21-р зууныг эрдэмтэд

баруун тархины хөгжлийн

эрин үе гэж онцлон үзэж

байгаа. Чухам яагаад

онцлох болов?!.....

Зүүн тархи нь

“хэл яриаг

зохицуулах

тархи” буюу

учир

шалтгаан, цаг

хугацаа бодит

байдал, ѐс зүй

зэргийг

зохицуулдаг.

Баруун тархи нь

“мэдрэхүйн

тархи” бөгөөд

хайр, зөн совин,

төсөөлөл,

хэмнэл, сэтгэл

хөдлөл, бүтээлч

сэтгэхүй зэрэг

өвөрмөц чанар

бүхий сэтгэхүйг

зохицуулж

байдаг.

Бага насны хүүхдийн баруун

тархийг хэрхэн хөгжүүлэх вэ?

Бүтээлч сэтгэхүй

хэмнэл

төсөөлөл

IQ буюу оюуны чадварын илтгэцүүр нь

тухайн хүний оюун ухааны ерөнхий

түвшин, төрөлхийн өгөгдөхүүн

чадваруудыг илтгэсэн үзүүлэлт юм.

АНУ-ын сэтгэлзүйч, сурган

хүмүүжүүлэгч Ховард Гарднер нь хүний

авьяас чадвар, танин мэдэхүйн талаар

судалгаа хийдэг дэлхий дахинаа

танигдсан эрдэмтэн ба тэрээр олон талт

оюуны онолыг гаргаж хүний оюун

ухааны 8 хэлбэр байдаг гэж үзсэн байдаг.

Хэл ярианы оюун ухаан: Үгээр сэтгэж,

хэл яриагаар өөрийгөө бусдад ойлгуулж,

зөв илэрхийлэх чадвар

Математик-логикийн оюун ухаан:

Тоолох, тооцоолох, нотолгоо хийх чадвар

Дүрслэл-орон зайн оюун ухаан: Урлах,

хараа орон зайн мэдрэмж, зураг

дүрслэлтэй харьцах чадвар

Хөгжмийн оюун ухаан: Хөг аялгуу,

хэмнэл, давтамж зэргийг ойлгож мэдрэх

чадвар

Бие хөдөлгөөний оюун ухаан: Биеийн хөгжил, хөдөлгөөний эвсэл, биеийн хөдөлгөөнөө удирдах

Харилцааны оюун ухаан: Сэтгэл хөдлөлөө танин мэдэж, бусдыг ойлгох, бусадтай зөв сайхан, ѐс зүйтэй харилцах чадвар

Өөрийгөө танин мэдэхүйн оюун ухаан: Өөрийн дотоод сэтгэл, оюун санаагаа танин мэдэж, удирдан жолоодох чадвар

Байгаль дэлхийгээ хайрлаж, танин мэдэхүйн оюун ухаан: Хүрээлэн буй орчин, байгаль дэлхийгээ хайрлан хамгаалж, байгалийн үзэгдэл, хуулиудыг танин мэдэх чадвар

Энэхүү оюун ухааны төрлүүдийг

хөгжүүлэхээс гадна анхаарал, ой

тогтоолт, төсөөлөн бодох сэтгэлгээг нь

зөв хөгжүүлснээр аливаад няхуур

хандаж, асуудлын гол зүйлийг нээн

илрүүлэхэд анхаарлаа төвлөрүүлэн

өгөгдсөн мэдээллийг задлан шинжлэх

замаар дүгнэлт гарган бодол санаагаа

зөв цэгцтэй илэрхийлж сурах

чадваруудыг эзэмшиж авна.

Яагаад гэвэл 6 настай сурагчдын

анхаарлын төвлөрөлт, хэл ярианы

хөгжил маш сул, анхаарлын багтаамж,

шилжилтийн төвшин доогуур байдаг.

Тиймээс олон удаагийн, төрөл бүрийн ,

сонирхол татахуйц дасгалуудыг

хийлгэж, сэтгэн бодуулж байж л тэдний

баруун, зүүн тархины тэнцвэртэй

хөгжлийг нь хангаж чадах юм..

Сурагчдаас энгийн сорилуудыг авахаданхаарлын шилжилтийн төвшин нь дундаж2 сурагч, дундаас доогуур 28 сурагчшалгагдсан. Харин дараах дасгалуудыгхийлгэснээр дундаж сурагч 16 –өөр өсч,дундаас доогуур сурагч 12 болжөөрчлөгдсөн юм.Үүнээс харахад зориудаархүний оюун ухааныг хөгжүүлж бүтээмжөндөртэй оюунлаг иргэнийг бий болгохболомжтой юм байна гэсэн дүгнэлтэдхүрсэн юм.

Сорил №1Энэхүү сорилоор өгөгдсөн картуудыг 10

секунд ажиглуулж, 30 секундын доторбагтаан хариуг хэлүүлж авна.

Карт 2 /тоогоор/

5 9 2 7

8 3 6 4

Карт 3 /үсгээр/

И М Б В

Г Л Н Р

САР БӨХ СУМ

НУМ САМ БОР

Карт 4 /үгээр/

Үнэлэх журам:Үг, үсэг, тоо, зураг бүр 1 оноотой ба нийт 30 оноо авах юм. Үүнээс:25-30 оноо дээд төвшин18-24 оноо дундаж17-оос доош оноо авсан бол доогуур гэж үзнэ.

Дасгал, даалгавар хийхээс өмнө...

