T Ạ P CHÍ KHOA H ỌC No 4 . 1991

ĐÊ TÀI KHXH CẤP BỘ GIAI ĐOẠN 1986-1990

ĐÔI ĐIÊU SUY NGHÌ

T R Ị N H H Ồ K H O A

T r ư ở n g Đ H T H Hà nội là một t rong n hử n g c ơ s ở đ à o t ạo và nghiên cứu khoa lớn nhấl của ngành đại học nơi t ậ p h ợ p một dội ngủ cán bộ khoa học v ớ i nhiều chi gia đau ngành. Ti cm lực đó đ ã đ ư ợ c phá t huy t rong s ự nghiệp xây d ư n g và b ảo V q u ố c t r *>nU mấ\ (hập ký qu a . H à n g t r ăm bộ giáo t r ình đ ư ợ c soạn thảo và in ấn phụ

công tác đ ào tạo, hàng t r ă m đc tài khoa học t ừ cấp khoa đốn c á p nhà n ư ớ c đả đ ư ợ c ỉ khai nghiên c ứu và ứng d ụ n g một phăn t r ong đời sang là n hử n g hằng c h ứ n g hùng hồ t inh thần lao động cần c ù t s áng t ạo của đội ngủ cán b ộ khoa học t r ư ờ n g ta t r ong kiện vô cùng khỏ khản t h i ế u thổn . G ó p vào thành t ích c h u ng đó có phần kh ô n g nhò

khối K H X H .

Mỏ* dâu giai đoạn 1986-1990, Bộ Đ H - T H C N và DN (nay ià bộ G D và DT) cho r t r ư ờ n g Đ H T H đ ă ng ký k hô ng hạn che đc tài K H X H c ấ p Bộ. T ừ chỗ chì cỏ 12 de l giai đoạ n t rước» đến năm 1986 số dề tài đâ lên lới 45. B ư ớ c saniỉ nãm i (>S7, một plìí nội d ung de lài không t h í ch h ợ p với t ình hình mới , mặt khác do kinh phí nhà n ư ớ c cấ hạn nên Bô đá cắt giảm chỉ còn lại 18 đe tài, phăn lớn t ậ p t r ung vào hai n g à n h ngũ* vả lịch sử, so còn lại đ ư ợ c g i a o cho kinh lố, i r i ct và xã hội học . <h Đ ế n nay hau hốt đ t r ên đà d ư o c nghiệm t hu ờ Hội đồng cấp Bọ với sự i ha m gia của nhiễu nhà khoa t r o n g và n g o à i i r u ở n g . N h ữ n g c ô n g I r ì n h này đêu d ư ợ c đ á n h giá c a o VC n ộ i d u n ụ I

học cũng nhu ve p h ư ơ n g p h á p luận nghiên cứu, đạt từ loại khá t r ả lên. Nh iều còng t đ ư ợ c de nghị c a p t rên k h en ihưcrng vì"khóng nhửng g i úp cho việc nâng c a o chấ t iu đ ào t ạo của nhà t r ư ở n g mà còn có ihề gọi nur những v ấ n đề đề cấp t rên t h a m k h ả o t viộc hoạch định đ ư ờ n g loi , ch í nh sách cho q uốc gia. O ’ đâv chúng tồi không l ính n h ữ n g công I r ình mà cán bộ t r ư ờ n g ta tham gia nghiên c ứ u vói các cơ qua n ngoài .

T i êm nảng trí t uệ ờ đ ộ i ngũ cán bộ K H X H t r ư ờ n g Đ H T H rất doi d à o và phong cỏn có the khai thác nh i ề u h ơ n n ử a đe phục vụ xã hội ncu cỏ c ơ chò Ihích h ợ p và đS đ ú n g mức của các cơ q u a n hữu t r ách . Đã cố nhicu t i c n g nói de nghị c a p t r ên quan

hơn n ữa tới dội ngủ Irí t h ứ c nói chung, tới anh chị cm cán hộ K H X H ờ các t r u ờ n ị học nói r i cng t rong dó có t r ư ờ n g Đ H T H Hà nội.

