Embed Size (px)
Citation preview
Ένας Πλαστικός Ωκεανός
Το πρόβλημα: το πλαστικό δεν διαλύεται πoτέ
• Κάθε πλαστικό αντικείμενο που έχει κατασκευαστεί ποτέ παραμένει στον πλανήτη μας – Στα μέσα της δεκαετίας του '50 μας είπαν πως τα πλαστικά προϊόντα ήταν κατάλληλα για μία
χρήση, μετά από την οποία, θα μπορούσαν απλά να πεταχτούν. – Παρόλο που πλέον γνωρίζουμε ότι αυτό δεν είναι αλήθεια, εξακολουθούμε να το
αντιμετωπίζουμε ως υλικό μιας χρήσεως. • Κάθε χρόνο παράγουμε περισσότερα από 300 εκατομμύρια τόνους πλαστικού – η παγκόσμια
παραγωγή αυξάνεται κάθε χρόνο. • Στην Ευρώπη 15 εκ.τόνοι πλαστικών υλικών
καταλήγουν κάθε χρόνο σε χωματερές. • 8 εκ. τόνοι πλαστικών απορριμάτων
καταλήγουν κάθε χρόνο στις θάλασσες και τους ωκεανούς της γης.
• 50% των πλαστικών αντικειμένων που
παράγουμε χρησιμοποιούνται μία μόνο φορά. Ο μέσος όρος χρήσης ενός πλαστικού αντικειμένου είναι μόλις 12 λέπτα.
Το πλαστικό κατασκευάζεται από πετρέλαιο • Το πλαστικό είναι καταπληκτικό υλικό γιατί δεν διαλύεται πoτέ και συνχρόνως είναι απαίσιο υλικό
γιατί δεν διαλύεται πoτέ!
• Το πλαστικό κατασκευάζεται από πετρέλαιο, με συνδυασμό χημικών συστατικών προκειμένου να δημιουργηθούν διαφορετικοί τύποι πλαστικών υλών.
• Όλα τα πλαστικά δεν είναι ίδια. Τα πλαστικά αντικείμενα περιέχουν διαφορετικές χημικές ουσίες που τους παρέχουν την κατάλληλη δομή, υφή και ευελιξία για τη χρήση που προορίζονται.
• Πολλές από τις χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται μιμούνται την οιστρογονική δραστηριότητα. Όταν μια χημική ουσία, όπως η BPA, ξεκολλάει από το πλαστικό και εισέρχεται στο σώμα μας, μιμούμενη το οιστρογόνο, μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία μας.
Οι ωκεανοί μας και η πλαστική ρύπανση
Πλαστικά μπουκάλια • Χρειάζονται 250 ml πετρελαίου και 5 λίτρα νερού (!) για να κατασκευαστεί 1 φιάλη εμφιαλωμένου νερού
του ενός λίτρου. • Tο 2014 πωλήθηκαν στις ΗΠΑ 100 δισ. πλαστικά μπουκάλια αναψυκτικών:
– Το 57% αυτών των μπουκαλιών, δηλαδή 57 δισ., ήταν πλαστικές φιάλες νερού. – Έχει σημειωθεί μεγάλη αύξηση σε σχέση με τα 4 δισ. πλαστικά μπουκάλια νερού που πωλήθηκαν το
1996. • Το 14% όλων των πλαστικών απορριμμάτων προέρχεται από δοχεία ποτών. Εάν σε αυτό συνυπολογίσουμε
τα καπάκια και τις ετικέτες, το ποσοστό είναι ακόμη υψηλότερο.
Χρόνος που χρειάζεται για να αποσυνθεθούν διαφορετικά ήδη πλαστικών απορριμάτων
Οι ωκεανοί μας και η πλαστική ρύπανση • Υπάρχουν πέντε κύρια ρεύματα στους ωκεανούς,
γνωστά και ως «δίνες» (“gyres”) ή ρεύματα, τα οποία δημιουργούνται από την περιστροφή της Γης και τους επακόλουθους κύριους ανέμους. Αυτά εντοπίζονται ως εξής: Βόρειος & Νότος Ειρηνικός, Βόρειος και Νότος Ατλαντικός και Ινδικός.
• Το 80% των αποβλήτων των ωκεανών προέρχεται από
τη γη. Αυτά τα απόβλητα ταξιδεύουν στο κέντρο των ρευμάτων όπου και συλλέγονται.
• Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι χρειάζονται περίπου 20
χρόνια για να φθάσουν τα απόβλητα στο κέντρο του ωκεανού.
• Τα πλαστικά απορρίμματα διασπώνται σε πολύ
μικρότερα κομμάτια (“microplasycs”) καθώς διαβρώνονται από το ηλιακό φως, το θαλασσινό νερό, τα ρεύματα και τα κύματα. Αυτά τα κομμάτια πλαστικού έχουν τραχιές επιφάνειες με προεξοχές.
• Περισσότερο από το 50% των θαλάσσιων
απορριμμάτων, συμπεριλαμβανομένων των πλαστικών, θα καταλήξει στο βάθος των ωκεανών.
