СТУДИСКА ПРОГРАМА НА ВТОР ЦИКЛУС НА СТУДИИ … documents and reports/7 -DEREL...Извештај за последователна евалуација

Наставна програма за втор циклус на студии

ИНЖЕНЕРСТВО НА ЖИВОТНА СРЕДИНА И РЕСУРСИ

__________________________________________________________________________________

1

УНИВЕРЗИТЕТ “Св. КИРИЛ И МЕТОДИЈ” ВО СКОПЈЕ

ИНТЕРДИСЦИПЛИНАРНИ СТУДИИ ПО ИНЖЕНЕРСТВО НА ЖИВОТНА

СРЕДИНА И РЕСУРСИ

СТУДИСКА ПРОГРАМА НА

ВТОР ЦИКЛУС НА СТУДИИ ПО

”ИНЖЕНЕРСТВО НА ЖИВОТНА

СРЕДИНА И РЕСУРСИ”

ИНСТИТУЦИИ НОСИТЕЛИ:

МАШИНСКИ ФАКУЛТЕТ, ГРАДЕЖЕН ФАКУЛТЕТ и

ТЕХНОЛОШКО-МЕТАЛУРШКИ ФАКУЛТЕТ

при УНИВЕРЗИТЕТОТ “СВ.КИРИЛ И МЕТОДИЈ” ВО СКОПЈЕ

Скопје, јуни 2014



__________________________________________________________________________________

2

СОДРЖИНА

Р. Бр. Компонента Доку-

мент страна

1. Карта на високообразовната установа 4

1а. Општи дескриптори на квалификации за секој циклус на студии согласно со Уредбата за националната рамка на високо-образовните квалификации

15

1б.

Специфични дескриптори на квалификацијата со кои се одредуваат резултатите од учењето за поединечна студиска програма согласно со Уредбата за националната рамка на високо-образовните квалификации

17

2. Научно- истражувачко подрачје, поле и област, каде припаѓа студиската програма

19

3. Вид на студиската програма (академски или стручни студии)

19

4. Степен на образование (прв односно втор циклус) 19

5. Цел и оправданост за воведување на студиската програма

19

6. Години и семестри на траење на студиската програма 32

7. ЕКТС кредити со кои се стекнува студентот 34

8. Начин на финансирање 34

9. Услови за запишување 35

10. Информација за продолжување на образованието 36

11.

Утврден сооднос помеѓу задолжителните и изборните предмети, со листа на задолжителни предмети, листа на изборни предмети и дефиниран начин на избор на предметите

37

12. Податоци за просторот предвиден за реализација на студиските програми

43

13. Листа на опрема предвидена за реализација на студиската програма

45

14. Предметни програми 62

15. Список на наставен кадар 63

16. Информација за бројот на студенти за запишување во првата година на студиската програма

64

17. Информација за обезбедена задолжителна и дополнителна литература

64

18. Информација за веб страница 64

19. Стручниот односно научниот назив со кој се стекнува студентот по завршување на студиската програма

65



__________________________________________________________________________________

3

20. Активности и механизми преку кои се развива и се одржува квалитетот на наставата

65

20.1. Методи за предавања на студиите 65

20.2. Методи за проверка на знаења 66

20.3. Активности и механизми за развивање и одржување на квалитетот на студиската програма

66



__________________________________________________________________________________

4

1. KARTI NA VISOKOOBRAZOVNITE USTANOVI

Tabela 1.1 Karta na Ma{inski fakultet vo Skopje

Назив на високообразовна установа

Универзитет „Св.Кирил и Методиј“ во Скопје

Машински факултет - Скопје

Седиште Карпош II бб, П. фах. 464, 1000 Скопје

Вид на високообразовната установа

Универзитет / Факултет

Податоци за основачот Собрание на Република Македонија

Податоци за последната акредитација

2004 год. за прв циклус на студии

Студиски програми од прв циклус што се реализираат во единицата

Академски студиски програми:

Производно инженерство

Транспорт, механизација и логистика

Термичко инженерство

Автоматика и флуидно инженерство

Материјали, заварување и конструктивно инженерство

Индустриско инженерство и менаџмент

Моторни возила

Енергетика и екологија

Мехатроника

Професионални студиски програми :

Производна информатика

Индустриски дизајн

Применето термичко инженерство

Хидраулика и автоматика

Заварување и дизајн на конструкции

Студиски и научноистражувачки подрачја за кои е добиена акредитација

1. Студиски програми за постдипломски редовни

едногодишни (full time) студии:



__________________________________________________________________________________

5

Производно инженерство

Транспорт, механизација и логистика

Термичко инженерство

Автоматика и флуидно инженерство

Материјали, заварување и конструктивно инженерство

Индустриско инженерство и менаџмент

Моторни возила

Енергетика и екологија

Мехатроника

Менаџмент на животен циклус на производ

2. Назив на студиските програми за постдипломски

редовни двогодишни студии

Индустриски дизајн и маркетинг

3. Назив на студиски програми за постдипломски

двогодишни (part time) студии

Производно машинство

Машински конструкции, механизациони машини и возила

Термотехника и термоенергетика

Хидраулика, пневматика и автоматика

Заварување и заварени конструкции

Механика

Единици во состав на високообразовната установа

Во состав на Универзитетот „Св.Кирил и Методиј“ во Скопје

26 единици (21 факултет и 5 институти)

Податоци за просторот наменет за изведување на наставната и истражувачката дејност

1. Вкупна површина (бруто простор)

(простор за изведување настава и дворна површина)

9918 m2

2. Вкупна површина на просторот за

изведување на настава (нето простор) 4840 m2



__________________________________________________________________________________

6

3. Број на амфитеатри со вкупен број

на седишта 2 со вкупен број на седишта 480

4. Број на предавални со вкупен број

на седишта 24 со вкупен број на седишта 1111

Ред

бр.

Видови дидактички

простор

број на ознака

Број на простории

Површина во m2

Вкупен капацитет

на

седишта

3. Амфитеатри 2 426 480

АМФ 1 228 300

225 1 198 180

4. Пре авални 25 1628,8 1113

123 1 87 56

124 1 87 64

1 5 1 75 40

224 1 111 80

310 1 127 88

311 1 76 48

А1-1 1 88 88

А1-2 ле о 1 38 38

А1-2 десно 1 43 28

А1-3 1 43 28

А1-5 1 43 28

Ф1-2 1 54,5 22

Ф2-4 1 60,4 32

Ф2-5 1 42,3 8

Ф2-6 53,3 22

К2-6 1 44,7 28

К2-7 1 44,7 25

К2-15 1 44,7 20



__________________________________________________________________________________

7

К3-9 1 80 40

К3-1 1 55,1 36

К3-18 1 55,1 36

Податоци за опремата за изведување на наставната и истражувачката дејност

1. Број на компјутерски училници со капацитет на

компјутерски работни места

10 училници со вкупно 274 раб. места

Ред

бр.

Видови дидактички

простор

број на ознака

Број на

простории

Површина

во m2

Вкупен капацитет

на седишта

1 Компјутерски училници

10 391 274

Училница 309 75 25

Училница 312 Web Лаб

1 75 25

Сметачки центар 1

1 79 30

Сметачки центар 2

1 84 44

Училница К1-2

1 47,4 24


1 47,4 24


1 48,3 40


ИДЕАЛаб

1 44,7 12

Училница Ф1-1

1 35 22

Училница A1-4

1 43 28

2. Број на лаборатории за изведување

практична настава 21

3. Опрема за вршење на високообразовна дејност

Вредност на опремата 13.829.470,00 ден.

Број на студенти за кои е добиена акредитацијата

Број на студенти 450



__________________________________________________________________________________

8

Број на студенти (прв пат запишани)

Број на редовни студенти на постдипломски студии 209

Број на лица во наставно-научни, научни и наставни звања

Структура на наставничкиот кадар по наставно научни, научни, наставни и соработнички звања

Редовен професор 34

Вонреден професор 16

Доцент 8

Број на лица во соработнички звања

Структура на соработничкиот кадар по наставно научни,

научни, наставни и соработнички звања

Асистент 15

Помлад асистент 6

Внатрешни механизми за обезбедување и контрола на квалитетот на студиите

Развој на наставните содржини,

Реализација на наставниот процес,

Оценување на студентите,

Изработка на дипломски работа,

Оценка на квалитетот на наставата од страна на студентите со анкети на крајот од секој семестер за секој предмет,

Оценка на квалитетот на студиската програма од страна на студентите при доделување на дипломата и

Други процедури кои се однесуваат на ресурсите и логистиката на наставниот процес.

Податоци за последната спроведена надворешна евалуација на установата

Извештај за последователна евалуација на УКИМ во Скопје за период 2006/07 до 2009/10 год., издаден од Европската Асоцијација на Универзитети, 2011 год.

Tabela 1.2 Karta na Gradeèn fakultet vo Skopje

Naziv na visokoobrazovna ustanova

Univerzitet Sv.Kiril i Metodij vo Skopje

Градежен fakultet – Skopje

Sedi{te Бул. Партизански одреди бр.24, 1000 Skopje , П.Ф. 560

Vid na visokoobrazovnata ustanova

Fakultet

Podatoci za osnova~ot Sobranie na Republika Makedonija

Podatoci za poslednata akreditacija

juli, 2010



__________________________________________________________________________________

9

Studiski i nau~noi straùv a~ki podra~ja za koi e dobien a akreditacija

1. Studi ski te pro gra m i za postdi p lo m ski re do vn i ednog o di {ni studii

Г рад е жниш т во

Ге от ех ника

Ге оде з ија

Edinici vo sostav na visokoobr azovnata ustanov a

Vo so stav na Un ive r zi te to t Sv. Ki ri l i Me to dij vo Sko pje ima 2 6 edi ni ci ( 21 f ak ulte t i 5 insti tuti)

Studiski programi {to se realiziraat vo edinicata koja bara pro{iruva we na dejnosta so voveduva w e na nova studiska program a

1. Studi ski pro gra m i na prv cik lus studi i:

Akade mski studiski programi - 3

2. Studi ski pro gra m i na vto r cik lus studii: Postdiplom ski redovni ednogodi{ni studii - na 3

studiski progra mi 3. Ст уд ис ка програ ма по гра де ж ниш тв о на т рет ц ик лус на ст уд ии

Podatoci za prostorot namenet za izveduva we na nastavn ata i istraùva ~kata dejnost

1. Vk upn a povr {ina (bruto prosto r)

(prostor za izv e duva w e nastav a i dvo rn a pov r {ina)

(9280 dv or +14 56уч ил .) = 10 73 6 m2

2. Vk upn a povr {ina na pro storo t za

izv e duva w e na nasta va (ne to pro stor) ....... ......... 14 5 6 m2

3. Broj na am fi tea tri so vkup en broj

na se di {ta .............. .... 1 so vkupen broj na sedi{ta 2 05

4. Broj na pre dav a ln i so vk upe n broj

na se di {ta .............. 14 so vkupen broj na sedi{ta 6 3 7

Р.БР Училишен простор на Градежен

факултет

Ознака Површина

(м2)

Вкупен

капацитет

на седишта

1 Училна приземје 76 105 50

2 Училна приземје 77 105 50

3 Училна приземје - хидро 1 100 42

4 Училна приземје - хидро 2 35 15

5 Училна приземје - компјутерска 3 70 54



__________________________________________________________________________________

10

6 Училна прв спрат 130 105 50



9 Амфитеатар 1 214 205


11 Училна втор спрат- геодезија 213 50 20

12 Училна втор спрат 1 66 30

13 Училна втор спрат- дипломска 2 66 40



Вкупно 1456 м2 842 седишта

Податоци за опремата за изведување на наставната и истражувачката дејност

1. Број на компјутерски училници со

капацитет на компјутерски работни места

3 училници со вкупно работни места 86

Р.бр Ознака Површина

(м2)

Вкупен капацитет на

седишта

1 Компјутерска учил. 1 42 28

2 Компјутерска учил. 2 30 24

3. Компјутерска училна

за менаџмент на

недвижности

75 34

2. Број на лаборатории за изведување

практична настава

7

3. Опрема за вршење на високообразовна

дејност

73,800,000 ден.

Број на студенти за кои е добиена

акредитација

Br oj na stude nti .......... .... ....... ...... ...... .20 0

Број на студенти (прв пат запишани) Br oj na re dov ni stude nti na postdi p lo m ski

studi i......... ...... ...... ...... ..... ........ ........... .6 6 1



__________________________________________________________________________________

11

Број на лица во наставно – научни, научни и

наставни звања

Struktur a na nasta vni ~ki ot ka da r po nasta vno na u~n i, na u~n i, na stavn i i sor ab otni~ ki zva w a

Re dove n pro fe sor 24 Von re den pro fe sor 5

Docen t 6

Број на лица во соработнички звања Struktur a na sor abo tn i~k io t kadar po nasta vno na u~n i, na u~n i, na stavn i i sor ab otni~ ki zva w a

Asiste nt 15

Po m la d asiste nt 6

Внатрешниу механизми за обезбедување и

контрола на квалитетот на студиите

razvojo t na na stavn ite so dr ìn i,

rea li zacijata na nasta vni ot pro ce s,

ocen uv a we to na studen ti te,

izr abo tk a ta na mag iste r ski tr ud,

Ocen ka na kva li te tot na nasta va ta od stra na na stude ntite so anke ti na krajo t od sek oj sem ester za se koj pre dme t,

dr ug i pro ce dur i ko i se o dne suva at na resur si te i log isti ka ta na nasta vn io t pro ce s.

Податоци за последната спроведена

надворешна евалуација на установата

2004

Tabela 1.3. Kарта на Tехнолошко-металуршки факултет

Naziv na visokoobrazovnata

ustanova

Tehnolo{ko-metalur{ki fakultet

Sedi{te ul.Ru|er Bo{kovi} br.16 Skopje

Vid na visokoobrazovnata

ustanova

Fakultet

Podatoci za osnova~ot (na

privatnata visoobrazovna

ustanova)

Sobranie na RM

Podatoci za poslednata

akreditacija

2009

Studiski i nau~no-

istraùva~ki podra~ja za koi e

Dodiplomski studii -



__________________________________________________________________________________

12

dobiena akreditacija - metalurgija i metalni materijali

- neorgansko inènerstvo i za{tita na ìvotna

sredina

- polimerno i organsko inènerstvo

- prehranbena tehnologija i biotehnologija

- konfekcisko inènerstvo

- nauka za materijali

- hemisko procesno inènerstvo

Vtor ciklus studii -

-Metalurgija i metalni materijali

-Ekstraktivna metalurgija

-Novi materijali - polimeri

-Neorgansko inènerstvo i za{tita na ìvotna

sredina

-Procesno inènerstvo

-Elektrohemisko inènerstvo

-Tekstilna hemiska tehnologija i ekologija

-Menaxment na konfekciski procesi

-Prehranbena tehnologija i biotehnologija

-Upravuvawe so kvalitet i bezbednost na hrana

-Inènerstvo na ìvotna sredina

-Menaxment na kvalitet

Edinici vo sostav na

visokobrazovnata ustanova

Vo sostav na Univerzitetot Sv.Kiril i Metodij vo

Skopje 26 edinici ( 21 fakultet i 5 instituti)

Studiski programi {to se

realiziraat vo edinicata koja

bara pro{iruvawe na dejnosta

so voveduvawe na novi

studiski programi

1. Studiski programi na prv ciklus studii:

Akademski studiski programi - 7

2. Studiski programi na vtor ciklus studii:

Postdiplomski redovni ednogodi{ni studii - na 12

studiski programi



__________________________________________________________________________________

13

Broj na studenti za koi e

dobiena akreditacija

Dodiplomski studii 273 studenti

Poslediplomski studii-vtor ciklus - 130 studenti

Broj na studenti (prv pat

zapi{ani)

752

Broj na lica vo nastavno-

nau~ni, nau~ni i nastavni

zvawa

Redovni profesori - 17

Vonredni profesori - 11

Docenti – 11

Broj na sorabotni~ki zvawa

15

Podatoci za poslednata

sprovedena nadvore{na

evaluacija na ustanovata

2004

Податоци за просторот предвиден за реализација на студиската програма

6500 м2

Листа на опрема предвидена

за реализација на студиската програма

TGA/DTA analizator,

DMTA analizator,

DSC-дiferencijalen skaning kalorimetar,

FTIR-spektrofotometar,

Fluoroscenten spektrofotometar,

Oprema za elektrohemiski ispituvawa,

Elektronski vagi (Metler Toledo и Sartorius),

Vodeni bawa, цentrifugi, сu{nici,

Potenciometriski titrator, ултрасoni~na baња.

