VIETNAM NEWS NETWORK (VNN)P.O. Box 661162Sacramento, CA 95866Phone & Fax: 916-480-2724 Email: vnn@vnn-news.comWebsite: www.vnn-news.com

**********************************Bài Vª Hàng NgàyNgày 25 Tháng 06 Næm 2007**********************************

1- Bình LuÆn ViŒt Nam- Ông Tri‰t VŠ RÒiTrÀn Khäi

2- DiÍn ñàn Häi Ngoåi- ChÜa ñû Trܪng Thành NguyÍn Xuân Nghïa

3- Tin TÙc QuÓc N¶i- Nh»ng Ông Tr©i ConLê Minh

4- PhÕng VÃn- ñài RFA PhÕng VÃn Giáo SÜ Tå Væn Tài VŠ Vø KiŒn ChÃt Da Cam: Ai së th¡ng?

5- Tåp Ghi Væn NghŒ.- NgÜ©i MÏ trÀm l¥ng và Graham GreeneNguyÍn Månh Trinh

6- Th©i S¿ Nܧc Úc- Có thai khi chÜa th‹/chÜa muÓn làm MË Hoàng ñ.ThÜ

7- Tin TÙc ñó ñây- Bän tin nܧc Úc

8- Th‹ Thao TuÀn Qua- M¶t Vài S¿ Ki‰n Th‹ Thao Lš Thú TuÀn QuaNam Thanh

9- GÜÖng XÜa Tích CÛ- ñáp Tå ÷n Sâu Mõ Sàigòn

**********************************

1- Bình LuÆn ViŒt Nam

- Ông Tri‰t VŠ RÒi

TrÀn Khäi (VNN)

Khi bån džc nh»ng dòng ch» này, thì ông NguyÍn Minh Tri‰t Çã r©i khÕi Hoa Kÿ. VÆy là xong gÀn m¶t tuÀn lÍ vi‰ng thæm Hoa Kÿ cûa ngÜ©i Çang gi» chÙc Chû TÎch Nܧc CSVN, trên nguyên t¡c là chÙc vø cao nhÃt nܧc nhÜng th¿c t‰ trong nŠn Ƕc tài Çäng trÎ vÅn còn n¢m dܧi vài ngÜ©i khác. Nh»ng gì ông Tri‰t, và cä phái Çoàn gÀn 200 doanh nhân và cán b¶ cao cÃp "thu hoåch" ÇÜ®c sau chuy‰n Çi lÎch sº này?Ch» thÜ©ng ÇÜ®c sº døng nhÃt tåi quê nhà cho nh»ng trÜ©ng h®p này có lë là ch» "Ãn tÜ®ng". Ch¡c ch¡n là th‰. Kinh ngåc, khó quên, Çáng nói. Có th‹ g†i là lÎch sº. Chúng ta nÖi Çây không bàn chuyŒn các h®p ÇÒng kinh t‰, væn hóa hay giáo døc làm chi. NhiŠu ngÜ©i nói rÒi. Mà th¿c t‰, n‰u ông Tri‰t không t§i, thì các h®p ÇÒng Çó rÒi cÛng së có lúc ÇÜ®c kš. Ông Tri‰t chÌ là Çi v§i tính cách tuyên truyŠn thôi. Bän væn l§n nhÃt trong chuy‰n Çi Çáng nh§ này là TIFA, hiŒp ܧc khung vŠ ÇÀu tÜ và thÜÖng måi là do m¶t ThÙ Trܪng kš, và së dÅn t§i m¶t hiŒp ܧc t¿ do mÆu dÎch ViŒt-MÏ tÜÖng lai. TIFA cÛng không cÀn t§i ch» kš cûa B¶ Trܪng n»a. ThÆm chí, ông Tri‰t cÛng chÜa ch¡c džc t§i nºa trang TIFA, m¶t m§ trang giÃy Çòi hÕi ki‰n thÙc chuyên gia kinh t‰ nhiŠu hÖn là kinh nghiŒm n¡m quyŠn lãnh Çåo cûa m¶t ch‰ Ƕ Ƕc tài toàn trÎ. VÆy thì, tåi sao ông Tri‰t cÀn Çi?Trܧc tiên, Tri‰t Çi là vì Bush m©i, coi nhÜ trä lÍ hÒi næm ngoái TT Bush d¿ h¶i nghÎ APEC ª Hà N¶i. ThÙ nhì, Tri‰t Çi vì Tri‰t muÓn Çi. Hình änh ông Tri‰t së hiŒn ra dܧi Óng kính truyŠn hình quÓc t‰, tha hÒ mà cÜ©i v§i vÅy tay. Thân thiŒn. €, nh»ng hình änh thân thiŒn qua ngÜ©i lãnh Çåo trên nguyên t¡c là quyŠn l¿c nhÃt VN së làm m© Çi các hình änh u tÓi vŠ Hà N¶i, m¶t ch‰ Ƕ c¶ng sän vÅn bÎ nhìn nhÜ n¢m chung giÕ v§i B¡c Hàn, Cuba. ´t nhÃt, vŠ m¥t tuyên truyŠn, ông Tri‰t së chÙng minh ÇÜ®c v§i dân MÏ r¢ng Hà N¶i không phäi nhÜ Bình NhÜ«ng cûa B¡c Hàn, và cÛng không phäi nhÜ Havana cûa Cuba. Th‰ gi§i khi mª truyŠn hình CNN, và së thÃy ông Tri‰t m¥c b¶ Âu phøc, th¡t cà-våt hŒt nhÜ MÏ, ÇÜa tay chào, vÅy vÅy... Hoàn toàn khác h£n hình änh Kim Jong-Il trong b¶ trang phøc Çåi cán 4 túi, và cÛng khác h£n hình änh Fidel Castro lúc nào cÛng quân phøc v§i râu xÒm. Có hình änh khác Çi nhÜ

th‰ trên TV MÏ thì së là thành công l§n rÒi. Tuy nhiên, không phäi chuyŒn gì cÛng nhÜ š ông muÓn. ñiŠu h‰t sÙc bÃt ng© cho chuy‰n Çi cûa ông Tri‰t låi xäy ra tØ khoäng tháng 3-2006, khi các ÇÒng chí cao cÃp cûa ông bÓ ráp các nhà dân chû, và khi vø xº linh møc NguyÍn Væn Lš tåi Hu‰ Ƕt nhiên xäy ra diÍn bi‰n ngoài tính toán, v§i hình änh ngÜ©i công an bÎt miŒng linh møc Lš, thì dÜ luÆn quÓc t‰, trܧc tiên là tåi Hoa Kÿ, b¡t ÇÀu có bÃt l®i.Thêm m¶t loåt Ç®t Çàn áp các nhà bÃt ÇÒng chính ki‰n n»a. Vø tòa xº tù hai luÆt sÜ NguyÍn Væn ñài, Lê ThÎ Công Nhân. RÒi b¡t và giam thêm nhiŠu nhà dân chû khác. Chuy‰n Çi hi‹n nhiên là thÃy rõ có mây mù giæng phû. ñÖn giän l¡m. TÃt cä các bän tin quÓc t‰, dù AP, Reuters hay AFP, ÇŠu g†i hÀu h‰t nh»ng ngÜ©i bÎ b¡t giam Ç®t này ho¥c là cyber dissidents (nh»ng ngÜ©i bÃt ÇÒng chính ki‰n trên mång Internet), ho¥c là cyber journalists (các phóng viên trên mång Internet). Ngay ª cách dùng ch», Çã cho thÃy dÜ luÆn thuÆn chiŠu cho dân chû rÒi. N‰u bån Ç‹ š, së rÃt ít ngÜ©i g†i nh»ng ngÜ©i bÎ tù Ç®t này, dù là Huÿnh Nguyên Lang, NguyÍn B¡c Truy‹n, TrÜÖng QuÓc Huy, Lê Nguyên Sang, vân vân...... là democracy activists, hay là pro-democracy activists (các nhà hoåt Ƕng vì dân chû). DÜ©ng nhÜ chÌ có n» luÆt sÜ Bùi Kim Thành, Çang bÎ ÇÄy vào nhà thÜÖng Çiên Biên Hòa, là ngoài danh sách 'phóng viên mång.' Và th¿c t‰, chÌ có dân ViŒt Nam mình m§i g†i cho g†n là các nhà dân chû thôi, còn báo chí quÓc t‰ g†i h† là "các nhà báo trên mång." Nghïa là t¿ Ƕng, h† bÎ b¡t là vì quyŠn t¿ do báo chí. Th‰ thì báo chí phäi bênh nhau. Th‰ thì, hình änh ông Tri‰t có vÈ hiŠn lành, có vÈ thân thiŒn... Çã bÎ ngay thành ki‰n cûa dÜ luÆn báo chí quÓc t‰ là ki‹u bàn tay s¡t b†c nhung rÒi. Th‰ thì, chÜa lên phi cÖ, Çã thÃy ngay ông Tri‰t thua to vŠ dÜ luÆn. M¶t câu hÕi h‰t sÙc bí hi‹m, r¢ng vì sao nhà nܧc CSVN không ch© ông Tri‰t tØ MÏ vŠ rÒi m§i Çàn áp các nhà dân chû? Tr©i å, ai mà bi‰t. Có lë, chính ông Tri‰t cÛng không bi‰t n°i. Có phäi vì B¶ Trܪng Công An Lê HÒng Anh muÓn bi‹u diÍn quyŠn l¿c nhÜ th‰? Hay vì Thû Tܧng NguyÍn TÃn DÛng nghe l©i B¡c Kinh thúc ép nên phäi b¡t m¶t loåt các nhà dân chû Ç‹ bày tÕ trung thành v§i bài h†c Thiên An Môn? Hay là vì ông Nông ñÙc Månh Çòi hÕi bàn tay s¡t Çàn áp dân chû Ç‹ làm quà cúng vong ông HÒ trܧc ngày 19-5? Dù lš do gì Çi n»a, thÃy rõ r¢ng chuy‰n Çi Çã hÕng vŠ m¥t tuyên truyŠn. Còn nói r¢ng chuy‰n Çi thành công vŠ m¥t kinh t‰ hay giáo døc, thì các cÃp B¶ Trܪng v§i ThÙ Trܪng làm ÇÜ®c rÒi. Có lë, chÌ có vÃn ÇŠ chÃt da cam là cÀn hiŒn diŒn cûa ông Tri‰t, vì theo nghÎ trình thì ông Bush và ông Tri‰t së giäi quy‰t chuyŒn này, mà ngay hôm ThÙ TÜ thì Çã có các cam k‰t giúp Ç« nhân Çåo qua kênh dân s¿ cûa h¶i bÃt vø l®i Ford Foundation. Hình änh ông Bush và ông Tri‰t ngÒi bàn vŠ chÃt da cam së có tính bi‹u tÜ®ng là khép låi trang cuÓi cùng cûa Cu¶c Chi‰n ViŒt Nam.Dù ông Tri‰t có tåo ÇÜ®c tính bi‹u tÜ®ng khép låi cu¶c chi‰n nhÜ th‰, nhÜng hình änh Linh Møc NguyÍn Væn Lš bÎ bÎt miŒng ÇÜ®c dân bi‹u Ed Royce ÇÜa ra trong bu°i h†p báo ª tòa nhà QuÓc H¶i hôm ThÙ Næm 21-6-2007 Çã mª ra m¶t phÀn bÙc màn tre Ç‹ cho dÜ luÆn Hoa Kÿ thÃy m¶t cu¶c chi‰n m§i Çang b¡t ÇÀu diÍn ra gay g¡t ª VN: cu¶c chi‰n vì nhân quyŠn, vì t¿ do dân chû.Khi dân bi‹u Zoe Lofgren hôm ThÙ Næm trình lên nghÎ quy‰t H.RES. 506 Ç‹ Çòi TT Bush ÇÜa CSVN vào låi bäng các nܧc quan ngåi CPC vì Çàn áp t¿ do tôn giáo, và

Çòi rút låi quy ch‰ Üu Çãi mÆu dÎch PNTR; và khi 7 ThÜ®ng NghÎ Sï kš tên trong lá thÜ do TNS Sam Brownback gºi TT Bush Çòi áp l¿c ông Tri‰t phäi thä 9 phóng viên mång Çang bÎ giam, ÇiŠu Çó có nghïa là ông Tri‰t Çã thua rÃt ÇÆm vŠ dÜ luÆn quÓc t‰.ñó là nh»ng diÍn bi‰n rÃt cø th‹, mà b¶ Âu phøc và chi‰c cà-våt và cä nø cÜ©i rÃt tÜÖi cûa ông Tri‰t cÛng không cÙu n°i. Hình änh tŒ håi này là: Hà N¶i cÛng tŒ håi nhÜ Bình NhÜ«ng và Havana.Riêng ÇÓi v§i MÏ, Hà N¶i còn tŒ hÖn n»a. Vì trܧc gi© dÜ luÆn quÓc t‰ không bÆn tâm vŠ chuyŒn CSVN tráo trª v§i dân VN, vì ÇÖn giän Çó là chuyŒn gi»a ngÜ©i VN, xem nhÜ cu¶c chi‰n nào cÛng có chuyŒn trä thù tàn båo, dù Çó là chuyŒn cäi cách ru¶ng ÇÃt, ÇÃu tÓ, Ç°i tiŠn, ÇÄy Çi kinh t‰ m§i, giam tù cäi tåo, xi‰t h¶ khÄu, xô thuyŠn nhân ra bi‹n, vân vân... LÀn này, Hà N¶i tráo trª v§i chính các chính khách MÏ trܧc gi© vÅn bênh v¿c Hà N¶i, và Çã mÃt rÃt nhiŠu bån trong quÓc h¶i MÏ. VÆy là ông Tri‰t Çã r©i Hoa Kÿ rÒi. Có thêm quá nhiŠu chuyŒn Ç‹ suy nghï. Trong lòng tôi, thì tôi vÅn mong ông Tri‰t ÇÜ®c sÙc khÕe an lành, Ç‹ ông suy nghï nhiŠu thêm vŠ chuy‰n Çi vØa qua. Ông là ngÜ©i ÇÜ®c tin là phe cÃp ti‰n, cªi mª, ít nhÃt cÛng Çã tØng hi‹u ÇÜ®c nŠn t¿ do quš giá cûa MiŠn Nam VNCH trܧc kia, mà ông Çã góp phÀn làm søp Ç°. Làm sao ông Tri‰t có th‹ quên ÇÜ®c th©i ông Çi h†c ª Sài Gòn, mà không cÀn giÃy tåm v¡ng nào xin tØ cänh sát B‰n Cát, Bình DÜÖng, Ç‹ rÒi vào Sài Gòn mà cÛng không cÀn xin giÃy tåm trú nào ª Sài Gòn. Không phäi Çó là m¶t t¿ do tuyŒt v©i hay sao - chÌ k‹ m¶t ÇiŠu ÇÖn giän th‰ thôi.Thêm n»a, k› niŒm chuy‰n Çi này cûa ông së khó quên, khi tØ TT Bush, cho t§i các thÜ®ng nghÎ sï, dân bi‹u và nhiŠu ngàn ÇÒng hÜÖng cûa ông ÇŠu l§n ti‰ng Çòi nhân quyŠn.Ông Tri‰t h£n không quên th©i t¿ do bi‹u tình ª Sài Gòn, và lÀn này nhìn thÃy bi‹u tình ª xÙ MÏ së nh¡c ông nh§ r¢ng trÙÖc 1975, MiŠn Nam cho ngÜ©i dân quyŠn t¿ do bi‹u tình. Và bän thân ông, có lë cÛng nhiŠu lÀn bi‹u tình ª Çåi h†c xá sinh viên Minh Mång (QuÆn 5, Sài Gòn), và cÛng có lÀn ª ngay ñaÎ H†c Khoa H†c, nÖi ông tØng h†c, và ª ñaÎ H†c SÜ Phåm, nÖi phía sau giäng ÇÜ©ng mà ông phäi vào, khi ghi tên h†c Toán.Tåi sao bây gi© cÃm dân tÃt cä các quyŠn ÇÖn giän nhÜ th‰? BÎt miŒng Çâu có hay ho gì Çâu.Bän thân tôi, tôi cÛng mong mÕi các cán b¶ trong phái Çoàn kš ÇÜ®c nhiŠu h®p ÇÒng kinh t‰ Ç‹ tæng tÓc kinh t‰, Ç‹ tåo thêm viŒc làm cho dân mình. Không ngÜ©i ViŒt häi ngoåi nào muÓn làm cho dân mình nghèo, dù là có không hài lòng v§i ch‰ Ƕ.NhÜng hãy nhìn vào cÓt tûy vÃn ÇŠ: guÒng máy Ƕc tài toàn trÎ chÜa bao gi© làm minh båch k‰ toán, và luôn luôn là c¶i nguÒn tham nhÛng, vì quyŠn l¿c tÆp trung vào cán b¶ Çäng mà không cÖ quan nào ÇÜ®c phép th¡c m¡c.Ông Tri‰t là ngÜ©i có cÖ duyên hi‹u cái hay cái dª cûa MiŠn Nam, và hi‹u ÇÜ®c lòng dân ViŒt häi ngoaÎ qua chuy‰n Çi này. Xin chúc ông và phái Çoàn suy nghï thÆt kÏ, thÆt sâu, Ç‹ tìm cho ra c¶i nguÒn các sai lÀm nhiŠu thÆp niên cûa ch‰ Ƕ. Và hãy thÃy, nhân quyŠn và dân chû là møc tiêu cao quš nhÃt cûa nhân loåi. Không ai có quyŠn nhân danh hi‰n pháp hay luÆt pháp nào Ç‹ chà Çåp nhân quyŠn và bác bÕ dân chû. Hy v†ng chuy‰n Çi së không u°ng.

* TT. Bush ti‰p NguyÍn Minh Tri‰t tåi Nhà Tr¡ng ngày 22-06-2007

=END=

2- DiÍn ñàn Häi Ngoåi

- ChÜa ñû Trܪng Thành NguyÍn Xuân Nghïa (VB- 23-06-2007)

Ông Chû tÎch nܧc cùng Çoàn múa rÓi nܧc...Ngày xÜa, Bác HÒ dܧi bút hiŒu TrÀn Dân Tiên Çã vi‰t C m¶t cuÓn sách ng®i ca Chû tÎch HÒ Chí Minh. Ch» "cä" ª Çây là cûa tác giä h† TrÀn, hay h† HÒ, không phäi cûa ngÜ©i vi‰t bài này.Ngày nay, con cháu Bác HÒ Çã khá hÖn rÒi, vì nhân loåi Çã Çi qua th‰ k› 21, nên h† cÛng phäi ti‰n dÀn ra th‰ k› 20.Nhân chuy‰n vi‰ng thæm Hoa Kÿ cûa ông NguyÍn Minh Tri‰t, truyŠn thông trong nܧc Çã long tr†ng loan tin cho ngÜ©i ViŒt Nam, r¢ng nhÆt báo kinh doanh có uy tín cûa MÏ là t© Wall Street Journal Çã dành C bÓn trang nói vŠ chuy‰n Çi cûa Chû tÎch nܧc, v§i trên cùng là tÃm hình T°ng thÓng Bush b¡t tay ông Tri‰t.Nh© thiên hå Çã ti‰n ra th‰ k› 20 nên nh»ng ngÜ©i mÅn cán Çánh trÓng th°i kèn cho chuy‰n Çi này không g†i t© Wall Street Journal là... NhÆt Báo PhÓ Wall hay PhÓ TÜ©ng. Âu cÛng Çã là ti‰n b¶.NhÜng, h† vÅn không... bi‰t ljm.Trong bÓn trang, tØ B13 ljn B16 cûa sÓ báo ra ngày ThÙ TÜ 20 tháng Sáu, nguyên C (lÀn này là cûa ngÜ©i vi‰t!) trang B16 là m¶t trang quäng cáo cûa Ngân hàng Nông nghiŒp và Phát tri‹n Nông thôn Agribank. VÎ chi chÌ còn låi có ba trang thôi.Mà C (cÛng th‰) ba trang còn låi cÛng chÌ là quäng cáo dܧi m¶t ti‹u ÇŠ Çã bÎ truyŠn thông trong nܧc bóc mÃt: "Special Advertising Section" - Nôm na là "Quäng

cáo nh© cÆy Çæng" - và trä tiŠn rÃt b¶n! Trong ba trang Çó, phân nºa trang Çã dành cho hai phÀn quäng cáo cûa hãng bia Hadita và l» hành Jetabout Asia Vacation, phÀn còn låi là nh»ng bài vi‰t quäng cáo, hay tuyên truyŠn.M¶t cách minh båch và rõ ràng, Ngân hàng Agriban Çã chi tiŠn thuê m¶t công ty quäng cáo MÏ quæng mÃy trang này lên t© Wall Street Journal Ç‹ quäng cáo cho chuy‰n Çi cûa ông Tri‰t vào ThÎ trÜ©ng New York, v§i tác døng khá khá... tÒi, vì ngang tÀm n¶i dung các bài vi‰t, trong Çó có C (cÛng vÆy) hai bän tin cûa Thanh Niên News.NhÜng, nh¢m nhò gì mÃy ti‹u ti‰t Çó. ChÌ bi‰t là chuy‰n Çi cûa ông Tri‰t Çã thu mÓi l®i con con cho phân vø quäng cáo cûa t© Wall Street Journal. ChÙ t© báo không r‡i hÖi th°i kèn cho Çám rܧc cûa vÎ Chû tÎch nܧc.Tuy nhiên, nh»ng kÈ bäo tr® - tÙc là nh»ng ngÜ©i bäo Ngân hàng Agribank y‹m tr® chuy‰n Çi b¢ng bÓn trang quäng cáo - Çã nh¡m vào møc tiêu khác. Là tuyên truyŠn ngÜ®c vŠ trong nܧc, r¢ng t© báo sÓ m¶t vŠ kinh doanh cûa Hoa Kÿ Çã Ç¥c biŒt chú š và ng®i ca chuy‰n Çi cûa Chû tÎch nܧc ta.Nói cho minh båch hÖn thì ch£ng lØa ÇÜ®c MÏ vÅn bÎp ÇÜ®c dân.VÅn là con cháu TrÀn Dân Tiên và m¶t bÀy con rÓi.ChÌ n¶i viŒc Çó cÛng cho thÃy trình Ƕ š thÙc và lÜÖng thiŒn cûa nh»ng ngÜ©i Çang lãnh Çåo ViŒt Nam! VÅn dùng thû Çoån v¥t Ç‹ che m¡t ngÜ©i dân ª nhà.ChuyŒn thÙ hai là HiŒp ÇÎnh khung TIFA!Tháng Chín næm ngoái, Hoa Kÿ Çã kš v§i HiŒp h¶i 10 QuÓc gia ñông Nam Á ASEAN m¶t thÕa ܧc chung làm khuôn kh° h®p tác, ki‹m tra, theo dõi và tranh tøng vŠ giao thÜÖng kinh t‰, g†i là Trade and Investment Framework Agreement, vi‰t t¡t là TIFA. Sau ÇÃy, lÀn lÜ®t các h¶i viên cûa ASEAN ÇŠu Çã kš hiŒp ÇÎnh này trØ ba nܧc låc hÆu nhÃt là Lào, Mi‰n ñiŒn và ViŒt Nam.Ngày 19 tháng Ba næm nay, khi Phó Thû tܧng kiêm Ngoåi trܪng Phåm Gia Khiêm qua thû Çô Hoa Kÿ, ông có ghé Væn phòng ñåi diŒn ThÜÖng måi Hoa Kÿ làm viŒc. Và cùng ñåi sÙ ThÜÖng måi Susan Schwab, Çôi bên Çã thông báo së kš k‰t hiŒp ÇÎnh TIFA. ñây chÌ là thû tøc bình thÜ©ng sau thÕa ܧc Hoa Kÿ và ASEAN vào næm ngoái. NhÜng con cháu TrÀn Dân Tiên Ç‹ dành viŒc kš k‰t Çó cho chuy‰n Çi cûa vÎ Chû tÎch nܧc. NhÜ thêm m¶t chÆu cây trang trí sân khÃu, hay m¶t ti‰ng trÓng ‰ch cho Çoàn múa rÓi.ñiŠu cÀn thi‰t là giäi thích cho ngÜ©i dân vŠ chuyŒn TIFA này thì ch£ng ai làm. CÙ nhÜ là m¶t thành tích cûa ñäng và Nhà nܧc ta và phäi Chû tÎch nܧc có m¥t m§i thành! Sau BTA v§i MÏ, rÒi WTO rÒi PNTR, tØng bܧc lãnh Çåo ñäng và Nhà nܧc ta Çang ÇÜa cä nܧc lên tÀm cao th©i Çåi...ViŒt Nam tÃt nhiên phäi kš m¶t thÕa ܧc thi‰t lÆp khuôn kh° Çàm phán và tranh tøng v§i Hoa Kÿ sau khi cä khÓi ASEAN Çã ÇÒng š.NhÜng, hiŒp ÇÎnh TIFA này chÌ là m¶t thû tøc cÀn thi‰t Ç‹ ViŒt Nam có th‹ xúc ti‰n ti‰p hai bܧc thäo luÆn là HiŒp ÇÎnh Song phÜÖng vŠ ñÀu tÜ (Bilateral Investment Agreement - BIA) và HiŒp ÇÎnh Ðu Çãi ThÜÖng måi (Preferrential Trade Agreement - PTA). Phäi có hai væn kiŒn này rÒi, ViŒt Nam m§i có th‹ mÖ tܪng ljn viŒc Çàm phán và kš k‰t ThÕa ܧc ThÜÖng måi T¿ do (Free Trade Agreement - FTA) loåi hiŒp ÇÎnh mà Hoa Kÿ chÌ kš v§i các quÓc gia hay nhóm quÓc gia thu¶c diŒn ÇÒng minh chi‰n lÜ®c cûa MÏ.

