"Ο ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ"

ΕΣΠΕΡΙΝΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΜΕ ΛΥΚΕΙΑΚΕΣ ΤΑΞΕΙΣ ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ

ΜΑΘΗΤΕΣ Α'ΛΥΚΕΙΟΥ

ΑΛΜΠΑΝΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ

ΜΠΑΤΣΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ

ΝΙΚΟΛΟΥΛΙΑ ΧΡΙΣΤΙΝΑ

ΣΑΒΟΥΛΙΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ

ΣΛΑΤΙΝΟΠΟΥΛΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

ΤΑΓΓΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ

ΤΣΑΒΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΛΩΛΗΣ ΠΕ19

Β' ΤΕΤΡΑΜΗΝΟ

2011-2012

2

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ........................................................................................................................... 2

ΠΕΡΙΛΗΨΗ .............................................................................................................................. 5

ΕΙΣΑΓΩΓΗ................................................................................................................................ 5

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ - ΟΡΓΑΝΩΣΗ ............................................................................................. 6

Α' Θεματική Ενότητα ................................................................................................................. 8

(Ορισμοί - Ιστορική αναδρομή και εξέλιξη - Επιστημονικά δεδομένα) ............................. 8

Δίκτυο ................................................................................................................................ 8

Δίκτυο υπολογιστών .......................................................................................................... 8

Σκοπός ............................................................................................................................... 8

Είδη δικτύων ανάλογα με την έκταση που καλύπτουν .................................................... 9

LAN (Local Area Networks) ............................................................................................ 9

MAN (Metropolitan Area Networks) ............................................................................. 9

WAN (Wide Area Networks) .......................................................................................... 9

Τοπολογία δικτύων ........................................................................................................... 9

Αστέρας (star) ................................................................................................................ 9

Δακτύλιος (ring) ............................................................................................................. 9

Δίαυλος (bus) ............................................................................................................... 10

INTERNET ......................................................................................................................... 10

Λόγοι ανάπτυξης ......................................................................................................... 10

Διαδικτυακοί κίνδυνοι ................................................................................................. 10

Ιστορική Εξέλιξη .......................................................................................................... 11

Επιστημονικά Δεδομένα ............................................................................................. 14

Τι κάνει το TCP/IP ........................................................................................................ 15

Τρόποι πρόσβασης στο Διαδίκτυο .............................................................................. 17

Μια “φιλικότερη” μορφή διευθύνσεων ......................................................................... 18

Β' Θεματική Ενότητα ............................................................................................................... 20

3

Εφαρμογές Διαδικτύου ...................................................................................................... 20

Φυλλομετρητής (Web browser) ...................................................................................... 20

Mozilla Firefox ............................................................................................................. 21

Internet Explorer ......................................................................................................... 21

Google Chrome ............................................................................................................ 21

Wikipedia ......................................................................................................................... 22

Youtube ........................................................................................................................... 23

Αναπαραγωγή [Επεξεργασία] ..................................................................................... 24

Ανέβασμα [Επεξεργασία] ............................................................................................ 24

Ποιότητα και codecs .................................................................................................... 24

Μέσα κοινωνικής δικτύωσης .......................................................................................... 25

Γενικές Συμβουλές ....................................................................................................... 25

Προσωπικά δεδομένα ................................................................................................. 26

Αποπλάνηση ανηλίκων ............................................................................................... 27

Παρενόχληση............................................................................................................... 28

Φωτογραφίες .............................................................................................................. 28

Spam/phising/ιοι ......................................................................................................... 29

Skype ............................................................................................................................... 30

Google Map ..................................................................................................................... 31

E-mail ............................................................................................................................... 31

Μηχανή αναζήτησης ....................................................................................................... 32

Γ' Θεματική Ενότητα ................................................................................................................ 33

Ασφάλεια και καθημερινότητα ......................................................................................... 33

Το διαδίκτυο είναι εφόδιο ζωής, αρκεί να το αντιμετωπίσουμε με την ανάλογη

σοβαρότητα και λογική. .................................................................................................. 33

Τα Θετικά του Διαδικτύου .............................................................................................. 34

Ενδεικτικές συμβουλές γενικού περιεχομένου για τους νέους και την ορθή χρήση του

διαδικτύου. ...................................................................................................................... 34

4

Κίνδυνος της υπερπληροφόρησης .................................................................................. 36

Πνευματικά δικαιώματα ................................................................................................. 37

Hack - Crack ..................................................................................................................... 38

Η Προέλευση του Όρου Hacking ................................................................................. 38

Τι είναι οι Hackers ....................................................................................................... 38

Τι είναι οι Crackers ...................................................................................................... 39

Πώς να αποφύγετε μια απάτη .................................................................................... 40

Greeklish .......................................................................................................................... 41

ΕΡΕΥΝΑ .................................................................................................................................... 42

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ............................................................................................................. 42

ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ........................................................................................................................... 43

ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΑΠΛΗΣ ΣΤΑΤΙΚΗΣ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑΣ ............................................................................ 48

ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΤΟΛΕΣ ................................................................................................................ 48

Ιστοσελίδα 1η ...................................................................................................................... 49

Ιστοσελίδα 2η ...................................................................................................................... 50

Ιστοσελίδα 3η ...................................................................................................................... 51

Ιστοσελίδα 4η ...................................................................................................................... 52

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ - ΠΗΓΕΣ ............................................................................................................ 53

5

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Ο σκοπός της έρευνας είναι να εξοικειωθεί ο μαθητής με τις έννοιες δίκτυο και

διαδίκτυο, να κατανοήσει τον τρόπο λειτουργίας και τα επιστημονικά δεδομένα που

βρίσκονται πίσω από αυτές τις έννοιες και να ερευνήσει τις επιδράσεις του

διαδικτύου στην καθημερινότητα. Τα συμπεράσματα που μπορεί να εξάγει κανείς

μέσα απ' αυτήν την έρευνα είναι η εκπληκτική ικανότητα του ανθρώπου να

αξιοποιήσει αλλά και να εφεύρει νέους τρόπους επικοινωνίας πάνω και πέρα από το

παραδοσιακά μέσα όπως π.χ. το τηλεφωνικό δίκτυο. Το διαδίκτυο ήταν πριν από

κάποια χρόνια άγνωστο, εντούτοις αποδεικνύεται περίτρανα ότι έδωσε τέτοια ώθηση

στην ανθρωπότητα που πλέον είναι απαραίτητο σχεδόν σε κάθε ενέργεια του

ανθρώπου. Παρ' όλα αυτά μπορούμε να διαπιστώσουμε και κάποιες αρνητικές

συνέπειές του, όπως π. χ. ο εθισμός, ο οποίος μπορεί να οδηγήσει σε μη

αναστρέψιμες αρνητικές επιπτώσεις στην ψυχική υγεία μας. Πέρα από τις όποιες

όμως αρνητικές συνέπειες η ανάγκη για επικοινωνία και πληροφόρηση ήταν, είναι

και θα είναι στις προτεραιότητες του ανθρώπινου είδους, είτε γιατί είμαστε όντα

φύσει κοινωνικά είτε γιατί μέσω της ανταλλαγής των πληροφοριών μπορούμε να

εξελιχθούμε και να ανακαλύψουμε νέους "Κόσμους".

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Αφορμή για την επιλογή του θέματος στάθηκε η διαπίστωση του πολύ σημαντικού

ρόλου που το διαδίκτυο διαδραματίζει στη ζωή των εφήβων σήμερα. Θεωρώντας σαν

δεδομένο το γεγονός ότι ένα θέμα που έχει τόσο άμεση σχέση με την καθημερινή

τους ζωή θα κεντρίσει το ενδιαφέρον τους, επιδιώκεται οι μαθητές να ερευνήσουν

κάποιες πτυχές του ζητήματος των οποίων ενδέχεται να μην έχουν επίγνωση. Η

έρευνα ακολούθησε τρεις βασικές κατευθύνσεις που αφορούν την ανάλυση των όρων

"δίκτυο" και "διαδίκτυο", την ιστορική εξέλιξη του διαδικτύου και τα επιστημονικά

δεδομένα στα οποία βασίζεται, σε κάποιες δημοφιλείς διαδικτυακές εφαρμογές και,

τέλος, την επιρροή του διαδικτύου στην καθημερινότητα άλλα και στην ασφάλεια

των χρηστών.

6

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ - ΟΡΓΑΝΩΣΗ

Η μέθοδος που ακολουθήθηκε ήταν η συνεργατική - ομαδοκεντρική. Η συγκρότηση

των ομάδων έγινε κατά την πρώτη συνάντηση κατόπιν συνεννόησης με τους μαθητές

και έλαβε δυο μορφές: την ολομέλεια του τμήματος και τις επιμέρους υποομάδες.

Επίσης, στην πρώτη αυτή συνάντηση τέθηκαν οι κανόνες λειτουργίας των ομάδων

και προσδιορίστηκαν οι κύριοι άξονες της έρευνας, τα μέσα που θα χρησιμοποιηθούν

και οι στόχοι. Σε κάθε συνάντηση τα μέλη των υποομάδων συνεργάστηκαν

προκειμένου να διαμορφώσουν τα επιμέρους ερωτήματα και να διενεργηθεί η έρευνα

που θα οδηγούσε στην απάντησή τους. Ανά τακτά χρονικά διαστήματα είχαμε

σύγκληση της ολομέλειας του τμήματος, ώστε οι μαθητές να συζητήσουν τα

αποτελέσματα της έρευνας των επιμέρους ομάδων, να ανταλλάξουν απόψεις και να

βοηθήσουν στην οργάνωση των αποτελεσμάτων της. Ακόμα, η ολομέλεια φρόντιζε

για τη δημιουργία ενός φακέλου ομαδικής εργασίας, στον οποίο φυλάσσονταν τα

παραστατικά από τις ερευνητικές διαδικασίες, τα αποτελέσματα της έρευνας

προκειμένου να περιληφθούν στην έκθεση ερευνητικής εργασίας και διάφορες

σημειώσεις, σκέψεις των μαθητών και συμπληρωματικά στοιχεία.

Συγκεκριμένα η εργασία χωρίστηκε σε τρεις θεματικές ενότητες με τους παρακάτω

τίτλους:

Α' ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ : ΟΡΙΣΜΟΣ - ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΚΑΙ ΕΞΕΛΙΞΗ -

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ

Β' ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ : ΔΗΜΟΦΙΛΕΙΣ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ

Γ' ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ : ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑ

Στην πρώτη θεματική ενότητα τα ερωτήματα που προέκυψαν είναι:

1. Τι είναι δίκτυο; Πώς ξεκίνησε; Ποια η τεχνολογία και τα δομικά στοιχεία; Ποια τα οφέλη;

2. Ορισμός διαδικτύου. Ποιοι οι λόγοι ανάπτυξης; Ποιοι οι κίνδυνοι;

3. Ποια η ιστορική Εξέλιξη του διαδικτύου;

4. Ποια τα επιστημονικά δεδομένα και κυρίως τι είναι το TCP/IP;

Στη δεύτερη θεματική ενότητα έχουμε τις εξής διαδικτυακές εφαρμογές:

1. Youtube

2.Browsers

3.Μηχανές αναζήτησης

4. e -mail

7

5.Wikipedia

6. Googlemap

7. Skype

8. Μέσα κοινωνικής δικτύωσης (π.χ. facebook)

Σ' αυτήν τη θεματική ενότητα απαντήθηκαν εν γένει τα παρακάτω ερωτήματα :

Τι είναι; Πώς δουλεύει και ποια είναι η σωστή και ασφαλής χρήση;

Στην τρίτη θεματική ενότητα τα ερωτήματα που προέκυψαν είναι:

1. Ποια η συνεισφορά στην παγκόσμια κοινότητα;

2. Συμβουλές για σωστή χρήση.

3. Πόσο έχει επηρεάσει το διαδίκτυο τη ζωή μας; (ΘΕΤΙΚΑ - ΑΡΝΗΤΙΚΑ)

4. Ο κίνδυνος της υπερπληροφόρησης.

5. Πνευματικά δικαιώματα.

6. "HACK - CRACK": Τι είναι και πώς μπορούμε να τις επιθέσεις;

7. GREEKLISH: Τι είναι και ποιες είναι οι θετικές και αρνητικές επιπτώσεις;

Επιπλέον, στα πλαίσια της εργασίας οι μαθητές δημιούργησαν μία αφίσα και

διαφάνειες παρουσίασης. Η αφίσα απεικονίζεται και στο εξώφυλλο της εργασίας.

Επίσης, διενήργησαν μια δημοσκοπική έρευνα με ερωτήματα που τέθηκαν στους

μαθητές του σχολείου μας. Τα ερωτήματα και τα αποτελέσματα της έρευνας

φαίνονται στο κύριο μέρος της εργασίας. Ακόμα, μαζί με τον επιβλέπων καθηγητή

δημιούργησαν μία απλή στατική ιστοσελίδα με θέμα τις εθνικές εκλογές 2012,

κάνοντας χρήση της html. Η ιστοσελίδα και ο κώδικας βρίσκονται στο κύριο μέρος

της εργασίας. Τέλος, οι μαθητές μαζί με τις διαφάνειες της εργασίας που ετοίμασαν,

την ιστοσελίδα, τη δημοσκοπική έρευνα και την αφίσα τα παρουσίασαν σε ειδική

εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο εργαστήριο την πληροφορικής του σχολείο

μας.

8

Α' Θεματική Ενότητα

(Ορισμοί - Ιστορική αναδρομή και εξέλιξη - Επιστημονικά δεδομένα)

Δίκτυο

Δίκτυο θεωρείται το σύνολο των μέσων που επιτυγχάνουν να γεφυρώσουν

ενσύρματα η ασύρματα δύο ή και περισσότερα τερματικά με σκοπό την μετάδοση

οποιασδήποτε μορφής δεδομένων.

Δίκτυο υπολογιστών

Ένα δίκτυο υπολογιστών, που συχνά αναφέρεται απλά ως ένα δίκτυο, είναι

μία συλλογή από υπολογιστές και τις συσκευές που συνδέονται με διαύλους

επικοινωνίας η οποία διευκολύνει την επικοινωνία μεταξύ των χρηστών και επιτρέπει

στους χρήστες να μοιράζονται τους πόρους με άλλους χρήστες. Συγκεκριμένα το

Υπουργείο Άμυνας των Η.Π.Α. ξεκίνησε την ανάπτυξη του δικτύου ARPANET στα

τέλη της δεκαετίας του 1960. Το ARPANET ήταν το πρώτο μεγάλης κλίμακας δίκτυο

και ο κύριος στόχος ήταν η ανάπτυξη ενός εύρωστου δικτύου, το οποίο θα μπορούσε

να επιβιώσει με βλάβες σε κάποιους από τους κόμβους και κάποιες από τις ζεύξεις

του. Με την πάροδο του χρόνου το ARPANET εξελίχθηκε στο Internet (Διαδίκτυο),

μια συλλογή από συνδεδεμένα δίκτυα που χρησιμοποιούνται σήμερα από

εκατομμύρια ανθρώπους.

Σκοπός

Δίκτυα ηλεκτρονικών υπολογιστών μπορούν να χρησιμοποιηθούν για διάφορους

σκοπούς:

Για τη διευκόλυνση της επικοινωνίας. Χρησιμοποιώντας ένα δίκτυο, οι

άνθρωποι μπορούν να επικοινωνούν αποτελεσματικά και εύκολα μέσω του

ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, να έχουν ανταλλαγή άμεσων μηνυμάτων (chat

rooms), βίντεο τηλεφωνικές κλήσεις και video conferencing.

Παρέχουν κοινή χρήση υλικού. Σε ένα δικτυωμένο περιβάλλον, κάθε

υπολογιστής μπορεί να έχει πρόσβαση και χρήση του υλικού στο δίκτυο. Ας

υποθέσουμε ότι πολλοί προσωπικοί υπολογιστές σε ένα δίκτυο απαιτούν τη

χρήση ενός εκτυπωτή laser. Αν οι προσωπικοί υπολογιστές και ο εκτυπωτής

συνδέονται με ένα δίκτυο, κάθε χρήστης μπορεί να έχει πρόσβαση στον

εκτυπωτή μέσω του δικτύου.

Επιτρέπουν τη κοινή χρήση λογισμικού. Χρήστες που είναι συνδεδεμένοι σε

ένα δίκτυο μπορούν να έχουν πρόσβαση στα προγράμματα εφαρμογής του

δικτύου.

Επιτρέπουν τη διανομή των αρχείων, δεδομένων και πληροφοριών. Σε ένα

περιβάλλον δικτύου, κάθε εξουσιοδοτημένος χρήστης μπορεί να έχει

9

πρόσβαση σε δεδομένα και πληροφορίες που είναι αποθηκευμένες σε άλλους

υπολογιστές του δικτύου. Η δυνατότητα πρόσβασης σε δεδομένα και

πληροφορίες σχετικά με κοινές συσκευές αποθήκευσης είναι ένα σημαντικό

χαρακτηριστικό πολλών δικτύων.

Είδη δικτύων ανάλογα με την έκταση που καλύπτουν

LAN (Local Area Networks)

Τα τοπικά δίκτυα είναι αυτά που βρίσκουμε συνήθως σε σπίτι ή γραφεία. Συνήθως

δεν ξεφεύγουν ποτέ από τα όρια ενός διαμερίσματος ή ενός κτηρίου. Για τα δίκτυα

Ethernet υπάρχει ένας φυσικός περιορισμός στο μήκος του καλωδίου, όπου το

περιορίζει μέχρι τα 100 μέτρα από το κέντρο του αστέρα. Αν το πρόβλημα αυτό είναι

περιοριστικό, μπορούμε να δημιουργήσουμε δυο ή περισσότερους αστέρες Ethernet

και να τους διασυνδέσουμε μεταξύ τους.

