Embed Size (px)
Citation preview
GJUHË SHQIPE DHE LETËRSI
Koha për zgjidhje: 240 minuta
Qershor, 2012
© ДИЦ 2012
NGJITE KËTU
SHIFRA E KANDIDATIT
Shkruajkëtu:
Shifra e vlerësuesit TË PARË
NGJITE KËTU
Shifra e vlerësuesit TË DYTË
QE
ND
RA
SH
TE
TË
RO
RE
E P
RO
VIM
EV
E
GJUHË SHQIPE DHE LETËRSI
MA
TU
RA
SH
TE
TË
RO
RE
UDHËZIM PËR KANDIDATIN
Lexoje me kujdes udhëzimin! Mos lër asgjë pa lexuar!Ngjite njërën shifër në vendin e caktuar të testit („Shifra e kandidatit“), kurse shifrën tjetër në vendin ecaktuar në listën e përgjigjeve. Mos i shfleto faqet dhe mos fillo t'i zgjidhësh detyrat pa të dhënë leje mbikëqyrësi.Testi përmban detyra.Detyrave duhet t'u përgjigjesh në këtë mënyrë:- duke rrethuar shkronjën para përgjigjes së saktë;- duke plotësuar fjalinë me përgjigjet e ofruara;- duke shkëputur pjesë (fjalë, grup fjalësh, fjali ose pasuse nga tekstet e dhëna) etj.Gjatë dhënies së përgjigjeve duhet të kesh kujdes për mënyrën e të shprehurit dhe për zbatimin e nor-mave drejtshkrimore. Shkruaj lexueshëm. Përgjigjet që nuk lexohen, shkarravitjet ose të rrethuarit emë shumë varianteve vlerësohen me zero (0) pikë.Si në test, ashtu edhe në listën e përgjigjeve, shkruaj me stilolaps. Përgjigjet dhe detyrat e shkru-ara me laps, vlerësohen me zero pikë. Pranë çdo pyetjeje dhe detyre janë dhënë pikat për përgji -gjen e saktë.Rreptësisht ndalohet kopjimi. Të gjitha tekstet identike ose të ngjashme si dhe tekstet e shkruara medorëshkrime të ndryshme vlerësohen me (0) pikë.Për pjesën Të shkruarit është paraparë të shkruash një tekst në temë sipas dëshirës tënde.Mbikëqyrësi do të japë një listë plotësuese ku janë të shënuara temat e propozuara dhe udhëzimetsipas të cilave duhet të shkruash.Së pari zgjidhen detyrat në test. Pasi t’u përgjigjesh pyetjeve në test, përgjigjet e detyrave barti në listëne përgjigjeve, sipas udhëzimit për plotësim të dhënë në të.Të urojmë sukses!
MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE
020201123 2
FAQE E ZBRAZËT
020201124 2
1 Lexoje poezinë dhe përgjigju pyetjeve!
ALBATROSI
Shpesh për zbavitje, detarët në lundrim, Marrin albatrosë, ca zogj të mëdhenj detiQë ndjekin anijen me përtim në rrugëtimKur kjo rrëshqet mbi zgavra tmerri.
Sapo mbi dërrasa, ata i lëshojnë, Këta mbretër të hapësirës së kaltërUlin me dhimbje flatrat që bardhojnë, Si lopata lundrimi në rërën e lagësht.
Ky udhëtar me krahë bëhet i plogëtShformohet dhe shëmtohet, s'ka më bukuri, Dikush i prek me llullë sqepin e dobët, Tjetri e përtall, çalon përbri tij.
Poeti ngjason, me këtë princ kaltërsish, Që sfidon shigjetarin, përqesh stuhinëPo kur në tokë ai ulet sërishKrahët gjigandë si pengesa i rrinë.
Sharl Bodleri
020201125 2
1 puan
1 2
1 puan
1 2
1 puan
1 2
1 puan
1 2
1 puan
1 2
1 puan
1 2
1 puan
1 2
(1.1) Kë simbolizon shpendi albatros në këtë poezi?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
(1.2) Sipas vargjeve të strofës së tretë, çfarë ndodh me albatrosin?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
(1.3) Çfarë rime ka përdorur poeti në këtë poezi?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
(1.4) Estetika, e cila promovohet mes vargjeve të Sharl Bodlerit njihet si
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
(1.5) Cilës përmbledhje me poezi të Sharl Bodlerit i takon poezia “Albatros”?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
(1.6) Cilit drejtim letrar i takon veprimtaria e Sharl Bodleri?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
(1.7) Çfarë reagimesh në shoqërinë e atëhershme shkaktoi botimi i përmbledhjes së poezive të Sharl Bodlerit?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
020201126 2
2 Lexoje teksin në vijim dhe përgjigju pyetjeve!
KRIM DHE NDËSHKIMFjodor N. Dostoevski
Po atë ditë në mbrëmje, Raskolnikovi shkoi në dhomën e mamasë dhe të motrës. Ua kishtegjetur Razumihini në shtëpinë e Bakalejevit. Deri te dera kishte qenë me mëdyshje të hynte apotë mos hynte. Vendosi të hynte: “Ato nuk dinë asgjë ... Janë mësuar të më mbajnë për të çudit-shëm”, - tha me vete. Natën e shkuar e kishte kaluar jashtë, ishte zhubrosur dhe fëlliqur përibret. Mezi mbahej në këmbë nga lodhja fizike, por edhe nga kapitja e tmerrshme shpirtërore.Pas asaj nate të kaluar s’di se ku, e kishte marrë të prerë vendimin: do të dorëzohej.
