TRAN DINH sv (Chu bien)

PHAN HUY DONG - NGUYEN VI~T HUNG DINH THAI HVdNG - NGUYEN HOU SdN - PHAM XUAN THACH

A ~ ' ?

PHAN TICH, BINH GIANG ,, ~ "'

TAC PHAM VAN HOC 7 •

(T ui bcln /Jn t/11111/ilit)

NHA XUAT BAN GIAO Dl)C VI$T NAM

    

{[[W+bz0FkV43GmRt7u4DpvuYxd]]}

LdINOIDAU

Mr)t trong nhiing yeu cdu cO' bdn c1ia vifc lu;c van la phdi d9c - hie'u van hdn,

cdm 11h(111 dUQ'C cai hay , cai dr;p cua tac phc/111. Br) sach Plzdn ticlz , binh gidng tac pha'm van hf,Jc tl'r 16'p 6 de/1 l6p 9 duQ'c bie11 sor,m nham gi1lp h()c sinh ll(ing cao

llGllg fi/c d9C - lzie'u VG CQ111 nhcjn tac p/idfn \'Q CGC VGl1 ban 11/iqt d~mg-, tif d6 ciing

giiip cac em lam tot cac bai tc;ip lam \'an vi h¢ rh6l1g van hdn ( g6m cd tac phdin

\'Qll h()C va van bdn nhc;it d1.mg) tro'ng sach giao khoa la C(/ sd ngii li¢u de' hinh

thc'mh cac tri rh1rc va kl 11a11g ve' Ngfi van dong rhifi la phuong ti¢11 de' phat triei1 t1r

duy. h6i du611g ram h611 cho h9c sinh.

De' ti¢n theo doi, sach Phdn tich, binh gidng tac plui'm van h9c 7 sdp xejJ cac

hai p/uin ti ch, binh gidng f/((fllg 1(11g \·(Ji cac bai fl9c chinh tlzeo 111/_IC /i_1c c1ia saclz

giao khoa. Trong mui hai vie! , nguai bien SO(jll giifi rhi¢11 11gd11 g()n w!' tac gid. tac

ehdin : rnng cd/J 111(Jt so' kie/1 rhtf'c tu) tr</ t67 rhie'u cdn rhier de' hie'u sdu du.: tac

phcii11 \"GI/ h9c \'tl \ "lill hci11 11/z(ir d1.111g dJf{IC hr;c trong sach giao khoa. Cluing t6i

cii11g tiei1 hc'111h ph(in tich. hinh gidng to<ln dien t1'r c/11i de'. hinh ll(Q'ng dei1 !Hf c1_1c,

chi tie/, 11g611 ngii' de' hqc sinh c6 the' 116111 bdt /l() i dung wl ngh¢ t/111(ir c1ia tac

phc'/111 : gQ'i _)' ve· each cf<;c. each cci111. each phdn rich , hinh gidng cho hrc sinh.

Coe tac gid khtlc 11ha11 cii11g dem l(1i 11hir11g each tlurc pluin rich . binh gidng khac

11/wu de' lu;c sinh tha111 khdo, h9c t~ip . Khi d9c sach nay . h9c sinh nen phclt /111y

tinh chi/ d¢ng . sang tgo , tluf 11ghi¢111 l(li 11/11(11g d1l 11 dUQ'C pluin rich VG phat hi¢n

them 11/n(11g _)• 11/(fl, chi tie! 1116'i trong moi btli .

C/11i11g rvi hi \'911g Phan ticlz , binh gidng tac plui'm van hqc 7 sf la m¢t tai

/ifu tham khdo hd ich cha gicio \·ien \·a h()c sinh lap 7. Cl11i11g t6i rat mo11g 11hcJ11

d1(Q'c 11/11?11g 11h(i11 xet g6p y c1ia dong ddo bc;m d9c \'£;· nr)i dung c1ia saclz de' cu6l1

scich d1f<Jc hoa11 thi¢11hmz d 11/ui'11g lcin in sau.

Ha Nr)i 11gay 30 thang 8 nam 2010

T/M cAc TAC GIA TRAN DINH Slr

3

    

{[[W+bz0FkV43GmRt7u4DpvuYxd]]}

:l ' ?

