РЕПУБЛИКА СЕВЕРНА МАКЕДОНИЈА REPUBLIKA E … · objektet dhe rikonstruim i kulmeve duke vendosur izolimin termik. Kursimi i pritshëm i energjisë prej 20%

РЕПУБЛИКА СЕВЕРНА МАКЕДОНИЈА REPUBLIKA E MAQEDONISË SË VERIUT СОВЕТ НА ОПШТИНА СТРУГА KËSHILLI I KOMUNËS SË STRUGËS

СЛУЖБЕН ГЛАСНИК НА ОПШТИНА СТРУГА ИЗЛЕГУВА ПО ПОТРЕБА Ж-сметка: 200000092003910 INFORMATORI ZYRTAR I KOMUNËS SË STRUGËS PUBLIKOHET SIPAS NEVOJËS Xhiro-llogaria: 200000092003910

Бр./Nr. 9 Бр./Nr. 09-2332\1

ДАТУМ/DATA 03.06.2019 СТРУГА / STRUGË

Бр./Nr.09-2331/1 31.05.2019 СТРУГА / STRUGË

Врз основа на член 50 став 1 точка 3 од Законот за локалната самоуправа (“Службен весник на РМ„ бр. 5/2002), Градоначалникот на Oпштина Струга, донесе

З А К Л У Ч О К

за објавувањe Заклучок за повлекување точки од предлог дневен ред

1.Се објавува Заклучокот за повлекување точки од предлог дневен ред, бр. 08-2171/4 донесен од Советот на Општина Струга на 24-тата седница, одржана на 30.05.2019 година. 2.Заклучокот влегува во сила со денот на донесувањето, а ќе се објави во “Службен гласник на Општина Струга“.

Në bazë të nenit 50 paragrafi 1 pika 3 të Ligjit për vetëqeverisje lokale (’’Gazeta zyrtare e RM-së’’ nr. 5/2002), Kryetari i Komunës së Strugës, miratoi

K O N K L U Z I O N Për publikimin e Konkluzionit për tërheqjen e pikave

nga propozim rendi i ditës

1. Publikohet Konkluzioni për tërheqjen e pikave nga propozim rendi i ditës, nr. 08-2171/4 miratuar nga Këshilli i Komunës së Strugës në seancën e 24 - të, mbajtur në datë 30.05.2019. 2. Konkluzioni hyn në fuqi me ditën e miratimit, kurse do të publikohet në ‘’Informatorin zyrtar të Komunës së Strugës’’.

ОПШТИНА СТРУГА Градоначалник,

Д-р Рамис Мерко, с.р.

KOMUNA E STRUGËS Kryetar i komunës, Dr. Ramis Merko, n.v.

Programi Komunal i Efikasitetit të Energjisë, Komuna e Strugës

Страна 2


Врз основа на член 88 став 2 од Статутот на општина Струга, (“Службен Гласник на општина Струга” бр. 2/18), Советот на општина Струга на 24- тата седница, одржана на 30.05.2019 година, донесе


За повлекување точки од предлог дневен ред 1.Заради недоставен матерјал за расправа по предложените точки од предлог дневниот ред за 24-тата седница на Советот, се повлекуваат од предлог-дневниот ред точките 1 и 2 и тоа:

- Извештај за реализација на Програмата за уредување на градежно земјјиште за 2018 година,

- Извештај за реализација на Програмата за

заштита на животната средина за 2018 година.

2. Заклучокот влегува во сила со денот на донесувањето а ке се објави во “Службен гласник на општина Струга”.

Në bazë të nenit 88 paragrafi 2 nga Statuti i komunës së Strugës (“Informatori zyrtar i komunës së Strugës” nr. 2/18), Këshilli i komunës së Strugës, në seancën e 24-të mbajtur më 30.05.2019, miratoi

K O N K L U Z I O N

për tërheqjen e pikave nga propozim rendi i ditës

1. Për shkak të materialeve të padorëzuara për shqyrtim sipas pikave të propozuara në rendin e ditës për seancën e 24-të të Këshillit, tërhiqen nga Propozim rendi i ditës pikat 1 dhe 2 dhe atë: - Raporti për realizimin e Programit për rregullimin e tokës ndërtimore për vitin 2018, - Raporti për realizimin e Programit për mbrojtjen e mjedisit jetësor për vitin 2018, 2. Konkluzioni hyn në fuqi me ditën e miratimit, kurse do të publikohet në “Informatorin zyrtar të komunës së Strugës”.

СОВЕТ НА ОПШТИНА СТРУГА

Претседател на Совет, Ресул Каба, с.р.

KËSHILLI I KOMUNËS SË STRUGËS Kryetar i Këshillit, Resul Kaba, n.v.


Врз основа на член 50 став 1 точка 3 од Законот за локалната самоуправа (“Службен весник на РМ„ бр. 5/2002), Градоначалникот на Oпштина Струга, донесе


Në bazë të nenit 50 paragrafi 1 pika 3 të Ligjit për vetëqeverisje lokale (’’Gazeta zyrtare e RM-së’’ nr. 5/2002), Kryetari i Komunës së Strugës, miratoi

K O N K L U Z I O N


Страна 3

за објавувањe Програма за енергетска ефикасност на општина Струга за 2019 година

1.Се објавува Програмата за енергетска ефикасност на општина Струга за 2019 година, бр. 08-2171/5 донесенa од Советот на Општина Струга на 24-тата седница, одржана на 30.05.2019 година. 2.Заклучокот влегува во сила со денот на донесувањето, а ќе се објави во “Службен гласник на Општина Струга“.

Për publikimin e Programit për efikasitet të Energjisë në komunën e Strugës për vitin 2019

1. Publikohet Programi për efikasitet të Energjisë në komunën e Strugës për vitin 2019, nr. 08-2171/5 miratuar nga Këshilli i Komunës së Strugës në seancën e 24 - të, mbajtur në datë 30.05.2019. 2. Konkluzioni hyn në fuqi me ditën e miratimit, kurse do të publikohet në ‘’Informatorin zyrtar të Komunës së Strugës’’.

ОПШТИНА СТРУГА Градоначалник,

Д-р Рамис Мерко, с.р.

KOMUNA E STRUGËS Kryetar i komunës, Dr. Ramis Merko, n.v.


Страна 4

Programi Komunal i Efikasitetit të Energjisë

në KOMUNËN E STRUGËS

Për periudhën prej

2019 - 2021

Përgatitur nga:

Ekipi i EE i komunës së Strugës

Publikuar në

Maj

2019


Страна 5

Miratuar nga: Këshilli i Komunës së Strugës

Përmbajtja

0 Rezyme ekzekutive ................................................................................................... 4

1 HYRJE ....................................................................................................................... 6

1.1 Përshkrimi i Komunës ................................................................................................. 6

1.2 Planifikimi i Efikasitetit të Energjisë në Komunë .......................................................... 7

2 SITUATA AKTUALE .................................................................................................. 7

2.1 Vizioni dhe qëllimet e Komunës .................................................................................. 7

2.2 Kuadri ligjor ................................................................................................................ 9

2.3 Menaxhimi i energjisë në komunë .............................................................................. 9

2.4 Prodhimi dhe furnizimi i energjisë ..............................................................................10

2.5 Çështjet mjedisore nga aspekti i përdorimit të energjisë ............................................10

2.6 Konsumi i energjisë në komunë .......................................................................................... 10

2.6.1 Baza e të dhënave dhe burimet e informacionit ..............................................................11

2.6.2 Ndërtesat

........................................................................................................................11

2.6.3 Ndriçimi i rrugëve

............................................................................................................11

2.7 Korniza financiare për financimin e efikasitetit të energjisë në komunë......................12

3 QËLLIMET DHE STRATEGJIA E PKEEsë ..............................................................12

3.1 Qëllimet nga zbatimi i politikave, lidhja me qëllimet e tjera strategjike dhe qëllimet e

politikës komunale ................................................................................................................12

3.2 Qëllimet e caktuara për efikasitetin e energjisë ..........................................................12

3.3 Prioritetet e PKEEsë ..................................................................................................13

4 AKTIVITETET E PLANIFIKUARA PËR EFIKASITETIN ENERGJETIK 2019-2021 ..15

4.1 Masat për efikasitetin e energjisë në ndërtesat e komunës ........................................18

4.1.1 Masat për efikasitetin e energjisë në shkolla ................................................15

4.2 Aktivitete për shpërndarjen e informacionit, trajnime për ngritjen e vetëdijes .............17

4.3 Afati kohor për zbatimin e aktiviteteve sipas Programit Komunal të Efikasitetit të

Energjisë ..............................................................................................................................17

5 PËRFITIMET E PLANIFIKUARA NGA ZBATIMI I PKEEsë ...................................18

5.1 Kursime .....................................................................................................................18

5.2 Përfitimet shtesë ........................................................................................................18

6 FINANCIMI I PKEEsë ...............................................................................................19

6.1 Investimet për zbatimin e PKEEsë .............................................................................19

6.2 Burimet dhe mënyrat e financimit ..............................................................................19

7 ORGANIZIMI PËR ZBATIMIN E PKEEsë .................................................................20

7.1 Planet vjetore të veprimit ...........................................................................................20

7.2 Menaxhimi i PKEEsë - Ekipi i Efikasitetit të Energjisë ................................................20

7.3 Partnerët në implementimin e PKEEsë ......................................................................20


Страна 6

8 MONITORIMI, VLERËSIMI DHE RAPORTIMI ..........................................................22

8.1 Monitorimi dhe Vlerësimi ......................................................................................... 242

8.2 Raportimi ...................................................................................................................22

9 ANEKSE ...................................................................................................................22

9.1 Baza e të dhënave për energjin e Komunës - Rezultatet e zgjedhura .......................22

9.2 Burimet e financimit ...................................................................................................22


Страна 7

0 Rezyme ekzekutive

Komuna e Strugës përmes PKEEsë programit të efikasitetit të energjisë ka për qëllim me anë

të sistemit të masave dhe aktiviteteve në nivel komunal të promovojë efikasitetin e energjisë

si faktor kryesor në rritjen e efikasitetit në shpenzimet e mjeteve buxhetore, gjithashtu

sigurinë e furnizimit të energjisë dhe mbrojtjen e mjedisit jetësor. Nevoja për krijimin dhe

ndërtimin e qendrave në komunat me ekspertë të cilët do të monitorojnë dhe promovojnë

efikasitetin e energjisë përmes përdorimit të masave dhe teknologjive për efikasitet energjetik

do të kontribuojnë në kursimin e çdo lloj energjie dhe përmirësimin e ekonomisë në komunë.

