26

راﺰﻓامﺮﻧ - ebpm.irebpm.ir/wp-content/uploads/2018/06/OOABook.C00.pdf · راﺰﻓامﺮﻧ يﺎﻫيﺪﻨﻣزﺎﻴﻧ ﻞﻴﻠﺤﺗ يدﺮﺑرﺎﻛ شور 10

  • Upload
    vubao

  • View
    219

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: راﺰﻓامﺮﻧ - ebpm.irebpm.ir/wp-content/uploads/2018/06/OOABook.C00.pdf · راﺰﻓامﺮﻧ يﺎﻫيﺪﻨﻣزﺎﻴﻧ ﻞﻴﻠﺤﺗ يدﺮﺑرﺎﻛ شور 10
Page 2: راﺰﻓامﺮﻧ - ebpm.irebpm.ir/wp-content/uploads/2018/06/OOABook.C00.pdf · راﺰﻓامﺮﻧ يﺎﻫيﺪﻨﻣزﺎﻴﻧ ﻞﻴﻠﺤﺗ يدﺮﺑرﺎﻛ شور 10
Page 3: راﺰﻓامﺮﻧ - ebpm.irebpm.ir/wp-content/uploads/2018/06/OOABook.C00.pdf · راﺰﻓامﺮﻧ يﺎﻫيﺪﻨﻣزﺎﻴﻧ ﻞﻴﻠﺤﺗ يدﺮﺑرﺎﻛ شور 10

يروش كاربرد

افزار ي نرمها نيازمنديتحليل

:نويسندگان باالن يوسف مهرداد بي پويا شهبازيان مظفر ايراف

:ويراستار زاده مشايخ ابراهيم نقيب

تهران عضو هيأت علمي دانشكده علوم كامپيوتر دانشگاه

Page 4: راﺰﻓامﺮﻧ - ebpm.irebpm.ir/wp-content/uploads/2018/06/OOABook.C00.pdf · راﺰﻓامﺮﻧ يﺎﻫيﺪﻨﻣزﺎﻴﻧ ﻞﻴﻠﺤﺗ يدﺮﺑرﺎﻛ شور 10

- 1353 وسف،ي باالن، يب مهرداد : سرشناسه

/يافزار نرم يها يازمندين ليتحل يروش كاربرد :و نام پديدآور عنوان

.رافمظفر اي ،انيشهباز اپوي ،باالن يب مهرداد وسفي :سندگانينو

.1389 رسم، : تهران :نشر مشخصات

.نمودار ،جدول ،مصور: .ص320 :يظاهر مشخصات

9789648763232 :شابك

پايف :يسيفهرست نو تيوضع ديتول --افزار نرم :موضوع

افزار نرم :موضوع

- 1360 ا،يپو ان،يشهباز :افزوده شناسه

- 1353 مظفر، راف،يا :افزوده شناسه

QA 76/ 76/ ت9م9 1389 :كنگره يبند رده 005/11 :ييويد يبند رده

2137136 :يمل يكتابشناس شماره

افزاري نرم هاي تحليل نيازمندي كاربردي روش مظفر ايراف ،پويا شهبازيان ،باالن بي يوسف مهرداد : نويسندگان

www.rasm.ir، 15655- 345تهران صندوق پستي ، رسم : ناشر

1389 پاييز : نخستچاپ نسخه 1500 : شمارگان

خجسته: ليتوگرافي و صحافي سبزآرنگ : چاپ ISBN: 978-964-8763-23-2/ 978- 964- 8763- 23-2 :شابك ريال 95،000 :قيمت

021- 66909187 نشوران سرمددا : مركز پخش

Page 5: راﺰﻓامﺮﻧ - ebpm.irebpm.ir/wp-content/uploads/2018/06/OOABook.C00.pdf · راﺰﻓامﺮﻧ يﺎﻫيﺪﻨﻣزﺎﻴﻧ ﻞﻴﻠﺤﺗ يدﺮﺑرﺎﻛ شور 10

م :قد

ن ر رامان را دتاد ه و در ان ا ند دا

Page 6: راﺰﻓامﺮﻧ - ebpm.irebpm.ir/wp-content/uploads/2018/06/OOABook.C00.pdf · راﺰﻓامﺮﻧ يﺎﻫيﺪﻨﻣزﺎﻴﻧ ﻞﻴﻠﺤﺗ يدﺮﺑرﺎﻛ شور 10
Page 7: راﺰﻓامﺮﻧ - ebpm.irebpm.ir/wp-content/uploads/2018/06/OOABook.C00.pdf · راﺰﻓامﺮﻧ يﺎﻫيﺪﻨﻣزﺎﻴﻧ ﻞﻴﻠﺤﺗ يدﺮﺑرﺎﻛ شور 10

ود ق او ع تاب ن ای ا ده رف م زمان با ر م ھ .قدشهبازيان پويا

م، وارم، ما ر م روح پدر قدرم انادتعلمان و ا قد ر ا ندم ، ھ ن د دا ز ن ورم و ر ه و ا ط ، ايراف مظفر