CONG TRUONG MO RA (Lf LAN)

Trong the gi6i hi¢n dzti, con nguoi ta m:ly ai khong c6 nhfrng ki ni¢m d6i v6'i

quang thoi gian dp sach den truong. C6 bao nhieu chuy¢n dang duqc ke lC;ti v6i

dm giac b6i h6i va v6i ni~m suy tu sau l~ng. Trong nhfrng chuy¢n d6, chuy¢n

Ian dau tien den 16p thuong M lC;ti dau an rat sflu sac. Kh6ng ph<ii ngau nhien ma

cac ngh¢ SI, cac nha van hay quan tam den n6 va da nhieu Ian ke l<,li m¢t each

xuc d¢ng, tham thfa, du6i nhfrng hlnh thuc khac nhau. H~n chung ta con nh6

may cftu ma dau m¢t bai hat quen thu¢c cua nh(;lC SI Nguyen Ng9c Thi¢n : "Ngay

dau ticn di h9c - My dl'it tay den truong - Em vira di vira kh6c - My d6 danh yeu

thuong ... ". Va hAn ai da tung d9c truy¢n T 6i di h{)c(I l cua nha van Thanh Tjnh (in

trong t~p Que mf! xuat ban nam 1941 ), se khong the quen lftm tr(;lng xao xuyen

cua chu be xung "t6i" duqc my nam tay dua t6i 16p tren con duong que thanh

blnh vao m¢t ngay cu6i thu. Do sue cu6n hut d~c bi¢t, nhung tac pham vira n6i

tren, dOi khi ta cu ngf1 rang chi cac em be m6i h6i h¢p vao thoi diem tr9ng d(;li

nay cua cu¢c doi. Thlfc ra thl kh6ng phai. Ngay cac b~c ph9 huynh cung thay

long dl;l non nao khi dua con di h9c. Bai van C6ng tnt<Yng md ra cua Lf Lan da

giup ta hieu them di~u ay.

Dung, lam sao c6 the nghI ngay dau tien di h9c cua m¢t em be lC;ti chi c6 y nghi'a d6i v6i rieng em. Nguoi ta thuong n6i "tre em la tuong Jai cua dat nu6c,

tuong lai cua nhftn lozii", v~y nen, ngay tr9ng d<,ti d6i v6i em cGng Ia ngay tr9ng

d:;ii cua m9i nguoi, cua ca xa h¢i. D6 la ngay nguoi ta c6 djp suy nghI m¢t each

nghiem tUC ve vai tro, trach nhi¢m CUa nha truang, cua giao d9c d6i vcJi Slf phat

trien lanh m<,tnh cua con nguoi. Th~t de hieu khi trong tu each m¢t nguoi my, tac

gia bai van da kh6ng ngu duqc vao dem tru6c ngay khai truong cua con. Hieu

tfim tr(;lng cua nguoi my, hfm nhtrng dua con se hieu ra bao nhieu kl v9ng cua b~c

Sinh thanh gtri vao mlnh, gtri vao ng6i truang mlnh Se hQC, hieu ra S\1 can thiet

cua vi¢c bu6c t6i c6ng truong de di vao m(>t the gi6i hua hyn bao dieu m6i me, hA'p dftn.

C6ng tru<Yng mJ ra, xet theo be n6i, la dong lftm Slf cua m¢t nguoi my v6i

dua con yeu. Thlfc ra thl kh6ng hin my dang tam slf v6i con hieu theo nghi'a

(1) Bai nay dii duqc dua vao SGK Ngli van 8. t~p m¢t.

5

thong thuong, boi dua con da ngon giac sau nhung hcio hue, chc)n rc)n chufrn bi cho ngay dau tien di hqc. V~y thi , n6 con hu6ng ve cai gi khac ngoai chfnh noi !Ong cua my ? Theo each viet cua tac gia Lf Lan thi bai van duang nhu muon n6i rang, mqi thao thuc dem nay cua my Mu quy ve dua con cung tuong lai cua em. N6i v6i minh, nhung long minh l<;ii chi nghi ve con, v~y ciing la n6i v6i con chu sao ! Chile h~n dua.con luc do chua the hieu het nhung ham y sau xa trong Im cua my. Nhung roi khi truang thanh, dQc l<;ii nhfrng dong van thiel tha. dam am nay' em se hieu rang chung tru6c het duqc danh cho em, du kh6ng chi cho em !