Qëllimi i përgatitjes së programit të efikasitetit të energjisë në komunën e Strugës është i

dyfishtë: së pari, do të grumbullohen informacionet mbi konsumin e energjisë dhe të dhënat

për gjendjen e objekteve të menaxhuara nga ana e komunës dhe së dyti në bazë të dhënave

dot jepen rekomandimet në zbatimin e projekteve të efikasitetit energjetik bazuar në mundësit

e identifikuara për kursimin e energjisë dhe rritjen e efikasitetit energjetik në komunë.

Qëllimi kryesor i Programit për Efikasitetin e Energjisë (PKEE) është zvogëlimi i

shpenzimeve të energjisë në komunë, kryesisht në zonën e ndërtesave publike dhe ndriçimit

rrugor. Kjo do të arrihet duke zbatuar projekte të efikasitetit energjetik dhe në atë mënyrë dot

zvogëlohet ngarkesa e shpenzimeve për energjin nga buxheti i komunës.

Situata aktuale

Në komunën e Strugës, rishikimi i ndërtesave përfshin 48 objekte në nivel komunal për të

cilën të dhënat pranohen dhe cilat objekte janë nën administratën komunale. Sipërfaqja totale

e ngrohjes e të gjitha objekteve është 62.571 m2. Konsumi vjetor i përgjithshëm i energjisë në

vitin 2012 ishte rreth 315.490 MWh ose 18.804.320,00 denarë.

Shqyrtimi përmbledhës i kostos së energjisë (energjisë elektrike dhe ngrohja) për pronën

komunale për vitin 2012 është paraqitur në tabelën në vijim

Sektori Nr. I ndërtesa

ve

Sipërf.

(*)

Lloji i

ngrohjes

Konsumi vjetor i

energjisë

Gjendja

mesatare e

ndërtesës

m² MWh den

Arsim 46 61.106 Nafta + dru 107,043 16.886.887 E mirë dhe e

përshtatshme

Administrat

a 6 1.465 Energji elektrike 208.447 1.917.433

E mirë dhe e

përshtatshme

Total 62.571 315.490 14.081.427

Situata e konstatuar nga aspekti i efikasitetit energjetik dhe sfidat me të cilat duhet të

ballafaqohemi për përmirësimin e tij në komunë janë:

- Fasadat e ndërtesave (fasada) pjesa më e madhe është në gjendje të keqe

- Dritare dhe dyer të vjetra, pa mbyllje, me korniza dhe qelq të dëmtuar

- Kulme që rrjedhin, izolimi i dobët i tavanit

- E pamjaftueshme ose nuk ekziston fare izolim termik në mure

- Pajisje të vjetra për ngrohje, në vende të caktuara dhe me kapacitet të pamjaftueshëm

- Valvulat termostatike në gjendje të keqe ose nuk ekzistojnë

Potenciali për efikasitetin e energjisë

Komuna e Strugës ka potencial dhe mundësi për efikasitetin energjetik. Së pari, për shkak të

anomalive në konsumin e madh të energjisë mbi mesataren e konsumatorit të energjisë në

objekte të ngjashme në nivel kombëtar dhe botëror. Kjo do të thotë se me një sërë masash


Страна 8

mund të zvogëlohet konsumi i energjisë në të gjithë sektorët. Një faktor tjetër për mundësinë e

efikasitetit të energjisë është potenciali në dispozicion të komunës - me burime solide të

energjisë së rinovueshme, të cilat nëse instalohen siç duhet në sistem, mund të sigurojnë

kursime të konsiderueshme të energjisë.

Masat për efikasitetin e energjisë të përfshira në PKEE

Masat më të rëndësishme të përfshira në PKEE janë:

• Bazuar në devijimet e regjistruara nga ngarkesa standarde (indekset nga baza), për t'u qasur

auditimit të energjisë me devijimet më ekstreme;

• Në bazë të auditimit të kryer, të bëhet zëvendësimi i dritareve dhe dyerve të shkatërruara në

objektet dhe rikonstruim i kulmeve duke vendosur izolimin termik. Kursimi i pritshëm i

energjisë prej 20%.

Organizimi për zbatimin e PKEE

Për zhvillimin, zbatimin dhe monitorimin e PKEEsë, është themeluar Ekip komunal për

Efikasitetin Energjetik me një mandat dhe përgjegjësi të caktuar. Ekipi i Efikasitetit

Energjetik përbëhet nga punonjës të komunës, përfaqësues të Këshillit dhe përfaqësues nga

grupet e synuara. I njejti raporton drejt për drejt deri te kryetari i Komunës.

Për zbatimin, koordinimin dhe bashkëpunimin me disa subjekte të jashtme është planifikuar

koordinim me EVN Strugë, bizneset që merren me sisteme efikase për energji në rajon dhe në

nivel kombëtar, programet e zhvillimit ndërkombëtar, agjencitë dhe OJQ-re, si dhe

institucionet dhe programet financiare ndërkombëtare.

Monitorimi, vlerësimi dhe raportimi

Zbatimi i Programit të Efikasitetit Energjetik do të monitorohet nga afër dhe do të vlerësohet

çdo vit nga ekipi dhe reparti i energjisë në komunën e Strugës. Baza e të dhënave do të

përditësohet çdo vit dhe raportet do të gjenerohen mbi këtë bazë. Bazuar në rezultatet e

vlerësimeve, ato do të pasqyrohen në planet e veprimit për periudhën e ardhshme.


Страна 9

1. HYRJE

1.1 Përshkrimi i Komunës

Në pjesën jugperëndimore të Republikës së Maqedonisë shtrihet Pellgu i Ohrit dhe Srugës, i

vendosur ndërmjet maleve Jabllanica dhe Mokrës në perëndim, Galiçicës, Petrines, Malit

Pllaçin dhe Ilien në lindje, Stogovës dhe pjesës së saj e Karaormanit në veri dhe krahinës

malore Gora në jug. Pellgu perfshin sipërfaqe prej 103.407 .

Struga gjendet në lartësi mbidetare prej 698m. Struga është e vendosur në rrëzë të malit

Jabllanica në Pellgun e Ohrit dhe në anën veriore të Liqenit të Ohrit pranë vendit ku rrjedh

lumi Drini i Zi po nga Liqeni i Ohrit. Komuna e Strugës përrfshin sipërfaqe prej 5,073

, ose gjysmën e sipërfaqes së përgjithshme të pellgut. Në këtë sipërfaqe ndodhet

qyteti Strugë me 51 vendbanime.

Sipas pozitës gjeografike të Strugës, mund të thuhet lirisht se në Strugë sundon klimë

subtropike, por ndikim ushtrojnë edhe rrymat e saja ajrore dhe klima kontinentale.

Temperatura maksimale e ajrit në muajt korrik dhe gusht mund të sillet nga 28 C- 33 C. Në

periudhën dimërore të vitit temperaturat mesatare mujore arrijnë mbi zero.

Insolacioni në Strugë dhe në regjionin përkatës është mjaft i lartë. Me 2,208 orë vjetore,

Struga e zë vendin e parë në Republikën e Meqedonisë. Në periudha të ndryshme vjetore

Sruga ka shkëlqim të ndryshëm diellor. nga muaji dhjetor deri në muajin gusht

shkëlqimi diellor është më i gjatë, kurse e kundërta është nga muaji gusht deri në muajin

dhjetor. Në muajt korrik dhe gusht insolacioni mesatar arrin nga 10 deri në12 orë, me çka

vërehet ndikim pozitiv në klimën e përgjithëshme të qytetit të Strugës.

Të dhënat statistikore tregojnë se në Strugë dhe në Pellgun e Strugës vranësirat janë më të

mëdha në muajin dhjetor dhe arrijnë deri ne 7.2 orë në ditë, ndërsa më të vogla janë në gusht

kur zbresin deri në 1.4 orë.

Të reshurat e shiut në Pellgun e Strugës janë të ndryshueshme. Të reshurat mesatare të shiut

sillen rreth 600-700 mm. Në pellgun e Strugës ka 96 ditë me reshje gjatë vitit dhe reshje deri

në minimum në muajt e verës.

Sipas shënimeve të regjistrimit të popullatës zhvilluar në vitin 2002 në Komunën Strugës

kishte 63.376 banorë.

1.1.1 Energjetika

Rrjeti distributiv elektrik në Komunën e Strugës furnizon mbi 60.000 shfrytëzues të

kategorive të ndryshme përmes rrjetit të vet elektrik distributiv, që shtrihet në sipërfaqe rreth

520 km2. Struktura e shfrytëzuesve të energjisë elektrike është e tillë që industria merr pjesë

përgjithësisht me 30%, kurse shfrytëzuesit tjerë siç janë amvisëritë dhe shfrytëzuesit e

përgjithshëm marrin pjesë me shfrytëzimin e tyre me 70%.