Η τροφική αλυσίδα και τα πλαστικά
• Υπάρχουν δύο τύποι πλαγκτόν: το ζωοπλαγκτόν (ζώα) και το φυτοπλαγκτόν (φυτά). • Το φυτοπλαγκτόν, παρέχει περισσότερο από το ήμισυ του συνολικού οξυγόνου της Γης και απορροφά περισσότερο
διοξείδιο του άνθρακα απ’ ότι τα δάση μας! • Το ζωοπλαγκτόν τρέφεται με φυτοπλαγκτόν, τα μικρά ψάρια τρέφονται με ζωοπλαγκτόν, τα καλαμάρια τρέφονται με
μικρά ψάρια και έτσι συνεχίζει η ανοδική πορεία της τροφικής αλυσίδας. • Οι χημικές ουσίες που έχουν δημιουργηθεί στο νερό, από δεκαετίες βιομηχανικής και γεωργική χρήσης, προσελκύουν
το πλαστικό σαν μαγνήτης. Όταν αυτά τα πλαστικά αναμειγνύονται με το πλαγκτόν, καταναλώνονται από τα ψάρια και γίνονται μέρος της τροφικής αλυσίδας. Διαφορετικοί τύποι πλαστικών προσελκύουν τοξίνες με διαφορετικούς ρυθμούς κάνοντας κάποιες πιο ισχυρές από κάποιες άλλες.
• Μόλις απορροφηθούν από τα ψάρια, αυτές οι τοξίνες απελευθερώνονται από τα πλαστικά σωματίδια και μεταφέρονται στην κυκλοφορία του αίματος και αποθηκεύονται στους λιπώδεις ιστούς των ψαριών. Στη συνέχεια αυτά τα ψάρια καταναλώνονται από εμάς κι έτσι οι τοξίνες εισέρχονται στο σώμα μας. Αυτές οι τοξίνες έχουν συνδεθεί με καρκίνο, αυτοάνοσα νοσήματα, γνωσιακά προβλήματα, στειρότητα και ενδοκρινικές διαταραχές.
• Το 60% του παγκόσμιου πληθυσμού βασίζεται στα ψάρια ως κύρια πηγή πρωτεΐνης.
Πλαστικά πρώτης ύλης ή “nurdles”
• Nurdles λέγονται οι πελέτες που σχηματίζονται κατά τη φάση της προ-‐παραγωγής όταν το πετρέλαιο μετατρέπεται σε πλαστικό. Τα ψάρια, τα ζώα και τα πτηνά νομίζουν πως είναι αυγά / τρόφιμα.
• Έχουν βρεθεί nurdles σε κάθε παραλία που έχει μελετηθεί από επιστήμονες ... ακόμα και στα πιο απομακρυσμένα νησιά του πλανήτη. Βρέθηκαν σε κάθε τράτα κατά τη διάρκεια της κινηματογράφησης του ντοκιμαντέρ “ Ένας Πλαστικός Ωκεανός” και οι επιστήμονες έχουν αποδείξεις ότι έχουν φτάσει ακόμα και στα παρθένα νερά της Ανταρκτικής.
• Οι μικροσκοπικές αυτές πλαστικές χάντρες χρησιμοποιούνται σε πολλά προϊόντα υγειονομικής περίθαλψης και καθαρισμού, καθώς είναι φθηνότερες από την ελαφρόπετρα ή το ρύζι. Μετά τη χρήση τους, τα πλαστικά αυτά πετιούνται κατευθείαν στον ωκεανό.
• Οι επιστήμονες έχουν διαπιστώσει ότι το πλαγκτόν στη βάση της τροφικής αλυσίδας έχει καταναλώσει «μικροπλαστικά» όπως τα nurdles.
Τα ζώα και η πλαστική ρύπανση
• Κάθε φορά που ανοίγει το στόμα της, η Μπλε Φάλαινα καταναλώνει 75.000 λίτρα νερό. Φαντάσου πόσο πλαστικό χωράει στο στόμα της! Το Φεβρουάριο του 2017 βρέθηκε πεθαμένη φάλαινα σε παραλία της Νορβηγίας με 30 πλαστικές σακούλες στο στομάχι της.
• Τα θαλάσσια πουλιά τρώνε ό,τι τους φαίνεται φωτεινό και προκαλεί αντανακλάσεις. Τα πλαστικά κομμάτια τους μοιάζουν με ψάρια ή καλαμάρια. Τα ταΐζουν στα μικρά τους. – Το 40% των πουλιών πεθαίνουν από την πείνα, αλλά
το στομάχι τους είναι γεμάτο πλαστικά κομμάτια. – Το ρεκόρ πλαστικών τεμαχίων που έχει βρεθεί ήταν
276 κομμάτια σε ένα θαλασσοπούλι ηλικίας 90 ημερών, το οποίο ισοδυναμεί με το 15% της σωματικής μάζας αυτού του πουλιού.