Χαρακτηρίζονται από πολύ υψηλές ταχύτητες. Στην σημερινή εποχή φθάνουμε το 1

Gigabit/sec.

MAN (Metropolitan Area Networks)

Καλύπτουν συνήθως μία ολόκληρη πόλη. Οι ταχύτητες είναι αρκετά υψηλές και

χαρακτηριστικά μεγέθη για την εποχή μας είναι τα 50 Megabit/sec. Μια πολύ

επιτυχημένη εφαρμογή των MAN αποτελεί το AWMN που είναι το Ασύρματο

Μητροπολιτικό Δίκτυα Αθηνών. Σε άλλες πόλεις την χώρας μας υπάρχουν αντίστοιχα

δίκτυα.

WAN (Wide Area Networks)

Τα WAN συνδέουν δυο απομακρυσμένες περιοχές. Μπορούν να εκτείνονται σε όλο

τον κόσμο. Το μεγαλύτερο στον κόσμο WAN αυτή τη στιγμή είναι το Internet.

Τοπολογία δικτύων

Η φυσική διάταξη των συνδέσεων του δικτύου ονομάζεται τοπολογία. Οι τρεις πιο

συνηθισμένες τοπολογίες είναι:

Αστέρας (star)

Υπάρχει ένας κεντρικός υπολογιστής στον οποίον συνδέονται οι υπόλοιποι

υπολογιστές του δικτύου.

Δακτύλιος (ring)

Όλοι οι υπολογιστές είναι συνδεδεμένοι σε έναν πλήρη κλειστό δακτύλιο.

10

Δίαυλος (bus)

Όλοι οι υπολογιστές συνδέονται κατά μήκος ενός κεντρικού αγωγού.

INTERNET

Το Internet είναι ένα πλέγμα από εκατομμύρια διασυνδεδεμένους υπολογιστές που

εκτείνεται σχεδόν σε κάθε γωνιά του πλανήτη και παρέχει τις υπηρεσίες του σε

εκατομμύρια χρήστες.

Αποτελεί ένα “Παγκόσμιο Ηλεκτρονικό Χωριό”, οι “κάτοικοι” του οποίου,

ανεξάρτητα από υπηκοότητα, ηλικία, θρήσκευμα και χρώμα, μοιράζονται

πληροφορίες και ανταλλάσσουν ελεύθερα απόψεις πέρα από γεωγραφικά και

κοινωνικά σύνορα. Σύμφωνα με τις σχετικές εκτιμήσεις, αυτός ο παγκόσμιος ιστός

υπολογιστών και χρηστών επεκτείνεται διαρκώς με εκθετικούς ρυθμούς.

Πώς συνδέονται όλοι αυτοί οι υπολογιστές μεταξύ τους; Είναι εύκολο να

φανταστούμε τη σύνδεση δύο υπολογιστών που βρίσκονται στον ίδιο χώρο:

μπορούμε να τους ενώσουμε με ένα καλώδιο. Όταν η απόσταση μεταξύ των

υπολογιστών μεγαλώνει, χρησιμοποιούνται διάφοροι τρόποι σύνδεσης: κοινές

τηλεφωνικές γραμμές, μισθωμένες τηλεπικοινωνιακές γραμμές διαφόρων

τεχνολογιών, ασύρματες ζεύξεις και ακόμη, συνδέσεις μέσω τηλεπικοινωνιακών

δορυφόρων όταν απαιτείται η μετάδοση δεδομένων πάνω από πολύ μεγάλες

αποστάσεις.

Λόγοι ανάπτυξης

Οι λόγοι ανάπτυξης ήταν η κατασκευή ενός δικτύου το οποίο δεν θα κατέρρεε σε

περίπτωση καταστροφής μερικών κόμβων του κάτι που επιτυγχάνεται από την

σημερινή χρήση του internet σήμερα το δίκτυο καλύπτει οποιοιδήποτε θέμα

διατηρώντας τα χαρακτηριστικά σταθερότητας που τέθηκαν στην αρχή.

Διαδικτυακοί κίνδυνοι

Η πρόσβαση στο Διαδίκτυο σήμερα δεν είναι ακίνδυνη, ανεξάρτητα από τον τρόπο

χρήσης των υπηρεσιών του. Υπάρχουν κακόβουλοι χρήστες και αρκετές δυνατότητες

πρόκλησης ζημιών τόσο στο επίπεδο του χρησιμοποιούμενου λογισμικού και υλικού,

όσο και σε προσωπικό επίπεδο.

Ο κύριος κίνδυνος πρόκλησης ζημιών στο υπολογιστικό σύστημα ενός ανύποπτου

χρήστη είναι η μόλυνση του συστήματος με κάποιον ιό. Η μόλυνση γίνεται όταν ο

χρήστης καλείται να λάβει κάποιο αρχείο, φαινομενικά αθώο, όπως ένα κείμενο ή μια

φωτογραφία και, όταν δοκιμάσει να το χρησιμοποιήσει, ο ιός αναλαμβάνει δράση

11

επιμολύνοντας το σύστημα και μπορεί να καταστρέψει αρχεία ή και ολόκληρο το

σκληρό δίσκο του συστήματος. Άλλες φορές είναι δυνατή η αποστολή ιού απευθείας

από τον ιστοτόπο που επισκέπτεται ο χρήστης, χωρίς να εμφανισθεί κάποια ένδειξη

λήψης αρχείου. Η περίπτωση αυτή εκμεταλλεύεται κενά ασφαλείας στο λογισμικό

του χρήστη.

Ιστορική Εξέλιξη

«Οκτώβριος 1969, ερευνητικό ινστιτούτο του πανεπιστημίου του Stanford (Stanford

Research Institute – SRI): Σε ένα μικρό δωμάτιο μια ομάδα ειδικών στους υπολογιστές

στέκεται γύρω από την οθόνη ενός υπολογιστή. Την ίδια στιγμή, στην άλλη άκρη της

πολιτείας, στο Πανεπιστήμιο UCLA του Los Angeles, σε ένα αντίστοιχο δωμάτιο

υπάρχει ένα παρόμοιο σκηνικό. Όταν οι λέξεις που εμφανίστηκαν στην οθόνη του Los

Angeles ήταν οι ίδιες με εκείνες στο Stanford, η πρώτη συνομιλία μεταξύ δύο

υπολογιστών είχε επιτευχθεί και το ARPAnet είχε γεννηθεί.»

Όλα ξεκίνησαν στα τέλη της δεκαετίας του ‘60, όταν ο οργανισμός ARPA (Advanced

Research Projects Agency) στις ΗΠΑ, προσανατολισμένος σε ερευνητικά

προγράμματα υψηλής τεχνολογίας, ξεκίνησε μια ερευνητική δραστηριότητα σχετικά

με τα δίκτυα μεταγωγής δεδομένων, τα λεγόμενα Packet Switched Networks. Η

τεχνική στα δίκτυα αυτής της υλοποίησης (η οποία σήμερα χρησιμοποιείται

ευρύτατα) βασίζεται στον τεμαχισμό σε πακέτα των δεδομένων που πρόκειται να

μεταφερθούν. Τα πακέτα αυτά δρομολογούνται από κόμβο σε κόμβο και

συναρμολογούνται ξανά όταν φτάσουν στον προορισμό τους.

Το 1962 ανατέθηκε στον Paul Baran της κρατικών συμφερόντων εταιρείας RAND να

μελετήσει τον τρόπο με τον οποίο θα μπορούσε η αμερικανική πολεμική αεροπορία

να διατηρήσει τον έλεγχο των πυραύλων και των βομβαρδιστικών της μετά από

πυρηνική επίθεση. Η έρευνα για ένα αποκεντρωμένο – και άρα λιγότερο τρωτό -

σύστημα διοίκησης καταλήγει στην πρόταση ενός δικτύου μεταγωγής πακέτων

(packet switched network): κάθε μήνυμα θα χωρίζεται σε πακέτα τα οποία θα

διαθέτουν ετικέτα με τον προορισμό τους, θα δρομολογούνται ανεξάρτητα από τον

ένα υπολογιστή στον άλλον και θα συναρμολογούνται μετά τη συνολική παράδοση.

Έτσι, αν οποιαδήποτε σύνδεση του δικτύου καταστραφεί τα δεδομένα θα μπορέσουν

να σταλούν από άλλο μονοπάτι. Ο Baran ονόμασε την ιδέα του hot potato routing.

Την εποχή εκείνη, ο Ψυχρός Πόλεμος ήταν μεγάλη απειλή για τις ΗΠΑ. Υπήρχε ένα

12

μεγάλο πρόβλημα, σχετικά με τον τρόπο της επιτυχούς επικοινωνίας μεταξύ των

αμερικάνικών αρχών, μετά από έναν ενδεχόμενο πυρηνικό πόλεμο. Η Αμερική

χρειαζόταν ένα δίκτυο διοίκησης κι ελέγχου που θα συνέδεε πόλεις, πολιτείες και

στρατιωτικές βάσεις. Το πρόβλημα όμως ήταν ότι η τεχνική υποδομή ενός τέτοιου

δικτύου θα ήταν πάντα τρωτή σε επίθεση, με τα κέντρα οργάνωσης του δικτύου να

είναι ευάλωτα και ν’ αποτελούν προφανείς στρατιωτικούς στόχους. Η RAND

κατέληξε σε μία πρωτοποριακή για εκείνη την εποχή λύση: Εκ κατασκευής, το δίκτυο

δεν θα διέθετε κανένα κέντρο οργάνωσης αλλά ούτε κάποιον κεντρικό υπολογιστή

(εξυπηρετητή-server). Ο κάθε κόμβος θα ήταν ίσος με τους υπόλοιπους, όσον αφορά

στη δικαιοδοσία του να λαμβάνει και να στέλνει μηνύματα και θα ήταν αυτόνομος

και ανεξάρτητος από όλους τους άλλους. Τα μηνύματα θ’ αποστέλλονταν σε μορφή

πολλών πακέτων, με κάθε πακέτο να περιλαμβάνει την ηλεκτρονική διεύθυνση του

αποστολέα και του παραλήπτη. Αυτά τα πακέτα πληροφοριών θα έπαιρναν το δρόμο

τους μέσα στο δίκτυο και θα ταξίδευαν από κόμβο σε κόμβο.

Ο δρόμος που ακολουθούν τα πακέτα θα μπορούσε να είναι διαφορετικός για το κάθε

ένα από αυτά: Από τη στιγμή που δεν υπήρχαν χρονικοί περιορισμοί, σημασία είχε

μόνο να φτάσει το πακέτο στον προορισμό του κι όχι ο τρόπος με τον οποίον θα

έφτανε εκεί. Θα μπορούσε δηλαδή το πρώτο μέρος ενός μηνύματος να περάσει από

δέκα πολιτείες και το δεύτερο μέρος μόνον από δύο. Σε περίπτωση που το δεύτερο

μέρος θα έφτανε νωρίτερα από το πρώτο, ένας μηχανισμός ανασχηματισμού στον

κόμβο προορισμού θα αναλάμβανε την αναδιάταξη των πακέτων δεδομένων ώστε να

τοποθετούνται πάντα στη σωστή σειρά. Εάν κάποιος κόμβος έβγαινε εκτός

λειτουργίας, τότε τα πακέτα που τυχόν είχε προς μετάδοση θα έμεναν εκεί, μέχρι ν’

αποκατασταθεί η λειτουργία του. Εάν κάποιοι κόμβοι καταστρέφονταν, τότε τα

πακέτα τους θα έμεναν σε κάποιους άλλους κόμβους που ίσως τύχαιναν καλύτερης

μοίρας. Το δίκτυο θα χαρακτηρίζονταν από μια μορφή πλήρους αναρχίας, ακριβώς

επειδή ο κάθε κόμβος θα ήταν ανεξάρτητος αφού δεν θα υπήρχε ούτε συντονιστικό

όργανο αλλά ούτε κεντρική διαχείριση. Ακριβώς αυτός ο λόγος θα έκανε το δίκτυο

ανθεκτικό σε οποιαδήποτε εχθρική επίθεση

13

Το 1968, το Εθνικό Εργαστήριο Φυσικής στη Μ. Βρετανία δημιούργησε το πρώτο

δοκιμαστικό δίκτυο. Σύντομα, η Αμερικανική υπηρεσία DARPA (Defense Advanced

Research Projects Agency) που κατόπιν ονομάστηκε ARPA, αποφάσισε τη

δημιουργία ενός μεγαλύτερου δικτύου, που τους κόμβους του θ’ αποτελούσαν οι

υπερυπολογιστές (οι ισχυρότεροι υπολογιστές) της εποχής εκείνης. Το φθινόπωρο

του 1969, ο πρώτος κόμβος τοποθετήθηκε στο UCLA (University of California at

Los-Angeles) και μέχρι το Δεκέμβριο του 1969 οι κόμβοι έγιναν τέσσερις (στο

πανεπιστήμιο Utah, στο πανεπιστήμιο California της Santa Barbara, στο UCLA και

στο ίδρυμα Stanford Research Institute International). Το δίκτυο αυτό ονομάστηκε

ARPAnet, προς τιμήν του στρατιωτικού χορηγού του. Οι τέσσερις αυτοί

πανεπιστημιακοί υπερυπολογιστές μπορούσαν ν’ ανταλλάσσουν δεδομένα μέσω

ειδικών τηλεπικοινωνιακών γραμμών υψηλής ταχύτητας και μπορούσαν να

προγραμματιστούν από απόσταση μέσω άλλων απομακρυσμένων κόμβων. Έτσι, οι

επιστήμονες και οι ερευνητές της εποχής εκείνης, μπορούσαν να μοιράζονται ο ένας

τους υπολογιστές των άλλων.

Το 1971, οι κόμβοι αυξήθηκαν σε 15 και το 1972 ο αριθμός τους ανέρχονταν σε 37.

Στο δεύτερο αυτό χρόνο λειτουργίας, οι χρήστες επινόησαν το e-mail και με αυτό τον

τρόπο το ARPAnet μετατράπηκε σταδιακά σ’ ένα υψηλής ταχύτητας ηλεκτρονικό

ταχυδρομείο ομοσπονδιακής έκτασης. Έτσι, ο κύριος φόρτος του δικτύου δεν ήταν η

χρήση υπολογιστών εξ αποστάσεως (remote login) αλλά η συνεχής αναμετάδοση

μηνυμάτων: Οι χρήστες χρησιμοποιούσαν το δίκτυο κυρίως για ανταλλαγή

προγραμμάτων, σημειώσεων, ερευνητικών εργασιών, νέων και κουτσομπολιών,

καθώς οι λογαριασμοί τους (accounts) δηλ. ουσιαστικά ο χώρος στον σκληρό δίσκο

της εποχής εκείνης που δεσμεύονταν αποκλειστικά γι’ αυτούς, ήταν προσβάσιμος από

άλλους μέσω e-mail. Σήμερα βέβαια υπάρχει μεγάλος αριθμός διακομιστών

αλληλογραφίας (mail servers) για την (προσωρινή) αποθήκευση της ηλεκτρονικής

αλληλογραφίας των χρηστών μιας γεωγραφικής περιοχής. Η ανακάλυψη των

ταχυδρομικών λιστών (Mailing lists) δεν άργησε να έρθει, εκμεταλλευόμενη την

τεχνική μετάδοσης των μηνυμάτων από κόμβο σε κόμβο, καθώς το ίδιο μήνυμα

μπορούσε να σταλεί ταυτόχρονα σ’ όλα τα μέλη της λίστας κοινών ενδιαφερόντων

(multicasting).

14

Μέσα στη δεκαετία του ‘70 το ARPAnet μεγάλωσε. Περισσότεροι κόμβοι

συνδέθηκαν και ακόμη περισσότεροι χρήστες χρησιμοποιούσαν καθημερινά τις

υπηρεσίες του δικτύου. Οι χρήστες δεν προέρχονταν πια μόνο από ακαδημαϊκές

κοινότητες και ιδρύματα. Χάρη στην άναρχη δομή του δικτύου, οποιοσδήποτε

μπορούσε να συνδεθεί μ’ αυτό, εφ’ όσον διέθετε έναν υπολογιστή που να μπορεί να

μιλά τη γλώσσα του δικτύου, αλλά κι ένα λογαριασμό (άδεια πρόσβασης) σε κάποιον

πανεπιστημιακό υπολογιστή. Διαφορετικοί κατασκευαστές υπολογιστών, μοντέλα και

τεχνικά χαρακτηριστικά, ακόμη κι ο ιδιοκτήτης ενός κόμβου, έπαψαν να έχουν

σημασία προκειμένου να μπορεί να συνδεθεί ο συγκεκριμένος κόμβος στο δίκτυο. Με

τον τρόπο αυτό, ακόμη και απλοί πολίτες μπορούσαν να συνδεθούν και να

επικοινωνήσουν, ν’ ανταλλάξουν απόψεις και προγράμματα.

Οι χρήστες του δικτύου αρχικά περιορίζονταν σε επιστήμονες και ερευνητές, που

μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν ο ένας τον υπολογιστή του άλλου από μεγάλη

απόσταση και να εκμεταλλευτούν τις δυνατότητες του απομακρυσμένου υπολογιστή.

Πιο δημοφιλής εφαρμογή του συστήματος αναδείχτηκε πολύ γρήγορα το e-mail.

Έτσι, το ARPAnet μετατράπηκε σε ένα ταχύτατο ψηφιακό ταχυδρομείο, καθώς το

χρησιμοποιούσαν για συνεργασία σε ερευνητικά προγράμματα, αλλά και για

συζητήσεις πάνω σε θέματα ποικίλου ενδιαφέροντος.

