78
ΥΠΟΚΑΛΙΑΙΜΙΑ-ΥΠΕΡΚΑΛΙΑΙΜΙΑ ΒΑΣΙΛΗΣ ΤΣΙΜΙΧΟΔΗΜΟΣ, ΕΠΙΚ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ

ΥΠΟΚΑΛΙΑΙΜΙΑ ΥΠΕΡΚΑΛΙΑΙΜΙΑ - bpath.gr · 1g ρητινν δεσμεει 1 mEq K+ καικατακρατά 1-2 mEq Na + : 20g σε διάλυμα 100ml σορβιτλης

  • Upload
    dohanh

  • View
    230

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

ΥΠΟΚΑΛΙΑΙΜΙΑ-ΥΠΕΡΚΑΛΙΑΙΜΙΑ

ΒΑΣΙΛΗΣ ΤΣΙΜΙΧΟΔΗΜΟΣ, ΕΠΙΚ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ

ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ

ΚΑΛΙΟ

• Το σημαντικότερο ενδοκυττάριο κατιόν

• Διαδραματίζει σημαντικό στη φυσιολογία των κυττάρων

(ιδιαίτερα των διεγέρσιμων)

• Η συγκέντρωσή του διατηρείται σε στενά φυσιολογικά

όρια (3.5 – 5 mEq/l)

ΕΝΔΟΚΥΤΤΑΡΙΟ ΥΓΡΟ ΕΞΩΚΥΤΤΑΡΙΟ ΥΓΡΟ

3500 mEq K+

(98%)

65 mEq K+

(2%)

Να+ - Κ+

ATPαση

K+K+

Na+Na+

Πρόσληψη Κ+

(100 mEq / ημέρα)

Έντερο

Εξωκυττάριο υγρόΕνδοκυττάριο υγρό

Απώλειες στα κόπρανα≈ 5 mEq / ημέρα

Νεφρική απέκκριση≈ 95 mEq / ημέρα

?

Η συγκέντρωση του Κ+ στο εξωκυττάριο υγρό εξαρτάται:

• Πρόσληψη Κ+

• Αποβολή Κ+

• Αναδιανομή του Κ+ μεταξύ ECF & ICF

Η συγκέντρωση του Κ+ στο πλάσμα δεν αντανακλά το ολικό Κ+ του οργανισμού

Παράγοντες που επηρεάζουν την κατανομή του Κ+ μεταξύ του ενδοκυττάριου και εξωκυττάριου υγρού

• ινσουλίνη

• κατεχολαμίνες

• άσκηση

• ωσμωτικότητα εξωκυττάριου υγρού

• pH εξωκυττάριου υγρού

ΑΛΚΑΛΩΣΗ ΚΑΙ ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ Κ+

Η+

Κ+

pH κατά 0.1 Κ+ ορού κατά 0.4mEq/l

ΟΞΕΩΣΗ ΚΑΙ ΥΠΕΡΚΑΛΙΑΙΜΙΑ

Η+

Κ+

Παράγοντες που επηρεάζουν την κατανομή του Κ+ μεταξύ του ενδοκυττάριου και εξωκυττάριου υγρού

• ινσουλίνη

• κατεχολαμίνες

• άσκηση

• ωσμωτικότητα εξωκυττάριου υγρού

• pH εξωκυττάριου υγρού

• κυτταρική καταστροφή ή αναβολισμός

• φάρμακα

δακτυλίτιδα καίσιο βάριο ρισπεριδόνη χλωροκίνη

Aldosterone

+

+

Παράγοντες που ευοδώνουν την απέκκριση Κ+ στον άπω νεφρώνα

α) αύξηση της παροχής Na+ στον άπω νεφρώνα

β) αύξηση της άπω ροής

γ) αύξηση της δράσης της αλδοστερόνης

δ) αύξηση της διαφοράς δυναμικού μεταξύκυτταροπλάσματος-αυλού

Υποκαλιαιμία (Κ+ < 3.5 mEq/l)