Страна 10

1.2 Programi Komunal i Efikasitetit të Energjisë

Programi Komunal i tregon se si Struga planifikon të punojë

në tema të përgjithshme lidhur me energjinë dhe ndryshimet klimatike, dhe veçanërisht në

drejtim të efikasitetit të energjisë. Përmban qëllime specifike, prioritete dhe plane kohore. Ky

program mbulon përdorimin e energjisë, disponueshmëria e burimeve dhe reduktimi i

shkarkimeve të gazrave të dëmshme. Shfaq zonat e cila do të ndikojë në potencialin e kursimit

në ndërtesat komunale, planifikimin e ndërtesave të reja të banimit, sistemin e shpërndarjes

për ngrohje qendrore etj. Gjithashtu, ky program përfshin një plan zbatimi, potenciali i

llogaritur për kursimet dhe investimet e nevojshme.

Me zhvillimin e Programit të në Strugë, vizualizon një strategji të

qëndrueshme afatmesme me një plan të veçantë për arritjen e qëllimeve mjedisore dhe

ekonomike.

2. SITUATA AKTUALE

2.1 Vizioni dhe qëllimet e Komunës

Vizioni i Komunës së Strugës është krijimi i kushteve për rritje pozitive ekonomike në

komunë, duke krijuar një sistem të tillë për shfrytëzimin dhe menaxhimin e burimeve lokale

që do të mundësojnë mbajtjen e vendeve të punës aktuale dhe në të njëjtën kohë krijimin e

kushteve për hapjen e vendeve të reja të punës. Nga ana tjetër, komuna ka një vizion dhe

nevojën për urbanizimin e pjesëve që nuk janë në planin urbanistik, vëndosjen e elementeve të

reja në infrastrukturë, si dhe përmirësimin e atyre ekzistuese. Zbatimi i këtij vizioni do të

kontribuojë në përmirësimin e standardit që është kusht themelor për përmirësimin e cilësisë

së jetës në komunë.

Implementimin e vizioit komuna do ta shoh duke ndërtuar partneritet me organizatat

qeveritare dhe joqeveritare, institucionet e donatorëve, përmes partneriteteve publike-private

si dhe nëpërmjet pjesëmarrjes aktive të popullatës lokale dhe kontributit të saj në realizimin e

projekteve në komunë.

Fokusi i qëllimevet strategjike të komunës është në përmirësimin e klimës së biznesit,

tërheqjen e investitorëve, përmirësimin e potencialeve turistike dhe rritjen e infrastrukturës

turistike, përmirsimin e kushteve në arsim dhe kulturë. Në këtë mënyrë, komuna kujdeset për

përmirësimin dhe promovimin e mjedisit jetësor si dhe kushtet e jetesës së qytetarëve të saj,

reduktimin e papunësisë dhe zhvillimin e ekonomisë lokale. Një pjesë e këtyre qëllimeve

shënjestrohen në shfrytëzimin racional dhe efikas i të gjitha llojeve të energjisë dhe në këtë

mënyrë arritjen e kursimeve në buxhet, nëpërmjet reduktimit të konsumit të energjisë në vitet

në vijim.

Nga aspekti i efikasitetit të energjisë, vizioni i komunës është: Struga – komunë me

efikasitet energjetik. Komuna ka rrjet të gjërrë të saj për ndriçimin rrugor në 51 vendbanime dhe në qytetin e

Strugës. Nën administrimin e saj, janë edhe objektet publike. Zbatimi i PKEE do të sigurojë

një reduktim të konsumit të energjisë, kështu edhe kostot e energjisë do të kontribuojë në

përmirësimin e shërbimeve dhe cilësinë e jetës së qytetarëve. Duke reduktuar kostot e

energjisë për objektet që janë në pronësi të komunës dhe aktivitetet e shërbimit të komunës


Страна 11

(ndriçimi i rrugëve), komuna do të ketë përfitime të drejtpërdrejta nga kursimet e gjeneruara

të energjisë. Rezultatet e pritura të masave të efikasitetit të energjisë në komunë do të

perceptohen nëpërmjet:

- Reduktimi i kostove të energjisë / përdorimi më efikas i energjisë - Zëvendësimi i dritave ekzistuese - Renovimi i sistemeve dhe ndërtesave ekzistuese të energjisë - Kontrolli më i mirë i klimës së brendshme - Vazhdimi I jetëgjatësis së objekteve

Aktivitetet që komuna planifikon të ndërmarrë si konsumatorë të energjisë janë në vijim:

- auditimet energjetike - planifikimi afatmesëm dhe afatgjatë për furnizimin me energji dhe sasin e kërkesës - matja dhe monitorimi i konsumit të energjisë

Rezultatet e këtyre aktiviteteve do të kontribuojnë në:

- kursimet financiare të komunës - kursimin e energjisë - menaxhim më i mirë i buxhetit komunal - reduktimi i ndotjes së mjedisit jetësor - zhvillimi i qëndrueshëm lokal

Përfitimet e komunës nga zbatimi i projekteve të efikasetetit të energjisë në ndërtesat në

pronësi të komunës janë:

- financimi i projekteve të efikasitetit energjetik nëpërmjet kursimeve të realizuara të energjisë

- zvogëlimi i kostove të energjisë dhe sigurimin e përfitimeve të rëndësishme sociale dhe shëndetësore

- përmirësimin e infrastrukturës komunale - përmirësimin e nivelit të ngrohjes në objekte sipas normave evropiane - përmirësimi i shëndetit të njerëzve dhe komoditetin e jetesës - ruajtja e shëndetit të fëmijëve në shkolla duke zvogëluar ndryshimet në ngrohje dhe

përmirësimin e rrjedhës së ajrit në ambientet e shkollës Përfitimet nga zbatimi i projekteve të efikasetetit të energjisë në ndriçimin rrugor janë:

- zvogëlimin e shkallës së krimit gjatë natës - reduktimin e aksidenteve të trafikut në mbrëmje - përmirësimi i cilësisë së jetës në komunë - kostot e ulëta të energjisë dhe mirëmbajtja

Duke pasur parasysh se Komuna i zotëron ndërtesat e shkollave fillore dhe të mesme, çerdhet për fëmijë,

ndërtesën administrative komunale në të cilën selia e komunës dhe objektet e tjera ofrojnë shërbime për

popullatën, si psh. mirëmbajtja e ndriçimit rrugor, nëpërmjet reduktimit të konsumit të energjisë, do të

kontribuojnë në përmirësimin e shërbimeve dhe cilësinë e jetës së qytetarëve në komunë.

Draft dokumenti i përgatitur më parë demonstron vendosmërinë e administratës komunale për

përdorimin efikas të burimeve energjetike dhe financiare dhe mbrojtjen e mjedisit jetësor.

Janë themeluar dhe zhvilluar Baza e të dhënave për shfrytëzimin e energjisë në komunë dhe

Ekipi i Efikasitetit të Energjisë të komunës. Zhvillimi i Programit të Efikasitetit të Energjisë

është institucionalizuar.

Me përpunimin e Programit Komunal të Efikasitetit të Energjisë (PKEE), komuna e Strugës

synon të përdorë në mënyrë racionale dhe efikase të gjitha llojet e energjisë dhe në këtë

mënyrë të arrijë kursimet buxhetore përmes konsumit të reduktuar të energjisë në vitet në

vijim.


Страна 12

2.2 Kuadri ligjor

Për të përmbushur qëllimet e programit dhe të efikasitetit energjetik në Komunën e Strugës

është e nevojshme të respektohen parimet dhe rregulloret ligjore në Republikën e Maqedonisë

së Veriut. Ligjet që e përfshijnë dhe të cilët lidhen drejtpërdrejt ose tërthorazi me efikasitetin e

energjisë janë:

Ligji për Energjinë e përcakton si në vijim:

Komuna duhet të miratojë një Program 3-vjeçar për avancimin e Efikasitetit të Energjisë dhe

Planin e Veprimit për zbatimin e masave të efikasitetit të energjisë në nivel 1 vjeçar.

Ligji për ndërtim e përcakton si në vijim:

Objektet nga kategoria e 3, 4 dhe 5 e objekteve janë nën autoritetin e komunave. Ligji

përcakton se objektet duhet të përdorin energji në mënyrë efikase dhe të jenë të mbrojtura nga

nxehtësia si dhe sistemet e ngrohjes, ftohjes dhe ventilimit duhet të projektohen dhe zbatohen

në mënyrë të ngjashme në varësi të kushteve lokale klimatike.

Kompetencat e komunave sipas Ligjit për Energji janë:

Krijimi i ndërmarrjeve publike me një aktivitet energjetik i jep pajtueshmëri me programin e tyre të zhvillimit;

Miraton vendim për kushtet e përgjithshme për furnizimin me energji elektrike dhe energji gjeotermale;

Miraton vendim për kriteret dhe kushtet për kufizimin e konsumit të ngrohjes dhe energjisë gjeotermale;

Përgatitja e Programit 5-vjeçar për përmirësimin e energjisë për komunën si obligim i përcaktuar me ligj;

Miratimin e Plan Veprimit për realizimin e masave të efikasitetit të energjisë në nivel të një viti, ndërsa zbatimi kontrollohet edhe nga ana e Këshillit të komunave dhe nga

Ministria kompetente.

