferxebs sulierebis gzaze winsvlas~ — RmerTebis

uzenaesi pirovnebis, krSnas rCeva arjunasadmi (`bhagavad-gi-

ta~).

mizezis mier sakuTari Tavis mizezad warmosaxvis Sem-

TxvevaSi gardauvlad iCens Tavs obieqturoba. rameTu mi-

zezs uCndeba pretenzia erTaderT swor marTebul gzad mii-

Ros realoba da yvelas da yvelafers amis Sesabamisad miud-

ges. ra Tqma unda, yovelives obieqturi realoba ganagebs da

gansazRvravs da mizezic usazRvrod gawonasworebuli da na-

TeliT avsebuli avsebs da moicavs (materialuri eniT rom

vTqvaT — ipyrobs) yvelas da yvelafers. faqtiurad aq aris

ganaTlebis meqanizmis fesvi, rac Tavad xdeba garanti WeS-

mariti sakeTeblis, anu sikeTis qmnisa e. i. keTilSobilebisa;

RmerTis erTgulebisa da siwmindis dacvisa; sulis aRar ga-

binZurebisa da ganwmenda-gaspetakebisa. vfiqrob, swored am

yovelives miRweva aris ZiriTadi da, SeiZleba iTqvas, erTa-

derTi namdvilad WeSmaritad misaRwevi, mosapovebeli abso-

luturad nebismieri da yvela cocxali arsebisTvis, rome-

lic sakuTari individualizmis gamovlinebas da realizaci-

as raimeSi eZebs.

WeSmaritad swor, marTebul gzaze dadgomis SemTxvevaSi

da am gzis miyolis SemTxvevaSic ki, adre Tu gvian `me~-Si

dgeba erTgvari balansis, Sida harmoniulobis mdgomareobis

miRwevis periodi. ris Semdegac balansirebuli suli iseTi

SegrZnebiT imuxteba TiTqos umiznod, usaqmod darCa. swo-

red aqedan, harmoniulobis mdgomareobidan, xdeba xolme

siwmindis dacema, rameTu evolucirebis mudmivobis kanoni

Zlieri mamoZravebeli ZaliT aiZulebs suls raime moimoqme-

dos, TiTqos sul erTia ra. am dros xdeba mizez-Sedegobrivi

Tanamimdevrulobis darRveva da eTikis normebis uceremo-

nio Ralati. amas adamianur enaze codva ewodeba. saintersoa,

ra aris is faseuloba, `me~-s is nawili, saidanac es codva, es

darRveva iRebs saTaves? raRac dones miRweul suls uCndeba

Page 44: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

143

survili — gadaxedos imas, rasac miaRwia. diax, codva danax-

vis surviliT xorcieldeba da Semdgom ukve xorciel mate-

rialur saxesac Rebulobs. erTi sityviT rom vTqvaT, es gax-

lavT avxorcoba. ra Tqma unda, yvela individs am sityvis in-

dividualuri aRqma eqneba. amitom modiT, realurad gan-

vmartoT, ras warmoadgens es cneba. avxorcoba sakuTar go-

nebaSi warmosaxuli cnobierebis ganxorcielebis, materia-

lizirebis survilebia, es survilebi ki sulSi warmoqmnili

emociebia. saSualebebi, romlebic SeiZina sulma (SesaZleb-

lobebi), surs realur praqtikul doneze gamoscados. avto-

maturad, uzenaesi mizezi yovelivesi daviwyebas eZleva da

gonebas TviTon surs iyos mizezi imisa, rasac moimoqmedebs.

es mainc, SeiZleba iTqvas, siamovnebis miRebis virusiT daava-

debis simptomebia da suli sakuTari mniSvnelovnebis Seg-

rZnebiT avadmyofdeba. ambicia am survilis (emociaTa) aR-

srulebis samsaxurSi dgeba da suli sakuTari survilebis

mona xdeba. ase kargavs individualuri suli absoluturi

WeSmaritebisken, RmerTisken mimaval gzaze orientacias da

WeSmarit grZnobebTan kontaqts. amasTanave, is kargavs Tavis

uflebas sakuTari nebis realizaciaze da sulieri WuWyisgan

gasufTavebisTvis gankuTvnil garemoSi, sansaraSi xvdeba,

sadac igi iqamde iqneba marTuli am garemos makontrolebel-

Ta, eTikis ar darRvevis meTvalyureTa mier, vidre am WuWyis

(karmis) Sesabamis evolucirebas ver SeZlebs da ar gasuf-

Tavdeba sakuTar `me~-Si harmoniulobis mdgomareobis aR-

dgeniT.

sakuTari mniSvnelovnebis SegrZnebiT daavadebulobis

utyuari garegani da Sinagani simptomebi SemdegSi mdgomare-

obs:

1. xelovnuri seriozulobis niRbis tareba, xelovnu-

roba.

2. sxvaTa Sexedulebebze damokidebuloba. farisevlo-

ba.

3. negatiuris dafiqsirebis mcdeloba, Casafrebuloba,

rac sakuTari upiratesobis SegrZnebis awevas Tu ara

dawevas ar gamoiwvevs.

4. SeSinebuloba. SiSi sinamdvilis, niRbis qveS arsebu-

lis gamoCinebisa.

Page 45: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

144

seriozulobis niRabi ratom Camoicva individualurma

sulma principSi ukve iTqva, isic metnaklebad naTqvamia

sxvaTa Sexedulebebze damokidebuleba ram gamoiwvia. visac

ar ainteresebs ras fiqrobs masze is, vinc ufro maRalia

eTikuri da esTetikuri xarisxiT, maSin mas unda aintereseb-

des ras ifiqreben masze mis dabla mdgomni an misi tolni

eTikurad, raTa aman pirvelobaSi xeli ar SeuSalos, avtori-

teti ar Seelaxos da sakuTari survilebis realizacia up-

roblemod SeZlos. vgoneb, negatiuris Ziebis mcdelobac ab-

soluturad gasagebia, rameTu ukeTesi rom eZebos, sakuTari

`me~-s gadaxedva mouwevs, mas ki jer amisTvis ar scalia, rame-

Tu jer sakuTari survilebi aqvs gansaxorcielebeli.

maSasadame, rCeba erTi sakiTxi SiSi.

SiSi

SiSi rogorc srulyofilebis ar qonis anu arasrul-

yofilebis raodenobisa da xarisxis maCveneblobrivi fa-

seuloba da misi ZiriTadi formebi da gamovlinebebi. Si-

Sis anatomia da geniologia.

ratom ar SeiZleba rom materializirebul individua-

lur suls mieces sakuTari survilebis Sesrulebis saSuale-

ba sruli 100%-iT?

materializirebul individualur sulSi (adamianSi maga-

liTad) TviTgadarCenis instinqti metismetad did, gadam-

wyvet rols TamaSobs. is, rac materialuri sxeulis arsebo-

bas safrTxes uqmnis, masSi panikur SiSs iwvevs. swored es SiSi

aiZulebs materialuri sxeulis mqone cocxal arsebas is-

wrafos situaciis kontrolirebisaken. es ki, eTikis darRve-

vis pirveli aqsiomaturi mizezia. sinamdvileSi ki, realurad

is garemos ki ara, sakuTari `me~-s kontrolirebas unda cdi-

lobdes yovelTvis, yvelgan da yvelaferSi. SiSis moxsnis

ori gza arsebobs: 1. sakuTari Tavis garSemo iseTi situaciis

Seqmna, romelic am SiSs daaviwyebinebs da Seamcirebinebs. 2.

Semecnebis gziT imis aRqma, Tu ra aris misi SiSis mizezi da

axsna amisi RmerTis samyaros, WeSmaritebis kanonebiT, Tu ra-

tom unda eSinodes, rameTu RmerTi (sameba) da samyaro sakma-

Page 46: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

145

risad zrunaven mis usafrTxoebaze da es SiSi, ubralod,

RmerTisadmi undoblobis Sedegia da meti araferi.

pirveli gza albaT iqiTken wagviyvans, rom individualu-

ri suli unda daemsgavsos iseTs, rogorisac eSinia an unda

SeiZinos, is risic eSinia. es dacvis sistema miiyvans raRac

donis kontrolirebamde, garkveuli periodis ganmavlobaSi,

magram radganac ar icis ratom eSinia, es SiSi raRac doziT

yovelTvis iarsebebs da Tavdacvis es saSualeba nel-nela

Tavdasxmis survilSi gadava. amoqmeddeba formula: `yvela-

ze kargi Tavdacva aris Tavdasxma~. ramdenadac SeZlebs imiT

SeaSinos sxvebi, risic eSinia, miT meti iqneba TviTdajerebu-

loba. ese igi gamodis, rom yvelanairi Zaladobis saTave ub-

ralod SiSia da meti araferi. erTi fraza mudmivad Tan

mdevda da, vgoneb, Teoremis donezec mtkicdeba. igi Semdeg-

Si mdgomareobs: `risic geSinia, swored is dagemarTeba da ar

agcdeba~. vgoneb, udavoa is, rom adamianis arsebobis fun-

qcia Semecneba, samyaros aRqma, sakuTari arasrulyofilebis

aRqma unda iyos da Tu SiSi am arasrulyofilebis Sedegia, ma-

Sin advilad aixsneba is, Tu ratom unda ganxorcieldes is,

risic eSinia individualur suls. es barieris gadalaxvasa-

viT aris da Tan es absoluturad zusti doziT eZleva adami-

ans. aravis eZleva iseTi winaaRmdegoba, risi daZlevis una-

ric ar gaaCnia. Zalian momwons sergei nikolozis Ze lazare-

vis gamoTqma amasTan dakavSirebiT: `Бог не по силам препятствия не дает~.

e. i. rac ufro meti da didi survilebis axdena momindeba,

miT metad iqneba Cemze gamoyofili winaaRmdegobebi, ase

vTqvaT, bedisweris mier. Tu minda miviRo is, rac minda da

msurs (e. i jer kidev ara maqvs), unda davZlio is winaaRmde-

gobebi, rac am survilebs Seesabameba, gaviaro is, rac ar min-

da (is risic meSinia), xolo survilebi, romlebic amixda, rac

gamaCnia da momeca, imis tolfasi winaaRmdegobebi anu SiSebi,

gamodis, ukve daZleuli maqvs.

survils rac Seexeba: surviliT ki mindeba is vakeTo

sxvebTan mimarTebaSi, rac ar minda gaakeTon sxvebma Cem-

Tan mimarTebaSi.

meore gza ufro seriozulia, Tematuria, magram Znelia

da maRalSedegobrivi. pirveli gzac akeTebs amas, magram ga-

Page 47: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

146

cilebiT ufro didi xani sWirdeba da aRqmis siRrmiseuli xa-

risxi, Segnebis done Zalian gansxvavebulia. arada, saboloo

jamSi, mainc unda mivides adamiani iqamde, Tu risi eSinia Seg-

nebuli codnis aRqmis doneze (konkretuli situaciebidan

Zireul faseulobebamde). erTi Tu texilebiT siaruls

hgavs, meore veqtoruli pirdapiri svlis analogiuria. uf-

ro gasagebad rom vTqva — meSinia raRacis am raRacis Sesaba-

mis faseulobis arasworad Sefasebulobis gamo da unda Se-

viswavlo es faseuloba, Cemi Sexeduleba am faseulobis gar-

Semo da SexedulebaTa cdomileba unda Sevasworo. SiSi Tu

harmoniasTan verSerwymis, harmoniis darRvevis Sedegia, ma-

Sin albaT dameTanxmeba yvela, rom individualur materia-

lizirebul sulTa survilebic ver iqneba harmoniisTvis,

samyarosTvis, RmerTisTvis misaRebi. maTi mimarTulebis

Secvlis erTaderTi saSualeba isev da isev imis micemaa indi-

vidualur sulTaTvis, rac maT swor orientacias xels uS-

lis, raTa aqamde cnobierebaSi upraqtikod Tu ver aRiqva, ax-

la, praqtikulad maTTan Sexvedris Semdeg, mainc iZulebuli

gaxdes da gadaxedos.

gamodis, rom Cven mTeli Cveni cxovreba gvaswavlian imas,

rac Cven am SiSisgan gagvaTavisuflebs da am SiSebs WeSmarit

siyvarulad gadagviqcevs. Tu amis Sinaganad Wkuismier done-

ze gaazreba moxdeba, individualuri suli Semecnebis gzas

daadgeba, magram... aqac aris magram. Tu Semecneba TviTmizan-

Si (SemecnebulobiT trabaxSi da misiT ampartavnebaSi da pa-

tivmoyvareobaSi gadava) realuri Semecnebis, sakuTari `me~-

s Secnobis unari Sesusteba, Seferxdeba, Semdeg gaCerdeba da

bolos Sewydeba da isev pirvel gzaSi, situaciebis Sesabami-

sad SiSebTan brZolaSi gadavardna moxdeba da Tu aqac igive

ampartavnebaSi da pativmoyvareobaSi gadava, aqac amuSavdeba

zemoT aRwerili principi, individualuri suli gadavardeba

gaborotebul sisastikeSi. avtomaturad gaizrdeba SiSic.

rac metia individualuri sulis mier gamovlenili Zalado-

ba, miT metia SiSi. sadac araa Zaladoba, iq SiSic ver iarse-

bebs.

maSasadame, absoluturi harmonia, es aris absoluturi

siyvaruli da Tu harmoniamde SiSi da misiT gamowveuli Za-

ladoba uSlis misvlas, siyvarulis sapirispiro cneba SiSi

Page 48: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

147

da Zaladoba yofila da ara siZulvili. siZulvili xom mxo-

lod Sedegia SiSisa da Zaladobisa.

maSasadame, meore gzis Tanaxmad, jer unda vipovoT ri-

si meSinia da Semdeg gavasworo Cemi Sexedulebebi im fase-

ulobis Sesaxeb, romelic moicavs im raRacas, risic meSi-

nia.

Tu sqematurad mokled CamovayalibebT SiSebis raobas,

Semdegi saxis ganStoebebs miviRebT:

a) SiSi materialuri nawilis dazianebisa da dakargvisa;

SiSi materialuri sxeulisa da materialuri keTildReobis

dakargvisa, gardacvalebisa, romelic sikvdilad, dasasru-

lad aRiqmeba; avadmyofobebisa; materialuri gaWirvebebisa

da a. S. da a. S.

b) SiSi sulieri nawilis dazianebisa da dakargvisa, e. i.

SiSi sulieri sxeulis da sulieri keTildReobis dakargvisa,

sulierebis gaWuWyianebisa, karmuli WuWyis gazrdisa.

sircxvili, sindisi, Rirseba, Tavisufleba

modiT idealurobidan, etalonurobidan materialur

realobas davubrundeT. zemoT aRniSnuli ganStoebebidan

gamomdinareobs, rom sircxvili da sindisi SiSis erTgvar ga-

movlinebas warmoadgens. vnaxoT, ra Sinagan arss moicaven es

cnebebi.

sircxvili maSin Cndeba TavisTavad individualur sul-

Si, rodesac RmerTTan, absolutur WeSmaritebasTan mimar-

TebaSi morCilebis da Tayvaniscemis aucileblobas iviwyebs

da maT msaxurebaze, maTi interesebis gaTvaliswinebaze win

sakuTari interesebis da survilebis dayenebas iwyebs. es Zi-

riTadad raRacis dasakuTrebis, miTvisebis survilebia

xolme, romlebic avxorcobidan momdinareobs, xandaxan ki es

RmerTisa da absoluturi WeSmaritebis SexedulebebTan ar

daTanxmebis, maT mier marTul individualur sulTa mimarT

ufro loialuri midgomis (Secodebis) Sedegad xdeba xolme.

faqtiurad, xdeba RmerTis dadanaSauleba aralmobierebaSi

da xdeba dapirispireba masTan e. w. keTili survilebiT. rao-

den dasananic ar unda iyos, ukve ganaTlebuli, ganswavluli

Page 49: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

148

sulebi isev ecemian sakuTari uadgilo aqtiurobis gamo.

pirvel nawils Tu sircxvilis ignorirebisken uceremonio

midrekileba aqvT da usircxvilobas advilad sCadian, meo-

reni sasircxvilos ar Cadenas cdiloben da materialur sam-

yaroSi materializirebis Semdgom isini sruliad gariyulni

arian maTi mxridan, visi Secodebis gamoc moxvdnen materia-

lizirebul mdgomareobaSi. magram aucileblad minda aRi-

niSnos, rom sircxvilis fenomeni aris udidesi megobari da

ara mteri, romelsac gamalebiT unda eomo. sircxvili aris

garemoSi arasasurveli moqmedebis blokirebis, Seferxebis

meqanizmi kodirebuli individualur sulSi. saboloo jamSi

sircxvilis aRqma unda moxdes RmerTTan mimarTebaSi saku-

Tar TavSi. vinc sasircxvilos ar Caidens, mas sircxvilis

SegrZnebac ar eqneba, magram Tu vinmes hgonia materializi-

rebuli arsebebidan, rom mas araferi aqvs sasircxvilo, is

ukve usircxviloa, rameTu, rom ara am sasircxvilos arsebo-

ba, aravin moxvdeboda materialur samyaroSi.

sindisi udidesi megobaria cocxali arsebisa da vinc mas

dakargavs, is sulieri sibinZuris gazrdiT dajildovdeba

Tavisi udidesi ugunurebisTvisa da umecrebisTvis. sircxvi-

li Tu RmerTTan, absolutur WeSmaritebasTan Cadenili

cdomilebis, codvis aRiarebis saSualebaa, sindisi am Cade-

nili codvis TavisSi aRqmis saSualebaa. warmoidgineT ramxe-

la madlis matarebelia es cneba.

sircxvili Tu materialuri sxeulis saWiro mimarTule-

bis warmarTvaSi gamoyenebis saSualebaa. sindisi sulis, indi-

vidualuri sulis saWiro mimarTulebiT warmarTvaSi gamo-

yenebis saSualebaa. visac SiSi RvTis winaSe Tavis arasrulo-

fil nawilSi pirvel adgilze aqvs dayenebuli, is arc usir-

cxvilobas Caidens da arc usindisobas. sindisi gaxlavT sa-

kuTar `me~-Si RvTiuri dogmaturi kanonebis, religiuri

principebis dacvis xarisxis mokarnaxe meqanizmi kodirebu-

li individualur sulSi.

iq, sadac mTavrdeba (arasrulyofilebis nawilSi, ra Tqma

unda) SiSi RvTis winaSe Tavisi uaresi negatiuri niSniT anu

usircxvilobisa da usindisobis SetaniT sakuTar materia-

lur cxovrebaSi, iwyeba SiSi garemos winaSe, rac SiSebis Te-

mis dasawyisSi SeZlebisdagvarad aris ganxiluli. Cvenda sa-

Page 50: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

149

bednierod unda iTqvas, rom arsebobs RvTis SiSis dasasru-

li dadebiTi pozotiuri niSniT, anu sircxvili gadadis

RvTis msaxurebaSi, RvTisnierebaSi, uSualobaSi, xolo sin-

disi gadadis srulyofilebisken swrafvaSi, Tanamimdevrul

mowafeobrivobaSi, zomierebaSi, siyvarulis gamovlinebaSi.

