ՄԱԿ-ի հիշարժան օրեր UN Observances

Մ Ա Ր Տ M A R C H

ՄԱԿ-ի հիշարժան օրեր UN Observances

Մ Ա Ր Տ M A R C H

01.03

«Ո՛չ խտրականությանը» օր

Հաճախ խտրականության հիմնական պատճառը ապատեղեկատվությունն է կամ չիմացածի հանդեպ վախը։ Ներկայացնելով մարդկային առօրյա իրավիճակներ՝ մարտի 1-ին` «Ո՛չ խտրականությանը» օրը, ՄԱՁԻԱՀ-ը մարտահրավեր է նետում մարդկանց` կոչ անելով գործողություն կատարել ամեն օր տեղի ունեցող խտրականության դադարեցման ուղղությամբ։

Zero Discrimination Day

Discrimination is often based on misinformation or fear of the unknown. By reflecting on people in everyday situations, on Zero Discrimination Day, 1 March, UNAIDS is challenging people to recognize where everyday discrimination takes place and to take action to stop it.

03.03

Վայրի բնության համաշխարհային օր

Վայրի բնության համաշխարհային օրը հնարավորություն է կարևորելու կենդանական և բուսական վայրի աշխարհի գեղեցիկ ու բազմազան տեսակներն ու բարձրացնելու իրազեկումն այն մասին, թե որքան օգտավետ է դրանց պահպանումը մարդկանց համար։ Միաժամանակ, այս օրը մեզ հիշեցնում է վայրի բնության հանդեպ հանցագործությունների և մարդկանց կողմից ցեղատեսակների կրճատման դեմ անհապաղ պայքարելու անհրաժեշտության մասին։ Այդ հանցագործությունները լայնամասշտաբ ազդեցություն ունեն տնտեսական, բնապահպանական և սոցիալական ոլորտների վրա։ Նշված բազմաթիվ բացասական ազդեցությունների նկատառությամբ՝ Կայուն զարգացման 15-րդ նպատակն ուղղված է պայքարելու կենսաբազմազանության կորստի դեմ։

World Wildlife Day

World Wildlife Day is an opportunity to celebrate the many beautiful and varied forms of wild fauna and flora and to raise awareness of the multitude of benefits that conservation provides to people. At the same time, the Day reminds us of the urgent need to step up the fight against wildlife crime and human induced reduction of species, which have wide-ranging economic, environmental and social impacts. Given these various negative effects, Sustainable Development Goal #15focuses on halting biodiversity loss.

08.03

Կանանց միջազգային օր

Միավորված ազգերի կազմակերպությունն օգնեց ստեղծել միջազգային չափանիշներով համաձայնեցված ռազմավարությունների, չափանիշների, ծրագրերի և նպատակների մի դարակազմիկ ժառանգություն` աշխարհում կանանց կարգավիճակի առաջխաղացման համար: Կանանց միջազգային օրն ուշադրություն է հրավիրում կանանց ձեռքբերումների վրա, նպաստում է կանանց չօգտագործված ներուժին և հնարավորություններին և իրազեկման

International Women's Day

The United Nations has helped create a historic legacy of internationally agreed strategies, standards, programmes and goals to advance the status of women worldwide. International Women's Day focuses on women's achievements, promotes the untapped potential of and opportunities for women, and advocates for an end to

ՄԱԿ-ի հիշարժան օրեր UN Observances

Մ Ա Ր Տ M A R C H

միջոցառումներ է իրականացնում՝ հանուն կանանց հանդեպ բռնության դադարեցմանը: ՄԱԿ-ը նշում է այս օրը 1975 թվականից ի վեր:

violence against women. This Day has been observed by the United Nations since 1975.

