01 IKONX KAPAK OK:Layout 1 10/7/15 11:57 AM Page 1 · yüzde -0,7 negatif büyüme gözlense de bu tamamen ağır kış şartlarından kaynaklandı. İkinci çeyrek verileri daha

01_IKONX_KAPAK_OK:Layout 1 10/7/15 11:57 AM Page 1

02_on_KAPAK_ici_EKO_40:16_17_MORTGAGE 10/7/15 11:45 AM Page 2

4 FOREX PİYASASINI ÖĞRENİYORUM

11

YAYINCI

DDooğğaann BBuurrddaa DDeerrggiiYayıncılık ve Pazarlama A.Ş.

PROJE KOORDİNATÖRÜAyşe Gül EkerİÇERİK KONTROL/MEVZUATA UYUMGökhan KüçükoğluARAŞTIRMA EKİBİ Bertuğ KocabıçakDoğancan Öncan Gökhan HalaçMerve UlusNehar ParlarFOTOĞRAFLARUğur KarabacakGRAFİK TASARIMİpek Keleşoğlu, Yavuz Keleşoğlu

İLETİŞİMIKON Menkul Değerler Aş, Sheratonİstanbul Maslak Hotel, Büyükdere CaddesiÜçyol Mevki, No: 233, Kat: 24/25 , MaslakISTANBUL 0212 709 99 [email protected] YASAL HAKLARIKONX Exclusive Dergisi Ikon MenkulDeğerler A.Ş. uzman personeli tarafındanT.C. Yasalarına ve sermaye piyasalarımevzuatına uygun olarak hazırlanmaktadır.Dergide yayınlanan yazı ve fotoğraflarınher hakkı saklıdır. İzinsiz ve kaynakgösterilerek dahi kullanılamaz.

BASKIDoğan Ofset Matbaacılık ve Yayıncılık AŞ Sanayi Mahallesi 1650.Sokak No:2 Doğan Medya Tesisleri Esenyurt/İstanbulTel: 0 212 622 19 00

DAĞITIM Yaysat AŞ 0 212 622 22 22

İÇİNDEKİLER

3EKM 2015

03_iCiNDEKiLER_EKO_40:16_17_MORTGAGE 10/7/15 12:06 PM Page 3

04_05_IKON_CIFT_ILAN_EKO_40:16_17_MORTGAGE 10/7/15 11:20 AM Page 2

04_05_IKON_CIFT_ILAN_EKO_40:16_17_MORTGAGE 10/7/15 11:21 AM Page 3

KAPAK

çekindi. Bunun bazı nedenleri vardı. Haberimizdebunun nedenlerine bakacağız. Ne zaman faizartırımı olabileceğini inceleyeceğiz. Sonrasındaülkeler bazında gelinen son durumu analizedeceğiz.

ENFLASYON HEDEF$ ÇOK UZAKTATeorik olarak baktığımızda faizi

arttırmak istiyorsanız enflasyon oranlarınınyükseldiğini görmeniz gerekiyor.Amerika’da hatta tüm gelişmiş ülkelerdeise bu durumun tam tersi yaşanıyor.Merkez Bankaları likidite musluklarınısonuna kadar açmalarına rağmen, yeterli

enflasyon bir türlüyaratılamadı. Bunun en

büyük nedeni ise faizarttırım beklentisi ve

global talebinazalmasının daetkisiyle emtiafiyatlarında yaşanan

düşüş trendi.Özellikle petrol

fiyatlarının 100 dolarseviyesinden 40 dolar

seviyelerine kadar geriçekilmesi, enflasyon

oranlarının düşük seviyelerdekalmasına neden oluyor. Buda deflasyonist baskıları

Dünya piyasaları, son dönemde kırılgan bir halaldı. Dolar, dünyada para birimleri karşısında

değer kazanmaya devam ediyor. Çünkü son biryıldır global piyasaların gündeminde AmerikaMerkez Bankası’nın (FED) faiz kararı yer alıyor.FED geçen yıl genişlemeci parapolitikasının sonuna gelindiğini vetahvil alım programınıdurdurduklarını açıklamıştı. Ayrıcailerleyen yıllar için normalleşmesürecine geçiş yapılacağını yanipolitika faizlerini belli bir aralığakadar artıracaklarını belirtmişlerdi.Bu açıklamaların ardından FED’inilk faizi ne zaman arttıracağı hepmerak konusu oldu. İlk beklentiler2015 yılının haziran ayını önplana çıkarsada FED, butoplantıda herhangi birdeğişikliğe gitmedi veEylül ayını işaret etti.16-17 Eylül’degerçekleştirilenFOMC toplantısınınardından FED, bu ayıda pas geçme kararıaldı. FED’in takipettiği istihdam, büyümeve işsizlik rakamları istenilenseviyelere ulaşsa da, faizartırım adımını atmaktan

Dünya piyasaları ve merkez bankaları, FED’den gelecek faizartırım hamlesini beklerken, büyüme ile ilgili endişeler, faiz

politikalarında etkili olmaya devam ediyor. FED’in faizartırımı için makro göstergeler henüz istediği seviyelerde değil.

Ancak artırım hamlesi de çok uzak değil. Bu kritik dönemin dünyapiyasalarına ve Türkiye’ye etkisini analiz ettik.

6

FED POLİTİKALARIDÜNYAYI SALLIYOR

EK$M 2015

FED; işsizlik,istihdam, büyüme veenflasyon verilerini

takip ediyor. Buverilerden sadeceenflasyon istenilen

noktada.”“

06_09_icKAPAK_(4)_EKO_40:16_17_MORTGAGE 10/7/15 11:58 AM Page 2

düşen trend başladığını görmekteyiz.Ayrıca konut başlangıçları verisindekriz sonrası toparlanma görünmesinekarşın hala daha kriz öncesi seviyeleregelinememiş durumda. Son aylardadiğer verilerde yaşanan kötü rakamlarFED’in de dikkatini çekmeye başlamışdurumda. Bu yüzden, bu rakamlarındakötü gelmeye devam etmesi, ABD’nintam da istenilen seviyelereulaşamadığını gösteriyor.

Ancak FED bu ayı pas geçmesinerağmen, bu yıl içerisinde hala daha

faizi arttırılabileceğinin sinyallerini vermeye devamediyor. Sonuçta FED, para politikasını sıkılaştırıcıyönde değiştirecek. Sadece ilk adımı ne zamanatacağı konusunda belirsizlik devam ediyor. FED’in

7EK$M 2015

ortaya çıkarıyor. FED ilerleyen 18 ay içerisindeenflasyon oranını hedeflediği rakam olan yüzde 2seviyelerine ulaşacağını tahmin ediyor. AncakFED’in faizleri artırması emtia fiyatlarında dahabüyük bir satış baskısına yol açabilir. Bu durumFED’in korktuğu gelişmelerden bir tanesi vepiyasaların deflasyonist bir risk ile karşı karşıyakalmasını istemiyor.

YURTDI%I R$SKLER DEVAM ED$YOREn büyük korku, Çin’de yaşanan ekonomik

soğumanın devam etmesi. Yaz ortasında başlayankredi riski ile birlikte Çin ekonomisinde bir geriçekilme başlamıştı. Ülkede ekonomik aktivitelerinyavaşlaması global ekonomiyi derinden etkiliyor.Bunun önüne geçebilmek için de Çin hükümeti birdizi önlemler aldı. Bunlar; parasal gevşeme, faizindirimi ve Yuan devalüasyonu. Çin hükümetinin buhamleleri ticari dengelerin sarsılmasına ve kursavaşlarının tekrar başlamasına neden oldu.Özellikle Yuan devalüasyonun ardından birçok bölgeülkesi, kendi para birimlerinin değerini düşürmeyebaşladı. Bu hamleler, ihracat yapan ülkelerinkârlılıklarına büyük bir darbe vurdu. Hatta en büyükihracatlarını Çin’e yapan ABD’li teknoloji firmaları(başta Apple olmak üzere) bu hamlelerden negatifetkilendi. Bu gelişmeleri takip eden FED, Çin’deyaşanan ekonomik soğumanın faiz artışı ile birliktekısa dönemde daha da artacağından endişe ediyor.Bu yüzden faizleri Eylül aşında sabit bırakmasınınbir diğer nedeni olarak da ABD dışında devam edenekonomik riskler olduğunu belirtebiliriz.

F$NANSAL RAKAMLARGERÇEKTEN $Y$ M$?FED, ABD ekonomisinin iyi yönde ilerlediğine

dair dört önemli datayı takip ediyor.Bunlar, işsizlik, istihdam, büyüme veenflasyon. Bu rakamlardan sadeceenflasyon rakamlarında istenilenhedeflere ulaşılamamış görünüyor.Ancak ABD verileri sadece burakamlardan oluşmuyor. Reel sektörverilerine baktığımızda; belkipiyasaların fazla üstünde durmadığırakamlar, neredeyse 2008 kriziseviyelerine yaklaşmış durumda.İmalat tarafında üretimin durumunuölçen New York FED İmalatEndeksi’nde son iki ayda açıklananrakamlar, imalat sektöründe yaşanan üretim durumu2008 krizinin başında açıklanan değerlere işaretederek, negatif bir görünüm sergiliyor. Sanayi veimalat üretim verilerinde ise son aylarda tekrar bir

Rusya, Brezilya, Kanada ve Avustralya gibi emtia ihraçeden ülkeler, hammadde fiyatlarının dolar karşısında

değer kaybetmesinden ötürü deflasyonist baskılarla karşıkarşıya kaldı. Kanada ve Avustralya gibi ülkeler genişlemecipara politikaları izleyerek ihracat gelirlerini arttırmaya çalıştı.Ancak global piyasalarda yaşanan durgunluk ve emtiafiyatlarında yaşanan düşüşün önüne geçilmemesiyle, buülkeler de ekonomik soğuma ile karşı karşıya kalmışdurumda.

RUSYA: Emtia fiyatlarının düşüşündenen çok etkilenen ülkelerin başında geliyor.

Hem fiyatlardaki düşüş hem de ekonomikdurgunluktan dolayı petrole olan talebinazalması, Rusya'nın gelirlerine ciddi

darbe vurdu. Ayrıca Ruble’de yaşanan değer kayıpları daRus ekonomisini olumsuz yönde etkiledi. Bu süreç içerisindeRusya'da enflasyon oranı yüzde 15 seviyesinin üzerineyükseldi. Rusya Merkez Bankası enflasyonist baskılarıönlemek için yıl içerisinde faizleri yüzde 17 seviyesine kadaryükseltti.

KANADA: Resesyona giren birülke de Kanada. Ülke ekonomisi hempetrol ihracatından kaynaklanan sorunlarhem de yaklaşan emlak balonununetkileriyle olumsuz bir seyir izlemeye

devam ediyor. Kanada ekonomisi üzerinde yaşanan buetkiyi büyüme oranlarında görmemiz mümkün. İki çeyrek üstüste negatif büyüme ile Kanada ekonomisi de durgunlukseyrine girdi.