2.3 Menaxhimi i energjisë në komunë

Në Komunën e Strugës, përgjegjësia për monitorimin e konsumit të energjisë elektrike është e

ndarë në dy reparte. Reparti i Ndriçimit Rrugor monitoron konsumin dhe mirëmbajtjen e

ndriçimit public si dhe objektet në të cilat është vendosur administrata e komunës, ndërsa

reparti i arsimit dhe menaxhuesi i granteve të arsimit nga departamenti i financave janë

përgjegjës për monitorimin e konsumit të energjisë elektrike dhe energjisë për ngrohje në

shkolla dhe kopshte në Komunën e Strugës.

Ekipi i Efikasitetit të Energjisë (Ekipi EE) planifikohet të themelohet për vitin e ardhshëm

buxhetor dhe i njejti do të ketë këto përgjegjësi kryesore:

- Përgatitjen dhe realizimin e Programit të Komunës për Efikasitetin e Energjisë, monitorimin dhe raportimin e rezultateve;

- Të marrë pjesë në përgatitjen e buxhetit komunal të energjisë;

- Të marrë pjesë në mbledhjen e të dhënave mbi ndërtesat dhe konsumin e energjisë;

- Të operojë dhe menaxhojë bazën e të dhënave për objektet komunale për shfrytëzim të energjisë në komunë

- Përgatitjen e prokurimit publik në fushën e efikasitetit të energjisë;

- Organizimin dhe menaxhimin e Programit për Monitorim të Energjisë në komunë; Ekipi i Efikasitetit të Energjisë udhëhiqet nga Udhëheqësi i Ekipit të cilit duhet t'i jepen

burimet e nevojshme për të kryer detyrat dhe t'i dorëzojnë raportet Kryetarit të Komunës.


Страна 13

2.4 Prodhimi dhe furnizimi i energjisë

Burimi kryesor i energjisë elektrike është energjia elektrike e gjeneruar nga EVN Maqedonia.

Instalimet elektrike në shumicën e ndërtesave janë të vjetra dhe është e nevojshme të zbatohen

masat e efikasitetit të energjisë.

Mundësitë zhvillimore në drejtim të zbatimit të burimeve të rinovueshme të energjisë shihen

në periudhën afatmesme duke shfrytëzuar potencialet hidrologjike të rrjeteve të furnizimit me

ujë, duke ndjekur shembullin e projektit të hidroelektrikës së burimeve të Belicës së sipërme,

ku në tubacionin ekzistues së bashku me një partner privat ishin instaluar gjeneratorë për

prodhimin e energjisë elektrike. Projekte të tjera mund të financohen edhe në këtë shembull.

2.5 Çështjet mjedisore nga aspekti i përdorimit të energjisë

Konsumi i energjisë të objekteve nën administrimin e komunës së Strugës dhe ndriçimi rrugor

lëshon rreth 9,204 (t / vit) emetimet e CO2 në atmosferë.

Ndotja më e madhe është nga drut 43,647 (t / vit) ndërsa nga energjija elektrike 14,149 (t /

vit).

Pas zbatimit të të gjitha masave të parashikuara të EEsë, ne presim që ndotja e emetimeve të

CO2 në atmosferë të zvogëlohet me rreth 40%.

2.6 Konsumi i energjisë në komunë

2.6.1 Baza e të dhënave dhe burimet e informacionit

Zbatimi i politikës të efikasitetit energjetik nuk është i mundur pa të dhëna reale për të bërë

gjykime dhe analiza në bazë të të cilave mund të merren vendimet. Shpenzimet e

konsiderueshme të energjisë të cilat mbulohen nga buxheti i komunës kanë shkaktuar një

interes të madh për marrjen dhe ndërtimin e një baze të dhënash informacioni për ndërtesat

administrative, shkollave fillore dhe të mesme, çerdheve për fëmijë dhe ndriçimit rrugor që

janë nën autoritetin e komunës.

Ekzistenca e një baze të dhënash dhe ngarkimin e saj me informacione mbi konsumin e

energjisë në objektet komunale dhe ndriçimin rrugor është burimi më i mirë i informacionit.

Duke u bazuar në një bazë të ndërtuar mirë të dhënash, mundet lehtë, me efikasitet dhe në

çdo kohë mund të bëhen lloje të ndryshme të analizave.

Të dhënat e hyrse janë përdorur si: konsumi i energjisë elektrike dhe ngrohjes, konsumi i ujit,

sipërfaqja e objektit, numri i personave që përdorin objektin, regjimi i përdorimit të objektit,

lloji i ndërtimit dhe viti i ndërtimit të ndërtesës etj.

Sipas të dhënave nga janari 2019, nën objektet komunale ka 48 ndërtesa me një sipërfaqe

totale të kondicionuar prej rreth 62,571m2. Tabela e mëposhtme përfshin konsumin vjetor të

energjisë për ndërtesat komunale, furnizimin me ujë dhe ndriçimin rrugor.

Gjithashtu, komuna menaxhon edhe me sistemin e furnizimit me ujë (ujësjellës). Energjia e

përdorur nga këto objekte komunale është rreth 18.804.320 denar në vit.

Tabela më poshtë tregon konsumin vjetor të energjisë për ndërtesat komunale dhe ndriçimin

rrugor.

Konsumi vjetor total në Komunën e Strugës, ndarë nga bartësit e energjisë,viti 2018

Bartësit e energjisë Konsumi vjetor i energjisë

Energji elektrike 208.447 MWh

Naftë për ngrohje 106,371 mWh

Dru për ngrohje 507 mWh

Total 315.490 mWh


Страна 14

2.6.2 Ndërtesat

Komuna e Strugës zotëron dhe mirëmban gjithësej 52 ndërtesa, si ndërtesën e komunës,

shkollat, kopshtet, etj dhe është përgjegjës për ngrohjen dhe energjinë elektrike. Shumë prej

ndërtesave janë të vjetra, me shtresa të dëmtuara dhe pa izolim termik në muret e jashtme,

ndërtimet jo të mira të çatisë, dritaret dhe kornizat e vjetra, sistemet e vjetëruara të ngrohjes,

ndriçimi me llampat e vjetra të zhivës. Për shkak të kësaj situate, ndërtesat janë energjikisht

joefikase, që rezulton në kosto të larta të energjisë. Nivelet aktuale të konsumit specifik të

energjisë në ndërtesat komunale janë në shumicën e rasteve mbi nivelet normative dhe janë

tregues të dukshëm për potencial të arritshëm në efikasitetin e energjisë. Inventari i ndërtesave

dhe konsumi i tyre specifik i energjisë është përmbledhur në tabelën vijuese:

Konsumi i energjisë, ndërtesat komunale, viti 2018

Sektori

Nr. I

ndërtesa

ve

Sipërf.

(*)

Lloji i

ngrohjes

Konsumi vjetor i

energjisë

Gjendja

mesatare e

ndërtesës

m² MWh den

Arsim 46 61.106 Naftë + Dru 107,043 16.886.887 E mirë dhe e

përshtatshme

Administrata 6 1.465 Energji elektrike E mirë dhe e

përshtatshme

Total 62.571 315.490 16.886.887 Nën Arsim përfshihen shkollat fillore, shkollat e mesme dhe kopshtet e fëmijëve.

(*) Kondicionuar (ngrohje) sipërfaqe (**) Ndarje në konsumin e energjisë

2.6.3 Ndriçimi i rrugëve

Komuna e Strugës mbulon një sipërfaqe prej 382 km² me 100 km rrugë. Të gjitha rrugët

kryesore dhe rreth 90% e rrugëve të tjera janë të mbuluara me ndriçim rrugor. Sistemi i

ndriçimit rrugor i është dorëzuar menaxhmentit të kompanisë CITY LITE, e cila është

përgjegjëse për mirëmbajtjen dhe shpenzimet për energji elektrike. Të gjitha LED llambat

janë zëvendësuar. Tabela më poshtë jep informacion mbi sistemin e ndriçimit rrugor dhe

kostot operative.

.

Sistemi ekzistues i ndriçimit rrugor, viti 2018

Linja për

ndriçimin

rrugor

2010 2011 2012

MWH denar MWH denar MWH denar

TOTAL 3213.76

1

16.706.79

7

6022.12

4

28.117.119 2220.820 11.796.014

2.7 Korniza financiare për financimin e efikasitetit të energjisë në komunë

Komuna e Strugës, për aktivitetet e parashikuara në lidhje me përgatitjen e Programit dhe

Projektet në lidhje me efikasitetit e energjisë, mund të shfrytëzojë burimet e mëposhtme të

financimit:

Buxheti i komunës së Strugës;

Donacionet;

Institucionet qeveritare dhe joqeveritare;

Fondet për qëllime të veçanta;

Buxheti për projektet kapitale;


Страна 15

Linjat e kredisë;

Fondi i Energjisë së rinovueshme;

Kursimet nga masat e zbatuara për efikasitetin e energjisë

Koncepti themelor i buxhetimit në komunën e Strugës është funksionimi i strukturave në komunë dhe zbatimi i

qëllimeve në formë të projekteve që komuna i ka vendosur vetë për vitin aktual. Për shkak të burimeve të

kufizuara financiare nga buxheti i dedikuar për financimin e projekteve, komuna krijon partneritete me

organizatat qeveritare dhe joqeveritare, institucionet donatore dhe popullsinë lokale. Me përpjekjet e ndërsjella

të institucioneve dhe komunës, shumica e qëllimeve të caktuara për secilin vit aktual janë zbatuar me sukses.

3. QËLLIMET DHE STRATEGJIA E PKEEsë

3.1 Qëllimet nga zbatimi i politikave, lidhja me qëllimet e tjera strategjike dhe qëllimet e politikës komunale

Me strategjinë e përzgjedhur, do të mundësohet nga situata e sotëme- status që të arrihet

gjendja e dëshiruar-qëllimin.