20.03

Երջանկության միջազգային օր

Երջանկությունն ու բարեկեցությունը բոլոր մարդկանց համար հիմնարար և համընդհանուր նպատակներ ու ձգտումներ են: Երջանկության միջազգային օրը նպաստում է ներառական և կայուն զարգացմանը` ընդունելով, որ սոցիա-լական, տնտեսական և բնապահպանական բարեկեցությունն անբաժանելի են և միասին ազդում են մարդկանց երջանկության վրա: ՄԱԿ-ի Ընդհանուր վեհաժողովը հաստատեց այս օրն իր 2012թ. A/RES/66/281 բանաձևով:

International Day of Happiness

Happiness and well-being are fundamental universal goals and aspirations of all human beings. International Day of Happiness promotes inclusive and sustainable development, acknowledging that social, economic and environmental well-being are indivisible and together influence people's happiness. The UN General Assembly established this Day in its 2012 resolution A/RES/66/281.

20.03

Ֆրանսերեն լեզվի օր

Միավորված ազգերի կազմակերպությունը սկսել է տոնել լեզուներին նվիրված օրերը 2010 թ.՝ նպատակ ունենալով խթանել բազմալեզվություն ու մշակութային բազմազանություն և կազմակերպության բոլոր վեց պաշտոնական լեզուների հավասար օգտագործում: Ֆրանսերեն լեզվի օրը նշվում է որպես այս նախաձեռնության մաս, որի նպատակն է բարձրացնել իրազեկվածությունը և պահպանել ՄԱԿ-ի վեց պաշտոնական լեզուների պատմությունը, մշակույթը։ Օրվա տոնումը մարտի 20-ին համընկնում է Ֆրանկոֆոնիայի միջազգային կազմակերպության ստեղծման հետ, որի անդամները կիսում են մեկ ընդհանուր լեզու, ինչպես նաև ֆրանսերեն լեզվով հումանիստական արժեքներ: Մարտի 20-ը հնարավորություն է ընձեռում բոլորին տոնելու իրենց ընդհանուր լեզուն և Ֆրանկոֆոնիայի բազմազանությունը, շոուների, ֆիլմերի փառատոների, գրական հանդիպումների, գաստրոնոմիական միջոցառումների, արվեստի ցուցահանդեսների և այլնի միջոցով:

French Language Day

The United Nations Language Days were introduced in 2010 to celebrate multilingualism and cultural diversity and to promote equal use of the six official languages throughout the Organi-zation. French language day is celebrated as part of a new initiative to raise awareness for the history, culture of each of the six official languages of the world body. The 20 March celebration of French coincides with the anniversary of the International Organization of La Francophonie, a group whose members share a common tongue and the humanist values promoted by the French language. March 20 is an opportunity for all to celebrate their shared language and the diversity of the Francophonie, through shows, film festivals, literary meetings, gastronomic events, art exhibitions, etc.

ՄԱԿ-ի հիշարժան օրեր UN Observances

Մ Ա Ր Տ M A R C H

21.03

Ռասայական խտրականության վերացման միջազգային օր

Ռասիզմը, նախապաշարմունքը և այլատյացությունը՝ արտասահմանցիներից վախենալը, ծայրաստիճան լարվածություն են ստեղծում և օգտագործվում են որպես զենք՝ հակամարտությունների ժամանակ թշնամանք առաջացնելու համար: Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագիրը հաստատում է, որ բոլոր մարդիկ ծնվում են ազատ և հավասար՝ իրենց արժանապատվությամբ և իրավունքներով: Ռասայական խտրականության վերացման միջազգային օրը մեզ հիշեցնում է այս իդեալը խթանելու և պաշտպանելու մեր պատասխանատվության մասին: Սա 1960 թ. այն օրն է, երբ ոստիկանությունը Շարփվիլում (Հարավաֆրիկյան Հանրապետություն) կրակ բացեց և սպանեց ընդդեմ ապարտեիդի անցագրի օրենքների խաղաղ ցույց անող 69 մարդու։ ՄԱԿ-ի Ընդհանուր վեհաժողովն այս օրն ամրագրել է իր 1966 թ. A/RES/2142 (XXI) բանաձևով:

International Day for the Elimination of Racial Discrimination

Racism, prejudice and xenophobia—the fear of people from other countries—create extreme tension and are used as weapons to engender hatred in times of conflict. The Universal Declaration of Human Rights affirms that all human beings are born free and equal in dignity and rights. International Day for the Elimination of Racial Discrimination reminds us of our responsibility for promoting and protecting this ideal. It marks the day in 1960 when police opened fire and killed 69 people at a peaceful demonstration in Sharpeville, South Africa, against the apartheid pass laws. The UN General Assembly implemented this Day in its 1966 resolution A/RES/2142 (XXI).

