Đặ - hthkiengiang.org · Tết: Lịch Sữ, Nguồn Gốc.. – ... cựu học sinh Kiên Giang đã đóng góp bài vở và hình ảnh. Các cơ sở Thương Mại và quí

Đặc San Kiên Giang Xuân Tân Mão – 2011 Trang 1

P.O. BOX 921 - GARDEN GROVE, CA 92843 Điện thoại: 714/775-5343 - Fax: 714/952-0582

HỘI THÂN HỮU KIÊN GIANG MIỀN NAM CALIFORNIA Nhiệm kỳ: 2009-2011

BAN CỐ VẤN

Ông Tạ Thái Bình Ông Nguyễn Hữu Mãnh Ông Nguyễn Thanh Sơn Bác Sĩ: Trần Văn Chơn

Ông Lý Hữu Diệu Ông Mai Ngọc Diệp

Ông Huỳnh Văn Quang Cô Lê Kim Anh

Ông Đỗ Thức Quang Ông Danh Xứng

Ông Võ Văn Hạnh

BAN CHẤP HÀNH

Hội Trưởng: Trần Văn Phú Phó NộI Vụ / Ngoại Vụ Huỳnh Thanh Hoàng

Phó HT Nghi Lễ & Khánh Tiết Lê Minh Triều

Phó HT Kế Hoạch & Phát Triển Tạ Duy Luân

Phó HT Đặc Trách Corona Trịnh Sơn Lượng

Phó HT Đặc Trách San Diego Nguyễn Minh Lương

Tổng Thư Ký: Trần Thị Tú Thủ Quỹ: Thái Mỹ Vinh

PhóThủ Quỹ: Phùng Thị Được

CÁC TRƯỞNG BAN

TB Xã Hội: Tô Em TB Văn Nghệ: Nguyễn Minh Lương

TB Báo Chí: Trần Thị Tú


Mục Lục

Trang Chủ Trương / Mục Lục 2 Ban Báo Chí Cảm Tạ 4 Lá Thư Hội Trưởng 5 Sinh Hoạt, Tường Trình,Thông Báo Sinh hoạt HTHKG 2010 – Ngọc Khánh 54 Giới Thiệu Tập Thơ DTMG – Ban Báo Chí 119 Tường Tình Tài Chánh – Thái Mỹ Vinh 120

Văn Bên Vườn Xuân Ngày.. – Ngày Xưa Hoàng Thị 6 Người Cao Niên và Nụ Cười – Việt Hải 13 Năm Mão: Tản Mạn Chuyện .. – Tào Lao Tữ 19 Tấm Thiệp Tết bất ngờ – Nhã Quân 23 Con Quốc Quốc – Tèo 33 Mùa Xuân Trong Rừng Big Bear – Ngọc Khánh 39 Con Mèo – Lê Văn Thảo 43 Nhớ Quê Hương: Rạch Giá-Hà Tiên – Yên Thư 48 Niềm Hy Vọng – Cẩm Tú 61 Gia Chánh Cho Ngày Tết – Ẫm Thực Việt Nam 64 Chuyện Chiếc Cầu Trên Sông.. - Cao Vị Khanh 68 Hạ – Đường Sơn 78 Tết: Lịch Sữ, Nguồn Gốc.. – Sưu Tầm 82 Mỹ Nhân và Danh Tướng – Hoàng Trúc Vũ 99 Suốt Đời Bên Mẹ – Hải Bằng 101 Lời Trái Tim Muốn Nói – TMT 104 Những Lượn Sóng Ngầm – VN 106 Tình Yêu Vô Tận – Âu Thị Phục An 114 Quê Nhà, Chiều 30.. – Man Viên Long 121 Vọng Cổ Tâm Thư Gởi Mẹ – NV 118


Lá Thư Hội Trưởng

Mục Lục (Tiếp theo)

Trang

Thơ Trở Lại Kiên Giang – Tăng Ngọc Minh 12

Thơ Mạch Vạn Niên – Mạch Vạn Niên 18

Sông Xưa – Ngọc Vân 22

Dốc Đời – BC 25

Nhớ Anh – Triệu Cô Nương 28

Phượng Mai – Mạch Vạn Niên 38

Em Về – Ngọc Vân 38

Thơ Đỗ Thị Minh Giang – Đỗ T. Minh Giang 42

Thơ Hồ Phi – Hồ Phi 47

Người Em Kiên Lương – Trần Hoài Thư 60

Biển Cát – BCD 63

Xuân – Ánh Trang 63

Họa Xuân – DS 63

Cám On 3 – Phy Phương 76

Thơ Nguyên Lãm – Nguyên Lãm 77

Biển Ru Tình Sóng – Đỗ T. Minh Giang 81

Gọi Mùa Xuân Sang – Việt Hải 97

Giây Phút Chạnh Lòng – Ngô Quang Võ 98

Chúc Xuân – Thái Đăng 105

Phù Vân – Yên Thư 112

Đừng Vì Thù Hận.. – Bóng Đêm 113

Tháng Giêng Non – Âu Thị Phục An 123

Tết Xứ Người – TMT 126

Vui Cười Thiếu Gì Nhặt Đấy – Sưu Tầm 11

Sau lưng người đàn ông – Sưu Tầm 17

Khôn ba năm.. – Sưu Tầm 21

Dùng "kế" gì? – Sưu Tầm 53

Lại Chuyện Con Vẹt – Sưu Tầm 59

Những Điều Quan Trọng – Sưu Tầm 65

Câu Đối – Sưu Tầm 105

CHỦ TRƯƠNG

BAN CHẤP HÀNH HTHKG Miền Nam California

THỰC HIỆN

BAN BÁO CHÍ HTHKG Miền Nam California

VỚI SỰ ĐÓNG GÓP CỦA

Cao Vị Khanh, Trần Hoài Thư, Hải Bằng, Ngày Xưa Hoàng Thị, Việt Hải, Mạch Vạn Niên, Tăng Ngọc Minh, Nhã Quân, Ngọc

Vân, Đường Sơn, Yên Thư-Trần Cẩm Tú, Ngô Quang Võ, Tèo, Ngọc Khánh, BCD, Đỗ Thị Minh Giang, NV, Nguyên Lãm, Hoàng

Ngọc Văn, BC, Phy Phương, Lê Văn Thảo, Man Viên Long, Ngoc Khanh, Âu Thị Phục An, Trần Mỹ Thanh, Thái Đăng, Bóng Đêm,

Triệu Cô Nương, Sưu Tầm, Tào Lao Tữ, Thái Mỹ Vinh, Trần Văn Phú.

TRÌNH BÀY TRANG BÌA Graphics & Design: Trịnh Sơn Lượng

HÌNH ẢNH

Trịnh Sơn Lượng

TRÌNH BÀY

Trần Văn Phú, Trần Thị Tú, và Tạ Duy Luân

QUẢNG CÁO

Thái Mỹ Vinh, Trịnh Sơn Lượng

Mọi Chi Tiết Xin Liên Lạc về

HỘI THÂN HỮU KIÊN GIANG NAM CALI

P.O. BOX 921 GARDEN GROVE, CA 92843 Điện thoại: 714/ 775-5343


BBaann BBááoo CChhíí

HỘI THÂN HỮU KIÊN GIANG Miền Nam California

Chân Thành Cám Ơn Quí Đồng Hương, quí Thầy Cô cùng các Bạn

cựu học sinh Kiên Giang đã đóng góp bài vở và hình ảnh.

Các cơ sở Thương Mại và quí thân hữu đã đăng quảng cáo.

Quí vị Ân Nhân cùng Nhóm Cựu Học Sinh Kiên Giang Nam Cali và một vị cao niên ở

Winnepeg/Canada đã yểm trợ tài chánh

Bảo Trợ ĐẶC SAN KIÊN GIANG

Xuân Tân Mão - 2011

Hoàn Tất Mỹ Mãn


Kính thưa quí Đồng Hương và Thân Hữu Kiên Giang, Rạch Giá,

Năm Canh Dần sắp đi qua và trước ngưởng cửa của năm Tân Mão, tôi xin thay mặt ban quản trị Hội Thân Hữu Kiên Giang miền Nam Cali, chân thành gởi đến quí đồng hương và thân hữu Kiên giang/Rạch Giá lời cầu chúc một năm mới an khang và thịnh vượng.

Trong năm 2010 vừa qua, Hội đã hoàn tất những chương trình sinh họat một cách mỹ mãn cũng nhờ vào sự tín nhiệm và những tình cảm yêu thương, gắn bó cùng những yễm trợ tinh thần cũng như vật chất mà auí đồng hương và thân hữu Kiên Giang/Rạch Giá đã dành cho Hội. Đó là động lực chính đã thúc đẩy sự phát triển của Hội, và cũng là nhân tố chính yếu cho sự tồn tại của Hội. Ngoài ra, tinh thần phục vụ đồng hương bền bĩ và bất vụ lợi của các bác, các cô chú và các anh chị em trong Ban Cố Vấn cùng các anh chị em trong Ban Chấp Hành cũng là một nhân tố không thể thiếu vắng trong việc duy trì sinh hoạt của Hội. Quí vị luôn lấy tinh thần phục vụ làm đầu và sẵn sàng xẻ chia trách nhiệm cũng như đóng góp tài vật và công sức. Tất cả thành viên trong Ban Cố Vấn, cũng như Ban Chấp Hành luôn đặt quyền lợi của đồng hương lên trên mọi bất đồng cá nhân và đặc biệt là mọi người luôn tôn trọng một nguyên tắc làm việc “dân chủ”.

Sau hơn 10 năm phục vụ đồng hương trong vai trò của một Hội trưởng, năm nay là năm mà nhiệm kỳ của Ban Chấp Hành 2009 - 2011 chấm dứt. Nhân đây, tôi xin chân thành cám ơn lòng yêu thương, quí mến và sự tín nhiệm của quí đồng hương và thân hữu Kiên Giang dành cho tôi và toàn Ban Chấp Hành trong suốt hơn 5 nhiệm kỳ (11 năm). Tôi cũng xin cám ơn tất cả quí vị trong Ban Cố Vấn cùng anh chị em trong Ban Chấp Hành trong các nhiệm kỳ đã qua. Tất cả anh chị em đã cùng với tôi phục vụ đồng hương với cả tấm lòng của mình. Mặc dù không trực tiếp gánh vác Hội trong vai trò Hội Trưởng, nhưng tôi nguyện sẽ cố gắng phục vụ đồng hương bên cạnh tất cả các bác, các cô chú và anh chị em.

Tôi hy vọng và mong mỏi quí đồng hương và thân hữu sẽ dành những tình cảm và lòng tín nhiệm của mình cho vị tân Hội Trưởng và Ban Chấp Hành nhiệm kỳ kế tiếp. Tôi cũng mong mỏi tất cả anh chị em trong ban chấp hành hãy tiếp tục phục vụ cho quyền lợi của Hội và của đồng hương để xứng đáng với tấm lòng yêu thương và tín nhiệm của đồng hương và thân hữu Kiên giang/Rạch giá.

Như trong bao năm qua, tôi luôn đánh giá cao về đông đảo thành phần các bạn cựu học sinh Kiên Giang. Mặc dù đứng bên ngoài ban chấp hành, nhưng các bạn luôn là một nhân tố quan trong đã tao nên những sinh động và vui tươi trong các sinh hoạt của Hội, bên cạnh những yễm trợ tích cực về vật chất và tinh thần mỗi khi Hội cần đến. Xin chân thành cám ơn sự tín nhiệm và những đóng của các bạn đã dành cho Hội.

Một lần nữa xin chân thành cầu chúc qúi đồng hương và thân hữu Kiên Giang một năm mới vạn sự an lành và tràn đầy phúc lộc!

Trân trọng, TM. Ban Quản Trị

HỘI THÂN HỮU KIÊN GIANG Miền Nam Cali Hội Trưởng: Trần Văn Phú

LLáá TThhưư HHộộii TTrrưưởởnngg

Bên Vườn Xuân Ngày Cũ


ới có hơn sáu giờ chiều mà bên ngoài trời đã sẫm tối. Trời tháng giêng năm nay tuyết chừng như đổ nhiều hơn mọi năm. Tin tức ti vi dự đóan đêm nay có bão tuyết .Vùng tôi ở gío nhiều quá. Gío ơi là gió. Nhiều đêm nghe tiếng gió rít qua khe cửa từng cơn tôi không ngủ được. Nghi vẫn chưa về. Đường xá như thế nầy với tính cẩn thận chắc là Nghi ở lại qua đêm trong sở. Mỗi lần Nghi không về một mình trong căn nhà tôi thấy một nỗi hiu quạnh nào đó len lén chợt về. Nhưng mà chẳng biết sao lần đi coi nhà để mua tôi đã vừa ý ngay khung cảnh nầy. Phía sau nhà là một dãy rừng thông bao bọc. Một màu xanh ngắt. Nó đã cuốn hút tôi từ lúc mới đến xem nhà. Có một chút gì rất gần gũi, rất thân thương tương tự ngôi nhà ở Đà Lạt năm xưa. Nghi thì bảo “Cảnh trí thơ mộng lắm nhưng em có OK với khung cảnh quá buồn của nơi đây không? Chợ Việt Nam thì hơi xa đó”. Buồn thì mình đã buồn nhiều rồi có thêm chút nữa có sao đâu anh”. Thế mà vợ chồng nàng cũng ở đây hơn mươi năm. Ban bè Nghi mỗi mùa hè đến chơi cứ chọc ghẹo “nơi đây chỉ thiếu tiếng mõ, tiếng chuông mà thôi”. Ngôi nhà rông. Một mình trong chiều nay nàng bềnh bồng trong vườn xuân ngày cũ. Hai đứa con nàng- thằng Bảo con Thư hai chị em nó ở trên Campus cách dây cũng hơn một giờ lái xe. Cuối tuần chúng mới về thăm bố mẹ. Chợt có tiếng đập cửa. Dồn dập. Liên hồi. Không phải là Nghị rồi. Nghi về thì cần gì mà đập cửa ghê như vậy. Uyên lẩm bẩm: Chắc là khách lỡ đường, cần một ly nước, hoặc cần nhờ điện thoại để báo tin cho người thân. Nàng khoác thêm chiếc áo len, hấp tấp đi ra mở cửa. Hơi lanh ùa vào khiến nàng rùng mình. Khuôn mặt người đàn ông hiện ra trước mặt nàng nơi ngạch cửa trong giây phút làm nàng hết hồn, bàng hòang, sửng sốt. Nàng khẽ kêu lên

- Trời ơi! chú Huy, sao chú biến đi đâu như ma

vậy. Chú biệt tăm biệt tích mất tiêu không biết ở đâu mà tìm, bây giờ đến mà không cho ai hay hết. Trời đất như thế nầy mà sao chú lặn lội đến đây?

Người đàn ông mỉm cười: - Định suprise hai ông bà. Không dè đường xá

ghê quá. Tưởng là nằm giữa trời tuyết chờ chết rồi chứ.

Uyên vẫn chưa hết bàng hòang. Nàng rùng người, vừa nói vừa cười. - Suprise kiểu nầy thiệt là dễ sợ. Sắp chết tới

nơi mà chú vẫn còn đùa được. Gặp lại chú Uyên mừng ghê. Chú vào mau lên. Gío. Uyên lạnh quá.

Người đàn ông bước nhanh vào nhà. Vừa lui cui tháo giày vừa hỏi - Nghi đâu? Uyên vừa đỡ chiếc áo Wintercoat từ tay Huy máng lên móc vừa trả lời. - Anh ấy chưa về chú ạ, đường xá như vầy

dám ở lại sở không chừng. Để Uyên xuống bếp tìm chút gì cho chú ăn. Chắc là chú đói lắm. Cũng dễ chừng 5 năm rồi mới gặp lại chú Huy nhỉ? Chú đi đâu? Làm gì? Có trời mà biết phải không chú?

Nàng nói lung tung. Nhưng hơn ai hết Uyên biết tại sao có sự đột ngột có mặt bất ngờ của Huy

M

BBêênn VVưườờnn XXuuâânn NNggààyy CCũũ

Ngày Xưa Hòang thị



trong chiều nay. Nàng nghe lòng mình như chơi vơi trong quãng đời xa xưa ngày còn ở quê nhà … Huy xuýt xoa, đan hai lòng bàn tay vào nhau bảo Uyên - Lạnh ghê. Cho chú xin tách ca phê đi Uyên.

Chú cũng chưa đói lắm đâu. - Sẽ có ngay cho chú. Chờ Uyên một chút nha

chú. Uyên vào bếp, đun nước. Có một niềm vui nào đó len lén bất chợt đi về. Đà lạt của năm xưa đang trải dài trước mặt nàng. Chàng sinh viên của trường Võ Bị Đà Lat lần nào theo Chú Thành đến nhà như một giọt nước đã làm xôn xao tâm hồn mới lớn của cô bé học trò Bùi thị Xuân Đà Lạt. Tình yêu có những điều không giải nghĩa được” Làm sao cắt nghĩa được tình yêu . Có nghĩa gì đâu một buổi chiều. Nó chiếm hồn ta bằng nắng nhạt. Bằng mây nhè nhẹ gió hiu hiu” Nhà thơ Xuân Diệu đã bảo như thế mà. Đặt tách cà phê phin trước mặt Huy nàng nói - Thật đậm, không sữa, không đường. Đúng

không chú? Câu nói của Uyên làm Huy nghe lòng chơi vơi, xao xuyến. Bao nhiêu năm rồi mà nàng vẫn còn nhớ đó sao. Hớp một miếng, hồn chàng như trôi dạt lãng đãng tận một bến bờ xa xưa nào, chàng nói. - Không ai pha cà phê ngon hơn Uyên. Đi tới

chân trời góc biển nào cũng không làm sao quên .. Tuyệt . Con gái Đà Lạt pha cà phê có khác. Nghi là người đàn ông hạnh phúc nhất thế gian nầy. Phải không Uyên?

Uyên mỉm cười tinh nghịch - Thế là chú nói sai rồi. Hạnh phúc thì có

nhưng Nghi không thích uống cà phê đâu chú ạ

- Như vậy Uyên mua cà phê làm gì? Mà lại chon thứ ngon như thế nầy?

Uyên nheo mắt, nghịch ngợm nhìn chú trả lời - Cho Uyên không được sao chú. Thỉnh

thoảng ở nhà một mình Uyên pha một tách. Uống một mình. Để nhớ. Cũng thú vị lắm chú. Và đôi khi để mời khách. Như chú chiều nay …nhưng chú Huy là người khách đặc biệt nhất. Phải không chú?

Cái chữ Đà Lạt Huy nhắc trong lúc nầy đưa Uyên trở về một khoảng đời tưởng chừng đã ngủ yên trong ký ức. Ôi Đà Lạt của những sáng lãng đãng mù sương. Những con dốc một đời tình tự .Bước chân em ngập ngừng bên ai trên đường về mà chưa lần nào em dám nói tiếng yêu anh . Đà Lat của em. Đà Lat của anh. Đà Lạt của những hòang hôn mờ mờ sương khói. Của những chiều hắt hiu lất phất mưa phùn, đếm bước bên anh gần như em quên mất lối về. Đà Lạt đêm về của những giot cà phê đăng đắng lần nào bên ai cho em tập làm người lớn. .. Nhớ có lần Chú đưa tay chận tách cà phê lại và mắng yêu ”Nè bé con, đừng tập tễnh nếm cái đắng cay của cuộc đời quá sớm nghe bé”. Em chu môi bướng bỉnh nhìn anh ngúng nguẩy giận hờn. Em muốn nói “Em đã lớn rồi mà em đã yêu chú mà sao chú cứ tảng lờ như không biết”… Nhưng mà con gái làm sao em lại là người tỏ tình trước bao giờ hở chú? Em giận mình và giận cả chú nữa. Xoay xoay chiếc muỗng trong tách cà phê giọng Huy trầm xuống, đưa Uyên trở về thực tại. - Cà phê của Uyên đâu? - Lúc nầy Uyên hay mất ngủ. Trời sắp tối đến

nơi. Uyên không dám uống đâu. Chú uống một mình vậy.

Huy chợt hỏi - Uyên vẫn còn viết lách đều như xưa chứ? - Thỉnh thoảng thôi chú. Bên nầy thì buồn

quá. Với lại viết như có nơi mình trút nỗi niềm mà chẳng biết nói cùng ai.

- Chú có đọc bài của cô trên báo. - Uyên cúi xuống vân vê vạt áo và hỏi - Uả bài viết của Uyên viết sao lại lạc đến chỗ

chú ở kìa. Chú thấy Uyên viết được không Giọng Huy trầm xuống: - Uyên quên bớt đi. Đừng nên nhớ nhiều quá.

Con sông đã chảy ra biển rồi có còn khúc quành nào đâu (1). Uyên không thấy như thế sao?

Người khách tình cờ chiều nay trong khung cảnh bão tuyết mịt mùng xứ người như mang đến cho nàng chút dấu yêu nào của ngày cũ. Chất thêm củi vào lò sưởi, bên ánh lửa bập bùng nhớ sao là nhớ những đêm nào của Đà Lạt năm xưa. Tiếng Huy trầm trầm vang lên.



- Năm rồi chú có về VN vì nghe ông cụ chú bịnh. Đi lai những con đường năm xưa của quê hương buồn quá đỗi. Có những cái khi mất rồi mình mới biết suốt đời không bao giờ tìm lại được. Uyên có thấy như thế không?

Uyên nghe lòng chùng xuống. Đến bây giờ chú mới nhận ra điều đó thì tất cả đã lỡ làng mất rồi. Trong câu nói của Huy là chất ngất trùng trùng kỷ niệm đi về … Dường như có chút gì nuối tiếc, có chút gì xót xa. Hồn Uyên ngất ngây dạt về bến cũ. Bến bờ xa xưa của một thời thiếu nữ … Có tiếng xe jeep ngừng trước cổng. Uyên mừng quá nàng nói thầm” Chú Thành về”. Không kịp mang dép, đi chân không, nàng chạy ra mở cổng. Uyên reo lên - Chú về, chú về Ba Mẹ ơi. Chú có quà cho

cháu không? Chú Thành nhảy xuống xe. Lần nầy chú về với là một người đàn ông lạ. Uyên chưa từng gặp bao giờ. Nắm tay Uyên chú bảo - Con bé mau lớn quá. Thế mà vẫn còn làm

nũng như ngày nào. Bao giờ lấy chồng đây cô nương?

Uyên bẽn lẽn thẹn thùng - Chú kỳ, cứ chọc cháu hoài. Uyên còn nhỏ mà chú. Cháu mét ba cho chú coi. Quay sang người đàn ông chú Thành làm ngay một màn giới thiệu - Tố Uyên cô công chúa của anh Hoàng tao.

Còn đây là chú Huy bạn chú đó Uyên. Uyên cúi đầu chào người ban của chú Thành - Chào chú ạ. Mời chú vào nhà chơi. - Tiếp chuyên với chú Huy dùm chú nha. Chú

vào nhà chào Nội rồi chú cháu mình đi phố Uyên nhé.

Uyên nói vói theo - Mau mau rồi chở cháu đi ăn chú nhé. Cháu

đói bụng lắm đây. Chú Thành cốc nhẹ đầu cháu gái và mắng yêu - Gặp chú là vòi với vĩnh. Chú hết tiền rồi.

Tiền lính là tính liền cháu ạ. Vào xin tiền Ba dùm chú đi bé con.

Chú Thành là con út trong số mười hai người con của Nội. Ba Uyên là con cả. Chú Thành lớn hơn Uyên chẳng bao nhiêu cho nên giữa chú và

Uyên ngoài tình chú cháu nhưng Uyên gần gũi với chú còn hơn Ba Mẹ. Tiếng chú Huy vang lên. - Uyên học ở Bùi thị Xuân phải không? - Dạ Đệ Tam Bùi thị Xuân chú ạ. - Chắc Uyên học ban C? - Sao chú hay thế. Chú Thành nói hết với chú

phải không? - Chú đoán. Chú Thành không có nói đâu. Chú

Thành chỉ nói “ có cô cháu gái xinh nhất Đà Lạt.”

Uyên thẹn thùng. Đôi má ửng hồng. Tay vân vê tà áo nàng khẽ hỏi - Nhưng sao chú biết? - Vì nhìn Uyên, chú là biết ngay là bé học

Văn Chương mà. Trông cô bé có vẻ mộng mơ, thi sĩ lắm.

Sau lần gặp gỡ đó Huy đến nhà thường hơn vào cuối tuần. Có khi về với chú Thành. Có khi chỉ một mình chàng. Làm sao quên được những ngày chủ nhựt đẹp nhứt trong đời nàng. Có lần buổi chiều thứ bảy vừa ở lớp ra Uyên đã thấy chàng đứng trước cổng trường tự bao giờ. Uyên vừa sung sướng, vừa mắc cở nghịch ngợm trêu chú - Chào chú Huy ạ. Chú chờ ai tan trường thế? Với điếu thuốc hờ hững trên tay, chú trả lời tỉnh bơ - Chú chờ cô bé tên Tố Uyên ạ. Sau lần đến trường đón Uyên hôm đó chú là đề tài để đám con gái bạn Uyên chọc ghẹo. Nào là con Uyên có bồ rôì tụi bây ơi. Bồ nó hết xẩy. Rồi để muốn xác minh là đúng tụi ban không tha Uyên, tấn công tới tấp nàng .. - Chàng nào mà tình ghê chờ em lúc tan

trường vậy Uyên? - Trông chàng và nàng xứng đôi biết mấy. - Sao lên xe bên chàng mà mầy không ôm eo

ếch chàng cho tình thêm hả nhỏ? Nói xa nói gần Uyên vẫn cười cười. Mấy nhỏ tức lắm tiếp tục tra khảo, hành hạ tội nhân cho bằng được. - Nói thiệt đi phải là chàng của mầy không

Uyên? Tự nhiên tức quá Uyên vênh mặt lên trả lời tụi nó



- Ừa. Phải đó, rồi có sao hông? Ăn thua gì đến tụi bây. Bộ tụi bây tức hả?

Rồi bỗng nhiên Uyên khóc thật ngọt ngào. Mấy đứa bạn sợ quá ấp úng nói lời xin lỗi. Mà tai sao Uyên nói vậy kìa. Chú có bao giờ nói yêu Uyên đâu. Hôm sau gặp chú tự nhiên Uyên khai hết, kể hết cho chú nghe và Uyên bảo “Đừng đến trường đón Uyên nữa nha chú. Tụi nó chọc cháu”. Nhưng chú tỉnh bơ nhìn Uyên thật say đắm và nói - Uyên cũng cừ lắm đấy. Dám nói chú là người

yêu của bé. Sang năm chú ra trường đời lính mai đây mai đó ai mà dám yêu chú Uyên nhỉ?

Chả lẽ Uyên nói “Uyên dám“. Chú cứ lững lờ như thế dù trong ánh mắt của chú Uyên đã đọc đươc tình yêu của chú Huy dành cho nàng mặc dù chưa lần nào chú nói chú yêu Uyên. Chú ác lắm mà chú không biết. Bên chú Uyên xây biết bao nhiêu là mộng đẹp. Có lần tình cờ Uyên trôm nghe Chú và chú Thành nói chuyện - Sao mầy lừng khừng , lửng lơ thế. Mầy đúng

là thằng chết tiệt. Bao giờ mầy mới nói tiếng yêu em cho tao lên chức chú mầy. Nó yêu mầy. Bộ mầy không thấy sao? Hay là mầy mù vậy?

- Con bé còn trẻ quá. Tao sợ đời lính của tụi mình ngày mai có gì làm khổ con bé. Tao muốn Uyên xem tao như mầy. Thế thôi Thành ạ!

- Thế thôi à? Vậy tại sao mầy chơi cái trò cút bắt vòng vòng. Đã yêu em mà không nói lời nào với em, lại giữ rit em thì nó mới làm sao đây? Hay là cần tao làm ông mai không?

- Tao không muốn mất Uyên nhưng tao không thể hứa gì với Uyên trong hòan cảnh đất nước chiến tranh như thế nầy thì nói tiếng yêu làm gì hở Thành. Thôi thì cái gì tới thì sẽ tới. Nếu trời thương tao thì có ngày tao sẽ gọi mầy bằng chú. Mầy bằng lòng chưa?

- Chán mầy chết. Mày gàn bỏ mẹ. Hay là chờ đến lúc con nhỏ đi lấy chồng mày đến nhà để hát bài “Tôi đưa em sang sông” tặng em. Lúc đó đừng có kêu trời nghe con.

Nhưng rồi cái chuyện chú Thành làm ông mai không bao giờ có. Ra trường được một năm thì

tình hình đất nước đổi thay. Như bao nhiêu người khác chú lên đường cải tạo. Mông đẹp của Uyên cũng tan tác theo thăng trầm của vận nước nổi trôi. Những buổi chiều một mình trên đồi Cù, đếm bước lang thang trên những con dốc lên đồi Nam Thiên năm xưa nhớ chú sao là nhớ. Ngày chú từ trại cải tao về Uyên mừng lắm. Ngỡ là trong hòan cảnh nghiệt ngã của quê hương Uyên và chú sẽ đến gần nhau hơn. Nhưng chú dường như xa Uyên hơn bao giờ hết. Tình yêu của Uyên dành cho chú không có lối thoát. Rồi chú đi mất hút cho đến ngày Uyên lên xe hoa về nhà chồng. Mình thực đã mất nhau rồi chú ơi! Nhưng chú có hiểu cho Uyên không con gái chỉ có một thời. Người con gái nào cũng cần một bến đỗ bình yên. Trời ơi làm sao Uyên quên được buổi chiều hôm ấy. Buổi chiêù cuối cùng để rồi từ giã quãng đời con gái thanh xuân . Không mong. Không đợi, thế mà chú đã trở về Đà Lạt. Chú phụ chú Thành kết hoa xe cưới đưa cô cháu năm xưa đi về bến khác. Nhìn chú Uyên nghe lòng nát tan, đứt từng đoạn ruột. Đêm đó chú uống nhiều quá. Dường như chú đã say. Muốn nói với chú thật nhiều nhưng giờ nầy mình còn lời nào cho nhau nữa hở chú. Tha lỗi cho Uyên nha chú. Đừng giận Uyên. Nhưng chú đã không thắp cho Uyên một niềm hy vọng nào đó để mà chờ đợi nhau trong tình yêu của chúng mình. Thôi thì cho Uyên xin làm người thua cuộc. Uyên chỉ là một người đàn bà bình thường nhỏ nhoi như bao nhiêu người đàn bà khác mà thôi, chú có hiểu như thế không? Và hơn bao giờ hết trong hòan cảnh hiện tại của quê hương Uyên thật cần một bến đỗ bình yên. Và Nghi đã đến, đã cho Uyên cái bến đỗ bình yên đó. Nói được bao nhiêu điều với Huy trong đêm cuối cùng nầy như một lời tỏ tình muộn màng thật xót xa. Mắt long lanh. Nắm tay Uyên, Huy khẽ nói “Đến lúc nầy chú mới biết là đã thực sự mất Uyên“. Lời hát trầm buồn của chàng trong đêm nay như một dư âm, như một lời chia tay thật nào nùng cho một cuộc tình đã lỡ. Đêm nay đêm cuối cùng gần nhau Lệ buồn rưng rưng lời hát thương đau Nhịp bước bâng khuâng ngoài phố lạnh Giọt sầu rơi rớt hồn phiêu linh Nắm tay không rời cố hé run run môi cười



Lúc chia tay bên trời tiếc thương Em ơi đừng khóc sầu chia ly Vì lệ tuôn rơi làm héo xuân thì Dù đêm sâu như hồn chúng mình Dù quan san cách trở mong manh Hãy tin một điều nổi nhơ nhung xưa vẹn tuyền Sẽ cho nhau ngày về thắm duyên Em ơi đêm cuối cùng gần nhau Sợ rằng một ngày mai giấc mộng không thành Pham đình Chương Tưởng rằng sẽ không có lần gặp lại nhau kể từ ngày Uyên theo chồng về Mỹ. Xa quê nhà nửa vòng trái đất. Vùng đất mới. Cuộc đời mới ràng buộc Uyên vào cuộc đời làm vợ, làm mẹ như bao nhiêu người đàn bà khác. Chuyện tình buồn ngày xưa giờ chỉ còn là kỷ niêm, đã xếp lại bên trời quá khứ, xem như giấc mơ từ một kiếp nào. Thế mà thật bất ngờ Uyên lại gặp lại Chú Huy, trong một hết sức tình cờ vào một buổi chiều cuối năm trên đất khách. Vẫn dáng dấp đó. Vẫn mái tóc bồng bềnh một đời phiêu lãng. Trong một Party cuối năm của một nhóm thân hữu Uyên được mời hát. Không thể chối từ nàng đành phải cầm micro đứng dậy … Không hiểu tai sao nàng lại xin hát bài hát dân ca quen thuộc thuở nào nàng hay hát từ ngày còn ở ghế nhà trường. Trèolên , lên trèo lên Trèo lên , lên trèo lên Lên cây bưởi hái hoa Bước ra ra vườn cà Bước ra ra vườn cà Cà hái nụ tầm xuân Nụ tầm xuân ơi nụ tầm xuân Nở ra xanh ơ biếc Em lấy chồng em đi lấy chồng Anh tiếc tiếc lắm thay Một miếng trầu cay hỡi chàng Chàng ơi chàng hỡi nào khó Một miếng trầu cay hỡi chàng Chàng ơi khó gì Sao anh không hỏi Sao anh không hỏi Những ngày em còn không ?… Uyên say sưa hát cùng với tiếng vỗ tay theo của cả hội trường. Bài hát chấm dứt. Tiếng vỗ tay

ngợp trời. Có tiếng ai vang bên tai, giọng nói chừng như thân quen lắm. - Uyên hát hay quá! Quay lại Uyên sửng sờ kêu lên - Trời ơi Uyên có mơ không? Chú Huy đây

sao? Gặp nhau trong ngỡ ngàng với biết bao mừng rỡ. Nói chuyện giây lát Uyên mới biết chú mới sang đây theo diện HO chừng một năm nay, ở cách đây hơn 200 miles. Chú về đây ăn Tết theo lời mời của một người ban. Uyên nheo mắt ghẹo chú. - Thiếm đâu chú? Giới thiệu với Uyên đi. - Chắc phải nhờ Uyên làm mai cho chú … Mới đó mà đã hơn 20 năm rồi hở Uyên? Tiếng chú Huy đưa Uyên trở về thực tại. Uyên nói với chú mà nghe như nói với chính mình. - Kỷ niệm là kỷ niệm. Con đường mình đi

mình cứ đi. Mình cũng không thể sống hoài với kỷ niệm được. Chú hãy lập gia đình cho Uyên yên lòng. Nha chú.

Huy nhìn Uyên thật buồn và hơn ai hết Huy biết hình ảnh chú Huy năm xưa vẫn còn đó trong lòng nàng. Chàng khẽ đáp. - Có lẽ chú sẽ nghe lời Uyên thôi. Có tiếng xe dừng trước nhà. Tiếng chìa khóa mở cửa. Nghi bước vào nhà. Uyên chay ra đón chồng. Nghi suýt xoa nắm tay vợ âu yếm bảo. - Tưởng là đêm nay bỏ em tôi một mình ở nhà

rồi. Đuờng ghê quá. Tuyết mit mùng cả trời cả đất. Còn mê tuyết nữa hông cưng. Thấy Huy chàng bắt tay mừng rỡ.

- Chú Huy đến lâu chưa? Tưởng là đêm nay phải nghỉ lại sở rồi. Cháu rán về sợ Uyên trông. Chú ở chơi được bao lâu vậy chú?

- Lâu quá không gặp Uyên Nghi. Sẵn có chút việc. Trên đường đi ghé thăm. Có lẽ mai chú phải đi rồi. Chú sắp đi xa chắc lâu lắm mới có lần gặp lại.

Giọng chú thật buồn. Như một lời chia tay. Như một giã từ. Uyên đưa mắt nhìn chú và hiểu rằng đây là lần cuối cùng gặp lại chú. Chàng đó. Huy đó. Người đàn ông mà một lần đã làm điên đảo trái tim nàng. Uyên nghe lòng xao xuyến pha lẫn xót xa. Thôi như thế cho xong. Một lần cho



xong. Cung đàn xưa đã lỗi nhịp mất rồi. Mình còn gì cho nhau nữa đâu phải thế không anh? Nghi đến bên vợ, âu yếm khẽ bảo - Chú Huy đến bất ngờ quá mà lại nói lời từ

giã chúng mình. Vậy thì đêm nay phải say với chú lần chót để mai chú lên đường em nhá.

- Dạ vâng. Em say. Anh say. Chú Huy say. Chúng ta cùng say nghe anh!

Chú Huy nhìn Uyên nhẹ nhàng nói - Ghê nhé. Có dám say không cô bé? Giọng Uyên thật lém lỉnh, pha lẫn tiếng cười dòn tan - Cháu sẽ say cho chú xem. Để đưa chú Huy

sang sông mờ … Ánh nắng buổi sáng xuyên qua khung cửa sổ khiến Uyên choàng tỉnh dậy. Bên ngoài trời quang đãng hơn. Nghi đã đến sở. Căn nhà yên lặng quá. Như chợt nhớ điều gì Uyên đứng lên đi ra. Trên chiếc sofa phòng khách chăn gối đã xếp lại cẩn thận. Một mẫu giấy nhỏ để kế bên chiếc phone … Tố Uyên Cám ơn Uyên đã dành cho chú một đêm chia tay đầy kỷ niêm. Muốn nói lời ta từ sau cùng với Uyên trước lúc lên đường nhưng thôi. Để Uyên ngủ. Chú ra đi. Như chú đã nói với Uyên “Con sông đã đổ ra biển rồì, có còn khúc quành nào đâu”. Định mệnh dung ruổi cho có lần mình gặp lại nhau trên đất khách sau bao nhiêu thăng trầm của đất nước. Và định mệnh cũng an bài. Kỷ niệm vẫn còn đó song hòan cảnh, thực tế đã thay đổi hết rồi. Gặp lại Uyên lần chót đêm nay, với chú như vậy cũng đủ lắm rồi. Đừng lo lắng gì cho chú. Ở đâu và bất cứ trong hòan cảnh nào xin cho chú giữ mãi hình ảnh của những tháng ngày thân ái của Đà Lạt năm xưa. Chú đã nhận thấy một cách rõ ràng: không thể níu kéo lại những gì đã ra khỏi tầm tay với của mình. Hãy tận hưởng hạnh phúc mà Nghi đã đem lại cho cháu. Chú không có quyền khuấy động cuộc đời hiện tại của Uyên. Mong rằng truyện kế tiếp mà cháu sắp viết sẽ không còn vấn vương những bóng hình kỷ niệm ngày nào. Và tất cả hãy để chú mang theo bên lòng như hành trang trong suốt quãng đời còn lại, Uyên nhé.

Gấp mảnh giấy lại. Tựa bên song cửa Uyên đưa mắt nhìn ra ngòai trời. Cơn bão đêm qua đã tan từ lúc nào. Bầu trời quang đãng, sáng sủa hơn. Có tiếng chim ríu rít sau khóm thuộc bài trước nhà. Nghe thật vui tai. Hình như mùa xuân sắp trở về … Winnipeg Xuân 2009 Ngày xưa Hòang thị (Thân tặng một người bạn Đà Lạt năm xưa HuyềnTôn Nữ TốUyên) (1)Dòng sông định mệnh của Doãn Quốc Sĩ

Một chàng trai đến nhà người bạn gái chơi và nói chuyện với bố nàng. Ông bố muốn thăm dò tính tình chàng trai nên đặt câu hỏi thử thách. - Nếu bây giờ có một túi tiền và một túi đạo đức rơi trên đường thì anh nhặt túi nào? - Cháu nhặt túi tiền - chàng trai nhanh nhẩu trả lời. Vẻ mặt thất vọng, bố cô gái nói: - Tôi biết ngay mà, các anh chị bây giờ coi tiền là trên hết, ngay cả đạo đức cũng chẳng coi vào đâu. Nếu là tôi thì tôi sẽ nhặt túi đạo đức. Chàng trai nghe thế bèn vội vàng sửa chữa: - Vì cháu nghĩ ai thiếu cái gì thì nhặt cái đó ạ. Cháu đang cần tiền nên....

Sưu Tầm

Thiếu gì nhặt đấy

Trở Lại Kiên Giang


Trở Lại Kiên Giang Điệu Dạ cổ hoài lang văng vẳng từ thôn xa nghe như khóc như than họ Mạc (1). Thành quách Hà Tiên đâu chẳng thấy lăng mộ (2) nay ba trăm năm dài luyến lưu cảnh núi sông liền biển đẹp như tranh tàu. Núi đá vôi trùng điệp đất Kiên Lương hàng tấn xi măng ngày đêm xuất xưởng rừng xưa đem nung ( 3) nay trồng trở lại nhưng giáo đường cũ (4) không ai dựng xây Phụ Tử, Rể Lớn (5) … chờ trông mỏi mòn hồi chuông đi lễ bao gờ ngân vang. Hòn Đất, Sóc Xoài, Sóc Sơn thời chiến tranh ngày đêm đổi chủ (4) nay dù giao thông thủy bộ song hành dù Tứ Giác ( 6) không chỉ trồng lúa xạ cuộc sống sao lẳng lặng lục bình trôi hàng năm, hàng năm chờ con nước nổi. Rạch Giá vẫn như trái tim đầu mối sông rạch nối liền xã huyện nối cả Gò Quao, Giồng Riềng, U Minh… vốn là dải đất giới hạn chiều ngang sông một bên, biển một bên, đường ngang tắc nghẽn.

Đắp đất lấn biển, công trình thế kỷ hiện chỉ là hoang mạc đang chờ hóa thân. Người Rạch Giá quen sông nước, mộng hải hà khu đất mới ngắm thuyền câu, mơ bến cảng.

Kiên Thành, Rạch Sỏi, cổng vào thị xã đêm đêm ngỡ ngàng khách phương xa đèn huỳnh quang sáng choang theo đội ngũ cầu bê – tông vây phủ mọi phương ốc đảo thật hào nhoáng giữa tối tăm. Người đi hởi! dù xa xăm mau về. Kiên Tân (8), vùng di cư thời 54 phố xá lấn bờ kinh tràn ra quốc lộ Nhà nhà buôn bán, người người bán buôn ruộng đồng Cái Sắn bây giờ ai trông thương gia quá đông, khách hàng làm sao đủ hay chỉ cần tiếp cận đường lên phố chỉ cần thấy tới lui đủ thỏa tấm lòng. Rạch Giá – Hà Tiên, Kiên Giang đó tỉnh thành với nhiều địa danh lạ quắc vùng địa đầu khi mở cỏi ba thế kỷ chưa thoát khỏi ngổn ngang. Thời gian đi, gian nan đọng lại khiến câu vọng cổ còn bi ai điệu buồn Rạch Giá, Hè 2000 Chú thích: (1) Mạc Cửu, Mạc Thiên Tích đã khai phá, mở mang vùng đất thuộc phía nam Sông Hậu và đặt bản doanh ở Hà Tiên với thành Phương Thành (nay đã mất dấu tích). Về sau, họ hàng phục các chúa Nguyễn và vô hình chung đã hiến tặng vùng đất trù phú này cho tổ quốc (2) Lăng họ Mạc nằm trên đỉnh đồi hướng xuống Tô châu và trung tâm thị xả. (3) Đốn cây rừng làm củi nung đá vôi để làm vôi xây dựng. (4) Linh mục Bá Đa Lộc đã từng xây dựng một dòng tu ở Kiên Lương nhưng nay không còn vết tích. (5) Tên các đảo nhỏ gần bờ biển Kiên Lương. (6) Trong thập niên 1960 đây là vùng tranh chấp, con lộ độc nhất nối liền Rạch Giá, Hà Tiên bên kia thì đắp mô, bên nầy phá mô và cứ như thế. (7) Cánh đồng trũng bao la , phía bắc giáp Long Xuyên, Châu Đốc, phía nam giáp Rạch Giá, Hà Tiên. Hình như đây là vết tích dòng sông cổ đổ ra Vịnh Thái Lan. (8) Nay gọi là Tân Hiệp.

Tăng Ngọc Minh

Người Cao Niên & Nụ Cười


gười cao niên, lớn tuổi khi giữ mãi nụ cười trên môi thì tâm hồn của họ sẽ trẻ trung, ngừời trung niên vui cười thì họ sẽ xóa bớt lo âu, phiền não của gánh nặng cuộc sống, còn trẻ thơ khi cười thì cuộc đời các em thật sự hồn nhiên và vô tư khiến người lớn vui lây. Do đó mà nhà triết học Bertrand Russel đã nói là: "Nụ cười ít tốn kém nhất và là liều thuốc kỳ diệu nhất." http://d93.k12.id.us/~tech/smile.html

Con người sinh ra là đã biết cười. Trẻ em cười trung bình khoảng 400 lần mỗi ngày. Với các em thì cười là hành động tự nhiên thể hiện niềm sung sướng. Nhưng điều ngược lại đáng buồn là càng lớn tuổi, chúng ta càng ít cười hơn. Theo các cuộc thăm dò thì người lớn cười trung bình khoảng 14 lần mỗi ngày. Các chuyên gia tâm lý và tâm thần đã khám phá ra mối liên hệ giữa hài hước như yếu tố gây ra tiếng cười và sức khỏe thể chất. Cười mang lại nhiều lợi ích tích cực cho sức khỏe. Các nghiên cứu khoa học chứng minh cho thấy cuộc sống sẽ tốt hơn khi con người cười. Đây là một số tác dụng đối với sức khỏe của nụ cười: - Tăng sự tiết ra các hormone tích cực như endophins làm giảm đau tự nhiên hay loại hormone serotonin làm điều hòa trạng thái của tâm hồn.

- Tăng sức đề kháng vì cười làm giảm các hormone tiêu cực và tăng hormone tích cực. Nụ cười còn làm tăng số lượng và mức độ hoạt động của các kháng thể chống lại các yếu tố viêm hay nhiễm các cơ quan nội tạng trong cơ thể. - Có tác dụng đem mức máu hạ cho người mang bệnh cao huyết áp vì nó giúp ta một tâm hồn hân hoan thư dãn và giảm bớt căng thẳng. - Làm tăng mức độ hô hấp hít thở và cải thiện chức năng của phổi. - 20 giây cười thoải mái tương đương với tác dụng của 5 phút tập thể dục chèo thuyền. - Kích thích nhiều vùng não làm việc khiến cho não bộ có sự linh hoạt sáng tạo và giúp cho trí nhớ minh mẫn, tránh bệnh lú lẫn. - Những người hay cười thường phục hồi bệnh tật mau hơn hoặc sau khi chịu phẫu thuật sẽ bình phục nhanh hơn. Một số nghiên cứu cho thấy những bệnh nhân có tính hoạt bát vui vẻ sử dụng thuốc gây mê ít hơn các bệnh nhân sầu não. - Người sầu não, hay lo âu có nguy cơ mắc bệnh tim mạch nhiều hơn. - Khi ta cười càng nhiều khiến tâm trạng càng vui hơn và đời sống lý thú hơn. Chung qui thì nụ cười chẳng mất tiền mua mà có ích lợi cho ta rất nhiều. Câu nói của triết gia Bertrand Russel vẫn là chân lý cho cuộc sống chúng ta về triết lý của nụ cười. Vậy tại sao ta không nuôi dưỡng với óc ý nhị của nụ cười ? Vã lại nụ cười không làm nghèo người phát ra nó mà còn làm giàu người nhận nó. Một người cười chỉ nở trong khoảng khắc, nhưng có khi làm cho người ta nhớ nó suốt đời. Người giàu sang phú quí mà không có nó thì họ cũng vẫn còn nghèo, còn những ai nghèo hèn tới đâu mà sẵn sàng cho nó thì vẫn còn cái vốn liếng hữu ích vô tận trong cuộc sống. Trên bình diện xã hội rộng lớn nụ cười gây hạnh phúc cho các đơn vị nhỏ gia đình, nhiều gia đình cười làm thành một cộng động vui tươi, nhiều cộng động biết thưởng ngoạn ý khôi hài thì cả xã hội bớt bệnh hoạn, bớt già nua đi. Nụ cười tự bản chất của nó có nguồn gốc cho những hảo ý trong thương trường, thương nghiệp và là dấu hiệu của tình thân thiện, tình bạn bè thắm thiết với nhau

N

Người Cao Niên &Người Cao Niên &

Nụ CườiViệt Hải



hơn. Nụ cười như chất dưỡng tố bồi bổ cho con người giảm mệt nhọc, nó là hình ảnh bình minh xóa đi những chán nản, ngã lòng, là nắng xuân loại trừ đi những cơn buồn rầu, sầu não và là liều thuốc màu nhiệm nhất của tạo hoá để chữa lo âu trong cuộc đời xung quanh chúng ta. Trên phương dện bình luận về nụ cười người ta hằng tốn hao không biết bao nhiêu giấy mực ngợi ca và tri ân nó trong cuộc sống. Nụ cười không thể mua được bằng chính bản thể của nó, không thể xin xỏ hay không vay mượn được, mà cũng như không thể nài ép gượng gạo được. Nụ cười vốn bắt nguồn do bản năng tự nhiên tự lòng người. Vì nếu ta ôm nó khư khư thì có thể nó chẳng có giá trị gì, nhưng nếu ta bộc lộ thể hiện biếu tặng nó cho người với sự chân tình của ta thì giá trị của nó sẽ cao cả hay ý nghĩa vô cùng. Thế nên khi bạn gặp một người bệnh hoạn, tâm thần sa sút và mệt nhọc, không còn ý muốn vui cười với bạn được thì bạn hãy mĩm cười với người đó đi, hãy tặng người nụ cười như hoa nở trên bờ môi, vì người nào không còn lấy nụ cười để tặng kẻ khác thì theo tôi thiết nghĩ chắc hẳn người đó cần nhận một nụ cười hơn ai hết. Người Âu Mỹ cười ra sao? Các nhà tâm lý học làm bản nghiên cứu về nụ cười giữa hai dân tộc Anh và Mỹ, họ cười ra sao. Người Anh cười bằng cách cắn môi và để lộ ra hàm răng bên dưới, thì người Mỹ lại chỉ đơn giản cười xuề xòa hé môi và nhếch hai bờ môi khoe cả mồm. Đó là điểm khác biệt rỏ rệt mà các nhà tâm lý học đã phân tích tìm ra sau khi nghiên cứu các bức hình nụ cười của hai dân tộc có liên hệ gắn bó trong lịch sử.

Theo bản nghiên cứu do giáo sư tiến sĩ tâm lý học Dacher Keltner thuộc viện đại học California tại Berkeley thực hiện. Ông đã phân tích các trường hợp khi mà con người sử dụng nụ cười trong những trạng thái tâm lý khác nhau như lúc trao đổi đàm thoại vui vẽ, xã giao quyến rủ, hay an ủi âu yếm, cảm thông. Ông tìm thấy là người Anh thường nhếch hai gò má lên khi cười và để

lộ. Những vết nhăn nơi khoé mắt. Nó tạo ra môt nụ cười thân thiện, chân thật.

Keltner đã đặt tên cho nụ cười kiểu người Anh là "nụ cười Thái tử Charles", bởi ông cho rằng hoàng tử xứ Wales có nụ cười Anh điển hình nhất cho vương quốc Anh. Keltner cho là hoàng tử Charles để lộ rỏ nét cười từ hàm răng dưới, hé mở nhẹ chạy dọc quanh mồm. Đó là cách biểu hiện sự hài lòng một cách lịch thiệp và hòa nhã. Nhưng nó cũng là một kiểu cười bảo thủ kiểu cổ điển. Có lẽ nó bắt nguồn từ thuở ban đầu sơ khai khi tổ tiên người Anh mở mồm cười để mời chào sự hợp tác thay vì gây hấn đánh nhau như trong lịch sử lập quốc của họ.

Ngược lại, Keltner tìm thấy hầu hết người Mỹ có nụ cười mang tính cách trình diễn cảm thông, mà ông gọi là nụ cười "Pan-Am" tiêu biểu cho sự trình diễn từ một cử chỉ chào khách, theo lối cổ điển truyền thống trên các chuyến bay Pan-Am. Nó ảnh hưởng các bắp thịt từ vùng gò má xuống quanh cằm, nên được gọi là nụ cười Botox, bởi vì nó giống như loại mỹ phẩm nổi danh này, nó làm cho con người có khoé mắt bất động. Cũng theo Keltner thì vị Thủ tướng Anh Tony Blair đã ảnh hưởng bởi đường lối chính trị của nước Mỹ, tuy vậy nụ cười của ông vẫn còn mang đặc tính Anh quốc. Về nụ cười của tổng thống Mỹ George W. Bush thì mang nét hoài nghi hơn là hài lòng.

Trong chính giới Mỹ, chúng ta vẫn không quên nét cười của 3 vị tổng thống tiền nhiệm là nụ cười toe toét trên gương mặt của tổng thống Jimmy Carter mà các tranh hí họa thường vẽ nét khôi hài khi ông cười như khoe cả 32 cái răng trên các trang báo chí. Còn cái cười của tổng thống Ronald Reagan rất tươi tắn khi ra ông xuất hiện trước ống kính truyền hình trả lời báo chí. Ông làm chính trị nhưng lại mang cái cười trình diễn của người tài tử từ phim trường Hollywood. Còn như tổng thống Bill Clinton thì thế nào ? Ông cười mím môi che dấu như sự bí hiểm, cần sự thông cảm cho qua những giai đoạn khó khăn trong đời sống.



Cái cười của những nhà lãnh đạo được giới TV, phim ảnh Hollywood khai thác tận tình, được lập đi lập lại thì vô hình chung nó ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân, và cho tới lúc nào đó nó nghiễm nhiên trở thành nụ cười Mỹ quốc chăng ?

Người Việt Nam cười ra sao ?

Cụ Nguyễn Văn Vĩnh viết một bài khảo luận về cái cười của người Việt Nam qua bài mang tên "Gì cũng cười", bài dăng trong Đông Dương tạp chí hồi đầu thế kỷ 20. Hãy nghe cụ viết:

"An Nam ta có một thói lạ là thế nào cũng cười. Người ta khen cũng cười, người ta chê cũng cười. Hay cũng hì, mà dở cũng hì; quấy cũng hì. Nhăn răng hì một tiếng, mọi việc hết nghiêm trang. Có kẻ bảo cười hết cả, cũng là một cách của người hiền. Cuộc đời muôn việc chẳng qua là trò phường chèo hết thảy không có chi là nghiêm đến nỗi người hiền phải nhăn mày mà nghĩ ngợi. Ví dù được y như vậy, thì ra nước An Nam ta cả dân là người hiền. Nếu thế tôi đâu dám đem lời phường chèo mà nhủ người nhếch mép bỏ tính tự nhiên mà làm bộ đứng đắn lại, nghiêm nhìn những cuộc trẻ chơi. Nhưng mà xét ra cái cười của ta nhiều khi có cái vô tình độc ác; có cái láo xược khinh người; có câu chửi người ta; có nghĩa yên trí không phải nghe hết lời người ta mà gièm trước ý tưởng người ta; không phải nhìn kỹ việc người ta làm mà đã chê sẵn công cuộc người ta" .

Cụ viết tiếp:

"Ta phải biết rằng, khi người ta nói với ta, là để hỏi tình ý ta thế nào. Ai nói với mình thì mình phải đáp. Tùy ý mình muốn tỏ tình ý cho người ta biết thì nói thực; không hiểu thì hỏi lại; mà không muốn nói tình ý cho người ta biết, thì khéo lấy lời lịch sự mà tỏ cho người ta hiểu rằng câu hỏi khi phạm đến một điều kín của mình. Hoặc là có khôn thì lựa lời mà tỏ cho người ta biết những điều mình muốn cho biết mà thôi, và khiến câu chuyện cho người ta không khỏi căn vặn được mình nữa. Nhưng phàm người ta hỏi, mình đã

lắng tai nghe, là mình nợ người ta câu đáp." Tại hải ngoại ngày hôm nay, các băng video được hưởng ứng nồng nhiệt cho thấy người Việt chúng ta vốn thích cười bên cạnh màn ảnh nhỏ hay những buổi đại nhạc hội mà những danh hài hầu như xuất hiện nhiều hơn theo thời gian và kỹ thuật pha trò có phần tăng cao hơn về phẩm và lượng. Tôi thăm dò những cuộn băng video tại hải ngoại, nhiều kho cười hoạt náo màn ảnh Ti Vi cho khán giả những pha cười quên thời gian. Điểm qua vài khuôn mặt tiêu biểu như Văn Chung, Việt Thảo, Vân Sơn, Bảo Liêm, Hoài Linh, Chí Tài, Quang Minh, Hồng Đào, Trang Thanh Lan, Hồng Vân,... và các tài năng trẻ đang lên còn nhiều.

Thực vậy, người ta nhận thấy hình như Thượng Đế ban cho người Việt Nam có một bộ óc khôi hài, thích thưởng ngoạn nụ cười, từ những cái cười trong văn học, phim ảnh, kịch nghệ đến những nụ cười dân gian qua những câu đồng dao hay như cụ Nguyễn Văn Vĩnh đã nhận xét. Cười có ích lợi cho tim mạch của bạn:

Theo một nghiên cứu mới đây của trường Đại Học Y khoa Maryland cho biết: “Cứ mỗi mười lăm phút cười thoải mái mỗi ngày sẽ tăng cường sự khỏe mạnh của mạch máu trong cơ thể. Tác dụng này giống như khi bạn tập thể dục ba lần mỗi tuần, mỗi lần bạn tập 30 phút. Bản nghiên cứu này do bác sĩ Michael Miller thuộc Trung Tâm Y Khoa Maryland, đã công bố ngày 7 tháng 3 năm 2004 tại hội nghị của Hiệp Hội Tim Mạch Hoa Kỳ. BS Miller đã cho 20 tình nguyện viên xem các đoạn băng của cuốn phim hài King Pin. Trước và sau khi xem phim, ông sử dụng làn sóng siêu âm để đo dòng máu và độ dãn nở của động mạch nằm trong cánh tay. Kết quả cho thấy là sau khi xem phim mạch máu của 19 tình nguyện viên dãn ra và dòng máu di chuyển tự do hơn bình thường trong vòng 30 đến 45 phút.

Điều ngược lại là khi những tình nguyện viên trên xem những đoạn phim kinh dị, hãi hùng trong cuốn phim chiến tranh Saving Private



Ryan. Thành mạch của 14 người bị co thắt lại, làm giảm lượng máu lưu thông. Tính về tổng thể, dòng máu giảm 35% sau khi họ xem phim kinh dị căng thẳng và tăng 22% khi xem phim vui cười. Như vậy kết quả nghiên cứu cho thấy nụ cười có thể làm cho thành động mạch khỏe mạnh hơn, nên nó làm giảm nguy cơ cho các chứng bệnh tim mạch. Cũng theo BS Miller thì chỉ nụ cười cũng đem lại bao ích lợi khi bù lắp được sự căng thẳng về tinh thần. Căng thẳng về tinh thần đem đến tổn hại cho thành động mạch trong cơ thể của chúng ta.

Để giải thích cho lý do tại sao cười lại có lợi cho mạch máu, thì có thể là yếu tố vui cười làm cho cơ thể bài tiết chất endorphins, hormone được tiết ra sau khi luyện tập và góp phần sửa chữa mạch máu. Một khả năng nữa là khi cười tiết ra nitric oxide, một chất hóa học làm dãn mạch máu:

"Cười lên đi nhe cái răng vàng sáng chói Hỡi cô em xinh có răng vàng le lói" Khi bạn đang mải khúc khích cười lúc xem một bộ phim hài thì trong cơ thể của chúng ta sẽ làm dòng máu đột nhiên lưu thông dễ dàng hơn. Như dã trình bày, BS Michael Miller đã so sánh ảnh hưởng của phim vui hài và phim gây căng thẳng đối với hệ thống tim mạch của con người. Theo nhóm nghiên cứu này, nụ cười khiến cho các mô cấu thành lớp niêm mạc trên thành mạch máu dãn nở và làm tăng dòng chảy. Lớp niêm mạc này có tác dụng điều tiết dòng máu, kiểm soát độ đông đặc của máu, đồng thời tiết ra một số hóa chất để phản ứng với các vết thương, sự lây nhiễm hoặc kích thích. Lớp niêm mạc này còn đóng vai trò quan trọng đối với bệnh tim mạch. Sự suy thoái chức năng của nó là dấu hiệu đầu tiên của các biến cố về tim mạch. "15 phút cười thoải mái và 30 phút tập thể dục mỗi ngày là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe về tim mạch", trưởng nhóm nghiên cứu là BS Michael Miller đã kết luận như vậy. Nụ cười là Ngôn ngữ đại đồng:

Tôi đọc bài khảo luận viết rất công phu bàn về nụ cười dân gian của tác giả Angela Bennett dưới tựa đề "Universal language" (hay "Ngôn ngữ đại đồng"). Bài viết thuộc loại biên khảo về nguồn gốc của nụ cười, sự đóng góp của nó cho xã hội loài người, nụ cười được phân tích theo môn y khoa và tâm lý,... Tôi xin tóm luợt trích dẫn như sau. Nụ cười (laughter) hay sự khôi hài (humor) đã xuất hiện từ lâu lắm rồi. Ta hãy trở về nguyên thủy thì Kinh Cựu Ước thì câu 17:22 nói là: "Con tim trở nên vui thì là một liều thuốc bổ, nhưng một tâm hồn tuyệt vọng sẽ làm cho xương tủy ta trở nên khô héo". Tham chiếu theo từ thuở Khai thiên lập địa thì Thượng Đế đã khuyến khích chúng ta hãy có nụ cười. Vào thế kỷ 14 bác sĩ người Pháp Henri de Mondeville viết là: "Hãy để cho bác sĩ của bạn làm điều hòa cuộc sống của bệnh nhân thêm vui tươi và hạnh phúc, để bà con thân thuộc hay bằng hữu dem đến bệnh nhân niềm vui và hãy kể cho bệnh nhân những chuyện khôi hài". Thực vậy, tâm lý bệnh nhân thường lo âu, buồn chán, họ cần dược an ủi, cần những nguồn vui của cuộc đời, nếu những nguồn vui hữu hiệu nhất không phải là những chuyện hài hước hay một vở kịch tếu lâm hay một cuốn phim vui nhộn cho quên cuộc đời u ám hay sao ?”. Sang thế kỷ 16, nhà tôn giáo Martin Luther áp dụng hình thức chửa trị tâm lý buồn nản, yếm thế, tuyệt vọng bằng chuyện vui làm cho người bệnh thêm phấn khởi. Mỗi dân tộc có một nền văn hóa đặc thù riêng, nên nụ cười sẽ bị ảnh hưởng phần nào đó bởi những mẫu chuyện phiếm hài. Bác sĩ Brian Luke Seaward bàn về văn hóa và nụ cười. Có những nơi người ta dùng chuyện phiếm hài, vui cười trị bệnh hay nâng cao tâm thần của bệnh nhân cho vui lên. Tuy vậy không phải lúc nào cũng được xem là phương thuốc trị bênh. Trong quá khứ dưới thời Thanh giáo (Puritans) khắc nghiệt tại Anh quốc lại cho là nụ cười đồng hóa với tội lỗi trong bất cứ trường hợp nào, và nó bị cấm chỉ. Điều này nói lên quan niệm hay chủ thuyết cá biệt của một nền văn hóa quá khích.