Qëllimi i programit të propozuar komunal për efikasitet të energjisë është t'i mundësojë

komunës që të reduktojë shpenzimet e energjisë në zonën e ndërtesave publike, furnizimit me

ujë dhe ndriçimit rrugor dhe kështu të zvogëlojë barrën mbi buxhetin komunal. Në të njëjtën

kohë, do të bëhet rinovimi i sistemeve ekzistuese të energjisë dhe ndërtesave dhe rehati

klimatike më të mirë në të njëjtën. Me realizimin e PKEEsë, do të arrihet një ngrohje më e

mirë e ndërtesave, ndriçim më të mirë rrugor dhe zvogëlimin e ndjeshëm të emetimeve të

CO2 në atmosferë, gjë që do të rezultojën në uljen e efektit serrë dhe reduktimit në ndotjen e

mjedisit.

3.2 Qëllimet e caktuara për efikasitet të energjisë

Duke marrë parasysh që konsumi i energjisë në Komunë për vitin 2018 arrin 315.490 KWh,

sipas dinamikës dhe rritjes vjetore të konsumit të energjisë prej 3.0%, pritet që në vitin 2020

konsumi i energjisë të arrijë në 324.954 kWh.

Duke zbatuar PKEEsë do të arrihet:

- Reduktimi i konsumit të energjisë në objektet komunale me 15% deri në vitin 2020 - Zvogëlimi i emetimeve të gazrave serrë deri në 40% deri në vitin 2020 - Pjesëmarrja në burimet e rinovueshme të energjisë në konsumin e përgjithshëm në

vlerrë prej 25% deri në vitin 2020

- Pjesa e energjisë në buxhetin komunal zvogëlohet me 25% deri në vitin 2021.

3.3 Prioritetet e PKEEsë

Përzgjedhja e aktiviteteve dhe projekteve prioritare bazohet në disa parakushte të

rëndësishme:

- Të harmonizojë prioritetet e zgjedhura me nevojat dhe qëllimet e PKEEsë; - Harmonizim i qëllimeve kombëtare me qëllimet e zhvillimit të qëndrueshëm të BE-së

(duke përfshirë një strategji për mbrojtjen e energjisë dhe klimës).

Në kushte me burime të kufizuara, komuna duhet të identifikojë prioritetet për Programin e

saj të Efikasitetit të Energjisë. Zgjedhja e grupeve dhe mjediseve prioritare në PKEEsë duhet

të bazohen në disa faktorë, për shembull:


Страна 16

Ndërtesat me konsumin më të lartë të energjisë;

Ndërtesat me konsum më të lartë specifik KWh / m2;

Ndërtesat me konsum më të lartë të energjisë MWh;

Objektet me kostot më të larta.

Bazuar në hulumtimet paraprake, objektet që më së shumti kontribuojnë në nivelin e lartë të

konsumit të energjisë në Komunën e Strugës dhe në përputhje me rrethanat rritin ndjeshëm

koston e shfrytëzimit të energjisë janë në vijim:

- Shkollat- Arsimi;

- Ndërtesat me konsum të lartë të energjisë.

Analiza e konsumit të energjisë në ndërtesat komunale bazohet në bazën e të dhënave të

komunës për shfrytëzimin e energjisë në komunë, tregojn se ndërtesat me konsum më të lartë

të energjisë për metër katror të sipërfaqes së ngrohjes janë:

- Ndërtesa e komunës

- Ndërtesa e SHFK „Vëllezërit Milladinovci“

- Ndërtesa e SHFK „ Josip Broz Tito“ Strugë

Objektet me planet ekzistuese të rinovimit, siç është kombinimi i rinovimit me përmirësime

në kuptimin e shfrytëzimit racional të energjisë kursen para për investime dhe kostot

operative. Ndërtesat me komfort të ulët të energjisë, veçanërisht ato të përdorura nga fëmijët,

dmth. çerdhet për fëmijë dhe shkollat.

Ndërtesa me konsum të lartë të energjisë dhe performancë të pakënaqshme

Në përgjithësi, PKEE përfshin projekte që:

Tregojn profitabilitetin ekonomik të investimeve në efikasitetin e energjisë;

Bëjn kursime ekonomike përmes kursimeve të dokumentuara të energjisë;

Sigurojn mbrojtjen e mjedisit jetësor duke reduktuar emetimet e gazrave të dëmshme serrë dhe ndotësve të tjerë mjedisorë;

Zbatimi i teknologjive të provuara;

Ofrojn mundësi për përsëritje në të ardhmen.

Emri i objektit

Viti i

ndertimit

Sipërfaqja e

ngrohjes në m2

SHFK "Vëllezrit Milladinovci" Strugë –ndërtes e re 1974 3800

SHFK "Vëllezrit Milladinovci" Strugë –ndërtes e vjetër 1935 1697

SHFK "Vëllezrit Milladinovci"- Kalisht 1985 650

SHFK “Murat Labunishti“- fsh. Labunisht 1970 8189

SHFK “Zini Hani“ – fsh.Veleshtë 1972 2113

SHFK “Shën Kliment Ohridski“ – fsh. Drasllavicë 1985 2200

SHK “Shën Kliment Ohridski“ – fsh. Morovisht 1997 520

SHK fsh. Bixhovë 2001 172

SHK “Shën Kliment Ohridski“ – fsh. Llozhan 2008 214

SHK fsh. Llukovë 1924 359

SHK fsh. Nerez 1970 66

SHK fsh. Piskupshtinë 1938 62

SHFK “Goce Delçev“ – fsh. Jabllanicë 1938 363

SHFK “Goce Delçev“ – fsh. Podgorc 1948 1400

SHFK “7 Marsi“ Belicë e Poshtme 1928 360

SHFK “Bashkimi“ fsh. Oktis 1983 2800

SHFK “Ariz Mena“ fsh. Misllodezhdë 1981 510

SHFK “Orhan Xhemaili“ fsh. Tatesh I Epërm 2000 1100

SHFK “Shefqet Ferati“ fsh. Tatesh I Poshtëm 1986 300

SHFK “Lirija“ fsh. Bogovicë

100

SHFK “Artim Agushi“ fsh. Ladorisht 1987 960

SHK fsh. Frëngovë 2002 992

SHK fsh. Zagraçan 1993 996

SHFK “Agim Agushi“ lagja Teferiç 2004 746

SHFK “Nuri Mazari“ fsh. Dollogozhdë 1969 4846

SHFK “Ekrem Jakupi“ fsh. Koroshisht 1988 495.76

SHFK “Aki Dika“ fsh. Livadhi 2002 946

SHFK “Bajram Asani“ fsh. Pohum 2000 66

SHFK “Rexhep Fejza“ fsh. Zhepin 1985 78

Ndërtesa Komuna e Strugës 1960 891

Kabinat e Urbanizmit 1975 24

Ndërtesa Komuna e Veleshtës

24

Ndërtesa Komuna e Dollogozhdës

40

Ndërtesa Komuna e Llukovës

24

Salla e Këshillit të Komunës dhe zyra e tjera

254

SHFK “J.B. Tito“ Strugë 1978 2100

SHFK “J. B. Tito“ fsh. Misleshovë 1981 399

SHFK “Dimitar Vllahov“ fsh. Radozhdë 1981 309

SHFK “Llazo Cirkoski“ fsh. Vranisht 1996 571

Çerdhja për fëmijë “Flutura“ 1978 1221

Çerdhja për fëmijë “Fëmirija e lumtur“ 1971 1855

Çerdhja për fëmijë “Dielli “ 1984 1526

4. AKTIVITETET E PLANIFIKUARA PËR EFIKASITETIN E ENERGJISË 2019-2021

Bazuar në analizat sistematike, Programi i Efikasitetit të Energjisë identifikon masat teknike të

përshtatshme për kosto më efektive që do të zbatohen në objektet komunale, si dhe masat për organizimin,

Општинска Програма за Енергетска Ефикасност, Општина Струга

Страна 18

menaxhimin dhe ngritjen e vetëdijes në mënyrë që të ndryshojnë praktikat e sjelljes dhe menaxhimin drejt

praktikave të cilat dot jenë më efikase në aspektin e energjisë.

4.1 Мasat për efikasitetin e energjisë në ndërtesat komunale

Qëllimi kryesor i të gjithë projekteve të përshkruara më poshtë është:

- Kursimi i energjisë së ngrohjes, dmth. reduktimin e shpenzimeve për energji ngrohëse;

- Reduktimi i emetimeve të CO2 në atmosferë;

- Ngrohja më e mirë e lokaleve për qëndrimin e shfrytëzuesve;

- Kostot e reduktuara të energjisë si barrë për buxhetin komunal;

Qëllimet e përcaktuara do të arrihen me masat e mëposhtme të EE:

- Ndërrimi i dritareve dhe dyerve të jashtmeme EE dritare dhe dyer me koeficient e përçueshmërisë

së nxehtësisë U = 1,4-1,8 W / m2K.

- Vendosja e izolimin termik të fasadave me një trashësi prej 10-12 cm me vlerën e përçueshmërisë

së nxehtësisë të murit do të reduktohet me U = 0,25-0,35 W / m2K. Në izolimin termik duhet të

vendoset një shtresë e fundit që mbron izolimin termik nga ndikimet atmosferike. Si izolim termik

mund të përdoret teroli ose polistirol (polistirol). Si një shtresë mbrojtëse mund të përdoret silikat

ose llaç plastike.

