2 Art Newsถอยแถลงขาว หอศิลป/ขาว วิจิตรศิลป • โครงการ นิทรรศการ ศิลปะ ภาพพิมพ รวมสมัย • “PRINTS AS PRINTS 2008”Le Paradis des Fleurs ครั้งที่ 7•

3 Articleมายาการ และ ความ จริง•

5 ArtFileเจดีย ชาง ลอม กับ พระพุทธศาสนา • ลังกา วงศ ในประเทศ ไทย สรุป วง เสวนา สื่อ ใหม สิงคโปร• เปิดฝกอบรมศิลปะสีน้ำ• lปิดฝึกอบรมศิลปะสำหรับเด็ก•

7 Fine Arts Newsกราบครุ ปูจา สรวงสา อาจารย เจา• นิทรรศการ ภาพถาย เงา แหง กรุง เยรูซาเลม• โครงการ แลกเปลี่ยน นักศึกษา•

8 Artistจรู ญ บุญ สวน•

คณะผูจัดทำ บรรณาธิการบริหาร: สมเกียรติ ตั้งนโม. กองบรรณาธิการฉบับปฐมฤกษ: วีระพันธ จันทรหอม, ศุภชัย ศาสตรสาระ, สุวิทย คิดการงาน. ฝายประสานงาน: สุวิทย คิดการงาน. ฝายการจัดการความรู: วีระพันธ จันทรหอม. ฝายศิลป: วรรณชัย วงษตะลา (ศิษยเกาวิจิตรศิลป มช.) ฝายเผยแพร: เลขานุการคณะ และพนักงานสายสนับสนุนสำนักงานคณะวิจิตรศิลป มหาวิทยาลัยเชียงใหม

Con

tent

s

วารส

าร A

RTS

ฉบับป

ฐมฤก

ษ สิง

หาคม

255

1

1(ฉบับปฐมฤกษ)

สมเด็จ พระนางเจา สิริ กิติ์ พระ บรม ราชินีนาถ ทรง พระ ราช สมภพ ใน วันศุกร ที่ 12 สิงหาคม พ.ศ.2475 ทรง เปน พระ ธิดา องค ใหญ ใน พระวร วงศ กรมหมื่น จันทบุรีสุร นาถ และ หมอมหลวง บัว กิ ติ ยา กร สมเด็จ พระนางเจาฯ พระ บรม ราชินีนาถ เม่ือ ทรง พระ ราช สมภพ ทรง มี ฐานันดร ศักดิ์ เปน หมอมราชวงศ และ พระนาม “สิริ กิติ์” ซ่ึง มีความหมาย วา “ยัง ความ ปลื้มป ติ ยินดี และ เกียรติยศ มาสู ตระกูล กิ ติ ยา กร” อันเปน พระนาม ซึ่ง พระบาท สมเด็จพระ ปกเกลา เจา อยู หัว รัชกาล ที่ 7 ทรง พระ กรุณา โปรดเกลา ฯ พระราชทาน (ภาพ วาดเสน โดย นาย รุง ศักดิ์ ดอกบัว ศิษยเกา คณะ วิจิตรศิลป มหาวิทยาลัย เชียงใหม)

หนังสือพิมพขาวหอศิลป จัดทำขึ้นเพ่ือเปนสื่อกลางระหวางกิจกรรมดานการศึกษาศิลปะ การวิจัย การบริการ และการทำนุบำรุงศิลปวัฒนธรรม ของคณะวิจิตรศิลป กับบุคคลและสถาบันภายนอกท่ีสนใจเร่ืองคุณคาทางศิลปะและสุนทรียภาพ. ขาวและเนื้อหาขอมูล บทความทุกชนิดที่ปรากฏบนหนังสือพิมพนี้ ยินยอมสละลิขสิทธิ์ใหกับสังคมไทย เพ่ือประโยชนทางวิชาการ

2 Arts august 2008

ขาว หอศิลป/ขาว วิจิตรศิลป (ฉบับ ปฐมฤกษ) นี้ ตั้งใจ ให เปน สวนหน่ึง ของ นโยบาย หอศิลป มี ชีวิต และ กระฉับกระเฉง (lively art mu-seum) ซ่ึง กอนหนา นี้ ลาง ผูคน มา นาน กลาว คือ กิจกรรม และ นิทรรศการ ศิลปะ ตางๆ ซึ่ง จัดแสดง ที่ หอศิลป มหาวิทยาลัย เชียงใหม ใน หลาย ป ที่ผานมา น้ัน นับจาก วัน เปดงาน นิทรรศการ ศิลปะ แลว ก็ แทบจะ ไมมี ผูคน เขา ชม ผลงาน อีก เลย ทำใหเกิด ความ ส้ินเปลือง และ ไม บรรลุ วัตถุ ุ ประสงค ของ การ จัดต้ัง หอศิลป เทาที่ควร ดวย เหตุนี้ คณะกรรมการ หอศิลป ภายใต การ เปลี่ยนแปลง มหาวิทยาลัย เชียงใหม เปน มหาวิทยาลัย ใน กำกับ จึง มี ความคิด ที่จะ ปรับปรุง เรื่อง กายภาพ สภาพแวดลอม รวมท้ัง เนื้อหา สาระ เกี่ยวกับ หอศิลป ให มี พลวัต มากขึ้น ในแง กายภาพ และ สภาพแวดลอม จะ จัดให มี การ แสดงผล งานศิลปะ และ กิจกรรม ตางๆ ท่ี เกี่ยวของ โดย เนน ให กิจกรรม และ นิทรรศการ ของ หอศิลป สื่อสาร กับ ผูคน เปนที่ รับรู และ เขาใจ ได ดวย การ ติด ปายช่ือ ผลงาน พรอม คำ อธิบาย งาน ตาม มาตรฐาน นอกจากนี้ ยัง จัดให มี การ อภิปราย ถึง ผล งานศิลปะ ที่ จัดแสดง ดวย ทุกครั้ง พรอม ติดต้ัง เครื่อง คอมพิวเตอร ใน การ ให ขอมูล เกี่ยวกับ หอศิลป และ นิทรรศการ ศิลปะ ตั้งแต อดีต จนถึง ปจจุบัน ขณะ เดียวกัน จะ จัดให มี ภัณฑารักษ อาสาสมัคร โดย คัดเลือก จาก นักศึกษา ศิลปะ ป สุดทาย จาก สาขา จิตรกรรม ประติมากรรม ภาพพิมพ ศิลป ไทย ออกแบบ และ สื่อ ศิลปะ, นักศึกษา ศิลปะ ระดับ ปริญญาโท ของ คณะ วิจิตรศิลป, ทำหนาที่ ภัณฑารักษ พิเศษ เพื่อให ความรู และ อธิบาย ผลงาน ให กับ ผูเขาชม เปน หมูคณะ ระหวาง วันเสาร และ อาทิตย อยาง สม่ำเสมอ บริเวณ หอศิลป จะ จัดให มี หองสมุด ศิลปะ และ หอง ฉาย ภาพยนตร เพื่อให ผู สนใจ นักเรียน นักศึกษา และ ประชาชน เขามา คนควา ขอมูล เกี่ยวกับ ศิลปะ และ ความรู เกี่ยวเนื่อง โดย จะ ติดตอ กับ สำนัก หอสมุด มหาวิทยาลัย เชียงใหม เขามา มี สวนรวม ใน การ ตระเตรียม หองสมุด เฉพาะ ทาง ดังกลาว รวมกับ หองสมุด คณะ วิจิตรศิลป เพ่ือ สราง บรรยากาศ แหง การ เรียนรู และ บันเทิง การ ศึกษา(edutainment) มา เสริม บรรยากาศ คุณภาพ ชีวิต สวนหน่ึง ของ กลุม อาคาร หอศิลป มหาวิทยาลัย เชียงใหม จะ จัดให มี หอง จำหนาย หนังสือ และโปส การด ศิลปะ, ภาพ ผล งานศิลปะ (art gallery)ทุก แขนง ของ นักศึกษา คณาจารย ศิษยเกา และ ศิลปน โดย ทั่วไป ทั้งนี้ เพื่อ การ เผยแพร และ ชวย สนับสนุน การ สรางสรรค ผลงาน ของ ผู ทำงาน ดาน ศิลปะ และ ทำให ผูผลิต ผลงาน ทั้งหลาย ได มี โอกาส พบปะ แลกเปล่ียน เรียนรู และ ตลาด งานศิลปะ เพื่อ เปน สวนหนึ่ง ของ การ ปฏิสัมพันธ กับ สังคม ในขณะ เดียวกัน พื้นที่ บางสวน ของ หอศิลป ที่ มี บรรยากาศ รมรื่น ยัง จะ จัดให มี ศิลปะ การ แสดง อาทิเชน ดนตรี ใน หอศิลป ท้ัง แนว ลาน นา รวมสมัย แจซ ดนตรี คลาส สิค และ การ แสดง นาฏกรรม หุนกระบอก รวมถึง การ ฉาย ภาพยนตร เพ่ือให หอศิลป ที่ เคย เนน เฉพาะ เรื่อง ของ ทัศนศิลป เขา ประสาน รวมตัว กับ ศิลปะ แขนง อื่นๆ อยาง ครบถวน และ เปนการ เติมเต็ม หอศิลป ที่ เคย เงียบเหงา เกิด สุมเสียง และ สำเนียง แวว หวาน เสริม บรรยากาศ แหง หอศิลป ที่ มี ชีวิตชีวา การ อบรม ศิลปะ ซึ่ง กอนหนา นี้ คณะ วิจิตรศิลป เคย ดำเนินการ แต เฉพาะ ภายใน คณะ ใน ภาคฤดูรอน เชน การ อบรม ศิลปะ เด็ก ใน อนาคต อัน ใกล คณะกรรมการ หอศิลป มี ความ ประสงค ที่จะ จัดให มี การ ฝกอบรม ทาง ดาน ศิลปะ ทุก ประเภท โดย จัด ขึ้น ที่ บริเวณ หอศิลป มหาวิทยาลัย เชียงใหม เพื่อ ตอบสนอง ตอ ความ ตองการ ให กับ ประชาชน นักศึกษา และ นัก วิชาการ โดย ท่ัวไป ที่ สนใจ สรางสรรค ผลงาน ทาง ดาน นี้ มา รวม ใชเวลา ฝกฝน กับ กิจกรรม ที่ เสริม คุณภาพ ชีวิต ไมวา จะ เปนการ จัด อบรม สีน้ำ สีน้ำมัน การ เขียน ภาพเหมือน การ เขียน ภาพ ทิวทัศน การ จัด ดอกไม การ ทำความ เขาใจ ศิลปะ อยาง งาย และ การ ฝกฝน ดาน ดนตรี และ การ แสดง ทุก ประเภท ใน สวน ของ การ ปรับปรุง ดาน เนื้อหา ของ หอศิลป มหาวิทยาลัย เชียงใหม คณะกรรมการ ได ตกลง รวมกัน ที่จะ จัดให มี กิจกรรม เสวนา ทาง ศิลป วัฒนธรรม และ ความรู เกี่ยวเนื่อง เปนประจำ กลาว คือ ทุกๆ สอง สัปดาห จะ จัดให มี กิจกรรม ดังกลาว ข้ึน ใน บริเวณ หอศิลป และ โรงละคร สลับกัน ไป นอกจากนี้ ยัง ได มี การ ปรับปรุง เว็บไซต ของ หอศิลป ให บรรจุ เรื่องราว เกี่ยวกับ ศิลปะ ประวัติ ศิลปน ขาว นิทรรศการ ศิลปะ ท่ัวโลก และ ประวัติ ผลงาน แสดง ของ หอศิลป เพ่ือ เผยแพร บน ไซเบอรสเปซ สวน ขาว หอศิลป / ขาว วิจิตรศิลป ฉบับ นี้ ถือเปน สวนหน่ึง ของ กิจกรรม ขางตน โดย มี พันธกิจ เพื่อ สื่อสาร กับ ผู คนใน แวดวง มหาวิทยาลัย เชียงใหม สถาบัน สอน ศิลปะ ตางๆ ท่ัวประเทศ ตลอด รวมถึง โรงเรียน ใน กลุม เปาหมาย และ สื่อมวลชน ทั้ง สวนกลาง และ สวนภูมิภาค เพื่อให ทราบ ถึง กจิกรรม ของ หอศิลป, คณะ วิจิตรศิลป, และ มหาวิทยาลัย เชียงใหม ลาสุด คณะกรรมการ หอศิลป มหาวิทยาลัย เชียงใหม ได เปด ให มี ระบบ สมาชิก หอศิลป ขึ้น โดย มี วัตถุ ประสงค ให สมาชิก มี สวน รวมกับ กิจกรรม ของ หอศิลป ทั้ง ในแง ของ การ ใชบริการ ตางๆ ใน อัตรา พิเศษ เชน การ อบรม ทาง ดาน ศิลปะ การ เขา ชม การ แสดงดนตรี ละคร ศิลปะ และ กิจกรรม อื่นๆ รวมถึง การ รับ ขาวสาร กอน คน อื่น โดย ชำระ คา สมาชิก เปน รายป ถนนนิม มา นเห มิ นทร จังหวัด เชียงใหม ถือเปน เสน ทางคมนาคม ที่ สำคัญ สำหรับ นัก ทองเที่ยว ที่ เดินทาง มาจาก สวนกลาง ครึ่ง ของ ความ ยาว ของ ถนน สาย น้ี ตั้งแต โรงแรม อมา รี ริน คำ จนถึง สาม แยก หอประชุม มหาวิทยาลัย เชียงใหม ถือได วา เปน ถนน สาย บันเทิง ที่ สำคัญ ของ เชียงใหม ซึ่ง มี รานรวง ตางๆ มากมาย สำหรับ การ ช็อป ปง รานอาหาร และ รานกาแฟ สวน อีก ครึ่ง หนึ่ง จาก สาม แยก หอประชุมฯ จนถึง สาธารณสุข กลับ เงียบเหงา ราง ผูคน และ บริเวณ ลาน โลง ของ หอศิลป มหาวิทยาลัย เชียงใหม กลาย เปน เพียง ที่จอดรถ จากน้ีไป เรา พยายาม ท่ีจะ ปรับปรุง ให ชวง ถนน สวน นี้ เปน แหลง ของ คุณภาพ ชีวิต ควบคู ไปกับ บันเทิง การ ศึกษา ซึ่ง หวัง เปน อยางยิ่ง วา ความ คิด ความ ฝน เหลานี้ จะ เปนจริง ขึ้น มา ได ก็ ดวย การ ประสาน ความ รวมมือกัน ทุกฝาย

สมเกียรติ ตั้งนโมคณบดี คณะ วิจิตรศิลป มหาวิทยาลัย เชียงใหม

สิงหาคม 2551

Art News

ถอยแถลงขาวหอศิลปขาววิจิตรศิลป

นิทรรศการประจำเดือนสิงหาคม – กันยายน 2551จัดแสดง ณ หอนิทรรศการศิลปวัฒนธรรม มหาวิทยาลัย เชียงใหม

ระ เวลา นิทรรศการ พื้นที่1 7 – 29 ส.ค.51 นิทรรศการ กลุม คิดถึง บาน ชั้น 2 ดานหนา และ ดานหลัง

2 8 – 31 ส.ค. 51 นิทรรศการ ศิลปะ ภาพพิมพ รวมสมัย “Prints as Prints 2008” ชั้น 1 ดานหลัง

3 9 – 10 ส.ค. 51 งาน แสดงดนตรี และ การ แสดง ชุด แมน้ำ โรงละคร

4 14 - 29 ส.ค.51 นิทรรศการ ภาพถาย “เงา แหง กรุง เยรูซาเลม” ชั้น 1 ดานหนา

5 22 – 23 ส.ค. 51 งาน นาฏย เปง ใจ คร้ัง ที่ 2 นาฏย กรรม รวมสมัย แหง สอง โลก โรงละคร

6 24 ส.ค. 51 งาน The Duet Student Recital 2008 โรงละคร

7 31 ส.ค. 51 คอนเสิรต นักเรียนโรงเรียนปฤษฐาการดนตรี (เมโลด้ี เฮาส์) โรงละคร

8 1 - 25 ก.ย. 51 ศิลปะ ของ อาจารย และ นักศึกษา สาขาวิชา ศิลป ศึกษา คณะศึกษาศาสตร์ ชั้น 1 ดานหนา

9 4 - 28 ก.ย. 51 วิทยานิพนธ ระดับ บัณฑิต ศึกษา ชั้น 1 ดานหลัง หอง เล็ก และ ชั้น 2 ท้ังหมด

10 12 ก.ย. 51 สัมมนา ภาควิชา ภาพพิมพ และ เลี้ยงสง ผศ.สม พร รอด บุญ โรงละคร และ บริเวณ สนามหญา

11 27- 28 ก.ย. 51 สัมมนาวิชาการ นักศึกษา ป.โท สาขาจิตรกรรม คณะวิจิตรศิลป์ มช. ชั้น 1 ดานหนาและโรงละคร

12 1 – 31 ต.ค.51 รักษ สิ่งแวดลอม ความ พอเพียง ชั้น 1 ดานหลัง

คณะวิจิตรศิลป มหาวิทยาลัย เชียงใหม จะ จัดงาน Le Paradis des Fleurs ครั้ง ที่ 7 ระหวาง วันศุกร ที่ 5 - วันอาทิตย ที่ 7 กันยายน 2551 ณ ลาน กิจกรรม ชั้น G ศูนยการคา เซ็นทรัล พลาซา เชียงใหม แอร พอรต การ จัดงาน ครั้งนี้ เปนการ จัดแสดง ประติมากรรม ดอกไม ขนาดใหญ โดย มี ผูชวย ศาสตราจารย สุนัน ทา รัตนา วะ ดี เปน ประธาน การ จัดงาน ทั้งนี้ ภายใน งาน ทาน จะ ไดรับ ชม ผลงาน ของ นักศึกษา ปจจุบัน และ ศิษยเกา ที่ มี ผลงาน เปน ที่ยอมรับ ของ สังคม อาทิ ผลงาน การ ออกแบบ แฟช่ัน SOCIET-EA STORY โดย คุณ สุก ฤษฏิ์ แกว ดำ ผลงาน การ ออกแบบ แฟชั่น NOPPARAT CHARAPOK โดย คุณ นพรัตน ชรา พก ซ่ึง เปน Fashion Young Designer ของ ELLE ตลอดจน การ สาธิต การ จัด ดอกไม ประเภท ตางๆ อาทิ การ ประดิษฐ ตุกตา จาก ดอกบัว การ ประดิษฐ ตุกตา หงส จาก ดอกรัก การ สาธิต และ อบรม การ จัด ดอกไม จาก ศิษยเกา วิทยากร มืออาชีพ คุณ สุนิสา ศรี วงศ จาก ราน Iris และ คุณ ดนัย วร พิศาล การ สาธิต การ แตงหนา Floral Make up Creation จาก ทีมงาน ศิษยเกา คณะ วิจิตรศิลป โดย คุณ สุทธิ พันธ เหรา ประกวด ชุด สวย ดวย ดอกไมสด ผสม วัสดุ ประดิษฐ และ การ แขงขัน จัด ดอกไม ชิงรางวัล มากมาย

Le Paradis des Fleurs ครั้งที่ 7

อ ชัย วุฒิ

นิทรรศการ ศิลปะ ภาพพิมพ รวม สมัย จัด ขึ้น โดย อาจารย และ นักศึกษา คณะ วิจิตรศิลป มหาวิทยาลัย เชียงใหม เนื่อง ใน โอกาส ครบ รอบ 25 ป คณะ วิจิตรศิลป คณะ วิจิตรศิลปได เปด ทำการ สอน หลักสูตร ศิลป บัณฑิต ขึ้น ใน ป พ.ศ. 2526 สาขาวิชา ภาพพิมพ ได เริ่มตน การ เรียนการ สอนเปน เพียง รูป ของ กลุม วิชาโท ตอมา เม่ือ ป พ.ศ. 2528 จึง ไดรับ อนุมัติ ให เปด เปน สาขาวิชา ภาพพิมพ โดย ตรง สวนหน่ึง ใน วัตถุ ประสงค ของ หลักสูตร วิชาเอก ภาพพิมพ ใน ระดับ ปริญญาตรี นี้ คือ การ ผลิต บัณฑิต ที่ มี ทัศนคติ อัน ดีงาม มี ความคิด ริเริ่ม สรางสรรค มี ความคิด กาวหนา ทัน ตอ พัฒนาการ ของ วิทยา การ แขนง นี้ รูจัก วิจารณ ถายทอด และ เผยแพร ความรู ดาน ศิลปะ ดวย ความ รับผิดชอบ ตอ อาชีพ ตลอดจน สังคม สวนรวม

นอกเหนือ จาก การ อบรมสั่งสอน และ การ เรียน การ สอน ตาม หลักสูตร แลว สาขาวิชา ภาพพิมพ ยัง สนับสนุน และ กระตุน ให นักศึกษา

PRINTS AS PRINTS

2008วันที่ 7 - 31 สิงหาคม 2551ณ หอนิทรรศการศิลปวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยเชียงใหม จ. เชียงใหม่

