การวจยทฤษฎฐานรากGROUNDED THEORY

STUDYรศ. ดร. วโรจน สารรตนะหลกสตรศกษาศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหาร

การศกษามหาวทยาลยมหามกฎราชวทยาลย 2556

การวจยเชงคณภาพ...สรางทฤษฎการวจยเชงปรมาณ....ทดสอบทฤษฎ

� µ¦ª·� ¥Á� ·� � »� £µ¡ � µ¦ª·� ¥Á� ·� � ¦·¤µ�

¡´ µ§¬®¦º°Á¦¥ Á¥ ´ §¬°ºÉ� � � � � � � � � � � � �

¤° ®µ¦¼Â ° §¬¸� � � � � � � � ´� � ®¤ª� � Ê� � ε� µ¤

¦ª ¦ª¤ o°¤¼� �

Á·°»¤µ� � � � (Inductive) � µ� ¨� ¬� ³Á� ¡µ³ ¼n� ¬� ³� ɪÅ�

° §¬¸� � � � �

¤¤ ·µ� � � / 嵤ª·¥µ §¬¸� � � � � � � ·¥µ¤ · ·µ¦� � � � � � / ªÂ ¦ µ §¬¸� � � � � � ÄoÁ¦ºÉ° ¤º°ª´ ªÂ ¦ µ §¬¸� � � � � � � � � � ª·Á¦µ³®ro°¤¼ ° §¬¸� � � � � � �

Á·° »¤µ� � � � (Deductive) � µ� ¨� ¬� ³� ɪÅ� ¼n� ¬� ³Á� ¡µ³

การวจยทฤษฎฐานราก ...การวจยทฤษฎฐานราก (Grounded Theory Study) เปนปฏบตการเชงคณภาพอยางเปนระบบของการรวบรวมขอมล การจำาแนกขอมลออกเปนหมวด (categories/ themes) และการเชอมโยงหมวดเหลานน เพอนำาเสนอเปนทฤษฎ (theory) ทเปนกรอบแนวคดกวางๆ อธบายกระบวนการของเหตการณ (events) กจกรรม (activities) การกระทำา (actions) หรอการมปฏสมพนธ (interactions) ในประเดนทวจย

ทฤษฎทเปนผลจากการวจยทฤษฎฐานรากจงเปน ทฤษฎเชงกระบวนการ “ ”(process theory) ทอธบายถงกระบวนการของเหตการณ กจกรรม การกระทำา หรอการมปฏสมพนธทเกดขน

Grounded Theory Study

Theory Building

ใชเมอ..........นกวจยตองการทราบทฤษฎหรอคำาอธบายอยางกวางๆ ทจะนำามาอธบายกระบวนการนนๆไดอยางเหมาะสมและอยางสอดคลองกบบรบทจากขอมลฐานราก ไมเปนทฤษฎทหยบยมมาจากเอกสารตำารา แตเปนทฤษฎทสอดคลองกบสถานการณ กบการปฏบตจรง กบความรสกนกคดของคนในททำางาน และครอบคลมถงขอเทจจรงทสลบซบซอน ซงสามารถนำาไปอางอง (generalizable) ไดในระดบหนง เปนทฤษฎในระดบกลาง (middle range theory) แมไมเทยบเทากบทฤษฎใหญ (grand theory) อนๆ เชน ทฤษฎพฤตกรรมนยมของ Skinner ทฤษฎ X ทฤษฎ Y ทฤษฎการจงใจของ Maslow เปนตน

รปแบบ...การวจยทฤษฎฐานรากนนมหลากหลาย แลวแตใครจะยดถอรปแบบใด แตสามารถจำาแนกได 3 รปแบบดงน คอ

1) รปแบบเชงระบบของ Strauss and Corbin

2) รปแบบเกดขนใหมของ Glaser

3) รปแบบการสรางของ Charmaz

Barney Glaser

Anselm Strauss

Kathy Charmaz

Creswell (2008) กลาววา การเลอกใชรปแบบสามรปแบบดงกลาว ขางตน มขอควรพจารณาหลายประการ เชน ตองการเนน

กระบวนการเชงระบบมากนอยเพยงใด ตองการกำาหนดหมวดเพอ การวเคราะหขอมลหรอไม สถานะของนกวจยเปนอยางไร วธการทใช

