ရမး လထAေျချပ Aဖြ႔Aစညးမား၏ ထတျပနခက

စကတငဘာ ၈၊ ၂၀၁၄

ၿငမးခမးေရး ျဖစစUAတြငး သယဇာတ ထတယမႈက ရပဆငးရန AေရးေပၚလAပမႈက ရမးျပညနယ

ေျမာကပငး နမခမးၿမ႕နယAတြငးရ လယသမားမား၏ ဆႏၵျပမႈက မးေမာငးထးျပလက ရသည။

၂၀၁၄ ခႏစ စကတငဘာ ၅ ရကေန႔ ရမးျပညေျမာကပငး နမခမးၿမ႕၌ လယသမား ၃၀၀၀ ေကာက

သတတးေဖာေရးလပငနးက ဆန႔ကငဆႏၵျပခသညျဖစရပက သတတးေဖာေရးေၾကာင ျဖစေပၚ

လာေသာ ဆးကးမ AကာAကြယမေပးႏငျခငးက မးေမာငးထးျပေနသည။ ထ႔Aျပင ျမနမာ

ႏငငAတြငး စစမနေသာ ႏငငေရး ျပျပငေျပာငးလမႈႏင ၿငမးခမးေရးမရသေရြ႕ တငးရငးသား

ေဒသမားတြင သယဇာတ ထတယမႈမားက ရပတန႔ရန AေရးေပၚလAပေၾကာငး သသာထငရား

ေစသည။

၂၀၁၂ ခႏစ Aေစာပငးကတညးက နမခမးၿမ႕ Aေရ႕ေတာငဘကရ ေတာငတနးမားေပၚ၌

ဆလကြန သတက ကမၸဏ ၆ ခက တးေဖာၿပး တရတႏငငသ႔ တငပ႔ခၾကသည။ သတတးေဖာေရး

လပငနးမားမ AေျမာကAမားထြကရလာေသာ စြန႔ပစပစၥညးမားသည လယယာလပငနးႏင

ေသာကသးေရ AရငးAျမစAတြက ေဒသခရြာ ၉ ရြာက မခ Aားထားေနသည နမဆးရးေခာငး

Aတြငး စပေနခသည။ စြန႔ပစပစၥညးမားေၾကာင ေခာငးေရသည ညစညမးလာၿပး ေရစးေရလာက

ပတဆ႔ေစသညAတြက Aနးပတ၀နးကငရ လယယာေျမမားက ေရလႊမးျခငး၊ သးႏႏင ေရစး

ေရလာက ပကစးေစသည။ စြန႔ပစပစၥညးမားေၾကာင လယယာေျမ Aနညးဆး Eက ၁၀၀ ခန႔

ပကစးခသည။

သတတြငးထြကမားက တရတႏငငသ႔ ေန႔ညမနား သယယေနသည ၁၀ ဘးကားမားက လေန

A မမားက ျဖတသနးသြားသညAတြက လမးမားက ပကစးေစျခငး၊ ဖနေၾကာင ေလထညစညမး

ျခငး၊ ယာUတကမႈမားေၾကာင ရြာသရြာသားမား၏ Aသကက ၿခမးေျခာကဆးရႈးေစသည ျဖစ

ရပမား ျဖစပြားလာခသည။

၂၀၁၃ ခႏစ ၾသဂတလတြင လယသမား ၅၉၀၀ခန႔က Aစးရရးစကရာ ေနျပညေတာရ သကဆငရာ

Aစးရဌာနမားသ႔ သတတးေဖာေရးလပငနးက ရပတန႔ေပးရန လကမတေရးထးေတာငးဆခသည။

ထ႔ေနာက ရမးျပညနယ သတတြငး ၀နႀကး စငးA ကေပါ၀းက ထခကပကစးမႈမားက လာေရာက

စစေဆးခၿပး ကမၸဏမားက ရပတန႔ရန ညႊနၾကားခသည။ သ႔ေသာလညး သတတးေဖာေရးလပငနး

က ဆကလကလပေဆာငေနၾကသည။

ထေၾကာင စကတငဘာ ၅ ရကေန႔တြင နမခမး ရမးလယသမားမားAဖြ႔က ဆႏၵျပေဖာထတခၿပး

သတတးေဖာမႈက Aျမနဆးရပဆငးေပးရန ေတာငးဆခသည။ ထ႔Aျပင ပကစးသြားေသာ

လယသမားမား၏ လယယာေျမမားAတြက ထကတနေသာေလာေၾကးေပးရန၊ ေခာငးႏင ပတ၀နး

ကငလယကြငးမားက နဂမႈလAေနAထားသ႔ ျပနလညေရာကရေစေရးAတြက လပေဆာငေပးရန

ေတာငးဆခၾကသည။ ၿမ႕နယ ၁၁ ၿမ႕နယရ ရမးလယသမားမားကြနယက Aဖြ႔၀ငမားက ဆႏၵျပမႈက

ပးေပါငးခၾကၿပး နမခမးလယသမားမား၏ ေတာငးဆမႈက ေထာကခခၾကသည။

နမခမးျမ႕သည ပဋပကၡမား ျဖစပြားေနသည ေဒသတခလညးျဖစသည။ ျမနမာAစးရက ကခင၊

တAာငးႏင ရမးေတာလနေရး AငAားစမားက ယငးေဒသတြင ထးစစဆငေနမႈေၾကာင ေဒသခ

