Антибиотик тэсвэржилт ба VITEK MS практик ач

холбогдол

1

Н. Наранбат,

ГЯЛС Анагаах Ухааны Төв

“Антибиотик тэсвэржилтийн эсрэг” бага хурал 2018.06. 23 МОНГОЛ УЛС, УЛААНБААТАР ХОТ

2

Эрүүл байна гэдэг нь сайн сайхан байдлыг

мэдрэх явдал юм

.....................

Эрүүл мэнд гэдэг нь өвчин, зовиур байхгүй байхын зэрэгцээ бие бялдар, оюун санаа, нийгмийн байдлын хувьд цогц сайн сайхан хангагдсан байдал юм.

ДЭМБ-ын тодорхойлсноор

Хүний эрүүл мэндийг нөхцөлдүүлэгч хүчин зүйлс

3

Хүний эрүүл мэндийг нөхцөлдүүлэгч хүчин зүйлсийг 100 хувь гэж үзвэл,

амьдралын хэв маягаас үүдсэн хүчин

зүйлс 50-55 хувийг,

удамшлын хүчин зүйлс 15-20 хувийг,

гадаад орчны хүчин зүйл 20-25 хувийг,эмнэлгийн тусламж үйлчилгээний хүчин зүйл 10 орчим хувийг тус тус эзэлж байгаа нь хүн өөрөө эрүүл байхэсэхээ шийдвэрлэж чадахыг харуулжбайна.

ДЭМБ-ын судалгаа

“Антибиотикийн талаархи мэдлэг, хандлагыг дээшлүүлэх” долоо хоног

4

2014 онд ДЭМБ-ын Номхон далайн баруун бүсийн хорооны 65-р чуулганаас “Бүсийн хэмжээнд эмэнд нянгийн тэсвэржилт үүсэхийн эсрэг үйл ажиллагааны төлөвлөгөө”-г батлан хэрэгжүүлж байна.

“Антибиотикийн талаархи мэдлэг, хандлагыг дээшлүүлэх” долоо хоног болгон тэмдэглэхээр шийдвэрлэсэн.

WPRO-WHO

Шинэ антибиотик ховор

World Health Organization (2014). Antimicrobial resistance. Global report on surveillance infographic

Сүүлийн 30-аад жилийн турш шинэ антибиотик ховор.

Эдийн засгийн үр нөлөө 2050 онд$124.5 тэрбум

Арга хэмжээ авахад $2.1

тэрбум

A Review on Antimicrobial Resistance, Chaired by Jim O’Neill, 2014

НТ: 2050 оны прогноз (10 000 сая нас баралт)

Антибиотик тэсвэржилтээс үүдэлтэй нас баралтын тоо

7

НТ-ээс сэргийлэх бүсийн болон дэлхийн үйл ажиллагааны төлөвлөгөө

ДЭМБ НТ-тэй тэмцэх дэлхийн үйл ажиллагааны төлөвлөгөө

5 стратеги зорилго:

1) НТ-ийн талаарх ойлголт, мэдлэг, хандлагыг дээшлүүлэх

2) НТ-ийн тандалт судалгаа хийх, хяналтыг сайжруулах

3) Халдваргүйжүүлэлт, ариун цэвэр, хяналтыг сайжруулан халдварын тархалтыг бууруулах

4) Хүн болон амьтанд хэрэглэж буй нянгийн эсрэг эмийн хэрэглээг зохистой болгох

5) Судалгаа шинжилгээ, дэвшилтэт технологи, инновацид ЗГ-ын тогтвортой хөрөнгө оруулалтыг баталгаажуулах

НТ илрүүлэлт тандалтыг сайжруулах

12

13

14

15

16

Антибиотик тэсвэржилт үүсэх механизм

17Arch Intern Med. 1991;151(5):886-895. doi:10.1001/archinte.1991.00400050040010

Нян ялгах дүйх ба антибиотик мэдрэг чанар тодорхойлох процесс

18

19

Нян ялгах дүйх ба антибиотик мэдрэг чанар тодорхойлох процесс болон хугацаа

10.2217/CPR.12.32 © 2012 Future Medicine Ltd Clin. Pract. (2012) 9(4), 347–352

20

Бактер ялган дүйх болон антибиотикт тэсвэржилтийг тодорхойлох бичил ба

автомат системүүд (bioMerieux, France)

Merieux Family: Marcel Merieux (1870-1937; 1897-Institute Merieux); Charles Merieux (1907-

2001; 1967-Foundation Merieux); Alain Merieux (1938; 1962- bioMerieux); Alexander Merieux

(1974)

BacT/ALERT

Isolation

within 24-48

hours

VITEK 2

Identification

within 4-8 hrs,

AMT 18-24 hrs

DIVERSILAB

Genotyping

Within 4 hrs

API/ATP

Identification

8-18 hrs,

AMT 18-24

hrs

VITEK MS

MALDI TOF MS

identification

within 1 hr

MALDI: Matrix Assisted Laser Desorption/Ionization;

TOF MS: Time of Flight Mass Spectrometry

Koichi Tanaka, 2002, Nobel Prize Chemistry, Shimazu Corp., Japan

Академич П.Нямдаваа

MALDI-TOF MS систем гэж юу вэ?