ในการสรปผลการวจยจะเปนการตงคำาถามทงไวหลวมๆ หรอจะให เปนขอสมมตฐานทเฉพาะเจาะจง เปนตน แตอยางไรกตาม นกวจย

หนาใหมสวนมากมกนยมใชรปแบบเชงระบบของ Strauss and Corbin เนองจากมความชดเจนในกระบวนการทำาวจย

รปแบบเชงระบบของ Strauss and Corbin เปนรปแบบทพฒนาเพมขนจากแนวคดท Strauss and Glaser

ซงเปนผรเรมการวจยทฤษฎฐานรากไดพฒนาขนในป 1967 เปนรปแบบทถกนำาไปใชอยางแพรหลายในการวจยทางการศกษา ทเนนขนตอนของการวเคราะหขอมลใน 4 ขนตอน ดงน

○ การเปดรหส (open coding) ○ การหาแกนของรหส (axial coding) ○ การเลอกรหส (selective coding) ○ การพฒนารปแบบความสมพนธเชงเหตผลหรอแผนภาพของ

ทฤษฎ (development of a logic paradigm or a visual picture of the theory generated)

การเปดรหส (open coding) เปนการนำาเอาขอมลทรวบรวมไดจากแหลงตางๆ เชน การสมภาษณ การสงเกต การบนทก อนทน และการสนทนากลม เปนตน มาจำาแนกเปน หมวด “ ”(category/theme) รวมกนใหเปนกลมทมความหมาย (meaningful groups) โดยทวไปจะประกอบดวย หมวดหลกและ“หมวดยอย ” (core categories & subcategories) ในขนตอนนนกวจยจะสามารถกำาหนดหมวดหลกและหมวดยอยไดหลายหมวดหลกและหลายหมวดยอย ในระดบหมวดยอยอาจประกอบดวย คณลก“ษณะ ” (attributes or characteristics) ดวยกได

การเปดรหสดงกลาว เปนไปตามหลกการเชงอปมาน (inductive) ของการวจยเชงคณภาพ (จากลกษณะเฉพาะไปสลกษณะทวไป) โดยเรมจากการลงภาคสนามเพอใหไดขอมลดบทจะนำาไปสกระบวนการตามลำาดบดงน ขอมลดบ “ –คณลกษณะ/ตวบงช รหส– /มโนทศน หมวด หากหลายๆ หมวด– ” “ จดใหเชอมโยงกนกจะเปน ขอ” “

เสนอเชงทฤษฎ ทไดจากการวจย ”

การหาแกนของรหส (axial coding) เปนการเลอก (select) หมวดหลก จากหมวดใดหมวดหนงทกำาหนดไดในขนตอนการเปดรหส (one open coding category) เพอกำาหนดใหเปน ปรากฏการณหลก “ ” (core phenomenon) ของ

กระบวนการ ในเรองทวจย จากนนเปนการกำาหนด“ ”ความสมพนธของหมวดหลกอนทเหลอเขากบปรากฏการณหลกทกำาหนดนน โดยหมวดหลกอนเหลานน บางหมวดเปนเงอนไขเชงสาเหต (causal conditions) ทสงผลตอปรากฏการณหลก บางหมวดเปนยทธศาสตร (strategies) ทนำามาใช หรอเปนการกระทำา(action) หรอมปฏสมพนธ (interaction) ทเกดขน อนเปนผลจากปรากฏการณหลกนน บางหมวดเปนเงอนไขเชงสถานการณทมอทธพลตอการใชยทธศาสตร/การกระทำา/ปฏสมพนธ โดยจำาแนกออกเปนเงอนไขเชงบรบท (contextual conditions) ทมความเฉพาะเจาะจง และเงอนไขสอดแทรก (intervening conditions) ทมลกษณะกวางขน และบางหมวดเปนผลสบเนองทเกดขน (consequences) จากการใชยทธศาสตร/การกระทำา/ปฏสมพนธ

ทายสดจะได รปแบบความสมพนธเชง“เหตผลหรอแผนภาพของทฤษฎ ”(development of a logic paradigm or a visual picture of the theory generated) เปนรปแบบความสมพนธเชงเหตผล (logic) ระหวางเงอนไขเชงสาเหต ปรากฏการณหลก ยทธศาสตร เงอนไขเชงบรบท เงอนไขสอดแทรก และผลสบเนองทเกดขน ซงถอเปน รปแบบเชงทฤษฎ “ ”(theoretical model)