ျပညသမား ယခႏစAတြငး ေရႊ႕ေျပာငးခရသည။ ေဒသခAစးရလလားသည ျပညသ႔စစမား၏

AကာAကြယက ရယကာ ဆလကြန သတတးေဖာေရးက လပေဆာငေနၾကသည။ ထေဒသ၌

ျပညသစစမားႏင ခတဆကေသာ သတတးေဖာေနသည ကမၸဏမားမာ ျမနမာျမႇားU း၊ ေငြြကမာၻ

ေကာ ႏင ပနးသစၥာ ကမၸဏတ႔ျဖစသည။ ျပညေထာငစ ႀကခငေရးႏင ဖြ႔ၿဖးေရး ပါတ၀င လႊတေတာ

Aမတ Uးေကာျမင ေခါငးေဆာငသည ပနးေဆး ျပညသ႔စစႏင ပနးသစၥာ ကမၸဏတ႔သည

ဆကႏြယမႈရသည။ ၀နႀကးေဟာငး U းေAာငေသာငးႏင ပတသကဆက ႏြယေနသည ဂAကစAမ

ကမၸဏက ထေဒသ၌ သတတးေဖာေရးလပငနးက ပထမဆး စတငခသည။

သတတြငးတးေဖာေရး လပေဆာငခကမားသည ပြငလငးျမငသာမႈ မရျခငး၊ ထခကပကစးမႈမား

Aတြက ေဒသခလထက AကာAကြယေပးရန ပကကြကျခငး၊ တရတႏငငသ႔ တငပ႔ေနသည

သဘာ၀ဓာတေငြ႔ႏင ေရနပကလငးAပါA၀င ဤေဒသAတြငးရ သယဇာတ တးေဖာေရး

စမကနးမားႏင ဆကစပေနသည လၿခေရးမားAတြက စစAငAားမား တးခ႕ခထားျခငးမား၊

ဆကလကျဖစပြားေနသည ပဋပကၡမားႏင က ရမးလထAေျချပAဖြ႔Aစညးမားက Aထး စးရမ

လကရသည။

ၿငမးခမးေရးလပငနးစUAရ ႏငငေရး ေဆြးေႏြးေနသညကာလAတြငး သဘာ၀ သယဇာတမား

စမခန႔ခြ ထနးခပမႈမား မစတငမ သတတးေဖာေရးလပငနးမား၏ ဆးကးက ရမးျပညတ၀နးလး

ထခကခစားေနရသည။

“ေစစပေဆြးေႏြးတ စားပြ၀ငးေပၚက မေရာကခင ကမတ႔ရ႕ Aဖးတနတ သယဇာတေတြက

ေနျပညေတာက ေရာငးခေနပါတယ။ Aဘကဘကက သေဘာတညခကရတ Aခနေရာကရင

ဘာမကနေတာမာ မဟတဘး” ဟ ရမးလထAေျချပAဖြ႔Aစညးမား ေျပာခြငရ ေမြႏြမဟြမက

ေျပာသည။

နမခမး လယသမားမား၏ ေတာငးဆခကAတငး လပေဆာငေပးရန ရမးလထAေျချပ

Aဖြ႔Aစညးမားက ထပမေတာငးဆသည။ ယငးAျပင ႏငငေရး ျပျပငေျပာငးလမႈႏင ေဒသခ

လထ၏ AခြငAေရးမားက ခငမာစြာ AကာAကြယေပးသည ၿငမးခမးေရး ေဆြးေႏြးညႏႈငးမႈမား

လပေဆာငၿပးသညAခနထ တငးရငးသားေဒသမားရ သယဇာတ ထတယမႈမားက Aျမနဆး

ရပဆငးေပးရန ေတာငးဆသည။

ပါ၀ငသည ရမးလထAေျချပAဖြ႔Aစညးမား

Shan Human Rights Foundation, Shan Sapawa Environmental Organisation, Shan State Development Foundation, Shan Students’ Union (Thailand), Shan Women’s Action Network, Shan Youth Network Group, Shan Youth Organisation (Taunggyi), Shan Youth Power, Tai Literature and Culture Society, Tai Youth Network, Workers’ Solidarity Association,

ဆကသြယရန

နနးေမြႏြမဟြမ +၆၆ ၈၁ ၉၉၂ ၈၆၈၃ (ျမနမာ) ေဟာရန- +၆၆ ၉၃ ၂၆၄ ၉၄၈၇ (A ဂၤလပ၊ ရမး) Website: www.shanhumanrights.org, www.shanwomen.org

ဖငတြမား- နမခမး သတတးေဖာေရး ေျမပႏင သတတးေဖာမႈ၏ သကေရာကမႈမားဓါတပ