tasavvuf İlml ve Akademik Araştırma Dergisi

·. Ankara 2003

Bir Eğitim Kurumu Olan: Eyüp'te Hasan Hüsnü Paşa Tekkesi ve Vaktiyesi

Harnit ER Yard. Doç. Dr., Onsekiz Mart ü . ilahiyat Fakültesi her3367@hotmail.com

Özet XIX. yüzyılın ikinci yarısında faaliyet göstermeye başlayan Hasan

Hüsnü Paşa Tekkesi, toplumu dini, ahlaki ve ınanevi yönden eğitmeyi ve geliştirmeyi amaç edinmiştir. Bu ama<..'a yönelik o larak 1468 adet kitap vakfedilerek bünyesinde küçük bir kütüphane kurulmuştur.

Kütüphanedeki kitaplar 1942'de Hasan Hüsnü Paşa Bölümü adıyla

Süleymaniye Kütüphanesi'ne nakledilmiştir. Biz bu çalışmamızda tekkenin tarihçesini kısaca özedeyerek tekke

şeyhleri hakkında bilgi verdik. Bir de kültür tarihimiz açısından nadir örneklerden biri olan matbu vakfiyeyi Latin alfabesine çevirerek takdim ediyoruz.

Anahtar K elimeler : Hasan Hüsnü Paşa Tekkesi, Dazır Duzur Tekkesi, Bostan iskelesi Tekkesi, Bozcaadalı Tekkesi, Kaptan Paşa Tekkesi, Hasan Hüsnü Paşa Kütüphanesi, Vakfiye

Toplumumuzu tarihte bilgi, ahlak ve irfan açısından besleyen ve geliştiren

tekkelerden birini bu araştırmaınııda konu edindik. Vakfıyesinin matbu olması da ayrıca dikkat çekicidir.

Hasan Hüsnü Paşa Tekkesi İstanbul/Eyüp Merkez ilçesi Bostan iskelesi sem­tinde Boyacı sokağında dır. Minyatür bir külliye olan bu yapı tevhidhane, kütüp­hane, bir oda ve türbeden müteşekkil olup II. Abdülhamid dönemi (1876-1909) Bahriye Nazırı Hasan Hüsnü Paşa' tarafından yaptınlmıştır. Elimizdeki matbu

ı Babası Tersaneli Hüseyin Paşa, Sinop Muharebesi'nde şehit olmuşrur. Hasan Hüsnü Paşa Zırhlı Donanma-yı Hümayun süvariliğinden yetişmiş ve uzun yıllar Fırka-ı Mümtaze kumandanlığı

yapmıştır. Safer 1298/0cak lSSl'de ve:.ı:ir rütbesiyle Bahriye Nazırı olmuşrur. (Mehmed Süreyya, Sicill-i Osman~ istanbul 1315, C. 4, s. 788). Me.şhur Ressam Sabiha Bezealı Hanım (1903-1996)

140 rasavm,if

vakfiyenin2 giriş kısmından; vakfın 9 Zilkade 1300(H)/ 1883(M) tarihinde düzen­lendiği anlaşılmaktadır. Ancak 23 Cemaziyelahir 1309(H)/1892(M) tarihli olan

elimizdeki matbu vakfiye, vakfın ilk kuruluşunda düzenlenen vakfiye şartların­dan vaz geçildiğini şu ifadelerle açıklamaktadır: "el-Mletü. btizihf şü.rut-ı m.ez­kUrenin cümlesinden rücu edüp vakf-ı m.ezkuruma ilaveten medine-i Hazret­i Ebf Eyyup el-Ensarf radiye anhu 'l-Barf'de vaki' Bostan iskelesi caddesinde ka­

in her hiıi bi tarfk-i istihdal yedimde rniUk ve hakkım olan"Matbu olan bu vak­fiyenin nerede ve ne zaman basıldığına dair hiç bir kayıt yoktur. Esin D. İşli bu vakfiyenin 1916 tarihli bir zeylinin olduğunu söylemektedir:1 Ancak biz bu zey­le ulaşamadık. Eyüp Bostan iskelesi semtinde bulunan tekkenin 9 Zilkade 1300(H)/1883(M) tarihli vakfiyesinden bu tarihte kurulduğu anlaşılmaktad1r.

Tekke, binisi ve şeyhlerinden dolayı çeşitli isimlerle anılmışur. Bu isimler; Ha­san Hüsnü Paşa Tekkesi, Hüseyin Hüsnü Paşa Tekkesi, Kaptan Paşa Tekkesi, Bostan iskelesi Tekkesi, Bozcaadalı Tekkesi ve Dazur Duzur Tekkesi'dir.

Nakşl tekkesi olarak kurulan tekkenin ilk şeyhi Kırimi Şeyh Murad Efendi'dir. Şeyh Murad Efendi'nin vefatı Şaban 1315(H)/ 1897(M)'dir. Bundan başka iki şey­

hi daha olan tekke kısa ömürlü olmuştur. İkinci şeyhi Hoca Abdi.irrefi Efendi (öl. 13 Şevval 1320(H)/1902(M)) , üçüncü ve son şeyhi ise Galatasaray Mekteb-i Sul­tanisi'nde Arapça hocalığı yapmış olan Fehıni Efendi'dir (öl. 1923).' Fehmi Efen­cU aynı zamanda Hoca Abdürrefi Efendi 'nin damadıdır. Fehıru Efendi Galatasa­ray Lisesi'nde hocalığı sırasında Dazır Duzur lakabı ile anıldığı için, o vakitler postnişini olduğu tekkenin de bu isimle anılmasına sebep olmuştur.~

Hasan Hüsnü Paşa'nın torunudur. Bozc:ılı ailesi hakkında Reşm Ekrem Koçi'nin istanbul Ansiklopedist'nde gen iş bilgi vardı r. Ayrıca Hasan Hüsnü Paş;ı Kadıköy ve Eyüp'te birer cami

yapıırm ışıır. Bk. ibr.ıhim Alaaddin Gövsa, Türk Meşhurları Ansiklopedist, istanbul ty, s. 170.

2 Osnııırılı dönemine ııit vakfiyelerin genellikle yazma olduğu bilinmektedir. Elimil..deki bu vak­

fıye matbu o.lan bir iki örnekten biridir. Bumın dışında bir de S. Özege'nin kataloguncla İş Bu RisCile-i

Manı:ume Beşiktaş Mevlevfhmıesi Postrıişfnl Şeyb Nazif Efimdi 'ııin Vakfıdır (T.Y. istanbul. , s. 2, Özege, 2491!) adlı matbu bir vakfıye daha kayıthdı r.