การเลอกรหสและการพฒนารปแบบความสมพนธเชงเหตผลหรอแผนภาพของทฤษฎการเลอกรหส (selective coding) และการพฒนารปแบบความสมพนธเชงเหตผลหรอแผนภาพของทฤษฎ (development of a logic paradigm or a visual picture of the theory generated)… เปนการ เขยนทฤษฎ จากรปแบบความ“ ”สมพนธเชงเหตผลหรอแผนภาพของทฤษฎ หรอรปแบบความสมพนธเชงเหตผลระหวางเงอนไขเชงสาเหต ปรากฏการณหลก ยทธศาสตร/การกระทำา/ปฏสมพนธ เงอนไขเชงบรบท เงอนไขสอดแทรก และผลสบเนองทเกดขน ทจดทำาไดในขนตอนการหาแกนของรหส (axial coding)

เปนการเขยนทฤษฎในลกษณะทอธบายถง กระบวนการ ในประเดนการวจย โดยใช“ ”เทคนค story line และใชบนทก สวนตว (personal memos) ทบนทกไวเปนขอมลประกอบการเขยน โดยนกวจยจะตองตรวจสอบความสมพนธเชงเหตผล (logic) ระหวางเงอนไขเชงสาเหต ปรากฏการณหลก ยทธศาสตร/การกระทำา/ปฏสมพนธ เงอนไขเชงบรบท เงอนไขสอดแทรก และผลสบเนองทเกดขนอยตลอดเวลาดวย ซงการดำาเนนงานตามขนตอนดงกลาว จะทำาใหได ทฤษฎ “ ” (theory) ทเกดจากรปแบบความสมพนธเชงเหตผลหรอแผนภาพของทฤษฎทมความชดแจง (explicit) ดภาพหนาถดไป

รปแบบความสมพนธเชงเหตผลหรอแผนภาพของทฤษฎ---- ผลจากการวจย

¦¼� Â� � Á� ·� � §¬� Á� ·� µÁ®� »Â³� º� Á� ºÉ°� � ÉÁ� ·� � ¹Ê� (causal-consequence theoretical framework)

ลกษณะสำาคญของการวจย ทฤษฎฐานราก

1 . เปนวธการเชงกระบวนการ (process approach) 2. เปนการเลอกตวอยางเชงทฤษฎ (theoretical sampling) 3. เปนการวเคราะหขอมลเชงเปรยบเทยบอยางตอเนอง

(constant comparative data analysis) 4. มหมวดหลก 1 หมวด (a core category) 5. กอใหเกดทฤษฎ (theory generation) 6 . มการบนทก (memos)

1. เปนวธการเชงกระบวนการ (process approach) .... เนองจากโลกทางสงคมเปนเรองของผคนทมปฏสมพนธตอกน เปนปฏสมพนธทนกวจยทฤษฎฐานรากตองการทำาความเขาใจถง กระบวนการ “ ”ของผคนเหลานนกบหวขอการวจยทกำาหนด ดงนน กระบวนการในการวจยทฤษฎฐานรากจงหมายถงลำาดบเหตการณของการกระทำาและการมปฏสมพนธกนของบคคลและเหตการณทเกยวของกบหวขอการวจย

ª·¸µ¦Á· ¦³ ª µ¦Ä µ¦ª·¥ §¬ µ¦µ� � � � � � � � � � � � � � � �

´®µµ¦ª·¥ÅoεŠ¼n� � � � � � � µ¦«¹¬µ¦µ µ¦ r® Ä Îµµ¤ µ¦ª·¥ §¬ µ¦µ� � � � � � � � � � � � � � � � � �

ɳ εĮo¤° Á®È ¦³ ª µ¦� � � � � � � � � ¹É ¦³ ° oª¥� � � � � � ε´Á®»µ¦ r° · ¦¦¤� � � � � � � � � � µ¦ ¦³ ε° » ¨� � � � � � � � · ¤¡´ r° » ¨� � � � � � � � �

� ¹É� � ´� ª·� ¥� §¬� � µ� ¦µ� � ³Á¦·É¤� ε� ªµ¤Á� oµÄ� Ã� ¥� µ¦¡´� � µ ®¤ª nµÇ� � � ªµ¤ÁºÉ°¤Ã¥ ´ °� � � � � � � ®¤ª nµÇ� � � µ¦¡´ µ§¬¸É° · µ¥� � � � � � � �

2. เปนการเลอกตวอยางเชงทฤษฎ (theoretical sampling) ........... ในการเลอกตวอยางบคคลเพอการสมภาษณหรอการสงเกต หรออนๆ เพอการเกบรวบรวมขอมลในการวจยทฤษฎฐานรากนนจะแตกตางจากการวจยเชงคณภาพอนๆ เปนการเลอกตวอยางเชงทฤษฎ (theoretical sampling) โดยจะมงไปทบคคลทจะทำาใหไดขอมลทจะกอใหเกดทฤษฎเปนสำาคญ เชน ในการศกษากระบวนการเลอกเพอการเรยนตอในโรงเรยน บคคลทจะใหขอมลไดดทสด คอ นกเรยนและผปกครอง สำาหรบบคคลอน เชน ผบรหาร ครผสอน เปนตน จะมความสำาคญรองลงไป ดงนน ในการวจยเรองน นกวจยจะเรมตนเกบขอมลจากนกเรยนและผปกครองกอนเปนลำาดบแรก

การรวบรวมขอมล ซงในการวจยนน นกวจยอาจใชวธการสงเกต การสนทนา การสมภาษณ การบนทกสาธารณะ บนทกประจำาวนหรออนทนของผใหขอมล รวมทงบนทกความเหนสวนตวของผวจยเอง (personal reflections) ซงในบรรดาวธการเหลานน นกวจยทฤษฎฐานรากดจะใหความสำาคญกบ การสมภาษณ “ ” วาจะชวยใหไดขอเทจจรงจากผใหขอมลไดดกวา

ในการรวบรวมขอมลเพอกอใหเกดทฤษฎนน อาจนำาแนวคดเกยวกบกระบวนการเกบรวบรวมขอมลจากรปแบบเกดขนใหมของ Glaser มาใชได เรยกวา วธการยอนไป“มา” (zigzag approach) เปนกระบวนการทนกวจยไดรวบรวมขอมล และมการวเคราะหขอมลในทนท ไมรอจนกวาจะรวบรวมขอมลไดทงหมด ซงการเกบรวมรวบขอมลในลกษณะนจะทำาใหเกดการตดสนใจไดวาจะเกบขอมลอะไรอก จากใครอก ซงจะทำาใหมการกลนกรองและปรบแก หมวด“ ” (categories) ทกำาหนดเปนระยะๆ ยอนกลบไปกลบมา จนเหนวาถง จดอมตว“ ” (saturation) ทไมมขอมลใหมเพมขนอก หรอไมมใครจะใหขอมลนนเพมเตมอก

3. เปนการวเคราะหขอมลเชงเปรยบเทยบอยางตอเนอง (constant comparative data analysis) .......ในการวจยทฤษฎฐานราก นกวจยจะเกยวของในกระบวนการเกบรวบรวมขอมล การจดกระทำากบขอมลเพอจำาแนกเปน หมวดๆ การเกบสารสนเทศเพมเตม และการเปรยบเทยบ“ ”สารสนเทศใหมทไดกบ หมวดตางๆ ทกำาลงเกดขน เปนกระบวนการพฒนา หมวด “ ” “ ”ทเปนปฏบตการเชงเปรยบเทยบอยางตอเนอง (constant comparison) ซงถอเปนกระบวนการวเคราะหขอมลเชงอปมาน (inductive) จากกรณเฉพาะใหเปนกรณทกวางขน (from specific to broad) เปนการเปรยบเทยบขอมลระหวางเหตการณกบเหตการณ (incidents) เหตการณกบหมวด (categories) และหมวดกบหมวด เพอใหได หมวด ทมฐานราก “ ” (ground) จากขอมลทไดมาในลกษณะเปนตวบงช (indicators) จากหลากหลายแหลง แลวนำามาจดกลม (grouping) เปนรหส (codes) ไดหลายรหส (เชน รหส 1 - รหส 2 - รหส 3 เปนตน) โดยกระบวนการเปรยบเทยบน นกวจยจะตองเปรยบเทยบตวบงชกบตวบงช รหสกบรหส และหมวดกบหมวด อยางตอเนองตลอดระยะเวลาของการวจย เพอขจดการมมากเกนไป (redundancy)