HPLC analiti~ki sistem,

Gasen hromatograf,

UV/VIS spektrofotometar,

Kidalici za mehani~ki svojstva,

Analizator za opredeluvawe tvrdina na

materijalite,



__________________________________________________________________________________

14

Refleksionen mikroskop,

Polarizacionen opti~ki mikroskop,

Su{ari, visoko-temperaturni pe~ki,

Termostatirani vodeni bawi,

Tresalki, pH – metri, me{alki,

laboratoriski mebel so digestori i so potrebnata

instalacija za rabota na instrumentalnata oprema;

laboratoriski inventar (staklarija), hemikalii,

standardi i druga pomo{na oprema

Информација за веб страница www.tmf.ukim.edu.mk

http://www.tmf.ukim.edu.mk/



__________________________________________________________________________________

15

1а. Општи дескриптори на квалификации на наставната програма

Инженерство на ЖИвотна Средина и Ресурси (ИЖИС) согласно со Уредбата за националната рамка на високо-образовните квалификации

Ниво во Националната рамка на високообразовните квалификации на наставната програма Инженерство на ЖИвотна Средина и Ресурси (ИЖИС)

Ниво во

Националната рамка на високообразовните

квалификации

Високо образование

Ниво во

Европската рамка на

високообразовни квалификации

VIIА Втор циклус на универзитетски, магистерска академски студии,

Двогодишни студии 120 ЕКТС

7

Знаење и разбирање Покажува знаење и разбирање за научното поле Инженерство на ЖИвотна Средина и Ресурси (ИЖИС),

кое се надградува врз првиот циклус, применувајќи методологии соодветни за решавање сложени проблеми,

како на систематски, така и на креативен начин, што обезбедува основа или можност за оригиналност во развивањето и примената на автономни идеи во контекст на истражувањето.

Има способност за употреба на проширено и продлабочено

знаење.

Покажува високо ниво на професионална компетентност во научното поле Инженерство на

ЖИвотна Средина и Ресурси (ИЖИС)

Поседува знаење од научното поле Инженерство на

ЖИвотна Средина и Ресурси (ИЖИС) што се базира на

најреномирани меѓународни истражувања.

Примена на знаењето и

разбирањето

Има способност за критичко, независно и креативно

решавање проблеми со одредена оригиналност во нови или

непознати средини и во мултидисциплинарен контекст, поврзани со научната област Инженерство на ЖИвотна Средина и Ресурси (ИЖИС).

Ima sposobnost za generirawe na inovativni pristapi.

Sposobnost za povrzuvawe na teoretskite znaewa so

nivna prakti~na primena vo izu~uvani oblasti.

Vladeewe na istraùva~ki metodi i sposobnost da go

prodolàt obrazovanieto na doktorski studii.



__________________________________________________________________________________

16

Способност за проценка Има способност за синтетизирање и интегрирање на

знаењето.

Има способност за справување со сложени прашања, систематски и креативно, за солидно проценување дури и при некомплетни и ограничени информации, но кои ги

вклучуваат личните, општествените и етичките

одговорности при примената на стекнатото знаење и проценка.

Има способност за оценување и селекција на научни

теории, методологии, алатки и општи вештини од научната област Инженерство на ЖИвотна Средина и

Ресурси (ИЖИС), и поставување на нови анализи и

решенија на научна основа.

Комуникациски вештини Има способност за размена на заклучоци и предлози

со аргументирање и со рационално поткрепување на истите, како со стручни, така и со нестручни лица, јасно и недвосмислено.

Има способност за преземање значителна одговорност за

заедничките резултати; водење и иницирање активности.

Sposobnost za rabota vo interdisciplinarni timovi.

Вештини на учење Има способност за препознавање на личната потреба

за понатамошно знаење и способност за независно и

самостојно делување при стекнувањето нови знаења и

вештини во општествени рамки.

Има способност за преземање одговорност за понатамошен

професионален развој и усовршување.

Re{avawe na prakti~ni problemi so upotreba na

nau~ni metodi i postapki;

Sposobnost za sinteza i proektirawe na re{enija.

Sposobnost za primena na znaeweto vo praksa.

Mo} za generirawe na novi idei i re{enija

(kreativnost i inovativnost).

Mo} za sintetizirawe na znaewa i u~ewe.

Sposobnost za kriti~ko mislewe.

Sposobnost za donesuvawe na odluki vo realno vreme.

Sposobnost za primena na istraùva~ki postapki i

metodi.



__________________________________________________________________________________

17

1б. Специфични дескриптори на квалификациите со кои се одредуваат

резултатите од учење на наставната програма Инженерство на ЖИвотна Средина и Ресурси (ИЖИС) согласно со Уредбата за националната рамка

на високо-образовните квалификации

Знаење и разбирање Покажува знаење и разбирање за научното поле Инженерство на ЖИвотна Средина и Ресурси (ИЖИС),

кое се надградува врз првиот циклус, и претставува основа за третиот циклус на студии. Студентот се стекнува со: - Способност за употреба на проширено и продлабочено

знаење од научната област инженерство на животна

средина и ресурси;

- Sposobnost za re{avawe na problemite na za{tita na ìvotnata sredina i prirodnite resursi;

- Sposobnost za re{avawe na problem vo za{titata i

upravuvaweto so zagaduvawata na vodata, vozduhot i po~vata, recikliraweto i otstranuvaweto na otpadot;

- Sposobnost za izveduvawe re{enija за tretman,

suzbivawe i prevencija na mo`nite nesre}i od opasniot otpad;

- Proektirawe na sistemi za pre~istuvawe na

komunalnite i industriskite otpadni vodi;

- Istraùvawa za vlijanieto vrz ìvotnata sredina na

grade`ni i industriski objekti, avtomobilskata industrija itn.

- Za{tita na ìvotna sredina pri proizvodstvo na

energija

- Menaxment so rizici i ocena na vlijanijata vrz

ìvotnata sredina;

- Napredni znaewa za tehnologiite na obnovlivite

izvori na energija;

- Sproveduvawe na zakonskite regulativi za spre~uvawe

na o{tetuvawata na ìvotnata sredina i otstranuvawe i/ili pre~istuvawe na opasniot otpad;

- Minimizacija na efektite od kiselite do`dovi,

globalnoto zatopluvawe, namaluvawe na emisiite na {tetnite materii, za{titata na ozonskata obvivka;

- Monitoring i upravuvawe so sistemite za za{tita na

ìvotna sredina i resursi

- Sposobnost za upravuvawe so funkciite za za{tita na

ìvotna sredina i resursi vo kompaniite od ova oblast i nivna integracija;

- Upravuvawe so podatocite od sistemite za za{tita na

ìvotna sredina i resursi vo integriran informaciski sistem;

- Ekspertsko poznavawe na oblastite izu~uvani preku

studiskite predmeti od programata I@IS;

- Upravuvawe so sistemite za za{tita na ìvotna

sredina vo funkcija na odr`liv razvoj.



__________________________________________________________________________________

18

Примена на знаењето и

разбирањето

Има способност за критичко, независно и креативно

решавање проблеми со одредена оригиналност во нови или непознати средини и во мултидисциплинарен контекст, поврзани со научната област Инженерство на ЖИвотна Средина и Ресурси (ИЖИС).

Ima sposobnost za generirawe na inovativni pristapi.

Sposobnost za povrzuvawe na teoretskite znaewa so

nivna prakti~na primena vo izu~uvani oblasti.

Vladeewe na istraùva~ki metodi i sposobnost da go

prodolàt obrazovanieto na doktorski studii.

Способност за проценка Има способност за синтетизирање и интегрирање на

знаењето.

Има способност за справување со сложени прашања, систематски и креативно, за солидно проценување дури и при некомплетни и ограничени информации, но кои ги вклучуваат личните, општествените и етичките

одговорности при примената на стекнатото знаење и

проценка.

Има способност за оценување и селекција на научни

теории, методологии, алатки и општи вештини од научната област Инженерство на ЖИвотна Средина и Ресурси (ИЖИС), и поставување на нови анализи и

решенија на научна основа.

Комуникациски вештини Има способност за размена на заклучоци и предлози со аргументирање и со рационално поткрепување на

истите, како со стручни, така и со нестручни лица, јасно и недвосмислено.

Има способност за преземање значителна одговорност за заедничките резултати; водење и иницирање активности.

Sposobnost za rabota vo interdisciplinarni timovi.

Вештини на учење Има способност за препознавање на личната потреба

за понатамошно знаење и способност за независно и самостојно делување при стекнувањето нови знаења и вештини во општествени рамки.

Има способност за преземање одговорност за понатамошен

професионален развој и усовршување.

Re{avawe na prakti~ni problemi so upotreba na

nau~ni metodi i postapki;

Sposobnost za sinteza i proektirawe na re{enija.

Sposobnost za primena na znaeweto vo praksa.

Mo} za generirawe na novi idei i re{enija (kreativnost i inovativnost).

Mo} za sintetizirawe na znaewa i u~ewe.

Sposobnost za kriti~ko mislewe.

Sposobnost za donesuvawe na odluki vo realno vreme.

Sposobnost za primena na istraùva~ki postapki i metodi



__________________________________________________________________________________

19

2. NAU^NO-ISTRA@UVA^KO PODRA^JE, POLE I OBLAST, KADE PRIPA\A STUDISKATA PROGRAMA

Научно -истражувачко подрачје Техничко -технолошки науки

Научно -истражувачко поле Животна средина

Научно -истражувачка област Инженерство на животна средина и ресурси

3. VID NA STUDISKATA PROGRAMA

(akademski ili stru~ni studii)

Студиската програма за Инженерство на животна средина и ресурси е студиска

програма од втор циклус, од видот на академски магистерска студии.

4. STEPEN NA OBRAZOVANIE (prv odnosno vtor ciklus)

Студиската програма за Инженерство на животна средина и ресурси е студиска

програма од втор циклус, организирана како двогодишни студии со 120 ЕК ТС.

5. ЦЕЛ И ОПРАВДАНОСТ ЗА ВОВЕДУВАЊЕ НА СТУДИСКАТА ПРОГРАМА

5.1. ОБРАЗЛОЖЕНИЕ НА ПРЕДЛОГОТ

Управувањето со квалитетот на водата и воздухот, како и заштитата од ерозијата на почвата и менаџментот со отпадот, се предизвици што имаат влијание на секој

аспект на човековиот живот. Инженерите за животна средина мораат да ги обезбедат виталните природни ресурси потребни за егзистенција на човештвото, одржлив развој на руралните и урбаните заедници и подобрување на квалитетот на

животот, со цел да се обезбеди зачувување на човековото здравје и одржливост на природните ресурси во годините што претстојат. Заради тоа, во високото

образование е потребно да се вклучат наставни програми од областа на инженерството на животната средина и ресурсите со цел да се школуваат кадри способни за менаџирање на заштитата на животната средина и одржливо

користење на природните ресурси. Образованието од областа на животната средина треба да биде вклучено во основното, средното и високото образование,

mailto:NAU%5ENO-ISTRA@UVA%5EKO



__________________________________________________________________________________

20

во програмите за обука и доживотно учење што се организира во единиците на

локалната самоуправа од страна на невладини организации, владини агенции, бизнис секторот и медиумски и маркетинг организации. Државните авторитети во

Република Македонија го имаат препознаено значењето на заштитата на животната средина и природните ресурси и имаат формирано посебно Министерство за Животна Средина и Просторно Планирање (МЖСПП). Ова министерство е

одговорно за доследно спроведување на законите и подзаконските акти од областа на животната средина и ресурсите, од кои поважни се :

Законот за животна средина (Службен весник на Република Македонија број

53/2005 и 81/2005),

Закон за заштита на природата (Службен весник на РМ број 67/04 од октомври 2004-та година),

Закон за заштита од бучава во животната средина (Службен весник на РМ број 79/07 од јуни 2007-ма година),

Закон за управување со отпад (Службен весник на РМ број 09/11 од јануари 2011-та година),

Закон за управување со пакување и отпад од пакување (Службен весник на РМ број 161/09 од декември 2009-та година),

Закон за квалитетот на амбиентниот воздух (Службен весник на РМ број 67/04

од октомври 2004-та година),

Закон за водите (Службен весник на РМ број 87/08 од јули 2008-ма година)

Сите закони и подзаконските акти во Република Македонија од областа на животната

средина и ресурсите ги следат препораките од законодавството на ЕУ и имаат правни мерки и активности што соодветствуваат на европските.

Со цел да го истакне значењето на високото образование од областа на животната средина, Универзитетот Св.Кирил и Методиј, преку своите единици - Машинскиот

факултет, Градежниот факултет и Технолошко-металуршкиот факултет, воведе интегрални тригодишни додипломски интердисциплинарни академски студии од областа на Инженерството на Животната Средина и Ресурси (ИЖИС) којашто беше

акредитирана во пролетта 2008-ма година и на која досега, заклучно со академската 2011/2012, се запишаа 4 генерации на студенти.

Во овој момент во Република Македонија не постојат интегрални последипломски (магистерска) двогодишни академски студии од областа на Инженерството на Животната Средина и Ресурси (ИЖИС) и затоа овој предлог за основање на

наставна програма за втор циклус студии (последипломски магистерска студии) е потребен и оправдан. На овие студии ќе можат да се запишат студентите кои ќе

дипломираат на тригодишните додипломски интердисциплинарни академски студии од областа на Инженерството на Животната Средина и Ресурси (ИЖИС), како и студентите кои по завршувањето или на тригодишни или на четиригодишни

академски студии од областа на техничките науки сакаат своето образование да го продолжат во областа на инженерството на животната средина и ресурсите.



__________________________________________________________________________________

21

5.2. ПРОЦЕНКА НА ОПРАВДАНОСТА СО ОГЛЕД НА

ПОТРЕБИТЕ НА ПАЗАРОТ НА РАБОТА

Во Република Македонија постои јасна оправданост за основање на нова наставна програма од втор циклус на студии од областа на инженерството на животната средина и ресурси со оглед на потребите на пазарот на работаот. Постојат бројни

законски прописи и подзаконски акти од областа на животната средина коишто треба да се почитуваат и применуваат, што ја потенцира уште повеќе потребата од

високообразувани стручни кадри од областа на заштитата на животната средина и ресурсите. На пример, во член 47 од Законот за животна средина се вели:

“Унапредувањето на заштитата на животната средина се заснова на:

- научниот и техничко-технолошкиот развој;

- поттикнувањето, помагањето и организирањето на научни и на техничко-технолошки истражувања;

- оспособувањето и усовршувањето на кадри од областа на заштитата на

животната средина......”

Во член 48 се вели:

(1) Министерот за образование и наука треба да одобри наставни планови за основно и средно училиште, во кој како факултативен или задолжителен

предмет се предвидува заштитата на животната средина... (2) Органот на државната управа надлежен за работите од областа на животната

средина е должен да им ја даде потребната поддршка на образовните и на научните институции, на стручните организации и на здруженијата на граѓани основани заради промовирање на заштитата на животната средина и

одржливиот развој и спроведување на образовните активности.

Во член 23, став (3) се вели:

За да се стекнат со акредитација за оценка на технологија, технолошка линија, производ, полупроизвод или суровина, правните и физичките лица треба да имаат

најмалку еден вработен со високо образование од технолошко -металуршката, хемиската област или од областа на животната средина, со тригодишно работно

искуство во струката..... На web-адресата на Владата на РМ (http://vlada.mk/node/106) публикуван е следниот

материјал кој ја докажува оправданост за основање на нова наставна програма од втор циклус на студии од областа на инженерството на животната средина и ресурси

со оглед на потребите на пазарот на работаот:

“Одржливото користење на природните ресурси е неопходно за заштита на животната средина. Управувањето со животната средина ќе се врши на начин со кој ќе се зголемува одговорноста на централната и локалната власт, истовремено со

зголемување на одговорноста на индустријата преку овозможување на мерки со кои ќе се примени најсовремените технологии и практики во индустриските процеси.

Согласно Националната стратегија за инвестиции во животната средина ќе се обезбеди пристап на јавноста до информации за животната средина преку спроведување на едукативни кампањи за подигнување на јавната свест.

http://vlada.mk/node/106



__________________________________________________________________________________

22

Во периодот 2011-2015 во областа на заштитата, искористувањето и

унапредувањето на водните ресурси се предвидени следните активности:

Донесување на Водостопанската основа на Македонија и усвојување на Национална стратегија за управување со води во Република Македонија

(2013); Идентификација на агломерациите за третман на отпадните води и

дефинирање на чувствителните подрачја во земјата во однос на испуштање на урбани отпадни води и во однос на други параметри согласно Директивите на ЕУ (септември 2012);

Започнување на процесот на интегирано управување со водите во согласност со принципот на интегрирано управување на ниво на речни сливови (2014);

Зајакнување на административните капацитети на органите за управување со речни сливови и развивање планови за управување со речни сливови (2014);

Донесување на Планови за управување со речниот слив на река Вардар, река

Брегалница река Струмица и Црн Дрим (2014); Донесување на националана студија со методологија за тарифирање на

услугите во секторот води согласно принципот загадувачот плаќа, со цел подобрување на системот на наплата (2013);

Изградба на мали и средни водни акумулации за обезбедување на

населението со вода за пиење (Конско, Дошница, Блато, Оризарска река) (2014-2015);

Подобрување на државната мониторинг мрежа за водите за мерење на квалитетот и квантитетот на подземните води (2014-2015);

Продолжување со одржувањето и надградувањето на проектот за снабдување

со бунарска вода на Дојранско езеро (октомври 2013); Подготовка на основен проект за дел од канализациската мрежа и идеен

проект за пречистителната станица за отпадни води во Скопје, со IPA финансирање (2014);

Реконструкција и проширување на канализационата мрежа во Прилеп,

изработка на основен проект и изградба на пречистителна станица за отпадни води, со ИПА средства и домашно учество (2013-2016)

Изградба на пречистителна станица за отпадни води во Струмица, Гевгелија, Волково и во Сарај (2014-2015);

Подготвка на физибилити студии и главни проекти за неколку агломерации во

Република Македонија со повеќе од 10.000 еквивалент жители и тоа во: Битола, Тетово, Гостивар, Дебар, Кавадарци и Теарце со ИПА средства (2012-2014);

Подготвка на проект за реорганизација на јавните комунални претпријатија во Република Македонија со цел одвојување на комуналните услуги за вода во

посебни претпријатија (2012-2014);

Во 2011-2015 во областа на управување со отпад предвидени се следните активности:

Изградба на депонии и воспоставување интегриран систем за управување со

отпад во Полошкиот регион и Југо-источниот регион преку концептот на јавно-приватно партнерство (2013);

Проект: „Забрана за употреба на пластични кеси‘‘



__________________________________________________________________________________

23

Програма за расчистување и дислокација на дивите депонии и депониите на

цврст отпад кои се наоѓаат во близина на автопатиштата, и главните регионални и магистрални патишта.