AVUSTRALYA: Çin'de yaşananekonomik sorunlardan en çok etkilenenülkelerin başında Avustralya geliyor.İhracatlarının büyük bir kısmını Çinpazarına yapan Avustralya, gelirlerini

arttırabilmek için parasal genişleme programınısürdürmeye devam ediyor. Ancak emtia fiyatlarında yaşanandüşüş ve Çin'de talebin azalan bir seyir izlemesi, ülkeekonomisini olumsuz etkiliyor.

EMTİA İHRAÇ EDENÜLKELERDE DURUM NE?

“ Çin hükümetiekonomide

yavaşlamanın önünegeçmek için parasal

gevşeme, faiz indirimi veYuan devalüasyonu gibi

kritik önlemle aldı. Buönlemler kur savaşlarına

neden oluyor.”


merkez bankalarının düşük faiz politikalarınısürdürmeye devam etmesi de doların değerkazancını arttıran diğer bir önemli unsur olacaktır.

DÜNYADA PARA POL$T$KALARIÜlkelerin seyrine baktığımızda bir çoğu global

ticarette yer alabilmek için genişlemeci parapolitikalarına devam etme gayretini sürdürüyor. Buda birçok Merkez Bankası’nı faizleri düşürmeyoluna itiyor. Avrupa, İngiltere ve Japonya gibibüyük merkez bankalarının dışında, Pasifik ülkeleri

ve Kanada gibi emtia ihraçeden ülkelerde düşük faizuygulamaları sürüyor. Buda global ticarette kursavaşlarının yaşanmasınaneden oluyor. Rusya,Brezilya ve GüneyAfrika’da ise biraz dahafarklı bir para politikasıizlendiğini görüyoruz. Buülkelerde enflasyonistbaskıların önünegeçebilmek için sıkılaştırıcıpara politikaları izlendiğinigörüyoruz. Rusya geçen yılsonundan itibaren kurdayaşanan değer kaybının

ilerleyen dönemlerde yapacağı hamle, piyasalarıetkilemeye devam edecektir. Özellikle en çoketkisini hissedecek olan ülkeler, gelişmekte olanülkeler ve emtia ihraç eden ülkeler olacaktır.

FED HAMLES$ NE ZAMAN GEL$R?FED'in daha önce ve son yapmış olduğu

açıklamalara baktığımızda, artık normalleşmesürecine adım atma zamanı yaklaştığına dairizlenimleri görüyoruz. İlk adımın ne zaman olacağıhenüz belli olmasa da FED bu politikayı sürdürmeyedevam edecek. Sadece faizartışı beklentisiyle biledoların diğer para birimlerikarşısında değer kazanmayadevam edeceğinibelirtebiliriz. FED'inöngörüsünü baz alırsakönümüzdeki iki yıl içerisindeABD faizlerinin yüzde 1,375seviyesine geleceğinin altınıçizelim. Hala daha rezervpara birimi olma özelliğinikorumaya devam edendoların, diğer para birimlerikarşısında değer kazanmayadevam edebileceğinisöyleyebiliriz. Ayrıca diğer

8 EK$M 2015

KAPAK

İİççiinnddee TTüürrkkiiyyee''nniinn ddee bbuulluunndduuğğuu BBrreezziillyyaa,, GGüünneeyy AAffrriikkaa,, bbuu kkaatteeggoorriinniinn bbaaşşıınnıı ççeekkeenn üüllkkeelleerr aarraassıınnddaa yyeerr aallııyyoorr.. FFEEDD,,22001100 yyııllıınnddaann ssoonnrraa ppaarraassaall ggeenniişşlleemmee pprrooggrraammıınnaa bbaaşşllaammaassıınnıınn aarrddıınnddaann bbuu üüllkkeelleerree sseerrmmaayyee ggiirriişşii oolldduukkççaa

aarrttmmıışşttıı.. AAnnccaakk FFEEDD''iinn ppaarraa ppoolliittiikkaassıınnddaa nnoorrmmaalllleeşşmmee ssüürreecciinnee ggeeççeecceeğğiinnii aaççııkkllaammaassıınnıınn aarrddıınnddaann,, bbuu üüllkkeelleerrddeennsseerrmmaayyee kkaaççıışşıı hhıızzllaannddıı vvee bbaazzıı eekkoonnoommiikk--ssiiyyaassii pprroobblleemmlleerrllee kkaarrşşıı kkaarrşşııyyaa kkaallddııllaarr..

BREZİLYA: Dünyanın en büyükyedinci ekonomisi konumuna kadarulaşan Brezilya'da son yaşananekonomik sıkıntılardan ötürü hükümet

kemer sıkma politikalarına geçmeyebaşladı. 2015 yılıiçerisine baktığımızdaülke hem ekonomikhem de siyasi birkrizle karşı karşıya.

Önemli bir tarım ürünleri ihracatçısı olanBrezilya'da doların real karşısında değerkazanmaya başlamasının ardından,ekonomi ciddi bir biçimde zarara uğradı. Ülkede ihracat gelirlerinde yaşanan azalma ekonomik problemleri de beraberinde getirdi.Ekonomik sorunlar verilere de yansıdı. İki çeyrek üst üste açıklanan negatif büyüme, ülkenin resesyona girdiğini de gösteriyor.Enflasyon ise çift haneli rakamlara yaklaştı.(Son açıklanan rakam yüzde 9,53) Doların değer kazanması ve enflasyonun yükselmesiile birlikte Brezilya Merkez Bankası yıl içerisinde faizleri yüzde 12,25’ten yüzde 14,25’e kadar yükseltmek zorunda kaldı. Yaşananbu gelişmelerle birlikte siyasette yaşanan yolsuzluk söylemleri, ülkedeki gerilimi arttırdı. FED henüz daha adım atmadan Brezilya'daciddi sorunlar yaşandığı görülüyor. FED 'in faizleri arttırması, son bir yılda yüzde 80'den fazla değer kaybeden Brezilya Reali’ndekidüşüşü daha da derinleştirebilir ve ülke içindeki ekonomik sorunlar devam edebilir. GGrraaffiikk KKaayynnaakk:: investing.com

GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERDE DURUM NE?


önüne geçebilmek için yapmışolduğu faiz artışının meyvelerinişimdilik topladı. Yıl başındanitibaren faizleri tekrar yüzde 11seviyelerine düşürdü. Ancak Brezilyave Güney Afrika'da henüz istenilensonuç alınabilmiş değil ve buülkelerde faizler yükselen bir seyiriçerisinde kalmaya devam ediyor.Ülkelerin izlemiş olduğu politikalarabaktığımızda şu sonuca varabiliriz.Gelişmiş ülke merkez bankalarıdeflasyonist baskılara maruzkaldığından genişlemeci para politikalarınıbenimsemeye devam ediyor. Gelişmekte olan ülkemerkez bankaları ise tam tersi enflasyonistbaskılarla karşı karşıya. Bu yüzden bu ülkelerinmerkez bankaları daha çok sıkılaştırıcı parapolitikalarını uygulamayı tercih ediyor.

TÜRK$YE’DE DURUM FARKLIYurtiçine baktığımızda ise farklı bir durum söz

konusu. Genellikle ara mal ithalinin yüksek olduğuTürkiye’de enflasyonist baskıların artması, TCMerkez Bankası’nı sıkılaştırıcı önlemler almayaitebilir. Ancak siyasi belirsizliğin devam etmesi ve içpiyasadaki durgunluğun artması, Merkez Bankası’nıbekle ve gör politikasına itmiş durumda. İlerleyen

dönemde FED'in faizleri arttırmasıhalinde Merkez Bankası da politikafaizlerine müdahale etmek zorundakalabilir. Piyasa faizlerinebaktığımızda ise iki yıllık göstergetahvil faizi oranının 10 yıllık tahvil faizoranının üzerinde olduğunugörüyoruz. Bu gelişme, piyasanın kısavadede faizlerin yükseleceğindenendişe ettiğini gösteriyor.

Yurtiçinde dolar kuruna dabaktığımızda güçlü bir trendin devamettiğini görüyoruz. Özel şirketlerin

kısa vadeli borç yükünün fazla olması, iç tarafta dadolara olan talebin artmasına neden oluyor. Ayrıcasiyasi belirsizliğin devam etmesi ve jeopolitikrisklerinde yer alması, doları kurunun yükselişmomentumunun artmasına neden oluyor.

Bir diğer etki ise gelişmekte olan parapiyasalarından sermaye çıkışının hız kazanması.Yatırımcıların bir sepet olarak gördüğü bupiyasalardan para çıkışının artması, bu kategoriyedahil olan Türkiye'yi de olumsuz etkiliyor. FED'infaizleri arttırma beklentisi bulunduğu müddetçe,Doların, TL karşısında değer kazanmaya devamedebileceğini belirtebiliriz. Dolar/TL paritesindeyaşanan kısa vadeli geri çekilmeler yatırımcılar içinalım fırsatı yaratabilir.

9EK$M 2015

GÜNEY AFRİKA: Güney Afrika,madencilik krizi ile karşı karşıya. FED'inparasal genişleme politikasınıdurdurmasının ardından değerli madenve emtia fiyatlarında yaşanan değer

kaybı Afrika'daki şirket kârlılıklarına önemli bir darbevurdu. Ülkede son yaşanan gelişmelerin ardındanbüyüme oranları da yüzde -1,3 olarak açıklandı.Veriler gösteriyor ki Güney Afrika da resesyon riski ilekarşı karşıya. Aynı zamanda para ve sermaye piyasalarından da yabancı çıkışı son bir yıl içerisinde hız kazandı. Güney AfrikaRandı dolar karşısında son bir yıl içerisinde yüzde 40’a yakın değer kaybetti.

GGrraaffiikk KKaayynnaakk:: investing.com

TÜRKİYE: Yurtiçinde doların TLkarşısında yüzde 50'ye yakın değer

kazanması, ülke ekonomisini önemliderecede etkiledi. Enflasyonun yıllıkhedefinden uzaklaşması ve özel

sektörün kısa vadeli döviz borcunun yüksek olması,ekonomiyi olumsuz etkiliyor. Aynı zamanda globalticarette yaşanan durgunluk, ihracatı da negatif yöndeetkiliyor. Türkiye'de diğer ülkelerde yaşanan ağırekonomik krizlerin etkisi henüz görülmüyor. AncakFED'in faizleri arttırması, doların yukarı yönlü trendinindevam etmesine ve ekonomide düşüşler yaşanmasına neden olabilir. Bıs (Bank For International Settlements), Fitch ve bazı yatırımbankalarının, FED'in faizleri arttırması halinde Türk bankacılık sektörünün risklerle karşı kaşıya kalacağını belirtmelerinin de altınıçizmekte fayda var. Döviz kurunun yükselmesi, bankaların sermaye yeterlilik oranlarında değer kaybına neden oluyor.

GGrraaffiikk KKaayynnaakk:: investing.com

Gelişmiş ülke merkezbankaları deflasyonist

baskılara maruzkaldığından genişlemeci

para politikalarınıbenimsiyor. Gelişmekte

olan ülkeler ise tam tersienflasyonist baskı

nedeniyle sıkılaştırıcıpolitikalar izliyor.”

