1

ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ Ι

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ 8Η

ΘΥΡΕΟΕΙΔΗΣ, ΙΩΔΙΟ,

ΘΥΡΟΞΙΝΗ και

ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΗ ΝΟΣΟΣ

2

ΘΥΡΕΟΕΙΔΗΣ ΑΔΕΝΑΣ

• ΑΝΑΤΟΜΙΑ: ΜΕΓΑΛΟΣ ΕΝΔΟΚΡΙΝHΣ ΑΔΕΝΑΣ, 10-20 gr.

ΔΥΟ ΛΟΒΟΙ ΕΚΑΤΕΡΩΘΕΝ ΤΟΥ ΛΑΡΥΓΓΑ ΣΥΝΔΕΟΝΤΑΙ

ΜΕ ΤΟΝ ΙΣΘΜΟ, ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΡΙΚΟΕΙΔΗ ΧΟΝΔΡΟ

• ΠΡΟΣΘΙΑ ΟΨΗ: ΣΤΕΡΝΟΘΥΡΕΟΕΙΔΗΣ ΚΑΙ

ΣΤΕΡΝΟΫΟΕΙΔΗΣ ΜΥΕΣ, ΜΕΣΗ ΤΡΑΧΗΛΙΚΗ ΠΕΡΙΤΟΝΙΑ.

ΟΠΙΣΘΙΑ ΟΨΗ: ΠΑΡΑΘΥΡΕΟΕΙΔΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ (ΣΤΟΥΣ ΑΝΩ

ΠΟΛΟΥΣ ΚΑΙ ΤΑ ΜΕΣΑ ΤΩΝ ΛΟΒΩΝ), ΤΡΑΧΕΙΑ,

ΛΑΡΥΓΓΙΚΑ ΝΕΥΡΑ.

3

4

ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΣ ΤΗΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ

ΕΡΕΘΙΣΜΑ

ΥΠΟΘΑΛΑΜΟΣ

ΑΥΞΗΣΗ ΕΚΚΡΙΣΗΣ TRH

ΑΥΞΗΣΗ TRH ΠΛΑΣΜΑΤΟΣ

ΠΡΟΣΘΙΑ ΥΠΟΦΥΣΗ

ΑΥΞΗΣΗ ΕΚΚΡΙΣΗΣ TSH

ΑΥΞΗΣΗ TSH ΠΛΑΣΜΑΤΟΣ

ΘΥΡΕΟΕΙΔΗΣ ΑΔΕΝΑΣ ΑΥΞΗΣΗ ΕΚΚΡΙΣΗΣ Τ4,Τ3

ΑΥΞΗΣΗ Τ4,Τ3 ΠΛΑΣΜΑΤΟΣ

ΚΥΤΤΑΡΑ- ΣΤΟΧΟΙ Τ4,Τ3

ΑΠΟΚΡΙΣΗ ΣΤΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ

(-)

(-)

ΑΡ

ΝΗ

ΤΙΚ

Η Α

ΝΑ

ΤΡ

ΟΦ

ΟΔ

ΟΤ

ΗΣ

Η

5

ΘΥΛΑΚΙΑ, ΝΑΤΡΙΟ, ΙΩΔΙΟ, ΘΥΡΕΟΣΦΑΙΡΙΝΗ, Τ4, Τ3

6

Θυρεοσφαιρίνη

• Η θυρεοσφαιρίνη είναι πρωτεΐνη 660-KD, που συντίθεται στο

θυρεοειδή αδένα και αποτελεί πρόδρομο μόριο των

θυρεοειδικών ορμονών οι οποίες παράγονται από ιωδίωση

της τυροσίνης.

• Το μεγαλύτερο μέρος της Tg που συντίθεται αποθηκεύεται

στο κολλοειδές ενώ στη συνέχεια υφίσταται πινοκύττωση και

υδρόλυση εντός του θυρεοειδικού κυττάρου με αποτέλεσμα

την απελευθέρωση θυρεοειδικών ορμονών.

• Φυσιολογικές Τιμές Αίματος 0-56 ng/ml.