م و یاد پدر اه و قد ت ، ھ مدو ذ بان و با ر رویا ،ھ

باالن بي مهرداد يوسف

Page 8: راﺰﻓامﺮﻧ - ebpm.irebpm.ir/wp-content/uploads/2018/06/OOABook.C00.pdf · راﺰﻓامﺮﻧ يﺎﻫيﺪﻨﻣزﺎﻴﻧ ﻞﻴﻠﺤﺗ يدﺮﺑرﺎﻛ شور 10
Page 9: راﺰﻓامﺮﻧ - ebpm.irebpm.ir/wp-content/uploads/2018/06/OOABook.C00.pdf · راﺰﻓامﺮﻧ يﺎﻫيﺪﻨﻣزﺎﻴﻧ ﻞﻴﻠﺤﺗ يدﺮﺑرﺎﻛ شور 10

9

مقدمه

ا بافزار است و ها در توسعه نرم ترين حوزه افزاري يكي از مهم هاي نرم حوزه نيازمنديدر زنجيره ها ترين حلقه فضعيجزو ها مهندسي نيازمنديگير، هاي چشم وجود پيشرفت

.افزار است هاي مهندسي نرم فعاليتهاي چالش با -كوچك يا بزرگ -هاي ايراني افزار در شركت توسعه نرم فرايندعموماً

گردد و گاه در فارغ از اصول علمي و مهندسي انجام مي توسعهگاه . زيادي همراه استجاي راهگشايي، متدولوژي به در اين شرايط، .رود ميها فرو يمتدولوژ ورطه پيچيدگي

اصول و عموماً اين دو چالش به دليل نبود برداشتي ساده اما عميق از . استكار خود گرهاز روبرو ردوه اصول و مفاهيم بهمين رعايت اغلب. گردندمهندسي ايجاد ميمفاهيم

آن را به سرانجامي ،پروژه تصادفييا اميد به پيشرفت يمتدولوژ هاي پيچيدگيشدن با .اين كتاب سعي دارد برخي از اين مفاهيم و اصول را تبيين كند. خواهد رساندموفق

هاي ، دشواري نگاشت و اجراي فعاليتمذكور يها يكي ديگر از عوامل بروز چالشها شود كه چارچوب فكري تيم اين عامل باعث مي. ها استدر تيم RUPچون فرآيندهايي

) Work Product Driven( محوري به محصول) Task Driven( محوري به جاي وظيفه

Page 10: راﺰﻓامﺮﻧ - ebpm.irebpm.ir/wp-content/uploads/2018/06/OOABook.C00.pdf · راﺰﻓامﺮﻧ يﺎﻫيﺪﻨﻣزﺎﻴﻧ ﻞﻴﻠﺤﺗ يدﺮﺑرﺎﻛ شور 10

افزار هاي نرم تحليل نيازمندي روش كاربردي 10

» انداز چشمسند «كاري به عنوان مثال، تيم توسعه تنها به تدوين محصول. سوق داده شود. شود سند مياين ها و كارها كه منجر به اي از وظيفه نه به انجام مجموعه ،انديشد مي

گيري منجر به شكل ،هاي مرتبط ها و تكنيك ها، ترتيب اجراي آن چگونگي انجام وظيفهاين كتاب در . رنگ است محوري كم گردد كه در روش محصول چارچوبي ذهني در تيم مي

.ها نيز تأكيد دارد هاي انجام آن ها و تكنيك كاري، بر وظيفه والتكنار معرفي محصاز هايي است، اما داراي تفاوت RUPهر چند مبناي اصلي روش ارائه شده در اين كتاب

ها، تغيير فعاليت بينو حذف ارتباط گرافي تواليايجاد تغيير جزييات، ، جايي جابهقبيل لذا اين كتاب . استها بازطراحي روش انجام فعاليت و كاري محصوالتتعداد و محتواي

ها در نيازمندي »تعريف سيستم«و »شناسايي نيازهاي ذينفعان«، »تحليل مسأله«سه بخش به ها و ماحصل اجراي چندين باره اين فرايند در پروژهتغييرات يادشده . بند بوده است پاي . هاي تخصصي است دوره

م در حال تغيير يها مواجه بود افزار با آن هاي توسعه نرم در تيمي كه ائلباگذشت زمان، مسفراموشي تجارب . گرديد ها باعث فراموشي تجارب گذشته مي و تمركز بر حل آن ندبود

اين .كننده بود نگران -گشا و كاربردي باشد هاي ديگر راه توانست براي تيم مي كه-گذشته .مند است ها به خواننده عالقه قال آنها و انت كتاب تالشي براي تدوين آموخته

رشد پيچيدگي آن دنبالافزاري و به هاي نرم سيستم گي پيچيدرشد با گذشت زمان و از يبرداشت يكسان -خصوص رهبرانب-اعضاي تيم است ها، الزم اجراي پروژه هاي پيچيده باشند تا مذاكره و تعامل براي حلِ مسألهداشته ها نيازمنديموضوعات

هاي ها و روش ها با مفاهيم، تكنيك اعضاي تيمدانش و آشنايي اغلب . پذير باشد امكاندر اغلب بري است كه آموزش، راه طوالني و زمان. كند نميكفايت ها نيازمنديمهندسي

بري براي تحقق اهداف راه مياناين كتاب . حل مناسبي نيست راه ،ها شرايط اضطرار پروژه .يادشده است