3 Esin D. işli. istanbul Tekkeleri Mimarisi Ekfentileıi l)e Restorasyoııu, yayınhırunamış Doktora

tezi, Yı ldı:.: Tekni.k Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, ist.-ınbııl 1998, s. 56. 4 Ahmet Mulıiddin Efendi, Tomar-ı Kebit; tekkesıra no: 233, Yazma, özel koleksiyon. 5 Suar Aray tarafından kaleme alınan l3ir Galatasaraylmın HCltıralan (İzmi r 1959, s. 62) adlı

kitapta Pelımi Efendi hakkında şu satırlar yazılmıştır:

"Ar-..ıbi dersine meşhur Fehıni Efen<.li geliyordu. Felımi Efendi , hal:ivetli şiddetiyle her Mekteb-i

Sultani talebesinin hafı zasında kuvveıli bir yer işgal eder. T~tlebenin ' Dazır Duzur' la kabın ı verdiği bu hocamız, uzun boylu, na ri n yapı lı, fakat Eyüp Sultan dergahı postneşini olduğu için daiın<ı sanklı olan

bir za t idi. Biraz Runıeli, <bh;ı doğrusu Arnavut şivesiyle konuşur, dersi tatlı tatlı anlatır, acı acı geri

<ılırdı. ilk derse "Ene Ene "cliye bir Arapça ıekerlenıe ile başlar, "Ben benim" ınanasına gelen butek­erlenıeyi uzun uzun izah ederek talebeyi daha ilk derste afaUatır, yıldırırdı. Hakikaten bir kelimenin

iki def:ı aynen telaffuzundan bu kadar mana çı kan Arapça daha bidayeıte herkese zor görünür, hele

Fehmi Efendi'nin sık sık y::ıpıştırdığı bi/Ll C!f izinsizlerle tuz bi.ber bir hal alırdı. Felımi Hoca'nın l<ıkabı

da zaten bundan doğınuşıu. Mekteb-i Sulı:ml'de ilk dersi vermeye başladıılı gün sınıftakilere:

hami! er/ bit· eğitim kmumu olan· eyüp'te hasan busnü paşa lekkesi ve vakfiyesi 141

Tekke posrnişininin ik:imet etmesi için 29 CemaziyeHihir 1318(H)/1900(M) tarihli Evkaf Mahkemesi'nce hane olarak tahsis edileliğine dair ilaını mevcuttur. Ayrıca clergah içerisinde bir odanın kütüphane olarak kullanılelığını görmekte­yiz. Burada 1468 adet kitabın kayıtlı olduğunu• ve bunlardan 1052'sinin yazma olup, geri kalan 416'sının matbu olduğunu kayıtlardan öğrenmekteyiz.7 Vakfiye­den anlaşıldığıria göre bu kitapların büyük bir kısmı İslami ilimiere aittir. Tekke­nin kütüphanesi 1942 senesinde Süleymaniye Kütüphanesi'ne Hasan Hüsnü Pa­şa Bölümü adı altında nakleclilmiştir.ij

Eyüp Bostan iskelesi Boyacı sokak, 48 ada, 13 nolu parselde bulunan rekke, tek katlı olup kargir binadır. Tekkede tevbidhane, baninin türbesi ve kütüphane odaları mevcuttur. Boyacı sokağına bakan pencerenin önünde Hasan Hüsnü Pa­şa'nın sandukası, Batı tarafındaki duvarın önünde de oğlu Mehmed Rüştü Boz­calı 'nın (öl. 1966) kabri vardır. Tekke binası günümüze kadar gelmişse de uzun bir süre harap halde kalmıştır.9 Yakıtlar Genel Müdürlüğü 'ne ait olan tekke bina-

"-Dersini bilmeyenlere dazı r duwr ceza yazarırn, deyince talebe de hocaya hemen lakabını

wkmıştı. Dazı r' ı n bazı hususiyeıleri vardı : Me$ela gayet az afe-rin verir, fakat kendi yazdığı izirısizi,

kime verilmiş olursa olsun, kendi bir tek aferine mukabil af ederdi. Halbuki bir izinsiz sekiz aferin alındıkran sonra si linebilirdi. Dazır duzur bir de şu latifeyi çok yapardı:

"-Çocuklar sarı saçlı kızlardan lıoşlanmanı:.:a bir şey demem ama "Fe ale" ne kelimedir, bunu

da öğreneceksiniz.

Pehmi Hoca bütün tedris hayatında durmadan dazır duzur ceza yazardı . Fakat o kadar sessiz, sadasız ve masum ifadelere ceza yazardı ki Fehmi Efendi'den alınan ceza talebeye o kadar ;ıcı gelınezdi. Üstelik cezaları da sınıfıa değişik değişik talebdere yazdırır, kendi sadece imza ederdi. Bir

gün, katiplik sırası bende olduğu esnalarda yan ımdaki arkadaşımla konuşmaya dalmışıım. Tam bu sırada bana seslendi. Yanına gittim, dersi takip etmediğim için bakalım ceza kime çıkacak diye

düşünüyordum:

"-Suat yaz bakal ım kendine izinsiz bila '!f9enıez mi? "-Aman hocam, ben derse kalkmad ım . Ne oldu? ''-Ne olacak yarım saattir konuşup duruyorsun. Senin ki yarama:dıkıan , dersten değiL Serde katiplik var, biraz hocayı oyalaynyım dedim. "-Sen yaranı;1zı;ın şimdi başkasına yazdırırım." . diye kat' i emir verdi. Kendi ekeğizimle ismimin hizasına izinsizi kondurdu m. Tahsil hayatımda

aldığım nadir izinsizlerden i lki böylece merhum ve muhterem hocam Fehmi Efendi'den ve işin asıl

acı tarafı, yaramazl ıktan kısmet oldu. Fehmi Efendi'nin oğlu Emin de bizim sınıfıa idi. (Ankara'nırı esk i ağır ceza reisi) soyadı olarak

bab:ısın ın lakabını aldı. Onun soyadı bizlere hala seviml i, nurJnl yüzlü hocamızı hatırlaınıaya

vesiledir: Dazıroğlu .. Balr.t oğul her iki Dazı r':ı da rahmetler olsun." 6 Ancak vakfiyede 143 adet kit:ıbın ismi verilmiş olup 1468 :ıdete yükselmesinin zaman

içerisinde olduğu anlaşılmaktadır.

7 1341 EvkafDe:fieri, sır;ı no: 145, Ankara V;ık ı!lar Genel Müdürlüğü Arşivi.

B Bu bölümdeki ki tap sayısı hal-i hazı rda 1468 adettir. 9 Esin Demird işi i , istanbul Tekkelttri Mimarisi Eklentileri ve Res/orasyonu, ş_ 56. İ. A. Gövsa ile

E. D. işl i'nin Hasan Hüsnü Paşa'nın kabrini n yeri konusunda farklı bilgiler verdikleri görülmektedir.

Biz Esin D. işl i'nin verdiği bilginin (kenubinin Vakı!lar Genel Müdürlüğü'nde mimar olması ve yaptığı çalışmanın ar;ıştırnıaya dayalı akademik bir eser olması dolayısıyla) daha doğru olabileceği

kanaatindeyiz.