7

8

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΥΠΕΡΟΞΕΙΔΑΣΗΣ ΤΟΥ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ (TPO)

• Για την παραγωγή των θυρεοειδικών ορµονών Τ3, Τ4 τα

ιόντα ιωδίου προσλαµβάνονται ενεργητικά από το θυρεοειδή

αδένα και µετατρέπονται σε µοριακό ιώδιο. Η µετατροπή

γίνεται µέσα στα θυλάκια του θυρεοειδούς µε την κολλοειδή

ουσία και καταλύεται από το ένζυµο υπεροξειδάση του

θυρεοειδούς (Thyroid peroxidase ή TPO).

9

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΥΠΕΡΟΞΕΙΔΑΣΗΣ ΤΟΥ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ (TPO)

• Στη συνέχεια πραγματοποιείται µια σειρά από αντιδράσεις,

όπου το ιώδιο συνδέεται µε το αµινοξύ τυροσίνη που είναι

συστατικό της θυρεοσφαιρίνης (Thyroglobulin ή Tg). Έτσι

σχηματίζονται η µονοϊωδο- (MIT) και η διϊωδο-τυροσίνη (DIT).

• Από τη συμπύκνωση των µορίων της MIT και DIT παράγονται

οι ορµόνες Τ3 (MIT+DIT) και Τ4 (DIT+DIT). Οι αντιδράσεις

συμπύκνωσης καταλύονται επίσης από το ένζυµο TPO.

10

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΥΠΕΡΟΞΕΙΔΑΣΗΣ ΤΟΥ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ (TPO)

11

←ΑΔΡΑΝΗΣ

12

13

Ιωδιούχο αλάτι, το οποίο πληροί

όλους τους όρους που καθορίζονται

για το επιτραπέζιο αλάτι και έχει

ενισχυθεί με προσθήκη ιωδιούχου

καλίου KJ, σε ποσοστό τουλάχιστον

40 και όχι πάνω από 60

χιλιοστόγραμμα ανά χιλιόγραμμο

(ppm).

40-60 mg / Kgr

40.000-6.000 μg / 1.000 gr

40-60 μg KJ / gr μαγ. άλατος

ΤΟ ΜΕΤΑΛΛΙΚΟ ΙΩΔΙΟ

14

Ο κύκλος του ιωδίου στο σώμα

15

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΙΩΔΙΟΥ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΘΥΡΕΟ-ΟΡΜΟΝΩΝ

16

17

18

ΕΛΕΥΘΕΡΗ Τ4, Τ3, ΠΥΡΗΝΑΣ

Οι θυρεοειδικές ορμόνες

μεταφέρονται στο αίμα

δεσμευμένες σε δεσμευτικές

πρωτεΐνες, (TBG, αλβουμίνη,

προαλβουμίνη).

Ένα ποσοστό 0,03% της

θυροξίνης είναι μη

δεσμευμένο και είναι αυτό το

κλάσμα που είναι

βιοδιαθέσιμο στους ιστούς.

19

Δράσεις των θυρεοειδικών ορμονών

Ενδοκυττάριες δράσεις

• H Τ3 έχει μεγαλύτερη δραστικότητα,

• Δευτερεύουσα ενεργός μεταφορά,

• Πυρηνικός υποδοχέας,

• Μεταγραφή διαφόρων γονιδίων,

• Αύξηση της μιτοχονδριακής κατανάλωσης οξυγόνου και της

δραστηριότητας της αντλίας νατρίου/καλίου.

20

Η ΔΡΑΣΗ ΤΗΣ Τ3 ΣΤΟΝ ΠΥΡΗΝΑ ΚΑΙ ΤΑ ΜΙΤΟΧΟΝΔΡΙΑ

TRs=Thyroid hormone receptors.NRF-1=nuclear respiratory factor 1.PGC-1α=proliferator-activated gamma coactivator 1a.

21

Δράσεις των θυρεοειδικών ορμονών στον οργανισμό

• Αύξηση του μεταβολισμού,

• Αύξηση της καρδιακής παροχής,

– Αύξηση της πρόσληψης Ca++ από το μυοκάρδιο,

– Αύξηση της συστολικής πίεσης,

• Αύξηση της ευαισθησίας του συμπαθητικού συστήματος,

– Αύξηση των αριθμών των β-υποδοχέων.