Nhu da noi, dem tru6c ngay khai truang cua con minh, tac gia bai van(t) -

ngum my da trai qua bao tran tr9c. Tran tr9c khong phai do cong vi~c churin bi cho con chua hoan thanh. Cung khong phai do lo !fog con minh ngay mai se n,u re, bcr ngcr. "Vi~c chuan bi quan ao m6i, giay non m6i, c~p sach m6i. t~p va m6i, mqi thu dau do da san sang", l<:ii nua, "Tuan le tru6c ngay khai giang, con da lam quen v6'i bl;ln be va co giao m6i, da t~p xep hang, l~p di, t~p dtlng, de chwin b! cho bu6i le khai truang long tr9ng nay". Nhu v~y' nhiing chuy~n thuong khien cac b~c ph1,1 huynh b~n tam nhat da duqc giai quyet thanh thoa(2). V~y, con co cai gi h~ tr9ng hon khien nguoi my phai thao thuc ? Hoa ra, nguoi my dang nho l<;ii ki ni~m ngay den truong cua chfnh minh, vao m(>t ngay nao do da lui rat xa trong qua khu : "My con nho SI! non nao, hoi h(>p khi cung ba ngol;li di toi gan ngoi truang va n6i choi voi hot hoang khi c6ng truang dong l<;ii , ba ngol;li dung ngoai canh c6ng nhu dtlng ben ngoai cai the gi6'i ma my vua bu6c vao". Nhiing ki ni~m con lUO'i nguyen khien long my rung rung xuc d(>ng. Noi xuc d(>ng con duqc nhfin Jen khi no c<)ng huang vcri niem bang khuang diu ng9t tham dam trong cau van my da duqc d9c, duqc h9c thua nao, gio hi~n ve trong U\m trf : "Hang nam cu vao ngay cuoi thu ... My toi nu ycm nAm tay t6i dan di tren con duang lang dai va hyp11

(3). Nhung, to~m b<? nhiing dieu vua noi van chua phai la cai khien my tran trQC nhat. Hay noi each khac, chung chi dong vai tro dftn Joi, hu6'ng tam tu cua my V~\O m(>t di6m kha "khac thuang" : lam sao truyen l<;ii duqc cho con cam xuc dyp de va thuiln khiet vc truO'ng h9c ma m<; ttrng c6. dung hon. lam sao tzto duqc cho con m<?t tr~ng thai tam hon trong treo de con san sang tiep nh~n nhfrng dicu lhieng lieng, m6'i me ma nha truang se hay c6 mic/1 nhi¢111 phdi dem den. N6i khai quat, my muon

( I ) T<;im gia tl!nh rang, tlnh hu6ng thao thuc ciia nguai m~ duqc kc trong bai van la tlnh hu6ng

ma chfnh tac gia trai qua.

6

(2) Thu11h rhod : nh~ nhang, khong con vuong m&c .

(3) Cau van trong truy¢n T6i di h9c cua Thanh T!nh.

con hit u duqc y nghia Clta nha truang. cua v i~c di h9C, cua Sl! h9C. Day qua la dicu quan tr9ng, kh6 lam cho con nh~n thCrc duqc day du, ml)t khi con con qua tho

ngay. non n61. V~y thl, truck mat, hay d~ cho con c6 duqc nicm r<;to n,rc rat doi tt,r nhicn , hon nhien trong bu6i dt,r le khai truong dau doi. Con chua nghi duqc nhicu

nhung m~ thl phai nghi den tA't ca ! Do~n cuoi cua bai van k<S chuy~n ngay khai trubng o Nh~t. v6i ham y mong

moi xii h<)i ta SC l1U ticn nhicu hon niia cho giao dl,IC, cho hoz1t d<)ng d<;ty d6 the h¢ trc, VU nhiing chfnh sach giao dl,IC phai lu6n duqc dieu chinh kjp tli<Ji. kh6ng d~

ph~m sai liim nao, boi : "Ai cling biet rang moi sai lfim trong giao d9c se <'mh huoog den ca m<)t the h¢ mai sau. va sai lam m<)t Ii c6 the dua the h~ ay di c h~ch

C(i hang d~m sau n~ty". G1u van cua tac giii duqc viet ra rat mt,rc nh~ nhang : "Mc;:

nghc n6i a Nh~t. ..... nhung van de duqc de C~lp th! tht,rc SI! c6 y nghia bCrc thiCt. Df1y cling li:1 dicu khi<fo m~ ph:ii thao thCrc. khi d~t cau chuy¢n di h9c cua con mlnh

vao trong m<)t tuong quan r<)ng m~1 suy xct. ngam nghi.