142 ttısavvuf

sının 1998 yazında İstanbul Büyük Şehir Belediyesi'nce restorasyonu yaptırılmış­tır. üzerinde çapa motifleri bulunan ahşap, 125 cm yüksekliğindeki arnpir sitil­

deki yedi adet sandukarun tamamı bugün mevcut değildir. Bu sandukalar 1980'li yıllarda harap, fakat mevcut idi. Ayrıca vakfa ait Büyükdere 'de (Sarıyer Adliyesi

yanında) iki katlı kargir yalılar vardır.'0

Hasan Hüsnü Paşa vakfına ait vakfiyenin metoini hiçbir değişiklik yapmaksı­

zın aynen aşağıda Latinize ederek veriyoruz. Ancak bazı kelimelerin köşeli pa­rantez içerisinde bu günkü karşılıklannı vermekteyiz.

Vakflye

[2] BismilHihirrahmanirrah'im

Mehamid-i halise-i bl hadd zat-ı pak-i Ahad-i Cenabı Allahü's-Samed ve der­

gah-ı erneeeline ref' u meddolunur ki; akdesiyyet-i zat-ı utyası ' lem yelid ve leın

yıJiecl' nazn1- ı cellli ile mansus ve ınüberhen ve a 'zamiyyet-i şan-ı kibriyası 've

lem yekün lehfı ktifüven ehacl' terimme-i kerimesiyle vazıh u ruşendir. Ve dü­

rGd-i bisyar ve tahiyyet-i bi şümar Hablb-i Cenab- ı Perverdigar ve RasOiü's-saka­

leyn Ahmed-i Muhtar ravza-i pür-envarına bezl-i nisar olunur ki sadr-ı menşOr-ı

cah risalet-i h:ltemü'n-nebiyyin ve rahmeten li'l-fılemln ünvan- ı müstetfıbıyla

pür-z\'ver ve kadr-i bihln-i zat- ı saadeti 'levlake levlak lema halaktü'l-eflak' hita­

bıyla ınutarraz ınüşerre(-terdir. Ve sitayiş- i bl- hesab ınecmO-ı al u ashab müşa­

hid-i müşk-tabına bahş ü ihab olunur ki her biri necm-i sipilir-i din ve meş'al-i

meşfıhlr- i ehl-i yaklndir.

Ve ba 'cllffı -i In merasim-i vfıcibü't-rakdlın bilis-i cünbüş-nüına-yı ki lk-i kavim

budur ki eazim-i ınüş'iran-ı salranat- ı seniyye ve efahim-i vükeHi-yı Devlet-i Aliy­

ye'den Iliila UmCır-ı Babriye nazır-i ıneiil'i-mezahir-i sahibü ' l-haydti 'l-kerlıne ve

rağıbü'l -müberriti'r-refı'a devletlü Hasan Hüsnü Paşa necli'l-ınerhOmu'l-ınebrfır

Hüseyin Paşa yesserallahu [ea)a lehu mil yürldu ve ma yeşa hazretleri mahn1se-i

Galata'ya müzilfe Kasaba-i Beşiktaş'a tabi' Ortaköy'de vilkl' sahilhane-i ıneyme­

net ilşiya{n)lanncla husus- ı iti'l-beyanın mahallinde ketb ü tahrlr-i fas! u hal.s)ıniy­

çün savb-ı şer'-i şerif-i enverden şeref-sadır olan iltiınas-ı devletlerine binilen

ıne'zünen bi'l-hükm ra'y'ln ü irsal olunan Mahkeme-i teftiş-i evkfıf mi.imeyyiz-i ev­

veli ınekremetlü İbrahim Asım Efendi'nin iş bu kitab-ı hayriyyet nisab halimesin­

de esi'iınlsi mestO.r zevat- ı sütüde-sıfat huzurlarında akd eylecliği meclis-i şer'-i all­

de zikr-i du-vakf-ı şeılf-i meyamin redif-i clüsn1rllerini tescil ve itmam u tekmil

!O Tekkenin mimarisi için bkz: M. Bah;ı T:ılman. "Hasan Hüsnü Paşa Tekke.-;i , Kütüphanesi ve

Türbesi", Dünden13ugüne ista.ıılml Arısiklopedisi, Isıanbul1994, C. lll, s. 563-64. Türbe için ayrıc:ı

bkz: Mehmet Mermi Haskan, "Hasan Hüsnü Paşa Türbesi", Eyup Sultan Tarihi, ilaveli 2. bs, istanbul

1996, s. 174.

hanıit er/ biı· eğitim kurumu olan.- eyüp'te hasan büsııü paşa tekkesi ve vak.fiyesi 143

içün mürevelll nasb u rayın huyurduktın mahdum-ı necabet-mevsumlan sa'adetlü Hüseyin Hilmi Beyefendi mahzannda ikrar- ı sahilı-i şer! ve i'tiraf-ı sa­

rlh-i ·(3] mer'l buyunıp işbu medis-i şer'de ibraz ve kıraat olunan 1300 senesi şehr-i Zilkadesinin dokuzuncu günü tarihiyle ınüverreha ve ol tarihte Evkaf-ı

Hümayun Müfettişi Gelenbevlzade Mahmud Aziz Efendi merhum un imza ve ha­temini haviye ve 1301 senesi şehr-i Cemaziye'l-evvelinin yedinci günü tarihiyle

b::Herman-ı all Cihat. kaleminde ınukayyed bulunan vakfiye natıka olduğu üzre mahmiyye-i İstanbul'da Haydar civarında ei-Hacc Hasan mahallesinde vakı'

olup bundan akdem muhterik olarak durmakda iken maltından tebernı'an bina

vü inşa eylediğim Devatdar Keklik Mehmed Efendi mesdd-i Şerif-i havlisinden terbi'an otuz zira'-I muayyen mahalline bi'l-izni 'ş-şer'i senevi beş gunış mukata'a takdi:r ve re'y-i mütevelliyle ber-vech-i mülkiyyet bina YÜ inşa eylediğim bir bab

dükkanı ve malımda n ifraz eylediğiın on beş bin guruş[u] vakf u habs ve tesdJ edüp dükkan-ı mezkGr idre-i sahlha-i şer'iyye ile lcar ve meblağ-ı merkGm on

beş bin gun.ış aHi vechi'l-halal istirbah ve istiğlal olunup basıt olan galle ve ne­

malarından mescid-i şerif- i mezkGr vakfına senevi mukata'a-i mezkura ve her bi­ri şehri olarak seksen gunış imarnma ve altmış gurı.ış müezzinine ve otuz guruş

batibine ve kırk gurı.ış vaiz olan zata ve kırk guruş kayyim bulunan kimseye ve kırk guruş devirhan o lan zata ve otuz gunış revgan-ı zeyr ve mum mesaııfına ve beher sene şehr- i Reblu'l-evvelinde menkabe-i vetadet-i Nebeviyye [Mevlid) kı­

raat olunarak mevlidhana kırk gunış ve aşırhanana taksim olunmak üzre kırk gu­

ruş ve hizmette bulunanlara on beş gunış verilmesini ve üd ve güh\b içi.in beş gu­

n.~ ve buzzara tevzl olunmak i.izre elvan şeker içün yüz altımş guruş sarf olun­masını ve lede'l iktiza rnescicl-i şerif-i rnezkilrun t.a'ınir edilmesini ve her ne fazla kalur ise akar iştirJ kılınmasını ve vakf-ı ınezkure eviadıının ve eviad- ı evlfıdımtn

ve evU1d- ı eviad-ı eviadıının ekber ü erşedi mütevelll olmasını ve şurut-ı vakfa ri­ayet müte'azzire olur ise menafı'-i vakf mutlaka fukara -i müslimine sarf edilme­

sini şart ederek tebdil ü tağyir ve taklll ve teksırini ve idhal ve ihracın ı merreten ba'cle uhra yed ü meşiyyetiıncle bıJakmış idim.