aq SiSebi am konkretuli individisTvis Sewyveten arsebobas,

isini masSi saxes icvlian da siyvarulad gadaiqcevian. igi ga-

Tavisufldeba Tavisi arasrulyofilebisagan da materialu-

ri sxeulidan gasvlis Semdgom aRar materializirdeba, su-

lier samyaroSi, mama RmerTis sasufevelSi, mis garemocvaSi

yofnis uflebas miiRebs.

es aris SiSebTan dakavSirebuli mokle anotacia, romel-

sac am wignSi aqvs daTmobili adgili. maT garSemo usaSvelod

bevri aspeqtia, romelTa ganxilvac, vgoneb, calke Temaa da

albaT, calke wignad unda Camoyalibdes.

aseve saWirod mimaCnia erTi seriozuli faseulobis cne-

bis Semotana, romelic TiTqos arapirdapir, magram erTgva-

rad gakvriT, iribulad (косвенно) dakavSirebulia SiSebis Te-

masTan, magram ufro absolutur WeSmaritebasTan, RmerT-

Tan, siyvarulTan aris dakavSirebuli. es ufro gonebis pre-

rogativas ganekuTvneba da gonebis ar dacemis, ugunurebis

ar Semosvlis profilaqtikis, katalizatoruli formaa, ro-

melsac amavdroulad obieqtur realobasTan, absolutur

WeSmaritebasTan dapirispirebisken midrekileba gaaCnia da

usamarTlobis SegrZnebis damkvidrebaSi lomis wili miuZ-

Rvis. es faseuloba gaxlavT Rirseba. igi orientirebulia

sakuTari Tavis ar Ralatze, arakomformizmze. samwuxarod,

droTa ganmavlobaSi igi obieqtur realobasTan ukompromi-

sobaSi gadaizrdeba xolme. udides aRmoCenad mimaCnia is,

rom arsebobs faseuloba, romelic Rirsebaze erTi TaviT

maRla dgas, es aris Tavisufleba. Tuki sircxvili umecre-

bisgan Tavis dazRvevis, umecrebisgan profilaqtikis saSua-

lebaa, sindisi vnebisgan TavSekavebis da profilaqtikis sa-

Sualebaa, aseve Rirsebac saTnoebisgan (am SemTxvevaSi brma

sikeTisagan), borotebis xelis ar Sewyobis, Secodebis pro-

filaqtikis saSualeba gaxlavT. Rirseba, ZiriTadad, sakuTa-

ri `me~-s garemosTan mimarTebis da garemos mxridan Cems

`me~-ze arsebul Sexedulebas ganixilavs da gansazRvravs.

Page 51: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

150

Rirsebis cnebaze damokidebuli adamianebi sakuTar qmede-

bebSi Cadenil uRirs saqcielebs (imas, rasac Tavad miiCneven

uRirsad) saSinlad mtkivneulad ganicdian sakuTar aRqmaSi.

rodesac vinmes mxridan damsaxurebulad iReben Seuracxyo-

fas, es maTTvis sikvdilis tolfasia, xolo rodesac vinmes

maTTvis daumsaxureblad surs Seuracxyofis miyeneba (ro-

gorc isini mas Tvlian, rac TavisTavad nonsensia da SeuZle-

belia), isini mzad arian sakuTari keTili, Rirseuli saxelis

dasacavad moimoqmedon yvelaferi, rac ki SeiZleba da rac ki

arasasurvelia. anu TiTqos ase ar sCans, magram isini imdenad

arian damokidebulni imaze, Tu ras ifiqrebs maTze garemo,

rom am SexedulebaTa sasurveli mimarTulebiT warmarTvi-

saTvis mzad arian WeSmaritebis kanonebic ki daarRvion, rom-

lebic maTTvis im wamamde esoden wminda da Zvirfasi iyo. ro-

gor ucnauradac ar unda mogeCvenoT, Rirseba, romelic pa-

tiosnebaze bazirdeba, kritikul momentebSi pativmoyvareo-

baSi uceremoniod gadaizrdeba. visac unda Rirsebis avad-

myofuri formidan ganikurnos, arasodes ar unda daiviwyos

is, rom rac ar unda moxdes, yovelTvis, yvelgan da yvela-

ferSi RvTis neba vlindeba. rom mTavari is ki ar aris, Tu vin

ras fiqrobs Cvenze, aramed is, Tu realurad rani varT da pi-

rovnul aspeqtSi ar unda gvawuxebdes eTikurad dabla

mdgomni ras fiqroben. es pativmoyvareobiT daavadebis pir-

dapiri gzaa. umjobesia gsurdes gaigo eTikurad ufro maR-

la mdgomni Senze ras fiqroben da avtomaturad orientacia

sakuTar `me~-ze dadis, maRalis, saboloo jamSi ki RmerTis

Ziebisken iqneba mimarTuli da ara pativis miRebisa da Senar-

Cunebisken. vinc garemos mxridan mis mimarT arsebul Sexedu-

lebebze damokidebuli ar aris, is Sinaganad Tavisufalia da

bednierebisagan ar aris Sors. vinc amas SeZlebs, is avtoma-

turad damokidebuli gaxdeba Tavis WeSmarit doneSi CaRrma-

vebaze, RmerTze, rogorc misi realuri mdgomareobis erTa-

derT WeSmaritad obieqtur Semfasebelze. mas aRar aRaf-

rTovanebs vinmes daumsaxurebeli an Tundac damsaxurebuli

Seqeba (mze yovelgvari Seqebis gareSe moZraobs da acoc-

xlebs materialur samyaros) da aRar aRaSfoTebs vinmes mier

misi damsaxurebuli an Tundac daumsaxurebeli Zageba (pir-

vel SemTxvevas Tu TviTaRzrdisTvis gamoiyenebs, meores

Page 52: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

151

adamianTa gansazRvrisTvis moixmars). Sinagani balansisa da

wonasworobis mdgomareobis SenarCunebis unari nebismier

mdgomareobaSi, rogorc materialuri, ise sulieri Tval-

sazrisiT eniTgamouTqmeli, uzarmazari bednierebis miRwe-

vas niSnavs. es rogorc Sinagani, ise garegani Tavisuflebis,

damoukideblobis, bednierebisa da bunebrivobis umaRles

gamoxatulebas niSnavs.

agreTve, friad sainteresoa is, Tu ra moxdeba am `barie-

ris~ gadalaxvis Semdeg. me vityodi, Semodis Zalian ucnauri

tipis `barieri~, romelic materialur samyaroSi rogorc

aseTad aranairad ar aRiqmeba. am periodamde Tu materiali-

zirebul cocxal arsebas adamianad movlinebuls, ase

vTqvaT, mwuxarebasTan anu sakuTar arasrulyofilebasTan

gamklavebisTvis Sesabamisi situaciebi da yofiTi probleme-

bi eZleoda, amis Semdeg miRweuli harmoniis Sesabamisad, rea-

lur cocxal situaciaSi ganxorcielebis, TviTrealizaciis

uflebis, gadatanis unaris Semowmebis periodi dgeba. eZleva

ra miwieri Tu sulieri keTildReoba materialur samyaros

pirobebSi arsebuli maqsimaluri formiT. amaSi Zalian didi

azria Cadebuli. adamians mwuxarebis gadatana Zalian uWirs,

iqneba es materialuri gasaWiri, sulieri diskomforti, Tu

upativcemuloba garemos mxridan, magram me vityodi adamia-

nis yurisTvis metad ucnaurad aRsaqmel raimes — sixarulis

gadatana gacilebiT ufro Znelia, vidre mwuxarebisa. is,

vinc mivida im daskvnamde, rom mwuxareba, romelic mas Sex-

vedria materialuri cxovrebis pirobebSi, mxolod iluziaa

da meti araferi, misTvis sixarulis miniWeba ukve SeiZleba.

Tuki sixaruliT miRebul siamovnebas is ar miejaWveba da

imis aRqmis unars ar dahkargavs, rom es iseTive iluziaa, ro-

gorc mwuxarebis SegrZneba, romlebsac is cxovrebis manZil-

ze Sexvedria, SeiZleba Tavisuflad iTqvas, rom am adamianma

sixarulis gadatana SeZlo. anu miaRwia imas, rom sakuTari

pirobiTi da upirobo refleqsebis monobisagan gaTavisuf-

lda, ra Tqma unda, es calmxrivi da zedapiruli midgomaa da

kompleqsuri gaSla aSkarad aklia, magram emociuri xedviTi

gadasaxedidan es yovelive zustad ise gamoiyureba, rogorc

aris aRwerili. vfiqrob, sasurvelia da saWiro sircxvilis,

sindisisa da Rirsebis cnebebis Semdgom momaval safexureb-

Page 53: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

152

riv TanmimdevrobiT cnebasac konkretuli faseulobrivi sa-

xelwodeba mieces, romelic esoden didi wonadobisaa adamia-

nis SemTxvevaSi. Cemi gansazRvrebiT, es cneba gaxlavT yvela-

ze ufro maRali eTikuri donis mqonisTvis damaxasiaTebeli

— RmerTis erTguleba. me msurs misi aRqma gavaTavisuflo

yovelgvari fanatikuri datvirTvebisagan da gonebriv-Wku-

iT-grZnobiTi datvirTva mivce, Tumca realurad emociuri

ganyofilebis sistemebSi vimyofebiT da TviTonac, rogorc

zemoT CamoTvlili samive faseuloba emociur dones gad-

moscems, wignis IV nawilSi moyvanili masala TiTqosda er-

Tgvar uTanxmoebaSi modis III nawilSi moyvanil masalasTan,

magram aucilebelia ganisazRvros es gaurkveveli, TiTqos

urTierTgamomricxaoba (maTTvis, ra Tqma unda, vinc WeSma-

ritad guldasmiT waikiTxavs am wigns). aRrevis STabeWdile-

bis mizezi individualuri sulis realuri mdgomareobaa,

anu is, Tu ras eZaxis is sityva `me~-s anu Tavisi `me~-s ra nawi-

lad aRiqvams Tavis Tavs. ise rom, raime gaurkvevlobis mize-

zi sjobs sakuTar `me~-Si eZebos nebismierma. es Cemi dabeji-

TebiTi Txovna iqneboda. axla ukve Tqveni nebaa, rogorc

gsurT ise moiqeciT. is, vinc cas wiTels daarqmevs, mzes ki —

Savs, amiT arc ca gawiTldeba da verc mze gaSavdeba, magram

samagierod TviTon iqneba uazro iluziaSi da meti araferi.

gansakuTrebulad gasaTvaliswinebelia is faqtori, rom

es IV nawili emociuri ganyofilebis damaxasiaTebeli da gan-

msazRvrelia, rac materializaciis Sedegobriv aspeqtebs

ufro moicavs, vidre danarCen sxva rames. magram Rrmad, ara-

zedapirulad Sexedvis Semdeg advili dasanaxi gaxdeba, rom

uTanxmoeba wignis arc nawilebs Soris da arc nawilebSi Tvi-

Ton ar arsebobs, rameTu is mTlianad `me~-s oTxi Semadgene-

li nawilis gansazRvraze da maTTvis Sesabamisad gansaz-

Rvrul oTx ZiriTad principzea agebuli, romlebic wignis

dawyebamde, sarCevamde aris moyvanili.

maS ase, gavagrZeleb Tematikas iqidan, sadac gavCerdi,

anu RvTis erTgulebis fenomenis arss. erTgvar liriul ga-

daxvevas gavakeTeb da am cnebis arafanatikuri axsnisTvis

Cemsave monaniebisa da aRsarebismagvar raRacas gamoviyeneb,

romelic garkveuli periodis win iqna amosuli Cemi `me~-dan

da furcelze gadmoRvrili. sityva sityviT vcitireb saku-

Page 54: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

153

Tar `me~-s warsulidan: `es aris cocxali arsebis `aqilev-

sis qusli~. Tavisi siyvarulis frqvevisas da siamovnebis ga-

cemisas cocxali arseba vizualurma fardobiTobam ar unda

`daabrmavos~ da siyvarulis saxeliTa da gulwrfelobis sa-

xeliT subieqturoba ar unda gamoiCinos, mavneblobaSi ar

unda gadavides da RmerTs Tavi ar unda gauTanasworos, gasa-

marTleba ar daiwyos da Tu Careva aucilebelia, garCevis,

gansjis dros daicvas obieqturobis, nebayofilobiTobis,

araZaladobisa da srulyofilebisken swrafvis aucileblo-

bis wmindaTawminda principebi. e. i. es aris `ego~-s ar gaz-

rdis gza grZnobismieri saSualebiT. es ukanaskneli yvelaze

didi raodenobiT zrdis `ego~-s da samwuxarod, yvelaze xSi-

ria cocxali arsebebis cxovrebaSi da saerTod, mis gamo mox-

da pirveli dacema. me Zalian Znelad warmomidgenia rogor

moxdeba e. w. `reabilitacia~ anu caTa sasufevelSi dabrune-

ba, Tu amis aRqma srulad ar moxdeba cocxal arsebebSi. me pi-

radad Cems mTels arsebas vusurvebdi amaSi Cawvdomas. `ego~-

s `me~-d gadaqcevas cdilobs adamiani, Tu `me~-s `ego~-d ar

gadaqcevas, orive SemTxvevaSi erTi ram ar unda daaviwydes

da unda axsovdes, rom araviTarma fardobiTobebma ar unda

CaiTrios da RmerTis realobiT, e. i. absoluturi WeSmari-

tebis cnebebiT unda xelmZRvanelobdes da Tavis SezRudul

fragmentalur WeSmaritebas misiT avsebdes. sTxovdes

RmerTs, rom man urCios Tu rogor moiqces ama Tu im situa-

ciaSi da daxmarebas rCevis saxiTac da sxva nebismieri saxi-

Tac yovelTvis miiRebs.

`gTxov, ufalo RmerTo, mamao, mudam CemTan iyo da rame-

Tu amisTvis Cemi rwmeniT ar unda maviwydebode arasodes,

gTxov, ise moawyve, rom arasodes maviwydebode, rac ar unda

moxdes. me msurs ise miyvarde, rogorc es saerTod SesaZle-

belia cocxali arsebis mxridan Sendami. amaze didi survi-

lis qona, Cemi azriT, ubralod SeuZlebelia. me msurs, rom

Cemi guli erTi mTliani gaxdes da mas gaoreba, gasameba da

a. S. ar dasWirdes, rom misi nawili kerpebma ar waritacon, ma-

Sin `me~-c gamTlianebuli iqneba da me samyaros uzenaesi gan-

mgeblis, yovladZlieri da yovlismcodne erTi RmerTis, yve-

lasi da yvelafris mamis erTguli da Svili gavxdebi da ro-

gorc pinoqio, xis biWidan namdvil biWad gadaviqcevi.

Page 55: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

154

ufals, RmerTs vTxov patiebas, Tu Cemi umecrebiT raime

mkrexeloba daiwera, Cemi gulis karnaxiTa da Wkuis gadmoce-

miT~.

ai, aseTi saxiT aRviqvam me RvTis erTgulebis cnebas da

mis fuqncionalur Tu faseulobriv arss. RvTis erTguleba

gaxlavT avtomaturi garanti sircxvilis ar arsebobisa sa-

kuTar emociebSi, rameTu sasircxvilos Cadena veranairad

veRar moxdeba individis mier, rameTu RvTis neba, RvTis sit-

yva, RvTisadmi dakisrebuli movaleoba aRar dairRveva. ga-

vixsenoT Tundac Zveli aRqmidan pirvelqmnili codva adamis

mier ra sityviT iqna gamomJRavnebuli. man Tqva — `mrcxve-

niao~ da daifara foTlebiT is adgili, riTac Sescoda anu

RvTisagan damalulad misi danabarebi daarRvia. RvTis er-

Tguleba gaxlavT aseve garanti sindisis gamrTelebisa Sina-

gani diskomfortis yvelanairi formisa gonebaSi, rameTu Si-

Si veranairi formiT veRar daimkvidrebs individSi da am Si-

Sebis nacvlad siyvaruli daivanebs, CauRrmavdeba ra imas, vi-

si siRrmec unakloa. sindisi xom maSin awuxebs individis go-

nebas, rodesac mniSvnelovnebis grZnobiT daavadebuli saku-

Tar miznebs miwebebuli WeSmaritebis arss amaxinjebs. Tu

WeSmaritebis ganuxrelad damcvels miejaWveba, aba WeSmari-

tebis darRvevas rogorRa moindomebs da Tu WeSmaritebas ar

daarRvevs, arc am darRvevis karnaxis `instrumenti~ sindisi

SesZaxebs Signidan — `ei, ra qenio?~ Sinagani cenzura qebis

mets sxvas arafers etyvis Signidan. da bolos, RvTis erTgu-

leba gaxlavT garanti Rirsebis da, Tu gsurT, pativisa da

didebis miRebisa, rameTu Rirseba sxva araferia Tu ara gax-

de Rirsi daimsaxuro is, rac dasamsaxurebelia da rac mTels

samyaroSi unda fasdebodes da am yovelives saukeTeso gan-

msazRvreli ki gaxlavT sxva aravin, Tu ara samyaros uzenaesi

pirovneba, ufali RmerTi. rac imas niSnavs, rom individs

aRar dasWirdeba imaze fiqri, Tu ras fiqroben masze mis gar-

Semo myofni da pativis xelovnuri gziT misaRwevad ar daiw-

yebs aTasgvari ucnauri xrikebisa da winaswar gansazRvruli

imijis Seqmnas sxvadasxva xerxebis gamoyenebiT. is mas buneb-

rivad eqneba damsaxurebuli, Tu RvTis samsaxurs Rirseu-

lad da patiosnad Seasrulebs da Tqven warmoidgineT, sxva

arafriT, garda RvTis erTgulebisa.

