1

ARCHITEK- KLECZKOWSKI Marek Kleczkowski Gdynia

SZCZEGÓŁOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA

WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT Konserwacja murów w obrębie przedbramia zamku Książąt Mazowieckich w Ciechanowie wraz z uporządkowaniem dziedzińca i otoczenia

OBIEKT: Zamek Książąt Mazowieckich w Ciechanowie

ADRES: 06-100 Ciechanów ul. Warszawska

INWESTOR: Muzeum Szlachty Mazowieckiej 06-100 Ciechanów ul. Warszawska

OPRACOWAŁ: mgr Wiesław Rosiński

DATA OPRACOWANIA: sierpień 2020 r

2

Spis treści

SST 1 CPV 45233250-6 podbudowy SST 2 CPV 45233222-1 Nawierzchnie z płytek granitowych SST 3 CPV 45233253-7 nawierzchnia z brukowca i cegły klinkierowej SST 4 CPV 45233141-9 Nawierzchnia gruntowa ulepszona SST 5 CPV 45233141-9 nawierzchnia gruntowa ulepszona z kruszywa hanse grand SST 6 CPV 45262500-6 roboty murowe SST 7 CPV 45320000-6 roboty w zakresie izolacji termicznej SST 8 CPV 45330000-9 instalacje kanalizacyjne i odwodnieniowe SST 9 CPV 453110 00-0 okablowanie i inst. elektryczne SST 10 CPV 45432112-2 taras drewniany SST 11 CPV 45212140-9 konstrukcje drewniane

Zakres Specyfikacji Technicznej obejmuje roboty zawarte w przedmiarze robot przewidywanych do wykonania wyżej wymienionego zadania i jest zgodny z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 2.09.2004 r w sprawie szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznej wykonania i odbioru robot budowlanych oraz programu funkcjonalno - użytkowego. Podstawa opracowania niniejszej specyfikacji opracowano w oparciu o: ・ umowę i założenia programowe zawarte pomiędzy Inwestorem a wykonawcą dokumentacji projektowej i kosztorysowej inwestycji ・ projekty wykonawcze obejmujące wszystkie niezbędne branże ・ ogólną charakterystykę obiektu ・ inwentaryzację budowlaną obiektu ・ przedmiar robot, zawierający zestawienie robot przewidywanych do wykonania w kolejności technologicznej ich realizacji ・ katalog pt. Wspólny Słownik Zamówień ・ Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 2.09.2004 r w sprawie szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robot budowlanych oraz. (Dz. U. z dnia 16.09.2004 r)

3

SST 1 CPV 45233250-6 podbudowy

1. WPROWADZENIE

1.1.Przedmiot opracowania ST

Przedmiotem opracowania jest specyfikacja techniczna (ST) wykonania i odbioru robót ziemnych, które powinny być dotrzymywane przy wykonywaniu robót wymienionych w dalszych rozdziałach w zakresie Konserwacja murów w obrębie przedbramia zamku Książąt Mazowieckich w Ciechanowie wraz z uporządkowaniem dziedzińca i otoczenia

1.2. Zakres stosowania ST

Specyfikacja techniczna (ST) jest podstawą do opracowania szczegółowej specyfikacji technicznej (SST) wykonanej w oparciu o dokumentację projektową, która będzie dokumentem przetargowym i załącznikiem do umowy przy realizacji i rozliczaniu robót inwestycyjnych według ustawy o zamówieniach publicznych.

1.3. Zakres robót objętych ST

Opracowanie obejmuje:

Prace pomiarowe

Podbudowy pod drogi pod ruch pieszy na dziedzińcu i wokół zamku

Podbudowy pod ruch kołowy podjazd i na dziedzińcu

Równanie terenu przy podjeździe

Wykonanie warstwy odsączającej przy pom technicznego

1.4. Podstawowe określenia i pojęcia stosowane w ST

Określenia użyte w niniejszej ST są zgodne z określeniami zawartymi w Części 1 – warunki ogólne,

1.5. Wymagania ogólne dotyczące robót Wykonawca robot jest odpowiedzialny za jakość wykonania oraz zgodność z Dokumentacją Projektową, Specyfikacjami Technicznymi i obowiązującymi normami. Wykonawca wykona roboty zgodnie z poleceniami Inspektora Nadzoru. 2. MATERIAŁY 2.1. Ogólne wymagania dotyczące materiałów Ogólne wymagania dotyczące materiałów, ich pozyskiwania i składowania, „Wymagania ogólne”. 2.2. Rodzaje materiałów Materiałem do wykonania podbudowy z kruszyw łamanych stabilizowanych mechanicznie powinno być kruszywo łamane, uzyskane w wyniku przekruszenia surowca skalnego lub kamieni narzutowych i otoczaków albo ziarn żwiru większych od 8 mm.

2.3. Wymagania dla materiałów 2.3.1. Uziarnienie kruszywa Krzywa uziarnienia kruszywa, określona według PN-B-06714-15 [3] powinna leżeć między krzywymi granicznymi pól dobrego uziarnienia podanymi na rysunku 1.

4

Rysunek 1. Pole dobrego uziarnienia kruszyw przeznaczonych na podbudowy wykonywane metodą stabilizacji mechanicznej 1-2 kruszywo na podbudowę zasadniczą (górną warstwę) lub podbudowę jednowarstwową 1-3 kruszywo na podbudowę pomocniczą (dolną warstwę) Krzywa uziarnienia kruszywa powinna być ciągła i nie może przebiegać od dolnej krzywej granicznej uziarnienia do górnej krzywej granicznej uziarnieni a na sąsiednich sitach. Wymiar największego ziarna kruszywa nie może przekraczać 2/3 grubości warstwy układanej jednorazowo. 2.3.2. Właściwości kruszywa Kruszywa powinny spełniać wymagania określone w tablicy 1. Tablica 1. Wymagania

Lp. Wyszczególnienie Kruszywa łamane Badania

właściwości Podbudowa według

zasad-niczapomoc-

nicza

1 Zawartość ziarn mniejszych od 2 do 10 od 2 do 12 PN-B-06714 niż 0,075 mm, % (m/m) -15 [3]

2 Zawartość nadziarna, 5 10

PN-B-06714

% (m/m), nie więcej niż -15 [3] 3 Zawartość ziarn nieforemnych

35 40 PN-B-06714

%(m/m), nie więcej niż -16 [4]

4 Zawartość zanieczyszczeń PN-B-04481 [1]

organicznych, %(m/m), nie 1 1 więcej niż

5 Wskaźnik piaskowy po pięcio- od 30 do 70 od 30 do 70 BN-64/8931

krotnym zagęszczeniu metodą -01 [26] lub II wg PN-B04481, % I

6 Ścieralność w bębnie Los Angeles a) ścieralność całkowita po PN B 06714

5

pełnej liczbie obrotów,nie

więcej niż 35 50 b) ścieralność częściowa po 1/5 pełnej liczby obrotów, nie więcej niż 30 35

7 Nasiąkliwość, %(m/m),nie 3 5 PN-B-06714

więcej niż

-18 [6]

8 Mrozoodporność, ubytek PN-B-06714

masy po 25 cyklach zamraża- 5 10 -19 [7] nia, %(m/m), nie więcej niż

9 Rozpad krzemianowy i żela-

PN-B-06714 -37 [10]

zawyłącznie, %

(m/m), nie - -

PN-B-06714

więcej niż

-39 [11]

10 Zawartość związków siarki w

przeliczeniu na SO3, %(m/m), 1 1

nie więcej ni

11 Wskaźnik nośności wnoś mie-

szanki kruszywa, %,nie mniejszy niż: a) przy zagęszczeniu IS ³ 1,00 80 60 b) przy zagęszczeniu IS ³ 1,03 120 - Należy stosować wodę wg PN-B-32250 [20]. 2.4 Geowłókniana wymaganiom PN-EN -963:1999 o gramaturze 250g/m2 seperacyjno -filtracyjna 3. SPRZĘT Wykonawca przystępujący do wykonania podbudowy z kruszyw stabilizowanych mechanicznie powinien wykazać się możliwością korzystania z następującego sprzętu: - równiarek albo układarek do rozkładania mieszanki, - walców ogumionych i stalowych wibracyjnych lub statycznych do zagęszczania. W miejscach trudno dostępnych powinny być stosowane zagęszczarki płytowe, ubijaki mechaniczne lub małe walce wibracyjne. 4. TRANSPORT 4.1. Ogólne wymagania dotyczące transportu Ogólne wymagania dotyczące transportu podano.ST 4.2. Transport materiałów Kruszywa można przewozić dowolnymi środkami transportu w warunkach zabezpieczających je przed zanieczyszczeniem, zmieszaniem z innymi materiałami, nadmiernym wysuszeniem i zawilgoceniem. Transport pozostałych materiałów powinien odbywa ć się zgodnie z wymaganiami norm przedmiotowych. 5. WYKONANIE ROBÓT 5.1. Ogólne zasady wykonania robót Ogólne zasady wykonania robót podano w ST

6

5.2. Przygotowanie podłoża Podłoże pod podbudowę powinno spełniać wymagania określone w ST D-04.01.01 „Koryto wraz z profilowaniem i zagęszczeniem podłoża” i ST D-02.00.00 „Roboty ziemne”. Podbudowa powinna być ułożona na podłożu zapewniającym nieprzenikanie drobnych cząstek gruntu do podbudowy. Warunek nieprzenikania należy sprawdzić wzorem: w którym: D15 / d85 < 5 D15 - wymiar boku oczka sita, przez które przechodzi 1 5% ziarn warstwy podbudowy lub warstwy odsączającej, w milimetrach,

d85 - wymiar boku oczka sita, przez które przechodzi 8 5% ziarn gruntu podłoża,w milimetrach. Jeżeli warunek (1) nie może być spełniony, należy na podłożu ułożyć warstwę odcinającą lub odpowiednio dobraną geowłóknin ę. Ochronne właściwości geowłókniny, przeciw przenikaniu drobnych cząstek gruntu, wyznacza się z warunku: d50 /O90 ,1,2 w którym: d50 - wymiar boku oczka sita, przez które przechodzi 5 0 % ziarn gruntu podłoża, milimetrach, O90 - umowna średnica porów geowłókniny odpowiadaąca wymiarom frakcji gruntu zatrzymująca się na geowłókninie w ilo ści 90% (m/m); wartość parametru 090 powinna być podawana przez producenta geowłókniny. Paliki lub szpilki do prawidłowego ukształtowania podbudowy powinny być wcześniej przygotowane. Paliki lub szpilki powinny być ustawione w osi drogi i w rzędach równoległych do osi drogi, lub w inny sposób zaakceptowany przez Inżyniera. Rozmieszczenie palików lub szpilek powinno umożliwiać naciągnięcie sznurków lub linek do wytyczenia robót w odstępach nie większych niż co 10 m. 5.3. Wytwarzanie mieszanki kruszywa Mieszankę kruszywa o ściśle określonym uziarnieniu i wilgotności optymalnej należy wytwarzać w mieszarkach gwarantujących otrzymanie jednorodnej mieszanki. Ze względu na konieczność zapewnienia jednorodności nie dopuszcza się wytwarzania mieszanki przez mieszanie poszczególnych frakcji na drodze. Mieszanka po wyprodukowaniu powinna być od razu transportowana na miejsce wbudowania w taki sposób, aby nie uległa rozsegregowaniu i wysychaniu. 5.4. Wbudowywanie i zagęszczanie mieszanki Mieszanka kruszywa powinna być rozkładana w warstwie o jednakowej grubości, takiej, aby jej ostateczna grubość po zagęszczeniu była równa grubości projektowanej. Grubość pojedynczo układanej warstwy nie może przekraczać 20 cm po zagęszczeniu. Warstwa podbudowy powinna być rozłożona w sposób zapewniający osiągnięcie wymaganych spadków i rzędnych wysokościowych. Jeżeli podbudowa składa się z więcej niż jednej warstwy kruszywa, to każda warstwa powinna być wyprofilowana i zagęszczona z zachowaniem wymaganych spadków i rzędnych wysokościowych. Rozpoczęcie budowy każdej następnej warstwy może nastąpić po odbiorze poprzedniej warstwy przez Inżyniera. Wilgotność mieszanki kruszywa podczas zagęszczania powinna odpowiadać wilgotności optymalnej, określonej według próby Proctora, zgodnie z PN-B-04481 [ 1] (metoda II). Materiał nadmiernie nawilgocony, powinien zostać osuszony przez mieszanie i napowietrzanie. Jeżeli wilgotność mieszanki kruszywa jest niższa od optymalnej o 20% jej wartości, mieszanka powinna być zwilżona określoną ilością wody i równomiernie wymieszana. W przypadku, gdy wilgotność mieszanki kruszywa jest wyższa od optymalnej o 10% jej wartości, mieszankę należy osuszyć. Wskaźnik zagęszczenia podbudowy wg BN-77/8931-12 [29] powinien odpowiadać przyjętemu poziomowi wskaźnika nośności podbudowy wg tablicy 1, lp. 11. Geowłókninę należy układać na warstwie tłucznia 5.5. Utrzymanie podbudowy Podbudowa po wykonaniu, a przed ułożeniem następnej warstwy, powinna być utrzymywana w dobrym stanie. Jeżeli Wykonawca będzie wykorzystywał, za zgodą Inżyniera, gotową podbudowę do ruchu budowlanego, to jest obowiązany naprawić wszelkie uszkodzenia podbudowy, spowodowane przez ten ruch. Koszt napraw wynikłych z niewłaściwego utrzymania podbudowy obciąża Wykonawcę robót.