ei-1:-Ialetü hazibi şi.irut-ı mezkurenin cümlesinden rücu' edüp vakf-ı mezküru­ma ilaveten medine-i Hazreri Ebi Eyyüb ei-Ensarl radıye anhü'I-Barl'de vaki' Bos­

tan iskelesi caddesinde kftin her biri bi tafıki 'l istibdfıl yedimele mülk ve hakkım

olan bir tarafdan ba'zen ınerhilme ve mağfurun leha Mihrimah Valide Sultan Haz­retleri evkaf-ı şer1felerinden Mehıned Ağa validesi Hayriye Hanım tasanufuncla

olan çulha dükkanı ve ba'zen yine vakf-ı müşanın-ileyha ınüsekkafatından sa­adet\i llayri Paşa Hazretleri tasarrufunda olan çulha dükkanı bağçesi ve ba'zen

tarlk- ı hass ve bir taraftan Sultan-ı müşarün ileyha vakfından süknası türbedarla­rına ıneşrüta ınenzil {4) ve bir tarafran rnekabir-i müslimln ve taraf-ı ıfıbl' Boyacı

Zokağı t:.ı'blr olunur tarık- i amın ile mahdüd terbl'an dört yüz doksan zira arsa ve

üzerine malıında n mebaliğ-i ına'lGme harc u sarfla bina YÜ inşa eylediğim bir rev-

144 rascıvvııf

hldhane ve bir kütübhane ve bir oda ve zatJmın ve akraba ve müte'allikatımın de­finlerine mahsus bir türbe ve ınüşteınilar-ı saire-i ma'lfııneyi bavi ve dergah- ı şe­

rif ile cl)mlesi yediınde eınvalinı olup mezkur kütübhilneye vaz' eylediğim; Mehmed Emin Bei1Cet hattıyla yazma ınüzehheb bir kıt'a Ketam-ı Kadf.m ve

mecmfı'ı basma Tefsir-i lvfedcwik iJe muhaşşa dört cild de Mısır basınası bir TqF sfr-i Hazin ve dört cildde Bul ak basınası bir Teftir-i H atih Şürbfnfve altı cildde Bu­lak basması bir Tefsir-i Ruhu '!-Beyan ve sekiz cil d de bir Te.fsfr-i K adi Hiişiyesi Şe­

htihettin basma olarak ve bir Tefsir-i Suretü'l-Vakı'a ve bir Mijiahü't-Tefasirve iki cildde bir Zübdetü 'i-Asar ve bir Türkçe Tefsir-i Mevakıb ve iki cildde Şifa-i Şerif

Şerh i Aliyyü '! K ii rf ve üç cil d de Haşiyeıü 's-S indi ve Şerhü 'l-Kastaltınf ile ınuhaşşa

bir Sahihü 'l-Buharfve bir Şifa-i Şerfjve bir Rubü't-Tevşfh ala Sabihi'l-Buharfli Seyyid Ali bin Süleyman el-Mağribi ve iki cildde Tecridü 's-Sarfhü'i-Eblidfsi'l-Ca­

mi'u's-Sahih li'l-Hüseyin lbnü'I-Mübarek ez-Zebfdfve yedi cildde bir Tercümetü 't­

Tabtc1vfve üç cildde Şerhü'z-ZürMnf ale 'l-Muvattti ve bir deSiyer-i Kebfr Tercü­

mesi ve iki cildde Tercüme-i lbni Haldun ve iki cJldde Haşiye-i Cami'u's-Sağir li Şeyhü'l-Mahfi ve birNuru Misbiibii 'z-Zücace ala Sü.neni /hrıi Mace li 'l-AJJamet es­

Seyyid Ali bin Süleyman ei-Mağribl ve bir Mizanü 'l -Kübrti [ve bir) Rahmetü'I-Üm­

me ft İhtilafi'I-Eimme ile muhaşşa bir lı.ffztinü '1-Kübra li Şa 'rani ve bir Türkçe Mec­mu 'u'l Adab ve bir Halebf Tercümesi Bahadağfbir Veşyü'd-Dibtib ala Sahfhü 'l­

Müslim bin el-Hacca c li's-Seyyid Ali bin Süleyman ei-Mağribl ve bir İzahı'i '!-Pera­

iz ve bir Nefu fevti'l-Muğtezf ata Sahibi'/-Tirmfzf li's-Seyyid Ali bin Süleyman el­

Mağribi ei-Malikl eş-Şazill ve dört cildde bir İhyau'l-Ulum ve altı cildde bir Fütı1bii­tu Mek/..,>iye ve Kihıftü 'L-Abmer fi Beyan-ı Ulıtmi'ş-Şeyhü'l-Ekber ile ınuhaşşa bir Fütubatu Mekkiye ve Bulak basması olarak bir Mükaşefetü'l-Kuluh ve basma Ta­

htiretü'l-Kutah ile muhaşşa Nüzbetü'l-Meciilis li's-Seyyid Abdülaziz Dirint ve bir cild Müstimertitü Vabyiddiıı ve üç cilelele Keşfil 'l-Esrtirve bir yazma Ris!ile-i Nak­

şibendiye ve bir I-lizhü '!-Vesile li'ş-Şeyh Ahmed er-Rifal ve bir Nezr-i Yesfr fi Terce­

meti's-Seyyid Ahmed er-Rff'iii el-Hüseyin ei-Kebfr ve bir Hutasiitıt 'l İksfr Jf Nesebi

Seyyidinti e/-Gavsü 'r-R!/'iif'l-Kebfr ve bir Bürhanii. 't-Müeyyed li Ahmed er-Rifal ve bir Diirerı:i. '/-Müntehiib min Bahri'l-Edeh Jf Tercemeti's-Silsileti'z -Zeheb !iş-Şeyh

Muhammed Murad el-Buharl ve bir Sıbabü 'i-Ahbiirff Nesebi's-Sadeti'l-Fatiyetı'l­

Ahyar li's-Seyyid Muhammed Siracetrin İbn i Abdullah er-Rifal ve bir Rabfkü '1-Keı•­

ser min Kelami '1-Gavsi'r-Rtfiii el-Ekber ve bir lrşadü '1-Müslirnfıı li Tarikati 'ş-Şey­

hi'l-Müttekfn ve bir Tuhfetü'r-Ragıb/i Sfreti Cema'atin min Aytinı Ebli'l Beyti'l­