“


söyleşi

Kong’da Morgan Stanley şirketinde yatırımbankacılığı yaptı. Ailesinin inşaat sektörüne girmekararı doğrultusunda Essa Yapı’nın başına geçti.

Türkiye’de sanayi kökenli grupların gayrimenkulsektörüne ilgisi sürüyor. Sarıoğlu Ailesi de SateksTekstil ile başladığı iş yaşamında Essa Yapı ileinşaata adım attı. Essa markası ile projeler geliştirenEssa Yapı’nın başında şimdi ikinci kuşak bulunuyor.Sateks Tekstil’in kurucusu Mustafa Sarıoğlu’nunoğlu Eren Sarıoğlu, New York’ta ColumbiaÜniversitesi’nde finans mühendisliği okuduktansonra bir yıl Londra’da daha sonra da 3 yıl HongKong’da Morgan Stanley şirketinde yatırımbankacılığı yaptı. Ailesinin inşaat sektörüne girmekararı doğrultusunda Essa Yapı’nın başına geçti.


Türkiye’de sanayi kökenli grupların gayrimenkulsektörüne ilgisi sürüyor. Sarıoğlu Ailesi de SateksTekstil ile başladığı iş yaşamında Essa Yapı ileinşaata adım attı. Essa markası ile projeler geliştirenEssa Yapı’nın başında şimdi ikinci kuşak bulunuyor.Sateks Tekstil’in kurucusu Mustafa Sarıoğlu’nun

Türkiye’de sanayi kökenli grupların gayrimenkulsektörüne ilgisi sürüyor. Sarıoğlu Ailesi de Sateks

Tekstil ile başladığı iş yaşamında Essa Yapı ileinşaata adım attı. Essa markası ile projeler geliştirenEssa Yapı’nın başında şimdi ikinci kuşak bulunuyor.Sateks Tekstil’in kurucusu Mustafa Sarıoğlu’nunoğlu Eren Sarıoğlu, New York’ta ColumbiaÜniversitesi’nde finans mühendisliği okuduktansonra bir yıl Londra’da daha sonra da 3 yıl HongKong’da Morgan Stanley şirketinde yatırımbankacılığı yaptı. Ailesinin inşaat sektörüne girmekararı doğrultusunda Essa Yapı’nın başına geçti.


Türkiye’de sanayi kökenli grupların gayrimenkulsektörüne ilgisi sürüyor. Sarıoğlu Ailesi de SateksTekstil ile başladığı iş yaşamında Essa Yapı ileinşaata adım attı. Essa markası ile projeler geliştirenEssa Yapı’nın başında şimdi ikinci kuşak bulunuyor.Sateks Tekstil’in kurucusu Mustafa Sarıoğlu’nunoğlu Eren Sarıoğlu, New York’ta ColumbiaÜniversitesi’nde finans mühendisliği okuduktansonra bir yıl Londra’da daha sonra da 3 yıl Hong

Söyleşi Söyleşi Söyleşi Söyleşi Söyleşi Söyleşi Söyleşi SöyleşiSöyleşi Söyleşi Söyleşi Söyleşi Söyleşi Söyleşi Söyleşi SöyleşiSöyleşi Söyleşi Söyleşi Söyleşi Söyleşi Söyleşi Söyleşi Söyleşi

Söyleşi Söyleşi Söyleşi Söyleşi Söyleşi Söyleşi Söyleşi SöyleşiSöyleşi Söyleşi Söyleşi Söyleşi

10

SöyleşiSöyleşi

EKM 2015

10_11_SOYLESI_EKO_40:16_17_MORTGAGE 10/7/15 11:52 AM Page 2

Sateks Tekstil’in kurucusu Mustafa Sarıoğlu’nunoğlu Eren Sarıoğlu, New York’ta ColumbiaÜniversitesi’nde finans mühendisliği okuduktansonra bir yıl Londra’da daha sonra da 3 yıl HongKong’da Morgan Stanley şirketinde yatırımbankacılığı yaptı. Ailesinin inşaat sektörüne girmekararı doğrultusunda Essa Yapı’nın başına geçti.

Türkiye’de sanayi kökenli grupların gayrimenkulsektörüne ilgisi sürüyor. Sarıoğlu Ailesi de SateksTekstil ile başladığı iş yaşamında Essa Yapı ile inşaataadım attı. Essa markası ile projeler geliştiren EssaYapı’nın başında şimdi ikinci kuşak bulunuyor.Sateks Tekstil’in kurucusu Mustafa Sarıoğlu’nunoğlu Eren Sarıoğlu, New York’ta ColumbiaÜniversitesi’nde finans mühendisliği okuduktansonra bir yıl Londra’da daha sonra da 3 yıl Hong

Kong’da MorganStanley şirketindeyatırım bankacılığıyaptı. Ailesinin inşaatsektörüne girme kararıdoğrultusunda EssaYapı’nın başına geçti.

Türkiye’de sanayikökenli gruplarıngayrimenkul sektörüneilgisi sürüyor. SarıoğluAilesi de Sateks Tekstilile başladığı işyaşamında Essa Yapı ileinşaata adım attı. Essamarkası ile projelergeliştiren Essa Yapı’nınbaşında şimdi ikincikuşak bulunuyor. Sateks

Tekstil’in kurucusu Mustafa Sarıoğlu’nun oğlu ErenSarıoğlu, New York’ta Columbia Üniversitesi’ndefinans mühendisliği okuduktan sonra bir yılLondra’da daha sonra da 3 yıl Hong Kong’daMorgan Stanley şirketinde yatırım bankacılığı yaptı.Ailesinin inşaat sektörüne girme kararıdoğrultusunda Essa Yapı’nın başına geçti.

Türkiye’de sanayi kökenli grupların gayrimenkulsektörüne ilgisi sürüyor. Sarıoğlu Ailesi de SateksTekstil ile başladığı iş yaşamında Essa Yapı ile inşaataadım attı. Essa markası ile projeler geliştiren EssaYapı’nın başında şimdi ikinci kuşak bulunuyor.Sateks Tekstil’in kurucusu Mustafa Sarıoğlu’nunoğlu Eren Sarıoğlu, New York’ta ColumbiaÜniversitesi’nde finans mühendisliği okuduktansonra bir yıl Londra’da daha sonra da 3 yıl HongKong’da Morgan Stanley şirketinde yatırımbankacılığı yaptı. Ailesinin inşaat sektörüne girmekararı doğrultusunda Essa Yapı’nın başına geçti.

11EKM 2015

oğlu Eren Sarıoğlu, New York’ta ColumbiaÜniversitesi’nde finans mühendisliği okuduktansonra bir yıl Londra’da daha sonra da 3 yıl HongKong’da Morgan Stanley şirketinde yatırımbankacılığı yaptı. Ailesinin inşaat sektörüne girmekararı doğrultusunda Essa Yapı’nın başına geçti.

Türkiye’de sanayi kökenli grupların gayrimenkulsektörüne ilgisi sürüyor. Sarıoğlu Ailesi de SateksTekstil ile başladığı iş yaşamında Essa Yapı ile inşaataadım attı. Essa markası ile projeler geliştiren EssaYapı’nın başında şimdi ikinci kuşak bulunuyor.Sateks Tekstil’in kurucusu Mustafa Sarıoğlu’nunoğlu Eren Sarıoğlu, New York’ta ColumbiaÜniversitesi’nde finans mühendisliği okuduktansonra bir yıl Londra’da daha sonra da 3 yıl HongKong’da Morgan Stanley şirketinde yatırım

bankacılığı yaptı. Ailesinin inşaat sektörüne girmekararı doğrultusunda Essa Yapı’nın başına geçti.

Türkiye’de sanayi kökenli grupların gayrimenkulsektörüne ilgisi sürüyor. Sarıoğlu Ailesi de SateksTekstil ile başladığı iş yaşamında Essa Yapı ile inşaataadım attı. Essa markası ile projeler geliştiren EssaYapı’nın başında şimdi ikinci kuşak bulunuyor.Sateks Tekstil’in kurucusu Mustafa Sarıoğlu’nunoğlu Eren Sarıoğlu, New York’ta ColumbiaÜniversitesi’nde finans mühendisliği okuduktansonra bir yıl Londra’da daha sonra da 3 yıl HongKong’da Morgan Stanley şirketinde yatırımbankacılığı yaptı. Ailesinin inşaat sektörüne girmekararı doğrultusunda Essa Yapı’nın başına geçti.

Türkiye’de sanayi kökenli grupların gayrimenkulsektörüne ilgisi sürüyor. Sarıoğlu Ailesi de SateksTekstil ile başladığı iş yaşamında Essa Yapı ile inşaataadım attı. Essa markası ile projeler geliştiren EssaYapı’nın başında şimdi ikinci kuşak bulunuyor.

10_11_SOYLESI_EKO_40:16_17_MORTGAGE 10/7/15 11:52 AM Page 3

FOREX REHBER

3G'DECE&'N YOLDAN EM'NSENENGELLER D'NLENME NOKTAN

OLMAKTAN ÖTEYE G'DEMEZ / PAULOCOELHO

İşlem yapmadan önce strateji belirlemek gerekir.

KKâârrıı AAll vvee ZZaarraarrıı DDuurrdduurr SSeevviiyyeelleerrii BBeelliirrlleemmeemmeekk:: Bir stratejidahilinde hareket edilmeli ve pozisyona girildiğinde bir hedef fiyatıbulunmalı. Riskin gerçekleşmesi durumunda hangi fiyattanpozisyonun kapanacağı, ne kadarlık bir kaybın söz konusu olacağı‘kârı al ve zararı durdur’ emirleriyle belirlenmelidir. Aksi takdirdekayıplar yaşanabilir.

460 DAK'KAM OLSA, 55 DAK'KASINIDÜ(ÜNMEK, 5 DAK'KASINI DA AKS'YON

'Ç'N KULLANIRDIM / ALBERT EINSTEINPiyasadaki spekülasyonlara çok dikkat etmek gerekir.

İlerideki fiyat hareketlerini tahmin etmeye çalışarak pozisyonalan spekülatörler piyasa için gerekli likiditeyi sağlarken, piyasadüşerken ucuzladığını düşünerek alış yapıp, yükselirken pahalıolduğunu düşünerek satış işlemi yaparak bir dengenin kurulmasınısağlarlar. Ama bazen düşüşün süreceğini farz ederek satışa devamedip, yükselişin süreceğini düşünerek alıma devam etmesiylefiyatlar aşırı uçlara da çekilebilir. Ayrıca medyanın gücü ve her yereulaşması kullanılarak ülke ekonomileri hakkında veya önemli kişlerhakkında spekülatif haberlerle de piyasalar etkilenebilir.

5ELDEK' SA&LAM B'R METEL'K, DAHA'Y'D'R BE( METEL'K UMUDUNDAN /

LA FONTAINEZarar durdur emri hayat kurtarır.