Јакнење на административните и техничките капацитети на регионалните тела за управување со отпад во регионите за управување со отпад;

Подготовка на регионални планови за управување со отпад во најмалку 2

региони за управување со отпад (2013) Подготовка на физибилити студии, основни проекти, анализи на добивки и

трошоци за најмалку 2 региони за управување со отпад; (2014) План со физибилити студија за управување со отпад од електрична и

електронска опрема

Воспоставување системи за собирање, третман и рециклирање на отпадот од пакување, батерии и акумулатори и отпадна електрична и електронска опрема

(2012); Издавање под концесија за преработката и искористувањето на рудните

концентрати одложени на јаловиштата за олово и цинкова руда во рудниците

Тораница и Злетово како и троската одложена во МХК Велес (2014);

Во периодот 2011-2015 во секторот природа се предвидени следните активности:

Донесување Национална стратегија за заштита на природата (2011); Донесување План за управување со природното и културното наследство во

Охридскиот регион со Акционен план (2011); Усвојување Црвената листа на диви видови и Црвената книга на засегнати

диви видови (2013); Донесување Планови за управување со сите заштитени подрачја во

Република Македонија;

Воспоставување Национална еколошка мрежа на заштитени подрачја (2014); Идентификување на подрачја кои ќе бидат предложени да влезат во

еколошките заштитени подрачја за Европската Унија НАТУРА 2000 мрежата (2015);

Воспоставување евиденција за заштитата на природата преку воведување на

Катастар на заштитени подрачја и Регистар на природно наследство (2015); Воспоставување Национален информативен систем за биолошка

разновидност (2015); Донесување План за управување на заштитеното подрачје Алшар и негова

промоција помеѓу научниците надвор од државата (2013);

Делови од Осоговските планини ќе се прогласат за заштитено подрачје и ќе се донесат Планови за нивно управување (2014);

Разгледување на можноста за прогласување на Шар Планина за национален парк

Проект Мариово: ревитализација на селата од аспект на производство на

еколошка храна, развој на еколошко сточарство, екотуризам, изградба на сместувачки капацитети, соларни централи итн. (2012-2015)

Проект Криволак: производство на екохрана и соларна енергија (2013-2015) Чистење на дивите депонии (континуирано)

Главни проектни активности во периодот 2011-2015 во интегрираното спречување и контрола на загадувањето на воздухот се:



__________________________________________________________________________________

24

Заокружување на системот на издавање на интегрирани еколошки дозволи за

усогласување со опреативен план за сите индустриски сектори (2012); Поддршка за воведување на најмалку 10 еколошко означачени производи и

услуги (2014); Поддршка на означувањето со еколошка ознака на најмалку 10 капацитети за

туристичко сместување (2013);

Подобрување и редовно одржување на Државната мрежа за мониторинг на воздухот со 4 мониторинг станици (2014);

Донесување Национален план за заштита на воздухот (2012); Донесување Национална програма за постепена редукција на количините на

емисии на одредените загадувачки супстанции на ниво на Република

Македонија (2012); Воспоставување информациски систем за квалитет на воздухот (2012);

Главни проектни активности во периодот 2011-2015 за намалување на загадувањето од бучава се:

Изработка на Стратешки карти за бучава за сите агломерации, главни патишта, гравни железнички пруги и главни аеродроми на територијата на

Република Македонија (2014); Воспоставување на Државна мониторинг мрежа за бучава со најмалку 10

автоматски мониторинг станици (2015);

Изработка на Акциони планови за бучава во животната средина (2015) .

5.3. ПОВРЗАНОСТ СО СОВРЕМЕНИТЕ НАУЧНИ СОЗНАНИЈА

Predlog programata za vtor ciklus na studii od inènerstvo na ìvotna sredina i resursi gi ima slednite karakteristiki {to ja dokaùvaat nejzinata povrzanost so sovremenite nau~ni soznanija: 1. Izrabotena e vo prvata godina od rabotata na trigodi{niot TEMPUS proekt

pod naslov “Razvoj na u~ewa od Inènerstvo na @ivotna Sredina i Resursi” (akronim DEREL – Development of Environmental and Resources Engineering

Learning) koj{to zapo~na na 15-ti oktomvri 2010-ta godina. Nositel na proektot e Univerzitetot vo Firenca (Italija), a u~esnici se Univerzitetot vo Bohum, Germanija, Tehni~kiot Univerzitet vo Viena, Avstrija, Aristotel Univerzitetot vo Solun, Grcija, Univerzitetot Sv.Kiril i Metodij vo Skopje (koordinator na proektot za neevropskite zemji u~esnici), Univerzitetot Goce Del~ev vo [tip, Univerzitetot Sv.Kliment Ohridski vo Bitola, Univerzitite vo Novi Sad i Belgrad, Srbija, Univerzitetot vo Tirana i Politehni~kiot Univerzitet vo Tirana, Albanija, i nekolku vladini i nevladini institucii od neevropskite zemji u~esnici. Proektot ima 2 glavni celi:

- Razvoj na novi, sovremeni dvogodi{ni postdiplomski nastavni programi od

Inènerstvo na @ivotna Sredina i Resursi na Univerzitetot Sv.Kiril i Metodij vo Skopje, Univerzitetot vo Novi Sad i Politehni~kiot Univerzitet vo Tirana, Albanija, vrz baza na Evropskiot kredit transfer



__________________________________________________________________________________

25

sistem i vo soglasnost so Bolowskiot proces, sledej}i gi kriteriumite i uslovite za izdavawe na zaedni~ka diploma od postdiplomskite studii;

- Razvoj i implementacija na odr`liva regionalna institucionalna mreà od oblasta na @ivotna Sredina i Resursi koja{to }e ima za cel: (i) ponuda

na seminari za doìvotno u~ewe na site zainteresirani lica/institucii vo neevropskite zemji u~esnici vo proektot; (ii) organizacija i realizacija na rabotilnici fokusirani na zajaknuvawe na triagolnikot na znaewa: obrazovanie od ìvotna sredina-inovacii-istraùvawa, so u~estvo na studenti, javni institucii, kompanii, nevladini organizacii, itn.

2. Predlog nastavnata programa e glavno bazirana na postojnata nastavna

programa od Inènerstvo na @ivotna Sredina i Resursi koja{to 18 godini nanazad postoi na Univerzitetot vo Firenca, pri {to se zemeni predvid i predlozite od preostanatite univerziteti od EU vklu~eni vo proektot (Univerzitetite vo Bohum, Viena i Solun). Ova e napraveno so cel da se zadovoli uslovot od DEREL proektot - sledewe na kriteriumite i uslovite za

izdavawe na zaedni~ka diploma od postdiplomskite studii pome|u Univerzitetite vo Firenca, Skopje, Novi Sad i Tirana. Vo soglasnost so italijanskoto zakonodavstvo, predlog programata koja{to ima vkupno 120 ECTS mora da sodrì:

- Predmeti od oblasta inènerstvo na ìvotna sredina i resursi (ozna~eni vo tabelite podolu so “italic” font) ~ij vkupen broj krediti mora da e najmalku 45 ECTS i najmnogu 66 ECTS;

- Predmeti koi{to davaat integrativni znaewa (podvle~eni vo tabelite podolu) ~ij vkupen broj krediti mora da e najmalku 27 ECTS i najmnogu 75 ECTS;

- Studentskata praksa mora da ima najmalku 3 ECTS;

- Zavr{niot ispit mora da ima najmalku 12 ECTS i najmnogu 24 ECTS.

Predlog programata izloèna vo ovoj dokument gi zadovoluva uslovite od italijanskoto zakonodavstvo: ima vkupno 120 ECTS, od koi 62 ECTS od predmeti od oblasta inènerstvo na ìvotna sredina i resursi, 42 ECTS od

predmeti koi{to davaat integrativni znaewa, 4 ECTS za studentskata praksa i 12 ECTS za zavr{niot ispit.

Predloènata programa e usvoena od strana na site u~esnici na TEMPUS DEREL proektot na godi{niot sostanok vo Solun vo oktomvri 2011-ta godina,

so obvrska za Univerzitetite vo Skopje, Novi Sad i Tirana vedna{ da go zapo~nat procesot na akreditacija na programata so cel vo akademskata 2012/2013 da se izvr{i upis na studenti.

3. Predlog programata e prodolùvawe na postojnite trigodi{ni dodiplomski

interdisciplinarni akademski studii od oblasta Inènerstvo na @ivotna Sredina i Resursi (I@IS) pri Univerzitetot Sv.Kiril i Metodij vo Skopje koja{to be{e akreditirana vo proletta 2008-ma godina i na koja dosega, zaklu~no so akademskata 2011/2012, se zapi{aa 4 generacii na studenti.



__________________________________________________________________________________

26

Studiite I@IS ovozmoùvaat dobivawe na dvojna diploma - i od Univerzitetot Sv. Kiril i Metodij vo Skopje i od Univerzitetot vo Firenca, Italija za studentite koi }e se steknat so najmalku 48 ECTS od Univerzitetot

vo Firenca vo zavr{nata (treta) godina na studii, i koi{to na toj na~in se steknuvaat so site prava i obvrski na student koj gi zavr{uva studiite vo Italija (spored dogovorot potpi{an od Rektorite na Univerzitetite vo

januari 2009-ta god.). Od prvata generacija na studenti na I@IS zapi{ani vo akademskata 2008/2009, trojca studenti ostvarija ednogodi{en prestoj na Univerzitetot vo Firenca vo u~ebnata 2010/2011-ta godina i se steknaa so pravoto da dobijat dvojna diploma. Na 9-ti noemvri 2011-ta godina, po uspe{no zavr{eni tri godini studirawe, prviot student na studiite I@IS

diplomira{e i se stekna so zvaweto Inèner od oblasta @ivotna Sredina i Resursi.

5.4 DOSEGA[NI ISKUSTVA VO SPROVEDUVAWE NA SLI^NI PROGRAMI

Odborot za akreditacija na visokoto obrazovanie na Republika Makedonija na

svojata sednica odràna na 11.03.2008-ma godina donese Re{enie za prifa}awe i

akreditacija na interdisciplinarni dodiplomski studii po Inènerstvo na

ìvotna sredina i resursi, vo organizacija na Ma{inskiot fakultet, Grade`niot

fakultet i Tehnolo{ko-metalur{kiot fakultet vo Skopje. Osnovnite podatoci

za akreditiranite studii se slednite:

Vid na studii akademski dodiplomski intерdisciplinarni studii

Naziv na

studiskata

programa

makedonski Inènerstvo na @Ivotna Sredina i resursi

(I@IS)

angliski Environmental and Resources Engineering Studies

Odgovorni

institucii

Ma{inski fakultet, Gradeèn fakultet i Tehnolo{ko-

metalur{ki fakultet vo Skopje

Traewe 3 godini (6 semestri)

EKTS 180

Jazik Makedonski i angliski

Naziv na

diplomata

makedonski Diplomiran inèner od oblasta na ìvotna

sredina i resursi

angliski Environmental and Resources Engineer



__________________________________________________________________________________

27

Kompetencii tretirawe na problemi so zagaduvawe na vodite

tretirawe na problemi so zagaduvawe na vozduhot

tretirawe na problemi so zagaduvawe na po~vata

tretman na prirodnite resursi

tretman na cvrst otpad

politika i legislativa vo oblasta na za{titata

na ìvotnata sredina

Nastavnata programa na trigodi{nite akademski studii I@IS e sledna:

Br Predmet I semestar ECTS Nastavnik 1 Matematika I 9 Prof.Nikola Tuneski (MFS)

2 Hemija i Ekologija 9 Prof. Dijana Spaseska (TMF)

3 Fizika 9 Prof.Hristina Spaseska (FEIT)

4 Inènerska grafika 4 Prof.Risto Ta{evski, Risto Filkoski (MFS)

II semestar

5 Matematika II 9 Prof.Алекса Малчески (MFS)

6 Informatika i inènerstvo na podatoci 5 Проф. Никола Тунески (МФС) 7 Energetika i ìvotna sredina I 6 Prof.Predrag Popovski (MFS)

8 Mehanika na cvrsto telo 6 Todorka Samarxiovska (GF)

9 Stranski jazik 3 Filolo{ki fakultet

III semestar

10 Analiza i dizajn na informaciski sistemi

6 Prof.Владимир Трајковиќ (ФИНКИ)

11 Tehni~ka mehanika i jakost na materijali 6 Todorka Samarxiovska (GF)

12 Mehanika na fluidi 9 Prof.Valentino Stojkovski (MFS)

13 Donesuvawe na odluki i analiza na rizici za odr`liv razvoj

8 Prof.Valentina Ge~evska (MFS)

IV semestar

14 Analiza i dimenzionirawe na konstrukcii

9 Prof. Elena Dumova-Jovanoska,

Проф.Goran Markovski (GF) 15 Geoinformaciski sistemi 7 Prof.Van~o \orgiev, Zlatko Srbinoski

(GF)

16 Hidrologija i hidrauli~ki objekti 9 Prof.Cvetanka Popovska (GF)

17 Monitoring i upravuvawe so ìvotnata sredina

6 Prof.Atanasko Tuneski (MFS)

V semestar

18 Mehanika na po~vi 9 Prof.Vasil Vitanov, Milorad Jovanoski (GF)

19 Upravuvawe so otpadni vodi 9 Prof. Blagica Bliznakovska (TMF)

20 Procesno inènerstvo na ìvotna sredina

6 Prof.Slav~o Aleksov (TMF)

21 22

Upravuvawe so industriski otpad, ili Upravuvawe so cvrst otpad (izbor)

6 Prof.Anita Grozdanov (TMF), ili Prof. Katerina Donevska (GF) (izbor)

VI semestar 23 Energetika i ìvotna sredina II 6 Prof.Zoran Markov (MFS)



__________________________________________________________________________________

28

Izboren predmet 6 Izboren predmet 6 Praksa 6 Diplomska rabota 6

IZBORNI PREDMETI:

24 Degradacija na po~vi i za{tita 6 Prof.Tatjana Mitkova (FZNH)

25 Politika i regulativa za ìvotna sredina 6 Prof. Elena Dumova-Jovanoska (GF)

26 Upravuvawe so vodni resursi 6 Prof.Qup~o Petkovski (GF)

27 Upravuvawe so zagaduvawe na vozduhot 6 Проф.Risto Filkoski (MFS)

28 Upravuvawe so prirodni resursi

6 Doc.Zoran Markov (MFS), Prof.Ordan ûkaliev (FZNH)

29 Optimalni sistemi za za{tita na ìvotnata sredina

6 Prof.Atanasko Tuneski (MFS)

30 Vizuelizacija na podatoci 6 Prof.Vladimir Radevski

Liceto koe gi zavr{ilo studiite i steknalo najmalku 180 EKTS ima pravo na

zvawe diplomiran inèner od oblasta na ìvotna sredina i resursi. Vo

me|unarodniot promet i diplomata na angliski jazik, steknatiot akademskiot

naziv e baccalaureus, odnosno baccalaurea.

Studiskata programa Inènerstvo na ìvotna sredina i resursi be{e

podgotvena vo ramkite na TEMPUS proektot CD_JEP_19028_2004. Podgotvenata

programa se izveduva na na~in koj ovozmoùva izdavawe zaedni~ka diploma na

Univerzitetot Sv.Kiril i Metodij, Skopje i Univerzitetot od Firenca, vo

soglasnost so Dogovorot za utvrduvawe zaedni~ki studiski programi od oblasta

In` enerstvo na @ivotna Sredina i Resursi i me|usebno priznavawe na

diplomite pome|u Univerzitetot vo Firenca i Univerzitetot Sv.Kiril i Metodij

vo Skopje, potpi{an vo januari 2009-ta godina od strana na rektorite na dvata

univerziteta.

