Trite zdravlja i farmaceutsko triteOsnove farmaceutskog menadmentaOsnove zdravstvenog menadmemta Doc. dr Valentina Marinkovi

SadrajTrite zdravljaTrite lekovaUdeo tritaTrendovi rasta tritaFarmaceutsko trite Srbije

Trite u marketing sistemu Potrebe, elje i tranja

Trita

Ponuda-proizvoda i usluga

Vrednost, zadovoljstvo i kvalitet

Razmena, transakcije i odnosi

Marketing sistempojam- triteEkonomski-mesto gde kupci i prodavci razmenjuju robu (proizvodi/usluge)Marketing-prodavci su industrija, a kupci su trite Industrija(Skup prodavaca)Trite(skup kupaca)Roba/uslugenovackomunikacijeinformacije

Trite zdravlja

Trite proizvoaa farmaceutska industrijaTrite resursa lekovi, zdravstveni radniciTrite posrednika (distributeri, konsultanti..)Trite potroaa (pacijenti)Trite dravnih organa (Ministarstvo zdravlja, Ministarstvo trgovine.. Agencije za lekove..)

Trite danas nije samo odreeno prostorom, ve oznaava PROCES!

Trite zdravlja zavisi od:Demografskog statusaZdravstvenog sistemaZdravstvene ustanove / broj posteljaProcedura leenjaBroja i kompetentnosti zdravstvenih radnika (lekara, farmaceuta, stomatologa, tehniara)Udela farmaceutskog tritaKanala prodaje lekova

Upravljanje tritem zdravljaHexaware Technologies Pharma Analytics

Trite lekovaFarmaceutska industrija kljuni igra - Veze (network) sa ostalim uesnicima u zdravstvenom sistemu - Intelektualna svojina (in licence / out licence) - Autsors aktivnosti koje optereuju budet (proizvodnja, kontrola kvaliteta)

Trite lekova

Trite lekovaInovativni / patentirani lekoviGeneriki lekoviOTC lekovi koji se izdaju bez lekarskog recepta

Svetsko farmaceutsko trite po podsektorima - 2011

Najvee inovativne farmaceutske kompanije prema prihodima, u milionima dolara, u 2010. [http://www.contractpharma.com/issues/2011-07/view_features/the-top-20-pharmaceutical-companies/, pristupljeno 16. septembar 2012.

Rang KompanijaPrihodi, milioni $1 Pfizer$58.5232 Novartis$44.4203 Merck &Co.$39.8114 Sanofi$37.4035 GlaxoSmithKline$36.1566 AstraZeneca$32.5157 Johnson &Johnson$22.3968 Eli Lilly &Co.$21.6859 Abbott Laboratories$19.89410 Bristol-Myers Squibb$19.484

Najvee generike farmaceutske kompanije prema prihodima, u milionima dolara, u 2010. [1] http://www.fiercepharma.com/special-reports/top-10-generic-drug-companies-2010, pristupljeno 16. septembar 2012.

RangKompanija Prihodi, milioni $1Teva Pharmaceutical$6.9562Mylan$3.6203Sandoz$2.4944Watson Pharmaceuticals$2.0005Greenstone$1.7216Par Pharma$1.3197Hospira$1.0168Apotex$8799Mallinckrodt$86010Dr. Reddys$834

Udeo trita (Market share)Carlton ONeal: Procenat dela trita koje dri kompanija, u odnosu na ukupno trite, odnosno segment tritaIzraava se vrednosno prihod (revenue) obimu proizvodnje- broj pakovanja (volume)

Osnovni parametar za merenje performansi poslovanja

Svetsko farmaceutsko trite (oko 956 milijardi dolara- 2011)

Udeo po zemljama

Udeo terapeutskih grupa u svetskom farmaceutskom tritu

Trendovi- mogunosti rasta tritaNesklad (gap) izmeu buduih:eljenihPredvienih (oekivanih) prodajaPlaniranje novih poslova za popunjavanja nesklada:Mogunost intenzivnog rastaIntegracijskog rastaDiversifikacijski rast

Mogunosti rasta tritaMogunost intenzivnog rasta - poveanje trinog udela - razvoj novih trita emergency market - razvoj novih proizvoda / portfoliaMogunost integracijskog rasta - backward integracija (unazad)- prema dobavljaima - forward integracija (unapred) prema vele i maloprodaji - horizontalna integracija prema pridobijanju konkurenata (akvizicije)

Mogunosti rasta tritaDiversifikacijski rast za dobre mogunosti izvan postojeih poslova - Koncentrian- novi proizvodi u sinergiji sa postojeim za nove potroae (na pr. statini za upotrebu kod dijabetisa) - Horizontalan- novi proizvodi za sadanje potroae (na pr. novi KVS lekovi) - Konglomeratski novi poslovi koji nemaju veze sa postojeim poslovanjem (na pr. dijetetski suplementi)

Trendovi rasta tritaIMS predvianja : u 2016. rast globalnog farmaceutskog trita 3-6%Izazovi : istek patenata (data exclusivity) obaranje cene lekova makroekonomski uslovi promene nivoa pristupu pacijenta dostupnost novih metoda leenja