วันที่ 4 – 26 ธันวาคม 2551 ณ หอศิลปวัฒนธรรมภาคตะวันออกมหาวิทยาลัยบูรพา

โครงการนิทรรศการศิลปะภาพพิมพรวมสมัย ได นำ ผลงาน การ สรางสรรค ออกไป เผยแพร ตอ สาธารณชน ดวย การนำ ผลงาน ไป จัดแสดง ใน รูปแบบ ของ นิทรรศการ เปนการ ฝกฝน ประสบการณ ทางการ แสดงออก สู สังคม ซ่ึง ถือ เปนการ บริการ วิชา แก ชุมชน และ การ ทำนุบำรุง ศิลป วัฒนธรรม ของ ชาติ

การ จัดทำ โครงการ แสดง นิทรรศการ ศิลปะ ภาพพิมพ รวมสมัย “PRINTS AS PRINTS 2008” ของ อาจารย และ นักศึกษา คณะ วิจิตรศิลป มหาวิทยาลัย เชียงใหม หวัง เปน อยางยิ่ง วาการ ฝกฝน ประสบการณ ทางการ แสดงออก สู สาธารณชน ใน ครั้งนี้ จัก ได เปน ประโยชน ตอตัว นักศึกษา กอน การ กาว ยาง เขาสู วงการศิลปะ ใน อนาคต นอกจาก การ แสดง นิทรรศการ ศิลปะ แลว สาขาวิชา ภาพพิมพ ยัง ได มี การ จัดทำ กิจกรรม ทางวิชาการ ใน การ เรียนรู และ การ ฝก ปฏิบัติ จริง เพื่อ การ เผยแพร ความรู ความ เขาใจ ทาง ดาน ศิลปะ ภาพพิมพ ใน กระบวนการ ตางๆ เชน ภาพพิมพ แมพิมพ พื้นฐาน ภาพพิมพ แมพิมพ ไม และ ภาพพิมพ อื่นๆ แก นักเรียน นักศึกษา และ สถาบัน การ ศึกษา ที่ สนใจใน ชวง การ แสดง นิทรรศการ การ แสดง นิทรรศการ และ กิจกรรม วิชาการ ดังกลาว จะ เปน เคร่ือง แสดง ให ประจักษ วา สาขาวิชา ภาพพิมพ คณะ วิจิตรศิลป มหาวิทยาลัย เชียงใหม มี ความ มุงมั่น ใน การ เผยแพร และ ทำนุบำรุง ศิลป วัฒนธรรม ของ ชาติ สืบ ตอไป

www.finearts.cmu.ac.thwww.finearts.cmu.ac.th/cmuartcenter

2 Arts august 2008

Arts august 2008 3

I L L U S I O N / R E A L I T Y

มายาการ และ ความ จริงศิลปะ และ ฟสิกส คู ที่ แปลกหนา ตอ กัน

ศิลปะ และ ฟสิกส คือ คู ที่ คอนขาง จะ แปลกหนา ตอ กัน ใน สาขาวิชา ตางๆ มากมาย ของ มนุษย นั้น สามารถ จะ แบง เปน เพียง สอง วิชา น้ี ได ไหม ที่ ดูเหมือน จะ เบนออกจาก กัน อยู ตลอด เวลา กลาว คือ ศิลปน ใช จินตนา ภาพ และ วิธีการ อุปมา อุปมัย สวน นัก ฟสิกส ใช ตัวเลข และ สมการ

ศิลปะ ตีวง อยู รอบๆ อาณาเขต แหง จินตนาการ ของ คุณภาพ เชิง สุนทรีย เปนเรื่อง ของ อารมณ ความรูสึก ท่ี ดึง ออกมา สวน ฟสิกส ดำรง อยู ใน โลก ของ ความ สัมพันธ ตางๆ ทาง คณิตศาสตร ที่ โอบลอม เปน ละลอก ทามกลาง คุณสมบัติ ตางๆ ฟสิกส เปน วิทยาศาสตร ที่ แนนอน มี ความ นา เชื่อถือ โดย ท่ัวไป แลว ผู ที่ ใหการ สนับสนุน แตละ กลุม ( ศิลปะ และ ฟสิกส) คอนขาง มี ทัศนคติ ที่ ตายตัว และ มี ความเห็น ตรงขาม กัน คนละ ขั้ว เลย ทีเดียว

ใน มหาวิทยาลัย นักศึกษา ศิลปะ ซึ่ง มีความรู และ ความคิด กาวหนา โดย ปกติ พวกเขา จะ ไม ผสมปนเป กับ คู เหมือน ของ เขา ใน วิชา ฟสิกส, ดวย การ เทียบเคียง กัน โดย บังเอิญ ( ศิลปะ และ ฟสิกส ให ความ สน ใจ ใน เรื่อง แสง สี รูปทรง และอ่ืนๆ คลาย กัน) แต อยางไร ก็ ตาม ความรู ทั้งสอง สาขา น้ี ใน เชิง การ ศึกษา ดู เหมือนวา จะ มี บางสิ่ง บางอยาง รวม กัน นอยมาก มี ไมมาก นัก หาก จะ มี การ อางอิง บาง ใน เชิง ศิลปะ กับ ตำรา มาตรฐาน บาง เลม ของ วิชา ฟสิกส สวน นัก ประวัติ ศาสตร ศิลป ทั้งหลาย ก็ แทบ จะ ไมเคย ตีความ ผลงาน ของ ศิลปน คน หน่ึง คน ใด ท่ีทำงาน เกี่ยวกับ เรื่อง แสง ใน แนวทาง ความคิด ที่ อยู ใน กรอบ โครง ของ วิชา ฟสิกส เลย

แมวา ท้ังๆ ท่ี สิ่ง ที่ ปรากฏออกมา น้ัน จะ ดู เหมือนวา มี ความ แตกตาง กัน จน ไม อาจ ปรองดอง กัน ได แต ก็ ยังมี ลักษณะ เบื้องตน บางอยาง ที่ เกี่ยวโยง กัน อยาง เปน รูปธรรม ใน สาขาวิชา เหลานี้ ศิลปะ ใน เชิง ปฏิวัติ ( R e v o l u t i o n a r y a r t ) และ ฟสิกส เก่ียวกับ ภาพ ทาง สายตา ( v i s i o n a r y p h y s i c s ) ท้ังสอง วิชา น้ี เปนเรื่อง ของ การ สืบสวน เขา ไปหา ธรรมชาติ ของ ความ เปนจริง ดวย กัน ทั้งคู

R o y L i h t e n s t e i n , ศิลปน P o p a r t ของ ทศวรรษ 1 9 6 0 เคย ประกาศ เอา ไว วา “ การ รวม เอา ความ รับรู คือ สิ่ง ที่ ศิลปะ ไป เกี่ยวของ ทั้งหมด สวน S i r l s s a c N e w t o n อาจ จะ พูด ขึ้น มา ใน ทำนอง น้ี เชน เดียว กัน เกี่ยวกับ ฟสิกส พวกเขา ได ถูก นำ เขาไป เกี่ยวของ กับ การ รับรู ที่ เปน องค ระบบ ดวย เหมือน กัน ในขณะ ที่ ระเบียบ วิธี ของ ท้ังสอง ศาสตร นั้น แตกตาง กัน อยาง ถึง ราก ทีเดียว ศิลปน และ นัก ฟสิกส ตาง ก็ มี สวน ใน ความ ปรารถนา ที่ จะ คนหา หนทาง ที่ เปน ชิ้นสวน ซึ่ง ประสาน กัน อยาง แนบ แนน ของ ความ จริง อันนี้ คือ พื้นฐาน ท่ี มี อยูรวม กัน ซึ่ง ทำ ให ศาสตร ทั้งสอง มา บรรจบ กัน

P a u l G a u g u i n เคย พูด เอา ไว ครั้งหนึ่ง วา “ ศิลปน น้ัน มี อยู เพียง สอง ประเภท เทา นั้น กลาว คือ ประเภท แรก เปนพวก ที่ ชอบ ปฏิวัติ และ ประเภท ที่สอง เปนพวก ที่ ชอบ คัดลอก ผลงาน ของ คน อื่น มา เปนของ ตน ( p l a g i a r i s t s ) ” ศิลปะ ประเภท ที่ จะ นำมา พูดคุย ใน บทความ ช้ิน นี้ จัด เปนพวก ปฏิวัติ ทั้งหลาย ท้ังนี้ เพราะ มัน เปน ผลงาน ของ คน ท่ี นำ เอา ความ เปลี่ยน แปลง อยาง สำคัญ มาสู โลก ทรรศน ของ อารยธรรม และ ใน หนทาง ท่ี ขนาน กัน แมวา พัฒนาการ ของ ฟสิกส บอยคร้ัง มัก จะ ข้ึน อยู กับ การ สนับสนุน ตางๆ มากมาย ของ ผู ทำงาน ที่ เปน คน ซ่ึง มี ความคิด ริเริ่ม และ เปน ผู ที่ อุทิศ ตน อยาง มาก แต ก็ มี โอกาส อัน นอยนิด เทา นั้น ของ ประวัติ ศาสตร ที่ นัก ฟสิกส คน หน่ึง จะ มี ความ เขา ใจ ท่ี อยู เหนือ โลก แหง เหตุผล ( t r a n s c e n d e n t i n s i g h t ) ใน ฐานะ ท่ี เปน “ เพลิง ขนาด ใหญ ของ ความ แจม แจง” ( c o n f l a g r a t i o n o f c l a r i t y) ซึ่ง ได ยอม ให ศิลปน และ นัก ฟสิกส บางคน ได เห็น ใน ส่ิง ที่ ไมเคย มี ใคร เห็น มา กอน หรือ จินตนาการ ไป ถึง และ เปน พวกเขา นั่น แหละ – ศิลปน นัก ปฏิวัติ และ นัก ฟสิกส ที่ เกี่ยวกับ ภาพ ทาง สายตา – ผู ซึ่ง ไดรับ การ จับคู กัน ใน หนา ประวัติ ศาสตร

นัก ฟสิกส ก็ คลาย กับ นัก วิทยาศาสตร อ่ืนๆ คือ เร่ิมตน ดวย การ แบง แยก “ ธรรมชาติ” ออก เปน สวนๆ ที่ แตกตาง ของ ความ เปนจริง มา วาง เคียง กัน และ สังเคราะห มัน เขา ดวย กัน ดัง นั้น จึง อยู บน กระบวนการ การ ทำ ให สมบูรณ ( C o m p l e t i o n ) , ผลงาน ท้ังหมด นั้น เปน สิ่ง ที่ ยิ่ง ใหญ กวา ผลบวก ของ สวน ตางๆ เขา ดวย กัน มัน คอนขาง จะ เปนการ ตัด กัน ใน เร่ือง ของ เทคนิค ที่ นำมา ใช โดย ศาสตร ทั้งสอง น้ี นัก เขียน นวนิยาย V l a d i m i r N a b o k o v เขียน เอา ไว วา “ มัน ไมมี วิทยาศาสตร ที่ ปราศจาก จินตนาการ- ความ คิดฝน และ มัน ไมมี ศิลปะ ที่ ปราศจาก ความ จริง”

จุด เริ่มตน ของ วิทยาศาสตร ตางๆ ภาย ใต ขอบเขต เรื่องราว ของ วิทยาศาสตร สำหรับ ใน บทความ นี้ จะ ให

ความ สน ใจ เกี่ยวกับ เรื่อง ของ ฟสิกส ซ่ึง ได พัฒนา มา ใน ชวง ระหวาง ไม กี่ รอยๆ ป แต อยางไร ก็ตาม ผูอาน จะ ตอง ไมลืม วา นัก ฟสิกส ใน ปจจุบัน ได สวม ใส เสื้อคลุม ตัว หน่ึง ที่ ไดรับ การ สง ทอด ลง มาจาก ยุคสมัย ตางๆ บรรดา นัก ฟสิกส ก็ คือ ตัว แทน ยุค ใหม ของ ขนบ ประเพณี ที่ แตกตาง และ โดดเดน อัน หนึ่ง ซึ่ง ยอนกลับ ไปสู นัก วิทยาศาสตร คน แรกๆ ท่ี เปนพวก นัก เทววิทยา คริสเตียน, นัก ปรัชญา ธรรมชาติ, บรรดา พระ นอกรีต, และ หมอผี ใน ยุคหิน เกา, บุคคล พิเศษ เหลาน้ี ได มีสวนชวย สราง หรือ ใหการ สนับสนุน ตอ การ เติม แตง แผนภาพ อัน ไมมี ขอบเขต จำกัด ของ ธรรมชาติ นัก ฟสิกส คน แรก นา จะ เปน คน หนึ่ง ที่ คนพบ วา เขา จะ สราง ไฟ ขึ้น มา ได อยางไร ?

ขาพเจา เลือก ฟสิกส ขึ้น มา โดยเฉพาะ ก็เพราะวา ใน ศตวรรษ นี้ วิทยาศาสตร เชิงวัตถุ ทั้งหมด ตาง เรียน รูวา พวก มัน ทอดสมอ หรือ ยึดเหนี่ยว อยู กับ หิน กอน นี้ สวน วิชา เคมี ก็ เริ่มตน ขึ้น มา โดย การ พยายาม ท่ี จะ พิสูจน และ จำ แนก ธาตุ แท ตางๆ , และ มัน ได กลับกลาย ไป เปนการ ถูก ละลาย สู กฎ ที่ เกี่ยวเนื่อง กับ เรื่อง ของ อะตอม สวน ดาราศาสตร เริ่มตน ขึ้น ใน ฐานะ ท่ี เปนความ หลง ใหล อัน หนึ่ง ใน ความ เคลื่อนไหว ของ สรวงสวรรค ( ทองฟา) และ กาวหนา ไปสู การ สืบสวน เขาไป ใน เรื่องราว ของ การ จัด ระบบ สุริย จักรวาล ทุกวันน้ี ใน การ ศึกษา เก่ียวกับกา แลก ซ่ี ตางๆ นัก ดาราศาสตร ฟสิกส ได มี การ พูด ถึง กฎ ตางๆ ท่ี ควบคุม พลัง และ วัตถุ จาก การ ถือกำเนิด ขึ้น ของ มัน ใน ศาสตร ของ การ แบง แยกประเภท ของ พวก อริส โต เท เลี่ยน สำหรับ ชีววิทยา ได วิวัฒน ไปสู การ ศึกษา เกี่ยว กับ การ ปฏิสัมพันธ กัน ทาง ฟสิกส ของ อะตอม ใน ชีววิทยา โมเลกุล, ( m o l e c u l a r b i o l o g y ) , วิชา ฟสิกส ใน ระยะ เริ่มตน เปน สาขา หน่ึง ทามกลาง สรรพ ศาสตร จำนวน มาก แต สำหรับ ใน ศตวรรษ นี้ มัน ได กลาย มา เปน ศาสตร ที่ ไดรับ การ ยกยอง อยู บน บันลังค ใน ฐานะ กษัตริย แหง วิทยาศาสตร ( k i n g o f t h e s c i e n c e s )

ทัศนศิลป แรก ทีเดียว เกิดขึ้น กอน ภาษา และ คำ อธิบาย

ใน กรณี ของ ทัศนศิลป นอกเหนือ จาก ความ จริง อัน กระจาง แจง ความ จริง ที่ เลียน แบบ และ ความ จริง ใน ทางการ ตีความ แลว ก็ ยังมี ศิลปน อยู ไมมาก นัก ที่ ได สรางสรรค ภาษา หนึ่ง ซึ่ง เกี่ยวกับ สัญลักษณ สำหรับ สิ่ง ตางๆ เทียบเคียง กับ S i g m u n d F r e u d ใน C i v i l i z a t i o n a n d i t s D i s c o n t e n ts ( อารยธรรม และ ความ ไม พอ ใจ) ได เปรียบเทียบ ความ กาวหนา ของ ผูคน ทั้งหมด ใน อารยธรรม หนึ่ง กับ การ พัฒนา ของ ปจเจกชน ขาพเจา เสนอ วา นวัตกรรม ใหม อยาง ถึง ราก ของ ศิลปะ ปรากฏ เปน รูปราง ใน ขั้นตอน กอน ที่ จะ เปน คำพูด เกี่ยวกับ แนวความคิด ใหม ซึ่ง ใน ทาย ท่ีสุด แลว จะ เปลี่ยน แปลง ไปสู หนทาง ใหมๆ ท่ี จะ คิด เกี่ยวกับ ความ จริง วา เร่ิมตน ขึ้น ดวย การ ดูดซับ จาก ภาพ ตางๆ ท่ี ไมคุนเคย, การ ตรวจทาน อันนี้ นำไปสู ความคิด ที่ เปน นามธรรม ตางๆ ซึ่ง ตอมา ภายหลัง จึง ใหกำเนิด ใน เรื่อง ของ” ภาษา” และ” คำ อธิบาย”

ยกตัวอยาง เชน ลอง สังเกต เด็กทารก บางคน ที่ เอาชนะ สภาพ แวดลอม ตางๆ ของ พวกเขา ยาวนาน กอน ที่ จะ มี คำพูด เกิดขึ้น มา เด็กเล็กๆ ได พัฒนา ความ สัมพันธ ระหวาง ภาพลักษณ ของ ขวดนม ใบ หนึ่ง กับ ความรูสึก พึง พอ ใจ อยาง คอย เปน คอย ไป เด็กเล็กๆ ได สะสม ภาพลักษณ ของ ขวดนม ตางๆ อยาง หลากหลาย อันนี้ เปนความ สามารถ ท่ี นางงงวย เกี่ยวกับ วา ขวดนม ใบ หนึ่ง เมื่อ มอง จาก มุมมอง ที่ ตาง กัน มัน จะ เปลี่ยน แปลง รูปราง ไป อยาง นาทึ่ง ทีเดียว จาก รูป ทรงกระบอก สู รูปไข และ สู รูป ทรงกลม ใน การ สังเคราะห ภาพ ตางๆ เหลานี้ ความ สามารถ ท้ังหลาย เชิง มโนคติ ( c o n c e p t ) ที่ เกิดขึ้น ของ เด็ก ได ประดิษฐ ภาพ นามธรรม ขึ้น มา ภาพ หนึ่ง ซึ่ง โอบลอม ความคิด หรือ ไอเดีย เกี่ยวกับ กลุม กอน ทั้งหมด ของ วัตถุ ตางๆ เอา ไว ที่ เขา หรือ เธอ จะ จดจำ มัน ได ตอไปภาย ภาคหนา วา เปน ขวดนม ขั้นตอน อันนี้ ใน ความ เปน นามธรรม ได ยอม ให เด็กทารก เขา ใจความ นึกคิด เกี่ยวกับ ความ เปน ขวดนม ซึ่ง ยังคง ไมมี ภาษา, แต เด็กทารก สามารถ มี ความ ปรารถนา ใน เชิง สัญลักษณ อยาง มี เจตจำนง ได

คำพูด เขามา แทน ท่ี ภาพ

ตอจาก น้ัน สวน ของ สมอง ที่ เรียกวา B r o c a ’ s a r e a ได มี การ เชื่อม ตอ กัน ระหวาง แกน ประสาท ตางๆ ซ่ึง ได บรรลุ ถึง การ วิเคราะห ทาง ดาน ตัวเลข มัน ได เปด สวิทช อยาง รวดเร็ว ให สวางขึ้น โดย ทัน ใด ดวย พลัง อัน วิเศษ ของ ภาษา โรงงาน ผลิต คำ อันนี้ มัน ดังชึก ชัก ตลอด ( คลาย เสียง เครื่องจักร) ใหกำเนิด เสียง ตางๆ ซ่ึง จะ แทน ที่ และ เขามา บดบัง ภาพ ทั้งหลาย ใน ชวงตนๆ ใน ทันที ที่ เด็กๆ เริ่ม เชื่อมโยง “ ภาพลักษณ ของ ขวดนม” กับ คำ วา “ ขวดนม” คำๆ นั้น ก็ จะ เริ่ม บดบัง หรือ ปกคลุม ภาพ นั้น

อันนี้ มาก เทาๆ กัน กับ พวก ผู ใหญ พวกเรา มัก จะ ไม ใคร ทราบ วา เม่ือ เรา เขาไป ผูกมัด กับ ความคิด ที่ เปน นามธรรม เรา มิได คิด ใน หนทาง ของ ความ เปน ภาพ แต อยาง ใด แนวความคิด ตางๆ อยาง เชน “ ความ ยุติธรรม”, “ เสรีภาพ” , หรือ “ เศรษฐศาสตร” อาจ ถูก นำมา คิด อยาง ถี่ถวน ใน ใจ โดย ปราศจาก การ พึ่งพา อาศัย ภาพ ใน ใจ ใดๆ ( m e n t a l p i c t u r e ) ขณะ ท่ี มัน ไมเคย มี การ ลงมติ กัน อยาง ถึง ที่สุด ระหวาง คำพูด และ ภาพ เรา เปน สิ่ง ที่ มี ชีวิต เผาพันธุ หนึ่ง ที่ ตอง ขึ้น อยู กับ ความ เปน นามธรรม ของ ภาษา และ สวน ใหญ แลว ใน ทาย ที่สุด คำพูด ก็ จะ เขามา แทน ที่ ภาพ ตางๆ