Επιστημονικά Δεδομένα

Στις μέρες μας το Διαδίκτυο έχει εξαπλωθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό, και ένα μεγάλο

μέρος του παγκόσμιου πληθυσμού έχει πρόσβαση σ'αυτό. Η επικοινωνία μεταξύ των

υπολογιστών καθίσταται δυνατή μέσω των τηλεπικοινωνιακών δικτύων και ειδικών

συσκευών (προσαρμογείς δικτύου, modems, routers). Η πληροφορία μεταδίδεται με

την εφαρμογή μιας σειράς από πρωτόκολλα (κανόνες) επικοινωνίας, που ονομάζονται

συνολικά TCP/IP (Transmission Control Protocol/Internet Protocol).

Το περισσότερο χρησιμοποιούμενο τμήμα του Διαδικτύου είναι ο Παγκόσμιος Ιστός

(World Wide Web - WWW), το οποίο στηρίζεται στο Hypertext Transfer

Protocol (HTTP), ένα σύνολο συμβάσεων για την ανταλλαγή αρχείων (αρχεία

κειμένου, εικόνας, πολυμέσων κ.τ.λ.). Μέσω του WWW ένας χρήστης μπορεί να έχει

πρόσβαση σε εκατομμύρια σελίδες (web pages), οι οποίες παραπέμπουν η μια στην

άλλη με συνδέσμους (links). Οι σελίδες συντάσσονται με τη γλώσσα HTML

(HyperText Markup Language). Η πρόσβαση στο web είναι εφικτή με την χρήση

ειδικών προγραμμάτων πλοήγησης (Web Browsers). Οι web browsers που

επικρατούν είναι ο Netscape Navigator (Netscape) και ο Internet Explorer

(Microsoft).

Στην καθημερινή μας ζωή, πρωτόκολλο είναι ένα σύνολο από συμβάσεις που

καθορίζουν το πώς πρέπει να πραγματοποιηθεί κάποια διαδικασία. Στον κόσμο των

δικτύων, πρωτόκολλο είναι ένα σύνολο από συμβάσεις που καθορίζουν το πώς

ανταλλάσσουν μεταξύ τους δεδομένα οι υπολογιστές του δικτύου. Το πρωτόκολλο

είναι αυτό που καθορίζει το πώς διακινούνται τα δεδομένα, το πώς γίνεται ο έλεγχος

και ο χειρισμός των λαθών, κλπ. Το Internet δεν είναι ένα απλό δίκτυο, αλλά ένα

15

διαδίκτυο. Χρειάζεται επομένως ένα σύνολο από συμβάσεις που να καθορίζουν το

πώς ανταλλάσσουν μεταξύ τους δεδομένα υπολογιστές που μπορεί να είναι

διαφορετικού τύπου και να ανήκουν σε διαφορετικά δίκτυα.

Ακριβώς αυτό το σύνολο συμβάσεων προσφέρει το TCP/IP. Όλοι οι υπολογιστές που

είναι συνδεδεμένοι στα χιλιάδες μικρότερα δίκτυα του Internet τρέχουν το

πρωτόκολλο TCP/IP κι έτσι μιλούν μια κοινή γλώσσα που τους επιτρέπει να

συνεννοούνται παρά τις διαφορές τους.

Τι κάνει το TCP/IP

Ας υποθέσουμε ότι θέλουμε να μεταφέρουμε δεδομένα από έναν υπολογιστή που

είναι συνδεδεμένος στο Internet και βρίσκεται π.χ. στην Αμερική, στο MIT, σε έναν

άλλον που είναι επίσης συνδεδεμένος στο Internet και βρίσκεται π.χ. στην Ελλάδα,

στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Μεταξύ των δύο υπολογιστών παρεμβάλλεται το

“σύννεφο” του Internet, δηλ. ένα πλέγμα από συνδέσεις και ενδιάμεσους

υπολογιστές.

Οι δύο τελικοί υπολογιστές και το “σύννεφο” του Internet

Το Internet χρησιμοποιεί την τεχνολογία μεταγωγής πακέτων για τη μεταφορά των

δεδομένων: τα δεδομένα κόβονται σε κομμάτια που ονομάζονται πακέτα και σε κάθε

πακέτο μπαίνει μια “επικεφαλίδα” με τις διευθύνσεις του υπολογιστή - αποστολέα και

του υπολογιστή - παραλήπτη. Σημειώνουμε ότι σε κάθε υπολογιστή του Internet

αντιστοιχίζεται μία διεύθυνση που ονομάζεται διεύθυνση IP.

Το πρωτόκολλο IP είναι υπεύθυνο για το πέρασμα του πακέτου από υπολογιστή σε

υπολογιστή μέσα από το “σύννεφο” των συνδέσεων. Καθώς το IP δρομολογεί το

κάθε πακέτο μέσα στο δίκτυο, προσπαθεί να το παραδώσει, αλλά δεν μπορεί να

εγγυηθεί ούτε ότι το πακέτο θα φτάσει στον προορισμό του ούτε ότι τα διάφορα

πακέτα που αποτελούν τα αρχικά δεδομένα θα φτάσουν με τη σειρά με την οποία

στάλθηκαν ούτε ότι το περιεχόμενο των πακέτων θα φτάσει αναλλοίωτο.

Το TCP προσφέρει ένα αξιόπιστο πρωτόκολλο πάνω από το IP. Εγγυάται ότι τα

πακέτα θα παραδοθούν στον προορισμό τους, ότι θα φτάσουν με τη σειρά με την

16

οποία στάλθηκαν και ότι τα περιεχόμενα των πακέτων θα φτάσουν αναλλοίωτα (δηλ.

όπως στάλθηκαν). Το TCP δουλεύει ως εξής: το κάθε πακέτο δεδομένων αριθμείται.

Ο υπολογιστής - παραλήπτης και ο υπολογιστής - αποστολέας, αλλά όχι οι

ενδιάμεσοι υπολογιστές, παρακολουθούν τους αριθμούς των πακέτων και

ανταλλάσσουν μεταξύ τους πληροφορίες. Ο παραλήπτης λαμβάνει το πρώτο πακέτο,

το δεύτερο, κλπ. Σε περίπτωση που παρουσιαστεί κάποιο πρόβλημα στο δίκτυο είτε

χαθεί κάποιο πακέτο κατά τη διάρκεια της μετάδοσης, το ξαναζητάει και ο

αποστολέας είναι υπεύθυνος για την αναμετάδοση του. Ο παραλήπτης ελέγχει επίσης

αν το περιεχόμενο των πακέτων φτάνει σωστά.

Η μέθοδος αυτή εξασφαλίζει αξιοπιστία και ταχύτητα διότι οι ενδιάμεσοι

υπολογιστές δεν εκτελούν ελέγχους.

Το πρωτόκολλο IP είναι υπεύθυνο για το πέρασμα ενός πακέτου δεδομένων από

υπολογιστή σε υπολογιστή. Όλα τα δίκτυα που συνδέονται στο Internet

“καταλαβαίνουν” τη γλώσσα IP κι έτσι μπορούν να συνεννοούνται και να

ανταλλάσσουν δεδομένα με ομοιόμορφο τρόπο.

Τα δίκτυα του Internet συνδέονται μεταξύ τους με ειδικούς υπολογιστές που

ονομάζονται δρομολογητές (routers) ή πύλες (gateways). Ένας router είναι λοιπόν

ένας υπολογιστής που συνδέει δύο ή περισσότερα δίκτυα (που μπορεί να είναι

διαφορετικού τύπου) και έτσι ανήκει σε δύο ή περισσότερα δίκτυα ταυτόχρονα.

H δουλειά των routers είναι να δρομολογούν τα πακέτα των δεδομένων μέσα από τα

διάφορα δίκτυα που αποτελούν το Internet μέχρις ότου τα επιδώσουν στον προορισμό

τους.

Η διαδρομή που ακολουθεί ένα πακέτο δεν είναι προκαθορισμένη, αλλά επιλέγεται

δυναμικά. Έτσι, οι routers μπορούν να επιλέγουν εναλλακτικούς δρόμους για ένα

πακέτο σε περίπτωση που μια συγκεκριμένη σύνδεση του δικτύου παρουσιάζει

πρόβλημα και βρίσκεται προσωρινά σε αχρηστία.

Σε κάθε υπολογιστή αντιστοιχίζεται μια μοναδική διεύθυνση, που ονομάζεται

διεύθυνση IP (IP address) και η οποία αποτελεί την “ταυτότητα” του στο διαδίκτυο.

17

Μια διεύθυνση IP αποτελείται από 4 αριθμούς χωρισμένους με τελείες. Π.χ. ένας

υπολογιστής που βρίσκεται στο Πανεπιστήμιο ΜΙΤ έχει διεύθυνση 18.75.0.10, ένας

άλλος που βρίσκεται στο ΕΜΠ 147.102.154.12 κι ένας τρίτος που βρίσκεται στο

Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας 194.177.200.6

Στην πραγματικότητα μία IP διεύθυνση είναι ένας δυαδικός αριθμός 32-bit που για να

γίνει περισσότερο κατανοητός στους ανθρώπους, χωρίζεται σε 4 ομάδες των 8 bit και

κατόπιν κάθε ομάδα μεταφράζεται στον αντίστοιχο δεκαδικό αριθμό.

Τρόποι πρόσβασης στο Διαδίκτυο

Για να συνδέσουμε έναν υπολογιστή που χρησιμοποιούμε π.χ. στο σπίτι, στη δουλειά,

στο πανεπιστήμιο, κλπ. με το Internet, θα πρέπει πρώτα - πρώτα ο υπολογιστής μας

να έχει εγκατεστημένο το λογισμικό TCP/IP.

Στη συνέχεια, ακολουθούμε έναν από τους παρακάτω τρόπους:

Απ’ευθείας δικτυακή σύνδεση (άμεση πρόσβαση μέσω δομημένης

καλωδίωσης)

Σύνδεση μέσω modem

Με οποιονδήποτε από τους δύο τρόπους, έχουμε στη διάθεσή μας τις ίδιες υπηρεσίες.

Η διαφορά είναι ότι ο πρώτος τρόπος παρέχει μόνιμη σύνδεση με το Internet και

υψηλότερη ταχύτητα μετάδοσης δεδομένων.

Απ’ευθείας δικτυακή σύνδεση

Αν ο υπολογιστής μας βρίσκεται εγκατεστημένος σε κάποιον οργανισμό και το

δίκτυο του οργανισμού συνδέεται με το Internet μέσω κάποιου παροχέα, όπως π.χ. το

δίκτυο ενός πανεπιστημίου, τα πράγματα είναι αρκετά απλά για μας. Ο υπολογιστής

μας συνδέεται με ένα καλώδιο στο τοπικό δίκτυο του κτιρίου, αρκεί να διαθέτει

κάρτα δικτύου.

Το τοπικό δίκτυο συνδέεται με το δίκτυο του οργανισμού που με τη σειρά του

συνδέεται με το δίκτυο του παροχέα μέσω κάποιας μόνιμης δικτυακής σύνδεσης,

οπότε κατ’επέκταση και ο δικός μας υπολογιστής συνδέεται με το Internet.

Με τον τρόπο αυτό, εξασφαλίζουμε μόνιμη σύνδεση, δηλαδή δεν χρειάζεται να

κάνουμε κάτι ιδιαίτερο για να συνδεόμαστε κάθε φορά στο Internet αφού η σύνδεση

είναι συνεχώς ενεργή.

18

Σύνδεση μέσω modem

Αν δεν μπορούμε να έχουμε απ’ευθείας δικτυακή σύνδεση (π.χ. αν θέλουμε να

συνδέσουμε τον προσωπικό υπολογιστή που έχουμε στο σπίτι μας με το Internet),

πρέπει να καταφύγουμε σε σύνδεση μέσω modem και τηλεφωνικής γραμμής με το

δίκτυο κάποιου παροχέα.

Ας δούμε πώς γίνεται αυτό:

Δύο υπολογιστές μπορούν να συνδεθούν μεταξύ τους για τη μετάδοση δεδομένων

μέσω μιας κοινής τηλεφωνικής γραμμής, αρκεί σε κάθε άκρο της γραμμής, πριν τον

υπολογιστή, να παρεμβάλλουμε μια συσκευή που ονομάζεται modem η οποία

μετατρέπει τα ψηφιακά δεδομένα σε μορφή κατάλληλη για μετάδοση μέσα από την

τηλεφωνική γραμμή.

Το modem στο ένα άκρο της γραμμής τηλεφωνεί στο άλλο κι έτσι αποκαθίσταται

σύνδεση μεταξύ των δύο υπολογιστών, η οποία δεν είναι μόνιμη αλλά διαρκεί

μέχρις ότου τα modem διακόψουν την τηλεφωνική κλήση. Μέσω του modem

λοιπόν ο υπολογιστής μας τηλεφωνεί σε έναν άλλον υπολογιστή που ανήκει στο

δίκτυο του παροχέα και για όση ώρα διαρκεί η κλήση, ο υπολογιστής μας συνδέεται

μαζί του άρα και με το Internet.

Προφανώς, οι παροχείς δεν αφήνουν οποιονδήποτε διαθέτει έναν υπολογιστή και ένα

modem να συνδεθεί στο δίκτυό τους. Κατά τη σύνδεση με τον υπολογιστή του

παροχέα μας ζητείται όνομα χρήστη και σύνθημα. Θα πρέπει επομένως να έχουμε

λογαριασμό στον υπολογιστή του παροχέα. Για την απόκτηση λογαριασμού - και

επομένως δικαιώματος σύνδεσης -συνήθως απαιτείται η καταβολή συνδρομής στον

παροχέα.

Μια “φιλικότερη” μορφή διευθύνσεων

Το πρόβλημα με τις IP διευθύνσεις είναι ότι δύσκολα μπορούμε να τις θυμόμαστε. Αν

π.χ. θέλουμε ο υπολογιστής μας να επικοινωνήσει με τον υπολογιστή του ΜΙΤ με IP

διεύθυνση 18.75.0.10, θα πρέπει να θυμόμαστε τον συγκεκριμένο συνδυασμό των

τεσσάρων αριθμών.

19

Ευτυχώς για μας, οι υπολογιστές του Internet μπορούν επίσης να προσδιοριστούν και

με ονόματα. Σε μια διεύθυνση IP αντιστοιχίζεται ένα όνομα που είναι μοναδικό, δηλ.

ξεχωριστό για τον κάθε υπολογιστή. Η μέθοδος αυτή είναι γνωστή σαν DNS

(Domain Name System).

Π.χ. ο υπολογιστής του MIT που μόλις αναφέραμε είναι γνωστός και σαν

space.mit.edu ενώ οι υπολογιστές με IP διευθύνσεις 147.102.154.12 και

194.177.200.6 σαν transport.civil.ntua.gr και mail.uth.gr αντίστοιχα.

Ένα όνομα αποτελείται από λέξεις που χωρίζονται μεταξύ τους με τελείες. Ο αριθμός

των λέξεων μπορεί να ποικίλει. Στην πράξη συναντάμε συνήθως ονόματα με 3 έως 5

λέξεις.

Αλλά ας δούμε τι σημαίνει ένα τέτοιο όνομα (το αποκωδικοποιούμε από τα αριστερά

προς τα δεξιά). Π.χ.

Ένας μεγάλος οργανισμός μπορεί να υποδιαιρεί κι άλλο τα ονόματα που χρησιμοποιεί

ανάλογα με τα τμήματα του, π.χ. το transport.civil.ntua.gr είναι το όνομα ενός

υπολογιστή (transport) που βρίσκεται στο Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών (civil) του

ΕΜΠ (ntua.gr).

Το τελευταίο συνθετικό του ονόματος δηλώνει είτε το είδος του οργανισμού είτε τη

γεωγραφική περιοχή όπου είναι εγκατεστημένος ο υπολογιστής.

Στις ΗΠΑ χρησιμοποιούνται συνήθως σαν τελευταία συνθετικά κωδικοί 3

γραμμάτων που δηλώνουν το είδος του οργανισμού, Σε κάθε χώρα αντιστοιχεί ένα

συγκεκριμένο όνομα 2 γραμμάτων (π.χ. gr για την Ελλάδα, uk για την Αγγλία, κ.λ.π.)

Όπως έχουμε πει, η δρομολόγηση των πακέτων γίνεται με βάση την διεύθυνση IP του

παραλήπτη. Όταν λοιπόν ζητάμε να επικοινωνήσουμε με έναν απομακρυσμένο

υπολογιστή δίνοντας το όνομά του, ο υπολογιστής μας πρέπει να μάθει την

αντίστοιχη διεύθυνση IP. Αν π.χ. πληκτρολογήσουμε central.ntua.gr, το όνομα

πρέπει να μεταφραστεί στην αντίστοιχη διεύθυνση IP (δηλ. 147.102.240.15).

Η μετάφραση αυτή, είναι δουλειά ενός υπολογιστή που ονομάζεται εξυπηρετητής

DNS (DNS server). Σε κάθε δίκτυο υπάρχει τουλάχιστον ένας υπολογιστής που

παρέχει αυτή την υπηρεσία. Ανάλογα με τη θέση του υπολογιστή-παραλήπτη, η

αίτηση για μετάφραση του ονόματός του μπορεί να περάσει από έναν ή

περισσότερους DNS servers μέχρις ότου εντοπιστεί η αντίστοιχη διεύθυνση IP.

