78
สสสสสสสสสสสสส (BRAIN CHEMICALS) สสสสสสสสสสสสสสสสส (NEURO TRANSMITTERS) เเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเ.เ.เเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเ เเเ เเ.เเเเเเ เเเเเเเเ เเเเเเเเเ เ เเเเเเเเเ www.wikipedia.com เเเเ เเเเเเเเเเเเเเเ

สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

  • Upload
    belita

  • View
    34

  • Download
    0

Embed Size (px)

DESCRIPTION

สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS) เนื้อหาเรื่องนี้กลั่นกรองและปรับปรุงโดยน.พ.เอกชัยฯ ซึ่งไม่มีความชำนาญ เฉพาะทางในเรื่องนี้ จึงไม่ควรเชื่อ และเป็นเพียงแนวทางในการศึกษาต่อไปเท่านั้น. เนื้อหาในเรื่องนี้นำมาจากหลายแหล่ง เช่น จาก นพ.วรวุฒิ เจริญศิริ - PowerPoint PPT Presentation

Citation preview

Page 1: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

สารเคมี�ในสมีอง(BRAIN CHEMICALS)

สารส� อน�ากระแสประสาท(NEURO TRANSMITTERS)

เนื้��อหาเรื่�องนื้��กลั่�นื้กรื่องแลั่ะปรื่�บปรื่�งโดยนื้.พ.เอกชั�ยฯ ซึ่�งไม่�ม่�ความ่ชั"านื้าญเฉพาะทางในื้เรื่�องนื้�� จึ�งไม่�ควรื่เชั�อ แลั่ะเป(นื้เพ�ยงแนื้วทางในื้การื่ศึ�กษาต่�อไปเท�านื้��นื้.

เนื้��อหาในื้เรื่�องนื้��นื้"าม่าจึากหลั่ายแหลั่�ง เชั�นื้ จึาก นื้พ.วรื่ว�ฒิ- เจึรื่-ญศึ-รื่-จึากเว.บไซึ่ต่/ต่�าง ๆ แลั่ะภาพจึาก www.wikipedia.com นื้��นื้ เขาไม่�สงวนื้ลั่-ขส-ทธิ์-5 .

Page 2: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

สารเคมี�ในสมีอง (brain

chemicals) หมีายถึ�ง สารส� อน�ากระแสประ-สาท โดยเป�นสารเคมี�ท� เซลล�ประสาทสร างขึ้�"นมีาเป�นส#วนใหญ่# เพื่� อท�าหน า ท� ในการให กระแสประสาท(ส'ญ่ญ่าณ

ประสาท)จากเซลล�หน� งผ่#านไปย'งอ�กเซลล�หน� ง”

Page 3: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

เซ,ลล�ประสาทส#งส'ญ่ญ่าณจากเซ,ลล�หน� งไปย'งอ�กเซ,ลล�หน� ง

ท� เชื่� อมีต่#อระหว#างเซ,ลล�

ส'ญ่ญ่าณประสาท

http://img.tfd.com/

dorland/thumbs/

synapse.jpg

Page 4: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

http://en.wikipedia.org/wiki/Human_brain

สมีอง

Page 5: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

สมีองเป�นอว'ยวะส�าค'ญ่ท� ส/ด

คนปรกต่0มี�สมีองเป�นศู2นย�กลางขึ้องความีร2 ส�ก น�กค0ด จ�า การร2 เร� องต่#าง ๆ ท� เก0ดขึ้�"น รวมีท'"งส' งการให เก0ดการกระท�าต่#าง ๆ.

เราจ�งควรร2 เร� องต่#างๆขึ้องสมีองเพื่� อด2แลสมีองให ใชื่ งานได ด�และนานท� ส/ด.