Trong y học có chữ lành bệnh là "heal", mà nó ngay từ nguyên thủy thoát thai từ chữ Hy Lạp "haelen" mang ý nghiã "làm lại toàn bộ" mà nhà hiền triết Socrates thuở trước lập luận trong lý thuyết y khoa như là sự lành bệnh bao hàm ý nghĩa từ đôi mắt đến cả phần đầu, từ đầu đến cơ thể, và cơ thể dến tâm linh. Đó là sự toàn bộ của sự lành bệnh. Trong nền văn hóa Á đông, người Tàu và Nhật cho là nụ cười tốt cho phần "Qi", tức phần khí, năng lực khi tăng cao. Do đó nụ cười cũng có vai trò trong đông y học vậy. Chuyện TT Reagan kể cho người cháu nội cho ta thấy xã hội Mỹ đã khai thác nụ cười tận tình. Nhà tâm lý học Paul McGhee là một cố vấn ngành khôi hài(humor consultant), ông làm trong ngành này rất thành công trong vòng 20 năm. Khi các hãng kỹ nghệ cần đến ông, ông đến mở những khóa luyện cho nhân viên, khi họ bị căng thẳng về công ăn việc làm, ông đem kinh nghiệm tâm lý của mình, nhất là đề tài cười cho quên đi những căng thẳng, những vất vã, cho ngày bớt dài, và cuộc đời dược dài thêm vì đời rất đáng sống khi ta biết cách lèo lái nó theo quan niệm của Paul McGhee. Bệnh trầm cảm (anxiety) hay bệnh buồn sầu hay buồn chán, xuống tinh thần (depression), lo lắng căng thẳng (stress) hàng năm tốn cho nước Mỹ $150 tỷ mỹ kim. Theo công ty MarketData Enterprises, Ltd. cho biết sự thăm dò có gần 23 triệu người bị những vấn đề căng thẳng bởi việc làm. Do vậy kỹ nghệ mang nụ cười cho thiện hạ rất rộng lớn khi mà xã hội tiêu pha hằng trăm tỷ mỹ kim hằng năm cho nụ cười, dù nụ cười chỉ mua vui cho mục tiêu giải khuây hay nụ cười làm cho bớt căng thẳng, bớt đau bệnh trong lãnh vực y khoa. Cô y tá Patty Wooten phục vụ trong phòng cấp cứu khẩn cấp tại nhà thương vùng San Diego, cô thường xuyên chứng kiến cảnh chết chóc hay đau khổ trong phòng cấp cứu (ER) của nhà thương, cộng thêm sự căng thẳng, vất vã của nghề nghiệp, cô còn chịu hoàn cảnh ly dị trong gia đình. Để tự cứu vãn mình cũng như cho các bệnh nhân cô đưa ra phương cách khôi hài tạo

nguồn vui cho sự kiểm soát thần kinh căng thẳng (stress management). Cô cũng hiểu khi con người trong trạng thái căng thẳng thì chất hormone andrenaline dâng cao làm cho áp huyết tăng. Do đó nguy cơ của căn bệnh tim mạch. Bên ngoài việc cấp thuốc cho bệnh nhân, bệnh nhân còn được truyền kinh nghiệm đối phó với tâm lý, đem nguồn vui đến cho chính mình. Trong 30 năm làm việc Patty Wooten đã gặt hái thành công về danh tiếng và cũng như về tài chánh. Hai bác sĩ Lee Berk và BS Stanley Tan thuộc nhà thương Loma Linda vùng Nam Cali cũng thành công trong ngành được gọi là sức mạnh của nụ cười trong y khoa. Cuộc sống của chúng ta ngày hôm nay không thể thiếu tiếng cười. Nó là một nhu cầu làm nhẹ nhõm tâm hồn, cho ta niềm vui của sự sống để chúng ta thư thái thoãi mái và yêu đời hơn. Như vậy tại sao chúng ta không nuôi dưỡng nụ cười trên bờ môi nhỉ ? Trong cái ý tưởng của Bertrand Russel cho thấy nụ cười là viên thuốc bổ mầu nhiệm. Cũng như từ thuở xa xưa của con người, Kinh Cựu Ước cho là khi con tim vui vẽ là một liều thuốc khỏe cho chúng ta, rồi lại ý niệm của sự lành bệnh của nụ cười theo Socrates cho đến về sau liên tục được giới y khoa như bác sĩ Henri de Mondeville, BS Michael Miller, BS Lee Berk hay BS Stanley Tan cho thấy sự cần thiết của nụ cười trong cuộc sống. Người viết bài này xin quý vị giữ mãi nụ cười tin yêu để thanh thản tâm hồn mình, quý vị nhé.

Việt Hải, Los Angeles.

Ranh Ngôn.. Sau lưng nguời đàn ông thành công là một nguời đàn bà ..ngồi không! Sau lưng nguời đàn ông ngoại tình là một nguời đàn bà..ngồi rình! Sau lưng nguời đàn ông bất lực là một nguời đàn bà..rất bực! Sau lưng nguời đàn ông long nhong là một nguời đàn bà..long đong!

(HD chuyển)

Thơ Mạch Vạn Niên


Đêm Xuân Đối Bóng

Xuân của người hay xuân của ta Đêm nay xuân đến để xuân qua

Chén vui chưa cạn ngày xum họp Giọt đắng đong đầy buổi cách xa Trái đất nửa vòng thương đất khách Cuộc đời một kiếp nhớ quê nhà Bạn bè bốn bể năm châu lạc Lẩn quẩn loanh quanh ta với ta

GIÓ & CHIM

Khi ngọn gió lăn tăn đồng cỏ dại Cánh hoa vàng ngúng nguẩy giữa trời xuân Con chim quyên đang ríu rít ca mừng Em mới hiểu có nỗi vui nồng cháy Khi ngọn gió hiu hiu rung cành lá Em lơ mơ gối mộng gốc thông già Bóng chim chiều thấp thoáng khắp đồi xa Em mới hiểu có nỗi buồn sỏi đá Khi ngọn gió kéo ngang ngày tĩnh mịch Cơn lạnh về se sắt tuổi đôi mươi Chim trốn đông biệt dạng cuối phương trời Em mới hiểu thế nào là thương tích Khi ngọn gió thành cuồng phong bão tố Sóng tình cao vỡ vụn dưới bờ sâu Chim thét gào kinh hãi những lo âu Em mới hiểu thế nào là gãy đổ

Mạch Vạn Niên

Năm Mão Tản Mạn chuyện con Mèo


"Con Mèo trèo lên cây cau, Hỏi thăm chú chuột đi đâu vắng nhà. Chú chuột đi chợ đàng xa, Mua mắm, mua muối giỗ cha con Mèo"... Ca dao

ũng như Cọp, Mèo thuộc bộ ăn thịt sống. Bộ nầy xuất hiện trên trái đất vào thời Palcogen (Kỷ nguyên Cổ cận) cách đây khoảng 40 triệu năm. Có rất nhiều hóa thạch của Mèo được tìm thấy ở Châu Âu, Châu Phi và Châu Á. Mẫu hóa thạch xưa nhất tìm được ở Châu Á tại vùng đất Harappa ven sông Ấn Hà cách nay khoảng 4.000 năm. (Nguồn Internet).

Tuy cùng họ hàng với nhau và rất giống nhau về hình dạng nhưng hai con vật nầy cũng có những điểm khác xa nhau. Một là, về môi trường sống: Cọp là loài hoang dã sống trong rừng rậm. Mèo là một loài gia súc sống thân thiết, gần gũi với con người. Tùy theo màu lông, người ta đặt cho nó tên gọi: mèo Tam thể có bộ lông ba màu, mèo Mun có bộ lông đen, mèo Mướp có vằn đen và bộ lông màu xám ...v...v... Hai là, về kích thước và trọng lượng, so với cọp, mèo nhỏ hơn và nhẹ ký hơn nên còn được người ta ví von gọi là "tiểu hổ".

Vào những năm một ngàn chín trăm năm chín, sáu mươi, lúc còn ngồi Tiểu học, bọn học trò lớp Nhất bốn chúng tôi rất thích được nghe thầy Nghiêm kể chuyện "Treo chuông vào cổ con Mèo". Thầy kể: Có một ông chủ trang trại

rất giàu, trong kho lúc nào cũng chứa đầy nhóc lương thực và các loại nông sản. Một hôm, vì tức giận lũ chuột luôn phá phách mà đám mèo nhà thì bất lực và quá mức chây lười, ông ta mới mang về một con mèo đen cao to, quặm trợn, nhất là cặp mắt xanh lè sáng quắt, khiến mấy chú chuột nhà ta chỉ vừa thoáng nhìn thấy là đã khiếp vía ngã lăn quay. Tình thế nguy cấp buộc lão tộc trưởng Chuột Chù phải quyết định triệu tập khẩn cấp cuộc hội nghị mở rộng hội đồng gia tộc để bàn kế sách nhằm đối phó với nguy cơ tuyệt chủng của họ hàng nhà chuột. Sau khi nghe lão tộc trưởng dài dòng tuyên bố lý do, giới thiệu đại biểu và nêu mục đích, yêu cầu, nội dung hội nghị, họ hàng nhà chuột vò đầu, bứt tóc nhưng suy nghĩ suốt buổi vẫn " vô kế khả thi". Lúc đó, từ góc cuối hội trường, chú Nhắt rụt rè đứng lên xin hiến kế:

- Sở dĩ, mèo bắt được chuột là vì... vừa nhìn thấy mắt mèo, chuột đã ngã lăn quay. Vậy thì..., muốn mèo không bắt được chuột, ta nhất định phải treo chuông vào cổ con mèo...

- Treo chuông vào cổ con mèo? - Tộc trưởng chuột Chù sốt ruột.

- Dạ phải! Mình phải treo chuông vào cổ con mèo để khi mèo đi đến đâu chuông sẽ rung đến đó. Nghe tiếng chuông, chuột đã cảnh giác tránh xa. Mà đã tránh xa thì chuột không thể nhìn thấy mắt mèo nên mèo cũng không sao bắt được chuột. Vậy thì..., phải treo chuông vào cổ con mèo...

Năm Mão:

Tản Mạn chuyện con Mèo Tào Lao Tữ

C



- Đúng! Đúng lắm! Phải treo chuông vào cổ con mèo.

Tìm ra được giải pháp, họ hàng nhà chuột thở phào, hí hửng, tiếng vỗ tay như tung cả nóc hội trường. Khoát tay ra dấu im lặng, lão tộc trưởng Chuột Chù trịnh trọng:

- Đúng! Phải treo chuông vào cổ con mèo. Đó là một giải pháp vô cùng độc đáo và hữu hiệu. Giờ, ta bàn đến biện pháp thực hiện, xin được hỏi: Vì cuộc sống của chúng ta, vì sự sinh tồn của họ hàng nhà chuột, ai sẽ là người tình nguyện treo chuông vào cổ con mèo?

Im lặng. Lại im lặng. Cả hội trường im lặng đến tưởng chừng như nghẹt thở. Bởi, vừa thấy mắt mèo, chuột đã khiếp vía ngã lăn quay thì làm gì có chú chuột nào bạo phổi, dám xung phong làm nhiệm vụ... treo chuông vào cổ con mèo...

Chuyện ngụ ngôn của ông LaFontain ở tuốt bên trời Tây là như vậy. Còn ở xứ ta, Mèo cũng vẫn luôn là một "nhân vật chính" trong ca dao, tục ngữ và nhiều giai thoại, truyền thuyết dân gian.

Người ta kể rằng: Xưa..., xưa lắm, không hiểu dây mơ rễ má thế nào mà Mèo có vai vế là dì của Cọp. Mặc dù đã được muôn thú tôn làm chúa tể sơn lâm nhưng Cọp rất tệ cái ngón leo trèo . Vì vậy, "cháu Cọp" thường lẽo đẽo theo sau năn nỉ "dì Mèo" truyền cho ngón nghề tuyệt kỹ. Thương "cháu Cọp" , "dì Mèo" gật đầu, nhảy phóc lên cây leo một hơi tới ngọn rồi quay đầu chạy xuống đất. Xong phần biểu diễn của " dì Mèo" là phần thực hành của "cháu Cọp". Cọp ta gầm một tiếng to để lấy khí thế, rồi cũng bám thân cây, cũng hì hục trèo lên tới ngọn, đến khi quay đầu chạy xuống thì dù móng sắc của bàn chân vẫn bám chặc vào thân cây nhưng do trọng lượng cơ thể quá nặng khiến "cháu Cọp" rơi phịch xuống đất, cái mũi xẹp lép, máu chảy thấm ướt cả bộ lông vằn. Đau nên giận. Nghĩ là mình bị chơi sỏ, Cọp tức tối và buông lời thề độc địa: Mèo là kẻ thù không đội trời chung. Hoảng quá, mèo phải bỏ rừng tìm vào làng mạc và được sự chở che,

nuôi dưỡng của con người. Dù vậy, mèo vẫn sợ Cọp lần theo dấu rồi bắt ăn thịt để trả thu, cho nên, mỗi khi làm cái công việc mà thiên hạ gọi là "đệ tứ khoái", mèo luôn cẩn thận bươi đất cát thành lỗ để "ị" rồi nhanh tay lấp lại kỹ càng. Khi nói " giấu kỹ như mèo giấu cứt" là người đời muốn ám chỉ về một hành vi đen tối như: chạy chức chạy quyền... thì phải ém nhẹm, bưng bít thiệt kỹ kẻo những việc làm tồi tệ, xấu xa đó bị người đời phát hiện và pháp luật sẽ sờ gáy thì cuộc đời chắc chắn sẽ "mèo lại hoàn mèo". Đến nay, dù đã trải qua một thời gian rất dài được loài người thuần hóa nhưng tính hoang dã vẫn còn nên họ hàng nhà mèo vẫn còn thòm thèm, sáng mắt khi ngữi mùi thịt sống. Dẫu rằng "Nam thực như hổ, nữ thực như miêu" - đàn ông con trai ăn như ... hổ, còn đàn bà con gái dù có ăn nhiều gì đi nữa thì cũng chỉ như... mèo. Vậy đó, rõ ràng mèo không ăn tạp, ăn hổn như cọp nhưng người ta ghét mèo vì ... sợ cọp. Cho nên:

"mèo tha miếng mỡ thì đòi. Hổ vồ lợn béo thì... lòi mắt trơ". "Tuổi Mẹo là con mèo ngao. Hay quấu, hay quào, ăn vụng thành tinh". Ngày xưa, bằng kinh nghiệm thực tiễn của mình, mỗi khi bày dọn tiệc tùng, giỗ chạp, các bà mẹ thường dặn dò con dâu, con gái không những thoa mỡ vào mũi con mèo để khi ngữi mùi mỡ, mèo chỉ lo liếm mép mà quên trò ăn vụng, mà còn phải "chó - treo, mèo - đậy" nghĩa là: với chó thì phải treo cao, với mèo phải cần đậy kín, không nên bày biện thức ăn ngon khiến lũ súc vật sinh thói trộm cắp, tà tâm. "Mắt sáng như mèo thấy mỡ", là thói thường tình của những người có tật tươm tướp khi nhìn thấy quyền lợi, của cải, bạc tiền hay trai tơ, gái đẹp là sáng mắt. Còn "mèo mù vớ cá rán" là trường hợp của những con mèo "khiếm thị" chỉ một cú quờ tay là may mắn vớ được con cá rán thơm giòn. Câu nói nầy hàm ý miệt thị, khinh khi hạng người "văn dốt, vũ dát" nhưng biết khôn khéo luồn lách



để được tiến thân bằng con đường nịnh hót để tậu nhà lầu, xe hơi, vợ đẹp.

Mèo còn là một từ dùng để chỉ các cô bồ nhí hoặc các ả tình hờ. Mèo có dáng đi đạo mạo, nhẹ nhàng và gương mặt đăm chiêu của nhà hiền triết có nếp sống lành mạnh và học hàm, học vị hẳn hoi. Cho nên, sẽ vô cùng tội nghiệp và oan uổng nếu đem hình tượng của họ nhà mèo gán ghép vào thói trăng hoa "mèo mả, gà đồng" của những cô chiêu cậu ấm đã sớm biết mùi đời và quý ông quý bà thừa quyền lắm của nên sinh rửng mỡ.

Mèo nhà có chức năng rình bắt chuột. "Mèo khóc chuột" là biểu hiện của sự hỉ hả, vui mừng; là hành vi "giả nhân giả nghĩa" của kẻ thù không đội chung trời khi đã giành được chiến thắng và xơi tái kẻ thù không đội trời chung. Ngoài chức năng bắt chuột, một số mèo nhà còn là vật tiêu khiển, là công cụ phục vụ cho các bậc đại gia và quý phu nhơn mệnh phụ vừa mới một sáng một chiều đổi đời đã thích học đòi làm trưởng giả.

Chướng mắt khi nhìn nhà Chúa tối ngày nâng niu, ve vuốt con mèo, Trạng Quỳnh bèn tìm cách bắt trộm đem về nhà "huấn luyện". Ít lâu sau, nhà Chúa biết được sai người đến nhà Trạng bắt mèo về. Chúa nói: mèo của Chúa. Trạng nói: mèo của Trạng. Cuộc tranh luận thắng bại bất phân nên phải làm một "trắc nghiệm": mèo của Chúa chỉ ăn mỹ vị cao lương, còn mèo của Trạng thì ăn cơm thừa cá cặn. Ám ảnh bởi hàng ngày bị cây roi mây quất đít, mèo rụt rè nhìn hai dĩa cơm rồi lấm lét nhìn Trạng. Cuối cung, mèo ăm cơm Trạng nên là... mèo của Trạng.

Trong cuộc sống hàng ngày, bên cạnh những người tốt bụng cũng vẫn còn một số ít người thích kết bè lập nhóm để tranh giành khi có quyền lợi và đùn đẩy trách nhiệm khi gặp khó khăn, bắt người nầy làm thay nhiệm vụ người khác. "Không chó, bắt mèo ăn cứt" là lời buột miệng của bàng quang thiên hạ khi tận mắt chứng kiến cảnh đời trái khoáy. Có điều, dù chỉ do bất bình, muốn bày tỏ sự cảm thông, nhưng

câu nói ấy cũng đã vô tình "xúc phạm danh giá" họ hàng mèo. Bởi trên thực tế, chó có thể ăn cứt, chứ mèo có đi tìm cứt bao giờ?

Xếp vào hàng thứ tư trong 12 con giáp, năm Mèo còn gọi là năm Mẹo hay năm Mão. Phối với thập chi, trong "Lục thập huê giáp" , năm Mão gồm có các năm: Ất Mão, Đinh Mão, Kỷ Mão, Quý Mão và Tân Mão. Như vậy, nếu tính theo chu kỳ nầy thì 60 năm trước - năm 1951, năm nay - 2011 và 60 năm sau - năm 2071... cũng đêu là năm Tân Mão.

Chỉ mươi ngày nữa thôi, cánh cửa năm Canh Dần 2010 và những nỗi đau buồn vì lũ lụt thiên tai sẽ khép lại. Chào năm Tân Mão - 2011. Chào năm mới với niềm tin mới, chúng ta hoàn toàn có thể tin tưởng rằng: khó khăn nào rồi cũng sẽ qua mau. Hướng về một tương lai tốt đẹp, đồng bào cả nước sẽ càng thắt chặt hơn nữa tình đoàn kết một lòng để cùng nắm tay nhau đưa đất nước đến bờ bến vinh quang trên con đường hội nhập. Mừng thay!

TÀO LAO TỬ

Ranh Ngôn.. Khôn ba năm, dại một giờ. Nếu ai dại sớm, khỏi chờ ba năm!

Sưu Tầm

Sông Xưa


Sông Xưa

sông chảy trăm đường sông thảnh thơi . mvn

sông xưa này bóng con thuyền cũ dõi ánh trăng thề soi hướng đi lấp lánh chèo khua con nước bạc mỗi làn sóng gợn mỗi từ ly mấy kẻ tin đời như giấc mộng phù trầm trôi mãi bước phiêu du có không . được mất . bàn tay vẫy . bụi đỏ lần theo dấu mịt mù vẫn cám ơn đời ơn hạnh ngộ ân tình còn ấm cánh tay ôm tiếng cười thơ trẻ xao màu nắng hạnh phúc xoa tan dấu vết buồn vẫn cám ơn đời ơn tri kỷ tìm nhau từ những phúc âm thơ về . đi . được mấy lần duyên khởi để trái tim vui phút đợi chờ cám ơn thân xác ngày má tặng lúc khóc, khi cười cả ghét thương lời kinh đêm vọng mòn mòn tiếng mà âm vang mãi lúc canh trường chỉ vậy sông ơi trăm đường chảy thảnh thơi dù bến đã xa mù để con thuyền nhỏ cùng nhịp sóng theo nhau về tận cõi hư vô .

Ngọc Vân

Tấm Thiệp Tết Bất Ngờ


à Tư đặt chiếc hộp gỗ lên bàn. Chiếc hộp gỗ mà bà lưu giữ bao nhiêu thứ kỷ niệm thuộc về bà. Ngót chừng hơn năm năm nay, từ khi ông nhà mất, bà không dám nhìn lại cái hộp gỗ đó nữa. Hôm nay, lấy ra từ cái góc của một ngăn kéo đựng hình ảnh và một số sách báo cũ, bà thấy lòng bùi ngùi. Bà chậm rãi mở chiếc hộp, mang ra một xấp những tấm ảnh. Trong đó có những tấm ảnh còn mới tinh trong trí nhớ của bà. Mới mấy năm trước đây, trước khi ông ngã bịnh. Con cái tề tụ về trong dip Tết, hay lễ lạc gì đó. Mấy tấm hình chụp các con, dâu, rể và lũ cháu quây quanh ông bà. Bà nhìn thấy ông cười trong tấm hình mà nhớ nụ cười hiền hậu của ông. Có những tấm ảnh cũ, đen trắng, giờ cũng đã ngả vàng. Nhưng chúng là những tấm ảnh bà quí lắm, vì đó là tài sản của bà cụ bị mang từ Việt nam qua; vì đó là cả quá khứ, cả kỷ niệm từ thời bà còn son trẻ cho đến bây giờ. Mỗi tấm ảnh như vẽ lại cho bà cả một quảng đời đã qua, đầy ấp những kỷ niệm vui buồn. Tận cùng dưới đáy hộp là một phong vì cở lớn. Bà cầm phong bì lên, lòng bồi hồi. Bà biết trong phong bì đó có chứa đựng một thứ kỷ niệm gợi nhắc một thời xuân sắc của bà. Bà chậm rãi rút ra một tấm thiệp; cầm tấm thiệp trên tay run run. Tấm thiệp mà ông nhà đã đọc cho bà nghe ngót chừng bảy, tám năm về trước. Bà sữa lại cặp kiếng, từ tốn mở tấm thiệp. Bà nhìn tên nguời gởi và những hàng chử bắt đầu lung linh và mờ dần… * ** Bà Tư là cô Tư Diệu của 75 năm về trước. Cô Tư Diệu, một cô gái hiền thục và thông minh, con thứ tư trong gia đình 5 chị em gái, con của ông bà chủ điền làng Hòa An, huyện Long Mỹ. Gia đình bên vợ của người bác cô, giàu có và rất chuộng Tây học, lại có thế lực trong huyện, cho

nên những gia đình của các ông Chủ, Cả của huyện Long Mỹ đều muốn con cái mình theo gương. Mười ba tuổi, ba cô Tư quyết định cho con lên Sài gòn học, mặc dù mẹ cô ngần ngại để con mình đi xa, nhưng vì muốn cho nở mày nở mặt với thiên hạ, cho nên bà bấm bụng chiều con.. Không như các chị em của cô, cô Tư quyết tâm vâng lời cha, theo đuổi việc học hành. Điều làm cô vững bụng là cô nghe tin con gái Út của ông Cả Quý, bên làng Vĩnh Tường, cũng sẽ cùng lên Sài gòn học chung với cô. Ngoài cô con gái út, ông Cả Quý còn có hai người con trai lớn học nội trú ở trường Lasan Taberd Sài gòn, cho nên để cho mẹ cô Tư yên bụng, người bác của cô hứa sẽ thu xếp gởi gấm cô Tư cho hai anh em con ông Cả Quý làng bên. Rồi mọi chuyện được sắp xếp ổn thỏa, nhờ vào sự quen biết của gia đình ông Cả Quý. cô Tư Diệu được vào nội trú ở trường Mary Curie cùng với cô Út Phụng. Vào thời đó Marie Curie là một ngôi trường dành cho các nữ sinh trung học người Pháp, và một số ít người Việt Nam xuất thân từ các gia đình giàu có và có thế lực ở Sài Gòn. Trong khuôn viên của trường có một khu nội trú dành cho học sinh ở tỉnh lên học. Thời gian đầu cả cô Tư Diệu và cô Út Phụng phải rất vất vả mới theo kịp chương trình học, vì tất cả

B

TTấấmm tthhiiệệpp TTếếtt bbấấtt nnggờờ

Nhã Quân



các môn học đều được giảng dạy bằng tiếng Pháp. Nhờ có cô út Phụng làm bầu bạn nên cô Tư vững tâm và hai chị em thi đua học hành, cho nên gần được nữa năm, hai cô đã theo kịp chương trình học. Vào những ngày cuối tuần, cậu hai Hoàng, con trai lớn của ông Cả Quý, cùng với người em trai đang ở nội trú trường Lasan Taberd, sang trường Marie Curie, nói là để thăm em, nhưng thực lòng cậu cũng muốn gặp mặt cô Tư Diệu. Cậu Hai Hoàng luôn đề nghị xin phép Sơ giám thị để được đưa hai cô em ra ngoài để mua sắm một số đồ cần dùng. Một hai lần đầu cô Tư Diệu còn ngần ngại nên từ chối khéo, lấy cớ phải học bài. Nhưng những lần như vậy, thế nào khi về cô Út Phụng cũng mang về một món quà nhỏ, nói là của anh Hai gởi. Cô Tư Diệu để ý thấy cậu Hai Hoàng cũng ân cần chăm sóc cô như em mình, nên cô yên bụng và lâu dần cô cảm thấy thích thú được dịp rời nội trú, để đi mua sắm, hoặc đi xem xi-nê, hoặc đi chơi sở thú với anh em cậu Hai Hoàng, cho nên hể đến cuối tuần là cô thấy nôn nao, chờ đợi… Mùa Hè năm đầu tiên xa nhà, cô Tư háo hức được về quê thăm cha mẹ, chị em. Một ngày, trước hôm về quê, cậu Hai Hoàng và người em trai sang bên nội trú đón người em và cô Tư Diệu ra một khách sạn để chờ xe nhà ở quê lên đón về. Khách sạn có một giường, cho nên hai cô gái được ưu tiên ngủ trên giường, còn cậu Hai Hoàng và người em trai trải mền nằm trên sàn gỗ. Chuyến về quê thiệt là vui. Từ tờ mờ sáng, chú tài xế đã đánh thức mọi người và mang hành lý ra chiếc Traction đen, đậu bên ngoài khách sạn. Em trai cậu Hai Hoàng ngồi bên cạnh tài xế, cậu Hai Hoàng ngồi hàng ghế sau với cô Út Phụng và cô Tư Diệu. Cô cảm thấy thật thoải mái. Xe qua những con đường phố lúc tờ mờ sáng; rời khỏi thành phố lúc mặt trời ửng hồng từ chân trời xa. Cậu Hai Hoàng, cô Út Phụng liên tục trò chuyện với cô Tư, cho nên cô thấy thời gian qua nhanh quá! Chen lẫn với những giấc ngủ chập chờn, là những mẫu chuyện của cậu Hai Hoàng kể cho cô Tư Diệu và cô Út Phụng. Cậu Hai Hoàng ăn nói

rất có duyên và bặt thiệp, cho nên mọi người cảm thấy thích thú đến quên cả đường xa. Xế chiều, xe về đến huyện Long Mỹ. Cậu Hai Hoàng ân cần cho tài xế đưa cô Tư Diệu về đến tận nhà, bịn rịn chia tay và hẹn sẽ ghé qua thăm trong vài ngày tới. Mới có ba hôm, từ ngày ở Sài gòn về, cậu Hai Hoàng và cô Út Phụng đã sang thăm cô Tư. Cậu Hai Hoàng lấy cớ ghé thăm nguời bạn, con ông Cả Nhơn, lại là bà con chú bác của Cô Tư, ở nhà bên cạnh. Cô Tư ra chào khách xong là đưa cô Út Phụng vào phòng trong. Cậu Hai Hoàng ngồi lại tiếp chuyện với ba cô Tư, thỉnh thoảng ngó vào trong màn cửa. Mấy người chị em của cô Tư cũng tò mò, kín đáo nhìn qua màn cửa để xem mặt cậu Hai Hoàng. Sau buổi cơm trưa, ba má cô Tư cầm khách ở lại và dặn cô Tư đưa khách ra sau vườn nhà chơi. Cô Út Phụng vui vẻ nhận lời ngay, trong khi cậu Hai Hoàng mừng rỡ ra mặt. Mùa Hè năm đó cậu Hai Hoàng đã lấy cớ sang thăm bạn, con ông Cả Nhơn, rồi tháp tùng cô Út Phụng ghé thăm cô Tư thêm mấy lần nữa. Nài nĩ mãi cô Tư mới can đảm xin phép ba má sang nhà cô Út Phụng chơi. Vì là bạn học của con gái cưng của ông bà Cả, lại là con nhà xem ra cũng “môn đăng hộ đối”, lại được cậu Hai Hoàng đặc biệt quan tâm cho nên cả nhà ông Cả Quí đón tiếp cô Tư thật niềm nỡ. Cô Tư nhớ lời mẹ dặn, cho nên cô cứ bám theo cô Út Phụng, lẩn quẩn trong



phòng, trong khi cậu Hai Hoàng sốt ruột chờ đợi ở bên ngoài. Sau bửa ăn trưa, cậu đề nghị ra sau vườn chơi, để cậu khoe cây khế ngọt của gia đình. Cây khế do một người tá điền tặng cho gia đình, thưỡ cậu khoảng cậu 9 hay 10 tuổi, mà bây giờ vẫn còn tốt tuơi, cành lá sum xuê che rợp một khoảng sân gạch tàu. Cây khế của nhà cậu có một thời nổi tiếng khắp huyện nhờ vào vị ngọt của nó. Bây giờ thì ai trong nhà cậu Hai cũng không còn thấy cái vẻ quan trọng của cây khế nữa; nhưng đối với những nguời khách, như cô Tư, ai nhìn cây say hoằn vói những trái khế xanh chen lẫn với những trái chín ửng vàng cũng đều khen. Cậu Hai Hoàng nhanh nhẹn leo lên cái thang tre, dựng sẵn duới gốc cây, chọn những trái thật ngon hái xuống. Trong khi chờ cô em vào trong bão nguời làm đem nước uống, cậu Hai lựa một trái to và đẹp nhất, đưa cho cô Tư, căn dặn, “Anh dành cho em trái nầy, hãy cất vào giỏ đi kẻo Út Phụng thấy, nó phân bì.” Cô Tư nhỏ nhẹ cám ơn trong khi gương mặt cô tỏ lộ một niềm vui bối rối. Mặc dù cha mẹ hai bên không ai chính thức nói lời nào về sự liên hệ của cậu Hai Hoàng và cô Tư Diệu, nhưng mọi người đều ngầm hiểu và bằng lòng với vẻ đẹp đôi của hai người. Ngoài ra sự thân tình và gần gủi của cô Tư và cô Út Phụng cũng tạo thêm điều kiện thuận lợi cho cậu Hai Hoàng. Riêng với cô Tư, cô vẫn còn giữ ý với cậu Hai, và lúc nào cũng tự xem mình như em gái của cậu. Bắt đầu mùa học năm sau đó, cô Tư được phép tháp tùng với anh em cậu Hai lên Sài gòn. Rồi những lần thăm viếng ở khu nội trú trường Marie Curie, những dịp đi chơi cuối tuần và đặc biệt là những ân cần chăm sóc của cậu Hai Hoàng, khiến cho cô Tư bắt đầu suy nghĩ. Có lần đi xem phim, cô Út Phụng cố tình sắp xếp cho cậu Hai Hoàng ngồi cạnh cô Tư. Đến khi phim bắt đầu, cậu Hai giả vờ chạm nhẹ vào tay cô Tư, cô bối rối rút tay lại. Cô nghe tim mình đập lung tung. Cậu Hai vẫn kiên trì; cho đến gẩn cuối phim, cậu bạo dạn đặt bàn tay mính lên tay cô, lần nầy cậu Hai không thấy cô phản ứng.

DỐC ĐỜI Mưa thu về theo gió Chao nghiêng nghìn cánh lá vàng Hồn Thu chợt sầu mênh mang Có Ai đợi chờ ngọn gió Đông sang Trên dòng sông thời gian thong dong chảy Không thấy Người qua đây Buổi sáng gió tung bay Ánh sáng đầu ngày lấp láy Hạnh phúc dường như quanh đây Trao tay dấu yêu cuồng say… Con dốc đời thấp cao Tuổi thiên đường hư ảo Mắt biếc dõi về nơi cuối trời Bên kia dốc cuộc đời Tình xưa tình có còn vương vấn Thiên thu nét đan thanh Bâng khuâng buồn…ngọn sóng Tương. Quê hương xa khuất đọan trường…nhớ ai. Cuối Thu, 2010 BC



Gần cuối năm học thứ hai, cô Út Phụng đột nhiên ngã bịnh. Ban đầu ngỡ là cô bị cảm nhẹ, các Sơ trong nội trú cho cô uống thuốc cảm cúm, nhưng cô nằm liệt giường cả tuần lễ trong nội trú, và cô ho ngày càng càng nhiều thêm. Cậu Hai Hoàng nghe tin em bịnh, vào thăm. Thấy bịnh bình cô Út không thuyên giảm, cậu nhờ người nhắn tin ba má cậu. Khi lên đến nơi, ông bà Cả Quý chở con thẳng vào bịnh viện Saint Paul để điều trị. Bác sĩ Tây cho biết là cô bị bịnh lao phổi cấp tính. Vào thời đó, lao phổi cấp tính là một bịnh rất hiếm hoi và gần như bất trị. Ông bà Cả lo lắng đến mất ăn mất ngủ và quyết lòng chửa trị cho con dù có hao tốn bao nhiêu. Bà kêu tài xế chở bà đến các ngôi chùa quanh đó, để bà thắp nhang cầu nguyện. Hằng ngày, sau giờ học cậu Hai Hoàng và người em trai thay phiên vào bịnh viện phụ với ba má, chăm sóc cho em. Cô Tư đang trong mùa thi cuối năm, cho nên cô chỉ vào bịnh viện thăm bạn vào cuối tuần. Nhìn cô Út Phụng nằm thiêm thiếp trên giường bịnh, cô Tư thấy xót xa. Cô thầm cầu nguyện cho cô Út sớm lành bịnh. Hơn một tuần trong bịnh viện Saint Paul, mặc dù các bác sĩ tận tình cứu chữa, nhưng bịnh trạng của cô Út càng ngày càng nặng hơn. Chiều chủ nhật, sau khi cô y tá lau dọn cho cô, cô Út mở mắt nhìn bà Cả, cô mấp máy môi như muốn nói điều gì. Bà vui mừng gọi ông Cả, cậu Hai Hoàng và cô Tư vào phòng. Cô y tá mở tạm chiếc mặt nạ dưởng khí cho cô. Bà Cả cố áp tai gần mặt cô, qua giọng thì thào, cô cho biết cô mệt lắm. Cô đảo mắt một vòng nhìn mọi người. Hai khóe mắt thâm quầng của cô ứa ra những giọt nước mắt. Ông Cả xót xa, bão cô nằm nghĩ đừng cố gắng nói chuyện mà mệt thêm. Cậu Hai Hoàng yêu cầu cô y tá gắn lại mặt nạ dưởng khí cho cô, nhưng cô Út khoát tay từ chối. Thình lình một cơn ho ập đến. Giọng ho khàn đục yếu ớt. Cô Út ưởn người lên trong một cố gắng dường như để lấy thêm dưởng khí cho buồng phổi rửa nát của mình. Cô y tá chụp vội chiếc mặt nạ dưởng khí và chạy đi tìm bác sĩ. Cậu Hai Hoàng nâng đầu em tựa vào vai mình. Chiếc mặt nạ dưởng khí mờ dần, mờ dần. Cô Út Phụng nất lên. Hai hàng nước mắt chạy dày trên đôi má gầy gò. Bà Cả hốt hoảng,

nước mắt ràn rụa gọi, “Con ơi, Phụng ơi!” Bà trông đợi cơn ho sẽ trở lại như một dấu hiệu là cô Út vẫn còn sống, nhưng tiếng ho im bặt! Cái chết của cô Út Phụng đã thay đổi tất cả trong cách suy nghĩ và nếp sống của cô Tư Diệu. Buổi tối khi từ bịnh viện Saint Paul về đến phòng, thấy cái gì thuộc về cô Út cô cũng khóc, cô khóc đến mỏi mòn rồi thiếp đi. Thức giấc sáng hôm sau, nhìn chiếc giường trống của cô Út Phụng, cô Tư không cầm được nước mắt. Một cảm giác trống vắng và lẻ loi chiếm ngập hồn cô. Kỷ niệm của những ngày đầu tiên của hai nguời bạn cùng quê lên học ở Sài gòn như sống lại. Vào nội trú ở trường Marie Curie, hai cô nghĩ mình đang lạc vào một thế giới xa lạ. Phải sống theo một khuôn khổ và kỷ luật của các Sơ giám thị. Họ đã nâng đở nhau để cùng vượt qua một học trình khó khăn, toàn bằng Pháp ngữ. Họ cùng chia xẻ những niềm vui, nỗi buồn bằng hơn cả tình bạn, và hơn cả tình chị em ruột thịt. Bây giờ cô chỉ còn lại một mình. Cô gượng thức dậy để vào lớp tiếp tục những ngày thi cuối năm. Anh em cậu Hai Hoàng đã theo ba má đưa em về quê lo ma chay. Cô Tư đã nhờ nhắn ba má cô cho người lên đón cô về. Cô chợt nhớ chuyến về quê năm rồi mà ứa nước mắt. Má và chị cô Tư Diệu cùng tài xế mang xe lên đón cô về, ngay đúng ngày thi cuối của cô. Họ ở tạm qua đêm tại môt khách sạn, rồi về quê ngay sáng hôm sau. Mặc dù có mẹ, có chị an ủi, cô Tư khóc gần suốt đêm. Kỷ niệm lần ở khách sạn năm trước cừ lảng vảng trong trí nhớ của cô. Khi cô Tư về đến nhà, thì đám tang của cô Út cũng đã xong ngày hôm trước. Ngay ngày hôm sau, cô Tư xin phép cha mẹ để sang thăm và chia buồn cùng ông bà Cả Quý. Má cô Tư muốn cùng đi với cô. Nghe nguời làm báo tin mẹ con của cô Tư đến thăm, ông bà cả Quý và cậu Hai Hoàng ra tận cổng đón tiếp. Vừa thoáng thấy cô Tư, bà Cả đã rơm rớm nước mắt. Khi cô Tư đến gần, chào hỏi ông bà, thì bà Cả không còn kềm giử được cảm xúc của mình nữa, bà ôm cô Tư khóc nức nở, “Diệu ơi, con Phụng không còn nữa rồi Diệu ơi!”. Cô Tư im lặng, bất động trong vòng tay của



bà Cả, nhưng hai hàng nước mắt tuông xuôi không cách gì kềm giữ được. Cái không khí ảm đạm bao trùm trong gia đình ông bà Cả Quý. Cô Út Phụng chết trẻ không những chỉ là một ám ảnh cho gia đình ông bà Cả mà còn là một nỗi đau sâu xa trong lòng cô Tư Diệu. Trong lần thăm viếng đó cậu Hai Hoàng không nói được gì với cô Tư. Mỗi khi cậu mở lời là cô rơm rớm nước mắt rồi lảng tránh, sợ phải khóc trước mặt câu Hai. Kỷ niệm gần hai năm học ở nội trú với cô Út Phụng như không thể nào phôi pha trong lòng cô. Không còn cô Út Phụng, cậu Hai Hoàng nhiều lần cảm thấy lúng túng trong việc tìm lý do để sang thăm cô Tư. Bây giờ chỉ còn một cái cớ duy nhất là ghé thăm bạn, con ông Cả Nhơn, rồi nhờ người bà con nầy, đưa sang thăm cô Tư. Nhưng may làm sao, trong lần thăm viếng thứ hai, khi chào ra về, má cô Tư mở lời cho cậu, “Khi nào rỗi rảnh, con cứ tự nhiên sang chơi”. Cậu Hai Hoàng mừng hơn bắt được vàng. Gần đến mùa học năm sau, cô Tư nói với má cô là cô không muốn đi học nữa. Má cô ngạc nhiên, đem chuyện đó nói lại với ba cô. Má cô xem chừng hiễu được tâm trạng của cô. Bà nghĩ sự khủng hoảng về tinh thần sau cái chết của cô Út Phụng sẽ là một ám ảnh dài lâu cho cô. Ba cô ban đầu quả quyết là cô phải tiếp tục học cho đến khi lấy bằng Thành Chung thì mới được nghỉ, nhưng mẹ cô nài nĩ mãi, ông cũng đành chiều theo. Cậu Hai Hoàng hốt hoảng khi nghe tin cô Tư quyết định nghỉ học. Cậu đích thân sang thuyết phục cô Tư, nhưng không có hiệu quả. Sau đó cậu nhờ đủ mọi nguời, từ gia đình ông Cả Nhơn, cuối cùng đến ba má cậu, nhưng cô Tư không còn lòng dạ nạo tiếp tục chuyện học hành. Mùa học năm đó cậu Hai Hoàng lên Sài gòn, buồn thiu. Không còn cô Út Phụng, không có cô Tư Diệu. Hai anh em cậu Hai Hoàng không còn thấy thích thú trong những ngày nghỉ cuối tuần. Để giải khuây, cậu Hai ghi tên vào một lớp học đàn vĩ cầm và thời gian còn lại cậu chăm chú vào việc ôn luyện cho kỳ thi cuối năm. Năm đó cậu Hai Hoàng đậu ưu hạng bằng Thành Chung. Tin

cậu Hai thi đậu đồn khắp cả huyện. Sau một năm trời, cô Tư cũng đã nguôi ngoay được phần nào. Nghe tin cậu Hai Hoàng thi đậu, cô mừng lắm. Ông bà Cả Quý làm tiệc thật to để mừng con thi đậu. Sau bữa tiệc, gia đình ông Cả Nhơn và gia đình cô Tư được mời lưu lại. Ông bà Cả Nhơn cáo từ ra vể, vì có việc. Cậu Hai Hoàng mừng rỡ vì gia đình cô Tư nhận lời mời ở lại. Ba má Cô Tư và ông bà Cả Quý xem chừng ngầm ưng thuận cho sự giao tiếp của cô Tư Diệu và cậu Hai Hoàng, mặc dù không ai nói lời nào, vì sợ ảnh hưởng chuyện học hành của cậu Hai. Trong lúc cha mẹ hai bên trò chuyện, cậu Hai Hoàng đưa cô Tư thăm lại cây khế ngọt sau vườn. Mặc dù vẫn cảnh cũ, vườn xưa, nhưng bóng dáng cô Út Phụng vẫn còn vướng vất trong nỗi nhớ của cô, cho nên cô Tư không còn thấy thích thú với những hoa khế mang sắc hồng tím, và cả những trái chín ửng vàng nữa. Cậu Hai Hoàng như hiễu được tâm trạng cô Tư, tìm mọi cách để làm cô vui. Cậu mang từ trong nhà ra một chiếc hộp to với màu sơn bóng loáng, cậu đặt chiếc hộp trên băng ghế, cạnh cây khế, rồi ân cần mời cô Tư ngồi bên cạnh chiếc hộp. Trong khi cô Tư tò mò quan sát chiếc hộp, cậu chậm rải mở hộp, mang ra chiếc đàn vĩ cầm xinh xắn. Cậu Hai Hoàng cho cô Tư biết là trong năm qua, để bù đấp cho nỗi nhớ cô, cậu đã đi học đàn vĩ cầm và bây giờ cậu sẽ đàn cho cô nghe. Cô Tư mĩm cười với vẽ cảm động. Cậu Hai nâng đàn lên vai, nghiêng đầu tựa càm vào thân đàn, trong tư thế như một nhạc công chuyên nghiệp, cậu kéo đàn. Từ cây vĩ cầm phát ra một thứ âm thanh dìu dặt. Cô Tư chợt nhớ đến những tiếng đàn vĩ cầm réo rắt trong những buổi hòa nhạc của dàn nhạc Tây đến trường trình diển, cô nhìn cậu Hai một cách ngưỡng mộ. Buổi chiều khi tiển khách ra về, cậu Hai Hoàng kín đáo trao cho cô Tư một chiếc hôp nhỏ, dặn khi về bên nhà hãy mở xem. Cô Tư nhìn cậu Hai cười bẻn lẻn cám ơn. Trên đường về nhà, cô nôn nóng muốn biết cái gì bên trong chiếc hộp, nhưng ngại mở ra trước mặt mẹ mình, cho nên khi vừa về đến nhà, cô chạy vội vào phòng, cẫn thận mở lớp giấy gói. Cô mở hộp ra, trong đó là một cái kẹp tóc có đính hình những đóa hoa mai bằng sa cừ, ở giữa là hình một trái



tim màu hồng nhạt, làm bằng một loại đá quí. Bằng một phản ứng bất chợt, cô Tư nắm chặt chiếc kẹp trong lòng hai bàn tay, áp lên ngực mình, và nở nụ cười rạng rỡ, hạnh phúc! Hình như cô Tư Diệu đã yêu? Những năm sau đó cậu Hai Hoàng tiếp tục lên Sài gòn để hoàn tất chương trình học thi Tú Tài. Những ngày Hè cậu Hai Hoàng nôn nao về quê và luôn có những món quà kỷ niệm cho cô Tư. Cậu gần như được tự do sang thăm viếng cô Tư và họ có được những niềm vui trọn vẹn. Cha mẹ hai bên ai cũng mừng thầm và mong cái ngày hai trẻ sẽ thành chồng vợ. Xong năm thứ hai của bậc trung học, cậu Hai Hoàng đề nghị với cô Tư sẽ nhờ mai mối sang nhà cô, xin làm đám hỏi để cậu Hai yên bụng, lo chuyện học hành. Cô Tư vui vẻ đồng ý. Cha mẹ cậu Hai nhờ bà Cả Nhơn đứng ra lo chuyện mối mai. Vì là chỗ bà con, lại nữa chuyện của cô Tư và cậu Hai đã được cha mẹ hai bên chấp thuận, cho nên bà Cả Nhơn thấy ăn chắc là chuyện sẽ suông sẻ, cho nên bà săn sái nhận lời. Đúng như bà Cả Nhơn dự đoán, cha mẹ cô Tư chấp nhận lời cầu hôn của cậu Hai Hoàng, nhưng cũng hỏi ý kiến con mình. Cô Tư bẻn lẻn trả lời “Cha mẹ đặt đâu, con ngồi đó”. Nói là nói vậy chớ cô Tư mừng như mở cờ trong bụng. Rồi đến cái chuyện quan trọng là coi tuổi tác của hai đứa, chọn ngày tốt để tiến hành đám hỏi. Bà Cả Nhơn, đem tin vui về thông báo lại với gia đình cậu Hai Hoàng. Ông bà Cả Quý mừng rỡ hỏi tuổi cô Tư Diệu. Bà Cả Nhơn cho biết cô Tư tuổi Thân. Ông Cả Quý kêu, “Trời ơi, vậy là không được rồi! Con Diệu là tuổi Giáp Thân, còn thằng Hoàng là tuổi Mậu Dần. Đúng là dần thân tỵ hợi tứ hành xung!” Bà Cả lo lắng, “Hổng được đâu, hai tuổi nầy kỵ tới chết người lận à nghen!” vừa nói, bà vừa nghĩ đến cái chết của cô Út Phụng. Trong thâm tâm ông bà rất thương mến cô Tư Diệu, nhất là từ sau khi mất đứa con gái, bà Cả Quý dành cho cô Tư sự thương yêu như con mình. Nhưng đây là chuyện sống chết, có ảnh hưởng tới thằng con trai trưởng của bà chớ đâu phải chơi! Bà Cả Nhơn trấn an, “Tuy là tuổi kỵ, nhưng còn ngày sanh, tháng đẻ nữa, để tui rước thầy về coi cho rõ ràng.” Nghe đồn ông thầy Ba

Nhớ Anh

Buổi sáng em nhớ anh Cho nắng buồn, nắng nhạt Cho trời thôi không xanh Cho lủ chim thôi hát. Buổi trưa em nhớ anh Tiếng gió buồn không thổi Cho cây im không lay Nhớ sao mà quá đổi Buổi chiều em nhớ quá Nắng rụng trên cỏ cây Làm úa sầu hoa lá Ngỡ anh đang dâu đây Buổi tối em còn nhớ Trăng gầy trăng buồn thiu Vũ trụ như ngừng thở Để nỗi nhớ thêm nhiều Em nhớ hoài nhớ hũy Nụ hôn nào nghe say Mắt môi anh phù thủy Khiến em nhớ cả ngày Triệu Cô Nương



coi số tử vi nỗi tiếng ở huyện Long Mỹ, bà Cả Nhơn cho người làm đi mời thầy. Thầy rất tinh thông về Tử Vi Đẩu Sô, rất am tường về Bói Dịch và đoán việc như thần. Sau khi bấm quẻ, và phân tích về sự tương sinh và tương khắc ngũ hành của thiên can, thầy dạy là hai cái tuổi của cậu Hai Hoàng và cô Tư Diệu có xung khắc, nhưng có thể giải trừ nếu hai bên đừng làm đám cưới, đám hỏi rình rang, chỉ cần làm một tiệc nhỏ để ra mắt hai họ. Bà Cả Nhơn thông báo cho hai bên lời dạy của thầy. Ông bà Cả Quý lúc đầu phân vân. Là ông bà Cả trong làng mà làm đám cưới, đám hỏi cho con trai trưởng đơn sơ như vậy thì coi làm sao cho được, nhưng cậu Hai Hoàng một mực năn nỉ má, cho nên rốt cuộc, ông bà Cả phải chìu con. Riêng về ba má cô Tư, nhứt là ba cô, ông có vẻ tin lời thầy, nhưng cái việc làm đám hỏi, đám cưới đơn sơ thì không đời nào ông chịu. Ông lý luận là con gái chỉ có một lần cưới, phải làm sao cho nở mày nở mặt cha mẹ. Má cô, mặc dù tin vào lời dạy của thầy, nhưng bà cũng không thể dễ dàng quên đi cái chuyện “tứ hành xung” có thể gây chết người đó được. Rốt cuộc, ông bà tìm cách hẹn lần hẹn lửa. Cô Tư thì cứ rút vào trong phòng khóc thầm. Má cô biết nỗi khổ tâm của con gái, nhưng nghĩ đến cái chết của cô Út Phụng, bà nghe hồi họp trong lòng. Bà khuyên lơn, “Con còn nhỏ mà, ba má cũng thương thằng Hoàng lắm, nhưng mà ý của ba mầy đã quyết. Để từ từ má khuyên can ba mầy.” Thấy thái độ do dự của ba má cô Tư, cậu Hai Hoàng sốt cả ruột, cậu sang thăm ông bà Cả Nhơn thường hơn, nhờ ông bà Cả tiếp lời năn nỉ. Mãi cho đến khi cậu Hai Hoàng trở lại Sài gòn, chuẩn bị cho năm học sau, ba má cô Tư vẫn chưa trả lời dứt khoát. Trước hôm lên Sài gòn, cậu Hai Hoàng ghé lại thăm gia đình cô Tư và đích thân xin vào thưa chuyện với ba má cô Tư. Ba má cô Tư hứa sẽ bàn lại rồi cho gia đình bên cậu Hai rõ. Cô Tư thập thò bên trong màn cửa, nghe lóm câu chuyện của câu Hai Hoàng và ba má, cô rơm rớm nước mắt. Lúc tiển cậu Hai ra xe, dưới tàng cây xoài cạnh hàng rào, cậu Hai bạo dạn nắm lấy tay cô an ủi, “Thế nào ba má em cũng sẽ nghĩ lại mà cho tụi mình thành chồng vợ.” Cô Tư

rút tay về, lau vội nước mắt rồi chạy vào nhà. Cậu Hai nói vói theo, “Anh sẽ viết thơ cho em.” Không ngờ đó là lần sau cùng hai người gặp nhau. Cậu Hai Hoàng giữ đúng lời hứa, ngay sau hôm lên đến Sài gòn, câu biên thơ ngay về cho cô Tư. Cuối thơ cậu căn dặn là nhớ trả lời thơ cậu, kẻo cậu trông. Nhưng nỗi chờ trông của cậu càng dài thêm theo ngày tháng đi qua, mà cậu vẫn không nhận được một hồi đáp nào của cô Tư. Trong khi cô Tư mỏi mòn trông đợi thơ cậu. Cô Tư đau khổ chờ mong tin cậu Hai, cô nghĩ hay là chốn phồn hoa đô hội của thị thành đã làm cậu Hai thay đổi. Cô Tư đâu biết là ba cô đã cho người làm căn dặn người đưa thơ, phải giao thơ tận tay ông và nếu các cô trong nhà có hỏi thì nói là không có thơ. Trong khi đó có mấy nơi nhờ mai mối đến dạm hỏi cô, ba má cô hỏi ý, nhưng cô Tư đều từ chối. Sau nhiều lần gởi thơ cho cô Tư mà vẫn không có hồi âm, cậu Hai quyết định viết thơ về gia đình cậu, hỏi thăm tin tức về cô Tư. Ông bà Cả Quý, ban đầu rất có thiện cảm với cô Tư và gia đình, nhưng thái độ dần dà, không dứt khoát của ba má cô Tư làm ông bà Cả tự ái; nhất là bà Cả, bà nghĩ, “Gia đình của mình có thua kém gì họ đâu mà họ làm cao?” Cho nên khi nhận được thơ cậu Hai Hoàng, bà cả tức tốc sai người viết thư báo cho cậu Hai Hoàng hay là ba má cô Tư không bằng lòng và thôi đừng trông đợi gì nữa, vì cô Tư Diệu sắp lấy chồng. Được tin sét đánh đó cậu Hai đau khổ đến cùng cực, nhưng cũng muốn làm sáng tỏ, cậu viết một lá thư cuối cho cô Tư, với lời lẽ hờn trách. Nhưng rồi là thơ đó cũng cùng chung số phận với những lá thơ trước, không bao giờ đến tay cô Tư Diệu. Những tin tức từ gia đình của cậu Hai Hoàng, nói về cô Tư Diệu, càng làm cho cậu Hai tuyệt vọng. Mùa Hè năm đó cậu quyết định không về quê và viện lý do là phải ở lại để học luyện thi cho kỳ thi Tú Tài sang năm. Tin cậu Hai Hoàng không về quê nghỉ Hè làm cô Tư buồn đến mất ăn, mất ngủ. Cô thường tự nhốt mình trong phòng, và mang những món quà kỷ niệm của cậu Hai tặng, săm soi rồi khóc một mình. Cô thầm trách cậu Hai sao bạc tình bạc nghĩa. Má cô Tư thấy con



buồn mà xót xa trong lòng. Bà tự trách mình sao không bằng lòng phức chuyện hỏi cưới của cậu Hai Hoàng, để giờ nầy con bà khỏi phải khổ sở. Nhưng rồi bà cũng tự bào chữa là bà đã làm một việc rất đúng, ai mà dám đánh liều với số mạng con gái mình chớ. Để cho cô Tư nguôi ngoay chuyện buồn, bà thường tìm cách đưa cô đi đây đi đó. Có khi đi xuống chợ huyện mua sắm, có khi đi dự những đám hỏi, đám cưới của bà con họ hàng, có khi đi xem hát bội trong dịp lễ Kỳ yên. Bà còn cho người nhắn với người con gái lớn, đã lập gia đình với con trai ông Cả bên làng Vị Thũy, về chơi để an ủi em. Rồi trong cái dịp tham dự đám cưới con gái ông Cả làng Vị Thũy, chị Hai cô nài nĩ ba má cho cô Tư cùng đi theo. Cô Tư cũng chưa nguôi ngoay được nỗi buồn, nên từ chối. Chị Hai cô phải năn nỉ hết lời, cô mới bằng lòng. Khoảng hai tháng sau ngày đám cưới, bà Cả bên Vị Thũy sang thăm ông bà xui, ngõ lời mai mối cô Tư. Số là cậu Hai Phùng, con ông Cả ở huyện Phụng Hiệp, trong lần theo đàn trai sang rước dâu bên làng Vị Thũy, thấy cô Tư có mặt trong đám cưới lần đó, cậu để ý. Hỏi thăm ra mới biết cô Tư là con gái của xui gia với ông bà Cả làng Vị Thũy, cho nên cậu về thưa chuyện với ba má cậu, nhờ bà Cả làm mai mối. Thấy con gái mình cứ mãi buồn rầu, ba má cô Tư cũng muốn cho cô yên nơi, yên chỗ cho xong. Hỏi ý cô, thì cô Tư trả lời, “Ba má muốn sao cũng được!”. Thực tình, gần hai năm trôi qua, vẫn không có tin tức gì về cậu Hai Hoàng, cô Tư cảm thấy không còn thiết tha gì nữa. Sau nhiều lần từ chối bao nhiêu đám đến dạm hỏi, ba cô Tư càng tỏ ra có nhiều áp lực với mẹ con cô hơn. Cái hôm đám hỏi cô Tư, nhà cô chuẩn bị rình rang. Bên đàng trai, hơn mười người, bao nguyên một chiếc xe chở khách. Họ đến nơi khoảng 7 giờ sáng, nhưng mãi đến 9 giờ, đúng là giờ đại kiết, họ mới được mời vào. Ông bà Cả làng Vị Thũy cũng có mặt, và tháp tùng với đàn trai. Ba má cô Tư ân cần tiếp đón khách. Trong khi chị em cô Tư lấp ló đằng sau những tấm màn cửa để nhìn mặt cậu Hai Phùng. Ai cũng khen

cậu Phùng trông bảnh trai. Cô Tư giã vờ như không để ý, nhưng trong bụng cứ đánh lô tô! Sau khi ông bà Cả làng Vị Thũy, với tư cách ông bà mai, tuyên bố lý do và gia đình đàng trình lễ vật. Cô Tư trong chiếc áo dài màu hồng lợt, ra chào bà con. Đến lượt chào cậu Hai Phùng, cô liết mắt thật nhanh, cuối đầu chào, rồi e thẹn bước sang đứng bên mẹ. Cậu Hai Phùng lấy làm đắc ý, nhìn đôi má ửng hồng của cô Tư. Sáu tháng sau, đám cưới diển ra. Cũng chiếc xe chở khách lần trước, nhưng lần nầy có kết hình cổng đám cưới bằng cây đủng đỉnh và lá dừa rất đẹp. Lúc tiển dâu, cô Tư bịn rịn mãi bên mẹ, sụt sùi. Má cô bùi ngùi rơi nước mắt. Câu Hai Phùng ân cần đến bên cô an ủi. Lúc lên xe, cô Tư quay nhìn lại mẹ cha, chị em và ngôi nhà mà cô đã lớn lên với biết bao nhiêu kỷ niêm. Cô nhìn gốc cây xoài, cạnh hàng rào, chỗ cô chia tay với cậu Hai Hoàng lần cuối, bất giác cô không cầm được nước mắt, áp mặt vào ngực cậu Hai Phùng, khóc nức nở. Nhà cậu Hai Phùng nằm trên con rạch nhỏ, từ đó ra vàm sông lớn, có đường xe chạy, phải đi bằng ghe và mất khoàng hai tiếng đồng hồ. Mấy ngày đầu về nhà chồng, mặc dù cậu Hai Phùng rất đổi cưng chiều, nhưng vì lạ cảnh lạ quê, nhất là phải giữ gìn ý tứ với cha mẹ và mấy cô em chồng, cô Tư buồn thắt thẻo. Có những buổi chiều cô ra bờ rạch, nhìn con nước ròng trôi lặng lờ, nhìn những rặng trâm bầu rũ ngọn, im lìm in bóng trên dòng nước, cô bất giác nhớ cha mẹ, chị em, nhớ cậu Hai Hoàng đến rơi nước mắt. Trước đây nghe bà Cả làng Vị Thũy kể chuyện trắc trở của cô Tư và