21.03

Պոեզիայի համաշխարհային օր

Բանաստեղծությունը նպաստում է ստեղծագործական բազմազանությանը՝ երկխոսության մեջ և գաղափարների ազատ հոսքին: Պոեզիայի համաշխարհային օրը կոչ է անում մտածելու լեզվի հզորության և յուրաքանչյուր անձի ստեղծագործական ունակությունների լիարժեք զարգացման մասին: Այս օրը նպաստում է լեզվական բազմազանությանը՝ բանաստեղծական արտահայտման միջոցով, բանաստեղծություններ արտասանելու բանավոր ավանդույթին վերադառնալուն և երկխոսությանը պոեզիայի և այլ արվեստների միջև, ինչպիսիք են թատրոնը, պարը և երաժշտությունը: Միավորված ազգերի կրթության, գիտության և մշակույթի կազմակերպությունը հռչակեց այս օրը 1999 թ.:

World Poetry Day

Poetry contributes to creative diversity in dialogue and the free flow of ideas. World Poetry Day is an invitation to reflect on the power of language and the full development of each person's creative abilities. This Day supports linguistic diversity through poetic expression, a return to the oral tradition of poetry recitals, and dialogue between poetry and other arts such as theatre, dance and music. The United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization proclaimed this Day in 1999.

ՄԱԿ-ի հիշարժան օրեր UN Observances

Մ Ա Ր Տ M A R C H

21.03

Նովրուզի միջազգային օր

Նովրուզը՝ գարնան առաջին օրն ու բնության զարթոնքը խորհրդանշող հնավանդ տոնը, նպաստում է տարբեր համայնքների մարդկանց միջև խաղաղության և համերաշխության արժեքներին: Նովրուզի միջազգային օրն արժևորում է փոխադարձ հարգանքը սերունդների միջև և ընտանիքների ներսում, ինչպես նաև հաշտեցումը և բարեկամությունը տարբեր համայնքների միջև: ՄԱԿ-ի Ընդհանուր վեհաժողովը հռչակեց այս օրն իր 2010թ. A/RES/64/253 բանաձևով` այս տոնը նշող մի շարք երկրների նախաձեռնությամբ:

International Day of Nowruz

Nowruz—an ancient festival marking the first day of spring and the renewal of nature—promotes values of peace and solidarity between people from different communities. International Day of Nowruz celebrates mutual respect between generations and within families, as well as reconciliation and friendship among different communities. This Day was proclaimed by the UN General Assembly in its 2010 resolution A/RES/64/253, at the initiative of several countries that share this holiday.

21.03

Դաունի համախտանիշով մարդկանց համաշխարհային օր

Դաունի համախտանիշը գենետիկ երևույթ է, որը պայմանավորված է 21-րդ քրոմոսոմում լրացուցիչ նյութի առկայությամբ, ինչն էլ հանգեցնում է մտավոր հաշմանդամության: Դեռևս անհայտ է, թե դա ինչու է տեղի ունենում: ՄԱԿ-ի Հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների մասին կոնվենցիան հավաստում է, որ այդպիսի անձինք, ներառյալ Դաունի համախտանիշով անձինք, հավասարապես օժտված են մարդու իրավունքներով: Դաունի համախտանիշով մարդկանց համաշխարհային օրը հնարավորություն է տալիս բարձրացնելու հանրության իրազեկվածությունը և հաստատելու, որ Դաունի համախտանիշով ապրող բոլոր անհատները, համապատասխան աջակցություն և հնարավորություն ունենալու դեպքում, կարող են իրացնել իրենց ներուժը և կարևոր դերակատարություն ունենալ հասարակության համար։ ՄԱԿ-ի Ընդհանուր վեհաժողովը հայտարարեց այս օրն իր 2011 թ. A/RES/66/149 բանաձևով:

World Down Syndrome Day

Down Syndrome is a genetic occurrence caused by extra material in chromosome 21 that results in intellectual disability. It is not yet known why this occurs. The United Nations Convention on the Rights of Persons with Disabilities reaffirms that such persons, including those with Down Syndrome, are entitled to human rights on an equal basis with others. World Down Syndrome Day provides the opportunity to raise public awareness and reaffirm that all individuals living with Down Syndrome can, given the appropriate support and opportunity, achieve their potential and make an important contribution to society. The UN General Assembly declared this Day in its 2011 resolution A/RES/66/149.

