СТАТИСТИКИЙН ЭМХЭТГЭЛ on jiliin etses taniltsuulga.pdf · Энэ нь 35 ба түүнээс дээш бол ... бус орлогын нийлбэрийг хэлнэ

БУЛГАН АЙМГИЙН УЛСЫН БҮРТГЭЛ СТАТИСТИКИЙН

ГАЗРЫН СТАТИСТИКИЙН ХЭЛТЭС

S T A T I S T I C A L Y E A R B O O K

2015

СТАТИСТИКИЙН ЭМХЭТГЭЛ

СТАТИСТИК МЭДЭЭЛЛИЙГ ХЭРХЭН АВАХ ВЭ?

ТӨРИЙН ҮЙЛЧИЛГЭЭГ ҮГҮЙ НЭЭЛТТЭЙ ХҮРГЭНЭ

ХҮНД СУРТАЛ АВИЛГА

Статистикийн бюллетень

1

ГАРЧИГ

Аргачлалын тайлбар..................................................................................................................2

Товч танилцуулга........................................................................................................................6

I. 1 Хүн ам................................................................................................................................. 16

I. 2 Хөдөлмөр ............................................................................................................................23

I. 3 Нийгмийн даатгал................................................................................................................24

I. 4 Эрүүл мэнд ..........................................................................................................................24

I. 5 Гэмт хэрэг ............................................................................................................................25

II.2 Үнэ.........................................................................................................................................27

II.3 Аж үйлдвэр ...........................................................................................................................31

II.4 Мал аж ахуй .........................................................................................................................32

2


Аргачлалын тайлбар

Хүн амХүн ам зүйн шилжилт: Хүн амын төрөлт болон нас баралтын өндөр түвшинээс нам түвшинд шилжиж буй динамик шилжилт юм. Нас баралтын бууралт нь голдуу төрөлтийн бууралтаас түрүүлж явагддаг бөгөөд энэ нь шилжилтийн хугацааны туршид хүн амын огцом өсөлтийг бий болгодог.үн амын тоо: Тодорхой хугацаанд, тухайн нутаг дэвсгэрт оршин суугаа хүн амын тоог илэрхийлнэ. Хүн амын тоог бэлэн болон суурин хүн амаар тооцдог. Суурин хүн ам: Тухайн засаг захиргааны нэгжид 183 хоног буюу 6 сараас дээш хугацаагаар оршин сууж байгаа хүн амыг хэлнэ.Бэлэн хүн ам: Тооллого явуулж буй үед тухайн нутагт дэвсгэрт оршин сууж байгаа нийт хүн амыг (байнга болон түр хугацаагаар амьдарч байгаагаас үл хамаарч) хэлнэ. Бэлэн хүн амыг хүн ам, орон сууцны тооллогоор 10 жилд нэг удаа тодорхойлно.Жилийн эхний хүн ам: Тайлант оны эхэнд, тухайн нутаг дэвсгэрт оршин суугаа хүн амын тоог илэрхийлнэ.Жилийн эцсийн хүн ам: Тайлант оны эцэст, тухайн нутаг дэвсгэрт оршин суугаа хүн амын тоог илэрхийлнэ.Хүн амын жилийн дундаж тоо: Тайлант оны эхний болон эцсийн хүн амын тооны дунджаар илэрхийлэгдэнэ.

Хүн амын өсөлт, бууралт: Тодорхой хугацааны туршид хүн амын тооны эерэг өөрчлөлтийг хүн амын өсөлт, сөрөг өөрчлөлтийг хүн амын бууралт гэнэ.Хүн амын ердийн цэвэр өсөлт, бууралт: Тухайн жилийн хүн амын төрөлт, нас баралтын тооны зөрүүгээр илэрхийлэгдэнэ.

Хүн амын ердийн цэвэр өсөлт (бууралт)-ийн коэффициент: Хүн амын төрөлт, нас баралтын тооны зөрүүгээр тухайн жилийн хүн ам өссөн (буурсан)-ийг харуулах коэффициент бөгөөд түүнийг суурин хүн амд эзлэх хувиар илэрхийлнэ.

Залуу хүн ам: Нийт хүн амд 0-15 насныхны эзлэх хувь юм. Энэ нь 35 ба түүнээс дээш бол тухайн улсыг залуу хүн амтай улс гэнэ.Хүн амын насжилт: Нийт хүн амын дунд насанд хүрэгчид болон, ахимаг насны хүн амын эзлэх хувийн жин өсч, хүүхэд, өсвөр насны залуучуудын эзлэх хувийн жин буурч байгаа явцыг хэлнэ.Хүйсийн харьцаа: Эрэгтэйчүүдийн тоог эмэгтэйчүүдийн тоонд харьцуулсан харьцаа бөгөөд энэ нь 100 эмэгтэйд ногдох эрэгтэйчүүдийн тоог илэрхийлнэ. Хүүхэд-эмэгтэйчүүдийн харьцаа: Тухайн жилийн төрөх насны буюу 15-49 насны 1000 эмэгтэйд ногдох 5 хүртэлх насны хүүхдийн тоог илэрхийлнэ.Хүн амын нягтрал: Нэгж газар нутагт ногдох хүн амын тоог илэрхийлнэ. Жишээ нь нэг хавтгай дөрвөлжин км газар нутагт ногдох хүн ам эсвэл тариалах боломжтой нэг хавтгай дөрвөлжин км газар нутагт ногдох хүн ам гэх мэт.

Өрх: Ганц бие болон нэг орон байранд хамт амьдардаг, нэгдмэл төсөвтэй, хүнс, амьдралын наад захын хэрэгцээгээ хамтран хангадаг хэсэг бүлэг хүмүүсийг өрх гэнэ. Өрхийн гишүүд нь хоорондоо ураг төрлийн холбоотой, хамаатан садан, зарим гишүүд нь огт хамааралгүй, эсвэл эдгээрийн аль алинаас бүрдсэн байж болно. Өрх гэдэг нь гэр бүл гэсэн ойлголтоос ялгаатай. Нэг өрхөд нэг болон хэд хэдэн гэр бүл амьдарч байж болно.

3


Хөдөлмөр

Нийгмийн даатгал, халамж

Эрүүл мэнд

Аюулт үзэгдэл, осол

Бүртгэлтэй ажилгүй иргэдэд Монгол Улсын хуулиар зөвшөөрөгдсөн хөдөлмөрлөх насны, хөдөлмөр эрхлэх чадвартай, цалин хөлстэй ажил болон хувиараа хөдөлмөр эрхлэгдэггүй, тухайн үед ажиллахад бэлэн, цалин хөлстэй ажил идэвхитэй хайж байгаа хөдөлмөр, халамжийн үйлчилгээний хэлтэс, хөдөлмөрийн төв бирж, хөдөлмөрийн хувийн биржид бүртгүүлсэн ажилгүй иргэдийг хамруулна.

Гамшиг гэж аюулт үзэгдэл, техникийн холбогдолтой осол, алан хядах ажиллагаа, дэлбэрэлтийн улмаас олон хүний эрүүл мэнд, амь нас хохирох, мал амьтан олноор хорогдох, эд хөрөнгө, хүрээлэн байгаа орчинд улс, орон нутгийн дотоод нөөц боломжоос давсан хохирол учрахыг хэлнэ.Аюулт үзэгдэл гэж хүчтэй цасан болон шроон шуурга, ган, зуд, үер, газар хөдлөлт, цөлжилт болох, гал түймэр, хүн, мал, амьтны болон ургамлын гоц халдварт өвчин гарах, хортон

Нийгмийн даатгал нь иргэн болон төр, аж ахуйн нэгж байгууллагаас зохих журмын дагуу шимтгэл төлж, нийгмийн даатгалын сан бүрдүүлэх, даатгуулах, өндөр наслах, хөдөлмөрийн чадвараа алдах, өвчлөх, ажилгүй болоход өөрт нь, тэрчлэн даатгуулагч нас барахад түүний асрамжид байсан хүмүүст хууль тогтоомжид заасан тэтгэвэр, тэтгэмж, төлбөр өгөх агуулга бүхий нийгэм эдийн засгийн арга хэмжээ юм. Тэтгэврийн, тэтгэмжийн, эрүүл мэндийн, үйлдвэрлэлийн осол, мэргэжлээс шалтгаалан өвчний, ажилгүйдлийн даатгал гэсэн төрлөөс нийгмийн даатгал бүрдэнэ. Нийгмийн даатгалын сан нь ажил олгогч, даатгуулагчийн хөдөлмөрийн хөлс, түүнтэй адилтгах орлогоос тэтгэвэр, тэтгэмж, төлбөр, үйлчилгээнд зарцуулах болон нийгмийн даатгалын үйл ажиллагааны зардлыг нөхөх зорилгоор төлсөн шимтгэлийн орлого, бусад эх үүсвэрээс бүрдэнэ. Нийгмийн даатгалын тухай хууль болон гэрээний үндсэн дээр нийгмийн даатгалын санд нийгмийн даатгалын шимтгэл төлж даатгуулсан, нийгмийн даатгалын сангаас тэтгэвэр, тэтгэмж, төлбөр авах эрх бүхий этгээдийг даатгуулагчаар тооцно.Тэтгэвэр нь даатгуулагчийг өндөр наслахад насан туршид нь, хөгжлийн бэрхшээлтэй болоход хөдөлмөрийн чадвар нь сэргээгдэх хүртэл, нас барахад нь түүний гэр бүлийн хөдөлмөрийн чадваргүй гишүүд (хүүхэд 16 нас, сургуульд суралцаж байгаа бол 19 нас хүртэл)-ийн нийгмийн баталгааг хангах зорилгоор нийгмийн даатгалын сангаас олгох мөнгөн хөрөнгө байна.Тэтгэмж нь хөдөлмөрийн чадвараа түр алдах, жирэмслэх, амаржих, нас барах тохиолдолд даатгуулагчид нийгмийн даатгалын сангаас

Жирэмслэлтийн хугацаанаас хамаарахгүйгээр ердийн төрөлтөөр эсвэл мэс ажилбараар ургийг умайнаас гарган авсны дараа нярай амьсгалж байсан эсвэл амьдын бусад ямар нэгэн шинж тэмдэг, өөрөөр хэлбэл, зүрхний цохилт, хүйний судасны лугшилт, булчингийн тодорхой хөдөлгөөн илэрч байвал хүй эсвэл эхэсийг салгасан эсэхийг харгалзахгүйгээр амьд төрөлтөд тооцно.Амьд төрсөн 1000 хүүхдэд ногдох нялхсын эндэгдлийг тодорхойлохдоо тухайн хугацаанд 1 хүртэлх насандаа эндсэн хүүхдийн тоог амьд төрсөн хүүхдийн тоонд харьцуулна. Амьд төрсөн 1000 хүүхдэд ногдох хүүхдийн эндэгдлийг тооцохдоо тухайн хугацаанд 5 хүртэлх насандаа эндсэн хүүхдийн тоог амьд төрсөн хүүхдийн тоонд хуваана. Эндсэн эхийн тоонд жирэмсний хугацаанд болон төрөх үедээ эсвэл төрснөөс хойш 42 хоногийн дотор жирэмслэлтийн байрлал, үргэлжилсэн хугацаанаас үл хамааран жирэмслэлт, төрөлт болон түүнийг удирдахтай холбоо бүхий шалтгаанаар эндсэн эхийг хамааруулна.Халдварт өвчний өвчлөлийн 10000 хүнд ногдох түвшинг тооцохдоо тайлант хугацаанд амбулаторийн үзлэгээр шинээр бүртгэгдсэн нийт халдварт өвчний тохиодлын тоог тухайн хугацааны хүн амын тоонд харьцуулна.

нэг удаа олгох мөнгөн хөрөнгө байна. Нийгмийн халамжийн дэмжлэг туслалцаа шаардлагатай хүнд хуульд заасан тэтгэвэр, нөхцөлт мөнгөн тэтгэмж олгох, олон нийтийн оролцоонд түшиглэсэн халамжийн болон төрөлжсөн асрамжийн үйлчилгээ үзүүлэх үйл ажиллагааг нийгмийн халамж гэнэ.

4


Гэмт хэрэг

Үнэ

Төрийн санхүү

мэрэгчид тархах зэргийг хамруулан ойлгоно.Техникийн холбогдолтой осол гэж үйлдвэрлэл, технологийн горим зөрчигдсөнөөс тоног төхөөрөмж, барилга, байгууламж, шугам, сүлжээ эвдрэх, тээврийн хэрэгсэл осолдох, сүйрэх, цацраг идэвхт болон химийн хорт бодис алдагдах зэргийг хамруулан ойлгоно.

Эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхээр Монгол Улсын Эрүүгийн хуульд заасан, нийгэмд аюултай, гэм буруутай үйлдэл, эс үйлдэхүйг гэмт хэрэг гэнэ.Гэмт хэргийн нийгмийн шинж чанар, аюулын хэр хэмжээ, оногдуулж болох ялын хүнд хөнгөнийг харгалзан гэмт хэргийг хөнгөн, хүндэвтэр, хүнд, онц хүнд гэж ангилна. Гэмт хэргийн тоог Монгол Улсын Эрүүгийн хуульд заасны дагуу гэмт хэргийн төрлөөр нэгтгэн гаргаж байна. Тухайлбал:-Хүний ам бие, эрүүл мэндийн эсрэг гэмт хэрэг-Хүүхэд гэр бүл, нийгмийн эсрэг гэмт хэрэг-Өмчлөх эрхийн эсрэг гэмт хэрэг-Үндэсний аюулгүй байдлын эсрэг гэмт хэрэг -Нийгмийн аюулгүй байдлын эсрэг гэмт хэрэг-Хүн амын эрүүл мэндийн эсрэг гэмт хэрэг-Тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөний аюулгүй байдал, ашиглалтын журмын эсрэг гэмт хэрэг -Шүүн таслах ажиллагааны эсрэг гэмт хэрэг-Байгаль хамгаалах журмын эсрэг гэмт хэрэг-Бусад гэмт хэрэг

18 ба түүнээс дээш насны 10000 хүнд ногдох бүртгэгдсэн гэмт хэргийн тоог тодорхойлохдоо нийт бүртгэгдсэн гэмт хэргийн тоог 18 ба түүнээс дээш насны хүн амын дундаж тоонд харьцуулна. Дор дурьдсан этгээдэд хэрэг бүртгэгч, мөрдөн байцаагч эрүүгийн хэрэг үүсгэж, үндэслэл бүхий тогтоол гаргасан бол сэжигтнээр тооцно. Үүнд: -Уг этгээдийг гэмт хэрэг үйлдэж байх үед буюу үйлдэл дор нь барьсан -Гэмт хэрэг үйлдсэн этгээдийг хохирогч буюу харсан хүн шууд заасан -Уг этгээдийн бие, хувцас, эд зүйл, орон байранд гэмт хэргийн ул мөр тодорхой илэрч олдсон -Уг этгээд хэргээ илчлэн ирсэн -Гэмт хэрэгт сэрдэгдэх үндэслэл бүхий

Орон нутгийн төсвийн суурь орлого гэж тухайн шатны төсөвт орох татварыг доод хувь хэмжээгээр тооцсон орлого болон татварын бус орлогын нийлбэрийг хэлнэ.Орон нутгийн суурь зарлага гэж сум, аймаг, нийслэлийн удирдлагыг хэрэгжүүлэх чиг үүрэгтэй холбогдох урсгал болон хөрөнгийн зарлага, нийгмийн асрамж, халамжийн үйлчилгээ, байгаль орчныг хамгаалах, нөхөн сэргээх зардлыг хэлнэ. Төсвийн тэнцэл гэж тухайн төсвийн жил, улирлын нийт орлого, зарлагын зөрүүг хэлнэ.Иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлаас батлан аймаг, нийслэл, сум, дүүргийн Засаг дарга бүрдүүлж зарцуулах төсөв нь орон нутгийн төсөв байна. Татварын орлогод орлогын албан татвар, нийгмийн даатгалын шимтгэл, хураамж, өмчийн татвар, дотоодын бараа, үйлчилгээний татвар, гадаад худалдааны татварын орлого болон бусад татвар орно. Төрийн өмчийн оролцоотой аж ахуйн нэгжийн төрийн өмчид ногдох хувьцааны ногдол ашиг, хүү, торгуулийн орлого, түрээсийн орлого, төсөвт газрын өөрийн орлого болон татварын бус бусад орлогоос татварын бус орлого бүрдэнэ.Төсвийн зарлагыг урсгал зардал, хөрөнгийн зардал, цэвэр зээл гэж ангилна.Бараа, үйлчилгээний зардал, зээлийн үйлчилгээний төлбөр, татаас ба урсгал шилжүүлгээс урсгал зардал бүрдэнэ.

Хэрэглээний үнийн индекс (ХҮИ) нь хэрэглэгчдийн худалдаж авсан бараа, үйлчилгээний нэр төрөл, чанар өөрчлөлтгүй тогтвортой байхад үнэ дунджаар хэрхэн өөрчлөгдөж буйг хэмжих үзүүлэлт бөгөөд нийт өрхөөр тооцсон үнийн өөрчлөлтийг харуулна.ХҮИ-ийн тооцоонд хэрэглээний сагс, хэрэглээний жин гэсэн хоёр үзүүлэлтийг ашиглана.Хэрэглээний сагс нь дундаж зарлагатай

бусад баримт байгаа бол Хэрэг бүртгэгч, мөрдөн байцаагч тогтоол үйлдэж, ял сонсгосон этгээдийг яллагдагчаар тооцно.

5


өрхийн хэрэглээг төлөөлөх чадвартай, хэрэглээний үнийн индекс тооцох зорилгоор бүрдүүлсэн хүн амын өргөн хэрэглээний бараа, үйлчилгээний үнийн өөрчлөлтийг тооцоход бараа, үйлчилгээний тоо хэмжээ, төрөл, чанар зэргийг тогтмолоор авч үздэг.Хэрэглээний бараа үйлчилгээний жин гэж өрхийн худалдаж авсан бараа, үйлчилгээний нийт зардалд тухайн бараа, үйлчилгээний зардлын эзлэх хувийн жин юм. ХҮИ-ийн тооцоонд Ласпейресийн үнийн индексийн томьёог ашиглаж болно.

Аж үйлдвэрийн салбарын нийт үйлдвэрлэл нь аж ахуйн нэгжүүдийн тайлант хугацаанд зах зээлд болон өөрийн эцсийн хэрэглээнд зориулж үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүнээс бүрдэнэ. Аж үйлдвэрийн салбарын борлуулсан бүтээгдэхүүн нь аж ахуйн нэгжүүдийн тайлант хугацаанд худалдсан буюу гадагш гүйцэтгэсэн ажил, үйлчилгээний хэмжээ юм. Аж ахуйн нэгжүүдийг эдийн засгийн үйл ажиллагаагаар нь ангилахдаа НҮБ-аас гишүүн орнууддаа мөрдөхийг зөвлөмж болгосон эдийн засгийн бүх төрлийн үйл ажиллагааны олон улсын стандарт ангилалд үндэслэсэн үндэсний ангиллыг мөрдөж байна.

Малтай өрх: Малчин өрхөөс гадна малыг ахуй амьдралдаа туслах чанарын үүрэгтэй өсгөн үржүүлдэг өрхийг хэлнэ.Малчин өрх: Жилийн 4 улирлын туршид малаа маллаж, малын ашиг шим нь тэдний амьжиргааны эх үүсвэр болгож байгаа өрхийг хэлнэ.Малчид: Жилийн 4 улирлын туршид мал аж ахуйг эрхэлж, малын ашиг шим нь тэдний амьжиргааны эх үүсвэр болгож байгаа 16 ба түүнээс дээш насны хүмүүсийг хэлнэ.Нас гүйцсэн мал: Малын төрөл бүр дээр сүүлчийн 2 насны малыг хэлнэ.Тэмээ – 4 настай, 5 ба түүнээс дээш настайАдуу – 3 настай, 4 ба түүнээс дээш настайҮхэр - 2 настай, 3 ба түүнээс дээш настайБог мал – тухайн жилийн төл малаас бусад насны малБодод шилжүүлэх коэффициент: 1 адуу, үхэр – 1 бод 1 тэмээ – 1.5 бод 6 хонь – 1 бод 8 ямаа – 1 бод Бог малд буюу хонин толгойд шилжүүлэх коэффициент: 1 тэмээ – 5 хонь 1 адуу – 7 хонь 1 үхэр – 6 хонь 1 хонь – 1 хонь 1 ямаа – 0.9 хонь

I.Саруудыг ром тоогоор тэмдэглэв (I,II,III,IV,V….гэх мэт)Тухайн сарыг оруулсан жилийн эхнээс өсөн нэмэгдэх дүнг харуулахдаа I-IV, I-X зэргээр илэрхийлэв.II. Дараах тэмгдэглэлийг ашиглав: ... мэдээлэл байхгүй0.0 маш бага тоо - гүйцэтгэл байхгүй

III. Орон дэвшүүлэлтээс хамаарч зарим үзүүлэлтийн нийлбэр нь дүнтэйгээ, бүтцийг хувиар илэрхийлэхэд 100 хувиас бага зэрэг зөрүүтэй байж болно.

Аж үйлдвэр

Аж үйлдвэр

Ерөнхий тэмдэглэл

- t тайлант үеийн Ласпейресийн үнийн индекс

- тайлан үе

- суурь үе

- ‘i’ барааны тайлант үеийн үнэ,

- ‘i’ барааны суурь үеийн үнэ,

- ‘i’ барааны суурь үеийн худалдан авсан тоо, хэмжээ,

- нийлбэрийн тэмдэг

6


I.Нийгмийн үзүүлэлт

Хүн амын тоо Улсын хэмжээнд, 2.1 хувиар өссөн ч хангайн бүсэд 1.3 хувиар өссөн байна. Үүнд

I.1 Хүн ам

Архангай, Өвөрхангай, Булган аймгуудын хүн амын бууралт нөлөөллөө. Булган аймгийн хүн ам 2015 онд 60014 болж 2014 оноос 320 хүн буюу 0.5 хувиар буурсан байна.

Хүйсийн харьцаа: Монгол улсын хүн амын хүйсийн харьцаа эмэгтэйчүүд эрэгтэйчүүдээс илүү байгаа бол манай аймагт эрэгтэйчүүд эмэгтэйчүүдээс илүү байна. Нийт хүн амын 30512 буюу 50.8 хувь нь эрэгтэйчүүд, 29502 буюу 49.2 хувь нь эмэгтэйчүүд байна.

Он 2014 2015 2015/2014Архангай 93086 92059 98.9Баянхонгор 83044 83936 101.1Булган 60334 60014 99.5Орхон 94421 100731 106.7Өвөрхангай 112992 112353 99.4Хөвсгөл 126043 128159 101.7Хангайн бүс 570080 577252 101.3Улсын дүн 2995949 3057778 102.1

Хүснэгт 1. Хүн амын тоо, Хангайн бүс, Улсын дүн 2014, 2015

Зураг 1. Хүн амын тоо, Хангайн бүс, Улсын дүн 2014

Зураг 1. Хүн амын тоо, Хангайн бүс, Улсын дүн 2015

Улсын дүн84%

Архангай16,3%

Баянхонгор14,6%

Булган10,6%

Орхон16,6%

Өвөрхангай19,8%

Хөвсгөл22,1%Хангайн бүс

16%

2014

Улсын дүн84%

Архангай15,9%

Баянхонгор14,5%

Булган10,4%

Орхон17,5%

Өвөрхангай19,5%

Хөвсгөл22,2%Хангайн бүс

16%

2015

49.3

49.8

49.1

49.8

50.8

49.4

50.1

49.7

50.7

50.2

50.9

50.2

49.2

50.6

49.9

50.3

Улсын дүн

Хангайн бүс

Архангай

Баянхонгор

Булган

Орхон

Өвөрхангай

Хөвсгөл

Эрэгтэй Эмэгтэй

Зураг 2. Хүн амын хүйсийн харьцаа, Хангайн бүс, Улсын дүн 2015 он

Зураг 3. Хүн амын 2010-2015 оны жилийн дундаж өсөлт, хувиар

1.6 1.8 2.0 2.2

2.2

2.1

-0.40.4

1.20.5

7.0

1.3

-0.3

0.2 0.3 0.4

2.5

-0.52010 2011 2012 2013 2014 2015

Улсын дүн Хангайн бүс Булган

Сүүлийн жилүүдэд шилжин явалт нэмэгдэж, шилжин ирэлт буурч төрөлт буурсантай холбоотой хүн амын өсөлт буурсан байна. Булган аймагт 2010-2015 онд 8109 хүүхэд төрж, 2250 хүн нас барж, ердийн хөдөлгөөний цэвэр өсөлт 5859 хүн болсон байна.Хүн амын ердийн цэвэр өсөлт: Төрөлт, нас баралтын тооноос шалтгаалан энэ үзүүлэлт эерэг, сөрөг байж болно. Аймгийн хүн амын тооны өөрчлөлт эерэг буюу өсөлттэй байна. Тухайлбал 2013 онд цэвэр өсөлт 1063, 2014 онд 1082, 2015 онд 1001 болсон байна. Зураг 4. Төрөлт, нас баралт, цэвэр өсөлт, оноор

12461176

12331285

11581068

907 918989

1081

1250

1399

12641336 1295

1426 14321356

368 350 293 387 382 357 378 343 340 335 347 381 415 385 382 363 350 355

878826

940 898

776711

529575

649746

903

1018

849951

913

1063 10821001

1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

Төрөлт Нас баралт Цэвэр өсөлт

7


Зураг 5. Хүн амын өсөлтийн хувь, сумаар

Хүн амын нас хүйсийн суварга: Нийт хүн амын тоонд насны бүлэг тус бүрийн хүн амын эзлэх хувийн жин 2015 онд 2010 оныхоос 15-19, 20-24 насных буурчээ. Харин 0-4, 5-9 насны бүлэг дэх хүн амын хувийн жин 2010 оныхоос нэмэгдсэн байна. Зураг 6. Хүн амын нас хүйсийн суварга, 2010

Суваргын 2010 оны суурь нилээн нарийссан байгаа бол 2015 оны суурь өргөссөн байна. Энэ нь төрөлт нэмэгдсэнтэй холбоотой билээ. Хүн амын ердийн болон шилжих хөдөлгөөний өөрчлөлтөөс шалтгаалан суваргын хэлбэр өөрчлөгдөж болно. Тухайлбал 20-иос дээш насныхан сургуульд суралцах, өөр газар ажилд орох зэрэгтэй холбоотойгоор өөрчлөгдөж болно. Насны бүлэг ахих тутам нас баралтын нөлөөгөөр тухайн насны хүн амын тоо буурч байна

Хүн амын нягтрал: Улс төр, соёл, түүх, засаг захиргаа, цаг агаар, газар зүй зэрэг олон хүчин зүйлс хүн амын суурьшил, улмаар хүн амын нягтралд нөлөөлдөг. Орон нутгийн хүн амын нягтралд хамгийн их нөлөөлж байгаа хүчин зүйлс нь шилжих хөдөлгөөн юм. Булган аймгийн нэг квадрат километр нутаг дэвсгэрт 2010 онд 1.2 хүн ногдож байсан бол 2015 онд мөн 1.2 хүн ногдож байна. Булган сум хүн амын нягтралаараа хамгийн өндөр байна. 2010 онд нэг квадрат километрт 124.1 хүн ногдож байснаа 2014 онд 122.3 хүн болсон байна. Сумдаас 2010 онд Рашаант нэг кваврат киломерт 3.1 хүн, Хангал 2.7 хүн ногдож байгаа нь хамгийн өндөр байсан бол 2015 онд мөн Рашаат, Хангал сумын нэг квадрат киломерт ногдох хүн өндөр байна. Хүн амын нягтрал Булган сумын 6 баг, Хялганат тосгонд хамгийн өндөр байна. Зураг 9. Хүн амын нягтрал, сумаар, 2015 он