cậu Hai Hoàng, cậu Hai Phùng càng yêu thương cô Tư và cậu hy vọng một ngày nào đó cô Tư sẽ nguôi ngoay. Thời gian qua, thắm thoát rồi cô Tư cũng có hai mặt con với cậu Hai Phùng. Cô đã bằng lòng với số phận của mình. Nhưng rồi khi quân Pháp trở lại Đông Dương, cuộc chiến tranh bắt đầu lan rộng khắp các tỉnh miền Nam. Sự đi lại càng khó khăn hơn vì sự phân chia khu vực của lực lượng Việt Minh và các giáo phái ở miền Nam. Phải trải qua những đợt Tây ruồng bố, truy lùng lực lượng Việt Minh. Thoát chết trong những đợt máy bay của Tây oanh kích, cậu Hai Phùng cảm thấy không còn an toàn để bám lấy đất đai, và nhất là sau khi ông bà Cả, ba má cậu qua đời, cậu quyết định giao cả gia sản lại cho một người bà con, rồi bồng bế vợ con về Rạch giá sống tạm bên gia đình cô Tư. Hiệp định Geneve, 1954 chia cắt đất nước, nhưng cũng là điểm khởi đầu cho một giai đoạn phồn thịnh của miền Nam Việt Nam. Cô Tư và câu Hai Phùng đã có với nhau năm mặt con, một trai và bốn gái. Gia đình họ sống an nhàn nhờ vào huê lợi từ vườn tượt, đất đai do ba má cô Tư để lại. Các con được lớn lên được gởi ra tỉnh học hành. Nhờ thông thạo cả chữ Pháp và chữ quốc ngữ, cậu Hai Phùng giờ đây đã là ông giáo làng, lấy nghề gỏ đầu trẻ làm niềm vui. Nhưng trời đã không chìu lòng người, thời gian sống trong an bình không được bao lâu thì lực lượng cộng sản, với chiêu bài giải phóng miền Nam, với sự tiếp tay và chỉ đạo của miền Bắc, đã xâm lăng miền Nam. Sau tháng Tư năm 1975, ngày đánh đấu một tai ách cho cả dân tộc, cô Tư và cậu Hai Phùng lại đứt ruột để các con vượt biển tìm tự do nơi xứ người… *** Hơn mười năm sau đó cậu Hai Phùng và cô Tư Diệu, bây giờ là ông bà Tư, cũng được định cư ở Florida, Hoa Kỳ. Một điều kỳ diệu như những chuyện cổ tích hoặc chỉ có trong mơ, nhưng thực sự ông bà đã đoàn tụ với các con của ông bà, ngay trên một quốc gia văn minh, mà ngày xưa ông chỉ được nhìn thấy bằng hình ảnh trong các

quyển “Thế Giới Tự Do” in màu sặc sở. Sở dĩ người ta gọi ông bà là “ông bà Tư” vì người ta gọi theo vai vế ở bên bà. Bà con bên ông chẳng có bao nhiêu người ở Hoa kỳ, mà cũng ở xa lơ, xa lắc. Sống với vợ chồng người con gái Út, giờ đây ông bà Tư có thể an hưởng tuổi già bên cạnh cháu, con. Ngoài cái thú vui chăm sóc cây kiển, ông còn thích đọc sách báo việt ngữ để tiêu khiển. Ông bà không ngờ là quê hương xa hơn nữa vòng trái đất, vậy mà thứ gì cũng có, từ củ khoai, hột gạo, thậm chí cả con khô, con mắm cũng có. Ông thích thú mỗi khi có đứa con nào mang về cho ông một tờ báo bằng tiếng việt. Ông có thể đọc chăm chỉ, không xót một góc nào của tờ báo. Ông thích nhất lá cái mục nhắn tin, tìm người thân trên các tờ báo, như thể ông đã từng thất lạc những người thân quen. Một hôm ông nảy ra ý định, nhờ tòa soạn báo nhắn tin tìm một người, mà ông nghĩ chắc sẽ làm bà vui lắm. Ông thảo ngay một lời nhắn tin: Tìm ông Trần Thanh Hoàng, con ông Cả Quý, làng Vĩnh Tường, huyện Long Mỹ- Rạch Giá. Trước 1975 cư ngụ ở Sài gòn. Nghe tin vượt biên, nay sống, hay chết, ở đâu? Nếu nhận được tin nầy, xin liên lạc về Huỳnh Văn Phùng, địa chỉ xxxx 10th N Ave, Lake Worth, Florida. Tôi và Tư Diệu đang định cư tại Mỹ, có bạn bè biết tin xin vui lòng giúp đỡ giùm, rất cám ơn. Ông cẩn thận cho vào bao thơ và theo chỉ dẩn trong tờ báo, ông gởi về tòa soạn báo Người Việt ở California. Gởi thì gởi, nhưng ông cũng không hy vọng gì nhiều. Biết bao nhiêu người Việt của mình tị nạn khắp mọi nơi trên thế giới, cho nên việc tìm cậu Hai Hoàng chẳng khác gì mò kim đáy biển. Mấy tháng đầu ông cũng có chút trông chờ, nhưng dần dà ông quên phứt cái chuyện nhắn tin. Mùa Giáng Sinh năm đó dâu rể, con cháu về tề tựu về đông đủ. Chúng đã làm ông ngạc nhiên với lễ mừng sinh nhật 80 cho ông. Bà Tư rất vui thấy con cháu đề huề. Nhất là mấy đứa cháu của bà, đứa nào cũng học hành tới nơi tới chốn. Các con bà thì một mực hiếu thảo, chăm lo cho ông



bà tận tình. Sống tới từng tuổi nầy rồi, ông bà có theo ông theo bà cũng không có gì tiếc nuối. Mười mấy năm sống ở Hoa Kỳ, ông bà quen với cái chu kỳ của những lần con cháu họp mặt, hơn là cái chu kỳ của mùa màng, thời tiết. Sau kỳ họp Giáng Sinh nầy là bọn chúng sẽ tụ về mừng tuổi ông bà vào dịp Tết Ta. Ông bà rất tự hào về đám con của mình, sống ở xứ người chớ không quên cái truyền thống Việt. Do đó, hể xong Giáng Sinh là bà lại nôn nao chờ đợi cho đến Tết ta. Thường năm nào Tết Ta cũng đến sau Tết Tây khoảng hơn một tháng. Ông nhớ rất rõ ràng vì năm nào, gần cuối năm, ông cũng dặn con gái ông, thế nào cũng tìm cho ông một tập lịch Việt nam. Rồi ông đích thân lựa đúng tờ lịch ngày đầu năm Tết Ta, xếp đôi lại để làm dấu. Tự ông gở từng tờ lịch mỗi ngày, để ông nhắc nhỡ với bà còn bao nhiêu ngày nữa sẽ đến Tết. Không khí của những ngày cuối tháng giêng Tây hơi khô và có một chút ẩm thắp như cái ẩm thắp ở Việt nam. Ông nhớ cái không khí hanh khô của những ngày cuối năm ở quê nhà. Thường vào khoảng nầy mọi năm ông có thể trồng lại đám rau thơm, mấy cây ớt và chăm chút mấy chậu hoa lan. Ông xăm soi hai chậu hoa vạn thọ mà mấy hôm trước ông dặn đứa con gái mua cho ông. Tự dưng ông muốn ngắm lại những đóa hoa vạn thọ, để nhớ lại những ngày Tết khi còn ở Việt nam. Chiều ngày 23 tháng chạp, ông vừa vào nhà, sau khi tưới đám rau ngoài vườn, cũng vừa lúc đứa con gái ông từ ngoài cửa mang vào một xấp thơ, “Ba có thơ hay thiệp gì của ai gởi.” Ông cầm lá thơ, đúng ra là một tấm thiệp, sữa lại cập kiếng, rồi nhẫm đọc tên người gởi. Một cảm giác sửng sốt, đến độ ông không tin vào cặp mắt của mình, ông nâng cao tấm thiệp, gần ngang tầm mắt, chăm chú đọc lại một lần nữa tên người gởi. Đúng là tên Trần Thanh Hoàng. Ông nhìn con dấu bưu điện. Tấm thiệp được gởi từ Pháp. Ông chậm rải bước vào phòng khách. Bà Tư đang xem một chương trình Việt nam trên TV. Ông ngồi xuống cạnh bà, “Bà ơi, có thơ của người quen!” Bà điều chỉnh nhỏ âm thanh của cái TV, dửng dưng hỏi, “Của ai vậy ông?” “Của anh Hai Hoàng!” Cái remote control trên tay bà rớt

xuống sàn nhà. Bà Tư nghe như có một luồn điện chạy khắp cơ thể bà. Sau mấy giây bà mới lấy lại bình tỉnh, bà hối ông, “Ông..ông mở ra đọc coi, ông!” Ông Tư chậm rãi mở tấm thiệp ra và đọc, “Anh Phùng và Tư Diệu thân mến, Tôi vừa được Tấn, em tôi hiện sống ở California, Hoa Kỳ, cho biết tin tức của hai ông bà. Tôi thật vui mừng biết được anh và Tư Diệu cũng đã định cư ở Hoa kỳ. Quả là trái đất tròn, qua hơn nữa thế kỳ mình xa cách nhau, giờ lưu lạc xứ người, mình còn liên lạc được nhau thì có niềm vui nào bằng. Tôi và gia đình hiện đang sống ở Lyon, nước Pháp. Tôi hy vọng sẽ có được số phone của ông bà, để mình có thể hàn uyên nhiều hơn. Số phone của tôi là xxxxxxxx. Nhân dịp năm mới sắp đến, tôi cầu chúc ông bà được dồi dào sức khỏe và mọi điều như ý. (ký tên) Trần Thanh Hoàng. Hình ảnh và những kỷ niệm về cậu Hai Hoàng tưởng chừng như đã quên, đã mất đi, theo tháng ngày qua, nhưng thực sự tất cả vẫn còn, ở đâu đó trong trái tim bà. Nhưng tất cả chỉ là cái bóng của quá khứ. Từ lâu bà đã chấp nhận những gì xảy ra trong cuộc đời bà như một định số. Bà không biết những suy nghĩ của bà có đúng hay sai, nhưng chắc chắn, sự suy nghĩ đó đã mang đến cho bà sự bình yên. Cho nên bà không có gì tiếc nuối cho những việc đã xảy ra cho bà. Bên ông Tư, bà luôn luôn được sự thương chiều và bà đã có một gia đình hạnh phúc, con cháu đề huề… Trong khi ông Tư chậm rãi xếp tấm thiệp lại, bà nắm lấy tay ông. Cái ấm áp từ bàn tay ông chuyền sang cho bà một cảm giác yêu thương và chở che như từ bao lâu nay bà đón nhận từ ông. Bà nhìn ông, rơm rớm nước mắt. Bà thầm cám ơn ông đã cho bà có cơ hội sống lại với những kỷ niệm một thời xuân sắc của mình. Ông Tư rút bàn tay lại, giã vờ lau lại cặp kiếng. Ông nghe mắt mình như cay cay với một niềm vui. .. Nhã Quân

Con Quốc Quốc


Thanh nâng ly bia Tiger vồn vã mời bạn: Vô một cái đi Minh, vô để mừng ngày mình gặp lại sau gần bốn chục năm bặt vô âm tín. Minh hào hứng đáp lời: Trăm phần trăm nghe. Tao cứ nghĩ tao với mầy đã ngàn thu vĩnh biệt, nào ngờ còn có ngày hôm nay. Minh và Thanh cụng ly cái cốp và cùng uống cạn. Sau vài giây đắn đo, Minh hỏi: Hồi mùa hè đỏ lửa 1972, trong lúc đang học đại học khoa học, tụi mình cũng như hàng ngàn sinh viên khác cùng nhận được lệnh gọi nhập ngũ. Mình chia tay về quê thăm gia đình và hẹn ngày trở lên Sài Gòn để cùng đi trình diện. Khi tao trở lên Sài Gòn tìm mầy thì mầy mất biệt cho tới bây giờ. Mầy biến đi đâu vậy? Thanh buôn thỏng: Qui khu. Minh thắc mắc: Qui khu? Qui khu là vô mật khu, là theo Việt cộng đó. Ông già tao đi tập kết, trở về năm 1970. Ổng cứ nhắn tin cho má tao biểu tao qui khu. Tao còn đang lưỡng lự thì đùng cái có lệnh gọi nhập ngũ hồi 1972. Tao không muốn ở vào cái thế bắn lại ông già nên qui khu, thế

thôi. Còn mầy, từ đó đến nay trôi nổi ở đâu? Chuyện của tao thì đơn giản lắm. Tao lên Sài Gòn vô trường khoa học kiếm mầy mấy ngày không gặp, đến nhà mầy trọ hỏi thì bà chủ cũng nói không biết, tao đành lủi thủi trình diện nhập ngũ một mình. Ra trường mang con cá về Tây Ninh, tới 75 thì tan hàng, ở tù, tới 78 thì được thả, 80 vượt biên, 81 tới định cư ở Mỹ cho tới nay. Tháng rồi có tin bà già bệnh nặng nên tao bay về thăm. Hôm kia trở lên Sài Gòn để về Mỹ thì chuyến bay bất ngờ bị đình lại đến 10 giờ sáng mai. Tao bèn bắt taxi về khách sạn nằm chờ. Hôm qua tao thả bộ đi ăn phở, bổng gặp cái thằng cha ngồi tính tiền hao hao giống mầy, chỉ khác cái là má hóp, sún răng và miệng móm. Tao liếc mãi tới khi nhìn thấy cái bớt đỏ dưới càm của mầy thì tao mừng hết biết, tự hỏi không lẽ trời đất còn cho tao gặp lại mầy sau gần bốn chục năm xa cách sao? Tao bèn hỏi, may mà mầy cũng nhìn nhận bạn mình. Tao thì nói thiệt là nếu mầy không lên tiếng trước, tao không tài nào nhận ra. Mầy bây giờ phương phi, phong độ hơn ngày xưa nhiều. Thấy nhà vắng, Minh hỏi: Uả, bà xã mầy và các cháu đâu? Thanh cười ha hả: Tao ra lệnh cho bả và mấy đứa nhỏ ra coi tiệm phở, trước khi đi phải lo mồi màn chén bát sẵn sàng để tao ở nhà tâm sự với bạn cũ. Bốc chục năm mới gặp lại chớ bộ.

CON QUỐC QUỐC

TÈO

Mùa


Nghe bạn tếu, Minh cũng cười theo: Chà, ngon ta. Mầy ngon quá mà sao đang làm cán bộ thì lại thành chủ tiệm phở vậy? Thanh suy nghĩ một chút rồi từ tốn đáp: Năm 1990, lúc tao đang công tác bên Quận 2 thì đùng cái Cộng Hoà Liên Bang Đức tức Đông Đức sụp đổ. Những thằng cán bộ khác nghĩ sao thì tao không biết chớ riêng với tao thì trời đất, tâm tư đảo lộn hết. Tất cả những thắc mắc về chế độ đã nhen nhún và dấu kín trong lòng từ lâu bỗng có một câu trả lời đơn giản: dởm. Minh chen vào: Thí dụ… Thí dụ như khi tiến tới chủ nghĩa cộng sản thì làm theo khả năng, hưởng theo nhu cầu, nho chùm dịch là "các tận sở năng, các tận sở nhu". Khi nghe họ tụng câu nầy, tao đã thấy lợn cợn. Nhu cầu thì vô hạn, làm sao có đủ sản phẩm để thỏa mãn cái nhu cầu vô hạn ấy của triệu triệu con người. Trong cơn u mê, tao cũng tạm tin là sẽ có một phép mầu nào đó, nhất là khi có ánh sáng chủ nghĩa Mác Lê rọi vô. Khi Đông Đức sụp đổ, tự dưng tao nhớ lại cái định luật bảo toàn khối lượng của môn hóa học mà mình học năm đệ ngũ. Mầy còn nhớ không? Minh nhanh nhẩu: Nhớ chớ, thầy vẽ một cái bình có hai cái túi thông nhau, mỗi bên chứa một loại nguyên liệu. Sau khi nghiêng bình cho hai nguyên liệu trộn vào nhau cho phản ứng hóa học xảy ra, trọng lượng của thành phẩm và phế phẩm vẫn bằng chang trọng lượng của nguyên liệu bỏ vào ban đầu. Chà, trí nhớ mầy tốt thiệt. Tao lại nghĩ thêm là nguyên liệu có hạn thì làm sao thành

phẩm lại có thể vô hạn. Vì vậy, cái định luật thô thiển lớp đệ ngũ nầy đủ để bác bỏ hoàn toàn cái ảo mộng "các tận sở nhu" trên thiên đường cộng sản. Chỉ tiếc là tao học rồi mà không biết áp dụng. Đến khi Đông Đức sụp đổ, tao ngộ ra thì đã lui cui thờ lạy nó mấy chục năm trời. Ê, vô cái để mừng ngày tao ngộ ra chánh đạo đi. Minh và Thanh lại hào hứng nâng ly. Minh góp lời: Ê, có "các tận sở nhu" nghe mậy. Không khí và ánh sáng mặt trời đó. Thanh cười: Mầy cũng chịu đào sâu dữ hé. Rất tiếc hai thứ đó do thiên nhiên tạo ra tức không cần "các tận sở nhu" và nhiều vật phẩm cần "các tận sở nhu" lại không thể dồi dào như thế. Dạo đó, đảng ta khoe rằng Liên Xô đã tới xã hội chủ nghĩa, còn Đông Đức thì tới cộng sản chủ nghĩa rồi. Tao bèn tự hỏi không lẽ các đồng chí Liên Xô và Đông Đức khùng hay sao mà tự dưng đạp bỏ cái thiên đường của họ vậy cà? Tao tin là hàng triệu đảng viên Liên Xô và Đông Đức không khùng, mà nếu họ không khùng thì cái chủ nghĩa kia, cái đỉnh cao của trí tuệ loài người kia phải là đồ dởm. Thế thì hàng triệu triệu người đã bị tàn sát ở Liên Xô, hàng chục ngàn người bỏ mạng trong cải cách ruộng đất ở miền bắc, hàng triệu người bị cướp hết tài sản trong cải tạo công thương nghiệp ở miền nam vì một chủ nghĩa dởm sao? Dừng lại một chút để lấy hơi, Thanh tiếp: Từ khi ngộ ra điều ấy, tao hay lên cơn nhức đầu, nhức thiệt cũng có mà nhức tâm lý cũng có. Tao cứ hay âu sầu, làu nhàu, lèo nhèo một mình. Tụi nó nói tao bịnh, không khả năng công tác nên cho tao nghỉ. Tao cảm ơn về bán phở, vậy mà chứng nhức đầu cũng vơi đi.

Mùa


Minh lại xen vào: Vơi đi vì… Vơi đi vì thấy mình không còn đồng lõa với cái dởm, cái vô lý, cái ngụy ngôn hay nói đúng hơn là cái ác. Minh ngạc nhiên: Gì mà dữ vậy ông nội. Từ ngày Việt Nam có Internet đến nay, bao nhiêu bí mật mà trước đây dấu như mèo dấu cứt lòi ra tùm lum. Càng biết những chuyện đó, tao càng lộn gan, càng nhức đầu… Thí dụ… Thí dụ như cái công hàm của Phạm Văn Đồng ký ngày 14 tháng 9 năm 1958 đồng ý với bản tuyên bố của Trung Cộng rằng lãnh hải của Trung Cộng là 12 miles tính từ bờ lục địa và các đảo của họ, trong đó có Hoàng Sa và Trường Sa lúc ấy thuộc Việt Nam Cộng Hòa. Tao nhớ trong lịch sử mà rõ nhất là thời các vua triều Nguyễn, ta chỉ chịu nhượng đất sau khi không chống nổi sức mạnh quân sự của đối phương, còn đảng và nhà nước ta chưa hề đánh đấm mà đem dâng khang lãnh thổ cho nước đàng anh là chuyện quái chiêu hết biết. Vậy đó mà đảng và nhà nước ta cứ ra rả thóa mạ triều Nguyễn và Việt Nam Cộng Hòa bán nước trong khi triều Nguyễn mở rộng lãnh thổ lên gấp đôi. Còn Việt Nam Cộng Hòa bán nước hồi nào kìa? Minh nhanh nhẩu: Có, Việt Nam Cộng Hòa cho mở bar bán nước cho lính Mỹ đó, mầy không nhớ sao. Thanh bật cười: Đồ quỉ, mầy vẫn chứng nào tật đó. Khi thấy nông dân rần rần kéo nhau lên Sài Gòn khiếu kiện về đất đai, tao lại ngộ ra một điều

thú vị nữa. Bao nhiêu điều mầy vừa nói đã làm tao buốt óc rồi, lại còn điều gì nữa đây? Tao dò lại hiến pháp 1992 mới thấy qui định rằng toàn bộ đất đai từ bắc chí nam, từ đông sang tây, từ đầu rừng tới cuối biển thuộc sở hữu toàn dân do nhà nước quản lý. Đây là một cách chơi chữ thần sầu, nghe nói đảng ta học theo một hiến pháp của ông thầy Liên Xô. Đất đai thuộc sở hữu toàn dân nghĩa là cá nhân không được sở hữu một cục đất nào hết. Vì vậy, trên khắp đất nước Việt Nam ngày nay, dân chúng chỉ được nhà nước, vốn là nhà quản lý đất đai, cấp cho quyền sử dụng đất trong cái sổ đỏ, dù là đất để canh tác hay để cất căn nhà trú mưa tránh nắng của mình. Nhà nước, với tư cách là nhà quản lý toàn bộ đất đai như qui định trong hiến pháp, có quyền thu hồi mảnh đất mà người dân đang sử dụng khi họ muốn. Nghĩa là nhà nước là chủ toàn bộ đất đai trên toàn cỏi Việt Nam, dù đất đai đó đã được tạo ra và gìn giữ bằng bao nhiêu xương máu từ đời Hùng Vương dựng nước đến nay. Tao cứ tưởng chuyện ai đó làm chủ toàn bộ đất đai một nước chỉ xảy ra trong các chế độ quân chủ phong kiến, chế độ mà đảng ta đã thề cương quyết tiêu diệt, ai dè… Minh nhận xét: Nếu mầy nhìn qua Triều Tiên thì cái chế độ cộng sản ở đó có khác gì chế độ quân chủ, cha truyền con nối đâu. Nhìn lại Việt Nam thì tuy không vua cha truyền trực tiếp cho vua con nhưng hội đồng phụ chính lựa con cháu nhà cộng đề truyền ngôi thì cũng chỉ là một dạng tương cận, là quân chủ hội đồng mà thôi. Thanh đồng tình: Tao đồng ý. Còn vấn đề nầy nữa. Trong thời buổi kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa, cán bộ ta cứ bán đất, bán tài nguyên mà thành tư bản đỏ hết trong khi đại

Mùa


đa số dân chúng thì nghéo nát mùng tơi. Đa số đảng viên từ cấp tỉnh ủy trở lên đều có nhà lầu, xe hơi, đều là triệu phú đô la cả. Đảng từng tuyên xưng đảng là đội ngũ tiên tiến của giai cấp vô sản, vậy thì các đảng viên triệu phú đó có còn thuộc giai cấp vô sản không? Đảng cũng từng tuyên bố tư bản bốc lột công nhân tận xương tủy thông qua các hoạt động kinh tế. Nay đảng lại cho đảng viên làm kinh tế, như vậy có phải đảng cho phép đảng viên bốc lột không? Và đây là vấn đề nhức nhối nhất: đa số dân chúng hiện nay sống trong đói nghèo, thiếu thốn mà tương lai thì chẳng thấy ánh sáng ở cuối đường hầm. Minh lại ngạc nhiên: Mầy dựa và đâu mà tiên đoán chuyện lớn lao vậy? Mầy nhớ hồi đó mầy có cho tao xem cuốn "Từ Thực Dân Đến Cộng Sản" của cụ Hoàng văn Chí, trong đó cụ có nêu một nhận xét xác đáng là ông cha mình tôn sùng Nho giáo của Trung Hoa nên tri thức dân mình không thể thoát khỏi đạo Nho. Khi Trung Hoa bị kỹ thuật Tây phương quật ngã thì Việt Nam cũng cùng chung số phận. Trong khi đó, Nhật Bản chuyển sang trau giồi khoa học kỹ thuật Tây phương và không lâu sau trở nên cường thịnh. Nay đảng và nhà nước ta nhất định ép dân mình tôn sùng chủ nghĩa Mác Lê mà coi nhẹ việc phát triển khoa học kỹ thuật thì tương lai dân tộc sẽ về đâu? Mầy dựa vào đâu mà nói đảng và nhà nước ta ép dân mình tôn sùng chủ nghĩa Mác Lê và coi nhẹ việc phát triển khoa học kỹ thuật? Mầy thắc mắc cũng phải vì chỉ người ở trong chăn mới thấu hiểu trong chăn có bao nhiêu con rận. Dù ở nước ngoài, chắc mầy cũng biết chủ nghĩa Mác Lê là thánh kinh của đảng, dù nó đã bị dân chúng ở các nước cộng sản đầu sỏ cho vô thùng rác. Về đây, chắc mầy cũng thấy chủ nghĩa Mác Lê được ca

tụng ra rả trên báo, đài của đảng để nhồi nhét vào đầu dân chúng. Chủ nghĩa Mác Lê lại được đưa vào chương trình trung và đại học để mong đào tạo học sinh, sinh viên thành kẻ trung thành với đảng. Như vậy, làm sao tri thức dân tộc mình vượt khỏi Mác Lê? Mầy thử tưởng tượng một giáo sư hay sinh viên nào đó xin làm luận án với đề tài "Vai trò và hiệu quả của chủ nghĩa Mác Lê", họ sẽ được chấp thuận hay sẽ bị trù dập hoặc thậm chí ở tù? Còn cái vụ "coi nhẹ việc phát triển khoa học kỹ thuật" thì chỉ cần nhắc lại lời tuyên bố của bộ trưởng giáo dục Nguyễn Minh Hiển đại để nước ta có khoảng ba chục ngàn tiến sĩ, trong đó một phần ba là bằng giả hoặc bằng thật kiến thức giả. Ai cấp bằng thật cho kiến thức giả? Xin thưa bộ giáo dục làm theo chủ trương của đảng. Lý do là vì sau năm 1975, trình độ học vấn của đa số cán bộ ta rất thấp. Để lòe dân chúng rằng cán bộ ta có đủ trình độ, đảng đặt ra tiêu chí bằng cấp đi kèm với chức vụ. Đảng viên bèn hè nhau đi học chuyên tu hay tại chức. Người ta nói "dốt như chuyên tu, ngu như tại chức", vì sao? Vì đảng cho phép các lớp chuyên tu, tại chức được đập nhẹp, một năm bao gồm hai ba lớp của chương trình phổ thông, học trò thì đến lớp qua loa, thầy cô thì được lệnh ngầm phải cho trò lên lớp. Tình trạng dạy, học qua loa đó kéo dài từ tiểu, trung đến đại học, hỏi làm sao khỏi cái nạn bằng thật kiến thức giả? Rồi mấy cán bộ kiến thức giả đó làm cái gì? Xin thưa làm lãnh đạo. Ở các trường trung và đại học chính qui thì bộ giáo dục buộc thầy cô phải làm giáo án, giáo án phải đúng theo sách vở do bộ ấn hành, vào lớp thì thầy theo giáo án mà đọc, trò chép. Để chi? Để tập học trò quen dần cái thói được dạy sao thì tin vậy, sau nầy khỏi thắc mắc lôi thôi các phán truyền của đảng. Cái giá phải trả là học trò cũng mất luôn cái khả năng thắc mắc, hoài nghi để tìm tòi, kiểm chứng, một khả năng mấu chốt của tinh thần khoa học để tạo ra phát minh, sáng kiến. Một dân tộc không có tinh thần khoa học thì không thể nào có một nền khoa học phát triển. Không có một nền khoa học phát

Mùa


triển thì không thể có một nền kinh tế tri thức. Không có kinh tế tri thức thì không thể cường thịnh. Không cường thịnh thì không thể mạnh về quốc phòng, không khéo lại bị nạn ngoại xâm. Dừng lại suy nghĩ một chốc, Thanh hỏi: À, ở Mỹ mầy có thấy họ tôn sùng chủ nghĩa tư bản không? Theo mầy thì nhờ đâu mà Mỹ cường thịnh như thế? Aí chà, vấn đề nầy lớn rồi đó nghe. Tao e tao không đủ khả năng để có câu trả lời thoả đáng, nhưng thôi thì biết tới đâu tâm sự tới đó nghe mầy. Năm 1981, khi sắp định cư ở Mỹ, tao cứ nghĩ tên đế quốc tư bản đầu sỏ phải tôn sùng chủ nghĩa tư bản giống như đảng ta tôn sùng chủ nghĩa Mác Lê vậy. Khi tới Mỹ tao mới biết mình lầm to. Ở Mỹ không có thánh kinh tư bản, cũng không có tượng của Adam Smidth hay John Maynard Keynes ở các nơi cộng cộng. Lý thuyết tư bản thực ra lại bao gồm lý thuyết của nhiều kinh tế gia, người sau bổ túc hoặc sửa chữa cho người trước. Bên cạnh đó, trí thức Mỹ theo đúng tinh thần khoa học và tự do, ai muốn phát biểu sao cũng có quyền nhưng điều gì kiểm chứng được là đúng thì nói là đúng, điều gì kiểm chứng được là sai thì nói là sai, điều gì chưa kiểm chứng được thì nói là chưa kiểm chứng được chớ không nói là đúng hay sai. Khi kiểm chứng được là đúng và có ích cho đời sống thì họ đưa vào sản xuất. Nhờ đó mà nền kinh tế của họ tiến bộ vượt bậc. Bên cạnh đó, hệ thống chính trị dân chủ cho phép người dân lựa chọn những người có khả năng nhất đứng ra lèo lái đất nước. Các cơ quan truyền thông tư nhân đóng vai trò phản hồi hay feedback để chính quyền kịp thời điều chỉnh chính sách theo ý dân. Tóm lại, theo tao, hai yếu tố chính làm cho nước Mỹ cường thịnh là tinh thần khoa học và thể chế dân chủ. Nghe coi bộ như vô chiêu thắng hữu chiêu trong truyện Kim Dung vậy hả mầy. Tao cũng mở thêm dấu ngoặc ở đây là các hệ thống tín điều đều

kỵ cái tiêu chuẩn kiểm chứng của khoa học. Điển hình là vụ Galileo và nhà thờ Công giáo. Nếu nhà thờ thắng keo đó thì chắc chắn nền khoa học của nhân loại không được như ngày nay. Vì vậy, để tránh tình trạng tín điều bẻ cong khoa học, người Mỹ đã khéo đưa cái chuẩn mực tách biệt tôn giáo và chính quyền hay là "separation of church and state" vào phụ hiến số 1. Mầy nghĩ sao về tín điều Mác Lê và khoa học? Tao nghĩ tín điều Mác Lê cũng thế thôi, hơn nữa, nó càng kiêng khoa học hơn khi thực tế đã chứng minh là nó dởm. Vì vậy, tao thấy tội cho các trí thức thứ thiệt cứ ra rả xin góp tay cùng đảng xây dựng đất nước. Đảng mà đưa trí thức thứ thiệt lên thì các tiến sĩ dởm và các í i tờ thiệt của đảng về đuổi gà cho vợ sao? Làm vậy có khác gì Nhậm Ngã Hành dẫn đao tự cung trong truyện Kim Dung? Thanh dàu dàu: Cảm ơn nghe bạn ta. Mai mấy giờ mầy bay? 10 giờ sáng. Đi ngang hải quan nhớ góp vài trái khế nghe. Nên nhớ quê hương là chùm khế ngọt nhưng ưu tiên dành cho cán bộ, nghe chưa.

Tèo

Phượng Mai & Em Về


Phượng Mai nhánh đời mọc rễ trên lưng bỗng dưng nước lớn bỗng dưng nước ròng mùa xuân cây cỏ trên đồng lá xanh mặc lá hoa hồng mặc hoa tháng giêng quần áo lượt là cánh mai đơn lẻ chợt qua xứ người mùi hương còn ghé môi cười giọt mưa không ướt vừa rơi đất mềm chẳng hề hối tiếc yêu em dù trăm năm có ưu phiền mang theo Mạch Vạn Niên

Em Về

cây đời mấy nụ nhân duyên mà thơ người rãi ngàn phiên khúc tình cuối năm ngồi nhớ một mình bông mai xưa nở trên nhành xuân xưa nước ròng lỡ chuyến đò đưa để con bìm bịp dây dưa tiếng buồn mưa xuân rớt nhịp bồn chồn hạt nào thấm lạnh nửa hồn thi nhân em về . hứng sợi bâng khuâng còn nghe nuối tiếc một lần thương nhau . Ngọc Vân

Mùa Xuân Trong Rừng Big Bear


Mùa thu đã bắt đầu hơn tháng nay, khi ngọn gió hiu hiu lạnh đã thổi nhẹ nhàng, rung động rừng lá phong vừa chuyển sang màu vàng nhẹ. Không gian trở nên mơ màng, quyến rủ của mùa thu, đâu đây tiếng chim ríu rít trong sương sớm, hồ nước yên lặng, bồng bềnh tiếng sóng đánh khe khẽ vào bờ. Bên trong cánh cửa rộng mở, đón mời không khí trong lành của buổi sáng đầu ngày, Dave nằm trên giường, mấy ngón tay còn cử động đang di chuyển, điều khiển màng hình computer để vẽ hình ảnh mùa thu trong sương sớm.

Dave đã ở trong căn phòng này đã hơn năm năm nay, từ khi căn bệnh liệt cơ di truyền của giòng họ chàng trở nên nặng nề hơn. Dave không còn cử động được, ngoài trừ đôi tay cũng không biết sẽ ngừng họat động lúc nào. Dave vẫn suy nghĩ, vẫn còn nói chuyện với mẹ và các em gái cùng người đến săn sóc chàng hằng ngày. Dave vừa hơn hai muơi, tuổi đẹp nhất của một đời người. Dave cần bạn, cần người chia sẽ những suy tư, buồn bả của cuộc đời dường như vô nghĩa của chàng. Nhiều khi Dave nghĩ đến cái chết, bởi vì Dave không còn có ích cho ai mà còn là gánh nặng cho gia đình. Dave thở bằng máy, với đôi tay còn cử động, chàng có thể giật ống thở ra để chấm dứt đời mình dù có ngưuời săn sóc 24/24 nhưng chàng vẫn có cơ hội, nhưng chàng vẫn không dám làm. Thế mới biết đời sống quý giá đến chừng nào. Thượng đế đã tạo ra con người, chắc chỉ có ngài mới có quyền lấy nó đi. Sinh họat hằng ngày của Dave là vẽ, chơi game, đọc sách, nghe nhạc,

cố gắng nghiêng người qua lại như một cách vận động cơ thể. Mọi sinh hoạt đều ở trên giường.

Dave đã đi học như một đứa trẻ bình thường đến khi chàng 12 tuổi. Dave nhớ mãi những niềm vui tuổi nhỏ, cùng bạn bè đến trường, rượt đuổi nhau quanh triền núi, bơi lội trong nhng ngày mùa hè. Còn đâu những ngày vui cũ, bây giờ chàng nằm đây chờ tháng ngày qua, đêm đến rồi ngày qua, một ngày như mọi ngày. Mới đầu còn có bạn hay bà con, anh em đếm thăm, rồi ngày càng qua đi, nỗi vắng lặng càng nhiều. Dave không trách ai cả, bởi vì guồng máy cuộc sống quay không ngừng nghĩ, khi chàng đứng lại là chàng đã văng ra như vật chịu một lực ly tâm. Chỉ có thuốc ngủ, thuốc giảm đau, thuốc trợ thần kinh mới giúp Dave vượt qua thêm mỗi ngày trong đời.

Hôm nay mùa thu đã đi đâu mất, cái nóng gần 100 độ khiến rừng BigBear như thiêu đốt. Từ khi lớn lên trong vùng nầy, lần đầu tiên Dave biết đến cái nóng sang mùa như thế. Trên TV, Dave bắt đầu thấy những đám cháy xa xa. Mẹ chàng bảo:

Dave ơi, hay là mình phải di tản con ạ.

Không mẹ, con không muốn đi đâu cả. Mẹ đi đi. Dave chợt nghĩ hay là để chàng chết trong dịp nầy thì tốt quá.

Con đừng nghĩ quẩn nhé. Mẹ sẽ gọi người giúp con di tản trước khi quá trể.

MÙA XUÂN

TRONG RỪNG BIG BEAR NGỌC KHÁNH



Hơn ai hết, bà rất hiểu tâm trạng của con bà.

Mẹ tính đi đâu?

Mẹ không biết, nhưng người ta sẽ tìm tạm thời một chổ thích hợp cho con.

Khi người ta mang Dave đến một bệnh xá cách chổ chàng ở hai tiếng đồng hồ lái xe, chàng mới biết mình vô cùng may mắn. Khu nhà chàng ở đã hoàn toàn bị thiêu hủy. Phải có ít nhất mấy tháng trời gia đình chàng mới có thể mang chàng về nhà trở lại. Dù Dave có ý định ở lại để tự tử, nhưng chắc chắn mẹ chàng sẽ không để vậy và chàng chợt nghĩ chết vì bị thiêu sống chắc ghê rợn lắm. Ôi đời sống lúc nào cũng quí giá dù đối với những người như chàng.

Dave không bao giờ tưởng tượng đến lúc chàng phải chung đụng với những người chung quanh chàng lúc nầy. Đó là một bệnh xá dành cho những người bệnh gần giống như chàng: liệt cơ, tai nạn xe cộ, gần chết ngộp, nói chung là những người không còn tự săn sóc được, đời sống như vô tri giác. Phần lớn họ là những người nghèo, nhà nước đài thọ cho tất cả những sinh họat hằng ngày. Gia đình Dave giàu có, chàng thừa hưởng mọi thứ của giòng họ từ bệnh tật đến tài sản. Đầu tiên Dave cảm thấy khó chịu vì tiếng khóc, tiếng la hét hay mùi hôi thúi từ vết thương hay những chất thải từ cơ thể của những người bệnh bên cạnh. Dave nhớ căn phòng đầy đủ tiện nghi của mình, nhớ mùi hương hoa hồng buổi sớm mai, nhớ con chó nhỏ quanh quẩn bên giường, nhớ cánh rừng phong trước mặt thay lá đủ màu, khi xa rồi thì Dave mới thấy nó đẹp đẽ, trìu mến.

Buổi sáng, Dave thức dậy sớm vì tiếng động chung quanh. Y tá đang sửa soạn thuốc men để giao phiên. Người trợ y đang thay y phục buổi sáng cho chàng.

Dave muốn xem phim hay chơi game? Người trợ y hỏi chàng.

Có tiếng cô gái nào trả lời thế chàng.

Chơi game. Hi , Dave. Tôi tên là Mary, tôi có thể chơi game với anh được không?

Cô bé tự nhiên đến bên chàng và giới thiệu về mình. Dave quay lại nhìn cô gái nhỏ. Cô khoảng 15 tuổi, ngồi trên xe lăn, do cô tự điều khiển, mái tóc đen dài phủ khuôn mặt trắng hồng, đôi mắt đen lay láy. Dave chưa bao giờ gặp cô con gái lai Á châu xinh đẹp như cô. Dave đã sống cô quạnh ở núi đồi tỉnh mịch từ hơn 10 năm nay, quanh quẩn trong phòng, lần đầu tiên chàng cãm thấy tim đập mạnh, một cãm giác ấm áp êm đềm từ đâu tràn ngập tâm khảm, trí óc chàng. Dave vội trả lời:

Hi Mary, lại đây chơi game với tôi nhé.

Mary xích xe lăn lại cầm lấy máy chơi game cùng Dave bắt đầu. Cô bé cười tươi tắn, đôi môi hồng thắm nở hoa mỗi khi thắng điểm Dave, nhưng khi Dave thua thêm nhiều lần, cô bé bắt đầu chán không thèm chơi nữa. Dave năn nỉ Mary trở lại sau khi điểm tâm chàng sẽ cố gắng chơi khá hơn.

Từ đó chàng có thêm cô bạn mới. Dave được biết cô bé bị tai nạn xe hơi khi cô đi bộ từ trường về nhà, cô chỉ có mẹ là người Việt, đã li dị, cô không còn cử động từ lưng trở xuống, đã bắt đầu ăn uống bình thường, sắp sửa đi bệnh viện phục hồi và trị liệu. Cô kể cho Dave nghe mỗi người bệnh ở đây là mỗi trường hợp thương tâm, từ đó Dave bắt đầu quen đi và cảm thương mọi người. Dave thấy mình vẫn còn diễm phúc hơn nhiều người đồng thời tình cảm đối với Mary càng ngày càng thắm thiết hơn.



Mấy tháng trôi qua, dù khu đất nhà cửa của gia đình Dave bị thần hỏa thăm viếng đang xây cất lại, nhưng chàng không còn trông đợi trở về nhà như trước nữa bởi vì bên cạnh chàng đã có cô bé Mary ngây thơ, hồn nhiên nói cười, khi xem phim chơi game, khi cùng ngắm nhìn những bức họa trong những đêm không ngủ của chàng.

Một ngày trời chớm lạnh Mary mang đến tặng Dave một chậu hoa vải có những bông vàng tươi thắm. Cô bé bảo là của mẹ nàng đem đến và đến Tết sẽ đưa Mary về. Dave hỏi Mary Tết là gì, bao giờ? Mary bảo Tết vui lắm, đến nhà bà ngoại mừng tuổi để có bao lì xì đỏ với tiền mới trong đó, hình như Tết đến một vài tháng sau new year và được gọi là lunar new year. Hoa vàng cắm trong bình hoa nầy là loại hoa đặt biệt chỉ có trong những ngày Tết ở quê hương mẹ nàng. Dave cám ơn nàng về bình hoa đẹp đặc biệt nầy.

Trong lúc Mary xem phim, Dave tìm trong internet để biết Tết là, gì lúc nào. Vậy là chỉ còn hơn tuần nửa là Mary sẽ rời khỏi đây. Những ngày qua Dave không còn nghĩ đến lúc sẽ rời khỏi nơi nầy, chàng đã quên nỗi đau khổ vì chứng bệnh bất trị của mình, chàng vui tươi hơn bao giờ hết. Gia dình chàng rất ngạc nhiên khi thấy Dave tiếp tục lên cân và ngủ ngon giấc về đêm. Mọi người không ngờ cô gái nhỏ xa lạ đã mang một ảnh hưởng lớn cho cuộc đời chàng đến thế.

Một ngày nắng ấm mùa đông năm ấy, Mary đến nói lời từ giả Dave. Chàng nhìn theo dáng Mary bé nhỏ, tóc dài bay bay khuất dần đến cuối hành lang. Cô bé vẩn cười nói hồn nhiên không một chút ưu tư, bởi vì em quá ngây thơ trong tuổi nhỏ. Mary đến với Dave như một như người bạn, một nơi giải trí trong lúc buồn bả và thời gian như vô tận. Em không biết em đã mang đến Dave một nguồn sống mới, một tình yêu đầu đời. Đóa hoa tình yêu nở rực rỡ

trong tim Dave, chàng choáng ngợp, ngây ngất trong cãm giác hạnh phúc ấy.

Hai tháng sau ngày Mary đi khỏi, Dave cũng trở về nhà cũ. Ngôi nhà đã được sửa chữa lại với nhiều tiện nghi và sang trọng hơn trước. Phía trước sân, ngay cửa phòng Dave, một cây cầu nhỏ bắt ra một phần chiếc hồ nước trong vắt, lá vàng rơi nhẹ, lăn tăn trong nắng ấm đầu xuân. Dave thường nhờ người săn sóc đưa chàng xuống cầu ngắm cảnh sáng sớm hay hoàng hôn. Dave nhìn rừng cây cạnh hồ nước, nhớ về Mary, về mối tình đơn phương của chàng. Chàng ao ước một ngày nào chàng sẽ gặp lại Mary, chàng sẽ cám ơn cô đã mang đến Dave cái hạnh phúc của tình yêu đồng thời cái đau đớn khi vuột mất nó. Điều nào cũng quí giá dù hạnh phúc hay đau đớn. Đời sống con người thì ngắn ngủi riêng chàng thì càng ngắn hơn, nếu chàng không biết đến nó thì thật là thiếu sót.

Rồi một ngày Xuân muộn hình như đã bắt dầu hè, Dave nhìn trong đám rừng xanh thẳm thẳ, một bông hoa vàng rực rỡ như những đóa hoa vải vàng mà Mary tặng chàng khi còn ở bệnh xá. Dave nhìn kỹ lại, đó chính là những hoa poppy vàng. Từ đó chàng vô cùng yêu dấu những cành poppy vàng ẻo lả đó. Dù gì nó cũng mang đến hơi hướm một tình yêu bất diệt trong chàng.

Ngọc Khánh

Thơ Xuân: Đỗ Thị Minh Giang


Nét Xuân

Đông buồn lơi nửa vòng tay Rèm xuân thấp thoáng nắng mai khẽ chào Vườn xuân xin nhẹ bước vào Trăm hoa khoe sắc dạt dào tâm thơ Dịu dàng say đắm trăng mơ Giọt sương giăng mắc lửng lơ lá cành Mưa xuân thắm đượm mộng lành Nét hương kỷ niệm xin dành cho nhau Vờn hoa cánh bướm xôn xao Nụ tình nở đóa tâm giao ước nguyền.

Hồn Xuân, Em mười tám với hương tình chớm nở Chạm hồn anh cành hoa nở mừng xuân Hồn trinh nguyên buổi chiều vắng bâng khuâng Chưa dám vội cầm tay em nói nhỏ. Tuổi thơ ngây tim em còn bỏ ngỏ Lối vườn mơ đầy bóng mát ngọc ngà Buổi sơ nguyên huyền diệu ánh trăng ngà Hơi thở nhẹ sợ tan bao ước mộng. Ngọn gió heo may tâm hồn xao động Chim én bay về dệt áo nàng xuân Em hãy may áo vàng như hoa cúc Nhớ điểm trang xin em chớ ngại ngần. Và em hãy tươi cười như hoa nở Giọt nắng hồng làn môi thắm hồng thêm Anh trao em niềm thương mến êm đềm Đôi tim nhịp bản tình ca miên viễn.

Đỗ Thị Minh Giang

Thơ Xuân

Con Mèo


ôi chỉ thích nuôi chó, không thích nuôi mèo. Tôi không thích cái tính lạnh lùng, khinh bạc của giống mèo. Một mình tôi như thế cũng đủ rồi. Nhà tôi từ lâu lúc nào cũng nuôi một con chó, còn mèo thì không. Nhưng không nuôi cũng như nuôi, lúc nào cũng thấy có mèo chạy rần rần trên mái nhà, đồ ăn thức uống để hở một chút là biến mất, căn bếp nhà tôi quanh năm suốt tháng như cửa hàng ăn miễn phí cho chúng.

Nhiều bữa tôi đang ngồi làm việc, giữa ban ngày ban mặt, chợt thấy có hai con mèo lặng lẽ như hai bóng ma, con trước con sau đi ngang qua, không biết từ đâu đến và đi về đâu.

Nói chung nhà tôi lúc nào cũng có một đám mèo "thường trú", thời gian biểu của chúng như thế này: ban đêm chạy

rần rần trên mái nhà cất tiếng gào rú đến ghê rợn, ban ngày nằm ườn ra hoặc thả tới lui ở những góc vắng, dáng điệu phong lưu đài các như những công nương thái tử. Thỉnh thoảng đi làm về mở cửa nhà tôi nhìn thấy một vị mèo nằm dài ra ở xa-lông phòng khách nhìn tôi với ánh mắt như thể tôi là khách, còn chính nó mới là chủ vậy. Không, tôi không thích mèo chút nào. Nhưng cuối cùng rồi cũng phải nuôi. Một bữa vào cơ quan thấy có đám mèo con bò loằng ngoằng dưới chân. Cô thư ký trong cơ quan có mèo nhà đẻ đem vào ai muốn nuôi thì nuôi. Ai chớ tôi không hề. Nhưng cô thư ký nói: "Anh nuôi một con đi, con mèo mướp này nè. Anh suốt ngày lầm lỳ con mèo cũng vậy, không ai làm phiền ai đâu". Khó cưởng lại các cô gái, nhứt là các cô thư ký. Thế là tôi xách cổ con mèo con về. Nó nhỏ xíu, dù sao cũng rất dễ thương. Thằng con bảy tuổi của tôi thì thích mê. Nhưng chỉ được mấy ngày, nó lại quay ra với tranh truyện, bóng đá, trò chơi điện tử của nó. Con mèo lớn lên cũng bắt đầu đánh đu với đám rần rần trên mái nhà. Lại chạy đuổi nhau gào rú ban đêm, nằm ườn ra ban ngày. Ngoài chuyện đó ra, cùng chuyện thỉnh thoảng chọc con chó cho nó sủa váng lên, tôi không biết con mèo làm công chuyện gì. Không thấy nó bắt chuột. Mà cũng không có chuột đâu mà bắt, căn nhà nhỏ xíu thằng con tôi đá banh suốt ngày chuột nào dám thò đầu ra.

Và rồi con mèo có chửa. Hóa ra đó là một con mèo cái, tôi quên để ý tới điều đó. Một lần, lâu lắm rồi, giờ tôi mới nhớ, hôm đó giữa ban ngày tôi ngồi làm việc,

Con Mèo

Lê Văn Thảo

T

Con Mèo


con mèo đi chơi đâu về dẫn theo một con mèo cụt đuôi, lông vàng rực một cách kỳ quái, con mèo nhà tôi ngước nhìn tôi kêu "meo meo" ý như muốn giới thiệu, thằng cụt đuôi đi len lén theo sau như một tên trộm. Ra như vậy đó, sống một mình chưa đủ, còn đàn đúm bạn bè. Tôi đứng dậy "xùy" một tiếng, thằng cụt đuôi quay ra chạy mất, con mèo nhà tôi đứng nhìn tôi kêu "meo meo" như muốn nói: "Bạn tôi mà, sao ông làm vậy?". Vậy là "bạn đời" đấy. Nó có chửa trở nên nặng nề, thường nằm dài ở ghế xa-lông, sau đó đi đẻ đâu không biết, một hôm dẫn đám con về, ba đứa, đi thành hàng một, hai con lông xám xịt giống nó, một con lông vàng rực giống thằng quỉ cụt đuôi. Nhà tôi chỉ có hai cha con, còn nó giờ đây có cả một gia đình. Rồi chúng cứ sanh đẻ nữa nhà tôi thành cái gì? Phải chặn lại từ đầu. Nhưng thằng con tôi lại sa vào mê đám mèo con. Phải tìm cách thuyết phục nó. Tôi nói cơ quan tôi có nhiều cô chú muốn nuôi mèo, có một chú nhà nhiều chuột và một cô có người yêu đi Tây, cần có một con mèo để vuốt ve. Thật ra không có cô chú nào cả, chỉ có đám bạn nhậu của tôi, tôi sẽ tìm cách trong các cuộc nhậu nhét con mèo con vào trong túi xách của chúng, nhậu say rồi đi khật khưởng về nhà mở túi xách con mèo con chun ra, đám con vui mừng chị vợ cũng quên đi chuyện rầy rà, sóng gió tạm yên một lúc, rồi muốn ra sao thì ra.

Tôi đã làm được, ba cuộc nhậu, ba con mèo!

Từ đó về sau tôi cứ theo cách đó mà làm, và làm liên tục, bởi con mèo nhà tôi đẻ

nhiều vô kể. Và không thể tưởng tượng được, ước chừng nó đã có con đàn cháu đống rồi, nó vẫn mượt mà óng ả, ban ngày đi phơi nắng ban đêm gào rú trên mái nhà. Nó không hề già, tôi chưa từng thấy một con mèo già bao giờ.

… Con mèo nhà tôi lại đẻ nữa, lần này chỉ có hai con, nhưng thật khó khăn cho tôi, tôi đã nhét mèo con giáp vòng đám bạn nhậu của tôi rồi, một lần thì được, hai lần đám vợ chúng sẽ sinh nghi. Trong lúc đó thằng con tôi như thường lệ, sa vào mê hai con mèo con, suốt ngày vuốt ve ôm ấp, nói hai con mèo con này là đẹp nhứt. Quả hai con mèo con đẹp thật, lông nửa vàng nửa xám, như cha mẹ chúng biết cách pha màu vậy. Nhưng các con mèo con trước cũng đẹp vậy thôi. Tôi nói với thằng con: "Phải đem cho thôi con à, cơ quan ba lại có cô có người yêu đi Tây, không phải một cô mà hai cô". Nói rồi xách hai con mèo con đi.

Tôi đã nhắm một chỗ rồi. Đó là đoạn đường vắng gần nhà tôi, cặp bờ tường xí nghiệp vắng người qua lại. Tôi sẽ thả hai con mèo con ở đó, chúng lẩn quẩn một lúc sẽ có người bắt về nuôi. Hoặc giả chúng mò tới quán ăn gần đó, rất đông khách, tôi qua lại thấy chó mèo gặm xương, như vậy không hẳn là sống trong quán, nhưng cũng không phải lang thang ngoài đường.

Tôi đến đó lúc trời tối, đúng ra gần giữa khuya. Tôi phải đợi thằng con tôi ngủ say. Quán đã đóng cửa, đoạn đường cạnh bờ tường cũng không có ai, thật tiện. Nhưng tôi cẩn thận không thả hai con mèo gần quán, có thể có người nào đó dòm qua khe cửa nhìn thấy việc làm kỳ

Con Mèo


cục của tôi. Tôi thả hai con mèo ở đoạn đường vắng, giủ chúng ra từng chiếc túi xách, chúng rớt xuống đứng ngẩn ngơ một lúc rồi bắt đầu hít hửi bò lê trên mặt hè đường ẩm ướt, tối mờ mờ, bốn chân nhỏ xíu run rẩy choải rộng ra, cất tiếng kêu ri rỉ như tiếng con nít khóc. Đành phải vậy thôi, tôi tự nhủ, ai cũng phải tự nuôi mình, dù có là hai con mèo con đi nữa cũng vậy. Tôi vội quay về sợ thằng con tôi tôi thức giấc giữa chừng, và cũng sợ phải nghe tiếng kêu ri rỉ của hai con mèo con. Thằng con tôi ngủ say tới sáng. Nhưng sáng ra vừa thức giấc đưa mắt nhìn quanh nó hỏi tôi hai con mèo con đâu. Tôi đáp loanh quanh rồi nói sang chuyện khác. Thằng con tôi để yên tôi hai ngày, sang ngày thứ ba không báo trước gì cả, nhắc lại chuyện hai con mèo con, hỏi cụ thể tôi cho ai, người đó ở đâu, tên gì. Tôi thấy chuyện đã không đơn giản. Không thể bày chuyện các "cô chú" ra được nữa, chắc nó đã đoán biết chuyện gì rồi, nó sẽ hỏi nữa tôi sẽ sa lầy vào mớ bòng bong những câu hỏi của nó. Đành phải nói ra sự thật thôi. Nhưng cũng nên nói sự thật một nửa. Tôi nói đem cho một người bạn nhưng giữa đường nó xổng mất. Xổng chỗ nào? Tôi chỉ chỗ. Nó bảo tôi dẫn đến đó. Thì đi. Chúng tôi đến đó cũng vào lúc trời tối, thằng con tôi nhìn đoạn hè đường trống trơn, ẩm ướt, tối mờ mờ nói:

- Hai con mèo con đâu rồi?

Tôi gắt:

- Nó ở đâu làm sao ba biết được. Thôi đi về!

- Nhưng chúng ngủ đâu? - Thằng con tôi vẫn dai dẳng - Đường trống trơn ướt nhẹp như vầy làm sao chúng ngủ được?

- Giống mèo không ngủ con à - Tôi biện luận - Con không nghe chúng chạy rần rần suốt đêm trên mái nhà đó sao?

- Nhưng còn ăn, chúng lấy gì ăn?

- Chúng tự kiếm ăn thôi, mình cũng vậy, ba lo cho con là quá lắm rồi. Con chịu về chưa? Thằng con tôi chịu về, không hỏi gì nữa. Nhưng như vậy lại càng khiến tôi không thể yên. Như có tội ác nào đó treo trên đầu. Thế là đêm đêm tôi mò ra chỗ đoạn đường vắng, kiểu như phạm nhân tìm lại chỗ hiện trường phạm tội, đứng nhìn một lúc mặt hè đường ẩm ướt, tối mờ mờ, mong gặp lại hai con mèo con, và cũng sợ gặp phải chúng.

Thằng con tôi có vẻ đã quên hai con mèo con, nhưng một bữa tôi vô ý dẫn nó đến ăn sáng ở chiếc quán gần đó, thế là nó sực nhớ hỏi bà chủ quán:

- Cô có thấy hai con mèo con của cháu ở đây không?

Bà chủ quán đáp:

- Không thấy. Ai biết mèo nào là của ai, ở đây chó mèo rần rần không chịu nổi.

- Hai con mèo của cháu bị xổng ra chỗ này nè.

- Sao lại xổng? Có ai ăn cắp hả? Thời buổi này quân trộm cắp đầy đường không biết ai là ai đâu.

Con Mèo


Tôi hối thằng con tôi ăn lẹ để còn đi học.

Ngày tháng trôi qua. Thỉnh thoảng đi ngang chỗ đoạn đường vắng tôi cũng có liếc dòm qua, nhưng nghĩ bụng hai con mèo chắc đã lớn rồi có gặp tôi cũng không nhìn ra. Thôi thì chúng cứ sống, còn sống như thế nào là việc của chúng.

Con mèo nhà tôi không hiểu sao không đẻ nữa, tuy vẫn thon thả óng mượt. Nó chán cảnh đẻ không được nuôi con, hay muốn cảnh báo tôi điều gì?

Nhà tôi phía trước có cửa lớn và cửa sổ. Con chó nằm canh cửa lớn, nó biết công việc của nó. Con mèo đi đâu về thường ton vào theo đường cửa sổ, để tránh gặp con chó, và cũng để phô trương tài leo trèo của mình. Nhưng đôi lúc nó cũng muốn giở trò chọc phá. Từ ngoài đi vào nó làm như vô ý đi theo cửa lớn, ngó lơ đâu đó rồi thò tay ra tát con chó một cái. Thế là om sòm lên. Con chó nhảy chồm lên cất tiếng tru thảm thiết, con mèo nhảy tót lên đầu tủ ngồi lim mắt ngó xuống như muốn nói: "Cái gì vậy? Ai? Thì sao nào? Giởn chơi một chút không được sao?". Con mèo từ ngày thôi bận bịu trên mái nhà thường giở trò chọc phá con chó nhiều hơn, chuyện om sòm xảy ra thường ngày. Nhìn cảnh con chó to xác tru tréo tôi thật ngán ngẩm, nhưng chuyện "chó mèo" của chúng nó tôi không can dự vô làm gì.

Nhưng rồi xảy ra một chuyện. Như tôi đã nói, con mèo nhà tôi sau này có vẻ tu tỉnh, ít đàn đúm với đám bạn mèo hàng xóm, thường ngày ngồi lim dim mắt trên nóc tủ ngẫm nghĩ sự đời gì của nó. Nhưng đám bạn mèo hàng xóm của nó

lại không chịu như vậy, nó đi chơi về thường thấy có một con mèo khác chạy duổi theo. Một bữa tôi thấy nó chạy hộc tốc trở về, hoảng hốt, nhằm ngay cửa lớn chỗ con chó ngồi canh chạy vào. Lại om sòm rồi đây, tôi nghĩ bụng, con chó thế nào cũng gở lại những bàn thua lần trước. Nhưng tôi ngạc nhiên thấy con chó không vồ con mèo mà tránh đường cho nó chạy qua, và con mèo không nhảy phóc lên đầu tủ mà nép mình sau con chó. Và rồi con chó xồ ra trước, tôi thấy xuất hiện ở cửa con mèo không biết của nhà ai, lớn một cách kinh khủng, như một con beo, chạy đuổi theo sau. Và rồi trận hổn chiến diễn ra, giữa con chó nhà tôi và con beo nhà hàng xóm, tôi và con mèo dòm ra chỉ thấy một khối cuộn tròn như cơn lốc xoáy.

Sau khi yên trở lại, con mèo nhà hàng xóm bỏ chạy, con chó quay trở vào, mặt đầy máu, con mèo vẫn nép sau lưng con chó, con chó ngước nhìn tôi như muốn nói: "Phải vậy thôi, dù sao cũng ở trong nhà với nhau".

Buổi chiều thằng con đi học về, tôi kể lại chuyện đó, nó trầm ngâm một lúc rồi nói, không ăn nhập vào đâu:

- Con nhớ hai con mèo con quá ba ơi!

Thằng con tôi có tính hay nói bắt quàng, nhưng tôi không nói gì, để yên cho tôi cả năm nay tôi còn chưa quên…

Lê Văn Thảo

Thơ Hồ Phi


BẢY LĂM Thoáng đó mà nay đã bảy lăm, Chẳng bao lâu nữa đủ trăm năm. Dìu ba thế hệ gân còn vững, Kể bốn ngàn năm trí vẫn nhằm. Nần nợ non sông ghi thiếu mãi, Nghĩa tình quê cũ lại xa xăm. Tám mươi thấp thoáng kề bên cửa, Bạn cũ tiêu dần hết viếng thăm. TÂM SỰ NGƯỜI ĐI Năm chục năm dài biệt cố hương, Vọng về trời biển mịt mù sương. Thâm tình quá vãng không đưa tiễn, Cố nghĩa già nua chỉ nhớ thương. Miếu tổ vườn xưa thành chốn lạ, Nhà Tây, phố Mỹ lại nơi nương. Phù sinh đôi cảnh buồn hiu hắt, Tâm sự mang mang cảm đoạn trường.

