Upload
others
View
14
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Ġġ GÜVENLĠĞĠ UZMANLIĞI SERTĠFĠKA EĞĠTĠMĠ
08
ULUSAL ve ULUSLARARASI
KURULUġLAR ve SÖZLEġMELER
Tuncay ATAKURU
ULUSAL ve ULUSLARARASI KURULUġLAR ve SÖZLEġMELER
Konunun Genel Amacı
Katılımcıların, iş sağlığı ve güvenliği alanında
devlet, çalışan, işveren taraflarının yeri ve önemini,
faaliyet gösteren ulusal ve uluslararası kuruluşlar
ile bu alanda hazırlanmış sözleşmeleri
öğrenmelerini sağlamaktır.
ULUSAL ve ULUSLARARASI KURULUġLAR ve SÖZLEġMELER
Öğrenme Hedefleri
Bu dersin sonunda katılımcılar;
İş sağlığı ve güvenliği alanında devlet, çalışan,
işveren taraflarının yeri ve önemini ifade eder.
ULUSAL ve ULUSLARARASI KURULUġLAR ve SÖZLEġMELER
Ülkemizde iş sağlığı ve güvenliği alanında
sorumluluğu bulunan kurum ve kuruluşlar ile iş
sağlığı ve güvenliği alanında faaliyet gösteren
ILO, WHO, OSHA gibi uluslararası kurum ve
kuruluşları tanımlar.
Uluslararası iş sağlığı ve güvenliği sözleşmeleri
ve bu sözleşmelerin ulusal mevzuattaki yerini
açıklar.
ULUSAL ve ULUSLARARASI KURULUġLAR ve SÖZLEġMELER
Konunun Alt BaĢlıkları
İş sağlığı ve güvenliği alanında devlet, çalışan, işveren taraflarının yeri ve önemi
Ulusal İş Sağlığı ve Konseyi
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
İSGGM, İSGÜM
İş Teftiş Kurulu Başkanlığı
ÇASGEM
SGK
ULUSAL ve ULUSLARARASI KURULUġLAR ve SÖZLEġMELER
Sağlık Bakanlığı
İşçi ve işveren kuruluşları
Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları
Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) ve
sözleşmeleri
Dünya Sağlık Örgütü (WHO)
Avrupa İş Sağlığı ve Güvenliği Ajansı (OSHA)
AB direktifleri
ULUSAL ve ULUSLARARASI KURULUġLAR ve SÖZLEġMELER
Yüz Yüze / Toplam Ders Saati
A Sınıfı: -/1
B Sınıfı: 1/2
C Sınıfı: 1/3
ĠSG ALANINDA DEVLET, ÇALIġAN ve ĠġVERENLERĠN YERĠ
Devlet: Çalışma hayatı ile ilgili yasal
düzenlemeleri hazırlamak, denetimler yapmak,
yaptırımlar uygulamak ve taraflar arasındaki
ihtilafları (mahkeme) çözmek,
ĠĢveren: Ücret karşılığı çalışanlarından mal ve
hizmet üretmesini istemek, çalışma ortamı ve
çalışanının sağlık ve güvenliğini sağlamak
ĠSG ALANINDA DEVLET, ÇALIġAN ve ĠġVERENLERĠN YERĠ
ÇalıĢan: İşverenden aldığı ücret karşılığı
kendisinden istenen mal ve hizmet üretimini
gerçekleştirmek, verilen talimatlara göre işyeri-
çalışma arkadaşları ve kendi sağlık ve güvenliğini
tehlikeye atmadan çalışmak, kendisine verilen
kişisel koruyucular ile iş ekipmanlarını teknik usul
ve esaslar dahilinde kullanmak,
6331 SAYILI ĠSG KANUNU
21. Madde: Ulusal ĠĢ Sağlığı ve
Güvenliği Konseyi
(1) Ülke genelinde iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili
politika ve stratejilerin belirlenmesi için
tavsiyelerde bulunmak üzere Konsey kurulmuştur.
(2) Konsey, Bakanlık Müsteşarının başkanlığında
belirtilen üyelerden oluşur:
6331 SAYILI ĠSG KANUNU a) Bakanlık İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürü
(İSGGM), Çalışma Genel Müdürü (ÇGM), İş Teftiş
Kurulu (İTK) Başkanı ve Sosyal Güvenlik Kurumu
(SGK) Başkanlığından bir genel müdür.
b) Bilim, Sanayi ve Teknoloji, Çevre ve Şehircilik,
Enerji ve Tabii Kaynaklar, Gıda, Tarım ve
Hayvancılık, Kalkınma, Millî Eğitim ile Sağlık
bakanlıklarından birer genel müdür.
6331 SAYILI ĠSG KANUNU
c) Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Başkanlığından bir
yürütme kurulu üyesi, Devlet Personel
Başkanlığından bir başkan yardımcısı.
ç) İşveren, işçi ve kamu görevlileri sendikaları üst
kuruluşlarının en fazla üyeye sahip ilk üçünden,
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), Türkiye
Esnaf ve Sanatkârları Konfd, TTB, TMMOB ve
Türkiye Ziraat Odaları Birliğinden konuyla ilgili
veya görevli birer yönetim kurulu üyesi.
6331 SAYILI ĠSG KANUNU d) İhtiyaç duyulması hâlinde İş Sağlığı ve
Güvenliği Genel Müdürünün (İSGGM) teklifi ve
Konseyin kararı ile belirlenen, iş sağlığı ve
güvenliği konusunda faaliyet gösteren kurum veya
kuruluşlardan en fazla iki temsilci.
(3) (d) bendi Konsey üyeleri, iki yıl için seçilir ve
üst üste iki olağan toplantıya katılmaz ise ilgili
kurum veya kuruluşun üyeliği sona erer.
6331 SAYILI ĠSG KANUNU (4) Konseyin sekretaryası, İş Sağlığı ve Güvenliği
Genel Müdürlüğünce (İSGGM) yürütülür.
(5) Konsey, toplantıya katılanların salt çoğunluğu
ile karar verir. Oyların eşitliği hâlinde başkanın oyu
kararı belirler. Çekimser oy kullanılamaz.
(6) Konsey yılda iki defa olağan toplanır. Başkanın
veya üyelerin üçte birinin teklifi ile olağanüstü
olarak da toplanabilir.
(7) Konseyin çalışma usul ve esasları Bakanlık
tarafından belirlenir.
ULUSAL ĠSG KONSEYĠ YÖNETMELĠĞĠ
Yönetmeliğin Tarihi ve R.G. Sayısı
05.02.2013 tarih ve 28550 sayılı R.G.’de
yayınlanmıştır.
1.Madde: Amacı
1) Bu Yönetmeliğin amacı, Ulusal İş Sağlığı ve
Güvenliği Konseyinin kuruluş amacını, oluşumunu,
görevlerini ve çalışma usul ve esaslarını
düzenlemektir.
ULUSAL ĠSG KONSEYĠ YÖNETMELĠĞĠ
4.Madde: Konseyin KuruluĢ Amacı
(1) Konsey, ülke genelinde iş sağlığı ve güvenliği
ile ilgili politika ve stratejilerin belirlenmesi için
tavsiyelerde bulunmak üzere kurulmuştur. Konsey,
çalışmalarında ulusal ve uluslararası gelişmeleri
ve ülke koşullarını göz önünde bulundurur.
ULUSAL ĠSG KONSEYĠ YÖNETMELĠĞĠ
Çalışma hayatının iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili
mevcut şartlarının iyileştirilmesi ve güvenlik
kültürünün ülke genelinde yaygınlaştırılması
amacıyla üyelerin işbirliği içinde çalışmasını esas
alır. İş sağlığı ve güvenliği alanında ülke
politikalarını oluşturmada tarafların görüş ve
düşüncelerinin alınmasını sağlar.
ULUSAL ĠSG KONSEYĠ YÖNETMELĠĞĠ
5.Madde: Konseyin OluĢumu
(1) Başkan: ÇSGB Müsteşarı – 1 kişi
(2) ÇSGB (İSGGM, ÇGM, İTK, SGK) – 4 kişi
(3) BSTB, ÇŞB, ETKB, GTHB, KB, MEB, SB birer
genel müdür – 7 kişi
(4) YÖK, DPB birer üye – 2 kişi
(5) İlk 3 sendika (işçi, işveren, kamu) – 9 kişi
ULUSAL ĠSG KONSEYĠ YÖNETMELĠĞĠ
(6) Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği – 1 kişi
(7) Türkiye Esnaf ve Sanatkâr Konf. – 1 kişi
(8) Türk Tabipleri Birliği – 1 kişi
(9) Türk Mühendis ve Mimar Odaları – 1 kişi
(10) Türkiye Ziraat Odaları Birliği – 1 kişi
(11) Kurum ve kuruluşlardan – 2 kişi (teklifle)
Toplam: 30 kişi
ULUSAL ĠSG KONSEYĠ YÖNETMELĠĞĠ
6.Madde: Konseyin Görevleri
a) Ulusal İSG politika ve stratejileri için öneriler
geliştirmek ve alınan kararların kurumlarda
uygulanmasını tavsiye etmek,
b) İSG konusundaki ihtiyaç ve öncelikleri dikkate
alarak Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Politika
Belgesi, hedefler ve eylem planının belirlenmesi
için öneriler geliştirmek,
ULUSAL ĠSG KONSEYĠ YÖNETMELĠĞĠ
c) Çalışanların ve işverenlerin iş sağlığı ve
güvenliği ile ilgili konularda eğitimleri,
bilgilendirilmeleri, bilinçlendirilmeleri ile iş sağlığı
ve güvenliği kültürünün oluşturulması konusunda
görüş bildirmek,
ç) İş sağlığı ve güvenliği konularında araştırma ve
geliştirmeye yönelik projeler önermek,
ULUSAL ĠSG KONSEYĠ YÖNETMELĠĞĠ
d) Ülke çapında yapılacak İSG alanındaki
seminer, konferans gibi faaliyetleri yıllık olarak
planlamak ve değerlendirmek,
e) Gerekli görülmesi durumunda çalışma grupları
kurmak ve üyelerini belirlemek,
f) İSG konusunda toplum ve çalışan yararını
gözeterek, Bakanlık ve diğer kurumlar arası
koordinasyon, bilgi paylaşımı ve işbirliğine katkı
sağlamak,
ULUSAL ĠSG KONSEYĠ YÖNETMELĠĞĠ
g) İş sağlığı ve güvenliğinin izleme ve inceleme
çalışmalarında bulunmak,
ğ) Konsey üyelerinin temsil ettikleri kuruluş ve
kurumlarda, Konsey toplantılarında alınan
kararların ve İSG mevzuatının uygulanmasını
izlemek, görüş ve önerilerde bulunmak,
h) Her yıl Mart ayı sonuna kadar, politika belgesi ve
eylem planı kapsamında bir önceki yıla ait kurum
faaliyet raporunu Konsey sekretaryasına iletmek.
ULUSAL ĠSG KONSEYĠ YÖNETMELĠĞĠ
9.Madde: ÇalıĢma Usul ve Esasları
(1) Konsey, yılda iki defa olağan toplanır. Bu
toplantılar her yılın Haziran ve Aralık aylarında
yapılır. Başkanın veya üyelerin üçte birinin teklifi
ile olağanüstü olarak da toplanabilir.
(2) Konsey üyesi olarak Bakanlığa bildirilmiş olan
üyenin toplantılara katılımı esastır.
ULUSAL ĠSG KONSEYĠ YÖNETMELĠĞĠ
(3) Konsey üyeleri ihtiyaç duymaları halinde
toplantılara ilgili uzman personel ile katılabilirler.
(4) Konsey üyelerine, olağan ve olağanüstü
toplantıya davet yazısı toplantı gününden en az bir
ay önce gündem taslağı ile birlikte gönderilir.
(5) Toplantılar öncesinde Konsey üyeleri, gündem
maddesi önerilerini ve toplantıya katılıp
katılamayacaklarını en geç yedi gün önce Konsey
sekretaryasına yazılı olarak bildirirler.
ULUSAL ĠSG KONSEYĠ YÖNETMELĠĞĠ
(6) Konsey üyeleri ve Konsey üyeleri dışındaki
gerçek ya da tüzel kişiler, İSG alanında ele
alınması ve üzerinde çalışılmasını gerekli gördüğü
konuları yazılı olarak Konsey sekretaryasına
bildirebilir.