Page 6: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

http://en.wikipedia.org/wiki/Human_brain

ร'บร2 ความีร2 ส�ก

จ�า ค0ด

เคล� อนไหว

ศู2นย�การได ย0น ศู2นย�การเห,น

และการเคล� อนไหวขึ้องต่า

แปลผ่ลท' วไปการพื่2ด

ก านสมีองแปลผ่ลความีร2 ส�กความีจ�าด านภาพื่และเส�ยง

Page 7: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

ต่'วเซ,ลล�ประสาท

ท� ร'บ ท� ส#งส'ญ่ญ่าณ

การร'บส#งส'ญ่ญ่านขึ้องเซ,ลล�ประสาท

http://en.wikipedia.org/wiki/Action_potential

Page 8: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

http://en.wikipedia.org/wiki/Nerve_cell

เซ,ลล�ประสาทมี�การเชื่� อมีโยงก'นและก'น

Page 9: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

http://en.wikipedia.org/wiki/Nerve_cell

ร'บส'ญ่ญ่าณ ส#งส'ญ่ญ่าณเซ,ลล�ประสาท

น0วเคล�ยส ปลอกห/ มีเส นประสาทน0วเคล�ยส

Page 10: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

http://en.wikipedia.org/wiki/Nerve_cell

ร'บส'ญ่ญ่าณ ส#งส'ญ่ญ่าณเซ,ลล�ประสาท

น0วเคล�ยส ปลอกห/ มีเส นประสาทน0วเคล�ยส

Page 11: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

ขึ้ยายภาพื่การเชื่� อมีโยงระหว#างเซ,ลล�ประสาท

ร'บ

ส#ง

สารส� อประสาท

ขึ้ยายภาพื่ต่รงน�"

http://en.wikipedia.org/wiki/Nerve_cell

Page 12: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

หล'กการท�างานขึ้องสารส� อน�าประสาทหร�อสารเคมี�ในสมีอง

เซ,ลล�ประสาทปลายทางเซ,ลล�ประสาท

ต่ นทาง

เซ,ลล�ประสาทปลายทาง

สารน�าประสาท

http://en.wikipedia.org/wiki/Action_potential

Page 13: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

http://en.wikipedia.org/wiki/Action_potential

ท� ส#งส'ญ่ญ่าณฯ

ท� เก,บสารส� อประสาท

ท� ร'บส'ญ่ญ่าณฯ

ท� เชื่� อมีต่#อ

สารส� อประสาท

Page 14: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

a. ท�าให สามีารถึร'บและส#งกระแส ประสาท(ส'ญ่ญ่าน).๒ . ร#างกายจะมี�ระบบควบค/มีไมี#ให สารน�"มี�มีากเก0นไป.๓ . มี�ระบบด2ดสารเคมี�กล'บมีาไว ท� เซ,ลล�ประสาทส#วนต่ น.

การท�างานขึ้องเซ,ลล�ประสาท

Page 15: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

สารเคมี�ในสมีอง

๑. อะซ0ต่0ลโคล�น ๒. นอร�อ0ป:เนฟร0น

๓ . โดปามี�น ๔. กาบา ๕ . กล2ต่าเมีต่ ๖. ซ�โรโทน0น ๗ . เอ,นดอร�ฟ:น

หร�อสารส� อน�าประสาท

Page 16: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

๑. อะซ0ต่0ลโคล�น

(acetylcholine)

เป�นสารเคมี�ในสมีองชื่น0ดแรกท� ถึ2กค นพื่บท�

ไขึ้ส'นหล'ง ?รอยเชื่� อมีต่#อกล ามีเน�"อท' ว

ร#างกาย ?

กล ามีเน�"อเร�ยบขึ้องอว'ยวะภายใน ?

ปมีประสาทอ'ต่โนมี'ต่0–พื่าราซ0มีพื่าเทต่0ก ?

Page 17: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

http://en.wikipedia.org/wiki/Action_potential

ท� ส#งส'ญ่ญ่าณฯ

ท� เก,บสารส� อประสาท

ท� ร'บส'ญ่ญ่าณฯ

ท� เชื่� อมีต่#อ

สารส� อประสาท

Page 18: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

หน าท� ขึ้องอะซ0ต่0ลโคล�น ๑ . ความีจ�า. ๒ . กระบวนการเร�ยนร2 .

๓ . ควบค/มีพื่ฤต่0กรรมี. ๔ . การเคล� อนไหว.

Page 19: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

ท� กล ามีเน�"อ การท�างานขึ้องกล ามี เน�"อลดลง

บร0เวณท� เชื่� อมีต่#อระหว#างเซ,ลล�

ประสาทก'บเซ,ลล�กล ามีเน�"อ

http://education.vetmed.vt.ed

u/Curriculum/VM8054/

Labs/Lab10/lab10.htm

Page 20: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

ถึ ามี�อะเซท0ลโคล�นในระด'บต่� า

ท� สมีอง สมีาธิ0ส'"น ขึ้�"ล�มี ความีจ�าไมี#ด�โดย เฉพื่าะความีจ�าระยะส'"น นอนหล'บไมี#สน0ทได โดยเฉพื่าะอย#างย0 งในระยะหล'บล�ก. โรคสมีองเส� อมีอ'ลไซเมีอร� พื่บว#า ในสมีอง ขึ้องผ่2 ปCวยท� เป�นโรคน�"มี�ปร0มีาณขึ้อง อะซ0ต่0ลโคล�นลดลงถึ�ง 9 0 %.