20

Β' Θεματική Ενότητα

Εφαρμογές Διαδικτύου

Φυλλομετρητής (Web browser)

Ο Web browser είναι ένα λογισμικό που επιτρέπει στον χρήστη του να προβάλλει και

να αλληλεπιδρά με κείμενα, εικόνες, βίντεο, μουσική, παιχνίδια και άλλες

πληροφορίες συνήθως αναρτημένες σε μια ιστοσελίδα ενός ιστότοπου στον

Παγκόσμιο Ιστό ή σε ένα τοπικό δίκτυο. Το κείμενο και οι εικόνες σε μια ιστοσελίδα

μπορεί να περιέχουν υπερσυνδέσμους προς άλλες ιστοσελίδες του ίδιου ή

διαφορετικού ιστότοπου. Ο Web browser επιτρέπει στον χρήστη τη γρήγορη και

εύκολη πρόσβαση σε πληροφορίες που βρίσκονται σε διάφορες ιστοσελίδες και

ιστότοπους εναλλάσσοντας τις ιστοσελίδες μέσω των υπερσυνδέσμων. Οι

φυλλομετρητές χρησιμοποιούν τη γλώσσα μορφοποίησης HTML για την προβολή

των ιστοσελίδων, γι' αυτό η εμφάνιση μιας ιστοσελίδας μπορεί να διαφέρει ανάλογα

με τον browser.

Οι περισσότερο χρησιμοποιούμενοι browsers είναι οι:

Windows Internet Explorer

Google Chrome

Mozilla Firefox

Apple Safari

Netscape Navigator

Opera

Pandora

Οι συζητήσεις για το ποιος browser είναι ο καλύτερος είναι τόσο έντονες όσο και

αυτές για το ποιο είναι το καλύτερο κινητό. Και ενώ στα κινητά υπάρχουν κάποια

αντικειμενικά κριτήρια που βγάζουν στα σημεία νικητές, στους web browsers

(φυλλομετρητές) η κατάσταση είναι εντελώς διαφορετική και καλύτερο είναι ότι

ταιριάζει στις ανάγκες και «κάθεται» καλύτερα στο σύστημά μας.

21

Mozilla Firefox

Σύμφωνα με τα στατιστικά είναι ο πιο διαδεδομένος browser απ΄όλους.

Ταχύτητα: Είναι σίγουρα ο πιο αργός browser σε σύγκριση με όλους τους άλλους.

Αυτό βέβαια οφείλεται και με το πόσα πρόσθετα (add-on) έχετε εγκατεστημένα. Αν

για παράδειγμα έχετε 3 πρόσθετα θα είναι πιο γρήγορος από το να είχατε 10.

Ασφάλεια: Εδώ είναι το δυνατό κομμάτι του Firefox. Ο Mozilla είναι ο πιο ασφαλής

browser με διαφορά από τους υπόλοιπους. Γι΄αυτό και αναβαθμίζεται πολύ τακτικά.

Ακόμα έχει το καλό με τα πρόσθετα. Για παράδειγμα έχει πολλά πρόσθετα όπως το

adblock plus, που απαγορεύει σε ιστοσελίδες να φορτώνουν παράθυρα που περιέχουν

ιούς κτλ. Φυσικά και υπάρχουν κίνδυνοι εάν κατεβάζετε άγνωστα πρόσθετα.

Μέγεθος: Σίγουρα είναι ο πιο “βαρύς” browser. Καταλαμβάνει πάρα πολύ χώρο στο

δίσκο(εξαρτάται και από τα εγκατεστημένα πρόσθετα).

Με λίγα λόγια, σχετικά αργός, ασφαλέστατος, αλλά αρκετά “βαρύς”.

Internet Explorer

Ταχύτητα: Λίγο πιο γρήγορος από τον fitefox και αρκετά πιο αργός από τον chrome.

Ασφάλεια: Δεν είναι ιδιαίτερα ασφαλής με σοβαρούς κινδύνους.

Μέγεθος: Ελαφρύς, καταλαμβάνει σχετικά μικρό χώρο στο δίσκο, αν και είναι πιο

βαρύς από τον chrome.

Με λίγα λόγια μέτριος σε θέματα ταχύτητας, αρκετά επικίνδυνος σε θέματα

ασφαλείας και σχετικά ελαφρύς.

Google Chrome

Ο Google Chrome εδώ βρίσκεται στην κορυφή μιας καιαπλούστερος και πιο λιτός …

22

Wikipedia

Η Βικιπαίδεια ή Wikipedia (προφέρεται /ˌwiːkiˈpiːdiə/ ή /ˌwɪkəˈpiːdiə/) είναι μία

πολυγλωσσική δικτυακή εγκυκλοπαίδεια ελεύθερου περιεχόμενου. Το όνομα

Wikipedia είναι μια σύνθετη λέξη από τις λέξεις wiki (ένα είδος συλλογικού

ιστότοπου) και εγκυκλοπαίδεια. Τα άρθρα της Βικιπαίδειας παρέχουν συνδέσμους

που οδηγούν τον χρήστη σε σχετικές σελίδες με επιπλέον πληροφορίες.

Η Βικιπαίδεια γράφεται σε συνεργασία από εθελοντές από όλο τον κόσμο.

Οποιοσδήποτε μπορεί να επεξεργαστεί άρθρα, απλώς πατώντας στη σύνδεση

επεξεργασία που εμφανίζεται στην κορυφή της κάθε σελίδας. Από την ίδρυσή της το

2001, η Βικιπαίδεια έχει μεγαλώσει ραγδαία σε έναν από τους μεγαλύτερους

ιστότοπους αναφοράς στο Web, προσελκύοντας τουλάχιστον 684 εκατομμύρια

επισκέπτες ετησίως το 2008. Υπάρχουν πάνω από 75.000 ενεργοί συνεισφέροντες

που εργάζονται σε περισσότερα από 10.000.000 άρθρα σε περισσότερες από 250

γλώσσες.

Μέχρι σήμερα, υπάρχουν 2.567.300 άρθρα στα αγγλικά. Καθημερινά εκατοντάδες

χιλιάδες επισκέπτες από όλο τον κόσμο κάνουν δεκάδες χιλιάδες αλλαγές και

δημιουργούν χιλιάδες νέα άρθρα για την ενίσχυση της γνώσης που βρίσκεται στην

εγκυκλοπαίδεια Βικιπαίδεια. Αντίστοιχα στην ελληνική έκδοση υπάρχουν 70.744

άρθρα. Οι επισκέπτες δεν χρειάζονται εξειδικευμένα προσόντα για να συμβάλουν,

δεδομένου ότι ο πρωταρχικός ρόλος τους είναι να γράψουν άρθρα που καλύπτουν την

υφιστάμενη γνώση. Αυτό σημαίνει ότι άνθρωποι όλων των ηλικιών και από

οποιοδήποτε πολιτιστικό και κοινωνικό περιβάλλον μπορούν να γράψουν άρθρα στη

Βικιπαίδεια.

Τα περισσότερα από τα άρθρα μπορούν να τροποποιηθούν από οποιονδήποτε με

πρόσβαση στο Διαδίκτυο, απλά πατώντας το σύνδεσμο επεξεργασία. Οποιοσδήποτε

είναι ευπρόσδεκτος να προσθέσει πληροφορίες, άλλες πηγές ή παραπομπές, στο

βαθμό που το κάνει εντός της πολιτικής και των οδηγιών της Βικιπαίδειας.

Λανθασμένες ή αμφιλεγόμενες πληροφορίες υπόκεινται σε αφαίρεση. Οι χρήστες δεν

χρειάζεται να ανησυχούν για τυχαίες ζημιές όταν προσθέτουν ή βελτιώνουν τις

πληροφορίες, καθώς άλλοι συντάκτες είναι πάντα κοντά γιά να δώσουν συμβουλές ή

να διορθώσουν προφανή λάθη, και το λογισμικό της Βικιπαίδειας είναι προσεκτικά

σχεδιασμένο.

Επειδή η Βικιπαίδεια είναι μια συνεχής εργασία στην οποία, κατ' αρχήν, ο καθένας

μπορεί να συμβάλει, διαφέρει από μια έντυπη πηγή αναφοράς σε σημαντικά σημεία.

Ειδικότερα, παλιότερα άρθρα τείνουν να είναι πιο πλήρη και ισορροπημένα, ενώ τα

νεότερα άρθρα έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να περιέχουν σημαντική

23

παραπληροφόρηση, ανεγκυκλοπαιδικό περιεχόμενο, ή βανδαλισμό. Οι χρήστες θα

πρέπει να το γνωρίζουν αυτό για να λαμβάνουν έγκυρη ενημέρωση και να

αποφεύγουν παραπληροφόρηση που έχει προστεθεί πρόσφατα και δεν έχει ακόμη

απομακρυνθεί. Ωστόσο, σε αντίθεση με μια έντυπη πηγή αναφοράς, η Βικιπαίδεια

ενημερώνεται συνεχώς, με τη δημιουργία ή την ενημέρωση των λημμάτων σχετικά με

τα γεγονότα της επικαιρότητας μέσα σε λίγες ώρες, λεπτά ή και δευτερόλεπτα, και όχι

σε μήνες ή χρόνια όπως στις έντυπες εγκυκλοπαίδειες.

Εάν δεν μπορείτε να βρείτε αυτό που ψάχνετε, δοκιμάστε τις Συχνές Ερωτήσεις, ή

υποβάλετε ερωτήσεις στην Αγορά. Για βοήθεια σχετικά με την επεξεργασία και άλλα

θέματα, δείτε Βικιπαίδεια:Βοήθεια.

Youtube

To YouTube είναι ένας δημοφιλής διαδικτυακός τόπος, ο οποίος επιτρέπει

αποθήκευση, αναζήτηση και αναπαραγωγή ψηφιακών ταινιών.

Δημιουργήθηκε το Φεβρουάριο του 2005[1] και το Νοέμβριο του 2006 ονομάστηκε

από το περιοδικό Time "Invention of the Year 2006" (Η Εφεύρεση του 2006). Τον

Οκτώβριο του 2006, η εταιρεία αγοράστηκε από την Google με ανταλλαγή μετοχών

αξίας 1,65 δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ και σήμερα λειτουργεί ως θυγατρική της

Google. Η εταιρία εδρεύει στο Σαν Μπρούνο της Καλιφόρνια, και χρησιμοποιεί την

τεχνολογία Adobe Flash Video για να εμφανιστεί μια μεγάλη ποικιλία από το

περιεχόμενο φτιαγμένο από χρήστες, συμπεριλαμβανομένων των κλιπ ταινιών, κλιπ

τηλεόρασης, βίντεο και μουσικής, καθώς και ερασιτεχνικό περιεχόμενο, όπως το

video blogging και σύντομα πρωτότυπα βίντεο. Μεγαλύτερο μέρος του περιεχομένου

στο YouTube έχει φορτωθεί από τα άτομα, αν και μέσα μαζικής ενημέρωσης και

επιχειρήσεις συμπεριλαμβανομένων των CBS, BBC, Vevo και άλλες οργανώσεις

παρέχουν ορισμένο από το υλικό τους μέσω του site, ως μέρος του προγράμματος

εταιρικής σχέσης YouTube.

Όλοι μπορούν να βλέπουν τις αποθηκευμένες ψηφιακές ταινίες (βίντεο), ενώ τα

εγγεγραμμένα μέλη μπορούν να αποθηκεύουν απεριόριστο αριθμό ταινιών με

χρονικό όριο δεκαπέντε λεπτών το κάθε βίντεο. Μαζί με τις ταινίες φαίνεται και ο

αριθμός των μελών που τις έχουν δει, ώστε να φαίνονται ποιες είναι οι πιο

δημοφιλείς. Επίσης ένας χρήστης μπορεί να πει αν του αρέσει ένα βίντεο ή όχι. Τα

εγγεγραμμένα μέλη μπορούν να αφήσουν σχόλια στο κάθε βίντεο και να πατήσουν το

24

κουμπί "Μου αρέσει" καθώς επίσης και να βαθμολογήσουν τα σχόλια άλλων

χρηστών.

Μη εγγεγραμμένοι χρήστες μπορούν να παρακολουθήσουν τα βίντεο, ενώ οι

εγγεγραμμένοι χρήστες επιτρέπεται να ανεβάσουν απεριόριστο αριθμό βίντεο. Βίντεο

που θεωρούνται ότι περιέχουν δυνητικά προσβλητικό περιεχόμενο είναι διαθέσιμα

μόνο σε εγγεγραμμένους χρήστες 18 και άνω.

Αναπαραγωγή [Επεξεργασία]

Η προβολή βίντεο YouTube σε έναν προσωπικό υπολογιστή απαιτεί το Adobe Flash

Player plug-in για να εγκατασταθεί στον φυλλομετρητή. Το Adobe Flash Player plug-

in είναι ένα από τα πιο κοινά κομμάτια του λογισμικού που εγκαθίσταται σε

προσωπικούς υπολογιστές και αντιπροσωπεύει σχεδόν το 75% του υλικού βίντεο που

είναι διαθέσιμο στο Διαδίκτυο.

Τον Ιανουάριο 2010, το YouTube ξεκίνησε μια πειραματική έκδοση του site που

χρησιμοποιεί την ενσωματωμένη multimedia δυνατότητα των web browsers που

υποστηρίζουν το πρότυπο HTML5. Αυτό επιτρέπει σε βίντεο να είναι ορατό χωρίς

απαίτηση Adobe Flash Player ή οποιοδήποτε άλλο plug-in να εγκατασταθεί.

Το YouTube έχει μια σελίδα που επιτρέπει στους υποστηριζόμενους περιηγητές να

επιλέξουν για τη δοκιμή HTML5. Μόνο οι browsers που υποστηρίζουν βίντεο

HTML5 χρησιμοποιώντας τις H.264 ή WebM μορφές, μπορούν να παίξουν τα βίντεο,

και δεν είναι όλα τα βίντεο στην ιστοσελίδα διαθέσιμα.

Ανέβασμα [Επεξεργασία]

Βίντεο ανεβασμένα στο YouTube από τους δικαιούχους των λογαριασμών αυτών

περιορίζονται σε δέκα λεπτά σε διάρκεια και το μέγεθος αρχείου των 2 GB.

Όταν το YouTube ξεκίνησε το 2005 ήταν δυνατό να ανεβαστούν μεγαλύτερα βίντεο,

αλλά δέκα-λεπτο όριο εισήχθη τον Μάρτιο του 2006 και μετά όταν το YouTube

διαπίστωσε ότι η πλειονότητα των βίντεο που υπερβαίνουν το μήκος αυτό ήταν

ανεπίτρεπτες προσθήκες από τηλεοπτικές εκπομπές και ταινίες. Οι εταιρικοί

λογαριασμοί επιτρέπεται να ανεβάσουν τα βίντεο περισσότερο από δέκα λεπτά, με

την επιφύλαξη της αποδοχής τους από το YouTube.

Το YouTube δέχεται βίντεο φορτωμένα στις περισσότερες μορφές,

συμπεριλαμβανομένων των AVI,. MKV,. MOV,. MP4, DivX,. FLV, και. OGG και.

Ogv. Αυτά περιλαμβάνουν τύπους βίντεο όπως τα MPEG-4, MPEG, και. WMV.

Υποστηρίζει, επίσης, 3GP, επιτρέποντας τα βίντεο να φορτωθούν από κινητά

τηλέφωνα.

Ποιότητα και codecs

YouTube προσέφερε αρχικά τα βίντεο σε ένα μόνο επίπεδο ποιότητας, αλλά τώρα

έχει μια σειρά από επίπεδα ποιότητας, καθώς και ένα σχήμα για προβολή σε κινητά

25

τηλέφωνα. Το αρχικό σχήμα που εμφανίζονται τα βίντεο σε ένα ψήφισμα των

320x240 pixel με την H.263 codec Sorenson Spark, με μονοφωνικό MP3 audio.

Από τον Μάρτιο του 2008, τα YouTube βίντεο είναι διαθέσιμα σε μια σειρά από

επίπεδα ποιότητας, με τα υψηλότερα επίπεδα ποιότητας που προσφέρουν καλύτερη

ανάλυση εικόνας. Τον Νοέμβριο του 2008 υποστήριξη 720p High Definition

προστέθηκε. Την ίδια στιγμή, ο αναπαραγωγέας YouTube άλλαξε από μια αναλογία

4:3 σε 16:9 widescreen. Τον Νοέμβριο του 2009, υποστήριξη 1080p High Definition

προστέθηκε. YouTube βίντεο χρησιμοποιούν επί του παρόντος το H.264/MPEG-4

AVC μορφή, με στερεοφωνικό ήχο AAC.

Μέσα κοινωνικής δικτύωσης

Οι ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης ή «social networking sites», όπως τα πολύ

δημοφιλή στη χώρα μας Facebook, twitter, Hi5 και Myspace, αποτελούν καθημερινή

συνήθεια των νέων. Στις ιστοσελίδες αυτές, παιδιά, νέοι, αλλά και μεγαλύτεροι

χρήστες μέσα από τα εικονικά τους προφίλ λειτουργούν διαδραστικά με άλλους

χρήστες, δημοσιεύουν τις φωτογραφίες και τα βίντεό τους, γίνονται μέλη σε ομάδες

κοινών ενδιαφερόντων (groups), δημοσιεύουν και ανταλλάσουν τις καλλιτεχνικές

τους δημιουργίες (μουσική, εικαστικά έργα κ.λπ.), επισκέπτονται σελίδες άλλων

χρηστών και χρησιμοποιούν πλήθος εφαρμογών (κουίζ, παιχνίδια, κ.λπ.).

Επιπλέον, το «social networking» ως νέος τρόπος κοινωνικής διαδραστικότητας και

συμμετοχής επιτρέπει στους χρήστες να δημιουργούν οι ίδιοι περιεχόμενο στο

Διαδίκτυο και να το μοιράζονται με άλλους χρήστες, χωρίς να έχουν

εξειδικευμένες τεχνικές γνώσεις.