Ba væn kiŒn "hÆu-TIFA" m§i th¿c s¿ là chuyŒn sinh tº và Çòi hÕi rÃt nhiŠu thay Ç°i trong tÜ duy và cÖ ch‰ cûa ViŒt Nam. NhÜng ngÜ©i dân trong nܧc không hŠ bi‰t Ç‹ t¿ chuÄn bÎ, chÌ nghe là t© Wall Street Journal ng®i khen nܧc ta!M¶t ÇiŠu khác n»a mà ngÜ©i dân trong nܧc không bi‰t Çó là Ch‰ Ƕ Ðu Çãi T°ng quát vŠ Quan thu‰ (General System of Preferences - GSP).Theo ñåo luÆt Ngoåi thÜÖng Hoa Kÿ næm 1974, Hoa Kÿ Ç¥c biŒt chÃp nhÆn thêm cho các nܧc nghèo m¶t ch‰ Ƕ Üu Çãi là xuÃt cäng miÍn thu‰ vào MÏ m¶t sÓ m¥t hàng nhÃt ÇÎnh trong m¶t th©i hån nhÃt ÇÎnh. Ch‰ Ƕ Üu Çãi này tåo l®i th‰ Çáng k‹ cho khoäng 143 nܧc nghèo v§i chØng 4.650 m¥t hàng - mà ViŒt Nam Çang có sª trÜ©ng. GÀn Çây, T°ng thÓng Bush cÛng vØa kš giÃy cho tái tøc quy ch‰ GSP này.ñây là quy ch‰ tÓi huŒ quÓc cûa MÏ dành cho các nܧ nghèo và có l®i th‰ còn cao hÖn nh»ng cam k‰t trong khuôn kh° WTO.Tuy nhiên, Hoa Kÿ không chÃp nhÆn quy ch‰ GSP cho các quÓc gia C¶ng sän (nhÜ ViŒt Nam hay Trung QuÓc) ho¥c chÙa chÃp khûng bÓ (nhÜ Lybia). GÀn Çây, Lybia Çã giã tØ võ khí khûng bÓ nên có th‹ mÖ Ü§c ÇiŠu này và ViŒt Nam cÛng vÆy, sau khi Çã ÇÜ®c quy ch‰ PNTR næm ngoái. ñiŠu này, ngÜ©i dân trong nܧc cÛng chÜa bi‰t.NhÜng - ch» nhÜng éo le mà con cháu TrÀn Dân Tiên phäi bi‰t - Hoa Kÿ chÌ chÃp nhÆn ch‰ Ƕ tÓi Üu Çãi Ãy cho các nܧc chÃp nhÆn quy luÆt t¿ do lÆp h¶i, k‹ cä t¿ do nghiŒp Çoàn (có công Çoàn Ƕc lÆp, không phäi là cÖ ch‰ ki‹m soát và kiŠu vÆn cûa Çäng nhÜ hiŒn nay) và tôn tr†ng nh»ng ÇiŠu khoän vŠ bäo vŒ lao Ƕng, giäi trØ nån bóc l¶t lao Ƕng thi‰u nhi, bäo vŒ quyŠn sª h»u trí tuŒ. Và nhÃt là tôn tr†ng vŒ sinh và môi trÜ©ng!N‰u ViŒt Nam th¿c s¿ Ç°i m§i thì ngay sau khi ÇÜ®c quy ch‰ PNTR (Ngoåi thÜÖng Bình thÜ©ng và Vïnh viÍn) næm ngoái Çã phäi cäi sºa bên trong và vÆn Ƕng Ç‹ ÇÜ®c quy ch‰ GSP này. Næm nay, hån chót Ç‹ xin hܪng ch‰ Ƕ GSP là ngày... 22 tháng Sáu, ngày ông Tri‰t vào... làm viŒc v§i T°ng thÓng MÏ!NhÜng ViŒt Nam ta khác chÙ! Cäi sºa thì không mà vÆn Ƕng thì có thØa - cho hÒ sÖ chÃt Ƕc da cam! Nån dioxin gây ô nhiÍm sinh tº cho th¿c phÄm cûa ngÜ©i dân và là m¶t cän trª cho ch‰ Ƕ GSP là chuyŒn không có. ChÌ có dioxin tØ thuÓc khai quang cûa MÏ mà thôi!Cho nên, t°ng k‰t låi chuy‰n Çi cûa ông Tri‰t trܧc sau chÌ là m¶t màn múa rÓi. Và buÒn thay, ông Chû tÎch nܧc låi Çi cùng m¶t Çoàn hÖn hai chøc viên chÙc làm rÓi nܧc. BuÒn cho nh»ng doanh gia tháp tùng, Çi cùng Çám rܧc mà an ninh bÎ ki‹m soát rÃt ch¥t nhÜ Çi xuÓng xóm và sª bÎ ki‹m tøc b¡t g¥p.Nói cÛng t¶i, ông Tri‰t có th‹ làm gì hÖn khi k‹ vŠ cÃp bÆc trong hàng ngÛ lãnh Çåo B¶ Chính trÎ ª Hà N¶i, ông chÌ là ngÜ©i thÙ tÜ, lÀn lÜ®t dܧi T°ng bí thÜ Nông ñÙc Månh, ñåi tܧng B¶ trܪng Công An Lê HÒng Anh và Thû tܧng NguyÍn TÃn DÛng.ChuyŒn m¶t ông Chû tÎch nܧc có th‹ ª dܧi Thû tܧng vŠ thÄm quyŠn lãnh Çåo thì còn hi‹u ÇÜ®c, n‰u ViŒt Nam có ch‰ Ƕ ñåi nghÎ. NhÜng, cä Chû tÎch nܧc và Thû tܧng låi còn dܧi B¶ trܪng Công An và cä ba ÇŠu ª dܧi ngÜ©i ÇÀu Çäng thì có lë nܧc ta Çang có ch‰ Ƕ ñåi ngu.ñám rܧc cûa ñåi ngu có làm rÓi nܧc thì cÛng là s¿ thÜ©ng thôi.

K‰t luÆn ª Çây là h† chÜa ra khÕi Çôi chân dång háng cûa TrÀn Dân Tiên. Nghïa là chÜa trܪng thành nên vÅn phäi mánh v¥t.

* Hàng ngàn dân California bi‹u tình chÓng s¿ có m¥t NguyÍn Minh Tri‰t ngày 22 và 23-6-2007

=END=

3- Tin TÙc QuÓc N¶i

- Nh»ng Ông Tr©i Con

Lê Minh

Nh»ng Ông Tr©i - Con sâu m†t Çøc khoét tiŠn nhà nܧc, tiŠn dân tåi t°ng công ty Ç-Ü©ng sông miŠn B¡c-b¶ giao thông vÆn täi, Hà N¶i, ViŒt Nam. I.

PhÀn 1: Ông ñÎa chû m§i NguyÍn Huy Thanh giám ÇÓc Cäng Hà N¶i (78 Båch ñ¢ng, Hai Bà TrÜng, Hà N¶i, ViŒt Nam) - công ty thành viên cûa t°ng công ty ÇÜ©ng sông miŠn B¡c, Hà N¶i, ViŒt Nam.K‹ tØ næm 2003 sau khi tranh giành, chåy ch†t lên ÇÜ®c chÙc vø giám ÇÓc Cäng Hà N¶i (tên cÛ là Cäng phà Çen). Ông ÇÎa chû NguyÍn Huy Thanh b¡t ÇÀu ti‰n hành công cu¶c khai thác, bòn rút tiŠn cûa nhà nܧc b¢ng nh»ng hành Ƕng nhÜ sau: Trܧc tiên Ông ti‰n hành kš h®p ÇÒng liên doanh liên k‰t trên giÃy t© v§i công Hoa ViŒt TNHH Ç‹ xây d¿ng kho Çông lånh, làm kho bãi, nhÜng th¿c chÃt là cho công ty ViŒt Hoa tÜ nhân thuê ÇÃt cûa nhà nܧc v§i th©i hån hÖn 20 næm, Trong phi vø này ông ÇÜ®c công ty Hoa ViŒt cho låi quä m¶t khoän tiŠn ch¡c ch¡n không d§i 20.000 usd. Bên cånh Çó, nh¢m che m¡t các cÖ quan chÙc næng, ông thÜ©ng xuyên kš các h®p ÇÒng kinh t‰ khÓng v§i công ty TNHH ViŒt Hoa nh¢m møc Çích lÃy hoá ÇÖn ÇÕ, tåo doanh thu äo næm sau cao hÖn næm trܧc nh¢m møc Çích sº døng sÓ tiŠn hÖn 10 t› ÇÒng tiŠn doanh thu kho bãi thÆt hàng næm. Công viŒc thÙ hai Ông ti‰n hành bòn rút tiŠn cûa nhân dân, nhà nܧc b¢ng cách cäi tåo khu væn phòng cûa Cäng Hà N¶i. Trong hoåt Ƕng này, Ông giao cho ngÜ©i phø trách cùng Ông xây sºa là bà Tå ThÎ Khánh, lúc Çó là trܪng ban d¿ án cûa Cäng Hà N¶i, Khi cäi tåo khu væn phòng, sau khi hoàn thiŒn, bòn rút tiŠn cûa nhà nܧc b¢ng cách quy‰t toán khÓng, nâng cao chi phí xây d¿ng. Ông ÇiŠu chuy‹n bà Tå ThÎ Khánh, xuÓng m¶t b¶ phÆn khác Ç‹ nh¢m møc Çích che giÃu hành vi tham ô cûa mình, xóa såch giÃu v‰t. Công viŒc thÙ ba, Ông NguyÍn Huy Thanh ti‰n hành Ç‹ bòn rút, Çøc khoét tiŠn cûa nhà nܧc b¢ng cách, vay tiŠn ngân hàng, vay tiŠn cûa các công ty Çang thuê kho tåi cäng Ç‹ xây m§i nhà kho, các nhà kho xây m§i giá thành luôn luôn cao hÖn v§i giá trÎ th¿c vài træm triŒu ÇÒng. Các chû thÀu xây d¿ng tÃt nhiên së låi quä cho Ông Thanh. Công viŒc thÙ tÜ, Ông Thanh làm Ç‹ bòn rút, tham nhÛng tiŠn cûa nhà nܧc, Çó là hình thành nên các trung tâm XNK, giao ÇÃt cho h†, vØa Çåt ÇÜ®c møc Çích lÃy doanh thu khÓng, Ç‹ chi sÓ tiŠn khoäng 10 t› tiŠn doanh thu th¿c thuê kho cho h®p pháp, vØa Ç‹ tiŠn ngoài s° sách, vào túi tiêng tiŠn cho thuê m¥t b¢ng bãi máy móc thi‰t bÎ. Hàng tháng bình quân khoäng 20 triŒu tiŠn bãi máy thi‰t bÎ Ç‹ ngoài s° sách. Sau khi æn bÅm, Ông låi ti‰n hành xóa dÃu v‰t b¢ng cách giäi tán trung tâm, cho sát nhÆp vào phòng kinh doanh. Hoåt Ƕng thÙ næm Ông Thanh ti‰n hành nh¢m bòn rút tiŠn cûa công ty nhà nܧc là, Ông cho mua s¡m các thi‰t bÎ væn phòng nhÜ máy ÇiŠu hoà, máy phôtôcopy..., toàn b¢ng các ÇÒ rÈ tiŠn cûa trung quÓc nhÜng khai tæng cao giá Ç‹ ngÜ©i bán thÓi låi tiŠn, Ç¥c biŒt Ông cho thanh lš các loåi xe ôtô cÛ Çang ÇÜ®c công ty sº døng v§i giá rÈ-bán rÈ. Ông cÛng ÇÜ®c l®i tØ phía ngÜ©i mua khi h† mua ÇÜ®c rÈ h† së Çút lót tiŠn cho Ông. Sau Çó ngay lÆp tÙc Ông cho mua m§i 2 xe ôtô: m¶t chi‰c nhãn hiŒu Hiace 16 ch‡ ngÒi, m¶t chi‰c nhãn hiŒu INOVA, 2 chi‰c xe này giá trÎ không dܧi 1 t› ÇÒng. Các công ty bán xe Ç‹ bán ÇÜ®c xe cho Ông ch¡c ch¡n së phäi Çút lót cho Ông Thanh không bao gi© dܧi 20.000 usd.Hoåt Ƕng thÙ sáu, ÇÓi v§i cán b¶ công nhân viên trong cäng, Ông khoán cho các xí nghiŒp t¿ nuôi nhau, giao cho m¶t phÀn diŒn tích m¥t b¢ng nhÕ ven sông, không có phÜÖng tiŒn, công cø Ç‹ sän xuÃt, không có kho, nhà xܪng, Ç©i sÓng cûa cán b¶ công nhân viên lây lÃt, kh° sª. Toàn b¶ khu nhà kho, Ông tr¿c ti‰p quän lš và cho thuê kho, Ông cho thuê nhà kho v§i giá rÈ hÖn mÙc thÎ trÜ©ng. Các công ty, cá

nhân muÓn ÇÜ®c thuê kho phäi Çút lót cho Ông, không k‹ phÀn chênh lŒch giá. Khu phòng làm viŒc cûa Ông tiŒn nghi hÖn cä nhà các Çåi gia, trong khi Çó các phòng ban cûa khu væn phòng, toàn dùng ÇÒ thi‰t bÎ cÛ nát, rÈ giÈ tiŠn. Th©i bu°i væn minh thÜÖng måi ÇiŒn tº, nhÜng Ông dùng chiêu bài "Ngu dân dÍ trÎ" không l¡p Ç¥t internet, không thông tin, cho tÃt cä nhân viên các phòng ban ngÒi chÖi xÖi nܧc æn lÜÖng theo ch‰ Ƕ, m¶t mình Ông t¿ tung t¿ tác. Hoåt Ƕng thÙ bäy, Ç‹ bòn rút tiŠn cûa nhà nܧc, æn hÓi l¶, tham nhÛng, Ông NguyÍn Huy Thanh låi ti‰p tøc dùng chiêu bài liên doanh liên k‰t, cho công ty Vinafco thuê ÇÃt xây d¿ng nhà khu væn phòng ngay chính gi»a Cäng Hà N¶i. Ch¡c ch¡n m¶t ÇiŠu r¢ng Ç‹ có s¿ thoä thuÆn này, Ông Thanh không th‹ không có m¶t sÓ tiŠn dܧi 20.000 usd. Ông NguyÍn Huy Thanh låi Çang ti‰p tøc dùng chiêu bài liên doanh liên k‰t v§i công ty Thái DÜÖng mª khách sån, nhà hàng, Ç‹ bòn rút tiŠn cûa công ty nhà nܧc vào túi riêng cûa mình.Nói tóm låi, trong khoäng th©i gian chÜa ÇÀy 4 næm tr©i, Ç‹ bi‰n khÓi tài sän hàng t› ÇÒng cûa nhà nܧc, mÒ hôi nܧc m¡t cûa nhân dân thành tài sän cûa tÜ nhân, bi‰n thành tài sän cûa các cá nhân, m¶t mình Ông NguyÍn Huy Thanh không th‹ làm ÇÜ®c, mà có s¿ bao che, tham ô móc ngo¥c, bäo kê tr¿c ti‰p cûa ông Phåm Væn Lành - T°ng giám ÇÓc t°ng công ty ÇÜ©ng Sông miŠn B¡c.  II. PhÀn 2: Con sâu m†t Phåm Væn Lành, t°ng giám ÇÓc t°ng công ty ÇÜ©ng sông miŠn B¡c - b¶ giao thông vÆn täi và các tay chân tham nhÛng, Çøc khoét tiŠn nhà nܧc tiŠn cûa dân:XuÃt thân tØ m¶t vùng quê nghèo Çói, gia Çình thành phÀn nông dân, không ÇÜ®c thØa k‰ m¶t chút tài sän, ki‰n thÙc, tåi vùng quê: "sÓng ngâm da ch‰t ngâm xÜÖng" - Gia ViÍn - Ninh Bình, ViŒt Nam (Quê hÜÖng truyŠn thÓng cûa các quan chÙc ÇÜÖng th©i tham nhÛng: NguyÍn ThiŒn Luân, thÙ trܪng b¶ nông nghiŒp phát tri‹n nông thôn trong vø án Lã ThÎ Kim Oanh; NguyÍn ViŒt Ti‰n thÙ trܪng b¶ giao thông vÆn täi- trong vø PMU 18). B¢ng cách nào? Trong vòng chÜa ÇÀy 15 næm, Ông Phåm Væn Lành, có tiŠn cûa mua ÇÜ®c nhà r¶ng l§n tåi phÓ chính Hà N¶i, có tiŠn cho con Çi MÏ du h†c, có tiŠn Çóng tàu hàng nghìn tÃn? trª thành m¶t "Båch Thái Bܪi" m§i cûa ViŒt Nam. - Câu hÕi Çó së ÇÜ®c giäi trình dܧi Çây:Nh»ng næm ÇÀu thÆp niên 90, Ông Phåm Væn Lành làm giám ÇÓc cûa công ty vÆn täi ÇÜ©ng sông sÓ 2, tåi Ninh Bình, sau khi æn no tiŠn cûa nhà nܧc, Ông Phåm Væn Lành chåy ch†t lên làm cøc phó cøc ÇÜ©ng sông, b¶ giao thông vÆn täi, tåi Hà N¶i, ngÒi chÖi xÖi nܧc m¶t th©i gian, khi chính phû có chû trÜÖng tách doanh nghiŒp hoåt Ƕng sän xuÃt kinh doanh ra khÕi ÇÖn vÎ quän lš hành chính s¿ nghiŒp. Ông Phåm Væn Lành Çã dùng tiŠn nhà nܧc chåy ch†t, Ç‹ xin chuy‹n sang làm chÙc vø T°ng Giám ÇÓc t°ng công ty vÆn täi ÇÜ©ng sông MiŠn B¡c theo quy‰t ÇÎnh cûa b¶ trܪng b¶ giao thông vÆn täi næm 1996. Sau khi hình thành xong. Ông Phåm Væn Lành Çã bÆt Çèn xanh cho Çàn em là Ông ñ¶ - giám ÇÓc công ty 2, phá nát tài sän nhà nܧc cûa công ty vÆn täi ÇÜ©ng sông sÓ 2, m†i tài sän phÜÖng tiŒn vÆn täi, xà lan, ôtô, ÇŠu ÇÜ®c bán thanh lš giá rÈ, cho tÜ nhân Ç‹ æn tiŠn hÓi l¶, tham nhÛng. Ông ñ¶ Çã bÎ công an tÌnh Ninh Bình truy tÓ và Çi tù. Các anh em ru¶t thÎt nhà Ông Phåm Væn Lành ÇŠu ÇÜ®c bÓ trí vào các vÎ trí tham ô tiŠn cûa nhà nܧc. Công ty vÆn täi ÇÜ©ng sông sÓ 2 Çóng tåi Ninh Bình tØ m¶t doanh nghiŒp månh v§i sÓ vÓn khoäng 40 t› tiŠn cûa næm 1996, Çã bÎ søp Ç°

bªi tay chân và Ông Phåm Væn Lành. Sau Çó vào nh»ng næm 2003, do ÇÜ®c nhà nܧc ÇÀu tÜ vào viŒc xây d¿ng Cäng Hòa Bình, Ông Phåm Væn Lành Çã thành lÆp ban d¿ án cûa t°ng công ty ÇÜ©ng sông miŠn B¡c Ç‹ th¿c hiŒn d¿ án, sÓ tiŠn quy‰t toán ngân sách Çi Çâu vào bao nhiêu, chÌ có Ông Lành và phòng d¿ án bi‰t chúng Çi Çâu vŠ Çâu. ñ‹ làm ÇÜ®c viŒc này Ông Phåm Væn Lành Çã khÓng ch‰ toàn b¶ các phòng ban chÙc næng khác nhÜ: H¶i ÇÒng quän trÎ, Phòng tài chính k‰ toán, phòng kÏ thuÆt vÆt tÜ. Bên cånh Çó Ông Lành Çã chÌ Çåo thành lÆp trung tâm vÆn täi cûa t°ng công ty, các thuyŠn trܪng, nhân viên muÓn ÇÜ®c Çi làm, thanh toán, phäi Çút lót hàng tháng cho trܪng trung tâm. Ông Lành bÓ trí cho các tay chân thân tín vào ch‡ së tham ô ÇÜ®c tiŠn cûa nhà nܧc, nhÜ nâng lÜÖng vÜ®t hån bÆc cho Ông Løân, nâng lên vÎ trí phó t°ng mà b¢ng cÃp thì lªm khªm, sau Çó bÓ trí vŠ làm giám ÇÓc công ty vÆn täi ÇÜ©ng sông sÓ 2. Trong d¿ án xây d¿ng cäng ViŒt Trì m§i nh»ng næm 2005, 2006 không bi‰t tiŠn ngân sách nhà nܧc Çi vŠ Çâu? Ông Phåm Væn Lành luôn luôn thành lÆp các công ty vŒ tinh, mang danh nhà nܧc Ç‹ làm giÀu bÃt chính nhÜ: Trung tâm xuÃt nhÆp khÄu lao Ƕng, trÜ©ng dåy nghŠ, Công ty tÜ vÃn thi‰t k‰, công ty HÒng Hà,.... TÃt cä chÌ nh¢m møc Çích xà xÈo tiŠn ngân sách, d¿ án cûa nhà nܧc. Nh»ng ngÜ©i cán b¶ công nhân viên trong t°ng công ty, ai bÃt ÇÒng quan Çi‹m, có thái Ƕ phän Ùng v§i viŒc làm sai trái cûa Ông Lành së bÎ dÒn vào m¶t góc, ho¥c phäi chuy‹n công tác. Cao trào, ÇÌnh Çi‹m nhÃt cûa tŒ nån l¶ng quyŠn, tham nhÛng mà Ông Phåm væn Lành - con sâu m†t l§n nhÃt cûa nghành ÇÜ©ng sông ViŒt Nam, cùng tay chân và ÇÒng b†n Çang tàn phá ÇÃt nܧc chính là viŒc chuyên quyŠn: Kiêm luôn hai chÙc danh: chû tÎch h¶i ÇÒng quän trÎ T°ng công ty ÇÜ©ng sông miŠn B¡c và T°ng Giám ÇÓc, Lãnh Çåo luôn t° chÙc Çäng, Çoàn. Trong th©i gian m¶t næm t§i khi chû trÜÖng cûa nhà nܧc c° phÀn hóa toàn b¶ T°ng công ty ÇÜ©ng sông MiŠn B¡c, ch¡c ch¡n m¶t ÇiŠu: Ông Phåm Væn Lành cùng tay chân vây cánh së trª thành các triŒu phú tiŠn USD, khÓi lÜ®ng tài sän này ÇŠu có nguÒn gÓc tØ tài sän cûa nhà nܧc, cûa nhân dân, mÒ hôi công sÙc cûa công nhân nghành ÇÜ©ng sông. HiŒn tåi Ông Phåm Væn Lành cùng các tay chân Çang ti‰n hành Çóng tàu vÆn täi tÜ nhân c« hàng nghìn tÃn tåi Quäng Ninh. Tôi dám cam Çoan m¶t ÇiŠu r¢ng: Cø Båch Thái Bܪi có sÓng låi, nhìn thÃy "Thành quä lao Ƕng cûa Ông Phåm Væn Lành và tay chân" cÛng ch‰t khi‰p.B¡c Giang, 22-6-2007Lê Minh

=END=

4- PhÕng VÃn

- ñài RFA PhÕng VÃn Giáo SÜ Tå Væn Tài VŠ Vø KiŒn ChÃt Da Cam: Ai së th¡ng?