T r o n g hội nghị t ồ n g kci t ình hình hoạt động khoa học và còng nghệ 5 ( 1986-19‘>0) do U B KH N h à n ư ớ c lồ c h ứ c tại thành p h o Vinh vào dịp hè năm ngoái T S N g u y e n A n đà ih a y m ăt c á c nh à kh oa h ọ c t r ư ờ n g Đ H T H H à nộ i d c n g h ị U B K H

2

rc cần có sự vô t ư và cộng bằng ironiỊ vice phán chia dê tài, nhất là de Iài K H X H . Lời ìghị h à m ý phc b ình t rcn đây đirưc dại hi cu các t rường hoan nghênh nhiệt liệt .

Có một lình hình không hình ihmVng 111 lừ iruvVc đ í r nay số đĩ' tài cap nhà n ư ớ c ) cho các t r ư ờ n g đại h; » t hưởng ít hnn số de tài dành cho các vụ, viện TW, mà lực ng khoa học (V n h ữ n g íHri này íại không bảng ờ các irưửng.

T r o n g các c u ộ c hòi ihào khoa học đo t r ưởng ta hoặc cùng với đirn vị bạn phối hợ p hức, nhiều đại !>i?u đã bày tò nguyện vọng được hưp tác nghicn cứu với đội ngũ cán C H X H c ' • í y tin của t r ườ n g ỉa. Ten luồi các giáo sư, lien si các ngành K H X H i rong

K H X H không mấy người không biết đốn. Ấy vậ\ mà lừ trước đến nay trường ta a he chính t hức d ư ợ c giao mội dc tài KHXÍÌ cạp nhà n ướ c nào cả. T r o n g khi đó h một sổ các nhà khoa học t rên đây lai đ ượ c nhiều nơi mời tham gia nghiên cứu các ài h o ặ c chirt rng t r ình cấp nhà nước do cac đơn vị dó đứng ra chủ 1 rì. Thật là khône lý chúi nào !

Thiốl ni»hi, đả đ ế n lúc các đĩ* tai khoa hoe phái dưirc giao đúng dịa chi.

Hiộn nay đội ngủ cán bộ K HX H irưiVnv» la diing phấn dâu đè cỏ đ ư ợ c mộl số de lài nhà n ước . Muôn diều đỏ ưcr thành hiện ihưc\ <Ji nhiên, ve phía nhà t r ườ n g , các nhà \ học phải hợp t ác với nhau» cùng nhau suy nghĩ de dc xuiĩt d u ự c n h ữ n g vẩn đi3 cỏ ý a t h ự c lien sâu s ắc với nhửng luận cứ khoa học vừng vàng cỏ sức th'uyci p h ụ c cao. ng d i eu ư ư ớ c t i en là các cấp xél duyột phài sâ( và hicu các t r ư ờ n g hirn. Mong đ ừ n g rầng các ihăy g iáo đại học chi cỏ mồi nhiệm vụ dạy học, cỏn nụhicn cứu khoa học là r i cng của vụ này, viộn nọ, ban kia, khônt* pliâi là viộc t i u nha t rường .

Trờ lại với đe lài cấp Bộ 1986-1^0 , chúng lỏi xin p hep d ư o i ru:u ra J ay một vài suy ĩ r ư ử c hct \ỉ\ mỏi quan hộ giữa d? tài với cuộc sòn^.. Chúng lôi ihii\ rnộl so đe lài

l à n g kv c ỏ lẽ x u ấ t p h á t t ừ n h i ệ t t i nh, n g u y ệ n vọng của ì ì ị Ị i ĩ ờ í c h ù I r i , l ừ k h ả n ă n g

hiộn nh i ĩ u hơn ! à cãn cứ vào nhu i-àu thực sir của xã hội, vào khả nàng "l ieu ihu của i rờng t heo »ch nói của các nhà kinh ù hiu*. 1)0 dó kci |U,1 nghiên cứu t r ữ nên l^c k h ỏ n g di v ào đ ư ư c c u ộ c s õ n g N ế u ( inh Ira nu ư ũ i vàn c ứ t i í p d i c n thì SC k h ô n g

ig gây lốn kém <. ho nha ni rớc mà cór* làng phí không ít công sức và t hò i gi il n cùa nhà học.