Γενικές Συμβουλές

Όπως ισχύει σε κάθε μορφή ηλεκτρονικής επικοινωνίας, έτσι και στους ιστοχώρους

κοινωνικής δικτύωσης, η γνώση θεμελιωδών κανόνων ασφάλειας και η ανάπτυξη

κριτικής σκέψης είναι καθοριστικοί παράγοντες στην προστασία μας από

κακόβουλους ανθρώπους, απατεώνες ή ακόμα και από ασυνείδητους επιχειρηματίες,

ώστε να μπορέσουμε να απολαύσουμε τις άπειρες δυνατότητες ψυχαγωγίας,

επικοινωνίας και διασκέδασης που μας παρέχονται.

Τι μπορούμε λοιπόν να κάνουμε για να προστατεύσουμε τους ανήλικους που

σπεύδουν να γίνουν μέλη των ψηφιακών αυτών κοινοτήτων από παγίδες; Το

Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου σας προτείνει:

Μην απαγορεύετε την πρόσβαση, συνήθως οδηγεί στα αντίθετα

αποτελέσματα.

26

Ζητήστε από το παιδί να σας δείξει πως λειτουργούν οι σελίδες αυτές.

Μπορείτε να περιηγηθείτε και μόνοι ώστε να κατανοήσετε το είδος των

δραστηριοτήτων που λαμβάνουν χώρα.

Ενημερωθείτε για επιμέρους κινδύνους και απειλές και συζητήστε τις με το

παιδί. Οι πληροφορίες που δίδονται στις παρακάτω επιμέρους ενότητες θα σας

υποστηρίξουν σε αυτή σας την προσπάθεια.

Προσωπικά δεδομένα

Θα πρέπει να αντιληφθούμε ότι μέσω των ιστοσελίδων κοινωνικής δικτύωσης εύκολα

και απλά μπορούν να δημιουργηθούν τεράστιες βάσεις προσωπικών δεδομένων και

προτιμήσεων από τις πληροφορίες που δημοσιεύουμε στο προφίλ μας αλλά και από

τη γενικότερη δραστηριότητά μας στην ιστοσελίδα. Τα στοιχεία αυτά

χρησιμοποιούνται με πολλούς τρόπους. Και εδώ πρέπει εμείς οι χρήστες να

προβληματιστούμε και να ενημερωθούμε σωστά προτού αποφασίσουμε ποια στοιχεία

μας θα δημοσιοποιήσουμε στις πλατφόρμες αυτές.

Σε συζητήσεις μας με εφήβους με θέμα την κοινωνική δικτύωση και στο ερώτημα

κατά πόσο οι έφηβοι έχουν διαβάσει τους «Όρους Χρήσης» και την «Πολιτική

Απορρήτου» (γνωστών και ως «Terms» και «Privacy Policy») όπου περιγράφονται οι

πρακτικές διαχείρισης των προσωπικών δεδομένων μας, διαπιστώσαμε ότι ελάχιστοι

τα είχαν διαβάσει και ακόμη λιγότεροι τα είχαν κατανοήσει. Αυτό δεν τους εμπόδισε

να εγγραφούν στην ιστοσελίδα αποδεχόμενοι αυτόματα τους όρους της.

Είναι λοιπόν πολύ βασικό να κατανοήσουμε, ότι δεν πρέπει να συναινούμε σε κάτι

που δεν αντιλαμβανόμαστε πλήρως. Βέβαια, θα πρέπει να σημειωθεί ότι τα «ψιλά

γράμματα» θα έπρεπε να είναι πιο εύληπτα, ώστε να μπορούμε, χωρίς να είμαστε

δικηγόροι, να αντιλαμβανόμαστε την πολιτική του εκάστοτε ιστοχώρου πριν

αναρτήσουμε πληροφορίες μας, δεδομένου ότι από τη στιγμή που εγγραφόμαστε σε

έναν ιστοχώρο, αυτομάτως συναινούμε σε όλους τους όρους που τον διέπουν…με ότι

αυτό συνεπάγεται !

Συμβουλές

Επισκεφθείτε την ιστοσελίδα κοινωνικής δικτύωσης που χρησιμοποιεί το

παιδί σας. Στο κάτω μέρος της σελίδας θα πρέπει να βρείτε την ένδειξη

«Απόρρητο» / «Πολιτική Απορρήτου» (Privacy / Privacy Policy). Διαβάστε

το κείμενο, κατανοήσετε τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιούνται από την

ιστοσελίδα τα προσωπικά σας δεδομένα. (Διαβάστε τι θα πρέπει να προσέξετε

στα «ψιλά γράμματα των ιστοσελίδων κοινωνικής δικτύωσης» στο σχετικό

κείμενο).

Ρωτήστε τα παιδιά γιατί οι ιστοσελίδες αυτές είναι δωρεάν και ανοίξτε

συζήτηση γύρω από το θέμα αυτό. Στη συνέχεια εξηγήστε ότι τα έσοδά τους

προέρχονται από την πώληση προσωπικών δεδομένων των χρηστών σε άλλες

27

εταιρείες με σκοπό την παροχή προσωποποιημένης διαφήμισης μέσα από τον

ιστοχώρο.

Από τη στιγμή που δημιουργείτε το εικονικό σας προφίλ θα πρέπει να πάτε

στο μενού των ρυθμίσεων για τη διαχείριση των προσωπικών σας δεδομένων

και να αλλάξετε τις προεπιλεγμένες ρυθμίσεις. Συνηθέστερα θα το βρείτε στα

αγγλικά ως «privacy settings». Για να βοηθήσετε τα παιδιά στη διαδικασία

αυτή δείτε τον σχετικό οδηγό μας.

Τονίστε στα παιδιά ότι οι πληροφορίες που αναρτούν στις ιστοσελίδες

κοινωνικής δικτύωσης είναι δημόσια προσπελάσιμες, επομένως, καλό θα ήταν

να μη δημοσιεύουν στοιχεία και φωτογραφίες που θα τους έφερναν σε

δύσκολη θέση. Προσοχή! Ακόμα και αν διαγράψετε το προφίλ σας, πολλές

πληροφορίες δεν αφαιρούνται και ενδέχεται να τις συναντήσετε και αλλού στο

Διαδίκτυο.

Να γνωρίζετε ότι οι ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης προσφέρουν πολλές

εφαρμογές (παιχνίδια, κουίζ, κ.λπ.) που παρέχονται από τρίτους, οπότε δεν

υπόκεινται πάντα στην ίδια πολιτική απορρήτου που αναγράφει η ιστοσελίδα

αυτή και επομένως μπορούν να διαχειριστούν τα προσωπικά σας δεδομένα με

διαφορετικό τρόπο.

Αποπλάνηση ανηλίκων

Όπως σε κάθε είδος ηλεκτρονικής επικοινωνίας, έτσι και στις ιστοσελίδες κοινωνικής

δικτύωσης η ανωνυμία που προσφέρεται στους χρήστες μπορεί να λειτουργήσει

καμιά φορά εις βάρος των παιδιών. Συνεπώς, το «grooming» αποτελεί έναν

σημαντικό κίνδυνο: Επιτήδειοι προσποιούνται ότι είναι ανήλικοι δημιουργώντας

ψεύτικα προφίλ και προσπαθούν να προσεγγίσουν υποψήφια θύματα. Οι πρακτικές

που μπορεί κανείς να επιστρατεύσει ποικίλουν.

Συμβουλές

Εξηγείστε στο παιδί τη διαφορά ανάμεσα σε εικονικούς και πραγματικούς

φίλους. Μάθετέ το να αντιμετωπίζει τις διαδικτυακές γνωριμίες με αρκετή

επιφυλακτικότητα.

Συμβουλεύστε το παιδί να μην προσθέτει στη λίστα των φίλων του άτομα που

δεν γνωρίζει στο φυσικό κόσμο. Ενημερώστε τo ότι δεν πρέπει να ντραπεί να

αρνηθεί μια πρόσκληση φιλίας από κάποιο άτομο, καθώς στις περισσότερες

ιστοσελίδες το άτομο αυτό δεν ενημερώνεται για την απόρριψη της

πρόσκλησής του.

Συμβουλεύστε το παιδί να διαγράψει από τη λίστα των φίλων του άτομα που

ενδεχομένως το παρενοχλούν ή του στέλνουν μηνύματα που το φέρνουν σε

δύσκολη θέση. Το παιδί μπορεί μάλιστα να χρησιμοποιήσει και το

ενσωματωμένο σύστημα καταγγελιών (report) του εκάστοτε ιστοχώρου.

28

Φροντίζετε να είστε πάντα ενημερωμένοι για τις διαδικτυακές γνωριμίες των

παιδιών σας ώστε, όταν παρατηρήσετε κάτι ύποπτο, να μπορέσετε να τα

συμβουλεύσετε αποτελεσματικά και να δράσετε άμεσα.

Παρενόχληση

Όπως και στα chat room, έτσι και μέσα από τις ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης

μπορεί κανείς να επιχειρήσει να παρενοχλήσει ένα άλλο άτομο. Μάλιστα στην

περίπτωση αυτή ο εξευτελισμός και η περιθωριοποίηση του θύματος είναι πιο έντονα

γιατί η παρενόχληση γίνεται δημόσια ενώπιον του δικτύου των φίλων του

θύματος και όχι μόνο. Παράλληλα έχουν προκύψει και νέες πρακτικές, όπως η

κλοπή ταυτότητας: ψεύτικα προφίλ δημιουργούνται με σκοπό την προσβολή και τον

εξευτελισμό άλλων ατόμων. Ακόμη, μπορεί κανείς να δημιουργήσει προφίλ

χρησιμοποιώντας ονόματα γνωστών εταιρειών ή προσωπικοτήτων με σκοπό την

απόκτηση κέρδους από την εκμετάλλευση της φήμης τους.

Συμβουλές

Τονίστε στο παιδί σας ότι δεν θα πρέπει να δίνει σε κανέναν τον κωδικό

πρόσβασης στο εικονικό προφίλ του. Όποιος αποκτά πρόσβαση στο προφίλ

μπορεί να διαχειριστεί πλήρως τα δεδομένα που εμφανίζονται σε αυτό.

Ενημερώστε το παιδί ότι, αν δεχθεί ένα προσβλητικό ή ανεπιθύμητο μήνυμα,

μπορεί να χρησιμοποιήσει την ενσωματωμένη μέθοδο καταγγελιών της

ιστοσελίδας κοινωνικής δικτύωσης που χρησιμοποιεί. Συνήθως αναφέρεται με

τη λέξη «report».

Αν το πρόβλημα δεν μπορεί να λυθεί με τη δική σας παρέμβαση, και θέλετε

να πάρετε πιο δραστικά μέτρα, μπορείτε να καταγγείλετε το περιστατικό στην

ανοιχτή γραμμή Safeline.

Ενημερώστε το παιδί σας για την ύπαρξη τηςΓραμμής Βοηθείας του

Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου στο τηλέφωνο χωρίς χρέωση 800

11 800 15. Έμπειροι παιδοψυχολόγοι θα το βοηθήσουν να αντιμετωπίσει το

περιστατικό ενδεχόμενης παρενόχλησης.

Να έχετε πάντα υπόψη ότι στους εικονικούς κόσμους είναι εύκολο να

δημιουργήσει κανείς μια «ψεύτικη ταυτότητα» και να παραπλανήσει άλλους

χρήστες. Για αυτό το λόγο το παιδί πρέπει να είναι πάντα επιφυλακτικό με

τους εικονικούς φίλους.

Φωτογραφίες

Αγαπημένη συνήθεια των μελών ιστοχώρων κοινωνικής δικτύωσης είναι η ανάρτηση

φωτογραφιών. Κρύβονται όμως κίνδυνοι και παγίδες πίσω από αυτή την πρακτική;

Αναφορικά με τους ανήλικους οι περισσότεροι κίνδυνοι έχουν να κάνουν με την

29

αποκάλυψη στοιχείων που διευκολύνουν τον εντοπισμό τους στο φυσικό κόσμο,

για παράδειγμα μέσα από μια φωτογραφία στο προαύλιο του σχολείου.

Πολλές πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης δίνουν τη δυνατότητα στους χρήστες τους

να μαρκάρουν (tag) τις φωτογραφίες τους επισημαίνοντας τα άτομα που

απεικονίζονται σε αυτές. Τα tags μπορούν να είναι σύνδεσμοι σε προφίλ ή

διευθύνσεις e-mail. Αυτό ενέχει κινδύνους για ανεπιθύμητη διασύνδεση των

φωτογραφιών με προσωπικά δεδομένα. Ακόμα και αν οι χρήστες τηρούν τα μέτρα

ασφάλειας σε ότι αφορά τις προσωπικές τους φωτογραφίες, οι ιστοσελίδες

κοινωνικής δικτύωσης δίνουν τη δυνατότητα στους χρήστες τους να μαρκάρουν τις

φωτογραφίες άλλων χρηστών, μάλιστα όχι πάντα με την συναίνεσή τους.

Συμβουλές

Συμβουλεύστε τα παιδιά να μην ανεβάζουν στο προφίλ τους φωτογραφίες

όπου φαίνεται καθαρά η τοποθεσία στην οποία βρίσκονται, ειδικότερα αν

πρόκειται για το σπίτι τους, το σχολείο τους ή μέρη που συχνάζουν. Έτσι θα

μειώσετε τις πιθανότητες εντοπισμού τους στον φυσικό κόσμο.

Να έχετε πάντα υπόψη σας ότι οι πληροφορίες που δημοσιεύονται στις

ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης είναι δημόσια προσπελάσιμες. Επομένως,

καλό θα ήταν να μη δημοσιεύονται στοιχεία και φωτογραφίες που θα έφερναν

το παιδί σε δύσκολη θέση τώρα ή στο μέλλον, καθώς, ακόμα και όταν

διαγράψει το προφίλ, πολλές πληροφορίες δεν αφαιρούνται και ενδέχεται να

τις συναντήσει κανείς και αλλού στο Διαδίκτυο.

Spam/phising/ιοι

Υπάρχουν μηχανισμοί που αποστέλλουν μαζικά στους χρήστες αίτημα για να τους

εντάξουν στους «φίλους» τους, ώστε να έχουν δικαίωμα ανάρτησης σχολίων στο

προφίλ τους. Τα σχόλια αυτά συχνά έχουν διαφημιστικό περιεχόμενο ή αποτελούν

συνδέσμους προς ιστοσελίδες με πορνογραφικό περιεχόμενο.

Ακόμη, η ύπαρξη προσωπικών προφίλ που δεν έχουν περιορίσει την πρόσβαση σε

άτομα εκτός των «φίλων», ευνοεί την άντληση πολλών έγκυρων προσωπικών

δεδομένων και πληροφοριών από επιτήδειους οι οποίοι τα χρησιμοποιούν για

προσωποποιημένη επίθεση phishing.

Τέλος, οι ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης περιλαμβάνουν μικρές εφαρμογές

(applications), οι δημιουργοί των οποίων δεν έχουν πάντα επαρκείς πιστοποιήσεις. Σε

τέτοια περίπτωση, αυτές οι εφαρμογές ενδέχεται να περιέχουν κακόβουλο λογισμικό,

ιούς και σκουλήκια.

Συμβουλή

30

Δείξτε στο παιδί πως να περιορίσει την πρόσβαση στο προφίλ του. Έτσι, θα

είναι δυσκολότερη η άντληση πολλών έγκυρων προσωπικών δεδομένων και

πληροφοριών από επιτήδειους, οι οποίοι θα μπορούσαν να τα

χρησιμοποιήσουν στη συνέχεια για εξειδικευμένη επίθεση phishing μέσω των

ιστοσελίδων κοινωνικής δικτύωσης.

Skype

Ο Skype (προφέρεται Σκάιπ) είναι ένα πρόγραμμα-υπηρεσία μέσω του οποίου

προσφέρεται η δυνατότητα τηλεφωνίας μέσω Internet (Voice Over IP),

παρακάμπτοντας τις κλασσικές γραμμές και το σημαντικότερο, χρεώσεις του ΟΤΕ.

Τα οφέλη του skype είναι πάρα πολλά: Δωρεάν τηλεδιασκέψεις, online μαθήματα και

σεμινάρια, εκπαίδευση και υποστήριξη εξ’ αποστάσεως, και το κυριότερο…

Ζωντανή, ουσιαστική επικοινωνία σε πραγματικό χρόνο με γραπτό κείμενο, ήχο και

εικόνα, με τους αγαπημένους σας σε όποιο σημείο του πλανήτη κι αν βρίσκονται,

εντελώς δωρεάν.

Τι χρειάζεται για να κάνετε skype; Ακουστικά (ή ηχεία) για να ακούτε τον

συνομιλητή σας, Μικρόφωνο για να του μιλάτε και να σας ακούει αυτός. Και

(προαιρετικά) κάμερα για να βλέπει ο ένας τον άλλον (εφόσον έχουν και οι δύο) μέσα

από βίντεο κλήση. Αν μάλιστα έχετε laptop σχετικά καινούριο όλα αυτά (ηχεία,

μικρόφωνο, κάμερα) είναι εξαρχής ενσωματωμένα, και άρα δεν χρειάζεται να κάνετε

απολύτως τίποτα επιπλέον.

31

Google Map

Το Google Maps είναι μια υπηρεσία της Google που προσφέρει ισχυρή, εύχρηστη

τεχνολογία χαρτογράφησης και πληροφορίες για τοπικές επιχειρήσεις, όπως η

ακριβής τους τοποθεσία, τα στοιχεία επικοινωνίας και καθοδήγηση για τον

προορισμό.

Με τους Χάρτες Google, οι χρήστες μπορούν να βρίσκουν τις τοποθεσίες

επιχειρήσεων και τα στοιχεία επικοινωνίας σε μία θέση και ενσωματωμένα στο χάρτη

Για να μπορέσουμε να βρούμε το Google maps πρέπει να πάμε στο www.google.com

και εκεί έχει μια επιλογή που λέγεται Χάρτες.

