67

Click here to load reader

02.Planttoxin1.ppt

Embed Size (px)

Citation preview

  • Chng IINHNG CHT C HI TRONG CY THC PHM V CY THC N CHN NUIPGS.TS. Dng Thanh LimB mn Thc n & Dinh dng ng vtKhoa Chn nui Th yTrng i hc Nng LmTP. H Ch Minh

  • Phn loi cc cht c c sn trong thc n theo cu trc ha hc (c 6 nhm cht)

  • I. GLUCOSID TRONG THC VT1. Cyanogenic glucoside: Glucan Aglucan (HCN) (ng) (Khng phi ng) 2. Thioglycoside (Goitrogenic Glycosides): Glucan Aglucan (Thio-) (ng) (Khng phi ng)3. Solaninglucoside: Glucan Aglucan (Solanin) (ng) (Khng phi ng) Glucoside l hp cht hu c c cha glucose v mtgc khng phi glucose thng gy ra ng c

  • Nhng thc vt c cha Cyanogenic Glycoside cCy khoai m (Cassava)Mng tre Qu hnh (Almond)Qu o (Peach)Qu mn (Plum)Qu anh o di (Cherry)Qu to (Apple)Cy cao lng (Sorghum)C sudanC ba l (Clover)

  • Phn b glycoside quan trng cy TP v thc n CN

  • Cu trc ha hc ca mt s glycosid c trong thc vt

  • Cy khoai m Cassava

  • S phn b HCN trong cc b phnca cy khoai m

  • S phn b HCN trong cc loi ltrn cy khoai m

  • V gia c khoai m c cha nhiu HCN

  • -glucosidase High temp & pHNhit & pH cao S chuyn ha Linamarin trong c th

  • Cu to ca Cianglucosid trong l khoai m v s c ch Hemoglobin ca HCN

  • H thng chuyn vn in t ca Cytochrome(Electron Transport System)

  • Ng c cp tnh Cyanogenic GlycosideTriu chng xy ra rt t ngt, ri lon h hp, ngng th v cht sau 1 hoc 2 gi vi mc nng.

    Mc nh hn: C cm gic ng, cay v nng rt c hng, thnh thong co git hoc t cng cc chi. Chy nc bt, si bt mp, nn ma. C cm gic s hi, chng mt, chong vng, hoa mt, co cng quai hm.

    Th gp, kh th, nhp th khng u. ng mch co tht lm cho huyt p tng, tc mu qua tim chm li, v sau lon nhp tim.

    Nim mc tm, ti xanh, mu mu chocola. Sau l nhng cn co git, khng iu khin c tiu tin. Cui cng l v m hi, dn ng t, t lit, lit h hp ri ngng tim v t vong.

  • Trng hp n thc phm nhim HCN liu thp, ko di, c th thch ng v chu ng c, nhng trng thi bnh khc xut hin nh: Bu c do nhc nng tuyn gip (hyperthroidism) c lin quan n s c ch gip trng ca sn phm trao i cht ca HCN l thiocyanate. C th t lit thn kinh lu di c lin quan n cht trao i trung gian -cyanoalanine. Triu chng ng c mn tnh

  • S c gng ha gii c t HCN ca c tha) Kiu phn ng gii c th nht, phn ng vi cysteineb) Kiu phn ng gii c th hai, phn ng vi thiosulfateTc nhn gy bu cTc nhn gy hi thn kinh

  • Liu gy ng c HCNTheo ti liu ca Humphreys (1988) th liu gy ng c ti thiu ca HCN t do trn ng vt l 2 2,3 mg/kg th trng. Nu gc CN- nm trong cu trc glucosid th cha sc gy ng c. Khi glucosid trong thc n khi vo c th, gii phng nhanh HCN v c th hp thu nhanh th c th gy c, nu gii phng HCN chm, hp thu chm th liu ny cng cha gy triu chng ng c.

    Trong thc tin khi ng vt n thc n nhiu v hp thu nhanh th mt lng HCN l 4 mg/kg th trng c th gy t vong mt cch r rng. Nu tnh trn thc liu lm thc n th mc ng c 20 mg HCN /100 g thc n l rt nguy him cho ng vt.