THƯ THƯƠNG PHẾ BINH Thư quê thương phế kêu gào, Đã cùng chiến tuyến nở nào làm ngơ. Bao năm khổ nhục đến giờ, Hoài trông chiến hữu bên bờ chát chua. Tiền đem cờ bạc mãi thua, Diễu đời, dối đạo, chẳng mua được gì. Phật nào độ chẳng từ bi, Chúa nào rước kẻ tiện ti thiên đường. Lắm rượu, gan thận tổn thương, Hút thuốc hại phổi, sớm bương nhị tì. Thức ngon ăn lắm phát phì, Nên dành để lại độ trì thương binh. Trước đây chiến sĩ phe mình, Xông pha thí mạng cản ngăn giặc ngoài. Mìn, chông, pháo, đạn, rủi may, Tử vong, tàn phế, đắng cay cuộc đời. Trẻ già hào phóng nên chơi, Bỏ thói bủn xỉn, tiếng đời cười chê. Thiên thu rồi cũng ra về, Của tiền chắc bóp khó bề mang theo. Ta no, thương phế đói nghèo, Miếng cơm, manh áo, xẻ share chân tình. Cũng thời một kiếp nhân sinh, Đui, què, liệt, nhược, thay mình khổ đau. Tuy ta dù chẳng sang giàu, Ấm no, lành lặn, đủ màu thảnh thơi. Thương nhau, chia chút lộc trời, Nghĩa tình, nhân đạo cho đời đẹp vui.

Hồ Phi

Nhớ Quê Hương: Rạch Giá-Hà Tiên


hời đáng nhớ nhất của mỗi con người luôn luôn là những ngày tuổi thơ. Tuổi thơ đáng nhớ nhất vì ký ức ấy như là trang giấy trắng đang sẵn sàng ghi nhận những điều mới lạ, không phân biệt vui hay buồn, hạnh phúc hay khổ đau. Tuổi thơ của riêng tôi có nhiều may mắn vì khi ấy trong tâm hồn tôi chưa có những âu lo hiện hữu, mà trong tuổi thơ ấy chỉ có đầy ấp những khoảnh trời xanh cao vời vợi đang rong duỗi cùng những cánh mây trắng nõn rủ nhau rong chơi khắp nơi. Tuổi thơ giử nhiều kỷ niệm mến yêu của tôi đã trãi ra bàng bạc trên vùng đất phì nhiêu và ấm áp tình người của quê hương Kiên Giang Rạch Giá, đó là lý do hai tên gọi thân yêu này vô cùng quyến luyến và thương mến đối với tôi. Dù phải rời xa quê cha đất tổ vì quê hương chìm đắm trong cuộc sống ngục tù sau một cuộc đổi đời bi thương vào tháng 4, năm 1975. Dù đã ổn định cuộc sống tại Mỹ qua bao năm rồi, nhưng quê hương Rạch Giá hay tỉnh Kiên Giang nói rộng hơn vẫn mãi là một nơi chốn không thể quên trong lòng tôi. Khi tôi gia nhập vào Văn Đàn Đồng Tâm thì GS Nguyễn Thanh Liêm là một trong những vị cố vấn cho Văn đàn. Thầy Liêm có viết một bài biên khảo về "Rạch Giá - Hà Tiên", bài viết ấy liên quan đến nơi tôi vô cùng yêu mến. Do đó khi nhân dịp những anh chị em trong Văn Đàn thực hiện sách về thầy, tôi xin lần lượt điểm về bài

viết này của Thầy như một lời cảm ơn chân thành gởi về Thầy đã dành cho vùng quê hương mến yêu của tôi với tấm lòng ưu ái. GS Nguyễn Thanh Liêm nguyên là thứ trưởng Bộ Văn hóa Giáo dục, trước đó thầy là hiệu trưởng trường trung học Petrus Ký, ra xứ ngoài thầy dành nhiều thì giờ cho văn học, văn chương. Thầy Liêm đi về khuynh hướng văn nghiên cứu- biên khảo. Thầy viết về tỉnh Kiên Giang (Rạch Giá) như sau: "Kiên Giang (Rạch Giá), là tỉnh ở về phía cuối Miền Tây Nam nước Việt, cách Sài Gòn 250 km (156 miles). Về phía Đông và Đông Nam, Kiên Giang giáp với các tỉnh An Giang và Cần Thơ, về phía Nam giáp với Cà Mau, và về phía Bắc giáp với Kampuchia, với đường biên giới chung dài 54 km. Phía Tây của Kiên Giang là Vịnh Thái Lan. Với diện tích 6, 253 km vuông, và với dân số hơn 1 triệu 600 ngàn người (2004), Kiên Giang hiện có 11 huyện là Hà Tiên, Hòn Đất, Tân Hiệp, Châu Thành, Giồng Riềng, Gò Quao, An Biên, An Minh, Vĩnh Thuận, và hai huyện đảo là Phú Quốc và Kiên Hải. Kiên Giang có hai thị xã là Rạch Giá và Hà Tiên. Ba dân tộc sống ở đây là người Việt (người Kinh), người Miên (Khmer) và người Hoa."

Tỉnh Kiên Giang về phạm vi phân chia hành chánh bao gồm các lãnh thổ của ba nơi: Rạch

T

NNhhớớ QQuuêê HHưươơnngg::

RRạạcchh GGiiáá –– HHàà TTiiêênn

Yên Thư – Trần Cẩm Tú



Giá, Hà Tiên và Phú Quốc. Rạch Giá và Hà Tiên là hai vùng đất chị em gần nhau. Bài viết tiếp: "Rạch Giá - Hà Tiên có nhiều danh lam thắng cảnh, có những di tích lịch sử quan trọng, nhiều đền chùa nói lên sinh hoạt tôn giáo, tín ngưởng đặc biệt của người dân ở đây. Đặc biệt nhất là “Chiêu Anh Các”, đã được xem là trung tâm văn học ở Miền cực Nam nước Việt hồi hơn thế kỷ trước. Trước khi đi vào chi tiết của những điều vừa nói, chúng ta hãy đi ngược thời gian, trỡ về thuở xa xưa xem có những giống người nào đã từng sinh sống trên vùng đất này. “Hà Tiên thời tiền sử: Các nhà khảo cổ học không hay chưa tìm được những di chỉ nào cho thấy có sự hiện diện của con người sinh sống ở vùng này trong thời gian trước văn hóa Óc Eo. Con người thời hái lượm, săn bắn không sinh sống hoặc không có để lại dấu vết ở vùng này. Nhưng nếu nói chung cho cả vùng Hậu Giang thì theo Sơn Nam thổ dân thời tiền sử ở đây có lẽ thuộc giống Indonesien (có bộ sọ người tìm thấy ở Vĩnh Hưng, Bạc Liêu). Người Mon- Khmer tràn tới, xua các thổ dân này qua miền Trung hoặc ra Nam Dương vào khoảng đầu thiên niên kỷ thứ nhất. Riêng ở vùng Hà Tiên con người sớm nhất mà ngày nay các nhà khảo cổ có được dấu vết là người Phù Nam và văn hóa Óc Eo của họ. Những di chỉ khảo cổ tìm thấy ở Óc Eo do nhà khảo cổ Malleret của Pháp khai quật hồi thập niên 1940 cho thấy nơi đây xưa kia là một trung tâm, có thể là một đô thị vừa là một thương cảng quan trọng của vương quốc Phù Nam. Óc Eo hiện nay nằm trong tỉnh An Giang, ở chân núi Ba Thê, cách biển hơn 20 km. Địa bàn của vương quốc Phù Nam trải rộng cả vùng Đồng Nai Cửu Long qua tận Kampuchia trong khoảng thời gian từ thế kỷ I đến thế kỷ thứ VII của thiên niên kỷ thứ nhất. Dấu tích của vương quốc Phù Nam không phải chỉ có ở Óc Eo mà còn được tìm thấy ở nhiều nơi khác như Cạnh Đền (Kiên Giang), Gò Tháp (Đồng Tháp), Gò Năm Tước, v v ... đến Đồng Nai, vùng Đông Nam Phần theo các công cuộc khai quật gần đây. Theo Malleret thì Óc Eo là một đô thị rộng lớn, một thương cảng phồn

vinh, một trung tâm kinh tế sống động với mối giao thương Âu-Á khá rộng rãi. Óc Eo cũng là một đô thị tiêu biểu cho nền văn minh của một quốc gia cổ hình thành sớm nhất ở Đông Nam Á. Nhưng người Phù Nam là ai? Tên Phù Nam ở đâu mà có? Chữ Phù Nam là chữ người ta tìm thấy trong thư tịch Trung Hoa. Tân Đường Thư ghi là Trúc Chiên Đàn (vua Phù Nam) xưng vua, sai sứ sang cống voi đã thuần dưỡng. Sách cũng ghi là họ (Phù Nam) có 5,000 voi chiến. Lương Thư cũng có nói đến Phù Nam nhưng không sách nào nói rõ hơn về người Phù Nam là người gì? George Coedès, trong quyển “The Indianized States of Southeast Asia” thì chữ Phù Nam là chữ của người Trung Hoa phiên âm từ tiếng b'iu-nâm, tức là tiếng Khmer cổ có nghĩa là “vua ở trên núi” (Khmer cổ là bnam, Khmer mới là phnom). Cũng theo Coedès thì người Phù Nam có thể từ miềng Đông Nam Ấn Độ, hoặc từ bán đảo Mã Lai hay từ các đảo trong châu đại dương. Trong quyển “The Making of South East Asia”, Coedès có nói đến truyền thuyết Kaundinya (như một tù trưởng) từ miền Nam Ấn Độ đến kết duyên cùng hoàng hậu Liễu Diệp ở vùng hạ lưu sông Mêkông, lập nên nước Phù Nam. Kinh đô ở vùng Ba Nam, thuộc tỉnh Preyveng ngày nay, cách biển 500 dặm.” Lịch sử vùng đất Hà Tiên- Rạch Giá là một diễn trình dài, khi Vương quốc Phù Nam tan rả, thành đất của xứ Thủy Chân Lạp, rồi đạo quân di cư của Mặc Cửu đi từ Quảng Đông sang vùng đất hoang của Thủy Chân Lạp, khai khẩn đất đai và phát triển, Mạc Cửu xin thần phục nhà Nguyễn, khi Mạc Cửu mất, triều đình Nguyễn tiến cử con của Mạc Cửu là Mạc Thiên Tứ lên thay thế ngôi cha. Năm 1832 khi quân Xiêm La tràn sang cướp bóc Hà Tiên, tướng Trương Minh Giảng đem đại binh tiểu trừ quân Xiêm La. Bài viết của GS Liêm cho thấy qua các giả thuyết cũng như các công trình khai quật khảo cổ người ta có thể kết luận là vùng Hà Tiên vào các thế kỷ đầu của thiên niên kỷ thứ nhất thuộc vương quốc Phù Nam, và từ thế kỷ 13 cho đến thế kỷ 17



thuộc Thủy Chân Lạp và từ thế kỷ 18 trở đi thuộc Việt Nam. Bài viết tiếp: “Hà Tiên thời Pháp thuộc: Pháp chiếm ba tỉnh Miền Tây (Vĩnh Long, An Giang, và Hà Tiên) năm 1867. Dưới thời Pháp thuộc, Nam Kỳ có 21 tỉnh. Hà Tiên là một tỉnh, và Rạch Giá là một tỉnh khác trong số 21 tỉnh đó. “Gia, Châu, Hà, Rạch, Trà...”, câu đầu của bài thơ 21 tỉnh ở Nam Kỳ, có cả hai tỉnh Hà Tiên và Rạch Giá ở trong. Vào thập niên 1930, dân số Hà Tiên có khoảng 26000 người. Có 4 quận tất cả là Châu Thành, Hòn Chông, Giang Thành, và Phú Quốc. Ngoài tỉnh lỵ Hà Tiên cũng có nhiều điểm tập trung dân cư mới được thành hình như Giang Thành, Bình An, Thuận Yên, Núi Trầu. Một số trường học được mở ra như trường Hà Tiên, Thuận Yên, Hòn Chông, Lộc Trĩ. Dân thành thị ở Hà Tiên và Phú Quốc chỉ buôn bán tạp hóa, hoặc các nghề tiểu thủ công nghệ đơn giản chớ không có hãng xưởng gì quan trọng. Ngoài thành thị, người dân ở nông thôn thì sống với nghề ruộng rẫy và vườn tiêu. Ở Hà Tiên không có hạng đại điền chủ như ở Bạc Liêu. Hà Tiên thời Việt Nam Cộng Hòa trở về sau: Tháng 3 năm 1957, Việt Nam Cộng Hòa đổi Hà Tiên thành ra một quận của tỉnh Kiên Giang. Năm 1960 các xã Dương Hòa, An Hòa, Bình An, An Bình tách ra khỏi Hà Tiên để sáp nhập vào quận Kiên Lương mới được thành lập. Nhà máy xi măng Hà Tiên ra đời từ năm 1957, nằm trong quận Kiên Lương. Hiện giờ Hà Tiên vẫn là một trong 11 huyện của tỉnh Kiên Giang, nhưng là 1 thị xã hấp dẫn nhiều du khách bởi những cảnh đẹp và những di tích lịch sử ở đây. Đầu thập niên 1970 do biến động chính trị ở Kampuchia, nhiều đồng bào Việt sống bên Miên di cư về Hà Tiên, khiến dân số ở đây tăng gắp đôi. Người ta cho rằng cũng từ đó phong vị Hà Tiên dần phai nhạt, người ta không còn tìm lại được những món ăn Hà Tiên độc đáo thời nào như xôi, hủ tiếu hấp, cốm chùi ... Do quan hệ lịch sử người ta thấy Hà Tiên gần với Phú Quốc và Châu Đốc hơn là gần với Rạch Giá, Cà Mau.

Người Hà Tiên - Rạch Giá: Cộng đồng dân tộc sinh sống ở Hà Tiên - Rạch Giá bao gồm người Việt, người Hoa, và người Miên. Người Việt chiếm đa số, có mặt ở khắp nơi nhưng có tỷ lệ cao nhất ở các xã Vĩnh Điều, Tiên Hải, Hòa Điền, Kiên Lương, v v ... Người Hoa lai (Việt hoặc Khmer) cư trú khắp nơi nhưng tập trung nhiều nhất ở thị trấn Hà Tiên, Bình An, Thuận Yên, Dương Hòa. Người Hoa gồm có Quảng Đông, Triều Châu, một ít Phúc Kiến và Hải Nam. Người Khmer sinh sống khá đông ở Mỹ Đức, Phú Mỹ (Trà Phô, Tà Ten), Bình An (Rạch Đùng), Dương Hòa v v ... Thắng Cảnh Hà Tiên Nói đến Hà Tiên người ta thường nhớ ngay đến “Thập cảnh” trong thơ của Mạc Thiên Tích. Nhưng đó chỉ là 10 cảnh đẹp xưa theo Mạc Thiên Tích. Ngày nay ngoài 10 cảnh đó Hà Tiên còn có nhiều cảnh đẹp khác. Hầu hết các thắng cảnh đều trải dài theo con đường ven biển như Bãi Dương, Hòn Trẹm, Hòn Chông, Chùa Hang, Hòn Phụ Tử, Hang Tiền, Núi Mo So, Núi Tô Châu, Thạch Động, mủi Nai v v ... ” "Bên cạnh thắng cảnh, Hà Tiên còn có những di tích lịch sử đáng chú ý. Lăng Mạc Cửu, chùa Phù Dung, đền thờ Nguyễn Trung Trực, chùa Tam Bảo, chùa Ông Bổn, chùa Quan Đế, chùa Bà Cửu Thiên, v v ... Phong tục xưa của người Hà Tiên được ghi trong Đại Nam Nhất Thống Chí như sau: "Kẻ sĩ biết chữ, dân siêng làm ăn, quá nửa là nghề bán buôn, còn kỹ nghệ tầm thường. Ở gần biển thì làm nghề lưới đáy, cắm đăng để bắt cá; ở gần núi thì hay bắt chim và tổ ong để bán. Người quân tử hay thích điều nghĩa, siêng việc công; kẻ tiểu nhân thì an thường thủ phận, không gian tham trộm cướp. Nhiều người hào hiệp và hay trau giồi hoa sức, đàn ông ra đường hay che dù, đàn bà con gái trùm đầu bằng khăn vải dài, con trai bới tóc hay cài khúc thoa (cái thoa cong một đầu) để cho tóc khỏi sổ; con gái trang sức sơ đạm, bới tóc thả thòng ra sau. Tính người mau lẹ, nữ công tinh xảo, hay đi thuyền, giỏi nghề bơi nước, ưa nóng ghét lạnh; bệnh tật ít hay tìm thầy uống thuốc, ưa dùng đồng bóng và thầy phù pháp



Cao Man. Gặp việc tang tế, lễ nghi theo nho mà cũng theo Phật. Có việc hoàn nguyện ắt đốt đèn trời; cưới hỏi thì dùng có ba lễ vấn danh, thỉnh kỳ, và thân nghinh. Tính ưa thờ Phật, những ngày tam nguyên (thượng nguyên, trung nguyên, và hạ nguyên) đều dùng hương đèn hoa quả cầu phước trước bàn Phật. Đêm nguyên đán chiêm nghiệm khí trời trong sáng thì năm ấy được mùa màng lúa thóc, hoặc khí đất trong sáng thì năm ấy được mùa ở sông biển, ấy là di tục chiêm nghiệm trong năm. Tiết đoan ngọ 5-5 âm lịch làm bánh ú có sừng để cúng tiên tổ và đua ghe; tiết thanh minh con trai con gái đi tảo mộ ông bà gọi là đạp thanh; tiết trung thu mời bạn hữu chung thưởng trăng thu, đêm trừ tịch thì thắp đèn suốt đêm gọi là “thủ tuế”. Còn tục thổ dân thì mỗi năm cứ đến tháng ba là sắm đèn hương hoa quả đến cầu phước ở chùa Hồ Tự rồi ba ngày sau có cuộc hội ẩm gọi là “hạ tuế”. Tháng 8 có lễ rước nước, tháng 10 lễ đưa nước, giống như thổ tục ở An Giang. (tr. 85-86) Bài viết duyệt qua những thắng cảnh địa phương thơ mộng, cũng như các món ăn truyền thống phổ thông của Hà Tiên - Rạch Giá. Phần cuối tác giả xét về khía cạnh văn học Hà Tiên. Đây là phần nhận định về văn chương, tôi xin được trích dẫn toàn bộ: "Sau khi nhận định về phong cảnh Hà Tiên, Đông Hồ đã đi đến kết luận rằng: “Chính cũng nhờ những tính cách đặc thù đó của danh thắng, mà Hà Tiên là một miếng đất màu mỡ cho hạt giống văn chương, văn học dễ phát sinh.” (Đông Hồ, Văn Học Miền Nam - Văn Học Hà Tiên, Quỳnh Lâm xuất bản, 1970, tr. 27). Văn chương phát sinh sớm nhất ở đây là các tác phẩm và tác giả trong tao đàn Chiêu Anh Các do Mạc Thiên Tích sáng lập hồi năm 1736. Văn đàn gồm từ 32 đến 37 người, phần lớn là người Trung Hoa, sống ở Quảng Đông và có thể chưa hề đến Hà Tiên bao giờ. Theo Trịnh Hoài Đức thì tao đàn đã sản xuất 6 tác phẩm: (1) Hà Tiên Thập Cảnh Toàn Tập, (2) Minh Bột Di Ngư Thi Thảo, (3) Hà Tiên Vịnh Vật Thi Tuyển, (4) Châu Thị Trinh Liệt Tặng Ngôn, (5) Thi Truyện Tặng Lưu Tiết Phụ,

và (6) Thi Thảo Cách Ngôn Vịnh Tập. Ngoài 6 tác phẩm trên Lê Quý Đôn còn ghi thêm tập Thụ Đức Hiên Tứ Cảnh. Thụ Đức Hiên là thư trai của Mạc Thiên Tích. Cả 7 tác phẩm trên là kết quả xướng họa thi ca của hơn 40 năm hoạt động của Tao đàn Chiêu Anh Các. Rất tiếc là thời gian và chiến tranh đã làm thất lạc gần hết, nay chỉ còn Hà Tiên Thập Vịnh. Đây là nhan đề 10 bài thơ vịnh 10 cảnh đẹp của Hà Tiên: “Kim Dữ lan đào Bình San diệp thúy Tiêu Tự hiểu chung Giang Thành dạ cổ Thạch Động thôn vân Châu Nham lạc lộ Đông Hồ ấn nguyệt Nam Phố trừng ba Lộc Trĩ thôn cư Lư Khê ngư bạc” và một bài "Hà Tiên thập cảnh tổng vịnh" của Mạc Thiên Tích: “Mười cảnh Hà Tiên rất hữu tình Non non nước nước gẫm nên xinh. Đông Hồ, Lộc Trĩ luôn giòng chảy Nam Phố, Lư Khê một mạch xanh. Tiêu Tự, Giang Thành chuông trống ỏi Châu Nham, Kim Dữ cá chim quanh. Bình San, Thạch Động là rường cột Sừng sửng muôn năm cũng để dành” Nói đến Mạc Thiên Tích thì không thể không nhắc đến câu chuyện tình của ông với cô Nguyễn Thị Xuân và am tự Phù Cừ. Chuyện kể vào đêm Nguyên Tiêu năm Bính Thìn (1736), Mạc Thiên Tích mở dạ tiệc, khai trương Chiêu Anh Các. Giữa dạ tiệc có một chàng trai dáng người nho nhã thanh tú, ngâm lên 8 câu thơ: “Đêm xuân hội mở tuần trăng mới Đốt hỏa đèn dưa sánh quả trăng Áo trắng thanh vân tô điểm tích Lòng son đơn quế dải cung Hằng. Đây Chiêu Anh Các lời châu ngọc



Kìa Quảng Hằng Cung rạng tuyết băng. Non nước thần tiên mừng có chủ Cỏ nhàn mừng tỏ mặt hoa đăng” Mến tài người trai trẻ, Mạc Thiên Tứ kết làm bạn văn chương. Nhưng người đó không phải là nam giới mà là một người đẹp giả trai. Cô tên Nguyễn Thị Xuân, người Quảng Ngãi, theo cha vào Hà Tiên buôn bán. Sợ bị cướp hại đời cô nên cô phải giả trai. Mạc Thiên Tích đem cô về làm vợ lẻ. Vợ lớn ghen, nhân khi Mạc Thiên Tích bận việc quan, bà đem cô vợ nhỏ bỏ vào trong một cái lu đậy kín lại. Cô Xuân ngộp thở, suýt chết, thì Mạc Thiên Tích vừa về tới. Trời sắp mưa to, Mạc Thiên Tích cho mở hết mấy nắp lu ra để hứng nước. Nhờ đó cứu được cô Xuân. Buồn tình cô Xuân xin được đi tu. Mạc Thiên Tích cho cất cái am ở Phù Cù cho cô tu hành. Sau này khi cô mất rồi thì có một thi sĩ (không biết tên) đã viết bài thơ: “Ngó lên am tự Phù Cừ Thương cho người ngọc giả từ lầu son. Về đây nương chốn thiền môn Tay lần chuổi hạt cho mòn ngày xanh. Duyên xưa chẳng bận chi tình Bụi kia chi để vươn cành hoa sen. Nước trong không rửa đánh phèn Cửa thiền thanh tịnh não phiền sạch không” Văn chương Chiêu Anh Các là văn chương chữ Hán và chữ Nôm. Sau Chiêu Anh Các tình hình bất ổn đã không cho phép có những áng văn chương tiếp nối. Mãi đến đầu thế kỷ XX, sau khi Nam Kỳ Lục Tỉnh đã trở thành thuộc địa của Pháp, nền tân học với văn chương, báo chí chữ Quốc Ngữ thành hình và có cơ sở vững vàng, Đông Hồ Lâm Tấn Phác mới mở đầu cho văn mới ở Hà Tiên. Tác phẩm Linh Phượng Lệ Ký của ông đã một thời làm say mê người đọc. Ông có lập Trí Đức Học Xá. Năm 1964 ông được mời làm giảng sư trường Đại Học Văn Khoa Sài Gòn, phụ trách chứng chỉ Văn Chương Quốc Âm, chuyên về văn học Miền Nam, đặc biệt là văn học Hà Tiên.

Một trong những người do Trí Đức học xá đào luyện, và trỡ thành vợ và bạn thơ của Đông Hồ là Mộng Tuyết Thất tiểu muội Thái Lâm Úc. Bà có tập thơ Phấn Hương Rừng được giải thưởng Tự Lực Văn Đoàn. Những truyện ngắn của bà, cùng với những tuyển tập Dưới Mái Trăng Non, Nàng Ái Cơ trong chậu úp cũng rất được người đọc tán thưởng. Đông Hồ và Mộng Tuyết là hai nhà thơ Miền Nam có mặt trong quyển Thi Nhân Việt Nam của Hoài Thanh và Hoài Chân. Một nữ sĩ có tiếng khác là cô Nguyễn Thị Kiêm, bút hiệu Nguyễn Thị Manh Manh. Cô từng là Tổng Thơ Ký của hội Ái Hữu Nữ Sinh Gia Long thời xưa, từng đi diễn thuyết ở nhiều nơi về quyền của người phụ nữ, từng vẽ ra cuộc đời lý tưởng của phụ nữ Việt Nam vào giữa thế kỷ 20. Có lần cô diễn thuyết ở nhà hát lớn Hà Nội với mấy ngàn người tham dự. Những áng văn chương, những công trình biên soạn ghi dấu sinh hoạt trí thức của người Hà Tiên không làm mất đi những bài thơ bình dân, mộc mạc của người dân Rạch Giá: “Ở Hà Tiên mần ăn không khá Anh về Rạch Giá anh bán cá mòi Thương nhau không được ngỏ lời Nước trôi thăm thẳm biết đời nào nên.” “Chiều trông về núi Tô Châu Thấy em gánh nước trên đầu giắt trâm. Trâm đồi mồi tóc em em giắt Mắt anh nhìn thương thiệt là thương. Dãi dầu một nắng hai sương Tóc em vẫn mượt mùi hương vẫn còn.” “Tóc quăn chải lược đồi mồi Chải đứng chải ngồi quăn vẫn còn quăn.” “Gió đẩy gió đưa cho vừa lòng bạn Con sông Giang Thành chổ cạn chổ sâu. Thăm em anh phải bắc cầu Lội sông sợ ướt cái đầu hết duyên.” “Ông Trúc chỉ con trai còn chuộng:



Bậu lỡ thời như ruộng bỏ hoang. Ruộng bỏ hoang người ta còn cấy. Bậu lỡ thời như giấy trôi sông, Giấy trôi sông người ta còn vớt. Bậu lỡ thời như ớt chín cây, Ớt chín cây người ta còn hái. Bậu lỡ thời như nhái lột da, Nhái lột da người ta còn bắt. Bậu lỡ thời như giặc Hà Tiên, Giặc Hà Tiên người ta còn đánh. Bậu lỡ thời như cánh chim bay, Cánh chim bay người ta còn bắn. Bậu lỡ thời như rắn cụt đuôi, Rắn cụt đuôi người ta còn sợ. Bậu lỡ thời như nợ kéo lưng, Nợ kéo lưng người ta còn trả. Bậu lỡ thời như lửa cháy lan, Lửa cháy lan người ta còn tưới. Bậu lỡ thời như lưới giăng ngang, Lưới giăng ngang người ta còn cuốn. Bậu lỡ thời ai muốn bậu đâu!” Tôi yêu mến văn học của mỗi vùng đất quê hương mỗi nơi không nhiều thì ít đều có những con người của văn chương chữ nghĩa. Như GS Liêm đơn cử phần trên; Hà Tiên có Mạc Thiên Tích, Mạc Thiên Tứ, Chiêu Anh Các, Đông Hồ, Mộng Tuyết và Nguyễn Thị Manh Manh… Riêng lãnh vực Văn nghệ báo kịch của Kiên Giang - Rạch Giá, hậu bán thế kỷ 20 đến đầu thế kỷ 21, chúng ta có những nhạc sĩ như Lam Phương, Phan Ni Tấn và Anh Việt. Những soạn giả cổ nhạc như Hà Triều và Hoa Phượng với những vở "Nửa Đời Hương Phấn", "Tấm Lòng Của Biển", "Con Gái Chị Hằng", Trương Vũ với "Suối Mờ Rền Pháo Cưới"; Về báo chí có những ký giả như Lý Thanh Cần, Việt Định Phượng và Trọng Viễn. Về thi ca có Lý Dũng Tâm, Kiên Giang Hà Huy Hà. Về văn có Sơn Nam với tác phẩm "Hương Rừng Cà Mau", và Hải Bằng với loạt chuyện cho kịch bản "Gia Đình Bác Tám", "Giòng Sông Nước Mắt" và "Như Khóm Lục Bình".

Quê hương Kiên Giang Rạch Giá thân yêu còn ngời sáng trong trí nhớ của mọi người dân trong

vùng qua những Lịch Sử oai hùng hiển hách của Vị Anh Hùng Nguyễn Trung Trực dù đã xảy ra rất lâu người dân trong vùng vẫn còn tưởng nhớ và sùng bái Ngài như một Vị thần rất linh thiêng. Hội Thân Hữu Kiên Giang miền Nam Cali đều tổ chức Giổ Cụ Nguyễn hàng năm vào tháng 10 âm lịch để tưởng nhớ đến công ơn của Ngài. Chúng tôi, những người con dân của quê hương xứ biển Kiên-Giang Rạch Giá, dù có bao nhiêu năm trôi qua, vẫn quan hoài đến quê hương và vẫn luôn mong đợi mãi một lối về. Bài viết về "Rạch Giá - Hà Tiên" của GS Nguyễn Thanh Liêm là một trong nhiều bài biên khảo về chủ đề quê hương mà ông ghi nhận gồm những dữ kiện về một vùng đất nào đó của quê hươnh Việt nam, những chi tiết này hữu ích cho những ai muốn biết về một góc trời quê hương của chúng ta. Do đó tôi xin được trích ra và đăng trong Đặc San Xuân Tân Mão làm quà cho Đồng hương Kiên Giang Rạch Giá để nhớ và biết về quê hương của mình thêm hơn và chi tiết hơn. Tôi cũng xin được cảm ơn công trình nghiên cứu của GS Liêm giúp cho văn học quê mình có thêm nhiều tài liệu quí giá hơn.

Yên Thư Trần Cẩm Tú

Vợ nói với chồng:

- Mình ơi! Ðể đo nhiệt độ người ta dùng "nhiệt kế", để đo cường độ dòng điện dùng "ampe kế", đo hiệu điện thế dùng "vôn kế" ...

Ðể đo sự bền vững của con tim, khối óc đàn ông người ta dùng "mỹ nhân kế". Còn để đo sức khỏe của mình thì dùng kế gì nhỉ?

Chồng: Ðể đo sức khỏe của anh thi phải dùng.... "vợ kế"!

Sưu Tầm

Dùng “kế” gì?

Sinh Hoạt Hội Thân Hữu Kiên Giang 2010


HHỘỘII TTHHÂÂNN HHỮỮUU KKIIÊÊNN GGIIAANNGG MIỀN NAM CALIFORNIA NĂM 2010

SINH HOẠT

NGỌC KHANH



Lại thêm một mùa xuân tha hương sắp trở về, người Việt khắp nơi đang hăm hở đón mừng ngày mới của năm Tân Mão, những thân hữu của hội thân hữu Kiên Giang miền nam California cũng đang sửa soạn nhà cửa, vườn tược, bánh mức cùng rước nàng Xuân trở về. Năm nay, đồng hương Kiên Giang sẽ cùng nhau chọn người đại diện cho hội, theo thông lệ mỗi hai năm một lần. Mong sao chúng ta sẽ tìm được những người đại diện xứng đáng để hướng dẩn con thuyền đưa những người con Rạch-Giá đến những bến bờ yên vui. Sinh họat Hội Thân Hữu Kiên Giang Miền Nam California (HTHKG) trong năm 2010 vẫn đi theo những thông lệ cũ như ngày họp mặt tất niên hoặc tân niên, ngày cắm trại (picnic), và ngày tưởng niệm anh hùng dân tộc Nguyễn trung Trực. Trong năm nay, sinh hoạt hội không mang nhiều nét sôi động, hào hứng như năm rồi có hội Liên Trường Học Sinh Kiên-Giang cùng sinh hoạt chung. Tuy vậy, đông đảo đồng hương và thân hữu vẫn tham dự những sinh hoạt của hội một cách hào hứng. Chúng ta hãy cùng nhìn lại những sinh hoạt của hội trong năm qua để cùng rút ưu khuyết điểm làm tốt đẹp hơn trong năm tới TÂN NIÊN HỘI NGỘ TÊT CANH DẦN Ngày họp mặt mừng tân niên năm Canh Dần 2010 được tổ chức vào ngày 21 tháng 2 năm 2010 tại nhà hàng Seafood Paracel lúc 11 giờ trưa. Bà con năm nay tham dự rất đông đủ dù tình hình kinh tế vẫn còn nhiều khó khăn đã ảnh hưởng khắp nơi. Dù ai bận rộn bôn ba, đến ngày hội Tết nhớ về mừng Xuân nghe bà con. Ngày nầy, trong truyền thống văn hóa chúng ta, vừa đoàn tụ gia đình, vừa gặp gỡ bạn bè, người quen biết. Ở hải ngoại, chúng ta không có nhiều thì giờ để thăm từng người, thôi thì mượn ngày hợp mặt đầu năm nầy để hỏi thăm, hàn huyên, tâm sự. Ngày nầy, trong phạm vi nhỏ hẹp của bà con Rạch Giá cùng sinh hoạt trong HTHKG là ngày chúng ta cùng gây một quĩ nho nhỏ để dành chi phí cho ngày picnic và giỗ cụ Nguyễn trong năm hoàn toàn miễn phí. Vì vậy, ước mong đồng hương sẽ tham dự các ngày tất niên hoặc tân niên sắp tới thật

đông đảo để trước là thêm ấm tình Kiên Giang, sau là chung tay xây dựng hội. Buổi sáng đầu năm, trời xuân Little Saigon ấm áp, trong lành, đồng hương Kiên Giang cùng thân

Đồng hương ghi danh tham dự ngày Tân Niên Hội Ngộ và hàn quyên cùng trưởng ban xã hội Tô Em



hữu tề tựu về nhà hàng Paracel Seafood trong những bộ quần áo mới đầy màu sắc, vui vẻ, nói cười. Sau nghi lễ chào quốc kỳ Hoa Kỳ và quốc kỳ Việt nam Cộng Hòa là phần múa lân, anh

trưởng ban tổ chức lên chúc mừng bà con cô bác, rồi đến anh hội trưởng ngỏ lời chào đón bà con và tường trình sơ lược họat động trong năm qua, chị thủ quĩ trình bày kết quả chi thu trong năm, rồi đến phần lì xì cho các em nhỏ. Ôi những nụ cười tươi của các em. Nếu những bao lì xì là niềm vui của các em, thì nụ cười của các em là niềm vui của những người lớn hiện diện hôm ấy. Quà của quí vị cao niên được đem đến trao cho quí bác lớn tuổi. Những nụ cười móm mém cũng tươi đẹp không kém gì ai. Bữa cơm đầu xuân trang trọng được dọn ra cùng lúc với chương trình văn nghệ thật vui tươi, rộn rả hơn bao giờ hết. Mọi người cùng nhau ca hát cho đến phút cuối. Những bài ca xuân làm mọi người tưởng mình đang hưởng xuân đâu đây ở quê nhà.

Lì xì cho trẻ em

Cuối cùng, buổi hội xuân của bà con Rạch Giá cũng chấm dứt, mọi người ra về trong niềm vui, hy vọng tràn đầy trong năm mới. TRẠI HÈ 2010. Trại hè năm nay không nhiều hào hứng so với lần picnic năm vừa qua. Năm rồi, picnic của HTHKG được tổ chức chung với buổi picnic của cựu học sinh liên trường Kiên Giang. Tuy vậy, mọi người vẫn tìm đến nhau trong tình đồng hương ấm áp, vui vẻ, trong nắng đẹp trong lành của ngày hè. Năm nay chúng ta đã trở về địa điểm quen thuộc Garden Grove Park vào ngày 25 tháng 7 năm 2010. Ngoài những khuôn mặt quen thuộc của bà

Múa lân đón tết

Trưởng ban tổ chức Huỳnh Thanh Hoàng

Anh hội trưởng Trần Văn Phú và ban cố vấn đang tặng quà quí đồng hương cao niên



Anh Huỳnh Trực, một danh thủ vũ cầu của Kiên Giang đang điều đông thi đấu

Trưởng ban tổ chức trại hè Kiên Giang 2010 Nguyễn Minh Lương chào mừng đồng hương

Thi đấu bóng chuyền

con thường tham dự hằng năm, chúng tôi nhận thấy có nhiều đồng hương mới. Đó là niềm vui chung của mọi người. Sau phần chào mừng đồng hương và quan khách, ban tổ chức lại mời bà con dùng bữa ăn trưa. Nhân dịp nầy, nhiều bà con đã mang thức ăn, thức uống đến cùng nhau chung vui. Ban thể thao cũng bận rộn với những trò chơi như bóng chuyền, vũ cầu, nhảy bao. Riêng chương trình văn nghệ lúc nào cũng được bà con hưởng ứng nồng nhiệt. Mọi người cùng vừa ăn

trưa vừa thưởng thức văn nghệ. Hoan hô tinh thần văn nghệ của bà con Rạch Giá . Ngày bắt đầu nhạt nắng, mọi người lưu luyến chia tay ra về. Hẹn gặp lại.



LỄ TƯỞNG NIỆM ANH HÙNG DÂN TỘC NGUYỄN TRUNG TRỰC Lễ tưởng niệm anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực năm nay được tổ chức tại Thánh Thất Cao Đài ở đường Chestnut thành phố Westminster. Buổi lễ bắt đầu lúc 12 giờ ngày 3 tháng 10 năm 2010 khi mọi người đã tề tựu đông đủ. Lễ rước kiệu và an vị bức tượng anh hùng họ Nguyễn diễn ra vô cùng trang trọng. Sau đó, mọi người cùng trang nghiêm hướng lên bàn hương án để tỏ lòng tôn kính vị anh hùng dân tộc trong lễ tế thần. Chín con heo quay vàng hực cùng xôi bánh, trái cây, hoa quả khiến cho buổi lễ thêm phần trang trọng. Đặc biệt trong năm nay có phần trao quà lưu niệm cho anh Tô Em, một thành viên của ban

chấp hành HTHKG, nay đã tạm nghỉ vì lý do sức khỏe sau bao ngày hoạt động hăng hái trong nhiệm vụ trưởng ban xã hội. Mọi người đều cảm

Bàn hương án

Lễ rước kiệu

Lễ rước kiệu

Lễ tế thần

Đồng hương và quan khách thắp hương



động trước sự tận tụy cùng lưu luyến của anh đối với hội cũng như sự ân cần của các con anh đối với anh. Cuối buổi lễ, mọi người cùng chia sẻ buổi cơm trưa trong tình thân ái, vui vẻ. Những con heo quay đã ra đi nhanh chóng cùng với các thức ăn khác do hội khoản đãi cũng như do bà con mang đến dâng cúng. Ngoài ra bà con còn đóng góp vừa tiền bạc vừa công sức giúp cho ngày giỗ anh hùng Nguyễn Trung Trực thêm phần long trọng. Cám ơn bà con đã nhiệt tình đóng góp giúp cho ban quản trị có khả năng trang trải những chi phí trong buổi lễ. Phần văn nghệ do bà con Rạch Giá đóng góp làm cho không khí của buổi lễ thêm phần sinh động. HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC BAN TRONG NĂM 2009

Ban xã hội Do anh Tô Em phụ trách, dù tình trạng sức khỏe suy kém, anh vẫn hoàn thành nhiệm vụ một cách vẹn toàn. Xin gởi đến anh lời chúc sức khỏe.

Ban văn nghệ

Do anh Nguyễn Minh Lương phụ trách phối hợp với các ban nhạc của đồng hương. Đây là một nhiệm vụ rất quan trọng trong việc tạo không khí vui vẻ và sinh động trong các sinh hoạt của hội. Mong anh tiếp tục giữ vững tay đàn, giọng hát để tiếp tục phối hợp cùng các anh chị em trong ban quản trị và đồng hương tạo nên những chương trình văn nghệ tươi vui, hào hứng trong ngày tân niên, trại hè và ngày giỗ anh hùng Nguyễn Trung Trực.

Ban báo chí

Do chị Trần thị Tú đảm nhận, đây là một công việc khó khăn, mất nhiều thì giờ, kiên nhẩn. Với sự phụ giúp của các anh chị em, mỗi năm chị đã mang đến cho chúng ta tờ đặc san xuân, khiến cho những ngày Tết của đồng hương thêm hương sắc quê nhà.

Những năm tháng trôi qua rất nhanh, mới đó mà chúng ta đã rời khỏi quê nhà mấy chục năm. Ngày về quê cũ hình như còn xa tít. Trước thềm năm mới, chúng ta hãy cùng nhau nắm tay hướng về tương lai cùng xây dựng một HTHKG thân thiện, bền vững. Kính chúc bà con Rạch Giá cùng thân hữu một năm mới an khang, thịnh vượng.

Ngọc Khanh mùa đông 2010

Lại Chuyện Con Vẹt Ở vùng nọ có mốt nuôi vẹt. Một phụ nữ phàn nàn với cha xứ: -Thưa Cha, lũ vẹt cái nhà con chỉ biết nói mỗi một câu: “Hi, chúng em là dân chơi nè! Các anh có muốn vui vẻ không?” -Thật là tục tĩu! Ta sẽ giúp con việc này. Hai con vẹt Francis và Job của ta suốt ngày cầu nguyện và đọc kinh thánh. Hãy mang vẹt của con đến nhà ta. Chung một lồng với chúng, chắc chắn lũ vẹt của con sẽ được dạy dỗ về sự lễ độ và tôn kính. Người phụ nữ mang hai con vẹt cái của bà ta đến nhà cha xứ. Thấy hai con vẹt đực đang cầm quyển kinh và lầm bầm cầu nguyện, bà ta liền thả hai con vẹt cái của bà vào với chúng. Các ả vẹt cái la lên: -Hi , chúng em là dân chơi nè! Các anh có muốn vui vẻ không? Yên lặng… Một con vẹt đực sững sờ buông rơi quyển Kinh, ngó qua bạn nó và thốt lên: -Francis! Những lời cầu nguyện của chúng ta đã được ứng nhiệm rồi! Sưu Tầm

Người Em Kiên Lương


Người Em Kiên Lương

Em thị thành chăn vịt

Tôi tù binh đào trùn

Gặp em lòng muốn hỏi

Sao miệng đành lặng câm

Hồ xanh, bèo không thấy

Vịt đói chẳng buồn bơi

Nắng hồ sôi bốc khói

Mây trời chẳng muốn trôi

Đây phần trùn tôi đào

Hổ, cơm, trâu và đất

Đây căn phần người tù

Tôi xin làm tặng vật

Lũ vịt trên hồ xanh

Chen nhau dành mâm cổ

Em nhìn tôi, ô hay

Cúi đầu đôi má đỏ

Tôi không nghe em nói

Tôi chỉ nghe trái tim

Để đêm nằm biệt giam

Tôi đau vì hạnh phúc

(Trích trong Ô CỬA Tuyển Thơ Toàn Tập, Thư Ấn Quán XB)

Trần Hoài Thư

Niềm Hy Vọng


rời mưa như trút nước vào những ngày cuối tháng 12 cũng là những ngày cuối năm 2010 làm cho những người dân vùng Cali buồn co ro trong cái lạnh giá và ướt át của thời tiết khi mưa gió ngập tràn không gian. Dường như gần một tuần không thấy bóng mặt trời.Có lẽ nào thời tiết vùng Washington Seattle đã dời đô xuống vùng Nam Cali. Khi viết đến con số 2010 tôi mới cảm thấy thật bàng hoàng, đã sắp hết 2010 rồi sao? Tôi nhớ dường như mới đây, mọi người còn lo chuẩn bị cho biến cố năm 2000 đây mà. Tôi đã mất đi 10 năm trong nháy mắt thôi sao? Tôi đã làm gì với 10 năm trân quý ấy? Có lẽ điều suy nghĩ này cũng xảy ra cho rất nhiều người trong chúng ta. Tại sao thời gian đã trôi qua mất, mà mọi việc dự tính thực hiện vẫn dường như không suy xuyễn gì! Cả một thùng hồ sơ cũ rất quan trọng cần phải xem xét kỷ lại trước khi tiêu hủy vẫn nằm yên một cách kiên nhẫn chờ bàn tay ngà của tôi rờ đến. Bên cạnh đó không biết bao nhiêu là quần áo, giầy

dép cũ, đồ dùng cho nhà bếp cùng những vật dụng trong nhà mà tôi đã có lúc mua thêm dù rằng có đôi khi không thật sự cần thiết vì những lần “On Sale” không thể bỏ qua đang cần được thanh lọc trước khi đem ra biếu không cho các cơ quan từ thiện. Sau đó là những hồ nước ở vườn sau cần được sửa sang lại cho đẹp mắt và khang trang hơn cũng như những cụm hoa hồng nhung, hồng vàng trước nhà cũng cần được cho thêm phân bón qua mỗi mùa…Tôi sắp chóng mặt khi nghĩ đến cái list làm việc dài xọc này, bên cạnh công việc kiếm tiền 8 giờ mỗi ngày để cáng đáng tài chánh của gia đình. Rồi phải làm những việc má tôi nhờ vả hàng ngày như chở má tôi đi chùa, chợ búa những thứ cần thiết theo ý của má tôi…Ôi, tôi như là một cái bông vụ xoay tít với những giờ, những ngày còn dư lại sau 8 giờ chính thức đi làm. Kế đến là những hoạt động dường như không có đem lợi ích gì cho riêng cá nhân tôi, mà đôi khi tôi còn phải tốn kém để ủng hộ cho những hoạt động cần thiết của Hội, đó là Hội Thân Hữu Kiên-Giang ở miền Nam Cali. Nghĩ thấu đáo hơn một chút đến khía cạnh này tôi chỉ có thể tìm được một lời giải đáp hợp lý nhất là vì do nhân duyên mà ra cớ sự. Nhân duyên ấy có lẽ bắt đầu từ lần Reunion năm 2000 đã được tổ chức lần đầu tại vùng Little Saigon của miền Nam Cali. Lần tham gia đầu tiên ấy đã khơi lại trong tâm hồn tôi những tình cảm tưởng chừng như đã lãng quên và khuất lấp sao bao nhiêu năm tháng sống cuộc đời lưu lạc xa quê. Tình bạn bè xưa cũ, Tình nghĩa Thầy trò trân quý. Qua bao nhiêu năm tháng cách xa, những tưởng sẽ không bao giờ còn có thể tìm thấy lại lần nữa ở cuộc đời luân lạc xa xứ bổng dưng sao thấy tràn dâng lên trong lòng mọi người như ngọn sóng triều dạt dào ở trong giây phút đầu gặp lại như nhà thơ CVK đã cảm xúc:

Cám ơn anh đã cho tôi gặp lại Cám ơn em cách mặt chẳng thay lòng Đã không về tắm kịp lại dòng sông Thà cứ tạm tìm vui trong khoảnh khắc

g

Niềm HY VỌNG

Cẩm Tú

Niềm Hy Vọng


Ôi kỳ diệu phút giây vừa chạm mặt Rõ ràng em, Rạch Giá, ở đâu đây Rõ ràng em, Rạch Giá, ngay phút này Phút tái ngộ, buồn vui như lẫn lộn Ứa nước mắt mà lòng nghe vui rộn Lớn tiếng cười sao khóe mắt cay cay Đứng giữa đời mà cứ tưởng mình say Này quá khứ, tương lai ... này hiện tại ...! * Ôi những cảm xúc bồi hồi tràn về chỉ trong một khoảnh khắc thật bất ngờ không thể che dấu, không thể ngăn nỗi như sóng triều từ đại dương xa tít đập vào bờ cát…Có lẽ là từ phút giây hội ngộ kỳ diệu này đã giúp tôi gắn bó với những sinh hoạt của hội để có thể gìn giữ mãi cái cơ hội gặp gở, để cho những chân tình yêu dấu cũ chẳng bao giờ bị xóa tan đi. Tham gia với các anh chị em trong BCH cùng với các vị trong BCV qua vài nhiệm kỳ với rất nhiều dịp làm việc chung, vui buồn đều có. Tuy nhiên niềm vui từ sự đối xử chân tình với nhau đã giúp anh chị em trong hội đã rất nhiều lần vượt qua được những khó khăn. Từ sự thiếu hụt tài chánh cho đến nhân lực. Suy nghĩ cặn kẻ hơn tôi cũng tự bằng lòng với mình một chút vì tôi đã không phí phạm quá đáng những thời gian quý giá mà tôi đang còn được nắm giữ trong tay của mình Đó là câu trả lời cho câu hỏi : “Tại sao tôi lại phí thời gian của tôi như thế! ”. Đó cũng là câu trả lời chung cho rất nhiều anh chị và cô chú trong Hội đã bỏ ra biết bao nhiêu công sức, thời gian và tiền bạc để điều hành Hội cho được ngày một vững mạnh hơn, để không phụ lòng hoài vọng của rất đông những vị đồng hương gắn bó lâu dài với Hội từ ngày ban đầu của Hội. Có những vị chú bác khá lớn tuổi đã đứng ra thành lập hội lúc ban đầu và luôn luôn sát vai bên BCH để giúp đở tài chánh cũng như ủng hộ tinh thần cho các anh chị trong BCH. Đó là yếu tố quan trọng giúp cho Hội Thân Hữu Kiên Giang đã và luôn thành công trong rất nhiều năm qua.

Bên cạnh đó sự thành công của Hội có được cũng chính là do sự đoàn kết rất kỳ diệu của tất cả anh chị em trong BCH qua tất cả sinh hoạt của Hội, từ những việc nhỏ đến những việc lớn. Từ mặt đối ngoại, giao thiệp bên ngoài, mọi người đều biết đến, cho đến những giúp đở âm thầm về tài chánh bên trong. Tất cả những điều đóng góp tâm huyết ấy đã giữ cho Hội được trường tồn hơn 17 năm qua. Cảm ơn vô vàn những Tấm chân tình phục vụ đồng hương Kiên-Giang Rạch Giá không mệt mõi và những tấm lòng độ lượng khoáng đạt rất hiếm quý của cô chú bác trong BCV và các anh chị em trong BCH của Hội. Chiều hôm nay, lại một lần nữa, có tất cả anh chị em (cùng các vị phối ngẫu nữa chứ) đã cùng đến họp, một buổi họp tổng kết chuẩn bị cho tiệc Tất Niên Tân Mão sắp đến. Một buổi họp kết thúc thật vui vẽ và mỹ mãn bất ngờ. Vé đã được phân phối, tất cả các công việc đã được phân công đã gần như hoàn tất, sẵn sàng chuẫn bị cho buổi Tất Niên sắp đến, để tiễn đưa năm cũ và chào đón năm mới sẽ đến. Mặt dù trời bên ngoài đang đổ mưa rất lớn, có lẽ như cảm thông cho một nỗi buồn phiền nào đó còn đang hiện hữu với mọi người vì lần họp cuối năm nay vẫn còn thiếu vắng một số những bóng hình thân quen của các anh chị vẫn luôn tham dự trong những buổi họp đầy thâm tình như rất nhiều lần đã qua, có lẽ như cuộc đời của con người luôn có những đổi thay như dòng sông vẫn hay có những đoạn quanh co khúc khuỷu. Thế nhưng tất cả nhánh sông đều gặp nhau ở những đoạn cuối nguồn trước khi cùng đổ vào biển khơi mênh mông. Hy vọng rất nhiều vào những lần tương phùng hạnh phúc ấy, sẽ có một ngày không xa… Cẩm-Tú, 01/ 2011 * Trích từ bài thơ TẠ ƠN ĐỜI của nhà thơ Cao Vị Khanh, là Thầy Võ Trung Hiền.

Trang Thơ


Biển Cát Biển đùa lên cát vàng

Chôn trần ai dưới nắng

Giọt lệ trong thủy tinh

Rơi tràn vai áo trắng

Em đã về hay chưa

Ngoài bay từng cơn bụi

Xa khuất xa một xưa

Tiếng hát từng lối gọi

Biển đùa lên cát vàng

Em về vời hương cuối

Mùa đã vào tịnh đông

Mây úa cuối trời hồng

Trăng tình tôi vời vợi

Theo sóng chìm hư không

BCD- Australia

Xuân

Ánh Xuân Tân Mão tiết dịu hiền

Canh Dần quỷ dữ khuấy Nam biên

Việt, Mỹ, bày binh nghinh chúng Chệt

Quan, Đô, giải pháp thách đồng Yen

Cọp đỏ tàn thời tiêu nghiệp bá

Mèo vàng khởi thế thuận cơ thiên

Tết đến chúc lành mong thịnh vượng

Xuân về cầu phúc ước bình yên Ánh Trang - Nov 2010 Họa Xuân

Gió nhẹ sương Xuân nắng dịu hiền

Chim hót hoa lay khắp non biên

Tàu rầu vụ suất thêm tiền Mỹ

Nhật réo ô tô mất tỷ Yen (*)

Bắc cộng quyền uy nhe vuốt quỷ

Nam chung thế lực tuốt gươm thiên

Xuân về tạm gác bao thời sự

Chúc lành, thịnh vượng lẫn bình yên ĐS - Nov 2010 (*) Ô =Auto; more than 2 million Toyota cars were recalled worldwide in 2010.

Gia Chánh cho ngày Tết


Mẹo gói bánh chưng ngon Có thời gian mà gói được bánh chưng vẫn ngon và đảm bảo hợp vệ sinh thoe ý mình. Xin mách các bạn cách làm bánh chưng ngon.

1. Chuẩn bị vật liệu

Để gói được bánh chưng bạn cần phải mua những vật liệu sau:

- Lá dong: Chọn loại lá bánh tẻ (không quá già hoặc quá non) thì mới dễ gói và cho bánh màu xanh đẹp, khổ lá rộng vừa phải, mỗi bánh chọn 4 chiếc lá. Truớc khi gói bánh, cần ngâm lá vào một chiếc chậu to chừng 30-45 phút, sau đó dùng khăn mềm để cọ rửa cả hai mặt lá cho sạch. Lá rửa xong rồi, dựng lên cho ráo nước. Sau đó dùng khăn khô và sạch lau lá cho thật khô, dùng dao sắc cắt bớt gân lá cho lá mềm, dễ gói, rồi mới bắt đầu gói bánh.

- Lạt: Lạt gói bánh chưng là loại lạt dang, mỏng, mềm và dẻo dai. Mỗi một chiếc bánh cần khoảng 2-4 chiếc lạt tuỳ bạn muốn buộc hình chữ thập (2 lạt) hay hình vuông (4 lạt) trên bánh.

- Gạo nếp: Bạn hãy chọn loại nếp có hạt đều, mẩy ngon nhất là loại nếp cái hoa vàng, vừa thơm vừa dẻo. Loại gạo nếp nương của Điện Biên cũng rất thơm ngon. Gạo phải ngâm ít nhất là 8 tiếng rồi mới đãi sạch sạn, để cho ráo nước, rồi mới gói bánh. Mỗi chiếc bánh có thể gói từ 0,5 đến 1kg gạo, tuỳ độ to nhỏ mà bạn thích.

- Đỗ (đậu) xanh: Chọn loại đỗ xanh tiêu, hạt nhỏ, ruột vàng thì sẽ thơm ngon hơn. Đỗ xanh xay vỡ, ngâm trong nước chừng 1-2 giờ rồi đãi sạch vỏ xanh, đồ chín, đánh tơi để làm nhân bánh. Tỷ lệ thông thường là "8 gạo : 2 đỗ". Loại đỗ này bạn có thể mua tại các chợ quê với giá 20- 21.000 đ/kg.

Gia Chánh cho Ngày TẾT Sưu Tầm



- Thịt lợn: Chọn loại thịt 3 chỉ hoặc thịt vai sấn thì mới ngon; không nên chọn loại thịt quá nạc. Thịt rửa sạch thái thành các miếng dài chừng 5-7 cm, dày chừng 0,5 cm, ướp muối tiêu cho ngấm chừng 15 phút trước khi gói bánh.

2. Gói bánh

- Sau khi đã chuẩn bị đủ nguyên liệu rồi bạn hãy lấy một chiếc mâm rộng, xếp lá một bên, lạt một bên, gạo và đỗ, nhân thịt lợn để phía trước.

- Chọn hai chiếc lá to đặt song song, sao cho mặt lá không có gân lá quay ra ngoài; xếp hai chiếc lá khác lên trên hai lá này theo hình chữ thập, mặt lá không có gân lại quay lên trên để khi gói bánh sẽ xanh đẹp hơn. Đổ một nửa gạo lên trên hai tàu lá đó, cho một nửa đỗ, xếp nhân thịt lợn (hai miếng), rồi phủ nửa đỗ, sau đó là nửa gạo lên. Cuộn lá dong lên gói bánh, sau đó bẻ hai đầu cho vuông thành, sắc cạnh; Gói tiếp bằng hai chiếc lá bên ngoài, rồi dùng lạt buộc lại cho chắc.

- Khi gói bánh, phải gói chặt tay thì bánh nấu mới rền, dẻo. Nếu gói lỏng tay khi nấu bánh sẽ méo mó và nhão.

3. Luộc bánh - Bánh gói xong xếp vào một chiếc nồi lớn, nên lót đáy nồi bằng một ít lá nhỏ, cuống lá. Bánh xếp từng cặp một, úp vào nhau, chèn cho chắc, đổ ngập nước và bắt đầu luộc. - Để có những chiếc bánh xanh rền dẻo thơm bạn phải đun liên tục chừng 10 – 14 giờ đồng hồ. 4. Bảo quản bánh - Bánh chín, vớt ra, rửa sạch - Sau đó xếp 2 chiếc úp vào nhau để lên một chiếc bàn và dùng một tấm ván đặt lên trên, đè thêm một số vật nặng, như cái cối đá to đùng hay thậm chí một chiếc nồi gang to đầy nước, mục đích ép để bánh ráo hết nước, rền và ngon, để lâu không bị mốc.

Điều quan trọng với người đàn ông là:

· Cần một người phụ nữ biết nấu ăn, chăm sóc con cái.

· Điều quan trọng khác là cần người phụ nữ luôn làm họ vui.

· Điều rất quan trọng là cần được người phụ nữ hiểu được tâm tình của họ, và

· Điều tối quan trọng là đừng bao giờ để 3 người phụ nữ ấy gặp nhau.

Sưu Tầm

Những điều quan trọng



Cách làm một số loại dưa chua

Dưa món là một món ăn dân dã quen thuộc của

người dân VN. Có rất nhiều loại dưa món như

dưa rau muống, dưa hành, dưa gừng, dưa kim

chi, dưa ngó sen... Dưới đây chúng tôi sẽ giới

thiệu đến các bạn cách làm một số loại dưa

này:

Dưa kim chi:

Vật liệu:

Cải bắp thảo hoặc bắp cải, củ cải đỏ, củ cải

trắng, gừng, ớt bỏ hột.

Cách làm:

Cải bắp thảo, củ cải đỏ, củ cải trắng gọt

vỏ sắt mỏng dùng bàn chận vuông 1x1

phân hay 1x2 phân;

ớt, gừng sắt sợi ướp muối để độ 10

phút.

Rửa lại bằng nước lạnh có pha phèn

chua, vắt khô nước phơi nắng độ 6 giờ.

Đem vô ướp đường để trong mát độ 4

giờ,

tỏi, ớt một phần băm nhuyễn và tỏi,

gừng một phần xắt lát hay để nguyên

tép hoà vào, cho vào keo đậy kín chừng

2-3 ngày là sử dụng được.

Nếu muốn nhanh, tất cả sau khi rửa

sạch để ráo nước, ướp đường, tỏi và ớt

đem phơi nắng độ 6 giờ, cho vào keo,

đổ nước giấm vào ngập, đậy kín vài giờ

hoặc 1 ngày đêm là ăn được.

Dưa rau muống:

Vật liệu:

Rau muống lặt bỏ lá, cọng cắt thành từng đoạn

ngâm vào nước lạnh pha giấm và một ít phèn

chua. Trụng rau muống lại bằng nước sôi có

dằn muối pha phèn chua và một ít tro tàu, ngâm

lại liền vào nước lạnh có một ít phèn chua.

Cách làm:

Bình quân 1 kg rau muống cần 400gr

đường cát trắng và 1 ít phèn chua...

Đường và phèn chua được hoà tan với

nước giấm.

Sau đó, vớt rau muống vẩy ráo nước

cho liền vào ngâm hỗn hợp trên khoảng

một đêm là sử dụng được.



Có thể bỏ thêm tỏi hay gừng, ớt sắt lát

vào cho thơm và đẹp mắt.

Dưa khổ qua

Vật liệu:

5 trái khổ qua lớn, 1/2 lít giấm, 3 muỗng càphê

muối bọt, 100gr đường cát trắng, 1 cục phèn

chua nhỏ đâm nhuyễn.

Cách làm:

Khổ qua mua về chẻ đôi,

cạo sạch ruột cắt thành từng miếng độ

3cm,

ướp muối vào khổ qua cho bớt đắng, để

khoảng 1 giờ.

Đem khổ qua ra xả nước lạnh, vớt ra để

ráo nước.