¦³ ª µ¦ª·Á¦µ³®ro°¤¼Á·Á¦¥Á¥ °¥nµ n°ÁºÉ°� � � � � � � � � � � � � � � �

®¤ª� ř ®¤ª� Ś ¦® ř ¦® Ś ¦® ś ª nÊ� � � � � o°¤¼� ·� � µ� ®n� � nµ� Ç

4. มหมวดหลก 1 หมวด (a core category) .....ในบรรดา หมวด ตางๆ ทกำาหนดไดจากขอมลทรวบรวม“ ”มา นกวจยจะเลอกหมวดหลก 1 หมวด (a core category) เปน ปรากฏการณ“หลก ” สำาหรบเสนอทฤษฎฐานราก นนคอ หลงจากกำาหนด หมวด ไดจำานวนหนง “ ” (8-10 หมวด ขนกบฐานขอมลทไดมา) นกวจยจะเลอกหมวดหลก 1 หมวดเพอเปนพนฐานในการเขยนทฤษฎ โดยมปจจยหลายประการทเกยวของกบการเลอก เชน ความสมพนธกบหมวดอน ความถในการเกดขน การถงจดอมตวไวและงาย และมความชดเจนทจะพฒนาเปนทฤษฎ เปนตน

¦ ¸µ¦¡´ µ¦¼Â Á· §¬¸Éε®� � � � � � � � � � � � � � � � “� Ê� � °� � µ¦ � ¦ � � ¦»� ®´� ¼� ¦”ÁÈ� � “®¤ª� ®� ”

ÁºÉ° ÅÁ· µÁ®»� � � � � �

´ ¥ É n¨ n°� � � � � � �¦µ µ¦ r®´� � � � � �

´ ¥£µ¥ °� � � � � - ª Ã¥µ¥� � � - ¤µ¦ µ� � � - µ¦Ân´� � � � � - ªÃo¤� � ´ ¥£µ¥Ä� � � �

- ªµ¤ o° µ¦� � � � - »£µ¡ É ¨� � � � � - ªµ¤Å¤n ° ¨o°� � � � - µ¦ ¦´Ã¦ ¦oµ� � � � � �

ÁºÉ° ÅÁ· ¦·� � � � � � � � - ªµ¤ÁÈÁoµ°� � � � � � - � µ¦¤ nª ¦nª¤� ¦µ µ¦ r®´� � � � � � � Ê� � °� � ¦� � ¦»�

® ¼¦� � - o° ε® ¦´ ¦»� � � � � � � � - °° Â� � � - ° »¤ ·® ¼¦� � � � - ° »¤ ·¦µ¥ª·µ� � �

ÁºÉ° Å ° ¦� � � � � � ¦· ° rµ¦� � � � � �

- ª ¦¦¤� � � - ¦¦¥µµ«� � - µ¦Á·� � �

¥»«µ ¦rÉ夵Äo� � � � � � ®¦º°µ¦ ¦³ 宦º° µ¦¤� � � �· ¤¡´ r� � � � ÉÁ· ¹Ê� � � � �

Á ¦·¤¡¨ oª¥µ¦Á ª µ� � � �ÂoªÁ °Âª ·� � � �

- 妪� - εÁ °� � ¼nµ¦ · ·� � � � � - ¦¹¬µ®µ¦º°� � n°¦°� � - � εĮo¥É� ¥º� - Á®È¡o° o° ´� � � � � � - ¤ ·« µ� � �

ºÁºÉ° ÉÁ· ¹Ê� � � � � � � � � - ® ¼¦°ºÉÇÅ o¦´� � � � �

µ¦ ¦´ ¦»� � � � � - ® ¼¦ ° o°� � � � �

¡´ ·Â³ ·« µ� � � � � � � � � - Á·¦³ µ¦ ¦³Á¤·� � � � � � �£µ¦³ µ� �

5. การกอใหเกดทฤษฎ (theory generation) .......กระบวนการวจยทกขนตอนจะนำาไปสการกอใหเกดทฤษฎจากฐานขอมลทนกวจยรวบรวมมาได โดย ทฤษฎ “ ”จากการวจยทฤษฎฐานรากน จะเปนการอธบายอยางกวางๆ ตอ กระบวนการ ในหวขอทวจย “ ” โดยทฤษฎจากการวจยทฤษฎฐานราก มแนวทางการนำาเสนอทเปนไปได 3 แนวทาง คอ นำาเสนอเปนรปแบบความสมพนธเชงเหตผล