    Liu gy ng c trn loi ng vt khc nhau cng khc nhau: - Trn cu 2 2,5 mg / kg th trng. - Trn ngi liu 1,4 mg / kg th trng, hoc 30 -35 mg HCN/ 1 ngi ln l xut hin triu chng ng c c th gy cht (Nahrstedt, 1985).

  • nh hng ca cch x l, ch bin c khoai m n hm lng HCN trong sn phm.9,722,701,08C khoai m tiC khoai m xt ltBt c khoai mHm lng HCN (mg/100 g)Cch x l75564231Bc v, ngm nc 24 giLut khng v na giLut hai ln ncLut k ko diT l % HCN cn li so vi ban uCch x l

  • Ch bin thu cng cu khoai mi.Bc v ngm nc lm gim hm lng HCN trong c khoai m

  • Qui trinh ch bin bng c gii loi b HCN trong cu khoai miCu tiTip nhn, cnChuyn vao loBoc vo, lam sach khChuyn ln bng taiModule may nghinH thng ln men kh HCNHoat hoa enzymeLam kh s bChuyn vnSy khinh lngong goi, bao bi300 kg khoai mi ti / gi

  • Dy chuyn ch bin tinh bt m Thi LanLink Video clips

  • nh hng ca thi gian ln men loi b HCN trong bt khoai mNgun ti liu: S.A. Odoemelam, 2005.

  • Ch bin cu khoai mi ban thu cng Chu Phi

  • Lam sach voXt latCh bin thu cng va ban thu cngCu khoai mi

  • Phi kh khoai mi lat Thai Lan

  • Nghin khoai mi lat thanh bt

  • Mng tre, trcGlycoside l TaxiphillinThng gy ng c cho ngi khi n mng tre ti rng.

  • Hm lng HCN trong mng ti v mng ch bin

  • Cy cao lngc c t HCNPhn loi thc vt

    Kingdom(gii):PlantaeDivision(nganh):MagnoliophytaClass(lp):LiliopsidaOrder(bc):PoalesFamily(ho):PoaceaeGenus (phai):Sorghum L.Species(loai)C khang 30 loi

  • Cy cao lng (Sorghum) Cao lng

  • Cy cao lng ht (Grain sorghum)

  • Cy Lanh (Flax) c c t HCNPhn loi thc vt

    Kingdom:PlantaeDivision:MagnoliophytaClass:MagnoliopsidaOrder:MalpighialesFamily:LinaceaeGenus:LinumSpecies:L. usitatissimum

  • Cy Lanh (Flax)

  • Cy lanh (Flax Linum)L cy trng nng nghip ly si x (flax) v du (trong ht)Kh du ht lanh c cha CN Hoa mu xanh nc binHt trnGia sc b ng c khi n nhiu kh du ht lanh.

  • Tri v ht lanhGi tr dinh dng ht lanh

  • Xc nh HCNbng phng php so mu

  • 250 mg ground tissue16 hrs30 minPhng php Picrate

  • Khng c prunasin so vi i chng m v dngDy mu M9 chun vi nng Prunasin khc nhauXc nh Cyanide bng thang mu

  • Thioglycoside (Glycosinolate, Goitrogenic glycoside) Ngy nay ngi ta bit c c trn 50 loi thio-glycoside khc nhau. Trong c 2 loi thio-glycoside c c lc mnh, l: Isothiocianat (ITC) v Viniloxolidotion (VTO). Bo thai rt nhy cm vi 2 loi c t ny.

    VTO c khuynh hng gy bu c, ngi ta cn gi l thyreostatikus VTO-glycoside, n c tc dng ngn cn s hp th Iod ca tuyn gip hnh thnh thyroxin, v vy n lm cho tuyn gip khng tng hp c thyroxine. Cc loi thioglycoside rt nhy cm vi ng vt cn non. VTO c th qua mng thai vo phi thai gy tc hi cho bo thai. Nu cho cu ci cha n nhiu l ci bp v ci du (c cha nhiu VTO) th cu con sau khi sinh ra cht ngay hoc d tt.

    VTO c th gy cho phi chm pht trin hoc gy bu c cho bo thai trc khi sinh ra. ng vt trng thnh th VTO gy ra tc dng bu c.