Page 56: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

155

mxolod am yovelives Semdeg, rodesac RvTis WeSmarit

erTgulebaSi WeSmaritad mtkice da uryevi gaxdeba, individs

mieniWeba axali funqcia Tavad ufali RmerTis mier, romel-

sac aseTi sulswrafobiT cdilobs yoveli materializire-

buli individualuri suli — TviTrealizaciis ufleba. mag-

ram es maSin miecema individualur suls, rodesac mas TviT-

realizaciis survili sruliad gauqreba RvTis erTguleba-

Si gawvrTnils. es iqneba niSani misi harmoniis donis miRwevi-

sa da TviTrealizaciis uflebis miRebis Semdegac ki, igi ec-

deba RvTis nebis realizaciis saSualeba iyos da yovelgvari

piradi improvizaciebi masSi faqtiurad aRar iqneba. ra Tqma

unda, dRevandeli mosaxleobis TiTqmis as procents es mo-

nobad moeCveneba, rameTu maT dRes, demokratiis cnebis Sxa-

miT mowamlulebs, RvTis msaxurebis sitkbo da bedniereba

uJmurobad, mudoobad, uazrobad, Suasakunebriv velurobad

da sibrmaved, gaunaTleblobad, arakacTmoyvareobad da mok-

led, yvelafer sazizRrobad aqvT monaTluli, Tu raime ara-

sasiamovno SeiZleba iTqvas saerTod. amitom aucileblad mi-

maCnia dawvrilmanebiT formatSi ganxilva iseTi Temisa, ro-

goric gaxlavT, vfiqrob, urTulesi cneba.

TviTrealizaciis cnobieri arsi

am friad saWirboroto TemisTvis iZulebuli var Sesava-

li gavakeTo, raTa masSi garkvevis praqtikuli Tu vera, Teo-

riuli Sansi mainc mieces amis msurvels. yvelaze rTuli

asaxsneli da raRacnairad dasafiqsirebeli nebismieri ada-

mianisTvis gaxlavT is, rom am qveynad movlineba materiali-

zirebuli sxeulis saxiT, rogorc es adamianTa mier aRiqme-

ba, misive survilebis-da Sesabamisad moxda. TviTrealizaci-

is orientirebuli mimarTuleba da sakmaod mkveTrad gamoxa-

tuli inercia masSi ukve ido, vidre igi am sxeulSi Sevidoda

an sxeuls SeiZenda an, Zalian materialisti adamianebis aR-

qmiT, sxeuli gaxdeboda. anu materializacia gaxlavT saku-

Tari cnobierebis nairsaxeobis Sedegi, romel cnobiereba-

Sic materialur samyaroSi yofnis periodSi raRacaSi dar-

wmunebis mcdeloba unda xdebodes. sakuTar cnobierebas Tu

Page 57: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

156

kritikuli TvaliT ver Sexedavs, misi materializacia uaz-

rod fuWad Caivlis, xolo darwmunebis saSualebad ki misi

SezRudva, Seviwroveba, TviTrealizaciis mcdelobebSi xel-

mocarva, usiamovneba, avadmyofoba da aTasi wvrili ram sabo-

loo sikvdilis, sxeulis dakargvis dafiqsireba gamoiyeneba.

albaT am gadasaxedidan Zneli misaxvedri ar aris, Tu ratom

aris ase. adamians aqvs ori udidesi niWi, es aris Sinaganad

SegrZnebis (ara SexebiT SegrZnebis) unari da gagonebis, CaR-

rmavebis (ara zedapiruli mosmenis) unari. rodesac adamiani

am or uZvirfases niWs ver iviTarebs da rac maTSi ganviTare-

buli hqonda, maTac kargavs igi, avtomaturad kargavs im upi-

ratesobas, rac gaaCnia cocxal arsebas, sakuTari nebis ga-

movlinebis uflebis anu TviTrealizaciis uflebis saxiT.

aseTi adamianis survilebi e. w. yofiTi problemebis mogvare-

bis, anu materialuri sxeulis interesebis msaxurebis iqiT,

veRar gadis. e. i. materialur samyaroSi mosvlis mizezic, mi-

zanic da saSualebac sruliad daviwyebas eZleva da Sedegs

mijaWvuli rogorc samyarosa da RmerTis, ise WeSmariti

`me~-s interesebis ignorirebas axdens. me getyviT am Sesav-

lis azri raSi mdgomareobs. visac es aqsiomaturad miaCnia,

misTvis amis kiTxvas azri aqvs. visac es Teoriulad misaRe-

bad miaCnia, magram damtkicebas iTxovs, misTvis miT umetes

aqvs azri amis kiTxvas, rameTu I nawili, vinc aqsiomad miiRo

Sesavali, Sinagan esTetikur siamovnebas miiRebs, rameTu mas-

Si ukve damkvidrebulis gaxseneba iqneba raRaca tipad `ga-

damRerebuli~ saxiT. II nawili vinc Teoremad miiRo, Sesavali

Sinagan eTikur koreqtirebas moaxdens sakuTar `me~-Si ga-

nurCevlad imisa, miiRebs nawerSi moyvanil argumentacias,

Tu ara, rameTu masSi jer ar damkvidrebulis, axali saZiebe-

li masalis miwodeba moxdeba, Sexeba moxdeba raRac axalTan,

rac Sida komfliqts gamoiwvevs gonebaSi wesrigad Camoyali-

bebul Stampdadebul damtkicebul faseulobriv Sefasebeb-

Tan. SemdgomSi am II nawilis warmomadgenlebSi es procesi

araerTgvarovnad sakmaod urTierTgamomricxavi aspeqtebiT

gamoirCeva xolme, magram erTi ram SeiZleba iTqvas, am tipis

adamians Zalian gauWirdeba Ziebas daanebos Tavi, vidre rame

Rirebuls ar Camoayalibebs Tavis aforiaqebul, aburdul,

urTierTdapirispirebul, gaRizianebul da dabneul `me~-Si.

Page 58: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

157

xolo III nawils, vinc araTu aqsiomaturad ar miiRebs am

Sesavals, Teoriuladac ar dainteresdeba, misTvis absolu-

turi sisulelea ara Tu am Sesavlis Semdeg raimes kiTxva,

aramed, saerTod, raimes kiTxva, rac sxeuls garda raimes Se-

exeba. es nawili Tavisi realizaciis erTaderT miznad saku-

Tari sxeulisa da am sxeulidan gamomdinare sxeulebis da ma-

Ti pirobebis calsaxad da ganuxrelad uzrunvelyofiT aris

dakavebuli. maT sxeulis gaCenisa da misi funqcionaluri ra-

obis mizeziT veRaravin ver daainteresebs minimum iqamde,

vidre sxeulis ara pirveladobaSi, umniSvnelobaSi, Sedegob-

rivobis statusSi ar darwmundebian, rac mxolod da mxolod

sxeulis dakargvis Semdeg moxdeba da isic metad sakamaTo sa-

kiTxia, amis Semdeg moxdeba es, Tu vera. maSasadame, sakuTari

cnobierebisa da cnobierebis Sesabamisad Cadenili qmedebe-

bis Sedegs mijaWva yvelaze arasasurvel Sedegebs iwvevs.

sityva TviTrealizacia Tavad miuTiTebs im cnobier az-

rze, rom adamiani imis realizacias axdens, rasac sakuTar

aRqmaSi gaTavisebul `me~-s eZaxis. maSasadame, individi `me~-s

grZnobad aRiqvams, gonebad, ambiciad, Tu emociad, realiza-

ciis saxe da mimarTulebac Sesabamisi iqneba. is, vinc mxolod

sxeuls eZaxis Tavis `me~-s, am `me~-s emociad aRiqvams da

grZnobas, gonebasa da ambicias ignorirebas ukeTebs. is, vinc

araindividualuri cnobierebis aRqmul nawils eZaxis Tavis

`me~-s, am `me~-s gonebad aRiqvams da sxeulsac aRiarebs, mag-

ram grZnobasa da ambicias ignorerebas ukeTebs. is, vinc in-

dividualur suls eZaxis Tavis `me~-s, is gonebasac aRiarebs

da aRiqvams da sxeulsac. xolo is, vinc araindividualuri

cnobierebis avtorad da Semoqmedad konkretul individua-

lur suls aRiarebs da aRiqvams, romelsac adamianur enaze

samyaros uzenaesi pirovneba, RmerTi ewodeba, is grZnobasac

aRiarebs da aRiqvams, ambiciasac, gonebasac da emociasac

(sxeulsac). is ki, vinc SeZlebs srulyofilad miendos yove-

live misTvis arsebulis da misTvis ver aRqmulis (ar arsebu-

lis) avtors, aRiarebs amiT ra imas, rom es misi (RmerTis)

TviTrealizaciis Sedegia, mas mieniWeba ufleba ukve arse-

bul gamovlinebulobaSi, sadac ar unda imyofebodes, saku-

Tari Sexedulebebis realizacia anu TviTrealizacia moax-

dinos. is avtomaturad Tavisive surviliT daeqvemdebareba

Page 59: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

158

uzenaesi pirovnebis nebas da misi nebis realizaciis saSua-

lebad gadaiqceva, rac, vgoneb, erTaderTi saSualebaa WeSma-

ritad saWiroebisa da aucileblobis realizaciisa. is avto-

maturad Cadgeba absoluturi WeSmaritebis samsaxurSi, im

samsaxurSi, romelSic Tavad uzenaesi pirovnebac, RmerTic

ki dgas. magram es cnobiereba, rom absoluturi WeSmaritebis

samsaxurSi xar miRebuli, Zalian xSirad RmerTTan dapiris-

pirebis, pirvelobisken swrafvis mizezi xdeba xolme. ase

rom, vidre individi siRrmiseulad Zalian gamyarebuli ver

aris RmerTTan sakuTari `me~-s gaTanabrebis sakiTxSi, vfiq-

rob, absoluturi WeSmaritebis TematikasTan misi mikareba

ar iqneboda sasurveli. samyaros, iseve rogorc yvelafers,

erTi mmarTveli sWirdeba. mmarTvelad ki RmerTi absolu-

turma WeSmaritebam daadgina. emsaxuro RmerTs, niSnavs emsa-

xuro absolutur WeSmaritebas. vinc amas ver aRiqvams, is

verc pasuxismgeblobas (uflebisa da movaleobis Tanaswo-

robis balanss) ver daicavs. vin aris uzenaesi pirovneba? is

aris Tavdapirveli anu yvelafris Semomqmedi, Seumcdari,

anu vidre Cven, individualuri sulebi, sakuTari siamovnebis

misaRebad vecemodiT da Semdeg, mis mierve gakvaluli gziT,

isev zemoT mivemarTebodiT, RmerTi ar mijaWvebia sakuTari

qmedebebis Sedegebs da romc mijaWveboda rames, absolutu-

ri WeSmariteba im wamsve daayenebda sxva mmarTvels, Tu misi

mijaWvulobis Sedegad miRebuli eTikur-harmoniuli xaris-

xi ufro dabali iqneboda, vidre sxva nebismieri pirovnebisa,

romlis eTikur-harmoniulobis xarisxi masTan raime siaxlo-

veSi imyofeba, anu is aris WeSmaritad Rirseuli da ara avto-

ritaruli diqtatori, is aris erTaderTi, visac ekuTvnis is,

rac aqvs, is aris WeSmaritad uzenaesi pirovneba, is aris WeS-

maritad RmerTi da meorec, Tu vinmes hgonia rom RmerTis ar

msaxurebiT, am msaxurebaze uaris TqmiT, Tavisi nebismeri

realizaciis mcdelobiT, vinmes an raime sxvas ar emsaxureba,

ubralod Rimilis momgvrelia gonieri adamianisTvis. ise

rom, vinc ar emsaxureba RmerTs Tavisi surviliT, Tavisda

uneburad emsaxureba raimes an vinme sxvas e. w. kerps, rome-

lic, maameblobis politikiT SeiaraRebuli, am individs

mniSvnelovnebis grZnobas ukmayofilebs erTaderTi SiSiT,

rom misma msaxurma (kerpTayvanismcemelma) gonebis Tvali ar

Page 60: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

159

gaxsnas, WeSmariti realoba ar dainaxos, am sibneleSi moqce-

ul siyalbes naTeli ar moefinos da misi lamazad SeniRbuli

TvalTmaqcoba da farisevloba ar gamomJRavndes. aseTive

midgoma sufevs kerpTayvanismcemlis mxridan. amyofebs ra

sakuTar Tavs imis iluziaSi, TiTqos yovelTvis, yvelgan da

yvelaferSi akeTebs imas, rac moeprianeba an isea TiTqos yve-

laferi, rogorc TviTon undoda da sakuTari mniSvnelovne-

bis grZnobis dasakmayofileblad im SezRudvebze midis,

romlebic sakuTari survilebis sarealizaciod miiRo. WeS-

mariti simarTle ki Zalian martiv Tezisze daiyvaneba, yvela

da nebismier uflebas Tavisi Sesabamisi movaleoba gaaCnia.

man, vinc ufleba aiRo raimeze an vinmeze da am uflebis Se-

sabamisi movaleoba ar gaiTavisa, TviTgakerpeba moaxdina,

xolo man ki, vinc movaleoba aiRo raimeze an vinmeze da am

movaleobis Sesabamisi ufleba ar moiTxova, Tavisdaune-

burad kerpis Tayvanismcemeli gaxda.

fardobiTobis Sedegad warmoqmnil

sistemaTa mwvervali

WeSmariti RmerTis garemocvaSi da misi WeSmariti msaxu-

rebis msurvelebSi ki ufleba-movaleobrivi disbalansi maq-

simalurad mcire maCveneblebamdea dayvanili da e. w. kerpebi

da kerpTayvanismcemlebi faqtiurad arc arseboben da verc

iarsebeben. da ai, vgoneb, movida imisi dro, rom am TavSi mox-

seniebuli wina TavTan mimarTebaSi erTgvari uTanxmoebis sa-

kiTxi avxsna da aRmovfxvra kidec, rameTu vinc aqamde wamom-

yva da xeli ar Caiqnia kiTxvaze fraziT `ra abdaubdaa~ an `Za-

lian Zneli gasagebia~ an `daviRaleo~, rac, adamianur enaze

Tu gadavTargmniT, ase gamoiyureba: `rac saWiroa CemTvis

yvelaferi ukve vici da Seswavlilic maqvs, Tu ginda iqiT

gaswavlio~. maSasadame, vinc kidev modis maT minda vauwyo,

rom maTi meored dabadeba, gazrda da simwifis asakSi Sesvla

ukve moxda da axla simwifis Sedegebis gamovlinebis ufle-

bac SeuZliaT miiRon. ai, amisTvis ki erTi fardobiTobis sis-

temidan, sadac aqamde vimyofebodiT, sxva fardobiTobis

sistemaSi gadasvlaa saWiro. ra Tqma unda, esec friad dama-

Page 61: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

160

intrigebeli informaciaa. kerZod, materialuri nawilis Te-

matika sul sxva rakursSi gadava. am fardobiTobis sistema-

Si, romelsac axla gTavazobT, mTeli materializirebuli

xiluli samyaro mxolod da mxolod sababia da meti araferi.

risi? individualuri sulis TviTrealizaciis gamovlinebi-

sa, romelic realurad instinqtebze, Cvevebze, mijaWvulo-

bebze, upirobo da materializaciis Semdeg pirobiT refleq-

sebze damyarebuli, dafuZnebuli da awyobili mTlianad,

srul Tavis gamovlinebulobaSi. e. i. mTeli materialuri

samyaros arsobrivi funqcionaluri mrwamsi individualur

iluziurobis bazisze dgas. modiT, ganzogadeba movaxdinoT

— ras niSnavs es yovelive. absoluturad yvelaferi, rac ki

xdeba, an moxda an moxdeba erT princips, informaciis gac-

vla-gamocvlis, micema-aRebis princips emsaxureba, rac, da-

meTanxmebiT albaT, materialur samyaroSi misaReb plat-

formad ar iTvleba. anu absoluturad yvelaferi informa-

ciis wvrili an msxvili erTeulobrivi formaa. TviTon am

faqtis ar mimRebi am konkretul fardobiTobis sistemaSi ve-

rasgziT ver Seva. Wama-sma, sunTqva, xedva, smena, metyveleba,

fiqri, Sexeba, sqesobrivi siamovneba da a. S. es yvelaferi in-

formaciis gadasvla-gadmosvlis saSualebebia da meti ara-

feri. winaswar vityvi, vinc yvelafris am WrilSi xedvas SeZ-

lebs, yovelTvis, yvelgan da yvelafrisgan, materialur sam-

yaroze mijaWvulobisagan gaTavisufldeba, rameTu yvela is

moqmedeba, rac siamovnebis miRebis saSualebad aRiqmeba, in-

formaciis aRqmis saSualebad gadaiqcevian misTvis. mijaWvu-

lobas swored siamovnebis miRebis survili iwvevs. me axla

vecdebi adamianuri arsebobis procesSi gardauvali ref-

leqsebis nusxa Camovwero da raRac kanonzomierebaSi moviy-

vano, romelTa msaxurebasac axdens cocxali arseba adamia-

nad yofnis periodSi.