Etaib li 'l-imaın i'l -ma'rüf bi'ş-Şafil es-Sağir ve bir eş-Şerefü 'l-Müehhed li Ali Meham­

med ve bir Müselsel Tercümesi ve bir Örfü Zehrü'r-Ribtı ale'/ Mücteha ta'l1ku's-Sey­yid [5] Ali bin Sü leyman ei-Mağribi ve bir Şeceretü '1-İrştid li'l- imaınü'kirif bi'Jiah es-Seyyid eş-Şerif el-Hüseyin el-Keblr Hasan ebi'! İkba l ibni Seyyicl Ali Vefa ve bir Rehl:)(~r-i Neciitve bir eş-Şerefü 'I-Muhattem li'l-İınam Celaleddin Abdurrahman es­

Suyuti ve bir Tenvfru'l Ebsar·ve Bul ak basınası bir Şifau Sııduri 'l-Mü 'minin.fi H ed-

h:ınıit er/ bir eğilim kurumu olan: ey üp'te basan hüsnü paşa teklıesi ve va}?jiyesi 145

nıi Kava'idi 'l-Mübtedi 'fn li's-Seyyid Mehıned bin Ahmed el-Abdell er-Rifat ve bir

basma Dav'ıı'ş-Şems fi kavlihi sallalltıhıı teatti aleyhi ve sellem Büniye'l-İslamu

ala Harns li Naklbi 'l -eşraf bi Halebi'ş-Şehba Muhammed Ebü'l Hüda ve Bitm'l-ln­

siini'l Kamil fi Ma'rifeti'l-Evahir ve'I-Evtiilli 's-Seyyid Abdülkerim bin İbrahim ei­

Ceyliin1 ve bir Mentikıb-ı Çehtir-yar-i Güzfn Bul ak basınası olarak bir Ravzu 'r­

Rcıyyahfnjf Hikayati's-Salihfn ve Siyer-i Veysiiki cildde basma olarak bir Tabaka­

tü'/ Kubra li's-Seyyid Abdülvehhab eş-Şa'cinl ve bir 7arih-i Tuhfetü'l-Kübra ve bir

Terceme-i Şakayık ve beş cildde bir Üsdii'l-Gabe.fı Ma 'rifeti's-Sahiibe li İmam İz­zeddin İbni Muhaıruned bin Abdülkerim ei-Cezerl ve bir ta'lik yazma Zeyl-i Şaka­

yık-ı Nu'maniye ve bir Ravzatü'n-Naziıfn Hulasatü Menakıhi s-Stilihfn l i 'ş-Şeyh

Ahmed bin Muhammed el-Veter1 ve bir Rtsaletit'ş-Şecereti'l-Muhammed~yeve bir

Mentikıb-ı Halidiye ve basma olarak sekiz aded Ayasofya-i Kebir ve Nur-ı Osma­

niye ve Aşir Efeneli ve Köprülüzacle Mehmed Paşa ve Hamidiye ve Veliyyüddin Efendi ve Beşir Ağa ve Çorlulu Ali Paşa kütüphanelerinin defterleri ve üç cilelde bir

Tercüme-i Kamus ve iki cilelde Bulak basması bir Şerhu Dfvanı Mütenebbfli Şeha­

beddin el-Endülüs1 ve üç cilelde basma bir 1kdü'l-Ferfd Misbahü'l-Belaga ve Mes­

nevf-i ŞerifŞerhive bir Kaside-i Bürde Şet·hi Tevessill ve beş cilelde bir Mesnevf-i

ŞerifŞerhili Sarı Abdullah Efendi ve bir Kaside-i Bürde Şerhi Harputive bir cil d el­

Ukudil 'l -Cevheriyye .fi Medaihi'I-Hazreti'r- Rifaiyye ve Bul ak basınası bir Esrtiru/i

İiahiyye Şerhu Kasfdeti'r-Rifiiiyye li's-Seyyid Mahmud Şükr'i ei-Aiüsl ve basma bir Ahmediye nam Pend-i Mürşid nam kitaplarım; ve yine yedimele malım olup der­

gah-ı şerif-i mezküra vaz' olunan Kurdklrl kebir bir oda halısı ve her biri kanaviçe

ot meınlü bir minder ve on iki yastık bir kenan minder örtüsü ve bir konsül ve ke­blr iki gaz lambası ve endam ayinesi ve keblr iki halı ve iki kütübhane ve dört ket­

tan pencere perdesi ve bir çini soba ve bir nühas manga! ve nühas keöır su güğü­

mü ve bir nühas buhurdan ma'a güHibdan ve üç kahve cezvesi ve on iki fincan ve bir sağir nühas kahve güğümü ve keblr saati;

Ve silk-i mülkümde münselik olan mahruse-i mezkureye muzafe İstinye nahi­yesine tabi' Büyükdere kariyesinde ve caddesinde va ki' bir tarafdan cadde-i mez­

küre ve bir tarafdan Simidçi zokağı ve tarafeyni Andreyas menzili ve leb-i derya

ile mahdud ınücedcleden bina vü inşa eylediğim tabaka-i ulyada on üç ve raba­ka-i sinide on ve tabaka-i sillisede dokuz oda yı ve tabaka-i rabi'ada bir ta'aın sa­

lonu ile bir ta'ilmhane ve bir matbah ve bir cimeşuyhane ve iki yüz seksen bir ve

iki yüz seksen beş nuınero ile iki bab dükkan ve müştemilat-ı saire-i ma'lumeyi

hilvl' terbl'an alu yüz doksan altı zira' arsalu [6) senevi iki yüz seksen aded tam yüzlük medeli altunı kirayı mütehammil iki yüz seksen üç numoro ile murakkam

otel ta'blr olunur b ir bab mülk-kebir menzil-i cenıl'-i tevabi' ü levatukı ve kaffe-i

hukuk ve mürafikıyle hasbeten lillahi'l Aha d ve taleben li merzati Rabbi's-Samed

vakf-ı sah!h-i şerl'-i müebbed ve habs-i sarih-i mahallet ile vakf ü habs edüb şöy­le şart ve ra'yin eyledim ki nükCıd-ı mezklıre ben hayatta ve nıütevelll bulunduk-

146 tasawul

ça yediınde mahfGz olup vefatımdan sonra mahkeme-i teftiş kassamı bulunan efendiler ma'rifetleriyle sandal bezzazistanında hıfz olunarak rehn -i kavl ile aHi vechi'l haliii i'mal ve istirbah ve zikr olunan otel icare-i vahide-i sahlha-i şer'iy­ye ile icar olun up bi fazlillahi teaiii biisıl olan galle ve nemiisından dükkan-ı mez­kOrun arsasının senevi beş guruş mukata'a-i mezkGresi vakf tarafına i'ta ve zikr olunan dükkan ve otel ve dergab ve mescid ve müştemiliit-ı muhtaç oldukça ta'mlr ü terınim ve kütüb ve eşya- i ınezkGre teclid ü ta'mir ü tecdid oluna.