(7) Toplantı yeter sayısı temsilcilerin salt
çoğunluğudur.
ULUSAL ĠSG KONSEYĠ YÖNETMELĠĞĠ
11.Madde: Karar Alma
(1) Konsey, toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile karar verir. Konsey üyeleri dışındaki temsilcilerin oy hakkı yoktur. Oyların eşitliği hâlinde başkanın oyu yönünde karar alınır. Çekimser oy kullanılamaz.
(2) Alınan kararlar toplantı tutanağı ile kayıt altına alınır ve tutanak toplantıya katılan üyeler tarafından imzalanır. Karara katılmayan üye, gerekçelerini tutanakta belirtir.
ULUSAL VE ULUSLARARASI KURULUġLAR
Ulusal KuruluĢlar
ÇalıĢma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Md (İSGGM)
İş Sağlığı ve Güvenliği Enstitüsü (İSGÜM)
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim ve
Araştırma Merkezi (ÇASGEM)
Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı (SGK)
ULUSAL VE ULUSLARARASI KURULUġLAR
Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı
Maden İşleri Genel Müdürlüğü (MİGEM)
Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Bşk (TAEK)
Türk Standartları Enstitüsü (TSE)
Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu
(TÜBİTAK)
T.C. Sağlık Bakanlığı
ULUSAL VE ULUSLARARASI KURULUġLAR
Milli Prodüktivite Merkezi (MPM)
Diğer Kuruluşlar
Sendikalar (işçi, işveren, kamu görevlileri)
Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB)
Türk Tabipler Birliği (TTB)
Mimar/Mühendis Odaları Birliği (TMMOB)
Vakıf/Dernekler (STK)
ULUSAL VE ULUSLARARASI KURULUġLAR
Uluslararası KuruluĢlar
Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO)
Dünya Sağlık Örgütü (WHO)
Avrupa Komisyonu İş Sağlığı ve Güvenliği
Ajansı (OSHA-EU)
ÇALIġMA ve SOSYAL GÜVENLĠK BAKANLIĞI
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı temelleri
27.05.1934 tarih ve 2450 sayılı İktisat Vekaleti
Teşkilatı ve Vazifeleri Hakkında Kanunla,
bakanlık bünyesinde İş ve İşçiler Bürosu olarak
atılmıştır.
22.06.1945 tarihinde, 4763 sayılı Çalışma
Bakanlığı’nın Kuruluş ve Görevleri Hakkındaki
Kanun çıkarılmıştır.
ÇSGB GÖREVLERĠ
İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin
uygulanmasını izlemek,
İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütenlerin
niteliklerini belirlemek, eğitim vermek ve
sertifikalandırmak,
Mesleki yeterlilik sisteminin oluşturulması ve
işletilmesi için gerekli tedbirleri almak,
Ġġ SAĞLIĞI ve GÜVENLĠĞĠ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ (ĠSGGM)
Ülkemizde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması
görevi, 1945 yılında Çalışma ve Sosyal Güvenlik
Bakanlığı bünyesinde İşçi Sağlığı Genel
Müdürlüğüne verilmiştir. Anılan Genel Müdürlük
denetim hizmetlerinin başka bir birimde
örgütlenmesi nedeniyle 1983 yılında Daire
Başkanlığına dönüştürülmüştür.
Ġġ SAĞLIĞI ve GÜVENLĠĞĠ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ (ĠSGGM)
İşçi Sağlığı Daire Başkanlığı 04.10.2000
tarihinde İş Sağlığı ve Güvenliği Genel
Müdürlüğü (İSGGM) adı altında yeniden
teşkilatlandırılmıştır.
ĠSGGM GÖREVLERĠ
İSG konularında mevzuatın uygulanmasını
sağlamak ve mevzuat çalışması yapmak,
Ulusal politikaları belirlemek ve politikalar
çerçevesinde programlar hazırlamak,
Ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlarla
işbirliği ve koordinasyonu sağlamak,
Etkin denetim sağlamak amacıyla gerekli
önerilerde bulunmak ve sonuçlarını izlemek,
ĠSGGM GÖREVLERĠ
Standart çalışmaları yapmak, normlar hazırlamak
ve geliştirmek, ölçüm, değerlendirme, teknik
kontrol, eğitim, danışmanlık, uzmanlık ve bunları
yapan kişi ve kuruluşları inceleyerek
değerlendirmek ve yetki vermek,
Kişisel koruyucuların ve makine koruyucularının
imalatını yapacak kişi ve kuruluşlara yetki
vermek, ithal edilecek kişisel koruyucuların ve
makine koruyucularının standartlara uygunluğunu
ve bu hususlarda usul ve esasları belirlemek
ĠSGGM GÖREVLERĠ
İSG ile iş kazası ve meslek hastalıklarının
önlenmesi konularında inceleme ve araştırma
çalışmalarını planlayıp programlamak ve
uygulamasını sağlamak,
Faaliyet konularıyla ilgili yayım ve dokümantasyon
çalışmaları yapmak ve istatistikleri düzenlemek,
ĠSGGM GÖREVLERĠ Mesleki eğitim gören, rehabilite edilenler, özel
risk grupları ve kamu hizmeti çalışanı dahil tüm
çalışanların iş kazası ve meslek hastalıklarına
karşı korunmaları amacıyla gerekli çalışmaları
yaparak tedbirlerin alınmasını sağlamak,
İSGÜM ve Bölge Lab. çalışmasını düzenlemek,
yönetmek ve denetlemek,
Ġġ SAĞLIĞI ve GÜVENLĠĞĠ ENSTĠTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜ(ĠSGÜM)
Türkiye ve ILO arasında yapılan anlaşmayla
Uluslararası Çalışma Koşullarını ve Çevresini
İyileştirme Programı Çerçevesinde Çalışma ve
Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve
Güvenliği Genel Müdürlüğünün alt birimi olarak
1968 yılında kurulmuştur.
ĠSGÜM GÖREVLERĠ İSG alanında ölçüm/analiz hizmeti sunmak
Sağlıklı ve güvenli iş ortamında, ulusal mevzuata
uygun, ulusal ve uluslararası standartlarda hizmet
vermek,
ISO/IEC 17025 Test ve Kalibrasyon Laboratuarlar
Yeterliliği İçin Genel Şartlar Standardının
gerekliliğini karşılayacak düzey ve kalitede hizmet
vermek,
ĠSGÜM FAALĠYETLERĠ İşyeri ortamının sağlık ve güvenlik açısından
taşıdığı riskler konusunda araştırmalar yapılması,
fiziksel maruziyetin ölçülmesi ve bu konuda metot
ve stratejiler geliştirilmesi,
Deney sonuç raporlarının teknik yeterliliğini kontrol
ederek onaylamak,
Kesinleşen çalışma programında yer alan
araştırma, hizmet ve eğitim çalışmalarını
yürütmek, faaliyet raporlarını hazırlamak,
ĠSGÜM FAALĠYETLERĠ Risk değerlendirilmesi, ergonomi ve kişisel
koruyucu donanımlar (KKD) konusunda
bilgilendirme ve İSGÜM Müdürlüğü hizmetleri
kapsamında Merkez Lab.larında yapılan gürültü,
titreşim, aydınlatma, termal konfor şartları ve toz
ölçümü işlemlerinin düzenli bir şekilde yapılması
faaliyetlerini yürütmek,
ĠSGÜM FAALĠYETLERĠ TS EN ISO/IEC 17025:2005’in gereklerine uygun
olarak Kalite Yönetim Sisteminin (KYS)
oluşturulması, belgelendirilmesi, onaylanması,
yürürlüğe konulması ve uygulanması hususlarında
Kalite Yönetim Birimi ve Laboratuar Kalite
Sorumluları ile işbirliği içerisinde çalışmak,
ĠSGÜM FAALĠYETLERĠ Ortam ölçümleri için deney ve cihaz talimatlarını
kontrol etmek,
Cihaz donanım ve kalibrasyon planlarını takip
etmek,
Kocaeli’nde Bölge Laboratuarı,
İstanbul, İzmir, Adana, Zonguldak, Kocaeli ve
Kayseri’de Bölge Laboratuar Şeflikleri
bulunmaktadır.
1- Ġşyeri havasından toz numunesi alma ve gravimetrik değerlendirme (MDHS 14/3
metoduna göre)
2- Hava akım hızı ölçümü
3- Termal konfor şartları ölçümü (sıcaklık, basınç, bağıl nem ve hava akım hızı)
4- Kişisel gürültü maruziyeti ölçümü (TS ISO 9612 metoduna göre)
5- Tüm vücut titreşimi kişisel maruziyet ölçümü (ISO 2631-1 metoduna göre)
6- El-kol titreşimi kişisel maruziyet ölçümü (TS EN ISO 5349-1, TS EN ISO 5349-2 metoduna göre)
7- Aydınlatma ölçümü
8- Frekans analizi
9- Foruier Transform İnfrared Spektrofotometresinde serbest silis analizi
10- İşyeri havasından dedektör veya tüp ile anlık gaz ölçümü
11- Gaz kromatografi analizi
12- Lifsi tozların konsantrasyon tayini
13- Lifsi tozların tür analizi
14/1- İSG alanındaki numunelerin SEM ile incelenmesi
14/2- İSG alanındaki numunelerin SEM’de elektronik ortamda fotoğraf çekimi
14/3- ĠSG alanındaki numunelerin SEM-EDS ile elemental mikroanalizi
15- Yüksek basınçlı sıvı kromatografisinde analiz
16- İyon kromatografisinde analiz
17- Atomik absorpsiyon cihazı (Grafit/alevli) ile havada ağır metal analizi
18- Atomik absorpsiyon cihazı (hidrür sistem) ile havada ağır metal analizi
19/1- Atomik absorpsiyon cihazı ile kanda kurşun analizi
19/2- Atomik absorpsiyon cihazı ile kanda kadmiyum analizi
19/3- Atomik absorpsiyon cihazı ile kanda bakır analizi
19/4- Atomik absorpsiyon cihazı ile kanda lidyum analizi
19/5- Atomik absorpsiyon cihazı ile nikel analizi
19/6- Atomik absorpsiyon cihazı ile kanda krom analizi
20- İdrarda fenol analizi
21- İdrarda Hippürik Asit analizi
22- İdrarda TCA (Triklororasetik) analizi
23- İşitme testi (Odyometri)
24- Fiziki muayene
25- Elektrokardiyografi (EKG)
26- Kanda glikoz tayini
27- Kanda kolesterol tayini
28- Kanda albümin tayini
29- Kanda total protein tayini
30- Kanda GGT tayini
31- Kanda AST tayini
32- Kanda ALT tayini
33- Kanda ALP tayini
34- Kanda üre tayini
35- Kanda ürik asit tayini
36- Kanda Kreatinin tayini
37- Tam idrar tetkiki
38- PA akciğer filmi çekimi ve değerlendirilmesi
39- Solunum fonksiyon testi
40- Tam kan sayımı
41- Sedimantasyon
42- Toluen analizi
43- Ksilen analizi
Ġġ TEFTĠġ KURULU BAġKANLIĞI (ĠTK)
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na bağlı
olarak 1979 yılında İş Teftiş Kurulu Tüzüğü ile
kurulmuştur.
ĠTK GÖREVLERĠ Çalışma hayatı ile ilgili mevzuatın uygulanmasını
sağlamak,
İş teftişiyle ilgili mevzuat çalışması yapmak ve
aksaklık giderilmesi için alınması gereken önlem
konusunda görüş bildirmek
İş teftişi ile ilgili istatistikleri tutmak,
değerlendirmek, yorumlamak ve yayınlanmasını
sağlamak,
Ġġ MÜFETTĠġLERĠNĠN GÖREVLERĠ
İş Teftiş Kurulu Başkanı/grup başkanınca
kendilerine verilen işleri yapmak,
Çalışmalarının sonuçlarını rapora bağlayarak grup
başkanına vermek,
Görevli oldukları yerlerde, İSG yönünden kesin ve
ciddi zorunluluk bulunan durumlarda derhal işe el
koyarak gereğini yapmak ve durumu grup
başkanına bildirmek,
Ġġ MÜFETTĠġLERĠNĠN GÖREVLERĠ
Mevzuatta gördükleri boşluk/aksaklıkların
giderilmesi için önerilerde bulunmak,
İTK Başkanlığınca düzenlenen anketleri
yürütmek/istatistik bilgileri derlemek,
Aylık çalışma programı hazırlayarak iki örneğini
grup başkanına sunmak,
Yasada verilen diğer görevleri yapmak,
ÇALIġMA ve SOSYAL GÜVENLĠK EĞĠTĠM ve ARAġTIRMA MERKEZĠ (ÇASGEM)
Yakın ve Orta Doğu Çalışma Enstitüsü olarak
1955 yılında kurulmuştur.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim ve Araştırma
Merkezi (ÇASGEM) olarak adı 2003 yılında
değiştirilmiştir.