Nước lóng phèn cho khổ qua vào ngâm,

đem phơi nắng cho đến khi nào trở

thành màu trắng

đem xả lại nước lạnh.

Giấm thắng với đường và chút muối

vừa ngọt, để nguội.

Cuối cùng xếp khổ qua vào keo, chế

nước giấm vào để khoảng 20 ngày là ăn

được.

Dưa giá

Vật liệu:

1/2kg giá sống; 4 muỗng súp đường, 1 muỗng

cà phê muối, 1/2 trái ớt nhỏ, 1 củ tỏi, 1/2 lít

dấm trắng.

Cách làm:

Giá lặt sạch để ráo nước

Đâm tỏi, ớt cho nhuyễn, cho muối,

đường vào trộn đều.

Cho hỗn hợp tỏi, ớt, muối, đường vào

giá trộn đều.

Cho giấm vào ngập giá, đậy kín, sáng

làm chiều có thể ăn được (nếu ướp

đường và tỏi nhiều giá sẽ thơm và dòn

hơn)

Dưa giá ăn với nước thịt kho dừa rất ngon.

Sưu Tầm (Source: www.amthucvietnam.com)

Chuyện Chiếc Cầu Trên Sông Mỹ Thuận


Đã lâu lắm tôi không về lại Việt Nam. Nói vậy không có nghĩa là tôi không nhớ quê hay nhớ ít hơn những người đi đi về về từ mấy năm nay. Không, tôi nhớ quê tôi lắm chớ. Tôi nhớ đâu ngay từ khi mới vừa đặt chân xuống ghe trong đêm vượt biển. Nỗi nhớ như những lọn máu nhỏ từ đời kiếp nào vẫn chảy rì rầm trong trái tim héo mỏi. Tôi có quên đâu. Thấp thoáng giữa đám lau lách của trí nhớ bội bạc, quê hương vẫn còn đó, lẻ loi như một bông cúc vàng nở muộn, đẹp đến xót xa. Tôi nhớ như một người tình bị phụ rẫy nhớ lời đay nghiến, như người thương phế nhớ một phần thân thể đã thất lạc. Nhớ từ cơn đổ vở nhớ đi. Nhớ trong hồi đoạn lìa nhớ lại. Vậy mà tôi không về. Hay chưa về lại đó một lần. Nghe thì rắc rối như bày đặt. Nhưng mà cuộc đời cũng có suông sẻ gì đâu.

Những năm mười tám, đôi mươi từ tỉnh nhỏ lên Sài-gòn trọ học, cách quê đâu chừng trên trăm cây số gì đó là tôi đã bắt đầu thấy nhớ. Hồi đó bạn bè cứ sửa câu hát ru em mộc mạc thành câu hát trêu chọc: “Đèn Sài-gòn ngọn xanh ngọn đỏ. Đèn lục tỉnh ngọn tỏ ngọn lu. Mới đi xa anh khóc lu bù. Chừng quen con nước bắt bỏ tù anh cũng đi”. Dĩ nhiên con trai mới nhổ giò nhổ cẳng, đứa nào chẳng có lần mơ mộng làm những chuyến giang hồ vặt để cứ tưởng mình đã lớn. Lẩn quẩn trong cái phố chợ nhỏ xíu đi tới đi lui chưa mỏi cẳng đã thấy vòng lại chỗ cũ, lòng cứ nôn nao những

chuyến đi xa. Đọc hành Nguyễn Bính thấy mê làm sao cái hình ảnh hào tráng của người khách lữ, rũ áo phong sương một chiều cuối năm trên gác trọ, rượu say ngất ngưởng rồi cười khinh mạn mà nhắc tới mấy con mắt trắng với mắt xanh. Chưa hết đâu, còn cái hình ảnh não nùng của người em gái sầu muộn bên song cửa cứ vò võ trông chừng từng cánh nhạn đưa tin. Trời ơi được làm người tình cho người ta chờ đợi như vậy có nhuốm bụi cũng cam. Mơ thì mơ toàn chuyện động trời như vậy mà mới xách va-li đi khỏi nhà được đâu trăm cây số chừng đôi ba bữa là đã thấy nhớ cồn cào cả người. Có lạ không. Vẫn có những chiều đang lang thang giữa phố, lòng bỗng nhiên chùng xuống khi chợt thấy chân mình lỡ đạp trùng lên mấy lọn nắng cũ vàng hoe. Hay những sớm thức dậy bỗng thấy buồn ngang vì một tiếng xe thổ mộ lăn lóc cóc đều đều như gõ nhịp vào thiên cổ. Cái thằng đang vui đời đô thị bỗng trở buồn ngang xương vì vệt nắng hoang, vì tiếng xe ngựa sao giống y như bóng nắng tiếng xe ở quê nhà. Có một cái gì trùng lẫn ở đâu đây. Dường như mấy góc phố nhỏ, cây me già cỗi, đêm mưa tỉnh lỵ, giọt trăng châu thổ… vẫn là một dù người ta đã thay nơi đổi chốn. Người đi bỏ lại hình ở chốn cũ mà quên bóng cứ lúc thúc theo sau. Có lúc giả bộ ngoảnh mặt mà thật ra có làm ngơ được đâu. Nó cặp kè, lẩn lút, chỉ đợi dịp là ló mặt ra trêu chọc. Bởi vậy mà trong khi đầu tôi thì háo hức lo đuổi bắt mấy cái bóng sắc mới lạ thì lòng tôi lại trì trì

Chuyện chiếc cầu trên sông

Mỹ Thuận Cao Vị Khanh



những kỷ niệm cũ xì. Cứ như vậy mà dằng co níu kéo hết tháng sang năm lòng vòng chơi mãi cái trò bắt trốn. Hết nhớ rồi quên. Hết quên rồi lại nhớ. Riết rồi tôi cứ thả mặc cho dòng đời xốc nổi, bởi gốc vốn từ đất ruộng bốc bụi bay đi thì làm sao chẳng có lúc tấp lại bên đường mà không nhớ xó đất quê !

Vậy đó, suốt mấy năm lang bạt ở Sài-gòn, mặc dầu lúc nào cũng tỏ ra là “tay chơi” sành sõi, nhẵn mặt khắp đầu trên xóm dưới, như một dân Sài-gòn chính hiệu, tôi vẫn cứ là một tên nhà quê đặc sệt ở trong lòng. Hở ra là nhớ. Nhớ từ cọng cỏ ướt sương nhớ đi. Nhớ từ bụi lúa trổ đòng đòng nhớ lại. Người tình đầu đời sao tôi quên cái một. Mà khoảnh đất quê nhà sao tôi lại nhớ hoài. Có lúc tôi thấy thèm về ngồi lại trên bực đá lở bên bờ sông Cái, một buổi trưa hè nào đó, lượm đá thảy lia thia trên mặt sóng mà đầu thì thả lông bông như một người vô tích sự. Có lúc tôi muốn được quay lại bãi cỏ xanh cạnh ngôi đền văn miếu cũ, chắp hai tay sau gáy nằm dài ra đó ngủ dật dờ ngó lơ mơ mặc cho cuộc đời xoay trở chung quanh. Cả cái tỉnh nhỏ mà gần như ai nấy đều biết mặt nhau, ở thì rầu muốn chết mà đi xa thì nhớ đến đứt ruột. Tôi cũng không biết tại sao. Có phải cái đó là cái mà mấy ông văn sĩ gọi là tình quê đó chăng? Tôi nhớ những con đường lặng lẽ duổi dài theo bóng mấy hàng sao, tôi nhớ cái châu thành nhỏ xíu như chiếc khăn tay với những căn nhà xây cất nửa tây nửa ta, nhớ mấy quán sinh tố góc chợ chiều có mấy cô chiêu đãi quê mùa gọi mời đon đả. Tôi nhớ ngôi trường tiểu học với cái sân chơi lầy lội, ngôi trường trung học im ỉm uy nghiêm và tiếng trống gọi trường nghe dồn dập đến thót tim mỗi lần ham chơi tụ tập lê la ngoài phố. Tôi nhớ như in dãy phố tàu. Bạn bè dăm đứa rủ rê nhau. Áo phanh ngực đón mùi hương lạ. Háo hức chia nhau khói thuốc đầu. Còn nữa, còn nhiều lắm, làm sao kể hết. Ngay cả những thứ có lúc thấy tầm thường, nhạt nhẽo gì đâu mà sao cứ … nhớ ơi là nhớ !

Như cái bến phà Mỹ Thuận vậy đó, tôi đã đi qua lần đầu đâu thuở chín mười tuổi rồi cứ

nhớ hoài mặc dầu sau này, lớn lên đã qua không biết bao nhiêu là bến đợi khác. Có một cái gì lạ lắm như nối kết tôi, thằng con trai sinh ra và lớn lên ở bên này sông cứ nhìn ngó bên kia sông như chót đỉnh của một giấc mơ phiêu lãng. Có phải con sông lớn mênh mông đó như một ranh giới vô tình đã chằng giữ những cơn mơ tuổi nhỏ. Có phải những con sóng cuồn cuộn đó đã một thời đẩy đưa hồn tôi phiêu lưu đến những chân trời xa tít, miễn phí và không nguy hiểm. Bằng lý do nào, thì đó vẫn là nơi ưa thích nhất và cũng là nơi tôi nhớ nhiều nhất, nhất là từ lúc biết mình khó có dịp qua lại nữa.

Những năm mới bỏ xứ ra đi, năm ba hôm là lại chiêm bao thấy mình về quê cũ. Mà lần nào cũng vậy, mỗi lần lại thấy đứng đợi phà qua bến Mỹ Thuận. Nghĩ cũng lạ. Lội sông lội suối cũng nhiều mà rồi cũng chỉ nhớ có khúc sông trắc trở đó thôi. Dĩ nhiên điều đó chắc không ăn nhằm gì với cái vị trí quan trọng của nó trong việc thông thương ở miền tây. Quốc lộ số 4 từ Sài-gòn xuôi nam đến đó là phải khựng lại. Sông rộng mênh mông, tách nguồn từ Tiền giang ở phía bắc chảy nghiêng nghiêng theo hướng tây nam đến đó phát đổ ròng ròng đến phát sợ. Thuở ấy, tiền bạc và kỹ thuật chắc còn non yếu quá, người ta chưa đủ sức bắc cầu. Xe đò, xe hàng tới đó là phải đậu lại, sắp hàng dài thậm thượt đợi lượt qua sông. Gặp lúc có công-voa nhà binh chiếm ưu tiên là thôi chờ đợi dài người ra. Xe cộ phì phò hục hặc, khách khứa nhốn nháo, mấy chú lơ xe hấp ta hấp tấp xách thùng xuống sông múc nước đổ máy cho hạ hỏa, mấy bà mấy cô cũng vội vội vàng vàng chạy tìm mấy chỗ giải thủy cho nhẹ mình, khi thì bờ ruộng lúc lại mấy lùm cây khuất khuất hở hở. Cái hoạt cảnh ồn ào náo nhiệt không có chỗ nào giống được. Lạ lắm. Làm như đó là một nơi người ta rất mong cho mau tới, mà tới rồi lại cứ mong cho mau đi. Nói vậy mà không đi mau được là cũng vui vẻ như thường. Có khi thấy xe kẹt nhiều quá là thiên hạ cứ miệng lầm thầm rủa xả mà chân thì xắn xả nhắm hướng mấy cái quán nước thân tình. Hàng quán thì bán đủ



thứ thượng vàng hạ cám. Người đi xa lỡ độ đường không sợ đói. Cơm nước trái cây bốn mùa, mùa nào thức nấy. Cứ nhìn mấy giỏ mận hồng đào chín mọng là bắt khát nước, mấy giỏ ổi xá-lỵ căng da xanh mướt mà phát thèm. Điệu nghệ hơn nữa, những xâu chim trao trảo quay vàng ngậy chảy mỡ bóng lưỡng chấp chới trong lồng kiếng quyến rũ còn hơn cao lâu Chợ Lớn, mấy miếng thịt sườn nướng than tại chỗ bốc mùi thơm thấu tới thiên đình. Kề đó mấy chai bia con cọp sắp hàng dọc ngang như nghinh nghinh thách đố ai mà chịu nỗi. Bởi vậy mà khách giang hồ qua đó thế nào rồi cũng phải có lần ngả bàn nhậu dọc đường. Mà bởi vậy khách đa tình qua đó cũng không thiếu người vướng lại những cuộc tình tứ chiếng. Bà lớn bà nhỏ em gái em nuôi gì không biết chớ chuyện ghen bóng ghen gió vẫn xảy ra hà rằm làm cho cái bến đổ vốn đã ồn ào lại được thêm phần…ầm ĩ.

Nhưng mà tại sao là Mỹ Thuận mà không là một cái bến khác. Dọc theo miền tây còn bao nhiêu là bến phà. Vàm Cống, Cần Thơ, Rạch Miểu, Chợ Gạo, Cổ Chiên … sao không nhớ. Mà chỉ nhớ rặt có Mỹ Thuận? Hay tại tôi cũng nòi tình như ông cò quận chín trong tuồng cải lương Tuyệt tình ca có bà vợ nhỏ ở Vĩnh Long đã chèo xuồng đưa chồng qua sông Mỹ Thuận về Mỹ Tho thăm vợ lớn rồi biệt tăm biệt tích luôn mấy chục năm trời. Không, tôi biết cái bến phà đó từ lúc còn rất nhỏ, chưa tới tuổi có một vợ chớ đừng nói tới vợ hai. Kỷ niệm của tôi với cái bến phà đó không dính líu gì hết tới mấy cái chuyện tình duyên tấm mẳn. Nó chỉ dính líu tới cái tuổi nhỏ mà mộng lớn của tôi thôi. Vốn là quê tôi cách bến phà Mỹ Thuận đâu chừng chín mười cây số gì đó. Con đường nối liền bến nước với tỉnh lỵ chạy qua những thửa ruộng nho nhỏ cắt chia bằng mấy bờ đê lúp xúp, ngang qua vài xóm nhà lá lụp xụp và một hai chiếc cầu xi-măng bắt cong cong rất điệu. Con đường hiền lành thơ mộng một cách quê mùa, cũng chẳng có gì là đặc sắc. Chỉ có điều con đường đó là cái ngõ thoát êm đềm nhất để chạy trốn nhịp sống đều đặn nhàm chán của tỉnh nhỏ

buồn hiu. Con đường là cái gạch nối ngắn nhất đưa đứa con trai mới lớn từ thực tế vây khốn đến mộng mị phiêu lãng qua trung gian là cái bến phà rộn rịp đầy khách lữ hành xuôi ngược. Lần đầu tiên qua đó một lần năm chín tuổi là bắt mê ngay cái không khí chộn rộn, tất tả, lăng xăng của kẻ đến người đi, của người qua kẻ lại làm như ai nấy đều vội vã lắm. Người ta sốt ruột trông cho mau đến, đến rồi sốt ruột trông cho mau đi, đi hấp ta hấp tấp như chỉ sợ trễ một chuyến qua sông là sẽ trễ luôn cả một cuộc đời. Làm như cuộc sống không chịu ngừng lại một chút, cứ phải là những chuyến lên đường.

Ờ, những chuyến lên đường! Hình ảnh những khách bộ hành lật đật xuống xe, tay xách nách mang kéo nhau đi như chạy qua phà là cái biểu lộ tuyệt diệu nhất cho sức hút của dặm trường thiên lý, của kiểu đời gạo chợ nước sông đã làm tôi mê mẩn suốt một thời mới lớn.

Hình dung trở lại đứa trẻ sinh ra ở một tỉnh nhỏ lần đầu tiên được cha mẹ dẫn cho đi Sài-gòn. Chuyến xe tài nhứt khởi hành đâu khoảng bốn giờ sáng. Trời gần tết đẫm sương. Lòng xe tối mò. Hơi khói xăng xông lên mũi kích thích. Đứa bé cố nhướng mắt thật to để nhìn cho hết con đường mơ trước mặt. Mà có được đâu. Cơn mê ngủ đậu chực trên mí mắt cứ đè sụp xuống hoài làm nó lắc lắc đầu như để phủi đi mà không phủi được. Tiếng xe chạy ù ù càng như ru thêm. Nhưng mà mới ngủ gà ngủ gật đâu được một chút đã giựt mình nghe tiếng anh lơ la oang oang. Bà con cô bác xuống xe qua đò. Có ăn gì thì xả rác trong xe bà con ơi…Đứa bé giựt mình mở choàng mắt dậy. Ôi thôi đâu mà đèn đuốc sáng trưng. Người qua lại rộn rịp, kêu réo thúc hối kèn cựa tự nhiên như giữa chỗ không người. Đứa bé ngơ ngác tưởng trong chiêm bao. Đâu mà mới chút nãy còn ở giữa đồng hoang tối mịt, mới ngủ quên một chút, bừng con mắt dậy đã thấy ở ngay giữa bữa chợ đông. Bở ngỡ, chớp chớp con mắt mấy cái là tỉnh như sáo sậu. Nó khoái chí dòm cái hoạt



cảnh mới thấy lần đầu. À thì ra người ta có ngủ như nó đâu. Người ta đi đi lại lại, chạy tới chạy lui, cười giỡn nạnh hẹ nhau suốt đêm suốt ngày. Cái cõi người lớn này lạ thiệt. Đêm hào hứng như vậy cách chỗ nó ở có bao xa, bằng đâu một chớp mắt thôi. Vậy mà ở nhà mới chạng vạng ba má đã bắt nó phải lên giường ngủ một mạch cho tới sáng trưng. Như vậy ở ngoài căn nhà nó ở, ngoài con đường tráng nhựa nó đi tới trường hàng ngày, ngoài ngôi chợ lớn cạnh bờ sông thỉnh thoảng có mấy gánh sơn đông về múa võ bán cao đơn hòan tán, ngoài cái rạp xi-nê chiếu phim cao bồi bắn lộn với mọi da đỏ… còn có cả một thế giới lạ lùng, vui tươi, rộn rịp, chờn vờn một sức sống mãnh liệt bừng bừng ngay kề bên cái phố nhỏ buồn hiu của nó. Đúng là cả một khám phá kỳ diệu. Xe chạy chậm lại rồi rà rà tìm chỗ đậu. Mọi người lục tục xuống xe. Thằng bé nắm chặt tay mẹ nó đi những bước như nhảy. Nó cố làm ra vẻ người lớn như để được hòa hết mình vào cái thế giới sôi sùng sục quanh nó. Nó nở mũi hít thật dài một hơi không khí mát lạnh từ ngoài sông thổi tới, thấy như hít luôn cả cái chộn rộn của đoàn người đang vội vã đi bên cạnh, luôn cả cái mùi kỳ lạ pha trộn đủ thứ thập vật trần gian: hơi người, hơi gà vịt treo buộc tòn teng dưới cặp đòn gánh của mấy bà bạn hàng, hơi trái cây vừa mới hái đổ đống trên sạp, hơi nước lèo của mấy xe hủ tiếu thơm phức, hơi xăng nhớt nồng nồng, cả hơi tinh sương của một ngày đang trổi dậy. Trong khi đó đoàn xe chạy chậm chậm cẩn thận từng chiếc một xuống phà theo sự chỉ dẫn của ông “xếp bắc”, miệng ngậm tu-huýt mặt câng câng như tự thấy mình quá sức quan trọng. Mỗi chiếc xe bò lên cầu từ tốn vừa chạy vừa run run chắc vì lòng cầu nhỏ quá chỉ vừa lọt chí mí. Kề bên một anh lơ chạy lúp xúp tay cầm cục gỗ chặn như để sẵn sàng can thiệp khi xe lỡ trớn. Chiếc cầu sắt lót ván kêu rần rần dưới vòng bánh xe nặng trịch. Xe chạy tới đầu “bông-tông” thì ngừng lại, khục khà khục khặc như vừa thấy nguy hiểm chờn vờn trước mặt. Mà nguy hiểm thật. Ở giữa “bông-tông” là một

cái cầu quay hình chữ thập, bề ngang đâu cũng chỉ vừa lọt hai bánh xe, cái nhánh thẳng nối với đường cầu đâu chỉ dài hơn chiều dài chiếc xe đò một chút mà lại đâm thẳng ra dòng sông đang chảy cuồn cuộn. Ngó mà thấy rùng mình. Hèn chi ngay đầu cầu lúc nãy thấy có một tấm bảng đỏ ghi mấy hàng chữ trắng:”Coi chừng thử thắng xe qua phà”. Điệu này không khéo xe chạy tuốt xuống sông như chơi. À thì ra tại vậy người ta bắt bộ hành xuống xe đi bộ bỏ mặc chiếc xe với ông tài xế thử thời vận. Mà chắc cũng không sao vì ông tài xế coi bộ bình tĩnh lắm, miệng ngậm trệch điếu thuốc lá, từ từ rà thắng cho xe rề rề chạy xuống tới mút bửng cầu thì ngừng lại đúng lúc ông kiểm soát khoác hai tay ra dấu ngừng. Tất cả ăn khớp đúng phốc như dứt hết sáu câu mà rơi ngay đúng nhịp song lang. Tức tốc, anh lơ xe chêm ngay hai khúc cây chặn cứng hai bánh xe hết đường nhúc nhích. Rồi đợi đâu sẵn, bốn người phu đứng ngay bốn đầu cầu quay, người kéo người đẩy vận sức xoay bàn cầu quay một phần tư vòng tròn cho đầu mũi xe hướng ngay mũi phà đã hạ bửng đợi sẵn. Chiếc xe rú một hơi dài rồi chồm lên chạy xuống phà. Vậy là xong một chiếc xe. Phà nhỏ chở được có bốn năm xe là đầy một chuyến. Ông tài công ngồi tuốt trên phòng lái ra lệnh dở bửng. Ai đó đánh một tiếng kẻng. Vậy là coi như nội ngoại bất xuất, trên dưới không được lên xuống nữa, hành khách và xe cộ không được chộn rộn chàng ràng nữa. Phà dỡ đõi rồi từ từ lùi ra bến. Trời hưng hửng sáng. Gió bốc theo khói sóng thổi phần phật mấy tấm bạt che hàng trên mui xe. Nước bắn tung toé hai bên thành phà làm ướt nhem mấy dãy băng dành cho hành khách. Mặt trời hà tiện chút ánh sáng vàng cam không soi nổi con sông lớn quẩy sóng đen ngòm. Phà chạy chậm như thong thả lắm hay là tại không có sức nhanh hơn. Máy nổ rì rì đến sốt ruột. Ngồi trên mấy cái băng gỗ có lúc người ta tưởng chừng như đang đứng yên một chỗ nếu không có mấy dề lục bình trôi băng băng ngược chiều. Gặp mùa lũ chướng xem chừng còn nhàn nhã hơn nữa. Phà qua ngang không



nổi, phải thả trôi theo con nước xuống tuốt đuôi cồn rồi mới ì ạch vòng lên bờ bên kia. Như vậy mà chắc ăn nếu không phà tròng trành có thể lật ngang như chơi. Vậy mà thằng bé vẫn khoái như thường. Dễ chừng nó còn mong cho lâu tới nữa. Đâu phải lúc nào cũng được đi trên sông một cách nghênh ngang như vậy, ngó mấy chiếc tam bản chèo chống lê thê bị sóng tàu nhồi đờ đẫn mà tội nghiệp. Nó ngửa mặt hứng mấy giọt nước bay trong gió, tóc dựng đứng như bờm ngựa, lòng mơn man một nỗi vui kỳ lạ. Cùng lúc trời lộ hết bình minh. Con sông hiện rõ dần, lớn lao, chói lọi, bất trắc và mê hoặc như một huyền nhiệm. Đứa bé thấy con sông và bến nước lần đầu tiên mà sao có cảm tưởng như sẽ thấy muôn đời. Tấm lòng nhỏ xíu của nó như đã dành một chỗ rất lớn cho khoảnh sông nước đó. Nó chăm bẩm cái hình ảnh của thiên nhiên cựa mình sống dậy như một khám phá bất ngờ. Và lớn lên một cách đột ngột, từ đó.

Như vậy mà tôi qua phà Mỹ Thuận lần thứ nhất. Tôi trở ngược lại qua phà lần thứ hai ít ngày sau gì đó. Cũng y như lần đầu. Chỉ khác là vào buổi chiều, trời sắp tắt nắng. Bóng đêm chực chờ càng làm con sông, chiếc phà và người ta thêm gấp gáp. Cũng cái vội vã thêm một chút lo lắng. Cũng cái ồn ào nhưng bớt đi một chút náo nhiệt. Nhưng không có vẻ gì là sắp ngừng nghỉ. Sông nước có thôi chảy đâu. Và người ta cũng đâu có hết lên đường. Ở đó là hình ảnh một dòng sống không có khởi đầu và cũng không có kết cuộc.

Có phải tại vậy mà tôi mê cái bến Mỹ Thuận hay không? Tôi đã giữ trong tôi cái hình ảnh qua lại bất tận trên dòng sông bất tuyệt này rất lâu. Mãi đến khi lên trung học, tôi vẫn thường trốn nhà những ngày nghỉ học đạp cái xe đạp cà tàng chín cây số lên đó, đứng ngó ngu ngơ một đỗi rồi đạp xe trở về. Mệt đừ mà lòng lại thấy vui sướng như vừa làm một chuyến đi xa, hồn mê mải với cuộc mộng du tưởng tượng. Không biết có phải tại tôi chịu ảnh hưởng của đứa bé mê nhà ga và xe lửa trong thơ Tế Hanh hay không mà tôi cứ hay làm

như nó. “Tôi đứng bơ vơ xem tiễn biệt. Lòng buồn đau xót nỗi chia xa”. Cái hình ảnh đẹp và buồn đến dại người. Mà cũng dại thiệt. Tôi mê cái bến phà Mỹ Thuận đến dại dột. Năm học lớp đệ tứ, cô bạn gái cùng lớp thân thích với tôi như quít với cam. Còn tôi thì cứ tưởng thiên hạ ai cũng mê thích kỳ quái như tôi. Lần đó tôi rủ cô ta trốn học, hai đứa lén ra bến xe lam đi Mỹ Thuận. Cô ta nghe tôi tả cái cảnh và cái tình của Mỹ Thuận nên cũng náo nức đi theo. Đến chừng lên tới đó thấy phố xá lu bu, người ta lật đật, sông nước thì vô tình cô ta đâm chán nản đòi bỏ về đi coi chớp bóng. Tôi đâu chịu. Thế là giặc giã nổi lên đùng đùng. Cô bạn thường ngày phụng phịu dỗi hờn dễ thương hết sức, hôm đó không biết nổi chứng gì mà quyết liệt còn hơn bà Trưng thù nhà hận nước dứt khoát bỏ tôi lên xe trở về. Tôi tự ái ở lại. Xui một cái là sau đó cô ta bị cha mẹ khám phá được chuyến giang hồ vặt, chắc bị nọc ra đánh đòn rồi đày vào lãnh cung hay sao đó mà thề cự tuyệt mặt tôi. Thế là “anh đi đường anh, tôi đường tôi…” Nghĩ cũng uổng, chỉ vì ba cái vụ lên xe xuống xe mà đành rẽ thúy chia uyên. Nhưng mà tôi có tởn đâu. Tôi vẫn chứng nào tật nấy. Hể được cô nào thân ái là tôi cứ cà rà mời cho được lên chơi Mỹ Thuận một lần. Ở đó tôi huyên thuyên dẩn giải hoặc trầm ngâm tâm sự làm như chỗ đó là giang sơn riêng của tôi vậy. Có cô cũng kiên nhẫn ngồi nghe nhưng đa số thì dẩy nẩy đòi về. Nhưng nghĩ đi nghĩ lại thì cũng đâu lỗi tại tôi. Nơi cái thành phố tôi ở thuở đó có chỗ nào thơ mộng đâu mà hẹn hò. Chẳng lẽ đưa nhau vào Văn thánh miếu, chỗ thờ ông thánh Khổng chuyên trị lễ giáo mà đi lạng quạng dưới mấy gốc mù u tối om để nỉ non tâm sự. Lỡ ổng nghe được thì hóa ra tôi cũng lỗi đạo với bậc tiên sư. Nếu không thì dưới bóng cây da Cửa Hữu có miếu Bảy Bà sơn thủy cũng hữu tình nhưng thời đó nghe đồn bà hay xẹt đi xẹt lại thì càng nên tránh cái chuyện tới đó thề non hẹn biển. Còn cái rạp xi-nê nhỏ như cái lổ mũi chuyên môn chiếu tuồng cao bồi đánh nhau với da đỏ thì giữa cảnh tên bay đạn lạc đó thì còn đâu tâm trí mà nói chuyện tâm tình.



Vả lại ngay xuất chiếu buổi trưa rạp chẳng có máy lạnh lại còn đóng cửa kín bưng nên cứ vừa coi phim vừa quạt phành phạch thì hơi sức đâu nữa mà thủ thỉ. Chỉ có Mỹ Thuận của tôi là thượng hạng. Vừa có gió sông lồng lộng, có phà trôi rập rình, có đủ thứ quà cáp trần gian và nhất là có những vóc dáng giang hồ qua qua lại lại. Bến nước là nơi tao ngộ của những tay tứ chiếng, là ngã tư gặp gỡ của trăm họ miền Tây. Cà mau, Rạch Giá, Long Xuyên, Châu Đốc, Vĩnh Long , Sa Đéc, Trà Vinh… Họ băng ngang thì thôi chớ còn xổ dọc là gặp nhau ở đó. Không hẹn mà gặp. Gặp không chào không hỏi. Gặp một lần trong một đời. Rồi thôi. Rồi mất biệt như chưa từng đã gặp. Dĩ nhiên chắc họ cũng có trở đi trở lại nhưng rồi có ai gặp lại ai đâu. Tôi đã thấy ở đó bao nhiêu là mặt người, bao nhiêu là nhân dáng mà rồi có gặp lại ai bao giờ. Phải vậy không, ở đó giống y như cái cõi đời này mà một ông Tàu xưa đã cảm thán đến để rơi nước mắt: “tiền bất kiến cổ nhân, hậu bất kiến lai giã, niệm thiên địa chi du du, độc thương nhiên nhi lệ hạ”. Đó là một quán trạm bên đường mà mọi người phải ghé qua trong cuộc hành thiên lý dù có muốn hay không. Ghé qua một chút, vui vẻ hay buồn rầu, nhẹ nhàng hay gồng gánh thì cũng phải ghé qua, đi tới đi lui, dòm ngó loanh quanh rồi quay lưng đi mất biệt. Đó chẳng giống cái đường trần thăm thẳm này sao mà khách lữ chính là chúng ta đó. Chúng ta đến rồi đi có ai biết, dòng đời vẫn chảy đến biệt mù cũng chẳng làm sao hay. Thuở ấy tôi đã triết lý vụn như vậy với bạn bè mà không ai chịu nghe tôi. Riết rồi chỉ còn mình tôi là đi lại chung tình với cái bến phà-bến đời náo nhiệt đó. Vậy mà hay, bởi vì ở đó tôi đã sống bao nhiêu cảnh tình mà cả chục năm sau tôi cũng chưa hề sống lại được. Bãi trường năm 66, 67 gì đó, tôi từ Sài-gòn về quê nghỉ hè, cô bạn con nhà trọc phú được cha mẹ lo cho đi du học ở Pháp, ngày đi quá bất ngờ cô ta đáp xe đò về tìm tôi từ giã. Không biết lúc ấy lòng buồn đến đâu mà sau khi đưa cô ta qua sông trở lại Sài-gòn, một mình đón phà ngược trở lại, bỗng nhiên tôi

khải ngộ được một điều thắc mắc từ thuở mới mê thơ. Đưa người ta không đưa qua sông. Sao có tiếng sóng ở trong lòng. Trời ơi lần ấy tôi mới thấy hết cái tài hoa của người thi sĩ mệnh bạc. Đưa người, ông không đưa qua sông mà nghe sóng vỗ ở trong lòng. Còn tôi đưa người, tôi lại đưa ngang sông thì sóng vỗ biết cơ man nào mà nói. Con tim dù lớn cách mấy cũng chỉ bằng nắm tay thì chỉ có nước chết đuối thôi. Lần đó tôi tôn ông Thâm Tâm làm sư phụ. Mấy thằng bạn trời đánh của tôi chỉ lo chạy xe lạng đào trong thành phố làm sao hiểu thấu được cái lớn lao u trầm của người thơ. Đời mộng và thực như vậy đó bàng bạc trên từng ngọn sóng, từng khúc quành, từng vết xe lăn, từng chuyến phà ngang trắc trở. Sao không tới đó mà coi, không tới đó mà nghe tiếng đời kêu réo. Phải rồi còn cái tiếng đời huyễn hoặc này nữa, tiếng độc huyền của ông ăn mày mù ngồi trước hàng ba một tiệm nước. Ông ta ngồi đó tự lúc nào tôi không biết. Chỉ biết khi tôi bắt đầu quến thật sự cái sinh hoạt của bến Mỹ Thuận thì ông ta đã có ở đó rồi. Ông ta ngồi đó lặng lẽ, nhỏ nhoi, có mà như không có, giống như cây cột đèn bữa cháy bữa không. Sự có mặt của ông có làm bận tâm ai đâu họa chăng là mấy thầy phú-lít. Nhưng mà ông ta mờ nhạt quá, cũ kỹ quá nên riết rồi người ta cũng lờ đi coi như là một vai câm của vở kịch cứ đổi cảnh hoài. Như cái phần tĩnh của bức tranh động vậy. Ông ta ngồi yên như một khúc gỗ đẽo sần sùi, lưng cong vòng, mặt nghiêng nghiêng, đôi mắt sâu hoắm, hai chân xếp lại, gần như không nhúc nhích. Chỉ có tiếng đàn của ông là bay lượn thảm sầu. Cái giọng ỉ ôi như kêu rêu, như trách cứ mà cam phận, nghe nghèn nghẹn đến tức tưởi. Nó gần như gom hết tất cả cái gì oan nghiệt nhất, cái gì đoạn trường nhất, cái gì tang thương nhất của cuộc đời này lại rồi phát ra một lượt làm chết điếng lòng người. Đàn chỉ có một dây thôi mà đủ hết mùi trường hận. Tôi khám phá ra ông một bữa về ngang trời đổ mưa bất chợt. Mọi người chạy túa vào mấy cái mái hiên tìm chỗ đụt. Vừa tấp vào một quán nước tôi để ý tới người đàn ông mù tức



khắc. Có một vẻ gì lạ lắm toát ra trên gương mặt vô tri như trét sáp. Ông ta ngồi đó, lặng lờ như một vệt khói, mặc cơn mưa rào rơi lộp độp, mặc đám phàm nhân lao xao. Ông làm như không hay biết gì hết, ông chỉ biết tiếng đàn của ông thôi. Mấy ngón tay xương xẩu, đen đúa thoăn thoắt bắt nắm sợi dây đàn độc nhất, còn bàn tay trái vặn vẹo cái cần gỗ đã lên nước bóng ngời. Tôi không biết ông đàn bản gì chỉ nghe được cái não nuột của âm thanh như từng mũi kim chích thẳng vào da thịt mình đến nhức buốt. Tiếng đàn thoát đi bay lượn lẹo trong không khí ẩm đục nghe như tiếng khóc từ cõi âm vọng lại, kêu réo, van nài làm tôi rùng mình muốn phát lãnh. Nó bay ra xa, uốn éo rồi vòng lại, oằn oại. Nó vút lên cao, lanh lảnh rồi chùi xuống thấp, rụng rời. Người ăn mày mù vẫn say mê đàn như không biết cái tiếng đàn ma quái đang truyền nhiễm về đời bóng tối của u minh, dẫn đường cho những hồn oan kéo nhau về lướt thướt. Một lúc mưa bỗng tạnh. Mọi người lục tục bỏ đi. Có bà nhón vài đồng bạc cắc bỏ nhẹ vào cái hộp thiếc đặt trên góc chiếu. Còn đa số thì chắc quá vội đi mà không kể gì đến tiếng đàn bỏ lại. Còn tôi sao tôi bỗng nhiên thấy đi không nỡ. Sao tôi có cảm giác như thiên hạ quá vô lễ với nghệ nhân. Người ăn xin mù đó đúng là một nghệ nhân. Con người đó, tiếng đàn đó sao tôi thấy tài hoa đến tột vời. Mù đã là một thiệt thòi. Mù mà tài hoa thì đúng là tội nghiệt. Có phải ông mù đã gởi tâm sự mình trong tiếng đàn tận tuyệt đó không? Tôi quay vào quán, gọi một ly cà-phê bảo người hầu bàn đem ra cho người ăn xin rồi đến ngồi trong một góc nhìn ra. Suốt buổi chiều, tôi ngồi nghe lóm hết khúc này đến khúc khác, lòng cứ thắc thỏm từng hồi theo mấy cung bạc mệnh. Mà thật ra tôi có biết bài bản nào đâu. Thuở đó đối với tôi, những kim tiền bản, khốc hoàng thiên hay gì gì nữa cũng là quê mùa hết. Tôi chỉ khóai rum-ba với lại xì-lô. Đã nói tôi còn dại dột lắm mà. Vậy mà buổi chiều đó tôi ngồi im như chết trong góc quán, hồn mỏi mê như bị ma ám, lần đầu tiên khám phá ra cây độc huyền quái đản. Tại sao có loại

đàn kỳ dị như vậy. Và tuyệt diệu như vậy. Còn người mù đó nữa, có phải chính cặp mắt đục lờ đó mới nhìn thấu được tới vô thanh để biến ngũ cung thành trăm bài kinh khổ? Đã có lúc tôi tưởng chừng ông ta biến đi đâu mất tiêu mà chỉ còn tiếng đàn ở đó thay ông kêu khóc. Hay có thể nói ông ta và đàn như nhập làm một. Làm sao có sự hóa thân kỳ diệu đó nếu không là một bậc dị nhân. Có lúc thần trí tôi mê hoang tưởng như Sư Khoáng đội mồ trở về vác đàn đi tìm bạn tri âm… Rồi tiếng đàn dứt. Tôi giựt mình thấy mình ngồi ủ rũ. Trời ngoài kia đã chạng vạng, bến phà cũng thưa bớt người qua.

Bữa đó khi ra về tôi đã dốc hết tiền còn lại trong túi cho ông ta rồi nhảy lên đeo xe hàng có giang về chợ.

Đấy cái bến Mỹ Thuận nó hỗn mang như vậy đó, nó tập trung tất cả mọi hạng người từ cùng căn mạt kiếp tới những tay đâm thuê chém mướn, coi trời bằng vung, trước ngực thì xâm “ hận kẻ bạc tình” sau lưng thì xâm “thù người hại bạn” đến người cuồng sĩ tối ngày cứ đón phà từ bờ này qua bờ kia như để đón đợi một người nào đó chưa bao giờ gặp mặt mà hể mở miệng ra là cứ “liên hoành” với “hợp tung”. Tôi đã thấy có ông tự chặt ngón tay thề thôi cờ bạc, có ông cầm dao đòi rạch bụng khi người yêu đòi “tách bến sang ngang”, có ông dẫn cô nhân tình bụng mang dạ chửa đâu từ dưới quê lên tới đó rồi “quất ngựa truy phong” bỏ cô ngồi khóc bù lu bù loa bên bờ sông “định mạng”. Tôi đã thấy những anh lơ xe mở miệng ra là chửi thề thí mạng mà giữ chữ tín còn hơn cả đám anh hùng Lương Sơn Bạc, những em bé bán hàng rong nhỏ như ngón tay út tối ngày chạy theo mấy chuyến xe đò ép nài từng xâu mía ghim để nuôi bà mẹ tật nguyền. Mấy ông già ngồi bán báo mà thông hiểu trời đất không sót một mảy may, bình chuyện đời xưa không thua gì Mao Tôn Cương hay Kim Thánh Thán.Thôi thì đủ thứ cảnh đời mà có học đến già người trong trường lớp cũng không làm sao biết được. Bởi vậy tôi yêu mến Mỹ Thuận như một người



tình chung thủy, như một người thầy lão luyện đã dạy tôi bao nhiêu ngón khôn khéo mà cũng không biết bao nhiêu món đoạn trường. Có lúc tôi tự thấy mình giàu có như một tay hào trưởng.

Bởi vậy bỏ đi xa rồi mới thấy mất mát biết bao nhiêu.

Ở đây xa quá lắm lúc nhớ quê, tôi hay làm thơ kể lể. Có khi nhắc tô canh chua tôm nấu với bông sua đũa, nhắc tộ cá lòng tong kho khô rắc chút tiêu thơm, có khi nhớ dĩa cơm sườn ram mặn, nhắc tô hủ tiếu của chú Thoòng có cái bụng to bằng thùng nước lèo, có khi thèm nghe lại một điệu vọng cổ mà hồi trước cứ chê lên chê xuống. Trời ơi bây giờ mà cho tôi chui vào rạp Miếu Quốc Công đeo tòn teng mấy chiếc cột chỗ hạng cá kèo mà coi tuồng cải lương Nửa đời hương phấn chắc là tôi sướng lắm. Nhưng mà sướng hơn nữa nếu được về đứng lại dòm ngó ngu ngơ hai bên bờ sông Mỹ Thuận như ở tuổi mới vào đời.

Vậy đó tôi vẫn nhớ quê như mọi người nhớ quê của họ. Tôi còn nhớ thêm cái bến nước ơn nghĩa của tôi nữa. Nơi mà không ai chịu nhớ tới chỉ bởi cái tội nằm ở giữa một chặng đường. Người ta chỉ nhớ nơi đi và nơi đến. Đâu ai bỏ công đi thương nhớ một trạm dừng. Rồi bây giờ nghe đâu người ta đã bỏ luôn cái bến phà đó nữa. Người ta đã cất cầu treo ở trên dòng sông lớn. Những chuyến phà chắc đã kéo vào ụ hay rã ra đem bán sắt vụn. Hàng quán hai bên bờ chắc cũng phải đóng cửa. Mấy người chủ quán chắc đã đổi nghề khác làm ăn. Con đường đá chạy xuống phà chắc bây giờ bỏ hoang cho cỏ dại mọc lan. Tôi không về nên chỉ tưởng tượng được thôi. Sông kia rày đã nên đồng. Chỗ làm nhà cửa chỗ trồng ngô khoai. Đêm nghe tiếng ếch bên tai. Giựt mình còn tưởng tiếng ai gọi đò. Đấy ông Tế Xương ngày xưa cảm khái như vậy đó sau khi con sông ở Nam Định quê ông bị Tây tới lấp đi. Nghe mà thấy tội tình. Tôi nghĩ ông chưa nói hết những điều muốn nói. Ông không chỉ nhớ tiếng gọi đò thôi đâu. Chắc chắn ông còn rất nhiều kỷ niệm khác mà ông

giữ kín cho riêng mình. Bởi vì nói ra cũng không hết được. Mà lắm khi còn bị bĩu môi là hoài cổ, là không thức thời. Cũng như tôi bây giờ vậy, tôi cứ bị người thân kẻ lạ rầy rà, lắm khi mắng nhiếc khi thấy tôi cứng đầu cứ khư khư giữ riết lấy cho mình những hình ảnh cũ, những thương tiếc này, những ngậm ngùi nọ. Chi mà mệt vậy. Quên phức cái cho được việc. Cuộc đời còn hàng trăm chuyện phải lo, hàng ngàn chuyện phải làm, nhắc làm chi cái chuyện đất nước cũ xì, mốc thếch. Chuyện đời thay ngôi đổi chúa là thường tình, trăm họ có khốn khó thì cũng là vận số thôi. Thì vâng. Nhưng vận số gì mà quái đản. Kẻ quyền thế dư ăn dư mặc thì cứ ngày một phủ phê. Còn bạn bè anh em tôi vốn dĩ nghèo đói ngu dốt thì cứ tiếp tục trần ai khổ lụy. Nếu tin được vào vận số thì cũng phải tin vào một quyền lực thiêng liêng nào đó. Mà hể thiêng liêng thì phải có công bằng. Đằng này chuyện bất công ngang trái cứ xảy ra nhan nhản. Như vậy thì đâu phải là vận số nữa. Mà cái này đúng là chuyện thế gian rồi. Ai đời một dân tộc với đức kiên nhẫn, tánh cần cù, lòng đạm bạc đã đi vào huyền thoại mà mấy mươi năm rồi vẫn không ngóc đầu lên nổi thì thử hỏi có lạ không. Đã không còn giặc giã để đổ thừa, cũng không ai chen vào phá đám. Vậy thì tại sao? Chắc chắn không phải tại đám con đỏ đang chạy gạo từng bữa toát mồ hôi, càng không phải tại đám con ghẻ lang bạt kỳ hồ tứ tán ngoài cõi tạm. Vậy thì tại ai? Hỏi thì cứ hỏi chớ câu trả lời đã sờ sờ ra đó.

Gần đây bè bạn ân cần gởi cho mấy tấm hình chụp chiếc cầu trên sông Mỹ Thuận. Cầu mới tinh, cất theo kiến trúc và kỹ thuật tân kỳ, thoạt nhìn ngất ngưởng chẳng thua gì Kim môn kiều ở Cựu Kim Sơn, chỉ thiếu có một chút sương muối lửng tha lửng thửng là lẫn lộn như chơi. Cũng mấy cột tháp cao treo mấy sợi giây cáp cong cong. Nhìn trong hình chắc không đẹp bằng cảnh thực. Ngoài đó có con sông lớn, có gió lồng lộng, có mặt trời dát vàng buổi sáng, có mặt trăng dát bạc đêm rằm chắc còn đẹp hơn nữa. Ở xa tôi hình dung xe cộ qua lại suông sẻ, khách đi đường khỏi phải



lên xe xuống phà lôi thôi. Nghĩ tới nghĩ lui thấy cũng mừng. Mặc dầu trong bụng vẫn có chút nao nao khi biết đã mất rồi nơi chốn cũ. Bến phà xưa không còn nữa thì những vóc dáng xưa chắc cũng đã biệt mù. Chén cơm nóng lỡ đường, giỏ ổi làm quà đường xa, ly nước mía mới ép ngọt lịm, người chủ quán hay kể chuyện Tam quốc mấy buổi trưa ế khách, những cuộc tình xốc nổi, những gặp gỡ bất chợt, người hành khất mù và ngón đàn tận tuyệt… tất cả rồi sẽ được xếp vào loại chuyện cổ tích mà người kể nào cũng bắt đầu bằng hai tiếng “hồi xưa…”. Có thể mấy chi tiết mà tôi vừa nhắc đã mất đâu từ nhiều năm trước. Có thể trong thời buổi gạo châu củi quế người ta phải vội vã hơn trước, ăn uống nhín nhút, nói cười dè sẻn chớ không còn bung thùa như thuở tôi còn đi lại. Có thể cái bến nước đó đã mất phong độ từ lúc mới đổi đời. Nếp tinh thần đã khác thì nếp sống cũng khác theo. Người đi lại ơ thờ thì sông nước cũng chỉ là một cõi bơ vơ có lấy gì làm thân thiết. Nếu bây giờ đường đi phải rẽ qua hướng khác để đắp cao dốc cầu, bỏ lại xóm cũ hắt hiu thì cũng chỉ là nối tiếp một cách hợp lý cái cuộc sống đã bị bỏ quên từ lâu lắm. Bởi vậy mà càng nhìn tấm hình chiếc cầu mới, tôi càng thấy buồn hơn vui. Chiếc cầu được xây cất bằng vốn liếng tiền bạc và kiến thức của người nước ngoài để nối hai bờ con sông trắc trở. Mừng thì có mừng cho việc đi lại đỡ phần vất vả nhưng sao vẫn tiếc cho một nếp đời đã ăn sâu trong lòng của một số không ít người.

Và nhất là cứ tự hỏi, sao còn hàng chục triệu chiếc cầu lỗi nhịp trong lòng người mà không chịu lo bắc lại để mọi tấm lòng người Việt không còn những bờ bến phân chia?

Chính vì những chiếc cầu lỗi nhịp đó mà tới giờ này tôi chưa trở lại được quê nhà.

CAO VỊ KHANH

Cám Ơn 3 Nỗi nhớ nào xui con chim Ô thước Dang cánh tình cho Ngưu Chức đoàn viên Niềm yêu nào xui cho em dời bước Vượt bao dặm xa, khoảng cách hai miền

Anh cảm ơn em đã mang nắng ấm Cho hồn anh ấm áp tuổi tàn Đông Anh cảm ơn em đã mang môi thắm Cho nụ hôn ngọt lịm nỗi chờ mong.

Anh cảm ơn em đã mang mắt biếc Để cho anh nghe chới với biển tình Anh cám ơn em tấm tình cuồng nhiệt Để anh nghe trời với đất lung linh.

Anh cám ơn những phút giây chạm mặt. Hơi thở nào dẫn dụ những đam mê Anh cám ơn những nồng nàn khoảnh khắc Đủ cho anh an ủi lúc em về.

Anh cám ơn tiếng cười dòn, ấm ức Khuấy niềm vui như chưa có trong đời Anh cám ơn những riêng tư rất mực Mình nhận ra, không thể nói bằng lời! Tháng 7, 2010

Phy Phương

Thơ Nguyên Lãm


Một Mùa Đi Qua Lại một mùa đi qua Nắng dấu mình kẽ lá Tiếng xưa ngân giọng lạ Mươi năm mù mù xa Em nghiêng nón bài thơ Lòng ai ngưng nhịp thở Đường về nhà một thuở Duyên dáng đến bao giờ Giông tố phủ lên đầu Tan tác bầy chim Lạc Chất vào trong tiếng hát Hơi thở thành mưa Ngâu Nhìn từ con mắt nâu Tóc tơ xanh một màu Áo trắng đi về đâu Sao tóc mây bạc đầu Lại đi qua một mùa Ôm cõi lòng bâng quơ Người bước qua năm tháng Trần gian đâu biết chờ!

Khi Mặt Trời Đáp Xuống Khi mặt trời đáp xuống Lưng chừng đồi nghiêng nghiêng Thế gian đi về tối Cuộc đời cùng vô biên Cánh chim bay hoang vu Núi non vờn vũ trụ Tình nào trong thiên thu Chừng một giây phút cũ Trở về chưa quá khứ Đi tới đã thành xưa Lòng thế gian bụi mờ Ánh mắt buồn như thơ Khi mặt trời đáp xuống Ta về theo bước chân Chập chùng lời không nói Nghe chừng hơn bâng khuâng Giã từ một ngày qua Ta chào em tất cả Dỗ dành theo bóng lá Nghe lạnh đóng thành da Khi mặt trời đáp xuống Đồi đưa vai dịu hiền Đở đần vòng tội nghiệp Cho nhẹ bớt ưu phiền Ta về tay bó gối Ngắm nghía chút lòng riêng Có không mà không có Làm chi cũng vô duyên

Nguyên Lãm

Hạ


(viết cho thời học trò – tình đầu đẹp mãi)

ha, mẹ gọi nàng là Hạ; sao không gọi là Hè thế! Chữ Hè thì ai cũng tưởng tượng được cái rực rỡ với ánh nắng chói chan, hoa phượng đỏ, vàng đua nhau khoe sắc; âm thanh thì có các tiếng ong, ve, dế hoà nhịp vào ban ngày lẫn đêm. Hạ nghĩa là “dưới, thấp” rồi, cộng thêm cái dấu “nặng” trĩu kéo xuống, thế thì xem ra cuộc đời khó mà lên cho được; khuôn mặt cũng thế, đôi mắt đọc được tên nàng cũng chẳng muốn nhìn cao. Khi đến tuổi trưởng thành, nàng hỏi ông ngoại mình lý do cái tên. Ông chỉ giải thích: “ Tử vi cung mạng của cháu rất tốt, thuộc hàng quý nhân. Nhưng có những cung chiếu không hạp nhau. Tên gọi không đẹp, không hay thì cuộc đời ít sóng gió, yên ổn hơn.” Hình như có điều gì cản trở mà nàng không được bay nhảy tự do như các bạn ở trung học. Nàng hiểu nên đành chấp nhận tên cúng cơm của mình; chỉ có trong gia đình là nàng được nuông chìu. Không phải vì Hạ yếu đuối, tật nguyền, mà trái lại đẹp và thông minh nữa; lý do chánh là đứa con gái duy nhất trong bốn anh em. Cha, mẹ Hạ thì khỏi nói, ai đụng tới nàng là xem ra gián tiếp đe dọa tính mạng của ông bà. Anh

thứ Ba giống Hạ gần như cắt mặt để qua, gần gũi, che chở cho nàng nhiều nhất gọi: - Hạ ơi! Chiều nay đi với anh dự tiệc tiễn các bạn anh lên Sài Gòn vào đại học nhé! Có mấy “cây si” hỏi tới. - Em không muốn gặp Quân. Con người sao mà vô tình thế! Gặp em chào lơ, là tránh, ngó chỗ khác. - Sao em lại nói nó vô tình? - Đúng ra … - À! Anh hiểu rồi! Em để ý nó phải không? Lo gì! Anh “nói vào” cho. Anh cũng thích tư cách rất tốt của nó. - Thôi! Anh ấy làm lơ! Mắc mớ gì mình thân với anh ấy chớ! - Lúc nào cũng vậy! Em giống như công chúa, cứ chút là giận mà không nhìn lại. Nhà nó không khá lắm. Cha nó là Cai từng làm đốc công xây nhà của mình. Nó không dám nghĩ cao đâu! - Sau nhiều tay học giỏi lại trồng si, trồng mê rất tài, mà em không chấm được ai à! - Bạn anh! Hào phóng lắm, toàn là dân công tử. Sau nầy ai là vợ mấy ảnh thì hầu chết bỏ. - Ai mà bắt em hầu chớ! Quân chắc sẽ dự tối nay vì nó cũng vào đại học.

Buổi sáng, gà gáy sớm, chim hót khi bình minh vừa lên nghe vui tai. Hạ suốt đêm chỉ chợp mắt có lệ, cơn buồn vì buổi tiệc từ giã tối hôm qua chợt đến. Quân không dự ngày chia tay vì bận phụ cha chàng các công việc gấp. Đêm qua, ánh đèn sặc sỡ cho buổi liên hoan với âm thanh của máy JVC, đờn, trống, tiếng ca, hò phụ của nhiều người; anh Ba khuyên thế nào Hạ cũng không bằng lòng. - Hạ à! Năm tới là lớp mười hai rồi. Để anh

nói với ba chuyện của Quân và em nhe! - Ba khó lắm! Không được đâu. Hình như

ba xem họ không xứng với nhà mình. - Quân và anh sẽ tiếp tục bậc đại học. Thôi!

Nếu thương thì em cố gắng chờ nó. Khi nó lấy bằng cử nhân thì mọi chuyện thay đổi.

- Anh giữ kín chuyện cho em nhe! - Mà nó có thương em không hả? - Em không biết.

Hạ

Đường Sơn

V

Hạ


- Coi chừng ‘theo tình, tình trốn; trốn tình, tình theo’ đó.

- Cứ chọc em hoài!

Đôi lúc khi thấy con phụ mình trong các giờ nghỉ lao, chống tay dưới cằm nhìn đâu đâu, nghĩ ngợi xa xôi không qua cặp mắt của ông Cai:” Con phải biết phận mình! Không được nhìn cao! Bộ thương con Hạ à!” Quân thở dài, không trả lời như gián tiếp đồng ý; mà “có” đi nữa thì cũng ôm trong lòng, chớ đâu ai giải quyết cho mình được đâu. Ông trầm giọng vừa an ủi, vừa nhắc nhở: “ Ba không muốn xen vào chuyện tình cảm của con. Nhưng phải biết vị thế mình để sau nầy không hối tiếc.” Chàng vẫn yên lặng, khó hiểu và đứng lên tiếp tục công việc của mình. Ông nhìn con mà lắc đầu chỉ hảnh diện một điều là sự hiếu thảo của con. Thỉnh thoảng, anh Ba nửa thật, nửa đùa hỏi thẳng lòng Quân về Hạ. Chàng như e ngại nói điều gì, chỉ đáp: “ Hạ dễ thương lắm. Nếu được vậy thì…. Thôi bỏ qua đi.” Cứ mỗi lần chàng nghĩ đến nàng là lời ông Cai từ đâu văng vẳng bên tai.

Có bạn mình tán thành tình yêu nên Quân dạn dĩ hơn. Tách cà phê lượng xoán vòng trước mặt, chàng nhìn nàng với ánh mắt tha thiết. Bộc lộ được tình cảm trong lòng, khiến nàng vui tươi, xinh hơn, tay để trên bàn. Quân run run nắm lấy tay Hạ lần đầu định đưa lên vuốt ve thì nghe tiếng ré lên: - Úa chà! Tay em rát quá! - Ờ! Anh… xin lỗi. Quân buông bàn tay

chai của mình ra vì quen xách nặng, cầm cuốc, xẻng lâu ngày.

- Ồ! Không sao! Có thương thiệt người ta không đó?

- Có. Thiệt. Nhưng… - Vậy thì viết thơ cho em thường xuyên

nhe! - Ờ! Chỉ sợ bác bắt gặp. - Bác nào? - Ba của Hạ. - Ba của Hạ thì sao? - Không có gì! Nhiều lần đến nhà học thì

chung nhóm với anh Hạ thì không sao.

Nhưng tiến xa hơn là chuyện khác. Cha mẹ luôn có lý khi chọn người bạn đời cho con. Trong nhóm bạn anh Ba Hạ có nhiều đứa hơn anh nhiều.

- Nhưng chắc không ai có bàn tay chai khô đặc biệt như anh. Nàng vừa để yên bàn tay cho Quân mơn trớn, vừa giễu.

- Lần đầu tiên anh nắm tay một người con gái. Đẹp lắm.

- Hai đứa mầy tâm tình xong chưa. Sắp giới nghiêm rồi. Về ngủ, ngày mai năm giờ sáng thức ra bến xe lên Sài Gòn nữa: Tiếng anh Ba văng vẳng.

Gần tết, nỗi vui trong lòng Hạ hiện lên nét mặt rạng rỡ của nàng. Anh Ba về quê ăn tết. Anh thích triết học nên hiểu rộng, hoạt bát lại cấp tiến nữa. Khó ai mà bàn luận hơn anh. Anh chấm Quân, bạn mình cho em, vì nét tự trọng, không ngại công việc cực nhọc, tự tin, lại học rất khá. Không biết tập tục từ đời nào mà buổi cơm chiều mồng Bốn là ngày Tết gia đình Hạ. Có những năm, ngoài gia đình nàng, còn có ông bà ngoại, các chú thiếm và anh chị em họ của nàng đến dự. Năm ấy thì anh Ba là đầu mối câu chuyện vì người đầu tiên của dòng họ qua khỏi Tú Tài mà đang theo bậc đại học. Trong lúc vui vẻ ăn uống gần xong, huyên thuyên ai cũng muốn nói. Anh Ba giơ tay chận lại, mỉm cười chỉ vào Hạ: - Ba à! Hạ đã lớn. Ba có nghĩ đến chỗ nào

hợp cho tương lai của nó chưa. - Ừ! Có! Nhưng chờ nó học xong trung học

rồi bàn sau: Ông khựng lại vì câu hỏi lạc đề của anh.

- Còn mấy tháng nữa thì nó thi rồi. Bây giờ bàn được rồi.

- Ba chỉ có một gái đó! Nên đắn đo lắm, từ từ tìm chỗ ưng ý với gia đình mình. Anh chị Bảy Kim Long có ý cho con trai lớn của họ. Nhưng ba còn chần chờ.

- Kim Long là “Rồng Vàng” thì ai mà không biết ở xứ nầy. Hỏi ai cho con họ cũng được mà! Ai thấy vàng mà không mờ mắt – Anh Ba nửa đùa, nửa thật, khiến ai cũng bật cười.

Hạ


- Nhưng con nghĩ nhà chúng ta không cần vàng! Anh Ba khôi hài.

- Hạ! Bộ con thương ai rồi à? Ông không trả lời anh Ba mà hỏi thẳng nàng.

- Dạ…. Con…. - Xin lỗi ba! Không nên ép nó những câu

khó như vậy! Ở cái tuổi ‘mười bảy bẻ gãy sừng trâu’, tướng sang, mặt đẹp. Bao nhiêu con trai theo đuổi, tỏ tình như vậy thì làm sao mà nó tránh khỏi mộng mơ, tình cảm nảy nở.

- Ba không hiểu con muốn nói gì! - Con nghĩ một người có thể lo cho Hạ hạnh

phúc sau nầy; đó là Quân – Con bác Cai thì ba có ý kiến gì không? Anh Ba chậm từng chữ tiếp thêm.

Anh nói ra. Ông đã hiểu, nên khựng lại, nhăn mặt, chưa biết phải đối đáp như thế nào, chỉ nói qua loa: “Thôi đừng bàn chuyện ấy nữa. Hôm nay là ngày tết vui vẻ của gia đình, dòng họ mình. Các chú, thiếm, con, cháu cứ tự nhiên.”

Mùa Hè đỏ lửa (1972). Tiết Hạ rêu phong. Quân ngưng học. Chàng theo tiếng gọi bảo vệ núi sông miền Nam trước khi Hạ từ tỉnh lên vào ngành sư phạm Sài Gòn. Nàng dù không thích chiến tranh nhưng nó đã hiện diện từ bao giờ; nghĩ đến cảnh éo le, đôi lúc nàng xuống tinh thần. Thôi! Không thương anh ấy nữa! Bạn anh Ba đang theo học tại Sài Gòn cũng đang để ý đến mình. Nhưng nàng chưa đủ can đảm! Mối tình đầu – không biết lưng chừng, thành tựu hay dang dở thì trường hợp nào đẹp! Những bức thơ lúc đầu khi Quân còn ở trại huấn luyện thì êm đềm, đẹp như những vần trăng thơ. Tuy nhiên khi đã ra trường thì nó không thuận lợi, êm dịu như bài hát “anh tiền tuyến, em hậu phương’ mà tự nó cũng phải đấu tranh, thăng trầm, lăn lốc theo cuộc chiến khốc liệt ngoài mặt trận. Một tháng, không có thơ hồi âm. Rồi hai tháng. Tâm thần Hạ nóng nảy, nói với anh Ba: - Chuyện gì xảy ra cho Quân. Em không

nhận thư của anh ấy bốn, năm tháng rồi!