Ve dergih-ı şerif- i mezkGrda beher pazar günü ba'de'z-zuhr tarikat-ı aliyye-i Nakşibendiye ayini vecihle evrad ü ezkar ve hatm-i hacegan kıraat ve hitamında bir aşr- ı şerif tilavet olunup hasıl olan ecr i.i mesi.ibatı sebeb-i aferiniş-i alem ve müdb-i hilkat-i beni Adem şah-ı eyvan-ı risalet mah-ı asuman- ı eelalet sulran-ı enbiya ve bürhan-ı asfiya hablb-i Hüda şefi' -ı rüz-ı ceza a'nl biru Hazret-i Ebe'I­Kasım Muhamınedeni'l Mustafa aleyhi efdalü's-salavat ve ekmeli.i't-tahiyyat efendimizin ravza-i mutahherelerine vesair enbiya-i izam ve rasul fiham ve al ü

evlad ve ashab-ı kiram-ı aleyhim salavatü 'r-Rahman ve tabi'in veeimme-i din-i mi.ibln ve ınüfessirln ve ınuhaddisin ve ulema-i amilln ve meşayih-i vasilin rahi­mehumu'llahi.i'I-Melki'I-MO'In ervah-ı şerifelerine ve ale'l-husüs pir-i pişvay- ı ta­rikat el-kurbü'r-Rabban! el-gavsu's-saınedani ve'l-heykelü'n-nOriini ve'n-nürü'l­burhanl siihibü'l- işarat ve'l-keramat ve'l-meanl seyyidl ve senedi ve kıdveri ila'liahi te'ala şah Mumammed Bahaeddin-i Nakşibendi kuddise sırruhu'I-all ve nefa'nallahu bi şefa'atihi hazretlerinin rüh-ı kudsilerine ve ebeveynimin ve hall­lem Sabiha Hanım'ın ve kaffe-i mü'minin ve rnü'minatın ervah-ı şerifelerine ihclfi oluna ve ba. husus du'ası üzerimize ehemm-i elzem olan şevketlü mehabetlü kudretili padişahımız ve velini'met-i bl-rninner padişah-ı alem penah efendimiz hazretlerini bi-sıhhatihi ve'l-afiye serir-i saltanatlarında daim ve ber-karar huyu­rulmaları ed 'ıye-i hayriyye-i mahsusasıyla yad ü tezkar oluna .

Ve ben ni'met-i hayat ile rni.itena'im oldukça dareynde selamerime du'a ve ir­tihal-i dar-ı beka eylediğimde hasıl olan ecr ü mesübattan benim dahi ruhuma ih­da olunup mukabilinde galle-i mezkureden dergah-ı şerif-i mezh.'l1rda her kim seedicle nişln- i irşad-ı tarikat bulunur ise şehri üç yüz kuruş vazife verile ve bir zat-ı mezkur kütüphanede hiifız- ı kütüb ve türbe-i ınezkurede türbedar olub be her cum'a ve pazarresi geceleri türbe-i mezkürede birer Yasin-i Şerif ve be her se­ne [7] Şehr- i Raınazanü'l-mi.ibarekde dahi bir hatm-i şerif tilavet ve nesk-i sabık üzre sevabını ihda ve du'asını itmaın ieüb mukabilinde galle-i mezküreden şehri iki yüz elli guruş vazife verile ve hall vukü'unda ınütevelll ve nazırın re'yleri ve şer'i şerif ma'rifetiyle bi'l-intihab ehl ü müstehakk ve mu'temed ve emin ve salih ve mi.israklmü'l-etvar bir kirnesne hiifız-ı kütüb ve türbedar nasb u ta'y'in oluna ve kütüb-i muharrere-i mezküre kütüphane-i mezkürede hıfz olunub post-nişin bu­lunan zatın izn ü icazeti ve hafız-ı kütübün ma'rifetiyle dergah-ı mezkürda muklm dervişanından talib olanlara bii-sened verile ve kütübhane-i mezkür evkat-ı

h:ımi t er/ bir eğilim kurumu atan· eyüp'te hasan hüsnü paşa tekkesi ve vakfiyesi 147

ınu'tadesinde küşad olunub haricden gelen ve talib olanlara ktitüb-i mezkUrenin mürala'asına müsfı'ade oluna ktitüb-i mezkOreyi ınütala'a edenler i'iide ettikçe

hafız-ı kütüb kütüphane-i mezkOrda tertibi vechile ma hallerine vaz' eyleye ve kü­tüb-i mezklıre dergah-ı mezkurdan harice ihrac ve i'ta olunmaya ve kütüb-i mez­

kGre ve mahallerinin her an neziHetine hfıfız-ı kütüb dikkat ve i'tina idüb senede bir def'a dahi şeyh-i ınuma ileyhin ma'rifetiyle ta'dat ve m~ayene oluna ve kütüp­hane ve türbe-i mezkGrlarda bulunan kütüb ve eşyadan hafız-ı kütüb ve türbeda­

rın te'addi ve taksirioden naşi' zayi'at vuku' bulacak olur ise razınin ettirile.

Ve yine galle-i mezkOreden kütüphane ve türbe-i mezkOrelerde lkad oluna­cak kanadiyle ravgan-ı zeyt ve şem' ve türbedar ve zakirln ve varidin içün kah­ve ve şeker ve kömür ve hatab bahası olarak hafız-ı kütüb ve türbedar olan zata şehri yüz guruş verilüb şeyh-i mOma ileyh nezaretiyle sarf oluna ve yine galle-i

mezkOreden be her sene şehr-i Rebl'u'l-evvelde bin guruş medine-i Sinop'a irsaı

olunub medine-i mezkOrede vaki' Seyyid BilalEfendi Hazretleri'nin türbe-i şeri­feleri ittisalinde medru pederim merhum-ı müşarun ileyh Hüseyin Paşa'nın tür­

be-i şerifelerinden medine-i mezi<Orede naibü'ş-şer' bulunan zat ma'rifetiyle hüsnü's-savt bir kimse tarafından cema'at-i müslimlne menkabe-i cel'ile-i vela­

det-i hazret-i Risalet-penahi tilavet ve esnasında intihab olunan huffaz taratların­dan aş r-ı şerlfler kıraat ve akibinde hasıl olan ecr ü mesubat nehc-i sillif üzre i h­da ve du'a ile ikmal ol'unup meblağ-ı mezküreden mevlidhan efendiye yüz gu­

ruş ve pederim merhum-ı rnüşarun ileyh türbesinde tilibedar bulunan zata yüz guruş i'ta ve aşırhan efendilere yüz guruş tevzl oluna ve yirmi gunışluk gülab ve

buhur iştirii olunup buzzar-ı meclis ta·'tir ü tebhlr oluna ve dört yüz guruşluk el­van ve şerhetlik şeker alınup hasbe'l-mu'tacl buzzara ikram oluna ve hazır bulu­