0

10

20

30

40

50

60

70

1улирал 2 улирал 3 улирал 4 улирал

зургаар

тоогоор

үсгээр

үгээр

Харин

дараа нь....

2 дахь удаагийн сорилКарт №1 Зурган картуудыгөгүүлбэр, өгүүллэгийн хэлбэрт оруулж ярьжөгөв.

/Охин, үхэр, мод, самар, хэрээ, сагс, дэвтэр, цүнхний зурагтай картууд байна./

Сараа охиных алаг үнээтэй байв. Тэр нэг өдөр үнээгээ туугаад явж байтал алимны модон дээр нэгэн хэрэм самар идээд сууж байв. Тэр хэрэм хэрээг хараад дүүлэн алга боллоо. Охин хэрэмний унагасан самрыг сагсандаа хийгээд гэртээ харилаа. Гэртээ ирээд дэвтэртээ хэрэм зурж цүнхэндээ хийлээ.

Карт №2

Тоон картуудыг мөн сонирхолтойөгүүлбэрт оруулж хэлэн тогтоолгоно.

Жишээ нь: Энэ манай хөршийнх.Тэднийх 2 номерт, харин манайнайзынх 6 номерт гэхчилэн тоогтогтоолгож болно.

Мөн үлгэр, үйл явдлын дарааллаарзурган картыг байрлуулаад нүдлүүлжанхаарал ой тогтоолтыг шалгаж болохюм.

Карт№3,4

Үсгэн картуудыг авиа таниулах

үзүүлэн, эгшигт 7 гийгүүлэгч, заримдаг 9

гийгүүлэгч, үндсэн 7 эгшиг гэх мэт

үсгүүдээр нүдлүүлж болохоос гадна мөн

үйл явдлаар тогтоолгож болно.

Карт4-ийг ажиллуулахдаа зурагт самбар

дээр дүрсэн үзүүлэн ашиглаж тэдгээрийн

нэрээр, нэрний эхний үсгүүдийг

нүдлүүлэх дасгал ажиллууллаа.

Мөн БШУЯ-наас хэрэгжүүлж буй

“Ном” хөтөлбөрийн хүрээнд

хийгдсэн “том ном”-уудаа энэхүү

судалгаандаа чухал хэрэглэгдэхүүн

болгож ашиглалаа.

Мөн хараа, болон ой тогтоолтыг

хөгжүүлэх чухал дасгалуудын нэг

бол визуал сэтгэлгээг хөгжүүлэх

дасгал даалгаврууд юм.

Визуал сэтгэлгээВизуал сэтгэлгээ бол зураг

болон дүрслэлээр сэтгэх арга

юм. Харааны мэдрэхүй бол

мэдээлэл хүлээн авах гол суваг

учраас сэтгэн бодох үйлд зураг

дүрслэл, төсөөлөл чухал ач

холбогдолтой.

Орон зайг

баримжаалах, ажиглан

анзаарч харах, дүрсэн

мэдээлэлтэй харьцах

чадварыг нэмэгдүүлнэ.

Дугуй болон дөрвөлжин дүрсийг

тэнцүү хэсэгт хувааж амьтан, эд

юмс бүтээх

Болжмор хийх аргачлал:

Хэрэглэгдэх дүрс:

Энэхүү болжморыг хийхэд 1 бүтэн 1

тал дугуй дүрс, 2 дөрвөлжин дүрс

орсон байна.

Болжмор чи дандаа жив жив гээд

босоо суугаагүй шулганах юм.

Энэхүү болжморыг хийхэд 1 бүтэн 1 тал дугуй

дүрс, 2 дөрвөлжин дүрс орсон байна.Энэхүү болжморыг хийхэд 1 бүтэн 1 тал дугуй

дүрс, 2 дөрвөлжин дүрс орсон байна.

Илүүц дүрсийг олоорой.

ба в

дг

Илүүц дүрсийг олоорой.

Дүрс харгалздаг

бол

Дүрсэд

харгалзах дүрс

аль нь вэ?

б ва

г д

Нуугдмал зурагЗурагт тодорхой эд зүйлсийг хайж

олуулах зорилгоор шууд

харагдахааргүй, ил тод биш

хэлбэрээр дүрсэлсэн зургийг

нуугдмал зураг гэнэ. Нуугдмал

зургууд нь хүүхдийг ажигч

гярхай, хурц хараатай болгодог.

буга

байна.

Охин

2 дахь хөгжимчин

хаана байна вэ?

ЛабиринтЛабиринт дасгал бодлогууд нь

эхлэх цэгээс төгсгөл хүртэлх зөв

замыг тэмдэглэн үзүүлэх ѐстой

бөгөөд орон зайг

баримжаалах, ажиглах чадварыг

хөгжүүлж сэтгэх хурдыг

нэмэгдүүлдэг.

Логик сэтгэлгээг

хөгжүүлж, оюуны

чадварыг

нэмэгдүүлэн, аливаа

зүйлийг олон талаас нь

шинжлэн судлах дадал

эзэмшүүлнэ.

Асуултын тэмдгийн оронд байх тоог ол.

А. 26 32 38 44 ( )

Б. 12 16 15 ( ) 18 22 ( )

19 11

14 4

2 8 6

3

9

16

? ?

18

Анхаарлаа хандуулсан

та бүхэнд баярлалаа.

Ажлын өндөр амжилт

хүсье!

Ажа ажа амжилт!