การเกษตรผสมผสานการเกษตรผสมผสานIntegrated Farming System

นายภาสกร ช้�างนายภาสกร ช้�างสารสาร

โรงเร�ยนตาคลี�ประชาสรรค�

â¦É³Ò-sufficiency economy-- - YouTube.flv

ความหมายของระบบเกษตรผสมผสาน เป็�นระบบการเกษตรที่��ม�การ

เพาะป็ลู�กพ ช้หร อการเลู�!ยงส"ตว#ต$าง  ๆ  ช้น&ดอย�$ในพ !นที่��เด�ยวก"นภายใต�การเก !อก�ลูป็ระโยช้น#ต$อก"นแลูะก"นอย$างม�ป็ระส&ที่ธิ&ภาพส�งส,ด

ไร$นาสวนผสม (Polyculture

Farming System) เป็�นระบบการเกษตรที่��ม�ก&จกรรมการเป็�นระบบการเกษตรที่��ม�ก&จกรรมการผลู&ตหลูาย ๆ ก&จกรรมเพ �อตอบสนองผลู&ตหลูาย ๆ ก&จกรรมเพ �อตอบสนองต$อการบร&โภคหร อลูดความเส��ยงจากต$อการบร&โภคหร อลูดความเส��ยงจากราคา ผลู&ตผลูที่��ม�ความไม$แน$นอนราคา ผลู&ตผลูที่��ม�ความไม$แน$นอนเที่$าน"!นเที่$าน"!น    โดยโดยม&ได�ม&ได�ม�การจ"ดการให�ก&จกรรมม�การจ"ดการให�ก&จกรรมการผลู&ตเหลู$าน"!นม�การผสมผสานการผลู&ตเหลู$าน"!นม�การผสมผสานเก !อก�ลูก"นเก !อก�ลูก"น

ร�ป็แบบของระบบเกษตรผสมผสาน ร�ป็แบบของระบบเกษตรผสมผสานอาจ

จะย/ดการแบ$งตามว&ธิ�การด0าเน&นการลู"กษณะพ !นที่��ก&จกรรมที่��ด0าเน&นที่ร"พยากร เป็�นต�น ซึ่/�งพอที่��จะกลู$าวได�ด"งน�!

1. แบ$งตามก&จกรรมที่��ด0าเน&นการอย�$เป็�นหลู"ก

1.1 ย/ดก&จกรรมพ ช้เป็�นหลู"ก จะม�พ ช้เป็�นรายได�หลู"ก

1. แบ$งตามก&จกรรมที่��ด0าเน&นการอย�$เป็�นหลู"ก

1.1 ย/ดก&จกรรมพ ช้เป็�นหลู"ก จะม�พ ช้เป็�นรายได�หลู"ก

1.2 ย/ดก&จกรรมเลู�!ยงส"ตว#เป็�นหลู"ก ซึ่/�งการเลู�!ยงส"ตว#จะเป็�นรายได�หลู"ก

1.3 ย/ดก&จกรรมป็ระมงเป็�นหลู"ก ซึ่/�งจะม�ก&จกรรมเลู�!ยงส"ตว#น0!าเป็�นรายได�หลู"ก

1.4 ระบบเกษตรผสมผสานแบบไร$นาป็3าผสมหร อวนเกษตร เป็�นระบบที่��ม�การจ"ดการป็3าไม�เป็�นหลู"กร$วมก"บการเกษตร ที่,กแขนง

2. แบ$งตามว&ธิ�การด0าเน&นการ2.1 ระบบเกษตรผสมผสานที่��ม�การใช้�สารเคม� ในระบบการผลู&ตจะม�การใช้�สารเคม�ในก&จกรรมต$าง ๆ เพ �อจ,ดป็ระสงค# ให�ได�ผลูผลู&ตแลูะรายได�ส�งส,ด2.2 ระบบการเกษตรอ&นที่ร�ย#หลู�กเลู��ยงการใช้�สารเคม�ที่,กช้น&ด 2.3 ระบบการเกษตรธิรรมช้าต&

3. แบ$งตามป็ระเภที่ของพ ช้ส0าค"ญเป็�นหลู"ก

3.1 ระบบเกษตรผสมผสานที่��ม�ข�าวเป็�นพ ช้หลู"ก

3.2 ระบบเกษตรผสมผสานที่��ม�พ ช้ไร$เป็�นพ ช้หลู"ก 3.3 ระบบเกษตรผสมผสานที่��ม�ไม�ผลู ไม�ย นต�น เป็�นพ ช้หลู"ก