ÇASGEM Amacı:
Çalışma hayatı ve sosyal güvenlik konularında
ulusal ve uluslararası düzeyde eğitim, araştırma,
inceleme, yayın, dokümantasyon ve danışmanlık
faaliyetlerinde bulunmaktır.
ÇASGEM İşyeri hekimi, diğer sağlık personeli, iş güvenliği
uzmanı vb. personele iş sağılığı ve güvenliği
konusunda eğitim programı hazırlamak, eğitim
vermek, eğitim hizmeti almak, sertifikalandırmak
İşçi, işveren veya yönetici personel için eğitim,
seminer ve konferanslar tertip etmek veya bu
konuda tertiplenmiş eğitim, konferans ve
seminerlere iştirak etmek faaliyetlerinde
bulunmaktadır.
SOSYAL GÜVENLĠK KURUMU (SGK)
SSK, Emekli Sandığı ve Bağ-Kur Genel
Müdürlüklerinin 2006 yılında 5502 sayılı Sosyal
Güvenlik Kurumu Kanunu ile aynı çatı altında
birleştirilmesiyle kurulmuştur.
SGK GÖREVLERĠ Ulusal kalkınma strateji ve politikaları ile yıllık
uygulama programlarını dikkate alarak sosyal
güvenlik politikalarını uygulamak, bu politikaların
geliştirilmesine yönelik çalışmalar yapmak,
Hizmet sunduğu gerçek ve tüzel kişileri hak ve
yükümlülükleri konusunda bilgilendirmek,
haklarının kullanılmasını ve yükümlülüklerin yerine
getirilmesini kolaylaştırmak,
Sosyal güvenlik alanında, kamu idareleri arasında
koordinasyon ve işbirliğini sağlamak,
SGK GÖREVLERĠ Sosyal güvenliğe ilişkin konularda uluslararası
gelişmeleri izlemek, AB ve uluslararası kuruluşlar
ile işbirliği yapmak, yabancı ülkelerle yapılacak
sosyal güvenlik sözleşmelerine ilişkin gerekli
çalışmaları yürütmek, usulüne göre yürürlüğe
konulmuş uluslararası antlaşmaları uygulamak,
SAĞLIK BAKANLIĞI ve GÖREVLERĠ
T.C. Sağlık Bakanlığı, 1923 yılında kurulmuş
olup, ülkedeki tüm sağlık işlerinden sorumlu olan
bakanlıktır.
Bulaşıcı, salgın ve sosyal hastalıklarla
savaşarak koruyucu, tedavi edici hekimlik ve
rehabilitasyon hizmetlerini yapmak,
SAĞLIK BAKANLIĞI ve GÖREVLERĠ
Toplumun hayatını beden, ruhen ve sosyal
bakımdan tam iyilik hâli içinde sürdürmesini
sağlamak için fert ve toplum sağlığını korumak ve
bu amaçla ülkeyi kapsayan plan ve programlar
yapmak, uygulamak ve uygulatmak, her türlü
tedbiri almak, gerekli teşkilatı kurmak ve
kurdurmak,
Anne ve çocuk sağlığının korunması ve aile
planlaması hizmetlerini yapmak,
SAĞLIK BAKANLIĞI ve GÖREVLERĠ
İlaç ve psikotrop maddelerin üretim ve tüketimini
her safhada kontrol ve denetlemek; farmasötik ve
tıbbi madde ve müstahzar üreten yerlerin, dağıtım
yerlerinin açılış ve çalışmalarını esaslara
bağlamak, denetlemek,
Gerekli aşı, serum, kan ürünleri ve ilaçların
üretimini yapmak, yaptırmak ve gerekirse ithalini
sağlamak.
SAĞLIK BAKANLIĞI ve GÖREVLERĠ Temel sorumluluk Sağlık Bakanlığına ait olmak
üzere diğer Bakanlık ve mahalli idarelerle işbirliği
suretiyle gıda maddeleri ve bunları üreten yerlerin
sağlık açısından kontrol hizmetlerini yürütmek,
Mahalli idareler ilgili diğer kuruluşlarla işbirliğiyle
çevre sağlığını ilgilendiren gerekli tedbirleri almak
Bulaşıcı, salgın insan hastalıklarına karşı kara
hudut kapıları, deniz ve hava limanlarında
koruyucu sağlık tedbirlerini almak,
SAĞLIK BAKANLIĞI ve GÖREVLERĠ Kanser, verem savaş hizmetlerini yürütmek ve bu
alanda hizmet veren kuruluşların çalışmalarının
koordinasyonunu ve denetimini sağlamak,
Bu görevlerin yerine getirilmesi için gerekli tesisleri
kurmak ve işletmek, meslek personelini yetiştirmek
Sağlık hizmetleriyle ilgili olarak milletlerarası ve
yurt içindeki kurum ve kuruluşlarla işbirliğinde
bulunmak
KAMU KURUMU NĠTELĠĞĠNDEKĠ MESLEK ÖRGÜTLERĠ
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği
(TMMOB); tüzel kişiliği olup, kuruluş tarihi
1954'tür. Anayasanın 135. madde göre kamu
kurumu niteliği taşımaktadır ve 6235 sayılı yasa ile
kurulmuş meslek kuruluşu, mühendis ve mimarları
temsil ettiği gibi haklarını korumayı ve geliştirmeyi
de amaç edinmektedir. Merkezi Ankara'dadır.
KAMU KURUMU NĠTELĠĞĠNDEKĠ MESLEK ÖRGÜTLERĠ
Mühendislik/mimarlık mesleği mensupları ortak
gereksinmelerini karşılamak, mesleki etkinlikleri
kolaylaştırmak, mesleğin genel yararlara uygun
gelişmesini sağlamak,
meslek mensuplarının birbirleriyle ve halkla olan
ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hakim kılmak
üzere, meslek disiplinini ve ahlakını korumak;
KAMU KURUMU NĠTELĠĞĠNDEKĠ MESLEK ÖRGÜTLERĠ
kamunun ve ülkenin çıkarlarının korunmasında,
yurdun doğal kaynaklarının bulunmasında,
korunmasında ve işletilmesinde, çevre ve tarihi
değerlerin ve kültürel mirasın korunmasında,
tarımsal ve sınai üretimin artırılmasında, ülkenin
sanatsal ve teknik kalkınmasında gerekli gördüğü
tüm girişim ve etkinliklerde bulunmak
KAMU KURUMU NĠTELĠĞĠNDEKĠ MESLEK ÖRGÜTLERĠ
Türk Tabipleri Birliği (TTB); Türkiye’deki
hekimlerin örgütüdür. Anayasal güvence altında,
6023 sayılı yasa ile kurulmuş kamu kurumu
niteliğinde ve ülkedeki hekimlerin %80’inin üye
olduğu bu örgüt,1953 yılında İstanbul’da
kurulmuş, 1983 yılından sonra Ankara’ya
taşınmıştır. Türk Tabipleri Birliği meslek disiplinini
sağlamak, hasta yakınmalarını araştırmak,
hekimlerin özel çalışma ücretlerini belirlemek gibi
konularda çalışmaktadır.
ĠġÇĠ VE ĠġVEREN KURULUġLARI Türkiye İşveren Sendikaları Konf. (TİSK); 1961’de
kurulmuş ve 1962'de Türkiye İşveren Sendikaları
Konfederasyonu adını almıştır. Merkezi Ankara'dır.
Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (TÜRK-
İŞ), 1952 tarihinde kurulmuştur.
Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu
(DİSK), 1967 tarihinde kurulmuştur.
Hak İşçi Sendikaları Konfederasyonu (HAK-İŞ),
1976 tarihinde kurulmuştur.
ULUSLARARASI ÇALIġMA ÖRGÜTÜ
(INTERNATĠONAL LABOUR ORGANĠZATĠON-ILO)
ILO 1919'da kurulmuş ve 1946 yılında BM'nin
(Birleşmiş Milletler) uzmanlık kuruluşudur. Merkezi
Cenevre, üye sayısı 220,
Türkiye 1932 yılında üye olmuştur.
Amacı, çalışma yasalarında ve bu alana ilişkin
uygulamalarda standartları geliştirmek ve ileriye
götürmektir.
ILO ANAYASASINDA BELĠRTĠLEN HEDEFLER:
İstihdam ve işsizliğin önlenmesi,
Çalışma saatlerinin düzenlenmesi,
Uygun asgari ücret,
İş dışındaki hastalık/kazalardan korunma,
Çocuk, genç ve kadınların korunması,
Yaşlılıkta ve maluliyette korunma,
Göçmen işçilerin haklarının korunması,
. . .
.
.
.
.
.
.
.
.
. .
.
. . .
ILO ANAYASASINDA BELĠRTĠLEN HEDEFLER:
Eşit işe eşit ücret,
Örgütlenme özgürlüğü,
Mesleki eğitim ve sürekli eğitim,
ILO söz konusu amacı kabul ettiği sözleşmeler
ve tavsiye kararlarıyla yerine getirmektedir.
188 sözleşme, 199 tavsiye kararı
ILO STRATEJĠK HEDEFLER
Çalışma yaşamında standartlar, temel ilke ve
haklar geliştirmek ve gerçekleştirmek,
Kadın/erkeklerin insana yakışır işe sahip
olabilmeleri için daha fazla fırsat yaratmak,
Sosyal koruma programlarının kapsamını ve
etkinliğini arttırmak,
Üçlü yapılanma ve sosyal diyalogu güçlendirmek,
ILO
Hedeflerin gerçekleştirilmesi için ILO;
Uluslararası program/politikalar oluşturma,
Uluslararası çalışma standartları oluşturma
İlgililerle teknik işbirliği yapma,
Eğitim-araştırma-yayın yapma
faaliyetlerinde bulunur.
