İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ’NE GENEL BAKIŞ

GÜVENLİK KÜLTÜRÜ

NEDEN İŞ SAĞLIĞI

ve GÜVENLİĞİ ?

•Her yıl milyonlarca ÇALIŞAN, çalıştıkları

yerlerdeki çeşitli tehlikeler sonucunda;•

ÖLMEKTE !

YARALANMAKTA !

HASTALANMAKTA !

1313

ÖNLEMEK ÖDEMEKTENDAHA UCUZ

VE İNSANCILDIR.!

• İş Güvenliği Çalışmaları,

temelde riskler ortaya çıkmadan önce önlenmesi

çalışmalarını kapsar

İSG

KAZA

Bölüm 1. Genel İş Sağlığı ve Güvenliği Bilg.

Uyarı

İSG’nin Ekonomik Boyutu

• Rakamlar bir işyerinde SGK’ya kayıtlı işçileriniçindeki oranı gösterir. TÜİK istatistiklerine göreülkemizde çalışanların % 43’ü kayıtdışıdır.

• TÜİK’in bir araştırmasında, bir yıl içindeistihdam edilenlerin % 2,9’unun işle ilgili kazaveya rahatsızlığa maruz kaldığı tespit edilmiştir.

• Buna göre ülkemizde her yıl iş kazası geçiren kişisayısı yılda 600 bin civarında olabilir.

İSG’nin İşletmeler Açısından Önemiİşletmeler, sistemli ve planlı bir şekilde İSG çalışmaları yapmadığı takdirdeaşağıdaki maliyetlerle karşılaşabilir:

a) İşçilerin işgünü kayıpları artar.

b) Bakım onarım masrafları artar.

c) Hammadde-malzeme kayıpları artar.

d) Sağlık harcamaları artar, ayrıca SSK’nın rücu davalarına muhatapolunabilir.

e) Mağdurlara ödenecek maddi-manevi tazminatlar söz konusu olur.

f) Mahkeme masrafları artar.

g) İş göremeyen işçinin yerine alınan işçiler için eğitim, sigorta masraflarıartar.

i) İş durdurulabilir veya işyeri kapatılabilir.

j) Para ve hapis cezaları söz konusu olabilir.

k) Siparişler gecikebilir ve işletme pazar kaybına uğrayabilir.

l) Vasıflı işgücü işletmeden kaçabilir.

•İŞ SAĞLIĞI GÜVENLİĞİ’ nin•

AMACI VE HEDEFİ:

Çalışanları korumak* Çalışanların sağlık ve güvenliğini sağlamak ve geliştirmek,

Üretim güvenliğini sağlamak

* Üretimde güvenliği ve devamlılığı sağlamak,

* Kaliteyi ve verimliliği artırmaktır.

İşyeri güvenliğini sağlamak * Sağlıklı ve güvenli bir çalışma

ortamı oluşturmak,

İSG’ NİN

ÖNCELİKLİ

HEDEFİ;

Çalışanları İş

Kazası ve

Meslek

Hastalığından

korumaktır !!!

Çalışanları

Korumak

Üretim

Güvenliğini

Sağlamak

İşletme

Güvenliğini

Sağlamak

1818

İş Kazası ve

Meslek Hastalığı

Nedir?

İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi tarafından hazırlanan rapora göre geçtiğimiz yıl iş kazalarında 1886 işçi öldü.

• 20 Mart’ta Mersin Akdeniz’de OSB’de bulunan Acar Makina

Sanayi Fabrikası işçilerini taşıyan minibüse hemzemin geçitte

Mersin-Adana seferini yapan yolcu treni çarptı ve 11 işçi öldü.

• 13 Mayıs’ta Manisa Soma Madencilik’e bağlı Soma Kömür

İşletmeleri Eynez Ocağı’nda kömür yangını, peşinden göçük,

karbonmonoksitin 10 kat fazla olması ve yanlış yapılan arama

kurtarma faaliyetleri sonucu 301 işçi can verdi.