Pri toa se predvideni slednite preduslovi:

75% od predvidenite predmeti na predloènata studiska programa na Univerzitetot Sv.Kiril i Metodij i soodvetnata studiska programa na Univerzitetot od Firenca se so ista sodrìna

So zaedni~ka diploma }e moàt da se steknat studentite koi tretata studiska godina (cela ili del od nea) ja pominale vo univerzitetot - partner i pritoa uspe{no go steknale soodvetniot broj na EKTS, ili

So zaedni~ka diploma }e moàt da se steknat studenti koi odreden broj na EKTS go steknale na nastava pod rakovodstvo na nastaven kadar od partnerskata institucija.

So ogled na faktot deka predloènata studiska programa ima

interdisцiplinaren karakter spored ^len_4 od Olukata na

Interuniverzitetskata konferencija za na~inot na organizirawe, upravuvawe i

izveduvawe na interdisciplinarni studii na univerzitetite vo Republika



__________________________________________________________________________________

29

Makedonija (Univerzitetski glasnik br.35, 25 mart 2003) niv gi organizira

Univerzitetot, neposredno ili zaedno so drugi ustanovi vo negoviot sostav.

Vo sklad so pogore iznesenoto za prakti~noto realizirawe na nastavata

neophodno e nekoi od postoe~kite fakulteti da gi stavat na raspolagawe svojot

didakti~ki prostor, laboratoriite, no i administrativnite slu`bi neophodni za

realizacija na nastavniot proces. Nastavno-nau~nite soveti na Ma{inskiot,

Grade`niot fakultet i na Dekanatskata uprava na Tehnolo{ko-metalur{ki

fakultet imaat doneseno soodvetni odluki so koi tie davaat soglasnost za

koristewe na nivnite raspoloìvi kapaciteti za organizirawe na Studiskata

programa Inènerstvo na @Ivotnata Sredina i Resursi (I@IS).

Spored Odlukata br.02-786 od 21.12.2009-ta godina donesena od strana na

Rektorskata uprava na Univerzitetot Sv.Kiril i Metodij za upravuvawe na

studiite I@IS izbran e Kolegium od sedum ~lena i izbran e rakovoditel na

Kolegiumot. Kolegiumot na I@IS na sostanokot odràn na 17.02.2010-ta godina ja

usvoi slednata organizaciona postavenost na studiite:

Slika 1. [ema na organizacionata postavenost na interdisciplinarnite studii

I@IS

Kolegiumot na Studiite I@IS (Inènerstvo na @ivotna Sredina i resursi) gi

organizira, vodi i vr{i nadzor vrz izvr{uvaweto na site aktivnosti vo ramkite

na studiite I@IS, izgotvuva planovi i programi za rabotata, se griì za

razvojot na studiite, se griì za izvr{uvaweto na zada~ite od nau~no-

istraùva~kata, nastavnata i stru~no-aplikativnata dejnost na studiite I@IS.

Rakovoditelot na Kolegiumot na Studiite I@IS ja organizira i vodi rabotata

na Kolegiumot i podnesuva godi{en izve{taj za aktivnosta na Kolegiumot i

izveduvaweto na nastavnata programa I@IS.

Kolegium na studiite (7 ~lena)

Ma{inski (2), Gradeèn (2), Tehnolo{ki(1),

Fakultet za Zemjodelski nauki i hrana (1),

Prirodno-matemati~ki fakultet (1)

Nastavni~ki Sovet

Site nastavnici

Administrativen personal

Finansisko

rabotewe

(Ma{inski fakultet)

Studentski

pra{awa

(Ma{inski fakultet)

Nastavna komisija Komisija za

Joint Degree Title



__________________________________________________________________________________

30

Vo ramkite na studiite I@IS se formira Laboratorija za ìvotna sredina i

resursi, vo koja e locirana seta laboratoriska i terenska oprema nabavena vo

ramkite na TEMPUS proektot CD_JEP_19028_2004, kako i sovremena kompjuterska

u~ilnica so kapacitet od okolu 30 u~enici, 16 kompjuterski sistemi, so internet

vrska, proektor i ostanati uredi za prezentacija. Laboratorijata i

kompjuterskata u~ilnica se locirani na Ma{inskiot fakultet vo Skopje i }e

sluàt isklu~ivo za izveduvawe na nastavata na studiite I@IS.

Laboratoriskata i terenskata oprema se stavaat na raspolagawe na siot nastaven

personal od Ma{inskiot, Grade`niot i Tehnolo{ko-metalur{kiot fakultet

angaìran vo izveduvaweto na nastavata na studiite I@IS, kako i na ostanatiot

zainteresiran akademski kadar pri Univerzitetot Sv.Kiril i Metodij.

Laboratoriskata i terenskata oprema moàt da bidat dadeni na vremeno

koristewe na zainteresiranite lica spored slednata procedura. Liceto {to

saka da ja koristi opremata od Laboratorijata za ìvotna sredina i resursi

podnesuva barawe do Rakovoditelot na Laboratorijata, verifikuvano od strana

na ~lenot na Kolegiumot na studiite I@IS od soodvetniot fakultet (vo koj e

vraboteno zaintersiranoto lice). Vrz osnova na podneseneto barawe,

rakovoditelot na Laboratorijata za ìvotna sredina i resursi odobruva vremeno

koristewe na laboratoriskata i terenskata oprema. Rakovoditelot na

laboratorijata se griì za normalnata rabota na laboratorijata, odgovoren e za

opremata vo laboratorijata, vr{i raspredelba na rabotite vo laboratorijata i

se griì za nivno blagovremeno izvr{uvawe, vodi grià za potro{enoto rabotno

vreme, potro{eniot materijal i dr. i vr{i drugi raboti {to }e mu bidat odredeni

od strana na Kolegiumot na studiite I@IS.

Vo izveduvaweto na nastavata na studiite I@IS se koristi i postojnata

лабораториска oprema и училници na Ma{inskiot, Grade`niot i Tehnolo{ko-

metalur{kiot fakultet vo Skopje vo soglasnost so odlukite na Nastavno-

nau~nite soveti na ovie fakulteti so koi tie davaat soglasnost za koristewe na

nivnite raspoloìvi kapaciteti za organizirawe na studiskata programa I@IS.

5.5. CELI NA STUDISKATA PROGRAMA

Glavnata cel na studiskata programata na vtor ciklus studii za инженерство

на животна средина и ресурси e da ponudi napredni multidisciplinarni

inènerski znaewa preku obrazovanie i obu~uvawe na inèneri koi po

zavr{uvawe na studiite }e bidat kompetentni da se vklu~at preku steknatite

inovativni ve{tini vo oblasta na razvojot i implementacijata na

principiте za za{tita na ìvotna sredina i resursi. Studiskata programa e

koncipirana so cel na studentite da im ovozmoì seopfatno obrazovanie,

najnovi nau~ni i stru~ni znaewa i ve{tini so poseben akcent na razvoj na

kreativnite sposobnosti i samostojnost pri stru~nata i istraùva~kata rabota.



__________________________________________________________________________________

31

Celta na studiskata programa e da obrazuva ekspert koj poseduva potrebni

teoriski, nau~ni i prakti~ni znaewa od oblasta na inènerstvoto na

ìvotnata sredina i resursite, kako i specifi~ni ve{tini za razvoj,

proektirawe i upravuvawe so sistemite za za{tita na ìvotna sredina na

site nivoa na sovremenoto ìveewe. Programata voedno }e gi osposobi

studentite, idni magistri, so steknatite kompetencii da bidat kreatori za

podobruvawe na kvalitetot na ìvotnata sredina.

Generalnata cel na studiskata programa e postignuvawe na kompetencii i

razvojno/aplikativno orientirani akademski ve{tini vo nau~nata oblast

inènerstvo na ìvotna sredina i resursi.. Toa, pokraj ostanatoto vku~uva

i razvoj na kreativni sposobnosti za istraùvawe na problemite so

sposobnost za kriti~ko mislewe i nivno re{avawe, razvivawe na

sposobnosti za timska rabota, vladeewe na nau~ni metodi i specifi~ni

prakti~ni ve{tini potrebni za napreduvawe vo profesijata.

Klu~nata cel na akademskata magisterska programa I@IS e da obrazuva

kvalitetni kadri koi{to }e moàt da realiziraat internacionalna mobilnost

vo zavr{nata godina na studii i ednogodi{en prestoj na Univerzitetot vo

Firenca, Italija, so mo`nost za dobivawe na dvojna diploma vrz baza na dogovor

potpi{an pome|u dvata Univerziteta - UKIM i Univerzitetot vo Firenca. Za da

se ostvari ovaa klu~na cel magisterskata programa I@IS e podgotvena vo

neposredna sorabotka so Univerzitetot vo Firenca, i so u~estvo i na tehni~kiot

Univerzitet vo Viena, Avstrija, Univerzitetot vo Bohum, Germanija i Aristotel

Univerzitetot vo Solun, Grcija.



__________________________________________________________________________________

32

6. GODINI I SEMESTRI NA TRAEWE NA STUDISKATA

PROGRAMA

Akronimot na studiskata programa na втор ciklus на studii za

Inènerstvo na @ivotna Sredina i Resursi e: Magisterski studii I@IS.

Tabela 6.1 Karta na magisterskata studiska programa za

Inènerstvo na @ivotna Sredina i Resursi

Vid na programa Akademski magisterski studii

Naziv na studiskata

programa

makedonski Inènerstvo na @ivotna Sredina i Resursi

Angliski Environmental and Resources Engineering

Akronim Magisterski studii I@IS

Institucija

predlaga~

Ma{inski fakultet, Gradeèn fakultet и

Технолошко-металуршки факултет при

Univerzitetot “Sv.Kiril i Metodij” vo Skopje

Traewe 2 godini (4 semestri)

EKTS 120

Jazik мakedonski

Naziv na diplomata

makedonski

Magister po tehni~ki nauki od oblasta na


Angliski Master of Science in Environmental and Resources Engineering



__________________________________________________________________________________

33

Kompetencii

Generalni kompetencii:

Sposobnost za rabota vo interdisciplinarni timovi

Sposobnost za analiza na problemi

Sposobnost za sinteza i proektirawe na re{enija

Sposobnost za primena na znaeweto vo praksa

Mo} za generirawe na novi idei i re{enija (kreativnost i inovativnost)

Mo} za sintetizirawe na znaewa i u~ewe

Sposobnost za kriti~ko mislewe

Sposobnost za donesuvawe na odluki vo realno vreme Sposobnost za primena na istraùva~ki postapki i metodi

Specifi~ni kompetencii:

menaxment na problemi so zagaduvawe na vodite, vozduhot i

po~vata

menaxment na prirodnite resursi

menaxment na cvrst otpad

ekspertski i konsultantski uslugi vo oblasta na za{tita

na ìvotna sredina i resursi;

Modelirawe i proektirawe na sistemite za za{tita na

ìvotna sredina i resursi Monitoring i upravuvawe so sistemite za za{tita na

ìvotna sredina i resursi Sposobnost za upravuvawe so funkciite za za{tita na

ìvotna sredina i resursi vo komaniite od ova oblast i

nivna integracija; Upravuvawe so podatocite od sistemite za za{tita na

ìvotna sredina i resursi vo integriran informaciski sistem;

Ekspertsko poznavawe na oblastite izu~uvani preku studiskite predmeti od programata I@IS;

Upravuvawe so sistemite za za{tita na ìvotna sredina vo

funkcija na odr`liv razvoj;

Sposobnost za generirawe na inovativni pristapi;

Re{avawe na prakti~ni problemi so upotreba na nau~ni metodi i postapki;

Sposobnost za povrzuvawe na teoretskite znaewa so nivna prakti~na primena vo izu~uvani oblasti;

Vladeewe na istraùva~ki metodi i sposobnost da go prodolàt obrazovanieto na doktorski studii.



__________________________________________________________________________________

34

Studiskata programa za vtor ciklus studii za Inènerstvo na @ivotna

Sredina i resursи (Studiska programa ИЖИС) po obem e organizirana vo soglasnost so ~len 99, 105 i 112 od Zakonot za visokoto obrazovanie vo RM, kako i ~len 23 od Pravilnikot za prv i vtor ciklus studii na UKIM, kako:

двоgodi{na programa koja sodrì 120 EKTS krediti i se

realizira preku redovni studii,

programa koja se sostoi od ~etiri semestрi so 30 krediti po semestar, pri {to eden semestar se realizira vo 15 nedeli ili vkupno 30 nedeli godi{no,

1 EKTS kredit soodvetstvuva na 30 ~asovi vkupen raboten anga`man,

vkupnoto optovaruvawe na studentite se izrazuva preku proizvodot na 60 krediti godi{no i 30 ~asa raboten anga`man po kredit, {to e ednakvo so 1800 ~asa godi{no optovaruvawe. Brojot na ~asovite godi{no optovaruvawe podeleni so brojoт na nedeli vo dvata semestri (30 nedeli) go izrazuva vkupnoto nedelnoto optovaruvawe, {to za obemot na ovaa studiska programa iznesuva 60 ~asovi.

Obemot na vkupniot broj ~asovi godi{no optovaruvawe na

studentite iznesuva: 60 EKTS godi{no h 30 ~asa rabota po EKTS = 1800 ~asa godi{no optovaruvawe 1800 ~asa godi{no optovaruvawе = 60 ~asa nedelno optovaruvawe (30 nedeli) 60 ~asa nedelno optovaruvawe = 20 ~asa nastava + 40 ~asa samostojno u~ewe

7. EKTS KREDITI SO KOI SE STEKNUVA STUDENTOT

Со завршувањето на двогодишните универзитетски студии од втор циклус за Инженерство на

животна средина и ресурси, студентот се стекнува со 120 ЕКТС.

8. NAÎN NA FINANSIRAWE

Pokrivaweto na tro{ocite za sproveduvawe na postdiplomskite studii }e se

realizira so samofinansirawe-kofinansirawe na kandidatite. Izvorite za

samofinansirawe na kandidatite moè da bidat potpomognati so stipendii,

sredstva na kompanii koi svoite vraboteni }e gi upatuvaat na ovie studii, kako

i sredstva koi }e se obezbedat preku drugi fondovi i grantovi na me|unarodni

institucii.

Visinata na iznosot, na~inot na uplata, kako i site drugi uslovi se regulirani

so Pravilnik za uslovite, kriteriumite i pravilata za zapi{uvawe i

studirawe na prv и vtor ciklus na studii na Univerzitetot “Sv.Kiril i

Metodij” vo Skopje. Dokolku vo idnina dràvata participira vo

finansiraweto na studiite od vtor ciklus, iznosot na taa participacija }e

bide zemen predvid pri definiraweto na visinata na sredstvata za

kofinansirawe.



__________________________________________________________________________________

35

9. USLOVI ZA ZAPI[UVAWE

Zapi{uvaweto na studentite vo vtoriot ciklus na studii na studiskata

programa ИЖИС }e se sproveduva soglasno odredbite od Statutot na UKIM i Pravilnikot za uslovite, kriteriumite i pravilata za zapi{uvawe i studirawe na prv i vtor ciklus univerzitetski studii na UKIM (ponatamu vo tekstot: Pravilnikot za prv i vtor ciklus studii) (~len 14, 15 i 16).

Машинскиот факултет, Градежниот факултет и Технолошко-металуршкиот факултет pri UKIM, na magisterskite studii na studiskata programa od vtor ciklus za

инженерство на животна средина и ресурси, kako samofinansira~ki, }e zapi{uvaат odreden broj na studenti, koj sekoja godina ќе se definira so posebna odluka na Колегиумот на студиите , potvrdena so odluka od Univerzitetot. Upisot }e bazira na samofinasirawe, isto kako na site studiski programi na vtor

ciklus na УКИМ. .

Preduslovite za priem na studiskata programa ИЖИС se opredeluvat soglasno ~len 14 od Pravilnikot za prv i vtor ciklus studii na UKIM, odnosno na studiskata programa moàt da se zapi{at:

Kandidati so steknata diploma od prv ciklus akademski studii vo oblasta na inènerskite nauki so osvoeni najmalku 180 krediti soglasno EKTS;

Kandidati so zavr{eni dodiplomski studii po nastavni planovi i

programi na inènerski fakulteti do voveduvawe na EKTS, vo soglasnost so Preodnite i zavr{ni odredbi na Zakonot za visoko obrazovanie;

Kandidati so zavr{eni dodiplomski studii na Ma{inskiot, Градежниот, Tehnolo{ko-metalur{kiot ili drug tehni~ki fakultet vo traewe od najmalku {est semestri po nastavni planovi i programi pred i po voveduvawe na EKTS, pri {to srodnosta na zavr{enite studii za

zapi{uvawe na studiskata programa ИЖИС }e ja ocenuva Кolegiumот na studiskata programa ИЖИС i pritoa moè da se propi{e polagawe na diferencijalen ispit.