Page 62: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

161

refleqsebis emociuri speqtri

emocia goneba ambicia grZnoba

grZnoba danaxva gagoneba fiqri TviTreali-

zacia

ambicia xedva smena laparaki qmedebis

unari

goneba sma Wama sunTqva

organizmis

narCenebisgan

gaTavisufle-

ba organuli

gziT

ambicia

danaxulis Se-

xebis ndomis

SegrZneba

aRqmulis mos-

menis ndomis

survili

ynosva sqesobrivi

ltolva

maSasadame, gamodis, rom yvelaferi, rasac adamiani sCa-

dis fiziologiuri Tu arafiziologiuri TvalsazrisiT,

mTlianad refleqsebzea dayrdnobili. es, rac CamovTvale

ZiriTadad mainc emociuri speqtria. arada realurad ref-

leqsebisgan gaTavisufleba unda iyos dedamiwaze arsebobi-

sas ganmsazRvreli faqtori. vnaxoT, aris Tu ara adamianSi

amis mcdeloba, anu gadavideT gonebriv speqtrSi, romelmac

faqtiurad ganapiroba am mijaWvul-refleqsur mdgomareo-

baSi Cavardna. Tqven warmoidgineT, rom amis mcdeloba xdeba

da Tanac yoveldRe, ufro sworad ki, yovel Rame. vnaxoT ro-

gor. is, rom Zilis gareSe verc erTi materializirebuli

cocxali arseba ver gaZlebs, es, vfiqrob, aqsiomaa (aRmosav-

leTSi wamebis yvelaze sastik meTodad Zilis saSualebis ar

micema iTvleboda). swored Zilis dros xdeba materializi-

rebul individSi sakuTar `me~-Si arsebuli mutirebuli, ara-

eTikuri nawilis arsisa da raobis gaxseneba da aRdgena. mas

eZleva saWiroebis, aucileblobis Sexsenebis saSualeba da

nebiT Tu uneblieT sakuTari materializirebis mizezs ub-

rundeba informaciul doneze. es SeiZleba iyos sizmriT, Se-

iZleba usizmrod, magram Zilis fenomenis umTavresi arsi da

funqcionaluri daniSnuleba swored es gaxlavT. gamoRviZe-

bis, Zilis mdgomareobidan gamosvlis Semdgom sakuTar `me~-

Si mutirebuli nawilis Sesabamisi TviTrealizaciis survi-

liT damuxtuli iRviZebs, magram am damuxtulobis ganmux-

tvas mSvenivrad axerxeben cxovrebaSi damyarebuli aucile-

Page 63: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

162

beli saWiro qmedebebi, romlebic sazogadoebaSi cxovrebis

ganuxreli atributia, amis saSualeba mxolod gandegils,

ganze mdgom adamians Tu miecema sazogadoebidan Sors yof-

nis pirobebSi. anu upirobo refleqsebis analizis uzarmaza-

ri surviliTac rom iyos damuxtuli adamiani, pirobiTi ref-

leqsebi mas amis saSualebas ubralod ar miscems. vinc saku-

Tar TavSi CaRrmavebas moindomebs, is sazogadoebaSi dam-

kvidrebul adgils ubralod dahkargavs. ai, ratom aris gan-

degiloba RmerTTan da WeSmaritebasTan daaxlovebis erT-

erTi useriozulesi piroba. Semdeg, dRis ganmavlobaSi pi-

robiT refleqsebze damyarebuli saqmianobiT dakavebuli

adamiani sruliad iviwyebs upirobo refleqsebis arsebobas

da ukve Cveuli an ganwesebuli dRis ganrigiT cxovrobs mTe-

li cxovreba dRe-Ramis am konkretul periodSi. amis Semdeg,

dRis bolosken, anu saRamosken adamiani am pirobiTi ref-

leqsebis mier ganwesebuli saqmianobidan Tavisufldeba. Ta-

visufali drois erTgvari vakuumis gaCenasTan erTad upi-

robo refleqsebis gamoRviZeba xdeba da ukve ara programu-

li, aramed spontanuri saxiT xdeba maTi CaxSoba. adamiani

dRis manZilze Cadenili saqmianobis Semdeg ukve, am saqmiano-

baTa Sedegebs miejaWva da masSi amotivtivda sityva `daviRa-

le~. mas axali, Tan amdenad seriozuli saqmianobiT dakaveba

sulac ar xiblavs. rac Seexeba imas, Tu riTi xdeba es e. w.

spontanuri CaxSoba aris is, rasac dRes ase etrfis mTeli

planeta. es gaxlavT `garToba~ anu drois kvla, calsaxad si-

amovnebis miRebis mizandasaxuli mcdeloba. vinaidan cota

furclebi maqvs darCenili garTobis saxeobebze ar davkon-

kretdebi. es, vgoneb, yvelasTvis xelmisawvdomi Temaa misi

nusxis TvalsazrisiT. ai, ase grZeldeba es 24 saaTiani mara-

Toni, daZinebame. Semdeg ki, axali wrebrunva iwyeba da ase

grZeldeba, vidre adamianis upirobo refleqsebze koncen-

trirebis Sansebi nulze ar daiyvaneba, Semdeg ki, modis is,

rac adamianebs ar uyvarT — `sikvdili~.

maS ase, Tu materialuri samyaro ubralod sababad gada-

iqceva am konkretul fardobiTobis sistemaSi, maSin ra iqne-

ba mizezi? am sistemis gadasaxedidan mizezi yovelivesi gax-

lavT — absoluturi WeSmariteba. am fardobiTobis sistemas

aqvs ufleba Tqvas, rom masze maRali xarisxis sistema ar ar-

Page 64: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

163

sebobs. is zemoT raimesTan fardobiTobaSi ar imyofeba, anu

es aris arsebuli realobis amsaxveli sistema. absoluturi

WeSmariteba ki gaxlavT eTeri. is yovelTvis, yvelgan da yve-

laferSi iyo, aris da iqneba. misTvis ar arsebobs ormagovne-

bis cnebebi. boroti an keTili, cudi an kargi, lamazi an ma-

xinji. is aris is, razec eyrdnoba, bazirdeba absoluturad

yvela da yvelaferi samyaros uzenaesi pirovnebis, mama Rmer-

Tis CaTvliT. albaT gaCndeba kiTxva — maSin vin iqneba mama

RmerTi? mama RmerTi am sistemis gadasaxedidan aris absolu-

turad yvela cocxali arsebisaTvis, visac individualizmis

raime niSan-wyali gaaCnia, mizani. diax, is uklebliv yvelas-

Tvis unda iyos ualternativo, veravisTan ver Sesadari av-

toriteti da masTan vinmes Sedarebac ki Sinagani mkrexelo-

bis grZnobas unda iwvevdes nebismierSi, vinc amas moimoqme-

debs. kidev minda xazgasmiT gavimeoro, rom Cemi Sexedule-

biT, es sistema, axla riTac xdeba xelmZRvaneloba, umaRle-

sia da masze ufro maRali sistema ubralod ar arsebobs.

am sakiTxis Semdeg Cndeba kiTxva: vin arian individualu-

ri sulebi, romlebic mama RmerTis kompetenciis, Zalaufle-

bis qveS imyofebian? aq erTgvarovnad Zalian Znelia raimes

Tqma. isini minimum or nawilad unda gaiyvnen: materializi-

rebul individualur sulebad da gaTavisuflebul ganmate-

rializirebul individualur sulebad e. w. naxevarRmerTe-

bad, magram, saerTo jamSi, amjerad me ufro ganzogadebas

vecdebi. am konkretuli sistemis gadasaxedidan, uklebliv

yvela individualur suls SeiZleba erTi zogadi grafa mo-

vuZebnoT, isini arian saSualebebi, rogorc Wkuis, kosmiuri

Wkuis ganbneuli improvizaciuli variacebi, romlebic aTas-

gvari saxis winadadebebiT, novaciebiT, reformirebiT idee-

biT (da ra vici kidev ra SeiZleba ewodos) arian savseni. isini

saSualebebi arian erTmaneTisTvisac da Zalian, Zalian iSvia-

Tad albaT, magram iqneb TviT mamam RmerTisTvisac ki SeiZ-

leba gaxdnen sainteresoni, rogorc raRac axalis saSuale-

bebi, absoluturi WeSmaritebisTvisac saSualebebi arian,

magram Zalian, Zalian iSviaTad xdeba rom absolutur WeSma-

ritebas raime samsaxuri gauwion. individualur sulTa sa-

Sualebad yofnis yvelaze didi, uzarmazari speqtri modis

im Sedegebze, rasac isini Tavisi qmedebis Sedegad toveben.

Page 65: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

164

swored es sakiTxia individualur sulTa sakiTxis Sem-

deg. rogor ganixilavs es konkretuli sistema absolutu-

rad yvelafers, rac ki arsebobs Cveni aRqmiT gamovlenil da

Cveni aRqmisTvis miuwvdenel gamovlenil mdgomareobaSi, an

Tundac, rac iyo gamovlenili da ganadgurda da rac jer ar

aris da gamovlindeba. es sistema am konkretul kosmiur ga-

movlinebebs aRiqvams Sedegad.

ai, am saxiT, SeiZleba iTqvas, Seicvleba e. w. fardobiTo-

bis sistema, Tuki materializirebul samyaros, Tundac saku-

Tari materialuri sxeulis magaliTze, gacilebiT ufro re-

alisturad movindomebT CaRrmavebas.

erTma adamianma miTxra, rom am cnobierebis Camoyalibe-

biT me Turme, yvelanair materialur xibls vaknineb da yve-

lanair gemos vacli, rom Tu am siRrmeSi CavalT, maSin im ara-

raobas davinaxavT, Turme, razec Cveni yofiereba yofila aw-

yobili da dafuZnebuli. Tan, es ise miTxra, TiTqos msayve-

durobda — ratom ginda damanaxo, rom rac vaSene mTeli

cxovreba, uazroba yofila, me xom amas ukve veRar Sevelevi

da axals veRar avaSenebo. me ki vupasuxe — visac surs iluzi-

aSi iyos, neba misia, me ki iluziaSi yofnas realoba mirCevnia.

Page 66: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

165

Tavi V

adamianad movlinebis mizezi

Tu gsurs maqsimalur bednierebas, netarebas miaRwio, si-

keTe unda hqmna. imisaTvis, rom WeSmariti sikeTe hqmna (keTi-

lismSobeli gaxde) saWiroa WeSmariti siyvarulis gamovli-

neba SeZlo. amisaTvis ki,

WeSmariti codna unda

miiRo. imisaTvis, rom es

codna miiRo, uzenaesi

cocxali arsebis, ufa-

li RmerTis mier gan-

Wvretili momavali unda dainaxo. imisaTvis, rom es momavali

dainaxo, saWiroa Seni sakuTari warsuli dainaxo WeSmarite-

bis TvaliT Sefasebuli. imisaTvis, rom es warsuli dainaxo,

saWiroa SeigrZno ganxorcielebuli WeSmariteba. imisaTvis,

rom es SeZlo, saWiroa miiRo awmyo, rogorc obieqturi rea-

loba.

yovelives urTierTSeTavsebis mcdelobisas raRac nawi-

liT, mTlianis fragmentiT xelmZRvaneloba fuWi da uazro

qmedeba iqneboda.

daviwyeb iqedan, ra surviliT xdeba dResdReobiT indi-

vidualuri sulis adamianad materializeba. amisTvis, albaT,

cota vrceli Sesavlis gakeTeba momixdeba, raTa mTelis,

srulis mokle monaxazi gavakeTo. aucileblad mimaCnia oTxi

sxvadasxva, magram erTmaneTTan mWidrod dakavSirebuli, fa-

seulobis mokle ganxilva. esenia: siamovneba, kmayofileba,

wesrigi da harmonia.

siamovneba da kmayofileba cocxali arsebis sicocxlis

taqtikuri nawilis ganmsazRvreli aspeqtebia. erTi Sexed-

viT, isini TiTqos erTi da igive arsis cnebebs Camohgavs, mag-

ram, ukeT dakvirvebis SemTxvevaSi, advili aRmosaCenia Zali-

an didi da Zalian mniSvnelovani gansxvaveba. siamovneba, Ta-

visi bunebiT, mainc vnebis nairsaxeobas warmoadgens da sit-

kboebas, siames moiazrebs Tavis arsobriv raobaSi ufleba-

movaleobrivi konteqstiT, rogorc saukeTeso nawili emo-

Коль нужна воля, действие твое, Чтобы добру какому-то свершиться То сделай это и если правильно ты сделал, В твоей душе весь мир в радужных цветах

изменится.

Page 67: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

166

ciisa, unda gaices e. i. bunebriv movaleobas warmoadgens.

kmayofileba ki mainc ufro konkretulis, Secnobadobis Seg-

rZnebas warmoadgens Tavisi bunebiT. Tu ambiciis TvalTa-

xedviT SevxedavT, es aris yofiTkmaroba, anu is mdgomareo-

ba, rac hqonda cocxal arsebas sakuTari nebis gamovlinebam-

de (e. i. naraianaSi, nirvanaSi), iq saiTac aris mimarTuli io-

gebis, budizmis miznebi.

yofiTkmaroba pirdapir miuTiTebs survilis Sesrule-

bis mdgomareobas, ufleba-movaleobrivi konteqstiT, ro-

gorc saukeTeso nawili ambiciis produqciisa, unda mieniWos

e. i. bunebriv uflebas warmoadgens.

wesrigi da harmonia cocxali arsebis sicocxlis stra-

tegiuli nawilis gamsazRvreli aspeqtebia.

wesrigi aris srulyofilebis gamovlinebis realizaciis

mcdeloba statikaSi, umoqmedobaSi gadasvla sakuTari indi-

vidualizmis gadasaxedidan. ufleba-movaleobrivi konteq-

stiT wesrigi (wesi da rigi) gonebis prerogativaSi Sedis da

erTgvari konstituciaa, romelsac individualuri suli am-

kvidrebs. harmonia aris srulyofilebis gamovlinebis rea-

lizaciis mcdeloba, kinematikaSi anu moqmedebaSi gadasvla

sakuTari individualizmis gadasaxedidan. ufleba-movale-

obrivi konteqstiT, harmonia grZnobebis prerogativaa da

yvelanair konstituciaze maRla mdebareobs da yvelas da

yvelafers, nebismier situacias udgeba ara `saxazaviT~ da

`SabloniT~, aramed individualuria absoluturad yovel-

Tvis, yvelgan da yvelaferSi.

siamovneba, nebayofilobiTobis principis gamovlinebaa

da gamovlenili nawilis ganmapirobebeli sababi da mizezia.

kmayofileba, uSualobis principis gamovlinebaa da ga-

movlenili nawilis damTavrebis sababi da mizezia.

harmonia, gulwrfelobis principis gamovlinebaa da ga-

movlenili nawilis arsebobis sababi da mizezia.

wesrigi, srulyofilebis principis gamovlinebaa da ga-

movlenili nawilis yofierebis sababi da mizezia.

swored wesrigis parametri ganapirobebs, raime saxiT mo-

wesrigebis Semdeg, aseTad misi datovebis, `gayinvis~, `gaun-

Zrevlobis~, SenarCunebis survils, romelsac sakuTari ne-

bis gamovlinebis realizaciiT, kmayofilebis miRebiT miaR-

Page 68: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

167

wia, xolo harmoniis parametri axdens am mowesrigebulis xa-

risxis Sefasebas fardobiTobis fardis moxsniT, misi rea-

luri srulyofilebis xarisxis SefasebiT `qvadqceulSi~ ad-

vilad gamohyavs statikidan. Tu wesrigi marTla srulyofi-

lia, myudroeba aranairi ZalisxmeviT ar unda dairRves.

cocxal arsebas eZleva provocireba, raime siamovnebis

raime saxeobis, raimenairi saxiT. Tu cocxali arseba moindo-

mebs am siamovnebis miRebas, es imas niSnavs, rom mis mier aR-

qmuli sakuTari srulyofileba butaforiulia da ise miis-

wrafvis misken, rogorc Tevzi ankesze wamocmuli Wiayelas-

ken. vinaidan sakuTari wesrigis arasrulyofilad aRiareba,

sakuTari nebiT daSla da gadawyoba Zalian iSviaT SemTxve-

vebSi xdeba, iwyeba siamovnebis sagnis Zieba, romelsac SeuZ-

lia misces mas siamovneba, romelic Tavad ar gaaCnia. Semdeg

cdilobs am obieqtis dakmayofilebas, raTa misgan miiRos is,

rac surs da a. S. rogor lamazadac ar unda iyos SefuTuli

es procesi, arsi es aris da amas veravin ver gaeqceva. ubra-

lod, sasurveli iqneboda cocxali arseba misuliyo imis ga-

gebamde, rom misi srulyofilebis maketi yovelTvis aras-

rulyofili iqneba absolutur WeSmarit srulyofilebas-

Tan SedarebiT.

ratom ar gaaCnia cocxal arsebas es konkretuli siamov-

neba? imitom, rom masSi am siamovnebis Sedegis WeSmariti

funqcionaluri raoba aRqmuli ar aris, imitom, rom es misi

wesrigis maketis, misi `me~-s sazRvrebs iqiT imyofeba da mis-

Tvis es ukve `ego~-s e. i. ucxo teritoriaa. gamodis rom co-

cxal arsebas mis sazRvrebs gareT arsebulis SegrZneba un-

da, sakuTari sazRvrebis gaxsna ki (sakuTari msoflmxedve-

lobis Secvla) ar surs. magram es survili imdenad Zlieria,

rom sazRvars gareTTan kontaqtze uaris Tqma SeuZlebeli

xdeba da amisaTvis cocxali arseba yvelaferze midis. ra Se-

dis am yvelaferSi: 1) sakuTar sazRvrebSi Setyuebis mcde-

loba simarTliT, Tu tyuiliT; 2) diplomatiuri urTierTo-

bebis damyareba, anu adamianur enaze rom vTqvaT, vaWroba-ga-

rigeba — me Sen amas mogcem, rac Sen ginda, Sen ki imas, rac me

msurs; 3) sakuTari sazRvrebis arealSi dadarajeba da moax-

loebuli sasurveli obieqtis SeTreva ukve Zalismieri me-

Todebis CareviTa da gamoyenebiT; 4) sakuTari sazRvrebis ga-

Page 69: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

168

farToeba im teritoriebis dapyrobis xarjze, sadac siamov-

nebis obieqtebi imyofebian.

es yovelive ki imitom miiReba am saxiT, rom yvela am qme-

debis saTave sazRvrebis aseTad SenarCunebis uzenaesobidan

gamomdinareobs. amisda Sesabamisad, yvela da nebismieri,

vinc am sazRvrebs SigniT ar mdebareobs, potenciur dapiris-

pirebul Zalad, anu mtrad, ucxod moiazreba da ai, miviReT e.

w. `ego~. am mtrad aRqmul nawils ki aRmoCnda, rom aqvs is,

rac sazRvrebs SigniT ar arsebobs da amis saSovnelad da asa-

Rebad yvela zemoT CamoTvlili meTodebiT xdeba xelmZRva-

neloba, rameTu ucxosTan es gamarTlebulad aris CaTvlili

da aRqmuli.

meore mxares am urTierTobebisa, anu maT, visganac, an vi-

si meSveobiTac, cdiloben siamovneba miiRon, am oTx variaci-

ul SemTxvevaSi aseTi poziciebi eqnebaT.

1) sakuTar sazRvrebs gareT gasvlis mcdeloba, sakuTar

TavSi arsebuli upiratesobis SegrZnebis realizebisTvis;

2) sakuTar sazRvrebSi arsebuli im faseulobebis Calis fa-

sad `gayidva~, romelic aRar fasdeba, rameTu isini improvi-

zaciulad, individualuri azrovnebiT Seqmnili faseulobe-

biT Canacvlda da vgoneb, isic ki gasakvirad aqvs am mxares,

raSi sWirdeba misTvis saocnebo sazRvars gareTis warmomad-

genels es `Zveli nagavi~, maSin, roca WeSmaritad Rirebuli

swored is aris. 3) sakuTar sazRvrebSi Seqmnili urTierTga-

ugebrobis gamo sakuTari Tavis viRacisTvis Secodebis, uda-

naSaulo msxverplad Tavis Cvenebis mcdeloba da saboloo

jamSi, marTla msxverplad gadaqceva dainteresebuli mxari-

sa. 4) sakuTar sazRvrebSi sruli qaosis da dapirispirebis

damkvidrebis Semdeg, faqtiurad, TviTmkvleloba, TviTlik-

vidacia da sazRvars gareTis nawilad qceva, anu sazRvrebis,

sakuTari `me~-s sruliad dakargva da `ego~-d gadaqceva.

sainteresoa, es raRatomRa miiReba am saxiT? aSkarad

Cans, aq sazRvrebis SenarCunebaze laparaki ar aris, piriqiT,

`sazRvars gareTasTan~ gaerTianebis, ucxos, mtris, `ego~-s

xatis `me~-d monaTvlis mcdelobaa. TiTqos ra SeiZleba iyos

amaSi araswori da cudi? yvelaferi mSvenivrad iqneboda, al-

baT, rom ara `ego~-sTan gaTavisebis mcdeloba `me~-sTan ga-

ucxovebis, `me~-Si `ego~-s gaCenis, Seqmnis fasad.