Page 21: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

๒. นอร�อ0ป:เนฟร0น (norepinephrine)

นอร�อ0ป:เนฟร0นเป�นฮอร�โมีนและเป�นสารส� อประสาทท� ผ่ล0ต่โดยต่#อมีหมีวกไต่ เก0ดขึ้�"นในขึ้ณะเวลาท� เก0ดความีกล'วและเคร�ยด.

Page 22: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

http://en.wikipedia.org/wiki/Adrenal_gland

ต่#อมีหมีวกไต่

ไต่

Page 23: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

นอร�อ0ป:เนฟร0น เป�นฮอร�โมีนและสาร เคมี�ในสมีองท� กระต่/ นการท�างานขึ้องระบบประสาอ'ต่โนมี'ต่0ชื่น0ดซ0มีพื่าเธิต่0ก เป�นผ่ลให เพื่0 มีอ'ต่ราการเต่ นขึ้องห'วใจ เพื่0 มีความีด'นโลห0ต่ / เล�อดไปย'งกล ามี เน�"อ เพื่0 มีกล2โคส เพื่� อพื่ร อมีท� จะส2 หร�อหน�ปEญ่หาต่#าง ๆ ท� เก0ดขึ้�"น.

Page 24: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

ต่อนเชื่ า เมี� อต่� นขึ้�"นมีา ต่าได ร'บแสงสว#าง ก,จะกระต่/ นให ร#างกายสร างฮอร�โมีนจากต่#อมีหมีวกไต่ท�าให ความี ด'นโลห0ต่ส2งขึ้�"น ต่� นต่'ว พื่ร อมีท�าก0จ.

ผ่2 ท� เป�นความีด'นโลห0ต่ส2ง ความีด'นมี'กจะขึ้�"นส2งในชื่#วงเชื่ า จ�งควรว'ดความีด'นต่อนต่� นนอน เพื่� อปร'บยา.

Page 25: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

นอร�อ0ป:เนฟร0นเก� ยวขึ้ องก'บ การควบค/มีความีต่� นต่'ว ความีจ�า และการเร�ยนร2 . ถึ าขึ้าดอาจเก0ดการความีไมี#ต่� นต่'ว ความีจ�าและการเร�ยนร2 ก,ลดลง อาจเก0ดโรคซ�มี เศูร า.

Page 26: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

๓. โดปามี�น (dopamine)

การมี�โดปามี�น น อยเก0นไป จะ ท�าให เก0ดเป�นโรคพื่าร�ก0นส'น.

การให สารต่'"งต่ นขึ้องโดปามี�นค�อ L- dopa จะสามีารถึร'กษาอาการขึ้องโรคพื่าร�ก0นส'นได .

Page 27: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

http://www.bangkokhealth.com/index.php/2009-01-19-03-15-03/1240--dopamine

ชื่#วงต่#อระหว#างเซ,ล

สารโดปามี�น

ท� ร'บโดปามี�น

ส'ญ่ญ่าณประสาทท� ผ่#านเขึ้ ามีา

Page 28: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

เซลล�สมีองท� มี�โดปามี�นมี'กจะอย2#ท� บร0เวณขึ้องสมีอง(ส#วน

basal ganglia) . พื่บว#าผ่2 ปCวยโรคพื่าร�ก0นส'น มี�การต่ายขึ้องเซลล�สมีองท� มี�โดปามี�นท�าให สมีองขึ้าดสารโดปามี�น.

http://www.bangkokhealth.com/

index.php/2009-01-19-03-15-

03/1240--dopamine

Page 29: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

PET scan and Parkinson’s disease

http://en.wikipedia.org/wiki/Parkinson's_disease

ปรกต่0

พื่าร�ก0นส'น

Page 30: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

http://en.wikipedia.org/wiki/Parkinson's_disease

ล'กษณะขึ้องผ่2 ปCวยพื่าร�ก0นส'น

Page 31: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

อาการเด#นขึ้องพื่าร�ก0นส'นมี� 3 ประการค�อ อาการส' น เกร,งและเคล� อนไหวชื่ า. อาการส' น มี'กเก0ดขึ้�"นขึ้ณะอย2#เฉยๆ และส' นมีากเวลาอย2#น0 งๆ แต่#ขึ้ณะย� นมี�อท�าอะไร อาการส' นจะลดลงหร�อหายไป มี'กเก0ดขึ้�"นท� มี�อขึ้ างใดขึ้ างหน� ง.

http://th.wikipedia.org/wiki/โรคพื่าร�ก0นส'น#.E0.B8.AD.E0.B8.B2.E0.B8.81.E0.B8.B2.

0 8 3 0 8 82 0 8 0 8 87E .B .A .E .B . .E .B .AD.E .B . .E0 9 82 0 8 3 0 8 84.B . .E .B .A .E .B .