หรอแผนภาพของทฤษฎ (development of a logic paradigm or a visual coding paradigm)

นำาเสนอเปนสมมตฐานหรอขอเสนอเชงทฤษฎ (theoretical hypotheses/propositions)

นำาเสนอเปนเรองเลาเชงบรรยาย (narrative form)

6. มการบนทกของนกวจย (memos) .......โดยตลอดระยะเวลาของการวจย นกวจยจะตองบนทกขอมล ใหความคด ความเหน รวมทงความสงหรณใจทมตอขอมล และตอ หมวด ทจำาแนกไว ซงจะ“ ”เปนประโยชนตอการไดแนวคดทจะเกบขอมลเพมเตม หรอกำาหนดแหลงขอมลใหมหรอไมอยางไร ตลอดจนการปรบขอมลเพอมใหเกดสภาพ ภเขาขอมล “ ” (mountains of data) นอกจากนน ยงใชเปนเครองมอทจะไดเสวนากนเกยวกบทฤษฎทจะกอใหเกดขน อยางไรกตาม ในการวจยทฤษฎฐานรากมกจะไมนำาเอา บนทก น มาเปนสวนหนงของ“ ”รายงานการวจยดวย

การตรวจสอบความตรง (validation)ทฤษฎ (theory) ทไดจากกระบวนการวจยทฤษฎฐานราก ควรไดรบการตรวจสอบความตรง (validation) ซง Creswell (2008) Willis (2007) Locke (2001) Leedy and Ormrod (2001) ตางมทศนะตรงกนวา เปนสวนหนงของการวจยทฤษฎฐานรากทสำาคญ ซงอาจกระทำาไดดงน เชน การตรวจสอบจากผมสวนรวมในการวจยใน

ลกษณะทเรยกวา member checks การนำาไปเปรยบเทยบกบทฤษฎทศกษา

คนควาเปนวรรณกรรมทเกยวของในบทท 2 วาสอดคลองหรอแยงกนหรอไม อยางไร เปนตน

การตงคำาถามการวจย กรณใชรปแบบการวจยทฤษฎฐานรากเชงระบบของ Strauss and Corbin การตงคำาถามการวจยกรณใชรปแบบการวจยทฤษฎฐานรากเชงระบบของ Strauss and Corbin จะใหแนวคดทชดเจนเกยวกบการตงคำาถามการวจยในเชงเหตผลสมพนธตอกนดงนวา ปรากฏการณหลกมลกษณะเปนอยางไร (core phenomenon)

เกดจากสาเหตอะไร (causal conditions) ปรากฏการณหลก (core phenomenon) มอทธพลใหเกดการใช

ยทธศาสตรอะไร/เกดการกระทำาอะไร/มปฏสมพนธกนอยางไร (strategies/action/ interaction) โดยมเงอนไขเชงบรบท (contextual conditions) และเงอนไขสอดแทรก (intervening conditions) อะไรทมอทธพลตอการใชยทธศาสตร/การกระทำา/ปฏสมพนธ (strategies/action/interaction) นนดวย

การใชยทธศาสตร/การกระทำา/ปฏสมพนธ (strategies/action/interaction) ไดกอใหเกดผลสบเนอง (consequences) อะไรขนมา

ตอบคำาถามการวจย กรณใชรปแบบการวจยทฤษฎฐานรากเชงระบบของ Strauss and Corbinการหาคำาตอบเพอตอบคำาถามการวจย รปแบบการวจยทฤษฎฐานรากเชงระบบของ Strauss and Corbin กจะใหแนวคดการสรปหรอนำาเสนอผลการวจยทเปน ทฤษฎเชง“กระบวนการ ” (process theory) ทมองคประกอบของทฤษฎตามคำาถามการวจยนน คอ ลกษณะของปรากฏการณหลก (core

phenomenon) และสาเหตททำาใหเกดปรากฏการณหลก (causal conditions)

