ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΣΗΣ ΓΙΑ ΔΗΜΟΤΙΚΟekfe.mag.sch.gr/askiseis_gia_dimotiko.pdf · 2009. 11. 18. · uΚαθαρίζουμετηνεικόναμετον

ΤΟΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΒΙΟΛΟΓΙΑΣΒΙΟΛΟΓΙΑΣΣΤΟΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟΔΗΜΟΤΙΚΟ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ (ΕΚΦΕ) ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ

http://ekfe.mag.sch.gr/ ΤΗΛ[email protected]

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ : ΒΑΤΣΙΟΣ ΞΕΝΟΦΩΝ

[email protected]

http://ekfe.mag.sch.gr/mailto:[email protected]:[email protected]

ΤΟΤΟ ΟΠΤΙΚΟΟΠΤΙΚΟ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΟΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΟ

ΕΚΦΕΕΚΦΕ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣΜΑΓΝΗΣΙΑΣ –– ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣΥΠΕΥΘΥΝΟΣ: B: BΑΤΣΙΟΣΑΤΣΙΟΣ ΞΕΝΟΦΩΝΞΕΝΟΦΩΝ

KANONEKANONEΣΣ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΗΣΗΣΜΙΚΡΟΣΚΟΠΗΣΗΣ

uuΞεκινούμεΞεκινούμε τηντην μικροσκόπησημικροσκόπηση απόαπότηντην μικρότερημικρότερη μεγέθυνσημεγέθυνση((ΧΧ4).4).

uu ΤοποθετούμεΤοποθετούμε τοτο δείγμαδείγμα στηνστηντράπεζατράπεζα καικαι τοτο ασφαλίζουμεασφαλίζουμε μεμετατα ελατηριωτάελατηριωτά άγκιστραάγκιστρα..

uuΜεΜε τουςτους κοχλίεςκοχλίες κίνησηςκίνησης φέρουμεφέρουμετοτο δείγμαδείγμα κάτωκάτω απόαπό τοντοναντικειμενικόαντικειμενικό φακόφακό..


uu ΚαθαρίζουμεΚαθαρίζουμε τηντην εικόναεικόνα μεμε τοντονμακρομετρικόμακρομετρικό κοχλίακοχλία..

uu ΣεΣε κάθεκάθε μεγαλύτερημεγαλύτερη μεγέθυνσημεγέθυνσηκαθαρίζουμεκαθαρίζουμε τηντην εικόναεικόνα μόνομόνο μεμε τοντονμικρομετρικόμικρομετρικό κοχλίακοχλία, , χωρίςχωρίς ναναπεριστρέψουμεπεριστρέψουμε ξανάξανά τοντονμακρομετρικόμακρομετρικό..

uu ΔενΔεν χρησιμοποιούμεχρησιμοποιούμε τοντον αντικειμενικόαντικειμενικόφακόφακό ΧΧ100, 100, παράπαρά μόνομόνο αναν διαθέτουμεδιαθέτουμεκεδρέλαιοκεδρέλαιο. . ΧωρίςΧωρίς αυτόαυτό, , εάνεάν οο φακόςφακόςαυτόςαυτός περάσειπεράσει πάνωπάνω απόαπό τοτο δείγμαδείγμακινδυνεύεικινδυνεύει νανα καταστραφείκαταστραφεί..


uu ΕάνΕάν χρησιμοποιηθείχρησιμοποιηθεί οο φακόςφακός ΧΧ100, 100, μεμε χρήσηχρήσηκεδρέλαιουκεδρέλαιου, , φροντίστεφροντίστε μετάμετά τηντηνμικροσκόπησημικροσκόπηση νανα καθαριστείκαθαριστεί οο φακόςφακός μεμεειδικόειδικό πανίπανί καικαι πιθανόνπιθανόν καθαρόκαθαρό οινόπνευμαοινόπνευμα..