Тэшиг

Хутаг-Өндөр

Хишиг-Өндөр

Бүрэгхангай

Дашинчилэн

Рашаант

Гурванбулаг

Орхон

Бугат

Булган сумхүн ам: 12234

3482

3141

280331331868

3154

27262685

3575

4+

3-4

2-3

Нягтрал

1-2

0-1

3052 2182

4562

3207

3495

4548

Баяннуур

Сэлэнгэ

Хангал

Баян-Агт

Сайхан

Могод

Зураг 10. Хүн амын нягтрал, багаар, 2015 он

8


100+10-1001-100-1

нягтрал

Өрх: Булган аймгийн нийт өрхийн тоо 2015 онд 18479 болж өмнөх оноос 252 өрхөөр буюу 1.3 хувиар өссөн байна. Нийт өрхийн 3573 буюу 19.4 хувь нь аймгийн төвд, 909 буюу 4.9 хувь нь тосгонд, 4468 буюу 24.2 хувь нь сумын төвд, 9529 буюу 51.5 хувь нь хөдөөд суурьшиж байна. Хөдөөд суурьшиж байгаа өрхийн тоо өмнөх оноос 2.7 хувиар өссөн байна. Зураг 14. Өрх, суурьшлаар

Аймгийн хөдөлмөрийн хэлтэст бүртгүүлсэн ажил хайгч иргэд 2015 оны жилийн эцэст 545

I.2 Бүртгэлтэй, ажилгүй иргэн

болсны 53.4 хувь нь эмэгтэйчүүд байна. Тайлант хугацаанд 401 иргэн шинээр бүртгүүлж, бүртгэлтэй байсан 275 иргэн ажилд зуучлагдан орж, 448 иргэн ажил

Зураг I.1Хөдөлмөрийн хэлтэст шинээр бүртгүүлсэн,ажилд зуучлагдан орсон болон хасагдсан

иргэд жилийн эцсийнбайдлаар

идэвхитэй хайхгүй байгаа шалтгаанаар бүртгэлээс хасагдсан нь өмнөх оны мөн үеийнхээс шинээр бүртгүүлсэн ажилгүй иргэнд 132 хүн буюу 24.8 хувиар буурч, ажилд зуучлагдан орсон иргэд 110 хүн буюу 66.7 хувиар, ажил идэвхитэй хайхгүй байгаа шалтгаанаар бүртгэлээс хасагдсан иргэд 152 хүнээр буюу 51.3 хувиар өсчээ.

Бүртгэлтэй ажилгүй иргэдийн 0.2 хувийг магистр, доктор, 18.1 хувийг бакалаврын болон дипломын боловсролтой, 3.8 хувийг тусгай мэргэжлийн дунд, 4.6 хувийг техникийн болон мэргэжлийн, 59.4 хувийг бүрэн дунд боловсролтой, 11.2 хувийг суурь боловсролтой, 1.6 хувийг бага боловсролтой, 1.0 хувийг боловсролгүй иргэд эзэлж байна.

Зураг I.2Бүртгэлтэй ажилгүй иргэд, боловсролын

түвшнээр 2015 оны жилийн эцсийнбайдлаар, хувиар

9


Нийгмийн даатгалын сангийн орлого 2015 оны жилийн эцэст

I 3. Нийгмийн даатгал, халамжНийгмийн даатгал

Аймгийн хэмжээнд бүртгэлтэй ажилгүй иргэдийн 11.6 хувийг 15-24 насны, 33.5 хувийг 25-34 насны, 32.7 хувийг 35-44 насны, 17.7 хувийг 45-54 насны, 3.2 хувийг 55-59 насны, 1.2 хувийг 55-аас дээш насны хүмүүс эзэлж байна.

10458.6 сая төгрөг, зарлага 29832.3 сая төг болж өмнөх оны мөн үеийнхээс орлого 397.2 сая төг буюу 3.9 хувиар, зарлага 5827.5 сая төг буюу 24.3 хувиар өслөө. Нийгмийн даатгалын сангийн орлого 397.2 сая төгрөгөөр өсөхөд тэтгэврийн даатгалын сангийн орлого 246.4 сая.төг буюу 3.8 хувиар, тэтгэмжийн даатгалын сангийн орлого 33.7 сая.төг буюу 4.6 хувиар, эрүүл мэндийн даатгалын сан 108 сая.төг буюу 5.2 хувиар өссөн нь голлон нөлөөлсөн байна. Нийгмийн даатгалын сангийн зарлага өмнөх оны мөн үеийнхээс 5827.5 сая.төг буюу 24.3 хувиар нэмэгдэхэд тэтгэврийн даатгалын сангийн зарлага 4727 сая.төг буюу 22.7 хувиар, тэтгэмжийн даатгалын сан 233.5 сая. төг буюу 26 хувиар, ҮОМШӨ даатгалын сан 337.8 сая.төг буюу 165.6 дахин нэмэгдсэн нь голлон нөлөөлөв.Нийгмийн халамжНийгмийн халамжийн сан нь 2015 оны жилийн эцэст 3016.2 сая төгрөгийн тэтгэвэр, тэтгэмж олгосон бөгөөд өмнөх оны мөн үеийнхээс 145.6 сая.төг буюу 5.1 хувиар өсчээ. Үүний 1697.4 сая.төг буюу 56.3 хувийг халамжийн тэтгэвэр, 1318.8 сая төгрөг буюу 43.7 хувийг нь нөхцөлт мөнгөн тэтгэмжинд зарцуулсан байна. Халамжийн сангаас олгосон нөхцөлт мөнгөн тэтгэмжийн 50.5 хувийг жирэмсэн болон нярай, хөхүүл эхчүүдэд олгосон тэтгэмж, 30.9 хувийг ахмад настанг асарч буй иргэнд олгосн тэтгэмж, 17.9 хувийг хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэнд олгосон тэтгэмж, 0.8 хувийг бүтэн өнчин хүүхэд өсөгсөний тэтгэмж эзэлж байна.

1000 амьд төрөлтөд ногдох нялхсын эндэгдэл 2015 оны жилийн эцэст 17 тохиолдол, 5 хүртэлх насны хүүхдийн эндэгдэл 2 болж, өмнөх оны мөн үеийнхээс нялхасын эндэгдэл 4-өөр буурч, 5 хүртэлх насны хүүхдийн эндэгдэл 1-ээр буурсан байна. Халдварт өвчнөөр өвчлөгсөд 2015 оны жилийн эцэст 394 болж, өмнөх оны мөн үеийнхээс 9 тохиолдол буюу 2.2 хувиар буурчээ. Нийт халдварт өвчнөөр өвчлөгсдийн 205 буюу 55 хувь нь бэлэгсийн замын халдварт өвчнөөр өвчилсөн байна.

I.3 Эрүүл мэнд 2015 оны жилийн эцэст 985 эх амаржиж, амьд төрсөн хүүхдийн тоо 991 болж, өмнөх оны мөн

үеийнхээс амаржсан эхийн тоо 14 буюу 1.4 хувь, амьд төрсөн хүүхдийн тоо 17 буюу 1.7 хувиар буурсан байна.

Нялхасын эндэгдэл 2015 оны жилийн эцэст 17 болж, өмнөх оны мөн үеийнхээс 4 хүүхэд буюу 23 хувиар буурч, 5 хүртэлх насандаа 2 хүүхэд эндсэн нь, өмнөх оны мөн үеийнхээс 1 хүүхэд буюу 33.3 хувиар буурчээ.

Зураг I.3

Зураг I.4

Зураг I.5

Амаржсан эх, амьд төрсөн хүүхэд, жил бүрийн эцэст

Эндсэн хүүхэд, сүүлийн жил бүрийн эцэст

10000 хүнд ногдох халдварт өвчнөөр өвчлөгсөд, сүүлийн жил бүрийн эцэст

10


I.4 Байгаль орчин Цаг уурын урьдчилсан мэдээ2016 оны 1 дүгээр сарын агаарын температурын дундаж нь

Оны эцэст Аймгийн хэмжээнд ХДХВ/ДОХ-ын тохиолдол илрээгүй байна.

томоохон голын хөндийгөөр 26-31, нутгийн өмнөд хэсгээр 11-16, бусад нутгаар 18-23 градус хүйтэн буюу нийт нутгаар олон жилийн дунджаас 0.5-1.0 градусаар дулаан байх төлөвтэй Нэг ба хоёрдугаар арав хоногийн эхэн болон эцэс, гуравдугаар арав хоногийн эхээр хүйтний эрч суларч томоохон голын хөндийгөөр шөнөдөө 27-32 градус, өдөртөө 17-22 градус хүйтэн, бусад нутгаар шөнөдөө 17-22 градус, өдөртөө 8-13 градус хүйтэн байна. Харин нэгдүгээр арав хоногийн дунд үе, гуравдугаар арав хоногийн эцэст хүйтний эрч чангарч томоохон голын хөндийгөөр шөнөдөө 35-40 градус, өдөртөө 22-27 градус хүйтэн, бусад нутгаар шөнөдөө 25-30, өдөртөө 16-21 градус хүйтэн байна. Бусад хугацаанд томоохон голын хөндийгөөр шөнөдөө 30-35, өдөртөө 17-22 градус хүйтэн, бусад нутгаар шөнөдөө 19-24, өдөртөө 12-17 градус хүйтэн байна. Энэ сард орох цасны хэмжээ нь нутгийн өмнөд хэсгээр олон жилийн дунджийн орчим, бусад нутгаар дунджаас бага орох төлөвтэй. Нэгдүгээр арав хоногийн дунд үе, хоёрдугаар арав хоногийн эхэн, гуравдугаар арав хоногийн эхэн болон дунд үеэр зарим газраар, хоёрдугаар арав хоногийн дунд үер ихэнх нутгаар цас орж, салхи зарим газраар 12-14 м/с, нутгийн өмнөд хэсгээр түр зуур 16-18 м/с хүртэл ширүүсч цасан шуурга шуурах төлөвтэй.

Зураг I.61-р сарын агаарын температурын хоногийн

явц

Хөдөө аж ахуйн үйлдвэрлэлд хэрхэн нөлөөлөх тухай1 дүгээр сарын цаг агаарын урьдчилсан мэдээгээр агаарын температур нийт нутгаар олон жилийн дунджаас дулаан, цас ихэнх нутагт дунджаас бага орохоор байна. Одоогийн байдлаар нийт нутгийн 90 орчим хувьд цастай байгаагаас Тэшиг, Баяннуур, Рашаант, Дашинчилэнд 10-14 см зузаан буюу нягт нь 0,11-0,17 гр/см3, Могод, Гурванбулаг, Бугат, Хангалд 5-9см зузаан буюу нягт нь 0,12-0,28 гр/см3 байгаа бол бусад нутгаар 2-4см зузаан цастай байна. Цаашид цас их орж, цасны зузаан улам нэмэгдэж, нягтарч хатууран мал өвөлжилтөнд таагүй нөлөөлөхөөр байна. Мөн үе үе хүчтэй цасан шуурга шуурч, малын хариулга маллагаа болон зам тээврийн ажилд хүндрэл учруулж болзошгүйг онцгой анхаарна уу.2016 оны 02 дугаар сарын цаг агаарын төлөвАгаарын температурын сарын дундаж нь томоохон голын сав нутгаар 21-26, бусад нутгаар 15-20 градус хүйтэн буюу олон жилийн дунджийн орчим байна. Энэ сард нутгийн баруун хэсгээр олон жилийн дунджаас ахиу, бусад нутгаар дунджийн орчим цас орох төлөвтэй.2015-2016 оны өвөлжилтийн төлөв, зудын эрсдэлийн тухай тойм мэдээ(2015 оны 12 дугаар сарын 31-ний байдлаар)Ус цаг уур, орчны судалгаа мэдээллийн хүрээлэнгээс ган зуншлага, цас зудтай холбоотой газрын ажиглалтын болон хиймэл дагуулын олон төрлийн мэдээг боловсруулан гаргадаг.Эдгээрийг нэгтгэн жил бүрийн VI/20, IX/10, XI/20, I/10, III/20-ны байдлаар зураглал хийж, эрсдэлийн тойм мэдээ, зөвлөмж гаргаж байна.Эрсдэлийн зургийг боловсруулахын тулд нийтдээ 15 үзүүлэлт сонгож авсан бөгөөд өнгөрсөн зуны ган, зуншлага, бэлчээрийн

11


даац, бэлчээрийн ургац, малын тоо, агаарын температур, хур тунадасны хазайц, энэ жилийн цасны бүрхэц, зузаан, нягт зэрэг мэдээлэл дээр үндэслэн эрсдэлийн зургийг боловсруулан гаргав.2015 оны 12 дугаар сарын 31-ний байдлаар нийт нутгийн 90 гаруй хувь нь цасан бүрхүүлтэй, ялангуяа Булганы Тэшиг, Баяннуур, Рашаантад 10-19 см зузаан буюу нягт нь 0,03-0,33 гр/см3 байна.Эрсдэлийн зургаас үзвэл нутгийн 40 гаруй хувьд нь өвөлжилт хүндрэх, цасны зузаан, нягт ихтэй байгаа зарим нутгаар цагаан зудын нөхцөл байдал үүсээд байна. Үүнээс Булганын ихэнх газраар эрсдэл ихтэй байна.1 дүгээр сарын цаг агаарын урьдчилсан мэдээгээр ихэнх нутагт олон жилийн дунджийн орчим цас орохоор байна. Энэ жилийн хувьд цас бага багаар нэмэгдэн орж, харьцангуй дулаан, салхи шуурга багатай байгаагаас ихээхэн нягтарч, хатуурч, зарим газраар өвс ургамал цасанд дарагдаж, бамбарлаж байгаа нь малын бэлчээрлэлтэнд таагүй нөхцлийг үүсгээд байна.Цаашид зудын эрсдэл ихтэй байгаа газар нутгийн өвөлжилтийн нөхцөл байдлыг тухай бүр зөв үнэлж байх, тусламж, дэмжлэгийг оновчтой зохион байгуулах зэрэг арга хэмжээг авч хэрэгжүүлэх шаардлагатай.Цасан бүрхүүлийн зузаан нэмэгдэж, хүйтний эрч чангарч, өвөлжилт хүндэрсэн үед эрсдэлийн тооцоог тухай бүр хийж, нэгдсэн зураглал боловсруулж, зудыг эртнээс сэрэмжлүүлэх тойм зөвлөмж гаргаж, мэдээлж байх болно.