ยทธศาสตร/การกระทำา/ปฏสมพนธทเกดขนจากอทธพลของปรากฏการณหลก (strategies) เงอนไขเชงบรบท (contextual conditions) และเงอนไขสอดแทรก (intervening conditions)

ผลสบเนองทเกดขน (consequences) จากการใชยทธศาสตร/การกระทำา/ปฏสมพนธ

เมอไดคำาตอบมาครบถวน นกวจยจะไดผลสรปเปน ทฤษฎเชงกระบวนการ ในลกษณะทเปนรปแบบเชง“ ”

ทฤษฎเชงสาเหตและผลสบเนองทเกดขน (causal-consequence theoretical framework) หรอรปแบบความสมพนธเชงเหตผลหรอแผนภาพของทฤษฎ หรอรปแบบความสมพนธเชงเหตผลระหวางเงอนไขเชงสาเหต ปรากฏการณหลก ยทธศาสตร/การกระทำา/ปฏสมพนธ เงอนไขเชงบรบท เงอนไขสอดแทรก และผลสบเนองทเกดขน

µÁ®»� ÉεĮoÁ·� � � �

¦µ µ¦ r®´� � � � � � ¨ ¬³� �

° ¦µ µ¦ r� � � � � � �®�

¥» «µ ¦r� � � µ¦ ¦³ ε� � �· ¤¡´ r� � � � ÉÁ· µ� � � � �

¦µ µ¦ r®´� � � � � � ÁºÉ° ÅÁ·� � � � �¦·� � � ÁºÉ° ÅÁ· °  ¦� � � � � � � �

� º� Á� ºÉ°� � ÉÁ� ·� � ¹Ê� � µ� � µ¦Äo¥» «µ ¦r� � � � µ¦ ¦³ ε� � �

· ¤¡´ r� � � �

ÁºÉ° ÅÁ· ¦· Á¡µ³� � � � � � � � � É n¨ n° µ¦� � � � �Äo¥» «µ ¦r®¦º° n° µ¦ ¦³ ε� � � � � � � �

ÁºÉ° Å� � � °� Â� ¦ � � ɪÅ� É n¨ n° µ¦� � � � �Äo¥» «µ ¦r®¦º° n° µ¦ ¦³ ε� � � � � � � �

หากตดสนใจ...หากสนใจการทำาวจยทฤษฎฐานราก ควรศกษาระเบยบวธวจยนใหละเอยด อยางใชความคด อยางถถวน รวมทงกรณตวอยางงานวจย หากตดสนใจแนนอน ควรเรม review หลกการ แนวคด ทฤษฎ ในประเดนทวจย กำาหนดไวในบทท 2 เพอใหมความไวเชงทฤษฎในชวงลงภาคสนาม การกำาหนดกรอบแนวคดในการวจย รวมทงเพอนำาไปอางองในการอภปรายผลการวจยจากภาคสนามจรง

และ... ควรเขารบการอบรมเทคนคการเกบขอมลเชงคณภาพ และการวเคราะหขอมลเชงคณภาพดวยโปรแกรม Atlas/ti

...และศกษากรณตวอยาง

กรณศกษา กญญา โพธวฒน (2549) เรองทมผนำาการเปลยนแปลงใน

โรงเรยนประถมศกษา: การศกษาเพอสรางทฤษฎฐานราก http://ednet.kku.ac.th/~edad/OLD/Dissertation_Pdf/Kanya.pdf สพจน ประไพเพชร (2551) เรองเงอนไขความสำาเรจของการ

บรหารทมประสทธผลในโรงเรยนชาวไทยภเขา http://ednet.kku.ac.th/~edad/OLD/Dissertation_Pdf/Supot.pdf อภสทธ บญยา (2553) เรองการมสวนรวมของชมในโรงเรยน

ดเดนขนาดเลก: การวจยทฤษฎฐานราก http://ednet.kku.ac.th/~edad/OLD/Apisit.pdf

การวจยทฤษฎฐานราก...ผวจย เปนนกวจยเชงคณภาพ (qualitative researcher) เปนผสรางทฤษฎ (theory builder) เปนนกแปลความ (interpretation) เปนนกสงเกต (observer) เปนนกสมภาษณ (interviewer) เปนนกบนทกเหตการณ (event recorder) เปนนกสรางสรรค (creator) เปนนกนวตกรรม (innovator) ………………………