uu ΌτανΌταν τελειώσουμετελειώσουμε τηντην μικροσκόπησημικροσκόπηση, , επαναφέρουμεεπαναφέρουμε τοντον αντικειμενικόαντικειμενικό φακόφακόμικρότερηςμικρότερης μεγέθυνσηςμεγέθυνσης πάνωπάνω απόαπό τοτο δείγμαδείγμα, , πρινπριν αφαιρέσουμεαφαιρέσουμε τοτο δείγμαδείγμα απόαπό τοτομικροσκόπιομικροσκόπιο. . ΠεριστρέφουμεΠεριστρέφουμε τοντον φορέαφορέααντικειμενικώναντικειμενικών φακώνφακών κατάκατά τέτοιοτέτοιο τρόποτρόποώστεώστε νανα μηνμην περνάειπερνάει οο φακόςφακός μεγαλύτερηςμεγαλύτερηςμεγέθυνσηςμεγέθυνσης πάνωπάνω απόαπό τοτο δείγμαδείγμα..


uuΠέραΠέρα απόαπό τουςτους κοχλίεςκοχλίες κίνησηςκίνησηςκαικαι τοντον μακρομετρικόμακρομετρικό καικαιμικρομετρικόμικρομετρικό κοχλίακοχλία, , φροντίζουμεφροντίζουμε νανα μηνμην πειράξουμεπειράξουμεκάτικάτι άλλοάλλο στοστο μικροσκόπιομικροσκόπιο, , γιατίγιατίθαθα απορυθμιστείαπορυθμιστεί καικαι θαθα χρειαστείχρειαστείεκεκ νέουνέου ρύθμισηρύθμιση, , πουπου είναιείναιχρονοβόραχρονοβόρα..


ΟΡΓΑΝΑΟΡΓΑΝΑ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΗΣΗΣΜΙΚΡΟΣΚΟΠΗΣΗΣ


ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΚΗΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗΚΥΤΤΑΡΩΝΚΥΤΤΑΡΩΝ

uu ΜέσοςΜέσος χρόνοςχρόνοςπειράματοςπειράματος: 45 : 45

λεπτάλεπτά


ΤιΤι θαθα χρειαστώχρειαστώ γιαγια τηντην άσκησηάσκηση

uu ΟπτικόΟπτικό μικροσκόπιομικροσκόπιοuu ΚρεμμύδιΚρεμμύδιuu ΑντικειμενοφόροςΑντικειμενοφόροςuu ΚαλυπτρίδαΚαλυπτρίδαuu ΛαβίδαΛαβίδαuu ΣταγονόμετροΣταγονόμετροuu ΔιηθητικόΔιηθητικό χαρτίχαρτίuu ΟδοντογλυφίδαΟδοντογλυφίδα

uu ΧρωστικήΧρωστική κυανούνκυανούντουτου μεθυλενίουμεθυλενίου

uu ΧρωστικήΧρωστική LugolLugoluu ΧρωστικήΧρωστικήσαφρανίνησαφρανίνη

uu ΑπιονισμένοΑπιονισμένο νερόνερόuu ΑραιωμένοΑραιωμένο διάλυμαδιάλυμαμελάνηςμελάνης μεμε νερόνερό..


ΣτόχοιΣτόχοι τηςτης άσκησηςάσκησης

uu ΗΗ παρατήρησηπαρατήρηση φυτικώνφυτικών καικαι ζωικώνζωικώνκυττάρωνκυττάρων

uu ΗΗ εισαγωγήεισαγωγή σεσε μεθόδουςμεθόδους χρώσηςχρώσηςuu ΗΗ παρατήρησηπαρατήρηση βασικώνβασικών κυτταρικώνκυτταρικών

δομώνδομώνuu ΣύγκρισηΣύγκριση ζωικώνζωικών καικαι φυτικώνφυτικών

κυττάρωνκυττάρων καικαι εντοπισμόςεντοπισμός τωντωνδιαφορώνδιαφορών


ΑπαραίτητεςΑπαραίτητες γνώσειςγνώσειςuu ΤαΤα φυτικάφυτικά καικαι ζωικάζωικά κύτταρακύτταρα είναιείναιχαρακτηριστικάχαρακτηριστικά παραδείγματαπαραδείγματα κυττάρωνκυττάρωνανώτερωνανώτερων οργανισμώνοργανισμών. . ΟιΟι διαφορέςδιαφορές τουςτουςεντοπίζονταιεντοπίζονται σταστα παρακάτωπαρακάτω κύριακύρια σημείασημεία: :