22

Δράσεις των θυρεοειδικών ορμονών στον οργανισμό

• Διέγερση της βιοσύνθεσης της χοληστερόλης,

• Διέγερση της γραμμικής αύξησης, της ανάπτυξης και

ωρίμανσης των οστών (διέγερση και αυξητικής ορμόνης),

– Αύξηση της έκκρισης της αυξητικής ορμόνης,

• Σημαντική στην ενδομήτριο ζωή για την ανάπτυξη του

κεντρικού νευρικού συστήματος.

23

ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΘΥΡΕΟΕΙΔΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ

24

ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΘΥΡΕΟΕΙΔΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ

25

ΔΡΑΣΗ ΘΥΡΕΟΕΙΔΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ

• Η θυροξίνη προκαλεί υπεργλυκαιμία: (1) Μέσω αυξημένης

απορρόφησης γλυκόζης από το έντερο (μνημονοτεχνικό trick:

η θυροξίνη ανοίγει τις «θύρες» του εντέρου για να μπει η

γλυκόζη στην κυκλοφορία του αίματος).

• (2) Μέσω ευαισθητοποίησης των β-αδρενεργικών υποδοχέων

στη δράση της αδρεναλίνης, με αποτέλεσμα η αδρεναλίνη να

προκαλεί – μέσω των υποδοχέων αυτών – εντονότερη

γλυκογονόλυση.

26

ΔΡΑΣΗ ΘΥΡΕΟΕΙΔΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ• Η αυξητική ορμόνη, η

θυροξίνη (σε φυσιολογικήσυγκέντρωση), η τεστοστερόνη και τα οιστρογόνα είναι αναβολικές ορμόνες μόνο ως προς τολεύκωμα. Αντίθετα, η ινσουλίνη είναι αναβολική ορμόνη ως προς το λεύκωμα και το λίπος.

• Η θυροξίνη σε παθολογικάαυξημένη συγκέντρωσηείναι καταβολική και ωςπρος το λεύκωμα, προκαλεί διάσπαση σε αμινοξέα. ΣΕ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΕΣ

ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ

27

ΔΡΑΣΗ ΘΥΡΕΟΕΙΔΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ1. Θερμιδογόνος επίδραση. Αύξηση της κατανάλωσης

οξυγόνου των μεταβολικός δραστικών ιστών. Εξαιρέσεις :

εγκέφαλος, μήτρα, όρχεις, λεμφαδένες,

πρόλοβος υπόφυσης

2. Επίδραση στα λευκώματα. Αυξημένα επίπεδα ορμονών :

μεταβολική επίδραση επί των μυών. Μυϊκή αδυναμία.

Κινητοποίηση λευκωμάτων των οστών. Μειωμένα επίπεδα

ορμονών : Μυξοίδημα (άθροιση στο δέρμα

πολυσακχαριτών και κατακράτηση ύδατος).

3. Επίδραση στη θερμοκρασία. Αυξ.Επ.Ορμ.: Αύξηση

παράγωγης θερμότητας. Μειωμ.Επ.Ορμ.: Μείωση.

28

ΔΡΑΣΗ ΘΥΡΕΟΕΙΔΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ4. Επίδραση επί του Καρδιαγγειακού. Αυξ.Επ.Ορμ.:

Αγγειοδιαστολή δέρματος. Πτώση περιφερικής αντίστασης.

Αύξηση καρδιακής παροχής/συχνότητας.

5. Επίδραση επί του Αιμοποιητικού. Μειωμ.Επ.Ορμ.: Μείωση

μεταβολισμού μυελού. Ελαττωμένη απορρόφηση Β12. Αναιμία.

6. Επίδραση στο Νευρικό σύστημα. Αυξ.Επ.Ορμ.:

Ευερεθιστότητα. Ανησυχία. Βράχυνση χρόνου μυοτατικών

αντανακλαστικών (Αχίλλειου τένοντα). Επιτάχυνση διανοητικών

λειτουργιών. Μειωμ.Επ.Ορμ.: Διανοητική καθυστέρηση

(βρέφη). Κρετινισμός. Επιβράδυνση εγκεφαλικών λειτουργιών.