    C th khc phc tc hi ca VTO bng cch cho tng khu phn Iod ln trn nhu cu bnh thng.

  • Nhng loi thc vt gy bu c (Goitrogenic Plants)Thc vt h ci (Brassica spp) nh ci bp, ci du, ci xonglucosinolates (thioglycosides) thy phn sinh ra hp cht gy bu c nh: Thiocyanate, isothiocyanateCu v d c th sy thai hoc ra con c bu c bm sinh mt s cht non hoc bnh hon.Gy chng n n c th b t hon, mp ln, chm chp, rng lng tc, b xng bin dng khng bnh thng.

  • Brassica Ci bp thc phm

  • Brassica Ci xa-lach xon

  • Glucosinolate trong thc vt h ciGlucosinolate bt ngn t protein c cha cc acid amin (Trp, Phe Tyr, Leu, Ile, Val, Gly) v chui ko di Met v Phe.

    n nay ngi ta bit c c trn 100 loi glucosinolate khc nhau.Cc hp cht ny c tm thy trong cc loi thc vt thuc h hoa ciCi bng xanhCi du

  • myrosinase Bo v chng cn trng v nm Cht hp dn thc phm Nhng hp cht hng v. Cht c chn chng ung th (Sulphoraphan)Chc nng sinh hc ca glucosinolate

  • S chuyn ha Thioglucosid trong c th

  • Mt trng thi ng c khc ca thioglucosid: Ngi ta nhn thy c khi chn th ng vt trn ng c n nhiu loi thc vt xanh hoa ch thp (h hoa ci) th xy ra hin tng v hng cu (hemolisis) nghim trng lm cho nc tiu ca chng c mu huyt sc t. Nguyn nhn l do trong loi thc vt ny c cc acid amin bt thng c cha lu hunh. Hp cht S-methyl-cystein-sulphoxide trong d c b phn gii bin thnh sn phm Dimethyl-disulphoxide. Cht dimethyl-disulphoxide rt c hi, n ph hy t bo hng cu gy ra dung huyt.

    S-methylcysteine sulphoxide Dimethyl disulphoxide Acid Pyruvic

    S chuyn ha Thioglucosid hnh thnh hp chtDimethyl-disulphide gy dung huyt

  • Cy ci du (Rape)

  • Cnh ng ci du trong ma tr bngLink Video Clips

  • Cai du, cy thc phm, thc n CN, nhin liu.Cy cai duDu thc phmDu chay mayLink Video Clips

  • M hnh my p du ht ciLink Video ClipdCanola press

  • Nhng qui inh v mc c t cho pheptrong kh du cai rapeseed meal My, CanadaKh du hat cai a chit xut beo yu cu acid erucic va glucosinolate phai thp, ham lng acid erucic trong du phai di 2%. Hp cht glucosinolate trn 1 gram kh khng khi cua hat (xac inh bng sc ky khi-long: Gas-Liquid Chromatographic Method) cho cac dn xut cua glucosinolate: 3-butenyl glucosinolate; 4-pentenyl glucosinolate; 2-hydroxy-3-butenyl glucosinolate; va 2-hydroxy-4-pentenyl glucosinolate.

    Tng s nhng dn xut nay phai di 30 micromole glucosinolate / 1gram trang thai bt kh. Phai ghi trn nhan mc protein ti thiu, mc beo th, x th ti a, m ti a va acid erucic cung nh glucosinolate ti a.

  • Solanin v cc loi thc vt thuc h hoa c SolanumNhng loi thc vt c cha c t solanin gm c:Khoai ty (Potato)C dc en (Black Nightshade)Anh o Jerusalem (Jerusalem Cherry)

  • Cy khoai ty di Potato, Solanum spp.

  • Khoai ty v SolaninRC

  • Cu trc hp cht Solanin va l glucosid va l Alkaloid (Alkaloid-glycoside)

  • Hm lng solanine trong khoai tyHm lng solanin trong khoai ty: Ty theo ging khoai ty m hm lng solanin c khc nhau. Ging khoai ty Rosevall Angieri c cha n 0,49 g solanin/1kg rut c v 1,22 g/1kg v c. Cc ging khc c hm lng solanin thp hn, trung bnh 0,04 0,07 g/kg rut c v 0,30 0,55 g/kg v c. Khi khoai ty mc mm th c th ln n 1,34 g/kg c.