uu αα) ) τοτο φυτικόφυτικό κύτταροκύτταρο περιβάλλεταιπεριβάλλεταιπάντοτεπάντοτε απόαπό κυτταρικόκυτταρικό τοίχωματοίχωμα σεσεαντίθεσηαντίθεση μεμε τοτο ζωικόζωικό τοτο οποίοοποίο οριοθετείταιοριοθετείταιαποκλειστικάαποκλειστικά καικαι μόνομόνο απόαπό τητη κυτταρικήκυτταρικήμεμβράνημεμβράνη

uu ββ) ) ορισμέναορισμένα φυτικάφυτικά κύτταρακύτταρα διαθέτουνδιαθέτουνχλωροπλάστεςχλωροπλάστες όπουόπου πραγματοποιείταιπραγματοποιείται ηηφωτοσύνθεσηφωτοσύνθεση


uu γγ) ) τοτο φυτικόφυτικό κύτταροκύτταρο διαθέτειδιαθέτει μεγάλαμεγάλα κυστίδιακυστίδια((χυμοτόπιαχυμοτόπια) ) πουπου καταλαμβάνουνκαταλαμβάνουν τοτο μεγαλύτερομεγαλύτεροχώροχώρο τουτου κυτταροπλάσματοςκυτταροπλάσματος καικαι λειτουργούνλειτουργούν ωςωςαποθήκεςαποθήκες ουσιώνουσιών..

uu δδ) ) ΤαΤα φυτικάφυτικά κύτταρακύτταρα ενόςενός οργανισμούοργανισμού έχουνέχουνπαραπλήσιοπαραπλήσιο σχήμασχήμα ενώενώ σταστα ζωικάζωικά τοτο σχήμασχήμαποικίλειποικίλει..

uu εε) ) ΣταΣτα φυτικάφυτικά κύτταρακύτταρα ηη θέσηθέση τουτου πυρήναπυρήνα είναιείναιτυχαίατυχαία καικαι κατάκατά προτίμησηπροτίμηση σεσε πλευρικήπλευρική περιοχήπεριοχήτουτου κυττάρουκυττάρου, , ενώενώ σταστα ζωικάζωικά οο πυρήναςπυρήνας βρίσκεταιβρίσκεταιπερίπουπερίπου στοστο κέντροκέντρο τουτου κυττάρουκυττάρου. .


ΠαρατήρησηΠαρατήρηση κυττάρωνκυττάρων απόαπό τοτοβολβόβολβό τουτου κρεμμυδιούκρεμμυδιού

((φυτικάφυτικά κύτταρακύτταρα))


ΤΙΤΙ ΘΑΘΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΩΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΩ ΓΙΑΓΙΑ ΤΟΤΟΠΕΙΡΑΜΑΠΕΙΡΑΜΑ

uu ΓιαΓια τηντην παρατήρησηπαρατήρηση τωντων φυτικώνφυτικώνκυττάρωνκυττάρων στοστο οπτικόοπτικό μικροσκόπιομικροσκόπιοπροσφέρεταιπροσφέρεται ιδιαίτεραιδιαίτερα οο βολβόςβολβός τουτουκρεμμυδιούκρεμμυδιού. . ΟιΟι λευκοίλευκοί χιτώνεςχιτώνες τουτου βολβούβολβούτουτου κρεμμυδιούκρεμμυδιού καλύπτονταικαλύπτονται εσωτερικάεσωτερικάαπόαπό ένανέναν υμέναυμένα. . ΑυτόςΑυτός αποτελείταιαποτελείται απόαπό μίαμίαμόνομόνο στιβάδαστιβάδα κυττάρωνκυττάρων. . ΤαΤα κύτταρακύτταρα τουτουπροσφέρονταιπροσφέρονται ιδιαίτεραιδιαίτερα γιαγια παρατήρησηπαρατήρησηστοστο μικροσκόπιομικροσκόπιο, , γιατίγιατί είναιείναι πολύπολύευδιάκριταευδιάκριτα τοτο κυτταρικόκυτταρικό τοίχωματοίχωμα καικαι οοπυρήναςπυρήνας τουςτους. .