– Αν αυτό μεταφραστεί σε ανθρώπινους όρους, ισοδυναμεί με 6-‐8 κιλά πλαστικού ή αντιστοιχεί σε 12 πίτσες μέσα στο στομάχι μας.
Τι μπορούμε να κάνουμε
(1) Αναθεώρηση σχετικά με τη χρήση πλαστικού (“Rethink Plasjc”: REFUSE, REDUCE, REUSE, RECYCLE)
– Αρνήσου: τα πλαστικά μιας χρήσης καταλήγουν στους ωκεανούς μας, γι 'αυτό αναζήτησε εναλλακτικά προϊόντα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ξανά.
– Μείωσε: Είναι δυνατόν να μειώσεις το πλαστικό σου αποτύπωμα;
– Επαναχρησιμοποίησε: Εάν δεν μπορείς να χρησιμοποιήσεις ένα εναλλακτικό προϊόν, βεβαιώσου ότι το πλαστικό αντικείμενο θα επαναχρησιμοποιηθεί όπου είναι δυνατό και ότι τελικά θα πεταχθεί υπεύθυνα.
– Aνακύκλωσε: Εάν πρέπει να αγοράσεις πλαστικά αντικείμενα, επίλεξε αυτά που είναι ανακυκλώσιμα για να μειώσεις το πρόσθετο υλικό που καταλήγει σε χωματερές. Από τη σκοπιά της βιωσιμότητας, η ανακύκλωση παραμένει μια από τις βασικές μας λύσεις. Η ανακύκλωση μειώνει τις ανάγκες χρήσης καθαρού πλαστικού (μειώνοντας έτσι την κατανάλωση πετρελαίου, καθώς το πλαστικό είναι φτιαγμένο από πετρέλαιο) και εμποδίζει την κατάληξη του χρησιμοποιημένου πλαστικού στο περιβάλλον.
Τι μπορούμε να κάνουμε -‐ συνέχεια (2) Ανακύκλωση • Πλεονεκτήματα
– Μειώνει τις ανάγκες μας για νέα παραγωγή πλαστικού, μειώνοντας έτσι την κατανάλωση πετρελαίου – Αποτρέπει την κατάληξη του χρησιμοποιημένου πλαστικού στο περιβάλλον
• Μειονεκτήματα – Οι τοξίνες στις συσκευασίες τροφίμων είναι πιθανό να συσσωρεύονται με επαναλαμβανόμενες διαδικασίες
ανακύκλωσης – Με την ανακύκλωση συντηρούμε την αντίληψη ότι μπορούμε να συνεχίσουμε να βασιζόμαστε στα προϊόντα μίας
χρήσης. Η ανακύκλωση θα πρέπει να θεωρείται η τελευταιά λύση για τα πλαστικά αντικείμενα «μίας χρήσης» μετά από τις διαδικασίες μείωσης, ανάκτησης, επανασχεδιασμού, επαναχρησιμοποίησης και αντικατάστασης.
• Πρέπει να γίνετεαι διαχωρισμός των πλαστικών που προορίζονται για ανακύκλωση – όλα τα πλαστικά δεν είναι ίδιa – και όλες οι μονάδες ανακύκλωσης δεν μπορούν να ανακυκλώσουν όλα τα διαφορετικά ίδους πλαστικά -‐ το κοινό θα πρέπει να γνωρίζει πώς να διαχωρίζει τα πλαστικά και ποια πλαστικά αναλυκλώνοντε στην περιοχή του. Ορισμένα πλαστικά δεν ανακυλώνοντε.
Τι μπορούμε να κάνουμε -‐ συνέχεια (3) Αποτέφρωση • Πλεονεκτήματα
– Το πλαστικό μπορεί να μετατραπεί σε ενέργεια, συμπεριλαμβανομένης και της ηλεκτρικής ενέργειας • Μειονεκτήματα
– Απελευθερώνονται δηλητηριώδη αέρια κατά την διαρκεία της αποτέφρωσης – Πρόκειται για δαπανηρή διαδικασία – Συνιστά σπάταλη διαχείριση των περιορισμένων πόρων της γης
(4) Αναδιάταξη -‐ επαναχρησιμοποίηση του πλαστικού ως πρώτη ύλη για άλλα προϊόντα • Επαναχρησιμοποίηση μέσω ενός καταθετικού συστήματος (Deposit Return Scheme -‐ υπάρχει τώρα στην Γερμανία)
– Η τιμολόγηση των ποτών σε πλαστικές φιάλες περιλαμβάνει ορισμένες καταθέσεις που καταβάλλονται από τους καταναλωτές – δημιουργία κινήτρου για την επιστροφή των άδειων φιαλών (όπως τα καροτσάκια στα σούπερ μάρκετ)
– Τα μηχανήματα που είναι τοποθετημένα στην είσοδο των σούπερ μάρκετ για την επιστροφή φιαλών με αντάλλαγμα κουπονιών, δημιουργούν κίνητρα για ανακύκλωση
– Τα μηχανήματα ταξινομούν επιτόπου τα μπουκάλια στο κάθε είδος πλαστικού ώστε να είναι έτοιμα για την αντίστοιχη ανακύκλωση
Τι μπορούμε να κάνουμε -‐ συνέχεια (5) Βιοδιασπώμενο (“biodegradable”) η κομποστοποιήσιμο / λιπασματοποιήσιμο (“compostable”) πλαστικό; • Και οι δύο επιλογές μπορεί να έχουν προοπτική στο μέλλον, και ελπίζουμε ότι θα αναπτυχθούν περαιτέρω, αλλά προς το παρόν δεν
είναι η απάντηση. – Η κύρια διαφορά μεταξύ βιοδιασπώμενων και λιπασματοποιήσιμων προϊόντων είναι ότι τα λιπασματοποιήσιμα διασπώνται σε
«χούμους», ή λίπασμα, το οποίο παρέχει στο χώμα πολύτιμα θρεπτικά συστατικά, σε σύντομο χρονικό διάστημα και χωρίς να απελευθερώνονται μέταλλα ή τοξίνες κατά τη διάρκεια της λιπασματοποίησης. • Μειονεκτήματα
– Επειδή το μεγαλύτερο ποσοστό του κομποστοποιήσιμου πλαστικού προς το παρόν παράγεται με καλαμπόκι η πατάτα, η μονοκαλλιέργεια (καλαμποκιού / πατάτας) που ενθαρρύνεται από αυτή τη διαδικασία περιορίζει την διαθέσιμη γη που θα μπορούσε να παράγει τρόφιμα.