เมื่อ เรา ครุนคิด ไตรตรอง หวน รำลึก รำพึงรำพัน และ จินตนาการ โดย

ทั่วไป แลว เรา กลับคืน สู วิธีการ ที่ เปนเรื่อง ภาพ ( ซ่ึง มองเห็น ได ใน ใจ) แต เพื่อ ที่ จะ ดำเนินการ ให บรรลุ ผลสำเร็จ ใน หนา ที่ อัน สูงสุด ของ สมอง ความคิด ที่ เปน นามธรรม เรา ได ละทิ้ง ประโยชน ของ ภาพลักษณ ตางๆ ไป และ สามารถ ที่ จะ ดำเนินการ โดย ปราศจาก การ พึ่งพา อาศัย พวก มัน อีก ดวย ความ ถูกตอง เรา เรียก แบบฉบับ นี้ ทาง ความคิด วาความ เปน “ นามธรรม” ( a b s t r a c t ) อันนี้ เปนความ มี อำนาจ และ การ กดขี่ หรือ ความ เปน เผด็จการ ของ ภาษา เพื่อ ที่ จะ ติด ปายชื่อ อัน หนึ่ง กับ บางสิ่ง บางอยาง และ นี่ คือ การ เริ่มตน เกี่ยวกับ การ

ควบคุม เหนือ สิ่ง นั้น

พระผูเปนเจา ทรง สอน อดัม เพียง อยางเดียว คือ การ ตั้งช่ือ

หลังจาก ที่ พระผูเปนเจา ได สรางสรรค อดัม ขึ้น มา แลว ภาระ หนา ที่ ประการ แรก สุด ของ พระองค ก็ คือ จะ ตอง สั่งสอน อดัม ให ทำการ เรียกชื่อ บรรดา สัตว ทั้งหมด พระผูเปนเจา ทรง สอน อดัม จน เขา ได บรรลุ ถึง ความ ชำนาญ และ ความ คลอง แคลว อันนี้ และ อดัม ก็ บรรลุ ถึง อำนาจ การ ครอบงำ เหนือ สัตวปา ทั้งปวง รวม ทั้ง สัตวปก ทั้งหมด ขอ ให หมายเหตุ ลง ไป ดวยวา พระผูเปนเจา มิได สั่งสอน อะไร แก อดัม เลย ที่ เหมาะสม และ เปน ประโยชน ดังเชน เรื่อง จะ สราง ไฟ ขึ้น มา ได อยางไร หรือ วิธีการ ประดิษฐ คิด สราง หอก หรือ หลาว ขึ้น มา สัก อัน หนึ่ง? พระองค ทรง สอน เขา ให เอยชื่อ แทน, คำพูด ตางๆ ยิ่งกวา ความ เขม แข็ง หรือ ความเร็ว คำพูด ได กลาย เปน อาวุธ

ตางๆ ที่ มนุษย ได นำมา ใช เพื่อ ทำ ให ธรรมชาติ เชื่อง ลง และ ถูก กด ขม

ใคร คือ ผู สรางสรรค จินตนาการ ที่มา กอน ภาษา หรือ คำ อธิบาย เปน เพราะวา กระบวนการ กัดเซาะ เกี่ยวกับ ภาพ ตางๆ โดย คำพูด

นั้น เกิดขึ้น มา นับ ตั้ง แต ยุค ตนๆ เลย ทีเดียว พวกเรา ลืม ไป วา เพื่อ ที่ จะ เรียนรู บางสิ่ง ใหมๆ อยาง ถึง ราก อันดับ แรก เรา ตองการ ที่ จะ จินตนาการ ถึง มัน. คำ วา “ จินตนาการ” อัน ที่จริง หมาย ถึง “ การ สรางภาพ” ( m a k e a n i m a g e ) พยาน หลักฐาน ของ การ แสดงออก ตางๆ ที่ พวกเรา ใช ถูก ใช เมื่อ ตอง ตอ สูกับ ไอเดีย หรือ ความคิด ใหม อัน หนึ่ง เชน “ ขาพเจา ไม สามารถ สรางภาพ มัน ขึ้น มา ได” , “ ขอ ให ขาพเจา สราง ตุกตา ( แบบจำลอง) ใน ใจ ข้ึน มา อัน หนึ่ง, และ “ ขาพเจา พยายาม ที่ จะ หลับตา นึก ถึง มัน” ถา, ดั่ง ที่ ขาพเจา นำเสนอ, ภาระ หนา ที่ อันนี้ เกี่ยวกับ การ จินตนาการ, คอน จะ เปนการ ชี้ขาด ตอ พัฒนาการ ของ เด็กทารก คน หนึ่ง และ ยัง ปรากฏ อยู ใน อารยธรรม สวน ใหญ ดวย ถัดจาก นั้น ใคร กัน เลา ที่ สรางสรรค จินตภาพ ใหมๆ ที่มา กอน ไอเดีย หรือ ความคิด นามธรรม และ ภาษา ที่ ใช ใน การ อธิบาย ? เขา ผู นั้น ก็ คือ “ ศิลปน” น่ันเอง

ใน ลำดับ ถัดไป ขาพเจา จะ แสดง ให เห็น ถึงวา ทำ อยางไร ศิลปะ ที่ มี ลักษณะ ของ การ ปฏิวัติ ( r e v o l u t i o n a r y a r t ) สามารถ ท่ี จะ เขา ใจ ได ใน ฐานะ ที่ เปน ขั้นตอน กอน ที่ จะ มี คำพูด ( p r e v e r b a l s t a g e ) ของ อารยธรรม หน่ึง ซึ่ง ใน ตอน แรก ตอง แขง ขันตอ สูกับ ความ เปลี่ยน แปลง ครั้ง ใหญ ใน การ รับรู เกี่ยวกับ โลก เพ่ือ ที่ จะ เพิ่มเติม ใน รายละเอียด เกี่ยวกับ บทสรุป นี้, ขาพเจา จะ ตรวจสอบ งานศิลปะ ไม เพียง ใน แง ของ สุนทรี ภาพ เทา นั้น ที่ สามารถ สราง ความ พึง พอ ใจ ให กับ สายตา ของ เรา แต จะ ตรวจคน ใน แง ที่ มัน เปนระบบ หนึ่ง ซึ่ง คอย ตักเตือน เรา มา แต เนิ่นๆ เกี่ยวกับ ความคิด ที่ รวบรวม กัน ขึ้น มา ของ สังคม หนึ่ง

มายาการ และ ความ จริง

Articleจุดประสงค ของ งานศิลปะ จะ ตอง เปดเผย คำ ถาม ซึ่ง ได ซอนเรน คำ ตอบ ตางๆ เอา ไว J a m e s B a l d w i n ฟสิกส คือ รูป แบบ หน่ึง ของ ความ เขา ใจ อยาง แจม แจง ดัง นั้น มันจึง เปน รูป แบบ หน่ึง ของ ศิลปะ D a v i d B o h m

พระผูเปนเจา ทรง สอน อดัม เพียง อยางเดียว คือ การ ตั้งชื่อ, คำพูด ได กลาย เปน อาวุธ ตางๆ ที่ มนุษย ได นำมา ใช เพื่อ ทำ ให ธรรมชาติ เชื่อง ลง และ ถูก กด ขม

4 Arts august 2008

Article ศิลปะ ที่ ปรากฏ ตอ สายตา ( v i s i o n a r y a r t ) หรือ ทัศนศิลป มัน

ปลุกเรา สมาชิก คน อื่นๆ ให ตื่นตัว อยู เสมอ วา การ เปลี่ยน แปลง ทาง แนวคิด นั้น เปนเรื่อง ที่ เกี่ยวกับ สิ่ง ที่ เกิดขึ้น ใน ระบบ ความคิด ที่ ใช ใน การ รับรู โลก. J o h n R u s s e l l นัก วิจารณ ศิลปะ คน หนึ่ง ใหความเห็น วา “ มัน มี พลัง ของ การ รูเห็น และ เขา ใจ อัน พิเศษ ( c l a i r v o y a n c e ตาทิพย) อยู ใน งานศิลปะ ซึ่ง พลังอำนาจ อัน นั้น เรา ยัง ไม คนพบ ชื่อ, และ ยังคง ให คำ อธิบาย มัน ได นอยมาก”

ศิลปน ล้ำหนา มา กอน นัก ฟสิกส

ทั้งๆ ท่ี แตละ สาขาวิชา จะ มี ภาระ ความ รับผิดชอบ คลายๆ กัน แต ใน การ มองเห็น ของ ศิลปน นั้น มี ลักษณะ เหมือนกับ จะ เห็น เหตุการณ ลวงหนา พิเศษ ซึ่ง นำหนา มา กอน สมการ ตางๆ ของ นัก ฟสิกส ศิลปน นั้น ได หลอม รวม อยาง ลึกลับ เขา ไปสู ผลงาน ตางๆ ของ พวกเขา อันเปน รูปลักษณ ตางๆ ของ การ อธิบาย ใน เชิง ฟสิกส ที่ เกี่ยวกับ โลก ซึ่ง วิทยาศาสตร ได คนพบ ตอมา ภายหลัง

ศิลปน ดวย ความ รับรู แตเพียง เล็กนอย หรือ ไมเคย รู เลย เกี่ยวกับ สิ่ง ที่ กำลัง ดำเนิน ไป ใน สาขา ฟสกิส เขา ได จัดการ ให ภาพลักษณ และ อุปมา อุปมัย ตางๆ ท่ี เพอฝน ให ปรากฏตัว ขึ้น มา ซึ่ง มัน เหมาะเจาะ อยาง นา ตะลึง เม่ือ มัน เขาไป เพิ่มเติม แก โครงราง ความคิด ใน การ ปรับปรุง แกไข ตอมา ของ บรรดา นัก ฟสิกส ทั้งหลาย เกี่ยวกับ ไอเดีย ความคิด ตางๆ ของ เรา ใน เรื่อง ของ ความ เปนจริง ทาง ดาน ฟสิกส ซ้ำ อีกคร้ัง ที่วา ตลอด ประวัติ ศาสตร ศิลปน เปน ผู ที่ นำเสนอ สัญลักษณ ตางๆ และ ภาพวาด ซึ่ง ใน การหวน รำลึก ได พิสูจน ถึง ความ เปน กองหนา อัน หน่ึง ( a n a v a n t - g a r d e ) สำหรับ แบบ แผน โดย ตลอด ของ ยุค วิทยาศาสตร ที่ ยังคง ไม เกิดขึ้น นัก ประวัติ ศาสตร ศิลป จำนวน เล็กนอย ได สนทนา กัน ถึง ภาระ หนา ที่ อันเปน ปริศนา อันนี้ ของ ศิลปะ ใน เชิง ลึก. R o b e r t H u g h e s นัก วิจารณ ศิลปะ อีก คน หน่ึง ได อธิบาย วา ทำไม มัน ถึง ถูก มองขาม กัน อยู บอยๆ ดังนี้…

“ สาระสำคัญ ของ การ สรรคสราง ที่ ล้ำหนา ( a v a n t - g a r d e m y t h ) ก็ คือ ศิลปน น้ัน เปรียบ เสมือน ทหาร กองหนา คน หนึ่ง ผล งานศิลปะ ที่ มี ความ สำคัญ อยาง แทจริง คือ สิ่ง หนึ่ง ที่ เตรียมการ ถึง อนาคต จุด ศูนยรวม ของ ขนบ ธรรมเนียม ประเพณี ทาง ดาน วัฒนธรรม. ใน อีก ดาน หนึ่ง มี แนวโนม ที่ จะ พิจารณา ศิลปน ปจจุบัน ( ศิลปน ที่ มี ชีวิต อยู) ใน ฐานะ การ บรรลุ ถึง จุด สุดยอด ของ อดีต ดวย”

บอย มาก เชน กัน เม่ือ เวลา ที่ ได อาน เรื่องราว เกี่ยวกับ ผลงาน ของ ศิลปน ท่ี พิเศษ บางคน พวกเรา มัก จะ ไดรับ การ บอกเลา เกี่ยวกับ สไตล ตางๆ ของ อดีต ท่ีผานมา ท่ี ให อิทธิพล กับ ผลงาน ของ พวกเขา, เชื้อสาย วงศวาน ของ พวกเขา มี รองรอย ยอนกลับ ไปสู บรรดา ศิลปน ที่ มี มา กอน ทั้งหลาย, และ ผลงาน ของ พวกเขา แทบ จะ ไม ไดรับ การ อธิบาย ใน แนว ท่ี เกี่ยวกับ การ ที่ เขา เหลา น้ัน ได คาดการณ ลวงหนา ถึง อนาคต เลย

ชิ้นสวน ขนาด ใหญ อัน หน่ึง ของ สังคม ปจจุบัน ไม อาจ ที่ จะ เขา ใจ วิสัยทัศน ของ ศิลปะ ( a r t ’ s v i s i o n ) และ ไมได ใหการ พิจารณา ถึง ความ สำคัญ ของ ศิลปะ แต ประการ ใด. M a r s h a l l M c l u h a n , ใน ผลงาน ท่ี ทรงอิทธิพล ของ เขา เรื่อง “ U n d e r s t a n d i n g M e d i a ” ได ตั้งคำถาม วา:

“ ถา มนุษย สามารถ จะ ถูก ทำ ให เชื่อมั่น ได วา ศิลปะ คือ ความรู ที่ ล้ำหนา อยาง ถูกตอง เก่ียวกับ การ จัดการ สิ่ง ที่ จะ ตาม มา ใน เชิง สังคม และ จิตวิทยา ของ เทคโนโลยี ใน โอกาส ตอไป, พวกเขา จะ กลาย เปน ศิลปน ได ไหม? หรือ พวกเขา จะ เร่ิมตน แปรรูป แบบ ใหมๆ ของ ศิลปะ อยาง ระมัดระวัง ไปสู แผนภูมิ นำรอง ของ สังคม ได ไหม? ขาพเจา กระหาย ที่ จะ รู ถึง สิ่ง ที่ จะ เกิดขึ้น ถา หากวา ศิลปะ ไดรับ การ มองเห็น อยาง ฉับพลัน วา มัน คือ อะไร กลาว คือ มัน เปน ขาวสาร ที่ แนนอน เก่ียวกับ วา จะ ปรับปรุง จิตวิญญาณ ของ คนๆ หน่ึง อยางไร เพื่อ ที่ จะ คาดการณ ลวงหนา ถึง เหตุการณรุน แรง ครั้ง ตอ ไปจาก ความ สามารถ ตางๆ ที่ ขยาย กวาง ออกไป ของ ตัวเรา. . . ”

ศิลปะ ที่ มี ลักษณะ ปฏิวัติ ( r e v o l u t i o n a r y a r t ) ใน ทุก ยุค ทุก สมัย ไดรับ ใช ภารกิจ นี้ เกี่ยวกับ การ เตรียมการ ถึง อนาคต ทั้ง ศิลปะ และ ฟสกิส ตางๆ ก็ มี รูป แบบ พิเศษ เฉพาะ เกี่ยวกับ ภาษา แตละ อยาง และ ตาง ก็ มี ศัพทเฉพาะ พิเศษ เกี่ยวกับ สัญลักษณ ทั้งหลาย ซ่ึง ได ถูก นำมา ใช ใน การ สราง ประโยค ที่ แตกตาง กัน บริบท ทั้งมวล ที่ มี ลักษณะ เฉพาะ และ แตกตาง ไป มาก ของ ทั้งสอง วิชา นี้ ทำ ใหการ เชื่อม ตอ ของ มัน กับ ภาษา ใน ชีวิต ประจำวัน คอนขาง สับสน เทาๆ กัน แต อยางไร ก็ตาม นา เอา ใจ ใส ที่วา บอย มาก แคไหน ที่ ศัพท ตางๆ ของ วิชา หนึ่ง สามารถ จะ ถูก นำมา ใชได กับ แนวความคิด ตางๆ ของ อีก วิชา หน่ึง

ศัพท แสง ที่ ใช รวม กัน ใน วิชา ฟสิกส และ ศิลปะ

ศัพท คำ วา “ V o l u m e ” ( ปริมาตร) “ s p a c e ” ( ระวาง เน้ือ ที่วาง- พื้น ที่- อวกาศ) “ m a s s ” ( มวล) “ f o r c e ” ( กำลัง) “ l i g h t ” ( แสง) “ c o l o r ” ( สี) “ t e n s i o n ” ( แรงดึง) “ r e l a t i o n s h i p ” ( ความ สัมพันธ) และ “ d e n s i t y ” ( ความ หนา แนน มี ปริมาตร) คือ คำ อธิบาย ตางๆ เหลานี้ ยัง ปรากฏ อยู บน กระดานดำ ของ การ บรรยาย ใน ช้ันเรียน แก นักศึกษา ใหม สาขาวิชา ฟสิกส. คำ ท่ีมา สนับสนุน ความ พยายาม อัน หลายหลาก ของ ท้ังสอง วิชา นี้ ซ่ึง ได ชวย เพิ่มเติม อารมณ เกี่ยวกับ ความ งดงาม นี้ ได แก ศัพท คำ วา “ s y m m e t r y ” ( ความ สมมาตร) “ b e a u t y ” ( ความ งาม) และ “ a e s t h e t i c s ” ( สุนทรียศาสตร)

เครื่องหมาย หรือ สัญลักษณ ที่ เทาเทียม กัน ใน รูป ที่ เกี่ยวกับ สูตร ตางๆ ของ นัก ฟสิกส เปน อุปมา อุปมัย พื้นฐาน อัน หน่ึง ที่ ถูก นำมา ใช โดย บรรดา ศิลปน เปน จำนวน มาก ในขณะ ท่ี พวก นัก ฟสิกส แสดง ให เห็นวา A เทากับ B หรือ X หรือ เปน อยางเดียว กับ Y , บรรดา ศิลปน ก็ มัก จะ เลือก เอา เครื่องหมาย, สัญลักษณ ตางๆ , และ การ เปรียบเทียบ ถึง ความ เทา กัน ของ ภาพ งาน จิตรกรรม ชิ้น หนึ่ง กับ ลักษณะ หนึ่ง ของ ประสบการณ. เทคนิค ของ ทั้งสอง วิชา นี้ ได เผย ให เห็น ถึง ความ สัมพันธ ที่ ซอนเรน ที่ มี อยู กอน แลว อัน นั้น

N i e l s B o h r ผูกอตั้ง ใน วิชา ควอนตัม ฟสิกส, ไดรับ ความ ประหลาด ใจ มาก โดย ความ สัมพันธ กัน ระหวาง ฟสิกส กับ ภาษา และ ได ให ขอ สังเกต วา…

“ หน่ึง ใน ขอ สมมุติฐาน พื้นฐาน ของ วิทยาศาสตร ที่วา เรา พูด ถึง เรื่อง

เกี่ยวกับ การ วัด คา ตางๆ ใน ภาษา หน่ึง ที่ โดย พื้นฐาน แลว เปน โครงสราง อยางเดียว กัน กับ สิ่ง ที่ เรา พูด ถึง ประสบการณ ใน ชีวิต ประจำวัน พวกเรา ได เรียน รูวา ภาษา อันนี้ ยัง ไม เหมาะสม หรือ สมบูรณ มากพอ ที่ จะ ใช ใน การ สื่อสาร และ สราง ความ เขา ใจ แต อยางไร ก็ตาม มัน เปนการ สมมุติ ของ วิทยาศาสตร ทั้งปวง. . . สำหรับ เรา ถา ตองการ ท่ี จะ พูด ถึง บางสิ่ง บางอยาง ที่ เกี่ยวกับ ธรรมชาติ ทั้งหมด และ อะไร ท่ี วิทยาศาสตร พยายาม ที่ จะ ทำ ดวย เหตุผล บางประการ เราจัก ตอง ผาน จาก สิ่ง ที่ เปน คณิตศาสตร สู ภาษา ใน ชีวิต ประจำวนั. ”

V i n c e n t v a n G o g h ได พูด ถึง ความ เกี่ยวพัน ใน ทำนอง เดียว กัน นี้ เมื่อ อยู ใน อารมณ ที่ ผิดหวัง เขา ได เขียน ถึง นองชาย ของ เขา T h e o เกี่ยวกับ สิ่ง ที่ เขา ไม สามารถ ที่ จะ พูด มัน ออกมา ได อยาง ชัดเจน ถึง ความรูสึก ดวย ภาษาพูด

“ แนนอน, เรา สามารถ จะ พูด ได ก็ เพียง แต โดย ผาน งาน จิตรกรรม ตางๆ ของ ของ เรา เทา นั้น”

ศิลปะ ที่ มี ลักษณะ ของ การ ปฏิวัติ ( r e v o l u t i o n a r y a r t ) และ ฟสิกส เกี่ยวกับ ภาพ ทาง สายตา ( v i s i o n a r y p h y s i c s ) พยายาม ท่ี จะ พูด ถึง สสาร ตางๆ ท่ี ยัง ไม อาจ มี คำพูด ได นั่น คือ เหตุผล ที่วา ทำไม ภาษา เหลา นั้น จึง ถูก เขา ใจ ได อยาง คอนขาง ยากเย็น เอา มากๆ โดย ผูคน ที่ อยู นอก ขอบ ของ วิชาการ เหลานี้ ทั้งนี้ เพราะ ทั้งคู ได พูด ถึง สิ่ง ที่ จะ มา ถึง อยาง แนนอน แต อยางไร ก็ตาม มัน เปน ภารกิจ ของ เรา ก็ จะ เรียนรู เพื่อ ทำความ เขา ใจ มัน