  • Triu chng ng c solanin 1. Triu chng ng c solanin:- Xy ra triu chng sau khi n 2 - 24 gi- Ng c c th ko di 3 ngy- C ch ng c khng cholin (anticholinergics)Th nh: - N / V / D, au u.- U oi, th thn, bun ng.- au bng, tiu chy ri sau to bn. Th nng: - Gin ng t v lit nh hai chn. - Hn m.- Trung khu thn kinh b t lit dn n lm ngng h hp, ngng tim v t vong.

    3. Liu ng c: Liu gy cht ngi ca solanin t 0,2 0,4 g/1kg th trng ngi.

  • Nhng hp cht saponin(Saponin-glycoside) 1. Saponin cng l mt glycoside, n c nhiu loi hp cht ho hc khc nhau. c tnh chung ca saponin l trong nc n d to thnh cc bt nh bt x phng. Saponins c cha nhm cht Aglycone lin kt vi mt hoc nhiu phn t ng hoc vi oligosaccharide (Fenwick et al. 1991). 2. Saponin c v hi ng nn nu c nhiu trong thc n cng lm gim tnh ngon ming. 3. Trong thc vt ngi ta nhn thy n c nhiu trong tri cy b kt, hoc tri me ty, nho tm, c nhn sm hay mt s cy h u khc.

    4. Nu ng vt hay ngi n qu nhiu saponin, c tc dng bo mn nim mc.

  • Cu trc ha hc ca Saponin(Theo ti liu Peter R.Cheeke, 1998) Nhm OH tan trong nc.Nhm CH3 tan trong cht boSaponin c tc dng nh ha cht bo

  • Cy s-phng Saponaria

  • Triu chng ng c saponinTriu chng v bnh tch khi ng c khi tiu thu nhiu saponin:- Vim d dy, rut, tiu chy.- Saponin lm tng tnh thm mng t bo gy ra h hi mng t bo, lm v t bo hng cu, hemoglobin trn vo huyt tng gy ra s dung huyt. Trn ngi: Hu nh t khi thy ng c saponin. Ngi ta cn dng n trn cng v thc phm chc nng, v n kt dnh cholosterol ca dch mt thi ra ngoi theo phn, gim lng cholesterol mu.

  • B b chng hi d c do n nhiu loi c h u c cha nhiu saponin

  • Vicine v covicine Cy u u tm (vicia faba) l loi cy u thc phm cho ngi a trung hi ca chu u, n cng l ngun thc n b sung protein cho ngi v ng vt. Cy ny c cha cht c glycoside Vicine v Covicine, n gy ra bnh trn ngi v c gi l bnh Favism, gy ra thiu ht enzyme glucose-6-phosphate dehydrogenase (G6PD) trong t bo hng cu.

  • C ch gy c v triu chng ng c Hp cht ny khi n vo s b thy phn ra gc c hi l Divicine v Isouramil, 2 gc ha hc ny gy ra dung huyt (hemolytic), v ph hy mng t bo hng cu cng vi cc peroxide trong c th.

    Nhng triu chng ng c: Triu chng xut hin nhanh sau khi ht hoc nut phn hoa ca n, hoc sau 5 24 gi khi n phi loi u Vicia faba. Triu chng biu hin nh sau:- au u, hoa mt, bun nn, ngp.- i ma, au bng, pht st, bn chn.- Sau t ng gim bt cc triu chng.- Cui cng xy ra s thiu mu nghim trng do dung huyt rt nng.

    nh hng ca u Fava bean trn ng vt, gia cm:Loi u ny ngoi hai cht c k trn (Vicine v Covicine), n cn cha cc yu t c ch dinh dng khc nh: tannin, cht c ch protease, lectin. Cc triu chng c th quan st c nh: - Tng trng chm, hiu qu s dng thc n km, tng sinh gan v ty. - Vicine cn gy tc hi khc trn g mi nh: gim kh nng sinh sn, gim trng lng lng , trng nh, gim t l p n. - Tng lipid v peroxide huyt tng, gim lng glutathion (GSH) mu. - Gan ln, nng hn bnh thng.

  • THE END