Stop Seviyesine Sadık Kalmamak: Stop seviyesi büyüyen birzararla karşılaşmaktan korkulduğu için değiştiriliyorsa bu dahabüyük bir zararın habercisi olabilir.

1PARANIN SAKLANMASIKAZANILMASINDAN DAHA

ZAHMETL' B'R '(T'R / MONTAIGNETürkiye’de Forex, hukuki altyapısı ve yatım

güvenliği sağlanmış bir piyasadır.

TTüürrkkiiyyee PPiiyyaassaassıınnddaa FFoorreexx’’iinn GGeelliişşiimmiiHızla artan teknolojik gelişmelere parelel olarak, forex

piyasası ülkemizde de yatırımcılar açısından ilgi çekici birpiyasa haline geldi. Daha önceleri kanuni bir düzenlemesibulunmayan forex işlemleri, 2011 yılında Sermaye PiyasasıKurulu (SPK) tarafından yapılan düzenleme ile sağlıklı vegüvenli bir hukuki altyapıya kavuştu. Yatırımcıyı korumamotivasyonunun ön planda olduğu ve çeşitli tedbirmekanizmalarını da içeren bu düzenleme ile sektör kısazamanda önemli bir gelişme kaydetti. Bununla birlikte Türkhalkının dövize yatırım alışkanlığı da Türkiye’deki Forexpiyasasının büyümesine yardımcı oldu.

2PARA 'DARES'N' B'LMEYEN B'RADAMI MAHVETMEN'N EN EM'N

YOLU ONA B'RAZ PARA VERMEKT'R /G. BERNARD SHAW

Gerçek hesap ile işleme başlamadan öncedeneme hesabı kullanmak yatırımcınınmenfaatinedir.

Forex’i yeni öğrenen yatırımcılar için en uygun yöntemdeneme hesabı üzerinden işlem yaparak pratik kazanmaktır.Demo hesaplar yatırımcının platformu ve işlemi yapılan ürünleritanımasını sağlarken, işlem yapma yeteneğini de geliştirir.

Forex piyasasına girerken hesaba yatırılan teminat tutarı vebu tutarın ne kadarının işlemde kullanılacağı önemli. Forexpiyasasının yüksek risk içerdiği göz önünde bulundurulmalı veyatırılan tutarın hayatınızı etkileyecek bir tutar olmamasınadikkat edilmeli.

Türkiye’de para ve sermaye piyasalarının gelişimi hızladevam ediyor. Forex piyasası, bu gelişimde, ürün

çeşitliliğinde önemli bir rol oynuyor. Piyasanın tanınması vegelişimi adına IKON Menkul Değerler’in yayını olan Forex

Rehberi’nden kritik 10 başlığı paylaşıyoruz.

12

FOREX REHBERİ’NDEN 1100

EK'M 2015

KRİTİK BAŞLIK

12_13_FOREX_REHBER_EKO_40:16_17_MORTGAGE 10/7/15 11:42 AM Page 2

seviyede satışlar güçleniyorsa, buna da dirençseviyesi denmektedir. Bir destek ya da direnç nekadar fazla denenirse o kadar güvenilir kabul edilir.Destek ve direnç seviyelerinin test edilme aralığıarttıkça kırılma olasılıkları da artmaktadır.

DDeesstteekk vvee ddiirreennçç sseevviiyyeelleerrii hhaakkkkıınnddaa bbiilliinnmmeessiiggeerreekkeennlleerr::

11.. Piyasa bir direnç seviyesini geçmeyi başarırsa,o direnç destek seviyesine dönüşür.

22.. Fiyatlar bir destek veya direnç seviyesinikırmadan ne kadar çok test ederse, o bölgedekidestek veya direnç daha kuvvetli olacaktır.

8GÜNE('N SANA ULA(MASINI'ST'YORSAN GÖLGEDEN ÇIK /

KONFÜÇYUSOsilatörler yatırım kararlarınızda size

çok yardımcı olacaktır.

RReellaattiiff GGüüçç EEnnddeekkssii ((RRSSII)):: En çok bilinenosilatörlerden biridir. İlk olarak J. Welles Wildertarafından, Haziran 1978 tarihli Commodities (Futures)Magazin’deki bir makalede adı geçti. Bu kavram,enstrümanın kendi içindeki gücünü ölçer ve aşırı alım,

aşırı satım sinyalleri üretir. RRSSII hhıızzllıı hhaarreekkeett eettttiiğğii iiççiinn aalltt ssıınnıırr 3300,,üüsstt ssıınnıırr ddaa 7700 oollaarraakk ttuuttuulluurr.. RSI osilatöründe eğer çizgi 30 altsınırın altına inerse aşırı satış ve 70 üst sınırın üstüne çıktıysaaşırı alım gösterir ve bu seviyelerden geri dönmek için birpozisyon arayışında olmamız lazım. RSI osilatörünü de yan gidenpiyasalarda kullanırsanız daha başarılı sonuçlar elde edersiniz.

9B'LG'LER'M'Z GEÇM'(E A'TKARARLARIMIZ 'SE GELECE&E

YÖNEL'KT'R / EARL WILSONPiyasanın en popüler osilatörlerinden MACD’ yi

ihmal etmeyin.

HHaarreekkeettllii OOrrttaallaammaa YYaakkıınnllaaşşmmaa UUzzaakkllaaşşmmaa ((MMAACCDD))::Hareketli ortalamaları artıran bir çalışma ve bir osilatör olarakgörev yapar. MACD, 26 günlük bir üstel hareket ortalamasıyla 12günlük bir üstel hareket ortalaması arasındaki farkı ortaya koyar.dokuz günlük bir hareket ortalaması tetikleyici bir çizgi olarakkullanılır; yani MACD tetik çizgisinin altındaysa bu “bearish”(ayı)sinyalidir ve yukarısında ise de bu “bullish”(boğa) sinyalidir.TTrraaddeerrllaarr MMAACCDD’’ıı zzııtt ttrreennddlleerrddee kkuullllaannıırrllaarr.. Örneğin eğer MACDgöstergesi yüksekse fiyatlar düşüş halinde olacaktır, bu durumbir çıkış noktası ya da olası bir tersine ticaret anlamına gelebilir.

10HER NE OLURSANIZ OLUN, AMA EN'Y'S' OLUN / ABRAHAM LINCOLN

ABD Tarım Dışı İstihdam verisini kesinliklegözardı etmeyin.

NNFFPP--TTaarrıımm DDıışşıı İİssttiihhddaamm OOrraannıı:: Amerika Birleşik Devletleriiçinde söz konusu ayda tarım sektörü dışında çalışanlarınsayısındaki değişimi ifade eder. Piyasaya şok dalgaları gönderirve saniyeler içinde büyük hareketlere neden olabilir. İstihdam veAmerika’da ki tüm bileşenleriyle alakalı en kapsamlı rapordur.Açıklanma zamanı; her ayın ilk cuması saat 15:30’dur.

13EK'M 2015

FOREX REHBERİ’NDEN

6V'ZYON, GÖRÜNMEZ SANILAN(EYLER' GÖRME SANATIDIR /

JONATHAN SWIFTBaşarılı bir analiz temel ve teknik analizin

optimal bileşimi ile elde edilir.

TTeemmeell AAnnaalliizz:: Arz ve talebin yönünü belirleyen ekonomik,sosyal ve politik güçlerin piyasada oluşturduğu etkileri inceler vebunları yorumlar. İşsizlik oranı, üretim, enflasyon gibi etkenler detemel analizin önem verdiği faktörlerdir. Temel amaç isepiyasada fiyatla ilgili her türlü bilgiyi, fiyatı etkileyebilecekolayları inceleyerek sağlam, istikrarlı ve güvenilir bir analizyapmaktır.

TTeekknniikk AAnnaalliizz:: Bu yöntemin prensibi geçmiş fiyathareketlerinin gelecekte de oluşacağıdır. Teknik analizin enönemli amaçlarından biri trendin yönünü önceden tahminetmektir. Tekniz analiz, matematiksel hesaplara dayanarakgelecek fiyat hareketlerini öngörmeye çalışır. Trend, teknikanalizde öğrenilmesi gereken en önemli terimdir. Trendin yönüdoğru tespit edilir ve aynı yönde işlem de yapılırsa yatırımınbaşarı oranı da yüksek olacaktır. Teknik analiz, trendlerin henüzbaşlangıç aşamasındayken tespit edilmesine yardımcı olmasıözelliği sayesinde isabetli yatırım yapma olanağı sunmaktadır.

7RÜZGARIN YÖNÜNÜ TAY'N EDEMEY'ZAMA GEM'N'N YÖNÜNÜ

DE&'(T'REB'L'R'Z / ENACADestek ve direnç seviyeleri hayati önem taşır.

DDeesstteekk vvee DDiirreennçç:: Alış ve satış işlemi yapanların en çokkullandıkları terimdir. Bir ürünün fiyatı düşerken bu fiyatseviyesinde düşüşü duruyor ve bu seviyede alımlargüçleniyorsa, buna destek seviyesi denmektedir. Bir ürününfiyatı yükselirken bu fiyat seviyesinde yükselişi duruyor ve bu

KRİTİK BAŞLIK

12_13_FOREX_REHBER_EKO_40:16_17_MORTGAGE 10/7/15 11:42 AM Page 3

MAKRO

Dünya piyasaları, Amerika Merkez Bankası’nı (FED) izliyor.FED ise gelen makro göstergeleri. Bu göstergelere göre depolitikalarına yön veriyor. Piyasalar da gelen her gösterge

ile tahminlerde bulunarak aşağı ve yukarı yönlü hareketlerdebulunuyor. Bu çalışmamızda FED açısından kritik öneme sahip

9 temel göstergeyi analiz ettik.

14

DÜNYA FED’İ, FED 9GÖSTERGEYİ İZLİYOR

EK�M 2015

14_17_MAKRO_(4)_EKO_40:16_17_MORTGAGE 10/7/15 11:59 AM Page 2

15EK�M 2015

Ekonominin en önemli göstergesi olan politika faizleri, FEDtarafından yıl içerisinde sekiz defa toplanılarak belirlenir.