0 trcn c6 nhac den hai chii "sai lfim". Doi v6i ai d6. hai chii nay c6 the gqi nghi den nhung SI! co "d<)ng troi". Nhung SI! tht,rc day 1~1 hai chii c6 the dung de chi

ngay nhiing so sufit trong Crng xv thuong ngay doi v6i con trc. Chfing h~m d6 la

vi¢c phi,! huynh kh6ng de con mlnh chrqc huong niem vui tr9n v~n cua ngay dau ticn den 16p. Chfmg h~m d6 la vi¢c nguoi Ion lam ngu(>i l ;.~nh niem h::io hCrc cua con Ire khi de em buck vao trong canh cua nha truang. Nguoi me;: trong bai vfln kh6ng

the. B5ng trai nghi¢m cu<)c doi . btmg St! tinh te, nguO'i me;: <Yy da tt,r hCra vcri mlnh

trong niem tin tuang. hi v9ng : "Mc;: se dua con den tnr(mg. d m tay con dfit qua c;.inh c6ng. roi bu6ng tay ma n6i : "Di di con, hay can diun ICn. the gioi 11:1y la cua

con. bu6c qua d nh Cong truong 1:1 m(>l the gi6i kl di¢u SC ma ra". Ta thay toal ra tlt cl[1y vua fa tlnh thtrang v6 ha dui v6i con. vua la nicm l<.IC quan vc b:in ch:lt khai ph6ng(l) va nhfm d<.10 cua gifo dt,1c. vua la thai de) dfiy ldch nhi~m tntc1c tUO'ng lai

cua the h¢ tre n6i ri cng. cua con ngLrcri n6i chung.

m1i van C6i1g tnrimg 111d ra cua U Lan tu cho mang tfnh d<?c tho~.1i (bit u hi¢n

thanh Joi chuycn tro v6'i dua con be bong), da hu6'ng tC1i mc)t CUQC ct6i tho:~i Ian vai

to~m xii hc)i VC van de giao d1,1c. Khi xct n6 du6i g6c de) dc)c tho~1i. ta chi'.1 ycu nh(1n ra tam !Ong va trach nhi¢m ct'.ia nguO'i lam m~. lam cha muon danh cho con nhfrng clieu ki¢n tot nhat cl~ con bucrc vao dcri. Con khi dm nh(m n6 nhu mc)t Joi chuy¢n

tro voi con. ta SC d9c thay Joi khuycn : hay dan m1nh trong m6i truong h9c t~p de

(I J Kiwi plui11g : mo mang n)ng rai.

7

duqc truemg thanh ve m9i phucmg di¢n, tu tri thuc den nht\n each va kha nang hoa nh~p. Nhung neu hieu n6 nhu m¢t thong di¢p c6 mau sfrc doi thoi:li. ta li:li nghe v9ng ra m¢t doi hoi nghiem tuc : m¢t khi tlrng nguOi me;. nguoi cha va tl1ng cm be da nghi Ve ln!Ong h9C vai bao nhieu kl v9ng d~p de th) truang h9C phai lam the nao M nhfrng kl v9ng do khong b! tan thanh may kh6i, ma nguqc li;li, duqc chling minh la c6 co sa. Ro rang, tren van de nay' Sl! thong nhat trong quan diem, trong hanh d¢ng cua m9i nguoi, cua ca xa h¢i la dieu VO cung can thiet.

Trong sach Quoc van giao klwa tl11r thm truac Oich m<,tng. c6 may cftu ve duqc bao nguoi di h9c thuo d6 thu¢c long : "Hai cac c~u be con - Dang Jue tu6i con non - Cac c~u phai cham h9c - C6 h9c mai nen khon". Bai ve m¢c ffi'.lC, n6m na nhung chan chua ni6m tin tuang ve the gi6i tri thli'c - m(>t the gi6i se Xe tO<,tC buc man tam toi truac mAt ta, cho ta duqc song m¢t CUQC song tl;l do, tl;l t~i dung nghia con nguoi. Cho den horn nay, vi¢c nhac li;li bai ve trcn khong phai la khong c6 y nghia. Chung ta cung mong rtlng, the h~ noi tiep the h¢, tat ca deu y thuc duqc tam quan tr9ng cua Sl! h9C. Doi vai m6i ca nhan, kh6ng h9C th! kh6ng nen nguoi. Doi vai c¢ng dong, vi¢c coi nh~ SlJ h9c se dfo dan t¢c. dat nuac den tham hOi,l, khong the cat dau len nOi trong bu6i tranh CUOng( I ) rat d6i ti! nhien nhung

ciing day quyet li~t dang dien ra trong the giai nay.