– Αυτά τα πλαστικά θα διασπαστούν με φυσικό τρόπο μόνο στις κατάλληλες συνθήκες (χρειάζονται φως, οξυγόνο και θερμότητα, τα οποία δεν είναι διαθέσιμα σε χωματερές ούτε στον πυθμένα της θάλασσας). Επί του παρόντος αποτελούν εναλλακτική λύση μόνο εάν διαχωριστούν από το ρεύμα των αποβλήτων, συλλεχθούν ξεχωριστά και στη συνέχεια τοποθετηθούν σε βιομηχανικό κομποστοποιητή (ή σε κάποιο οικιακό κάδο λιπασματοποίησης.
– Αντιθέτως, τα βιοδιασπώμενα προϊόντα επιστρέφουν στη φύση, όπου διασπώνται. • Μειονεκτήματα
– Αυτή η αποσύνθεση μπορεί να διαρκέσει πολλά χρόνια και μόνο κάτω υπό τις κατάλληλες συνθήκες (χρειάζεται φως, οξυγόνο και θερμότητα, τα οποία δεν είναι διαθέσιμα σε χωματερές ούτε στον πυθμένα της θάλασσας).
– Η χρήση του βιοδιασπώμενου πλαστικού είναι σε πρώιμο στάδιο και υπάρχουν πολλά ακατάλληλα είδη στην αγορά. Κάποια προϊόντα ενδέχεται να αφήσουν κατάλοιπα μετάλλων κατά την επιστροφή τους στη φύση.
– Μόλις το βιοδιασπώμενο συστατικό αποδομηθεί, μικρά κομμάτια πλαστικού παραμένουν στο περιβάλλον και προκαλούν ίσως μεγαλύτερη ζημιά από κάθε άλλο είδος πλαστικού. Τα μικρά κομμάτια τρώγονται από μικρά ζώα / ψάρια και ενδέχεται να εισχωρήσουν στην τροφική μας αλυσίδα.
• Η χρήση αντικειμένων “βιοδιασπώμενων / κομποστοποιήσιμων” διαιωνίζει την νοοτροπία ότι είναι αποδεκτό να χρησιμοποιούμε ένα αντικείμενο μία μόνο φορά και μετά να το πετάμε.
Πώς μπορούμε να αφαιρέσουμε το πλαστικό που βρίσκεται ήδη στους ωκεανούς;
• Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει ασφαλής τρόπος να αφαιρεθεί το πλαστικό από τις θάλασσες. Κι αυτό επειδή: – Οι θάλασσες είναι απέραντες – Η πλειοψηφία του πλαστικού έχει ήδη βυθιστεί στα βάθη των ωκεανών – Το πλαστικό στις θάλασσές μας διασπάται σε μικροσκοπικά κομμάτια που αναμειγνύονται με
πλαγκτόν. Η αφαίρεση του πλαστικού θα σήμαινε επίσης την απώλεια του πλαγκτόν. Αυτό είναι ιδιαίτερα προβληματικό καθώς το πλαγκτόν είναι η ζωτική βάση της θαλάσσιας τροφικής αλυσίδας. Παρομοίως, το φυτικό στοιχείο, το φυτοπλαγκτόν, παρέχει περισσότερο από το ήμισυ του οξυγόνου της Γης και απορροφά περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα απ’ ότι τα δάση μας.
• Ο καθαρισμός των παραλιών μπορεί να βοηθήσει ώστε το πλαστικό που βρίσκεται στις παραλίες να
μην καταλήγει μέσα στη θάλασσα. Ο καθαρισμός των παραλιών αυξάνει επίσης την ευαισθητοποίηση, με την προϋπόθεση ότι το πλαστικό ταξινομείται και ανακυκλώνεται υπεύθυνα.