nan fukadiya altmış guruş taksim ve tasadeluk edile ve meblağ-ı merkum bin gu­

ruşun irsali içün yirmi guruş posta ücreti verile ve iki yüz guıuş türbe-i mezkO­renin ta'mlratına sarf [8) oluna ve ta'[m]ire muhtaç değil ise naib-i ınGmil ileyh

ma'rifetiyle medine-i mezkGrede bulunan zu'afil ve muhtadne tevz! ü i'ta oluna. Ve murOr-ı ezmine ile müşrlf-i harab iken malundan tebernı'an bina vü inşa

eylediğim kasaba-i Kasımpaşa'da Yeldeğirmeni Cfimi'-i şerifinde evkfıt-ı hamsede haderne-i cami'-i şerif tarafından Fatiha-i Şerlfe kıraat olunup sevab minval-i ıneş­

rOh üzre ihclfi ve aklbinele du'a oluna ve biini-i evvel tarafından cami'-i şerif-i mez­kOr bademesine tahsis olunan vezaif zammJa galle-i mezkGreclen cami'-i şerif-i

mezkOrda şehriyye ol-arak imam olana altmış, kayyum ve ınüezzin olana yetmiş

ve devr-h:1n ve hatib bulunanlara al tmış ve va'iz bulunana kJI'k guruş vazife ve­rile vegalle-i mezkGreden cami'-i şerif-i mezkOıun regan-ı zeyt ve şem' ve süpür­

ge ve masarif-i siiiresi içün şehri altmış guruş sarf oluna ve galle-i mezkureden

be her sene cami'-i şerif-i ınezkUrda dahi ınenkabetnaıne-i veladet-i Nebevi kı­raat ve esnasında aşr-ı şerif tilavet ve Msı! olan ecr ü meslıbatı veeh-i mebsOt üz­re ihda ve hitamında du'a olunup ınevlidhan efendiye yüz guruş i'ra ve aşırhan

ı 48 ıasawtl(

efendilere elli ve cami'-i şerif-i mezkGr hadernesine yetmiş ve hazır bulunan fu­karaya yetmiş guruş tevzl ü taksim oluna ve on guruşluk gülab ve buhur ve üç yüz guruşluk eMin şeker iştira olunup huzzar-ı meclise ikraın oluna.

Zikr olunan el-Ha cc Hasan mahallesinde vaki' cami'-i şerifinde evkat-ı hamse­de anifen beyan olunciuğu üzre kable's-saıat ınüezzin efendi tarafından hayaum­

da selfimetirn vefatımdan sonra rCıhuın içün Fatiha-i Şerif kıraari ceına'te tebliğ

oluna ve cami'-i şerif-i mezkür vakfından muhassas olan vazife-i ka dımelerine za­mlme olarak galle-i mezkureden şehriyye olarak dlmi'-i şeru-i mezkürda imam olana yüz elli ve müezzin ve kayyım ve devirhan bulunana yüz guruş vazife ve-

. rile. Ve vakf-ı mezkünırnun nazır ve müteve111sinin inhalarıyla Mahkeme-i Tef­tiş'de lede'l-imtihan ehliyeti sabit olan bir zat külle yevm ba'de salati'z-zuhr ce­

ma'at-i müslimlne va'z u nasihat edüb vai.z-i müma ileyhe galle-i mezküreden kırk gunış vazife ve yine galle-i mezküreden cami'-i şerif-i mezkurun kanadili ve ravgan-ı zeyt ve şem' ve süpürge ve ınesarif-i saire-i Hizımesi içün şehri elli gu­ruş sarf oluna ve be her sene cami'-i şerif-i mezkGrda mürevelll ve nazır rna'rifer­

leriyle menkabe-i mevlid-i şerif-i Nebevl kıraat ve esnasında aşr-ı şerif tilavet ve hasıl olan ecr ü mesübat-ı beyan-ı sabık vech ile ihda ve ikmalinde du'a olunup

mukabilinde galle-i merkOmeden mevlidhan efendiye yüz guruş i'ta ve aşrhan efendiye elli guruş revzil ve üç yüz guruş sarfıyla el van şeker iştira olunarak huz­zar-ı meclise ikn1ın ve on guruşh.ık gülab ve buhür alınıb huzzara ta'tlr ü tebhlr oluna. Ve cami'-i şerif-i mezkür bademesine yetmiş ve hazır bulunan fukaraya yetmiş guruş taksim oluna.

Ve be her sene [9] marrü'z-zikr medine-i EyyCıb'(L1 Kalenderhane derg01-ı şeri­finde kezalik vakfıının ınüteveJII ve n(zır ına ' rifetleriyle menkabe-i vel(det-i Haz­ret-i Peygamberi kıraat ve esnasında aşr-ı şerif tiliivet olunub hasıl olan ecr ü me­

sübatı siyak- ı anif üzere ihcla ve hatlınesinde du'a olunuh mukabilinde gurre-i" merkOmeden mevlidhin efendiye yüz guruş !'ta ve aşrhan efendilere yüz guruş revzi ve dört yüz guruş sarfıyla şerbet yapı lu b ve miktar-ı kafi uel ve gülab alınub huzzar-ı meclise ikraın oluna.

Ve salifü'z~zikr medlne-i Hazret-i Eb EyyCıb dimi'-J şerlfı ile mahrGse-i Gala­ta'da vaki' Yeralrı Cami'-i şerifinin evkat-ı haınsede anifen beyan olunciuğu üzre müezzinler taratlarından Fatiha-i Şerlfe kıraatı cema'at- ı müslimlne tebliğ ol unu b

mukabilinde galle-i mezkGreclen medine-i Hazret-i Eba Eyyüb Cami'-i şerifi mü­ezzinlerine senevi yüz elli ve Yeralu Cami'-i şerlti müezzinlerine senevi yüz gu­ruş tevzl ve i'ta oluna.

Ve Trabzon vilayet-i eelllesinde Hisar karyesinde ta'ınir u inşa eylediğiın cil­

mi'-i şerifele imam bulunanlara senevi altmış guruş ve karye-i mezkGrede mü-

ll Calle-i

lıamit er/ bir eğitim kurumu olan: eyüp'le basan hüsnü paşa tekkesi oe t/a~jlyesi 149

eecldeden bina eylediğim tarikat-ı aliyye-i Nakşibendiyye dergah-ı şeriflinlde

post-nişin bulunanlara senevi bin iki yüz guruş verile.