I.5 Гэмт хэрэг 2015 оны жилийн эцэст 295 гэмт хэрэг бүртгэгдсэн нь өмнөх оны мөн үеийнхээс 57 хэрэг буюу

ЗУДЫН ЭРСДЭЛИЙН ЗУРАГ2015 оны 12 дугаар сарын 31-ний байдлаар

16.2 хувиар буурчээ. 2015 онд захиргааны зөрчлийн шинжтэй 2136 гомдол мэдээлэл хүлээн авснаас 400 буюу 18.7 хувийг торгуулийн хуудсаар, 967 буюу 45.2 хувийг шийтгэврээр , 184 буюу 5.6 хувийг баривчилж, 458 буюу 21,4 хувийг тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг хасаж шийдвэрлэсэн байна. Зөрчлийн шинжтэй гомдол мэдээллийн 2042 буюу 95.5 хувийг 14 хоногт, 81 буюу 3.8 хувийг 15-28 хоногт тус тус шийдвэрлэсэн байна

Зураг I.7Бүртгэгдсэн гэмт хэрэг, жил бүрийн

эцэст

12


Бүртгэгдсэн үедээ сэжигтнээр тооцвол зохих этгээд нь тогтоогдоогүй хэргийн илрүүлэлт 62,9 хувьтай байгаа нь өнгөрсөн оны мөн үеийнхээс 2,9 хувиар буурч, улсын дунджаас 0,8 хувиар өссөн. 2015 байдлаар Булган аймгийн хэмжээнд согтуугаар үйлдэгдсэн 93 гэмт хэрэг бүртгэгдсэн нь өнгөрсөн оны мөн үеийнхээс 2 хэргээр буюу 2,1 хувиар өссөн байна. Хэргийн өнгөөр авч үзвэл: • ИЭЧЭМЭГХ 103 бүртгэгдсэн нь өнгөрсөн оны мөн үеийнхээс 10 хэргээр буюу 9,7 хувиар .• Албан тушаалыг гэмт хэрэг 2 бүртгэгдэж өмнө оны мөн үеийнхээс 50 хувиар өсч . • Хүн амийг санаатай хохироох гэмт хэрэг 4, дээрэмдэх гэмт хэрэг 3, шүүн таслах ажиллагааны эсрэг гэмт хэрэг 1 бүртгэгдэж өмнө оны үетэй ижил түвшинд . • ХАБАЖЭГХ 35 бүртгэгдэж өмнө оны мөн үеийнхээс 10,2 хувиар .• Захиргааны журмын эсрэг гэмт хэрэг 4 бүртгэгдэж 50 хувиар өсч .• Танхайрах гэмт хэрэг 7 бүртгэгдэж 36.6 хувиар . • Мал хулгайлах гэмт хэрэг 48 бүртгэгдэж өмнө оны мөн үеийнхээс 35.1 хувиар .• Хулгайлах гэмт хэрэг 113 бүтгэгдэж 32.2 хувиар .• Хүчиндэх гэмт хэрэг 4 бүртгэгдэж 42.8 хувиар .• Дээрэмдэх гэмт хэрэг 2 хэргээр буюу 33.3 хувиар • Байгаль хамгаалах журмын эсрэг гэмт хэрэг 11 бүртгэгдэж өмнө оны мөн үеийнхээс 8,3 хувиар тус тус буурсан байна. Гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирлын тухайд• Гэмт хэргийн улмаас нийт иргэд , аж ахуйн нэгж байгууллагад 1088,9 сая төгрөгний хохирол учирснаас иргэдэд 697,9 сая төгрөгний хохирол учирсан байна. Үүнээс хэрэг бүртгэлд мөрдөн байцаалтын шатанд 534,7 сая төгрөгний хохиролыг нөхөн төлүүлж, иргэний нэхэмжлэлийг хангах зорилгоор 396 сая төгрөгний хөрөнгийг битүүмжилж ажилласан нь нийт хохирлын 49 хувийг нөхөн төлүүлсэн дүнтэй байна.

Зураг I.8Гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирол, жил

бүрийн эцэст , сая төг

• Гэмт хэргийн улмаас 24 хүн нас барсан ба өмнөх оны мөн үеийнхээс 20.5 хувиар буурчээ. Бусдын амь насыг санаатайгаар хохироох гэмт хэргийн улмаас 4, ХАБАЖЭГХ-н улмаас 15, бусдыг амиа хорлоход гэмт хэргийн улмаас 3 иргэн амь насаа алдсан байна. Гэмт хэргийн улмаас 140 хүн гэмтсэн нь ИЭЧЭМЭГХ-ын улмаас 103, ХАБАЖЭГХ –ийн улмаас 23 хүн, бусад хэргийн улмаас 13 хүн гэмтсэн нь өмнөх оны мөн үеийнхээс 6.4 хувиар өссөн байна.

Зураг I.9Гэмт хэргийн улмаас гэмтсэн, нас

барсанхүн, жил бүрийн эцэст

II.Эдийн засгийн үзүүлэлтII.1 Аймгийн төсөвАймгийн төсвийн нийт орлого 2015 оны жилийн эцэст 19462.8

сая төгрөг, зарлага 25497.3 сая төгрөг болж, аймгийн төсвийн нийт тэнцэл -6034.5 сая төгрөг буюу 8.1 хувийн сөрөг гарлаа.Орон нутгийн төсвийн орлогын 80.5 хувийг татварын орлого, 1.8 хувийг татварын бус орлого, 17.7 хувийг улсын төсөв орон нутгийн төсөв хоорондын шилжүүлэг эзэлж байна. Аймгийн төсвийн зарлагын хэмжээ 2015 оны жилийн эцсээр 25497.3 сая.төг болоход 53 хувийг бараа материалын зардал, 47 хувийг

13


Зураг II.1Өр авлага 2015 онсараар сая төгрөг

Хөдөө аж ахуйн зарим бүтээгдэхүүний зах зээлийн дундаж үнэ

II.4 БарилгаБарилгын байгууллагууд нь 2015 оны жилийн эцэст 13344.9 сая төгрөгийн барилга угсралт их

Зураг II.2Хэрэглээний үнийн аймгийн индекс (суурь үе буюу 2010-XII=100хувь)

II.2 ҮнэХэрэглээний бараа, үйлчилгээний үнэХэрэглээний бараа, үйлчилгээний

үнийн индекс 2015 оны 12 дугаар сард өмнөх сарынхаас 0.2 хувиар, оны эхнээс 1.2 хувиар, өмнөх оны мөн үеийнхээс 0.1 хувиар өслөө.

Зураг II.3

Хүснэгт II.1

Хэрэглээний бараа үйлчилгээний үнийниндекс, хувь, 2015 оны I-XII сар, (өмнөх

сар=100%)

Бараа, үйлчил-гээний бүлэг Жин 2015 XII 2014 XII

2015 XII 2015 XI

Ерөнхий индекс 100.0 101.7 100.1Хүнсний бараа, ундаа, ус 29.3 98.7 100.6Согтууруулах ундаа, тамхи

3.2 101.6 100.0

Хувцас, бөс, бараа, гутал 16.1 97.6 99.8Орон сууц, ус, цахилгаан, түлш

12.3 103.9 101.7

Гэр ахуйн тавилга, бараа 4.7 102.8 99.8Эм тариа, эмнэлэгийн үйлчилгээ

3.6 99.2 100.0

Тээвэр 12.2 103.9 100.0Холбооны хэрэгсэл, шуудангийн үйлчилгээ

4.4 100.0 100.0

Амралт, чөлөөлт цаг, соёлын бараа, үйлчилгээ

2.8 99.9 100.0

Боловсролын үйлчилгээ 4.7 132.5 100.0Зочид буудал, нийтийн хоол, дотуур байрны үйлчилгээ

2.6 113.3 100.0

Бусад бараа, үйлчилгээ 4.1 103.2 98.9

Мал аж ахуйн бүтээгдэхүүний зах зээлийн үнийн судалгаагаар 2015 оны жилийн эцэст адууны шир 44.0 мян.төг, үхрийн 1.8-2.3 м урттай шир 20.0 мян.төг, 2.3 м-с дээш урттай шир 38.5 мян.төг, хонины нэхий 1.0 мян.төг, ямааны арьс 8.6 мян.төг байна. Малын дундаж үнэ: 2015 оны жилийн эцэст шүдлэн үхэр 526.7 мян.төг буюу өмнөх оны мөн үеийнхээс 28.8 хувиар, эм хонь 79.0 мян.төг буюу 36.7 хувиар буурчээ.

хөрөнгийн зардал эзэлж байна. Нийт авлага 44.8 сая, өглөг 744.6 сая төгрөг байна. Нийт өглөгөөс цалин, НДШ-ийн өр 95.1 сая төгрөг, халаалт, гэрэл цахилгаан, цэвэр бохир усны өр 365.5 сая төгрөг, эмийн өр 17.4 сая төгрөг, бусад зардлын өглөг 266.5 сая төгрөг байна.

14


II.5 Аж үйлдвэрАймгийн аж үйлдвэрийн салбар нь 2015 оны жилийн эцэст 9005.7 сая төгрөгийн бүтээгдэхүүн

үйлдвэрлэсэн нь өмнөх оны мөн үеийнхээс 46 хувиар буурсан байна. Нийт үйлдвэрлэлт өмнөх оны мөн үеийнхээс буурахад голлон нөлөөлж байгаа нь төмрийн хүдрийн олборлолт 2015 онд хийгдээгүйтэй холбоотой байна. Нийт үйлдвэрлэлийн 8.2 хувийг уул уурхайн салбарын үйлдвэрлэлт, 68.5 хувийг боловсруулах салбарын үйлдвэрлэлт, 23.3 хувийг цахилгаан дулааны үйлдвэрлэлт тус тус эзэлж байна.

засварын ажил гүйцэтгэсэн нь өмнөх оны мөн үеээс 7.7 хувиар өссөн байна. Нийт барилга угсралт их засварын ажлын 1540 сая төгрөг буюу 11.5 хувийг орон сууцны барилга, 7575.9 сая төгрөг буюу 56.8 хувийг худалдаа, зочид буудал, эмнэлэг, цэцэрлэг сургууль, соёл спортын барилга, 1598.8 сая төгрөг буюу 11.9 хувийг далан суваг, шугамын ажил, 968 сая төгрөг буюу 7.3 хувийг инженерийн байгууламжийн их засвар 1680.2 сая төгрөг буюу 12.6 хувийг бусад зам талбай, авто замын засварын ажил эзэлж байна. 2015 оны 4-р улиралд барилга угсралт их засварын ажлын гүйцэтгэл 4938.4 сая төгрөг байгаа нь өмнөх оны мөн үеийнхээс 28.9 хувиар өссөн байна. Нийт барилга угсралт их засварын ажлын 7.3 хувийг төрийн өмчит үйлдвэрийн газар гүйцэтгэсэн байна.

Хүснэгт II.2Аж үйлдвэрийн салбарын нийт үйлдвэрлэл,

жил бүрийн эцсэст

Аж үйлдвэрийн салбар2014 2015 2015

2014XII I-XII XII I-XII

Нийт дүн 27285 98572 21527 132993 58.5

Уул уурхай, олборлох аж үйлдвэр 12382 17424 8167 13076 88

Боловсруулах аж үйлдвэр 10815 49102 8087 85963 48

Цахилгаан, дулааны эрчим хүч үйлдвэрлэл, усан хангамж

4087 32045 4272 33954 98.6

Аж үйлдвэрийн салбар нь 2015 оны эцэст 13299.4 сая төгрөгийн бүтээгдэхүүн борлуулсан нь өмнөх оны мөн үеийнхээс 34.9 хувиар өссөн байна. Нийт борлуулалтын 1307.6 сая төгрөг буюу 9.8 хувийг уул уурхай салбар 8596.3 сая төгрөг буюу 64.6 хувийг боловсруулах аж үйлдвэрийн салбар 3395.4

сая төгрөг буюу 25.6 хувийг цахилгаан дулааны үйлдвэрийн борлуулалт эзэлж байна.