Page 32: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

อาการเพื่0 มีเต่0มีอาการเกร,ง มี'กมี�อาการเกร,งแขึ้,งแขึ้นขึ้าและล�าต่'วต่�ง เคล� อนไหวชื่ า ง/ #มีง#ามี ปวดต่ามีกล ามีเน�"อ ท�าอะไรชื่ าลงไปจากเด0มีมีาก ไมี#ว#องไวเหมี�อนเด0มี ส'งเกต่ได ว#าแขึ้นไมี#แกว#ง และผ่2 ปCวยมี'กบ#นว#าแขึ้นขึ้าไมี#มี�แรง.

>http://th.wikipedia.org/wiki/โรคพื่าร�ก0น

ส'น

Page 33: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

นอกจากน�"ย'งพื่บความีผ่0ดปกต่0ขึ้องท#าทาง และการทรงต่'ว

เชื่#น หล'งค#อมี แขึ้นงอ หกล มีง#าย น' งต่'วเอ�ยง ส#วนอาการอ� นๆ ท� มี'กพื่บร#วมีด วย ได แก# อาการปวดต่ามีกล ามี เน�"อ ซ�มีเศูร า นอนไมี#หล'บ ส�หน าเฉยเมีย ไมี#แสดงอารมีณ� น�"าลายไหล.

http://www.scc.ac.th/student_web/1_48/elderly_club/parkinson.html

Page 34: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

ผ่ลขึ้องการหล' งสารโดปามี�นออกมีา

ต่� นต่'วขึ้องอารมีณ� กระฉ'บกระเฉง มี�สมีาธิ0มีากขึ้�"น ไวต่#อส0 งกระต่/ นต่#างๆ รอบต่'ว เป�นสารท� เก� ยวขึ้ องก'บการควบ ค/มีอารมีณ� มี�อารมีณ�พื่�งพื่อใจ ป:ต่0ย0นด� ร'กใคร#ชื่อบพื่อ  เร�ยบเร�ยงความีน�กค0ด และการท�าหน าท� ขึ้องสมีองในการควบ ค/มีการเคล� อนไหว.

Page 35: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

อาหาร: ระด'บโดปามี�นส2งขึ้�"นจากอา-หารโปรต่�นส2ง . ร#างกายสร างสารโดปามี�นขึ้�"นมีาจากกรดอะมี0โนชื่น0ดท� มี�ชื่� อว#าไทโรซ�น จากอาหารประเภทโปรต่�นส2ง เชื่#น เน�"อส'ต่ว� ถึ' วเหล�อง อาหารทะเล ไขึ้# และนมี จะชื่#วยให สมีองมี�พื่ล'ง กระ-ฉ'บกระเฉงและต่� นต่'ว.

Page 36: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

โดปามี�นเก� ยวขึ้ องก'บโรคจ0ต่เภทและโรคจ0ต่ชื่น0ดอ� นๆ เพื่ราะมี�โดปามี�นมีากเก0นไป .

ยาร'กษาโรคจ0ต่เภทหลายต่'วจ�งฤทธิ0Hต่ านสารโดปามี�น.

โดปามี�นมีากไปจะกระค/ นให ค0ด จนอาจจะไมี#สามีารถึมี�สต่0ควบค/มีความีค0ดขึ้องต่นเองได

และอาจเป�นโรคจ0ต่เต่,มีขึ้'"น.

Page 37: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

สารเสพื่ต่0ด เก� ยวขึ้ องก'บโดปามี�น สารเสพื่ต่0ดท� กระต่/ นประสาทสมีอง ให หล' งโดปามี�นมีากขึ้�"น ได แก# โคเคน ฝิ่: น เฮโรอ0น รวมีท'"ง อ'ลกอฮอล� และน0โคต่0นในบ/หร� .

Page 38: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

เมี� อหย/ดยากระต่/ น (ยาบ า) จะท�าให โดปามี�นลดลงมีาก ก�าล'งจะอ#อนแรงมีาก หง/ดหง0ด ก'งวลมีากส'บสน ซ�มีเศูร า และส0"นหว'ง. ต่ องใชื่ เวลา ๒ - ๑๐ ว'นจ�งจะหาย.

Page 39: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

โดปามี�นมีากเก0นเก� ยวขึ้ องก'บ

โรคจ0ต่เภทท� ร/นแรง โรคจ0ต่เภทท� ร/นแรง จะมี�

โดปามี�นในสมีองส#วนหน ามีากเก0นไป.

ยาท� ใชื่ ร'กษาโรคจ0ต่เภทหลายชื่น0ดจะออกฤทธิ0Hต่ านสารโดปามี�น.