• Μειωμένη διαιτητική πρόσληψη Κ+

• Είσοδος Κ+ στα κύτταρα

Είσοδος Κ+ στα κύτταρα

• Χορήγηση ινσουλίνης

• Αλκάλωση

• β2-αδρενεργική διέγερση

• Κυτταρικός αναβολισμός

χορήγηση Β12 σε μεγαλοβλαστική αναιμία

χορήγηση αυξητικών παραγόντων λευκής σειράς

stress

β2-διεγέρτες

τοξικότητα από θεοφυλλίνη

υπερθυρεοειδισμός

τρομώδες παραλήρημα

Υποκαλιαιμία (Κ+ < 3.5 mEq/l)

• Μειωμένη διαιτητική πρόσληψη Κ+

• Είσοδος Κ+ στα κύτταρα

• Αυξημένες απώλειες Κ+

Εξωνεφρικές

Νεφρικές

Eξωνεφρικές απώλειες Κ+

• Απώλειες από το γαστρεντερικό

• Απώλειες από το δέρμα

σοβαρή ή χρόνια διάρροια

κοιλιοκάκη

λαχνωτό αδένωμα

εκτεταμένα εγκαύματα

υπερβολική εφίδρωση

Νεφρικές απώλειες Κ+

• Αδυναμία επαναρρόφησης του Κ+ στον εγγύς νεφρώνα

ωσμωτική διούρηση

βλάβη των εγγύς σωληναρίων

Νεφρική γλυκοζουρία

Καλιουρία

Φωσφατουρία

Ουρικοζουρία

Νεφρική απέκκριση HCO3-

ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΩΝ ΕΓΓΥΣ ΝΕΦΡΙΚΩΝ ΣΩΛΗΝΑΡΙΩΝ

Κληρονομικά νοσήματα: κυστίνωση

Λεπτοσπείρωση

Αποφρακτικός ίκτερος

Πολλαπλό μυέλωμα

Αμυλοείδωση

Σύνδρομο Sjogren

Φάρμακα:

ΚΟΙΝΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ – ΦΑΡΜΑΚΑ ΠΟΥ ΣΥΝΟΔΕΥΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΒΛΑΒΗ ΤΩΝ ΕΓΓΥΣ

ΕΣΠΕΙΡΑΜΕΝΩΝ ΣΩΛΗΝΑΡΙΩΝ

• αμινογλυκοσίδες

• ασπιρίνη σε υψηλές δόσεις

• ιφωσφαμίδη

• ακεταζολαμίδη

Νεφρικές απώλειες Κ+

• Αδυναμία επαναρρόφησης του Κ+ στον εγγύς νεφρώνα

• Αδυναμία επαναρρόφησης του Κ+ στην αγκύλη τουHenle και τα άπω εσπειραμένα σωληνάρια

ωσμωτική διούρηση

βλάβη των εγγύς σωληναρίων

διουρητικά

σύνδρομα Bartter και Gitelman

σ. Barrter

σ. Gitelman

Καλιούρηση - υποκαλιαιμία

Μεταβολική αλκάλωση

Υπομαγνησιαιμία

Φυσιολογική αρτηριακή πίεση

ΣΥΝΔΡΟΜΑ BARTTER KAI GITELMAN

Νεφρικές απώλειες Κ+

• Αδυναμία επαναρρόφησης του Κ+ στον εγγύς νεφρώνα

• Αδυναμία επαναρρόφησης του Κ+ στην αγκύλη τουHenle και τα άπω εσπειραμένα σωληνάρια