ILO SÖZLEġMELERĠ
2 No’lu İşsizlik Sözleşmesi,
11 Örgütlenme Özgürlüğü (Tarım) Sözleşmesi,
14 Haftalık Dinlenme (Sanayi) Sözleşmesi,
15 Asgari Yaş (Trimciler/Ateşçiler) Sözleşmesi,
26 Asgari Ücret Belirleme Yöntemi Sözleşmesi,
29 Zorla Çalıştırma Sözleşmesi,
34 Ücretli İş Bulma Büroları Sözleşmesi,
ILO SÖZLEġMELERĠ
42 İşçinin Tazmini (Meslek Hast) Sözleşmesi,
45 Yeraltı İşleri (Kadınlar) Sözleşmesi,
53 Ticaret Gemilerinde Çalışan Kaptanlar ve Gemi
Zabitleri Meslekî Yeterliliklerinin Asgari İcaplarına
İlişkin Sözleşme,
55 Gemiadamlarının Hastalanması, Yaralanması
ya da Ölümü Halinde Armatörün Sorumluluğuna
İlişkin Sözleşmesi,
ILO SÖZLEġMELERĠ
58 Asgari Yaş (Deniz) Sözleşmesi,
59 Asgari Yaş (Sanayi) Sözleşmesi,
68 Gemilerde Mürettebat İçin İaşe ve Yemek
Hizmetlerine İlişkin Sözleşme,
69 Gemi Aşçılarının Mesleki Ehliyet Diplomalarına
İlişkin Sözleşme,
73 Gemiadamlarının Sağlık Muayenesi,
ILO SÖZLEġMELERĠ
77 Gençlerin Tıbbi Muayenesi (Sanayi)
80 Son Maddelerin Revizyonu Sözleşmesi
81 No’lu İş Teftişi Sözleşmesi,
87 Sendika Özgürlüğü ve Sendikalaşma Hakkının
Korunması Sözleşmesi,
88 İş ve İşçi Bulma Servisi Kurulması Sözleşmesi,
92 Mürettebatin Gemide Barınmasına Sözleşmesi
ILO SÖZLEġMELERĠ
94 Çalışma Şartları (Kamu Sözleşmeleri)
95 Ücretlerin Korunması Sözleşmesi,
96 Ücretli İş Bulma Büroları Sözleşmesi,
98 Örgütlenme ve Toplu Pazarlık Hakkı,
99 Asgari Ücret Tespit Mekanizması (Tarım)
100 No’lu Eşit Ücret Sözleşmesi,
102 Sosyal Güvenlik (Asgari Standartlar),
ILO SÖZLEġMELERĠ
105 Zorla Çalıştırmanın Kaldırılması Sözleşmesi
108 Gemiadamları Ulusal Kimlik Katları
111 Ayırımcılık (İş ve Meslek) Sözleşmesi,
115 Radyasyondan Korunma Sözleşmesi,
116 Son Maddelerin Revizyonu Sözleşmesi
118 Muamele Eşitliği (Sosyal Güvenlik) Sözleşme
119 Makinalar Korunma Tertibatı ile Teçhizi
ILO SÖZLEġMELERĠ
122 İstihdam Politikası Sözleşmesi,
123 Asgari Yaş (Yeraltı İşleri) Sözleşmesi,
127 Azami Ağırlık Sözleşmesi,
130 Zorla çalıştırma Sözleşmesi,
133 Mürettebatın Gemide Barındırılmasına İlişkin
Sözleşme (İlave Hükümler)
134 No'lu İş Kazalarının Önlenmesine
(Gemiadamları) İlişkin Sözleşme
ILO SÖZLEġMELERĠ
135 No’lu İşçi Temsilcileri Sözleşmesi,
138 No’lu Asgari Yaş Sözleşmesi,
142 İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi Sözleşmesi,
144 Üçlü Danışma (Uluslararası Çalışma
Standartları) Sözleşmesi,
146 Gemiadamlarının Yıllık Ücretli İzni Sözleşmesi
151 Çalışma İlişkileri (Kamu Hizmeti) Sözleşmesi,
ILO SÖZLEġMELERĠ
152 Liman İşlerinde Sağlık ve Güvenlik Söz
153 Karayolları Taşımacılığında Çalışma
155 İSG ve Çalışma Ortamına İlişkin Sözleşmesi,
158 Hizmet İlişkisine Son Verilmesi Sözleşmesi
159 No’lu Mesleki Rehabilitasyon ve İstihdam
(Sakatlar) Sözleşmesi
161 Sağlık Hizmetlerine İlişkin Sözleşme
ILO SÖZLEġMELERĠ
164 Gemiadamlarının Sağlığı Korunması ve Tıbbi
Bakımına İlişkin Sözleşme,
166 Gemiadamlarının Ülkelerine Geri
Gönderilmesine İlişkin Sözleşme,
182 En Kötü Biçimlerdeki Çocuk İşçiliğinin
Yasaklanması ve Ortadan Kaldırılmasına İlişkin
Acil Eylem Sözleşmesi,
ILO SÖZLEġMELERĠ (115) 115 Sayılı ĠĢçilerin Ġyonizan Radyasyona KarĢı
Korunması Hakkında SözleĢme
ILO Kabul Tarihi: 1 Haziran 1960
Kanun Tarih ve Sayısı: 07.03.1968/1033
Resmi Gazete Yayım Tarihi ve Sayısı:
25.07.1968 / 12959
ILO SÖZLEġMELERĠ (115)
Bu sözleşme işçilerin çalışmaları sırasında
iyonizan radyasyonlara maruz kalmalarına sebep
olan bütün faaliyetler hk. uygulanır.
İşçilerin sağlık ve emniyetleri bakımından iyonizan
radyasyonlara karşı etkili bir şekilde korunmasını
sağlamak maksadıyla münasip her türlü tedbir
alınacaktır.
ILO SÖZLEġMELERĠ (115)
İşçilerin iyonizan radyasyonlara maruz kalışlarının
mümkün olan en asgari hadde indirilmesi için her
türlü gayret sarfedilmeli ve fuzuli olan her türlü
maruz kalışlar bütün ilgili taraflarca önlenmelidir.
İyonizan radyasyonların tecviz edilebilir azami doz
ve miktarı, işbu Sözleşmenin 1. kısmına uygun
olarak tespit edilecektir.
ILO SÖZLEġMELERĠ (115)
Doğrudan doğruya radyasyon işlerinde çalışan ve;
18 yaş ve üstü ile 18 yaşından küçükler için uygun
seviyeler, 6.madde hükümlerine uygun olarak
tesbit edilmelidir.
16 yaşından küçük olan hiç bir işçi iyonizan
radyasyonlara sebep olan işlerde
çalıştırılmamalıdır.
ILO SÖZLEġMELERĠ (115)
Doğrudan doğruya radyasyon işlerinde
çalışmayan fakat iyonizan radyasyonlara veya
radyoaktif maddelere maruz kalmaları ihtimali
bulunan mahallerde kalan ve bu mahallerden
geçen işçiler uygun seviyeler 6. madde hükümleri
gereğince tesbit edilmelidir.
ILO SÖZLEġMELERĠ (115)
İyonizan radyasyon tehlikelerini göstermek için
uygun bir tehlike işareti kullanılmalıdır. Bu konuyla
ilgili bilgi işçilere verilmelidir.
Doğrudan doğruya radyasyon işlerinde çalışan
bütün işçilere, çalıştırılmadan önce veya
çalıştırıldığında, güvenlikleri ve sıhhatlerinin
korunması için alınacak ihtiyat tedbirleri hakkında
bilgi verilmelidir.
ILO SÖZLEġMELERĠ (115)
Tespit edilen seviyelere riayet edilip edilmediğinin
doğrulanması amacıyla, işçilerin iyonizan
radyasyonlara ve radyoaktif maddelere ne
dereceye kadar maruz kaldıklarını tayin etmek
üzere işçilere ve işyerleri lazım geldiği şekilde
kontrole tabi tutulmalıdır.
ILO SÖZLEġMELERĠ (115) Doğrudan doğruya radyasyon işlerinde çalışan
bütün işçiler, bu işlerde çalışmadan önce veya
çalışmaya başladıktan kısa bir zaman sonra sağlık
muayenesine tabi tutulmalı ve bundan sonra
münasip aralıklarla bu sağlık muayenelerinden
geçirilmelidir.
ILO SÖZLEġMELERĠ (115)
Radyasyonlara karşı korunma konusunda yetkili
şahıslar, işçinin işini hangi şartlar altında yaptığını
incelemelidir.
İşveren, teknik müşahade/tıbbi görüşlere dayanan
düzeltici bütün tedbirleri almalıdır.
Hiçbiri işçi, yetkili tıbbi görüşe aykırı olarak
iyonizan radyasyonlara maruz kalmasını
gerektirebilecek işlerde çalıştırılmamalıdır.
ILO SÖZLEġMELERĠ (119) 119 Sayılı Makinelerin Korunma Tertibatı Ġle
Teçhizine Dair SözleĢme
ILO Kabul Tarihi: 5 Haziran 1963
Kanun Tarih ve Sayısı: 23.05.1967/872
Resmi Gazete Yayım Tarihi ve Sayısı:
22.08.1967 / 12680
ILO SÖZLEġMELERĠ (119)
Sözleşme hükümleri;
Hareket halinde iken sevk ve idare ile vazifeli
personelin emniyeti bahis konusu olduğu nispette
karayollarında veya raylarda işleyen vasıtalar,
Çalışmakta olanların emniyeti söz konusu edildiği
nispette müteharrik zirai makinalar,
uygulanır.
ILO SÖZLEġMELERĠ (119)
Tehlike durumları belirtilen makinaların, münasip
muhafaza tedbirleri alınmaksızın satışı ve
kiralanması milli mevzuatla yasaklanır veya aynı
derecede etkili diğer tedbirlerle mani olunur.
ILO SÖZLEġMELERĠ (119) Makinaların muharrik kısımları üzerinde çıkıntı
yapan ve hareket halinde iken bunlarla temas
haline geçen şahıslar için tehlikeli olduğu, yetkili
makam tarafından tayin edilen bütün vidalar,
civatalar ve anahtarlar, mümasil diğer parçalar bu
tehlikeleri önleyecek şekilde imal edilecek, içeri
alınacak ya da kapatılacaktır.
ILO SÖZLEġMELERĠ (119) Hareket halindeyken temas eden şahıslar için
tehlike tevlit edebileceği yetkili makam tarafından
tayin olunan, bütün volan, dişli, koniler, sürtme ile
dönen silindir,mil çivileri, makara, kayış, zincir,
piyon, sonsuz vida, bilye ve sürgü blokları ile miller
ve hareket eden nakil aksamı, tehlikeleri
önleyecek şekilde imal ve muhafaza edilecektir.
ILO SÖZLEġMELERĠ (119)
Çalışan aksamı dahil, makinaların tehlikeli
kısımlarında muhafaza tertibatı olmadığı takdirde,
kullanılması milli mevzuata veya etkili diğer yollarla
men edilebilir.
Makinalar, milli kaideler ve iş güvenliği ve
Hıfzısıhha normlarına halel gelmeyecek bir şekilde
muhafaza edilecektir.
Bu hükümleri uygulamak işverene aittir.
ILO SÖZLEġMELERĠ (119)
İşveren, makinaların muhafazasıyla ilgili milli
mevzuat hakkında ve bu makinaların
kullanılmasından mütevellit tehlikelerden, önceden
alınacak tedbirlerden, işçileri haberdar edecektir.
İşveren, makinalarda çalışan işçileri tehlikeye
sokmayacak muhit şartlarını tayin ve idamesini
sağlayacaktır.
ILO SÖZLEġMELERĠ (119)
Bir muhafaza tertibatı olmayan makineyi hiç bir işçi
kullanamaz. Hiç bir işçiden de muhafaza tertibatı
bulunmayan bir makinayı kullanması istenemez.
Hiç bir işçi kullandığı makinanın muhafaza
tertibatını tesirsiz hale getiremez. Keza, işçiler
tarafından kullanılacak makinanın muhafazası
tesirsiz hale getirilemez.
ILO SÖZLEġMELERĠ (155)
155 Sayılı ĠĢ Sağlığı ve Güvenliği ve ÇalıĢma
Ortamına ĠliĢkin SözleĢme
ILO Kabul Tarihi: 3 Haziran 1981
Kanun Tarih ve Sayısı: 07.01.2004/5038
Resmi Gazete Yayım Tarihi ve Sayısı:
13.01.2004 / 25345
ILO SÖZLEġMELERĠ (155)
Bu sözleşmenin amacı bakımından; “Ekonomik
faaliyet kolları” terimi, kamu hizmetleri dahil olmak
üzere, işçi çalıştırılan bütün kolları kapsar. “İşçiler”
terimi, kamu çalışanları dahil olmak üzere istihdam
edilen bütün kişileri kapsar. “Düzenlemeler” terimi,
yetkili makamlarca kanun gücü verilen bütün
hükümleri kapsar.
ILO SÖZLEġMELERĠ (155)
“İşyeri” terimi, işçilerin, işleri nedeniyle gitmeleri
veya bulunmaları gereken ve işverenin doğrudan
veya dolaylı kontrolü altında bulunan bütün yerleri
kapsar.
“Sağlık” terimi, işle bağlantısı açısından, sadece
hastalık bulunmaması halini değil, çalışmadaki
hijyen ve güvenlik ile sağlığı etkileyen
fiziksel/zihinsel unsurları da kapsar.
ILO SÖZLEġMELERĠ (155)
Her üye ulusal koşullar ve uygulamaya göre ve en
fazla temsil kabiliyetine sahip işçi ve işveren
kuruluşlarına danışarak iş güvenliği, iş sağlığı ve
çalışma ortamına ilişkin ulusal bir politika
geliştirecek, uygulayacak ve periyodik olarak
gözden geçirecektir.