(I) Tra11h cu0'11!: : phan dau M khing d!nh sue m:.mh.

8

MI;: TOI (ET-MON-DO DO A-MI-XI)

Tac pham Nhiing tcfm long cao cd cua nha van I-ta-Ii-a Et-m6n-d6 do A-mi-xi

(1846 - 1908) da lam rung d¢ng hang tri¢u trc em tren the gi6'i, chinh ph1,1c cii ccic thay c6 giao va ·cac b~c phl:J huynh b~ng nhiing cau chuy¢n gian di ma v6

Cung sftu sac. Qua hinh thuc cuon nh~t kf ghi l~i cac Sl,f ki¢n 16'n nho di~n ra

trong nam h9c, nhiing cam tuang, suy nghi ve thiiy co, bo my, b<,tn be, ... cua

c~u be En-ri-c6 Bot-ti-ni, tac gia the hi¢n quan ni¢m cua 6ng ve giao d1;1c d<,lO

due cho hQC sinh trong nha truong. Theo 6ng, muon truyen thl,l cho tre em

nhfrng bai hQC V~ Jong nhfin ai. tinh than dung cam, trung thl;fC, VC long yeu

llUOC Va yeu thuong, giup do b<,tn be,. .. phai CO Sl,f phoi hQ'p d<,ty de) cua nha

truong, gia dlnh, xa h¢i. Vl v~y, trong tac pham kh6ng chi c6 nhfrng cftu

chuy¢n cam d(>ng ve tu6i tho a h9c duong ma con c6 hanh d<)ng, tlnh cam,

each ung XU cua bo my doi voi c~u con trai muoi m¢t tu6i. M6i thang, bo hay

my cung viet cho En-ri-co m(>t buc thu, khong phai di dftu gui ve ma a ngay

trong nha viet dua con d9c de suy ngftm. Bue thu nguoi bo gl'ri cho En-ri-c6

trong do<,tn trfch M<; t6i la m<)t trong nhiing buc thu n6i tieng cua tac pham

Nhftng tam long cao ed.

Ngoai docµi trfch dAu n6i ve nguai bo vict thu cho nMn v~t "toi", toan b¢ van ban

la buc thu cua ong. Lf do ngum b6 viet thu "c:inh cao" c~u con trai En-ri-co fa vl "luc

co giao den tharn, khi n6i vm my" c~u "c6 nha thot ra m<)t Im thicu I~ d()". Ong khOng

nen n6i Sl! gi~n du, bl,fC tuc trucrc Sl! thieu I~ d¢ d6 va cho rang : "St! h6n lao cua con

nhu m¢t nhat dao dfun vao tim b6 v~y !". Ngum b6 to ra vo cung xuc d¢ng va buon bii

khi thot thanh Im trong thu : "Nha l<;ii dieu A'y, b6 khOng th~ nen duqc can tuc gi~n d6i v6'i con". Ong gQ'i cho con n6i ful Mn. giay vo sau nay, nhat fa khi ngum my mat di : "se cay dfulg khi nh6' l~i nhfrng luc da lam cho my dau !Ong", "se khong th~ song thanh than, neu da lam cho my buon phien", "Du c6 hoi h~n, c6 du xin linh hon my tha thu, ... tat ca ding chi VO fch ma th6i. Luong tam con se kh6ng m(>t phut nao yen tinh. I-fmh anh dju dang va hien h~u cua my se lam tam hon con nhu bi kh6 hlnh". Sau

9

- - - - - - - - - - - - - - - -

hang I o~t tir ngfr, hlnh anh, ICri le bay to thai d¢ tuc gi~n cua mlnh. ngua i bo nhac nho

con "hay nh6 rang. tlnh yeu thuong, kfnh tr9ng cha my la tlnh cam thicng lieng hon

ca" va l6n tieng phe phan: "Th~t dang xtlu h6 va nh1,1c nha choke nao cha d<:ip lcn tlnh

thuong yeu d6". Sau d6, ngum boon ton khuyen nhu En-ri-co phai xin loi m~. "cau

xin m~ hon con. d6 cho chiec hon ay xoa di cai dau vet vong an b<)i nghia tren tran"

nhung l<;ti kien quyet khu6'c tir cai hon cua con trai . M~c du rat yeu quy con, nguai b6 van nghiem khac tuyen bo : "Tha dng b6 kh6ng c6 con, con hon la thay con b¢i b:;tc

v6i m~".

