مرکز مطالعات بالينی دانشگاه علوم پزشکی اصفھان١

مهري خوشحالينآمار زيستي دانشگاه علوم پزشكي اصفها Phdدانشجوي

مركز مطالعات باليني دانشگاه علوم پزشكي اصفهان

انواع مطالعات

نوع مطالعه

غير مداخله اي مشاهده اي

توصيفي

تحليلي

نوع مطالعه

مداخله اي

تجربي

نيمه تجربي

مرکز مطالعات بالينی دانشگاه علوم پزشکی اصفھان۴

مطالعه توصيفي

مقطعي Cross-sectional

سري مورديCase Serries

گزارش مورديCase Report

ارائه و آوري جمع شامل توصيفي مطالعه� يك از روشني تصوير تا هاست داده منظم

.آيد بدست را خاص موقعيت

مرکز مطالعات بالينی دانشگاه علوم پزشکی اصفھان۵

مطالعات توصيفي

بررسي دقيق يك پديده واحد ): Case Report(گزارش موردي �تأكيد بيشتر بر جنبه هاي نادر آن پديده براي فهم بهتر -ارزيابي تأثير آن بر بهبود روند تصميم گيري در موارد مشابه -.منظور از مورد ممكن است يك بيمار، يك مركز بهداشتي، يا يك روستا باشد - .منظور از مورد ممكن است يك بيمار، يك مركز بهداشتي، يا يك روستا باشد -

):Cass Serries(سري موردي �بررسي چندين مورد از يك پديده نادر -.جستجو جهت يافتن نكات مشترك ومنحصر بفرد آنها -

مرکز مطالعات بالينی دانشگاه علوم پزشکی اصفھان۶

)Cross-Sectional(مقطعي

هدف بررسي هاي مقطعي، تعيين توزيع متغيرهاي مختلف در يك جمعيت و در يك �.لحظه زمان

مثال�بررسي مشخصات فيزيكي افراد، مواد يا محيط - بررسي مشخصات فيزيكي افراد، مواد يا محيط -تعيين ميزان پوشش واكسيناسيون كودكان -اقتصادي افراد –بررسي مشخصات اجتماعي -بررسي نوع رفتار مردم، ميزان آگاهي، بينش، عقايد و باورها -

مطالعه مقطعي معموال روي نمونه اي از جمعيت انجام مي گيرد و اگر كل جامعه را �.مورد مطالعه قرار دهيم به آن سرشماري مي گويند

مرکز مطالعات بالينی دانشگاه علوم پزشکی اصفھان٧

مطالعات تحليلي

مطالعات مقطعي Cross-sectional

شاهدي - مطالعات موردCase - Control

مطالعات كوهورتCohort

شناسايي و تعيين تحليلي، مطالعه از هدف�Risk( خطرزايي عوامل يا علل

Factors( مسئله يك ايجاد در كه )مثال .دارد دخالت )بيماري

مرکز مطالعات بالينی دانشگاه علوم پزشکی اصفھان٨

مطالعه مقطعي

زماني كه در يك مطالعه وجود بيماري و مواجهه با عوامل خاص همزمان بررسي �.شود مي

مطالعه مقطعي از آنجا كه عامل مواجهه و بيماري همزمان بررسي مي گردد بدون �.جهت مي باشد.جهت مي باشد

در مطالعات مقطعي فقط ارتباط بين عوامل مورد بررسي و بيماري مشخص مي شود �.و هيچ گونه رابطه علت ومعلولي قابل اثبات نيست

اين مطالعات با هزينه و زمان اندك انجام مي يابد و معموالً به عنوان نخستين گام �.براي اثبات يك رابطه علي بين يك پيامد و عامل مواجهه خاص استفاده مي شود

مرکز مطالعات بالينی دانشگاه علوم پزشکی اصفھان٩

شاهدي - مطالعه مورد

شاهدي ، محقق به منظور تعيين عواملي كه در –در يك مطالعه مورد �:ايجاد مشكل دخالت داشته است دو گروه را باهم مقايسه مي كند

.يك گروه مورد، كه در آنها مسئله مورد بررسي وجود دارد -.كه در آنها مسئله مورد بررسي وجود ندارد) كنترل(گروه شاهد - .كه در آنها مسئله مورد بررسي وجود ندارد) كنترل(گروه شاهد -

سپس ميزان مواجهه با عامل خطر در گروه بيمار با ميزان مواجهه با �.خطر در گروه شاهد مقايسه مي شود

مرکز مطالعات بالينی دانشگاه علوم پزشکی اصفھان١٠

زمان گذشته زمان حال

مرکز مطالعات بالينی دانشگاه علوم پزشکی اصفھان١١

شاهدي براي حذف اثر عوامل مخدوش كننده، گروه –در مطالعات مورد �اي انتخاب مي شود كه از نظر مواجهه با عوامل به گونه) كنترل(شاهد

. مخدوش كننده مشابه گروه بيمار باشد

:اين همسان سازي را به دو گونه مي توان انجام داد :اين همسان سازي را به دو گونه مي توان انجام داد�همسان سازي جفتي - 1همسان سازي گروهي - 2