7

6. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT 6.1. Ogólne zasady kontroli jakości robót Ogólne zasady kontroli jakości robót podano w ST 6.2. Badania przed przystąpieniem do robót Przed przystąpieniem do robót Wykonawca powinien wykona ć badania kruszyw przeznaczonych do wykonania robót i przedstawić wyniki tych badań Inżynierowi w celu akceptacji materiałów. Badania te powinny obejmować wszystkie właściwości określone w pkt 2.3 niniejszej ST. 6.3. Badania w czasie robót 6.3.1. Częstotliwość oraz zakres badań i pomiarów Częstotliwość oraz zakres badań podano w tablicy 2.

Tablica 2. Częstotliwość ora zakres badań przy budowie podbudowy z kruszyw stabilizowanych mechanicznie Częstotliwość badań Minimalna

liczba Maksymalna

powierzchnia

Lp. Wyszczególnienie bada ń

badań na dziennej podbudowy

przy- działce roboczej padająca na

jedno badanie (m2)

1 Uziarnienie mieszanki

2 600 2 Wilgotność mieszanki

3 Zagęszczenie warstwy 10 próbek na 10000 m2

4 Badanie właściwości kruszywa wg tab. 1, pkt 2.3.2 dla każdej partii kruszywa i

przy każdej zmianie kruszywa 6.3.2. Uziarnienie mieszanki Uziarnienie mieszanki powinno być zgodne z wymaganiami podanymi w pkt 2.3. Próbki na leży pobierać w sposób losowy, z rozłożonej warstwy, przed jej zagęszczeniem. Wyniki badań powinny być na bieżąco przekazywane Inżynierowi. 6.3.3. Wilgotność mieszanki Wilgotność mieszanki powinna odpowiadać wilgotności optymalnej, określonej według próby Proctora, zgodnie z PN-B-04481 [1] (metoda II), z tolerancją +10% -20%. Wilgotność należy określić według PN-B-06714-17 [5]. 6.3.4. Zagęszczenie podbudowy Zagęszczenie każdej warstwy powinno odbywać się aż do osiągnięcia wymaganego wskaźnika zagęszczenia. Zagęszczenie podbudowy należy sprawdzać według BN-77/8931-12 [30]. W przypadku, gdy przeprowadzenie badania jest niemożliwe ze względu na gruboziarniste kruszywo, kontrolę zagęszczenia należy oprzeć na metodzie obciążeń płytowych, wg BN-64/8931-02 [27] i nie rzadziej niż raz na 5000 m2, lub według zaleceń Inżyniera. Zagęszczenie podbudowy stabilizowanej mechanicznie należy uznać za prawidłowe, gdy stosunek wtórnego modułu E2 do pierwotnego modułu odkształcenia E1 jest nie większy od 2,2 dla każdej warstwy konstrukcyjnej podbudowy. 6.3.5. Właściwości kruszywa Badania kruszywa powinny obejmować ocenę wszystkich właściwości określonych w pkt 2.3.2.

8

Próbki do bada ń pełnych powinny być pobierane przez Wykonawcę w sposób losowy w obecno ści Inżyniera. 6.4. Wymagania dotyczące cech geometrycznych podbudowy 6.4.1. Częstotliwość oraz zakres pomiarów Częstotliwość oraz zakres pomiarów dotyczących cech geometrycznych podbudowy podano w tablicy 3. Tablica 3. Częstotliwość oraz zakres pomiarów wykonanej podbudowy z kruszyw a stabilizowanego mechanicznie

Lp. Wyszczególnienie bada ń i pomiarów Minimalna częstotliwość pomiarów

1 Szerokość podbudowy 10 razy na 1 km

2 Równo ść podłużna w sposób ciągły planografem albo co

20 m łatą na każdym pasie ruchu

3 Równo ść poprzeczna 10 razy na 1 km

4 Spadki poprzeczne*) 10 razy na 1 km

5 Rzędne wysokościowe co 100 m

6 Ukształtowanie osi w planie*) co 100 m

7 Grubość podbudowy Podczas budowy: w 3 punktach na każdej działce roboczej, lecz nie rzadziej niż raz na 400 m2 Przed odbiorem: w 3 punktach, lecz nie rzadziej niż raz na 2000 m2

8 Nośność podbudowy: - moduł odkształcenia co najmniej w dwóch przekrojach na każde 1000 m - ugięcie sprężyste co najmniej w 20 punktach na każde 1000 m *) Dodatkowe pomiary spadków poprzecznych i ukształtowania osi w planie należy wykonać w punktach głównych łuków poziomych. 6.4.2. Szerokość podbudowy Szerokość podbudowy nie może różnić się od szerokości projektowanej o więcej niż +10 cm, -5 cm. Na jezdniach bez krawężników szerokość podbudowy powinna być większa od szerokości warstwy wyżej leżącej o co najmniej 25 cm lub o wartość wskazaną w dokumentacji projektowej. 6.4.3. Równość podbudowy Nierówności podłużne podbudowy należy mierzyć 4-metrową łatą lub planografem, zgodnie z BN-68/8931-04 [28]. Nierówności poprzeczne podbudowy należy mierzyć 4-metrową łatą. Nierówności podbudowy nie mogą przekraczać: - 10 mm dla podbudowy zasadniczej, - 20 mm dla podbudowy pomocniczej. 6.4.4. Spadki poprzeczne podbudowy Spadki poprzeczne podbudowy na prostych i łukach powinny być zgodne z dokumentacją projektową, z tolerancją 0,5 %.

9

6.4.5. Rzędne wysokościowe podbudowy Różnice pomiędzy rzędnymi wysokościowymi podbudowy i rzędnymi projektowanymi nie powinny przekraczać + 1 cm, -2 cm. 6.4.6. Ukształtowanie osi podbudowy i ulepszonego podłoża Oś podbudowy w planie nie może być przesunięta w stosunku do osi projektowanej o więcej niż 5 cm. 6.4.7. Grubość podbudowy i ulepszonego podłoża Grubość podbudowy nie może się różnić od grubości projektowanej o więcej niż: a) dla podbudowy zasadniczej 10%, b) dla podbudowy pomocniczej +10%, -15%. 6.4.8. Nośność podbudowy 1) moduł odkształcenia wg BN-64/8931-02 [27] powinien być zgodny z podanym w tablicy 4, 2) ugięcie sprężyste wg BN-70/8931-06 [29] powinno być zgodne z podanym w tablicy 4. Tablica 4. Cechy podbudowy

Wymagane cechy podbudowy

Podbudowa z kruszywa o

wskaźniku wnoś nie

mniejszym niż, %

Wskaźnik

zagęszczenia IS nie

mniejszy niż40 kN

Maksymalne ugięcie

sprężyste pod kołem,

mm 50 kN

Maksymalne ugięcie sprężyste

pod kołem, mm 50 kN

od pierwszego

obciążenia E1

od drugiego

obciążenia E2

60 1,00 1,40 1,60 60 120

80 1,0 1,25 1,40 80 140

120 1,03 1,10 1,20 100 180

6.5. Zasady postępowania z wadliwie wykonanymi odcinkami podbudowy 6.5.1. Niewłaściwe cechy geometryczne podbudowy Wszystkie powierzchnie podbudowy, które wykazuj ą większe odchylenia od określonych w punkcie 6.4 powinny być naprawione przez spulchnienie lub zerwanie do głębokości co najmniej 10 cm, wyrównane i powtórnie zagęszczone. Dodanie nowego materiału bez spulchnienia wykonanej warstwy jest niedopuszczalne. Jeżeli szerokość podbudowy jest mniejsza od szerokości projektowanej o więcej niż 5 cm i nie zapewnia podparcia warstwom wyżej leżącym, to Wykonawca powinien na własny koszt poszerzyć podbudowę przez spulchnienie warstwy na pełną grubość do połowy szerokości pasa ruchu, dołożenie materiału i powtórne zagęszczenie. 6.5.2. Niewłaściwa grubość podbudowy Na wszystkich powierzchniach wadliwych pod względem grubości, Wykonawca wykona naprawę podbudowy. Powierzchnie powinny być naprawione przez spulchnienie lub wybranie warstwy na odpowiednią głębokość, zgodnie z decyzją Inżyniera, uzupełnione nowym materiałem o odpowiednich właściwościach, wyrównane i ponownie zagęszczone. Roboty te Wykonawca wykona na własny koszt. Po wykonaniu tych robót nastąpi ponowny pomiar i ocena grubości warstwy, według wyżej podanych zasad, na koszt Wykonawcy. 6.5.3. Niewłaściwa nośność podbudowy Jeżeli nośność podbudowy będzie mniejsza od wymaganej, to Wykonawca wykona wszelkie roboty niezbędne do zapewnienia wymaganej nośności, zalecone przez Inżyniera. Koszty tych dodatkowych robót poniesie Wykonawca p odbudowy tylko wtedy, gdy zaniżenie nośności podbudowy wynikło z niewłaściwego wykonania robót przez Wykonawcę podbudowy.

10

7. OBMIAR ROBÓT 7.1. Ogólne zasady obmiaru robót Ogólne zasady obmiaru robót podano w ST D-M-00.00. 00 „Wymagania ogólne” pkt 7. 7.2. Jednostka obmiarowa Jednostką obmiarową jest m2 (metr kwadratowy) podbudowy z kruszywa stabilizowanego mechanicznie. 8. ODBIÓR ROBÓT Ogólne zasady odbioru robót podano w ST D-M-00.00. 00 „Wymagania ogólne” pkt 8. Roboty uznaje się za zgodne z dokumentacją projektową, ST i wymaganiami Inżyniera, jeżeli wszystkie pomiary i badania z zachowaniem tolerancji wg pkt 6 dały wyniki pozytywne. 9. PODSTAWA PŁATNO ŚCI 9.1. Ogólne ustalenia dotyczące podstawy płatności Ogólne ustalenia dotyczące podstawy płatności podano w ST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt 9. 9.2. Cena jednostki obmiarowej Cena wykonania 1 m2 podbudowy obejmuje: i prace pomiarowe i roboty przygotowawcze, ii oznakowanie robót, iii sprawdzenie i ewentualną naprawę podłoża, iv przygotowanie mieszanki z kruszywa, zgodnie z receptą, v dostarczenie mieszanki na miejsce wbudowania, vi rozłożenie mieszanki, vii zagęszczenie rozłożonej mieszanki, viii przeprowadzenie pomiarów i bada ń laboratoryjnych określonych w specyfikacji technicznej, ix utrzymanie podbudowy w czasie robót. 10. PRZEPISY ZWIĄZANE 10.1. Normy 1. PN-B-04481 Grunty budowlane. Badania próbek gruntu - PN-B-06714-12Kruszywa mineralne. Badania. Oznaczanie zawartości zanieczyszczeń obcych - PN-B-06714-15Kruszywa mineralne. Badania. Oznaczanie składu ziarnowego - PN-B-06714-16Kruszywa mineralne. Badania. Oznaczanie kształtu ziarn - PN-B-06714-17Kruszywa mineralne. Badania. Oznaczanie wilgotności - PN-B-06714-18Kruszywa mineralne. Badania. Oznaczanie nasiąkliwości - PN-B-06714-19Kruszywa mineralne. Badania. Oznaczanie mrozoodporności metodą bezpośrednią - PN-B-06714-26Kruszywa mineralne. Badania. Oznaczanie zawartości zanieczyszczeń organicznych - PN-B-06714-28Kruszywa mineralne. Badania. Oznaczanie zawartości siarki metodą bromową - PN-B-06714-37Kruszywa mineralne. Badania. Oznaczanie rozpadu krzemianowego - PN-B-06714-39Kruszywa mineralne. Badania. Oznaczanie rozpadu żelazawego - PN-B-06714-42Kruszywa mineralne. Badania. Oznaczanie ścieralności w bębnie Los Angeles - PN-B-06731Żużel wielkopiecowy kawałkowy. Kruszywo budowlane i drogowe. Badania techniczne - PN-B-11111Kruszywa mineralne. Kruszywa naturalne do nawierzchni drogowych. Żwir i mieszanka - PN-B-11112Kruszywa mineralne. Kruszywa łamane do nawierzchni drogowych - PN-B-11113Kruszywa mineralne. Kruszywa naturalne do nawierzchni drogowych. Piasek - PN-B-19701Cement. Cement powszechnego użytku. Skład, wymagania i ocena zgodności

PN-EN 963-1999 Geotekstylia 10.2. Inne dokumenty 31. Katalog typowych konstrukcji nawierzchni podatnych i półsztywnych, IBDiM - Warszawa 1997.