افزار است كه ها در مهندسي نرم ترين حوزه افزاري يكي از وسيع هاي نرم نيازمنديحوزه ، مديريت تغييرات، اش استخراج، تحليل، توصيف، تصديق، فرايند و ماهيت تدريجي

شود كه در پيكره دانش مهندسي ها را شامل مي گيري نيازمندي صفات، رديابي و اندازه

Page 11: راﺰﻓامﺮﻧ - ebpm.irebpm.ir/wp-content/uploads/2018/06/OOABook.C00.pdf · راﺰﻓامﺮﻧ يﺎﻫيﺪﻨﻣزﺎﻴﻧ ﻞﻴﻠﺤﺗ يدﺮﺑرﺎﻛ شور 10

11

از . ها اشاره شده است بدان) Software Engineering Body of Knowledge(افزار نرم) Business Analysis Body of Knowledge(وكار دانش تحليل كسب طرف ديگر پيكره

ها، تصديق داراي چارچوب مشخصي است كه تحليل سازمان، استخراج و تحليل نيازمنديتمام حجم، ، ساده و كم با هدف ارائه كتابي كاربردي. گيرد حل را دربر مي و ارزشيابي راه

نكات فرايندي مربوط به وكار و سازي كسب ها، مدل هاي مرتبط با مهندسي نيازمندي حوزه . هاي بعدي اين مهم تحقق يابد اميد است در كتاب. در كتاب آورده نشده است ها آن

دي بر ديدگاه كاربر ، لذاافزار تدوين شده است هاي توسعه نرم كتاب براي استفاده در پروژهاما مفاهيم و اصطالحات مورد نياز براي كاربرد ،غالب استدر آن اي ديدگاه ادبيات حوزه . ه استدر آن گنجانده شد

نامه تخصصي رايانه و فناوري اطالعات فرهنگستان زبان و هاي التين از لغت معادل واژهود نداشتند، نامه وج هايي كه در اين لغت ادب فارسي برگرفته شده است و براي واژه

. هاي فارسي برگزيده شده است معادل گاه وبيا [email protected] نشاني الكترونيكيتوانيد از براي ارتباط با ما مي

www.SEinAction.ir كنيد استفاده .)SE سرنام Software Engineering يا مهندسي ).افزار است نرم

كتاب نامخاطبتواند عالوه كتاب مي به. افزاري هستند ي نرمها سيستمان گر تحليلمخاطبان اصلي كتاب،

: زير نيز مفيد باشد هاي گروهبراي

افزار هاي توسعه نرم مشتريان و كارفرمايان پروژه ، تدوين مشخصات سيستم به زبانها نيازمنديهاي مرحله ترين مشخصه يكي از مهمهاي آموزد كه چه چيزهايي را و چگونه از تيم اين كتاب به مشتريان مي. مشتريان است

. كنندكنند و به چه نكاتي در اين مرحله توجه درخواستافزار توسعه نرم

Page 12: راﺰﻓامﺮﻧ - ebpm.irebpm.ir/wp-content/uploads/2018/06/OOABook.C00.pdf · راﺰﻓامﺮﻧ يﺎﻫيﺪﻨﻣزﺎﻴﻧ ﻞﻴﻠﺤﺗ يدﺮﺑرﺎﻛ شور 10

افزار هاي نرم تحليل نيازمندي روش كاربردي 12

افزار نويسان نرمطراحان و برنامهين همچن .نويسي است هاي طراحي و برنامه ، ورودي به تيمها نيازمنديهاي مرحله خروجي

اين . هاي اين مرحله مشاركت مؤثر دارند افزار در بازنگري و تأييد خروجي طراحان نرمبه درستي انجام ها نيازمنديها كمك خواهد كرد تا وظايف خود را در مرحله كتاب به آن

. دهند

افزار هاي توسعه نرم مديران پروژهو محصوالت ها فعاليتبتني بر م ها نيازمنديريزي مرحله اين كتاب چارچوبي براي برنامه

ريزي بخشي از پروژه اين چارچوب براي برنامه. دهد هاي مشخص ارائه مي كاري با قالبهاي ، ريسكها نيازمندي مرحلهكاريِ تبيين جايگاه محصوالت .بسيار مفيد خواهد بود

. گردد ميمشخصي را به مديران پروژه يادآور

افزار گران نرم آزمونمجموعه . هاي هر فعاليت، يكي از عوامل مهم در انجام درست آن است ديشناخت ورو

اين كتاب . استافزاري ي نرمها سيستمآزمون اصليورودي نيز ي سيستمها نيازمنديها را و اجزاي هر يك از آن -هاي مرحله آزمون ورودي-ها هاي مرحله نيازمندي خروجي . آموزد مي گران به آزمون

هاي مرتبط رشته و افزارهاي مهندسي نرمرشتهدانشجويان

چون با وجود مطالبي هم. افزار است ها بخش مهمي از مهندسي نرم مهندسي نيازمنديهاي و تكنيك ها چالشافزار، تعاريف و مفاهيم اصلي، در توسعه نرم ها نيازمنديجايگاه

مند، اين كتاب منبع در يك ساختار نظام ها نيازمنديهاي تحليل چنين گام استخراج و هم . خواهد بوددانشجويان مناسبي براي