Trendovi rasta tritaPorast trita generikih lekova - omoguavanje dostupnih, zlatnih standarda medikacije za vie glavnih bolesti - pristup lekovima od strane veeg procenta populacije - stimulisanje zdrave konkurencije - postizanje uteda u zdravstvenom sektoru - omoguavanje daljih uteda u zdravstvu- medikacija vs hospitalizacija - visok kvalitet

Trendovi rasta trita Potencijalne utede upotrebom generikih lekova

Trendovi rasta trita Potencijalne utede upotrebom generikih lekova

Trendovi rasta tritaBIOLOKI SLINI LEKOVI (biosimilars) ?Mogunost zamene (interchangeability)Izvor plaanja fond ili pacijentPonaanje lekara- propisivaacena

Primer: Omnitrope (hormon rasta), odobren 2006, dostigao je samo 2% trita iako su predvianja bila 25%

Farmaceutsko trite EvropeEU-27 199,618 milijardi evra (2011)Najvea trita Nemaka Fancuska UK panija Italija

Farmaceutsko trite SrbijeVrednost u 2011. je procenjena na oko milijardu dolaraZastupljenost farmaceutska industrije Srbije u industriji Srbije je 6,28% (2009.)Generiki lekovi zauzimaju 2/3 trita, vrednosnoUdeo OTC proizvoda u svim lekovima je oko 13% (2011.)Povean rast proizvoda za oralnu higijenu, tradicionalnih biljnih lekova i dijetetskih suplemenataPovean rast antidepresiva i antidijabetika

Farmaceutsko trite Srbije Uvoz i izvoz lekova 2006-2009Izvor: Savezna uprava carina- Robni promet i tranzit

UVOZEUR2006.137.255.8372007.204.547.6042008.246.983.6702009.258.364.106

IZVOZEUR2006.54.335.0462007.72.001.1492008.88.420.7262009.78.268.602

Farmaceutsko trite Srbije Odnos domaih i stranih proizvoaa lekova

Farmaceutsko trite Srbije Glavni faktori razvoja

SWOT Analiza Sprednosti Znaajne strane direktne investicije u domai farma sektor, kao posledica unapreenja regulative Postepena integracija u regiona, posle godina izolacije Donoenje kljune zakonske reforme i pokazivanje volje i spremnosti za otvaranjem trita Stabilniji uslovi za direktna strana ulaganja, kao posledica jaanja finansijskog sektora Dobri ekonomski i politiki odnosi sa Rusijom daju pristup ovom velikom tritu Wslabosti Najnerazvijenije farmaceutsko trite u Istonoj Evropi Nedosledna, nedovoljno efikasna politika Vlade Srbije u formiranju cene lekova esti udari smanjenja cena lekova Ogranieni finansijski izvori za subvencionisane lekove Ograniena potroaka mo veine stanovnitva

Oanse Postepena integracija u EU treba da obezbedi bre reforme Privatizacija i modernizacija domaih proizvoaa prua anse za izvoz Investiranje i unapreenje programa zdravstvene zatite

Topasnosti Nereena politika i ekonomska pitanja nastavljaju da usporavaju strane investicije Smanjenje javnog finansiranja, to onemoguava dobar deo stanosvnitva da dobije zdravstvenu negu Suavanje kriterijuma za subvencionirane lekove, primorava pacijente da kupuju lekove u susedzemljama Postojanje falsifikata

Farmaceutsko trite Srbije Uporedna analiza trita u regionu (Zapadni Balkan/ ex Jugoslavija)Bosna i Hercegovina komplikovan politiki sistem dovodi do tekog i neprihvatljivog ambijenta za farmaceutsko poslovanjeMakedonija dobar poloaj ini idealnim tranzitnim i distributivnim centrom za evropska trita. Poreski raj u EvropiCrna GoraNeureeno, malo, veoma razvijeno crno trite

Farmaceutsko trite Srbije Uporedna analiza trita u regionu (Zapadni Balkan/ ex Jugoslavija)Hrvatska Rizino poslovanje, akvizicija PLIVE, nelojalna konkurencija inostranih kompanijaKosovo Brojna populacija, generika igra glavnu ulogu na tritu, distribucija i nabavka centralizovanaSlovenija Prema uslovima za poslovanje Slovenija je na 8. mestu u CEE. Relativno bogata zemlja, duga tradicija u farmaceutskoj proizvodnji i visok stepen povezanosti sa EU jedno od najmanjih trita EU

Farmaceutsko trite Srbije Trgovinski i drugi meudravni sporazumiCEFTA sporazumSporazum sa Ruskom FederacijomSporazum o stabilizaciji i pridruivanju

Farmaceutsko trite Srbije Zakonska regulativaPravila o zatiti konkurencije i o kontroli dravne pomoiStandardizacija i usklaenost tehnikih propisaSporazum o oceni usaglaenosti i prihvatanju industrijskih proizvodaZatita intektualne svojine