Trokiti në derë, ia hapi e ëma. Dunjeçka nuk ishte aty. Pulheria Aleksandrovna shtangu kure pa, u gëzua aq shumë sa s’po dinte as ç’të thoshte; e kapi nga krahu dhe e futi brenda.
. . .Më zuri shiu në rrugë mbrëmë... - ia shpjegoi Raskolnikovi. Mirë, de, mirë, mos pandeh se dua të të marr në pyetje, - nxitoi ta sqaronte që të mos mërztej.
Ashtu kot e thashë, si grua që jam. Të tëra i kuptoj, kam filluar të mësohem me huqet e këtu -shme, janë më të hollë njerëzit këtu! E ku marr vesh nga gjërat, s’kam si kërkoj shpjegime.Kushedi ç’mendime ke në kokë, e si të bezdis me pyetje... E pse vij kështu vërdallë, as punë eas zanat!... E di Rodia, është hera e tretë që po e lexoj shkrimin që ke botuar në revistë. Na esolli Dimitri Prokofiçi. E lexova dhe thashë me vete:budallaqe e shkuar budallaqes jam, tjetriti zjen koka nga mendimet e reja, kurse unë vete dhe e bezdis. Vërtet që shumë gjëra nuk i kup-tova por si ë jetë ndryshe: kush jam unë?
- Pa ma trego pak, moj mama. - Raskolnikovi mori revistën dhe i hodhi një sy të shpejtë shkrimit. Ajo qëlexoi, binte ndesh
me gjëndjen në të cilën ndodhej, por nuk ndjeu kurrfarë dëshire për të shprehur, siç ndodh rën-dom me autorët, kur njihen me shkrimet e botuara, pa zënë ngojë pastaj njëzetvjeçarët. Vetëmu ngrys dhe një pikëllim i paanë ia gllabëroi zemrën. Ndërmendi luftën e tmerrshme të moti -veve që kishte përjetuar kohët e fundit; me neveri dhe zemëratë e vërviti mbi tryezë revistën.
. . .Pulheria Aleksandrova iu afrua me zemër të ngrirë. - Mama! Në ju thënçin një mijë të zeza për mua, në më pllakosshin mënxyrat e dynjasë, a
do vazhdoni të më doni si tani? - e pyeti çiltër, pa u thelluar në atë që po bënte, pa e peshuardomethënien e atyre fjalëve.
. . .E kam ditur. Më merr me vete, në të duhem! Edhe Dunja vjen, të do me shpirt, edhe Sonja
Semionovna vjen. Na ndihmon Dimitri Prokofiçi të nisemi të gjithë bashkë... Po ku ke ndërmendtë shkosh?
- Lamtumirë, nënoke!- Po si që tani? - thirri sikur ishte duke e humbur përgjithmonë. - Nuk rri dot më, jam me ngut. - Po unë a mund të vij me ty?... - Jo! Vetëm bini në gjunjë dhe lutjuni Zotit për mua. Lutjen tuaj perëndia e dëgjon.
020201127 2
(2.1) Për se Raskolnikovi e ndjen të nevojshme të takohet me nënën?(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. Për të respektuar traditën
B. Për të justifikuar veprimin e kryer
C. Për t’i dhënë lamtumirën
(2.2) Me takimin nënë e bir rritet tensioni psikologjik dhe kuptohet seRaskolnikovi është:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. një njeri kontradiktor dhe tragjik
B. një njeri materialist
C. një vrasës i pandërgjegjshëm
(2.3) Sipas fragmentit të dhënë, Raskolnikovi kur e lexon shkrimin në revistëndjen:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. pasiguri
B. zemërim
C. frikë
(2.4) Në këtë vepër, autori e problematizon temën:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. e fajit të njeriut
B. e flijimit të njeriut
C. e indiferencës së njeriut
(2.5) Raskolnikovi e vret plakën, sepse:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. ajo përpiqet ta pengojë gjatë vjedhjes
B. ajo e sulmon që të hakmerret për motrën e saj
C. ajo është dëshmitare e vrasjes së motrës së saj
(2.6) F. M. Dostojevski njihet si autor që në plan të parë nxjerr:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. konfliktet religjioze përbrenda shoqërisë
B. konfiktet e brendshme të personazheve
C. konfliktet historike të Rusisë me vendet e tjera
(2.7) Në veprën “Krim dhe ndëshkim” përfshihen elemente të zhanrit:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. roman fantastik
B. roman kriminalistik
C. roman historik
(2.8) Vepra “Krim dhe ndëshkim” e paraqet:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. Rusinë në shekullit XVIII