ILO SÖZLEġMELERĠ (155)
Bu politikanın amacı, işle bağlantılı olan veya işin
yürütümü sırasında ortaya çıkan kaza ve
yaralanmaları, çalışma ortamında bulunan tehlike
nedenlerini mümkün olduğu ölçüde asgariye
indirerek önlemek olacaktır.
ILO SÖZLEġMELERĠ (155)
Sözleşmenin 4.madde de atıfta bulunulan politika,
iş sağlığı ve güvenliği ve çalışma ortamını
etkiledikleri ölçüde, aşağıdaki esas eylem
alanlarını dikkate alacaktır:
İşin maddi unsurlarının (işyerleri, çalışma ortamı,
araçlar, makine ve teçhizat, kimyasal, fiziksel ve
biyolojik maddeler ve etkenler, çalışma
yöntemlerinin) tasarımı,
ILO SÖZLEġMELERĠ (155)
İşin maddi unsurları ile işi yapan veya nezaret
eden kişiler arasındaki ilişkiler ve makine teçhizat,
çalışma süresi, işin düzenlenmesi ve iş usullerinin
işçilerin fiziksel ve zihinsel kapasitelerine
uyarlanması;
Yeterli sağlık ve güvenlik düzeyine ulaşılması
amacıyla bütün çalışanların ileri düzeyde eğitimini,
kalifiyesini ve motivasyonunu kapsayan eğitimi;
ILO SÖZLEġMELERĠ (155)
Çalışma grubu ve işletme düzeylerinde ve ulusal
düzeyi de kapsayan haberleşme ve işbirliği;
Sözleşmenin 4.maddesinde atıfta bulunulan
politikaya uygun olan eylemlerinde, işçilerin ve
temsilcilerinin disiplin cezalarına karşı korunması;
Sözleşmenin 4. maddesinde atıfta bulunulan
politikaya etkinlik kazandırmak amacıyla, yetkili
makam veya makamlar aşağıdaki işlevlerin
aşamalı şekilde yerine getirilmesini sağlayacaktır.
ILO SÖZLEġMELERĠ (155)
İş sağlığı ve güvenliği ve çalışma ortamı ile ilgili
durum; sorunların tespiti, bunların çözümü için
etkin metotların geliştirilmesi, öncelikler ve
sonuçların değerlendirilmesi amacıyla, ya
topyekun, ya da belirli alanlar itibariyle belirli
aralıklarla gözden geçirilecektir.
ILO SÖZLEġMELERĠ (155)
Her üye, yasa veya yönetmelik çıkarmak suretiyle
veya ulusal şartlarına ve uygulamasına uygun
diğer bir yöntemle, ilgili işçi ve işverenlerin
temsilcisi olan kuruluşlara danışarak, Sözleşmenin
4. maddesine etkinlik kazandırmak için gerekli
önlemleri alacaktır.
İş sağlığı ve güvenliği ve çalışma ortamına ilişkin
ilgili mevzuatın uygulanması uygun ve yeterli bir
denetim sistemi ile güvence altına alınacaktır.
ILO SÖZLEġMELERĠ (155)
Yürütme sistemi, mevzuat ihlallerine karşı yeterli
cezalar öngörecektir.
Politikaya etkinlik kazandırmak amacıyla, yetkili
makamlar aşamalı olarak;
ILO SÖZLEġMELERĠ (155)
Yetkili makamlar tarafından tayin edilen usullerinin
uygulanması belirlenmesinde olduğu gibi,
tehlikelerin niteliği/derecesinin gerektirdiği yerlerde
işyerlerinin tasarımı, inşası/düzenlenmesi ve
faaliyetlerinin başlaması, değişiklikler ve
değişimler, kullanılan teknik donanımın güvenliği
konularının belirlenmesi;
ILO SÖZLEġMELERĠ (155)
Maruz kalınması yetkili makam veya makamların
kontrolü veya iznine bağlanacak veya
yasaklanacak, sınırlandırılacak maddelerin,
etkenlerin ve çalışma usullerinin belirlenmesi;
birden fazla madde veya etkenlere aynı anda
maruz kalınmasından ortaya çıkan sağlık
tehlikelerinin göz önüne alınması;
ILO SÖZLEġMELERĠ (155)
İş kazaları ve meslek hastalıklarının, işverenlerce,
uygun olduğu durumlarda, sigorta şirketlerince
veya doğrudan ilgili diğer kişilerce bildirilmesi
usullerinin oluşturulması ve uygulanması, iş
kazaları ve meslek hastalıkları istatistiklerinin yıllık
olarak hazırlanması;
ILO SÖZLEġMELERĠ (155)
İş kazaları ile meslek hastalıkları ve diğer sağlığa
aykırı durumların iş sırasında veya işle ilgili olarak
ortaya çıktığı ve ciddiyet arz ettiği hallerde
soruşturma yapılması;
ILO SÖZLEġMELERĠ (155)
Sözleşmenin 4. maddesinde atıfta bulunulan
politika uyarınca alınılan önlemler ve işin icrası
sırasında veya işle ilgili olarak ortaya çıkan diğer
sağlığa aykırı durumlar dahil, iş kazaları, meslek
hastalıkları veya diğer sağlık sorunları ile ilgili
bilgilerin yıllık yayımı;
ILO SÖZLEġMELERĠ (155)
Ulusal şartlar ve imkanlar göz önüne alınarak,
işçilerin sağlığına verdikleri risklerle ilgili olarak,
kimyasal, fiziksel ve biyolojik etkenlerin
incelenmesi sisteminin oluşturulması veya
genişletilmesi;
ILO SÖZLEġMELERĠ (155)
Sağlığı ve hayatı için ciddi ve yakında vaki
olmasından korktuğu tehlike nedeniyle, haklı bir
gerekçeyle, işinden uzaklaşan bir işçi, işinden
uzaklaşması nedeniyle olabilecek uygunsuz
sonuçlara karşı ulusal koşullar ve uygulama uygun
bir şekilde korunacaktır.
ILO SÖZLEġMELERĠ (155) Ulusal koşullar ve uygulamaya uygun bir şekilde,
iş sağlığı ve güvenliği ve çalışma ortamına ilişkin
sorunlara yönelik yüksek teknik, tıbbi ve mesleki
eğitimini de kapsayan, tüm çalışanların eğitim
ihtiyacını karşılayacak şekilde tüm seviyelerde
eğitim ve öğretimin geliştirilmesi için önlemler
alınacaktır.
ILO SÖZLEġMELERĠ (155)
Sözleşmenin 4. maddesinde atıfta bulunulan
politika ve uygulama önlemlerinin tutarlılığı için her
üye, en fazla temsil yeteneğine haiz işçi ve işveren
kuruluşları diğer kurumlar arasında gerekli
koordinasyonun sağlanması için uygun
düzenlemeleri yapacak ve merkezi bir kurumun
kurulmasını da sağlayacaktır.
ILO SÖZLEġMELERĠ (155)
Makul olduğu ölçüde, işverenlerden, kontrolleri
altındaki işyerleri, makine, teçhizat ve usullerin
güvenlik ve sağlık bakımından riskli olmamasını
sağlamaları istenecektir.
ILO SÖZLEġMELERĠ (155) Makul olduğu ölçüde, işverenlerden, kontrolleri
altındaki kimyasal, fiziksel ve biyolojik madde ve
etkenlerin, gerekli uygun önlemler alındığında,
sağlık için risk oluşturmamasını sağlamaları
istenecektir.
ILO SÖZLEġMELERĠ (155)
İşverenlerden, gerektiğinde, kaza riskinin veya
sağlık üzerindeki ters etkilerin imkanlar ölçüsünde
önlenmesi için, uygun koruyucu elbise ve
donanımı istenecektir.
İşverenlerden, gerektiğinde, yeterli ilk yardım
düzenlemelerine de kapsayan kazalar ve
olağanüstü durumlarla ilgili önlemleri sağlamaları
istenecektir.
ILO SÖZLEġMELERĠ (155)
İşletmedeki işçi ve temsilcilerine, iş güvenliği ve
işçi sağlığı konusunda yeterli eğitim verilmesi
sağlanacaktır.
İş güvenliği ve sağlığına ilişkin önlemler, işçilere
herhangi bir mali yük getirmeyecektir.
ILO SÖZLEġMELERĠ (161) 161 Sayılı ĠĢ Sağlığı Hizmetlerine ĠliĢkin
SözleĢme
ILO Kabul Tarihi: 7 Haziran 1985
Kanun Tarih ve Sayısı: 07.01.2004/5039
Resmi Gazete Yayım Tarihi ve Sayısı:
13.01.2004 / 25345
ILO SÖZLEġMELERĠ (161)
İşçilerin sağlığının gözetimi,
İşin işçiye uygunluğunun geliştirilmesi,
Mesleki rehabilitasyon önlemlerine katkı,
İş sağlığı, hijyen ve ergonomi alanlarında bilgi,
eğitim ve öğretim sağlamada işbirliği;
İlkyardım/acil durum hizmetleri örgütleme;
İş kazası/meslek hastalıkları analizi;
ILO SÖZLEġMELERĠ (161)
Bu sözleĢmenin amacı bakımından;
“İş Sağlığı Hizmetleri” terimi esas olarak önleyici
işlevlere sahip olan ve işletmedeki işveren, işçiler
ve onların temsilcilerine;
İşle ilgili en uygun fiziksel ve zihinsel sağlık
koşullarını karşılayacak düzeyde, güvenli ve
sağlıklı bir çalışma ortamı oluşturmak ve bunu
sürdürmek için gereksinimler,
ILO SÖZLEġMELERĠ (161)
İşin, işçilerin fiziksel ve zihinsel sağlık durumlarını
dikkate alacak şekilde, onların yeteneklerine
uygun biçimde uyarlanması, konularında tavsiyede
bulunma sorumluluğu olan hizmetlerdir.
“İşçilerin işyerindeki temsilcileri terimi“, ulusal
mevzuat veya uygulamaya göre bu şekilde
tanımlanan kişileri ifade eder.
ILO SÖZLEġMELERĠ (161) Her üye ulusal koşullar ve uygulamaya göre ve en
fazla temsil kabiliyetine sahip işçi ve işveren
kuruluşlarına danışarak iş sağlığı hizmetleri
konusunda ulusal bir politika geliştirecek,
uygulayacak ve periyodik olarak gözden
geçirecektir.
ILO SÖZLEġMELERĠ (161)
Her üye, bütün ekonomik faaliyet dallarında ve tüm
işletmelerde, kamu sektörü ve üretim kooperatifleri
üyelerini de kapsayan, bütün işçiler için, iş sağlığı
hizmetlerini sürekli bir şekilde geliştirmeyi üstlenir.
ILO SÖZLEġMELERĠ (161)
Her işverenin istihdam ettiği işçilerin sağlık ve
güvenliği için sorumluluğu saklı kalmak kaydıyla
ve işçilerin iş sağlığı ve güvenliği konusunda
katılımının gerekliliği göz önüne alınarak, iş sağlığı
hizmetleri, işletmedeki iş risklerine uygun ve yeterli
olacak şekilde aşağıdaki görevleri kapsayacaktır:
İşyerlerinde sağlığa zararlı risklerin tanımlanması
ve değerlendirilmesi;
ILO SÖZLEġMELERĠ (161)
Sağlık üniteleri, kantinler, yatakhaneler ve işveren
tarafından bu tür hizmetlerin sunulduğu yerler
dahil olmak üzere, işçinin sağlığını etkileyebilecek
çalışma ortamında ve iş uygulamalarındaki
faktörlerin gözetimi;
İşyerlerinin tasarımı, makine ve diğer teçhizatın
durumu, bakımı ve seçimi ve çalışma sırasında
kullanılan maddeler dahil olmak üzere işin
planlanması ve organizasyonu konusunda
tavsiyede bulunma,
ILO SÖZLEġMELERĠ (161) Yeni teçhizatın sağlık açısından değerlendirilmesi
ve test edilmesi gibi iş uygulamalarının
iyileştirilmesine yönelik programların
geliştirilmesine katılım,
İş sağlığı, güvenliği, hijyen ve ergonomi, kişisel ve
müşterek koruyucu donanım konularında
tavsiyede bulunma,
ILO SÖZLEġMELERĠ (161)
Ulusal hukuk ve uygulamalara uygun olarak iş
sağlığı hizmetleri çok disiplinli olmalıdır. Personelin
katılımı, yerine getirilecek görevlerin niteliğine göre
belirlenecektir.