ՄԱԿ-ի հիշարժան օրեր UN Observances

Մ Ա Ր Տ M A R C H

21.03

Անտառների և ծառի միջազգային օր

Անտառները ծածկում են Երկիր մոլորակի ցամաքի մեկ երրորդ մասը։ Լինելով ցամաքի վրա ամենից բազմազան կենսաբանական էկոհամակարգերը՝ անտառները բնակության վայր են ապահովում ցամաքային կենդանիների, բույսերի և միջատների կեսից ավելիի համար, ինչպես նաև ապահովում են ապաստան, աշխատատեղեր և անվտանգություն՝ անտառներից կախված բնակչության համար։ Սակայն ողջ աշխարհում անտառազրկումը շարունակվում է տագնապահարույց արագությամբ, ըստ որում՝ տարեկան մոտ13 մլն հեկտար անտառ վերացվում է: Անտառների և ծառի միջազգային օրն ավելացնում է իրազեկվածությունը անտառների բոլոր տեսակների պահպանության և կայուն կառավարման վերաբերյալ՝ հանուն ներկա և ապագա սերունդների: ՄԱԿ-ի Ընդհանուր վեհաժողովը հռչակեց այս օրն իր 2012 թ. A/RES/67/200 բանաձևով:

International Day of Forests

Forests cover one third of the Earth's land mass. As the most biologically diverse ecosystems on land, forests provide a home to over half of the terrestrial species of animals, plants and insects, as well as shelter, jobs and security for forest-dependent populations. Despite this, global deforestation continues at an alarming rate, with about 13 million hectares of forest destroyed annually. International Day of Forests and the Tree raises awareness of conservation and sustainable management of all types of forests for the benefit of current and future generations. The UN General Assembly proclaimed this Day in its 2012 resolution A/RES/67/200.

22.03

Ջրի համաշխարհային օր

Ջուրը խիստ կարևոր է առողջության, սննդի անվտանգության և տնտեսական առաջընթացի համար։ Սակայն աշխարհում 780 մլն մարդ զուրկ է խմելու ջրի մաքուր աղբյուրից, և երեքից մեկն ապրում է ջրի պակասի պատճառած միջինից բարձր լարվածություն ունեցող երկրում: Ջրի համաշխարհային օրը հիշեցնում է ջրի, դրա պահպանման և քաղցրահամ ջրերի ռեսուրսների կայուն կառավարման կարևորության մասին: ՄԱԿ-ի Ընդհանուր վեհաժողովը հռչակեց այս օրն իր 1992 թ. A/RES/47/193 բանաձևով ՄԱԿ–ի Շրջակա միջավայրի և զարգացման խորհրդաժողովի առաջարկով, որն անցկացվել էր նույն տարի Բրազիլիայի Ռիո դե Ժանեյրոյում:

World Water Day

Water is essential for health, food security and economic progress. Yet, some 780 million people worldwide are without a source of clean drinking water, and one in three people live in a country with moderate to high water stress. World Water Day promotes the importance of water, its conservation, and the sustainable management of freshwater resources. The UN General Assembly declared this Day in its 1992 resolution A/RES/47/193, on the recommendation of the United Nations Conference on Environment and Development, held same year in Rio de Janeiro, Brazil.