B. Rusinë në shekullit XIX
C. Rusinë në shekullit XX
1 puan
1 puan
1 puan
1 puan
1 puan
1 puan
1 puan
1 puan
020201128 2
3 Lexoje fragmentin e dhënë dhe përgjigju pyetjeve!
BAGËTI E BUJQËSI - fragment
Naim Frashëri
O malet e Shqipërisë e ju o lisat e gjatë, Fushat e gjera me lule, q’u kam ndërmënd dit’ e natëJu bregore bukuroshe e ju lumenjt’ e kulluarÇuka, kodra, brinja, gërxhe dhe pyje të gjelbëruara!Do të këndoj bagëtinë, që mbani ju e ushqeni?O vëndëthit e bekuar, ju mëndjen ma dëfreni. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... Kur dëgjon zëthin e s’ëmës qysh e le qengji kopen’Blegërin dy a tri herë edhe ikën e merr dhen;Edhe në i prefshin udhën njëzet a tridhjet vetëE ta trëmbin, ay s’kthehet, po shkon në mes si shigjetëAshtu dhe zemra ime më le këtu, tek jam, muaVjen me vrap e me dëshirë aty nër viset e tua. Tek buron ujët e ftohtë edhe fryn veriu në verë, Tek mbin lulja me gaz shumë dhe me bukuri e m’erëKu i fryn bariu xhurasë, tek kullosin bagëtia, Ku mërzen cjapi me zile, atje i kam mënd e mija, Atje lind diell’i qeshur edhe hëna e gëzuar, Fat’ i bardh’ e mirësia në atë vend janë mbuluar:Nat’ atje është tjatrë nat’ dhe dita tjatrë ditë, Në pyje të gjelbëruar atje rrinë perënditë.
(3.1) Në këtë fragment të Bagëti e Bujqësisë mëma simbolizon:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. bagëtinë
B. natyrën
C. atdheun
(3.2) Leksiku që ka përdorur poeti në këtë fragment si dhe në krejt poemënBagëti e Bujqësi është:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. leksik i pasur baritor e fshataresk
B. leksik i ngarkuar me arkaizma
C. leksik i mbushur me barbarizma
1 puan
1 puan
020201129 2
(3.3) Duke u bazuar në fragmentin e dhënë, çfarë vargu ka përdorur Naimi nëpoemën Bagëti e Bujqësi?(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. 6-rrokëshin
B. 8-rrokëshin e dyzuar
C. 11-rrokëshin
(3.4) Cilën figurë stilistike e ka përdorur Naimi në vargjet:
O malet e Shqipërisë e ju o lisa të gjatë, Fushat e gjera me lule, q’u kam ndër mënd dit’ e natë!(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. Apostrofën (thirrjen)
B. metaforën
C. simbolin
(3.5) Vepra e Naimit Bagëti e Bujqësi është:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. poemë lirike baritore
B. poemë epike
C. roman në vargje
(3.6) Tema të Bagëti e Bujqësisë janë:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. trimëria dhe besnikëria
B. mikpritja dhe bujaria
C. bagëtia dhe bujqësia
(3.7) Në Bagëti e Bujqësi gjejmë:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. shqetësime patetike
B. meditime filozofike dhe etike
C. eufori dhe emocione
1 puan
1 puan
1 puan
1 puan
1 puan
0202011210 2
4
1 puan
1 2
1 puan
1 2
Lexoje poezinë dhe përgjigju pyetjeve!
MIGJENI - Një natë pa gjumë - poezi
Pak dritë! Pak dritë! Pak dritë, o shok, o vëlla, të lutem pak dritë në këtë nat kur shpirti vuen, kur të dhemb e s’di ç’të dhemb, e syni gjum’ nuk ka, urren, nuk di ç’urren, don e s’din se ç’don.
Pak dritë! O burrë! O hero! Nga do që të jesh!... Burrë që shkatërron dhe që ndërton sërish!Pak dritë vetëm, të lutem mëshirë të keshSe do çmendem në këtë natë pa gjumë dhe pa pish.
Oh! Ta kisha pishën të madhe dhe të ndezun!Me flakën e pishës në qiellin e kësaj nateTa shkruejsha kushtrimin... Ehu burr i tretun!Do ta shifsha vallen tande në maje të një shpate.
Por pishë nuk kam e vetëm janë burrat, shokët... Dergjem n’errsinë pa gjumë dhe pa dritë... Askush s’më dëgjon, çirrem kot më kot... Hesht mor, hesht! Por qëndro, o shpirt.
Gjeli këndon dhe thotë se asht afër drita - Gjel, rren a s’rren? Cila asht fjala jote?Kur ti këndon thonë se asht afër drita... Por unë s’besoj sonte në fjalët e kësaj bote.
Hiqmuni qafe mendime!O jastëk ty të rroki, të përqafoj si shpëtimi, Më fal atë që due: gjumin dhe andrimin E dy buzëve që pëshpërisin ngushëllimin.