11

SST 2 CPV 45233222-1 Nawierzchnie z płytek granitowych

2. WPROWADZENIE

1.1.Przedmiot opracowania ST

Przedmiotem opracowania jest specyfikacja techniczna (ST) wykonania i odbioru robót ziemnych, które powinny być dotrzymywane przy wykonywaniu robót wymienionych w dalszych rozdziałach w zakresie Konserwacja murów w obrębie przedbramia zamku Książąt Mazowieckich w Ciechanowie wraz z uporządkowaniem dziedzińca i otoczenia

1.2. Zakres stosowania ST

Specyfikacja techniczna (ST) jest podstawą do opracowania szczegółowej specyfikacji technicznej (SST) wykonanej w oparciu o dokumentację projektową, która będzie dokumentem przetargowym i załącznikiem do umowy przy realizacji i rozliczaniu robót inwestycyjnych według ustawy o zamówieniach publicznych.

1.3. Zakres robót objętych ST

Opracowanie obejmuje:

Prace pomiarowe

Koryto ściekowe na dziedzińcu

1.4. Podstawowe określenia i pojęcia stosowane w ST

Określenia użyte w niniejszej ST są zgodne z określeniami zawartymi w Części 1 – warunki ogólne, 1.5. Wymagania ogólne dotyczące robót Wykonawca robot jest odpowiedzialny za jakość wykonania oraz zgodność z Dokumentacją Projektową, Specyfikacjami Technicznymi i obowiązującymi normami. Wykonawca wykona roboty zgodnie z poleceniami Inspektora Nadzoru. 2. Materiały do wykonania robót 2.1. Zgodność materiałów z dokumentacj ą projektową i aprobatą techniczną Materiał do wykonania robót powinien by ć zgodny z ustaleniami dokumentacji projektowej lub ST oraz z aprobatą techniczną IBDiM. 2.2 Wygląd zewnętrzny

lp. właściwości wymagania

Gatunek 1 Gatunek 2

1 Stan powierzchni licowej:

• tekstura jednorodna w danej partii jednorodna w danej partii

• rysy i spękania niedopuszczalne niedopuszczalne

•kolor według katalogu dostawcy jednolity dla danej partii dopuszczalne różnice w odcieniu tego samego

12

koloru

• przebarwienia dopuszczalne

dopuszczalne

kontrastowe niekontrastowe

przebarwienia tego przebarwienia na

samego pojedynczej kostce koloru na pojedynczej

kostce

•plamy, zabrudzenia niezmywalne wodą niedopuszczalne niedopuszczalne

• naloty wapienne dopuszczalne dopuszczalne

2 Uszkodzenia powierzchni bocznych: •dopuszczalna liczba w 1 kostce 2 sztuki 2 sztuki

•dopuszczalna wielkość (dł. i szer.) 30 mm x 10 mm 50 mm x 20 mm

3 Szczerby i uszkodzenia krawędzi i naroży niedopuszczalne niedopuszczalne przylicowych - Uszkodzenia krawędzi pionowych • dopuszczalna liczba w 1 kostce 2 sztuki 2 sztuki

• dopuszczalna wielkość (dł. i gł.) 20 mm x 10 mm 30 mm x 10 mm 2.3 Kształt i wymiary. Kształt i wymiary betonowej płytki powinny być zgodne z katalogiem producenta. Dla gatunku 1 i 2 dopuszcza się następujące odchyłki od wymiarów: c) długości i szerokości ± 3 mm, d) grubości ± 5 mm, 2.4. Wytrzymałość na ściskanie. Średnia wytrzymałość na ściskanie, dla klasy „50” [płytka o grubości g ≥ 80 mm] – 50 MPa dla klasy „35” płytka o grubości 55 mm ≤ g < 80 mm] – 35 MPa. 2.5. Nasiąkliwość. Nasiąkliwość nie powinna przekraczać 5 % wg. PN-B-06250. 2.3.5. Mrozoodporność.

13

Odporność kostki brukowej betonowej, badana zgodnie z PN-B-06250 powinna być taka, że po 30 cyklach zamrażania i

odmrażania w 3 % roztworze NaCl lub po 150 cyklach zamrażania i odmrażania w wodzie zostały spełnione

jednocześnie następujące warunki: kostki nie powinny wykazywać pęknięć i zarysowań powierzchni licowych, łączna

masa ubytków betonu w postaci zniszczonych narożników i krawędzi, odprysków kruszywa itp. nie powinna

przekraczać 5 % masy próbek nie zamrażanych. obniżenie wytrzymałości na ściskanie w stosunku do wytrzymałości

próbek nie zamrażanych nie powinno być większe niż 20 %. 2.5. Ścieralność. Ścieralność badana na tarczy Boehmego, określona stratą wysokości nie powinna przekraczać: dla kostki klasy „50” – 3,5 mm dla kostki klasy „35” – 4,5 mm 3. Sprzęt. 3.1. Ogólne wymagania dotyczące sprzętu. 3.2. Sprzęt stosowany do wykonania robót Przy wykonywaniu robót Wykonawca w zależności od potrzeb, powinien wykazać się możliwością korzystania ze sprzętu dostosowanego do przyjętej metody robót, jak: sprzęt do wykonania koryta pod nawierzchnią, np. koparki, równiarki, spycharki itp., układarki do układania geowłókniny o prostej konstrukcji, umożliwiające rozwijanie materiału ze szpuli, np. przez podwieszenie rolki do wysięgnika koparki, ciągnika, ładowarki itp., ładowarki, równiarki lub układarki do rozkładania kruszywa, walce statyczne, ew. walce ogumione, wibracyjne, zagęszczarki płytowe, ubijaki ręczne i mechaniczne, , inny drobny sprzęt pomocniczy. Sprzęt powinien odpowiadać wymaganiom określonym w dokumentacji projektowej, ST, instrukcjach producentów lub propozycji Wykonawcy i powinien być zaakceptowany przez Inżyniera. 4. TRANSPORT 4.1. Ogólne wymagania dotyczące transportu Ogólne wymagania dotyczące transportu podano ST 5 Warunki wykonania 5.5. Podsypka. Na podsypkę należy stosować piasek gruby, odpowiadający wymaganiom PN-B-06712 [3]. Grubość podsypki po zagęszczeniu powinna zawierać się w granicach od 3 do 5 cm. Podsypka powinna być zwilżona wodą, zagęszczona i wyprofilowana. 5.6. Układanie nawierzchni z płytek Z uwagi na różnorodność kształtów i kolorów produkowanych kostek, możliwe jest ułożenie dowolnego wzoru –

wcześniej ustalonego w dokumentacji projektowej i zaakceptowanego przez Kierownika Projektu. Płytkę układa się na podsypce lub podłożu piaszczystym w taki sposób, aby szczeliny między płytkamii wynosiły od 2

do 3 mm. Kostkę należy układać ok. 1,5 cm wyżej od projektowanej niwelety nawierzchni, gdyż w czasie wibrowania

(ubijania) podsypka ulega zagęszczeniu. Po ułożeniu płytki, szczeliny należy wypełnić piaskiem, a następnie zamieść powierzchnię ułożonych kostek przy użyciu

szczotek ręcznych lub mechanicznych i przystąpić do ubijania nawierzchni. Do ubijania ułożonej nawierzchni z kostek brukowych stosuje się wibratory płytowe z osłoną z tworzywa sztucznego

dla ochrony kostek przed uszkodzeniem i zabrudzeniem.

14

Wibrowanie należy prowadzić od krawędzi powierzchni ubijanej w kierunku środka i jednocześnie w kierunku

poprzecznym kształtek. Do zagęszczania nawierzchni z betonowych kostek brukowych nie wolno używać walca. Po ubiciu nawierzchni należy uzupełnić szczeliny piaskiem i zamieść nawierzchnię. Nawierzchnia z wypełnieniem spoin

piaskiem nie wymaga pielęgnacji – może być zaraz oddana do ruchu.

5.3. Roboty wykończeniowe Roboty wykończeniowe powinny być zgodne z dokumentacją projektową i ST. Do robót wykończeniowych należą prace związane z dostosowaniem wykonanych robót do istniejących warunków terenowych, takie jak:odtworzenie przeszkód czasowo usuniętych, np. parkanów, ogrodzeń, nawierzchni, chodników, niezbędne uzupełnienia zniszczonej w czasie robót roślinności, tj. zatrawienia, krzewów, ew. drzew,roboty porządkujące otoczenie terenu robót. 6. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT 6.1. Ogólne zasady kontroli jakości robót Ogólne zasady kontroli jakości robót podano w ST 6.2. Badania przed przystąpieniem do robót Przed przystąpieniem do robót Wykonawca powinien: dokumenty, dopuszczające wyroby budowlane do obrotu i powszechnego stosowania (aprobaty techniczne, certyfikaty zgodności, deklaracje zgodności, ew. badania materiałów wykonane przez dostawcówitp.), ew. wykonać własne badania właściwości materiałów przeznaczonych do wykonania robót, określone przez Inżyniera, sprawdzić cechy zewnętrzne gotowych materiałów z tworzyw. Wszystkie dokumenty oraz wyniki badań Wykonawca przedstawia Inżynierowi do akceptacji. 6.3. Badania w czasie robót Częstotliwość oraz zakres badań i pomiarów, które należy wykonać w czasie robót podaje tablica 1. Tablica 1. Częstotliwość oraz zakres badań i pomiarów w czasie robót

Lp. Wyszczególnienie robót Częstotliwość Wartości dopuszczalne badań

1 Lokalizacja i zgodność granic terenu 1 raz Wg pktu 5 i dokumentacji robót z dokumentacją projektową projektowej

2 Roboty przygotowawcze Bieżąco Wg pktu 5.3

J Roboty odwodnieniowe Bieżąco Wg pktu 5.4

5 Wykonanie innych elementów robót Bieżąco Wgpktów5.5^5.9

6 Wykonanie robót wykończeniowych Ocena ciągła Wg pktu 5.10

7. OBMIAR ROBÓT 7.1. Ogólne zasady obmiaru robót Ogólne zasady obmiaru robót podano w ST 7.2. Jednostka obmiarowa Jednostką obmiarową jest: m2 (metr kwadratowy) wykonanej podbudowy, nawierzchni gruntowej lub umocnienia przeciwerozyjnego powierzchni, m3 (metr sześcienny) wykonanej ściany oporowej.

15

Jednostki obmiarowe robót towarzyszących (np. warstw wiążącej lub ścieralnej nawierzchni) są ustalone w odpowiednich OST. 8. ODBIÓR ROBÓT 8.1. Ogólne zasady odbioru robót Ogólne zasady odbioru robót podano w ST Roboty uznaje się za wykonane zgodnie z dokumentacją projektową, ST i wymaganiami Inżyniera, jeżeli wszystkie pomiary i badania z zachowaniem tolerancji wg pktu 6 dały wyniki pozytywne. 8.2. Odbiór robót zanikających i ulegających zakryciu Odbiorowi robót zanikających i ulegających zakryciu podlegają: roboty odwodnieniowe, wykonanie koryta 9. PODSTAWA PŁATNO ŚCI 9.1. Ogólne ustalenia dotyczące podstawy płatności 9.2. Cena jednostki obmiarowej Cena wykonania jednostki obmiarowej obejmuje: prace pomiarowe i roboty przygotowawcze, oznakowanie robót, przygotowanie podłoża, dostarczenie materiałów i sprzętu, roboty przygotowawcze, roboty odwodnieniowe, ułożenie sekcji geosiatek komórkowych z materiałem wypełniającym, zagęszczeniem i innymi robotami, według wymagań dokumentacji projektowej, ST i specyfikacji technicznej, roboty wykończeniowe, przeprowadzenie pomiarów i bada ń wymaganych w specyfikacji technicznej, odwiezienie sprzętu. 10.1. Ogólne

D-04.01.01Koryto wraz z profilowaniem i zagęszczaniem podłoża (specyfikacja zawarta w zbiorze „Dolne warstwy podbudów oraz oczyszczenie i skropie nie")

5.D-04.02.01 Warstwy odsączające i odcinające (specyfikacja zawarta w zbiorze OST wg pktu 4)

6 D-04.02.02 Warstwa mrozoochronna (specyfikacja zawarta w zbiorze OST wg pktu 4)

7.