Dopolnitelni ograni~uvawa }e se predvidat ako se propi{ani so

nacionalnite zakoni ili so pravilata na Univerzitetot.

Postapkata za selekcija, soglasno ~len 18 od Pravilnikot za prv i vtor ciklus

studii na UKIM, }e ja vr{i Колегиумот na studiskata programa ИЖИС, formiran

soglasno ~len 17 od istiot Pravilnik, koj }e gi razgleduva i prigovorite na postapkata za selekcija.



__________________________________________________________________________________

36

10. INFORMACIJA ZA PRODOL@UVAWE NA OBRAZOVANIETO

Napreduvaweto vo tekot na studiite }e se ostvaruva soglasno Pravilnikot za

prv i vtor ciklus studii na UKIM (od ~len 25 do ~len 29) i soglasno

kriteriumite utvrdeni so ovaa studiska programa. Pri polagaweto, dokolku ne se

ispolnat uslovite propi{ani vo soglasnost so EKTS i predmetot ne se

poloì, toga{ istiot se prezapi{uva. Po poloùvaweto na ispitite od

~etirite semestri studentot moè da premine kon procedura za prijavuvawe,

ocenka i odbrana na magisterski trud soglasno Statutot na UKIM i Pravilnikot

za prv i vtor ciklus studii na UKIM, soglasno ~len 47. So ogled na faktot deka predloènata studiska programa e so nacionalen

karakter, programata e otvorena za mobilnosta na studentite kon instituciite na

koi se nudat srodni studiski programi. Isto taka, moèn e prenos na EKTS krediti

od ovaа studiska programa, prodolùvawe i zavr{uvawe na studiite, vo smisla

na izrabotka i odbrana na magisterskiot trud na nekoja od evropski

visokoobrazovni institucii, (na primer na Univerzitetot vo Firenca, so {to bi se

dobila dvojna diploma), kade se realizira studiskata programa za ИЖИС

ili na druga visokoobrazovna institucija kade ima srodna studiska programa. So zavr{uvawe na site obvrski na studiskata programa odnosno poloùvawe na

site ispiti, izrabotka na magisterskiot trud i negova odbrana, studentot

soglasno ~len 116 od Zakonot za visoko obrazovanie na RM i ~len 48 od

Pravilnikot za prv i vtor ciklus studii na UKIM, steknuva pravo za

soodvetna diploma so opredelen nau~en naziv. Studentite koi gi zavr{ile studiite i se steknale so opredelen nau~en naziv:

magister po tehni~ki nauki od oblasta na инженерство на животна средина и

ресурси moàt da go prodolàt svoeto obrazovanie na doktorski studii soglasno

~len 96 od Zakonot za visoko obrazovanie.

mailto:PRODOL@UVAWE



__________________________________________________________________________________

37

11. UTVRDEN SOODNOS POME\U ZADOL@ITELNITE I IZBORNITE PREDMETI, SO LISTA NA ZADOL@ITELNI PREDMETI, LISTA NA IZBORNI PREDMETI I DEFINIRAN NAÎN NA IZBOR NA PREDMETITE

Strukturata na studiskata programa e organizirana vo ~etiri semestri spored

modelot priloèn vo Tabela 11.1.

Tabela 11.1: Struktura na studiskata programa


1 Se mestar

R.B. Nastav en predmet EC TS Vkupen anga`man

vo ~asovi

1. M5-1 за д ол жите ле н 1 6 180

2. M5-2 за д ол жите ле н 2 6 180

3. M5-3 за д ол жите ле н 3 6 180

4. M 5-4 за д ол жите л е н 4 6 180

5. M6-1 за д ол жите л е н 5 6 180

Vkupno: 30 900

2 Seme star


vo ~asovi

6. M5-5 зад ол жите л е н 6 6 18 0

7. M 6-2 за д ол жите л е н 7 9 27 0

8. M6-3 зад ол жите л е н 8 9 27 0

9. M6-4 зад ол жите л е н 9 6 18 0

Vkupno: 30 900

mailto:ZADOL@ITELNITE

mailto:ZADOL@ITELNI



__________________________________________________________________________________

38

3 Sem estar


vo ~asovi

10 . M 6 -5 за д ол жите л е н 1 0 6 18 0

11 . M 6 -6 за д ол жите л е н 1 1 6 18 0

12. M 5 -6 избо ре н 1 6 18 0

13. M 6 -7 изборе н 2 6 18 0

14. M 5 -7 изборе н 3 6 18 0

Vkupno: 30 900

4 Sem estar


vo ~asovi

15 . M6-8 за д ол жите л е н 1 2 5 15 0

16 . M 6 -9 изборе н 4 5 15 0

17 . M 6 -1 0 избо ре н 5 (од УКИ М ) 2 60

18 . M 6-1 1 изборе н 6 (од УКИ М ) 2 60

19 . M7 избо ре н 7 (пракса) 4 12 0

20 . M8 Магист е рс ка ра бота 12 36 0

Vkupno:

30

900

Izrazuvaweto na kvalitativnite karakteristiki na profilot na ovaa studiska programa e preku moduli {to se prodolènie - prodlabo~uvawe na modulite od dodiplomskite studii. Na magisterskite studii {to }e se realiziraat so ovaa studiska programa, predmetite pripa|aat na slednite moduli:

Modul M5 - Naprednite nivoa na osnovnite znaewa од инженерство на животна средина (интегративни знаења – потцртани во Табела 13.2)

Modul M6 - Напредни нивоа на специфичните знаења (карактеристични знаења од инженерство на

животна средина), (со италик во Табела 13.2.) Modul M7 - Пракса, Modul M8 - Магистерска работа



__________________________________________________________________________________

39

Strukturata na studiskata programa za vtor ciklus studii prikaàna vo Tabela 11.1. bazira na slednoto:

Сите предмети во првата студиска година се задолжителни и се практично исти со предметите на соодветната наставна програма на Универзитетот во Фиренца, Италија, со цел да се обезбедат потребните предуслови за можно продолжување на студирањето во втората студиска година на Универзитетот во Фиренца, Италија.

Првата студиска година содржи вкупно 9 задолжителни предмети, од кои 5 се од модулот М5 – Напредни нивоа на основните знаења, и 4 се од модулот М6 – Напредни нивоа од специфичните знаења.

Третиот семестар содржи вкупно 5 предмети од кои 2 се задолжителни и 3 се изборни. Притоа 2 предмети се од модулот М5 – Напредни нивоа на основните знаења, и 3 се од модулот М6 – Напредни нивоа од специфичните знаења.

Четвртиот семестар содржи вкупно 1 задолжителен предмет и 3 изборни предмети, сите од модулот М6 – Напредни нивоа од специфичните знаења. Во четвртиот семестар има изборен предмет - пракса со 4 ЕКТС и магистерска работа со 12 ЕКТС. Магистерскаот работа претставува примена на стекнатите знаења и вештини на конкретна истражувачка задача.

Вкупниот број на предмети од модулот М5 – Напредни нивоа на основните знаења изнесува 7 со вкупно 42 ЕКТС. Вкупниот број на предмети од модулот М6 – Напредни нивоа од специфичните знаења изнесува 11 со вкупно 62 ЕКТС. Сите 18 предмети од модулите М5 и М6 заедно имаат вкупно 104 ЕКТС.

Студиската програма има вкупно 20 предмети – 12 задолжителни и 8 изборни. Задолжителните предмети имаат вкупно 77 ЕКТС, изборните предмети имаат 43 ЕКТС, или сите предмети заедно со праксата и магистерската работа имаат вкупно 120 ЕКТС. Бројот на изборни предмети (8) изнесува 40% од сите предмети (20), а можат да се избираат 43 ЕКТС од вкупно 120 ЕКТС, или 36%.

Во студиската програма ИЖИС има 2 изборни предмети од универзитетската листа на УКИМ, со што е задоволен условот најмалку 10% од предметите да бидат од оваа листа.

Структурата на студиската програма ИЖИС е организирана според моделот прикажан во

следната табела. Студиска

програма

Вкупен

број на

предмети

Задолжи-

телни

предмети

Процент од

вкупниот

број на

предмети

Изборни

предмети

(без

предметите

од УКИМ)

Процент

од

вкупниот

број на

предмети

Изборни

предмети од

УКИМ

Процент

од

вкупниот

број на

предмети

ИЖИС 20 12 60 % 6 30 % 2 10 %

Programata na magisterskite studii }e se realizira na makedonski jazik, vo soglasnost

so ~len 103 od Zakonot za visoko obrazovanie na RM.

Preku izbornite predmeti, studentite gi realiziraat svoite sopstveni afiniteti vo oblasta na istraùvaweto. Site predmeti se ednosemestralni so soodveten broj na EKTS krediti pri {to eden kredit odgovara na 30 ~asovi aktivnosti na studentite. Strukturata na studiskata programa e usoglasena so evropskite standardi vo pogled na uslovite na upis, na~in na studirawe, traewe na studiite i steknuvawe na diplomite, kako i vo soglasnost so nacionalnata legislativa Zakonot za visoko obrazovanie na RM i Pravilnikot za prv i vtor ciklus na studii na UKIM. Strukturata na studiskata programa e dadena vo Tabela 11.2, vo prodolènie.



__________________________________________________________________________________

40

Tabela 11.2. Studiska programa od II ciklus studii za Inènerstvo na @Ivotna Sredina i resursi (I@IS)

R.B

M

od

ul

Predmet

Nastavnik

Se

mes

ta

r

T

ip

âsovi

Aktivnosti

EKTS

N

as

ta

vn

i

ak

ti

vn

os

tii

s

em

in

ar

i

P

ro

ek

tni

ak

tiv

-no

sti i

sam

os-

tojn

o u~

ew

e

V

kup

en

ang

a`

ma

n

~a

sov

i

PRV SEMESTAR ЗАДОЛЖИТЕЛНИ ПРЕДМЕТИ

1 М5 Геотехника во заштита на животна средина

Проф.д-р Милорад Јованоски и доц.д-р Јосиф Јосифоски (ГФ)

1 ZP 60 120 180 6

2 М5 Нумерички и оптимизациони методи во инженерство на

животна средина

Вон.проф.д-р Никола Тунески (МФС) и проф.д-р Мирко Маринковски (ТМФ)

1 ZP 60 120 180 6

3

М5

Хемија на загадувања на воздух, вода и почва

Проф.д-р Трајче Стафилов (Инсти-тут за хемија) и проф.д-р Слободан Богоевски (ТМФ)

1 ZP 60 120 180 6

4

М5

Analiza na sistemi vo иnè-nerstvo na жivotna сredina

Проф.д-р Атанаско Тунески (МФС) и проф.д-р Анита Грозданов (ТМФ)

1 ZP 60 120 180 6

5 М6 Хидраулика на водотеци Проф.д-р Сретко Цветковски (ГФ)

1 ZP 60 120 180 6

PRV SEMESTAR VKUPNO EKTS: 30

VTOR SEMESTAR

ЗАДОЛЖИТЕЛНИ ПРЕДМЕТИ

6 М5 Економика во инженерство на животна средина

Проф.д-р Пеце Недановски (Економски фак.)

2 ZP 60 120 180 6

7 М6 Заштита на животна средина при производство на енергија

Проф.д-р Ристо Цицонков,проф.д-р

Р.Филкоски (МФС)

2 ЗП 60 120 180 9

8 М6 Оцена на ризик и мерки за заштита од земјотрес и ветер

Проф.д-р Елена Думова Јованоска (ГФ)

2 ZP 60 120 180 9

9 М6 Менаџмент со хидротехнички објекти

Проф.д-р Љупчо

Петковски (ГФ)

2 ZP 60 120 180 6

VTOR SEMESTAR VKUPNO EKTS: 30

ZP = zadolìtelen predmet; IP - izboren predmet



__________________________________________________________________________________

41

TRET SEMESTAR

ЗАДОЛЖИТЕЛНИ ПРЕДМЕТИ

10 M6 Управување со комунален

цврст отпад

Проф.д-р Катерина Доневска (ГФ) и проф.д-р Перица Пауновиќ (ТМФ)

3 ZP 60 120 180 6

11 М6 Водоводни и канализациони системи

Проф.д-р Петко Пеливановски (ГФ)

3 ЗП 60 120 180 6

ИЗБОРНИ ПРЕДМЕТИ

12 M5 Изборен предмет 1

3 IP 60 120 180 6

ЛИСТА НА ИЗБОРНИ ПРЕДМЕТИ ЗА ИЗБОРЕН ПРЕДМЕТ 1

M5 Напредни поглавја од

механика на флуиди

Проф.д-р Вален-тино Стојковски, доц.д-р Зоран Марков (МФС)

3 IP 60 120 180 6

M5 Автоматизација на процеси во животната средина

Проф.д-р Лазе Трајковски (МФС) и проф.д-р Кирил Лисичков (ТМФ)

3 IP 60 120 180 6

13 М6 Изборен предмет 2

3 IP 60 120 180 6


М6 Реставрација на реки и речни сливови

Проф.д-р Цветанка Поповска (ГФ)

2 ЗP 60 120 180 6

М6 Транспортни процеси во

инженерство на животна средина

Проф. д-р Тодорка Самарџиоска (ГФ) и проф.д-р Славчо Алексов (ТМФ)

3 IP 60 120 180 6


3 IP 60 120 180 6


M5 Системи за мониторинг во инженерство на животна

средина

Проф.д-р Атанаско Тунески (МФС) и проф.д-р Александра Бужаровска (ТМФ)

3 IP 60 120 180 6

M5 Технологии за обновливи

извори

Проф.д-р Предраг Поповски, проф.д-р Славе Арменски (МФС)

3 IP 60 120 180 6

ТРЕТ SEMESTAR VKUPNO EKTS: 30




__________________________________________________________________________________

42

ÊTVRT SEMESTAR

ЗАДОЛЖИТЕЛЕН ПРЕДМЕТ

15 M6 Постројки за подготовка

на вода и станици за отпадни води

Доц.д-р Зоран

Марков (МФС) и доц.д-р Дејан Димитровски (ТМФ)

4 ЗП 50 100 150 5

ИЗБОРНИ ПРЕДМЕТИ

16 M6 Изборен предмет 4

4 IP 50 100 150 5


М6 Менаџмент со ризици во инженерство на животна средина

Проф.д-р Валентина Гечевска и доц.д-р Даме Димитровски (МФС)

4 IP 50 100 150 5

М6 Оценка на влијанието врз

животната средина

Проф.д-р Катерина Доневска (ГФ) и доц.д-р Ана Лазаревска (МФС)

4 IP 50 100 150 5


(од Универзитетска листа на УКИМ)

4 IP 20 40 60 2


(од Универзитетска листа на УКИМ)

4 IP 20 40 60 2

19 М7 Изборен предмет 7 (пракса) 4 IP 40 80 120 4

20 М8 Магистерска работа 4 IP 120 240 360 12


ÊTVRT SEMESTAR VKUPNO EKTS: 30

VKUPNO EKTS VO SITE ÊTIRI SEMESTRI: 120



__________________________________________________________________________________

43

12. PODATOCI ZA PROSTOROT PREDVIDEN ZA

REALIZACIJA NA STUDISKATA PROGRAMA

Nastavniot proces i realizacijata na сtudiskata programa ИЖИС }e se vr{i vo

prostoriite na Ma{inskiot fakultet i Grade`niot fakultet pri Univerzitetot

Sv.Kiril i Metodij vo Skopje.

Magisterskite studii se organiziraat kako redovni studii so nastava.

Materijalni, tehni~ki i informaciski ulovi za izveduvawe na studiskata programa se

obezbedeni od strana na Ma{inskiot fakultet, Grade`niot fakultet и Технолошко-

металуршкиот факултет koi raspolagaat so dovolno soodvetno opremeni prostorii i

tehni~ki uslovi kako laboratorii i kompjuterski centri za realizirawe na

nastavata na studii od ovaa programa i planiranite aktivnosti na nau~no-

istra uva~ka rabota.