• Η τοποθέτηση προστατευτικών εμποδίων στο στόμιο των ποταμών θα μπορούσε επίσης να βοηθήσει, με την προϋπόθεση ότι τα απορρίμματα που συγκεντρώνονται εκεί θα πετιούνται με υπευθυνότητα.
Τι μπορούμε να κάνουμε; Προκάλεσε ένα κύμα αλλαγής!
Η καλύτερη λύση είναι να σταματήσουμε τη χρήση πλαστικού, ειδικά σαν υλικό μιας χρήσεως. Σκέψου με νοοτροπία πολλαπλών χρήσεων, όχι μίας χρήσης! 1. Έχε μαζί σου μία τσάντα πολλαπλών χρήσεων όταν ψωνίζεις 2. Πίνε νερό βρύσης και μετάφερέ το στο δικό σου μπουκάλι 3. Αρνήσου να χρησιμοποιείς πλαστικά καλαμάκια στο ποτό σου 4. Μην χρησιμοποιείς πιατικά, μαχαίρια, πιρούνια κλπ «μίας χρήσης». Πλύνε τα σκεύη που χρησιμοποιείς μετά το φαγητό. 5. Επίλεξε φρούτα και λαχανικά που δεν είναι σε πλαστικό περιτύλιγμα 6. Μην αγοράζεις μπαλόνια και σίγουρα μην τα αφήνεις ελεύθερα στον ουρανό. Είναι πολύ πιθανό τα μπαλόνια αυτά να
προσγειωθούν στη θάλασσα, πνίγοντας θαλασσοπούλια, χελώνες και θαλάσσια θηλαστικά. 7. Μην αγοράζεις προϊόντα απολέπισης -‐ οι μικροσκοπικές αυτές χάντρες είναι συνήθως κατασκευασμένες από πλαστικό 8. Μη χρησιμοποιείς τσίχλες. Είναι κατασκευασμένες από συνθετικό καουτσούκ, το οποίο είναι πλαστικό. Κάθε χρόνο
πετιούνται πάνω από 100.000 τόνοι σε όλο τον κόσμο. 9. Μη χρησιμοποιείς ξυραφάκια μίας χρήσης. 10. Μην χρησιμοποιείς πλαστικούς αναπτήρες, προτίμησε σπίρτα (και μην καπνίζεις!). 11. Αν δεν μπορείς να βρεις εναλλακτικές λύσεις για το πλαστικό μιας χρήσης, φρόντισε να το ανακυκλώσεις και να γνώριζεις
ποιες είναι οι ικανότιτες ανακύκλωσης του δήμου σου.
ΤΟ ΝΑ ΜΟΙΡΑΖΕΣΑΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΟΤΙ ΝΟΙΑΖΕΣΑΙ! Ενημέρωσε κι άλλους σχετικά με το ενδιαφέρον σου για την προστασία των θαλασσών και των παραλιών μας και προσκάλεσέ τους να συμμετάσχουν στο κίνημά μας!
www.plasycfreegreece.org #ΣΑΚΟΥΛΙΤΣΑ ΟΧΙ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ #ΚΑΛΑΜΑΚΙ ΟΧΙ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ Αποφάσησε, ανάλογα με τις ηλικίες των μαθητών σου, ποιά είναι ή ποιό κατάλληλη
συζήτηση ή δραστηριότητα/τες να εφαρμόσεις.
Ερωτήσεις για συζήτηση
1. Από πού προέρχεται το πλαστικό;
2. Πώς μπαίνει το πλαστικό στις θάλασσές μας; 3. Τι πρέπει να κάνουν οι επιχειρήσεις και η βιομηχανίες ώστε να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση του
προβλήματος της πλαστικής ρύπανσης;
4. Τι πρέπει να κάνει η κυβέρνηση ώστε να βοηθήσει στην αντιμετώπιση του προβλήματος της πλαστικής ρύπανσης;
5. Τι πρέπει να κάνουμε ως υπεύθυνοι πολίτες για να συμβάλουμε στη μείωση της πλαστικής ρύπανσης;
6. Με ποιους τρόπους μπορούμε να κινητοποιήσουμε την κοινότητά μας στην καταπολέμηση της πλαστικής ρύπανσης; (δηλαδή, να έρθουμε σε επαφή με εκπροσώπους, να ξεκινήσουμε μία εκστρατεία αλληλογραφίας, να δεσμευτούμε για τη μη χρήση πλαστικών κλπ.)