Politika faizleri, aynı zamanda para politikasının da enönemli göstergesidir. Yapılacak bir faiz artışı para arzınıazaltırken, faiz indirimi ise para arzını arttırır. FED'in son 7yıldır yaptığı ise enflasyon ve tüketici harcamalarını tekrarcanlandırmak için faizleri sıfır seviyesine kadar çekmekti. Artıkbu hedefine yaklaştığını düşünen FED, önümüzdeki dönemleriçin tekrar faiz artırım sürecini başlatmak istiyor. Bu durumsadece ABD'yi değil, tüm global piyasaları etkiliyor. FED'infaiz artırım sürecine devam etmesi, doların arzınıazaltacağından, ABD dolar endeksinde yükselen trenddevam edebilir. Burada en önemli konulardan biri ise faizartışının hızı. Faiz aynı zamanda piyasa yatırımcıları için birmaliyet unsuru olduğundan, faizlerin hızlı bir şekilde artması,piyasaları oldukça olumsuz etkileyebilir. Ancak FED Başkanı

Yellen'ın yaptığı açıklamalara bakıldığında faiz artırım hızınınyavaş olacağını tahmin ediyoruz. Yine de önümüzdekidönemlerde ABD faizlerinin artan bir sürece girmesi, dolarındeğer kazanan bir trende devam edeceği anlamına gelebilir.GGrraaffiikk KKaayynnaakk:: investing.com

11 POLİTİKA FAİZ ORANI

2008’de yaşanan krizin ardından resesyona giren ABD’deen dikkat çeken verilerin başında gelir. FED öncelikli

olarak tüketimi canlandırmak, enflasyonu arttırmak veböylelikle büyümeye katkıda bulunmak ister. Son dönemlerdebüyüme hızında bir artış var. 2015 ilk çeyrek rakamlarındayüzde -0,7 negatif büyüme gözlense de bu tamamen ağır kışşartlarından kaynaklandı. İkinci çeyrek verileri daha güçlügelmeye başladı. Temmuzda açıklanan ilk veriler yüzde2,3’lük bir büyümeye işaret ediyordu. Ancak ağustos ayıiçerisinde güncellenen ikinci çeyrek rakamları yüzde 3,7seviyesine çıktı. Yani büyüme rakamlarına göre ABD tarafındaartık işler yolunda gidiyor. Burada önemli göstergelerden biride parasal genişleme politikasının sona ermesinin ardındanekonomik büyümenin normal seyrine girebildiğidir. FED, yılsonunda yüzde 1,8 ila yüzde 2 civarında bir büyüme oranıtahmin ederken, büyüme hızının bu şekilde devam etmesi

halinde yıl sonunda beklentilerin üzerinde rakamlarlakarşılaşabiliriz. ABD tarafında büyüme verilerinin olumlu gelmeyedevam etmesi hem dolar üzerinde hem de ABD borsalarıüzerinde pozitif yönde etki sağlamaya devam edecektir. GGrraaffiikk KKaayynnaakk:: investing.com

22 GAYRİSAFİ YURTİÇİ HASILA (Ülkenin Büyüme Rakamları)

Özellikle 2008 krizinin ardından enflasyon rakamlarınıneksiye yani deflasyonist sürece geçmesi, ABD gibi

tüketici bir pazar için oldukça olumsuz bir gelişme oldu. Buyüzden ABD enflasyon verilerinin artan seyirde ilerlemesi,ekonomik açıdan önemli. Enflasyon rakamlarındaki seyrebaktığımızda parasal genişleme politikasının sona ermesiylebirlikte verilerde azalma yaşandı. Parasal genişleme politikasımal fiyatlarına pozitif yönde bir katkı yaparak, fiyatlarınyükselmesine neden olmuştu. Ancak geçen yıl itibariyle bupolitikanın sona ermesi, enflasyon üzerinde ilk etapta olumsuzetki yarattı. FED'in hedefi ise enflasyon rakamlarının yıllıkbazda yüzde 2'lere ulaşması ve ABD ekonomisin normal birsürece girmesi şeklinde. Ancak kısa zamanda bu hedefitutturması şimdilik zor. Global ekonomilerinde en büyükproblemi haline gelen enflasyon verileri, ABD için de büyüksorun. Son yıllık bazdaki veriler yüzde 0,2 olarak açıklandı.

Yılın ilk aylarında da benzer rakamlar açıklanmıştı. Yıl sonubeklentilerini baz alırsak, enflasyon rakamlarında beklentininyakalanması zor. ABD enflasyon rakamlarının yeterli seviyeyeulaşamaması, dolar ve ABD endekslerini negatif etkileyebilir.GGrraaffiikk KKaayynnaakk:: tradingeconomics.com

33 TÜKETİCİ FİYAT ENDEKSİ (Enflasyon Rakamları)


16 EK�M 2015

MAKROTarım Dışı İstihdam raporu (TDİ), her ayın ilk Cuma günü

ABD İşgücü İstatistikleri Bürosu tarafından yayınlanan veABD ekonomisinin gidişatı hakkında önemli ipuçları verenbir veridir. TDİ, tarım endüstrisi haricinde son bir ayiçerisinde çalışan insan sayısındaki değişiklikleri gösterir.Büyüme ve ekonomik gelişmenin sağlıklı devam edebildiğinigösteren önemli göstergelerden biridir. Aynı zamandaFED'in de para politikası değişikliğine karar verebilmesi içintakip ettiği en önemli göstergelerin başında geliyor. Bu yıliçerisindeki rakamlara baktığımızda istihdam rakamlarındaciddi bir toparlanma var. FED yıllık bazda 200 binseviyesinde oluşacak bir rakamın ABD ekonomomisi içinolumlu olacağını belirtiyor. Yıllık ortalamaya baktığımızdabu rakam 211 bin seviyesinde. Son dönem açıklananrakamların 173 bin seviyesinde olması (beklenti 220 binseviyesindeydi) negatif bir görünüm sergilese de bu geçici.Bu rakamın düşük açıklanmasındaki en büyük sebep iseağustos ayında birçok kişinin tatile çıkması nedeniyle,hükümetin doğru istihdam verilerine ulaşamamasından

kaynaklanıyor. Önümüzdeki dönemlerde istihdam rakamlarıgüçlü kalmaya devam edecektir. Bu da ABD ekonomisinintoparlandığının güçlü bir göstergesi. Yıl içerisindeki ortalamarakamlar, FED'in takip ettiği 200 bin seviyesi üzerindekalmaya devam ettiği müddetçe dolar endeksine ve ABDborsalarına pozitif yönde katkı vermeyi sürdürecek.GGrraaffiikk KKaayynnaakk:: investing.com

44 TARIM DIŞI İSTİHDAM

İşsizlik verileri, ülke içerisinde iş arayanların değişiminigösteren ekonomik bir datadır. FED'in takip ettiği en önemli

göstergelerinde başında gelir. İşsizlik oranının azalması ülkeiçin oldukça pozitif bir gelişme. Şuan için ABD tarafındatakip edilen yıllık beklentilerin üzerinde açıklanan en olumluekonomik gösterge. Kriz döneminin ardından çift hanelirakamlar son ayda açıklanan verilerle yüzde 5,1 seviyesinekadar geri çekildi. FED yaptığı açıklamalarda bu rakamlarıyüzde 5,2 seviyesinde takip ettiğini belirtmişti. Ancak işsizlikverileri, FED'in de beklediği rakamlardan güçlü gelmeyebaşladı. Bu durum istihdam anlamında ABD'de işlerinyolunda gittiğini gösteriyor. Yıl sonu beklentilere baktığımızdaişsizlik verileri en azından beklentiler dahilinde oluşacak gibive FED istediğini elde edebilecek. İşsizlik oranlarında görülen

pozitif gelişme, hem dolara hem de ABD endekslerine pozitifyönde katkı yapmaya devam edebilir. GGrraaffiikk KKaayynnaakk:: investing.com

55 İŞSİZLİK ORANI

Üretici Fiyat Endeksi malların ve hizmetlerin satın alımısırasında imalatçılar tarafından karşılaşılan enflasyon

oranını belirler. Bu endekste görülen artış yönünde bir eğilimaynı zamanda TÜFE rakamlarını da yukarı yönlü etkiler. Buyüzden ayrı bir öneme sahiptir. Son yıllarda ise emtiafiyatlarından kaynaklı düşen trendin sürmesi ÜFE rakamlarınıolumsuz yönde etkiliyor. Bu yıl içerisinde açıklanan verilerebakıldığında veriler sıfırın altında yer alıyor ve malfiyatlarında deflasyonist bir baskı var. Bu durum, tüketicienflasyonuna da dolaylı yoldan negatif olarak yansıyor. Sonaçıklanan rakam yüzde -0,8 gelerek beklentilerikarşılamasına karşın hala daha deflasyonist baskıyıüzerinden atamadı. Bu durum, güçlenmeye devam edenABD ekonomisini negatif yönde etkilemeye devam ediyor.Önümüzdeki dönemlerde de emtialar üzerindeki fiyatbaskısının devam edebileceğini göz önüne aldığımızda, ÜFE

rakamlarında istenilen sonuçlara ulaşılamayacağını belirtmekyanlış olmaz.GGrraaffiikk KKaayynnaakk:: investing.com

66 ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ


17EK�M 2015

Bu endeks, imalat sektöründe bulunan satın almamüdürlerinin oluşturduğu anket sonucunda

oluşturulan ekonomik bir göstergedir. Ekonomidekicanlılığın devam edip etmediğini incelenmesiaçısından önemli. Rakamların 50 seviyesinin üzerindeolması, ülke içinde ekonomik canlılığın devam ettiğianlamına geliyor. Eğer rakamlar 50 altındaoluşuyorsa, durgunluğa işaret olabilir. Endeksin krizdönemlerinin ardından genişlemeci para politikasınında etkisiyle son yıllarda 50 üzerinde kalmaya devamettiğini izledik. 2015 içerisindeyse bu durum sürmeyedevam ediyor. En azından satın almalarda canlılığındevam ettiğini ve durgunluğun şuan için yer almadığınıbelirtebiliriz. Bu durum, ekonomi politikalarının şuaniçin olumlu bir seyir izlediğini bize gösteriyor.GGrraaffiikk KKaayynnaakk:: investing.com

77 ISM İMALAT SATINALMA MÜDÜRLERİ ENDEKSİ (PMI)

Tüketicilerin ekonomi içerisindeki harcama aktivitelerinigösteren endeks olarak yer alıyor. Aslında hem

enflasyonun hem de büyümenin temelini oluşturan ekonomikbir gösterge. Toplum içerisindeki bireylerin harcamaoranlarını arttırması, hem enflasyon tarafına hem de büyümetarafına pozitif yönde bir katkı sağlayacaktır. Bu yüzden parapolitikasının en önemli etkilerinden birisini de harcamalarüzerinde görebiliriz. Kriz sonrası döneme baktığımızdagenişlemeci para politikası etkilerini harcamalar üzerindeyarattığı etkiyi izledik. 2015 içerisinde de toplum içindeharcama oranı giderek arttı. Bu durum, ABD ekonomisininrayına oturmasında önemli bir etki sağlamaya devam ediyor.Tüketici harcamaların pozitif yönde devam etmesi, hemenflasyon hem de büyüme rakamlarına önümüzdekidönemlerde pozitif yönde katkı sağlayacaktır.GGrraaffiikk KKaayynnaakk:: tradingeconomics.com

88 TÜKETİCİ HARCAMALARI

Yeni konut satışlarında artan bir seyrin oluşması,ekonominin gidişatı açısından önemli. Bu

sektörde yaşanan artış, diğer sektörleri de dolaylıolarak etkiler. Gayrimenkul sektörü, ekonominincanlılığını gösteren önemli bir iş alanı. 2008krizinde sektörün ciddi zarar görmesi, ABDekonomisine de ciddi zarar verdi. Son yıllardasatışların tekrar artan düzeyde ilerlemesi,ekonomik gelişim açısından olumlu. Ancak halendaha kriz öncesi verilere ulaşılamadı. FED'in defaiz oranlarında artan bir politika izleyebilecekolması, ilerleyen dönemlerde yeni konut satışverilerinde düşüşlere yol açabilir. Yıl içerisindeyaklaşık 500 bine varan bir ortalamaya ulaşılsada istenilen rakamlar henüz gerçekleşemedi. Bu yüzden,ilerleyen dönemlerde de yeni konut satışlar endeksinde

500 bin üzerinde oluşabilecek rakamları takip edeceğiz.GGrraaffiikk KKaayynnaakk:: tradingeconomics.com

99 YENİ KONUT SATIŞLARI


18 EK M 2015

Analiz

yüzde 0,89’luk artış dikkat çekiyor. Türkiye’ninikinci çeyrek büyümesi ise yüzde 3,8 olarakgerçekleşti. 22 Eylül günü toplanan TCMB PPKsonrasında beklendiği üzere faizlere herhangimüdahale gelmedi.