Page 70: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

169

da maSin rogor vipovo gza WeSmariti?

erTi rame unda gaigos yvela cocxalma arsebam, rom man

ukve gamoxata Tavisi umecreba Tavisi aRqmis im nawilSi, sa-

dac Tavisi warmosaxviT `ego~ Seqmna. igi, uxeSad rom vTqvaT,

ukve damnaSavea samyaros im nawilTan mimarTebaSi, romelic

ucxod, xSir SemTxvevaSi ki, mtrad monaTla da sasurveli iq-

neboda is mainc ecada, rom zianis miyenebaze, xelaRebiT gan-

kiTxvaze, Seuracxyofaze aeRo xeli, erTi sityviT neitra-

liteti daecva. ukve vici rasac ityviT, isini rom ar iReben

xels? jer erTi, rasac gascemT, imas moimkiT. modiT, yvelam

Tavis Tavze agos pasuxi. jer scadeT da mere TqviT — `ar

Rirs~. es pirveli, visac gamoadgeba, Tqven TviTon brZande-

biT. meorec, Tu Tqveni ZaRli an kata saxlSi gazardeT, sak-

vebi da mzrunveloba, siTbo da siyvaruli ar moakeliT,

Tqvens ezoSi SemTxveviT moxvedrili ZaRli rom scemeT, Can-

greul ferdebSi wixli uTavazeT da ise gaagdeT, ratom gik-

virT, rom mas quCaSi Tqveni danaxvisas Tqveni dakbena moun-

deba, anda quCaSi Sexvedrisas, ucbad, `sikeTis Wia~ rom Se-

gijdeT da mis dasapureblad saukeTeso xarisxis Zexvi amoi-

RoT CanTidan da man RreniT gipasuxoT, es gagikvirdebaT? is

xom Tqven aRar gendobaT!!!

roca `ego~ vuwodeT mTlianis nawils, maSin davTeseT

swored undoblobis marcvali. me rom mkiTxoT, yvelaze di-

di Seuracxyofa usafuZvlo undoblobaa (usafuZvloc imi-

saTvis vixmare, rom Semerbilebina) da am undoblobis aRmof-

xvra da amoZirkva mxolod ndobis aRdgeniT SeiZleba. es Za-

lian Zneli da xangrZlivi procesia. am procesis ganmavloba-

Si Tu raime undobloba dauTesia cocxal arsebas, uklebliv

yvela ukan ubrundeba realur cxovrebaSi realizaciiT, imis

aRqmaSi — dasaxmareblad, Tu realurad ras sCadioda.

TviTon roca Cxvletda qinZisTaviT sxvas, ver grZnobda,

magram TviTonve roca Cxvleten imave qinZisTaviT, imave ad-

gilze, imave ZaliT, ukve stkiva da aRar unda moundes sxvas

uCxvlitos. vinc SurisZiebis ideas Tavs daaRwevs, swor,

WeSmarit gzas daadgeba.

ufro mokle droSi amis gakeTeba gulaxdili monaniebiT

SeiZleba, warsulis Secdomebis, codvebis aRiarebiT. ufro

mokle droSi es SesaZlebelia im faseulobebis gadafasebiT,

Page 71: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

170

romelTa gamrudebuli xedvis gamo moxda Secdomebis daSve-

ba.

xolo yvelaze mokle droSi, es SesaZlebelia gulwrfe-

li siyvarulis, siamovnebis uangaro gacemiT `ego~-s katego-

riis `me~-s kategoriaSi gadayvaniT.

magram, sanam aseT saswaulebs moaxdenT, me gTavazobT,

sakuTar TavSi neitralitetis dacvas, anu Tavi daanebeT uk-

mayofilebis frqvevas, daicaviT nebayofilobiTobisa da

araZaladobis wminda principi.

maSasadame, ukve SeiZleba davkonkretdeT imasTan dakav-

SirebiT, Tu ra survilis Sesabamisad xdeba dRes dReobiT in-

dividualuri sulis adamianad materializireba. indur fi-

losofiaSi es moxseniebulia rogorc maÁas (iluziis) ukanas-

kneli xafangi, anu RmerTis (srulyofili individualuri

sulis) mxridan waqezeba, mis garSemo myofma WeSmaritebis

codnis da siyvarulis SegrZnebis maRali koeficientis mqo-

ne individualurma sulebma Tavi gauTanasworon Tavad

RmerTs. dedamiwaze ki am iluziaSi SesulT sakuTari Sexedu-

lebebis realizaciis demonstrirebis saSualeba eZlevaT. am

patara planetaze xom adamiani isevea, rogorc RmerTi sxva

uamravi saxeobis cocxali arsebebisTvis, magram vinc am ilu-

zias ver gadalaxavs da ufro metic, Tavisi Sexedulebebis

Secvlas ar Seecdeba, misi materializacia uazro iqneba.

vinc Seecdeba iluziidan gasvlas, warmatebas miaRwevs deda-

miwaze arsebobis periodSi, xolo vinc SeZlebs iluziidan

sruliad gasvlas, dedamiwazec ubednieresi iqneba adamianTa

Soris da dedamiwis datovebis Semdegac, rameTu aRarasodes

mouwevs materialur samyaroSi dabruneba da samudamod ga-

dainacvlebs sulier samyaroSi.

ase rom, me gavbedav da vityvi, rom adamianad mosvla ukve

uzarmazari warmatebaa cocxali arsebisaTvis, magram es mxo-

lod erT-erTi Sualeduri (bolosTan Zalian miaxloebuli)

rgolia mTavari miznisken svlis procesSi.

am sakmaod rTuli procesis gagebisTvis da gonebiT Caw-

vdomis Semdgom misi SegrZnebisTvis, araemociuri, grZnobis-

mieri SegrZnebisaTvis Sevecdebi SevaerTo winamdebare oT-

xive Tavis arsobrivi, siRrmiseuli wvdomis Sedegebi, romle-

bic am wignSi ase Tu ise ukve gavlilia. isini erTgvari oTxi

Page 72: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

171

veqtoruli, koordinaciuli Semadgeneli nawilebi arian er-

Ti mTlianisa, srulisa. es iseTi nazavi iqneba, romelic daam-

zadebs netarebis neqtars, Semoitans transis SegrZnebis sa-

Sualebas, rasac adamianebi Cvens epoqaSi `kaifs~ eZaxian, ris-

Tvisac dakavebulebi arian amoraluri seqsualuri urTier-

TobebiT, bruvdebian Wkuis gamabruebeli narkotikebiT, an

ixarjebian Zalauflebis mopovebisTvis SromiT, an spekula-

ciuri codnis SeZenis da Semdom misi Tavze moxvevis mcde-

lobiT.

mTavari miznisken svlis procesi

Tu mtris cnebaze, safrTxis cnebaze da mis arsebobazea

laparaki, romelic Sinagani simyudrovis darRvevasa da

transSi moxvedris xelisSemSleli mdgomareobis damkvidre-

bas iwvevs, dabejiTebiT SeiZleba iTqvas, rom igi xorcSes-

xmuli cocxali arsebis, am SemTxvevaSi, adamianis SigniT

aris da iq unda eZebos pirad, individualur `me~-Si. rac See-

xeba garemos, igi, ubralod ase vTqvaT, axmovanebs, Tvalis-

Tvis dasanaxs, yurisTvis gasagebs xdis mas, rac aRqmuli ar

aris gonebis mier. is, vinc ver SeZlebs amis ase danaxvas, ga-

remoSi daiwyebs mtrebis Ziebas, masTan oms (realur dapiris-

pirebas) da amiT iluziaSi iqneba, vidre ar gaasworebs am mid-

gomas. e. w. mters SigniT, sakuTar `me~-Si unda ebrZolo gone-

bismieri codnis, ganaTlebis gazrdis iaraRiT da grZnoba-

dobis, grZnobismieri obieqturobis gaRrmavebis unaris

(gulwrfelobis) aweviT.

rodesac adamiani sarkeSi iyureba, xedavs Tavisi droebi-

Ti sxeulis anarekls absoluturad zusti kopirebulobis

xarisxiT. ai, swored asevea garemo, mTeli materializirebu-

li samyaro da raRa Tqma unda, udavod, sakuTari materialu-

ri sxeulic mxolod da mxolod anareklia, sarkeSi danaxuli

gamosaxulebaa sakuTari Sinagani sulieri mdgomareobisa.

yvelaze rTulia am anarekls, danaxul gamosaxulebas ar mie-

jaWvo, ar CaeTrevino (CagiTrios) da ar dagaviwydes, rom is

mxolod saSualebaa ar danaxulis, ar aRqmulis, ar Sesmeni-

lis da ar SegrZnebulis aRqmisa. is mxolod sababia, rom sa-

kuTar sulier Sedegs seriozulad gadaxedo. ar unda moin-

Page 73: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

172

domo marTo, akontrolo garemo an gaxde marTuli, kontro-

lirebuli garemos mier. umjobesia SeZlo sakuTari `ego~,

anu Sinagani qaosi daiyvano sakuTari `me~-s, anu myudroebis

kontrolis doneze. maSin `sarkeSi areklili gamosaxuleba~

megobrad, damxmared gadaiqceva imis danaxvaSi, Tu rogor

moaxerxo sakuTar individualur `me~-Si arsebuli dishar-

moniis koreqtireba. samwuxarod, CemTvis es jer kidev Zali-

an rTul sakeTebel saqmes warmoadgens, magram Rrmad var

darwmunebuli, rom es SesaZlebelia. umTavresi am saqmiano-

baSi aris is, rom anareklSi miRebul aranair Sedegs aranairi

saxiT ar miejaWvo. nebismieri saxis mijaWva sakuTari mniS-

vnelovnebis grZnobiT (emociebiT), daavadebis gamovlineba

iqneba da meti araferi. anu problema, rogorc aseTi, yovel-

Tvis unda eZebo Sens SigniT da ara Sens gareT, materialur

garemoSi. vinc amas SeZlebs, is adre Tu gvian bolomde gani-

kurneba da iluziebisagan gaTavisuflebuli ubednieresi

arseba gaxdeba. vinc garemos marTvis survilze an garemos

mier marTulobis survilze uars ver ityvis, is sakuTari

iluziebis mudmiv tyved darCeba.

vfiqrob, aqve sjobs ganzogaddes, gaiSifros es fenome-

ni, romelic sulieri mdgomareobis anareklSi Sesvlis Sede-

gad xdeba. imaT mier, vinc garemos marTvis, misi koreqtire-

bis, sakuTari kontrolis qveS moqcevis surviliT aRigzne-

bian e. w. mamakacuri sawyisis aqtivizirebas axdenen fragmen-

taluri WeSmaritebis Secvlis suliskveTebiT ganmsWvalul-

ni. is, rac am individSi am dros Cndeba, aris cneba, romelsac

SeiZleba vuwodoT `ambicia~. masSi Warbad Cndeba TviTdaje-

rebuloba da mimarTulia mTeli misi mecadineoba iqiTken,

rom raRaca ganviTarebis doneze misul garemos (materia-

lurs an Tundac suliers) mosTxovos imaze meti, vidre es Za-

luZs am garemos, am konkretul epoqalur momentSi, maSin

roca, garemos amisTvis jer arc sakmarisi codna (ganaTleba)

gaaCnia da Sesabamisad, arc sakmarisi obieqturi Sefasebis,

siRrmiseuli SegrZnebis done. Zalian martivi eniT rom ga-

movTqvaT, Tu raSi gamoixateba ambiciis araTanxvedra abso-

luturi WeSmaritebisa da misi ganuxrelad SemsrulebelTa

warmomadgenlebis interesebTan, aris is, rom Tavad adamia-

nad xorcSesxmulobis pirobebSi uCndeba brazisa da agresi-

Page 74: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

173

ulobis SegrZnebis gamovlinebis survili imis gamo, rom ZaR-

lad xorcSesxmul cocxal arsebas adamianur enaze laparaki

ar SeuZlia da mxolod yefs da ufro metic, yvelanairi me-

TodebiT (Zalismieris CaTvliT) iwyebs ZaRlis evolucire-

bis daCqarebisTvis mecadineobas, rom gaxados iseTi, rogo-

ric TviTonaa, magaliTad, laparaki aswavlos da a. S. realu-

rad ki evoluciis amgvari xelovnuri meTodebiT daCqarebis

mcdeloba revolucias ufro hgavs da ukusvlis meqanizmi

xdeba. Tavisuflad SeiZleba iTqvas, rom es aris sakuTari

`me~-s gaRmerTebis, garemos sruluflebian mmarTvelad ga-

mocxadebis, TviTgakerpebis mcdeloba, sadac ideologiad

gamoiyeneba mis mier gansazRvruli movaleobaTa dominantu-

ri pirveladobis tendencia uflebebTan SedarebiT. adamia-

nur enaze, uaxloes warsulSi es komunizmad moiazreboda,

xolo wminda materialur doneze ki, es kerZo sakuTrebis,

nivTieri qonebis, erTmaneTs Soris gansxvavebulobis amo-

Zirkvis doneze moiazreboda, rac socializmad iwodeboda.

maSasadame, ambicias Tavisi sami e. w. sayrdeni gaaCnia, romle-

bic sxva epoqaSi ar vici ra saxelwodebebiT iqnebian an iyvnen

Sesulni, magram am epoqaSi isini ase iwodebian:

grZnobiTi done — SeuniRbavi erTpirovnuli totalita-

ruli diqtatura.

gonebrivi done — movaleobaTa dominanturi pirvelado-

ba uflebebTan SedarebiT, ideologiuri erTianoba, komuna

— komunizmi.

ambiciuri done — erTnairi socialuri pirobebis Seqmna,

saerTo sakuTrebis dominanturi pirveloba kerZo sakuTre-

basTan SedarebiT. qonebrivi gansxvavebulobis amoZirkva.

emociismieri done — yovelgvari gansxvavebuli azrisa

da Sexedulebis cenzuriT Sekaveba. improvizaciuli inter-

pretaciebis ardaSveba. kontrolirebuli anarqia.

ai, es aris Zalian mokle ganxilva imis, Tu ras iwvevs Sina-

gan sulier anareklSi TvaliT danaxulsa da yuriT gagonil-

ze mijaWvuloba, sakuTari `me~-s CareviT raimes Secvlis

mcdeloba, strategiuli kursis TvalsazrisiT, garemos bu-

nebrivi svlis daCqarebis mcdelobiT, faqtiurad sakuTari

`ego~-s anu qaosis Tavze Zaladobrivi moxveviT.

Page 75: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

174

xolo maT mier ki, vinc garemoSi arsebul usamarTlobas-

Tan (faqtiurad garemoSi arsebul xorcSesxmul obieqtebze

CamokidebulobiT, miwebebiT) dapirispirebis surviliT

aRigznebian e. w. qaluri sawyisis aqtivizirebas axdenen

fragmentaluri WeSmaritebis aRdgenis suliskveTebiT gan-

msWvalulni. is, rac am individSi am dros Cndeba, aris cneba,

romelsac SeiZleba vuwodoT emocia. masSi Warbad Cndeba uk-

mayofilebis, arsebulTan dapirispirebis tendencia da mTe-

li misi mecadineoba mimarTulia iqiTken, rom raRaca piro-

bebSi myofi garemos (materialuris an sulieris) interesebi

daicvas, imaze metadac ki, vidre es garemos realurad ekuT-

vnis da imaze metis, vidre garemo amas imsaxurebs. es erTgva-

ri advokaturi suliskveTebaa, sadac mTavari is ki ar aris —

obieqti, romelsac icavs, marTla dasacavia Tu ara, mTavari

mizani garemoze zemoqmedis momxdenTan dapirispirebaa. ra

Tqma unda, adre Tu gvian, rogorc pirvel, ise am SemTxveva-

Sic, es suliskveTebebi erTgvarad qreba da konkretul mate-

rialur obieqtze mijaWvulobiT neitraldeba (ZiriTadad

erTmaneTze mijaWvulobiT), magram sawyisi faza materiali-

zirebisa ganuxrelad es gaxlavT. xolo is, Tu raSi gamoixa-

teba emociurobis araTanxvedra absoluturi WeSmaritebisa

da misi ganuxrelad SemsrulebelTa warmomadgenlebis inte-

resebTan aris is, rom magaliTad, adamianad xorcSesxmulo-

bis pirobebSi, emociebiT moqmeds uCndeba subieqturobisa

da indiferentuli komformizmis gamovlinebis survili. igi

faqtiurad sruliad uwevs ignorirebas individualuri su-

lis funqcionalur aspeqts, anu ugulvebelyofs evoluci-

rebis aucileblobis cnebas da mTel Tavis Sromasa da meca-

dineobas sulieri uZraobisa da umoqmedobis dasamkvidreb-

lad xarjavs. Tavisuflad SeiZleba iTqvas, rom es aris saku-

Tari `ego~-s gaRmerTebis, garemos msaxurad sakuTari `me~-s

gamocxadebis, kerpTayvanismcemlobis mcdeloba, sadac ide-

ologiad gamoiyeneba mis mier gansazRvrul uflebaTa domi-

nanturi pirveladobis tendencia movaleobebTan SedarebiT.

adamianur enaze, Cven epoqaSi, Cven arsebul droSi amas de-

mokratia hqvia, xolo wminda materialistur doneze ki, es

aris kerZo sakuTrebis, nivTieri qonebis, urTierTgansxvave-

bulobis aRzevebis mcdeloba. saxelwodebiT ki, igi kapita-

Page 76: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

175

lizmad iwodeba. maSasadame, rogorc ambicias, emociasac sa-

mi ZiriTadi sayrdeni Zala gansazRvravs da faqtiurad ambi-

ciis sapirispiro cnobierebas moiazrebs mTeli Tavis sig-

rZe-siganiT.

grZnobiTi done — SeniRbuli koleqtiuri mmarTveloba,

aTeizmi.

gonebrivi done — uflebaTa dominanturi pirveladoba

movaleobebTan SedarebiT, ideologiuri spontanuri mra-

valferovneba. demokratia.

ambiciismieri done — socialuri pirobebis individua-

lurad Seqmna, kerZo sakuTrebis dominanturi pirveladoba

saerTo sakuTrebasTan SedarebiT, qonebrivi gansxvavebulo-

bis damkvidreba mizandasaxulad. kapitalizmi.

emociismieri done — yovelgvari azrisa da Sexedulebis-

Tvis sruli Tavisuflebis miniWeba. improvizaciuli inter-

pretaciebis waxaliseba da reklamireba. ukontrolo anar-

qia.

ai, es ki aris Zalian mokle ganxilva imisa, Tu ras iwvevs

Sinagan sulier anareklSi TvaliT danaxulsa da yuriT mos-

menilze mijaWvuloba, sakuTari `me~-s CareviT raimes Sec-

vlis mcdeloba, taqtikuri kursis TvalsazrisiT, garemoSi

arsebuli usamarTlobis aRmofxvris mcdelobiT. faqtiu-

rad, es aris garemoSi arsebuli `ego~-s anu qaosis aRzevebis

gza.

vfiqrob, ukve SesaZlebelia gavyveT im gzas, romelic Si-

nagani mdgomareobis anareklze aranairi mijaWvis gamomxat-

veli da Zireuli amxsneli da damkvalianebeli iqneba.