(4.1) Në poezinë e mësipërme, cili është personi që e kalon natën pa gjumë?
_____________________________________________________________________
(4.2) Cilat ndjenja mbizotërojnë në vargjet e kësaj poezie?
_____________________________________________________________________
0202011211 2
1 puan
1 2
1 puan
1 2
1 puan
1 2
1 puan
1 2
1 puan
1 2
1 puan
1 2
(4.3) Çka simbolizon dhe paralajmëron këndimi i gjelit në këtë poezi?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
(4.4) Ç’kuptoni nga vargjet Por unë s’besoj sonte në fjalët e kësaj bote?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
(4.5) Cila është tema kryesore e poezisë dhe e prozës së Migjenit?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
(4.6) Cili është “heroi” i skicave të Migjenit?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
(4.7) Ç’pasqyron Migjeni me veprën e tij letrare?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
(4.8) Cilit drejtim letrar i takon Migjeni?
_____________________________________________________________________
0202011212 2
5 Lexoje fragmentin e dhënë dhe përgjigju pyetjeve!
Koha, atë mëngjes, aty qante, aty qeshte. Karvani dy qerresh i të zbuarve posa kishte lënë pas mullirin e beut, kodrën e Shkozës dhe
kishte hyrë në Fier. Qerret ndaluan përpara urës së gurtë e të ngushtë të Gjanicës dhe po prit-shin të kalonte përtej vargu i gjatë i grave. Me kanistrat bosh në duar, po me gojën plot llafe,ato ktheheshin nga kisha e Shën- Gjergjit për në shtëpi. Shiu sa kishte pushuar, megjithatë, ngaijet e terura të buajve, nga halat e gjata të qepallave të tye, nga lelet e shkurtra, nga veshët lla-pushë të qenit që kishte zënë vend atje poshtë qerres, rrëshqisnin rrëke të holla uji që vinin ebinin mbi llucën e rrugës. Rrogozet prej kashte frytje, që mbulonin qerret dhe ruanin robt eplaçkat nga kullimi i reve, si kishin pirë e ishin fryrë tërë rrugës me shi, të ngopur, po villnintani ujët e tepërt. Lart, në qiell, nga një dritare e madhe hapur përmes reve, dielli po vërvistembi qytet tufën e rrezeve të tija, që ngjanin me vandakë zhukash të thata, të arta, që një dorë efshehtë i flakë poshtë në fushë.
- Tyt, të marrtë djalli, të marrtë!... foli Pilo Shpiragu, në krye të qerres, kur bishti i kaut,ngarkuar me një baltë, i spërkati mustaqet. Po kafsha s’i kishte faj. Një mizë kali, e kishtegudulisur keq nën vehte.
Qetë, sikur t’u kishte folur njeri në gjuhën e tyre, morën përpara. Qerrja hyri në urë. Gratë,që ndjenë në vithe frytjen e vakët të kafshëve, bënë mënjanë të lemerisura. Një kanistër flutur-oi në lumë. Një tufë borziloku mbetur nga gjithë ç’pati ena e përshpëritjes, shkoi të pagëzohetnë ujët e turbullt të Gjanicës.
- Po këta të flamosur nuk shikojnë njëherë ç’kanë përpara, po çajnë kështu si të ndërliqur!...foli një nuse duke hequr mënjanë vjehrën.
- Sikur i preu gjëkafshë, që i preftë pika, i preftë!... mallkoi plaka. - Na hodhët në lumë, o të mallkuar, që më ju hedhtë perëndia në ndonjë hendek, o zot!... Që
mos i vafshi të gjallë, O Shënmëri!... truante e nëmte një tjetër, duke u mbajtur fort pas telavetë çkundisur të parmakëve të urës, kur Gjanica e turbullt, që shkonte atje poshtë, po ia merrtemëntë me vehte.
Qerret vazhduan në udhë të tyre, si lumi atje nën urë, që shkon pa i vënë veshin njeriut.Vetëm kur dolën përtej e morën drejt rrugën e Semanit, Piloja hoqi rymë e mërmëriti me vehte,sikur në qerre të mos kishte tjetër veç tij:
- Qëkur na mallkoi zoti, s’kanë ç’na bëjnë munxët e robit... - Mos, mos, o bir, mos truaj dhe ti; kemi nusen në të dhemburat e lindjes e s’është mirë...
S’bën të na gjejë ajo orë me mallkim në buzë. Kjo që foli ishte plaka e Pilos.