21

MALDI (Matrix assisted laser desorption/ ionization)

• Сорьц нь их хэмжээний матрицтай нэгэн жигд холилдоно

• Матриц нь UV лазерийг шингээн энерги үүсгэнэ.

• Матрицын жижиг хэсгүүд түргэн халах ба сорьцтой хамт ууршина

MALDI-TOF MS систем гэж юу вэ?

22

TOF MS (Time of flight Mass Spectrometry)

• Сорьцын слайд дээрхи олон янзын хэмжээ бүхий цэнэглэглэгдсэн ионууд бий болно

• Сорьцын слайд болон гадаргуугийн хоорондох шилжилтийн өөрчлөлт V0 нь диаграммд үзүүлсэн чиглэлд ионуудыг татна

• Бүх ионы шилжилтийн өөрчлөлт V0 нь тогтмол учир жижиг хэмжээтэй м / z утга (хөнгөн ион) бүхий ионууд болон илүү их цэнэг агуулсан ионууд нь детектор хүрэх хүртэл шилжилтийн зайгаар илүү хурдан хөдөлдөг.

23

MALDI-TOF MS: багажны бүрэлдэхүүн

Төгсгөл хэсэг

Аялах

хоолой

Эх

үүсвэрийн хэсэг

Сорьц

боловсруулах хэсэг

Илрүүлэгч

Ионы үүд

Хазайлгагч

Ялгах хавтан

Сорьцын хавтан

Чиглүүлэх линз

Лазер

24

MALDI-TOF MS АжиллагааИонжуулалт

Сорьцноос…

Лазер

…Масс хэлбэрлүү

Сорьцын хавтан

Хавтан дээрхи матрицаар

бэхлэгдсэн сорьц

25Сорьцноос…

MALDI-TOF MS АжиллагааИонуудыг илрүүлэх

ЛазерИонжуулалт

Хуваалт

Илрүүлэгч

Хазайлгагч

Илрүүлэг...Масс

хэлбэрлүү

Вакуум

Ионы урсгал

Чиглүүлэгч линз

Сорьцын хавтан

Хурдатгал

Ионы үүдээр салаагүй

ионууд нь илрүүлэгчийг

онож пеакуудыг үүсгэнэ

Ионы үүд

Электро соронзон хэсэг

26

MALDI-TOF Процессын схем

`

Ионуудыг Соронзон хэсгээр дамжуулж хурдасганаХУРДАТГАЛ

Ионууд нь туяарүү чиглүүлэгдэнэ.ЧИГЛҮҮЛЭГ

Ионы туяа нь шугаман илрүүлэгчрүү чиглэнэ.ХАЗАЙЛГАГЧ

Ионы үүд нь бага масстай ионуудаас салгана.ХУВААЛТ

Ионы үүдээр салаагүйионууд нь шугаманилрүүлэгчийг оножмассын спектр үүсгэнэ:

ИЛРҮҮЛЭГ

Сорьцыг лазераар шарж ионуудын бөөгнөрөлийг үүсгэнэ.

ИОНЖУУЛАЛТ

27

Нобелийн шагналт ноён Коичи Танака

Коичи Танака нь 2002 онд масс спектрометрийн аргын нээж Химийн чиглэлд Нобелийн шагнал хүртсэн

Гялс АУТ-д VITEK MS суурьлагдсан байдал

28

MYLA®

1000 гаруй нян, мөөгөнцөр, ялган дүйх боломжтой

Vitek MS Практик ач холбогдол

Лабораторид дараах практик ач холбогдлыг авчирч байна.

1. Тодорхой бус үүсгэгчийг ялгах

2. Ижил төстэй зүйлийг ялгах

3. Зардал хэмнэх

- Хариу гарах цаг хугацаа

- Оношлуур сонголт хийх цаг

- Нэмэлт сорилын зардал

- Шаардлагагүй антибиотик мэдрэг чанарын шинжилгээний тоог бууруулах

Тохиолдол 1

• Bacteroides fragilis ялгасан тухай

• 4 настай, эм

• Хүйн шархнаас арчдас

• Анаэроб нөхцөлд грамм эерэг бактери өсгөвөрлөгдсөн

• Vitek MS-р Bacteroides fragilis- г нотолсон.