29

ΔΡΑΣΗ ΘΥΡΕΟΕΙΔΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ7. Επίδραση επί των Υδατανθράκων. Αυξ.Επ.Ορμ.: Αύξηση

του ρυθμού απορρόφησης των Υδατανθράκων. Αύξηση του

σακχάρου του αίματος.

8. Επίδραση επί της χοληστερίνης. Αυξ.Επ.Ορμ.: Διεγείρουν

τους ηπατικούς μηχανισμούς απομάκρυνσης της

Χοληστερίνης από το αίμα. Μειωμ.Επ.Ορμ.: Αύξηση

Χοληστερίνης του Αίματος.

9. Άμεση επίδραση στη φυσιολογική ανάπτυξη του

οργανισμού, την ωρίμανση του σκελετού, το βάρος του

σώματος, την έμμηνο ρύση στις γυναίκες, την σύλληψη και

τη φυσιολογική εξέλιξη της εγκυμοσύνης.

30

31

32

ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ

• ΑΥΤΟΑΝΟΣΑ ΚΥΡΙΩΣ!!!

• ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΤΙΔΑ HASHIMOTO

• ΝΟΣΟΣ GRAVES

• ΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΑ

• ΚΑΛΟΗΘΗ ΟΓΚΙΔΙΑ

• ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ

• ΘΗΛΩΔΗΣ

• ΘΥΛΑΚΙΩΔΗΣ

• ΜΥΕΛΟΕΙΔΗΣ

• ΑΝΑΠΛΑΣΤΙΚΟΣ

• ΑΛΛΑ (ΛΕΜΦΩΜΑ)

33

ΘΥΡΕΟΕΙΔΗ ΘΥΛΑΚΙΑ ΚΑΙ Η ΕΝΤΟΠΙΣΗ ΤΡΙΩΝ ΚΥΡΙΩΝ ΘΥΡΕΟΕΙΔΩΝ ΑΥΤΟΑΝΤΙΓΟΝΩΝ: thyroid peroxidase (TPO), thyroglobulin (Tg) ΚΑΙ thyroid-

stimulating hormone receptor (TSHR).

34

35

Αντιθυρεοειδή αντισώματα στην Ελλάδα

• Γονίδια προδιάθεσης. Οι πληροφορίες προέρχονται από

μελέτες οικογενειών που έχουν προδιάθεση. Πληροφορίες

υπάρχουν και από μελέτες διδύμων αδελφών, που δείχνουν ότι

οι πανομοιότυποι δίδυμοι έχουν πιο συχνά και οι δυο

αντισώματα για τον θυρεοειδή.

• Παράγοντες από το περιβάλλον. Αναγνωρισμένη αιτία είναι η

αυξημένη πρόσληψη ιωδίου, που μπορεί να συνοδεύεται από

αύξηση της αυτοανοσίας. Η επίπτωση των αντισωμάτων είναι

μεγαλύτερη στις περιοχές με επάρκεια ιωδίου (όπως η Ελλάδα)

και σπανιότερη στις περιοχές με έλλειψη ιωδίου.

36

Αντιθυρεοειδή αντισώματα

• Άλλη αιτία του περιβάλλοντος που έχει διερευνηθεί είναι η

έκθεση σε ιοντίζουσες ακτινοβολίες, σε άτομα που εργάζονται

κοντά σε πηγές ακτινοβολίας και ενδεχομένως εκτίθενται

χρονίως σε μικρές δόσεις, καθώς και σε άτομα που εκτέθηκαν

σε μεγάλες δόσεις, π.χ. στο Τσερνομπίλ. Μερικές μελέτες

έδειξαν αύξηση της επίπτωσης των αντισωμάτων του

θυρεοειδούς.

• Η έκθεση σε ακτινοβολία μπορεί να προκαλέσει αύξηση των

αντισωμάτων, μέσω ενδεχομένως καταστροφής θυρεοειδικών

κυττάρων και ελευθέρωσης εσωτερικών αντιγόνων.

37

Αντιθυρεοειδή αντισώματα• Ένας άλλος παράγοντας

στην ανάπτυξη αυτών των αντισωμάτων είναι η διατροφή, με διάφορα ιχνοστοιχεία σημαντικά για τον θυρεοειδή, όπως είναι το σελήνιο.