* * *Lumi i vdekur (fragment nga romani) - JAKOV XOXA
0202011213 2
(5.1) Në fragmentin e shkëputur nga romani “Lumi i vdekur” shquhen çaste qëtregojnë shpërnguljen e familjes së Pilo Shpiragut dhe dhimbjet e lindjesqë e kanë shtrënguar gruan e tij. Në të dyja rastet autori shpreh:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. respektin e Pilos ndaj së ëmës
B. krenarinë e Pilos
C. botën psikologjike të personazheve
(5.2) Varfëria e familjes së Pilo Shpiragut, e paraqitur në fragment, është pasojë: (rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. e papunësisë që mbizotëronte
B. e paaftësisë së fshatarëve për punë
C. e shfrytëzimit të fshatarëve nga bejlerët dhe tregtarët
(5.3) Dashuria e Adilit dhe Vitës pasqyron: (rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. dashurinë intrigante mes dy të rinjve
B. peripecitë e të rinjve të asaj kohe
C. bashkimin simbolik ndërmjet një fieraku dhe një vashe kosovare
(5.4) Cila nga tri familjet është nga Kosova?(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. Familja Shpiragu
B. Familja Tafilaj
C. Familja e Koz Dynjasë
(5.5) Si përfundoi lidhja e dy të rinjve të dashuruar - Adilit dhe Vitës?(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. U detyruan të ndahen
B. U arratisën
C. Vazhduan të jetojnë bashkë me prindërit e Adilit
(5.6) Nëpërmjet kalvarit jetësor të familjeve myzeqare dhe të familjevekosovare të shpërngulura, në Lumin e vdekur, me një realizëm tronditësndriçohet drama:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. e fshatarësisë shqiptare të asaj kohe
B. e shtresave të larta të asaj kohe
C. personale e një heroi
1 puan
1 puan
1 puan
1 puan
1 puan
1 puan
0202011214 2
6 Shkruaje formën e shumësit të fjalës skllav.
_________________________________________
1 puan
7 Mbrëmje e freskët. Shi pranvere. Dimër i ftohtë.Sipas ndërtimit, këto fjali janë fjali të thjeshta
_________________________________________
1 puan
8 Në morfologji, fjala tek në fjalinë: E gjeti tek ai mali i lartë, është
_________________________________________
1 puan
10 Folja jetoj në mënyrën dëshirore, koha e tashme, veta e tretë njëjës, në formën veprore bën:
_________________________________________
1 puan
11 Ç’është në morfologji fjala e djeshme?
_________________________________________
1 puan
12 Fjalia: Kush nuk mëson në djalëri, nuk gjen nder në pleqëri, është fjali e përbërë me pjesë të nënrenditur
_________________________________________
1 puan
13 Shprehja: “shkojnë si qeni në rrush”, e ka kuptimin:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. shkojnë kot
B. shkojnë shpejt
C. mbeten pa ngrënë
1 puan
1 2
1 2
1 2
9 Çfarë përemrash janë përemrat që dhe i cili?
_________________________________________
1 puan
1 2
1 2
1 2
1 2
18 Fjala bashkëjetesë është:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. neologjizëm
B. profesionalizëm
C. dialektizëm
1 puan
0202011215 2
14 Cila fjali përmban formën e përcjellores?(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. Plaku punon pa u lodhur.
B. Unë arrita atje duke vrapuar nëpër shkurre.
C. Ai ulej për të puthur gurët e fshatit.
1 puan
15 Në cilin rast përemri pronor është përdorur gabim?(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. Motrës sate
B. Shokët tanë
C. Fletorja time
1 puan
16 Cila prej fjalëve të poshtëshënuara është fjalë jo e parme?(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. Dushk
B. Fisnik
C. Sy
1 puan
17 Emri detin në cilën rasë është?(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. dhanore
B. kallëzore
C. rrjedhore
1 puan
20 Shumësi i fjalës zog është zogj. G-ja e njëjësit, në shumës shndërrohet në gj.Çfarë dukurie fonetike kemi?(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. Qiellzorëzim (palatalizim)
B. Rrotacizëm
C. Metatezë
1 puan
19 Fjala vendi është ndarë në rrokje. Cila ndarje është gabim?(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. Ven-di
B. Vend-i
C. Ve-ndi
1 puan
0202011216 2
21 Mbikëqyrësi do të të japë një fletë plotësuese, në të cilën janë dhënë dy tema.Zgjedh vetëm një temë dhe:
- Skruaj një tekst që të përmbajë 350 deri 500 fjalë.
- Respektoji rregullat e formës së kompozicionit (pjesa hyrëse, pjesa kryesore -shtjellimi i çështjes/temës, përfundimi dhe fjalitë ndërlidhëse).
- Respektoji rregullat e gjuhës standarde (letrare)
- Mendimet shprehi qartë e në mënyrë të lidhur, përdor argumente, përkatësishtfakte dhe dëshmi.
- Përdor stil dhe leksik të përshtatshëm
13 puan
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Ü
0202011217 2
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Ü
0202011218 2
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Ü
0202011219 2
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Përmbajtja
1 2
Kompozicioni i tekstit
1 2
Gjuhë
1 2
0202011220 2
22
1 puan
1 puan
Lexoje me kujdes fragmentin nga “Fjalori i simboleve” prej Zhan Shevaljesëdhe Alen Gerbranit dhe përgjigju pyetjeve të parashtruara.