Зураг II.7Аж үйлдвэрийн салбарын борлуулалт, дэд

салбараар, дүнд эзлэх хувь, жил бүрийн эцэст

II.6 Хөдөө аж ахуй2015 онд Булган аймгийн мал сүрэг хангайн бүсийн аймгуудын нийт мал

сүргийн 15.7 хувийг эзэлж байгаа өмнөх оноос 0.5 пунктээр буурсан байна. Улсын хэмжээнд 2015 онд тоологдсон 55979.8 мянган толгой мал тоологдсоны 5.8 хувийг манай аймгийн мал эзэлж байна. 2015 онд нийт мал сүргийн тоогоороо улсын хэмжээнд 7-р байрт байна. Нийт мал сүргийг 5 төрлөөр нь аймагтай харьцуулвал адуун сүргийн тоогоороо 4-р байр, үхэр сүргийн тоогоороо 4-р байр, хонин сүргийн тоогоороо 6-р байр, ямаан сүргийн тоогоороо 14-р байр, тэмээн сүргийн тоогоороо 16-р байранд, сумаар харьцуулвал нийт малын тоогоороо Сайхан сум 14-р байр, адуун сүргийн тоогоор Сайхан сум 1-р байр, Могод сум 5-р байр, Орхон сум 7-р байр, үхэр сүргийн тоогоор Орхон сум 15- р байр, тэмээн сүргийн тоогоор Рашаант сум 159-р байр, хонин сүргийн тоогоор Сайхан сум 4-р байр, ямаан сүргийн тоогоор Орхон сум 57-р байрт тус тус орж байна.

15


2015 оны жилийн эцэст төллөх насны 1396.3 мянган хээлтэгч малын 1225.8 мянга буюу 87.8 хувь нь төллөсөн байна. Эм хонины 89.9 хувь, үнээний 84.5 хувь, эм ямааны 86.2 хувь, гүүний 80.2 хувь, ингэний 53.4 хувь нь төллөжээ. Гарсан төлийн 90.3 хувь буюу 1108.0 мянган төл бойжиж байгаа нь өмнөх мөн үеийнхээс 14.9 мянган буюу 1.3 хувиар буурсан байна.

Зүй бусын хорогдол Том малын зүй бусын хорогдол 72482 толгой болж, өмнөх оны мөн үеийнхээс 56211 толгой мал буюу 4.4 дахин хувиар өссөн байна. Нийт хорогдлыг малын төрлөөр авч үзвэл адуу 6.2 хувь, үхэр 5.6 хувь, 52.3 хувь нь хонь, 35.8 хувь нь ямаа, 0.01 хувь нь тэмээ хорогдоод байна. Мөн хорогдлыг сумаар авч үзвэл Хишиг-Өндөр сум 11.9 хувийг, Могод сум 13.4 хувийг, Гурванбулаг сум 38.1 хувийг эзэлж байгаа нь дийлэнх болж байна. Өвчнөөр хорогдсон мал 3.1 мянга болж өмнөх оны мөн үеийнхээс 0.8 мянган толгой буюу 20.9 хувиар буурсан байна.

Зураг II.9

Зураг II.10

Зураг II.9

Төллөлтийн хувь, оноор

Том малын зүй бусын хорогдол

Малтай өрх, малчин өрх, 2015 он

Он 2014 2015 2015/2014Архангай 4293.2 4457.1 103.8Баянхонгор 3465.9 3771.9 108.8Булган 3132.8 3223.8 102.9Орхон 4111.5 4510.9 109.7Өвөрхангай 4157.2 4398.1 105.8Хөвсгөл 123.2 119.8 97.2Хангайн бүс 19283.8 20481.6 106.2Улсын дүн 51982.6 55979.8 107.7

Он 2013 2014 2015Архангай 13709 13858 14126Баянхонгор 10356 10614 10607Булган 7333 7870 8057Орхон 920 717 765Өвөрхангай 13570 14115 14658Хөвсгөл 14020 14500 14794Хангайн бүс 59908 61674 63007

Хүснэгт 2. Улсын болон хангайн бүсэд Булган аймгийн малчдын эзлэх хувь

16


I.1 ХҮН АМХүснэгт 2. Хүн амын тоо, хүйсийн харьцаа, сумаар, 2015 он

СумХүн амын тоо

Хүйсийн харьцааБүгд Эрэгтэй Эмэгтэй

Булган сум 12234 6014 6220 96.7Баян-Агт сум 3052 1550 1502 103.2Баяннуур сум 1868 983 885 111.1Бугат сум 2182 1132 1050 107.8Бүрэгхангай сум 2726 1388 1338 103.7Гурван булаг сум 3133 1617 1516 106.7Дашинчилэн сум 2803 1431 1372 104.3Могод сум 2685 1375 1310 105.0Орхон сум 3482 1865 1617 115.3Рашаант сум 3141 1583 1558 101.6Сайхан сум 3575 1816 1759 103.2Сэлэнгэ сум 3207 1666 1541 108.1Тэшиг сум 3495 1786 1709 104.5Хангал сум 4548 2282 2266 100.7Хишиг-өндөр сум 3154 1592 1562 101.9Хутаг-Өндөр сум 4729 2432 2297 105.9Бүгд 60014 30512 29502 103.4

Хүснэгт 3. Хүн амын тоо, хүйсээр, сумаар, оноор

Сум2010 2011 2012 2013

Эрэгтэй Эмэгтэй Эрэгтэй Эмэгтэй Эрэгтэй Эмэгтэй ЭрэгтэйБулган сум 6025 6383 6067 6383 5852Баян-Агт сум 1532 1471 1564 1471 1553 1497 1558Баяннуур сум 853 806 885 806 909 815 914Бугат сум 945 936 883 936 953 895 1029Бүрэгхангай сум 1260 1226 1321 1226 1292 1248 1314Гурван булаг сум 1603 1530 1598 1530 1604 1519 1657Дашинчилэн сум 1203 1159 1248 1159 1287 1263 1346Могод сум 1375 1308 1384 1308 1354 1323 1348Орхон сум 1505 1419 1411 1419 1457 1333 1604Рашаант сум 1563 1610 1558 1610 1561 1603 1570Сайхан сум 1886 1840 1808 1840 1843 1785 1825Сэлэнгэ сум 1670 1637 1703 1637 1711 1652 1737Тэшиг сум 1715 1688 1743 1688 1707 1717 1708Хангал сум 2259 2263 2261 2263 2287 2231 2282Хишиг-өндөр сум 1559 1578 1566 1578 1547 1557 1557Хутаг-Өндөр сум 2332 2230 2399 2230 2372 2257 2391

Бүгд 29285 29084 29399 29084 23437 22695 29692

17


Хүснэгт 3-ийн Үргэлжлэл

Сум2013 2014 2015 2015/2014 %

Эмэгтэй Эрэгтэй Эмэгтэй Эрэгтэй Эмэгтэй Эрэгтэй ЭмэгтэйБулган сум 6158 6100 6302 6014 6220 98.6 98.7Баян-Агт сум 1518 1579 1518 1550 1502 98.2 98.9Баяннуур сум 835 945 871 983 885 104.0 101.6Бугат сум 982 1090 1038 1132 1050 103.9 101.2Бүрэгхангай сум 1235 1431 1313 1388 1338 97.0 101.9Гурван булаг сум 1586 1635 1511 1617 1516 98.9 100.3Дашинчилэн сум 1320 1406 1376 1431 1372 101.8 99.7Могод сум 1307 1378 1320 1375 1310 99.8 99.2Орхон сум 1489 1843 1631 1865 1617 101.2 99.1Рашаант сум 1598 1578 1576 1583 1558 100.3 98.9Сайхан сум 1777 1832 1791 1816 1759 99.1 98.2Сэлэнгэ сум 1624 1721 1602 1666 1541 96.8 96.2Тэшиг сум 1707 1776 1734 1786 1709 100.6 98.6Хангал сум 2245 2311 2226 2282 2266 98.7 101.8Хишиг-өндөр сум 1575 1602 1576 1592 1562 99.4 99.1Хутаг-Өндөр сум 2240 2429 2293 2432 2297 100.1 100.2

Бүгд 29196 30656 29678 30512 29502 99.5 99.4

Сум 2004 % 2009

2010 % 2014

Жилийн дундаж өсөлт, %2004-2009 2010-2015

Булган 103.9 101.6 0.8 0.3Баян-Агт 107.4 112.6 1.5 2.1Баяннуур 113.2 116.0 2.6 2.7Бугат 99.7 98.6 -0.1 -0.2Бүрэгхангай 107.1 109.7 1.4 1.6Гурван булаг 95.6 100.0 0.9 0.0Дашинчилэн 102.6 118.7 0.5 3.1Могод 103.9 100.1 0.8 0.0Орхон 100.4 119.1 0.1 3.2Рашаант 95.4 99.0 -0.9 -0.2Сайхан 103.3 95.9 0.7 -0.7Сэлэнгэ 105.7 97.0 1.1 -0.5Тэшиг 101.8 102.7 0.4 0.5Хангал 110.1 100.6 2.0 0.1Хишиг-өндөр 99.6 96.1 -0.1 -0.6Хутаг-Өндөр 110.9 100.5 2.2 0.1Дүн 103.8 103.7 0.8 0.6

Хүснэгт 4. Хүн амын өсөлт, хувиар, 2004-2009, 2010-2015

18


Хүснэгт 6. Хүн амын ердийн хөдөлгөөний коэффициент, оноор

ОнЕрөнхий коэффициент

Төрөлт Нас баралт Цэвэр өсөлт2004 16.0 6.7 9.32005 16.3 6.1 10.22006 17.3 5.9 11.32007 18.9 5.8 13.02008 21.6 6.0 15.62009 23.8 6.5 17.32010 21.7 7.1 14.52011 22.8 6.6 16.32012 22.1 6.5 15.62013 24.2 6.2 18.12014 23.7 5.8 17.92015 22.6 5.9 16.7

Насны бүлэг

2010 2015 Хүйсийн харьцааЭрэгтэй Эмэгтэй Эрэгтэй Эмэгтэй 2010 2015

0-4 2835 2799 3516 3277 101.3 107.35-9 2361 2207 2907 2786 107.0 104.310-14 2865 2730 2248 2082 104.9 108.015-19 3055 3026 2613 2418 101.0 108.120-24 3092 2946 2715 2412 105.0 112.625-29 2426 2422 2605 2277 100.2 114.430-34 2359 2266 2297 2166 104.1 106.035-39 2316 2209 2330 2169 104.8 107.440-44 2082 2064 2274 2190 100.9 103.845-49 1760 1827 2078 2029 96.3 102.450-54 1505 1576 1694 1775 95.5 95.455-59 906 980 1358 1522 92.4 89.260-64 573 595 760 880 96.3 86.465-69 448 505 454 513 88.7 88.570-74 330 368 299 400 89.7 74.875-79 219 285 199 282 76.8 70.680-84 102 160 111 206 63.8 53.985-89 39 75 41 82 52.0 50.090-94 12 32 10 28 37.5 35.795-99 2 8 3 7 25.0 42.9100+ 0 2 0 1 0.0 0.0Бүгд 29287 29082 30512 29502 100.7 103.4

Хүснэгт 7. Хүн амын тоо, насны бүлэг, хүйсээр, хүйсийн харьцаа, 2010,2015 он

19


Хүснэгт 8. Хүн амын насны бүлэг, хүйсээр, дүнд эзлэх хувь, 2010, 2015 он

Насны бүлэг

2010 2015 2015/2010Эрэгтэй Эмэгтэй Эрэгтэй Эмэгтэй Эрэгтэй Эмэгтэй

0-4 9.7 9.6 11.5 11.1 118.6 115.65-9 8.1 7.6 9.5 9.4 117.3 123.710-14 9.8 9.4 7.4 7.1 75.5 75.515-19 10.4 10.4 8.6 8.2 82.7 78.820-24 10.6 10.1 8.9 8.2 84.0 81.225-29 8.3 8.3 8.5 7.7 102.4 92.830-34 8.1 7.8 7.5 7.3 92.6 93.635-39 7.9 7.6 7.6 7.4 96.2 97.440-44 7.1 7.1 7.5 7.4 105.6 104.245-49 6.0 6.3 6.8 6.9 113.3 109.550-54 5.1 5.4 5.6 6.0 109.8 111.155-59 3.1 3.4 4.5 5.2 145.2 152.960-64 2.0 2.0 2.5 3.0 125.0 150.065-69 1.5 1.7 1.5 1.7 100.0 100.070-74 1.1 1.3 1.0 1.4 90.9 107.775-79 0.7 1.0 0.7 1.0 100.0 100.080-84 0.3 0.6 0.4 0.7 133.3 116.785-89 0.1 0.3 0.1 0.3 100.0 100.090-94 0.0 0.1 0.0 0.1 0.0 100.095-99 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0100+ 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0Бүгд 100.0 100.0 100.0 100.0

СумХүн ам зүйн ачаалал 2015%

20102010 2015Булган 41.4 45.9 110.9Баян-Агт 49.1 53.9 109.8Баяннуур 47.1 52.1 110.7Бугат 45.6 43.5 95.3Бүрэгхангай 49 47.5 97.0Гурван булаг 48.4 49.0 101.2Дашинчилэн 54 49.4 91.5Могод 54.2 51.1 94.3Орхон 41.8 46.5 111.4Рашаант 49.5 47.2 95.3Сайхан 49 46.7 95.3Сэлэнгэ 43.2 41.2 95.4Тэшиг 48.7 49.9 102.5Хангал 42.6 44.5 104.4Хишиг-өндөр 42.8 42.7 99.8Хутаг-Өндөр 48.4 47.0 97.1Бүгд 46 46.9 102.0

Хүснэгт 9. Хүн ам зүйн ачаалал, сумаар, 2010, 2015 он

20


Байршил 2010 2015Хүний тоо Дүнд эзлэх

хувьхүн/км2 Хүний тоо Дүнд эзлэх

хувьхүн/км3

Булган 12408 21.3 124.1 12234 20.6 122.3Баян-Агт 3003 5.1 1.0 3052 5.1 1.0Баяннуур 1659 2.8 1.7 1868 3 1.9Бугат 1881 3.2 0.6 2182 3.5 0.7Бүрэгхангай 2486 4.3 0.7 2726 4.5 0.8Гурван булаг 3133 5.4 1.2 3133 5.2 1.2Дашинчилэн 2362 4 1.0 2803 4.6 1.2Могод 2683 4.6 1.0 2685 4.5 1.0Орхон 2924 5 0.7 3482 5.8 0.8Рашаант 3173 5.4 3.1 3141 5.2 3.1Сайхан 3726 6.4 1.3 3575 6 1.3Сэлэнгэ 3307 5.7 0.7 3207 5.5 0.7Тэшиг 3403 5.8 0.4 3495 5.8 0.5Хангал 4522 7.7 2.7 4548 7.5 2.7Хишиг-өндөр 3137 5.4 1.3 3154 5.3 1.3Хутаг-Өндөр 4562 7.8 0.8 4729 7.8 0.8