FED BEKLENT S ABD tarafından da hareketliliğin ve veri

akışının oldukça yoğun olduğu bir dönemdengeçiyoruz. Merakla beklenen FOMC toplantısısonrasında FED tarafından faizlere herhangi birmüdahalede bulunulmadı ancak bu yıl içinde faizartırımının olacağına dair çok güçlü sinyallerdikkat çekti. Karar sonrası yapılan açıklamalardaFED yetkilileri, özellikle Çin’i kastederek küreselrisklerin ABD ekonomisinde belirsizliklere yolaçtığını vurguladı. Bununla birlikte ABDekonomisinin son dönemde memnuniyetyarattığını belirten FED yetkilileri, enflasyonundaen kısa sürede yüzde 2 olan hedefe ulaşacağınaolan inançların yüksek olduğunu vurguladı.

Dolarda uzun süredir devam eden,ara sıra küçük düzeltme

hareketlerinin görüldüğü ve zamanzaman tarihi rekorların eşlik ettiğiyükseliş trendi, kararlılığını sürdürüyor.

Türkiye’de son zamanlarda artan terör olayları veyükselen güvenlik endişeleri, Türk Lirası (TL)üzerinde baskıyı artırıyor. Ayrıca hızla seçimsürecine giren Türkiye’de siyasi belirsizliklerinsürdüğünü söyleyebiliriz. 1 Kasım’dagerçekleşecek seçim sonrasında sandıktanyeniden bir koalisyon çıkması halinde,dolar/TL’deki yukarı yönlü hareketlerindevamını izleyebiliriz.

MAKRO GÖSTERGELER N ETK S Son açıklanan Türkiye enflasyon oranlarına

baktığımızda Eylül ayında yıllık bazda yüzde 7,95olarak gerçekleşen enflasyonun beklentilerin vehedef değerin oldukça üzerinde geldiğinigörüyoruz. Aylık bazda baktığımızda enflasyonda

DOLAR/TL

Yukarı trendde, kararlıYukarı trendde, kararlıYukarı trendde, kararlıYukarı trendde, kararlıYukarı trendde, kararlı

Grafiği incelersek 2,55 – 2,75 kanal bandını yukarı doğru kırdıktan sonra çok kararlı ve dik bir şekilde yükseliş trendi gösterendolar/TL’de üst üste rekorlar izledik. Psikolojik öneme sahip olan 3,00 direncinin test edilmesinin ardından bu seviyenin

aşılmasında paritenin bir miktar zorlandığını ve sık sık psikolojik seviyenin altına yeniden geri çekilmelerin olduğunu gözlemledik.Ancak sonrasında güçlenen dolar karşısında TL daha fazla direnemedi ve bu seviyenin üzerinde tutunmayı başaran parite 3,0770

seviyelerine kadar yükseldi. Ardından yeniden bir düzeltme sürecine giren parite, yükseliş kanalını kırarak 2,98 seviyelerinekadar geriledi. Ayrıca grafiğe bakıldığında ikili tepe oluşumu da göze çarpıyor ve 2,9740 seviyelerinin kırılması halinde

oluşabilecek yeni satış baskısıyla 2,95 seviyelerine kadar geri çekilmeler izleyebiliriz. Trendin düzeltme hareketini tamamlayıpyeniden yükselişe geçmesi halinde 3,00 psikolojik direncinin üzerinde kalıcı hareketler önemli.

Yukarı trendde, kararlı

18_19_20_21_ANALIZ_(4)_EKO_40:16_17_MORTGAGE 10/7/15 11:55 AM Page 2

19EK M 2015

Analiz

limitini yüzde 25’ten yüzde 33 seviyesine çıkartmakararı aldıklarını bildirdi. Alınan bu kararla herbir Euro üyesi ülkenin tahvillerinden daha fazlaalım yapılmasına imkan sağlandı. Draghi ayrıca2015, 2016 ve 2017 enflasyon tahminlerini deaşağı yönlü değiştirdi. Enflasyonu canlandırmakiçin gerekirse tüm enstrümanların kullanacağınıbelirten Draghi’den ekonomistler, parasalgenişleme programının süresinin uzatılmasınıveya genişletilmesini bekliyor. Yapılan açıklamasonrasında Euro/dolar paritesi, Eylül ayının endüşük seviyesine geriledi.

FED FA Z ARTIRMADI AMA…FED’den gelecek faiz kararı kritik öneme

sahip. FED’in ABD ekonomisini 2008 globalkrizinde çıkarmak için geçici bir önlem olarakfaizleri yüzde 0–0,25 aralığına indirme kararı, zorzamanlar sona erene kadar geçici bir çözümolarak alınmıştı. Geçen 6,5 yıl sonunda güçlenendolar ve ABD ekonomisi, akıllara FED’in nezaman tekrar faizleri artıracağı sorusunu

getiriyordu. Sonuçta, FEDBaşkanı Yellen’dan 2015 içindeFED’in artık para politikasındanormalleşmeye gidebileceğineyönelik açıklama geldi. Yellen’ındikkatle izleyeceklerini söylediğidört unsurdan istihdam veenflasyonun henüz hedefrakamları yakalayamasa bile FEDtarafından olumludeğerlendirilmesi, faiz artırımınayeşil ışık yakabileceğinidüşünenlerin sayısını koruyordu.16-17 Eylül’de gerçekleşenFOMC toplantısından faizlerinsabit bırakılması yönünde kararçıktı. Euro/dolar, bu haberlebirlikte hızlı yükseliş gösterse dedoların toparlanması uzunsürmedi. Uluslararası piyasalar,FED’in normalleşme sürecinebaşlamamasını küreselekonomiye olan güvensizlik vekriz göstergesi olarakdeğerlendirip, güvenli limanolan dolara yöneldi.

Uluslararası piyasalar, oldukça zorlubir süreçten geçiyor. Dolar ise diğer

para birimleri karşısında güvenli limanalgısına sahip. Euro Bölgesi (ECB) veABD (FED) merkez bankalarından

çıkan para politikası kararlarının parite üzerindedikkat çekici değişiklere sebep olduğunusöyleyebiliriz. ECB’den, ay başında gelen faizkararı beklenti dahilinde olsa bile, ECB BaşkanıMario Draghi’den gelen açıklamalar, Euro’nunbaskılanmasına neden oldu. FED’in meraklabeklenen FOMC toplantısından faiz değişikliğikararı çıkmadı ama bu durum piyasalardaki krizalgısını güçlendirdi.

ECB REV ZYONA G TT ECB Eylül ayında tahminleri yanıltmadı ve

politika faizi olan yüzde 0,05’i değiştirmedi.Kararın ardından Draghi, ECB’nin Mart ayındauygulamaya başladığı parasal genişlemeprogramının Euro Bölgesi ekonomisindekiyavaşlama nedeniyle revize edildiğini açıkladı.ECB Başkanı, tahvil alımlarında potansiyel ihraç

EURO/DOLAR

Merkez bankaları etkili oluyor

Euro/dolar paritesinde ağustos ortasından itibaren devam eden simetrik üçgenformasyonu dikkat çekiyor. Fiyatlarda yaşanan sıkışma, yakın bir zamanda

herhangi bir yöne doğru yaşanacak kırılımın işareti olabilir. Fiyatların 1.1130seviyesi üzerinde bulunan kanal alt bandından destek bulmaya devam etmesi,yukarı yönlü hareketin devam etmesini destekler nitelikte. Fiyatların 1.1270direncini aşması halinde 1.1315 ve 1.1420 seviyeleri tekrar test edilebilir.

Destek olarak ise 1.1130-1.1100-1.1000 izlenebilir


20 EK M 2015

Analiz

SERT DÜ!ÜYORABD tarafından son yapılan FOMC toplantısı

sonrasında faizlere herhangi bir müdahalegelmedi ancak yapılan açıklamalarda bu yıl içinde

faiz artırım sürecinin başlama ihtimalininoldukça yüksek olduğuna değinildi.

FOMC toplantısı sonrasındaaçıklamalarda bulunan FEDBaşkanı Yellen uluslararasırisklerin ABD ekonomisiüzerindeki etkilerine vurguyaptı. Ayrıca son açıklanan

veriler ışığında ABDekonomisinin güçlü bir

görünüme girdiğini de belirtenYellen, enflasyon hedeflerine ulaşmanın

uzak olmadığını vurguladı. FED’in açıkladığı faizkararından sonra ilk aşamada yükselişe geçenAltın ardından faizin bu yıl içinde olmasıbeklentileri ve Çin kaynaklı emtia krizi sonrasındayeniden sert düşüşler yaşadı.

Altın, güvenli liman mı? Sıcak madenmi? FED etkisi, Çin’de büyüme

verileri kaynaklı emtia fiyatlarındabaskı, jeopolitik riskler, yine Gram TLbazında fiyatlar için dolar/TL

paritesi. Tüm bu farklı dinamikler, altınfiyatları üzerinde belirleyici oluyor.Öncelikle son dönemde dünyanınen büyük emtia ithalatçısı Çin’desanayi şirketlerinin karlarınınEkim 2011’den bu yana en büyükdüşüşü kaydetmesinin ardından,emtia fiyatları hızla değerkaybediyor. Bununla birlikte Çin’inbüyümesinde yaşanan yavaşlamaküresel bazda etkisini göstermeyisürdürüyor. Dünyanın en büyük İngiliz İsviçreliemtia ticareti ve madencilik şirketi GlencorePlc’nin hisseleri adeta dibe vurmuş durumda.Nisan ayında 310 seviyesinin üzerinde olan hissefiyatı, Eylül ayı içerisinde 68,62 pounda geriledi.

ALTIN

Altın güvenli liman mı?