TrÜ©ng Væn, phóng viên Çài RFA (16-05-2007)

ThÙ hai 18 tháng 6, Tòa phúc thÄm tåi New York Çã xem xét låi bän án cûa chánh án Tòa án Liên Bang, ông Weinstein, tuyên án vào ngày 10 tháng 3 næm 2005 bác bÕ ÇÖn kiŒn Çòi bÒi thÜ©ng cûa H¶i Nån nhân chÃt Ƕc da cam ViŒt Nam.TrÜ©ng Væn Çã hÕi chuyŒn giáo sÜ Ti‰n sï chính trÎ h†c Tå Væn Tài, nguyên giäng sÜ và phø khäo nghiên cÙu tåi Çåi h†c Harvard vŠ vø kiŒn này. Giáo sÜ Tå væn Tài cÛng ÇÒng th©i là m¶t LuÆt sÜ tåi Boston, ti‹u bang Massachusetts. M©i quš thính giä theo dõi.

M¶t vài Çi‹m chínhTrÜ©ng Væn: ThÜa giáo sÜ, giáo sÜ có th‹ ÇÜa ra m¶t vài Çi‹m chính ông chánh án Weinstein cûa Tòa án Liên bang New York bác bÕ ÇÖn kiŒn cûa nån nhân chÃt Ƕc da cam ViŒt Nam?Giáo sÜ Tå Væn Tài: ñi‹m thÙ nhÃt là nguyên ÇÖn viŒn dÅn ra lš do luÆt quÓc n¶i MÏ nói r¢ng là sän xuÃt ra sän phÄm thì phäi chÎu trách nhiŒm vŠ s¿ gây håi cûa sän phÄm Çó thì ông chánh án bäo r¢ng n‰u mà nói nhÜ vÆy thì nhà thÀu cung cÃp chÃt khai quang cho chính phû MÏ có th‹ cæn cÙ trên nguyên t¡c g†i là vô trách nhiŒm cûa nhà thÀu tÙc là ông chính phû bäo chúng tôi cung cÃp nhÜ th‰ nào thì chúng tôi giao hàng nhÜ vÆy.VÆy thì ông cÙ Çòi ông chính phû; mà ông chính phû MÏ thì Çã ÇÜ®c chính phû ViŒt Nam trong diÍn ti‰n tái lÆp bang giao là không có Çòi bÒi thÜ©ng vŠ chi‰n tranh k‹ cä chuyŒn da cam. Thành ra các nhà sän xuÃt chÃt da cam trÓn khÕi trách nhiŒm cûa h† qua qui t¡c Çó mà Ç° l‡i cho chính phû mà chính phû thì ViŒt Nam Çã nói là không có làm gì rÒi.ThÙ hai là tòa có bác vŠ phÜÖng diŒn LuÆt quÓc t‰. Trܧc h‰t Tòa có thái Ƕ nhân nhÜ®ng và nhân Çåo là tôi xº v§i tính cách tòa quÓc t‰ xº vŠ nhân quyŠn cûa nån nhân ng†ai quÓc ljn nܧc MÏ Çòi bÒi thÜ©ng vŠ thiŒt håi xäy ra do ngÜ©i MÏ gây ra ª ng†ai quÓc theo luÆt rÃt là c° cûa MÏ, Alien Tort Act, vŠ nh»ng s¿ vi phåm cûa ngÜ©i ng†ai quÓc.LuÆt này có tØ th©i MÏ m§i lÆp quÓc tØ cuÓi th‰ k› thÙ 18. LuÆt này cho phép ngÜ©i ng†ai quÓc kiŒn. Ông tòa ông bäo là tôi cho sº døng luÆt Çó nhÜng v§i ÇiŠu kiŒn là phäi dÅn Çû nh»ng liên hŒ nhân quä gi»a m¶t bên là thuÓc khai quang và m¶t bên là bŒnh tÆt, thì ông tòa nói r¢ng nguyên ÇÖn ViŒt Nam qua các luÆt sÜ MÏ chÌ ÇÜa ra vài câu vŠ vÃn ÇŠ này thôi không có trÜng ra Çû b¢ng chÙng liên hŒ nhân quä gì cä.Vì th‰ cho nên ông Ãy bác v§i lš do là không viŒn dÅn m¶t sÓ b¢ng chÙng ÇÀy Çû liên hŒ nhân quä. Trong m¶t bài cûa luÆt sÜ cûa H¶i nån nhân da cam, luÆt sÜ Lê Væn Ti‰t vi‰t rÃt là ÇÀy Çû và rÃt hay vŠ vÃn ÇŠ này trong website cûa h¶i. Ông trình bày rÃt nhiŠu vÃn ÇŠ. Riêng vÃn ÇŠ nhân quä ông cÛng công nhÆn là viŒc viŒn dÅn cÖ ch‰ bŒnh lš vŠ nhân quä cho ljn nay chÜa ai chÙng minh Çu®c liên hŒ nhân quä.NhÜng mà theo tôi có m¶t phÜÖng pháp sinh h†c m§i là viŒn dÅn các s¿ kiŒn hàng l†at, thÓng kê nh»ng ÇÜ©ng bay cûa máy bay MÏ qua nh»ng vùng nào cûa miŠn Nam ViŒt Nam m¶t bên, m¶t bên kia dܧi ÇÃt bao nhiêu nån nhân, mÃy triŒu nån nhân, chÎu Ç¿ng bao nhiêu næm thì sinh ra nh»ng bŒnh gì.Khi nÓi liŠn hai s¿ kiŒn Çó v§i nhau thì ÇÃy là phÜÖng pháp chÙng minh b¢ng liên hŒ thÓng kê cûa khoa h†c m§i, sinh h†c m§i. Không thÃy bên luÆt sÜ cûa ViŒt Nam ÇÜa ra m¶t b¢ng chÙng gì vŠ vÃn ÇŠ này. VŠ Çi‹m b¢ng chÙng mà tôi nghï r

¢ng ViŒt Nam có th‹ ÇÜa ra mà cho ljn nay tôi không thÃy tin tÙc là Çã ÇÜa ra b¢ng chÙng.ñó là vÃn ÇŠ các ÇÜ©ng bay m¶t bên, nÓi liŠn v§i sÓ lÜ®ng bŒnh nhân ª dܧi ÇÃt m¶t bên, liên hŒ v§i nhau vŠ không gian nhÜ vÆy và vŠ th©i gian thì nh»ng næm nào và càng ngày càng hŒ qûa vŠ sau n»a nhÜ th‰ nào.VŠ ÇÜ©ng bay thì tôi ÇÜ®c džc m¶t sÓ nh»ng cuÓn dày nhÜ cuÓn t¿ vÎ vŠ các ÇÜ©ng bay cûa MÏ räi khai quang tåi miŠn Nam ViŒt Nam do ông Bác sï Hòang ñình CÀu là c¿u khoa trܪng Çåi h†c Y khoa Hà N¶i và là c¿u thÙ trܪng Y t‰.Ông m§i qua Ç©i cách Çây m¶t næm gì Çó. Ông có cho tôi džc tåi nhà ông ª Hà N¶i vì ông là bà con v§i tôi, anh em r‹ h†. Ông có nói r¢ng nh»ng ÇÜ©ng bay này chÙng minh m¶t cách rÃt là hŒ thÓng cái liên hŒ nhân quä gi»a m¶t bên là ÇÜ©ng bay và các bŒnh ª dܧi ÇÃt.M¶t bän cûa cuÓn t¿ vÎ dày vŠ d» kiŒn này Çã ÇÜ®c trao låi cho ngÜ©i k‰ quyŠn cûa ông là Bác sï Lê Cao ñåi, không bi‰t bän Çó bây gi© ª Çâu. Ngòai ra ông có làm m¶t k‰t luÆn vŠ khoa h†c và ÇÜa cho Chính trÎ b¶. ñó là bän duy nhÃt ông ÇÜa rÒi và không có bän nào khác n»a.

K‰t quä các vø kiŒnTrÜ©ng Væn: Các c¿u chi‰n binh Hoa Kÿ tham chi‰n ª ViŒt Nam trܧc Çây có kiŒn các công ty sän xuÃt chÃt khai quang tåi ViŒt Nam Ç‹ Çòi bÒi thÜ©ng vì nh»ng chÃt này gây di håi cho sÙc khoÈ cûa h†. Xin giáo sÜ cho bi‰t k‰t quä cûa các vø kiŒn?Giáo sÜ Tå Væn Tài: Các c¿u chi‰n binh hoa Kÿ kiŒn làm 3 Ç®t. ñ®t thÙ nhÃt ÇÜ®c Ç¥t tên là vø Da cam 1, ba træm ngàn c¿u chi‰n binh Hoa Kÿ nói là mình m¡c bŒnh nan y vì chÃt dioxin trong Çó có 52 ngàn ngÜ©i tham gia vø kiŒn vào næm 1979.ñ‰n næm 1987 vø kiŒn m§i k‰t thúc b¢ng cách Çem ra ngòai tòa án, không xº trong tòa nhÜng dàn x‰p v§i nhau g†i là "Out of court settlement" tÙc là bên các công ty hóa chÃt b¢ng lòng bÕ 180 triŒu Çô la chÃm dÙt các vø kiŒn mà không nói bên nào có l‡i cä. Nh© nhÜ vÆy cho nên các c¿u chi‰n binh m§i có m¶t sÓ tiŠn, m‡i ngÜ©i m¶t ít.Vø thÙ hai, 282 c¿u chi‰n binh không ÇÒng š dàn x‰p cûa vø 180 triŒu kia, h† kiŒn låi tØ næm 1989. ñ‰n næm 1990 thì vø kiŒn bÎ tòa bác bÕ vì h† nói r¢ng các nguyên ÇÖn bÎ ràng bu¶c bªi k‰t quä dàn x‰p vø án da cam 1.Vø thÙ ba Da cam 3 thì có 2 gia Çình kÎên vào næm 1998 tåi tòa Liên bang ª New Jersey cÛng bÎ bác, h† bu¶c là phäi theo án lŒ cûa vø dàn x‰p nhÜng mà tòa có nói m¶t câu là nh»ng ngÜ©i bÎ t°n thÜÖng sau næm 1984 m§i phát hiŒn trÎêu chÙng thì không bÎ ràng bu¶c bªi nh»ng vø án trܧc Çây.TiŠn lŒTrÜ©ng Væn: Báo chí trong nܧc cho bi‰t r¢ng là chánh phû ñåi hàn cÛng có bÒi thÜ©ng cho nh»ng c¿u chi‰n binh ñåi Hàn tham chi‰n tåi ViŒt Nam m¶t sÓ tiŠn. Giáo sÜ thÃy nh»ng nån nhân chÃt Ƕc da cam ViŒt Nam có th‹ vin vào vø cûa c¿u chi‰n binh ñåi Hàn, c¿u chi‰n binh Hoa Kÿ Ç‹ làm luÆn cÙ trong vø kiŒn ÇÜ®c không?Giáo sÜ Tå Væn Tài: Theo tôi nghï là không th‹ d¿a vào nh»ng vø Çó ÇÜ®c. Riêng vŠ vø dàn x‰p ngòai tòa án cûa MÏ Da cam 1, h† không có nói gì vŠ ai chÎu trách

nhiŒm nhÜng vì lš do nhân Çåo h† Ùng sÓ tiŠn 180 triŒu ra Ç‹ ÇŠn bù cho các c¿u chi‰n binh th‰ thôi không có nói ch¡c ch¡n là l‡i do chÃt Ƕc hay chÃt diŒt cÕ hay không. VÆy là tiŠn lŒ không có l®i gì cho ViŒt Nam.ñi‹m thÙ hai là vø ñåi Hàn thì tôi cÛng không bi‰t rõ bên Çó h† xº án ÇÜ®c bÒi thÜ©ng theo nghïa nào. N‰u ÇÜ®c bÒi thÜ©ng theo cái ki‹u dàn x‰p thì cÛng không có š nghïa gì ÇÓi vÃn ÇŠ ViŒt Nam bên này.NhÜng vŠ phÜÖng diŒn pháp luÆt tôi muÓn phân tích kÏ hÖn m¶t chút là th‰ này án lŒ m‡i nܧc m¶t khác, cùng l¡m là có th‹ yêu cÀu tòa án ª MÏ xem nh»ng án lŒ vŠ nh»ng vø tÜÖng t¿ ª nܧc khác Ç‹ mà thº lÃy m¶t cái nguÒn cäm hÙng vŠ luÆt lŒ và vŠ s¿ kiŒn.Không có m¶t quÓc gia nào phû nhÆn chû quyŠn cûa mình trong vø xº án bªi vì m‡i tòa án theo luÆt cûa h†, dï nhiên có luÆt quÓc t‰ ª trong. Cho nên là luÆt quÓc t‰, nܧc MÏ có Ç‹ š nhiŠu l¡m nhÜng mà nhiŠu khi bÎ các luÆt sÜ MÏ trong nܧc nói r¢ng tåi sao låi Ç‹ š ljn luÆt quÓc t‰ nhiŠu nhÜ vÆy. Ý tôi muÓn nói là vŠ phÜÖng diŒn luÆt pháp chÌ là m¶t nguÒn cäm hÙng mà thôi. Nh»ng chuyŒn bên MÏ, bên ñåi Hàn vŠ phÜÖng diŒn luÆt pháp chÜa ch¡c Çã Çúng cho vø này.ThÙ hai là s¿ kiŒn minh chÙng viŒc nhiÍm Ƕc cûa các c¿u chi‰n binh khác v§i s¿ kiŒn s¿ nhiÍm Ƕc cûa dân chúng ViŒt Nam ª dܧi m¥t ÇÃt bªi vì nh»ng ngØÖi binh sï bÎ nhiÍm Ƕc có th‹ là trong máy bay, h† bay trong nh»ng phi cÖ khai quang ho¥c là ª dܧi ÇÃt h† khuân vác nh»ng thùng Çó thì có khi cái chuyŒn nhiÍm Ƕc nó khác v§i tình trång ngÜ©i dân ViŒt Nam bÎ räi lên ÇÀu rÒi sÓng trong khu v¿c Çó, æn cá trong các ao hÒ Çó, uÓng nܧc ª Çó, æn các rau cäi ª Çó bao nhiêu næm thì chuyŒn dÅn chÙng liên hŒ nhân quä khác h£n Çi, vÆy thì cÛng không ích l®i Çâu.

B¢ng chÙng cho vø kiŒnTrÜ©ng Væn: ThÜa Giáo sÜ n‰u trÜ©ng h®p kÿ này ViŒt Nam không ÇÜa ra ÇÜ®c nh»ng chÙng cÙ Ç‹ chÙng minh mÓi liên hŒ nhân quä gi»a thuÓc khai quang và nh»ng ngÜ©i bÎ dÎ tÆt, bŒnh h†an thì tòa án së bác bÕ thì ViŒt Nam có nh»ng phÜÖng pháp nào n»a không Ç‹ ti‰p tøc theo kiŒn hay không?Giáo sÜ Tå Væn Tài: Ông chánh án °ng nói m¶t câu rÃt là cªi mª và nhân Çåo. ˜ng nói r¢ng hiŒn nay, chÜa ÇÜa Çû b¢ng chÙng thì °ng bác nhÜng ljn khi tòa kháng cáo tòa trên b¡t ông xét låi thì ông së Ç‹ š ljn kÏ hÖn nh»ng d» kiŒn khoa h†c liên hŒ nhân quä, miÍn là trình bày cho °ng và °ng chÜa bác bÕ là không có liên hŒ nhân quä Çó vì còn quá s§m, nghïa là ông ch© nguyên ÇÖn ÇÜa ra b¢ng chÙng.Bây gi© vÃn ÇŠ là nó ª trên tòa trên. VÆy thì tòa trên là tòa së xét r¢ng liŒu ViŒt Nam có khä næng ÇÜa ra nh»ng d» kiŒn vŠ liên hŒ nhân quä hay không Ç‹ cho tòa trên ra lŒnh cho ông Weinstein xº låi ho¥c là n‰u không nh© ông xº låi thì ÇÜa cho m¶t tòa khác, ông chánh án khác xº låi.ñó là cái viŒc tranh ÇÃu trong mÃy ngày n»a, ngày 18 tháng 6, là phäi ÇÜa cho Tòa kháng cáo ª trên m¶t sÓ nh»ng d» kiŒn Ç‹ tòa kháng cáo thÃy r¢ng cÀn phäi xét kÏ låi. ñó là ÇiŠu có th‹ th¡ng ÇÜ®c.Tòa trên thÃy r¢ng cÀn phäi xét kÏ låi và h† giao låi cho ông chánh án Weinstein ho¥c là m¶t ông chánh án khác nghïa là phäi tìm ÇÜ®c nh»ng cuÓn t¿ vÎ vŠ ÇÜ©ng bay mà tôi m§i nói t§i và n‰u rÃt có th‹ là phäi xin t© trình khoa h†c cûa giáo sÜ bác sï Hòang ñình CÀu. ViŒc ÇÜa ra k‰t luÆn này dù có phäi xin tÆn nÖi tay Chính trÎ b¶ thì cÛng không có gì phäi ngåi.

Theo tôi, k‰t luÆn cûa bác sï CÀu dù bây gi© có m¶t bän duy nhÃt ÇÜa ra tòa án thì cÛng không phäi chính trÎ hóa vÃn ÇŠ bªi vì Çây là nh»ng k‰t luÆn khoa h†c tóm t¡t cu¶c nghiên cÙu rÃt là hŒ thÓng mà ûy ban mÜ©i tám mÜÖi dܧi quyŠn ông CÀu Çã làm ra.VÆy thì vÃn ÇŠ ÇÜa ra nh»ng b¢ng chÙng khoa h†c dù r¢ng cái nguÒn hiŒn nay n¢m trong chính phû ViŒt Nam thì cÛng không phäi là chính trÎ hóa vÃn ÇŠ, vã låi ngÜ©i MÏ cÛng bi‰t viŒc này là hÖi chính trÎ hóa tØ khi H¶i da cam thành lÆp v§i s¿ chû t†a cûa bà NguyÍn ThÎ Bình là ngÜ©i ÇÓi ÇÎch v§i MÏ tØ hòa Çàm Paris, rÒi làm nhÜ vÆy, kiŒn nhÜ vÆy låi không cho ÇÒng bào miŠn Nam ViŒt Nam tham gia chÌ có ÇÒng bào miŠn B¡c thôi.Có nh»ng chuyŒn chính trÎ nhÜ vÆy thì h†, MÏ cÛng bi‰t Çây là vø kiŒn có th‹ chính phû ViŒt Nam ª Ç¢ng sau, nhÜng mà ông chánh án Çã có m¶t thái Ƕ rÃt là khách quan. Ông nói r¢ng tôi không phû nhÆn tÜ cách Çåi diŒn cûa H¶i nån nhân da cam mà cÙ theo s¿ thành lÆp h®p lŒ cûa H¶i, tôi công nhÆn H¶i Çåi diŒn cho tÃt cä Ça sÓ các nån nhân.Lë ra theo thû tøc g†i là Certification m¶t vø kiŒn tÆp th‹, tÙc là chÙng nhÆn là hai mÜÖi mÃy nguyên ÇÖn này th¿c s¿ là Çåi diŒn tòan th‹ mÃy triŒu ngÜ©i ViŒt Nam g†i là nån nhân thì ông tòa ông phäi Çi qua thû tøc Certification tÙc là xác nhÆn tÜ cách Çåi diŒn rÃt là phÙc tåp, và qua thû tøc Çó ông tòa °ng có quyŠn bác: Quš vÎ 25 ngÜ©i này không phäi là Çåi diŒn cûa bao nhiêu triŒu ngÜ©i nån nhân mà quš vÎ nói t§i.VÆy quš vÎ hãy làm låi tØ ÇÀu. NhÜng mà ông không bác chuyŒn Çåi diŒn Çó có nghïa là ông tòa này ông cÛng rÃt nhân Çåo m¥c dÀu vø kiŒn có vÈ hÖi chính trÎ.

ViŒn tr® nhân ÇåoTrÜ©ng Væn: ThÜa giáo sÜ, giáo sÜ có ÇŠ cÆp vÃn ÇŠ là song song v§i viŒc H¶i nån nhân chÃt Ƕc da cam kiŒn các công ty MÏ tÙc là m¶t vø kiŒn cûa tÜ nhân thì ViŒt Nam có th‹ nh© chính phû MÏ viŒn tr® nhân Çåo giúp nån nhân chÃt Ƕc da cam?Giáo sÜ Tå Væn Tài: Vâng, chính ra con ÇÜ©ng này là con ÇÜ©ng Çúng. Ngay ông bác sï CÀu ông Çã trä l©i bao nhiêu næm trܧc, hÒi Çó là Thû tܧng Võ Væn KiŒt hÕi khi mà ngÜ©i MÏ do Çám LuÆt sÜ ÇÜa con cûa ông Çô ÇÓc Zumwalt sang ViŒt Nam xúi kiŒn Çi thì ông bác sï CÀu có trä l©i v§i ông Võ Væn KiŒt là nên theo con ÇÜ©ng vÆn Ƕng viŒn tr® nhân Çåo, và tôi nghï Çó là con ÇÜ©ng hay nhÃt có th‹ làm cho lòng nhân Çåo cûa nhân dân và Çåi diŒn nhân dân tåi QuÓc h¶i MÏ có th‹ viŒn tr®.Tôi có nêu lên vÃn ÇŠ là nên xin viŒn tr® ª nh»ng cÖ quan tØ thiŒn rÃt l§n cûa MÏ nhÜ Bill Gate Foundation mà bây gi© có thêm ông Çåi triŒu phú Warren Buffett nhÆp vô. Hai ông Çåi tÜ bän Çó quÏ cûa h† vŠ giúp Ç« các nܧc chÆm ti‰n vŠ vÃn ÇŠ giáo døc và y t‰ có cä 30 tÌ Çô la.Cái chuyŒn ViŒt Nam Çi qua næm thành phÓ San Francisco, New York, Los Angeles, Washington DC, và Chicago Ç‹ vÆn Ƕng dÜ luÆn trܧc khi có phiên tòa thì tôi thÃy viŒc Çó có hÖi u°ng công là vì sao, là vì Tòa án MÏ nó Ƕc lÆp nó muÓn nghe bên nguyên bên bÎ ÇÃu lš vŠ các s¿ kiŒn liên quan ljn liên hŒ nhân quä.ViŒc vÆn Ƕng qua các thành phÓ Çó nên Ç‹ dành tiŠn, dành công lao vÆn Ƕng ÇÜ®c viŒn tr® nhân Çåo. ChÙ mà trܧc vø kiŒn Çánh ti‰ng ª các thành phÓ l§n

nhÜ vÆy thì vô ích. B¶ dân chúng có th‹ Çè ông tòa ra mà d†a ông tòa phäi làm l®i cho ViŒt Nam ÇÜ®c hay không? Không.TrÜ©ng Væn: Cám Ön giáo sÜ Çã dành cho ñài Á Châu T¿ Do cu¶c phÕng vÃn ngày hôm nay.