• Αυξημένη απέκκριση Κ+ στα αθροιστικά σωληνάρια

ωσμωτική διούρηση

βλάβη των εγγύς σωληναρίων

διουρητικά

σύνδρομα Bartter και Gitelman

Παράγοντες που ευοδώνουν την απέκκριση Κ+ στον άπω νεφρώνα

α) αύξηση της παροχής Na+ στον άπω νεφρώνα

β) αύξηση της άπω ροής

γ) αύξηση της δράσης της αλδοστερόνης

δ) αύξηση της διαφοράς δυναμικού μεταξύκυτταροπλάσματος-αυλού

Αυξημένη δράση των αλατοκορτικοειδών στον άπω νεφρώνα

Πρωτοπαθής υπεραλδοστερονισμός

Αδένωμα επινεφριδίων

Υπερπλασία επινεφριδίων

Καρκίνωμα επινεφριδίων

Σύνδρομο Cushing (ιδιαίτερα σε έκτοπη παραγωγή ACTH)

ΕΚΤΟΠΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ACTH

Μικροκυτταρικό νεόπλασμα των πνευμόνων

Μη μικροκυτταρικό νεόπλασμα των πνευμόνων

Καρκινοειδή

Όγκοι των νησιδίων του παγκρέατος

Φαιοχρωμοκύτωμα

Μυελοειδές καρκίνωμα του θυρεοειδούς

Άλλες νεοπλασίες

Αυξημένη δράση των αλατοκορτικοειδών στον άπω νεφρώνα

Πρωτοπαθής υπεραλδοστερονισμός

Αδένωμα επινεφριδίων

Υπερπλασία επινεφριδίων

Καρκίνωμα επινεφριδίων

Σύνδρομο Cushing (ιδιαίτερα σε έκτοπη παραγωγή ACTH)

Εξωγενής χορήγηση αλατοκορτικοειδών

Αυξημένη παραγωγή ρενίνης

Στένωση νεφρικής αρτηρίας

Όγκοι της παρασπειραματικής συσκευής

Υπεραλδοστερονισμός που καταστέλλεται από γλυκοκορτικοειδή

Υπερέκκριση δεοξυκορτικοστερόνης ή άλλων αλατοκορτικοειδών

Έλλειψη 17α-υδροξυλάσης

Έλλειψη 11β-υδροξυλάσης

Σύνδρομο φαινομενικής περίσσειας αλατοκορτικοειδών

Aldosterone

+

+

ΣΥΝΔΡΟΜΟ LIDDLE

δραστηριότητας των επιθηλιακών διαύλων Να+

στα αθροιστικά σωληνάρια

επαναρρόφηση Να+ υπέρταση

απέκκριση Η+ και Κ+

υπoκαλιαιμική μεταβολική αλκάλωση

Θεραπεία:ΑΜΙΛΟΡΙΔΗ

ΚΥΡΙΑ ΚΥΤΤΑΡΑ ΤΩΝ ΑΘΡΟΙΣΤΙΚΩΝ ΣΩΛΗΝΑΡΙΩΝ

3Na+

2K+

Na+

K+

ALDOAldo-Rec

-+

Αυλός Περισωληναριακό τριχοειδές

Cl-

ΣΧΟΛΙΟ σωληναριακής ροής Κ+ στο σωληναριακό υγρόΔ συγκέντρωσης μεταξύ κυττάρων και αυλού απέκκρισης Κ+

Αύξηση της άπω ροής

• Διουρητικά

• Υπερασβεστιαιμία

• Λυσοζυμουρία (οξεία λευχαιμία)

• Νεφροπάθεια με απώλεια άλατος

ΚΥΡΙΑ ΚΥΤΤΑΡΑ ΤΩΝ ΑΘΡΟΙΣΤΙΚΩΝ ΣΩΛΗΝΑΡΙΩΝΥπό φυσιολογικές συνθήκες

Na+

Αυλός Περισωληναριακό τριχοειδές

Cl-

-48mV

+-

ΚΥΡΙΑ ΚΥΤΤΑΡΑ ΤΩΝ ΑΘΡΟΙΣΤΙΚΩΝ ΣΩΛΗΝΑΡΙΩΝΧορήγηση καρβενικιλλίνης / παρουσία HCO3

-

Na+

Αυλός Περισωληναριακό τριχοειδές

-83mV

+-

ΔV απέκκρισης Κ+

καρβενικιλλίνη-HCO3

-

Αύξηση της διαφοράς δυναμικού μεταξύ κυτταροπλάσματος και αυλού

(μη επαναρροφήσιμα ανιόντα)