- Rindërtimi i kulmit me instalimin e izolimit termik me një trashësi prej 12-16 cm, me vlerën e

përçueshmërisë termike të kulmit duke u ulur në U = 0.25-0.35 W / m2K.

Si izolim termik mund të përdoren tervol.

4.1.1 Masat për efikasitetin e energjisë në shkolla

Në mjediset ku përdoret nafta për ngrohje, ngrohja e objekteve realizohet nëpërmjet një sistemi

të ujit të nxehtë i cili mundësohet nga energjia termike nga dhoma e vet e kazanit.

Për shkak të shfrytëzimit afatgjatë të kaldajave, pa ndonjë përditësim në të dhe pa mirëmbajtje të

planifikuar dhe sistematike, në të ardhmen mund të rritet rreziku i defekteve dhe ndërprerjeve të

mëdha. Gjithashtu, për shkak të sistemit të pabalancuar të shpërndarjes së energjisë termike në

objektet, komoditeti i ngrohjes së objekteve nuk është kudo i kënaqshëm.

Në kuadër të programit rekomandohet që të zbatohen masat në sistemin e ngrohjes, të cilat në

këtë moment janë të vështira të vlerësohen drejtpërsëdrejti përmes kursimeve të karburantit ose

mjeteve për furnizimin e tyre, por që në të ardhmen mund të mundësojnë informata më relevante

nga procesi, të planifikojnë dhe zbatojnë masa për efikasitet më të mirë të energjisë në sistemin e

ngrohjes.

Në përgjithësi, këto masa dhe mjetet e nevojshme të vlerësuara për realizimin e tyre (duke

përfshirë TVSH) mesatarisht në një shkollë ose çerdhe janë:

Masat e rekomanduara Mjetet e vlerësuara (€)

1. Vendosja e ekranit orë të kaldajave, përmes të cilave regjistrohen orët efektive të punës së tyre 2. Vendosja e matësit të rrjedhjes së karburantit që digjet në kazan ose kaldajë 3. Vendosja e një matësi uji që regjistron sasinë e ujit të freskët që plotëson sistemin e ngrohjes, për shkak të humbjes ose shkarkimit të ujit

00.350

00.600

00.150


Страна 19

4. Vendosja e valvulave të radiatorëve me koka termostatike, për të balancuar temperaturat lokale të ambientit në ndërtesë (varet nga numri i radiatorëve) 5. Instalimi i një sistemi për rregullimin dhe kontrollin e ngrohjes në ambientet e një objekti, në funksion të temperaturës së jashtme të ambientit dhe afatet kohore të funksionimit të sistemit të ngrohjes të objektit 6. Rregullimi i sistemit të zgjerimit nga sistemi i hapur në të mbyllur (sipas nevojës) 7. Pastrimi kimik i kaldajave, sistemit të shpërndarjes dhe sistemit të emetimit (radiatorëve) 8. Servisimi dhe rregullimi i funksionimit të djegësve nga kaldaja

02.700

0

3.500

00. 1.000

03.500

00.500

Total: (€)

12.300

Këto masa jen dhënë paushall në tabelën e mësipërme të cilat janë bërë për të dhënë një vlerë indikative në procesin e planifikimit të kostos. Zgjedhja e masave dhe ndërhyrjeve do të varet prej rasti në rast dhe i njejti duhet të vlerësohet nga ekspertët duke shqyrtuar vendin për nevojat dhe mundësitë për zbatimin e masave të propozuara në secilën nga objektet e listuara të propozuara për zbatim.

Kursimet e parashikuara të energjisë së ngrohjes me zbatimin e masave të mësipërme vlerësohen në 10-15% të konsumit ekzistues.

Kur bëhen analizat, është e nevojshme të merren në konsideratë zëvendësimi i kaldajave ekzistues të naftës me me kaldaja të reja pelleti, ndërsa pajisjet e tjera shoqëruese nga kaldaja do të vazhdojn të përdoret. Analiza duhet të tregojë kosto-efektivitetin dhe justifikimin për zëvendësimin e kaldajave ekzistues të naftës me kaldaja të reja pelleti sipas kapaciteteve të kërkuara të sistemeve ekzistuese të ngrohjes.

4.2 Aktivitete për shpërndarjen e informacionit, trajnime për ngritjen e vetëdijes

Në kuadër të PKEE, parashihet të popullarizohen masat e EE përmes medias të shtypur dhe

elektronike, rritja e ndërgjegjësimit në kopshtet e fëmijëve dhe shkollat fillore përmes

mësimdhënies, fletushkave, posterave, gara në vizatim dhe kompozime në temën e EE në mesin e

popullatës së fëmijëve, trajnimi i kujdestarëve, ndërgjegjësimi i EE në stafin komunal dhe

personelin në çerdhet e fëmijëve dhe shkollave, etj. Komuna mund të deklarojë ditën e EE në

territorin e saj dhe në të njëjtën ditë të organizohen aktivitete të përshtatshme me qëllim të

popullarizimit të EEsë.

4.3 Afati kohor për zbatimin e aktiviteteve sipas Programit Komunal të Efikasitetit të Energjisë

Aktivitete 2019 2020 2021

Mirëmbajtja e bazës së të dhënave x x x

Kontrolli i energjisë në 7 ndërtesa x x x

Zbatimi i projekteve të sistemit të ngrohjes në

8 ndërtesa

x x x

Trajnimi i drejtuesve të menaxhimit të x


Страна 20

energjisë në ndërtesat komunale

Fushata për ngritjen e vetëdijes për

administratën komunale

x


Страна 21

5. PËRFITIMET E PLANIFIKUARA NGA ZBATIMI I PKEEsë

5.1 Kursimet

Në llogaritjet për kursimet totale pas zbatimit të masave të efiçiencës së energjisë është supozuar

se çmimi i energjisë elektrike, naftës për ngrohje si dhe shpenzimet e mirëmbajtjes do të ken rritje

me 3% në vit.

Kursimet e akumuluara ('000 denarë)

Zona e kursimeve Kursimet

2019

Kursimet

2020

Kursimet

2021

Energjia e nxehtësisë, ndërtesat 400 700 850

Mirëmbajtja, ngrohja 50 100 150

Kursimet totale 450 800 950

Shpenzimet operative 100 200 250

Kursimet e akumuluara neto 350 600 700

Përdoren çmimet për çdo njësi në vijim (tarifat) për llogaritjen e kursimeve:

Bartës i energjisë

Energjia elektrike 2,63 – 8,18 den/kWh

Naftë për ngrohje 36.000 den / ton

Dru për ngrohje 2.500 den/m³

Shënim: Tarifat janë dhënë me TVSH të përfshirë 18%.

5.2 Përfitime shtesë

Përfitime pozitive nga zbatimi i PKEEsë përveç kursimeve të energjisë dhe reduktimit të kostove

financiare janë gjithashtu:

- komfort i përmirësuar - ambient më të mirë të brendshëm nëpër objektet, temperatura të qëndrueshme të dhomës, ulja e zhurmës nga jashtë;

- përfitimet mjedisore - reduktimi i emetimeve të CO2 dhe mbrojtja e mjedisit;

- shërbime komunale të përmirësuara - ndriçim më i mirë rrugor, me atë edhe trafiku është më i sigurtë, siguri më e madhe e këmbësorëve dhe jetë më e mirë shoqërore;

- më pak probleme shëndetësore;

- përmirësimin e kushteve nëpër ndërtesa, sistemet dhe pajisjet - cilësi më të mirë në punë dhe kontroll.

6. FINANCIMI I PKEEsë

6.1 Investimet për zbatimin e PKEEsë

Plani i Investimeve për PKEEnë (denarë)

Përshkrimi i projektit 2019 2020 2021

1 Përgaditja e auditimeve të energjisë në 7 objekte, masat e propozuara dhe specifikimet e EEsë

150.000 150.000 150.000


Страна 22

2 Përmirësimi i EEsë në sistemin e ngrohjes në SHFK “Murat Labunishti“- Labunisht

600.000

3 Përmirësimi i EE në sistemin e ngrohjes në SHFK “J.B. Tito“ Strugë

600.000

4 Përmirësimi i EE në sistemin e ngrohjes në Çerdhjen për fëmijë “8 Marsi“ – Strugë

600.000

5 TOTAL 750.000 750.000 750.000

6.2 Burimet dhe mënyrat e financimit

Komuna e Strugës planifikon të përdor burimet e mëposhtme të financimit për aktivitetet e

parashikuara në lidhje me përgatitjen e Programit dhe projektet për përmirësimin e efikasitetit të

energjisë:

Fondet që dalin nga buxheti i komunës

Programet e donacioneve në nivel shtetëror

Institucionet bankare ndërkombëtare, kredi të buta, kredi të rregullta

Mbështetja nga donatorët

Financimi ESCO, nëse është i disponueshëm në tregun lokal

Financimi nga prodhuesit ose furnizuesit e pajisjeve

Investimet private

Koncepti bazë i zbatimit të aktiviteteve në komunën e Strugës është funksionimi i strukturave në komunë dhe zbatimi

i objektivave në formë të projekteve që komuna i ka vendosur në përparsi për vitit aktual. Për shkak të financimit të

kufizuar nga buxheti i destinuarë për financimin e projektit, komuna ndërton partneritete me organizatat qeveritare

dhe joqeveritare, institucionet ndërkombëtare të donatorëve, kompanitë private dhe popullsinë lokale.