ΔιαδικασίαΔιαδικασία τουτου πειράματοςπειράματος

uu ΣπάζωΣπάζω μίαμία φλούδαφλούδακρεμμυδιούκρεμμυδιού στηστημέσημέση. .


uu ΜεΜε μίαμία λαβίδαλαβίδα αφαιρώαφαιρώένανέναν λεπτόλεπτό υμέναυμένα απόαπότοτο εσωτερικόεσωτερικό ((καικαι απόαπότηντην εξωτερικήεξωτερική πλευράπλευράέχειέχει τατα ίδιαίδιααποτελέσματααποτελέσματα καικαι είναιείναιπιοπιο εύκολοεύκολο νανααφαιρεθείαφαιρεθεί))

uu προσοχήπροσοχή νανα αφαιρεθείαφαιρεθείέναςένας μόνομόνο υμέναςυμένας). ).


uu ΤοποθετώΤοποθετώ τοντονλεπτόλεπτό υμέναυμένα σεσε μίαμίασταγόνασταγόνα νερούνερούπάνωπάνω σεσε μιαμιααντικειμενοφόροαντικειμενοφόροκαικαι καλύπτωκαλύπτω μεμε μίαμίακαλυπτρίδακαλυπτρίδαπροσέχονταςπροσέχοντας ναναμηνμηνδημιουργηθούνδημιουργηθούνφυσαλίδεςφυσαλίδες αέρααέρα. .


uu ΜεΜε έναένα κομμάτικομμάτιδιηθητικούδιηθητικού χαρτιούχαρτιούπροσροφώπροσροφώ τοτοτυχόντυχόν πλεόνασμαπλεόνασμανερούνερού σταστα όριαόρια τηςτηςκαλυπτρίδαςκαλυπτρίδας. .


uu ΠαρατηρώΠαρατηρώ σεσεοπτικόοπτικό μικροσκόπιομικροσκόπιοξεκινώνταςξεκινώντας απόαπό τηντηνμικρότερημικρότερημεγέθυνσημεγέθυνση. .


ΓΙΑΓΙΑ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΤΩΝΤΩΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝΔΟΜΩΝΔΟΜΩΝ ΤΟΥΤΟΥ ΚΥΤΤΑΡΟΥΚΥΤΤΑΡΟΥ

uu ΑντίΑντί γιαγια σταγόνασταγόνανερούνερού, , σεσε μιαμια άλληάλληαντικειμενοφόροαντικειμενοφόρο, , προσθέτωπροσθέτω μιαμιασταγόνασταγόναχρωστικήςχρωστικής. .


uu ΤοποθετώΤοποθετώ τοντονλεπτόλεπτό υμέναυμένα στηνστηνσταγόνασταγόνα τηςτηςχρωστικήςχρωστικής, , πάνωπάνωστηνστηναντικειμενοφόροαντικειμενοφόρο. .


uu ΚαλύπτωΚαλύπτω τοτο δείγμαδείγμαμεμε μίαμία καλυπτρίδακαλυπτρίδαπροσέχονταςπροσέχοντας ναναμηνμηνδημιουργηθούνδημιουργηθούνφυσαλίδεςφυσαλίδες αέρααέρα. .


uu ΜεΜε έναένα κομμάτικομμάτιδιηθητικούδιηθητικού χαρτιούχαρτιούπροσροφώπροσροφώ τοτοτυχόντυχόν πλεόνασμαπλεόνασμανερούνερού –– χρωστικήςχρωστικήςσταστα όριαόρια τηςτηςκαλυπτρίδαςκαλυπτρίδας. .


ΤιΤι πρέπειπρέπει νανα δωδω::


ΠαρατήρησηΠαρατήρηση επιθηλιακώνεπιθηλιακώνκυττάρωνκυττάρων ((ζωικάζωικά κύτταρακύτταρα))