- Không biết động cơ nào thúc đẩy mà nó quyết đăng vào lính như vậy. Anh đã ngăn hết lời mà nó cứ nhất định không nghe. Thôi hãy chờ tin tức vậy. Nhưng anh cảm thấy không ổn.

- Có gì không ổn? - Thứ nhất, vợ lính, sĩ quan dù cấp nào ba

mình cũng không thích. Thứ hai, em được nuông chìu quen rồi khó sống với cực khổ, phong ba của đời lính. Không được đâu.

- Em phải làm sao? - Quên nó đi! Nó là bạn thân. Nhưng anh

rất buồn phải nói ra câu nầy. - Tình cảm mà chấm dứt dễ dàng như vậy

sao! Hay có chuyện không lành xảy ra cho anh ấy?

- Hay là tự nó rút lui để tránh cảnh ngang trái sau nầy chăng! Anh trớ đi, không trả lời trực tiếp cái rủi nhiều, may ít cho bạn mà anh cũng nghi ngờ như vậy.

Trong căn nhà trọ bốn người, Hạ và bạn gái cùng tỉnh, anh Ba, bạn gái anh để hoàn tất chương trình đại học, loay hoay chuẩn bị kế hoạch đang bế tắc cho những ngày đen tối sắp đến. Bên ngoài văng vẳng tiếng súng bom, đạn xa xa thủ đô Sài Gòn trong những ngày cuối của tháng Tư. Tiếng gõ cửa dồn dập. Anh Ba nhìn người lính ốm, đen không mang cấp bậc gì ngẫn ngơ: - Trời ơi! Quân. Mầy còn sống à? - Tao tìm đủ mọi cách, cố gắng hết sức, gần

như trốn về đây. Hạ có đây không? - Có! Mà mầy định làm gì? - Xin phép mầy chấp thuận, quyền huynh

thế phụ lúc nầy! Dù bất cứ giá nào. Tao phải đưa Hạ đi gấp. Còn mầy muốn đi, thì theo.

- Tao còn gia đình, bạn… - Không chờ được! Chỉ có vài phút. Mầy

quyết định đi, thì nhảy vào xe “zíp” của tao. Còn không thì ở lại. Chúc bình an.

- Anh làm sao vậy? Hạ sửng sốt vì sự xuất hiện đột ngột của Quân.

Hạ


- Em mang áo len, kẻo lạnh. Theo anh ngay bây giờ. Bỏ hết. Không chần chờ gì cả.

- Bỏ hết à! Sao được? - Hạ! Nghe anh Ba. Quân nói đúng! Em hãy

theo nó. - Nhưng còn…ba, mẹ…Không lẽ…Trời ơi!

Em…còn… - Đã đến nước nầy thì không một ai biết

tương lai mình sẽ ra sao! Hãy tự lo cho mình. Quân! Mầy hứa là phải lo cho Hạ chu đáo dù hoàn cảnh nào.

Việc xảy ra quá siêu tốc tựa ánh sáng, hằng ngàn lần nhanh hơn âm thanh của sự cảm xúc từ con người như than thở, khóc lóc, nên nước mắt không kịp trào ra; nàng như chiếc máy, chẳng nghĩ ngợi vì lúc nào cũng tin vào lời của anh Ba mình là chí lý nhất, vói lấy chiếc áo len chính tay mẹ nàng đan, dù biết rằng cuộc chia ly hôm nay không mong có ngày tái ngộ với gia đình. Anh Ba không ngờ; mốc lịch sử ghi lại gần chín mươi năm trước ‘nhất nguyệt, tam vương, triệu bất tường’ nay tái diễn trước mắt mình. Anh đứng trơ như đá, vì có phần nào đó đột nhiên biến mất khỏi cuộc đời mình trong tíc tắc, chưa biết phản ứng thế nào sau câu nói gởi gắm, chỉ nghe ba tiếng: “ Chúng em đi.” Cửa vẫn mở. Tiếng xe càng lúc càng xa dần.

Trong một thành phố của Úc, khá đông người Việt định cư. Người ta thường thấy một cặp hay đi bên nhau. Trông ông thuộc ngũ tuần, nhìn hơi phong trần, nhưng qua bộ râu mép vẫn còn ẩn nét oai hùng khi xưa, chân bước hình như có tật. Cô trẻ hơn nhiều, mắt nhìn vui tươi, khó thấy khắc khổ theo thời gian là gì! Họ cuối tuần hay dạo các phu phố Á Châu, hay dự các buổi họp của các hội đoàn tự do quen thuộc trong thành phố. Thỉnh thoảng, người ta thấy họ thong thả phía sau; đi trước là một cô gái đẩy xe dành cho bé sơ sinh. Đó là Quân, Hạ với đứa con gái và cháu ngoại họ được mấy tháng tuổi. Đường Sơn

Biển Ru Tình Sóng , Dòng sông trôi mãi xuôi về biển Tiếng sóng trầm ru tận cuối hồn Dõi mắt vời trông người viễn xứ Giọt sầu rơi ướt cánh môi buồn. Em vẫn còn thương màu nước biển Áo xanh ươm mộng dệt vần thơ Bên nhau ta ngắm ánh trăng mơ Thầm hứa cùng ai tròn ước nguyện. Tia nắng chiều rơi lơi gió biển Đàn chim về tổ hót reo mừng Nghiêng bóng bên trời tung cánh liệng Hoàng hôn loang tím lệ buồn rưng. Em đứng bơ vơ nhìn sóng biển Tiếc thương bọt vỡ mảnh tình anh Gió mây hòa khúc buồn đưa tiễn Thánh thót cung trầm sợi mỏng manh. Đỗ thị Minh Giang

Tết: Lịch Sử, Nguồn Gốc & Phong Tục


ết Nguyên đán (hay còn gọi là Tết Cả, Tết Ta, Tết Âm lịch, Tết Cổ truyền, năm mới hay chỉ đơn giản Tết) là dịp lễ quan trọng nhất trong văn hóa của người Việt Nam và một số các dân tộc chịu ảnh hưởng văn hóa Trung Quốc khác.

Từ nguyên

Nguyên nghĩa của Tết chính là "tiết". Văn hóa Đông Á – thuộc văn minh nông nghiệp lúa nước – do nhu cầu canh tác nông nghiệp đã "phân chia" thời gian trong một năm thành 24 tiết khác nhau (và ứng với mỗi tiết này có một thời khắc "giao thời") trong đó tiết quan trọng nhất là tiết khởi đầu của một chu kỳ canh tác, gieo trồng, tức là Tiết Nguyên Đán sau này được biết đến là Tết Nguyên Đán.

Nguồn gốc ra đời

Theo lịch sử Trung Quốc, nguồn gốc Tết Nguyên Đán có từ đời Tam Hoàng Ngũ Đế và thay đổi theo từng thời kỳ. Đời Tam đại, nhà Hạ chuộng màu đen nên chọn tháng giêng, tức tháng Dần. Nhà Thương thích màu trắng nên lấy tháng Sửu, tức tháng chạp, làm tháng đầu năm. Nhà Chu ưa sắc đỏ nên chọn tháng Tý, tức tháng mười một, làm tháng Tết. Các vua chúa nói trên quan niệm về ngày giờ "tạo thiên

lập địa" như sau: giờ Tý thì có trời, giờ Sửu thì có đất, giờ Dần sinh loài người nên đặt ra ngày tết khác nhau.

Đời Đông Chu, Khổng Tử đổi ngày Tết vào một tháng nhất định là tháng Dần. Đời nhà Tần (thế kỷ 3 TCN), Tần Thủy Hoàng lại đổi qua tháng Hợi, tức tháng mười. Đến thời nhà Hán, Hán Vũ Đế (140 TCN) lại đặt ngày Tết vào tháng Dần, tức tháng giêng. Từ đó về sau, không còn triều đại nào thay đổi về tháng Tết nữa.

Trước năm 1967, Việt Nam lấy giờ Bắc Kinh làm chuẩn cho âm lịch. Ngày 8 tháng 8 năm 1967, nhà nước Việt Nam Cộng Sản ban hành đổi lịch dùng múi giờ GMT +7 làm chuẩn.

Quan niệm ngày Tết

Người Việt tin rằng vào ngày Tết mọi thứ đều phải mới, phải đổi khác, từ ngoại vật cho đến lòng người, vì vậy khoảng mươi ngày trước Tết họ thường sơn, quét vôi nhà cửa lại. Họ cũng tất bật đi sắm sửa quần áo mới để mặc trong dịp này. Trong những ngày Tết họ kiêng cữ không nóng giận, cãi cọ. Tết là dịp để mọi người hàn gắn những hiềm khích đã qua và là dịp để chuộc lỗi. Mọi người đi thăm viếng nhau và chúc nhau những lời đầy ý nghĩa. Trẻ em sau khi chúc Tết người lớn còn được lì xì bằng

TẾT:

Lịch Sử, Nguồn Gốc & Phong Tục

Sưu Tầm(Nguồn: Wikipedia-Bách Khoa Toàn Thư Mở)

T



một phong bì đỏ thắm có đựng ít tiền dành cho chúng tiêu xài ngày Tết. Tết ở 3 miền Bắc, Trung, Nam ở Việt Nam cũng có những điều khác nhau.

Sắm tết

Chợ Tết là những phiên chợ có phiên họp chợ vào trước tết từ 25 tháng Chạp cho đến 30 tháng Chạp, bán nhiều mặt hàng, nhưng nhiều nhất là các mặt hàng phục vụ cho tết Nguyên đán, như lá dong để gói bánh chưng, gạo nếp để gói bánh chưng hoặc nấu xôi, gà trống, các loại trái cây dùng thờ cúng (ngũ quả) để cúng tổ tiên,...[4] Vì tất cả những người buôn bán hầu như sẽ nghỉ bán hàng trong những ngày Tết, những ngày đầu năm mới không họp chợ, nên phải mua để dùng cho đến khi họp chợ trở lại đưa đến mức cầu rất cao. Người Việt có câu mồng bốn chợ ma, mồng ba chợ người nên chợ được họp phiên đầu năm là mồng ba tết (ngày 3 tháng 1 âm lịch). Hơn nữa, chợ Tết cũng để thỏa mãn một số nhu cầu mua sắm để thưởng ngoạn, để lễ bái như hoa tết, những loại trái cây, đặc biệt là dưa hấu và những loại trái có tên đem lại may mắn như mãng cầu, dừa, đu đủ, xoài,... Những loại chợ Tết đặc biệt cũng sẽ chấm dứt vào trước giờ Ngọ giao thừa. Vào những ngày này, các chợ sẽ bán suốt cả đêm, và đi chợ Tết đêm là một trong những cái thú đặc biệt. Kèm theo các chợ mua bán ngày giáp tết đông đúc, nhiều nơi còn tổ chức các chợ hoa nhằm vui xuân.

Dọn dẹp, trang trí

Mâm ngũ quả

Mâm ngũ quả là một mâm trái cây có chừng năm thứ trái cây khác nhau thường có trong ngày Tết Nguyên Đán của người Việt. Các loại trái cây bày lên thể hiện nguyện ước của gia chủ qua tên gọi, màu sắc và cách sắp xếp của chúng.

Mâm ngũ quả của người miền Bắc gồm: chuối, ớt, bưởi, quất, lê. Có thể thay thế bằng cam,

quýt, lê-ki-ma, hồng xiêm (xa pô chê), hồng đỏ. Chuối xanh cong lên ôm lấy bưởi mang ý nghĩa đùm bọc.

Chọn 5 thứ quả theo quan niệm người xưa là ngũ hành ứng với mệnh của con người. Chọn số lẻ tượng trưng

cho sự phát triển, sinh sôi.

Mâm ngũ quả người miền Nam gồm dừa, đu đủ, mãng cầu, sung, xoài với ngụ ý cầu sung vừa đủ xài.

Cây nêu

Cây nêu là một cây tre cao khoảng 5–6 mét[. Ở ngọn thường treo nhiều thứ (tùy theo từng điạ phương) như vàng mã, bùa trừ tà, cành xương rồng, bầu rượu bện bằng rơm, hình cá chép

bằng giấy (để táo quân dùng làm phương tiện về trời), giải cờ vải tây, điều (màu đỏ), đôi khi người ta còn cho treo lủng lẳng những chiếc khánh nhỏ bằng đất nung, mỗi khi gió thổi, những khánh đất va chạm nhau tại thành những tiếng

kêu leng keng nghe rất vui tai...



Ở Gia Định xưa, sách Gia Định Thành Thông Chí của Trịnh Hoài Đức, Tập Hạ chép rằng: "bữa trừ tịch (tức ngày cuối năm) mọi nhà ở trước cửa lớn đều dựng một cây tre, trên buộc cái giỏ bằng tre, trong giỏ đựng trầu cau vôi, ở bên giỏ có treo giấy vàng bạc, gọi là "lên nêu"... có ý nghĩa là để làm tiêu biểu cho năm mới mà tảo trừ những xấu xa trong năm cũ".

Người ta tin rằng những vật treo ở cây nêu, cộng thêm những tiếng động của những khánh đất, là để báo hiệu cho ma quỷ biết rằng nơi đây là nhà có chủ, không được tới quấy nhiễu... Vào buổi tối, người ta treo một chiếc đèn lồng ở cây nêu để tổ tiên biết đường về nhà ăn Tết với con cháu. Vào đêm trừ tịch còn cho đốt pháo ở cây nêu để mừng năm mới tới, xua đuổi ma quỷ hoặc những điều không maỵ. Cây nêu thường được dựng vào ngày 23 tháng chạp, là ngày Táo quân về trời chính vì từ ngày này cho tới đêm Giao thừa vắng mặt Táo công, ma quỷ thường nhân cơ hội này lẻn về quấy nhiễu, nên phải trồng cây nêu để trừ tà. Ngày 7 tháng Giêng triệt hạ, gọi là "hạ nêu" phàm những khoản vay mượn thiếu thốn trong tiết ấy không được đòi hỏi, đợi ngày hạ nêu rồi mới được đòi hỏi".

Tranh tết

Phía trên bàn thờ thường treo một tranh dân gian vẽ ngũ quả, chiếc cuốn thư... có khi là một chữ Nho (chữ Tâm, Phúc, Đức...).

Tranh Tết từ lâu đã trở thành một tập quán, một thú chơi của người dân Việt Nam và không chỉ người có tiền mới chơi tranh mà người ít tiền cũng có thể chơi tranh. Nó là một phần không thể thiếu trong không gian của ngày Tết cổ truyền xưa kia. Những màu sắc rực rỡ như khơi gợi nên cảm giác mới mẻ ấm cúng rộn rã sắc xuân trong mỗi gia đình của người Việt.

Câu đối Tết

Để trang hoàng nhà cửa và để thưởng Xuân, trước đây từ các nho học cho tới những người bình dân "tồn cổ" vẫn còn trọng tục treo "câu đối đỏ" nhân ngày Tết. Những câu đối này được viết bằng chữ Nho (màu đen hay vàng) trên những tấm giấy đỏ hay hồng đào cho nên còn được gọi là câu đối đỏ. Bản thân chữ "câu đối đỏ" cũng xuất hiện trong câu đối Tết sau:

Thịt mỡ, dưa hành, câu đối đỏ

Cây nêu, tràng pháo, bánh chưng xanh.

Hoa tết

Ngoài hai loại hoa đặc trưng cho Tết là đào và mai, hầu như nhà nào cũng có thêm những loại hoa để thờ cúng và hoa trang trí. Hoa thờ cúng có thể như hoa vạn thọ, cúc, lay ơn, hoa huệ....

Hoa để trang trí thì muôn màu sắc như hoa hồng, hoa thủy tiên, hoa lan, hoa thược dược, hoa violet, hoa đồng tiền,... Ngoài ra, hoa hồng, cẩm chướng, loa kèn, huệ tây, lá măng, thạch thảo... cắm kèm sẽ tạo sự phong phú và mang ý nghĩa sum họp cho bình hoa ngày tết. Màu sắc tươi vui chủ đạo của bình hoa cũng ngụ ý cầu mong một năm mới làm ăn phát đạt, gia đình an khang và sung túc.[10]

Tranh Đông Hồ trang trí ngày Tết Nguyên Đán

Hoa mai ngày Tết



Hoa đào

Miền Bắc thường chọn cành đào đỏ để cắm trên bàn thờ hoặc cây đào trang trí trong nhà, theo quan niệm người Trung Quốc, đào có quyền lực trừ ma và mọi xấu xa, màu đỏ chứa đựng sinh khí mạnh, màu đào đỏ thắm là lời

cầu nguyện và chúc phúc đầu xuân.

Sự tích hoa đào ngày Tết:

Ngày xưa, ở phía Đông núi Sóc Sơn, có một cây hoa đào mọc đã lâu đời. Cành

lá đào sum suê, to lớn khác thường, bóng rậm che phủ cả một vùng rộng. Có hai vị thần tên là Trà và Uất Lũy trú ngụ ở trên cây hoa đào khổng lồ này, tỏa rộng uy quyền che chở cho dân chúng khắp vùng. Quỷ dữ hay ma quái nào bén mảng lui đến ắt khó mà tránh khỏi sự trừng phạt của 2 vị thần linh. Ma quỷ rất khiếp sợ uy vũ sấm sét của hai vị thần, đến nỗi sợ luôn cả cây đào. Chỉ cần trông thấy cành hoa đào là bỏ chạy xa bay. Đến ngày cuối năm, cũng như các thần khác, hai thần Trà và Uất Lũy phải lên thiên đình chầu Ngọc Hoàng. Trong mấy ngày Tết, 2 thần vắng mặt ở trần gian, ma quỷ hoành hành, tác oai tác quái. Để ma quỷ khỏi quấy phá, dân chúng đã đi bẻ cành hoa đào về cắm trong lọ, nhỡ ai không bẻ được cành đào thì lấy giấy hồng điều vẽ hình 2 vị thần linh dán ở cột trước nhà, để xua đuổi ma quỷ. Từ đó, hàng năm cứ mỗi dịp Tết đến, mọi nhà đều cố gắng đi bẻ cành hoa đào về cắm trong nhà trừ ma quỷ.

Hoa mai

Hoa Mai, với miền Nam nước Việt, nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới rất thích hợp môi trường cho hoa Mai đơm bông nẩy lộc mỗi dịp Xuân về Tết đến. Miền Trung và miền Nam lại hay dùng cành mai vàng hơn miền Bắc, màu vàng tượng trưng cho sự cao thượng vinh hiển cao sang, màu vàng còn tượng trưng cho vua (thời

phong kiến). Màu vàng thuộc hành Thổ trong Ngũ hành, theo quan điểm người Việt, Thổ nằm ở vị trí trung tâm và màu vàng được tượng trưng cho sự phát triển nòi giống. Đối với người

miền Nam, nếu hoa Mai nở đúng vào lúc đón giao thừa hay nở vào sáng sớm ngày mùng một Tết thì điều đó có nghĩa là sự may mắn, thịnh vượng, và hạnh phúc sẽ đến với cả gia đình trong năm đó.

Cây quất

Tết đến, cây quất thường được trang trí tại phòng khách. Cây quất Tết ngày càng có nhiều kiểu dáng cầu kỳ nhưng vẫn phải bảo đảm sự xum xuê, lá xanh tốt, quả vàng chi chít thể hiện sự trù phú, hứa hẹn năm mới được mùa, ăn nên làm ra, dồi dào sức sống.

Các giai đoạn chính trong tết

Những ngày cuối năm

Ngày Ông Công, Ông Táo

Hoa đào Nhật Tân Hoa mai ngày Tết



Tết của người Việt bắt đầu từ ngày Hai Mươi Ba tháng Chạp, là ngày mà người Việt cúng ông Táo. Theo quan điểm của người Việt thì ông Táo là người ghi chép tất cả những việc làm tốt xấu mà con người đã làm trong năm cũ và báo cáo với Ngọc Hoàng những vấn đề tốt xấu, những việc mà Ông Táo tai nghe mắt thấy. Ông Táo được cúng vào ngày Hai Mươi Ba tháng Chạp Âm lịch hàng năm. Lễ cúng ngoài hương, nến, hoa quả, vàng mã còn có hai mũ đàn ông, một mũ đàn bà và ba con cá chép (cá chép thật hoặc cá chép giấy kèm theo cỗ mũ), cá chép sẽ đưa ông Táo vượt qua Vũ Môn để lên Thiên đình gặp Ngọc Hoàng.

Ngày dựng Cây nêu

Hai Mươi Ba tháng Chạp cũng là ngày dựng Cây nêu. Theo phong tục của một số dân tộc, trong đó có người Kinh, cây nêu vừa biểu trưng cho sự tôn kính trời đất, vừa là biểu trưng cho sự tiễu trừ ma quỷ.

Ngày gói bánh chưng/bánh tét

Theo phong tục của người Việt là ngày gói bánh chưng (Bắc) / bánh tét (Nam) và chuẩn bị các món đồ tế lễ trong dịp Tết. Cũng trong ngày này, nguời ta thường đi thăm mồ mả gia tiên, sửa sang, dọn cỏ, quét vôi và làm một mâm cỗ cúng mời tổ tiên về ăn Tết với con cháu.

Ngày Tất niên

Có thể là ngày Ba Mươi tháng Chạp (nếu là năm đủ) hoặc Hai Mươi Chín tháng Chạp (nếu là năm thiếu) được gọi là ngày Tất niên. Đây là ngày gia đình sum họp lại với nhau để ăn cơm buổi tất niên. Buổi tối ngày này, người ta làm cỗ cúng tất niên. Giữa ngày Ba Mươi (hoặc Hai Mươi Chín) tháng Chạp và ngày Mồng Một tháng Giêng, giờ Tý (từ 23 giờ hôm trước đến 1 giờ hôm sau), trong đó, thời điểm bắt đầu giờ Chính Tý (00:00:00 ngày Mồng Một tháng Giêng) là thời khắc quan trọng nhất của dịp Tết, đánh dấu sự chuyển giao năm cũ và năm mới, được gọi là Giao

thừa. Để ghi nhận thời khắc này, người ta thuờng làm hai mâm cỗ. Một mâm cúng gia tiên tại bàn thờ ở trong nhà mình và một mâm cúng thiên địa ở khoảng sân trước nhà. Một số cộng đồng lấy con hổ là vật thờ thì gọi là cúng Ông Ba Mươi. Một số cộng đồng khác thì có một phần cỗ dành để cúng chúng sinh, cúng những cô hồn lang thang, không nơi nương tựa.

Sắp dọn bàn thờ: Trong gia đình người Việt thường có một bàn thờ tổ tiên, ông bà (hay còn gọi ông Vải). Tuỳ theo từng nhà, cách trang trí và sắp đặt bàn thờ khác nhau. Biền, bàn thờ là nơi tưởng nhớ, là thế giới thu nhỏ của người đã khuất. Hai cây đèn tượng trưng cho mặt trời, mặt trăng, hương là tinh tú. Hai bát hương để đối xứng, phía sau 2 cây đèn thường có hai cành hoa cúc giấy, với nhiều bông nhỏ bao quanh bông lớn. Cũng có nhà cắm "cành vàng lá ngọc" (một thứ hàng mã) với cầu mong làm ăn được quả vàng, quả bạc, buôn bán lãi gấp 5, gấp 10 lần năm trước. Ở giữa có trục "vũ trụ" là khúc trầm hương dưới dạng khúc khuỷu, vươn lên trong bát hương. Nhiều gia đình đặt xen giữa đèn và hương là hai cái đĩa để đặt hoa quả lễ gọi là mâm ngũ quả (tuỳ mỗi miền có sự biến thiên các loại quả, nhưng mỗi loại quả đều có ý nghĩa của nó), phía trước bát hương để một bát nước trong, coi như nước thiêng. Hai cây mía đặt ở hai bên bàn thờ là để các cụ chống gậy về với con cháu, dẫn linh hồn tổ tiên từ trên trời về hạ giới...

Giao thừa

Giao thừa là thời khắc chuyển giao giữa năm cũ và năm mới. Trong thời khắc giao thừa mọi người trong gia đình thường dành cho nhau những lời chúc tốt đẹp nhất. Dịp này, người ta thường bắn pháo hoa ở những địa điểm rộng rãi, thoáng mát.



Cúng Giao thừa (hay lễ Trừ tịch): là lễ cúng để đem bỏ hết đi những điều xấu của năm cũ sắp qua để đón những điều tốt đẹp của năm mới sắp đến.

Cúng Giao thừa ngoài tr�i

Theo tục lệ cổ truyền thì Giao thừa được tổ chức nhằm đón các Thiên binh (12 vị Hành khiển). Lúc đó họ đi thị sát dưới hạ giới, rất vội không kịp vào tận bên trong nhà được, nên bàn cúng thường được đặt ở ngoài cửa chính mỗi nhà. Hết một năm, vị Hành khiển (行遣) cũ đã cai quản Hạ giới trong năm cũ sẽ bàn giao công việc cho vị Hành khiển mới đi xuống sẽ cai quản Hạ giới trong năm mới. Mỗi năm có một vị, sau 12 năm thì các vị Hành khiển sẽ luân phiên trở lại. Mười hai vị Hành khiển và Phán quan gồm:

1. Năm Tý: Chu Vương Hành Khiển, Thiên Ôn Hành Binh chi Thần, Lý Tào Phán quan.

2. Năm Sửu: Triệu Vương Hành Khiển, Tam thập lục phương Hành Binh chi Thần, Khúc Tào Phán quan.

3. Năm Dần: Ngụy Vương Hành Khiển, Mộc Tinh chi Thần, Tiêu Tào Phán quan.

4. Năm Mão: Trịnh Vương Hành Khiển, Thạch Tinh chi Thần, Liêu Tào Phán quan.

5. Năm Thìn: Sở Vương Hành Khiển, Hỏa Tinh chi Thần, Biểu Tào Phán quan.

6. Năm Tỵ: Ngô Vương Hành Khiển, Thiên Hải chi Thần, Hứa Tào Phán quan.

7. Năm Ngọ: Tấn Vương Hành Khiển, Thiên Hao chi Thần, Nhân Tào Phán quan.

8. Năm Mùi: Tống Vương Hành Khiển, Ngũ Đạo chi Thần, Lâm Tào Phán quan.

9. Năm Thân: Tề Vương Hành Khiển, Ngũ Miếu chi Thần, Tống Tào Phán quan.

10. Năm Dậu: Lỗ Vương Hành Khiển, Ngũ Nhạc chi Thần, Cự Tào Phán quan.

11. Năm Tuất: Việt Vương Hành Khiển, Thiên Bá chi Thần, Thành Tào Phán quan.

12. Năm Hợi: Lưu Vương Hành Khiển, Ngũ Ôn chi Thần, Nguyễn Tào Phán quan.

Mâm lễ được sắp bày với lòng thành kính tiễn đưa người Nhà Trời đã cai quản mình năm cũ trở lại Thiên đình và đón người mới xuống sẽ làm nhiệm vụ cai quản Hạ giới năm tới. Vì việc bàn giao, tiếp quản công việc hết sức khẩn trương nên các vị chỉ có thể ăn vội vàng hoặc mang theo, thậm chí chỉ chứng kiến lòng thành của chủ nhà. Trên chiếc hương án có bình hương, hai ngọn đèn dầu hoặc hai ngọn nến. Lễ vật gồm: chiếc thủ lợn hoặc con gà, bánh chưng, mứt kẹo, trầu cau, hoa quả, rượu nước và vàng mã. Lễ trừ tịch còn là lễ để "khu trừ ma quỷ", do đó có từ "trừ tịch". Lễ trừ tịch cử hành vào lúc giao thừa nên còn mang tên là lễ giao thừa.

Các ông đồ nay viết chữ lên

giấy đỏ



Cúng Giao thừa trong nhà Cúng Giao thừa trong nhà là lễ cúng tổ tiên vào chính thời khắc giao thừa vừa tới, nhằm cầu xin Tổ tiên phù hộ độ trì cho gia đình mình gặp những điều tốt lành trong năm mới sắp đến. Mâm lễ bao gồm các món ăn mặn ngày Tết được chế biến tinh khiết, trang nghiêm, bao gồm:

Cỗ mặn: Bánh chưng; Giò - chả; Xôi gấc; Thịt gà; Xôi đậu xanh; Các món ăn mặn khác tùy theo nhu cầu của gia đình.

Cỗ ngọt và chay: Hương, hoa, đèn nến; Bánh kẹo; Mứt Tết; Rượu/bia và các loại đồ uống khác.

Khi cúng Giao thừa trong nhà, tất cả các thành viên trong gia đình đứng trang nghiêm trước bàn thờ, khấn tổ tiên để xin được các cụ phù hộ độ trì trong nhà mới, cầu an khang thịnh vượng, sức khỏe tốt. Trước khi khấn Tổ tiên để mời tiền nhân về ăn Tết cùng với con cháu hậu thế, các gia chủ khấn Thổ Công, tức là vị thần cai quản trong nhà (thường bàn thờ tổ tiên ở giữa, bàn thờ Thổ Công ở bên trái) để xin phép cho tổ tiên về ăn Tết.

Bảy ngày đầu năm

Ba ngày Tân niên

Ngày Mồng Một tháng Giêng: là ngày Tân niên đầu tiên và được coi là ngày quan trọng nhất trong toàn bộ dịp Tết. Không kể những người tốt số, hợp tuổi được mời đi xông đất. Vào sáng sớm ngày này, người Việt cổ thường không ra khỏi nhà, chỉ bày cỗ cúng Tân niên, ăn tiệc và chúc tụng nhau trong nội bộ gia đình. Đối với những gia đình đã tách khỏi cha mẹ và cha mẹ còn sống, họ đến chúc tết các ông bố theo tục: Mồng Một Tết cha.

Ngày Mồng Hai tháng Giêng: ngày này cũng có những hoạt động cúng lễ

tại gia vào sáng sớm. Sau đó, nguời ta chúc tết các bà mẹ theo tục Mồng Hai Tết mẹ. Riêng đàn ông chuẩn bị lập gia đình còn phải đến nhà cha mẹ vợ tương lai (nhạc gia) để chúc Tết theo tục Đi sêu.

Ngày Mồng Ba tháng Giêng: Sau khi cúng cơm tại gia theo lệ cúng ít nhất đủ ba ngày Tết, các học trò thường đến chúc Tết thầy dạy học theo tục Mồng Ba Tết thầy.

Trong những ngày này người ta thường đi thăm viếng, hỏi thăm nhau những điều đã làm trong năm cũ và những điều sẽ làm trong năm mới.

Xông đất

Xông đất (hay đạp đất, mở hàng). Tục lệ xông đất đã có lâu đời ở Việt Nam. Nhiều người quan niệm ngày Mồng Một "khai trương" một năm mới. Họ cho rằng vào ngày này, nếu mọi việc diễn ra suôn sẻ, may mắn, cả năm cũng sẽ được tốt lành, thuận lợi. Ngay sau thời khắc giao thừa, bất cứ người nào bước từ ngoài vào nhà với lời chúc năm mới được coi là đã xông đất cho gia chủ. Người khách đến thăm nhà đầu tiên trong một năm cũng vì thế mà quan trọng. Cho nên cứ cuối năm, mọi người cố ý tìm xem những người trong bà con hay láng giềng có tính vui vẻ, linh hoạt, đạo đức và thành công để nhờ sang thăm. Người đến xông đất thường chỉ đến thăm, chúc tết chừng 5 đến 10 phút chứ không ở lại lâu, hầu cho mọi việc trong năm của chủ nhà cũng được trôi chảy thông suốt.

Người đi xông đất xong có niềm vui vì đã làm được việc phước, người được xông đất cũng sung sướng vì tin tưởng gia đạo mình sẽ may mắn trong suốt năm tới. Thời xưa, chỉ có hai cách chọn người tốt vía xông đất ngày đầu năm. Kẻ làm quan, người có học chọn người xông đất có tuổi hợp tuổi với chủ nhà.

Xuất hành và hái lộc



Xuất hành là lần đi ra khỏi nhà đầu tiên trong năm, thường được thực hiện vào ngày tốt đầu tiên của năm mới để đi tìm may mắn cho bản thân và gia đình. Trước khi xuất hành, người ta phải chọn ngày Hoàng đạo, giờ Hoàng đạo và các phương hướng tốt để mong gặp được các quý thần, tài thần, hỉ thần... Tại miền Bắc, nếu xuất hành ra chùa hay đền, sau khi lễ bái, người Việt còn có tục bẻ lấy một cành lộc để mang về nhà lấy may, lấy phước. Đó là tục hái lộc. Cành lộc là một cành đa nhỏ hay cành đề, cành si... là những loại cây quanh năm tươi tốt và nẩy lộc. Tục hái lộc ở các nơi đền, chùa ngụ ý xin hưởng chút lộc của Thần, Phật ban cho nhân năm mới. Cành lộc thường đem về cắm ở bàn thờ. Khác với miền Bắc, miền Trung không có tục hái lộc đầu năm nhờ thế mà cây cối trong các đền chùa ở miền Trung vẫn giữ nguyên lá xanh biếc suốt cả mùa xuân.

Vào những ngày đầu năm, khi mặt trời mọc, người ta đi ra khỏi nhà xem chiều gió thổi và có thể đoán được năm mới hên hay xui, chẳng hạn:

Gió Nam: chỉ đại hạn; Gió Tây: chỉ cướp bóc loạn lạc; Gió Tây Nam: chỉ bệnh dịch tả; Gió Bắc: chỉ được mùa vừa phải; Gió Tây Bắc: chỉ được mùa đỗ, đậu; Gió Đông: chỉ có lụt lớn.

Chúc Tết

Sáng mồng Một Tết còn gọi là ngày Chính đán, con cháu tụ họp ở nhà tộc trưởng để lễ Tổ Tiên và chúc tết ông bà, các bậc huynh trưởng. Theo quan niệm, cứ năm mới tới, mỗi người tăng lên một tuổị, bởi vậy ngày mồng Một Tết là ngày con cháu "chúc thọ" ông bà và các bậc cao niên (ngày xưa, các cụ thường không nhớ rõ ngày tháng sinh nên chỉ biết Tết đến là tăng thêm một tuổi).

Thăm viếng họ hàng, hàng xóm, bạn bè và đồng nghiệp

Thăm viếng họ hàng là để gắn kết tình cảm gia đình họ hàng. Lời chúc tết thường là sức khỏe, phát tài phát lộc, gặp nhiều may mắn, mọi ước muốn đều thành công... Những người năm cũ gặp rủi ro thì động viên nhau tai qua nạn khỏi hay của đi thay người nghĩa là trong cái họa cũng tìm thấy cái phúc, hướng về sự tốt lành.

Đến thăm những người hàng xóm của mình, những gia đình sống gần với gia đình mình, chúc họ những câu tốt lành đầu năm mới. Những chuyến thăm hỏi này giúp gắn kết mọi người với nhau, xóa hết những khúc mắc của năm cũ, vui vẻ đón chào năm mới.

Đến thăm những người bạn bè, đồng nghiệp, những người thân thiết với mình để chúc họ những câu tốt lành, giúp tình cảm bạn bè gần gũi hơn.

Mừng tuổi

Lì xì (利市), phát âm theo người Quảng Đông: lishi): người lớn thường tặng trẻ em tiền bỏ trong một bao giấy đỏ, hay "hồng bao", gọi là "lì xì" với những lời chúc mừng ăn no, chóng lớn. Theo cổ tích Trung Quốc thì trong "hồng bao" có 8 đồng tiền (là Bát Tiên hóa thân) được đặt dưới gối đứa trẻ để xua đuổi quỷ đến quấy nhiễu.

Theo truyền thuyết:

Ngày xưa có một con yêu quái thường xuất hiện vào đêm Giao thừa khiến trẻ con giật mình khóc thét lên. Hôm sau đứa trẻ nhức đầu, sốt cao, làm cho bố mẹ không dám ngủ, phải thức canh phòng yêu quái. Có một cặp vợ chồng nọ mới sinh được một mụn con trai kháu khỉnh. Tết năm đó, có 8 vị tiên dạo qua, biết trước cậu bé sẽ gặp nạn liền hóa thành 8 đồng tiền ngày đêm túc trực bên cậu bé. Sau khi cậu bé ngủ say, hai vợ chồng lấy giấy đỏ gói những đồng tiền này lại và đặt lên gối con rồi ngủ. Nửa đêm, con yêu quái xuất hiện định làm hại đứa



trẻ thì từ chiếc gối loé lên những tia vàng sáng rực, khiến nó khiếp vía bỏ chạy.

Tiền mừng tuổi nhận được trong ngày Tết gọi là "Tiền mở hàng". Xưa còn có lệ cho tiền phong bao với số tiền lẻ (chứ không phải là tiền chẵn), ngụ ý tiền này sẽ sinh sôi nảy nở thêm nhiều.

Hóa vàng

Ngày Mồng Bốn tháng Giêng theo lịch cổ là ngày con nước. Trong ngày này, người Việt làm lễ cúng tổ tiên đã về ăn Tết với con cháu và đốt nhiều vàng mã để tiền nhân về cõi âm có thêm tiền vốn đầu năm, đặng phù hộ độ trì cho con cháu hậu thế làm ăn phát đạt. Tại nhiều vùng ở Đồng bằng Bắc Bộ, người Việt có tục hát chèo đò đưa tổ tiên trở lại thế giới bên kia.

Tục hóa vàng ngày Mồng Bốn hoặc Mồng Năm, không ít gia đình vẫn theo truyền thống cũ: làm cơm, đốt vàng mã gửi người thân khuất bóng lời cầu nguyện một năm mới nhiều may mắn. Theo nhà sử học Dương Trung Quốc, tục "hoá vàng" dựa trên tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên, vật hoá vàng thường gắn với đời sống thường nhật, để thấy con người ở thế giới bên kia sống gần với dương gian.

Vào ngày Mồng Bốn và Mồng Năm Tháng Giêng, người ta kiêng xuất hành vì đây là ngày không tốt.

Khai hạ

Ngày Mồng Bảy tháng Giêng (cũng có thể là Mồng Sáu Tháng Giêng) là ngày cuối cùng của chuỗi lễ hội Tết. Trong ngày này, người Việt làm lễ hạ Cây nêu, gọi là lễ Khai hạ, kết thúc dịp Tết Nguyên đán và bắt đầu bước vào việc làm ăn trong năm mới từ ngày Mồng Tám hoặc Mồng Chín tháng Giêng.

Ẩm thực ngày Tết Một cặp bánh chưng vuông (chưa luộc)

Xôi gấc

Thành ngữ Việt Nam có câu Đói giỗ cha, no ba ngày Tết. Tết đến, dù nghèo khó đến đâu thì người ta cũng cố vay mượn, xoay xở để có đủ ăn trong ba ngày Tết sao cho "trẻ có bát canh, già được manh áo mới". Hơn thế nữa, dù có đói khát quanh năm thì đến Tết, mọi người mà nhất là trẻ em thường được ăn uống no đủ. Bữa ăn ngày Tết thường có nhiều món, đủ chất hơn và sang trọng hơn bữa ăn ngày thường. Vì vậy mà người ta cũng thường gọi là "ăn Tết". Ngoài cơm, ngày Tết còn có:

Bánh truyền thống: bánh chưng, bánh dầy, bánh tét... Đây là các loại bánh đặc trưng cho phong tục ăn uống ngày Tết ở Việt Nam. Bánh chưng và bánh dầy còn được gắn với các sự tích cổ của các vua Hùng, tổ tiên của người Việt.

Cỗ Tết: dịp Tết người Việt thường tổ chức ăn uống lớn, gọi là ăn cỗ. Các món cỗ trong nhiều gia đình có thể có bóng bì, canh măng, chân giò có nấm hương, miến nấu lòng gà, nem rán, xôi gấc, xôi đỗ, thịt gà, thịt đông, món xào, giò lụa, giò mỡ, nộm (gỏi), dưa hành muối...

Mứt Tết và các loại bánh kẹo khác để thờ cúng, sau đó dọn ra để đãi khách. Mứt có rất nhiều loại như: mứt gừng, mứt bí, mứt cà chua, mứt táo, mứt dừa, mứt quất, mứt sầu riêng, mứt mít, mứt



khoai, mứt hạt sen, mứt chà-là, mứt lạc, mứt me...

Trái cây, đặc biệt là dưa hấu đỏ không thể thiếu trong những gia đình miền Nam.[27] Dưa hấu được chưng cúng nơi bàn thờ Tổ tiên, bên cạnh các loại mứt, mâm ngũ quả, bánh kẹo..., và nhiều quả dưa còn được gắn thêm chữ Phước - Lộc - Thọ. Sáng mồng một Tết, người nhà cử người bổ quả dưa để bói cầu may và lấy hên xui.

Kẹo bánh thì đa dạng hơn như: Kẹo bột, kẹo dồi, kẹo vừng (mè), kẹo thèo lèo, kẹo dừa, kẹo cau, kẹo đậu phụng (kẹo cu-đơ), bánh chè lam... Ngoài ra, Tết còn có hạt dưa, hạt bí, hạt hướng dương, hạt điều, hạt dẻ rang...

Thức uống ngày Tết: Phổ biến nhất vẫn là rượu. Các loại rượu truyền thống của dân tộc như rượu nếp thơm, nếp cái hoa vàng (người Kinh), nếp nương (người Thái), nếp cẩm (người Mường), rượu San lùng, rượu ngô (người H'Mong, người Dao), rượu Mẫu sơn (người Tày, nguời Nùng), ruợu Bàu đá (Trung bộ), rượu đế (Nam Bộ)... thường được dùng. Sau bữa ăn, người ta thường dùng trà xanh. Ngày nay còn có thêm các loại ruợu của phương Tây, bia và các loại nước ngọt.

Ngoài ra, các gia đình miền Nam thường có thêm nồi thịt kho nước dừa (thịt kho rệu) và nồi khổ qua hầm và nem bì, dưa giá miền Nam, củ kiệu ngâm, bánh tráng (để quấn) để ăn mấy ngày tết. Ngày trước miền Bắc có chè kho ngày Tết, hiện nay ít được biết đến, cơm rượu và thịt đông, dưa hành. Miền Trung có dưa món và món tré, giống giò thủ của miền Bắc nhưng nhiều vị củ riềng, thịt chua và tai heo.

Những phong tục tập quán và sinh hoạt ngày Tết

Phong tục ngày Tết

Phong tục chỉ còn tồn tại phảng phất Sêu Tết: Ngày xưa các cặp trai gái đang

trong thời kỳ hứa hôn, trước Tết người con rể tương lai phải mang lễ đến biếu bố mẹ vợ.

Trồng và hạ nêu: Trên cây treo một số vật tượng trưng gọi là bùa nêu để trừ tà quỷ.

Hát sắc bùa: Sau giao thừa, trẻ em nhà nghèo tụ thành từng nhóm, đến cửa các nhà vừa hát vừa gõ trống. Chủ nhà bao giờ cũng mở cửa ra phát tiền mừng tuổi cho các em để hai bên cùng gặp hên.

Gánh nước: Ngay sau Giao thừa hoặc sáng mồng Một, người nhà mang thùng ra sông hoặc ra giếng làng gánh nước về đổ đầy chum vại, với hy vọng sang năm mới “của cải như nước non”.

Chúc Tết theo thứ tự: Chúc theo thứ tự Mồng một nhà trai, mồng hai nhà vợ, mồng ba nhà thày. Ngày nay tùy theo thời tiết, đường sá, tiện bên nào thì đến bên đó trước.

Lạy sống ông bà: Con cháu đến chúc Tết việc đầu tiên là phải vào quỳ lạy sống các cố và ông bà.

Phong

Phong bì lì xì treo trên cây mai



Phong tục vẫn đang tồn tại rộng rãi

Mua và xin câu đối trước Tết: Nhiều người ta mua một câu đối hay hoặc một vài chữ Nho mang ý nghĩa cầu an, cầu tài lộc cho năm mới.

Mâm ngũ quả và bàn thờ gia tiên: Được bày biện cầu kỳ đầy đủ vật lễ. Người nội trợ có ý thức mua đủ 5 loại quả và trình bày sao cho đẹp mắt và có ý thể hiện vẻ sung túc của gia đình.

Xông nhà: Người ta nhờ người hợp tuổi, hợp mệnh đến xông nhà, cầu mong sang năm lấy được vía tốt của người xông nhà.

Chọn hướng xuất hành: Sau giao thừa, có người xuất hành đi du xuân luôn. Họ chọn một hướng tương hợp tương sinh với mình với con giáp của năm để xuất hành cầu tài đón lộc.

Lễ chùa: Có người cả năm không đi lễ, nhưng đến Tết nhất thiết phải qua chùa thắp nén hương, dâng tiền giọt giầu hoặc tiền công đức cho chùa. Vào ngày đầu năm, tại chốn linh thiêng, người ta tin rằng điều cầu khấn của mình có nhiều khả năng thành hiện thực.

Mua muối: Đầu năm mọi nhà đều mua muối để cầu may mắn đến. Vẫn có câu là Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi.

Khai ấn và Khai bút: Đầu Xuân, nhằm vào ngày tốt, giờ tốt, người có chức tước khai ấn (đóng con dấu lần đầu tiên trong năm); học trò, sĩ phu khai bút (viết bài hoặc một đoạn văn, một câu thơ... đầu tiên trong năm); nhà nông khai canh, (cày ruộng, làm đất, trồng, cấy lần đầu tiên trong năm); người buôn bán thì "khai thương", (mở hàng lần đầu tiên trong năm)... Sau ngày mùng Một, dù có mải vui cũng chọn ngày để khai

nghề, làm lấy ngày. Nếu như mùng Một tốt thì chiều mùng Một bắt đầu. Riêng khai bút thì Giao thừa xong, chọn giờ Hoàng đạo không kể mùng Một là ngày tốt hay xấu. Người thợ thủ công nếu chưa ai thuê mướn đầu năm thì cũng tự làm cho gia đình một sản phẩm, một dụng cụ gì đó. Người buôn bán, vì ai cũng chọn ngày tốt nên phiên chợ đầu xuân vẫn đông, mặc dầu người bán chỉ bán lấy lệ, người ta thuờng chợ Tết cùng với du xuân (đi chơi Tết).

Đi lễ chùa và xin xăm (miền Bắc gọi là xin thẻ): Không ai biết chắc chắn phong tục này có từ bao giờ và tại sao nhưng trong những ngày đầu năm âm lịch thì rất nhiều người thích đi lễ ở các lăng tẩm, đền chùa để cúng bái và xin xăm nhất là vào buổi sáng mồng một, phong tục này thường được tiến hành chung với tục lệ chọn hướng xuất hành và hái lộc. Xin xăm là một hình thức tin vào các thẻ xăm có ghi lời sấm báo trước điềm lành hay dữ trong năm và thường cần có thầy bàn xăm. Ở miễn Bắc có tục "bốc quẻ thẻ" giống như tục "xin xăm" ở phía Nam. Người xin thẻ dâng một lễ mọn rồi chọn lấy một quẻ thẻ bằng tre viết chữ Hán. Trên quẻ thẻ thường ghi một câu văn ngắn gọn rút từ điển tích Trung Hoa cổ. Căn cứ câu văn ấy, người xin thẻ có thể luận ra "tiền định" cuộc đời mình trong năm đó. Nếu không thông thạo Hán Văn, có thể thuê thầy đồ luận giải giúp. Ngày nay, người ta thường bỏ thẻ tre và thay vào đó bằng những tờ bướm in chữ quốc ngữ với lời giải được soạn sẵn.

Sinh hoạt ngày tết

Áo quần mới: Ngày xưa, trước Tết một thời gian ngắn, các bà các mẹ trong nhà phải thức khuya quay tơ, dệt vải, may áo quần mới cho cả nhà. Công việc này thường kết thúc vào ngày cuối năm. Đến



sáng mùng Một Tết, cả nhà dậy sớm, thay quần áo mới để làm lễ gia tiên. Người ta cho rằng cần phải rũ bỏ những cái cũ, cái không may mắn đi theo quần áo cũ và đón một năm mới với nhiều hi vọng và niềm vui mới từ bộ quần áo mới đó.

Dọn dẹp nhà cửa trước Tết: Do tục kiêng cữ quét nhà trong ngày Tết. Theo quan niệm dân gian, việc quét nhà trong ngày Tết sẽ quét đi theo cả lộc xuân (xác pháo đốt trong đêm giao thừa), người quét nhà sẽ bị "rông" cả năm; (rông: được hiểu như sự xui xẻo).

Trả nợ cũ: Đối với nhiều người Việt, dịp tất niên là dịp trả nợ cũ, xóa bỏ xích mích của năm cũ, để hướng tới năm mới vui vẻ hòa thuận hơn.

Treo quốc kỳ: Những năm sau ngày thống nhất đất nước, tại Việt Nam, ngày tết cũng như các ngày lễ trong năm, chính phủ đều khuyến khích treo quốc kỳ. Các công sở, công ty, trường học, nơi sinh hoạt công cộng thường treo quốc kỳ kèm bích chương "Chúc mừng năm mới" và các loại cờ ngũ sắc.

Trò chơi dân gian: bịt mắt bắt dê, múa võ, hát bội, hát cải lương, hát chèo, đánh đu, thi leo cột mỡ, đập niêu, chọi gà; bài chòi; chơi tổ tôm điếm; chơi cờ nguời và nhiều trò dân gian cổ truyền khác.

Cờ bạc: Ngày xưa các gia đình có nề nếp quanh năm cấm đoán con cháu không được cờ bạc rượu chè nhưng trong dịp Tết thì tam cúc, cờ gánh, cờ nhảy, chắn, tổ tôm... ai thích trò nào chơi trò ấy. Đến lễ khai hạ (hạ nêu) thì xé bộ tam cúc, cất bộ tổ tôm...hoặc đốt các bộ bài trong lễ hóa vàng.

Cúng đưa và Hạ nêu: Trong những ngày Tết, người Việt quan niệm rằng có sự hiện diện của Ông Bà tổ tiên nên bàn thờ luôn được thắp hương và cúng cơm mỗi ngày. Thường thì chiều mồng Bốn hay

mồng Năm cúng tiễn đưa Ông Bà, chiều mồng Bảy cúng hạ nêu.

Đốt pháo thường hay có trong dịp cúng tất niên hay thời khắc giao thừa ngày Tết cổ truyền. Từ năm 1994, chính quyền Việt Nam đã cấm đốt pháo, buôn bán và nhập khẩu pháo bằng Chỉ thị số 406/CT-TTg ngày 8 tháng 8 vì tính chất nguy hiểm dễ gây sát thương của nó. Thay vào đó, chính quyền tổ chức các đêm bắn pháo hoa cho người dân thưởng thức.

Lễ hội Tết

Các lễ hội truyền thống khác như thi đấu cờ người; đua thuyền, đấu vật, đánh còn, múa lân, múa rồng, thi thả chim bồ câu ... tùy theo bản sắc văn hóa của mình, mỗi địa phương đều tổ chức lễ hội ngày tết với những phần "lễ" và phần "hội" chứa đựng những nét văn hóa khác nhau rất phong phú.

Từ năm 2004, tại Thành phố Hồ Chí Minh có Đường hoa Nguyễn Huệ và từ năm 2009, tại Hà Nội có Lễ hội phố hoa Hà Nội để trang hoàng hoa cho khách thưởng ngoạn.

Ngoài hội Tết, nhiều địa phương còn tổ chức các lễ hội mùa Xuân đặc biệt. Tại Hà Nội, vào ngày mùng 5 Tết, lễ hội Quang Trung được tổ chức ở gò Đống Đa, thuộc quận Đống Đa. và lễ hội Cổ Loa tại quận Đông Anh. Các nơi khác có Chợ Âm Dương mùng 4 ở Bắc Ninh và Chợ Viềng mùng 7 tại Nam Định, Hội xuân Yên Tử ở Quảng Ninh.

Tại làng cổ Vân Luông thuộc xã Vân Phú thành phố Việt Trì tỉnh Phú Thọ có hội ném đá, gọi là Ném Chài vào ngày 3 tháng giêng. Từ năm 1946 hội Ném Chài thôi tổ chức vì nguy hiểm tính mạng. Năm 2004 lễ hội được phục hồi nhưng thay ném đá bằng túi vải đựng cát.

Tại xã Đông Hoàng, huyện Đông Sơn, tỉnh Thanh Hóa có phiên chợ Chuộng tổ chức vào mùng 6 tết, người dân đến mua bán một số sản vật nông nghiệp để lấy may, còn thanh niên thì đánh nhau để cầu may.



Tín ngưỡng ngày tết

Điềm lành

Hoa mai: sau Giao thừa, nếu hoa mai (loại 5 cánh) nở thêm nhiều và đầy đặn thì đó là một điềm may. Và may mắn hơn nữa khi có một hoặc vài bông hoa 6 cánh.

Chó lạ vào nhà: Tục ngữ Mèo đến nhà thì khó, Chó đến nhà thì sang.

Cây đào: Nếu có nhiều cánh kép (hoa kép) 3 lớp (hàng) trên đài hoa và có hình dáng như bông hồng thì sẽ có nhiều phúc lộc.

Cây quất: Nếu cây có nhiều chồi xanh mọc thì năm đó sẽ có nhiều lộc. Nếu có đủ Tứ quý: Quả chín, quả xanh, hoa và lộc thì sẽ may mắn và thành đạt cả năm.

Kiêng kỵ

Theo quan niệm trong ngày đầu năm (Nguyên Đán) mà có nhiều điều tốt đẹp thì cả năm đó chắc chắn sẽ có nhiều điều tốt đẹp đến cho mọi người, do đó, người Việt có một số kiêng kỵ như sau:

Kỵ mai táng: Ngày Tết Nguyên Đán là ngày vui của toàn dân tộc, ngày mở đầu cho vận hội hanh thông của cả một năm, có ý nghĩa rất thiêng liêng. Gia đình phải tạm gác mối sầu riêng để hoà chung với niềm vui toàn dân tộc. Vì vậy có tục lệ cất khăn tang trong ba ngày Tết. Nhà có đại tang kiêng đi chúc Tết, mừng tuổi bà con, xóm giềng, ngược lại bà con xóm giềng lại cần đến chúc Tết và an ủi gia đình bất hạnh.

Trường hợp gia đình có người chết vào ngày 30 tháng chạp mà gia đình có thể định liệu được thì nên chôn cất cho kịp trong ngày đó, đa số các gia đình kiêng để sang ngày mùng Một đầu năm.

Trường hợp chết đúng ngày mùng Một Tết thì chưa phát tang vội nhưng phải chuẩn bị mọi thứ để sáng mùng Hai làm lễ phát tang.

Ngày mùng Một Tết người ta rất kỵ người khác đến xin lửa nhà mình, vì quan niệm lửa là đỏ là may mắn. Cho người khác cái đỏ trong ngày mùng Một Tết thì cả năm đó trong nhà sẽ gặp nhiều điều không may như làm ăn thua lỗ, trong nhà lủng củng, ra đường hay gặp tai bay vạ gió...

Kiêng cho nước đầu năm vì nước được ví như nguồn tài lộc trong câu chúc tiền vô như nước, nếu cho nước thì coi như mất lộc.

Trong ngày này, người ta kiêng quét nhà vì theo một điển tích của Trung Quốc, nếu quét nhà thì năm đó gia cảnh sẽ nghèo túng, khánh kiệt. Khi hốt rác trong nhà đổ đi thì thần Tài sẽ đi mất.

Ngày đầu năm cũng như ngày đầu tháng, người ta rất kiêng kỵ việc vay mượn hay trả nợ, cho vay. Người xưa quan niệm không nên vay tiền hoặc đồ đạc vào những ngày đầu năm mới, điều đó có thể làm chúng ta rơi vào cảnh túng thiếu cả năm, không may mắn.

Trong ăn uống, người ta kiêng ăn thịt chó, cá mè, thịt vịt... Nếu ăn những thứ này vào dịp đầu năm hay đầu tháng sẽ "xúi quẩy".

Ngoài ra, người già cũng khuyên con cháu trong ngày này không được đánh vỡ bát đĩa, ấm chén, cãi nhau, chửi nhau, kiêng những điều không vui xảy ra với gia đình.

Người ta thường kiêng khóc lóc, buồn tủi hoặc nói tới điều rủi ro hoặc xấu xa trong dịp Tết.

Kiêng mặc quần áo màu trắng, đen: Theo quan niệm của người xưa, màu trắng và đen là màu của tang lễ, chết chóc, vì vậy những ngày đầu năm thì phải



mặc trang phục với những màu sắc sặc sỡ và thu hút sự chú ý, tạo nên sự phấn khởi và vui vẻ để đón chào năm mới, như: màu hồng, đỏ, vàng, xanh...

Kiêng nói to, cãi nhau, nói xấu hay mắng người khác.

Kiêng đi chúc Tết vào sáng Mồng Một Tết nếu không được gia chủ mời vì sợ sẽ mang đến điều không tốt đẹp cho chủ nhà trong năm mới. Theo phong tục xông đất, người đầu tiên bước vào nhà ai trong ngày mùng một Tết chính là người quyết định đem lại sự may mắn hoặc xui xẻo cho gia đình ấy trong cả năm.

Ngày mồng 5 tháng giêng Âm lịch là ngày nguyệt kỵ, người Việt thường tin rằng ngày này không thích hợp cho xuất hành.

Tết của người Việt Nam tại nước ngoài

Người Việt sống ở nước ngoài nếu không có điều kiện về Việt Nam trong dịp Tết cũng tổ chức những hoạt động trong dịp Tết Âm lịch mang đậm truyền thống văn hóa Việt. Nhiều nơi có đông người Việt sinh sống như tại Mỹ, Úc, Pháp, Nga, Đức... người Việt sinh sống tại đây ăn Tết với bánh chưng gói và bán sẵn cũng như các món ăn được đưa từ Việt Nam sang

như nước mắm Phan Thiết, cho đến củ tỏi, củ hành, rau húng, rau thơm... Nhiều gia đình cũng lập bàn thờ Gia tiên, bàn thờ cũng có mâm ngũ quả, bánh chưng, mứt Tết, hương trầm, rượu, kim ngân..., có gia đình treo cả câu đối, và một lọ hoa tươi giống như đón Tết cổ truyền tại Việt Nam.

Nhiều nơi, cộng đồng và các hội đoàn người Việt, các chùa Phật giáo, các giáo xứ Công giáo có tổ chức Hội tết và ca nhạc văn nghệ Tết. Sứ quán Việt Nam và các lãnh sự quán Việt Nam tại nước ngoài cũng có tổ chức các hoạt động vui Tết đón xuân cho kiều bào như các buổi tiệc nhỏ hay văn nghệ Tết, như tại Thái Lan, Canada.... Các khu thương xá của người Việt, các khu chợ Việt như tại Little Saigon ở California, Hackney (hay được gọi là “khu Việt Nam” tại Luân Đôn), Cabramatta (còn gọi là Saigonmatta) ở Sydney, Úc... cũng có bán các mặt hàng mứt, bánh chưng, hạt sen, lá dong tươi để gói bánh chưng, gạo nếp, xôi gấc, dừa khô, măng khô... được chuyển từ Việt Nam sang. Chợ hoa cũng có bán cành đào, cành mai, dưa hấu nhập từ các nước châu Á sang để trưng bày trong nhà.

Tại Hoa Kỳ, trước Tết Nguyên đán, kiều bào và du học sinh thường kết hợp tổ chức lễ hội mừng Tết lớn cho cộng đồng người Việt và cả cộng đồng người bản xứ. Đặc biệt hơn ở Việt Nam là nơi đây, vào ngày Tết được quyền đốt pháo nên các khu chợ Việt như chợ Lion, khu Little Saigon tràn ngập xác pháo giữa đêm giao thừa cho đến trọn ngày mồng 1 Tết. Hàng năm, vào ngày Tết, đều có các cuộc diễn hành tết của cộng đồng người Việt tại khắp nơi, với các xe hoa và đoàn múa với sự kết hợp của nhiều hội đoàn, tổ chức. Hội chợ tết cũng diễn ra khắp nơi với các phần đốt pháo, múa lân, ca nhạc văn nghệ, tái hiện các làng quê Việt xưa, thi đố vui để học, thi hoa hậu áo dài, thi đấu võ, thi thiếu nhi tài năng,... Như tại Garden Grove, trường Bolsa Grande High School hiện nay là địa điểm tổ chức "Hội Tết Sinh viên" hằng năm, với hàng trăm ngàn người tham dự, và do Tổng hội Sinh viên Việt Nam Nam Cali

Làng Hướng Đạo trong "Hội tết sinh viên" năm 2010 ở Little Saigon, California



(UVSA) tổ chức liên tục từ năm 1982 đến nay. Hội Tết Sinh viên năm 2011 sẽ có chủ đề là "Xuân Ước Mơ" và được tổ chức trong 3 ngày Thứ Sáu, Thứ Bảy và Chủ Nhật: 4, 5 và 6 tháng 2 năm 2011, tại công viên Garden Grove, CA.

Tại Úc, hàng năm, vào ngày Tết Nguyên Đán, đều có các cuộc diễn hành Tết và Hội Tết của cộng đồng người Việt tại khắp nơi, mang đậm bản sắc văn hóa Việt, như tại Sydney, Melbourne với hàng trăm ngàn người tham dự. Các hội tết cũng có các món ăn Việt, những trò chơi dân gian, những gian hàng chợ tết, bắn pháo hoa, múa lân, tái hiện văn hóa Việt xưa...