İş sağlığı hizmetleri, işletmedeki diğer hizmetlerle
eşgüdümlü bir şekilde yürütülecektir.
ILO SÖZLEġMELERĠ (161)
Ulusal hukuk ve uygulamalar çerçevesinde, iş
sağlığı hizmetleri ile sağlık hizmetlerinin
sağlanmasından sorumlu diğer organlar arasında
yeterli işbirliği ve koordinasyonun sağlanmasına
yönelik önlemler alınacaktır.
İş sağlığı hizmetlerini sunan personel, 5. madde
sıralanan görevlere ilişkin olarak, işveren, işçi ve
bulunmaları durumunda bunların temsilcilerinden
mesleki anlamda tam bir bağımsızlığa sahip olarak
çalışacaklardır.
ILO SÖZLEġMELERĠ (161) Yetkili makam, yerine getirilecek görevlerin
niteliğine ve ulusal hukuk ve uygulamaya göre, iş
sağlığı hizmetlerini sağlamakla görevli personelde
aranan nitelikleri belirleyecektir.
İşçilerin işle ilgili sağlığının gözetimi, onların
ücretlerinde herhangi bir azalmaya neden
olmayacak, ücretsiz yapılacak ve mümkün olduğu
ölçüde çalışma saatlerinde yerine getirilecektir.
ILO SÖZLEġMELERĠ (161)
Bütün işçiler, yaptıkları işin ihtiva ettiği sağlık
tehlikeleri hakkında bilgilendirileceklerdir.
İşveren ve işçiler, çalışma ortamında bulunan ve
işçilerin sağlığını etkilediği bilinen ve
etkileyebileceğinden şüphe edilen etkenler
hakkında iş sağlığı hizmetlerini verenleri
haberdar edeceklerdir.
ILO SÖZLEġMELERĠ (161)
Sağlık sorunları ve bu nedenle işe gelememe ile
işyerinde var olabilecek sağlık tehlikeleri arasında
herhangi bir ilişkinin olup olmadığının tespiti için,
işçilerin sağlık sorunları ve bu nedenle işe
gelememe durumları hakkında iş sağlığı
hizmetlerine bilgi verilecektir.
İşveren, İş sağlığı hizmeti veren personele işe
gelememe nedenlerini incelemesi talebinde
bulunamaz.
DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ
(WORLD HEALTH ORGANIZATION-WHO)
Birleşmiş Milletlere bağlı olan ve toplum sağlığıyla
ilgili uluslararası çalışma yapan uzman kuruluştur.
Anayasası 22 Temmuz 1946 tarihinde 61 ülkenin
temsilcisi tarafından imzalanmıştır.
7 Nisan her yıl "Dünya Sağlık Günü" olarak
kutlanmaya başlanmıştır.
Türkiye Cumhuriyeti, 9 Haziran 1949 tarih ve 5062
sayılı Kanunla Dünya Sağlık Örgütü Anayasasını
onaylayarak WHO’ya resmen üye olmuştur.
WHO GÖREVLERI
Sağlık alanında uluslararası nitelik taşıyan
çalışmalarda yönetici ve koordinatör makam
sıfatıyla hareket etmek.
Hükümetlere, istek üzerine, sağlık hizmetlerinin
güçlendirilmesi için yardım yapmak.
Sağlık alanında araştırmaları teşvik ve rehberlik
Sağlığın geliştirilmesine katkıda bulunan bilim ve
meslek grupları arasında işbirliğini kolaylaştırmak.
WHO GÖREVLERI
Sağlık alanında her türlü bilgi sağlamak,
tavsiyelerde bulunmak ve yardımlar yapmak.
Sağlık bakımından aydınlatılmış bir kamuoyu
oluşumuna yardım etmek.
Genel olarak Örgüt’ün amacına ulaşmak için
gereken her önlemi almak.
Avrupa Komisyonu ĠĢ Sağlığı ve Güvenliği Ajansı
(Occupational Safety and Health Administration-OSHA-EU)
Amacı, AB’de işyerlerinin daha sağlıklı, güvenli ve
üretken olmalarına katkıdır. Ajans, İSG konusunda
ülkelerin gelişimi amacıyla bilgi paylaşımı
sağlamaktadır. Ajans üçlü bir yapıda organize olup
karar verici konumda olan her bir üye devletin
devlet, işçi ve işveren temsilcilerini bir araya
getirmektedir. Bütün üye ülkeler devlet, işçi ve
işveren tarafları ile Ajansa üyedirler.
Türkiye OSHA-EU’ya aday ülke olarak gözlemci
statüsünde katılmaktadır.
Avrupa Komisyonu ĠĢ Sağlığı ve Güvenliği Ajansı
(Occupational Safety and Health Administration-OSHA-EU)
Yaklaşık 50 kişinin görev aldığı Ajansın çok sayıda
yayını ve yıllık düzenli aktiviteleri bulunmaktadır.
Merkezi İspanya’nın Bilbao kentindedir.
Bütün üye ve aday ülkelerce aynı formatta
düzenlenen internet sayfasıyla tüm üye ülkelerin
bilgi alışverişine katkı sağlar.
Her yıl Ekim ayının ikinci haftası iş sağlığı ve
güvenliği haftası olarak kutlanmakta, değişik
etkinlikler düzenlemektedir.
AVRUPA BĠRLĠĞĠ DĠREKTĠFLERĠ
89/391/EEC Çerçeve Direktif (İşte İşçilerin
Güvenlik ve Sağlığının Geliştirilmesini
Destekleyen Önlemler Alınması)
İSG genel düzenlemeler ile ilgili Çerçeve
Direktiftir. Direktif, iş kazaları ve meslek
hastalıklarına karşı koruyucu önlemlerin alınması
suretiyle işçilere yüksek düzeyde koruma
sağlamak amacıyla çıkarılmıştır.
89/391/EEC ÇERÇEVE DĠREKTĠF
Bu nedenle; mesleki tehlikelerin önlenmesi, sağlık
ve güvenliğin korunması, kaza ve tehlike faktörleri,
bilgilendirme, danışma, yönetime katılma, işçi ve
temsilci eğitimi konusunda genel prensipleri içerir.
89/391/EEC ÇERÇEVE DĠREKTĠF
Madde 2 - Kapsam
1.Bu Direktif tüm ekonomik sektörlere Kamu ve
özel (sanayi, tarım, ticari, idari, hizmet, eğitim,
kültür, boş zamanı değerlendirme vs.)
uygulanacaktır.
2.Bu Direktif kendine has özellikleri olan silahlı
kuvvetlerde, polis teşkilatında, sivil savunmada
uygulanmayacaktır.
89/391/EEC ÇERÇEVE DĠREKTĠF Madde 3 - Tanımlar
(a) Çalışan (worker): Bir işveren tarafından
istihdam edilen kişi. Stajyer ve çıraklar dahil, ev
işlerinde çalışanlar hariç,
(b) İşveren (employer): Çalışanlarla istihdam
ilişkisi olan ve bir kuruluşun/işyerinin
sorumluluğunu taşıyan gerçek/tüzel kişi,
89/391/EEC ÇERÇEVE DĠREKTĠF
(c) İşçi sağlığı ve güvenliğinden sorumlu işçi
temsilcisi: Ulusal yasalara uygun olarak seçimle
gelmiş veya tayinle atanmış, sağlık ve güvenlikle
ilgili problemlerde işçileri temsil eden kişi,
(d) Önlem: Mesleki tehlikeleri azaltmak veya
önlemek için işin her safhasında alınan veya
planlanan tüm tedbirler,
89/391/EEC ÇERÇEVE DĠREKTĠF
Madde 4
1.Üye ülkeler, bu Direktifin uygulanmasında
çalışanların, işçi temsilcilerinin, işverenlerin
çalışmalarını yasal hükümlere göre yapmaları için
her önlemi alacaklardır.
2.Üye ülkeler yeterli kontrol ve teftiş sistemini
kuracaklardır.
89/391/EEC ÇERÇEVE DĠREKTĠF
Madde 5 - Genel Hüküm
1. İşveren, işle ilgili her konuda işçilerin sağlığını
ve güvenliğini koruyacaktır.
2. İşverenin dışardan yetkili kimse ve hizmet
getirmesi sorumluluğunu yok etmeyecektir.
3. İSG konusunda çalışanın yükümlülükleri,
işverenin sorumluluğunu etkilemeyecektir.
89/391/EEC ÇERÇEVE DĠREKTĠF
Madde 6 - ĠĢveren Genel Yükümlülükleri
1. İşveren, sorumlulukları çerçevesinde çalışanların
sağlığını ve güvenliğini korumak, mesleki tehlikeleri
önlemek, bilgilendirme, eğitim ve kurumsal
gereklilikler için her türlü önlemi alacaktır. İşveren,
durumu daha iyiye götürmek için değişen koşullara
kendisini uydurmaya hazır olacaktır.
89/391/EEC ÇERÇEVE DĠREKTĠF
2. İşveren, önlemleri alırken uyacağı genel
prensipler;
(a) Tehlikelerin önüne geçmek,
(b) Önüne geçilemeyen kaçınılmaz tehlikeleri
değerlendirmek,
(c) Tehlikelerle kaynağında mücadele etmek,
89/391/EEC ÇERÇEVE DĠREKTĠF
(d) İşleri kişilere uygun hale getirme, özellikle işyeri
tasarımı, iş makinası, çalışma/üretim yöntemi
seçimi, üretim temposunun sağlığa etkilerini
düşünmek ve monotonluğunu azaltmak,
(e) Teknik gelişmeleri adapte etmek,
(f) Tehlikelerin yerine tehlikesiz/daha az tehlikeliyi
ikame etme,
89/391/EEC ÇERÇEVE DĠREKTĠF
(g) Çalışma ortamına ilişkin tüm koşulları bir
değerlendirerek birbirini destekler mahiyette
tedbirler politikası geliştirmek,
(h) Toplu korunma önlemlerine kişisel korunma
önlemlerinden daha çok öncelik vermek,
(i) İşçilere uygun talimatları vermek.
89/391/EEC ÇERÇEVE DĠREKTĠF
3. İşveren işyerindeki faaliyetlerin yapısını göz
önünde tutarak;
(a) Kullanılan kimyasallar, iş makinaları seçimi,
işyerlerinin uygunluğu yönünden tehlike
değerlendirmesi yapacak; bu değerlendirmeye
göre uygulanan önlemler ve üretim metotları:
-İş sağlığı iş güvenliği koruma düzeyini yükseltmeli
-İşletmenin tüm hiyerarşi düzenine entegre olması
gereklidir.
89/391/EEC ÇERÇEVE DĠREKTĠF
(b) İşçiye görev verilirken, yetenekleri göz önüne
alınmalıdır.
(c) Yeni teknolojinin planlanması ve kullanımında,
araç gereç seçiminde, çalışma ortamı ve koşulları
konusunda işçiler ve/veya temsilcileri ile istişarede
bulunulmalıdır.
(d) Ciddi tehlikelerin olduğu yerlere sadece yeterli
talimatı almış işçilerin girmesi için uygun önlemler
alınmalıdır.
89/391/EEC ÇERÇEVE DĠREKTĠF
4. İşyeri, işverenler tarafından paylaşılırsa,
işverenler İSG önlemlerini ortaklaşa
uygulayacaklar, bir diğerini haberdar edecekler,
işçi ve/veya temsilcilerine tehlikeler konusunda
bilgi verecekler ve alınan önlemleri koordine
edeceklerdir.
5. İşçi sağlığı iş güvenliği konusunda hiçbir önlem
işçilere mali yük getirmeyecektir.
AVRUPA BĠRLĠĞĠ DĠREKTĠFLERĠ
2003/88/EEC Çerçeve Direktif (İş Sağlığı ve
Güvenliğinin Korunması İçin Çalısma Saati ve
Koşullarının Planlanması)
Vardiya ve gece işleri, yıllık/haftalık/günlük izin ve
ara tatil konuları değerlendirilmiştir. Ayrıca sivil
taşımacılık, deniz seyahati ve karayolları
taşımacılığı alanlarında da çalışma saat ve
koşullarını düzenlemektedir.