ATLANTIDA
Sido që të jetë prejardhja historike e legjendës, në dritën e teksteve egjiptase që e inspiruanPlatonin, Atlantida kontinenti i përmbytur, në shpirtin e njerëzve mbetet simbol i një lloj para-jseje ose qyteti ideal të humbur. I përkiste Poseidonit, i cili atje i pat vendosur, fëmijët që ia patlindur një grua e vdekshme “vet e pat rregulluar, zbukuruar dhe organizuar ishullin që u bë njëmbretëri e madhe dhe e habitshme: banorët kishin fituar një pasuri aq të madhe që asnjë shtëpimbretërore nuk e kishte pasur, dhe as që do ta ketë në të ardhmen... Dy herë në vit mblidhninfryte nga toka: dimrit, i shfrytëzonin ujërat nga qielli, ndërsa verës, ata që i jepte toka, duke içuar dallgët e tyre jashtë kanaleve” (Kriti, 114d, 118e, sipas përkthimit frëng nga Albert Rivaud,Les Belles - Letres, Paris, 1925).
Edhe nëse bëhet fjalë për kujtime nga ndonjë gojëdhënë e lashtë apo utopi, Platoni nëAtlantidë i ka projektuar ëndrrat e tij të një organizimi shoqëror politik të pagabueshëm. Dhjetëmbretërit po gjykonin njëri - tjetrin: “Kur ra terri dhe kur u ftohën zjarret e flijimit, të gjithë uveshën me tesha të bukura ngjyrë kaltër të mbyllur u ulën përtokë në hirin e viktimave të ritualit.Atëherë, natën, kur i shuanin të gjitha dritat rrethepërqark tempullit, gjykonin dhe merrnin gjy -ki min nëse njëri e akuzonte tjetrin se kishte bërë ndonjë kundërvajtje. Pasi që e vendosnin drej -tësinë, një ditë të caktuar, e gdhendnin atktvendimin mbi një tavolinë të artë që ia kushtonin përkujtim.” (Kriti, 120, f. 273).
Por, kur “elementi hyjnor në to u pakësua dhe kur mbisundoi karakteri njerëzor” atëherë emerituan dënimin e Zeusit.
Kështu Atlantida ndërlidhet me temën mbi parajsën nga Epoka e artë, e cila haset në të gjithaqytetërimet, qoftë në zanafillën e njerëzimit, qoftë në përfundimin e tij. Origjinaliteti simboliki Atlantidës është në idenë se parajsa gjendet tek mbisundimi i një elementi hyjnor përbrendanesh.
Atlantida tregon se njerëzit, më në fund u dëbuan nga parajsa, që po fundosej bashkë me ta“sepse lejuan që të humbasin më të bukurën nga begatitë më të çmuara”. Vallë nuk flet kjo separajsa dhe ferri pikësëpari janë përbrenda nesh?
(22.1) Cili është kuptimi simbolik i Atlantidës?(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. Kontinent i fundosur
B. Parajsë ose qytet ideal
C. Mbretëri mahnitëse
(22.2) Kujt i përkiste ishulli Atlantida?(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. Platonit
B. Poseidonit
C. Egjiptasve
0202011221 2
(22.3) Çfarë ëndrrash të tij ka projektuar Platoni në Atlantidë?(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. Për një organizim të pagabueshëm politik
B. Për një tokë pjellore
C. Për një gjyqësi të drejt
(22.4) Ku ulen mbretërit kur gjykojnë njëri tjetrin?(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. Në hirin e viktimave të ritualit
B. Në tryezën e artë
C. Rrethepërqark tempullit
(22.5) Kur mbretërit e merrnin nga Zeusi dënimin e merituar?(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. Kur bënin ndonjë kudërvajtje
B. Kur elementi hyjnor në to pakësohej
C. Kur përjashtoshin nga parajsa
(22.6) Me cilën temë, që haset në të gjitha qytetërimet, ndërlidhet Atlantida?(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. Me flijimin ritual
B. Me parajsën e Epokës së Artë
C. Me pasurinë tokësore
(22.7) Ku gdhendeshin aktvendimet pas përfundimit të gjykimit të dhjetëmbretërve?(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. Mbi një tryezë të artë
B. Në një altar druri
C. Në pllaka guri
(22.8) Kur gjykonin dhe merrnin gjykimin dhjetë mbretërit?(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. Dy herë në vjet
B. Verës
C. Natën
1 puan
1 puan
1 puan
1 puan
1 puan
1 puan
02020112
23
22 2
1 puan
1 2
1 puan
1 2
Lexoje me kujdes tekstin dhe përgjigju pyetjeve!
BOTA NË VITIN 2050Imagjinoni një botë ku piratët bëjnë kërdinë, duke hedhur veten në erë në qendrat e qyteteve
evropiane dhe ku luftërat lindin si pasojë e mungesës së ujit. Sipas ekonomistit dhe shkencëtar-it politik, Zhak Atali, kjo është ajo çka e ardhmja rezervon për ne në vitin 2050. Duke mbajturparasysh formulën se eksperiencat e së shkuarës janë tregues i ngjarjeve të së ardhmes, Atalizhytet në historinë e njerëzimit deri te “Homo Habilis”, duke e ndarë të shkuarën në nëntë peri-udha të veçuara për të izoluar “çka është e mundur, çka ndryshon dhe çka është epandryshueshme” dhe i aplikon këto tendenca në vitet në vijim.