مرکز مطالعات بالينی دانشگاه علوم پزشکی اصفھان١٢

همسان سازي جفتي

مرکز مطالعات بالينی دانشگاه علوم پزشکی اصفھان١٣

همسان سازي گروهي

مرکز مطالعات بالينی دانشگاه علوم پزشکی اصفھان١۴

مطالعه همگروهي

در اين نوع مطالعه ابتدا گروهي از افراد انتخاب شده و براساس مواجهه با �.عامل خطر به دو گروه مواجهه يافته و مواجهه نيافته تقسيم مي شوند

سپس با دنبال نمودن افراد ميزان بروز بيماري مورد نظر را در دو گروه �.كنند محاسبه مي .كنند محاسبه مي

بر اساس اطالعات حاصل به مقايسه ميزان بروز بيماري در دو گروه �.مواجهه يافته و نيافته مي پردازند

مرکز مطالعات بالينی دانشگاه علوم پزشکی اصفھان١۵

زمان حال زمان آينده

مرکز مطالعات بالينی دانشگاه علوم پزشکی اصفھان١۶

مطالعات همگروهي با توجه به جهت روبه جلو آن، توالي زمان بندي �عامل خطر و بيماري بخوبي نشان داده شده و بدين دليل در جهت اثبات

.روابط علي داراي قدرت زيادي است

مطالعات همگروهي به جهت نياز به حجم باال و صرف هزينه هاي زياد �اقتصادي و اينكه اغلب پيگيري مشكل بوده، محققين كمتر از اين روش

.كنند براي بررسي روابط علي و معلولي استفاده مي

مرکز مطالعات بالينی دانشگاه علوم پزشکی اصفھان١٧

تجربي - مطالعه مداخله اي

قويترين نوع مطالعه براي اثبات رابطه عليتي است وتنها مطالعه اي است �. كه مي تواند واقعاً رابطه علت ومعلول را اثبات كند

. شوند در اين مطالعه افراد بطور تصادفي حداقل به دو گروه تقسيم مي�يك گروه تحت تأثير مداخله يا تجربه قرار گرفته و در گروه ديگر به يك گروه تحت تأثير مداخله يا تجربه قرار گرفته و در گروه ديگر به

نهايتا نتايج مداخله با مقايسه دو . عنوان شاهد مداخله اي نمي گردد.گروه ارزيابي مي شود

به مطالعات كارآزمايي كه بر روي انسان انجام گيرد كارازمايي باليني �.گويند مي

مرکز مطالعات بالينی دانشگاه علوم پزشکی اصفھان١٨

امروزه كارآزمايي باليني به عنوان قويترين روش علمي براي ارزيابي �.هاي درماني متعدد پذيرفته شده است روش

:هر مطالعه كارآزمايي باليني بايد واجد خصوصيات زير باشد�مداخله - 1 مداخله - 1گروه كنترل - 2انتخاب تصادفي - 3

قدرت مطالعه تجربي در تقسيم بندي تصادفي افراد است كه با اين عمل �.اثر متغيرهاي مخدوش كننده خنثي خواهد شد

مرکز مطالعات بالينی دانشگاه علوم پزشکی اصفھان١٩

مثال

محققي براي ارزيابي اثر داروي جديد�بيمار را كه بطور معمول از درمان استاندارد استفاده مي كنند 300 -

.براي آزمايش داروي جديد انتخاب كند.بيماران را بصورت تصادفي به دو گروه تقسيم مي نمايد - .بيماران را بصورت تصادفي به دو گروه تقسيم مي نمايد -سپس به يك گروه از بيماران داروي جديد را تجويز نموده و گروه -

.ديگر همان داروي استاندارد را دريافت مي دارند

مرکز مطالعات بالينی دانشگاه علوم پزشکی اصفھان٢٠

نيمه تجربي–مداخله اي

در اين مطالعات حداقل يكي از خصوصيات مطالعه تجربي حذف �. گردد مي

يك مطالعه نيمه تجربي، يا فاقد تقسيم بندي تصادفي است يا فاقد گروه يك مطالعه نيمه تجربي، يا فاقد تقسيم بندي تصادفي است يا فاقد گروه �.كنترل مي باشد

متغير نيمه تجربي نيز هميشه با مداخله يا دستكاري و تغيير در متغير �.مستقل همراه است

مرکز مطالعات بالينی دانشگاه علوم پزشکی اصفھان٢١

تعيين تأثير آموزش بهداشت، در ميزان مشاركت اهالي يك روستا در برنامه ايمن سازي: مثال

و ) گروه تجربي(گيرد اهالي يك روستا را آموزش دهد محقق تصميم مي�.به اهالي روستاي ديگر آموزش ندهد

نمايد و سپس برنامه ايمن سازي را بطور يكسان در هر دو روستا اجرا مي�ميزان مشاركت مردم در برنامه ايمن سازي را در هر دو روستا مورد ميزان مشاركت مردم در برنامه ايمن سازي را در هر دو روستا مورد

.مقايسه قرار مي دهد

اين مطالعه نيمه تجربي است چون تقسيم افراد روستاها بصورت تصادفي �. انجام نشده است

مرکز مطالعات بالينی دانشگاه علوم پزشکی اصفھان٢٢

مطالعه قبل وبعد: مثال

اندازه گيري فشار خون قبل از ورزش وبعد از ورزش در يك گروه�

. باشد اين مطالعه نيمه تجربي است چون فاقد گروه كنترل مي� . باشد اين مطالعه نيمه تجربي است چون فاقد گروه كنترل مي

مرکز مطالعات بالينی دانشگاه علوم پزشکی اصفھان٢٣