4. แบ$งตามลู"กษณะของสภาพพ !นที่��เป็�นต"วก0าหนด4.1 ระบบเกษตรผสมผสานใน

พ !นที่��ส�ง ส$วนใหญ$พ !นที่��ม�ความลูาดช้"นระหว$าง 10-50% การ ด0าเน&นการอาจที่0าในร�ป็ของวนเกษตร จ"ดการด&นโดยที่0าข"!นบ"นได เพ �อลูดการพ"งที่ลูายของด&นพร�อมที่"!งที่0าการป็ลู�กหญ�าแฝกตามขอบบ"นได

42. ระบบเกษตรผสมผสานในพ !นที่��ราบเช้&งเขา พ !นที่��ส$วนใหญ$จะเป็�นที่��ดอนอาศั"ยน0!าฝน ม�การป็ลู�กพ ช้ไร$ช้น&ดต$าง ๆ เป็�นหลู"ก รองลูงมาจะเป็�นไม�ผลูย นต�น ข�าวไร$

43. ระบบเกษตรผสมผสานในพ !นที่��ดอน โดยที่"�วไป็ในพ !นที่��ดอนจะม�การป็ลู�กพ ช้ไร$เศัรษฐก&จต$างๆเช้&งเด��ยวเป็�นหลู"ก ลู"กษณะของการที่0าการเกษตรผสมผสานอาจที่0าได�หลูายร�ป็แบบ เช้$นลู"กษณะการป็ลู�กพ ช้แซึ่ม โดยใช้�พ ช้ตระก�ลูถั่"�วแซึ่ม

44. ระบบเกษตรผสมผสานในพ !นที่��ราบลู,$มพ !นที่��ส$วนใหญ$จะเป็�นนาข�าวแบบแผนการป็ลู�กพ ช้ส$วนใหญ$จะเป็�นข�าว อย$างเด�ยว ข�าว-ข�าว , ข�าว-พ ช้ไร$เศัรษฐก&จ , ข�าว-พ ช้ผ"กเศัรษฐก&จ , พ ช้ผ"ก-ข�าว-พ ช้ไร$ ,พ ช้ไร$-ข�าว-พ ช้ไร$ เป็�นต�น

เกษตรผสมผสานที่��ม�ป็ฏิ&ส"มพ"นธิ#เช้&งเก !อก�ลูก"นอย$างไร

1. เก !อก�ลูก"นระหว$างพ ช้ก"บพ ช้

1.1 พ ช้ตระก�ลูถั่"�วช้$วยตร/งธิาต,ไนโตรเจนให�ก"บพ ช้ช้น&ดอ �น1.2 พ ช้ย นต�นให�ร$มเงาก"บพ ช้ที่��ต�องการแสงแดดน�อย เช้$น กาแฟ โกโก� ช้า สม,นไพร ฯลูฯ1.3 พ ช้ที่��อย�$อาศั"ยให�ก"บแมลูง เพ �อช้$วยก0าจ"ดศั"ตร�พ ช้ไม$ให�เก&ดระบาดก"บพ ช้ช้น&ดอ �นๆ เช้$น ป็ลู�กถั่"�วลู&สงระหว$างแถั่ข�าวโพด จะช้$วยให�แมลูงศั"ตร�ธิรรมช้าต&มาอาศั"ยอย�$ในถั่"�วลู&สงจะช้$วยก0าจ"ดแมลูงศั"ตร�ของข�าวโพด

2. เก !อก�ลูก"นระหว$างพ ช้ ส"ตว# ป็ระมง2.1 เศัษเหลู อของพ ช้จากการบร&โภค

ของมน,ษย#ใช้�เป็�นอาหารส"ตว#แลูะป็ลูา2.2 พ ช้ย นต�นช้$วยบ"งลูม บ"งแดด บ"งฝน ให�ก"บส"ตว#2.3 พ ช้สม,นไพรเป็�นยาร"กษาโรคให�ก"บส"ตว#2.4 ป็ลูาช้$วยก&นแมลูงศั"ตร�พ ช้ ว"ช้พ ช้ ให�ก"บพ ช้ที่��ป็ลู�กในสภาพน0!าที่$วมข"ง เช้$น ข�าว2.5 ป็ลูาช้$วยให�อ&นที่ร�ย#ว"ตถั่,ก"บพ ช้ จากการถั่$ายม�ลูตกตะกอนในบ$อเลู�!ยงป็ลูา