7. ORGANIZIMI PËR ZBATIMIN E PKEEsë

7.1 Planet vjetore të veprimit

Programi i Efikasitetit të Energjisë zbatohet në bashkërendim me buxhetin komunal dhe procesin

e investimeve. Planet vjetore të veprimit për zbatimin e PKEEsë do të zhvillohen dhe përfshihen

në planet vjetore komunale. Përveç aktiviteteve të projektit, çdo Plan Veprimi do të përfshijë

aktivitete monitorimi dhe raportimi për zbatimin e përgjithshëm të PKEEsë. Plani i Veprimit në

vitin e parë ka disa elemente specifike që nevojiten për të zhvilluar një bazë për veprime të

mëtejshme rutinë për zbatimin e PKEEsë, të ilustruara në tabelën më poshtëme.

Plani i Veprimit për periudhën Janar - Dhjetor 2019

Aktivitete Përgjegjës

1. Formalizimi i Ekipit të Efikasitetit të Energjisë, pozicionet dhe përgjegjësitë

Kryetari

2. Shqyrtimi i kontratave ekzistuese të energjisë

EE Ekipi

3. Vendosja e Baza e të dhënave për të gjitha EE Ekipi


Страна 23

ndërtesat dhe raportimi i tyre

4. Përdorimi i procedurave për identifikimin e konsumit të lartë të energjisë në ndërtesa

dhe / ose nevojë për rinovim

EE Ekipi

5. Vlerësimet e energjisë / Planet e biznesit të ndërtesave

EE Ekipi

6. Projektimi / tenderimi i projektit EE Ekipi

7. Zbatimi i projektit A EE Ekipi

8. Zbatimi i projektit B EE Ekipi

9.

10. Trajnimi i Ekipit të Efikasitetit të Energjisë EE Ekipi

11.

12. Aktivitetet për shpërndarjen e informacionit / ngritjen e vetëdijes

EE Ekipi

13. Plani i veprimit për vitin e ardhshëm EE Ekipi

14. Miratimi i buxhetit për vitin e ardhshëm Kryetari

15. Raporti vjetor EE Ekipi

Total

Financimi i Planit të Veprimit për vitin 2011

Lloji i financimit Burim Financimi në [den]

Buxheti komunal 150.000

Grante 600.000

Investimi total në vitin 2019 750.000

7.2 Menaxhimi i PKEEsë - Ekipi i Efikasitetit të Energjisë

Për zhvillimin, zbatimin dhe monitorimin e KPEEsë është themeluar Ekipi Komunal i Efikasitetit

Energjetik me mandat dhe përgjegjësi 5 vjeçare. Ekipi i Efikasitetit Energjetik përbëhet nga 2 ekspertë nga

komuna dhe i njejti ekip raporton drejtpërdrejt kryetarit të komunës. Udhëheqësi i ekipit është udhëheqësi i

menaxhimit të energjisë në komunë. Aktiviteti kryesor, përgjegjësia dhe roli i Ekipit të Efiçiencës së

Energjisë është zbatimi i Programit për Efikasitetin e Energjisë në Komunën e Strugës.

Ekipi i Efikaasitetit të Energjisë Tazhgur Sulejmani Udhëheqës i Ekipit

Vasko Poposki Anëtar i ekipit

Dimçe Meçkaroski Anëtar i ekipit

Ekipi i Efikasitetit të Energjisë (Ekipi EE) ka këto përgjegjësi kryesore:

- Përgatitjen dhe zbatimin e Programit Komunal të Efikasitetit të Energjisë, monitorimin dhe

raportimin e rezultateve;

- Merrë pjesë në përgatitjen e buxhetit të komunës lidhur me energjin;

- Merrë pjesë në mbledhjen e të dhënave mbi ndërtesat dhe konsumin e energjisë;


Страна 24

- Operon dhe menaxhon bazën e të dhënave për objektet komunale për përdorimin e energjisë në

komunë, si një mënyrë e menaxhimit të konsumit të energjisë në ndërtesat komunale;

- Identifikon qasjet ndaj burimeve të financimit;

- Përgadit tendera së bashku me personat përgjegjës për procedurat e tenderit, negocion dhe

menaxhon me specialistët e jashtëm dhe konsulentët për përgatitjen e kontrollit të energjisë

(projektit), planifikimin e biznesit, menaxhimin e projekteve etj.;

- Organizon dhe menaxhon Programin për monitorim të energjisë në komunë

- Organizon instalimin e pajisjeve matëse për energjinë e konsumuar termike;

Ekipi i Efiçkasitetit të Energjisë do të udhëhiqet nga Udhëheqësi i Ekipit i cili do t'i dorzohen të gjitha

burimet e nevojshme për kryerjen e detyrave dhe dot raportojë te kryetarit të Komunës.

7.3 Partnerët në implementimin e PKEEsë

Partnerë të cilët direkt ose indirekt do të përfshihen në zbatimin e PKEEsë janë:

• Institucionet financiare

• Donatorë ndërkombëtar / programe

• Konsulentët

• ESKO kompanit

8. MONITORIMI, VLERËSIMI DHE RAPORTIMI

8.1 Monitorimi dhe Vlerësimi

Zbatimi i Programit Komunal të Efikasitetit të Energjisë do të monitorohet dhe vlerësohet nga afër një herë

në vit nga Ekipi i Efikasitetit të Energjisë të Komunës. Vlerësimi do të kryhet në muajin dhjetor dhe do të

mbulojë periudhën e vitit aktual. Rezultatet e vlerësimeve do të pasqyrohen në planet e veprimit për

periudhën e ardhshme.

8.2 Raportimi

Rezultatet e monitorimit dhe vlerësimit të Programit Komunal të Efikasitetit të Energjisë do të dorzohen

me shkrim nga Ekipi i Efikasitetit të Energjisë në fund të çdo viti përpara Këshillit të Komunës së Strugës.

Gjithashtu, për raportimin dhe informimin e publikut më të gjerë me rezultatet e projekteve të zbatuara të

efikasitetit të energjisë, janë planifikuar vizita në mediat lokale nga udhëheqësit i ekipit të efikasitetit të

energjisë, ku do të shpjegojë të gjitha masat e zbatuara (projektet) nga Programi komunal për efikasitetin e

energjisë.

9. ANEKSE

9.1 Baza e të dhënave për energjin e Komunës - Rezultatet e zgjedhura

9.2 Burimet e financimit

Burimet e financimit

Emri Përmirësimi i kursimeve të energjisë nëpërmjet zbatimit të

masave për efikasitetin e energjisë në ndërtesa

Kushtet Përgatitja e projektit dhe kontributi i duhur financiar

Lloji i projekteve të financuara Mbrojtja e mjedisit jetësor

Lloji i ndihmës financiare Bashkëpunim ndërkufitar Fondet e BE-së Maqedoni -Shqipëri

Afatet përfundimtare për aplikim Fillimi i 2019ës

Adresa / kontaktet

Emri Vendosjen e paneleve fotovoltaike në ndërtesat në pronësi të

komunës

Kushtet Përgatitja e projektit dhe kontributi i duhur financiar


Страна 25

Lloji i projekteve të financuara Mbrojtja e mjedisit jetësor, përmirësim në menaxhimin e

burimeve komunale

Lloji i ndihmës financiare Grant Banka Botërore, programet e Bashkimit Evropian

Afatet përfundimtare për aplikim Fillimi i 2019ës

Adresa / kontaktet

Бр./Nr.08-2171/5 30.05.2019

Општинска Програма за Енергетска

Ефикасност

за ОПШТИНА СТРУГА

За период од

2019 – 2021

СОВЕТ НА ОПШТИНА СТРУГА

Претседател,

Ресул Каба

KËSHILLI I KOMUNËS SË STRUGËS

Kryetar,

Resul Kaba

______________________________


Страна 26

Подготвен од:

Тим за ЕЕ на општина Струга

Издадено во

мај 2019 година

Одобрено од: Совет на Општина Струга

Датум:

Содржина

0 Извршно Резиме ..................................................................................................................... 28

1 ВОВЕД ...................................................................................................................................... 30

1.1 Опис на Општината.................................................................................................................. 30

1.2 Планирање на Енергетската Ефикасност во Општината .........................................................

2 СЕГАШНА СОСТОЈБА ........................................................................................................... 31

2.1 Визија и цели на општината .................................................................................................... 31

2.2 Правна рамка............................................................................................................................ 32

2.3 Управување со енергија во општината .................................................................................. 33

2.4 Производство и снабдување со енергија ............................................................................... 33

2.5 Прашања за животна средина од аспект на користење на енергија .................................. 34

2.6 Потрошувачка на енергија во општината .............................................................................. 34

2.6.1 База на податоци и извори на информации..............................................11

2.6.2 Згради

...........................................................................................................................11

2.6.3 Улично осветление

....................................................................................................11

2.7 Финансиска рамка за финансирање на енергетска ефикасност во општината ................. 35

3 ЦЕЛИ И СТРАТЕГИЈА НА ОПЕЕ ........................................................................................... 36

3.1 Цели од спроведување на политики, поврзување со други стратегиски цели и цели на

политики на општината ........................................................................................................................ 36

3.2 Одредени цели за енергетска ефикасност ............................................................................ 36

3.3 Приоритети на ОПЕЕ ............................................................................................................... 36

4 ПЛАНИРАНИ АКТИВНОСТИ ЗА ЕНЕРГЕТСКА ЕФИКАСНОСТ 2011-2020 ...................... 39

4.1 Мерки за енергетска ефикасност во општински згради ....................................................... 18

4.1.1 Мерки за енергетска ефикасност во училишта

.......................................................15

4.2 Активности за ширење на информации, обуки подигнување на свест

...................................................................................................................................................40

4.3 Временска рамка за имплементација на активности согласно Програмата за енергетска