ใน นิยาย ปรับปรา โบราณ เกี่ยวกับ หอ สูง แหง บาเบล ( T o w e r o f B a b e l ) ( 8 ) , มนุษยชาติ ใน ชวงตนๆ พยายาม ท่ี จะ รวมมือ กัน ครั้ง ใหญ เพื่อ บากบั่น สราง หอ สูง อัน จะ นำไปสู สรวงสวรรค. Y a h w e h ( องค พระผูเปนเจา) , ทรง ทอดพระเนตร ลง มาจาก หมู เมฆ, พระองค ทรง พิโรธ มาก กับ การ ที่ มนุษย ซึ่ง ตอง ตาย มา แต แรก คิดวา พวกเขา สามารถ ท่ี จะ บรรลุ ถึง ความ สำเร็จ ดุจ พระเจา องค หนึ่ง. โดย สรุป พระองค ทรง บิดเบือน คำพูด ของ คน ทำงาน ทุกคน ให ผสมปนเป และ สับสน และ ทำ ให สิ่ง กอสราง นั้น หยุด ชะงัก ลง

ประวัติ ศาสตร ได บันทึก เอา ไว เกี่ยวกับ การ เริ่มตน ใหม ดวย การ ตอสู ดิ้นรน อยาง สุด ความ สามารถ และ เปนความ พยายาม อยาง ชาๆ ที่ จะ เอาชนะ เพ่ือ นำ พาไปสู ความ สำเร็จ อยาง คอย เปน คอย ไป ความ สงสัย แครง ใจ และ ความ สับสน ไดรับ การ สนับสนุน โดย จำนวน ภาษา ทองถิ่น ตางๆ ท่ี มี อยู มากมาย. ปจจุบัน งาน นี้ ยังคง ดำเนิน ตอไป เปนการ สรางสรรค เกี่ยวกับ เครือขาย โลก ดวย การ ติดตอ สื่อสาร ที่ ขยาย ออกไป ท่ัว พิภพ ของ บรรดา ศิลปน ตางๆ และ นัก วิทยาศาสตร ซึ่ง ถือวา เปน แถวหนา ของ การ ประสาน กัน ที่ ได ใหการ รับรู ตางๆ เกี่ยวกับ ความ จริง ที่ จะ ทำ หนา ที่ ลบรอย พรม แดน แหง ความ เปน ชาติ และ ภาษา ตางๆ ให จาง ลง การ ประนีประนอม เกี่ยวกับ ความ แตกตาง กัน อยาง เดนชัด ระหวาง ภาษา ของ มนุษย ที่ มี ลักษณะ เฉพาะ พิเศษ ของ ทั้งสอง เหลานี้ ( หมาย ถึง” ศิลปะ” และ” ฟสิกส” ) คือ กาว ที่ สำคัญ อันดับ ตอไป ใน การ พัฒนา หอคอย แหง บาเบล เดียว กัน

เรา รูจัก โลก นี้ กัน อยางไร ?

เพื่อ ทำความ เขา ใจ ให ดีขึ้น ถึง ความ สัมพันธ เชื่อม ตอ ระหวาง” ศิลป” กับ” ฟสิกส” พวกเราจัก ตอง ตั้งคำถาม ขึ้น มา แตตน วา “ พวกเรา รูจัก โลก นี้ กัน อยางไร? ” P l a t o ใน งาน เร่ือง R e p u b l i c หรือ” อุตม รัฐ” ได มี การ เปรียบเทียบ

เกี่ยวกับ ภาพ เงา บน ผนัง ถ้ำ อัน มี ชื่อเสียง ของ เขา โดย เสนอ วา พวกเรา ทั้งหมด คลาย ด่ัง นักโทษ ที่ ถูก พันธนาการ อยู กับ ผนัง เตี้ยๆ ใน ถ้ำ แหง หนึ่ง ไม สามารถ ที่ จะ พลิกตัว หรือ หมุนตัว ได และ พวกเขา ตาง เปนพยาน ที่ เห็น ถึง กิจกรรม ทั้งหลาย ของ มนุษย ซึ่ง มี พฤติกรรม เกี่ยวกับ การ ดำรง อยู ของ พวกเขา ตอ หนาไฟ กอง ใหญ. เน่ืองจาก การ ถูก คุมขัง โดย โซตรวน พวกเรา จึง เห็น เพียง แค รูป เงา ที่ สะทอน จาก แสงไฟ ของ ตัวเอง เทา นั้น ผสมปนเป กัน ซึ่ง ได ฉาย เงา มา ทา ทาบ ลง บน ผนัง ดาน ตรงขาม. อุปกรณ หรือ เครื่อง ไม เครื่องมือ ใน การ รับรู ของ เรา บีบบังคับ เรา ให เชื่อถือ ภาพ ของ สิ่ง ตางๆ และ ผูคน ซึ่ง โบกสะบัด ไหวๆ ไปมา เหลานี้ วา เปนความ จริง และ มัน เปน เพียง สิ่ง ที่ มาจาก ขอมูล ขั้น ที่สอง ที่ พวกเรา สามารถ จะ อนุมาน ถึง ธรรมชาติ ของ ความ เปนจริง เทา นั้น

สอง พันป ตอมา หลังจาก P l a t o , R e n e D e s c a r t e s ได กลาว ซ้ำ อีก ครั้งหนึ่ง ถึง ความ แตกตาง กัน อันนี้ ระหวาง ดวงตาภาย ใน ของ จินตนาการ ( I n n e r e y e o f i m a g i n a t i o n ) กับ โลก ภายนอก ของ ส่ิง ตางๆ ( e x t e r n a l o f t h i n g s ) เขา ได แบง แยก จิต ใจ บริสุทธิ์ “ ใน ที่นี้” เก่ียวกับ ความ สำนึก ของ เรา ( r e s c o g i t a n s ) จาก โลก วัตถุวิสัย ( o b j e c t i v e w o r l d ) ซ่ึง“ อยู ขางนอก นั้น” ( o u t t h e r e ) ( r e s e x t e n s a ) และ ประกาศ วา ขอบเขต หรือ อาณาจักร ของ ทั้งสอง นี้ ( โลกภาย ใน และ โลก ภายนอก) แบง แยกออกจาก กัน อยาง ไม อาจ ฝาฝน ได

อะไร คือ ความ จริง ความ จริง คือ อะไร ? ใน คริสตศตวรรษ ที่ 1 8 , I m m a n u e l K a n t ได สนับสนุน ทรรศนะ ของ

P l a t o และ D e c a r t e s เพ่ิมขึ้น ใน งาน เรื่อง C r i t i q u e o f P u r e R e a s o n . K a n t ได อาง ถึงวา พวกเรา ทั้งหมดจัก ตอง มองออก ไปยัง ความ จริง โดย ผาน รอยราว แคบๆ เกี่ยวกับ ความรูสึก ของ เรา, การ ขาด ความ สามารถ ของ เรา ท่ี จะ รูจัก โลก อยาง ตรงไป ตรง มา เปนหนึ่ง ใน ศูนยกลาง ของ ภาวะ ท่ี กลืน ไม เขา คาย ไม ออก มากข้ึน ซึ่ง ดำรง อยู อันนี้ เขา สังเกตเห็น ใน เงื่อนไข ของ มนุษย. ใน งาน ท่ี ถือเปน อนุสาวรีย อีก ชิ้น หนึ่ง ซึ่ง ตั้งชื่อ ไว วา T h e W o r l d a s W i l l a n d R e p r e s e n t a t i o n ( โลก ใน ฐานะ ท่ี เปน เจตจำนง และ ภาพ แทน) A r t h u r S c h o p e n h a u e r ได สรุปความ คิดเห็น เกี่ยวกับ ปรัชญา อันนี้ ใน ประโยค ที่ เปดกวาง อยาง แหลมคม วา “ โลก นี้ ก็ คือ ความคิด ของ ขาพเจา” ( T h e w o r l d i s m y i d e a ) .

ความ สามารถ ท่ี เรา นำมา ใช ใน การ ยึด ฉวย ธรรมชาติ ของ “ สิ่ง

ภายนอก” ( O u t t h e r e ) ก็ คือ จินตนาการ ของ เรา นั่นเอง. บาง ที่ มัน จะ อยู ใน เนื้อเยื่อ ของ สมอง เรา ซึ่ง เรา สราง ความ จริง ที่ แบง แยก กัน อัน หนึ่ง ถูก สรางสรรค โดย ความ สำนึก ที่ ไมปรากฏ เปน รูปราง หรือ ในทาง ความคิด. ความ จริงภาย ใน อันนี้ มิได เชื่อมโยง กับ พ้ืน ที่ ภายนอก และ ดำรง อยู นอกเหนือ จาก ลำดับ การ ของ เวลา. เมื่อ เราหวน รำลึก ถึง วัน เวลา ครั้งหนึ่ง ที่ ริม ชายหาด เรา ได ถักทอ เอา สวนประกอบ ตางๆ ของ วัน นั้น เขา ดวย กัน ซึ่ง มิได ดำรง อยู “ อยาง แทจริง” อีก แลว. เรา สามารถ ที่ จะ วิ่ง ไปสู เหตุการณ ขางหนา และ ยอนหลัง ได โดย งาย พรอมกับ แกไข ปรับปรุง ดวย การ สลับ ปรับ เปลี่ยน ความ เปนไปได ตางๆ ใน สิ่ง ที่ เรา เชื่อ วา มัน ได เกิดขึ้น. มัน เปน ทั้ง สิ่ง ที่ ผิดพลาด และ ลดทอน การ รับรู ของ ปจเจกชน ซึ่ง ความ จริง ทาง ดาน “ ภว วิสัย” ถูก มองเห็น โดย ผาน แวน กรอง หรือ ฟลเตอร ของ อารมณ ความรูสึก ของ แตละบุคคล

ใน เรื่องเลา คลาส สิค ของ ชาวญี่ปุน ที่ ชื่อวา R a s h o m o n ( ราโชมอน) แตละคน ใน เรื่อง ตางๆ ก็ เชื่อม่ัน เกี่ยวกับ ความ จริง ใน เรื่องเลา ของ ตน และ ความ สำนึก, ถา ไม เปน เนื้อหา ที่ คลายคลึง กัน ก็ เปน แถว ยาว ของ ขบวน มด ที่ กำลัง ทำงาน ซึ่งจัก ตอง เคลื่อน ยาย ชิ้นสวน ของโลก ภายนอก ทีละ ชิ้น อยาง ยากลำบาก โดย ผาน โพรง ใตดิน ของ ความรูสึก ตางๆ ถัดจาก นั้น ก็ สราง มัน ขึ้น มา ใน ใหม ใน บาน ทัศน ภาพ ที่ คลาย กับ ภูติ พรายภาย ใน อันนี้ ได เพิ่มเติม “ ความ คิดเห็น ทางจิต” ( m e n t a l o p i n i o n ) รวม กัน เปนหนึ่ง สู การ รับรู ของ ปจเจก แตละคน เกี่ยวกับ วา “ โลก นี้ มัน ทำงาน กัน อยางไร? ”

จาก ” ฉันทา มติ” สู ” กระบวนทัศน” ( ความ จริง ท่ี เปล่ียนไป)

เมื่อ มวล หมู ผูคน ที่ มี ลักษณะ ของ การ วิพากษ วิจารณ ยอมรับ ขอ คิดเห็น อัน หนึ่ง แลว เรา เรียก ขอตกลง ที่ เห็นดวย อัน นั้น วา “ ความ คิดเห็น สวน ใหญ ที่ สอดคลอง กัน” ( c o n s e n s u s - ฉันทา มติ) กลุม ความ คิดเห็น ที่ สอดคลอง กัน ใน บริบท ของ สังคม ได นำ เรา ไปสู การ สราง พรรค การเมือง ตางๆ ขึ้น หรือ ลัทธิ ความ เชื่อ ทาง ศาสนา และ ระบบ ทาง เศรษฐกิจ ตางๆ หุนจำลอง แตละ อยาง ไดรับ การ วางรากฐาน ลง บน ระบบ ความ เชื่อ ที่ยอมรับ กัน เม่ือ อารยธรรม หนึ่ง ได เคลื่อน คลอย มา ถึง ความ คิดเห็น ที่ รวม กัน เกี่ยวกับ วา “ โลก ของ เรา นี้ ทำงาน อยางไร? ” , ระบบ ความ เช่ือ ก็ จะ ไดรับ การ ยกระดับ ขึ้น สู สถานะ อัน สูงสุด ให เปน “ กระบวนทัศน” ( p a r a d i g m ) , หลักฐาน หรือ ขอ สนับสนุน ของ พวกเขา จะ ปรากฏ เปนความ แนนอน ที่ ชัดเจน มาก ซึ่ง จะ ไมมี ใคร พิสูจน มัน อีก ตอไป ไมมี การ ตั้งคำถาม อีก อยาง เด็ดขาด, ขอ สมมุติ ตางๆ เกี่ยวกับ กระบวนทัศน หรือ p a r a d i g m นั้น จะ กลาย เปน หลักการ พื้นฐาน ที่มา กอน เชน สอง บวก สอง มัก จะ เปน สี่ และ มุมฉาก ทุก มุม มัก จะ เทา กัน เสมอ สำหรับ ผู ที่ ม ีความ เชื่อ ทั้งหลาย. สมมุติฐาน อันนี้ ได สราง ฐาน อัน แนนหนา หรือ หมอน หิน ที่ เกี่ยวของ “ ความ จริง” ขึ้น

“ ความ จริง” ( t r u t h ) ไดรับ การ นิยาม โดย A l f r e d N o r t h W h i t e h e a d วา “ คือ ความ สอดคลอง ของ ปรากฏการณ กับ ความ จริง” สิ่ง ที่ ทำ ให ฐาน หิน อัน มั่นคง ของ ความ จริง ตางๆ ล่ืนไถล ก็ คือ ทุก ยุค ทุก สมัย และ ทุก วัฒนธรรม ได นิยาม ความ หมาย ขอยืนยัน อันนี้ ใน วิถีทาง ของ มัน เอง. เม่ือ กาล เวลา เปลี่ยน แปลง ไป กระบวนทัศน หรือ p a r a d i g m หนึ่ง - ก็ ละทิ้ง ฐาน หิน อัน มั่นคง ของ ความ จริง และ ก็ รับ เอา ฐาน หิน อีก อัน หนึ่ง มา ใช – “ ศิลปน” และ” นัก ฟสิกส” นา จะ เปน บุคคล ที่ อยู แถวหนา สุด สำหรับ กิจกรรม นี้

การ ประกบ คู ระหวาง” ศิลป” กับ” ฟสิกส คน บางคน อาจ จะ คัดคาน ที่ จะ ประกบ คู ระหวาง” ศิลป” กับ” ฟสิกส”

, นับ แต การ ที่ ศิลปน นั้น ไม เพียง ที่ จะ เกี่ยวของ กับ ความ จริง ภายนอก เทา นั้น แต ยัง เกี่ยวของ กับ อาณาจักรภาย ใน ของ อารมณ ความรูสึก, ความ ฝน, ปกรณัม โบราณ, มายา คติ, และ เรื่อง ของ จิตวิญญาณ ดวย. สวน วิชา ฟสิกส พยายาม หลีกเลี่ยง อยาง ระมัดระวัง คำพูด ใดๆ ท่ี เกี่ยวกับ ความคิดภาย ใน ซึ่ง สัมพันธ เชื่อม ตอ กับ โลก ภายนอก วิชา ฟสิกส ผูกพัน ตัว ของ มัน เอง กับ สังเวียน ที่ เปนภว วิสัย ของ ความ เคลื่อนไหว, สิ่ง ตางๆ ( วัตถุ) , และ พลังงาน ความ แตกตาง ที่ ดู ตรงขาม กัน นี้ ระหวาง” ศิลป” กับ” ฟสิกส” มัน พรามัว ใน แสงสวาง ของ การ เผยตัว ซึ่ง ถูก นำเสนอ โดย นัก ควอนตัม ฟสิกส ที่ ปรากฏขึ้น มาจาก การ ละลาย ของ รู ปการ ตางๆ ของ แสง ที่ ขัด แยง หรือ ตรง กัน ขาม กัน

ใน ป ค. ศ. 1 9 0 5 A l b e r t E i n s t e i n เสนอ วา แสง สามารถ ดำรง อยู ได ใน รูปทรง ของ อนุภาค อัน หนึ่ง, นั่น คือ, เปน ชิ้นสวน เล็กๆ ของ บางสิ่ง ที่ เรียกวา โปรตอน, สำหรับ ตลอด ระยะเวลา สอง รอย ป แสง ไดรับ การ พิสูจน โดย การ ทดลอง วา เปน คลื่น, ขอเสนอ ของ E i n s t e i n มี นัยยะ วา แสง มี ธรรมชาติ ภายนอก ที่ ดู จะ แตกตาง กัน สอง อยาง กลาว คือ มี แงมุม ที่ ดู เหมือนกับ คลื่น ( w a v e l i k e ) และ อีก แงมุม หนึ่ง เหมือนกับ อนุภาค ( p a r t i c l e l i k e ) . เมื่อ เวลา หมุนเวียน เปลี่ยนไป เปน ศตวรรษ, สิ่ง ที่ เปน รูปลักษณ ซึ่ง นาประหลาด ใจ ของ ความ จริง เกี่ยวกับ ควอนตัม ก็ได เพิ่มพูน ไปสู บทกวีโก อาน ของ เซน ( Z e n k o a n ) เง่ือนปม ของ จิต ใจ ( m i n d - k n o t ) อันนี้ ดู เหมือนวา ไม อาจ ที่ จะ แกไข ได ทั้งนี้ เพราะ กฎเกณฑ ตางๆ ของ ตรรกวิทยา แบบ ประเพณี ไม สามารถ นำมา ประยุกต ใชกับ มัน ได นั่นเอง

T h e o r y o f C o m p l e m e n t a r i t y

ใน ความ เคลื่อนไหว อยาง กลาหาญ กาว หนึ่ง N i e l s B o h r ได สังเคราะห แงมุม ตางๆ ที่ กลับ คา หรือ ตรงขาม กัน เหลานี้ ของ แสง ใน งาน ที่ วาดวย ทฤษฎี เกี่ยวกับ การ เติมเต็ม คู ตรงขาม ให สมบูรณ ( t h e o r y o f c o m p l e m e n t a r i t y ) ป 1 9 2 6 เร่ิมตน ขึ้น ดวย คำพูด งายๆ ธรรมดา. B o h r กลาว วา แสง นั้น ไม ใช เปน คลื่น หรือ อนุภาค อยาง ใด อยาง หนึ่ง แต มัน เปน ทั้ง คลื่น และ อนุภาค ใน เวลา เดียว กัน ความรู เกี่ยวกับ แงมุม ทั้งคู ที่ แตกตาง กัน อยาง แทจริง เหลานี้ คือ สิ่งจำเปน สำหรับ การ อธิบาย ที่ สมบูรณ เกี่ยวกับ แสง หาก ปราศจาก สิ่ง หนึ่ง สิ่ง ใด อีก สิ่ง ก็ จะ ไม สมบูรณ

ดั่ง ที่ ปรากฏ แสง จะ เผย ให เห็น ธรรมชาติ ของ มัน เพียง ดาน หนึ่ง เทา นั้น ใน ครั้งหนึ่งๆ เมื่อไรก็ตาม ที่ นัก วิทยาศาสตร ได เตรียมการ ทดลอง เพื่อ ที่ จะ วัด คลื่น แสง การ กระทำ ที่ เปนอัต วิสัย ใน การ ตัดสิน ใจ เลือก เกี่ยวกับ แผนการ ที่ จะ ทำการ วัด โดย การ ใช วิธีการ บางอยาง จะ มี ผลกระทบ ตอ ผลลัพธ ที่ ตาม มา และ แสง ก็ จะ ตอบสนอง โดย แสดง ออกมา ใน รูป แบบ ของ คลื่น, ปรากฏการณ อยางเดียว กัน จะ เกิด ขึ้นกับ เม่ือไรก็ตาม ที่ นัก วิทยาศาสตร ได เตรียมการ ที่ จะ วัด แสง ออกมา ใน รูป ของ อนุภาค ดวย เชน กัน, ดัง นั้น “ อัต วิสัย” ( s u b j e c t i v e ) ซ่ึง ได ถูก ประณาม จาก วิทยาศาสตร ทั้งปวง ( แต มัน เปน บอน้ำพุ อัน อุดมสมบูรณ ของ การ สรางสรรค งานศิลปะ) จึง ได ถูก ยอมรับ เขา ไปสู ปอมปราการ ที่ คอย พิทักษ อยาง ระมัดระวัง ของ วิชา ฟสิกส แบบ คลาส สิค