AVRUPA BĠRLĠĞĠ DĠREKTĠFLERĠ
89/655/EEC Çerçeve Direktif (İş Araç-Gereçlerinin
Kullanımı)
İş araç ve gereçlerinin kullanılmasında uyulacak
asgari kuralları belirleyerek; araç-gereç kullanımda
işverence kullanıcılara, yeterli bilgi ve eğitimin
verilmesi, yetişmiş işçiler tarafından kullanım,
bakım ve onarımın yapılması istenmiştir.
AVRUPA BĠRLĠĞĠ DĠREKTĠFLERĠ
89/656/EEC Çerçeve Direktif (KKD Kullanımı)
İşçilerin KKD kullanımında asgari iş sağlığı ve
güvenliğini sağlamak için düzenlenmiştir. İş araç-
gereçlerini kullanırken meydana gelebilecek
tehlikelere karşı işçilerin iş sağlığını ve güvenliğini
korumak için KKD’ler tasarlanmıştır. KKD sayısı,
acil durum ve kurtarma hizmetleri düşünülüp
düzenlenmeli, KKD’ler ancak teknik ve güvenlik
açısından yetkinliği sağlandıktan sonra kullanılmalı
AVRUPA BĠRLĠĞĠ DĠREKTĠFLERĠ
KKD’ler kendisi ilave tehlike yaratmadan ilgili
tehlikeyi önlemeye uygun olmalı ve işyerinde var
olan koşullara cevap verebilmelidir. Ayrıca işçinin
sağlık durumu ve ergonomik koşullarına uygun
olmalı ve gerekli düzeltmeler yapılınca giyene tam
uymalıdır.
AVRUPA BĠRLĠĞĠ DĠREKTĠFLERĠ
Kişisel koruyucu donanımlarının belirlenmesi ve
işçilere verilmesinden işveren yükümlüdür. Kişisel
koruyucu donanımlar, işveren tarafından ücretsiz
verilecek ve uygun bakımı, tamiri yaptırılacak; iyi
durumda ve sağlıklı koşullarda tutulacaktır.
AVRUPA BĠRLĠĞĠ DĠREKTĠFLERĠ
90/270/EEC Çerçeve Direktif (Ekranlı Araçlarla
Çalışma)
Ekranlı araçlarla çalışan işçilerin asgari iş sağlığı
ve güvenliğini için düzenlenmiştir. İşverence
ekranlı araç kullanan çalışanın işe başlamadan
önce göz testi yaptırılmalı, sonra da düzenli
aralıklarla veya görüşle ilgili sorun yaşadıkları
zamanlarda tekrarlanmalı,
AVRUPA BĠRLĠĞĠ DĠREKTĠFLERĠ
Ekranlı araç/klavye/koltuk vb donanımlarla ilgili;
mesafeler, aydınlatma, yansıma, ısı, nem, gürültü,
radyasyon vb etkenlerle ilgili ve operatör/bilgisayar
arayüzü gibi yazılımla ilgili düzenlemeler
getirilmektedir. Çalışanların ekranla çalışma
yükünü hafifletmek için dinlenme araları verecek
şekilde iş planlaması işverence yapılmalıdır.
AVRUPA BĠRLĠĞĠ DĠREKTĠFLERĠ
92/58/EEC Çerçeve Direktif (İşyerindeki Sağlık
ve Güvenlik İşaretleri)
Meslek hastalığı/iş kazasının engellenmesi için
uyulması gereken kuralların işaretlerle belirtilmesi,
hatırlatma ve bilgilendirme işlevi görerek iş kazası
ve meslek hastalıklarının önlenmesinde önemlidir.
Direktif, işaretler ile ilgili asgari kuralları
belirlemektedir.
AVRUPA BĠRLĠĞĠ DĠREKTĠFLERĠ
İşverenler, tehlikenin bertaraf edilemediği ya da
toplu sakınım teknikleri veya önlemler ve iş
organizasyonunda kullanılan metot ve usullerin
tehlike olasılığını yeterince azaltmadığı hallerde,
bu direktifte belirtilen güvenlik veya sağlık
işaretlerini temin etmekle, varsa bu tür işaretlerin
yerli yerinde olmasını sağlamakla yükümlü
tutulmuşlardır.
AVRUPA BĠRLĠĞĠ DĠREKTĠFLERĠ
90/269/EEC Çerçeve Direktif (Risk Taşıyan
Yüklerin Elle Taşınması)
Elle ağır ve riskli yük taşıyan isçinin iş sağlığı ve
güvenliğini sağlamak ve ağır araç gerecin
verebileceği zarar risklerini engellemek amacıyla,
özellikle sırt sakatlanmalarına karşı düzenlenmiştir.
AVRUPA BĠRLĠĞĠ DĠREKTĠFLERĠ
2003/134/EEC Çerçeve Direktif (Serbest
Çalışan İşçilerin Korunması)
Serbest çalışan işçilerin iş sağlığı ve güvenliğinin
sağlanması amacıyla düzenlenmiştir. Serbest
çalışan işçi tanımı bir kuruluşa ya da 3. kişilere
bağlı olarak çalışmayan işçileri kapsamaktadır.
AVRUPA BĠRLĠĞĠ DĠREKTĠFLERĠ
91/383/EEC Çerçeve Direktif (Belirli Süreli ya da
Geçici İşçilerin Korunması)
Direktif belirli süreli ya da geçici iş sözleşmesiyle
çalıştırılan işçilerin, diğer işçiler kadar güvence
altına alınması, rahat ve güvenli çalışmaları
amacıyla düzenlenmiştir.
AVRUPA BĠRLĠĞĠ DĠREKTĠFLERĠ
94/33/EEC Çerçeve Direktif (Genç İşçilerin
Korunması)
Genç işçilerin iş sağlığı ve güvenliğini asgari
derecede sağlamak amacıyla düzenlenmiştir.
Direktifle genç, çocuk, ergen, hafif iş, çalışma ve
dinlenme süresi tanımları yapılmıştır. 15 yaş ve
zorunlu eğitimini tamamlamamış çocukların
çalıştırılması yasaklanmıştır.
AVRUPA BĠRLĠĞĠ DĠREKTĠFLERĠ
Direktifle, iş sözleşmesi ya da iş ilişkisi taşıyan, 18
yaş altındaki genç işçilerin korunmasıyla ilgili
hükümler belirlenmiştir. Genç işçilerin gündüz
çalışmalarıyla ilgili kısıtlamalar getirilmiş, gece
çalışmaları yasaklanmıştır. Ayrıca direktifle
dinlenme ve izin süreleri de belirlenmiştir.
AVRUPA BĠRLĠĞĠ DĠREKTĠFLERĠ
92/85/EEC Çerçeve Direktif (Gebe ve Emzikli
Kadınların Korunması)
Direktif, gebe, yeni doğum yapmış ve emzikli
kadınların, her türlü kimyasal, fiziksel, ve biyolojik
tehlikelere karşı bedensel ve ruhsal olarak
korunmaları amacıyla düzenlenmiştir. İşveren
işçileri bilgilendirmeli, direktif ekinde belirtilen işler
ve gece çalışmaya zorlayamaz
AVRUPA BĠRLĠĞĠ DĠREKTĠFLERĠ
89/654/EEC Çerçeve Direktif (İşyerinde Asgari
Sağlık ve Güvenlik Gereksinimleri)
Direktif, sağlık ve güvenlik düzeyini yükselterek,
işyerinin asgari düzeyde sağlık ve güvenliğini
sağlamak için düzenlenmiştir. İşyerindeki İSG
gereksinimleriyle ilgili genel bir çerçeve çizilmiş ve
erişimi olan tüm alan ve yerleşkeleri kapsamına
almıştır.
AVRUPA BĠRLĠĞĠ DĠREKTĠFLERĠ
92/57/EEC Çerçeve Direktif (Geçici ve Hareketli
İnşaat Sitelerinde Asgari Sağlık ve Güvenlik
Gereksinimleri Uygulanması)
Direktif, geçici ve hareketli inşaat sitelerinde asgari
iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için
düzenlenmiştir. Özellikle risk altındaki çalışanlar
için, daha elverişli ve verimli çalışma koşulları
sağlanması düşünülmüştür.
AVRUPA BĠRLĠĞĠ DĠREKTĠFLERĠ Direktifin eklerinde geçici ve hareketli inşaat
sitelerindeki çalışmalarla kastedilen çalışma
alanlarının, özel risk oluşturan işlerin listesi
verilmiştir. Ayrıca geçici ve hareketli inşaat
sitelerinde alınması gerekli asgari ve özel sağlık
ve güvenlik gerekleri ortaya konulmuştur.
AVRUPA BĠRLĠĞĠ DĠREKTĠFLERĠ
92/91/EEC Çerçeve Direktif (Sondaj Kullanılan
Sanayiler)
Denizde/karadaki maden işletmelerindeki sondaj
isçilerinin iş sağlığı ve güvenliğini sağlamak
amacıyla düzenlenmiştir. İşveren, bu tür işlerde
çalışanların korunması için gerekli tedbirleri almak
ve bu tedbirleri güncelleştirmek ile yükümlüdür.
AVRUPA BĠRLĠĞĠ DĠREKTĠFLERĠ
92/104/EEC Çerçeve Direktif (Yerüstü ve Yeraltı
Madenciliği)
Direktif, yerüstü ve yeraltı maden alanlarında
çalışan işçilerin iş sağlığı ve güvenliğini
iyileştirmek için düzenlenmiştir. “Yerüstü ve yeraltı
madenciliği” açık alanda, ham madde halinden
satışa hazır hale gelene kadarki bütün maden
sanayisini tanımlamaktadır.
AVRUPA BĠRLĠĞĠ DĠREKTĠFLERĠ
İşveren risk değerlendirmesi yaparak, “Güvenliği
ve Sağlığı Koruma Dokümanı” hazırlamalıdır. Söz
konusu doküman iş başlamadan önce hazırlanmalı
ve gözden geçirilmelidir. İşveren, alınan tedbirler
hakkında işçileri bilgilendirmeli, işçilerin ve/veya
temsilcilerinin görüşlerini de almalı ve katılımlarını
sağlamalıdır.
AVRUPA BĠRLĠĞĠ DĠREKTĠFLERĠ İşçilerin işe başlamadan önce ve iş süresince
koruyucu tıbbi kontrol hakkı vardır. Sağlık
kontrolleri düzenli aralıklarla yapılır. Fevkalade
tehlike riski mevcut olan işler yalnız uzman işçilerin
sorumluluğuna verilir ve talimatlara uygun olarak
yapılır.
AVRUPA BĠRLĠĞĠ DĠREKTĠFLERĠ
94/9/EEC Çerçeve Direktif (Potansiyel Patlayıcı
Ortamlarda Kullanılmak İçin Tasarlanmış
Koruyucu Sistem ve Ekipman)
Direktif, patlayıcı alanlarda kullanılan koruma
sistemlerinin ve donanımların iş sağlığı ve
güvenliğine uygun hale getirilmesi amacıyla
düzenlenmiştir. Patlama riskli malzemelerin
kullanım biçimlerini ayrıntılarıyla belirtmiştir.
AVRUPA BĠRLĠĞĠ DĠREKTĠFLERĠ
2007/591 (AB’de Denizciliğin Daha İyi
Yapılabilmesi için Sosyal Düzenleme Çerçevesini
Yeniden Oluşturma)
93/103/EC (Balıkçı Gemilerinde Çalışanın Asgari
Sağlık ve Çalışma Koşulları)
92/29/EEC (Gemilerdeki Tıbbi Tedavinin
Geliştirilmesi)
AVRUPA BĠRLĠĞĠ DĠREKTĠFLERĠ
AB bu alanda üç direktif yayınlayarak AB’de deniz
taşımacılığı ve balıkçılıkla ilgili İSG standartlarını
belirlemiştir. Denizcilik, küresel ve gelişen bir
işkoludur ve günümüzde de süregelen uluslararası
kuralları mevcuttur. AB bu kuralları, ILO’nun
2006’da deniz işleri ve 2007’de çıkardığı balıkçılık
kanunları uyarı daha etkin/etkili hale getirmeyi
amaçlamaktadır.