ефикасност на општината ................................................................................................................... 40

5 ПЛАНИРАНИ ПРИДОБИВКИ ОД ИМПЛЕМЕНТАЦИЈА НА ОПЕЕ .................................... 42

5.1 Заштеди.................................................................................................................................... 42


Страна 27

5.2 Дополнителни придобивки ...................................................................................................... 42

6 ФИНАНСИРАЊЕ НА ОПЕЕ .................................................................................................... 43

6.1 Инвестиции за имплементација на ОПЕЕ ............................................................................. 43

6.2 Извори и начини на финансирање ......................................................................................... 43

7 ОРГАНИЗАЦИЈА ЗА ИМПЛЕМЕНТАЦИЈА НА ОПЕЕ ......................................................... 44

7.1 Годишни акциони планови ...................................................................................................... 44

7.2 Управување со ОПЕЕ – Тим за Енергетска Ефикасност .................................................... 450

7.3 Партнери во имплементација на ОПЕЕ ............................................................................... 450

8 МОНИТОРИНГ, ЕВАЛУАЦИЈА И ИЗВЕСТУВАЊЕ ............................................................. 45

8.1 Мониторинг и евалуација ........................................................................................................ 24

8.2 Известување ............................................................................................................................. 45

9 АНЕКСИ .................................................................................................................................... 46

9.1 База на податоци за енергија на општината – избрани резултати ..................................... 46

9.2 Извори за финансирање ......................................................................................................... 46


Страна 28

0 Извршно Резиме

Општината Струга преку ОПЕЕ програма за енергетска ефикасност има за цел преку

систем од мерки и активности на општинско ниво да промовира енергетската ефикасност

како главен фактор за зголемување на ефикасноста на трошењето на буџетоските средства,

безбедноста на снабдувањето со енергија и заштитата на животната средина. Потребата од

креирање и градење на центри во општините со стручни луѓе кои ќе ја следат и

промовираат енергетската ефикасност преку употреба на користење на мерки и технологии

за енергетска ефикасност ќе придонесе за заштеда на енергија од секаков облик и

подобрување на економијата на општината.

Целта на изготвување на програма за енергетска ефикасност на општина Струга е двојна:

прво, да се соберат информации за потрошувачка на енергија и податоци за состојбата на

објектите кои ги управува општината и второ, да се дадат препораки за спроведување на

проекти за енергетска ефикасност врз база на идентификувани можности за заштеда на

енергија и зголемување на енергетската ефикасност во општината.

Главната цел на Програмата за Енергетска Ефикасност (ОПЕЕ) е да ги намали трошоците за

енергија во општината, пред се во делот на јавни објекти и улично осветление. Тоа ќе се

постигне со спроведување на проекти за енергетска ефикасност и на тој начин да се намали

товарот на трошоците за енергија од општинскиот буџет..

Сегашна состојба

Во општина Струга, прегледот на зградите вклучува 48 објекти на ниво на општина за кои

се добиени податоци и кои објекти се под општинска управа. Вкупната грејна површина на

сите објекти изнесува 62,571 м2. Годишната вкупна потрошувачка на енергија во 2018

година изнесувала околу 315.490 МWh или 18.804.320,00ден.

Сумарниот преглед на трошоците за енергија (електрична и топлинска) за општинскиот

имот за 2018 година е прикажан во следната табела

Сектор

Бр. на

згради Површ

.

(*)

Вид на

греење

Годишна потр. на

енергија

Просечна

состојба на

зграда

m² MWh den

Образование 46 61,106 Нафта +дрва 107,043

16.886.88

7

Добра и

задоволителна

Администрација 6 1.465 Ел. енергија 208.447 1.917.433 Добра и

задоволителна

Вкупно 62.571 315.490

18.804.32

0

Констатирана состојба од аспект на енергетската ефикасност и предизвици со кои

треба да се соочиме за нејзино подобрување во општината се следните:

- Обвивката (фасадата) на зградите во голем дел е во лоша состојба

- Стари прозори и врати, без заптивање, со оштетени рамки и стакло

- Кровови кои протекуваат, лоша изолација на тавани

- Нема доволна или не постои термичка изолација на ѕидови

- Стара опрема за греење, на одредени места и со недоволен капацитет

- Термостатски вентили во лоша состојба или не постојат


Страна 29

Потенцијал за енергетска ефикасност

Општина Струга има потенцијал и можности за енергетска ефикасност. Прво поради

аномалиите во големата потрошувачка на енергија над просечните потрошувачки на

енергија во сличн објекти на национално и светско ниво. Ова значи дека со сет на мерки

може да се намали потрошувачката на енергија во сите сектори. Друг фактор за како

можност за енергетска ефикасност е потенциалот со кој располага општината - со солидни

извори на обновливи извори на енергија, кои ако бидат правилно ставени во систем можат

да обезбедат забележителни заштеди на енергија.

Мерки за енергетска ефикасност вклучени во МEEП

Најважните мерки вклучени во ОПЕЕ се:

Врз основа на евидентираните отстапувања од стандардната поторшувачка (показатели од базата ) да се пристапи кон енергетски аудитинг кај најекстремните

отстапувања

Врз основа на извршениот аудитинг за се изврши замена на дотраени прозори и врати во објектите и реконструкција на кровови со поставување на термичка

изолација. Очекувана заштеда на енергија од 20 %.

Организација за имплементација на ОПЕЕ

За развојот, имплементацијата и мониторинг на ОПЕЕ беше формиран Општински тим за

енергетска ефикасност со одреден мандат и одговорности. Тимот за енергетска ефикасност

е составен од вработени од општината, представници на Советот и представници од

целните групи. Истиот директно известува до Градоначалникот.

За имплементација, координација и соработка со некои надворешни ентитети е планирано

коориднација со ЕВН Струга, бизнисите кои се занимаваат со енергетско ефикасни системи

во регионот и на национално ниво, меѓународни развојни програми и агенции и невладини

организации, како и меѓународни финансиски институции и програми.

Мониторинг, евалуација и известување

Имплементација на Програма за енергетска ефикасност ќе се следи од блиску и ќе се

евалуира годишно од страна на тимот и оделот за енергија во општина Струга. Годишно ќе

се надополнува базата и врз таа основа ќе се генерираат извештаи. Врз основа на

резултатите од евалуациите ќе се рефлектираат на акционите планови за наредниот период.


Страна 30

1 ВОВЕД

1.1 Опис на Општината

.

2.208

1.1.1 Енергетика

Општината Струга во сопственост има 33 училишта, 3 детски градинки и 6 други

општински згради. Услугите кои ги дава општината вклучуваат снабдување со вода,

справување со отпадоци, снабдување со топла геотермална вода, улично осветленување,

паркови и зеленило. Трошоците за енергија со која се реализираат овие услуги,

претставуваат значителен дел од буџетот на општината, и изнесуваат околу 6,85%. Поради

тоа во општина Струга треба максимално да се искористи постојниот значителен

потенцијал за подобрување на пристапите за користење на енергија односно зголемување

на енергетската ефикасност во објектите во сопственост и управување на општината,

уличното осветление и водоснабдувањето на жителите.

Со цел да се намали потрошувачката на енергија и трошоците за неа, како и да се подобри

квалитетот и зголемат можностите на општинските услуги, неопходно е да се ажурираат

пристапите за управување со енергијата и да се реализираат мерките за енергетска

ефикасност.


Страна 31

За да се осигура дека потенцијалот за енергетска ефикасност во општина Струга е

идентификуван и искористен на најисплатлив начин неопходно e да се изготви Општинска

програма за енергетска ефикасност (ОПЕЕ).

1.2 Општинска програма за енергетска ефикасност

Програмата за енергетска ефикасност на општина (ОПЕЕ) покажува како Струга планира

да работи со општи теми поврзани со промена на енергија и клима како и посебно во однос

на енергетската ефикасност. Таа содржи одредени цели, приоритети и временски планови.

Оваа програма покрива употреба на енергија, расположливост на извори и намалување на

емисии на штетни стакленички гасови. Ги покажува областите кои ќе влијаат на потенцијал

за заштеда во општинските згради, планирање на нови станбени згради, дистрибутивен

систем за парно греење, итн. Исто така, оваа програма вклучува план за имплементација,

пресметан потенцијал за заштеди и потребни инвестиции.

Со развојот на Програма за енергетска ефикасност на Струга се визуелизира среднорочна

одржлива стратегија со одреден план за постигнување на еколошки и економски цели.

2 СЕГАШНА СОСТОЈБА

2.1 Визија и цели на општината

Визијата на општина Струга е создавање на услови за позитивен економски растеж во општината со

воспоставување на таков систем за искористување и управување со локалните ресурси кои ќе овозможат

задржување на сегашните работни места, а во исто време создавање на услови за отварање на нови работни

места. Од друга страна општината како визија ја има и потребата од урбанизација на деловите од општината

кои не се урбанизирани, изградба на нови инфраструктурни елементи како и подобрување на постоечките. Со

реализација на оваа визија ќе се допринесе кон подобрување на стандардот што е основен услов за

подобрување на квалитетот на живеење во општината.

Спроведувањето на визијата општината го гледа преку градење на партнерства со владини и невладини

организации, донаторски институции, преку јавните приватни партнерства како и преку активното учество на

локалното население и негов придонес во реализација на проектите во општината.

Стратешките цели на општината се фокусирани н

Documents

РЕПУБЛИКА СЕВЕРНА МАКЕДОНИЈА REPUBLIKA E … · objektet dhe rikonstruim i kulmeve duke vendosur izolimin termik. Kursimi i pritshëm i energjisë prej 20%