Page 40: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

๔. กาบา (GABA, gammabutyric

acid)

กาบา เป�นสารส� อประสาทชื่น0ดออกฤทธิ0Hย'บย'"งกระแส(ส'ญ่ญ่าณ)ประ- สาทท� ผ่#านบร0เวณเชื่� อมีต่#อระหว#างเซ,ลประสาท จ�งให กระแสประสาทผ่#านได น อยลง .

Page 41: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

ท� เก,บ GABA

ส'ญ่ญ่าณประสาท

GABA

GABA ป:ดทางเขึ้ า

ท� ร'บ GABA

ส�ญญาณผ่�านื้ลั่ดลั่งwww.benzo.org.uk/manual/bzcha01.htm

Page 42: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

เมี� อมี�กาบาน อย สมีองก,จะค0ดปร/งแต่#งมีากขึ้�"น เพื่ราะขึ้าดการย'บย'"ง . ด'งน'"น คนท� มี�ระด'บกาบาในสมีองน อยเก0นไป จะมี�อาการว0ต่กก'งวล เพื่ราะหย/ดหร�อควบค/มีความีค0ดขึ้องต่นเองไมี#ได ด�.

Page 43: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

กาบ าเป�นสารย'บย'"ง(inhibitor) เพื่� อร'กษาสมีด/ลในสมีองท� ได ร'บการกระต่/ น ท�าให ผ่#อนคลายและหล'บสบาย. ชื่#วยกระต่/ นต่#อมีไร ท#อ (anterior pituitary) ท� ผ่ล0ต่ฮอร�โมีนท� ชื่#วยในการเจร0ญ่เต่0บโต่(growth hormone) ท�าให สร างเน�"อเย� อ กล ามีเน�"อกระชื่'บ ปKองก'นการสะสมีไขึ้มี'น. 

Page 44: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

ยากล#อมีอารมีณ� เชื่#น แวลเล� ยมี ออกฤทธิ0Hโดยเพื่0 มีฤทธิ0Hขึ้องกาบา ? ในบางรายมี�กาบาน อยมีาก จนอาจท�าให เก0ดการชื่'กได ? สารท� กระต่/ นโปรต่�นต่'วร'บกาบา ได แก# อ'ลกอฮอล� และบาร�บ0ท2เรต่ ?

Page 45: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

สถึาบ'นค นคว าและพื่'ฒนาผ่ล0ต่ -ภ'ณฑ์�อาหารขึ้องมีหาว0ทยาล'ยเกษต่ร ศูาสต่ร� พื่บว#า ขึ้ าวขึ้าวดอกมีะล0 105เมี� อน�ามีาเพื่าะเป�นขึ้ าวกล องงอก จะมี�สารกาบามีากท� ส/ด (15.2-19.5 มี0ล-ล0กร'มีต่#อ 100 กร'มี ) ส2งกว#าขึ้ าวกล องชื่น0ดอ� นๆ. 

Page 46: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

ค/ณประโยชื่น�ขึ้องสารในขึ้ าวกล องงอก  มี�สารต่ านอน/มี2ลอ0สระ (กล/#มีฟ:โนล0ค ).

ชื่#วยย'บย'"งการเก0ดฝิ่Kา ชื่ะลอความีแก#.ลดอาการผ่0ดปกต่0ขึ้องว'ยทอง.

ชื่#วยปKองก'นโรคอ'ลไซเมีอร�.ชื่#วยผ่#อนคลาย ท�าให จ0ต่ใจสงบ.

หล'บสบาย ลดความีเคร�ยดว0ต่กก'งวล.ลดความีด'นโลห0ต่ เป�นใยอาหาร ว0ต่ามี0นอ�.

Page 47: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

ขึ้ าวโอNต่http://www.thaitravelhealth.com/blog/ขึ้ าวกล องงอก/

Page 48: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

ขึ้ณะท� ขึ้ าวเจร0ญ่เต่0บโต่ น�"าท� แทรกเขึ้ าไปในเมีล,ดขึ้ าวจะกระต่/ นให เอนไซมี� ภายในเมีล,ดขึ้ าวเก0ดการท�างาน เมี� อขึ้ าวเร0 มีงอกสารอาหารจะถึ2กย#อยเป�นคาร�โบ ไฮเดรต่ท� มี�โมีเลก/ลเล,ก ? โปรต่�นจะถึ2กย#อยให เก0ดเป�น กรด -อะมี0โนและเปปไทด� ?

Page 49: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

ย'งพื่บการสะสมีสารส�าค'ญ่ต่#างๆเชื่#น แกมีมีาออร0ซานอล โทโคฟOรอล แกมีมีาอะมี0โนบ0วท0ร0กแอซ0ดหร�อท� ร2 จ'กก'นว#า กาบา (GABA).