16

SST 3 CPV 45233253-7 nawierzchnia z brukowca i cegły klinkierowej 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot SST Przedmiotem niniejszej specyfikacji technicznej są wymagania dotyczące wykonania i odbioru nawierzchni brukowcowej w ramach Konserwacja murów w obrębie przedbramia zamku Książąt Mazowieckich w Ciechanowie wraz z uporządkowaniem dziedzińca i otoczenia . 1.2. Zakres stosowania SST Szczegółowa specyfikacja techniczna stanowi dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji robót okre ślonych w punkcie 1.1 1.3. Zakres robót objętych SST Ustalenia zawarte w niniejszej specyfikacji dotyczą zasad prowadzenia robót związanych z wykonaniem nawierzchni brukowcowej z kamienia polnego na

Na dziedzińcu zamku pod ruch pieszy i kołowy Na podjeździe pod ruch kołowy Obrzeża kanału ściekowego, podjazdu i ścieżki wokół zamku

1.4. Określenia podstawowe 1.4.1. Nawierzchnia brukowcowa - nawierzchnia, której warstwa twa ścieralna jest wykonana z brukowca. 1.4.2. Brukowiec - kamień narzutowy nieobrobiony (otoczak) lub kamień obrobiony, względnie płytowany kamień łamany, o kształcie zbliżonym do graniastosłupa lub ostrosłupa ściętego o nieregularnych lub zaokrąglonych krawędziach, stosowany do wykonywania nawierzchni brukowcowych. 1.4.2 a cegła klinkier o wym 200 x 100 x 52 mm nasiąkliwość 3% 1.4.3. Kamień oporowy - brukowiec osadzony jako obramowanie i zabezpieczenie nawierzchni przed rozsuwaniem się jej na boki pod wpływem ubijania i obciążenia ruchem. 1.4.4. Podsypka - część nawierzchni z piasku lub innego drobnoziarnistego materiału, w której osadza si ę brukowiec. 1.4.5. Podsypka cementowo-piaskowa - część nawierzchni z mieszaniny cementu i piasku, w które j osadza się brukowiec. 1.4.6. Piasek - kruszywo naturalne o wielkości ziarna do 2 mm. I kruszywo granitowe 1.4.7. Pozostałe określenia są zgodne z obowiązującymi, odpowiednimi polskimi normami i definicjami podanymi w SST D.00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt 1. 4. 1.5. Ogólne wymagania dotyczące robót Ogólne wymagania dotyczące robót podano w SST D.00.00.00 „ Wymagania ogólne ” pkt 1.5. Podłoże gruntowe pod nawierzchnię powinno spełniać wymagania określone w SST D-04.01.01 „Koryto wraz z profilowaniem i zagęszczeniem podłoża”. Nawierzchnia powinna być wytyczona w sposób umożliwiający jej wykonanie zgodnie z dokumentacją projektową lub według zaleceń Inżyniera, z tolerancjami określonymi w niniejszych specyfikacjach. Paliki lub szpilki powinny być ustawione w osi drogi i w rzędach równoległych do osi drogi, lub w inny sposób zaakceptowany przez Inżyniera. Odstępy między palikami lub szpilkami nie powinny być większe niż co 10 m, co umożliwi prawidłowe naciągnięcie sznurków lub linek.

2. MATERIAŁY 2.1. Rodzaje materiałów Materiałami stosowanymi przy wykonaniu nawierzchni brukowcowej, wg PN-B-06101, są: - brukowiec nieobrobiony kamień polny. - piasek na podsypkę oraz do zasypania wykonanej nawierzchni, wg PN-B-11113,

17

- cement portlandzki zwykły, w przypadku wykonywania podsypki cementowo-piaskowej, wg PN-B-19701 , 2.3. Wymagania dla materiałów 2.3.1. Brukowiec Brukowiec do wykonania nawierzchni brukowcowej powinien być kamieniem trwałym, niezwietrzałym, mieć strukturę możliwie drobnoziarnistą i zwięzłą, bez pęknięć i żył. Materiałem na brukowiec powinny być skały o cechach fizycznych i wytrzymałościowych podanych w tablicy 1. Brukowiec nieobrobiony (kamień narzutowy) powinien mieć naturalną część powierzchni możliwie płaską, którą mżŜna by wyodrębnić jako powierzchnię górną (czoło). Wymiary i dokładność wykonania brukowców powinny odpowiada ć wielkościom podanym w tablicy 2. Tablica 1. Właściwości fizyczne i wytrzymałościowe dla kamienia na brukowiec, wg PN-B-11104 Lp. Właściwości Wartość Badania według

1 Wytrzymałość na ściskanie w stanie powietrzno- 160 PN-B-04110

suchym, MPa, nie mniej niż:

2 Ścieralność na tarczy Boehmego, cm, nie więcej

0,2 PN-B-04111 niż:

3 Wytrzymałość na uderzenie (zwięzłość), liczba

12 PN-B-04115 uderzeń, nie mniej niż:

4 Nasiąkliwość wodą, % (m/m), nie więcej niż: 0,5 PN-B-04101

Tablica 2. Wymiary i dokładność wykonania brukowca, wg PN-B-11104

Lp.

Właściwości Brukowiec

nieobrobiony

1 Wysokość (W), cm od 15 do 20

2 Powierzchnia górna, cm 2 od 160 do 360 3 Największa długość krawędzi czoła,

nie bada się

cm

4 Stosunek pola powierzchni dolnej (stopki) do górnej (czoła), nie mniej nie bada się niż: 5 Odchylenie od równoległo ści płaszczyzny powierzchni dolnej w nie bada się stosunku do powierzchni górnej, w stopniach, nie więcej niż: 6 Głębokość wklęśnięcia lub wysokość wypukłości powierzchni nie bada się górnej, cm, nie więcej niż: 7 Głębokość wklęśnięcia lub wysokość wypukłości powierzchni nie bada się bocznej i dolnej, cm, nie więcej niż: 8 Pęknięcia powierzchni niedopuszczal

18

ne

Brukowiec należy układać w pryzmy lub stosy o wysokości nie przekraczającej 1 m. 2.3.3. Piasek Piasek stosowany przy wykonywaniu nawierzchni twardych nieulepszonych powinien spełniać wymagania PN-B-11113 dla gat. 1 lub 2. 2.3.4. Cement Cement stosowany: - na podsypkę cementowo-piaskową powinien być cementem portlandzkim klasy 32,5, - do zalania spoin zaprawą cementowo-piaskową powinien być cementem portlandzkim klasy 32,5 odpowiadającym wymaganiom PN-B-19701 . Cement powinien być dostarczany w workach i przechowywany zgodnie z postanowieniami BN-88/6731-08 . 2.3.5. Woda Woda do podsypki cementowo-piaskowej i zaprawy cementowo-piaskowej powinna być „odmiany 1” i odpowiadać wymaganiom PN-B-32250 . 2.3.6 Cegła bruk klinkier o wym 20 x 10 x 5,2 cm Norma Zalecana Nasiąkliwość < 6% 3 % Mrozoodporność odporny odporny Obciążenie zginające >80N/mm2 180 N/mm2 Wytrzymałość na ściskanie >100N/mm2 190 N/mm2 Odporność na ścieranie 450 mm3 220 mm3

2.3.7 miał granitowy 2.3.8 Zaprawa do spoin epoxy Do spoin o szerokości od 10 mm Na zewnątrz

Wytrzymałość na ściskanie ≥ 45 N/mm²

nieprzepuszczająca wody (przy intensywnym zagęszczeniu)

Konsystencja szlamowa

Odporna na czyszczenie mechaniczne

Odporna na czyszczenie strumieniem wody pod ciśnieniem

Odporna na mróz i sól stosowaną przy odladzaniu

3. SPRZĘT 3.1. Ogólne wymagania dotyczące sprzętu Ogólne wymagania dotyczące sprzętu podano w SST D-00.00.00 „ Wymagania ogólne” pkt 3. 3.2. Sprzęt do wykonania nawierzchni Wykonawca przystępujący do wykonania nawierzchni brukowcowej powinien wykazać się możliwością korzystania z następującego sprzętu: - ubijaków stalowych o masie od 25 do 35 kg, młotków brukarskich, drągów stalowych do wyjmowania bruku, łopat, pił, siekier, e) przewoźnych zbiorników do wody (beczkowozów), f) ew. walców statycznych o nacisku jednostkowym od 25 do 45 kN/m, w przypadku zastąpienia trzeciego ubijania ręcznego brukowca na podsypce piaskowej, g) ew. walców wibracyjnych o nacisku jednostkowym wału wibrującego co najmniej 18 kN/m lub płytowych zagęszczarek wibracyjnych o nacisku jednostkowym co najmniej 16 kN/m2. 4. TRANSPORT Ogólne wymagania dotyczące transportu podano w SST D.00.00.00 Wymagania ogólne” pkt 4. Transport cementu powinien być zgodny z BN-88/6731-08. 5. WYKONANIE ROBÓT

19

5.1. Ogólne zasady wykonania robót Ogólne zasady wykonania robót podano w SST D.00.00 .00. Wymagania ogólne” pkt 5. 5.2. Przygotowanie podłoża Oprócz szpilek ustawionych w osi i w rzędach równoległych do osi drogi (w tym na krawędziach jezdni), należy równolegle do osi ustawi ć dodatkowo szpilki pośrednie, rozgraniczające pasy przeznaczone dla poszczególnych brukarzy. Najodpowiedniejsza szeroko ść pasa dla jednego brukarza wynosi 1,5 m i zmienia się w pewnych granicach zależnie od szerokości nawierzchni i liczby brukarzy. 5.3. Wykonanie podsypki 5.3.1. Podsypka cementowo-piaskowa Jeśli dokumentacja projektowa lub SST nie określa inaczej, to skład podsypki cementowo-piaskowej powinien być ustalony laboratoryjnie. Wytrzymałość na ściskanie po 7 dniach próbek walcowych o średnicy 8 cm z podsypki cementowo-piaskowej powinna wynosić co najmniej 10 MPa, a po 28 dniach nie mniej niż 14 MPa. Mieszanie składników powinno by ć dokonywane w betoniarkach. Podsypka jest dobrze wymieszana, gdy kolor mieszanki jest jednakowy. Przy mieszaniu podsypki należy dodać wody w ilości od 0,20 do 0,25 masy cementu w posypce. Wilgotność podsypki powinna być taka, aby po ściśnięciu podsypki w dłoni podsypka nie rozsypywała się i nie było na dłoni śladów wody, a po naci śnięciu palcami podsypka rozsypywała się. Piasek powinien odpowiadać wymaganiom punktu 2.3.3, cement - punktu 2.3.4, a woda - punktu 2.3.5. Podłoże pod podsypkę cementowo-piaskową musi być całkowicie ustabilizowane.Jeśli dokumentacja projektowa nie określiła inaczej, to grubość warstwy podsypki powinna wynosić 10 cm, przy czym po ubiciu brukowca jej grubość pod poszczególnymi kamieniami nie powinna by ć mniejsza niŜ 2 cm oraz nie większa niż 6 cm. Rozścielenie podsypki cementowo-piaskowej powinno wyprzedzać układanie brukowca od 3 do 4 m. Rozścieloną podsypkę należy wyrówna ć ściśle do profilu. 5.4. Układnie i ubijanie nawierzchni brukowcowej na podsypce cementowo-piaskowej Kolejność układania i ubijania nawierzchni brukowcowej na podsypce cementowo-piaskowej obejmuje następujące czynności: 1) osadzenie kamieni oporowych, 2) przesortowanie brukowca i dostarczenie do koryta, 3) ułożenie brukowca, pierwsze ubicie brukowca, wg punktu 5.4, z tym, że jest to mocne ubicie, powodujące obniżenie brukowców mniej więcej o całą nadwyżkę w układaniu, 4) zaklinowanie spoin brukowca klińcem o wymiarach od 12,8 mm do 20 mm i od 4 mm do 12,8 mm z przesuwaniem go miotłami w celu wypełnienia spoin, 5) zalanie spoin brukowca zaprawą cementowo-piaskową. Skład zaprawy cementowo-piaskowej ustala się laboratoryjnie. Wytrzymałość na ściskanie zaprawy nie powinna być mniejsza po 28 dniach od 25 MPa. Zaprawę przygotowuje się w betoniarkach lub ręcznie. Wody dodaje się tyle, aby zaprawa miała wystarczającą płynność. Przed rozpoczęciem zalewania brukowiec należy oczyścić z piasku i zlać wodą, dodając do wody 1% cementu klasy 32,5 w stosunku objętościowym. Zalewanie spoin można wykonać przez rozlanie zaprawy na powierzchnię nawierzchni i wprowadzenie jej do spoin przez rozgarnięcie ściągaczami gumowymi lub szczotkami. Po pierwszym zalaniu spoin nie będą one całkowicie wypełnione i należy uzupełnić wypełnienie spoin zalewając je po raz drugi zaprawą. Zaprawy cementowo-piaskowej należy przygotować tyle, aby mogła być zużyta w ciągu jednej godziny. vii drugie ubicie brukowca, wykonane bezpośrednio po zalaniu spoin, będące lekkim ubiciem, które ma na celu pełną regulację przekroju podłużnego i poprzecznego nawierzchni. Zamiast drugiego ubijania ręcznego można zastosować wałowanie lekkimi walcami wibracyjnymi lub zagęszczanie płytowymi zagęszczarkami wibracyjnymi. 8. pielęgnację nawierzchni polegającą na: - przykryciu warstwą piasku o grubości co najmniej 5 cm i utrzymywanie go w stałej wilgotności przez okres od 7 do 10 dni, - dokładnym oczyszczeniu nawierzchni z piasku, po uzyskaniu przez zaprawę cementowo-piaskową wytrzymałości określonej w punkcie 5.5 podpunkcie 6, a następnie oddaniu nawierzchni do ruchu. 5.5. Układnie i ubijanie nawierzchni brukowca klinkierowego na podsypce cementowo-piaskowej