=END=

5- Tåp Ghi Væn NghŒ.

- NgÜ©i MÏ trÀm l¥ng và Graham Greene

NguyÍn Månh Trinh (VNN)

Graham Greene là m¶t ti‹u thuy‰t gia l§n cûa væn h†c th‰ gi§i cûa th‰ k› 20. Là m¶t kš giä, và có dính dáng nhiŠu ljn các hoåt Ƕng tình báo, ti‹u thuy‰t cûa ông có sÙc sÓng Ƕng kÿ lå bªi các diÍn bi‰n cûa bÓ cøc truœên có nh»ng nét hiŒn th¿c cûa các bi‰n cÓ nóng bÕng trên th‰ gi§i. Ông thÜ©ng ch†n không gian th©i gian cho ti‹u thuy‰t ª các nܧc nghèo, có nhiŠu bi‰n cÓ, tåo nh»ng bi‰n chuy‹n gây s¿ kích thích lôi cuÓn cäm quan ngÜ©i džc. Th‰ gi§i cûa Greene là các nܧc MÍ Tây CÖ, Tây Phi, ViŒt Nam, Cuba, Haiti, Argentina, Phi LuÆt Tân, Malaysia,... mà các nhà phê bình væn h†c Çã mŒnh danh là "Greeneland", Ç‹ mô tä vŠ th‰ gi§i ti‹u thuy‰t cûa ông. M¶t ÇiŠu Ç¥c biŒt, khi phác h†a các nhân vÆt, ông Çã dùng kÏ thuÆt ÇiŒn änh Ç‹ làm n°i bÆt lên nh»ng cá tính và bi‰n chuy‹n n¶i tâm. Ông chú møc vào nh»ng tính chÃt cûa bên trong cu¶c sÓng, phän ánh nh»ng ÇiŠu gÀn nhÜ sâu th£m cûa tØng nhân vÆt. Nh»ng trª ngåi cûa cu¶c sÓng Ç‹ bi‹u hiŒn sÙc tranh ÇÃu Ç‹ sÓng còn, trong bÓ cøc truyŒn cûa Graham Greene Çã thành nh»ng nút th¡t mª Ç‹ bi‰n chuy‹n ti‹u thuy‰t có sÙc hÃp dÅn và tåo thành nh»ng cäm quan bu¶c ngÜ©i džc phäi theo dõi. Ông hÀu nhÜ còn là m¶t ti‹u thuy‰t gia ngÜ©i Anh cûa th‰ k› 20 Çã có m¶t suy nghï và tâm linh tôn giáo nhÃt quán tÜÖng t¿ nhÜ ti‹u thuy‰t gia ngÜ©i Pháp Francois Mauriac. Ông là m¶t ngÜ©i phê phán và tÃn công månh më các loåi tân ti‹u thuy‰t không có nh»ng cäm quan tôn giáo hay nh»ng suy tÜ tâm linh...Vi‰t hÒi kš t¿ thuÆt, Greene k‹ låi cu¶c Ç©i mình trong hai tác phÄm. M¶t là "A Sort of Life", vi‰t tØ lúc thÖ Ãu ljn khi 27 tu°i. Và, "Ways of Escape", khoäng th©i gian vŠ sau. Có lúc, ông Çã vi‰t khi mô tä công viŒc sáng tác cûa mình: "Vi‰t là m¶t hình thÙc tÆp th‹ døc, Çôi khi tôi Çã ngåc nhiên tåi sao tÃt cä m†i s¿ kiŒn mà ngÜ©i ta không vi‰t, Ç‹ pha tr¶n hòa h®p ho¥c tô vë rÒi có th‹ chû Ƕng vÜ®t thoát qua nh»ng cÖn Çiên cuÒng, nh»ng niŠm bi thäm, nh»ng run rÄy hãi s® mà cÓ nhiên phäi có trong nh»ng sinh hoåt cûa con ngÜ©i..." Và ông phø chú thêm: "Con ngÜ©i cÀn thi‰t phäi vÜ®t thoát cÛng nhÜ cÀn thi‰t thÙc æn và nh»ng giÃc ngû thoäi mái..".Nh»ng chuy‰n Çi Çã tåo cäm hÙng và cung cÃp nh»ng d» kiŒn Ç‹ tåo thành ti‹u thuy‰t cho Graham Greene. NhÜ khi, ông cÀm vé khÙ hÒi Ç‹ trª låi Sài Gòn sau m¶t chuy‰n bay, ông bi‰t mình phäi vi‰t "The Quiet American". NhÜ, khi ljn

Haiti Ç‹ vi‰t "The Commedians". Hay, khi ljn Paraguay Ç‹ vi‰t "Travels with My Aunt".... "Ways of Escape" vi‰t vŠ nh»ng trÜ©ng h®p sáng tác nh»ng ti‹u thuy‰t cûa Graham Greene, m¶t cuÓn hÒi kš khá lå lùng. V§i tác phÄm "The Quiet American", ông Çã th° l¶: "ThÆt là m¶t s¿ thay Ç°i Ƕt ng¶t, Tôi Çã yêu ÇÃt nܧc ñông DÜÖng, không có gì xa xôi hÖn tØ suy tÜ cûa tôi trong cu¶c vi‰ng thæm lÀn ÇÀu hÖn là tôi Çã có m¶t ngày Ç‹ sºa soån cho m¶t ti‹u thuy‰t ª Çây."M¶t Çoån khác: "... Tôi Çã ljn ViŒt Nam và yêu tha thi‰t ÇÃt nܧc Ãy ngay bu°i ÇÀu tiên. Hai ho¥c ba mùa rét liŠn tôi thÜ©ng bay t§i và ghé låi nÖi chÓn Çó. Và rÒi, b‡ng nhiên tôi nghï mình có th‹ vi‰t ÇÜ®c m¶t cuÓn ti‹u thuy‰t."Khi tåo d¿ng ra nhân vÆt Pyle cûa The Quiet American, Graham Greene Çã mÜ®n tØ Ç©i sÓng th¿c m¶t ngÜ©i có tính chÃt tÜÖng t¿ nhÜ th‰: "M¶t lúc, tôi ljn thæm m¶t ngÜ©i bån thân là Çåi tá cûa Quân ñ¶i Liên HiŒp Pháp tåi m¶t ngôi biŒt th¿ thanh lÎch ª mån phía nam thành phÓ Sài Gòn. Và ª Çó, tôi Çã g¥p m¶t ngÜ©i Hoa Kÿ và chúng tôi Çã chuyŒn trò tÜÖng Ç¡c v§i nhau suÓt cä bu°i chiŠu. Anh ta t¿ nhÆn là Çåi diŒn cho m¶t phái b¶ rÃt Ç¥c biŒt có nhiŒm vø cung cÃp th¿c phÄm viŒn tr®. Anh ta nói chuyŒn v§i lÆp luÆn r¢ng tình hình hiŒn nay cÀn phäi có s¿ hiŒn diŒn cûa m¶t l¿c lÜ®ng thÙ ba, không phäi C¶ng Sän, cÛng không phäi ngÜ©i Pháp mà là nh»ng ngÜ©i quÓc gia. Dù g¥p lÀn ÇÀu tiên nhÜng anh ta Çã tåo cho tôi Ãn tÜ®ng månh ljn n‡i ÇÄy s¿ suy nghï t§i phäi Çem nhân vÆt này vào trong ti‹u thuy‰t. NgÜ©i MÏ trÈ tu°i này có m¶t chút gì hÖi ngây thÖ và luôn tâm niŒm vŠ m¶t "l¿c lÜ®ng thÙ ba". Nhân vÆt Pyle Çã thành hình v§i nh»ng cuÓn sách cûa York Hardling làm lš thuy‰t nÒng cÓt. Nhân vÆt này là nh»ng ngÜ©i tiŠn tiêu mª ÇÀu cho m¶t chÜÖng trình can thiŒp vào ViŒt Nam cûa Hoa Kÿ.Tác giä ljn Hà N¶i, thæm m¶t ngÜ©i bån cÛ làm lãnh s¿ Anh, Trevor Wilson, sau khi ª Malaysia, chÙng ki‰n m¶t th©i kÿ hòa bình ª Çây và m¶t cu¶c chi‰n Çang b¡t ÇÀu và có cÖ phát tri‹n ª ñông DÜÖng.Ÿ ÇÃt nܧc này, ông Çã có dÎp cån chén v§i nh»ng sï quan vŠ hÜu Lê DÜÖng và hi‹u bi‰t ÇÜ®c nhiŠu chuyŒn tØ nh»ng cu¶c g¥p g« tåi Sài Gòn và Hà N¶i. Nh»ng ngÜ©i lính Çánh thuê chuyên nghiŒp Çã mª ra nh»ng kho tàng s¿ kiŒn, cûa nh»ng bi‰n cÓ hÃp dÅn lå thÜ©ng.Cäm giác ÇÀu tiên v§i Greene tØ xÙ sª này là nh»ng tà áo dài tha thܧt cûa các cô gái, hay hình änh nh»ng con trâu n¢m dܧi bùn ª ÇÒng b¢ng, hay mùi hÜÖng Ç¥c sŒt ki‹u Pháp ª Çåi l¶ Catinat, ho¥c sòng båc ñåi Th‰ Gi§i ª Ch® L§n... NhÜng vÅn lÅn l¶n vào cäm giác Ãy, là s¿ bÃt an. Nh»ng rào këm gai, nh»ng tråm gác kh¡p nÖi, chi‰n tranh vÅn khÓc liŒt. Bên cånh nh»ng nét thÖ m¶ng hào nhoáng, vÅn còn nh»ng thô nhám cûa th¿c t‰ cûa chi‰n cu¶c.Trong hÒi kš, Greene k‹ låi nh»ng cu¶c g¥p g« v§i các nhân vÆt tØng m¶t th©i gây bão lºa ª ViŒt Nam. ñåi tá Leroy, m¶t ngÜ©i Pháp lai, lãnh chúa ª B‰n Tre, t¿ xÜng là General, m¶t nhân vÆt cûa th©i th‰ xuÃt thân tØ hàng dân dä nghèo khó nhÜng låi trª thành m¶t ông vua không ngai ª lãnh ÇÎa cûa mình. V§i Greene, ông tܧng này có vÈ nhÜ m¶t con c†p d» giÃu m¥t Ç¢ng sau nø cÜ©i. Leroy ÇiŒn thoåi m©i Greene ljn væn phòng cûa ông ta ª Sài Gòn và ª Çó m¶t ngÜ©i Pháp t¿ gi§i thiŒu là phø tá liên låc dân s¿ chuy‹n l©i m©i cûa ông tܧng d¿ m¶t b»a æn trÜa tåi hành dinh cûa ông ta ª B‰n Tre. Ÿ Çây, m§i thÃy ÇÜ®c uy quyŠn tuyŒt ÇÓi cûa nhân vÆt này.

Greene cÛng k‹ Çã ljn khu t¿ trÎ Phát DiŒm vào næm 1951, là m¶t trong hai giáo khu chÓng C¶ng sän d» d¶i nhÃt. Ÿ Çây, ông Çã g¥p hai vÎ giám møc và Ƕi quân t¿ vŒ võ trang nhÕ bé ª lãnh ÇÎa này. Có vÈ, ª ViŒt Nam, có nhiŠu cu¶c chi‰n nhÕ và tình hình quân s¿ cÛng nhÜ chính trÎ rÓi ren và phÙc tåp.Greene cÛng Çã g¥p Çåi tܧng De Lattre. Ông ti‰p Çón khách danh d¿ này v§i huy hiŒu trên cánh tay cûa ñŒ NhÃt L¶ Quân Pháp, ÇÖn vÎ mà ông chÌ huy khi thành phÓ Strasbourg thÃt thû và ông cÛng gi§i thiŒu Greene nhÜ m¶t chi‰n h»u lâu Ç©i cûa ông. Vài tháng trܧc Çây, tÃt cä các gia Çình Pháp kiŠu di tän khÕi Hà N¶i v§i m¶t viÍn änh gÀn là së bÎ quân C¶ng Sän tràn ngÆp. NhÜng Tܧng De Lattre Çã làm thay Ç°i tình th‰. Ông Çã tuyên bÓ v§i các chi‰n h»u cûa ông: "Tôi së vào Sài Gòn làm viŒc nhÜng v® tôi së ª låi Hà N¶i và Çó là m¶t dÃu hiŒu Pháp QuÓc së không bao gi© tØ bÕ nÖi chÓn này." ñó là m¶t mùa hå cao Çi‹m nhÃt cûa nh»ng n‡ l¿c riêng ông. Và cÛng thÆt khó tܪng tÜ®ng chÌ hÖn m¶t næm sau, ông Çã ch‰t vì ung thÜ trong n‡i buÒn båi trÆn. CÛng nhÜ, m¶t ÇiŠu bÃt ng© khác là Greene Çã g¥p HÒ Chí Minh và uÓng trà v§i ông ta ª Hà N¶i gÀn bÓn næm sau.Greene là Ç¥c phái viên cûa báo Times ª Malaysia nhÜng låi thích làm viŒc ª ViŒt Nam. Tám tháng sau, tháng tám næm 1951, tình hình thay Ç°i. Tܧng De Lattre bÎ mÃt ngÜ©i con trai là trung úy Bernard ª m¥t trân Hòa Bình và tình hình suy søp. Ông phäi chÎu Ç¿ng n‡i Çau ǧn vØa th‹ xác lÅn tinh thÀn nên suy søp mau chóng.Trong b»a tiŒc tiÍn biŒt tܧng De Lattre trª vŠ Pháp, Graham Greene Çã tham d¿ và k‹ låi. Ông tܧng Çã thay Ç°i thÆt nhiŠu. TØ m¶t ngÜ©i phong Ƕ hào hùng næm trܧc ông Çã thành m¶t ông già mŒt mÕi, nói nhiŠu nhÜng r©i råc mŒt mÕi. B»a tiŒc cÛng có nh»ng khúc quân hành, và nh»ng l©i chúc tøng, ông tܧng ngÒi trên gh‰ sofa và n¡m tay ngÜ©i v® trong s¿ chia sÈ t¶t cùng. VÈ m¥t xanh xao mà các Çåi tá thu¶c cÃp Çã mô tä là nhÜ có làn khói quyŒn vào. Ông tܧng hÕi Greene: "Và bây gi©, Graham Greene, tåi sao anh ª Çây?" Ti‰ng Anh nhát gØng Ƕt nhiên bi‹u l¶ tính kÈ cä mà ông không cÓ tình. Greene trä l©i: "Tôi Çã nói v§i Ngài nhiŠu lÀn. Tôi ljn Ç‹ vi‰t bài cho báo Life", ông tܧng nói: "Tôi hi‹u ÇiŠu Çó", trong khi các vÎ tܧng nhÜ Linares, Saln, Cogny ngÒi ª ÇÀu bàn kia nhÜ không nghe thÃy. "NhÜng anh là nhân viên cûa ñ¥c Vø Anh?" Greene cÜ©i: "Tôi bi‰t anh ª trong cÖ quan tình báo Anh trong ba næm khi chi‰n tranh." Ông tܧng cæn v¥n. Greene cÜ©i và giäi thích r¢ng chÌ hoåt Ƕng khi chi‰n tranh thôi và chÃm dÙt khi hòa bình. NhÜng ông tܧng vÅn hÕi "Tôi bi‰t không m¶t ai có th‹ r©i khÕi công viŒc cûa ñ¥c Vø Anh". Greene trä l©i "ñiŠu Ãy chÌ Çúng v§i Deuxième Bureau cûa Pháp. V§i chúng tôi thì không."Greene ngÒi k‰ bên tܧng De Lattre và nói chuyŒn khá lÎch s¿ nhÕ nhË. Bà tܧng nhìn Grene m¶t thoáng và Greene cäm thÃy trong ánh m¡t s¿ phân vân vŠ n‡i ï an bình cûa m¶t ngÜ©i bŒnh mà bà yêu thÜÖng trong bu°i tÓi cuÓi cùng ª Hà N¶i. ñó có phäi là khung cänh cûa chi‰n th¡ng và lÀm l‡i chen lÅn nhau. Graham Greene Çã sºa soån s¤n trong óc vŠ câu chuyŒn có m¶t chÙng c§ rõ ràng là sÓ tiŠn mà báo Times Çã trä cho ông vŠ nh»ng bài ÇÜ®c vi‰t. Ông tܧng l¡ng nghe và bi‹u hiŒn s¿ thích thú khi cao gi†ng nói: "Tôi Çã nói v§i các nhân viên an ninh r¢ng Graham Greene là bån tôi. Tôi không tܪng tÜ®ng ÇÜ®c nh»ng gì mà h† nói vŠ anh. RÒi h† låi c٠ljn nói hoài vŠ ÇiŠu này ÇiŠu n†. Tôi Çã nói. Tôi không tin. Graham Greene là bån tôi. Th‰ mà h† c٠ljn nói mãi nói hoài chuyŒn Ãy..." Th‰ mà, hôm sau, trܧc khi lên phi cÖ vŠ Paris, Tܧng De Lattre låi nói v§i m¶t ngÜ©i trong ban tham mÜu: "Tôi bi‰t h¡n là gián ÇiŒp. Làm sao mà m¶t ngÜ©i Çi vào chi‰n tranh v§i cái giá chÌ có bÓn træm Çô la?"

Graham Greene không vi‰t: "Voilà, Monsieur Dupont" n»a và thay vào là "The Quiet American" tØ Çêm trª vŠ Sài Gòn sau khi g¥p Çåi tá Leroy. CÛng nhÜ, sau khi g¥p m¶t viên chÙc MÏ trong phái Çoàn viŒn tr® kinh t‰, Greene Çã có nhiŠu hình änh Ç‹ tåo d¿ng thành nhân vÆt Pyle trong "The Quiet American". Pyle, m¶t ngÜ©i trÈ tu°i tin tܪng vào viŒc làm cûa mình và luôn nh¡c ljn l¿c lÜ®ng thÙ ba "The Third Force". Mà ngÜ©i cûa l¿c lÜ®ng thÙ ba là tܧng Trình Minh Th‰, thû lãnh cûa quân Ƕi Cao ñài gÒm hai chøc ngàn tay súng ª cÙ ÇÎa chung quanh Thánh ThÃt Tây Ninh. Quân cûa tܧng Th‰ chÓng cä Pháp lÅn ViŒt minh và có m¶t cæn cÙ hi‹m y‰u ª trên núi Bà ñen v§i nhiŠu công binh xܪng ch‰ tåo vÛ khí. Graham Greene Çã g¥p tܧng Th‰ nhiŠu lÀn và g†i ông là bån thân. Greene Çã bÎ thóa må là có ngÜ©i bån thân là kÈ sát nhân vì tܧng Th‰ Çã chÎu trách nhiŒm vŠ nh»ng vø n° bom t¿ tåo ª Sài Gòn và gi‰t håi nhiŠu ngÜ©i. Greene nghï là có s¿ liên låc gi»a tܧng th‰ và tình bào Hoa Kÿ. M¶t xe jeep có hai tº thi cûa hai phø n» Hoa Kÿ ÇÜ®c tìm thÃy ª m¶t ÇÒn ÇiŠn cao su trên ÇÜ©ng l¶ t§i núi Bà ñen. Thû phåm có th‹ là ViŒt minh, nhÜng m¶t câu hÕi là tåi sao hai phø n» Hoa Kÿ trong Çó có m¶t ngÜ©i là nhân viên sÙ quán Hoa Kÿ ljn nÖi chÓn Çó làm gì. Sau Çó, m†i chuyŒn ÇÜ®c Ìm Çi coi nhÜ không có gì xäy ra. CÛng nhÜ, m¶t nhân viên lãnh s¿ MÏ bÎ b¡t ª cÀu ña Kao (nÖi mà nhân vÆt Pyle bÎ gi‰t trong ti‹u thuy‰t) trong xe có chª bom plastic. Và, rÒi m†i s¿ cÛng bÎ chìm xuÒng nhÜ lÀn trܧc.NhÜ th‰ chû ÇŠ cûa "The Quiet American" khªi ÇÀu tØ lúc Graham Greene nói chuyŒn v§i Çåi tá Leroy trên nh»ng con thuyŠn b†c s¡t võ trang tåi lãnh ÇÎa cûa ông ta cÛng nhÜ khi ti‰p xúc v§i tܧng Trình Minh Th‰ ª cÙ ÇÎa núi Bà ñen Tây ninh.Nhân vÆt cûa The Quiet American là b¶ ba: Fowler, kš giä ngÜ©i Anh, ngÜ©i k‹ chuyŒn; Pyle, ngÜ©i MÏ có nh»ng hành tung kÿ bí; và PhÜ®ng, ngÜ©i con gái ViŒt Nam, cùng ÇÜ®c cä hai ngÜ©i yêu. MÓi tình tay ba xen lÅn trong m¶t th©i th‰ phÙc tåp cûa m¶t cu¶c chi‰n Çang có mòi chÃm dÙt v§i ngÜ©i Pháp nhÜng låi ch§m có dÃu hiŒu cûa s¿ can thiŒp cûa ngÜ©i MÏ. Pyle Ç¥t bom n° ª khu phÓ trung tâm Sài Gòn và bÎ hå sát bªi m¶t nhóm ngÜ©i nºa Tàu nºa ViŒt qua s¿ chÌ Çi‹m cûa Fowler.Trong "The Quiet American", Graham Greene Çã lÃy khung cänh cûa hai vùng ÇÃt mà chi‰n tranh có nét thÆt Ç¥c biŒt. Vùng t¿ trÎ Thiên Chúa giáo ª Phát DiŒm và vùng änh hܪng cûa Çåo Cao ñài ª núi Bà ñen Tây ninh. Ÿ Çó, hai nhân vÆt chính, Fowler và Pyle g¥p nhau v§i tÃt cä nh»ng hành tung bí mÆt. Fowler ljn Phát DiŒm Ç‹ vi‰t tin tÙc cho báo chí, nhÜng Pyle cÛng xuÃt hiŒn ª Çó v§i lš do mù m©, có vÈ nhÜ thi hành m¶t công tác tình báo nào Çó. Và ª Tây ninh, trên ÇÜ©ng trª vŠ Sìa Gòn, xe hÖi bÎ h‰t xæng và cä hai nhân vÆt chính Çã phäi chåy trÓn s¿ sæn Çu°i cûa l¿c lÜ®ng ViŒt minh. Và, Pyle Çã cÙu sÓng Fowler trong lÀn chåy trÓn Ãy. The Quiet American Çã ÇÜ®c vi‰t tØ næm 1955, nhÜng t§i nay, khi džc låi vÅn có chÃt th©i s¿ hÃp dÅn. Và chính vì th‰ mà ÇÜ®c d¿ng thành phim và chi‰m ÇÜ®c nhiŠu giäi thܪng giá trÎ. V§i ngÜ©i ViŒt Nam, qua nh»ng trang sách, låi thÃy cä m¶t th©i kÿ sÓng låi. Dù, ª chû quan cûa m¶t ngÜ©i ngoåi quÓc nhìn vào th¿c t‰ tình hình nên có nhiŠu nét bi‹u ki‰n không phän ánh trung th¿c. V§i Hà N¶i, v§i Sài Gòn, v§i cu¶c chi‰n © Phát DiŒm, ª ñiŒn Biên Phû, ª núi Bà ñen, nh»ng nhân vÆt nhÜ Pyle, nhÜ Fowler, nhÜ PhÜ®ng, Çã trª thành nh»ng bóng dáng nhân vÆt ti‹u thuy‰t làm ngÜ©i džc khó có th‹ lãnh Çåm khi džc t§i...