Практикт ач холбогдол

- Оношлуур сонгох хугацаа, зардал хэмнэсэн

- Ялгасан зүйлийн датаг нэмсэн

- Анаэроб бактерийг алдалгүй түргэн илрүүлэх боломж өгсөн

- Клиникийн эмчид эмгэгтөрөгчийн мэдээллийг түргэн хүргэсэн

- Үүсгэгчид тохирсон эмчилгээг хурдан эхлүүлсэн учир хүүхдийн биеийн байдал түргэн сайжирсан

Тохиолдол 1

• Bacteroides fragilis гэж ямар халдвар вэ?

• Анаэроб, грамм эерэг бактери

• Бактерийн шалтгаант үтрээний үрэвсэл/BV/ үүсгэнэ

• Шарх, тархины буглаа үүсгэдэг.

• Нүүрс- ус задлах идэвхээр ялган дүйхэд ажиллагаа, хугацаа их зарахаас гадна ялган дүйгдэхгүй байх боломж өндөр

• Өсгөврийн аргаар илрүүлэхэд төвөгтэй учир ПГУ-н аргаар ихэнхдээ илрүүлдэг үүсгэгч /seegene/

Улаанбаатар- Сонгдо эмнэлэгт 2016 онд баасанд n=155

32

Илэрсэн үүсгэгчийн нэр Илэрсэн тоо, хувиар

Мөөгөнцөр

- Candida albicans

- Candida krusei

- Candida glabrata

- Candida famata

- Saccharomyces cerevisiae

- Candida ssp

49[56.9%]

- 25[51%]

- 10[20.4%]

- 9[18.4%]

- 2[4%]

- 2[4%]

- 1[2%]

Staphylococcus

- Staphylococcus aureus

- Staphylococcus epidermidis

- Staphylococcus hominis

- Staphylococcus xylosus

- Staphylococcus heamolyticus

- Staphylococcus lugdunensis

- Methicillin-resistant

Staphylococcus aureus

18[20.9%]

- 10[55.6%]

- 3[16.7%]

- 1[5.6%]

- 1[5.6%]

- 1[5.6%]

- 1[5.6%]

- 1[5.6%]

Эмгэгтөрөгч гэдэсний савханцар

- Shiga- Toxin- ялгаруулагч

Escherichia coli

- Escherichia coli 0157

17[19.8%]

- 10[58.8%]

- 7[41.2%]

Salmonella ssp 1[1.2%],

Shigella ssp 0[0%]

Эмийн нэр Sensitive

(Мэдрэг)

Intermediate

(Дунд мэдрэг)

Resistance

(Тэсвэртэй)

Penicillin 0[0%] 0[0%] 11[100%]

Cotrimoxazol 4[36.4%] 0[0%] 7[63.6%]

Gentamicin 2[18.2%] 1[9.1%] 8[72.8%]

Erythromycin 6[54.6%] 0[0%] 5[45.5%]

Clindamycin 9[72.9%] 1[9.1%] 1[9.1%]

Tetracyclin 9[81.9%] 0[0%] 2[18.2%]

Minocyclin 10[91%] 0[0%] 1[9.1%]

Vancomycin 11[100%] 0[0%] 0[0%]

Teicoplanin 10[91%] 1[9.1%] 0[0%]

Ripfampicin 9[81.9%] 0[0%] 2[18.2%]

Norfloxacin 10[91%] 0[0%] 1[9.1%]

Levofloxacin 9[81.9%] 0[0%] 2[18.2%]

Fusidic acid 10[91%] 1[9.1%] 0[0%]

Nitrofurantion 10[91%] 0[0%] 1[9.1%]

Quinupristin-

Dalfopristine

10[91%] 0[0%] 1[9.1%]

Oxacillin/COAG/ 4[36.4%] 0[0%] 7[63.7%]

Oxacillin 5[45.5%] 0[0%] 6[54.6%]

Staphylococcus-ийн ATB staph5 оношлуурыг ашиглан хийсэн шинжилгээнд эмийн даслыг тоо, хувиар харуулбал

Дүгнэлт

33

1. Оношлогоонд антибиотик тэсвэржилтийг тогтмол үздэг болох (антибиотик хэргэлэхээс өмнө).

2. Антибиотик тэсвэржилтийн шинжилгээний хариуны мэдээллийн сан бий болгон, дүгнэлт хийж эмч нарт өгдөг тогтолцоо бий болгох.

3. Иргэдэд очих шууд санхүүгийн дарамтыг бууруулах.