20

Kolejność układania i ubijania nawierzchni brukowca z klinkieru na podsypce cementowo-piaskowej obejmuje następujące czynności: - profilowanie spadków - seperacja warstw warstwą geowłókniny filtracyjno- seperacyjnej - podsypka cementowo piaskowa grubość po utwardzeniu 5 cm - podsypka z miału kamiennego np. bazalt , granit grubość po utwardzeniu 1 cm - układanie klinkieru na płask spoina do 5 mm - spoinowanie zaprawą epoxy 5.6. Warunki prowadzenia robót - Przy układaniu brukowca na podsypce cementowo-piaskowej wszystkie czynności od rozłżżenia podsypki do ostatecznego ubicia z zalaniem spoin zaprawą cementowo-piaskową należy wykonać przed upływem 3 godzin. - Brukowiec na podsypce cementowo-piaskowej można układać bez środków ochronnych przed mrozem tylko przy temperaturze powietrza powyżej +5oC. Nie można układać nawierzchni jeśli temperatura powietrza jest poniżej 0oC. Przy spodziewanym obniżeniu temperatury w nocy poniżej 0oC nawierzchnię należy zabezpieczyć przed działaniem mrozu, nakrywając ją matami ze słomy, papą lub innymi materiałami ocieplającymi. 6. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT 6.1. Ogólne zasady kontroli jakości robót Ogólne zasady kontroli jakości robót podano w punkcie 6 SST D.00.00.00 „Wymagania ogólne”. 6.2. Badania przed przystąpieniem do robót Przed przystąpieniem do robót Wykonawca powinien wykona ć badania materiałów przeznaczonych do wykonania robót i przedstawi ć wyniki tych badań Inżynierowi do akceptacji. 6.3. Badania w czasie robót W czasie robót Wykonawca będzie sprawdzał, zgodnie z wymaganiami podanymi w punkcie 5.4 lub 5.5: 24. sortowanie brukowca i osadzanie wyższych brukowców od strony zewnętrznej jezdni, a niższych ku jej środkowi, - nieprzekraczanie wysokości dwóch kamieni bezpośrednio przylegających do siebie o 2 cm,

właściwą wilgotność podsypki, - równo ść podłużną i poprzeczną nawierzchni. 6.4. Badania i pomiary dotyczące cech geometrycznych i właściwości nawierzchni brukowcowej 6.4.1. Częstotliwość oraz zakres badań i pomiarów Przy badaniach i pomiarach wykonanej nawierzchni brukowcowej Wykonawca, w obecności Inżyniera, sprawdza: a) konstrukcję nawierzchni, b) ukształtowanie osi nawierzchni, c) rzędne nawierzchni, d) przekroje poprzeczne, e) szerokość nawierzchni, f) równość nawierzchni, g) ścisłość ułożenia nawierzchni, h) dokładność ubicia nawierzchni, i) pielęgnację nawierzchni przed oddaniem do ruchu. 6.4.2. Wymagania dotyczące konstrukcji nawierzchni Konstrukcję nawierzchni sprawdza się co do zgodności z dokumentacją projektową przez rozebranie nawierzchni na powierzchni około 0,1 m2 nie mniej niż w dwóch miejscach w całości odbieranego odcinka i stwierdzenie wielkości, kształtu i jakości brukowca oraz grubości podsypki, jak równie makroskopowo - jakości użytego materiału. 6.4.3. Wymagania dotyczące przekroju poprzecznego Przekroje poprzeczne sprawdza się w minimum 3 miejscach przez przyłożenie szablonu profilowego. Przekroje poprzeczne powinny być tak wykonane, aby prześwit między dolną krawędzią szablonu profilowego a powierzchnią nawierzchni nie przekraczał 20 mm.

21

6.4.4. Wymagania dotyczące ścisłości ułożenia nawierzchni Ścisłość ułożenia brukowca należy sprawdzić wizualnie i uzyskać akceptację inspektora nadzoru . 6.4.5. Wymagania dotyczące dokładności ubicia nawierzchni Dokładność ubicia nawierzchni należy sprawdzić w dwóch wskazanych przez inspektora nadzoru miejsca ubijakiem o masie od 25 do 35 kg, używanym do ubijania brukowca. Przy sprawdzaniu dokładności ubicia brukowiec nie powinien okazywać widocznych oznak osiadania pod wpływem trzech uderzeń ubijakiem. 6.4.6. Pozostałe cechy i właściwości wykonanej nawierzchni Ukształtowanie osi w planie, rzędne wysokościowe, szerokość nawierzchni i równo iść nawierzchni należy wykonać według wskazań inspektora nadzoru. 6.5. Zasady postępowania z wadliwie wykonanymi odcinkami nawierzchni 6.5.1. Niewłaściwe cechy materiałów kamiennych Wszystkie materiały kamienne nie spełniające wymagań podanych w odpowiednich punktach specyfikacji zostaną odrzucone. Jeśli materiały kamienne nie spełniające wymagań zostaną wbudowane, to na polecenie inspektora nadzoru Wykonawca wymieni je na właściwe, na własny koszt. 6.5.2. Niewłaściwe cechy geometryczne nawierzchni Wszystkie powierzchnie nawierzchni, które wykazuj ą większe odchylenia cech geometrycznych od określonych w punktach 6.1 i 6.4 powinny być ponownie wykonane przez Wykonawcę na jego koszt. 7. OBMIAR ROBÓT 7.1. Ogólne zasady obmiaru robót Ogólne zasady obmiaru robót podano w SST D-00.00.0 0 Wymagania ogólne” pkt 7. 7.2. Jednostka obmiarowa Jednostką obmiarową jest m2 (metr kwadratowy). 8. ODBIÓR ROBÓT Ogólne zasady odbioru robót podano w SST D-00.00.0 0 Wymagania ogólne” 9. PODSTAWA PŁATNO ŚCI 9. 1. Cena jednostki obmiarowej Cena 1 m2 nawierzchni brukowcowej obejmuje: - prace pomiarowe i oznakowanie robót, - przygotowanie podłoża, - dostarczenie brukowca i innych materiałów, - wykonanie podsypki piaskowej lub cementowo-piaskowej, - ustawienie kamieni oporowych, - ułożenie brukowca, - ubicie nawierzchni i zaklinowanie szczelin kruszywem łamanym bez zalewania spoin lub z wypełnieniem spoin zaprawą cementowo-piaskową, - przysypanie warstwą piasku lub żwiru, - wykonanie pomiarów i bada ń laboratoryjnych wymaganych w specyfikacji technicznej. 10. PRZEPISY ZWIĄZANE

1. PN-B-01100Kruszywa mineralne. Kruszywa skalne. Podział, nazwy i określenia

PN-B-04101 Materiały kamienne. Oznaczenie nasiąkliwości wodą PN-B-04110 Materiały kamienne. Oznaczanie wytrzymałości na ściskanie

4. PN-B-04111Materiały kamienne. Oznaczanie ścieralności na tarczy Boehmego 5.PN-B-04115 Materiały kamienne. Oznaczanie wytrzymałości kamienia na

uderzenie (zwięzłość) 6 PN-B-11104 Materiały kamienne. Brukowiec 7. PN-B-19701 Cement. Cement powszechnego użytku. Skład, wymagania

22

i ocena zgodności 8. PN-B-32250 Materiały budowlane. Woda do betonów i zapraw

- PN-S-06101Drogi samochodowe. Nawierzchnia z brukowca. Warunki techniczne 10. BN-88/6731-08 Cement. Transport i przechowywanie 11. BN-64/8931-01 Oznaczanie wskaźnika piaskowego - BN-64/8931-02Oznaczanie modułu odkształcenia nawierzchni podatnych i podłoża przez obciążenie płytą 13. BN-68/8931-04 Drogi samochodowe. Pomiar równości nawierzchni

planografem i łatą.

23

SST – 4 CPV 45233141-9 NAWIERZCHNIA GRUNTOWA ULEPSZONA

1. WSTĘP 1.1. Przedmiot ST Przedmiotem niniejszej Specyfikacji Technicznej (ST) są wymagania dotyczące wykonania i odbioru robót związanych z wykonywaniem nawierzchni gruntowej 1.2. Zakres stosowania ST 1.2.1. Specyfikacje Techniczne stanowią część dokumentów przetargowych i należy je stosować w zlecaniu i wykonaniu robót opisanych w punkcie 1.1. wraz ze Specyfikacją Istotnych Warunków Zamówienia, dokumentacją projektową i przedmiarami robót. 1.3. Zakres robót objętych ST Ustalenia zawarte w niniejszej specyfikacji dotyczą zasad prowadzenia robót związanych z wykonywaniem nawierzchni gruntowej ulepszonej z mieszanki gliniasto-z wirowej Konserwacja murów w obrębie przedbramia zamku Książąt Mazowieckich w Ciechanowie wraz z uporządkowaniem dziedzińca i otoczenia

Nawierzchnia ścieżki wokół zamku 1.4. Określenia podstawowe Ogólne wymagania dotyczące robót podano w ST D-05.01.00 „Nawierzchnie gruntowe. Wymagania ogólne” pkt 1.5. 2. MATERIAŁY 2.1. Materiały do nawierzchni gruntowej ulepszonej mechanicznie 2.1.1. Mieszanka gliniasto-piaskowa Optymalna mieszanka gliniasto-piaskowa powinna mieć ramowy skład uziarnienia według tablicy 3. Krzywa uziarnienia mieszanki powinna posiadać uziarnienie ciągłe i leżeć w obszarze określonym na rysunku 1. 2.1.2. Mieszanka gliniasto- wirowa Optymalna mieszanka gliniasto- wirowa powinna mieć ramowy skład uziarnienia według tablicy 4. Krzywa uziarnienia mieszanki powinna posiadać uziarnienie ciągłe i le eć w obszarach określonych na rysunku 2. 2.1.3. Mieszanki gruntów z kruszywami odpadowymi Do mechanicznego ulepszania nawierzchni gruntowych zaleca się stosować: o odpady kruszywa łamanego (frakcje od 0 do 4 mm, od 0 do 8 mm, od 0 do 12 mm, od 0 do 16 mm), p u le paleniskowe i hutnicze po zakończeniu procesu ich rozpadu (frakcje od 2 do 31,5 mm) wg PN-B-06731 [7]. Materiały te powinny mieć odpowiednio zró nicowane frakcje, a ich wskaźnik róż noziarnistości powinien spełniać warunek wyrażony wzorem: U=d60 / d10 d60 – średnica oczek sita przechodzi 60% gruntu , d10 średnica oczek sita przechodzi 10% gruntu Tablica 3. Ramowy skład uziarnienia optymalnej mieszanki gliniasto-piaskowej