โลก แบบ ทวิ นิยม ไม เหมาะสม อีก ตอไป แลว W e r n e r H e i s e n b e r g ซ่ึง เปนเพื่อน รวมงาน ที่ ใกล ชิด ของ B o h

r กลาว สนับสนุน เกี่ยวกบั ความ คิดเห็น ที่ แปลก ประหลาด อันนี้ วา การ แบง แยก โลก ออก เปน ทวิ ลักษณ อัต วิสัย และภว วิสัย ( s u b j e c t a n d o b j e c t ) โลกภาย ใน และ โลก ภายนอก ( I n n e r w o r l d a n d o u t e r w o r l d ) รางกาย และ

4 Arts august 2008

อาน ตอหนา 6

Arts august 2008 5

ArtFileFine Arts News

การ วิจัย ครั้งนี้ ได ทำการ ศึกษา ใน รายละเอียด ท่ี เกี่ยวกับ เรื่องราว และ แบบ แผน ทาง ศิลปะ สถาปตยกรรม ของ เจดีย ชาง ลอม ที่ ปรากฏ อยู ตาม เมือง ตางๆ ของ ประเทศ ไทย จำนวน ทั้งสิ้น ๒๙ แหง ได แก เมือง สุโขทัย ๕ แหง เมือง ศรีสัชนาลัย ๓ แหง เมือง กำ แพง เพชร ๓ แหง เมือง พิษณุโลก ๑ แหง เมือง เชียง ใหม ๕ แหง เวียง กุม กาม ใน เขต จังหวัด เชียง ใหม ๒ แหง เมือง เชียง แสน ๒ แหง เมืองนาน ๑ แหง เมือง แพร ๑ แหง กรุง ศรี อยุธยา ๓ แหง เมือง นครศรีธรรมราช ๑ แหง เมือง สทิงพระ ใน เขต จังหวัด สงขลา ๑ แหง และ เมืองส วี ใน เขต จังหวัด ชุมพร ๑ แหง การ ศึกษา ทำ ให ทราบ วา เจดีย ชาง ลอม นั้น เปน สัญลักษณ อยาง หนึ่ง ที่ แสดง ถึง การ ตั้งมั่น ของ พระพุทธศาสนา นิกาย เถรวาท แบบ ลังกา วงศ และ รูป แบบ ของ เจดีย ชาง ลอม นั้น มี ความ สัมพันธ เกี่ยวของ กับ พระพุทธศาสนา ลังกา วงศ ใน แตละ สำนัก ที่ แพรหลาย เขามา อยู หลายๆ คร้ัง โดย พบ วา รูป แบบ ทาง ศิลปะ สถาปตยกรรม ของ เจดีย ชาง ลอม เหลา นั้น มี อยู ๕ รูป แบบ คือ ๑. เจดีย ทรงกลม ที่ตั้ง อยู บน ฐาน ประทักษิณ ชาง ลอม ๒. เจดีย ทรง ปราสาท ยอด เจดีย ที่ตั้ง อยู บน ฐาน ประทักษิณ ชาง ลอม ๓. เจดีย ชาง ลอม ทรงกลม แบบ ลังกา ๔. เจดีย ชาง ลอม ทรงกลม แบบ ทรง สูง ๕. เจดีย ชาง ลอม แบบ มี ซุม ทิศ ชวงเวลา ของ การ ปรากฏขึ้น ของ เจดีย ชาง ลอม อยู ใน ระหวาง พุทธศตวรรษ ที่ ๑๘ - ๒๑ ซึ่ง จะ สอดคลองกับ การ เผย แพร เขามา ของ พระพุทธศาสนา ลังกา วงศ อยู หลายคร้ัง รูป แบบ ทาง ศิลปกรรม และ สถาปตยกรรม ของ เจดีย ชาง ลอม จะ มี ความ สัมพันธ เกี่ยวของ กับ เหตุการณ ของ การ แขงขัน กัน ระหวาง สำนัก พระพุทธศาสนา ลังกา วงศ สาย สีหล และ สาย รามัญ ที่ เผย แพร เขา ไปยัง เมือง ตางๆ ใน ดิน แดน ประเทศ ไทย ดวย เหตุนี้ เจดีย ชาง ลอม จึง มิได เปน เพียง พระ เจดีย ที่ สรางขึ้น เพื่อ สมมุติ หมาย ให เปน สัญลักษณ ของ พระพุทธองค แต ยังเปน เครื่องหมาย ของ สำนัก พระพุทธศาสนา ลังกา วงศ สาย ตางๆ ที่ แขงขัน กัน เพื่อ ให ไดรับ การ สนับสนุน และ ยอมรับ นับถือ การ ศึกษา ครั้งนี้ ทำ ให ได ทราบ ถึง เรื่องราว ของ พระพุทธศาสนา ลังกา วงศ ที่ แพรหลาย เขา มายัง ดิน แดน ประเทศ ไทย แบบ แผน ทาง ศิลปะ สถาปตยกรรม และ พัฒนาการ ดาน รูป แบบ ของ เจดีย ชาง ลอม ที่ ปรากฏขึ้น

ศิลปะสีน้ำเปดฝกอบรม

ในหอศิลป์ฯ มหาวิทยาลัยเชียงใหม

ความ เปนมาISEA (International Symposium on Electronic Art) เปนการ

ประชุม สัมมนา วิชาการ นานาชาติ เกี่ยวกับ “ศิลปะ อิเล็กทรอนิกส” (Electronic Arts) เริ่ม จัด ขึ้น ตั้งแต ป ค.ศ.1988 ใน ยุค เริ่มตน ของ การ เปลี่ยน ถาย สู การ เปน สังคม “โลกาภิวัตน”. สื่อ ใหม (New Media) ใน ฐานะ สื่อ อิเล็กทรอนิกส ดิจิตอล และ เครือขาย อินเทอรเน็ต ได ถูกปรับ ใชกับ ศาสตร วิชาการ ดาน ตางๆ ไมเวน แมกระทั่ง ใน บริบท ของ วงการศิลปะ ซึ่ง ไดรับ การ นำมาใช เปน เครื่องมือ สำหรับ การ วิพากษ วิจารณ อภิปราย แลกเปลี่ยน ความ คิดเห็น และ ต้ังคำถาม เกี่ยวกับ สังคม

ISEA2008 ครั้ง ลาสุด จัด ขึ้น มา เมื่อ วันที่ 25 กรกฎาคม – 3 สิงหาคม 2551 ท่ีผานมา ณ National University of Singapore (NUS), Singapore Management University (SMU), Nanyang Technological University (NTU) และ National Museum of Singapore ประเทศ สิงคโปร ถือเปน ครั้ง ที่ 2 ใน เอเชีย ซึ่ง ประกอบดวย เนื้อหา 3 สวนหลัก ดังนี้

• การ นำเสนอ ผลงานวิจัย ดาน สื่อ ศิลปะ • การ นำเสนอ นิทรรศการ ส่ือ ศิลปะ และ • กิจกรรม ดาน สื่อ ศิลปะ อื่นๆ

สำหรับ หัวขอ ใน การ จัด สัมมนา วิชาการ ISEA2008 ครั้งนี้ เนน ไป ที่ ปรากฏการณ ของ ความ เหลื่อมล้ำ ไม เทาเทียม กัน ของ การ กระจาย และ การ เพิ่มจำนวน อยาง รวดเร็ว ของ ขอมูล ขาวสาร ใน ยุค โลกาภิวัตน จาก การ ปรากฏตัว ของ เทคโนโลยี ที่ ทันสมัย ซ่ึง กอ ให เกิด ความ แตกตาง และ โครงสราง ที่ มี ความ สลับซับซอน การ แพรกระจาย ของ ขอมูล ขาวสาร ไป ทั่วโลก แต อยางไร ก็ตาม สิ่ง เหลานี้ ไมได เกิดขึ้น อยาง เทาเทียม กัน

การ สราง เทคโนโลยี ให มี ความ แปลกใหม บางครั้ง ก็ ทำใหเกิด การ แบงแยก ระหวาง เทคโนโลยี เกา และ ใหม ที่ มี อิทธิพล ตอ การ ใชชีวิต และ ความคิด สรางสรรค ใน ความ แตกตาง ทาง ดาน สถานการณ ของโลก วาดวย ขอ สังเกต ทาง เทคโนโลยี ไมวา เกา หรือ ใหม นั้น ถือเปน ประเด็น ที่ ลวน แลวแต มี ความ เกี่ยวของ ทาง ประวัติ ศาสตร การเมือง เศรษฐกิจ และ บริบท ทาง ดาน ศิลป วัฒนธรรม ดังนั้น เทคโนโลยี ดังกลาว จึง มี ความ เกี่ยวของ อยาง สลับซับซอน ท้ัง ประโยชน และ โทษ กับ สังคม และ นับเปน ตัวแปร หนึ่ง ของ สังคม ที่ ไม อาจ มองขาม ได

เฉพาะ ใน สวน ของโลก ศิลปะ ปญหา เกี่ยวกับ การ ใช เทคโนโลยี เปนท่ี ถกเถียง กัน มาก วา จะ มี หลักการ ใน การ ประเมิน การ ใช เทคโนโลยี เชิง สรางสรรค ได อยางไร และ ทำ อยางไร จึง จะ ทำให คน สามารถ ใช เทคโนโลยี ได อยาง พินิจ วิเคราะห. ISEA ถือเปน เวที ของ การ ถกเถียง ประเด็น ปญหา ดังกลาว และ หาความ เปนไปได ใน การ ใช เทคโนโลยี ใน ยุค ปจจุบัน เวที หน่ึง และ ประเด็น ที่ ถูก กลาว ขาน เกี่ยวกับ เทคโนโลยี อยาง มาก ก็ คือ มัน ได เปลี่ยนแปลง แนวคิด และ ขอ สังเกต เกี่ยวกับ ศิลป วัฒนธรรม เดิมๆ ของ พื้น ท่ีทาง เทคโนโลยี ไป อยางไร

ปนี้ ISEA ได เชิญ นัก วิจัย ทาง ดาน การ ศึกษา การ ออกแบบ การ คนควา ทดลอง ทาง ศิลปะ ทั่วโลก มา ประชุม กัน ซึ่ง คน เหลานี้ ตาง พยายาม ทำความ เขาใจ ปญหา และ แนวทาง ความ เปนไปได เกี่ยวกับ เทคโนโลยี ใน ภาพ กวาง ตลอด รวมถึง การ ทำงาน ที่ เกี่ยวของ กับ ความ ซับซอน ทาง ประวัติ ศาสตร ศิลป วัฒนธรรม สังคม การเมือง และ บริบท ทาง เศรษฐกิจ ที่ มี ผลกระทบ ตอ พื้นที่ การ ปฏิสัมพันธ ในดาน เทคโนโลยี ตอ ประเด็น ขางตน และ ผลลัพธ ที่ ออกมา หลัง การ ประชุม เทาที่ สังเกต นับ ได วา เปนไป อยาง นาพอใจ ทั้ง ใน เชิง วิพากษ วิจารณ การ ได รับรู ขอเท็จจริง และ ความ กาวหนา ในดาน ความ รวมมือกัน มากข้ึน ใน อนาคต

สวน ของ สาขาวิชา ส่ือ ศิลปะ และ การ ออกแบบ (Media Arts and Design) ซึ่ง เปน หลักสูตร รวม ระหวาง คณะ วิจิตรศิลป, คณะ วิศวกรรมศาสตร, คณะ สื่อสาร มวลชน, และ วิทยาลัย ศิลปะ สื่อ และ เทคโนโลยี มหาวิทยาลัย เชียงใหม ซึ่ง ได จัด ตั้งขึ้น เปน แหง แรก ในประเทศ ไทย ใน ปนี้ พวกเรา ใน ฐานะ คณาจารย สาขา ส่ือ ศิลปะ และ การ ออกแบบ ใน สวน ของ คณะ วิจิตรศิลป รวมถึง ผูบริหาร หลักสูตร ซึ่ง เปน ตัวแทน จาก คณะ ส่ือสาร มวลชน คณะ วิจิตรศิลป และ วิทยาลัย ศิลปะฯ ได รับเชิญ ให เขารวม สังเกตการณ และ นำเสนอ ผลงาน วิชาการ นานาชาติ ISEA 2008 โดยเฉพาะ ใน สวน ที่ ได เขารวม บน เวที วิชาการฯ ครั้งนี้ ได นำเสนอ ประเด็น หัวขอ ที่ นาสนใจ 2 เรื่อง คือ

1. Media Arts and Design - New Space for Thinking (Thailand) (ส่ือ ศิลปะ และ การ ออกแบบ – พ้ืนท่ี ใหม ทาง ความคิด (ประเทศ ไทย)

2. What Can We Learn From Street Scenario(อะไร ที่ เรา สามารถ เรียนรู ได จาก บน ทองถนน)

เจดียชางลอมกับพระพุทธศาสนาลังกาวงศในประเทศไทย

ศ. สุรพล ดำริหกุล

1. Media Arts and Design - New Space for Thinking (Thailand) สรุป สาระสำคัญ การ นำเสนอ: Media Arts ในประเทศ ไทย เริ่มตน จาก งานศิลปะ “เชียงใหม จัด วาง สังคม” เม่ือ กวา สิบ ป ที่แลว ซึ่ง จัด ขึ้น โดย คณาจารย คณะ วิจิตรศิลป รวมกับ ศิลปน จาก ทองถิ่น สวนกลาง และ

นานาชาติ ถือไดวา เปนความ เคลื่อนไหว ของ วงการศิลปะ ที่ มี แนวความคิด จุดประกาย ให กับ คน ทำ งานศิลปะ วา ศิลปะ สามารถ อยู ได ทุกที่ มิใช สิ่ง ประดิษฐ ที่อยู แต เฉพาะ ใน หอศิลป หรือ สถาบัน ทาง ศิลปะ เทานั้น ดวย เหตุนี้ ศิลปะ จึง เปน สวนหนึ่ง และ อยู รวมกัน กับ สังคม ได ไม แปลกแยก แตกตาง ไปจาก ชีวิต ธรรมดา จาก จุด นี้ เอง จึง เกิด พื้นที่ ใหม สำหรับ การ คิด ใหมๆ ทาง ศิลปะ

ประจวบ กับ เทคโนโลยี สมัยใหม โดยเฉพาะ ทาง ดาน ดิจิตอล ได เขามา มี บทบาท ตอ วิถี ชีวิต ประจำวัน ศิลปน จึง นำ เทคโนโลยี เหลานี้ มา เปน เครื่องมือ สำหรับ สรางสรรค งานศิลปะ เพื่อ ตั้งคำถาม วิพากษ วิจารณ ปรากฏการณ ใน สังคม รวมทั้ง ผลิต ศิลปกรรม ที่ มี คุณคา ความ งาม อยาง ใหม และ นี่ คือ แนวคิด ใหม และ เปน จุด เริ่มตน ของ การ เกิด หลักสูตร สาขาวิชา สื่อ ศิลปะ และ การ ออกแบบ (Media Arts and Design) ในประเทศ ไทย ขึ้น เปน ครั้งแรก จากนั้น เปนการ นำเสนอ ผลงานวิจัย และ ผล งานศิลปะ ของ คณาจารย และ นักศึกษา ที่ สอดคลองกับ แนวทาง ดังกลาว โดย ภาพรวม

2. What Can We Learn From Street Scenario

สรุป สาระสำคัญ การ นำเสนอ: มี การ เสนอ ผลงานวิจัย ศิลปะ โดย อุปมา อุปมัย ศิลปน ไทย เสมือน สุนัข ขางถนน ใน เวที ศิลปะ นานาชาติ ที่ บางครั้ง ไมมี ความ สำคัญ ใดๆ ใน สายตา เวที โลก แต ศิลปน ไทย ก็ มี ความ สามารถ ถา เมื่อไหร ที่ ศิลปน ไทย ลุกขึ้น มา ทำ ผล งานศิลปะ ซึ่ง มี ความ แปลกใหม แตกตาง ก็ สามารถ เปลี่ยน กระบวนทัศน ทาง ดาน ศิลปะ โลก ได ศิลปน ไทย ก็ จะ ไดรับ การ ยอมรับ และ ไดรับ การ หยุด ดู เชนกัน เหมือนกับ สุนัข ขางถนน ซึ่ง ถา เมื่อไหร มัน ลุกขึ้น และ ขาม ถนน รถ ที่ วิ่ง ไปมา ก็ ตอง หยุด รอ จนกวา มัน จะ ขาม ไป นอกจากนี้ ยัง จำลอง ให เห็น ถึง ความ เปนมา ของ ศิลปน ไทย ตั้งแต อดีต จนถึง ปจจุบัน และ แนวโนม บทบาท ของ ศิลปน ไทย ใน อนาคต รวมถงึ ความ เปนไปได ตางๆ หาก ไดรับ การ สนับสนุน และ ศิลปน ทั้งหลาย ทำงานหนัก อยาง เพียงพอ

นอกจากนั้น ยังมี หัวขอ งานวิจัย และ การ บรรยาย ท่ี นาสนใจ อีก กวา 500 หัวขอ ใน การ นำเสนอ ครั้งนี้ โดย กระจาย จัด ไปยัง มหาวิทยาลัย ชั้นนำ ใน สิงคโปร อัน ไดแก National University of Singapore (NUS), Singapore Management University (SMU) และ Nanyang Technological University

นอกจาก ISEA จะ จัดให นำเสนอ ผลงานวิจัย ทาง ดาน สื่อ ศิลปะ แลว ยัง คัดเลือก ผลงาน สื่อ ศิลปะ จาก ศิลปน ทั่วโลก จัดแสดง ใน National Museum of Singapore มี ผล ศิลปะ ที่ สราง ผลงาน จาก สื่อ ใหม เชน สื่อ ภาพ และ เสียง สื่อ อิเล็กทรอนิกส สื่อ ดิจิตอล สื่อ ประสม (ภาพ เสียง กลิ่น) และ สื่อ เชิง โตตอบ มากมาย

สวน กิจกรรม อื่นๆ ที่ นักศึกษา จาก สาขา สื่อ ศิลปะ และ การ ออกแบบ นาย ทวี พัฒน แพร เงิน ไดรับ การ คัดเลือก เปน ตัวแทน ประเทศ ไทย ให เขารวม กิจกรรม โดย คัดเลือก จาก 16 ประเทศ ทั่วโลก ชื่อ โครงการ 6th Asia-Europe Art Camp Ludic Times: The Art of Gaming ตั้งแต วันที่ 22-29 กรกฎาคม 2551

หอนิทรรศการศิลปวัฒธรรม มหาวิทยาลัยเชียงใหมจัดกิจกรรม อบรมการวาดภาพหุนน่ิง ทิวทัศน และทฤษฏีศิลปขั้นพื้นฐาน ดวยเทคนิคสีน้ำ เหมาะสำหรับผูเริ่มตน นักเรียน นักศึกษา และบุคคลทั่วไป

ระหวางวันที่ 6 กันยายน – 5 ตุลาคม 2551 ทุกวันเสาร – อาทิตย เวลา 9.00-12.00 จำนวน 10 ครั้ง คาอบรม 2,500 บาท รวมอุปกรณวิทยาการ คณาจารยคณะวิจิตรศิลป มหาวิทยาลัยเชียงใหม และ ศิลปนรับเชิญ

สรุปวง เสวนา สื่อ ใหม(new media) สิงคโปร

วีระพันธ จัน ทรหอ ม

ใน ชวงเวลา ที่ แตกตาง กัน รูป แบบ ของ เจดีย ชาง ลอม นั้น มี ความ สัมพันธ เกี่ยวของ กับ การ เผย แผ เขามา หลายๆ ครั้ง ของ สำนัก พระพุทธศาสนา ลังกา วงศ สาย สีหล ที่ มาจาก เกาะ ลังกา และ สาย รามัญ จาก เมือง พัน หรือ เมืองมะ ตะบัน ซึ่ง ได นำ เอา แบบ แผน ทาง ศิลป วัฒนธรรม เขามา ดวย แม วาการ วิจัย ครั้งนี้ จะ เปนการ ศึกษา ใน สวน ที่ เกี่ยวของ กับ รูป แบบ ทาง ศิลปกรรม และ สถาปตยกรรม ของ เจดีย ชาง ลอม ตลอดจน เรื่องราว ที่ เกี่ยวของ กับ ประวัติ ของ พระพุทธศาสนา ท่ี เผย แผ เขา มาสู ดิน แดน ประเทศ ไทย แต ความรู ที่ ไดรับ ที่ เกี่ยวกับ ประวัติ ศาสตร บานเมือง ทั้ง ในทาง การเมือง สังคม และ วัฒนธรรม นั้น นา จะ ชวย เสริม ให เรื่องราว ทาง ประวัติ ศาสตร ของ ชาติ บานเมือง มี ความ สมบูรณ มาก ย่ิงขึ้น รายงาน การ วิจัย ฉบับ นี้ ขณะนี้ สำนักพิมพ แหง จุฬา ลง กรณ มหาวิทยาลัย กำลัง ดำเนินการ จัดพิมพ เพื่อ เผย แพร ตอไป คาด วาการ จัดพิมพ จะ แลวเสร็จภาย ใน ปลายป 2 5 5 1 น้ี Re

search

เพื่อ สงเสริม ให เยาวชน ได ใชเวลา วาง ให เปน ประโยชน และ เพิ่มพูน ทักษะ ดาน ศิลปะ แขนง ตางๆ เปด รับสมัคร นักเรียน ที่ มีอายุ ระหวาง 5-12 ป ชั้นอนุบาล 3 ถึง ชั้นประถม ป ที่ 6 รับสมัคร ตั้งแต บัดนี้ เปนตนไป ถึง 10 ตุลาคม 2551 (รับ จำนวน จำกัด) ขอรับ ใบสมัคร และ สอบถาม รายละเอียด ไดที่ สำนักงาน เลขานุการ คณะ วิจิตรศิลป มหาวิทยาลัย เชียงใหม โทรศัพท/โทรสาร 053-944805, 053-211724, 081-6811421, 086-1900699 ใน วัน และ เวลา ราชการ Download ใบสมัคร ไดที่ www.finearts.cmu.ac.th คา สมัคร พรอม อุปกรณ และ อาหารวาง 1,000 บาท