Page 50: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

น�าขึ้ าวกล องไปแชื่#น�"าราว 48-72 ชื่' วโมีงในหมี อแชื่# โดยมี�การควบค/มีอ/ณหภ2มี0 การไหลเว�ยนน�"า ความีด'น และความีเป�นกรดด#างขึ้องน�"าเพื่� อกระต่/ นให เมีล,ดขึ้ าวงอกและเปล� ยนกรดกล2ต่ามี0กไปเป�นสารกาบาอ'นเป�นส#วนท� ส�าค'ญ่ท� ส/ด ต่#อมีา เมี� อได ขึ้ าวกล องงอกในขึ้'"นต่อนน�"แล ว ก,ต่ องท�าให ขึ้ าวกล องงอกหย/ดการงอกต่#อไป โดยอบแห งให มี�ความีชื่�"นต่� ากว#า 14% ในหมี ออบแห ง จากน'"นจ�งบรรจ/ลงในถึ/งส/ญ่ญ่ากาศู . ขึ้ าวกล อง ท� จะงอกได ด�น'"นจะต่ องเป�นขึ้ าวกล องท� ผ่#านการกะเทาะเปล�อกมีาไมี#เก0น 2 ส'ปดาห�.

Page 51: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

ว0ธิ�ท�าน�"าขึ้ าวกล องงอก

น�าขึ้ าวกล องงอกแชื่#น�"าท0"งไว 3-5 ชื่.มี . ให ขึ้ าวกล องงอกเป�นต่/#มีเล,กๆ บร0เวณจมี2กขึ้ าว แล วต่ มีจนเด�อดพื่ล#าน จากน'"นก,กรองน�"าขึ้ าวออกมีาร'บประทานได เลย.

Page 52: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

การได บร0โภคขึ้ าวกล องงอกท� มี�สารกาบามีากกว#าขึ้ าวกล องปกต่0 15 เท#า จะสามีารถึปKองก'นการท�าลายสมีอง เน� องจากสารเบต่ าอไมีลอยด�เปปไทด�(beta-amyloid

peptide)ซ� งเป�นสาเหต่/ ขึ้องโรคอ'ลไซเมีอร�.

Page 53: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

ขึ้ าวกล องงอกมี�กาบากาบาชื่#วยลดความีด'นโลห0ต่.ลด LDL (Low densitylipoprotein).

ลดอาการอ'ลไซเมีอร� .ลดน�"าหน'ก . ท�าให ผ่0วพื่รรณด�.บ�าบ'ดโรคระบบประสาทส#วนกลาง.

Page 54: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

ขึ้ าวกล องงอก GABA เต่ าฮ2# สาหร#ายเขึ้�ยวเขึ้ มี

ประเภทราก เชื่#น มี'น แครอทปลาท2น#าสด DHA

พื่ร0กและร�าขึ้ าวหมี'ก

B1 & E

ว0เคร

าะห�อ

าหาร

ญ่� ป/Cน

Page 55: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

๕. กล2ต่าเมีต่ (glutamate)

กล2ต่าเมีทและกาบาเป�นกรดอะมี0โนท� ท�าปฎิ0ก0ร0ยาเหมี�อนก'บสารส� อประสาท และมี�ความีส�าค'ญ่ในกระบวนการเผ่า -ผ่ลาญ่อาหารในร#างกาย เพื่� อย#อยสลายอาหาร และน�ามีาสร างเป�นโมีเลก/ลท� มี�พื่ล'งงานส2งในเซลล�. GABA precursor, monosodium

glutamate(MSG).

Page 56: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

กล2ต่าเมีทจะกระต่/ นเซลล�สมีองแต่#กาบาจะย'บย'"งเซลล�สมีอง.

กล2ต่าเมีต่ท� มีากเก0นไปจะท�าลายเซลล�ประสาทและอาจเป�นสาเหต่/ขึ้องโรคระบบประสาทหลายชื่น0ดด วย.

Page 57: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

จ�านวนขึ้องเซลล�สมีองท� ใชื่ กล2ต่าเมีท และกาบามี�มีากกว#าจ�านวนขึ้องเซลล�สมีองท� ใชื่ สารส� อประสาทต่'วอ� นๆ รวมีก'น.

Page 58: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

๖ . ซ�โรโทน0น (serotonin)

ซ�โรโทน0นเป�นสารแห#งความีส/ขึ้ชื่#วยให ค0ดในแง#ด� ใจสงบมี�อารมีณ�ด� ผ่#อนคลาย โกรธิ/ก าวร าวยากขึ้�"นหล'บง#าย / สบาย ทานอาหารได .  