Ve Medine-i Münevvere'de Harem-i Şerif-i Nebeviyye'ye ta'lik olunan avizeye

hizmet edenlere şehri elli guruşdan senevi altı yüz guruş ve be her sene yirmi iki sandık ispermeçed mumu alınub irsal oluna ve mezkur mumların ücret-i nakliyye­

si ve avlzenin tanzlfi içün estar bahası olarak senevi dört yüz kırk guruş irsal oluna . Ve galle-i merktımeden her ne fazla kalı r ise fazla-i mezkGr ile akar iştira olu­

nub vakf-ı mezkunıma zamm u ilhak oluna ve be her sene mütevem ve nazır bu­

lunan zatların ma'rifetleri ve ma'rifet-i şer'-i şerif ile vakf-ı mezkOrumun muhase­besi ru'yet olunub ber mu'tad harc-ı muhasebe ve kalemiyye verile. Ve nazır- ı

müreveilinin vazifesine adem-i dikkat veya ihtiHisı ve ınürrezika vazifelerini te'diyede tekasulleri ve'l-hası l veehen ınine'l-vucOh vakf-ı şerife hiyanetleri ihbar

olunub ber mGceb-i şer'-i şerif lede'l-muhakeme tebeyyün eylediği halde azi olunub zikr-i ari şurGt mikebince mahallerine diğerleri nasb u ta'yin oluna. Ve

dergah- ı şerif-i mezkGrda şeyh olan vakf-ı mezküruma nazır o la. Ve dergah-ı

şerif-i mezkurun meşihati karşısında kain merhum ve mağfOrun leh Büsrev Paşa dergat1-1 şerifı post-nişini reşadetlü Murad Efendi Hazretlerinin zat-ı takva sıfat­

Iarına mahsusen ma-daıne'l-hayat meşrOta ola ve dar- ı ahirete irrihfil buyurduk­larında ıneşlhat ve nezaret-i mezkOre tarikat-ı aliyye-i Nakşibendiyye-i Halidiyye ve uıve-i vuskasına beste-i idizetname-i sah'iha-i mu'tebere ile me'zün bi'l-irşiid olub ilrnen ve amelen ve elirayeren ve bulkın ve teınekkünen irşad üresiike kildir

olana ve merhum-ı müşiirun ileyh dergahına post-nişin ta'yin kılınan zat-ı sutüde­sıfata meşn1r::ı ola ve mütevelli bulunan [10] ve şeyh efendinin izn ü icazeti ol­

madıkça dergfılı-ı şerif-i mezktıra kiınesne girmeye ve ben bi iradeti'Uahi te'iila

vefat eylediğ imde cesedim türbe-i ınezkurede tehyie kılınan ınabal-i mahsusa

defn oluna ve türbe-i mezkGreye ednibden bir kimesne defn olunmaya. Ve vakf-ı mezkOrumun tevliyeti ben hayatta oldukça bana ve dar-ı bekaya rih­

let[imcle] ev iad-ı evliid-ı eviaci-ı zükurumun ve zükür bulunmadığı taktirde

inasımın batneo ba'de batnin ekber ü erşed ü eslahına m~şrGta ola. İyazen bi'lliihi te'iila ba'de inkıJ'i'izi'l-küll vakf-ı mezkGruma Evkaf- ı Humayun nazırı bulunan zat

niizır olup dergiih- ı şerif-i rnezklırda şeyh bulunan zat mütevelli' ola ve mun1r-ı ey­ya m ve kürOr ve a 'vam ile vakf-ı mezkunıma ri'ayer müte·azzire olur ise galle-i

mezkOre mutlaka fukara-i müsliınlne tasadeluk olunarak ve vakf- ı mezkürumun

meşrüt ve kuyudumm tebdil ü tağyiri ve mklil ü teksiri merreren ba'de uhra yed-i

meşiyyetiınde ola deyu tebyin-i şurOt ve ta'yln-i kuyGd birle ma'a müştemiliit ve

menzil ve dergah-ı şerif-i ınahdtıd-ı mezkurlar ile kütüb ve eşya-i muharrere-i mezkGreyi bundan akdem fiiriğan ani'ş-şevağil oğlum mürevelll-i müma ileyhe

teslim eylediğimde ol dahi ber veeh-i muharrer ahz ü kabz ve evkaf- ı saire mütevellllerinin evki'ifcla tasarrı.ıf eyledi k leri ınisüllü tasarruf eyledi buyurdukların­da gıbbe'Hasdiki'ş-şer'i emr-i vakf tamam reslde-i encam olmuş iken vakıf-ı

150 wsawu.f

müşiiıun ileyh hazretleri vakf-ı mezkurlardan nıcu' birle ma'a müştemelat ve men­zil ve dergah-ı şerl'f-i mahdOd-ı mezkOrlar ile kütüb ve eşya-i muharrere-i mez­

kCıreyi ke'l-evvel mülklerine istirdad ve mürevelll-i mOma ileyhe red ü teslimden iba ve imtina ile kema hüve'l-mastOr fi'l-kitabi'l-fıkhiyye müteriifian ve her biri

mübteğiisınca fas! u cisme taliban oldukları mevlanayı muma ileyh canib-i vakf-ı evla ve lfa-yı mebaru-i hayrı ahra görüp alimen bi'l-bilafi'l-cari beyne'l-eimmeti'l­

eslaf ve mer'iyyen bi cemi'-i mala büdde min h u fi'l-hükmi bi'l-evkaf ala ka vii men cevvezehu ve yedlhtı mine'l-eiınmeti 'l-a'Jaın bila iştibah vakf-ı mezkCirun evvelen

sıhhatine ve saniyen lüzOmuna hükm-i sahib-i şer'i ve kazii-i sarih-i ıner'l idüb vaki' hali mahallinde ketb ü tahıir ma'an mürsel ümena-i şer' le meclis-i şer'a gelüb

ala vukO'ihi inhii ve takrlr ermeğin ba'de't-tenfiz vakf-ı müşarun Ueyh sahil1 ve lazım ve mütehattim olup min ba'cl nakz u ibtali muhiil ve telxlil ü tağylri vakıf-ı

müşanın ileyh hazrederinden gayri adiınü'l-ihtimal oldu . Cer:l ziilike ve hurrire.

Fi'l-yevıni's-salis ve'J-işrln min ceınaziye'l-ahire li-seneti tis'a ve seliise mie ve

elf [23 Cemaziyelahir 1309].

Abstract The Tekke and Wapfıya of Hasan Husnu Pasha in Eyup: As an

Educatinal Institution

The Tekke of Hasan Husnu Pasha, which was established in the sec­ond half of the nineteenth century, aimed to educate the society and pm­mote religious, moral and spiritu:ı l values. In order to achieve this goal, a ınodesr libr:ıry, which cont:ıins 1468 books, was set up by the tekkeadmin­

istr::ıti()n. In 1942, the books were transferred to a special unit naıned as Hasan Husnu P:ısha Seetion in the Suleymaniye Libraıy.

In this article, we give a shoıt history of the tekke and provide infor­mation about its sheikhs. \'<le also tmnsliterate printed waqjtya of the ıekke which is a ra re sample of waqfiya tradition in Turkish cultural history.

Keywords: The Tekke of Hasan Husnu Pasha, The Tekke of Oazir Duzur, The Tekke of Bost~m Iskelesi, The Tekke of Bozcaadalı, The Tekke

of Kaptan Paşa, The Libraıy of Hasan Husnu Pas ha, Walifiya