ΠΡΙΣΜΑΤΑ

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ

ΣΤΗΝ ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΑ

Χαράλαμπος Μπασιάκος

13ο Οφθαλμολογικό Συνέδριο ΟΕΘΑΜΒΑ 9-10 Ιουλίου 2016-Σαμοθράκη

Τα πρίσματα διαθλούν :

την ακτίνα του φωτός προς τη βάση τους

και την εικόνα (είδωλο) προς την κορυφή

1 μ

Μονάδα μέτρησης πρισμάτων=

πρισματική διοπτρία=Δ=

η ισχύς πρίσματος που διαθλά (μετακινεί) μία ακτίνα

φωτός 1 εκ. σε απόσταση 1 μ πίσω από αυτό

1 εκ

ΤΥΠΟΙ ΠΡΙΣΜΑΤΩΝ

-Κρύσταλλα

-Πλαστικά

-Αυτοκόλλητα (Fresnel)

-Εκκεντροι φακοί

Κρύσταλλα

-Prentice position (γωνία πρόπτωσης 90ο )

-Τοποθέτηση: Πίσω επιφάνεια κάθετα στον

οπτικό άξονα παρεκκλίνοντα οφθ

*εάν παράλληλα με μέτωπο

μειώνεται η ισχύς τους πχ 40Δ =32Δ

Πλαστικά

-Μεμονωμένα ή ράβδοι

-Τοποθέτηση: Πίσω επιφάνεια

παράλληλα με μέτωπο

*εάν κάθετα στον οπτικό

άξονα παρεκκλίνοντα οφθ

αυξάνει η ισχύς

-Πρίσματα πού προστίθενται

το ένα πάνω στο άλλο=

αναξιόπιστη μέτρηση

-Αύξηση της ισχύς του

πχ 50 Δ + 3 Δ=58Δ

Αυτοκόλλητα-Fresnel

-Polyvinyl chloride

-Εως 30Δ

-Οικονομία

-Πτώση ΟΟ (<10Δ=1/10), Θάμβος, Χρωματική ανάλυση

-Κολλούν στην οπίσθια επιφάνεια του φακού

-Καλύτερα με χλιαρό νερό

χειρότερα σε antireflex ή πολύ κυρτούς φακούς

Εκκεντροι φακοί

Πρισματική δράση κυλίνδρου

C1=C X (ημ γωνίας)2

C1=πρισματική δράση κυλίνδρου στις 180ο

C=ισχύς κυλίνδρου

Πχ Πλανο+3.00Χ45 =>C1=3 X (ημ 45)2=1.5Δ

Πρισματική δράση φακών

(Κανόνας του Prentice)

Δ= εκ. από το κέντρο Χ D

Μυωπικός φακός Υπερμετρωπικός φακός

ΔΙΑΓΝΩΣΗ

-Δοκιμασία επαλλάσσουσας κάλυψης με πρίσματα

-Δοκιμασία ταυτόχρονης κάλυψης και πρίσματος

-Δοκιμασία πρίσματος 4Δ ΒΟ

-Μέτρηση εύρους σύγκλισης, απόκλισης και

κάθετης παρέκκλισης

-Εκτίμηση ετερόπλευρης ΟΟ σε βρέφη χωρίς τροπία

-Εκτίμηση ΑΑΑ

-Δοκιμασία επαλλάσσουσας κάλυψη με πρίσματα

Μέτρηση αθροίσματος φορίας και τροπία -Δοκιμασία ταυτόχρονης κάλυψης και πρίσματος

Μέτρηση τροπίας μόνο

Πρίσμα σε προσηλώνοντα

οφθ=Κίνηση και των 2 οφθ

προς την κορυφή του

πρίσματος (Ν. Herring)

Επί ορθοτροπίας

διορθωτική κίνηση του

άλλου οφθ προς την

αντίθετη κατεύθυνση

Επί στραβισμού οχι

διορθωτική κίνηση

του άλλου οφθ

Πρίσμα σε παρεκκλίνοντα

οφθ=καμμία κίνηση

Δοκιμασία πρίσματος 4 ΠΔ-βάση έξω Έλεγχος μικροτροπίας

-Μέτρηση εύρους σύγκλισης, απόκλισης και

κάθετης παρέκκλισης

-Εκτίμηση ετερόπλευρης ΟΟ σε βρέφη χωρίς τροπία

-Εκτίμηση ΑΑΑ

(διαφορά υποκειμενικής-αντικειμενικής γωνίας)