• Σοβαρή αλκάλωση

• Αντιψευδομοναδικές πενικιλλίνες

• Κετοξέωση

ΕΜΕΤΟΙ ΚΑΙ ΥΠΟΚΑΛΙΑΙΜΙΑ

ΕΜΕΤΟΙ –ΠΥΛΩΡΙΚΗ ΣΤΕΝΩΣΗ

ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΗ ΑΛΚΑΛΩΣΗ ( HCO3-)

ΑΥΞΗΜΕΝΗ ΝΕΦΡΙΚΗ ΑΠΕΚΚΡΙΣΗ HCO3-

ΑΥΞΗΜΕΝΗ ΕΠΑΝΑΡΡΟΦΗΣΗ Na+ + υποογκαιμία

ΑΥΞΗΜΕΝΗ ΔV

ΑΥΞΗΜΕΝΗ ΝΕΦΡΙΚΗ ΑΠΕΚΚΡΙΣΗ Κ+

ΥΠΟΜΑΓΝΗΣΙΑΙΜΙΑ(χρόνιος αλκοολισμός, cisplatin, αμινογλυκοσίδες,

αμφοτερικίνη, διαβήτης, αναστολείς αντλίας πρωτονίων)

ΑΥΞΗΣΗ ΝΕΦΡΙΚΗΣ ΑΠΕΚΚΡΙΣΗΣ Κ+

ΥΠΟΚΑΛΙΑΙΜΙΑ(+ ΥΠΑΣΒΕΣΤΙΑΙΜΙΑ)

Mechanism of Hypokalemia in Magnesium Deficiency

Huang C-L, et al. J Am Soc Nephrol 2007

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΥΠΟΚΑΛΙΑΙΑΜΙΑ

ΙΣΤΟΡΙΚΟ

• Διατροφικές συνήθειες

• Διαταραχές από το πεπτικό

• Άσκηση

• Φαρμακευτικό ιστορικό

ΦΑΡΜΑΚΑ – ΟΥΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ ΥΠΟΚΑΛΙΑΙΜΙΑ

β- διεγέρτες διουρητικά

αμινοφυλλίνη αμινογλυκοσίδες

Β12/φυλλικό οξύ σε

ασθενείς με

μεγαλοβλαστική αναιμίαΑμφοτερικίνη Β

αυξητικοί παράγοντες

Αλκοόλ Καφεΐνη

ΧΡΟΝΙΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΑΛΚΟΟΛ

Μαγνησιουρία

Υπομαγνησιαιμία

Καλιουρία

ΥΠΟΚΑΛΙΑΙΜΙΑ

Υποθρεψία

Πρόσληψη Κ+

Αναπνευστική αλκάλωση

Είσοδος Κ+ στα κύτταρα

Σύνδρομο στέρησης

Drug Alcohol Rev. 2002 Mar;21(1):73-6

Ηπατική νόσος

Coca-cola (130mg καφεΐνης/L)