Page 13: راﺰﻓامﺮﻧ - ebpm.irebpm.ir/wp-content/uploads/2018/06/OOABook.C00.pdf · راﺰﻓامﺮﻧ يﺎﻫيﺪﻨﻣزﺎﻴﻧ ﻞﻴﻠﺤﺗ يدﺮﺑرﺎﻛ شور 10

13

هاي كتاب بخش ها و فصل

شـده ها بر پايه ارتباط و پيوسـتگي مطالـب چيـده كتاب در شش بخش ارائه شده و بخشهاي ابتدايي به اهميت و تعاريف اختصاص دارد، روش اجراي فرايند در بخش بخش. است

. پاياني نيز شامل مطالب تكميلي است قرار گرفته و دو بخشمياني

. شود هاي كتاب معرفي مي ها و فصل در ادامه، بخش

مقدمه: بخش اول

:شود هاست كه در دو فصل ارائه مي اي بر موضوعات حوزه نيازمندي اين بخش مقدمه

ها اهميت نيازمندي: فصل اول

افـزار ترين و تأثيرگذارترين مراحـل در توسـعه نـرم مهمها يكي از شك مرحله نيازمندي بي رگـذاري يو تأث تيـ هـاي انجـام شـده، اهم فصل با ارائه و تأكيد بر نتايج تحقيـق نيا. است

. كند مي يها بررس پروژه تيفقورا در م ها يازمندين

: اصلي اين فصل منبعDean Leffingwell and Don Widrig, “Managing software requirements: A Use Case Approach”, Addison-Wesley, 2003

تعاريف : دوم فصل

. هـا و بهبـود ارتباطـات انسـاني دارنـد و مفاهيم نقش مهمي در درك درست آموزه ها واژهوگوها و مكتوبات به جاي يكديگر در گفت» نيازمندي«يا » نياز«هايي چون كارگيري واژه به

گيرنـد تـا اي مي ها معناي ويژه امر رايجي است، اما در گفتارها ونوشتارهاي تخصصي، واژه . به كار برد» نيازمندي«را به جاي » نياز«ان تو جا كه ديگر نمي آن

. است شده فيتعر ها يازمنديها و اصطالحات مهم حوزه ن اين فصل، مفاهيم، واژه در

Page 14: راﺰﻓامﺮﻧ - ebpm.irebpm.ir/wp-content/uploads/2018/06/OOABook.C00.pdf · راﺰﻓامﺮﻧ يﺎﻫيﺪﻨﻣزﺎﻴﻧ ﻞﻴﻠﺤﺗ يدﺮﺑرﺎﻛ شور 10

افزار هاي نرم تحليل نيازمندي روش كاربردي 14

تحليل مسأله: دوم بخش

افزار شباهت زيادي به حـل مسـأله هاي توسعه نرم ها در پروژه و تحليل نيازمندي استخراجشود كه فهم درسـت مسـأله، نيمـي از رياضي تأكيد ميهاي آموزش در كتاب. رياضي داردپـردازد و ها مـي اين بخش از كتاب به تشريح چگونگي فهم مسأله در پروژه. حل آن است

. شامل يك فصل است

روش تحليل مسأله : سوم فصل

، اهميت شناسايي درست مسأله توضيح داده شـده »مسأله«اين فصل بعد از تعريف واژه دروش شناسايي و تدوين مسأله، افراد مرتبط با مسأله يا ذينفعان، مرز سيستم و سپس ر. است

.حل تشريح شده است قيدهاي محدودكننده راه

شناسايي نيازهاي ذينفعان: سوم بخش

اين بخش شناسايي نيازهاي ذينفعان پروژه و تدوين مشخصات محصول مورد انتظار هدفوكـار نيـز عالوه بر شناسايي نيازهاي ذينفعان، قواعد حاكم بر كسـب . و مطلوب آنان است .گردد تا در تعريف سيستم استفاده شوند استخراج و مدون مي

.اين بخش شامل دو فصل است

نيازهاي ذينفعان روش شناسايي : چهارم فصل

انـداز سيسـتم دهد كه منجر به تدوين سند چشم اي از كارها را شرح مي فصل مجموعه ايناين كارها به طور كلي شامل تشريح جايگـاه محصـول نـزد ذينفعـان، شناسـايي . گردند مي

Page 15: راﺰﻓامﺮﻧ - ebpm.irebpm.ir/wp-content/uploads/2018/06/OOABook.C00.pdf · راﺰﻓامﺮﻧ يﺎﻫيﺪﻨﻣزﺎﻴﻧ ﻞﻴﻠﺤﺗ يدﺮﺑرﺎﻛ شور 10

15

هـا و آن هـا، اولويـت ها توسط سيستم، شناسـايي ويژگـي نيازها و شرح چگونگي رفع آن . تندات الزامي سيستم استتعيين مس

وكار شناسايي قواعد كسب: پنجم فصل

كنند، چرا كه سيستم افزاري ايفا مي هاي نرم وكار نقش بارزي در توسعه سيستم كسب قواعدوكار، در اين فصل ابتدا تعريفي از قواعد كسب. هاست اي از آن ملزم به پوشش بخش عمده

در ادامـه، روش شناسـايي و . هـا ارائـه شـده اسـت بنـدي آن بندي و سـطح خاستگاه، طبقه .استو مستندات تشريح شده UMLنمودارهاي قالبمستندسازي قواعد در