Podatoci za resursite so koi raspolaga Ma{inskiot fakultet pri UKIM za vr{ewe

na visokoobrazovna dejnost:

1. Vkupna povr{ina (bruto prostor) (prostor za izveduvawe nastava i dvorna povr{ina) ............................ 9918 m2

2. Vkupna povr{ina na prostorot za

izveduvawe na nastava (neto prostor) ..................................................... 4840 m2

3. Broj na amfiteatri so vkupen broj sedi{ta ........ 2 so vkupen broj sedi{ta 480

4. Broj na predavalni so vkupen broj sedi{ta ........24 so vkupen broj sedi{ta 1111

5. Broj na kompjuterski u~ilnici so kapacitet na

kompjuterski rabotni mesta............ 8 u~ilnici so vkupno rab. mesta 342

6. Broj na laboratorii za izveduvawe prakti~na nastava ....................................... 21

7. Oprema za vr{ewe na visokoobrazovna dejnost

Vrednost na opremata .............................................................. 13.829.470,00 den. 8. Informativno-informati~ka i dokumentaciona dejnost

8.1. Vkupen broj na knigi vo biblioteka

(bibliote~en fond) ................................................................................ 92.000

8.2. Drugi sredstva za informativno-informati~ka i

dokumentaciona dejnost(disketi, CD i dr.) ......................... (vo golem broj)

Podatoci za resursite so koi raspolaga Grade`niot fakultet pri UKIM za vr{ewe na visokoobrazovna dejnost:



__________________________________________________________________________________

44

1. Vkupna povr{ina (bruto prostor) (prostor za izveduvawe nastava i dvorna povr{ina) ...........................10736 m2

2. Vkupna povr{ina na prostorot za

izveduvawe na nastava (neto prostor) ..................................................... 1456 m2

3. Broj na amfiteatri so vkupen broj sedi{ta - 1 so vkupen broj sedi{ta 205

4. Broj na predavalni so vkupen broj sedi{ta - 14 so vkupen broj na sedi{ta 637

5. Broj na kompjuterski u~ilnici so kapacitet na kompjuterski rabotni mesta................................................................. 3 u~ilnici so vkupno rab. mesta 86

6. Broj na laboratorii za izveduvawe prakti~na nastava ................ ...................... 7

7. Oprema za vr{ewe na visokoobrazovna dejnost

Vrednost na opremata .............................................................. 73.800.000,00 den

8. Informativno-informati~ka i dokumentaciona dejnost

8.1. Vkupen broj na knigi vo biblioteka

(bibliote~en fond) ................................................................................ 16.500

8.2. Drugi sredstva za informativno-informati~ka i

dokumentaciona dejnost(disketi, CD i dr.) ......................... (vo golem broj)

Технолошко-металуршкиот fakultet pri UKIM располага со 6500 m2 простор зa vr{ewe na visokoobrazovna dejnost.



__________________________________________________________________________________

45

13. LISTA NA OPREMA PREDVIDENA ZA REALIZACIJA

NA STUDISKATA PROGRAMA

13.1. Oprema nabavena vo ramkite na TEMPUS programata Tabela 13.1 Lista na oprema za realizacija na studiskata programa I@I S

наба ве на во ра мки те на TEMPUS DEREC проектот CD_JEP_19028_2004

Ред. број

Опис на опремата

Производител/тип

QTY

1 Рачни мерни уреди за квалитет на вода

1.1 Eureka Environmental Manta Multiprobe Logger3.0 S/N: M070800717

MANTA-3001-IBP

1

1.2 Cond Graphite, 4 electrode COND 001

1

1.3 Sensor, pH/ORP

ORPRE-003

1

1.4 Sensor, Dissolved Oxygen, polargraphic DOCL

1

1.5 Sensor, Depth, 0-50 meters, non-vented

DEPT-002 1

1.6 Sensor, Turbidity, self cleaning with wiper

TURB-001

1

1.7 Cable, 100 meter underwater FSP-CABLE-100

100m

1.8 Amphibian Display Package - Nema 6 case S/N: 00503 HP iPaq with display and Windows software S/N: 2CK822021L

AMPHIBIAN2190

1

2 Ултрасоничен протокомер 2.1

2.2

EESIFLO PORTALOK 7S S/N: 44100261 Transducers : P Type Version S/N: 0325

Portalok 7S 1

3 Хиперспектрален процесен фотометар

3.1 spectro::lyser: S/N: 00207445

A-1-035-485-p1-t1-1-a

1

3.2 "Global calibrations" River r1 1

3.3 con::stat - Industrial Process Control Terminal (900/1800 MHz GSM) S/N: 08220044

D-314-900-230

1

3.4 ana::pro - advanced process software CD-Rom S-03-cd 1

3.5 License MS-WindowsXP embedded(obligatory to D-314) Fix installed OS incl. MSClient (TCP/IP, NetBEUI for LAN), FTP-Server (file transfer) and VNC-Server (remote control)

D-303 1

3.6 10m Extension Cable for s::can spectrometer probes Cable C210-spectro C210-spectro 10m

3.7 insert for shortening pathlength, E-431-a 1



__________________________________________________________________________________

46

3.8 carrier s::can spectrometer probe

F-11-spectro

1

3.9 Valve B -44 2

4 Систем за аквизиција на податоци

4.1 con::nect - interfaces for s::can monitoring devices S/N: 3277

B-23-230

1

4.2 Notebook HP Pavilion dv6840 TL-64 2.(2G)15,4 WXGA BV 4G 320G DVDRW S/N: SCNF81908RL

KW131EA#AKB

1

4.3 ana::pro - advanced process software CD-Rom S-03-cd 1

5 Лабораториска мерна опрема

5.1 Laboratory Conductivity Meter S/N: 08C100377

YSI 3200 1

5.2 Temperature Cell – ABS Plastic Cell with Temperature 1,2m Cable, K=1,0cm-1 S/N: 08F100022

YSI 3252 ABS 1

5.3 Laboratory Oxygen Meter S/N: 08F101430

YSI 5100 1

5.4 Oxygen Probe with stirrer, Cable Length 1,5m , 230V S/N: 08E100652

YSI 5010 1

6 Сет за тестирање на почва

6.1 Soil test Kit – Palintest SL 160 1

7 GPS – Global Positioning Unit

7.1 One Frequency R3 GPS system (base+rover) with post–processing software Trimble Trimble Recon S/N: DS03A07711 & DS03A07740

RE5-MY4CMDB

1 2

7.2

7.3

GPS handheld JunoST with TerraSync Software Professional S/N: 99100081201877 Cable C210-spectro

69991-00

1

10 m

8

8 Zeta – Meter

8.1 Zeta-Meter System 3.0+ with Unitron FSB 4X Microscope and: S/N:

8.2 Platinum Anode with Electrode Lead

8.3 Voltage Converter 230V/115V AC 250W

8.4 R501 Illuminator Lamps

8.5 G209 Electrophoresis Cell Swabs, pkg of 50

ZETA-METER

USA



__________________________________________________________________________________

47

Табела 13.2. Опис на опремата што ќе се набави во рамките на TEMPUS DEREL проектот 511001-TEMPUS-1-2010-1-IT-TEMPUS-JPCR

Реден број Опис на опремата

1.

COD, BOD, Color, N-NO3 and TSS/turbidity analyzer Spectro::lyser, UV-Vis, including 5 mm

pathlength, global WWTP effluent calibration, SS housing, pressure auto clean device and

7.5 m cable

1.1 20 m extension cable for Spectro::lyser

2 Ammonia, pH, potassium and temperature monitor ammo::lyser pro+pH, including

pressure auto clean device and 7.5 m cable

2.1 20 m extension cable for ammo::lyser

2.2 Set of spare electrodes (pH, reference, potassium and ammonia electrodes)

3 Data acquisition and control unit con::cube, including keyboard and touch screen display,

4-20 mA outputs for each measurement, RS485 and SW ana::pro

4 Mounting accessories - carriers for probes mounting to OD 50 mm pipe (mounting pipe to

be provided locally)

7

Portable sampler MAXX TP4 C-24x1 L with plastic housing, vacuum dosing system with

plastic metering vessel 20 - 350 ml, microprocessor control, battery-operated 12V/10Ah,

incl. 5 m suction hose with screw connection and sinker weight and 24 x 1 L PE bottle ,

including active cooling and IP 65 battery charger

8 Laboratory UV-VIS photometer Spectroquant Pharo 300, including semimicro cuvette 50

mm, quartz cuvette 10 mm (2 pcs), carrying case and 12 V car cable

8.1 Thermoreactor TR 320 for 12 cuvettes, 5 programmes

8.2 Cuvette tests for 25 measurements each, WWTP influent

1148950001 15 - 300 mg/l COD

1145440001 0.5 - 16.0 mg/l NH4-N, 0.6 - 20.6 mg/l NH4+

1145590001 4.0 - 80.0 mg/l NH4-N, 5.2 - 103.0 mg/l NH4+

1145560001 Nitrate cell test in sea water 0.10 - 3.00 mg/l NO3

1145430001 0.05 - 5.00 mg/l PO4-P, 0.2 - 15.3 mg/l PO4 (determination of orto-phosphates as well as

total phosphorus)

1147290001 0.5 - 25.0 MG/L PO4-P, 1.5 – 7 mg/l PO4 (determination of orto-phosphates as well as

total phosphorus)



__________________________________________________________________________________

48

Реден број Опис на опремата

1006130001 0.5 - 15.0 mg/l total N according to ISO 7890/1 and DIN 38405 D9

1145370001 0.5 - 15.0 mg/l total N according to DIN EN ISO 11905 – 1 H36

8.3 Cuvette tests for 25 measurements each, WWTP effluent

1145600001 4.0 - 40.0 mg/l COD

1147390001 0.010- 2.000 mg/l NH4-N, 0.01 – 2.00 mg/l NH4

1145560001 Nitrate cell test in sea water 0.10 - 3.00 mg/l NO3

1145430001 0.05 - 5.00 mg/l PO4-P, 0.2 - 15.3 mg/l PO4 (determination of orto-phosphates as well as

total phosphorus)

1147290001 0.5 - 25.0 MG/L PO4-P, 1.5 – 7 mg/l PO4 (determination of orto-phosphates as well as

total phosphorus)

1006130001 0.5 - 15.0 mg/l total N according to ISO 7890/1 and DIN 38405 D9

1145370001 0.5 - 15.0 mg/l total N according to DIN EN ISO 11905 – 1 H36

9 Portable clamp on ultrasonic flowmeter Fluxux F601 for closed pipes, including pair of

transducers, 5 m cable and accessories

10

Portable Data Acquisition System for Real--‐time analysis: FFT, Transfer Function,

Acceleration, Velocity and Displacement, Alert Messaging capability, 24--‐bit resolution for

high quality data acquisition; Sampling rate capabilities: 1,000 samples per second (200

Sps typical)



__________________________________________________________________________________

49

13.2. Опрема во сопственост на Машинскиот факултет во Скопје Ma{inskiot fakultet vo Skopje raspolaga so slednata laboratoriska oprema za

izveduvawe na nastavata na magisterskite studii za Inènerstvo na ìvotna sredina i resursi:

Хидрауличен затворен систем зa комплетни хидраулични мерења на мала турбина;

Инсталација за лабораториски испитувања при согорување во флуидизиран слој (дефинирање на струјното и температурното поле при согорување на цврсти горива во флуидизиран слој);

Инсталација за испитување на турбопумпи, моделни турбини и цевна арматура (инсталацијата се состои од трикоморен резервоар, пумпа со регулиран електромоторен погон, вакуум-пумпа, компресор, резервоар за компримиран воздух);

Испитни столови (тренажери) од областа на пневматиката, електропневматиката, хидрауликата, електрохидрауликата, пропорционалната хидраулика и примената на компјутерите во програмибилното мемориско управување;

Мерно-засилувачки инструмент за динамички мерења NVM KWS/6А-5;

Мерно засилувачки инструмент за динамички мерња NVM тип KWS673.D4;

Повеќеканален мерно преклопен инструмент NVM тип 3835А (6 х UM3301А);

Инструментални магнетни пишувачи НР3964А и НР3968А;

Двоканален осцилоскоп NVM тип Н2В.13А;

Спектрален анализатор НР3582А;

Шестканален електронски пишувач RADIKADENKI тип Р56 со RS232 интерфејс;

Двокоординатен електронски пишувач HEWLETT-PACKARD тип 7015В;

Комплет за апликација на мерни ленти NVM-DAK2;

Мерен засилувач за безконтактно мерење на вртежен момент NVM-BLM;

Петоканален мерно засилувачки аквизиторски систем DMC-SHARP;

PC сметач со вградени A/D (D/A) картички NATIONAL INSTRUMENTS тип ATMIO-16;

Интерфејси за online обработки на сигнали и контрола на опрема;

XS плотер ROLLAND-DXЅ880;

Шеесет канален мерно засилувачки инструмент за статички и квазистатички мерења NVM-UPM60;

Собирни кутии NVM-ВТ21 93;

Мерни ленти за тензометриски испитувања (NVM и PHILIPS) од различни типови;

Индуктивни давачи за поместување NVM тип W20 (1), W50 (2) и W100(4);

Индуктивни давачи за забрзување NVM тип V112 (8);

Преносен систем давач - регистратор на сила на притисок;

Давачи за притисок на флуид NVM тип Р11/10: Р1/200;

Давачи на сила NVM тип З6Х2/1т, З12/50 и З12/200;

Преса за задавање сила МФ1;

Давачи (од различни типови) за мерење температура;

Тензометарски давачи за мерење вртежен момент;

Колекторски прстени и четкички NVM;

Уред за мерење дебелина на метални зидови (лимови);



__________________________________________________________________________________

50

Апарати и инсталации за определување на физички и хемиски карактеристики на горива, мазива и вода;

Уред за испитување на површински пукнатини;

Oпрема за димензионални мерења, контрола на должински и аголни карактеристики, квалитет на површина, масени и останати контроли;

Уреди за испитување на штетни материи во издувни гасови;

Еталон гасови за споредба и контрола на гас анализерите;

Уред за мерење број на вртежи ИСКРА;

Нагазни ваги со мерен дијапазон од 50 до 10.000 кг;

Агрегат HONDA 800 за напојување на мерните инструменти при динамички испитување;

Електронски сметачки машини (DIGITAL,XP,PC), користени како сервери, графички станици и автономни работни места;

Инструменти и уреди за вибрациони мерења (вибрационен анализер, виброметар, давачи на забрзување, калибрационен вибратор и др.

Инструменти за мерење бука (aнализер на бука, pистафон и филтер, микрофони и други помагала;

Стендови за испитување елементи за заштитна опрема и засолништа (симулатори за ударни бранови, проточни мерења со микроманометри);

Уред за мерење релативна влажност и брзина;

Kомора за климатизација на воздух на определена температура и релативна влажност;

Kомора за испитување и атестирање на термички уреди;

Инструменти за топлински мерења;

Инструкционен ладилен агрегат "Грасо" со мерно-регулациони уреди за термоенергетски балансирања;

Ладилен калориметарски агрегат погоден за нагледна настава и балансирање;

Ладилна кула со присилна промаја со инсталација за вода, ламеласт топлински изменувач за ладење вода за потребите на клима-комората и за термички испитувања;

Модел постројка на топлинска пумпа;

Парен котел за брзо производство на пара "Vapporaks" и пламеници;

Уред за хемиска подготовка на вода, напоен резервоар и др.

Инструменти за анализа на излезните гасови;

Мотор за испитување на октански број (ИТ9-2М) по моторна метода;

Уред за испитување површински пукнатини;

Професионален софтвер ADAMS, CAD, FLUENT, LAB WINDOWS Ideas, Nisa, Algor, Delрhi, Matlab, CATIA, SOLID, SIEMENS и др;

Рачни мерни уреди за квалитет на вода Eureka Environmental Manta Multiprobe Logger3.0, Cond Graphite, 4 electrode, Amphibian Display Package;

Ултрасоничен протокомер EESIFLO PORTALOK 7S;

Хиперспектрален процесен фотометар spectro::lyser:; Систем за аквизиција на податоци con::stat - Industrial Process Control Terminal

(900/1800 MHz GSM);

Лабораториска мерна опрема, Laboratory Conductivity Meter, Laboratory Oxygen Meter;



__________________________________________________________________________________

51

Сет за тестирање на почва;

GPS – Global Positioning Unit, One Frequency R3 GPS system (base+rover) with post–processing software Trimble Trimble Recon ;

Zeta-Meter System 3.0+ with Unitron FSB 4X Microscope.