• 6 Eylül’de İstanbul Mecidiyeköy’de yük asansörü 32’nci kattan

düştü ve 10 işçi öldü.

• 27 Ekim’de Karaman Ermenek’te Has Şekerler Linyit

Madeni’nde su basan ocakta 18 işçi öldü.

• 31 Ekim’de Konya’nın Akşehir ilçesi Cankurtaran Köyü’nden

elma toplamak için aldığı işçileri midibüs virajı alamayarak

devrildi. 15’i kadın 1’i çocuk 17 işçi öldü.

2020

• Planlanmamış ve beklenmeyen bir olay sonucunda sakatlanmaya ve zarara

neden olan durumdur (ILO/Uluslar arası Çalışma Örgütü).

• İnsanların yaralanmasına veya ölmesine, malzeme hasarına, maddi

kayıplara neden olan, önceden planlanmayan, kasıtlı olmayan beklenmedik

olaydır. (WHO/Dünya Sağlık Örgütü)

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 13/A

Maddesinde yapılan tanıma göre ise “İş Kazası, aşağıdaki hal ve durumlardan

birinde meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedence ve ruhca

arızaya uğratan olaydır.” (SGK/Sosyal Güvenlik Kurumu)

Bölüm 2. İş Kazaları ve Meslek Hastalıkları

Tanımlar

a) Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada,

b) İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle sigortalı kendi adına ve hesabına

bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş nedeniyle,

c) Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere

gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,

d) Emziren kadın sigortalının, iş mevzuatı gereğince çocuğuna süt vermek için ayrılan

zamanlarda,

e) Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında,

meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen özüre uğratan

olaydır.

Bir Olayın İş Kazası Olabilmesi İçin:

1- İş ile ilgili olması,

2- İşyerinde veya Yasada sıralanan yerlerin birinde meydana gelmesi,

3-Kişiyi hemen veya sonradan bedenen veya ruhsal olarak hasara uğratması gerekmektedir

İş Kazası tanımı(5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Saglik Sigortasi Kanununun 13. Maddesine göre)

•Kazası Teorisi:

•Kazalar incelendiğinde beş temel nedenin arka arkaya dizilmesi sonucu meydana geldiği anlaşılır. •Bu beş temel faktöre Kaza Zinciri denir.

•Kaza Zinciri:

1. İnsanın tabiat şartları karşısında zayıflığı2. Kişisel kusurlar3. Tehlikeli hareket ve Tehlikeli durum4. Kaza olayı5. Yaralanma (Zarar ve Hasar)

İş kazalarının:

% 88’i Tehlikeli Hareketlerden, %10’u Tehlikeli Durumlardan, %2’si kaçınılmaz veya sebebi bilinmeyen hareketlerden kaynaklanır.

• Tehlikeli davranışların nedenleri:

• 1- Eğitim yetersizliği;(Bilgi, ustalık, alışkanlık)

• 2- Şahsi kusurlar;(Psikolojik, biyolojik ve sosyolojik - Dikkatsizlik, laubalilik,

umursamazlık gibi)•

• 3- Fiziki yetersizlik; (Bünyenin yapılan işe uygun olmaması)

• 4-Uygunsuz mekanik şartlar ve fiziki çevre; (Ergonomi)

• III- Tehlikeli Durum ve Tehlikeli Davranış:

• Tehlikeli Davranışlar:

• Emniyetsiz çalışma

• Gereksiz hızlı çalışma

• Emniyetsiz yükleme, taşıma, istifleme

• Şaşırma, kızgınlık, üzüntü, panik/ürkme, şakalaşma, laubali davranış

• III- Tehlikeli Durum ve Tehlikeli Davranış: 1

• Tehlikeli Durumlar:

• Yetersiz ve uygun olmayan önlemler

• Koruyucusuz çalışma alanları

• Yetersiz kişisel koruyucu

• Kişisel Koruyucu olmaması

• Kusurlu alet teçhizat kullanma

• Emniyetsiz yapılmış alet ve makine

• Yetersiz bakımsız, bina, makine, alet

• Yetersiz yada fazla aydınlatma

• Yetersiz havalandırma

• Emniyetsiz yöntem, şartlar ve vaziyet alma

• Temizlik ve düzen

İş güvenliği göz ardı edildiğinde, “iş kazası” ve “meslek hastalığı”oluşur !...