تعريف سيستم: چهارم بخش

بخشـي از آن اسـت، ) هـا سـرويس (هـا مشخصات سيستم در سطح كالن كه ويژگـي تعيينهايي توسـط سيسـتم ارائـه سرويس» چه«كنند كه مي ها فقط بيان ويژگي. تر مطرح شد پيش . كنند ها را بيان نمي ارائه آن» چگونگي«شود، اما مي

در . كند ها را ارائه مي نيازها را مرتفع و ويژگي» چگونه«كه سيستم دهد يبخش نشان م اينايـن بخـش . استفاده شده اسـت ) use case(اين كار از تكنيك موردكاربرد اين كتاب، براي

.شامل سه فصل است

مدل موردكاربرد: ششم فصل

. انـد كـاري مـرتبط بـا آن معرفـي شـده اين فصل اجزاي مدل موردكاربرد و محصوالت درو موردكـاربرد، اجـزاي مسـتندات ) actor(بندي كنشـگر هاي طبقه تعريف، اهميت و روش

Page 16: راﺰﻓامﺮﻧ - ebpm.irebpm.ir/wp-content/uploads/2018/06/OOABook.C00.pdf · راﺰﻓامﺮﻧ يﺎﻫيﺪﻨﻣزﺎﻴﻧ ﻞﻴﻠﺤﺗ يدﺮﺑرﺎﻛ شور 10

افزار هاي نرم تحليل نيازمندي روش كاربردي 16

use case(»مرور مـدل موردكـاربرد «و ) use case specification(»شخصات موردكاربردم«

model survey (شود كه در اين فصل تشريح مي تاز جمله مواردي اس .

روش تدوين مدل موردكاربرد: هفتم فصل

شـود كـه در هـر گـام باره بلكه با طي چند گام انجام مي مدل موردكاربرد نه به يك تدوينگـام را يافته و گـام بـه اين كتاب، روشي سازمان. گردد بخشي از مدل موردكاربرد كامل مي . كند براي اين كار پيشنهاد و تشريح مي

هـا وكار و پيغام شناسايي كنشگرها، موردكاربردها، چگونگي تدوين قواعد كسب هاي روشهـا در ايـن هاي تعميم، شمول و گسترش و مستندسازي آن كاربرد، شناسايي رابطه در مورد

. فصل آمده است

توانـد بـه عنـوان ها براي هر مرحله پيشنهاد شده كه مـي اي از توصيه اين فصل مجموعه در .ها مورد استفاده قرار گيرد ليست در بازنگري خروجي چك

صيف مشخصات تكميليتو: هشتم فصل

مـوارد از آنجا كـه . نيست انيبه شكل موردكاربرد قابل ب يافزار نرم يها يازمندياز ن يبرخهـا اسـت، ايـن گونـه نيازمنـدي داده يرا در خـود جـا سـتم يس يها يازمندياكثر ن كاربردنـام ناميـده و در سـندي بـه » تكميلـي «هـا ست و از ايـن رو آن ا ردكاربرداكننده مو تكميل

. شوند يم نتدوي» مشخصات تكميلي«

. كند ها را تشريح مي گونه نيازمندي فصل روش تدوين اين اين

Page 17: راﺰﻓامﺮﻧ - ebpm.irebpm.ir/wp-content/uploads/2018/06/OOABook.C00.pdf · راﺰﻓامﺮﻧ يﺎﻫيﺪﻨﻣزﺎﻴﻧ ﻞﻴﻠﺤﺗ يدﺮﺑرﺎﻛ شور 10

17

موضوعات تكميلي: پنجم بخش

هـاي مهـم در چـالش -افـزاري هاي نرم اين بخش دو موضوع تكميلي مرتبط با نيازمندي در . ارائه شده است -هاي آن ها و تكنيك استخراج نيازمندي

ها هاي استخراج نيازمندي چالش: نهم فصل

يبـرا ييهـا حـل و راه شده يمعرف ها يازمنديهاي استخراج ن ها و آفت فصل چالش نيا دربه مشكالت روابط انسـاني ادشدهي يها ناآشنايي تيم توسعه با چالش. ها ارائه شده است آن

. كند تر مي ها را بغرنج دامن زده، آن

: اصلي اين فصل منبعDean Leffingwell and Don Widrig, “Managing software requirements: A Use Case Approach”, Addison-Wesley, 2003

ها هاي استخراج نيازمندي تكنيك: دهم فصل

هـاي توسـعه ها است كه تـيم ها بخشي از مهندسي نيازمندي استخراج نيازمندي هاي تكنيكگر با شناسايي شرايط، يك يا تركيبـي از تحليل. شوند گران از آن غافل مي بخصوص تحليل

ابزاري دارد جعبه فصل سعي اين. گيرد كار مي ها به چند تكنيك را براي استخراج نيازمندي . ها براي خواننده فراهم كند از تكنيك

نمودارها: ششم بخش

كـه -نمودار فعاليت و نمودار وضعيت -UMLاين بخش دو نمودار از نمودارهاي زبان دردو اين بخش شـامل . شود ها كاربرد بيشتري دارند، معرفي و تشريح مي در تحليل نيازمندي