Henry Graham Greene sinh ngày 2 tháng 10 næm 1904 tåi Berkhamsted, Hertfordshire. Là con thÙ tÜ trong sáu ngÜ©i, thuª nhÕ ông rÃt nhút nhát và nhåy cäm. Ông không thích th‹ thao và dÒn hÀu nhÜ tÃt cä th©i gi© vào viŒc džc sách nhÃt là nh»ng ti‹u thuy‰t phiêu lÜu cûa Rider Haggard và R.M. Ballantyne. Nh»ng ti‹u thuy‰t này Çã änh hܪng sâu ÇÆm ljn Ç©i sÓng ông và giúp ông tåo ÇÜ®c m¶t phong cách vi‰t nhåy bén và lôi cuÓn. Thuª nhÕ, ông là m¶t ÇÙa trÈ không ngoan ngoãn trong h†c ÇÜ©ng. Sau nhiŠu lÀn d¿ tính t¿ tº, Greene bÕ h†c và vi‰t thÜ cho cha mË r¢ng ông së không trª låi n»a. Ÿ tu°i 15, ông bÎ gºi lên Luân ñôn Ç‹ ch»a bŒnh b¢ng trÎ liŒu pháp. NgÜ©i ch»a bŒnh, Kenneth Richmond Çã khuy‰n khích ông vi‰t væn và gi§i thiŒu ông vào hôi væn h†c thân h»u trong Çó có cä nhà thÖ Walter de la Mare.Ÿ Balliol College, ông h†c lÎch sº cÆn Çåi. CÛng nhÜ vi‰t m¶t thiên hÒi kš t¿ thuÆt vŠ nh»ng ngày h†c ª Çây. Ông Çã thu lÜ®m ÇÜ®c nhiŠu kinh nghiŒm khi làm biên tÆp viên cho t© báo The Oxford Outlook. Ông cÛng tÕ ra thích thú v§i chính trÎ sau khi liên låc v§i Çäng C¶ng sän (chÌ vui chÖi thôi chÙ không phäi là sinh hoåt chính). Ông Çã vi‰t ti‹u thuy‰t Anthony Sant trܧc khi ra trÜ©ng. Sau khi tÓt nghiŒp cº nhân, ông vào làm viŒc tåi Nottingham Journal và hoàn tÃt ti‹u thuy‰t Brighton Rock. Sau Çó ông Ç°i job và làm viŒc biên tÆp trong The Times. Ông lÆp gia Çình næm 1927 v§i Vivien và có 2 con, m¶t trai m¶t gái. Th©i gian này ông vi‰t ti‹u thuy‰t chính trÎ The Episode nhÜng bÎ tØ chÓi in. Ông cÓ g¡ng gÜ®ng låi và hoàn tÃt ti‹u thuy‰t The Man Within. Vì cÓ g¡ng vi‰t ti‹u thuy‰t nên ông phäi r©i bÕ công viŒc ª The Times mà ông Üa thích Ç‹ trª thành m¶t ngÜ©i cÀm bút t¿ do. Tác phÄm thÙ hai là Stamboul Train và m¶t loåt sau là nh»ng ti‹u thuy‰t ÇÜ®c chuy‹n Ç°i thành ÇiŒn änh.Greene vi‰t bài Çi‹m sách và Çi‹m phim cho báo The Spectator và làm phø tá chû bút cho tåp chí Night and Day. Dù ông Çã t¿ phân loåi ti‹u thuy‰t cûa mình có loåi væn chÜÖng có loåi giäi trí, nhÜng tác phÄm cûa ông phÀn Çông có nhiŠu Ƕc giä và có ti‰ng vang khá l§n trên th‰ gi§i. Sách cûa ông Çã ÇÜ®c chuy‹n ng» v§i trên hai chøc loåi ngôn ng» khác nhau và có sÓ lÜ®ng phát hành lên t§i hàng triŒu bän. Ông là ngÜ©i Çi rÃt nhiŠu, ghé thæm nhiŠu nܧc trên th‰ gi§i vì bän tính thích phiêu lÜu cÛng có nhÜng có s¿ cÓ tình tìm ki‰m chÃt liŒu và ÇŠ tài cho ti‹u thuy‰t cûa mình. Là ngÜ©i vi‰t truyŒn ng¡n, là ti‹u thuy‰t gia, là ngÜ©i vi‰t kÎch, là ngÜ©i vi‰t báo, và cÛng là ngÜ©i mang xu hܧng chính trÎ vào væn chÜÖng. TØ næm 1950, ông chuy‹n Ç°i ÇŠ tài tØ tôn giáo sang th©i s¿ chính trÎ. Ông ª khách sån Majestic ª Sài Gòn và thÜ©ng hay du hành sang HÒng Kông và Singapore. Næm 1953 ông qua Kenya, tÜ©ng thuÆt nh»ng bi‰n cÓ cûa bô låc MauMau và næm 1956 ông Çã träi qua nhiŠu tuÀn lÍ ª Poland và Çã cÓ sÙc giúp Ç« m¶t nhåc sï Çào thoát sang các nܧc tây phÜÖng. Trong hÒi kš Ways of Escape, Greene Çã k‹ chuyŒn vŠ "The Other", nhÜng chính thÎ là chân dung cûa ông, mà tính danh th¿c có th‹ là John Skinner ho¥c Meredith de Varg. Næm 1950, The Other Çánh mÃt h¶ chi‰u tåi ƒn ñ¶, và Çã bÎ hai næm ngÒi tù. Ÿ thÆp niên sau, ông ta có hình chøp chung v§i "Missus Drink", m¶t ngÜ©i Çàn bà hÃp dÅn trên báo chí ª xÙ Jamaica. Vài næm sau ª Chile, sau khi tôi dùng b»a trÜa vÖi t°ng thÓng Allende, thì m¶t t© báo c¿c h»u ª Santiago loan tin r¢ng t°ng thÓng bÎ lÜ©ng gåt bªi tay b®m quÓc t‰. Tô Çã t¿ tìm ki‰m mình trong nh»ng äo giác ng© v¿c. Có phäi là ngÜ©i lÜ©ng gåt b®m bãi trong th©i gian Ãy? VÆy ai là The Other? Tôi có phäi là Skinner? Hay có th‹ tôi là Meredith de Varg?

Ti‹u thuy‰t cûa Graham Greene có hai tính chÃt chính. M¶t là chÃt cûa Çåo Thiên Chúa Giáo, ông Çã ÇÜ®c mô tä là "Catholic novelist" v§i các ti‹u thuy‰t nhÜ Brighton Rock, The Heart of the Matter, The End of the Affair, Monsignor Quixote, A Burnt out Case và tác phÄm n°i danh The Power and the Glory. Hai là nh»ng tác phÄm vŠ th©i s¿ chính trÎ mà The Quiet American là tiêu bi‹u. Cä hai tính chÃt chính này, dù là tôn giáo hay chính trÎ, cÛng ÇŠu mang chÃt sÓng Ƕng, v§i m¶t chút chua chát, v§i m¶t væn phong s¡c bén, v§i m¶t bÓ cøc truyŒn ch¥t chë nhÜng nhiŠu bÃt ng©. Cho nên dù ông không Çoåt giäi Nobel væn chÜÖng dù ÇÜ®c ÇŠ cº nhiŠu lÀn, ông vÅn là m¶t khuôn dáng tác giä l§n cûa væn h†c toàn cÀu th‰ k› 20.

=END=

6- Th©i S¿ Nܧc Úc

- Có thai khi chÜa th‹/chÜa muÓn làm MË

Hoàng ñ.ThÜ (SGT)

LND: Vào ngày 13/5 dÜ luÆn quÀn chúng Úc xôn xao vì viŒc bé gái sÖ sinh Catherine vØa chào Ç©i vài gi© ÇÒng hÒ Çã bÎ mË em bÕ rÖi tåi bŒnh viŒn Dandenong ª Melbourne. RÒi chÜa ÇÀy m¶t tháng sau Çó, vào ngày 10/6 thì bé gái sÖ sinh Joan, cÛng chÌ vØa chào Ç©i vài ti‰ng ÇÒng hÒ, b†c nhau vÅn còn chÜa ÇÜ®c c¡t, Çã bÎ bÕ rÖi trܧc cºa m¶t nhà th© tåi Sydney. Vài ngày sau Çó, m¶t thi hài m¶t bé trai vØa m§i sanh mÃy ngày, Çã ÇÜ®c tìm thÃy trong m¶t thùng rác cûa m¶t xܪng tái bi‰n vÆt døng ª Perth. Ba vø trÈ em bÎ bÕ rÖi khi vØa chào Ç©i Çã trª thành ÇŠ tài nóng bÕng ÇÜ®c tranh cãi Òn ào trên các chÜÖng trình truyŠn thanh tr¿c thoåi, ÇÜ®c ÇŠ cÆp ljn qua vô sÓ bài vi‰t trên báo chí. NhiŠu ngÜ©i bÀy tÕ s¿ phÅn n¶. Có kÈ lên ti‰ng tÕ lòng thÜÖng xót t¶i nghiŒp. RÃt nhiŠu ngÜ©i s»ng s© th¡c m¡c vì sao nh»ng chuyŒn nhÜ th‰ này låi có th‹ xäy ra ª Úc. L¡m kÈ cÓ ÇÜa ra giä thuy‰t vŠ nh»ng nguyên nhân Çã khi‰n ba bà mË, có lë ÇŠu trÈ tu°i, låi Çi ljn quy‰t ÇÎnh thÜÖng tâm nhÜ th‰. Có ngÜ©i tìm cách lên án h†, có kÈ låi bênh v¿c h†. Ai là ngÜ©i Çáng trách, Çáng bÎ quy trách nhiŒm trong ba vø viŒc này? Chúng ta có quyŠn lên ti‰ng phán xét nh»ng bà mË này không?Nh»ng phän Ùng nói trên là nh»ng phän Ùng thÆt t¿ nhiên cûa con ngÜ©i vŠ m¶t s¿ viŒc quä thÆt trái ngÜ®c v§i nh»ng gì mà chúng ta cho là cæn bän cao quš nhÃt vŠ tình mË thÜÖng con. Th‰ nhÜng, chuyŒn mà ngÜ©i ta cäm thÃy lo âu e ngåi t¿ vÃn vì sao mà nh»ng ngÜ©i mË trÈ tu°i, ª m¶t xã h¶i ti‰n b¶ nhÜ xã h¶i Úc, låi có th‹ bÎ dÒn ép vào m¶t s¿ ch†n l¿a Çau lòng nhÜ th‰, m¶t s¿ ch†n l¿a có th‹ phän änh ÇÜ®c tình thÜÖng bao la mà h† dành cho con mình. Hay có th‹ h† không có m¶t s¿ l¿a ch†n nào khác hÖn là viŒc phäi bÕ rÖi con mình nhÜ th‰? Vì sao mà m¶t bà mË låi có th‹ bÕ rÖi con mình nhÜ th‰? Vì sao mà m¶t ngÜ©i có bån bè, gia Çình chòm xóm, ngÜ©i quen thu¶c có thai suÓt 9 tháng tr©i Ç¢ng Ǥng rÒi bi‰n mÃt dång trong m¶t bu°i sáng, sau Çó không còn có vÈ gì là thai nghén n»a và không có con bên mình mà låi không bÎ phát giác, th¡c m¡c gì cä? Có ai bi‰t ÇÜ®c nh»ng phø n» này là ai không? Ai là ngÜ©i chæm sóc, ho¥c Ç‹ š ngó ngàng ljn

h†? Nh»ng lš do Çích th¿ Ç¢ng sau nh»ng vø bÕ rÖi hài nhi nhÜ th‰ này là gì? Có phäi là vì s¿ cô lÆp trong xã h¶i hay không? Hay s¿ nghèo kh° quá mÙc? Ho¥c do bŒnh tâm thÀn, khûng hoäng tinh thÀn, hay chÙng trÀm thÓng hÆu sän? Ho¥c các bà mË này quá trÈ tu°i? Hay vì m¶t s¿ s® hãi, lo âu nào Çó?ñ‹ có th‹ trä l©i ÇÜ®c phÀn nào nh»ng câu hÕi nan giäi trên, sau Çây, xin kính m©i quš Ƕc giä theo dõi bài bình luÆn cûa n» kš giä Susie O'Brien, Çæng täi trên nhÆt báo Herald Sun ngày 15/6 vØa qua.

***

Hai bé gái bÎ bÕ rÖi Catherine và Joan là s¿ nh¡c nhª r¢ng cu¶c sÓng quä thÆt Çáng ÇÜ®c quš giá vô cùng và trÈ em cÀn ÇÜ®c nâng niu trân quš.Và thi hài cûa ÇÙa bé båc phÆn bÎ vÃt lên ÇÓng rác ª Perth là m¶t s¿ nh¡c nh§ thÆt thê thäm bi thÜÖng vŠ nh»ng chuyŒn Çau lòng có th‹ xäy ra m¶t khi gia Çình có quá nhiŠu vÃn nån trÀm tr†ng, mà ngÜ©i thai phø không th‹ nào chÎu Ç¿ng n°i.Th‰ nhÜng, chuyŒn cûa ba ÇÙa bé sÖ sinh này cÛng là m¶t s¿ nh¡c nhª r¢ng Çã ljn th©i Çi‹m mà chúng ta cÀn có m¶t cu¶c thäo luÆn r¶ng rãi, cªi mª và trung th¿c vŠ nh»ng câu hÕi quan tr†ng cûa cu¶c Ç©i.Nh»ng trÜ©ng h®p vØa xäy ra quä thÆt kinh khûng và chÃn Ƕng bªi vì chúng ta vÓn thÜ©ng tin tܪng r¢ng ª m¶t ÇÃt nܧc væn minh nhÜ Úc ñåi L®i này phäi có ÇÀy Çû m†i dÎch vø cÓ vÃn và y‹m tr® Ç‹ giúp Ç« cho bÃt kÿ m¶t bà mË nào sáp sanh con trܧc khi h† bÎ ÇÜa vào hoàn cänh phäi Çem con mình bÕ gi»a ÇÜ©ng, gi»a ch® nhÜ th‰.Chúng ta có dÎch vø phá thai, có dÎch vø y t‰ miÍn phí, ÇÜ®c Medicare tài tr® và m¶t loåt nh»ng dÎch vø xã h¶i do công quÏ tài tr® cÛng nhÜ nhiŠu dÎch vø giúp Ç« sän phø.Và cæn bän tr†ng y‰u nhÃt cûa cÖ cÃu y‹m tr® này tØ xÜa ljn nay vÅn là các dÎch vø cÓ vÃn phø n» thai nghén th¿c t‰, công b¢ng, không thiên vŠ bÃt cÙ m¶t quan Çi‹m tôn giáo luân lš nào cä.Khác v§i nh»ng quÓc gia nhÜ ñÙc hay NhÆt, chúng ta không g¡n các thùng bÕ con (nhÜ thùng trä sách tåi thÜ viŒn công c¶ng, hay tåi các tiŒm gi¥t ûi hÃp ÇÒ) - nÖi ngÜ©i ta có th‹ Ç¥t trÈ sÖ sinh vô thØa nhÆn m¶t cách an toàn cho tính mång cûa ÇÙa bé vì có nhân viên tr¿c Çón nhÆn tåi các bŒnh viên công c¶ng - bªi vì ª Úc, m‡i thÆp niên chÌ có vài bà mË Çi ljn mÙc quÅn trí t¶t cùng phäi bÕ rÖi con mình nhÜ th‰.Th‰ nhÜng, có th‹ Çang b¡t ÇÀu có s¿ thay Ç°i trong vÃn ÇŠ này khªi nguÒn tØ quy‰t ÇÎnh cûa chính phû liên bang trong viŒc cho phép các t° chÙc tØ thiŒn có liên hŒ ljn tôn giáo v§i chû trÜÖng bäo tÒn s¿ sÓng (pro-life agenda) ÇÜ®c quyŠn nhÆn tr® cÃp chính phû Ç‹ cung cÃp dÎch vø cÓ vÃn vŠ thai nghén cho phø n». Và rÒi, âm thÀm, l¥ng lë, nhÜ t¢m æn dâu, áp l¿c Çè n¥ng lên các phø n» l« mang thai ngoài š muÓn phäi gi» lÃy bào thai cho ljn khi sinh sän Çã ngày càng trª nên mãnh liŒt hÖn.V§i s¿ tr® giúp cûa t°ng trܪng y t‰ Tony Abbott, quyŠn cæn bän cûa phø n» trong viŒc t¿ quy‰t ÇÎnh vŠ cÖ th‹ cûa h†, hay nói cách dÍ hi‹u hÖn là quyŠn ÇÜ®c phá thai, ngày càng bÎ bào mòn Çøc ru‡ng.

Trong nhiŠu thÆp niên qua, chÜa bao gi© mà chính sách y t‰ công c¶ng låi bÎ änh hܪng n¥ng nŠ sâu r¶ng tØ nh»ng hoåch ÇÎnh tôn giáo nhÜ bây gi©. Chính phû không còn ÇÜa ra quy‰t ÇÎnh d¿a trên cæn bän cÓ tåo nên k‰t quä y t‰ tÓt ÇËp nhÃt cho phø n». H† chÌ ÇÜa ra nh»ng quy‰t ÇÎnh vŠ k‰t quä y t‰ tÓt ÇËp nhÃt phù h®p v§i quan Çi‹m tôn giáo cûa m¶t thi‹u sÓ vÓn tin r¢ng phá thai là m¶t chuyŒn sai quÃy.Trong rÃt nhiŠu trÜ©ng h®p, phø n» phá thai ÇŠu có nhiŠu lš do thÆt chính Çáng Ç‹ làm nhÜ th‰.ñÓi v§i m¶t sÓ phø n», ÇÃy là giäi pháp duy nhÃt, ho¥c là giäi pháp tÓt ÇËp nhÃt trong m¶t loåt nh»ng giäi pháp rÃt tŒ håi. Và Ç‹ h† có th‹ t¿ ch†n l¿a và t¿ Ƕng Çi ljn m¶t quy‰t ÇÎnh nhÜ th‰, h† phäi ÇÜ®c quyŠn tìm ljn dÎch vø cÓ vÃn trung th¿c, không thiên vŠ m¶t quan Çi‹m nào, m¶t k‰t quä nào cä. Và chÌ Ç‹ tìm ÇÜ®c m¶t dÎch vø cÓ vÃn thÆt cân b¢ng, không thiên vÎ vŠ nh»ng vÃn ÇŠ nhÜ th‰ quä thÆt là Çã khó rÒi, huÓng hÒ gì v§i s¿ can thiŒp nhÜ trên cûa chính phû liên bang.ChÌ cÀn lên trang Google và Çánh hai ch» "abortion" và "help" là ngÜ©i ta có thÃy ÇÜ®c thÆt rõ ràng chû trÜÖng "bäo vŒ s¿ sÓng" cûa nh»ng cÖ quan ngoài m¥t vÅn giä dång là có m¶t quan Çi‹m rÃt cân b¢ng, vô tÜ, không thiên vÎ.NhÜ m¶t thính giä cûa chÜÖng trình phát thanh tr¿c thoåi trên Çài ABC 774 ª Melbourne nhÆn xét, nh»ng kÈ có chû trÜÖng bäo vŒ s¿ sÓng chÌ chú tâm ljn thai nhi mà thôi, th‰ nhÜng, m¶t khi thai nhi ÇÜ®c sanh sän, thành m¶t ÇÙa bé sÖ sinh thì h† phûi tay, bÕ m¥c, không cÀn bi‰t ljn, và chÌ có bà mË là lãnh tr†n tÃt cä m†i vÃn nån khó khæn mà thôi.Trª vŠ v§i chuyŒn hài nhi bÎ bÕ rÖi, m¶t sÓ phø n», vì m¶t lš do nào Çó, cäm thÃy r¢ng h† không Çû khä næng Ç‹ làm mË. H† có th‹ có vÃn ÇŠ trong lãnh v¿c tâm thÀn. H† có th‹ Çang sÓng trong cänh bÀn cùng túng quÅn. H† có th‹ là nån nhân cûa s¿ cÜ«ng dâm ho¥c s¿ loån luân.Trong nh»ng trÜ©ng h®p nhÜ th‰, quy‰t ÇÎnh cûa h† r¢ng mình không, ho¥c chÜa, s¤n sàng Ç‹ làm mË có th‹ là m¶t quy‰t ÇÎnh ÇÀy tinh thÀn trách nhiŒm mà h† có th‹ Çi ljn.M¥c dù tôi y‹m tr® nh»ng phø n» quy‰t ÇÎnh phá thai, nhÜng tôi cÛng ÇÒng š v§i t°ng trܪng Y T‰ Tony Abbott r¢ng con sÓ 70,000 ljn 90,000 vø phá thai m‡i næm quä thÆt là quá cao.Th‰ nhÜng, theo tôi, giäi pháp cho vÃn nån này là phäi có s¿ giáo døc tính døc hiŒu quä hÖn ª h†c ÇÜ©ng hÖn là cÓ vÃn các thi‰u n», khi ch£ng may có thai, thì b¡t bu¶c phäi sanh ra nh»ng ÇÙa con mà các em không th‹ nào chæm sóc ÇÜ®c.Gi§i trÈ dï nhiên là phäi có nh»ng quan hŒ xác thÎt. Vì th‰, chúng ta có nên chÌ dåy cho con em chúng ta nh»ng phÜÖng sách an toàn hÖn phÜÖng pháp ÇÜ®c mŒnh danh là "Vatican Roulette" (LND: phÜÖng pháp ngØa thai b¢ng cách nam n» chÌ ÇÜ®c giao cÃu khi nghï r¢ng ngÜ©i phø n» không ª trong th©i gian røng trÙng) hay không? Bªi vì cuÓi cùng thì chúng ta së không giúp ÇÜ®c gì cho ai cä khi chúng ta ép bu¶c phø n» phäi ti‰p tøc chÎu Ç¿ng v§i s¿ thai nghén mà h† không muÓn (unwanted pregnancies) Ç‹ sanh ra nh»ng ÇÙa trÈ không ai muÓn (unwanted babies).

=END=

7- Tin TÙc ñó ñây

- Bän tin nܧc Úc

(SGT)

N˜ SÚNG GI»A MELBOURNE: M¶T NGОI CHT V€ HAI NGОI BÎ THÐ÷NG!MELBOURNE: M¶t tay súng b¡n ch‰t m¶t ngÜ©i và làm bÎ thÜÖng 2 ngÜ©i khác, dÜ©ng nhÜ bi‰t rõ các nån nhân, theo sau vø n° súng táo båo ngay trung tâm Melbourne vào lúc sáng s§m. Cänh sát Çã phong tÕa khu v¿c gÀn góc ÇÜ©ng Flinder Lane và William Street, cÛng nhÜ løc soát Ç‹ tìm ra hung thû.M¶t nhân chÙng cho bi‰t trܧc khi vø n° súng diÍn ra, ông thÃy tay súng n¡m c° m¶t phø n» khi bà nÀy ngÒi trong m¶t chi‰c xe taxi và tìm cách leo lên xe nÀy. Khi bà nÀy chåy thoát, ngÜ©i Çàn ông quay låi n° súng vào 3 ngÜ©i khác ª tÀm rÃt gÀn. Sau Çó tay súng chåy b¶ thoát thân vào trong khu nhà gÀn Çó. Nhân chÙng cho bi‰t, n¶i vø xäy ra trong m¶t ch§p m¡t. Cänh sát và xe cÙu thÜÖng ÇÜ®c g†i ljn ÇÜ©ng Fitzroy Lane vào lúc 8 gi© 15 phút sáng và h† thÃy m¶t ngÜ©i Çàn ông bÎ thÜÖng n¥ng và hai ngÜ©i kia cÛng bÎ thÜÖng nhË. Cä ba ÇÜ®c ÇÜa vào bŒnh viŒn Hoàng gia Melbourne, nhÜng ngÜ©i bÎ thÜÖng n¥ng Çã ch‰t.Hung thû ÇÜ®c mô tä m¥c quÀn jean Çen và áo jacket väi denim, tóc ng¡n màu nâu. Cänh sát phong tÕa m¶t sÓ khu v¿c trong thành phÓ, cÛng nhÜ di tän m¶t sÓ tòa nhà Ç‹ sæn lùng tay súng gây án.