Qua buc thu ngua i b6 gui En-ri-c6, ben C<;tnh thai d¢ kien quyet, la i le cung

rfo trong vi¢c d<;ty do con trai , nguai d9c con nh~n thay thai d<), t1nh cam cua

ong bo doi v6i ba my. Nguai bo k~ l<;ti cho con ve hlnh anh m~ En-ri-c6 da thao

thuc suot dem, quan qu~i lo sq va kh6c nuc no khi c~u om nam trong noi. Cung

nhu bi et bao nguai m~ trcn the gian nay. my En- ri-co sc'in sang hi sinh t£1t d vi

con, c6 th~ di an xin de nu6i con, th~m chf c6 th~ hi sinh tfnh m~rng d~ cuu song con. Theo ong, trong nhiing noi dau cua con nguai thl "buon thiim nhflt tilt

SC la ngay con mat m~". Suot CUQC dai, du da kh6n 16n, khoe m~nh va trvang

thanh th! bat k'i ngua i con nao ding "van ti! thfly m1nh chi la m¢t dua trc t<) i

nghi~p. yeu duoi va kh(rng duqc cha che" va lu6n mong uoc duqc ng.he ticng

n6i cua my, "duqc m~ dang tay ra d6n vao long". Nha tho Due Hen-rf ch Hai-no

cung n6i ve vai tro v6 cung lon lao cua nguai m~ : "D(rng. tru6'c m~ d!u dang.

chan chat - Con thay mlnh be nho lam sao" (Tl11r g1ii mf). Trong bai T/11r g1i'i m~' .

nha tho Nga n6i ti eng E-xe-nin da ca t1,1ng : "Ch i ITiy t6i la niem vui , anh S<ing

di¢u kl - Chi mlnh my giup dai con viing buoc". Tuy my En-ri-co kh6ng xuflt

hi¢n tr1,1c tiep trong van ban Mr; t6i , cua A-mi-xi. nhung cac nhan v~t va chi tiet

deu huong tcri khac ho~ hlnh tuqng nguai m~ cao ca. 16n lao. Hinh anh dju

dang va hicn h~u . tam long cao cii cua nguai m~ duqc khac ho~ r6 net qua loi le

thiet tha, t1nh cam sau n~ng trong moi dong thu cua ngua i bo.

Trong cau chuy¢n M? r6i, A-mi-xi su d1,1ng hlnh thuc vict thud~ the hi¢n m()t each tinh le quan h¢, thai d<) yeu thuong, ton tr9ng Hin nhau cua m9i nguoi trong gia dlnh. Nguai b6 khong tll!C tiep mAng mo, qua ph<;tt con nhung trong buc thu da gqi l~i

ki ni~m gifra m~ va En-ri-co, bay to thai d<) wa kien quyct. nghiem khac vita ch<1n tlnh, sau sac, khien cho c~u con trai "xuc d¢ng VO cung" va cang thf\m thfa hon lai d<:iy bao cua b6. Trong do<µi van Nhtmg lili cdm c111 6 sau. tac gi<i cho thay SI! tien b<) vc

10

suy ngh'i lfin hanh d¢ng cua En-ri-co sau khi d<?C buc thv cua bo : "Nhvng cam an

hon hel la bo. b6 ral tot cua t6i. ngvbi thay giao dau tien cua con ; b6 da khuyen con

bao nhieu dieu b6 fch. da d<:iy cho con biet bao nhieu thu. Trong khi bo vi con ma lam

vi~c, va giau con mQi noi lo buon, b6 da Lim each Jam cho v i~c hQC t~lp cua con dVQ'C

de dang. va dbi s6ng cua con duqc de chju ; va my ral tot cua con, da chia se lal d. nhfrng n6i bu6n cua con, my da h9c, da lam, da kh6c vi con.