Page 77: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

176

evolucirebisken, harmonizirebisken, transis

mdgomareobaSi moxvedrisken svlis procesi

is, vinc sakuTari Sinagani mdgomareobis anareklis aR-

qmas SeZlebs imad, rasac es realurad warmoadgens da aRar

miejaWveba am danaxulsa da gagonils, Zalian seriozuli San-

sebi aqvs imisa, rom absoluturi WeSmaritebis mier cocxal

arsebaze dakisrebuli misiis Sesrulebis gzas daadges. emo-

cias TavisTavad iwvevs ambicia da rac ar unda veomo CemSi

arsebul emociebs, fuWi drois xarjva iqneba, vidre sakuTar

arsSi Casaxul ambiciebs ar vipovi da maT koreqtirebas ar

movaxden. ambiciebs ki TavisTavad iwvevs swored Cemze dakis-

rebuli misiis ignorireba. mxolod sakuTar individualur

`me~-ze dakisrebuli misiis ganuxrelad Sesrulebis gziT

aris SesaZlebeli WeSmaritad imis keTeba, rac unda vakeTo.

is sakmaod farTo speqtris codnisa da ganaTlebis qonis au-

cileblobas moiTxovs. me msurs Sevecado amis gadmocema mo-

vaxdino. namdvilad ar minda gavarTulo, ubralod, auci-

leblad mimaCnia aRvniSno, rom amisaTvis saWirocaa da auci-

lebelic ori reJimi gamoviyeno. esenia: a) impersonaluri,

anu abstraqtuli, arapersonificirebuli, sruliad Tavisu-

fali konkretuli materialuri da sulieri obieqtebisagan,

erTgvari absoluturi araindividualizmi da b) personalu-

ri, anu konkretuli, personificirebuli, sruliad damoki-

debuli konkretul materialur da gansakuTrebiT sulier

obieqtebze, erTgvari absoluturi individualizmi.

impersonalizmi sruliad Tavisufali unda iyos yovel-

gvari fardobiTobebisa da SedarebiTobebisagan, anu unda

iyos absoluturad arafardobiTi; personalizmi mTlianad

awyobili unda iyos fardobiTobebsa da SedarebiTobebze,

anu unda iyos absoluturad fardobiTi.

impersonalizmis umaRles, uzenaes e. w. warmomadgenlad

SegviZlia miviRoT absoluturi WeSmariteba.

personalizmis umaRles, uzenaes warmomadenlebad ki —

a) absoluturi WeSmaritebis mier aRiarebuli samyaros

uzenaesi pirovneba mama RmerTi, rogorc e. w. mamakacuri saw-

yisis saukeTeso mmarTveli; b) absoluturi WeSmaritebisa da

mama RmerTis mier aRiarebuli samyaros uwmindesi pirovneba,

Page 78: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

177

suliwmida, rogorc e. w. qaluri sawyisis saukeTeso mmarTve-

li; da g) absoluturi WeSmaritebis, mama RmerTisa da suli-

wmidis mier aRiarebuli samyaros uerTgulesi pirovneba Ze

RvTisa, rogorc e. w. mamakacuri da qaluri sawyisebis Tan-

kveTis saukeTeso mmarTveli, SegviZlia miviRoT.

Sinagani sulieri mdgomareobis anareklis warmoSobis

istoria ki materialuri realobis saxiT SemdgomSi mdgoma-

reobs: sulier samyaroSi arsebuli realobis arsebulobis

erTaderTi mizezi (arapersonificirebulobis sazomiT) gax-

lavT absoluturi WeSmariteba da vidre am realobaSi myof

individualurobis mqone nebismier cocxal arsebas am dam-

kvidrebul realobasTan aranair dapirispirebaSi Sesvlis

survili ar gaaCnia, absoluturi WeSmaritebis mier am rea-

lobis mmarTvelad daniSnuli cocxali arsebis (samyaros

uzenaesi pirovnebis) nebayofilobiT da morCilebiT miyo-

liT TavisdaSeumCnevladac ki, ganviTarebas (araxazgasmul

evolucirebas) gadis, am procesSi Sinagani transcendentu-

li, netari mdgomareobis SegrZnebiTa da garegani garemos

harmoniulobis aRqmiT. sadac Sinagani transcendentuli,

netari mdgomareobis ganmapirobebeli, absoluturi WeSma-

ritebisa da samyaros uzenaesi pirovnebis mier am ganyofi-

lebis mmarTvelad daniSnuli cocxali arseba gaxlavT su-

liwmida, xolo garegani garemos harmoniulobis mdgomareo-

bis ganmapirobebeli, absoluturi WeSmaritebis, samyaros

uzenaesi pirovnebisa da suliwmidis mier am ganyofilebis

mmarTvelad daniSnuli cocxali arseba gaxlavT RvTis Ze.

sulier samyaroSi arsebul realobaSi Sinagani sulieri

iluzia, anu netarebidan amovardnis mdgomareoba (natvru-

lobis, ocnebebis, alternatiuli marTvis Ziebebis, TviTga-

movlinebis survilebi) ar arsebobs da rogorc ki es tenden-

cia cocxal arsebaSi iwyebs gamovlinebas, is avtomaturad

eqceva sakuTari sulieri iluziebis zegavlenis qveS. am ilu-

ziebis mqoneTaTvis ukve aucilebeli xdeba, maTi sulieri

samyarodan sakuTari nebiT gasvlis Semdgom, am sulieri sam-

yaros paralelur samyaroTa Seqmna da am cocxal arsebaTa

maTTvis Sesabamis samyaroebSi gadanawileba.

swored erT-erT aseT paralelur samyaroTa ricxvs ga-

nekuTvneba materialuri samyaro, romlis mcxovrebnic, Zi-

Page 79: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

178

riTadad, sami mizezis gamo xvdebian iq. maTgan zogs samyaros

uzenaesi pirovnebis pirveloba Surda da Tavad swyuroda

pirveloba, zogs suliwmidis gansakuTrebuli siaxlove Sur-

da samyaros uzenaes pirovnebasTan da Tavad surda TviTon

yofiliyo uaxloesi misTvis, zogs ki RvTis Zis Surda, rad-

gan sulier samyaroSi is gansakuTrebulad uyvarT da Tvi-

Ton surda yvelaze sayvareli yofiliyo yvela cocxal arse-

baTa Soris, romlebic sulier samyaroSi imyofebian. ra Tqma

unda, amis aRiareba arc erT materializirebul xorcSes-

xmul cocxal arsebas ar unda didi xalisiT, magram amis aRi-

arebis gareSe sulier samyaroSi dabrunebis gza, ubralod,

Caketili eqneba da Tanac, Tavad mas, vinc am bariers gadala-

xavs Tavis TavSi, uCndeba Sansi imisa, rom yovelive WeSmari-

tebis WrilSi dainaxos, anu mTeli materialuri garemo, sa-

kuTari sxeulis CaTvliT, sakuTari Sinagani sulieri iluzi-

is (karmis) anareklad aRiqvas.

Tu adamiani am siRrmeSi Seva, is avtomaturad aRiarebs

absoluturi WeSmaritebis arsebobas da, vgoneb, imis intere-

sic unda gauCndes, Tu am uzenaesi impersonalizmis gadasaxe-

didan cocxali arsebis arsi da misia raSi mdgomareobs. Ta-

vad absoluturi WeSmariteba obieqturobis srulyofili

damcvelia da sruliad aqvs ufleba, hqondes ambicia, iyos

aRiarebuli yovelive gamovlinebulobis mizezad absolu-

turad yvelasa da yvelafris mier, rac ki SesaZloa moiaz-

ros, an saerTod verasodes ver moiazros, nebismierma indi-

vidma. anu WeSmaritad misiis Sesasruleblad sruliad sakma-

risi iqneboda (1) absoluturi WeSmariteba yovelives mize-

zad mieRo, rac samyaros uzenaes pirovnebasTan dapirispire-

baSi Sesvlisgan daicavda, rameTu grZnobas spekulaciur

Wkuad gadaqceva aRar moundeboda, ambiciebi aRar gaCndebo-

da, (2) absoluturi WeSmaritebis mier samyaros uzenaes pi-

rovnebad dadgenili cocxali arseba mama RmerTad da abso-

luturad yvelasa da yvelafris miznad mieRo. sakuTari `me~-

s Semadgenel nawilTagan erT-erTi ZiriTadi Semadgeneli

grZnobiTi nawili am davalebiT daekavebina, riTac SeeZle-

boda sakuTari mniSvnelovnebis grZnoba samudamod gaekon-

trolebina da gaeqro. (3) absoluturi WeSmaritebis da samya-

ros uzenaesi pirovnebis mier uwmindesad da uspetakesad

Page 80: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

179

aRiarebuli suliwmida deda RmerTad da absoluturad yve-

lasi da yvelafris saboloo, sasurvel, samagaliTo Sedegad

mieRo. sakuTari `me~-s Semadgeneli nawilebidan ki gonebrivi

nawili am davalebiT daekavebina, riTac SeZlebda obieqtur

realobasTan dapirispirebisagan samudamod gaTavisufle-

bas. (4) absoluturi WeSmaritebis, samyaros uzenaesi pirone-

bisa da suliwmidis mier usayvarles da uerTgules pirovne-

bad aRiarebuli cocxali arseba mama RmerTisa da deda Rmer-

Tis Ze-d, RvTis Zed da absoluturad yvelasa da yvelafris

misabaZad, samagaliTo saSualebad mieRo. sakuTari `me~-s Se-

madgeneli nawilebidan ki Wkuismieri nawili am davalebiT,

RvTisZisnairobiT daekavebina, riTac SeZlebda danaxvas sa-

kuTari ambiciebisa Tavisi namdvili pirvelqmnili saxiT, im

mavne gavlenisa, romelic garemos mimarT Caudenia da gzisa —

rogor Seecvala es yovelive, Tanac materialuri realobis

daxmarebiT. (5) mTeli materialuri realoba sakuTari Sina-

gani sulieri iluziis anareklad, sakuTari karmis (sulieri

WuWyis) danaxvisa da gagebis sababad mieRo. sakuTari `me~-s

Semadgeneli nawilebidan ki emociismieri nawili im davale-

biT daekavebina, riTac SeZlebda yovelgvari xelovnuri gan-

dgomilobisa da asketizmis gareSe mieRwia imisTvis, rom

aRar mijaWveboda aRarc materialur samyarosa da aRarc am

materialur samyaroSi sakuTari nebismieri Cadenili qmede-

bis Sedegebs.

maSasadame, mokled, mobilizebuli saxiT, misiis Sesru-

lebis gzaTa nairsaxeoba absoluturi WeSmaritebis gadasa-

xedidan aseTia:

1. misiis mizezi sakuTari Sinagani sulieri iluziis

marTvaSi mdgomareobs, misi sulier realobad gadaqcevamde.

2. misiis mizani sakuTari Sinagani sulieri iluziis aR-

mofxvraSi mdgomareobs sulieri realobis aRqmamde.

3. misiis Sedegi sakuTari Sinagani realobis (iluziis

aRmofxvrili nawilis) ganuxrel dacvaSi mdgomareobs.

4. misiis aRsrulebis saSualeba sakuTari Sinagani su-

lieri iluziis anareklSi areklili materialuri realobis

saSualebiT danaxvaSi da gagebaSi mdgomareobs.

5. misiis aRsrulebis sababi sakuTari Sinagani sulie-

ri iluziis anareklSi areklili materialuri realobis mar-

Page 81: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

180

TvaSi mdgomareobs, Zalauflebasa da sakuTrebis SegrZneba-

ze uaris TqmiT, Sinagani cenzuris (sindisisa da sircxvilis

karnaxiT) xelmZRvanelobiT.

es yovelive, ra Tqma unda, SesaZloa ufro dawvrilebiT

iqnas ganxiluli, magram am wignis daskvniT etapSi minda Seve-

xo misiis aRsrulebis cnebas Tavad sulieri iluziis anarek-

lSi areklil materialur realobaSi, rameTu es naweri mate-

rialuri xelebiT iwereba materialuri kalmis saSualebiT

da msurvelis mxridan materialuri TvalebiT waikiTxeba da

gonebamde mitanis msurvelis mxridan urTierTkamaTis dros

materialuri yurebiT moismineba. me vaRiareb, CemTvis ar-

cTu Zalian sasurvelia da arcTu sasiamovnoa materialur

realobaSi dabruneba, rameTu kargad vici ra didia albaTo-

ba Cemi `me~-s gzisabnevisa da mijaWvebisa am iluziur garemo-

ze, magram, vfiqrob, me Tu odnav mainc SemiZlia raimes sasar-

geblos Setana materialuri samyaros am epoqaluri momentis

zogad cnobierebaSi imis safuZvelze, rac momeca gangebis

mier, moraluri, eTikuri ufleba ar gamaCnia es ar gavakeTo

da ubralod movale var, valdebuli var, es gavakeTo. Tun-

dac imitom, rom me jer kidev materializirebul, xorciel

sxeulSi var da am sxeulis saxiT var kontaqtSi, nebiT Tu

uneblieT, Tundac sul umciresi, minimaluri kontaqtic

rom vigulisxmo amaSi. imasac vaRiareb gulwrfelad, rom es

CemTvis urTulesi gamocda iqneba, magram amave dros isic

unda vaRiaro, rom es Cemi neba-surviliT moxdeba, rameTu

sruliad SesaZlebeli iqneboda sxeulis arsebobis bolomde

ubralod srul izolaciaSi gadavsuliyavi adamianebisgan,

magram me es ar msurs.

yvelaferi, rac axla daiwereba ar daiCemebs pretenzias

absoluturad idealuri da erTaderTi swori, WeSmariti

gzis ambiciisa, es iqneba Cemeuli xedva materializirebuli

samyaros funqcionaluri da vizualuri daniSnulebis, aq

moxvedrilTa misiis Sesrulebis raobaze yvelaze koreqtu-

li da kompetenturi faseulbobebis mqoneTa gadasaxedidan,

absoluturi WeSmaritebisa da wminda samebis gadasaxedidan

da, kidev erTi, Sevecdebi es daiweros materialuri samya-

Page 82: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

181

rosTvis miRebul enaze. ai, aseTi sapasuxismgeblo ram aris

piradad Cemi `me~-sTvis es gardamavali periodi.

filosofia da fsiqologia

fsiqologia arsebulis, ideis mier damkvidrebuli ideo-

logiis analizis, ganxilvis kvleva-Ziebaa.

filosofia obieqtur realobaSi, arsebulSi jer ararse-

bulis, ideis Semotana gaxlavT.

am wignis I Tavidan, interesebis sferos ganStoebebs Tu

gadavxedavT, vnaxavT, rom is iyofa oTx nawilad. kerZod:

orientacia, adaptacia, inercia da improvizaciuli inter-

pretacia. filosofiuri substancia dgas orientaciasa da

inerciaze. filosofias eniWeba wamyvanis roli da funqcia.

is aris mimmarTveli Zala zogadi cnobierebisa, imisa, ro-

melzec aris agebuli nebismieri sazogadoeba. xolo fsiqo-

logiuri substancia dgas adaptaciasa da improvizaciul in-

terpretaciaze. fsiqologias eniWeba warmarTvis, samarTa-

vis roli da funqcia, is aris mimyoli, miyolis Zala zogadi

cnobierebisa, arsebuli sazogadoebis Rirseul wevrad gax-

domisa.

rodesac orientacia da inercia arsebul realobaSi xde-

ba dominanti, Sedegad vRebulobT materialuri ganviTare-

bis mdgomareobas, sazogadoebis erTgvari tipis `klinikur

sikvdils~. es TvalnaTliv rom gadmovce, am sazogadoebis ma-

galiTad moviyvandi amerikeli indielebis mentalur cnobi-

er aRqmas im SedarebiTobis, fardobiTobis fonze, rodesac

evropelebis Sesvla moxda maT yofiT realobaSi. anu obieq-

turi realobis evoluciis aucileblobis uzenaesi principi

am mdgomareobaSi ayenebs adaptaciisa da improvizaciuli in-

terpretaciis proporciul gazrdas dominantur maCveneb-

lebTan, anu orientaciasTan da inerciasTan. mkveTrad gamo-

ikveTeba ideaTa siWarbe, maSin roca maTi xorcSesxma jer ar

momxdara. faqtiurad xdeba ideaTa dagroveba da isini ubra-

lod usargebloni arian, rameTu materialur samyaroSi ide-

is ganxorcieleba Tu ar moxdeba, sxva ideis Seqmnaze zrunvas

azri ar aqvs mTeli sazogadoebis mxridan. es SesaniSnavi iq-

neboda Tu sazogadoebis erTi nawili Seqmnida ideas, meore

Page 83: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

182

nawili ki maT ganaxorcielebda. es iqneboda WeSmaritad di-

dad amaRlebuli, sulierebis didi potencialis mqone sazo-

gadoeba, romelTac materialuri samyarosTvis Sesabamisi

materialuri funqciis Sesrulebis aucilebloba daiviwyes.

me maT vuwodebdi ase: sulieri gigantebi da amavdroulad ma-

terialuri jujebi. erTaderTi raSic am midgomas SeiZleba

ar daveTanxmo gaxlavT is, rom absoluturi WeSmaritebis

bunebrivi svlis, evolucirebis daCqarebis tendenciaa ga-

mokveTili, misi realurad ar aRqmiT. amis Sinaganad aRiare-

bis da aRqmis SemTxvevaSi, me vityodi, rom es aris materia-

lur samyaroSi SesaZlo TviTrealizaciis umaRlesi forma.

samagierod, am principze dafuZnebuli sazogadoebis in-

teresi bunebrivad uCndebaT maT, romelTa zogadi cnobie-

reba adaptaciisa da improvizaciuli interpretaciis domi-

naciaze dgas orientaciasa da inerciasTan SedarebiT. Tavi-

suflad SeiZleba iTqvas, rom es sazogadoeba axal ideaTa

qronikul SimSils ganicdis. is mkveTrad midrekilia ideis

materializaciisken da Zalian male Cndeba ideis deficiti,

anu ideologiis arsis amowurulobis tendencia. aq ikveTeba

sulerebasTan dapirispirebis, materialuris upiratesobis

damtkicebis mcdeloba. amis Sedegad xdeba sulieri dacema.