• Τέλος, μελέτες έχουν διερευνήσει τον ρόλο του “στρες” της καθημερινής ζωής και του καπνίσματος στην ανάπτυξη των αντισωμάτων αυτών, κυρίως για πρόκληση υπερθυρεοειδισμού.

38

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΗΣ ΝΟΣΟΥ

• ΣΠΙΝΘΗΡΟΓΡΑΦΗΜΑ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ

• 123I

• ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΗΜΑ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ

• ΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ (MRI)

• ΒΙΟΨΙΑ ΜΕ ΛΕΠΤΗ ΒΕΛΟΝΗ (FNAC)

• ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ

• ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ ΚΑΙ TSH

• ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΩΝ ΑΥΤΟΑΝΤΙΣΩΜΑΤΩΝ

39

ΚΛΙΝΙΚΑ ΣΥΝΔΡΟΜΑ

• ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ

• ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ

• ΓΕΝΙΚΕΥΜΕΝΗ ΕΛΑΤΤΩΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΩΝ

ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ

• ΥΠΕΡΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ- ΘΥΡΕΟΤΟΞΙΚΩΣΗ

• ΥΨΗΛΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ ΣΤΗΝ

ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ

• ΑΥΞΗΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΩΝ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ

40

ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ• ΠΡΩΤΟΠΑΘΗΣ

• ΒΛΑΒΗ ΣΤΟΝ ΘΥΡΕΟΕΙΔΗ

• ΔΕΥΤΕΡΟΠΑΘΗΣ

• ΒΛΑΒΗ ΣΤΗΝ ΥΠΟΦΥΣΗ

• ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ TSH

• ΤΡΙΤΟΠΑΘΗΣ

• ΒΛΑΒΗ ΣΤΟΝ ΥΠΟΘΑΛΑΜΟ

• ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ TRH

• ΠΕΡΙΦΕΡΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΗ ΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ

41

ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ

• ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ

• ΥΠΟΚΛΙΝΙΚΗ ΜΟΡΦΗ

• ΕΠΙΠΕΔΑ TSH

• ΗΛΙΚΙΑ

• ΑΝΤΙΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΑ

ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ

• ΦΥΛΟ (ΘΗΛΥ)

42

ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΥ• ΣΥΝΗΘΩΣ ΗΠΙΑ ΑΤΥΠΗ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΟΛΟΓΙΑ• ΣΠΑΝΙΑ ΔΙΝΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ• ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ

• ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ Τ4, TSH, ΑΥΤΟΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΟΣ ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΣ ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΥ

• ΑΝ

ΕΛ. Τ4 ΚΑΙ TSH ΦΥΣΙΟΛ. → ΕΥΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ

ΕΛ. Τ4 ↓ ΚΑΙ TSH ↑ → ΠΡΩΤΟΠΑΘΗΣ ΥΠΟΘΥΡ.

ΕΛ. Τ4 ↓ ΚΑΙ TSH ΦΥΣΙΟΛ. Ή ↓ → ΔΕΥΤΕΡΟΠΑΘΗΣ ΉΤΡΙΤΟΠΑΘΗΣ ΥΠΟΘΥΡ.

• Η ΔΙΑΦΟΡΟΔΙΑΓΝΩΣΗ ΥΠΟΘΑΛΑΜΙΚΗΣ ΚΑΙ ΥΠΟΦΥΣΙΑΚΗΣ ΒΛΑΒΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΕΙΤΑΙ ΜΕ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ TRH

43

ΥΠΕΡΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ

• ΔΙΑΧΥΤΗ ΤΟΞΙΚΗ ΒΡΟΓΧΟΚΗΛΗ (ΝΟΣΟΣ GRAVES)

• ΑΥΤΟΝΟΜΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΑΔΕΝΩΜΑ (ΝΟΣΟΣ PLUMMER)

• ΠΟΛΥΟΖΩΔΗΣ ΤΟΞΙΚΗ ΒΡΟΓΧΟΚΗΛΗ

• ΥΠΕΡΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΗ ΦΑΣΗ ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΤΙΔΑΣ

(ΝΟΣΟΣ HASHIMOTO)