Υπεραερισμός ΚΑΦΕΪΝΗ Καλιουρία

Κατεχολαμινών

Είσοδος Κ+ στα κύτταρα

ΥΠΟΚΑΛΙΑΙΜΙΑ

Int J Clin Pract. 2009 Jun;63(6):900-2

Χορήγηση με γλυκόζη ινσουλίνηςείσοδος Κ+ στα κύτταρα Κ+

Χορήγηση φρουκτόζηςωσμωτική διάρροια Κ+

Coca-cola – induced hypokalemia

Int J Clin Pract. 2009 Jun;63(6):900-2

Μέτρηση Κ+ ούρων

Υποκαλιαιμία

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΥΠΟΚΑΛΙΑΙΑΜΙΑ

Κ+ ΟΥΡΩΝ

Κ+ ούρων >25 mEq/l

FEΚ+ > 9%

Κ+/Cre > 13

απρόσφορη καλιούρηση

νεφρικές απώλειες Κ+

Κ+ ούρων <20 mEq/l

FEΚ+ < 6%

Κ+/Cre < 13

εξωνεφρικές απώλειες Κ+

είσοδος Κ+ στα κύτταρα

ελαττωμένη πρόσληψη Κ+

K+ ούρων * κρεατινίνη ορού

Κ+ ορού * κρεατινίνη ούρωνΧ 100FEK+ (%)=

ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΔΙΟΥΡΗΤΙΚΩΝ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ

ΥΠΟΟΓΚΑΙΜΙΑ ΥΠΟΚΑΛΙΑΙΜΙΑ

ΝΕΦΡΙΚΗΣ ΑΠΕΚΚΡΙΣΗΣ Na+ ΝΕΦΡΙΚΗΣΑΠΕΚΚΡΙΣΗΣ K+

KAI Cl-

Μέτρηση Κ+ ούρων

< 20 mEq/L > 25mEq/L

Υποκαλιαιμία

ΔιάρροιεςΕίσοδος Κ+ στα κύτταρα

Ανεπαρκής πρόσληψη Κ+

Διουρητικά

Υπομαγνησιαιμία

Απορυθμισμένος σακχαρώδης διαβήτης

Νεφροσωληναριακή οξέωση

Χορήγηση φαρμάκων ως αλάτων Na+ (καρβενικιλλίνη,τικαρσιλλίνη…….)

Σημαντικού βαθμού μεταβολική αλκάλωση (π.χ.πυλωρική στένωση)