Lp. Właściwość Wymagania

1 Zawartość frakcji wirowej (powy ej # 2 mm), % od 0 do 10

2 Zawartość frakcji piaskowej (od 0,05 do 2,00 mm), % od 70 do 85

3 Zawartość frakcji pyłowej (od 0,002 do 0,05 mm), % od 12 do 23

24

4 Zawartość frakcji iłowej (poni ej 0,002 mm), % od 3 do 7

Rysunek 1. Obszar uziarnienia optymalnej mieszanki gliniasto-piaskowej

Średnice zastępcze ’’d” mm

Tablica 4. Ramowy skład uziarnienia optymalnych mieszanek gliniasto- wirowych

Wymiary oczek Przechodzi przez sito, % kwadratowych sit (mm) na warstwę dolną na warstwę górną

40 - 100 - -

20 100 70 - 100

2 90 30 90 40

0,05 25 10 25 10

0,002 7 4 7 4

25

Rysunek 2. Obszar uziarnienia optymalnych mieszanek gliniasto- wirowych

Średnice zastępcze

’’d” mm 2.2. Materiały do nawierzchni gruntowej ulepszonej chemicznie 2.2.1. Grunty do stabilizacji aktywnymi popiołami lotnymi Przydatność gruntów przeznaczonych do stabilizacji aktywnymi popiołami lotnymi nale y oceniać na podstawie wyników badań laboratoryjnych wykonanych według normy BN-71/8933-10 [19]. Do ulepszania nawierzchni gruntowych aktywnymi popiołami lotnymi nadają się grunty mało i średnio spoiste o wskaźniku plastyczności wynoszącym od 3 do 20. Grunty te powinny spełniać wymagania podane w tablicy 5. Tablica 5. Wymagania dla gruntów przeznaczonych ulepszania dróg gruntowych

aktywnymi popiołami lotnymi (wg BN-71/8933-10

Lp. Właściwości Wymagania - Uziarnienie wg PN-B-04481 [3]

− ziarn przechodzących przez sito # 40 mm, % 100

− ziarn przechodzących przez sito # 20 mm, %, nie mniej ni 85

50 − ziarn przechodzących przez sito # 4 mm, %, nie mniej ni 20

cząstek mniejszych od 0,002 mm, %, nie więcej niż 12

26

Granica płynności wg PN-B-04481 [3], %, poniżej 40

Zawartość części organicznych wg PN-B-04481 [3], %, ponżej 5

Zawartość siarczanów w przeliczeniu na SO3 wg PN-B-06714-28[6], %,

1 poniżej

Grunty o wskaźniku plastyczności mniejszym od 3 należy doziarnić gruntem spoistym lub stosować szczególnie w przypadku piasków równoziarnistych dodatki ulepszające według pkt 2.2.4. 2.2.2. Aktywne popioły lotne Należy stosować aktywne popioły lotne z węgla brunatnego rodzaju WB, odmiany c, odpowiadające wymaganiom normy PN-S-96035 [12]. Popioły lotne o zawartości wolnego tlenku wapniowego (CaO) większej ni 7%, przydatne są jako samodzielny materiał wiążący. Popioły lotne o zawartości wolnego tlenku wapniowego od 3,5% do 7% należ y wzbogacić dodatkami ulepszającymi wg pkt 2.2.4. 2.2.3. Woda Należy stosować wodę odpowiadającą wymaganiom normy PN-B-32250 [10]. Bez badań laboratoryjnych można stosować pitną wodę wodociągową. 2.2.4. Dodatki ulepszające W uzasadnionych przypadkach przy ulepszaniu nawierzchni gruntowych aktywnymi popiołami lotnymi stosuje się cement klasy 32,5 odpowiadający wymaganiom PN-B-19701 [10] lub wapno odpowiadające wymaganiom PN-B-30020 [9]. 3. SPRZĘT 3.1. Ogólne wymagania dotyczące sprzętu Ogólne wymagania dotyczące sprzętu podano w ST D-05.01.00 „Nawierzchnie gruntowe. Wymagania ogólne” pkt 3. 3.2. Sprzęt do wykonania nawierzchni 6) zależności od określonego w dokumentacji projektowej lub SST sposobu ulepszania nawierzchni gruntowej, Wykonawca przystępujący do wykonania robót powinien wykazać się możliwością korzystania z następującego sprzętu: spycharek, równiarek lub sprzętu rolniczego (pługi, brony, kultywatory) do spulchniania i profilowania, zgarniarek, spycharek lub równiarek do rozkładania materiałów do mechanicznego ulepszania nawierzchni, rozsypywarek rolniczych wyposażonych w osłony przeciwpylne i szczeliny o regulowanej szerokości do rozsypywania spoiw i środków chemicznych, sprzętu rolniczego (glebogryzarki, pługofrezarki, brony talerzowe, kultywatory) lub ruchome mieszarki do wymieszania gruntu z materiałami ulepszającymi, przewoźnych zbiorników na wodę (drogowe, rolnicze itp.) wyposażonych w urządzenia do równomiernego i kontrolowanego dozowania wody, walców ogumionych i gładkich, lekkich i średnich, samojezdnych lub doczepianych, walców wibracyjnych jedno i dwuwałowych, wibracyjnych i wibrouderzeniowych zagęszczarek do zagęszczania wyprofilowanej warstwy gruntu wymieszanego z dodatkami ulepszającymi. 4. TRANSPORT 4.1. Ogólne wymagania dotyczące transportu Ogólne wymagania dotyczące transportu podano w ST D-05.01.00 „Nawierzchnie gruntowe. Wymagania ogólne” pkt 4. 4.2. Transport Grunty i materiały do mechanicznego ulepszania nawierzchni gruntowej można przewozić dowolnymi środkami transportu. Materiały do chemicznego ulepszania nawierzchni gruntowej należy przewozić zgodnie z wymaganiami norm przedmiotowych. 5. WYKONANIE ROBÓT 5.1. Ogólne zasady wykonania robót

27

Ogólne zasady wykonania robót podano w ST D-05.01.00 „Nawierzchnie gruntowe. Wymagania ogólne” pkt 5. 5.2. Przygotowanie podło a Wymagania dotyczące przygotowania podło a podano w ST D-05.01.00 „Nawierzchnie gruntowe. Wymagania ogólne” pkt 5. 5.3. Wykonanie nawierzchni gruntowej ulepszonej mechanicznie 5.3.1. Projektowanie składu mieszanki optymalnej gruntowej Przed rozpoczęciem robót Wykonawca powinien dostarczyć Inżynierowi do akceptacji projekt składu mieszanki optymalnej oraz próbki gruntów przeznaczonych na mieszankę, pobrane w obecności Inżyniera. Zaprojektowany skład mieszanki powinien odpowiadać wymaganiom podanym w tablicy 3 i na rysunku 1 lub w tablicy 4 i na rysunku 2 i zawierać: - opis i wyniki badań gruntów, - określenie wilgotności optymalnej mieszanki wg metody Proctora podanej w normie PN-B-04481 [3]. 5.3.2. Wbudowanie i zagęszczenie mieszanki optymalnej gruntowej W gruntach piaszczystych mieszankę optymalną zaleca się wbudowywać sposobem powierzchniowym. Na wyprofilowanym podło u w kierunku podłużnym i uformowanym poprzecznie ze spadkiem około 4%, należy na całej powierzchni rozłożyć równomiernie grunt doziarniający (spoisty). Grunt doziarniający może być rozkładany bezpośrednio po przywiezieniu lub gromadzony w pryzmach i rozkładany przed mieszaniem. Przed rozpoczęciem mieszania należy sprawdzić wilgotność gruntów. W przypadku gdy jest ona ni sza od wilgotności optymalnej o więcej ni 20 % jej wartości, należy dodać wody do uzyskania wilgotności optymalnej, a w przypadku gdy jest wy sza o więcej ni 10% jej wartości, grunt należy przesuszyć. Mieszanie gruntów należy wykonywać do czasu uzyskania jednolitej barwy i struktury mieszanki. Należy zwracać uwagę, aby wymieszana była cała zaprojektowana grubość warstwy gruntu podło a. Sprzęt mieszający powinien posuwać się wzdłuż drogi równoległymi pasami. Ślady kolejnych przejazdów powinny nakładać się na szerokości od 10 do 15 cm. Po zakończeniu mieszania nie powinno być w mieszance grudek gruntu większych od 0,5 cm. Wymieszany grunt należy wyrównać i wyprofilować, a następnie zagęścić walcem ogumionym, wielokołowym lub gładkim o masie od 1,5 do 5,0 Mg. Zagęszczenie nawierzchni o przekroju daszkowym należy rozpoczynać od krawędzi i stopniowo przesuwać pasami podłużnymi częściowo nakładającymi się w kierunku jej osi. Zagęszczenie nawierzchni o jednostronnym spadku należy rozpoczynać od dolnej krawędzi i przesuwać pasami podłużnymi, częściowo nakładającymi się, w kierunku jej górnej krawędzi. Zagęszczenie należy kontynuować do osiągnięcia wskaźnika zagęszczenia wymaganego w dokumentacji projektowej i SST. Jeżeli dokumentacja projektowa lub SST przewiduje wykonanie nawierzchni o grubości powyżej 15 cm, to wbudowanie mieszanki należy wykonać dwuwarstwowo. Wszystkie wymienione wy ej czynności należy wykonać oddzielnie dla każdej warstwy. - gruntach gliniastych mieszankę optymalną zaleca się wbudowywać sposobem korytowym. Mieszankę wykonuje się w przygotowanym korycie o głębokości od 30 do 35 cm i spadku poprzecznym co najmniej 4%. Grunty przeznaczone do mieszanki powinny być układane w pryzmach wzdłuż drogi lub bezpośrednio dowożone do koryta. Rozkłada się je tak, aby grubość warstwy mieszanej nie przekraczała 15 cm. Układanie warstw gruntu gliniastego i gruntu piaszczystego należy wykonywać na przemian. Grubość warstw zależy od proporcji gruntów w mieszance optymalnej. Dla ochrony pionowych krawędzi koryta przed uszkodzeniem oraz mieszanki przed zanieczyszczeniem gruntem z poboczy, zaleca się okładanie krawędzi jedną lub dwoma warstwami darniny lub deskami ustawianym rębem, które należy usunąć po przemieszaniu gruntów. 25. gruntach gliniastych dopuszcza się tak e wbudowywanie mieszanki sposobem powierzchniowym (w przypadku, gdy w podło u zalegają lekkie gliny). Zasady wykonywania robót sposobem powierzchniowym są analogiczne do podanych przy wbudowywaniu mieszanki w gruntach piaszczystych. Spadek poprzeczny podło a powinien być większy od 2%. 5.3.3. Projektowanie składu mieszanki gruntu z kruszywami odpadowymi Przy projektowaniu składu mieszanki gruntu z kruszywem odpadowym należy kierować się zasadami podanymi dla uziarnienia mieszanek optymalnych według niniejszej specyfikacji. 5.3.4. Wbudowanie i zagęszczenie mieszanki gruntu z kruszywami odpadowymi Do ulepszania nawierzchni gruntowej odpadami kruszywa łamanego zaleca się stosować sposób korytowy Zasady wykonania nawierzchni powinny być zgodne z podanymi w pkt 5.3.2 niniejszej specyfikacji, odpowiednio dla każdego sposobu. Nawierzchnia gruntowa ulepszona kruszywami odpadowymi po oddaniu do eksploatacji powinna być pielęgnowana. O ile SST nie przewiduje inaczej, w okresie tym należy: 29. wyrównywać powstałe zagłębienia i koleiny przy użyciu włoka, szablonu lub równiarki, 30. zagęszczać wyrównaną nawierzchnię. Nawierzchnia gruntowa ulepszona kruszywem łamanym , w okresie od 4 do 6 tygodni po oddaniu jej do eksploatacji, powinna być chroniona przez ograniczenie prędkości pojazdów do 30 km/h oraz równomiernie dogęszczana przez ruch na całej szerokości (przekładany na różne pasy przez odpowiednie ustawienie zastaw). 5.4. Wykonanie nawierzchni gruntowej ulepszonej chemicznie 5.4.1. Projektowanie składu mieszanki gruntu stabilizowanego aktywnymi popiołami lotnymi