K. RUDD TRUY ñU˜I TT HOWARD TRONG Vø GÂY QU³ TI DINH KIRRIBILLISYDNEY: Lao Ƕng Çã xuÃt chiêu n¥ng kš khi ÇÜ®c cÓ vÃn vŠ pháp luÆt, trong vø chÙng tÕ Thû tܧng John Howard Çã låm døng chÙc vø, b¢ng cách dùng tÜ dinh Kirribilli vào møc Çích quyên góp chính trÎ.Trång sÜ Bret Walker, SC, cho Çäng Lao Ƕng bi‰t, Thû tܧng John Howard Çã Çã t¥ng m¶t món quà Çáng k‹ trÎ giá ít nhÃt là 20 ngàn Çô la cho Çäng T¿ do, b¢ng cách t° chÙc m¶t cu¶c ti‰p tân tåi tòa nhà Kirribilli. ñó là b»a tiŒc cocktail vào ngày 1 tháng 6 vØa qua, khoän Çãi 225 Çåi bi‹u và các thÜÖng gia thu¶c H¶i ÇÒng Liên bang Çäng T¿ do. ñäng nÀy Çã tính m‡i quan sát viên thÜÖng måi là 8,250 Çô la m‡i ngÜ©i, Ç‹ tham d¿ 3 ngày Çåi h¶i.Trong bu°i ti‰p tân kéo dài m¶t gi© ÇÒng hÒ, khách m©i ÇÜ®c dÎp thܪng thÙc các món ÇÒ bi‹n nhÜ sò, tôm và rÜ®u ngon nhÜ là khách m©i cûa ông Howard, tåi m¶t ÇÎa Çi‹m nhìn ra häi cänh Sydney.Sau Çó Çäng T¿ do Çã hoàn låi sÓ tiŠn 5,500 Çô tiŠn rÜ®u, mܧn an ninh và nhân viên phøc vø, th‰ nhÜng không trä tiŠn thuê ch‡ Ç‹ t° chÙc. Ñy ban BÀu cº Úc châu cho r¢ng qua s¿ kiŒn nÀy, ông Howard không vi phåm luÆt lŒ vŠ gây quÏ bÀu cº, liên quan ljn các món quà cho các Çäng chính trÎ.Th‰ nhÜng Çäng Lao Ƕng muÓn Ñy ban xem xét låi quy‰t ÇÎnh nói trên, cÛng nhÜ duyŒt låi toàn b¶ các cu¶c ti‰p tân tåi dinh The Lodge ª Canberra vào nh»ng næm 1999, 2002 và 2005. Lao Ƕng kêu g†i Ñy ban xét låi lÆp trÜ©ng cûa mình,

sau khi ÇÜ®c s¿ cÓ vÃn tØ Trång sÜ Walker cho r¢ng, Thû tܧng Çã th¿c s¿ cho phép 225 vÎ khách ÇÜ®c chi‰m h»u tÜ dinh, dù trong m¶t th©i gian ng¡n. Phát ngôn nhân cûa Ñy ban cho bi‰t, së xem xét š ki‰n cûa Trång sÜ Walker.Trong khi Çó Thû tܧng låi bác bÕ chuyŒn Lao Ƕng cáo giác ông Çã låm døng tÜ dinh do ngÜ©i th† thu‰ phäi trä, Ç‹ t° chÙc gây quÏ cho Çäng cûa ông. Còn ông Kevin Rudd tuyên bÓ r¢ng n‰u Ç¡c cº, ông së không dùng nh»ng công Óc cûa Chính phû Ç‹ gây quÏ cho Çäng, vì nghï r¢ng nhÜ vÆy là không Çúng. Ông cÛng cho r¢ng, có lë ngÜ©i dân Úc cÛng ÇÒng š nhÜ vÆy.

CÔNG TY XˆNG D„U PHI S¼NG PHNG, NU KHÔNG Sþ BÎ PHT NNGSYDNEY: T°ng trܪng Ngân khÓ, ông Peter Costello hÙa hËn së tÃn công các công ty nhiên liŒu v§i mÙc phåt là 10 triŒu Çô la, n‰u h† bÎ tìm thÃy vi phåm qua cu¶c ÇiŠu tra m§i, h† móc túi các bác tài qua mÙc giá xæng ÇÎnh cao m¶t cách vô lš.CÖ quan theo dõi quyŠn l®i cûa ngÜ©i tiêu thø Çã ÇÜ®c ban cho m¶t loåt các quyŠn hành m§i, theo Çó h† có quyŠn bu¶c các công ty phäi mª s° sách cho khám và giäi thích làm th‰ nào h† có th‹ ÇÎnh m¶t mÙc giá xæng dÀu cao nhÜ vÆy.N‰u tìm thÃy có s¿ låm døng và chÓng låi tình trång cånh tranh h®p pháp, công ty nhiên liŒu së bÎ phåt ljn 10 triŒu Çô la, ho¥c gÃp ba lÀn sÓ l©i h† thu ÇÜ®c do làm æn bÃt chính. Chính phû Liên bang nhìn nhÆn r¢ng, giá cä xæng dÀu së là m¶t y‰u tÓ then chÓt ÇÓi v§i cº tri trܧc ngày bÀu cº.Ñy h¶i Cånh tranh và Bäo vŒ ngÜ©i tiêu thø, g†i t¡t là ACCC ÇÜ®c lŒnh së báo cáo vào tháng 10, có lë là trܧc ngày bÀu cº. Cu¶c ÇiŠu tra do Chû tÎch Ñy h¶i Grahame Samuel, së xem xét n¶i dung cûa viŒc cånh tranh trong k› nghŒ xæng dÀu và làm th‰ nào các công ty ÇÜa ra m¶t giá cä nhÜ vÆy. Các bác tài giÆn d» khi ch£ng bao gi© ÇÜ®c giäi thích, vì sao giá xæng dÀu låi gia tæng vào cuÓi tuÀn và trܧc nh»ng ngày nghÌ dài hån. Trong khi Çó các công ty xæng dÀu tuyên bÓ, h† ch£ng có gì phäi giÃu di‰m ÇÓi v§i bÃt cÙ cu¶c ÇiŠu tra nào cä.Còn Giám ÇÓc NRMA Gary Punch nói r¢ng, cu¶c ÇiŠu tra nên "c¡n", chÙ không chÌ "sûa" suông thôi. ñäng Lao Ƕng hoan nghênh cu¶c ÇiŠu tra, th‰ nhÜng lÆp låi l©i kêu g†i cÖ quan theo dõi giá cä xæng dÀu, nên hoåt Ƕng 24 gi© m‡i ngày.

Sþ KHÔNG C¼N KHU V§C XE BUÝT KHÔNG LÐU THÔNG Vµ KHÔNG AN TO€NSYDNEY: Các bác tài xe bušt không chÎu lái xe vào m¶t khu ngoåi ô phía tây Sydney do nån ném Çá vào xe, ch£ng nh»ng làm hÜ håi xe c¶, mà còn làm bÎ thÜÖng cho tài x‰ và hành khách. Nay tình trång an ninh khá hÖn, nên dÎch vø xe bušt Çã ÇÜ®c tái tøc vào ÇÀu tuÀn nÀy, các xe bušt së có xe cänh sát h¶ tÓng và xe tuÀn ti‹u an ninh liên tøc cä ngày.Khu bÎ cÃm xe bušt lÜu hành là Wilmot Çã ÇÜ®c bãi bÕ, sau khi có ljn 70 tài x‰ tÙc Ça sÓ bác tài xe bušt cûa công ty Westbus, bÕ thæm ÇÒng š trª låi khu v¿c v§i ÇiŠu kiŒn không còn nån ném Çá vào xe bušt diÍn ra n»a.Ông Darcy Walter thu¶c NghiŒp Çoàn Công nhân Ngành Chuyên chª cho bi‰t, có hÖn 2 phÀn 3 tài x‰ bÕ thæm ÇÒng š trª låi Wilmot trong hai tuÀn lÍ thº nghiŒm. Không có tài x‰ nào bó bu¶c phäi lái xe vào khu v¿c nói trên, n‰u h† không ÇÒng š. Ông cho bi‰t cho dù không phäi là m¶t giäi pháp dài hån, viŒc trª låi làm viŒc dܧi s¿ bäo vŒ cûa cänh sát së giäm thi‹u các hi‹m nguy cho tài x‰ và công chúng

xº døng phÜÖng tiŒn giao thông công c¶ng, cÛng nhÜ së giúp Ç« viŒc ngæn ngØa nån ném Çá vào xe bušt. Các xe cänh sát có dÃu hiŒu, së theo sau xe bušt trên tuy‰n ÇÜ©ng sÓ 769 ljn Wilmot, còn nhân viên an ninh do B¶ Giao thông cung cÃp, së tuÀn ti‹u các Çi‹m ÇÜ®c xem là nóng bÕng vŠ m¥t båo Ƕng.

BÎ CÁO ÁM NH V“ N XÐNG NGÔN VIÊN TRUY“N HµNHVICTORIA: M¶t ngÜ©i Çàn ông bÎ truy tÓ vŠ t¶i mua bán ma túy, hi‰p dâm và quay video hình änh cûa ít nhÃt 16 phø n» trong 10 næm qua, låi có m¶t sª thích kÿ qu¥c là h‰t sÙc ái m¶ n» xܧng ngôn viên truyŠn hình Naomi Robson.John Nicholson Xydias ª Glen Iris thu¶c Victoria, ra trܧc tòa v§i 33 t¶i hãm hi‰p và 55 t¶i tÃn công tình døc. Các thám tº thu¶c Ƕi Bài trØ T¶i phåm Tình døc Victoria nói r¢ng, phòng ngû cûa tay nÀy dán ÇÀy hình cûa thÀn tÜ®ng Naomi Robson. Có nhiŠu hình änh c¡t ra tØ các tåp chí phø n» xuÃt hiŒn trong các b¶ ÇÒ lót b¢ng ren mÕng, còn m¥t ngÜ©i phø n» nÀy là änh cûa Naomi Robson c¡t ra dán vào.Phiên tòa ÇÜ®c bi‰t Xydias Çã hãm hi‰p và tÃn công tình døc 16 phø n», trong khoäng th©i gian tØ næm 1998 ljn næm 2004 và có lë gÀn Çây là næm 2006. Các nån nhân nói r¢ng h† bÎ mê man, bÃt tÌnh trong các vø tÃn công.Cänh sát cho bi‰t Çã tìm ra m¶t máy quay phim, tåi m¶t ngôi nhà trên ÇÜ©ng Tooronga ª Glen Iris, nÖi Xydias vÓn là m¶t ÇÀu b‰p, sÓng v§i cha mË. Cänh sát trình ra trát b¡t gi» và tÎch thu 90 cu¶n bæng video cÛng nhÜ m¶t sÓ vÆt døng khác. ñ¶i Bài trØ T¶i phåm Tình døc hiŒn ÇiŠu tra vŠ n¶i dung cûa các cuÓn bæng video, trong Çó h† xác nhÆn có 16 phø n» khác nhau. Các cáo trång cho ljn nay, chÌ liên quan ljn hai phø n» mà thôi.Tay nÀy bÎ khܧc tØ tåi ngoåi và së ra trܧc tòa án Melbourne nay mai.

ÚC Sþ CH PHN L§C C÷ SIÊU ÂM TÐ÷NG LAIADELAIDE: Hình th‹ cûa chi‰c phän l¿c cÖ siêu âm thu¶c th‰ hŒ trong tÜÖng lai, ÇÜ®c thº nghiŒm tåi vùng xa xôi ª nܧc Úc. Chi‰c phän l¿c cÖ thº nghiŒm Çã thành công, khi ÇÜ®c phóng Çi tØ m¶t dàn phóng hÕa ti‹n ª Woomera, thu¶c Nam Úc m§i Çây.Chi‰c máy bay phän l¿c vÜ®t bÙc tÜ©ng âm thanh, giÓng nhÜ thu¶c loåi phi cÖ phän l¿c siêu âm Concord n°i ti‰ng trܧc Çây nhÜng nay không còn hoåt Ƕng. Phi cÖ thº nghiŒm Çã mÃt 12 phút 15 giây, Ç‹ Çåt ljn cao Ƕ 530 kí lô mét. Cu¶c thí nhiŒm nÀy do Ñy ban Khoa h†c và K› thuÆt, thu¶c B¶ QuÓc Phòng Úc t° chÙc. Các khoa h†c gia hy v†ng nó së ti‰n vào th‰ hŒ s¡p t§i, v§i các loåi phän l¿c cÖ siêu âm. H† ܧc tính chuy‰n bay tØ Sydney ljn Luân Çôn, có th‹ chÌ mÃt có hai ti‰ng ÇÒng hÒ mà thôi. HiŒn nay, phi cÖ phän l¿c thÜÖng måi phäi mÃt tØ 12 ljn 14 ti‰ng ÇÒng hÒ, Ç‹ hoàn tÃt m¶t Çoån ÇÜ©ng nhÜ vÆy.

BC TRANH 1.4 TRIU ñÔ LA BÎ ñÁNH CPSYDNEY: M¶t h†a phÄm ÇÜ®c bäo hi‹m ljn 1.4 triŒu Çô la Çã bÎ mÃt c¡p, khi trÜng bày tåi ViŒn Tri‹n lãm và nghŒ thuÆt New South Wales. BÙc tranh nÀy v§i kích thܧc nhÕ nh¡n có th‹ giÃu kín trong chi‰c áo khoác ngoài dÍ dàng, có th‹ nay Çã bÎ tuÒn ra ngoåi quÓc.

Cänh sát tin r¢ng tác phÄm t¿ h†a có tên là A Cavalier (Chàng Kœ Mã), do danh sÜ Hòa Lan Frans Van Mieris sáng tác, Çã ÇÜ®c tháo ra h‰t sÙc khéo léo tØ m¶t phòng trÜng bày, thu¶c ViŒn Tri‹n lãm NghŒ thuÆt New South Wales.Th©i gian h†a phÄm nÀy mÃt Çi, là vào lúc 10 gi© sáng cho ljn 12 gi© 30 chiŠu ngày chû nhÆt. Có khoäng 6000 ngÜ©i ljn vi‰ng thæm phòng tri‹n lãm vào ngày Çó và cänh sát kêu g†i, bÃt cÙ ai nhÆn thÃy có ÇiŠu chi khä nghi nên liên låc v§i cänh sát.Không may cæn phòng tri‹n lãm h†a phÄm nÀy låi không có máy quay phim an ninh, th‰ nhÜng các thám tº hiŒn xem låi các thܧc phim cûa các nÖi khác trong ViŒn Tri‹n lãm. BÙc tranh nÀy có khuôn kh° khá nhÕ, chÌ b¢ng kh° A3 v§i khung b¢ng sÖn mài, chiŠu cao 297 milimet và chiŠu ngang là 420 milimet, có lë ÇÜ®c sáng tác trong th©i gian tØ næm 1657 ljn næm 1659.Cänh sát chÌ ÇÜ®c báo tin vào hôm thÙ hai, sau khi bÙc tranh bi‰n mÃt vào ngày chû nhÆt, khi ViŒn Tri‹n lãm ti‰n hành viŒc tìm ki‰m r¶ng kh¡p trong toàn b¶ khu v¿c. Cänh sát không loåi bÕ giä thi‰t r¢ng bÙc tranh Çã r©i khÕi Úc, th‰ nhÜng Quan Thu‰ hiŒn ÇÜ®c báo Ƕng các phi trÜ©ng và häi cäng. Cänh sát quÓc t‰ Interpol cÛng ÇÜ®c thông báo vŠ viŒc mÃt c¡p bÙc tranh nÀy, cÛng nhÜ các hŒ thÓng nghŒ thuÆt quÓc t‰ cÛng ÇÜ®c cung cÃp tin tÙc vŠ vø nói trên.

BONDI B‚I B½ CÁC ñ—NG H— ñU XESYDNEY: ViŒc tÄy chay cûa các khách mua s¡m vì nh»ng ÇÒng hÒ ÇÆu xe tåi bãi bi‹n n°i ti‰ng Bondi, cho thÃy H¶i ÇÒng ÇÎa phÜÖng thua trÆn trong viŒc g¡n các ÇÒng hÒ tính tiŠn lúc ÇÆu xe.Các ÇÒng hÒ së ÇÜ®c dËp Çi trên ÇÜ©ng Campbell Parade ª Bondi, trong m¶t thº nghiŒm nh¢m cho phép các bác tài ÇÜ®c ÇÆu free ljn 4 ti‰ng ÇÒng hÒ tåi 29 ch‡, ÇÓi diŒn v§i bãi bi‹n n°i ti‰ng ª Sydney.ThÎ Trܪng Waverly là ông George Newhouse cho bi‰t, các ÇÒng hÒ tính tiŠn bÎ ghét bÕ nÀy së bi‰n mÃt vào tuÀn t§i, Ç‹ các thÜÖng hiŒu sÓng låi d†c theo con ÇÜ©ng Campbell, vÓn bÎ tÖi tä do th©i ti‰t m§i Çây cÛng nhÜ bÎ các shop ª Bondi Junction cånh tranh ráo ri‰t.ñây là vø nhÜ®ng b¶ m§i nhÃt cûa vài H¶i ÇÒng ñÎa phÜÖng, khi các bác tài và nh»ng ti‹u thÜÖng chÓng låi nh»ng hån ch‰ ÇÆu xe cûa thành phÓ.H¶i ÇÒng Leichhardt Çã cho phép các bác tài ÇÜ®c ÇÆu xe miÍn phí trong 15 phút, trong khi Thành phÓ Newcastle cÛng xem xét m¶t quy‰t ÇÎnh tÜÖng t¿. K‰ hoåch tåi Bondi còn Çi xa hÖn, khi cho phép các tài x‰ ÇÜ®c ÇÆu free ljn nºa ti‰ng ÇÒng hÒ.Các thÜÖng gia ª Bondi Çã kêu g†i, hãy tính tiŠn ÇÆu xe thÃp nhÃt trong nhiŠu næm qua, khi Ç° l‡i cho các hån ch‰ cûa H¶i ÇÒng ÇÎa phÜÖng khi‰n các shop thua l‡ và phäi dËp tiŒm. Ông Newhouse cho bi‰t s¿ thay Ç°i nÀy, nh¢m Çáp Ùng v§i nh»ng quan ngåi cûa các chû cºa hàng.Theo k‰ hoåch d¿ trù, các ÇÒng hÒ ÇÆu xe së ÇÜ®c d©i Çi d†c theo 4 khu phÓ trên ÇÜ©ng Campbell, tØ Lamrock Avenue ljn Beach Road. ñây là cu¶c thº nghiŒm mùa Çông, cho ljn cuÓi tháng 9. N‰u thành công, viŒc ÇÆu xe miÍn phí së ÇÜ®c th¿c hiŒn trên ÇÜ©ng Campbell trong suÓt mùa Çông. TØ 8 gi© sáng cho ljn 6 gi© chiŠu, các bác tài së ÇÆu xe thoäi mái trong nºa ti‰ng ÇÒng hÒ, mà ch£ng lo chuyŒn tiŠn båc chi cä.

Ông Newshouse cho bi‰t, vÃn ÇŠ di chuy‹n các ÇÒng hÒ ÇÆu xe vÅn chÜa chung quy‰t, th‰ nhÜng l®i tÙc thu ÇÜ®c tØ nh»ng ÇÒng hÒ nÀy së mÃt Çi hàng chøc ngàn Çô la.ñÜ®c bi‰t các H¶i ÇÒng ÇÎa phÜÖng Çã thu ÇÜ®c hàng triŒu Çô tØ các ÇÒng hÒ ÇÆu xe, nhÜ H¶i ÇÒng Waverley Çã thu vŠ ljn 5 triŒu Çô la m‡i næm.Ông Newshouse cho r¢ng nh»ng y‰u tÓ khác nhÜ tiŠn thuê mܧn cao, th©i ti‰t xÃu và cånh tranh tØ các shop ª Bondi Junction, khi‰n cho các thÜÖng vø trên ÇÜ©ng Campbell g¥p nhiŠu khó khæn, th‰ nhÜng các H¶i ÇÒng cÀn nên uy‹n chuy‹n trong công viŒc. Ông cho bi‰t "có lúc quí vÎ cÀn các ÇÒng hÒ ÇÆu xe, có lúc quí vÎ không cÀn ljn nó". Các thÜÖng gia Çã hoan nghênh quy‰t ÇÎnh nÀy cûa H¶i ÇÒng Waveley h‰t mình.

SYDNEY: MA TÚY MI PH˜ BINSYDNEY: M¶t loåi ma túy c¿c månh có tên là "hillbilly heroin", hiŒn tràn ngÆp ÇÜ©ng phÓ Sydney và tåo nên nh»ng tay nghiŒn loåi ma dÜ®c m§i nÀy. Các chuyên gia cänh cáo r¢ng, loåi oxycodone là chÃt rÃt dÍ gây nghiŒn và thÜ©ng chÌ ÇÜ®c bác sï biên toa nhÜ là loåi thuÓc chÓng Çau nhÙc rÃt månh. Tuy nhiên nó trª thành m¶t loåi thuÓc rÈ tiŠn và có khä næng thay th‰ båch phi‰n, vÓn là thÙ khan hi‰m tåi Úc hiŒn nay.Tåi phòng xº døng kim chích h®p pháp ª Kingscross, các tài liŒu cho thÃy oxycodone và morphine Çã qua m¥t các loåi ma túy khác nhÜ båch phi‰n, cocaine, và ice Ç‹ trª thành loåi ma túy thông døng nhÃt trong næm rÒi.ñÜ®c liŒt kê nhÜ loåi Ƕc chÃt trong dÜ®c phÄm, chúng Çã gia tæng gÃp 4 lÀn trong viŒc xº døng tØ næm 2005 và hiŒn nay có khoäng 40 phÀn træm các vø xº døng oxycodone, khi các tay nghiŒn ljn vi‰ng thæm phòng chích nÀy.Theo các tài liŒu, có khoäng tØ 2 ngàn ljn 3 ngàn lÀn các tay nghiŒn vi‰ng thæm phòng chích m‡i tháng và xº døng oxycodone hay morphine.

NGÂN SÁCH NSW THNG DÐ NHI“USYDNEY: M¶t næm trܧc Çây, ngân sách ti‹u bang New South Wales thi‰u høt mÃt 500 triŒu Çô la, næm nay bän ngân sách m§i d¿ trù së th¥ng dÜ hàng træm triŒu Çô.Các nhà lãnh Çåo doanh nghiŒp và các nhóm k› nghŒ cho r¢ng, B¶ trܪng Ngân khÓ Michael Costa có th‹ trình m¶t ngân sách th¥ng dÜ Ç‰n m¶t t› Çô la. Thû hi‰n Morris Iemma cho bi‰t, së có viŒc chi tiêu k› løc vŠ hå tÀng cÖ sª. Ngân sách phÀn l§n së ÇŠ cÆp ljn các l©i hÙa hËn Çã ÇÜa ra, trong cu¶c vÆn Ƕng tranh cº trܧc Çây cûa Chính phû ti‹u bang. Có tin së có khoäng 400 giáo chÙc m§i, Ç‹ giúp các h†c sinh chuy‹n tØ bÆc ti‹u h†c lên trung h†c.Ông Iemma cÛng loan báo ngân khoän trÎ giá 190 triŒu Çô la ÇÜ®c chi tiêu trong 4 næm, vŠ nghiên cÙu ch»a trÎ cho các bŒnh nhân bÎ t°n thÜÖng c¶t sÓng. M¶t sÓ ngân khoän së ÇÜ®c chi dùng trong viŒc nghiên cÙu t‰ bào mÀm. Chû tÎch Phòng ThÜÖng måi New South Wales, ông Kevin McDonald nói r¢ng theo s¿ tính toán cûa ông, bän ngân sách së th¥ng dÜ khoäng m¶t t› Çô la.