Αυξημένη δραστηριότητα γλυκο/αλατοκορτικοειδών

ΑΙΤΙΑ ΥΠΟΚΑΛΙΑΙΜΙΑΣ ΠΟΥ ΟΦΕΙΛΕΤΑΙ ΣΕ ΑΥΞΗΜΕΝΗ ΝΕΦΡΙΚΗ ΑΠΕΚΚΡΙΣΗ K+

Μέτρηση Κ+ ούρων

< 20 mEq/L > 25mEq/L

Μέτρηση ΑΠΕκτίμηση εξωκυττάριου όγκου

Αυξημένα

Υποκαλιαιμία

ΔιάρροιεςΕίσοδος Κ+ στα κύτταρα

Ανεπαρκής πρόσληψη Κ+

Στένωση νεφρικής αρτηρίαςΠρωτοπαθής υπεραλδοστερονισμός

Σύνδρομο CushingΣύνδρομο Liddle

Μέτρηση ρενίνης πλάσματος

Αυξημένη

Φυσιολογική ή αυξημένη

ΔιουρητικάΌγκοι που εκκρίνουν ρενίνη

Νεφραγγειακή υπέρτασηΚακοήθης υπέρταση

Σύνδρομο Cushing

Υποκαλιαιμία-Υπέρταση

Υπεραλδοστερονισμός

Μειωμένη

Μέτρηση αλδοστερόνης πλάσματος

Ελαττωμένη

Σύνδρομο LiddleΓλυκίριζα

SAEGlucocorticoid remediable aldosteronism

Μέτρηση Κ+ ούρων

< 20 mEq/L > 25mEq/L

Μέτρηση ΑΠΕκτίμηση εξωκυττάριου όγκου

Αυξημένα

Φυσιολογικά ή ελαττωμένα

Εκτίμηση οξεοβασικής ισορροπίας

Μεταβολική οξέωση

Υποκαλιαιμία

ΔιάρροιεςΕίσοδος Κ+ στα κύτταρα

Ανεπαρκής πρόσληψη Κ+

Στένωση νεφρικής αρτηρίαςΠρωτοπαθής υπεραλδοστερονισμός

Σύνδρομο CushingΣύνδρομο Liddle

Νεφροσωληναριακή οξέωση τύπου Ι ή ΙΙ

ΔΚΟ

Μέτρηση Κ+ ούρων

< 20 mEq/L > 25mEq/L

Μέτρηση ΑΠΕκτίμηση εξωκυττάριου όγκου

Αυξημένα

Φυσιολογικά ή ελαττωμένα

Εκτίμηση οξεοβασικής ισορροπίας

Μεταβολική οξέωση

Νεφροσωληναριακή οξέωση τύπου Ι ή ΙΙ

ΔΚΟ

Μεταβολική αλκάλωση

ΈμετοιΔιουρητικά

Σύνδρομο BartterΣύνδρομο Gitelman

Υποκαλιαιμία

ΔιάρροιεςΕίσοδος Κ+ στα κύτταρα

Ανεπαρκής πρόσληψη Κ+

Στένωση νεφρικής αρτηρίαςΠρωτοπαθής υπεραλδοστερονισμός

Σύνδρομο CushingΣύνδρομο Liddle

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΥΠΟΚΑΛΙΑΙΜΙΑΣ

Κ+ ούρων

Μέτρηση ΑΠ

Αέρια αρτηριακού αίματος

Mg2+ ορού

ΥΠΟΚΑΛΙΑΙΜΙΑ ΚΛΙΝΙΚΟ - ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ

• Μυϊκή αδυναμία-παράλυση-ειλεός

• Διαταραχές της νεφρικής λειτουργίας: απώλεια

συμπυκνωτικής ικανότητας, πολυουρία

• παραγωγής ΝΗ3 ηπατικό κώμα σε κίρρωση

• επαναρρόφησης HCO3- διατήρηση

αλκαλαιμίας

• αρρυθμίες (έκτακτες κολπικές ή κοιλιακέςσυστολές, μαρμαρυγή)

• προδιάθεση για τοξικότητα από δακτυλίτιδα

• ΗΚΓραφικές μεταβολές: Κ < 3mEq/L (επιπέδωση κύματος Τ, κύμα U, επιμήκυνση QT)

ΥΠΟΚΑΛΙΑΙΜΙΑ ΚΛΙΝΙΚΟ - ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ

EKG

ST depressions with prominent U waves and prolonged repolarization

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΥΠΟΚΑΛΙΑΙΜΙΑΣ

Χορήγηση KCl Per os ή παρεντερικά Χορήγηση KCl σε υπότονα νατριούχα διαλύματα

Μέγιστη ποσότητα Κ+: 60mEq/L ( 4amp) Συνήθης ποσότητα K+: 40mEq/L ( 3amp) Ρυθμός χορήγησης K+: 10-20mEq/h

σε σπάνιες περιπτώσεις 40-100mEq/h σε διάλυμα 200mΕq/L)

Συνήθως 80-120 mEq KCL την ημέρα είναι αρκετά

ΑΙΤΙΑ ΥΠΕΡΚΑΛΙΑΙΜΙΑΣ (Κ+ > 5 mEq/l)

Ψευδοϋπερκαλιαιμία

• αιμόλυση κατά τη λήψη

• λευκοκυττάρωση (> 50.000 mm3)

• θρομβοκυττάρωση (> 750.000 mm3)

Αυξημένη πρόσληψη Κ+

ΑΥΞΗΜΕΝΗ ΠΡΟΣΛΗΨΗ Κ+

Τροφές πλούσιες σε Κ+

Φάρμακα

Αλάτι με περιεκτικότητα σε Κ+

Χορήγηση συντηρημένου αίματος

ΑΙΤΙΑ ΥΠΕΡΚΑΛΙΑΙΜΙΑΣ (Κ+ > 5 mEq/l)