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

1. Κοπιωπία

2. Διπλωπία

3. Αισθητηριακές προσαρμογές (ΑΑΑ ή έκκεντρη προσήλωση)

4. Πρόληψη 2παθούς σύσπασης σε παραλυτικό στραβισμό

5. Δοκιμασία πρισματικής διόρθωσης προεγχειρητικά

6. Συνεκτικοί κάθετοι στραβισμοί

7. Νυσταγμός

8. Κατάκοιτοι ασθενείς

9. Ημιανοψία ομώνυμος ή σε μονόφθαλμο

10. Κόσμηση

1. Αντιμετώπιση κοπιωπίας

-Εξουδετέρωση φορίας (ΒΟ στην Ε-φορία ΒΙ στην Χ-φορία)

-Μείωση προσπάθειας σύγκλισης (ΒΙ) ή απόκλισης(ΒΟ)

σε ανεπάρκεια τους

-Αύξηση του εύρους σύγκλισης-απόκλισης με ασκήσεις (ΒΟ) σε

ανεπάρκεια σύγκλισης (ΒΙ) σε ανεπάρκεια απόκλισης

2. Αντιμετώπιση διπλωπίας

-Μετακίνηση ειδώλου για ταύτιση

(ή σε σκότωμα ή στην περιφέρεια)

-Μετεγχειρητική υπερδιόρθωση

-Συνεκτικός κάθετος στραβισμός

-Παραλυτικός στραβισμός

(μικρές γωνίες στην 1α θέση)

3. Αντιμετώπιση αισθητηριακών ανωμαλιών

-Αμβλυωπία και έκκεντρη προσήλωση:

πρίσμα και ολική ή μερική κάλυψη

πχ 6Δ ΒΙ σε 4Δ ρινικής έκκεντρης προσήλωσης

-Αμβλυωπία και ΑΑΑ:

8Δ ΒΟ στο ένα μάτι και 8Δ ΒU στο άλλο

ή μετατροπή ΕΤ σε ΧΤ πχ 10ΔΒΟ σε 6Δ ΕΤ

-Μετεγχειρητική υπερδιόρθωση:

αποφυγή ΑΑΑ σε παιδιά<5 ετών

4. Πρόληψη 2παθούς σύσπασης

σε παραλυτικό στραβισμό

Πρίσμα στο τμήμα των γυαλιών στη πλευρά του

παράλυτου μυός με τη βάση του στην ίδια κατεύθυνση

Πχ σε παράλυση απαγωγού του ΑΟ

πρίσμα ΒΟ στο κροταφικό μισό του φακού

5. Δοκιμασία πρισματικής διόρθωσης προεγχειρητικά

-Τροπία ασταθούς γωνίας ΧΤ ή ΕΤ

(αύξηση της χειρουργητέας γωνίας)

-Πρόβλεψη μετεγχειρητικής διπλωπίας

6. Συνεκτικοί κάθετοι στραβισμοί

-Λόγω μικρής γωνίας ανεκτή η πρισματική διόρθωση

-Πιθανή παράπλευρη αποκατάσταση συνυπάρχοντα

οριζόντιου στραβισμού

7. Αντιμετώπιση νυσταγμού

-Αντισταθμιστική στροφή κεφαλής:

Πρίσματα με βάση την

κατεύθυνση της στροφής

(θεραπευτικά ή προεγχειρητικά)

-Πρίσματα με ΒΟ δυνατόν να

ειώσουν το εύρος του

νυσταγμού και να βελτιώσουν την ΟΟ

8. Σε κατάκοιτους ασθενείς

Πρίσματα 15-30Δ με Βάση κάτω

9. Σε ομώνυμο ημιανοψία

ή σε μονόφθαλμο

Πρίσμα με Βάση στη κατεύθυνση του σκοτώματος

ή/ & στο ήμισυ του φακού πρός τη πλευρά του σκοτώματος

10. Κόσμηση

Εκκέντρωση υπερμετρωπικού φακού

Ψευδο-ΕΤ

Βελτίωση ΧΤ Ψευδο-ΧΤ

Βελτίωση ΕΤ

ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