หมอนรองกระดกูคอเสื่อม รกัษาได้ไมต้่องผ่าตัดนพ.วทิย ์สมบติัวรพฒัน์

หลายคนคงเคยต่ืนขึ้นมาแล้วปวดคอ หนัคอไมไ่ด้ ท่ีเรยีกกันวา่คอเคล็ดหรอืคอตกหมอน ซึ่งเกิดจากกล้ามเน้ือคอเกิดการอักเสบ แต่บางคนมอีาการปวดคอเรื้อรงัเป็นเดือนเป็นปี นวดก็แล้วกินยาก็แล้วก็ไมห่าย อาการน้ีอาจเกิดจากหมอนรองกระดกูคอเสื่อมก็ได้ บางคนเป็นรุนแรงอาจถึงขัน้ต้องผ่าตัด แต่หลายคนกลัวการผ่าตัด กลัวมดีกลัวเจบ็กลัวผลแทรกซอ้น ดังนัน้เรามาทำาความรูจ้กักับโรคน้ี และทางเลือกในการรกัษาโดยไมต้่องผ่าตัดกันดีกวา่

กระดกูคอและหมอนรองกระดกู

กระดกูคอประกอบด้วยชิน้สว่นทัง้หมด 7 ชิน้เรยีกวา่ cervical spine

ซึ่งชิน้ท่ี1 จะอยูติ่ดกับกะโหลก ไล่ลงมาจนถึงชิน้ท่ี7 ท่ีอยูติ่ดกับกระดกูหน้าอก กระดกูคอมลัีกษณะเป็นปล้องๆต่อกัน โดยมีหมอนรองกระดกูเป็นขอ้ต่อระหวา่งกระดกูแต่ละปล้อง ทำาหน้าท่ีรบันำ้าหนักและใหค้วามยดืหยุน่ การเรยีงตัวของกระดกูคออาศัยการยดึเกาะของกล้ามเนื้อและเสน้เอ็นเป็นตัวพยุง มเีสน้เลือดและเสน้ประสาทวิง่อยูต่ลอดแนวกระดกูสนัหลัง

ลักษณะความเสื่อมของหมอนรองกระดกูคอเป็นไปได้หลายแบบตามรูป

สาเหตุ

ท่านทราบหรอืไมว่า่ ในการก้มหน้า กระดกูคอและกล้ามเน้ือต้องรบัแรงกดทับเพิม่ขึ้นถึง 6 เท่าตัวจากปกติ พฤติกรรมของผู้คนในปัจจุบนัซึ่งเราเรยีกวา่ สงัคมก้มหน้า คือวนัหนึ่งๆเราใชเ้วลาวนัละ

หลายๆชัว่โมงหมดไปกับการก้มหน้าเล่นมอืถือ บางคนเล่นไลน์บา้ง เล่นเกมสบ์า้ง ดเูฟซบุค๊บา้ง การทำาแบบนี้เป็นประจำาจงึทำาใหเ้กิดการกดทับต่อหมอนรองกระดกูคอ จงึเกิดความเสื่อม เรยีกวา่ Text Neck Syndrome

ภาวะการเสื่อมของหมอนรองกระดกูคอ จะมคีวามสมัพนัธก์ับอายุ อาชพี หรอืการทำางานเชน่ ในวยัทำางานต้องใชค้อมพวิเตอรก์้มหน้าพมิพง์านตลอดทัง้วนั อาชพีบางอยา่งเชน่ทันตแพทย ์ต้องก้มหน้าทำาฟนัติดต่อกันนานๆเป็นประจำา นักรกับีฟุ้ตบอลมกีารกระแทกบรเิวณต้นคออยูบ่อ่ยๆ

อุบติัเหตบุางอยา่งท่ีพบบอ่ยคือ รถชนจากด้านหลังอยา่งแรง ทำาให้กระดกูคอสะบดัไปขา้งหลังและสะบดักลับมาขา้งหน้า ก่อใหเ้กิดการบาดเจบ็ของกระดกูต้นคอและเนื้อเยื่อ เหล่าน้ีล้วนเป็นสาเหต ุและปัจจยัสง่เสรมิท่ีทำาใหเ้กิดอาการต่างๆของโรคหมอนรองกระดกูคอเสื่อม

อาการอาการหลักๆคืออาการปวดคอ หากอาการปวดคอเกิดจากกล้ามเน้ือหรอืเสน้เอ็น อาการมกัจะไมรุ่นแรง อาจจะเพยีงแค่รูส้กึเมื่อยๆ และเป็นไมน่าน พกั 2-3 วนัก็ดีขึ้น แต่ถ้าปวดคอ ติดต่อกันเป็นประจำาไมต่ำ่ากวา่ 4-6 สปัดาห ์หรอืรกัษาโดยการทานยาแก้อักเสบ 2 สปัดาหแ์ล้วยงัไมห่าย หรอือาจมอีาการอ่ืนรว่มด้วย เชน่อาจมอีาการปวดหรอืชาลงมาตามบรเิวณแขนหรอืมอื ถ้าเป็นมากๆ

อาจมอีาการอ่อนแรงของกล้ามเนื้อแขนหรอืมอืด้วย อาการเหล่าน้ีอาจเกิดจากหมอนรองกระดกูคอเสื่อมได้ ต้องทำาการตรวจหาสาเหตเุพิม่เติม เชน่ทำาการตรวจวนิิจฉัยด้วยการสแกนคล่ืนแมเ่หล็กไฟฟา้หรอื MRI