Ψευδοϋπερκαλιαιμία

• αιμόλυση κατά τη λήψη

• λευκοκυττάρωση (> 50.000 mm3)

• θρομβοκυττάρωση (> 750.000 mm3)

Αυξημένη πρόσληψη Κ+

Έξοδος Κ+ από τα κύτταρα

Φάρμακα : β-αποκλειστές, δακτυλίτιδα

Έλλειψη ινσουλίνης και υπεργλυκαιμία

Αυξημένη ωσμωτικότητα εξωκυττάριου υγρού

Οξέωση

Σωματική κόπωση

Αυξημένη κυτταρική καταστροφή

ΕΞΟΔΟΣ Κ+ ΑΠΟ ΤΑ ΚΥΤΤΑΡΑ

• crash syndrome• tumor lysis syndrome

ΧΡΟΝΙΑ ΥΠΕΡΚΑΛΙΑΙΜΙΑ

ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΤΗΣ ΝΕΦΡΙΚΗΣ ΑΠΕΚΚΡΙΣΗΣ Κ+

ΜΕΙΩΜΕΝΗ ΝΕΦΡΙΚΗ ΑΠΕΚΚΡΙΣΗ Κ+

Νεφρική ανεπάρκεια

Υποογκαιμία (Να+ ούρων <20 mmol/L)

ΝΣΟ τύπου Ι υπερκαλιαιμικού τύπου

(αποφρακτική ουροπάθεια, δρεπανοκυτταρική

αναιμία)

Μειωμένη δράση αλατοκορτικοειδών

Ρενίνη

Αγγειοτεν

σινογόνο

Αγγειοτενσιίνη ΙΑγγειοτενσίνη ΙΙ

Na+ENaC

Κ+

Κ+ Maxi-K

ROMK/SK

Αυλός_

Κ+

Αλδοστερόνη

Adapted by Giannatos E.

ΜΕΙΩΜΕΝΗ ΔΡΑΣΗ ΑΛΑΤΟΚΟΡΤΙΚΟΕΙΔΩΝ

Επινεφριδιακή ανεπάρκεια

Υπορενιναιμικός υποαλδοστερονισμός

ΥΠΟΡΕΝΙΝΑΙΜΙΚΟΣ YΠΟΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΙΣΜΟΣ

Ευθύνεται για το 50-75% των περιπτώσεωνυπερκαλιαιμίας

Χρόνια διάμεση νεφρίτιδα

Σακχαρώδης διαβήτης (50%)

Μικρού βαθμού έκπτωση της νεφρικήςλειτουργίας

Ασυμπτωματική υπερκαλιαιμία (+ ήπιαυπερχλωριαιμική μεταβολική οξέωση)

ΜΕΙΩΜΕΝΗ ΔΡΑΣΗ ΑΛΑΤΟΚΟΡΤΙΚΟΕΙΔΩΝ

Επινεφριδιακή ανεπάρκεια

Υπορενιναιμικός υποαλδοστερονισμός

Ψευδοϋποαλδοστερονισμός

Φάρμακα

• αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου/σαρτάνες

• καλιοσυντηρητικά διουρητικά (σπιρονολακτόνη, αμιλορίδη, τριαμτερένη)

• τριμεθοπρίμη

• κυκλοσπορίνη

• ηπαρίνη

• μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη

Ρενίνη

Αναστολείς της

έκκρισης ρενίνης

ΜΣΑΦ

β-αποκλειστές

Κυκλοσπορίνη

Αλισκιρένη

Αγγειοτεν

σινογόνο

Αναστολείς του

ενζύμου μετατροπής

της αγγειοτενσίνης

Αγγειοτενσιίνη ΙΑγγειοτενσίνη ΙΙ

Na+ENaC

Κ+

Κ+ Maxi-K

ROMK/SK

Αυλός_

Κ+

Αποκλειστές των

καναλιών Na+

Αμιλορίδη

Τριαμτερένη

Τριμεθοπρίμη

Πενταμιδίνη

Αποκλειστές των

υποδοχέων της

αγγειοτενσίνης ΙΙ

Αναστολή

μεταβολισμού

αλδοστερόνης

Ηπαρίνη

Κυκλοσπορίνη

Κετοκοναζόλη

Αποκλειστές των

υποδοχέων της

αλδοστερόνης

Σπιρονολακτόνη

Επλερενόνη

Αλδοστερόνη

Adapted by Giannatos E.