me maT vuwodebdi Semdegnairad: materialuri gigantebi da

amavdroulad sulieri jujebi. namdvilad gamiWirdeba am mi-

marTulebas ar vuwodo negatiuri mimarTulebis saxeli. isi-

ni, vinc am mimdinareobas mihyvebian absoluturi WeSmarite-

bis mier gaTvaliswinebuli bunebrivi svlis, evolucirebis

Senelebas cdiloben materialuri ganviTarebis, xelovnuri

ganviTarebis CanacvlebiT. vfiqrob, sakmaod fuWi mcdelo-

baa am midgomis mimdevrebisTvis realobis danaxveba scado.

aragaazrebulad, intuiciurad isini cdiloben axali idee-

bis povnas, risTvisac Tavis e. w. upiratesobas, materialuri

ganviTarebulobis Zalas iyeneben materialurad naklebad,

magram sulierad didad ganviTarebulTa dasapyrobad dip-

lomatiuri Tu Zalismieri saSualebiT. Sors rom ar wavideT,

isev amerikis kontinentze momxdar movlenebs SegviZlia da-

vubrundeT arcTu Soreul warsulSi. sxva yvela danarCeni

mizezi ki, romelic iTqmeba da afiSirdeba, ubralod sababia

da vizualuri fonia da meti araferi. ai, am yvelafris ukan

Page 84: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

183

ki dganan iseTi substanciebi, rogorebicaa filosofia, go-

nebis siRrmeSi wvdomis mecniereba. is, rac evropeli, dasav-

leTis mecnierebisaTvis SeuZleblad (qvecnobieris Secvlas

vgulisxmob) aris miCneuli, aRmosavleTis mecnierebisaTvis,

brahmanebisTvis, lamebisTvis, budistebisTvis es sruliad

SesaZlebelia, ufro metic, aucilebelia da ufro metic, er-

TaderTi saWiro sakeTebelia materialur samyaroSi adamia-

nad, sxeulad arsebobis periodSi.

daskvnis saxiT minda davwero, rom agresori, moZalade,

zemoqmedebis mosurne, dampyrobeli yovelTvis ufro

mcirea sulierad agresiis obieqtze, Semoqmedebis mosur-

neze, dapyrobilze da swored imitom sCadis Zaladobas,

rom surs es sulieri upiratesoba miiTvisos, rameTu sa-

kuTari sulieri simciris aRiarebis unari ar gaaCnia da

vizualurad materialuri upiratesobis demonstrirebis

survils aRtacebaSi mohyavs is Tavad, riTic kidev er-

Txel surs xazi gausvas materialuris upiratesobas su-

lierebasTan SedarebiT.

rogorc filosofiaSi ise fsiqologiaSi aris safexure-

bi, romlebic orives erTi da igive aqvs, magram raRa Tqma un-

da, sxvadasxva aRqmiT warmoCenilebi sakuTar arsSi. es aris

sakmaod mkvidri da yvelas mier aRiarebuli safexurebi, Ta-

namimdevrulad arian ganlagebulni da mTlianad sazRvraven

da awesrigeben adamianTa yofisa da cxovrebis yovel umniS-

vnelo Tu mniSvnelovan nawils. isini arian uklebliv yvel-

gan da yvelaferSi da Semdgomi ganStoeba am TavSi am nawi-

lebs, am safexurebs daeTmobaT.

evolucia; mecniereba; sarwmunoeba; kultura;

civilizacia da harmonia

am ganyofilebaSi SesaZlebeli gaxdeba TvalnaTliv da-

naxva upirobo da pirobiTi refleqsebis bunebisa material-

uri samyaros TvalTaxedviT, rac avtomaturad daanaxvebs

maTi mocilebis gzas aseTi survilis arsebobis SemTxvevaSi.

es ki, arc meti arc naklebi, karmis, sulieri WuWyis, sibinZu-

ris mocilebas niSnavs.

Page 85: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

184

imisaTvis, rom zemoTCamoTvlil cnebebSi garkveva mox-

des, maTi arsis Secnobis gaadvilebisaTvis pirvel safexu-

rad maT dajgufebas movaxden. davyof maT or jgufad, ker-

Zod: ufro abstraqtul, impersonalistur da ufro konkre-

tul, personalistur nawilebad.

impersonalisturi jgufis wamomadgenlebi gaxlavT:

a) evolucia, b) harmonia da g) mecniereba (Semecneba)

personalisturi jgufis warmomadgenlebi gaxlavT:

a) civilizacia b) transcendencia da g) kultura.

filosofiuri TvalTaxedviTac da fsiqologiuri Tval-

TaxedviTac maT rogorc saerTo, ise gansxvavebuli Sexedu-

lebebi gaaCniaT, me mxolod saerTo TvalTaxedviT vixel-

mZRvaneleb, rameTu gansxvavebuli TvalTaxedviT TiTqmis

mTeli danarCeni materialuri samyaro xelmZRvanelobs da

amas, saboloo jamSi, romelime mxares mikerZoebiT subieqti-

vizmisken mihyavs xolme moZRvrebaTa mimdevrebi. impersona-

listuri nawilis warmoCinebis uflebas me mivaniWebdi fi-

losofias, xolo personalisturi nawilis mimarT masve da-

vakisrebdi movaleobas. amgvarad, misi moRvaweobis priori-

tetuli mimarTuleba iqneba impersonalistur nawilSi moR-

vaweoba uciloblad da ganuxrelad personalisturi nawi-

lis realobis gaTvaliswinebiT.

xolo fsiqologias, piriqiT, personalisturi nawilis

mimarT mivaniWebdi uflebas, xolo inpersonalisturi nawi-

lis mimarT movaleobas, riTac misi moRvaweobis priorite-

tuli mimarTuleba iqneba personalistur nawilSi moRvaweo-

ba upirobod da ganuxrelad impersonalisturi nawilis

moTxovnebis gaTvaliswinebiT.

Tu yovelives sinqronizacias movaxdenT, miiReba:

evolucia — orientaciis saWiro da sasurveli faseuli

mamarTuleba;

civilizacia — adaptaciis Sedegad miRebuli formaciu-

li cnobiereba;

harmonia — inerciiT moqmedebisas sasurveli gamovline-

bis raoba;

sarwmunoeba, transcendencia — improvizaciuli inter-

pretaciisas sasurveli cnobieri faseulobis sazRvrebSi

TviTgamovlineba;

Page 86: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

185

mecniereba — bunebrivi svlis procesis mier damkvidre-

buli ganviTarebis siCqareze ufro swrafi svlis mcdeloba,

romelic SeiZleba midrekili iyos rogorc sakuTari indivi-

dualuri sulis anu sulieri codnis matebis kuTxiT, iseve

sakuTari individualuri sxeulis anu materialuri codnis

matebis kuTxiT. aqve minda aRvniSno, rom swored aq aris pi-

robiTi refleqsebis arsebuli realuri raobis ganyofile-

ba;

kultura — bunebrivi svlis procesSi am svlis araTan-

xvedrili svlis Sedegad warmoqmnili, miRebuli realobis

gaidealizebis mcdeloba, misi erTaderT absolutur rea-

lur WeSmaritebad gamocxadebiT. igi SeiZleba midrekili

iyos rogorc sakuTari individualuri sulis anu sulieri

codnis srulyofilad gamocxadebisken (e. i. Ziebaze uaris

Tqmisken) aseve individualuri sxeulis anu materialuri

codnis srulyofilad gamocxadebisken. aRsaniSnavia, rom

swored aq aris upirobo refleqsebis arsebulobis realuri

raobis ganyofileba mTeli sigrZe-siganiT.

udaod Rirs mecnierebisa da kulturis cnebebis ufro

dawvrilebiT ganxilva, rameTu maTSi aSkarad gaorebis ten-

dencia igrZnoba. zogad aRqmaSi ki maT Semdegnairad Sevafa-

sebdi:

mecniereba calsaxad Ziebisken midrekilebas niSnavs. es

is substancia gaxlavT, romelic miRweuliT arasodes kmayo-

fildeba da yovelTvis raime axalze koncentrirebisken aris

mimarTuli. is ganuwyvetliv raimes povnas cdilobs, raRac-

nairad mudmivad momavalSi gadavardnilobis SegrZnebas to-

vebs da awmyos aSkarad ar swyalobs, yovel SemTxvevaSi, Tavi-

suflad SeiZleba iTqvas, imdenad ar afasebs mas, rogorsac

awmyo imsaxurebs.

kultura ki calsaxad arafris Secvlisken, SenarCunebis-

ken, yvelafris iseTad datovebisken midrekilebas niSnavs,

rogoric warsulSi iyo. diax, is raRacnair tipad mudmivad

warsulSi yofnis SegrZnebas tovebs da awmyos arc is swya-

lobs. mas ganuwyvetliv imis SiSi aqvs, rom nebismieri wami,

romelic jer ar damdgara, raime axlis Semomtani ar gaxdes

da ukve damkvidrebuli SeCveuli garemo ar gaarTulos, rai-

me uCveulo, jer ar nacadi ar Semoitanos. damyarebuli wes-

Page 87: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

186

rigi, stabiluri ganrigi ar gaarRvios. Cems aRqmaSi kultu-

ra mZivs hgavs, romlis Zafzec mZivis Semadgeneli uamravi pa-

tara nawili, mZivis marcvlebia asxmuli da TiToeuli es pa-

tara nawilaki (marcvali) garkveuli saxis kults, xelSeuxe-

bel, gaidealizirebul kerps Seesabameba, xolo Zafi, romel-

zec es kultebia asxmuli, Caketil wres, damkvidrebul cxov-

rebis stils, gaTvlil, gaangariSebul wesrigs asaxavs.

mecniereba calsaxad SeiZleba iwodos pragmatizmis ga-

movlinebad, xolo kultura ki, Tavis mxriv aSkarad fanatiz-

mis gamovlinebaa.

SemiZlia sruli pasuxismgeblobiT ganvacxado, rom mec-

niereba da pragmatizmi is ganyofilebaa, sadac ambiciebi bu-

doben. xolo kultura da fanatizmi ki is, sadac emociebi

mZvinvareben. ambiciebis Casaqrobad da saregulireblad

movlenebis bunebrivi anu saWiro svlis ganmgeblis absolu-

turi WeSmaritebis mier pirobiTi refleqsebis Seyvanis meqa-

nizmia Cadebuli individualur sulebSi, raTa am refleqseb-

ze aqcentirebiT arasaWiro kvlevebis Canacvleba moxdes.

rac Seexeba emociebs, maT gadasalaxad da uZraobidan gamo-

sayvanad movlenebis bunebrivi anu saWiro svlis ganmgeblis

absoluturi WeSmaritebis gapirovnebuli warmomadgenlis

mier upirobo refleqsebis meqanizmia gamoyenebuli, raTa am

refleqsebze aqcentirebiT gaunZrevlobis, uZraobis mcde-

lobis Canacvleba moxdes. ai, aseTi gaxlavT materialuri

samyaros realuri sinamdvile zeadamianuri gadasaxedidan.

mecniereba, rogorc mis pirvandel ganmartebaSi ikiTxe-

ba, or mimarTulebazea orientirebuli. esenia: a) sakuTari

individualuri sulis anu sulieri codnis matebis tenden-

cia, rac faqtiurad sakuTari `me~-s ukeTesad Secnobis gan-

martebaa da adamianur enaze Semecnebad, `me~-s Secnobis

mcdelobad, ganaTlebad moiazreba. b) sakuTari individua-

luri sxeulis an materialuri codnis matebis tendencia,

rac faqtiurad sakuTari `ego~-s ukeTesad Secnobis ganmar-

tebaa da adamianur enaze idealistur materializmad, gare-

mos Secnobis mcdelobad, ganswavlad moiazreba (`ego~-s

zusti TargmniT Tu `ucxo~-d aviRebT maSin garemos `ego~-d

moazrebiT, albaT, saprotesto SegrZneba gabaTildeba).

Page 88: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

187

kultura, rogorc mis pirvandel ganmartebaSi ikiTxeba,

isic or ganStoebas iZleva: a) sakuTari individualuri su-

lis anu sulieri codnis konservaciis tendencia, rac faq-

tiurad sakuTari `me~-s srulyofilad miCnevis ganmartebaa

da adamianur enaze religiad, zogadi cnobierebis dogmire-

bis uzenaesobad moiazreba da b) sakuTari individualuri

sxeulis anu materialuri codnis konservaciis tendencia,

rac, faqtiurad, sakuTari `ego~-s anu garemos srulyofi-

lad miCnevis gamnartebaa da adamianur enaze xelovnebad, az-

rovnebis spekulaciad, arsebuli mdgomareobis pozitiuro-

bis demonstraciad moiazreba.

Tumc, ar SemiZlia ar Sevexo im mesame ganyofilebas am

cnebisa, romelic realurad saCinod xdis xolme Cixs mate-

rialuri samyaros tendencializmisa da romelSic dResdRe-

isobiT imyofeba dedamiwis msoflmxedveloba da dResdRei-

sobiT igi demokratiis saxeliT aris cnobili. es gaxlavT

mecnierebis TvalTaxedviT yvelanairi tipis Ziebaze uaris

Tqma da calsaxad, pirobiTi refleqsebiT, karmuli moqmede-

bebiT, sulieri WuWyis waxalisebiT xelmZRvaneloba, rac,

faqtiurad, yvelanair Ziebaze uaris Tqmis, individualuri

sulisTvis nebismier fasad siamovnebis miRebis ganmartebaa

da adamianur enaze primitivizmad, uvicobad, indiferentu-

lobad (gulgrilobad, komformizmad), garyvnilebad moiaz-

reba, xolo kulturis TvalTaxedviT yvelanairi tipis arse-

buli realobis faqtiur sinamdvilesTan dapirispireba da

calsaxad upirobo refleqsebiT, karmuli SedegebiT, mate-

rialuri WuWyis waxalisebiT xelmZRvenaloba, rac faqtiu-

rad, obieqturi realobis uaryofis, individualuri sxeu-

lis nebismier fasad dakmayofilebis ganmartebaa da adamia-

nur enaze uzneobad, uRmerTobad, garTobad moiazreba.

modiT, mTeli es naweri mokle monaxaziT gavamartivoT.

TvalnaTeli SedarebisTvis moviyvan am tipis monaxazSi

sulieri samyaros, e. w. wyobis maketsac.

vfiqrob, am Camoyalibebul cnobierebaze SesaZlo xdeba

materialur samyaroSi misiis aRsrulebis gzaze vimsjelo.

faqtiurad, es iqneba mecnierebis (Tundac rogorc filoso-

fiuri anu mamakacuri sawyisis) TanamSromlobis survili da

mcdeloba kulturasTan (rogorc fsiqologiur anu qalur

Page 89: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

188

sawyisTan). yovel SemTxvevaSi, Cemi SexedulebiT da Rrma

rwmeniT, aseTi TanamSromlobis gareSe materialur samyaro-

Si adamianebis mxridan e. w. misiis anu sasurvelad saWiros

qmna faqtiurad SeuZlebelia. calsaxad refleqsur doneze

dasuli adamianebi ki, sruli pasuxismgeblobiT SemiZlia gan-

vacxado, adamianebis Rirsebas anu adamianad wodebis ufle-

bas kargaven da cxovelebad gardaiqmnebian faqtiurad imave

cxovrebaSi, Tumc, garegnulad or fexze dadian da gansxvav-

debian oTxfexa arsebebisagan. es yvelaze uaresi Sedegebis

Sesaxeb. axla ki modiT, yvelaze ukeTesi Sedegebis Sesaxeb.

rogor unda moxdes es TanamSromloba, rom sistematurad

iyos awyobili, rogorc mudmivobis Zrava ise, rom amaze kon-

centrirebam umniSvnelo energia dawvas an droTa ganmavlo-

baSi ise gajdes `Zval-rbilSi~, rom saerTodac ar dasWirdes

araviTari Sinagani energiis Zalisxmeva TviTon kontrolir-

debodes da koreqtirdebodes strategiuli TvalsazrisiT.

udavod, Zalian rTulad, albaT SeuZlebladac ki Cans amis

gakeTeba, magram, damerwmuneT, rom es marTla SesaZlebelia.

a m b i c i a - e m o c i a T a s a m e f o

mamakacuri

sawyisi

mecniereba

orientacia

Semecneba ga-

naTleba

`me~-s Secnoba

inercia

garemos Sec-

noba ganswavla

`ego~-s Secno-

ba

uZraoba, konser-

vacia

Ziebaze uaris

Tqma; garyvnileba,

pirobiTi refleq-

sebi, sulieri ne-

gatiuroba

qaluri

sawyisi

kultura

adaptacia

religia.

sulieri

pozitiuroba

improvizacia

xelovneba

materialuri

pozitiuroba

provokacia

uZraobasTan dapi-

rispireba; garTo-

ba materialuri

negatiuroba upi-

robo refleqsebi

saTnoebis

modusi

vnebis

modusi

ugunurebis

umecrebis

modusi

m a t e r i a l u r i s a m y a r o

Page 90: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

189

g r Z n o b a T a s a m e f o

filosofia

mamakacuri

sawyisi

orientacia

evolucireba ma-

ma RmerTis gan-

yofileba

tr

an

sc

en

de

nc

ia

inercia

harmonizireba

RvTis Zis gan-

yofileba

ci

vi

li

za

ci

a

mecniereba

suliereba

fsiqologia

qaluri

sawyisi

adaptacia

civilizireba

deda RmerTis

ganyofileba

ev

ol

uc

ia

improvizacia

sarwmuno(vn)eba

transcenden-

cia RvTis asu-

lis ganyofile-

ba

ha

rm

on

ia

kultura

materialu-

roba

s u l i e r i s a m y a r o

pirvel rigSi nebismierma adamianma unda aRiqvas is, rom

igi mamakacuri da qaluri sawyisebis matarebelia Tavis ar-

sobriv `me~-Si. ubralod erTi sawyisi meoreze meti rodesa-

caa, amiT misi sqesi ganisazRvreba da ar niSnavs imas, rom ma-

makacs qaluri sawyisi ar gaaCnia da qals mamakacuri sawyisi

ara aqvs. Tu amis aRqmamde marTla miva nebismieri adamiani,

maSin realurad sakuTar `me~-Si wvdomis siRrmiseuli xaris-

xi mkveTrad gaizrdeba, is ufro loialuri, eTikuri bunebis

gaxdeba da momxmarebluri kuTxiT midgoma TandaTan Semcir-

deba, rac avtomaturad upirobo da pirobiTi refleqsebis

seriozulad Semcirebis garanti gaxdeba. ai, ukve amis Semdeg

saWiroa am ori sawyisisa da maTi TankveTili nawilis analizi

da swored amis safuZvelze aiwyoba e. w. mudmivobis Zravis

meqanizmi. es analizi iqneba saukeTeso da sasurveli poziti-

uris CamonaTvalze awyobili, rac sawyisebSi Zevs.