Степенест контролен блок, Mitutoyo, Tip: 515 - 500 , No. 009400

Мерен подрачје: 0 - 300 mm, Точност: 2.5 m

Степенест контролен блок,

Mitutoyo, Tip: 515 - 742, No. 022036

Мерен опсег: 0 - 600 mm, Точност: 3.5 m

Контролен прстен Ø 10 mm,

Mitutoyo, Tip: 177 - 126, No. 881078

Номинален дијаметар: 10 mm, Цилиндричност: 1 m,

Контролен прстен Ø 14 mm,

Einst, Kp-01

Номинален дијаметар: 14 mm, Цилиондричност: 1m

Контролно стапче L= 25 mm, Mitutoyo, No. 167 - 101

Номинална должина: 25 mm, Толеранција: (1+L/50), L во mm

Контролно стапче L= 50 mm, Mitutoyo, No.167 - 102


Контролно стапче L= 75 mm, Mitutoyo, No. 167 - 103


Контролно стапче L = 100 mm, Mitutoyo, No. 167 - 104


Контролно стапчe L =125 mm, Mitutoyo, No.167 - 105


Контролно стапче L = 150 mm, Mitutoyo, No. 167 - 106


Контролен прстен Ø 50 mm, Einst, Kp-02

Номинален дијаметар: 50 mm, Цилиондричност: 1 m,

Контролно стакло за испитување на рамност 12 mm, Mitutoyo, No. 157 - 101

Дебелина: 12 mm Рамност: 0.1 m Паралелност: 0.2 m

Гарнитура на план паралелни контролни стакла за испитување на паралелност (4 парчиња), Mitutoyo, No. 157 - 903

Дебелини: 12,00; 12,12; 12,25; 12,37, Рамност: 0.1 m

Паралелност: 0.2m

Гарнитура на план паралелни гранични мерила (10 парчиња), Mitutoyo, Code No: 516 - 107, Serial No. 219652

Мерен опсег: 2,5-25,0 mm, Класа I (според DIN 863)

Универзална мерна машина за должини, CarlZeiss Jena, No. 2492

Мерно подрачје: до 600 mm, Резолуција: 1 m

Универзална мерна машина за должини, CarlZeiss Jena, No. 1591

Мерно подрачје: до 600 mm, Резолуција: 1 m

Универзална мерна машина за должини, SIP, Type: MUL-300, No. 556

Мерно подрачје: до 300 mm, Резолуција: 0.5 m

Со можност за мерење на профил на навој

Голем алатен микроскоп, CarlZeiss Jena, No. 10344

Мерно подрачје: 25 x 25 (50 x 150) mm Резолуција: 0.01 mm

Голем алатен микроскоп, УИМ - 21, No. 610978

Мерно подрачје: 100 x 250 mm Резолуција: 0.01 mm

Мерна гранитна плоча, Димензии: 1000x630x150 mm,



__________________________________________________________________________________

52

Hommel - dura, No. 11043 Класа на точност: 1

Податоци за ресурсите со кои располага Машинскиот факултет за вршење на

високообразовна дејност:

1. Вкупна по вршин а (бруто про стор)

(простор за и зведување наста ва и дворна по вршина) ............... .......... 9918 m2

2. Вкупна по вршин а на просторо т за

изведува ње на наста ва (не то простор) ...... ................. ...................... .... 4840 m2

3. Број на а мфи театри со вкупен бр ој

на седи шта .......... ............... .................. ...... 2 со вкупен број на седишта 480

4. Број на преда ва лни со вкупен број

на седи шта .......... ............... .................. .. 25 со вкупен број на седи шта 1113

5. Број на ко мпјутер ски училни ци со ка паци те т на

ко мпјутерски рабо тни ме ста............ 10 училници со вкупно раб. места 274

6. Број на ла бора тории за и зведување

практи чна на става . .................. ................. .................. ................ ................. ... 21

7. Опре ма за врше ње на високообра зо вна дејност

Вредн ост на о пре ма та .... .................. .................. ................. . 13.829.470,00 ден .

8. Ин фор ма ти вно-ин фор ма ти чка и до кумен таци она дејност

8.1. Вкупен бро ј на книги во библиотека

(библио те чен фон д) .......................... .................... ............... ............о колу 17000



__________________________________________________________________________________

53

13.3. Опрема во сопственост на Градежниот факултет во Скопје

PREGLED NA LABORATORISKI PROSTOR

NA GRADE@EN FAKULTET

r b. LABORATORII povr{ina

(m2) Oprema

1 Laboratorija za sanitarna

hidrotehnika 70 Soodvetno opremena

2 Hidrauli~ka laboratorija 240 Soodvetno opremena

3 Laboratorija za geotehnika 350 Soodvetno opremena

4 Laboratorija po geodezija 50 Soodvetno opremena

5 Laboratorija za ispituvawe na

konstrukcii (betonski i ~eli~ni) 800 Soodvetno opremena

6 Kompjuterska laboratorija 70 52 kompjuteri

7 Лабораторија за асфалт и асфалтни

конструкции 65 Soodvetno opremena

HIDRAULI^KA LABORATORIJA

За потребите на наставата во рамките на

Катедрата во 1968 година е формирана

Хидрауличката лабораторија со инсталација за

нагледна симулација на различни феномени на

течење и мерење во согласност со наставните

програми од предметите хидраулика и

хидрологија. Во периодот 1975-1977 година лабораторијата се

опремува со електронски мерни уреди за мерење на динамички

процеси и процеси променливи по време и ја проширува својата дејност не само за

потребите на наставата, туку и за потребите на науката и стопанството.

Во последните 25 години во оваа лабораторија се испитувани на физички модели

речиси сите позначајни хидротехнички објекти во земјата. Така, со оваа дејност

Катедрата помогнала во оптимално проектирање на голем број хидротехнички објекти

и во подобрување на работата на веќе изградените системи. Вакви истражувања се

спроведени за придружните објекти на браните: Стрежево, Шпиље, Козјак, Луково

Поле, Бошков Мост, Чебрен, Палиград, Кнежево. Специјалност на хидрауличката

лабораторија се физичките модели за рушење на брана со определување на



__________________________________________________________________________________

54

хидрауличките последици од пропагација на поплавниот бран во долината низводно.

Освен во хидрауликата, хидрауличката лабораторија ја проширува својата дејност и со

хидрометријата преку мерења во природа на зафатни објекти и природни водотеци. Со

овие мерења се формира солидна база на податоци за управување

со расположливите водни ресурси и еколошко моделирање со цел

квантитативна и квалитативна заштита на животната средина. Основните цели на хидрауличката лабораторија се:

помош во совладувањето на основниот

наставно-образовен процес преку

демонстрирање на различни феномени на

течење и методи на мерење калибрирање и верификација на

математички модели во рамките на научните проекти,

магистерска и докторски тези мерање и набљудување во природа на брзини, протеци,

притисоци, ерозија испитување на работата на шахтни преливници, тунели,

брзотеци, влезни градби, темелни испусти, затварачници,

бучници, водостани, одводни вади.

LABORATORIJA ZA SANITARNA HIDROTEHNIKA

Лабораторијата по санитарна хидротехника се наоѓа на приземје на Градежниот

факултет и има 80 м2 корисна површина.

Лабораторијата располага со следната опрема: мерач на проток,

портален канал со променлив наклон, пупни агрегати,

спектрофотометар- спекол 21, апарат орсат - фишер KY -3, печка за

жарење, апарат за дестилација на вода, водно купатило, калориметар,

аналитички ваги, дигестор, мерачи и претворачи на притисок,

мобилна опрема за анализа на квалитет на водата и друго. Лабораторијата располага со

поголем број на епрувети од различенвид и големина.

Лабораторијата е опремена со централна керамичка маса,

лабараториски маси 3х3м, 2х2м, и соодветен број на витрини и

лабoраториски столови.

Лабораторијата има посебен систем за обезбедување на вода со

поголем проток и притисок, а е поврзана и на градската водоводна

мрежа.

Лабораторијата има посебен систем за обезбедување на вода со поголем проток и

притисок, а е поврзана и на градската водоводна мрежа.

Во лабораторијата е инсталиран песочен филтер под притисок со уреди за мерење на

притисок и проток за хидрауличка анализа на филтерски материјали.

Во лабораторијата се обавувани истражувања на филтри под притисок и автоматски

гравитациони песочни филтри. Се обавува физичко-хемиска анализа на сурова вода и

друго.



__________________________________________________________________________________

55

LABORATORIJA ZA GEOTEHNIKA

a) Laboratoriski ispituvawa na po~veni materijali

komletna oprema za klasifikacioni ispituvawa oprema za ispituvawe na deformabilnite karakteristiki na po~vite oprema za ispituvawe na deformabilnost na grubozrni po~vi vo golema merka oprema za ispituvawe na jakost na smolknuvawe na po~vite vo uslovi na

triaksijalna kompresija i so direktno smolknuvawe (so mo nost za ispituvawe na razli~ni dimenzii na probni tela od koherentni i nekoherentni materijali)

oprema za dinami~ki ispituvawa na po~vite laboratoriska krilna sonda, xepen penetrometar, komplet na su{ari i dr. лабораториски испитувања на водопропустноста со контантен и променлив притисок

laboratoriski ispituvawa na kaliforniski indeks na nosivost (CBR) aparat za direktno smolknuvawe na grubozrni materijali vo golema merka so

dimenzii 1*1*0.6 metri.

b) Terenski ispituvawa na po~venite materijali

stati~ki penetrometar so kapacitet od 10 t, proizvodstvo na Gouda-Holandija Menard-ov presiometar za ispituvawe na deformabilnosta na po~vite opit so plo~a vertikalen mobilen inklinometar za merewe na pomestuvawa na nestabilni

tereni terensko ispituvawe na kaliforniski indeks na nosivost (CBR)

v) Laboratoriski ispituvawa na karpi

kompletna aparatura za priprema na probni tela za karpi (ma{ini za se~ewe, dup~ewe i polirawe na primeroci)

presa za ispituvawe na ednoaksijalna i triaksijalna jakost na karpite so mo`nost za prilagawe na vertikalen tovar do 300 tona i bo~ni pritisoci do 70 bara, so razli~ni dimenzii na }elii za triaksijalni ispituvawa na karpi

ispituvawe na trajnost na karpite (slake durability test) oprema za merewe na tvrdinata so [mitov ~ekan Hoek-ova kutija za direktno smolknuvawe vdol` puknatini

g) Terenski ispituvawa na karpi

komplet presi i pumpi za ispituvawe na deformabilnost i jakost na smolknuvawe na blokovi-{tampovi

oprema za ispituvawe na jakost na monoliti so to~kasto opteretuvawe, proizvodstvo na firmata Interfels-Germanija (Frenklin-ova presa)

sondaèn dilatometer tip IFO96, proizvodstvo na Interfels-Germanija, za ispituvawe na deformabilnosta na karpite vi istra`ni dupnatini

oprema za refrakcioni seizmi~ki geofizi~ki ispituvawa oprema za geolektri~ni ispituvawa

Zaradi ilustracija, del od opremata e prikaàna na slednite sliki.



__________________________________________________________________________________

56

Oprema za triaksijalni ispituvawa na po~vi

Oprema za ispituvawe na deformabilnost na grubozrni

po~vi

Oprema za ispituvawe na

ednoaksijalna i triaksijalna jakost na

karpi

Oprema za ispituvawe na indeks na

jakost na karpi (Point Load Test)



__________________________________________________________________________________

57

Sovremen elektronski geodetski instrument

GEODETSKA LABORATORIJA

Geodetskata laboratorija pri Grade`niot fakultet e formirana vo 1948 godina,

zaedno so otpo~nuvaweto na predavawata na

toga{niot Tehni~ki fakultet. Na po~etokot,

laboratorijata sodrèla nekolku najstari

konstrukcii na geodetski instrumenti (teodoliti i

niveliri), dobieni od dràvnite geodetski

institucii na povoena Jugoslavija. Geodetskata

laboratorija postepeno se zbogatuvala so novi

(klasi~ni) geodetski instrumenti i pribori, taka

{to vo sredinata na 70-tite godini od minatiot vek,

istata vaèla za edna od najdobro opremenite

geodetski laboratorii na Balkanot. So

otpo~nuvaweto na samostojnite studii od VI1 stepen

po geodezija (vo 1978 godina), prodolùva trendot

za opremuvawe na laboratorijata. Taka, vo 90-tite

godini od minatiot vek se nabaveni prvite

elektronski geodetski instrumenti. Vo u~ebnata

2001/02 godina, otpo~naa so rabota petgodi{nite (10

semestri) studii od VII1 stepen po geodezija, pri {to se zgolemi potrebata od nabavka

na novi sovremeni geodetski instrumenti. Za taa cel, vo 2005 godina, Grade`niot

fakultet nabavi pove}e sovremeni elektronski geodetski instrumenti, me|u koi, za

prv pat i sistem za globalno pozicionirawe (GPS). Grade`niot fakultet, vo ramkite

na svoite mo nosti, i ponatamu pravi napori za osovremenuvawe na geodetskata

laboratorija, {to e eden od osnovnite preduslovi za obezbeduvawe visok kvalitet na

nastavata po geodezija. Vo taa nasoka moè da se izdvoi i sorabotkata so Dràvniot

zavod za geodetski raboti. DZGR, vo ramkite na me|unarodniot proekt finansiran od

strana na [vedskata agencija za razvoj (SIDA), vo tekot na 2007 godina, vo del od

geodetskata laboratorija na Grade`niot fakultet, instalira permanentna GPS

stanica.

Podatocite od permanentnata GPS stanica im se dostapni na profesorite i

studentite od Grade`niot fakultet, so {to se otvoraat novi mo`nosti vo procesot na

edukacijata na geodetskite kadri vo Republika Makedonija.

Geodetskata laboratorija pri Grade`niot fakultet raspolaga so pove}e sovremeni

geodetski instrumenti koi se koristat vo prakti~nata nastava i aplikativnata

dejnost na geodetskite katedri. Od najsovremenite geodetski instrumenti koi gi

poseduva Grade`niot fakultet moè da se izdvojat:

Ednofrekventen GPS sistem Leica SR 20 so kompletna oprema;

Edna totalna stanica Leica TCR 407 so kompletna oprema;

Dve totalni stanici Leica TC 407 so kompletna oprema;

Elektronski teodeolit Leica T 1610;

Distomat Leica Dior 3002S, za precizno merewe na dolìni do 20 km;

Elektronski nivelir Leica NA 3000 (preciznost 0.01 mm);

Elektronski nivelir Leica Sprinter so kodirani letvi;



__________________________________________________________________________________

58

Pokraj navedenite elektronski instrumenti, Grade`niot fakultet poseduva niza (pove}e od 30) klasi~ni instrumenti (Wild T3, Wild T2, THEO 010, Koni 007, NI3 i dr.) so

soodvetna oprema za izveduvawe na geodetski terenski merewa.

LABORATORIJA ZA ISPITUVAWE NA BETONSKI KONSTRUKCII

Во рамките на катедрата за бетон и конструкции постои и

функционира Лабораторијата за бетон и конструкции.

Формирана е со цел да се овозмопрактична настава за

студентите по дисциплините од Катедрата како што се:

Технологија на бетонот, армиран бетон, преднапрегнат бетон,

мостови армиранобетонски конструкции и дрвени конструкции.

Лабораторијата е снабдена со инструменти и опрема потребни

за извршување на испитувања на бетонот и составните матери јали: цементот,

агрегатот, водата и адитивите. Во лабораторијата студентите се запознаваат со

начинот и постапката за испитување на споменатите материјали, како и за

испитувањето на арматурата за армиранобетонските конструкции, арматурата за

преднапрегање и дрвото како материјал за дрвените конструкции. Лабораторијата

служи и за изработка на дипломски работи според експериментална програма.

Лабораторијата располага и со опрема за преднапрегање која на студентите им овозможува поцелосно запознавање со технологијата на преднапрегањето.

Покрај едукативната функција лабораторијата се користи за

реализација на научноистражувачки проекти и

експериментални истражувања за потребите на магистерска

работаови и докторски дисертации. Во изминатиот период

реализирани се поголем број експериментални програми,

извршени испитувања на модели преднапрегнати греди со цел

да се изучи влијанието на незатегнатата арматура врз нивното

однесување и дуктилност, како и влијанието од собирањето и течењето на бетонот на граничните состојби на носивост и употребливост.

Исто така, извршени се испитувања на модели - мостови во смалена размера со цел да

се изучи попречната распределба на концентрираните товари. Во лабораторијата за

испитување на бетонски конструкции спроведени се и испитувања на модели

преднапрегната греда со цел да се изучи влијанието од променливите товари врз

однесувањето и граничните состојби на носивост и употребливост. Во лабораторијата

се регистрирани голем број резултати од испитувањата на собирањето, течењето и

модулот на еластичност на различни бетони кои се ползувани при донесувањето на актуелната техничка регулатива од областа на бетонските конструкции.



__________________________________________________________________________________

59

LABORATORIJA ZA ISPITUVAWE NA ÊLI^NI KONSTRUKCII

Лабораторијата е сместена во анекс халата на факултетот со површина од 240м2 и во

придружните простории во сутеренот на факултетот. Халата е опремена со мостен кран

(50kN), отвори за анкерување во подната плоча (d=0.5m) и челични рамки за

нанесување на товар.

Во лабораторијата се вршат испитувања на механички карактеристики на материјали,

испитувања на конструктивни склопови, испитувања на модели и сл. Можностите на

лабораторијата се користат во наставата, преку показни вежби на студентите од

предметот Испитување на конструкции, како и по други предмети кои ги изучуваат

механичките особености на материјалите.

Во лабораторијата извршени се најголем број на експериментални истражувања во

склоп на научни теми, магистерска и докторски тези. Меѓу позначајните се обемните

испитувања на стабилноста на притиснати елементи од цевкасти ладно обликувани

профили и профили со Н пресек, испитувањата на модели на бетонски мостови,

испитувања модели од обесени покривни конструкции со крути пресеци.

Мобилната опрема на лабораторијата се користи и за теренски испитувања. Стручни

екипи од Градежниот факултет имаат извршено испитувања на носивоста и

стабилноста на голем број на мостовски конструкции, крански греди, спортски сали.

Исто така вршени се и испитувања за потребите за санација на мостови и други

конструкции. Резултатите од теренските испитувања, се користат и како база на

податоци за изработка на дипломски работи од предметот Испитување на конструкции.