การรกัษา

โดยทัว่ไปมกัใหก้ารรกัษาโดยการทานยาลดอักเสบท่ีไมใ่ชส่เตียรอยด์รว่มกับการทำากายภาพ บำาบดั ซึ่งชว่ยทเุลาอาการปวดได้ชัว่คราว แต่ยารบัประทานก็มผีลขา้งเคียง ทำาใหเ้กิดการระคายเคืองกระเพาะอาหาร เกิดอาการปวดท้อง เป็นแผลในกระเพาะอาการ บางคนถึงกับมเีลือดออกในกระเพาะอาหาร อาเจยีนเป็นเลือดหรอืถ่ายเป็นสดีำา

บางคนมอีาการปวดคอรุนแรงจนกระทัง่แพทยแ์นะนำาใหผ่้าตัด ปัจจุบนัการผ่าตัดอาจทำาโดยการใสว่สัดบุางอยา่งเชน่ซลิิโคนเขา้ไปรองระหวา่งขอ้ต่อกระดกูสนัหลัง เพื่อรบัแรงกดทับท่ีมต่ีอหมอนรองกระดกู หรอืหากเป็นมากๆอาจต้องผ่าตัดเปล่ียนหมอนรองกระดกูเทียม

ทางเลือกในการรกัษาโดยไมต้่องผ่าตัด

Prolotherapy วธิกีารน้ีเป็นการกระตุ้นขบวนการซอ่มแซมเนื้อเยื่อ (wound healing)ของรา่งกายใหท้ำางาน เพื่อมาซอ่มแซมกระดกูและเสน้เอ็นท่ีบาดเจบ็หรอืเสื่อมสภาพ ปกติในขบวนการซอ่มแซมของรา่งกาย เมื่อมบีาดแผลเกิดขึ้น เลือดจะถกูทำาใหห้ยุดไหลโดยการทำางานของเกรด็เลือด ต่อมาจะเกิดการอักเสบบรเิวณแผล มีอาการบวมแดง มเีมด็เลือดขาวชนิดต่างๆวิง่กรูกันมาท่ีแผล และมกีารหลัง่ growth factor มกีารดึงดดูเซลประเภท fibroblast ใหม้กีารซอ่มแซมเกิดขึ้น ขัน้ตอนต่อมาก็จะมีการซอ่มสรา้งเนื้อเยื่อใหมต่ามมา จนในท่ีสดุแผลก็หายเป็นปกติ

การทำา Prolotherapy เป็นการฉีดยาเขา้ไปในบรเิวณเสน้เอ็นท่ียดึเกาะกระดกูคอ กระตุ้นใหเ้กิดการอักเสบเล็กน้อย เพื่อใหเ้กิดขบวนการซอ่มแซมตามมา ชว่ยใหเ้สน้เอ็นท่ีคอแขง็แรงขึ้น

สามารถพยุงใหก้ระดกูคอและหมอนรองกระดกูคงรูปเป็นปกติ ไม่ไปกดทับเสน้ประสาท จงึหายจากอาการปวด

ในต่างประเทศนิยมใชร้กัษาอาการบาดเจบ็ของนักกีฬา และใชร้กัษาเกี่ยวกับการปวดเรื้อรงัของขอ้ต่างๆ วธิกีารนี้คิดค้นตัง้แต่ยุค 1930 โดย Dr. Earl Gedney ศัลยแพทยก์ระดกูและขอ้ ต่อมาหนังสอืพมิพ ์New York Times ได้ตีพมิพบ์ทความเรื่องน้ีเมื่อปี2007 และในวงการแพทยก์็ได้รบัการยนืยนัประสทิธภิาพ โดยมกีารตีพมิพง์านวจิยัเรื่องน้ีในวารสารการแพทยห์ลายฉบบั

PRP (Platelet Rich Plasma) Therapy

วธินีี้คล้าย Prolotherapy คือเป็นการฉีดกระตุ้นใหเ้กิดการซอ่มแซมเนื้อเยื่อ แต่เป็นการฉีดเกล็ดเลือดเขม้ขน้ท่ีปั่ นแยกจากเลือดของตัวเองท่ีดดูออกมา มาผ่านขบวนการกระตุ้น แล้วจงึฉีดเขา้ไปตรงบรเิวณท่ีต้องการซอ่ม เกล็ดเลือดจะมกีารสรา้ง growth factor ออกมา เพื่อดึงดดูเซลต่างๆรวมทัง้สเต็มเซลใหว้ิง่มาซอ่มแซมเน้ือเยื่อบรเิวณนัน้

เริม่มกีารนำา PRP มาใชใ้นวงการแพทยก์ระดกูและขอ้ในราวปี2000 ต้นๆ เพื่อชว่ยใหก้ระดกูท่ีหกัติดเรว็ขึ้น ในปี2006 มกีารตีพมิพง์านวจิยัชิน้แรก เป็นงานวจิยัรว่มกับมหาวทิยาลัยสแตนฟอรด์ ใชP้RP รกัษาเสน้เอ็นขอ้ศอกอักเสบเรื้อรงั พบวา่ได้ผล 93%

บรรดานักกีฬาอาชพีชัน้นำาในต่างประเทศหลายคนก็ฉีด PRP เพื่อรกัษาอาการบาดเจบ็เรื้อรงั และทำาใหพ้วกเขาสามารถกลับมาลงสนามได้เรว็ขึ้น อยา่งเชน่ Tiger Woods นักกอล์ฟชื่อดังของโลก Rafael Nadal อดีตนักเทนนิสมอื 1 ของโลก เป็นต้น

การป้องกัน

*** ขอบคณุขอ้มูลดีๆจาก นพ.วทิย ์สมบติัวรพฒัน์*** แพทยป์ระจำาศูนยก์ารแพทยบู์รณาการ แอ็บโซลทู เฮลธ์