Thi ca

Tết, và các tục lệ, được nhắc đến rất nhiều trong ca dao Việt Nam:

Mùng Một thì ở nhà cha, Mùng Hai nhà vợ, Mùng Ba nhà thầy Mùng Một tết cha, Mùng Hai tết mẹ, Mùng Ba tết thầy Cu kêu ba tiếng cu kêu Mong cho Tết đến dựng nêu ăn chè Thịt mỡ, dưa hành, câu đối đỏ Cây nêu, tràng pháo, bánh chưng xanh

Tết cũng là đề tài cho nhiều văn, thi sĩ:

Mỗi năm hoa đào nở Lại thấy ông đồ già...

(Vũ Đình Liên - Ông đồ)

...Đì đẹt ngoài sân tràng pháo chuột Om thòm trên vách bức tranh gà

(Tú Xương)

...Xuân về hoa cải nở vàng hoe. Gạo nếp ngày xuân gói bánh chưng, Cả đêm cuối chạp nướng than hồng. Quần đào, áo đỏ, tranh gà lợn, Cơm tám, dưa hành, thịt mỡ đông.

(Đoàn Văn Cừ - Tết Quê Bà)

Hay câu đối Tết như:

Chiều ba mươi, nợ hỏi tít mù, co cẳng đạp thằng Bần ra cửa.

Sáng mồng một, rượu say túy lúy, giơ tay bồng ông Phúc vào nhà.

(Nguyễn Công Trứ)

Tối ba mươi, khép cánh càn khôn, ních chặt lại, kẻo ma vương đưa quỷ tới.

Sáng mồng một, lỏng then tạo hóa, mở toang ra, cho thiếu nữ đón xuân vào.

(Lưu truyền là của Hồ Xuân Hương)

Trong bài Những câu hát châm biếm, có nhắc đến ngày 30 Tết:

Số cô chẳng giàu thì nghèo, Ngày Ba Mươi Tết thịt treo trong nhà.

Nhạc Tết

Dịp tết là dịp vui vẻ nên không thể thiếu âm nhạc. Trong Tân nhạc Việt Nam có rất nhiều ca khúc sáng tác về chủ đề Tết và mùa Xuân. Trước đây có nhiều ca khúc xưa nổi tiếng như Ly rượu mừng, Đón xuân của Phạm Đình Chương, Xuân và tuổi trẻ của La Hối, Xuân họp mặt của Văn Phụng... Trong thời chiến tranh Việt Nam, có những ca khúc buồn nói về Xuân như Đồn Vắng Chiều Xuân của Trần Thiện Thanh, Phiên gác đêm Xuân của Nguyễn Văn Đông, Xuân này con không về của Trịnh Lâm Ngân. Gần đây, nhiều ca khúc vui tươi đã được sáng tác như Thì thầm mùa xuân của Ngọc Châu, Ngày tết quê em của Từ Huy... Nhưng từ năm 2000 trở lại đây thiếu vắng những bài nhạc Xuân mới tạo được sự nổi tiếng mà thường là các ca sĩ chỉ hát nhạc cũ và phối âm lại.

Những ngày đầu năm theo 12 con giáp

Trong bảng này tính các năm từ 1996 đến 2019.



Chi Con vật tương ứng

Ngày tháng Dương lịch

Tý Chuột 19 tháng 2 năm 1996 7 tháng 2 năm 2008

Sửu Trâu 7 tháng 2 năm 1997 26 tháng 1 năm 2009

Dần Hổ (Cọp) 28 tháng 1 năm 1998 14 tháng 2 năm 2010

Mão Mèo 16 tháng 2 năm 1999 3 tháng 2 năm 2011

Thìn Rồng 5 tháng 2 năm 2000 23 tháng 1 năm 2012

Tỵ Rắn 24 tháng 1 năm 2001 10 tháng 2 năm 2013

Ngọ Ngựa 12 tháng 2 năm 2002 31 tháng 1 năm 2014

Mùi Dê 1 tháng 2 năm 2003 19 tháng 2 năm 2015

Thân Khỉ 22 tháng 1 năm 2004 8 tháng 2 năm 2016

Dậu Gà 9 tháng 2 năm 2005 28 tháng 1 năm 2017

Tuất Chó 29 tháng 1 năm 2006 16 tháng 2 năm 2018

Hợi Lợn (Heo) 17 tháng 2 năm 2007 5 tháng 2 năm 2019

Theo quy luật của bảng trên, cứ 2 hoặc 3 năm thì có một năm Tết rơi vào tháng 1, còn lại là tháng 2.

(Nguồn: Wikipedia-Bách Khoa Toàn Thư Mở)

Sưu Tầm

Gọi mùa xuân sang Em về gọi nhớ xuân sang Lung linh tia nắng nhạt vàng Mây ngàn nhẹ trôi lãng đãng Em buông tóc xõa buồn vương Em về cỏ lá hân hoan Mong manh trong ánh nhẹ nhàng Tiếng cười nhẹ vun chúm chím Theo giòng tóc nhuộm ngày xanh Anh nhớ nhung hình bóng xưa Em chắt chiu mầu thư cũ Chim trời tìm nhau lối mộng Dịu dàng ánh mắt yêu đương Cho lòng em bao vấn vương Say hồn anh bao nhớ thương Em về gọi nhớ mùa xuân Bâng khuâng ngắm ánh mai vàng Tuổi xuân hồng vui xác pháo Xuân sang xao xuyến hồn dâng Em về còn đó xuân lay Lung linh theo nắng dịu dàng Tiếng cười nhẹ trôi theo gió Mắt người mãi gọi mùa xuân ... Xuân thắm tươi ngày bâng khuâng (Dedicated to the one I love)

Việt Hải, Los Angeles

Giây Phút Chạnh Lòng


Giây Phút Chạnh Lòng

Bình tĩnh lại tháng ngày nghiệt ngã Bởi con tim hiến cả cho yêu Rằng yêu sẽ khổ ít nhiều Rằng yêu sẽ chịu những điều đau thương. Nay chân bước nẻo đường đã cũ Lối mòn ghi bấy nụ hôn đời Dư hương còn đọng vành môi Người xưa khuất bóng lẻ loi riêng mình. Nàng xuân đến mà tình mai một Cỏ hoa vương đượm nét u buồn Xa người thân xác héo hon Xa người tim cũng mỏi mòn vì yêu.

Dang tay rộng đón chiều nắng mới Lòng rộn vui từng sợi mây ngàn Lâng Lâng mười ngón tay đan Tình yêu theo bước thời gian qua rồi . Canh bạc trắng trò đời cũng trắng Qủa tim hồng đã vắng bóng hồng Ôm tình , tình có như không Gieo tình, tình để cho lòng quặn đau. Soi gương thấy mái đầu đã điểm Bắt bóng hình tình kiếm đâu ra Bốn mươi tuổi đã gọi già Vo tròn nỗi khổ gọi là để yêu. Khi một sớm một chiều một bóng Chiếc phòng đơn trống vắng lạnh lùng Người yêu người được trùng phùng Ta yêu yêu để ngại ngùng bước chân. Cảnh vật đón nàng xuân mang đến Chim hót vang chào đón bình minh Cỏ hoa khoe sắc hương tình Hoa vàng hé nụ trên cành cây khô . * Ta lê bước tìm bờ hạnh phúc Chạnh nguồn thơ giây phút chạnh lòng. Tình đâu còn nữa mà mong Lòng đau khép lại cho lòng bớt đau . * Cứ mỗi độ cuối tháng 3 loài hoa nầy nở rộ , xem như hoa mai mà chẳng phải hoa mai .

Ngô Quang Võ

Mỹ Nhân & Danh Tướng


“Mỹ nhân tự cổ như danh tướng Bất hứa nhân gian kiến bạch đầu” Người Trung Hoa đã xếp bốn nàng Tây Thi, Vương Chiêu Quân, Điêu Thuyền và Dương Quí Phi vào hàng tứ đại mỹ nhân. Tứ đại mỹ nhân nầy, theo thứ tự, sắc đẹp của các nàng đã làm cho cá lặn, chim sa, trăng tàn, hoa thẹn. Tây Thi đời Xuân Thu, gái nước Việt, đã làm sụp đổ cơ đồ của Ngô Vương giúp Việt Vương Câu Tiễn giành lại giang sơn. Vương Chiêu Quân đời Tây Hán, chịu cống Hồ để nước Tàu có được sự bình yên với Hung Nô. Điêu Thuyền đời Tam Quốc được Vương Doãn bày kế gả cho cả hai Đổng Trác lẫn Lữ Bố để cha con vì gái mà chém giết lẫn nhau. Dương Quí Phi đời Đường. Vì sắc đẹp của nàng mà làm Đường Minh Hoàng phải xấc bấc xang bang với An Lộc Sơn. Nói tới tứ đại mỹ nhân ở trên mà bỏ quên " nhất tiếu khuynh thành, tái tiếu khuynh quốc " Bao Tự là một thiếu sót lớn ! Chu U Vương đã phải mất nước cũng chỉ vì muốn làm cho nàng cười. Còn nữa bạn! Một Ngu Cơ tài sắc vẹn toàn suốt cuộc đời luôn luôn gắn bó với Sở Bá Vương Hạng Võ trong tất cả các cuộc quân chinh. Đáng trách thay! Hán Lưu Bang bội ước bất ngờ đánh úp thành Cai Hạ khiến Hạng Võ không kịp trở tay. Trong những giây phút cuối cùng của Ngu Cơ bên Hạng Võ là những giây phút bi hùng đẵm lệ của người mỹ nữ tài hoa bạc số! Bạn ơí ! Những mỹ nhân trên quả thật là đoản mệnh ngoại trừ Điêu Thuyền không nghe nhắc sống chết ra sao ? Có lẽ vì vậy mà nhà thơ họ Triệu đã phán " bất hứa nhân gian kiến bạch đầu " ! Triệu Diễm Tuyết ơi! Nếu ông còn sống đến ngày nay ông sẽ thấy “mỹ nhân chạy đầy đường " !

Và nếu mỹ nhân nào cũng chết yểu thì còn ai dám làm mỹ nhân cho đám đàn ông con trai chúng ta chiêm ngưỡng!? Chỉ cần một chút " cắt, hút, kéo, căng " là từ một Chung Vô Diệm hay bà đồng bóng trong phim Ghost của Mỹ cũng sẽ trở thành một tuyệt sắc giai nhân. Chẳng những vậy ! Mà ngay cả mấy anh đực rựa thuộc vào hàng sáu bó trở lên nếu chịu chơi dám bước vào mỹ viện thì chỉ cần ủi một cái, quét một đường là từ một gã tóc bạc da mồi sẽ trở thành chàng thanh niên playboy đúng điệu ! Rồi thi làm một anh Vịt Cừu phó hội được Đảng ta mời về sử dụng tiền chùa mà mặc sức yêu nước yêu em ! Đó là nói về những mỹ nhân Trung Hoa cổ đại. Mỹ nhân ơi ! Các nàng phải yểu tử để cho thế nhân còn chắt lưỡi thương tiếc cái quốc sắc thiên hương. Như một Marilyn Monroe Mỹ quốc, một hoàng hậu Grace Kelly xứ Monaco nhỏ bé, một công nương Diana của vương quốc sương mù. Chứ nếu các nàng sống già nhăn răng như Liz , như B.B thì thật là hỡi ôi cho nhân thế! Khen tặng sắc đẹp của những mỹ nhân Tây Tàu mà bỏ quên những mỹ nhân Việt Nam thì thật là vọng ngoại! Nếu “Hai châu Ô Lý vuông ngàn dặm, một gái Huyền Trân đáng mấy mươi” của ông thi sĩ nào đó so sánh Công Chúa họ Trần chẳng đáng thì thật là sai bét. Huyền Trân chắc phải đẹp lắm ! Không đẹp thì làm sao Chế Mân dù đã có hai chánh hậu , một người Chiêm Thành, một người Mã lai mà vẫn còn dám đổi một phần giang sơn gấm vóc chỉ để chiếm hữu được nàng. Để rồi từ đó trở thành mẩm móng suy tàn của vương quốc Chiêm Bang. Bên cạnh nàng Huyền Trân đời Trần, công chúa Ngọc Vạn cũng góp công không ít cho sự mở mang bờ cõi ở tận phương Nam thời chúa Nguyễn. Hai Hoàng Hậu, một Chiêm Thành, một Chân Lạp gốc Việt Nam đã mang về cho đất nước giải

Mỹ Nhân & Danh Tướng Hoàng Trúc Vũ

Phiếm Luận

Suốt Đời Bên Mẹ

Đặc San Kiên Giang Xuân Tân Mão - 2011 Trang 100

giang sơn gấm vóc. Theo truyền thuyết khi các ông vua băng hà các nàng đã vào chùa xuống tóc qui y, chẳng để “nhân gian kiến bạch đầu " ! Và cũng xin phép bạn đừng xem thường mỹ nhân Champa! Một Mỵ Ê dù là cung tần của Chiêm Vương cũng sẵn sàng tuẫn tiết khi sa vào tay kẻ thù. Nàng là tầm gương sáng chói của Chiêm Bang vong quốc! Còn danh tướng thì sao? Bạn có thể nào tưởng tượng được không khi báo Quân Đội Nhân Dân lại bịa chuyện Hội Đồng Hoàng Gia Anh Quốc đã chọn ra mười danh tướng qua mọi thời đại. Trong đó có César, Napoléon đệ Nhất bạn từng biết đến. Vậy mà Việt Nam có những 2 danh tướng vào hàng top ten ! Một là Hưng Đạo Đại Vương và hai là Võ Nguyên Giáp! “Cái gì của César hãy trả lại cho César “! Lời Chúa Jesus còn đó! Ông César xứng đáng là danh tướng. Napoléon đệ Nhất bách chiến bách thắng? Không! Cuối cùng ông thất trận Waterloo để rồi bị bắt làm tù binh và chết ở tuổi trên dưới 50! Hưng Đạo Đại Vương 3 lần đại thắng quân Nguyên, một đoàn quân viễn chinh hùng mạnh mà vó ngựa đã từng dẫm nát Á Âu. Ngài sau đó cũng lui về ở ẩn nơi Vạn Kiếp. Xin lỗi! Còn Đại Tướng Đảng ta thì sao? Thi sĩ Bút Tre đã kính tặng đại tướng bằng hai câu lục bát : " Hoan hô Đại Tướng Võ Nguyên Giáp ta thắng trận Điện Biên trở về” Và nhân dân thì cũng tặng đại tướng như sau: “Ngày xưa Đại Tướng cầm quân Ngày nay Đại Tướng cầm quần chị em”! Sở dĩ có hai câu thơ sau là vì lúc đó ông bị tụi đàn em lên cầm quyền chơi sỏ cho ông giữ chức Chủ Tịch Ủy Ban Kiểm Soát Sinh Đẻ! Thật là nhục cho một ông tướng về già! Chẳng những vậy mà tụi Tàu Cộng còn hăm he phanh phui trận chiến thắng Điện Biên Phủ là công lao của chúng nó! Nhưng đâu phải tướng già nào cũng "xệ" hết đâu thưa ông Triệu Diễm Tuyết! Eiseinhower, Đại Tướng Huê Kỳ thời Đệ Nhị Thế Chiến hoặc Charles De Gaulle của Pháp trường kỳ kháng chiến chống Đức Quốc Xã, cả hai ông sau nầy đều trở thành những Tổng Thống tài ba của hai quốc gia Mỹ Pháp.

Một danh tướng không thể trở thành một mỹ nhân, nhưng một mỹ nhân có thể trở thành một danh tướng. Hai Bà Trưng trước khi khởi nghĩa để trở thành danh tướng vì trong nháy mắt đã chiếm được 65 thành trì và trị vì ở ngôi vị 3 năm có lẽ đã từng là những mỹ nhân. Nếu không là mỹ nhân và tài đức thì làm sao hai bà thu phục dưới trướng hằng trăm tướng tài cả nam lẫn nữ. Hai Bà đã tuẫn tiết ở sông Hát Giang ở tuổi còn quá trẻ khi danh tướng Mã Viện tái chiếm nước ta. Bộ nhà Đông Hán hết tướng tài rồi sao mà phải sai Mã Viện, một lão già thất thập cổ lai hi! Hay là các tướng trẻ của Tàu thời đó cũng biết ga lăng như Tây Phương không đành lòng mang quân sang đánh Hai Bà! Nước Pháp cũng có một mỹ nhân trở thành danh tướng là Jeanne d'Arc. Nàng từng cầm quân ra chiến trường chống lại quân Anh. Sau bị bắt và bị lên giàn hoả khi tuổi vừa 19. Nàng đã được Giáo Hoàng phong thánh. Bên cạnh mỹ nhân không biết có hình bóng danh tướng nào không, nhưng hình như bên cạnh danh tướng hầu hết đểu có hình bóng mỹ nhân. César có Cléopâtre. Napoléon Đệ Nhất có Joséphine.. . Ngay cả mấy ông Tổng Thống Mỹ Kennedy, Clinton v.v...cũng thế ! Nhưng bạn ơi! Đối với bạn các mỹ nhân và danh tướng kể trên chỉ có giá trị lịch sữ. Khi trái tim bạn đã trao cho người nào đó thì, nếu bạn là trai nàng đã là mỹ nhân của bạn; nếu bạn là gái chàng là danh tướng muôn thu! Riêng bạn và tôi, những người đã một thời cầm súng và bị bẻ gãy súng mới thấm thía cái giá trị mỹ nhân của nàng từ thể xác đến tâm hồn. Thân cò lặn lội thăm chồng nuôi con với muôn vạn đắng cay tủi nhục nhưng không đánh mất nhân phẩm. Một cành hoa hồng cho nàng không đủ đâu bạn. Phải xứng đáng là danh tướng trong lòng nàng dù bạn là tên bại tưóng trước kẻ thù. /. Hoàng Trúc Vũ



Suốt Đời

Bên Mẹ

HẢI BẰNG ưới sức nóng như thiêu đốt, hai người

đàn ông lầm lũi bước trên cánh rừng khô cằn, chập chờn ẩn hiện như hai bóng ma.

Những cơn gió như đồng lõa với ánh nắng mặt trời, cố tình dồn nén cây lá và các sinh vật nhỏ bé, từng cơn nghẹt thở trong trạng thái chờ chết.

Vài cánh chim rừng cố tình lủi đầu vào những lùm cây trốn nắng, bất ngờ nghe tiếng động liền vỗ cánh tung bay với những tiếng la vang động cả cánh rừng.

Hai bóng đen vẫn tiếp tục bước tới, sau vài lần ngẩng đầu lên nền trời, bởi tiếng động bất ngờ của vài cánh chim vừa kể.

Người đàn ông đen đúa gầy gò, quần áo

tơi tả, cùng với người bạn đồng hành không khác gì nhau. Cả hai tỏ ra mừng rỡ khi nhìn thấy dòng suối nhỏ gần đó. Không hẹn hò cùng ngồi xuống cạnh bờ suối. Không ai bảo ai, từng ngụm nước được bụm bằng đôi tay của hai người tù đua

nhau đưa lên miệng. Cứ thế, cả hai hết cúi đầu xuống bụm nước, lại ngẩng đầu lên cho nước vào miệng. Hành động liên tục như chiếc máy quay đều.

Không khí vẫn tiếp tục im lìm, nghẹt thở. Bỗng dưng từ phía ven rừng, tiếng ru dỗ trẻ vang lên như những lời than não nuột.

Mẹ đi nông trường Bà ru cháu ngủ... Khát sữa từng ngày Cháu bú ngón tay Vái trời có ít củ khoai Cháu ơi, ráng nhịn chiều nay mẹ về! Người tù tên Danh Lolne sụt sùi khi

nghe lời bà ru cháu quá sức não lòng. Sau đó vài giây, anh lập lại câu hát xé lòng kia “... Vái trời có ít củ khoai - Cháu ơi, ráng nhịn chiều nay mẹ về”!

Danh Lolne nói như để cho chính mình nghe “Nếu chiều nay không có ít củ khoai, chắc chắn đứa bé vô tội kia phải nhịn đói, khổ thật”!

Người tù tên Thành lên tiếng an ủi bạn mình:

- Đại úy Danh Polne, tôi và anh còn sống và trốn khỏi nhà tù khi mang bản án giây thung là may mắn lắm rồi. Cố gắng chịu đựng để còn về gặp lại mẹ già và vợ con. Há anh đã từng tâm sự với tôi, trước khi nhắm mắt xin trời Phật cho anh được toại nguyện điều đó hay sao.

Nói đến đây, Thành lạc giọng: “Tôi mới là đứa bất hạnh trên đời. Vợ bỏ

đi lấy chồng khác. Đứa con vừa mới 4 tháng tuổi sống côi cút với bà nội. Nay đã tròn mười bốn tuổi, thằng nhỏ vẫn chưa biết mặt cha”.

Danh Polne vỗ vai bạn: Tuy cấp bậc anh thấp hơn tôi một trật, nhưng trong quân đội, anh khoác màu áo oai hùng. Thi sĩ Hà Huyền Chi đã diễn tả về những người hùng mũ đỏ rất tuyệt vời:

“Không là gió mà bay trên cánh gió Không là mây mà ngạo nghễ đỉnh mây Một ngày Mỹ Đỏ, Một Đời Mũ Đỏ

Giữa không gian còn lưu lại dấu giày”.

D

NNNhhhưưư KKKhhhóóómmm LLLụụụccc BBBìììnnnhhh



Trung úy Thành đưa đôi mắt trìu mến nhìn bạn không nói. Danh Lolne chậm rãi với giọng buồn bã cố hữu:

- Bây giờ không phải lúc chúng mình xưng hô với nhau Trung úy hay Đại úy. Chúng ta sống với nhau bằng tình nghĩa của con người, những con người thực sự có quả tim!

Danh Lolne định nói thêm câu gì nữa với bạn. Bỗng từ phía bìa rừng tiếng ru cháu của bà già lúc nãy lại như cố tình lập lại niềm đau.

Lần này không còn cách nào giữ cảm xúc êm ái, Danh Lolne đã ôm mặt khóc nức nở, khóc như người chưa từng được khóc bao giờ. Anh đứng lên thất thểu rời khỏi dòng suối, miệng vang lên lời ca bằng tiếng Miên, không khác nào hình ảnh của một người điên ở giữa khu rừng nắng cháy.

* Lolne ơi, cùm dum Me dô bai cót tức Kha mum, oi Lolne xi” Thành nhìn bạn, lớn tiếng: - Nhìn cử chỉ của anh, tôi ngầm hiểu anh

muốn bày tỏ tâm sự. Khổ nỗi anh ca bằng tiếng Miên như vậy, làm sao ai hiểu được.

Danh Lolne nhỏ nhẹ nói với bạn qua ngấn lệ:

- Thời còn nhỏ, tôi là đứa bé nhà nghèo ở vùng Sóc Xoài Rậch Giá. Mỗi ngày đi bộ qua xóm nhỏ để đến trường, tôi thường nghe tiếng của những bà mẹ ru con như vừa kể. Bài hát ru con của người Miên, đến nay suy nghĩ lại càng đau lòng hơn. Những câu hát ở trên có nghĩa là:

“Con ơi, đừng khóc nữa con Để mẹ chan mật vào cơm nguội, con ăn đỡ lòng”. Mấy ngày sau người tù tên Danh Lolne

đã về đến mái nhà xưa, có bà mẹ già chống gậy ra tận bờ ao phía trước nhà chờ đợi. Cảnh tượng nghe mủi lòng như lời ca của nhạc sĩ Phạm Duy “- Mẹ lần mò ra trước ao nắm áo người xưa ngỡ trong giấc mơ. Tiếc rằng ta đôi mắt đã lòa vì quá đợi chờ...”.

Bà con trong làng Sóc Xoài (Kiên Giang) vui mừng khi hay tin người con hiếu thảo Danh Lolne đã trở về. Quá nhiều bà con không thể cầm nước mắt, khi thấy Danh Lolne quỳ và cúi đầu dưới chân mẹ, tỏ lòng thành kính và biết ơn mẫu thân mình.

Là cựu Đại úy QLVNCH, từng giữ chức Trưởng Ban II của Chi Khu Hà Tiên (Tỉnh Kiên giang) nên mọi thủ tục hành chánh cần thiết sau khi rời khỏi nhà tù, hẳn Danh Lolne đã thừa hiểu. Anh không lấy làm lạ, khi mình đã bị đưa vào trại tù tận đâu đâu, mà ở địa phương có không ít cán bộ CS đến tận nhà tra hỏi vợ nạn nhân, có phải anh đang bí mật hoạt động chống đối cách mạng hay không!

Bữa nọ, người con Phật nổi tiếng của

tỉnh Kiên Giang, ân cần đến chùa lễ Phật sau mười mấy năm vắng bóng. Dịp này, một nhà sư kể cho anh nghe về sự hiếu thảo của ông bà Trần Đình Trường ở Nữu Ước. Họ sẵn sàng mời bất cứ người nào từ 50 tuổi trở lên muốn đến dự buổi lễ Thượng thọ của mẹ mình. Có vài nhà sư đã nhận được giấy phi cơ khứ hồi, tiếc thay họ không có cơ duyên dự được.

Sau khi nghe câu chuyện của nhà tỷ phú nhân hậu Trần Đình Trường hiếu thao với mẹ mình, Danh Lolne cho một nhà sư thân tình biết là anh quyết định không xuất ngoại theo diện H.O. Nguyện ở lại hầu phụng dưỡng mẹ già, mà chính vợ anh cũng vui vẻ chấp nhận. Cả hai vợ chồng anh đều giữ kín, không cho mẹ mình biết bất cứ việc gì.

Những ngày tù tội quá sức cơ cực, đôi lúc Danh Lolne cảm tưởng mình không còn đủ sức vượt qua. Chính những bài thơ, bản nhạc diễn tả về tình mẹ là thần dược cứu sống người con hiếu thảo hiền lương này. Mấy câu thơ trong thi phẩm Hãy Vẽ Dùm Tôi Bức Tranh của thi sĩ Trần Trung Đạo, một trong những thứ thần dược mà người tù Danh Lolne thường âm thầm lập đi, lập lại như lời tụng niệm của một tín đồ ngoan đạo.

“Hỡi những nhà họa sĩ của quê hương Hãy vẽ dùm tôi đôi mắt mẹ Hai muơi năm mấy ngàn đêm lặng lẽ



Âm thầm nhỏ lệ xuống non sông...”

Thành dù, người có giọng ca thiên phú và cũng là người hiểu Danh Lolne nhất. Những ngày lao động gian khổ trong trại tù, Thành thường ca bản Bông Hồng Cài Áo cho Danh Lolne nghe để an ủi bạn mình.

“... Rủi mai nầy Mẹ hiền có mất đi Như đóa hoa không mặt trời Như trẻ thơ khôngnụ cười ngỡ đời mình không lớn khôn thêm Như bầu trời thiếu ánh sao đêm

Mẹ, Mẹ là giòng suối dịu hiền Mẹ, Mẹ là bài hát thần tiên Là bóng mát trên cao Là mắt sáng trăng sao Là ánh đuốc trong đêm khi lạc lối

Mẹ, Mẹ là lọn mía ngọt ngào Mẹ, Mẹ là nải chuối, buồng cau Là tiếng dế đêm thâu Là nắng ấm nương dâu Là vốn liếng yêu thương cho cuộc đời...”.

Người mẹ thân yêu của Danh Lolne từng

sung sướng đến rơi lệ, khi chính tai bà nghe anh ca những lời về mẹ “...Mẹ, Mẹ là giòng suối dịu hiền - Mẹ, Mẹ là bài hát thần tiên - Là bóng mát trên cao - Là mắt sáng trăng sao - Là ánh đuốc trong đêm khi lạc lối...”. Bà tâm sự với vài bạn già trong xóm: “Ngày thằng Lolne đi tù, tôi lo ngại khi mình nhắm mắt không được thấy mặt con. Nay thì đã mãn nguyện, ngày mai có phải nhắm mắt cũng vui”!

Như chuyện từ trời cao rơi xuống. Danh Lolne không bao giờ dám nghĩ đó là sự thật. Một số bạn thương tình, đã gởi giúp đỡ cho gia đình anh cùng lúc mấy trăm Mỹ kim. Không khác người mang căn bịnh thập tử nhất sanh, vừa được thần y cứu sống. Danh Lolne nhờ bạn chăn dùm đàn vịt một ngày, anh ra tỉnh tìm hiểu rõ ràng hơn về chuyện tình ngang trái của bạn mình Thành Dù (Trung úy Thành). Sẵn dịp thăm lại mái trường xưa, và ngôi đền của vị anh hùng dân tộc, cùng mang tên Nguyễn Trung Trực.

Câu chuyện tình năm xưa đã buồn, càng buồn hơn khi mọi sự việc như bị người đời cố tình quên lãng, chẳng khác nào những hạt mưa rơi xuống biển cả mênh mông: Nỗi buồn kia là câu chuyện trong thi phẩm Cuối Trời Thương...

“Trở lại chốn xưa tìm kỷ niệm Hững hờ mây trắng biển nghe buồn Nghe tình năm cũ ai hò hẹn Nhánh liễu vàng che nỗi mến thương Vì ai, hoa lá không còn thắm Trăng cũng vô tình vàng võ thêm Đếm nỗi đau trên từng sợi tóc Vết thương đời sót lại trong tim Bãi biển nên thơ xưa sánh bước Sóng gào mặt nước bóng thùy dương Tả tơi thân phận con chim nhạn Lạc bầy, ngóng đợi cuối trời thương Dừng chân cửa biển nhìn đăm đắm Thấp thoáng xa xa cánh chim trời Phải chăng cánh nhạn chiều hôm trước Thương mình, thân phận lục bình trôi”!

Danh Lolne sẵn sàng quên hết quá khứ,

vui với việc chăn vịt từng ngày, để có cơ hội được sống kề cận hầu phụng dưỡng mẹ già.

Nhưng “phước bất trùng lai”, vào một chiều nọ, từ thị xã Kiên Giang trở về làng Sóc Xoài, bọn gian manh đã ám hại anh, chỉ vì mấy chục Mỹ kim trong túi, hay nguyên do nào khác.

Danh Lolne đột ngột lìa đời đã khiến không ít người rơi lệ. Trong số đó có nhiều người chưa hề quen, thậm chí chưa từng gặp mặt nạn nhân. Mỗi giọt lệ rơi xuống, mang riêng một ý nghĩa tiếc thương chân tình và uất ức...

Hải Bằng

Lời Trái Tim Muốn Nói


on thân yêu, Mẹ đang hạnh phúc khi ngắm nhìn con ngủ. Mẹ muốn viết cho con ngay những dòng nầy, để mẹ sẽ không quên đi những gì mẹ định nói với con. Có lẽ lá thư nầy con sẽ được đọc nó vaò mùa xuân năm con 18 tuổi. Con có thể sẽ đọc nó sau khi con vừa cải nhau với Mẹ rồi chạy vaò phòng khóc nức nở, vì mẹ mắn con tội đi chơi về trể, hoặc là con sẽ đọc nó sau khi con nhận tin mình đậu Đại học…Và, mẹ mong sao, sau khi con đọc xong bức thư này, con sẽ hiểu được một chút về tất cả những niềm vui, nổi lo và nổi đau của một người Mẹ. Con biết không, mấy năm nay, thời gian với Mẹ như cơn gió, công việc làm và tất cả những gì mẹ phaỉ đối mặt hàng ngày, Mẹ bận đến nối cả ngày chỉ uống có một chai nước về đến nhà là đã 8 giờ tối. Nấu cơm và làm xong việc lặc vặt khác thì cũng đến giờ phải đi ngủ để mai còn đi làm sớm. Mẹ hoàn toàn không có thời gian để chăm sóc ba của con như hồi mới cưới. Số lần Mẹ và Ba con trò chuyện, đùa vui cùng

xem TV…cứ ít dần, ít dần… Mẹ hiểu ba con cũng mệt mỏi vì những công việc ở hảng ba làm. Mẹ thật sự không dám nghỉ rằng tất cả những gì Mẹ đang phải trãi qua như thế nầy. Có làm Mẹ gục ngã hay không, có là rạn nứt gia đình bé nhỏ của Mẹ hay không? Có làm Mẹ biến thành một con người khác không, nhưng dù sao Mẹ đã có con. Con thật sự là một người vui lớn. Con xinh xắn và đáng yêu. Con rạng rở và hiếu động. Con quấy rầy những đầy tình cảm và con là một phần của Mẹ. Mẹ sẽ luôn luôn phải cố gắng vì con, con gaí của Mẹ. Con biết không, ngày xưa khi Mẹ 18, caí tuổi dở dở, uơng uơng, bướng bỉnh, ngang tàng. Mẹ cũng giận Bà Ngoại bỏ cơm cả tuần vì Bà mắng mẹ khi đi chơi về sau 10 giờ tối. Ngày xưa khi Mẹ vừa vaò Đại Học, trường mời, bạn mới, công việc làm thêm cứ cuốn lấy Mẹ. Caí gì cũng muốn thử, caí gì cũng muốn chinh phục, khiến đôi khi Mẹ không có thời gian cho chính Mẹ nữa! Và Mẹ gần như quên cả Ông Bà Ngoại của con. Bà gọi điên hỏi thăm, mẹ nhăn nhó baỏ rằng, “Con lớn rồi!” Bà xắp xếp lại tủ quần aó cho Mẹ. Mẹ baỏ Bà “Mẹ đừng động vaò đồ của con”… Mẹ đã không hiểu là chỉ cần Mẹ về trể 5-10 phút thôi là trong đầu bà sẽ tưởng tượng ra biết bao nhiêu điều kinh hoàng xảy đến với Mẹ. Mẹ đâu biết rằng dầu Mẹ có là một bà Giám Đốc đi chăng nữa thì trong mắt Bà Ngoại của con Mẹ luôn luôn là một cô gaí ba tuổi lúc nào cũng cần bà bên cạnh chở che. Mẹ đã không hỉểu, Mẹ không hề chịu hỉểu tất cả những điều đó…Cho đến khi Mẹ nghe tiếng khóc chaò đời của con, khi lần đầu tiên Mẹ chạm vào đôi của tay nhỏ xíu của con, Mẹ đã trào nước mắt! Rồi từ giây phút ấy, Mẹ đã đặt biết bao hy vọng, ước mơ đẹp đẽ nhất vào con, khi con lớn lên, con sẽ trở thành một người thật tốt, một người thật giỏi. Mẹ cũng mơ rằng có một ngày, con mặc chiếc aó đầm và đàn cho Mẹ nghe. Phải, Mẹ đặt vào con tất cã những hoài baỏ, ước mơ và những mơ mộng mà Mẹ đã không thực hiện được. Người ta đã tốn biết bao nhiêu giấy mực để viết về chuyện: “Có con mới hỉêu long Cha Mẹ, lúc đó thì đã muộn”.

Lời Trái Tim Muốn Nói Để Đọc Khi Con 18 Tuổi

TMT

V

Lời Trái Tim Muốn Nói


Thế nhưng, hiếm có cô gái, chàng trai naò biết yêu thương Cha Mẹ mình khi họ 16, 18 lắm. Dù là họ đã đọc hàng ngàn câu chuyện dạy phaỉ biết kính yêu Cha Mẹ mình! Âu đó cũng là điều bình thường vậy. Ai rồi cũng sẽ phải lớn lên thôi. Phải tự trải nghiệm thì mới biết được, con rồi cũng sẽ lớn lên thôi… Mẹ cuả con TMT.

Chúc Xuân Én đàng lượn cánh la đà. Biển khơi gió lọng sóng xa gọi về. Trời xuân năm mới bộn bề! Chúc em sức khỏe gia đình an khang. Cháu con đoàn tụ bình an. Mừng xuân tuổi thọ ước mơ chất đầy. Ngày Xuân độ tuổi thơ ngây! Thật nhiều mơ ước đấp xây tình người. Ngàn hoa muôn sắc tươi cười. Vui xuân rộn rã đượm tình quê hương. Lòng ai nghe thấy vấn vương? Tim cang nhung nhớ người thương đậm đà! Thái Đăng

Câu Đối

Trong giờ sinh học, thầy giáo đang giảng bài thì bỗng cao hứng ra một vế đối:

”Con bò cạp cạp con bò cạp, cạp đúng chỗ bò mà bò đúng chỗ cạp”.

Một học sinh đối:

“Thầy sinh vật vật cô sinh vật, vật đúng chỗ sinh mà sinh đúng chỗ vật”. Thầy đỏ mặt tía tai.

Một anh học trò khác:

“Anh tiểu thương thương chị tiểu thương, thương đúng chỗ tiểu mà tiểu đúng chỗ thương”.

Anh học trò khác thêm vào:

“Anh cà phê phê chị cà phê, cà đúng chỗ phê mà phê đúng chỗ cà”.

Sưu Tầm

Những Lượng Sóng Ngầm


Con trốt chiến tranh thế giới nhen nhúm từ lâu và gần đây bắt đầu quyện gió. Ý đồ tranh bá quyền của Trung quốc (TQ) lộ rõ qua những tuyên bố chủ quyền lãnh hải ở biển Đông và gây hấn với Nhật về vấn đề tương tự.Từ thể thao, kỷ thuật tin học, kinh tế, quân sự, ngoại giao…, TQ âm mưu khống chế không chừa lãnh vực nào.

Thành tích huy chương trong kỳ thế vận hội vừa qua cho thấy Mỹ không còn ở vị thế cao tột. Về quân sự, xét về nhiều mặt, TQ chưa phải là đối thủ của Mỹ nhưng trong tương lai gần, không quá 20 năm, nếu đụng độ, Mỹ không thể khống chế địch thủ dễ dàng như với Iraq hoặc Afghanistan …Về ngoại giao, cánh tay của chú ba đã vươn tới Nam Mỹ, Châu Phi. Trước mắt, cả thế giới tư bản đều điêu đứng trong cuộc chiến kinh tế, bao gồm tiền tệ và giao thương. Cán cân thương mại nghiêng phần thặng dư về phía TQ. Với ưu thế nhân công đông như kiến với đồng lương rẽ mạt, hàng hóa của chú ba mặt sức thao túng thị trường dù chất lượng rất thấp.

Về kỹ thuật vi tính, điệp viên TQ len lõi cùng khắp. Với túi tiền rủng rỉnh, chú ba phóng khoa học gia vào không gian, cải tiến vũ khí kỹ thuật cao, nâng cấp quân đội lên hàng cường quốc quân sự.

Thế giới không dửng dưng trước sự cựa mình của con rồng lớn Á châu này. Hơn ai hết, Ấn độ phải lo an ninh cho bản thân. Vùng Hi Mã là miếng mồi mà TQ luôn chờ cơ hội thuận tiện. Cách đây không lâu, chừng vài tháng, Ấn độ vừa ký kết mua 300 chiến đấu cơ thuộc loại hiện đại của Nga.

Âu châu, sau 1975, đã ngồi lại thành một khối ngày càng vững mạnh. Nếu Liên Hiệp Âu châukhông thành hình thì các cựu cường quốc này sẽ dễ dàng bị chú ba tỉa dần.NATO, từ nguyên thủy, là liên minh quân sự được thành lập để đối đầu với Liên sô. Liên sô sụp đổ, khối liên minh quân sự Varsaw tan rã, NATO mất đối tượng tranh hùng, đáng lý phải bị giải tán, nhưng ngược lại ngày càng kết nạp thêm hội viên; và gần đây nhất, Nga vừa lên tiếng tham gia chương trình phòng thủ lá chắn của tổ chức này. Tổng thống Nga còn cho biết là Nga không chỉ tham gia hời hợt mà là trong vai trò tích cực. Chương trình phòng thủ lá chắn, trên ngôn từ là để ngăn chận hỏa tiển từ Iran, nhưng bình tâm nhìn kỹ xem những vũ khí kỹ thuật cao của Iran có đáng cho cả khối NATO –cùng với Nga - phải bận tâm rối rít như vậy không. Xem thế, cả khối Âu châu, ít ra đã có một đạo quân có bộ chỉ huy thống nhất; đây là một trong những yếu tố hệ trọng trong việc điều quân.

Chiếc ghế cường quốc lãnh đạo thế giới đang bị ngấm nghé, Mỹ phản ứng như thế nào. Không phải chỉ trong vòng vài thập niên gần đây Mỹ mới ý thức hiểm họa này. Tiêu mốc dễ nhận ra nhất là sau thế chiến thứ hai, kể từ khi CS Trung

Một Góc Độ Nhìn Những Lượn Sóng Ngầm NQV

Tình Yêu Vô Tận


Hoa kiểm soát hoàn toàn lục địa, phong trào vô sản tràn lan như nước vỡ bờ. Chậm tay, Mỹ sẽ bị bao vây. Cuộc chiến ở Triều Tiên tạo cơ hội cho quân đội Mỹ đóng quân sát bên nách TQ.

Tham chiến ở VN, ban đầu Mỹ nghĩ là sẽ có một Triều Tiên thứ hai. Tiếc rằng cuộc chiến quốc cộng ở VN quá phức tạp, Việt cộng trà trộn len lõi trong chánh quyền cũng như trong dân chúng dày đặc cho nên Mỹ chọn phương sách khác. Nếu VN có trữ lượng dầu cao như ở Trung đông và tinh thần cũng như lập trường nhân dân miền Nam được như Nam Hàn, thì có thể Mỹ đã không bỏ rơi miền Nam.

Quyết định phủi tay ở VN, Mỹ đã không khoán trắng cho TQ tự do Nam tiến. Khi Kissinger bí mật gặp Mao Trạch Đông, Mỹ đã hoàn tất kế sách trong vùng này. Hãy nghe một vài thỗ lộ của vài tướng lãnh Mỹ hành quân ở VN: “Những nhà chánh trị ở Hoa Thịnh Đốn gởi quân ra trận với đặc lệnh hành quân là đánh nhưng không được thắng”. Xem thế, mọi chuyển biến trên thế giới không ra ngoài dự kiến của Mỹ.

Trong khi quân đội Mỹ không được thắng ở VN thì các lực lượng CS ở Nam Dương, Mã Lai bị quét sạch không còn một móng!!! Thì ra chiến trường VN trở thành nút chặn sự bành trướng của CS – Tàu –về các quốc gia ĐÔNG NAM Á.Khi Đông Nam Á không còn cơ nguy bị nhuộm đỏ, vai trò nút chặn của miền Nam VN trở nên thừa.

Nhìn xa hơn, trong chiến lược toàn cầu, mục tiêu tối hậu của Mỹ lúc bấy giờ là đập tan khối CS thế giới. Nga Tàu còn thân thiện thì Mỹ còn mất ngủ. VN là một vị trí chiến lược ở Đông Nam Á. Cường quốc nào muốn làm chủ khu vực này thì chỉ cần chiếm giữ VN. Thế là Mỹ biến VN thành miếng mồi để nhử Nga Tàu húc nhau.

Nhìn lại những diễn biến ở VN sau chuyến Hoa du của Kissinger ta sẽ thấy sự thần sầu quỉ khốc của Hoa Thịnh Đốn. Lúc bấy giờ thềm lục địa VN được phân lô để khai thác dầu. Các hãng dầu lớn rầm rộ tranh nhau đấu thầu khiến thế giới có cảm tưởng như dầu ở biển Đông tràn khắp! Tổng

thống Nguyễn văn Thiệu cười hớn hở với cây đuốc trên tay được châm lửa với dầu vừa khai thác ngoài khơi Vũng Tàu. Màn trình diễn này càng khiến Nga Tàu háo hức tranh nhau vồ mồi. Lúc ấy nhân dân miền Nam càng thêm vững tin Mỹ sẽ không bỏ VN. Đùng một cái, Mỹ rút quân, Nga Tàu phóng nhanh vào kho nguyên liệu mà Mỹ bỏ tiền khai thác nữa vời. Thế là ngày nào ôm nhau xưng tụng đồng chí, giờ đây Nga Tàu càng thêm hục hặc. Điển hình là các đồng chí trong Bộ Chính trị CSVN đánh nhau vỡ đầu phun máu, phe thân Liên Sô thắng thế, Hoàng Văn Hoan phải nhanh chân đào thoát sang Tàu. Giờ đây dầu vẫn chỉ là tài nguyên phụ ở VN, chỉ đủ để chong đèn trong lăng Hồ chủ Tịt!

Dầu là mạch máu của kỷ nghệ. Chú ba hí hững xua hải quân chiếm Hoàng sa. Được trớn, hậu duệ của Mao xếnh xáng tuyên bố chủ quyền biển Đông. Thế giới, nhất là các quốc gia Đông Nam Á – trong đó có VN - lo sốt vó. Mỹ vẫn dững dưng và lẳng lặng ngầm khuyến khích TQ làm tới.

Sau 1975, các quốc gia vùng Đông Nam Á tự thấy thân thiện với Mỹ có ngày sẽ như miền Nam VN. Dè dặt với Mỹ chứ không dám đoạn giao với tư bản Mỹ. Trong khi đó, CSVN hồ hỡi trong chiến thắng, lại thêm đặt hết niềm tin nơi Liên Sô cho nên ngày càng đi vào lộ trình được Mỹ vẽ sẳn (ROAD MAP) mà không hay biết.

Đến khi cái lưỡi bò biển Đông của TQ sắp liếm vào lãnh thổ, các quốc gia Đông Nam Á, nhất là VN, xúm nhau lại thỉnh Mỹ vào ngồi ghế trên và răm rắp tuân theo sự sắp xếp của chú Sam. Thế là tư bản kỹ nghệ chiến tranh của Mỹ tha hồ nhận đơn đặt hàng.

Bấy giờ, Hillary Clinton mới nở nụ cười ngoại giao – gây hộc máu cho chú ba – tuyên bố Mỹ có quyền lợi thiết yếu ở biển Đông và cương quyết bảo vệ quyền giao thông quốc tế của tàu bè Mỹ. Để hậu thuẩn cho lời tuyên bố trên, hàng không mẫu hạm của Mỹ tới lui thoải mái như vào chỗ không người trong khu vực lưỡi bò.



Thử Đòn

Trong trao đổi thương mại, Mỹ ù lì ục ịch bồi dưỡng cho các đồng chí lãnh đạo TQ trở thành tư bản hút máu. Thế là CSTQ tự đặt mình vào hàng ngũ đàn em của Mỹ qua nghị quyết nhìn nhận quyền tư hữu, mộtkẻ thù cần phải bị tiêu diệt dưới chế độ CS. Mỹ tiếp tục đưa hơi tiếp sức cho TQ thặng dư thương mại. Để chi? Trước hết, khoảng cách giàu nghèo giữa thống trị và bị trị càng xa, bất mãn càng tăng!!! Đám thống trị quen mùi tư bản, lâm vào thế cởi cọp. Thế là chú Sam bắt đầu ra tay, tuy muộn.

(Về điểm này Mỹ bị hố, đánh giá thấp tiềm năng lao động và không tiên liệu mức phát triển kinh tế của TQ quá nhanh. Bên cạnh đó Mỹ không ngờ tên thiến heo Đỗ Mười quá sức ngu dốt, chịu áp lực của Tàu, từ chối vào WTO do Tổng Thống Clinton mở cho một lối thoát. Đến khi chú ba vào được tổ chức này, Giang Trạch Dân tha hồ bắt chẹt, buộc VN phải mở cửa biên giới cho Tàu tự do qua lại không cần chiếu khán, mới chịu chấp nhận cho VN vào WTO. Đây là một đau đớn cho đất nước VN dưới sự lãnh đạo của một nhóm người dốt nát!)

Rất nhịp nhàng, Mỹ và Âu châu cùng áp lực TQ tăng giá đồng yuan với lý do là giao hoán thương mại không công bằng. Một nan giải đối với TQ. Tăng giá đồng yuan tức nhiên giá thành cao, mất ưu thế cạnh tranh, xuất cảng giảm, xí nghiệp đóng cửa, nhân công thất nghiệp đưa đến bất ổn xã hội. Đó mới là đòn hiểm của Mỹ.

Biết chắc là TQ khó chấp nhận tăng giá đồng yuan, Mỹ cho in thêm 600 tỉ bơm vào thị trường tiền tệ. TQ chới với la hoán yêu cầu Mỹ giải thích lý do in thêm tiền. Trước đó vài hôm, tại G20 ở Hán Thành, Hồ Cẩm Đào dõng dạc tuyên bố các quốc gia hãy tự lo liệu chuyện tiền tệ, thương mại của mình.Giờ đây Mỹ ra chiêu gậy ông đập lưng ông: “In tiền là chuyện riêng của nước Mỹ, không ai có quyền xía vào”. Thế là bao nhiêu ngoại tệ dự trữ của TQ đầu tư vào chứng phiếu của Mỹ bỗng chốc bốc hơi; trước mua được một cái bánh bao giờ chỉ còn đáng giá một cái giò chảo quảy!TQ thừa biết có ngày sẽ bị Mỹ chơi đòn này cho nên trước đó đã nhiều lần

vận động nhiều nước chọn đồng yuan thay cho vị thế “đô la bản vị” của tiền tệ thế giới nhưng bất thành.

Chưa hết, trong chuyến viếng thăm Ấn Độ, Obama đưa hậu duệ Ghandi lên tận mây xanh qua lời hứa vận động cải cách cơ cấu hội đồng bảo an LHQ để Ấn Độ ngồi ghế ủy viên thường trực. Chỉ với chiêu này, Mỹ có được một thị trường nhân côngkhổng lồ và lương thiện hơn. Thêm được một món hời khác là mấy ngàn công ty tháp tùng Obama tha hồ nhận đơn đặt hàng.

Tại Nam Dương, Obama, trong chuyến về thăm quê hương của ‘kế phụ’, được tiếp đón hết sức nồng nhiệt. Trong tương lai không xa, khách hàng của TQ, chánh yếu là Mỹ, sẽ chuyển đơn đặt hàng sang các quốc gia ĐNÁ và Ấn Độ…Chưa hết, tư bản đầu tư sẽ rút khỏi TQ. Được biết Intel đang thành lập một xưởng sản xuất qui mô ở VN. Trước viễn ảnh đó, TQ đang lợi dụng ‘đất hiếm’ để áp lực các công ty xe hơi Nhật ở lại với chú ba.

Về mặt chánh trị thế giới, TQ bị tây phương, qua Na Uy, lột mặt nạ độc tài, đàn áp đối lập, chà đạp nhân quyền qua việc trao giải Nobel hòa bình cho Liêu Hữu Ba, một trí thức đối lập đang thọ án tù vì đòi hỏi dân chủ cho nhân dân TQ. TQ áp lực một số quốc gia tẩy chay lễ phát giải Nobel tổ chức vào ngày 10-12-2010. Đây là lần đầu tiên trong 74 năm qua, giải thưởng cao quí này không được trao tận tay người trúng giải. Trước những quan khách đồng loạt đứng dậy vỗ tay hưởng ứng, Ông chủ tịch Ủy Ban Giải Hòa Bình Nobel phát biểu về sự vắng mặt của ông Liu: “Chỉ riêng sự kiện này đủ chứng tỏ Giải Nobel dành cho Ong Liu là điều rất thiết yếu và thích đáng”. (Noting Liu’s absence, the chairman of the Norwegian Nobel Committee Thorbjorn Jagland said to a standing ovation: “This fact alone shows that the award was necessary and appropriate.”) (The Toronto Star Dec 11, 2010)

TQ lồng lộn trước việc này. Thiết tưởng cũng nên nhìn qua việc Bắc Triều Tiên nả trọng pháo vào một hòn đảo nhỏ thuộc Nam Hàn. Lâu nay cả thế giới đều biết Bắc Triều Tiên chỉ là con múa rối do TQ giật dây. Việc gây hấn này xảy ra



vài tuần trước ngày trao giải Nobel chỉ là thâm ý của TQ muốn thế giới bớt chú ý việc chú ba bị thế giới vạch mặt độc tài đảng trị.

TQ không bó tay để mộng bá chủ không thành. Chú ba không ngớt mượn tay đàn em khuấy động hết nơi này đến nơi khác. Hiện TQ đang phát động cuộc chạy đua vũ khí với Mỹ. Cuộc chiến trong tương lai không giới hạn trong qui ước cũ. Điễn hình là TQ thành công trong việc bắn hạ vệ tinh. Gần đây nhất Mỹ vừa thí nghiệm thành công chiếc phi thuyền con thoiX-37B, hoàn toàn dựa vào kỹ thuật mới, thuộc quyền sử dụng của quân đội. X-37B có nhiều ưu điểm trong hoạt động. Hình dáng nhỏ - chiều dài không quá 30m, chiều rộng 4.5m – khó bị dò tìm; xài ‘lithium battery’và năng lượng mặt trời – ít hao năng lượng. Ưu điểm vượt trội của con thoi này là có thể thay đổi quĩ đạo khiến địch không phát hiện được để bắn hạ cũng như địch không che dấu kịp các vị trí trọng yếu khi con thoi bay ngang để thu lượm tình báo kỷ thuật, hoặc bắn tia laser vào kho vũ khí nguyên tử của địch.Được hỏi phải chăng đây là dấu hiệu chiến tranh bắt đầu lan rộng ra không gian, vị giám đốc trách nhiệm chương trình ởm ờ đây là bí mật quân sự.

TQ không dậm chân tại cỗ, chỉ trong vài thập niên, đất nước này đã thực sự nhảy vọt từ một quốc gia yếu kém lên hàng cường quốc kinh tế, quân sự và kỷ thuật không gian. Những thành công về thương mại, kinh tế và tài chánh đưa quân đội TQ giờ đây lên hạng ba trên thế giới.

Cho dù hiện giờ vẫn còn ở thế thượng phong so với TQ nhưng bên trong,Mỹ chạy đua ráo riết về mọi mặt để cứu vãn những khinh địch của các lãnh đạo tiền nhiệm.. Chưa ai hình dung ra mức độ khốc hại của cuộc chiến sắp tới.

* * *

Việt Nam Trong Thế Trận

Trở về mặt trận ĐNÁ, các quốc gia trong khối thay nhau làm chủ tịch của tổ chức liên quốc trong vùng. Nhìn kỹ ta có thể nhận ra đây bản

sao của Liên Hiệp Âu Châu, chỉ khác nhau về nhân sự, địa lý, văn hóa.

Riêng VN, sau hơn hai thập niên bị TQ chèn ép lấn lướt mọi mặt, từ biên giới nội địa, lãnh hải, đến cột xương sống Trường Sơn, giờ đây bắt đầu chấp nhận làm tay sai cho đế quốc Mỹ.Rồi đây VN sẽ phải lãnh ấn tiên phong trong cuộc đụng độ giữa TQ và ĐNÁ. Để trang bị cho đội quân tuyến đầu của mình, Mỹ cho biết sẽ nâng cấp bang giao giữa hai nước. Vốn đầu tư của tư bản Mỹ ở VN ngày càng vượt trội. Nên nhớ tư bản đi đến đâu thì chánh quyền Mỹ có trách nhiệm phải bảo vệ đến đó. Chỉ cần nhìn số công ty Mỹ hoạt động ở VN ta có thể hình dung mối bang giao giữa hai nước. CSVN thấy được tầm quan trọng chiến lược trong vai trò tiền phương của mình nên không ngại vòi vĩnh Mỹ và không sốt sắng đáp ứng yêu cầu của Mỹ về nhiều lãnh vực trong đó có nhân quyền, dân chủ…

Cách đây vài năm, trong chuyến công du Mỹ, NT Dũng đã được Mỹ củng cố chiếc ghế Thủ Tướng và mạng sống khi được Bộ Trưởng Quốc Phòng R. Gates mời đến cho xem những tin tức tình báo về một âm mưu đảo chánh ở Hà Nội, cũng như vị trí những hỏa tiển của TQ hướng về VN. Thế là ngay sau khi về nước Dũng cách chức tức khắc 6 tướng lãnh đặc trách các khu vực hiểm yếu ở Hà Nội.

Cho nên những ai mong đợi sự sụp đổ của chế độ CSVN là còn sống trong mơ. Mỹ đang cần một VN vững mạnh, càng mạnh càng tốt; thế mới bảo đảm an ninh cho hải trình biển Đông, mới chận đứng được mộng bá quyền của phương Bắc. Đại sứ Mỹ ở VN công khai tuyên bố ủng hộ một VN cường thịnh.

* * *

Vài Ý Kiến Đóng Góp

Đối phó với người Việt hải ngoại, CSVN ngày càng lấn lướt. Chúng tấn công mọi mặt, văn hóa, kinh tế, len lõi trong cộng đồng để lủng đoạn gây chia rẽ. Kể từ những ngày đầu làn sóng vượt biên chúng đã gài người trà trộn để tạo niềm tin. Có những tên nằm vùng lúc nào cũng tỏ ra chống cộng hăng say nhất để chiếm lòng tin của người



tị nạn, sau đó gây chia rẽ. Ở Toronto cách đây không lâu, có đứa con rơi của Nguyễn Chí Thanh lúc nào cũng tỏ ra tinh thần chống cộng triệt để nhưng thật ra, hắn có máu gian manh của CS ngay từ khi mới chào đời cho nên hắn ra tay phá nát cộng đồng.

Chúng tung cán bộ văn hóa dưới nhiều hình thức như trình diễn ca nhạc, kết hôn Việt kiều, du học. Một trong những hoạt động ngầm đáng ngại của chúng là cho cán bộ vào làm việc trong các cơ quan công quyền địa phương. Không ít cán bộ CS xâm nhập cộng đồng dưới chiêu bài HO. Đó là truờnghợp người bạn cùng khóa 18 sĩ quan Đà Lạt của Phan Nhật Nam. Còn rất nhiều HO thuộc loại này.

Chúng đã công khai ra mặt ứng cử vào hội đồng thị xã Toronto.Có nhiều người tị nạn đã nhìn ra và cảnh giác là người Việt quốc gia sẽ thua thêm một keo nữa. Đó là sự thật chứ không phải bi quan. CSVN có nhiều ưu thế và có sách lược khai thác điểm mạnh của họ và chỗ yếu của ta.

Sơ lược những điểm mạnh của CSVN:

- Kiểm soát người của chúng bằng cách hăm dọa thân nhân ở VN

- Len lõi hoạt động ngầm trong cộng đồng, cán bộ trà trộn người vượt biên

- Cán bộ được huấn luyện kỹ

- Trang bị vật chất cũng như kiến thức cần có để hoạt động, hội nhập sinh hoạt bản xứ

- Có chỉ đạo, lèo lái trực tiếp từ tòa đại sứ . . .

Điểm mạnh của CSVN chính là yếu điểm của người Việt hải ngoại:

- Liên hệ tình cảm gia đình trong nước

- Lòng nhân đạo bị lợi dụng và khai thác

- Nhân sự ngày càng giảm theo thời gian, trong khi lớp trẻ không được tổ chức, hướng dẫn để thay thế

- Tinh thần hăng say giảm theo tuổi tác

- Không có được một tổ chức lãnh đạo thống nhất.

- Một yếu điểm khác của lớp người tị nạn là đã định cư ở các nước ngoài trong tình trạng khủng hoãng tinh thần, thể xác và vật chất. Cuộc sống bắt đầu lại từ con số âm không (-0), chẳng những lo sinh kế cho bản thân, giáo dục con cái mà còn bận bịu cứu giúp thân nhân còn kẹt lại nơi quê nhà, hội nhập xã hội xa lạ trong ngơ ngác

- Thế hệ thứ hai không tiếp nối ý chí, lập trường của người đi trước v.v…

- Hơn 35 năm qua, đường lối cũng như hình thức tranh đấu của cộng đồng không chuyển biến cho phù hợp hoàn cảnh mới, khiến chánh quyền cũng như người dân bản xứ cảm thấy nhàm chán.

Thấy được yếu điểm của mình thì có thể khắc phục được.Trước hết những người lãnh đạo cần sáng suốt, qui tụ những người nhiệt tâm với lý tưởng tự do, sự sinh tồn của đất nước và dân tộc, tập họp thành MỘT KHỐI. Ví như các hội Sĩ Quan Thủ Đức, Sĩ Quan Đà Lạt, Thiết Giáp, Hải Quân, Không Quân v.v.. hãy ngồi chung lại thành MỘT HỘI với nhiều chi hội bên dưới và các chi hội phải tuân hành chỉ đạo của ban lãnh đạo do toàn thể bầu lên.

Các hội ái hữu Quãng Ngải, Mỹ Tho, Bến Tre, Rạch Giá, Cà Mau cho tới Gio Linh… nên tập họp lại thành một khối vì cho dù ở địa phương nào thì chúng ta vẫn là nạn nhân của CS, vẫn cùng chung chịu cảnh mất vợ, mất chồng, mất nhà cửa, con cái .. do quốc nạn CS.

Những người có học vị, chức vị dưới chế độ cũ cùng các bạn trẻ trưởng thành ở nước người nên tham gia tích cực vào sinh hoạt cộng đồng. Cho đến nay số người này rất là khiêm nhường.

Tất cả những MỘT HỘI kể trên lại nên ngồi chung thành lập một KHỐI NGƯỜI VIỆT TỊ NẠN CỘNG SẢN.Các quốc gia Tây phương thường gồm nhiều sắc tộc và nhìn chung, ta thấy Trung Hoa, Do Thái, Ần Độ, Sikh … cho đến Tamil đều có MỘT KHỐI riêng.

Về đường lối tranh đấu thì chúng ta nên tạo cảm tình của người dân bản xứ; khi tranh đấu vạch mặt bọn CSVN thì nên nhân danh quyền lợi của



đất nước cưu mang mình chứ đừng nên hô hào tranh đấu vì quyền lợi của cộng đồng mình. Ví như trường hợp Lý Tống, ông nên vạch rõ cho người Mỹ cũng như chánh quyền Mỹ nhìn thấy những thiệt hại cho đất nước Mỹ khi CSVN tổ chức xong mạng lưới xâm nhập cộng đồng người Mỹ gốc Việt chống cộng. Hãy nêu lên một vài ví dụ như cán bộ CSVN kết hôn với người Việt hải ngoại, len lõi kết nối lớp trẻ lớn lên ở Mỹ đang làm việc ở những cơ quan kỷ thuật cao của Mỹ như NASA, BOEING để thu lượm tình báo kỷ thuật…Lớp trẻ Mỹ gốc Việt thừa hưởng tinh thần tự do ở đây cho nên chưa có kinh qua những trò gian xão, mưu mô, tráo trở, lật lọng… của CSVN.