เปดฝกอบรมศิลปะสำหรับเด็กคณะ วิจิตรศิลป มหาวิทยาลัย เชียงใหม จัด โครงการ ฝกอบรม ศิลปะ สำหรับ เด็ก ชวง ปด ภาคเรียน ระหวาง วันที่ 13-24 ตุลาคม 2551 (ไมเวน วันหยุด ราชการ) รวม 11 วัน เวลา 9.00-12.00 น. ณ หอ นิทรรศการ ศิลปวัฒ ธรรม มหาวิทยาลัย เชียงใหม ถ.นิมมานเห มิ นทร ต.สุ เทพ อ.เมือง จ.เชียงใหม (ตรงขาม ตลาด พะยอม)

Arts august 2008 5

รับสมัคร ตั้งแต บัดนี้ เปนตนไป ถึง 10 ตุลาคม 2551 (รับจำนวนจำกัด) ขอรับ ใบสมัครและ สอบถาม รายละเอียด ไดที่ สำนักงาน เลขานุการ คณะ วิจิตรศิลป มหาวิทยาลัย เชียงใหม โทรศัพท/ โทรสาร 053-944805, 053-211724, 081-6811421, 086-1900699 ใน วัน และ เวลา ราชการ Download ใบสมัคร ไดที่ www.finearts.cmu.ac.th

6 Arts august 2008

โดย ทั่วไป แลว ศิลปะ นั้น จะ ลวงหนา มา กอน การ ปรับปรุง แกไข ตางๆ ทาง ดาน วิทยาศาสตร เกี่ยวกับ เรื่องราว ของ ความ จริง. โดย ปกติ ภายหลัง จาก การ พัฒนา ปรับปรุง เหลานี้ แลว มัน จะ ถูก นำเสนอ ใน นิตยสาร ตางๆ ทางวิชาการ เก่ียวกับ ฟสิกส ศิลปน จะ สรางสรรค จินตภาพ ตางๆ ตอไป ซ่ึง จะ สอดคลองกับ ความ เขา ใจ อยาง ถอง แท เหลานี้ แต อยางไร ก็ตาม จาก การ สืบคน ชีวประวัติ บุคคล จาก จดหมาย หลาย ฉบับ ของ ศิลปน คำ วิจารณ และ ขอ คิดเห็น, การ สนทนา, ได เผย ให เห็นวา บรรดา ศิลปน ทั้งหมด ไมเคย รับรู เกี่ยวกับ ผลงาน ของ พวกเขา เลย วา สามารถ จะ ไดรับ การ นำไป ตีความ และ ให ความ สวาง แก ความ เขา ใจ อัน ลึกซึ้ง ของ วิทยาศาสตร ใหมๆ ได ใน เรื่อง ธรรมชาติ ของ ความ จริง. บรรดา ศิลปน ยังคง สรางงาน กัน ตอไป อยาง ตอเนื่อง โดย ลำพัง ดวย อัจฉริยภาพ ของ พวกเขา และ ได คลอด เอา สัญลักษณ ตางๆ ออกมา ซ่ึง ได ชวย พวก ท่ีเหลือ อยาง พวกเรา( คือ บรรดา นัก วิทยาศาสตร ทั้งหลาย) ได ยึด จับความ หมาย เก่ียวกับ แนวความคิด ใหมๆ พวก นั้น แม ศิลปน อาจ ไมได บัญญัติ สูตร หรือ กำหนด อะไร ขึ้น มา เปนระบบ ใน เชิง สติปญญา เลย ก็ตาม

หลักการ เดียว กัน นี้ ถือวา เปนจริง ดวย ในทาง กลับ กัน ใน การ คนพบ ของ นัก ฟสิกส โดย ปกติ แลว พวกเขา ไม ใครรู อะไร เกี่ยวกับ ภาพเขียน ตางๆ ที่ ทำ มา กอน ลวงหนา โดย ศิลปน ทั้งหลาย แทบ จะ ไมเคย มี นัก ฟสิกส คน ใด สนทนา ถึง การ กาวหนา อยาง สำคัญยิ่ง ใน วิทยาศาสตร ของ พวกเขา โดย ยอมรับ ศิลปน คน หนึ่ง คน ใด วา มี อิทธิพล ซึ่ง ลวงหนา มา กอน พวกเขา. ถึงอยางไร ก็ตาม มิตรภาพ ตางๆ อยาง ลึกซึ้ง เปน จำนวน มาก ตลอดมา ใน ชวงเวลา ประวัติ ศาสตร ระหวาง ” ศิลปน” และ “ นัก วิทยาศาสตร” , ลักษณะ ของ การ ปฏิวัติ ใน ศิลปะ และ ผลงาน ใน วิชา ฟสิกส จะ ดูเหมือน แยกออกจาก กัน โดยเฉพาะ P i c a s s o และ E i n s t e i n ผู ซึ่ง ขาพเจา จะ แสดง ให เห็น ถึง การ มี สวน ใน ทัศน ภาพ รวม กัน( ใน บทความ ชิ้น ตอไป) ทั้งคู ไมเคย พบปะ กัน เลย หรือ แม แต จะ แสดง ให เห็นวา สน ใจ ใน งาน ของ กัน และ กัน แต ประการ ใด งานศิลปะ ของ อารยธรรม ตะวันตก

ผลงาน ทาง ดาน ทัศนศิลป นั้น ไมได ดำรง อยู อยาง เปนอิสระ จาก ดนตรี, การ ละคร, กวีนิพนธ, วรรณคดี, ปรัชญา, และ สถาปตยกรรม, ขาพเจา จะ ถักทอ เสน ใย เหลานี้ เขาไป ใน สิ่งทอ หรือ โครงสราง ของ t h e s i s ( ขอสรุป) นี้ อยาง เหมาะสม แต อยางไร ก็ตาม สาย ใย ทาง ความคิด ที่ เปน แกนกลาง ใน ที่นี้ คือ งาน ทาง ดาน ทัศนศิลป ของ อารยธรรม ตะวันตก ถือเปน ฉากหลัง ของ วิชา ฟสิกส. กลุม ดาย ท่ี พัน กัน อันนี้ สามารถ ไดรับ การ คลี่ คลาย ออกมา เพื่อ ตาม แกะรอย ยอนกลับ ไปได โดย ผาน ยุคสมัย ยุค เมโสโปเต เมีย โบราณ, อียิปต, กรีก, และ ถัดจาก น้ัน คือ โรม ตามลำดับ

สาย ใย ทาง ความคิด นี้ ดูเหมือน จะ ถูก ทำ ให แตกออก ใน ชวง ระหวาง ภาวะ การ แตกตัว ของ ยุคมืด ( D a r k A g e s ) แต ใน ยุค แหง ค่ำคืน นั้น มัน ยังคงมี การ ปนดาย หรือ เสน ใย เหลานี้ ตอมา ซึ่ง เรา ไมได สังเกตเห็น สวน ใหญ ใน ยุโรป และ ได ปรากฏตัว ออกมา อีกครั้ง ใน ยุคกลาง ( M i d d l e A g e s ) จนกระทั่ง, คลาย กับ การ เกิดขึ้น ของ นก ฟนิคซ ( p h o e n i x คือ นก ขนาด ใหญ ที่ สวยงาม ใน ตำนาน มีอายุ 5 0 0 - 6 0 0 ป มัน เผา ตัวเอง ให ตาย และ จากเ ถา ถาน นั้น มัน จะ กลับ ฟนคืน ชีวิต ได อีก) , มัน ได ปรากฏขึ้น มา ใหม อีกครั้ง ดวย ความ รุงโรจน ใน สมัย เรอ เนสซ องค วัฒนธรรม ที่ พวกเรา เรียกวา ประเพณี แบบ ตะวันตก ตอจาก น้ัน ได แพรกระจาย คลาย ตาขาย ออกไป ครอบคลุม พื้น ที่ ตางๆ อยาง กวางขวาง จนกระทั่ง โอบลอม ทั่ว ทั้งหมด ของ ทวีปยุโรป และ อเมรกิา

ธาตุ แท ของ สรรพสิ่ง ใน จักรวาล

เพื่อ ที่ จะ สรางสรรค บริบท หนึ่ง อัน จะ นำมาซ่ึง การ สนทนา กัน ถึง ผลงาน สวนตัว ของ ศิลปน และ สืบคน ดู วา ผลงาน เหลานี้ มัน สัมพันธ กัน อยางไร กับ ทฤษฎี ตางๆ ทาง ดาน ฟสิกส เรา จะ ตอง เริ่มตน ขึ้น โดย ยอนกลับ ไปยัง ยุคกรีก โบราณ, ณ ที่ แหงนี้ ขอ สนับสนุน ตางๆ เปน จำนวน มาก เกี่ยวกับ คุณคา ของ เรา ใน ปจจุบัน และ ระบบ ความ คิดได กอ กำเนิด ขึ้น อันนี้ ไม เหมือนกับ ผูกอตั้ง ที่ ยิ่ง ใหญ ทาง ดาน ศาสนา สำคัญๆ ของโลก, บรรดา นัก คิด ชาวกรีก ใน ยุค แรกๆ น้ัน เริ่มตน การ สืบสวน ของ พวกเขา โดย ต้ัง สมมุติฐาน วา “ ส่ิง ทั้งมวล” ( u n i v e r s e ) อัน ประจักษ แจง และ หลากหลาย นั้น เกิดขึ้น มาจาก หลักการ เดียว ของ จักรวาล ( c o s m i c ) ที่ ไม อาจ แบง แยก ได.

วิญญาณ ( b o d y a n d s o u l ) ไม อาจ ท่ี จะ เหมาะสม หรือ ทำได อีก ตอไป แลว. . . วิทยาศาสตร ธรรมชาติ ไม อาจ ท่ี จะ พูด ถึง หรือ อธิบาย ธรรมชาติ กัน อยาง งายๆ ได มัน เปนเรื่อง ของ การ มี บทบาท รวม กัน ระหวาง” ธรรมชาติ” และ” ตัว ของ เรา เอง” ตาม ท่ี ฟสิกส สมัย ใหม ที่ทำการ สังเกต และ ตรวจสอบ อยาง ใด อยาง หนึ่ง ได ถูก ทำ ให เชื่อมโยง กัน. อาณาเขตภาย ใน ของ ความคิด ใน เชิงอัต วิสัย ( s u b j e c t i v e t h o u g h t ) ปรากฏออกมา เปนการ เชื่อม ตอ กัน อยาง ใกล ชิดกับ ขอบเขต ของโลก ภายนอก ของ ความ เปนจริง ตางๆ ทางภว วิสัย ( o b j e c t i v e f a c t s )

J o h n W h e e l e r หน่ึง ใน นักศึกษา ของ B o h r ภายหลัง ตอมา ได อธิบายความ เปน ทวิ นิยม ( d u a l i t y ) ของ B o h r และ เสนอ เร่ือง “ จิต ใจ” และ” จักรวาล” ( M i n d a n d U n i v e r s e ) เหมือนกับ” คลื่น” และ” อนุภาค” , ได สราง คู ประกอบ ที่ เสริม กัน ให สมบูรณขึ้น มา อีก คู หนึ่ง ทฤษฎี ของ W h e e l e r เสนอ ถึง ความ เชื่อมโยง กัน ระหวาง” อาณาเขตภาย ใน ของ ความ สำนึก ( M i n d ) ” และ “ ความ สัมพันธ กัน ของ มัน กับ โลก ภายนอก ของ ผัสสะ ( U n i v e r s e ) ตาม ทฤษฎี ของ W h e e l e r “ จิต ใจ” และ” จักรวาล” ( M i n d a n d U n i v e r s e ) ได ถูก หลอม รวม เปนกอน เดียว กัน อยาง แยก ไม ออก

จิต ใจ และ จักรวาล : ศิลปะ และ ฟสิกส ใน คัมภีร T a l m u d ( ธรรมนูญ ศาสนา โบราณ ของ ชาวยิว) ได แสดง

ถึง ความ สัมพันธ ที่ ละเอียดออน อันนี้ ใน พระคัมภีร เกา ทาง ศาสนา เรื่อง หนึ่ง เกี่ยวกับ การ สนทนา กัน ระหวาง พระผูเปนเจา กับ อับราฮัม. พระผูเปนเจา ทรง เร่ิมตน ขึ้น ดวย การ ตรัส ตำหนิ อับราฮัม วา “ ถา มัน ไม ใช สำหรับ ฉัน แลว ละ ก็, เจา ก็ จะ ไมมี อยู” หลังจาก ช่ัวขณะ ของ การ สะทอน ออก ทาง ความคิด. อับราฮัม ได ตอบ ออกมา อยาง สุภาพ ออนโยน วา “ ใช ขอรับ, องค พระ ผู ประเสริฐ, และ สำหรับ อัน นั้น ขา พระองค จึง รูสึก ซาบซ้ึง เปน ยิ่งนัก และ รูสึก ขอบ พระคุณ เหนือ เกลา แต อยางไร ก็ตาม ถา มัน ไม ใช เพราะ ตัว ขา พระองค แลว ละ ก็ พระองค ผู สูงสุด ก็ จะ ไม เปน ที่ รูจัก”

ดวย เหตุ ใด เหตุ หนึ่ง ใน ความ ลึกลับ ที่ ยิ่ง ใหญ ของ จักรวาล ความ สำนึก ของ มนุษย สามารถ ที่ จะ ตั้งคำถาม ตอ ธรรมชาติ และ คำ ตอบ นั้น จะ ยอนกลับมา เปน สิ่ง ที่ สามารถ เขา ใจ ได จริงๆ บางที ดั่ง ที่ W h e e l e r เสนอ แนะ ท้ังสอง คือ” จิต ใจ” และ” จักรวาล” ( M i n d a n d U n i v e r s e ) เปน แงมุม ธรรมดา งายๆ ของ ระบบ ที่ เปน คู ( b i n a r y s y s t e m ) . “ ศิลป” และ” ฟสิกส” อาจ ถูก มองวา เปน กามปู คู หนึ่ง “ จิต ใจ” ( t h e M i n d ) สามารถ นำมา ใช ยึด ฉวย ธรรมชาติ เกี่ยวกับ ภาพลักษณ ที่ เสริม กัน ให สมบูรณ ของ W h e e l e r ได, นั่น คือ “ จักรวาล” ( U n i v e r s e )

P r i n c i p l e o f S y n c h r o n i c i t y

ใน เวลา เดียว กัน นัก ฟสิกส ควอนตัม ก็ เริ่ม ที่ จะ ดิ้นรน ปลุกปล้ำ กับ ทฤษฎี เกี่ยวกับ การ เสริม เติมเต็ม ให สมบูรณ ( t h e o r y o f c o m p l e m e n t a r i l y ) ของ B o h r ซ่ึง ไมได เปนไป ใน ลักษณะ ของ วิทยาศาสตร แบบ คลาส สิค และ ดู เหมือนวา จะ มี พรม แดน ที่ ติดตอ กับ เรื่อง ของ จิตวิญญาณ. นัก จิตวิทยา ชาว สวิสส C a r l J u n g ได ประกาศ และ ทำการ เผย แพร ทฤษฎี ของ เขา เกี่ยวกับ ความ สอดคลอง ที่ เปนจังหวะ เดียว กัน ( t h e o r y o f s y n c h r o n i c i t y ) ซ่ึง เปนผล ท่ี ตาม มาภาย ใน ประสบการณ ของ มนุษย ที่ คลายคลึง กับ ความคิด เรื่อง ควอนตัม ของ B o h r , J u n g ไมยอม รับคำ สอน แบบ จารีต เกี่ยวกับ ความ สัมพันธ ของ เหตุ และ ผล

เขา ได เสนอ วา เหตุการณ ของ มนุษย ทั้งหมด มัน ผสมผสาน กัน บน ผืน ระนาบ เดียว กัน ซ่ึง พวกเรา มิได มี ความ เปน สวน ตัวอยาง แจมชัด ดัง นั้น นอกเหนือ จาก เหตุ และ ผล ( c a u s e a n d e f f e c t ) ท่ี ธรรมดา นาเบื่อ นี้ แลว เหตุการณ ของ มนุษย ได ถูก นำไป รวมกับ มิติ หนึ่ง ที่ สูงข้ึน ไป. หลักการ เกี่ยวกับ ความ สอดคลอง ท่ี เปนจังหวะ เดียว กัน ( p r i n c i p l e o f s y n c h r o n i c i t y ) และ การ เสริม เติมเต็ม ให สมบูรณ ( c o m p l e m e n t a r i t y ) เปนการ เชื่อม ตอ กัน ระหวาง ดิน แดน ตางๆ ที่ แยกออกจาก กัน อยาง แทจริง ของ” โลก ทางจิต” กับ” โลก ทางกายภาพ” ( p s y c h e a n d p h y s i c a l w o r l d ) ซ่ึง ได นำมา ใชกับ การ เชื่อมโยง กัน ระหวาง” ศิลป” กับ” ฟสิกส” ดวย Z e i t g e i s t - t h e s p i r i t o f t h e t i m e

ใน ภาษา เยอรมัน ได หุมหอ ไอเดีย หรือ ความคิด นี้ เขา ไว ใน คำ วา Z e i t g e i s t ซ่ึง โชค ไมดี ที่ ไมมี คำ ใน ภาษา อังกฤษ โดดๆ ท่ี มีความหมาย เทา กัน แต ความ หมาย ของ มัน ก็ คือ “ จิตวิญญาณ ของ หวงเวลา นั้น” ( t h e s p i r i t o f t h e t i m e ) ( t h e m i n d o f t h e t i m e ) เม่ือ การ คนพบ ตางๆ ใน ขอบเขต ท่ี ไม สัมพันธ กัน เริ่มตน ปรากฏข้ึน ใน เวลา เดียว กัน นั้น ราวกับวา มัน ได ถูก ทำ ให เชื่อมโยง กัน, แต สาย ใย ที่ ผูก โยง มัน ตางๆ มิได เปนไปตาม เหตุ ปจจัย อยาง ชัดเจน, ถัดจาก นั้น ผู แสดง ความ คิดเห็น ตางๆ ได อาศัย คำ ประกาศ เก่ียวกับ การ มี อยู ของ a z e i t g e i s t ( t h e s p i r i t o f t h e t i m e - จิตวิญญาณ ของ หวงเวลา น้ัน)

เดิมที ได มี การ ใช ทฤษฎี เกี่ยวกับ การ เสริม เติมเต็ม กัน ให สมบูรณ ( t h e o r y o f c o m p l e m e n t a r i l y ) เพ่ือ รวม เอา แงมุม ที่ ตรงขาม และ ขอสรุป ที่ ดูเหมือน จะ ขัด แยง ของ แสง เขา ไว ดวย กัน. B o h r ได ดำเนินการ สู หลักการ ในทาง ปรัชญา ของ เขา ให กวางขวาง ออกไป เพ่ือ รวม คู ตรงขาม อื่นๆ ดวย. บทความ ชิ้น น้ี เปนเรื่อง ท่ี เกี่ยวกับ การ เสริม เติมเต็ม กัน ให สมบูรณ ของ” ศิลป” กับ” ฟสิกส” ( t h e c o m p l e m e n t a r i t y o f a r t a n d p h y s i c s ) และ หนทาง ท่ี ขอบเขต ของ ความรู ทั้งสอง น้ี เกี่ยวพัน กัน อยาง แนบชิด เพ่ือ กอ รูป โครงราง ตาขาย บน สิ่ง ซึ่ง พวกเรา ทั้งหมด สามารถ ที่ จะ ปน ให สูงขึ้น ไป อีก นิด เพ่ือ ที่ จะ สรางภาพ หรือ ทรรศนะ ของ เรา เกี่ยวกับ ความ จริง เพิ่ม มากขึ้น. การ ทำความ เขา ใจ การ เชื่อมโยง กัน อันนี้ จะ ยกระดับ ความ ซาบซึ้ง ของ เรา ใน เรื่อง ที่ เกี่ยวกับ ความ สำคัญมากๆ ของ ศิลปะ และ ลึก ลง ไป ใน ความรูสึก ของ เรา เกี่ยวกับ ความ ประหวั่น พรั่นพรึง ตอหนา ความคิด ตางๆ ของ ฟสิกส สมัย ใหม