Page 91: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

190

mamakacuri sawyisis mokle analizi

impersonalisturi anu garemosTan mimarTebaSi midgoma

1) garemoSi CaRrmavebis unari.

personalisturi anu sakuTar `me~-sTan mimarTebaSi

midgoma.

2) garemos SegrZnebis unari.

gaucxovebis aRmofxvris anu garemos `me~-d gadaqcevis

unari.

qaluri sawyisis mokle analizi

impersonalisturi anu garemosTan mimarTebaSi midgoma

3) garemos iseTad miRebis unari, rogoric is aris.

personalisturi anu sakuTar `me~-sTan mimarTebaSi

midgoma.

4) garemos mosmenis unari. garemosTan gaziarebis una-

ri.

mamakacuri da qaluri sawyisebis TankveTili nawilis

analizi

impersonalisturi anu garemosTan mimarTebaSi midgoma

5) garemos kontrolze uaris Tqmis unari.

personalisturi anu sakuTar `me~-sTan mimarTebaSi

midgoma.

6) sakuTari `me~-s kontrolis, flobis, marTvis unari.

ai, ase gamoiyureba sistema, romelic mudmivad srulyo-

filebisken atarebs adamians, vidre is materialur samyaro-

Si iarsebebs.

gr

Zn

ob

a

go

ne

ba

W

ku

a

Page 92: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

191

saxelmwifo

winamdebare nawilSi aRwerili e. w. mudmivi Zravis meqa-

nizmi cocxali arsebis (Cvens SemTxvevaSi adamianis) indivi-

dualuri sulis misiis raobas Seexeboda materializirebis

Semdgom materialur samyaroSi (Cvens SemTxvevaSi dedamiwa-

ze). es metaforulad daaxloebiT imas momagonebs, rogor ik-

vebeba mcenare miwaSi arsebuli marilebiT, simlaSiT, ris

Semdgomac isxams yvavils, romlebsac Semdgom nayofis aRmo-

ceneba mosdevs xolme, magram vidre nayofi mkvaxea mas mware

gemo aqvs. rodesac igi simwifeSi gadadis tkbili da saamo

xdeba misTvis vinc miirTmevs. magram Tu xeze darCeba, aravin

miirTmevs, Tu ki is Zirs, miwaze ar Camovardeba da iseTive

xes ar daudebs saTaves, rogori nayofidanac aRmocenda, ma-

Sin xezeve damJavebas daiwyebs, dalpeba da, ubralod, uvar-

gisi gaxdeba rogorc nayofis mirTmevis moyvarulisaTvis,

ise axali sicocxlis aRmocenebis dasabamis micemisaTvis.

anu cocxali arsebis individualuri sulis mxridan, misTvis

gankuTvnili misiis Sesrulebis gzaze dadgomis Semdgom, Se-

iZleba iTqvas, rom realurad ori gza aqvs individualur

sxeulTan anu materialur garemosTan mimarTebaSi. erTi pa-

siuria da ufro martivia, rac srul gandgomilebaSi da fi-

zikur ganmartoebaSi gamoixateba, anu gardacvaleba sxeul-

Si arsebobis periodSi. ris saukeTeso nimuSic RvTismSobeli

mariamia, romelzec gamoiTqmis ara — mokvda an gardaicvala,

aramed iTqmis sityva — miiZina. meore gza aqtiuria da, Sesaba-

misad, ufro rTulic. brbos xalxad gadaqcevis, xalxis sa-

zogadoebad Camoyalibebis, sazogadoebis saxelmwifod ga-

daqcevis da a. S. anu materialur samyaroSi mis garSemo gan-

sxeulebulad arsebuli cocxali arsebebisTvis simwifeSi

gadayvanis, maTSi arsebuli Secnobili zogadi cnobierebis

ufro ganviTarebisa da Camoyalibebis saSualebad gadaqce-

vaSi gamoixateba. aucileblad unda iTqvas, rom sakuTari in-

dividualizmis gamovlinebis ki ara, amis qonis uflebac ki

ara aqvs am gzaze mdgars (igulisxmeba individualizmis is

raodenoba, romelic harmoniul proporciul Tanafardoba-

ze metia), es Sesavlis saxiT. faqtiurad, es cocxali arseba

gaxlavT xelmwife anu is, vinc WeSmaritad simwifis cnebas

Page 93: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

192

akmayofilebs, TviT absoluturi WeSmaritebis gadasaxedi-

dan. xolo adamianebisgan Semdgar sazogadoebas, romlebic

misken arian midrekilni da misi, rogorc zogadi cnobiere-

bis garSemo mkvidrdebian, SegviZlia vuwodoT — saxelmwifo.

anu maT surT is zogadi cnobiereba, romlis ConCxzec arian

erTad SekavSirebulni, ufro maRal saferxurze aiyvanon,

evoluciis kanonebiT ganaviTaron, simwifisken mimaval gza-

ze dadgnen. me vfiqrob, materialuri samyarosTvis es aris

WeSmariti misiis erTaderTi swori gza da amavdorulad yve-

laze rTuli.

Tavad saxelmwifosTvis es aris urTulesi gamocda, rame-

Tu igi valdebulia erTdroulad xuTi fardobiTobis sis-

temaSi iyos kompetenturi da Tanmimdevruli.

axla ki msurs Cemi SexedulebiT Camovayalibo saxelmwi-

fos mowyobis sistema, rac sasurvelia yvela im niuansis gaT-

valiswinebiT, romlebic daakmayofilebs yvelasa da yvelaf-

ris ufleba-movaleobriv speqtrs.

pirvel rigSi minda aRvniSno ra warmoadgens materialur

samyaroSi absolutur WeSmaritebas. absoluturi WeSmari-

tebis gamovlinebas materialur samyaroSi warmoadgens ka-

noni da is, rac kanons warmoadgens. Cvens epoqaSi, dResdRei-

sobiT, es gaxlavT konstitucia. is aris uzenaesi (unda iyos

yovel SemTxvevaSi) yvela da nebismieri materializirebuli

sxeulisTvis, romelic konstituciis moqmedebis fizikur

sazRvrebSi imyofeba, anu im sazogadoebis geografiuli na-

wilia, romelmac saxelmwifod gamoacxada sakuTari erTia-

noba. yvela da nebismieri, vinc konstituciis mier dadgeni-

li kanonebis darRvevis fasad cdilobs sakuTari miznis miR-

wevas, is WeSmaritebasTan, absolutur WeSmaritebasTan da,

raoden ucnauradac ar unda mogeCvenoT, absoluturi WeSma-

ritebis mier aRiarebul uzenaes pirovnebasTan da saerTod,

samebasTan winaaRmdegobaSi moxvdeba. anu adamianur enaze —

is danaSauls sCadis, xolo zeadamianur enaze — suls ibinZu-

rebs. es gaxlavT saxelmwifos sistemaSi xedvis pirveli

umaRlesi fardobiTobis safexuri. amis realurad Sesrule-

bis unari mxolod im adamians SeuZlia hqondes, romelsac

srulyofilad aqvs moculi is zogadi cnobiereba, rasac un-

da miaRwios saxelmwifos mimdinare zogadma cnobierebam,

Page 94: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

193

anu sazogadoebam da TiToeulma misma wevrma, anu es adamiani

ukve simwifis mdgomareobamdea misuli. aseTi ki Tavad xel-

mwifea, anu is, vinc iyo mizezi saxelmwifos Seqmnisa. Tu mox-

deba ise, rom saxelmwifoSi mcxovrebi adamiani miaRwevs am

dones, igi an xelmwifis Tanamdebare mdgomareobas daika-

vebs, rasac xelmwife ganusazRvravs da TanamdebobiT (xel-

mwifis uaxloes wreSi mdebareobis uflebiT) dajildovdeba

an sxva safexurebrivad maRal saxelmwifoSi gadava zogadi

cnobierebis aRqmis ufro gasaRrmaveblad. am arCevans adami-

ani TviTon akeTebs damoukideblad.

rac Seexeba danarCen oTx fardobiT safexurs, maTi er-

TmaneTisgan damoukideblad ganxilva arasasurvelia da isi-

ni kompleqsurad iqnebian ganxilulni. saxelmwifos uzenaesi

cnebidan, kanonmdeblobidan gamomdinare am oTx personifi-

cirebul nawils Semdegnairad davyofdi: 1) kanonSemoqmede-

ba da kanonSemomqmedni. isini raodenobrivad am oTxidan yve-

laze cotani unda iyvnen, magram eTikurad, xarisxobrivad

yvelaze didni da maRalni sazogadoebaSi. 2) kanondamcvelo-

ba da kanondamcvelni. isini zedmiwevniT obieqturni unda iy-

vnen da msajuleba, samarTlis dadgena unda hqondeT mindo-

bili, rodesac sazogadoebaSi raime tipis uTanxmoeba dai-

sadgurebs. 3) kanonaRsrulebloba da kanonis aRsrulebis

samsaxurSi myofni. maTi raodenoba ufro meti unda iyos,

vidre zeda ori ganyofilebis warmomadgenelni iqnebian. maT

sazogadoebis mimarTvis, miTiTebis ufleba unda gaaCndeT,

rodesac arsebuli kanonebis CarCoebidan gasvlis mcdelo-

bas SeamCneven da yvela, vinc maT mimarTavs raime sakiTxis ga-

sarkvevad, movaleobrivi suliskveTebiT unda daakmayofi-

lon is. faqtiurad, isini unda iyvnen kanoniT gaTvaliswine-

bul uflebaTa ar darRvevisa da kanoniT gaTvaliswinebul

movaleobaTa aRsrulebis garanti. 4) kanonmorCileba da ka-

nonmorCilni. es gaxlavT sazogadoebis absoluturi umrav-

lesoba raodenobrivi TvalTaxedviT. isini valdebulni ari-

an daemorCilon da daicvan kanonebi, rac TviTon aqvT aRqmu-

li da ar upirispirdebodnen maT da is nawili kanonebisa, rac

ara aqvT aRqmuli, im adamianebze morCilebiT unda miiRon,

romlebmac es ician, romelTac maTi qcevebis kontrolisa da

koreqtirebis ufleba aqvT miniWebuli. sxvanairad, isini sa-

Page 95: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

194

xelmwifos interesebis dacvas ver SeZleben da dapirispire-

baSi moxvdebian masTan.

aucileblad minda aRvniSno: 1) kanonSemomqmedni — mama-

kacuri sawyisis strategiis gangebis samsaxurSi dganan; 2) ka-

nondamcvelni — qaluri sawyisis strategiis gangebas emsaxu-

rebian; 3) kanonaRmsrulebelni — mamakacuri sawyisis taqti-

kuri nawilis gangebas emsaxurebian; 4) kanonmorCilni — qa-

luri sawyisis taqtikuri nawilis gangebas msaxuroben.

me msurs erTmaneTisagan safexurebrivad gansxvavebuli

oTxi tipis saxelmwifos struqturuli ganxilva SemogTava-

zoT. raoden ucnauradac ar unda mogeCvenoT, Cven, dRes-

dReobiT, yvelaze dabali safexuris warmomadgenlobiT sa-

xelmwifoebriv sistemaSi vimyofebiT (me ar vgulisxmob sa-

qarTvelos, romelic axla yalibdeba — `ras mibaZos~). anu

vgulisxmob mTel dRevandel dedamiwas, Tavisi zesaxelmwi-

foebiT da qvesaxelmwifoebiT. Tan sagulisxmo faqti is gax-

lavT, rom rac ufro maRalganviTarebulad aris miCneuli

romelime saxelmwifo, realurad miT ufro dabal safexur-

ze imyofeba saxelmwifoebrivobis WeSmariti arsobrivi gage-

bidan da aRqmidan.

I saferxurze imyofeba (igulisxmeba maRal safexurze)

saxelmwifoebrivi mowyobis is sistema, romelSic mamakacuri

sawyisis strategiul interesebs sazogadoebis mxridan pri-

oritetuli, wamyvani adgili ukavia. am tipis saxelmwifo su-

lierebis srulyofisken midrekilebiT SeiZleba gamovyo,

rogorc gansxvavebuli fenomeni saxelmwifoebrivobisa da,

faqtiurad, yvelanairi tipis modusebze, mijaWvulobebze,

SeZenil karmulobaze an raimes SenarCunebis survilze, ambi-

ciurobebze an emociurobebze maRla dgas da piradad Cem-

Tvis igi ufro ciuria da ara miwieri. ai, aseTia am tipis sa-

xelmwifoSi faseuloba, xedvis diapazonuri speqtri da ase-

Ti Tanacxovrebis principiT moqmedeben saxelmwifos oTxi

Stos Semadgeneli nawilebi, rogorc erTmaneTTan, ise kano-

nebTan da konstituciasTan. erTi Zalian mniSvnelovani, rac

aq minda aRvniSno, aris is, rom am tipis saxelmwifos daxasia-

Teba naTlad uCvenebs, rom ojaxi aris saxelmwifos tipi, ro-

mel formaze zeviTac dgas erTaderTi forma saxelmwifos

formireba `me~-Si sxva individualur sulebTan yovelgvari

Page 96: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

195

kontaqtis gareSe, Tumc es mdgomareoba adre Tu gvian albaT

mainc gadava da unda gadavides kidec obieqturi bunebrivi

svlis miyoliT ojaxuri tipis saxelmwifoebriv gamovline-

baSi. yvela sxva tipis saxelmwifoebrivi formireba am ganxi-

lul variaciaze eTikurad yovelTvis dabla imyofeba da iq-

neba.

II safexurze imyofeba saxelmwifoebrivi mowyobis is sis-

tema, romelSic qaluri sawyisis strategiul interesebs sa-

zogadoebis mxridan prioritetuli adgili ukaviaT. am tipis

saxelmwifo, materialuri samyaros SefasebiT, oqros xanaa.

Cemi gadasaxedidan es saTnoebis, sikeTis qmnis modusze mdga-

ri sistemaa da wina safexurze myof saxelmwifos Tu axasia-

Tebda sakuTar Tavze Zalauflebis qona + bunebrivoba, ro-

gorc Zalian mokle daxasiaTeba da erTgvarad erTi sityviT

uSualobiT gamoixateba. II safexuris mokle daxasiaTeba am

tipisa iqneba: `oqros Sualedi~ = Zalauflebaze uaris Tqma +

TviTkontroli. rameTu kidev II saxelmwifo wyobaa Camosaya-

libebeli cxriliT Semovifarglebi.

Page 97: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

196

III safexurze imyofeba saxelmwifoebrivi mowyobis is sis-

tema, romelSic mamakacuri sawyisis taqtikur interesebs sa-

zogadoebis mxridan prioritetuli adgili ukavia. am tipis

saxelmwifo sulieri samyaros SefasebiT uRmerTobis, Rmer-

Tis ignorirebis xanaa, xolo materialuri samyaros Sefase-

biT diqtatis, diqtaturis xanaa, xolo absoluturi WeSmari-

tebis SefasebiT evoluciis TviTneburi daCqarebis, e. w. vne-

bis modusis aqtivizirebis xanaa. III safexuris mokle daxasia-

Teba am tipisa iqneba: diqtatura = SeuniRbavi, aSkara Zala-

ufleba garemoze + kontrolirebadi, cenzurirebuli anar-

qia sazogadoebaSi.

am tipis saxelmwifos mokle cxriluri daxasiaTeba.

Page 98: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

197

mokle Sefasebis saxiT vityvi, rom am tipis saxelmwifo

dgas sulieri WuWyisgan erTi individualuri sulis mier da-

narCen individualur sulTa iZulebiTi gasufTavebisken mi-

maval gzaze da es xana materialuri samyaros mxriv satanisa

da eSmakis xanad moiazreba. ras vizamT, aseTia ucodinrobis,

codnis deficitis Sedegi.

IV safexurze imyofeba saxelmwifoebrivi mowyobis is

sistema, romelSic qaluri sawyisis taqtikur interesebs sa-

zogadoebis mxridan prioritetuli adgili ukavia. am tipis

saxelmwifo sulieri samyaros SefasebiT agreTve uRmerTo-

bis, RmerTis ignorirebis xanaa. materialuri samyaros Sefa-

sebiT standartizaciis, demokratiis xanaa. xolo absolu-

turi WeSmaritebis gadasaxedidan civilizirebis TviTnebu-

ri daCqarebis, e. w. umecrebis modusis aqtivizirebis xanaa. IV

safexuris mokle daxasiaTeba am tipisa iqneba: demokratia =

SeniRbuli faruli Zalaufleba garemoze + ukontrolo

anarqia sazogadoebaSi.

am tipis saxelmwifos mokle cxriluri daxasiaTeba.

es saxelmwifo dgas sulieri WuWyis gazrdisken mimaval

gzaze, rameTu `aRmzrdeli~ `aRsazrdelis~ mier aris marTu-

li, magram es aucilebeli safexuria evoluciis gzaze da am

tipis saxelmwifo SemdgomSi aucileblad Seicvleba I tipis

saxelmwifoTi da a. S.

Page 99: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

198

Page 100: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

199

epoqa satÁa xasiaTdeba patiosnebiT, sibrZniTa da reli-

giurobiT. masSi TiTqmis ar arsebobs ugunureba da mankiere-

ba. satÁa Áuga mTeli ciklis droiTi xangrZlivobis 40%-s

moicavs.

epoqa tretaSi mankiereba Semodis da mTeli ciklis dro-

iTi xangrZlivobis 30%-s moicavs.

epoqa dvaparaSi ufro metad ecema patiosneba da religi-

uroba, mankiereba ufro izrdeba da mTeli ciklis droiTi

xangrZlivobis 20%-s moicavs.

epoqa kali-ÁugaSi uaRresad matulobs uTanxmoeba, ugu-

nureba, arareligiuroba da mankiereba, WeSmariti zneoba

praqtikulad ar arsebobs. kali-Áuga mTeli droiTi ciklis

xangrZlivobis 10%-s moicavs. kali-ÁugaSi bilwiereba imde-

nad izrdeba, rom epoqis bolos Tavad uzenaesi ufali evli-

neba da iwyebs axal satÁa-Áugas.

Page 101: დათო ყანდაშვილი - სულიერ ფასეულობათა ანბანი

200

kompiuteruli awyoba da

ydis dizaini nana yandaSvili

gamomcemloba `universali~ Tbilisi, 0179, i. WavWavaZis gamz. 19, �: 22 36 09, 8(99) 17 22 30

E-mail: [email protected]