28

Przed rozpoczęciem robót Wykonawca powinien dostarczyć Inżynierowi do akceptacji projekt składu mieszanki oraz próbki gruntu i aktywnych popiołów lotnych oraz ewentualnych dodatków ulepszających, pobrane w obecności Inżyniera. Projekt składu mieszanki stabilizowanej aktywnymi popiołami lotnymi powinien być opracowany zgodnie z zaleceniami normy BN-71/8933-10 [19]. Projekt składu mieszanki powinien zawierać: j) wyniki badań gruntu przeznaczonego do stabilizacji, k) wyniki badań popiołów lotnych, l) wyniki badań mieszanki gruntu stabilizowanego aktywnymi popiołami lotnymi, m) w przypadkach wątpliwych - wyniki badania jakości wody według normy PN-B-32250 [10], n) wilgotność optymalną mieszanki gruntu z popiołami, o) wymaganą ilość popiołów lotnych w mieszance i ewentualnych dodatków ulepszających. Zaprojektowany skład mieszanki powinien zapewnić otrzymanie właściwości gruntu stabilizowanego aktywnymi popiołami lotnymi, zgodnych z wymaganiami podanym w tablicy 6. Tablica 6. Wymagane właściwości mieszanek gruntów stabilizowanych aktywnymi popiołami lotnymi Właściwości Wymaganie Stabilizacja aktywnymi popiołami lotnymi Wytrzymałość na ściskanie badana wg BN-71/8933-10 [19], MPa, nie mniej ni 10. po 14 dniach

− po 42 dniach 1,6

2,5 Wskaźnik mrozoodporności określony wg BN-71/8933-10 [19], mniej ni

0,6

. 6. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT 6.1. Ogólne zasady kontroli jakości robót Ogólne zasady kontroli jakości robót podano w OST D-05.01.00 „Nawierzchnie gruntowe. Wymagania ogólne” pkt 6. 6.2. Badania przed przystąpieniem do robót Przed przystąpieniem do robót Wykonawca powinien przeprowadzić badania niezbędne do opracowania projektu składu mieszanki optymalnej lub stabilizowanej spoiwami, w zakresie i czasie określonym w niniejszej specyfikacji. 6.3. Badania w czasie robót 6.3.1. Częstotliwość i zakres badań przy budowie nawierzchni gruntowej ulepszanej mechanicznie W czasie robót nale y sprawdzić: 1. uziarnienie mieszanki optymalnej, 2. jednorodność i głębokość wymieszania, 3. zagęszczenie warstwy, 4. wilgotność mieszanki optymalnej wg dowolnej metody, z tym e zaleca się stosowanie piknometru polowego lub powietrznego co najmniej 2 razy na dziennej działce roboczej, z tym e maksymalna powierzchnia nawierzchni przypadająca na jedno badanie powinna wynosić 600 m2. 6.3.2. Częstotliwość i zakres badań przy budowie nawierzchni gruntowej ulepszanej chemicznie W czasie robót należy sprawdzać: - uziarnienie gruntu, - jednorodność i głębokość wymieszania, - zagęszczenie warstwy, - wilgotność mieszanki gruntu z popiołami lotnymi wg dowolnej metody, z tym e zaleca się stosowanie piknometru polowego lub powietrznego co najmniej 2 razy na dziennej działce roboczej, z tym e maksymalna powierzchnia nawierzchni przypadająca na jedno badanie powinna wynosić 600 m2, e) wytrzymałość 14 i 42-dniową mieszanki gruntu z popiołami lotnymi - co najmniej 1 seria walców (6 szt. ∅ 8 cm) na dziennej działce roboczej z tym, e maksymalna powierzchnia przypadająca na jedno badanie powinna wynosić 600 m2.

29

Badania aktywności popiołów lotnych należy wykonywać dla każdej dostawy wg BN-71/8933-10 [19]. Badania wody i dodatków ulepszających należy wykonać w przypadkach wątpliwych. 6.3.3. Badania i pomiary cech geometrycznych Grubość nawierzchni Wykonawca powinien mierzyć po jej zagęszczeniu w 3 losowo wybranych punktach na każdej dziennej działce roboczej i nie rzadziej ni w 1 punkcie na 400 m2 powierzchni. Dopuszczalne odchyłki od projektowanej grubości nawierzchni nie powinny przekraczać -5% i +10%. 10. PRZEPISY ZWIĄZANE Przepisy związane podano w pkt 10 ST D-05.01.00 „Nawierzchnie gruntowe. Wymagania ogólne”.

SST 5 CPV 45233141-9 Wykonywanie nawierzchni mineralnej Hanse Grand®

1. WSTĘP

1.1 Przedmiot Szczegółowej Specyfikacji Technicznej (SST)

Przedmiotem niniejszej SST są wymagania dotyczące wykonania i odbioru robót związanych z wykonaniem warstwy nawierzchni gr. 4 cm np. Hanse Grand / Hanse Mineral zwanej dalej Nawierzchnią.

Nawierzchnia wg technologii HanseMineral - warstwa dynamiczna 0/16mm gr. 6 cm

Nawierzchnia wg technologii HanseGrand - nawierzchnia 0/8mm gr. 4 cm

1.2 Zakres stosowania SST

SST jest stosowana jako dokument przetargowy i kontraktowy.

1.3 Zakres robót objętych SST

Ustalenia zawarte w niniejszej SST dotyczą wykonania warstwy Nawierzchni gr. 6+4 cm wg zaleceń Producenta zgodnie z częścią rysunkową projektu.

1.4 Ogólne wymagania dotyczące robót

Wykonawca jest odpowiedzialny za jakość ich wykonania oraz za zgodność z Dokumentacją Projektową, SST i poleceniami Inspektora Nadzoru.

Wymagania ogólne dotyczące robót podano w SST D.M.00.00.00.

2. MATERIAŁY

2.1 Wymagania ogólne dotyczące materiałów

Wymagania ogólne dotyczące materiałów:

Właściwości/parametr Jedn. miary Wartość faktyczna Wartość wymagana wg DIN 18 035-5

Rozkład wielkości ziaren M-% - -

Rodzaj kamienia kamień naturalny

Kolor beżowy

Postać ziaren łamane

Powierzchnia szorstka

Gęstość wg metody Proctora (PPR)

g/cm3 2,014

Optymalna zawartość wody (wPR)

% 11,5

Przepuszczalność wody „k” cm/s 14,0 x 10-4 1,0 x 10-4

Wytrzymałość powierzchni na kN/m2 51,4 50,0

30

ścinanie

Określenie przepuszczalności wody (metoda badania wg DIN 18 035-5, rozdział 5.3.2, załącznik 3):

Wyniki doświadczeń (cm/s)

Średnia z 9 pomiarów Kw = 14,0 x 10-4

Wymóg Kw ≥ 1,0 x 10-4

Określenie wytrzymałości powierzchni na ścinanie (metoda badania wg DIN 18 035-5, rozdział 5.2.3):

Wartości zmierzone (kN/m2)

Średnia z 3 pomiarów tS = 51,4

Wymóg tS ≥ 50,0

Uwaga:

Aby uzyskać wysoką jakość Nawierzchni i jej dobre odprowadzenia wody, Nawierzchnia nie może zostać odmieszana (ulec rozkładowi). Dlatego nie należy wstrząsać, tylko odwalcowywać. W związku z tym zagęszczanie powinno być tylko statystyczne, a nie dynamiczne. Na małych powierzchniach należy użyć ubijaka ręcznego.

Materiały do wykonania Nawierzchni dostarczane są zawsze w stanie, którego wilgotność zbliżona jest do wilgotności ziemi, i charakteryzują się wysoką jakością.

- Nawierzchnię można wykonać przy pomocy układarki, belki profilującej, piaskarki bądź ręcznie.

- Pochylenie podłużne drogi z Nawierzchnią, może w zasadzie wynosić dwukrotność pochylenia poprzecznego. Dla wyjaśnienia: Pochylenie podłużne 10% powinno mieć pochylenie poprzeczne 5%. Od 3% pochylenia poprzecznego musi koniecznie być stosowany profil daszkowy.

- Warstwa wierzchnia Nawierzchni ubijana jest statycznie przy użyciu dostatecznie ciężkiego walca.

- Do mniejszych powierzchni nadaje się również ubijarka ręczna.

- Po wywalcowaniu warstwę zamykającą należy lekko wzruszyć za pomocą grabi bądź miotły. Dzięki temu nawierzchnia będzie chłonąć wodę.

- W czasie silnego nasłonecznienia nawierzchnię należy dodatkowo nawadniać.

- Po wykończeniu wskazane jest chodzenie bądź jeżdżenie po warstwie wierzchniej.

- Ewentualne uszkodzenia będące wynikiem wandalizmu należy zagrabić oraz ponownie ubić nawierzchnię.

- Ostateczne ubicie nawierzchni uzyskuje się z reguły po trzykrotnej zmianie warunków pogodowych (słońce – deszcz – słońce itd.)

- Nawierzchni nie wykonywać podczas mrozów ani w temperaturze zbliżonej do temperatury zamarzania.

Materiały do wykonania warstwy:

Opis produktu:

Nawierzchnia jest przeznaczona dla ścieżek spacerowych i alei w parkach, cmentarzy, placów zabaw, pól golfowych i innych miejsc przeznaczonych do rekreacji.

Składniki:

31

Nawierzchnia składa się z czystego materiału budowlanego z wysokogatunkowych surowców, takich jak; łupki wysokogórskie, specjalny wiążący żwir i kamień naturalny. Nawierzchnia jest całkowicie przyjazna dla środowiska i podlega ustawicznej kontroli jakości.

Właściwości:

Nawierzchnia nie kruszy i nie pyli się, jest odporny na działanie zewnętrznych warunków atmosferycznych oraz łatwy w obróbce. Posiada wysoką odporność na ciężar, ścieranie i jest nie brudzący.

Nawierzchnia nadaje się na powierzchnie przeznaczone dla wózków inwalidzkich.

Dane techniczne:

Nawierzchnia posiada grubość ziarna od 0 do 11 mm, waga wynosi 2,00 tony/m3.

Wskazówki eksploatacyjne:

Nawierzchnia jest osadzany na głębokość 6cm Nachylenie powierzchni powinno wynosić 2-3 % (zgodnie z rysunkami zawartymi w dokumentacji technicznej).

Wskazówki dotyczące pielęgnacji

W przypadku ewentualnych obniżeń wbudowanego materiału Nawierzchni należy:

- poluzować powierzchnię po ok. 4-6 tygodniach na głębokość ok. 2 cm,

- nanieść nową warstwę Nawierzchni i wielokrotnie walcować.

Każdej wiosny należy przeprowadzić mechaniczną pielęgnację, a w przypadku intensywniejszego użytkowania dwa razy w roku:

- lekkie poluzowanie za pomocą grabi,

- w razie potrzeby nanieść nową warstwę Nawierzchni; materiał powinien mieć niewielką wilgotność,

- powierzchnię przewalcować,

- na koniec ściągnąć lub wyrównać urządzeniem do pielęgnacji o szerokości minimum 2 m.

3.SPRZĘT

3.1 Ogólne wymagania dotyczące sprzętu.

Ogólne wymagania dotyczące sprzętu podano w SST-D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt. 3.

3.2 Sprzęt do wykonania nawierzchni żwirowej

Wykonawca przystępujący do wykonania nawierzchni powinien wykazać się możliwością korzystania z następującego sprzętu:

- koparek i ładowarek,

- spychaczy i równiarek do spulchniania, rozkładania, profilowania,

- przewoźnych zbiorników na wodę do zwilżania kruszywa, wyposażonych w urządzenia do dozowania wody,

- walców statycznych lekkich i średnich,

4. TRANSPORT

4.1 Ogólne wymagania dotyczące transportu.

Ogólne wymagania dotyczące transportu podano w SST-D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt.4.

4.2 Transport kruszywa

Kruszywo można przewozić dowolnymi środkami transportu w warunkach zabezpieczających je przed zanieczyszczeniem, nadmiernym wysuszeniem i zawilgoceniem.

5. WYKONANIE ROBÓT

5.1.Ogólne zasady wykonywania robót.

Wykonawca przedstawi Inspektorowi Nadzoru do akceptacji projekt organizacji i harmonogram robót, uwzględniające warunki w jakich wykonywana będzie nawierzchnia. Warunki wykonania zgodnie z wytycznymi Producenta.