ՄԱԿ-ի հիշարժան օրեր UN Observances

Մ Ա Ր Տ M A R C H

23.03

Օդերևութաբանության համաշխարհային օր

Եղանակը, կլիման և ջրի ցիկլը չեն ճանաչում ազգային սահմաններ: Օդերևութաբանության համաշխարհային օրը նշում է 1950 թ. Համաշխարհային օդերևութաբանական կազմակերպությունը (WMO) ստեղծող կոնվենցիայի ուժի մեջ մտնելը: Իր հիմնադրումից ի վեր այս կազմակերպությունն առանձնահատուկ դեր է կատարել՝ մարդկության անվտանգությանն ու բարեկեցությանը նպաստելու գործում։Դրա ծրագրերը և օդերևութաբանական ու հիդրոլոգիական ծառայությունները նպաստում են բնական աղետներից կյանքն ու ունեցվածքը պաշտպանելուն, շրջակա միջավայրի պահպանությանը և տնտեսական ու սոցիալական բարեկեցության ամրապնդմանն այնպիսի ոլորտներում, ինչպիսիք են սննդամթերքի անվտանգությունը, ջրային ռեսուրսները և տրանսպորտը:

World Meteorological Day Weather, climate and the water cycle know no national boundaries. World Meteorological Day commemorates the entry into force, in 1950, of the convention creating the World Meteorological Organization (WMO). Since its establishment, WMO has played a unique role in contributing to the safety and welfare of humanity. Its programmes and meteorological and hydrological services contribute to protecting life and property against natural disasters, safeguarding the environment, and enhancing economic and social well-being in areas such as food security, water resources and transport.

24.03

Տուբերկուլոզի դեմ պայքարի համաշխարհային օր

Տուբերկուլոզից, որը վարակիչ մանրէական հիվանդություն է և բնորոշվում է հյուսվածքային հանգուցիկների աճով, ամեն րոպեում երեք մարդ մահանում է: Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպությունը հայտարարել է տուբերկուլոզի դեմ պայքարի համաշխարհային օրը, որպեսզի իրազեկվի, որ տուբերկուլոզն աշխարհի մեծ մասում շարունակում է մնալ համաճարակ` տարեկան մոտավորապես 1.5 մլն կյանքեր խլելով, հիմնականում զարգացող երկրներում։ Այն նշում է 1882 թ. այն օրը, երբ Ռոբերտ Կոխը հայտարարեց, որ հայտնաբերել է տուբերկուլոզի պատճառը՝ տուբերկուլոզի հարուցիչը հնարավոր դարձնելով այդ հիվանդության ախտորոշումն ու բուժումը:

World Tuberculosis Day

Tuberculosis, an infectious bacterial disease characterized by the growth of tissue nodules, kills three people every minute. The World Health Organization declared World Tuberculosis Day in order to build awareness that tuberculosis remains an epidemic in much of the world, causing nearly 1.5 million deaths annually, mostly in developing countries. It commemorates the day in 1882 when Robert Koch announced he had discovered the cause of tuberculosis, the TB bacillus, opening the way towards diagnosing and curing the disease.

ՄԱԿ-ի հիշարժան օրեր UN Observances

Մ Ա Ր Տ M A R C H

24.03

Մարդու իրավունքների կոպիտ խախտումների վերաբերյալ ճշմարտության և զոհերի արժանապատվության իրավունքի միջազգային օր

Ճշմարտության իրավունքը թե՛անհատական, և թե՛ կոլեկտիվ իրավունք է: Մարդու իրավունքների կոպիտ խախտումների մասին ճշմարտության և զոհերի արժանապատվության իրավունքի միջազգային օրը հարգում է մարդու իրավունքների կոպիտ և պարբերաբար կատարվող խախտումներից տուժածների հիշատակը և հարգանքի տուրք է մատուցում նրանց, ովքեր պայքարել են հանուն մարդու իրավունքների պաշտպանության և ապահովման բոլորի համար: Այն նշում է 1980 թ. այն օրը, երբ սպանվեց Սալվադորի արքեպիսկոպոս Օսկար Առնոլֆո Ռոմերոն, ով իր կյանքը նվիրել էր մարդու իրավունքների և մարդկանց կյանքի պաշտպանությանը։ ՄԱԿ-ի Ընդհանուր վեհաժողովն այս օրը հռչակեց իր 2010 թ. A/RES/65/196 բանաձևով:

International Day for the Right to the Truth Concerning Gross Human Rights Violations and for the Dignity of Victims

The right to the truth is both an individual and a collective right. International Day for the Right to the Truth Concerning Gross Human Rights Violations and for the Dignity of Victims honours the memory of those affected by gross and systematic human rights violations and pays tribute to those who have defended the struggle to promote and protect human rights for all. This Day marks the date in 1980 when Archbishop Oscar Arnulfo Romero of El Salvador, who devoted his life to defending human rights and protecting lives, was assassinated. The UN GA declared this Day in its 2010 resolution A/RES/65/196.

25.03

Ստրկության զոհերի հիշատակման և տրանս–ատլանտյան ստրուկների առևտրի միջազգային օր

Ավելի քան 400 տարվա ընթացքում 15 մլն տղամարդ, կին և երեխա զոհ դարձավ ողբերգական տրանս–ատլանտյան ստրուկների առևտրին՝ մարդկության պատմության ամենամռայլ էջերից մեկին: Ստրկության զոհերի հիշատակման և տրանս–ատլանտյան ստրուկների առևտրի միջազգային օրը հնարավորություն է հարգանքի տուրք մատուցելու և հիշելու նրանց, ովքեր տառապել և մահացել են ստրկության համակարգի մեջ և բարձրացնելու իրազեկվածությունը ներկայումս ռասիզմի և նախապաշարմունքների վտանգ-ների մասին: ՄԱԿ-ի Ընդհանուր վեհաժողովն այս օրը հաստատել է իր 2008 թ. A/RES/62/122 բանաձևով:

International Day of Remembrance of the Victims of Slavery

and the Transatlantic Slave Trade

For over 400 years, more than 15 million men, women and children were the victims of the tragic transatlantic slave trade, one of the darkest chapters in human history. International Day of Remembrance for the Victims of Slavery and the Transatlantic Slave Trade serves as an opportunity to honour and remember those who suffered and died at the hands of the slavery system, and to raise awareness about the dangers of racism and prejudice today. The UN General Assembly implemented this Day in its 2008 resolution A/RES/62/122.

ՄԱԿ-ի հիշարժան օրեր UN Observances

Մ Ա Ր Տ M A R C H

25.03

ՄԱԿ–ի ձերբակալված և անհետ կորած աշխատակիցների հետ համերաշխության միջազգային օր

ՄԱԿ-ի դրոշը, որը հույս, անվտանգություն և ավելի լավ կյանք է նշանավորում առավել խոցելիների համար, որոշ վայրերում թիրախ է դարձել: ՄԱԿ–ի ձերբակալված և անհետ կորած աշխատակիցների հետ համերաշխության միջազգային օրը նշվում է այն օրը, երբ 1985-ին հրազենով զինված մի անձ առևանգեց Ալեք Կոլլետին՝ նախկին լրագրողի, որն աշխատում էր ՄԱԿ-ի համար Լիբանանում: Այս օրը հնարավորություն է՝ հարգելու ՄԱԿ-ի բոլոր այն աշխատակիցների հիշատակը, ովքեր անհետ կորել են, ձերբակալվել կամ սպանվել ՄԱԿ–ում ծառայելիս, համախմբելու արդարություն պահանջելու ջանքերը և ամրապնդելու մեր վճռականությունը՝ ՄԱԿ-ի աշխատակազմի և խաղաղապահների, ինչպես նաև ոչ կառավարական համայնքի և մամուլի պաշտպանության գործում:

International Day of Solidarity with Detained and Missing

Staff Members

The United Nations flag, which represents hope, safety and a better life for the most vulnerable, has in some places become a target. International Day of Solidarity with Detained and Missing Staff Members is marked each year on the anniversary of the abduction of Alec Collect, a former journalist who was working for the UN in Lebanon when he was abducted by armed gunman in 1985. This Day is an opportunity to honour the memory of all UN staff members who have gone missing, been detained or been killed while serving the Organization, and to mobilize action to demand justice and strengthen our resolve to protect UN staff and peacekeepers, as well as the non-governmental community and the press.