• ΕΞΩΓΕΝΗΣ ΛΗΨΗ ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ

• ΥΠΟΞΕΙΑ ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΤΙΣ

44

45

ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΥΠΕΡΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΥ

46

ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΗΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗΣΒΙΟΧΗΜΙΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ

ΕΠΙΠΕΔΑ TSHΕΠΙΠΕΔΑ ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΩΝ

ΟΡΜΟΝΩΝ

ΥΠΕΡΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣΧΑΜΗΛΑ Ή ΜΗ

ΑΝΙΧΝΕΥΣΙΜΑΑυξημένη ΕΛ. Τ4 Ή ΕΛ. Τ3

ΥΠΟΚΛΙΝΙΚΟΣ ΥΠΕΡΘΥΡ.ΧΑΜΗΛΑ Ή ΜΗ

ΑΝΙΧΝΕΥΣΙΜΑ

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΛ. Τ4 ΚΑΙ

ΕΛ. Τ3

ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ >5 mU/l ΧΑΜΗΛΗ ΕΛ. Τ4

ΥΠΟΚΛΙΝΙΚΟΣ ΥΠΟΘΥΡ. >5 mU/L ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΛ. Τ4

47

ΑΘΕΡΑΠΕΥΤΗ ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΗ ΝΟΣΟΣ• ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ

• ΕΥΚΟΛΗ ΚΟΠΩΣΗ

• ΔΙΑΝΟΗΤΙΚΗ ΕΚΠΤΩΣΗ

• ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΕΚΠΤΩΣΗ

• ΑΥΞΗΣΗ ΒΑΡΟΥΣ

• ΑΥΞΗΜΕΝΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΛΙΠΙΔΙΩΝ

• ΑΘΗΡΟΣΚΛΗΡΩΣΗ

• ΥΠΕΡΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ

• ΚΟΛΠΙΚΗ ΜΑΡΜΑΡΥΓΗ

• ΣΥΜΦΟΡΗΤΙΚΗ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ

• ΑΤΟΝΙΑ ΚΑΡΔΙΑΣ

• ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ

• ΝΕΥΡΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ

48

ΥΠΟΚΛΙΝΙΚΗ ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ

• ΟΡΙΣΜΟΣ

• ΜΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΒΙΟΧΗΜΙΚΗ ΜΕΤΡΗΣΗ

ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ

• ΧΩΡΙΣ ΚΛΙΝΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ-ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΤΗΣ ΝΟΣΟΥ

• ΧΩΡΙΣ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΗΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗΣ Ή

ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ

• ΣΥΝΗΘΕΣΤΕΡΗ ΑΠΟ ΤΙΣ ΙΔΙΕΣ ΤΙΣ ΝΟΣΟΥΣ

• ΑΥΞΑΝΕΤΑΙ ΜΕ ΗΛΙΚΙΑ

• ΣΥΝΗΘΕΣΤΕΡΗ ΣΤΟΥΣ ΛΕΥΚΟΥΣ

49

ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ• ΥΠΟΚΛΙΝΙΚΟΣ ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ

• ΣΥΝΗΘΕΣΤΕΡΟΣ ΣΕ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ

• ΣΕ ΠΛΗΘΥΣΜΟ ΛΕΥΚΩΝ

• ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΣ

– ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ• 4-5% ΗΛΙΚΙΑΣ 18-44 ΕΤΩΝ

• 8-10% ΗΛΙΚΙΑΣ 45-74 ΕΤΩΝ

• 17.4% ΑΝΩ ΤΩΝ 75 ΕΤΩΝ

- ΣΕ ΑΝΔΡΕΣ• 1-3% ΗΛΙΚΙΑΣ 18-65 ΕΤΩΝ

• 6.2% ΑΝΩ ΤΩΝ 65

• 2-5% ΚΑΘΕ ΧΡΟΝΟ ΘΑ ΑΝΑΠΤΥΞΟΥΝ ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟ

50

ΣΥΝΗΘΗΣ ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ

• Έναρξη αγωγής σε υγιή – νεαρά άτομα,

T4 - 1,6 μg/kgr ΣΒ/ημέρα.

• Ηλικιωμένα άτομα με καρδιαγγειακά νοσήματα: T4 25

μg/ημερησίως και αυξάνονται κάθε 2-3 εβδομάδες κατά 25 μg

μέχρι η TSH να επανέλθει στα φυσιολογικά όρια.