Teknik açıdan baktığımızda; genel düşüş trendinde görülen düzeltme hareketleri, Fibonacci seviyeleri yardımıyla da grafiktedaha net görülmekte. Özellikle Mart – Haziran aylarında yüzde 50 ve yüzde 61,8 seviyeleri arasında sıkışan Altın’ınHaziran sonunda başladığı yeni düşüş trendi sonrasında Temmuz ayında dip seviye olan 1.064 dolar/ons seviyelerine

kadar geldiğini görüyoruz. Buradan yeni bir düzeltme hareketine başlayan altında yüzde 38,2 seviyesinin üzeri iki kez testedilse de başarılı olunamadığını söyleyebiliriz. Grafiğin son kısımlarını incelersek yüzde 23,6’lık düzeltme seviyesini

kırmayı deneyen ancak hemen arkasından hızlı bir yükseliş gösteren altında kısa vadede 1.142 direncine bakılabilir. Buseviyenin ardından yeniden yüzde 38,2 düzeltme seviyesine denk gelen 1.155 direncine doğru hareketlenmeler görülmesi

ve bu seviyenin kırılması halinde yukarı yönlü yeni ve güçlü bir trend başlayabileceğini söyleyebiliriz. Fiyatlardayaşanabilecek olası geri çekilmelerde ise 1.080 desteği oldukça önemli.


21EK M 2015

Analiz

haftasında OPEC üyesi Venezuela ile dünyanın enbüyük petrol ihracatçılarından olan Rusya’nınpetrol fiyatlarındaki düşüşü önlemek ve piyasayıistikrara kavuşturmaya yönelik girişimler üzerindeanlaşmaya vardığı haberi geldi. Buna karşılık,OPEC’in en güçlü üyesi Suudi Arabistanöncülüğündeki bazı üyeler, petrol üretimindekısıntıya gitmeyeceklerini açıkladı.

RAN P YASALARDAİran ile BM Güvenlik Konseyi ve Almanya

arasında devam eden nükleer anlaşmasımüzakereleri 14 Temmuz’da olumlusonuçlanmıştı. ABD Başkanı Obama, ABDKongresi’nde yasanın geçebilmesi için yeterliçoğunluğu sağladı. Böylece, müzakereşartlarından biri olan İran’ın enerji piyasalarındaişlem görebilmesinin bir bakıma önü açılmış oldu.Hali hazırda arz fazlası sorunuyla mücadele edenpetrol ihracatçılarına yeni bir katılımcının dahaeklenmesi, petrol fiyatlarının daha da gerilemesibeklentilerini artırıyor. Bu gelişmelere paralel

olarak İran Felat Kare petrolşirketi, Avrupa’nın önemli petrolşirketleri olan Total, Eni veSaipem ile petrol havzalarınıngeliştirilmesi ve kalkındırılmasıamacıyla ön görüşmelerinyapıldığını açıkladı.

Ç N KR Z Dünyanın en büyük ikinci

ekonomisi olan Çin’de yaşananekonomik kriz, bütün piyasalarıolduğu gibi enerji sektörünü denegatif etkiliyor. Ardı ardınaYuan’a yönelik yapılandevalüasyonlar ve ekonomikverilerin büyümede yavaşlamayaişaret etmesi, küresel piyasalarıderinden sarstı. Bu durumuPekin merkezli Genel Gümrükİdaresi’nin 8 Eylül Salı günüaçıkladığı petrol ithalatrakamlarının son üç ayın endüşük seviyesine gerilemesiylegörebiliriz.

Ağustos ayının son günlerinde yükselişgösteren petrol fiyatları, Eylül ayına

sert düşüşle başladı. ABD’den haftalıkolarak açıklanan ham petrol stoklarıverisinin 17 Mart’tan bu yana en yüksek

seviyede gelmesi, arz fazlası sorununun Eylülayında da gündemde olacağını bize gösterdi.Petrol fiyatlarını diğer etkileyen unsurlarabaktığımızda İran’ın petrol piyasalarına girmeyehazırlanması ve Çin’deki ekonomik krizdikkatimizi çekiyor.

ARZ FAZLASIAnalizin girişinde de belirttiğimiz gibi,

ABD’den açıklanan ham petrol stokları beklentiüzerinde gelerek petrol fiyatlarının geriçekilmesine neden oldu. Diğer yandan, petrolfiyatlarındaki düşüşle ilgili sıkıntıyı çözmekonusunda OPEC üyesi ülkeler arasında bile fikirayrılığı söz konusu oldu. Eylül ayının ilk

PETROL

Petrolde yönaşağı yönlü

Petrol fiyatlarında son bir aydır devam eden sıkışma dikkat çekiyor. Sıkışmanınalt bandı 46,40 dolar seviyesinde bulunuyor. Bu seviyenin kırılması halinde satışbaskısının arttığını görebiliriz. Üst band ise 49,74 dolar seviyesinde yer alıyor.

Fiyatlar bir karar aşamasında olup, 46,40-49,74 dolar bandını herhangi bir yönekırması halinde, yeni bir trendin başlangıcı olabilir. Ayrıca bollinger banddayaşanan sıkışmada fiyatlar üzerinde karar anının yaklaştığını gösteriyor.


8) Hangisi Merkez Bankası Ba7kanı de8ildir?a. Christine Lagarde b. Mario Draghic. Janet Yellen d. Erdem Ba>ç:

9) Hangisi hareketli ortalama çe7idi de8ildir?a. Basit b. Kar:>:kc. Üssel d. A;:rl:kl:

10) Türkiye’de faaliyet gösteren tüm aracı kurumlar, hangikurum tarafından denetlenir?

a. MKK b. TCMBc. B<ST d. SPK

11) Dü7mekte olan fiyatların kırmakta zorlandı8ı veyabulundu8u yerden tekrar yükseldi8i, yatırımcılarıngenellikle alı7 i7lemi açmayı sevdikleri seviyeye ne denir?

a. Direnç b. Trendc. Destek d. Lot

12) Forexle ilgili a7a8ıdakilerden hangisi yanlı7 bir bilgidir?a. Forex organize bir piyasad:r.b. Belli bir türden dövizin veya emtian:n birbirleri

kar>:l:;:nda gerçekle>tirilen al:m ya da sat:m i>lemlerineforex denir.

c. Forex i>lemlerinin en önemli özelli;i kald:raçl: i>lemleringerçekle>tirildi;i bir piyasa olmas:d:r.

d. <ngilizce “Foreign Exchange” kelimelerinink:salt:lm:> halidir.

13) Bütçe Açı8ı nedir?a. Bir devletin veya i>letmenin gelir ve giderleri

aras:ndaki farkt:r.b. Verilen emrine ba;lanmadan yap:lan ön ödemelerdir.c. <>lem ya da ödemeler için negatif bir dengenin olmas:

durumudur.d. Öngörülen kamu hizmetlerinin sunulmas: için

ayr:lan pay.

14) Forexte i7lem birimine ne denir?a. Lot b. Swapc. Marjin d. Spread

15) Forex piyasalarında fiziksel teslimat yapılmadı8ı içingün sonunda kapatılmayan i7lemler, ertesi i7 gününe aynı7ekilde devam eder. Bu duruma ne denir?

a. Margin Call b. Rolloverc. Buy limit d. Take profit

CEVAP ANAHTARI1. c 2. a 3.b 4.d 5.c 6.b 7.c 8.a9.b 10.d 11.c 12.a 13.c 14.a 15.b

1) Hangisi emtia de8ildir?a. =eker b. Kakaoc. SP500 d. Alt:n

2) Açık Pozisyon nedir?a. Fiziksel bir ödeme yap:lmam:> aç:;a sat:> i>lemleridir.b. Bir finansal arac:n belirlenen fiyat:nda gerçekle>mesini

bekleyen pasif emirdir.c. Bir paritedeki al:> pozisyonlar: toplam: ile sat:>

pozisyonlar: aras:ndaki farka denir.d. Piyasa fiyatlar:ndaki dü>ü>lerden kâr elde edilebilecek

sat:> i>lemleridir.

3) Kotasyon nedir?a. Arac: kurum taraf:ndan i>lem ba>:na talep

edilen ücrettir.b. Bir dövizin paritesine ili>kin piyasada bulunan al:> ve

sat:> fiyat:d:r.c. Kald:raçl: i>lemlerde pozisyonunu ta>:mak için bloke

edilen tutard:r.d. Bir i>lemin yap:labilmesi ya da mevcut i>lemlerin

sürdürülebilmesi için bulundurulmas: gereken minimumsermaye miktar:d:r.

4) Ekonomik takvimde sık sık kar7ımıza çıkan CPI yaniTüketici Fiyat Endeksi, hangi önemli ekonomik gösterge ilealakalıdır?

a. Büyüme b. <>sizlikc. <stihdam d. Enflasyon

5) Margin Call ne zaman olur?a. Bakiyede kullan:lan teminat:n belli bir oran:n alt:na

kald:;:nda pozisyonun kapanmas:b. Firma ve forex tan:t:m: için mü>teri aranmas:c. Mü>terinin i>lemi onun aleyhine döndü;ü zaman, broker

veya dealer taraf:ndan aran:p kendisinden ek fon talebindebulunulmas:

d. Belli bir fiyattan veya o fiyat:n alt:ndan al:m yapmak veyabelirli bir fiyattan veya o fiyat üzerinden sat:> yapmakistendi;inde

6) Hangisi forex yatırımcısı olamaz?a. Merkez Bankalar:b. Re>it olmam:> bireysel yat:r:mc:c. Hedge fonlar:d. Ticari kurumlar

7) Hangisi bekleyen emir de8ildir?a. Buy stop b. Sell limitc. Piyasa emri d. Sell stop

22 EK%M 2015

Forex piyasasını ne kadar tanıyorsunuz?15 SORUDA FX

22_23_TEST_EKO_40:16_17_MORTGAGE 10/7/15 11:39 AM Page 2

23EK%M 2015

Kavram

sözleşmelerine satış opsiyonu (Put Option ) adı verilir. Opsiyonsözleşmeleri aynı zamanda vadetarihlerinden önce kullanılıpkullanılmamasına göre de ikiyeayrılır. Alıcısı tarafındanvadeden önce herhangi birtarihte kullanılabilenopsiyonlara Amerikan tipiopsiyon denir. Alıcısı tarafındansadece vade tarihindekullanılabilen opsiyonlar iseAvrupa tipi opsiyon olarakadlandırılır. Amerikan tipiopsiyonlarda bulunan buesneklik nedeniyle fiyatlarıgenelde Avrupa tipi opsiyonlaragöre daha yüksektir. Opsiyon

fiyatı belirlenirken dayanak varlığın fiyatı, vade,oynaklık, faiz oranları ve kullanım fiyatı baz alınır.Opsiyonlar organize piyasalarda işlem gördüğü gibialıcı ve satıcının özel istek ve şartlarına göre dahaesnek sözleşmelerin yazılabileceği tezgah üzeripiyasalarda da işlem görüyor.