“ ศิลป” และ” ฟสิกส” , คลาย กับ” คลื่น” และ” อนุภาค” ตาง ก็ คือ ทวิ นิยม ที่ หลอม รวม กัน เปนกอนๆ หน่ึง มัน เปนความ แตกตาง กัน ธรรมดา สอง อยาง แต ก็ เปน ดาน ที่ เสริม เติมเต็ม ให กัน อยาง สมบูรณ ใน คำ อธิบาย เก่ียวกับ โลก การ หลอม รวม กัน เปนหน่ึง ของ ศิลปะ และ ฟสิกส จะ ใหกำเนิด หรือ คลอด ความรูสึก รู ทราบ มากขึ้น ใน เชิง สังเคราะห ซ่ึง เริ่มตน ดวย ความ สงสัย แต จบลง ดวย ความ มี สติปญญา ศิลปะ นำหนา มา กอน การ คนพบ ทาง ดาน ฟสิกส

ความ สัมพันธ กัน ระหวาง ศิลปะ ของ ยุคสมัย หนึ่ง และ วิชา ฟสิกส ที่ มาทีหลัง กลาย เปน สิ่ง ที่ ชัดเจน มากข้ึน เม่ือ เรา ตรวจสอบ ยอนหลัง ขอ ให เรา ลองหวน มอง กลับ ไปยัง สมัยค ลา สิค กรีก ท้ังหมด บางครั้ง ยุคสมัย อัน เชื่องชา ดำรง อยู หลาย รอย ป สวน ยุค อื่นๆ อาจ ดำรง อยู เพียง แค ไม กี่ ทศวรรษ เทา น้ัน. ใน ศตวรรษ น้ี เหตุการณ ทั้งหลาย บัง เกิดขึ้น พรอมๆ กัน ระหวาง ศิลปะ และ ฟสิกส ซ่ึง อันนี้ มัน เกิดขึ้น มา ตั้ง แต เริ่มตน ทศวรรษ แรก เลย ทีเดียว ขอบเขต ของ ความรู ทั้งสอง ได ระเบิด ออก และ แพรกระจาย เขา ไปสู ทิศทาง ใหมๆ อยาง มากมาย

แตละ สวน, ( หนวย) , พยายาม ท่ี จะ สืบเสาะ รองรอย ยอน ประสบการณ ทั้งหมด กลับ ไปยัง ธาตุ แท ดั้งเดิม อัน หนึ่ง, ใน ชวง ราวๆ 5 8 0 ปกอน คริสต ศักราช, T h a l e s แหง M i l e t u s ( 6 2 4 B C – c a . 5 4 6 B C ) นัก ปรัชญา คน แรก, ประกาศ วา ธาตุ แท ขั้น ปฐม ของ สรรพสิ่ง ทั้งหมด ก็ คือ “ น้ำ” . สวน H e r a c l i t u s เกือบ จะ โดย ทันที ที่ แสดง ความ ไม เห็นดวย, เขา ประกาศ วา ธาตุ แท ดั่ง เดิม ที่สุด นั้น คือ “ ไฟ” . และ ตอมา ไมนาน เสียง ของ นักปราชญ คน อื่นๆ ได แสดง ความเห็น ของ ตน วา คือ “ อากาศ” และ” ดิน” ตามลำดับ

E m p e d o c l e s หน่ึง ใน ผู ทำการ สังเคราะห คน แรก เกี่ยวกับ วิทยาศาสตร ที่ ยิ่ง ใหญ ( ซ่ึง อันนี้ ขาพเจา ใคร จะ เพิ่มเติม วา เปน คน แรก ที่ รูจัก การ ประนีประนอม ดวย) ได เสนอ วา บางที มัน อาจ จะ ไมมี ธาตุ แท อยาง หนึ่ง อยาง ใด โดดๆ ที่ เปนตน กำเนิด ของ สรรพสิ่ง หรือ จักรวาล แต ธาตุ แท ทั้ง สี่อยาง นั่น แหละ คือ ธาตุ แท ของ สรรพสิ่ง ( ดิน น้ำ ลม ไฟ) ถา หากวา รากเหงา ของ ความ จริง คือ เนื้อ แท ที่ แตกตาง กัน ทั้ง สี่ ดัง นั้น สิ่ง ที่ ดำรง อยู ทั้งหมด ก็ สามารถ ที่ จะ ไดรับ การ อธิบาย ใน ฐานะ ที่ เปนการ รวม กัน บางอยาง ของ แบบ หรือ บล็อก ของ สิ่ง สราง พื้นฐาน ( b a s i c b u i l d i n g b l o c k s ) อัน ได แก ดิน, น้ำ, ลม, ไฟ.

ความคิด นี้ ดู เหมือนวา จะ สอดคลอง ตอง ตรง กับ กลุม ของ นัก ปรัชญา ทั้งหลาย ใน ยุค ตนๆ บางที อาจ เปน เพราะวา หมายเลข 4 มัน ปลุกเรา ความรูสึก อัน หนึ่ง เกี่ยวกับ การ สราง รากฐาน. ไมก็ เปน เพราะวา เลข 4 มัน เปน จุด บน เสนรอบวง, 4 มุม ของ พื้นที่ สี่เหลี่ยม, หรือ 4 ขา ของ โตะ, ซึ่ง ถือเปน จำนวน ตัวเลข พื้นฐาน สำคัญ ที่ เปนความ คาดหวัง เกี่ยวกับ ความ สมบูรณ เบื้องตน นั่นเอง

หนึ่ง รอย ป ตอมา หลังจาก Empedocles, อยางไร ก็ตาม Aristotle มิได พึงพอใจ ทีเดียว นัก กับ โครงสราง หรือ แบบแผน อันนี้ เขา สังเกต เห็นวา สรรพสิ่ง ที่อยู บน โลก ดำรงอยู ใน ภาวะ ตางๆ ที่ แปรผัน ของ ความ เปลี่ยนแปลง อยู เสมอ

และ ถกเถียง วา บางสิ่ง บางอยาง มัน ได สูญสลาย หายไป โดย อิทธิพล ของ แนวคิด Plato เกี่ยวกับ อุดมคติ อัน หนึ่ง ที่ เปน นิรันดร. Aristotle ได ตั้ง สมมุติฐาน วา นอกจาก ธาตุแท ทั้ง 4 ที่ นำเสนอ โดย Empedocles มันจัก ตอง มี เนื้อแท ที่ 5 หรือ quintessence นั่น คือ ธาตุ ที่ คงที่ และ ไมมี การ เปลี่ยนแปลง และ ดวยเหตุใด เหตุ หนึ่ง มัน เกี่ยวโยง กับ ธาตุ อื่นๆ ทั้ง 4

นับตั้งแต ตำแหนง ของ กลุม ดาว บน ฟากฟา ดู เหมือนวา มัน ไมเคย เปลี่ยนแปลง ไป เลย ใน เสนทาง อัน ผันแปร ของ ดวงดาว ที่ เดิน ทางขาม ขอบฟา, เขา เสนอ วา ธาตุ quintessence (ธาตุ ที่ 5) ไดรับ การ กอตัว เปน ปจจัย หรือ เนื้อแท ของ ดวงดารา ตางๆ

กาล อวกาศ พลังงาน และ สสาร + แสงถึงแมวา พวกเรา จะ ทอดท้ิง ความ คิดเห็น ที่ ประหลาด ตางๆ ของ

กรีก ใน ยุค ตน นี้ ไปแลว ก็ตาม แต ใน ชวง ครึ่ง หลัง ของ คริสตศตวรรษ ท่ี 20 แบบแผน ของ โบราณ อันนี้ ยังคง ถูก เก็บรักษา เอา ไว เปนความ คุนเคย ท่ี ลึกลับ อัน หน่ึง ใน กระบวนทัศน ปจจุบัน ของ เรา พวกเรา ยังคง ยอมรับ โครงสราง พื้นฐาน ทั้ง สี่ ของ ความ จริง กัน อยู: นั่น คือ อวกาศ (space พ้ืนที่, ท่ีวาง), กาล(เวลา) (time), พลังงาน (energy), และ วัตถุ สสาร (matter)

ใน การ เฝาดู แสงสวาง จาก ดวงดาว ทั้งหลาย, การ คาดการณ ของ Aristotle น้ัน ใกลเคียง กับ ความ จริง ของ วิชา ฟสิกส ใน คริสต วรรษ ท่ี 20, ธาตุ ที่ 5 (quintessence) ท่ี เรา ได เรียนรู มิใช ดวงดาว ตางๆ แต คอนขาง ที่จะ เปน”แสง” อันนี้ ดู เหมาะสม เหลือเกิน มัน ยาก ที่จะ อธิบาย และ เปน ปริศนา อัน ลึกลับ. ธาตุ ที่ 5 น้ี ทำใหเกิด ความ มหัศจรรย และ ยำเกรง กัน มาตลอด ประวัติ ศาสตร, ไมก็ มัน เปนความ นา อัศจรรย ของ ไฟ หรือ เปน รังสี ที่ ไดรับ การ บำรุง หลอเลี้ยง มาจาก ดวงอาทิตย แสงสวาง ใน ตัว ของ มัน เอง และ เก่ียวกับ ตัว มัน มักจะ เปน ธาตุแท ที่ ดู ลึกลับ มาก ที่สุด

มัน ได ถูก ทำให สอดคลอง และ ประสานกัน ไปกับ ตำแหนง อัน สำคัญ ใน ทุกๆ ศาสนา ของโลก และ การ คนพบ ตางๆ ใน วิชา ฟสิกส สมัยใหม ได เผยใหเห็น วา มัน เปน ธรรมชาติ ที่ เฉพาะ พิเศษ ของ”แสง” ท่ีถือ กุญแจ เพื่อ ไข ปริศนา อัน ลึกลับ เกี่ยวกับ ธาตุ อื่นๆ อีก 4 อยาง, ขอบเขต ความรู เกี่ยวกับ กลศาสตร ควอนตัม และ ทฤษฎี สัมพันธภาพ ทั้งคู เกิดข้ึน มาจาก คำ ถาม ที่ ไมมี ขอยุติ เกี่ยวกับ ธรรมชาติ ของ แสง. ย่ิง ไป กวา นั้น Einstein ยัง ได คนพบ วา ความเร็ว ของ แสง น้ัน มี คา ตัวเลข ท่ี คงที่ และ ไม เปลี่ยนแปลง. ใน หนทาง ท่ี นาประหลาด บางอยาง แสง คือ สิ่ง ที่ เชื่อมโยง เกี่ยวของ กับ อวกาศ (space), กาล (time), พลังงาน (energy), และ วัตถุ (matter), สัญลักษณ สำหรับ ความเร็ว ของ แสง ใน วิชา ฟสิกส คือ, c, ซึ่ง ได แสดงบทบาท ท่ี สำคัญ อัน หน่ึง ใน การ เปน กุญแจ สมการ ที่ เกี่ยวของ กับ ธาตุ อื่นๆ ท้ัง 4

Articleตอจากหนา 4

ลักษณะ ของ การ ปฏิวัติ ใน ศิลปะ และ ผลงาน ใน วิชา ฟสิกส จะ ดูเหมือน แยกออกจาก กัน โดยเฉพาะ P i c a s s o และ E i n s t e i n

6 Arts august 2008

Arts august 2008 7

โครงการ แลกเปลี่ยน นักศึกษาจากการ ดำเนิน การ ที่ ผาน มา คณะวิจิตรศิลป มหาวิทยาลัย เชียง ใหม ไดสนับสนุน ใหนักศึกษาได มี ประสบการณ ในการ ทำ งาน รวม กับ สถาบัน การ ศึกษา ตาง ประเทศ ดัง ตอ ไป นี้

โครงการ แลกเปล่ียน นักศึกษา ระหวาง คณะ วิจิตรศิลป และ Kungl. Konsthogskolan (Royal University College of Fine Arts) ประเทศ สวีเดน ดำเนินการ ภายใต โครงการ Exchange Program (Linnaeus-Palme) โดย ไดรับ การ สนับสนุน ทุน จาก The Swedish state organization Sida ทุน ดังกลาว จะ สนับสนุน คา ใชจาย ใน การ เดินทาง คา ที่พัก เบี้ยเล้ียง และ คา วัสดุ ใน การ ทำงาน กำหนด ให นักศึกษา เขารวม โครงการ ณ ประเทศ สวีเดน ระยะเวลา 1 ภาคการศึกษา (4 เดือน) ใน ป 2551 มี นักศึกษา ไดรับ การ คัดเลือก เขารวม โครงการ ณ ประเทศ สวีเดน

โครงการ แลกเปล่ียน นักศึกษา กับ The Australian National University ประเทศ ออสเตรเลีย ป 2551 มี นักศึกษา ไดรับ ทุน Australian Government Scholarship ซึ่ง เปน ทุนรัฐบาล ออสเตรเลีย สำหรับ โครงการ แลกเปลี่ยน นักศึกษา สนับสนุน คา เดินทาง และ คา ครอง ชีพ นักศึกษา ได เขารวม โครงการ แลกเปลี่ยน ณ ประเทศ ออสเตรเลีย ระยะเวลา 1 ภาคการศึกษา (3 เดือน)

โครงการ แลกเปล่ียน นักศึกษา กับ Hue College of Arts, HueUniversity ประเทศ เวียดนาม เปน ทุน ที่ สนับสนุน โดย คณะ วิจิตรศิลป เปน คา เดินทาง คา ที่พัก และ เบี้ยเลี้ยง ให แก นักศึกษา เพื่อ เขารวม โครงการ ณ ประเทศ เวียดนาม ป 2551

คณะ วิจิตรศิลป มหาวิทยาลัย เชียงใหมจัด พิธี ไหวครู คณะ วิจิตรศิลป มหาวิทยาลัย เชียงใหม“กราบครุ ปูจา สรวงสา อาจารย เจา” (ART GURU OFFERING CERE-MONY) วันพฤหัสบดี ที่ 3 กรกฎาคม พ.ศ. 2551 เวลา 9.00 – 12.00 น.ณ ลานสัก หนา ศาลา ธรรม มหาวิทยาลัย เชียงใหม ถนน หวย แกวอ.เมือง จ.เชียงใหม

พิธี ไหวครู ใน แบบ ลาน นา โบราณ ของ คณะ วิจิตรศิลป ได จัด ขึ้น เปนประจำ ทุกๆ ป และ ถือเปน ประเพณี ที่ สำคัญ โดย คณะ วิจิตรศิลป ซึ่ง เปน ผูนำทาง ดาน งานศิลปะ และ การ อนุรักษ หรือ สืบทอด วัฒนธรรม ประเพณี ที่ ดีงาม ของ ชาว ลาน นา ไทย พิธี ไหวครู ก็ ถือเปน ประเพณี ที่ ชาว ลาน นา ให ความ สำคัญ เพราะ เปน ประเพณี การ เคารพ กราบไหว ครูบาอาจารย ภายใน งาน พบ กับ ประเพณี การ ไหวครู แบบ โบราณ ประกอบดวย ริ้ว ขบวนแห เครื่อง สักการะ ขบวนแห เครื่องเซน ไหวครู โดย นักศึกษา 5 สาขาวิชา คือ สาขาวิชา ศิลปะ ไทย สาขา ประติมากรรม สาขา จิตรกรรม สาขา ภาพพิมพ และ สาขา การ ออกแบบ ที่ แสดงถึง การ เคารพ ธรรมชาติ และ สิ่ง ศักด์ิสิทธิ์ โดย มี ขบวนแห เสลี่ยง หลวง นาง แกว การ บรรเลง ดนตรี พื้นเมือง พรอม นางรำ ใน เคร่ือง แตงกาย ที่ สวยงาม ตระการ ตาม การ แตงกาย ท่ี สวยงาม พรอมทั้ง ชม พิธี ฮอง ขวัญ และ ผูก ขอมือ นักศึกษา ใหม ซึ่ง เปนการ ไหวครู ของ คณะ วิจิตรศิลป ที่ ได ปฏิบัติ ยึดถือ กัน มา ตั้งแต รุน แรก จนถึง รุน ปจจุบัน

พิธี ไหวครู ใน แบบ ลาน นา โบราณ ของ คณะ วิจิตรศิลป ได จัด ข้ึน เปนประจำ ทุกๆ ป และ ถือเปน ประเพณี ที่ สำคัญ เพราะ คณะ วิจิตรศิลป ได กอ ตั้งขึ้น มา ภายใต อุดมการณ อยาง หนึ่ง ที่วา จะ เปน ผูนำทาง ดาน งานศิลปะ และ การ อนุรักษ หรือ สืบทอด วัฒนธรรม ประเพณี ที่ ดีงาม ของ ชาว ลาน นา ไทย เอา ไว

พิธี ไหวครู ก็ ถือเปน ประเพณี ที่ ชาว ลาน นา ให ความ สำคัญ เพราะ เปน ประเพณี การ เคารพ กราบไหว ครูบาอาจารย โดยเฉพาะ ความ เปน ครู ใน เชิง ชาง และ ทาง ศิลปะ นั้น จะ ถือวา สำคัญยิ่ง ซึ่ง นักเรียน หรือ ลูกศิษย ลกู หา ทุกคน พึง ตอง ปฏิบัติ ดังนั้น คณะ วิจิตรศิลป จึง ได ถือเอาวา กอน เริ่ม การ ศึกษา ทาง ศิลปะ ควร จะ มี พิธีการ เคารพ กราบไหว บวงสรวง ครูบาอาจารย ทั้ง ใน ปจจุบัน และ ใน ธรรมชาติ ตลอดจน เทพา อารักษ ตาม ความ เชื่อ ทั้ง ของ ชาวพุทธ และ ชาวฮินดู เรา ตาง ก็ ถือเปน ครู แทบ ทั้งสิ้น ซึ่ง เปน ครู นี้ มี ผล อยาง มาก ตอ การ สรางสรรค ผลงาน และ กอ ให เกิด แรงบันดาลใจ ให กับ เหลา ศิลปน ทั่วไป ใน ลาน นา อีก ประการ จะ ได เปนการ ปลูกฝง สิ่ง ที่ ดีงาม หรือ การ รูจัก เคารพ ครูบาอาจารย ตามแบบ วัฒนธรรม ไทย ให กับ นักศึกษา นองใหม ที่จะ เขามา ศึกษา ใน คณะ วิจิตรศิลป มหาวิทยาลัย เชียงใหม

พิธีการ จะ เริ่ม ตั้งแต วันกอน เริ่มงาน จริง เรา เรียกวา วัน แตงดา หมายถึง วัน ตระเตรียม ขาวของ สำหรับ การ เซน ไหวครู อาจารย ตามแบบ ประเพณี ลาน นา ซ่ึง ประกอบ ไป ดวย เครื่องเซน ไหวครู 5 สาขาวิชา คือ สาขาวิชา ศิลปะ ไทย สาขา ประติมากรรม สาขา จิตรกรรม สาขา ภาพพิมพ และ สาขา การ ออกแบบ นอกจากน้ี ยังมี เครื่อง เซนไหว สำคัญ ที่ แสดงถึง การ เคารพ ธรรมชาติ และ ส่ิง ศักดิ์สิทธิ์ ใน สากล โลก ท่ี นักศึกษา ทาง ศิลปะ พึงปฏิบัติ คือ ขัน เทวดา อัน ประกอบ ไป ดวย หัวหมู ไก ตม อาหารคาว หวาน หมาก เมี่ยง ผลไม ตลอดจน ดอกไม หอม ที่ ประดับประดา อยาง งดงาม และ ใน วัน แตงดา เดียวกัน นี้ ทาง นักศึกษา ได จัด พิธี สำคัญ คือ พิธี เลือก ตัวแทน นักศึกษา หญิง เพื่อที่จะ อัญเชิญ ขัน บายศรี และ ส่ิง มงคล เขาสู พิธีการ ไหวครู และ เรียกขวัญ นักศึกษา นองใหม ก็ คือ การ เลือก นาง แกว

นาง แกว ตาม คัมภีร ภาคเหนือ โบราณ หมายถึง นาง อิตถี รัตนะ คือ นาง ผูวิเศษ ที่ มี ความ เพียบพรอม ดีงาม เปน นาง แกว ของ จักรพรรดิ และ หาก ออกเรือน แลวจะ กลาย เปน แมศรีเรือน ที่ ทรง คา ที่สุด ของ ชาย ซึ่ง มักจะ เรียกวา “เมีย นาง ชาง แกว” นอกจาก นาง แกว จะ เปน ผู เชิญ ขัน บายศรี ขึ้น บน เสลี่ยง หลวง อัน งดงาม แลว ระหวางทาง ที่ ขบวนแห เครื่อง เซนไหว และ นาง แกว ผาน คือ สัน เขื่อน อาง แกว ขบวน จะ หยุดพัก ให นาง แกว ได ลง จาก เสลี่ยง เพื่อ ตักน้ำ อัน เปนมงคล จาก อาง แกว คือ พิธี รับ น้ำ