Con xin quy trv6c m~l my nhv h6i con con be. va con xin cam an b6 my

v6i lat ca tlnh thva ng yeu ma b6 my da truye n vao tim con. su6t trong mvoi hai

Mun hi sinh va thuong ye u fly ". Cung qua hl nh thuc buc thu, tac gia de dang mo

ta va b¢c 1¢ rat te nh! tlnh cam, thai d¢ cua ngvoi bo d6i v6i ngvoi my. Qua cau

chuy¢n nho nhung v6 cung cam d<)ng, cling nhv nhieu nha van tren the gi6i va

Vi~l Nam, Et-m6n-d6 da A-mi-xi da xay dt,rng than h c6ng hlnh tvqng ngvoi my

lhieng lieng, cao d va dyp de .

1 I

A ? - , A

CUQC CHIA TAY CUA NHC!NG CON BUP BE (KHANH HOAI)

N6i den giao dl;IC, nguai ta thuang nghi truck het den Sl;f truyen d<;ly cua the h¢ di truck doi v6i the h¢ sau tren cac linh Vl;fC tri thuc va d<;lO lf. Nhung tren thl;!C te, Sl;f giao dl;IC nhieu khi c6 the v~n hanh theo chieu nguqc l<;li. Tir each nhln, each s6ng, each Ung XU cua tre em, nhii'ng nguai 16n c6 the rut ra duqc cho mlnh nhieu bai hQC c6 y nghia. Ta se th:lm thfa hem ve dieu nay kh i dQC truy¢n Cu(>c chia tay cua nhilng con hup be cua Khanh Hoai. m(>t truy~n duqc giai Nhl trong cu¢c thi tho - van viet ve quyen tre em do Vi¢n Khoa h9c Giao dl;lc va T6 chuc cuu trq tre em Rat-da Bac-nen - ThuY. Dien t6 chuc nam 1992.

Chu de chf nh cua truy¢n la n6i dau cua nhli'ng em be song trong hoan canh bo my Ii h6n. Tir m¢t gia dlnh am em, tat ca b6ng bi chia Ha tro thanh nhii'ng manh xa l<;l. Bo ngoanh m~t v6i my, anh em thuang ngay quan quyt ben nhau cGng se m6i dua di m¢t duang. Ngay ca dam do choi chung ciing chiu canh chia hai , ntia theo anh, ntra theo em. Nhung bi t h<;lnh hon, trong cac dua con, c6 the c6 dua se that hQC. Trong truang hqp nay, quyen duqc huong h<;lnh phuc, duqc cham s6c chu dao, duqc dp sach den truang cua tre em r5 rang da bi tu6c do<;it - m(>t cu¢c tu6c do<;lt kh6ng duqc tuyen bo nhung het sue l<;lnh lung, tan nhan, tuong nhu kh6ng c6 each gl CUu van. V6i chu de nay, truy~n vang !en lai keu gQi tinh than trach nhi¢m cua cac b~c lam cha lam my, mong he;> dung de cho c:ic con cua mlnh phai chju thi~t thoi. each thuc giai quyet van de kh6ng duqc tac gia de c~p trl:fc tiep. Phai chang, d6 la chuy¢n ma chfnh tl;! m6i nguai cha, nguai my phai nghi, phai lam. Con a day, tac gia chu yeu neu len hang IO<;lt Sl;f VO lf, th6ng qua nhii'ng thk mac (d6i khi tuy¢t v9ng) cua cac em nho : "Canh v~t van cu nhu h6m qua, h6m kia th6i ma sao tai ho<;t giang xuong dau anh em t6i n~ng ne the nay" ; "t6i kinh ng<;lC thay mQi nguai vfin di !<;ti blnh thub'ng va ntmg van vang uom trum len canh v~t" ; "Anh em t0i rat thuong nhau,. .. V~y ma gia day, anh em tOi scip phai xa nhau. C6 the se xa nhau mai mai" ; "Sao bo mai khong ve nhi ? Nhu v~y la em khong duqc chao bo truck khi di",. .. D~c bi¢t, Sl:f v6 If duqc to d~m qua hai chi tiet th~t d~t . m¢t la chi tiet nguai my dtrt khoat bcit cac con phai chia do choi (trong d6 c6 hai con bup be), hai la chi tiet be gai th6 I(> cung c6 giao : "Nha ba ngo<;li em a xa trub'ng hQc l~m. My em bao se scim cho em m¢t thung hoa qua de ra chq ngoi ban". Hai sv

12