Opsiyon sözleşmelerifinans dünyasında

herhangi bir varlığı belirli birvadede veya vadeye kadar,belirli bir miktarda, belirli birfiyattan alma ya da satmahakkı veren sözleşmelerdir.Forward ve futures gibi diğertürev ürünlerde alım ya dasatım yapan yatırımcı, vadetarihi geldiğinde kendisi içinzarar yaratsa dahi sözleşmegereğini gerçekleştirmekdurumunda. Ancak opsiyonanlaşmasına sahip olanyatırımcı vade sonundadayanak varlığı alma ya dasatma yükümlülüğü taşımaz.Opsiyon sözleşmesi gerçekleştiren yatırımcılar,önceden belirlenen bir fiyat üzerinden dayanakvarlığı alma, satma ya da cayma hakkına sahiptir.Tabi ki finansal piyasalarda böyle bir imtiyazınücretsiz olması, mantıklı değil. Bu yüzden opsiyonsözleşmesine sahip olmak isteyen yatırımcılar, alımya da satım yapılmak istenen ücret, vade tarihi gibikriterlere göre hesaplanan bir miktar prim ödemekdurumunda. Opsiyonlar hisse senetleri, endeksler,çeşitli döviz kurları, hazine bonoları, emtialar gibigeniş bir ürün yelpazesinden oluşan dayanakvarlıklar üzerine yazılabilir.

Opsiyon piyasalar$nda yat$r$mc$aç$s$ndan iki çe&it opsiyon vard$r:Al$m Opsiyonu (Call Option): Sözleşmeye yazılan

dayanak varlığın sözleşmede belirtilen fiyatüzerinden yatırımcıya satın alma hakkı sağlayanopsiyon sözleşmelerine alım opsiyonu (Call Option)adı verilir.

Sat$m Opsiyonu (Put Option): Sözleşmeye yazılandayanak varlığın sözleşmede belirtilen fiyatüzerinden yatırımcıya satma hakkı sağlayan opsiyon

Bu ayki finansal kavram çalışmamızda ‘opsiyon’a yerveriyoruz. Opsiyon’un avantajları, türleri, nasıl bir işlemolduğu hakkında analizimizi haberimizde bulabilirsiniz.

OPSİYON NEDİR?

Bir çiftçi yetiştirdiği domateslerin kilosunu hasatzamanında ( örneğin 3 ay sonra ) 2 TL’den

satmak isterse, belirli bir opsiyon primi karşılığındasatım opsiyonu satın alır. Domates fiyatı 3 ay sonrapiyasada 2 TL’den daha düşük bir fiyattan satılıyorsa,çiftçi domateslerini 2 TL’den satma hakkına sahip olurve kârlı bir anlaşma yapar. Aksi halde eğer domatesfiyatı piyasada 2 TL’den daha yükseğe satılıyorsaçiftçi opsiyon primini öder, anlaşmadan cayar vedomatesi piyasa fiyatından satar. Burada çiftçiopsiyon primine ödediği maliyete katlanarakdomatesini 2 TL’nin altında satmamayı garanti altınaalmış olur.

Opsiyon örnek

22_23_TEST_EKO_40:16_17_MORTGAGE 10/7/15 11:39 AM Page 3

KURUMSAL FX

sorun haline geldiğini söyleyebiliriz. Kur riski,yurtdışı ticaret ile uğraşan şirketlerde yaşanan enbüyük problemlerden biri haline gelmiş durumda.

MAL�YETLER ARTIYORİthalatçı şirket yurtdışından daha önce belli bir

maliyetle mal alımını yaparken,kurların yükselmesinin ardından sonmaliyeti öncekine oranla artmayadevam ediyor. Örnek vermekgerekirse 2014 Eylül ayında dolarkuru ile mal alan firmanın kurmaliyeti 2,20 civarında iken, son biryılda kurun yükselmesiyle bu maliyet3,00 seviyesine çıktı. Maliyeti dolar

Yaşamın her alanında karşımıza çıkan risk,finansal piyasalarda da büyük öneme sahip.

Döviz kurlarında meydana gelen değişmelerinyarattığı belirsizlikten kaynaklanan zarar olasılığınakur riski denir. Kur riski, döviz kurlarında meydanagelen dalgalanmaların kurumların yabancı parabirimi cinsinden borçlarını ya daalacaklarını etkileyebilecek risklerdenbiridir. Ulusal paranın yabancı paralarkarşısındaki değerinin değişmesiolasılığı, kur riskinin doğmasınaneden oluyor.

Son dönemlerde dövizpiyasalarında yaşanan dalgalanmalarınetkisiyle reel sektörün karşılaştığı bir

Son dönemde kurlarda yaşanan sert yükselişlerle birlikte,şirketlerin önemli gündemlerinden biri de ‘kur riski’ ve bu riskin

yönetilmesi oldu. Şirketler, yatırımcılar kur riskini ortadankaldırmak amacıyla günümüzde en çok, türev ürünleri kullanıyor.

Türev ürünlerin yanında kurumlar, forex piyasasında spot işlemyaparak veya ters pozisyona girerek de kur riskine karşı korunabilir.

24

korunmanın avantajı çokFOREX ile riskten

EK�M 2015

Korunma işlemleri sadece döviz piyasası üzerindenyapılmayabilir. Bunun dışında emtia işlemi yapan kurumlar

tarafından da tercih edilebilir. Örneğin bir kuyumcunun yurtdışından 2 bin ons altın aldığını ve ödemesinin iki ay sonragerçekleştireceğini düşünelim. İşlemin yapıldığısırada altının fiyatının 1.150 dolar/ons olduğunuvarsayalım. Kuyumcunun borç miktarı altın1150 dolar/ons iken 2,3 milyon dolardır. İkiay sonra borcun vadesi geldiğinde isefiyatın 1200 dolar/ons olmasıhalinde, kuyumcunun borcu 2.4milyon dolar olacaktır. Kuyumcunun

sadece kur riskinden dolayı zararı 100 bin dolar olur. Böylebir durumda fiyatta oluşabilecek dalgalanmadan korunmakamacıyla forex piyasasında ihtiyaç duyulan teminatın yüzde1’i kadar bir marj ile yani 23 bin dolar ile 2,3 milyon

dolara denk gelen bir pozisyon alması, kuyumcuyuriskten korur. Fiyatın 1.200 dolar/ons olması

halinde kuyumcu bu işlemden 100 bin dolar kârelde etmiş olur. Böylelikle vadesi geldiğinde

piyasa riskinden kaynaklı 100 bin dolardaha fazla ödemesi gerekirken, forexpiyasasında almış olduğu pozisyon

sayesinde riski ortadan kaldırmıştır.

KUYUMCU RİSKTEN NASIL KORUNUR?

Türev ürünlerdekurumlar gelecekteki bir

tarihteki ödemelerini ya daalacaklarını bugünden

belirledikleri kur fiyatıylagerçekleştirebilir. ”

“

24_25_KURUMSAL_FX_(2)_EKO_40:16_17_MORTGAGE 10/7/15 12:03 PM Page 2

tarihteki ödemelerini ya da alacaklarını bugündenbelirledikleri kur fiyatıyla gerçekleştirebilir.

Örneğin; yurtdışından kumaş alan bir tekstilşirketinin aldığı kumaşlar karşılığında üç ay sonra 10bin dolar ödemesi olduğunu ve dolar/TL kurununbugün 3 TL olduğunu varsayalım. Kurdakioynaklıktan dolayı tedirgin olan ve fiyatların 3 aysonra daha da yükseleceğini düşünen tekstil şirketisahibi forward işlemi gerçekleştirerek 3 aysonrasındaki ödeme tarihi için kur fiyatını şimdiden3 TL seviyesinde sabitleyebilir. Bu işlemi

gerçekleştiren şirket sahibi ödemetarihi geldiğinde kurun 3 TL’ninüzerinde çıkması halinde bu işlemdenkâr edecektir.

Şirket sahibi aynı zamanda forexpiyasasında spot döviz işlemigerçekleştirir ve 3 ay sonraki ödemesiiçinde bugünden kur fiyatı 3 TL ikenalış yapar. Gelecekteki bir ödeme içinbugünkü kur ( Spot kur ) üzerinden

döviz alan şirket sahibi, döviz kurunda meydanagelen dalgalanmalara dolayısıyla risklere karşıkendisini korur. Vade tarihi geldiğinde yineDolar/TL kurunun 3 TL’nin üzerine çıkması halindeşirket sahibi bu işlemden kâr edecektir. Bu işlemiforex piyasasında gerçekleştiren şirket sahibinin biravantajı da kaldıraçlı işlem yapma olanağıdır. Buradaşirket sahibinin 100 dolarlık teminat ile işlem yapmaolanağı vardır. Bununla birlikte şirket sahibi ödemesigereken 10 bin dolar için aynı miktarda ters pozisyonaçabilir.

25EK�M 2015

olan ve ihracatını da Avrupa’ ya yapan bir şirketörneği vermek gerekirse Euro/dolar paritesindenkaynaklı kur riskiyle karşı karşıya kalacaktır. Buşirket geçen yıl 1,2900 kur ile Avrupa’ya ihracatınıgerçekleştirebilirken, son bir yılda kurun değerkaybetmesiyle malını 1,1200 kur fiyatıylasatabilmekte. Bu firma Euro/dolar kurunda yaşanandüşüşten kaynaklı kur riskiyle karşı karşıya kalıyor.

NASIL KORUNUR?Türkiye’de döviz kurları serbest piyasada arz ve

talep miktarları doğrultusundabelirleniyor. Bir dövizin Türk Lirası(TL) cinsinden değeri yurt içindekive yurt dışındaki arz ve talep dengesiile oluşur. Döviz cinsinden borçlananya da alacaklarının karşılığını dövizolarak elde edecek tüm bireyler veyakurumlar, kur riskiyle karşıkarşıyadır. Özellikle hızlı gelişen veoynaklığın yüksek olduğu piyasalardagelecekte ne olacağının belirsiz olduğunu düşünenyatırımcının, kur riskini ortadan kaldırmak amacıylabaşvurabileceği birtakım yöntemler mevcut. Buyöntemlerden günümüzde en çok kullanılanlar,türev ürünlerdir. Türev ürünlerin yanında kurumlarforex piyasasında spot işlem yaparak veya terspozisyona girerek de kendilerini kur riskine karşıkoruyabilir.

FORWARD VE FOREXTürev ürünlerde kurumlar gelecekteki bir

Döviz cinsindenborçlanan ya da

alacaklarının karşılığınıdöviz olarak elde edecek

tüm bireyler veyakurumlar, kur riskiyle

karşı karşıyadır.

”“

KUR R�SK�Döviz kurlarındameydana gelen

değişmelerin yarattığıbelirsizlikten

kaynaklanan zararolasılığına denir.

24_25_KURUMSAL_FX_(2)_EKO_40:16_17_MORTGAGE 10/7/15 12:03 PM Page 3

EKONOMİK TAKVİM

26 EKM 2015

26_TAKViM_(1)_EKO_40:16_17_MORTGAGE 10/7/15 11:56 AM Page 2

27_arka_KAPAK_ici_EKO_40:16_17_MORTGAGE 10/7/15 11:49 AM Page 2

28_arka_KAPAK_EKO_40:16_17_MORTGAGE 10/7/15 11:47 AM Page 2

Documents

01 IKONX KAPAK OK:Layout 1 10/7/15 11:57 AM Page 1 · yüzde -0,7 negatif büyüme gözlense de bu tamamen ağır kış şartlarından kaynaklandı. İkinci çeyrek verileri daha