E-mail

Μέχρι σήμερα, ο μόνος τρόπος επικοινωνίας με γραπτό λόγο ήταν μέσω της

αλληλογραφίας του ταχυδρομείου. Από την εξάπλωση του διαδικτύου και έπειτα

έγινε ευρέως διαδεδομένη η χρήση του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, δηλαδή η

αποστολή γραμμάτων μέσω διαδικτύου. Στην ορολογία της πληροφορικής το

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο ονομάζεται Electonick Mail και εν συντομία e-mail

Σε θεωρητικό επίπεδο, υπάρχουν δυο διαφορετικά ηλεκτρονικά γραμματοκιβώτια για

κάθε χρήστη ένα είναι για τα Εισερχόμενα και ένα για τα Εξερχόμενα μηνύματα.

Πρακτικά τα γραμματοκιβώτια αυτά δεν είναι τίποτα παραπάνω από δύο ξεχωριστούς

φακέλους, όπου αποθηκεύονται τα μηνύματα στον σκληρό δίσκο.

Όπως και στο συμβατικό ταχυδρομείο, έτσι και στο ηλεκτρονικό, θα πρέπει να

οριστεί μια διεύθυνση η οποία αντιπροσωπεύει τον κάθε χρήστη ώστε να μπορεί να

λαμβάνει την αλληλογραφία του. Η Διεύθυνση αυτή καλείται ηλεκτρονική διεύθυνση

(email adress). Επίσης είναι απαραίτητη και μια υπηρεσία διαμεσολαβητή, η οποία θα

αναλαμβάνει τη διεκπεραίωση της αλληλογραφίας (αποστολή και λήψη των emails)

H ηλεκτρονική διεύθυνση αποτελείται από τρία τμήματα

Όνομα το οποίο το επιλέγει ο χρηστής

32

Το σύμβολο @ του πληκτρολογίου ,το οποίο σημαίνει προς και διαβάζεται στο ή

παπάκι ή ατ

Η αποστολή ενός e-mail είναι δυνατόν να γίνει οποιαδήποτε ώρα, το μόνο αναγκαίο

είναι να συνδεθούμε στο διαδίκτυο και μετά με τον πάροχο ηλεκτρονικού

ταχυδρομείου μας. Μόλις αποστείλουμε ένα μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου

αυτός αναλαμβάνει να μεταφέρει το μήνυμα μας στον παραλήπτη. Αν ο παραλήπτης

είναι συνδεμένος στο διαδίκτυο παραλαμβάνει άμεσα τα emails. Αν όμως δεν είναι

συνδεδεμένος τότε το μήνυμα παραμένει στον εξυπηρετητή (mail server) μέχρι

εκείνος να συνδεθεί και να το παραλάβει. Με τη χρήση του e-mail έχουμε την

δυνατότητα να στείλουμε εκτός από το κείμενο φωτογραφίες, video, ηχητικά αρχεία.

Ακόμα μπορούμε να στείλουμε το ίδιο μήνυμα σε πολλλους παραλήπτες ταυτόχρονα,

χωρίς να χρειάζεται να στείλουμε το ίδιο μήνυμα πολλές φορές.

Μηχανή αναζήτησης

Μια μηχανή αναζήτησης είναι μια εφαρμογή που επιτρέπει την αναζήτηση κειμένων

και αρχείων στο Διαδίκτυο. Αποτελείται από ένα πρόγραμμα υπολογιστή που

βρίσκεται σε έναν ή περισσότερους υπολογιστές στους οποίους δημιουργεί μια βάση

δεδομένων με τις πληροφορίες που συλλέγει από το διαδίκτυο, και το διαδραστικό

περιβάλλον που εμφανίζεται στον τελικό χρήστη ο οποίος χρησιμοποιεί την

εφαρμογή από άλλον υπολογιστή συνδεμένο στο διαδίκτυο.

Οι μηχανές αναζήτησης είναι ένα από τα πιο χρήσιμα εργαλεία του internet,

πιθανότατα το πιο χρήσιμο. Καλούνται να ανακαλύψουν τις ιστοσελίδες του internet

και να παρουσιάσουν σε μία αναζήτηση, ιστοσελίδες με σχετικό περιεχόμενο και

πληροφορίες.

Διαθέτουν web robots, τα οποία επισκέπτονται τις ιστοσελίδες στο διαδίκτυο και

διαβάζουν το περιεχόμενό τους. Χρησιμοποιώντας πολύπλοκους αλγορίθμους,

ταξινομούν και κατατάσσουν τις ιστοσελίδες και σε κάποια ενδεχόμενη αναζήτηση

για κάποια "λέξη κλειδί" ή "φράση κλειδί", εμφανίζουν τα σχετικά (κατά την "κρίση"

τους) αποτελέσματα.

Οι μηχανές αναζήτησης βελτιώνονται συνεχώς, προκειμένου να προσφέρουν όσο

το δυνατόν καλύτερα αποτελέσματα στους χρήστες τους, αλλά και να φιλτράρουν το

spam εκτός των αποτελεσμάτων τους. Παράλληλα, νέες ιστοσελίδες δημιουργούνται

και εμφανίζονται online. Τα robots των μηχανών αναζήτησης "σερφάρουν" συνεχώς

στις ιστοσελίδες, υπολογίζουν τυχόν νέα δεδομένα και επαναπροσδιορίζουν την

σχετικότητα και την κατάταξη των ιστοσελίδων στα αποτελέσματά τους.

Μερικές από τις πιο γνωστές μηχανές αναζήτησης, είναι οι εξής:

Google

Yahoo

Live Search

33

Εύκολα μπορείτε να διαπιστώσετε, χρησιμοποιώντας την ίδια λέξη κλειδί, σε κάθε

μία από τις μηχανές αναζήτησης, ότι κατατάσσουν με διαφορετικό τρόπο τις

ιστοσελίδες στα αποτελέσματα τους.

Ποιες είναι οι πιο δημοφιλείς μηχανές αναζήτησης;

Η επιλογή μιας μηχανής αναζήτησης εξαρτάται από το τι επιθυμεί να αναζητήσει σε

κάθε περίπτωση ο χρήστης. Μάλιστα, πολλές φορές ενδείκνυται η χρήση

περισσότερων μηχανών για το ίδιο αντικείμενο αναζήτησης, έτσι ώστε να καλυφθεί

όσο το δυνατόν μεγαλύτερο εύρος του Διαδικτύου. Η παρακάτω λίστα είναι απλώς

ενδεικτική και περιλαμβάνει παραδοσιακές αλλά και εξελιγμένες (meta) μηχανές

αναζήτησης:

http://www.google.com

http://www.yahoo.com

http://www.altavista.com

http://www.alltheweb.com

http://www.go.com

http://www.metacrawler.com

http://www.dogpile.com

Γ' Θεματική Ενότητα

Ασφάλεια και καθημερινότητα

Το διαδίκτυο είναι εφόδιο ζωής, αρκεί να το αντιμετωπίσουμε με

την ανάλογη σοβαρότητα και λογική.

Είναι σημαντικό να αντιληφθούμε ότι οι νέοι είναι οι «ψηφιακοί γηγενείς». Το

Διαδίκτυο δεν είναι μια νέα τεχνολογία που εμφανίστηκε για να αλλάξει την

καθημερινότητά τους, ΕΙΝΑΙ η καθημερινότητά τους. Οι υπόλοιποι είναι «ψηφιακοί

μετανάστες», οφείλουν να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα ώστε να είναι σε θέση

να κατανοήσουν και να προφυλάξουν τα παιδιά από τους νέους κινδύνους που

εμφανίστηκαν στο προσκήνιο, απολαμβάνοντας παράλληλα τα πολλαπλά οφέλη του

Διαδικτύου

Δεν χρειάζεται να είναι κανείς ειδικός ή μηχανικός πληροφορικής, χρειάζεται απλά

εξοικείωση με τα διαδραστικά μέσα. Όπως πάντα, το κλειδί είναι η γνώση. Είναι

βασικό να κατανοήσουμε ότι όλα τα προβλήματα που προβάλλονται σε σχέση με το

Διαδίκτυο δεν εμφανίστηκαν τώρα, αλλά προϋπήρχαν του μέσου. Αυτό που άλλαξε

είναι ο τρόπος που ένα πρόβλημα μπορεί να μας «χτυπήσει» την πόρτα, μέσα στο ίδιο

μας το σπίτι, και μέσα από την οθόνη ενός υπολογιστή.

34

Τα Θετικά του Διαδικτύου

Το διαδίκτυο είναι ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο, αρκεί να το χειριζόμαστε με

ασφάλεια. Χρησιμοποιούμε το Διαδίκτυο για να βρούμε πληροφορίες, καθώς

αποτελεί ανεξάντλητη πηγή γνώσης.

Οι μηχανές αναζήτησης μας επιτρέπουν να πληκτρολογήσουμε λέξεις κλειδιά,

ονόματα ή ημερομηνίες και να λάβουμε συνδέσεις (Links) σχετικά με το θέμα που

μας ενδιαφέρει. Έχουμε επιπλέον τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουμε νέες μορφές

εκπαίδευσης (e-learning).

Τα chat rooms (εικονικά δωμάτια επικοινωνίας) και οι ιστοσελίδες κοινωνικής

δικτύωσης (facebook, twitter, hi5) είναι οι πιο δημοφιλείς τρόποι για online

επικοινωνία με φίλους. Μπορούμε να χρησιμοποιησουμε και τα προγράμματα

άμεσων μηνυμάτων (msn, Skype) και να δούμε γνωστούς μας στην άλλη άκρη του

πλανήτη.

Έχουμε τη δυνατότητα επιπλέον να ενημερωνόμαστε και διαδικτυακά για ότι

συμβαίνει στον κόσμο (ηλεκτρονικές εφημερίδες/ράδιο). Το Διαδίκτυο μας επιτρέπει

να ταξιδέψουμε, κάνοντας online κρατήσεις εισιτηρίων και ξενοδοχείων ακόμα και

να κάνουμε τα ψώνια μας με ένα απλό κλίκ. Τα διαδικτυακά παιχνίδια κάνουν το

διαδίκτυο διασκεδαστικό! Μπορούμε να παίξουμε παιχνίδια που να συνδυάζουν την

ψυχαγωγία με τη μάθηση.

Το Διαδίκτυο αποτελεί ένα από τα θαύματα του σύγχρονου κόσμου. Δίνει σε

πραγματικό χρόνο πρόσβαση σε πληροφορία, γνώση αλλά και ψυχαγωγία. Κάθε

χρήστης του πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι ο παγκόσμιος ιστός δε διαφέρει σε

τίποτα από μία κοινωνία. Οι πληροφορίες που παρουσιάζονται στο Διαδίκτυο δεν

είναι πάντα έγκυρες. Παρόλα αυτά μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το Διαδίκτυο για

να αποκτήσουμε ασφαλείς και έγκυρες πληροφορίες για ενημερωτικό και

εκπαιδευτικό όφελος. Παρακάτω παρουσιάζονται κάποιες χρήσιμες συμβουλές για

τη σωστή χρήση του Διαδικτύου.

Ενδεικτικές συμβουλές γενικού περιεχομένου για τους νέους και την ορθή

χρήση του διαδικτύου.

Μη δίνετε σε κανέναν, ακόμα και στον καλύτερό σας φίλο, τον κωδικό

πρόσβασής στο Διαδίκτυο.

Μην απαντάτε σε ηλεκτρονικά μηνύματα που σας κάνουν να αισθανθείτε

«άβολα». Σε περίπτωση που λάβετε ένα τέτοιο μήνυμα, μη διστάσετε να το

πείτε στους γονείς σας ή σε κάποιο πρόσωπο που εμπιστεύεστε.

35

Αν αισθανθείτε άβολα την ώρα που συνομιλείτε μέσω chatroom διακόψτε

αμέσως τη συνομιλία.

Αποφύγετε να στείλετε τη φωτογραφία σας και τα προσωπικά σας στοιχεία

μέσω διαδικτύου σε άγνωστο.

Σκεφτείτε πολύ καλά πριν αποφασίσετε να συναντηθείτε με κάποιο άτομο

που γνωρίσατε στο διαδίκτυο. Ζητήστε την άποψη των γονιών σας σχετικά με

αυτό το θέμα.

Σε περίπτωση που αποφασίσετε να συναντηθείτε με το «διαδικτυακό σας

φίλο», ενημερώστε τους γονείς σας ή κάποιο άτομο που εμπιστεύεστε και

φροντίστε αυτή η συνάντηση να γίνει σε δημόσιο χώρο.

Αναπτύξτε κριτική διάθεση σε ό,τι διαβάζετε στο Διαδίκτυο. Μην

εμπιστεύεστε αμέσως ό,τι δείτε στο Internet.

Μιλήστε στους γονείς σας για όσα βλέπετε και ζείτε όταν «σερφάρετε» στο

Internet. Ενημερώνετε τα προγράμματα πλοήγησης και το λειτουργικό

σύστημα τακτικά. Εγκαταστήστε πρόσθετο λογισμικό ασφαλείας (antivirus,

antispyware) καθώς και προγράμματα - <τείχη ασφαλείας> (firewall) που

ελέγχουν εισερχόμενες και εξερχόμενες πληροφορίες από τον υπολογιστή σας

και προλαβαίνουν τη διάδοση ιών και ανεπιθύμητων εφαρμογών, των οποίων

η εγκατάσταση δεν γίνεται συνειδητά.

Κάτοχοι λογαριασμών e-mail λαμβάνουν συχνά διαφημιστικά ή

παραπλανητικά μηνύματα από άγνωστους που περιέχουν μολυσμένα αρχεία

με ιούς ή διαφημίζουν ακατάλληλο και παράνομο περιεχόμενο ή απόκτηση

ευαίσθητων - προσωπικών πληροφοριών και στην εγκατάσταση κακόβουλου

λογισμικού με δυσάρεστες συνέπειες (Phishing). Βεβαιωθείτε ότι στους

λογαριασμούς e-mail έχετε ενεργοποιήσει το φίλτρο για τα ανεπιθύμητα

μηνύματα, στο υψηλότερο επίπεδο και ποτέ μην ανοίγετε συνημμένα αρχεία

που έχετε λάβει από αγνώστους.

Αποφεύγετε να χρησιμοποιείτε κωδικούς που μπορεί εύκολα να τους μαντέψει

κάποιος (σημαδιακές ημερομηνίες, ακολουθίες γραμμάτων ή κύρια ονόματα).

Ένας ασφαλής κωδικός καλό είναι να περιλαμβάνει έξι έως οχτώ χαρακτήρες

και ιδανικά συνδυασμό πεζών - κεφαλαίων.

Διατηρείτε αντίγραφα ασφαλείας (Backup) για όσα αρχεία κρίνετε

σημαντικά!!!

Σιγουρευτείτε ότι η ανταλλαγή αρχείων δεν είναι παράνομη και το λογισμικό

που χρησιμοποιείτε δεν θα λειτουργήσει ως < Δούρειος Ίππος> για να

αποκτήσει ένας τρίτος πρόσβαση στον υπολογιστή.

36

Αν αποκτάτε πρόσβαση στο Διαδίκτυο από κοινόχρηστους υπολογιστές

(Internet Cafe), θυμηθείτε ότι δεν είστε ο μοναδικός χρήστης αυτής της

συσκευής, και επομένως, δεν μπορείτε ποτέ να γνωρίζετε τι είδους πρόγραμμα

εκτελούνται σε αυτόν.

Καθαρίστε την προσωρινή μνήμη (cache) και το ιστορικό των ενεργειών

(history) των προγραμμάτων πλοήγησης, προκειμένου να σβήσετε τα

προσωπικά σας στοιχεία.

Σιγουρευτείτε για τις γνωριμίες σας στο Διαδίκτυο. Στις ιστοσελίδες

κοινωνικής δικτύωσης να θυμάστε ότι τα άτομα που γνωρίζετε μπορεί να μην

είναι αυτοί που λένε ότι είναι! Μη δίνετε ποτέ προσωπικές πληροφορίες. Αν

κάποιος σας παρενοχλεί θυμηθείτε ότι μπορείτε να βγείτε από τον ιστότοπο με

ένα απλό 'κλικ'!

Κίνδυνος της υπερπληροφόρησης

Τα τελευταία χρόνια έχει ανακαλυφθεί μια νέα ασθένεια η οποία ονομάστηκε «το

σύνδρομο της υπερπληροφόρησης», καθώς έρευνες που έγιναν κατέληξαν στο

συμπέρασμα πως η συγκεκριμένη ασθένεια σχετίζεται άμεσα με τον κατακλυσμό

πληροφοριών του ανθρώπινου νου.

Η επιτακτική ανάγκη για συνεχή ενημέρωση και αφομοίωση κάθε τι καινούργιου και

η δυνατότητα πολλών επιλογών, άρα και δύσκολων αποφάσεων, έχουν σαν

αποτέλεσμα υπερβολικό άγχος, εξασθενημένη υγεία, έλλειψη αυτοπεποίθησης,

λανθασμένες αποφάσεις και συμπεράσματα. Επίσης, σύμφωνα με μελέτες που έγιναν

πάνω στο συγκεκριμένο θέμα διαπιστώθηκε πως η υπερπληροφόρηση δημιουργεί

ψευδείς εντυπώσεις και «εικονικές» καταστάσεις κυρίως σε παιδιά και νέους.