Последните години во показните вежби за студентите се користи опрема за A/D

конверзија на мерните величини и нивна регистрација со персонален компјутер. За

интерпретација на мерењата изработен е посебен софтвер.

Список на опремата на лабораторијата за испитивање на материјали,

конструкции и модели

1/ Универзална хидраулична преса EU40

2/ Хидрауличен систем со 4 цилиндри

3/ Хоризонтална хидраулична преса 1300kN

4/ Хидраулична преса двосмерна 1000kN

5/ Хидраулична преса едносмерна 500kN

6/ Челични рамки за аплицирање на испитниот товар

7/ Агрегати од 300W и 1500 W

8/ Електронски динамометри од 50kN, 150kN и 500kN

9/ Електронски угибомери, електроотпорни

10/ Електронски угибомери, индуктивни

11/ Саатни механички угибомери

12/ Електронски клинометри

13/ Мануелен компензатор MKT

14/ Мануелен компензатор MK

15/ Распределител UMK 10

16/ Дигитален читач KWS 3050

17/ Дигитален читач KWS 3072



__________________________________________________________________________________

60

18/ Дигитален читач DMD 20

19/ 6-то канален појачувач KWS 3073

20/ Осцилограф AF 8 UV

21/ A/D Интерфејс CPM 16

ЛАБОРАТОРИЈА ЗА БИТУМЕНИ И АСФАЛТНИ МЕШАВИНИ Во рамките на Катедрата, за потребите на наставата, а и за научни и апликативни истражувања, работи и лабораторијата за испитување битумени и еластични асфалт-

битуменски коловозни конструкции. Оваа лабораторија, како одделение, работи од 1959 година, а пак конечно е дооформена во 1975/78 година, со финансиска поддршка од

тогашниот Фонд за патишта. Лабораторијата денес работи и придонесува во наставниот процес, во обука на техничари и лаборанти од претпријатија што изведуваат коловозни конструкции, изработка на дипломски работи, како и за следење најнови развојни

трендови на асфалтните и на други еластични коловозни слоеви и конструкции . Лабораториски испитувања на битумени

Опрема за испитување на пенетрација Опрема за испитување на точка на размекнување Опрема за испитување на точка на лом по Фраас Опрема за испитување на дуктилност Опрема за дестилација и редестилација

Лабораториски испитувања на асфалтни мешавини

Маршалова преса Центрифуги за грубо и фино екстрахирање на битумен Сокслет апарат за екстракција на битумен Пикнометри за испитување на привидна волуменска маса Автоматски набивач за изработка на лабораториски проби Миксер за мешање асфалтни мешавини Дигестер за отстранување на пареа од хемикалиите Технички ваги Сушари Водени купатила Лабораториски сита



__________________________________________________________________________________

61

Теренска опрема

Мобилна гарнитура за вадење на асфалтни примероци

SRT тестер за испитување на рапавост на коловозна површина

Бенкелманова греда за мерење дефлексии

Опрема директно испитување на збиеноста на асфалтните слоеви

Опрема за теренски и лабораториски асфалтни испитувања

13.4. Опрема во сопственост на Технолошко-металуршкиот факултет во

Скопје Opremata za izveduvawe na nastavata na magisterskite studii za Inènerstvo na ìvotna sredina i resursi so koja raspolaga Tehnolo{ko-metalur{kiot fakultet vo Skopje e dadena vo Tabela 1.3 na strana 11.



__________________________________________________________________________________

62

14. PREDMETNI PROGRAMI

Предметните програми со информации согласно со членот 4 од Правилникот

зазадолжителните компоненти кои треба да ги поседуваат студиските програми од првиот, вториот и третиот циклус на студии (“Службен весник на Република Македонија”, бр.25/2011) и Правилникот за измени и дополнувања на

Правилникот за задолжителните компоненти кои треба да ги поседуваат студиските програми од првиот, вториот и третиот циклус на студии (“Службен

весник на Република Македонија”, бр.154/2011), се дадени во посебен документ

во Прилог.

Содржината на секој предмет во студиските програми дава опис кој содржи:

наслов, код, семестар на студии, ЕКТС кредити, име на предметниот наставник,

цели на предметот, компетенции кои се стекнуваат преку предметот, содржина

на предметот, методи на учење, форми на наставните активности, начин на

проверка на знаењето и оценување и литература задолжителна и

дополнителна.



__________________________________________________________________________________

63

15. SPISOK NA NASTAVEN KADAR

Za realizirawe na studiskata programa na vtor ciklus studii za inènerstvo na

ìvotna sredina i resursi obezbeden e nastaven kadar so potrebni stru~ni i

nau~ni kvalifikacii za predmetite predvideni vo programata od

instituciite predlaga~i na programata i od Univerzitetot Sv.Kiril i Metodij. Pri

realizacijata na studiskata programa, so predavawa }e u~estvuva nastaven kadar od

fakultetite u~esnici vo predloènata studiska programa. Pregledot na

nastavnicite i sorabotnicite e prikaàn vo slednata Tabela 17.1.

Табела 15.1. Преглед на наставниците вклучени во студиската програма ИЖИС

Ime i prezime Univerzitet-fakultet

1. Prof. d-r Atanasko Tuneski UKIM, Ma{inski fakultet

2. Von.prof. d-r Nikola Tuneski UKIM, Ma{inski fakultet

3. Von.Prof. d-r Risto Filkoski UKIM, Ma{inski fakultet

4. Von.prof. d-r Valentina Ge~evska UKIM, Ma{inski fakultet

5. Prof. d-r Predrag Popovski UKIM, Ma{inski fakultet

6. Doc. d-r Zoran Markov UKIM, Ma{inski fakultet

7. Prof. d-r Laze Trajkovski UKIM, Ma{inski fakultet

8. Doc. d-r Ana Lazarevska UKIM, Ma{inski fakultet

9. Prof.d-r Slave Armenski UKIM, Ma{inski fakultet

10. Doc. d-r Dame Dimitrovski UKIM, Ma{inski fakultet

11. Пrof.Valentino Stojkovski UKIM, Ma{inski fakultet

12. Prof.d-r Risto Ciconkov UKIM, Ma{inski fakultet

13. Prof. d-r Milorad Jovanovski UKIM, Gradeèn fakultet

14. Doc. d-r Josif Josifoski UKIM, Gradeèn fakultet

15. Prof. d-r Cvetanka Popoвska UKIM, Gradeèn fakultet

16. Пrof. d-r Katarina Donevska UKIM, Gradeèn fakultet

17. Prof. d-r Elena Dumova Jovanoska UKIM, Gradeèn fakultet

18. Prof. d-r Petko Pelivanovski UKIM, Gradeèn fakultet

19. Prof.d-r Qup~o Petkovski UKIM, Gradeèn fakultet

20. Prof.d-r Sretko Cvetkovski UKIM, Gradeèn fakultet

21. Пrof. d-r Тодорка Самарџиоска atarina Donevska

UKIM, Gradeèn fakultet

22. Проф.д-р Мирко Маринковски УКИМ,Технолошко-металуршки фак.

23. Проф.д-р Слободан Богоевски УКИМ,Технолошко-металуршки фак.

24. Проф.д-р Анита Грозданов УКИМ,Технолошко-металуршки фак.

25. Проф.д-р Перица Пауновиќ УКИМ,Технолошко-металуршки фак.

26. Проф.д-р Кирил Лисичков УКИМ,Технолошко-металуршки фак.

27. Проф.д-р Славчо Алексов УКИМ,Технолошко-металуршки фак.



__________________________________________________________________________________

64

28. Проф.д-р Александра Бужаровска УКИМ,Технолошко-металуршки фак.

29. Доц.д-р Дејан Димитровски УКИМ,Технолошко-металуршки фак.

30. Prof. d-r Traj~e Stafilov UKIM, ПМФ, Институто za hemija

31. Prof.d-r Pece Nedanovski UKIM, Ekonomski fakultet

Nau~nite i stru~ni kvalifikacii na nastavniot kadar soodvetstvuvaat

na nau~nata oblast i nivoto na nivnoto angaìrawe i pritoa sekoj

nastavnik ima najmalku pet referenci od potesnata nau~na, odnosno stru~na

oblast od koja izveduva nastava na studiskata programa. Podatocite za

profilot i kvalifikaciite na nastavniot kadar se priloèni vo

Prilog na ovoj dokument.

16. INFORMACIJA ZA BROJOT NA STUDENTI

VO PRVA GODINA NA STUDISKATA PROGRAMA

Spored procenkite za prostoriite, opremata i kadarot za ovaa

studiska programa, optimalen broj na studenti za zapi{uvawe e do 20 studenti

godi{no. Predlaga~ite na studiskata programa, Ma{inskiot fakultet i

Grade`niot fakultet pri UKIM vo soglasnost so op{testvenite potrebi i

resursite, na akademskite magisterski studii kako samofinansira~ki, }e

zapi{uva odreden broj na studenti, koj sekoja godina se definira so posebna

odluka na Kolegiumot na magisterskite studii I@IS, potvrdena so

odluka od Univerzitetot i so odluka od osnova~ot.

17. INFORMACIJA ZA OBEZBEDENA ZADOL@ITELNA I

DOPOLNITELNA LITERATURA

Predvidenata zadolìtelna i dopolnitelna literatura (dadena vo

predmetnite programi) }e bide obezbedena od strana na nastavnicite

na studiite I@IS pred po~etokot na studiskata programa.

18. INFORMACIJA ZA WEB STRANA

Site informacii za studiskata programa za Inènerstvo na @ivotna

Sredina i Resursi }e bidat dostapni na web stranite na Ma{inskiot

fakultet www.mf.edu.mk, Grade`niot fakultet www.gf.ukim.edu.mk и

Технолошко-металуршкиот факултет www.tmf.ukim.edu.mk.

mailto:ZADOL@ITELNA

http://www.mf.edu.mk/

http://www.gf.ukim.edu.mk/

http://www.tmf.ukim.edu.mk/



__________________________________________________________________________________

65

19. STRU^NIOT ODNOSNO NAUÊN NAZIV SO KOJ SE

STEKNUVA STUDENTOT PO ZAVR[UVAWE NA

STUDISKATA PROGRAMA

So zavr{uvaweto na redovnite dvegodi{ni magisterski studii, odnosno so

steknuvawe na 120 krediti na vtoriot ciklus studii ili vkupno najmalku 300

krediti na prviot i vtoriot ciklus na studii, a soglasno ~len 245 od Statutot

za UKIM i ~len 48 od Paravilnikot za prv i vtor ciklus na studii na UKIM,

na studentot }e mu se izdava diploma za завршени akademski magisterski

studii. Liceto koe gi zavr{ilo studiite i se steknalo so 120 EKTS na vtoriot

ciklus studii ili vkupno najmalku 300 krediti prviot i vtoriot ciklus na

studii ima pravo na diploma so nau~niot stepen i naziv: Magister na

tehni~ki nauki od oblasta na Inènerstvo na @ivotna Sredina i Resursi.

20. AKTIVNOSTI I MEHANIZMI PREKU KOI SE RAZVIVA I ODR@UVA KVALITETOT NA NASTAVATA

20.1 METODI ZA PREDAVAWA NA STUDIITE Studiskata programa od vtor ciklus studii za Inènerstvo na @ivotna

Sredina i Resursi }e se realizira kako redovni studii so slednite

formi na nastava: predavawa, auditoriski, laboratoriski, kompjuterski

ve`bi i seminari. Redovna nastava }e se realizira za nastavnite

predmeti kade {to se prijaveni do 5 studenti. Vo slu~aj koga brojot na

studenti e pomal od 5, }e se organizira mentorska nastava. Optovaruvaweto na

studentite }e se realizira i preku posebni oblici na aktivnosti, kako

individualna rabota na seminarski zada~i i proekti nameneti za studija

na prakti~ni slu~ai od soodvetnite oblasti na istraùvawata na

studiite, timska rabota, istraùva~ka rabota, samostojno u~ewe i u~estvo

na rabotilnici. Osobeno vnimanie }e se posvetuva na individualnata rabota

so studentite vo vid na mentorska rabota i konsultacii.

Obemot i organiziraweto na studiite }e se izvr{i vo soglasnost so ~len 112

od Zakonot za visoko obrazovanie na RM i ~len 23 od Pravilnikot za prv i

vtor ciklus studii na UKIM soglasno EKTS metodologijata, odnosno

vkupnoto optovaruvawe na studentite se izrazuva preku obemot od 60

krediti godi{no, po 30 ~asa raboten anga`man po kredit, {to e ednakvo

so 1800 ~asa godi{no optovaruvawe. Brojot na ~asovite godi{no

optovaruvawe rasporedeni na brojot na nedeli vo dvata semestri, vkupno 30

nedeli, go izrazuva vkupnoto nedelnoto optovaruvawe na studentite

(nastava i posebni oblici na aktivnosti), {to za obemot na ovaa

studiska programa iznesuva 60 ~asovi.

mailto:ODR@UVA



__________________________________________________________________________________

66

20.2 METODI ZA PROVERKA NA ZNAEWA

Proverkata na znaewa }e se vr{i preku kontinuirano ocenuvawe ili

preku zavr{en ispit. Vo predmetnite programi koi se priloèni vo

to~ka 13 na ovoj dokument, za sekoj predmet poedine~no e utvrden na~inot

na proverka na znaewata i soodnosot na vrednuvawe na aktivnostite za

kontinuirano ocenuvawe, odnosno definirani se bodovite koi gi

obezbeduva studentot so realizacija na poedine~ni aktivnosti definirani

vo predmetnata programa. Kone~nata ocenka na sekoj od nastavnite predmeti na ovaa studiska programa

se formira na osnova na kontinuiranoto ili zavr{noto ocenuvawe preku

postignatite rezultati na studentot. Kone~nata ocenka se formira na

osnova na vkupniot broj bodovi od kontinuiranoto ili zavr{noto ocenuvawe

koi studentot gi osvoil, pri {to maksimalniot broj na mo`ni osvoeni bodovi

e 100. Ocenuvaweto }e se vr{i soglasno ~len 35 od Pravilnikot za prv i

vtor ciklus studii na UKIM so primena na numeri~kiot sistem za

ocenuvawe po~ituvajki gi ekvivalenciite so azbu~niot sistem na ocenuvawe

spored EKTS. Studentot ja sovladuva studiskata programa preku polagawe na

ispiti so {to ostvaruva odreden broj na EKTS krediti, vo soglasnost so

strukturata na studiskata programa.

20.3 AKTIVNOSTI I MEHANIZMI ZA RAZVIVAWE I

ODR@UVAWE NA KVALITETOT NA STUDISKATA PROGRAMA

Vo ramkite na studiskata programa od vtor ciklus za Inènerstvo na @ivotna Sredina i Resursi, za razvivawe i odrùvawe na kvalitetot i kontrolata na kvalitetot, }e se sproveduvaat metodite na kontinuirana evaluacija, samoevaluacija i sistemot za ocenuvawe na kvalitetot na nastavniot kadar vo soglasnost so odredbite od Zakonot za visokoto obrazovanie na RM i ~lenovite 73 i 77, kako i vo soglasnost so ve}e vospostavenite mehanizmi za evaluacija vo ramkite na UKIM.

Obezbeduvaweto i odrùvaweto na kvalitet i kontrolata na kvalitetot na ovaa studiska programa }e bidat sproveduvani vo soglasnost so aktivnosti i mehanizmi koi se sproveduvaat za site studiski programi i se odnesuvaat na site u~esnici vo nastavniot proces na Ma{inskiot fakultet i Grade`niot fakultet vo Skopje. Navedenite aktivnosti i mehanizmi na samoevaluacija se odnesuvaat na:

razvojot na nastavnite sodrìni,

realizacijata na nastavniot proces,

ocenuvaweto na studentite,

izrabotkata na magisterski trud,

ocenka na kvalitetot na nastavata od strana na studentite so

anketi na krajot od sekoj semester za sekoj predmet,

ocenka na kvalitetot na studiskata programa od strana na

mailto:ODR@UVAWE



__________________________________________________________________________________

67

studentite pri dodeluvawe na diplomata i drugi proceduri koi se odnesuvaat na resursite i logistikata na nastavniot proces.

Evaluacija od strana na studentite na sekoj predmet, kako i za studiskata programa voop{to, }e se realizira postojano i }e bide zemena vo predvid pri evaluacijata i razvojot na studiskata programa I@IS. Kako aktivnosti za razvivaweto i odrùvaweto na kvalitet i kontrolata na kvalitetot na studiskata programa, }e se primenuva sledewe na sostojbata so uspehot na studentite i realizacijata na programata od strana na Kolegiumot na programata, formiran soglasno Pravilnikot za prv i vtor ciklus studii na UKIM, na operativno nivo. Istiot }e sproveduva interna evaluacija na sodrìnata na studiskata programa vo pravec na podobruvawe i razvoj vo soglasnost so sovremenite sostojbi vo oblasta.

Documents

СТУДИСКА ПРОГРАМА НА ВТОР ЦИКЛУС НА СТУДИИ … documents and reports/7 -DEREL...Извештај за последователна евалуација