:فصل است

Page 18: راﺰﻓامﺮﻧ - ebpm.irebpm.ir/wp-content/uploads/2018/06/OOABook.C00.pdf · راﺰﻓامﺮﻧ يﺎﻫيﺪﻨﻣزﺎﻴﻧ ﻞﻴﻠﺤﺗ يدﺮﺑرﺎﻛ شور 10

افزار هاي نرم تحليل نيازمندي روش كاربردي 18

نمودار فعاليت: يازدهم فصل

نمودار وضعيت: دوازدهم فصل

مطالعه كتاب روشضروري است هايي كه فصل: تقسيم نمودمفهومي به دو دسته هاي كتاب را توان فصل مي

ها مستقل از امكان مطالعه آنهايي كه و فصل) 8الي 1هاي فصل(به ترتيب مطالعه گردندارائه دسته اول، فرايند پيشنهادي ).12و 11، 10، 9هاي فصل( دارد ها وجود ساير فصل

. كند و دسته دوم، مطالب تكميلي را در خود جاي داده است را دنبال ميشده در اين كتاب توان در قالب نمودار فعاليت به شكل زير از اين رو مسير مطالعه پيشنهادي كتاب را مي

.نمايش داد

بر يادآوري مسير مطالعه به ها تكرار شده است تا عالوه اي تمامي فصلدر ابتد تصوير قبل ). يال سمت چپ(را نيز تصويرسازي نمايد ها نيازمنديخواننده، مسير اجراي فرايند تحليل

Page 19: راﺰﻓامﺮﻧ - ebpm.irebpm.ir/wp-content/uploads/2018/06/OOABook.C00.pdf · راﺰﻓامﺮﻧ يﺎﻫيﺪﻨﻣزﺎﻴﻧ ﻞﻴﻠﺤﺗ يدﺮﺑرﺎﻛ شور 10

19 از آغاز تا پايان به صورت كتاب گرددپيشنهاد ميهاي كتاب، بندي فصل وجود دسته با

. متوالي مطالعه گردد

ي كتابها مثال

استفاده -سيستم حساب سپرده كوتاه مدت -از يك سيستم ها در ارائه مثال گرديده تاسعي هاي براي مثالشده گرفته نظر در هاي فرض ادامه به تشريح اين سيستم و پيش در .شود

.شودكتاب پرداخته ميمدت، كوتاه: براي مشتريان هستندريالي داراي چهار نوع حساب سپرده معموالً ها بانك

. الحسنه و جاري مدت، قرض بلندداراي فرايندهاي افتتاح حساب، واريز تنها حساب سپرده كوتاه مدت فرض شده است كه

به حساب، برداشت از حساب، مسدود كردن حساب، رفع مسدودي حساب، محاسبه و تنها به آن و برداشت ازب به حسابراي سادگي، واريز .است واريز سود و بستن حساب

هاي ديگر واريز و برداشت مانند برداشت و واريز با گردد و شكل شكل نقدي انجام مي . چك خارج از محدوده سيستم فرض شده است

از طرف ديگر، فرض شده است كه هر حساب تنها داراي يك صاحب حساب است و ي مشترك خارج از ها حسابن چني هاي ديگر افتتاح حساب مانند قيم، وكيل و هم شكل

. محدوده فرض شده استها به شكلي مطرح گردند كه به موضوع با اين حال در هر مثال، سعي شده است فرض

.مرتبط گردنديا به اختصار Enterprise Architectهاي كتاب، سازي مثال ابزار مورد استفاده براي مدل

EA محصول شركت ،Sparx توان از ابزارهاي ديگر كه نمادهاي سازي مي براي مدل. استUML 2.x را پشتيباني كنند، استفاده كرد .

.

Page 20: راﺰﻓامﺮﻧ - ebpm.irebpm.ir/wp-content/uploads/2018/06/OOABook.C00.pdf · راﺰﻓامﺮﻧ يﺎﻫيﺪﻨﻣزﺎﻴﻧ ﻞﻴﻠﺤﺗ يدﺮﺑرﺎﻛ شور 10

افزار هاي نرم تحليل نيازمندي روش كاربردي 20

تقدير و تشكردر و نيم سال تدوين كتاب و قبل از آن در طول يكنام بردن از اسامي تمام عزيزاني كه

از . اند، از حوصله كتاب خارج است گذار بودهتأثيرمطالب كتاب گيري و شكلآوري جمع . ميها را برايشان آرزومند بهترينم و يها سپاسگزار همگي آن

، اندوست عزيزمو ارجمند آقايان دكتر رامان رامسين و مهندس نويد خسروي انادتاز اس . ميكن علي باقري صميمانه تشكر ميمهندس جناب آقاي

ن بزرگوار در بهبود كيفيت كتاب بهرهدوستان و همكارابسياري از از نظرات و راهنماييمهندس ابوالفضل ، يرصالحيم ممهندس مرياز جمله ها تك آن تكگرفته شده است كه از

مهندس ،مهندس مسعود خاري ،خواه، مهندس رضا بابانژاد دكتر سميه ملكوتي، هادي . كنيم قدرداني مي اني گ مختاريمهندس هوشنو ريحانه جعفري

مهندس جناب آقاي و -مديرعامل شركت پويا-مرتضويمهندس جناب آقاي براي . آرزومنديمها را بهترين -نوين بريد سامانه مديرعامل شركت -حداديو مهندس انتشارات رسممحترم جناب آقاي مهدي صادقي، مدير دريغ هاي بي از كمك