Η υπερπληροφόρηση κρύβει και έναν άλλον πολύ σημαντικό κίνδυνο. Επειδή

δημιουργεί πολλές φορές λόγω του διαδικτύου και παραπληροφόρηση κλονίζει την

εμπιστοσύνη του κόσμου σε αρκετές ειδήσεις που μπορεί να είναι ιδιαίτερα

σημαντικές ενώ δημιουργούνται υποψίες πως οι κυβερνήσεις των εκάστοτε χωρών

παρακρατούν ή διαδίδουν όποια πληροφορία θέλουν. Η όλη κατάσταση δημιουργεί

ερωτηματικά για το ποια πληροφορία είναι σωστή και ποια όχι.

Μέχρι στιγμής οι πληροφορίες και γενικώς η απόκτηση αλλά και η δημιουργία νέων

γνώσεων έχει οδηγήσει στην ανακάλυψη μερικών από των σπουδαιότερων

εφευρέσεων. Ωστόσο, ο καθένας διατρέχει κίνδυνο είτε από υπερπληροφόρηση είτε

από παραπληροφόρηση αφού διανύουμε, τον «αιώνα της πληροφορίας» χωρίς

κανένας να γνωρίζει το πόσο και πως θα εξελιχθεί η τεχνολογία της πληροφόρησης.

37

Πνευματικά δικαιώματα

Πνευματικό δικαίωμα είναι το δικαίωμα που αποκτά κάποιος πάνω σε ένα πρωτότυπο

πνευματικό δημιούργημα πχ μουσική, ποίημα, συγγραφικό έργο, σχέδιο, θεατρικό

έργο, οπτικοακουστικό έργο, εικαστικό έργο είτε είναι γραπτό είτε προφορικό είτε

αφορά την Τέχνη είτε την επιστήμη.

Πνευματική ιδιοκτησία είναι το σύνολο των εξουσιών που δίνει ο νόμος στον

ιδιοκτήτη ενός πνευματικού έργου, να προστατεύσει, να διαχειριστεί και να αμειφθεί

ακόμη από τρίτους, όταν αυτοί εκμεταλλεύονται την πνευματική του περιουσία.

Η ιδιοκτησία πάνω σε ένα πνευματικό έργο, σύμφωνα με το νόμο, κατοχυρώνεται

μόνο από τη «δημοσίευσή» του. Για παράδειγμα, μια μουσική σύνθεση

κατοχυρώνεται, είτε από τη στιγμή που θα γίνει προσιτή στο κοινό μέσω μιας

δισκογραφικής παραγωγής, είτε μέσω μιας συναυλίας είτε μέσω μιας εκτέλεσης στο

ραδιόφωνο ή στην Τηλεόραση ή και στο Διαδίκτυο.

Η πνευματική ιδιοκτησία πάνω σε ένα πνευματικό έργο, σύμφωνα με το νόμο διαρκεί

70 χρόνια μετά το θάνατο του δημιουργού του. Μετά την παρέλευση των 70 ετών το

έργο αυτό καθίσταται «κοινό κτήμα», πχ, τα παραδοσιακά τραγούδια, οι κλασσικές

συνθέσεις.

Κανείς δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει πνευματικό έργο, που αποδεδειγμένα ανήκει σε

κάποιον, χωρίς την άδειά του. Αυτό αποτελεί και τη βάση της αναγνώρισης του

δικαιώματος υπέρ του δημιουργού-ιδιοκτήτη του, δηλαδή το να ζητείται η άδειά του,

προκειμένου να χρησιμοποιηθεί το έργο του από τρίτους.

Αυτό που στην πράξη ονομάζουμε «πνευματικά δικαιώματα», είναι η αμοιβή του

δημιουργού, από τη χρήση του έργου του από τρίτους. Ο «χρήστης» της μουσικής πχ.

πριν από την χρήση αυτή υποχρεούται, κατ' αρχήν, να ζητήσει την άδεια από τον

δημιουργό της και στη συνέχεια να του καταβάλει τα πνευματικά δικαιώματα, την

αμοιβή δηλαδή που αντιστοιχεί στη χρήση αυτή.

Σύμφωνα με το νόμο, κάθε χρήστης πνευματικού έργου, στην προκειμένη περίπτωση

μουσικής σύνθεσης, οφείλει αμοιβή (πνευματικά δικαιώματα) και στην προκειμένη

περίπτωση ο υπόχρεος να τα καταβάλει είναι ο παραγωγός , δηλαδή η δισκογραφική

εταιρεία. Τα δικαιώματα αυτά στην πράξη ονομάζονται «μηχανικά δικαιώματα»

Ο νόμος είναι ιδιαίτερα αυστηρός, με όσους χρησιμοποιούν πνευματικά έργα χωρίς

την άδεια του δημιουργού τους, διαπράττουν το αδίκημα της κλοπής της πνευματικής

ιδιοκτησίας, αδίκημα το οποίο τιμωρείται με ποινές φυλάκισης τουλάχιστον από 1

έως 2 χρόνια, στη δε περίπτωση της «μουσικής πειρατείας», (των ηχογραφημάτων

που παράγονται και διακινούνται παράνομα), φθάνει και τα 10 χρόνια κάθειρξη, εάν

γίνεται κατ΄ επάγγελμα, καθώς και με χρηματικές ποινές και αποζημιώσεις.

Το μεγαλύτερο μέσο εξασφάλισης που δίνει ο νόμος είναι το μέσο της απαγόρευσης

της χρήσης και φυσικά η ποινική και αστική δίωξη του παραβάτη.

38

Ο νόμος προβλέπει ότι ο δημιουργός έχει το δικαίωμα να απαγορεύσει τη δημόσια

εκτέλεση του έργου του, εάν αυτή γίνει χωρίς την άδειά του. Επίσης προβλέπονται

και εφαρμόζονται στην πράξη αστικές και ποινικές κυρώσεις ( Φυλάκιση μέχρι 2

χρόνια)

Hack - Crack

Η Προέλευση του Όρου Hacking

Οι όροι hacking και hackers έχουν λάβει μυθικές διαστάσεις τα τελευταία 20 χρόνια

καθώς έχουν να κάνουν με καταστροφές δικτύων υπολογιστών, με διασπορά ιών

(viruses), με σπάσιμο μυστικών κωδικών, με τρομοκρατία στο Internet

(κυβερνοτρομοκρατία) κ.ά. Ο όρος hacker στην κυριολεξία σημαίνει αυτόν που

πελεκάει το ξύλο με τσεκούρι. Όμως, στις αρχές της δεκαετίας του ’70 η λέξη άλλαξε

νόημα και αναφερόταν σε κάποιον που ήταν πάρα πολύ καλός στον προγραμματισμό

των ηλεκτρονικών υπολογιστών και πολύ πρόθυμος να κάνει αυτή τη δουλειά.

Ο όρος hacking είναι πολύ πιθανό να προέρχεται και από τα μικρά προγράμματα, που

ονομάστηκαν hacks (εργαλεία κοπής), και που ήταν πολύ συνηθισμένα τον πρώτο

καιρό των υπολογιστών όταν ο προγραμματισμός ήταν μια πολύ δύσκολη και επίπονη

εργασία και μόνο για πολύ λίγους και φυσικά μόνο σε γλώσσα μηχανής. Οι

προγραμματιστές που δημιουργούσαν τέτοιες εντολές για να διευκολύνονται στη

δουλειά τους ονομάστηκαν hackers.

Σήμερα, για τον πολύ κόσμο, ο όρος hacker σημαίνει λανθασμένα τον ταλαντούχο

φανατικό των ηλεκτρονικών υπολογιστών που σκορπά την καταστροφή. Οι ίδιοι οι

hackers ενοχλούνται απ’ αυτόν τον χαρακτηρισμό και ξεχωρίζουν τους εαυτούς τους

από τους κακόβουλους hackers ή crackers (criminal hackers), οι οποίοι έχουν ως

στόχο την πρόκληση ζημιών σε μεγάλα δίκτυα υπολογιστών, την δημιουργία ιών

(viruses) και την κυβερνοτρομοκρατία. Ο συνδυασμός εξουσίας, τεχνογνωσίας και

εξασφαλισμένης ανωνυμίας, που υπήρχε στον κοινότητα των hackers, επέδρασε σαν

ακαταμάχητος πειρασμός στα νεαρά αγόρια των δεκαετιών του ’80 και του ’90.

Καταλυτικό ρόλο στην εξέλιξη του hacking έπαιξε η προβολή της ταινίας (War

Games – Παιχνίδια Πολέμου) στις αρχές της δεκαετίας του ’80, η οποία ταινία

στηρίχθηκε σ’ ένα πραγματικό γεγονός.

Τι είναι οι Hackers

Με τον όρο hacker χαρακτηρίζεται το άτομο που έχει πολλές τεχνικές γνώσεις για

τους υπολογιστές αλλά και προχωρημένες γνώσεις προγραμματισμού, μπορεί να

εντοπίσει αδυναμίες σε συστήματα υπολογιστών, να λύνει τεχνικά προβλήματα, να

βελτιώνει εφαρμογές αλλά και που συνεργάζεται μ’ άλλους ομοίους για την επίλυση

των προβλημάτων των υπολογιστών, χωρίς όμως να προξενεί κάποια ζημιά.

Όλα αυτά γίνονται χωρίς να παραβιάζεται η κείμενη νομοθεσία και πάντα με την

προϋπόθεση ότι αφού λύσει ο όποιος hacker κάποιο πρόβλημα θα πρέπει να

39

γνωστοποιήσει τη λύση αυτή και στους υπόλοιπους. Η κοινοποίηση της λύσης ενός

προβλήματος αποσκοπεί στο ότι όλοι όσοι ασχολούνται με το ίδιο πρόβλημα θα

μπορούν να αφιερώσουν τον χρόνο τους σε κάτι άλλο χρήσιμο.

Ο hacker αφού καταφέρει να εισέλθει σ’ ένα δίκτυο υπολογιστών και εντοπίσει τις

αδυναμίες του, θα ειδοποιήσει τους υπευθύνους του συστήματος για να διορθώσουν

τα όποια προβλήματα, σώζοντας έτσι τη θέση τους, τους πελάτες τους και τα μυστικά

της εταιρείας. Οι ίδιοι ισχυρίζονται ότι προσφέρουν κοινωνικό έργο και ότι μοναδικό

τους κίνητρο είναι η αγάπη τους για τη γνώση. Όλα τα παραπάνω καθώς και η σωστή

συμπεριφορά είναι απαραίτητα ώστε να μπορεί να θεωρηθεί κάποιος μέλος της

κοινότητας των hackers.

Ο hacker αφού καταφέρει να εισέλθει σ’ ένα δίκτυο υπολογιστών και εντοπίσει τις

αδυναμίες του, θα ειδοποιήσει τους υπευθύνους του συστήματος για να διορθώσουν

τα όποια προβλήματα, σώζοντας έτσι τη θέση τους, τους πελάτες τους και τα μυστικά

της εταιρείας. Οι ίδιοι ισχυρίζονται ότι προσφέρουν κοινωνικό έργο και ότι μοναδικό

τους κίνητρο είναι η αγάπη τους για τη γνώση. Όλα τα παραπάνω καθώς και η σωστή

συμπεριφορά είναι απαραίτητα ώστε να μπορεί να θεωρηθεί κάποιος μέλος της

κοινότητας των hackers. είναι σαν να χτίζουν ένα οικοδόμημα χωρίς την κατάλληλη

αντισεισμική προστασία. Ένας κακόβουλος hacker μπορεί συνεπώς να κάνει ζημιά

στην ιστοσελίδα τους και να τους εκθέσει.

Τι είναι οι Crackers

Αντίθετα, οι crackers (criminal hackers) θεωρούνται ως οι κακόβουλοι hackers και

έχουν ως στόχο την πρόκληση ζημιάς σε δίκτυα υπολογιστών, την εισβολή σε

υπολογιστές χρηστών χωρίς εξουσιοδότηση, την δημιουργία ιών, την παραβίαση

κωδικών ασφαλείας, την καταστροφή ή και την αλλοίωση δικτυακών τόπων (Web

sites) όπου αφήνουν περήφανα την δικτυακή τους σφραγίδα με το ψευδώνυμό τους,

την δημιουργία πειρατικών αντιγράφων προγραμμάτων ή τραγουδιών ή και βίντεο

κ.ά.

Με απλά λόγια, πρόκειται για hackers οι οποίοι προβαίνουν σε πράξεις που

παραβιάζουν διατάξεις του κοινού ποινικού κώδικα. Συνήθως πρόκειται για άτομα με

έντονη ανάγκη για επίδειξη, οι οποίοι διεισδύουν σε συστήματα και προκαλούν

ζημιές. Οι κυριότερες διαφορές τους από τους hackers είναι ότι δεν έχουν ιδιαίτερες

γνώσεις για την πληροφορική και τον προγραμματισμό καθώς και το ότι δεν

διέπονται από κανενός είδους ηθική αρχή. Για τους λόγους αυτούς μπορούν πολύ

εύκολα να καταστρέψουν ολόκληρα συστήματα υπολογιστών απλά και μόνο για να

κάνουν το κέφι τους, όταν βρουν βέβαια την κατάλληλη ευκαιρία.

Το hacking είναι ποινικό αδίκημα σε πολλές χώρες καθώς η κοινωνία μας εξαρτάται

όλο και περισσότερο από τους υπολογιστές και το Internet και πιο συγκεκριμένα

τιμωρείται όποιος αποκτήσει χωρίς εξουσιοδότηση πρόσβαση σε συστήματα

πληροφοριών, προκαλέσει ζημιά, αποκομίσει από τις ενέργειές του οικονομικό

όφελος ή αποδειχθεί ότι είναι μέλος ενός δικτύου οργανωμένου εγκλήματος.

40

Τίποτα δεν είναι χειρότερο από τον να παραβιάσουν τον υπολογιστή σας , να

κλέψουν τις προσωπικές πληροφορίες σας ή να γίνετε θύματα οικονομικής απάτης.

Παρακάτω παρουσιάζουμε 7 βασικούς τρόπους που ίσως σας βοηθήσουν αναφορικά

με την ασφάλεια του υπολογιστή σας κατά την χρήση του στο διαδίκτυο.

Πώς να αποφύγετε μια απάτη:

Προσοχή στα e-mails, στις τηλεφωνικές κλήσεις και σε αναδυόμενα

«παράθυρα» που ζητούν όλα τα προσωπικά σας στοιχεία για δήθεν

επικύρωση. Όταν μια εταιρεία σας προσεγγίζει και σας ζητά πληροφορίες,

μην τις δίνετε, συνήθως εσείς προσεγγίζετε τις εταιρείες και τις τράπεζες για

παροχή στοιχείων, π.χ. για έκδοση κωδικών πρόσβασης

Ισχυρός κωδικός πρόσβασης: Όταν εισέρχεστε σε διάφορες ιστοσελίδες και

δημιουργείτε λογαριασμούς, χρησιμοποιείστε δύσκολους και διαφορετικούς

κωδικούς για κάθε ιστοσελίδα. Οι κωδικοί πρόσβασης καλό είναι να

περιλαμβάνουν γράμματα, αριθμούς και σύμβολα. Αλλάζετε τους κωδικούς

πρόσβασης ανά τακτά χρονικά διαστήματα για επιπλέον ασφάλεια.

Firewall: Οι περισσότεροι υπολογιστές διαθέτουν εξαρχής έναν «τοίχο

προστασίας» (Firewall), ο οποίος μας προστατεύει από hackers και

κακόβουλο λογισμικό που προέρχονται από το διαδίκτυο. Φροντίστε να έχετε

το Firewall ενεργοποιημένο και αν επιθυμείτε μπορείτε να διαμορφώσετε τις

κατάλληλες ρυθμίσεις για να ορίσετε συγκεκριμένες διευθύνσεις IP που δεν

πρέπει να συνδέεστε.

Ξεχάστε το δωρεάν δημόσιο WiFi: Οι hackers πολύ συχνά δημιουργούν

ψεύτικα ασύρματα δίκτυα και δίνουν την ονομασία «Free Public WiFi» με

σκοπό να κλέψουν τα προσωπικά σας δεδομένα. Ακόμη και εάν το δίκτυο

είναι έγκυρο και δωρεάν, φροντίστε να πληρώσετε κάτι παραπάνω και να

πλοηγηθείτε μέσω ενός ασφαλούς δικτύου, καθώς και πάλι τα δεδομένα σας

κινδυνεύουν.

Ασφαλής αναζήτηση για διασημότητες: «Γκουγκλάροντας» για τους

αγαπημένους σας star μπορεί να αποδειχτεί επικίνδυνο, εάν δεν αναγνωρίζετε

τις ιστοσελίδες που επισκέπτεστε. Πολλά αποτελέσματα στη μηχανή

αναζήτησης Google για διάσημους μπορεί να καταλήγουν σε ιστοσελίδες που

σκοπό έχουν να μολύνουν τον υπολογιστή σας με κάποιον ιό.

Προστατέψτε το smartphone σας: Δημιουργήστε έναν κωδικό πρόσβασης για

το κινητό σας τηλέφωνο, ώστε να μπορείτε να προστατεύσετε οικονομικά

στοιχεία, κωδικούς πρόσβασης. Εγκαταστήστε λογισμικό ασφάλειας στο

Smartphone σας ώστε σε περίπτωση κλοπής ή απώλειας να είναι δυνατός ο

εντοπισμός θέσης και η απομακρυσμένη διαγραφή δεδομένων.

Ασφάλεια κατά τη διάρκεια ηλεκτρονικών αγορών: Εκμεταλλευτείτε τις

γιορτές και ψωνίστε ηλεκτρονικά, χρησιμοποιώντας όμως μόνο τα στοιχεία

μιας πιστωτικής κάρτας για όλες τις συναλλαγές. Όχι μόνο οι εταιρείες θα

41

προστατεύουν τα δεδομένα σας ευκολότερα, αλλά θα μπορείτε να

παρακολουθείτε καλύτερα τα έξοδα σας.