ΤΙΤΙ ΘΑΘΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΩΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΩ ΓΙΑΓΙΑ ΤΟΤΟΠΕΙΡΑΜΑΠΕΙΡΑΜΑ

uu ΣταΣτα ζωικάζωικά κύτταρακύτταρα ανήκουνανήκουν καικαι τατακύτταρακύτταρα τουτου οργανισμούοργανισμού μαςμας. . ΚατάλληλαΚατάλληλαγιαγια δημιουργίαδημιουργία παρασκευάσματοςπαρασκευάσματος ζωικούζωικούκυττάρουκυττάρου είναιείναι τατα κύτταρακύτταρα τουτουεπιθηλιακούεπιθηλιακού ιστούιστού ((κύτταρακύτταρα απόαπό τηντηνγλώσσαγλώσσα μαςμας ήή απόαπό τοτο εσωτερικόεσωτερικό απόαπό τοτομάγουλομάγουλο μαςμας). ). ΕίναιΕίναι κύτταρακύτταρα μεμε σχήμασχήμακυβικόκυβικό, , κυλινδρικόκυλινδρικό ήή πλακώδεςπλακώδες. . ΔιαιρούνταιΔιαιρούνται ταχύταταταχύτατα καικαι κύριοςκύριος ρόλοςρόλοςτουςτους είναιείναι ηη κάλυψηκάλυψη μεγάλωνμεγάλων επιφανειώνεπιφανειώντουτου σώματοςσώματος..


ΔιαδικασίαΔιαδικασία τουτου πειράματοςπειράματοςuu ΜεΜε μίαμία οδοντογλυφίδαοδοντογλυφίδαξύνωξύνω ελαφρώςελαφρώς τηντηνγλώσσαγλώσσα μουμου ((ήή τοτοεσωτερικόεσωτερικό απόαπό ταταμάγουλαμάγουλα--προσέχονταςπροσέχονταςνανα μηνμην τραυματιστώτραυματιστώ) ) αφούαφού έχωέχω καταπιείκαταπιεί όσοόσοτοτο δυνατόνδυνατόνπερισσότεροπερισσότερο σάλιοσάλιο απόαπότοτο στόμαστόμα. .


uu ΠάνωΠάνω σεσε μίαμίααντικειμενοφόροαντικειμενοφόροβάζωβάζω μίαμία σταγόνασταγόναχρωστικήςχρωστικήςχρωστικήςχρωστικής. .


uu ΑναδεύωΑναδεύω τοτο ξύσμαξύσμαστηνστηναντικειμενοφόροαντικειμενοφόρο. .


uu ΚαλύπτωΚαλύπτω τοτοπαρασκεύασμαπαρασκεύασμα μεμεμίαμία καλυπτρίδακαλυπτρίδα, , προσέχονταςπροσέχοντας ναναμηνμηνδημιουργηθούνδημιουργηθούνφυσαλίδεςφυσαλίδες. .


uu ΜεΜε έναένα κομμάτικομμάτιδιηθητικούδιηθητικού χαρτιούχαρτιούπροσροφώπροσροφώ τοτοτυχόντυχόν πλεόνασμαπλεόνασμανερούνερού –– χρωστικήςχρωστικήςσταστα όριαόρια τηςτηςκαλυπτρίδαςκαλυπτρίδας. .


ΤιΤι πρέπειπρέπει νανα δωδω::


ΦΥΛΛΑΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣΕΡΓΑΣΙΑΣ


uu ΣεΣε ποιαποια θέσηθέση στοστο εσωτερικόεσωτερικό τουτου κυττάρουκυττάρου βρίσκεταιβρίσκεται συνήθωςσυνήθως οοπυρήναςπυρήνας;;--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

uu ΠοιοΠοιο είναιείναι συνήθωςσυνήθως τοτο σχήμασχήμα τουτου πυρήναπυρήνα;;--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

uu ΤοΤο γεγονόςγεγονός ότιότι ηη χρωστικήχρωστική περνάπερνά στοστο εσωτερικόεσωτερικό τουτου κυττάρουκυττάρου, , τιτισυμπέρασμασυμπέρασμα βγάζετεβγάζετε γιαγια τοντον ρόλορόλο τωντων διαφόρωνδιαφόρων μεμβρανώνμεμβρανών στοστοκύτταροκύτταρο;;------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


Documents

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΣΗΣ ΓΙΑ ΔΗΜΟΤΙΚΟekfe.mag.sch.gr/askiseis_gia_dimotiko.pdf · 2009. 11. 18. · uΚαθαρίζουμετηνεικόναμετον