.گردد و انتشار اين كتاب قدرداني مي در چاپ سليمي رضا عليزاده استاد ارجمند جناب آقاي ابراهيم نقيبهر چند كه نه شايسته و نه قادر به قدرداني از

. هاي ايشان بسيار سپاسگزاريم هستيم، با اين حال از زحمات و راهنماييمشايخ

Page 21: راﺰﻓامﺮﻧ - ebpm.irebpm.ir/wp-content/uploads/2018/06/OOABook.C00.pdf · راﺰﻓامﺮﻧ يﺎﻫيﺪﻨﻣزﺎﻴﻧ ﻞﻴﻠﺤﺗ يدﺮﺑرﺎﻛ شور 10

21

فهرست 27 ...................................................................................................... مقدمه :اول بخش

28 ................................................................................. ها يازمندين تياهم - اول فصل

30 ....................................................................................................... مقدمه -1

30 ...............................................................................................موفق پروژه -2

30 ................................................... ها ژه پرو شكست يا موفقيت اصلي داليل -3

34 ................................................. ها نيازمندي خطاهاي رخداد اندازه و ميزان -4

35 ......................................... 200-1 قاعده: ها نيازمندي خطاهاي باالي هزينه -5

39 ............................................................................................ كليدي نكات -6

40 ....................................................................................................... مراجع -7

41 .................................................................................................. فيتعار -دوم فصل

43 ....................................................................................................... مقدمه -1

43 ................................................................................................... يازمندين -2

45 ................................................................................ ها نيازمندي بندي دسته -3

51 .................................................................................... ها نيازمندي سطوح -4

55 ........................................................................ يطراح و يازمندين تفاوت -5

57 ........................................................................................................... قيد -6

59 ........................................................................................................ ذينفع -7

61 ................................................................................. ها يمند ازين تيريمد -8

64 ............................................................................................ يديكل نكات -9

65 ....................................................................................................... مراجع -10

67 ........................................................................................... مسأله تحليل :دوم بخش

68 ............................................................................... مسأله ليتحل روش - سوم فصل

70 ....................................................................................................... مقدمه -1

70 ............................................................................................ چيست مسأله -2

72 ......................................................................... مسألهتعريفسربر توافق -3

Page 22: راﺰﻓامﺮﻧ - ebpm.irebpm.ir/wp-content/uploads/2018/06/OOABook.C00.pdf · راﺰﻓامﺮﻧ يﺎﻫيﺪﻨﻣزﺎﻴﻧ ﻞﻴﻠﺤﺗ يدﺮﺑرﺎﻛ شور 10

افزار هاي نرم تحليل نيازمندي روش كاربردي 22

74 ....................................................................... مسأله بروز عوامل شناسايي -4

82 ....................................................................... كاربران و ذينفعان شناسايي -5

89 ...................................................................................... سيستم مرز تعيين -6

92 ............................................................................ حل راه قيدهاي شناسايي -7

95 ............................................................................................ كليدي نكات -8

96 ....................................................................................................... مراجع -9

97 ....................................................................... ذينفعان نيازهاي شناسايي :سوم بخش

98 ......................................................... ذينفعان نيازهاي شناسايي روش - چهارم فصل

100 ...................................................................................................... مقدمه -1

100 ............................................................................ محصول جايگاه تشريح -2

102 ................................................... كاربران و ذينفعان اصلي نيازهاي تدوين -3

106 ..................................................................... سيستم هاي ويژگي شناسايي -4

113 ............................................................................. محصول كالن توصيف -5

115 ...........................................................مستندسازي هاي نيازمندي شناسايي -6

116 ........................................................ محصول هاي نيازمندي ساير شناسايي -7

116 ......................................................................................... انداز چشم سند -8

121 ........................................................................................... كليدي نكات -9

122 ...................................................................................................... مراجع -10

123 ................................................................... وكار كسب قواعد شناسايي -پنجم فصل

125 ...................................................................................................... مقدمه -1

125 .......................................................................... وكار كسب قاعده تعريف -2

126 .......................................................................... وكار كسب قواعد تياهم -3

127 ........................................................... وكار كسب قواعد عمومي خاستگاه -4

129 .................................................................... وكار كسب قواعد يبندسطح -5

131 ...................................................................... وكار كسب قواعد بندي طبقه -6

133 ....................................................................... وكار كسب قواعد شناسايي -7

133 .......................................................................... وكاركسبقواعد تدوين -8

Page 23: راﺰﻓامﺮﻧ - ebpm.irebpm.ir/wp-content/uploads/2018/06/OOABook.C00.pdf · راﺰﻓامﺮﻧ يﺎﻫيﺪﻨﻣزﺎﻴﻧ ﻞﻴﻠﺤﺗ يدﺮﺑرﺎﻛ شور 10

23

140 .............................................................وكار كسب قواعد تدوين راهنماي -9

147 ........................................................................................... كليدي نكات -10

148 ...................................................................................................... مراجع -11

149 .................................................................................... سيستم تعريف :چهارم بخش

150 ................................................................................. موردكاربرد مدل - ششم فصل

152 ...................................................................................................... مقدمه -1