Бүгд 58369 100 1.2 60014 100 1.2

Хүснэгт 10. Хүн амын тоо, нягтрал, сумаар, хувиар, 2010, 2015 он

Хүснэгт 12. Хүн амын тоо, сумаар, байршлаар, 2010, 2015 он

БайршилАймгийн төвд 2015%

2010 Сумын төвд 2015%

2010 Тосгонд 2015%

2010 Хөдөөд 2015%

2010 2010 2015 2010 2015 2010 2015 2010 2015Булган 11638 12234 105.1 - - - 770 0 Баян-Агт 830 652 78.6 2173 2400 110.4Баяннуур 698 663 95.0 961 1205 125.4Бугат 734 0 0.0 1147 2182 190.2Бүрэгхангай 833 855 102.6 1653 1871 113.2Гурван булаг 1243 558 44.9 1890 2575 136.2Дашинчилэн 1075 929 86.4 1287 1874 145.6Могод 579 521 90.0 2104 2164 102.9Орхон 959 962 100.3 1965 2520 128.2Рашаант 1687 1571 93.1 1486 1570 105.7Сайхан 749 703 93.9 462 2515 2872 114.2Сэлэнгэ 1878 1775 94.5 1429 1432 100.2Тэшиг 1030 1069 103.8 2373 2426 102.2Хангал 437 439 100.5 3208 2913 90.8 877 1196 136.4Хишиг-өндөр 1255 1149 91.6 1882 2005 106.5Хутаг-Өндөр 2125 1988 93.6 2437 2741 112.5

Бүгд 11638 11552 99.3 16112 13834 85.9 3670 2913 79.4 26949 31033 115.2

21


2010 2011 2012 2013 2014 2015 2015% 2014

Булган 274 291 306 335 284 304 84.8Баян-Агт 85 70 67 79 77 63 97.5Баяннуур 42 44 51 50 69 47 138.0Бугат 36 23 46 47 26 27 55.3Бүрэгхангай 64 65 54 56 79 83 141.1Гурван булаг 62 95 69 82 74 76 90.2Дашинчилэн 34 58 50 77 73 70 94.8Могод 54 60 47 63 63 67 100.0Орхон 60 55 68 61 88 79 144.3Рашаант 92 74 81 70 77 65 110.0Сайхан 76 81 79 87 94 69 108.0Сэлэнгэ 61 57 57 64 75 92 117.2Тэшиг 63 81 67 79 80 76 101.3Хангал 89 116 91 101 95 84 94.1Хишиг-өндөр 64 56 61 91 66 76 72.5Хутаг-Өндөр 108 110 101 84 112 103 133.3

Дүн 1264 1336 1295 1426 1432 1381 100.4

Хүснэгт 14. Төрөлт, сумаар, оноор

Хүснэгт 15. Насны бүлэг дэхь нас баралтын коэффициент

Насны бүлэг 2010 2011 2012 2013 2014 2015Бүгд 7.1 6.6 6.5 6.2 5.8 5.9

0-4 3.0 2.0 1.0 3.4 2.3 0.95-9 0.2 0.7 0.0 0.8 1.1 0.510-14 0.5 0.9 0.6 0.2 0.2 0.215-19 1.0 1.4 0.2 1.1 0.2 1.820-24 2.3 2.2 0.8 1.6 1.1 0.825-29 1.2 3.3 2.5 1.7 1.6 1.030-34 2.4 2.4 3.1 2.5 2.2 2.235-39 3.1 2.9 2.7 2.4 2.6 2.440-44 7.0 4.5 6.1 5.2 5.0 3.645-49 9.8 8.3 7.9 6.5 5.9 6.350-54 10.1 12.8 14.5 10.8 8.6 6.955-59 16.4 18.5 14.1 16.2 12.6 15.660-64 35.1 25.8 24.5 19.1 24.0 23.865-69 39.9 28.5 44.8 26.0 23.9 32.170+ 84.5 71.0 74.4 69.4 68.1 52.9

22


Хүснэгт 18. Шилжин ирсэн хүний тоо, сумаар, оноор

Байршил 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2015% 2014


Бүгд 1308 855 687 2031 1937 1072 95.4

Хүснэгт 19. Шилжин явсан хүний тоо, сумаар, оноор

Байршил 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2015% 2014


Бүгд 1838 1311 1359 2718 1831 1800 98.3

23


I.2 ХӨДӨЛМӨР

Үзүүлэлт 2014 2015 2015

2014Бүгд эмэгтэй Бүгд эмэгтэй Бүгд эмэгтэй

Ажил хайгч иргэн /сарын эхэнд/ 606 264 545 291 89.9 110.2Тайлант хугацаанд нэмэгдсэн иргэн 533 259 401 191 75.2 73.7Тайлант хугацаанд хасагдсан иргэн /идвэхгүйн улмаас/ 296 160 448 248 151.4 155.0

Ажил хайгч иргэн /сарын эцэст/ 843 363 498 234 59.1 64.5Ажилд зуучлагдан орсон иргэн /салбараар/ 165 95 275 137 166.7 144.2Хувьцаат компани 1 1 - - - -Хязгаарлагдмал хариуцлагатай компани 30 16 99 48 330.0 300.0Нөхөрлөл, хоршоо 8 4 5 3 62.5 75.0Төрийн өмчит үйлдвэрийн газар - - - - - -Орон нутгийн өмчит үйлдвэрийн газар 3 - - - - -Төсөвт байгуулага 13 10 71 46 546.2 460.0Төрийн бус байгууллага 1 1 - - - -Сан 1 1 - - - -Бусад 108 62 100 40 92.6 64.5Ажил хайгч иргэн (насны бүлгээр) 606 264 498 234 82.2 88.6 15-24 103 47 58 26 56.3 55.3 25-34 162 77 167 81 103.1 105.2 35-44 175 76 163 83 93.1 109.2 45-54 139 59 88 38 63.3 64.4 55-59 23 5 16 4 69.6 80.0 60+ 4 - 6 2 150.0 -Ажил хайгч иргэн (боловсролын түвшнээр) 843 363 498 234 59.1 64.5 Магистр, доктор 3 2 1 - 33.3 - дипломын болон бакалаврын дээд 102 65 90 62 88.2 95.4 тусгай мэргэжлийн дунд 24 17 19 11 79.2 64.7 техникийн болон мэргэжлийн 44 15 23 7 52.3 46.7 бүрэн дунд 431 188 296 129 68.7 68.6 суурь 192 61 56 24 29.2 39.3 бага 38 13 8 1 21.1 7.7 боловсролгүй 9 2 5 - 55.6 -

Хүснэгт 15. Өрхийн тоо,хот, хөдөө, хувиар, 2010-2015 он

Байршил 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2015/2014Аймгийн төв 2979 3028 3338 3434 3265 3573 109.4Тосгон 1044 1047 917 915 801 909 113.5Сумын төв 4794 4123 4543 4691 4889 4468 91.4Хөдөөд 7969 8856 8362 8509 9272 9529 102.8

Бүгд 16786 17054 17160 17549 18227 18479 101.4

24


I.3 НИЙГМИЙН ДААТГАЛ

I.4 ЭРҮҮЛ МЭНД

Үзүүлэлтүүд 2013 2014 2015 20152014

Нийгмийн даатгалын сангийн орлого, сая.төг 9263.7 10061.4 10458.6 103.9

Үүнээс:Тэтгэврийн даатгалын сан 6322.1 6542.5 6788.9 103.8Тэтгэмжийн даатгалын сан 640.9 735.2 768.9 104.6Эрүүл мэндийн даатгалын сан 1738 2096.4 2204.4 105.2ҮОМШӨ*-ний даатгалын сан 417.1 514.5 513.2 99.7Ажилгүйдлийн даатгалын сан 145.6 172.8 183.2 106.0

Нийгмийн даатгалын сангийн зарлага, сая.төг 19221.6 24004.8 29832.3 124.3Үүнээс:

Тэтгэврийн даатгалын сан 16730.1 20850.9 25577.9 122.7Тэтгэмжийн даатгалын сан 728.2 897.1 1130.6 126.0Эрүүл мэндийн даатгалын сан 1380 1889 2339.1 123.8ҮОМШӨ*-ний даатгалын сан 195.5 204 541.8 265.6Ажилгүйдлийн даатгалын сан 187.8 163.8 242.9 148.3

Үзүүлэлт 2014 2015 2015 2014

Амаржсан эхийн тоо 999 985 99%Амьд төрсөн хүүхэд 1008 991 98%Эхийн эндэгдэл - -Амьгүй төрөлт 3 4 133%Гэрийн төрөлт 7 6 86%Нэг хүртэл насандаа эндсэн хүүхэд 21 17 81%Перинаталь эндэгдэл 14 16 114%Амьд төрсөн 1000 хүүхэд тутмаас 1 хүртэл насанд эндсэн хүүхэд 20.8 17.2 83%

Аймгийн хэмжээнд гарсан халдварт өвчин, өвчний төрлөөр жил бүрийн эцэст

Үзүүлэлт 2014 2015 20152014

Нийт гарсан халдварт өвчин 403 394 98%Гэдэсний халдварт өвчин 10 11 110%Амьсгалын замын халдварт өвчин 137 138 101%Байгалын голомтот халдварт өвчин 8 1 13%Бэлэгсийн замаар дамжих халдварт өвчин 221 218 99%Арьсны халдварт өвчин 40 39 98%

Аймгийн хэмжээнд гарсан халдварт өвчин, өвчний төрлөөр, жил бүрийн эцэст

25


Сум 2011 2012 2013 2014 2015 2015 % 2014

Булган 75 85 94 91 59 64.8Баян-Агт 9 16 4 20 15 75.0Баяннуур 3 3 10 10 12 120Бугат 14 15 22 22 19 86.4Бүрэгхангай 9 14 21 16 22 137.5Гурванбулаг 11 11 18 19 14 73.7Дашинчилэн 18 7 10 16 22 137.5Могод 13 5 14 8 8 100.0Орхон 21 25 35 28 39 139.3Рашаант 20 9 11 14 15 107.1Сайхан 17 17 32 19 8 42.1Сэлэнгэ 14 28 12 13 12 92.3Тэшиг 10 8 17 7 5 71.4Хангал 14 17 16 13 6 46.2Хишиг-Өндөр 8 16 16 19 20 105.3

Хялганат 7 5 13 13 10 76.9Хутаг-Өндөр 10 19 28 23 9 89.1

Бүгд 273 300 381 352 295 83.8

I.5 ГЭМТ ХЭРЭГ

Бүртгэгдсэн гэмт хэрэг, сумаар, жил бүрийн эцэст

Хулгайн гэмт хэрэг, сумаар, жил бүрийн эцэст

Сум 2011 2012 2013 2014 2015Булган 33 6 35 26 15Баян-Агт 3 12 6 16 3Баяннуур 1 1 7 8 9Бугат 9 7 12 7 4Бүрэгхангай 5 8 7 2 10Гурванбулаг 8 6 5 8 4Дашинчилэн 11 4 6 6 10Могод 10 0 3 4 1Орхон 3 11 15 14 18Рашаант 13 0 3 10 7Сайхан 4 6 25 16 2Сэлэнгэ 3 10 6 5 3Тэшиг 2 0 12 2 2Хангал 2 3 5 0 1Хишиг-Өндөр 4 4 7 11 6Хутаг-Өндөр 4 10 17 7 2Хялганат 1 0 2 3 2

Бүгд 116 120 185 145 99

26


СумБүртгэгдэх үедээ

сэжигтэн этгээд нь тогтоогдоогүй хэрэг

Яллагдагчаар татаж ял сонсгосон

хэрэг

Хэргийн илрүүлэлтийн хувь

Булган 19 14 73.60%Баян-Агт 4 4 100%Баяннуур 7 5 71%Бугат 6 4 66.60%Бүрэгхангай 10 7 70%Гурванбулаг 4 2 50%Дашинчилэн 13 6 46%Могод 4 4 100%Орхон 22 12 54.50%Рашаант 7 3 43%Сайхан 2 1 50.00%Сэлэнгэ 3 3 100%Тэшиг 3 2 67%Хангал 2 1 50%Хишиг-Өндөр 6 3 50%Хутаг-Өндөр 2 1 50.00%Хялганат 2 0 100%

Бүгд 116 72 62.90

Сумдын хэргийн илрүүлэлт 2015 оны эцэст

Үзүүлэлт2011 2012 2013 2014 2015 2015 %

2014сая төгрөг

Учирсан хохирол-Бүгд 868.9 401.6 1008 985 1088.9 110.5

ҮүнээсНөхөн төлүүлсэн 199.2 293.8 572.8 587.5 534.7 91.0Нөхөн төлүүлэлтийн хувь 22.9 73.2 56.8 59.6 49.1 82.3

Гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирол, жил бүрийн эцэст

27


II.2 ҮНЭ

Бараа, үйлчилгээний бүлгийн нэр 2015 XII 2014 XII

2015 XII 2014 XII

2015 XII 2015 XI

Ерөнхий индекс 101.7 101.7 100.1Хүнсний бараа,ундаа, ус 98.7 98.7 100.6Согтууруулах ундаа, тамхи 101.6 101.6 100.0Хувцас, бөс бараа гутал 97.6 97.6 99.8Орон сууц, ус цахилгаан,түлш 103.9 103.9 101.7Гэр ахуйн тавилга, гэр ахуйн бараа 102.8 102.8 99.8Эм тариа, эмнэлгийн үйлчилгээ 99.2 99.2 100.0Тээвэр 103.9 103.9 100.0Холбооны хэрэгсэл, шуудангийн үйлчилгээ 100.0 100.0 100.0Амралт, чөлөөт цаг, соёлын бараа, үйлчилгээ 99.9 99.9 100.0Боловсролын үйлчилгээ 132.5 132.5 100.0Зочид буудал, нийтийн хоол, дотуур байр 113.3 113.3 100.0Бусад бараа, үйлчилгээ 103.2 103.2 98.9

Хэрэглээний үнийн ерөнхий индекс, барааны бүлгээр

Барааны нэр төрөл 2014 XII/31 2015 XII/30 15 XII/30 14 XII/30"Алтан тариа" гурил

дээд, савласан 1400 1500 107.1I зэрэг, задгай 960 1200 125

Орон нутгийн гурил

"Хангай" 1-р гурил" 880 910 103.4

"Орхон мандал" 1-р гурил 800 950 118.8

Талх "Ундрах" аймгийн үйлвэр 900 1000 111.1Цагаан будаа 2400 2500 104.2Элсэн чихэр 1800 1800 100

СүүЗадгай 1500 1500 100.0"Цэвэр сүү" 2750 2700 98.2

Ургамлын тос, "Кларина" 3600 3600 100

Мах

Үхрийн 7000 5000 71.4Хонины 5500 4000 72.7Адууны 5000 4000 80Ямааны 4500 3500 77.8

Ногоо

Төмс /монгол/ 1000 1000 100Лууван /монгол/ 1000 2000 200Байцаа /хятад/ 1000 1000 100Манжин /монгол/ 1500 2000 133.3Сонгино /монгол/ 2500 2500 100Сонгино /хятад/ 1500 1500 100Сармис 300 350 116.7

Хүнсний гол нэр төрлийн барааны 7 хоногийн ажиглалт 2014 оны 12-р сарын сүүлийн 7 хоног, 2015 оны 12-р сарын сүүлийн 7 хоногтой харьцуулсан

28


Барааны нэр төрөл Хэмжих нэгж 2011 2012 2013 2014 2015 2015.XII

2014.XII"Алтан тариа" гурил /задгай/

I зэрэг кг 880 880 900 960 1200 125.0II зэрэг кг 700 700 700 900 1000 111.1

Будаа Цагаан кг 1800 1800 2200 2300 2433 105.8Шар кг 1500 1500 1600 1700 1900 111.8

Элсэн чихэр кг 1800 1800 1800 1800 1800 100.0

Хонины мах ястай кг 4000 5500 6500 6000 4000 66.7цул кг 4000 5500 6500 6000 4000 66.7

Үхрийн мах ястай кг 4500 7500 7500 7000 5000 71.4цул кг 4500 6500 7500 7000 5000 71.4

Адууны мах кг 4500 3500 4500 5000 4000 80.0Ямааны мах кг 3200 4000 5500 4000 3500 87.5

Сүүзадгай л 1200 1200 1300 1500 1500 100.0"Цэвэр сүү" л 1833 1800 1850 2750 2700 98.2

Байцаа монгол кг 900 800 800 1000 1000 100.0Лууван монгол кг 800 800 1000 1000 2000 200.0Манжин монгол кг 800 800 1500 1500 2000 133.3Төмс монгол кг 800 600 800 1200 1000 83.3Сонгино хятад кг 1000 1200 1500 1500 1500 100.0Сармис, булцуу кг 300 300 300 300 350 116.7Ургамлын тос л 2767 3000 3500 3700 3666 99.1Өндөг ш 250 250 400 400 300 75.0Талх "Ундрах" орон нутгийн ш 500 650 700 900 1000 111.1

Хүнсний гол нэр төрлийн барааны ажиглалт, жил бүрийн эцэст

ШТС АИ 95 АИ 92 АИ 80 Дизиль түлш ГазШунхлай 0 1710 1540 1800 0Тэс 0 1710 1540 1790 0Магнай трейд 0 1710 1540 1800 0Жаст ойл 0 1710 1540 1800 0Петровис 1900 1710 1540 1800 0Газ 0 0 0 1790 1100

Нэг литр шатахууны үнэ, 2015 оны эцэст

Нэг кг хүнсний ногооны дундаж үнэ, 2010-2015 оны эцэст

800 800 800

1200

1000

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

2011.12 2012.12 2013.12 2014.12 2015.12

Төмс

700 8001000 1000

2000

0

500

1000

1500

2000

2500

2011.12 2012.12 2013.12 2014.12 2015.12

Лууван

29


Нэг кг хонины махны үнэ, төгрөг Нэг кг үхрийн махны үнэ, төгрөг

№ Бүтээгдэхүүний нэр Хэмжих нэгж

2014 2015X XI X XI

1 Гахайн мах - - 6000 60003 Цагаан ноолуур кг - - - 400004 Бор ноолуур кг - - - -5 Адууны сүүл ш 3250 6250 5500 47506 Адууны дэл ш 3000 3000 4750 42507 Адууны шир ш 22000 22000 25250 272508 Үхрийн шир 1.8-2.3 метрийн

хэмжээтэй шир ш 32500 29000 25000 26000

9 Үхрийн шир 2.3 метрээс дээш хэмжээтэй шир ш 45000 45500 40500 45000

10 Хонины ноостой нэхий ш - 6750 1500 150011 Хонины ноосгүй нэхий ш 6000 - 2000 150012 Хурганы арьс ш - - - 350013 Ямааны ноолуургүй арьс ш 3625 4500 1500 4300

Малын гаралтай бүтээгдэхүүний зах зээлийн дундаж үнэ, сараар, төгрөгөөр

№ Бүтээгдэхүүний нэр 2014 2015

XI XII XI XII1 Буур 1200000 1200000 1133333 9333332 Нас гүйцсэн ат 1220000 1220000 1016667 9200003 Нас гүйцсэн ингэ 940000 940000 866667 7400004 Эр шилбэ 691667 691667 450000 4125005 Эм шилбэ 650000 650000 412500 3875006 Эр ботго 230000 230000 200000 2000007 Эм ботго 230000 230000 200000 2000008 Азарга 1096429 1096429 1210000 11100009 Соёолон үрээ 818750 812500 650000 62000010 Соёолон гүү 765000 758750 621429 56428611 Шүдлэн үрээ 578125 568750 409375 391875

Малын зах зээлийн дундаж үнэ, сараар, төгрөгөөр

4000

5500

65006000

4000

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

2011.12 2012.12 2013.12 2014.12 2015.12Хонины мах

4500

7500 75007000

5000

010002000300040005000600070008000

2011.11 2012.11 2013.11 2014.11 2015.11

Үхрийн мах

30


12 Шүдлэн байдас 571875 562500 412500 39437513 Эр унага 183462 183462 161111 16625014 Эм унага 179615 183462 161111 16875015 Бух 1260714 1239286 1100000 114545516 Хязаалан шар 1188125 1206875 893750 81000017 Хязаалан дөнж 981563 1006563 765625 69000018 Шүдлэн эр үхэр 743750 740625 534375 52666719 Шүдлэн гунж 735625 732500 528125 51000020 Эр тугал 221538 221538 173000 17555621 Эм тугал 221538 221538 173000 17555622 Хуц 199286 195714 171538 16400023 Эр хонь 165625 167500 118750 11750024 Эм хонь 121875 125000 88438 7906325 Эр төлөг 94688 94063 59375 5281326 Эм төлөг 92500 91875 57500 5033327 Эр хурга 46800 48133 30417 2791728 Эм хурга 46800 48133 30909 2818229 Ухна 147857 147857 149583 12545530 Эр ямаа 119375 121250 84063 8125031 Эм ямаа 89375 90625 66875 6312532 Эр борлон 67813 65938 38333 3766733 Эм борлон 66875 65625 39000 3733334 Эр ишиг 36071 36786 22273 2181835 Эм ишиг 36071 36786 22273 22273

№ Бүтээгдэхүүний нэр Хэмжих нэгж

2014 2015

XII жилийн дундаж XII жилийн

дундаж1 Гахайн мах кг - 6125 6000 60002 Тахиан мах кг 5250 3000 41333 Цагаан ноолуур кг - 61750 - 459074 Бор ноолуур кг - 63222 - 502775 Адууны сүүл ш - 6050 4000 52316 Адууны дэл ш - 2500 3750 51877 Адууны шир ш 34000 26750 44000 31083

8 Үхрийн шир 1.8-2.3 метрийн хэмжээтэй шир

ш 40000 32958 20000 30208

9 Үхрийн шир 2.3 метрээс дээш хэмжээтэй шир

ш 60000 46250 38500 47125

10 Хонины ноостой нэхий ш 5000 5785 1050 217211 Хонины ноосгүй нэхий ш - 6650 - 161612 Хурганы арьс ш - 2500 - 375013 Ямааны ноолуургүй арьс ш - 3187 8667 4300

Малын гаралтай бүтээгдэхүүний зах зээлийн дундаж үнэ, 12 сар

31


Аж үйлдвэрийн салбарын үйлдвэрлэлт, жил бүрийн эцэст, мян төгрөг

СалбараарНийт бүтээгдэхүүн (оны үнээр, мян.төг)

2014 2015 2015 I-XII2014 I-XII

2015 XII2014 XIII-XII XII I-XII XII

1 2 3 4 5 6 7 Нүүрс олборлолт 504265.6 105244.8 490924.5 161848.3 97.4 153.8 Төмрийн хүдэр олборлолт 0 0 0 0 0 0Салбарын дүн 504265.6 105244.8 490924.5 161848.3 97.4 153.8 Мах, загас, жимс, ногоо, өөх, тос боловсруулалт 30223.4 2200 18980 0 62.8 0 Сүү, сүүн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэл 7785.1 0 0 0 0 0 Үр тарианы гурил, цардуул, малын тэжээл 3156362.6 288734.3 6835542.9 1121114.5 216.6 388.3 Хүнсний бусад бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэл 434498.3 34504 498903.1 45139 114.8 130.8 Дэд салбарын дүн 3628869.4 325438.3 7353426 1166253.5 202.6 358.4 Нэхмэлийн үйлдвэрлэл 63032.5 19000 74214 4150 117.7 21.8 Хувцас үйлдвэрлэл, үслэг арьс боловсруулалт 124909.7 10500 245391 16150 196.5 153.8 Арьс шир боловсруулах, ширэн эдлэл, гутал үйлдвэрлэл 9105.6 560 14575 1725 160.1 308

Нийтлэх, хэвлэх, дуу бичлэг хийх ажиллагаа 2750 0 0 0 0 0 Дэд салбарын дүн 199797.8 30060 334180 22025 167.3 73.3Салбарын дүн 3828667.2 355498.3 7687606 1188278.5 200.8 334.3 Цахилгаан, хий, дулаан үйлдвэрлэл 2795824.6 418038.1 2968140 442452 106.2 105.8Салбарын дүн 2795824.6 418038.1 2968140 442452 106.2 105.8

Нийт дүн 7128757.4 878781.2 11146670.5 1792578.8 156.4 204

Аж үйлдвэрийн бүтээгдэхүүн борлуулалт, салбараар, жил бүрийн эцэст, мян төгрөг

СалбарАж үйлдвэрийн борлуулалт (мян.төг)

2014 2015 2015 I-XII 2014 I-XII

2015 XII 2014 XIII-XII XII I-XII XIII

1 2 3 4 5 6 7 Нүүрс олборлолт 752236.6 103936.4 738042 169797.3 98.1 163.4 Төмрийн хүдэр олборлолт 8632587 236939.7 0 0 0 0Уул уурхай олборлох үйлдвэр 9384824 340876.1 738042 169797.3 7.9 49.8 Мах, загас, жимс, ногоо, өөх, тос боловсруулалт 22999.8 3066.6 14011 0 60.9 0 Сүү, сүүн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэл 26469.2 0 0 0 0 0 Үр тарианы гурил, цардуул, малын тэжээл 5289271 934431.5 5587894 966200.2 105.6 103.4 Хүнсний бусад бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэл 323190 24964.7 370674.4 32343 114.7 129.6 Дэд салбарын дүн 5661930 962462.8 5972579 998543.2 105.5 103.7 Нэхмэлийн үйлдвэрлэл 43955.2 0 47369.5 2875 107.8 0 Хувцас үйлдвэрлэл, үслэг арьс боловсруулалт 99075.5 14800 135183 7188 136.4 48.6 Арьс шир боловсруулах, ширэн эдлэл, гутал үйлдвэрлэл 5572.2 380 11740 1380 210.7 363.2

Нийтлэх, хэвлэх, дуу бичлэг хийх ажиллагаа 1140 0 0 0 0 0 Дэд салбарын дүн 149742.9 15180 194292.5 11443 129.8 75.4Боловсруулах үйлдвэр 5811673 977642.8 6166871 1009986 106.1 103.3 Цахилгаан, хий, дулаан үйлдвэрлэл 1481143 151965 2100865 423820.3 141.8 278.9Цахилгаан дулаан, усан, хангамж 1481143 151965 2100865 423820.3 141.8 278.9