MøC SÐ ñЮC KHUYN CÁO PHI TRÁNH XA BÉ JOAN!SYDNEY: VÎ møc sÜ tìm thÃy bé sÖ sinh Joan bÎ bÕ rÖi ngay trܧc ngܪng cºa nhà th© và muÓn nhÆn bé làm con nuôi, Çã bÎ gi§i chÙc h»u trách khuyên tØ nay trª Çi không ÇÜ®c g¥p g« cháu bé.B¶ DÎch vø C¶ng ÇÒng cho bi‰t, møc sÜ Matthew Beckenham và v® là bà Trish, nên ngÜng viŒc thæm vi‰ng ÇÙa bé bÎ bÕ rÖi tåi bŒnh viŒn. B¶ cho r¢ng, vÎ møc sÜ Çã dính líu quá nhiŠu v§i bé nÀy. Chính sách cûa b¶ là së gªi bé ljn m¶t gia Çình Ç‹ nuôi dÜ«ng, nhÜ ÇÙa bé duy nhÃt trong nhà.VÎ møc sÜ ÇÀy xúc Ƕng cho bi‰t quy‰t ÇÎnh trên Çã làm tiêu tan hy v†ng cûa hai v® chÒng ông, khi muÓn nhÆn bé vŠ nuôi trong gia Çình cûa ông, n‰u không tìm ra mË ru¶t cûa cháu. B¶ DÎch vø C¶ng ÇÒng hiŒn tìm m¶t gia Çình chÃp nhÆn viŒc nghïa dÜ«ng, th‰ nhÜng tØ chÓi viŒc cÙu xét ÇŠ nghÎ cûa gia Çình Beckenham. Ông nÀy không ÇÜ®c vi‰ng thæm bé Joan, mà chÌ có th‹ liên låc v§i B¶ mà thôi. Ông k‹ låi, Çã b‰ và cho cháu æn trong lÀn vi‰ng thæm tåi bŒnh viŒn Royal Prince Afred. Bé rÃt ÇËp, v§i Çôi m¡t xanh và nhiŠu tóc Çen, th‰ nhÜng ông không ng© Çó là lÀn cuÓi ÇÜ®c ljn thæm bé. Gia Çình ông có 3 ngÜ©i con: Emma 13 tu°i, Jake 11 và Zac 8 tu°i, tÃt cä 3 ngÜ©i ÇŠu hoan nghênh m¶t bé sÖ sinh nhÜ Joan ljn ª trong gia Çình h†.

CÔ BÉ CU S–NG SÁU NGОI T¯ M¶T NGÔI NH€ BÎ H½A HONPERTH: M¶t cô bé 14 tu°i nºa Çêm thÙc giÃc, chÌ Çû th©i gian Ç‹ Çánh thÙc và cÙu thoát ÇÜ®c sáu ngÜ©i khác.NgÜ©i ta tin r¢ng m¶t cây n‰n Çã gây ra vø cháy nhà, b¡t ÇÀu tØ m¶t phòng ngû lúc 3 gi© sáng tåi thÎ trÃn Orelia, ª ngoåi ô phía nam thành phÓ Perth. MÙc thiŒt håi vÆt chÃt khoäng 150 ngàn Çô la.Cô bé tÌnh giÃc, khi thÃy lºa bÓc cháy chi‰c nŒm và ng†n lºa li‰m quanh ÇÀu. Cô tìm cách chåy qua ng†n lºa và Çánh thÙc 3 ÇÙa trÈ khác cùng 3 ngÜ©i l§n Çang ngon giÃc. Bà April Joseph cho bi‰t n‰u trÍ chØng 5 phút, thì ch¡c cä nhà ÇŠu mång vong. ñ¶i cÙu hÕa tin r¢ng có lë cÛng nh© ª máy báo khói réo, lên nh»ng hÒi báo Ƕng c¶ng thêm sÙc nóng cûa lºa, khi‰n cô bé bÆt dÆy và cÙu sÓng cä nhà.Nhân viên ÇiŠu tra cÙu hÕa Mark Norris cho bi‰t, có hai thông ÇiŒp vŠ s¿ an toàn trong vø nÀy. Trܧc nhÃt là ÇØng ÇÓt n‰n trong phòng ngû, thÙ hai là máy báo Ƕng vŠ khói phäi ki‹m tra xem, có hoåt Ƕng thÜ©ng xuyên hay không. Trong trÜ©ng h®p nÀy, ông tin r¢ng máy báo khói Çã góp m¶t phÀn trong viŒc cÙu sÓng cä 7 sinh mång trong gia Çình nói trên.

H€NH LÝ VN KHÔNG ñЮC KI”M SOÁT TI PHI TRОNG SYDNEY: NghiŒp Çoàn Công nhân ngành VÆn täi cho bi‰t có nh»ng l‡ h°ng vŠ an ninh tåi phi trÜ©ng, bÃt chÃp các ÇŠ nghÎ cûa m¶t chuyên gia vŠ hàng không, Sir John Wheeler ÇÜa ra 2 næm trܧc Çây.Phúc trình Wheeler ÇŠ nghÎ r¢ng cùng v§i hành lš cûa hành khách, các hàng hóa cÛng phäi ÇÜ®c ki‹m soát trong m‡i chuy‰n bay. Th‰ nhÜng ông Scott Connolly thu¶c nghiŒp Çoàn nói trên cho bi‰t, các công nhân tåi phúc trình vÅn quan ngåi

khi có nhiŠu hàng hóa không ÇÜ®c ki‹m tra cÄn thÆn. 5 næm sau vø 11 tháng 9 và 2 næm sau phúc trình Wheeler, dÜ©ng nhÜ m†i viŒc vÅn chÜa hoàn thành ÇÀy Çû. Theo ông, các công nhân bi‰t rõ viŒc th¿c hiŒn các ÇŠ nghÎ ki‹m soát hàng hóa, diÍn ra rÃt ít trên m¥t ÇÃt. Ông Connolly kêu g†i phäi có m¶t cÖ quan phÓi h®p toàn quÓc ÇÜ®c thi‰t lÆp, Ç‹ trông coi vÃn ÇŠ an ninh tåi các phi trÜ©ng ª Úc. Ông cho bi‰t Çó là m¶t s¿ th¿c hãi hùng, khi các công nhân không may phäi ÇÜÖng ÇÀu m‡i ngày, trong khi hàng chøc ngàn ngÜ©i tåi phi trÜ©ng Sydney ÇŠu bi‰t rõ l‡ h°ng nÀy trong hŒ thÓng. H† ûng h¶ nh»ng cäi thiŒn tÙc kh¡c, bao gÒm viŒc chi‰u X quang các hàng hóa và thi‰t lÆp m¶t cÖ quan phÓi h®p toàn quÓc Ç‹ ki‹m soát vÃn ÇŠ nÀy.

CHÚ CH¹ TПNG CHT, ñ‚ TRŸ V“ SAU ñON ñОNG D€I 1,200 CÂY S–ADELAIDE: Chú chó Rusty vui vÈ và chåy rong rÒi låc mÃt ÇÜ©ng vŠ, th‰ nhÜng Çã làm kinh ngåc m†i ngÜ©i thì Rusty xuÃt hiŒn ª phía b¡c Adelaide, sau 6 tháng bi‰n mÃt tØ sân sau cûa m¶t ngôi nhà ª Canberra.NgÜ©i ta ch£ng hi‹u Rusty vÜ®t qua 3 ti‹u bang Ç‹ ljn ÇÜ®c thÎ trÃn Two Wells, cách thành phÓ Adelaide 40 kí lô mét vŠ phía b¡c, trܧc khi cÖ quan bäo vŒ thú vÆt RSPCA nh¥t ÇÜ®c nhÜ là m¶t chú chó hoang. Làm sao Rusty, chú cho thu¶c loåi bull terrier có th‹ vÜ®t qua quãng ÇÜ©ng xa diŒu v®i nhÜ vÆy, b¢ng máy bay, b¢ng xe lºa hay xe hÖi, ch£ng ai bi‰t ÇÜ®c. NgÜ©i chû là Shane Gowen 21 tu°i nói r¢ng, m¶t ÇiŠu ch¡c ch¡n là Rusty không Çi ÇÜ®c. Anh nÀy Çã nhÆn låi chú chó thân yêu và mang vŠ låi Canberra b¢ng máy bay. Anh cho bi‰t Rusty nhäy qua hàng rào rÒi bi‰n mÃt, th‰ nhÜng anh ta không hŠ nghï nó xuÃt hiŒn ª m¶t nÖi xa ljn nhÜ vÆy. ñ¥c biŒt chú chó Rusty có Çeo m¶t cái micro-chip v§i ÇÀy Çû tên tu°i và ÇÎa chÌ liên låc cûa ngÜ©i chû, nên cÖ quan RSPCA tìm ra chû nhân cûa chú chó dÍ dàng. Khi chú chó ÇÜ®c mang vŠ cÖ quan bäo vŒ súc vÆt, Rusty v§i hai màu nâu và tr¡ng ÇÀy b† chét trên ngÜ©i và bÎ lª da. CÖ quan nÀy cho r¢ng ngÜ©i nuôi chó sau cùng, Çã không chæm sóc cho Rusty Çúng mÙc.Sáu tháng qua, chû nhân Gowen cÙ nghï Rusty Çã ch‰t vì bÎ xe cán và Çã hóa ki‰p sang bên kia th‰ gi§i, nhÜng nay låi nhÜ tØ cõi ch‰t trª vŠ.

THˆM D¼ CÔNG LUN VI KT QU TRÁI NGЮCSYDNEY: Các cu¶c thæm dò công luÆn m§i nhÃt cho thÃy các k‰t quä hÖi khác biŒt nhau, m¥c dù nói chung: Lao Ƕng mÃt Çi‹m và Liên Çäng ÇÜ®c tæng Çi‹m.Cu¶c thæm dò cûa hãng Newspoll ÇÜ®c Çæng täi trên t© The Australian cho thÃy, Lao Ƕng mÃt 4 Çi‹m chÌ còn dÅn trܧc 56 phÀn træm trên cæn bän Üa chu¶ng gi»a hai Çäng, trong khi Çó Liên Çäng ÇÜ®c tæng lên ljn 44 phÀn træm.VŠ Thû tܧng ÇÜ®c Üa chu¶ng, lãnh tø ÇÓi lÆp, ông Kevin Rudd giäm b§t m¶t Çi‹m chÌ còn 46 phÀn træm, trong khi ông Howard ÇÜ®c tæng 2 Çi‹m thành 40 phÀn træm.Trong khi Çó v§i k‰t quä hÖi trái ngÜ®c, cu¶c thæm dò cûa hãng AC Nielsen ÇÜ®c Çæng täi trên các nhÆt báo cûa hãng Fairfax cho thÃy, có ít s¿ thay Ç°i. MÙc ûng h¶ cho Lao Ƕng vŠ cæn bän Üa chu¶ng gi»a hai Çäng chÌ giäm 1 phÀn træm còn 57 phÀn træm, v§i Chính phû ÇÜ®c thêm 1 Çi‹m thành 43 phÀn træm.

VŠ các lãnh tø ÇÜ®c Üa chu¶ng, ông Kevin Rudd søt mÃt 3 Çi‹m chÌ còn 48 phÀn træm, trong khi ông Howard giäm b§t 1 Çi‹m chÌ còn 42 phÀn træm.

CNH SÁT ñЮC TˆNG LÐ÷NG ñ” Ÿ LI BO V AN NINH CHO CU¶C H†P THЮNG ñ∙NH APEC.SYDNEY: Cänh sát New South Wales hiŒn ÇÜ®c xem xét Ç‹ tæng lÜÖng cho ljn 20 ngàn Çô la, cho các phÀn tº tinh nhuŒ chÓng khûng bÓ và nh¢m møc Çích gi» h† trong viŒc gi» gìn an ninh trÆt t¿ trong kÿ h†p Apec s¡p t§i.Có 50 thành viên l‡i låc thu¶c ñÖn vÎ Hành quân Chi‰n thuÆt, là m¶t phÀn trong Nhóm Bäo vŒ cûa Ti‹u bang, thu¶c trong sÓ các cänh sát ÇÜ®c huÃn luyŒn cao cÃp tåi ti‹u bang và së gi» vai trò quan tr†ng trong các biŒn pháp an ninh tåi cu¶c h†p Apec vào tháng chín s¡p t§i. Các nhân viên thu¶c ñÖn vÎ Hành quân Chi‰n thuÆt thÜ©ng lãnh lÜÖng trung bình tØ 70 ngàn ljn 90 ngàn Çô la m‡i næm, bao gÒm các khoän làm gi© phø tr¶i, ngày lÍ và m¶t phø cÃp Ç¥c biŒt.

L¿C S¸ B÷I L¶I BROOKE HANSON BÎ ñIN GITMELBOURNE: N» l¿c sï bÖi l¶i giäi Olympic là cô Brooke Hanson Çã xuÃt viŒn sau khi dÜ©ng nhÜ Çã bÎ ÇiŒn giÆt, tåi m¶t bu°i trình diÍn xº døng hÒ t¡m và hÒ spa ª Trung tâm Tri‹n lãm Melbourne.N» l¿c sï tham d¿ Olympic và giäi các nܧc thu¶c khÓi ThÎnh vÜ®ng chung Çã bi‹u diÍn tåi m¶t hÒ spa, bÃt thình lình cô ngä xuÓng, c° và vai ÇÆp vào thành hÒ.CÖ quan an toàn vŠ ÇiŒn næng Energy Safe cho bi‰t, không có vÃn ÇŠ gì v§i dây ÇiŒn tåi hÒ, còn cha cô là ông Ian Hanson nói r¢ng nguyên nhân cûa vø ÇiŒn giÆt chÜa ÇÜ®c bi‰t rõ.

CH´NH PHÑ LIÊN BANG XÉT LI VIC GŸI QUÂN SANG DARFURCANBERRA: Ngoåi trܪng Úc, ông Alexander Downer cho bi‰t Chính phû Liên bang xem xét viŒc gªi m¶t toán binh sï Úc, nh¢m nâng cao tinh thÀn cûa L¿c lÜ®ng Gìn gi» Hòa bình Liên hiŒp quÓc tåi Darfur thu¶c Sudan.Trܧc Çó T°ng trܪng QuÓc phòng, ông Brendan Nelson tuyên bÓ Úc së không gªi binh sï nào ljn Çó, do viŒc dàn träi quân Ƕi Úc quá mÕng, tåi các Çi‹m nóng trên th‰ gi§i nhÜ Iraq và A phú hän. Th‰ nhÜng nay ông Downer cho bi‰t së h¶i Çàm v§i ông Nelson vŠ viŒc nÀy, cÛng nhÜ bác bÕ bÃt cÙ xung kh¡c nào gi»a ông và ông Nelson.M¶t nguÒn tin khác cho r¢ng Úc së gªi các viŒn tr® vŠ m¥t k› thuÆt, hÖn là các binh sï ljn Darfur Ç‹ gia nhÆp l¿c lÜ®ng Liên hiŒp quÓc. ñÜ®c bi‰t nܧc Úc Çã tr® giúp cho Darfur ljn 54 triŒu Çô la viŒn tr® tØ næm 2004 ljn nay. Liên hiŒp quÓc ܧc lÜ®ng có ít nhÃt 200 ngàn ngÜ©i ch‰t trong cu¶c chi‰n tåi Darfur trong th©i gian qua.

CH´NH PHÑ BÁC B½ D¿ ÁN XÂY D¿NG ñОNG –NG DÅN NÐC TRÎ GIÁ 1 Tý RЦI ñÔ LA MELBOURNE: Chính phû Liên bang và Chính phû ti‹u bang Victoria cho bi‰t, h† không ÇÒng š viŒc xây d¿ng m¶t ÇÜ©ng Óng dÅn nܧc trÎ giá ljn 1 t› rÜ«i Çô la, nhÜ là m¶t phÀn trong k‰ hoåch quän lš lÜu v¿c sông Murray-Darling.

ñÜ®c bi‰t Chính phû Liên bang ÇŠ nghÎ giúp Ç« Victoria xây d¿ng m¶t ÇÜ©ng Óng, chuyên chª 150 gigalít nܧc tØ con sông Goulburn vŠ Melbourne, n‰u ti‹u bang nÀy ÇÒng š kš k‰t vào d¿ án Murray-Darling.Phát ngôn nhân cûa Chính phû Victoria nói r¢ng, d¿ án vŠ ÇÜ©ng Óng ÇÜ®c ÇŠ nghÎ trܧc Çây, nhÜ là m¶t phÀn trong cu¶c nghiên cÙu dài hån cûa ti‹u bang, nh¢m bäo Çäm an toàn cho nguÒn cung cÃp nܧc ª Melbourne. T°ng trܪng Ç¥c trách vŠ Nܧc Malcolm Turbull cho r¢ng, š tܪng nói trên là sai lÀm, vì d¿ tr» chính cûa sông Goulburn là hÒ Eildon, còn d¿ tr» cûa Melbourne là con ÇÆp Thomson River. ViŒc nÓi k‰t hai hŒ thÓng nÀy theo ông, không phäi là m¶t sáng ki‰n tÓt Ç‹ cäi thiŒn mÙc cung cÃp nܧc cho Melbourne.

=END=

8- Th‹ Thao TuÀn Qua

- M¶t Vài S¿ Ki‰n Th‹ Thao Lš Thú TuÀn Qua

Nam Thanh (VNN)

Israel và Palestin sánh vai nhau trong trÆn ÇÃu v§i Real Madrid

Các cÀu thû Real chung vui cùng thi‰u niên hai nܧc Israel và Palestin

TuÀn qua, làng túc cÀu th‰ gi§i có m¶t s¿ kiŒn h‰t sÙc Çáng chú š, Çó là hai Ƕi bóng Israel và Palestin Çã xác nhÆp thành m¶t Ç‹ tham gia vào m¶t trÆn ÇÃu giao h»u v§i nhà tân vô ÇÎch La Liga, Real Madrid.ñ¶i bóng ÇÜ®c hình thành nên bªi Israel và Palestin có tên g†i là "ñ¶i bóng vì hòa bình" Çã tÆp trung tåi Tel Aviv, thû Çô cûa Israel. ñÓi thû cûa h† là Ƕi bóng gÒm toàn nh»ng ngôi sao ljn tØ thành Madrid. TrÆn ÇÃu giao h»u này Çã ÇÜ®c diÍn ra trܧc s¿ chÙng ki‰n cûa khoäng 30 nghìn khán giä trên sân vÆn Ƕng Ramat Gan. ñây không nh»ng là m¶t bܧc "Ƕt phá" trong hoàn cänh khu v¿c Trung ñông vÅn Çang tÒn tåi nh»ng bÃt °n. Không nh»ng

nó nÓi liŠn hÓ sâu ngæn cách gi»a hai dân t¶c mà còn cho toàn th‰ gi§i bi‰t r¢ng ngÜ©i Á RÆp và Do Thái vÅn có th‹ có chung m¶t ti‰ng nóí. Khi nh»ng cÀu thû cûa "ñ¶i bóng vì hòa bình" n¡m ch¥t tay nhau bܧc ra sân cÛng chính là th©i Çi‹m xúc Ƕng nhÃt ÇÓi v§i nh»ng ngÜ©i chÙng ki‰n trÆn ÇÃu. Do Çó, k‰t quä ÇÆm Çà 8-0 nghiêng vŠ phía Real Madrid không làm änh hܪng ljn không khí thân thiŒn cûa trÆn ÇÃu. CÀu thû chÖi xuÃt s¡c nhÃt trÆn ÇÃu này là tiŠn vŒ Guti cûa Real khi anh ghi ljn bÓn bàn th¡ng vào lܧi Ƕi chû nhà. BÓn bàn còn låi ÇÜ®c ghi bªi Ƕi trܪng Raul, Esteban Romero, Sergio Sanchez và Alvaro Negredo. TrÆn ÇÃu này xuÃt phát tØ š tܪng cûa vÎ t°ng thÓng m§i Ç¡c cº cûa Israel là ông Shimon Peres. ñây m§i chÌ là khªi ÇÀu cho m¶t loåt nh»ng hoåt Ƕng th‹ thao s¡p sºa ÇÜ®c t° chÙc gi»a thanh niên hai nܧc. T°ng thÓng Shimon Peres phát bi‹u sau trÆn ÇÃu: "Xin chúc mØng Real Madrid! Các bån vØa rÒi Çã Çæng quang ngôi vÎ sÓ m¶t La Liga. Và gi© Çây, các bån låi ti‰p tøc là nh»ng nhà vô ÇÎch cûa hòa bình".

T°ng thÓng Shimon Peres và chû tÎch Ramon Calderon.

HuyŠn thoåi tay cÖ môn Snooker Çánh tr†ng tài Snooker là m¶t môn th‹ thao Çánh bi da nhË nhàng và nh»ng ngÜ©i tham gia cÛng luôn th‹ hiŒn s¿ nhã nh¥n v§i ÇÓi thû cÛng nhÜ trܧc Çám Çông ngÜ©i hâm m¶. Tuy nhiên, trong m¶t trÆn ÇÃu tØ thiŒn gÀn Çây, m¶t tay cÖ huyŠn thoåi Çã tÃn công tr†ng tài ÇiŠu khi‹n trÆn ÇÃu.ñó là trÆn ÇÃu nh¢m quyên góp tiŠn ûng h¶ nh»ng tay cÖ ÇÎa phÜÖng tåi Spennymoor nܧc Anh. Hai tay cÖ tham gia vào trÆn ÇÃu này ÇŠu là nh»ng ngÜ©i rÃt n°i ti‰ng. M¶t bên là Jimmy White, còn bên kia là Alex Higgins, tay cÖ Çã tØng hai lÀn vô ÇÎch th‰ gi§i. Møc Çích diÍn ra trÆn ÇÃu này mang m¶t š nghïa rÃt cao ÇËp, nhÜng rÃt ti‰c là nó låi k‰t thúc v§i m¶t k‰t cøc Çáng buÒn. Tr†ng tài Terry Riley Çã bu¶c phäi cho dØng trÆn ÇÃu sau khi cÖ thû Higgins t¥ng ông m¶t cú ÇÃm vào bøng. Nguyên

nhân dÅn ljn hành Ƕng này là do tr†ng tài Riley xác ÇÎnh Higgins m¡c l‡i trong m¶t lÀn Çánh bi. Tr†ng tài Terry Riley Çã xác nhÆn viŒc hành hung cûa Higgins, bÃt chÃp cänh sát ÇÎa phÜÖng thông báo r¢ng không có m¶t vø Äu Çä nào diÍn ra: "Ông ta ljn gÀn và ÇÃm vào bøng tôi trong khi tôi cÓ ÇÄy ông ta ra. ñó Çích xác là m¶t cú ÇÃm dành cho tôi. ñã không có m¶t ngÜ©i trong ban t° chÙc nào ÇÙng Çó Ç‹ giúp Ç« tôi cä". ñây không phäi là lÀn ÇÀu tiên Alex Higgins gây ra r¡c rÓi. Còn nh§ vào næm 1986, Higgins cÛng Çã phäi nhÆn m¶t án cÃm thi ÇÃu trong vòng m¶t næm khi húc ÇÀu vào m¶t ngÜ©i trong ban t° chÙc. HiŒn nay, tay cÖ huyŠn thoåi này Çang phäi ÇÃu tranh v§i cæn bŒnh ung thÜ vòm h†ng quái ác.