152 ...................................................................................... موردكاربرد مدل -2

155 ..................................................................................................... كنشگر -3

165 .............................................................................................. موردكاربرد -4

168 ...................................................................... موردكاربرد مشخصات سند -5

177 ......................................................................................................... بسته -6

178 ...................................................................... موردكاربرد مدل مرور سند -7

184 ........................................................................... موردكاربرد مدل كاربرد -8

186 ........................................................................................... كليدي نكات -9

187 ...................................................................................................... مراجع -10

189 ..................................................................... كاربرد مورد مدل تدوين - هفتم فصل

191 ...................................................................................................... مقدمه -1

191 ............................................ ها آن مشخصات تدوين و كنشگرها شناسايي -2

198 .................................. ها آن مختصر شرح تدوين و كاربرد موارد شناسايي -3

206 ................................................................ اوليه موردكاربرد نمودار ترسيم -4

206 ............................................................ موردكاربرد مشخصات ريزي طرح -5

212 .................................................................. موردكاربرد مشخصات تشريح -6

213 .................................................................................. كاربرد موارد تقسيم -7

219 ............................................................. كاربرد موارد بين روابط شناسايي -8

228 .......................................................................... نمودارها ساير از استفاده -9

236 .................................................................... موردكاربرد مدل سازماندهي -10

240 ................................................................................... تكميليتوضيحات -11

Page 24: راﺰﻓامﺮﻧ - ebpm.irebpm.ir/wp-content/uploads/2018/06/OOABook.C00.pdf · راﺰﻓامﺮﻧ يﺎﻫيﺪﻨﻣزﺎﻴﻧ ﻞﻴﻠﺤﺗ يدﺮﺑرﺎﻛ شور 10

افزار هاي نرم تحليل نيازمندي روش كاربردي 24

240 ........................................................................................... كليدي نكات -12

242 ...................................................................................................... مراجع -13

243 .................................................................. تكميلي مشخصات تدوين - هشتم فصل

245 ...................................................................................................... مقدمه -1

245 ....................................................................... يليتكم مشخصات جايگاه -2

246 ..................................................................... تكميلي مشخصات شناسايي -3

256 ................................................................ يليتكم مشخصات مستند قالب -4

259 ........................................................................................... كليدي نكات -5

261 ...................................................................................................... مراجع -6

263 ............................................................................... تكميلي موضوعات :پنجم بخش

264 .............................................................. ها نيازمندي استخراج چالشهاي - نهم فصل

266 ...................................................................................................... مقدمه -1

266 .......................................................................................... »اما بله،« آفت -2

268 ......................................................................... نشده كشف هاي قلعه آفت -3

268 ......................................................................... دهنده توسعه –كاربر آفت -4

271 ........................................................................................... كليدي نكات -5

273 ...................................................................................................... مراجع -6

275 .......................................................... ها نيازمندي استخراج هاي تكنيك - دهم فصل

277 ...................................................................................................... مقدمه -1

278 ................................................................................................... مصاحبه -2

279 .................................................................................................... مشاهده -3

280 ..................................................................................... نامه پرسش/تحقيق -4

281 ....................................................................................... مستندات ليتحل -5

282 ..................................................................................... معكوس يمهندس -6

283 .............................................................................................. سازي نمونه -7

284 ............................................................................................. فكري توفان -8

285 ............................................................................................ متمركز گروه -9

Page 25: راﺰﻓامﺮﻧ - ebpm.irebpm.ir/wp-content/uploads/2018/06/OOABook.C00.pdf · راﺰﻓامﺮﻧ يﺎﻫيﺪﻨﻣزﺎﻴﻧ ﻞﻴﻠﺤﺗ يدﺮﺑرﺎﻛ شور 10

25

286 .......................................................................................... رابط شناسايي -10

287 ....................................................................................................... نقالي -11

288 ............................................................................................... نقش ايفاي -12

288 ................................................................................... ها يازمندين كارگاه -13

289 ............................................................................. مناسب تكنيك انتخاب -14

292 ........................................................................................... كليدي نكات -15

293 ...................................................................................................... مراجع -16

295 .............................................................................................. نمودارها :ششم بخش

296 ................................................................................. فعاليت نمودار - يازدهم فصل

298 ...................................................................................................... مقدمه -1

299 ............................................................................... تيفعال نمودار عناصر -2

322 ........................................................................................... كليدي نكات -3

324 ...................................................................................................... مراجع -4

325 ............................................................................. وضعيت نمودار - دوازدهم فصل

327 ...................................................................................................... مقدمه -1

328 ................................................................................................ »وضعيت« -2

330 ..................................................................................................... »گذار« -3

334 ..................................................................................... »مركب وضعيت« -4

335 ...................................................................................... »پاياني وضعيت« -5

335 ......................................................................................... »وضعيت شبه« -6

341 ........................................................................................... كليدي نكات -7

342 ...................................................................................................... مراجع -8

Page 26: راﺰﻓامﺮﻧ - ebpm.irebpm.ir/wp-content/uploads/2018/06/OOABook.C00.pdf · راﺰﻓامﺮﻧ يﺎﻫيﺪﻨﻣزﺎﻴﻧ ﻞﻴﻠﺤﺗ يدﺮﺑرﺎﻛ شور 10