< ủng có the là, khi d. lng ký, cĩẽ ùú dáp ứng đtrợc nhu cầu ihực sự lúc bấy g iò , nhưng năm nám sau nhu cău ctỏ dã khỏni» còn nửa, cóng (rinh nụhicn cứu IrcV nên lạc hịiu. tíIV rúI lluVi gian nghiôn cứu d ỉ tài cẩp Bộ xuống hai nám mà chúng ta bắl đ ầu t hực lừ năm l l*9] là h ợ p lý. Làm như vậy một mật sê iránh d ư ợ c sự lạc hậu của đề lài Jâ nêu t rcn, mậl khác có the nhanh chóng duü thành lựu khoa học vào c u ộ c sống. I điều vỏ cũnẹ c ó ý nghía dối vói còng cuộc đòi mưi tròn đăl nước la. Vì the chúng n de nghị lác già đc lài nên gkri hạn phạm vi. «lối lượng niĩhicn cứu» xác d ịnh mục ,ao cho lưi rng ứng với th(Vi gian quy đinh và kinh phí được cấp.

r h ứ hai là vún đc kinh phí. Chung ta dcu hicu ritni», ngưữi cán bộ giảng dạy đại học còng việc lên l ứp còn có nhiệm vu nghiên cứu khoa hoc. Và kinh phí c ấ p c h o đc tài

• chi hổ t r ự phân nào tronrç công lác nghiỏn cứu khoit hoc của các ihăy. T h ố n hưng chúng tôi du l l đ ỏ chi nên thưc hiC*n khi đong lương ngirừi C B G D không n h ữ n g nuôi

3

đ ư ợ c hàn ihân mà còn nuôi được ít nhất một người trong gia dinh. Còn như hiộn cuộc sống của nhà giáo nói chung, của người C B G D dại học nói riêng khỏ khán như nào, hẳn mọi n g ư ờ i đã ró. C h o nên t rong t ình hình cuộc s ống như vậy, k h ô n g nên : kinh phí cấp cho dc tài ờ các trường chi là khoản hổ trợ thêm, mà nén cấp cho đì người cán bộ khoa học có ihè trien khai ihuận lọri công việc cùa mình, chứ nên đè clu quá lo láng vì kinh phí cỏ hạn, buộc phổi dieu chinh nội dung nghiên cứu cho pliù hop

T r o n g các buo i nghiệm thu công trình, khi nghe chúng tôi nêu kinh phí c a p chi tài , một số đ o ng ch í ờ c ơ quan bạn đả lò ra vừa ngạc nhicn vừa khâm phục Ngạc nhiê kinh phí quá kh iêm tổn so với kinh phí cap cho loai đc lài cấp t ư ơ n g d ư ơ n g ờ các viện mà các đồng chí đố h iếu khâm phục vì kinh phi ít như vậy mà chất lượng cống l vẫn b ả o đảm. Đi ê u này c ũng nói lên phăn nào về ư ì n h dộ khoa học củng n h ư t inh I t r ách nh iệm của cáĩt hộ khoa học t r ư ờ n g ta.

Dầu biế t r ầng những nhà khoa học chân chí nh làm việc không phải vì v ẩ n dề phi. ni.» là \ i ly Iirỏrng cao đẹp của cuộc sống, chúng tôi văn thict iha monu các cơ c có trách nhiệm xem xét đè có sự dieu chinh cho công bằng và hợp lý.

Cuối cùng là văn de lhưởng, phạl. Một khi kinh phỉ tạm ồn roi, vấn (Jĩ' thường, phải đội ra. Cõng trinh rùio hoàn thành đúng hạn vcVi chất lượng cao thì phài d thưcVng; n g ư ợ c lai. p h . i l công t rình nào không hoàn thành hoặc hoàn t hànhm u ộ n mà khỏng có 1\ di) xác dáng. Có như vậy mới khuyến khích d ư ợ c tài ná n g và nì c ò ng t r ì nh nghiên c ứ u nghiêm lúc.

T r ê n đây là vài nél t ồng q Ui l i ve kct quà nghiộm thu đe tài K H X H căp Bộ giai I 1986-1W0 của IruiVng ta và đôi d ieu suy n^hi làn mạn của chúng tỏi. Nếu có die không d ú ng mong các bạn t h i hào cho.

Thang V nởiìi IQỌ1.

CHÚ THÍCH

(1) N h ữ n g s ỗ liệu trên đ ư ợ c rút ra từ bàn tồng hợp tình hình n g i i ê n c ử u I h ọc của đ ồ n g c h í Phạm Thẽ Liểu, p h ò n g NCKH

4