Нийт дүн 16677640 1470484 9005779 1603604 54 109.1

II.3 АЖ ҮЙЛДВЭР

32


II.6 МАЛ АЖ АХУЙ

Сумын нэр Бүгд үүнээс бодод шилжүүлс-нээр

хонин толгойд шилжүүлсээр

Тэмээ Адуу Үхэр Хонь Ямаа

Булган 59797 0 4127 7542 29658 18470 18900 120422Баян-Агт 258704 14 16551 19142 138578 84419 69363 445334Баяннуур 131225 239 8689 11514 63158 47625 37041 237123Бугат 94046 0 8010 15324 42257 28455 33934 215881Бүрэгхангай 295333 180 19114 23187 159564 93288 80826 517343Гурванбулаг 317652 139 23255 15705 175099 103454 81283 525918Дашинчилэн 258665 173 19168 18160 142433 78731 71168 457292Могод 286586 9 29029 20497 172492 64559 86358 556825Орхон 309032 94 28360 27712 146944 105922 93944 607536Рашаант 184982 283 14141 9771 97484 63303 48497 313485Сайхан 335181 69 40273 20829 201007 73003 103832 673940Сэлэнгэ 88358 0 6764 16493 38982 26119 33019 208795Тэшиг 74594 0 6162 17354 29270 21808 31120 196155Хангал 82649 0 5202 16460 32594 28393 30643 193322Хишиг-Өндөр 211832 5 21986 16433 109031 64377 64645 419495Хутаг-Өндөр 235186 15 13443 25453 119290 76985 68423 435471Дүн 3223822 1220 264274 281576 1697841 978911 952997 6124335

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2015% 2014

Малтай өрх 9689 9461 9524 9737 10084 10337 102.5Малчин өрхийн тоо 7459 7271 7173 7333 7870 8057 102.4Малчдын тоо 15300 14125 13861 13942 14853 15200 102.3үүнээс 15-34 насны 5839 4947 4669 4252 4520 4444 98.335-59 насны 7533 7435 7823 8253 8802 9245 105.060 ба түүнээс дээш насны 1928 1743 1369 1437 1531 1511 98.7

Нийт малчдаас эмэгтэй 6748 6175 6486 6583 6895 6873 99.7

Насны бүрэлдэхүүн % 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0

15-34 насны 38.2 35.0 34 30 30 29 96.135-аас тэтгэвэрт гарах насны 49.2 52.6 56 59 59 59 100.1

Тэтгэврийн 12.6 12.3 10 10 10 10 96.41 малчин өрхөд ногдох малын тоо 307 322 359 376 398 399 100.3

Малын тоо, сумаар. 2015 он

Малтай өрх, малчин өрхийн тоо

33


Сумын нэр 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2015% 2014

үүнээс: эмэгтэй

Дүн 15250 14125 13861 13942 14853 15200 106.5 6895Булган 756 651 560 467 522 494 111.8 241Баян-Агт 1485 1022 1053 1072 1 090 1 139 101.7 512Баяннуур 1398 451 499 494 543 594 109.9 259Бугат 491 642 608 673 688 754 102.2 313Бүрэгхангай 665 867 854 868 930 946 107.1 418Гурванбулаг 725 1162 1088 1116 1 160 1 165 103.9 513Дашинчилэн 871 650 670 677 691 712 102.1 316Могод 1083 1054 1001 1018 1 060 936 104.1 496Орхон 635 1165 1114 1153 1 461 1 482 126.7 701Рашаант 974 761 821 848 886 951 104.5 414Сайхан 1712 1627 1608 1516 1 492 1 540 98.4 730Сэлэнгэ 358 441 477 430 504 530 117.2 237Тэшиг 1000 803 798 818 859 897 105.0 401Хангал 943 832 751 725 703 778 97.0 340Хишиг-Өндөр 756 767 733 711 810 797 113.9 369Хутаг-Өндөр 1398 1230 1226 1356 1 454 1 485 107.2 635

Сумын нэр Төллөсөн хээлтэгч Төллөлтийн хувь

Бүгд Гүү Үнээ Ингэ Эм хонь

Эм ямаа Бүгд Гүү Үнээ Ингэ Эм

хоньЭм

ямааБулган 25461 868 2277 0 14421 7895 83.8 50 69.6 0 89.9 83.3Баян-Агт 106660 4560 6226 4 60434 35436 92.5 83.6 88 0 93.5 92.7Баяннуур 48834 2213 3668 57 25249 17647 87.2 89.4 89.8 51.4 86.4 87.8Бугат 35223 1756 4451 0 17423 11593 89.8 67 84.8 0 92.7 91.8Бүрэгхангай 113055 4191 6686 38 67050 35090 88.0 79.6 79.9 52.1 91.5 84.6Гурван булаг 131149 5275 4169 13 78497 43195 89.1 76.5 74.1 31.7 90.8 89.8Дашинчилэн 98619 4629 5273 32 55974 32711 91.1 83.5 82.2 54.3 90.5 95Могод 106024 6828 6137 2 69475 23582 83.8 77.8 85 0 87.3 76.1Орхон 117201 7141 8201 19 60964 40876 83.8 80 78.3 51.7 87.3 80.8Рашаант 68573 3002 2638 53 37452 25428 84.8 75.9 76.1 55.2 86 85.3Сайхан 114736 10448 6320 16 73206 24746 85.2 75.6 78.8 41.7 89.8 78.3Сэлэнгэ 29637 1470 5072 0 13910 9185 62.9 45.3 59.4 0 63.8 66.4Тэшиг 29977 1593 5941 0 13516 8927 92.0 80.5 91.7 0 95.1 89.9Хангал 23502 920 3281 0 10493 8808 83.5 66.1 76.9 0.0 85.0 85.0Хялгант 8040 320 1983 0 2778 2959 96.1 97.6 94.9 0 94.7 98Хишиг-өндөр 84422 5201 5024 1 49404 24792 79.6 64.4 76.7 0 86.6 71.6

Хутаг-Өндөр 84694 3312 7557 3 45679 28143 86.4 73.8 76.6 0 88.2 87.7Дүн 1225807 63727 84904 238 695925 381013 87.8 80.2 84.5 53.4 89.9 86.2

Малчдын тоо, сумаар, оноор

Мал төллөлт, эх малын төрлөөр, сумаар

34


Сумын нэр Бүгд Унага Тугал Ботго Хурга ИшигБулган 25549 868 2277 0 14467 7937Баян-Агт 106778 4560 6226 4 60485 35503Баяннуур 49353 2213 3668 57 25418 17997Бугат 35292 1756 4451 0 17455 11630Бүрэгхангай 113055 4191 6686 38 67050 35090Гурван булаг 131149 5275 4169 13 78497 43195Дашинчилэн 98687 4629 5273 32 56020 32733Могод 106024 6828 6137 2 69475 23582Орхон 117263 7141 8201 19 60989 40913Рашаант 68626 3002 2638 53 37462 25471Сайхан 114790 10448 6320 16 73258 24748Сэлэнгэ 29637 1470 5072 0 13910 9185Тэшиг 30340 1593 5941 0 13784 9022Хангал 23559 920 3281 0 10514 8844Хялганат 8042 320 1983 0 2778 2961Хишиг-өндөр 84446 5201 5024 1 49404 24816Хутаг-Өндөр 84732 3312 7557 3 45707 28153

Дүн 1227322 63727 84904 238 696673 381780

Сумын нэр Бүгд Унага Тугал Ботго Хурга ИшигБулган 802 47 42 0 411 302Баян-Агт 3115 121 109 0 939 1946Баяннуур 834 27 35 0 254 518Бугат 527 76 52 0 206 193Бүрэгхангай 6138 78 71 2 2376 3611Гурван булаг 41648 1038 708 0 23817 16085Дашинчилэн 3883 67 84 1 1746 1985Могод 12690 358 263 0 6779 5290Орхон 15533 676 281 3 7098 7475Рашаант 9101 54 61 0 4339 4647Сайхан 2698 114 103 1 1210 1270Сэлэнгэ 1239 21 49 0 515 654Тэшиг 1448 194 214 0 581 459Хангал 174 6 8 0 73 87Хялгант 124 3 29 0 41 51Хишиг-өндөр 17629 129 191 0 8783 8526Хутаг-Өндөр 1730 203 152 0 796 579

Дүн 119313 3212 2452 7 59964 53678

Гарсан төл, сумаар, 2015 он

Хорогдсон төл, сумаар, 2015

35


Зүй бусаар хорогдсон том мал, сумаар, 2015 он

Хорогдсон хээлтэгч, сумаар, 2015 он

Сум Хорогдсон том мал Оны эхний малд эзлэх хувь

Бүгд Адуу Үхэр Тэмээ Хонь Ямаа Бүгд Адуу Үхэр Тэмээ Хонь ЯмааБулган 1417 100 112 0 742 463 2.4 2.6 1.6 0 2.5 2.4Баян-Агт 1850 196 276 0 726 652 0.7 1.2 1.5 0 0.5 0.8Баяннуур 690 55 69 0 240 326 0.6 0.7 0.7 0 0.4 0.7Бугат 645 97 92 0 223 233 0.8 1.3 0.7 0 0.6 0.9Бүрэгхангай 3186 60 137 1 1508 1480 1.1 0.3 0.6 0.5 1 1.6Гурван булаг 27606 1218 834 0 16699 8855 8.1 5.1 5.2 0 8.8 7.9Дашинчилэн 2103 69 95 0 905 1034 0.9 0.4 0.6 0 0.7 1.4Могод 9688 749 604 0 5522 2813 3.4 2.6 3.1 0 3.2 4.1Орхон 5629 648 446 1 2607 1927 1.9 2.4 1.7 1 1.8 1.9Рашаант 5099 285 188 5 2297 2324 2.8 2.1 2.2 1.8 2.5 3.5Сайхан 2096 236 218 0 1012 630 0.6 0.6 1.1 0 0.5 0.8Сэлэнгэ 617 63 92 0 275 187 0.8 1 0.7 0 0.8 0.8Тэшиг 945 169 178 0 341 257 1.4 2.9 1.1 0 1.2 1.3Хангал 393 13 76 0 181 123 0.7 0.2 0.9 0.0 0.5 0.7Хялганат 124 3 29 0 41 51 0.7 0.3 0.6 0 0.7 0.9Хишиг-өндөр 8628 369 411 0 3908 3940 4.1 1.8 2.6 0 3.6 5.8

Хутаг-Өндөр 1766 172 219 1 714 660 0.8 1.4 1 6.3 0.7 1Дүн 72482 4502 4076 8 37941 25955 2.3 1.8 1.6 0.6 2.3 2.7

Сум Хорогдсон хээлтэгч

Бүгд Адуу Үхэр Тэмээ Хонь ЯмааБулган 152 3 2 0 72 75Баян-Агт 406 31 76 0 164 135Баяннуур 349 5 37 0 129 178Бугат 98 21 18 0 30 29Бүрэгхангай 811 16 50 0 398 347Гурван булаг 4862 167 141 0 2964 1590Дашинчилэн 1151 33 30 0 514 574Могод 1310 67 71 0 627 545Орхон 722 78 65 1 239 339Рашаант 737 13 10 0 351 363Сайхан 721 86 89 0 345 201Сэлэнгэ 215 10 25 0 125 55Тэшиг 371 67 60 0 155 89Хангал 2 0 2 0 0 0Хялганат 0 0 0 0 0 0Хишиг-өндөр 3689 111 153 0 1712 1713Хутаг-Өндөр 381 43 96 0 119 123Дүн 15977 751 925 1 7944 6356

36


Сум Өвчнөөр хорогдсон том мал

Бүгд Адуу Үхэр Тэмээ Хонь ЯмааБулган 132 0 8 0 124 0Баян-Агт 675 36 96 0 311 232Баяннуур 31 17 14 0 0 0Бугат 89 0 9 0 42 38Бүрэгхангай 19 1 0 0 7 11Гурван булаг 393 13 39 0 173 168Дашинчилэн 49 5 9 0 20 15Могод 8 0 2 0 3 3Орхон 174 15 27 1 77 54Рашаант 401 21 23 0 181 176Сайхан 352 33 19 0 200 100Сэлэнгэ 21 2 1 0 13 5Тэшиг 317 36 73 0 124 84Хангал 90 4 15 0 36 35Хялганат 0 0 0 0 0 0Хишиг-өндөр 355 29 46 0 172 108Хутаг-Өндөр 14 6 7 1 0 0Дүн 3120 218 388 2 1483 1029

Өвчнөөр хорогдсон том мал, сумаар, 2015 он

37


Статистикийн мэдээллийгхэрхэн авах вэ?

www.1212.mn Статистикийн мэдээллийн нэгдсэн сан

Ухаалаг гар утас, таблет ашиглан статистикийн мэдээлэл авах ezStat аппликейшн

Статистикийн хэвлэл бүтээгдэхүүнийг унших Монстат аппликейшн

www.nso.mn сайтад бүртгүүлснээр цахим шуудангаар тогтмол авч болно. (bulgan.nso.mn)

www.facebook.com/pages/ Статистик-Мэдээлэл

www.twitter.com/statistic_mn

1900-1212 703427661 минут = 200 төгрөг

38


ТЭМДЭГЛЭЛ

Танилцуулгыг хянасан:

Хэлтсийн дарга /Ц.Ганцэцэг/

Танилцуулгыг бэлтгэсэн:

Ахлах мэргэжилтэн /А.Нарантуяа/ Мэргэжилтэн /Ц.Батчимэг/ /Г.Нандин/ /Ж.Мөнхзул/ /Б.Нямсүрэн/ /Б.Болормаа/

Эх бэлтгэсэн:

Мэргэжилтэн /Б.Нямсүрэн/

Холбоо барихМонгол улс, Булган аймаг, Булган сум, Засаг даргын тамгын газар,

Статистикийн хэлтэсУтас: 70342766

И-мэйл: [email protected]вэб: www.bulgan.ubseg.gov.mn

Contact usStatistical devision,Governers office Bulgan sum, Bulgan aimag, Mongolia

Phone: 70342766E-mail: [email protected]: www.bulgan.ubseg.gov.mn

Documents

СТАТИСТИКИЙН ЭМХЭТГЭЛ on jiliin etses taniltsuulga.pdf · Энэ нь 35 ба түүнээс дээш бол ... бус орлогын нийлбэрийг хэлнэ