7. Πώς μπορούμε να μειώσουμε τη χρήση πλαστικών στον χώρο μας;
8. Τι μπορούμε να κάνουμε οι ίδιοι προσωπικά;
9. Πώς μπορούμε να διαδώσουμε αυτό το μήνυμα με δημιουργικό και αποτελεσματικό τρόπο;
Δραστηριότητες
Δραστηριότητα Α: Προσωπική αναθεώρηση σχετικά με το πλαστικό Οδηγίες: Διαβάστε τα εξής στην τάξη: Προκειμένου να μειώσουμε την χρήση πλαστικού, οφείλουμε να αναζητούμε πάντα μια εναλλακτική λύση όταν μας προσφέρεται πλαστικό αντικείμενο. Αυτό μπορεί να γίνει εάν σκεφτούμε τα Τέσσερα Σημεία Αναθεώρησης του Πλαστικού:
1. Αρνήσου: τα πλαστικά μιας χρήσης καταλήγουν στους ωκεανούς μας, γι 'αυτό αναζήτησε εναλλακτικές λύσεις που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ξανά.
2. Μείωσε: Είναι δυνατόν να μειώσεις το πλαστικό σου αποτύπωμα; 3. Επαναχρησιμοποίησε: Εάν δεν έχεις στη διάθεσή σου μια εναλλακτική λύση για τη χρήση πλαστικού, βεβαιώσου ότι το
πλαστικό αντικείμενο επαναχρησιμοποιείται όπου είναι δυνατό και ότι τελικά θα πεταχθεί υπεύθυνα. 4. Ανακύκλωσε: Εάν πρέπει να αγοράσεις πλαστικό, επίλεξε αντικείμενα που είναι ανακυκλώσιμα για να μειώσεις το
πρόσθετο υλικό που καταλήγει σε χωματερές. Από τη σκοπιά της βιωσιμότητας, η ανακύκλωση παραμένει μια από τις βασικές μας λύσεις. Η ανακύκλωση μειώνει την ανάγκη για καθαρό πλαστικό (μειώνοντας έτσι την κατανάλωση πετρελαίου, καθώς το πλαστικό είναι φτιαγμένο από πετρέλαιο) και εμποδίζει επίσης την κατάληξη του χρησιμοποιημένου πλαστικού στο περιβάλλον.
Τώρα, ας σκεφτούμε όλοι μαζί. Πώς μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αυτά τα σημεία για να επανεξετάσουμε το πλαστικό; Για παράδειγμα: • Αρνήσου: Αρνήσου τα πλαστικά προϊόντα μίας χρήσεως όταν τρως έξω, αναζήτησε εναλλακτικές λύσεις για πλαστικά πιάτα,
μαχαιροπίρουνα ή κύπελλα μιας χρήσης, χρησιμοποίησε φυσικό σαπούνι αντί για υγρό σαπούνι. • Μείωσε: Έχε μαζί σου ένα επαναγεμιζόμενο μπουκάλι νερού, χρησιμοποίησε καλαμάκια από ανοξείδωτο χάλυβα, έχε μαζί σου
επαναχρησιμοποιούμενες τσάντες για τις αγορές σου. • Επαναχρησιμοποίησε: Γέμισε ξανά ένα πλαστικό μπουκάλι νερού ή ανθρακούχου νερού, μετάτρεψε τα πλαστικά μπουκάλια σε
τέχνη. • Ανακύκλωσε: Τι ανακύκλωση προσφέρει ο δήμος μας;
Δραστηριότητα B: Προβολή της ταινίας στους γονείς των μαθητών Οδηγίες: Στείλε το link της ταινίας A PLASTIC OCEAN με email στους γονείς των μαθητών σου και πες πως πρέπει να δούνε την ταινία μαζί και να συζητήσουν ως οικογένεια τι θα κάνουν να αναθεωρήσουν το πλαστικό που καταναλώνουν στο σπίτι τους.
Δραστηριότητες
Δραστηριότητα Γ. Οργάνωση καθαρισμός παραλιών / πάρκων Οργανώστε να πάτε με την τάξη σας να κάνετε μία μέρα καθαρισμό στην πλησιέστερη παράλια / πάρκο στο σχολείο σας. Ενημερώστε όλο το σχολείο σας και τον δήμο σας. Στείλτε μας φωτογραφίες να τις διαδώσουμε. Δραστηριότητα Δ. Έρευνα τι προσφέρει τώρα η κοινοτήτά σου / δήμος σου / η Ελλάδα Ρωτήστε τους μαθητές σας να ερευνήσουν που βρίσκετε η πλησιέστερη χωματερή και το πλησιέστερο κέντρο ανακύκλωσης στο σχολείο σας. Αν μπορείτε, επισκεφτείτε, και μιλήστε με τους υπαλλήλους να μάθετε περισσότερα για την δουλειά τους, και τι προβληματήζει τους ίδιους. Δραστηριότητα Ε: Δημιουργικός ακτιβισμός Οδηγίες: Ζήτησε από κάθε μαθητή να φέρει από το σπίτι του ένα πλαστικό είδος μίας χρήσης που επρόκειτο να πεταχθεί. • Χρησιμοποιήστε αυτά τα πλαστικά αντικείμενα για να δημιουργήσετε μια έκθεση