Thói thường người Việt hải ngoại không thích giao tiếp với lớp người Việt mới (xin tạm gọi những đồng hương ra nước ngoài không thuộc diện tị nạn CS hay vượt biên). Xử sự như thế e rằng không thích hợp vì kinh nghiệm cho thấy rất nhiều đồng hương thuộc lớp trẻ tha thiết với đất nước và dân tộc. Có rất nhiều bạn trẻ đang can đảm dấn thân đấu tranh cho quyền lợi quốc gia dân tộc mà không có mấy ai ở hải ngoại sánh bằng.

Thế tại sao ta không kết thân với họ. Cho dù họ là đảng viên CS hay bất cứ thành phần nào, ta tránh nhìn họ qua lăng kính ghét bỏ. Nhìn lại bản thân, ta phải trải qua nhiều chục năm mới nhận ra được cái hay cũng như điều xấu của nước ngoài.Tại sao ta không tạo cơ hội để họ nhìn thấy tinh thần tự do dân chủ của xứ người và điều không kém quan trọng là không nên bào chữa những tệ nạn xã hội ở khắp nơi. Nêu lên cho họ thấy những ưu điểm cũng như khiếm khuyết của chánh quyền nước ngoài và so sánh với giới lãnh đạo trong nước để họ tự nhìn thấy chỗ khác nhau. Ví như sinh viên nước ngoài không bị bắt buộc phải học chủ thuyết Karl Marx. Nêu cho họ thấy CSVN lúc nào cũng hô hào nhân dân ta anh hùng, Karl Marx là đỉnh cao trí tuệ (!!!), cái gì thuộc về đảng cũng siêu quần bạt tụy nhưng mà con cháu của bác và đảng đều tranh nhau ra khỏi xứ.

CSVN lợi dụng lòng nhân đạo, tình người để thu tóm ngoại tệ qua hình thức cứu trợ thiên tai và lộ

liểu nhất là việc đưa ‘bồ tát Cô Tim’ chu du nước ngoài để công tác nhiều mặt. Thứ nhất là tìm ngoại tệ, bên cạnh đó là gây chia rẽ cộng đồng và lôi kéo những người nhẹ dạ theo phe chúng.

Có một người – bị vào tròng của cán bộ CS gian xảo, ngụy trang dưới lớp áo đồng đạo –chủ quan khoe rằng ông biết rõ về cô Tim; rằng khoản tiền quyên được sẽ ký thác vào trương mục của cô ở Thụy Sĩ. Không ai chối bỏ điều đó. Tiếc thay ông bạn kia lại quên rằng mọi chi tiêu của cô Tim đều thông qua hệ thống tài chánh VN, có nghĩa là cô Tim rút dollars từ ngân hàng Thụy Sĩ nhưng chỉ nhận được một mớ giấy đi cầu có in hình Hồ Chủ Tịt, còn phần ngoại tệ kia thì CSVN mua thêm dây thòng lọng để siết cổ hơn 80 triệu đồng bào, để dâng đất cho Tàu!

Mấy ai biết được trước khi đưa cô Tim ra nước ngoài, chánh quyền VN đã làm một DVD để cô Tim phơi bày nỗi khổ của những cô nhi. Nếu xem kỹ ta sẽ thấy một thực tế là CSVN không hề đoái hoài tới nhưng cô nhi này mà còn tạo thêm bi đát để đánh động lòng nhân của người Việt hải ngoại. Ngay trong DVD kể trên, chínhcô Tim xác nhận những cô nhi bị bịnh viện từ chối chửa trị chỉ vì những em bé đáng thương kia KHÔNG CÓ HỘ KHẨU!!!

Những đoàn thể đấu tranh thay vì nêu lên những yếu huyệt này nhằm vạch trần âm mưu của CSVN để chánh quyền cũng như người bản xứ thấy rõ dã tâm của bọn tổ chức, lại đi đòi hỏi những điều mà chúng có thể tránh né.

Tin gần đây nhất cho biết Ngôi Nhà May Mắn của ‘bồ tát Cô Tim’ đã bị chánh quyền cuổm đoạt tương tự như những ngôi chùa ‘làng đỏ’ của ông sư (?!) ‘THIỀN ÔM’.

* * *

Trước khi chấm dứt, xin kể thêm một câu chuyện có thật như sau. Một hôm, tại quán cà phê Tim Horton gần góc đường Hurontario và Eglington ở Mississauga, một người Việt tị nạn CS lớn tuổi nhìn thấy một thanh niên, khoảng ngoài 30, mặc áo thun đỏ có viền vàng,trước ngực có thêm hàng chữ ‘Việt Nam’. Ông già kia xốn mắt, lân



la hỏi chuyện. Đôi bên trò chuyện khá lâu, đủ để thanh niên kia trút bầu tâm sự: “Thú thật với bác, những chiếc áo này tụi cháu bị bắt buộc phải mua và được lệnh phải mặc. Theo chỉ đạo, đã đến lúc những người ra nước ngoài như tụi cháu phảixuất đầu lộ diện. Chúng cháu rất khó xử vì thân nhân của chúng cháu sẽ bị hăm dọa nếu chúng cháu không tuân theo chỉ đạo của họ”.

Cuối cùng, bài viết này chỉ là sự góp ý chứ hoàn toàn không chỉ trích. Thời gian cũng như khuôn khổ có hạn, chỉ nêu lên một số diễn biến và vài ý kiến đơn sơ.

NQV – Một Người Việt Tị Nạn Cộng Sản Vào các mạng kết nối dưới đây để xem thêm: - US secret 'space plane': X-37B starts Star

Wars?: http://www.af.mil/news/story.asp?id=123201234

- http://www.youtube.com/watch?v=HXrqmUAltA8

- X-37B military spaceplane launches from Cape Canaveral

- http://news.bbc.co.uk/2/hi/science/nature/8601172.stm

- And more @ - http://www.google.fr/search?client=opera&rls

=fr&q=Space+plane&sourceid=opera&ie=utf-8&oe=utf-8

- http://www.youtube.com/watch?v=UuztXxUPjgE&feature=related- http://www.youtube.com/watch?v=pVyCgxw-kYI&feature=related- http://www.thestar.com/news/world/article/905025--imprisoned-nobel-peace-prize-laureate-honoured-with-empty-chair

PHÙ VÂN

Buồn vui thoáng mộng trần ai

Với tay ôm hết tình ngoài nhân gian

Chiều nay nắng hắt hiu vàng

Người về chốn cũ theo làn mây đưa…

Cali những chiều cuối năm

Trời buồn mưa gió lạnh

Cuồng phong lá xa cành

Kiếp người sao mong manh

Mưa buồn như lệ thương mất anh

Gởi tặng anh đôi dòng

Tiếc thương người tài hoa

Trời bắt làm bạc mệnh

Người đã đi xa

Hay người về nhà

Tình yêu thánh hóa

Ngàn năm bên ta

( Đôi dòng tưởng nhớ…đến NS Trần N. Sơn, con trai của NS Anh Bằng

YÊN THƯ

Đừng Vì Thu Hận


Đừng vì thù hận, thành ra tội đồ Ngàn năm vật chuyển sao dời Vui buồn lẫn lộn khó thời đổi ngay o0o Muốn tranh đấu, hơi đầy chí lớn Ngay từ đầu quyết chọn đường xuyên Không gây những nỗi ưu phiền Không gieo đau khổ, không nghiền tình thương Dầu không tu, giữ đường chân lý Không nghĩ gì ích kỷ bản thân Chỉ lo vẹn đạo nghĩa nhân Chỉ mong xây đắp, cân phân lòng người Trong thế sống đạo đời tỏ rõ Là con người phải có cội nguồn Thấy người giàu có dập dồn? Thấy người quyền quý theo tuồng Trịnh Hâm?

Chuyện thương ghét trong tầm ánh mắt Nhưng nhớ cùng... chủng tộc, màu da Đừng vì danh lợi chói lòa Đừng vì thù hận, thành ra tội đồ Người nằm xuống, nấm mồ vô chủ Ai giết người? Có đủ quyền không? Cùng chung nòi giống Lạc Hồng Sao trong ánh mắt lại không tình người? Tôi đã sống một đời thiếu thốn Nhưng lúc nào cũng chọn đường ngay Đường tôi đi lắm chông gai Nhưng không vì thế mà sai đạo người Không muốn thấy đầu rơi máu đổ Để trẻ con thiếu chổ tựa nương Đi ăn xin, thiếu học đường Sống đời trâu ngựa, tình thương lạc loài Đạo nào cũng phơi bày lẽ phải Chúa hay Thầy cũng dạy điều hay Những người tâm trí lá lay Mới thay lời Chúa, mới xoay lời Thầy Nếu mình thấy chùa xây, tù phá Là cõi đời đã quá thiện nhân Sống trong đạo nghĩa tinh thần Không say mê sắc, không sân si thù Hận bấy kẻ đui mù tâm tưởng Gây chiến tranh để hưởng giàu sang Tạo bao nhiêu cảnh điêu tàn Cho dân nghèo đói, lầm than suốt đời Sao có kẻ đem lời trau chuốc Mãi hô hào để được vinh thân Để cho dân mãi cùn bần Sống trong hận tủi, muôn vàn khổ đau Bóng Đêm



ôi gặp lại Huy vào một ngày chết tiệt, ngày cuối năm. Vào những giờ khắc cuối của một năm với những tất bật không thể nào không vội vội vàng vàng mua sắm đủ các thứ lỉnh kỉnh để kịp đón giao thừa, để rồi sau đó là những ngày được thả lỏng thân xác nghỉ ngơi, được ngủ ngon lành trong ngày mùng một Tết. Tôi đã quen với nhịp sống của chính mình, thật sự không còn muốn phải vướng vít một điều gì từ hơn mười năm nay. Vậy mà tôi vừa gặp lại Huy, bất chợt, khi tôi đang lang thang giữa chợ hoa đêm cố tìm mua một chậu hoa mai cho ngày Tết. Ngân ! Ngân! Tôi nghe ai đó gọi tên mình và tôi quay nhìn lại sau lưng. Huy cũng vừa thắng xe lại bên cạnh tôi, một mùi hương quen quen thoảng vào mũi làm cho tôi trong phút chốc nghe tim mình đập nhộn nhạo trong lồng ngực. Huy vẫn thế, dù đã bao năm tôi không còn gặp, anh vẫn có nụ cười rất đẹp, vẫn có mái tóc kiểu cũ, bồng bềnh trên đôi mắt sáng. Không biết mình có già đi nhiều không, còn Huy, tôi không thấy anh già, tuy Huy có hơi đẫy đà một chút. Tôi im lặng đi bên cạnh Huy, mặc cho anh lựa chọn dùm tôi một chậu hoa mai, sau đó thì anh trả tiền rồi cười:” để anh tặng em chậu hoa nầy vậy nhé! ”, rồi tôi cũng để mặc cho Huy chở tôi

về trước ngõ con hẻm vào nhà, sau khi từ chối ghé đâu đó uống nước với anh. “Cũng muộn rồi anh, vả lại sắp giao thừa rồi”. “Ừ nhỉ!” “Nào! cho anh mượn điện thoại của em đi” *** Suốt mấy ngày Tết Huy đều gọi và nhắn tin vào máy điện thoại nhưng tôi không trả lời. Ban đêm tôi khóa luôn máy để được bình yên ngủ nghỉ. Tôi thật sự là không muốn có bất cứ một mối quan hệ nào nữa trong cuộc sống dẫu rất đơn điệu của mình. Tôi đặt chậu hoa mai trong góc cái phòng khách nhỏ xíu của mình, đó là một góc luôn luôn tối vì tôi không bao giờ vén rèm ở đó lên. Ở đó, có vài nhánh lan tím được chưng bày trong cái lọ thủy tinh nhỏ trong vắt. Ở đó, tôi thường nằm dài nghe nhạc vào mỗi tối trước khi ngủ. Dẫu những bài hát thường làm tôi quặn thắt gợi nhớ rất nhiều về dĩ vãng, nhưng những giai điệu lại làm tôi thấy cuộc sống cũng dễ chịu và đáng để còn được làm một con người. Âm nhạc, dù sao cũng là một thứ không hề biết phản trắc. Tuy vậy nhưng không thể nói là lòng tôi được yên tĩnh sau ngày gặp lại Huy. Tôi như con ốc co mình lại, tỉ mẫn đóng cái nắp đậy trên võ ốc của mình. Im lặng. Thật ra là tôi đang chạy trốn một điều gì đó, vì tôi đã không hề có được nó, hoặc có, mà tôi không hề biết. Tình yêu chăng? Có thể gọi đó là tình yêu không khi mà nó đã đến, hết sức bất ngờ, và đẹp, ngày tháng ấy đúng là rất đẹp. *** Tôi vội vàng ra khỏi nhà cô bạn khi trời Đà Lạt đã ngã sang chiều từ lâu. Bước như chạy xuống những bậc thang trước khách sạn Palace, gió từ phía mặt hồ Xuân Hương thổi hai vạt áo dài tôi

TTììnnhh YYêêuu VVôô TTậậnn

Âu Thị Phục An

T



bay phất phới trong hơi sương chiều se lạnh. Tôi quên cái áo len ở nhà cô bạn rồi. Trở lại thì cũng ngại quá, tôi cắm cúi bước nhanh, hi vọng vẫn còn kịp chuyến xe cuối về nhà. Có tiếng chân dồn dập sau lưng chợt xuất hiện làm cho tôi sợ, không dám nhìn lại tôi chạy nhanh xuống bậc thang cuối cùng rồi cố rảo bước ra con đường nhựa , về hướng bến xe ở dưới dốc đường lên khu chợ. Rồi bất chợt có tiếng nói vang lên bên tai tôi: “Chào cô “ Vừa bước nhanh tôi vừa cố liếc qua bên phía tay phải của mình và bắt gặp một khuôn mặt lạ với nụ cười tươi tắn trên môi. “Cho mình làm quen nhé “ Tôi không biết nói gì nên cứ lặng lẽ đi nhanh. Gã thanh niên cũng đi bên cạnh với bước chân đều đều theo nhịp bước của tôi. Ít ra thì sau khi nhìn thấy khuôn mặt gã tôi cũng khá yên tâm vì thấy gã có vẻ lương thiện. “ Cô về đâu. Xin lỗi tôi hơi đường đột, chắc nhà cô trên khu phố vì tôi thấy cô không mặc áo len.” Nghe gã nhắc tới áo len tôi chợt khoanh hai tay trước ngực vì cảm thấy lạnh. Còn một đoạn đường ngắn nữa là tới bến xe, tôi chợt chưng hửng khi nhìn thấy cái bến xe trống hoác. Không còn chiếc xe bus nào cả. Nổi thất vọng của tôi không qua được tia nhìn soi bói của gã thanh niên. “ Tôi về tận Chi Lăng lận anh ạ, nhưng giờ thì hết xe rồi, chắc là phải đi xe ôm thôi “. Tôi e dè nghĩ tới cái khoảng chi tiêu cho xe ôm vào ban đêm như thế nầy, với khoảng tiền trong túi của tôi, và nhất là cho cuộc sống sinh viên của tôi, nó sẽ hao hụt một cách không dễ chịu tí nào. Nhưng rồi sau đó, tôi cũng không hiểu tai sao, tôi lại bằng lòng để cho gã thanh niên mới quen chở tôi về, thay vì phải đi xe ôm. Cái vẻ lương thiện và sự e dè nhã nhặn của gã khiến cho tôi tin cậy và ưng thuận vào đứng trước hiên một cái quán ăn đêm để chờ gã chạy về nhà người bạn ở gần đâu đó để mượn xe. Khoảng mười phút sau gã thanh niên trở lại trên một chiếc xe máy, trên tay còn có cả một cái áo len đàn ông màu nâu nhạt. Tôi cười ngượng ngịu cám ơn rồi chui đầu vào chiếc áo. Cái áo rộng thùng thình với hai cái tay

áo dài ngoằng khiến cho tôi hồn nhiên bật cười. Gã cũng cười vui vẻ. Câu chuyện trao đổi tự nhiên giữa tôi và gã thanh niên suốt con đường dài về Chi Lăng đã tạo nên sự thân thiện mau chóng giữa hai con người vừa mới đây xa lạ vô cùng. Gió đêm rất lạnh. Tôi không biết dấu hai bàn tay mình vào đâu thì nghe gã nói. Nếu có lạnh Ngân cứ thọc tay vào dưới áo tôi nhé, đừng ngại. Tôi nghe giọng nói của gã run run như đánh bò cạp vì lạnh. Đột nhiên tôi thấy tội cho gã làm sao. Thả tôi xuống ngay dưới con dốc, cạnh bên những cây dã quỳ rậm rịt và tối, gã thanh niên bấy giờ mới cho biết anh ta tên là Huy. Tôi định cởi trả cái áo thì gã khoác tay “Thôi Ngân cứ mặc mà lên nhà kẻo lạnh, hôm nào tiện thì tôi tới lấy.” Co ro leo lên con dốc về đến nhà tôi còn bị dì tôi la khi nghe kể lại câu chuyện. “Cũng may là gặp người tốt, nhưng cũng phải dè chừng về sau con ạ, ai đâu mà tốt ngang xương vậy, trời lạnh lẽo như thế nầy mà lại…” Tôi cũng không hiểu tại sao, chỉ thấy vui vui trong lòng mà cũng không hiểu vì sao. Có những điều gì đó vượt qua những thói lề của cuộc sống mà có lẽ dì tôi không thể nào hiểu được. Nếu mọi điều đều được đem ra cân nhắc tính toán thì cuộc đời giống như một bài toán phải có đáp số đúng vậy. Chán chết. Chúa nhật, tôi ngủ nướng đến tận 9 giờ mới dậy, ăn vội cái bánh mì bơ dì tôi đã để sẳn trên bàn, tôi gom tất cả quần áo dơ của dì và của tôi đi giặt, trong lúc đang lom khom dùng bàn chải đánh cái quần jean thì tôi nghe có tiếng chuông cửa reo vang. Mở cửa ra tôi giật bắn cả người khi thấy Huy đứng trước mặt mình. Tôi không biết là mình đang lôi thôi đến thế nào trước mắt một gã thanh niên vào một sáng sớm như thế nầy. Ống quần xăn lên đến gối, đầu tóc rối bời được búi lên vội vàng bằng một cái buộc tóc cũ kỷ. Thấy tôi lúng túng Huy chỉ cười rồi tự nhiên bước vô nhà. “ Không mời khách ngồi sao”. Tôi mời Huy ngồi xuống cái ghế cạnh bàn bên cửa sổ rồi xin lỗi anh



vô thay đồ. Không hiểu sao đứng trước Huy tôi cứ thấy mình như thừa tay thừa chân. Bưng ra cho Huy môt tách trà nóng tôi nói lời cám ơn anh về việc tối hôm trước anh đã đưa tôi về nhà. Huy cười hiền lành nói có gì đâu Ngân, thấy một cô gái lỡ đường vào đêm tối như vậy mình rất áy náy không thể không đưa về tận nhà. *** Tôi đã có rất nhiều lần ở lại trong phòng trọ của Huy. Cái phòng con trai bề bộn vừa đủ để một cô gái lười nhác như tôi ra tay dọn dẹp. Rồi tại cái căn phòng có một chiều mưa không chịu tạnh ấy đã khiến tôi ở lại với Huy, trong vòng tay ấm nóng của anh, ân ái cùng anh, rồi sau đó ngủ vùi bên thiên thần Cupidon của mình. Ân ái no nê khiến cho tôi như cuồng dại bên Huy. Từ anh, môi anh, mắt anh, tóc anh như hòa lẫn tan biến trong tôi mỗi khi tôi ôm anh cong người thõa mãn. Khi con người ta đã hết mình hiến dâng và cho đi những cảm xúc và nhận về những cảm giác làm mê mụ người đi thì việc ấy đã trở thành một sự nghiện ngập. Tôi cho đó là tình yêu, nếu có thể gọi như vậy. Tôi biết rõ là mình đã rất yêu Huy. Tôi không biết tình yêu nầy rồi có đi đến hôn nhân không. Tôi ít nghĩ về điều đó. Tôi cũng không hỏi Huy về điều đó. Những buổi tối bên nhau cùng ăn những bữa ăn đạm bạc mua về từ cái quán cơm bình dân của đời sinh viên khiến cho tôi có những tối thú vị bên Huy. Anh ân cần gắp những cọng rau muống xào bỏ vào trong chén cho tôi vừa cười nhẹ:” chắc là anh không nuôi nổi vợ với những bữa cơm như thế nầy rồi “. Chúng tôi viết ra nhiều cái tên con trai con gái đẹp đẽ để đặt cho những đứa con sau nầy, chúng cứ kéo dài ngoằng ra trên tờ giấy. Mười đứa! eo ơi! Tôi lắc lư mái tóc dài của mình cười ha hả:” chịu thôi, em không có sức để đẻ được nhiều như vậy đâu“. Huy nháy mắt tinh nghịch:” không chịu đẻ thì ngưng “yêu”, được không nào?”. Tôi cắn vào vành tai Huy khiến cho chàng nhột la ơi ới. Buổi tối lạnh, tôi nằm dài trên giường gác đôi bàn chân trần vào lòng Huy tìm hơi ấm, anh ngồi đọc sách trên giường, tựa lưng vào tường và ấp

đôi chân tôi vào lòng, những ngón tay anh vuốt ve bàn chân tôi nhẹ nhàng khiến cho tôi buồn ngủ. Tôi có những “tối tân hôn” như thế bên Huy suốt một thời gian dài. Đôi khi tôi nghĩ sau nầy nếu có lấy nhau thì có còn thú vị như thế nữa không? *** Tôi và dì có chuyến đi đột ngột về Sài gòn vì bà ngoại trở bệnh nặng. Rồi sau đó là tang lễ. Suốt một tuần tôi chìm đắm và buồn phiền trong tang tóc của gia đình. Trở lại Đà Lạt một mình vào ngày chúa nhật , tôi được ngủ một giấc dài cho đến gần 5 giờ chiều. Nổi buồn vẫn còn đè nặng trong lòng nhưng tôi cảm thấy thanh thản khi được hít thở bầu không khí lành lạnh của những ngày chớm đông, và nhất là được một mình không vướng bận một điều gì. Tôi đi học lại. Những ngày nghỉ học vừa qua làm cho tôi bận bịu với bài vở để cho kịp với chương trình học. Tôi nhớ đến Huy. Cảm thấy thiếu vắng một cái gì đó, nhưng tôi không vội đi gặp anh, cũng không thắc mắc vì sao anh không gọi. Tôi thong thả để cho từng ngày một trôi qua, ít ra thì tôi cũng thích thú trong những ngày tự do như vậy. Nhưng sau những ngày được một mình thanh thản và chơi trò ú tim với Huy thì tôi không còn nhịn được nữa. Nửa tháng rồi hai mươi ngày lừng lững trôi qua như thách đố sự kiên nhẫn của tôi. Tôi vội tìm đến nhà Huy ở trọ.Cửa phòng Huy đóng kín. Chị chủ nhà nhìn tôi ái ngại. Chị nói hình như Huy có việc về quê ở Nha Trang. Tôi không có một thứ gì của Huy trong tay. Địa chỉ, số điện thoại đều chưa có lần nào tôi quan tâm đến. Tôi chỉ chăm chăm lăn xả vào cuộc tình bằng một tình yêu vô tận. Lửng thững ra về, đi dọc xuống suốt con đường mọc đầy hoa dã quỳ vàng rực, dường như tôi thấy Huy đang từ cuối dốc hối hả chạy lên mỗi khi tôi tìm đến mà không báo trước. Nụ cười và ánh mắt rạng rỡ. Mái tóc bồng bềnh trong gió. Tiếng xuýt xoa mừng cuộc hội ngộ bất ngờ của anh luôn đem lại cho tôi nhiều xao xuyến. Mùi thuốc lá trên đôi môi cũng vậy, và mùi hương của



mái tóc anh khi Huy cắm cúi lén hôn lên ngực tôi bên cửa , tất cả đã trở thành những thứ thiết thân như chính cuộc đời tôi vậy. *** Những ngày Tết nhàn nhã cho một kẻ không thích đi đâu là tôi rồi cũng trôi qua. Nhiều năm tôi vẫn đón Tết như thế. Tôi không mong có ngày gặp lại Huy. Vì sau lần về quê đó thì Huy không trở lại nữa. Tôi khóc lóc và luôn hỏi vì sao? Nhưng rồi tất cả cũng qua đi… Sáng mồng 5 Tết, tôi hết sức bất ngờ vì Huy đột nhiên xuất hiện ở cửa trong lúc tôi còn ngái ngủ. “chào em, anh vô nhà được chứ?“ Tôi kinh ngạc lặng người đi. Ban ngày trông Huy rắn rỏi hơn . “xin lỗi, có ông xã em trong nhà không để anh chào một tiếng?” Tôi hơi buồn cười khi nhìn vẻ mặt căng thẳng của Huy. Tôi lắc đầu. “đáng tiếc là em chưa có chồng”. Tôi rót cho Huy tách trà nóng. Đẩy nhẹ dĩa mứt kẹo về phía anh, tôi lên tiếng mời Huy. Huy cám ơn tôi rồi lại tiếp tục lúng túng. Tôi cũng không biết nói gì, loay hoay bật nhạc lên để phá tan bầu không khí nặng nề. Một bài hát quen thuộc vang lên và trôi đi êm êm trong gian phòng nhỏ. Tôi ngước nhìn Huy, cố gắng nở một nụ cười nhẹ. “Lâu nay anh sao rồi?”. Tôi nghe hình như Huy chợt thở dài, anh khoát tay “cũng thường thôi em ạ, nói chung là…à mà em thì sao?”. Tôi nhún vai ”em dạy ở một trường tư, cũng sống được”. “Anh vợ con gì chưa?”. Huy lắc đầu. Thỉnh thoảng tôi cũng có nghĩ và tưởng tượng đến lúc gặp lại Huy, nhưng đó chẳng qua chỉ là những ước muốn đẹp đẽ vì tôi vẫn còn có Huy trong lòng, ít ra là tôi vẫn giữ dược những cảm giác ngọt ngào của ngày tháng cũ, bên nhau. Nó luôn đẹp trong nổi nhớ của tôi. Giờ thì anh ngồi đó, hơn mười năm qua có biết bao thay đổi trong một đời người. Tôi tự nhủ “sao mình không ôm chầm lấy anh ấy nhỉ?” Rồi Huy kể, anh nhìn lên trần nhà lúng túng :” nói sao với em đây nhỉ? Trước hết cho anh xin lỗi, ngày ấy anh vội quá đã đi mà không từ giã,

chắc chắn là em sẽ lo âu và giận anh lắm. Vâng, anh đã đi, đã rời em và đi rất xa. Anh đã đi ra nước ngoài theo hồ sơ bảo lãnh của cha mẹ anh. Trong hoàn cảnh ấy anh đâu thể hứa hẹn gì với em. Anh hi vọng là em sẽ quên anh và sẽ có một mối tình khác. Dù vậy về nước anh cũng đã cố gắng tìm em ở ngôi nhà củ nhưng ở đó không còn em và dì. Đêm giao thừa anh hết sức bất ngờ khi nhìn thấy cái dáng vẻ giống như em đi bên những đóa hoa của ngày Tết. Cái dáng vẻ của em vẫn lay động lòng anh nhiều lắm em có biết không, Ngân?” Chúng tôi bất chợt nhìn nhau sau khi Huy kể dứt. Tôi vẫn ngậm câm không nói được gì. “Thế chừng nào anh đi?”. ”Anh về gần một tháng rồi, mùng 8 anh đi“. “Em sẽ tiễn anh” Ngân! Huy gọi tên tôi rồi không nói gì. Anh bây giờ không ồn ào vô tư như xưa, trông anh có vẽ bức rứt . Giữ lời hứa tôi tiễn Huy ra phi trường. 11 giờ trưa trời khá nóng, tôi biết mình còn yêu Huy dẫu tháng năm đã vùn vụt trôi qua trên những đời người với biết bao thay đổi. Bởi còn yêu Huy như một tình yêu duy nhất nên tôi không còn muốn yêu anh lần thứ hai. Như vậy sẽ tròn trịa hơn cho cuộc tình . Tôi muốn như vậy. Vội vả ấp bàn tay anh lên tay tôi trong những giây phút cuối, tôi thoáng thấy bờ mi Huy ươn ướt. *** Nhưng rồi khi đứng ngó lên bầu trời cao xanh thẳm, nhìn theo chiếc máy bay đang nghiêng cánh đảo một vòng cuối cùng trên cao, tôi chợt thấy nhói đau khi nghĩ đến đứa con trai mà tôi đã sinh ra, một thời gian sau đó khi Huy đã ra đi. Thằng nhóc giống cha nó y hệt, hiện vẫn sống bình yên vô tư với dì tôi, cũng ở Sài Gòn nầy. 2008 Âu Thị Phục An

Tâm Thư Gởi Mẹ


Ngâm Tiếng mưa đêm nghẹn ngào nức nỡ Luống canh dài dạ trẻ không an Mỗi lần nghe tiếng ho khan Mỗi lần con trẻ héo gan ruột mình Vọng Cổ (1) Đêm nay con viết bức tâm thư, nơi quê nghèo đất Kiên Giang - Rạch Giá. Để gởi đến người mẹ thân yêu đang sống cao sang nơi đất lạ quê . . . người . . . Gói trọn lòng con, kính gởi mẹ đôi . . . lời . . . Mẹ ơi ! tình sâu nặng là thiêng liêng mẫu tử, nghĩa nào bằng nghĩa dưỡng dục cù lao. Ngoại già rồi, nên nay ốm mai đau lo thuốc thang, hay điều trị thì không tiền. Trăm mối ưu phiền cứ đổ xuống gia cang, mang cái cảnh nghèo hèn sống đời luôn thiếu thốn. (2) Thuở xa xưa gia đình dù không khá giả, nhưng cũng đủ ăn, đủ mặc, đủ . . . xài . . . Nhờ tiền mẹ cho nên việc trang trải hàng . . . ngày . . . cũng đủ cho bà ngoại già xoay xở, cơn khốn cùng trong thời buổi khó khăn. Mấy năm rồi mẹ biệt tích vắng tăm, nên gia đạo cũng lần mòn suy sụp. Tiết Đông sang chăn không đủ đắp, buổi Hạ về lại thiếu cả cơm ăn.

Nói Lối

Nhìn những trẻ đồng trang lứa tuổi Sống trong gia đình có mẹ cùng cha Gẫm thân mình mà lòng trẻ xót xa Thương cho ngoại lại tủi thân mình côi cút.

Vọng Cổ (4) Mẹ ơi ! Vừa lọt lòng mẹ đã giao con cho ngoại, để đi theo tiếng gọi của kim . . . tiền . . . Cho đến hôm nay con vẫn chưa biết mặt mẹ . . . hiền . . . Con chỉ biết mẹ qua những dòng thư mẹ gởi cộng với những tấm hình đà hoen ố với thời gian . Mẹ thì cuộc sống cao sang Còn con cùng ngoại cơ hàn quanh năm Đời nghèo cuộc sống tối tăm Ngoại già, con thì nhỏ làm ăn được gì. (5) Những âu lo vẫn hằn in trong đầu con trẻ dại, buồn riêng mang nên giọt lệ cứ tuôn . . . trào . . . Mấy năm qua mẹ ở phương . . . nào . . . Sao không trở lại quê nhà một chuyến, viếng xóm làng và thăm ngoại cùng con. Ngoại nhớ mẹ nhiều nên vóc dáng héo hon, mỗi buổi tối người thường đứng ngay trước cổng. Đôi mắt hố sâu hướng về một phương trời xa thẳm, khắc khoải ưu tư đếm tháng năm dài.

(6) Mẹ ơi ! Công ơn sinh thành cao sâu như trời biển, phận làm người ai dám lãng quên. Tự ngàn xưa sách giáo lý của những bậc thánh hiền, trong gia đạo hiếu là trên tất cả. Mấy năm qua mẹ sống nơi quê người đất lạ, có khi nào mẹ nhớ đến ngoại cùng con. Dẫu quê người mẹ có sống trên gác tía lầu son thì con khuyên mẹ đừng quên nơi chôn nhao cắt rún. Viết đến đây tấc lòng con thơ xúc động, vài nét thơ ngây gởi mẹ ở quê người. Tâm thư con đã cạn lời Quê nghèo con, ngoại cuộc đời khổ đau Bút ngưng giọt lệ tuôn trào Nói lên nỗi khổ nghẹn ngào lòng con. VN

Vọng Cổ

Tâm Thư

Gởi Mẹ

Giới Thiệu Tập Thơ


Trân trọng kính giới thiệu thi tập đầu tay của Đỗ thị Minh Giang "Thương Về Kỷ Niệm",

để lưu luyến về một thời áo trắng nhiều mộng mơ, tiếc thương bao kỷ niệm đã nhạt nhòa theo dấu thời gian.

Xin vui lòng liên lạc: Đỗ thị Minh Giang

5829 S. Oak dr. Marrero, LA 70072

504-330-2686 Email: [email protected]

Giá mỗi quyển $10.00,

Xin đa tạ.

Tường Trình Tài Chánh


Bản Thu-Chi HTHKG Miền Nam Cali – Năm 2010

DATE TRANSACTION DEBIT CREDIT BALANCE

2009 Balance Forward 1516.88

01/01/2010 Monthly service charge for checkbook copy 3.00 1513.88

02/06/2010 Deposit GG City Hall (Picnic 7/25/10) 270.00 1143.88

2/16/2010 Hội Đoàn Cà Mau 100.00 1043.88

2/21/2010 Tất Niên 2010 còn lai 722.50 1766.38

03/2010 Phân Ưu Bà Huỳnh Văn Giáo 100.00 1666.38

03/2010 Hội Triều Châu 200 1466.38

3/12/2010 Anh Quang (Kiên Giang Bakery) yễm trợ ĐS 500.00 1966.38

3/12/2010 Đồng hương ủng hộ đặc san 80.00 2046.38

3/12/2010 Gởi đặc san cho đồng hương 15.00 2031.38

3/21/2010 Deposit Tất Niên (01/23/2010) 200.00 1831.38

3/21/2010 Returned 2 tickets (Trần Cẫm Hòa) 60.00 1771.38

3/21/2010 Bank service charge 12.95 1758.43

3/27/2010 Hội đoàn: Hội Bến Tre 50.00 1708.43

4/2010 Phân Ưu em ông Lý Hữu Diệu 100.00 1608.43

4/20/2010 Bank service charge 12.95 1595.48

7/25/2010 Chi cho Pinic 2010 13.00 1582.48

8/21/2010 GG City Hall return deposit 250.00 1832.48

10/03/2010 Giỗ Cụ Nguyễn lần 142 còn lại 543.5 2375.98

10/2010 Trần Tú ủng hộ 100.00 2475.98

11/01/2010 Check copy charge 3.00 2472.98

12/31/2010 Postmaster 2010 (Mail box charge) 56.00 2416.98

AS OF 12/31/2009 2417.00

Tường Trình Tài ChánhThủ Quỹ: Thái Mỹ Vinh

Quê Nhà, Chiều 30..


ão Ngọ nói với Thạch: “Bác thấy dưới phố chợ thị trấn ở mấy quán cà phê, giải khát, ka ra ô kê gì đó người ta ngồi đông nghịt, ngồi từ sáng đến trưa, ngồi “đóng đinh” ở đó hồi trong mấy ngày cuối Chạp mà tao không nghĩ ra?”- Lão thở dài: “Tháng Chạp mà ở nhà không có chuyện gì làm hay sao mà la cà ngày đêm ở mấy chỗ đó không biết? Nhỏ hơn tuổi cháu cũng có mà lớn hơn cũng có-tao nghĩ hồi không ra?" Thạch đang ngồi ở chiếc ghế dựa đặt ngồi sân, cạnh chiếc võng của lão Ngọ-cười : “Họ ngồi để thư giãn, chuyện trò, tâm tình chứ làm gì mà bác không nghĩ ra?" -Chuyện trò, tâm tình gì mà cả buổi không ngán?-Lão Ngọ liếc nhìn Thạch-dò xét. Thạch chợt cười với mình khi nhớ lại-chính anh cũng đã từng ngồi “đóng đinh” ở các quán café Cây Sung, Sông Quê, Chiều Tím với Long Nhi cả buổi mà cũng chưa nói hết lời để chia tay với nàng? –Anh cười lớn: “Chuyên tình yêu mà bác? Tình yêu thì nói đến bao giờ cho cạn lời…” -À, này- lão ngước lên nhìn Thạch bằng cái nhìn mềm mại- - cháu biết chuỵện tình giữa tao với bác gái mày chưa?- lão Ngọ dừng đưa võng, nhìn đứng lên mặt Thạch-chờ đợi. -Thưa, chưa biết… -Thuở đó tao đâu có được gặp bà ấy lâu-nhiều

nhất là năm phút- lão cười, gần thì cũng một mét, nhưng vẫn chung sống gắn bó đến già chừng này… Thạch có vẻ lắng nghe. Lão lại đưa đưa chiếc võng qua lại - gương mặt như vừa được phớt lên một niềm vui mới mẻ sáng láng-lão cười lớn: “Có một lần bác cầm được tay bà ấy…” Thạch cảm thấy vui vui với ý nghĩ trong đầu: “Tình yêu thật lạ! Tình yêu thật cần thiét cho tất cả ư? Nó tựa như liều thuốc nhiệm mầu, làm thay đổi đời sống của mỗi người nhanh chóng như vậy sao? “ .Đây là lần đầu tiên từ ngày trở về quê ăn Tết với gia đình người bác ruột đã từng cưu mang anh từ thuở lên 6 -Thạch mới có dịp nhìn thật lâu lên gương mặt bác mình- tìm thấy ở đó một niềm vui, gần như là một sự thõa mãn,và thoáng chút hạnh phúc muộn màng… Thạch cười to-giọng sảng khoái: “Cầm được tay ở vào thời ấy là bác “cừ khôi” lắm rồi!" Buổi chiều xuống chậm ngoài ngõ, trên bờ rào cây trà tàu cắt ngắn - nó bước đi thong thả nhàn hạ như còn chút quyến luyến những ngày tháng năm cũ. Làng xóm tĩnh lặng trơ trọi càng làm cho buổi chiều cuối năm như có một không gian rất riêng, không hề giống với bao buổi chiều đã trôi qua trước sân nhà.Thỉnh thoảng, từng bóng người đi chợ về muộn- quang gánh thầm lặng lóang thóang qua trước ngõ. Lão Ngọ vẫn nằm ở võng đua đưa-dõi mắt trông ra- mà dáng bà Ngọ vẫn chưa thấy hiện lên trên cái nền trời đã dần tối sẫm…

Quê Nhà, Chiều 30… Mang Viên Long

L



Cảnh tượng của buổi chiều hôm ấy đã đeo bám suốt đời Thạch không rời! Nó hiện ra, lúc rõ ràng tinh khôi-lúc nhạt nhòa mong manh đứt quảng; nhưng lúc nào cũng khiến anh lặng đi khá lâu-một cảm giác u ám nặng nề như bao trùm lấy đầu óc anh-và Thạch bắt đầu cảm thấy buồn ngủ! Đôi lúc, anh muốn xua đuổi nó, lãng quên nó-nhưng cuối cùng đành bất lực. Nó đã là máu thịt của đời anh rồi. … Sau khi thi hài của ba Thạch đươc đưa từ quân y viện về quê chôn cất được 49 ngày-mẹ Thạch bỗng nhiên biến mất! Qua một đêm, thức dậy-ba chị em Thạch không còn tìm thấy mẹ mình nữa? Một ngày chở đợi. Hai ngày ngóng trơng. Ba ngày ôm nhau khóc. Nhưng người mẹ yêu quý-người thân duy nhất còn lại sớm hôm bên ba chị em Thạch đã bỏ đi xa! Huệ -chị cả, vừa tròn 10 tuổi, chạy đến báo tin cho lão Ngọ-người bác ruột ở xóm trên. Lão Ngọ vội đạp xe báo tin cho hai em: Hường, và Mẹo. Chiều hôm sau-tại nhà của Thạch, đã có mặt đông đủ ba anh em lão Ngọ. Một cuộc dàn xếp thoả thuận nhanh chóng diễn ra không lâu quá mươi phút trước mặt ba chị em Thạch đang ngồi đợi chờ ở chiếc chõng tre ngoài hiên. Đầu tiên-lão Ngọ đưa mắt nhìn hai người em đang ngồi đối diện với vẻ im lặng nặng nề. Lão nói: “Anh là lớn, anh nhận phần gánh vác nặng hơn! Anh sẽ nhận thằng Thạch… -Em nhận thằng Tân-tiếng Mẹo sắc, gọn. -Phần em nhận con Huệ-Hường nói như thì thầm. Ba chị em Huệ đều nghe rõ số phận mình. Từ nay-ba chị em Huệ, mỗi người tản về một hướng - như đàn gà con lạc bầy. Đôi mắt Huệ u tối bỗng long lanh nước mắt. Tân thống nhìn chị-cúi đầu, mắt cũng rươm rướm. Chỉ có Thạch là ngơ ngác - lặng lẽ liếc nhìn lão Ngọ, rồi cô Hường, chú Mẹo với đôi mắt thơ dại đờ đẫn vì mất ngủ.

Lão Ngọ bước ra hiên, đến bên ba chị em Thạch-cầm lấy cánh tay tong teo gầy nhom của Thạch-gắng nở nụ cười: “Cháu về ở với Bác nhé? Bác dẫn đến trường bác dạy mà học…”Lão kéo tay Thạch đứng dậy-và dắt ra sân. Xốc Thạch ngồi lên yên sau-lão quay lại cười: “Hai em về sau nhé? “ Bóng lão Ngọ đi khuất sau mấy bờ rào, Thạch không còn ngồi bên cạnh -Hụệ chợt cầm chặc tay Tân như sợ nó cũng sẽ vụt đi mất - thút thít khóc. Mẹo đến ngồi bên Tân-chỗ của Thạch bỏ trống, cầm tay Tân-cười: “ Cháu về sống với chú nhé? Ở đây không còn ai, buồn lắm! “. Tân sụt sùi khóc, ngồi yên như khúc gỗ. Mẹo kéo tay Tân dứng dậy-bàn tay còn lại vẫn còn nằm chặc trong tay Huệ. Huệ không buông tay em ra. Nó bỗng khóc rống lên-như tiếng thét đã bị kiềm giữ nén lại từ lâu rồi-như tiếng kêu thất thanh khàn đục của con heo bị chọc huyết trên bàn mổ-khiến tay Mẹo chùng lại. Mẹo tiếp tục cười: “Huệ, cháu để em về ở với chú nhé? Cháu còn nhỏ quá, làm sao có lúa gạo mà nuôi nổi em? “

Mẹo xốc hai tay vào nách Tân-kéo nó đứng dậy. Tân khóc to, theo chị. Hường vẫn đứng im, nhìn-đôi mắt đỏ hoe.Lát sau, Hường vội đến đỡ sau lưng Tân-đẩy nó ra sân. Mẹo đẩy Tân đi phía trước, còn anh rà sát phía sau. Tiếng khóc của Tân yếu dần, lạc vào buổi chiều mênh mông yên lặng đang dần chìm vào bóng tối …

Hường đến ngồi bên Huệ-nhìn mà không nói. Có lẽ, cô cũng cảm thương cho đứa cháu nhỏ mồ côi sớm bị lạc loài chia cách? Hường ngồi yên rất lâu bên Huệ. Hai bóng người chìm dần trong bóng tối mơ hồ lạnh lẽo nơi căn nhà cũng hoang lạnh từ đây. Thỉnh thoảng, chỉ còn nghe tiếng khóc nấc lên của Huệ. Da diết. Đày đoạn. Tiếng khóc như muốn làm vỡ tung cái thân thể mỏng manh lạnh lẽo của nó …

Những năm tháng sau này-Thạch không có nhiều dịp gặp lại anh chị nữa. Mỗi số phận đã



được cột chặc trong mỗi ngôi nhà xa lạ mà sức vóc nhỏ bé của mỗi người không thể vẫy vùng vượt thoát ra được. Thạch chỉ nghe ngóng tin tức qua những người thân đến thăm lão Ngọ: Chị Huệ về trông con cho cô Hường, rồi phụ bán quán. Còn Tân một buổi đi chăn bò, một buổi cắp vở đến trường. Năm tháng cứ trôi đi, lạnh lùng và vô tình. Ba chị em Thạch cũng vẫn lớn lên như những thân cây rừng… Năm Thạch thi đậu vào học năm thứ nhất trường đại học tổng hợp khoa văn cũng là năm được tin chị Huệ có chồng. Bốn năm sau, Tân có vợ. Hai ngày vui ấy cúa anh chị Thạch không được có măt vì đang lận đận ở Saigon. Rồi mỗi người cũng có một mái nhà tranh ven xóm, vẫn tiếp nối đời sống bất hạnh nghèo khó từng ngày lặn lội ngoài đồng, la cà ở các dãy phố chợ bòn mót từng đồng bạc lẻ. Ngày Thạch ra trường- xin được một chỗ làm ở tòa soan báo Ngày Mới-anh mới trở về quê thăm anh chị. Gặp nhau-Huệ đã ôm Thạùch mà khóc. Còn Tân thì nhìn Thạch với đôi mắt lạ lẫm rồi gượng cười –im lặng! Thạch đã ở lại sống với chị Huệ mấy hôm rồi rời quê mà ra đi…Ra đi, để lại bị cuốn trôi theo dòng đời hối hả cho cơm áo nhọc nhằn như anh chị mình. Hai năm sau, Thạch kết hôn với một cô bạn phóng viên cùng làm việc ở báo Ngày Mới. Và cũng chỉ hai năm sau-khi Phương Mai, vợ Thạch sinh đứa con trai đầu lòng- anh đã phải ký vào đơn xin ly hôn được Phương Mai viết sẵn mà không thể níu kéo được cho dù-nhiều giờ liền, Thạch đã mềm lòng giải bày như lời cầu xin vì không thể cam lòng nhìn con đang đi dần vào vết hằn đau buồn quá lớn của đời người.. Mười năm đã đi qua-cuộc đời Thạch vẫn cứ trôi chảy theo nhịp sống xô dạt, dồn đuổi từ nơi bày đến chốn nọ mà không hề nghĩ đến một mái ấm cho riêng mình. Thạch dành tất cả thời gian còn lại sau tám giờ mưu sinh để ngồi với trang bản thảo của cuốn truyện dài “Buồn Vui Một Đời Người” mà anh đã viết được hơn một nửa. Từ ngày xa Phương Mai, Thạch luôn cảm thấy sợ hãi trước tình yêu. Anh và Phương Mai đã tự nguyện đến với nhau, yêu nhau-nhưng thực tế lại

Tháng Giêng Non

Chạm vào sương mai Run trên những cành lộc biếc Xuân tràn trề nắng Trên những phố hoa Mùa đông trơ xương lui về đứng phía sau

lưng ngày tháng Rồi trăm năm cũng đi qua Xuân thì rồi cũng tắt Ta rồi thôi tóc dài tóc ngắn Ta cũng rồi thôi những những chiêm bao Áo hồng má phấn Ngất ngất dăm ba cuộc tình Lãng lãng quên quên Và tháng giêng non tơ Nhẹ nhàng theo gió Ngập ngừng đáp xuống lá hoa Thở hơi mùa xuân nồng nàn bất tận Và tháng giêng non ơi Dịu dàng như một khởi đầu Của càn khôn quặn thắt Bùng vỡ Mùa xuân! Âu Thị Phục An



phũ phàng mãnh liệt hơn anh nghĩ. Và rồi cái tình yêu tưởng keo sơn vững chải như núi kia trở nên mong manh mềm yếu như chiếc bong bóng. Mười năm-Thạch đã dần dần trở nên xa lạ với nó-và thường tự hỏi : “ Tình yêu có thật chăng? “. Long Nhi đã kịp đến với cuộc đời Thạch như một định số mầu nhiệm không thể lý giải để trả lời cho Thạch rằng-tình yêu là có thật. Tình yêu tự nó đến như hoa đúng giờ sẽ nở. Tình yêu lại càng không thể mong cầu, níu kéo- hay van xin mà được! Thạch đã rất ngỡ ngàng khi nhận được e mail đầu tiên của Long Nhi bộc bạch nỗi lòng một cách tự nhiên, hồn nhiên, tha thiết không chút dấu diếm. Thạch đôi lần rất đỗi ngạc nhiên khi đọc thư vì lời lẽ thật gần gũi, chân tình như đã gặp nhau, quen nhau từ kiếp nào? Sau đó là những tin nhắn liên tục hầu như suốt ngày đêm. Và, sau cùng là những lần Long Nhi bấm máy để được trò chuyện với Thạch hằng giờ . Phần Thạch-anh vẫn dò dẫm, chừng mực, vì không thể tin tưởng vào một sự tình cờ rủi may như trò chơi bốc thăm trúng thưởng khi tuổi đời đã quá ngưỡng bốn mươi. Đã một lần ngậm đắng nuốt cay vì chữ tình tưởng quá đơn giản ấy. Nhưng-có đôi lúc Thạch không thể tin ở mắt mình, ở tai mình trước những lời lẽ yêu thương nồng cháy có thể thiêu đốt lấy nàng nếu Thạch hờ hững hay khước từ! Những ngày tháng tiếp theo-Thạch buông mình trôi theo dòng nhân duyên trùng trùng mà không hề đắn đo, ngược lại- với nỗi hạnh phúc nhen nhóm ngày một lớn dần trong trái tim cô độc tưởng đã bị vùi chôn sâu vào băng giá. Thạch dần dần hiểu ra anh đã gặp gỡ Long Nhi thì tình cờ, mà nàng thì gặp anh không tình cờ chút nào! Long Nhi cho biết đã đọc anh rất lâu, biết anh rất kỹ qua từng trang viết, dõi theo từng bước chân thăng trầm của đời anh từ nhiều năm qua rồi! Thạch nghe vậy-nhưng không thể cho phép mình dễ dãi tin rằng, một người con gái vừa tròn hai mươi tuổi, xinh xắn-đang là sinh viên năm thứ 2 đại học sư phạm, con nhà quyền quý giàu sang tiếng tăm cả tỉnh - lại ngày đêm dõi theo mình với lòng khao khát yêu thương?

Sau mấy chuyến về thăm quê. Mấy lần hẹn gặp nhau cùng ngồi ở góc quán Sông Quê, rồi Cây Sung, Chiều Tím suốt buổi- đã cho Thạch tin rằng-Tình yêu của Long Nhi dành cho anh là có thật!, là hiếm có ở trong muôn ngàn điều hy hữu vẫn xảy ra quanh đời sống. Trong cuộc đời trùng trùng duyên khởi ở cõi tạm này điều gì cũng có thể xảy ra chăng? Thạch chỉ biết rõ một điều-sau những lần hẹn nhau, ngồi bên nhau, chuyện trò-và những nụ hôn nồng cháy lúc chia tay đã cho anh cảm giác ngày một gắn bó, đằm thắm, không thể chia xa… Thạch chợt nhớ lại một mẫu nhắn tin vào buổi sáng sớm của Long Nhi lúc anh còn ở Saigon. Gởi: “Em tới trường rồi! Em quên ăn sáng. Em đói quá! Anh đút em ăn với.. Hu hu”. Trả lời: “Em bảo đã ở trong tim anh rồi? Đã là máu thịt của anh rồi? Đã là hơi thở của anh rồi? Em đã là cuộc sống của anh mà! Nên anh buồn vui thì em cũng buồn vui. Anh ăn no thì em…cũng no chứ? Sao cứ kêu đói hoài vậy nhỉ? Hay là, thỉnh thoảng em “nhảy ra” khỏi tim anh, đi chơi lang thang mà anh không hay? Hu hu”. Gởi: “Anh luôn trong tim em mà! Em đói bụng quá! Anh đút em ăn đi?" Trả lời: “Lạ nhỉ? Chúng ta cùng ở trong tim nhau phải không?" Gởi: “Em ở trong tim anh thật nhưng vẫn đói mà! Anh ăn mà không đút em? Hu hu…”- Thạch chợt cười với ý nghĩ trẻ con : “Tình Yêu quả thật đã làm cho mình trở thành một đứa trẻ !”. Sáng nay-ngày cuối cùng của năm cũ-Long Nhi lại phone gọi Thạch đến quán Cây Sung-chỗ cũ hôm kia đã ngồi. Ngồi ở góc quán ấy-có thể nhìn ra dòng sông, nhìn xa lên bầu trời-không gian thật khoáng đãng, trong lành, tĩnh lặng. Tiếng nhạc từ đầu quán vọng lại nhẹ nhàng ấm áp lời thì thầm tha thiết của các ca khúc tình yêu họ Trịnh, Vũ Thành An, Phạm Duy...Thạch kêu cô chủ quán mở lại bản “Kỷ Vật Cho Em”-thơ Linh Phương, nhạc Phạm Duy như mọi lần trong lúc ngôi nhâm nhi tách café chờ Long Nhi đến. Biết Long Nhi không bao giờ trễ hẹn, nhưng Thạch lại muốn đến sớm hơn một chút để ngồi lăng lẽ



một mình mà nhớ nàng. Giây phút ấy đối với Thạch thật quý báu biết bao! Kia rồi, Long Nhi đang chạy xe vào sân quán… Thạch kéo chiếc ghế sát cạnh-cười: “Mời em ngồi! –Thạch liếc nhìn đồng hồ nơi tay-Em bao giờ cũng đúng hẹn!” -Anh biết tại sao em gọi gặp lại anh không?-Gương mặt nàng thoáng vẻ buồn. - Vì em nhớ? Thạch cười- Câu “vì em nhớ” là của Long Nhi vẫn thường giải thích khi yêu cầu gặp anh. -Chỉ đúng một phần-nàng cười-bắt đầu từ ngày Mồng 1, mẹ không cho em đi ra khỏi nhà một mình nữa! Đi chơi đâu-thì đi xe cùng gia đình thôi! Nàng yên lặng-cúi nhìn bàn tay có đeo chiếc nhẫn mà Thạch vừa tặng cho nàng hôm mới về. Bàn tay trắng muốt, những ngón thon dài hiền lành như tâm hồn nàng. Thạch đã nhìn thấy đôi bàn tay nõn nà dễ thương ấy ngay lần đầu mới gặp, và lúc từ giã -anh đã xin được hôn lên đó. Long Nhi yên lặng đưa cả hai tay cho anh-và những nụ hôn tình yêu đầu tiên đã được khắc ghi lên đó! -Cho đến mồng mấy?-Thạch hỏi, giọng bơ thờ. -Đến lúc em đi học, anh à!-Long Nhi thở dài-anh đã vào lại Saigon rồi, phải không? Thạch nghĩ đến những ngày Tết buồn bã chỉ quanh quẩn ở nhà bác Ngọ, sang nhà chị Huệ, anh Tân. Bạn bè cũ năm xưa không còn lại ở quê nhiều nữa! Họ tản mát vì cơm áo. Họ lận đận vì tình duyên. Và có người đã vĩnh viễn đi xa. Vài ba người bạn còn lại trong thị trấn thì có lối sống cao ngạo, tự mãn, ngó trời đất bằng cái vung. Coi mình là cái rốn của vũ trụ- Thạch khó lòng mà ngồi lâu với họ được. -Vậy làm sao anh gặp được em một lát?- Thạch

nhìn Long Nhi thật chậm, thật lâu lên gương mặt không chút son phấn dường như cũng nhợt nhạt đi vì nỗi buồn. - Em sẽ “trốn” mẹ!-nàng kêu lên-nhưng không lâu đâu! - Anh luôn chờ tin em nhé? Thạch thoáng vui. Long Nhi nâng tách trà Ô Long lên, khẽ khàng uống một ngụm nhỏ-như muốn nuốt trôi bớt đi nỗi muộn phiền- “Anh biết ngày Mồng 1 là ngày gì không?” -Long Nhi chợt hỏi. -Ngày gì?-Thạch ngạc nhiên-ngày đầu năm mới mà… -Cũng là “ngày Tình Yêu” đó, anh?-Nàng nhìn Thạch sâu lắng-mỉm cười. -Valentine! Ô, tuyệt thật! Sao lại có sự trùng hơp vui vậy?-Thạch rút một điếu thuốc-bật lửa. Khói xanh lơ lửng. Anh nhìn theo, cảm thấy được một nỗi bình yên dịu dàng hiếm có trong cuộc đời gian nan của mình từ bấy lâu chợt đến thật nhẹ nhàng. -Em sẽ gọi gặp anh vào ngày Mồng Một nhé? nàng nhìn Thạch hồn nhiên , thoáng vui. Đôi mắt to tròn mở rộng nhin thẳng vào gương mặt Thạch như cố thu giữ bóng hình anh, sợ nó tan loãng mất. -Anh chờ em!-Thạch gật gù- Bất cứ lúc nào em “ trốn” được mẹ thì phone ngay nhé?-Thạch cười-anh sẽ “trực điện thoại” 24 trên 24 mà! Long Nhi kéo ghế ngồi sát bên Thạch-cầm lấy bàn tay anh -rút cây bút mỡ màu đen trên túi áo -lặng lẽ viết: “I Love You Forever” -rồi nhìn vào lòng bàn thay Thạch-mỉm cười. Thạch không nhìn – đọc: "I love You Forever”cả hai cùng nhìn nhau cười … Theo lời chỉ dẫn của Long Nhi , Thạch đã bao lần dừng lại dọc đường bên này bờ sông để nhìn ngôi nhà Long Nhi chìm lẫn giữa vườn cây xanh



hoa trái. Dòng sông lặng lờ một màu xanh nền trời lãng đãng mây trắng. Thạch dừng lại-lấy thuốc ra hút-và cố ngắm nhìn chiếc cổng sơn màu xanh lá cây non, được phủ bởi giàn hoa giấy mầu đỏ. Trước cồng nhà là con đường bê tông rộng, dẫn vào xóm. Ngôi biệt thự nằm phía trong khoảng sân mát kê nhiều chậu hoa mai… Chỉ qua chiếc cầu ván phía dưới kia thôi là Thạch có thể đứng ngay trước cổng nhà Long Nhi mà nhìn vào để thấy nàng. Nhưng Thạch chưa bao giờ làm được điều giản dị ấy-vì gia đình Long Nhi đông người ra vào, người giúp việc-chẳng may họ nhìn thấy được thì khó lòng mà gần gũi nàng như trước. Đôi lần, Thạch giả bộ đòi vào thăm nhà-Long Nhi sau phút im lặng-chơt cười : “Tùy anh mà!”. Bây giờ là 2 giờ chiều ngày 30-Thạch đang đứng bên này bờ sông -như một kẻ nhàn nhã muốn tìm chút không khí tĩnh lặng cuối năm –đứng nhìn trời mây, sông nước. Sau cái nhắn tin ngắn “Anh đang ở bên này bờ sông em ạ”-Thạch bấm máy gọi Long Nhi. Mắt Thạch đăm đăm nhìn vào chiếc cổng màu xanh-chờ đợi. Kìa, Long Nhi đã bước ra-đang đứng dựa vào cổng nhà-áp chiếc điện thoại vào tai: “Em đây mà! Anh đến bao giờ?” - “Anh đến từ xế chiều, em đang làm gì nhỉ? “ – “ Đang đọc sách! Đọc mỏi rồi em xem Ti vi mà!” - “Anh nhớ em quá, Long Nhi ạ!” - “Em cũng vậy mà anh! Anh đợi em đến ngày mai-mồng 1 được không?”- “Dĩ nhiên là được chứ biết làm sao?” - “Có lẽ buổi sáng nhé? Em vừa nghe sáng mai mẹ và ba cùng đi chùa, thăm mộ anh ạ!” - “Em không cùng đi sao?”- “Em đã kêu đau từ sáng nay rôi! Đau thì phải ở nhà chứ?-Em muốn gặp anh-được anh hôn vào ngày đầu năm mà!” Long Nhi đã đi dần ra phia con đường- Thạch thấy rõ dáng nàng trong bộ jupe màu hoa cà sáng lên bên hàng rào cây xanh với chiếc điện thoại áp sát bên tai. Thạch kêu lên: “Anh thấy em rất rõ! Em dễ thương quá, anh muốn cùng đi dạo một quảng đường làng được không?” - “Tùy anh!” Một bóng ngưòi từ chiếc cổng nhà bước ra-Thạch nghe tiếng Long Nhi: “Em vào nhà anh nhé! Mẹ em…”.

Bóng tối đã bao phủ con xóm càng làm cho lão Ngọ hoang mang, cứ hướng mặt ra ngõ. Lào rời võng-thở dài: “Chà! Bà này đi chợ Tết gì mà đã tối mịt cũng chưa thấy về?” Thạch nghe tiếng mình cười trong bóng tối: -Mới xa có một buổi mà bác đã nhớ vậy sao? -Tao với bà ấy có đời nào rời xa nhau nửa bước…

Tặng LN .

Tết Xứ Người

Vui Tết gì đâu ở xứ người

Chợ Hoa chợ Tết có gì vui?

Chiều Ba Mươi Tết còn đi cấy

Sáng sớm đầu Xuân phải dậy cày

Tết nhứt xứ tui chẳng thế nầy

Chợ Hoa chợ Tết rộn ràng thay

Chiều Ba Mươi Tết vui họp mặt

Sáng sớm đầu Xuân pháo rền tai

Ở đây chẳng thấy gì vui cả

Thôi đừng ăn Tết thế mà hay !!! TMT

Documents

Đặ - hthkiengiang.org · Tết: Lịch Sữ, Nguồn Gốc.. – ... cựu học sinh Kiên Giang đã đóng góp bài vở và hình ảnh. Các cơ sở Thương Mại và quí