Greeklish

Τα Greeklish είναι ένα είδος γραφής ελληνικών με λατινικούς χαρακτήρες που

χρησιμοποιείται κυρίως στο διαδίκτυο και γενικά στους υπολογιστές από την εποχή

που οι υπολογιστές δεν αναγνώριζαν τα ελληνικά. Αυτός ήταν ο λόγος που

φτιάχτηκαν, αλλά χρησιμοποιούνται ακόμα και σήμερα για άσχετους λόγους.

Ένα ιδιαίτερα αυξανόμενο ποσοστό μαθητών χρησιμοποιούν τα greeklish ως τρόπο

έκφρασης στον γραπτό τους λόγο, κυρίως μέσω του διαδικτύου και των μηνυμάτων

που ανταλλάσσουν μέσω κινητών τηλεφώνων, γεγονός που επιδρά αρνητικά στην

ορθογραφική τους ικανότητα.

Η νέα αυτή μορφή γλώσσας, που αρχικά ξεκίνησε για εξοικονόμηση χρόνου-

προκειμένου οι χρήστες να μην μετατρέπουν τη γραμματοσειρά τους στο

πληκτρολόγιο του υπολογιστή από τα αγγλικά στα ελληνικά, σταδιακά διαδόθηκε και

πλέον επικρατεί στις σύγχρονες μορφές επικοινωνίας, όπως είναι το Facebook, το

MSN, το Skype, αλλά και τα γραπτά μηνύματα σε κινητά τηλέφωνα, e-mails.

Το αποτέλεσμα αυτού του φαινομένου είναι ότι όλο και περισσότεροι νέοι γράφουν

ανορθόγραφα ή έχουν προβλήματα στη σύνταξη τους. Ακόμα, έχουν βρεθεί σε

γραπτά πανελληνίων greeklish. Η κατάχρηση που γίνεται από τους νέους θα τους

οδηγήσει σταδιακά να ξεχάσουν τη γλώσσα τους. Οι χρήστες ισχυρίζονται πως τα

χρησιμοποιούν μόνο στον υπολογιστή και στο κινητό και πως δεν επηρεάζει τον

γραπτό τους λόγο, ωστόσο δεν καταλαβαίνουν τη σοβαρότητα του προβλήματος.

Τα είδη των λαθών των μαθητών αφορούν κυρίως την παράλειψη τονισμού ή

σημείων στίξης και τη χρήση αγγλικών σημείων στίξης, το συνδυασμό ελληνικών και

λατινικών γραμμάτων σε μία λέξη, ορθογραφικά λάθη (π.χ. ο αντί για ω), φωνητικά

λάθη (κυρίως στους φθόγγους π.χ. κς αντί για ξ), καθώς, επίσης, σύντμηση λέξεων

(π.χ. tespa αντί τέλος πάντων, tpt αντί για τίποτα, dld αντί για δηλαδή κ.α.).

Ένα επιχείρημα,ωστόσο, κατά της ολοκληρωτικής χρήσης ελληνικών είναι ότι πολλοί

χρήστες γράφουν από το εξωτερικό και μέσω υπολογιστών που δεν τους ανήκουν,

όπως σε πανεπιστήμια ή νετ καφέ. Έτσι δεν υπάρχει η δυνατότητα για ελληνική

γραμματοσειρά με αποτέλεσμα τα Greeklish να είναι η μόνη επιλογή.

42

ΕΡΕΥΝΑ

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ

αγόρι κορίτσι

1. Πόσες ώρες περνάς καθημερινά στο Διαδίκτυο;

0-5 5-10 10-15 15+

2. Ποιοί είναι, κυρίως, οι τρόποι χρήσης του Διαδικτύου; (2 επιλογές)

on-line games κοινωνική δικτύωση μουσική

ενημέρωση αγορές πληροφορίες

3. Εκθέτεις ακατάλληλες φωτογραφίες στο Διαδίκτυο; ΝΑΙ ΟΧΙ

4. Ο υπολογιστής σου είχε κολλήσει κάποια στιγμή ιό; ΝΑΙ ΟΧΙ

5. Δίνεις εύκολα τα προσωπικά σου στοιχεία στο Διαδίκτυο; ΝΑΙ ΟΧΙ

6. Έχεις δεχτεί απειλή μέσω Διαδικτύου; ΝΑΙ ΟΧΙ

7. Έχεις πέσει θύμα Hacker; ΝΑΙ ΟΧΙ

8. Πόσο συχνά επιλέγεις να ξοδεύεις χρόνο στο διαδίκτυο από το να συναντηθείς με

φίλους - συγγενείς;

ΚΑΘΟΛΟΥ ΣΠΑΝΙΑ ΣΥΧΝΑ ΠΟΛΥ ΣΥΧΝΑ

9. Θεωρείς τον εαυτό σου εξαρτημένο με τον υπολογιστή;

ΚΑΘΟΛΟΥ ΛΙΓΟ ΠΟΛΥ ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ

10.Σου έχει δημιουργηθεί ποτέ προβλημα υγείας από τη χρήση του

υπολογιστή; Αν, ναι τοτέ πού;

43

ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ

Στην έρευνα που πραγματοποιήθηκε στο σχολείο μας τα ποσοστά των αγοριών και

των κοριτσιών που απάντησαν ήταν:

Στην πρώτη ερώτηση " Πόσες ώρες περνάς καθημερινά στο Διαδίκτυο;" έχουμε:

Εδώ βλέπουμε ότι το μεγαλύτερο ποσοστό περνά από 0 έως 5 ώρες ημερησίως στον

υπολογιστή. Ενώ και το ποσοστό των 15 ωρών και άνω δεν είναι αμελητέο.

Στην ερώτηση " Ποιοί είναι, κυρίως, οι τρόποι χρήσης του Διαδικτύου;" έχουμε:

44

Εδώ οι μισοί μαθητές ασχολούνται πιο πολύ με τη μουσική και μετά ακολουθούν οι

γενικές πληροφορίες τα on-line games και η κοινωνική δικτύωση.

Στην ερώτηση " Εκθέτεις ακατάλληλες φωτογραφίες στο Διαδίκτυο;" έχουμε:

Στην ερώτηση " Ο υπολογιστής σου είχε κολλήσει κάποια στιγμή ιό;" έχουμε:

45

Στην ερώτηση "Δίνεις εύκολα τα προσωπικά σου στοιχεία στο Διαδίκτυο;" έχουμε:

Στην ερώτηση " Έχεις δεχτεί απειλή μέσω Διαδικτύου;" έχουμε:

Στην ερώτηση " Έχεις πέσει θύμα Hacker;" έχουμε:

46

Από τις παραπάνω πέντε ερωτήσεις βγάζουμε το συμπέρασμα ότι οι χρήστες του

διαδικτύου του σχολείου μας είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί, βέβαια και τα ποσοστά των

"απρόσεκτων" δεν είναι και ιδιαίτερα μικρά.

Στην ερώτηση "Πόσο συχνά επιλέγεις να ξοδεύεις χρόνο στο διαδίκτυο από το να

συναντηθείς με φίλους - συγγενείς;" έχουμε:

47

Εδώ έχουμε μια ενθαρρυντική διαπίστωση, οι περισσότεροι μαθητές δεν χάνουν την

ευκαιρία των πραγματικών διαπροσωπικών σχέσεων.

Στην ερώτηση " Θεωρείς τον εαυτό σου εξαρτημένο με τον υπολογιστή;" έχουμε:

Και αυτές οι απαντήσεις συμβαδίζουν με το γενικότερο πνεύμα των υπολοίπων

απαντήσεων.

Τέλος, στην ερώτηση " Σου έχει δημιουργηθεί ποτέ προβλημα υγείας από τη χρήση

του υπολογιστή; Αν, ναι τότε πού;" έχουμε:

48

από το 14% των θετικών απαντήσεων προκύπτει ότι το πρόβλημα σε 60% είναι στα μάτια.

ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΑΠΛΗΣ ΣΤΑΤΙΚΗΣ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑΣ

ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΤΟΛΕΣ

Τύπος εγγράφου <HTML></HTML> Ορίζει την αρχή και το τέλος.

Τίτλος <TITLE></TITLE> Εμφανίζεται στη μπλε μπάρα του φυλλομετρητή.

Πρέπει να βρίσκεται στην επιφυλλίδα.

Επιφυλλίδα <HEAD></HEAD> . Εδώ μπαίνει ο τίτλος, περιγραφή της

σελίδας, τα styles και η java.

Bασικός Κορμός <BODY></BODY> το κύριο υλικό της σελίδας

Επαναλαμβανόμενη εικόνα φόντου <BODY BACKGROUND="URL">

Yποδιαίρεση κειμένου <DIV></DIV>

49

Στοίχιση υποδιαίρεσης <DIV

ALIGN=LEFT|RIGHT|CENTER|JUSTIFY></DIV>

Συνδεσμος-παραπομπή σε διεύθυνση <A HREF="URL"></A>

Εμφάνιση εικόνας <IMG SRC="URL">

Ορισμός πίνακα <TABLE></TABLE>

Στοίχιση στο κέντρο <CENTER></CENTER>

Μέγεθος γραμμάτων <FONT SIZE=?></FONT>

Έντονη γραφή <B></B>

Ποσοστό πλάτους <TABLE WIDTH=%> Ποσοστό επί του πλάτους της

σελίδας.

Σειρά πίνακα <TR></TR>

Κελί πίνακα <TD></TD> Πρέπει να εμπεριέχεται σε ορισμό σειράς.

Πλάτος κελιού σε ποσοστό <TD WIDTH="%"> Επί του πλάτους του πίνακα

Ανανέωση περιεχομένου ή μεταπήδηση σε άλλη σελίδα <META HTTP-

EQUIV="Refresh" CONTENT="χρόνος σε δευτερόλεπτα; URL=ονομασία

σελίδας"> Μπαίνει μεταξύ <head> και </head>. Π.χ. <meta http-

equiv="refresh" content="10;URL=index.html">

Αλλαγή σειράς <BR>

Επαναλαμβανόμενη εικόνα φόντου <BODY BACKGROUND="URL">

Οι μαθητές της Α' Λυκείου του Εσπερινού Λυκείου Λιβαδειάς δημιούργησαν τέσσερις απλές

στατικές ιστοσελίδες με θέμα τις Εθνικές Εκλογές του 2012. Παρακάτω θα παρουσιάσουμε

τον κώδικα html καθώς και τις ιστοσελίδες.

Ιστοσελίδα 1η

<HTML> <HEAD> <META HTTP-EQUIV="Content-Type" CONTENT="text/html; charset=iso-8859-7"> <TITLE> Καλωσήρθατε στην Ψηφοθηρία Α.Ε. - Εθνικές Εκλογές 2012</TITLE> </HEAD> <BODY BACKGROUND='marb18.jpg'> <TABLE> <TR> <TD WIDTH='15%'> <IMG SRC='brand.jpg'> <BR><BR><BR><BR><BR><BR><BR><BR><BR><BR> <DIV ALIGN='JUSTIFY'> <font size=2> Καλωσήρθατε στο δικτυακό τόπο της εταιρείας Ψηφοθηρία Α.Ε.. Σε αυτές τις σελίδες θα μπορέσετε να βρείτε ότι θα θέλατε να ξέρετε πριν κατά ή μετά τις Εθνικές εκλογές 2012. Σας ευχόμαστε να έχετε μια ωραία περιήγηση στην ιστοσελίδα μας. <BR> <BR> Για παρατηρήσεις ή οτιδήποτε άλλο μπορεί να μας χρειαστείτε επικοινωνήστε μαζί μας : </font> </DIV> <B> Ψήφων 1 ,Ψηφούπολη,<BR> ΤΚ 11111, <BR> τηλ: 1111111 fax:1111111 <BR>

50

E-mail:<A href="mailto:elections@vote.gr">elections@vote.gr</A><BR> </B> </TD> <TD WIDTH='15%'> </TD> <TD WIDTH='70%'> <CENTER> <B><font size=8>Εθνικές Εκλογές 2012</font></B><BR><BR><BR> <IMG SRC='arxikos.jpg'><BR><BR><BR><BR> <A href='nomos.html'><IMG SRC='ballot.gif'><BR> <B><font size=4>Είσοδος</font></B> </A> </CENTER> </TD> </TR> </TABLE> </BODY> </HTML>

Αποτέλεσμα:

Ιστοσελίδα 2η

<HTML> <HEAD> <META HTTP-EQUIV="Content-Type" CONTENT="text/html; charset=iso-8859-7"> <TITLE>Επιλογή Πόλης</TITLE> </HEAD> <BODY BACKGROUND='marb18.jpg'> <IMG SRC='arxikos.jpg'> <BR> <CENTER>

51

<B> Διαλέξτε την πόλη στην οποία θέλετε να δείτε τα αποτελέσματα των εκλογών. </B><BR> <A href = livadeia.html> Λιβαδειά </Α> <BR> <A href = ypo_kataskeyh.html> Θήβα </Α><BR> <A href = ypo_kataskeyh.html> Ορχομενός </Α><BR> <A href = ypo_kataskeyh.html> Αλίαρτος</Α><BR> </CENTER> <BR><BR><BR><BR><BR><BR><BR><BR> <TABLE> <TR> <TD width='10%'><A href='Welcome.html'><IMG SRC='house.jpg'><BR><CENTER>Αρχική σελίδα</CENTER></Α></TD> <TD width='90%'></TD> </TR> </TABLE> </BODY> </HTML>

Αποτέλεσμα:

Ιστοσελίδα 3η

<HTML> <HEAD> <META HTTP-EQUIV="Content-Type" CONTENT="text/html; charset=iso-8859-7"> <TITLE>Λιβαδειά</TITLE>

52

</HEAD> <BODY BACKGROUND='marb18.jpg'> <BR> <CENTER> <BR> <IMG SRC=livadeia.jpg><BR> <A href='nomos.html'><BR><CENTER>Πίσω</CENTER></Α> </CENTER> </BODY> </HTML>

Ιστοσελίδα 4η

<HTML> <HEAD> <META HTTP-EQUIV="Content-Type" CONTENT="text/html; charset=iso-8859-7"> <TITLE>Πόλεις</TITLE> </HEAD> <BODY BACKGROUND='marb18.jpg'> <BR> <CENTER> <BR> <IMG SRC=ypo_kataskeyh.jpg><BR> <A href='nomos.html'><BR><CENTER>Πίσω</CENTER></Α> </CENTER> </BODY> </HTML>

53

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ - ΠΗΓΕΣ Πληροφορική Γυμνασίου - ΟΕΔΒ

Τεχνολογία Επικοινωνιών - Mark Sanders

Εφαρμογές Πληροφορικής Υπολογιστών - ΟΕΔΒ

Βασικές Δεξιότητες στις Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας - Σπ.Παπαδάκης Νικ.Χατζηπέρης

Διαχείριση Δικτύων Τηλεπικοινωνιών - Δρ. Ε.Οικονόμου

http://networking-basics.wikispaces.com

http://asclepieion.mpl.uoa.gr/aspasia/Health%20Services/Network-Service_Future.htm

http://www.cti.gr/nts/

http://www.tcom.auth.gr/

http://www.nmc.teicrete.gr

http://www.mozilla.org/el/firefox/features/

http://www.techgear.gr/android-browser-most-pouplar-mobile-browser-40558/

http://techblog.gr/software/browser-wars-guns-52125/

http://www.manbiz.gr

http://marilenabalantinaki.wordpress.com

http://hyperion.math.upatras.gr/kxk/1/p1_1.html

http://www.youtube.com/watch?v=frVlfmT3mCA

http://pacific.jour.auth.gr/internet/page%201.2.htm

http://www2.uth.gr/main/help/help-desk/internet/internet7.html

http://el.wikiversity.org/wiki/

http://networking-basics.wikispaces.com/

http://www2.uth.gr/main/help/help-desk/internet/internet3.html

http://www.iti.gr/iti/about/units/communications.html

http://blogs.sch.gr/8bblog/2011/02/07/

http://www.ip.gr/el/dictionary/27-E_mail

http://www.e-yliko.gr/htmls/pc_use/searches.aspx#3.

http://www.periergos.gr/erotiseis/ti-einai-google-maps

http://pc-news.gr/home/11/266-whatisskype.html

http://users.sch.gr/tsibinos/internet_history/history_1.html

http://www.copyright.com.gr/index.php?page=aepi

http://www2.uth.gr/main/help/help-desk/internet/internet2.html

www.cnc.uom.gr/services/guides/internet.doc

isa.teipir.gr/files/projects/diadikt.ppt

9gym-patras.ach.sch.gr

http://blogthea.gr/

http://koukfamily.blogspot.com/2009/09/greeklish.html

54

http://www.tanea.gr/ellada/article/?aid=4537907

http://potterland.forummotion.com/t1808-topic

blogs.sch.gr/8lyk-pat/files/2012/02/E1_ergasia_fin.pdf

http://el.wikipedia.org

http://www2.uth.gr/main/help/help-desk/internet/internet2.html

http://dide.flo.sch.gr/Plinet/Tutorials/Tutorials-Hackers-Crackers.html

http://users.sch.gr/ikomninou/4th_mod_b/___4.html

www.cetl.elemedu.upatras.gr/proc2/proceedings/1-0497.pdf

http://www.avgi.gr/ArticleActionshow.action?articleID=667049

http://www.cyberkid.gov.gr/above8/tips/

http://www.ygeianews.gr/category/tags/koinoniki-diktuosi

http://www.mammasworkathome.gr/2011/10/10_24.html

http://myota.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=80&Itemid=62

http://www.startupgreece.gov.gr/el/content/

http://theblinddates.org/2011/08/28

http://www.saferinternet.gr