Page 59: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

อาการขึ้องการมี�ซ�โรโทน0นน อยซ�มีเศูร า ก'งวล ย�"าค0ด กล'ว ค0ด

แง#ไมี#ด� หง/ดหง0ด ไมี#อดทน ค0ดฆ่#าต่'วต่าย ความีเชื่� อมี' นลดลง โกรธิง#าย ก าวร าว นอนไมี#หล'บ หล'บต่�"น.

Lack of

Page 60: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

อาการขึ้องการมี�ซ�โรโทน0นมีาก โรคจ0ต่ โรคจ0ต่เภท บ าคล' ง อารมีณ�ผ่0ดปรกต่0 แปรปรวน ปEญ่ญ่าอ#อนในเด,ก ออต่0สต่0ก (self-centered or self-focused mental state with no basis in reality)

อ'ลไซมี�เมีอร� เป�นต่ น

Page 61: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

ผ่2 ปCวยโรคซ�มีเศูร า อาจมี�ความีผ่0ด ปกต่0อย#างชื่'ดเจน ค�อ ซ�โรโทน0น และนอร�อ0ป:เนฟร0นลดต่� าลง รวมีท'"งอาจมี�ความีผ่0ดปกต่0ขึ้องเซลล�ร'บส� อเคมี� .

ยาต่ านซ�มีเศูร าท� ใชื่ ก'นน'"นก,ออกฤทธิ0Hโดยการไปปร'บสมีด/ลขึ้องระบบสารเคมี�เหล#าน�"

Page 62: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

ซ�โรโทน0น ส'งเคราะห�มีาจากกรดอะมี0โน ?

เซลล�สมีองจ�านวนมีากท� ใชื่ สารซ�โรโทน0น และท� เซลล�สมีองมี�ต่'วร'บซ�โรโทน0นอย2#หลายชื่น0ด.

Page 63: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

อาหารท� เสร0มีสร างซ�โลโทน0นทร0ปโต่แฟนเป�นสารต่ นก�าเหน0ดขึ้องซ�โรโทน0น

พื่บมีากในไก#งวง นมี โยเกร0ต่� ถึ' ว ปลา เน�"อ ชื่�ส.

และควรทานไก# ไขึ้# ก/ ง ซ'ลมีอน งา เมีล,ดทานต่ะว'น ผ่'กส�เขึ้�ยวขึ้ าวซ อมีมี�อ (brown rice).

Page 64: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

สร างซ�โรโทน0นต่ องมี�แร#ธิาต่/แคลเซ� ยมี มี�ในอ'ลมีอนด� บร2เอย�สต่� ผ่'ก ใบเขึ้�ยว กระด2กปลา งา เต่ าฮ2 .แมี,กน�เซ� ยมี มี�ผ่'กใบเขึ้�ยว ขึ้ าวส�น�"าต่าล ก/ ง ซ'ลมีอนด�.สร/ป: เน�"อส'ต่ว� นมี ไขึ้# ถึ' ว ธิ'ญ่ญ่พื่�ชื่ ผ่'ก เขึ้�ยว.

Page 65: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

๒. กรดไขึ้มี'นจ�าเป�นโอเมีก า ๓ มี�ในน�"ามี'น

ปลาแมี,คคาเร,ล ซาด�น ท2นา ซ'ลมีอนน�"ามี'นวอลน'ทและแฟล,กซ�ด.

โอเมีก า ๖ มี�ในไก# ไขึ้# น�"ามี'น -เมีล,ดอง/ #น แฟล,กส� ทานต่ะว'น ไก#-งวง น�"ามี'นพื่ร0มีโรส.

Page 66: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

ความีเคร�ยดมี�ผ่ลต่#อซ�โรโทน0น

ความีเคร�ยดระยะยาว ลดซ�โรโทน0นระยะส'"น เพื่0 มีซ�โรโทน0น.

ออกก�าล'งกาย.ปฏิ0บ'ต่0ธิรรมี(meditation)ในชื่�ว0ต่ประจ�าว'น. ท�างานท� ไมี#เคร�ยด.

Page 67: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

งดสารกระต่/ นท/กชื่น0ด.

คาเฟอ�นน�"าต่าล

ชื่,อกโคแลNต่แอลกอฮอล�

บ/หร� ยาลดน�"าหน'ก.

Page 68: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

๗ . เอนดอร�ฟ:น (endorphin)

เป�นสารเคมี�ท� ชื่#วยท�าให ร2 ส�กผ่#อนคลาย หายเจ,บปวด โครง-สร างทางเคมี�คล ายก'บฝิ่: น มีอร�-ฟOน เฮโรอ�น เป�น มีอร�ฟOนท� ร#างกายสร างขึ้�"นโดยธิรรมีชื่าต่0.