Mbi të ardhmen e perandorisë amerikane ai shkruan se pas një beteje të gjatë dhe në mes tënjë krize ekologjike, ajo do mundet rreth vitit 2035 nga i njëjti globalizim tregjesh (veçanërishtnga ato financiare) dhe nga fuqia e korporatave. Financiarisht dhe politikisht e lodhur, si tëgjitha perandoritë e tjera më parë, SHBA do të pushojë së drejtuari botën. Por do të mbetet fuqikryesore në botë, asnjë perandori e re apo komb dominues s’do ta zëvendësojë dot.
Mendohet se pak a shumë do ketë nëntë kombe dominuese nga të gjithë kontinentet: SHBA-ja, Brazili, Meksika, Kina, India, Rusia, Bashkimi Evropian, Egjipti dhe Nigeria. Disaprej tyre veça nërisht Kina, India dhe Nigeria, si dhe disa vende të tjera të krijuara artificialishtpas kolonia lizmit.
Rritja e popullsisë së botës mund të shkaktojë dyfishimin e prodhimit bujqësor global.Urbainizimi mund të bëjë që pyjet të zhduken kudo prëveç se në Evropë dhe në AmerikënVeriore, ku do të mbahen artificialisht.
E ardhmja e klimës nuk duket shumë pozitive. Me rritjen e theksuar të ndryshimit të tem-peraturave, në natyrë do të ndodhin modifikime shumë të rëndësishme. Pemët do të rritenshumë më shpejt dhe do të jenë më të brishta. Ajo çka është më serioze, është fakti se shumëbregdete mund të bëhen të pabanueshme.
Armët e shkatërrimit në masë të Koresë së Veriut, që tani i janë drejtuar Japonisë, do të kenënë shënjestër një ditë SHBA- në dhe Kinën. Raketat e Pakistanit do bien në duart e fundamen-talistëve dhe do të kërcënojnë fillimisht Indinë e më pas Evropën. Ato të Hezbollahut, me fjalëtë tjera të Iranit, që tani kërcënojnë Izraelin, një ditë do t’i drejtohen Kajros, Irakut, Algjerisë,Tunizisë, Kazablankës, Stambollit e më pas Romës, Madridit, Londrës dhe Parisit. Nëse linjate betejës ashpërsohen dhe vendi një ditë mund të kërcënohet me zhdukje, atëherë raketat eKinës mund t’i drejtohen Japonisë dhe SHBA- së. Klonimi është një fushë tjetër që do të pësojëndryshime. Pas riparimit të organeve të sëmura, shkencëtarët do të përpiqen t’i riprodhojnë atopër të krijuar më pas pjesë zëvendësimi.
Së fundmi shkencëtarët do të prodhojnë qenie njerëzore në një mitër artificiale, që d. m. th.se qenia njerëzore do të kthehet në një objekt artificial. Atali u bë i famshëm për parashikimine krizës financiare amerikane në vitin 2006.
Gazeta Koha; E mërkurë, 22 prill 2009
(23.1) Sipas botës së imagjinuar të vitit 2050, luftërat do të lindin si pasojë
_____________________________________________________________________
(23.2) Në vitn 2035, cila fuqi do të pushojë së drejtuari botën?
_____________________________________________________________________
0202011223 2
1 puan
1 2
1 puan
1 2
1 puan
1 2
1 puan
1 2
1 puan
1 2
1 puan
1 2
1 puan
1 2
1 puan
1 2
(23.3) Çfarë mund të shkaktojë rritja e popullsisë?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
(23.4) Si duket e ardhmja e klimës?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
(23.5) Cilat shtete një ditë do të jenë në shënjestër të armëve të shkatërrimitnë masë të Koresë së Veriut?
_____________________________________________________________________
(23.6) Cila fushë do të pësojë ndryshime gjithashtu?
_____________________________________________________________________
(23.7) Pse u bë i famshëm Atali?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
(23.8) Qeniet njerëzore parashihet të prodhohen
_____________________________________________________________________
(23.9) Në duart e kujt mendohet se do të bien raketat e Pakistanit në të ardhmen?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
(23.10) Çfarë do të ndodhë në natyrë me rritjen e theksuar të ndryshimit të temperaturave?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
0202011224 2
24 Lexoje me kujdes tekstin e dhënë më poshtë dhe përgjigju pyetjeve.
NJË FILXHAN KAFE
Siç është e njohur ekzistojnë lloje të ndryshme, e gjithashtu shije të ndryshme kafeje...Kafeja si një lloj pije, është sjellë në kohën e udhëtimeve të osmanlinjve në Evropë, fillimishtnë Evropë, e më pas është bartur në Amerikë. Kafeja është bimë me prejardhje nga Afrika lin-dore që dikur përdorej si lloj ushqimi, kurse sot përdoret si një lloj pije e shijshme. Gjithësesise unë nuk kam për qëllim t’u jap të dhëna për historikun, prodhimin e kafesë, apo mbi atë seç’ lloje të kafesë ekzistojnë në kohën e sotme.