• Hiçbir iş, emniyetsiz yapılacak kadar acele ve önemli değildir.

• Tüm kazalar önlenebilir.

6331 Sayılı İSG Kanunu Madde 29:

•Güvenlik raporu veya büyük kaza önleme politika belgesi

•İşletmeye başlanmadan önce, büyük endüstriyel kaza oluşabilecek işyerleri için, işyerlerinin büyüklüğüne göre büyük kaza önleme politika belgesi veya güvenlik raporu işveren tarafından hazırlanır.

30

Kişisel Koruyucu Donanımlar

3131

Kişisel koruma malzemeleri ; iş güvenliği tekniği ve mevcut

standartlara rağmen yok edilemeyen tehlikelere karşı

kişisel olarak korunmak için kullanılması gereken

araçlardır.

Çalışanı, yürütülen işten kaynaklanan, sağlık ve güvenliği etkileyen bir veya birden fazla riske karşı koruyan, çalışan tarafından giyilen, takılan veya tutulan, bu amaca uygun olarak tasarımı yapılmış tüm alet, araç, gereç ve cihazları, ifade eder.

Bölüm 2.2. Kişisel Koruyucu DonanımlarTanımlar

32

Kişisel Koruyucu Donanımlar

• Gözlük,

• Yüz Siperi,

• Maske,

• Baret

• Eldiven(Çelik Eldiven, Yanmaz )

• İş Ayakkabısı.

• İş Elbisesi

• Emniyet Kemeri vs.

Bölüm 2.2. Kişisel Koruyucu DonanımlarKKD’ler Nelerdir?

3333

• İşveren, işçilerin kişisel koruyucu donanımları uygun şekilde kullanmaları için her türlü önlemi alacaktır.

• İşçiler de kendilerine verilen kişisel koruyucu donanımları aldıkları eğitime ve talimata uygun olarak kullanmaklayükümlüdür.

Kişisel Koruyucu Donanımların İşyerlerinde Kullanılması Hakkında YönetmelikMadde: 8

Bölüm 2.2. Kişisel Koruyucu Donanımlar

34

İkaz ve Uyarı İşaretleri

35

• Yasak Bildiren İşarettir

• Örnek “Sigara İçmek Yasaktır”

• Güvenlik Bilgisi (İkaz) veren İşaretlerdir

• Örneğin, Acil Durum Kapısı

• Zorunluluk Bildiren İşarettir

• Örneğin, Gözlük Takmak Zorunludur

UYARI

İŞARETLERİ

• İkaz işaretleridir

• Örneğin,

Taşıyıcı Araç

Kullanımları

35

Bölüm 2.3. İkaz ve Uyarı İşaretleriTanımlar

3636

Bölüm 2.3. İkaz ve Uyarı İşaretleri

KIRMIZI: Yasak Bildiren İşaretler

3737

Bölüm 2.3. İkaz ve Uyarı İşaretleri

MAVİ: Zorunluluk Bildiren İşaretler

38

Bölüm 2.3. İkaz ve Uyarı İşaretleri

SARI: İkaz Bildiren İşaretler

393939

Bölüm 2.3. İkaz ve Uyarı İşaretleri

YEŞİL: Güvenlik Bildiren İşaretler

GÜVENLİK KÜLTÜRÜNÜN GÜNLÜK

YAŞAMDAKİ ÖNEMİ