Nh»ng s¿ kiŒn thú vÎ tåi Wimbledon Vào cuÓi tháng này, Grand slam l§n nhÃt cûa næm, giäi Wimbledon së chính thÙc khªi tranh. Sau Çây, chúng ta hãy cùng nhìn låi nh»ng s¿ kiŒn thú vÎ Çã tØng diÍn ra tåi giäi ÇÃu danh giá bÆc nhÃt làng quÀn v®t này.Cu¶c chåm trán gi»a 2 tay v®t Pancho Gonzales và Charlie Pasarell trong khuôn kh° vòng 1 Wimbledon næm 1969 ÇÜ®c ghi nhÆn là trÆn ÇÃu kéo dài nhÃt trong lÎch sº giäi ÇÃu này. 2 tay v®t Gonzales và Pasarell Çã phäi mÃt ljn 5 ti‰ng 12 phút m§i có th‹ k‰t thúc trÆn ÇÃu v§i tÌ sÓ kinh khûng: 22-24, 1-6, 16-14, 6-3, 11-9. Sau trÆn ÇÃu kinh hoàng này, liên Çoàn tennis th‰ gi§i Çã chính thÙc ÇÜa các loåt tie-break vào luÆt thi ÇÃu Ç‹ hån ch‰ nh»ng séc ÇÃu kéo dài. Vào næm 1975, lÎch sº giäi Wimbledon chÙng ki‰n tay v®t da Çen ÇÀu tiên vô ÇÎch giäi này, Çó là Arthur Ashe, tay v®t gÓc Phi này Çã Çánh båi Jimmy Connors trong trÆn chung k‰t v§i tÌ sÓ 6-1, 6-1, 5-7, 6-4. RÃt ti‰c là Arthur Ashe Çã qua Ç©i vào næm 1993 do cæn bŒnh th‰ k›. Cu¶c chåm trán gi»a Bjorn Borg và huyŠn thoåi John McEnroe trong trÆn chung k‰t Wimbledon næm 1980 ÇÜ®c coi là trÆn chung k‰t ÇÖn nam hÃp dÅn nhÃt trong lÎch sº Wimbledon. Vào th©i Çi‹m Çó, McEnroe có m¥t trong trÆn chung k‰t Wimbledon ÇÀu tiên trong s¿ nghiŒp cûa mình, trong khi Çó Bjorn Borg Çang tìm ki‰m danh hiŒu vô ÇÎch thÙ 5 liên ti‰p tåi giäi ÇÃu này. 2 tay v®t Çã cÓng hi‰n cho khán giä m¶t trÆn ÇÃu nghËt thª v§i nh»ng cu¶c rÜ®t Çu°i tÌ sÓ vô cùng ngoån møc, Çáng chú š nhÃt là vào séc ÇÃu thÙ 4, 2 tay v®t Çã träi qua m¶t loåt tie-break rÃt cæng th£ng, mà rÓt cu¶c McEnroe là tay v®t chi‰n th¡ng v§i tÌ sÓ 18-16. RÃt ti‰c là ông Çã không th‹ có th¡ng l®i chung cu¶c trܧc Bjorn Borg (chÎu thua v§i tÌ sÓ 1-6, 7-5, 6-3, 6-7, 8-6). Vào næm 2001, c¥p ÇÃu gi»a Roger Federer và Pete Sampras ÇÜ®c ghi nhÆn là trÆn ÇÃu gi»a 2 tay v®t sª h»u nhiŠu danh hiŒu nhÃt trong lÎch sº quÀn v®t, trong trÆn ÇÃu næm Çó, Federer v§i sÙc trÈ Çã giành chi‰n th¡ng trܧc huyŠn thoåi Sampras v§i tÌ sÓ 7-6 (9-7), 5-7, 6-4, 6-7 (2-7), 7-5. Næm 2001, tay v®t ngÜ©i Croatia, Goran Ivanisevic Çæng quang chÙc vô ÇÎch Wimbledon ÇÀu tiên trong s¿ nghiŒp cûa mình sau Çánh båi Pat Rafter trong trÆn chung k‰t, qua Çó anh trª thành tay v®t ÇÜ®c Ç¥c cách ÇÀu tiên giành chÙc vô ÇÎch tåi Wimbledon.

C¿u thû tܧng Thái Lan träi thäm m©i Eriksson vŠ Man CityV§i møc tiêu "trª thành Ƕi bóng n°i ti‰ng nhÜ MU và Liverpool", ông chû tÜÖng lai cûa Man City, Thaksin Çang ra sÙc thÜÖng thuy‰t Ç‹ mang c¿u HLV trܪng tuy‹n Anh vŠ v§i giäi Ngoåi hång. Eriksson có 48 ti‰ng Ç‹ quy‰t ÇÎnh. Theo báo gi§i xÙ sÜÖng mù, chi‰n lÜ®c gia ngÜ©i Thøy ñi‹n ÇÜ®c ÇŠ nghÎ mÙc lÜÖng khoäng 2 triŒu bäng m‡i næm, trong khung th©i gian tåi nhiŒm là 3 næm. T¿ tin vŠ quy‰t ÇÎnh ch†n Eriksson, vÎ c¿u thû tܧng Thái Lan nhÃn månh: "Tôi Çã nghe nhiŠu vŠ nh»ng chi‰n tích cûa Eriksson trong quá khÙ, và tôi cÛng ÇÜ®c bi‰t không ít nh»ng chÌ trích Çang nh¡m vào ông Ãy hiŒn nay. NhÜng, không ai là hoàn häo h‰t cä. Và tôi tin Sven së mang låi nh»ng ÇiŠu tÓt ÇËp cho Ƕi Man City ". VŠ phÀn Thaksin Shinawatra, sau nhiŠu n‡ l¿c Çàm phán, hôm qua l©i ÇŠ nghÎ ti‰p quän Ç¶i bóng áo xanh thành Manchester v§i khoän tiŠn 81,6 triŒu bäng cûa ông cÛng Çã ÇÜ®c ban lãnh Çåo Man City ûng h¶. Tính ljn lúc này, t› phú ngÜ©i Thái Lan gÀn nhÜ ch¡c ch¡n Çã n¡m trong tay 55,9 % c° phÀn cûa Man City khi mà toàn th‹ ban lãnh Çåo Ƕi bóng này ÇŠu cam k‰t së bán c° phi‰u cho ông. ThÆm chí, h† còn "sÓt s¡ng" ÇŠ nghÎ các c° Çông khác nhÜ®ng låi phÀn cûa h† Ç‹ Thaksin có trên 75% c° phÀn. Khi Çó Man City së không còn có m¥t trên sàn chÙng khoán n»a mà trª thành tài sän riêng cûa nhà Thaksin. N‰u m†i chuyŒn cÙ diÍn ra suôn sÈ nhÜ vÆy, mùa t§i ông ch¡c ch¡n së s¡m vai Chû tÎch Man City, trong khi hai ngÜ©i con (m¶t trai và m¶t gái) së có chân trong ban lãnh Çåo, cùng ÇÜÖng kim Chû tÎch John Wardle và Giám ÇÓc ÇiŠu hành Alistair Mackintosh.

Thaksin rÃt Çam mê bóng Çá.

NhiŠu næm trܧc ông tØng có š ÇÎnh mua Fulham và Liverpool.Trái v§i nh»ng diÍn bi‰n thuÆn l®i tåi Anh, hiŒn Thaksin phäi ÇÓi diŒn v§i khä næng mÃt tr¡ng 1,3 t› bäng Anh Ç‹ tåi quê nhà, khi chính phû Thái Lan ra phán quy‰t phong toä sÓ tài sän trên cûa gia Çình ông vì nghi ng© có dÃu hiŒu tham ô. Trong m¶t Ƕng thái m§i nhÃt vŠ vø viŒc này, Thaksin tuyên bÓ ông s¤n sàng hÒi hÜÖng s§m hÖn d¿ ÇÎnh Ç‹ chÙng minh tính minh båch cûa khÓi tài sän kh°ng lÒ trên

=END=

9- GÜÖng XÜa Tích CÛ

- ñáp Tå ÷n Sâu

Mõ Sàigòn (SGT)

M¶t s§m mùa Çông, Trang Tº Çang ngÒi džc báo uÓng trà, ch®t oäi cä châu thân, bèn h§t hãi h§t ha mà nghï này nghï n†:- Chén cÖm m¶t khi mình n¡m v»ng, thì không ai gi¿t ÇÜ®c, b¢ng nhÜ n¡m không v»ng, thì së lË làng rÖi xuÓng ÇÃt. ñÒ vÆt còn vÆy, hà huÓng con ngÜ©i. Lë nào không quš tr†ng mà còn gi» ÇÜ®c hay sao?LiŠn bÆt mình ÇÙng dÆy, chåy ngay vào b‰p, th©i thÃy v® là Doãn thÎ Çang khom ngÜ©i th°i lºa, bèn dz†t miŒng nói:

- Tr©i lånh mà nÃu nܧng ki‹u này. ChÌ kh° c¿c tÃm thân. Sao không kéo... gas cho Ç©i thêm sung sܧng?Doãn thÎ quay ngÜ©i Çáp:- Chàng dåy ch» Thánh hiŠn, không nhÆn thù lao cao, nên... s° bæng chÌ là hai con sÓ. N‰u thi‰p không tÆn l¿c sÙc mình Ç‹ giäm b§t cái chi, thì không bi‰t n® nhà n® cºa së mÀn ræng tính toán?Trang Tº lúc chåy vào, tܪng së ÇÜ®c v® khen. Ng© Çâu låi bÎ kéo lôi vŠ v§i th¿c tåi, bèn cháy cä ru¶t gan. Ú § nói:- Dåy chuyŒn mánh mung, Çi cºa hÆu Ç¥ng Çè ÇÀu Çè c° ngÜ©i ta Ç‹ làm giàu, thì h†c trò Çông nhÜ ki‰n cÕ. NgÒi rung Çùi Çu°i ra cÛng ngàn hôm không h‰t, nhÜng dåy sÓng Ç©i lÜÖng thiŒn, Çåm båc áo cÖm, thì nhìn t§i ngó lui cÛng ch£ng thÃy ma nào h‰t cä. Ta dù cho quäng cáo h‰t m¿c, lŒ phí tÜ®ng trÜng, thÆm chí không dám Çánh h†c trò ljn nºa cái, mà s¿ thu vào không Çû chén cÖm æn, thì còn nói chi ljn chuyŒn cho nàng Çi thÅm mÏ. ThiŒt là tÙc ch‰t!Doãn thÎ dù bi‰t gia cänh g¥p nhiŠu khó khæn, nhÜng s® trÜ®ng phu lo nhiŠu sanh bŒnh, nên v¶i chåy ljn gÀn bên, tha thi‰t nói:- Thi‰p ch£ng thà cô ÇÖn trong cu¶c tình, ch§ không thà cô ÇÖn trong cu¶c Ç©i. Nay chàng phÅn chí mà than - rÒi l« có mŒnh hŒ nào - thì gi»a chÓn phong ba, mÀn ræng thi‰p sÓng?ñoån, nܧc m¡t læn dài trên Çôi má, khi‰n Trang Tº cäm xúc ljn cùng c¿c, run run nói:- Bi‰t ta nghèo mà vÅn m¶t då chÖi luôn, thì không nói cÛng bi‰t là ngÜ©i dÜ lòng kiên nhÅn - mà m¶t khi dÜ lòng kiên nhÅn - thì hånh phúc së rÖi nhË vào tay, ngàn hôm khoan khoái. Ng¥t m¶t cái gia cänh bÀn hàn. Túi r‡ng... h¶t không, thì h°ng bi‰t có Ç¥ng dài lâu không n»a?PhÀn Doãn thÎ, tØ ngày thÃy nhŒn sa vào gi© ng†, thì ÇÜ®c tin cha mÃt. Sau Çó ít tháng, låi thÃy có con mèo mun cûa ai vào ª tåm trong nhà, bèn nh§ ljn câu thÀy dåy hÒi còn Çi h†c: Mèo ljn nhà thì khó, chó ljn nhà thì sang, mà lòng då không làm sao yên ÇÜ®c. ThÃp thÕm ÇÜ®c Çôi ngày, ch®t có tin mË ª dܧi quê vØa té gi‰ng mà Çi, khi‰n thÀn trí Çâm s® nh»ng ÇiŠm xui báo trܧc. Nay vØa nguôi ÇÜ®c mÃy phÀn, låi nghe chÒng than thª chuyŒn sÓng lâu, bèn rúng Ƕng tâm can mà nói này nói n†:- Có kiêng có lành. Sao chàng låi Çem chuyŒn phân ly phang bØa ra nhÜ th‰?Trang Tº héo h¡t Çáp:- Xum h†p là mÀm mÓng cûa chia phôi. Chân lš Çó lë nào nàng không bi‰t?Ngày n†, Trang Tº thÃy løc phû ngÛ tång nhÜ tàu hû dÀm tÜÖng, thì thÃu hi‹u mŒnh tr©i Çã t§i, bèn cho g†i Çám môn sinh ljn, mà nói r¢ng:- Ta bây gi© nhÜ ng†n Çèn dÀu s¡p t¡t, nên muÓn nghe låi nh»ng l©i ta thÜ©ng dåy bäo các ngÜÖi, Ç‹ l« thi‰u thì thêm vào. DÜ thØa c¡t bÕ Çi. Ch§ ít n»a mai kia ta không còn cÖ h¶i, thì trܧc là có l‡i v§i các ngÜÖi, sau ÇÓi v§i tâm huy‰t cûa tiŠn nhân cÛng có phÀn không Çúng!Lúc Ãy, có KhÜÖng VŒ là trܪng tràng, theo thÀy tØ thuª m§i chiêu sinh, bܧc ra trܧc m¶t bܧc, vòng tay mà thÜa r¢ng:- ThÀy dåy: ñã là ngÜ©i thì phäi ráng làm ngÜ©i quân tº, mà Çã là quân tº thì trܧc khi Çi ngû phäi t¿ vÃn lÜÖng tâm: ˆn ª v§i cha mË Çã h‰t lòng chÜa? ñÓi xº v§i v®

con Çã tÆn l¿c yêu quš chÜa? ChÖi v§i bån bè có lánh xa kÈ dª và gÀn v§i ngÜ©i hiŠn chÜa? Còn nói ra câu gì, có thËn v§i lÜÖng tâm chÜa? Và ÇÓi xº v§i ngÜ©i ngoài, có tr†n lÍ nghïa chÜa? Tóm låi, bÃt cÙ viŒc gì, cÛng phäi suy nghï mà ÇÓi xº cho chu Çáo, tình lš vËn toàn, thì cho dù sÓng tÆn nÖi Çâu, cÛng cÜ©i vui h‰t š.Trang Tº gÆt gÆt mÃy cái, rÒi n¥ng nh†c hÕi:- Còn ti‹u nhân thì sao?KhÜÖng VŒ cÄn tr†ng Çáp:- Ti‹u nhân thì ch£ng cÀn phäi t¿ vÃn lÜÖng tâm mÀn chi cho mŒt. G¥p rÜ®u thì uÓng. G¥p ch‰nh thì Ç¥t. G¥p cän trª d†c ÇÜ©ng thì xúm låi mà chÖi. Quy‰t ch£ng tØ nan món nào h‰t cä. ñã vÆy còn coi bÓn bi‹n là nhà, nên tÃt tÆt là anh em. Ch§ không phân biŒt hèn sang gì h‰t ráo. Trên thì vŠ nhà xin tiŠn cha mË, dܧi móc ru¶t tÜ®ng cûa v® con, nhÜng ÇÓi v§i b¢ng h»u thân quen thì xÈ chia trên tØng cây sÓ. Nói løi là løi. Nói phang là phang. MuÓn ch¥t ÇËp træm phân ÇŠu th£ng tay chÖi t§i b© t§i b‰n. ThiŒt là khác xa v§i ngÜ©i hiŠn l¡m vÆy.Trang Tº thÃy h†c trò thu¶c bài, s¡c m¥t b‡ng dÎu låi, rÒi ÇÜa m¡t Çäo nhË m¶t vòng, thong thä nói:- Tâm huy‰t cûa ta, các ngÜÖi Çã lãnh h¶i toàn phÀn, thì cho dÅu có phäi... bán muÓi Çêm nay, ta cÛng yên lòng nh¡m m¡t.Lúc Ãy, có TrÜÖng Ti‰t ÇÙng ª Çàng sau, thÃy Çôi m¡t cûa Trang Tº Çã låc Çi vài phÀn, bèn chåy v¶i lên trên, hÖ hãi nói:- ÷n thÀy nhÜ tr©i bi‹n. N‰u m¶t mai thÀy có mÃt Çi, thì chúng con xin ÇÜ®c t° chÙc cho rình rang tr†ng th‹, Ç‹ Çáp låi tình thÀy, Çã vì th‰ hŒ mai sau mà... thua nhiŠu thua t§i!Trang Tº Çang héo h¡t là vÆy, nghe Çøng t§i kim ngân, lòng b‡ng nh© t§i cái Óng... gas chÜa kéo ÇÜ®c vào nhà, bèn hÓt hoäng khua tay, xua xua nói:- Ta lÃy ÇÃt tr©i làm quan quách. M¥t tr©i m¥t træng làm hai viên ng†c. Ngôi sao làm các håt châu. ñám ma ta nhÜ vÆy, tܪng Çã Çû rÒi. Hà c§ chi phäi mÀn to thêm n»a?KhÜÖng VŒ v¶i vàng Çáp:- N‰u Çåm båc nhÜ vÆy, thì chÌ n¶i ít hôm, Çám quå v§i diŠu hâu së... rÌa cho tan tành xác pháo!Trang Tº bi‰t mình không Çû khä næng, låi Üu tÜ v® hiŠn mang n®, nên khoát lÎa Çôi tay, g¡ng sÙc nói:- Xác ngÜ©i ch‰t mà Ç‹ trên ÇÃt thì diŠu quå æn, Ç‹ dܧi ÇÃt thì sâu b† æn. Bây gi© cܧp cûa loài kia cho loài này, thì không phäi là thiên lŒch hay sao? Mà m¶t khi tâm Çã thiên lŒch, thì cái mình cho là Çúng së không còn Çúng n»a. Cái mình cho là thÆt së không còn thÆt n»a, và nhÜ vÆy, n‰u các ngÜÖi khæng khæng gi» m¶t š ki‰n. Ch£ng bÆy l¡m Ü?ñám môn sinh. PhÀn thì s® thÀy giÆn, phÀn thì lo thÀy nói dai, nên kéo nhau vào g¥p Doãn thÎ, tha thi‰t nói:- Chúng con muÓn t° chÙc Çám ma thÆt to Ç‹ tå Ön thÀy, nhÜng thÀy không nhÆn. N‰u sÜ nÜÖng chÎu ra tay, thì bäo Çäm së ÇÀu Çuôi trÖn tuÓt.Doãn thÎ l¥ng ngÜ©i Çi m¶t chút, rÒi cÄn thÆn Çáp:- Các ngÜÖi theo thÀy Çã bao næm, h£n hi‹u ÇÜ®c š thÀy. Sao låi trái š mÀn chi cho tùm lum r¡c rÓi?

KhÜÖng VŒ kh° sª Çáp:- ThÀy ch‰t chÌ m¶t lÀn. Không có lÀn thÙ hai, mà làm nhÕ quá thì thiŒt khi‰n cho chúng con phäi ngàn hôm áy náy!Doãn thÎ nghe Çám môn sinh tÕ bày nhÜ vÆy, liŠn thª h¡t ra m¶t cái, äo não nói:- ThÀy s¡p ch‰t mà h†c trò ÇÎnh làm ma to cho thÀy, th‰ là trung hÆu. ThÀy gåt Çi vì muÓn bÕ xác ra ngoài núi, th‰ là có š t¿ nhiên cao thÜ®ng hÖn Ç©i. H†c trò bäo không n« Ç‹ cho quå m° diŠu tha, thì có khác chi chÌ thÃy ÇÜ®c nh»ng ÇiŠu bày ra trܧc m¡t. Ch§ có bi‰t Çâu khi vùi xuÓng ÇÃt rÒi, thì cho dÅu có Çào sâu chôn ch¥t, trong quách ngoài quan, vÅn không tránh ÇÜ®c lÛ sâu b† ngày Çêm Çøc khoét. ThÀy cûa các con cho dÅu s¡p vŠ cÜ ngø ª cõi trên, vÅn bình tâm sáng suÓt gªi låi cho các con m¶t bài h†c - hÀu hi‹u ÇÜ®c lë sinh tº tÒn vong - mà sÓng cho ngon lành h‰t š.TÓi Ãy, KhÜÖng VŒ vŠ nhà, m¥t mày buÒn hiu. Tܪng nhÜ bÎ gi¿t høi cÛng khó mà sÀu Çau nhÜ th‰. V® là Hàn thÎ, thÃy vÆy, m§i bÜng dïa bánh bèo, Ç¥t ª bàn æn, rÒi âu y‰m nói:- BuÒn vui giÆn b¿c, thì cÛng phäi æn no m§i mÀn ÇÜ®c. Nay chàng låi ngÒi im không dz§t, là c§ làm sao?KhÜÖng VŒ chán nän Çáp:- CÖ h¶i bày ra trܧc m¡t mà không tÆn døng ÇÜ®c, thì có khác gì ÇÙa... ngÖ ngÖ. ThiŒt là u°ng phí!Hàn thÎ thÃy chÒng oäi quá nhÜ vÆy, liŠn tháo cái vòng cÄm thåch Ç‹ lên bàn, lo âu nói:- MÜu s¿ tåi nhân, thành s¿ tåi... Çô. Nay cûa hÒi môn thi‰p còn m‡i món này. Chàng hãy Çem Çi mà lo chuyŒn công danh, hÀu rång r« v§i Ç©i. Ch§ thi‰p thÃy chàng tâm ch£ng Ç¥ng vui, thì cho dÅu có Çeo... h¶t tám, chín ly cÛng ch£ng nh¢m chi h‰t cä.KhÜÖng VŒ hÓt hoäng Çáp:- Cái vòng Çó là vÆt gia bäo, Çã truyŠn tØ bà ngoåi xuÓng mË cûa nàng. Nay nàng phäi gi» låi cho con. Ch§ không th‹ khinh xuÃt mÀn tào lao nhÜ th‰!Hàn thÎ ÇÀu thì l¡c nguÀy nguÆy, tay xua lÎa xua lia, ch¡c ch¡n nói:- ChÒng quan tr†ng hÖn vàng. Ch£ng phäi vÆy sao?Lúc Ãy. KhÜÖng VŒ m§i Çem chuyŒn muÓn làm Çám ma to cho thÀy ra mà k‹, không bÕ sót ch‡ nào. Lúc k‹ xong, m§i b¿c b¶i nói:- ThÀy, cô ÇŠu không chÎu. Ta h°ng bi‰t phäi làm sao cho dính?Hàn thÎ bu¶t miŒng Çáp:- Thay vì t° chÙc Çám ma cho rình rang tr†ng th‹. Sao chàng không làm nhÕ låi, rÒi Çem vÓn Ãy t¥ng thÀy, Ç‹ Ç©i thÜ©ng cûa sÜ nÜÖng b§t Çi phÀn kh° nh†c. Ch£ng Ç¥ng hÖn Ü?KhÜÖng VŒ thÃy v® không hi‹u ÇÜ®c š mình, bèn râu tóc d¿ng ngÜ®c lên, tÙc tÓi nói:- ñem tiŠn cho ngÜ©i ta, thì may l¡m... lÜ®m ch» cám Ön. Ch§ còn chi hÖn ÇÜ®c. Còn cÛng sÓ tiŠn Çó, mà bi‰t xº døng ÇÜ©ng hoàng, thì r¿c r« mai sau së bày ra trܧc m¡t.Hàn thÎ nghe chÒng nói vÆy bèn ngåc nhiên ljn cùng c¿c, rÒi chæm b£m nhìn chÒng. Thäng thÓt nói:

- Thi‰p thÜ©ng t¿ hào... Çi guÓc trong bøng cûa chàng, mà v§i chuyŒn này thi‰p mù Çui không bi‰t. Ch£ng lå l¡m Ü?KhÜÖng VŒ vÓn ngÜ©i cÄn thÆn, nên v¶i Çóng h‰t cºa låi, rÒi ghé miŒng vào tai, nhÕ gi†ng nói:- T° chÙc Çám ma to cho thÀy ngÜ©i ÇÜ®c l®i không phäi là thÀy, mà là... ta, bªi ta së ÇÜ®c ti‰ng là tôn sÜ tr†ng Çåo, thì ch£ng nh»ng dÍ ki‰m viŒc làm - mà tên tu°i cûa ta - së ÇÜ®c thiên hå n‹ vì thêm n»a...

=END=

**********************************