Page 69: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

เอนดอร�ฟ:น ออกฤทธิ0Hเหมี�อนมีอร�ฟOนท� ใชื่ ในทางการแพื่ทย�. คนท� ได ร'บความีเจ,บปวดมีากๆเมี� อฉ�ดมีอร�ฟOน...จะท�าให ความีเจ,บปวดลดลง และชื่#วยท�าให เก0ดการผ่#อนคลาย

Page 70: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

เอนดอร�ฟ:น ชื่#วยเพื่0 มีความีร2 ส�กพื่�งพื่อใจ เคล0บเคล0"มี และอา-รมีณ�ท� เป�นส/ขึ้.

Page 71: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

เอนดอร�ฟ:น ย'บย'"งและบรรเทาความีเจ,บปวด โดยจ'บก'บโปร ต่�นต่'วร'บขึ้อง–เซลล�สมีองท� ควบ ค/มีเก� ยวก'บความีเจ,บปวด.

Page 72: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

เอนดอร�ฟ:น ผ่ล0ต่ท� ต่#อมีป:ต่2อ0ต่าร� และไฮโปท'ลมี'ส. จะหล' งออกมีาในชื่#วงออกก�าล'งกายอย#างร/นแรง ต่� นเต่ น เจ,บปวด ต่อนจบขึ้องเพื่ศูส'มีพื่'นธิ� และต่อนท�าสมีาธิ0.

Page 73: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

ออกก�าล'งแรง

และต่#อเน� องจะ

ท�าให สมีองหล' ง

เอ,นดอร�ฟ:น ไปลดอาการ

เจ,บปวด จ0ต่ใจ

สบายผ่#อนคลาย

http://en.wikipedia

.org/wiki/

Exercise_physiology

Page 74: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

ต่#อมีใต่ สมีอง-ป:ต่2อ0ต่าร�

ต่#อมีใต่ สมีอง

http://en.wikipedia.org/wiki/Pituitary_gland

Page 75: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

ต่'วอย#างออกก�าล'งกาย..... ชื่กมีวย ว0 ง ว#ายน�"า พื่ายเร�อทางไกล ขึ้� จ'กรยาน ยกน�"าหน'กเต่ นแอร�โรบ0ค ฟ/ต่บอล บาสเกต่.

Page 76: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

การฝิ่Eงเขึ้,มี เอ,นดอร�ฟ:นหล' งมีากขึ้�"น

ในน�"าไขึ้-ส'นหล'ง ความีเจ,บปวดท� ไมี#มีากน'กและ การกระต่/ นทางร#างกาย๓๐ นาท�ขึ้�"นไป จะท�าให มี�การหล' งเอ,นดอร�ฟ:น.

http://en.wikipedia.org/wiki/Acupuncture

Page 77: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

สารเคมี�ในสมีอง/สารส� อน�าประสาท

๑ . อะซ0ต่0ลโคล�น เชื่� อมีต่#อส'ญ่ญ่านประสาทท/กระบบ/กล ามีเน�"อ.

๒. นอร�อ0ป:เนฟร0น กระต่/ นความีด'น ชื่�พื่จร และความีต่� นต่'ว.

๓ . โดปามี�น ขึ้าดเป�นพื่าก0นส'น. มีากเก0นไปเก0ดอาการทางจ0ต่(โรคจ0ต่).

๔. กาบา ย'บย'"งเซลล�สมีอง ผ่#อนคลาย ลดก'งวล กระต่/ นการเจร0ญ่เต่0บโต่.

๕ . กล2ต่าเมีต่ กระต่/ นเซลล�ประสาท. ๖. ซ�โรโทน0น เปล� ยนเป�นเมีลลาโทน0นท�าให หล'บ

ง#าย ต่� นต่'ว อยาก ร'บประทานอาหาร.

๗ . เอ,นดอร�ฟ:น ย'บย'"งและบรรเทาความีเจ,บปวด จ0ต่ใจผ่#อนคลาย.

Page 78: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

การด2แลสารเคมี�ในสมีอง การจะด2แลสารเคมี�ในสมีองต่ องด2แลสมีองให สมีบ2รณ� เพื่� อเซ,ลล�ประ-สาทจะได สร างสารเคมี�ในสมีองได ด�. จ�งต่ องอาศู'ยอาหารท� จะเป�นประ-โยชื่น�ต่#อสมีองและร#างกาย และต่ องออกก�าล'ง พื่'กผ่#อน อารมีณ�ด� ไมี#อ วนจนนอนกรนเพื่ราะจะท�าให สมีองขึ้าดอากาศู.