K+ ορού > 5 mEq/l

ΣυμπτώματαΗΚΓ ευρήματα

-Ψευδοϋπερκαλιαιμία

Μέτρηση LDHΓ. Αίματος

K+ πλάσματος

+Εκτίμηση GFR

> 15 ml/min

ONAXNA

< 15 ml/min Mέτρηση TTKG

TTΚG =Κ+

U * OsmP

Κ+P * OsmU

K+ ορού > 5 mEq/l

ΣυμπτώματαΗΚΓ ευρήματα

TTKG<5TTKG >10

Χορήγηση φλουδροκορτιζόνης

TTKG>10TTKG<10

Υποαλδοστερονισμός

Υποογκαιμία

+Εκτίμηση GFR

> 15 ml/min Mέτρηση TTKG

Αντίσταση στην αλδοστερόνη

Μέτρηση ρενίνης, αλδοστερόνης, κορτιζόλης

ΡΕΝΙΝΗ ΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΗ ΚΟΡΤΙΖΟΛΗΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ

ΣΤΗΝ ΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΗ

ΥΠΟΡΕΝΙΝΕΝΙΣΜΟΣ ↓ / nl ↓ nl nl

ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ↑ ↓ ↓ nl

ΣΥΓΓΕΝΗΣ ΥΠΕΡΠΛΑΣΙΑ

ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΩΝ↑ ↓ ↓ nl

ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΟΣ

ΥΠΟΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΙΣΜΟΣ↑ ↓ nl nl

nl: normal

• μυική αδυναμία

• παραισθησίες, αιμωδίες

• παράλυση

• ΗΚΓγραφικές μεταβολές

- οξυκόρυφα κύματα Τ, ευρύ QRS

- βραδυαρρυθμία

EKG

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΥΠΕΡΚΑΛΙΑΙΜΙΑΣ

Χορήγηση γλυκονικού Ca2+

(10 ml διαλύματος 10% σε 2’ –3’): δράσησε λίγα λεπτά και διάρκεια 30-60 λεπτά

ΟΧΙ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΠΟΥ ΠΑΙΡΝΟΥΝ ΔΑΚΤΥΛΙΤΙΔΑ

α) 1L ορού δεξτρόζης + 15-20 μονάδες κρυσταλλικής ινσουλίνης ( Κ+ κατά 0.5-1.5mEq/L, έναρξη σε

1h)

β) χορήγηση NaHCO3 (44-50mEq)

γ) χορήγηση β-διεγερτών: (δράση σε 90 λεπτά, μείωσηκατά 0.5-1 mEq/L)

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΥΠΕΡΚΑΛΙΑΙΜΙΑΣ

• Διουρητικά (κυρίως σε ασθενείς μευποαλδοστερονισμό ή καρδιακή ανεπάρκεια)

• Ρητίνες ανταλλαγής ιόντων

1g ρητινών δεσμεύει 1 mEq K+ και κατακρατά1-2 mEq Na+: 20g σε διάλυμα 100mlσορβιτόλης 20% (δράση σε 1-2h , max 4-6 h,μείωση Κ+ ορού κατά 1mEq/L σε 24h)

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΥΠΕΡΚΑΛΙΑΙΜΙΑΣ

Hemodialysis Peritoneal Dialysis

δράση άμεση και αποτελεσματική μείωση κατά 1.3 mEq/L σε 1 ώρα θεραπείας

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΥΠΕΡΚΑΛΙΑΙΜΙΑΣ