“สุ คนธ ศรี สินธุ ธารา สุ เทพา ธาตุ” หมายถึง น้ำ ที่ หลั่งไหล มาจาก ยอดดอย อัน ศักดิ สิทธิ์ ของ ชาว เชียงใหม คือ ดอยสุ เทพ

ประเพณี นำ นักศึกษา ใหม ขึ้น นมัสการ พระบรมธาตุ ดอยสุ เทพ ประจำป 2551 วันเสาร ที่ 5 กรกฎาคม 2551 สโมสร นักศึกษา คณะ วิจิตรศิลป มหาวิทยาลัย เชียงใหม ได เขารวม จัดงาน รับ นองใหม เดิน ขึ้น ดอยสุ เทพ เพื่อ นมัสการ พระบรมธาตุ ดอยสุ เทพ ซึ่ง เปน ประเพณี ของ มหาวิทยาลัย เชียงใหม จัด ขึ้น ทุกๆ ป นับเปน ประเพณี ที่ ดีงาม ที่ นักศึกษา มหาวิทยาลัย เชียงใหม รวมกัน จัด ขึ้น เปนประจำ ทุกป ตั้งแต เริ่ม กอตั้ง มหาวิทยาลัย เชียงใหม ใน ป พ.ศ.2507 เปนตนมา เพื่อ ความ เปน สิริมงคล เสริมสราง พลานามัย สราง ความ สามัคคี ให แก นักศึกษา นองใหม นักศึกษา รุนพี่ นักศึกษา เกา และ คณาจารย ตลอดจน เปนการ สืบสาน ประเพณี อัน ดีงาม ของ มหาวิทยาลัย เชียงใหม ให คงอยู ตอไป

ขบวน เดิน ขึ้น ดอยสุ เทพ ประกอบดวย ขบวน ปาย ขบวน ผูบริหาร และ คณะกรรมการ สมาคม นักศึกษา เกา ธง มหาวิทยาลัย และ ธง คณะ ขบวน ชาง ฟอน และ นัก ดนตรี พื้นเมือง ขบวน เครื่อง สักการะ และ ขบวน นักศึกษา 21 คณะ จาก ประตูหนา มหาวิทยาลัย เชียงใหม สู ถนน หวย แกว ประกอบพิธี สักการะ อนุสาวรีย ครูบา ศรี วิชัย แลวจึง มุงหนา เดินทาง ไป นมัสการ พระบรมธาตุ ดอยสุ เทพ ซึ่ง ผู รวม ขบวน ตาง พรอมใจ สวม ชุด พื้นเมือง เพื่อ สงเสริม และ อนุรักษ อัน งดงาม ของ วัฒนธรรม ลาน นา และ เมื่อ ถึง จุดหมาย แลว จะ มี การ แสดง ของ นักศึกษา นองใหม พรอม รวมกัน ประกอบพิธี สักการะ พระบรมธาตุ ดอยสุ เทพ รับ โอวาท จาก พระ เถระ ผูใหญ ปฏิญาณตน เปน นักศึกษา ที่ ดี และ เปน พลเมือง ดี ของ ประเทศ แลวจึง เดินทาง กลับ สู มหาวิทยาลัย เชียงใหม

หอ นิทรรศการ ศิลป วัฒนธรรม มหาวิทยาลัย เชียงใหม รวมกับ สถาน เอกอัครราชทูต อิสราเอล จัด นิทรรศการ ภาพถาย เงา แหง กรุง เยรูซาเลม (The Shadow of Jerusalem) โดย ศิลปน ชาว อิสราเอล คุณเล โอ นิด พาด รูว ( Mr. Leonid Padrul) ผลงาน ใน นิทรรศการ ได ถายทอด เอกลักษณ ของ ประเทศ อิสราเอล อัน มี เสนห และ สะทอน ให เห็น มุมมอง สวนตัว ของ ชางภาพ ท่ี มี ตอ ภูมิทัศน โดยเล โอ นิด พาด รูว ได พิชิต ยอดเขา และ เก็บ ภาพ ความ งดงาม ตระการตา ของ ทะเลสาบ เดดซี มา ให เรา ได ชม ซึ่ง ใน พระคัมภีร คับบา ลาห ทะเลสาบ เดดซี มี อีก ชื่อวา “เงา แหง กรุง เยรูซาเลม” ผลงาน ของ เขา ได บันทึก วิถี ชีวิต ทองถิ่น อันเรียบงาย เผยความลับ แหง การ สรางสรรค ซึ่ง มี มา นานกวา รอย ป กลาว ได วา พาด รูว ได รังสรรค ผลงาน ระดับ ชั้นเลิศ ท่ี สามารถ ผสมผสาน กวีนิพนธ และ มุมมอง ของ ปราชญ ไว ได อยาง กลมกลืน ภาพถาย ทั้งสิ้น กวา 41 ภาพ ท่ี ปรากฏ ใน นิทรรศการ ชุด น้ี ไมได ผาน การ ตกแตง เทคนิค ทาง คอมพิวเตอร แตอยางใด

Fine Arts Newsพิธี ไหวครู คณะ วิจิตรศิลป มหาวิทยาลัย เชียงใหม

“กราบครุ ปูจา สรวงสา อาจารย เจา” “เงา แหง กรุง เยรูซาเลม”The Shadow of Jerusalem

Arts august 2008 7

ขอ เชิญ ผู ที่ สนใจ รวม ชม นิทรรศการ และ เขารวม พิธีเปด นิทรรศการ ใน วันพฤหัสบดี ที่ 14 สิงหาคม 2551 เวลา 18.00 น. ณ หอง แสดง งาน นิทรรศการ ชั้น 1 หอ นิทรรศการ ศิลป วัฒนธรรม มหาวิทยาลัย เชียงใหม นิทรรศการ แสดง ให ชม ไป จนถึง วันที่ 29 สิงหาคม 2551 เปด ทำการ วันอังคาร - อาทิตย เวลา 9.00 – 17.00 น. (ปด วันจันทร และ วัน นักขัตฤกษ) เขา ชม โดย ไม เสีย คา ใชจาย ใดๆ

รายละเอียด เพิ่มเติม ติดตอ คุณ กุณฑีรา โทร. 02- 02-204-9237

นิทรรศการระหวางวันที่ 14 - 29 สิงหาคม 2551

นิทรรศการ ภาพถาย

Artist

อ. จรูญ บุญ สวน อดีต อาจารย สาขา จิตรกรรม คณะ วิจิตรศิลป มหาวิทยาลัย เชียงใหม ซึ่ง ไมมี ยศ ตำแหนง ทางวิชาการ ใดๆ แต เปน ศิลปน นาม กระเดื่อง ของ สังคม ซึ่ง มี ผู สะสม ภาพเขียน ของ ทาน จำนวน มาก ดัง ปรากฏ ใน หอศิลป ใน หลาย สถาบัน ตลอด รวมถึง หอง ตอนรับแขก บาน แขกเมือง ใน ทำเนียบ รัฐบาล(สมัย นายกฯ ชวน หลีก ภัย)

ความ เปน ศิลปน ที่อยู ใกล ชิดกับ ธรรมชาติ นับจาก วัยเด็ก

จนกระท่ัง ลวง เขา ปจฉิมวัย ทำให จรูญ บุญ สวน สรางสรรค ผลงาน จิตรกรรม ทิวทัศน ธรรมชาติ ได อยาง โดดเดน นุมนวล รุมรวย ดวย สี สรร งดงาม แม สิ่ง เหลานี้ จะ ผุด ขึ้น มาจาก หลอด สี เพียง ไม กี่ หลอด ใน จำนวน พนั ท่ีอุตสาหกรรม ศิลปะ ได ผลิตขึ้น อาจารย บอกวา สี สรร ท่ี ดู สุกปลั่ง อวด ความ เปน ธรรมชาติ และ ความ อุดม ของ สี มาจาก การ เรียนรู อยาง ชาๆ (slow knowledge) ดวย การ ปฏิบัติ การ มี วินัย ความ ขยัน และ ความ ใสใจ ไม นอยกวา 30 ป นับจาก เร่ิม เรียน ศิลปะ ที่ โรงเรียน ศิลป ศึกษา(วิทยาลัย ชาง ศิลป) จวบจน ปจจุบัน จรูญ บุญ สวน เริ่ม เขียน รูป มา ตั้งแต วัยเด็ก นับจาก บานเกิด ที่ สิงหบุรี และ ผูกพัน อยู กับ การ เขียน ภาพ มา โดย ตลอด ทาน เลา ให ฟง วา เมื่อ โต แลว กลับ ไปเยี่ยม บาน ผูใหญ ทาน หนึ่ง บอกวา เคย เห็น ทาน อุม นอง แลว ใช เทา เขียน รูป บน พื้นทราย มา ตั้งแต เยาววัย ดวย ครอบครัว ที่ มาจาก ฐาน เกษตรกรรม ซึ่ง มี ลูก 9 คน จรูญ เปน บุตรชาย คน โต จึง รับภาระ หนาที่ ชวย ผอนแรง ของ บุพการี ดวย การ เลี้ยง นองๆ ทุกคน แมกระท่ัง หลัง จบ การ ศึกษา แลว ที่ มหาวิทยาลัย ศิลปากร

ขณะ ที่ เรียน อยูที่ โรงเรียน ศิลป ศึกษา ทาน ได พบ กับ คุณ ชวน หลีก ภัย ซึ่ง ขณะนั้น เปน นักเรียน รุนนอง ใน สถาบัน เดียวกัน ทั้งสอง มัก พบปะ พูดคุยกัน เสมอ อาจารย จรูญ เลา เกร็ด ประวัติ เล็กๆ นอยๆ ให ฟง วา คุณ ชวน มี บุคลิก ท่ี แตกตาง ไปจาก นักเรียน ศิลปะ โดย ทั่วไป และ พูดคุย เรื่อง ที่ แตกตาง ไปจาก คน อื่นๆ แต ทั้งคู ก็ ชอบ สนทนา กัน เสมอ จน คุณ ชวน ไป เรียนตอ ที่ มหาวิทยาลัย ธรรมศาสตร สวนตัว ทาน ได เขา ศึกษาตอ ที่ คณะ จิตรกรรมฯ มหาวิทยาลัย ศิลปากร

อาจารย เลา วา… ผม เขาเรียน ศิลปากร เมื่อ ป 2501 คน แถว บาน เขา คิดวา ผม ไป เรียน เลน โขน ผม ยัง เคย พูดเลน กับ พวกเขา วา ผม เลนเปน พระราม เพราะ ถา บอกวา ไป เรียน เขียน รูป พวกเขา จะ ไมเขาใจ วา เรียน ไป ทำไม จึง ไม อยาก อธิบาย การ ท่ี ผม เขาเรียน ศิลปากร ได นาจะเปน เพราะ อาจารย อรุณ โลหะ ชา ละ ทาน เคย เลา ให ฟง วา อาจารย ศิลป พีระ ศรี (ชาว อิตาเลียน หนึ่ง ใน ผูกอตั้ง มหาวิทยาลัย ศิลปากร) เรียก ทาน ไป ถาม วา นาย จรูญ คะแนน สอบ คาบ ลูก คาบ ดอก ใน ฐานะ ท่ี เคย เปน อาจารยใหญ โรงเรียน ศิลป ศึกษา จึง ขอ ความเห็น จาก อาจารย อรุณ วา จะ ให สอบได หรือ สอบตก

อาจารย อรุณ รับรอง ผม วา นาจะ เรียน ได ผม จึง ได เขาเรียน คณะ จิตรกรรมฯ ทั้งๆ ที่ ผม เคย เปน คน ที่ ทำให ทาน ตอง ออกจาก การ เปน

อาจารยใหญ ที่ โรงเรียน ศิลป ศึกษา กรรม อันนี้ หมด ไปแลว เพราะ เม่ือ ผม จบ จาก มหาวิทยาลัย ศิลปากร และ ไป สอนหนงัสือ อยูที่ วิทยาลัย เทคนิค โคราช ผม ก็ เคย ถูก นักศึกษา เดินขบวน ขับ เหมือนกัน

ตอ คำ ถาม เรื่อง เกี่ยวกับ การ เขียน รูป ทิวทัศน ขนาดใหญ ซึ่ง หลาย รูป มี ขนาด ยาว ถึง 3 เมตร ดวย พูกัน เบอร 4 เพียง ดาม เดียว (ขนาด ของ พูกัน เบอร 4 มี ความ กวาง นอยกวา 1 เซนติเมตร) จน แทบจะ หา กรอบ ใส รูป ไมได ในประเทศ ไทย อาจารย จรูญ ตอบ วา… คุณ โกวิทย อเนก ชัย ทาน เคย บวช เปน พระ ทาน เคย ธุดงค ผาน โคราช, อาจารย สุวิช สถิตย วิทยา นันท ไปเย่ียม ทาน และ ถาม วา จะ เดิน ธุดงค ไป ไหน? ทาน ตอบ วา จะ ไป อุดร อาจารย สุวิช ถาม วา จะ ไปถึง เมื่อไร ทาน โกวิทย ตอบ ดีมาก ทาน บอกวา ทาน ไม กำหนด วัน ที่จะ ไปถึง ทาน ตั้งใจ แต จะ ไป อุดร จะ ถึง เม่ือไร ก็ได. ผม

จำ เร่ือง น้ี ได ไม คิดวา จะ มี โอกาส นำมา ใชกับ การ เขียน รูป ขอ เพียง ตั้งใจ เขียน แลว มัน ก็ เสร็จ เอง ผม เช่ือ วาการ เขียน รูป ขนาดใหญ ก็ คือ การ เขียน รูป เล็กๆ หลายๆ รูป มา ตอกัน ไมใช เอา รูป เล็ก มา ขยาย ใหญ

คุณ ชวน หลีก ภัย ทาน ยัง เคย เปรย วา “บาน พี่ จรูญ คง มี สวนดอกไม ใหญมาก เห็น เขียน รูป มี ดง ดอกไม มากมาย” อาจารย จรูญ ตอบ วา “มี สวน อยู นิดเดียว แต ผม ไป ซื้อ ดอกไม มา เปน กระถาง แลว ใช

วิธี ยาย ไปเรื่อยๆ ผม ได ความคิด นี้ มาจาก อาจารย ทวี นันท ขวาง (อดีต อาจารย สอน ที่ คณะ จิตรกรรมฯ มหาวิทยาลัย ศิลปากร) เพราะ ทาน เคย ได รับคำ ถาม ทำนอง เดียวกัน วา “รูป ดอกบัว”(ปจจุบัน อยูที่ พิพิธภัณฑ ศิลป พีระ ศรี อนุสรณ) ที่ ทาน เขียน คง ใช ดอกบัว เปน จำนวน มาก ทาน บอกวา ทาน มี ดอกบัว แค สอง หอ นักศึกษา ซ้ือ มา ฝาก ทาน ใช วิธี ยาย ไปเรื่อยๆ จนได เปน รูป ขนาดใหญ. วิธีการ นี้ ยอดเยี่ยม จริงๆ ทุกวันนี้ ผม ก็ ใช วิธีการ นี้ ใน การ เขียน รูป

หาก พิจารณา ผลงาน จิตรกรรม ของ อ.จรูญ บุญ สวน นับจาก เริ่มตน จวบจน ปจจุบัน จะ เห็น ถึง ขอเดน และ ขอดอย ที่ ปรากฎ ข้ึน มา ใน เสนทาง สาย ยาว ไกล ของ ความ เปน ศิลปน อ.จรูญ ไมมี ความ ถนัด ใน การ เขียน ภาพเหมือน ตัว บุคคล(portrait) และ ภาพเปลือย(nude) แต มี

ความ โดดเดน ใน ภาพ ทิวทัศน สมัย ที่ เรียน อยู ชั้นป 4 อาจารย ศิลป ยังอยู อาจารย จรูญ มักจะ ได คะแนน วิชา จิตรกรรม หัวขอ Nude, Portrait, Figure ไมดี. วันหน่ึง อาจารย ศิลป เรียก อาจารย เขาไป ใน หอง แลว บอกวา “จรูญ ตอไปนี้ นาย ไม ตอง เขียน Nude, Portrait, และ Figure อีกแลว ให เขียน ภาพ หุนนิ่ง(Still life) และ ทิวทัศน(Landscape) มา แทน”. อาจารย ศิลป ทาน เปน คน พิเศษ รูวา ใคร ทำ อะไรได ทำ อะไร ไมได ทาน มอง อนาคต

ของ ลูกศิษย ออก ทุกวันนี้ อาจารย จรูญ จึง เขียน รูป เฉพาะ”ภาพ ทิวทัศน”และ”หุนนิ่ง” เทานั้น กับ เสนสาย และ รอย แตมสี จำนวน ลาน ท่ี เปนตน กำเนิด ของ การ ผุด พราย ของ ระยับ สี บน ผาใบ ที่ ลงพื้น ดวย สี เหลือง สุก ภาพเขียน ของ อาจารย จรูญ บุญ สวน ใน หัวขอ เกี่ยวกับ ทุง ดอกไม และ ดอก ไมกระถาง สี สดสวย ได ถือกำเนิด ขึ้น ใน วงการศิลปะ อยาง เดน ตระหงาน รอย แปลง เหลานั้น ดุจดัง อณู พื้นฐาน ของ

สรรพสิ่ง ที่ ประกอบ สราง เปน วัตถุ นับ ลาน อยาง แต สำหรับ งาน จิตรกรรม ของ อาจารย จรูญ บุญ สวน อณู พื้นฐาน เหลานั้น โดย เจตจำนงค อันเปนอัต วิสัย ของ ตัว ศิลปน ทาน เลือก ที่จะ ใหกำเนิด จักรวาล แหง บุพชาติ ท่ี คอย ทำหนาที่ เพ่ิมเติม เสริมแตง ธรรมชาติ และ สนาม กายภาพ ของ สิ่งแวดลอม ให งดงาม อยู ใน ตึก ใหญ อัน ไร ราง ลมหายใจ กลับ กอปร ไป ดวย ชีวิต และ ความ อบอุน ชุมชื่น ภาพเขียน ของ อาจารย จรูญ จึง เขา เพิ่มเติม ลมหายใจ ใหอิฐ สราง และ รูปทรง คอนกรีต อมนุษย ใน ตัวอาคาร ท่ี สถาปนิก ปรับ แตง ประยุกต มาจาก ถ้ำ ให บงบอกถึง การ มี มนุษย อาศัย

ทุกวันนี้ อาจารย จรูญ ยังคง เขียน รูป ที่ ตน เอง รัก อยู และ บริหารงาน หอศิลป สวนตัว รวมกัน กับ ภรรยา ท่ี มี อยู ถึง สอง หลัง ใน เขต ตัวบาน ซึ่ง สรางขึ้น สำหรับ ให คน ลำพูน และ ละแวก ใกลเคียง ได เขามา ใช ประโยชน ทางการ ศึกษา ศิลปะ แม วัย จะ ลวง เขา ป ที่ 70 แลว ก็ตาม อาจารย ยังคง เขียน รูป อยาง มี วินัย และ กระฉับกระเฉง ทุกวัน เปน ที่ปรึกษา อาจารย สอน ศิลปะ ใน หลาย สถาบัน และ ได รับเชิญ ให เปน อาจารย พิเศษ ไป บรรยาย ตาม สถาบันน อุดมศึกษา ตางๆ ท่ัวประเทศ

ใน บั้นปลาย ชีวิต อาจารย ตั้งใจ ที่จะ แสดง ภาพเขียน ผลงาน จิตรกรรม ภาพ ทิวทัศน ให กับ บุพการี ทั้ง สอง ทาน และ ทุกวันนี้ อาจารย จรูญ ยัง ระลึกถึง ครูบาอาจารย ทุกคน โดยเฉพาะ ศ.ศิลป พีระ ศรี ซึ่ง เปน ผู ใหกำเนิด ตัวตน ท่ีสอง ของ ความ เปน ศิลปน

สำหรับ นักศึกษา ประชาชน หรือ ผู สนใจ เท ปอัต ชีวิ ประวัติ ปากเปลา ของ อ.จรูญ บุญ สวน ซึ่ง พูดถึง ชีวิต ใน ชวง วัยเด็ก จนถึง วัยชรา และ ประสบการณ ทำงาน ทาง ดาน ศิลปะ มา อยาง ยาวนาน ทั้ง ใน ฐานะ ครู สอน ศิลปะ และ การ เปน ศิลปน มืออาชีพ สามารถ หยิบยืม ไดที่ หองสมุด คณะ วิจิตรศิลป มหาวิทยาลัย เชียงใหม

จากภาพเขียนบนพื้นทราย ถึงจิตรกรรมในทำเนียบ

จรูญ บูญสวนกองบรรณาธิการ ประวัติศิลปน คณะวิจิตรศิลป มหาวิทยาลัยเชียงใหม

อ.จรูญ บุญ สวนเกิด: ๒ กรกฎาคม ๒๔๘๑การ ศึกษา: ศิลป มหาบัณฑิต (จิตรกรรม) มหาวิทยาลัย ศิลปากรที่อยู: ๓๓/๒ หมู ๑๐ ตำบล เหมืองงำ อำเภอ เมือง จังหวัด ลำพูน ๕๑๐๐๐

Faculty of Fine Arts

8 Arts august 2008