AVRUPA BĠRLĠĞĠ DĠREKTĠFLERĠ
2004/40/EEC Çerçeve Direktif (Elektromanyetik
Alanlara Maruz Kalma)
Direktif elektromanyetik ışın ve dalga riski taşıyan
alanlarda çalışan işçileri korumak amacıyla
düzenlenmiştir. Çalışan işçiler için asgari
düzeydeki İSG şartları düzenlenmiştir. Direktif eki
manyetik alanlar için maruziyet sınır değerleri ve
eylem değerleri belirtilmiştir.
AVRUPA BĠRLĠĞĠ DĠREKTĠFLERĠ
2003/10/EEC Çerçeve Direktif (Gürültüye
Maruz Kalma)
Yoğun düzeyde ses basıncı, günlük sese maruz
kalma ve haftalık sese maruz kalma fiziksel etkiler
yaratır. Direktif, işçileri gürültüye maruz kalmanın
yol açtığı sağlık ve güvenlik risklerinden özellikle
duyu kaybı riskinden korumak amacıyla
düzenlenmiştir.
AVRUPA BĠRLĠĞĠ DĠREKTĠFLERĠ
2002/44/EEC Çerçeve Direktif (Mekanik
Titreşime Maruz Kalma)
Direktif, mekanik titreşime maruz kalabilecek
işçilerin asgari iş sağlığı ve güvenliğini sağlamak
amacıyla düzenlenmiştir.
AVRUPA BĠRLĠĞĠ DĠREKTĠFLERĠ
1999/92/EEC Çerçeve Direktif (Patlayıcı Alan
Riski)
Patlayıcı alanlarda çalışan ve yaralanma riski
taşıyan işçilerin iş sağlığı ve güvenliğini sağlamak
için düzenlenmiştir. Direktif sis, toz, buhar ya da
gaz gibi, havaya karışınca, patlamaya neden
olabilecek maddelerin risklerinden korunmayı
amaçlamaktadır.
AVRUPA BĠRLĠĞĠ DĠREKTĠFLERĠ
98/24/EEC Çerçeve Direktif (Kimyasal
Maddelere Maruz Kalma)
Direktif kimyasal maddelerle çalışan ve bu
maddelerden bedensel ya da ruhsal olarak
etkilenme riski taşıyan işçilerin iş sağlığı ve
güvenliğini sağlamak için düzenlenmiştir. Kimyasal
maddeler, çalışanda, kalıcı etkiler bırakabilir.
AVRUPA BĠRLĠĞĠ DĠREKTĠFLERĠ
96/29/Euratom Çerçeve Direktif (İyonize
Radyasyondan Kaynaklanan Tehlikeler)
Direktif, iyonize radyasyondan etkilenecek işçilerin,
kalıcı rahatsızlıklara karşı, sağlığını ve güvenliğini
sağlamak için düzenlenmiştir. Etkilenme riski
taşıyan bütün işyerlerini kapsamakta, üye ülkeler
bu tür çalışmaları rapor etmeli ve İSG önlemlerini
almalıdırlar.
AVRUPA BĠRLĠĞĠ DĠREKTĠFLERĠ
2006/25/EC Çerçeve Direktif (Yapay Optik
Radyasyona Maruz Kalma)
Direktif, yapay optik radyasyona maruz kalabilecek
işçilerin, kalıcı rahatsızlıklara karşı, iş sağlığı ve
güvenliğini sağlamak ve bu konuda çalışan
kuruluşları, tehlikelere karşı uyarmak ve koşulları
iyileştirmelerini sağlamak için düzenlenmiştir.
AVRUPA BĠRLĠĞĠ DĠREKTĠFLERĠ
2004/37/EC Çerçeve Direktif (Kanserojen ve
Mutajenlere Maruz Kalma)
Direktif, kanserojen ve mutajenlerle çalışan
işçilerin, kalıcı hastalıklara karşı, iş sağlığı ve
güvenliğini sağlamak için düzenlenmiştir. İşveren
kanserojen ve mutajen maddelerle çalışmayı
azaltmalı veya kanserojen ve mutajen olmayan
maddelerle ikame etmelidir.
AVRUPA BĠRLĠĞĠ DĠREKTĠFLERĠ 90/679/EEC Çerçeve Direktif (Biyolojik
Maddelere Maruz Kalma)
Direktif, biyolojik maddelerle çalışan işçilerin, her
tür kalıcı hastalığa karşı, iş sağlığı ve güvenliğini
sağlamak için düzenlenmiştir. Biyolojik etken,
mikroorganizma, hücre kültürü terimleri
tanımlanmıştır.
AVRUPA BĠRLĠĞĠ DĠREKTĠFLERĠ
İşveren işin elverdiği ölçüde zararlı biyolojik
maddeler yerine zararlı olmayan ya da daha az
zararlı biyolojik maddeleri kullanacaktır. Risklerin
azaltılması ve hijyen ve kişisel korunmanın
sağlanması için önlemler alacak, isçiler için İSG ile
ilgili bir risk oluştuğunda yetkili mercileri
bilgilendirecektir.
AVRUPA BĠRLĠĞĠ DĠREKTĠFLERĠ
83/447/EEC Çerçeve Direktif (Asbeste Maruz
Kalma)
Direktif, asbestle çalışan işçilerin, her tür hasar
bırakacak hastalığa karşı, iş sağlığı ve güvenliğini
sağlamak için düzenlenmiştir. Aktinolit, amosit,
antofilit, krizolit, krosidolit ve tremolit olarak
adlandırılan fibröz silikat türlerinin tümü asbest
tanımına girmektedir.
AVRUPA MESLEK HASTALIKLARI PROGRAMI YASASI
Avrupa meslek hastalıklar programı 3 amaçla
kurulmuştur. İlki Avrupa düzeyinde meslek
hastalıkları konusundaki bilinci arttırmak, ikincisi
üye ülkelere görevlerini anımsatmak, üye ülkelerin
meslek hastalıklarıyla ilgili AB direktifleriyle
çerçevesi çizilmiş sorumlulukları vardır. Üçüncüsü
meslek hastalıklarıyla ilgili olarak işçileri
uyarmaktır.
ĠNSAN HAKLARI EVRENSEL BEYANNAMESĠ
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nun 10 Aralık
1948 tarih ve 217 A (III) sayılı Kararıyla ilan
edilmiştir.
Madde 23
(1) Herkesin çalışmaya, işini özgürce seçmeye,
adil ve elverişli çalışma koşullarına ve işsizlikten
korunmaya hakkı vardır.
ĠNSAN HAKLARI EVRENSEL BEYANNAMESĠ
(2) Herkesin hiçbir ayrım gözetilmeksizin, eşit
çalışma karşılığı eşit ücrete hakkı vardır.
(3) Çalışan herkesin, kendisine ve ailesine insanlık
onuruna uygun bir yaşayış sağlayan, gerekirse her
türlü sosyal güvenlik araçlarıyla da desteklenen bir
ücrete hakkı vardır.
ĠNSAN HAKLARI EVRENSEL BEYANNAMESĠ
(4) Herkesin, çıkarlarının korunması için
başkalarıyla birlikte sendika kurmaya ve kurulu
bir sendikaya katılma hakkı vardır.
ĠNSAN HAKLARI EVRENSEL BEYANNAMESĠ
Madde 24
Herkesin, çalışma saatlerinin makul ölçüde
sınırlandırılması ve belirli aralıklarla ücretli izin
dahil olmak üzere, dinlenme ve boş zamanlarını
değerlendirme hakkı vardır.
BĠRLEġMĠġ MĠLLETLER EKONOMĠK, SOSYAL VE KÜLTÜREL HAKLAR
SÖZLEġMESĠ
BM Genel Kurulu'nun 16 Aralık 1966 tarihli ve
2200 A (XXI) sayılı Kararıyla kabul edilmiş ve
imzaya, onaya ve katılmaya açılmıştır.
BĠRLEġMĠġ MĠLLETLER EKONOMĠK, SOSYAL VE KÜLTÜREL HAKLAR
SÖZLEġMESĠ
Madde 7
Bu sözleşmeye taraf devletler, herkesin adil ve
elverişli çalışma koşullarından yararlanmak
hakkını kabul ederler. Bu hak özellikle şunları
güvence altına alır:
BĠRLEġMĠġ MĠLLETLER EKONOMĠK, SOSYAL VE KÜLTÜREL HAKLAR
SÖZLEġMESĠ
1. Adil ücretler ve eşit işlere, hiçbir ayrım
yapılmaksızın eşit ödeme, özellikle kadınlara,
kendilerine sunulan çalışma koşullarının erkeklerin
koşullarından daha aşağı olmayacağı ve aynı iş
için aynı ücretleri alacakları konusunda güvence
verilmesi;
BĠRLEġMĠġ MĠLLETLER EKONOMĠK, SOSYAL VE KÜLTÜREL HAKLAR
SÖZLEġMESĠ
2. Bu sözleşmenin hükümlerine uygun olarak,
kendilerine ve ailelerine saygın bir yaşam düzeyi
sağlayacak bir ücret verilmesi
3. Güvenli ve sağlıklı çalışma koşulları
BĠRLEġMĠġ MĠLLETLER EKONOMĠK, SOSYAL VE KÜLTÜREL HAKLAR
SÖZLEġMESĠ
4. Herkese işyerinde uygun bir üst kademeye
yükselmede eşit olarak ve bu yükselmenin
yalnızca kıdem ve yeterlilik esaslarına göre
yapılması
5. Dinlenme, boş zaman, çalışma saatlerinin
makul ölçülerde sınırlanması, ücretli dönemsel
tatiller ve resmi tatillerde ücret verilmesi
AVRUPA SOSYAL ġARTI
Avrupa Konseyi çerçevesinde hazırlanan
Sözleşme 18 Ekim 1961'de Torino'da imzalanmış
ve 26 şubat 1965 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Türkiye Sözleşmeyi 18 Ekim 1961 tarihinde
imzalamış ve 16 Haziran 1989 tarihinde
onaylamıştır. 3581 sayılı Onay Kanunu 4 Temmuz
1989 gün ve 20215 sayılı R.G.'de yayınlanmıştır.
AVRUPA SOSYAL ġARTI
2.madde Adil ÇalıĢma KoĢulları Hakkı
Akit taraflar adil çalışma koşulları hakkının etkin
biçimde kullanılmasını sağlamak üzere;
1. Verimlilik artışı ve ilgili diğer etkenler izin verdiği
ölçüde haftalık çalışma süresinin tedricen
azaltılmasını öngören makul günlük ve haftalık
çalışma saatlerini sağlamayı
AVRUPA SOSYAL ġARTI
2. Ücretli resmi tatil imkanı sağlamayı
3. En az iki haftalık ücretli yıllık izin sağlamayı
4. Belirlenen tehlikeli ve sağlığa zararlı işlerde
çalışanlara ücretli ek izin verilmesini veya bunların
çalışma saatlerinin azaltılmasını sağlamayı
AVRUPA SOSYAL ġARTI
5. Elden geldiğince ilgili ülke ve yörenin
gereklerine göre dinlenme günü olarak kabul
edilen günle bağdaşmak üzere haftalık bir
dinlenme süresini sağlamayı taahhüt ederler.
AVRUPA SOSYAL ġARTI
3.madde Güvenli ve Sağlıklı ÇalıĢma
KoĢulları Hakkı
Akit taraflar güvenli ve sağlıklı çalışma koşulları
hakkının etkin bir şekilde kullanılmasını sağlamak
üzere:
1. Güvenlik ve sağlık alanında yasal düzenlemeler
yapmayı
AVRUPA SOSYAL ġARTI
2. Gözetim önlemleriyle bu düzenlemelerin
uygulanmasını sağlamayı
3. Gerektiğine iş güvenliği ve sağlığını geliştirmeyi
amaçlayan önlemler konusunda çalıştırılanların ve
çalışanların örgütlerine danışmayı taahhüt ederler.
TEġEKKÜRLER Tuncay ATAKURU
Maden Mühendisi
A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı
İşyeri Hekimi ve İş Güvenliği Uzmanlığı Eğiticisi
0535 856 70 65
BAġARILAR DĠLERĠM