ανοικτή προς το κοινό. • Τοποθετήστε την έκθεση σε εμφανές σημείο στο σχολείο ώστε να γίνει συζήτηση και να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση. Δραστηριότητα Ζ. Σχεδίασε ένα κύριο άρθρο Οδηγίες: Ζήτησε από κάθε μαθητή να σχεδιάσει ένα σχετικό κύριο άρθρο προς την διεύθυνση του σχολείου σου. Άσκησε πίεση στο σχολείο σου να απαγορεύσει κάποια / όλα από τα παρακάτω αντικείμενα: τις πλαστικές σακούλες, τα πλαστικά κουτιά φαγητού σε πακέτο στην καφετέρια ή τα πλαστικά καλαμάκια. Δραστηριότητα Η. Σχεδίασε ένα κύριο άρθρο Οδηγίες: Διαλέξτε ένα καφενείο της περιοχής σας και γράψτε ένα γράμμα ζητώντας στον ιδιοκτήτη να απαγορεύσει κάποια / όλα από τα παρακάτω αντικείμενα: τις πλαστικές σακούλες, τα πλαστικά κουτιά φαγητού σε πακέτο στην καφετέρια ή τα πλαστικά καλαμάκια. Δραστηριότητα Θ. Φτιάξετε μια μονάδα ανακύκλωσης στο σχολείο σας Οδηγίες: Επισκεφθείτε το website www.preciousplashc.com ώστε να διαπιστώσετε πόσο εύκολα μπορείτε να φτιάξετε μια μονάδα ανακύκλωσης στην τάξη σας. Υπάρχουν ήδη μέρη στην Ελλάδα που το έχουν κάνει – μπορείτε να επικοινωνήσετε με το @plashkourgeio (βρίσκεται στην Αθήνα) στο Facebook.
Δραστηριότητες Δραστηριότητα Ι. Ημέρα πειράματος μηδενικής παραγωγής απορριμμάτων (“zero-‐waste”) Οδηγίες: Για μια μέρα, δώσε οδηγίες στους μαθητές να παράγουν όσο το δυνατόν λιγότερα απορρίμματα. Ζήτησε από τους μαθητές να καταγράψουν κατά τη διάρκεια αυτών των 24 ωρών πότε θα μπορούσαν να έχουν παράγει σκουπίδια (δηλαδή, αγοράζοντας ένα καφέ σε πλαστικό κύπελλο) και ποια εναλλακτική μέθοδο χρησιμοποίησαν. • Μετά από αυτό το προσωπικό πείραμα, ζήτησε από τους μαθητές να γράψουν σχετικά με τα
εξής: Α. Τι σας εξέπληξε σχετικά με το πείραμα μηδενικής παραγωγής απορριμμάτων; Δημιουργείτε περισσότερα ή λιγότερα απορρίμματα απ’ ότι αγοράζετε; B. Πότε ήταν πιο δύσκολο για σας να αποφύγετε τη δημιουργία απορριμμάτων; (δηλαδή στην καφετέρια, σε ένα πολυκατάστημα κλπ.) Γ. Πότε ήταν πιο εύκολο για σας να αποφύγετε τη δημιουργία απορριμμάτων; Δ. Ύστερα από αυτό το πείραμα μηδενικής παραγωγής απορριμμάτων, ποια είναι μερικά πράγματα που θα θέλατε να κάνετε από τώρα και στο εξής ώστε να μειώσετε την παραγωγή των απορριμμάτων σας γενικά;
• Αν οι μαθητές ξέρουν Αγγλικά, μπορούν να διαβάσουν το Garbology του Edward Humes – θα το βρείτε στο www.Amazon.co.uk
Δραστηριότητα Κ. Έρευνα στο internet για διάφορες προσπάθειες που γίνονται τώρα Οδηγίες: ερευνήστε στο internet περισσότερες πληροφορίες για αυτές τις προσπάθειες και παρουσιάστε τις στην τάξη.
www.theoceancleanup.com www.plashcpolluhoncoalihon.com
www.greenpeace.org/greece www.preciousplashc.com
Δραστηριότητες
Δραστηριότητα Ι. Άσκηση πίεσης προς στους αρμόδιους φορείς Οδηγίες: Οι μαθητές θα συντάξουν μία καίρια νομοθετική παρέμβαση (π.χ απαγόρευση των πλαστικών σακουλών) μέσω της οποίας θα επιθυμούσαν να ασκήσουν πίεση στους αρμόδιους φορείς. 1. Δημιουργία ενός στόχου και μίας αποστολής ως προς την εκστρατεία πίεσης. 2. Προσδιορίστε τα βασικά προβλήματα ή αντιστάσεις και τις λύσεις για να ξεπεραστούν αυτά τα εμπόδια. 3. Δημιουργήστε στρατηγική και σχεδιασμό ως προς την καμπάνια πίεσης: γραπτές επιστολές, συντονισμένες κινήσεις στα
μέσα κοινωνικής δικτύωσης, συμμετοχή σε εκδηλώσεις της δημοτικής αρχής, συναντήσεις με αρμόδιους φορείς, σύνταξη μιας λίστας με υπογραφές, μια πορεία, κλπ.