• Μετά την αρχική διάγνωση και την έναρξη θεραπείας,

επανεξέταση στους 2-3 μήνες είναι απαραίτητη για την

εξακρίβωση των κλινικών και βιοχημικών μεταβολών.

51

ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ

• ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ

ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ

• ΝΕΥΡΙΚΟΤΗΤΑ

• ΤΑΧΥΠΑΛΜΙΑ

• ΕΠΙΔΕΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΣΤΗΘΑΓΧΗΣ

• ΑΝΗΣΥΧΙΑ

• ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ (ΧΑΜΗΛΗ TSH)

• ΚΟΛΠΙΚΗ ΜΑΡΜΑΡΥΓΗ (ΑΝΑΣΤΟΛΗ ΕΚΚΡΙΣΗΣ TSH)

52

ΥΠΕΡΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ - ΘΕΟΥΡΑΚΙΛΗ

53

Αντιθυρεοειδικά φάρμακα (θειουρακίλλες)

• α) Αναστέλλουν το ενζυµικό σύστηµα υπεροξειδάσης του

θυρεοειδούς, άρα την οξείδωση του ανόργανου ιωδίου και την

ενσωµάτωση του σε ιωδοτυροσίνες και ιωδοθυρονίνες,

• β) Αναστέλλουν τη σύζευξη των ιωδοτυροσινών και τη

σύνθεση της θυρεοσφαιρίνης,

54

Αντιθυρεοειδικά φάρμακα (θειουρακίλλες)

• γ) Έχουν ανοσοκατασταλτικές δράσεις. Μετά µακρά

χορήγηση ελαττώνουν τον αριθµό των λεµφοκυττάρων στο

θυρεοειδή αδένα, µέχρις εξαφάνισης και ελαττώνουν το

επίπεδο των αντισωµάτων που στρέφονται κατά του

υποδοχέα της ΤSΗ,

• δ) Η προπυλθειουρακίλη αναστέλλει τη µετατροπή της 1-

θυροξίνης (Τ4) σε 1-τριιωδοθυρονίνη (Τ3) στους

περιφερικούς ιστούς.

55

Κατασταλτικά δράσης θυρεοειδών ορμονών, τρόφιμα (σόγια, γενιστείνη), τροποποίηση TPO

56

ΦΑΡΜΑΚΑ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ• Αμιοδαρόνη (αρρυθμίες): Μπορεί να

προκαλέσει Υποθυρεοειδισμό αλλά και Υπερθυρεοειδισμό. Διαταράσσει τον μεταβολισμό της Τ4.

• Αντιόξινα: Μειώνουν την απορρόφηση της θυροξίνης από το έντερο

• Κορτικοειδή: Αναστέλλουν την έκκριση της ΤSΗ. Μειώνουν την ΤΒG. Επιβραδύνουν τηνμετατροπή της Τ4 σε Τ3.

• Αντιβηχικά φάρμακα: 0ταν έχουν Ιώδιο μπορεί να προκαλέσουν υποθυρεοειδισμό,

• Ντοπαμίνη: Καταστέλλει την έκκριση ΤSΗ.• Οιστρογόνα, κύηση, αντισυλληπτικά:

Αυξάνουν την ΤΒG και έτσι βρίσκουμε τις ορμόνες ψευδώς αυξημένες.

• Λίθιο : Αναστέλλει την έκκριση Τ4 και Τ3.• Φενυντοΐνη, Καρβαμαζεπίνη,

(αντιεπιληπτικά): Διαταράσσουν την σύνδεση των ορμονών με τις πρωτεΐνες του πλάσματος. Μειώνουν τα επίπεδα της Τ4 (και της ελεύθερης).

• Ριφαμπικίνη (αντιφυματικό): Επιταχύνει τον μεταβολισμό της θυροξίνης.

• Σαλικυλικά (ασπιρίνη): Διαταράσσουν την σύνδεση των ορμονών με τις πρωτεΐνες του αίματος όταν λαμβάνονται σε μεγάλες δόσεις. Μειώνουν τα επίπεδα της Τ4 αλλά όχι της ελεύθερης Τ4.