Por, rrugën e një filxhani kafeje (kafe turke) që nga furnela (reshoja) e deri tek adhuruesi...Ja pra, ky është qëllimi im.
Tani sikur po ju dëgjoj se si po habiteni: Vallë aq të papjekur qenkemi, sa që nuk dimë tapërgatisim pijen tradicionale? Ose po parashtroni pyetje të tjera. Po, sigurisht që çdo turk di tëpërgatisë kafe dhe ta konsumojë atë. S’është asgjë e veçantë, përveç që ta pimë kafenë e vënëpara nesh, kjo është e gjitha. A mendoni se është ashtu? Unë vlerësoj se nuk është.
Pirja e kafesë, për adhuruesin e kafesë është një mënyrë e të kënaqurit. Kënaqësi, në kupti-min e plotë të fjalës... Për shkak të kësaj për adhuruesit, procesi nga përgatitja deri te konsu -mimi i kafesë është shumë i vlefshëm. Nuk duhet anashkaluar.
Në kohën e sotme (nëpër shtëpi) kafeja që përgatitet në xhezvet e mëdha me qëllim që tëpërfitohet në kohë, përkundër asaj që ofrohet si kafe turke, nuk është kafe turke. Kafeja turkepikësëpari përgatitet veçmas për çdo person.
Kafeja turke përgatitet në xhezve të vogël vetëm për një person. E për atë se si përgatitetkafeja e vërtetë, çdo burrë dhe grua turke e mëson me kalimin e kohës dhe nga përvoja.Megjithatë mendoj se do jetë e dobishme nëse shkurtimisht ua përkujtoj këtë.
Kafeja zihet në zjarr të qetë, sipas kërkesës, me shije të hidhur, të mesme ose të ëmbël. Nëtabakanë e kafesë së hidhur, zakonisht vihet një kokër sheqer, dhe mendoj se kjo është emjaftueshme. Kafeja turke nuk serviret pa një gotë ujë pranë. Është turp që kafeja të shërbehetpa ujë, e ata që e bëjnë këtë llogariten si analfabetë. Detyrimisht jepet edhe ujë. Kjo pjesë ështëshumë e rëndësishme.
Përveç përgatitjes dhe të shërbyerit të kafesë turke edhe pirja e saj ka rëndësi të posaçme.Nuk guxoni hë për hë që të pini kafenë turke. Megjithatë mund ta pini si të doni. Por ta keni tëqartë se me një pirje të tillë nuk do të pini kafe. E çka është ajo? Një lëng i dendur i ngrohtë pashije.
Para se të filloni të pini kafenë tuaj, merrni një gllënjkë nga uji që është pranë kafesë. Meujin duhet ta shpëlani pak zgavrën e gojës, që të pastrohen shijet e mbetura nga më parë. Mekëtë mund që ta ndjeni shijen e kafesë. Në të kundërtën nuk do të ja dilni që ta ndjeni atë shije.E kjo nuk do të dëshironit që t’ju ndodhë, apo jo? Përveç kësaj duhet që të pritni një apo dyminuta që kafeja të shtresohet në fundin e filxhanit. Pasi që ta bëni këtë, mund ta pini kafenëtuaj dhe të kënaqeni.
Miq të dashur! A e dini se cili është gabimi më i madh që bëhet me kafenë turke? Pirja e ci -ga res me kafenë. E këtë nuk duhet bërë, cigarja pranë kafesë nuk pihet. Po pyeteni përse? Përshkak se shija e cigares do ta prish shijen e kafesë. Qofshi me shëndet.
www.edebiyatdefte.com
0202011225 2
(24.1) Prej ku vjen kafeja si bimë?(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. prej Afrike
B. prej Amerike
C. prej Evrope
(24.2) Si është përdorur më parë kafeja?(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. si pije
B. si bar /ilaç
C. si ushqim
(24.3) Si përgatitet kafeja e vërtetë turke?(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. në xhezve të madhe
B. në xhezve të vogël
C. në aparat për kafe
(24.4) Kafeja turke serviret:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. me një gotë lëng pemësh
B. me një gotë ujë
D. me një copë tortë
(24.5) Kafeja turke nuk duhet të pihet:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. dalëngadalë
B. sipas dëshirës suaj
C. shpejt e shpejt
1 puan
1 puan
1 puan
1 puan
1 puan
Ü
(24.6) Që ta ndjeni shijen e kafesë, ujin duhet ta pini:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. para se ta pini kafenë
B. pasi ta pini kafenë
C. derisa e pini kafenë
(24.7) Gabimi më i madh që bëhet duke pirë kafenë turke është:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. ngrënia e llokumit
B. pirja e ujit
C. pirja e cigares
(24.8) Në tabakanë e kafesë së hidhur, zakonisht vihet:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. një kokër sheqeri
B. një llokum
C. pluhur qumështi
1 puan
1 puan
1 puan
0202011226 2
0202011227 2
FAQE E ZBRAZËT
0202011228 2
FAQE E ZBRAZËT