4. Προσδιορίστε άτομα/επιχειρήσεις/οργανισμούς που θα υποστηρίξουν την εκστρατεία σας. Πώς μπορείτε να συμπεριλάβετε αυτούς τους συνεργάτες στη στρατηγική και τον σχεδιασμό της καμπάνιας σας;
5. Εφαρμόστε την καμπάνια σας. Αυτή η δραστηριότητα θα μπορούσε να λειτουργήσει και για επίσημους φορείς της πόλης, ή να σταλεί σε τηλεοπτικά κανάλια, όπως ο ΣΚΑΙ, η ΕΡΤ κλπ.
ΓΙΑ ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ
Ένας Πλαστικός Ωκεανός
Το πρόβλημα: το πλαστικό δεν διαλύεται πoτέ
• Κάθε πλαστικό αντικείμενο που έχει κατασκευαστεί ποτέ παραμένει στον πλανήτη μας • Κάθε χρόνο παράγουμε περισσότερα από 300 εκατομμύρια τόνους πλαστικού – η
παγκόσμια παραγωγή αυξάνεται κάθε χρόνο. • 8 εκ. τόνοι πλαστικών απορριμάτων καταλήγουν κάθε χρόνο στις θάλασσες και τους
ωκεανούς της γης. • 50% των πλαστικών αντικειμένων που παράγουμε χρησιμοποιούνται μία μόνο φορά. Ο
μέσος όρος χρήσης ενός πλαστικού αντικειμένου είναι μόλις 12 λέπτα.
Το πλαστικό κατασκευάζεται από πετρέλαιο
• Το πλαστικό είναι καταπληκτικό υλικό γιατί δεν διαλύεται πoτέ και συνχρόνως είναι απαίσιο υλικό γιατί δεν διαλύεται πoτέ!
• Το πλαστικό κατασκευάζεται από πετρέλαιο
Οι ωκεανοί μας και η πλαστική ρύπανση
Πλαστικά μπουκάλια • Χρειάζονται 250 ml πετρελαίου και 5 λίτρα νερού (!) για να κατασκευαστεί 1
φιάλη εμφιαλωμένου νερού του ενός λίτρου.
Χρόνος που χρειάζεται για να αποσυνθεθούν διαφορετικά ήδη πλαστικών απορριμάτων
Οι ωκεανοί μας και η πλαστική ρύπανση
Η τροφική αλυσίδα και τα πλαστικά
Πλαστικά πρώτης ύλης ή “nurdles”
Τα ζώα και η πλαστική ρύπανση
Τι μπορείς να κάνεις: Αναθεώρηση σχετικά με τη χρήση πλαστικού
– Αρνήσου
– Μείωσε
– Επαναχρησιμοποίησε
– Aνακύκλωσε
Τι μπορείς να κάνεις: Ανακύκλωση
Τι μπορείς να κάνεις;
Η καλύτερη λύση είναι να σταματήσουμε τη χρήση πλαστικού, ειδικά σαν υλικό μιας χρήσεως. Σκέψου με νοοτροπία πολλαπλών χρήσεων, όχι μίας χρήσης! 1. Έχε μαζί σου μία τσάντα πολλαπλών χρήσεων όταν ψωνίζεις 2. Πίνε νερό βρύσης και μετάφερέ το στο δικό σου μπουκάλι 3. Αρνήσου να χρησιμοποιείς πλαστικά καλαμάκια στο ποτό σου 4. Μην χρησιμοποιείς πιατικά, μαχαίρια, πιρούνια κλπ «μίας χρήσης». Πλύνε τα σκεύη που χρησιμοποιείς μετά το φαγητό. 5. Επίλεξε φρούτα και λαχανικά που δεν είναι σε πλαστικό περιτύλιγμα 6. Μην αγοράζεις μπαλόνια και σίγουρα μην τα αφήνεις ελεύθερα στον ουρανό. Είναι πολύ πιθανό τα μπαλόνια αυτά να
προσγειωθούν στη θάλασσα, πνίγοντας θαλασσοπούλια, χελώνες και θαλάσσια θηλαστικά. 7. Μην αγοράζεις πλαστικά παιχνίδια. 8. Μη χρησιμοποιείς τσίχλες. Είναι κατασκευασμένες από συνθετικό καουτσούκ, το οποίο είναι πλαστικό. Κάθε χρόνο
πετιούνται πάνω από 100.000 τόνοι σε όλο τον κόσμο. 9. Αν δεν μπορείς να βρεις εναλλακτικές λύσεις για το πλαστικό μιας χρήσης, φρόντισε να το ανακυκλώσεις.
ΤΟ ΝΑ ΜΟΙΡΑΖΕΣΑΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΟΤΙ ΝΟΙΑΖΕΣΑΙ! Ενημέρωσε κι άλλους σχετικά με το ενδιαφέρον σου για την προστασία των θαλασσών και των παραλιών μας και προσκάλεσέ τους να συμμετάσχουν στο κίνημά μας!
www.plasycfreegreece.org #ΣΑΚΟΥΛΙΤΣΑ ΟΧΙ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ #ΚΑΛΑΜΑΚΙ ΟΧΙ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