32

6. KONTROLA JAKOŚCI W TRAKCIE WBUDOWYWANIA KRUSZYWA

6.1. Badanie właściwości materiałów

Sprawdzenie właściwości materiałów polega na zbadaniu i porównaniu wyników z wymaganiami Producenta.

6.2. Sprawdzenie prawidłowości zagęszczenia mieszaki

Sprawdzanie prawidłowości zagęszczenia kruszywa polega na badaniu zgodności z przyjętymi założeniami.

6.3. Sprawdzenie cech geometrycznych wykonywanej warstwy

Badania cech geometrycznych wykonywanej warstwy polega na ciągłej kontroli zgodności z wymaganiami.

6.4. Sprawdzenie wyglądu zewnętrznego wykonywanej warstwy

Sprawdzenie wyglądu zewnętrznego wykonywanej warstwy polega na ciągłej ocenie wizualnej powierzchni pod względem zgodności z wymaganiami.

6.5 Pomiar grubości

Pomiar grubości należy przeprowadzić na próbkach wyciętych z warstwy.

6.6. Pomiar szerokości

Sprawdzenie szerokości warstwy wykonuje się na przez pomiar bezpośredni taśmą mierniczą, min 1 raz na 10 m.

6.7. Pomiar równości

Sprawdzenie równości podłużnej należy wykonać dla całego odcinka warstwy nawierzchni przy użyciu planografu według BN-68/8931-04 [8] dla każdego pasa ruchu.

Sprawdzenie równości warstwy wykonuje się na przez pomiar bezpośredni taśmą mierniczą, min 1 raz na 10 m.

7. OBMIAR ROBÓT 7.1. Ogólne zasady obmiaru robót Ogólne zasady obmiaru robót podano w SST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt. 7. 7.2. Jednostka obmiarowa Jednostką obmiarową jest m2 (metr kwadratowy) wykonanej nawierzchni.

8. ODBIÓR ROBÓT

Ogólne zasady odbioru robót podano w SST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt. 8. Roboty uznaje się za zgodne z dokumentacja projektową, SST i wymaganiami Inspektora Nadzoru, jeżeli wszystkie pomiary i badania z zachowaniem tolerancji wg pkt. 6 dały wyniki pozytywne.

9. PODSTAWA PŁATNOŚCI

9.1. Ogólne ustalenia dotyczące podstawy płatności Ogólne ustalenia dotyczące podstawy płatności podano w SST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt. 9. 9.2. Cena jednostki obmiarowej Cena wykonania 1 m2 nawierzchni żwirowej obejmuje: - prace pomiarowe i roboty przygotowawcze, - dostarczenie i rozłożenie na uprzednio przygotowanym podłożu warstwy materiału o grubości i jakości określonej w dokumentacji projektowej i specyfikacji technicznej, - wyrównanie do wymaganego profilu, - zagęszczenie wyprofilowanej warstwy, - przeprowadzenie pomiarów i badań laboratoryjnych, wymaganych w specyfikacji technicznej.

10. PRZEPISY ZWIĄZANE

Normy

1. PN-B-04481–Grunty budowlane. Badania próbek gruntu.

2. PN-B.11111 – Kruszywa mineralne.

3. BN-68/8931-04 – Drogi samochodowe.

4. BN-77/8931-/2 Oznaczenia wskaźnika zagęszczenia gruntu.

33

SST 6 CPV 45262500-6 roboty murowe l Wstęp 1.1 Przedmiot specyfikacji Przedmiotem niniejszej specyfikacji technicznej są wymagania dotyczące wykonania i odbioru robót murarskich 1.2 Zakres stosowania Specyfikacja techniczna jest dokumentem przetargowym i kontraktowym przy zleceniu i realizacji robót, przeznaczona jest dla Oferentów i stanowi podstawę do kontroli i odbioru robót objętych niniejszą specyfikacją. 1.3 Zakres Konserwacja murów w obrębie przedbramia zamku Książąt Mazowieckich w Ciechanowie wraz z uporządkowaniem dziedzińca i otoczenia

relikty murów gotyckich na przedbramiu 1.4 Ogólne warunki wykonania robót za jakość i zakres wykonanych robót oraz ich zgodność z dokumentacją projektową odpowiada wykonawca, które są prowadzone pod nadzorem konserwatorskim i budowlanym Określenia podane w niniejszej ST są zgodne z obowiązującymi odpowiednimi Normami Technicznymi 2.0. MATERIAŁY. .2 .1 Cegła w zależności od rodzaju i typu oraz od miejsca zastosowania powinna odpowiadać wymaganiom ustalonym w PNB12011:1997,. Cegła budowlana peł na klasy 15 wg PNB12050:1996 Nasiąkliwość nie powinna być większa od 18%. Wytrzymałość na ściskanie 10 MPa. Odporność na działanie mrozu pełne 1, Pustaki ceramiczne POROTHERM 44 Dryfix 2. Cegła ceramiczna tzw gotycka o wym zatwierdzonej przez inspektora ds. konserwacji nasiąkliwość mniej niż 7% , mrozodporność pełna kl 15 formowana maszynowo o parametrach 30x15x10cm 3 Cegła ceramiczna tzw gotycka o wym zatwierdzonej przez inspektora ds. konserwacji nasiąkliwość mniej niż 18% , mrozodporność pełna kl 10 formowana ręcznie 2.2. Woda (PNEN 1008:2004) Do przygotowania zapraw można stosować każdą wodę zdatna do picia, niedozwolone jest użycie wód ściekowych, kanalizacyjnych, bagiennych oraz wód zawierających tłuszcze organiczne, oleje i muł 2.3. Zaprawy budowlane do murowania zabytkowych murów z dodatkiem trassu np. firmy Optolith Optosan Trass Mortel marka i skład zaprawy powinny być zgodne z wymaganiami normy PN90/B14501 przygotowanie zapraw powinno być wykonywane mechanicznie zaprawę należy przygotować w takiej ilości , aby mogła być wbudowana możliwie wcześnie po jej przygotowaniu zaprawy do lica muru Stare zaprawy były przygotowywane głównie w oparciu o wapno z dodatkami – i w wielu miejscach zarówno cegła jak i zaprawy będą miały wysoką nasiąkliwość przy stosunkowo niedużej wytrzymałości mechanicznej; i właśnie do tych parametrów należy dostosować większość zapraw, aby uniknąć późniejszych zniszczeń i spękań cegieł wraz z wykwitami. Firmy Optolith Optosan trass Mortel – specjalnie przygotowana fabryczna mieszanka wapienno-trasowa głównie do prac murarskich, o bardzo niskiej alkaliczności (praktycznie brak ryzyka wprowadzenia soli w mur), małym skurczu i duż ej zdolności zatrzymywania wody zarobowej oraz bardzo szybkim transporcie wody –cecha potrzebna przy nasiąkliwych cegłach; Standard jest w kolorze ciepło jasnoszarym. Wytrzymałość ok. 56M Pa Niedopuszczalne jest stosowanie do robót wyrobów nieznanego pochodzenia. Przyjęcie materiałów i wyrobów na budowę powinno być potwierdzone wpisem do dziennika budowy. 2,4 Warunki przyjęcia wyrobów ceramicznych na budowę. Wyroby ceramiczne i zaprawy mogą być przyjęte na budowę, jeśli spełniają następujące warunki:

34

są zgodne z ich wyszczególnieniem i charakterystyką podaną w dokumentacji projektowej i specyfikacji technicznej (szczegółowej), są właściwie oznakowane i opakowane, spełniają wymagane właściwości, wskazane odpowiednimi dokumentami odniesienia (dokumenty towarzyszące wysyłce powinny określać między innymi kategorię przesiąkliwości i wynik badania mrozoodpomości ),producent dostarczył dokumenty świadczące o dopuszczeniu do obrotu i powszechnego lub jednostkowego zastosowania oraz karty katalogowe wyrobów lub firmowe wytyczne stosowania wyrobów. 2.5. Warunki przechowywania wyrobów Wszystkie wyroby ceramiczne i zaprawy powinny być przechowywane i magazynowane zgodnie z instrukcją producenta oraz wymaganiami odpowiednich norm, w szczególności (w odniesieniu do wyrobów ceramicznych) normy PNB1 2030: 1996. Cegły przechowuje się na placach składowych wygrodzonych, wyrównanych utwardzonych, oczyszczonych z nieczystości oraz z odpowiednimi spadkami do odprowadzenia wód opadowych. Zaprawy workowane trwale zabezpieczone przed dostępem wilgoci. 3. SPRZĘT DO WYKONYWANIA ROBÓT Roboty można wykonywać ręcznie lub przy użyciu specjalistycznych narzędzi. Wykonawca jest zobowiązany do używania takich narzędzi, które nie spowodują niekorzystnego wpływu na jakość materiałów i wykonywanych robót oraz będą przyjazne dla środowiska. 4, TRANSPORT MATERIAŁÓW. Wyroby mogą być przewożone jednostkami transportu samochodowego, kolejowego, wodnego i innymi. Załadunek i wyładunek wyrobów w jednostkach ładunkowych (na paletach) należy prowadzić sprzętem mechanicznym, wyposażonym w osprzęt widłowy, kleszczowy lub chwytakowy. załadunek i wyładunek wyrobów transportowych luzem wykonuje się ręcznie. Ręczny załadunek zaleca się prowadzić przy maksymalnym wykorzystaniu sprzętu i narzędzi pomocniczych takich jak: kleszcze, chwytaki, wciągniki, wózki. Przy załadunku wyrobów należy przestrzegać zasad wykorzystania pełnej ładowności jednostki transportowej. Do zabezpieczenia przed przemieszczaniem i uszkodzeniem jednostek ładunkowych w czasie transporcie należy stosować: kliny, rozpory l bariery. Do zabezpieczenia wyrobów luzem w trakcie transportu należy wykorzystywać materiały wyściółkowe, amortyzujące takie jak: maty słomiane, wióry drzewne, płyty styropianowe, 5 WYKONANIE ROBÓT 5.1. Zasady ogólne wykonania robót Ogólne zasady wykonania robót podano w Ogólnej Specyfikacji Technicznej p. 2.1 5.2 . Mury z cegły pełnej Mury z cegły należy wykonywać wg PN68/B10020 5.2.1 Spoiny w murach ceglanych.w cegle Porotherm a dla murów zabytkowych rekonstruowanych należy zachować wątki i szerokości spoin jak na zachowanych murach – 12 mm w spoinach poziomych, przy czym maksymalna grubość nie powinna przekraczać 17 mm, a minimalna 10 mm, – 10 mm w spoinach pionowych podłużnych i poprzecznych, przy czym grubość maksymalna nie powinna przekraczać 15 mm, a minimalna – 5 mm 5.2.2 Spoiny powinny być dokładnie wypełnione zaprawą. 5.3.1 Badania materiałów i zaprawy cementowo wapiennej. Powinny być zgodne z wymaganiami określonymi powyżej, dotyczącymi ustalania składu zaprawy, przeprowadzania testów oraz kontroli jakości. 5,3,2 Układanie zaprawy. Przed przystąpieniem do murowania należy usunąć z podłoża kurz, sadzę, substancje tłuste. Wszelkie występujące w murze elementy drewniane i stalowe należy obłożyć stalową siatką tynkarską. Podłoże należy zwilżyć. Zaprawy powinny być użyte w ciągu 2 godzin od czasu ich przygotowania, a w ciągu 30 minut, jeżeli temperatura otoczenia jest wyższa niż 25° C lub zastosowano cement szybko twardniejący. Zaprawa pozostająca w pojemniku powinna co kilkanaście minut być wymieszana, aby nie dopuścić do jej segregacji lub utraty składników. 5.3.4 Murowanie przy upalnej i chłodnej pogodzie .Murowanie przy wysokich temperaturach. Przygotowanie kruszywa, wody oraz innych składników zapraw powinno odbywać się zgodnie z wymaganiami podanymi wcześniej.

35

Nie należy dopuszczać do przekroczenia przez zaprawę podczas murowania temperatury wyższej od 30°C. W celu uniknięcia podwyższenia temperatury zaprawy należy przed zmieszaniem schłodzić jej składniki. Murowanie przy niskich temperaturach. Zaprawy nie wolno układać na oblodzonych lub oszronionych elementach. Nie wolno układać zaprawy w temperaturze zewnętrznej niższej lub równej 4° C bez specjalnego zabezpieczenia zaaprobowanego przez inspektora nadzoru inwestorskiego. Zaprawa zniszczona przez przemarznięcie musi być usunięta i zastąpiona nową na kosz